‫مقاالت علمی ‪ -‬پژوهشی‬

‫غربال‌گری و امکان‌سنجی اقتصادی روش‌های بهینه‌سازی توليد‬

‫در يکي از ميادين نفتي مشترک جنوب‌غربی ايران‬
‫*‬
‫امير مسعود فوالدگر ‪ ،‬اميرحسين محمدي الموتي‪ ،‬سيد عباس مرتضوي‪ ،‬اسماعيل سواري‪ ،‬مسعود رضایی‪ ،‬شرکت مهندسی و توسعه‌ی نفت‬
‫‪Downloaded from ekteshaf.nioc.ir at 13:20 IRDT on Friday April 24th 2020‬‬

‫تاریخ ارسال نویسنده‪:‬‬ ‫نگهداشت توليد چاه‌ها از مسائلي است که در تحقق برنامه‌ی بلندمدت توسعه‌ی ميادين نفتي اهميت به‌سزايي دارد‪ .‬روش‌های‬
‫‪96/07/22‬‬ ‫متعددي براي نگهداشت و افزايش توليد چاه‌ها وجود دارد که مجموعه‌ی آنها روش‌های ازدیاد برداشت‪ 1‬چاه‌محور قلمداد می‌شود‪.‬‬
‫تاریخ ارسال به داور‪:‬‬ ‫اين روش‌ها شامل اسيدکاري‪ ،‬اليه‌شکافي ‪ ،‬فرازآوري مصنوعي‪ ،2‬بهینه‌سازی عملکرد جرياني چاه‪ ،‬تکميل چندگانه‪3‬و ‪ ...‬است‪.‬‬
‫‪96/08/13‬‬ ‫میدان مورد مطالعه يکي از ميادين نفتي مشترک جنوب‌غربي کشور است که در فاز توسعه و توليد زودهنگام قرار داشته و‬
‫تاریخ پذیرش داور‪:‬‬ ‫تعدادي از چاه‌هاي توس��عه‌ای آن با اس��تفاده از ظرفيت فرآورشي ميادين مجاور در مدار توليد قرار گرفته است‪ .‬در کنار اتصال‬
‫‪96/08/28‬‬ ‫چاه‌هاي بيشتر به مدار توليد‪ ،‬افزايش ظرفيت توليد چاه‌هاي در مدار قرار گرفته با استفاده از روش‌های بهبود توليد چاه محور‬
‫واژگان کلیدی‪:‬‬ ‫می‌توان��د به‌عن��وان راهکار جانبي تحقق برنامه‌ی افزايش توليد پلکاني ميدان مؤثر واقع ش��ود‪ .‬در اين مقاله روش‌های مختلف‬
‫بهینه‌سازی توليد‪ ،‬فرازآوری مصنوعي‪،‬‬ ‫بهینه‌سازی توليد شامل انگيزش‪ ،4‬بهینه‌سازی اندازه‌ی کاهنده‌ها‪ ،5‬فرازآوری مصنوعی و نصب پمپ چندفازي برای تمامی چاه‌های‬
‫پمپ الکتریکی شناور‪ ،‬بهینه‌سازی‬ ‫توليدي میدان غربالگری و امکان‌سنجی فني‪ -‬اقتصادي شده است‪ .‬بر اساس نتايج مطالعه اجرای روش‌های منتخب بهینه‌سازی‬
‫رشته‌ی تکمیلی‪ ،‬پمپ درون‌چاهی‬ ‫تولید برای چاه‌های کاندیدا‪ ،‬موجب ‪ 23000‬بشکه در روز افزایش تولید (معادل ‪ 46‬درصد) و سودآوری ‪ 475‬میلیون دالر (ارزش‬
‫افزوده‌ی خالص فعلی‪ 6‬پس از دو سال) برای پروژه خواهد شد‪.‬‬
‫مقدمه‬
‫تأسیسات‌محور می‌تواند برای افزایش توان تولید چاه‌ها از طریق کاهش‬ ‫به‌ط��ور معم��ول چاه‌هايي ک��ه در اوايل عمر مخزن حفر می‌ش��وند با‬
‫پس‌فش��ار اعمال شده از سامانه‌ی تولید پایین‌دس��ت به چاه به‌کار گرفته‬ ‫بیشینه‌ی ظرفيت توليد به مدار توليد متصل می‌شوند‪ .‬در این شرایط به‌جز‬
‫شود‪ .‬براي انتخاب بهترين روش بهبود توليد باید ارزيابي اقتصادي روي‬ ‫در مواردي که آبدهی قوی وجود داش��ته باشد پس از مدتي توان تولید‬
‫هر يک از اين روش‌های بهبود توليد انجام گردد [‪.]5‬‬ ‫مخزن کاهش یافته و نرخ توليدي چاه‌ها با توجه به پتانسیل بهره‌دهی چاه با‬
‫روند مشخصي کاهش می‌یابد [‪ .]1‬استفاده از روش‌های بهینه‌سازی توليد‬
‫‪ -1‬معرفی میدان و چاه‌های مورد مطالعه‬ ‫در مخازني که دچار افت تولید ش��ده‌اند ي��ا افزايش توليد آنها ضروری‬
‫می��دان مورد مطالعه‪ ،‬یک میدان نفتی بس��یار بزرگ ب��ه ابعاد ‪ 17‬در ‪43‬‬ ‫اس��ت اجتناب‌ناپذی��ر خواهد بود‪ .‬روش‌های بهینه‌س��ازی توليد به س��ه‬
‫کیلومتر اس��ت که تحت مدیریت شرکت مهندسی و توسعه نفت در حال‬ ‫دسته‌ی اصلي مخزن‌محور‪ ،‬چاه‌محور و تأسیسات‌محور تقسیم می‌شوند‪.‬‬
‫توسعه است‪ .‬در حال حاضر ‪ 56‬حلقه از چاه‌های حفاری و تکمیل شده‌ی‬ ‫روش‌های مخزن‌محور شامل روش‌های مختلف ازدياد برداشت از مخزن‬
‫این میدان با نرخ مجموع بیش از ‪ 80‬هزار بشکه در روز در مدار تولید قرار‬ ‫اس��ت که ضريب بازيافت نهاي��ي نفت را افزاي��ش می‌دهد‪ .‬روش‌های‬
‫گرفته که با توجه به مشترک بودن میدان‪ ،‬برنامه‌های مختلفی برای افزایش‬ ‫چاه‌محور روش‌هایي براي بهبود پتانس��يل توليد چاه هس��تند که ش��امل‬
‫بیشتر سقف تولید از میدان به‌صورت مرحله به مرحله در دست اقدام است‪.‬‬ ‫روش‌ه��ای فرازآوري مصنوعي‪ ،‬انگيزش چاه ي��ا تغيير اندازه‌ی کاهنده‬
‫نفت درجای این میدان از چهار مخزن سروک‪ ،‬کژدمی‪ ،‬گدوان و فهلیان‬ ‫می‌ش��وند‪ .‬روش‌های فرازآوري مصنوعي عبارتند از فرازآوري با گاز و‬
‫بیش از ‪ 26‬میلیارد بش��که تخمین زده شده است‪ .‬با توجه به تعدد چاه‌ها و‬ ‫پمپ‌ه��ای درون‌چاهی [‪ .]2‬يکي از پرکاربردترین روش‌های فرازآوري‬
‫اینکه اکثر چاه‌های این میدان مربوط به مخزن سروک است‪ ،‬در جدول‪1-‬‬ ‫مصنوعی‪ ،‬اس��تفاده از پمپ‌های الکتریکی شناور درون‌چاهی‪ 7‬است که‬
‫اطالعات مربوط به یکی از چاه‌های سروکی میدان ارائه شده است‪.‬‬ ‫می‌توانن��د با بهره‌گیری از پم��پ چندمرحله‌ای گري��ز از مرکز‪ ،8‬انرژی‬
‫موردنیاز س��یال برای تولید با نرخ و فش��ار جریانی مورد نیاز را به س��یال‬
‫‪ -2‬فرآیند مطالعه‬ ‫ستون چاه منتقل می‌کند [‪ .]3‬استفاده از روش‌های انگيزشي در چاه‌هايي‬
‫مطالعه‌ی ارزیابی فنی‪-‬اقتصادی روش‌های بهینه‌س��ازی تولید ش��امل‬ ‫که مشکل پتانسيل توليد دارند می‌تواند به افزايش توليد کمک کند [‪.]4‬‬
‫فرازآوری مصنوعی برای این میدان در س��ه فاز الف) مطالعات پایه ب)‬ ‫اس��تفاده از پمپ‌های چندفازي س��طحي نيز به‌عنوان يکي از روش‌های‬

‫*نويسنده ی عهده‌‌دار مکاتبات (‪)fuladgar@gmail.com‬‬

‫‪78‬‬
 ‫ی علمی‪ -‬ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز| شماره ی ‪150‬‬
‫ماهنامه‌ ‌‬

‫اين ميدان به‌صورت جداگانه نيز انجام گرفت که با توجه به نتایج‪ ،‬بهترین‬ ‫ارزیابی فنی روش‌های بهینه‌س��ازی تولی��د ج) ارزیابی اقتصادی‪ ،‬مطابق‬
‫رابط��ه‌ی پیش‌بینی‌کننده‌ی نرخ کاهنده برای مخازن س��روک‪ ،‬کژدمی‪،‬‬ ‫الگوریتم ارائه شده در شکل‪ 1-‬انجام شد‪.‬‬
‫گ��دوان و فهلیان به‌ترتی��ب روابط بکس��ندال‪ ،‬راس‪ ،‬آچانگ و آچانگ‬
‫به‌دست آمد‪.‬‬ ‫‪ -1-2‬مطالعات پایه‬
‫‪Downloaded from ekteshaf.nioc.ir at 13:20 IRDT on Friday April 24th 2020‬‬

‫‪ -1-1-2‬بررس�ی رواب�ط پیش‌بینی‌کنن�ده‌ی نرخ کاهن�ده و انتخاب‬

‫‪ -2-1-2‬س�اخت م�دل شبیه‌س�از چاه‌ه�ای تولی�دی و انج�ام تطابق‬ ‫بهترین رابطه‬
‫تاریخچه‌ی مدل‌ها‬ ‫اصلی‌ترین متغیر تعیین‌کننده‌ی پتانسیل تولید چاه‪ ،‬ضریب بهره‌دهی‬
‫در ادام��ه‌ی مطالع��ه تمامی ‪ 56‬حلقه چاه تولیدی میدان شبیه‌س��ازی و‬ ‫اس��ت که عالوه بر روش‌های تحلیلی از طریق محاسبه‌ی نسبت نرخ‬
‫ضرای��ب بهره‌دهی چاه‌ها با اس��تفاده از مدل شبیه‌س��از ش��رایط کنونی‬ ‫تولید به افت فش��ار تحتانی چاه قابل‌محاسبه است‪ .‬بنابراین محاسبه یا‬
‫تولید‪ ،‬تخمین زده ش��د‪ .‬در مرحله‌ی اول مدل‌س��ازی هر چاه‪ ،‬با استفاده‬ ‫اندازه‌گیری دقیق نرخ تولیدی اهمیت به‌س��زایی در دقت محاس��بات‬
‫ضریب بهره‌دهی دارد‪ .‬یکی از ادوات سرچاهی که برای تنظیم و تثبیت‬
‫و در عین حال تخمین نرخ تولید در ش��رایط عدم وجود جریان‌سنج‬ ‫ﺎت ﭘﺎﻳﻪ‬
‫چندفازی اس��تفاده می‌ش��ود کاهنده‪ 9‬ن��ام دارد‪ .‬روابط بکس��ندال‪،10‬‬
‫ﻲ رواﺑﻂ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻛﻨﻨﺪهي ﻧﺮخ ﻛﺎﻫﻨﺪه و اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راﺑﻄﻪ‬
‫راس‪ ،11‬آچانگ‪ 12‬و گیلبرت‪ 13‬از جمله روابط معتبری هس��تند که در‬
‫ﻴﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪهي ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﺎه‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﻬﺮهدﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ روشﻫﺎي ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ از‬
‫زمینه‌ی محاسبه‌ی نرخ عبوری از کاهنده در شرایط بحرانی مقبولیت‬
‫ي ﻧﺴﺒﺖ ﻧﺮخ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻪ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﭼﺎه ﻗﺎﺑﻞﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻳﺎ‬
‫عمومی یافته‌اند‪ .‬اما هر یک از این روابط در مقایس��ه با یکدیگر برای‬
‫ﻴﻖ ﻧﺮخ ﺗﻮﻟﻴﺪي اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻪﺳﺰاﻳﻲ در دﻗﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺿﺮﻳﺐ ﺑﻬﺮهدﻫﻲ دارد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ادوات‬
‫دقت‬ ‫ش��رایط و محدوده‌های خاصی از فش��ار‪ ،‬نرخ و خواص س��یال‬
‫ﺟﺮﻳ‌ی نرخ‬
‫ﺳﻨﺞ‬ ‫ﺎن‬ ‫‌کننده‬‫وﺟﻮد‬
‫ﻋﺪم‌بینی‬
‫ﺷﺮاﻳﻂپیش‬
‫معادله‌ی‬‫ﺗﻮﻟﻴﺪ در‬ ‫انتخابﻧﺮخ‬
‫بهترین‬ ‫برای ﺗﺨﻤﻴﻦ‬
‫ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ و در‬
‫دارد [‪.]6‬‬ ‫بیشتری‬‫اي ﺗﻨﻈﻴﻢ و ﺗﺜﺒﻴﺖ‬
‫مطالعه‪،‬از ﺟﻤﻠﻪ‬
‫تمامی‬
‫‪14‬‬
‫ﮔﻴﻠﺒﺮت‬‫میدان ومورد‬
‫‪13‬‬
‫آﭼﺎﻧﮓ‬ ‫راس‪،12‬‬
‫‌ه��ای‬ ‫کاهندهﺪال‪،11‬‬
‫برای چاه‬ ‫رواﺑﻂ ﺑﻜﺴﻨ‬ ‫ﻧﺎم دارد‪.‬‬
‫عبوری از‬
‫‪10‬‬
‫ﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﺎﻫﻨﺪه‬
‫جری��ان‬
‫ﻮﻣﻲو‬ ‫‌آوری ﻋﻤ‬
‫ش��د‬ ‫ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ‬ ‫جمع‬ ‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ‬
‫میدان‬ ‫ﻛﺎﻫﻨﺪه در‬
‫جریانی در‬ ‫‌های‬‫شاز‬‫ﻋﺒﻮري‬
‫ﻧﺮخآزمای‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي‬
‫مربوط به‬ ‫زﻣﻴﻨﻪهي‬
‫‌های‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در داد‬
‫‌یﺎر‪ ،‬ﻧﺮخ و‬
‫کاهنده‬ ‫اندازهﻓﺸ‬
‫ﺧﺎﺻﻲ از‬ ‫ﻣﺤﺪودهﻫﺎي‬
‫سرچاهی‪،‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺷﺮاﻳﻂ و‬
‫اطالعات فشار‬ ‫جریانی ﺑﺎبا ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬
‫اس��تفاده از‬ ‫در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‬ ‫ﻳﻚ از اﻳﻦ رواﺑﻂنرخ‬
‫ﻛﻨﻨﺪهي ﻧﺮخ‬
‫مقایسه‬ ‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‬
‫محاسبه و‬ ‫ﻣﻌﺎدﻟﻪي‬
‫مختلف‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦمعتبر‬
‫اﻧﺘﺨﺎبروابط‬
‫ﺑﺮايطریق‬ ‫ﺑﺎﺷﺪبه]‪.[6‬‬
‫نفت از‬ ‫داﺷﺘﻪگاز‬
‫نس��بت‬ ‫ﻲﺗﻮاﻧﺪ دﻗﺖ ﺑﻴﺸوﺘﺮي‬
‫تولید‬
‫دقیقﺟﺮﻳﺎﻧﻲ‬
‫مقدارﻫﺎي‬
‫ﻣﺮﺑﻮطشﺑﻪ‌هاآزﻣﺎﻳﺶ‬
‫ﻫﺎيآزمای‬‫دادهاین‬
‫یک از‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ‬‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪،‬هر‬
‫ﻣﻮردآنکه در‬ ‫توجه به‬
‫ﻫﺎيباﻣﻴﺪان‬
‫ش��د‪.‬‬
‫از ﻛﺎﻫﻨﺪه ﺑﺮاي ﭼﺎه‬
‫‌عنوان‬
‫ﺴﺒهﺖ ﮔﺎز‬
‫نرخ ب‬ ‫شده‪ ،‬این‬
‫ﻛﺎﻫﻨﺪه و ﻧ‬ ‫‌گیری‬
‫اﻧﺪازهي‬ ‫اندازه‬
‫ﭼﺎﻫﻲ‪،‬‬ ‫‪ 14‬ﺳﺮ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت‌گیر‬
‫ﻓﺸﺎر‬ ‫مخزنازنوس��ان‬‫استفادهﺑﺎ ازاﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻊآوري ﺷﺪ و ﻧﺮخباﺟﺮﻳﺎﻧﻲ‬
‫خطا‬ ‫درصد‬
‫ﻣﺎﻳﺶﻫﺎ‬ ‫گرفتهاز واﻳﻦ آز‬
‫ﻫﺮ ﻳﻚ‬‫ﻜﻪ بهدر‌کار‬
‫معادالت‬ ‫دقت‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧ‬ ‫س��نجش‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫برایﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‬
‫ﺎﺳﺒﻪ و‬‫اصلی‬ ‫ﻖ رواﺑﻂ ﻣﻌﺘﺒﺮ معیار‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺤ‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﺮخ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻌﻴﺎر اﺻﻠﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﮔﻴﺮيشد‪.‬‬
‫محاسبه‬
‫‌ی‪ 1-‬اﻧﺪازه‬
‫نهﮔﻴﺮ‪15‬‬ ‫رابط‬
‫اساسﻧﻮﺳﺎ‬
‫ﻟﻴﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ازبرﻣﺨﺰن‬
‫ﻌﺎدﻻت ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ و درﺻﺪ ﺧﻄﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس راﺑﻄﻪي‪ 1-‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 1‬الگوریتم فرآیند انجام مطالعه‬
‫ﻧﺮخ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه�ﻧﺮخ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه‬
‫� � درﺻﺪ ﺧﻄﺎ‬ ‫��� � �‬ ‫(‪)1‬‬
‫‪25/0‬‬
‫ﻧﺮخ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه‬
‫‪20/2‬‬
‫‪20/0‬‬

‫‪15/0‬‬ ‫‪14/1‬‬ ‫‌های‬ ‫ﺗﻤﺎﻣﻲ نرخ‬

‫ﭼﺎهﻫﺎي‬ ‫نسبت به‬ ‫موجود‬
‫ﺑﺮاي‬ ‫‌شده‌ی‬
‫ﮔﻴﺮي ﺷﺪه‬ ‫شناخته‬
‫اﻧﺪازه‬ ‫معادالتﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮﺟﻮدخطای‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺮخ‬ ‫ﺷﺪهدرصد‬ ‫نتایج‬
‫ﻄﺎي ﻣﻌﺎدﻻت ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺧﻄﺎ ‪ ،‬درﺻﺪ‬

‫‪12/2‬‬ ‫‪11/5‬‬
‫‪10/0‬‬ ‫مجزا‬
‫اﺳﺘﻔﺎده‬‫‌صورت‬ ‫ش��ده به‬
‫ﭼﺎهﻫﺎ ﺑﺎ‬ ‫آزمایش ﺗﻤﻤﻲ‬
‫‌هایﺷﺪه ﺑﺮاي‬ ‫تمامی چاه‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬ ‫برای ﺧﻄﺎي‬
‫ش��دهدرﺻﺪ‬ ‫‌گیری‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬ ‫ﺒﻪهﺷﺪ‪.‬‬ ‫انداز‬
‫ﻪﺻﻮرت ﻣﺠﺰا ﻣﺤﺎﺳ‬
‫‪5/0‬‬ ‫ميانگين درصد خطاي محاسبه ش��ده براي تمامی چاه‌ها با‬ ‫محاس��بهﻪ شد‪.‬‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و در ﺷﻜﻞ‪ 2-‬اراﺋ‬
‫‪0/0‬‬ ‫استفاده از روابط معتبر محاسبه و در شکل‪ 2-‬ارائه شده است‪.‬‬
‫‪Achong‬‬ ‫‪Gilbert‬‬ ‫‪Baxendall‬‬ ‫‪ROS‬‬
‫راﺑﻄﻪي ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻛﻨﻨﺪه ﻧﺮخ ﻛﺎﻫﻨﺪه‬ ‫همان‌ط��ور که مش��خص اس��ت در بین رواب��ط شناخته‌ش��ده رابطه‌ی‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -2‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي رواﺑﻂ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪهي ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻛﻨﻨﺪهي ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺎﻫﻨﺪه در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺑﺎ دادهﻫﺎي‬
‫‪ 2‬مقایسه‌ی روابط شناخته‌شده‌ی پیش‌بینی‌کننده‌ی جریان کاهنده در‬
‫بکس��ندال کمترین مقدار خطا را نس��بت به نرخ‌های اندازه‌گیری شده در‬
‫آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫تمامی آزمایش‌های این ميدان دارد‪ .‬اين مقايس��ه براي هر يک از مخازن‬
‫شرایط بحرانی با داده‌های آزمایش‬

‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ در ﺑﻴﻦ رواﺑﻂ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪه راﺑﻄﻪي ﺑﻜﺴﻨﺪال ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺧﻄﺎ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺮخﻫﺎي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه در ﺗﻤﺎﻣﻲ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﻴﺪان دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺨﺎزن اﻳﻦ‬
‫ﻣﻴﺪان ﺑﻪﺻﻮرت ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راﺑﻄﻪي ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻛﻨﻨﺪهي ﻧﺮخ ﻛﺎﻫﻨﺪه‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزن ﺳﺮوك‪ ،‬ﻛﮋدﻣﻲ‪ ،‬ﮔﺪوان و ﻓﻬﻠﻴﺎن ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ رواﺑﻂ ﺑﻜﺴﻨﺪال‪ ،‬راس‪ ،‬آﭼﺎﻧﮓ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ‪.‬‬
‫‪79‬‬
‫‪ -2-1-2‬ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪل ﺷﺒﻴﻪﺳﺎز ﭼﺎهﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي و اﻧﺠﺎم ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪي ﻣﺪلﻫﺎ‬
 ‫مقاالت علمی ‪ -‬پژوهشی‬

‫از اطالعات چاه‌آزمایی و پیمایش فشار جریانی نمودار عملکرد جریانی‬ ‫‪ 1‬اطالعات یکی از چاه‌های سروکی مورد مطالعه‬
‫مخزن‪ 15‬برای هر چاه محاسبه و رسم شد‪.‬‬ ‫واحد‬ ‫مقدار‬ ‫اطالعات‬
‫پس از پیاده‌سازی مدل فیزیکی چاه در نرم‌افزار و کاليبراسيون روابط‬ ‫بشکه در روز‬ ‫‪1330‬‬ ‫نرخ تولیدی کنونی چاه (سال ‪)1396‬‬

‫محاس��به‌کننده‌ی خواص سیال بر اس��اس اطالعات مربوط به داده‌های‬ ‫پ‪.‬ا‪.‬م‪.‬نسبی‬ ‫‪455‬‬ ‫فشار جریانی سر چاه‬
‫‪Downloaded from ekteshaf.nioc.ir at 13:20 IRDT on Friday April 24th 2020‬‬

‫آزمایش��گاهی‪ ،‬فرآیند انطب��اق و تنظيم رواب��ط پیش‌بینی‌کننده‌ی افت‬ ‫پ‪.‬ا‪.‬م‪.‬‬ ‫‪4511‬‬ ‫فشار ساكن مخزن در مدل‬

‫فش��ار چندفازي با داده‌های پیمایش‌های فشار جرياني انجام شد‪ .‬سپس‬ ‫فارنهايت‬ ‫‪206‬‬ ‫دماي ته‌چاه‬

‫با استفاده از مدل شبیه‌س��از تنظیم‌شده‪ ،‬فشار جریانی ته‌چاهی و پس از‬ ‫بشكه استاندارد در روز بر پ‪.‬ا‪.‬م‪.‬‬ ‫‪1/34‬‬ ‫ضريب بهره‌دهی‬

‫‪˚API‬‬
‫آن ضریب بهره‌دهی مصنوعی‪ 16‬برای شرایط فعلی چاه محاسبه گردید‪.‬‬ ‫درجه‬ ‫‪19‬‬

‫‪%‬‬ ‫‪0‬‬ ‫درصد توليد آب کنونی‬

‫‪ -2-2‬ارزیابی فنی روش‌های بهینه‌سازی تولید‬ ‫فوت‌مكعب استاندارد بر بشكه‌ی‬

‫‪439‬‬ ‫نسبت گاز به نفت محلول‬
‫استاندارد‬
‫‪ -1-2-2‬غربال‌گ�ری اولی�ه و ح�ذف چاه‌های فاقد ش�رایط عملياتي‬ ‫‪( -‬نسبت به هوا)‬ ‫‪1/07‬‬ ‫وزن مخصوص گاز‬

‫بهینه‌سازی تولید‬ ‫بشکه در روز‬ ‫‪3000‬‬ ‫حداکثر نرخ بهینه‌ی مطلوب‬

‫در ف��از مطالعات بهینه‌س��ازی تولید‪ ،‬ابتدا غربال‌گری اولیه انجام ش��د‬
‫‪ 2‬نتایج شبیه‌سازی تأثیر انگیزیش چاه روی تولید چاه‌های کاندیدا‬
‫و ‪ 18‬حلق��ه چ��اه از مخازن فهلیان‪ ،‬گدوان و کژدم��ی و ‪ 10‬حلقه چاه از‬
‫مخزن س��روک‪ ،‬که بر اس��اس اطالعات فعلی به دالیلی (از جمله نازک‬ ‫نرخ حاصل‬
‫نرخ حاصل از‬
‫نرخ حاصل‬ ‫نرخ حاصل‬ ‫از نصب‬
‫بودن الیه‌ی تولیدی مخازن گدوان و کژدمی‪ ،‬نزدیکی سطح تماس آب‬ ‫از انگیزش‬ ‫از انگیزش‬
‫پمپ‬
‫بهینه‌سازی‬
‫نرخ اولیه‬
‫با بازدهی‬ ‫با بازدهی‬ ‫اندازه‌ی‬
‫و نف��ت‪ ،‬مقدار زیاد برش آب‪ ،‬نرخ تولیدی مناس��ب و احتمال رس��وب‬ ‫‪%100‬‬ ‫‪%50‬‬ ‫الکتریکی‬
‫نام چاه‬
‫کاهنده‬
‫آسفالتین)‪ ،‬فاقد شرایط عملیاتی بهینه‌سازی تولید بودند از لیست چاه‌های‬ ‫شناور‬

‫کاندیدا حذف شدند‪.‬‬ ‫بشکه در‬ ‫بشکه در‬ ‫بشکه در‬ ‫بشکه در‬ ‫بشکه در‬
‫روز‬ ‫روز‬ ‫روز‬ ‫روز‬ ‫روز‬

‫‪ -2-2-2‬غربال‌گری ثانویه بر اساس گلوگاه تولید چاه‌ها‬ ‫‪1580‬‬ ‫‪1250‬‬ ‫‪800‬‬ ‫‪560‬‬ ‫‪560‬‬ ‫‪WS1‬‬

‫در مرحله‌ی بعد ب��رای ‪ 28‬حلقه چاه باقی‌مانده آنالیز گره‌ای انجام و‬
‫‪17‬‬
‫‪790‬‬ ‫‪562‬‬ ‫‪600‬‬ ‫‪380‬‬ ‫‪380‬‬ ‫‪WS2‬‬
‫گلوگاه تولید هر چاه مش��خص شد‪ .‬در این مرحله ابتدا ‪ 11‬حلقه چاه که‬
‫مشکل پتانسيل توليد داش��تند براي انگيزش و افزایش پتانسیل بهره‌دهی‬ ‫‪570‬‬ ‫‪420‬‬ ‫‪450‬‬ ‫‪260‬‬ ‫‪297‬‬ ‫‪WS3‬‬

‫کانديدا ش��دند‪ .‬ميانگين ضريب بهره‌دهی براي اين چاه‌ها ‪ 0/4‬محاس��به‬

‫‪1180‬‬ ‫‪785‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪526‬‬ ‫‪578‬‬ ‫‪WS4‬‬
‫گردید‪ .‬با توجه به تجربه‌ی عمليات اس��يدکاري مش��ابه که بيانگر بهبود‬
‫بی��ش از ‪ 50‬درص��دی ضريب بهره‌ده��ی در همه‌ی چاه‌هاس��ت‪ .‬جهت‬ ‫‪1670‬‬ ‫‪1380‬‬ ‫‪1200‬‬ ‫‪650‬‬ ‫‪721‬‬ ‫‪WS5‬‬

‫شبیه‌س��ازی ش��رایط چاه پس از انگیزش (اس��یدکاری)‪ ،‬چاه‌ها با فرض‬ ‫‪750‬‬ ‫‪540‬‬ ‫‪700‬‬ ‫‪360‬‬ ‫‪411‬‬ ‫‪WS6‬‬
‫افزایش ‪ 50‬و ‪ 100‬درصدی ضريب بهره‌دهی شبیه‌سازی شدند و عملکرد‬
‫جریانی چاه در ش��رایط جدید بررس��ي گرديد که در جدول‪ 2-‬نش��ان‬ ‫‪730‬‬ ‫‪530‬‬ ‫‪580‬‬ ‫‪332‬‬ ‫‪402‬‬ ‫‪WS7‬‬

‫داده ش��ده اس��ت (جهت اطمینان از نتایج‪ ،‬افزايش ‪ 50‬درصدي ضريب‬ ‫‪800‬‬ ‫‪620‬‬ ‫‪650‬‬ ‫‪370‬‬ ‫‪440‬‬ ‫‪WS8‬‬
‫بهره‌دهی به‌عنوان فرض بدبینانه در محاسبات فنی‪-‬اقتصادی درنظر گرفته‬
‫شد‪ ،‬این مقدار افزایش ضریب بهره‌دهی معادل کاهش ‪ 4‬واحدی ضریب‬ ‫‪1357‬‬ ‫‪835‬‬ ‫‪1080‬‬ ‫‪649‬‬ ‫‪407‬‬ ‫‪WS9‬‬

‫پوس��ته‪ 18‬دهانه‌ی چاه است)‪ .‬نتايج نش��ان می‌دهد که براي ‪ 9‬حلقه از اين‬ ‫‪9427‬‬ ‫‪6922‬‬ ‫‪7060‬‬ ‫‪4087‬‬ ‫‪4196‬‬ ‫مجموع‬
‫چاه‌ها اس��يدکاري روش مؤثری اس��ت اما براي دو چ��اه ‪ws11 ،ws10‬‬
‫‪240‬‬ ‫‪180‬‬ ‫‪390‬‬ ‫‪115‬‬ ‫‪290‬‬ ‫‪WS10‬‬
‫روش انگيزش اس��يدکاري با بازدهی ‪ 50‬درصد نيز مؤثر نیست‪ .‬بنابراین‬
‫بهینه‌سازی تولید این دو چاه مستلزم به‌کارگیری روش‌های مؤثرتر بهبود‬ ‫‪240‬‬ ‫‪170‬‬ ‫‪300‬‬ ‫‪112‬‬ ‫‪155‬‬ ‫‪WS11‬‬

‫‪80‬‬
 ‫ی علمی‪ -‬ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز| شماره ی ‪150‬‬
‫ماهنامه‌ ‌‬

‫ش��رکت‌های ارائه‌دهن��ده‌ی خدمات ف��رازآوری مصنوع��ی و تجربه‌ی‬
‫به‌کارگیری ای��ن روش‌ها در میادین نفتی جنوب ای��ران طبق جدول‪3-‬‬
‫مالک عمل قرار گرفت‪.‬‬
‫در ج��دول‪ 4-‬دالیل اصلی ناکارآمدی و حذف هر یک از روش‌های‬
‫‪Downloaded from ekteshaf.nioc.ir at 13:20 IRDT on Friday April 24th 2020‬‬
‫پتانسیل بهره‌دهی چاه مانند اسیدکاری بسیار مؤثر‪ ،‬شکافت هیدرولیکی‬
‫یا شکافت اسیدی است‪.‬‬
‫‪ -3-2-2‬غربال‌گری انواع روش‌های فرازآوری مصنوعی‬

‫فرازآوری مصنوعی ارائه شده است‪.‬‬ ‫جه��ت بررس��ی و امکان‌س��نجی به‌کارگیری روش‌های ف��رازآوری‬
‫مصنوعی مختلف روی چاه‌های غربال‌گری ش��ده که همگی در مخزن‬
‫س��روک میدان تکمیل ش��ده‌اند‪ ،‬ابتدا دامنه‌ی کاربرد و محدودیت‌های ‪ -4-2-2‬نتایج فنی بررس�ی روش‌های مختلف بهینه‌سازی تولید برای‬
‫عملیاتی هر روش با توجه به مشخصات چاه‌های سروکی بررسی گردید‪ 17 .‬حلقه چاه‬
‫پس از طراحی و شبیه‌سازی تأثیر روش‌های مختلف بهینه‌سازی تولید‬ ‫برای این منظور جداول غربال‌گری منتشر شده توسط یکی از معتبرترین‬

‫‪ 3‬دامنه‌ی کاربرد انواع روش‌های فرازآوری مصنوعی (برگرفته از جداول غربال‌گری شرکت ودرفورد) [‪]7‬‬

‫پمپ هیدرولیک جت (‪)HJP‬‬ ‫پمپ خال پیشرو(‪)PCP‬‬ ‫پمپ میله‌ای (‪)SRP‬‬ ‫پمپ الکتریکی شناور‬ ‫فرازآوری با گاز‬ ‫معیارها‬
‫(‪)ESP‬‬ ‫(‪)Gas Lift‬‬

‫‪15000‬‬ ‫‪12000‬‬ ‫‪16000‬‬ ‫‪15000‬‬ ‫‪16000‬‬

‫محدودیت‪ :‬افزایش عمق‬ ‫محدودیت‪ :‬افزایش عمق‬ ‫عمق عملیاتی (فوت)‬

‫محدودیت‪ :‬معمو ًال عمق نصب‬ ‫محدودیت‪ :‬عمق نصب‪،‬‬ ‫ِ‬
‫محدودیت‪ :‬عمق‬ ‫تنها‬
‫نصب باعث افزایش بار‬ ‫نصب باعث افزایش بار میله‬
‫با فشار سیال تزریقی و توان‬ ‫دمای چاه‪ ،‬گرم شدن موتور‬ ‫نصب‪ ،‬افزایش فشار‬
‫میله و کاهش حداکثر‬ ‫و کاهش حداکثر توان تولید‬
‫مورد نیاز محدود می‌شود‬ ‫و کابل است‬ ‫تزریق است‬
‫توان تولید پمپ می‌شود‬ ‫پمپ می‌شود‬

‫‪500-100‬‬ ‫‪75-250‬‬ ‫‪550-100‬‬ ‫‪400-100‬‬ ‫‪400-100‬‬ ‫دمای عملیاتی (‪)F‬‬

‫عالی‬ ‫متوسط‬ ‫خوب تا عالی‬ ‫خوب‬ ‫خوب تا عالی‬ ‫کنترل خوردگی‬

‫خوب با تفکیک‌گر‬
‫خوب‬ ‫خوب‬ ‫متوسط‬ ‫عالی‬ ‫کنترل گاز‬
‫سانتریفیوژ‬

‫متوسط‬ ‫عالی‬ ‫ضعیف تا متوسط‬ ‫ضعیف‬ ‫عالی‬ ‫کنترل جامدات‬

‫‪8>API‬‬ ‫‪35 >API‬‬ ‫‪8> API‬‬ ‫‪10> API‬‬ ‫‪15> API‬‬ ‫گراویتی سیال‬

‫هیدرولیکی یا وایرالین‬ ‫دکل‬ ‫دکل‬ ‫دکل‬ ‫وایرالین یا دکل‬ ‫سرویس‬

‫عالی‬ ‫عالی‬ ‫محدود‬ ‫محدود‬ ‫عالی‬ ‫چاه‌های انحرافی‬

‫بی‌تأثیر در رسوب‌گذاری‪-‬قابلیت‬ ‫درصد آسفالتین زیاد در‬

‫تشدید می‌کند‬ ‫تولید رسوبات تا سطح را دارد‬
‫بی‌تأثیر در رسوب‌گذاری‬ ‫تشدید می‌کند‬ ‫رسوب آسفالتین‬
‫نفت مشکل‌ساز است‬

‫‪10-30‬‬ ‫‪50-75‬‬ ‫‪45-60‬‬ ‫‪35-60‬‬ ‫‪10-30‬‬ ‫بازده (درصد)‬

‫‪20000‬‬ ‫‪4500‬‬ ‫‪6000‬‬ ‫‪60000‬‬ ‫‪50000‬‬

‫محدودیت‪ :‬عمق نصب‪،‬‬ ‫محدودیت‪ :‬عمق نصب‪،‬‬ ‫نرخ تولید (‪)STB/D‬‬

‫محدودیت‪ :‬فشار ته‌چاهی‪،‬‬ ‫محدودیت‪ :‬اندازه‌ی‬ ‫محدودیت‪ :‬اندازه‌ی لوله‬
‫برای نرخ‌های بیش از‬ ‫برای نرخ‌های بیش از‬
‫اندازه‌ی لوله مغزی و توان‬ ‫جداری و توان الکتریکی‬ ‫مغزی‪ ،‬نرخ و فشار گاز‬
‫‪ 1000‬بشکه در روز‬ ‫‪ 1000‬بشکه در روز توصیه‬
‫مورد نیاز‬ ‫مورد نیاز‬ ‫تزریقی‬
‫توصیه نمی‌شود‬ ‫نمی‌شود‬

‫‪81‬‬
 ‫مقاالت علمی ‪ -‬پژوهشی‬

‫مقایس��ه‌ی نتایج اج��رای هریک از س��ناریوهای‪ :‬الف) بهینه‌س��ازی‬
‫کاهنده‌ه��ا ب) پمپ الکتریکی ش��ناور درون‌چاهی ج) پمپ چندفازی‬
‫‪ +‬بهینه‌س��ازی کاهنده‌ه��ا روی تمامی ‪ 17‬حلقه چاه نش��ان می‌دهد که‬
‫س��ناریوی پمپ درون‌چاهی‪ ،‬با درنظر گرفتن محدودیت تولید صیانتی‬
‫‪Downloaded from ekteshaf.nioc.ir at 13:20 IRDT on Friday April 24th 2020‬‬
‫روی چاه‌ها‪ ،‬حداکثر نرخ بهینه‌ی‪ 19‬قابل‌دستیابی با هر روش محاسبه شد‪.‬‬
‫س��پس با درنظر گرفتن معیارهای تولید صیانتی از مخزن و جلوگیری از‬
‫ایجاد آس��یب س��ازندی‪ ،‬حداکثر نرخ بهینه‌ی هر روش با درنظر گرفتن‬
‫دو معيار حداکثر نرخ ‪ 3000‬بش��که در روز و حداکثر افت فشار تحتانی‬

‫بیش��ترین افزای��ش تولید را در پی خواهد داش��ت؛ به‌طوری که افزایش‬ ‫‪ 2000‬پام برای چاه محدود ش��د‪ .‬جدول‪ 5-‬جزئيات اطالعات مربوط به‬
‫تولید حاصل از اجرای این سناریوها روی تمامی ‪ 17‬حلقه چاه به‌ترتیب‬ ‫افزايش ن��رخ را در اين تعداد از چاه‌ها با اس��تفاده از روش‌های مختلف‬
‫‪ 21913 ، 10372‬و ‪ 12149‬بش��که در روز خواه��د ب��ود‪ .‬بنابرای��ن اگر‬ ‫نش��ان می‌دهد‪ .‬تعداد ‪ 7‬حلقه چاه باالیي کانديداي بهینه‌س��ازی اندازه‌ی‬
‫انتخاب و اجرای یکی از س��ه س��ناریو به‌تنهایی ب��رای همه‌ی ‪ 17‬حلقه‬ ‫کاهنده و ‪ 10‬حلقه چاه بعدي کانديداي نصب پمپ درون‌چاهی هستند‪.‬‬
‫چاه مدنظر باشد‪ ،‬س��ناریوی پمپ الکتریکی شناور درون‌چاهی بهترین‬
‫‪ 20‬درﺻﺪ در ﺳﺎل‬ ‫ﻣﻘﺪار اﻓﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪي ﭼﺎهﻫﺎ )در ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ(‬
‫عملک��رد را خواهد داش��ت‪ .‬اما با ن��گاه دقیق‌تر به جدول‪ 5-‬مش��اهده‬ ‫‪ 4‬دالیل ناکارآمدی روش‌های مختلف فرازآوری مصنوعی برای چاه‌های‬
‫‪ 1/7‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪي ﻧﺼﺐ ﻳﻚ واﺣﺪ ﭘﻤﭗ درونﭼﺎﻫﻲ ﺑﺎ دﻛﻞ ﺗﻌﻤﻴﺮاﺗﻲ‬
‫می‌شود که برای ‪ 7‬حلقه چاه باالیی‪ ،‬افزایش تولید سناریوی بهینه‌سازی‬ ‫سروکی میدان‬
‫‪ 800‬ﻫﺰار دﻻر‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪي ﺧﺮﻳﺪ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺳﻄﺢاﻻرﺿﻲ و ﺗﺤﺖاﻻرﺿﻲ ﻳﻚ واﺣﺪ ﭘﻤﭗ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ‬
‫اندازه‌ی کاهنده‌ها برای هر چاه بس��یار نزدیک به سناریوی نصب پمپ‬ ‫محدودیت‌های عملیاتی برای چاه‌های سروکی میدان‬ ‫روش فرازآوری‬
‫الکتریکی ش��ناور اس��ت که با توجه به هزینه‌های س��رمایه‌ای قابل‌توجه‬ ‫ﺷﻨﺎور مصنوعی‬
‫‪ 200‬ﻫﺰار دﻻر‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪي ﺧﺮﻳﺪ رﺷﺘﻪي ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ و ﻣﺠﺮاﺑﻨﺪ ﻣﺨﺼﻮص ﭘﻤﭗ‪ 23‬و ﺗﺎج ﭼﺎه‬
‫‪24‬‬
‫پمپ درون‌چاهی‪ ،‬انتخاب نهایی سناریوی برتر‪ ،‬مستلزم انجام و بررسی‬ ‫عدم وجود منبع گاز مناسب‪ ،‬سرمایه‌گذاری سنگین و‬
‫‪ 300‬ﻫﺰار دﻻر‬ ‫گازﻧﺸﺪه زمان‌بر بودن نصب ایستگا ‌ه تقویت فشار گاز و خطوط‬
‫ﺶﺑباﻴﻨﻲ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﭘﻴ‬
‫فرازآوری‬
‫ارزیابی اقتصادی است‪.‬‬ ‫نتایج‬ ‫انتقال گاز به محل چاه‌ها‪ ،‬مشکل رسوب آسفالتین‪،‬‬ ‫‪)Gas‬‬ ‫(‪Lift‬‬
‫‪ 300‬ﻫﺰار دﻻر‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪي اﺳﻴﺪﻛﺎري ﮔﺴﺘﺮده‪ 25‬ﻳﻚ ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه‬
‫محدودیت در تعداد چاه‌های کاندیدا‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬
‫ارزیابی اقتصادی روش‌های بهینه‌سازی تولید‬ ‫‪-3-2‬‬‫‪10‬‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪي ﺧﺮﻳﺪ و ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗﻫﺎي ﭼﻨﺪﻓﺎزي ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن‬
‫محدودیت حداکثر نرخ تولیدی‪ ،‬عدم امکان نصب شیر‬
‫پمپ میله‌ای‬
‫روش ارزیاب��ی اقتص��ادی انتخ��اب‌ش��ده در این مطالعه محاس��به‌ی‬ ‫ایمنی زیرسطحی (‪ ،)SSSV‬محدودیت فشار سرچاهی‪،‬‬
‫(‪)SRP‬‬
‫محدودیت عمق نصب مورد نیاز‬
‫ارزش خالص فعلی روش‌های مختلف بهینه‌س��ازی تولید است‪ .‬از جمله‬ ‫‪ -2-3-1‬ﭼﺎهﻫﺎي ﺑﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻬﺮهدﻫﻲ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ در ارزيابي اقتصادي طرح‌ها‪ ،‬شاخص ارزش خالص‬ ‫ﮔﻠﻮﮔﺎه‬
‫‌های مهم‬ ‫اﺑﺘﺪاص‬ ‫شیرﺳﺎزي ﺗﻮﻟﻴﺪ‪،‬‬
‫ش��اخ‬ ‫نصبﺑﻬﻴﻨﻪ‬
‫امکانﻫﺎي‬
‫عدمروش‬‫اﺟﺮاي‬ ‫نرخﺑﺮاي‬
‫تولیدی‪،‬‬ ‫ﭼﺎهﻫﺎ‬ ‫ﮔﺮي‬
‫حداکثر‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻏﺮﺑﺎل‬
‫محدودیت‬
‫ایمنی زیرسطحی (‪ ،)SSSV‬وجود ترکیبات آروماتیک و‬ ‫پمپ خأل پیشرو‬
‫ي جهت محاسبه‌ی اين شاخص‪ ،‬جريان نقدينگي طرح‬ ‫روشﻫﺎ‬
‫است‪،‬‬ ‫طرح‬‫فعلياﺟﺮاي‬
‫‪20‬‬ ‫ناموفق دردارﻧﺪ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاي‬
‫دﻫﻲ‌ی ﻣﺨﺰﻧﻲ‬ ‫ﭼﺎهﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه و ﭼﺎهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺑﻬﺮه‬
‫سولفید هیدروژن در سیال چاه‪ ،‬تجربه‬ ‫(‪)PCP‬‬
‫ﻧﻈﺮتنزيل مش��خص به زمان حال‪ ،‬تنزي��ل می‌گردد‪ .‬اين‬ ‫اس��تفاده ﺑﺎاز درنرخ‬
‫اﻳﻦ ‪ 9‬ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه ﻛﺎﻧﺪﻳﺪبااي اﻧﮕﻴﺰش‬ ‫ﺑﺮاي‬
‫مجاور‬ ‫اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫میادین‬ ‫ارزﻳﺎﺑﻲ‬
‫مشابه در‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦه‌های‬
‫چا‬ ‫اﻧﮕﻴﺰش ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﻴﺪﻛﺎري ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎزي ﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫پرکاربردترين کمیت‌ها در مباحث امکان‌س��نجی اقتصادي‬ ‫ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻬﻴﻨﻪ‬
‫ش��اخص از‬ ‫اﻗﺘﺼﺎدي روش‬
‫(‪،)SSSV‬‬ ‫ارزﻳﺎﺑﻲزیرسطحی‬ ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي‬
‫شیر ایمنی‬ ‫عدم ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫امکان نصب‬ ‫اﻧﺠﺎم و‬ ‫ﻓﺮﺿﻴﺎت اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎﻻ‬
‫بازده کم‪،‬‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻦ پمپ‬
‫مشکل رسوب آسفالتین‪ ،‬عدم وجود نمونه‌ی اجرا شده‬ ‫جت‬ ‫هیدرولیک‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ‪ 9‬ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه در ﻧﻤﻮدار ﺷﻜﻞ‪ 3-‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫است و هرچه مقدار آن بيشتر باشد نشان از سودآوري باالتر طرح دارد‪.‬‬ ‫در کشور‬ ‫(‪)HJP‬‬

‫‪200‬‬
‫‪600‬‬ ‫‪176‬‬
‫‪512‬‬ ‫اداﻣﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻲ‬
‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي اﻧﺪازه ﻛﺎﻫﻨﺪه‬
‫‪500‬‬ ‫‪150‬‬
‫ارزش ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻌﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬

‫‪450‬‬ ‫اﺳﻴﺪﻛﺎري ﺑﺎ ﺑﺎزدﻫﻲ ‪%50‬‬

‫ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ درون ﭼﺎﻫﻲ‬
‫ارزش ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻌﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬

‫‪400‬‬ ‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي اﻧﺪازه ﻛﺎﻫﻨﺪه‬ ‫‪107‬‬

‫‪327‬‬ ‫‪100‬‬
‫اداﻣﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻲ‬ ‫ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ درون ﭼﺎﻫﻲ‬
‫‪300‬‬

‫‪200‬‬ ‫‪50‬‬

‫‪100‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪24‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪24‬‬
‫‪-50‬‬
‫زﻣﺎن ‪ ،‬ﻣﺎه‬ ‫زﻣﺎن ‪ ،‬ﻣﺎه‬

‫تولید ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه‬

‫‌سازیﺑﺮاي ‪7‬‬
‫بهینهﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫مختلفﺳﺎزي‬ ‫روش‌های‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻬﻴﻨﻪ‬ ‫فعلیﻫﺎي‬
‫خالصروش‬
‫ارزش ﻓﻌﻠﻲ‬
‫‌ی ﺧﺎﻟﺺ‬
‫مقایسه‬
‫ارزش‬ ‫‪ 3‬نمودار تجمعي ارزش خالص فعلي با روش‌های مختلف بهینه‌سازی ﺷﻜﻞ ‪4 -4‬‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي‬
‫‌ی کاهنده‬‫‌سازی اندازه‬
‫ﻛﺎﻫﻨﺪه‬ ‫بهینهاﻧﺪازهي‬
‫ﺳﺎزي‬‫کاندیداي‬ ‫برای ‪ 7‬حلقه چاه‬
‫ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاي ﺑﻬﻴﻨﻪ‬ ‫توليد براي ‪ 9‬حلقه چاه کانديداي انگيزش‬
‫‪13‬‬

‫‪600‬‬

‫ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ درون ﭼﺎﻫﻲ‬

‫‪507‬‬ ‫‪82‬‬
‫‪500‬‬
‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي اﻧﺪازه ﻛﺎﻫﻨﺪه‬
‫ارز‬
 ‫ی علمی‪ -‬ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز| شماره ی ‪150‬‬
‫ماهنامه‌ ‌‬

‫‪ 5‬نتایج شبیه‌سازی تأثیر روش‌های مختلف بهینه‌سازی تولید و حداکثر نرخ بهینه‌ی صیانتی قابل‌دستیابی‬

‫افزایش افزایش تولید‬ ‫نرخ اولیه نرخ حاصل از نرخ حاصل نرخ بهینه‌ی افزایش‬ ‫ضریب بهره‌دهی‬ ‫نام چاه‬
‫صیانتی حاصل‬ ‫تولید‬ ‫تولید‬ ‫صیانتی‬ ‫از نصب‬ ‫بهینه‌سازی‬
‫صیانتی از نصب پمپ‬ ‫صیانتی‬ ‫با پمپ‬ ‫پمپ‬ ‫اندازه‌ی‬
‫چندفازی ‪+‬‬ ‫الکتریکی الکتریکی بهینه‌سازی حاصل از‬ ‫کاهنده‌ی‬
‫‪Downloaded from ekteshaf.nioc.ir at 13:20 IRDT on Friday April 24th 2020‬‬

‫اندازه‌ی نصب پمپ بهینه‌سازی‬ ‫شناور‬ ‫شناور‬ ‫الکتریکی‬

‫اندازه‌ی‬ ‫الکتریکی‬ ‫کاهنده‬ ‫شناور‬
‫کاهنده‬
‫شناور‬

‫بشکه در‬ ‫بشکه‬ ‫بشکه‬ ‫بشکه در‬ ‫بشکه‬ ‫بشکه در‬ ‫بشکه‬ ‫بشکه در روز بر‬
‫روز‬ ‫در روز‬ ‫در روز‬ ‫روز‬ ‫در روز‬ ‫روز‬ ‫در روز‬ ‫پ‪.‬ا‪.‬م‪.‬‬

‫‪1243‬‬ ‫‪1243‬‬ ‫‪1243‬‬ ‫‪3000‬‬ ‫‪7000‬‬ ‫‪4085‬‬ ‫‪1757‬‬ ‫‪4/50‬‬ ‫‪W1‬‬

‫‪996‬‬ ‫‪1296‬‬ ‫‪996‬‬ ‫‪3000‬‬ ‫‪5000‬‬ ‫‪2700‬‬ ‫‪1704‬‬ ‫‪2/11‬‬ ‫‪W2‬‬

‫‪800‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪800‬‬ ‫‪2300‬‬ ‫‪2300‬‬ ‫‪2100‬‬ ‫‪1300‬‬ ‫‪1/34‬‬ ‫‪W3‬‬

‫‪677‬‬ ‫‪677‬‬ ‫‪677‬‬ ‫‪3000‬‬ ‫‪4000‬‬ ‫‪3300‬‬ ‫‪2323‬‬ ‫‪2/70‬‬ ‫‪W4‬‬

‫‪500‬‬ ‫‪800‬‬ ‫‪500‬‬ ‫‪3000‬‬ ‫‪5500‬‬ ‫‪2700‬‬ ‫‪2200‬‬ ‫‪1/97‬‬ ‫‪W5‬‬

‫‪1393‬‬ ‫‪1750‬‬ ‫‪1240‬‬ ‫‪3000‬‬ ‫‪3850‬‬ ‫‪2490‬‬ ‫‪1250‬‬ ‫‪2/49‬‬ ‫‪W6‬‬

‫‪1081‬‬ ‫‪1181‬‬ ‫‪1081‬‬ ‫‪3000‬‬ ‫‪4000‬‬ ‫‪2900‬‬ ‫‪1819‬‬ ‫‪2/48‬‬ ‫‪W7‬‬

‫‪6690‬‬ ‫‪7947‬‬ ‫‪6537‬‬ ‫‪20300‬‬ ‫‪31650‬‬ ‫‪20275‬‬ ‫‪12353‬‬ ‫‪2/51‬‬ ‫مجموع‬

‫‪816‬‬ ‫‪2016‬‬ ‫‪816‬‬ ‫‪3000‬‬ ‫‪4500‬‬ ‫‪1800‬‬ ‫‪984‬‬ ‫‪1/67‬‬ ‫‪W8‬‬

‫‪1080‬‬ ‫‪1530‬‬ ‫‪822‬‬ ‫‪3000‬‬ ‫‪4000‬‬ ‫‪2292‬‬ ‫‪1470‬‬ ‫‪2/53‬‬ ‫‪W9‬‬

‫‪399‬‬ ‫‪1499‬‬ ‫‪357‬‬ ‫‪2700‬‬ ‫‪2700‬‬ ‫‪1558‬‬ ‫‪1201‬‬ ‫‪1/56‬‬ ‫‪W10‬‬

‫‪715‬‬ ‫‪1465‬‬ ‫‪565‬‬ ‫‪2800‬‬ ‫‪2800‬‬ ‫‪1900‬‬ ‫‪1335‬‬ ‫‪2/07‬‬ ‫‪W11‬‬

‫‪500‬‬ ‫‪1400‬‬ ‫‪430‬‬ ‫‪2700‬‬ ‫‪2700‬‬ ‫‪1730‬‬ ‫‪1300‬‬ ‫‪1/33‬‬ ‫‪W12‬‬

‫‪744‬‬ ‫‪1679‬‬ ‫‪541‬‬ ‫‪2100‬‬ ‫‪2100‬‬ ‫‪962‬‬ ‫‪421‬‬ ‫‪1/46‬‬ ‫‪W13‬‬

‫‪199‬‬ ‫‪1022‬‬ ‫‪-25‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪953‬‬ ‫‪978‬‬ ‫‪1/57‬‬ ‫‪W14‬‬

‫‪324‬‬ ‫‪1305‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2300‬‬ ‫‪2300‬‬ ‫‪995‬‬ ‫‪995‬‬ ‫‪1/65‬‬ ‫‪W15‬‬

‫‪227‬‬ ‫‪840‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪660‬‬ ‫‪660‬‬ ‫‪0/96‬‬ ‫‪W16‬‬

‫‪455‬‬ ‫‪1210‬‬ ‫‪329‬‬ ‫‪2500‬‬ ‫‪2500‬‬ ‫‪1619‬‬ ‫‪1290‬‬ ‫‪1/65‬‬ ‫‪W17‬‬

‫‪5459‬‬ ‫‪13966‬‬ ‫‪3835‬‬ ‫‪24600‬‬ ‫‪27100‬‬ ‫‪14469‬‬ ‫‪10634‬‬ ‫‪1/65‬‬ ‫مجموع یا میانگین‬

‫‪12149‬‬ ‫‪21913‬‬ ‫‪10372‬‬ ‫‪44900‬‬ ‫‪58750‬‬ ‫‪34744‬‬ ‫‪22987‬‬ ‫‪2/00‬‬ ‫مجموع یا میانگین کل‬

‫‪83‬‬
 ‫ﻲ اﻗﺘﺼﺎدي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ارزش ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻌﻠﻲ روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ اﺳﺖ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻣﻬﻢ در ارزﻳﺎﺑﻲ اﻗﺘﺼﺎدي ﻃﺮحﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺ ارزش ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻌﻠﻲ‬
‫‪21‬‬
‫مقاالت علمی ‪ -‬پژوهشی‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي اﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﻃﺮح ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮخ ﺗﻨﺰﻳﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻪ زﻣﺎن‬
‫‪600‬‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ از ﭘﺮﻛﺎرﺑﺮدﺗﺮﻳﻦ ﻛﻤﻴﺖﻫﺎ در ﻣﺒﺎﺣﺚ اﻣﻜﺎنﺳﻨﺠﻲ اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ و ﻫﺮﭼﻪ‬
‫‪512‬‬
‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي اﻧﺪازه ﻛﺎﻫﻨﺪه‬
‫‪500‬‬ ‫ﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺸﺎن از ﺳﻮدآوري ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻃﺮح دارد‪ .‬ﺷﺎﺧﺺ ارزش ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻌﻠﻲ ﻃﺮح ﺑﺎ زﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ و‬
‫ارزش ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻌﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬

‫ﭼﺎﻫﻲبه پیش‌بینی شرایط‬

‫ﭘﻤﭗبادرونتوجه‬
‫محاس��به یا تخمین مقادیر مناس��ب برایﻧﺼﺐآنها‬
‫‪450‬‬ ‫ﺷﻮد‪:‬طرح با زمان توسعه و بهره‌برداری ‪ N‬سال‪،‬‬ ‫خالصﻣﻲفعلي‬
‫ارزشﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫شاخص‪3-‬و‪2‬‬
‫‪ N‬ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻄﻪ‬
‫‪400‬‬
‫‪‌327‬ی اقتصادی کشور است‪ .‬فرضیات اقتصادی درنظر گرفته شده برای‬ ‫آینده‬ ‫با استفاده از روابطه‪3-‬و‪ 2‬محاسبه می‌شود‪:‬‬
‫اداﻣﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻲ‬
‫‪300‬‬ ‫این مطالعه در جدول‪ 6-‬ارائه شده است‪.‬‬ ‫(‪)2‬‬
‫�)� � �(�) �� � ��( = )�(��‬
‫‪200‬درنظر‬
‫در مرحل��ه‌ی بعد با اس��تفاده از نتایج ارزیابی فنی ه��ر روش و‬
‫‪Downloaded from ekteshaf.nioc.ir at 13:20 IRDT on Friday April 24th 2020‬‬

‫� � � � �� = � ��)�(�� ∑ = ��� گرفتن فرضیات اقتصادی‪ ،‬ارزش خالص فعلی حاصل از اجرای هر یک‬ ‫(‪)3‬‬
‫‪100‬‬
‫از روش‌های بهینه‌س��ازی تولید قابل‌اجرا محاس��به شد و با درنظر گرفتن‬
‫ام‪ ،‬نتای��ج محاس��بات اقتصادی‪ ،‬انتخ��اب نهایی روش بهینه‌س��ازی‪0‬تولید از‬ ‫)‪NPV(n‬‬ ‫هزين��ه‪n‬ام‪،‬‬
‫در س��ال ‪n‬‬ ‫ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ‪)R‬در ﺳﺎل‬ ‫در� � �(‬
‫س��ال� ‪n‬ام‪-Cn( ،‬‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪآندر‪R‬ﺳﺎل ‪n‬ام‪،‬‬
‫درآم��د) �‬ ‫‪ Rn‬درآﻣﺪ در ﺳﺎل ‪n‬ام‪Cn ،‬‬
‫ک��ه در‬
‫‪n‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪10 12 14 16 18 20 22 24‬‬
‫گرفت‪.‬‬
‫دیدگاه فنی‪-‬اقتصادی انجام زﻣﺎن ‪ ،‬ﻣﺎه‬ ‫ام‪ .،‬ارزش نقدينگي در سال ‪n‬ام در سال پايه‬ ‫اﺳﺖ‪[8]n‬‬
‫در سال‬‫ﺗﻨﺰﻳﻞ‬ ‫‪NPV(n‬و ‪ i‬ﻧﺮخ‬
‫نقدينگي‬ ‫ﮕﻲ در ﺳﺎل ‪n‬ام در (ﺳﺎل ﭘﺎﻳﻪ‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ در ﺧﺼﻮص ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار در ﺳﻮدآوري‬ ‫استو [‪.]8‬‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ‬ ‫ﻓﻌﻠﻲ‪،‬‬
‫تنزيل‬ ‫ﺧﺎﻟﺺنرخ‬‫در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ارزش و ‪i‬‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮاي ‪ 7‬ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه‬
‫بهريه‌دهی‬ ‫روشﻫﺎ‬
‫ضعیف‬ ‫پتانسیلﻓﻌﻠﻲ‬
‫ارزش ﺧﺎﻟﺺ‬ ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي‬
‫‌های با‬ ‫در ﺷﻜﻞ ‪-4‬‬
‫‪ -1-3-2‬چاه‬ ‫آﻳﻨﺪه‬ ‫ﺑﻴﻨﻲوﺷﺮاﻳﻂ‬
‫بررس��ی‬ ‫فعلی‪،‬ﭘﻴﺶ‬
‫تحقیق‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫خالص‬‫ارزشﻬﺎ ﺑﺎ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ‌یﺑﺮاي آﻧ‬
‫ﻣﻘﺎدﻳﺮمحاس��به‬ ‫ﺗﺨﻤﻴﻦ‬
‫ق��دم در‬ ‫ي ﻫﺮ روش و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻳﺎ‬
‫اولین‬
‫ﻛﺎﻫﻨﺪه‬ ‫ي‬ ‫اﻧﺪازه‬ ‫ﺳﺎزي‬ ‫ﺑﻬﻴﻨﻪ‬ ‫ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاي‬
‫با توجه به اینک��ه در فرآیند غربال‌گری چاه‌ها برای اجرای روش‌های‬ ‫روش و‬‫‌هایﺪههراﺳﺖ‪.‬‬
‫اراﺋﻪ ﺷ‬ ‫ﺟﺪول‪6-‬‬
‫هزینه‬ ‫تأثیرگذاراﻳﻦدرﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در‬
‫س��ودآوری و‬ ‫متغیره��ایﺷﺪه ﺑﺮاي‬
‫خصوصدرﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺸﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮﺿﻴﺎت اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺘﺎﻳﺞ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻓﻨﻲ ﻫﺮ روش و درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﺮﺿﻴﺎت اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ارزش ﺧﺎﻟﺺ‬
‫ﻞ از اﺟﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ از روشﻫﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﺎﺑﻞاﺟﺮا ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ و ﺑﺎ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫‪600‬‬ ‫‪ 6‬فرضیات اقتصادی مطالعه‬
‫ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ درون ﭼﺎﻫﻲ‬
‫‪507‬‬ ‫ﺘﺼﺎدي‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻬﺎﻳﻲ روش ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﺗﻮﻟﻴﺪ از دﻳﺪﮔﺎه ﻓﻨﻲ‪-‬اﻗﺘﺼﺎدي اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪500‬‬ ‫مقدار‬ ‫کمیت‬
‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي اﻧﺪازه ﻛﺎﻫﻨﺪه‬
‫ارزش ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻌﻠﻲ ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬

‫‪ 45‬دالر‬ ‫قيمت نفت‬

‫‪400‬‬ ‫‪383‬‬
‫ﺮﺿﻴﺎت اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫اداﻣﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻲ‬

‫‪300‬‬ ‫‪282‬‬ ‫‪ 10‬درصد‬ ‫ﻣﻘﺪار‬ ‫‪21‬‬

‫نرخ تنزيل ساالنه‌ی ارزش پول‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﺳﻨﺎرﻳﻮي ﭘﻤﭗ ﭼﻨﺪﻓﺎزي‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪاي‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭼﺎهﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﭘﻤﭗ ا‬
‫دﻻر‪ 3600‬دالر‬ ‫هزینه‌ی دیزل مصرفی ژنراتور تأمین برق پمپ درون‌چاهی‪45‬‬
‫ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻌﻠﻲ ﺣﺎﺻﻞ از اﺟ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ارزش ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻌﻠﻲ اﻳﻦ ﺳﻨﺎرﻳﻮ ﺑﻪﺻﻮرت ﻛﻠﻲ ﺑﺎ ارزش ‪200‬‬
‫در ماه‬
‫ﻓﻌﻠﻲ ﺣﺎﺻﻞ از اﺟﺮاي ﺳﻨﺎر‬ ‫ﺳﻨﺎرﻳﻮﻫﺎي دﻳﮕﺮ روي ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭼﺎهﻫﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮدار ارزش ﺧﺎﻟﺺ‬ ‫‪ 10‬درﺻﺪ‬ ‫‪22‬‬
‫ﺳﺎﻻﻧﻪي ارزش ﭘﻮل‬
‫‪100‬‬
‫ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ ﭼﻨﺪﻓﺎزي در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﻨﺎرﻳﻮي ﭘﻤﭗ درونﭼﺎﻫﻲ و ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي اﻧﺪازهي ﻛﺎﻫﻨﺪه روي ‪ 26‬ﺣ‬ ‫درصدﻣﺎه‬ ‫‪5 3600‬‬
‫دﻻر در‬ ‫ﭼﺎﻫﻲساالنه‌ی خريد و نصب پمپ‬
‫درونقيمت‬
‫افزايش‬
‫ﭘﻤﭗ‬‫ﺑﺮقنرخ‬ ‫ﺰل ﻣﺼﺮﻓﻲ ژﻧﺮاﺗﻮر ﺗﺄﻣﻴﻦ‬
‫‪0‬‬
‫ﺳﻨﺎرﻳﻮﻫﺎي ﺑﺮﺗﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ‪0‬‬
‫‪2‬‬ ‫اي‬
‫ﺷﻮد ﻛﻪ‪6‬اﺟﺮ ‪4‬‬
‫‪10‬ﻲ ‪8‬‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣ‬
‫‪12 .14‬‬
‫‪ 16‬اﺳﺖ‬
‫‪ 18‬ﺷﺪه‬
‫‪ 24‬در ‪22‬ﺷﻜﻞ‪ 620-‬اراﺋﻪ‬
‫ﭼﺎه‬ ‫‪ 1‬سال‬ ‫‪ 5‬درﺻﺪ‬ ‫ﭘﻤﭗ طول عمر پمپ الکتریکی شناور‬ ‫ﻗﻴﻤﺖ ﺳﺎﻻﻧﻪي ﺧﺮﻳﺪ و ﻧﺼﺐ‬
‫زﻣﺎن ‪ ،‬ﻣﺎه‬
‫ﭼﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺟﺮاي ﺳﻨﺎرﻳﻮي ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ ﭼﻨﺪﻓﺎزي ﻳﺎ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي اﻧﺪازهي ﻛﺎﻫﻨﺪه ﺑﺮاي ﻫﻤﻪي ﭼ‬ ‫‪ 1‬ماه‬ ‫‪ 1‬ﺳﺎل‬ ‫مدت بسته شدن چاه برای نصب اولیه‬ ‫ﻤﭗ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺷﻨﺎور‬
‫‌سازیﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه‬
‫ﺑﺮاي ‪10‬‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪبهینه‬ ‫ﺳﺎزي‬
‫مختلف‬ ‫ﺑﻬﻴﻨﻪ‬
‫داﺷﺖ‪.‬‬
‫‌های‬ ‫روش‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﻫﺎي‬
‫ﻫﻤﺮاهفعلی‬
‫خالص‬‫روش‬ ‫ﺧﺎﻟﺺ‌یﻓﻌﻠﻲ‬
‫ارزش ﺑﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮي‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر‬
‫مقایسه‬‫ارزش‬ ‫ﺴﻪي‬
‫ﺳﻮدآوري‬
‫نمودار‬ ‫ﻧﻤﻮدار ﻣﻘﺎﻳ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ 5‬و‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪-5‬اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫‪3‬ماه‬ ‫‪ 1‬ﻣﺎه‬ ‫اوﻟﻴﻪ مدت توقف تولید چاه برای تأمین دکل‪ ،‬کاال و تعویض‬ ‫ﺷﺪن ﭼﺎه ﺑﺮاي ﻧﺼﺐ‬
‫ﻤﭗ ‪ESP‬‬
‫نصب پمپ ‪ESP‬‬ ‫چاهﻧﺼﺐ ﭘ‬
‫کاندیدای‬ ‫حلقهﺪاي‬
‫توليد برای ‪10‬ﻛﺎﻧﺪﻳ‬ ‫پمپ‌های از کار افتاده‬
‫‪3‬ﻣﺎه‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﺎه ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ دﻛﻞ‪ ،‬ﻛﺎﻻ و ﺗﻌﻮﻳﺾ ﭘﻤﭗﻫﺎي از ﻛﺎر اﻓﺘﺎده‬
‫‪1300‬‬ ‫‪ 20‬درصد در‬ ‫مقدار افت تولید سالیانه‌ی چاه‌ها (در بدترین حالت)‬
‫ﭼﻨﺪﻓﺎزيﻛﻨﻮﻧﻲ ﺑﺮاي ‪ 26‬ﭼﺎه‬
‫اداﻣﻪ ﺷﺮاﻳﻂ‬ ‫اﻗﺘﺼﺎدي ﺳﻨﺎرﻳﻮي ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ‬ ‫سال ‪ -2-3-3‬ارزﻳﺎﺑﻲ‬
‫‪1195‬‬

‫‪1100‬‬ ‫ﭘﻤﭗ ﭼﻨﺪﻓﺎزي ‪ +‬ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي اﻧﺪازه ﻛﺎﻫﻨﺪه ﺑﺮاي‬ ‫‪1037‬‬

‫‪ 26‬ﭼﺎه‬ ‫‪ 1/7‬میلیون‪15‬‬
‫دالر‬ ‫هزینه‌ی نصب یک واحد پمپ درون‌چاهی با دکل تعمیراتی‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺐ روش ﻫﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﺮاي ‪ 26‬ﭼﺎه‬
‫ارزش ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻌﻠﻲ ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬

‫‪900‬‬ ‫‪1003‬‬
‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي اﻧﺪازه ﻛﺎﻫﻨﺪه ﺑﺮاي ‪ 26‬ﭼﺎه‬
‫‪720‬‬
‫‪700‬‬ ‫‪ 800‬هزار دالر‬ ‫هزینه‌ی خرید تجهیزات سطح‌االرضی و تحت‌االرضی یک‬
‫واحد پمپ الکتریکی شناور‬
‫‪500‬‬

‫‪300‬‬ ‫‪ 200‬هزار دالر‬ ‫هزینه‌ی خرید رشته‌ی تکمیلی و مجرابند مخصوص پمپ‬
‫‪23‬‬
‫‪ 22‬و تاج چاه‬
‫‪100‬‬
‫‪ 300‬هزار دالر‬ ‫هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده‬
‫‪-100 0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪24‬‬
‫زﻣﺎن ‪ ،‬ﻣﺎه‬ ‫‪ 300‬هزار دالر‬ ‫هزینه‌ی اسیدکاری گسترده‌ی ‪ 24‬یک حلقه چاه‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -6‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ارزش ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻌﻠﻲ ﭼﺎهﻫﺎي ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاي روشﻫﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﺑﺮاي ‪ 26‬ﺣﻠﻘﻪ‬ ‫‪ 10‬میلیون دالر‬ ‫هزینه‌ی خرید و نصب پمپ‌های چندفازی با مشخصات‬
‫‪ 6‬مقایس��ه‌ی ارزش خال��ص فعل��ی چاه‌ه��ای کاندی��دای روش‌ه��ای‬
‫ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﺷﺪه‬ ‫مورد نیاز به‌همراه پشتیبان‬
‫بهینه‌سازی برای ‪ 26‬حلقه چاه غربال‌گری شده‬

‫‪84‬‬
 ‫ی علمی‪ -‬ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز| شماره ی ‪150‬‬
‫ماهنامه‌ ‌‬

‫(حداقل ‪ 2‬س��ال آینده) نصب پمپ در آنها نسبت به بهینه‌سازی اندازه‌ی‬
‫کاهنده از نظر اقتصادی به‌صرفه نیست‪.‬‬
‫به‌همی��ن ترتیب طبق جدول‪ 5-‬ب��رای ‪ 10‬حلقه چ��اه (چاه‌های‪ 8-‬تا‬
‫‪ )17‬ارزش خالص فعلی حاصل از نصب پمپ الکتریکی ش��ناور به‌طور‬
‫‪Downloaded from ekteshaf.nioc.ir at 13:20 IRDT on Friday April 24th 2020‬‬
‫بهینه‌س��ازی تولید‪ ،‬ابتدا گلوگاه تولید چاه‌ها مش��خص شده و چاه‌هایی‬
‫که مشکل پتانس��یل بهره‌دهی مخزنی دارند کاندیدای اجرای روش‌های‬
‫انگیزش مانند اس��یدکاری شدند‪ .‬ارزیابی اقتصادی برای این ‪ 9‬حلقه چاه‬
‫کاندی��دای انگیزش با درنظ��ر گرفتن فرضیات اقتص��ادی انجام و نتایج‬

‫قابل‌توجهی بیش��تر از ارزش خالص فعلی حاصل از بهینه‌سازی اندازه‌ی‬
‫کاهنده است و بنابراین چاه‌های مذکور به‌عنوان کاندیدای نهایی نصب‬
‫پمپ الکتریکی شناور درون‌چاهی درنظر گرفته شدند (شکل‪.)5-‬‬
‫‪ -3-3-2‬ارزیابی اقتصادی سناریوی نصب پمپ چندفازی‬
‫ب��ا توجه به اینکه در س��ناریوی پمپ چندفازی‪ ،‬هزینه‌ی س��رمایه‌ای‬
‫ب��رای تمامی چاه‌ه��ای متصل به پم��پ انجام می‌ش��ود‪ .‬بنابراین ارزش‬
‫ارزش خالص فعلی حاصل‬ ‫فعلی این س��ناریو به‌صورت کل��ی با‪23,229‬‬
‫‪25,000‬‬
‫‪20,000‬س��ناریوهای دیگر روی تمامی چاه‌ها مقایس��ه گردید‪ .‬نمودار‬
‫مقايس��ه‌ی ارزيابي اقتصادي روش‌های مختلف بهینه‌س��ازی توليد براي‬
‫آنها در نمودار شکل‪ 3-‬ارائه شده است‪.‬‬
‫ال اش��اره شد بر اس��اس نتایج ارزیابی فنی ارائه شده‬‫همان‌گونه که قب ً‬
‫در جدول‪ 2-‬افزایش تولید ناش��ی از نصب پمپ الکتریکی شناور روی‬
‫‪ 9‬حلقه چاه ‪ 138‬بش��که در روز بیش��تر از سناریوی افزایش ‪ 50‬درصدی‬
‫ضریب بهره‌دهی چاه‌ها با انجام اس��یدکاری بود‪ .‬ام��ا همان‌گونه که در‬
‫نمودار شکل‪ 3-‬مشخص است س��ناریوی انگیزش و اسیدکاری‪ ،‬ارزش‬
‫خالص‬
‫خالص فعلی بس��یار بیشتری نسبت به س��ناریوی نصب پمپ درون‌چاهی‬
‫از اجرای‬ ‫ب��رای هریک از ‪ 9‬چاه به‌همراه خواهد داش��ت که این به‌دلیل هزینه‌های‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ ،‬ﺑﺸﻜﻪ در روز‬

‫ارزش خال��ص فعلی حاصل از اجرای س��ناریوی نصب پمپ چندفازي‬ ‫س��رمایه‌ای س��نگین و توقف تولید چ��اه جهت نصب پم��پ الکتریکی‬
‫‪15,000‬‬
‫‪12,467‬ن‌چاهی و بهینه‌سازی اندازه‌ی کاهنده‬ ‫در مقايسه با س��ناریوی پمپ درو‬ ‫شناور است‪ .‬بنابراین روش انگیزش و اسیدکاری به‌عنوان سناریوی برتر‬
‫‪10,263‬‬
‫‪10,000‬حلقه چاه در ش��کل‪ 6-‬ارائه شده اس��ت‪ .‬مالحظه می‌شود که‬ ‫روي ‪26‬‬ ‫بهینه‌سازی تولید برای این چاه‌ها درنظر گرفته شد‪.‬‬
‫ترکیب س��ناریوهای برتر انتخاب ش��ده برای چاه‌ها‪ ،‬نس��بت به‬ ‫اجرای‬
‫‪5,000‬‬
‫اجرای س��ناریوی نصب پمپ چندفازی یا بهینه‌س��ازی اندازه‌ی کاهنده‬ ‫‪ -2-3-2‬چاه‌های با پتانسیل مناسب بهره‌دهی‬
‫س��ودآوری بس��یار بیشتری به‌همراه‬ ‫ﭘﻤﭗ و‬
‫ﭼﻨﺪ ﻓﺎزي‬ ‫تولید‬‫برای همه‌ی چاه‌ها افزایشﻧﺼﺐ‬
‫‪-‬‬
‫برای ‪ 17‬حلقه چاه باقیمانده که پتانسیل تولید مناسبی دارند طبق نتایج‬
‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﺳﺎﻳﺰ‬
‫‪ +‬ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﺳﺎﻳﺰ ﺗﺮﻛﻴﺐ ‪ 3‬روش‬
‫خواهد داشت‪ .‬ﻛﺎﻫﻨﺪه‬ ‫ارزیابی فنی جدول‪ ،5-‬س��ناریوی نصب پمپ الکتریکی شناور نسبت به‬
‫ﻛﺎﻫﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺑﺮاي ‪ 26‬ﭼﺎه‬
‫ﺑﺮاي ‪ 26‬ﭼﺎه‬
‫ﭼﺎه ﻫﺎنمودارهای شکل‌های‪8-‬و‪7‬و‪ 6‬می‌توان‬ ‫بر اس��اس نتایج ارائه ش��ده در‬ ‫سایر س��ناریوها افزایش تولید بیشتری خواهد داش��ت؛ اما نتایج ارزیابی‬
‫‪ 26 23,229‬حلقه چاه سروکی‬
‫ﭼﺎه‬ ‫‪26‬‬ ‫ﻛﻞ‬ ‫دﺑﻲ‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫سناریوهای بهینه برای‬
‫ترکیب ‪12,467‬‬ ‫دریافت که اجرای‬
‫‪10,263‬‬ ‫اقتصادی نش��ان داد که برای ‪ 7‬حلقه چاه بهینه‌س��ازی ان��دازه‌ی کاهنده‬
‫بیشترین افزایش تولید (‪ 23229‬بشکه در روز؛ معادل ‪ 46‬درصد) را نسبت‬ ‫ارزش افزوده‌ی خالص فعلی بیش��تری نس��بت به نصب پمپ الکتریکی‬
‫چاهﺷﺪه‬
‫حلقهﮔﺮي‬
‫‪26‬ﻏﺮﺑﺎل‬
‫ﺣﻠﻘﻪ‌یﭼﺎه‬
‫‪ 26‬همه‬ ‫دیگرﺑﺮايروی‬ ‫س��ناریوهای‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫از ﺳﻨﺎرﻳﻮﻫﺎي‬ ‫یکﻴﺪ‬
‫هرﺶ ﺗﻮﻟ‬ ‫اجرایاﻓﺰاﻳ‬ ‫نتایج‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي‬ ‫ب��ه‪-7‬‬
‫ﺷﻜﻞ‬ ‫شناور به‌همراه خواهد داشت (شکل‪ .)4-‬این چاه‌ها از نظر فنی کاندیدای‬
‫به‌همراه خواهد داشت‪.‬‬ ‫مناس��بی برای نصب پمپ الکتریکی ش��ناور هس��تند اما در کوتاه‌مدت‬
‫‪23,229‬‬ ‫‪25,000‬‬
‫‪46‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪45‬‬
‫‪20,000‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ ،‬ﺑﺸﻜﻪ در روز‬

‫‪40‬‬
‫درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬

‫‪31‬‬ ‫‪35‬‬
‫‪27‬‬ ‫‪15,000‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪12,467‬‬
‫‪25‬‬ ‫‪10,263‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪10,000‬‬
‫‪15‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪5,000‬‬
‫‪5‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ ﭼﻨﺪ ﻓﺎزي ‪+‬‬ ‫ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ ﭼﻨﺪ ﻓﺎزي‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ‪ 3‬روش ﻣﻨﺘﺨﺐ‬ ‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﺳﺎﻳﺰ ﻛﺎﻫﻨﺪه‬ ‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﺳﺎﻳﺰ‬
‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﺳﺎﻳﺰ ﻛﺎﻫﻨﺪه‬ ‫‪ +‬ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﺳﺎﻳﺰ ﺗﺮﻛﻴﺐ ‪ 3‬روش‬
‫ﺑﺮاي ‪ 26‬ﭼﺎه‬ ‫ﺑﺮاي ‪ 26‬ﭼﺎه‬ ‫ﻛﺎﻫﻨﺪه‬
‫ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﭼﺎه ﻫﺎ‬ ‫ﻛﺎﻫﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺑﺮاي ‪ 26‬ﭼﺎه‬
‫ﺑﺮاي ‪ 26‬ﭼﺎه‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ دﺑﻲ ﻛﻞ ‪ 26‬ﭼﺎه‬ ‫ﭼﺎه ﻫﺎ‬
‫‪46‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪27‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ دﺑﻲ ﻛﻞ ‪ 26‬ﭼﺎه‬ ‫‪23,229‬‬ ‫‪12,467‬‬ ‫‪10,263‬‬

‫ﮔﺮي ﺷﺪه‬ ‫ﻏﺮﺑﺎل‬

‫حلقه‬ ‫ﭼﺎه‪26‬‬
‫ﺣﻠﻘﻪبرای‬ ‫تولیدﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي‬
‫سناریوهای ‪26‬‬
‫مختلف‬ ‫ﺳﻨﺎرﻳﻮﻫﺎي‬ ‫درصدﻴﺪ‬
‫افزایش‬ ‫‌یﻳﺶ ﺗﻮﻟ‬
‫مقایسهاﻓﺰا‬
‫‪ 7‬مقایس��ه‌ی افزایش تولید س��ناریوهای مختلف برای ‪ 26‬حلقه چاهﺷﻜﻞ ‪ -8‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‪8‬ي درﺻﺪ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -7‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻨﺎرﻳﻮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ‪ 26‬ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﺷﺪه‬
‫چاه غربال‌گری شده‬ ‫غربال‌گری شده‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺷﻜﻞﻫﺎي‪8-‬و‪7‬و‪ 6‬ﻣﻲﺗﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ اﺟﺮاي ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﻨﺎرﻳﻮﻫﺎي‬
‫‪46‬‬ ‫‪50‬‬
‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺑﺮاي ‪ 26‬ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه ﺳﺮوﻛﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ )‪ 23229‬ﺑﺸﻜﻪ در روز؛ ﻣﻌﺎدل ‪ 46‬درﺻﺪ( را‬ ‫‪45‬‬
‫‪40‬‬
‫‪85‬‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﺟﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﺎرﻳﻮﻫﺎي دﻳﮕﺮ روي ﻫﻤﻪي ‪ 26‬ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗ‬

‫‪31‬‬ ‫‪35‬‬
‫‪27‬‬ ‫‪30‬‬
‫‪25‬‬
‫‪17‬‬ ‫‪20‬‬
 ‫مقاالت علمی ‪ -‬پژوهشی‬

‫براي جلوگيري از بروز آس��یب‌های س��ازندی ناشی از افزایش تولید‪،‬‬ ‫نتیجه‌گیری‬

‫نتاي��ج مطالعه نش��ان می‌دهند که ب��رای غربال‌گری و امکان‌س��نجی از جمله مخروط‌ش��دگی آب ‪ ،25‬دو فاز شدن در دهانه‌ی چاه‪ ،‬توليد شن‬
‫روش‌های بهینه‌سازی تولید باید ابتدا پتانسيل بهره‌دهی مخزن اطراف چاه و افت فشار ش��ديد مخزن‪ ،‬محدودیت‌های مناسب روی سقف افزایش‬
‫مش��خص گردد تا بر مبناي آن گلوگاه اصلی تولید چاه و نوع روش‌های تولید و افت فشار تحتانی چاه‌ها لحاظ شد‪.‬‬
‫‪Downloaded from ekteshaf.nioc.ir at 13:20 IRDT on Friday April 24th 2020‬‬

‫نتايج ارزيابي فني نش��ان می‌دهد که اس��تفاده از پمپ درون‌چاهی در‬ ‫مؤثر بهینه‌سازی تولید مشخص شده و مورد ارزیابی فنی قرار گيرد‪.‬‬
‫در صورت مناس��ب بودن نتایج فنی هر یک از روش‌های بهینه‌س��ازی تمامی چاه‌ها بيش��ترين افزايش تولید را نس��بت به س��ایر روش‌ها به‌دنبال‬
‫تولید‪ ،‬انتخاب نهایی روش برتر باید بر اس��اس نتای��ج ارزیابی اقتصادی خواهد داش��ت‪ .‬اما ب��ر اس��اس نتایج ارزیاب��ی اقتص��ادی‪ ،‬نصب پمپ‬
‫صورت پذیرد‪ .‬در ای��ن مطالعه ‪ 18‬حلقه چاه از مخازن فهلیان‪ ،‬گدوان و درون‌چاهی تنها برای ‪ 10‬حلقه چاه ارزش افزوده‌ی بیش��تری نس��بت به‬
‫کژدمی و ‪ 10‬حلقه چاه از مخزن س��روک که بر اساس اطالعات فعلی‪ ،‬سایر روش‌های بهینه‌سازی تولید به‌همراه خواهد داشت‪.‬‬
‫اجراي س��ناريوی بهینه‌س��ازی ان��دازه‌ی کاهنده ب��راي ‪ 26‬حلقه چاه‬ ‫فاقد ش��رایط عملیاتی بهینه‌سازی تولید بودند‪ ،‬از لیست چاه‌های کاندیدا‬
‫غربال‌گری ش��ده‪ 10000 ،‬بش��که در روز افزايش تولی��د و حدود ‪284‬‬ ‫حذف شدند‪.‬‬
‫ميليون دالر ارزش افزوده‌ی خالص فعلي به‌همراه خواهد داشت‪.‬‬
‫‪500‬‬
‫اجراي سناريوی ترکيبي پمپ چندفازي و بهینه‌سازی اندازه‌ی کاهنده‬ ‫‪475‬‬

‫ارزش اﻓﺰوده ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻌﻠﻲ ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬

‫‪450‬‬
‫‪400‬‬
‫براي ‪ 26‬حلقه چاه غربال‌گری شده‪ 12000 ،‬بشکه در روز افزایش تولید‬ ‫‪317‬‬
‫‪283‬‬
‫‪350‬‬
‫‪300‬‬
‫و ‪ 310‬ميليون دالر ارزش افزوده به‌همراه خواهد داشت‪.‬‬ ‫‪250‬‬
‫‪200‬‬
‫بر اساس نتایج این مطالعه‪ ،‬اجرای سناریوهای بهینه‌سازی تولید منتخب‬ ‫‪150‬‬
‫‪100‬‬
‫برای چاه‌های غربال‌گری ش��ده شامل‪ :‬اس��یدکاری (براي ‪ 9‬حلقه چاه)‪،‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪0‬‬
‫بهینه‌سازی اندازه‌ی کاهنده (برای ‪ 7‬حلقه چاه) و نصب پمپ الکتریکی‬ ‫ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ ﭼﻨﺪ ﻓﺎزي ‪+‬‬
‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﺳﺎﻳﺰ ﺗﺮﻛﻴﺐ ‪ 3‬روش ﻣﻨﺘﺨﺐ‬
‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﺳﺎﻳﺰ‬
‫ﻛﺎﻫﻨﺪه‬
‫شناور درون‌چاهی (برای ‪ 10‬حلقه چاه) از لحاظ فنی و اقتصادی بیشترین‬ ‫ﺑﺮاي ‪ 26‬ﭼﺎه‬ ‫ﻛﺎﻫﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ‬
‫ﺑﺮاي ‪ 26‬ﭼﺎه‬
‫ﭼﺎه ﻫﺎ‬
‫افزایش تولید و سودآوری را برای پروژه به‌همراه خواهد داشت‪.‬‬ ‫ارزش اﻓﺰوده ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻌﻠﻲ ﻧﺎﺷﻲ از‬

‫با درنظر گرفتن مالحظات توليد صيانتي‪ ،‬اجرای روش‌های بهینه‌سازی‬ ‫ﺳﻨﺎرﻳﻮ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﭼﺎه ﻫﺎ‬
‫‪475/44‬‬ ‫‪316/98‬‬ ‫‪283/40‬‬

‫ش��ده براي ‪ 26‬حلقه چاه کاندیدا‪ 23000 ،‬بشکه در روز‬ ‫توليد پیش��نهاد‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -9‬ارزش اﻓﺰودهي ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻌﻠﻲ ﺣﺎﺻﻞ از اﺟﺮاي ﺳﻨﺎرﻳﻮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮاي ‪ 26‬ﺣﻠﻘﻪ‬
‫ارزش افزوده‌ی خالص فعلی حاصل از اجرای س��ناریوهای مختلف افزایش تولید (مع��ادل ‪ 46‬درصد) و ‪ 475‬میلی��ون دالر ارزش افزوده‌ی‬ ‫‪9‬‬
‫ﭼﺎه ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﺷﺪه‬
‫خالص فعلی را پس از دو سال برای این پروژه به‌همراه خواهد داشت‪.‬‬ ‫بهینه‌سازی تولید برای ‪ 26‬حلقه چاه غربال‌گری شده‬

‫س ها‬
‫ نویﺮي‬
‫ﻧﺘﻴ پا‬
‫ﺠﻪﮔﻴ‬
‫‪1. Enhanced Oil Recovery‬‬ ‫‪10. Baxendell‬‬ ‫)‪19. Maximum Efficient Rate (MER‬‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي و اﻣﻜﺎنﺳﻨﺠﻲ روشﻫﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ اﺑﺘﺪا‬ ‫‪‬‬
‫‪2. Artificial lifting‬‬ ‫‪11. Ros‬‬ ‫)‪20. Net Present Value (NPV‬‬
‫‪3. Multiple completion‬‬ ‫‪Achong‬ي‪12.‬‬
‫‪21.‬ﺗﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي آن ﮔﻠﻮﮔﺎه اﺻﻠﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﺎه و ﻧﻮع روشﻫﺎ‬ ‫ﮔﺮدد‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ‬
‫‪Yearly‬‬ ‫اﻃﺮاف ﭼﺎه‬
‫‪discount‬‬ ‫ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺑﻬﺮهدﻫﻲ ﻣﺨﺰن ‪rate‬‬
‫‪4. Stimulation‬‬ ‫‪13. Gilbert‬‬ ‫‪22. ESP Packer‬‬
‫)‪5. Choke size optimization(CSO‬‬ ‫‪14. Surge Tank‬‬ ‫ارزﻳﺎﺑﻲ‪23.‬ﻓﻨﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه و ﻣﻮرد‬
‫‪Wellhead‬‬
‫‪6. Added net present value‬‬ ‫‪Inflow‬ﺑﺮ‪15.‬‬
‫‪Acidizing‬ﻳﻚ از روشﻫﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻬﺎﻳﻲ روش ﺑﺮﺗﺮ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫‪performance‬‬ ‫‪relationship‬‬ ‫)‪(IPR‬‬ ‫‪24.‬‬ ‫‪Matrix‬‬ ‫در ﺻﻮرت ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻓﻨﻲ ﻫﺮ‬ ‫‪‬‬
‫‪7. Electrical Submersible Pump‬‬ ‫‪16. Synthetic PI‬‬ ‫‪25. Water Conning‬‬
‫‪8. Multi-stage centrifugal pump‬‬ ‫ﻛﮋدﻣﻲ‪17.‬‬
‫‪Analysis‬و‪Nodal‬‬
‫اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ارزﻳﺎﺑﻲ اﻗﺘﺼﺎدي ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ 18‬ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه از ﻣﺨﺎزن ﻓﻬﻠﻴﺎن‪ ،‬ﮔﺪوان‬
‫‪9. Choke‬‬ ‫دﻧﺪ‪18.،‬‬
‫‪Skin‬‬ ‫‪Factor‬‬
‫و ‪ 10‬ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه از ﻣﺨﺰن ﺳﺮوك ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت ﻓﻌﻠﻲ‪ ،‬ﻓﺎﻗﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻮ‬
‫از ﻟﻴﺴﺖ ﭼﺎهﻫﺎي ﻛﺎﻧﺪﻳﺪا ﺣﺬف ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫منــــابع‬
‫‪ ‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺑﺮوز آﺳﻴﺐﻫﺎي ﺳﺎزﻧﺪي ﻧﺎﺷﻲ از اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺨﺮوطﺷﺪﮔﻲ آب ‪ ،‬دو ﻓﺎز ﺷﺪن‬
‫‪26‬‬
‫‪[1] Lewis, J. O., and Carl H. Beal. "Some New Methods for Estimating the Future‬‬ ‫‪2006.‬‬
‫ﻮﻟﻴﺪ و اﻓﺖ‬
‫‪Production of Oil Wells." Transactions of the AIME 59.01 (1918):‬‬ ‫نفتی ﺳﻘﻒ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗ‬
‫‪492525-.‬‬ ‫میادینروي‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ‬‫تولیدﻫﺎدريیکی از‬
‫‌سازیﻳﺖ‬
‫ﻣﺤﺪود‬
‫سناریوهای‪ ،‬بهینه‬
‫ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺨﺰن‬ ‫ﻓﺸﺎراقتصادی‬
‫اﻓﺖ فنی و‬
‫ﺷﻦووارزیابی‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪطراحی‬ ‫اميرمسعودﭼﺎه‪،‬‬
‫فوالدگر‪،‬‬ ‫دﻫﺎﻧﻬﺮي‬ ‫در [‪]5‬‬
‫‪[2] Economides, Michael J., et al. Petroleum production systems. Pearson Education,‬‬
‫‪2012.‬‬ ‫ﺪ‪.‬ه‌ی‪1393 ،110-‬‬ ‫توليد‪ ،‬ﺷ‬
‫شمار‬ ‫ﻫﺎ وﻟﺤﺎظ‬ ‫ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﭼﺎه‬
‫اکتشاف‬ ‫ﻓﺸﺎر‬
‫ایران‪ ،‬ماهنامه‌ی‬
‫‪[3] API RP 11S3, Recommended Practice for Electrical Submersible Pump‬‬ ‫‪[6] Allen, Thomas O., and Alan P. Roberts. "Production operations: well completions,‬‬
‫ﭼﺎهﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ را ‪Installations, second edition. Washington, DC: API 1999.‬‬ ‫‪ and‬ﺗﻤﺎﻣﻲ‬
‫‪workover,‬‬ ‫ﭼﺎﻫﻲ در‬ ‫ﭘﻤﭗ درون‬
‫‪stimulation.‬‬ ‫‪Volume‬‬ ‫"‪ 1.‬از‬
‫اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻓﻨﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ‬
‫‪(1978).‬‬ ‫‪‬‬
‫‪[4] Ahmed, Tarek. Reservoir engineering handbook. Gulf Professional Publishing,‬‬ ‫‪[7] Artificial lift Application Screening Criteria, Weatherford, 2014‬‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ درونﭼﺎﻫﻲ‬
‫ارزﻳﺎﺑﻲ‪[8] M, A,‬‬ ‫اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫‪Mian, Feasibility‬‬ ‫‪study‬‬ ‫‪ for‬ﺑﺮ‬
‫‪ oil‬اﻣﺎ‬
‫داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫‪and gas‬‬ ‫دﻧﺒﺎل‬
‫‪projects,‬‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ روشﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫‪2016‬‬

‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ‪ 10‬ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه ارزش اﻓﺰودهي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ روشﻫﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪18‬‬ ‫‪86‬‬