Mkqºk¿kkLk

Mkqºk yux÷u þwt ?

* Mkqºk yux÷u økwYðtËLk, [iíÞðtËLk, Mkk{krÞf, «rík¢{ýLke Ãkrðºk r¢Þk{kt çkku÷kíkk Ä{o ÃkkXku.
* Mkqºkku yux÷u økýÄh ¼økðtíkku ðøkuhuyu çkLkkðu÷e Ä{oLke MkwtËh h[Lkk.

jainuniversity.org
* Mkqºkku yux÷u ÌËÞLkk ¼kðkuLku Ãkrðºk çkLkkððkLke r¢Þk.
* çku «rík¢{ý yLku Ãkkt[ «rík¢{ýLkk Mkqºkku ytíkh søkíkLku ysðk¤Lkkhk Au yLku ði¿kkrLkf rLkÞ{kuÚke
økwtÚkkÞu÷k Au.
* MkqºkLku yÚko Ãkqðof òýðkÚke ði¿kkrLkf ÃkrhðíkoLk yLku ¼kðkuLke ð]rØ ÚkkÞ Au.
* Mkqºk yux÷u AtË, ÷Þ, ¼kð, hMk yLku yÚkoLku «økx fhLkkhku rËÔÞ æðrLk.
* Mkqºk yux÷u Ãkh{ «f]ríkLkk ÷Þ MkkÚku ÃkkuíkkLkku ÷Þ {u¤ððkLke ÃkkðLk r¢Þk.
* Mkqºk¿kkLk yux÷u ykí{¿kkLkLkku «kó fhðkLkku rËÔÞ Ãkw÷.
* Mkqºk¿kkLk yux÷u SðLkLke ¾hkçkeLke þwrØ yLku yktíkrhf økwýkuLke ð]rØ fhðkLke hkMkkÞrýf «r¢Þk.

ykð~Þf MkqºkkuLkku WÃkÞkuøk fhíkkt...

* {wÿk çkíkkzkÞ Au. „±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é
* æÞkLk fhkÞ Au
* «rík¿kk ÷uðkÞ Au. * òÃk fhkÞ Au.
* þktríkLke Wƽku»kýk ÚkkÞ Au. * ðtËLkk ÚkkÞ Au.
* «kÂåAík {tøkkÞ Au. * ûk{k {tøkkÞ Au.
* «kÚkoLkk fhkÞ Au. * Mk{wn{kt Mkqh ÃkqhkÞ Au.
* rðrÄ ÚkkÞ Au. * AwxAkx {tøkkÞ Au.
* MÚkkÃkLkk MÚkÃkkÞ Au. * MÚkkÃkLkk WíÚkkÃkLk ÚkkÞ Au.
* çknw{kLk ÚkkÞ Au.

Sutra gyana # 1 www.jainuniversity.org

 Mkqºk Ãkrh[Þ
Mkqºk þk {kxu
Lkðfkh {tºk, òÃk æÞkLk {kxu
Ãktr[trËÞ, økwYMÚkkÃkLkk {kxu
EåAkr{ ¾{kMk{ýku, ËuðøkwÁLku ðtËLk {kxu
EåAfkh, MkwøkwÁLku Mkw¾ þkíkk ÃkwAðk {kxu
ErhÞkðrnÞt, ÃkkÃkLkk «kÞrùík {kxu
yÒkíÚk , fkWMMkøøk{kt ykøkkh {kxu
÷kuøkMMk,
fhur{¼tíku,
jainuniversity.org {k¤k fkWMMkøøk{kt M{hý
rðhríkLkk Ãkå[fT¾ký {kxu
Mkk{kEÞ ðÞsw¥kku, Mkk{krÞf Ãkkhðk {kxu
støk®[íkk{rý, þkïíkk íkeÚko M{hý {kxu
WðMkøøknht, MíkðLk †kuík {k¤k òÃk {kxu
sÞðeÞhkÞ, «¼w «kÚkoLkk {kxu
fÕ÷kýftËt, ÚkkuÞ Míkwrík {kxu
MktMkkhËkðkLk÷, ÚkkuÞ MkßÍkÞ
ðtrË¥kw , 12 ðúíkLkk yrík[kh
yç¼wrxTXyku, økwYrðLkÞ ykþkíkLkkLku ¾{kððk
Mkkík÷k¾, 84 ÷k¾ ÞkurLk MkkÚku ûk{kÃkLkk
÷½wþktrík, þktríkLke WËT½ku»kýk
{Lnrsýkýt, ©kðfLke MkßÍkÞ
Mkf÷íkeÚko,
„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é
ºký ÷kufLkk íkeÚkkuoLke ðtËLkk.

ÃkkXþk¤k{kt ¼ýkðkíkk Mkqºkku

* Mkk{krÞfLkk, * [iíÞðtËLkLkk, * ËuððtËLkLkk
* çku «rík¢{ýLkk, * Ãkkt[ «rík¢{ýLkk, * [kh «fhý,
* ºký ¼k»Þ, * A f{oøkútÚk, * ÷½w Mktøkúnýe,
* çk]níkT Mktøkúnýe * ík¥ðkÚko, * ûkuºk Mk{kMk
* Þkuøkþk†, ¿kkLkMkkh * ðihkøÞ þíkf, * ®MkËwh «fhý

Sutra gyana # 2 www.jainuniversity.org

 ÃkkXþk¤k{kt ¼ýu÷k MkqºkkuÚke fhkíke þw¼r¢Þk

* Mkk{krÞf, * økwYðtËLk, * [iíÞ ðtËLk,

* ËuððtËLk, * Vkuxk ðtËLk, * îkËþkðíkoðtËLk,
* Ãkki»kÄ, * ËuMkkðøkkrMkf, * yríkrÚk Mktrð¼køk
* Ãkkt[ «rík¢{ý * hkE{wnÃk¥ke, * MktÚkkhk ÃkkuherMk
* {ktz÷k
* WÃkÄkLk
jainuniversity.org
* ÃkkuhMke,
* ðk[Lk,
* Ãkå[fT¾ký Ãkkhðwt,
* LkkýLker¢Þk,
* Ãkrz÷uný * øk{ýk øk{ýu.

økkÚkk økku¾ðkLke heík

1) økwÁ{nkhks ÃkkMku fu ÃkkXþk¤kLkk rþûkf ÃkkMku rðLkÞ Mkrník þwØ Wå[kh Ãkqðof økkÚkk ÷uðe òuEyu.
2) ÷eÄu÷e økkÚkk økku¾íke ð¾íku, [kuÃkze{kt íku økkÚkkLkk yûkhku Mkk{u s Lksh hk¾ðe òuEyu. [kuÃkze çknkh
Lksh hk¾eLku økkÚkk økku¾kÞ Lkrn.
3) økkÚkkLkkt [kh ÃkkË nkuÞ Au. íku{kt Mkki«Úk{ yuf÷wt «Úk{ ÃkkË s økku¾ðwt òuEyu. Ãknu÷wt ÃkkË økku¾kE økÞk ÃkAe
çkeswt ÃkkË økku¾ðwt òuEyu. íÞkh ÃkAe Ãknu÷wt yLku çkeswt yk çktLku ÃkkË MkkÚku økku¾ðkt òuEyu. yk{ yzÄe

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

økkÚkk Mkkhe heíku økku¾kE økÞk ÃkAe, yuf÷wt ºkeswt ÃkkË økku¾ðwt òuEyu. ºkeswt ÃkkË Mkkhe heíku økku¾kE økÞk
ÃkAe, [kuÚkwt ÃkkË økku¾ðwt òuEyu. íÞkh ÃkAe ºkeswt yLku [kuÚkwt yk çktíku ÃkkË MkkÚku økku¾ðkt òuEyu. yk{
Lke[uLke yzÄe økkÚkk Mkkhe heíku økku¾kE økÞk ÃkAe s, yk¾e økkÚkk yuf MkkÚku Mkkhe heíku økku¾eLku YZ
fhðe òuEyu.
4) yk{ ¾qçk Mkkhe heíku økku¾eLku YZ fhu÷e økkÚkk sÕËe ¼w÷kíke LkÚke, ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe ÞkË hnu Au.
5) rþûkfu ykðe heíku økku¾kELku YZ ÚkÞu÷e økkÚkk s ÷uðe òuEyu.
6) [kuÃkze çknkh Lksh hk¾eLku {kºk çku r{rLkx økku¾u÷e økkÚkk YZ ÚkÞu÷e nkuíke LkÚke. íku {kºk Äkhe ÷eÄu÷e s
nkuÞ Au, íkuÚke Úkkuze ðkh{kt s ¼w÷kE òÞ Au. f÷kf/çku f÷kf MkwÄe Ãký ÞkË hnuíke LkÚke.
7) rþûkfu økku¾kELku YZ ÚkÞk ðøkhLke, {kºk Äkhe ÷eÄu÷e økkÚkk ÷uðe òuEyu Lkrn.

Sutra gyana # 3 www.jainuniversity.org

 Ãkkt[ «rík¢{ýLkk Mkqºkku MktçktrÄík «&™{k¤k
«. 1 õÞk MkqºkLke h[Lkk yufÚke ðÄw ÔÞÂõíkykuyu (þkMkLkËuðe) fhe Au ?
W. 1 MktMkkh Ëkðk.

«.2 õÞk Mkqºk{kt çku ¼k»kkLkku WÃkÞkuøk fhkÞku Au ?

W.2 1. MktMkkh Ëkðk, 2.Mkk{kEÞ ðÞsw¥kku, 3. yrík[kh, 4. Mkkøkh [tËku,
5. RåAfkh
jainuniversity.org
«.3 õÞk MkqºkLkk ºký swËk swËk Lkk{ Au ?
W.3 1. Lkðfkh {nk{tºk, 2. ðtrË¥kwMkqºk.

«.4 õÞk õÞk MkqºkLkk çkççku Lkk{ku Au ?

W.4 1)÷kuøkMMk-Lkk{Míkð. 2)Lk{wíÞwýt-þ¢Míkð.
3) sÞðe[hkÞ-«kÚkoLkk Mkqºk 4)RåAkr{¾{k-Ãkt [ kt ø k«rýÃkkíkMkq º k
5) Ãkt®[rËÞ-MÚkkÃkLkk Mkqºk. 6) rMkØkýt çkwØkýt-rMkØMíkð.
7) yrhntík [uEÞkýt-[iíÞ Míkð. 8) ÃkwfT¾hðhËe-©wíkMíkð.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

9) Mkkøkh[tËku-Ãkki»kÄ ÃkkhðkLkwt Mkqºk
11) yêkEssuMkw- {wrLkðtËLk Mkqºk
13) fhur{ ¼tíku-«rík¿kkMkqºk
15) Mkk{kEÞ-Mk{krÞf ÃkkhðkLkwt Mkqºk
17) søk®[íkk{rý-[iíÞðtËLkMkqºk
19) yç¼wêeyku- økwY ¾k{ýk Mkqºk
21) MktMkkhËkðk-ðehMíkwrík
23) yÒkíÚk-ykøkkh Mkqºk.
10) Lk{kuznoík-Ãkt[ Ãkh{uce Mkqºk
12) RåAfkh-MkwøkwY Mkw¾þkíkk Ãk]åAk
14) LkkýÂB{-yrík[kh.
16) RrhÞkðrnÞt-÷½w«rík¢{ý
18) Mkf÷ íkeÚko- íkeÚko ðtËLkk
20) ðktËýk- økwY ðtËLkk Mkqºk.
22) íkMMkW¥khe-rðþu » k þw r Øfhý Mkq º k

«.5 õÞw Mkqºk çkku÷íkkt çku {wÿkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ?

W.5 1) sÞðeÞhkÞ. 2) ðtrË¥kw. 3) ðktËýk.

Sutra gyana # 4 www.jainuniversity.org

«.6 õÞk çku MkqºkkuLkk rð[khku yuf Mkh¾k Au ?
W.6 1) f{÷ Ë÷, 2) ÞMÞk: ûkuºkt, 3) st®f[e, 4) òðtrík,
5)òðtík, 6) EåAkr{ ¾{kMk{ýku, 7) ðuÞkðå[, 8) ¿kkLkkrË,
9) EåAfkh 10) MkÔðMkrð, 11) Mkwy ËuðÞk, 12) SMkur¾íku,
13) Lk{kuznoíkT.
jainuniversity.org
«.7 {kºk økwshkíke ¼k»kk{kt õÞk õÞk Mkqºk Au ?
W.7 1. yrík[kh, 2. Mkf÷íkeÚko, 3.Mkkík ÷k¾, 4. 18 ÃkkÃk MÚkkLkf.

«.8 õÞk MkqºkÚke yZe îeÃkLkk MkkÄwykuLku ðtËLkk ÚkkÞ Au ?

W.8 1) yêkE ssuMkw, 2) Mkf÷íkeÚko, 3) òðtíkfurð, 4) Lk{ku ÷kuyuMkÔðMkknqýt

«.9 õÞk MkqºkÚke ºký ÷kufLkk íkeÚko-®çkçkLku Lk{Mfkh ÚkkÞ ?

W.9 1) st®f[e, 2) Mkf÷íkeÚko, 3) søk®[íkk{ýe, 4)òðtrík [uEykE

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

«.10 «rík¢{ý{kt õÞk Mkqºkku çkuLkku ¼ýe (çkku÷e) þfíkk LkÚke ?
W.10 1) ðhfLkf, 2) rðþk÷ ÷ku[Lk, 3)Lk{kuznoíkT, 4) MkwyËuðÞk,5) Lk{kuzMíkw,
6) SMkur¾¥ku.

«.11 õÞwt Mkqºk ÃkwY»kkuLku çkku÷ðkLke Lkk Ãkkze Au ?

W.11 f{÷Ë÷.

«.12 õÞk MkqºkkuLkwt fkWMMkøøk{kt M{hý ÚkkÞ Au ?

W.12 1. Lkðfkh, 2. ÷kuøkMMk, 3. Lkkýtr{.

Sutra gyana # 5 www.jainuniversity.org

«.13 õÞk MkqºkkuLku fkWMMkøøk{kt þktríkÚke Mkkt¼¤ðkLkk nkuÞ Au ?
W.13 1) [kh ÚkkuÞLkk òuzk, 2) LkkLke þktrík, 3) {kuxe þktrík, 4) f{÷Ë÷,
5) ÞMÞk: ûkuºkt, 6) ¿kkLkkrË økwý, 7) SMkur¾¥ku, 8) Mkðuo Þûkk,
9) MkwyËuðÞk, 10) ÃkfT¾e Mkqºk (©kðfku {kxu)
«.14 fkWMMkøøk{kt MkqºkLkk M{hýLkk çkË÷u õÞk rð»kÞLkw ®[íkðLk ÚkkÞ Au ?
W.14 íkÃk®[íkðLkLke ¼kðLkk hkE «rík¢{ý ð¾íku fhkÞ [u.

jainuniversity.org
«.15 õÞk Mkqºk{kt 24 íkeÚkOfh ¼økðkLkLkkt Lkk{ku ykðu Au ?
W.15 1) ÷kuøkMMk, 2) Mkf÷kznoíkT, 3) {kuxe þktrík.

«.16 õÞk Mkqºkku{kt 5 íkeÚkOfh ¼økðkLkLkk Lkk{ku ykðu Au ?

W.16 1) fÕ÷kýftËt, 2) søk®[íkk{®ý

«.17 õÞk Mkqºkku{kt 2 íkeÚkOfh ¼økðkLkLkk Lkk{ku ykðu Au ?

W.17 1) rMkØkýt çkwØkýt,2) yrsík þktrík.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

«.18 õÞk Mkqºkku{kt {kºk 1 íkeÚkOfh ¼økðkLkLkwt Lkk{ ykðu Au ?
W.18 ¼õíkk{h, WðMkøøknht, MktMkkhËkðk, LkkLke þktrík, [W¬MkkÞ, Mktríkfht, MLkkíkMÞk.

«.19 õÞk Mkqºk{kt þkïíke «rík{kLke MktÏÞk (íkÚkk Lkk{) ykðu Au ?

W.19 Mkf÷íkeÚko, søk®[íkk{ýe

«.20 õÞk Mkqºk{kt 170 ¼økðkLkLke (5 htøkLke ÃkrhðkhLke) ðkík ykðu Au ?

W.20 ðhfLkf, søkík®[íkk{ýe

«.21 õÞk Mkqºk{kt 20 rðhn{kLk ¼økðkLkLkk fuð¤¿kkLke íkÚkk MkkÄw™e MktÏÞk ykðu Au?
W.21 søkík®[íkk{ýe.

«.22 õÞk MkqºkLkku WÃkÞkuøk ‘MksÍkޒ íkhefu ÚkkÞ Au?

W.22 MktMkkhËkðk, ¼hnuMkh, WðMkøøknht, Lkðfkh, {LnSýkýt

Sutra gyana # 6 www.jainuniversity.org

«.23 õÞk MkqºkLkku WÃkÞkuøk ‘MíkðLk’ íkhefu ÚkkÞ Au ?
W.23 WðMkøøknht, Mktríkfht, yrsíkþktrík,

«.24 õÞk MkqºkLkku WÃkÞkuøk ‘{ktøkr÷f’ fkÞkuo{kt ÚkkÞ ?

W.24 Lkðfkh, WðMkøøknht, Mktríkfht, LkkLke þktrík, {kuxe þktrík.

«.25 õÞk MkqºkLkku WÃkÞkuøk {kºk ‘yuf s’ «rík¢{ý{kt ÚkkÞ Au ?

jainuniversity.org
W.25 Mkf÷íkeÚko, ¼hnuMkh, Mkf÷kznoíkT, yrsík þktrík.

«.26 õÞk MkqºkLkku WÃkÞkuøk ‘ºký’ «rík¢{ý{kt ÚkkÞ Au ?

W.26 yrík[kh, {kuxeþktrík, Mkf÷kznoíkT, yrsík þktrík, ÃkfT¾e Mkqºk, MLkkíkMÞk Míkwrík.

«.27 õÞk Mkqºk {kºk ‘økwY’ MktçktÄe WÃkÞkuøke ÚkkÞ Au ?

W.27 RåAfkh, yç¼wrêyku, òðtíkfurð, yêkEssuMkw, Ãkt®[rËÞ, ðktËýk, RåAkr{¾{k,
ykÞrhÞ WðßÍkÞ, ¼wðLkËuðíkk Míkwrík, ûkuºk Ëuðíkk Míkwrík.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

«.28 õÞk Mkqºk çkÄk {kuxk yðksu MkkÚku {¤e çkku÷u Au ?
W.28 MktMkkh Ëkðk, yk{w÷k÷ku÷Äq÷e, MkwyËuðÞk, ¾{kMk{ý, Lk{kuzMíkwðÄo{kLkkÞ, ðhfLkf, Lk{kuznoíkT,
¼økðkLkznt.

«.29 õÞk Mkqºk{kt yLkuf {nkÃkwY»kkuLkk Lkk{ku Au ?

W.29 ¼hnuMkh.

«.30 ð»ko{kt ‘ËuðMke-hkE’ «rík¢{ý fux÷k fhkÞ Au ?

W.30 ËuðrMk-335- (360), hkE-360.

«.31 ð»ko{kt ‘{ktøkr÷f’ «rík¢{ý fux÷k fhkÞ Au ?

W.31 25 (Ãkå[eMk)

Sutra gyana # 7 www.jainuniversity.org

«.32 ð»ko{kt ÃkfT¾e [W{kMke-MktðíMkhe fux÷kfhkÞ Au ?
W.32 ÃkfT¾e-21. [W{kMke-3. MkðtíMkhe-1

«.33 {kuxk Mkqºk ykðzíkkt Lk nkuÞ íkku íkuLkk MÚkkLku çkeò õÞk Mkqºk çkku÷kÞ ?
W.33 yrík[kh = ðtrË¥kw, ðtrË¥kw = 50 Lkðfkh, Lkkýtr{ = 8 Lkðfkh, 1 ÷kuøkMMk = 4 Lkðfkh,
ÃkfT¾e Mkqºk = ðtrË¥kw(©kðfLkk {kxu), íkÃk®[íkðLk = 16 Lkðfkh.

«.34 õÞk Mkqºkku{kt ‘12 ykøkkhku’Lkwt ðýoLk ykðu Au ?

W.34 yÒkíÚk. jainuniversity.org
«.35 õÞk MkqºkÚke ‘13 {ktøkýe’ ¼økðkLk ÃkkMku ÚkkÞ Au ?
W.35 sÞðeÞhkÞ Mkqºk.

«.36 õÞk Mkqºk{kt 12 ðúíkkuLkku yrÄfkh Mktrûkó-rðMík]ík ykðu Au ?

W.36 yrík[kh Mkqºk, ðtrË¥kw Mkqºk.

«.37 õÞk Mkqºk{kt 16 rðãkËuðeLkk Lkk{ku ykðu Au ?

W.37 Mktríkfht, {kuxe þktrík.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

«.38 õÞk Mkqºk{kt 18 ÃkkÃkMÚkkLkfLkk Lkk{ku ykðu Au ?
W.38 yZkh ÃkkÃkMÚkkLkf, yrík[kh, MktÚkkhkÃkkurhrMk.

«.39 õÞk Mkqºk{kt 19 «fkhLke rðhkÄLkkLke ûk{k {tøkkÞ Au ?

W.39 EåAkr{Xkr{.

«.40 õÞk Mkqºk{kt MkkÄwLkk 36 økwýLke xqtf rð[khýk Au ?

W.40 Ãktr[trËÞ.

«.41 õÞk Mkqºk{kt 5.(36) yk[khLke rðøkík ykðu Au ?

W.41 Lkkýtr{Mkqºk.

Sutra gyana # 8 www.jainuniversity.org

«.42 õÞk Mkqºk{kt 24 íkeÚkOfhLkk Þûk-ÞrûkýeLkk Lkk{ku Au ?
W.42 Mktríkfht Mkqºk.

«.43 õÞk Mkqºk{kt íkeÚkOfh ¼økðkLkLkk 35 rðþu»ký ykðu Au ?

W.43 (þ¢Míkð) Lk{wíÚkwýt Mkqºk.

«.44 õÞk MkqºkÚke 6(9) fkuxe (ÃkØrík) Lkk Ãkå[fT¾ký ÚkkÞ ?

jainuniversity.org
W.44 fhur{¼tíku,ÃkkuMkn Mkqºk,Ëeûkk yðMkhu MkkÄw Mkðo fkuxeLkk Ãkå[fT¾ký(«rík¿kk) ÷u.

«.45 õÞk MkqºkÚke 8 (4) Ãknkuh MkwÄeLkk rðhríkLkk Ãkå[fT¾ký ÚkkÞ ?

W.45 fhur{ ¼tíku ÃkkuMknt.

«.46 õÞk Mkqºk{kt 18,24,120 ¼ktøkkLke Mktrûkó ðkík Au ?

W.46 ErhÞkðneÞt.

«.47 õÞk MkqºkÚke 18 nòh þe÷ktøkLkk Äkhf {wrLkLku ðtËLkk ÚkkÞ ?

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

W.47 yzTZkEßsuMkw, Mkf÷íkeÚko.

«.48 õÞk Mkqºk{kt 84 ÷k¾ SðÞkurLkLke ûk{kÃkLkk {tøkkÞ Au ?

W.48 Mkkík ÷k¾ Mkqºk.

«.49 õÞk Mkqºk{kt 4 {tøk÷, ÷kuf{kt W¥k{, þhýYÃkLkk Lkk{ku Au ?

W.49 MktÚkkhk ÃkkurhMke.

«.50 õÞk MkqºkLku ‘þkïíkwt Mkqºk’ fnuðkÞ (fne þfkÞ) Au ?

W.50 Lkðfkh, Lk{wíÚkwýt, fhur{¼tíku.

«.51 õÞk MkqºkLke h[Lkk fhðkÚke økwYyu rþ»ÞLku «kÞrùík ykÃÞwt ?

W.51 Lk{kuÊnoíkT Mkqºk.
Sutra gyana # 9 www.jainuniversity.org
«.52 õÞk MkqºkLke h[Lkk hkò (Mkt½)Lke rðLktíkeLkk fkhýu ÚkE ?
W.52 WðMkøøknht, LkkLke þktrík, ¼õíkk{h.

«.53 õÞk Mkqºk{kt yufÃký òuzkûkh ykðíkwt LkÚke ?

W.53 MktMkkh Ëkðk, ySík þktrík-økkÚkk 37.

«.54 õÞk MkqºkLke yuf økkÚkk{kt ‘fwÁ fwÁ’ þçË 5 ð¾ík ykðu Au ?
jainuniversity.org
W.54 LkkLke þktrík økkÚkk, yÚk hûk hûk

«.55 õÞk MkqºkLke yuf økkÚkk{kt s ‘÷’Lke çkkhk¾zeLkk 15 yûkhku Au ?

W.55 MktMkkh Ëkðk-økkÚkk 4

«.56 õÞk MkqºkLke yuf økkÚkk{kt 7 {tºkkûkhku ykðu Au ?

W.56 LkkLke þktrík. økkÚkk 14 ¼økðíke økwýðíke.

«.57 õÞk MkqºkLke h[Lkk yLkuf hkøk{kt fhðk{kt ykðe Au ?

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

W.57 ySíkþktrík, MktMkkhËkðk Míkwrík, MLkkíkMÞk Míkwrík.

«.58 õÞk MkqºkLkwt M{hý ELÿ {nkhkò ELÿ Mk¼k{kt Þkuøk{wÿk{kt fhu Au ?
W.58 Lk{wíÚkwýt Mkqºk.

«.59 õÞk MkqºkLkku WÃkÞkuøk ‘Lkðfkh ðk¤e’ økýíkkt ÚkkÞ Au ?

W.59 Lkðfkh, ÷kuøkMMk, WðMkøøknht.

«.60 õÞk Mkqºk{kt ©kðfLkk 36 MkËk[kh çkíkkzâk Au ?

W.60 {LnSýkýt Mkqºk.

Sutra gyana # 10 www.jainuniversity.org

«.61 õÞk MkqºkLkku MktÃkqýo WÃkÞkuøk r¢Þk{kt ¾kMk ÚkkÞ Au ?
W.61 sÞðeÞhkÞ, ÷kuøkMMk (fkWMMkøøk{kt)

«.62 õÞk MkqºkLkku WÃkÞkuøk «rík¢{ý{kt Úkkuzk ytíkhu [kh rð¼køk{kt ÚkkÞ Au ?
W.62 fÕ÷kýftËt, MktMkkhËkðk, MLkkíkMÞk, ¼økðkLkznt.

«.63 õÞk MkqºkÚke VeèkðtËLk, Úkku¼ ðtËLk, îkËþkðíkoðtËLk ÚkkÞ ?

jainuniversity.org
«.63 EåAkr{ ¾{kMk{ýku, EåAkfkh, yç¼wrêyku.

«.64 Ãkkt[ «rík¢{ý{kt LkkLkk{kt LkkLkw Mkqºk yLku {kuxk{kt {kuxwt Mkqºk õÞwt ?
W.64 LkkLkwt Mkqºk- (1) ¼økðkLkznt, (2) Lk{kuznoíkT.
{kuxwt Mkqºk- (1) yrík[kh, (2) ÃkfT¾e Mkqºk.

«.65 Ãkkt[ «rík.Lke r¢Þk{kt ykuAk{kt ykuAku yLku ðÄw{kt ðÄw fkWMkøøk fux÷k ïkMkku ïkMkLkku nkuE þfu ?
W.65 (1) ykuAk{kt ykuAk 8 ïkMkkuïkMk Ãkkt[u «rík¢{ý{kt.
(2) ðÄw{kt ðÄw 1008 ïkMkkuïkMk MktðíMkhe «rík¢{ý{kt.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

«.66 fE {wÿk{kt õÞk Mkqºkku çkku÷kÞ Au ?
W.66 * Ãkt®[rËÞ Mkqºk-MÚkkÃkLkk {wÿk
* ¾{kMk{ýt- Ãkt[ktøk «rýÃkkík
* [iíÞðtËLk, Lk{wíÚkwýt, Mkf÷knoíkT=Þkuøk{wÿk
* sÞ ðe[hkÞ, ykÞrhÞ, òðtík, òðtrík={wõíkkMkwÂõík {wÿk.
* ÷kuøkMMk, LkkýB{e, Lkðfkh=fkWMkøøk {wÿk.
* Lkðfkh-MÚkkÃkLk-WíÚkkÃkLk rðøkuhu yLkuf {wÿk.
* ðktËýk-ÞÚkkòík {wÿk.
* «rík¢{ý XkððkLkwt- Þ{wh {wÿk
* ðtrË¥kw-ðehkMkLk {wÿk (ÄLkw»Þ {wÿk)
* yrhntík [uEÞkýt=rsLk{wÿk.

Sutra gyana # 11 www.jainuniversity.org

«.67 A ykð~Þf ¾kMk WÃkÞkuøke ÚkkÞ íkuðk 1-1 Mkqºk çkíkkzku.
W.67 1) Mkk{krÞf-fhur{¼tíku, 2) [WrðMkíÚkku-[iíÞðtËLk, 3) ðtËLk-ðktËýk, 4) «rík¢{ý-EåAkr{
Xkr{. ðtrËíkw, 5) fkWMMkøøk-MkwyËuðÞk fhur{. ¿kkLk, ËþoLk, [krhºk yk[khLkk., 6) Ãkå[fT¾ký-
Lkðfkhþe, [Wrðnkh Ãkå[fT¾ký rðøkuhu .

«.68 su Mkqºk{kt ¿kkLkLkk WÃkfhýLkk yLku yk[khLkk Lkk{ Au íku ÷¾ku ?

W.68 yrík[kh, Lkkýtr{.
jainuniversity.org
«.69 õÞk MkqºkÚke ©wík¿kkLkLku ðtËLk, ©wík ËuðeLkwt M{hý ÚkkÞ Au ?
W.69 ÃkwfT¾hðh, f{÷Ë÷, MkwyËuðÞk, ðuÞkðå[økhkýt.

«.70 õÞk MkqºkLkk Lkk{ AuÕ÷u ‘Míkð’ þçË ykðu Au ?

W.70 Lkk{Míkð, þ¢Míkð, ©wíkMíkð, rMkØMíkð, [iíÞMíkð.

«.71 õÞk MkqºkÚke rMkØ ¼økðtíkkuLke Míkwrík ÚkkÞ Au ?

W.71 rMkØkýt çkwØkýt.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

«.72 õÞk MkqºkÚke ûkuºk ËuðíkkLku ÞkË fhkÞ Au ?
W.72 ÞMÞkûkuºkt, SMkur¾¥ku.

«.73 õÞk MkqºkLku çkku÷íkk (rðrÄ fhíkk) {wrLk fuð¤e ÚkÞk ?

«.73 ErhÞkðrnÞt Mkqºk.

«.74 õÞk Mkqºk{kt nkÚke, ®Mkn, f{¤, rËÃkf MkkÚku ¼økðkLkLke Mkh¾k{ýe fhkÞ Au ?
W.74 Lk{wíÚkwýt Mkqºk.

«.75 õÞk ðúíkLku MðefkhðkÚke ©kðf MkkÄw suðku çkLku ?

W.75 Ãkki»kÄ, Mkk{krÞf.

Sutra gyana # 12 www.jainuniversity.org

«.76 õÞk fkhý (r¢Þk)Úke ºký LkhfLkk Ër÷Þk ykuAk ÚkÞk ?
W.76 18000 MkkÄwLku ¼kðÚke ðtËLkk fhðkÚke.

«.77 õÞwt Mkqºk f¤þ fhíkkt çkku÷ðk{kt ykðu Au ?

W.77 {kuxe þktrík, Lkðfkh, WðMkøøknht.

«.78 õÞk MkqºkÚke 2 / 3 ÷exe çkku÷íkkt (rðrÄ ð¾íku) {kÚkk Ãkh ÃkkýeLkk Aktxýk fhkÞ Au ?
W.78 {kuxe þktrík.
jainuniversity.org
«.79 õÞk MkqºkkuLkk ÃkkXku MkkÄw {nkhks «rík¢{ý{kt MkwÄkheLku çkku÷u Au ?
W.79 fhur{ ¼tíku, EåAkr{ Xkr{.

«.80 õÞk MkqºkkuLkk ÃkkXku Mk{Þ òuELku MkwÄkheLku çkku÷kÞ Au ?

W.80 EåAkfkh, yç¼wrêyku, ðtrË¥kw, yrík[kh, ðktËýk, EåAkr{ Xkr{, «rík¢{ý Xkô ?

«.81 ‘st®fr[’ þçËÚke þY Úkíkk ÃkËku ÷¾ku ?

W.81 st®fr[ Lkk{ ríkíÚkt, st®fr[ yÃkr¥kyt, st®f®[ {ßsrðýÞ.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

«.82 ‘Lk{ku’ þçËÚke þY Úkíkkt ÃkËku ÷¾ku ?
W.82 Lk{ku yrhntíkkýt, Lk{ku rMkØkýt, Lk{ku ykÞrhÞkýt, Lk{ku WðsÍkÞýt, Lk{ku ÷kuyu MkÔðMkknqýt,
Lk{ku Sýkýt, Lk{kuznoíkT, Lk{kuMkÞkMkÔð., Lk{kuzMíkw ðÄo{kLkkÞ, Lk{ku Lk{: þkÂLíkLkkÚkkÞ, Lk{ku Lk{ku
nÙkP nÙe P, Lk{ku Lk{ku ¼økðíkuznoíku, Lk{ku Lk{: þktíkÞu íkM{i, Lk{ku ¾{kMk{ýkýt.

«.83 ‘E’ þçËÚke þY Úkíkkt MkqºkLkk Lkk{ku ÷¾ku ?

W.83 EåAkr{, EåAkfkh, EåAkfkhuýMktrËMkn¼øk., ErhÞk, EåAkfkhuý Mkt¼. yç¼wrêyku, E.Mkt.¼.
[iíÞðtËLk, EåAkr{ Xkr{.

«.84 WÃkÄkLk{kt õÞk MkqºkLke íkÃk-Mkrník ðk[Lkk (yLkw¿kk) ÷uðkÞ Au ?

W.84 Lkðfkh, ÷kuøkMMk, ÃkwfT¾hðh, Lk{wíÚkwýt, rMkØkýt, ErhÞkðneÞt, íkMMkW¥khe, yÒkíÚk,
yrhntík[uEykýt.

Sutra gyana # 13 www.jainuniversity.org

«.85 fkWMkøøk Ãkqýo ÚkÞku íku çkeòLku ¾çkh fu{ Ãkzu ?
W.85 ‘Lk{ku yrhntíkkýt’ {kuxuÚke çkku÷ðkÚke. ({wÏÞ MkkÄw {nkhks fkWMkøøk Ãkkhu ÃkAe s ÃkhkÞ)

«.86 õÞk «rík.Lkk yuf s fkW.{kt õÞk çku MkqºkLkwt M{hý ÚkkÞ Au ?
W.86 MktðíMkheLkk «rík.{kt 40 ÷kuøkMMk yLku 1 Lkðfkh çkku÷kÞ Au.

«.87 fkWMkøøk{kt õÞk Mkqºk MktÃkqýo, yÃkqýo yLku Úkkuzwt ykuAwt M{hý fhðkLkwt nkuÞ Au ?
jainuniversity.org
W.87 MktÃkqýo-þktríkLkkt fkW{kt., yÃkqýo-Mkkøkhðh økt¼ehk-fwMkwr{ý MðÃLk, ykuAwt (yÃkqýo)-[tËuMkw rLkB{÷Þk-
rðrÄLkk fkWMkøøk{kt.

«.88 õÞk «rík.{kt Ãkå[fT¾ký ykð~ÞfLke {wnÃkr¥kLkwt çku ð¾ík Ãkrz÷uný ÚkkÞ Au ?
W.88 ÃkfT¾e, [W{kMke, MktðíMkhe, ËuðMke.

«.89 {kºk {wnÃkr¥kLkwt Ãkrz÷nuý fhe õÞk «rík¢{ýLkku «kht¼ ÚkkÞ ?

W.89 ÃkfT¾e, [ku{kMke, MktðíMkhe.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

«.90 «rík.{kt [k÷w r¢Þk(Mkqºk) Vhe õÞk fkhýu fhðe Ãkzu ?
W.90 Aªf ykððkÚke, ykz ÃkzðkÚke.

«.91 ð»ko{kt õÞk 6 Mk¤tøk rËðMkku{kt Ãkkt[{ktÚke [kh (Ãkkt[) «rík¢{ý Mkt½ fhu Au ?
W.91 rËðMk-©kðý ðrË 14 Úke ¼kËhðk MkwË-4 «rík¢{ý-[ku{kMke «rík¢{ý Akuze-çkkfeLkk-4 +
{ktøkr÷f.

«.92 MkkÄw-MkkæðeS {ktøkr÷f «rík. õÞkhu fhu ?

W.92 ÃkfT¾e-[ku{kMke-MkðtíMkheLkk ykøk÷k rËðMku, rðnkh fhu÷ nkuÞ íku rËðMku.

«.93 MkkÄw Mkkæðe nkuðk Aíkkt {kºk ©kðfku s «rík¢{ý{kt fE r¢Þk õÞwt Mkqºk çkku÷e fhu ?
W.93 Mkk{krÞf ÷uðk ÃkkhðkLke rðrÄ, yêkEßsuMkw Mkqºkîkhk ðtËLkkLke r¢Þk.

Sutra gyana # 14 www.jainuniversity.org

«.94 Ãkkt[ «rík.{kt ykðíkk ÚkkuÞLkk-3 òuzk õÞk çku «rík.{kt {kºk 12 f÷kf{kt çkku÷kÞ ?
W.94 ÚkkuÞ-1. fÕ÷ký ftË, 2. MktMkkh Ëkðk, 3. MLkkíkMÞk.
«rík¢{ý-hkE, 2. ÃkfT¾e-[W{kMke-MkðtíMkhe.

«.95 õÞk çkççku MkqºkLkwt AuÕ÷wt ÃkË yuf Au, Ãký yÚko «ð]r¥k-swËe Au ?
W.95 * Mkqºk-yç¼wrayku ÃkË-íkMMk r{åAkr{ Ëw¬zt «ð]r¥k-ûk{kÃkLkk
* Mkqºk-ErhÞkðrnÞt ÃkË-íkMMk r{åAkr{ Ëw¬zt «ð]r¥k-ÃkkÃkLke yk÷ku[Lkk
jainuniversity.org
* Mkqºk-EåAkr{Xkr{ ÃkË-íkMMk r{åAkr{ Ëw¬zt «ð]r¥k-ÃkkÃkLke yk÷ku[Lkk
* Mkqºk-MkÔðrð ÃkË-íkMMk r{åAkr{ Ëw¬zt «ð]r¥k-ÃkkÃkLke yk÷ku[Lkk
* Mkqºk-fhur{¼tíku ÃkË-yÃÃkkýt ðkurMkhkr{ «ð]r¥k- «rík¿kk «kht¼
* Mkqºk-yÒkíÚk ÃkË-yÃÃkkýt ðkurMkhkr{ «ð]r¥k- fkWMkøøk «kht¼
* Mkqºk-ðktËýk ÃkË-yÃÃkkýt ðkurMkhkr{ «ð]r¥k- yrðLkÞLke ûk{k

«.96 õÞk MkqºkLke AuÕ÷k økkÚkk yuf Mkh¾e Au ?

W.96 sÞ ðeÞhkÞ Mkqºk, ÷½wþktrík Mkqºk, {kuxeþktrík Mkqºk.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

«.97 MkkÄw {. «rík¢{ý{kt ©kðfkuÚke swËk õÞk Mkqºkku çkku÷u Au ?
W.97 (1) ðtrËíkww-Ãkøkk{MksÍkÞ, (2) Lkkýtr{-MkÞýk MkýÒkÃkkýu, (3) Mkkík÷k¾-Xkýu f{ýu,
(4) yrík[kh-ÃkfT¾e yrík[kh, (5) ÃkfT¾e Mkqºk, (6) ¾k{ýk (Lkðfkh)=[kh ¾k{ýkLkk ÃkkX.

«.98 õÞk MkqºkLke yuf økkÚkk{kt MktMf]íkLke ykXu rð¼ÂõíkLkku «Þkuøk Au ?

W.98 Mkqºk-Mkf÷kznoíkT økkÚkk-ðeh Mkðo.

«.99 ÚkkuÞ-MíkðLk-Mkqºk hkøk- ([k÷) fkZâk rðLkk Wíkkð¤u õÞkhu çkku÷kÞ ?

W.99 MkkÄw MkkæðeLkk fk¤ Ä{oLkk Mk{k[kh ykÔÞk ÃkAe Ëuð ðtËLk fhíke ð¾íku.

«.100 Mk¥kh ¼uËe ÃkqòLkku Ëtz õÞk fkhýu «rík¢{ý fhLkkhLku ÚkkÞ ?
W.100 Aªf ykððkÚke ([ku{kMke-MktðíMkhe ykrË «rík¢{ý{kt)

Sutra gyana # 15 www.jainuniversity.org

«.101 hkºke Ãkku»kkíke «rík¢{ý Ãkqðuo ¾kMk fE r¢Þk fhu Au ?
W.101 {ktz÷k, ([khu rËþk{kt sðkLke {ÞkoËk çkktÄðk)

«.102 «rík¢{ý{kt Ãkku»kkíke sYhe þçË yÚkðk Mkqºk õÞk MkwÄkheLku çkku÷u ?
W.102 Mkqºk 1) fhur{ ¼tíku þçË òð ÃkkuMknt, 2) Mkkík ÷k¾, yZkh ÃkkÃkLkk çkË÷u øk{ýk øk{ýu.

«.103 hkºke Ãkku»kkíke «rík¢{ý çkkË fE r¢Þk fhu ?

jainuniversity.org
W.103 MktÚkkhk ÃkkurhrMk, ¼ýkððkLke.

«.104 Ãkkt[ «rík¢{ýLkk Mkqºk îkhk fE fE ÄkŠ{f r¢Þkyku ÚkkÞ ?

W.104 1) Mkk{krÞf ÷uðkLkwt 2) hkºke «rík¢{ý, 3) [iíÞðtËLk, 4) ËuððtËLk,
5) økwYðtËLk, 6) Ãkki»kÄ, 7) ËuðMke «rík¢{ý,
8) [ku{kMke «rík¢{ý, 9) ÃkfT¾e «rík¢{ý, 10) MktðíMkhe «rík¢{ý,
11) MktÚkkhk ÃkkurhMke, 12) WÃkÄkLk, 13) Ãkå[fT¾ký ÃkkhðkLkwt,
14) Mkk{krÞf ÃkkhðkLkwt, 15) Ãkrz÷uný, 16) îkËþkðíko ðtËLk, 17) hkE{wnÃkr¥k,
18) {ktz÷k, 19) øk{ýk øk{ýu, 20) MkßÍkÞ, 21) þktríkf¤þ.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

«.105 fkuEÃký 10 Mkqºk yLku íkuLkk h[rÞíkkLkk Lkk{ ykÃkku ?
W.105 1) søk ®[íkk{rý-©e økkiík{ Mðk{eS, 2) Mkf÷kÊnoíkT-©e nu{[tÿk[kÞoS,
3) ¼õíkk{h, Lkr{Wý-©e {kLkíkwtøkMkqrhS, 4) WðMkøøknht-¼ÿçkknwwMkqrhS,
5) Lk{kuÊnoíkT / fÕÞký {trËh-©e rMkØMkuLk rËðkfh MkqrhS,
6) ÷½wþktrík-©e {kLkËuðMkqrhS, 7) MktMkkh Ëkðk-©e nrh¼ÿMkqrhS,
8) Mkf÷ íkeÚko-©e SðrðsÞS, 9) ySíkþktrík-©e LktrË»kuý{wrLk,
10) Mktríkfht-©e {wrLkMkwtËhMkqrhS.

«.106 õÞk MkqºkLkk õÞk yûkhLku AkuzeLku, MkwÄkheLku, Mk{Þ òuELku çkku÷kÞ Au ?
W.106 1) ðktËýk ‘ykðÂMMkÞkyu (çkeSðkh), 2) EåAkfkh MkwnhkE (MkwnËuðrMk),
3) yç¼wrayku ËuðrMkyt (hkEÞt), 4) hkEykrË «rík¢{ý{kt sYhe MÚk¤u hkEÞt.

Sutra gyana # 16 www.jainuniversity.org

«.107 MkkÄw yLku ÃkkuMkkíkeLku ÄLÞðkË «rík¢{ý{kt ©kðfku õÞk þçËÚke ykÃku ?
W.107 ‘MkkÄw-ÄLÞ {wrLkhks’ (ÃkfT¾e yrík[kh{kt íkÚkk Xký¬{ýu Mkqºk ÃkAe)
‘ÃkkuMkkíke- ÄLÞ ÃkkuMkkíke’ (øk{ýk øk{ýu Mkqºk çkkuÕÞk ÃkAe) çkku÷ðk{kt ykðu Au.

«.108 õÞk Mkqºk Ãkt[ «rík¢{ýLke rðrÄ{kt çkku÷kíkk LkÚke ?

W.108 Ãktr[trËÞMkqºk, MktÚkkhkÃkkurhMke, Mkkøkh[tËku, Mkk{kEÞ ðÞsw¥kku, {Ln rsýkýt.

«.109 XkÔÞk ðøkh õÞk õÞk «rík¢{ý ÚkkÞ Au ?

jainuniversity.org
W.109 ÃkfT¾e, [W{kMke, MktðíMkhe.

«.110 õÞk «rík¢{ý{kt õÞk MkqºkLkku þçË (yûkh) MkwÄkhe çkku÷kÞ Au ?

W.110 [ô{kMke «rík¢{ý{kt ðktËýk MkqºkLku ‘ðE¬tíkku’ þçË MkqÄkhðkLkku nkuÞ Au.

«.111 A ykð~Þf rðLkkLke {wnÃkr¥kLkwt Ãkrz÷nuý «rík¢{ý{kt õÞkhu ÚkkÞ ?

W.111 ÃkfT¾e «rík¢{ý, [ku{kMke, MktðíMkhe, Mkk{krÞf ÷uðkLke, ÃkkhðkLke rðrÄ{kt.

«.112 «rík¢{ý{kt 2+2+2=6 ðktËýk yufMkkÚku ¢{þ: õÞkhu çkku÷kÞ Au ?

W.112 ÃkfT¾e, [ku{kMke, MktðíMkhe, «rík¢{ý Mk{kó ÚkkÞ íÞkhu ¢{þ: ¾k{ýk ¾kBÞk.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

«.113 Ãkt[ «rík¢{ý{kt õÞw Mkqºk MkkÄw / ©kðf Úkkuzwt Mkk¼¤u / Úkkuzwt çkku÷u Au ?
W.113 MktMkkh Ëkðk, Lk{kuzMíkw, yrík[kh.
«.114 A ykð~Þf{kt õÞk õÞk ykð~ÞfLkku «kht¼ ‘{wnÃkr¥k’Lke Ãkrz÷nuýÚke ÚkkÞ Au ?
W.114 Mkk{krÞf, ðtËý, Ãkå[fT¾ký.

«.115 22 ¼økðkLkLkk MkkÄw «rík¢{ý õÞkhu fhu ?

W.115 su Mk{Þu Ëku»k ÷køÞku nkuÞ íku Mk{Þu s fhe ÷u.

«.116 «rík¢{ý{kt Ãkq.MkkÄw {.õÞk Mkqºk ©kðf çkku÷u íkku Mkkt¼¤u ? (ykËuþ ykÃku)
W.116 ÚkkuÞ, MíkðLk, Mktríkfht, yrsíkþktrík, {kuxe þktrík, LkkLke þktrík.

«.117 ‘EåAfkh’ Mkqºk õÞk «rík¢{ý{kt çkku÷kÞ Au ?

W.117 hkE «rík¢{ý{kt.

Sutra gyana # 17 www.jainuniversity.org