K’ulb’il Yol Twitz Paxil

Academia de Lenguas Mayas de Guatemala.

Link’ab’a’:_____________________________________________________________________________
Xb’e li po ut li na’ajej wankin wi’:_______________________________________________________
Xk’ab’a’ linch’uut: ____________________________________________________________________

ROX CH’UTAM
NA’LEB’ TTZOLMANQ : LI RUUCHIL K’AB’A’EJ
LI EECHANINK K’AB’A’EJ

LI KAWRESINKIL A’AN JUN WANKLESINK CH’OOLEJ UT

K’A’UXL.

Qana’ K’utunel: Dora Fidalia Chén Quím.

 ROKSINKIL LI K’ANJEL:
Sahil ch’oolejil cho’q eere laa’ex inkomon
wanko sa’ rox ch’utam re li kawresink sa’ qaatinob’aal q’eqchi’.
Sa’ komonil tootz’aqonq ut too’okenq chi tz’iib’ak ut chi k’a’uxlak chi rix li na’leb’ ok qe chi xtzolb’al re
naq tqawotz qanawom chi rix li junjunq chi kok’ na’leb li tqatzol sa’ li ROX CH’UTAM.
Jo’kan ut naq anaqwank laa’in, laa’at, a’an ut laa’o sa’ komonil sahaq qach’ool chi k’anjel re naq chi jo’kan
yooqo xk’eeb’al xloq’al ut xwankil li qaatinob’aal Q’eqchi’ jo’ aj ralch’och’ aj Mayab’.

Li qajom a’an naq tqanaw roksinkil li qaatinob’aal chi tz’aqal reeru jo’ chi yeeb’il ut chi tz’iib’anb’il jo’
xb’een qaatinob’aal aj ralch’och’.

Ut anaqwank took’anjelaq sa’ kok’ ch’uut ut chi qajunjunqal, ut chi sa sa’ qach’ool tqab’aanu qak’anjel.

K’anjelaqo:

. k’a’uxlaqo chi rix chi xjunil li awimj wank chi qasutam, ut chi rix a’an tqawotz rik’ineb’ li qakomon chi
yeeb’il re naq tqak’e chi nawe’k li chank re ru naq naqataw ru li junjunq chi qajunjunqal.

.. Sa’ junesal, sa’ junaq nimla perel hu tintz’iib’a xk’ab’eb li k’a’re ru xwab’i sa’ li wotzok na’leb’
xqab’aanu re naq tink’e reetal li rusilal ut linmajelal wank sa’ xtz’iib’ankil li junjunq chi aatin re li qaatib’aal
Q’eqchi’.

XCH’OLOB’ANKIL EB’ LI NA’LEB’:

Li qaatinob’aal Q’eqchi’ k’ub’k’u ru rik’in li k’iila tz’iib’ ut k’iila paay ru chi aatin, ut eb’ li aatin a’an ak
xk’anjel wi’ li junjunq sa’ li aatinak ut tz’iib’ak nab’aanumank, qayehaq eb’ li ruuchil k’ab’a’ej, eb’ li
k’ab’a’ej, li eechanink k’ab’a’ej xpaayil eb’ li k’ab’a’ej, ut eb’ li xpaayil li aatin nake’ch’olob’ank
chank ru li k’a’ re ru wankeb’ chi qasutam, eb’ li aatin a’in nimqeb’ xyaalal sa’ li sum’ aatinak.

Aatinaqo chi rix li ruuchil k’ab’a’ej: Sa’ li qaatinob’aal Q’eqchi’ wankeb’ eb li aatin ruuchil k’ab’a’ej
nake’yeemank re, b’arwi’ naq moko aajel ta ru naq nayeemank chi tz’aqal reeru li xk’ab’a’ junaq li poyanam
malaj k’a’ re ru.
A’aneb’ a’in li aatin ruuchil k’ab’a’ej: laa’in, laa’at, a’an, laa’o, laa’ex, a’aneb’. Ab’anan sa’ li
qaatinob’aal Q’eqchi’ nayeemank aj wi’ cho’q ruuchil k’ab’a’ej eb li xk’aj aatin nake’oksimank cho’q re
eechanink k’ab’a’ej, ab’an li eechanink k’ab’a’ej jalanjalanq wankeb’ k’ab’a’ej natiklaak xtz’iib’ankil
rik’in xna’tz’iib’ ut wankeb’ aj wi’ li k’ab’a’ej natiklaak xtz’iib’ankil rik’in xyaab’ tz’iib’.

Qilaq kiib’ oxib’aq li reetalil:

Xk’aj aatin re eechanink k’ab’a’ej natiklaak xtz’iib’ankil rik’in xna’tz’iib’.

Xk’aj aatin K’ab’a’ej ink’a’ eechaninb’il K’ab’a’ej eechaninb’il

w Ak’ach Wak’ach wo
aaw Eeb’ Aaweeb’ aawo
r Ik Rik ro
q Ochoch Qochoch qo
eer Uuq Eeruuq eero
r-eb’ Atz’am ratz’ameb’ roheb’

K’ab’a’ej natiklaak xtz’iib’ankl rik’in xyaab’ tz’iib’.

Xk’aj aatin K’ab’a’ej ink’a’ K’ab’a’ej eechaninb’il
eechaninb’il
in Meex Inmeex inkaxlan
aa Tem Aatem aakaxlan
x Si’ xsi’ xkaxlan
qa Xaml Qaxaml qakaxlan
ee Chiin Eechiin eekaxlan
x-eb’ Maal Xmaaleb’ xkaxlaneb’

Ut anaqwank ak xqak’e reetal ut ak xqataw ru rik’in li xch’olob’ankil ut rik’ineb’ aj wi’ li reetalil jo’ chanru
li eechanink k’ab’a’ej.

Qasumehaq li patz’om a’in:

. Qatz’iib’ahaq k’a’ru rusilal xnawb’al li na’leb’ a’in LI EECHANINK K’AB’A’EJ.

.. Sa’ li perel hu a’in qatz’iib’ahaq oob’ k’ab’a’ej natiklaak xtz’iib’ankil rik’in xna’tz’iib’ ut oob’ rik’in
xyaab’ tz’iib’, ut qeechanihaq jo’ chanru ak xqatzol, ut chi rix a’an tqatz’iib’a jun raqal aatin rik’in li
junjunq sa’ jalan chik li perel hu, re naq chi jo’kan timil timil yooqo xk’eeb’al reetal chanru roksinkil li xk’aj
aatin re eechanink k’ab’a’ej.

... Ut anaqwank took’anjelaq chi qajunjunqal qeechanihaq eb’ li k’ab’a’ej a’in:

Xolb’ Ululch’iich’

.... Woksihaq xseeb’alil link’a’uxl sa’ xb’aanunkil li ch’ina k’anjel a’in:

Tintz’aqob’resi ru eb’ li kok’ raqal aatin a’in ut woksihaq eb’ li eechaninb’il k’ab’a’ej.

Ewer xinloq’ jun_______________________________________________________

Xkamsi _______________________________________________________________

Qawa’ Mek kixk’am oxib’ b’iis_________________________________________

Qana’ Pet xko’o xk’ayinkil jun__________________________________________

Qawa’ Kux kixk’am naab’al ________________________________________

_ Anaqwank qayaab’asihaq ut qak’ehaq reetal xtz’iib’ankil eb’ li aatin a’in: eb’ li aatin ink’a’ us
tz’iib’anb’il qatuqub’aq ru xtz’iib’ankil sa’ li na’ajej wank chi xk’atq li raqal.

Lin yuwa’ xko’o xloq’b’al jun suumal xaab’ sa’ k’ayiil___________________________

Xeelelik li rixaqil qawa’ Lu’ sa’ rochoch.________________________________________

Xtoq chaq xxolb’ linyuwa’ sa’ li ninq’e._________________________________________

Lin ululch’iich’ chaab’il cho’q re lin k’anjel______________________________________

XPAAYIL LI K’AB’A’EJ

Ak xqatzol ut naqanaw chik k’a’ru eb’ li k’ab’a’ej, li eechanink k’ab’a’ej. Ab’an wank naab’al paay ru eb’
k’ab’a’ej naqaye sa’ junaq li sum’aatinak malaj sa’ li tz’iib’ak naqab’aanu laa’o laj Q’eqchi’, qayehaq: eb’ li
k’ab’a’ej li ink’a’ nake’eechanimank, K’ab’a’ej ink’a’ nake’jalaak, Jachb’il ru k’ab’a’ej.

k’ab’a’ej li ink’a’ nake’eechanimank:

A’aneb’ li k’ab’a’ej ink’a’ malaj maajunwa eechaninb’ileb’ sa’ junaq seeraq’ik.
Reetalil:
b’ut’, kaaq, iq’, saq’e, nima’,hiik, kab’l, choql

K’ab’a’ej ink’a’ nake’jalaak:

-Eb’ li k’ab’a’ej ink’a’ nake’jalaak, ink’a’ najalaak xtz’iib’ankileb’ naq nake’eechanimank.

Eechaninb’il k’ab’a’ej:
woq
aawu, wixi’ij, ruq’m, eerismal, qach’ool, injolom, inxikn

Jachb’il ru k’ab’a’ej:

Rik’in kiib’ xxe’ aatin nayeemank jun na’leb’ ab’anan junelik jachjookeb’ ru naq nake’tz’iib’amank.

Reetalil:

Maji’ eechaninb’il Eechaninb’il:

Rax kenq’ aarax kenq’

Chaqi ik xchaqi ik

Che’ pix Qache’ pix

. Ut anaqwank ak xqatzol li ruuchil k’ab’a’ej ut li eechanink k’ab’a’ej, k’anjelaqo chi qajunjunqal re naq
tqak’ut naq xqatzol ut xqataw ru li na’leb’.
Qak’ehaq reetal eb’ li eetalil wankeb’ sa’ li hu a’in, qak’ehaqeb’ chi ch’uut xk’ab’a’eb’ li k’a’ re ru naqil ut
chi rix a’an tqeechani eb’ li k’ab’a’ej nake’ru reechaninkil, sa’ jalan chik li perel hu.
QAB’AANUHAQ CHI SA SA’ QACH’OOL UT TQAK’UTAQ XSEEB’ALIL QAK’A’UXL.

. .Ut anaqwank sa’ li kelkookil kaaxukuut a’in qatz’iib’ahaq reetalil chi xjunil li na’leb’ xqatzol sa’ ROX
CH’UTAM

Ruuchil K’ab’a’ej Xk’aj aatin re k’ab’a’ej li ink’a’ K’ab’a’ej ink’a’

eechanink k’ab’a’ej nake’eechanimank nake’jalaak.