priča o bogumilima ljudima kojima su zbog njihovih uverenja kopali oči i puštali ih da lutaju.

U seriji je Kulin ban spreman da zarati s Vukanom Nemanjićem jer ga je ovaj optužio
da je bogumil. U istoriji, ostao upamćen kao "dobar ban Kulin", između ostalog i zbog
toga što je pružao utočište bogumilima koji su uspevali da prežive strašan progon u
nemanjićkoj Srbiji.
Bogumili su bili pristalice hrišćanskog učenja koje se razvijalo od X do XV veka među
Slovenima na Balkanu, koje su odbacivale i rimskog papu i carigradskog patrijarha.
Zapravo, nisu priznavali nikakvu vlast, zalagali su se za povratak izvornom
hrišćanstvu, a versku simboliku pokušavali da svedu na granice kritike zdravog
razuma.
Nisu imali crkve, već su se zajednički molili u prirodi ili u svojim kućama. Učitelje su
birali između sebe, i nisu imali posebnih sveštenika. Svako je ohrabrivan da čita
Sveto pismo, a ne samo sveštenstvo. Klanjanje ikonama su smatrali
idolopoklonstvom, a poštovanje moštiju svetaca sujeverjem. Bili su protiv krštavanja
dece, jer ona ne uviđaju značaj toga čina. Krst nisu smatrali svetim simbolom, već
spravom za mučenje na kojoj je razapet najveći predstavnik dobra. Poricali su
vaskrsenje tela, smatrajući da samo duša može vaskrsnuti...
S druge strane, osnov bogumilske etike je poštovanje života. Bili su protiv ubijanja,
ne samo ljudi već svega što diše i što se kreće – u ishrani su bili vegetarijanci, a u
političkim pitanjima pacifisti, prenosi Wikipedia. Bavili su se uglavnom zemljoradnjom,
zanatima i umetnošću. Smatrali su da svako treba da živi od svojih ruku, pa je kod
njih sramota bilo i davati i primati milostinju.
Propovedali su slobodu i jednakost među ljudima. Za razliku od zvaničnog
hrišćanstva koje govori da je svaka vlast od Boga, bogumili su tvrdili da je sva vlast
od Đavola. Danas bismo možda i mogli da se složimo, ali u srednjevekovnoj Srbiji
pravoslavna crkva i nemanjićka država su bogumilska uverenja proglasile za jeres i
brutalno kažnjavale.
Veliki župan Stefan Nemanja imao je glavnu ulogu u progonu bogumila u Raškoj -
poznato je da je 1186. godine sazvao crkveno-državni sabor protiv bogumila, nakon
čega su usledili progoni bogumila, navodno su surovo ubijani, spaljivani na lomači,
stavljani na muke, sečeni su im jezici i drugi delovi tela, žigosani su po licima, imanja
su im oduzimana, knjige spaljivane...
Nemanja je, po nekim izvorima, i svoju ćerku proterao jer je bila bogumilka. Kada je
na čelo srpske crkve došao Sava Nemanjić, i on je one koji "časne ikone odbacuju,
ne slikaju ih i ne klanjaju im se", proklinjao kao hulnike i jeretike, a progoni su se
nastavili i narednih vekova...
Progon bogumila i uništavanje njihovih knjiga i jeste razlog što se danas o njima
toliko malo zna i što sva znanja dolaze upravo iz knjiga njihovih neprijatelja. Ipak, i
danas u Raškoj, u selu Paljevu, postoji bogumilska ćelija, u narodu poznata kao
lečilište, u koju su ljudi svih veroispovesti dolazili tražeći od Boga izlečenje bolesti.
Prema nekima, selo se zove Paljevo, jer je spaljeno prilikom progona bogumila u
Raškoj