1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 1

STAKLOREZAČKI,
KERAMIČARSKI
RADOVI

Dr Dragan KOSTIĆ, v.prof.

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 2

C.IV
STAKLOREZAČKI RADOVI

1
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 3

Materijali - Vrste stakla

Način
proizvodnje

Ravno “plivajuće”
Ravno vučeno
Liveno staklo staklo (float
staklo
glass)

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 4

Vrste stakla
• Ravno vučeno staklo
(prozorsko, d=2mm i
3mm)
• Liveno staklo
(Armirano sa žičanim
pletivom, Ornament-
prozračno, nije
providno)

2
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 5

Vrste stakla
• Polirano staklo (Biljur) Brušenje i poliranje livenog i
ravnog stakla d=4mm do 10mm
• Staklo sa površinskim prevlakama (Stop-Sol)
d>3mm. Koristi se za termo pakete

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 6

Vrste stakla
• Slojevito staklo. Višeslno sa folijom između. Vrsta
sigurnosnog stakla

3
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 7

Vrste stakla
Izolaciona stakla (Termopan).
o Dva ili više sloja ravnog stakla d>4mm na rastojanju
12mm do 20mm,
o Hermetizovana ili ispunjena inertnim gasom-argonom.
o Potrebne precizne mere za izradu u fabrici ili radionici

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 8

Vrste stakla
Izolaciona stakla
(Termopan).

4
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 9

Vrste stakla
Kaljeno staklo - Sigurnosno staklo.
• Specijalno termički obrađeno staklo.
• Ima poboljšane mehaničke osobine, prilokom loma rasprskava se
u sitne komadiće
• Debljina stakla je 4mm do 15mm

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 10

Vrste stakla
Kaljeno staklo - Sigurnosno staklo.
• Ima poboljšane mehaničke osobine, prilokom loma rasprskava se
u sitne komadiće
• Koristi se za portale, izloge, ulazna vrata, kupatila, stepeništa
• Otvori za šarke i brave seku se pre kaljenja

5
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 11

Vrste stakla
• Savijanje stakla. Po
potrebi savijanje u
cilindričnu formu,
termičkim postupkom
(Enterijer, Eksterijer)
• Ogledala. Ravno
vučeno staklo, Biljur.
Nanosi se Ag soli sa
zaštitnim lakom
(Enterijer)

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 12

Vrste stakla
• Staklene prizme. Liveni, Šuplji i puni.
Dimenzije 20/20cm d=12cm (Enterijer,
Eksterijer)

6
 1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 13

Vrste stakla
Profilit staklo.
oLiveno,
oplitak “U” presek,
širine 25cm,
dužine do 7m
oPrimena
(Enterijer,
Eksterijer)

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 14

Materijal za zaptivanje

o Staklorezački kit na bazi lanenog ulja

o Trajnoplastični kitovi: moraju imati spoljnu zaštitu
o Trajnoelastični kitovi (trokomponentni). Primena: štite
trajnoplastične ili za spoljašnje satakljenje sloj min.6mm
o Zaptivne trake (PVC, Neopren, ...) Ubacuju se u žljeb i
zalivaju trajno elaičnim kitom
o Zaptivni profili. Guma, Neopren, PVC. Otporni na
atmosferilije. Upotreba bez dodatnih sredstava

7
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 15

Zastakljivanje otvora
• Primenjuje se standard SRPS ISO U.F2.025
• Izbor stakla i način zastakljivanja zavisi od:
a) Veličine otvora
b) Mesta otvora
c) Vrste materijala okvira-nosača stakla

• Pre zastakljivanja okvir očistiti, obojiti

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 16

Zastakljivanje otvora
• Sigurnost zastakljenja zavisi od veće dimenzije okna l
l < 2m dubina žljeba b=12mm
l = 2m - 4m dubina žljeba b=15mm
l = 4m - 6m dubina žljeba b=18mm
l > 6m dubina žljeba b=20mm

• Rastojanje stakla od dna žljeba je min.3mm (1/3 visine

žljeba)

8
 1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 17

Zastakljivanje okvira manjih površina

• Zaptivanje kitom (3mm zazor staklo/okvir, ekserčići e=20cm, kit pod
kosinom)
• Zaptivanje kit lajsnama. Kombinuje se sa kitom ili elastičnim trakama.
Letvice su sa unutrašnje strane
• Zaptivanje metalnim profilima. Lajsne su Al L profili. Fiksiraju se
zavrtnjevima
• Zaptivanje trakama i elastičnim kitovima . Oblik trake treba da odgovara
žljebu. Dodatno se puni i štiti elastičnim kitom

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 18

Zastakljivanje većih površina

o Obavezni podmetači i
odstojnici zbog veće
težine stakla,
e=25cm od ugla i
međusobno
o Pokrivne letvice treba
elastično da naležu
na staklo

9
 1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 19

Zastakljivanje izolacionim staklom

• Obavezni odstojnici i
podmetači
• Minimalni zazor 3mm
do okvira
• Dubina žljeba
min.16mm

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 20

Zastakljivanje krova i svetlarnika

• Staklo veće mehaničke čvrstoće (Armirano,
Lamelirano, Kaljeno)
• Zaptivanje potpuno sigurno

10
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 21

Obračun radova
o Polazne mere su dimenzije okvira računajući i žljebove
o Obračun površine sa horizontalnim i vertikalnim
lajsnama do 5cm širine (svetla mera+Lajsna + Žljeb)
o Ravno staklo 3mm (zaokružuje se na parne cm).
o Ravno staklo >4mm (zaokružuje se na sledeću meru
deljivu sa 3.npr.19x27cm, zaokruženo 21x30cm).
o Ovalne površine se račuja prema deimenzijama
opisnog pravougaonika/kvadrata

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 22

STAKLENE PREGRADE
• Pregrade od kaljenog stakla (otvori okov bušeni pre
kaljenja, d>8mm, PVC i silikonski kit za meko naleganje
okova)
• Vrata. otvori za šarke i okov bušeni pre kaljenja, d>10mm,
PVC i silikonski kit za meko naleganje šarki. Traži se
potpuna preciznost
• OBRAČUN: rema tačnim merama izrađenog stakla, m2

11
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 23

Staklene pregrade od livenog stakla

• Zidanje staklenim
prizmama
• Cementnim malterom
Obračun po m2
1:3
• U spojnice se ubacuje
armatura
• Armatura se bočno
ankeruje u zidove
• Donja spojnica
krovnom lepenkom,
• Gornja spojnica elstični
kit

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 24

Zastakljenje profilit staklom

• Jednostruko ili
Dvostruko (spoljašnje)
• Postavljaju se u
metalne okvire od HOP
“U” sa elastičnim
zaptivkama i
silikonskim kitom

12
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 25

Obračun zastakljivanja profilit staklom

• po m2 zaokruživanjem i visine i širine na prvu sledeću

meru deljivu sa 25

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 26

Zastakljivanje MSK i krovova

• Staklene prizme ugrađuju se između AB rebara na
raojanju 25cm i zalivanjem cementnim malterom 1:2

• Zastakljenje zid zavesa i krovova armiranim, lameliranim

ili kaljenim staklom. Posebna pažnja treba biti posvećena
dihtovanju

• Obračun po m2

13
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 27

KERAMIČARSKI RADOVI

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 28

Primena keramičkih pločica

• Oblaganje vertikalnih površina (unutrašnji zidovi,
fasade)
• Oblaganje horizontalnih površina (unutrašnji podovi,
terase i balkoni)
• Oblaganje podova sa posebnim zahtevima
(saobraćaj, kiselo/bazno otporni podovi...)

14
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 29

Način ugradnje
Zavisi od mesta
ugradnje, namene
prostorije, vrste pločica.
• na cementni malter
(klasično)
• polimercementnim
lepkovima
• specijalnim kitovima

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 30

Materijali-Keramičke pločice
Prema načinu izrade
• Presovane (porcelanske, granitne) Grupa A
• Vučene Grupa B

Prema načinu obrade gornje površine

• Glazirane (mat ili sjajne), glatke i reljefne
• Neglazirane, glatke i reljefne

Prema obliku
• Kvadratne
• Pravougaone
• Drugi oblici

15
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 31

Uslovi kvaliteta
• Zadovoljenje standarda (SRPS EN 1411)- Atest
akreditovane laboratorije
• Pribavlja isporučilac pločica

Tip keramičkih pločica određen je sledećim elementima:

1. klasom kvaliteta;
2. oblikovanjem, s obzirom na način proizvodnje (standard
- SRPS EN 14411 - Tabela 1);
3. grupom, s obzirom na upijanje vode (standard - JUS EN
14411 - Tabela 1);
4. prirodom vidne površine (glazirana, engobirana,
neglazirana i polirana).

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 32

Uslovi kvaliteta
• klasa kvaliteta:
• I klasa;
• II klasa
• III klasa.

16
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 33

Uslovi kvaliteta
• Prema upijanju vode pločice se razvrstavaju na:
• 1) grupu I sa upijanjem vode E ≤ 3%;
• 2) grupu IIa sa upijanjem vode 3% < E ≤ 6%;
• 3) grupu IIb sa upijanjem vode 6% < E ≤ 10%;
• 4) grupu III sa upijanjem vode E >10%.

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 34

TEHNIČKI I DRUGI ZAHTEVI

Prilozi standarda A, B, C, D, E, F, G, H, J, K i L daju
zahteve u pogledu:
1. veličine,
2. tolerancije mera,
3. mehaničkih i hemijskih zahteva,
4. zahteva u pogledu kvaliteta vidne površine i
5. načina obeležavanja pločica i njihovih pakovanja

17
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 35

Vezivni materijal
• Cementni malter (Cement prema standardu, Pesak
granulisan, opran, bez organskih primesa, voda,
eventualno plastifikator za tiksotropnost)
• Lepkovi
• Disperzioni lepkovi u pasti
• Polimercementna veziva u prahu sa aditivima (Ceresit
CM9, CM11, CM16, CM16+..., Bekament...,
ENMON ..., Mourexin, Isomat..., Mapei...)
• Kitovi i smole

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 36

Zaptivni materijal
• Zatvaranje
• spojnica između pločica (tzv. otvorena
fuga 2mm, 3mm, 4mm, 5mm)
• dilatacionih razdelnica
• spojnica popločanog zida sa plafonom /
podom

18
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 37

Zaptivni materijal
• Zahtevi zatvaranja fuga:
• Vodonepropusnost (beli cement sa aditivima i
pigmentima)
• elastičnost (trajno plastični / elastični kitovi)
• otpornost na hemijske uticaje (sintetske smole sa punilima,
kitovi otporni na kiseline)

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 38

Pomoćna sredstva
• Krstići
• Nivelatori

19
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 39

Izvođenje
• Terminski-nakon izrade i
ispitivanja instalacija,
malterisanja, ugradnje
stolarije
• Podloga treba da je podesna
za polaganje pločica
(opekarski zid, malterisan,
beton, laki beton, drvno-
cementne ploče, GKP)
• Neregularna podloga mora da
se obije i izradi nova
(raspucala, soli, nauljena,
preglatka, vlažna...)
• Način sanacije podloge: rabic,
HI,

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 40

Uslovi kvaliteta pri izvođenju

• Zidne površine ravne i vertikalne
• Podne površine horizontalne ili u nagibu prema projektu
• Spojnice ujednačene, kontinuirane, iste širine (2mm...)
• Spojnice potpuno ispunjene fug masom
• U medicinskim prostorijama oblaganje je bez fuga
• Prodori cevi i instalacija posebno obrađeni maskama,
prethodno zapunjeni lepkom / kitom / fug masom

20
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 41

Oblaganje zidova
Podloga za oblaganje u cementnom malteru
• Zidne površine se prethodno prskaju retkim cem.malterom
sa granulacijom <4mm, R.1:1
• Debljina cem.maltera je 2-2,5cm
• U kupatilima HI zidova 30cm od poda ili gornje vice kade,
(75cm od gornje ivice tuš kade)
Postupak izrade
• Pločica se kvasi u kofi sa vodom,
• Na pločicu se nanosi “pogača” od cem.maltera R.1:3
• Lepi se na zid i kontroliše vertikalnost i ravnost površine
• Prazan prostor se zaliva retkim cementnim malterom

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 42

21
 1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 43

Oblaganje zidova
Podloga za oblaganje zidova lepljenjem
• Zidne površina treba da je ravna, glatka i čista (omalterisana produžnim malterom
• Debljina pločica sa lepilom je 6-8mm
• Stare površine pripremiti odstranjivanjem slojeva koji nemaju dovoljnu adheziju sa
primenjenim lepilom
Postupak izrade lepljenjem disperzionim građ.lepkom
• Primenjuje se u stambenim kupatilima i kuhinjama, kao i za dekorativnu keramiku u
drugim prostorijama
• Pločica se kvasi u kofi sa vodom,
• Na pločicu se nanosi lepak nazubljenom gletaricom 1-2mm
• Lepi se na zid i kontroliše vertikalnost i ravnost površine
• Fuga se postiže postavljanjem “krstića”
• Vađenje “krstića”,
• Popunjavanje fuga-fugovanje
• Brisanje

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 44

22
 1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 45

Oblaganje zidova
Postupak izrade lepljenjem polimercementnim “lepkom”
• Primenjuje se u stambenim kupatilima i kuhinjama, kao i za
dekorativnu keramiku u drugim prostorijama
• Pločica se kvasi u kofi sa vodom,
• Na zid se nanosi “lepak” nazubljenom lopaticom 3-6mm
• Na pločicu se nanosi “lepak” ravnom gletaricom 1-2mm
• Lepi se na zid i kontroliše vertikalnost i ravnost površine
• Fuga se postiže postavljanjem “krstića”
• Vađenje “krstića”,
• Popunjavanje fuga-fugovanje
• Brisanje

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 46

23
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 47

Oblaganje podova
Oblaganje na cementnom malteru
• Potrebna debljina podloge od cem.maltera je min.2cm,
max.3cm
Postupak izrade
• Cementni malter 1:3 “suv kao zemlja” se dobro nabije i
izravna ravnjačom
• Mokre pločice se polažu na cem.malter
• Fuguje se 24h posle polaganja k.pločca

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 48

24
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 49

Oblaganje podova
Podloga za oblaganje lepljenjem
• Suva, ravna, glatka, čvrsta cementna košuljica (estrih) 1:3 ili
izravnavajući sloj (polimercementni sitnozrni malter sa aditivom
za tiksotropiju)
• Debljina 2-3cm
Postupak izrade
• Hidraulični (polimer-cementni) “lepak” nanosi se na košuljicu
nazubljenom lopaticom 3-6mm
• Na pločicu se nanosi “lepak” ravnom gletaricom 1-2mm
• Lepi se na pod i kontroliše ravnost površine
• Fuga se postiže postavljanjem “krstića”
• Vađenje “krstića”,
• Popunjavanje fuga-fugovanje
• Brisanje

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 50

25
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 51

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 52

Zaštita radova
• Sprečiti saobraćaj min.3 dana po završetku
• Prekriti posebnim kartonom za zaštitu ili posipati
strugotinom

26
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 53

Obračun radova
• po m2
• izostavljene površine < 0,5m2 ne odbijaju se
• Sokla-površina visine do 2 reda pločica oračunava se po
m1
• Oblaganje greda, tavanica prema razvijenoj površini po
m2
• Fazonski komadi (držači sapuna, police, ukrasi...) po
komadu
• Stepenice po m1 ili po komadu

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 54

KISELO OTPORNE OBLOGE

• Specijalna vrsta pločica otporna na hemijske agense
• Primenjuje se u industrijskim objektima, laboratorijama,
kanalima za otpadne vode, bazeni za neutralizaciju...
• Osim hemijskih na ove površine deluju i mehanički i
temperaturni uticaji

Tehnologija postavljanja:
• na cementni malter
• na estrih plivajućeg poda
• na vodonepropusni kiselootporni kit

27
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 55

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 56

Materijal
Kiselo otporne pločice
• debljine do 3cm (zidne 8mm, podne 12mm)
• dobijaju se sinterovanjem
Malter za polaganje pločica
• Cementni 1:3
• Min.debljina 4cm
Kitovi na bazi cementnog maltera
• u određenoj meri su postojani na hemikalije
• koriste se za oblaganje zidova
• punilo je kvarcno brašno

28
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 57

Materijal
Kitovi na bazi vodenog stakla
• Vrlo dobro je otporan na kiseline i kis.gasove, kao i na
visoke temperature
• Slabo postojani na vodu i neutralni Ph
• Neotporni na alkalne rastvore
• Dvokomponenti (punilo i rastvor vodenog stakla)
• Punilo (silicijum fluorid koji reaguje sa v.staklom-
očvršćava)

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 58

Materijal
Kitovi na bazi sintetičkih smola
• Koriste se za polaganje i fugovanje
• Velika kiselo otpornost, prionljivost i
vodonepropusnost
• sastav smola: pliesterske , epoxi, poliuretanske, fenol-
formaldehidne i furanske
Trajnoelestični kitovi za dilatacione razdelnice
• na bazi polisulfida, poliuretana, silikonskog kaučuka,
akrilnih smola

29
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 59

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 60

Uslovi za izvodjenje
• Prema standardu SRPS U.F2.018
• Opis radova treba da sadrži:
a) vrstu konstrukcije i njene dimenzije
b) agresivnost sredine (karakteristike hemikalije i
koncentraciju)
c) radnu i max.temperaturu, mehaničko opterećenje
d) način izrade
e) način održavanja
• Precizni detalji - crteži sa šemama prodora i šemu
polaganja, boje, šare, teksturu

30
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 61

Podloga za kiselo otporne pločice

• Pre oblaganja moraju se znati karakteristike podloge
• Potrebna je statička stabilnost, pogotovo kod
vodonepropusnih oblaganja
• Podloge mogu biti za zidove i plafone: opeka, beton, laki
betoni, čelik; za podove: beton, čelik
• Nedostaci podloge. sadrži aktivne soli, nauljena,
nedovoljno čvrsta, raspucala, nedovoljni pad poda, odviše
upija, neravna (5mm / 1m za zid, 5mm / 2m za pod)
• Zidne površine se prskaju retkim cem. malterom 1:1 radi
podloge debljine 2-2,5cm

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 62

Uslovi kvaliteta pri izvođenju

• Zidne površine ravne i vertikalne
• Podne površine bez izbočina, ravne, horizontalne ili u
nagibu prema projektu
• Spojnice ujednačene, kontinuirane, iste širine (6mm do
10mm)
• Spojnice potpuno ispunjene masom za spojnice
• Prodori cevi i instalacija precizno ukrojeni, posebno
obrađeni maskama, prethodno zapunjeni lepkom / kitom /
fug masom

31
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 63

Izvođenje radova
Polaganje Kiselo-otpornih pločica u cementni malter
• Kada se traži vodonepropusnost, izrada HI
• Podloga od cem.maltera min.4cm
• Spojnice 6-8mm popunjavaju se kiselo-otpornim kitom

Polaganje kiselo-otpornih pločica na podlogu

plivajućeg poda
• Podloga je odvojena od noseće konstrukcije
membranom od Pb lima, gume, bitumenske izolacije,
PVC, PE

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 64

Izvođenje radova

Polaganje kiselo-otpornih pločica u vodonepropusni

kiselo-otporni kit
• Radi se u slučajevima vrlo agresivnih supstanci
• Sam kit je vodonepropustan
• Podloga treba da je min MB30

Izvođenje spojnica
• prethodna zaštita pločica zaštitnim slojem od
plastične disperzije (ne sme da zahvati bočnu
površinu)
• fuge se čiste i suše
• fuge se pune gumenom lopaticom
• temperatura izrade >+10 C

32
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 65

1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 66

Obračun radova
• kao za ostale keramičarske radove

33
1/9/2019 Završni radovi u građevinarstvu 67

34