You are on page 1of 5

Integrasi parsial berulang

Rumus : ∫ u dv =uv−∫ v du
∫ x 2 sin x dx
Jawab: misalkan

u=x2 dv =sin x dx u=x dv =−cos x


du=2 x dx v=−cos x du=dx v=−sin x

maka ∫ x 2 sin x dx=x 2 ¿


¿−x 2 cos x−2 ∫ −cos x . x dx

¿−x 2 cos x−2 ¿ ¿

¿−x 2 cos x +2 x . sin x+2 ∫ −sinx dx

¿−x 2 cos x +2 x . sin x−2∫ sinx dx ∫ sinx dx=−cos x+C


¿−x 2 cos x +2 x . sin x−2¿ ¿ ¿

¿−x 2 cos x +2 x sin x+ 2cos x +C

Integral fungsi trigonometri

Bentuk ∫ sin n x dx ,dan ∫ cosn x dx


Untuk n genap

2 1+cos 2 x
 ∫ cos x dx=∫
2

¿∫ ( 12 + cos22 x ) dx=∫ 12 dx + 12∫ cos 2 x dx


1 1
¿ x− ¿
2 2

4 2
 ∫ sin x dx=∫ (cos ¿¿ 2 x) dx ¿
1−cos 2 x 2 1−2 cos 2 x +cos 2 2 x
¿∫ ( 2 )
dx=∫ ( 4
dx )
1 2 1
¿ ∫ dx− ∫ cos 2 x dx + ∫ cos 2 2 x dx
4 4 4
1 1
¿ x− ¿ diulang
4 2
1 1
¿ x− ¿
4 2
1 1 1 1
¿ x− sin 2 x + ∫ dx + ∫ cos 4 x dx
4 4 8 8
1 1 1 1
¿ x− sin 2 x + x + ¿
4 4 8 8
3 1 1
¿ x− sin 2 x+ sin x +C
8 4 32

Untuk n ganjil

 ∫ cos3 x dx=∫ cos 2 x cos x dx


¿ ∫ ( 1−sin2 x ) cos x dx
¿ ∫ cos x dx−∫ sin 2 x cos x dx misalkan u=sin x dan du=cos x
1
¿ sin x− sin 3 x+ C
3

m n
Bentuk ∫ s ¿ x cos x dx

Bentuk m atau n ganjil

 ∫ sin 3 x cos−4 x dx
¿ ∫ sin 2 cos−4 x sin x dx
¿ ∫ ( 1−cos2 x ) cos−4 x sin x dx
¿ ∫ ( cos ¿ ¿−4 x−¿ cos−2 x )sin x dx ¿ ¿
¿ ∫ cos−4 x sin x dx−∫ cos−2 x sin x dx misalkan du=sin x maka u= - cos x

¿− ( −13 cos x)−¿


−3

1
¿ cos−3 x−cos−1 x+ C
3
1 1 1
¿ − +C= sec 3 x−sec x+ C
3 cos x cos x 3
3
Bentuk m atau n genap

 ∫ sin 2 x cos4 x dx
1−cos 2 x 1+cos 2 x 2
¿ ∫( )( 2 ) dx
2
1
8∫
¿ ¿¿
1
¿ ∫¿¿
8
1
¿ ∫ ( 1+cos 2 x−cos 2 2 x−cos 3 2 x ) dx
8
1 1 1 1
¿ ∫ dx + ∫ cos 2 x dx− ∫ cos 2 2 x dx− ∫ cos3 2 x dx
8 8 8 8
1 1
¿ x+ ¿
8 8
1 1 1 1 1 cos 4 x 1
¿ x + sin 2 x − ∫ dx− ∫ dx−¿ ∫ cos 2 2 x . cos 2 x dx ¿
8 16 8 2 8 2 8
1 1 1 1 1
¿ x + sin 2 x − x−¿ ∫ cos 4 x dx − ∫ (1−sin2 ¿ 2 x )cos ⁡2 x dx ¿ ¿
8 16 16 16 8
1 1 1 1 1 1 1
¿ x + sin 2 x − x−¿
8 16 16 16 4 ( )
sin 4 x − ∫ cos 2 x dx + ∫ sin 2 2 x cos 2 x dx ¿
8 8
1 1 1 1 1
¿ x + sin 2 x − x−¿ sin 4 x−¿ ¿ ¿ ¿
8 16 16 64 8
1 1 1 1 1 1
¿ x + sin 2 x − x−¿ sin 4 x−¿ sin 2 x+ s ¿3 2 x+ C ¿ ¿
8 16 16 64 16 48

Bentuk ∫ tann x dan cosn x dx


 ∫ tan5 x dx=∫ tan3 x ( sec2 x−1 ) dx
¿ ∫ ( tan 3 x sec 2 x−tan 3 x ) dx
¿ ∫ tan 3 x sec 2 x dx−∫ tan 3 x dx
¿ ∫ tan 3 x sec 2 x dx−∫ (sec¿¿ 2 x−1)tan x dx ¿
¿ ∫ tan 3 x sec 2 x dx−∫ (sec¿¿ 2 x−1)tan x dx ¿
¿ ∫ tan 3 x sec 2 x dx−∫ ¿ ¿ ¿ ¿
¿ ∫ tan 3 x sec 2 x dx−∫ ¿ ¿ ¿ ¿
1 1
¿ tan 4 x − tan 2 x−ln |cos x|+C
4 2
 ∫ cot 4 x dx=∫ cot2 x cot2 x dx
¿ ∫ cot2 x(csc ¿¿ 2 x−1) dx ¿
¿ ∫ ( cot ¿ ¿ 2 x csc 2 x )dx−∫ (cot ¿¿ 2 x)dx ¿ ¿
¿ ∫ ( cot ¿ ¿ 2 x csc 2 x )dx−∫ (csc¿ ¿2 x−1) dx ¿ ¿
¿ ∫ ( cot ¿ ¿ 2 x csc 2 x )dx−∫ csc 2 xdx +∫ dx ¿
1
¿− cot 3 x+ cot x + x +C
3

m n m n
Bentuk ∫ tan x sec x dx dan∫ cot x csc x dx

Untuk m sebarang dan n genap


−3 −3
 ∫ tan 2
x sec 4 x dx=∫ tan 2
x ( tan 2 x +1 ) sec 2 x dx
1 −3
¿ ∫ ( tan 2 ¿ x+ tan 2
x)sec 2 x dx ¿

¿∫ ¿ ¿
3 −1
2
¿ tan 2 −2 tan 2
x+C
3
Untuk m ganjil dan n sebarang
−1 −3
 ∫ tan3 x sec 2
x dx=∫ ( tan 2 ¿ x sec 2 x )¿ ¿
−3
2
¿( sec ¿¿ 2 x−1) sec x ¿¿
−3
1 2
¿ ∫ ( sec ¿ ¿ x ¿−sec x)¿ ¿ ¿
2
1
¿ ∫ ( sec ¿ ¿ x ¿ ) ¿ ¿ ¿
2
3 −1
2
¿ sec 2 x+ 2 sec 2 x +C
3

Bentuk ∫ sin mx cos nx dx ,∫ cos mx cos nx dx dan∫ sin mx sin nx dx


1
∫ sin 2 x cos 3 x dx= 2 ∫ sin ( 2 x +3 x ) +sin ( 2 x−3 x ) dx
1
¿ ¿
2
1
sin ( 5 x ) dx−∫ sin x dx
2∫
=

1 −1 1
¿ ( cos 5 x ¿− ¿ ¿
2 5 2
1 1
¿− cos 5 x+ cos x+C
10 2

Latihan soal

1. ∫ cos 4 x dx
2. ∫ cos 5 x dx
3. ∫ tan3 x dx
1
4. ∫ 2 x cos3 x dx
sin
−3
5. ∫ tan5 x sec 2 xdx
6. ∫ sin x cos 5 x dx
7. ∫ cos 3 x cos 5 x dx

You might also like