Festival Internacionalnog alterrnativnog teatra osnovan prije 35 godina, koji ove godine broji svoje 23

izdanje zatvoren je u nedjelju performansom u čast svog osnivača i idejnog tvorca, dramskog pisca,
producenta i reditelja Slobodana Milatovića.

Performans, koji postepeno prelazi u tradiciju festivala, osmislila je koreografkinja i balerinaTamara

Vujošević Mandić inspirisana scenom iz predstave “Tobelije” na kojoj je sarađivala sa Milatovićem.
Predstava je nastala na dokumentanoj građi koju je reditelj prikupio tokom istraživanja o virdžinama i
kroz iscrpne razgovore sa poslednjom crnogorskom virdžinom Stanom Cerović.

Dokumentarni djelovi predstave bili su isprepleteni sa Tamarinim koreografijama, od kojih je jedna

poslužila kao okvir za performans koji neodoljivo podsjeća na ritualni obred, ustvari ne samo da
podsjeća, on to i jeste.

U duhovnu kulturu naših naroda utkan je ruralno – mitski kod, koji običaje vezuje za paganska shvatanja
i obrede i upravo u njima se može gledati presjek istorijske sudbine, narodne svijesti i kulture, a kako
pozorište nudi najviše hrane imaginaciji, dolazimo do zaključka da njegovi korijeni izrastaju upravo iz
drevnih rituala. Ono što im je zajedničko, jeste ljudska potreba, čežnja za spajanjem neposrednog i
duhovnog svijeta.

Upravo ovom premisom se koristi Tamara Vujošević Mandić kada uz pomoć glumice Julije Milačić
prikuplja kamenje i postavlja ih na sredinu livade, pripemajući “scenu”. Zatim umjetnice pozivaju
publiku lupkanjem kamena o kamen i dok se publika pozicionira okolo, tvoreći krug, svakome se
dodjejuje po dva kamena, koja ritmično udaraju jedan o drugi, te time i sama publika postaje dio
atmosfere i aktivni učesnik performansa/rituala.

Ono što daje snažnu komponentu ovoj izvedbi je činjenica da se peformans odvija u rodnom selu
Slobodana Milatovića - Dabojevići, podno Ostroških greda i to upravo na livadi koja je vječno počivalište
ovog velikog umjetnika, nazvana simbolično “pozorišna matica”, tako da se u svakom trenutku osjeća
njegovo prisustvo.

Tamara Vujošević Mandić vještim teatarskim rješenjima kao ravnopravne učesnike u performasu koristi i
prostor i zvukove i publiku, pa čak i mirise iz prirode čime u perfomans uvlači i različite dimeznije i cijeli
ritual se pretvara u jedinstveni doživljaj na metafizičkom nivou.

Ritmični zvuk kamenja traje dok ono ne počne da se raspada u rukama učesnika (i pretvara se u prah koji
ćemo postati), kad ga oni polažu na među, simbolično podsjećajući tim činom, da će se temelji na kojima
je Slobodan Milatović gradio svoju ličnost, a kasnije i umjetnost održati i nadograđivati.

Tamara Vujošević Mandić nalazi snagu života u kamenu koji je stvorila majka zemlja iz koje smo svi
ponikli i u koju se svi vraćamo i na ovaj način mi ne odajemo počast smrti, već slavimo život umjetnika
koji nas je okupio.

Omaž Slobodanu Milatoviću zaokužuje i ovogodišnji Festival internacionalnog Altenativnog teatra na

pravi način, dosljedno i precizno prateći koncept festivala i dajući mu dodatnu vrijednost.