jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿

vGj Äf vËa ÉâfŸ

Kidt® kÂnkfiy òZguh{

ghntªj‹ Ãidî mw¡f£lis

41, fhntÇ rhiy, fyhnr¤âuh fhyÅ,
bgr‹£ ef®, br‹id - 600 090
 üš Étu¡ F¿¥ò
üÈ‹ bga® : jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj
Äf vËa ÉâfŸ
MáÇa® : Kidt® kÂnkfiy òZguh{
cÇik : MáÇaU¡F
Kj‰gâ¥ò : or«g®, 2013
ïu©lh« gâ¥ò : #dtÇ, 2014
_‹wh« gâ¥ò : ã¥utÇ, 2014
eh‹fh« gâ¥ò : kh®¢, 2014
IªJ, MW gâ¥ò : V¥uš, 2014
VG, v£lh« gâ¥ò : nk, 2014
x‹gjh« gâ¥ò : #]‹, 2014
g¡f« : 96
üš msî : 1/8 bl«Ä
Éiy : %. 50/-
fÂÅ m¢R : âUkâ ïªâuh fhªâ uÉ
k‰W« totik¥ò ukzh »uhã¡°, 97890 65515
btËpL : ghntªj‹ Ãidî mw¡f£lis
41, fhntÇ rhiy, fyhnr¤âuh fhyÅ,
bgr‹£ ef®, br‹id - 600 090
Ä‹dŠrš : megalai54@yahoo.com
bjhiyngá : 044 - 2491 9292
bghUsl¡f«
g¡f«
rh‹nwh®fŸ / g¤âÇiffŸ kâ¥òiufŸ 5
1. jÄœbkhÊÆ‹ áw¥ò 13
2. jÄœ ïy¡fz« - áW F¿¥ò 15
3. x‰W¥ ãiHfŸ 23
4. tÈ ÄFjš - ÉâfŸ 25
5. tÈ Äfh ïl§fŸ 52
6. jtwhdJ« - rÇahdJ« 70
7. tUbkhÊfŸ tÈÄF« ÃiybkhÊfŸ áy 76
8. tUbkhÊfŸ tÈÄfh ÃiybkhÊfŸ áy 80
9. ÃW¤j¡F¿fŸ 87
10. jÄÊ‹ jiyaha üšfŸ 95
 K‹Diu
fÂÅkakh»É£l ï¡fhy f£l¤âš, jÄœbkhÊ bgU«
ts®¢á bg‰W tU»wJ. xUt® vGJ»‹w f£Liu,
áWfij, ehtš, üš Kjyhdit cybf§»Y« tá¡»‹w
jÄH‹g®fis clnd br‹wilªJÉL»‹wd.
ï¤jifa NœÃiyÆš jÄÊš ãiHÆ‹¿ vGJtJ
mtáakh»wJ. mj‰F Xusî ïy¡fz m¿it ts®¤J¡
bfhŸtJ ï‹¿aikahjJ. jÄÊš btËtU»‹w
gil¥òfËš gy tifahd ãiHfŸ ïl« bg‰WŸsd.
mt‰WŸ x‰W¥ ãiHfŸ K¡»a¥ g§F t»¡»‹wd.
jÄÊš x‰W nt©lh v‹W TWthU« cs®. jÄiH
vËik¥gL¤J»nwh« v‹W brhšÈ, bgU«ghyhd
ïl§fËš x‰W ïšyhknyna áy ehËjœfS«, thu
ïjœfS«, khj ïjœfS« jÄÊš gil¥òfis btËÆ£L
tU»‹wd. ãiHÆšyhkš ešy jÄÊš vGj ÉU«ònth®
x‰W¥ ãiHfis¤ jÉ®¤jš Äfî« mtáakhF«. tÈ ÄF«
ïl§fisí«, tÈ Äfh ïl§fisí« m¿ªJ bfhŸtjhš
x‰W¥ ãiHfis¤ jÉ®¡fyh«. tÈ Äf nt©oa ïl¤âš
tÈ ÄfhkY«, tÈ Äfhj ïl¤âš tÈ ÄFªJ« vGJtJ
jÉ®¡f¥gLjš nt©L«.
ïy¡fz« go¡fhjt®fS«, jÄœ M®ty®fS«, gŸË
k‰W« fšÿÇ khzt®fS« Äf vËjhf tšbyG¤J ÄF«
ïl§fisí«, Äfh ïl§fisí« m¿ªJbfh©L, jÄÊš
x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa Éâfis midtU«
m¿ªJbfhŸSjš nt©L« v‹w neh¡f¤âš ïªüš
cUth¡f¥g£LŸsJ.
tÈ ÄF« ïl§fŸ, tÈ Äfh ïl§fŸ F¿¤J m›t¥
nghJ âdk ehËjÊš jÄH¿P®fË‹ f£LiufŸ,
4 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ
È¥nfhmfuhâ, òyt® m.rh. FUrhÄ, fÉ¡nfh Phd¢
bršt‹, òyt® jÄHKj‹, òyt® bt‰¿aHf‹, nguháÇa®
Kidt® bt. KUf‹, jÄH¿P® áy«bghÈ bršy¥gdh®
M»nahÇ‹ ïy¡fz üšfŸ ïªj üyh¡f¤â‰F¥
ga‹g£LŸsd. ï¥nguháÇa®fS¡F v‹ kdkh®ªj
e‹¿Æid¤ bjÇɤJ¡ bfhŸ»nw‹.
jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa Éâfis¡
T¿L« ïªj vËa tÊfh£o üiy M¡Ftâš vd¡F
Mnyhrid T¿, be¿¥gL¤âa v‹ ngh‰WjY¡FÇa
jªij âU. áy«bghÈ bršy¥gdh®, üY¡F¢ áw¥ò¢
nr®¡F« tifÆš mªJiufŸ tH§»íŸs jÄHf¤â‹
áwªj fÉP®fSŸ xUtuhd nguháÇa® Kidt®
bgh‹. brštfzgâ, jÄœ ïy¡fz¤âš mÇa òyik
bg‰WŸstU«, ïy¡fz, ïy¡»a üšfŸ gyt‰iw¢
áw¥ghf vGâíŸstUkhd òyt® bt‰¿aHf‹, áwªj
vG¤jhsU«, ïy¡fz¤âš Éa¤jF òyik bg‰wtU«,
br‹id¥ gšfiy¡fHf¤ jÄœ ïy¡»a¤Jiw cjÉ¥
nguháÇaUkhd Kidt® a. kÂf©l‹, cyf¤
jÄHhuhŒ¢á ÃWtd ïiz¥ nguháÇa® Kidt®
K. ts®kâ M»nahU¡F vdJ beŠrh®ªj e‹¿ia
cǤjh¡F»nw‹.
ïªüiy mHfhf totik¤J¡ bfhL¤j ukzh »uhã¡°
âU. K.f. uÉ mt®fS¡F«, fÂÅ m¢R brŒjnjhL üiy
ne®¤âahfî«, mHfhfî« btËÆl cjÉ òǪj âUkâ
ïªâuh fhªâ uÉ mt®fS¡F« vdJ beŠr« Ãiwªj
e‹¿ia¤ bjÇɤJ¡bfhŸ»nw‹.
khzt kÂfS¡F«, jÄHh®ty®fS¡F«, bkŒ¥ò¤
âU¤Jgt®fS¡F« ïªüš Äfî« cjÉahf ïU¡F« vd
e«ò»nw‹.
kÂnkfiy òZguh{
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 5

ïªüY¡F¢ rh‹nwh®fŸ,
g¤âÇiffŸ mˤJŸs kâ¥òiufŸ
Kidt® bgh‹. brštfzgâ, br‹id
mŒah áy«bghÈ bršy¥gdhÇ‹ ïašghd tʤ njh‹wyhf
k£Lkšyhkš ïy¡»a tʤnjh‹wyhfî« K»œ¤J tUgt®
Kidt® kÂnkfiy.
ïy¡fz¡ flÈš vL¤jo it¡F« ïtuJ JÂî
ghuh£L¡FÇaJ. vtU« nt«ghf¡ fUJ« ïy¡fz¤ Jiwia
vËikahf všnyhU¡F« bfh©LnghŒ¢ nr®¡f ÉU«ò« ïtuJ
ÉU¥g« ngh‰w¤j¡fJ. ãiHÆ‹¿ bkhÊia¥ ngrî« vGjî«
nt©L« v‹gJ bgU« òyt®fË‹ ÉU¥g«. Mdhš òyt®fŸ
ãiHfis¥ bghW¤J¡bfhŸs kh£lh®fŸ.
Kidt® kÂnkfiyí« ãiH bghW¡f Koahkšjh‹ ïªüiy
mˤJŸsh®. x‰W¥ãiH midtU¡F« ka¡f¤ij¤ ju¡Toa xU
ãiH. ïjHhs®fŸ gyU« ï¥ãiH¡F Msh»¤ jÉ¡»‹wd®. gy®
ïij xU bghU£lhfnt Ãid¥gâšiy! x‰W¥ ãiHahš bghU£ãiH
V‰glî« thŒ¥ò©L v‹gijí« gy® cz®tâšiy! m¤jifa x‰W¥
ãiHfis¡ f©l¿aî« fisªbj¿aî« X® vËa ifnaL
ï‹¿aikahjJ.
m¤jifa ifnaLfŸ gy K‹dnu btËtªâUªjnghâY« nkY«
vËa tifÆš cUth¡»¡ bfhL¥gJ v‹gJ X® mÇa bjh©L.
m¤jifa bjh©oid Kidt® kÂnkfiy mt®fŸ KidªJ
brŒJŸs üny ïªüš. ïJ xU RU¡fkhd e‹}š!
xU Jiw¡ nfhit nghy ïªüY« x‰W¥ãiH v‹D« xU ãiH
jÉ®¡f cjî« nfhitahf mikªJŸsJ. bjhl¡f¤âš
6 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

jÄœbkhÊÆ‹ áw¥ãid¡ Tw¤ bjhl§» ïWâÆš jÄÊ‹ jiyaha

ü‰g£oaÈš Koí« ïªüš všnyhU¡F« vËa tÊfh£oahf
mikªJŸsJ.
ïjid x‰W¥ ãiHia¤ jÉ®¡F« ïy¡fz E£g¤ij És¡F«
üš v‹W TWtijÉl, x‰W¥ ãiH neuhkš jÉ®¡f cjî« X®
mfuhâ v‹nw Twyh«. mªj msî¡F¥ ãiH neu thŒ¥òŸs
ïl§fŸ všyh« tÇir¥gL¤â¤ bjhF¡f¥g£LŸsd.
jÄœ ïy¡fz« - áW F¿¥ò v‹D« gFâ RU§»a msÉš X®
ïy¡fz m¿Kf¤ij Ãfœ¤âÉL»wJ. jtwhdJ - rÇahdJ
v‹D« gFâ Ia¤ij cldoahf¥ ngh¡»¡bfhŸs cjî« mfuhâ
nghynt mikªJŸsJ.
x‰W¥ ãiHfŸ F¿¤j ÉâfS¡nf‰g mid¤J Étu§fS«
ïªüyháÇauhš ftdkhf¤ bjhF¡f¥g£LŸsd. ïªüš ï‹iwa
njit v‹gâš IaÄšiy. mo¥gil m¿îŸst® Kjš MœªJ f‰w
m¿P® tiu ifÆš it¤J¥ ga‹gL¤j nt©oa ifnaL ïªj üš.
gŸË k‰W« fšÿÇ khzt®fS¡F Äfî« ga‹gl¡ Toa
tÊfh£o üyhfî« ïªüš mikªJŸsJ. Äfî« Ka‹W
brŒâfis¤ âu£o ïªüiy mˤjik¡fhf üyháÇa® Kidt®
kÂnkfiyia¥ ghuh£LtJ ekJ fl‹.

òyt® bt‰¿aHf‹, br‹id

jÄHÇ‹ fh¥guzhf És§F« ïy¡fz üšfŸ gyt‰WŸ

“jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ” v‹D« ïªüY«
x‹whF«. ïªüiy ïa‰¿at® - ehl¿ªj ešy¿P® - r§f
ïy¡»a¢ rh‰iw¤ jÄH® brÉÆš ghŒ¢á ï‹g« ÉisÉ¡F«
áy¥gâfhu - ïuhtz fhÉa - Ówh¥ òuhz - ghntªj¤â‹
fsŠáakhf És§»¡ bfh© oU¡»‹w áy«bghÈahÇ‹ âUkfsh®
Kidt® kÂnkfiyah® M¡»¤ jªâU¡»‹w mÇabjhU bršt«
ïªüš.
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 7
ïªj üiy¤ jÄœbkhÊÆ‹ áw¥ò v‹W bjhl§» - jÄÊ‹
jiyaha üšfŸ v‹W x‹gJ bgU« ãÇîfis¡ bfh©L
mik¤JŸsh® üyháÇa® kÂnkfiyah®.
kÂnkfiyah® gil¤j ïªj üY« x‹gJ bgU« gFâfis¡
bfh©L bjhšfh¥ãa«nghš áw¡»‹wJ. jªij fz¡fháÇa®; kfŸ
ïy¡fz MáÇa®. ïu©L« x‹nw. fz¡F« ïy¡fzK« x‹nw.
ïªj üÈš jÄœ ïy¡fz¤â‰F¢ áW F¿¥ò¤ ju¥bg‰WŸsJ.
x‰W¥ ãiHfŸ v§bfšyh« V‰gL«; mjid v›thW rÇ brŒJ
bfhŸSjš nt©L«; tšÈd« v§bfšyh« ÄF«; v§bfšyh« Äfh;
jtwhd brhš vJ? rÇahd brhš vJ v‹D« És¡f¤âid¢
RU¡fkhf¤ jªjhY« Ritahfî« - áw¥ghfî« vL¤J¡fh£oíŸsJ
Äf Äf¥ ghuh£l¤j¡f x‹whF«.
ïy¡fz« f‰fhknyna áWfij, beL§fij, f£Liu, fÉij
v‹W vGJnth® ïªj üiy¥ g¡f¤âš it¤J¡bfh©L vGâdhš,
mt® bgh‹kyuh»a gil¥òfŸ kz« bg‰W¢ áw¡F« v‹gâš
mŒank ïšiy.
ïy¡fz¥ ãiHÆ‹¿ vGJjš nt©L« v‹D« Mtš
bfh©nlhU«; x‰W v§F ÄF«, v§F ÄfhJ vd¤ bjÇahkš
j¤jË¥nghU«; khztU«; MáÇaU«; fÉPU«; òyt® nj®î k£L«
vG⥠g£l« bg‰WÉ£L ïy¡fznk bjÇahkÈU¥nghU« ïªj
üiy¤ Jizahf¡ bfh©lhnuahdhš, mtU« jÄÊš bjËî
bgWt®; jÄG« j¥ã¥ ãiH¡F«; ïªj üY« midt®¡F«
tÊfh£oahf mikí« v‹gâš vŸssntD« mŒaÄšiy. ïªüš
jÄœ ïy¡fz¤J¡F X® vËa tÊ!

Kidt® a. kÂf©l‹, br‹id

jÄH¿P®fŸ g©Lbjh£L ï‹Wtiu ešy jÄÊš ãiHÆšyhkš
vGj cjî« tÊfh£o üšfis¥ gil¤JŸsd®; gil¤J
tU»‹wd®. m.». guªjhkdh®, jÄH©zš, bgh‰nfh, kUö®
mu§fuhr‹ KjÈnah® ï¡fs¤âš Éjªnjhj¤ j¡f áw¥òila
8 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

üšfis¥ gil¤JŸsd®. ïªüšfŸ mÇa neh¡F üšfshf

mikªJ bkhÊey« - eiley« ngz cjÉ tU»‹wd.
ï¢NHÈš mnj fs¤âš ï‹DbkhU üyhf ïªüš
btËtU»‹wJ. ãiHÆ‹¿¤ jÄœ vGj cjî« neh¡»yhd vËa
ïÅa üyhf¤ “jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ”
v‹D« jiy¥ãš Kidt® kÂnkfiy òZguh{ mt®fŸ vGâa
ïªj üš mikªJŸsJ. vËa eilÆš, všnyhU¡F« bjǪj
vL¤J¡fh£Lfis¤ jªJ, Äf¤ bjËthf tF¤J« bjhF¤J«
mik¤J¡bfh©L ïªj üš cUth¡f¥g£oU¡»‹wJ. FH¥gK«
ka¡fK« m‰w ÃiyÆš bkhÊia¥ ga‹gL¤j cjî« t©z«
ÉâfŸ vL¤Jiu¡f¥g£L ïªüÈš És¡f¥g£LŸsd.
ïªj üÈid cUth¡»íŸs üyháÇa® Kidt® kÂnkfiy
òZguh{ mt®fŸ m‹òeyD« g©òeyD« m¿îeyD« xU§F
mika¥bg‰w ca®Fz¥ bgUkh£o Mth®. bfh§F eh£o‹
g©gh£L¤ bjhl®ghd mUik bghUªâa MŒÉid Ãfœ¤â¢
br‹id¥ gšfiy¡fHf¤âš Kidt® g£l« bg‰wtuhth®.
jÄGŸsK« jÄœ¤ bjh©Lz®î« áw¡f¢ brašg£LtU«
Ó®¤âÄ¡ftuhth®. v§fŸ ghr¤â‰FÇa rnfhjÇahuhf¥ bghÈ»‹w
bg‰¿¡FÇat®. aht‰¿D« nkyhf x£Lbkh¤j jÄGyfK« ngh‰¿
tz§F« KJbgU« jÄH¿P®, jªijik ÃiyÆš v‹ngh‹w
gyiuí« m‹ò ghuh£o ts®¤â£l khkÅj® áy«bghÈ
R. bršy¥gdhÇ‹ mUªjt¥ òjšÉahth®. m¤jF bgUik¡FÇa
üyháÇa® gil¤JŸs ï›ÉÅa üš, jÄGy»‰F e‰ga‹ ešF«
vdî«, jÄGyf¤jhuhš ngh‰w¥bgW« vdî« eh‹ cWâahf
e«ò»‹nw‹.
Kidt® K. ts®kâ, br‹id
ïy¡»a tsK« ïy¡fz¢ br«ikí« Ãiwªj jÄœ bkhÊÆid¥
ãiHÆ‹¿¥ ngrî«, vGjî«, ïy¡fz m¿î ï‹¿aikahjJ.
‘v§F« jÄœ, vâY« jÄœ’ v‹w ïy¡»id mila Ka‰á¡F«
ï¡fhy¤âš v§F« ãiH vâY« ãiH v‹w Ãiy cUthfhkš jL¤J
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 9

mo¥gilahd ïy¡fz m¿î midtU« bgw nt©L« v‹w

fU¤âš jÄH¿P® gyU« mj‰fhd vËa tÊKiwfis m¿ªJ
bfhŸs gy üšfis btËÆ£LŸsd®. ï›tÇirÆš Kidt®
kÂnkfiy òZguh{ vGâa ‘jÄÊš x‰W¥ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa
ÉâfŸ’ v‹w ïªüY« ïl« bg‰WŸsJ.
ïy¡fz¥ ãiHfËš F¿¥ãl¤j¡f msɉF¥ bgÇJ«
kȪâU¥gJ x‰W¥ãiHahF«. mj‰FÇa ïy¡fz¤ij m¿ªJ
ï›bth‰W¥ ãiHia Ú¡» vGj khzt® cy»‰F¥ bgÇJ«
gaDilajhf ïªüš mikªJŸsJ.
ïªüÈš x‰W ÄF« ïl«, Äfh ïl« v‹gij m¿ªJbfhŸs¤
njitahd mid¤J ïy¡fz Éâfisí« F¿¥ã£L mj‰FÇa
vL¤J¡fh£LfSl‹ MáÇa® És¡»íŸsh®.
eh« fhQ« ãiHfËš ÄFâahd ãiHfŸ x‰W¥ãiHfshfnt
ïU¡»‹wd.nkY« tšÈd« ÄF« ïl§fŸ, tšÈd« Äfh ïl§fŸ,
tUbkhÊfŸ ÄF« ÃiybkhÊfŸ, tUbkhÊfŸ Äfh ÃiybkhÊfŸ
vD« ÃiyÆš MŒªJ eilKiw¥ ng¢R tH¡F KiwÆš vL¤J¡
fh£Lfis¡ F¿¥ã£L¡ fh£oíŸsJ bgÇJ« ghuh£o‰FÇajhF«.
Mfnt ï›tifahd ãiHfis¤ jÉ®¥gj‰fhd tÊKiwfis¤
bjËthfî«, Äf vËajhfî« TW»‹w ïªüiy Äf¡ fodkhf
Ka‹W cUth¡»íŸs Kidt® kÂnkfiy òZguh{ mt®fS¡F
v‹Dila ghuh£LfŸ.
gŸË k‰W« fšÿÇ khzt®fS¡F«, jt¿‹¿¤ jÄÊš vGj
ÉiHnth®¡F« ïÅa vËa eilÆš vGj¥g£oU¡F« ïªüš xU
tÊfh£oahf¤ âfœªJ, bgÇJ« gaDŸsjhf mikí« v‹gâš
á¿J« IaÄšiy. x‰W¥ ãiHfis¤ jÉ®¤âlî«, mj‹_y«
ãiHfË‹¿¥ gil¥òfŸ btËtuî«, Clf§fŸ jt¿‹¿¢
brŒâfis mˤâlî« cjî« ïªüš jÄG¡F xU fh¥gu©.
10 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

âdk (16-03-2014)
(âdk MáÇa® âU. nf. it¤âaehj‹ - ïªj thu« gFâÆš)
bršy¥gdhÇ‹ thÇR Kidt® kÂnkfiy òZguhÍlÄUªJ xU
foj« tªâUªjJ. Tlnt, ‘âdkÂ’ ehËjÊ‹ Kjš g¡fK«. mªj¥
g¡f¤âš fhz¥g£l vG¤J¥ ãiHfŸ mid¤ijí« RʤJ, R£o¡
fh£oÆUªjh®. foj¤âš jdJ kd¡Fiwia¡ bfh£oí«
Ô®¤âUªjh®. ‘m©zh, ekJ ‘âdkÂ’ ehËjÊš x‰W¥ ãiH
‘tuyhkh’ v‹»w Ãahakhd nfŸÉia vG¥ãÆUªjh® kÂnkfiy.
x‰W¥ nghLtJ v‹gij¡ fLikahf tÈíW¤âdhš,
v§bfšyh« x‰W njitÆšiynah m§bfšyh« x‰W¥
ngh£LÉL»wh®fŸ. njitahd ïl¤âš nghLtJ« ïšiy.
mjdhšjh‹ g¤âÇiffŸ x‰W¥ nghLtij tÈíW¤jhkš
É£LÉL»‹wd.
Ã#khd ãu¢id mJtšy. g¤âÇif¤ Jiw¡F tUgt®fŸ
bgU«ghnyh® jÄiH¥ ghlkhf vL¤J¥ go¤jt®fS« mšy®.
jÄHh®t¤jhš g¤âÇif¤ Jiw¡F tªjt®fS« mšy®. ï‹iwa
g¤âÇifahs®fËš gyU¡F thá¥ò¥ gH¡f« ïU¡»wjh v‹gnj
rªnjf«jh‹. ïJ jÄÊš k£L«jh‹ v‹¿šiy. Vida ïªâa
bkhÊ¥ g¤âÇiffËY« ïJjh‹ ajh®¤j Ãiyik.
ï¥go¥g£l NHÈš, ‘x‰W’ g‰¿¡ ftiy¥g£l fhy« nghŒÉ£lJ.
xG§fhf th¡»a mik¥ò ïUªjhny mâ®Zl« v‹wh»É£lJ. ekJ
fšÉ KiwÆ‹ ju« FiwªJÉ£lj‹ Éisîjh‹ ïJ.
Kidt® kÂnkfiyia¤ bjhiyngáÆš bjhl®òbfh©L,
nkny F¿¥ã£l ajh®¤j§fis vL¤Jiu¤J, vdJ kd¤âÈUªj
òG¡f¤ij¡ Fiw¤J¡bfh©nl‹.
mL¤j ehns, kÂnkfiy òZguh{, mt® vGâa ‘jÄÊš x‰W¥
ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ’ v‹»w ò¤jf¤ij mD¥ã¤
jªjh®. MáÇa® FGÉdU¡F mij¥ gǪJiu brŒâU¡»nw‹.
Kidt® kÂnkfiy¡F e‹¿.
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 11

âd¤jªâ (22-01-2014)
jÄÊš ãiH ïšyhkš vGj ïy¡fz m¿it ts®¤J¡
bfhŸtJ Äfî« mtáa«. mâY« ešy jÄÊš vGj ÉU«ònth®
x‰W¥ ãiHfis¤ jÉ®¤jš mtáa«.
mj‰F tšÈd« ÄF ïl§fisí«, Äfh ïl§fisí« m¿ªJ
bfhŸsnt©L«. mj‰F Äf vËa Éâfis všnyhU« òǪJ
bfhŸS« tifÆš Kidt® kÂnkfiy òZguh{ ‘jÄÊš x‰W¥
ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ’ vD« ïªj üÈš És¡»íŸsh®.
á¿a üyhf ïUªjhY«, áwªj üš.
(btËpL : ghntªj‹ Ãidî mw¡f£lis, 41, fhntÇ rhiy,
fyhnr¤âuh fhyÅ, bgr‹£ ef®, br‹id - 600 090)

âdky® (27-04-2014)
_¤j jÄH¿P® áy«bghÈ bršy¥gdhÇ‹ âUkfŸ
kÂnkfiyah® gil¤jˤJŸs üš ‘jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿
vGj Äf vËa ÉâfŸ’.
jÄœbkhÊÆ‹ áw¥ãš Jt§», jÄœ ïy¡fz« F¿¤J«, x‰W¥
ãiHfŸ, tÈ ÄFjš, tÈ Äfhik F¿¤J«, jtW« rÇí« MF«
brh‰fŸ g‰¿í« vGâ, jÄÊ‹ jiyaha üšfisí« F¿¥ã£L
üš Ãiwî bgW»wJ.
m¿P® gy® jÄÊš ãiHÆ‹¿ vGj tÊfh£oíŸsd®. mªj
tÇirÆš m©ikÆš btËtªj, ‘ãiHÆ‹¿¤ jÄœ ngRnth«
vGJnth«’ üiyaL¤J ïªüš btËtªJŸsJ. Ãu«g
vL¤J¡fh£LfŸ, FH¥g« juhj F¿¥òfŸ bfh©LŸs ïªüš
mUikahd m¢R mik¥ãš btËtªJŸsJ. ghuh£l¤j¡f ešy
Ka‰á; ga‹jU« ešy üš.

bghâif Ä‹dš (nk 2014)

üš : ‘jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ’
jÄÊš x‰W¥ãiHfŸ ï‹¿ vGJtJ v‹gJ fÉP®fS¡nf Tl
ï‹W fodkhf ïU¡»wJ. mªj¡ Fiwia¡ fisa mt®fŸ
12 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

Jo¤jhY« tÊbjÇahkš âif¤J É»wh®fŸ. mt®fS¡F

ifbfhL¡f tªâU¡»‹wh® ïªüyháÇa® Kidt® kÂnkfiy
òZguh{.
v£L vËa jiy¥òfËš v§F x‰W tU«, tuhJ v‹gij És¡»¡
bfh©L nghF« gh§F Äf mUik. tÈ ÄF« ïl§fŸ, tÈ Äfh
ïl§fis mHfhd vL¤J¡fh£LfŸ _y« És¡»¡ bfh©L
nghtJ c‹dj«. rÇahdJ, jtwhdJ vd¥ g£oaš ngh£L¡fh£o¤
bjËa it¡»wh®. jÄœ ïy¡fz« áWF¿¥ò vd¤ jªJ ïy¡fz
m¿it VnH g¡f§fËš És¡»ÉL»wh®.
midtÇ‹ iffËY« ïU¡fnt©oa üš ïJ. c§fŸ gŸË
bršY« ãŸisfS¡F ï¥nghnj m¿Kf¥gL¤â ÉL§fŸ. jÄÊš
mt®fŸ áwªJ És§f¤ JizòÇí«. fÉP®fŸ, vG¤jhs®fŸ
ifÆnyna it¤âU§fŸ.
üyháÇa® btËehLfËš eilbg‰w jÄœ khehLfËš
nguhsuhŒ¡ fyªJbfh©l áw¥ò bg‰wt®. mJ k£Lkšy jÄH¿P®
áy«bghÈ bršy¥gdhÇ‹ _¤j kfŸ. üš áw¥òw¢ brhšyth
nt©L«!

fhiy¡fâ® (04-05-2014)
üš : ‘jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ’
jÄœbkhÊÆ‹ áw¥ãš Jt§», jÄœ ïy¡fz« F¿¤J«,
x‰W¥ãiHfŸ, tÈ ÄFjš, tÈ Äfhik F¿¤J«, jtW« rÇí« MF«
brh‰fŸ g‰¿í« vGâ, jÄÊ‹ jiyaha üšfisí« F¿¥ã£L
üš Ãiwî bgW»wJ.
m¿P® gy® jÄÊš ãiHÆ‹¿ vGj tÊfh£oíŸsd®. Ãu«g
vL¤J¡fh£LfŸ, FH¥g« juhj F¿¥òfŸ bfh©LŸs ïªüš
mUikahd m¢R mik¥ãš btËtªJŸsJ. ghuh£l¤j¡f ešy
Ka‰á; ga‹jU« ešy üš. x‰W¥ ãiHfis¤ jÉ®¡f áwªj
tÊfh£o üš.
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 13

1. jÄœ bkhÊÆ‹ áw¥ò

gfytÅÈUªJ áj¿ ÉGªj xU áW beU¥ò¡ nfhs«
fH‹W fH‹W FË®ªJ ïªÃyîyfhƉW v‹g®
m¿Éay®. ÉiuªnjhL« g«gu¤â‹ eL¥gFâna k‰w
gFâiaÉl ÄFÉirÆš R‰W«. m~bjh¥gnt g«gu«
ngh‰ RH‹w beU¥ò¡ nfhs¤â‹ eL¥gFâna KjÈš
FË®ªJ fod¥g£L ciwªjJ. ïJ bfh©L cy»‹
eL¡nfh£L¥ gFâna Kjȉnwh‹¿a Ãy¥gFâ vdyh«.
ïªeL¡nfh£L¥ gFâÆš ïUªJ flÈš _œ»a
ïby_Çah¡ f©lnk e« g©ila jÄHf«. MjÈ‹
cy»š Kj‹KjÈš njh‹¿a ehL jÄœehnl! m§F¤jh‹
Kjš khªjÇd« njh‹¿ÆU¡f Koí«. vdnt jÄÊdnk
cy»š Kjȉnwh‹¿a khªjÇd«. m« k¡fŸ ngáa
bkhÊ jÄœ v‹gjhš jÄnH Phy Kj‹ bkhÊah«.
jÄœ bkhÊ bjh‹ik, jŤ j‹ik, bghJik¥ g©ò,
eLîÃiyik, gy bkhÊf£F¤ jhŒ, g£l¿î btË¥ghL,
ãwbkhʤ jh¡fÄ‹ik, ïy¡»a ts«, ca® áªjid, fiy
ïy¡»a¤ jŤ j‹ik btË¥ghL g§fË¥ò, bkhÊ¡
nfh£ghL ngh‹w áw¥òÄ¡f jFâfis¡ bfh©LŸsJ.
e« jÄœ bkhÊ cy»š ãw eh£ltÇ‹ jhŒbkhÊahŒ
ïUªâU¡Fnkahdhš ïªneu« mJ cyf¥ bgUikia
milªâU¡F« v‹wh® ngu¿P® m©zh.
e« bkhÊ xnu tif xÈ¥òilaJ; cyf tH¡F, brŒíŸ
tH¡F vd ïU tif tH¡FfisíilaJ; ïaš, ïir,
ehlf« vD« K¥bga® bfh©lJ. bt©gh, MáÇa¥gh,
tŠá¥gh, fÈ¥gh vd eh‹F tif¥ gh¡fis¡ bfh©lJ;
vG¤J, brhš, bghUŸ, ah¥ò, m vd IªJ ïy¡fz«
14 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

bg‰wJ; vG¤J, mir, Ó®, jis, mo, bjhil vd¢

brŒíSW¥òfŸ MW cilaJ; F¿Šá, Kšiy, kUj«,
beŒjš, ghiy, if¡»is, bgUªâiz vd¤ âiz VG
bfh©lJ; m«ik, mHF, bjh‹ik, njhš, ÉUªJ, ïiaò,
òy‹, ïiHò vd v£L td¥òilaJ; eif, mGif, ïÊî,
Éa¥ò, m¢r«, åu«, btFË, ctif, eLîÃiyik vd
x‹gJ Rit bghUªâaJ; RU§f¢ brhšyš KjÈa g¤J
mHFfshš ÃiwªjJ.
cy»š _thÆu« bkhÊfŸ ïU¡»‹wd. mt‰WŸ
eh‹F nfho k¡fS¡Fnkš ngR»‹w bkhÊfË‹
v©Â¡if ïUgJ. mªj ïUgjDŸ jÄG« x‹W.
cybf§»Y« Rkh® mWgJ ehLfËš tá¤JtU« Vw¤jhH
VG nfho k¡fË‹ jhŒbkhÊahf¤ jÄœ cŸsbj‹gJ
jÄÊ‹ jÅ¢ áw¥òfSŸ x‹wh«.
_thÆu« M©Lfshf¢ áw¥òl‹ ngr¥g£L«,
vGj¥g£L« tU»‹w ïÅa bkhÊahŒ, ca®jÅ¢
br«bkhÊahŒ, X® ïa‰if bkhÊahŒ És§FtJ jÄœ
bkhÊ.
knyáah, á§f¥ó®, ïy§if M»a _‹W ehLfËš
jÄG« M£ábkhÊahf cŸsJ. br«bkhʤ jFâ bg‰w
áw¥ò¡ bfh©lJ jÄœbkhÊ. Ód«, »nu¡f«, rk°»Uj«,
ë¥U, mnuãa«, ghuÓf«, ïy¤Ôd« M»a VG bkhÊfns
br«bkhʤ jFâia ïj‰FK‹ bg‰wit. e« bkhÊ¡
FŸs bgUik msî¡FŸ ml¡»¡ Tw KoahjJ. e«
bkhÊ¡FŸs bjh‹ik, K‹ik, öŒik, jhŒik, ïsik,
tsik, ïÅik, jÅik, br«ik, K«ik ngh‹w áw¥òfŸ
mid¤ijí« nt‰W bkhÊfŸ vití« bg‰¿U¡fÉšiy
v‹gJ jÄœ bkhÊÆ‹ jÅ¢ áw¥ghF«.
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 15

2. jÄœ ïy¡fz« - áW F¿¥ò

j Äœ bkhÊia¥ ãiHÆ‹¿í«, jt¿‹¿í« ngR
tj‰F«, vGJtj‰F« fUÉahf ïU¥gJnt ïy¡fz«.
ãw® jt¿‹¿¥ òǪJbfhŸtj‰F«, ãiHÆ‹¿¡ fU¤ij¤
bjËthf btËÆLtj‰F« JizòÇtJ ïy¡fz«.
jÄœ ïy¡fz« vG¤J, brhš, bghUŸ, ah¥ò, mÂ
v‹w IªJ ãÇîfis¡ bfh©ljhF«.
vG¤JfË‹ v©, bga®, Kiw, ãw¥ò M»at‰¿‹
j‹ikfis¡ TWtJ vG¤J ïy¡fzkhF«.
brhš ïy¡fz« v‹gJ bga®¢brhš, Éid¢brhš,
ïil¢brhš, cÇ¢brhš M»at‰¿‹ j‹ikfis¡
TWtjhF«.
bghUŸ ïy¡fz« mf¥bghUŸ, òw¥bghUŸ vd
ïu©L tif¥gL«.
mf¥bghUŸ ãÇîfŸ
mf¥bghUŸ F¿Šá, Kšiy, kUj«, beŒjš, ghiy vd
IªJ âizfshf¥ ãÇ¡f¥g£LŸsJ.
F¿Šá : kiyí« kiy rh®ªj ïlK«
Kšiy : fhL« fhL rh®ªj ïlK«
kUj« : taY« taš rh®ªj ïlK«
beŒjš : flY« flš rh®ªj ïlK«
ghiy : F¿Šáí«, Kšiyí« j« ïašãš
âǪâU¤jš.
16 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

ah¥ãy¡fz«
(ah¥ò - brŒíŸ)
vG¤J, mir, Ó®, jis, mo, bjhil v‹gd brŒíË‹
cW¥òfshF«
m ïy¡fz«
brŒíŸ, ciueil M»a ïu©oY« fhz¥gL»‹w
brhš, bghUŸfË‹ mH»id tif¥gL¤â¡ TWtJ mÂ
ïy¡fz« vd¥gL«.
jÄœ vG¤JfŸ Kjš vG¤JfŸ, rh®bgG¤JfŸ vd
ïUtif¥gL«. bkh¤j« 247 vG¤JfŸ.
cÆbuG¤J - 12
bkŒbaG¤J - 18
cÆ®bkŒ vG¤J - 12 x 18 = 216
MŒj vG¤J - 1
bkh¤j« - 247
kh¤âiu
x›nth® vG¤ijí« xÈ¡F« fhy msɉF kh¤âiu
v‹gJ bgauhF«. ïašghf¡ f© ïik¥gJ«, if
beho¥gJ« xU kh¤âiu vd¡ TWt®.
cÆ®¡ F¿š - 1 kh¤âiu
cÆ®bkŒ¡ F¿š - 1 kh¤âiu
cÆ® beoš - 2 kh¤âiu
cÆ®bkŒ beoš - 2 kh¤âiu
bkŒ vG¤J - ½ kh¤âiu
F‰¿aYfu« - ½ kh¤âiu
F‰¿aÈfu« - ½ kh¤âiu
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 17
MŒj vG¤J - ½ kh¤âiu
cÆusbgil - 3 kh¤âiu
Ifhu¡ FW¡f« - 1 kh¤âiu
xsfhu¡ FW¡f« - 1 kh¤âiu
x‰wsbgil - 1 kh¤âiu
kfu¡ FW¡f« - ¼ kh¤âiu
MŒj¡ FW¡f« - ¼ kh¤âiu

cÆbuG¤J
bkhÊ¡F cÆuhf¤ âfœgit. ‘m’ Kjš ‘xs’ Koa 12
vG¤JfŸ. m, ï, c, v, x M»a IªJ« FW» xÈ¥gjdhš
F‰bwG¤J vd¥gL«. M, <, C, V, I, X, xs M»a VG«
Ú©L xÈ¥gjdhš be£blG¤J vd¥gL«.
R£blG¤J
m, ï, c v‹D« _‹W vG¤JfS« xU bghUis¢
R£o¡ fh£L« tifÆš brhšÈ‹ KjÈš tªjhš, mit
R£blG¤JfŸ vd¥gL«.
bkŒbaG¤J
ïit 18 MF«. tšÈd«, bkšÈd«, ïilÆd« vd
bkŒbaG¤J _‹W tif¥gL«.
¡ ¢ £ ¤ ¥ ‰ - tšÈd bkŒ
§ Š © ª « ‹ - bkšÈd bkŒ
Œ ® š › œ Ÿ - ïilÆd bkŒ
cÆ®bkŒ vG¤J
cÆbuG¤J« bkŒbaG¤J« nr®ªJ ãw¥gJ cÆ®bkŒ
vG¤jhF«. ï›thW 18 bkŒbaG¤JfS«, 12 cÆbuG¤J
fSl‹ nr®ªJ 216 cÆ®bkŒ vG¤JfŸ njh‹W»‹wd.
18 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

F‰¿aYfu«
t‹bjhl®¡ F‰¿aYfu«
vL¤J¡fh£L (v. fh.) - És¡F, j¢R, g£L, K¤J, c¥ò,
fh‰W M»ad t‹bjhl®¡ F‰¿aYfu« MF«.
Fu§F, kŠR, T©L, kUªJ, ïU«ò, f‹W ïit
aid¤J« bk‹bjhl®¡ F‰¿aYfu§fns!
vŒJ, rh®ò, rhšò, nghœJ M»ad ïil¤bjhl®¡
F‰¿aYfu§fŸ.

K‰¿aYfu«
F‰¿aYfu§fŸ jÉ®¤j mid¤ijí« K‰¿aYfu§fŸ
v‹W T¿lyh«.

òz®¢á
xU brhšnyhL ï‹bdhU brhšnyh cUngh tªJ
nrU«bghGJ, ïilÆš V‰gL« kh‰w§fis ‘òz®¢á’
v‹»nwh«. KjÈš ÉF« brhšiy ‘ÃiybkhÊ’ v‹W«,
tªJ ïizí« brhšiy ‘tUbkhÊ’ v‹W« TWt®.

brhš
X® vG¤J jŤJ Ënwh ïu©L Kjyhf¤ bjhl®ªJ
Ënwh bghUis cz®¤JtJ brhš. brh‰fis¥ bga®¢
brhš, Éid¢brhš, ïil¢brhš, cÇ¢brhš v‹W
eh‹fhf¥ ãÇ¡fyh«.

bga®¢ brhš
xU bghUË‹ bgaiu¡ F¿¡F« brhš bga®¢brhš
vd¥gL«. mJ âiz, ghš, v©, ïl«, fhy«,
nt‰Wikfis V‰W tU«.
âiz : ïu©L ãÇîfŸ - ca®âiz, m~¿iz
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 19
ghš : ïJ 5 tifahf¥ ãÇ¡f¥g£LŸsJ.
M©ghš, bg©ghš, gy®ghš (ca®âiz)
x‹w‹ghš, gyÉ‹ghš (m~¿iz)
v© : ïJ xUik, g‹ik vd ïUtif¥gL«.
ïl« : ïJ j‹ik, K‹Åiy, gl®¡if vd _‹W
tif¥gL«.
j‹ik - eh‹, ah‹, eh§fŸ, ah«
K‹Åiy - Ú, Ú®, Ú§fŸ
gl®¡if - mt‹, mtŸ, mt®, mJ, mit
ïit mid¤J¡F« bghJ¥bga®fŸ jh‹, jh«,
všyh«.
fhy« : ïwªj fhy«, Ãfœ fhy«, vâ® fhy« vd¡ fhy«
_‹whF«.
nt‰Wik
bga®¢brhšÈ‹ bghUis ntWgL¤â¡ fh£LtJ
nt‰Wik vd¥gL«. nt‰Wik v£L tiffshf¥ ãÇ¡f¥
g£LŸsJ.
Kjš nt‰Wik - vGthŒ. ïj‰F cUò
ïšiy. bganu cUò.
ïu©lh« nt‰Wik - cUò : I
_‹wh« nt‰Wik - cUòfŸ : Mš, M‹, xL, XL,
cl‹, bfh©L
eh‹fh« nt‰Wik - cUò : F
Iªjh« nt‰Wik - cUòfŸ : ïš, ï‹.
Mwh« nt‰Wik - cUòfŸ : mJ, cila
VHh« nt‰Wik - cUò : f©
20 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

v£lh« nt‰Wik - ÉË¥ bghUËš tUtJ.

cUò ïšiy.
th¡»a§fËš nt‰Wik cUò ÉǪJ mšyJ kiwªJ
tU«. nt‰Wik cUò ÉǪJ tUjš nt‰Wit ÉÇahF«.
nt‰Wik cUò kiwªJ tUjš nt‰Wik¤ bjhifahF«.
nt‰Wik ÉÇ nt‰Wik¤ bjhif
ghiy¡ Fo ghš Fo
jiyahš tz§»dh‹ jiy tz§»dh‹
nruD¡F¤ j«ã nru‹ j«ã
kiyÆ‹ åœ mUÉ kiy åœ mUÉ
k‹duJ thŸ k‹d® thŸ
å£o‹ f© br‹wh‹ åL br‹wh‹
Éid¢brhš
xU bghUË‹ bjhÊš Ãfœ¢áia cz®¤J« brhš
Éid¢brhš MF«. mJ fhy¤ij¡ fh£L«. Mdhš
nt‰Wik cUig V‰fhJ. ïJ bjÇÃiy Éid, F¿¥ò
Éid vd ïUtif¥gL«.
Éid¢brhš tiffŸ
Éid¢ brhš K‰WÉid, v¢rÉid vd ïU
tif¥gL«. bghUŸ K‰¿ ÉgJ K‰W ÉidahF«.
(v-L) ku« rhŒªjJ - bjÇÃiy ÉidK‰W
ku« bgÇaJ - F¿¥ò Éid K‰W
bghUŸ KGik bgwhkš vŠáÆU¥gJ v¢r Éid
ahF«. v¢r« bgabu¢r«, Éidba¢r« vd ïUtif¥gL«.
(v-L) br‹w kÅj‹ - ïâš ‘br‹w’ v‹gJ K‰W¥
bgwhj v¢r¢ brhš. kÅj‹ v‹D« bga®¢brhšiy¤
jGÉ Ã‰gjhš bgabu¢r«. ïit K¡fhy§fËY« tU«.
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 21
(v-L) br‹W tªnj‹ - ïâš ‘br‹W’ v‹gJ v¢r¢
brhš. tªnj‹ v‹D« ÉidK‰iw¤ jGîtjdhš ïJ
Éidba¢r«.
vâ®kiw¥ bgabu¢r«
(v-L)
Éisahj gÆ®
tu« nt©lhj jt«
go¡fhj nkij
thlhj bro
ïªj¤ bjhl®fËYŸs ‘Éisahj, nt©lhj, go¡
fhj, thlhj’ v‹D« brh‰fŸ bgabu¢r§fŸ. ïU¥ãD«
mit vâ®kiw¥ bghUis¤ jUtjdhš mt‰iw
‘vâ®kiw¥ bgabu¢r§fŸ’ vd¡ TWt®.
<Wbf£l vâ®kiw¥ bgabu¢r«
(v-L)
Éisah¥ gÆ®
tu« nt©lh¤ jt«
go¡fh nkij
thlh¢ bro
ï§F Ãiy bkhÊfËš ‘j’ v‹w <‰bwG¤J ï‹¿
mikªJŸsJ. ï›thW <‰W vG¤J ‘j’ ïšyhkš tU«
vâ®kiw¥ bgabu¢r§fis ‘<W bf£l vâ®kiw¥
bgabu¢r§fŸ’ v‹W tH§Ft®.
Éa§nfhŸ ÉidK‰W
kÇahijíl‹ Vîjš Éa§nfhŸ ÉidK‰W MF«.
(v-L) thœf.
ïil¢brhš
jŤJ tuhkš bga®¢ brhš, Éid¢ brhš M»a
t‰iw¢ rh®ªJ tUtJ ïil¢brhš MF«.
22 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

mit ahtd :
nt‰Wik cUòfŸ, ÉFâfŸ, ïilÃiyfŸ, rhÇiafŸ,
ctk cUòfŸ, V, X, vd, v‹W, c«, k‰W, k‰iw, bfhš, kh,
ah, fh, ãw, mªnjh, Inah.
cÇ¢brhš
bga®¢brhšiyí«, Éid¢brhšiyí« É£L Ú§fhkš
brŒíS¡F cÇik ó©L tU« brhš cÇ¢brhšyhF«.
(v-L.) rhy, eÅ, fÊ, jt, T® - ïit ‘ÄFâ’ v‹D« xU
Fz« jGÉa gy cÇ¢brh‰fŸ. ïit mid¤J« ‘ÄFâ’
v‹w xnu bghUis¤jh‹ jU»‹wd.
(v-L.) rhyî« e‹W
eÅ ehfÇf®
mUŸ T®ªJ
fÊ eif
gy Fz« jGÉa X® cÇ¢ brhš
‘fo’ v‹w xnu brhš ïl¤â‰nf‰wthW bt›ntW
bghUËš tUtjdhš, ïJ gy Fz« jGÉa X® cÇ¢
brhš vd¥ bga® bg‰wJ.
fo ky® - thrid cŸs ky®
fo thŸ - T®ik cŸs thŸ
fo ef® - fhtš bghUªâa ef®
fo KuR - xÈ¡F« KuR
fo ÄsF - fhukhd ÄsF
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 23

3. x‰W¥ ãiHfŸ
jÄÊš btËtU»‹w üšfËY«, ehËjœfËY«,
És«gu¥ gyiffËY« ãw bkhÊ¡ fy¥ãšyhj k‰W«
ãiHfŸ ïšyhj jÄœ¥ gil¥òfis¡ fh©gJ mÇjhf
cŸsJ. jÄÊš btËtU»‹w áw¥ò ky®fŸ, MŒntLfŸ,
f£LiufŸ, áWfijfŸ, ehtšfŸ, fÉijfŸ ngh‹w
t‰¿Y« ãiHfŸ fhz¥gL»‹wd.
x‰W¥ ãiH (rªâ¥ ãiH), brh‰ãiH, vG¤J¥ ãiH,
th¡»a¥ ãiH, bjhl®¥ ãiH, fU¤J¥ ãiH, ãw bkhÊ¡
fy¥ò¥ ãiH, F¿pLfŸ ãiH, òz®¢á¥ ãiH, kuò¥ ãiH,
ah¥ò¥ ãiH vd¥ ãiHfŸ gytif¥gL«.
ït‰WŸ x‰W¥ ãiHfŸ K¡»akhdjhf¡ fUj¥gL
»‹wd. jÄœ üšfŸ, ehËjœfŸ, khj, thu ïjœfŸ k‰W«
bjhiy¡fh£á ngh‹w Clf§fŸ, És«gu¥ gyiffŸ,
ïuÆš Ãiya m¿É¥ò¥ gyiffŸ ngh‹wt‰¿š x‰W¥
ãiHfŸ kȪJ fhz¥gL»‹wd. ãiHÆšyhkš ešy
jÄÊš vGj ÉU«ònth® x‰W¥ ãiHfis¤ jÉ®¤jš
Äfî« mtáakhF«. tÈ ÄF« ïl§fisí«, tÈ Äfh
ïl§fisí« m¿ªJbfhŸtjdhš x‰W¥ ãiHfis¤
jÉ®¡fyh«.
tšbyG¤J ÄFªJ tUtjidna ïy¡fz¤âš ‘tÈ
ÄFjš’ v‹g®. tÈ Äf nt©oa ïl¤âš tÈ ÄfhkY«,
tÈ Äfhj ïl¤âš tÈ ÄFªJ« ïU¥gJ jÉ®¡f¥gLjš
nt©L«.
ïu©L brh‰fŸ ïizí«nghJ ïilÆš ¡, ¢, ¤, ¥
M»a x‰bwG¤JfSŸ Vjhtbjh‹W tªJ ïU brh‰fis
í« x‹Wnr®¤jhš mj‰F ‘tÈ ÄFjš’ v‹W bga®.
24 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ
brh‰fËš bghUŸ ntWghL bjÇtj‰F«, bghUis¤
bjËthfî«, rÇahfî«, bghU¤jkhfî« cz®tj‰F«,
cÇa mG¤j¤Jl‹ c¢rÇ¡F«nghJ jÄœ bkhÊ¡nf cÇa
ïÅa Xir ea¤ij btË¥gL¤Jtj‰F« cjîtj‰fhf
vGj¥bg‰w ïy¡fznk tšÈd« ÄFjš MF«.
ïy¡fz« go¡fhjt®fS«, jÄœ M®ty®fS«, jÄœ
khzt®fS« Äf vËjhf tšbyG¤J ÄFjiy m¿ªJ
bfh©L ãiHÆ‹¿¤ jÄÊš vGj, ÉâKiwfis¤
bjËthf m¿ªJbfhŸtJ Äfî« mtáa«. mªj neh¡f¤
Jl‹ tšbyG¤J ÄF« ïl§fŸ, Äfh ïl§fŸ g‰¿ Äf
vËikahfî«, midtU« vËâš òǪJbfhŸS« tif
ÆY« vËa ÉâfŸ ï§F¤ bjhF¡f¥g£LŸsd.

‘x‰W’ gL(¤J)« ghL

nj®btGâÉ£L tªj khzt‹ MáÇaÇl«
T¿dh‹: “v§bfšyh« x‰W tunt©L«, tu¡
TlhJ v‹gâš Äfî« FH¥gkhf ïUªjjhš všyh
ïl§fËY« x‰bwG¤Jfis¥ ngh£nl vGâ
É£nl‹. Ú§fŸ nt©lhj ïl¤âš mo¤JÉ£L,
nt©L« ïl¤âš it¤J¡bfhŸS§fŸ. mj‰fhf
kâ¥bg©fis¡ Fiw¤J ÉlhÔ®fŸ.” ïJjh‹
j‰nghJ ‘x‰W’ gL« ghL.
‘fhiy ö¡f kh¤âiu rh¥ã£lh®’ v‹gj‰F«,
‘fhiy¤ ö¡f kh¤âiu rh¥ã£lh®’ v‹gj‰F« cŸs
bghUŸ ntWghL ‘x‰W’ gL¤J«ghLjh‹.
“Iah! ïbjšyh« njitah?”; “ïªj x‰Wfis¥
nghlhkš vGâdhš v‹d?” - ï›thW gy®
nf£»‹wd®. ehŸ, thu, khj ïjœfËY«
bjhiy¡fh£áfËY« x‰W¥ ãiHfŸ ïU¥gij¥
g‰¿¥ gyU« tU¤j¥gLtâšiy. ãw bkhÊ¢
brh‰fS« x‰W¥ ãiHfS« ïizªJ jÄœ
bkhÊia¥ bgÇJ« áij¡f Kid»‹wd. x‰W¥
ãiHfis¤ jÉ®¥ngh«! jÄiH¡ fh¥ngh«!!
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 25

4. tÈ ÄFjš - ÉâfŸ
tšbyG¤JfŸ MwDŸ l, w v‹gd bkhÊ¡F KjÈš
thuh. f, r, j, g M»a eh‹F« bkhÊ¡F KjÈš tU«. ¡, ¢,
£, ¤, ¥, ‰ v‹D« MW« tšÈd bkŒbaG¤JfŸ vd¥gL«.
jÄÊš bkŒbaG¤JfŸ bkhÊ¡F KjÈš thuh. bkŒ
baG¤JfSŸ áy cÆbuG¤JfSl‹ nr®ªJ cÆ®bkŒ
baG¤Jfshf Ënw bkhÊ¡F KjÈš ÉF«.
tšÈd bkŒbaG¤JfŸ MwDŸ ¡, ¢, ¤, ¥ M»a eh‹F
bkŒfS« g‹Åu©L cÆbuG¤JfSl‹ fyªJ, cÆ®
bkŒbaG¤Jfshf ËW bkhÊfS¡F K‹nd tU«.
ï›thW bkhÊ¡F KjÈš ÉF« tšbyG¤JfŸ Ãiy
bkhÊfSl‹ òzU§fhš v›bt›Él§fËš ÄF«
v‹gj‰fhd K¡»a ÉâfŸ ã‹f©lthW bfhL¡f¥g£
LŸsd. KjÈš ÉF« bkhÊ ÃiybkhÊahF«. Ãiy
bkhÊíl‹ tªJ òzU« bkhÊ tUbkhÊ vd¥gL«.

ÉâfŸ
1) m, ï, c v‹D« R£blG¤JfË‹ ã‹D«, v v‹D« Édh
vG¤â‹ ã‹D« f, r, j, g tUbkhÊÆ‹ Kjyhf tÇ‹ tÈ
ÄF«. ‘f’ v‹whš ‘f’ Kjš ‘bfs’ tiuÆYŸs vG¤Jfis¡
bfhŸsnt©L«. ï›thnw r, j, g v‹D« vG¤JfS¡F«
bfhŸSjš nt©L«.
vL¤J¡fh£L
m + Fâiu = m¡Fâiu
m + brŒâ = m¢brŒâ
m + bjU = m¤bjU
m + bghUŸ = m¥bghUŸ
m + fhis = m¡fhis
26 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

ï + fjî = ï¡fjî
ï + áiy = ï¢áiy
ï + jiy = ï¤jiy
ï + òfœ = ï¥òfœ
ï + brŒâ = ï¢brŒâ
ï + gUt« = ï¥gUt«
c + g¡f« = c¥g¡f«
c + fhL = c¡fhL
c + ghš = c¥ghš
c + nrhiy = c¢nrhiy
v + nfŸÉ = v¡nfŸÉ
v + flîŸ = v¡flîŸ
v + brhš = v¢brhš
v + jiyt® = v¤jiyt®
v + òyt® = v¥òyt®
v + g¡f« = v¥g¡f«
2) mªj, ïªj, vªj M»a R£L Édh¢brh‰fË‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
mªj + fhy« = mªj¡ fhy«
mªj + brŒâ = mªj¢ brŒâ
mªj + gz« = mªj¥ gz«
mªj + if = mªj¡ if
mªj + bjŒt« = mªj¤ bjŒt«
ïªj + jiu = ïªj¤ jiu
ïªj + bghUŸ = ïªj¥ bghUŸ
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 27
ïªj + nfŸÉ = ïªj¡ nfŸÉ
ïªj + fhy« = ïªj¡ fhy«
ïªj + áiw = ïªj¢ áiw
vªj + brhš = vªj¢ brhš
vªj + fat‹ = vªj¡ fat‹
vªj + jiy = vªj¤ jiy
vªj + gz« = vªj¥ gz«
vªj + g¡f« = vªj¥ g¡f«
3) m§F, ï§F, v§F M»a ïl¥bghUŸ F¿¡F« brh‰fË‹ ã‹
tÈ ÄF«.
v-L.
m§F + f©nl‹ = m§F¡ f©nl‹
m§F + FoÆUªjhŸ = m§F¡ FoÆUªjhŸ
ï§F + nr®¤nj‹ = ï§F¢ nr®¤nj‹
ï§F + f©nl‹ = ï§F¡ f©nl‹
v§F + nghdh‹ = v§F¥ nghdh‹
v§F + njodh® = v§F¤ njodh®
4) M§F, <§F, ah§F M»a ïl¥bghUŸ F¿¡F« brh‰fË‹ ã‹
tÈ ÄF«.
v-L.
M§F + njond‹ = M§F¤ njond‹
M§F + f©nl‹ = M§F¡ f©nl‹
<§F + rh¥ãL = <§F¢ rh¥ãL
<§F + gh®¤nj‹ = <§F¥ gh®¤nj‹
ah§F + br‹Ö® = ah§F¢ br‹Ö®
ah§F + f©O® = ah§F¡ f©O®?
28 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

5) m¥go, ï¥go, v¥go v‹D« brh‰fË‹ ã‹ tÈ ÄF«.

v-L.
m¥go + brŒ = m¥go¢ brŒ
m¥go + ngR = m¥go¥ ngR
m¥go + bfhL¤jh‹ = m¥go¡ bfhL¤jh‹
ï¥go + gh® = ï¥go¥ gh®
ï¥go + brhš = ï¥go¢ brhš
ï¥go + brh‹dh‹ = ï¥go¢ brh‹dh‹
v¥go + ghod® = v¥go¥ ghod®?
v¥go + bfhL¤jhŸ = v¥go¡ bfhL¤jhŸ?
v¥go + ngádh‹ = v¥go¥ ngádh‹?
6) M©L (ïl«), <©L, ah©L v‹D« brh‰fË‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
M©L + fh© = M©L¡ fh©
M©L + br‹nw‹ = M©L¢ br‹nw‹
<©L + nfŸ = <©L¡ nfŸ
<©L + bfhL¤nj‹ = <©L¡ bfhL¤nj‹
ah©L + nghdhŒ? = ah©L¥ nghdhŒ?
ah©L - bfhL¥gh® = ah©L¡ bfhL¥gh®
7) m›tif, ï›tif, v›tif M»a brh‰fË‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
m›tif + bro = m›tif¢ bro
m›tif + JÂfŸ = m›tif¤ JÂfŸ
ï›tif + ó¡fŸ = ï›tif¥ ó¡fŸ
ï›tif + fhtš = ï›tif¡ fhtš
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 29
v›tif + bfho = v›tif¡ bfho
v›tif + ão¥ò = v›tif¥ ão¥ò?
8) m¤Jiz, ï¤Jiz, v¤Jiz M»a brh‰fË‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
m¤Jiz + bgÇa = m¤Jiz¥ bgÇa
m¤Jiz + ghlšfŸ = m¤Jiz¥ ghlšfŸ
ï¤Jiz + á¿a = ï¤Jiz¢ á¿a
ï¤Jiz + fhisfŸ = ï¤Jiz¡ fhisfŸ
v¤Jiz + gl§fŸ = v¤Jiz¥ gl§fŸ
v¤Jiz + fh£áfŸ = v¤Jiz¡ fh£áfŸ
9) ‘ïÅ’ v‹D« ïil¢brhšÈ‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
ïÅ + fh©ngh« = ïÅ¡ fh©ngh«
ïÅ + jUtJ = ïŤ jUtJ
ïÅ + ghl kh£nl‹ = ïÅ¥ ghl kh£nl‹
ïÅ + brŒahnj = ïÅ¢ brŒahnj
ïÅ + brŒtJ = ïÅ¢ brŒtJ
10) ‘jÅ’ v‹D« brhšÈ‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
jÅ + áw¥ò = jÅ¢áw¥ò
jÅ + ãwÉ = jÅ¥ãwÉ
jÅ + nfŸÉ = jÅ¡ nfŸÉ
jÅ + Fo¤jd« = jÅ¡ Fo¤jd«
jÅ + g©ò = jÅ¥ g©ò
30 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

11) m‹¿, ï‹¿ v‹D« v¢r¢brh‰fSl‹ òzU« tšÈd« ÄF«.

mjhtJ ïªj ïfu <‰W¢ brhšYUòfË‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
m‹¿ - brU¥ò mªnjhu‹¿¥ ãw® el¡f¡ TlhJ.

m‹¿ - nfŸÉ nf£F« khztd‹¿¥ ãw khzt® ngr¡

TlhJ.

ï‹¿ - btËÆš jilÆ‹¿¢ bršyyh«.

ï‹¿ - ïªj å£oš tU¤jÄ‹¿¤ j§fyh«.

ï‹¿ - igÆ‹¿¥ nghf kh£lh‹.

12) k‰W, k‰iw v‹D« ïil¢brh‰fË‹ ã‹ tÈ ÄF«.

v-L.
k‰iw + FHªijfŸ = k‰iw¡ FHªijfŸ
k‰W + áyt‰iw = k‰W¢ áyt‰iw

k‰W + gyt‰iw = k‰W¥ gyt‰iw

k‰iw + bgÇnah® = k‰iw¥ bgÇnah®

k‰W + g‰W = k‰W¥ g‰W

k‰iw + braš = k‰iw¢ braš

13) ‘vd’ v‹D« ïil¢brhšÈ‹ (mfu <‰W¢ brhšYUã‹) ã‹

tÈ ÄF«.
v-L.
ÉtrhÆfË‹ ts®¢á¡bfd¥ gy elto¡iffis muR
vL¤J tU»wJ.

m§F¥ nghfhnj vd¢ brh‹dh®.

nfhÆY¡F¢ bršY« tÊ vJ vd¡ nf£nl‹.

 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 31
14) ‘Äf’ v‹D« brhšÈ‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
Äf + bgÇa kfh‹ = Äf¥ bgÇa kfh‹
Äf + á¿a iga‹ = Äf¢ á¿a iga‹
15) ‘eL’ v‹D« K‰Wfu¢ brhšÈ‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
eL + bjU = eL¤ bjU
eL + flš = eL¡ flš
eL + bga® = eL¥ bga®
16) ‘bghJ’ v‹D« K‰Wfu¢ brhšÈ‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
bghJ + T£l« = bghJ¡ T£l«
bghJ + â©iz = bghJ¤ â©iz
bghJ + gªjš = bghJ¥ gªjš
17) ‘KG’ v‹D« brhšÈ‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
KG + g¡f« = KG¥ g¡f«
KG + if¢r£il = KG¡ if¢ r£il
18) ‘âU’ v‹D« K‰Wfu¢ brhšÈ‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
âU + fšahz« = âU¡ fšahz«
âU + jy« = âU¤ jy«
âU + Fs« = âU¡ Fs«
19) ‘òJ’ v‹D« K‰Wfu¢ brhšÈ‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
òJ + f©zho = òJ¡ f©zho
32 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ
òJ + òilit = òJ¥ òilit
òJ + JÂ = òJ¤ JÂ
20) cÆbuG¤âš Koí« ‘miu’, ‘ghâ’ v‹D« brh‰fË‹ ã‹ tÈ
ÄF«.
v-L.
miu + g§F = miu¥ g§F
miu + òŸË = miu¥ òŸË
miu + g¡f« = miu¥ g¡f«
miu + r«gs« = miu¢ r«gs«
miu + »zW = miu¡ »zW
ghâ + »zW = ghâ¡ »zW
ghâ + fhL = ghâ¡ fhL
ghâ + njh£l« = gh⤠njh£l«
ghâ + ngh®it = gh⥠ngh®it
ghâ + bršt« = gh⢠bršt«

21) v£L, g¤J v‹D« v©fË‹ ã‹ tÈ ÄF«. x‹W Kjš g¤J

tiuÆyhd v©Q¥ bga®fSŸ v£L, g¤J M»a ïu©o‹
ã‹ k£Lnk tÈ ÄF«.
v-L.
v£L + bjhif = v£L¤ bjhif
v£L + nfŸÉfŸ = v£L¡ nfŸÉfŸ
g¤J + gh£L = g¤J¥ gh£L
g¤J + brofŸ = g¤J¢ brofŸ
22) ‘mQ’ vD« brhšÈ‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
mQ + gh®it = mQ¥ gh®it
mQ + nfh£l« = mQ¡nfh£l«
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 33
23) K‹d®, ã‹d® vD« brh‰fË‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
vd¡F K‹d®¥ ngáat® áw¥ghf ciuah‰¿dh®.
K‹d® + f©nl‹ = K‹d®¡ f©nl‹
K‹d® + br‹WŸns‹ = K‹d®¢ br‹WŸns‹
ã‹d® + nj‰¿dh‹ = ã‹d®¤ nj‰¿dh‹
ã‹d® + ngRnt‹ = ã‹d®¥ ngRnt‹
ã‹d® + gh®¥ngh« = ã‹d®¥ gh®¥ngh«
r£lk‹w¤âš cW¥ãd®fË‹ T¢rY¡F¥ ã‹d®¥
nguit x¤â it¡f¥g£lJ.
24) XbuG¤J xU bkhÊ¡F¥ ã‹ tÈ ÄF«. mjhtJ mid¤J
XbuG¤J¢ brh‰fË‹ ã‹D« tÈ ÄF«. (jÅ beoYl‹ òzU«
tšÈd« c£gl)
v-L.
< + fhš = <¡fhš
ó + g¿¤jh‹ = ó¥ g¿¤jh‹
Ô + Fz« = Ô¡Fz«
Ô + braš = Ô¢braš
Ô + bjŒt« = Ô¤bjŒt«
Ô + g©ò = Ô¥g©ò
Ô + ão¤jJ = Ô¥ ão¤jJ
if + FHªij = if¡ FHªij
ó + gªjš = ó¥ gªjš
ij + bgh§fš = ij¥ bgh§fš
gh + Rto = gh¢Rto
eh + FH¿aJ = eh¡ FH¿aJ
34 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

25) <Wbf£l vâ®kiw¥ bgabu¢r¤â‹ ã‹ tÈ ÄF«.

v-L.
Tth + FÆš = Tth¡ FÆš
m¿ah + ãŸis = m¿ah¥ ãŸis
nt©lh + jt« = nt©lh¤ jt«
fhzh + fh£á = fhzh¡ fh£á
brhšyh + brhš = brhšyh¢ brhš
Ãiyah + bghUŸ = Ãiyah¥ bghUŸ
Ôuh + J‹g« = Ôuh¤ J‹g«
thuh + bršt« = thuh¢ bršt«
26) brh‰fŸ ¡F, ¢R, ¤J, £L, ¥ò, ‰W vd KoªâUªjhš, m¢
brh‰fis t‹bjhl®¡ F‰¿aYfu¢ brh‰fŸ v‹g®. k¡F, j¢R,
br¤J, É£L, c¥ò, f‰W M»a ïit t‹bjhl®¡ F‰¿aYfu¢
brh‰fŸ.
ï¤jifa brh‰fŸ ÃiybkhÊahf ïUªJ tUbkhÊ KjÈš
f, r, j, g (Kiwna bfs, brs, bjs, bgs tiuÆYŸs vG¤JfŸ)
v‹D« vG¤JfŸ tªjhš tÈ ÄF«. mjhtJ t‹bjhl®¡
F‰¿aYfu¢ brh‰fSl‹ òzU« tšÈd« ÄF«.
v-L.
k¡F + iga‹ = k¡F¥ iga‹
j¢R + bjhÊš = j¢R¤ bjhÊš
É£L + br‹wh® = É£L¢ br‹wh®
br¤J + ãiH¤jh‹ = br¤J¥ ãiH¤jh‹
c¥ò + fil = c¥ò¡ fil
f‰W + bfhL¤jh® = f‰W¡ bfhL¤jh®
g¤J + gh£L = g¤J¥ gh£L
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 35
v£L + bjhif = v£L¤ bjhif
v⮤J + ngádh® = v⮤J¥ ngádh®
ɉW + br‹wh‹ = ɉW¢ br‹wh‹
nf£L + bfh©lh‹ = nf£L¡ bfh©lh‹
nf£L + brŒjh‹ = nf£L¢ brŒjh‹
Û£L + jªj = Û£L¤ jªj
gh£L + ghL = gh£L¥ ghL
27) mfu <‰W Éidba¢r¤Jl‹ òzU« tšÈd« ÄF«.
v-L.
bga + f©L« - bga¡ f©L«
tu + brŒJ = tu¢ brŒJ
ju + jF« = ju¤ jF«
bra + bg‰W = bra¥ bg‰W
tu + brh‹dh® = tu¢ brh‹dh®
tu + T¿dh® = tu¡ T¿dh®
njl + nghdh® = njl¥ nghdh®
gh®¡f + jt¿dh® = gh®¡f¤ jt¿dh®
ghl + nf£nl‹ = ghl¡ nf£nl‹
bkšy + ngád® = bkšy¥ ngád®
28) ïfu <‰W Éidba¢r¤â‹ ã‹ tÈ ÄF«. mjhtJ ïfu ÉFâ
bfh©L Koí« Éidba¢r§fSl‹ òzU« tšÈd« ÄF«.
v-L.
Xo + nghdh‹ = Xo¥ nghdh‹
T¿ + br‹wh‹ = T¿¢ br‹wh‹
tho + nghƉW = tho¥ nghƉW
36 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

ngá + gh®¤jh‹ = ngᥠgh®¤jh‹

ngh‰¿ + ghLth® = ngh‰¿¥ ghLth®
29) MŒ, nghŒ vD« v¢r¢ brh‰fSl‹ òzU« tšÈd« ÄF«.
v-L.
nghŒ + brh‹dh® = nghŒ¢ brh‹dh®
nghŒ + njodh® = nghŒ¤ njodh®
brh‹djhŒ + brhš = brh‹djhŒ¢ brhš
xG§fhŒ + go = xG§fhŒ¥ go
bkJthŒ + fh£L = bkJthŒ¡ fh£L
tªjjhŒ + TW = tªjjhŒ¡ TW
k»œ¢áahŒ + ngád® = k»œ¢áahŒ¥ ngád®
30) ïu©lh« nt‰Wik ÉÇÆš tÈ ÄF«. ïu©lh« nt‰Wik cUò
- I - ÃiybkhÊÆš btË¥g£L (ÉǪJ) ÉF«.
v-L.
fâutid + f©nl‹ = fâutid¡ f©nl‹
gRit + f£odh‹ = gRit¡ f£odh‹
bghUis + jªjh‹ = bghUis¤ jªjh‹
brŒíis + go = brŒíis¥ go
bf£lij + brŒahnj = bf£lij¢ brŒahnj
Óijia + fh©ng‹ = Óijia¡ fh©ng‹
bjhÊiy + brŒjh‹ = bjhÊiy¢ brŒjh‹
31) eh‹fh« nt‰Wik ÉÇÆš tÈ ÄF«. eh‹fh« nt‰Wik cUò
- F - ÃiybkhÊÆš btË¥g£L (ÉǪJ) ÉF«.
v-L.
å£L¡F + nghdh‹ = å£L¡F¥ nghdh‹
m¿PU¡F + bgh‹dhil = m¿PU¡F¥ bgh‹dhil
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 37
bg©Q¡F + bfhL¤jh‹ = bg©Q¡F¡ bfhL¤jh‹
eh£L¡F + nrit brŒ = eh£L¡F¢ nrit brŒ
fil¡F + ngh = fil¡F¥ ngh
kh£L¡F + ã©zh¡F = kh£L¡F¥ ã©zh¡F
mtD¡F + bjÇí« = mtD¡F¤ bjÇí«
32) mj‰F, ïj‰F, vj‰F v‹D« brh‰fË‹ ã‹ tšÈd« ÄF«.
ït‰WŸ eh‹fh« nt‰Wik cUò ‘F’ ÃiybkhÊÆš btË¥gL
»wJ.
v-L.
mj‰F¡ bfhŠrK« Fiwªjj‹W.
ïj‰F¢ á¿J« ftiy¥gl¤ njitÆšiy.
vj‰F¡ nf£»whŒ tÇ?
33) nt‰Wik¤ bjhifÆš tÈ ÄFjš.
Mwh« nt‰Wik¤ bjhifÆš ÃiybkhÊ m~¿iz
ahf ïU¥ã‹ tÈ ÄF«. Mwh« nt‰Wik cUò mJ.
v-L.
òÈ + njhš = òȤnjhš
òÈÆdJ njhš. ‘mJ’ v‹D« Mwh« nt‰Wik cUò
kiwªJ tªJŸsJ. vdnt Mwh« nt‰Wik¤ bjhifÆš
tÈ ÄFªjJ.
v-L.
FUÉ + jiy = FUɤ jiy (FUÉÆdJ jiy)
óid + fhš = óid¡ fhš (óidÆdJ fhš)
nj® + j£L = nj®¤j£L (njÇdJ j£L)
óid + f© = óid¡ f© (óidÆdJ f©)
òÈ + jiy = òȤ jiy (òÈÆdJ jiy)
38 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

Fâiu + nrz« = Fâiu¢ nrz« (FâiuÆdJ nrz«)

jiy + njh‰w« = jiy¤ njh‰w« (jiyÆdJ njh‰w«)
f§if + fiu = f§if¡ fiu (f§ifÆdJ fiu)
Mwh« nt‰Wik¤ bjhifÆš ÃiybkhÊ m~¿iz
ahf ïUªjhš k£Lnk tÈ ÄF«. ÃiybkhÊ ca®âiz
ahf ïUªjhš tÈ ÄfhJ.
v-L.
rh‹nwh® + nguit = rh‹nwh® nguit
òyt® + T£l« = òyt® T£l«
kwt® + Foš = kwt® Foš
vdnt Mwh« nt‰Wik¤ bjhifÆš ÃiybkhÊ
m~¿izahŒ ïU¥ã‹ tÈ ÄF«. ÃiybkhÊ ca®âiz
ahÆ‹ tÈ ÄfhJ.
34) cl‹ bjh¡f bjhifÆš x‰W
Mwh« nt‰WikÆš cUò« gaD« cl‹bjh¡f bjhif
mikahJ. k‰w 2, 3, 4, 5, 7 nt‰WikfËš cUò« gaD«
cl‹ bjh¡f bjhiffËš tÈ ÄF«.
(m) ïu©lh« nt‰Wik cUò« gaD« cl‹ bjh¡f bjhifÆš
tU« tÈ ÄF«.
v-L.
fŠá + bjh£o = fŠá¤ bjh£o (fŠáia C‰¿
it¤âU¡F« bjh£o.)
bt‰¿ + âUkf‹ = bt‰¿¤ âUkf‹ (bt‰¿ia¥ bg‰w
âUkf‹.)
vÈ + T©L = vÈ¡ T©L (vÈia mil¡F« T©L.)
mÇá + ghid = mÇᥠghid (mÇáia it¤JŸs
ghid.)
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 39
jÆ® + Fl« = jÆ®¡ Fl« (jÆiu it¤JŸs Fl«)
nj® + ghf‹ = nj®¥ghf‹ (njiu X£L« ghf‹.)
(M) _‹wh« nt‰Wik cUò« gaD« cl‹ bjh¡f bjhifÆš tU«
tÈ ÄF«.
v-L.
btŸË + gz« = btŸË¥ gz« (btŸËahš brŒj
gz«.)
ã¤jis + j£L = ã¤jis¤ j£L (ã¤jisahš brŒj
j£L.)
ã¤jis + Fl« = ã¤jis¡ Fl« (ã¤jisahš brŒj
Fl«.)
gU¤â + òilit = gU¤â¥ òilit (gU¤âahš
beŒa¥gL« òilit.)
ó + gªjš = ó¥gªjš (óthš my§fÇ¡f¥g£l gªjš.)
ïU«ò + bg£o = ïU«ò¥ bg£o (ïU«gh‰
brŒa¥g£l bg£o.)
m£il + bg£o = m£il¥ bg£o (m£ilahš brŒj
bg£o.)
fh»j« + ò¤jf« = fh»j¥ ò¤jf« (fh»j¤jhš Md
ò¤jf«.)
(ï) eh‹fh« nt‰Wik cUò« gaD« cl‹ bjh¡f bjhifÆš tU«
tÈ ÄF«.
v-L.
FHªij + ghš = FHªij¥ ghš (FHªij¡F¡ bfhL¡F«
ghš)
cÇik + nghuh£l« = cÇik¥ nghuh£l« (cÇik¡F
el¤J« nghuh£l«)
jiyKo + rha« = jiyKo¢ rha« (jiyKo¡F¥ óR«
rha«)
40 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

gR + Ôtd« = gR¤ Ôtd« (gRî¡F¡ bfhL¡F« Ôtd«)

F¿¥ò : bgaU« bgaU« nr®ªJ miktJ bga®¤
bjhif. ï¥bga®¤ bjhiffËš Ãiy bkhÊ ca®âiz
ahf ïU¥ã‹ tÈ ÄfhJ.
(<) Iªjh« nt‰Wik cUò« gaD« cl‹ bjh¡f bjhifÆš tU«
tÈ ÄF«.
v-L.
Ãy« + fÇ = Ãy¡fÇ (Ãy¤âš ïUªJ vL¡F« fÇ)
VÇ + j©Ù® = VǤ j©Ù® (VÇÆÈUªJ »il¡F«
j©Ù®)
nj§fhŒ + ghš = nj§fhŒ¥ ghš (nj§fhÆÈUªJ
ãÊa¥gL« ghš)
(c) VHh« nt‰Wik cUò« gaD« cl‹ bjh¡f bjhifÆš tU« tÈ
ÄF«.
v-L.
kiy + fŸs‹ = kiy¡ fŸs‹ (kiyÆ‹f© cŸs
fŸs‹)
br‹id + gšfiy¡fHf« = br‹id¥ gšfiy¡fHf«
(br‹idÆ‹f© cŸs gšfiy¡fHf«)
kJiu + r§f« = kJiu¢ r§f« (kJiuÆ‹f© cŸs
r§f«)
kUjkiy + nfhÆš = kUjkiy¡ nfhÆš (kUj
kiyÆ‹f© cŸs nfhÆš)
nrhiy + FÆš = nrhiy¡ FÆš (nrhiyÆ‹f© cŸs
FÆš)
m‹id + ghš = m‹id¥ ghš (m‹idÆ‹f© cŸs
ghš)
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 41
br‹id + fšÿÇ = br‹id¡ fšÿÇ (br‹idÆ‹f©
cŸs fšÿÇ)
F¿¥ò : Mwh« nt‰Wik jÉu, k‰w nt‰WikfËš
mikí« cUò« gaD« cl‹ bjh¡f bjhiffËš
ÃiybkhÊ m~¿izahŒ ïU¥ã‹ tÈ ÄF«.
35) ‘Mf’ v‹W Koí« mid¤J¢ brhšYUòfË‹ ã‹D« tÈ
ÄF«.
v-L.
Mf - Kjšt® m‹ghf¥ ngádh®.
bkJthf¥ ghL»whŸ.
áw¥ghf¢ bra‰gL»wh®.
ViHahf¥ ãwªjh‹.
gz¡fhudhf¥ bgU Ka‰á brŒ»wh‹.
gâyhf - mÇá¡F¥ gâyhf¢ nrhW bfhL¡f
khefuh£á Koî.
_ykhf - ehlhSk‹w cW¥ãd® _ykhf¡
FoauR¤ jiytiu¢ rªâ¤jh®.
khwhf - r£l¤â‰F khwhf¢ bra‰gLgt®
j©o¡f¥gLt®.
tÊahf - flš tÊahf¤ ÔÉuthâfŸ efU¡FŸ
CLUt Ka‰á brŒ»‹wd®.
thÆyhf - ehËjœfŸ thÆyhf¢ brŒâfŸ
btËah»‹wd.
VJthf - »uhk¥ bgÇat® FL«g¤â‰F VJthf¥
gy KoîfŸ vL¡f¥g£LŸsd.
‘Mf’ v‹W Koí« mid¤J¢ brh‰fË‹ ã‹D« tÈ
ÄF«.
42 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

36) it¤J, bghW¤J, É£L, bghU£L, K‹Å£L, F¿¤J - v‹D«

t‹bjhl®¡ F‰¿aYfu <‰W¢ brhšYUòfË‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
it¤J - F¿¥ò it¤J¥ ngádh‹.
bghW¤J - ïU¡F« gz¤ij¥ bghW¤J¤
â£lÄlyh«.
É£L - kidÉia É£L¥ ãǪJ jÅahf
thœ»wh®.
bghU£L - tho¡ifahs®fË‹ bghU£L¢
rYiffŸ m¿É¡f¥g£LŸsd.
K‹Å£L - ÔghtËia K‹Å£L¥ gz¥ òH¡f«
mâfǤJŸsJ.
F¿¤J - R‰W¢NHš ghJfh¥ò¡ F¿¤J¥
bghJk¡fËl« ÉÊ¥òz®î nghJkhd
msî ïšiy.
37) neh¡f, Mu, nghy - v‹D« mfu <‰W¢ brhšYUòfË‹ ã‹
tÈ ÄF«.
v-L.
neh¡f - mtis neh¡f¤ ja¡fkhf ïUªjJ.
Mu - mt‹ tÆwhu¢ rh¥ã£L ehŸfŸ gy MÆd.
nghy - á§f« nghy¢ Ó¿dh‹.
- òÈ nghy¥ ghŒªJ br‹wh‹.
- jÄœ bkhÊ nghy¥ bgUik thŒªj bkhÊ
vJîÄšiy.
38) R‰¿, nt©o, x£o - v‹D« ïfu <‰W¢ brhšYUòfË‹ ã‹
tÈ ÄF«.
v-L.
R‰¿ - mtid¢ R‰¿¥ bgÇa e©g® T£lnk
cŸsJ.
- »uhk¤ij¢ R‰¿¥ gh®¥gJ ïÅikahdJ.
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 43

nt©o - j§fis ÉU«ã nt©o¡ nf£L¡bfhŸ

»nw‹.
- c§fis nt©o¢ á¤j¥gh tªJŸsh®.
x£o - KjštÇ‹ tUifiabah£o¥ ghJfh¥ò
V‰ghLfŸ áw¥ghf¢ brŒa¥g£LŸsd.
- bgh§fš g©oifiabah£o¥ òJ¤ âiu¥
gl§fŸ âiuÆl¥g£LŸsd.
39) ïil, Ñœ v‹D« brhšYUòfË‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
ïil - ïil¥g£l ehŸfËš XŒî vL¤J¡bfhŸ.
- òÈfËil¥ gR nghy¤ jÉ¥ò‰wh‹.
Ñœ - ï¤â£l¤â‹Ñœ¥ gadilªjt®fŸ gy®.
- Ñœ¡fhQ« brŒâfŸ K¡»akhdit.
40) ÃiybkhÊ <‰¿š ‘Œ, ®, œ’ v‹D« bkŒfSŸ x‹W ËW,
tšbyG¤âš bjhl§F« bga®¢brhš tUbkhÊahŒ tªjhš,
ïilÆš tUbkhÊ Kjš tšbyh‰W ÄF«. ÃiybkhÊ
m~¿izahf ïU¤jš nt©L«.
v-L.
jÄœ + gh£L = jÄœ¥ gh£L
Cœ + ga‹ = Cœ¥ ga‹
bghŒ + rh£á = bghŒ¢ rh£á
thŒ + ng¢R = thŒ¥ ng¢R
ngh® + bjhÊš = ngh®¤ bjhÊš
C® + jiyt® = C®¤ jiyt®
ehŒ + F£o = ehŒ¡ F£o
44 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

jÄœ + brŒíŸ = jÄœ¢ brŒíŸ

jÆ® + FH«ò = jÆ®¡ FH«ò
41) xnu brhšÈš Œ, ®, œ ïªj _‹W bkŒbaG¤Jfis¤ bjhl®ªJ
tU« tšÈd« ÄF«.
v-L.
ghŒ¢ádhŸ
thŒ¤jJ
gh®¡»wh‹
nt®¥gyh, nt®¥ ão¥ò
thœ¡if
thœ¤âdh®
42) âir¥ bga®fË‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
»H¡F + g¡f« = »H¡F¥ g¡f«
nk‰F + âir = nk‰F¤ âir
tl¡F + òw« = tl¡F¥ òw«
bj‰F + nfh£l« = bj‰F¡ nfh£l«
43) bk‹bjhl®¡ F‰¿aYfu¤â‹ ã‹ tšbyG¤ij Kjyhtjhf¡
bfh©l bga®¢ brh‰fŸ tªJ òzU«nghJ tÈ ÄF«.
v-L.
e©L + T£l« = e©L¡ T£l«
g§F + rªij = g§F¢ rªij
gŠR + bfh£il = gŠR¡ bfh£il
rhªJ + fÆW = rhªJ¡ fÆW
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 45
44) t‹bjhl®¡ F‰¿aYfu¢ brh‰fS¡F¥ ã‹ tšbyG¤ij
Kjyhtjhf¡ bfh©l bga®¢ brh‰fŸ òzU«nghJ tÈ ÄF«.
v-L.
g¤J + gh£L = g¤J¥ gh£L
bfh¡F + fhš = bfh¡F¡ fhš
fG¤J + f£il = fG¤J¡ f£il
m¢R + ãiH = m¢R¥ ãiH
45) g©ò¤ bjhifÆš tÈ ÄF«.
v-L.
fW¥ò + fhis = fW¥ò¡ fhis
btŸis + òilit = btŸis¥ òilit
át¥ò + nriy = át¥ò¢ nriy
mUik + gh£o = mUik¥ gh£o
46) ïU bgabuh£L¥ g©ò¤ bjhifÆš tšÈd« ÄF«.
v-L.
Kšiy + fhL = Kšiy¡ fhL
jhkiu + bfho = jhkiu¡ bfho
kšÈif + ó¡fŸ = kšÈif¥ ó¡fŸ
jÄœ + fÉij = jÄœ¡ fÉij
KU§if + fhŒ = KU§if¡ fhŒ
nkh® + FH«ò = nkh®¡ FH«ò
rhiu + gh«ò = rhiu¥ gh«ò
ij + â§fŸ = ij¤ â§fŸ
nfhil + fhy« = nfhil¡ fhy«
47) ctik¤ bjhifÆš tÈ ÄF«.
v-L.
jhkiu + âUto = jhkiu¤ âUto
46 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ
K¤J + g‰fŸ = K¤J¥ g‰fŸ
fGij + gaš = fGij¥ gaš
K¤J + ò‹dif = K¤J¥ ò‹dif
fky« + br§f© = fky¢ br§f©
48) rhy, jl, jt, FH M»a cÇ¢brh‰fË‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
rhy + áy = rhy¢ áy
rhy + f‰wt® = rhy¡ f‰wt®
rhy + ngádh® = rhy¥ ngádh®
jl + if = jl¡if
jt + bgÇat® = jt¥ bgÇat®
jt + nrŒ¤J = jt¢ nrŒ¤J
FH + fÆW = FH¡ fÆW
49) jÅ¡ F‰bwG¤ij mL¤JtU« Mfhu¤â‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
fdh + f©nl‹ njhÊ = fdh¡ f©nl‹ njhÊ
Ãyh + gh£L = Ãyh¥ gh£L
gyh + gH« = gyh¥ gH«
Édh + nf£L = Édh¡ nf£L
50) cUtf§fË‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
thœ¡if¥ glF
f©Ù®¥ ó¡fŸ
thœ¡if¤ nj®
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 47
51) bkšy, cu¡f, Ãu«g, Ãiwa v‹D« mfu <‰W ÉidailfË‹
ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
bkšy¥ ngh
bkšy¥ ngR
cu¡f¢ brh‹nd‹
cu¡f¡ TÉdh‹
Ãu«g¥ ngádh‹
Ãu«g¡ bfhL¤jh®
Ãiwa¢ brŒâfis m¿ªnjh«
Ãiwa¡ f‰W¡ bfhŸ
52) všyh, mid¤J v‹D« brh‰fË‹ ã‹ tÈ ÄF«.
v-L.
všyh¡ FHªijfS« tªJÉ£ld®.
všyh¥ ghl§fS« fodkhf cŸsd.
mid¤J¥ gŸËfS¡F« ehis ÉLKiw.
mid¤J¡ nfŸÉfS¡F« gâš Tw nt©L«.
53) beo‰bwhl®¡ F‰¿aYfu« x‰W ïu£o¤J¥ òzU«bghGJ
tšÈd« ÄF«.
v-L.
ML + jiy = M£L¤ jiy
MW + bgU¡F = M‰W¥ bgU¡F
ehL + g‰W = eh£L¥ g‰W
fhL + óid = fh£L¥ óid
48 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

54) cÆ®¤ bjhl®¡ F‰¿aYfu« x‰W ïu£o¤J¥ òzU«bghGJ

tšÈd« ÄF«.
v-L.
tÆW + ghL = tƉW¥ghL
FUL + f© = FU£L¡ f©
55) Ifhu¢ rhÇia¥ bg‰w F‰¿aYfu¢ brh‰fSl‹ òzU« tšÈd«
ÄF«.
v-L.
g©L + fhy« = g©il¡ fhy«
ï‹W + bghGJ = ï‰iw¥ bghGJ
ne‰W + TÈ = ne‰iw¡ TÈ
56) XbuG¤J xU bkhÊÆ‹ ã‹ ‘fŸ’ ÉFâ nrU«nghJ tÈ ÄF«.
v-L.
M + fŸ = M¡fŸ
ó + fŸ = ó¡fŸ
gh + fŸ = gh¡fŸ
< + fŸ = <¡fŸ
57) ‘F¿š + beoš’ ïizahŒ tU« Mfhu <‰W Ãiuair¢
brh‰fË‹ ã‹ ‘fŸ’ ÉFâ nrU«nghJ tÈ ÄF«.
v-L.
ÉHh + fŸ = ÉHh¡fŸ
fdh + fŸ = fdh¡fŸ
Édh + fŸ = Édh¡fŸ
Rwh + fŸ = Rwh¡fŸ
òwh + fŸ = òwh¡fŸ
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 49
58) cfu <‰¿š Koí« ‘F¿š + F¿š’ ïizªj Ãiuair¢
brh‰fË‹ ã‹ ‘fŸ’ ÉFâ tU«nghJ tÈ ÄF«.
v-L.
tL + fŸ = tL¡fŸ
tG + fŸ = tG¡fŸ
bjU + fŸ = bjU¡fŸ
gR + fŸ = gR¡fŸ
59) K‰¿aYfu¤âid mL¤JtU« tÈ ÄF«.
jÅ¡ F¿iy mL¤J tU« všyh cfuK«, ïu©L
vG¤Jfis mL¤J tU« F, R, L, J, ò, W mšyhj k‰w
cfuK« K‰¿aš cfu§fŸ MF«. K‰¿aYfu¤âid
mL¤JtU« tšÈd« ÄF«.
v-L.
bghJ + gh®it = bghJ¥ gh®it
fQ + fhš = fQ¡fhš
âU + nfhÆš = âU¡nfhÆš
m¿î + fšÿÇ = m¿î¡ fšÿÇ
KG + bjhif = KG¤ bjhif
60) ‹, š, ©, Ÿ - ÉFâ âÇjš
(m) Ëw brhšÈ‹ ïWâÆš ‘‹’ ïUªJ, tUŠbrhšÈ‹ KjÈš
tšÈd« ïUªjhš ‘‹’ v‹w vG¤J ‘‰’ v‹w vG¤jhf kh‰w«
bgW«.
v-L.
bgh‹ + ghit = bgh‰ghit
j‹ + F¿ = j‰F¿
bgh‹ + bršt‹ = bgh‰bršt‹
50 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

(M) Ëw brhšÈ‹ ïWâÆš ‘š’ v‹w vG¤J ïUªJ tUŠ

brhšÈ‹ KjÈš tšÈd« ïUªjhš, ‘š’ v‹w vG¤J, ‘‰’ v‹w
vG¤jhf kh‰w« bgW«.
v-L.
fš + f©L = f‰f©L

gš + bgho = g‰bgho

brhš + áijî = brh‰ áijî

fhš + áy«ò = fh‰áy«ò

(ï) Ëw brhšÈ‹ ïWâÆš ‘‹’ mšyJ ‘š’ ïUªJ, tUŠbrhšÈ‹

KjÈš ‘j’ ïU¡Fkhdhš Ëw brhšÈ‹ ïWâÆš cŸs ‘‹’,
‘š’ M»a ïu©L« ‘‰’ Mf khWtjDl‹ ‘j’ití« ‘w’thf
kh‰¿ÉL«.
v-L.
bjhʚ + Jiw = bjhʉWiw

bgh‹ + jfL = bgh‰wfL

(<) Ëw brhšÈ‹ ïWâÆš ‘©’ ïUªJ tUŠbrhšÈ‹ KjÈš

tšÈd« ïUªjhš, ‘©’ v‹w vG¤J ‘£’ vd¤ âÇí«.
v-L.
k© + gh©l« = k£gh©l«

k© + ghid = k£ghid

(c) Ëw brhšÈ‹ ïWâÆš ‘Ÿ’ ïUªJ, tUŠbrhšÈ‹ KjÈš

tšÈd« ïUªjhš, ‘Ÿ’ v‹w vG¤J ‘£’-Mf khW«.
v-L.
òŸ + gwªjJ = ò£gwªjJ

KŸ + F¤âaJ = K£F¤âaJ
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 51

(C) Ëw brhšÈ‹ ïWâÆš ‘©’ mšyJ ‘Ÿ’ ïUªJ, tUŠbrhšÈ‹

KjÈš ‘j’ vD« vG¤J tUkhdhš, ‘©’, ‘Ÿ’ M»ad ‘£’ Mf¤
âÇtjDl‹, tU« brhšÈ‹ KjÈš cŸs ‘j’ v‹w vG¤ijí«
‘l’thf¤ âǤJÉL«.
v-L.
f© + âwªjJ = f£owªjJ
ö© + jo¤jJ = ö£lo¤jJ
61. ‘á‹d’ v‹D« bgauil Vida bgauilfŸnghš mšyhkš
x‰W V‰W tU«.
v-L.
á‹d + Fil = á‹d¡ Fil
á‹d + j£L = á‹d¤ j£L
á‹d + bg© = á‹d¥ bg©
62. Tl, Él M»a brh‰fË‹ ã‹ tÈÄF«.
v-L.
Tl + bfhL = Tl¡bfhL
Tl + nfŸ = Tl¡nfŸ
(f¤âia) Él + T®ik = (f¤âia) Él¡ T®ik
(mtis) Él + ghr« = (mtis) Él¥ ghr«
52 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

5. tÈ Äfh ïl§fŸ
1) R£L¥ bga®fSl‹ òzU« tšÈd vG¤JfŸ Äfh.
v-L.
mJ fh©, ïJ fh©, mJ brŒ, ïJ brŒ, mJ jh, ïJ
jh, mJ gh®, ïJ gh®, ïit áwªjit, mit fodkhdit,
ïit gh®¡f¤ jFªjd.
2) Édh¥ bga®fSl‹ òzU« tšÈd vG¤JfŸ Äfh.
v-L.
vJ f©lh®? VJ f©lhŒ? ahJ fh©ghŒ?
vJ brŒjhŒ? VJ brŒjhŒ? ahJ brŒthŒ?
vJ jªjhŒ? VJ jUthŒ? ahJ jUthŒ?
vJ go¤jhŒ? VJ bg‰whŒ? ahJ bg‰whŒ?
vit jtW? ahit nghÆd?
3) Kjš nt‰WikÆš òz®ªJ ÉF« tšÈd vG¤JfŸ Äfh. (Kjš
nt‰Wik - vGthŒ; cUò ïšiy)
v-L.
òÈ f©lJ, vÈ brŒjJ,
Fâiu jh©oaJ, fGij gh®¤jJ,
khL ghŒªjJ, »Ë ngR«,
mÇá bfhâ¡»wJ, cyF ngh‰W«,
ky® ó¤jJ, »Ë bfhŠáaJ,
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 53
t©o br‹wJ, ngŒ âǪjJ,
gh«ò Ó¿‰W.
4) _‹wh« nt‰Wik ÉÇfËš òzU« tšÈd vG¤JfŸ Äfh.
v-L.
v‹bdhL + f‰w = v‹bdhL f‰w
v‹bdhL + áǤj = v‹bdhL áǤj
bgh‹bdhL + jªj = bgh‹bdhL jªj
v‹bdhL + nghªj = v‹bdhL nghªj
nrubdhL + f©z‹ tªjh® = nrubdhL f©z‹
tªjh®.
5) Mwh« nt‰Wik ÉÇfËš òzU« tšÈd vG¤JfŸ Äfh.
v-L.
vdJ if, vdJ ril
vdJ jiy, vdJ gš
6) Éˤ bjhl®fËš òzU« tšÈd vG¤JfŸ Äfh.
v-L.
m©zh nfŸ, kfns ngh
jªijna jh, kfnd gh®
bg©nz gh®, fdnt fiyahnj
f©zh jh.
7) bgabu¢r¤Jl‹ òzU« tšÈd vG¤JfŸ Äfh.
v-L.
Xoa Fâiu, XL»‹w Fâiu, âǪj fhy«
tªj áÇ¥ò, tU»‹w áÇ¥ò, bg‰w bršt«
jªj bjŒt«, jU»w bjŒt«, go¤j iga‹
gh®¤j bg©, gh®¡»w bg©, bt‹w jÄH‹.
54 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

8) ‘brŒÆa’ v‹D« thŒgh£L Éidba¢r¤Jl‹ òzU«

tšbyG¤JfŸ Äfh.
v-L.
c©Âa f©lh‹
fhÂa br‹wh‹
c©Âa jªjh‹.
9) ‘brŒò’ v‹D« thŒgh£L Éidba¢r¤Jl‹ òzU«
tšbyG¤JfŸ Äfh.
v-L.
c©Qò nf£lhŸ
fhQò br‹wh‹
c©Qò jªjh‹
fhQò nghdh‹.
10) ïu©lh« nt‰Wik¤ bjhifÆš òzU« tšbyG¤JfŸ Äfh.
v-L.
ehL f©lh‹, j©Ù® Fo¤jh‹, nkh® Fo¤jh‹,
fhL nr®ªjh‹, ò¤jf« go¤jh‹,
òË fiu¤jh‹, åL ïo¤jh‹, fhJ fo¤jh‹.
11) ‘go’ v‹W Koí« Éidba¢r§fSl‹ òzU« tšbyG¤JfŸ
Äfh.
v-L.
jU«go nf£lh‹, ngR«go brh‹dh®,
tU«go brh‹dh‹, c©Q«go nt©odh®,
vGJ«go jªjh‹, brhšY«go ngádh‹.
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 55
12) mfuå‰W ÉidK‰WfSl‹ òzU« tšbyG¤JfŸ Äfh.
v-L.
br‹wd gR¡fŸ
gwªjd gwitfŸ
ÉGªjd fâ®fŸ
bghʪjd fh®nkf§fŸ
tªjd fGijfŸ
elªjd fhšfŸ
13) Éa§nfhŸ ÉidK‰WfSl‹ òzU« tšbyG¤JfŸ Äfh.
v-L.
thœf jiyt®, thœf fiy,
åœf fat®, thœf jiyÉ,
thœf jÄœ, thœf ghuj«,
thœf jÄHf«, åœf gift®,
xÊf Jnuhf«.
14) Éid¤bjhifÆš òzU« tšbyG¤JfŸ Äfh.
v-L.
Fo j©Ù®, ghŒ òdš, ts®ãiw, FoÚ®,
gHKâ® nrhiy, ïL bghUŸ, brh¿ áu§F,
to nj‹, brŒ fl‹, RL nrhW,
ca® Fz«, RL fhL, ciw bghUŸ,
ÃÄ® jiy, mL fËW, RL brhš,
CW fhŒ, v¿ âiu, FË® fhy«, jhœ FHš,
âUts® bršÉ, âUts® bršt‹,
âUÃiw bršt‹, âUÃiw bršÉ.
56 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

15) m›tsî, ï›tsî, v›tsî v‹D« brh‰fSl‹ òzU«

tšbyG¤JfŸ Äfh.
v-L.
m›tsî f©nl‹
v›tsî bfhL¤jhŒ
ï›tsî ngádhŒ
v›tsî brŒjhŒ.
16) M, V, X v‹D« <Wfisíila Édh¥ bga®fSl‹ òzU«
tšbyG¤JfŸ Äfh.
v-L.
mtdh f©lh‹, mtnd f©lh‹, mtndh f©lh‹
ïtdh brŒjh‹, ïtnd brŒjh‹, ïtndh brŒjh‹
mtdh jªjh‹, mtnd jªjh‹, mtndh jªjh‹
ïs§nfhth gh®¤jh‹, ïs§nfhnt gh®¤jh‹,
ïs§nfhnth gh®¤jh‹.
17) v£L, g¤J jÉu v©Q¥ bga®fSl‹ òzU« tšbyG¤JfŸ
Äfh.
v-L.
xU ò¤jf«, x‹W rh¥ãL, x‹W TLnth«, x‹W brŒ,
xU braš, xU ghl«, xU nfho
ïu©L gR¡fŸ, ïu©L f©fŸ, ïu©L fhisfŸ, ïU
f©fŸ
_‹W fhisfŸ, _‹W jÄœ, _‹W fÅfŸ
eh‹F âirfŸ, eh‹F ãŸisfŸ, eh‹F gilfŸ
IªJ fhšfŸ, IªJ gH§fŸ, IªJ bgh¿fŸ
mW bjhÊš, MWgil, MW fhLfŸ, mWÓ®, mWgj«
VG flšfŸ, VG ãw¥ò, VG áw¥ò, VG âd«
x‹gJ jhÅa«, x‹gJ gwitfŸ.
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 57
18) mfuå‰W m~¿iz¥ g‹ik¥ bgaUl‹ òzU« tšbyG¤JfŸ
Äfh.
v-L.
áy fGijfŸ, áy g‹¿fŸ, áy bghUŸfŸ, áy gj®fŸ,
gy bga®fŸ, gy fh£áfŸ, gy nfŸÉfŸ, gy brh‰fŸ,
gy jilfŸ
19)t‹bjhl® xʪj Vida F‰¿aYfu§fSl‹ òzU«
tšbyG¤JfŸ Äfh.
v-L.
MW jiy, v~F á¿J
ÉwF bgÇJ, gªJ jªjh‹
brŒJ nghdh‹.
20) eh‹fh« nt‰Wik¤ bjhifÆš ca®âiz¥ bga®fË‹ ã‹tU«
tÈ Äfh.
v-L.
tŸSt® nfh£l«
MáÇa® r«gs«
nj‹bkhÊ fzt‹
f©z» nfhÆš.
21) c«ik¤ bjhifÆš tÈ Äfh.
v-L.
jhŒ jªij
ïuî gfš
bro bfho
bghÇ fliy
bt‰¿iy gh¡F
m¡fh j§if
58 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ
ï£lÈ njhir
óÇ »H§F
(ïuh¥ gfš, V‰w¤ jhœî - ït‰¿š k£L« ÉâÉy¡fhf
tÈ ÄF«.)
22) Éˤ bjhlÇš tÈ Äfh.
v-L.
mHfh bfhL
bršÉ brhš
k jh
bršth gh®
23) ÃW¤j¡ F¿fË‹ ga‹gh£lhš Ñœ¡fhQ« ïl§fËš tÈ
ÄfhJ.
(m) x‰W ïl nt©oa brhšÈ‹ã‹ fhšòŸËia¥ ga‹gL¤Jtjhš
x‰W ÄFtJ jÉ®¡f¥gL»wJ.
v-L.
nf£gj‰F, fhJ T®ikahf ïU¡fnt©L«.
mij¢ brŒtj‰F, gz« njit¥gL«.
mj‰F kh‰whf, g£lhil vL¤jhŸ.
(M)tUbkhÊ nk‰nfhŸ F¿¡FŸ ïUªjhš tÈ ÄfhJ.
v-L.
ïU brh‰fŸ ïiztij ‘òz®¢á’ v‹»nwh«.
mjid ‘âdkÂ’Æš fhzyh«.
efÇ‹ bgaiu ‘br‹id’ vd muR kh‰¿aJ.
(ï) tUbkhÊ mil¥ò¡ F¿Æ‹ cŸnsí« btËnaí« ïUªjhš tÈ
ÄfhJ.
v-L.
vd¡F mtiu (ghlyháÇauhf) bjÇahJ.
vd¡F mtiu (MáÇauhf) bjÇahJ.
cl‰T¿aiy (anatomy) g‰¿a üš.
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 59
(<) tUbkhÊ RU¡f¡ F¿plhf ïUªjhš tÈ ÄfhJ.
v-L.
Ä‹Åiz¥ig jÄth (jÄœehL Ä‹rhu thÇa«)
J©o¤jJ.
24) <Wbf£l vâ®kiw¥ bgabu¢r« jÉu ïju bgabu¢r§fS¡F¥
ã‹tU« tÈ Äfh.
v-L.
brŒ»‹w g bgÇa jªij tªj iga‹
fhzhj f© bgÇa òuhz« Xlhj Fâiu
ngrhj gl« ïÅa ghlš gwªj òwh
thlhj ó
25) m‹W, ï‹W, v‹W, MtJ, ngh‹W, mlh, mo v‹D« brh‰fË‹
ã‹ tÈ Äfh.
v-L.
m‹W nf£lh®
ï‹W brh‹dh®
v‹W jUth®?
mtiu¥ ngh‹W f‰wt® ahUs®?
mtuhtJ bfhL¥gjhtJ?
ahulh brštj§F?
Vdo brš»whŒ?
26) m›tsî, ï›tsî, v›tsî v‹D« brh‰fË‹ ã‹ tÈ Äfh.
v-L.
m›tsî bgÇa ålh?
ï›tsî á¿a ålh?
v›tsî bfhL¤jh®?
60 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

27) m›thW, ï›thW, v›thW v‹D« brh‰fË‹ ã‹ tÈ Äfh.

v-L.
m›thW brh‹dh®.
m›thW brŒâU¥ghndh?
ï›thW ngh® elªJÉLkh?
ï›thW T¿dh®.
v›thW brŒjš nt©L«?
v›thW nf£lh®?
28) m¤jid, ï¤jid, v¤jid v‹D« brh‰fË‹ ã‹ tÈ Äfh.
v-L.
m¤jid nfŸÉfsh? m¤jid Fu§Ffsh?
ï¤jid ghlšfsh? ï¤jid nfhÆšfsh?
v¤jid áuk§fŸ cŸsd? v¤jid gR¡fŸ cŸsd?
29) m¤jifa, ï¤jifa, v¤jifa;
m‹iwa, ï‹iwa, v‹iwa;
m¥go¥g£l, ï¥go¥g£l, v¥go¥g£l;
m¥nghija, ï¥nghija, v¥nghija;
ã‹ida, ne‰iwa, ehisa -
- v‹D« brh‰fË‹ ã‹ tÈ Äfh.
v-L.
m¤jifa âwik cŸsJ.
m¤jifa ng¢ir¡ nf£lJ©lh?
ï¤jifa braiy Ko¡f KoahJ.
ï¤jifa j‹ik bfh©lt®.
v¤jifa kÅj®fŸ mt®fŸ?
v¤jifa rhšò cilat®?
m‹iwa brŒâ ÉU«g¤j¡fj‹W.
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 61
m‹iwa nfh£ghLfŸ
ï‹iwa jftš v‹d?
ï‹iwa flikfŸ
v‹iwa brŒâ ïJ?
v‹iwa gH¡ftH¡f«?
m¥go¥g£l bgÇat® ït®jhkh?
m¥go¥g£l nfhÉš ïJth?
ï¥go¥g£l braiy¢ brŒahÔ®.
ï¥go¥g£l fh¥ãa« ïJ.
v¥go¥g£l FL«g« mJ?
v¥go¥g£l f‰gid ïJ?
m¥nghija gH¡f tH¡f§fŸ
ï¥nghija g©gh£L¢ áw¥òfŸ
v¥nghija nfh£ghLfŸ?
K‹ida ö‰Wjš
ã‹ida ghuh£LfŸ
ne‰iwa jilfŸ
ehisa fh£áfŸ.
30) ïu©lh« nt‰Wik cUgh»a ‘I’, eh‹fh« nt‰Wik cUgh»a
‘F’ M»a ï›Éu©il¤ jÉu, Vida nt‰Wik cUòfË‹ ã‹
tÈ Äfh.
v-L.
v‹ndhL nr®ªJÉL.
(ï§F _‹wh« nt‰Wik cUò ‘XL’ v‹gj‹ ã‹ tÈ
ÄfÉšiy)
62 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ
v§fsJ óÄ - ‘mJ’ Mw‹ cUò. tÈ ÄfÉšiy.
ghbyhL nj‹ fyªj‰nw - xL
ku¤âÈUªJ g¿¤jh‹ - ïš
Fu§fJ F£o - mJ
v‹Dila ò¤jf« - cila
kiyÆÅ‹W ghŒªjh‹ - ï‹
31) ïu©lh« nt‰Wik¤ bjhifÆš tÈ ÄfhJ.
v-L.
gwit ão¤jh‹.
jÄœ go¤jh‹.
32) _‹wh« nt‰Wik¤ bjhifÆš tÈ ÄfhJ.
v-L.
if j£odh‹ - (ifahš j£odh‹)
33) eh‹fh« nt‰Wik¤ bjhifÆš tÈ ÄfhJ.
v-L.
áiw br‹wh‹ - (áiw¡F¢ br‹wh‹)
34) Iªjh« nt‰Wik¤ bjhifÆš tÈ ÄfhJ.
v-L.
tiu ghŒªjh‹ - (tiuÆÈUªJ ghŒªjh‹)
35) VHh« nt‰Wik¤ bjhifÆš tÈ ÄfhJ.
v-L.
C® j§»dh‹ - (CÇ‹f© j§»dh‹)
36) ÃiybkhÊ ca®âizahŒ mikí« vªj¥ bga®¤bjhifÆY«
tÈ Äfh.
v-L.
njhÊ T‰W
âU¤bjh©l® âU¡nfhÆš
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 63
MáÇa® r«gs«
bgÇah® ngu‹
nk‰f©l bjhl®fbsšyh«, Mwh« nt‰Wik¤
bjhifahfî«, eh‹fh« nt‰Wik¤ bjhifahfî«
mikªjnghâY«, ÃiybkhÊ ca®âiz Mjyhš, tÈ
ÄfÉšiy.
37) m‹W, ãwF, K‹ò, cila, cŸs, cÇa, Md, tiu, bfh©L,
j¡f, jFªj, V‰w - M»ad tÈ Äfhkš òzU« brhšYUòf
shF«.
v-L.
m‹W -
â§fs‹W nj®î eilbgW«.
ãwF -
mL¤j jiyt® ahbu‹W ãwF gh®¥ngh«.
K‹ò -
å£o‹ K‹ò brofŸ ts®ªJŸsd.
cila -
ahUila fhR« njitÆšiy.
cŸs -
mtU¡FŸs bršth¡F ms¥gÇaJ.
cÇa -
x›bthUt®¡F« cÇa g§F »il¡F«.
Md -
áwªj ïa¡FeU¡fhd gÇR xU jÄHU¡F¡
»il¤jJ.
tiu - fhL tiu ãŸis
bfh©L - kÅj‹ ïw¡F«nghJ bfh©L brštJ
ahJÄy.
j¡f - go¥ò¡F¤ j¡f gjÉ ï‹D« »il¡f
Éšiy.
jFªj - ntiy¡F¤ jFªj r«gs« juÉšiy.
V‰w - kdÃiy¡F V‰w nrhf¥ gh£L fhâš
ÉG»wJ.
ïªj¢ brhšYUòfŸ tÈ Äfhkš òzU«.
38) K‹Åiy Vtš xUik ÉidK‰W¤ bjhl®fËš tÈ Äfh.
v-L.
el nfhtyh
th rh¤jh
64 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ
bfhL njth
v¿ ójh
39) vâ®kiw¥ bgabu¢r§fËš tÈ Äfh.
v-L.
bršyhj gz«
fwthj gR
nfshj brΉ
K‰whj nj§fhŒ
40) á¿a, bgÇa - v‹D« F¿¥ò¥ bgabu¢r§fË‹ ã‹ tÈ Äfh.
v-L.
á¿a + f©zho = á¿a f©zho
á¿a + bg© = á¿a bg©
bgÇa + bfh£lhŒ = bgÇa bfh£lhŒ
bgÇa + gh£o = bgÇa gh£o
bgÇa + ò¤jf« = bgÇa ò¤jf«
41) bk‹bjhl®¡ F‰Wfu <‰W Éidba¢r¤âš tÈ ÄfhJ.
v-L.
f©L fˤjh‹
tªJ nr®ªjh‹
br‹W âU«ãdh‹
tªJ nghdh‹
c©L gL¤jh‹
bt‹W ão¤jh‹
42) ïil¤bjhl®¡ F‰Wfu <‰W Éidba¢r¤âš tÈ ÄfhJ.
v-L.
bgŒJ bfL¤jJ
beŒJ nr®¤jh‹
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 65
bfhŒJ â‹wh‹
brŒJ gh®¤jh‹
43) cÆ®¤bjhl®¡ F‰Wfu <‰W Éidba¢r¤âš tÈ ÄfhJ.
v-L.
mGJ fy§»dh‹
cGJ fis¤jh‹
MuhahJ brŒjh‹
mGJ Ô®¤jh‹
(F¿¥ò : t‹bjhl®¡ F‰Wfu <‰W Éidba¢r§fŸ jÉu,
Vida F‰Wfu <‰W Éidba¢r§fË‹ ã‹ tÈ Äfh.)
44) MtJ, m«k, k‹w, thsh, R«kh - v‹D« ïil¢brh‰fË‹ ã‹
tÈ Äfh.
v-L.
MtJ : ehdhtJ nghŒ¥ gh®¤âU¡f nt©L«.
mtdhtJ br‹whdh?
m«k : m«k bfhoJ
k‹w : k‹w bj˪jh®
thsh + br‹wh‹ = thsh br‹wh‹
R«kh + nghdh‹ = R«kh nghdh‹
45) rhy, jt, jl, FH - v‹D« cÇ¢brh‰fË‹ ã‹ tÈ ÄF«.
Vida cÇ¢brh‰fË‹ ã‹ (cW, eÅ, fo, T®, kh, fÊ, kH -
v‹D« cÇ¢brh‰fË‹ ã‹) tÈ Äfh.
v-L.
cW : cW bghUŸ bfhL¤J« cjÉdh‹.
eÅ : eÅ â‹wh‹ nrh‰iw.
fo : fo fhtš Ãiwªj åL.
T® : bfhLik T® á¤âÆ‹ brašfis¥
bghW¡f KoaÉšiy.
66 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ
kh : kh bgU« T£l« elªjJ ï§F.
fÊ : fÊ ngUtif bfh©lh‹ fhjy‹.
kH : kH fËW ï§nf cŸsJ.
46) mL¡F¤ bjhl®fËš tÈ Äfh.
v-L.
gh® gh®
gh«ò gh«ò
ngh ngh
jh jh
47) ïu£il¡ »sÉfËš tÈ Äfh.
v-L.
áY áY, fy fy, gs gs, ry ry,
js js, Fth Fth, jf jf, gl gl,
»L »L, FL FL
áYáY - áYáYbtd¡ FË® mo¡»wJ.
fyfy - fh‰W fyfybtd åR»wJ.
gsgs - g˧F¤ jiu gsgsbtd¡ fh£áaË¡»wJ.
ryry - bj‹d§Ñ‰W ryrybtd XirÆ£L¡
fh‰¿š mir»wJ.
jfjf - j§f eif jfjfbtd ÄË®ªjJ.
Fth Fth - FHªij Fth Fthbtd XirÆL»wJ.
jsjs - m¥bg© jsjsbtd mHFl‹ ïUªjhŸ.
»L»L - »L»L gŸs«
glgl - glglbt‹W ngádh‹.
48) ‘fŸ’ v‹D« m~¿iz¥ g‹ik ÉFâÆš tÈ ÄfhJ.
v-L.
vG¤J + fŸ = vG¤JfŸ
njh¥ò + fŸ = njh¥òfŸ
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 67
fU¤J + fŸ = fU¤JfŸ
thœ¤J + fŸ = thœ¤JfŸ
bghUŸ + fŸ = bghUŸfŸ
ehŸ + fŸ = ehŸfŸ
49) tlbkhÊ, M§»y« ngh‹w ãw bkhÊ¢ brh‰fŸ tUbkhÊahf
tU« bjhl®fËš tÈ ÄFtâšiy.
v-L.
ghj + fh¡if = ghj fh¡if
gâ + g¡â = gâg¡â
ghr + Ôg« = ghr Ôg«
gªj + ghr« = gªj ghr«
jhÈ + gh¡»a« = jhÈ gh¡»a«
bjŒt + jÇrd« = bjŒt jÇrd«
njr + g¡â = njr g¡â
50) Ifhu tÇir cÆ®bkŒ vG¤JfŸ XbuG¤J¢ brh‰fshŒ tªJ,
mt‰bwhL ‘fŸ’ ÉFâ nrU«nghJ tÈ Äfh.
v-L.
if + fŸ = iffŸ
ig + fŸ = igfŸ
51) ‘ešy’, ‘Ôa’, ‘mÇa’ vD« g©ò¢ brh‰fis mL¤J tU« tšÈd«
Äfh.
v-L.
ešy + gh«ò = ešy gh«ò
ešy + »zW = ešy »zW
Ôa + gH¡f« = Ôa gH¡f«
Ôa + Fz§fŸ = Ôa Fz§fŸ
mÇa + bra‰ghLfŸ = mÇa bra‰ghLfŸ
mÇa + fh£á = mÇa fh£á
68 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ
52) ‘rh®ghf’, ‘bjhl®ghf’
ca®âiz¥ bga®¢brhšYl‹ ‘rh®ghf’, ‘bjhl®ghf’ v‹D«
x£LfŸ tªJ nrU«bghGJ tšÈd« Äfh.
v-L.
khzt® + rh®ghf = khzt® rh®ghf
cW¥ãd® + bjhl®ghf = cW¥ãd® bjhl®ghf
53) ‘nghJ’, ‘go’, ‘goahš’
bgabu¢r¤ bjhlÇ‹ x£LfŸ ‘nghJ’, ‘go’, ‘goahš’ M»ad
tU«nghJ tšÈd« Äfh.
v-L.
mt‹ br‹w + nghJ = mt‹ br‹wnghJ
mt‹ brŒj + go = mt‹ brŒjgo
mt‹ brh‹d + goahš = mt‹ brh‹dgoahš
54) ‘bjhW«’ - ‘njhW«’
bga®¢brhšbyhL ‘bjhW«’, ‘njhW«’ v‹D« ã‹bdh£LfŸ
tªJ òzU«bghGJ tšÈd« Äfh.
v-L.
ef® + njhW« = ef®njhW«
kid + njhW« = kidnjhW«
fšÿÇ njhW« = fšÿÇnjhW«
ehL + bjhW« = ehL bjhW«
gŸË + bjhW« = gŸË bjhW«
fhL + bjhW« = fhL bjhW«
55) ‘Tl’, ‘g‰¿’, ‘bghU£L’, ‘ghš’, ‘F¿¤J’, ‘jÉu’
vGthahf ÉF« bga®¢ brh‰fSl‹ ‘Tl’, ‘g‰¿’, ‘bghU£L’,
‘ghš’, ‘F¿¤J’, ‘jÉu’ M»a x£LfŸ nrU«bghGJ tšÈd«
Äfh.
v-L.
jiyt® + Tl = jiyt®Tl
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 69
ehL + g‰¿ = ehL g‰¿
MáÇa® + bghU£L = MáÇa® bghU£L
gR + F¿¤J = gR F¿¤J
ML + jÉu = ML jÉu
56) m«ik, m¥g®, khÄ, m©Â, jªij, j«ã, j§if cŸË£l Kiw¥
bga®fisí«, m«kh, m¥gh, khkh, khÄ, m©zh, m©Â, j«ã,
m¡fh cŸË£l KiwÉË¥ bga®fisí« mL¤JtU« tšÈd«
Äfh.
v-L.
Kiw¥ bga®fŸ
m«ik nfhÆY¡F¢ br‹WŸsh®
m¥g® nrhW rh¥ã£lh®
khÄ br‹whŸ
m©Â T¥ã£lh®
jªij jh§»dh®
j«ã gh®¤jh‹
j§if ó¢NodhŸ
KiwÉË¥ bga®fŸ
m«kh gá¡»wJ
m¥gh bršyyh«
khkh bfhL¥Õ®
khÄ rh¥ãLå®
m©zh bršå®
m©Â nf£Õ®
j«ã go¥ghŒ
j§if ghLthŒ
m¡fh jUå®
70 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

6. jtwhdJ« rÇahdJ«
jtwhdJ rÇahdJ
8-« 8 M«
8-š 8 ïš
8 - tJ 8 MtJ
m¡fiu m¡fiw
m©zhkiy¢ br£oah® m©zhkiy br£oah®
mQgh®it mQ¥gh®it
m¤jid¢ á¿a m¤jid á¿a
m¤Jiz bgÇa m¤Jiz¥ bgÇa
mªj eh£fŸ mªj ehŸfŸ
muR fšÿÇ muR¡ fšÿÇ
mt®fŸjh‹ mt®fŸjh«
mitfŸ mit
mitfis mt‰iw
ms¥g¿a ms¥gÇa
m‹dhŸ jiyt® mªehŸ jiyt®
mD¥òd® mD¥òe®
MáÇa®¥ nguit MáÇa® nguit
Mo fÊî Mo¡ fÊî
M©ghš bga® M©gh‰bga®
M¤â¢No M¤âNo
Ma Ô®it Ma¤ Ô®it
Ma¡ fiyfŸ Ma fiyfŸ
M‹Ûf« M‹Äf«
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 71

jtwhdJ rÇahdJ
ïil Úyh ngUªJ ïil Úyh¥ ngUªJ
ïa¡Fd® ïa¡Fe®
ïU¥gJ ah®? ïU¥gJ vJ?
ïU¥gJ ah®? ïU¥gt® ah®?
ïy¡»a Õl« ïy¡»a¥ Õl«
ïytr Ợir ïytr¢ Ợir
ï‹iwa¤ jÄœ ï‹iwa jÄœ
cjÉ jiyt® cjɤ jiyt®
ca®¡fšÉ ca®fšÉ
cskhw cskhu
vL¤J¡fh£L¡fŸ vL¤J¡fh£LfŸ
všyh FHªijfS« všyh¡ FHªijfS«
v‹id¥ bghU¤jtiuÆš v‹id¥
bghW¤jtiuÆš
vdJ m«kh v‹ m«kh
IüW IªüW
xU¡fhš xUfhš
X£Ld® X£Le®
f£ol« f£ll«
fl¥ghiw fl¥ghiu
fil ão¤jh‹ fil¥ão¤jh‹
f©lâdhš f©ljdhš
f¤âÇ¡nfhš f¤jÇ¡nfhš
fÆ¿š fƉ¿š
fU¤J¡fŸ fU¤JfŸ
fU¥ò t©z« fW¥ò t©z«
fU¥ò¥ gz« fW¥ò¥ gz«
fUnt¥ãiy f¿nt¥ãiy
fQfU«ò fQ¡fU«ò
72 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

jtwhdJ rÇahdJ
fšf©L f‰f©L
fyªJ¡bfh©lh® fyªJbfh©lh®
fyªJ¡bfh©L fyªJbfh©L
fdh f©L fdh¡ f©L
fh¡»r£il fh¡»¢ r£il
fhªÔa« fhªâa«
fh® gUt« fh®¥ gUt«
fh®¡ fhy« fh® fhy«
fhy¡f£l« fhyf£l«
Ñœ gFâ Ñœ¥gFâ
Ñœ¡f©l Ñœ¡fhQ«
Fâiu¤ jh©oaJ Fâiu jh©oaJ
T£Lwî fil T£Lwî¡ fil
Tl ãwªj Tl¥ ãwªj
bfofhu« fofhu«
ifngá if¥ngá
ifkhW if«khW
nfhil fhy« nfhil¡fhy«
nfh®¤J nfh¤J
nfh®itahf¥ ngádh® nfhitahf¥ ngádh®
nfhÊ¡ Tî« nfhÊ Tî«
rkaš rikaš
rha g£liw rha¥ g£liw
rh‹nwh®¥ nguit rh‹nwh® nguit
áf¥ò át¥ò
á¤jÇ¡f á¤âÇ¡f
ášyiu ášyiw
áy¢áy áyáy / á‰áy
á‰W©o fil á‰W©o¡ fil
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 73

jtwhdJ rÇahdJ
á‹dâiu á‹d¤âiu
Rt‰¿š RtÇš
bršyh fhR bršyh¡ fhR
br‹id gšfiy¡fHf« br‹id¥ gšfiy¡fHf«
brhšY«go¥ ngádh‹ brhšY«go ngádh‹
brh¤J r©il brh¤J¢ r©il
Phd¥Õl« PhdÕl«
jÄœ vG¤J¡fŸ jÄœ vG¤JfŸ
jÄœ rh‹nwh® jÄœ¢ rh‹nwh®
jÄH®¥ g©iz jÄH® g©iz
jÄH®¥ g©ghL jÄH® g©ghL
jU«go¡ nf£lh‹ jU«go nf£lh‹
jÆ®nrhW jÆ®¢nrhW
jtiw jt‰iw
j‹ey« j‹dy«
jiy¥ò brŒâfŸ jiy¥ò¢ brŒâfŸ
jhia¥ nghy ãŸis jhia¥ nghy¥ ãŸis
jh‰fhÈf j‰fhÈf
âUÃiw¢ bršt‹ âUÃiw bršt‹
âUÃiw¢ bršÉ âUÃiw bršÉ
âUts®¢ bršt‹ âUts® bršt‹
âUts®¢ bršÉ âUts® bršÉ
âiu fij âiu¡ fij
Jt¡f¥gŸË bjhl¡f¥gŸË
öa¤ jÄœ öa jÄœ
bjŒt¤ jÇrd« bjŒt jÇrd«
njÓa« njáa«
njÜ® njÚ®
ij bgh§fš ij¥bgh§fš
74 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

jtwhdJ rÇahdJ
bjhªâuî bjhªjuî
bjhiyfh£á bjhiy¡fh£á
bjhiyngá bjhiy¥ngá
njh¥ò¡fŸ njh¥òfŸ
eŠir e‹brŒ
eš thœ¤J¡fŸ ešthœ¤JfŸ
eåd fÊ¥ãl« eåd¡ fÊ¥ãl«
ehfßf« ehfÇf«
ehÃy« ehÅy«
ehŒ Fiy¤jJ ehŒ Fiu¤jJ
Ãiwntwh fdî Ãiwntwh¡ fdî
Ãyik Ãiyik
ne®¡fhzš ne®fhzš
g©lfrhiy g©lrhiy
gRik òu£á gRik¥ òu£á
g¤âÇ¡if g¤âÇif
gj£l« gj‰w«
go¡f go¡f go¡f¥ go¡f
gªj¥ghr« gªjghr«
gHK⮢nrhiy gHKâ®nrhiy
gwit¥ gw¡F« gwit gw¡F«
g‹Åbu©L g‹Åu©L
ghuh£L¡fŸ ghuh£LfŸ
òif¥ ão¡fhÔ® òif ão¡fhÔ®
òŠir ò‹brŒ
òlit òilit
òid¥bga® òid bga®
bgWd® bgWe®
bgh§F¤ jÄœ bgh§F jÄœ
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 75

jtwhdJ rÇahdJ
bghU£fŸ bghUŸfŸ
bgh‹bršt‹ bgh‰bršt‹
ngh‹witfËš ngh‹wt‰¿š
k©bz©iz k©bz©bzŒ
k©gh©l« k£gh©l«
kUªJ fil kUªJ¡fil
kdâš kd¤âš
K¡»a brŒâfŸ K¡»a¢ brŒâfŸ
K¡»a g§F K¡»a¥ g§F
K¥g¤â _‹W K¥g¤J_‹W
KŸòj® K£òj®
K‹dhŸ r£lk‹w r£lk‹w K‹dhŸ
cW¥ãd® cW¥ãd®
K‹dhŸ Ä‹rhu Ä‹rhu thÇa K‹dhŸ
thÇa¥ bgh¿ahs® bgh¿ahs®
K‹}W KªüW
bk¤j go¤jt®fŸ bk¤j¥ go¤jt®fŸ
bkŒPhd« bkŒŠPhd«
bk‹nkY« nk‹nkY«
nk‰fhQ« nk‰f©l
nkdhŸ K‹dhŸ
tÂf« thÂf«
ts®¡fšÉ ts® fšÉ
thŒ¥ò¡fŸ thŒ¥òfŸ
Édhaf® Éehaf®
å£L rikaš å£L¢ rikaš
bt§fy« bt©fy«
btŒÆš btÆš
bt‰¿¥ bg‰wh‹ bt‰¿ bg‰wh‹
nt©lh« nt©lh
76 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

7. tUbkhÊfŸ tÈÄF«
ÃiybkhÊfŸ áy
Ñœ¡fhQ« ÃiybkhÊfis mL¤J tU»‹w tšÈd
bkhÊfŸ ÄF«. vL¤J¡fh£LfŸ ãiw mil¥ãš
bfhL¡f¥g£LŸsd.
m ï£L v¤Jiz
(m¡fh£á) (ï£L¡f£L) (v¤Jiz¢ brh‰fŸ)
m§F ï¤Jiz vªj
(m§F¥ gh®) (ï¤Jiz¡ nfŸÉfŸ) (vªj¥ gh£L)
m¢R ïªj v¥go
(m¢R¡ nfh¤jš) (ïªj¥ gh®it) (v¥go¡ nf£ng‹)
mL¥ò ï¥go vG¤J
(mL¥ò¢ rikaš) (ï¥go¢ brš) (vG¤J¡ nfhit)
mQ ï›tif v›tif
(mQ¥ gh®it) (ï›tif¥ ó¡fŸ) (v›tif¥ gofŸ)
m¤Jiz ïÅ vd
(m¤Jiz¢ brh‰fŸ) (ïÅ¡ fh©ngh«) (vd¡ TW)
mj‰F ïj‰F vj‰F
(mj‰F¡ if«khwhf) (ïj‰F¥ g¡f¤âš) (vj‰F¡ bfhL¤jhŒ)
mªj ï‹¿ V£L
(mªj¢ brŒâ) (ï‹¿¢ á¿J«) (V£L¢ Riu¡fhŒ)
m¥go <§F V‰W
(m¥go¥ nghL) (<§F¥ gh®) (V‰W¡ bfhŸ)
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 77
miu <©L Xo
(miu¥ g¡f«) (<©L¡ nf£ngh«) (Xo¤ j¥ã¤jh‹)

m›tif cªj f£L

(m›tif¢ braš) (cªj¢ brŒjh‹) (f£L¡ nfh¥ò)

m‹¿ c¥go f‰W

(m‹¿¥ ãw) (c¥go¥ gh®¡fhnj) (f‰W¡ bfhŸ)

M§F c¥ò fh£L

(M§F¢ brš) (c¥ò¢ r£o) (fh£L¡ bfh£lif)

M£L c‰W fh‰W

(M£L¡ fš) (c‰W¥ gh®) (fh‰W¥ ngh¡»š)

M£il C‰W T£L

(M£il¥ gh®) (C‰W¤ j©Ù®) (T£L¢ nr®)

M©L v nf£L
(M©L¡ fhy«) (v¥ g¡f«) (nf£L¥ gh®)

M‰W v§F bfh¡F

(M‰W¤ j©Ù®) (v§F¥ gh®¤jhŒ) (bfh¡F¡ T£l«)

ï vL¤J r‰W
(ï¥ g¡f«) (vL¤J¡ fh£L) (r‰W¥ bghW¤J)

ï§F v£L rh¡F

(ï§F¥ gh®) (v£L¡ fhš) (rh¡F¥ ngh¡F)

R‰W eh‰W K‹d®

(R‰W¥òw«) (eh‰W¡f£L) (K‹d®¢ brŒâ)

br¤J g£L bkšy

(br¤J¥ ãiH¤jh‹) (g£L¤ JÂ) (bkšy¥ ngh)

nr‰W g¤J nk£L

(nr‰W¡ fhš) (g¤J¥ gh£L) (nk£L¡Fo)
78 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ
nrh‰W g‰W ah§F
(nrh‰W¥ gU¡if) (g‰W¢ Ó£L) (ah§F¡ f©lhŒ)

j¢R gh¡F ah©L

(j¢R¤ bjhÊš) (gh¡F¡ bfh£il) (ah©L¥ gh®¤jhŒ)

j£L gh£L tu
(j£L¢ rhkh‹) (gh£L¤ bjhif) (tu¢ brhš)

jÅ ghâ th¡F
(jÅ¢ brhš) (gh⢠brhš) (th¡F¡ bfhL¤jh‹)

âU ã‹d® É£L
(âU¢ bršt«) (ã‹d®¢ brŒâ) (É£L¡ bfhL¤jh‹)

ö¡F òJ å£L
(ö¡F¤ j©lid) (òJ¢ brŒâ) (å£L¡fhu‹)

njl ó£L å£il

(njl¥ òw¥g£lh‹) (ó£L¥ nghL) (å£il¡ f£odh‹)

njo ó£il bt£L

(njo¥ gh®¤jh‹) (ó£il¡ bfhL) (bt£L¥g£lh‹)

bjh£L bghJ btŸis

(bjh£L¥ gh®¤jh‹) (bghJ¥ gh®it) (btŸis¡ bfh¡F)

njh£L ngh¡F bt‰W

(njh£L¡ bfhL) (ngh¡F¡ fh£odh‹) (bt‰W¥ gh®it)

e¢R ngh£L ntf

(e¢R¥ gh®it) (ngh£L¡ fh£odh‹) (ntf¤ jil)

eL k¡F nt£L
(eL¢ rhk¤âš) (k¡F¥ ãŸis) (nt£L¥ ngh£lh‹)

eh¡F kh£L nt‰W

(eh¡F¢ br¤jJ) (kh£L¡ bfh£lif) (nt‰W¡ »uf«)
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 79

ehr kh‰W it¤J

(ehr¢ braš) (kh‰W¥ ghij) (it¤J¡ bfhL)
eh£L Û£L it¥ò
(eh£L¥ ghlš) (Û£L¡ bfhL¤jh‹) (it¥ò¤bjhif)
eh£il K£L Él
(eh£il¡ fh¥gh‰W) (K£L¡ bfhL¤jh‹) (Él¡ TlhJ)
mid¤J Mu ïil
(mid¤J¥ bg©fS«) (Mu¤jGÉ) (ïil¢ brhUfš)
všyh x£o »H¡F
(všyh¢ brašfS«) (x£o¥ ngh) (»H¡F¡ fl‰fiu)
nk‰F tl¡F bj‰F
(nk‰F¤ bjhl®) (tl¡F¤ âir) (bj‰F¥ g¡f«)
F¿¤J Ñœ FG
(F¿¤J¡ bfh©lh‹) (Ñœ¥ gh®it) (FG¡ T£l«)
Tl á‹d R‰¿
(Tl¢ nr®ªJ) (á‹d¡ FHªij) (R‰¿¢ R‰¿)
neh¡f jl jt
(neh¡f¢ brŒ) (jl¥ ghij) (jt¢ rhiy)
bghU£L nghy k‰W
(bghU£L¢ brŒjh‹) (nghy¢ brŒjh‹) (k‰W¥ gh®¤nj‹)
k‰iw nt©o K‹Å£L
(k‰iw¡ TLfŸ) (nt©o¡ bfh©lh‹)(K‹Å£L¢ brš)
KG É£L Ãu«g
(KG¤ nj§fhŒ) (É£L¢ br‹wh‹) (Ãu«g¡ bfhL¤jh‹)
Ãiwa Ô ó
(Ãiwa¡ bfhL¤jh‹) (Ô¡bfhGªJ) (ó¢No)
80 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

8. tUbkhÊfŸ tÈÄfh
ÃiybkhÊfŸ áy
Ñœ¡fhQ« ÃiybkhÊfis mL¤J tU»‹w tšÈd
bkhÊfŸ Äfh.
mj‹go m¿î ïtndh
(mj‹go brŒjh‹) (m¿î bfhL) (ïtndh fŸt‹)
m¤jifa m¿îiu ït‹
(m¤jifa brh‰fŸ) (m¿îiu T¿dh‹) (ït‹ fŸt‹)
m¤jid mW ïit
(m¤jid ghLg£lh‹) (mWgil) (ïit nghF«)
m¥go¥g£l m‹W ï›tsî
(m¥go¥g£l brašfŸ) (m‹W f©nl‹) (ï›tsî bfhL¤jh‹)
m¥g® m‹iwa ï›thW
(m¥g® ghlš) (m‹iwa brŒâ) (ï›thW T¿dh‹)
m¥nghija m‹d ï‹W
(m¥nghija ãujk®) (m‹d ãw) (ï‹W brŒjh‹)
m«k Moa ï‹iwa
(m«k gh£o) (Moa fhš) (ï‹iwa brŒâ)
m«kh ML ï‹d
(m«kh ghodhŸ) (ML br‹wJ) (ï‹d ãw)
m«ik MtJ cila
(m«ik ãuh£o) (MtJ bg©zhny) (cila bghUŸ)
mÇa Mtd c©l
(mÇa brŒâ) (Mtd brŒ) (c©l rh¥ghL)
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 81
mšyhj M¿a c©L
(mšyhj bghUŸ) (M¿a nrhW) (c©L bfL¤jh‹)
mtuh MW cjÉa
(mtuh brŒjh®) (MW nfhÉšfŸ) (cjÉa fu§fŸ)
mtnu M‰¿a ca®î
(mtnu njh‰wh®) (M‰¿a brh‰bghÊî) (ca®î bfh©lh‹)
mtnuh Md cÇa
(mtnuh bgÇat®) (Md bghUŸ) (cÇa ghlš)
mt® ïj‹go cyF
(mt® nghdh®) (ïj‹go brŒ) (cyF ngR«)
mtsh ïJ cŸs
(mtsh brh‹dhŸ) (ïJ r¤âa«) (cŸs bghUŸ)
mtnsh ï¤jifa cŸË£l
(mtnsh âUo)) (ï¤jifa braš) (cŸË£l bghUŸfŸ)
mtŸ ï¥go¥g£l c‰w
(mtŸ nghdhŸ) (ï¥go¥g£l braš) (c‰w njhÊ)
mtnd ïa‰¿a C£oa
(mtnd òyt‹) (ïa‰¿a ghlš) (C£oa nrhW)
mtndh ïu©L C‰¿a
(mtndh âUl‹) (ïu©L f©fŸ) (C‰¿a »zW)
mt‹ ïU v©Âwªj
(mt‹ bghŒa‹) (ïU brÉfŸ) (v©Âwªj ghlšfŸ)
mit ïšyhj vj‹go
(mit nghÆd) (ïšyhj bghUŸ) (vj‹go brŒjhŒ)
m›tsî ïtsh vJ
(m›tsîjh‹) (ïtsh brŒjhŸ) (vJ bf£lJ)
m›thW ïtns v¤jifa
(m›thW brŒ) (ïtns g¤âÅ) (v¤jifa bfhLik)
82 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

mH»a ïtnsh v¤jid

(mH»a bg©) (ïtnsh ghl») (v¤jid f©fŸ)
mGJ ïtŸ v¥go¥g£l
(mGJ òy«ãdhŸ) (ïtŸ br‹whŸ) (v¥go¥g£l braš)
m¿ªj ïtdh v¥nghija
(m¿ªj ghlš) (ïtdh bfh‹wh‹) (v¥nghija r«gt«)
m¿ªJ ïtnd vtns
(m¿ªJ br‹wh‹) (ïtnd bršt‹) (vtns brŒjhŸ)
vtnsh f©L âUÃiw
(vtnsh bfh‹whŸ) (f©L bfh©lh‹) (âUÃiw bršt‹)
vtŸ fjî âwªJ
(vtŸ brŒjJ) (fjî âwªjJ) (âwªJ bfh©lJ)
vtnd fÇa bj‰f¤âa
(vtnd bgÇat‹) (fÇa f©fŸ) (bj‰f¤âa bg©)
vtndh fšyhj njoa
(vtndh brŒjh‹) (fšyhj bg©) (njoa brh¤J)
vt‹ fGij e£l
(vt‹ bfh‹wh‹) (fGij f¤âaJ) (e£l bro)
vit fdnt e©L
(vit br‹wd) (fdnt fh©) (e©L bfhG¤jJ)
v›tsî fdnth ešy
(v›tsî brh¤J) (fdnth branyh) (ešy ghl«)
v›thW fŪj e‹¿
(v›thW br‹wJ) (fŪj gH«) (e‹¿ brhš)
vG Fiwªj ehoa
(vG bghUŸ) (Fiwªj gz«) (ehoa bghUŸ)
vGªj Toa e‹W
(vGªj flîŸ) (Toa brhªj«) (e‹W brŒ)
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 83
vËa bfhL ehisa
(vËa ghl«) (bfhL bghUŸ) (ehisa âd«)
vdJ rhoa ehnd
(vdJ bghUŸ) (rhoa F‰w«) (ehnd gh®¤nj‹)
v‹gJ rh¤âa ehndh
(v‹gJ fz¡F) (rh¤âa fjî) (ehndh brŒnj‹)
v‹w áy eh‹
(v‹w ghlš) (áy brhš) (eh‹ ghond‹)
v‹W á¿a eh‹F
(v‹W TW) (á¿a bg£o) (eh‹F ng®)
v‹iwa áW ËW
(v‹iwa fz¡F) (áW bjhÊš) (ËW ngR)
v‹d áWt® Ú
(v‹d brŒjhŒ) (áWt® T£l«) (Ú nghdhŒ)
v‹Dila bro Ú£oa
(v‹Dila brh¤J) (bro bfho) (Ú£oa if)
V§»a bra‰fÇa Úna
(V§»a f©fŸ) (bra‰fÇa braš) (Úna jh‹)
VJ brŒ beU§»a
(VJ bghUŸ) (brŒbghUŸ) (beU§»a njhÊ)
VG brŒJ g©L
(VG flš) (brŒJ bfhL¤jhŒ) (g©L bfhL¤jh‹)
Vida brŒí«go gâbdhU
(Vida ghl§fŸ) (brŒí«go T¿dh‹) (gâbdhU bghUŸfŸ)
IªJ br‹W gªJ
(IªJ ghl«) (br‹W bfL¤jh‹) (gªJ nghdJ)
I«gJ brhšY«go gǪJ
(I«gJ fhR) (brhšY«go brŒjh‹) (gǪJ ngR)
84 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

xL brh‹d gy
(xL nghdh‹) (brh‹d brŒâ) (gy bghUŸ)
xU nrhW gy®
(xU fh£á) (nrhW brŒ) (gy® br‹wd®)
x›bthU jFªj g‰¿a
(x›bthU braY«) (jFªj ghl«) (g‰¿a if)
x‹gJ j¡f ghL
(x‹gJ »uf«) (j¡f braš) (ghL bghUŸ)
x‹W jªij ghoa
(x‹W bfhL) (jªij brhš) (ghoa ghlš)
X§»a j«ã ãǪJ
(X§»a if) (j«ã gh®) (ãǪJ brš)
Xoa jªj ãw
(Xoa fhš) (jªj gz«) (ãw braš)
X£oa jU«go ã‹ida
(X£oa ngUªJ) (jU«go T¿dh‹) (ã‹ida brŒâ)
f©lgo jh§»a òif
(f©lgo ngR) (jh§»a fhšfŸ) (òif ão¡fhÔ®)
òid K‹ida tU«go
(òid bga®) (K‹ida brŒâ) (tU«go brŒjh‹)
òidªJ _£oa tH§F«go
(òidªJ TW) (_£oa Ô) (tH§F«go TW)
bgÇa nk‰f¤âa th
(bgÇa f©) (nk‰f¤âa ghlš) (th f©zh)
bg‰wJ ahJ th§»a
(bg‰wJ ãŸisah) (ahJ br‹wJ) (th§»a bghUŸ)
ngR«go ahnuh thoa
(ngR«go brŒjh‹) (ahnuh br‹wd®) (thoa gÆ®)
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 85
ngh‹w ahit th£oa
(ngh‹w braš) (ahit brŒjd) (th£oa J‹g«)
k»œªj ahndh thÊ
(k»œªj braš) (ahndh fŸt‹) (thÊ jiyth)
k»œªJ tl¡f¤âa thœf
(k»œªJ bfh©oU) (tl¡f¤âa iga‹) (thœf jÄœ)
k£Lnk tz§F«go thœªj
(k£Lnk nghJ«) (tz§F«go brŒ) (thœªj fhy«)
Koahj tªj Élî«
(Koahj braš) (tªj J‹g«) (Élî« brŒ)
Koî tªJ ÉUªJ
(Koî brŒ) (tªJ ngh) (ÉUªJ rh¥ãL)
KjÈa tªnj 姻a
(KjÈa bghUŸ) (tªnj br‹wh‹) (姻a fhšfŸ)
KJ thoa 圤âa
(KJbgU«) (thoa gÆ®) (圤âa if)
Kªâa tUf btS¤j
(Kªâa Fâiu) (tUf jiyth) (btS¤j ghš)
Kªija tUif bt‹W
(Kªija braš) (tUif òǪjh‹) (bt‹W br‹wh‹)
K‰¿a tU« nt©oa
(K‰¿a gÆ®) (tU« fhy«) (nt©oa fl‹)
xÊf vGJ«go tiuªj
(xÊf fat‹) (vGJ«go brŒjh‹) (tiuªj gl«)
_‹W eh‹F bfh©L
(_‹W bjŒt§fŸ) (eh‹F ghlšfŸ) (bfh©L br‹wh‹)
m¤jifa ï¤jifa v¤jifa
(m¤jifa brŒâ) (ï¤jifa brŒâ) (v¤jifa brŒâ)
86 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

jFªj V‰w á¿a

(jFªj ghl«) (V‰w braš) (á¿a bghUŸ)
ešy Ôa rh®ghf
(ešy ghl«) (Ôa braš) (rh®ghf brš)
bjhl®ghf khkh khÄ
(bjhl®ghf ngR) (khkh nghdh®) (khÄ br‹whŸ)
j«ã j§if åœf
(j«ã jh) (j§if bfhL) (åœf Ôat®)
ngh‹W m©z‹ m¡fh
(ngh‹W brŒ) (m©z‹ brŒjh‹) (m¡fh bfhL¤jhŸ)
go¤j go¡fhj nf£lgo
(go¤j bg©) (go¡fhj bg©) (nf£lgo bfhL)
vGâa vGjhj ÉU¥g¥go
(vGâa ghl«) (vGjhj ghl«) (ÉU¥g¥go brŒ)
bk‹W RL m§nf
(bk‹W â‹wh‹) (RL brhš) (m§nf brš)
ï§nf v§nf cŸns
(ï§nf brš) (v§nf nghdhŒ) (cŸns gL)
btËna ca® ts®
(btËna brš) (ca® FG) (ts® ãiw)
taJtªnjh® rh‹nwh® khzt®
(taJtªnjh® braš) (rh‹nwh® T‰W) (khzt® T£l«)
Ãiw fyªJ tUªâa
(Ãiw bghUŸ) (fyªJ bfh©lh‹) (tUªâa braš)
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 87

9. ÃW¤j¡F¿fŸ
ng¢á‹ xÈ¥ò ntWghLfis¡ fh£l¤ njit¥gL»‹w
F¿fis ‘ÃW¤j¡F¿fŸ’ vd miH¡»nwh«. ã‹tU«
ÃW¤j¡F¿fŸ gutyhf¥ ga‹gL¤j¥gL»‹wd.
1. fhšòŸË ( , )
2. miu¥òŸË ( ; )
3. K¡fhšòŸË ( : )
4. K‰W¥òŸË ( . )
5. nfŸÉ¡F¿ ( ? )
6. cz®¢á¡F¿ ( ! )
7. ïu£il nk‰nfhŸF¿ ( “ ” )
8. x‰iw nk‰nfhŸF¿ ( ‘ ’ )
9. nk‰go¡F¿ (”)
10. ãiw mil¥ò ( )
11. rJu mil¥ò [ ]
12. ïiz¥ò¡nfhL (-)
13. rhŒnfhL (/)
14. mo¡nfhL ( _ )
15. cL¡F¿ (*)
ÃW¤j¡F¿fis¥ ga‹gL¤j áy ÉâKiwfŸ mtáa«.

1. fhšòŸË ( , )
fhšòŸË ïl nt©oa ïl§fŸ:
1.1 xnu vGthia¡ bfh©L mL¡» tU« K‰WÉidfS¡F
ïilÆš fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
c§fŸ üiy¥ go¤nj‹, uá¤nj‹, áǤnj‹.
88 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

1.2 xnu bgaiu¤ jGî« brh‰fS¡F ïilÆY« bjhl®fS¡F

ïilÆY« fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
ï§F¢ rhâ, kj, Ãw ntWghLfŸ »ilahJ.
1.3 xnu Éidia¤ jU« brh‰fS¡F ïilÆY« bjhl®fS¡F
ïilÆY« fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
mªj¥ ghlš ïÅikahf, Rfkhf, vËikahf, eakhf
ïUªjJ.
1.4 bjhl®ògL¤â¡ Tw¥gL« brh‰fS¡F ïilÆY« bjhl®òfS¡F
ïilÆY« fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
jhŒ, jªij ïUt® Kf¤âY« k»œ¢á.
1.5 xnu brhš mšyJ bjhl® ïUKiw mL¡» tU«nghJ mt‰¿‰F
ïilÆš fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
gF¤j¿î, gF¤j¿î v‹W ngrhÔ®.
1.6 xU th¡»a¤ij mj‹ K‹ cŸs th¡»a¤Jl‹ bjhl®ògL¤J«
brh‰fisí« bjhl®fisí« mL¤J¡ fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
mt® ešyt®. Mdhš, tšyt® mšy.
m§F¢ br‹wd®. mL¤J, XŒî vL¤jd®.
1.7 th¡»a¤â‹ bjhl¡f¤âš th¡»a¤â‰nf Éidailahf tU«
brh‰fisí« bjhl®fisí« mL¤J¡ fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
bghJthf, mt® muáaÈš <LghL bfhŸtâšiy.
1.8 ‘F¿¥ghf’, ‘mjhtJ’ v‹D« brh‰fis¡ bfh©l bjhlU¡F
K‹D« ã‹D« fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
ïªâa®fŸ, F¿¥ghf¤ jÄH®fŸ, ešy ciH¥ghËfŸ.
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 89
1.9 mG¤j¤â‰fhf tÇirKiw kh‰¿ vGj¥gL« bjhl®fS¡F
ïilÆš fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
miwÆš k©o¡»lªjJ, F¥ig.
1.10 xU KGikahd T‰W th¡»a¤ij¤ bjhl®ªJ tU« ‘ïšiyah’,
‘mšyth’ ngh‹w brh‰fS¡F K‹ fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
MáÇa® fLikahf¤ â£odh®, ïšiyah?
1.11 xnu th¡»a¤âš mL¡» tU« Édh¤ bjhl®fS¡F ïilÆš
fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
mt‹ tUthndh, kh£lhndh?
1.12 xnu th¡»a¤âš mL¤jL¤J tU« Vtš ÉidfS¡F ïilÆš
fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
mtiu¤ jL¡fhnj, bršy ÉL.
1.13 vGthŒ¡F« gaÅiy¡F« ïilÆš bjhl® tU«nghJ vGthia
mL¤J¡ fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
v‹ j§ifÆ‹ âUkz«, tU»w 30M« njâ eilbgw
cŸsJ.
1.14 cz®¢áfis¤ bjÇÉ¡F« th¡»a¤âš ïl«bgW« cz®¢á
ia¡ F¿¥ãL« brhšiy mL¤J¡ fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
nr, v‹d thœ¡if ïJ!
M, v‹d mHF!
1.15 th¡»a¤â‹ bjhl¡f¤âš tU« ‘Mkh«’, ‘ïšiy’, ‘X’, ‘Xnfh’
ngh‹w brh‰fis mL¤J¡ fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
Mkh«, eh‹ ViHjh‹.
90 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

ïšiy, eh‹ gŸË¡F¢ bršyÉšiy.

X, Ú§fŸ nghfyh«.
Xnfh, Ú§fŸjh‹ khzt® jiytuh?
1.16 ïU Édh¡fS¡F ïilÆš tU« ‘ïšiy’ v‹w brhšiy
mL¤J¡ fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
ïJ rÇah, ïšiy, jtwh?
1.17 ÉË¡F« brh‰fis mL¤J¡ fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
“gh£o, rh¥Õ£O®fsh?” v‹wh‹ ngu‹.
1.18 foj¤âš ïl«bgW« ÉË¡F« brhš mšyJ bjhl®, Ko¡F«
brhš mšyJ bjhl® M»at‰iw mL¤J¡ fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
Iah,
m‹òŸs j§if¡F,
ï¥go¡F,
j§fŸ c©ikíŸs,
1.19 KftÇÆš bga®, gjÉ, ÃWtd« ngh‹w Étu§fŸ x›bth‹
iwí« mL¤J¡ fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
Kidt® f©z»,
brayhs®,
41, ïy¡Ftdh® rhiy,
m©zh ef®,
br‹id.
1.20 jiy¥ò vG¤ij¥ bgaU¡F¥ ã‹dhš ga‹gL¤J«nghJ bgaiu
mL¤J¡ fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
nfhty‹, kh.
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 91

1.21 g£l§fis¡ F¿¡F« RU¡f¡ F¿pLfS¡F ïilÆš fhšòŸË

ïl nt©L«.
v-L
Kidt® R. bršy¥g‹ v«.V., ã.o., ã.vš., ãv¢.o.
1.22 khj¤â‹ bgaiu¤ bjhl®ªJ tU« njâ¡F«, M©L¡F«
ïilÆš fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
V¥uš 30, 2014

2. miu¥òŸË ( ; )
miu¥òŸË ïl nt©oa ïl§fŸ:
2.1 xU F¿¥ã£l fU¤ij ikakhf¡ bfh©l K‰W¤bjhl®fS¡F
ïilÆš miu¥òŸË ïl nt©L«.
v-L
všyh¥ gÂfËY« jÄœ ïl«bgw nt©L«;
jÄœbkhÊ tsu nt©L«; jÄœ áw¥ò¥bgw nt©L«.
2.2 ‘x¥òik¥gL¤Jjš’, ‘khWg£l Ãiyfis ïiz¤J¡ fh£Ljš’
v‹D« bghU£TWfis mo¥gilahf¡ bfh©l K‰W¤
bjhl®fS¡F ïilÆš miu¥òŸË ïl nt©L«.
v-L
m¿P® ml¡fkhf ïU¥g®; _l® Muthu« brŒt®.
jhŒ, kfŸ ïUtU« xU g¡f«; jªij k£L« ï‹bdhU
g¡f«.
2.3 xU bjhF¥ò x‹W¡F nk‰g£l Étu§fis¡ bfh©oU¡F«nghJ
bjhF¥òfS¡F ïilÆš miu¥òŸË ïl nt©L«.
v-L
bt‰¿ bg‰wt®fŸ:
f©z», nfhit; kÂnkfiy, nry«; bfsjÄ, âU¢á;
thR» jUkòÇ; ïªâuh, br‹id.
92 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

3. K¡fhšòŸË ( : )
K¡fhšòŸË ïl nt©oa ïl§fŸ:
v-L
všnyhU« nf£l nfŸÉ: mL¤j rªâ¥ò v¥nghJ?
brh¤J tÇ: KG¢ brh¤J kâ¥ã‹ Ûjhd tÇ.
g£lh : Ãy«, å£L kid KjÈait F¿¤j Mtz«.
3.1 Étu§fis¥ g£oaš KiwÆš x‹w‹ã‹ x‹whf¤ jU«nghJ
K¡fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
bga® : bfh. mKâÅ
ãwªj njâ : 17.1.1996
ãwªj C® : br‹id
3.2 xUtiu mtUila brašgh£nlhL mšyJ brašgh£L¡F
cÇanjhL bjhl®ògL¤j K¡fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
trd« : nrhK
ïa¡f« : ahÊÅ
gh£L : kÂ
3.3 jiy¥ò¢ brŒâfËš jiy¥ò¡F« mjndhL bjhl®òila eg®,
ÃWtd« ngh‹wt‰¿‰F« ïilÆš K¡fhšòŸË ïl nt©L«.
v-L
ïil¤nj®jš : r«g¤ Miz
ru¡F tÇ : k¤âa muR r£l« ïa‰w tÈíW¤jš

4. K‰W¥òŸË ( . )
v-L
âUkz« v‹gJ fhy¤â‹ f£lha«.
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 93
“ïªj cy»š kÅj‹jh‹ ca®ªjt‹.”
ã‹tU« ïl§fËš K‰W¥òŸË njit ïšiy.
v-L
âUkâ Érhyh£á
nry« f. khjt‹
m¿P® m©zh
Kidt® ïuh. kÂnty‹
brªjÄœ¢bršt® g‹bkhÊ¥òyt® fh. m¥ghJiu

5. nfŸÉ¡F¿ ( ? )
5.1 Édh th¡»a¤â‹ KoÉš nfŸÉ¡F¿ ïl nt©L«.
v-L
fÂÅÆ‹ ga‹fŸ vit?
5.2 Ia«, e«ã¡ifÆ‹ik M»ait bjhÅ¡F« th¡»a KoÉš
nfŸÉ¡F¿ ïl nt©L«.
v-L
ághÇR ïšyhkš ntiy »il¡F«?
5.3 Édh¡ F¿¥ò ml§»a, K‰W¥ bgwhj th¡»a¤â‹ KoÉš.
v-L
m¥bg©Â‹ fâ....?
5.4 Éa¥nghL x‹iw Édî«nghJ nfŸÉ¡F¿iaí« cz®¢á¡
F¿iaí« nr®¤J¥ ga‹gL¤jyh«.
v-L
mbkÇ¡fhɉfh ngh»Ö®fŸ?!
5.5 mL¡» tU« Édh¡fS¡F ïilÆš njitÆšiy. (ïWâ
ÉdhÉš k£L« ïlyh«.)
v-L
ïJ ålh, ïšiy, khËifah?
94 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ

6. cz®¢á¡F¿ ( ! )
6.1 cz®¢áia¡ F¿¡F« brhšiyaL¤J cz®¢á¡F¿ ïl
nt©L«.
v-L
MAh! Inah!
6.2 cz®¢áia¡ F¿¡F« brhš ïu£o¤J tU«nghJ mâš
ïu©lhtjhf tUtij mL¤J cz®¢á¡F¿ tU«.
v-L
MAh MAh! M M! Inah Inah!
6.3 ftd¤ij <®¡F« tifÆš xnu brhšiy ïU Kiw TW«nghJ
x›bth‹¿‹ ã‹D« cz®¢á¡F¿ tU«.
v-L
gh«ò! gh«ò!
6.4 ÉË¢brh‰fisí« Éˤbjhl®fisí« mL¤J cz®¢á¡F¿
tU«.
v-L
cl‹ãw¥òfns!
7. ïu£il nk‰nfhŸF¿ ( “ ” )
xUtÇ‹ T‰iw¤ jŤJ¡ fh£l ïu£il nk‰nfhŸ
F¿ia ïl nt©L«.
v-L
“ïJ v¥go ïU¡»wJ?” v‹wh‹ mt‹.
8. x‰iw nk‰nfhŸF¿ ( ‘ ’ )
xUtÇ‹ T‰W¡FŸ (ïu£il nk‰nfhŸF¿¡FŸ) tU«
ï‹bdhUtÇ‹ T‰iw¤ jŤJ¡ fh£l.
v-L
“fsÉaš r§f fhy¤ij¢ rh®ªjJ v‹w fU¤ijna ït®
V‰W¡bfh©L, ‘ïj‹ fhy« ».ã. 2M« ü‰wh©L¡F¥
ã‰g£ljhfhJ’ v‹»wh®.”
 Kidt® kÂnkfiy òZguh{ Ð 95

10. jÄÊ‹ jiyaha üšfŸ

I. I«bgU§ fh¥ãa§fŸ

1. Ótf áªjhkÂ
2. áy¥gâfhu«
3. kÂnkfiy
4. tisahgâ
5. F©lynfá

II.. v£L¤bjhif üšfŸ (r§f ïy¡»a§fŸ)

1. e‰¿iz 2. FWªbjhif
3. I§FWüW 4. gâ‰W¥g¤J
5. gÇghlš 6. fȤbjhif
7. mfeh}W 8. òweh}W

III.. g¤J¥gh£L üšfŸ (r§f ïy¡»a§fŸ)

1. âUKUfh‰W¥gil 2. bghUeuh‰W¥gil
3. áWghzh‰W¥gil 4. bgU«ghzh‰W¥ gil
5. Kšiy¥ gh£L 6. kJiu¡ fhŠá
7. beLešthil 8. F¿Šá¥ gh£L
9. g£od¥ghiy 10. kiygLflh«

IV. gâbd©Ñœ¡ fz¡F üšfŸ

1. ehyoah®
2. eh‹k¡foif
96 Ð jÄÊš x‰W¥ ãiHÆ‹¿ vGj Äf vËa ÉâfŸ
3. ï‹dh eh‰gJ
4. ïÅait eh‰gJ
5. fh® eh‰gJ
6. fstÊ eh‰gJ
7. Iªâiz I«gJ
8. Iªâiz vGgJ
9. âizbkhÊ I«gJ
10. âizbkhÊ ü‰iw«gJ
11. âU¡FwŸ
12. âÇfLf«
13. Mrhu¡nfhit
14. gHbkhÊ eh}W
15. áWgŠr_y«
16. KJbkhÊ¡ fhŠá
17. Vyhâ
18. ifªÃiy

V. ïy¡fz üšfŸ

1. bjhšfh¥ãa«
2. e‹}š