Expansion Valves

(Unit-4)

Lecture

By

Aung Myat Thu

24-Aug-2020
 Expansion Valves

Thermostatic Expansion Valve Electronic Expansion Valve

TEV (or) TXV EEV

Mechanically အလုပ်လပ
ု ်သည်။ Electronic type ဖြစ်သည်။
Temperature sensor မလု
Temperature sensor လုသည်
Pressure transmitter မလု
Pressure transmitter လုသည်
Controller မလု
Controller လသ
ု ည်။
 Expansion Valve

▪ Cold room application မ ျားတင

ွ ် တွငက
် ယ်စွ အသျားပ ြု
▪ Super heat control ရှိ
▪ တှိက သည် (သှိ) evaporator load နင ် ကှိက်ညသ
ီ ည် liquid injection ပ ြုလ ်နင်
ှိ
▪ ကက င်ျားမွနသ
် ည် system performance ကှိ ရရှိ
 Expansion Valves
Thermostatic Expansion Valve TEV (or) TXV

▪ Evaporator casing အထဲ၌ တပ်ဆင်လလေ့ ရသည်။

▪ Liquid injection လုပ်လပေးရာတွင် evaporator coil နငေ့် အနေးကပ်ဆုေး လနရာတွငသ
် ာ
ထာေးသငေ့သ
် ည်။
▪ Temperature sensing bulb ကု evaporator outlet တွင် တပ်ဆင်ထာေးရမည်။
▪ External equalizing line ပါရသည်။
▪ Sensing bulb filled with refrigerant
▪ Super heat adjustable

▪ Evaporator outlet pressure (super heat

value setpoint) အလပေါ်မူတည်၍
refrigerant liquid ကု evaporator ဆသုို့
inject လုပလ
် ပေးသည်။
 Expansion Valves
Thermostatic Expansion Valve TEV (or) TXV
▪ Evaporator casing အထဲ၌ တပ်ဆင်လလေ့ ရသည်။
▪ Liquid injection လုပလ
် ပေးရာတွင် evaporator coil နငေ့် အနေးကပ်ဆုေး လနရာတွငသ
် ာ ထာေးသငေ့သ
် ည်။
▪ Temperature sensing bulb ကု evaporator outlet တွင် တပ်ဆင်ထာေးရမည်။
▪ External equalizing line ပါရသည်။
 Thermostatic Expansion Valve TEV (or) TXV

Expansion Valves
Positions Expansion Valves
1. Filter drier I. Bulb
2. Solenoid Valve II. Equalization line Liquid LIne
3. Expansion Valve

Equalization
LIne

Suction LIne
Positions Expansion Valves

Location မှားေနပါသည်။
Evaporator အထွက် Heat
exchanger မတိုင်မီတွင် sensing
bulb နှင့် equalizing line ကို
တပ်ဆင်ရန် ြဖစ်သည်။
Positions Expansion Valves

Location မှားေနပါသည်။
Evaporator အထွက် Heat
exchanger မတိုင်မီတွင် sensing
bulb နှင့် equalizing line ကို
တပ်ဆင်ရန် ြဖစ်သည်။
Positions Expansion Valves Location မှားေနပါသည်။
Evaporator အထွက် Heat
exchanger မတိုင်မီတွင် sensing
bulb နှင့် equalizing line ကို
တပ်ဆင်ရန် ြဖစ်သည်။
Positions Expansion Valves
Positions Expansion Valves
Positions Liquid Line Filter Drier
 Expansion Valves
Thermostatic Expansion Valve TEV (or) TXV
▪ Danfoss company မ ထုတ်လုပ်လသာ TXV မ ာေးသည် နာမည်အကကေးဆုေး ဖြစ်ပပေး အမ ာေးဆုေး အသုေးဖပြု
ကကရသညေ့် products မ ာေး ဖြစ်သည်။
▪ မည်သညေ့် valve အမ ြုေးအစာေးသည် မမ၏ application အတွက် အသငေ့်လတာ်ဆုေးလဲ ဆုတာကု သရထာေးြုို့
လုသည်။
26.5 kW နင ် အထက်

26.5 kW အထှိ အသျားပ ြုနှိင်၍ refrigeration

system အတွက် ပြစ်သည်
Expansion Valves
Thermostatic Expansion Valve
TEV (or) TXV
Expansion Valves
T2/TE2 Models
T2 နငေ့် TE2 ကွာဖခာေးခ က်မာ external equalization line ပါဖခင်ေးနငေ့်
မပါဖခင်ေးတုို့ ဖြစ်သည်။

External equalization line မပါလုို့ ရသလာေး ?

▪ Distributor ကု သုေးထာေးပါက မပါမဖြစ် ထညေ့ရ
် သည်။
▪ Valve ၏ outlet နငေ့် bulb ရလနသညေ့် လနရာ၏ pressure difference
သည် 8 psi (0.55 bar) ထက် လက ာ်ခဲေ့ပါက မဖြစ်မလန ထညေ့်ရန်

1) Model
2) Refrigerant
3) Evaporation temp.
4) Max. working
pressure (PS=MOP)
5) Manufacturing info.
Place, week, year,
day
 Expansion Valves
T2/TE2 Models
Orifice ?
▪ Orifice ကု ခ န်ေးလုို့ရသညေ့် လမာ်ဒယ်ရသကဲေ့သုို့ ခ န်ေး၍ မရလသာ လမာ်ဒယ်လည်ေး ရသည်။
▪ Option လတာေ့ ရတတ်သည် မာသညေ့်အခါတွင်
▪ T2/TE2 models မ ာေးသည် orifice ခ န်ေးလုို့ရသညေ့် အမ ြုေးအစာေးမ ာေး ဖြစ်သည်။
▪ Orifice ကု သပ်သပ်ဝယ်၍ ရသည်
▪ Orifice size မ ာေးကု နပါတ်မ ာေးဖြငေ့် သတ်မတ်ထာေးသည်။ (0X, 00, 01, 02, 03, 04, 05, 06)
▪ Orifice ၏ body တွင် ဆုဒ် (နပါတ်) ပါရပပေး ၎င်ေးတုို့သည် week နငေ့် year (လနာက်ဆုေး တစ်လုေး)ကု
ဆုလုသည်။ ဉပမာ၊ 174 ဆုပါက 17 သည် week-17 ဖြစ်ပပေး 4 သည် 2014 ဖြစ်သည်။
 Expansion Valves
T2/TE2 Models
Orifice assembly
▪ Orifice တွင် filter နငေ့် gasket ပါရပပေး ၎င်ေးတုို့ကု orifice
assembly ဟု လခေါ်သည်။
▪ Mesh သည် valve size အလပေါ် မူတည်၍ ၅၀-၁၀၀ ရသည်။

Orifice size မ ာေးကု ဉပမာ အလနနငေ့် ဖပထာေးသည်။ Orifice size တူလသာ်လည်ေး refrigerant အမ ြုေးအစာေး
အလပေါ် မူတည်၍ rated capacity (kW) မတူကကပါ။
 Expansion Valves
T2/TE2 Models

▪ Brass material ကု အသုေးဖပြုထာေးသညေ့် valve body ဖြစ်သည်

▪ Inlet size နငေ့် outlet size မတူညလသာလကကာငေ့် မမ ပုက်ဆုဒ် နငေ့် သငေ့လ
် တာ်တာကု စဉ်ေးစာေးရမည်
▪ Super heat setting အတွက် spindle ကု အသုေးဖပြု၍ slider position ကု adjust လုပ၍
် spring
force ကု ခ န်ညရမည်။ ၎င်ေးကု static super heat adjustment ဟု လခေါ်သည်။
Expansion Valves
T2/TE2 Models

Normal Load Condition

Low Load Condition

High Load Condition

 Expansion Valves

TU/TC Models

▪ Cold room refrigeration system တွင် အမ ာေးဆုေး အသုေးဖပြုသည်

▪ Interchangeable orifice type မ ာေး ဖြစ်သည်
▪ ဤ group လအာက်တွင် ရလသာ အခ ြုျို့ လမာ်ဒယ်မ ာေးသည် orifice size ခ န်ေးလုို့ မရသလု super heat
adjustment လဲ မရလပ
▪ Stainless steel valve body ကု အသုေးဖပြုထာေးသည်
▪ Bi-metal connection ဖြစ်၍ copper pipe နငေ့် soldering လုပလ
် ုို့ရသည်
▪ TUAE နငေ့် TCAE Models မ ာေးသည် A1 group refrigerants မ ာေးနငေ့် တွဲြက်သုေး၍ အသငေ့်လတာ်ဆုေး ဖြစ်သည်
 Expansion Valves
▪ Brazing and soldering ဆုလသာ terms နစ်ခုကု လတွျို့ရတတ်သည်

Brazing
▪ Copper pipe မ ာေးကု fittings မ ာေးနငေ့် ဆက်လသာအခါ
အဆုပါ work pieces နစ်ခုကု ဆက်သွာေးလအာင်
လုပရ
် ဖခင်ေးကု brazing လုပသ
် ည်ဟု လခေါ်သည်။
▪ Filler metal သည် copper pipe ၏ melting point
ထက် နမေ့၍
် ၎င်ေး filler rod ကု အရည်လပ ာ်လစ၍
အဆက် နစ်ခုကကာေးရ ဟလနလသာ လနရာတစ်ဝုက၌
် fill
လုပ်လပေးဖခင်ေး ဖြစ်သည်။ Braszing ဖပြုလုပ်စဉ် copper
pipe သည် အရည်လပ ာ်မှု မရပဲ filler သာ
အရည်လပ ာ်သည်။
Soldering
▪ Brazing လုပဖ် ခင်ေးနငေ့် အတူတူဖြစ်သည်။
▪ Filler metal (solder) ၏ melting point သည်
brazing လုပရ
် ာတွင် သုေးသညေ့် filler metal ထက်
ပုနမေ့၍
် low temperature application ဟု
လခေါ်သည်။
▪ ထုို့လကကာငေ့် soldering လုပရ
် ာတွင် လရစုအဝတ်
မလုဟု ဆုတတ်ကကသည်။ Brazing လုပရ
် ာတွင်
လတာေ့ လရစု အဝတ်လလေးဖြငေ့် ပတ်ထာေးြုို့ လုသည်။
 Expansion Valves
Capacity Data for Various Refrigerants
 Expansion Valves
Capacity Data for Various Refrigerants
Expansion Valves
 Expansion Valves

Total Superheat (or) Operating Superheat = Static Superheat + Opening Super heat
Static Superheat (SS) ?
▪ Adjustment ဖပြုလုပ်၍ ရလသာ အရာသည် static superheat သာ ဖြစ်သည်
▪ Opening superheat ကု adjust လုပ၍
် မရပဲ operating condition အလပေါ်တွငသ
် ာ မူတည်သည်

Diaphragm ၏ လအာက်တွင် ရလသာ main spring ၏

တွန်ေးအာေး (closing force) ကု လက ာ်လွန၍
် valve ပွငရ
ေ့် န်
လအု ပ်လသာ superheat ကု static superheat (SS) ဟု
လခေါ်သည်။

➢ SS ကု bulb ရသညေ့် လနရာတွင် တုင်ေးတာသည်။

➢ SS တန်ြုေး “0°C” ဆုပါက
က န်ရလနလသေးသညေ့လ
် နာက်ဆုေး refrigerant liquid
တစ်စက်သည် သည် bulb ရသညေ့လ
် နရာတွင်
အလငွျို့ပ သည်။
➢ SS တန်ြုေး “4°C” ဆုပါက refrigerant liquid သည်
bulb ကု မလရာက်ခင် အာေးလုေး အလငွျို့ပ နငေ့ပ် ပေး ဖြစ်
Danfoss ၏ standard valve မ ာေးသည်
SS 4°C ၌ ခ န်ထာေးလလေ့ ရသည် သည်ဟု ဆုလုသည်။
 Expansion Valves
Opening Superheat (OS) ?
▪ Opening superheat ကု adjust လုပ၍
် မရပဲ operating condition အလပေါ်တွငသ
် ာ မူတည်သည်

Valve ပွငလ
ေ့် ာပပေး refrigerant liquid ကု evaporator
အတွင်ေးသုို့ စတင်ပန်ေးထုတလ
် ပေးရန် အတွက် လုအပ်သညေ့်
superheat ကု (OS) ဟု လခေါ်သည်။

၎င်ေးသည် evaporator load အလပေါ်တွင် မူတည်ပပေး valve

opening အနည်ေးငယ် ပွငရ
ေ့် ာမ လုခ င်သညေ့် rated
capacity ကု လရာက်သညေ့် အတင
ု ်ေးအတာ တစ်ခုအထ
ပွငန
ေ့် ုငသ
် ည်။ ထုပွင်လ
ေ့ နလသာ percentage of opening of
the valve သည် fully open position မဟုတ်လသေးလပ။
သုို့လသာ် လုခ င်သညေ့် capacity ကုလတာေ့ ရလနပပ ဖြစ်
သည်။ ဉပမာ။ 10kW cooling capacity လုအပ်ပါက
valve သည် ၇၅% ပွငလ
ေ့် နသညေ့် အခ န်တွင် အဆုပါ rated
capacity 10kW ကု ရလနပပ ဖြစ်သည်။
 Expansion Valves
Operating Superheat (OPS) ?
OPS = SS + OS
Static superheat ကု (OS) နငေ့် opening superheat
(OS) နစ်ခုလပါင်ေးကု operating superheat (သုို့) total
superheat ဟုလခေါ်သည်။

Operating superheat ကု SS တန်ြုေးအာေး adjust လုပ၍

်
လသာ်လည်ေးလကာင်ေး၊ orifice size အာေး ပု၍ ကကေးတာ (သုို့)
လသေးတာနငေ့် လဲ၍ လသာ်လည်ေးလကာင်ေး လဖပာင်ေးလဲ နုင်သည်။
သုို့လသာ် valve အာေး system တွင် တပ်ဆင်ပပေးပါက SS
တန်ြုေးကသ
ု ာ adjust လုပန
် ုငလ
် တာေ့သည်။ မဟုတ်ပါက
system အာေးရပ်ပပေး valve ကု လုငေး် မ ဖြြုတ်၍သာ OPS
တန်ြုေးကု လဖပာင်ေးလဲနုင်သည်။

အနစ်ခ ြုပ် အလနနငေ့် ဆုရလသာ် valve တစ်လုေးကု လရေး၍ မမ လုခ င်သညေ့် capacity အတွက် orifice size
ကုလည်ေး လရေးပပေး တပ်ဆင်ပပေးပါက ထု capacity ကုသာ အမ ာေးဆုေး ရရနင
ု ်မည် ဖြစ်သည်။
 Expansion Valves

Bulb Position

TXV sensing bulb ကု horizontal အတင

ု ေး် တပ်ဆင်ရမည်
Evaporator အထွက်ပုက် (suction line) တွင် valve ဝယ်စဉ်က ပါလာလသာ strap ဖြငေ့် ပုကက
် ု ပတ်၍
တပ်ဆင်ရမည်။
Pipe ၏ လအာက်တညေ့်တညေ့်တွင် မတပ်ဆင်ရပဲ လအာက်ြက် လစာင်ေးလစာင်ေး (နာရလက်တ ၄ နာရ (သုို့မဟုတ်)
၈ နာရ ကုညွှန်ဖပသညေ့် လနရာတွင် တပ်ဆင်သငေ့်သည်။
ပုက်လသေးလွန်ေးပါက နာရလက်တ (၁) နာရ သုို့မဟုတ် (၁၁) နာရ ကု ညွှန်ဖပသညေ့် လနရာလလာက်တွင် တပ်ဆင်
သငေ့သ
် ည်။
Superheat ကု ခ န်ညပပေးပါက system stable ဖြစ်သည်အထ ၁၅ မနစ်မ ၃၀ မနစ် အထ လစာငေ့်ကကညေ့သ
် ငေ့်
သည်။
 Expansion Valves

Valve Close Position

 Expansion Valves

Valve Opening Process

 Expansion Valves

Valve Closing Process

Expansion Valves
 Thermostatic Expansion Valve Selection

✓ Catalogue ကု ကကညေ့်၍ selection လုပ်ရသည်ထက် လွယ်ကူ ဖမန်ဆန်လသာ Coolselector 2

software ကု အသုေးဖပြု၍ လရေးခ ယ်သငေ့်သည်။
✓ Manual လရေးခ ယ်မည် ဆုပါက ခနို့်မန်ေး၍ ထညေ့ရ
် သညေ့် တန်ြုေးမ ာေး မ ာေးဖပာေးသလု correction
factor မ ာေးကုလည်ေး အသုေးဖပြုရသည်။
✓ Software ဖြငေ့် လရေးခ ယ်ပါက subcool temperature ကု မဖြစ်မလန ထညေ့်သငေ့်သည်။
✓ Danfoss brand ကု တစ်ကမဘာလေးု အသုေးဖပြုလနရသဖြငေ့် ထု brand ကသ
ု ာ လရေးခ ယ်ပါ။
✓ Selection software သည် ပုမန် update လုပ်လလေ့ ရသဖြငေ့် latest technology မ ာေးကု
မ က်လဖခမဖပတ် သနုင၊် လရေးခ ယ်နုငသ
် ည်။
✓ လရေးခ ယ်ရာတွင် valve size ကု လတ
ု ာထက် ကကေးတာကု မလရေးပါနဲို့။ Valve သည် လခ
ု င်သညေ့်
capacity ထက် အပမဲတမ်ေး ကကေးတာကု provide လုပ်နုင်သညေ့် အတွက် ဖြစ်သည်။
ဆုလုသည်မာ valve သည် 100% load ဖြစ်စရာ မလုလပ။ အဘယ်လကကာငေ့် ဆုလသာ် Orifice
size နငေ့် superheat ကု adjust လုပ်နုင်ဖခင်ေးလကကာငေ့် ဖြစ်သည်။
 Thermostatic Expansion Valve Selection

လအာက်ပါ design parameters မ ာေးကု အသုေးဖပြု၍ TXV

valve တစ်လုေးကု လရေးပါ

Cooling capacity 2.57 kW

Refrigerant R407F
Evaporating temperature -33°C
Condensing temperature 45°C
Superheat 10K
Subcool temperature 1K
 Thermostatic Expansion Valve Selection
လအာက်ပါ design parameters မ ာေးကု အသုေးဖပြု၍ TXV
valve တစ်လုေးကု လရေးပါ
 Thermostatic Expansion Valve Selection
Flare Connection
 Thermostatic Expansion Valve Selection
Solder Connection