14 Πολιτική Η ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 29-30 Αυγούστου 2015
Το κρυφτούλι της «θεσµικής» Ακρο
Οι «γιορτές µίσους»
στον Γράµµο και
το Βίτσι συνεχίζονται
Ε
► Του ∆ΗΜΗΤΡΗ ΨΑΡΡΑ
πέτειος της «συντριβής του κοµµου-
νιστοσυµµοριτισµού» σήµερα και οι
ποικίλες ακροδεξιές οµάδες γυαλί-
ζουν τα γαλόνια τους για να παρα-
ταχθούν αύριο το πρωί στον Γράµµο
και το Βίτσι. Η 29η Αυγούστου 1949
σηµάδεψε το τέλος του εµφυλίου
πολέµου, αλλά αποτελεί και µια κα-
λή αφορµή για την αναβίωση του
εµφυλιοπολεµικού κλίµατος κάθε
φορά που το επιτρέπει η πολιτική
συγκυρία.
Για την αυριανή εκδήλωση στο
Βίτσι δεν καλεί τους οπαδούς της
µόνο η Χρυσή Αυγή και άλλες ακρο-
δεξιές οργανώσεις, όπως οι «Ελ-
ληνικές Γραµµές», συνεχιστές του
Εθνικού Μετώπου του Μάκη Βορίδη.
Καλεί, όπως το κάνει και κάθε χρόνο,
η Ενωση Αποστράτων Αξιωµατικών
Στρατού (ΕΑΑΣ), η οποία δεν είναι
ένα τυχαίο ακροδεξιό σωµατείο. Η
ΕΑΑΣ είναι θεσµικά αναγνωρισµέ-
νη. Πρόκειται για Νοµικό Πρόσωπο
∆ηµοσίου ∆ικαίου το οποίο επο-
πτεύεται από το υπουργείο Εθνικής
Αµυνας µέσω του ΓΕΣ. Τις πολιτικές
προτιµήσεις της ΕΑΑΣ τις γνωρί-
ζουµε βέβαια από το σκάνδαλο που
προκλήθηκε τον περασµένο Οκτώ-
βριο, όταν το προεδρείο της επισκέ-
φτηκε την υπόδικη ηγεσία της Χρυ-
σής Αυγής και συζήτησε µαζί της για
κοινούς αγώνες και κοινά προγράµ-
µατα! Και βέβαια θα χοροστατήσει ο
γνωστός για τις φιλοναζιστικές του
κορόνες για «τα παιδιά µε τα µαύ-
ρα», µητροπολίτης ∆ρυϊνουπόλεως,
Πωγωνιανής και Κονίτσης, Ανδρέας.
Οι εορτασµοί για την επέτειο της
λήξης του Εµφυλίου έχουν µακρά
ιστορία. Τα πρώτα µετεµφυλιακά
χρόνια η επέτειος εορταζόταν σ’
ολόκληρη την Ελλάδα (κυρίως στην
Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη) µε τον
πιο επίσηµο τρόπο. Στο Βίτσι επίση-
µος εορτασµός πραγµατοποιείται για
πρώτη φορά το 1959, µε την ολο-
κλήρωση δέκα χρόνων. Στην Αθήνα
θα απευθύνει διάγγελµα ο πρωθυ-
πουργός Κωνσταντίνος Καραµαν-
λής, λέγοντας ότι «ο κοµµουνισµός
απεδείχθη η µεγαλυτέρα ανασχετική
δύναµις της προκοπής του έθνους εν
τω συνόλω του και ο πλέον αµείλι-
κτος εχθρός εκάστης τάξεως χωρι-
στά, ιδιαιτέρως δε του αγρότου και
του εργάτου». Τις εκδηλώσεις θα
προπαγανδίσει η διορισµένη ηγεσία
της ΓΣΕΕ: «Ελληνες εργαζόµενοι,
συνάδελφοι όλου του ελεύθερου
κόσµου, ο Γράµµος ορθώθηκε µε
το Βίτσι σαν φραγµός ανασχέσεως
Στην επέτειο των δέκα χρόνων από τη λήξη
του Εµφυλίου
Η χούντα ανέδειξε την επέτειο
σε βασικό προπαγανδιστικό όπλο της
στην προέλασι των σκοτεινών δυνά-
µεων της Σταλινικής Βίας»…
Αλλά ενδιαφέρον έχει και το
γεγονός ότι τον πρώτο πανηγυρικό
στο Βίτσι θα εκφωνήσει ο διοικητής
του 547 τάγµατος πεζικού Κωνστα-
ντίνος Ασλανίδης. Είναι εκείνος που
µαζί µε µια οµάδα άλλων αξιωµατι-
κών υπό τον Γεώργιο Παπαδόπουλο
θα πραγµατοποιούσαν το πραξικό-
πηµα της 21ης Απριλίου οχτώ χρό-
νια αργότερα.
Οπως θα περίµενε κανείς, η
επέτειος αναδείχτηκε σε µέγιστο
πολιτικό γεγονός την περίοδο της
χούντας, όταν στις 29 Αυγούστου
άρχισε µε εντολή του δικτάτορα
Παπαδόπουλου να τιµάται ταυ-
τοχρόνως η «Ηµέρα του Εφέδρου
Πολεµιστού, της Πολεµικής Αρετής
των Ελλήνων και της επετείου από
της συντριβής των κοµµουνιστο-
συµµοριτών εις Βίτσι και Γράµµον».
Φυσικά η γιορτή έγινε υποχρεωτική
για όλη τη χώρα και όλες τις δηµό-
σιες υπηρεσίες, ενώ δαπανήθηκαν
τεράστια ποσά για την προβολή της.
Στον πρώτο εορτασµό της επε-
τείου επί χούντας, τον Αύγουστο του
1967, στο Βίτσι βρέθηκε η «βασιλο-
µήτωρ» Φρειδερίκη επειδή ο Γκλίξ-
µπουργκ απουσίαζε σε ταξίδι στον
Καναδά. Στις τελετές της Αθήνας το
παλάτι εκπροσώπησε η αδελφή του
Ειρήνη.
Μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει
ο εορτασµός των είκοσι χρόνων
της επετείου, το 1969. Στις τελε-
τές στο Βίτσι παραβρέθηκε ο ίδιος
Μαίανδροι και παλικάρια
πριν από τη σύναξη των
ταγµάτων εφόδου
ο… δράστης, ο αρχηγός της αµερι-
κανικής στρατιωτικής αποστολής
στην Αθήνα Τζέιµς βαν Φλιτ, ο άν-
θρωπος που ουσιαστικά διοικούσε
τις «εθνικές» ελληνοαµερικανικές
δυνάµεις στην τελευταία φάση του
εµφυλίου. Αυτόν τον ρόλο του Βαν
Φλιτ διέσωσε ο Παναγιώτης Κανελ-
λόπουλος µε το γνωστό «στρατηγέ,
ιδού ο στρατός σας». Αλλά ο Βαν
Φλιτ δεν βρέθηκε το 1969 στην
Ελλάδα για λόγους νοσταλγίας.
Εναν ακριβώς χρόνο νωρίτερα, τον
Αύγουστο του 1968 έφτανε στην
Αθήνα ως πρόεδρος της «Ούλεν
Μάνατζµεντ» «διά να ενηµερωθή
επί ζητηµάτων της ελληνικής εται-
ρείας υδάτων, της οποίας τυγχάνει
µέλος του διοικητικού συµβουλίου»
(εφ. «Μακεδονία», 30.8.1968). Μία
µέρα νωρίτερα είχε επισκεφτεί τον
Γκλίξµπουργκ στο Λονδίνο ως µε-
σολαβητής µεταξύ εκείνου και της
χούντας (Λεωνίδας Παπάγος, «Ση-
µειώσεις 1967-1977», Αθήνα 1999,
σ. 122). Με το αζηµίωτο, λοιπόν, ο
στρατηγός. Αλλά λίγους µήνες νω-
ρίτερα είχε και πάλι επισκεφτεί την
Ελλάδα, δηλώνοντας ότι προτίθεται
να «βοηθήσει» την εταιρεία Litton
να εκτελέσει τα αναπτυξιακά προ-
γράµµατα που είχε αναλάβει από το
δικτατορικό καθεστώς (εφ. «Μακε-
δονία», 10.2.1968). Πρόκειται για
ένα από τα σοβαρότερα οικονοµικά
σκάνδαλα της χούντας, για µια σύµ-
βαση που λύθηκε µε µεγάλη ζηµία
του ελληνικού ∆ηµοσίου.
Είχε δηλαδή τους λόγους του ο
Πάνω: Ο µητροπολίτης Ανδρέας σε κήρυγµα µίσους στη Βούρµπιανη και
κάτω η επίσηµη Ενωση Αποστράτων καλεί στην αυριανή «γιορτή µίσους»
απόστρατος Βαν Φλιτ, που υποστή-
ριξε µεταξύ των πρώτων το χουντι-
κό καθεστώς, ισχυριζόµενος ότι το
πραξικόπηµα γλίτωσε την Αµερική
«από ένα νέο Βιετνάµ». Πάντως η τι-
µή του Βαν Φλιτ παρέµεινε ακέραιη.
Μετά την πτώση της χούντας ήταν
µεταξύ των Ελληνοαµερικανών πα-
ραγόντων που θα γευµατίσουν στην
Ουάσινγκτον µε τον διοικητή της
Τραπέζης της Ελλάδος Ξενοφώντα
Ζολώτα και θα δεχτεί από εκείνον
θερµά λόγια για την προσωπικότητα
και το έργο του.
Η Μεταπολίτευση του 1974 έθε-
σε υπό αµφισβήτηση τον ιδρυτικό
µύθο του µεταπολεµικού ελληνικού
κράτους, µε αποτέλεσµα να αρχί-
σει η επέτειος να συγκινεί, πέρα
από τους νοσταλγούς της χούντας
και του βασιλιά, µόνο τον σκληρό
ακροδεξιό πυρήνα της Ν.∆. Οµως οι
ετήσιες τελετές επαναλαµβάνονταν,
κάτω από την αιγίδα των επίσηµων
κρατικών αρχών. Μέχρι και τον Αύ-
γουστο του 1980 συνεχιζόταν η επί-
σηµη εκπροσώπηση της πολιτείας σε
επίπεδο υπουργών ή υφυπουργών
στις εκδηλώσεις στο Βίτσι. Οι λόγοι
δεν ήταν τόσο διχαστικοί, αλλά ο
στόχος της «συντριβής του κοµµου-
νισµού» δεν επέτρεπε και ιδιαίτερη
µετριοπάθεια. Απλώς η τελετή έφε-
ρε πλέον τον τίτλο της «Ηµέρας των
Ενόπλων ∆υνάµεων».
Μια από τις πρώτες ενέργειες
της πρώτης κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ
µετά τις εκλογές του 1981 ήταν να
καταργήσει αυτές τις γιορτές µίσους
στον Γράµµο και το Βίτσι, καθώς και
την τελετή στου Μακρυγιάννη για
τα «∆εκεµβριανά». Βέβαια επειδή
το ΠΑΣΟΚ ήθελε να διατηρήσει τις
καλές του σχέσεις µε τη δεξιά ηγεσία
του στρατεύµατος, όχι µόνο τοποθέ-
τησε ως πρώτο υφυπουργό Αµυνας
(µε υπουργό τον ίδιο τον Ανδρέα
Παπανδρέου) τον «µαχητή» του Εµ-
φυλίου Αντώνη ∆ροσογιάννη, αλλά
επιχείρησε να µειώσει τις εντυπώ-
σεις, θεσπίζοντας µια νέα γιορτή για
τις ένοπλες δυνάµεις, τον ∆εκαπε-
νταύγουστο.
Πάντως η λήξη του «συµµοριτο-
πολέµου» όπως και τα «∆εκεµβρι-
ανά» δεν έπαψαν να εµπνέουν τις
ποικίλες συνιστώσες της ελληνικής
∆εξιάς και χρησιµεύουν ακόµα και
σήµερα ως σηµείο σύγκλισης, αλ-
ληλοαναγνώρισης και διαφορο-
ποίησης από την Αριστερά. Η Ν.∆.
στο διάστηµα αυτό κράτησε µια
επαµφοτερίζουσα στάση. Ναι µεν
απέφυγε να υιοθετήσει ανοιχτά τις
εκδηλώσεις, αλλά δεν απέτρεπε τα
στελέχη της να µετέχουν σ’ αυτές και
ουδέποτε τιµώρησε κανέναν για την
επιδεικτική ταύτιση µε την Ακροδε-
ξιά. Και αυτό συνέβη επί όλων των
προέδρων, από τον «σκληρό» Αβέ-
ρωφ έως τον «µεσαιοχωρίτη» Κα-
ραµανλή.
Χαρακτηριστική η περίπτωση του
2000 (27.8), όταν στη γιορτή µαζί
µε τη Χρυσή Αυγή που χαιρετούσε
ναζιστικά και µε τους εκπροσώπους
της «Πρώτης Γραµµής» του Κώστα
Πλεύρη, παραβρέθηκαν οι βουλευ-