ELCB or RCD or RCCB က ဘယ္လို trip လု ပ္လဲ ……

အရင္ကေတာ ့ earth leakage ကို အေျခခံ ေတာ ့ earth leakage circuit breaker ELCB လို ့ ေခၚပါ
တယ္ ။ အခု ေနာက္ပိုင္း differential current or residual current ကို သံ ု းလို ့ RCD residual current device လို
့ ေခၚတတ္ပါတယ္ ။ ၾကို က္သလို ေခၚနို င္ပါတယ္ ။ အမ်ဳိး အစားေတြကေတာ ့ အမ်ားၾကီးပါပဲ ။ တခါထဲေပါင္းထား
တာရိွတယ္ ။ circuit breaker ကို တြဲလို ့ ရတာရိွတယ္ ။ သတ္သတ္ (torrid ) နဲ ့ Earth leakage relay , ဆို တာေ
တြ ရိွတယ္ ။
မည္သို ့ ပင္ ဆို ေစကာမူ သူ ့ ရဲ ့ အေျခခံ ကေတာ ့ အထက္ပါ အတို င္းပါပဲ ။
Domestic type လို ေခၚတဲ့ miniature circuit breaker ေတြ မွာဆို ရင္ေတာ့ တြဲျပီးေတြ႕ရ တတ္ပါတယ္။
ELCB or RCD or RCCB က ဘာကို အေျခခံ ထားျပီး လု ပ္တာလဲ ဆို ရင္ differential current ကို အေျခ ခံ ျပီး ျပု
လု ပ္ထားတာပါ ။ ဘယ္အ ခ်ိန္မွာလဲဆို ေတာ ့ live circuit ( power ေပးေနတု န္းမွာ ) မွာ insulation weak or short
circuit to ground ျဖစ္တဲ ့ အခ်ိန္မွာပါ ။ Tore လို ႕ေခၚတဲ့ CT ထဲ မွာ သတ္မွတ္ ထားတဲ့ current ျခားနားခ်က္ရိွရင္
အလု ပ္လုပ္ပါတယ္။
ပထမဆံ ု း လ်ပ္စီး သေဘာတရား ကို နားလည္ေအာင္ ၾကည့္ရေအာင္ ။ current တခု မွာ resistance ( load ) တ
ခု ကို current ျဖတ္စီးသြားရင္ အဲဒါနဲ ့ ညီမ် တဲ ့ ဆန္ ့ က်င္ဖက္ current တခု ျပန္ျဖတ္စီးသြားပါတယ္။ အသြားအျပ
န္ေပါ ့ ။ close loop လို ့ လဲေခၚပါတယ္ ။ အဲဒါမွ လ်ပ္စီးပတ္ လမ္းျပည္ ့ ျပီး လ်ပ္စစ္ပစၥည္း အလု ပ္လုပ္ပါတယ္ ။
vector သေဘာတရားေပါ့ ။ တခု နဲ့ တခု value တူ ညီ ျပီး ဆန္ ့ က်င္ေနတာ မို ့ ပါ ။
သခ်ၤာ ညီမ်ခ်င္းနဲ ့ ဆို ရင္ I1+I2= Id ေပါ ့
သခ်ၤာ ညီမ်ခ်င္းနဲ ့ ဆို ရင္ စု စု ေပါင္း current ျခားနားခ်က္ ( အသြား + အျပန္ ) Id= I1+I2= 0 ေပါ ့
I1= 10 , I2= -10 Id= 10 + ( -10 ) = ZERO ပါ။ I1 က 5 amp ေအာက္ ကို စီးေနရင္ I2 က 5 amp အေပၚ ကို
စီးေနတယ္ေပါ့။
ဥပမာေပးတာေနာ္။ အဲဒီအသြားအျပန္ ၾကို း ၂ေခ်ာင္း ( single phase နဲ ့ ဥပမာေပးမယ္ ) ကို core ( toroid )
တခု ထဲမွာထည္ ့ ထားမယ္ ။ 0 ျဖစ္ေနတယ္ ့ အတြက္ ဘာ magnetic flux မွ core ထဲမွာ မေပၚ ဖူ း ။ အကယ္ရ်္ ၾ
ကို းေပါက္လို ့ ပဲျဖစ္ျဖစ္ လ်ပ္စစ္ပစၥည္း က Insulation က်သြားလို ့ ပဲျဖစ္ဲျဖစ္ လ်ပ္စစ္ current က ground ထဲ ကို စီး
သြားရင္ core ထဲ ျဖတ္သြားတဲ ့ အသြားအျပန္ current မတူ နို င္ေတာ ့ ဖူ း ။ ဥပမာ graound ထဲ ကို 50 mA ေ
လာက္ စီးသြားမယ္ ဆို ပါ စို့ ။ ဘာေၾကာင္လဲ ဆို ေတာ့ earth fault current က ျပန္မလာေတာ့ ပဲ earth ဆီ ကို စီး
သြား လို့ပါ ။သခ်ၤာ ညီမ်ခ်င္းနဲ ့ ဆို ရင္ I1+I2= Id ေပါ ့ ။ I1+I2= 50 mili amp ျဖစ္လိမ့္မယ္ ။
30 mA မွာ trip ျဖစ္ဖို ့ ခ်ိန္ထားရင္ magnetic field က solenoid ကို current ျခားနားခ်က္ေၾကာင့္ action
ရျပီး mechanical arm ကို trip ျဖစ္ေအာင္တြ န္း ထု တ္လိုက္ျပီး CB ကို ျဖု တ္ခ် ျပစ္လိုက္ပါတယ္။Id က earth leakage
current ေပါ ့ ။အဲဒီ earth leakage current က core ထဲမွာ transformer action ရျပီး magnetic flux ေတြျဖ
စ္ျပီး induce EMF ေတြျဖစ္ျပီး tripping device ကို current Id ေတြစီးျပီး circuit breaker ကို ျဖု တ္ခ်ျပစ္ပါ
တယ္ ။