12/15/2014

Chương 4 : Một số sơ đồ điện điển hình

TS. Nguyễn Duy Anh

Khoa Cô Khí
Boä moân Cô Ñieän Töû
 Điều khiển bằng rơle/contactor

Maïch ñieàu khieån khôûi ñoäng ñoäng cô AC moät pha duøng rôø le:
Cho caùc thaønh phaàn cuûa maïch ñoäng löïc goàm: nguoàn caáp, nuùt nhaán, rôø le, ñoäng
cô.
 Điều khiển bằng rơle/contactor

Sô ñoà noái maïch ñöôïc thöïc hieän nhö sau:

 Điều khiển bằng rơle/contactor

 Sô ñoà ñieàu khieån khôûi

ñoäng ñoäng cô AC 3 pha
roâ to daây quaán khoâng
ñaûo chieàu
 Điều khiển bằng rơle/contactor

Nguyeân lyù hoaït ñoäng:

 Khi nhaán nuùt Start, cuoän daây M1 cuûa coâng taéc tô
ñöôïc caáp ñieän vaø laøm ñoùng tieáp ñieåm thöôøng môû
M1. Tieáp ñieåm thöôøng môû M1 maéc noái tieáp vôùi
ñoäng cô ñoùng vaø caáp nguoàn 3 pha cho ñoäng cô
hoaït ñoäng. Ñoàng thôøi, tieáp ñieåm thöôøng môû M1
maéc song song vôùi nuùt nhaán Start cuõng ñoùng vaø
giuùp töï duy trì nguoàn caáp cho cuoän daây M1. Khi
nhaán nuùt Stop, nguoàn caáp cho cuoän daây coâng taéc
tô M1 bò ngaét, tieáp ñieåm thöôøng môû M1 ôû maïch
ñoäng löïc môû ra, ñoäng cô döøng laïi.
 Điều khiển bằng rơle/contactor

 Sơ đồ đấu dây thực tế

 Điều khiển bằng rơle/contactor

 Maïch khôûi ñoäng duøng nuùt gaït: Khi söû duïng nuùt gaït thì maïch
ñieàu khieån seõ ñôn giaûn hôn do ta khoâng caàn duøng nuùt Stop
cuõng nhö khoâng caàn duøng kyõ thuaät töï duy trì.
 Điều khiển bằng rơle/contactor

 Maïch khôûi ñoäng khoâng

ñaûo chieàu vôùi nuùt nhaán
löïa chonï cheá ño
 Điều khiển bằng rơle/contactor

Nguyeân lyù hoaït ñoäng:

 Cheá ñoä hoaït ñoäng phuï thuoäc vaøo vò trí cuûa nuùt löïa
choïn.
 Off: Khi nuùt löïa choïn ôû vò trí Off. Ñoäng cô khoâng
hoaït ñoäng.
 Hand: Khi nuùt löïa choïn ñöôïc gaït sang vaø giöõ ôû vò
trí Hand thì ñoäng cô seõ hoaït ñoäng. Ñoäng cô ñöôïc
taét neáu gaït sang cheá ñoä Off.
 Auto: Khi nuùt löïa choïn ôû vò trí Auto. Vieäc ñoäng cô
chaïy hoaëc döøng laø do coâng taéc aùp suaát quyeát ñònh.
 Điều khiển bằng rơle/contactor

 Maïch khôûi ñoäng coù ñaûo

chieàu
 Điều khiển bằng rơle/contactor

 Khi nhaán nuùt Forward (quay thuaän), cuoän daây M1 cuûa coâng taéc tô ñöôïc
caáp ñieän vaø laøm ñoùng tieáp ñieåm thöôøng môû M1. Tieáp ñieåm thöôøng môû
M1 maéc noái tieáp vôùi ñoäng cô ñoùng vaø caáp nguoàn 3 pha cho ñoäng cô
hoaït ñoäng theo chieàu thuaän. Ñoàng thôøi, tieáp ñieåm thöôøng môû M1 maéc
song song vôùi nuùt nhaán Forward cuõng ñoùng vaø giuùp töï duy trì nguoàn
caáp cho cuoän daây M1. Tieáp ñieåm thöôøng ñoùng M2 maéc noái tieáp vôùi cuoän
daây M1 nhaàm khoùa laãn ñeå ñaûm baûo ñoäng cô hai tieáp ñieåm M1 vaø M2
khoâng ñoùng ñoàng thôøi.
 Khi nhaán nuùt Reverse (quay nghòch), cuoän daây M2 cuûa coâng taéc tô ñöôïc
caáp ñieän vaø laøm ñoùng tieáp ñieåm thöôøng môû M2. Tieáp ñieåm thöôøng môû
M2 maéc noái tieáp vôùi ñoäng cô ñoùng vaø caáp nguoàn 3 pha cho ñoäng cô
hoaït ñoäng theo chieàu nghòch. Ñoàng thôøi, tieáp ñieåm thöôøng môû M2 maéc
song song vôùi nuùt nhaán Reverse cuõng ñoùng vaø giuùp töï duy trì nguoàn
caáp cho cuoän daây M2. Tieáp ñieåm thöôøng ñoùng M1 maéc noái tieáp vôùi cuoän
daây M2 nhaàm khoùa laãn ñeå ñaûm baûo ñoäng cô hai tieáp ñieåm M1 vaø M2
khoâng ñoùng ñoàng thôøi.
 Khi nhaán nuùt Stop, maïch duy trì bò ngaét. Caùc tieáp ñieåm M1 hoaëc M2 beân
maïch ñoäng löïc môû ra vaø ñoäng cô döøng laïi.
 Điều khiển bằng rơle/contactor

 Maïch khôûi ñoäng keát hôïp

caàu chì vaø caàu dao ngaét
 Điều khiển bằng rơle/contactor

Khi nhaán nuùt Start, cuoän daây M1 cuûa coâng taéc

tô ñöôïc caáp ñieän vaø laøm ñoùng tieáp ñieåm
thöôøng môû M. Tieáp ñieåm thöôøng môû M1 maéc
noái tieáp vôùi ñoäng cô ñoùng vaø caáp nguoàn 3 pha
cho ñoäng cô hoaït ñoäng. Ñoàng thôøi, tieáp ñieåm
thöôøng môû M1 maéc song song vôùi nuùt nhaán
Start cuõng ñoùng vaø giuùp töï duy trì nguoàn caáp
cho cuoän daây M1. Khi nhaán nuùt Stop, nguoàn
caáp cho cuoän daây coâng taéc tô M1 bò ngaét, tieáp
ñieåm thöôøng môû M1 ôû maïch ñoäng löïc môû ra,
ñoäng cô döøng laïi.
 Điều khiển bằng rơle/contactor

 Maïch khôûi ñoäng baèng

tay

Nguyeân lyù hoaït ñoäng:

Vieäc ñieàu khieån ñoäng cô chaïy hay döøng ñöôïc
thöïc hieän baèng caùch ñoùng hoaëc ngaét caùc
coâng taét caáp nguoàn baèng tay.
 Ñieàu khieån baèng PLC

Giôùi thieäu PLC

 Hình thaønh töø nhoùm caùc kyõ sö haõng General
Motors naêm 1968 vôùi yù töôûng ban ñaàu laø thieát keá
moät boä ñieàu khieån thoûa maõn caùc yeâu caàu sau:
 Laäp trình deã daøng, ngoân ngöõ laäp trình deã hieåu.
 Deã daøng söûa chöõa thay theá.
 OÅn ñònh trong moâi tröôøng coâng nghieäp.
 Giaù caû caïnh tranh.
 Ñieàu khieån baèng PLC

 Caùc öu ñieåm khi söû duïng heä thoáng ñieàu khieån vôùi
PLC:
 Khoâng caàn ñaáu daây cho sô ñoà ñieàu khieån logic nhö kieåu
duøng rô le.
 Coù ñoä meàm deûo söû duïng raát cao, khi chæ caàn thay ñoåi chöông
trình (phaàn meàm) ñieàu khieån.
 Chieám vò trí khoâng gian nhoû trong heä thoáng.
 Nhieàu chöùc naêng ñieàu khieån.
 Toác ñoä cao.
 Coâng suaát tieâu thuï nhoû.
 Khoâng caàn quan taâm nhieàu veà vaán ñeà laép ñaët.
 Coù khaû naêng môû roäng soá löôïng ñaàu vaøo/ra khi noái theâm caùc
khoái vaøo/ra chöùc naêng.
 Taïo khaû naêng môû ra caùc lónh vöïc aùp duïng môùi.
 Giaù thaønh khoâng cao.
 Ñieàu khieån baèng PLC

 Caáu truùc cuûa moät heä

thoáng ñieàu khieån töï
ñoäng:
 Ñieàu khieån baèng PLC

 Caùc phöông phaùp laäp

trình
 Ñieàu khieån baèng PLC

 Một số loại PLC phổ biến

 Ñieàu khieån baèng PLC

Caáu truùc toång quaùt cuûa moät PLC bao goàm

caùc thaønh phaàn sau:
 Boä nguoàn.
 Bus (Traïm).
 Boä nhôù.
 Boä vi xöû lyù CPU.
 Caùc ngoõ vaøo vaø ra.
 Ñieàu khieån baèng PLC

Caùc ngoõ ra vaø vaøo lieân keát theo daïng logic.

 Ñieàu khieån baèng PLC

Chu kỳ hoạt động

BÖÔÙC 1 ÑOÏC CAÙC TRAÏNG THAÙI NGOÛ VAØO

BÖÔÙC 2 THÖÏC THI CHÖÔNG TRÌNH

BÖÔÙC 3 XUAÁT CAÙC TÍN HIEÄU NGOÛ RA

 Ñieàu khieån baèng PLC

 Taäp leänh cuûa PLC:

 Ñieàu khieån baèng PLC

 Các lệnh logic AND OR

Ñieàu khieån baèng PLC
Ñieàu khieån baèng PLC
 Ñieàu khieån baèng PLC

 Boä ñònh thôøi TIMER

 Pulse Timer (SP):
Ngoõ ra cuûa “pulse
Timer” laø “1” sau khi
Timer ñöôïc baét ñaàu
(1). Ngoõ ra bò Reset
neáu quaù thôøi gian laäp
trình (2), neáu tín hieäu
Start bò reset veà “0”
(3) hay neáu coù moät
tín hieäu “1” ñöa vaøo
ngoõ Reset cuûa Timer
(4). Phaûi duy trì ngoõ
S
 Ñieàu khieån baèng PLC

 Extended pulse Timer (SE):

 Ngoõ ra cuûa Extended Pulse
Timer laø “1” sau khi Timer
ñöôïc baét ñaàu (1). Ngoõ ra bò
reset neáu quaù thôøi gian ñöôïc
laäp trình (2), hoaëc ngoõ vaøo
Reset bò taùc ñoäng. Vieäc reset
ngoõ vaøo Start trong quaù trình
Timer ñang chaïy (4) khoâng
laøm cho ngoõ ra bò reset. Neáu
söï thay ñoåi tín hieäu “1” ñöôïc
laäp laïi trong quaù trình Timer
ñang chaïy thì Timer ñöôïc
baét ñaàu laïi, nghóa laø ñöôïc
kích trôû laïi (5). Khoâng caàn
duy trì ngoõ S.
 Ñieàu khieån baèng PLC

 On delay Timer (SD):

 Ngoõ ra On Delay Timer laø
“1” neáu quaù thôøi gian ñöôïc
laäp trình, vaø ngoõ vaøo Start
vaãn coøn ôû möùc “1” (1). Keát
quaû laø vieäc ñaët ngoõ vaøo
Start leân “1” laøm cho ngoõ
ra Q seõ ñöôïc ñaët leân “1”
vôùi thôøi gian trì hoaõn töông
öùng ñaõ ñöôïc laäp trình. Ngoõ
ra bò reset neáu ngoõ vaøo
Start bò reset (2) hoaëc neáu
coù tín hieäu möùc “1” ôû ngoõ
vaøo Reset cuûa Timer(3).
Vieäc reset ngoõ vaøo Start
hoaëc ñöa “1” vaøo ngoõ vaøo
Reset cuûa Timer trong khi
Timer ñang chaïy (4) khoâng
laøm cho ngoõ ra ñaët leân
möùc “1”. Phaûi duy trì ngoõ
S.
 Ñieàu khieån baèng PLC

 Latching ON delay Timer

(SS):
 Ngoõ ra cuûa SS laø “1” neáu
vöôït quaù thôøi gian ñöôïc
laäp trình (1). Ngoõ ra Q
cuûa Timer vaãn giöõ möùc
“1” (ñöôïc choát) ngay caû
ngoõ vaøo bò reset trong khi
Timer ñang chaïy (2). Ngoõ
ra chæ bò reset khi ngoõ vaøo
Reset cuûa Timer bò taùc
ñoäng (3). Vieäc set vaø
reset tieáp theo cuûa ngoõ
vaøo Start trong khi Timer
ñang chaïy chæ ñöôïc thöïc
hieän khi noù baét ñaàu ñöôïc
kích laïi (4).
 Ñieàu khieån baèng PLC

 OFF delay Timer (SF):

 Ngoõ ra Q cuûa SF ñöôïc ñaët
leân möùc “1” neáu coù söï thay
ñoåi tín hieäu töø “0” leân “1” ôû
ngoõ vaøo Start (1). Neáu ngoõ
vaøo Start bò reset, ngoõ ra vaãn
giöõ cho ñeán khi quaù thôøi gian
laäp trình (2). Sau khi ngoõ vaøo
Start veà möùc 0, Timer baét
ñaàu ñeám nhöng neáu coù tín
hieäu Reset thì ngoõ ra Q seõ bò
Reset (3). Trong quaù trình
Timer ñeám, neáu ngoõ vaøo
Start ñöôïc kích laïi thì Timer
seõ ñeám laïi theo tín hieäu ngoõ
vaøo Start môùi nhaát (4).
 Ñieàu khieån baèng PLC

 Boä ñònh thôøi cuûa PLC Mitsubishi Fx

 Caùc boä ñònh thì ñöôïc söû duïng trong PLC hoï FX khoâng ñöôïc phaân loïai
cuï theå ( theo caùc loïai ON Delay, OFF Delay . .), nhö trong luùc laäp trình
boä ñònh thì söû duïng PLC hoï S7-300 cuûa Siemen.
 Vôùi PLC hoï FX, boä ñònh thì coù caùc ñaëc tính nhö sau:
 Kyù hieäu cuûa toùan haïng ñaëc tröng cho boä ñònh thì laø T i.
 Hình thöùc söû duïng boä ñònh thì (khi laäp trình theo sô ñoà Ladder) laø cuoän daây
mang teân Ti vaø ñieàu khieån ñöôïc caùc tieáp ñieåm thöôøng ñoùng hay thöôøng hôû
mang cuøng teân laø Ti .
 Boä ñònh thì khi hoïat ñoäng, coù theå xem nhö moät boä ñeám soá xung Clock; ngoõ
ra cuûa boä ñònh thì ñöôïc kích hoïat khi giaù trò ñeám ( soá xung Clock naøy ) töø 0
ñeán giaù trò haèng soá K ñònh tröôùc. Giaù trò K naøy ñöôïc ngöôøi laäp trình xaùc ñònh
trong giai ñoïan laäp trình. Chu kyø cuûa xung Clock coù theå thay ñoài töø 1 ms ,
10ms hay 100ms tuøy thuoäc vaøo hoï PLC.
 Thôøi gian ñònh thì cuûa boä ñònh thì ñöôïc xaùc ñònh theo quan heä nhö sau:
 Thôøi gian ñònh thì = K x ( Chu kyø cuûa xung Clock chuaån beân trong PLC)
Ñieàu khieån baèng PLC

T25

K30
 Ñieàu khieån baèng PLC

Bộ đếm
 Up counter
I0.2: ñaët giaù trò baét ñaàu vaø cho pheùp Counter
ñeám.
I0.0: Counter ñeám leân
I0.3: Reset Counter
Q4.0 = 1 khi giaù trò cuûa Counter khaùc 0.
MW10: chöùa giaù trò baét ñaàu ñeám cho Timer.
 Ñieàu khieån baèng PLC

 Down counter
 I0.2: ñaët giaù trò baét ñaàu vaø
cho pheùp Counter ñeám.
I0.0: Counter ñeám xuoáng
I0.3: Reset Counter
Q4.0 = 1 khi giaù trò cuûa
Counter khaùc 0.
MW10: chöùa giaù trò baét
ñaàu ñeám cho Timer.
 Ñieàu khieån baèng PLC

 Up-Down counter
 I0.2: ñaët giaù trò baét ñaàu vaø
cho pheùp Counter ñeám.
I0.0: Counter ñeám leân
I0.1: Counter ñeám xuoáng
I0.3: Reset Counter
Q4.0 = 1 khi giaù trò cuûa
Counter khaùc 0.
MW10: chöùa giaù trò baét
ñaàu ñeám cho Timer.
 Ñieàu khieån baèng PLC

 Boä ñeám cuûa PLC

Mitsubishi FX
 Loaïi Counter vaø khoaûng
giaù trò ñeám töông öùng
 Ñieàu khieån baèng PLC

 Khi côø M8200 = 0 thì counter ñeám leân vaø khi

M8200 = 1 thì counter ñeám xuoáng.
 Điều khiển bằng PLC

 Khi nhaán nuùt khôûi ñoäng

(Start), ñoäng cô M1 (maùy
phuï) khôûi ñoäng tröôùc. Sau
5 phuùt, ñoäng cô M1 döøng
laïi vaø ñoäng cô M2 (ñoäng 3~

cô chính) baét ñaàu khôûi

CC
Start

ñoäng.
CD

Stop

 Sau khi ñoäng cô M1 khôûi Reset

ñoäng ñöôïc 2 phuùt, ñoäng cô
M3 (bôm nhôùt) baét ñaàu K1 K2 K3 K4

hoaït ñoäng bôm nhôùt trong RN1 RN1 RN2 RN2 RN3 RN3 RN4 RN4

30s roài döøng. M1 M2 M3 M4

 Khi nhaán nuùt döøng (Stop),

ñoäng cô M2 ngöøng, ñoäng
cô M4 hoaït ñoäng trong 1
phuùt seõ töï döøng laïi.
 Điều khiển bằng PLC

Sơ đồ mạch điều khiển dùng Rờ le

L1
N
STOP START

K
RTh1

RTh1 RN1
K1
5 PHUÙT

RTh2

RN2
K1
K2

Rth2 30 GIAÂY RN3

K3
2 PHUÙT Rth3
K3
RTh3

Rth3

K Rth4
K4
1 PHUÙT
K4
RTh4
 Điều khiển bằng PLC

 Sơ đồ mạch điều khiển dùng PLC

INPUT THIEÁT BÒ NGOÕ VAØO OUTPUT THIEÁT BÒ NGOÕ RA

I0.0 Nuùt nhaán khôûi ñoäng (Start) Q0.1 Ñieàu khieån maùy M1 (maùy
ñeà).

I0.1 Nuùt nhaán döøng heä thoáng Q0.2 Ñieàu khieån maùy M2 (maùy
(Stop) chính).

I0.2 Caûm bieán Q0.3 Ñieàu khieån maùy M3 (bôm

nhôùt).

I0.3 Nuùt nhaán khôûi ñoäng laïi maùy Q0.4 Ñieàu khieån maùy M4 (maùy
khi bò söï coá. haõm)

Q0.5 Ñieàu khieån coøi huï baùo ñoäng

.

CAÙC THIEÁT BÒ KHAÙC Timer T37, T38, T39, T40 coù ñoä phaân giaûi
100ms.
M0.0 : Bit nhôù trung gian.
Điều khiển bằng PLC
Điều khiển bằng PLC
Điều khiển bằng PLC
Điều khiển bằng PLC
Điều khiển bằng PLC
 Điều khiển bằng PLC

 Ñieàu khieån caùc cheá ñoä

vaän haønh cuûa ñoäng cô
vôùi PLC keát hôïp
khueách ñaïicoâng suaát
duøng coâng taéc tô:
 Điều khiển bằng PLC

 Chöông trình ñieàu

khieån khôûi ñoäng coù
ñaûo chieàu.
 Điều khiển bằng PLC

 Chöông trình ñieàu khieån haønh trình töï ñoäng

Điều khiển bằng PLC
 Điều khiển bằng PLC

 Ñieàu khieån khôûi ñoäng

ñoåi noái sao-tam giaùc
duøng PLC vaø khôûi
ñoäng töø
Điều khiển bằng PLC
 Điều khiển bằng PLC

 Ñieàu khieån khôûi ñoäng

ñoäng cô xoay chieàu
theo 3 caáp toác ño
Điều khiển bằng PLC
Điều khiển bằng PLC
 Ñieàu khieån ñoäng cô xoay chieàu 3 pha söû duïng bieán taàn

 Ngaøy nay, vieäc töï ñoäng hoaù trong coâng nghieäp vaø oån
ñònh toác ñoä ñoäng cô ñaõ khoâng coøn xa laï gì vôùi nhöõng
ngöôøi ñang coâng taùc trong lónh vöïc kyõ thuaät. Bieán taàn
laø moät trong nhöõng thieát bò ñieän töû hoã trôï ñaéc löïc nhaát
trong vieäc oån ñònh toác ñoä vaø thay ñoåi toác ñoä ñoäng cô
moät caùch deã daøng nhaát maø haàu heát caùc xí nghieäp
ñang söû duïng. Ñeå ñieàu khieån vaø oån ñònh toác ñoä ñoäng
cô thì coù theå söû duïng bieán taàn ñoäc laäp hoaëc keát hôïp
vôùi PLC ñeå taêng möùc ñoä linh hoaït vaø töï ñoäng hoùa.
 Trong phaàn naøy, bieán taàn MicroMaster cuûa Siemen
ñöôïc höôùng daãn caùch söû duïng vaø vaän haønh.
 Ñieàu khieån ñoäng cô xoay chieàu 3 pha söû duïng bieán taàn

 MM 410 :
 Duøng ñieàu khieån moät boä cöûa cuoán gara, moät barrie, moät baûng quûang
caùo chuyeån ñoäng linh hoaït , moät heä thoáng maùy bôm hay quaït gioù,
söû duïng nguoàn ñieän coù saün 220V.
 MM 420 :
 Moät heä thoáng baêng taûi, hay moät heä ñònh vò ñôn giaûn reû tieàn keát hôïp
vôùi PLC (S7-200) … vaø coøn nhieàu nhieäm vuï ñieàu khieån nöõa maø boä
bieán taàn MM420 coù theå ñaûm nhieäm. Giaù thaønh haï trong khi vaãn coù
nhieàu tính naêng vaø khaû naêng toå hôïp linh hoaït laøm cho MM420 trôû
thaønh moät loaïi bieán taàn phuø hôïp hoaøn haûo vôùi nhu caàu cuûa ngöôøi
duøng.
 MM 440 :
 MM 440 chính laø moät hoï bieán taàn maïnh meõ nhaát trong doøng caùc
bieán taàn tieâu chuaån. Khaû naêng ñieàu khieån Vector cho toác ñoä vaø
Moâment hay khaû naêng ñieàu khieån voøng kín baèng boä PID coù saün ñem
laïi ñoä chính xaùc tuyeät vôøi cho caùc heä thoáng truyeàn ñoäng quan troïng
nhö caùc heä naâng chuyeån, caùc heä thoáng ñònh vò. Khoâng chæ coù vaäy,
moät loaït khoái logic coù saün laäp trình töï do cung caáp cho ngöôøi duøng
söï linh hoaït toái ña trong vieäc ñieàu khieån haøng loaït caùc thao taùc moät
caùch töï ñoäng.
 Ñieàu khieån ñoäng cô xoay chieàu 3 pha söû duïng bieán taàn

 SÔ ÑOÀ ÑAÁU DAÂY :

 Sô ñoà ñoäng löïc cuûa caùc loaïi bieán taàn nhìn chung ñeàu nhö
nhau, vaø ñöôïc maéc theo nhö hình sau :
MM410
Ñieàu khieån ñoäng cô xoay chieàu 3 pha söû duïng bieán taàn
Ñieàu khieån ñoäng cô xoay chieàu 3 pha söû duïng bieán taàn
 Trang bò ñieän – ñieän töû maùy maøi

 Maùy maøi coù 2 loaïi cô baûn ñoù laø maøi troøn vaø maøi phaúng. Ngoaøi ra
coù theå coù caùc loaïi khaùc nhö maùy maøi voâ taâm, maùy maøi raõnh,
maùy maøi raêng,…
 Caáu taïo cuûa maùy maøi thöôøng goàm coù uï chi tieát hoaëc baøn, treân
ñoù keïp chi tieát hoaëc uï ñaù maøi, treân ñoù coù truïc chính vaø ñaù maøi.
Caû 2 uï ñeàu ñaët treân beä maùy.
 Maùy maøi troøn laïi ñöôïc phaân thaønh 2 loaïi: maøi troøn ngoaøi vaø maøi
troøn trong.Tr6en maùy maøi troø thì chuyeån ñoäng chính laø chuyeån
ñoäng quay cuûa ñaù maøi, chuyeån ñoäng aên dao laø chuyeån ñoäng tònh
tieán cuûa uï ñaù doïc truïc (aên dao doïc truïc) hoaëc chuyeån ñoäng quay
cuûa chi tieát (aên dao voøng). Chuyeån ñoäng phuï laø chuyeån ñoäng
nhanh cuûa uï ñaù hoaëc chi tieát…
 Maùy maøi phaúng coù 2 loaïi: Maøi baèng bieân vaø maøi baèng maët ñaàu.
Chi tieát ñöôïc keïp chaët treân baøn maùy troøn hoaëc chöõ nhaät. Vôùi
maùy maøy duøng bieân ñaù, ñaù maøi quay troøn vaø chuyeån oäng tònh
tieán ngang so vôùi chi tieát, baøn maùy mang chi tieát chuyeån ñoäng
tònh tieán qua laïi. Chuyeån ñoäng quay cuûa ñaù maøi laø chuyeån ñoäng
chính, chuyeån ñoäng aên dao laø di chuyeån cuûa ñaù (aên dao ngang)
hoaëc chuyeån ñoäng cuûa chi tieát (aên dao doïc).
 Trang bò ñieän – ñieän töû maùy maøi

Ñaëc ñieåm veà truyeàn ñoäng ñieän vaø trang bò

ñieän
 Chuyeån ñoäng cuûa truïc chính khoâng caàn ñieàu chænh
toác ñoä neân thöôøng söû duïng ñoäng cô khoâng ñoàng
boä rotor loàng soùc.
 Chuyeån ñoäng aên dao thöôøng söû duïng thuûy löïc ñoái
vôùi truyeàn ñoäng aên dao ngang (maùy maøi troøn vaø
maùy maøi phaúng) hoaëc thöïc hieän theo heä BBÑ-D-M
ñoái vôùi maùy maøi troøn côû lôùn.
 Trang bò ñieän – ñieän töû maùy maøi

 Sô ñoà truyeàn ñoäng chính maùy maøi 3A161

 Trong sô ñoà söû duïng 3 ñoäng cô xoay chieàu:
 Ñoäng cô ÑM (7kW, 930v/ph) laø ñoäng cô quay vieân ñaù maøi.
 Ñoäng cô ÑT (1,7kW, 930v/ph) laø ñoäng cô bôm daàu cho heä
thoáng thuûy löïc ñeå thöïc hieän aên dao ngang cuûa uï ñaù, aên dao
doïc cuûa baøn maùy vaø di chuyeån nhanh uï ñaù aên vaøo chi tieát
hoaëc ra khoûi chi tieát.
 Ñieàu chænh caùc van thuûy löïc baèng caùc cuoän daây: 1NC vaø
2NC (treân maïch ñoäng löïc) ñöôïc ñoùng môû baèng caùc tieáp ñieåm
1RTr vaø 2RTr.
 Ñoäng cô ÑB (0,125kW, 2800 v/ph) duøng ñeå bôm nöôùc laøm
maùt.
 Ñoäng cô truyeàn ñoäng chính cuûa sô ñoà laø ñoäng cô moät chieàu
ÑC (0,76kW, 250~2500v/ph) duøng ñeå quay chi tieát maøi.
Ñoäng cô ÑC ñöôïc caáp ñieän töø moät khueách ñaïi töø noái thep sô
ñoà caàu 3 pha.
 Trang bò ñieän – ñieän töû maùy maøi

 Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa sô ñoà maïch khoáng cheá:

 Sô ñoà cho pheùp ñieàu khieån maùy laøm vieäc ôû cheá ñoä thöû maùy
vaø cheá ñoä laøm vieäc töï ñoäng. ÔÛ cheá ñoä thöû maùy, caùc coâng taét
1CT, 2CT, 3CT ñöôïc ñoùng sang vò trí 1. MÔÛ maùy ñoäng cô ÑT
(bôm daàu thuûy löïc) söû duïng nuùt nhaán MT(2), sau ñ1o coù theå
khôûi ñoäng ñoàng thôøi ÑM vaø ÑB duøng nuùt nhaán MN. Ñoäng cô
ÑC ñöôïc khôûi ñoäng baèng nuùt nhaán MC.
 ÔÛ cheá ñoä töï ñoäng, Quaù trình hoaït ñoäng cuûa maùy goàm 3 giai
ñoaïn nhö sau:
Ñöa nhanh uï ñaù vaøo chi tieát gia coâng nhôø truyeàn ñoäng
thuûy löïc, ñoùng caùc ñoäng cô ÑC vaø ÑB.
Maøi thoâ, roài töï ñoäng chuyeån sang cheá ñoä maøi tinh nhôø taùc
ñoäng cuûa coâng taét tô.
Töï ñoäng ñöa nhanh uï ñaù ra khoûi chi tieát gia coâng vaø caét
ñi65n caùc ñoäng cô ÑC, ÑB.
Trang bò ñieän – ñieän töû maùy maøi
Trang bò ñieän – ñieän töû maùy maøi
 Trang bò ñieän – ñieän töû maùy maøi

 Tröôùc heát, ñoùng caùc coâng taét 1CT, 2CT, 3CT sang vò trí 2. Keùo tay gaït
ñieàu khieån (boá trí treân maùy)veà vò trí di chuyeån nhanh uï ñaù vaøo chi tieát
(nhôø heä thoáng thuûy löïc). Khi uï ñaù ñi ñeán vò trí caàn thieát, coâng taét haønh
trình 1KT taùc ñoäng, ñoùng maïch cho cuoän daây coâng taét tô KC vaø KB, caùc
ñoäng cô ÑC vaø ÑB ñöôïc khôûi ñoäng. Ñoàng thôøi truyeàn ñoäng thuûy löïc cuûa
maùy ñöôïc khôûi ñoäng. Quaù trình gia coâng baét ñaàu. Khi keát thuùc giai ñoaïn
maøi thoâ, CTHT 2KT taùc ñoäng, ñoùng maïch cuoän daây rôø le 1RTr, tieáp
ñieåm cuûa noù ñoùng ñieän cho cuoän daây nam chaâm 1NC ñeå chuyeån ñoåi
van thuûy löïc laøm giaûm toác ñoä aên dao cuûa uï ñaù vaø giai ñoaïn maøi tinh baét
ñaàu. Khi kích thöôùc chi tieát ñaït yeâu caàu, CTHT 3KT taùc ñoäng, ñoùng
maïch cuoän daây rôø le 2Rtr. Tieáp ñieåm cuûa noù ñoùng ñieän cho cuoän daây
nam chaâm 2NC ñeå chuyeån ñoåi van thuûy löïc, d9au7 nhanh uï ñaù veà vò trí
ban ñaàu. Sau ñoù coâng taét cô 1KT phuïc hoài caét ñieän coâng taéc tô KC vaø
KB; ñoäng cô ÑC ñöôïc caét ñieän (do tieáp ñieåm KC môû ra) vaø ñöôïc haõm
oäng naêng nhôø rôø le H. RKT laø rôø le kieåm tra toác ñoä ñöôïc noái truïc ñoäng
cô ÑC, khi toác ñoä ñoäng cô ÑC coøn ñuû lôùn thì tieáp ñieåm (13) laøm cuoän
daây (13), ñoäng cô ñöôïc haõm ñoäng naêng. Khi toác ñoä ñoäng cô ÑC ñuû
thaáp, tieáp ñieåm toác ñoä (13) caét ñieän cuoän daây coâng taéc tô H. Tieáp ñieåm
cuûa H caét ñieän trôû haõm ra khoûi phaàn öùng ñoäng cô.