BÀI THỰC HÀNH CHỈNH LƯU - THYRISTOR 1 PHA

1. Mục đích

- Nắm vững lý thuyết điện tử công suất đã học trên lớp về mạch chỉnh lưu sử dụng
van bán dẫn: Diode, Thyristor.
- Biết sử dụng các dụng cụ trong phòng thí nghiệm để phân tích đặc tính chỉnh lưu
sử dụng Diodem Thyristor với các loại tải: R, RL, Động cơ một chiều….

2. Sinh viên chuẩn bị trước ở nhà:

2.1. Nguyên lý sơ đồ thí nghiệm (đã học lý thuyết trên lớp)

SST Tênthiếtbị Sốlượng Thôngsố Xuấtxứ

1 Module nguồncấp 3 1 ICEA
pha
2 Module điều khiển 1 ICEA
Thyristor 1 pha
3 Module mạch lực 1 ICEA
chỉnh lưu Thyristor
4 Module tải 1 ICEA

5 Module mạch lực 1 ICEA

chỉnh lưu Diode
6 MCCB(CB) 1
 MODULE NGU? N C? P 3 PHA
A11 * A12
MCCB MC
L1
CC1 A * B11
* B12

L2
CC2 B * C11 * C12

L3
CC3 C *
A21 * A22
N

TH? T? PHA
B21 * B22

THU? N NGU? C C21 * C22

MCC`B

START STOP EMS

PE

Hình 1: Module nguồn cấp 3 pha

 MÐK1 - MODULE ÐI? U KHI? N THYRISTOR 1 PHA

G1

T?o K1
ÐB SS DX KÐX
Urc G1'

K1'
Udk
G2

T?o K2
ÐB SS DX KÐX
Udk Urc G2'

+10V K2'
GND

vòng h?

PE
vòng kín
Ch?n d?ng xung

Hình 2 : Module điều khiển Thyristor 1 pha

 ML2 - MODULE M? CH L? C CH?NH LUU THYRISTOR

K1 K3 K5
G1 Th1 G3 Th3 G5 Th5

A B C
CC1 CC2 CC3

K4 K6 K2
G4 Th4 G6 Th6 G2 Th2

PE

Hình 3: Module mạch lực Thyristor

 ML1 - MODULE M? CH L? C CH?NH LUU DIODE

D1 D3 D5

CC1 CC3 CC5

D4 D6 D2

CC4 CC6 CC2

PE

Hình 4: Module mạch lực chỉnh lưu diode

 MT2 - MODULE T? I RLC

R1

L C R2

R3
PE

Hình 5 : Module tải.

2.2. Kết quả mô phỏng:

3. Các bước tiến hành thí nghiệm trên bàn thực hành chỉnh lưu

3.1. Thí nghiệm chỉnh lưu diode

3.1.1. Các bước tiến hành thí nghiệm được thực hiện như sau:
Bước 1: Bàn thí nghiệm được đấu dây như Hình 6 (chỉnh lưu diode cầu 1 pha).

Bước 2: Cấp nguồn xoay chiều ba pha 380V/50Hz đến bàn thí nghiệm.

(Switch chọn dạng xung đang ở vị trị trí 0, biến áp tự ngẫu đang đặt tại 0V)

Bước 3: Bật CB từ trạng thái OFF → ON

Bước 4: Ấn nút START để cấp nguồn động lực cho mạch động lực. Các đèn A, B, C,
A1, B1, C1, A2, B2, C2 được bật sang, kiểm tra thứ tự pha bằng cách quan sát đèn
THUẬN và đèn NGƯỢC.

Bước 5: Tăng dần điện áp thứ cấp biến áp tự ngẫu đặt vào mạch van đến 380V

Bước 6: Giảm điện áp thứ cấp của biến áp tự ngẫu về 0V → Ấn nút STOP để cắt điện
mạch động lực → CB chuyển sang trạng thái OFF để kết thúc quá trình thí nghiệm.

MODULE NGU? N C? P 3 PHA

ML1 - MODULE M? CH L? C CH?NH LUU DIODE
A11 * A12
MCCB MC
L1
CC1 A * B11
* B12

L2
CC2 B * C11 * C12 D1 D3 D5

L3
CC3 C * CC1 CC3 CC5
A21 * A22
N

TH? T? PHA
B21 * B22

THU? N NGU? C C21 * C22

MCC`B
D4 D6 D2
START STOP EMS

CC4 CC6 CC2

PE
PE

MT2 - MODULE T? I RLC

R1

L C R2

R3
PE

Hình 6: Bàn thực hành chỉnh lưu diode cầu 1 pha.

3.1.2. Kết quả đo thực tế:

3.2. Thí nghiệm chỉnh lưu Thyristor.

3.2.1. Các bước tiến hành thí nghiệm được thực hiện như sau:

Bước 1: Bàn thí nghiệm được đấu dây như hình vẽ 7 theo các điểm:

A11.Module Nguồn cấp 3 pha _ B11.Module Nguồn cấp 3 pha

B11.Module Nguồn cấp 3 pha _ C11.Module Nguồn cấp 3 pha

A12.Module Nguồn cấp 3 pha _ đpA.Module Điều khiển Thyristor 1 pha

N.Module Nguồn cấp 3 pha _ N.Module Điều khiển Thyristor 1 pha

G1.Module Mạch lực chỉnh lưu Thyristor _ G1.Module Điều khiển Thyristor 1 pha

K1.Module Mạch lực chỉnh lưu Thyristor _ K1.Module Điều khiển Thyristor 1 pha

G3.Module Mạch lực chỉnh lưu Thyristor _ G2’.Module Điều khiển Thyristor 1 pha

K3.Module Mạch lực chỉnh lưu Thyristor _ K2’.Module Điều khiển Thyristor 1 pha

G4.Module Mạch lực chỉnh lưu Thyristor _ G2.Module Điều khiển Thyristor 1 pha

K4.Module Mạch lực chỉnh lưu Thyristor _ K2.Module Điều khiển Thyristor 1 pha

G6.Module Mạch lực chỉnh lưu Thyristor _ G1’.Module Điều khiển Thyristor 1 pha

K6.Module Mạch lực chỉnh lưu Thyristor _ K1’.Module Điều khiển Thyristor 1 pha

A12.Module Nguồn cấp 3 pha _ A.Module Mạch lực chỉnh lưu Thyristor

N.Module Nguồn cấp 3 pha _ B.Module Mạch lực chỉnh lưu Thyristor
 MODULE NGU? N C? P 3 PHA MÐK1 - MODULE ÐI? U KHI? N THYRISTOR 1 PHA
A11 * A12
MCCB MC
G1
L1
CC1 A * B11
* B12
T?o K1
ÐB SS DX KÐX
L2
CC2 B * C11 * C12
Urc G1'

L3
CC3 C * K1'
A21 * A22 Udk
N G2
TH? T? PHA
B21 * B22
T?o K2
THU? N NGU? C C21 * C22 Udk
ÐB
Urc
SS DX KÐX
G2'
MCC`B
+10V K2'
GND
START STOP EMS
vòng h?

PE
PE
vòng kín
Ch?n d?ng xung

MT2 - MODULE T? I RLC

ML2 - MODULE M? CH L? C CH?NH LUU THYRISTOR

R1
K1 K3 K5
G1 Th1 G3 Th3 G5 Th5

L C R2 A B C
CC1 CC2 CC3

K4 K6 K2
G4 Th4 G6 Th6 G2 Th2
R3
PE PE

Hình 7 : Sơ đồ lắp mạch thí nghiệm

Bước 2: Để công tắc “Chọn góc dịch pha” ở 0° và chọn “vòng hở” trên “Module điều
khiển Thyristor 1 pha”. Cấp nguồn xoay chiều ba pha 380V/50Hz đến vào khối “ Module
nguồn cấp 3 pha”. Cấp nguồn xoay chiều một pha 220V/50Hz vào khối “Module điều
khiển Thyristor 1 pha”.

(Switch chọn dạng xung đang ở vị trị trí 0, biến áp tự ngẫu lúc đầu đang đặt tại 0V)

Bước 3: Bật CB từ trạng thái OFF → ON

Bước 4: Ấn nút START để cấp nguồn động lực cho mạch động lực. Các đèn A, B, C,
A1, B1, C1, A2, B2, C2 được bật sang, kiểm tra thứ tự pha bằng cách quan sát đèn
THUẬN và đèn NGƯỢC.

Bước 5: Tăng dần điện áp thứ cấp biến áp tự ngẫu đặt vào mạch van đến 380V
Bước 6: Xoay Switch chọn dạng xung điều khiển mạch Thyristor (xung kép hoặc xung
chùm)

Bước 7: Thay đổi điện áp (điều chỉnh VR) để thay đổi góc mở α.

Bước 8: Đo các điểm đo trên mặt bàn thí nghiệm và thu thập kết quả.

Bước 9: Giảm điện áp thứ cấp của biến áp tự ngẫu về 0V → Ấn nút STOP để cắt điện
mạch động lực → Chuyển Switch chọn dạng xung trên mặt bàn thí nghiệm về trạng thái 0
→ CB chuyển sang trạng thái OFF để kết thúc quá trình thí nghiệm.

3.2.2. Kết quả đo thực tế:

4. Phân tích kết quả thí nghiệm (so sánh kết quả mô phỏng với thực tế)

Thí nghiệm 1: Khảo sát đồ thị điện áp ra của bộ biến đổi công suất sử dụng van bán dẫn
Diode kiểu 1 pha hình cầu đối với tải thuần trở R, vẽ phác họa dạng đặc tính tải.

ud

0

Hình 8: Đặc tính điện áp đầu ra mạch chỉnh lưu diode 1 pha hình cầu.

Nhận xét:

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

Thí nghiệm 2: Khảo sát đồ thị dòng điện và điện áp ra của bộ biến đổi Tiristor 1 pha sơ
đồ cầu với góc mở khác nhau.

a. Đặt góc mở α các giá trị là 30 ° .Dùng máy hiện sóng điện áp Ud và các dạng tín hiệu
trên mạch điều khiển. Vẽ phác họa dạng cá dòng điện và điện áp đó.
 ĐP

0

ĐP

0

RC

SS


0
KĐX 


0
KDX 


0

UGK,V1 


0
UGK,V4


0

Hình 9 : Đặc tính các tầng điều khiển của chỉnh lưu 1 pha sơ đồ cầu.

ud

0

Hình 10 : Đặc tính điện áp đầu ra mạch chỉnh lưu 1 pha sơ đồ cầu.
Nhận xét:

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

b.Đặt góc mở α các giá trị là 45 ° .Dùng máy hiện sóng điện áp Ud và các dạng tín hiệu
trên mạch điều khiển. Vẽ phác họa dạng cá dòng điện và điện áp đó.
 ĐP

0

ĐP

0

RC

SS


0
KĐX 


0
KDX 


0

UGK,V1 


0
UGK,V4


0

Hình 11 : Đặc tính các tầng điều khiển của chỉnh lưu 1 pha sơ đồ cầu.

ud

0

Hình 12 : Đặc tính điện áp đầu ra mạch chỉnh lưu 1 pha sơ đồ cầu.
Nhận xét:

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

c.Đặt góc mở α các giá trị là 60 ° .Dùng máy hiện sóng điện áp U d và các dạng tín hiệu
trên mạch điều khiển. Vẽ phác họa dạng cá dòng điện và điện áp đó.
 ĐP

0

ĐP

0

RC

SS


0
KĐX 


0
KDX 


0

UGK,V1 


0
UGK,V4


0

Hình 13 : Đặc tính các tầng điều khiển của chỉnh lưu 1 pha sơ đồ cầu.

ud

0

Hình 14 : Đặc tính điện áp đầu ra mạch chỉnh lưu 1 pha sơ đồ cầu.
Nhận xét:

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………