Autorski program nauczania

języka niemieckiego Was ist das?

Spis treści
1 Metryczka programu.....................................................................................3
2 Charakterystyka programu...........................................................................3
2.1 Koncepcja programu..............................................................................3
2.2 Odbiorcy programu................................................................................4
2.3 Warunki realizacji programu..................................................................4
3 Cele programu..............................................................................................5
3.1 Cele główne...........................................................................................5
3.2 Cele szczegółowe..................................................................................5
3.3 Cele wychowawcze:...............................................................................7
4 Treści nauczania...........................................................................................7
4.1 Zakres tematyczny i środki językowe....................................................7
5 Procedury osiągania celów.........................................................................10
5.1 Metody pracy........................................................................................11
5.2 Techniki nauczania..............................................................................11
5.3 Formy pracy.........................................................................................14
5.4 Materiały do wykorzystania..................................................................14
6 Standardy wymagań...................................................................................15
6.1 Oczekiwane osiągnięcia ucznia...........................................................15
6.2 Zasady oceniania.................................................................................15
7 Przykładowy scenariusz lekcji....................................................................17
7.1 Załącznik 1...........................................................................................19
7.2 Załącznik 2...........................................................................................20
8 Bibliografia..................................................................................................20

2
1 Metryczka programu
Przedmiot: Język niemiecki

Kurs: koło zainteresowań z języka niemieckiego dla początkujących

Typ szkoły: szkoła podstawowa

Etap nauki: klasy IV-VI

Ilość godzin: 1 godz./tyg.

Informacja o autorze: Renata Frosztęga-Ryszawy

 absolwentka Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych w Suchej

Beskidzkiej
 absolwentka Filologii Germańskiej w Wyższej Szkole Lingwistycznej w
Częstochowie
 absolwentka Filologii Angielskiej w Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i
Marketingu w Chrzanowie
 nauczycielka języka niemieckiego w Zespole Szkół w Lanckoronie

2 Charakterystyka programu

2.1 Koncepcja programu

Program Was ist das? przeznaczony jest dla dzieci w klasach 4-6 szkoły
podstawowej. Jest on przede wszystkim skierowany do tych dzieci, które w tym
wieku chciałyby rozpocząć naukę języka niemieckiego na zajęciach dodatkowych. W
ten sposób, wychodzę naprzeciw oczekiwaniom rodziców, którzy są świadomi
znaczenia znajomości języków obcych w dzisiejszym świecie.

Na 10.-15. rok życia przypada według neurobiologów tzw. okres wrażliwy,

który wiąże się z intensywnym rozwojem mózgu u dzieci. Sieci neuronowe szybciej
wzrastają i tworzą więcej połączeń. Ponadto, badania dowiodły, że im wcześniej
rozpocznie się naukę języka obcego, tym większe są szanse na opanowanie języka
na poziomie zaawansowanym. Wykorzystując plastyczność mózgu, zwłaszcza zaś
wrażliwy słuch i elastyczne narządy mowy, można nauczyć dziecka poprawnej
wymowy w języku obcym.

3
 Dzieci w tym wieku łatwiej się uczą, jeżeli wykorzystuje się ich naturalną
skłonność do poznawania świata, aktywności ruchowej, artystycznych działań. Nauka
zawierająca elementy tradycyjnego przekazywania wiedzy w klasie szkolnej,
połączona z zabawą, ma spowodować, że dziecko chętnie będzie brało udział w
zajęciach i osiągało pozytywne rezultaty.

Program opiera się na Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23

grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, ale również na stosunkowo
nowym nurcie edukacyjnym, zwanym konstruktywizmem, bazującym na wynikach
badań neurologicznych. Rozwija on wiedzę i umiejętności dziecka poprzez sięganie
do metod i technik aktywujących możliwie jak najwięcej zmysłów oraz bazowanie na
zainteresowaniach i wiedzy, którą dziecko już posiada. Stąd ważną cechą tego
programu jest jego elastyczność, bo chociaż jego cele są stałe i niezmienne, to
program dopuszcza zmiany w trakcie trwania jego realizacji, głównie ze względu na
stałe diagnozowanie uczniów, ich dotychczasowej wiedzy na konkretne tematy oraz
zmieniających się zainteresowań. Takie działania sprawiają, iż uczeń staje się
bardziej odpowiedzialny za swój proces uczenia się, bo to on ma wpływ na dobór
tematyki, której będzie się uczyć.

2.2 Odbiorcy programu

Program został stworzony dla nauczycieli języka niemieckiego uczących w
szkołach podstawowych i posiadających odpowiednie kwalifikacje zgodne z
Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009r. w sprawie
standardów kształcenia nauczycieli.
Program ten może posłużyć również zainteresowanym uczniom oraz rodzicom,
którzy chcieliby poznać założone w nim treści, cele czy procedury ich osiągania.

2.3 Warunki realizacji programu

Realizacja programu odbędzie się w Zespole Szkół w Lanckoronie w formie
zajęć pozalekcyjnych prowadzonych 1 godz. tygodniowo przez 3 lata. Według
potrzeb, nauczyciel i uczniowie będą korzystać z sal wyposażonych w magnetofon,
tablicę interaktywną, komputer z dostępem do Internetu, tablicę tradycyjną, słowniki
oraz inne akcesoria potrzebne w aktywności artystycznej, a więc farby, kredki, pisaki,
papier, klej, itp., gitara, klawisze. Do dyspozycji będą również klocki, maskotki, piłka,
niemieckie czasopisma, mapy krajów niemieckojęzycznych.

4
3 Cele programu

3.1 Cele główne

Nadrzędnym celem nauczania języka niemieckiego jest rozbudzenie w
dzieciach ciekawości i ochoty do nauki języka obcego, zaszczepienie nawyku
korzystania z różnych technik utrwalania i rozwijania swoich umiejętności w
posługiwaniu się językiem obcym. Obejmuje on również rozwój kompetencji
językowych, które umożliwiają porozumiewanie się w sytuacjach życia codziennego.
Program ma także na celu pogłębianie wiedzy o otaczającym świecie poprzez
kontakt ze światem niemieckojęzycznym i wszystkimi elementami, które się z tym
wiążą.

3.2 Cele szczegółowe

Zgodnie z podstawą programową uczeń powinien posługiwać się bardzo
podstawowym zasobem środków językowych: leksykalnych, gramatycznych,
ortograficznych oraz fonetycznych, umożliwiającym realizację wymagań ogólnych w
zakresie następujących tematów:

 człowiek (dane personalne, wygląd zewnętrzny, uczucia i emocje,

zainteresowania);
 dom (miejsce zamieszkania, opis domu, pomieszczeń domu i ich
wyposażenia);
 szkoła (przedmioty nauczania, przybory szkolne);
 praca (popularne zawody);
 życie rodzinne i towarzyskie (członkowie rodziny, koledzy, przyjaciele,
czynności życia codziennego, formy spędzania czasu wolnego);
 żywienie (artykuły spożywcze, posiłki);
 zakupy i usługi (rodzaje sklepów, towary, sprzedawanie i kupowanie);
 podróżowanie i turystyka (środki transportu, kierunki świata);
 kultura (święta, obrzędy);
 sport (popularne dyscypliny sportu, sprzęt sportowy);
 zdrowie (samopoczucie, higiena codzienna);
 świat przyrody (pogoda, rośliny i zwierzęta, krajobraz).

W zakresie rozumienia ze słuchu - uczeń:

 reaguje na polecenia;

5
  rozumie znaczenie zwrotów dnia codziennego adresowanych do
ucznia;
 rozumie ogólny sens prostego tekstu;
 wyszukuje proste informacje szczegółowe w tekście słuchanym;
 rozumie intencje rozmówców (np. podawanie informacji, wyrażanie
prośby, zgody lub braku zgody, żartowanie)
 rozpoznaje rodzaje sytuacji komunikacyjnych (np. u lekarza, w sklepie,
na dworcu, w szkole)

W zakresie czytania – uczeń rozumie krótkie, proste, kilkuzdaniowe

wypowiedzi pisemne:
 rozumie ogólny sens tekstu;
 wyszukuje proste informacje szczegółowe w tekście;
 rozpoznaje różne rodzaje tekstów, np. list prywatny, e-mail, SMS,
opowiadanie, zaproszenie, kartka pocztowa. 4.

W zakresie mówienia - uczeń tworzy kilkuzdaniowe wypowiedzi ustne według

wzoru:
 opisuje ludzi, przedmioty i miejsca;
 opowiada o czynnościach życia codziennego;
 przedstawia swoje upodobania i uczucia.

W zakresie pisania - uczeń tworzy kilkuzdaniowe wypowiedzi pisemne według

wzoru:
 opisuje ludzi, przedmioty i miejsca;
 opisuje czynności dnia codziennego;
 przedstawia swoje upodobania i uczucia.

Ponadto, uczeń:

 reaguje ustnie w prostych sytuacjach dnia codziennego (przedstawia

siebie i członków swojej rodziny; podaje swój wiek i miejsce
zamieszkania; podaje swoje upodobania; mówi, co posiada i co potrafi
robić; prosi o informacje; wyraża swoje emocje; wyraża prośby i
podziękowania.
 reaguje w formie prostego tekstu pisanego w prostych sytuacjach życia
codziennego (udziela podstawowych informacji na swój temat; wyraża
podziękowania.

6
  przetwarza tekst (przekazuje ustnie informacje uzyskane z tekstu
słuchanego lub czytanego; zapisuje informacje uzyskane z tekstu
słuchanego lub czytanego.
 dokonuje samooceny (np. przy użyciu portfolio językowego) i
wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie
ze słownika, poprawianie błędów, zapamiętywanie nowych wyrazów).
 współdziała w grupie, np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych
pracach projektowych.
 korzysta ze źródeł informacji w języku obcym (np. z encyklopedii,
mediów) również za pomocą technologii informacyjno-
komunikacyjnych.
 stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia
wyrazów z kontekstu, rozumienie tekstu zawierającego nieznane słowa
i zwroty).
 posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między
językami).

3.3 Cele wychowawcze:

Uczeń:

 rozwija postawę tolerancji i otwartości dla innych kultur;

 współpracuje w grupie;
 szanuje swoich kolegów/koleżanki i nauczycieli, nawet wtedy, gdy mają
odmienną opinię;
 jest ciekawy świata, rozwija postawę krytyczną wobec narzucanych mu
z różnych stron bodźców.

4 Treści nauczania

4.1 Zakres tematyczny i środki językowe

Zakres tematyczny Środki językowe Zakres gramatyczny

Ich bin ich – ja to ja  przywitania i pożegnania:  zaimki osobowe:
Hallo, Guten Tag, Guten ich, du, er, sie
Morgen, Auf Wiedersehen,  odmiana
Tschüs czasowników w 1.
 przedstawianie siebie i i 2. os. l. poj. :

7
 innych i pytanie o imię: Ich sein, heißen,
bin…, Ich heiße…. Wie spielen,
heißt du? schwimmen,
 określanie swojego miejsca joggen, wohnen,
zamieszkania i pytanie o kommen
niego: Ich wohne in…, Wo
wohnst du?
 określanie kraju
pochodzenia i pytanie o to:
Woher kommst du? Ich
komme aus…
 określanie wieku i pytanie o
niego: Ich bin… Jahre alt.
Wie alt bist du?
 liczebniki 0-10
 pytanie o samopoczucie i
informowanie o nim: Wie
geht’s?
 zainteresowania: Ich spiele
Fußball/Volleyball. Ich
jogge. itp.
Moja rodzina  nazywanie członków  czasownik sein
rodziny: der Vater, die  zaimki
Mutter, der Bruder… dzierżawcze mein,
 zawody: Lehrerin, dein
Verkäufer  zaimki osobowe:
 przymiotniki określające er, sie, es, wir, ihr,
cechy charakteru i wygląd: sie Sie
schön, klein, lustig,…  przeczenie nicht
 liczebniki 0-100
W szkole  nazwy pomieszczeń - czasownik dürfen,
znajdujących się w szkole: brauchen
die Toilette, das - tryb rozkazujący
Klassenzimmer, der Flur,
das Lehrerzimmer
 rzeczy znajdujących się w
klasie oraz przybory
szkolne: die Tafel, der
Schreibtisch, das Heft, der
Kuli…
 przedmioty szkolne:
Deutsch, Mathe,
Erdkunde…
 wyrażenia używane na
lekcji: Darf ich in die
Toilette gehen? Komm an
die Tafel! Steht auf!
Moje ulubione jedzenie - nazwy potraw: - stopniowanie
Tomatensuppe, Pommes przysłówka gern

8
 frites, Sahnesoße - czasownik mögen
- wyrażanie własnych
upodobań kulinarnych: Ich
mag … essen/trinken. Ich
esse gern…
- przyrządzania posiłków i
nazwy czynności: mischen,
dazugeben
Moja szafa z ubraniami - części garderoby: die - czasownik haben,
Hose, die Bluse, der finden,nehmen,
Rock… kaufen
- kolory: grün, rot, schwarz, - rodzajnik
… określony i
- wyrażanie opinii na temat nieokreślony w
ubioru: schön, cool, mianowniku i
witzig… bierniku
- pytanie o upodobania: Wie - zaimek osobowy
findest du…? er/sie/es w
- kupowanie ubrań w odniesieniu do
sklepie: Was möchten Sie? rzeczowników
Ich nehme den Pullover. rodzaju męskiego,
żeńskiego,
nijakiego i liczby
mnogiej
Pory roku - nazwy pór roku, miesięcy, - szyk w zdaniu
dni tygodnia - zaimek
- pogoda: die Sonne scheint, bezosobowyy es
es ist bewölkt, neblig…
- prognoza pogody w Polsce
i na świecie: In Polen ist es
warm.
- nazwy niektórych państw
europejskich
W zoo - nazwy zwierząt w zoo: der - czasownik
Löwe, die Giraffe… möchten
- opis zwierząt: Sein Fell ist - zaimki
braun. dzierżawcze :
- wyrażenie: Ich möchte… sein, ihr
W domu  nazwy mebli: der Schrank,  przyimki: auf, in,
der Tisch, der Stuhl… an, …
 pomieszczenia w domu:  liczba mnoga
das Schlafzimmer, das rzeczowników
Bad…  przeczenie
 opisywanie pokoju: in der kein/e/en
Ecke, in der Mitte, auf dem  czasowniki
Fußboden, groß, klein waschen,
 zwierzęta domowe: der schlafen,
Hund, die Katze… fernsehen

Mój dzień  czynności dnia - czasowniki

9
 codziennego i pytanie o rozdzielnie
nie: wann stehst du auf? złożone:
das Frühstück essen… aufstehen,
 pytania o godzinę i einschlafen
określanie czasu - czasowniki: essen,
 jedzenie i picie: Brot, Milch, trinken
Ei…
Sport - nazwy dyscyplin - czasownik können
sportowych: Basketball, - stopniowanie
Jogging… przysłówków
- opowiadanie o tym, co
potrafię robić: Ich kann
schwimmen.
- rozmawianie o tym, kto jest
najlepszy: Wer kann am
besten schwimmen?
Czas wolny  zabawki: die Puppe, das  czasownik
Modellauto, das Puzzle, suchen, kommen,
Bauklötze, Brettspiele sehen,bauen
 gry i zabawy: Verstecken
spielen, Fußball, Schiffe
versenken
 wyrażenia: Du bist dran!
Ich komme euch suchen!
Ich sehe dich!
W podróży  określanie celu podróży:  czasownik fahren,
Ich fahre ans Meer. gehen, wollen
 nazwy środków transportu:  celownik
der Bus, das Flugzeug rzeczownika: mit
 dowiadywanie się o drogę: dem Bus
Wie komme ich zur Kirche?  tryb rozkazujący:
 wyrażenia dotyczące opisu Gehen Sie bitte
drogi: links, geradeaus geradeaus!
 zaimki pytające:
wo, wann, wie,
wohin

Nasze zdrowie  nazwy części ciała: der  czasownik sollen,

Kopf, das Knie dürfen, weh tun
 opisywanie dolegliwości:  niektóre
Mein Bauch tut mir weh. czasowniki w
 wyrażenia typowe dla czasie przeszłym
wizyty u lekarza: Sagen Perfekt
Sie „A”!
 udzielanie porad
dotyczących zdrowego
trybu życia, zakazów i
nakazów: Sie sollen… Sie
dürfen nicht…

10

W Polsce i na świecie
 określenia czasowe: jeden
Tag, oft
- wiadomości realioznawcze:
flagi narodowe, nazwy
państw,
- wiadomości dotyczące
zwyczajów i obyczajów w
Polsce i krajach
niemieckojęzycznych:
Weihnachten, Ostern,
Geburtstag, Karneval,

5 Procedury osiągania celów

Planując pracę z dziećmi w wieku 10-12 lat należy uwzględnić fakt, iż
przekazywanie wiedzy takim uczniom nie powinno odbywać się jedynie w oparciu o
bierne metody, takie jak wykład czy pogadanka. Ważne jest, aby zajęcia odbywały
się w bezstresowej i przyjemnej atmosferze, bo strach i niepokój blokują
przyswajanie informacji. Natomiast słówka czy wyrażenia, które łączą się z
pozytywnymi emocjami, będą łatwiej zapamiętane. Stąd zastosowane na zajęciach
metody powinny charakteryzować się różnorodnością, atrakcyjnością i odwoływać się
do tego, co dziecku bliskie.

5.1 Metody pracy

Nauczanie w dzisiejszych czasach ma charakter eklektyczny, tzn. sięgamy
raczej do różnych metod nauczania lub ich elementów w zależności od potrzeb i
możliwości indywidualnych uczniów (uczeń zdolny, uczeń mający trudności w
nauce). Podczas realizacji programu należy uatrakcyjnić zajęcia aktywizując uczniów
w rozmaity sposób, stosując zarówno metody konwencjonalne, jak i
niekonwencjonalne z większym naciskiem na metody lub ich elementy, które
odwołują się do wielu zmysłów, są zgodne z założeniami konstruktywizmu, przez co
bardziej wspierają proces uczenia się i zapamiętywania.

1 Podejście komunikacyjne, które łączy ze sobą elementy różnych metod a celem

nadrzędnym jest umiejętność skutecznego porozumiewania się w języku obcym.
Aby to osiągnąć, należy stworzyć sytuacje maksymalnie zbliżone do tych
naturalnych, z życia codziennego. Wykorzystując poznane struktury uczeń buduje
własną wypowiedź. Czyni to metodą prób i błędów. Celem nadrzędnym jest
komunikacja.

11
2 Metoda audiolingwalna, uczniowie ćwiczą poprawność fonetyczną powtarzając za
nauczycielem chórem i indywidualnie, uczą się wierszy, piosenek. Nauczyciel
używa bodźca w formie wizualnej, aby wywołać odpowiednią reakcję językową.
3 Metoda reagowania całym ciałem (TPR), uczniowie reagują ruchem na polecenia
nauczyciela. Celem jest pobudzenie lewej (odpowiedzialnej za język i mowę) oraz
prawej (odpowiedzialnej za ruch) półkuli, zatem całego mózgu. Zwiększa to
skuteczność nauki. Szczególnie nadaje się dla dzieci jako śródlekcyjna technika,
która pozwala pobudzić koncentrację, kiedy ta stopniowo spada.
4 Metoda Councelling Language Lerning, nauczyciel stojący poza kręgiem uczniów
doradza im podczas tworzenia zdań w j. niemieckim, nagrywa wyrażenia i
zapisuje je. Można zastosować jako dodatkową pomoc w nauce, nagrywając na
komórkę poznane na lekcji słowa czy wyrażenia.

5.2 Techniki nauczania

1 Techniki nauczania wymowy:
 powtarzanie za nauczycielem, magnetofonem – w chórze lub indywidualnie,
 uczniowie słyszą dwa wyrazy i decydują, czy są one takie same czy różne;
 nauczyciel zadaje pytanie używając w nim wyrazu zawierającego dany
dźwięk, np. Wie heißt du? Uczeń odpowiada: Ich heiße… /ai/
 wspólne śpiewanie, mówienie wierszy
2 Techniki nauczania pisowni:
 odwzorowywanie, np. uczniowie przepisują z tablicy te wyrazy, które są koloru
żółtego albo oznaczają coś do picia;
 podpisywanie rysunków,
 dyktando cząstkowe – uczniowie uzupełniają tekst usłyszanymi wyrazami;
 wąż literowy – uczeń zapisuje na tablicy wyraz, następny uczeń zapisuje
kolejne słowo zaczynające się od litery, na którą skończył się wyraz pierwszy;
 przedmioty na literę – uczniowie zapisują wyrazy zaczynające się od podanej
litery;
 mnożymy wyrazy – uczeń pisze na tablicy wyrazy, które zaczynają się kolejno
od liter wyrazu podanego, np. Haus – Halten – Angreifen – Umziehen –
Schlafen
 wpisywanie brakujących liter
 przygotowanie projektów
3 Techniki nauczania, utrwalania i powtarzania słownictwa:
 prezentowanie słówek poprzez wskazanie przedmiotu, podanie synonimu lub
antonimu, pokazanie obrazka, ilustracja za pomocą gestu i mimiki, definicji,
objaśnienia, odpowiednika polskiego;
 uczniowie zapisują wyraz w taki sposób, aby skojarzył im się z kształtem tego
przedmiotu;

12
  skojarzenie wyrazu z imieniem na tę samą literę;
 skojarzenie wyrazu z zawodem, np. backen – Bäcker
 skojarzenie wyrazu z pomieszczeniem, np. schlafen – Schlafzimmer;
 zaopatrzenie nowego wyrazu rysunkiem;
 technika imitacji – powtórzenia chóralne i indywidualne;
 zabawa KIM – nauczyciel wypowiada 10 nowo poznanych wyrazów, prosząc
uczniów o pełną koncentrację i zapamiętanie jak najwięcej z nich;
 skojarzenia tematyczne ze słowem, np. Disko;
 skojarzenia łańcuszkowe, np. Schwimmen – nass, nass – Badetuch;
 wybieranie wyrazu, który nie pasuje do pozostałych;
 zaprezentowanie grupom scenerii-sceny, każda z grup zapisuje swoje własne
skojarzenia do tego, np. mogą podać wszystko, co stoi na podłodze;
 wypisanie z tekstu wyrazów kluczowych i utworzenie z nich tzw. róż wyrazów,
maksymalnie do 6 wyrazów, które utworzą na tablicy koło. Do nich można
potem dopisać inne skojarzenia.
 tworzenie map umysłowych, czyli graficzne przedstawienie liczb wyrazów i ich
rodzin;
 wykorzystanie Internetu i portali edukacyjnych do nauki słówek;
 gra w memory, bingo, domino;
 dopasowanie nazw do obrazków,
 używanie poznanych słówek w nowych sytuacjach komunikacyjnych.
4 Techniki nauczania gramatyki:
 dedukcyjne objaśnienie gramatyki – od wyjaśnienia zasady do ćwiczeń w jej
użyciu;
 indukcyjne nauczania gramatyki – od tekstu i przykładów do sformułowania
zasady przez uczniów;
 imitacja;
 głuchy telefon;
 substytucja, czyli podstawianie, np. Ich gehe ins Kino. Ich gehe ins Theater.
 transformacja, np. Ich bin in der Schule. Ich bin nicht in der Schule.
 znajdź w klasie kogoś, kto… Uczeń ćwiczy to samo pytanie i zadaje je swoim
kolegom/koleżankom;
 wprowadzenie atrakcyjnej sytuacji teatralnej, np. dyskoteka. Uczniowie ćwiczą
jedną strukturę: Wir können Kuchen mitbringen. Wir können…
 stosowanie nowego materiału gramatycznego w sytuacji dnia codziennego
 wywiad ze znaną osobistością – celebry ta rozmawia jedynie ze swoim
rzecznikiem, który przekazuje odpowiedzi w formie 3. os. l. poj.
 niepodobne do siebie rodzeństwo – jedna osoba mówi o swoich
upodobaniach, druga im zaprzecza;
5 Techniki nauczania rozumienia ze słuchu:

13
  techniki poprzedzające słuchanie:
- opis obrazka przez ucznia, który nikomu go nie pokazuje, inni zadają mu
pytania dotyczące tego, co znajduje się na obrazku;
- próby wyobrażenia sobie, co działo się wcześniej, co będzie działo się
potem;
- rozmowa na temat związany z tekstem,
- nauczyciel nakreśla temat tekstu, uczniowie zgadują, jakie wyrazy mogą w
nim wystąpić,
- skojarzenia tematyczne;
- szukanie wyrazu nie pasującego do pozostałych
 techniki towarzyszące słuchaniu:
- dopasowywanie obrazków;
- kolorowanie obrazków;
- szeregowanie obrazków, wyrazów;
- ustne dyktando – uczniowie słuchają i rysują;
- uzupełnianie obrazka – uczniowie słuchają i uzupełniają obrazek;
- pantomima – uczniowie słuchają i pokazują;
- zaznaczanie – spośród podanych wyrazów uczniowie zaznaczają tylko te,
które występują w tekście;
- wypełnianie tabeli;
- uzupełnianie tekstu z lukami;
- przewidywanie – uczeń kończy tekst wypowiadany przez nauczyciela;
- uczniowie w grupach słuchają konkretnych informacji w tekście, np. I grupa -
jaki ten pan miał zawód? II – ile ma lat?
 techniki po wysłuchaniu tekstu:
- prawda/fałsz;
- wielokrotny wybór;
- pytania i odpowiedzi.
6 Techniki nauczania czytania:
 techniki poprzedzające czytanie:
- rozmowa na temat obrazka;
- rozmowa na temat poruszony w tekście;
- przewidywanie wyrazów w tekście;
- skojarzenia tematyczne
 techniki towarzyszące czytaniu i następujące po nim:
- znajdowanie wyrazów-kluczy;
- budowanie głównej myśli za pomocą 1-2 zdań;
- wydobywanie konkretnej informacji szczegółowej w podziale na grupy;
- zaznaczanie fragmentów tekstu różnymi kolorami, np. czerwonym – faktu,
zielonym – opinii;
- wielokrotny wybór.
7 Techniki nauczania mówienia:
 odgadywanie treści obrazka,

14
  zgadywanka obrazkowa – uczeń wybiera jeden z trzech obrazków i opowiada
koledze jego treść. Zadaniem drugiego ucznia jest zgadnięcie, o który obrazek
chodzi;
 wyszukiwanie różnic pomiędzy parą obrazków;
 przerobienie obrazka na komiks lub historyjka obrazkowa;
 wnioskowanie z obrazka na temat dotyczący osób, zdarzeń;
 wywiad;
 rozpoznawanie dźwięków i na tej podstawie wyobrażanie sobie osoby, która te
dźwięki wytwarza;
 kończenie rozpoczętych wypowiedzi;
 wystąpienia w scenkach.

5.3 Formy pracy

Uczniowie będą mieli możliwość pracować zbiorowo, tj. z całą klasą lub w
parach, jak również indywidualnie.

5.4 Materiały do wykorzystania

1 Reinhard, Petra. 2009. Alte und neue Kinderspiele für drinnen & draußen.
München: Bassermann Verlag.
2 Kozubska, Marta; Krawczyk, Ewa; Zastąpiło, Lucyna. 2008. Ich und du.
Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN.
3 Kozubska, Marta; Krawczyk, Ewa; Zastąpiło, Lucyna. 2000. Der, die, das neu.
Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN.
4 Bajorek, Angela. 2005. Gry i zabawy językowe dla klas IV-VI. Warszawa:
Wydawnictwo Szkolne PWN.
5 Czasopismo Juma
6 Inne materiały przygotowane przez nauczyciela.
7 Strony internetowe: www.blinde-kuh.de ; www.uebungen.klett-sprachen.de ;
www.kika.de
8 słowniki polsko-niemieckie, niemiecko-polskie

6 Standardy wymagań

15
6.1 Oczekiwane osiągnięcia ucznia

Program umożliwia realizację zadań z podstawy programowej, jak również

oczekiwane osiągnięcia ucznia skonkretyzowane w Europejskim Systemie Opisu
Kształcenia Językowego poziomy biegłości językowej A1 i A2.

Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie i potrafi

stosować potoczne wyrażenia i bardzo proste wypowiedzi dotyczące
konkretnych potrzeb życia codziennego. Potrafi formułować pytania z
zakresu życia prywatnego, dotyczące np. miejsca, w którym mieszka,
A1
ludzi, których zna, i rzeczy, które posiada, oraz odpowiadać na tego
typu pytania. Potrafi przedstawiać siebie i innych. Potrafi prowadzić
prostą rozmowę, pod warunkiem że rozmówca mówi wolno, zrozumiale
i jest gotowy do pomocy.
Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie wypowiedzi i
często używane wyrażenia w zakresie tematów związanych z życiem
codziennym (są to np. bardzo podstawowe informacje dotyczące osoby
rozmówcy i jego rodziny, zakupów, otoczenia, pracy). Potrafi
A2 porozumiewać się w rutynowych, prostych sytuacjach
komunikacyjnych, wymagających jedynie bezpośredniej wymiany zdań
na tematy znane i typowe. Potrafi w prosty sposób opisywać swoje
pochodzenie i otoczenie, w którym żyje, a także poruszać sprawy
związane z najważniejszymi potrzebami życia codziennego.

6.2 Zasady oceniania

Uczeń na zajęciach dodatkowych nie będzie otrzymywał tradycyjnej oceny w
skali 1-6. Natomiast funkcję diagnostyczną i informacyjną spełniać będą formularze
oceny opisowej po każdym rozdziale oraz ocena opisowa na koniec semestru. Taka
technika oceniania powoduje dużo mniejszy stres niż stopień szkolny. Stanowi ona
konkretną informację dla dzieci i ich rodziców. W ocenie opisowej należy wymienić,
jakie umiejętności i wiadomości uczeń do tej pory opanował, a nad czym musi
jeszcze popracować. Ocena taka może funkcjonować samodzielnie a nauczyciel
dokonuje jej na bieżąco, głównie na podstawie obserwacji zajęć, w razie potrzeby
kontroli ustnej lub pisemnej uczniów. Nie przewiduje się na zajęciach dodatkowych
sprawdzianów, ewentualnie krótkie formy pisemnego sprawdzenia wiedzy.

Poniżej przykładowy formularz oceniania po rozdziale 1:

Rozdział 1 Wiadomości i umiejętności do Co zostało

opanowania opanowane?
Ich bin ich potrafi się przywitać
potrafi się pożegnać
umie przedstawić siebie
umie przedstawić innych

16
 potrafi zapytać kogoś o imię
określa swoje miejsce zamieszkania
potrafi zapytać kogoś o jego miejsce
zamieszkania
określa kraj swojego pochodzenia
pyta o kraj pochodzenia kolegi
określa swój wiek
potrafi zapytać kogoś o jego wiek
zna liczebniki do 10
pyta o samopoczucie i potrafi
odpowiedzieć na to pytanie
potrafi określić swoje zainteresowania
zna zaimki osobowe w l. poj.
zna czasownik sein i jego odmianą w l.
poj. i potrafi ułożyć z tym czasownikiem
zdanie
zna czasownik heißen i jego odmianę
w l. poj. i potrafi ułożyć z tym
czasownikiem zdanie
zna czasownik spielen i jego odmianę
w l. poj. i potrafi ułożyć z tym
czasownikiem zdanie
zna czasownik schwimmen i jego
odmianę w l. poj. i potrafi ułożyć z tym
czasownikiem zdanie
zna czasownik wohnen i jego odmianę
w l. poj. i potrafi ułożyć z tym
czasownikiem zdanie
zna czasownik kommen i jego odmianę
w l. poj. i potrafi ułożyć z tym
czasownikiem zdanie
zna czasownik joggen i jego odmianę
w l. poj. i potrafi ułożyć z tym
czasownikiem zdanie

Podobnego formularza może użyć uczeń, aby dokonać samooceny. Wpływa

to na motywację ucznia, który samodzielnie monitoruje przyrost wiedzy. Ponadto,
dziecko uczy się tego, że w dużym stopniu jest samo odpowiedzialne za proces
uczenia się.

7 Przykładowy scenariusz lekcji

Temat: Hallo! Wie geht’s? Dialogi.

Cel główny:

17
  rozwijanie sprawności mówienia oraz utrwalenie wyrażeń używanych podczas
pierwszego spotkania

Cele szczegółowe:

 uczniowie potrafią się przywitać i pożegnać,

 potrafią zapytać kolegę/koleżankę o samopoczucie i odpowiedzieć na takie
pytanie;
 umieją się przedstawić, określić swój kraj pochodzenia, miejsce zamieszkania
i wiek oraz zapytać o te informacje;
 wie, w jakich krajach mówi się w języku niemieckim
 potrafią przeprowadzić z partnerem pierwszą rozmowę.

L Formy aktywności ucznia i nauczyciela Formy pracy Materiały

p
1. Nauczyciel wita się z uczniami i pokazuje misia, Praca z klasą maskotka
który nie mieszka w Polsce, ale bardzo chciałby
się zaprzyjaźnić z dziećmi. Uczniowie witają się z
nowym przyjacielem i chętni zadają pytania
dotyczące jego imienia, kraju pochodzenia,
miejsca zamieszkania i wieku.
2. Chętni uczniowie podchodzą do mapy i pokazują, Praca z klasą mapa –
gdzie dokładnie mieszka miś Paul. Nauczyciel plakat,
pyta, w jakich krajach mówi się po niemiecku.
3. Nauczyciel rozdaje uczniom kontury państw Praca Załącznik
europejskich. Zadanie polega na pokolorowaniu indywidualna 1, kredki
tylko tych państw, których oficjalnym językiem jest
niemiecki.
Następnie uczniowie wpisują nazwy państw do
konturów odpowiednich państw.
4. Nauczyciel wypisuje na tablicy imię, np. Jörg i Praca z klasą flaga
obok wkleja flagę Szwajcarii. Uczniowie ćwiczą Szwajcarii,
konstrukcję: Ich komme aus der Schweiz. tablica
5. Nauczyciel wciela się w rolę Jörga i chętny uczeń Praca w
przeprowadza z nim rozmowę dotyczącą jego parach na
pochodzenia, zamieszkania, itp. Potem inna para forum
przedstawia podobny dialog.
6. Uczniowie ćwiczą w parach taki dialog. Praca w
parach
7. Nauczyciel rozdaje karteczki uczniom, na których Praca w Załącznik 2
znajdują się dane osobowe. Uczniowie wcielają się parach
w role tych osób i zawierają jak najwięcej nowych
przyjaźni.

18
7.1 Załącznik 1

Źródło: Kozubska, Marta; Krawczyk, Ewa; Zastąpiło, Lucyna. 2008. Ich und du. Zeszyt ćwiczeń do
klasy 4. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN.

19
20
7.2 Załącznik 2

Susan Thomas
Österreich Deutschland
Wien Berlin
9 7

Hans Ludwig
Liechtenstein Schweiz
Vaduz Bern
10 8

Karin Marita
Deutschland Österreich
Köln Salzburg
10 9

8 Bibliografia

1 Komorowska, H. 2002. Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa: Fraszka

Edukacyjna
2 Szpotowicz, M.; Szulc-Kurpaska M. 2009. Teaching English to Young Learners.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA
3 Coste, D.; North, B.; Sheils, J.; Trim, J. 2001. Europejski system opisu
kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie. Warszawa: Centralny
Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.
4 Brooks, J.; Brooks, M. 1993. The case for the constructivist classrooms.
Alexandria, Va: ASCD.
5 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w
poszczególnych typach szkół

21