Professional Documents
Culture Documents
Εγκ-113 86
Εγκ-113 86
Εγκ-113/86
[ΙΣΧΥΕΙ από 26-5-86]
ΑΡΘΡΟΝ-2.
Παρ.2: Διευκρινίζεται ότι κοινόχρηστοι χώροι που έχουν τεθεί με νόμιμο τρόπο σε κοινή
χρήση σε περιοχές εντός σχεδίου είναι εκτός από αυτούς που προβλέπονται απ' το
εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο και οι οδοί οι προϋφιστάμενοι του 1923, για τις οποίες έχει
εκδοθεί και δημοσιευθεί η σχετική απόφαση Νομάρχη.
Παρ.32: Θεωρούνται ημιυπαίθριοι χώροι τα τμήματα μεγαλύτερου ημιυπαίθριου χώρου που
διασπάται με ενδιάμεσα κατακόρυφα φέρονται στοιχεία. Τα στοιχεία αυτά ορίζουν και το
πλάτος κάθε επί μέρους ημιυπαίθριου χώρου (βλ. σχ. 2-2).
Παρ.37: Αρχιτεκτονικά στοιχεία και προεξοχές θεωρούνται μεταξύ άλλων τα οριζόντια γείσα,
οι σκιάδες, τα πλέγματα, τα κολωνάκια στις άκρες του εξώστη, οι ζαρντινιέρες κλπ.
Παρ.39: Ως μόνιμα προστεγάσματα στα προκήπια θεωρούνται μόνο οι πρόβολοι. Τυχόν
κατακόρυφα στοιχεία στα άκρα τους δεν πρέπει να είναι φέρονται αλλά διακοσμητικά.
Παρ.43: Ελεύθερος χώρος με μία πλευρά ανοικτή σε κοινόχρηστο χώρο και την αντίστοιχη
στο σώμα του κτιρίου κλειστή δεν θεωρείται εσωτερική στοά και αντιμετωπίζεται σαν
ημιυπαίθριος χώρος με τις προϋποθέσεις της παρ.2 του Aρθ-11.
ΑΡΘΡΟΝ-3.
Παρ.4: 'Οπως προκύπτει και από τα σχετικά πρακτικά της Βουλής η έννοια της διάταξης είναι
ότι τα μέλη των ΕΠΑΕ πρέπει να είναι αρχιτέκτονες. Η ιδιότητα των υπαλλήλων που
στελεχώνουν την πολεοδομική υπηρεσία δεν καθορίζεται από τον ΓΟΚ. Το θέμα αυτό αφορά
τη λειτουργία και οργάνωση των υπηρεσιών του Υπουργείου και αποτελεί αντικείμενο του
Οργανισμού. Κατά συνέπεια ο έλεγχος και η έκδοση των οικοδομικών αδειών θα
εξακολουθούν να γίνονται όπως μέχρι σήμερα. Οι ΕΠΑΕ θα λειτουργούν προσωρινά με
σύνθεση που είχαν, οι αντίστοιχες ΕΕΑΕ και θα ασκούν τις αρμοδιότητες που είχαν προ της
ισχύος του ΓΟΚ/85, όπως αναφέρει και η Eγκ-12/86, μέχρι την έκδοση της απόφασης
Υπουργού της παρ.3 του άρθρου αυτού για την σύσταση, στελέχωση, λειτουργία κλπ. των
ΕΠΑΕ.
ΑΡΘΡΟΝ-4.
Παρ.2: Η δόμηση στους παραδοσιακούς οικισμούς γίνεται σύμφωνα με τους όρους και
περιορισμούς δόμησης που προβλέπει το διάταγμα του οικισμού ως παραδοσιακού.
Κατά συνέπεια η κατασκευή κλειστών εξωστών (σαχνισί, χαγιάτι, κλπ.) έξω από την
οικοδομική γραμμή, επιτρέπεται, αν αυτό προβλέπεται από το παραπάνω Δ/γμα. Αν δεν
προβλέπεται από το Δ/γμα η κατασκευή αυτή μπορεί να γίνει σύμφωνα με τις διατάξεις του
ΓΟΚ/85 (οπισθοχώρηση κτιρίου από την ΟΓ).
Παρ.4: Αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ, στην οποία η ΕΠΑΕ αποστέλλει τον σχετικό
φάκελλο με την αιτιολογημένη της έκθεση, είναι η Δ/νση Γ7.
ΑΡΘΡΟΝ-6
Παρ.1: Για τους όρους αρτιότητας γηπέδου ή οικοπέδου στις εκτός σχεδίου περιοχές ή στους
οικισμούς χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο ισχύουν οι διατάξεις των αντίστοιχων ΠΔ/των.
Παρ.2: Οικόπεδο που δημιουργήθηκε από κατάτμηση μετά το Δ/γμα ρυμοτομίας της περιοχής
και πάντως πριν τον Ν-651/77, με όρια αρτιότητας προσώπου και εμβαδού στην παρέκκλιση
ή κάτω από τα όρια της παρέκκλισης, οικοδομείται εφόσον πληρεί και τις λοιπές
προϋποθέσεις του Αρθ-25 του Ν-1337/83, εφόσον έχει δηλαδή πρόσωπο 4,00 μ. τουλάχιστον
σε κοινόχρηση οδό η πλατεία και εγγράφει στο οικοδομήσιμο τμήμα του κάτοψη κτιρίου με
ελάχιστη επιφάνεια τουλάχιστον 25,00 τ.μ. και ελάχιστη πλευρά τουλάχιστον 4,00 μ.
ΑΡΘΡΟΝ-7.
ΑΡΘΡΟΝ-8.
Παρ.1: Στους οικισμούς με εγκεκριμένο σχέδιο πόλης στους οποίους ίσχυε το από ΒΔ/25-8-
69, όπως τροποποιήθηκε, το μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης είναι το οριζόμενο στη
παράγραφο αυτή δηλ. 70% εκτός εάν οι οικισμοί έχουν χαρακτηριστεί παραδοσιακοί οπότε
ισχύουν οι διατάξεις της παρ.4 του Αρθ-28. Οι διατάξεις του Δ/γματος "περί αποκαταστάσεων
ζημιών εκ βιαίου κλπ." εξακολουθούν να ισχύουν.
Το ποσοστό κάλυψης 70% του Αρθ-8 ή το 80% του Αρθ-14, ισχύει και για τα οικόπεδα που
εμπίπτουν στις διατάξεις του Αρθ-25 του Ν-1337/83.
Προκειμένου να υπαχθεί οικόπεδο στις διατάξεις του Αρθ-25 του Ν-1337/83 εξετάζεται αν
είναι δυνατή η πραγματοποίηση κάλυψης τουλάχιστον 25 τμ. με τις διατάξεις του Αρθ-8 (70%
κάλυψη) ή του Αρθ-14 (80% κάλυψη) και με τις προϋποθέσεις του Αρθ-14 σε συνδυασμό με
το Αρθ-9 για την ελεύθερη τοποθέτηση της οικοδομής στο οικόπεδο (οικοδομήσιμο τμήμα). Σε
διαφορετική περίπτωση το οικόπεδο δεν είναι οικοδομήσιμο.
Παρ.2: Το αίθριο: α) προσμετράται στη κάλυψη γιατί ο ακάλυπτος χώρος σύμφωνα με τις
διατάξεις της παρ. αυτής πρέπει να αφήνεται σε επαφή με ένα τουλάχιστον όριο του
οικοπέδου. β) δεν προσμετράται στο σ.δ. αν έχει διαστάσεις ίσες ή μεγαλύτερες από
1,20Χ1,20 (Αρθ-7 παρ.1Αγ) και γ) πρέπει να έχει τις αντίστοιχες διαστάσεις που καθορίζονται
με την Αποφ-20452/484/86 Υπουργού (ΦΕΚ-44/Β/86) προκειμένου να φωτίζονται και
αερίζονται χώροι κύριας ή βοηθητικής χρήσης που προσβλέπουν σε αυτό. (Βλ. σχ. 8-1).
Τμήμα ακάλυπτου χώρου που εισέχει στο κτίριο με πλάτος μικρότερο από Δ προσμετράται
στην κάλυψη. Παρά το όριο του οικοπέδου δεν επιτρέπεται να αφεθεί ακάλυπτος χώρος με
απόσταση κτιρίου από το όριο του οικοπέδου μικρότερη από την απόσταση Δ. (Βλ. σχ. 8-2,
8-3).
Ακάλυπτος χώρος έστω και με διαστάσεις πλάτους και μήκους Δ που δεν είναι
προσπελάσιμος από δρόμο, πρασιά, PILOTIS, κλιμακοστάσιο, διάδρομο, ή από κοινής
χρήσης χώρο του υπογείου ορόφου ή από άλλο ακάλυπτο χώρο του κτιρίου που εξασφαλίζει
τέτοια προσπέλαση, προσμετράται στην κάλυψη.
Παρ.3: Η παρόδια στοά προσμετράται στην κάλυψη.
Οι ημιϋπαίθριοι χώροι προσμετρώνται στη κάλυψη του οικοπέδου. Στην εκτός σχεδίου
δόμηση μέγιστη επιτρεπόμενη κάλυψη του οικοπέδου θεωρείται η μέγιστη επιτρεπόμενη
επιφάνεια που ορίζουν οι διατάξεις του Π. Δ/τος για την εκτός σχεδίου δόμηση, όταν αυτή
εξαντλείται σε μονόροφο κτίριο. (Βλ. σχ. 2-3, 2-4).
Για τους ημιυπαίθριους χώρους εφαρμόζονται και στην εκτός σχεδίου δόμηση οι σχετικές
διατάξεις του ΓΟΚ/85.
Στην εκτός σχεδίου δόμηση οι αποστάσεις μεταξύ τοίχων του ιδίου κτιρίου ή μεταξύ κτιρίων
του ιδίου γηπέδου πρέπει να είναι Δ για να προσμετρηθεί ο χώρος αυτός στον υποχρεωτικό
ακάλυπτο χώρο του γηπέδου.
Παρόδια στοά που προβλέπεται από το ρυμοτομικό σχέδιο της περιοχής προσμετράται στην
κάλυψη του οικοπέδου και δεν περιλαμβάνεται στο ποσοστό του 40% των ημιυπαιθρίων
χώρων και εξωστών.
ΑΡΘΡΟΝ-9.
Παρ.1: Διευκρινίζεται ότι για τον υπολογισμό της απόστασης Δ δεν λαμβάνεται υπόψη το
ύψος του συμπαγούς στηθαίου όταν κατσκευάζεται σύμφωνα με το Αρθ-16, πέραν του
μέγιστου ύψους της περιοχής.
Αν το κτίριο εξαντλεί τον σ.δ. σε ύψος χαμηλότερο απ'το μέγιστο επιτρεπόμενο το τυχόν
συμπαγές στηθαίο λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της απόστασης Δ (Βλ.σχ.2-1). Αν
από ισχύουσα διάταξη ή λόγω μορφής του οικοπέδου δεν είναι δυνατή η εξάντληση του σ.δ.
του οικοπέδου ούτε η πραγματοποίηση του μέγιστου ύψους της περιοχής, για τον
υπολογισμό της απόστασης Δ λαμβάνεται το πραγματοποιούμενο ύψος λόγω των
παραπάνω δεσμεύσεων. Το κτίριο δεν επιτρέπεται να απέχει από τα πλάγια και οπίσθια όρια
του οικοπέδου απόσταση μικρότερη από Δ ή 2,50 κατ'εφαρμογή των παρ.1 ή 3 του Αρθ-9 ή
της παρ.4 του Αρθ-14. (Βλ.σχ.9-3, 9-4).
'Οταν κατασκευάζεται ενιαίο κτίριο με όγκους διαφορετικού ύψους η απόσταση Δ από τα όρια
του οικοπέδου είναι ενιαία και υπολογίζεται βάσει του μεγαλύτερου από τα ύψη που
πραγματοποιούνται στο κτίριο αυτό. 'Οταν κατασκευάζονται ανεξάρτητα κτίρια στο ίδιο
οικόπεδο η απόσταση Δ από τα όρια για κάθε κτίριο προκύπτει από το δικό του ύψος.
Στην εκτός σχεδίου δόμηση οι αποστάσεις του κτιρίου από τα όρια του γηπέδου καθορίζονται
από τις διατάξεις για την εκτός σχεδίου δόμηση.
Το κτίριο τοποθετείται στο οικόπεδο σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν-1577/85 και το
συγκεκριμένο σχέδιο της περιοχής.
Το Αρθ-38 του ΓΟΚ/73 έχει καταργηθεί.
Παρ.3: Για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής ως "κτίριο κατοικίας που είχε ανεγερθεί"
θεωρείται κτίριο κατοικίας του οποίου έχει κατασκευαστεί τουλάχιστον ο φέρων οργανισμός ή
μέρος αυτού μέχρι την ημέρα ισχύος του ΓΟΚ/85 (19-2-86) ώστε να έχει διαμορφωθεί το
περίγραμμα της κάλυψης.
Είναι αυτονόητο ότι η διάταξη του πρώτου εδαφίου της παραγράφου αυτής εφαρμόζεται μόνο
στις περιπτώσεις που η απόσταση του ομόρου κτιρίου είναι μικρότερη ή ίση από την
απόσταση Δ του κτιρίου που πρόκειται να ανεγερθεί.
Η απόσταση του υπό ανέγερση κτιρίου από το όριο του οικοπέδου στην περίπτωση
εφαρμογής της παραγράφου αυτής μπορεί να είναι και μεγαλύτερη από 2,50 μ. 'Οταν στο
όμορο οικόπεδο έχει ανεγερθεί κτίριο στο οποίο έχουν κατασκευαστεί καταστήματα με
εφαρμογή της δεκάμετρης λωρίδας τότε για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής θα ληφθεί
υπόψη η απόσταση των ορόφων κατοικίας από το όριο του οικοπέδου.
Ο ακάλυπτος χώρος πλάτους 2,50 μ. από το όριο του οικοπέδου που προκύπτει από την
εφαρμογή του οικοπέδου αυτής προσμετράται στον ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου μόνο
εφόσον συνέχεται με υποχρεωτικά ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου όπως αυτός περιγράφεται
στην παρ.2 του Αρθ-8 ή είναι σε συνέχεια κοινόχρηστου χώρου. (Βλ.σχ.9-5).
Από το χώρο αυτό, είτε συνέχεται με υποχρεωτικά ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου, είτε όχι,
επιτρέπεται φωτισμός και αερισμός χώρων κύριας χρήσης με άνοιγμα στον παράλληλο με το
όριο του οικοπέδου τοίχο γιατί η απόσταση των 2,50 μ. τουλάχιστον από το του οικοπέδου
είναι υποχρεωτική σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής.
'Οταν στο όμορο οικόπεδο ανεγειρόμενης οικοδομής υπάρχει οικοδομή (κατοικία σε
απόσταση από το κοινό όριο που προέκυπτε λόγω εφαρμοζομένου στη περιοχή συστήματος
και είναι μικρότερη του Δ του κτιρίου που ανεγείρεται, τότε η νέα αυτή οικοδομή οφείλει να
απέχει τουλάχιστον 2,5 μ. από το κοινό όριο.
Παρ.5: Στην περίπτωση που το κτίριο εφάπτεται στα πλάγια όρια ή το όριο του οικοπέδου και
η όψη είναι σε ένα επίπεδο οι εξώστες πρέπει να απέχουν από το όριο 1,00 μ. Αντίθετα οι
παρά τα όρια του οικοπέδου ημιϋπαίθριοι χώροι του κτιρίου είτε θα εφάπτονται οπότε θα είναι
κλειστοί στο όριο (Αρθ-26 παρ.9 ΓΟΚ/73 που διατηρείται σε ισχύ) είτε θα απέχουν από τα
όρια αυτά απόσταση Δ. (Βλ.σχ.9-2).
Σε περιοχές με εγκεκριμένα διαγράμματα κάλυψης τα οποία σύμφωνα με την παρ.1 του Αρθ-
8 διατηρούνται σε ισχύ δεν επιτρέπεται η κατασκευή εξωστών μέσα στους υποχρεωτικούς
πλάγιους και πίσω ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου που προκύπτουν από τα
διαγράμματα κάλυψης δεδομένου ότι οι αποστάσεις αυτές είναι υποχρεωτικές (δηλ. επέχουν
θέση Δ).
?(Σ.Σ. Τα εντός (...) της παρ.5 παύουν να ισχύουν με την Εγκ-2690/660/8/22-1-87).
Διευκρινίζεται ότι στις εκτός σχεδίου περιοχές η κατασκευή εξωστών δεν επιτρέπεται μέσα
στην απόσταση Δ = 3,00 + 0,10 Η από τα όρια του γηπέδου ανεξάρτητα από την
υποχρεωτική απόσταση της οικοδομής από τα όρια του γηπέδου την προβλεπόμενη από το
ΠΔ/γμα της εκτός σχεδίου δόμησης (δηλ. 15,00 μ., 10,00 μ., 7,50 μ., 5,00 μ.).
Παρ.7: Με την παράγραφο αυτή ορίζεται το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των κτιρίων ανάλογα
με τον σ.δ. της περιοχής χωρίς να επιβάλλεται και ορισμένος αριθμός ορόφων.
Τα κτίρια δηλαδή κατασκευάζονται μέσα στο ιδεατό στερεό και μέχρι το μέγιστο επιτρεπόμενο
ύψος της περιοχής χωρίς τη δέσμευση κατασκευής ορισμένου αριθμού ορόφων.
Παρ.9: Σε συνέχεια της Εγκ-73/86 διευκρινίζεται ότι στις περιπτώσεις που το διατηρούμενο
μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κτιρίων, για τις περιοχές που υπάγονται στις διατάξεις της παρ.
αυτής, δεν ορίζονταν στο Π. Δ/γμα αριθμητικά αλλά πρόκυπτε έμμεσα από τον αριθμό των
ορόφων, η μετατροπή του σε αριθμητικό ύψος δίνεται από τον τύπο 3,30 x V + C (Αρθ-22
ΓΟΚ/73 που καταργήθηκε) όπου V ο αριθμός των ορόφων που αναφέρει το Π. Δ/γμα και C =
1, ή C = 2 σε περίπτωση κατασκευής ΠΙΛΟΤΙΣ ή καταστήματος. Επίσης για τις παραπάνω
περιοχές στις οποίες ίσχυε, σύμφωνα με διατάξεις του ΓΟΚ/73 που καταργήθηκαν, το
πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα το διατηρούμενο μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κτιρίων του Π.
Δ/γματος προσαυξάνεται κατά 1 μ., σε περίπτωση που επιτρέπεται η κατασκευήΠΙΛΟΤΙΣ.
ΑΡΘΡΟΝ-10.
ΑΡΘΡΟΝ-11.
ΑΡΘΡΟΝ-12.
ΑΡΘΡΟΝ-14.
Παρ.1: Σε συνέχεια της Εγκ-12/86 διευκρινίζεται ότι για την εφαρμογή του άρθρου αυτού όταν
συνδυάζεται επαγγελματική χρήση και κατοικία εκτός από το ότι η επαγγελματική χρήση
πρέπει να περιορίζεται σ' ένα όροφο η επιφάνεια της κατοικίας πρέπει να αντιστοιχεί σε
ποσοστό πάνω από το 50% της συνολικής κατασκευαζόμενης επιφάνειας του κτιρίου. Η
κατασκευή της κατοικίας πρέπει να προηγείται ή να πραγματοποιείται ταυτόχρονα με τη
κατασκευή του τμήματος του κτιρίου που έχει επαγγελματική χρήση.
Σε περίπτωση που σε ένα οικόπεδο κατασκευάστηκε ή προβλέπεται να κατασκευαστεί κτίριο
"χωρίς να τηρούνται οι προϋποθέσεις του Αρθ-14 " δεν είναι δυνατή η κατασκευή χαμηλού
κτιρίου με τις διατάξεις του άρθρου αυτού.
?(Σ.Σ. Τα εντός "...." τίθενται ως αντικατεστάθησαν με την Εγκ-48447/8257/118/24-6-86
(Εγκ-118/86).
Στους οικισμούς χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο μπορεί να εφαρμοσθούν οι διατάξεις του Αρθ-14
στο σύνολό τους πλην της παρ.5 που δεν ισχύει καθώς και όσες δ/ξεις των από ΠΔ/2-3-81
και ΠΔ/24-5-85 δεν αντίκεινται στις διατάξεις του άρθρου αυτού.
Σε συνέχεια της Εγκ-12/86 διευκρινίζεται ότι για να θεωρείται ένα κτίριο χαμηλό πρέπει να
συντρέχουν και οι τρεις προϋποθέσεις της παρ.1 του άρθρου αυτού (κύρια χρήση κατοικία,
επιφάνεια μέχρι 400 μ2 και ύψος μέχρι 8,50 μέτρα).
Σε περίπτωση που από τους όρους δόμησης που ισχύουν στην περιοχή προκύπτει
εκμετάλλευση μεγαλύτερη των 400 τ.μ. είναι δυνατή η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου
αυτού χωρίς εξάντληση του Συντελεστή Δόμησης (ΣΔ σ.δ.) του οικοπέδου.
Η εφαρμογή των διατάξεων του Αρθ-14 δεν συνεπάγεται σε καμμία περίπτωση αύξηση του
ισχύοντος για την περιοχή μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους των κτιρίων ή του Συντελεστή
Δόμησης (ΣΔ σ.δ.)
Παρ.4: Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής η παρ.3 του Αρθ-9 δεν έχει
εφαρμογή στη περίπτωση ανέγερσης χαμηλού κτιρίου. Στην απόσταση των 2,5 μέτρων, από
τα όρια δεν επιτρέπεται η κατασκευή ανοικτής κλίμακας.
Σε ακάλυπτο χώρο παρά τα όρια του οικοπέδου με την κάθετη προς το όριο του οικοπέδου
διάσταση ίση προς 2,5 μ. (και με Δ την άλλη διάσταση) είναι δυνατή η κατασκευή ανοίγματος
για φωτισμό χώρου κυρίας χρήσης και κατά την έννοια των 2,50 μ. γιατί αυτή είναι σύμφωνα
με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής υποχρεωτική απόσταση του κτιρίου από το όριο του
οικοπέδου.
Παρ.7: Η απόσταση μεταξύ δύο τοίχων χαμηλού κτιρίου ή δύο ανεξαρτήτων χαμηλών κτιρίων
στο οικόπεδο πρέπει να είναι τουλάχιστο Δ. (Βλ.σχ.14-1).
ΑΡΘΡΟΝ-15.
Παρ.1: Η παρόδια στοά επιβάλλεται από το ρυμοτομικό σχέδιο της περιοχής για λόγους
λειτουργικούς ή αρχιτεκτονικής διαμόρφωσης, κατασκευάζεται στη κύρια όψη του κτιρίου και
πρέπει να είναι συνδεδεμένη με το κτίριο σαν αναπόσπαστο στοιχείο του, σύμφωνα με τις
διατάξεις της παρ.42 του Αρθ-2 σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής.
'Ετσι σύμφωνα με τα παραπάνω το κτίριο στους ορόφους μπορεί να εκτείνεται και πάνω από
τη παρόδια στοά σε ολόκληρη την έκτασή της ή σε τμήμα αυτής ή να κατασκευάζεται σε
διαφορετική θέση από τη θέση της παρόδιας στοάς πάντα όμως με τη μορφή ενιαίου κτιρίου
και ύστερα από γνωμοδότηση της ΕΠΑΕ. (Βλ.σχ.15-1).
Ο μεταξύ του χώρου της παρόδιας στοάς και του κυρίως κτιρίου ελεύθερος χώρος ελέγχεται
σαν ημιϋπαίθριος χώρος και εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ.2 του Αρθ-11.(Βλ. σχ. 15-2).
ΑΡΘΡΟΝ-16.
Παρ.1: Ο όγκος της στέγης προσμετράται στο Συντελεστή Δόμησης (ΣΔ σ.δ.) του οικοπέδου.
Για το ύψος της στέγης ισχύουν οι ειδικές διατάξεις (διατηρητέα κτίρια - παραδοσιακοί οικισμοί
κλπ.) ή οι διατάξεις του κτιριοδομικού κανονισμού.
Παρ.1β: Οι απολήξεις των κλιμακοστασίων και φρεάτων ανελκυστήρων, δεν προσμετρώνται
στο σ.δ. όταν βρίσκονται πάνω απ'το μέγιστο ύψος της περιοχής ή του κτιρίου και δεν
εξυπηρετούν κανένα χώρο παρά μόνο το δώμα του κτιρίου και τις κατασκευές που
επιτρέπονται σύμφωνα με το άρθρο αυτό.
ΑΡΘΡΟΝ-17.
Παρ.1: Το έδαφος μπορεί να διαμορφωθεί μερικώς, για την προσαρμογή του κτιρίου σ' αυτό
έτσι ώστε η οριστική στάθμη του να βρίσκεται ± 1,50 μέτρα από το φυσικό έδαφος. (Βλ.σχ.17-
1).
Επιτρέπεται τοπικά να κατασκευάζονται βαθμίδες, ράμπες, και κλίμακες με τους
περιορισμούς των διατάξεων του Αρθ-82 του ΓΟΚ/73 που εξακολουθούν να ισχύουν.
(Βλ.σχ.17-2).
Βοηθητικά κτίσματα δεν μπορούν να κατασκευασθούν ούτε στην εκτός σχεδίου δόμηση, εκτός
της περίπτωσης καλλιεργουμένων εκτάσεων, όπως ορίζουν οι ειδικές διατάξεις για την εκτός
σχεδίου δόμηση, (το σχετικό άρθρο ΓΟΚ/73 για τα βοηθητικά κτίσματα έχει καταργηθεί).
Παρ.2: Δεν επιτρέπεται η κατασκευή περιφραγμάτων που χωρίζουν το οικόπεδο σε τμήματα.
ΑΡΘΡΟΝ-22.
Παρ.3: Σε περίπτωση αυθαίρετης κατασκευής ως χρόνος ελέγχου για τις διατάξεις που
ισχύουν για το σύνομο της κατασκευής θεωρείται ο χρόνος που διαπιστώνεται από την
Πολεοδομική Υπηρεσία ή αυθαιρεσία (η σύνταξη της έκθεσης αυτοψίας). Σε αυθαίρετη
κατασκευή που εξαιρέθηκε από την κατεδάφιση κατά τις διατάξεις του Ν-1337/83 και δεν
αντίκειται στις διατάξεις του ΓΟΚ/85 επιτρέπεται προσθήκη καθ' ύψος στο περίγραμμα του
υπάρχοντος αφού εκδοθεί άδεια κατά τις διατάξεις της παρ.3. Αν το κτίριο προϋφίσταται του
1955 (προ 55) θα εκδοθεί οικοδομική άδεια για το τμήμα του, που δεν αντίκειται στις
σημερινές διατάξεις και αυτό θα έχει σαν νόμιμο περίγραμμα.
Το υπόλοιπο τμήμα θα παραμείνει γιατί ο Ν-1337/83 ανέχεται τη μη κατεδάφισή του.
Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής έχουν εφαρμογή και για αυθαίρετες κατασκευές των
οποίων η ύπαρξη διαπιστώθηκε από την Πολεοδομική Υπηρεσία και πριν από την έναρξη
ισχύος του ΓΟΚ/85.
Τα πρόστιμα του Αρθ-17 του Ν-1337/83 που προβλέπονται από τις διατάξεις της παρ. αυτής
επιβάλλονται με τη διαδικασία του από ΠΔ/3-9-83 (ΦΕΚ-393/Δ/83).
?(Σ.Σ. Τα διαλαμβανόμενα στην παρ.3 Αρθ-22 και παρ.1 Αρθ-23 ερχόμενα εις αντίθεσιν
με τα αναφερόμενα στην Εγκ-128/86 καταργούνται, βλέπε σχετ. Εγκ-
55494/9864/128/86).
ΑΡΘΡΟΝ-23.
Παρ.1: Για να θεωρηθεί κτίριο ως νομίμως υφιστάμενο πρέπει να εμπίπτει στις κατηγορίες
που ρητά αναφέρονται στην παρ.1 του άρθρου αυτού.
Οποιαδήποτε άλλη εξαίρεση κτιρίου από κατεδάφιση από όσες αναφέρονται στην παρ.1 δεν
καθιστά το κτίριο νομίμως υφιστάμενο.
Tα προ του 1955 (55) αυθαίρετα κτίρια που δεν είχαν υποχρέωση δήλωσης με το Ν-1337/83
μπορούν με τις διατάξεις της παρ.3 του Αρθ-22 να πάρουν άδεια για το τμήμα που δεν
αντίκειται στις σημερινές διατάξεις.
Ως χρόνος ανέγερσης του κτιρίου θεωρείται ο χρόνος χορήγησης της οικοδομικής αδείας του.
Παρ.2: 'Οταν σε νομίμως υφιστάμενο κτίριο που εφάπτεται στα πλάγια ή πίσω όρια του
οικοπέδου ζητείται προσθήκη καθ' ύψος σε απόσταση από το όριο και όχι στο νόμιμο
περίγραμμα τηρούνται οι αποστάσεις που ορίζονται με τις διατάξεις του ΓΟΚ/85 κατά
περίπτωση. (Βλ. σχ. 23-1).
Σε περίπτωση όμως που έχει ανεγερθεί κτίριο ισογείων καταστημάτων με εφαρμογή
δεκάμετρης λωρίδας και στο διάγραμμα κάλυψης της οικοδομικής άδειας του υπάρχοντος
οριζόταν η θέση των υπερκείμενων ορόφων σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά το χρόνο
έκδοσης της οικοδομικής άδειας διατάξεις, τότε κατά την καθ' ύψος προσθήκη μπορεί να
τηρηθεί το περίγραμμα της οικοδομής που προβλεπόταν στην οικοδομική άδεια για τους
υπερκείμενους ορόφους.
Παρ.3: Σε υπάρχουσα οικοδομή με PILOTIS, μπορεί να δομηθεί ο χώρος της PILOTIS του
κτιρίου έως το 50% της συνολικής επιφανείας της, συμπεριλαμβάνοντας το συγκρότημα του
κλιμακοστασίου με χώρους οποιασδήποτε χρήσης οι οποίοι θα προσμετρώνται στον
Συντελεστή Δόμησης (ΣΔ σ.δ.) του οικοπέδου, εφόσον παράλληλα τηρηθούν οι
προϋποθέσεις της παρ.1Βι του Αρθ-7 για το ελεύθερο τμήμα της PILOTIS (στάθμη ± 0,50
μέτρα κλπ.).
Για τον υπολογισμό του Συντελέστη Ογκου (ΣΟ σ.ο.) του οικοπέδου σε εφαρμογή της παρ.10
του Αρθ-9 σαν Συντελεστής Δόμησης (ΣΔ σ.δ.) του οικοπέδου λαμβάνεται αυτός που
προκύπτει από την παρ.5 του άρθρου αυτού, νέος σ.δ. και ελέγχεται όλο το υπάρχον κτίριο
μαζί με τη προσθήκη. Στον συνολικό όγκο της περίπτωσης αυτής δεν προσμετράται εκτός
από τον τυχόν υπάρχοντα ελεύθερο χώρο της PILOTIS και τον όροφο
ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων και ο όγκος που προκύπτει από την εφαρμογή της
δεκάμετρης λωρίδας καθώς και των επί πλέον ορόφων από κλίση του εδάφους στο οικόπεδο.
Από τις διατάξεις της παραγράφου αυτής προκύπτει ότι ο Συντελεστής Δόμησης (ΣΔ σ.δ.) του
υπάρχοντος κτιρίου ελέγχεται και υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις που ίσχυαν την
ημερομηνία που εκδόθηκε η οικοδομική του άδεια.
Στις διατάξεις της παρ. αυτής στο τρίτο εδάφιο αναφέρεται ρητά ότι εκτός από την εξαίρεση
της παρ.2 (δηλαδή την δυνατότητα η προσθήκη να ακολουθήσει το περίγραμμα του
υπάρχοντος νομίμου κτιρίου) κατά τα λοιπά για την προσθήκη τηρούνται οι διατάξεις του
παρόντος Νόμου. Επομένως δεν μπορεί να γίνει προσθήκη χωρίς να τηρηθούν οι διατάξεις
της παρ.6 του Αρθ-9 (ιδεατό στερεό), η απόσταση Δ κτλ.
Παρ.4: Τα νομίμως υφιστάμενα κτίρια που βρίσκονται μέσα στις αποστάσεις Δ και την πρασιά
υπολογίζονται στην κάλυψη γιατί στην παράγραφο αυτή εδαφ. β αναφέρεται ρητά ότι τα
υπάρχοντα κτίρια, ανεξάρτητα από τη θέση τους στο οικόπεδο, υπολογίζονται στο ποσοστό
κάλυψης του οικοπέδου που ισχύει κατά το χρόνο της προσθήκης.
Παρ.5: Σε περίπτωση που ο παλαιός Συντελεστής Δόμησης (ΣΔ σ.δ.) εξάγεται έμμεσα, για
τον υπολογισμό του λαμβάνονται υπόψη οι γενικές και ειδικές Πολεοδομικές διατάξεις που
ίσχυαν για το οικόπεδο κατά την ημερομηνία έκδοσης της οικοδομικής άδειας του
υφιστάμενου κτιρίου.
Στις περιπτώσεις αυτές δεν λαμβάνονται υπ' όψη όπως ορίζει η παρ. αυτή οι τυχόν
επιφάνειες του κτιρίου που είχαν προκύψει από την εφαρμογή της δεκάμετρης λωρίδας ή
επιπλέον ορόφων από κλίση του εδάφους.
Οι πρόσθετες αυτές επιφάνειες δεν αφαιρούνται επίσης από τη συνολική επιφάνεια που
προκύπτει από τον προσαυξημένο Συντελεστή Δόμησης (ΣΔ σ.δ.) για να βρεθεί η επιφάνεια
της ζητούμενης προσθήκης.
ΑΡΘΡΟΝ-24.
Παρ.5: σε συνέχεια της Eγκ-12/86 διευκρινίζουμε ότι άρτια οικόπεδα για την εφαρμογή της
παραγράφου αυτής θεωρούνται και τα οικόπεδα που έχουν το κατά παρέκκλιση εμβαδόν.
Οικόπεδο που υπάγεται στο Aρθ-25 του Ν-1337/83 δεν δικαιούται τακτοποίησης. Είναι όμως
δυνατόν να βελτιωθεί με προσκύρωση σ'αυτό κοινόχρηστου χώρου που καταργείται,
ανεξάρτητα αν από την προσκύρωση αυτή δεν αποκτάται το κατά παρέκκλιση εμβαδόν που
ισχύει στην περιοχή.
"Οικόπεδα που έχουν το εμβαδόν της παρέκκλισης και πρόσωπο μικρότερο από 4,00 μ. σε
κοινόχρηστο χώρο υπάγονται στην παρ.5 του Αρθ-24 του Ν-1577/85 μόνο στη περίπτωση
που δεν είναι δυνατή με τακτοποίηση η απόκτηση του κατά παρέκκλιση προσώπου".
?(Σ.Σ. Τα εντός "..." τίθεται ως αντικατεστήθηκαν με την Εγκ-48447/8257/118/24-6-86).
Οικόπεδο που υπάγεται στο Αρθ-25 του Ν-1337/83 τότε και μόνο προσκυρώνεται σε όμορο
"τυφλό" κατά την παράγραφο αυτή, όταν αποκλείεται η δυνατότητα τακτοποίησης του
"τυφλού" με άλλα όμορα (π.χ. τακτοποίηση με ανταλλαγή ισομεγεθών εκτάσεων κατά το Αρθ-
42 του ΝΔ/17-7-23).
ΑΡΘΡΟΝ-26.
Από τις διατηρούμενες σε ισχύ διατάξεις του Αρθ-35 του ΓΟΚ/73 το ελεύθερο ύψος για
χώρους κυρίας χρήσης είναι τουλάχιστον 2,40 μ. και για χώρους βοηθητικής χρήσης είναι
τουλάχιστον 2,20 μ.
ΑΡΘΡΟΝ-28.
Παρ.3: Σε οικισμούς χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο, προϋφισταμένους του 1923, στους οποίους
έχει εφαρμογή το ΠΔ/2-3-81 (ΦΕΚ-138/Δ/81) στις περιπτώσεις οικοπέδου ίσου ή
μεγαλύτερου των 500 τ.μ. (Αρθ-8 παρ.7 του ΠΔ/τος) παύει να ισχύει ο περιορισμός
τοποθέτησης του κτιρίου σε απόσταση τουλάχιστον 4,0 μ. από την ΟΓ και ισχύει η παρ.1 του
Αρθ-9 του Ν-1577/85 (ελεύθερη τοποθέτηση του κτιρίου στο οικόπεδο) που σύμφωνα με την
παρ. αυτή ισχύει και στους οικισμούς αυτούς.
ΑΡΘΡΟΝ-29.
Παρ.2 και 3: Για την εφαρμογή των παρ.2 και 3 του άρθρου αυτού το τμήμα του γηπέδου που
είναι οικοδομήσιμο (έχει άρτιο πρόσωπο και εμβαδόν) επιλέγεται στο πρόσωπο του γηπέδου
στη θέση που επιθυμεί ο ιδιοκτήτης του και οικοδομείται σύμφωνα με τους όρους της εντός
σχεδίου δόμησης. Το υπόλοιπο γήπεδο οικοδομείται σύμφωνα με τις διατάξεις της εκτός
σχεδίου δόμησης και εφόσον είναι άρτιο σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές. Είναι δυνατή η
κατασκευή ενός κτιρίου σε ολόκληρο το γήπεδο με το σύνολο των επιτρεπομένων επιφανειών
αρκεί να τηρηθούν οι εντός σχεδίου όροι δόμησης για το τμήμα που θεωρείται εντός σχεδίου
και οι εκτός σχεδίου όροι δόμησης για το υπόλοιπο που θεωρείται εκτός σχεδίου όπως
ορίστηκε παραπάνω. (Βλ.σχ.29-1).
Παρ.3: Η κατάτμηση των οικοπέδων της παρ.3 θα γίνεται με την αρτιότητα που ισχύει για την
εκτός σχεδίου δόμηση κατ'ανάλογη εφαρμογή της παρ.2.
Παρ.5α: Διευκρινίζεται σε συνέχεια της Εγκ-12/86 ότι οι διαστάσεις του φρέατος πρέπει να
εξασφαλίζουν κατασκευή καμπίνας 1,10Χ1,40. Οι αναφερόμενες διαστάσεις 1,50Χ1,70 είναι
μόνο ενδεικτικές.
ΑΡΘΡΟΝ-30.
- Μετά από έγκριση προελέγχου που δόθηκε μέχρι της 18-2-86 μπορεί η άδεια να εκδοθεί με
τις διατάξεις του ΓΟΚ/73 ακόμα και αν απαιτείται έλεγχος από ΕΕΑΕ ή αν έχει εφαρμογή ο Ν-
5269/31.
- Για τον προέλεγχο δεν απαιτείται υποβολή συμβολαίου για την κατά παρέκκλιση αρτιότητα
οικοπέδου (ΠΔ/8-9-83 "περί έκδοσης οικοδομικών αδειών κλπ.)".
- Η περιπτ.(δ) του Αρθ-30 αφορά και τα εργολαβικά.
- Στην περιπτ.(γ) των μεταβατικών διατάξεων εμπίπτει και η έγκριση μελέτης από αρχ/γική
Υπηρεσία, ΕΟΤ, Υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, ΟΣΚ κλπ. Διευκρινίζεται ότι στην
περιπτ.(ε) του άρθρου αυτού εμπίπτουν και οι περιπτώσεις ανάθεσης μελετών κτιρίων που
ανήκουν στο Δημόσιο τομέα σύμφωνα με τον Ν-1256/82 όπως ισχύει.
- Η δέσμευση της μη αύξησης του όγκου του κτιρίου δεν ισχύει για οικοδομικές άδειες που
ισχύουν και αναθεωρούνται με την χρήση όλων των διατάξεων του Ν-1577/85.
Αν έχει λήξει η ισχύς οικοδομικής άδειας, για το τμήμα του κτιρίου που έχει κατασκευαστεί
τουλάχιστον ο φέρων οργανισμός του, η αναθεώρηση μπορεί να ακολουθήσει τις
προγενέστερες διατάξεις.
Για το τμήμα που δεν έχει γίνει ο φέρων οργανισμός, η αναθεώρηση ακολουθεί τις διατάξεις
του ΓΟΚ/85.
ΑΡΘΡΟΝ-31.