You are on page 1of 272

Y%S ,xld

m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha

wdKavql%u jHjia:dj

^2015 uehs ui 15 Èk olajd ixfYdaê;hs&

m%;sfYdaê; uqøKh 2015

md¾,sfïka;= uy f,alï ld¾hd,h u.ska m%ldYs;hs'

Y%S ,xld rcfha uqøK fomd¾;fïka;=fõ uqøKh lrk ,§'


m%;sfYdaê; uqøKh 2015

md¾,sfïka;= uy f,alï ld¾hd,h u.ska m%ldYs;hs'


Y%S ,xld md¾,sfïka;=fõ jHjia:dodhl fiajd
fomd¾;fïka;=fõ mk;a flgqïm;a ld¾hdxYh úiska
ixialrKh lrk ,o fuu ks, fkdjk m%;sfYdaê;
uqøKh u.ska wdKavql%u jHjia:dfõ oykj jeks ixfYdakh
olajd md¾,sfïka;=j úiska jßka jr ixfYdaOkh lrk
,o Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha wdKavql%u
jHjia:dj kej; m%ldYhg m;a lrkq ,efí' wod< msgq w.
we;s igyka u.ska wdKavql%u jHjia:dj ixfYdaOkh l< ta
ta ixfYdaOk oelafõ'
v
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

mgqk
msgqj
mQ¾úldj xvii
I jeks mßÉfþoh
ck;dj" rch iy mrudêm;Hh
jHjia:dj msgqj
1' rch '' '' ' '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 1
2' talSh rchla nj '' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 1
3' ck;djf.a mrudêm;Hh '' ''' ''' ''' ''' ''' 1
4' mrudêm;Hh l%shd;aul lsÍu '' '' ''' ''' ''' ''' 1
5' ckrchg wh;a foaYh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 2
6' cd;sl fldäh'' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 2
7' cd;sl .Sh '' '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 2
8' cd;sl Èkh '' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 2
II jeks mßÉfþoh
nqoaOd.u
9' nqoaOd.u '' ''' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 3
III jeks mßÉfþoh
uQ,sl whs;sjdislï
10 is;Sfï ksoyi" yDoh idlaIsfha ksoyi iy wd.ñl ksoyi 4
11' jO ysxidj,ska ksoyi '' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 4
12' i¾j idOdrK;ajfha whs;sjdislu '' ''' ''' ''' '' 4
13' wka;fkdau;slj isrNdrhg .ekSfuka" r|jd ;nd .ekSfuka 5
iy o~qjï lsÍfuka ksoyi iy w;S;hg n,mdk oKavk kS;s
mekùu ;ykï lsÍu
14' NdIKfha" /iaùfï" iud.ufha" /lshdfõ iy hdï Bï hkdÈfha 6
ksoyi
14w' f;dr;=re fj; m%fõYùfï whs;sjdislu'' ''' ''' '' 7
15' uQ,sl whs;sjdislï ms<sn| iSud ''' ''' ''' ''' ''' 8
16' mj;akd ,sÅ; kS;s iy ,sÅ; fkdjQ kS;s n,mj;ajk nj 9
17' úOdhl l%shd u.ska uQ,sl whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍug 10
m%;sl¾uh
vi
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

IV jeks mßÉfþoh
NdIdj
jHjia:dj msgqj
18' rdcH NdIdj '' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 11
19' cd;sl NdId '' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 11
20' md¾,sfïka;=fjys iy m<d;a iNd iy m<d;a md,k wdh;kj, 11
cd;sl NdId Ndú;h
21' b.ekaùfï udOH '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 11
22' mßmd,k NdId '' ''' ''' ''' ''' ''' ''' ' 12
23' kS;s mekùfï NdIdj '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 14
24' wêlrKfha NdIdj'' ''' '''' ''' ''' ''' ''' 15
25' fï mßÉfþofha úêúOdk i,iajd we;s mßÈ NdId Ndú;h i|yd 16
m%udKj;a myiqlï ie,eiaúh hq;= nj
25w' fï mßÉfþohg wkkql+, jk hï kS;shl we;s úêúOdk bj;a 16
lrk ,o fia ie,lsh hq;= nj
V jeks mßÉfþoh
mqrjeisNdjh
26' Y%S ,xldfõ mqrjeisNdjh '' '''' ''' ''' ''' ''' 17
VI jeks mßÉfþoh
rdcH m%;sm;a;sh fufyhùfï uQ,O¾u iy uQ,sl hq;=lï
27' rdcH m%;sm;a;sh fufyhùfï uQ,O¾u '' ''' ''' ''' 18
28' uQ,sl hq;=lï '' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 20
29' rdcH m%;sm;a;sh ms<sn| uQ,O¾u iy uQ,sl hq;=lï úksYaphg 20
Ndck l< fkdyels nj
VII jeks mßÉfþoh
úOdhlh
ckrcfha ckdêm;s
30' ckrcfha ckdêm;sjrhd '' ''' ''' ''' ''' ''' 21
31' ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSu yd Oqr ld,h '' ''' 21
32' Oqrh Ndr .ekSu '' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 25
33' ckdêm;sjrhdf.a n,;," ld¾h iy l¾;jH'' ''' ''' 26
27
33w' ckdêm;sjrhd md¾,sfïka;=jg j.lsj hq;= nj '' ''' '
34' iudj §u '' ''' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 27
35' ckdêm;sjrhdg úreoaOj kvq mejßh fkdyels nj 28
36' jegqm iy úY%du jegqm'' ''' '' ''' ''' ''' ''' 29
37' w.dud;Hjrhd úiska ckdêm;sjrhdf.a n,;," ld¾h iy 30
l¾;jH l%shd;aul lsÍu iy bgq lsÍu
vii
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

jHjia:dj msgqj
38' ckdêm;sjrhd úiska Oqrh ysia lsÍu ' ' '' ' '' ' '' 31
39' ckdêm;sjrhd h:d mßÈ f;dard m;a lrf.k fkdue;s njg 33
fyda ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï ckao úuiSu ksIam%N njg
fY%aIaGdêlrKh úiska ;SrKh lsÍu
40' ckdêm;sjrhd úiska Oqrh ysia lsÍu iy wkqm%dma;sl 34
ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍu
41' ckdêm;sjrhdf.a ld¾h uKav,h '' ''' ''' ''' ' 35
VIIw jeks mßÉfþoh
wdKavql%u jHjia:d iNdj
37
41w' wdKavql%u jHjia:d iNdfõ ixhq;sh '' '' ' '' ' '' '
39
41wd' iNdj úiska m;alsÍï ks¾foaY l< hq;= nj '' ' '' ' ''
41
41we' m;alsÍï iNdj úiska wkqu; l< hq;= nj '' '' ' '' '
42
41wE' iNdfõ uyf,alïjrhd iy wfkl=;a ks,OdÍka '' '' '
42
41b' iNdfõ /iaùï ''' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' '''
43
41B' iNdfõ idudðlhka ;jÿrg;a Oqr oeÍu '' ''' ''' ''
43
41W' iNdfõ n,;, yd ld¾h'' ' '' '' ''' ''' ''' '''
43
41W!' iNdfõ úhoï taldnoaO wruqo,g jeh nrla úh hq;= nj
43
41t' iNdfõ ;SrKj, wjidkd;aul Ndjh'' ''' ''' '''
VIII jeks mßÉfþoh
úOdhlh
wud;H uKav,h
42' w.%dud;Hjrhd iy wud;H uKav,h'' ' '' ' '' ' '' 44
43' wud;Hjrhka iy Tjqkaf.a úIh iy ld¾h'' ' '' ' '' 44
44' wud;H uKav,fha idudðlhka fkdjk wud;Hjrhka 44
45' ksfhdacH wud;Hjrhka '' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 45
46' w.%dud;Hjrhdf.a Oqr ld,h iy wud;Hjrhkaf.a iy ksfhdacH 45
wud;Hjrhkaf.a ixLHdj iy Oqr ld,h iSud lsÍu
47' md¾,sfïka;=j úiqrejd yer we;s ld,h ;=< wud;H uKav,h 46
48' wud;H uKav,h úisÍu '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 47
49' jevn,k wud;Hjrhka yd ksfhdacH wud;Hjrhka '' ''' 48
50' wud;H uKav,fha f,alïjrhd '' ''' ''' ''' ''' 48
48
51' w.%dud;Hjrhdf.a f,alïjrhd'' '' ''' ''' ''' '''
52' wud;HdxYhkays f,alïjrhka'' '' ''' ''' ''' ''' 48
53' ks, m%;s{dj fyda Èjqreu '' ''' ''' ''' ''' ''' 49
viii
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

IX jeks mßÉfþoh
úOdhlh
rdcH fiajh
jHjia:dj msgqj
54' rdcH fiajd fldñIka iNdj '' '' ''' ''' ''' ''' 50
55' wud;H uKav,fha iy fldñIka iNdfõ n,;, iy l¾;jH 52
56' fldñIka iNdfõ lñgq '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 52
57' rcfha ks,Orhl= fj; n,;, mejÍu'' ''' ''' ''' 53
58' wNshdpkh lsÍfï whs;sjdislu ''' ''' ''' ''' ''' 53
59' mßmd,k wNshdpk úksYaph wêldßh'' ''' ''' ''' 54
60' n,;, mjrd § we;s wjia:djl fldñIka iNdj ta n,;, 54
l%shdfõ fkdfhÈh hq;= nj
61' /iaùïj, ld¾h mámdáh '' '' ''' ''' ''' ''' 54
61w' kvq lghq;=j,ska uqla;sh '' '''' ''' ''' ''' ''' 54
61wd' n,d;aulj mj;sk Í;s iy ksfhda. b;sß lr ;nd .ekSu 55
61we' fldñIka iNdfõ lghq;=j,g whq;= f,i ueÈy;a ùu 55
61wE' ks, m%;s{dj fyda Èjqreu '' ''' ''' ''' ''' ''' 55
61b' ckdêm;sjrhd úiska lrkq ,nk m;a lsÍï'' ' '' ' '' 55
61B' w¾: ksrEmKh ''' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 56
X jeks mßÉfþoh
jHjia:dodhlh
md¾,sfïka;=j

62' md¾,sfïka;=j ''' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 57
63' ks, m%;s{dj fyda Èjqreu '' ''' ''' ''' ''' ''' 57
64' l:dkdhljrhd" ksfhdacH l:dkdhljrhd iy ksfhdacH ldrl 57
iNdm;sjrhd
65' md¾,sfïka;=fõ uy f,alïjrhd ''' ''' ''' ''' '' 58
66' wiqka ysiaùu '' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 59
67' md¾,sfïka;=fõ iy md¾,sfïka;= uka;%Sjrhkaf.a jrm%ido" 60
mßydr iy n,;,
68' uka;%Sjrhkag §ukd f.ùu '' '' ''' ''' ''' ''' 60
69' uka;S% Oqr ysij
a ;snK
q o md¾,sfïka;j
= g l%h
s d lsÍug n,h we;s nj 60
ix
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XI jeks mßÉfþoh
jHjia:dodhlh
ld¾h mámdáh iy n,;,
jHjia:dj msgqj
70' md¾,sfïka;=fõ iNdjdr '' '''' ''' ''' ''' ''' 61
71' /iaùï l,a ;eîu '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 62
72' Pkaoh §u '' '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 62
73' .KmQrKh '' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 63
74 ia:djr ksfhda. '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 63
75' jHjia:dodhl n,h '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 63
76' jHjia:dodhl n,h mjrd§u '' '' ''' ''' ''' ''' 64
77' m<lrk ,o mk;a flgqïm;a iïnkaOfhka kS;m
s ;sjrhdf.a ld¾h 64
78' mk;a flgqïm;a m< lsÍu iy mk;a flgqïm;a yd fhdackd 65
iïu; lsÍu
79' l:dkdhljrhdf.a iy;slh '' '' ''' ''' ''' ''' 65
80' mk;a flgqïm;la kS;sh njg m;aùu'' ' '' ' '' ' '' 66
81' uka;%Sjrhka fkrmSu iy m%cd wYlakq;d kshu lsÍu 67
XII jeks mßÉfþoh
jHjia:dodhlh
wdKavql%u jHjia:dj ixfYdaOkh lsÍu
82' wdKavql%u jHjia:dj ixfYdaOkh lsÍu fyda mßÉýkak lsÍu 69
m%ldYs;j u úh hq;= nj
83' we;eï mk;a flgqïm;a cku; úpdrKhl § wkqu; lsÍu 70
84' wdKavql%u jHjia:djg wkkql+, mk;a flgqïm;a 70
XIII jeks mßÉfþoh
cku; úpdrKh
85' mk;a flgqïm;a cku; úpdrKhla u.ska ck;dj fj; bÈßm;a lsÍu 72
86' cd;sl jeo.;alulska hq;a ldrKd cku; úpdrK u.ska ck;dj 72
fj; bÈßm;a lsÍu
87' ld¾h úOdkh i|yd md¾,sfïka;=j úêúOdk fhÈh hq;= nj 72
XIV jeks mßÉfþoh
Pkao n,h" Pkao úuiSu yd ue;sjrK
88 ckao ysñhl= ùfï whs;sjdislu ''' ''' ''' ''' ''' 74
89 ckao n,h wysñùu '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 74
x
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

jHjia:dj msgqj
90' md¾,sfïka;= uka;j
S% rhl= jYfhka f;dardm;a lr.kq ,eîug iqÿiqlï 78
91' md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= jYfhka f;dardm;a lr.kq ,eîug 78
kqiqÿiqlï
92' ckdêm;sjrhd jYfhka f;dardm;a lr .ekSug kqiqÿiqlï 82
93' Pkaoh §u ksoyiaj" iudkj iy ryfia úh hq;= nj 83
94' ckdêm;sjrhd f;dardm;a lr .ekSu '' ' '' ' '' ' '' 83
95' iSud ks¾Kh fldñIka iNdj '' '' ''' ''' ''' ''' 84
96' ue;sjrK fldÜGdi '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 84
96w' [ bj;a lrk ,§' ] 85
97' ue;sjrK fldÜGdij, kï wdÈh m%ldYhg m;a lsÍu 85
98' ishÆ ue;sjrK fldÜGdij,ska f;dard m;a l< hq;= uka;%S 86
ixLHdj iy ta ue;sjrK fldÜGdi w;r ta uka;%Sjrhka ixLHdj
fnod fjka l< hq;= wdldrh
99' iudkqmd;sl ksfhdackh '' '''' ''' ''' ''' ''' 87
99w' uy ue;sjrKhl § ,enQ uq¿ Pkao ixLHdj mokï lrf.k 91
md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lr .ekSu
100' kqiqÿiail=j isáh § md¾,sfïka;=fõ wiqka .;fyd;a fyda Pkaoh 92
ÿkfyd;a oKavkh
101' ue;sjrK iïnkaOfhka md¾,sfïka;j
= úiska úêúOdk fhÈh yels nj 93
102' ue;sjrK ld,h ;=< § rcfha ks,Orhl= fyda rdcH ixia:djl 94
ks,Orhl= tf,iska ld¾hhkays fkdfhÈh hq;= nj
XIVw jeks mßÉfþoh
ue;sjrK fldñIka iNdj
103' ue;sjrK fldñIka iNdfõ ixhq;sh '' ' '' ' '' ' '' 95
104' fldñIka iNdfõ /iaùï '' ''' ''' ''' ''' ''' 96
104w' ;SrKj, wjidkd;aulNdjh iy kvq lghq;= j,ska uqla;sh 97
104wd' ue;sjrK fldñIka iNdfõ n,;," ld¾h iy l¾;jH 97
104we' fldñIka iNdj úiska fmd,Sish fhoùu '' ''' ''' ' 99
104wE' ikakoaO yuqod fhoùu '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 100
104b' ue;sjrK flduidßia ckrd,ajrhd iy fldñIka iNdfõ 100
fjk;a ks,Orhka
104B' f;aÍï Ndr ks,Orhka '' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 102
104W' rcfha ks,Orhka '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 102
102
104WW' úêsdkj,g wkql+,ùug wfmdfydi;aùu jrola úh hq;= nj
104W!' ßÜ wd{d ksl=;a lsÍug fY%aIaGdêlrKh i;= n,h 103
104t' w¾: ksrEmKh '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 103
xi
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XV jeks mßÉfþoh
wêlrKh
jHjia:dj msgqj
105' wêlrK msysgqùu hkdÈh '' '' ''' ''' ''' ''' 104
106' m%isoaêfha úNd. meje;aùu '' '' ''' ''' ''' ''' 105
wêlrKfha iajdëk;ajh
107' fY%aIaGdêlrKfha yd wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhka 107
m;a lsÍu yd bj;a lsÍu
108' fY%I
a G
a dêlrKfha iy wNshdpkdêlrKfha úksYp
a hldrjrhkaf.a jegqma 108
109' jevne,Sfï m;aùï '' ''' ''' ''' ''' ''' ''' 108
110' úksYaphldrjrhka úiska fjk;a ld¾h fyda l¾;jH bgq lsÍu 108
111' uydêlrK úksYaphldrjrhka m;a lsÍu" Oqrfhka bj;a lsÍu 109
iy Tjqkaf.a úkh md,kh
111w' uydêlrK flduidßiajrfhda ''' ''' ''' ''' ''' 109
111wd' uq¿ Èjhsku i|yd msial,ajrhd ''' ''' ''' ''' '' 110
111we' wêlrK lghq;=j,g whq;= f,i ueÈy;aùu jrola nj 110
XVw jeks mßÉfþoh
wêlrK fiajd fldñIka iNdj
111wE' wêlrK fiajd fldñIka iNdfõ ixhq;sh '' '' ' '' ' 112
111b' fldñIka iNdfõ /iaùï '' ''' ''' ''' ''' ''' 112
111B' fldñIka iNdfõ idudðlhkaf.a §ukd '' ''' ''' ' 113
111W' fldñIka iNdfõ f,alïjrhd ''' ''' ''' ''' ''' 113
111W!' fldñIka iNdfõ n,;, '' '' ''' ''' ''' ''' 113
111t' wêlrK ks,Orfhl=g fyda Wmf,aLk.; rcfha ks,Orfhl=g 114
b,a,d wiaúh yels nj
111ta' kvq lghq;= j,ska uqla; nj '' '' ''' ''' ''' ''' 114
111T' fldñIka iNdfõ lghq;= j,g whq;= f,i ueÈy;aùu jrola nj 114
111´' w¾: ksrEmKh '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 115
112' [ bj;a lrk ,§ ] 116
113' [ bj;a lrk ,§ ] 116
113w' [ bj;a lrk ,§ ] 116
114' [ bj;a lrk ,§ ] 116
115' [ bj;a lrk ,§ ] 116
116' [ 111 we jHjia:dj f,i kej; wxl fhdok ,§ ] 116
117' [ bj;a lrk ,§ ] 116
xii
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XVI jeks mßÉfþoh


fcHIaG wêlrK
fY%aIaGdêlrKh
jHjia:dj msgqj
118' fY%aIaGdêlrKfha idudkH wêlrK n,h '' ' '' ' '' 117
119' fY%aIaGdêlrKfha ixhq;sh '' '' ''' ''' ''' ''' 117
120' fY%aIaGdêlrKfha wdKavql%u jHjia:d wêlrK n,h 117
121' mk;a flgqïm;a ms<sn|j wdKavql%u jHjia:d wêlrK n,h 119
idudkHfhka l%shd;aul lsÍu
122' [ bj;a lrk ,§ ] 119
123' mk;a flgqïm;a iïnkaOfhka fY%aIaGdêlrKfha ;SrKh 119
124' mk;a flgqïm;aj, j,x.=Ndjh iy jHjia:dodhl l%shdj,sh 120
iïnkaOfhka m%Yak l< fkdyels nj
125' wdKavqlu jHjia:dj w¾: ksrEmKh lsÍu iïnkaOfhka 121
wdKavql%u jHjia:d wêlrK n,h
126' uQ,sl whs;sjdislï ms<sn| wêlrK n,h iy ta n,h l%shd;aul 121
lsÍu
127' wNshdpk wêlrK n,h'' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 122
128' wNshdpkh lsÍfï whs;sjdislï ''' ''' ''' ''' ''' 123
129' WmfoaYl wêlrK n,h '' ''' ''' ''' ''' ''' 124
130' Pkao fm;aiï iy cku; úpdrK fm;aiï iïnkaO wNshdpk 124
wêlrK n,h
131' md¾,sfïka;= jrm%ido lvlsÍu iïnkaO wêlrK n,h 125
132' fY%aIaGdêlrKh meje;aùu '' '' ''' ''' ''' ''' 125
133' ;;ald¾h úksYaphldrjrhka m;a lsÍu '' ''' ''' '' 126
134' fY%aIaGdêlrKfha § lreKq lshd isàug we;s whs;sjdislu 126
135' fY%aIaGdêlrKfha frðiag%d¾ ld¾hd,h iy frðiag%d¾ Oqrh 126
136' fY%aIaGdêlrKfha Í;s '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 127
wNshdpkdêlrKh
137' wNshdpkdêlrKh '' ''' ''' ''' ''' ''' ''' 129
138' wNshdpkdêlrKfha wêlrK n,h '' ' '' ' '' ' '' 129
139' wNshdpkfha § we;s n,;, '' '' ''' ''' ''' ''' 129
140' fyaìhia fldamqia ßÜ wd{d yer fjk;a ßÜ wd{d ksl=;a lsÍfï 130
n,h
141' fyaìhia fldamqia ßÜ wd{d ksl=;a lsÍfï n,h '' ''' ' 130
142' isrlrejka f.kajd .ekSfï iy bj;a lsÍfï n,h '' ''' 131
xiii
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

jHjia:dj msgqj
143' bkackaIka ;ykï ksl=;a lsÍfï n,h '' ''' ''' ''' 131
144' md¾,sfïka;= Pkao fm;aiï '' '' ''' ''' ''' ''' 132
145' jd¾;d fidaÈis lsÍu '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 132
146' wNshdpkdêlrKh meje;aùu '' '' ''' ''' ''' ''' 132
147' wNshdpkdêlrKfha frðiag%d¾ ld¾hd,h iy frðiag%d¾ Oqrh 133
XVII jeks mßÉfþoh
uq,H
148' rdcH uq,H ms<sn| md,kh md¾,sfïka;=j i;= nj '' ''' 134
149' taldnoaO wruqo, '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 134
150' taldnoaO wruqof,ka uqo,a bj;alr .ekSu '' ' '' ' '' 134
151' wúksYaÑ; wjia:d wruqo, '' '' ''' ''' ''' ''' 135
152' rcfha wdodhug n,mdk mk;a flgqïm;a ms<sn| úfYaI úêúOdk 135
153' ú.Kldêm;sjrhd '' ''' ''' ''' ''' ''' ''' 135
153w' ú.Kk fiajd fldñIka iNdfõ ixhq;sh '' ''' ''' ' 136
153wd' fldñIka iNdfõ /iaùu'' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 137
153we' fldñIka iNdfõ n,;, yd l¾;jH'' ' '' ' '' ' '' 137
153wE' fldñIka iNdfõ fyda Y%S ,xld ú.Kk fiajfha ;SrKhlg 138
n,mEï lsÍu fyda n,mEï lsÍug ;e;a lsÍu jrola nj
153b' kS;s lD;Hj,ska uqla;sh '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 138
153B' msßjeh iy úhoï '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 139
153W' mßmd,k wNshdpk úksYaph wêldßhg bÈßm;a lrk ,nk 139
wNshdpk
153W!' fldñIka iNdj md¾,sfïka;=jg j.lsj hq;= nj '' '' ' 139
154' ú.Kldêm;sjrhdf.a ld¾h yd l¾;jH'' ''' ''' '' 139
XVIIw jeks mßÉfþoh
154w' m<d;a iNd msysgqùu '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 143
154wd' wdKavqldrjrhd '' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 143
154we' wdKavqldrjrhd úiska úOdhl n,;, l%shd;aul lsÍu 146
154wE' m<d;a iNdfõ idudðl;ajh '' '' ''' ''' ''' ''' 146
154b' Oqr ld,h '' '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 147
154B' wud;H uKav,h '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 147
154W' m<d;a iNd m%{ma;s '' ''' ''' ''' ''' ''' ''' 148
154W!' wkqu;h '' ' '' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 150
xiv
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

jHjia:dj msgqj
154t' uyck wdrlaIdj '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 151
154ta' úOdk wkqj l%shdlsÍu meyer yeÍu '' ' '' ' '' ' '' 152
154T' mßmd,kh wekysàu'' ''' '' ''' ''' ''' ''' 152
154´' m<d;a iNdjl n,;, md¾,sfïka;=j úiska ckdêm;sjrhdg 154
mejÍu
154l' uq,H ia:dhsNdjh '' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 155
154.' uydêlrKh '' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 156
154j' m<d;a iNdj, l¾;jH" n,;, yd tajdfha uka;%Sjreka 157
f;dardm;alr .ekSu wdÈh
154P' uqo,a fldñIka iNdj '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 158
154g' fï mßÉfþoh hgf;a jQ n,;, l%shd;aul fkdlsÍug m<d;a 159
iNdjlg yelshdj i,ik úfYaI úêúOdk
154v' wka;¾ ld,Sk mshjr '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 159
XVIII jeks mßÉfþoh
uyck wdrlaIdj
155' uyck wdrlaIdj '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 160
XVIIIw jeks mßÉfþoh
cd;sl fmd,sia fldñIka iNdj
155w' cd;sl fmd,sia fldñIka iNdfõ ixhq;sh '' '' ' '' ' 163
155wd' fldñIka iNdfõ /iaùï '' ''' ''' ''' ''' ''' 164
155we' kS;s lD;Hj,ska uqla;sh '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 165
155wE' fldñIka iNdfõ f,alïjrhd ''' ''' ''' ''' ''' 165
155b' msßjeh iy úhoï '' ''' '''' ''' ''' ''' ''' 165
155B' fldñIka iNdfõ lghq;=j,g whq;= f,i ueÈy;a ùu 166
155BB' [ bj;a lrk ,§ ]'' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 166
155BBB' fldñIka iNdj Í;s iEÈh hq;= nj '' '' ' '' ' '' ' 166
155W' fldñIka iNdfõ n,;, '' '''' ''' ''' ''' ''' 166
155W!' fldñIka iNdfõ we;eï n,;, lñgqjlg mejÍu '' ''' 167
155t' fldñIka iNdj úiska we;eï ld¾h mejÍu '' ''' ''' 168
155ta' wNshdpk lsÍfï whs;sh '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 168
155T' mßmd,k wNshdpk úksYaphdêldrh fj; wNshdpkh lsÍu 169
155´' oekg n,mj;akd Í;s iy ksfhda. fYaI lsÍu '' ''' '' 169
155l' fldñIka iNdj md¾,sfïka;=jg j.lsj hq;= nj '' ' '' 169
xv
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XIX jeks mßÉfþoh


mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;= flduidßiajrhd
jHjia:dj msgqj
156' mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;= flduidßiajrhd 170
XIXw' jeks mßÉfþoh
w,a,ia fyda ¥IK fpdaokd úu¾Ykh lsÍu i|yd jQ fldñIka iNdj
156w' w,a,ia fyda ¥IK fpdaokd úu¾Ykh lsÍu i|yd jQ fldñIka 172
iNdj
XIXwd' jeks mßÉfþoh
cd;sl m%iïmdok fldñIka iNdj
156wd' cd;sl m%iïmdok fldñIka iNdj '' ''' ''' ''' ' 173
156we' iNdfõ l¾;jH '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 173
156wE' fldñIka iNdfõ n,;, '' '''' ''' ''' ''' ''' 174
156b' iNdfõ /iaùï ''' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 175
156B' iNdfõ ld¾h uKav,h '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 176
156W' iNdfõ úhoï taldnoaO wruqo,g jehnrla úh hq;= nj 176
156W!' w¾: ksrEmkh ''' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 176
XX jeks mßÉfþoh
fmdÿ úêúOdk
157' wka;¾ cd;sl .súiqï yd iïuq;s ''' ''' ''' ''' '' 177
157w' Y%S ,xldfõ foaY mQ¾K;ajh W,a,x>kh lsÍu ;ykï lsÍu 177
158' n,;, mejÍu ''' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 178
159' ksfhdacH l:dkdhljrhd l:dkdhljrhd fjkqjg jev ne,Su 181
XXI jeks mßÉfþoh
wka;¾ld,Sk úêúOdk
160' m%:u ckdêm;sjrhd '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 182
161' m%:u md¾,sfïka;=j '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 182
162' we;eï úêúOdk wod<ùu '' '' ''' ''' ''' ''' 189
163' fY%aIaGdêlrKfha iy uydêlrKj, úksYaphldrjrhka Oqr 189
oeÍu k;r úh hq;= nj
164' úksYaphldrjrhka" rcfha ks,Orhka iy fjk;a wh bÈßhg;a 189
fiajfhys ;nd.ekSu
165' rcfha ks,Orhka iy fjk;a wh m%;s{dj fyda Èjqreï Èh hq;= 190
nj
166' ckrcfha n,;," jrm%ido" mßydr yd whs;sjdislï 191
xvi
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

jHjia:dj msgqj
167' ckrcfha whs;sjdislï" hq;=lï yd ne£ï '' '' ' '' ' 191
168' bl=;aj .sh ld,h ;=< kS;sfhys l%shdldß;ajh iy l,ska lrk 191
,o l%shd jerÈ iy úksYaphg kshuj we;a;d jQ kvq wdÈh
169' wêlrKhg wod< úêúOdk '' '' ''' ''' ''' ''' 193
169w' rdc kS;s{jrhkag iy fcHIaG kS;s{jrhkag wod< úêúOdk 199
XXII jeks mßÉfþoh
w¾: ksrEmKh
170' w¾: ksrEmKh '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 200
XXIII jeks mßÉfþoh
mßÉðkak lsÍu
171' mßÉðkak lsÍu '' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 204
XXIV jeks mßÉfþoh
wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul jk nj m%ldYkh lsÍu
172' wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul jk nj m%ldYkh lsÍu 205
oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha wka;¾ld,Sk 206
úêúOdk
Wmf,aLkh
m<uqjeks Wmf,aLkh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 210
fojeks Wmf,aLkh'' ''' ''' ''' ''' ''' ''' 211
;=kajeks Wmf,aLkh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 213
y;rjeks Wmf,aLkh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 215
miajeks Wmf,aLkh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 216
yhjeks Wmf,aLkh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 217
y;ajeks Wmf,aLkh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 218
wgjeks Wmf,aLkh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 219
kjjeks Wmf,aLkh ^I jk ,ehsia;=j - m<d;a iNd ,ehsia;=j& 220
^II jk ,ehsia;=j - ixjD; ,ehsia;=j& 240
^III jk ,ehsia;=j - iu.dó ,ehsia;=j& 249
mßYsIag
mßYsIagh I 227
mßYsIagh II 234
mßYsIagh III 237
xvii
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

iji;s
Y%S nqoaO j¾Ifhka fooyia mkaish úis tla jekafkys wê kslsKs ui mqr igjla
kï ;sÒh ,;a oji fyj;a j¾I tlaoyia kjish ie;a;E y;la jQ cQ,s ui úis tla
jk .=re Èk Y%S ,xldjdiS ck;dj úiska ksoyfia m%ldY fldg fok ,o jrfuka"
m%cd;dka;sl iudcjd§ ckrchl wruqKq idlaId;a lr .ekSu msKsi kj ckrc
wdKavql%u jHjia:djla flgqïm;a lsÍug;a" iïu; lsÍug;a" l%shd;aul lsÍug;a tÈk
f;dard m;a lr .kakd ,o ksfhdað;hkag Ndr fldg n,h mjrd fokq ,enQ fyhska
o ksfhdack m%cd;ka;jdoh ms<sn| iaÒridr ckrc uQ,O¾u ;yjqre lrkakdjQ;a Y%S
,xldjdiS ck;djf.a u;= mrïmrd j,o O¾ñIag ksjy,a iudchla ìyslsÍfuys,d iy
iqrlaIs; lsÍfuys,d ta mrïmrd úiska orkakdjQ m%h;akfha § iydh ùug meñfKk
il, f,daljdiSkaf.a o wNsudkh iy iuDoaêh iy;sl flfrk wiam¾YkSh Wreuhla
f,i ksoyi" iudkd;au;dj" hqla;sh uQ,sl udkj whs;sjdislï yd wêlrKfha
iajdêk;ajh il, ck;djg iy;sl lrkakdjQ;a m%cd;dka;sl iudcjd§ ckrchla
njg Y%S ,xldj m;a lsÍu i|yd" ta jru wkqj iy buy;a nyq;r Pkaofhka f;dard
m;a lr .kq ,enQ tlS ksfhdað;hka flfrys ;enQ úYajdih wkqj f.!rj nyqudkfhka
wêIaGdk lrk ,o fyhska o¦
ksoyia f,i f;aÍ m;a jQ Y%S ,xldjdiS ck;djf.a ksfhdað;hka jk wms ck;dj
flfrys wmf.a we;s ne£ï ksy;udkfhka ms<s.ksñka" mqoa., wNsudkh iy ksoyi
iy;sl flfrk wdldrfhka o idOdrK iudc" wd¾Ól iy ixialD;sl mokula bÈ
jk wdldrfhka o rfÜ iu.sh mqk¾ia:dmkh jk wdldrfhka o fiiq cd;Ska iu.
iqyo;dj j¾Okh jk wdldrfhka o iajlSh whs;sjdislï iy jrm%ido h<s Èkdf.k
wdrlaId lr.ekSu msKsi ta ck;dj l< ùfrdaodr iy wm%;sy; wr.,h lD;{;d
mQ¾jlj isysm;a lrñka" tlS jru m%ldr
Y%S ,xld m%cd;dka;sl iudcjd§ ckrcfha
W;a;Í;r kS;sh
f,i fï
wdKavql%u jHjia:dj
fuhska iïu; fldg
mkjïy'
xviii
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
1
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

¸ jeks mßÉfþoh
jHjia:dj
ck;dj" rch iy mrudêm;Hh
1' Y%S ,xldj ksoyia" iaffjÍ" iajdëk" m%cd;dka;sl iudcjd§ rch'
ckrchls' Y%S ,xldj" Y%S ,xld m%cd;dka;sl iudcjd§ ckrch
hkqfjka y÷kajkq ,efí'
2' Y%S ,xld ckrch talSh rchls' talSh rchla nj'

3' Y%S ,xld ckrcfha mrudêm;h ck;dj flfrys msysgd ck;djf.a


we;af;a h' mrudêm;Hh w;ay< fkdyelafla h' mrudêm;Hhg mrudêm;Hh'
md,k n,;," uQ,sl whs;sjdislï iy Pkao n,h o we;=<;a
jkafka h'
4' ck;djf.a mrudêm;Hh l%shd;aul ùu o" N=la;s ú£u o" mrudêm;Hh
l%shd;aul lsÍu'
u;= oelafjk wdldrfhka isÿjkafka h(-
^w& ck;djf.a jHjia:dodhl n,h ck;dj úiska
f;dard m;alr .kq ,nk uka;%Sjrhkaf.ka iukaú;
md¾,sfïka;=j úiska o" cku; úpdrKhl § ck;dj
úiska o l%shd;aul l< hq;af;a h¦
^wd& rfÜ wdrlaIdj we;=¿j ck;djf.a úOdhl n,h
ck;dj úiska f;dard m;alr .kq ,nk ckrcfha
ckdêm;sjrhd úiska l%shd;aul l< hq;af;a h¦
^we& kS;sh wkqj md¾,sfïka;=j úiska u l%shd;aul l<
yels md¾,sfïka;=fõ iy tys uka;%Sjrhkaf.a jrm%ido"
mßydr yd n,;, iïnkaOfhka úkd ck;djf.a
wêlrK n,h" wdKavql%u jHjia:dfjka we;s fldg
msysgqjk ,o fyda wdKavql%u jHjia:dfjka ms<s.kakd
,o ke;fyd;a fjk;a hï kS;shlska we;s fldg
msysgqjk ,o wêlrK" úksYaph wêldr iy wdh;k
u.ska md¾,sfïka;=j úiska l%shd;aul l< hq;af;a h¦
^wE& wdKavql%u jHjia:dfjka m%ldY fldg ms<s.kq ,nk
uQ,sl whs;sjdislï ish¨ md,k wdh;k úiska .re
lrkq ,eìh hq;af;a h¦ wdrlaId lrkq ,eìh hq;af;a
h¦ j¾Okh lrkq ,eìh hq;af;a h' ;j o" ta uQ,sl
whs;sjdislï fuys ñka u;= úêúOdk i,iajd we;s
wdldrhg iy m%udKhg ñi ixlaIsma; lsÍu" iSud
lsÍu fyda wysñ lsÍu fkdl< hq;af;a h¦
^b& wgf<dia úh iïmQ¾K lr we;a;d jQ o" fuys ñka
u;= úêúOdk i,iajd we;s mßÈ Pkaoysñhl= ùug
iqÿiqlï ,en ;udf.a ku Pkaoysñ kduf,aLkfha
2
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

we;=<;a lrkq ,en isákakd jQ o" iEu mqrjeishl=


úiska u ckrcfha ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï
Pkao úuiSfï § o" md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard
m;a lsÍfï ue;sjrKfha § o" iEu cku; úpdrKhl
§ o Pkao n,h l%shd;aul l< yels úh hq;= jkafka h'
ckrchg wh;a 5' Y%S ,xld ckrchg wh;a foaYh mßmd,k Èia;%slal
foaYh' 1[úismfykao] ckrcfha foaYSh c, ;Srfhka o iukaú; jkafka h'
mßmd,k Èia;%slal 1[úismfyys] kï 2[m<uqjeks Wmf,aLkfhys
oelafjkafka h(
tfia jqj o" md¾,sfïka;=j úiska fhdackd iïu;hla u.ska
;SrKh lrkq ,nk mßÈ ta mßmd,k Èia;%slal" tajdg fjkia jQ
mßmd,k Èia;s%lal ixhqla; jk mßÈ" kej; fn§u fyda taldnoaO
lsÍu fyda lrkq ,eìh yelafla h']
cd;sl fldäh 6' Y%S ,xld ckrcfha cd;sl fldäh" fojeks Wmf,aLkfhys
ksrEms; isxy fldäh jkafka h'
cd;sl .Sh' 7' Y%S ,xld ckrcfha cd;sl .Sh —Y%S ,xld ud;d˜ .Sh jkafka h'
cd;sl .Sfhys moud,dj iy ix.S;h ;=kajeks Wmf,aLkfhys
oelafjkafka h'
cd;sl Èkh' 8' Y%S ,xld ckrcfha cd;sl Èkh fmnrjdß ui y;rjeks
Èkh jkafka h'

1 - y;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 ^w& jeks j.ka;sh u.ska —úisy;frka o˜" —úisy;frys˜ fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
2 - y;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 ^wd& jeks j.ka;sh u.ska —m<uqjk Wmf,aLkfhys oelafjkafka h˜ fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
3
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

¸¸ jeks mßÉfþoh
nqoaOd.u
9' Y%S ,xld ckrch nqoaOd.ug m%uqLia:dkh msßkukafka h' nqoaOd.u
tfyhska 10 jeks jHjia:dfjka iy 14 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks
wkq jHjia:dfõ ^b& fþo‍fhka ish¨ u wd.ïj,g msßkefuk
whs;sjdislï wdrlaId lr fok w;r nqoaO Ydikh iqrlaIs;
fldg fmdaIKh lsÍu rcfha j.lSu úh hq;af;a h'
4
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

¸¸¸ jeks mßÉfþoh


uQ,sl whs;sjdislï
is;Sfï ksoyi" yDoh 10' iEu ;eke;a;l=g u ;uka wNsu; wd.ula weoySfï fyda
idlaIsfha ksoyi iy je<| .ekSfï ksoyi o" ,íêhla fyda úYajdihla oeÍfï fyda
wd.ñl ksoyi'
ms<s.ekSfï ksoyi o we;=¿j is;Sfï ksoyig" yDoh idlaIsfha
ksoyig iy wd.ñl ksoyig ysñlï we;af;ah'
jO ysxidj,ska 11' lsisu ;eke;a;l= jO ysxidj,g fyda lDDr" wudkqIsl fyda
ksoyi' wjuka iy.; ie,ls,a,lg ke;fyd;a o~qjulg hg;a fkdl<
hq;af;a h'
i¾j idOdrK;ajfha 12' ^1& kS;sh mis|,Su iy l%shd;aul lsÍu o" kS;sfha
whs;sjdislu' /ljrKh o" i¾j idOdrK úh hq;af;a h'
^2& lsisu mqrjeishl j¾.h" wd.u" NdIdj" l=,h" ia;%S mqreI
fNaoh" foaYmd,k u;h fyda Wmka ia:dkh hk fya;= u; fyda
bka ljr jQ fya;=jla u; fyda fjkialulg fyda úfYaIhlg
fyda Ndck fkdúh hq;af;a h¦
tfia jqjo" rcfha fiajfha" wêlrK fiajfha" m<d;a md,k
fiajfha ke;fyd;a hï rdcH ixia:djl fiajfha hï fiajd
kshqla;shl fyda Oqrhl ld¾h bgqlsÍu i|yd hï ;eke;a;l= hï
NdIdjla ms<sn| m%udKj;a oekSula we;sj isàu idOdrKj wjYH
jk wjia:djl ta fiajd kshqla;sh fyda Oqrh i|yd iqÿiqlula
jYfhka ta NdIdj ms<sn| tfia m%udKj;a oekSula idOdrK
ld,hla ;=<§ ,nd.; hq;= hhs tjeks ;eke;a;l=g kshu lsÍu
kS;Hdkql+, jkafka h(
tfiau ;j ÿrg;a" tjeks hï fiajd kshqla;shl fyda Oqrhl
fyda lsisÿ l¾;jHhla hï NdIdjla ms<sn| oekSu we;af;a kï ñi
bgq l< fkdyelsjk wjia:dj,§" ta fiajd kshqla;shg fyda Oqrhg
fyda we;=<;a lr .ekSfï iqÿiqlula jYfhka hï ;eke;a;l=g
ta NdIdj ms<sn| m%udKj;a oekSula ;sìh hq;= hhs kshu lsÍu
kS;Hkql+, jkafka h'
^3& j¾.h" wd.u" NdIdj" l=,h fyda ia;%S mqreI fNaoh hk
fya;= u; fyda bka ljr jQ fya;=jla u; fyda fj<|i,aj,g"
fmdÿ fNdackd.drj,g" wdmkYd,dj,g" fmdÿ úfkdao ia:dkj,g
fyda ;u ;udf.a wd.ug wh;a fmdÿ mQckSh ia:dkj,g we;=¿ùu
iïnkaOfhka hï wYlak; q djlg" ne£ulg" iSud lsÍulg
ke;fyd;a fldkafoaih
s lg lsius ;eke;af;la hg;a fkdjkafka h'
^4& ldka;djkaf.a" <uhskaf.a fyda wn, ;eke;a;kaf.a
m%.;sh i|yd kS;sfhka fyda wkq kS;sj,ska fyda úOdhl l%shd
ud¾.fhka fyda úfYaI úêúOdk ie,eiaùu fï jHjia:dfjka
lsisfia;a wjysr fkdjkafka h'
5
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

13' ^1& kS;sfhka kshu lrkq ,enQ ld¾h mámdáhg wkql+,j w;a;fkdau;slj
isrNdrhg .ekSfuka"
ñi lsisu ;eke;a;l= isrNdrhg .ekSu fkdl< hq;af;a h' hï r|jd ;nd .ekSfuka
;eke;a;l= isrNdrhg .kq ,nkafka hï fya;=jla u; o ta fya;=j iy o~qjï lsÍfuka
ta ;eke;a;dg oekaúh hq;af;a h' ksoyi iy w;S;hg
n,mdk oKavk kS;s
^2& w;a wvx.=fjys ;nd .kq ,enQ fyda r|jd ;nd .kq ,enQ mekùu ;ykï lsÍu'
fyda wkHdldrhlska fm!oa.,sl ksoyi wysñ lrkq ,enQ fyda
iEu ;eke;a;l= u kS;sfhka kshu lrkq ,enQ ld¾h mámdáh
wkqj wdikak;u ksis wêlrKfha úksYaphldrjrhd bÈßhg
f.k hd hq;= w;r" kS;sfhka kshu lrkq ,enQ ld¾h mámdáhg
wkql+,j ta úksYaphldrjrhd úiska lrkq ,enQ wd{dj u; iy
wd{dj m%ldr ñi" ta ;eke;a;d ;jÿrg;a w;a wvx.=fjys ;nd
.ekSu fyda r|jd ;nd .ekSu fyda ta ;eke;a;df.a fm!oa.,sl
ksoyi wysñ lsÍu fyda fkdl< hq;af;a h'
^3& jrola iïnkaOfhka hï ;eke;a;l=g úreoaOj fpdaokd
k.kq ,en we;af;a o" ta ;eke;a;dg" ksis wêlrKhla úiska
mj;ajkq ,nk idOdrK kvq úNd.hl § fm!oa.,slj u fyda
kS;s{jrhl= u.ska fyda lreKq l%shd isàug ysñlï we;af;a h'
^4& kS;sfhka kshu lrkq ,enQ ld¾h mámdáhg wkql+,j
ksis wêlrKhla úiska lrkq ,enQ wd{djla wkqj ñi" lsisu
;eke;a;l= urKSh oKavkhg hg;a lsÍu fyda lsisu ;eke;a;l=
nkaOkd.dr.; lsÍu fyda fkdl< hq;af;a h' tfy;a úu¾Ykhla
mj;ajk f;la fyda kvq úNd.hla mj;ajk f;la fyda hï
;eke;a;l= isrNdrhg .ekSu" w;awvx.=fõ ;nd .ekSu" r|jd
;nd .ekSu fyda wkHdldrhlska ta ;eke;a;df.a fm!oa.,sl
ksoyi wysñ lsÍu o~qjula fkdjkafka h'
^5& jrolre hhs Tmamq lrkq ,nk f;la iEu ;eke;a;l= u
ks¾fodaIS hhs mq¾jdkqudk l< hq;af;a h(
tfia jqj o" úfYaI jQ isoaê Tmamq lsÍfï Ndrh" pQÈ; ;eke;a;l=
fj; kS;sfhka mjrkq ,eìh yelafla h'
^6& hï l%shdjla l< fyda hï fkdlr yeÍula isÿ jQ wjia:dfõ
§ ta ls%hdj fyda fkdlr yeÍu jrola fkdù kï ta l%shdj
fyda fkdlr yeÍu iïnkaOfhka lsisu ;eke;a;l= jrolg
jrolrejl= fkdúh hq;af;a h'
;j o" hï jrola isÿ lrkq ,enQ wjia:dfõ § ta jro
iïnkaOfhka n,meje;a jQ oKavkhg jeä lsisu oKavkhla ta
jro iïnkaOfhka kshu fkdl< hq;af;a h'
hï l%shdjla l< fyda hï fkdlr yeÍula isÿ jQ wjia:dfõ
§ th cd;Skaf.a iïu;fhka ms<s.;a fmdÿ ffk;sl uQ,O¾u
wkqj idmrdë l%shdjla fyda fkdlr yeÍula jQ úg" ta l%shdj
6
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fyda fkdlr yeÍu iïnkaOfhka ljr jQ fyda ;eke;a;l= kvq


úNd.hg Ndck fldg o~qjï lsÍug fï jHjia:dfõ we;=<;a
lsisjlska ydkshla fkdjkafka h'
hï jrola i|yd kshu lrkq ,nk wju oKavkh ta
jro isÿl< wjia:dfõ § ta jro i|yd kshñ;j ;snqKq Wmßu
oKavkh fkdblaujkafka kï" ta jro i|yd tlS wju oKavkh
mkjk f,i kshu lsÍu fï jHjia:dfõ úêúOdk lvlsÍula
fkdjkafka h'
^7& wd.dñl yd ú.dñl mkf;a fyda 1967 wxl 14 ork bkaÿ-
,xld .súiqu ^l%shd;aul lsÍfï& mkf;a fyda tlS mk;a fjkqjg
wdfoaY lsÍu i|yd mkjkq ,nk fjk;a kS;shl fyda úêúOdk
hgf;a lrkq ,nk bj;a lsÍfï kshuhl ke;fyd;a ráka msg
lsÍfï kshuhl fya;=fjka hï ;eke;a;l= isrNdrhg .ekSu"
w;a wvx.=fõ ;nd .ekSu" r|jd ;nd .ekSu fyda wkHdldrhlska
ta ;eke;a;df.a fm!oa.,sl ksoyi wysñ lsÍu fï jHjia:dfõ
úêúOdk lvlsÍula fkdjkafka h'
NdIKfha" /iaùfï" 14' ^1& iEu mqrjeishl=g u -
iud.ufha" /lshdfõ
iy hdï Bï hkdÈfha ^w& NdIKfha ksoyig iy m%ldYkh we;=¿ woyia m<
ksoyi' lsÍfï ksoyig¦
^wd& iduldój /iaùfï ksoyig¦
^we& iud.ufha ksoyig¦
^wE& jD;a;Sh iñ;s msysgqùfï iy jD;a;Sh iñ;sj,g
ne£fï ksoyig¦
^b& tl,dj fyda wka wh yd iu." m%isoaêfha fyda
fm!oa.,slj ;u wd.u" ,íêh fyda úYajdih
weoySfuka" ms<sme§fuka" m%.=K lsÍfuka iy
b.ekaùfuka m%ldY lsÍfï ksoyig¦
^B& tl,dj fyda wka wh yd iu. fyda iajlSh ixialD;sh
N=la;s ú£fï yd jeä ÈhqKq lsÍfï ksoyig iy iajlSh
NdIdj Ndú; lsÍfï ksoyig¦
^W& tl,dj fyda wka wh yd iu. hï kS;Hdkql+,
/lshdjl" jD;a;shl" l¾udka;hl" fj<| jHdmdrhl
fyda jHjidhl kshqla; ùfï ksoyig¦
^W!& Y%S ,xldj ;=< hdï Bï ksoyig iy wNsu; ia:dkhl
jdih lsÍfï ksoyig¦ iy
^ta& Y%S ,xldjg fmr<d meñKSfï ksoyig
ysñlu we;af;a h'
^2& fjk;a hï lsis rgl mqrjeishl= j fkdisáh § wdKavql%u
jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jk f;la Y%S ,xldfjys iaÓrj
7
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

iy kS;Hdkql+,j mÈxÑj isáhd jQ iy tfia È.g u mÈxÑj


isákakd jQ ;eke;a;l=g o" wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu
wdrïNùfï isg wjqreÿ oyhl ld,hla ;=< fï jHjia:dfõ
^1& jeks wkq jHjia:dfjka m%ldY fldg ms<s.kq ,en we;s
whs;sjdislïj,g ysñlu we;af;a h'
3 14w' ^1& iEu mqrjeishl=g u - f;dr;=re fj; m%fõY
ùfï whs;sjdislu'
^w&
rch" wud;HxYhla fyda hï wdKavqfõ
fomd¾;fïka;=jla fyda hï kS;shla u.ska fyda hgf;a
msysgqjkq ,enQ fyda we;s lrkq ,enQ hï jHjia:dms;
uKav,hla i;=j mj;akd jQ¦
^wd& hï m<d;a wud;H uKav,hl wud;Hjrhl=f.a hï
wud;HdxYhla fyda hï fomd¾;fïka;=jla fyda m<d;a
iNd m%{ma;shla u.ska msysgqjkq ,enQ fyda we;s lrkq
,enQ hï jHjia:dms; uKav,hla fyda i;=j mj;akd jQ¦
^we& hï m<d;a md,k wdh;khla i;=j mj;akdj¦ iy
^wE& fï wkq jHjia:dfõ ^w&" ^wd& fyda ^we& fþoj, i|yka
wdh;kj,g wod<j fjk;a hï ;eke;a;l= i;=j
mj;akd jQ"
iy mqrjeishl=f.a whs;shla l%shd;aul lsÍu i|yd fyda
wdrlaId lsßu i|yd wjYH jQ hï f;dr;=rla fj; kS;sfhka
i,id we;s mßÈ m%fõY ùfï whs;sjdislu we;af;a h'
^2& cd;sl wdrlaIdj" fN!ñl wLKav;dj fyda uyck
wdrlaIdj ;yjqre lsÍu msKsi o" úIudpdr fyda wmrdO
je<elaùu msKsi o" fi!LHh fyda iodpdrh wdrCId lsÍu
msKsi o" wka whf.a lS¾;sh fyda whs;sjdislï wdrCId
lsÍu msKsi o" fm!oa.,sl;ajh wdrlaId lsÍu msKsi o"
wêlrKhg wmydi lsÍu je<elaùu msKsi o" md¾,sfïka;=
jrm%ido wdrlaId lsÍu iïnkaOfhka o úYajdih u; oekqï
fok ,o f;dr;=re fy<sorõ lsrSu je<elaùu msKsi o fyda
wêlrKfha wêldÍ n,h yd wmCImd;S;ajh mj;ajdf.k
hdu msKsio" m%cd;ka;%jd§ iudchlg wjYH jkakd jQ
kS;sfhka kshu lrkq ,eìh yels iSud lsÍï yer fjk;a
ljr fyda iSudlsÍula fï jHjia:dfjka m%ldY fldg
ms<sf.k we;s whs;sjdislu u; fkdmekúh hq;af;a h'
^3& fï jHjia:dfõ zmqrjeishdZ hkakg" hï jHjia:dms;
jQ fyda jHjia:dms; fkdjQ uKav,hl idudðlhkaf.ka
y;frka ;=klg fkdwvq ixLHdjla mqrjeishka jkafka
kï" tjeks uKav,hla we;=<;a fõ'
3 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,oS'
8
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

uQ,sl whs;sjdislï 15' ^1& 13 jeks jHjia:dfõ ^5& jeks iy ^6& jeks
ms<sn| iSud'
wkqjHjia:dj,ska m%ldY fldg ms<sf.k we;s uQ,sl whs;sjdislï
N=la;s ú¢h yelafla o" l%shd;aul úh yelafla o" rdcH wdrlaIdj
;yjqre lsßu msKsi kS;sfhka kshu lrkq ,eìh yels iSud
lsÍïj,g muKla hg;aj h' fuu wkqjHjia:dfõ ld¾h i|yd
zkS;shZ hkakg uyck wdrlaIdj ms<sn|j ;;a ld,fha wod< jk
kS;sh hgf;a idok ,o ksfhda. o we;=<;a jkafka h'

^2& 14 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ ^w& fþofhka


m%ldY fldg ms<sf.k we;s uQ,sl whs;sjdislu N=la;s ú¢h yelafla
o" l%shd;aul úh yelafla o" jd¾.sl yd wd.ñl iyfhda.s;dj
;yjqre lsÍu i|yd fyda md¾,sfïka;= jrm%ido" wêlrKhg
wmydi lsÍu" wmydih fyda jrolg fm<Uùu yd iïnkaOj
kS;sfhka kshu lrkq ,eìh yels iSud lsÍïj,g hg;aj h'

^3& 14 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ ^wd&


fþofhka m%ldY fldg ms<sf.k we;s uQ,sl whs;sjdislu N=la;s
ú¢h yelafla o" l%shd;aul úh yelafla o" jd¾.sl yd wd.ñl
iyfhda.s;dj ;yjqre lsÍu i|yd kS;sfhka kshu lrkq ,eìh
yels iSud lsÍïj,g hg;aj h'

^4& 14 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ ^we&


fþofhka m%ldY fldg ms<sf.k we;s uQ,sl whs;sjdislu N=la;s
ú¢h yelafla o" l%shd;aul úh yelafla o" jd¾.sl yd wd.ñl
iyfhda.s;dj ;yjqre lsÍu i|yd fyda cd;sl wd¾Ólh wdrlaId
lsÍu i|yd kS;sfhka kshu lrkq ,eìh yels iSud lsÍïj,g
hg;aj h'

^5& 14 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ ^W& fþofhka


m%ldY fldg ms<f s .k we;s uQ,ls whs;j
s dislï N=l;a s ú¢h
yelafla o" l%hs d;aul úh yelafla o" cd;sl wd¾Ólh wdrlaId
lsÍu i|yd fyda -

^w& hï jD;a;shl fh§ isàug fyda hï /lshdjla"


l¾udka;hla" fj<| jHdmdrhla fyda jHjidhla
mj;ajdf.k hdug wjYH jD;a;Sh" ld¾ñl"
wOHdmksl" uq,H iy fjk;a iqÿiqlï iïnkaOfhka
iy tu uQ,sl whs;sjdislug ysñlï ,nk
;eke;a;kag n,m;% §u iy ta ;eke;a;ka úIhfhys
úkh md,kh iïnkaOfhka¦ iy

^wd& rch úiska fyda rdcH ksfhdað; wdh;khla úiska


fyda rdcH ixia:djla úiska fyda hï l¾udka;hla"
fj<| jHdmdrhla" ld¾ñl jHdmdrhla" fiajdjla
9
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fyda jHjidhla mqrjeis iyNd.s;ajh fkdue;sj


fyda mqrjeis fldgil iyNd.S;ajh we;sj fyda
wkHdldrhlska fyda mj;ajdf.k hdu iïnkaOfhka"
kS;sfhka kshu lrkq ,eìh yels iSud lsÍïj,g
hg;aj h'

^6& 14 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ ^W!& fþofhka


m%ldY fldg ms<sf.k we;s uQ,sl whs;sjdislu N=la;s ú¢h yelafla
o" l%shd;aul úh yelafla o" cd;sl wd¾Ólh wdrlaId lsßu i|yd
kS;sfhka kshu lrkq ,eìh yels iSud lsÍïj,g hg;aj h'

^7& 12 jeks jHjia:dfjka" 13 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks yd ^2&


jeks wkqjHjia:dj,ska iy 14 jeks jHjia:dfjka m%ldY fldg
ms<sf.k we;s ishÆu uQ,sl whs;sjdislï N=la;s ú¢h yelafla o"
l%shd;aul úh yelafla o" rdcH wdrlaIdj o" rfÜ h:d meje;au
o" ;yjqre lsÍu msKsi;a" uyck fi!LHh fyda iodpdrh wdrlaId
lsÍu msKsi;a" wkHhkaf.a whs;sjdislï yd kka jeoEreï ksoyi
ksis mßÈ ms<s.kakd njg iy Bg ksis mßÈ .re lrk njg j.n,d
.ekSu msKsi;a" m%cd;ka;jd§ iudchl fmdÿ iqNidOkh i|yd
hqla;s iy.;j wjYH oE imqrd,Su msKsi;a" kS;sfhka kshu lrkq
,eìh yels iSud lsÍïj,g hg;aj h' fuu wkqjHjia:dfõ ld¾h
i|yd zkS;shZ hkakg uyck wdrlaIdj ms<sn|j ;;ald,fha wod<
jk kS;sh hgf;a idok ,o ksfhda. o we;=<;a jkafka h'

^8& 12 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfjka" 13 jeks


jHjia:dfjka iy 14 jeks jHjia:dfjka m%ldY fldg ms<sf.k
we;s uQ,sl whs;sjdislï" ikakoaO yuqodjkays idudðlhkag"
fmd,sia yuqodfõ idudðlhkag iy rfÜ h:d meje;au
Ndrj isák fjk;a yuqodj, idudðlhkag wod< ùfï § tu
whs;sjdislï N=la;s ú¢h yelafla o" l%shd;aul úh yelafla o"
Tjqkaf.a ld¾hhka h:d mßÈ bgq lrjd .ekSu iy Tjqka w;r
úkh mj;ajd .ekSu msKsi kS;sfhka kshu lrkq ,eìh yels
iSud lsÍïj,g hg;aj h'

16' ^1& mj;akd ,sÅ; kS;s iy ,sÅ; fkdjQ kS;s w;=frka mj;akd ,sÅ; kS;s
hïlsis ,sÅ; kS;shla fyda ,sÅ; fkdjQ kS;shla fï mßÉfþofha iy ,sÅ; fkdjQ kS;s
n,mj;ajk nj'
fuhg by;ska we;s úêúOdkj,g wkql+, fkdjqj o" tlS ishÆ
mj;akd ,sÅ; kS;s iy ,sÅ; fkdjQ kS;s n,d;aulj l%shd;aul
jkafka h'

^2& ljr jQ fyda mj;akd ,sÅ; kS;shlska o~qjula f,i ms<s.kq


,enQ ljr jQ fyda wdldrhl o~qjulg ljr jQ fyda ;eke;a;l= ksis
wêlrKhl wd{dj msg hg;a lsÍu fï mßÉfþofha úêúOdk
lvlsÍula fkdjkafka h'
10
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

úOdhl l%shd u.ska 17' fï mßÉfþofha úêúOdk hgf;a hï ;eke;a;l=g ysñ


uQ,sl whs;sjdislï
W,a,x>kh lsÍug
jk hï uQ,sl whs;sjdislula hï úOdhl fyda mßmd,kuh
m%;sl¾uh' l%shdjla u.ska W,a,x>kh lr ;sîu fyda W,a,x>kh lsÍug
w;Hdikakj ;sîu fyda iïnkaOfhka 126 jeks jHjia:dfõ
úêúOdk i,id we;s mßÈ fY%aIaGdêlrKhg b,a,Sula lsÍug ta
;eke;a;dg ysñlï we;af;a h'
11
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

IV jeks mßÉfþoh
NdIdj
18' 4 [^1&] Y%S ,xldfõ rdcH NdIdj isxy, NdIdj jkafka h' rdcH NdIdj'

5 [^2& fou< NdIdj o rdcH NdIdjla jkafka h'


^3& bx.%Sis NdIdj ikaOdk NdIdj jkafka h'
^4& fï mßÉfþofha úêúOdk l%shd;aul lsÍu i|yd
md¾,sfïka;=j úiska kS;s u.ska úêúOdk ie,eiaúh hq;= h']
19' isxy, NdIdj iy fou< NdIdj Y%S ,xldfõ cd;sl NdId cd;sl NdId
jkafka h'
20' md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl=g fyda 6[m<d;a iNdjl md¾,sfïka;=fjys"
uka;%Sjrhl=g fyda m<d;a md,k wdh;khl iNslhl=g] m<d;a iNdj,
ms<sfj<ska md¾,sfïka;=fõ fyda 7[ta m<d;a iNdfõ fyda m<d;a iy m<d;a md,k
wdh;kj, cd;sl
md,k wdh;kfha] fyda cd;sl NdId foflka ljr NdIdjlska NdId Ndú;h'
jqj o ;udf.a ld¾h yd l¾;jH bgq lsÍug ysñlu we;af;ah'
21' ^1& hï ;eke;a;l=g cd;sl NdId foflka ljr udOHhlska b.ekaùfï udOHh
jqj o wOHdmkh ,eîug ysñlu we;af;ah¦
tfia jqj o" cd;sl NdIdjla fkdjk NdIdjla b.ekaùfï NdId
udOHh jk Wiia wOHdmk wdh;khlg fuu wkqjHjia:dfõ
úêúOdk wod< fkdjkafka h'
^2& rch úiska fl<ska u fyda wkHdldrhlska fyda uqo,a imhkq
,nk hï úYajúoHd,hl hï mdGud,djla i|yd ke;fyd;a hï
wxYhl fyda mSGhl b.ekaùfï udOHh tla cd;sl NdIdjla jk
wjia:djl tu úYajúoHd,hg we;=<;a ùug l,ska wfkla cd;sl
NdId udOHfhka wOHdmkh ,nd we;s YsIHhka fjkqfjka tlS
wfkla cd;sl NdIdj o tlS mdGud,dj i|yd ke;fyd;a tlS
wxYfhys fyda mSGfhys b.ekaùfï udOHhla l< hq;af;a h'
tfia jqj o" tlS úYaj úoHd,fha fjk;a hï uKavmhl
fyda YdLdjl fyda ta yd iudk fjk;a hï úYajúoHd,hl hï
uKavmhl fyda YdLdjl fyda ta yd iudk mdGud,djla i|yd
ke;fyd;a ta yd iudk wxYhl fyda mSGhl b.ekaùfï udOHh
by; lS wfkla cd;sl NdIdj jkafka kï fuu wkqjHjia:dfõ
fuhg by;ska jQ úêúOdk wkqj l%shd lsÍug ne£ula
fkdjkafka h'

4- oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^w& jeks j.ka;sh u.ska ^1& jeks wkqjHjia:dj f,i h<s wxl lrk ,§'
5 - oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 ^wd& jeks j.ka;sh u.ska tl;= lrk ,§'
6 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^1& jeks j.ka;sh u.ska zzm<d;a md,k wdh;khl iNslhl=gZZ fjkqjg wdfoaY lrk
,§'
7 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^2& jeks j.ka;sh u.ska zzta m<d;a md,k wdh;kfhaZZ fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
12
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^3& fuu jHjia:dfjys —úYajúoHd,h˜" hkakg ljr jQ fyda


Wiia wOHdmk wdh;khla we;=<;a fõ'
8 [22' ^1& isxy, iy fou< NdId Y%S ,xldj uq¿,af,a u mßmd,k
mßmd,k NdId'
NdId úh hq;af;a h' rcfha wdh;k úiska fmdÿ jd¾;d ;nd .ekSu
i|yd iy ish¨ lghq;= bgq lsÍu i|yd fou< NdIdj Ndú;d
lrk W;=re iy kef.kysr m<d;a yer" Y%S ,xldfõ ish¨ u
m<d;aj, mßmd,k NdIdj isxy, úh hq;= w;r" ta m<d;aj,
rcfha wdh;k úiska fmdÿ jd¾;d ;nd .ekSu i|yd iy ish¨
lghq;= bgq lsÍu i|yd isxy, NdIdj Ndú;d l< hq;= h¦ tfia
jqj o" Wm Èidm;s fldÜGdihla ixhqla; jk hï tallhl uq¿
ck.ykhg tu m%foaYfha isxy, fyda fou< NdIduh iq¿ ck
fldgi ork wkqmd;h flrys ie,ls,a, we;sj" ckdêm;sjrhd
úiska" isxy, iy fou< NdId fol u fyda ta m%foaYh msysá
m<df;a mßmd,k NdIdj jYfhka Ndú;d lrkq ,enQ NdIdj
fkdjk fjk;a NdIdjla fyda ta m%foaYh i|yd mßmd,k NdIdj
jYfhka Ndú;d lrkq ,eîug úOdk lrkq ,eìh yelsh'
^2& ;u ks, ;;a;ajfhka l%shd lrk ks,Orhl= fkdjk
;eke;a;l=g -
^w& fou< fyda bx.%Sis NdId foflka ljr jQ fyda NdIdjlska
ljr jQ fyda ks,Orhl=f.ka ta ks,Orhdf.a ks,
;;a;ajfhka ,sms .kqfokq Ndr .ekSug" ta ks,Orhdg
ks, ;;a;ajfhka ,sms .kqfokq heùug iy ta ks,Orhd
iu. ta ;;a;ajfhka lghq;= lsÍug ysñlu we;af;a h¦
^wd& hï ks, f,aLkhla" jd¾;djla" m%ldYkhla fyda
fjk;a ,shú,a,la mÍlaId lsÍug ke;fyd;a tjeks
f,aLkhlska" jd¾;djlska" m%ldYkhlska fyda fjk;a
,shú,a,lska msgm;la fyda WOD;hla ,nd .ekSug
Tyqg we;s whs;sjdislu kS;sfhka ms<s.kq ,nkafka
kï" wjia:dfjdaÑ; mßÈ tu f,aLkfhka" jd¾;dfjka"
m%ldYkfhka fyda fjk;a ,shú,af,ka msgm;la fyda
WOD;hla ,nd .ekSug ke;fyd;a tu f,aLkfha"
jd¾;dfõ" m%ldYkfha fyda fjk;a ,shú,af,a
mßj¾;khla fou< fyda bx.%Sis NdId foflka ljr
NdIdjlska jqj o ,nd .ekSug ysñlï we;af;a h¦
^we& ta ;eke;a;dg ksl=;a lrkq ,eîfï ld¾hh i|yd
hï ks,Orhl= úiska hï ,shú,a,la ,shd w;aika
lrkq ,nk wjia:djl ta ,shú,a, fyda ta ,shú,af,a
mßj¾;khla fyda fou< fyda bx.%Sis NdId foflka
ljr NdIdjlska jqj o ,nd .ekSug ysñlu we;af;a h'
8 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 22 jeks jHjia:dj bj;a fldg ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
13
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^3& mßmd,k NdIdj jYfhka fou< NdIdj Ndú;d lrkq


,nk hï m%foaYhl" iajlSh ks, ;;a;ajfhka l%shd lrk
ks,Orhl= fkdjk hï ;eke;a;l= fï jHjia:dfõ ^2& jeks
wkqjHjia:dfõ ^w&" ^wd& iy ^we& fþoj, i|yka whs;sjdislï
iy fiajdjka isxy, NdIdfjka fyda bx.%Sis NdIdfjka l%shd;aul
lrjd .ekSug iy ,nd .ekSug ysñlï ,eìh hq;af;a h'
^4& iajlSh lghq;= isxy, NdIdfjka lrk hï m<d;a iNdjla
fyda m<d;a md,k wdh;khla" ;u ks, ;;a;ajfhka l%shd lrk
ljr jQ fyda ks,Orhl=f.ka isxy, NdIdfjka ,sms .kqfokq Ndr
.ekSug" ta ks,Odrhdg ks, ;;a;ajfhka ,sms .kqfokq heùug
iy ta ks,Orhd iu. ta ;;a;ajfhka ,sms lghq;= lsÍug ysñlu
;sfnk w;r" iajlSh lghq;= fou< NdIdfjka lrk hï m<d;a
iNdjla fyda m<d;a md,k wdh;khla ;u ks, ;;a;ajfhka l%shd
lrk ljr jQ fyda ks,Orhl=f.ka fou< NdIdfjka ,sms .kqfokq
Ndr .ekSug" ta ks,Orhdg ks, ;;a;ajfhka ,sms .kqfokq heùug
iy ta ks,Orhd iu. ta ;;a;ajfhka lghq;= lsÍug ysñlu
we;af;a h(
tfia jqj o" mßmd,k NdIdj jYfhka fjkia NdIdjla
Ndú; lrkq ,nk hï m%foaYhl lghq;= lrk fjk;a hï m<d;a
iNdjlska fyda m<d;a md,k wdh;khlska" rcfha wdh;khlska
fyda hï ks,Orhl=f.ka ,sms .kqfokq ,nk fyda tajd fyda tu
ks,Orhd iu. jev lghq;= lrk hï m<d;a iNdjlska" m<d;a
md,k wdh;khlska" rcfha wdh;khlska fyda hï ks,Orhl=f.
ka bx.%Sis NdIdfjka ,sms .kqfokq ,nd .ekSug" ksfõok yqjudre
lr .ekSug iy jev lghq;= lsÍug ysñlu ,eìh hq;= h'
^5& rcfha fiajhg" wêlrK fiajhg" m<d;ano rcfha
fiajhg" m<d;a md,k fiajhg fyda rcfha hï wdh;khlg
;eke;a;ka we;=<;a lr .ekSu i|yd meje;afjk hï úNd.hl
§ isxy, fyda fou< fyda ;uka f;dard .kakd NdIdjl fyda
udOHhlska jqj o mÍlaId lrkq ,eîug hï ;eke;a;l=g ysñlï
we;af;a h' ;j o" ;u Oqrfha ld¾h bgq lsÍu i|yd isxy, fyda
fou< ms<sn| m%udKj;a oekSula ta ;eke;a;dg ;sîu idOdrKj
wjYH jk wjia:djkays" tjeks hï fiajhlg fyda rcfha hï
wdh;khlg fyda we;=<;a lr .kq ,eîfuka miq idOdrK
ld,hla we;=<; tfia wjia:dfpdaÑ; mßÈ isxy, fyda fou<
NdIdj ms<sn| m%udKj;a oekSula Tyq úiska ,nd .; hq;= hhs
kshu lsÍfï fldkafoaishg tlS ysñlu hg;a jkafka h (
tfia jqj o hï ;eke;a;l= n|jd .kq ,nk Oqrfhys
lsisÿ l¾;jHhla isxy, fyda fou< NdIdj ms<sn| m%udKj;a
oekSula we;af;a kï ñi bgq l< fkdyels jk wjia:dj, §"
tjeks hï fiajhlg fyda rcfha hï wdh;khlg we;=<;a lr
14
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

.ekSfï fldkafoaishla jYfhka isxy, fyda fou< NdIdj ms<sn|


m%udKj;a oekSula hï ;eke;a;l=g ;sìh hq;= hhs kshu lrkq
,eìh yelafla h'
^6& fuu jHjia:dfjys -
zzks,OrhdZZ hkafkka ckdêm;sjrhd" hï wud;Hjrfhla"
ksfhdacH wud;Hjrfhla" wdKavqldrjrfhla" m%Odk
wud;Hjrfhla" m<d;a wud;H uKav,fha wud;Hjrfhla fyda
rcfha wdh;khl fyda m<d;a md,k wdh;khl fyda m<d;a
iNdjl hï ks,Orfhla woyia fõ'
zzrcfha wdh;khZZ hkafkka" wdKavqfõ fomd¾;fïka;=jla
fyda wdh;khla" rdcH ixia:djla fyda jHjia:dms; wdh;khla
woyia fõ']
9 [23' ^1& ish¨ u kS;s iy wkq kS;s mekùu ke;fyd;a
kS;s mekùfï NdIdj'
iE§u o" tlS ish¨ u kS;s iy wkq kS;s m< lsÍu o" bx.%Sis
NdIdfjka jQ mßj¾;khla o we;sj isxy, iy fou< NdId
foflka u úh hq;af;a h (
tfia jqj o" ta ta NdIdfjka jQ mdG w;r hï wkkql+,;djla
we;s jqjfyd;a" n,meje;aúh hq;af;a ljr mdGh o hkak
md¾,sfïka;=j úiska hï kS;shla mkjk wjia:dfõ § ;SrKh
l< hq;= h (
tfia u ;jÿrg;a" wfkl=;a ish¨ ,sÅ; kS;s iy wkqkS;s
iïnkaOfhka jk úg mdG w;r wkkql+,;djla we;s jqjfyd;a
ta ,sÅ; kS;s fyda wkqkS;s mkjk ,oafoa fyda iïu; lrk ,oafoa
fyda idok ,oafoa fyda hï NdIdjlska o" ta NdIdfjka jQ mdGh
n,meje;aúh hq;= h'
^2& m<d;a iNdjla úiska fyda m<d;a md,k wdh;khla úiska
fyda idokq ,nk fyda ksl=;a lrkq ,nk kshu" m%ldYk" Í;s"
w;=re jHjia:d" ksfhda. iy ksfõok yer hï ,sÅ; kS;shla
hgf;a idokq ,nk fyda ksl=;a lrkq ,nk ish¨ u kshu"
m%ldYk" Í;s" w;=re jHjia:d" ksfhda. iy ksfõok o" .eiÜ
m;%h o" bx.%Sis mßj¾;khla o we;sj isxy, iy fou< NdIdj,ska
m< lrkq ,eìh hq;af;a h'
^3& hï ,sÅ; kS;shla hgf;a" hï m<d;a iNdjla úiska fyda
m<d;a md,k wdh;khla úiska fyda idokq ,nk fyda ksl=;a
lrkq ,nk ish¨ u kshu" m%ldYk" Í;s" w;=re jHjia:d" ksfhda.
iy ksfõok o" tu m<d;a iNdj fyda m<d;a md,k wdh;kh

9 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 23 jeks jHjia:dj bj;a fldg" ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
15
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fyda hï rcfha wdh;khla úiska ksl=;a lrkq ,nk fyda Ndú;


lrkq ,nk pl%f,aL iy wdlD;s we;=¿ ish¨ f,aLk o bx.%Sis
mßj¾;khla o we;sj tu m<d;a iNdj fyda m<d;a md,k
wdh;kh fyda rcfha wdh;kh l%shd;aul jk tla tla m%foaYfha
mßmd,kfha § Ndú; lrkq ,nk NdIdfjka m< lrkq ,eìh
hq;af;a h'
^4& wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ùug fmrd;=j
n,d;aul jQ ish¨ kS;s iy wkq kS;s yels;dla blaukska isxy,
iy fou< NdIdj,ska .eiÜ m;%fhys m< lrkq ,eìh hq;af;a h']
10[24' ^1& Y%S ,xldj uq¿,af,a u wêlrKj, NdId isxy, iy wêlrKfha NdIdj'
fou< NdId úh hq;= w;r" fou< NdIdj mßmd,k NdIdj jk hï
m%foaYhl yer" Y%S ,xldfõ ish¨ u m%foaYj, msysá wêlrKj,
isxy, NdIdj wêlrK NdIdj jYfhka Ndú; l< hq;af;ah'
kvq jd¾;dj iy kvq lghq;= wêlrKfha NdIdfjka úh hq;=
h' hï wêlrKhlska wNshdpkhla bÈßm;a lrk wjia:djl"
wNshdpkh úNd. lrkq ,nk wêlrKfha NdIdj" wNshdpkh
bÈßm;a lrkq ,enqfõ hï wêlrKhlska o" ta wêlrKfha NdIdj
fkdjk fjk;a NdIdjla jk úg" wNshdpkh úNd. lrkq ,nk
wêlrKfha NdIdfjka o jd¾;d ms<sfh< l< hq;= h(
tfia jqj o" hï wêlrKhl kvq jd¾;dj ;nd .ekSu o"
kvq lghq;= mj;ajd f.k hdu o wêlrKfha NdIdj fkdjk
NdIdjlska o úh hq;= hehs" wêlrK úIhh Ndr wud;Hjrhd
úiska wud;H uKav,fha tlÕ;ajh we;sj úOdk l< yelafla h']
^2& hïlsis md¾Yajhla fyda whÿïlrejl= úiska ke;fyd;a
ta md¾Yajh fyda whÿïlre ksfhdackh lsÍug kS;sfhka n,h
,nd we;s hïlsis ;eke;a;l= úiska" kvq lghq;= wdrïN lsÍu
o" W;a;rjdo iy fjk;a f,aLk wêlrKhg bÈßm;a lsÍu o"
wêlrK lghq;=j,g iyNd.s ùu o" 11[isxy, NdIdfjka fyda
fou< NdIdfjka fyda] lrkq ,eìh yelafla h'
^3& wêlrKhl Ndú; jk NdIdj fkdokakd hï lsis
úksYaphldrjrhl=g" cQß iNslhl=g" hïlsis md¾Yajhlg
fyda whÿïlrejl=g ke;fyd;a ta md¾Yajh fyda whÿïlre
ksfhdackh lsÍug kS;sfhka n,h ,nd we;s hïlsis ;eke;a;l=g
tu wêlrKfha isÿjk lghq;= jgyd .ekSug;a ta lghq;=j,g
iyNd.s ùug;a yelsjk fia rch úiska 12[isxy, NdIdfjka fyda
fou< NdIdfjka] imhkq ,nk NdIK mßj¾;k iy mßj¾;k
10 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a ^1& jeks wkqjHjia:dj bj;a lr ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
11 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^2& jeks j.ka;sfhka —cd;sl NdId folska ljr NdIdjlska jqjo˜ fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
12 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^3&^w& jeks j.ka;sfhka — WÑ; cd;sl NdIdfjka ˜ fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
16
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

,nd .ekSug;a" kvq jd¾;djlska kS;sh wkqj ,nd .ekSug ysñlï


we;s ljr jQ fyda fldgila ke;fyd;a tys mßj¾;khla 13[tu
NdIdfjka] ,nd .ekSug;a ysñlu we;af;a h'
^4& wêlrK úIhh Ndr wud;Hjrhd úiska wud;H uKav,fha
tlÕ;ajh we;sj ish¨ ld¾h i|yd ke;fyd;a Tyq úiska ksYaph
fldg olajk hï hï ld¾h i|yd kvq jd¾;djl fyda kvq
lghq;a;l § ke;fyd;a kvq jd¾;djla fyda kvq lghq;a;la
iïnkaOfhka 14[bx.%Sis NdIdj] hï wêlrKhl Ndú; lsÍug
wjir foñka úOdk ksl=;a lrkq ,eìh yelafla h' tjeks úOdk
ls%hd;aul lsÍug iEu úksYaphldrjrfhla u ne£ isákafka h'
^5& fuu jHjia:dfjys -
—wêlrKh˜ hkafkka ld¾ñl iy fjk;a wdrdjq,a úksYaph
lsÍu yd ksrjq,a lsÍu we;=¿j hqla;sh mis|,Su i|yd we;s fldg
msysgqjk ,o ljr jQ wêlrKhla fyda úksYaph wêldrhla fyda
wêlrK lghq;= ke;fyd;a w¾O wêlrK lghq;= bgq lrk
fjk;a ljr jQ fyda úksYaph wêldrhla fyda wdh;khla fyda
wdrjq,a iu:hlg m;a fldg ksrjq,a lsÍu i|yd we;s fldg
msysgqjk ,o ljr jQ fyda úksYaph wêldrhla fyda wdh;khla
woyia fõ'
—úksYaphldrjrhd˜ hkakg ljr jQ fyda wêlrKhl
iNdm;sjrhd o" uQ,dikdrEV ks,Orhd o" idudðlfhla o we;=<;a
fj;s'
—jd¾;dj˜ hkakg W;a;rjdo" kvq ;Skaÿ" wd{d iy fjk;a
wêlrK yd úOdhl ld¾hh we;=<;a fõ'
fï mßÉfÊofha 25' fï mßÉfþofhys úêúOdk i,iajd we;s mßÈ NdId
úêúOdk i,iajd
we;s mßÈ NdId
Ndú;h i|yd rch m%udKj;a myiqlï ie,eiaúh hq;af;a h'
Ndú;h i|yd
m%udKj;a myiqlï
ie,eiaúh hq;= nj'

fï mßÉfþohg
15 [25 w' hï kS;shl úêúOdk iy fï mßÉfþofha úêúOdk
wkkql+, jk w;r hï wkkql+,;djla we;s jqjfyd;a" fï mßÉfþofha úêúOdk
hï kS;shl we;s
úêúOdk bj;a lrk n,meje;aúh hq;= h']
,o fia ie,lsh hq;=
nj'

13 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^3&wd jeks j.ka;sfhka —cd;sl NdId foflka ljr NdIdjlska jqjo˜ fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
14 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^4& jeks j.ka;sfhka —cd;sl NdIdfjka fkdjk fjk;a NdIdjla˜ fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
15 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 5 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
17
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

V jeks mßÉfþoh
mqrjeisNdjh
26' ^1& —Y%S ,xldfõ mqrjeishl=f.a ;;a;ajh˜ hkqfjka y÷kajkq Y%S ,xldfõ
,nk tlu mqrjeis ;;a;ajhla úh hq;af;a h' mqrjeisNdjh'

^2& Y%S ,xldfõ mqrjeishl=g" mqrjeisNdjh ysñ jQfha


mrïmrdfjka jqj o" mqrjeisNdjh ms<sn| kS;shg wkql+,j
,shdmÈxÑùfuka jqj o" ta ;eke;a;d ish¨ ld¾h i|yd —Y%S ,xldfõ
mqrjeisfhla˜ hkqfjka muKla úia;r lrkq ,nkafka h'
^3& mqrjeis ;;a;ajh w;alr .kq ,enQ wdldrh" tkï"
mrïmrdfjka o" ke;fyd;a ,shdmÈxÑ ùfuka o hkq i,ld
ljr jQ fyda ld¾hhla i|yd Y%S ,xldfõ mqrjeishka fjfiid
fkdoelaúh hq;af;a h'
^4& Y%S ,xldfõ lsisu mqrjeishl=g mqrjeishl= jYfhka Tyqf.a
;;a;ajh mqrjeis mkf;a 19 jeks" 20 jeks" 21 jeks iy 22 jeks
j.ka;sj, úêúOdk hgf;a iy ta j.ka;sj, úêúOdk m%ldr
ñi wysñ fkd l< hq;af;a h(
tfia jqj o" mqrjeis mkf;a 11 jeks" 12 jeks fyda 13 jeks
j.ka;sj, úêúOdk hgf;a ,shdmÈxÑ lrkq ,eîfuka Y%S ,xldfõ
mqrjeishl=f.a ;;a;ajhg ysñlï ,enQ ;eke;a;l=g ta mkf;a 23
jeks iy 24 jeks j.ka;sj, úêúOdk o wod< jkafka h'
^5& wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aulùu wdrïN jk f;la
mrïmrdfjka ke;fyd;a mqrjeisNdjh ms<sn| hï kS;shlg
wkql+,j ,shdmÈxÑ ùfuka fyda Y%S ,xldfõ mqrjeishl=j isá iEu
;eke;a;l=g u" fï jHjia:dfõ óg by;ska we;s úêúOdkj,ska
úêúOdk i,id we;s mßÈ Y%S ,xldfõ mqrjeishl=f.a ;;a;ajhg iy
Y%S ,xld mqrjeishl=f.a whs;sjdislïj,g ysñlï ,efnkafka h'
^6& mqrjeisNdjh yd iïnkaO ish¨ mj;akd ,sÅ; kS;s iy
mqrjeisNdjh .ek i|yka lrk fjk;a ish¨ mj;akd ,sÅ; kS;s
fï jHjia:dfõ óg by;ska jQ úêúOdkj,g hg;aj f;areï .;
hq;af;a h'
18
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

VI jeks mßÉfþoh
rdcH m%;sm;a;sh fufyhùfï uQ,O¾u iy uQ,sl hq;=lï
rdcH m%;sm;a;sh 27' ^1& fuys we;=<;a rdcH m%;sm;a;sh fufyhùfï uQ,O¾u"
fufyhùfï uQ,O¾u O¾ñIaG ksjy,a iudchla we;s lsÍu i|yd kS;s mekùfuys § o" Y%S
,xldfjys rdcHkqYdikfhys § o" md¾,sfïka;=j" ckdêm;sjrhd
iy wud;H uKav,h úiska .=refldg .kq ,nkafka h'
^2& u;= oelafjk wruqK o we;=<;a j m%cd;dka;sl iudcjd§
iudchla Y%S ,xldfjys we;s lsÍug rch wem lem ù we;af;a h -
^w& ish¨ ;eke;a;kaf.a u uQ,sl whs;sjdislï iy kka
jeoEreï ksoyi imqrd ,Su ¦
^wd& cd;sl ck Ôú;fha ish¨ wdh;k úiska iudc"
wd¾Ól yd foaYmd,k idOdrK;ajh .=refldg .kakd
iudc l%uhla yels;dla id¾:lj we;s lr wdrlaId
lr §fuka ck;d iqN isoaêh j¾Okh lsÍu ¦
^we& m%udKj;a wdydrmdk" we֕ me<֕ iy ksjdi
myiqj o" Ôjk ;;a;ajfhys ksrka;r j¾Okh o"
úfõlh yd iudchSh iy ixialD;sl bv m%ia;d ksis
mßÈ m%fhdackhg .ekSu o we;=¿j m%udKj;a Ôjk
uÜgula ish¨ mqrjeishka úiska ;ukag iy ;u
mjq,aj, idudðlhkag w;alr §u ¦
^wE& rdcH wxYfha yd fm!oa.,sl wxYfha wd¾Ól
l%shdj,shla ;=<ska iy tlS wd¾Ól l%shdj,sh" rfÜ
iudc wruqKq yd fmdÿ wNsjDoaêh wrNhd fufyhùu
iy iïnkaëlrKh msKsi fhda.Hjk ie,iqï iy
md,kh kS;sfhka kshu lsÍfuka YS>% f,i uq¿ rg
ixj¾Okh lsÍu ¦
^b& fmdÿck hym;g bjy,ajk mßÈ m%cdjf.a fN!;sl
iïm;a iy iudc M,h ish¨ mqrjeishka w;r
idOdrK f,i fnod yeÍu ¦
^B& ksIamdokfha" fnod yeÍfï iy yqjudre lsÍfï
ud¾. rcfhys" rdcH wdh;khkays fyda jrm%ido ,;a
w;f<diaila wf;ys fyda talrdYS fkdù iy uOH.;
fkdù Y%S ,xldfõ il, ck;dj w;r úisÍ hk
O¾ñIaG iudc l%uhla msysgqùu ¦
^W& ck;djf.a iodpdrfhys;a" ixialD;sfhys;a" ;;a;ajh
jeä ÈhqKq lsÍu iy fm!reI;ajfhys mQ¾K j¾Okh
;yjqre lsÍu ¦ iy
^W!&
kQ.;alu iyuq,ska u ;=rka lsÍu iy ish¨
19
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

;eke;a;kag wOHdmkfha iEu wjia:djl § u i¾j


idOdrK yd iudk bv m%ia;d ,nd .ekSfï whs;sh
iy;sl lsÍu'
^3& Y%S ,xldfõ iajdëk;ajh" iaffjÍNdjh" tlai;a nj yd
foaY mQ¾K;ajh o rch úiska wdrlaId l< hq;af;a h'
^4& mßmd,kh úuOH.; lsÍfuka iy uyck lghq;=j,g
iy md,k lghq;=j,g iEu wjia:djl u ck;dj iyNd.s
lrjd .ekSfuka wdKavqfõ m%cd;ka;jd§ moku iy ck;djf.a
m%cd;ka;jd§ whs;sjdislï o rch úiska ;yjqre fldg mq¿,a l<
hq;af;a h'
^5& jd¾.sl" wd.ñl" úúO NdId Ndú; lrk iy fjk;a ck
fldÜGdi we;=¿ Y%S ,xld jdiS il, ck;dj w;r iyfhda.h
iy wfkHdkH úYajdih jvd,Sfuka cd;sfha iu.sh ;yjqre lsÍu
o" úfYaI ie,ls,s iy fjkialï ;=rka lsÍu i|yd b.ekaùu"
wOHdmkh §u iy m%jD;a;s iemhSu hk lafIa;%j, M,odhS mshjr
.ekSu o rch úiska l< hq;af;a h'
^6& lsisu mqrjeishl=" j¾.h" wd.u" NdIdj" l=,h" ia;%S
mqreI fNaoh" foaYmd,k u;h fyda /lshdj fya;=fjka hï lsis
wYlakq;djlg m;a fkdjk mßÈ mqrjeishkag ÈhqKq ùug iu
m%ia;djka ie,iSug rch j.n,d .; hq;af;a h'
^7& wd¾Ól iy idudchsl jrm%ido yd úIu;d o" ñksid
úiska fyda rch úiska fyda ñksia Y%uh wh:d mßÈ Wmfhda.S lr
.ekau o" rch úiska ;=rka l< hq;af;a h'
^8& wd¾Ól l%uh l%shd;aul ùfï § Okh iy ksIamdok
ud¾. fmdÿ ck;djg ydkslr jk fia talrdYs fkdjk njg
rch j.n,d .; hq;af;a h'
^9& iudc iqrlaIs;Ndjh yd iqnidOkh we;s lsÍug rch
j.n,d .; hq;af;a h'
^10& ck;djf.a NdId iy ixialD;Ska j¾Okh lsÍug rch
iydh úh hq;af;a h'
^11& wd.ula woyk ljrl= yg jqj o" iajlSh wd.ñl m%;sm;a;s
idlaId;a lr .ekSug wjYH wd¾Ól yd iudc mßirh rch úiska
we;s l< hq;af;a h'
^12& mjq," iudcfha uQ,sl tallh jYfhka rch úiska
ms<sf.k wdrlaId l< hq;af;a h'
^13&
<uhska iy fh!jkhka ldhsl jYfhka" udkisl
jYfhka iodpdrd;aul jYfhka" wd.ñl jYfhka yd idudchsl
jYfhka mQ¾K j¾Okhg m;ajk njg j.n,d .ekSug;a" Tjqka
20
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wd;aud¾:h msKsi fhdod .kq ,eîfuka iy fjkialïj,g md;%


lrkq ,eîfuka wdrlaId lr .ekSug;a yelsjk mßÈ Tjqkaf.a
Y=N isoaêh rch úiska úfYaI mßY%uhlska hq;=j j¾Okh l<
hq;af;a h'
^14& ck;djf.a hym; ;ld rch úiska mßirh wdrlaId
fldg iqrlaIs; fldg jeä ÈhqKq l< hq;af;a h'
^15& cd;Hka;r iduh" iqrlaIs;Ndjh yd iyfhda.S;dj
j¾Okh lsÍu o" cd;Ska w;r lghq;=j, § cd;Hka;r kS;sh iy
.súi .;a ne£ï flfrys f.!rjh we;s lsÍug W;aidy lsÍu o"
O¾ñIaG yd idOdrK cd;Hka;r wd¾Ól yd iudc l%uhla we;s
lsÍug W;aidy lsÍu o rch úiska l< hq;af;a h'

uQ,sl hq;=lï 28' whs;sjdislï iy kka jeoEreï ksoyi l%shd;aulùu;a"


N=la;s ú£u;a hq;=lï yd ne£ï bgq lsÍfuka fjkaj mej;sh
fkdyelafla h' tfyhska-
^w& wdKavql%u jHjia:dj iy kS;sh wdrlaId fldg
wkq.ukh lsÍu o"
^wd& cd;sl wNsjDoaêh j¾Okh lsÍu yd cd;sl iu.sh
fmdaIKh lsÍu o"
^we& ;uka úiska f;dard .kq ,enQ /lshdfjys yDoh
idlaIshg tlÕj fkdmsßfy,d jev lsÍu o"
^wE& fmdÿ foam< iqrlaIs; fldg wdrlaId lsÍu o" fmdÿ
foam< wh:d mßÈ m%fhdackhg .ekSug iy kdia;s
lsÍug tfrysj l%shd lsÍu o"
^b& fiiq whf.a whs;sjdislï iy kka jeoEreï ksoyi
.re lsÍu o"
^B& iajNdj O¾uh iy iajdNdúl iïm;a /l .ekSu o"
Y%S ,xldjdiS iEu ;eke;a;l=f.au hq;=lu jkafka h'
rdcH m%;sm;a;sh 29' fï mßÉfþofha úêúOdk fya;=fldgf.k kS;sfhka
ms<sn| uQ,O¾u lsisu whs;sjdislula fkdmejfrkafka h' kS;sfhka lsisu
iy uQ,sl hq;=lï
úksYaphg Ndck l<
ne£ula we;s fkdjkafka h' ;j o" fï mßÉfþofha úêúOdk
fkdyels nj' wêlrKhla fyda úksYaph wêldrhla u.ska l%shd;aul lrjd
.; fkdyelafla h' tu úêúOdkj,g wkkql+,ùu ms<sn| lsisu
m%Yakhla ljr jQ fyda wêlrKhlg fyda úksYaph wêldrhlg
bÈßm;a l< fkdyelafla h'
21
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

VII jeks mßÉfþoh


úOdhlh
ckrcfha ckdêm;sjrhd
16[30' ^1&
Y%S ,xld ckrcfha ckdêm;sjrfhla jkafka h' ckrcfha
ckdêm;sjrhd rcfha m%Odkhd o úOdhlfha m%Odkhd o wdKavqfõ ckdêm;sjrhd'
m%Odkhd o ikakoaO fiajdjkays fiakdêkdhljrhd o jkafka h'
^2& ckrcfha ckdêm;sjrhd ck;dj úiska f;dard m;a lr
.kq ,eìh hq;= w;r mia wjqreÿ ld,hla OQrh orkafka h']
31' ^1& ckdêm;s Oqrhg f;dard m;a lr .kq ,eîu i|yd ckdêm;sjrhd f;dard
iqÿiqlï ,nd we;s ljr jQ fyda mqrjeishl=f.a ku - m;alr .ekSu yd Oqr
ld,h'
^w& ms<s.;a foaYmd,k mlaIhla úiska¦ fyda
^wd& Tyq jHjia:dodhlfhys f;dard m;a l< uka;%Sjrfhlaj
isà kï ke;fyd;a tfia uka;%Sjrfhlaj isáfha kï"
fjk;a hï foaYmd,k mlaIhla úiska fyda hïlsis
Pkao ysñ kdu f,aLkhl ku we;=<;a Pkao ysñhl=
úiska¦ fyda
ckdêm;s Oqrh i|yd fhdackd lrkq ,eìh yelafla h'
17[^2& ck;dj úiska ckdêm;s OQrhg fojrla f;dard m;a lr
.kq ,enQ ;eke;a;l= ck;dj úiska kej; tlS OQrh i|yd f;dard
m;a lr .kq ,eîug iqÿiail= fkdjkafka h']
^3& ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSfï Pkao úuiSu" Oqrh
ork ckdêm;sjrhdf.a Oqr ld,h bl=;a ùug fmr udihlg
wvq fkdjk iy udi follg jeä fkdjk ld,iSudjla ;=<
meje;aúh hq;af;a h'
18[^3w& ^w& ^i& fï mßÉfþofha by;ska jQ úêúOdkj,g
mgyeksj l=ula i|ykaj we; o" ckdêm;sjrhd
úiska m%ldYkhla u.ska jeäÿr ld,hla i|yd
;ud f;dard m;a lr .ekSfuka Oqrh oeÍu
msKsi jrula ,nd .ekSu i|yd ck;dj fj;
wdhdpkh lsÍfï] 19[;u wNs,dIh ;u m%:u
Oqr ld,h wdrïN ù wjqreÿ y;rla bl=;aùfuka
miq hï wjia:djl ckdêm;sjrhd úiska m%ldY
lrkq ,eìh yelafla h]¦ 20

16 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkh u.ska uq,a 30 j.ka;sh bj;afldg kj 30 j.ka;sh wdfoaY lrk ,oS'
17 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkh u.ska we;=<;a lrk ,§'
18 - ;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 ^1& jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
19 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^2& j.ka;sh u.ska l,ska ;snQ jpk fjkqjg" fuu jpk we;=<;a lrk ,§'
20 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^2& j.ka;sh u.ska 3^w&^i& fþofha w;=re úOdkh bj;a lrk ,§'
22
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^ii& ^i& jeks wkqfþoh hgf;a m%ldYkhla lrkq ,enQ


úg th ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSu
i|yd Pkao úuiSula meje;aùug ue;sjrK
flduidßiajrhd fj; flrk kshuhla jkafka h'
^wd& ^w& fþofha i|yka m%ldYkfhys Èkfhka miq iy ta
m%ldYkh m%ldr mj;ajkq ,nk Pkao úuiSfï Pkaoh .ekSu
wjikaùug fmr hï wjia:djl § tjlg Oqrh ork ckdêm;sjrhd
ñh .shfyd;a ckdêm;sjrhd ñh .sh Èkfhys isg ta m%ldYkh
m%;HdÈIag lrkq ,enQ f,i i,lkq ,eìh hq;= w;r" ta m%ldYkh
m%ldr meje;aùug kshñ; Pkao úuiSu wj,x.= lrkq ,enQ f,i
i,lkq ,eìh hq;af;a h' ta ñh hdu ksid ckdêm;s Oqrfhys we;s
jQ mqrmamdvqj 40 jeks jHjia:dfõ úêúOdkj,g wkql+,j mqrjkq
,eìh hq;af;a h'
^we& ^i& fï wkqjHjia:dj hgf;a mj;ajkq ,nk Pkao
úuiSul Pkaoh .ekSu wjika ùu yd ta Pkao
úuiSfï m%;Ms , m%ldY lsÍu yd w;r ld,h ;=<
hï wjia:djl § ta Pkao úuiSfï wfmalI a lhl=
ñh .shfyd;a ue;sjrK flduidßiajrhd úiska ta
wfmalI
a lhd ñh hdu .ek fkd;ld Pkao .Kka
fldg ta Pkao úuiSfï m%;M
s , m%ldY l< hq;fa ;a h'
^ii& ckdêm;sjrhd f,i f;aÍ m;a jQ njg m%ldY lrkq
,eîug ysñlï we;s ;eke;a;d ta Pkao úuiSfï
m%;M
s , m%ldY lrkq ,nk wjia:dfõ ñhf.dia
we;fyd;a" ue;sjrK flduidßiajrhd úiska ta
Pkao úuiSfï m%;Ms , m%ldY fkdl< hq;= w;r"
ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSu i|yd wÆ;a
Pkao úuiSula mj;ajkq ,eìh hq;f
a ;a h'
^iii& ^i& jeks wkqfþofhys i|yka ñh hdfï fya;f = jka
ckdêm;s Oqrfhys mqrmamdvqjla mj;akd úg ta
mqrmamdvqj we;s ùu yd kj ckdêm;sjrhd Oqrh
Ndr .ekSu yd w;r ld,h ;=< w.%dud;Hjrhd
ckdêm;s Oqrfhys jev ne,sh hq;= w;r wud;H
uKav,fha fjk;a wud;Hjrhl= w.%dud;H Oqrfhys
jev ne,Sug Tyq úiska m;a lrkq ,eìh hq;f
a ;a h(
tfia jqj o" w.%dud;H Oqrh ta wjia:dj jk úg ysiaj mj;S
kï fyda w.%dud;Hjrhdg ckdêm;s Oqrfha jev ne,Sug fkdyels
kï" l:dkdhljrhd ckdêm;s Oqrfhys jev ne,sh hq;af;a h'
^wE& fï wkqjHjia:dj hgf;a mj;ajk ,o Pkao úuiSul
§ ckdêm;sjrhd f,i f;aÍ m;aj we;ehs m%ldY lrkq ,enQ
;eke;a;d -
23
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^i& tjlg Oqrh ork ckdêm;sjrhd kï" ta Pkao úuiSu


mj;ajkq ,nkafka hï j¾Ihl" hï Èkhl § o
Tyqf.a m%:u Oqr ld,h wdrïN jQ Èkhg wkqrEm jk
ta j¾Ifha ^ta Pkao úuiSfuka miqj tf<Uk Èkhla
jk& Èkh fyda B<Õg t<fUk j¾Ifha Bg wkqrEm
jk Èkh hk fuhska l,ska t<fUk Èkfhka wdrïN
jk 21[wjqreÿ myl ld,hla] Oqrh oeßh hq;af;a h'
^ii& tjlg Oqrh ork ckdêm;sjrhd fkdfõ kï" ta Pkao
úuiSfï m%;sM, m%ldYhg m;a lrkq ,enQ Èkfhka
wdrïN jk 21[wjqreÿ myl ld,hla] Oqrh oeßh
hq;af;a h'
^b& 40 jeks jHjia:dfõ úêúOdk hgf;a ckdêm;s Oqrhg
wkqm%dma; jk ;eke;a;l=g" fï wkqjHjia:dfõ ^w& fþoh u.ska
ckdêm;sjrhl= fj; mjrd we;s whs;sh l%shd;aul lsÍfï ysñlï
fkdue;af;a h'
^B& fï wkqjHjia:dfõ ld¾h i|yd" 160 jeks jHjia:dfõ
i|yka m%:u ckdêm;sjrhdf.a m%:u Oqr ld,h 1978 fmnrjdß
ui 4 jk Èk wdrïN jQ f,i ie,lsh hq;= h']
22[^4&
ckdêm;sjrhl= f;dard m;a lr .ekSu i|yd
Pkao úuiSula mj;ajkq ,nk wjia:djl" ta Pkao úuiSfï §
ckdêm;sjrhd f,i f;dard m;a lr .kq ,enQ ;eke;a;df.a Oqr
ld,h tjlg Oqrh ork ckdêm;sjrhdf.a Oqr ld,h wjidk jQ
úg" wdrïN úh hq;af;a h (
tfia jqj o" 40 jk jHjia:dfjys mgyeksj l=ula i|ykaj
we; o -
^w& ckdêm;sjrhl= f;dard m;a lr .ekSu i|yd jQ
Pkao úuiSul § ckdêm;sjrhd jYfhka f;aÍ m;a
jQ f,i m%ldY lrkq ,enQ hï ;eke;a;l=" Tyq f;aÍ
m;a ù we;s f,i m%ldY lrkq ,eîfuka miq iy
Tyq ñh fkd.sfha kï Tyqf.a Oqr ld,h wdrïN úh
yelsj ;snqKq Èkhg fmr hï wjia:djl ñh .sh
fyd;a" ckdêm;sjrhl= f;dard m;a lr .ekSu i|yd
ue;sjrK flduidßiajrhd úiska wÆ;a Pkao úuiSula
mj;ajkq ,eìh hq;af;a h' tfia wÆ;a Pkao úuiSula
i|yd kshu lrk ,o Èkh" ta m<uq i|yka Èkhg
miq t<fUk Èkhla kï" ta Pkao úuiSfï § f;aÍ
m;aj we;ehs m%ldY lrkq ,nk ;eke;a;df.a Oqr
ld,h" fï jHjia:dfõ by;ska jQ úêúOdkj, l=ula
21 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^2&^wd& j.ka;sh u.ska —wjqreÿ yhl ld,hla˜ hkak fjkqjg we;=<;a lrk ,§'
22 - ;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^2& jeks j.ka;sh u.ska uq,a ^4& jeks wkqjHjia:dj bj;a fldg wfoaY lrk ,§'
24
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

i|ykaj we; o" ta m<uq i|yka Èkfhys wdrïN jQ


f,i i,lkq ,eìh hq;af;a h' 38 ^1& ^wE& jHjia:dfjys
ld¾h i|yd muKla" wÆ;a ckdêm;sjrhdf.a Oqr
ld,h wdrïN jk Èkh" Tyq f;aÍ m;ajQ Èkh úh
hq;af;a h'
^wd& ckdêm;sjrhl= f;dard m;a lr .ekSu i|yd jQ
Pkao úuiSul § tjlg Oqrh ork ckdêm;sjrhd
wfmalaIlhl= fkdjkakd jQ fyda kej; f;aÍ m;a
fkdjkakd jQ fyda wjia:djl" Tyqf.a Oqr ld,h"
ta Pkao úuiSfï m%;sM, m%ldY lrkq ,enQ Èkfha §
wjika jQjdla fia ie,lsh hq;af;a h' ta Pkao úuiSfï
§ ckdêm;sjrhd f,i f;dard m;a lr .kakd ,o
;eke;a;d wm%udoj tfy;a ta Èkfha isg i;s folla
bl=;a ùug fmr Oqrh Ndr .; hq;af;a h(
tfia jqj o" ckdêm;sjrhd jYfhka f;dard m;a
lr .kakd ,oehs m%ldY lrkq ,enQ ;eke;a;d
Oqrfha lghq;= Ndr .kakd f;la" tjlg Oqrh ork
ckdêm;sjrhd" 30 jeks jHjia:dfõ mgyeksj
l=ula i|ykaj we; o" ckdêm;s Oqrfha n,;,"
ld¾h yd l¾;jH l%shd;aul l< hq;af;a h¦ bgql<
hq;af;a h' ckdêm;sjrhd jYfhka f;dard m;a lr
.kakd ,oehs m%ldY lrkq ,enQ ;eke;a;d Oqrh Ndr
fkd.ekSfï fya;=fjka ckdêm;s Oqrh ysia jqjfyd;a
w.%dud;Hjrhd fyda ta wjia:dfõ § w.%dud;H Oqrh
ysiaj mj;S kï ke;fyd;a w.%dud;Hjrhdg ckdêm;s
Oqrfha jev ne,Sug fkdyels kï l:dkdhljrhd 40
jeks jHjia:dj wkqj ckdêm;s Oqrfha jev ne,Su
wdrïN lrk f;la" tjlg Oqrh ork ckdêm;sjrhd"
ckdêm;s Oqrfha n,;," ld¾h yd l¾;jH l%shd;aul
l< hq;af;a h¦ bgq l< hq;af;a h'
^we& ^w& fþofhys i|yka ñh hdfï fya;=fjka ckdêm;s
Oqrfhys mqrmamdvqjla mj;sk wjia:djl" ta mqrmamdvqj
we;s ùu yd wÆ;a ckdêm;sjrhd Oqrh Ndr .ekSu
yd w;r ld,h ;=< w.%dud;Hjrhd úiska ckdêm;s
Oqrfhys jev ne,sh hq;= w;r" wud;H uKav,fha
fjk;a wud;Hjrhl= w.%dud;Hjrhd f,i jev
ne,Sug Tyq úiska m;a lrkq ,eìh hq;af;a h(
tfia jqj o" w.%dud;H Oqrh ta wjia:dj jk úg ysiaj
mj;S kï fyda w.%dud;Hjrhdg ckdêm;s Oqrfha jev
ne,Sug fkdyels kï" l:dkdhljrhd ckdêm;s
Oqrfhys jev ne,sh hq;af;a h']
25
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^5& ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï Pkao úuiSu ue;sjrK


flduidßiajrhd úiska mj;ajkq ,eìh hq;af;a h' ta Pkao úuiSu
i|yd wfmalaIlhkaf.a kdufhdackd l< hq;= Èkh o" ta Pkao
úuiSu meje;aúh hq;= Èkh o" ue;sjrK flduidßiajrhd úiska
kshu l< hq;af;a h'
^6& ^w& ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï Pkao úuiSu
i|yd wfmalaIlhkaf.a kdu fhdackd lsÍu
iïnkaOfhka¦
^wd&
ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï Pkao úuiSu
i|yd Ndú; l< hq;= Pkao ysñ kdu f,aLkh iy
tu Pkao úuiSfï § wkq.ukh l< hq;= ld¾h
mámdáh iïnkaOfhka¦
^we& ta Pkao úuiSu yd iïnkaO jerÈ kshu lr oelaùu
iy tu jerÈ i|yd jQ o~qjï iïnkaOfhka¦
^wE& ta Pkao úuiSu ksIam%N lsÍug wjYH fya;= iy
ksIam%N lrk wdldrh iïnkaOfhka yd hïlsis
yn l< Pkao úuiSula ksYaph lsÍug wjYH fya;=
iy ksYaph lrk wdldrh iïnkaOfhka¦ iy
^b& by; lS lreKq i|yd wjYH jkakd jQ fyda
wdkqIx.sl jkakd jQ ish¨ ldrKd iïnkaOfhka"
md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka úêúOdk ie,eiaúh hq;af;a h'
32'
^1& ckdêm;s Oqrhg f;dard m;a lr .kq ,nk Oqrh Ndr .ekSu'
;eke;a;d fyda wkqm%dma; jk ;eke;a;d fY%aIaGdêlrKfha
w.% úksYaphldrjrhd bÈßmsg fyda ta wêlrKfha fjk;a hï
úksYaphldrjrhl= bÈßmsg Y%S ,xldfõ § y;rjk Wmf,aLkfha
oelafjk m%;s{dj § Bg w;aika ;eîfuka fyda Èjqreu § Bg
w;aika ;eîfuka fyda Oqrh Ndr .; hq;af;a h'
^2& tfia Oqrh Ndr .;a úg" wdKavql%u jHjia:dfjka
we;s lrk ,o fyda ms<s.kakd ,o fjk hï Oqrhla oeÍu
ckdêm;sjrhd úiska wjidk l< hq;= w;r" Tyq md¾,sfïka;=
uka;%Sjrfhla fõ kï md¾,sfïka;=fõ ish wiqfkka bj;a úh
hq;af;a h' ckdêm;sjrhd fjk;a ljr jQ fyda ,dNodhS Oqrhla
fyda ;k;=rla fkdoeßh hq;af;a h'
23[^3& ckdêm;sjrhd iajlSh Oqrfhys n,h m%ldr udi
;=klg tla jrla md¾,sfïka;=jg iyNd.s úh hq;af;a h' fï
l¾;jHh bgqlsÍfï § Pkaoh mdúÉÑ lsÍug we;s ysñlu
yer md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= i;= ish¨ jrm%ido" mßydr iy
n,;,j,g ckdêm;sjrhd ysñlï ,nk w;r" md¾,sfïka;=j fyda
23 - oywg jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3^1& jeks j.ka;sh u.ska ^3& jeks wkqjHjia:dj bj;a fldg ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
26
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

tys uka;%Sjreka fyda i;= hï jrm%ido lvlsÍula iïnkaOfhka


j.lsj hq;= fkdjkafka h']
24[ ^4& iajlSh Oqrfhys n,h m%ldr md¾,sfïka;=j weu;Sug
o" md¾,sfïka;=jg ixfoaY heùug o" ckdêm;sjrhdg whs;sh
;sìh hq;af;a h']
ckdêm;sjrhdf.A 25[33' ^1& ckdêm;sjrhdf.a ld¾hh úh hq;af;a (-
n,;," ld¾h iy
l¾;jH' ^w& wdKavql%u jHjia:dj wkq.ukh lrk njg o"
wdrlaId lrk njg o j.n,d .ekSu¦
^wd& cd;sl m%;sikaOdkh yd taldnoaO;djh m%j¾Okh
lsÍu¦
^we& wdKavql%u jHjia:d iNdfõ iy VIIw jHjia:dfõ
i|yka wdh;kj, ksis l%shdldÍ;ajh myiqlr,Su¦
iy
^wE& ue;sjrK fldñIka iNdfõ Wmfoia u;" ksoyia yd
idOdrK Pkao úuiSï iy cku; úpdrK meje;aùu
i|yd WÑ; jd;djrK ks¾udKh lsÍu ;yjqre lsÍu"
jkafka h'
^2& wdKavql%u jHjia:dfjka fyda fjk;a ,sÅ; kS;shlska
fyda m%ldYs;ju ckdêm;sjrhd fj; mjrd fyda kshu
lr we;a;d jQ n,;,j,g iy ld¾hhkag wu;rj"
ckdêm;sjrhdg -
^w& md¾,sfïka;=fõ tla tla ieisjdrh wdrïNfha"
md¾,sfïka;=fõ § wdKavqfõ m%;sm;a;s m%ldYh lsÍug
n,h we;af;a h¦
^wd& md¾,sfïka;=fõ ux., /iaùïj, uq,iqk oeÍug n,h
we;af;a h¦
^we& md¾,sfïka;=j le|ùug" jdr wjika lsrSug iy
úiqrejd yeÍug n,h we;af;a h¦
^wE& ;dkdm;sjrhka" uyflduidßiajrhka" mQ¾KdêldÍ
rdcH ¥;hka yd fjk;a ;dkdm;s ksfhdað;hka
m;a lsÍug yd Tjqkag n,;, mejÍug o" Tjqka
ms<s.ekSug o n,h we;af;a h¦
^b& kS;S{ jD;a;sfhys úYsIaG;ajhg m;aj we;a;d jQo"
meje;afuys yd jD;a;sh lghq;= ms<sn| wjxlNdjfhys

24 - oywg jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3^2& jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
25 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 5 jeks j.ka;sh u.saka ;snqKq 33 jk jHji:dj bj;a fldg ta fjkqjg kj
jHjia:djla wdfoaY lrk ,§'
27
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

W;alDIaG ;;ajhla mj;ajdf.k we;a;djQ o


kS;s{jrhka" ckdêm;s kS;S{jrhka jYfhka m;a
lsrSug n,h we;af;a h' fï fþoh hgf;a m;a lrkq
,nk iEu ckdêm;s kS;S{jrhl=gu ta olajd rdc
kS;S{jrhka úiska N=la;s ú¢k ,o ish¨ jrm%idoj,g
ysñlu we;af;a h¦
^B& ckrcfha rdcH uqødj Ndrfha ;nd .ekSug o
w.%dud;Hjrhd o wud;H uKav,fha wfkl=;a
wud;Hjrhka o fY%I A Ga dêlrKfha w.% úksYp
a hldrjrhd
iy fY%I A Ga dêlrKfha wfkl=;a úksYp a hldrjrhka o
wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhd iy wNshdpkdêlrKfha
wfkl=;a úksYp a hldrjrhkao m;a lsÍfï wêldr m;%j,
iy ckrchg wh;a jQ o m%odkh lsru S g yd mjrd §ug
ckdêm;sjrhdg kS;f s hka kshuj we;a;d jQ ke;fyd;a
n,h mejÍ we;a;d jQ o bvlvï yd wfkl=;a ksYp a ,
foam< m%odkh lsÍfï § fyda mjrd §fï §" ta iïnkaO
m%odk m%;j% , yd mejreï m;%j, rdcH uqødj ;nd" w;aika
lsÍug o rdcH uqødj ;eìh hq;= fjk;a iEu f,aLkhlu
rdcH uqødj ;nd w;aika lsÍug o n,h we;af;a h¦
^W& hqoaOh m%ldY lsÍug yd iduh m%ldY lsÍug n,h
we;af;a h¦ iy
^W!& wdKavql%u jHjia:dfõ fyda fjk;a hï ,sÅ; kS;shl
fyda úêúOdkj,g mgyeks fkdjkakdjQ o cd;Hka;r
kS;sh" pdß;% jdß;% fyda Ndú;h wkqj bgq lsÍug
ckdêm;sjrhdg n,h ,eî we;a;d jQ fyda kshñ;j
we;a;d jQ o ish¨ l%shd yd foa lsÍug n,h we;af;a h']
26 [33w' wdKavql%u jHjia:dj hgf;a o uyck wdrCIdj
ckdêm;sjrhd
iïnkaOfhka ;;a ld,fha n,mj;akd kS;sh we;=`M hï ,sÅ; md¾,sfïka;=jg
j.lsj hq;= nj'
kS;shla hgf;a o iajlSh n,;," ld¾h iy l¾;jH h:d
mßÈ l%shd;aul lsÍu iy h:d mßÈ bgqlsÍu iïnkaOfhka
ckdêm;sjrhd md¾,sfïka;=jg j.lsj hq;af;a h']
34' ^1& Y%S ,xld ckrcfha ljr jQ fyda wêlrKhl § iudj §u'
jrolre lrk ,o ljr jQ fyda jrolrejl=g -
^w& iïmQ¾K iudjla fyda kS;Hkql+, fldkafoais iys;
iudjla fyda §ug¦
^wd& kshu lrk ,o hï o~qjula l%shd;aul lsÍu
ld,iSudjla fkdue;sj fyda iqÿiq hhs ckdêm;sjrhd
l,amkd lrk ld,iSudjla we;sj fyda l,a ;eîug¦

26 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 6 jeks j.ka;sh u.saka kj 33w' jk jHjia:dj we;=<;a lrk ,§'
28
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^we& ta jrolreg kshu lrk ,o o~qjula fjkqjg ,sys,a


o~qjula kshu lsÍug¦ fyda
^wE& kshu lrk ,o o~qjula uq¿ukska u ksIam%N lsÍug
fyda bka fldgila wvq lsÍug o" tlS jrolre l< jro
fya;=fldg f.k Tyqf.ka ckrchg wh úh hq;a;d
jQ hïlsis oKavkhla uq¿ukska u ksIam%N lsÍug
fyda bka fldgila wvq lsÍug o" tlS jrolre lsÍu
fya;=fldgf.k Tyqg wh;a jia;=jla rdcH ika;l
úh hq;af;a kï" tfia rdcH ika;l úh hq;a;d jQ
jia;=fjka fldgila muKla rchg .ekaùug fyda ta
jia;=j rdcH ika;l lsÍu uq¿ukskau w;aysgqùug"
ckdêm;sjrhdg n,h we;af;a h(
tfia jqj o" tfia jQ hï jrolrejl=g wêlrKhlska urK
o~qju kshu jQ úgl ckdêm;sjrhd úiska ta kvqj úNd. l<
úksYaphldrjrhdf.ka jd¾;djla ,nd .ekSug ie,eiaúh
hq;af;a h' tu jd¾;dj ckdêm;sjrhd fj; ,enqKq úg" ta ms<sn|j
kS;sm;sjrhdf.a Wmfoia §fuka miqj kS;sm;sjrhdf.a ta Wmfoia
iu. th wêlrK úIh Ndr wud;Hjrhd fj; heúh hq;= nj
kshu fldg ckdêm;sjrhd úiska th kS;sm;sjrhd fj; heúh
hq;af;a h' bkamiq ta wud;Hjrhd úiska ish ks¾foaY o iu. tu
jd¾;dj ckdêm;sjrhd fj; túh hq;af;a h'
^2& ckdêm;sjrhd úiska" 89 jeks jHjia:dfõ ^wE&" ^b&" ^B&" ^W&
fyda ^W!& fþofha fyda 91 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ
^W& fþofhys fyda oelafjk kqiqÿiqlulg md;%j isákakd jQ fyda
md;% jkakd jQ fyda hïlsis ;eke;a;l= iïnkaOfhka -
^w& iïmQ¾K iudjla fyda kS;Hkql+, fldkafoais iys;
iudjla fyda Èh yelafla h¦ ke;fyd;a
^wd& tu kqiqÿiqlfï ld,iSudj wvq l< yelafla h'
^3& Y%S ,xld ckrcfha wêlrKhla bÈßhg muqKqjd o~qjï Èh
yels jrola isÿ lrkq ,enQ úgl" tlS jro l< m%Odk jrolre fyda
m%Odk jrolrejka lSm fofkla fj;a kï Tjqka w;=frka ljrl=
fyda jrolre lsÍug ;=vq fok f;dr;=rla imhkakd jQ wmrdO
iydhlhl=g iudjla §ug ckdêm;sjrhdg n,h we;af;a h'
ckdêm;sjrhdg 27 [35' ^1& hï ;eke;a;l= Y%S ,xld ckrcfha ckdêm;sjrhd
úreoaOj kvq mejßh
fkdyels nj'
f,i OQrh ork wjia:djl §" Tyq úiska fm!oa.,sl ;;a;ajfhys ,d
fyda ks, ;;a;ajfhys ,d lrk ,o fyda fkdlr yßk ,o
lsisjla iïnkaOfhka Tyqg úreoaOj lsisu isú,a fyda wmrdO

27 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 35 jeks jHjia:dj bj;a fldg ta fjkqjg kj jHjia:djla
wdfoaY lrk ,§'
29
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

kvq lghq;a;la mejÍu fyda mj;ajdf.k hdu fyda fkdl<


hq;af;a h (
tfia jqj o" ckdêm;sjrhd úiska Tyqf.a ks, ;;ajfhys
,d lrk ,o fyda fkdlr yrsk ,o lsisjla iïnkaOfhka
kS;sm;sjrhdg úreoaOj 126 jk jHjia:dj hgf;a b,a,Sula lsÍug
hï ;eke;a;l=g we;s whs;sh iSud lrk f,i fï wkqjHjia:dfõ
lsisjla" lshjd f;areï fkd.; hq;af;a h(
tfiau ;jÿrg;a" ckdêm;sjrhd úiska 33^2&^W& jHjia:dj
hgf;a n,;, l%shd;aul lsÍu u; m%{dmkh lsÍug"
fY%aIaGdêlrKhg wêlrK n,h fkd;sìh hq;af;a h'
^2& ljr jQ fyda ;eke;a;l=g úreoaOj" ljr fyda úia;rhl
kvqjla mejßh yels ld,h iSudlrñka kS;sfhka úêúOdk
ilid we;s úg" ta ;eke;a;d hï lsis ld,hla Y%S ,xld ckrcfha
ckdêm;s OQrh ord we;akï tlS kvqj mejßh yels ld, iSudj
f,i kS;sfhka kshuj we;s ld,h ksYaph lsÍfï § ta ;eke;a;d
ckdêm;s OQrh oerE ld,h fkd.eksh hq;af;a h'

^3& fï jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dfõ úêúOdkj,ska


mejÍ we;s uqla;sh" 129 jk jHjia:dfõ ^2& jk wkq jHjia:dj
hgf;a fyda ckdêm;sjrhd f;dard m;alr .ekSfï Pkao úuiSu yd
iïnkaOj fyda cku; úpdrKhl j,x.= Ndjh yd iïnkaOj 130
jk jHjia:dfõ ^w& fþoh hgf;a fY%AIaGdêlrKfha meje;afjk
kvq lghq;=j,g fyda wod< fkdjkafka h']

36' ^1& wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ù udihla jegqm iy úY%du


we;=<; md¾,sfïka;=j úiska ckdêm;s Oqrh ork ;eke;a;df.a jegqm'
jegqma" §ukd yd úY%du jegqma ysñlu fhdackd iïu;fhka ksYaph
l< hq;af;a h' tu úY%du jegqm" hï mQ¾j fiajhla fya;=fldgf.k
ta ;eke;a;dg ysñlu we;s fjk;a hï úY%du jegqmlg w;sf¾lj
jkafka h'

^2& hï ;eke;a;l= úiska ckdêm;s Oqrh Ndr .kq ,enQ


úg md¾,sfïka;=j úiska ksYaph lrkq ,nk mßÈ jQ jegqma iy
§ukd ,eîug o bka miqj" tfia ksYaph lrkq ,nk úY%du
jegqma ,eîug o ta ;eke;a;d ysñlï ,nkafka h' miqj fuu
jHjia:djg lrkq ,enQ ixfYdaOkhla" fuu jHjia:dj mßÉýkak
lsÍula ke;fyd;a m%;sfhdackh lsÍula iy fuu jHjia:djg
wkkql+, jk miqj mkjkq ,enQ hï kS;shla fyda ta kS;shl hï
úêúOdkhla w;S;hg n, fkdmdkafka h'

^3& ckdêm;sjrhdf.a jegqm" §ukd iy úY%du jegqm" taldnoaO


wruqo,g jeh nrla jkafka h'
30
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^4& ckdêm;s Oqrh ork ;eke;a;kaf.a jegqma" §ukd fyda


úY%du jegqma ysñlu md¾,sfïka;=j úiska fhdackd iïu;fhka
jeä l< yelafla h'
tfy;a tu jegqma" §ukd fyda úY%du jegqma ysñlï wvq
fkd l< hq;af;a h'
w.%dud;Hjrhd úiska 37' ^1& frda.d;=r ùu ksid fyda Y%S ,xldfjka neyerj isàu
ckdêm;sjrhdf.a ksid fyda fjk;a hï fya;=jla ksid fyda iajlSh Oqrhg wh;a
n,;," ld¾h iy
l¾;jH l%shd;aul n,;," ld¾h iy l¾;jH l%shd;aul lsÍug iy bgq lsÍug ;udg
lsÍu iy bgq lsÍu' fkdyels fõ hhs ckdêm;sjrhdf.a u;h fõ kï" tu ld, iSud
;=< ckdêm;s Oqrfha n,;," ld¾h iy l¾;jH l%shd;aul lsÍu
iy bgq lsÍu i|yd ckdêm;sjrhd úiska w.%dud;Hjrhd m;a
l< yelafla h' ;j o tu ld, iSudj ;=< w.%dud;H Oqrfha jev
ne,Su msKsi ckdêm;sjrhd úiska wud;H uKav,fha fjk;a
wud;Hjrhl= m;a l< yelafla h (

tfia jqjo" w.%dud;H Oqrh ta wjia:dj jk úg ysiaj mj;S


kï fyda w.%dud;Hjrhdg ckdêm;s Oqrfha jev ne,Sug fkdyels
kï ta ld, iSudj ;=< ckdêm;s Oqrfha n,;," ld¾h iy
l¾;jH l%shd;aul lsÍu iy bgq lsÍu i|yd ckdêm;sjrhd
úiska l:dkdhljrhd m;a l< yelafla h'

^2& ckdêm;sjrhdg iajlSh Oqrfha n,;," ld¾h iy


l¾;jH l%shd;aul lsÍug iy bgq lsÍug ;djld,slj fkdyels
ù we;s nj iy fï jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dj wkqj
m;a lsÍula isÿ lsÍug fkdyels nj l:dkdhljrhd úuiSfuka
miqj w.% úksYaphldrjrhdf.a u;h fõ kï Tyq" Tyqf.a u;h
l:dkdhljrhd fj; ,shú,a,lska oekqï Èh hq;af;a h' túg
w.%dud;Hjrhd tu ld, iSudj ;=< ckdêm;s Oqrfha n,;," ld¾h
iy l¾;jH l%shd;aul l< hq;af;a h¦ bgq l< hq;af;a h' ;j o"
fuu jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdk i,iajd we;s
mßÈ m;a lsÍula lrkq fkd,en ;snqK o tu ld, iSudj ;=<
w.%dud;H Oqrfha jev ne,Su msKsi Tyq úiska wud;H uKav,fha
fjk;a wud;Hjrhl= m;a l< hq;af;a h (

tfia jqj o" w.%dud;H Oqrh ta wjia:dj jk úg ysiaj mj;S


kï fyda w.%dud;Hjrhdg ckdêm;s Oqrfha jev ne,Sug fkdyels
kï" l:dkdhljrhd ta ld,iSudj ;=< ckdêm;s Oqrfha n,;,"
ld¾h iy l¾;jH l%shd;aul l< hq;af;a h¦ bgq l< hq;af;a h'

^3& 32 jeks jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdk


yer ckdêm;sjrhd ms<sn| wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdk" tfia
ckdêm;s Oqrfha n,;," ld¾h iy l¾;jH l%shd;aul lrk iy
bgq lrk ;eke;a;dg o wod< l< yels ;dla ÿrg" wod< jkafka h'
31
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^4& md¾,sfïka;=j úiqrejd yer we;s hï ld,iSudjla ;=< §"


fï jHjia:dfõ o" 38 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ
^wd& fþfohys o" 40 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ
o" ˜l:dkdhljrhd˜ hkakg md¾,sfïka;=j úiqrejd yßk f;la
l:dkdhl Oqrh oerE ;ekeka;d we;=<;a fõ'
38' ^1& ^w& ckdêm;sjrhd ñh .shfyd;a túg o¦ ckdêm;sjrhd úiska
Oqrh ysia lsÍu'
^wd& l:dkdhljrhd fj; ;udf.a w;aikska hjkq ,nk
,smshlska ckdêm;sjrhd ;u Oqrfhka wia jqjfyd;a
túg o¦
^we& ckdêm;sjrhd Y%S ,xldfõ mqrjeishl=j isàu k;r
jqjfyd;a túg o¦
^wE& ckdêm;sjrhd jYfhka f;dard m;a lr .kq ,enQ
;eke;a;d iajlSh Oqr ld,h wdrïN jQ Èk isg 28[i;s
folla] we;=<; Oqrfha ld¾h Ndr .ekSu ys;du;d u
meyer yeßhfyd;a túg o¦
^b& ó<Õ wkqjHjia:dfõ úêúOdk i,id we;s mßÈ
ckdêm;sjrhd Oqrfhka bj;a lrkq ,enqjfyd;a túg o¦
^B& ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSu ksIam%N nj
fY%aIaGdêlrKh úiska" 130 jeks jHjia:dfõ ^w& fþoh
hgf;a iajlSh n,;, l%shd;aul lsÍfuys ,d ;SrKh
lrkq ,enqjfyd;a yd fjk;a hïlsis ;eke;a;l=
ckdêm;sjrhd jYfhka h:d mßÈ f;dard m;a lr
.kakd ,oehs ;SrKh fkdl<fyd;a túg o"
ckdêm;s Oqrh ysia jkafka h'
^2& ^w& ckdêm;sjrhdg udkisl fyda YdÍßl wn,;dj
fya;=fjka Tyqf.a Oqrfha ld¾h bgq lsÍug ksh; jYfhka
fkdyels njg fpdaokd lrkakd jQ fyda -
^i& fÉ;kdkaú;j wdKavql%u jHjia:dj W,a,x>kh
lsÍfï jro¦
^ii& rdcHfødays ùfï jro¦
^iii& w,a,i iïnkaO jro¦
^iv& iajlSh Oqrfha n,;, whq;= wkaoñka mdúÉÑ lsÍu yd
iïnkaO úIupdrh fyda ¥IKh yd iïnkaO jro¦
fyda
^v& hï kS;shla hgf;a pß; ¥IKh yd iïnkaO jrola
jk jrola"
28 - ;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3 jeks j.ka;sh u.ska —udihla˜ hkak bj;a lr ta fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
32
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

lr we;s njg fpdaokd lrkakd jQ o" tu fpdaokdfjys fyda


fpdaokdj, fyda iïmQ¾K úia;r oelafjkakd jQ o" fY%aIaGdêlrKh
úiska ta ms<sn|j mÍlaId fldg n,d jd¾;d lrk f,i b,a,d
isákakd jQ o" fhdackd iïu;hla bÈßm;a lsÍug ;ud woyia
lrk njg md¾,sfïka;=fõ ljr jQ fyda uka;%Sjrhl= úiska
l:dkdhljrhd fj; hjk ,smshlska oekaùula l< yelafla h'

^wd& tjeks lsisu fhdackd iïu;hla ms<sn| oekaùula" th


^w& fþofha úêúOdkj,g wkql+, fõ kï ñi iy -

^i& tu fhdackd iïu;h ms<sn| oekaùu md¾,sfïka;=fõ


uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdfjka ;=fkka follg fkdwvq
uka;%Sjrhka ixLHdjla úiska w;aika fldg we;akï
ñi¦ fyda

^ii& tu fhdackd iïu;h ms<sn| oekaùu md¾,sfïka;=fõ


uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdfjka foflka tllg fkdwvq
uka;%Sjrhka ixLHdjla úiska w;aika fldg we;akï
iy tu fpdaokdj fyda fpdaokd fY%aIaGdêlrKh
úiska mÍlaId fldg jd¾;d lsÍug ;rï jk njg
l:dkdhljrhd iEySug m;a fõ kï ñi"

l:dkdhljrhd úiska Ndr .ekSu fyda md¾,sfïka;=fõ kHdh


m;%hg we;=<;a lsÍu fyda fkdl< hq;af;a h'

^we& tjeks fhdackd iïu;hla md¾,sfïka;=fõ ^fkdmeñKs


uka;%Sjrhka o we;=¿j& uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdfjka ;=fkka
follg fkdwvq uka;%Sjrhka ixLHdjlf.a Pkaofhka iïu;
lrkq ,enQ wjia:djl" tu fhdackd iïu;fhys we;=<;a fpdaokdj
fyda fpdaokd ms<sn|j mÍlaId fldg jd¾;d lsÍu i|yd th
l:dkdhljrhd úiska fY%aIaGdêlrKh fj; fhduq l< hq;af;a h'

^wE& fY%aIaGdêlrKh úiska h:d mßÈ mÍlaIKhla lsÍfuka miq


iajlSh ;SrK yd Bg fya;= o oelafjk jd¾;djla md¾,sfïka;=jg
iemhsh hq;af;a h' tu mÍlaIKfha § ckdêm;sjrhdg
fm!oa.,slj u fyda kS;s{jrhl= u.ska fyda fmkS isàug o
lreKq lshd isàug o whs;sh we;af;a h'

^b& wjia:dfjdaÑ; mßÈ" udkisl fyda YdÍßl wn,;dj


fya;=fjka ckdêm;sjrhdg Tyqf.a Oqrfha ld¾h bgq lsÍug
ksh; jYfhka fkdyels nj fyda tu fhdackd iïu;fhys
fpdaÈ; ljr jQ fyda jrola ckdêm;sjrhd úiska lr we;s nj
fyda fY%aIaGdêlrKfha u;h jk nj fY%aIaGdêlrKh úiska
md¾,sfïka;=jg jd¾;d lrkq ,enQ wjia:djl" ^fkdmeñKs
uka;%Sjrhka o we;=¿j& uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdfjka ;=fkka
33
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

follg fkdwvq uka;%Sjrhka ixLHdjla mlaIj Pkaoh §


iïu; lrk fhdackd iïu;hla u.ska md¾,sfïka;=j úiska
ckdêm;sjrhd Oqrfhka bj;a l< yelafla h'

39' ^1& fY%aIaGdêlrKh úiska 130 jeks jHjia:dj hgf;a ckdêm;sjrhd h:d
iajlSh wêlrK n,h l%shd;aul lsÍfuys ,d - mßÈ f;dard m;a lr
f.k fkdue;s njg
fyda ckdêm;sjrhd
^w& ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍu ksIam%N nj ;SrKh f;dard m;a lsÍfï
l< iy fjk;a hïlsis ;eke;a;l= h:d mßÈ f;dard Pkao úuiSu ksIam%N
m;a lr .kakd ,oehs ;SrKh fkdl< wjia:djl njg fY%aIaGdêlrKh
úiska ;SrKh lsÍu'
ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSu i|yd Pkao
úuiSula" ta ;SrKh lrkq ,enQ Èk isg udi ;=kla
bl=;aùug fmr meje;aúh hq;af;a h¦ ke;fyd;a

^wd& fjk;a hï ;eke;a;l= ckdêm;sjrhd f,i h:d mßÈ


f;dard m;a lr .kakd ,o nj ;SrKh l< wjia:djl"
ta ;SrKh lrkq ,enQ Èk isg udihla we;=<; ta
fjk;a ;eke;a;d ckdêm;s Oqrh Ndr .; hq;af;a h'

38 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ ^wE& fþofha


ld¾hh i|yd kj ckdêm;sjrhdf.a Oqr ld,h wdrïN jk Èkh
wjia:dfjdaÑ; mßÈ" Tyq f;dard m;a lr .kq ,enQ Èkh fyda
;SrKfha Èkh fyda jkafka h'

^2& fï jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ i|yka jk mßÈ


jQ hï ;SrKhla fY%aIaGdêlrKh úiska lrkq ,enQ úg ckdêm;s
Oqrfha n,;," ld¾h iy l¾;jH l%shd;aul lrñka iy bgq
lrñka isá ;eke;a;d ta n,;," ld¾h iy l¾;jH l%shd;aul
lsÍu iy bgq lsÍu wm%udoj k;r l< hq;af;a h' tlS ;SrKfha
Èkh;a kj ckdêm;sjrhd Oqrh Ndr .ekSu;a w;r ld,h ;=<
w.%dud;Hjrhd ckdêm;s Oqrfha jev ne,sh hq;= w;r" wud;H
uKav,fha fjk;a wud;Hjrhl= w.%dud;H Oqrfha jev ne,Su
i|yd m;a l< hq;af;a h(

tfia jqj o" ta wjia:dj jk úg w.%dud;H Oqrh ysiaj mj;S


kï fyda w.%dud;Hjrhdg ckdêm;s Oqrfha jev ne,Sug fkdyels
kï l:dkdhljrhd ckdêm;s Oqrfha jev ne,sh hq;af;a h'

^3& 31 jeks jHjia:dfõ ^4& jeks wkqjHia:dfõ ljr


úêúOdkhla ;snqK o" 30 jeks jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ
ld¾hh i|yd" kj ckdêm;sjrhdf.a Oqqr ld,h" hï ;eke;a;l=
f;dard m;a lr .kq ,eîu ksIam%N fyda wksis njg ;SrKh lrkq
,enqfõ o" tu ;SrKh fkdlrk ,o kï ta ;eke;a;df.a Oqr
ld,h wdrïN úh yelsj ;snqKq Èkfha §" wdrïN jQjdla fia
ie,flkafka h'
34
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^4& ckdêm;s Oqrfha n,;," ld¾h yd l¾;jH hï ;eke;a;l=


úiska l%shd;aul lsÍu fyda bgq lsÍu" ckdêm;sjrhd jYfhka
ta ;eke;a;d f;dard m;a lr .ekSu ksIam%N nj fyda wksis nj
fY%aIaGdêlrKh úiska miq wjia:djl § ;SrKh lrkq ,enQ
muKska ks¾n, fkdúh hq;af;a h'
^5& 40 jeks jHjia:dfõ mgyeksj l=ula i|ykaj we; o" fï
jHjia:dfõ úêúOdk wod< jkafka h'
ckdêm;sjrhd úiska 40' ^1& ^w& ckdêm;sjrhdf.a Oqr ld,h bl=;a ùug fmr
Oqrh ysia lsÍu ckdêm;s Oqrh ysia jqjfyd;a" md¾,sfïka;=j úiska tys uka;%Sjrhka
iy wkqm%dma;sl
ckdêm;sjrhd f;dard w;=frka ckdêm;s Oqrhg f;dard m;a lr .kq ,eîug iqÿiqlï
m;a lsÍu' we;s hï uka;%Sjrhl= ckdêm;sjrhd f,i f;dard m;a lr .kq
,eìh hq;af;a h'
ckdêm;s Oqrhg tfia wkqm%dma; jk hï ;eke;a;l=" Oqrh
ysia lrk ckdêm;sjrhdf.a Oqr ld,fhka b;sß ld,h ;=<
muKla Oqrh oeßh hq;af;a h'
^wd& tfia ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSu" mqrmamdvqj
we;s jQ Èkfhka miq yels;dla blaukska l< hq;af;a h' tu f;dard
m;a lr .ekSu lsisu wjia:djl § tÈk isg udihlg jvd miq
fkdúh hq;af;a h' tu f;dard m;a lr .ekSu md¾,sfïka;=j úiska
kS;sfhka úêúOdk i,iajkq ,eìh yels hï ld¾h mámdáhlg
wkql+,j ryia Pkaofhka yd fok ,o Pkao ixLHdfjka taldka;
nyq;r Pkaohlska úh hq;af;a h(
tfia jqj o" md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,eîfuka miqj
tjeks mqrmamdvqjla we;s jqjfyd;a" kj md¾,sfïka;=j úiska"
ta md¾,sfïka;=fõ m<uq /iaùfï Èk isg tla udihla we;=<;
ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .; hq;af;a h'
^we& Oqrh tfia ysia ùu;a" kj ckdêm;sjrhd Oqrfha ld¾h
Ndr .ekSu;a w;r ld,h ;=< w.%dud;Hjrhd ckdêm;s Oqrfha
jev ne,sh hq;af;a h' w.%dud;H Oqrfha jev ne,Su i|yd Tyq
úiska wud;H uKav,fha fjk;a wud;Hjrhl= m;a l< hq;af;a h'
tfia jqj o" ta wjia:dj jk úg w.%dud;H Oqrh ysiaj mj;S
kï fyda w.%dud;Hjrhdg ckdêm;s Oqrfha jev ne,Sug fkdyels
kï" l:dkdhljrhd ckdêm;s Oqrfha jev ne,sh hq;af;a h'
^2& ^32 jeks jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdk
yer& ckdêm;sjrhdg wod< wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdk"
wod< l< yels;dla ÿrg" jevn,k ckdêm;sjrhl=g o wod<
jkafka h'
^3& md¾,sfïka;=j úiska ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSu
i|yd jQ ld¾h mámdáh ms<sn| ish¨ lreKq i|yd o" Bg wjYH
35
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

yd wdkqIx.sl fjk;a ish¨ lreKq i|yd o" md¾,sfïka;=j úiska


kS;sfhka úêúOdk ie,eiaúh hq;af;a h'
41' ^1& ckdêm;s Oqrfha n,;," ld¾h iy l¾;jH ckdêm;sjrhdf.a
l%shd;aul lsÍfï,d iy bgq lsÍfï,d ;udg iydh §u msKsi ld¾h uKav,h'
;u u;h wkqj" wjYH jk f,alïjrhka m;a lsÍug o" wud;H
uKav,fha woyia úuid" fjk;a ks,Orhka iy ld¾h uKav,h
m;a lsÍug o" Tjqkaf.a fiajd kshuhka iy fldkafoais ksYaph
lsÍug o" ckdêm;sjrhdg n,h we;af;a h'
^2& ta f,alïjrhkaf.a" ks,Orhkaf.a iy ld¾h uKav,fha
jegqma taldnoaO wruqo,g jeh nrla jkafka h'
^3& ta f,alïjrhka" ks,Orhka iy ld¾h uKav,h
fiajfhka my lsÍfï iy Tjqkaf.a úkh md,kh lsÍfï n,h
ckdêm;sjrhd i;= úh hq;= ùu yer ta f,alïjrhka" ks,Orhka
iy ld¾h uKav,h rcfha ks,Orhka f,i ie,lsh hq;af;a h'
tlS ks,Orhka iy ld¾h uKav,h fiajfhka my lsÍu iy
Tjqkaf.a úkh md,kh lsÍu ms<sn| n,;, ckdêm;sjrhd úiska
tjeks hï f,alïjrhl=g mjrkq ,eìh yelafla h'
^4& kj ckdêm;sjrhl= ckdêm;s Oqrh Ndr .;a úg ta
iEu f,alïjrhl= u" ks,Orhl= u iy ld¾h uKav,fha iEu
idudðlhl= u Oqr oeÍu wjidk jkafka h'
^5& tjeks hï f,alïjrhl=" ks,Orhl= fyda ld¾h uKav,fha
idudðlhl= úiska Oqr oeÍu tfia wjidk jk wjia:djl wud;H
uKav,h úiska ta f,alïjrhd" ks,Orhd fyda ld¾h uKav,fha
idudðlhd rcfha fiajfha hï ;k;=rlg m;a l< yelafla h(
tfia jqj o" f,alïjrhl=" ks,Orhl= fyda ld¾h uKav,fha
idudðlhl= f,i m;a lrkq ,nk f;la rcfha fiajfha fyda
m<d;a md,k fiajfha fyda rdcH ixia:djl fiajfha fyda
kshqla;j isá tjeks hï f,alïjrhl=g" ks,Orhl=g fyda ld¾h
uKav,fha idudðlhl=g"
kj ckdêm;sjrhl= úiska Oqrh Ndr .kq ,enQ úg ;ud tu
fiajfhys oerE ;k;=rg" fcHIaG;dj wysñùulska f;drj wdmiq
meñKSug ysñlï we;af;a h'
^6& fï jHjia:dfõ ^5& jeks wkqjHjia:dfõ" w;=re
wkqjHjia:dj" ta w;=re wkqjHjia:dfõ i|yka hï ;eke;a;l=g
my; i|yka wjia:dj,§" tkï -
^w& úkh fya;= u; fiajfhka my lsÍu yer fjk;a
wdldrhlska ckdêm;sjrhd úiska ta ;eke;a;df.a
fiajh wjidk l< úg¦ fyda
36
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^wd& ta ;eke;a;d b,a,d wia jk Èkfha § ta ;eke;a;dg


úreoaOj úkh ms<sn| lghq;a;la úNd.hg Ndckj
we;akï fyda úNd.hg .ekSug woyia lr we;akï
ñi" ta ;eke;a;d b,a,d wia jQ úg"
wjYH fjkia lsÍï iys;j wod< jkafka h'
^7& ckdêm;sjrhdf.a f,alï Oqrh fyda hïlsis wud;HdxYhl
f,alï Oqrh fyda ckdêm;sjrhdf.a ld¾h uKav,fhys hïlsis
Oqrhla fyda ta Oqr tlla fyda Bg jeä .Kkla fyda fkdlvjd
ord we;s ljr jQ fyda ;eke;af;la hï Oqrhla wjika jrg
oerefõ o" ta Oqrh ta ;eke;a;d úiska fkdlvjd ork ,o fia" fï
jHjia:dfõ ^5& jeks wkqjHjia:dfõ iy ^6& jeks wkqjHjia:dfõ
ld¾h i|yd ie,lsh hq;af;a h'
37
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

29 [VIIw jeks mßÉfþoh

wdKavql%u jHjia:d iNdj


41w' ^1& my; oelafjk idudcslhkaf.ka iukaú; jk" ^fï wdKavql%u jHjia:d
mßÉfþofha —iNdj˜ hkqfjka i|yka lrkq ,nk& wdKavql%u iNdfõ ixhq;sh'
jHjia:d iNdjla ;sìh hq;af;a h (-
^w& w.%dud;Hjrhd¦
^wd& l:dkdhljrhd¦
^we& md¾,sfïka;=fõ úreoaO mlaIfha kdhljrhd¦
^wE& ckdêm;sjrhd úiska m;a lrkq ,eìh hq;= tla
md¾,sfïka;= uka;%Sjrfhla¦
^b& w.%dud;Hjrhd iy úreoaO mlaIfha kdhljrhd hk
fofokdf.a u kdufhdackd lsrSu u; ckdêm;sjrhd
úiska m;a lrkq ,eìh hq;= jQ o" fofofkla
md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka úh hq;= jQ o" ;eke;a;ka
mia fofkla¦ iy
^B& w.%dud;Hjrhd iy úreoaO mlaIfha kdhljrhd
wh;a foaYmd,k mlaI fyda iajdëk lKavdhï fyda
fkdjk md¾,sfïka;=fõ ksfhdackh we;s wfkl=;a
foaYmd,k mlaIj, iy iajdëk lKavdhïj,
md¾,sfïka;= uka;%Sjrhkaf.a nyq;rfha tl`.;ajh
u; kdu fhdackd fldg ckdêm;sjrhd úiska m;a
lrkq ,nk tla md¾,sfïka;= uka;%Sjrfhla'
^2& l:dkdhljrhd iNdfõ iNdm;sjrhd úh hq;af;a h'
^3& fï jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dfõ ^b& fþoh fyda
^B& fþoh hgf;a jk m;alsÍï i|yd jQ kdu fhdackd" ta kdu
fhdackd lsÍfï wjYH;djh mek k.sk ljr fyda wjia:djkays§
isÿ lsÍug j.n,d .ekSu l:dkdhljrhdf.a ld¾hh jkafka h'
^4& fï jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dfõ ^b& fþofha
i|yka ;eke;a;ka mia fokd kï lsÍfï § w.%dud;Hjrhd iy
úreoaO mlaIfha kdhljrhd úiska jD;a;Sh iy iudÔh úúO;ajh
we;=¿j Y%S ,dxlSh iudcfha nyq;a;aj ,laIKh wdKavql%u jHjia:d
iNdfjka ms<sìUq jk nj iy;sl ùu msKsi" md¾,sfïka;=fõ
ksfhdackh jk foaYmd,k mCI iy iajdëk lKavdhïj,
kdhlhka úuish hq;af;a h'
^5& fï jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dfõ ^b& fþoh hgf;a

29 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 8 jeks j.ka;sh u.ska wdKavql%u jHjia:dfõ uq,a VIIw' mßÉfþoh bj;a lr ta
fjkqjg we;=<;a lrk ,§'
38
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

m;a lrkq ,nkakd jQ o" md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka fkdjkakd


jQ o ;eke;a;ka úYsIag;ajfhka yd wjxl Ndjfhka hq;a" fmdÿ
jD;a;Sh Ôú;fha § ls¾;sh ,;a" lsisÿ foaYmd,k mlaIhl
idudðlhka fkdjk ;eke;a;ka úh hq;= w;r Tjqka kï lrkqq
,eîu md¾,sfïka;=j úiska wkqu; lrkq ,eìh hq;af;a h'
^6& fï jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dfõ ^b& iy ^B&
fþo hgf;a lrk ,o kdu fhdackd ksYaÑ;j olajñka ,sÅ;
oekqï §ula ckdêm;sjrhd fj; ,eî Èk oy y;rla we;=<;
ckdêm;sjrhd úiska ta wjYH m;alsßï lrkq ,eìh hq;af;a h'
tlS Èk oyy;rl ld, mßÉfþoh we;=<; wjYH m;alsrSï
lsÍug ckdêm;sjrhd wfmdfydi;a jk úfgl" kdu fhdað;
;eke;a;ka" tlS ld, mßÉfþoh wjika jQ Èk isg n, mj;ajk
mßÈ iNdfõ idudðlhka f,i m;alrkq ,enQ f,i i,lkq
,eìh hq;= h'
^7& ^w& wdKavql%u jHjia:dfõ 64 jk jHjia:dfõ ^2& jk wkq
jHjia:dfõ ljr úêúOdkhla ;snqK o" md¾,sfïka;=j úiqrejd
yßkq ,enQ úgl" by; lS jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dj
hgf;a md¾,sfïka;=fõ uka;%Sjrhl= l:dkdhljrhd jYfhka
f;dard m;a lr .kakd f;la" ta olajd isá l:dkdhljrhd iNdfõ
idudðlhl= f,i ;jÿrg;a OQrh oeßh hq;af;a h'
^wd& md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,enqj o" w.%dud;Hjrhd"
úreoaO mlaIfha kdhljrhd iy wdKavql%u jHjia:d iNdfõ
idudðlhka jk md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka tlS úiqrejd yeÍug
miqj mj;ajkq ,nk uyue;sjrKhg blaì;sj wjia:dfjdaÑ; mßÈ
w.%dud;Hjrhd f,i m;alrkq ,nk f;la fyda md¾,sfïka;=fõ
úreoaO mlaIfha kdhlhd f,i ms<s.kq ,nk f;la fyda hï
md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka ixLHdjla ^1& jk wkq jHjia:dfõ ^wE&"
^b& fyda ^B& fþo hgf;a wdKavql%u jHjia:d iNdfõ idudðlhka
f,i m;a lrkq ,nk f;la" wdKavql%u jHjia:d iNdfõ
idudðlhka f,i ;jÿrg;a Oqr oeßh hq;a;dy'
^8& fï jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dfõ ^wE& fþoh" ^b&
fþoh iy ^B& fþoh hgf;a m;alrk ,o iNdfõ iEu idudðlhl= u
úisk"a ckdêm;sjrhd wu;d hjk ,smh s la u.ska Tyqf.a OQrfhka
l,ska b,a,d wiajqjfyd;a fyda Tyqg ;u OQrfha lghq;= ;jÿrg;a
lrf.k hdug fkdyels YdÍßl fyda udkisl wYlakq;djhlg
m;aj we;s njg w.%dud;Hjrhd iy úreoaO mlaIfha kdhljrhd
hk fofokdu u;hla we;slr .kakd wjia:djl ta u;
ckdêm;sjrhd úiska Oqrfhka bj;a lrkq ,enqjfyd;a fyda pß;
¥IK jrola iïnkaOfhka hï wêlrKhla úiska Tyq jrolre
lrkq ,enqjfyd;a fyda Tyq úIfhys m%cd wYlakq;d kshu lsÍfï
fhdackd iïu;hla wdKavql%u jHjia:dfõ 81 jk jHjia:djg
39
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wkql+,j iïu; lrkq ,en we;akï fyda 41b jHjia:dfõ ^7&


jk wkq jHjia:dj hgf;a Tyq ish OQrh yer .shdla fia i,lkq
,nkafka kï fyda ñi" tjeks idudcslhl= jYfhka Tyq m;a
lrkq ,enQ Èk isg wjqreÿ ;=kl ld,hla OQrh oeßh hq;af;a h'
^9& fï jHjia:dfõ ^1& wkq jHjia:dfõ ^wE& fþoh" ^b& fþoh
fyda ^B& fþoh hgf;a m;alrk ,o idudðlhka w;r mqrmamdvqjla
we;s jQ úgl" tu mqrmamdvqj we;sùfï Èk isg Èk oy y;rla
we;=<;" by; i|yka fþohkays úêúOdk ie,ls,a,g .ksñka"
ckdêm;sjrhd úiska ta idudðlhd fjkqjg wkqm%dma; ùu msKsi
fjk;a ;eke;a;l= m;a lrkq ,eìh hq;af;a h' tfia m;a lrkq
,enQ hï ;eke;af;la" Tyq wkqm%dma; jkafka hï idudðlhl=
fjkqjg o ta idudðlhdf.a OQr ld,fhka fkdf.ù b;sßj
;sfnk fldgi i|yd Oqrh oeßh hq;af;a h'
^10& fï jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dfõ ^wE& fþoh" ^b&
fþoh fyda ^B& fþoh hgf;a m;a lrk ,o idudðlhl=" tu fþo
hgf;a kej; m;a lrkq ,eîug iqÿiafila fkdjkafka h'
^11& fï jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dfõ ^wE& fþoh" ^b&
fþoh iy ^B& fþoh hgf;a ckdêm;sjrhd úiska lrkq ,nk
m;aùï l:dkdhljrhdg oekqï Èh hq;af;a h'
41wd' ^1& fï jHjia:dfõ Wmf,aLkfha ksYaÑ;j i|yka hï iNdj úiska m;alsÍï
fldñIka iNdjl iNdm;sjrhd f,i fyda idudcslhl= f,i fyda ks¾foaY l< hq;= nj'
ckdêm;sjrhd úiska ;eke;a;l= m;a lsÍu iNdfõ ks¾foaYh u;
yer" fkdlrkq ,eìh hq;af;a h'
^2& fï jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dfõ úêúOdk" tlS
hï fldñIka iNdjl iNdm;sjrhd f,i fyda idudðlhl= f,i
jevne,Su i|yd m;a lrkq ,enQ hï ;eke;a;l= iïnkaOfhka o
wod< úh hq;af;a h'
^3& fï jHjia:dfõ Wmf,aLkfha ksYaÑ;j i|yka fldñIka
iNdj, iNdm;sjreka f,i fyda idudðlhka f,i m;a lsÍu
i|yd wjia:dj t<fUk ljr fyda úgl tfia m;a lrkq ,eìh
hq;= ksis iy fhda.H ;eke;a;ka ckdêm;sjrhd fj; ks¾foaY
lsÍu iNdfõ ld¾hhla jk w;r ta ks¾foaYj,ska ,sx.sl j¾.SlrKh
we;=¿j Y%S ,dxlSh iudcfha nyq;a;aj iajNdjh ms<sìUq jk nj
j.n,d .ekSug m%h;ak orkq ,eìh hq;af;a h' ta fldñIka
iNdj, iydm;sjreka iïnkaOfhka jk úg" m;a lsÍu i|yd
iNdj úiska ;eke;a;ka ;sfofkl= ks¾foaY lrkq ,eìh hq;= w;r"
ks¾foaY lrkq ,enQ ;eke;a;kaf.ka tla wfhl= ckdêm;sjrhd
úiska iNdm;sjrhd f,i m;a lrkq ,eìh hq;af;a h'
^4& m;a lsÍï i|yd iNdfõ ks¾foaYh ,enqKq Èk isg
Èk oyy;rla we;=<; ckdêm;sjrhd úiska" fï jHjia:dfõ
40
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

Wmf,aLkfha ksYaÑ;j i|yka fldñIka iNdj, iNdm;sjreka


iy idudðlhka m;a lrkq ,eìh hq;af;a h'
tlS Èk oyy;rl ld, mßÉfþoh ;=< wjYH m;a lsÍï
lsÍug ckdêm;sjrhd wfmdfydi;ajQ úgl" tlS ld, mßÉfþoh
wjika jk Èk isg n,meje;afjk mßÈ (-
^w& fldñIka iNdjl idudðlka f,i m;alrkq ,eìh
hq;= njg ^3& jk wkqjHjia:dj hgf;a ks¾foaY lrkq
,enQ ;eke;a;ka fldñIka iNdfõ idudðlhka f,i
m;alrkq ,enQ f,i i,lkq ,eìh hq;af;a h¦ iy
^wd& fldñIka iNdjl iNdm;sjrhd f,i m;alrkq ,eìh
hq;= njg ^3& jk wkqjHjia:dj hgf;a ks¾foaY lrkq
,enQ kï i|yka ,ehsia;=fõ m<uqj ku oelafjk
;eke;a;d wod< fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd
jYfhka m;alrkq ,enQ f,i i,lkq ,eìh hq;af;a h'
^5& fï jHjia:dfõ ^1& jk wkqjHjia:dj hgf;a m;a lrkq
,nk hï ;eke;a;l= fyda fldñIka iNdjl iNdm;sjrhdf.a
fyda idudðlhl=f.a jev ne,Su i|yd m;alrkq ,nk ;eke;a;l="
wdKavql%u jHjia:dfõ fyda hï ,sÅ; kS;shl fyda úêúOdkj,
i,id ;sfnk mßÈ yer bj;a lrkq fkd,eìh hq;af;a h' tjeks
úêúOdkhla fkdue;s wjia:djl § ta ;eke;a;d iNdfõ mQ¾j
wkqu;h we;sj muKla ckdêm;sjrhd úiska bj;a lrkq ,eìh
hq;af;a h'
^6& ue;sjrK fldñIka iNdj yer fï jHjia:dfõ
Wmf,aLkfha i|yka wka ish¨ fldñIka iNd md¾,sfïka;=jg
j.lsj hq;af;a h' ms<s;=re §ug ne£ isáh hq;af;a h'
Wmf,aLkh
^w& ue;sjrK fldñIka iNdj¦
^wd& rdcH fiajd fldñIka iNdj¦
^we& cd;sl fmd,sia fldñIka iNdj¦
^wE& ú.Kk fiajd fldñIka iNdj¦
^b& Y%S ,xld udkj ysñlï fldñIka iNdj¦
^B& w,a,ia fyda ¥IK fpdaokd úu¾Ykh lsÍfï fldñIka
iNdj¦
^W& uqo,a fldñIka iNdj¦
^W!& iSud ks¾Kh fldñIka iNdj¦
^t& cd;sl m%iïmdok fldñIka iNdj'
41
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

41we' ^1& ckdêm;sjrhd úiska iNdjg lrk ,o ks¾foaYhla m;alsÍï" iNdj úiska
wkqu; l< hq;= nj'
u;" iNdj úiska wkqu; lr we;akï ñi" fï jHjia:dfõ
Wmf,aLkfha ksYaÑ;j i|yka lsisu OQrhlg ckdêm;sjrhd
úiska lsisÿ ;eke;a;l= m;a lrkq fkd,eìh hq;af;a h'
^2& fï jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dfõ úêúOdk"
fï jHjia:dfõ Wmf,aLkfha ksYaÑ;j i|yka hï OQrhl Èk
oyy;rlg jeä ld,hla jev ne,Su i|yd m;a lrkq ,nk hï
;eke;a;l= iïnkaOfhka o wod< úh hq;af;a h(
tfiau ;j o¦ Èk oyy;rla fkdblaujk wkql%ñl ld,iSud
i|yd tjeks ljr fyda OQrhl jev ne,Sug hï ;eke;a;l= m;a
lsrSu ckdêm;sjrhd úiska lrk ,o ks¾foaY u; iNdj úiska
wkqu; lrkq ,en we;akï ñi" fkdl< hq;af;a h'
^3& fï jHjia:dfõ Wmf,aLkfha ksYaÑ;j i|yka ljr fyda
OQrhlg m;a lrkq ,enq lsisÿ ;eke;a;l= fyda ta Oqrhlg m;a
lrk ,o ;eke;a;l= fjkqfjka jev ne,Su i|yd m;a lrkq ,enQ
lsisÿ ;eke;a;l=" wdKavql%u jHjia:dfõ fyda hï ,sÅ; kS;shlska
fyda úêúOdk i,iajd we;s mßÈ yer" tlS Oqrfhka bj;a lrkq
fkd,eìh hq;af;a h'
^4& fY%aIAGdêlrKfha úksYaphldrjrhka iy
wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhd iy wNshdpkdêlrKfha
úksYaphldrjrhka m;a lsÍu yd iïnkaO l¾;jH bgq lsÍfï §"
iNdj úiska w.% úksYaphldrjrhdf.a woyia ,nd.; hq;= h'
Wmf,aLkh
I jk fldgi
^w& w.%úksYaphldrjrhd iy fY%aIaGdêlrKfha
úksYaphldrjrhka¦
^wd& wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhd iy
wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhka¦
^we& wêlrK fiajd fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd yer
wfkl=;a idudðlhka'
II fldgi
^w& kS;sm;sjrhd¦
^wd& ú.Kldêm;sjrhd¦
^we& fmd,siam;sjrhd¦
^wE& mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;= flduidßiajrhd
^Tïnqâiauka&¦
^b& md¾,sfïka;=fõ uy f,alïjrhd'
42
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

iNdfõ uy 41wE' ^1& iNdjg uy f,alïjrhl= isáh hq;af;a h' uy


f,alïjrhd iy
wfkl=;a ks,Orhka'
f,alïjrhd iNdj úiska wjqreÿ myl ld,hla i|yd m;a lrkq
,eìh hq;af;a h' uy f,alïjrhd Tyqf.a Oqr ld,h wjika
ùfuka miq kej; m;alrkq ,eîug iqÿiq úh hq;af;a h'
^2& tys ld¾h bgq lsÍu i|yd wjYH hhs iNdj úiska
i,lkq ,nk hï ks,Orhka" iNdj úiska ksYaph lrkq ,eìh
hq;= kshuhka iy fldkafoais u; iNdj úiska m;a lrkq ,eìh
yelafla h'
iNdfõ /iaùu' 41b' ^1& iNdj úiska iEu udihlu hg;a msßfihska
fojdrhla o" th fj; fï mßÉfþofha úêúOdk u.ska fyda
fjk;a hï kS;shla u.ska fyda mjrd we;s ld¾h bgq lsÍu i|yd
wjYH úh yels ;dla jdr .Kkla o /iaúh hq;= w;r iNdfõ
iNdm;sjrhdf.a úOdkh u; iNdfõ uy f,alïjrhd úiska ta
/iaùï le|jkq ,eìh hq;af;a h'
^2& iNdm;sjrhd" iNdfõ ish¨ /iaùïj, uQ,dikh oeßh
hq;af;ah' iNdfõ hï /iaùulg iNdm;sjrhd meñK fkdue;s
wjia:djl § w.%ud;Hjrhd o w.%dud;Hjrhd meñK fkdue;s
wjia:djl § úreoaO mlaIfha kdhljrhd úiska o iNdfõ
/iaùïj, uQ,dikh oeßh hq;af;a h'
^3& iNdfõ hï /iaùula i|yd .KmQrKh idudðlhka mia
fokl=f.ka iukaú; úh hq;af;a h'
^4& iNdj úiska lrkq ,eìh hq;= iEu ks¾foaYhla fyda wkqu;
lsÍula o .kq ,nk iEu ;SrKhla o talu;slj ;SrKh lsÍug
iNdj úiska W;aidy orkq ,eìh hq;af;a h' talu;sl ;SrKhla
fkdue;s wjia:djl § iNdfõ /iaùug meñK isák idudðlhka
mia fokl=g fkdwvq ixLHdjla úiska ikd: l<fyd;a ñi" iNdj
úiska lrk ,o hï ks¾foaYhla fyda wkqu; lsÍula fyda .kq
,enQ hï ;SrKhla fyda n,iys; fkdúh hq;af;a h'
^5& iNdm;sjrhdg fyda /iaùfï uQ,dikh ork fjk;a
idudðlhdg uq,a Pkaohla fkdue;s kuq;a iNdfõ hï /iaùul §
;SrKh lrkq ,eìh hq;= hï m%Yakhla i|yd iu iuj Pkaoh
,enqKq wjia:djl§ iNdm;sjrhdg fyda /iaùfï uQ,dikh ork
fjk;a idudðlhdg ;Srl Pkaohla ;sìh hq;af;a h'
^6& 41wd fyda 41we jHjia:d hgf;a hï m;alsÍula i|yd
fhda.H ;eke;a;ka ks¾foaY lsÍfï § fyda wkqu; lsÍfï §
wkq . ukh l< hq ; = ld¾h mámdáh o we;= ¿ j iNdfõ /ia ù ï
iy ta /ia ù ïj,§ lghq ; = lrk wdldrh iïnka O fhka
wkq.ukh l< hq;= ld¾h mámdáh iNdj úiska ;SrKh lrkq
,eìh hq;af;a h'
43
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^7& 41w jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dfõ ^wE&" ^b& fyda


^B& fþo hgf;a m;a lrkq ,enQ iNdfõ hï idudðlhl= iNdfõ
mq¾j wjirh ,nd fkdf.k iNdfõ wkql%ñl /iaùï ;=klg
fkdmeñK isá wjia:djl § ta idudðlhd ta f;jk /iaùfï
Èk isg n,d;aul jk mßÈ OQrh w;ayßkq ,enqjdla fia ie,lsh
hq;af;a h'
^8& iNdj mQ¾K jYfhka ixia:dms; fkdjqjo" iNdfõ
idudðl;ajfha mqrmamdvqjla ;snqk o ta nj fkd;ld l%shdlsÍug
iNdjg n,h we;s w;r iNdj mQ¾K jYfhka ixia:dms; fkdùfï
fya;=j fyda iNdfõ idudðl;ajfha mqrmamdvqjla ;sîfï fya;=j
fyda ksidu muKla iNdfõ hï l%shdjla" lD;Hhla fyda ;SrKhla
wj,x.= fkdjkafkah' wj,x.= jk f,i fkdie,lsh hq;af;a h'
41B' iNdfõ idudðlhkaf.a fyda 41wd jHjia:dfõ iNdfõ idudðlhka
Wmf,aLkfha ksYaÑ;j i|yka hï fldñIka iNdjl ;jÿrg;a OQr oeÍu'
idudðlhkaf.a fyda OQr ld, bl=;aùu fkd;ld wjia:dfjdaÑ;
mßÈ iNdfõ fyda ta fjk;a fldñIka iNdj, fyda w¨;a
idudðlhka OQr Ndr.kakd f;la ta olajd isá iNdfõ fyda
ta fjk;a fldñIka iNdj, idudðlfhdaa ;jÿrg;a OQr oeßh
hq;a;dy'
41W' ^1& iNdj úiska iEu udi ;=klg jrla Bg fmrd;=j jQ iNdfõ n,;, yd
udi ;=k ;=< tys lghq;= ms<sn|j jd¾;djla ckdêm;sjrhd fj; ld¾h'
bÈßm;a l< hq;af;a h'
^2& wdKavql%u jHjia:dfjka fyda fjk;a hï ,sÅ; kS;shlska
mkjkq ,eìh yels mßÈ jQ fyda mjrkq ,eìh yels mßÈ jQ fjk;a
ld¾h iy l¾;jH iNdj úiska l%shd;aul lsÍu o bgq lsÍuo
lrkq ,eìh hq;af;a h'
^3& iajlSh ld¾h yd l¾;jH l%shd;aul lsÍu iy bgq lsÍug
wod<j Í;s iE§ug iNdjg n,h we;af;a h' tlS ish¿ Í;s .eiÜ
m;%fha m<lrkq ,eìh hq;= w;r tlS m< lsÍfuka udi ;=kla
we;=<; md¾,sfïka;=jg bÈßm;a l< hq;af;a h'
41W!' iNdj úiska orkq ,nk úhoï taldnoaO wruqo,g iNdfõ úhoï
jehnrla úh hq;af;a h' taldnoaO wruqo,g
jehnrla úh hq;= nj'

41t' 126 jk jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj" iNdj úiska iNdfõ ;SrKj,


t<fUk ,o hï ;SrKhla fyda lrk ,o hï wkqu; lsÍula fyda wjidkd;aul Ndjh'
ks¾foaYhla Ndr .ekSug" úNd. lsÍug ta ms<sn| ;SrKhla §ug
fyda ljr jQ fya;=jla u; fyda ljr jQ fyda wkHdldrhlska m%Yak
lsÍug" lsisÿ wêlrKhlg n,h fyda wêlrK n,h fkdue;s
úh hq;af;a h' tlS ;SrKh" wkqu;h fyda ks¾foaYh ish¨ ld¾h
i|yd wjidkd;aul yd ;SrKd;aul úh hq;af;a h' ]
44
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

30 [ VIII jeks mßÉfþoh

úOdhlh
wud;H uKav,h
w.%dud;Hjrhd iy 42' ^1& ckrcfha wdKavqfõ md,kh fufyhùu iy ta
wud;H uKav,h'
md,kh ms<sn| úOdkh Ndr wud;H uKav,hla jkafka h'
^2& wud;H uKav,h md¾,sfïka;=jg iduQyslj j.lSug iy
ms<s;=re ne£ug ne£ isákafka h'
^3& ckdêm;sjrhd wud;H uKav,fha idudðlfhla o wud;H
uKav,fha m%Odkhd o jkafka h'
^4& ckdêm;sjrhdf.a u;h wkqj md¾,sfïka;=fõ úYajdih
Wmßu jYfhka we;s md¾,sfïka;= uka;%Sjrhd ckdêm;sjrhd
úiska w.%dud;Hjrhd f,i m;a lrkq ,eìh hq;af;a h'

wud;Hjrhka iy
43' ^1& w.%dud;Hjrhdf.a woyia úuiSu wjYHhehs
Tjqkaf.a úIh iy ckdêm;sjrhd i,lk wjia:djkays w.%dud;Hjrhdf.a woyia o
ld¾h' úuid" ckdêm;sjrhd úiska wud;H uKav,fha wud;Hjrhkaf.a
ixLHdj o wud;HdxY ixLHdj o ta wud;Hjrhkag mjrk úIh
iy ld¾h o ksYaph l< hq;af;a h'
^2& ckdêm;sjrhd úiska tfia ksYaph lrkq ,nk
wud;HdxY Ndrj lghq;= lsßu i|yd w.%dud;Hjrhdf.a Wmfoia
u;" md¾,sfïka;= uka;%sjreka w;=frka wud;Hjrhka m;a l<
hq;af;a h'
^3& ckdêm;sjrhd úiska ljr wjia:djl § jqj o" wud;H
uKav,h fj; mjrk ,o úIh iy ld¾h fjkia lsÍu iy
wud;H uKav,fha ixhq;sh fjkia lsÍu o lrkq ,eìh yelafla h'
wud;H uKav,fha wLKav meje;aug iy md¾,sfïka;=j fj;
wud;H uKav,h ork j.lSfï wLKav meje;aug tjeks fjkia
lsÍula n, fkdmdkafka h'
wud;H uKav,fha 44' ^1& ckdêm;sjrhd úiska w.%dud;Hjrhdf.a Wmfoia
idudðlhka fkdjk u;" md¾,sfïka;=fõ uka;%sjrhka w;=frka wud;H uKav,fha
wud;Hjrhka' idudðlhka fkdjk wud;Hjrhka m;a lrkq ,eìh yelafla h'
^2& w.%dud;Hjrhdf.a woyia úuiSu wjYHhehs ckdêm;sjrhd
i,lk wjia:djkays w.%dud;Hjrhdf.a woyia o úuid"
ckdêm;sjrhd úiska" fï jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dj
hgf;a m;a lrkq ,nk wud;Hjrhkag mejßh hq;= úIh iy
ld¾h o Tjqkag hï wud;HdxY Ndr lrkafka kï ta wud;HdxY o
ksYaph lrkq ,eìh yelafla h'
30 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 9 jeks j.ka;sh u.ska wdKavql%u jHjia:dfõ uq,a VIII mßÉfþoh bj;a lr ta
fjkqjg we;=<;a lrk ,§'
45
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^3& ckdêm;sjrhd úiska" fï jHjia:dfõ ^2&jk wkq jHjia:dj


hgf;a lrk hï Ndr lsÍula ljr jQ fyda úgl fjkia lrkq
,eìh yelafla h'
^4& ^1& jk wkq jHjia:dj hgf;a m;alrkq ,nk iEu
wud;Hjrfhlau wud;H uKav,hg iy md¾,sfïka;=jg j.lSug
ne£ isákafka h'
^5& wud;H uKav,fha ljr jQ fyda wud;Hjrhl= úiska
Tyq fj; mejÍ we;s hï úIhhlg fyda ld¾hhlg wod< hï
n,;, lsisjla fyda ld¾hhla fyda hï lsis ,sÅ; kS;shlska
Tyqg mejÍ we;a;d jQ fyda kshu ù we;a;d jQ hï n,;, lsisjla
fyda ld¾hhla .eiÜ m;%fha m<lrkq ,nk ksfõokhla u.ska
wud;H uKav,fha idudðlhl= fkdjk wud;Hjrhl=g mjrd
Èh yels w;r wud;H uKav,fha wud;Hjrhdg tlS n,;,
lsisjla fyda ld¾hhla mjrkakd jQ fyda kshu lrkakd jQ ,sÅ;
kS;sfha mgyeksj l=ula i|yka jqj o fï wkq jHjia:dj hgf;a
tlS fjk;a wud;Hjrhd fj; mjrd fokq ,enq hï n,;,
lsisjla fyda ld¾hhla Tyq úiska l%shd;aul lsÍu fyda bgq lsÍu
kS;Hdkql+, jkafka h'
45' ^1& ckdêm;sjrhd úiska" w.%dud;Hjrhdf.a Wmfoia u;" ksfhdacH
wud;H uKav,fha wud;Hjrhkag Tjqkaf.a ld¾h bgq lsÍfuys ,d wud;Hjrhka'
iydh ùu msKsi md¾,sfïka;=fõ uka;%Sjrhka w;=frka ksfhdacH
wud;Hjrhka m;a lrkq ,eìh yelafla h'
^2& wud;H uKav,fha ljr fyda wud;Hjrhl= úiska" Tyq fj;
mjrd we;s hï úIhhlg fyda ld¾hhlg wod< hï n,hla fyda
ld¾hhla fyda hï lsis ,sÅ; kS;shlska Tyq fj; mejÍ we;a;djQ
fyda kshu lrkq ,en we;a;d jQ n,;, lsisjla fyda ld¾hhla"
.eiÜ m;%fha m< lrkq ,nk ksfõokhla u.ska ;u ksfhdacH
wud;Hjrhdg mjrd Èh yels w;r tlS wud;Hjrhdg tlS n,h
fyda ld¾hh mjrkakd jQ fyda kshu lrkakd jQ ,sÅ; kS;sfha
mgyeksj l=ula i|yka ù ;snqk o tlS ksfhdacH wud;Hjrhd
úiska" tfia mjrd fokq ,enQ hï n,hla fyda ld¾hhla l%shd;aul
lsÍu fyda bgq lsÍu kS;Hkql+, jkafka h'
46'^1& ^w& wud;H uKav,fha uq¿ wud;Hjrhka ixLHdj w.%dud;Hjrhdf.a
;sy fkdblauúh hq;= h¦ Oqr ld,h iy
wud;Hjrhkaf.a
^wd& wud;H uKav,fha idudðlhkaa fkdjk iy ksfhdacH
wud;Hjrhkaf.a
wud;Hjrhkaf.a iy ksfhdacH wud;Hjrhkaf.a ixLHdj iy OQr
ixLHdfõ tl;=j y;,sy fkdblauúh hq;= h' ld,h iSud lsÍu'

^2& w.%dud;Hjrhd -
^w& iajlSh w;aik hgf;a ckdêm;sjrhd fj;
46
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

hjk ,smshla u.ska iajlSh OQrfhka b,a,d


wiajqjfyd;a¦ fyda
^wd& ;jÿrg;a md¾,sfïka;= uka;j
S% rhl= fkdjqjfyd;a¦
fyda
ñi" wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdk hgf;a hï ;dla l,a
wud;H uKav,h mj;afka o ta ;dla l,a iajlSh Oqrh orkafka h'
^3& wud;H uKav,fha wud;Hjrfhla" wud;H uKav,fha
idudðlhl= fkdjk wud;Hjrfhla fyda ksfhdacH
wud;Hjrfhla -
^w& w.%dud;Hjrhdf.a Wmfoia u; ckdêm;sjrhdf.a
w;aik hgf;a hjkq ,nk ,smshla u.ska" bj;a lrkq
,enqjfyd;a¦ fyda
^wd& iajlSh w;aik hgf;a ckdêm;sjrhd fj; fhduq
lrkq ,nk ,smshla u.ska iajlSh OQrfhka b,a,d
wiajqjfyd;a¦ fyda
^we& ;jÿrg;a md¾,sfïka;=fõ uka;%Sjrhl= fkdjqjfyd;a
fyda"
ñi" wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdk hgf;a hï ;dla l,a
wud;H uKav,h mj;skafka o ta;dla l,a iajlSh OQrh orkafka h'
^4& ^1& jk wkq jHjia:dfõ l=ula i|yka jqjo" md¾,sfïka;=fõ
jeäu wdik ixLHdjla ,nd.kakd ms<s.;a foaYmd,k mlaIh
fyda iajdëk lKavdhu fyda úiska cd;sl wdKavqjla msysgqjk
wjia:dfõ § wud;H uKav,fha wud;Hjrhka ixLHdj o wud;H
uKav,fha idudðlhka fkdjk wud;Hjrhka ixLHdj o
ksfhdacH wud;Hjrhka ixLHdj o md¾,sfïka;=j úiska ;SrKh
l< hq;af;a h'
^5& ^4& jk wkq jHjia:dfõ ld¾hh i|yd cd;sl wdKavqjla
hkq" md¾,sfïka;=fõ jeäu wdik ixLHdj ,nd.kakd ms<s.;a
foaYmd,k mlaIh fyda iajdëk lKavdhu iy md¾,sfïka;=fõ
wfkl=;a ms<s.;a foaYmd,k mlaI fyda iajdëk lKavdhï tl;=j
msysgqjkq ,nk wdKavqjla jkafka h'
md¾,sfïka;=j 47' ^1& md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,nk f;la l%shdl<
úiqrejd we;s ld,h wud;H uKav,h md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,enqj o" È.gu
;=< wud;H uKav,h'
l%shd l< hq;= w;r uy ue;sjrKh wjidk jQ úg" tfia l%shd lsÍu
k;r l< hq;af;a h' ta wkqj w.%dud;Hjrhd o wud;H uKav,fha
wud;Hjrfhda o 46 jk jHjia:dfõ ^2& jk wkq jHjia:dfõ ^w&
fþofha iy ^3& jk wkq jHjia:dfõ ^w& fþofha fyda ^wd& fþofha
úêúOdk i,id we;s mßÈ OQr oeÍu k;r jqjfyd;a ñi" È.gu
47
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

l%shd l< hq;= w;r tfia Oqr oeÍfï § Tjqka úiska ue;sjrK
flduidßiajrhd úiska kshu lrkq ,nk ks¾kdhlhka ms<smÈñka
ue;sjrKhg whq;= f,i n,mEula fkdjk mßoafoka ls%hd l<
hq;af;a h'
^2& md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,eîu;a uy ue;sjrKh
wjidk ùu;a w;r ld,h ;=< w.%dud;Hjrhd ñh .sfha jqj o"
OQrfhka bj;a lrkq ,enqfõ jqj o" wiajQfha jqj o" wud;H
uKav,h" wud;H uKav,fha wfkl=;a wud;Hjrhkaf.
ka iukaú;j uy ue;sjrKh wjidk jk f;la l%shd l<
hq;af;a h' ;j o w.%dud;Hjrhdf.a n,;," ld¾h iy l¾;jH
l%shd;aul lsÍu i|yd iy bgq lsÍu i|yd ckdêm;sjrhd úiska
tlS wud;Hjrhka w;=frka hï wud;Hjrhl= m;alrkq ,eìh
yelafla h'
^3& md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,eîu;a uy ue;sjrKh
wjidk ùu;a w;r ld,h ;=< wud;H uKav,fha wud;Hjrhl=
ñh .sh úg fyda OQrfhka bj;a lrkq ,enQ úg fyda b,a,d wiajQ
úg ta wud;Hjrhdf.a wud;HxYh Ndrj lghq;= lsÍu fyda ta
wud;Hjrhdf.a n,;," ld¾h iy ljr jQ fyda wud;Hjrhl=
ckdêm;sjrhd úiska w.%dud;Hjrhdf.a Wmfoia u; m;a lrkq
,eìh yelafla h'
48' ^1& md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,eîu;a uy ue;sjrKh wud;H uKav,h
wjidk ùu;a w;r ld,h ;=< yer" OQrfhka bj;a lrkq ,eîfuka úisÍu'
fyda b,a,d wiaùfuka fyda wkHdldrhlska fyda w.%dud;Hjrhd
OQrh oeÍu k;r jQ úg" 70 jk jHjia:dj hgf;a iajlSh n,;,
l%shd;aul lrñka ckdêm;sjrhd úiska md¾,sfïka;=j úiqrejd
yer wef;d;a ñi" wud;H uKav,h úisfrkafkah' tfia jQ úg
ckdêm;sjrhd úiska 42 jk" 43 jk" 44 jk iy 45 jk jHjia:d
wkqj w.%dud;Hjrhl= o" wud;H uKav,fha wud;Hjrhka o"
wud;H uKav,fha idudðlhka fkdjk wud;Hjrhka o"
ksfhdacH wud;Hjrhkao m;a l< hq;af;a h (
tfia jqj o" by; lS mßÈ w.%dud;Hjrhd OQrh oeÍu k;r
ùfuka miqj md¾,sfïka;j = úiqrejd yßkq ,enqjfyd;a" wud;H
uKav,h" wud;H uKav,fha wfkl=;a wud;Hjrhkaf.ka
iukaú;j uy ue;sjrKh wjidk jk f;la l%shd l< hq;af;a h'
;j o w.%dud;Hjrhdf.a n,;," ld¾h iy l¾;jH l%shd;aul
lsÍu i|yd iy bgq lsßu i|yd ckdêm;sjrhd úiska tlS
wud;Hjrhka w;=frka hï wud;Hjrhl= m;a lrkq ,eìh
yelafla h' ;jo 47 jk jHjia:dfõ úêúOdk wjYH fjkia
lsÍï iys;j fï iïnkaOfhka wod< jkafka h'
48
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^2& md¾,sfïkaa;=j úiska wdKavqfõ m%;sm;a;s m%ldYh fyda


úi¾ck mk;a flgqïm; fyda m%;slafIam l< fyd;a túg o wdKavqj
flfrys úYajdi Nx. fhdackdjla iïu; l< fyd;a túg o
wud;H uKav,h úisfrkafka h' tfia jQ úg 70 jk jHjia:dj
hgf;a iajlSh n,;, l%shd;aul lrñka ckdêm;sjrhd úiska
md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,enqjfyd;a ñi" ckdêm;sjrhd
úiska 42 jk" 43 jk" 44 jk iy 45 jk jHjia:d wkqj
w.%dud;Hjrfhla o" wud;H uKav,fha wud;Hjrhka o" wud;H
uKav,fha idudðlhka fkdjk wud;Hjrhka o" ksfhdacH
wud;Hjrhka o m;a l< hq;af;a h'
jevn,k 49' wud;H uKav,fha hï lsis wud;Hjrhl=g fyda wud;H
wud;Hjrhka uKav,fha idudðhl= fkdjk wud;Hjrhl=g fyda ksfhdacH
iy ksfhdacH
wud;Hjrhka'
wud;Hjrhl=g fyda Tyqf.a OQrfha ld¾h bgqlsÍug fkdyels
jqjfyd;a túg tlS wud;H uKav,fha wud;Hjrhdf.a fyda
wud;H uKav,fha idudðlhl= fkdjk wud;Hjrhdf.a fyda
ksfhdacH wud;Hjrhdf.a OQrfha jev ne,Su i|yd ckdêm;sjrhd
úiska w.%dud;Hjrhdf.a Wmfoia u; md¾,sfïka;=fõ ljr jQ
fyda uka;%Sjrhl= m;a lsÍu l< yels jkafka h'
wud;H uKav,fha 50' ^1& wud;H uKav,hg ckdêm;sjrhd úiska m;a lrkq
f,alïjrhd' ,eìh hq;= f,alïjrfhla jkafkah'
^2& ckdêm;sjrhdf.a úOdkhkag hg;aj wud;H uKav,fha
ld¾hd,h Ndrj lghq;= lsÍu;a ckdêm;sjrhd úiska fyda wud;H
uKav,h úiska fyda Tyqg mjrkq ,nkakd jQ fjk;a hï l¾;jH
fyda ld¾h bgqlsÍu;a" lsÍu;a f,alïjrhd úiska lrkq ,eìh
hq;af;a h'
w.%dud;Hjrhdf.a 51' ^1& w.%dud;Hjrhdg" ckdêm;sjrhd úiska m;a lrkq
f,alïjrhd' ,eìh hq;= f,alïjrfhla jkafka h'
^2& w.%dud;Hjrhdf.a ld¾hd,h Ndrj lghq;= lsÍu;a
w.%dud;Hjrhdf.a úOdkhkag hg;aj Tyqf.a OQrfha ld¾h yd
l¾;jH bgq lsÍu yd lsÍu;a f,alïjrhd úiska l< hq;af;a h'
wud;HdxYhkays 52' ^1& wud;H uKav,fha wud;Hjrhl=f.a iEu
f,alïjrhka' wud;HxYhla u i|yd ckdêm;sjrhd úiska m;a lrkq ,eìh hq;=
f,alïjrfhla jkafka h'
^2& wud;HxYhl f,alïjrhd Tyqf.a wud;Hjrhd Ndrfha we;s
wdKavqfõ fomd¾;fïka;= o fjk;a wdh;k o wud;Hjrhdf.a
úOdkhg yd md,khg hg;aj fufyh jkafka h'
^3& wud;HxYhl f,alïjrhd OQrh oeÍu" wdKavql%u
jHjia:dfõ úêúOdk hgf;a wud;H uKav,h úisr .sh úg
fyda ta wud;HxYfha meje;au k;rùfï m%;sM,h we;s ;SrKhla
49
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

43 jk jHjia:dj fyda 44 jk jHjia:dj hgf;a ckdêm;sjrhd


úiska lrkq ,enq úgl fyda k;r úh hq;af;a h'
^4& fï jHjia:dfõ ld¾h i|yd ckdêm;sjrhdf.a
f,alïjrhdf.a OQrh" wud;H uKav,fha f,alïjrhdf.a OQrh"
ú.Kldêm;sjrhdf.a OQrh" mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;=
flduidßiajrhdf.a ^Tïnqâiauka& OQrh" md¾,sfïka;=fõ uy
f,alïjrhdf.a OQrh" wdKavql%u jHjia:d iNdj iy 41wd
jHjia:dfõ Wmf,aLkfha i|yka fldñIka iNd wdKavqfõ
fomd¾;fïka;= f,i fkdie,lsh hq;af;a h'
53' fï mßÉfþofha oelafjk hï lsis OQrhlg m;a lrkq ks, m%;s{dj iy
,enQ iEu ;eke;a;l=u Tyq y;rjk Wmf,aLkfha iy y;ajk Èjqreu'
Wmf,aLkfha oelafjk m%;s{dj § Bg w;aika ;nkafka kï ñi
fyda Èjqreï § Bg w;aika ;nkafka kï ñi iajlSh OQrhg wh;a
ld¾hkays fkdfhÈh hq;af;a h' ]
50
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

31 [IX jeks mßÉfþoh

úOdhlh
rdcH fiajh

rdcH fiajd fldñIka


54' 32[ ^1& wdKavql%u jHjia:d iNdfõ ks¾foaYh u;
iNdj' ckdêm;sjrhd úiska m;a lrkq ,nk idudðlhka kj
fofkl=f.ka iukaú; ^fï mßÉfþofhys —fldñIka iNdj˜
hkqfjka i|yka lrkq ,nk& rdcH fiajd fldñIka iNdjla úh
hq;af;a h' ta idudðlhka w;=frka idudðlhka ;sfokl=g fkdwvq
ixLHdjla rcfha ks,Orhka jYfhka wjqreÿ myf<djlg jeä
m<mqreoaola we;s ;eke;a;ka úh hq;a;dy' wdKavql%u jHjia:d
iNdfõ ks¾foaYh u; ckdêm;sjrhd úiska tla idudðlhl= tys
iNdm;sjrhd f,i m;a lrkq ,eìh hq;af;a h']
^2& hï ;eke;af;la md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= fyda m<d;a
iNd uka;%Sjrhl= fyda m<d;a md,k wdh;khl iNslhl= fõ
kï fyda ta uka;%Sjrhl= fyda iNslhl= njg m;a jqjfyd;a fyda
ta ;ekeka;d fldñIka iNdfõ idudðlhl= f,i m;a lsÍu fyda
tfia idudðlhl= f,i ;jÿrg;a lghq;= lrf.k hdu fyda
fkdl< hq;af;a h'
^3& rdcH fiajd fldñIka iNdfõ idudðlhl= f,i m;alr
.kq ,eîug fmrd;=ju rdcH fiajfha rcfha ks,Orhl= jQ fyda
wêlrK ks,Orhl=j isá iEu ;eke;af;lau tu Oqrh oeÍu
by; lS m;aùu n,d;aul jQ úg k;r jk w;r rdcH ks,Orhl=
fyda wêlrK ks,Orhl= f,i ;jÿrg;a m;a lrkq ,eîug ta
;eke;a;d iqÿiafila fkdjkafka h(
tfia jqj o" tjeks hï ;eke;af;la rdcH fiajd fldñIka
iNdfõ idudðlhl=j isàu k;r jk f;la fyda wjia:dfjdaÑ;
mßÈ Tyq rdcH ks,Orhl=j fyda wêlrK ks,Orhl=j isáfha
kï ta fiajfhka Tyq úY%du .; hq;= jhig t<öu ta ;ekeka;d
rdcH fiajd fldñIka iNdfõ idudðl;ajh oroa§ isÿ jqjfyd;a
fyda ta ;ekeka;df.a ta fiajh fjkqfjka m%odkh lrkq ,eìh
hq;= úY%du jegqma" mdßf;daIsl §ukd fyda fjk;a §ukdjlg wod<
úêúOdkhl ld¾h i|yd wjia:dfjdaÑ; mßÈ" ta ;ekeka;d rdcH
ks,Orhl= fyda wêlrK ks,Orhl= f,i o" rdcH fiajfha úY%du
jegqma ysñ Oqrhla orkakl= f,i o" i,lkq ,eìh hq;af;a h'
33 [^4& fldñIka iNdfõ idudðlhl= fï jHjia:dfõ ^2&
jk wkq jHjia:dj hgf;a kqiqÿiqùulg md;% jqjfyd;a fyda
31 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4 jeks j.ka;sh u.ska uq,a IX jeks mßÉfþoh bj;a fldg ta fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
32 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 10^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a ixfYdaê; 54^1& jeks wkqjHjia:dj bj;a fldg ta
fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
33 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 10^2& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 54^4& jeks wkqjHjia:dj bj;a fldg ta fjkqjg
wdfoaY lrk ,§'
51
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

ckdêm;sjrhd wu;d hjk ,shú,a,la u.ska" kshñ; Èkg


fmrd;=j OQrfhka b,a,d wia jqjfyd;a fyda wdKavql%u jHjia:d
iNdfõ wkqu;h we;sj ckdêm;sjrhd úiska OQrfhka bj;a lrkq
,enqj fyd;a fyda pß; ¥IK jrola iïnkaOj wêlrKhla
úiska jrolre lrkq ,enqjfyd;a fyda Tyq m%cd wYlakq;djkag
hg;a l< hq;= njg fhdackd iïu;hlaa 81 jk jHjia:dj hgf;a
iïu; fldg we;akï fyda fï jHjia:dfõ ^6& jk wkq jHjia:dj
hgf;a OQrh yerhk ,o fia i,lkq ,enqjfyd;a fyda ñi" Tyq
m;alrkq ,enq Èk isg wjqreÿ ;=kl ld,hla OQr oeßh hq;af;a h']

^5& fldñIka iNdfõ idudðlhl= ta fldñIka iNdfõ


idudðlhl= f,i kej; m;a lrkq ,eîug iqÿiail= jk kuq;a
idudðlhl= jYfhka Tyqf.a Oqr ld,h bl=;a ùfuka miqj rcfha
ks,Orhl= f,i fyda wêlrK ks,Orhl= f,i kej; m;a lrkq
,eîug iqÿiafila fkdjkafka h' lsisu idudðlhl= Oqr ld,
iSud follg jvd fldñIka iNdfõ Oqrh oeÍug iqÿiafila
fkdjkafka h'

^6& fldñIka iNdfõ mQ¾j wjirh ,nd fkdf.k fldñIka


iNdfõ wkqlñl /iaùï ;=klg meñK fkdisák idudðlhl=
ta ;=kja k /iaùfï Èk isg n,mj;ajk mßÈ Oqrh w;ayer hkq
,enqjdla fia ie,lsh hq;= w;r bka miqj fldñIka iNdfõ
idudðlhl= f,i kej; m;a lrkq ,eîug iqÿiafila fkdjkafka h'
34 [ ^7& ckdêm;sjrhd úiska fldñIka iNdfõ idudðlhl=g
udi folla fkdblaujk ld,hlg fldñIka iNdjg wod<
ld¾hj,ska ksjdvq fokq ,eìh yels w;r" fldñIka iNdfõ
idudðlhl= ùug iqÿiqlï we;s ;eke;a;l=" ta ksjdvq ld,h
i|yd ;djld,sl idudðlhl= jYfhka wdKavql%u jHjia:d
iNdfõ ks¾foaYh u; m;alrkq ,eìh hq;af;a h']

^8& fldñIka iNdfõ idudðlhl=g md¾,sfïka;=j úiska


ksYaph lrkq ,nk mdßY%ñl f.úh hq;af;a h' fldñIka iNdfõ
idudðlhl=g f.jk mdßY%ñl taldnoaO wruqo,g jeh nrla
jkafka h' ta mdßY%ñl ta idudðlhdf.a Oqr ld,h ;=< wvq
fkdl< hq;af;a h'
^9& fldñIka iNdfõ hï idudðl Oqrhla ysiaj ;snqK o" ta
fkd;ld l%shd lsÍug fldñIka iNdjg n,h we;af;a h' ;j o"
tjeks hï mqrmamdvqjla fyda hï idudðlhl= m;a lsÍfuys ,d hï
fodaIhla fyda ;snQ muKska" fldñIka iNdfõ hï lshdjla fyda
lghq;a;la fyda ;SrKhla ks¾n, fkdjkafka h¦ ks¾n, jkakdla
fia fkdie,lsh hq;af;a h'
34 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 10^3& jeks j.ka;sh u.ska l,ska ;snQ 54^7& jeks wkqjHjia:dj bj;a fldg ta
fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
52
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^10& fldñIka iNdjg f,alïjrhl= isáh hq;= w;r ta


f,alïjrhd fldñIka iNdj úiska m;a lrkq ,eìh hq;af;a h'

^11& fldñIka iNdfõ idudðlhl= oKav kS;s ix.%yfha IX


jeks mßÉfþofha ld¾h i|yd rcfha fiajlhl= f,i i,lkq
,eìh hq;af;a h'
35 [55' ^1& wud;H uKav,h úiska" rcfha ks,Orhka m;alsÍu"
wud;H uKav,fha
iy fldñIka iNdfõ Wiia lsÍu" udre lsÍu" Tjqka úIhfhys úkh md,kh iy Tjqka
n,;, iy l¾;jH' fiajfhka my lsÍu we;=¿" rcfha ks,Orhkag wod< ish¨
m%;sm;a;suh ldrKd iïnkaOfhka úêúOdk ie,eiaúh hq;af;a h'

^2& ish¨ fomd¾;fïka;= m%OdkSka m;alsÍu" Wiia lsÍu"


udre lsÍu" Tjqka úIhfhys úkh md,kh iy Tjqka fiajfhka
mylsÍu wud;H uKav,h fj; mejfrkafka h'

^3& wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj" rcfha


ks,Orhka m;alsÍu" Wiia lsÍu" udre lsÍu" Tjqka úIhfhys úkh
md,kh iy Tjqka fiajfhka my lsÍu rdcH fiajd fldñIka
iNdj fj; mejfrkafka h'

^4& kS;sfhka msysgqjk ,o m<d;a rdcH fiajd fldñIka


iNdj, n,;, iy l¾;jH fldñIka iNdj úiska ySk lrkq
fkd,eìh hq;af;a h'
^5& fldñIka iNdfõ n,;, iy l¾;jH l%shd;aul lsÍu
iy bgq lsÍu iïnkaOfhka md¾,sfïka;=fõ ia:djr ksfhda.j,g
wkql+,j fldñIka iNdj md¾,sfïka;=jg j.lsj hq;= iy W;a;r
Èh hq;= w;r" tla tla ,s;a j¾Ifha § isÿ lrk ,o iajlSh lghq;=
ms<sn| jd¾;djla ta j¾Ih iïnkaOfhka md¾,sfïka;=j fj;
bÈßm;a lrkq ,eìh hq;af;a h']
fldñIka iNdfõ 56'^1& 36[fldñIka iNdj úiska ksYaÑ;j i|yka lrkq ,nk]
lñgq' rdcH fiajfha hï ks,Or .Kj,g wh;a ks,Orhka m;a lsÍfï"
Wiia lsÍfï" ia:dk udre lsÍfï" Tjqka úIhfhys úkh md,kh
lsÍfï iy fiajfhka my lsÍfï n,;, fldñIka iNdj
úiska m;a lrkq ,nk fldñIka iNdfõ idudðlhka fkdjk
;eke;a;ka ;sfofkl=f.ka iukaú; lñgqjla fj; fldñIka
iNdj úiska mjrkq ,eìh yelafla h'
^2& tjeks hï lñgqjla m;a lsÍu" fldñIka iNdj úiska
.eiÜ m;%fha m< lrkq ,eîug ie,eiaúh hq;af;a h'

35 - oywg jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 8 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 55 jeks jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
36 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 11 jeks j.ka;sh —wud;H uKav,h úiska ksYaÑ;j i|yka lrkq ,nk˜ hk jpk
fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
53
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^3& tjeks lñgqjl /iaùïj, ld¾h mámdáh iy /iaùula


i|yd .KmQrKh" fldñIka iNdj úiska ;;ald¾hh i|yd idokq
,nk Í;sj,ska ksYaph lrkq ,nk mßÈ úh hq;af;a h' fldñIka
iNdj úiska ta Í;s" .eiÜ m;%fha m< lrkq ,eîug ie,eiaúh
hq;af;a h'
^4& ta tla tla lñgqjlg f,alïjrhl= isáh hq;= w;r ta
f,alïjrhd fldñIka iNdj úiska m;a lrkq ,eìh hq;af;a h'
57'^1& 37 [ fldñIka iNdj úiska ksYaÑ;j kshu lrk ] hï rcfha ks,Orhl=
.Khl rcfha ks,Orhka m;a lsÍfï" Wiia lsÍfï" ia:dk udre fj; n,;, mejÍu'
lsÍfï" Tjqka úIhfhys úkh md,kh lsÍfï iy fiajfhka my
lsÍfï n,;, fldñIka iNdj úiska ;SrKh lrkq ,eìh yels
hï fldkafoais yd ld¾h mámdáj,g hg;aj fldñIka iNdj
úiska rdcH ks,Orhl=g mjrd fokq ,eìh yelafla h'
^2& tjeks hï mjrd §ula" ;;a ld¾hh i|yd fldñIka iNdj
úiska ;SrKh lrkq ,nk fldkafoais yd ld¾h mámdá o we;=¿j"
.eiÜ m;%fha m< lrkq ,eîug fldñIka iNdj úiska lghq;=
i,iajkq ,eìh hq;af;a h'
58' ^1& 56 jeks jHjia:dj fyda 57 jeks jHjia:dj hgf;a" hï wNshdpkh lsÍfï
lñgqjla fyda ks,Orhl= fyda úiska ;ud iïnkaOfhka lrk whs;sjdislu'
,o Wiia lsÍfï fyda ia:dk udre lsÍfï fyda fiajfhka my
lsÍfï hï kshuhlska fyda úkh ldrKhlg iïnkaO fjk;a
hï kshuhlska w;Dma;shg m;a hï rcfha ks,Orhl= úiska" tu
kshuhkag tfrysj wNshdpkhla bÈßm;a lsÍug" wNshdpkhla
úNd. lsÍu iy ;SrKh lsÍug wod< jQ ld¾h mámdáh iy
wNshdpkhla úNd. lr ksu lsÍug kshñ; ld,h iïnkaOfhka
fldñIka iNdj úiska l,ska l, idokq ,nk Í;sj,g wkql+,j
fldñIka iNdj fj; wNshdpkh l< yelafla h'
^2& tjeks wNshdpkhla lrkq ,enQ úg" ta wNshdpkh lr
we;af;a hï kshuhlg úreoaOj o" ta kshuh iqÿiq hehs fldñIka
iNdjg fmkS hk mßÈ fjkia lsÍfï" u| jYfhka fjkia
lsÍfï" m%;HdÈIaG lsÍfï fyda iaÒr lsÍfï fyda ta iïnkaOfhka
úOdk §fï fyda jeäÿr fyda fjk;a mÍlaIKhla mj;ajk f,i
kshu lsÍfï n,h fldñIka iNdjg we;af;a h'
^3& fï jHjia:dfõ ^1& jeks fþoh hgf;a fldñIka iNdj
úiska idok ,o Í;s fldñIka iNdj úiska .eiÜ m;%fha m<
lrkq ,eîug i,iajkq ,eìh hq;af;a h'

37 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 12 jeks j.ka;sh u.ska —wud;H uKav,h úiska ksYaÑ;j kshu lrk˜ hk jpk
fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
54
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

mßmd,k wNshdpk 59' ^1& wêlrK fiajd fldñIka iNdj úiska m;a lrkq ,nk
úksYaph wêldßh'
mßmd,k wNshdpk úksYaph wêldßhla jkafka h'
^2& fldñIka iNdj úiska lrk ,o hï kshuhla fyda
;SrKhla fjkia lsÍug" iq¿ jYfhka fjkia lsÍug fyda
m%;HdÈIaG lsÍug mßmd,k wNshdpk úksYaph wêldßhg n,h
we;af;a h'
^3& wNshdpkhla bÈßm;a l< yels ld, iSudj o we;=¿j
ta úksYaph wêldßj, ixhq;sh" n,;, iy ld¾h mámdá
iïnkaOfhka kS;sfhka úêúOdk i,iajkq ,eìh hq;af;a h'
n,;, mjrd § we;s 60' wjia:dfjdaÑ; mßÈ 56 jeks jHjia:dj fyda 57 jeks
wjia:djl fldñIka jHjia:dj hgf;a m;a lrk ,o lñgqjlg fyda rcfha ks,Orhl=g
iNdj ta n,;, fldñIka iNdfõ hï n,;, mjrd fokq ,enQ úg" tfia fldñIka
l%shdfõ fkdfhÈh
hq;= nj' iNdfõ n,;, mjrd §u j,x.=j mj;sk ;dla l,a ta n,;, mjrd
fok ,oafoa rdcH fiajfha hï ks,Or .Kj,g wh;a ks,Orhka
iïnkaOfhka o" ta ks,Or .Kj,g wh;a ks,Orhka iïnkaOj
58 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks yd ^2& jeks fþoj, úêúOdkj,g
hg;aj" fldñIka iNdj úiska ta l¾;jH fyda ld¾h lsÍu fyda
bgq lsÍu fkdl< hq;af;a h'
/iaùïj, ld¾h 61' ^1& fldñIka iNdfõ /iaùula i|yd .KmQrKh
mámdáh' idudðlhka mia fokl= úh hq;af;a h'
^2& fldñIka iNdfõ ish¨ ;SrK wod< /iaùug meñK isák
idudðlhkaf.a nyq;r Pkaofhka .kq ,eìh hq;af;a h' Pkaoh
iu iuj ,enqKq wjia:djl § uq,iqk ork idudðlhdg ;SrK
Pkaohla we;af;a h'
^3& fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd fldñIka iNdfõ ish¨
/iaùïj, uQ,dikh oeßh hq;af;a h' Tyq meñK fkdue;s úgl"
/iaùug meñK isák idudðlhka úiska Tjqka w;=frka f;dard
m;a lr .kakd idudðlhl= ta /iaùfï uq,iqk oeßh hq;af;a h'
kvq lghq;=j,ska 61w' 38 [59 jeks jHjia:dfõ iy 126 jeks jHjia:dfõ
uqla;sh' úêúOdkj,g hg;aj] lñgqjla úiska fyda hï rcfha ks,Orhl=
úiska fï mßÉfþoh hgf;a fyda fjk;a hï Í;shla hgf;a ta
fldñIka iNdj fj; mejÍ we;s fyda mekù we;s" ke;fyd;a
lñgqj fj; fyda rdcH ks,Orhd fj; mjrd § we;s" hï n,hla
fyda ld¾hhla m%ldr lrk ,o hï kshuhla fyda ;SrKhla úNd.
lsÍug fyda ;Skaÿjla §ug fyda ljr jQ fyda wdldrhlska ta ms<sn|
m%Yak lsÍug lsisu wêlrKhlg fyda úksYaph wêldßhlg
n,h fyda wêlrK n,h fkdue;af;a h'

38 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 13 jeks j.ka;sfha —126 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks" ^2& jeks" ^3& jeks" ^4& jeks iy
^5& jeks fþohkays úêúOdkj,g hg;aj˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
55
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

61wd' fldñIka iNdj úiska wkHdldrhlska úêúOdk n,d;aulj mj;sk


Í;s iy ksfhda. b;sß
i,iajkq ,nk f;la" fï mßÉfþoh l%shd;aul ùu wdrïN lr ;nd .ekSu'
jk Èkfha § rdcH fiajhg wod<j n,d;aulj mej;s ish¨
Í;s" ksfhda. yd ld¾h mámdá" fï mßÉfþoh hgf;a rdcH
fiajhg iïnkaOj idokq ,enQ fyda úêúOdk i,iajkq ,enQ Í;s"
ksfhda. yd ld¾h mámdá jQjdla fia wjYH fjkia lsÍï iys;j"
n,d;aulj mj;sk f,i ie,lsh hq;af;a h'
61we' ^1& fldñIka iNdfõ fyda fldñIka iNdj úiska fï fldñIka iNdfõ
lghq;=j,g whq;=
mßÉfþoh hgf;a hï n,hla mjrd fokq ,enQ fldñIka iNdfõ f,i ueÈy;a ùu'
hï lñgqjl fyda rcfha ks,Orhl=f.a fyda hï ;SrKhla flfrys"
;udf.a kS;Hkql+, rdcldß lghq;=j, § yer" fl<skau fyda
wkHdldrhlska" ;uka úiskau fyda fjk;a hï ;eke;a;l= u.ska
fyda fjk;a hï ;ekeka;l= iu. fyda ljr fyda wdldrhlska
n,mEula lrkakd jQ fyda n,mEula lsÍug ;e;a lrkakd jQ fyda
whq;= f,i ueÈy;a jkakd jQ fyda fldñIka iNdfõ fyda lñgqjl
idudðlhl=g tf,i n,mEula lrkakd jQ iEu ;ekekaf;la u
jrolg jrolre jk w;r jrolre lrkq ,enQ úg remsh,a tla
,laIhla fkdblaujk ovhlg fyda wjqreÿ y;la fkdblaujk
ld,hlg nkaOkd.dr.; lrkq ,eîug fyda ta ovh yd
nkaOkd.dr.; lsÍu hk o~qjï folgu fyda Tyq hg;a jkafka h'
^2& wdKavql%u jHjia:dfõ 154. jHjia:dj hgf;a msysgqjk
,o iEu uydêlrKhlgu" fï jHjia:dfõ ^1& jeks fþofha
i|yka hï ldrKhla úNd. fldg úksYaph lsÍug wêlrK
n,h we;af;a h'
61wE' fï mßÉfþofha i|yka ljr fyda Oqrhlg m;a lrkq ks, m%;s{dj fyda
,enQ ;eke;a;l=" wdKavql%u jHjia:dfõ y;r jk Wmf,aLkfha Èjqreu'
oelafjk m%;s{dj § Bg w;aika ;nk f;la fyda Èjqreu §
Bg w;aika ;nk f;la fyda iajlSh Oqrhg wh;a ld¾hhkays
fkdfhÈh hq;af;a h'
39 [ 61b' ^1& ckdêm;sjrhd úiska - ckdêm;sjrhd úiska
lrkq ,nk m;alsÍï'
^w& hqo yuqodm;sjrhd" kdjql yuqodm;sjrhd iy .=jka
yuqodm;sjrhd m;a lsÍu o
^wd& wdKavql%u jHjia:d iNdfõ wkqu;h we;sj
kS;sm;sjrhd iy fmd,siam;sjrhd m;a lsÍu o"
l< hq;af;a h'
^2& kS;sm;sjrhdf.a iy fmd,siam;sjrhdf.a OQr orkakka
jhi wjqreÿ yeg msÍfï § iajlSh OQryer hd hq;a;dy'

39 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 14 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 61b' iy 61B'
jHjia:d bj;a fldg ta fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
56
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

w¾: ksremKh' 61B' fï mßÉfþofha ld¾h i|yd —rcfha ks,Orhd˜ hkakg


hqo yuqod" kdjql yuqod fyda .=jka yuqod idudðlhl= fyda ue;sjrK
fldñIka iNdj úiska m;a lrk ,o ue;sjrK fldñIka iNdfõ
ks,Orhl= fyda cd;sl fmd,sia fldñIka iNdj úiska m;a lrk
,o fmd,sia ks,Orhl= fyda wêlrK fiajd fldñIka iNdj
úiska m;alrk ,o Wmf,aLk.; rcfha ks,Orhl= fyda ú.Kk
fiajd fldñIka iNdj úiska m;a lrk ,o Y%S ,xld ú.Kk
fiajfha idudðlhl= fyda we;=<;a fkdjkafka h' ]
57
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

X jeks mßÉfþoh
jHjia:dodhlh
md¾,sfïka;=j
62' 40[ ^1& wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g wkql+,j md¾,sfïka;=j'
f;dard m;alr .kq ,nk uka;%Sjrhka foish úismia fokl=f.ka
iukaú; md¾,sfïka;=jla jkafka h' ]
41 [ ^2&iEu md¾,sfïka;=jlau m<uqjrg /iaùug kshñ;
Èk mgka mia wjqreoaolg fkdjeä ld,hla mj;afkah' tfy;a
kshñ; ld, iSudj bl=;aùug fmr md¾,sfïka;=j úiqrejd yeßh
yelafla h' tlS mia wjqreÿ ld,h bl=;aj .sh úg u md¾,sfïka;=j
úisr .shdla fia ie,flkafka h' ]
63' l:dkdhljrhd f;dard m;a lr .ekSu msKsi ñi ks, m%;s{dj fyda
md¾,sfïka;=j bÈßfha § u;= oelafjk m%;s{dj § thg w;aika Èjqreu'
;nk f;la fyda u;= oelafjk Èjqreu § thg w;aika ;nk f;la
fyda lsisu uka;%Sjrhl= úiska md¾,sfïka;=fõ wiqka .ekSu fyda
md¾,sfïka;=fõ § Pkaoh §u fyda fkdl< hq;af;a h(-
—'''''''''''''' jk uu Y%S ,xld m%cd;dka;sl iudcjd§
ckrcfha wdKavql%u jHjia:dj wdrlaId fldg wkq.ukh lrk
njg$f.!rj nyqudkfhka hqla;j m%;s{d foñ$Èjqreï foñ'˜
64' ^1& uy ue;sjrKhlg miqj m<uqjrg mj;ajkq ,nk l:dkdhljrhd"
ksfhdacH
md¾,sfïka;= /iaùfï § l:dkdhlh" ñkau;= ksfhdacH l:dkdhl l:dkdhljrhd
jYfhka y÷kajkq ,nk ksfhdacH l:dkdhl iy ldrl iNdm;sh" iy ksfhdacH ldrl
ksfhdacH ldrl iNdm;sh hk fï ;=ka moúhg md¾,sfïka;=fõ iNdm;sjrhd'
uka;%Sjrhka ;=kafokl= f;dard m;a l< hq;af;a h'
^2& md¾,sfïka;=fõ l:dkdhlh" ksfhdacH l:dkdhlh"
ksfhdacH ldrl iNdm;sh hk fï moú w;=frka ljr jQ
fyda moúhla orkakd jQ uka;%Sjrfhla fõ o" ta uka;%Sjrhd"
ckdêm;sjrhd fj; iajlSh w;aik hgf;a jQ ,smshla u.ska ish
moúfhka l,ska wiajqjfyd;a ñi tfia ke;fyd;a md¾,sfïka;=fõ
;jÿrg;a uka;%Sjrhl= fkdjqjfyd;a ñi" md¾,sfïka;=j úiqrejd
yßkq ,enQ úgl ish moúfhka bj;a jkafka h'
^3& md¾,sfïka;=j úiqrejd yeÍu fya;=fldgf.k úkd
wkHdldrhlska l:dkdhlh" ksfhdacH l:dkdhlh" ksfhdacH
ldrl iNdm;sh hk fï moú w;=frka ljr jQ fyda moúhla
ysia jQ iEu wjia:djl u ta moúh ysia jQ miq m<uqjrg mj;ajkq

40 - oyy;r jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 62^1& jeks wkq
jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
41 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 15 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 62^2& jeks wkq
jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
58
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

,nk /iaùfï § md¾,sfïka;=j úiska tfia ysia jQ moúhg fjk;a


uka;%Sjrhl= f;dard m;alr .; hq;af;a h'
^4& md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,enQ miq 70 jeks jHia:dfõ
^7& jeks wkq jHjia:dj hgf;a md¾,sfïka;=j kej; /ia lrkq
,enqjfyd;a fï jHjia:dfõ ^2& jeks wkq jHjia:dfõ i|yka
iEu uka;%Sjrhl= u ta wkq jHjia:dfõ l=ula i|yka jqj o"
md¾,sfïka;=fõ iNd jdrh mj;akd ;=re ;uka l,ska ord isá
moúh kej;;a oeßh hq;af;a h'
^5& l:dkdhljrhd md¾,sfïka;=fõ uq,iqk orkafka h'
l:dkdhljrhd fkdmeñKs úgl ksfhdacH l:dkdhljrhd o"
Tjqka fookd u fkdmeñKs úgl ksfhdacH ldrl iNdm;sjrhd o
md¾,sfïka;=fõ uq,iqk orkafka h' Tjqka w;=frka lsisjl=;a
fkdmeñKs úgl ta /iaùfï uq,iqk orkq msKsi md¾,sfïka;=j
úiska f;dard .kq ,nk uka;%Sjrhl= /iaùfï uq,iqk oeßh
hq;af;a h'
42 [ 65' ^1&md¾,sfïka;=fõ uy f,alïjrfhla jkafkah' uy
md¾,sfïka;=fõ uy
f,alïjrhd' f,alïjrhd ckdêm;sjrhd úiska wdKavql%u jHjia:d iNdfõ
wkqu;hg hg;aj m;alrkq ,nkafkah' uy f,alïjrhd h:d
meje;afuka isákd ;dla iajlSh OQrh orkafka h' ]
^2& uy f,alïjrhdf.a jegqm md¾,sfïka;=j úiska ksYaph
lrkq ,eìh hq;af;a h' tfia ksYaph lrk ,o jegqm taldnoaO
wruqo,g jeh nrla jkafka h' Tyqf.a Oqr ld,h ;=< tlS jegqm
wvq fkdl< hq;af;a h'
^3& uy f,alïjrhdf.a ld¾h uKav,h l:dkdhljrhdf.a
wkqu;h we;sj uy f,alïjrhd úiska m;a lrkq ,nkafka h'
^4& uy f,alïjrhdf.a ld¾h uKav,fha jegqma taldnoaO
wruqo,g jeh nrla jkafka h'
^5& uy f,alïjrhd -
^w& ñh .shfyd;a túg¦ fyda
^wd& ckdêm;sjrhd fj; hjk ,smshla u.ska b,a,d wia
jqjfyd;a túg¦ fyda
^we& md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka wkHdldr úêúOdk
ie,eiajqjfyd;a ñi" jhi wjqreÿ yeg iïmQ¾K l<
úg¦ fyda
^wE& frda.d;=r ùu ksid fyda YdÍßl ke;fyd;a udkisl
ÿ¾j,;djla ksid fyda ckdêm;sjrhd úiska bj;a
lrkq ,enqjfyd;a túg¦ fyda

42 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 16^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 65^1& jeks wkq jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
59
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^b& md¾,sfïka;=j úiska iïu; fldg bÈßm;a lrk


fhdackdjla wkqj ckdêm;sjrhd úiska bj;a lrkq
,enqjfyd;a túg¦ fyda
uy f,alï Oqrh ysia jkafka h'
43[ ^6& uy f,alïjrhdg ish Oqrfha lghq;= bgq lsÍug
fkdyels jQ úg uy f,alïjrhd fjkqfjka jev ne,Sug
wdKavql%u jHjia:d iNdfõ wkqu;hg hg;aj ;eke;a;l= m;a
lsÍug ckdêm;sjrhdg n,h ;sìh hq;af;a h' ]
66' ^w& uka;%Sjrhl= ñh.sh fyd;a túg¦ fyda wiqka ysiaùu'

^wd& uka;%Sjrhl= ;u w;aik hgf;a md¾,sfïka;=fõ uy


f,alïjrhd fj; hjk ,smshla uÕska ;u wiqfkka
b,a,d wiaùfuka¦ fyda
^we& uyck;dj úiska fyda md¾,sfïka;=j úiska fyda
ckdêm;s Oqrhg f;dard m;a lr .ekSfï fya;=fjka
uka;%Sjrhl= úiska ckdêm;s Oqrh Ndr .ekSfuka¦
fyda
^wE& uka;%Sjrhl= 89 jeks jHjia:dfõ fyda 91 jeks
jHjia:dfõ i|yka hï wdldrhlska kqiqÿiail=
ùfuka¦ fyda
^b& uka;%Sjrhl= rcfha fiajhg m;aùfuka ke;fyd;a
rdcH ixia:djl fiajlhl= njg m;aùfuka ke;akï
rcfha fiajhl kshqla;j isáh § ke;fyd;a rdcH
ixia:djl fiajlhl=j isáh § md¾,sfïka;=jg f;dard
m;a lr .kq ,enQ kuq;a md¾,sfïka;=fõ wiqka .ekSug
fmr rcfha fiajfhka fyda rdcH ixia:d fiajfha
fiajl ;k;=ßka neyer fkdùfuka¦ fyda
^B& uka;%Sjrhl= md¾,sfïka;=fõ wjirh l,ska fkd,nd
fkdlvjd udi ;=kla md¾,sfïka;=fõ /iaùïj,g
fkdmeñKSfuka¦ fyda
^W& hïlsis ;eke;a;l= uka;%Sjrhl= jYfhka f;dard m;a
lr .ekSu ;;ald,fha n,mj;akd kS;sh hgf;a
ksYam%N lrkq ,eîfuka¦ fyda
^W!& md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,eîfuka¦ fyda
^t& 81 jeks jHjia:dj wkqj Tyq fkrmSu i|yd jQ
fhdackdjla iïu; jqjfyd;a túg¦
fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl=f.a wiqk ysia jkafka h'

43 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 16^2& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 65^6& jeks wkq
jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
60
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

md¾,sfïka;=fõ 67' md¾,sfïka;=fõ iy md¾,sfïka;= uka;%Sjrhkaf.a jrm%ido"


iy md¾,sfïka;=
uka;%Sjrhkaf.a
mßNdr iy n,;, md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka ksYaph fldg
jrm%ido" mßNdr iy úêu;a l< yels w;r" tfia ksYaph fldg úêu;a lrk f;la
n,;, md¾,sfïka;= ^n,;, yd jrm%ido& mkf;ys úêúOdk" wjYH
fjkia lsÍï iys;j" ta iïnkaOfhka wod< jkafka h'
uka;%Sjrhkag §ukd 68' ^1& wud;Hjrhkag" ksfhdacH wud;Hjrhkag iy
f.ùu' l:dkdhljrhd" ksfhdacH l:dkdhljrhd iy ksfhdacH ldrl
iNdm;sjrhd we;=¿ uka;%Sjrhkag md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka
fyda fhdackd iïu;fhka kshu lrkq ,nk mdßY%ñl fyda §ukd
f.úh hq;af;a h' ta mdßY%ñl fyda §ukd ,eîu fya;=fldg f.k
md¾,sfïka;=fõ wiqka .ekSug fyda md¾,sfïka;=fõ § Pkaoh
§ug tajd ,nkakd kqiqÿiafila fkdjkafka h'
^2& md¾,sfïka;=j tfia úêúOdk i,iajk ;=re
wud;Hjrhkag" ksfhdacH wud;Hjrhkag iy l:dkdhljrhd"
ksfhdacH l:dkdhljrhd iy ksfhdacH ldrl iNdm;sjrhd
we;=¿ uka;%Sjrhkag f.úh hq;= mdßY%ñlh wdKavql%u jHjia:dj
l%shd;aul ùu wdrïN jk f;la wud;Hjrhkag" ksfhdacH
wud;Hjrhkag iy cd;sl rdcH iNdfõ l:dkdhljrhd"
ksfhdacH l:dkdhljrhd iy ksfhdacH ldrl iNdm;sjrhd
we;=¿ uka;%Sjrhkag f.jkq ,enQ mdßY%ñlh u jkafka h'
uka;S Oqr ysiaj ;snqK 69' md¾,sfïka;=fõ uka;%S Oqrhla ysiaj ;snqK o
o md¾,sfïka;=jg md¾,sfïka;=jg l%shd lsÍug n,h we;af;a h' md¾,sfïka;=fõ
l%shd lsÍug n,h
we;s nj' wiqka .ekSug fyda md¾,sfïka;=fõ § Pkaoh §ug fyda fjk;a
whqrlska tys lghq;=j,g iyNd.sùug fyda ysñlula fkdue;s
hïlsis ;eke;a;l= md¾,sfïka;=fõ wiqka .;a njla fyda
md¾,sfïka;=fõ hïlsis /iaùul § Pkaoh ÿka njla fyda fjk;a
whqrlska md¾,sfïka;=fõ lghq;=j,g iyNd.s jQ njla fyda miqj
oek .kakg ,enqK o ta /iaùfï § isÿ jQ ish¨ lghq;= n, iys;
jkafka h'
61
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XI jeks mßÉfþoh
jHjia:dodhlh
ld¾h mámdáh iy n,;,
70' 44 [ ^1& ckdêm;sjrhd úiska m%ldYhla u.ska md¾,sfïka;=j md¾,sfïka;=fõ
le|ùu" md¾,sfïka;=fõ jdrdjidk lsÍu iy md¾,sfïka;=j iNdjdr
úiqrejd yeÍu l< yelafla h(
tfia jqjo" md¾,sfïka;=j úiska tys fkdmeñKs uka;%Sjrhka o
we;=¨j uq¿ uka;%Sjrhkaf.a ixLHdfjka ;=fkka follg fkdwvq
ixLHdjlf.a fhdackd iïu;hla u.ska md¾,sfïka;=j úiqrejd
yßk f,i ckdêm;sjrhdf.ka b,a,Sula lrkq ,nkafka kï
ñi" md¾,sfïka;=fõ m%:u /iaùu i|yd kshu lr.kq ,enQ
Èkfhka wjqreÿ y;rla iy udi yhl ld,hla wjika jk f;la
ckdêm;sjrhd úiska md¾,sfïka;=j úiqrejd yeÍu fkdl,
hq;af;a h' ]
^2& md¾,sfïka;=j iEu jirlg jrlaj;a le|úh hq;af;a h'
^3& md¾,sfïka;=fõ jdrh wjika lrkakd jQ m%ldYkfhka
B<Õ jdrh mgka .ekSu i|yd Èkhla kshu l< hq;af;a h' ta
Èkh m%ldYkfha Èk isg udi folla fkdblaujk Èkhla úh
hq;af;a h(
tfia jqj o" md¾,sfïka;=fõ jdrhla wjika fldg we;s
ljr jQ fyda wjia:djl -
^i& m%ldYkhla u.ska" ta m%ldYkfha Èk isg ;=ka ojilg
zl,ska ÈkhlaZ fkdúh hq;= kshñ; l,ska Èkhl
/iajk f,i md¾,sfïka;=j le|ùug¦ fyda
^ii& fï jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj" m%ldYkhla
u.ska md¾,sfïka;=j úiqrejd yeÍug¦ fyda
ckdêm;sjrhdg n,h we;af;a h'
^4& h:d mßÈ md¾,sfïka;=j bÈßhg f.k tkq ,en"
md¾,sfïka;=fõ jdrh wjidk lrk wjia:dj jk úg lghq;=
ksu lrkq ,en fkdue;s hï ldrKd we;af;a o" ta ish¨ ldrKd
ms<sn|j md¾,sfïka;=fõ B<Õ iNd jdrfha § b;sß mshjr .ekSug
md¾,sfïka;=jg n,h we;af;a h'
^5& ^w& md¾,sfïka;=j úiqrejd yßk m%ldYkfhys" wNskj
md¾,sfïka;=jg uka;%Sjrhka f;dardm;a lr .kakd Èkh fyda Èk
kshu fldg ;sìh hq;af;a h' tfia u" tlS m%ldYkh ksl=;a l< Èk

44 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 17 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 70^1& jeks wkq jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
62
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

isg udi ;=kla .; jkakg fmr Èkhlg wNskj md¾,sfïka;=fõ


m<uqjk /iaùu ta m%ldYkfhka u le|úh hq;af;a h'
^wd& 62 jeks jHjia:dfõ ^2& jeks wkq jHjia:dfõ úêúOdk
m%ldr md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,enQ úg ckdêm;sjrhd
úiska md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;aÍu i|yd m%ldYkhla u.ska
fkdmudj Èkhla fyda Èk kshu fldg wNskj md¾,sfïka;=j" ta
m%ldYkfha Èk isg ;=ka udihlg miq Èkhla fkdjk Èkhl
/iajk f,i le|úh hq;af;a h'
^we& ^w& fþofha fyda ^wd& fþofha úêúOdk hgf;a m%ldYkhla
u.ska wNskj md¾,sfïka;=fõ m%:u /iaùu i|yd kshu lrk ,o
Èkh bka miqj lrk m%ldYkhla u.ska fjkia lrkq ,eìh
yelafla h' tfy;a miqj lrk m%ldYkh u.ska kshu lrk Èkh
uq,a m%ldYkfha Èk isg udi ;=klg miq Èkhla fkdjk Èkhla
úh hq;af;a h'
^6& ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSfï Pkao úuiSu
md¾,sfïka;=j úiqrejd yßk ,o Èkh;a" fï jHjia:dfõ ^5&
jeks wkq jHjia:dj wkqj md¾,sfïka;=j /iaúh hq;af;a hï
Èkhlg fmr o ta Èkh;a w;r Èkhl § meje;aùug kshñ;j
we;s wjia:djl" ta wkqjHjia:dfõ ljr úOdkhla ;snqK o"
md¾,sfïka;=j úiqrejd yßk ,o Èkfha isg isõ uilg miq
Èkhla fkdjk Èkhl /iajk f,i wNskj md¾,sfïka;=j
le|úh hq;af;a h'
^7& md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,eîfuka miqj ljr
wjia:djl jqj o md¾,sfïka;=j kshñ; Èkhg l,ska /iaùu
wjYHjk iajNdjhl yÈis ;;a;ajhla Woa.; ù we;s njg
ckdêm;sjrhd iEySulg m;a jqjfyd;a úiqrejd yer we;s
md¾,sfïka;=j m%ldYkhla u.ska" ta m%ldYkfha Èk isg ;=ka
ojilg l,ska Èkhla fkdúh hq;= Èkhl § /iajk f,i
le|ùug ckdêm;sjrhdg n,h we;af;a h' tfia le|jkq ,enQ
md¾,sfïka;j
= yÈis wjia:dj wjika ùu fyda uy ue;sjrKh
wjika ùu hk fuhska l,ska t<fUk wjia:dfõ § úisfrkafka h'
/iaùï l,a ;eîu' 71' md¾,sfïka;=fõ jdrh wjidk lrk ;=re fyda
md¾,sfïka;=j úiqrejd yßk ;=re fhdackd iïu;fhka fyda
ia:djr ksfhda.h wkqj fyda md¾,sfïka;=j úiska ;SrKh lrkq
,nk mßÈ l,ska l, md¾,sfïka;=fõ /iaùï l,a ;nkq ,eìh
yelafla h'
Pkaoh §u' 72' ^1& wdKavql%u jHjia:dfõ wkHdldr úêúOdk i,iajd
we;s wjia:djkays yer md¾,sfïka;=fõ ;SrKhg bÈßm;a lrkq
,nk iEu m%Yakhla u /iaùug meñK Pkaoh fokakd jQ
uka;%Sjrhkaf.a nyq;r Pkaofhka ;SrKh l< hq;af;a h'
63
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^2& m<uqfldg Pkao úuiSfï §" /iaùfï uq,iqk ork


;eke;a;d Pkaoh fkdÈh hq;= kuq;a hïlsis Pkao úuiSul §
mlaI Pkao ixLHdj yd úmlaI Pkao ixLHdj iu jqjfyd;a
uq,iqk ork ;eke;a;dg ;SrK Pkaohla ysñ jkafka h' Tyq tu
;SrK Pkaoh Èh hq;af;a h'

73' md¾,sfïka;=fõ /iaùula meje;afjk úg ljr jQ fyda .KmQrKh'


fõ,djl iNd .¾Nh ;=< isák uka;%Sjrhkaf.a ixLHdj úiailg
wvq nj uq,iqk ork ;eke;a;dg okajkq ,enqjfyd;a uq,iqk
ork ;eke;a;d Pkao úuiSula fkdue;sj" md¾,sfïka;=fõ hïlsis
ia:djr ksfhda.hla fjf;d;a Bg o hg;aj ta /iaùu l,a ;eìh
hq;af;a h'

74' ^1& wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkhkag hg;a j - ia:djr ksfhda.'

^i& l:dkdhljrhd" ksfhdacH l:dkdhljrhd yd


ksfhdacH ldrl iNdm;sjrhd f;dard m;a lsÍu yd
Oqrfhka bj;a ùu ms<sn|j o¦

^ii& md¾,sfïka;f= õ lghq;= lsÍfï ms<fs j< úêu;a lsÍu


i|yd o" md¾,sfïka;f = õ /iaùïj, § úkh wdrlaId
lsÍu i|yd o" wdKavql%u jHjia:dfjka kshu fldg
we;a;d jQ fyda n,h § we;a;d jQ fyda fjk;a ldrKd
i|yd o" fhdackd iïu;fhka fyda ia:djr ksfhda.
u.ska fyda úêúOdk ie,eiaùug md¾,sfïka;=jg
n,h we;af;a h'

^2& md¾,sfïka;=j kS;sfhka fyda fhdackd iïu;fhka fyda


wkHdldr úêúOdk i,iajk ;=re wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul
ùu wdrïN jk f;la n,meje;a jQ cd;sl rdcH iNdfõ ia:djr
ksfhda." wjYH fjkia lsÍï iys;j" md¾,sfïka;=fõ ia:djr
ksfhda. jYfhka n,mj;ajkafka h'
75' w;S;hg o n,mdkakd jQ kS;s iy wdKavql%u jHdjia:dfõ jHjia:dodhl n,h'
ljr fyda úêúOdkhla mßÉýkak lrkakd jQ fyda ixfYdaOkh
lrkakd jQ fyda wdKavql%u jHjia:djg hï úêúOdkhla tl;=
lrkakd jQ fyda kS;s we;=¿j kS;s mekùfï n,h md¾,sfïka;=jg
we;af;a h(
tfia jqj o -
^w& wdKavql%u jHjia:dfõ fyda tys hï fldgil fyda
l%shdldß;ajh w;aysgqjkakd jQ kS;shla mekùu¦ fyda
^wd& wdKavl
q u
% jHjia:dj mßÉýkak lrkakd jQ kS;f
s hka u
ta fjkqjg kj wdKavql%u jHjia:djla mkjkq
64
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

,nkafka kï ñi wdKavql%u jHjia:dj uq¿ukska u


mßÉýkak lrkakd jQ kS;shla mekùu¦ fyda
md¾,sfïka;=j úiska fkdl< hq;af;a h'
jHjia:dodhl n,h 76' ^1& md¾,sfïka;=j úiska md¾,sfïka;=fõ jHjia:dodhl
mjrd§u' n,h w;a fkdy< hq;af;a h' lsisu wdldrhlska wkai;= fkd
l< hq;af;a h' ljr jQ fyda jHjia:dodhl n,hla we;s lsisu
wêldrhla md¾,sfïka;=j úiska fkdmsysgqúh hq;af;a h'
^2& md¾,sfïka;=j úiska" uyck wdrlaIdjg wod< hïlsis
kS;shlg wkql+,j yÈis wjia:d ksfhda. iE§fï n,h
ckdêm;sjrhdg mejfrk úêúOdk" ta kS;shg we;=<;a lsÍu"
fï jHjia:dfõ ^1& jeks wkq jHjia:dfõ úêúOdk lvlsÍula
fkdjkafka h'
^3& ^w& hï kS;shla fyda hï kS;shl fldgila fyda l%shd;aul
jk fyda tlS kS;shla fyda tlS kS;shl fldgila l%shd;aul ùu
k;r jk Èkh fyda kshu lsÍu¦
^wd& hï kS;shla fyda hï kS;shl fldgila fyda kshuhla
u.ska hïlsis m%foaYhlg fyda ck fldÜGdihlg
fyda iSud fldg l%shd;aul lrùu¦ iy
^we& kshuhlska fyda l%shdjlska fyda ffk;sl mqoa.,hl=
we;s lsÍu"
hk ld¾h we;=¿j kshñ; ld¾h i|yd wkqkS;s iE§u msKsi
hïlsis ;eke;a;l=g fyda hïlsis wêldrhlg fyda n,h mjrkakd
jQ úêúOdk we;=<;a hïlsis kS;shla md¾,sfïka;=j úiska mekùu
fï jHjia:dfõ ^1& jeks wkq jHjia:dfõ úêúOdk lvlsÍula
fkdjkafka h'
fï wkqjHjia:dfõ ^w& iy ^wd& fþoj, —kS;sh˜ hkakg
mj;akd kS;s o we;=<;a jkafka h'
^4& by; i|yka mßÈ jQ hï úêúOdkhla we;=<;a" mj;akd
kS;shla j,x.= yd l%shd;aul kS;shla jkafka h'
m< lrk ,o 77' ^1& 82 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ iy ^2&
mk;a flgqïm;a jeks wkqjHjia:dfõ oelafjk kshuhka lvù we;af;a o hk j. o"
iïnkaOfhka
kS;sm;sjrhdf.a wdKavql%u jHjia:dfõ kshu fldg we;s úfYaI nyq;r Pkaofhka
ld¾h' úkd kS;Hkql+,j iïu; l< fkdyels úêúOdk we;=<;a ù
we;af;a o hk j. o oek.ekSu msKsi iEu mk;a flgqïm;la
u mÍlaId lr ne,Su kS;sm;sjrhdf.a ld¾hh jkafka h' fï
jHjia:dj hgf;a ;u ld¾h bgq lsÍfï § kS;sm;sjrhdg fyda
kS;sm;sjrhdg iydh jkakd jQ hïlsis ks,Orfhla fõ kï Tyqg
fyda ta ld¾h bgq lsÍug wjYH ish¨ myiqlï ie,ish hq;af;a h'
65
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^2& hïlsis mk;a flgqïm;lska 82 jeks jHjia:dfõ ^1&


jeks wkq jHjia:dfõ iy ^2& jeks wkq jHjia:dfõ oelafjk
hïlsis kshuhla lv ù we;s nj kS;sm;sjrhdf.a u;h fõ kï"
tfia ke;fyd;a hïlsis mk;a flgqïm;l hïlsis úêúOdkhla
wdKavql%u jHjia:dfõ kshu fldg we;s úfYaI nyq;r Pkaofhka
úkd kS;Hkql+,j iïu; fldg .; fkdyels nj kS;sm;sjrhdf.a
u;h fõ kï" tlS u;h kS;sm;sjrhd ckdêm;sjrhdg okajd
heúh hq;af;a h(
tfia jqj o" mk;a flgqïm;lg md¾,sfïka;=fõ § fhdackd
lrkq ,enQ ixfYdaOkhla iïnkaOfhka iajlSh u;h ta mk;a
flgqïm; md¾,sfïka;=fõ wjidk iïu;h ,nd .ekSu i|yd
ms<sfh< ù we;s wjia:dfõ § kS;sm;sjrhd úiska l:dkdhljrhd
fj; okajd heúh hq;af;a h'
78' 45[ ^1& iEu mk;a flgqïm;la u md¾,sfïka;=fõ kHdh mk;a flgqïm;a
m;%hg we;=<;a lsÍug hg;a msßfihska ojia oyy;rlg fmr m< lsÍï iy mk;a
flgqïm;a yd
.eiÜ m;%fha m< l< hq;af;a h' ] fhdackd iïu; lsÍu'
^2& mk;a flgqïm;la fyda fhdackd iïu;hla md¾,sfïka;=j
úiska iïu; lsÍu wdKavql%u jHjia:djg iy md¾,sfïka;=fõ
ia:djr ksfhda.j,g wkql+,j isÿ l< hq;af;a h' ia:djr
ksfhda.j,ska kshu lr we;s wjia:d.; lreKq hgf;a o" tfia
kshu lr we;s wdldrhg o ljr jQ fyda ia:djr ksfhda.hla
ke;fyd;a ia:djr ksfhda. jeä .Kkla md¾,sfïka;=j úiska
w;aysgqúh yelafla h'
79' md¾,sfïka;=j úiska iïu; lrk ,o iEu mk;a l:dkdhljrhdf.a
flgqïm;l u fuys my; oelafjk wdlD;sfhys jQ iy;slhla iy;slh'
l:dkdhljrhd úiska iajlSh w;aik we;sj igyka l< hq;af;ah(-
—^mk;a flgqïmf;a ¨yq~q kduh fuys i|yka lrkak& kue;s
fï mk;a flgqïm; md¾,sfïka;=j úiska h:d mßÈ iïu; lrk
,o nj fuhska iy;sl lrñ'˜
mk;a flgqïm; iïu; lrk ,oafoa hï nyq;r Pkaohlska o
ta nyq;r Pkaoh o ta iy;slfhys i|yka lrkq ,eìh yelafla h(
tfia jqj o" 82 jeks jHjia:dfõ fyda 83 jeks jHjia:dfõ
fyda 84 jeks jHjia:dfõ fyda 123 jeks jHjia:dfõ ^2& jeks wkq
jHjia:dfõ fyda úêúOdk m%ldr mk;a flgqïm; iïu; lsÍu
i|yd úfYaI nyq;r Pkaohla wjYH jk wjia:djl § ta mk;a
flgqïm; l:dkdhljrhd úiska iy;sl l< hq;af;a ta mk;a
flgqïm; ta úfYaI nyq;r Pkaofhka iïu; ù we;akï muKls'

45 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 18 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 78^1& jeks wkq jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
66
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

tfia ;jÿrg;a" 83 jeks jHjia:dj m%ldr mk;a flgqïm;


fyda tys hï úêúOdkhla cku; úpdrKhl § ck;dj úiska
wkqu; lsÍu wjYH jk wjia:djl" ta mk;a flgqïm; fyda ta
úêúOdkh ck;dj úiska cku; úpdrKhl § wkqu; lrkq
,nk f;la kS;sh njg m;a fkdúh hq;= nj o ta iy;slfha
i|yka úh hq;af;a h'
mk;a flgqïm;la 80' ^1& md¾,sfïka;=j úiska iïu; lrk ,o mk;a
kS;sh njg m;aùu' flgqïm;la u; l:dkdhljrhdf.a iy;slh Tyqf.a w;aik
we;sj igyka lrkq ,enQ úg fï jHjia:dfõ ^2& jeks wkq
jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj th kS;sh njg m;a jkafka h'
^2& hïlsis mk;a flgqïm;la fyda hïlsis mk;a flgqïm;l
hïlsis úêúOdkhla fyda cku; úpdrKhla u.ska ck;djf.a
wkqu;h i|yd bÈßm;a lsÍug wfmalaId lrk nj wud;H
uKav,h úiska iy;sl lr we;a;d jQ wjia:djl fyda" hïlsis mk;a
flgqïm;la fyda hïlsis mk;a flgqïm;l hïlsis úêúOdkhla
fyda cku; úpdrKhl § ck;dj úiska wkqu; lsÍu wjYH
nj fY%aIaGdêlrKh úiska ;SrKh lr we;a;d jQ wjia:djl
fyda hïlsis mk;a flgqïm;la 85 jeks jHjia:dfõ ^2& jeks
wkqjHjia:dj hgf;a cku; úpdrKhla u.ska ck;dj fj;
bÈßm;a lrk wjia:djl" ta mk;a flgqïm; fyda ta úêúOdkh
ck;dj úiska cku; úpdrKhl § 85 jeks jHjia:dfõ ^3& jeks
wkqjHjia:djg wkql+,j wkqu; lr we;s nj ckdêm;sjrhd
úiska iy;sl lrkq ,enQ úg muKla ta mk;a flgqïm; fyda
ta mk;a flgqïmf;ys tlS úêúOdkh fyda kS;sh njg m;a
jkafka h' tfia wkqu; lrkq ,enQ iEu mk;a flgqïm;l u
fuys my; oelafjk wdlD;sfhys jQ iy;slhla" ckdêm;sjrhd
úiska iajlSh w;aik we;sj igyka l< hq;af;a h(-
—fï mk;a flgqïm;$úêúOdkh cku; úpdrKhl §
46[ck;dj úiska h:d mßÈ wkqu; lrk ,o nj fuhska
iy;sl lrñ'˜
tjeks iy;slhla ckdêm;sjrhd úiska mk;a flgqïm;l
igyka lsÍu -
^w& ta mk;a flgqïm; ck;dj úiska wkqu; lrk
,o cku; úpdrKfha j,x.=Ndjh wNsfhda. lrk
lsis fm;aiula bÈßm;a lrkq fkd,enQ wjia:djl"
tjeks cku; úpdrKhl j,x.=Ndjh wNsfhda.
lrk fm;aiula Bg wod< kS;sh hgf;a bÈßm;a l<
yelafla hï ld, iSudjla we;=<; o ta ld, iSudj
bl=;a ùfuka miqj o ¦
46 - oyy;r jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4 jeks j.ka;sh u.ska zzck;dj úiska h:d mßÈ wkqu; lrk ,o nj fuhska iy;sl
lrñZZ hk jpk fjkqjg fuu fldgi wdfoaY lrk ,§'
67
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^wd& ta mk;a flgqïm; ck;dj úiska wkqu; lrk ,oafoa


hï cku; úpdrKhl § o ta cku; úpdrKfha
j,x.=Ndjh wNsfhda. lrk fm;aiula bÈßm;a lrkq
,enQ wjia:djl" ta cku; úpdrKh j,x.= njg
fY%aIaGdêlrKh úiska ;SrKh lrkq ,eîfuka miqj o¦
ñi" fkdl< hq;af;a h']
ta iEu iy;slhla u wjidkd;aul yd ;SrKd;aul jkafka h'
ta iy;slh ms<sn|j ljr jQ fyda wêlrKhl § m%Yak fkdl<
hq;af;a h'
^3& wjia : dfpda Ñ ; mßÈ ckdêm;s j rhd f.a fyda
l:dkdhljrhdf.a iy;slh mk;a flgqïm;la u; igyka lrkq
,enQ miq tu mk;a flgqïm; kS;sh njg m;a jk wjia:djl ta
mkf;ys j,x.=Ndjh ms<sn|j mÍlaId lsÍu" ta ms<sn|j u;hla
m%ldY lsÍu fyda ljr jQ fyda wdldrhlska m%Yak lsÍu lsisu
wêlrKhla fyda úksYaph wêldrhla fyda úiska fkdl<
hq;af;a h'
81' ^1& cd;sl rdcH iNdfõ 1978 wxl 7 ork úfYaI uka;%Sjrhka fkrmSu
ckdêm;s mÍlaIK fldñIka iNd mk; hgf;a msysgqjk ,o iy m%cd wYlakq;d
yd fY%aIaGdêlrKfha úksYaphldrjrhl=" wNshdpkdêlrKfha kshu lsÍu'
úksYaphldrjrhl=" uydêlrKfha úksYaphldrjrhl= fyda
Èid wêlrKfha úksYaphldrjrhl= jk idudðlhl=f.ka
fyda tfia jQ idudðlhkaf.ka fyda iukaú; úfYaI ckdêm;s
mÍlaIK fldñIka iNdjla úiska" hï lsis ;eke;a;l= wdKavql%u
jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ùug fmr fyda miqj lrk ,o
fyda fkdlr yßk ,o hï l%shdjla fya;=fldgf.k ta ;eke;a;d
m%cd wYlakq;djkag hg;a l< hq;= hhs ks¾foaY lrkq ,nk
wjia:djl ^fkdmeñKs uka;%Sjrhka o we;=¿j& md¾,sfïka;=fõ
uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdfjka ;=fkka follg fkdwvq uka;%Sjrhka
ixLHdjla mlaIj Pkaoh fokq ,en iïu; lrkq ,enQ fhdackd
iïu;hla u.ska-
^w& ta ;eke;a;d úIfhys wjqreÿ y;la fkdblaujk
ld,hla i|yd m%cd wYlakq;djka kshu lsÍu¦ iy
^wd& ta ;eke;a;d md¾,sfïka;= uka;%Sjrfhla kï Tyq
md¾,sfïka;=fjka fkrmSu o"
l< yelafla h'
úfYaI ckdêm;s mÍlaIK fldñIka iNdjla idudðlhka tla
flfkl=g jeä .Kklska iukaú; jk wjia:djl ta fldñIka
iNdj úiska lrk ,o ks¾foaYhla iïnkaOfhka fldñIka
iNdfõ idudðlhka w;r u;fNaohla jqjfyd;a idudðlhka jeä
68
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fofkl=f.a ks¾foaYh fldñIka iNdfõ ks¾foaYh jkafka h¦ tu


ks¾foaYh ish¨ ld¾h i|yd fldñIka iNdfõ ks¾foaYh f,i
ie,lsh hq;af;a h'
^2& tjeks lsisu fhdackd iïu;hla wud;H uKav,fha
wkqu;h we;sj w.%dud;Hjrhd úiska bÈßm;a lrkq ,enqjfyd;a
ñi l:dkdhljrhd úiska Ndr .ekSu fyda md¾,sfïka;=fõ kHdh
m;%fhys we;=<;a lsÍu fyda fkdl< hq;af;a h'
^3& fï jHjia:dfõ by;ska jQ úêúOdkj,g wkql=,j iïu;
lrkq ,enQ iEu fhdackd iïu;hla u; u l:dkdhljrhd úiska
fuys my; oelafjk wdlD;sfhys jQ iy;slhla ;u w;aik we;sj
igyka l< hq;= h(-
—fuu fhdackd iïu;h wdKavql%u jHjia:dfõ 81 jeks
jHjia:dfõ úêúOdkj,g wkql+,j md¾,sfïka;=j úiska
h:d mßÈ iïu; lrk ,o nj fuhska iy;sl lrñ'˜
tjeks iEu iy;slhla u ish¨ ld¾h i|yd ;SrKd;aul jk
w;r" lsisu wêlrKhl § ta ms<sn|j m%Yak fkdl< hq;af;a h'
;j o" ljr jQ fyda wdldrhl fya;=jla u; lsisu wêlrKhla
fyda úksYaph wêldrhla úiska ta fhdackd iïu;fha j,x.=Ndjh
.ek úNd. lsÍu" u;hla m< lsÍu fyda ljr jQ fyda wdldrhlska
m%Yak lsÍu fyda fkdl< hq;af;a h'
^4& fï jHjia:dfõ —Èid wêlrKh˜ hkafkka" mj;akd
kS;sfhka we;s fldg msysgqjk ,o Èid wêlrKhla woyia
jk w;r" Èid wêlrKh úiska l%shd;aul lrk yd bgq lrk
n,;,j,g iy l¾;jHj,g wkqrEm jQ fyda idrdkql+,j
iudk jQ n,;, iy l¾;jH l%shd;aul lsÍu yd bgq lsÍu i|yd
md¾,sfïka;=j úiska we;s lrkq ,eìh yels wêlrKhla o Bg
we;=<;a fõ'
69
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XII jeks mßÉfþoh


jHjia:dodhlh
wdKavql%u jHjia:dj ixfYdaOkh lsÍu
82' ^1& wdKavql%u jHjia:dfõ hïlsis úêúOdkhla wdKavql%u jHjia:dj
ixfYdaOkh lsÍu i|yd jQ mk;a flgqïm;la fõ kï tfia ixfYdaOkh lsÍu
fyda mßÉýkak lsÍu
mßÉýkak lrkq ,nkakd jQ fyda fjkia lrkq ,nkakd jQ fyda m%ldYs;j u úh hq;=
tl;= lrkq ,nkakd jQ úêúOdk o wdkqIx.sl ixfYdaOkhla nj'
fjf;d;a th o" mk;a flgqïmf;ys ksYaÑ; j m%ldYs;j we;akï
ñi o ta mk;a flgqïm; wdKavql%u jHjia:dj ixfYdaOkh lsÍu
i|yd jk mk;la njg tys §¾> kdufhys úia;r fldg we;akï
ñi o ta mk;a flgqïm; md¾,sfïka;=fõ kHdh m;%hg we;=<;a
fkdl< hq;af;a h'
^2& wdKavql%u jHjia:dj mßÉýkak lsÍu i|yd jQ mk;a
flgqïm;la fõ kï ta mk;a flgqïmf;ys wdKavql%u jHjia:dj
fjkqjg kj wdKavql%u jHjia:djla m%;sfhdackh lrk úêúOdk
we;=<;a fõ kï ñio ta mk;a flgqïm; wdKavql%u jHjia:dj
mßÉýkak fldg ta fjkqjg kj wdKavql%u jHjia:djla
m%;sfhdackh lsÍu msKsi jk mk;la njg tys §¾> kdufhys
úia;r fldg we;akï ñi o ta mk;a flgqïm; md¾,sfïka;=fõ
kHdh m;%hg we;=<;a fkdl< hq;af;a h'
^3& l:dkdhljrhdf.a u;h wkqj hïlsis mk;a flgqïm;la
fï jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ fyda ^2& jeks
wkqjHjia:dfõ fyda kshuhkag wkql+,j ms<sfh< ù ke;akï
ta kshuhkag wkql+, jk mßÈ ta mk;a flgqïm; ixfYdaOkh
lrkq ,enqjfyd;a ñi ta mk;a flgqïm; iïu; lr .ekSug
wjYH mshjr fkd.; hq;= hhs Tyq úiska úOdk l< hq;af;a h'
^4& fï jHjia:dfõ by;ska jQ úêúOdkj,g l=ula i|ykaj
;snqK o" fï jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ fyda ^2& jeks
wkqjHjia:dfõ fyda kshuhkag wkql+, jk mk;a flgqïm;la
md¾,sfïka;=j úiska ixfYdaOkh lsÍu kS;Hkql+, jkafka h'
tfia jqj o" tfia ixfYdaOkh lrkq ,enQ úg mk;a flgqïm; ta
kshuhkag wkql+, úh hq;af;a h'
^5& wdKavql%u jHjia:dfõ hïlsis úêúOdkhla ixfYdaOkh
lsÍu i|yd jQ fyda wdKavql%u jHjia:dj mßÉýkak fldg ta
fjkqjg fjk;a wdKavql%u jHjia:djla m%;sfhdackh lsÍu
i|yd jQ fyda hïlsis mk;a flgqïm;lg mlaIj fok ,o Pkao
ixLHdj ^fkdmeñKs uka;%Sjrhka o we;=¿j& uq¿ uka;%S ixLHdfjka
;=fkka follg wvq fkdjqjfyd;a iy 80 jeks jHjia:dfõ fyda
79 jeks jHjia:dfõ úêúOdkj,g wkql+,j" wjia:dfjdaÑ; mßÈ
ckdêm;sjrhd úiska fyda l:dkdhljrhd úiska fyda iajlSh
70
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

w;aik we;sj iy;slhla tys igyka lrkq ,enQ úg ta mk;a


flgqïm; kS;sh njg m;a jkafka h'
^6& hïlsis kS;shl hïlsis úêúOdkhla" fï jHjia:dfõ
by;ska jQ kshuhkag wkql+,j mkjkq ,enqjfyd;a ñi thska
wdKavlq u
% jHjia:dj ke;fyd;a wdKavl q u
% jHjia:dfõ hïlsis
úêúOdkhla ixfYdaOkh fkdjkafka h ¦ mßÉýkak fkdjkafka h ¦
m%;sfhdackh fkdjkafka h' ;j o" tfia ixfYdaOkh jkakdla
fia fyda mßÉýkak jkakdla fia fyda m%;sfhdackh jkakdla fia
fyda fkdie,lsh hq;af;a h' ;j o" tfia w¾: ksrEmKh fkdl<
hq;af;a h ¦ f;areï fkd.; hq;af;a h'
^7& fï mßÉfþofhys —ixfYdaOkh˜ hkakg mßÉýkak lsÍu"
fjkia lsÍu iy tl;= lsÍu o we;=<;a fõ'
we;eï mk;a 83' 82 jeks jHjia:dfõ úêúOdkhkays mgyeksj l=ula
flgqïm;a cku; i|ykaj we; o -
úpdrKhl § wkqu;
lsÍu' ^w& 1 jeks" 2 jeks" 3 jeks" 6 jeks" 7 jeks" 8 jeks" 9 jeks" 10
jeks iy 11 jeks jHjia:dj, fyda fï jHjia:dfjys
fyda úêúOdk ixfYdaOkh lsÍu i|yd jQ fyda
mßÉýkak fldg m%;sfhdackh lsÍu i|yd jQ fyda ta
jHjia:dj, hï úêúOdkhlg wkkql+, jkakd jQ
fyda mk;a flgqïm;lg ¦ iy
^wd& 30 jeks jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ
ke;fyd;a 62 jeks jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ
úêúOdk ixfYdaOkh lsÍu fyda mßÉýkak fldg
m%;sfhdackh lsÍu fyda i|yd jQ ke;fyd;a ta
úêúOdkj,g wkkql+, jkakd jQ o" wjia:dfjdaÑ;
mßÈ ckdêm;sjrhdf.a Oqr ld,h idjqreoaola blaujd
§¾> lrkakd jQ ke;fyd;a md¾,sfïka;=j mj;akd
ld,h idjqreoaola blaujd §¾> lrkakd jQ o mk;a
flgqïm;lg"
mlaIj fok ,o Pkao ixLHdj ^fkdmeñKs uka;%Sjrhka o
we;=¿j& uq¿ uka;%S ixLHdfjka ;=fkka follg wvq fkdfõ
kï o" cku; úpdrKhl § th ck;dj úiska wkqu; fldg
we;akï o" 80 jeks jHjia:djg wkql+,j ckdêm;sjrhd úiska
tys iy;slhla iajlSh w;aik we;sj igyka fldg we;akï o" ta
mk;a flgqïm; kS;sh njg m;a jkafka h'
wdKavql%u jHia:djg 84' ^1& wdKavql%u jHjia:dfõ hïlsis úêúOdkhla
wkkql+, mk;a ixfYdaOkh lsÍu i|yd fyda wdKavql%u jHjia:dj mßÉýkak
flgqïm;a'
fldg m%;sfhdackh lsÍu i|yd fyda fkdjk" tfy;a wdKavql%u
jHia:dfõ hïlsis úêúOdkhlg wkkql+, jQ mk;a flgqïm;la"
82 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkq jHjia:dfõ fyda ^2& jeks
71
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wkq jHjia:dfõ fyda kshuhkag wkql+,j l%shd fkdfldg


md¾,sfïka;=fõ kHdh m;%hg we;=<;a l< yelafla h'
^2& mk;a flgqïm;la fï jHjia:dfõ kshñ; úfYaI nyq;r
Pkaofhka iïu; lsÍug wfmalaId lrkq ,nk nj wud;H
uKav,h úiska iy;sl fldg we;a;d jQ fyda mk;a flgqïm;la
tlS úfYaI nyq;r Pkaofhka iïu; l< hq;= nj fY%aIaGdêlrKh
;SrKh fldg we;a;d jQ fyda wjia:djl ta mk;a flgqïm;g mlaIj
fok ,o Pkao ixLHdj ^fkdmeñKs uka;%Sjrhka o we;=¿j& uq¿
uka;%S ixLHdfjka ;=fkka follg wvq fkdfõ kï iy 80 jeks
jHjia:dfõ fyda 79 jeks jHjia:dfõ úêúOdkj,g wkql+,j"
wjia:dfpdaÑ; mßÈ ckdêm;sjrhd úiska fyda l:dkdhljrhd
úiska fyda tys iy;slhla iajlSh w;aik we;sj igyka lrkq
,enQ úg muKla ta mk;a flgqïm; kS;sh njg m;a jkafka h'
^3& tjeks mk;a flgqïm;la kS;shla f,i mkjkq ,enQ úg ta
mk;ska wdKavql%u jHjia:dj ke;fyd;a wdKavql%u jHjia:dfõ
hïlsis úêúOdkhla ixfYdaOkh fkdjkafka h¦ mßÉýkak
fkdjkafka h¦ m%;sfhdackh fkdjkafka h'
;j o" ta mk;ska wdKavql%u jHjia:dj ke;fyd;a wdKavql%u
jHjia:dfõ hïlsis úêúOdkhla ixfYdaOkh jkakdla fia fyda
mßÉýkak jkakdla fia fyda m%;sfhdackh jkakdla fia fyda
fkdie,lsh hq;af;a h¦ ;j o" tfia w¾: ksrEmKh fkdl<
hq;af;a h¦ f;areï fkd.; hq;af;a h' tjeks mk;la meñK
Pkaoh fokakd jQ uka;%Sjrhkaf.a nyq;r Pkafohka" bkamiqj
mßÉýkak l< yelafla h'
72
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XIII jeks mßÉfþoh


cku; úpdrKh
mk;a flgqïm;a 85' ^1& cku; úpdrKhla u.ska ck;dj fj; bÈßm;a lsÍug
cku; úpdrKhla wfmalaId lrk mk;a flgqïm;la njg fyda mk;a flgqïm;l
u.ska ck;dj fj;
bÈßm;a lsÍu' úêúOdkhla njg wud;H uKav,h úiska iy;sl fldg
we;a;d jQ iEu mk;a flgqïm;la u fyda mk;a flgqïm;l iEu
úêúOdkhla u o cku;úpdrKhl § ck;djf.a wkque;sh ,eìh
hq;= mk;a flgqïm;la njg fyda mk;a flgqïm;l úêúOdkhla
njg fY%aIaGdêlrKh úiska ;SrKh fldg we;a;d jQ iEu mk;a
flgqïm;la u fyda mk;a flgqïm;l iEu úêúOdkhlau o ta
mk;a flgqïm;lg mlaIj fok ,o Pkao ixLHdj ^fkdmeñKs
uka;%Sjrhka o we;=¿j& uq¿ uka;%S ixLHdfjka ;=fkka follg
wvq fkdfõ kï" ckdêm;sjrhd úiska cku; úpdrKhla u.ska
ck;dj fj; bÈßm;a l< hq;af;a h'
47 [ 86 ^2& bj;a lrk ,§' ]

^3& cku; úpdrKhla u.ska ck;dj fj; bÈßm;a lrk


,o hï mk;a flgqïm;la fyda hï mk;a flgqïm;l hï
úêúOdkhla fyda ta cku; úpdrKfha § fok ,o j,x.= Pkao
ixLHdfjka taldka; nyq;r Pkaohlska wkqu; lrkq ,enqjfyd;a"
ta mk;a flgqïm; fyda ta úêúOdkh fyda ck;dj úiska wkqu;
lrk ,o fia ie,lsh hq;af;a h(

tfia jqj o" fok ,o j,x.= Pkao ixLHdfõ uq¿ .Kk Pkao
ysñ kduf,aLkfha we;=<;a Pkao ysñhkaf.a uq¿ ixLHdfjka
;=fkka folla fkdblaujk wjia:djl §" Pkao ysñhkaf.a uq¿
ixLHdfjka ;=fkka tllg fkdwvq ixLHdjl Pkaofhka ta mk;a
flgqïm; fyda úêúOdkh wkqu; lrkq ,enqjfyd;a muKla ta
mk;a flgqïm; fyda úêúOdkh ck;dj úiska wkqu; lrk ,o
fia ie,lsh hq;af;a h'

cd;sl jeo.;alulska 86' ckdêm;sjrhdf.a u;h wkqj cd;sl jeo.;alulska


hq;a ldrKd cku; hqla; hhs Tyq i,lkakd jQ hï ldrKhla 85 jeks jHjia:dfõ
úpdrK u.ska
ck;dj fj; bÈßm;a úêúOdkj,g hg;aj ckdêm;sjrhd úiska cku; úpdrKhla
lsÍu' u.ska ck;dj fj; bÈßm;a l< yelafla h'
ld¾h úOdkh 87' ^1& iEu cku; úpdrKhla u ue;sjrK flduidßiajrhd
i|yd md¾,sfïka;=j úiska meje;aúh hq;= w;r Tyq úiska tys m%;sM,h ckdêm;sjrhd
úêúOdk fhÈh hq;=
nj' fj; oekqï Èh hq;af;a h'

47 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 19 jeks j.ka;sh u.ska 85 jk jHjia:dffõ ^2& jk wkqjHjia:dj bj;a lrk ,§'
73
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^2& cku; úpdrK u.ska mk;a flgqïm;a iy cd;sl


jeo.;alulska hq;a ldrKd ck;dj fj; bÈßm;a lsÍu i|yd
jQ ld¾h úOdkh ms<sn| iy tjeks cku; úpdrKhl § Ndú;
l< hq;= Pkaoysñ kduf,aLk ms<sn| ish¨ lreKq i|yd o" ta yd
iïnkaO jerÈ kshu fldg oelaùu yd ta jerÈ i|yd jQ o~qjï
kshu fldg oelaùu i|yd o" Bg wjYH fyda wdkqIx.sl fjk;a
ish¨ lreKq i|yd o" md¾,sfïka;=j úiska kS;s mekùfuka
úêúOdk ie,eiaúh hq;af;a h'
74
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XIV jeks mßÉfþoh


Pkao n,h" Pkao úuiSï yd ue;sjrK
Pkao ysñhl= ùfï 88' u;= oelafjk úêúOdk wkqj Pkao n,h wysñ fõ kï
whs;sjdislu' ñi" iEu ;eke;af;la u ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï Pkao
úuiSfï § iy md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍfï
ue;sjrKfha § Pkao ysñhl= ùug fyda hïlsis cku; úpdrKhl
§ Pkaoh §ug fyda iqÿiafila jkafka h(
tfia jqj o" tjeks lsisu ;eke;a;l=g Tyqf.a ku WÑ;
Pkaoysñ kduf,aLfkhys we;=<;a lr we;akï ñi Pkaoh §ug
ysñlu fkd,eìh hq;af;a h'
Pkao n,h wysñùu' 89' ^w& hïlsis ;eke;af;la Y%S ,xldfõ mqrjeisfhla fkdfõ
kï" ta ;eke;a;d ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï Pkao úuiSul
§ fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍfï ue;sjrKhl
§ fyda Pkao ysñhl= ùug fyda cku; úpdrKhl § Pkaoh §ug
fyda iqÿiafila fkdjkafka h'
^wd& hïlsis ;eke;af;la 101 jeks jHjia:dfõ úêúOdk hgf;a
kS;sfhka ksYaph fldg we;s iqÿiqlï ,eîfï Èkfha § wgf<dia
úh iïmQ¾K lr fkdue;s kï ta ;eke;a;d ckdêm;sjrhd
f;dard m;a lsÍfï Pkao úuiSul § fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka
f;dard m;a lsÍfï ue;sjrKhl § fyda Pkao ysñhl= ùug fyda
cku; úpdrKhl § Pkaoh §ug fyda iqÿiqfila fkdjkafka h'
^we& hïlsis ;eke;af;la isysúl, ;eke;a;l= f,i Y%S
,xldfõ n,mj;akd hïlsis kS;shla hgf;a ;SrKh lrkq ,en
isà kï fyda úksYaph lrkq ,en isà kï fyda ta ;eke;a;d
ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï Pkao úuiSul § fyda
md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍfï ue;sjrKhl § fyda
Pkao ysñhl= ùug fyda cku; úpdrKhl § Pkaoh §ug fyda
iqÿiafila fkd jkafka h'
^wE& hïlsis ;eke;af;la wjqreÿ follg fkdwvq ld,hla
nkaOkd.dr.; lsÍfuka o~qjï l< yels jrolg ljr jQ fyda
wêlrKhla úiska jrolre lrkq ,eîfuka miqj kshu lrk
,o yh udihlg fkdwvq ld,hlg ljr jQ fyda wdldrhl
nkaOkd.dr.; lsÍfï o~qjula ú¢ñka isà kï ke;fyd;a .; jQ
i;a wjqreÿ ld,h ;=< ta o~qju iïmQ¾Kfhka u ú| isáfha kï
ke;fyd;a urK oKavkhg hg;aj isà kï ke;fyd;a tjeks
oKavk kshuhla lshdfõ fhoùu fjkqjg yh udihlg fkdwvq
ld,hlg nkaOkd.dr.; lsÍfï o~qjula ú¢ñka isà kï
ke;fyd;a .; jQ i;a wjqreÿ ld,h ;=< ta o~qju iïmQ¾Kfhka
ú| isáfha kï ta ;eke;a;d ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï
Pkao úuiSul § fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍfï
75
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

ue;sjrKhl § fyda Pkao ysñhl= ùug fyda cku; úpdrKhl


§ Pkaoh §ug fyda iqÿiafila fkdjkafka h(
tfia jqj o" fï fþoh hgf;a kqiqÿiail= jQ ljr jQ fyda
;eke;a;l=g fldkafoais rys; iudjla fok ,oafoa kï" ta iudj
ÿka Èkfha isg ta kqiqÿiqlu ke;s ù hkafka h'
^b& ^i& hïlsis ;eke;a;l= 1946 ,xld ^md¾,sfïka;= ue;sjrK&
rdciNd wd{dfõ 52 jeks j.ka;sfha ^1& jeks Wmj.ka;sh fyda 53
jeks j.ka;sh fyda hgf;a hïlsis jrolg fyda tlS j.ka;s folska
ljr j.ka;shla fyda hgf;a hïlsis jrolg wkqrEm jkakd jQ o"
cku; úpdrK fyda ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSfï Pkao
úuiSu fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lr .ekSfï
ue;sjrK fyda iïnkaOfhka ;;ald,fha n,mj;akd kS;sh
hgf;a jQ o jrolg fyda jrolre lrkq ,enqjfyd;a wka;su jrg
tfia jrolre lrkq ,enQ Èk mgka i;a j¾Ihla bl=;a ù ke;akï
ta ;eke;a;d ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï Pkao úuiSul §
fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;aÍfï ue;sjrKhl §
fyda Pkao ysñhl= ùug fyda cku; úpdrKhl § Pkaoh §ug
fyda iqÿiafila fkdjkafka h'
^ii& hï lsis ;eke;a;l= 1946 ,xld ^md¾,sfïka;= ue;sjrK&
rdciNd wd{dj hgf;a ¥IK l%shdjlg fyda tlS hïlsis ¥IK
lshdjlg wkqrEm jkakd jQ o" cku; úpdrK fyda ckdêm;sjrhd
f;dard m;a lr .ekSfï Pkao úuiSu fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka
f;dard m;a lr .ekSfï ue;sjrK fyda iïnkaOfhka ;;ald,fha
n,mj;akd kS;sh hgf;a jQ o jrolg fyda jrolre lrkq
,enqjfyd;a wka;su jrg tfia jrolre lrkq ,enQ Èk mgka i;a
j¾Ihla bl=;a ù ke;akï ta ;eke;a;d ckdêm;sjrhd f;dard m;a
lsÍfï Pkao úuiSul § fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard
m;a lsÍfï ue;sjrKhl § fyda Pkao ysñhl= ùug fyda cku;
úpdrKhl § Pkaoh §ug fyda iqÿiafila fkdjkafka h'
^iii& hïlsis ;eke;a;l= 1946 ,xld ^md¾,sfïka;= ue;sjrK&
rdciNd wd{dj hgf;a fyda cku; úpdrK fyda ckdêm;sjrhd
f;dard m;alr .ekSfï Pkao úuiSu fyda md¾,sfïka;=
uka;%Sjrhka f;dard m;a lr .ekSfï ue;sjrK fyda iïnkaOfhka
;;ald,fha n,mj;akd hïlsis kS;shla hgf;a fyda hïlsis ¥IK
l%shdjlg wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jQ miq
úksYaphldrjrhl= úiska jrolre nj ks.ukh fldg jd¾;d
lrkq ,enqjfyd;a wka;su jrg tfia jd¾;d lrkq ,enQ Èk mgka
i;a j¾Ihla bl=;a ù ke;akï" ta ;eke;a;d ckdêm;sjrhd
f;dard m;a lsÍfï Pkao úuiSul § fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka
f;dard m;a lsÍfï ue;sjrKhl § fyda Pkao ysñhl= ùug fyda
cku; úpdrKhl § Pkaoh §ug fyda iqÿiafila fkdjkafka h'
76
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^iv& hïlsis ;eke;a;l= w,a,ia mkf;a úêúOdk hgf;a


fyda u;= mkjkq ,nkakd jQ o" w,a,ia mk;g wkqrEm jkakd
jQ o" hïlsis kS;shl úêúOdk hgf;a fyda w,a,ia fpdaokdjlg
jrolre lrkq ,enqjfyd;a fyda jrolre hhs ;SrKh lrkq
,enqjfyd;a fyda wka;su jrg tfia jrolre lrkq ,enQ fyda
jrolre hhs ;SrKh lrkq ,enQ Èk mgka i;a j¾Ihla bl=;a ù
ke;akï ta ;eke;a;d ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï Pkao
úuiSul § fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍfï
ue;sjrKhl § fyda Pkao ysñhl= ùug fyda cku; úpdrKhl §
Pkaoh §ug fyda iqÿiafila fkdjkafka h'
^B& ^i& hïlsis ;eke;a;l= m<d;a md,k wdh;k Pkao úuiSï
wd{d mkf;a 77 jeks j.ka;sfha mgka 82 jeks j.ka;sh f;la
jQ ^ta j.ka;s fol u we;=¿j& j.ka;sj, úêúOdk hgf;a jQ
jrolg fyda tlS j.ka;s hgf;a hïlsis jrolg wkqrEm
jkakd jQ o" u;= mkjkq ,nkakd jQ hïlsis kS;shla hgf;a jQ
o jrolg fyda jrolre lrkq ,enqjfyd;a tfia wka;su jrg
jrolre lrkq ,enQ Èk mgka mia j¾Ihla bl=;a ù ke;akï ta
;eke;a;d ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï Pkao úuiSul §
fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍfï ue;sjrKhl
§ fyda Pkao ysñhl= ùug fyda cku; úpdrKhl § Pkaoh §ug
fyda iqÿiafila fkdjkafka h'
^ii& hïlsis ;eke;a;l= uyck wdh;k ^¥IK je<elaùfï&
wd{d mkf;a 2 jeks iy 3 jeks j.ka;sj, úêúOdk hgf;a
jrolg fyda tlS jrog wkqrEm jkakd jQ o" u;= mkjkq ,nkakd
jQ hïlsis kS;shla hgf;a jQ o jrolg fyda jrolre lrkq
,enqjfyd;a tfia wka;su jrg jrolre lrkq ,enQ Èk mgka mia
j¾Ihla bl=;a ù ke;akï ta ;eke;a;d ckdêm;sjrhd f;dard m;a
lsÍfï Pkao úuiSul § fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard
m;a lsÍfï ue;sjrKhl § fyda Pkao ysñhl= ùug fyda cku;
úpdrKhl § Pkaoh §ug fyda iqÿiafila fkdjkafkah'
^W& ^i& hïlsis ;eke;a;l= 1946 ,xld ^md¾,sfïka;= ue;sjrK&
rdciNd wd{dj hgf;a kS;s úfrdaë l%shdjlg fyda cku;
úpdrK iïnkaOfhka ke;fyd;a ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr
.ekSfï Pkao úuiSu fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a
lr .ekSfï ue;sjrK iïnkaOfhka ;;ald,fha n,mj;akd
kS;sh hgf;a jQ o" by; lS kS;s úfrdaë l%shdjlg wkqrEm jkakd
jQ o jrolg fyda jrolre lrkq ,enqjfyd;a tfia wka;su jrg
jrolre lrkq ,enQ Èk mgka ;=ka j¾Ihla bl=;a ù ke;akï ta
;eke;a;d ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï Pkao úuiSul §
fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍfï ue;sjrKhl
§ fyda Pkao ysñhl= ùug fyda cku; úpdrKhl § Pkaoh §ug
fyda iqÿiafila fkdjkafka h'
77
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^ii& hïlsis ;eke;a;l= 1946 ,xld ^md¾,sfïka;= ue;sjrK&


rdciNd wd{dj hgf;a kS;s úfrdaë l%shdjlg fyda cku;
úpdrK iïnkaOfhka ke;fyd;a ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr
.ekSfï Pkao úuiSu fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a
lr .ekSfï ue;sjrK fyda iïnkaOfhka ;;ald,fha n,mj;akd
hïlsis kS;shla hgf;a kS;s úfrdaë l%shdjlg fyda wdKavql%u
jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jQ miq úksYaphldrjrhl= úiska
jrolre nj ks.ukh fldg jd¾;d lrkq ,enqjfyd;a wka;su
jrg tfia jd¾;d lrkq ,enQ Èk mgka ;=ka j¾Ihla bl=;a ù
ke;akï ta ;eke;a;d ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï Pkao
úuiSul § fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍfï
ue;sjrKhl § fyda Pkao ysñhl= ùug fyda cku; úpdrKhl
§ Pkaoh §ug fyda iqÿiafila fkdjkafka h'
^W!& hïlsis ;eke;a;l= úIfhys m%cd wYlakq;d kshu lsÍu
i|yd jQ fhdackd iïu;hla 81 jeks jHjia:dj wkqj iïu;
lrkq ,en" ta fhdackd iïu;fhys oelafjk m%cd wYlakq;d
ld,iSudj wjika ù fkdue;s kï" ta ;eke;a;d ckdêm;sjrhd
f;dard m;alsÍfï Pkao úuiSul § fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka
f;dard m;a lsÍfï ue;sjrKhl § fyda Pkao ysñhl= ùug fyda
cku; úpdrKhl § Pkaoh §ug fyda iqÿiafila fkdjkafka h'
^t& ^i& hïlsis ;eke;a;l= oKav kS;s ix.%yfha 188 jeks
j.ka;sfha mgka 201 jeks j.ka;sh f;la jQ ^ta j.ka;s fol
u we;=¿j& j.ka;sj, úêúOdk hgf;a jQ hï jrolg fyda tlS
j.ka;s hgf;a hï jrolg wkqrEm jkakd jQ o" u;= mkjkq
,nkakd jQ kS;shla hgf;a jQ o fjk;a jrolg fyda jrolre
lrkq ,enqjfyd;a tfia jrolre lrkq ,enQ Èk mgka i;a j¾Ihla
bl=;a ù ke;akï ta ;eke;a;d ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï
Pkao úuiSul § fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍfï
ue;sjrKhl § fyda Pkao ysñhl= ùug fyda cku; úpdrKhl
§ Pkaoh §ug fyda iqÿiafila fkdjkafka h'
^ii& hïlsis ;eke;a;l= 81 jeks jHjia:dfõ ksYaÑ;j i|yka
idudðlhdf.ka fyda idudðlhkaf.ka iukaú; hï úfYaI
ckdêm;s fldñIka iNdjlg my; i|yka fya;=jlska" tkï -
^1& ta fldñIka iNdj úiska ksl=;a lsÍug kS;sfhka
n,h mejÍ we;s hï is;dishl i|yka fõ,dfõ § iy
ia:dkfha § ta fldñIka iNdj bÈßfha fmkS isàu"
fldñIka iNdfõ u;h wkqj idOdrK jQ fya;=jla
fkdue;sj" meyer yeÍfï fya;=fjka¦ fyda
^2& m%;s{d §u fyda Èjqreï §u m%;slafIam lsÍfï fyda ta
fldñIka iNdj úiska úNd. lrkq ,eîug úOdk
lrkq ,en we;s ldrKdj,g wod<j ta ;eke;a;df.ka
78
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wikq ,nk hï m%Yakhlg" fldñIka iNdfõ u;h


wkqj idOdrK jQ fya;=jla fkdue;sj" ms<s;=re §u
m%;slafIam lsÍfï fyda meyer yeÍfï fyda fya;=fjka¦
fyda
^3& ta fldñIka iNdj úiska úNd. lrkq ,eîug we;s
hï hï ldrKd ms<sn|j i;Hh oek .ekSu i|yd ta
fldñIka iNdfõ u;h wkqj wjYH jkakd jQ o" ta
;eke;a;df.a ika;lfhys fyda n,fhys ;sfnkakd jQ
o" hï f,aLkhla fyda fohla" fldñIka iNdfõ u;h
wkqj idOdrK jQ fya;=jla fkdue;sj" ta fldñIka
iNdj fj; bÈßm;a lsÍu fyda fmkajd isàu m%;slafIam
lsÍfï fyda meyer yeÍfï fya;=fjka"
wmydi lsÍfï fyda wf.!rj lsÍfï fyda jrolg jrolre lrkq
,enQ Èk mgka i;a j¾Ihla bl=;a ù ke;akï" ta ;eke;a;d
ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï Pkao úuiSul § fyda
md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍfï ue;sjrKhl § fyda
Pkao ysñhl= ùug fyda cku; úpdrKhl § Pkaoh §ug fyda
iqÿiafila fkdjkafka h'
^ta& hïlsis ;eke;a;l= 48 [wjia:dfjdaÑ; mßÈ 116 jeks
jHjia:dj fyda IIIwe jHjia:dj] hgf;a kqiqÿiail= ùfï
ld,iSudj bl=;a ù ke;akï ta ;eke;a;d ckdêm;sjrhd f;dard
m;a lsÍfï Pkao úuiSul § fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard
m;a lsÍfï ue;sjrKhl § fyda Pkaoysñhl= ùug fyda cku;
úpdrKhl § Pkaoh §ug fyda iqÿiafila fkdjkafka h'
md¾,sfïka;= 90' 91 jeks jHjia:dfõ úêúOdk hgf;a kqiqÿiail= jqjfyd;a
uka;%Sjrhl= jYfhka ñi Pkao n,h ysñ iEu ;eke;af;la u md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl=
f;dard m;a lr.kq jYfhka f;dard m;alr .kq ,eîug iqÿiafila jkafka h'
,eîug iqÿiqlï'

md¾,sfïka;= 91' ^1& ^w& hïlsis ;eke;a;l= 89 jeks jHjia:dfõ olajd


uka;%Sjrhl= jYfhka we;s ljr jQ fyda kqiqÿiqlulg hg;a fõ kï ke;fyd;a
f;dard m;a lr.kq
,eîug kqiqÿiqlï' tjeks kqiqÿiqlulg Ndck jqjfyd;a ta ;eke;a;d md¾,sfïka;=
uka;%Sjrhl= jYfhka f;dard m;a lr .kq ,eîug fyda
md¾,sfïka;=fõ wiqka .ekSug iy md¾,sfïka;=fõ § Pkaoh §ug
fyda iqÿiafila fkdjkafka h'
^wd& hïlsis ;eke;af;la -
^i& uy ue;sjrKhl § ue;sjrK fldÜGdi tllg
jeä .Kklg f;dard m;a lr .kq ,eîu msKsi

48 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 6 jeks j.ka;sh u.ska —116 jeks jHjia:dj˜ hk jpk yd b,lalï fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
79
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

uka;%SOQrdfmalaIlhl= jYfhka kdufhdackd lrkq


,en isà kï ¦

^ii& hïlsis ue;sjrK fldÜGdihla i|yd f;dard m;a


lr .kq ,eîu msKsi ms<s.;a foaYmd,k mlaI fyda
iajdëk lKavdhï fyda tllg jeä .Kkla úiska
uka;%SOQrdfmalaIlhl= jYfhka kdu fhdackd lrkq
,en isà kï ¦

^iii& tla ue;sjrK fldÜGdihla i|yd uka;O


S% r
Q dfmalI
a lhl=
jYfhka kdufhdackd lrkq ,en" ta ue;sjrK
fldÜGdi i|yd meje;afjk ue;sjrKh ksu ùug
fmr" fjk;a ue;sjrK fldÜGdihla i|yd f;dard
m;a lr .kq ,eîu msKsi uka;%SOQrdfmalaIlhl=
jYfhka kdu fhdackd lrkq ,en isà kï¦ fyda

^iv& md¾,sfïka;=fõ uka;%Sjrhl=j isáh §" 70 jeks


jHjia:dfõ ^7& jeks wkqjHjia:dfõ fyda 155 jeks
jHjia:dfõ ^4& jeks wkqjHjia:dfõ ^i& jeks fþofha
oelafjk wjia:d.; lreKq hgf;a yer" ljr jQ fyda
ue;sjrK fldÜGdihla i|yd f;dard m;a lr .kq
,eîu msKsi uka;%SOQrdfmalaIlhl= jYfhka kdu
fhdackd lrkq ,en isà kï"

ta ;eke;a;d md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= jYfhka f;dard m;a


lr .kq ,eîug fyda md¾,sfïka;=fõ wiqka .ekSug iy
md¾,sfïka;=fõ § Pkaoh §ug fyda iqÿiafila fkdjkafka h'

^we& hïlsis ;eke;af;la ckrcfha ckdêm;sjrhdj isà


kï ta ;eke;a;d md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= jYfhka f;dard
m;a lr .kq ,eîug fyda md¾,sfïka;=fõ wiqka .ekSug iy
md¾,sfïka;=fõ § Pkaoh §ug fyda iqÿiafila fkdjkafka h'

^wE& ^i& wêlrK ks,Orfhla¦

^ii&
mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;=
flduidßiajrhd¦
^iii& md¾,sfïka;=fõ uy f,alïjrhd yd Tyqf.a
ld¾h uKav,fha idudðlfhla¦
^iv& rdcH fiajd fldñIka iNdfõ idudðlfhla ¦
49[^ivw&  m<d;a rdcH fiajd fldñIka iNdfõ
idudðlfhla¦ ]

49 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7^1& jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
80
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

50[^v& 41w jHjia:dfõ ^1& jk wkqjHjia:dfõ ^b&


fþofha i|yka md¾,sïka;= uka;%Sjrhl= fkdjk
jHjia:dodhl iNdfõ idudðlhl=¦ ]
50[ ^vw& 41wd jHjia:dfõ Wmf,aLkfha ksYaÑ;j i|yka
fldñIka iNdj, idudclhl=¦ ]
50[ ^vwd& ue;sjrK flduidßia ckrd,ajrhd¦ ]

^vi& ú.Kldêm;sjrhd¦
51[^vii& 1970 fkdjeïn¾ ui 18 jeks Èkg l,ska we;s lrk
,o Oqrhla jQ o" 1970 fkdjeïn¾ ui 18 jeks Èk §"
jegqma mßudKfhys wdrïNl jegqm" j¾Ihlg re' 6"720
g fkdwvq jQ ke;fyd;a bka miqj isÿ lrk ,o hï
jegqma mßudK m%;sfYdaOkhla hg f;a tlS wdrïNl
jegqmg wkqrEm fjk;a hï jd¾Isl jegqma m%udKhla
jQ o 52[hï Oqrhla orkakd jQ" rcfha ks,Orfhla fyda
Y%S ,xld rdcH ú.Kk fiajfha idudðlfhla] ¦
^viii& 1970 fkdjeïn¾ ui 18 jeks Èkg miqj we;s lrk
,o Oqrhla jQ o" Oqrh we;s lrk Èkfha § jegqma
mßudKfhys wdrïNl jegqm ^vii& jk úIhfhys
i|yka Oqrhlg ta Èkfha § wod< jQ jegqma mßudKfhys
wdrïNl jegqmg ke;fyd;a bka miqj isÿ lrk ,o
hï jegqma mßudK m%;sfYdaOkhla hgf;a m<uq i|yka
l< wdrïNl jegqm wkqrEm fjk;a hï jd¾Isl
jegqma m%udKhlg fkdwvq jQ o 53[hï Oqrhla orkakd
jQ" rcfha ks,Orfhla fyda Y%S ,xld rdcH ú.Kk
fiajfha idudðlfhla] ¦ ]
54[^viiiw& 1988 fmnrjdß ui 01 jeks Èkg miqj we;s lrk
,o Oqrhla jQ o" Oqrh we;s lrk ,o Èkfha § ta Oqrfha
jegqma mßudKfhys wdrïNl jegqm" md¾,sfïka;=j
úiska fhdackd iïu;hla u.ska ;SrKh lrkq ,enQ
jegqmg ke;fyd;a bka miqj isÿ lrk ,o hï jegqma
mßudK m%;sfYdaOkhla hgf;a tlS wdrïNl jegqmg
wkqrEm jk fjk;a hï jd¾Isl jegqma m%udKhlg
fkdwvq jQ o hï Oqrhla orkakd jQ" m<d;a rdcH
fiajfha ks,Orfhla ¦]

50 - oykj jeks wdKavl


q u
% jHjia:d ixfYdaOkfha 20^1& jeks j.ka;h
s u.ska uq,a ^V&" ^Vw& yd ^Vwe& jeks wkqfþo fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
51 - kj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 jeks j.ka;sh u.ska uq,a ^vii&" ^viii&" ^ix& iy ^x& jeks úIhhka fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
52 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 20^2& jeks j.ka;sh u.ska —hï Oqrhla orkakd jQ rcfha ks,Orfhla˜ hk jpk
fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
53 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 20^3& jeks j.ka;sh u.ska —hï Oqrhla orkakd jQ rcfha ks,Orfhla˜ hk jpk
fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
54 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7^4& jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
81
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^ix& 1970 fkdjeïn¾ ui 18 jeks Èkg l,ska we;s lrk ,o


Oqrhla jQ o" 1970 fkdjeïn¾ ui 18 jeks Èk § jegqma
mßudKfhys wdrïNl jegqm" j¾Ihlg re' 7"200g
fkd wvq jQ ke;fyd;a bka miqj isÿ lrk ,o hï
jegqma mßudK m%;sfYdaOkhla hgf;a tlS wdrïNl
jegqmg wkqrEm fjk;a hï jd¾Isl jegqma m%udKhla
jQ o hï Oqrhla orkakd jQ rdcH ixia:d ks,Orfhla ¦
^x& 1970 fkdjeïn¾ ui 18 jeks Èkg miqj we;s lrk ,o
Oqrhla jQ o Oqrh we;s lrk Èkfha § jegqma mßudKfhys
wdrïNl jegqm ^ix& jk úIhfhys i|yka Oqrhlg ta
Èkfha § wod< jQ jegqma mßudKfhys wdrïNl jegqmg
ke;fyd;a bka miqj isÿ lrk ,o hï jegqma mßudK
m%;sfYdaOkhla hgf;a m<uq i|yka l< wdrïNl
jegqmg wkqrEm fjk;a hï jd¾Isl jegqma m%udKhlg
fkd wvq jQ o hï Oqrhla orkakd jQ rdcH ixia:d
ks,Orfhla ¦
^xi& hqoaO yuqodfõ ks;H n,ldfha idudðlfhla" kdúl
yuqodfõ ks;H n,ldfha idudðlfhla fyda .=jka
yuqodfõ ks;H n,ldfha idudðlfhla ¦ fyda
^xii& fmd,sia ks,Orfhla fyda fmd,sia ld¾h bgq lrkakd
jQ rcfha ks,Orfhla ¦]
55[^xiii& fjk;a rgl o mqrjeishl= jk Y%S ,xldfj
mqrjeishl=¦ ]
hk fï wh w;=frka lsisu ;eke;af;l= md¾,sfïka;= uka;%Sjrfhl=
jYfhka f;dard m;alr .kq ,eîug fyda md¾,fïka;=fõ wiqka
.ekSug iy md¾,sfïka;=fõ§ Pkaoh §ug fyda iqÿiafila
fkdjkafkah'
^b& rch úiska fyda rdcH ixia:djla úiska ke;fyd;a rch
fjkqfjka fyda rdcH ixia:djla fjkqfjka t<U we;a;d jQ hïlsis
.súiqulg hïlsis ;eke;a;l=f.a hï wdldrhl iïnkaO;djla
;sîu md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= jYfhka f;dard m;a lr .kq
,eîug fyda md¾,sfïka;=fõ wiqka .ekSug iy md¾,sfïka;=fõ §
Pkaoh §ug fyda kqiqÿiqlula hhs md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka
kshu lrkq ,efí o" tjeks .súiqulg ta wdldrfha iïnkaO;djla
we;s ;eke;af;la md¾,sfïka;=fõ uka;%Sjrhl= jYfhka f;dard
m;a lr .kq ,eîug fyda md¾,sfïka;=fõ wiqka .ekSug iy
md¾,sfïka;=fõ § Pkaoh §ug fyda iqÿiafila fkdjkafka h'

55 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 20^4& j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
82
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^B& hïlsis ;eke;af;la jia;= Nx.;ajhg m;ajQjl= njg


m%ldY lrkq ,en ksoyia fkdlrk ,o jia;= Nx.;ajhg m;a
jQfjla fõ o" ta ;eke;a;d md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= jYfhka
f;dard m;a lr .kq ,eîug fyda md¾,sfïka;=fõ wiqka .ekSug
iy md¾,sfïka;=fõ § Pkaoh §ug fyda iqÿiafila fkdjkafka h'
^W& hïlsis ;eke;a;l= by;ska jQ j¾I y; ;=< § ksis
n,h we;s wêlrKhla úiska fyda úfYaI ckdêm;s mÍlaIK
fldñIka iNdjla úiska fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= jYfhka
ke;fyd;a wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ùug
fmr jHia:dodhlfha uka;%Sjrhl= jYfhka ;uka .kakd ;SrKh
flfrys n,mEula we;s lsÍug fok ,o w,a,ila fyda ;=gq m~qrla
fyda ms<s.;a ;eke;a;l= njg úksYaph lrkq ,en isà kï ta
;eke;a;d md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= jYfhka f;dard m;a lr .kq
,eîug fyda md¾,sfïka;=fõ wiqka .ekSug fyda md¾,sfïka;=fõ
§ Pkaoh §ug fyda iqÿiafila fkdjkafka h'
^2& jD;a;Sh iñ;shla úiska fyda fjk;a ixúOdkhla úiska
fyda yqfola Èú meje;au msKsi fokq ,nk §ukdjla fyda lrkq
,nk fjk;a f.ùula fyda md¾,sfïka;=fõ hïlsis uka;%Sjrhl=
úiska ms<s.kq ,enqjfyd;a ta ms<s.ekSu fï jHjia:dfõ ^1& jeks
wkqjHjia:dfõ ^W& fþofhys ld¾h i|yd w,a,ila fyda ;=gq
m~qrla ms<s.ekSula jYfhka fkdie,flkafka h'
ckdêm;sjrhd 92' Pkao ysñhl= ùug iqÿiqlï,;a iEu ;eke;af;la u" ta
jYfhka f;dard
m;alr .ekSug ;eke;a;d -
kqiqÿiqlï
^w& jhi wjqreÿ 56 [;siamy ^35&] iïmQ¾K lr fkdisàu¦
^wd& 91 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ ^wE&" ^b&"
^B& fyda ^W& fþo hgf;a md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl=
f,i f;dard m;a lr .ekSug kqiqÿiail= ùu¦
57[^we& Tyq" ck;dj úiska ckdêm;s Oqrhg fojrla f;dard
m;a fldg .kq ,en ;sîu¦]
^wE& 38 jeks jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ ^b&
fþofha úêúOdk hgf;a ckdêm;s Oqrfhka bj;a
lrkq ,en isàu" hk kqiqÿiqlïj,ska ljr jQ fyda
kqiqÿiqlulg hg;aj isà kï ñi" ckdêm;sjrhd
jYfhka f;dard m;a lr .kq ,eîug iqÿiafila
jkafka h'

56 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 21 jeks j.ka;sh u.ska z;syZ hk jpkh fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
57 - oywg jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkh u.ska bj;a lrk ,o 92^we& wkqjHjia:dj oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha
21^2& jeks j.ka;sh u.ska we;=,;a lrk ,§'
83
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

93' ckrcfha ckdêm;sjrhd iy md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka Pkaoh §u ksoyiaj"


iudkj iy ryfia
f;dard m;a lr .ekSu i|yd o" cku;úpdrKj, § o" Pkaoh §u úh hq;= nj
ksoyiaj o" iudkj o" ryfia o" úh hq;af;a h'

94' ^1& ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSu msKsi mj;ajkq ckdêm;sjrhd f;dard
m;a lr .ekSu
,nk Pkao úuiSfï § iEu Pkaoodhlhl= úiska u hïlsis
wfmalaIlhl=g iajlSh Pkaoh §fï § -

^w& Pkao úuiSu i|yd wfmalaIlhka ;sfokl= bÈßm;aj


we;s wjia:djl" Tyqf.a fojk ukdmh oelaúh
yelafla h¦ ;j o"

^wd& Pkao úuiSu i|yd wfmalaIlhka ;sfokl=g jvd


bÈßm;aj we;s wjia:djl Tyqf.a fojk iy ;=kajk
ukdmh oelaúh yelafla h'

^2& fok ,o j,x.= Pkao ixLHdfjka foflka tllg jeä


Pkao ixLHdjla ,enQ wfmalaIlhl= fjf;d;a ta wfmalaIlhd
ckdêm;sjrhd jYfhka f;dard m;a lr .kakd ,oehs m%ldY
l< hq;af;a h'

^3& fï jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dj hgf;a


wfmalaIlhl= f;dard m;a lr .kakd ,oehs m%ldY fkdlrk ,o
wjia:djl jeä u Pkao ixLHdj yd fojk jeä u Pkao ixLHdj
,nd.;a wfmalaIlhka yer" fiiq wfmalaIlhd fyda wfmalaIlhka
;r.fhka bj;a fldg -

^w& tfia ;r.fhka bj;a lrk ,o wfmalaIlhl=g


Pkaoh ÿka tla tla Pkaoodhlhdf.a fojk ukdmh
b;sß wfmalaIlhka fofokdf.ka tla flkl=g §
we;akï th ta wfmalaIlhdg fok ,o Pkaohla
f,i .Kka f.k ^2& jeks wkqjHjia:dj hgf;a
Tyqf.a jdishg .Kka lrk ,o Pkao ixLHdjg
tl;= l< hq;af;a h¦ ;j o"

^wd& ^w& fþoh hgf;a fojk ukdmh .Kka .kq fkd,enQ


ta fþofhys i|yka tla tla Pkaoodhlhdf.a ;=kajk
ukdmh b;sß wfmalaIlhka fookdf.ka tlaflkl=g
§ we;akï th ta wfmalaIlhdg fok ,o Pkaohla
f,i .Kka f.k ^w& fþoh yd ^2& jeks wkqjHjia:dj
hgf;a Tyqf.a jdishg .Kka lrk ,o Pkao ixLHdjg
tl;= l< hq;af;a h'
84
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

tfia .Kka lrk ,o Pkao ixLHdfjka nyq;r Pkaoh ,nk


wfmalaIlhd ckdêm;sjrhd jYfhka f;dard m;a lr .kakd
,oehs m%ldY l< hq;af;a h'
^4& wfmalaIlhka fookl= fyda Bg jeä ixLHdjla úiska ,nd
.kakd ,o Pkao ixLHd w;r iudk;ajhla we;s úg yd ta Pkao
ixLHdjkag tla Pkaohla tl;= lsÍfuka -
^w& fï jHjia:dj hgf;a f;dard m;a lr .kakd ,oehs
m%ldY l< hq;af;a ljr wfmalaIlhl= o ke;fyd;a
^wd& fï jHjia:dj hgf;a bj;a fkdl< hq;af;a ljr
wfmalaIlhl= o"
hkak ;SrKh jk wjia:djl tu ;SrKh lsÍfï ld¾hh
i|yd tu w;sf¾l Pkaoh fokq ,enQ wfmalaIlhd f,i ie,lsh
hq;af;a lskï wfmalaIlhd oehs ;SrKh lsÍu l=im;a we§fuka
l< hq;af;a h'
iSud ks¾Kh 95' ^1& wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ùfuka
fldñIka iNdj
miqj udi ;=kla we;=<;" ue;sjrK fldÜGdi iSud ks¾Kh
lsÍu i|yd iSud ks¾Kh fldñIka iNdjla ckdêm;sjrhd
úiska m;a l< hq;af;a h' ckdêm;sjrhd úiska m;a lrkq ,nk"
foaYmd,k lghq;=j, ksr;j fkdisákakd jQ ;eke;a;ka jYfhka
ckdêm;sjrhd i,lkakd jQ ;eke;a;ka ;=ka fokl= f.ka ta
fldñIka iNdj iukaú; úh hq;af;a h' Tjqka w;=frka tla
;eke;a;l= ta fldñIka iNdfõ iNdm;s Oqrhg ckdêm;sjrhd
úiska m;a l< hq;af;a h'
^2& iSud ks¾Kh fldñIka iNdfõ hïlsis idudðlhl= ñh
.shfyd;a ;ekakï b,a,d wia jqjfyd;a" tfia;a ke;akï hïlsis
idudðlhl=g ta fldñIka iNdfõ idudðlhl= jYfhka ish
l¾;jH h:d mßÈ bgq l< fkdyels hhs ckdêm;sjrhd úYajdi
lrkafka kï fï jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdk
wkqj ckdêm;sjrhd úiska ta idudðlhd fjkqjg fjk;a
;eke;a;l= m;a l< hq;af;a h'
ue;sjrK fldÜGdi' 96' ^1& iSud ks¾Kh fldñIka iNdj úiska Y%S ,xldj úiailg
wvq fkdjQ o" 58 [úismylg jeä fkdjQ o] ue;sjrK fldÜGdi
ixLHdjlg fnod ta tla tla fldÜGdihg kula o Èh hq;af;a h'
^2& Y%S ,xldfõ tla tla m<d; ue;sjrK fldÜGdihla f,i
iukaú; úh yelafla h' ke;fyd;a ta tla tla m<d; ue;sjrK
fldÜGdi follg fyda jeä ixLHdjlg fnÈh yelafla h'

58 - y;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3 jeks j.ka;sh u.ska —úisy;rlg jeä fkd jqj o˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY
lrk ,§
85
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^3& m<d;la ue;sjrK fldÜGdi ixLHdjlg fnokq ,nk


wjia:djl §" yels;dla ÿrg ta tla tla ue;sjrK fldÜGdih
mßmd,k Èia;%slalhla fyda mßmd,k Èia;%slal foll fyda Bg jeä
.Kkl tl;=jla fyda jk njg ke;fyd;a ue;sjrK fldÜGdi
foll fyda Bg jeä .Kkl tl;=jlska mßmd,k Èia;%slalhla
iukaú; jk njg j. n,d .kq msKsi" iSud ks¾Kh fldñIka
iNdj úiska" tjlg mj;akd mßmd,k Èia;%slal ie,ls,a,g .;
hq;af;a h'
^4& tla tla m<df;a ue;sjrK fldÜGdij,g ^ta ta ue;sjrK
fldÜGdifha Pkao ysñ kduf,aLkfha kï oelafjk Pkao
ysñhkaf.a ixLHdj wkqidrfhka f;dard m;a lsÍug ysñlu we;s
uka;%Sjrhka ixLHdjg wu;rj& tlaj uka;%Sjrhka isõ fokl=
f;dard m;a lsÍug ysñlu we;af;a h' tu ysñlu iSud ks¾Kh
fldñIka iNdj úiska tu ue;sjrK fldÜGdi w;r idOdrKj
fnÈh hq;af;a h'
^5& iSud ks¾Kh fldñIka iNdfõ idudðlhka w;r
u;fNaohla we;s jqjfyd;a ta idudðlhka w;=frka jeä fokdf.a
u;h n,meje;aúh hq;= w;r" th fldñIka iNdfõ ;SrKh
jYfhka ief,lkafka h' iSud ks¾Kh fldñIka iNdfõ
idudðlhka ish¨ fokd u tlsfklg fjkia u; or;a kï"
fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhdf.a u;h fldñIka iNdfõ
;SrKh jYfhka ief,lkafka h' ta ;SrKhg tlÕ fkdjk
idudðlfhla fjhs kï Tyq tfia tlÕ fkdùug fya;= o oelaúh
yelafla h'
^6& iSud ks¾Kh fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd fldñIka
iNdfõ ;SrKh o" ta ;SrKhg tlÕ fkdjk idudðlhl= úiska
fya;= olajd wef;d;a ta fya;= o ckdêm;sjrhdg oekaúh hq;af;a h'
96w' 59 [bj;a lrk ,§']
97' iSud ks¾Kh fldñIka iNdj l< ;SrKhg wkql+,j" ue;sjrK
ue;sjrK fldÜGdij, kï yd iSudjka o" 96 jeks jHjia:dfõ fldÜGdij, kï
wdÈh m%ldYhg m;a
^4& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdk m%ldr ta tla tla ue;sjrK lsÍu'
fldÜGdih úiska f;dard m;a lsÍug ysñlï we;s uka;%Sjreka
ixLHdj o" ckdêm;sjrhd úiska m%ldYkhla u.ska m%isoaO l<
hq;af;a h' ta m%ldYkfha ksYaph fldg olajd we;s ue;sjrK
fldÜGdi ta m%ldYkfhka blaì;sj t<fUk md¾,sfïka;=
uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍfï m<uqjk uy ue;sjrKfha §
l%shd;aul úh hq;af;a h' ;j o" bkamiq ta ue;sjrK fldÜGdi
wdKavql%u jHjia:dfõ o" md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;alr

59 - oyy;r jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 5 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrkq ,en myf<dia jeks wdKavql%u jHjia:d
ixfYdaOkfha 2 jeks j.ka;sh u.ska bj;a lrkq ,eîh'
86
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

.ekSfï ue;sjrKh yd iïnkaOj ;;a ld,fha n, mj;akd


ljr jQ fyda kS;shl o ish¨ ld¾h i|yd Y%S ,xldfõ ue;sjrK
fldÜGdi úh hq;af;a h'
ish¨ ue;sjrK 98' ^1& tlaj .;a l, ish¨ ue;sjrK fldÜGdYj,g
fldÜGdij,ska uka;%Sjrhka tlish wkQyh fokl= f;dard m;a lsÍug ysñlï
f;dard m;a l< hq;=
uka;%S ixLHdj iy ta we;af;a h'
ue;sjrK fldÜGdi
w;r ta uka;%Sjrhka
^2& tla tla ue;sjrK fldÜGdihg f;dard m;a lsÍug
ixLHdj fnod fjka ysñlï we;s uka;%Sjrhka ixLHdj fnod fjka l< hq;= wdldrh"
l< hq;= wdldrh' uka;%Sjrhka ;sia yh fokl= iïnkaOfhka jk úg 96 jeks
jHjia:dfõ ^4& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdkj,g wkql+,j
ksYaph l< hq;af;a h'
^3& b;sß uka;%Sjrhka tlish yeg fokdf.ka tla tla ue;sjrK
fldÜGdihg f;dard m;a lsÍug ysñlï we;s uka;%Sjrhka ixLHdj
fnod fjka l< hq;= wdldrh" fï jHjia:dfõ ñka bÈßhg we;s
úêúOdkj,g wkql+,j ksYaph l< hq;af;a h'
^4& ish¨ u ue;sjrK fldÜGdij, Pkao ysñ kduf,aLkj,
kï oelafjk uq¿ Pkao ysñ ixLHdfõ tl;=j tlish yefgka
fnÈh hq;af;a h' tfia fn§fuka ,efnk mQ¾K ixLHdj ^fYaI
jk Nd. .Kka fkdf.k& fuys ñka u;= —mßñ; ixLHdj˜
hkqfjka i|yka lrkq ,efí'
^5& tla tla ue;sjrK fldÜGdfiha Pkao ysñ kdu f,aLkfha
kï we;=<;a jk Pkao ysñhkaf.a uq¿ ixLHdj mßñ; ixLHdfjka
fnÈh hq;= w;r" ta ue;sjrK fldÜGdifha Pkao ysñhkaf.a uq¿
ixLHdj mßñ; ixLHdfjka fn¥ úg ,efnk mQ¾K ixLHdjg
iudk uka;%Sjrhka ixLHdjla f;dard m;a lsÍug ta tla tla
ue;sjrK fldÜGdihg ysñlï we;af;a h' ;j o" ta Pkao ysñhkaf.a
ixLHdj tfia fn¥ úg fYaIhla fõ kï" ta fYaIh iïnkaOfhka"
wjYH kï" fï jHjia:dfõ ^6& jeks wkqjHjia:djg wkql+,j
lshd l< hq;af;a h'
^6& mßñ; ixLHdj wkqidrfhka fï jHjia:dfõ ^5& jeks
wkqjHjia:djg wkql+,j ksYaph lrk ,o" ue;sjrK fldÜGdi
ish,af,ka u f;dard m;a l< hq;= uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdj
tlish yeglg wvq jk wjia:djl b;sß uka;S Oqr ixLHdj i|yd
ysñlï ue;sjrK fldÜGdi w;r fnod fjka lsÍu" by; lS Pkao
ysñhkaf.a fYaIh o ^5& jeks wkqjHjia:dj hgf;a lrk ,o ksYaph
wkqj hïlsis ue;sjrK fldÜGdihlg tl o uka;%Sjrhl=j;a
f;dard m;a lsÍug ysñlï fkd,efnk wjia:djl ta ue;sjrK
fldÜGdifha Pkaoysñ kdu f,aLkfha kï we;=<;a jk Pkao
ysñhkaf.a uq¿ ixLHdj o mokï fldg f.k l< hq;= w;r ta
moku wkqj tfia jeä u Pkao ysñhkaf.a fYaIhla fyda jeä u
87
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

uq¿ Pkao ysñ ixLHdjla fyda isák ue;sjrK fldÜGdihg tla


jeämqr uka;%Sjrhl= hkd§ jYfhka" f;dard m;a lr .; hq;=
uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdj tlish yegla jk ;=re" uka;%Sjrhka
ixLHdjla f;dard m;a lr .ekSug ysñlu we;af;a h'
^7& ^6& jeks wkqjHjia:dfõ i|yka fnod fjka lsÍfï §
tjeks Pkao ysñhkaf.a fYaI folla fyda jeä .Kkla yd w;r
ke;fyd;a Pkao ysñhkaf.a uq¿ ixLHd folla fyda jeä .Kkla
yd w;r ke;fyd;a ta Pkao ysñhkaf.a fYaIhla fyda jeä .Kkla
yd ta Pkao ysñhkaf.a uq¿ ixLHdjla fyda jeä .Kkla yd w;r
iudk;ajhla mj;akd nj fmkS .sh wjia:djl tl Pkao ysñhl=
tl;= lsÍfuka ta tla ue;sjrK fldÜGdihlg tla w;sf¾l
uka;%Sjrhl= f;dard m;a lsÍug ysñlï ,efnk úg" tfia tl
Pkao ysñhl= tl;= lrk ,o f,i ie,lsh hq;af;a ljr ue;sjrK
fldÜGdihlg oehs l=im;a we§fuka ksYaph l< hq;af;a h'
60[^8& ish¨ ue;sjrK fldÜGdi i|yd Pkaoysñ kduf,aLk
iy;sl l< miq yels ;dla blaukska" tla tla ue;sjrK
fldÜGdihlska f;dard m;a lsÍug 97 jeks jHjia:dj hgf;a jQ
m%ldYkh m%ldr iy fï jHjia:dj m%ldr ysñlï ,efnk uq¿
uka;%Sjrhka ixLHdj .eiÜ m;%fha m< lrk kshuhla u.ska
ue;sjrK flduidßiajrhd úiska iy;sl l< hq;af;a h']
^9& fï jHjia:dfõ ld¾h i|yd —Pkaoysñ kduf,aLkh˜
hkafkka hï lsis ue;sjrKhla mj;ajkq ,nkafka ;;ald,fha
n,mj;akd hï Pkaoysñ kduf,aLkhla mokï lrf.k o" ta
Pkaoysñ kduf,aLkh woyia fõ'
61 [99' ^1& md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍfï hï iudkqmd;sl
ue;sjrKhl § ue;sjrK fldÜGdihlska f;dard m;a lsÍug ksfhdackh'
ysñlï we;s uka;%Sjrhka ixLHdj 98 jeks jHjia:dfõ ^8& jeks
wkqjHjia:dfõ úêúOdkj,g wkql+,j m<lrk kshufhys
ue;sjrK flduidßiajrhd úiska ksYaph lrk ixLHdj úh
hq;af;a h'
^2& md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍfï ue;sjrKhl
§ iEu Pkao ysñhl=g u Tyqf.a Pkaohg w;sf¾lj" Tyq Pkaoh
fokakd jQ ms<s.;a foaYmd,k mlaIh fyda iajdëk lKavdhu
úiska kdu fhdackd lr we;s wfmalaIlhka ;=ka fokl=g fkdjeä
ixLHdjlg Tyqf.a ukdmh m< lsÍug ysñlu we;af;a h'
^3& hï ms<s.;a foaYmd,k mlaIhla fyda fuys ñka u;=
—iaajdëk lKavdhula˜ hkqfjka i|yka lrkq ,nk iajdëk
60 - oyy;r jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 6 jeks j.ka;sh u.ska uq,a ^8& jeks wkqjHjia:dj bj;a fldg wÆ;a ^8&
wkqjHjia:djla we;=<;a lrk ,ÿj myf<diajk wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3 jeks j.ka;sh u.ska th bj;a lrkq ,en" ta
fjkqjg fuu wkqjHjia:dj wdfoaY lrk ,§'
61 - oyy;r jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska uq,a jHjia:dj bj;a fldg" ta fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
88
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wfmalaIlhka jYfhka ;r. lrk ;eke;a;ka lKavdhula


fyda úiska" hï ue;sjrK fldÜGdihla fjkqfjka md¾,sfïka;=
uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍfï ue;sjrKhl ld¾h i|yd ta
ue;sjrKfha § ta ue;sjrK fldÜGdifhka f;dard m;a lr
.; hq;= uka;%Sjrhka ixLHdjg ;=kla tl;= l< úg ,efnk
ixLHdjg iudk wfmalaIlhka ixLHdjlf.a kï oelafjk tla
kdufhdackd m;%hla bÈßm;a l< yelafla h'
^4& Pkaoysñ kdu f,aLkfhys ;udf.a ku we;=<;a tla tla
Pkao ysñhdg" Tyqf.a ku tla ue;sjrK fldÜGdihlg jvd jeä
ue;sjrK fldÜGdi .Kkl Pkaoysñ kdu f,aLkj, we;=<;aj
;snqK o tl Pkaohlg muKla ysñlï we;af;a h'
^5& hïlsis ue;sjrK fldÜGdihl jeä u Pkao ixLHdj
,nd .kakd ms<s.;a foaYmd,k mlaIhg fyda iajdëk lKavdhug
ta ms<s.;a foaYmd,k mlaIfha fyda iajdëk lKavdhfï kdu
fhdackd m;%fha ku i|yka jQ o" jeä u ukdm Pkao ixLHdjla
,nd f.k we;a;d jQ o wfmalaIlhd f;dard m;a lr .kakd ,oehs
m%ldYhg m;a lrjd .ekSug ysñlu we;af;a h'
^6& ^w& hïlsis ue;sjrKhl § hïlsis ue;sjrK fldÜGdihl
fok ,o 62[uq¿ Pkao ixLHdfjka úiafika tllg wvq Pkao
ixLHdjla] ,enQ iEu ms<s.;a foaYmd,k mlaIhla u iy iEu
iajdëk lKavdhula u" ta ue;sjrK fldÜGdih i|yd ta
mlaIfhka fyda lKavdhfuka ljr jQ fyda wfmalaIlhl= f;dard
m;a lrjd .ekSug iqÿiqlu fkd,nkafka h'
^wd& iqÿiqlï fkd,enQ foaYmd,k mlaI fyda iajdëk
lKavdhï fyda fõ kï ta mlaI fyda lKavdhï fyda úiska ,enQ
Pkao ixLHdj" ta ue;sjrK fldÜGdi i|yd jQ ue;sjrKfha §
fok ,o uq¿ Pkao ixLHdfjka wvq lsÍfuka miq b;sß Pkao
ixLHdj" fuys ñka u;= —wod< Pkao ixLHdj˜ hkqfjka i|yka
lrkq ,efí'
^7& wod< Pkao ixLHdj" ta ue;sjrK fldÜGdih i|yd f;dard
m;a lr .; hq;= uka;%Sjrhka ixLHdjg tlla wvq ixLHdfjka
fnÈh hq;af;a h' tfia fn§fuka ,efnk ixLHdj mQ¾K ixLHdjla
kï ta ixLHdj fyda ta ixLHdj mQ¾K ixLHdjla yd Nd.hla kï
tlS mQ¾K ixLHdjg iy Nd.hg jeä B<Õ mQ¾K ixLHdj fuys
ñka u;= —iïm%hqla; ixLHdj˜ hkqfjka i|yka lrkq ,efí'
^8& fï jHjia:dfõ ^6& jeks wkqjHjia:dj hgf;a iqÿiqlï
fkd,enQ mlaI fyda lKavdhï yer tla tla ms<s.;a foaYmd,k
mlaIh iy iajdëk lKavdhu ,enQ Pkao ixLHdj" tfia jeä u

62 - myf<dia jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^1& jeks j.ka;sh u.ska —uq¿ Pkao ixLHdfjka wfgka tllg wvq Pkao ixLHdjla"˜
hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
89
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

Pkao ixLHdj ,enQ mlaIfhka fyda lKavdhfuka wdrïN fldg"


iïm%hqla; ixLHdfjka fnokq ,eìh hq;af;a h' ta mlaIh fyda
lKavdhu úiska kdufhdackd lrk ,o tla tla wfmalaIlhd
úiska ,nd .;a ukdm Pkao ixLHdj wkqj" ta mlaIh fyda
lKavdhu ,enQ Pkao ixLHdj iïm%hqla; ixLHdfjka fn§fuka
,efnk mQ¾K ixLHdjg iudk ^fï jHjia:dfõ ^5& jeks
wkqjHjia:dj hgf;a f;dard m;a lr .kakd ,oehs m%ldYhg m;a
lrk ,o wfmalaIlhd w;ayer& wfmalaIlhka ixLHdjla ^jeä u
ukdm Pkao ixLHdjla ,nd .kakd wfmalaIlhd m<uq jekakd
f,i f;dard m;a lr .;a f,i m%ldY lsÍu B<Õ jeä u ukdm
Pkao ixLHdjla ,nd .kakd wfmalaIlhd B<Õg f;dard m;a lr
.;a f,i m%ldY lsÍu hkd§ jYfhka& ta tla tla mlaIfhka fyda
lKavdhfuka f;dard m;a lr .kakd ,oehs" f;aÍïNdr ks,Orhd
úiska m%ldYhg m;a lrkq ,eìh hq;af;a h' tfia fn§fuka
miq fYaI jk hï Pkao ixLHdjla fõ kï" ta Pkao ixLHdj
iïnkaOfhka wjYH fjf;d;a ^9& jeks wkqjHjia:dj hgf;a
l%shd l< hq;af;a h'
^9& fï jHjia:dfõ ^8& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdk i,id
we;s mßÈ uka;%Sjrhka f;dard m;a lr .kakd ,oehs m%ldYhg
m;a lrkq ,eîfuka miqj" ;j;a tla uka;%Sjrhl= fyda Bg jeä
uka;%Sjrhka ixLHdjla fyda f;dard m;a lr .kakd ,oehs m%ldYhg
m;a lsÍug we;súg" ^8& jeks wkqjHjia:dj hgf;a uka;%Sjrhka
f;dard m;a lsÍu m%ldYhg m;a lsÍfuka miqj" tla tla mlaIfha
fyda lKavdhfï jdishg we;s" ^8& jeks wkqjHjia:dfõ i|yka"
fYaI jQ Pkao ixLHdj wkqidrfhka yd ^8& jeks wkqjHjia:dj
hgf;a tl o wfmalaIlhl=j;a f;dard m;a lr .kakd ,oehs
m%ldYhg m;a lrkq ,en fkdue;s hï mlaIhla fyda lKavdhula
úiska ,nd .kakd ,o Pkao ixLHdj wkqidrfhka" f;dard m;a
lr .; hq;= uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdj f;dard m;a lr .kakd
,oehs m%ldYhg m;a lrkq ,nk f;la" tjeks jeä u Pkao
ixLHdjla we;s mlaIh fyda lKavdhu úiska kdufhdackd lrk
,o jeäu fyda B<Õg jeä u ukdm Pkao ixLHdjla ,nd f.k
we;s wfmalaIlhd uka;%Sjrhd f,i m;a lrkq ,eìh hq;af;a h'
;j o" f;dard m;a l< hq;= uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdj f;dard m;a
lr .kakd ,oehs m%ldYhg m;a lrk f;la ta wkqms<sfj<ska
m%ldYhg m;a lrf.k hd hq;af;a h'
^10& ^w& tla tla ms<s.;a foaYmd,k mlaIhla úiska fyda
iajdëk lKavdhula úiska fyda ,enQ uq¿ Pkao ixLHdj fï
jHjia:dfõ ^7& jeks wkqjHjia:dfõ i|yka iïm%hqla; ixLHdjg
wvq jk wjia:djl" jeä u Pkao ixLHdjla ,enQ foaYmd,k
mlaIhg fyda lKavdhug" ^fï jHjia:dfõ ^5& jeks wkqjHjia:dj
hgf;a f;dard m;a lr .kakd ,oehs m%ldYhg m;a lrk ,o
90
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wfmalaIlhd w;a yer& ta foaYmd,k mlaIh fyda lKavdhu


úiska kdufhdackd lrk ,o jeä u ukdm Pkao ixLHdjla
,enQ wfmalaIlhd f;dard m;a lr.kakd ,oehs m%ldYhg m;a
lrjd .ekSug ysñlï we;s w;r f;dard m;a lr .kakd ,oehs
m%ldYhg m;a l< hq;= uka;%Sjrhka ;j;a tlaflkl= fyda jeä
ixLHdjla ;jÿrg;a b;sßj we;akï" B<Õ jeä u Pkao ixLHdj
,enQ foaYmd,k mlaIh fyda iajdëk lKavdhug" ta foaYmd,k
mlaIh fyda iajdëk lKavdhu úiska kdu fhdackd lrk ,o
jeä u ukdm Pkao ixLHdj ,enQ wfmalaIlhd f;dard m;a lr
.kakd ,oehs m%ldYhg m;a lrjd .ekSug ysñlï we;af;a h'
fï wdldrfhka ue;sjrK fldÜGdifhka f;dard m;a l< hq;=
ish¨ u uka;%Sjrhka ixLHdj f;dard m;a lr .kakd ,oehs fï
wkqjHjia:dfõ úêúOdk hgf;a m%ldYhg m;a lrk f;la tfia
wkqms<sfj<ska m%ldYhg m;a lfr.k hd hq;af;a h'
^wd& ^w& wkqjHjia:dj hgf;a ksYaph lrkq ,eîfuka miqj o"
ta ue;sjrK fldÜGdih i|yd ;j;a tla uka;%Sjrhl= fyda Bg
jeä uka;%Sjrhka ixLHdjla f;dard m;a lr .kakd ,oehs m%ldYhg
m;a lsÍug b;sßj we;akï" ta uka;%Sjrhka f;dard m;alr .ekSu
iïnkaOfhka o ta fþofha úêúOdk wjYH fjkia lsÍï iys;j
wod< jkafka h'
^11& ms<s.;a foaYmd,k mlaI folla fyda jeä .Kkla
ke;fyd;a iajdëk lKavdhï folla fyda jeä .Kkla
ke;fyd;a ta mlaI yd lKavdhï tll fyda jeä .Kkl
ixhqla;shka fï jHjia:dfõ ^5& jeks fyda ^9& jeks fyda ^10&
jeks wkqjHjia:d hgf;a ,enQ Pkao ixLHdfjys iudk;ajhla
mj;skakd jQ o tl Pkaohla tl;= lsÍfuka ta tla mlaIhl fyda
lKavdhul fyda wfmalaIlhd f;dard m;a lrkq ,eîug ysñlï
,efnkakd jQ o wjia:djl" ta jeämqr Pkaoh fok ,oehs ie,lsh
hq;af;a lskï mlaIhg oehs ke;fyd;a lKavdhug oehs l=im;a
we§fuka ksYaph l< hq;af;a h'
^12& m%;slafIam lrk ,o Pkao yer .Kka lrk ,o Pkao
ixLHdj ,enQ Pkao ixLHdj f,i fï jHjia:dfõ ld¾h i|yd
ie,lsh hq;af;a h'
^13& ^w& hï md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl=" Tyq tfia md¾,sfïka;=
uka;%Sjrhl= jQ wjia:dfõ § Tyqf.a ku we;=<;a jQfha hï
ms<s.;a foaYmd,k mlaIhl fyda iajdëk lKavdhul ^fuys
ñkau;= —wod< kdufhdackd m;%h˜ hkqfjka i|yka lrkq ,nk&
kdufhdackd m;%fha o ta foaYmd,k mlaIfha fyda lKavdhfï
fyda idudðlhl=j isàu" b,a,d wiaùfuka fyda my lsÍfuka
fyda wka fya;=jla ksid fyda k;r jQ wjia:djl" Tyq tfia
idudðlhl=j isàu k;r jQ Èk isg tla udihl ld, iSudjla
91
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

bl=;a jQ úg Tyqf.a wiqk ysia jkafka h(


tfia jqj o" md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= mlaIfhka mylrkq
,enQ wjia:djl" by; lS udihl ld, iSudj bl=;a ùug fmr
Tyq fY%aIaGdêlrKh fj; ,shú,a,lska jQ fm;aiula u.ska
b,a,Sula l<fyd;a iy ta my lsÍu j,x.= fkdjk nj ta b,a,Su
u; fY%aIaGdêlrKh úiska ;SrKh l<fyd;a Tyqf.a wiqk ysia
fkdjkafka h' ta fm;aiu fY%aIaGdêlrKfha úksYaphldrjrhka
;sfokl= úiska úNd. l< hq;= w;r" fm;aiu bÈßm;a l< ;eka
mgka udi foll ld, iSudjla we;=<; fY%aIaGdêlrKfha ;SrKh
fokq ,eìh hq;af;a h' ta my lsÍu j,x.= nj fY%aIaGdêlrKh
úiska ;SrKh lrkq ,enQ wjia:djl" ta ;SrKfha Èkfha isg ta
wiqk ysia jkafka h'
^wd& md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl=f.a wiqk" 66 jeks jHjia:dfõ
^W& fþoh yer ta jHjia:dfõ úêúOdk i,id we;s mßÈ fyda
fï wkqj jHjia:dfõ óg by;ska jQ úêúOdk m%ldr fyda ysia
jQ wjia:djl wod< ms<s.;a foaYmd,k mlaIh fyda iajdëk
lKavdhu úiska kdufhdackd lrk ,o" B<Õ jeä u ukdm Pkao
ixLHdjla ,enQ wfmalaIlhd ta ysia jQ wiqk i|yd f;dard m;a lr
.kakd ,oehs m%ldYhg m;a l< hq;af;a h']
63[^14&' bj;a lrk ,§']
64[99w' md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lr .ekSfï uy uy ue;sjrKhl §
ue;sjrKhl § 98 jeks jHjia:dfõ i|yka uka;%Sjrhka tlish ,enQ uq¿ Pkao
ixLHdj mokï
wkQyh fokd f;dard m;a lr .kq ,enQ f,i m%ldYhg m;a lrkq lrf.k md¾,sfïka;=
,eîfuka miqj" b;sß uka;%S Oqr úiskjh" ta uy ue;sjrKh ;r. uka;%Sjrhka f;dard
lrk tla tla ms<s.;a foaYmd,k mlaIh iy iajdëk lKavdhu m;alr .ekSu'
ta uy ue;sjrKfha § ,enQ Pkao ixLHdj" ta uy ue;sjrKfha §
fok ,o uq¿ Pkao ixLHdjg ork wkqmd;h u wkqj" ue;sjrK
flduidßiajrhd úiska ta mlaI fyda lKavdhï w;r jydu fnod
fjkalr Èh hq;af;a h¦ ;j o" tfia fnod fjka lsÍfï ld¾hh
i|yd 98 jeks jHjia:dfõ ^4& jeks" ^5& jeks" ^6& jeks iy ^7&
jeks wkqjHjia:dj, úêúOdk" wjYH fjkia lsÍï iys;j wod<
jkafka h'
uyd ue;sjrKhla ;r. lrk iEu ms<s.;a foaYmd,k
mlaIhla fyda iajdëk lKavdhula úiska u" ta mlaIhg fyda
lKavdhug ta fnod fjka lsÍu wkqj ysñlï ,efnk uka;%S Oqr
ixLHdjla fjf;d;a" ta ixLHdj i|yd ta mlaIh fyda lKavdhu
úiska kï lrkq ,enQ md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f,i f;dard
m;a lr .kq ,eîug iqÿiqlï we;a;d jQ ;eke;a;ka ,ehsia;=jla"

63 - mfyf<dia jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^2& jeks j.ka;sh u.ska bj;a lrk ,§'
64 - oyy;r jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 8 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
92
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

ta uyd ue;sjrKh i|yd kshu fldg we;s kdufhdackd ld,


iSudj we;=<;" ue;sjrK flduidßiajrhd fj; bÈßm;a l<
hq;af;a h' fï jHjia:dj hgf;a ;ud fj; bÈßm;a lrk ,o iEu
,ehsia;=jla u ue;sjrK flduidßiajrhd úiska kdufhdackd ld,
iSudj bl=;a jQ úg wm%udoj .eiÜ m;%fha o" tla isxy," fou< iy
bx.%Sis m%jD;a;s m;%hl o m< lsÍug ie,eiaúh hq;af;a h'
ms<s.;a foaYmd,k mlaIhlg fyda iajdëk lKavdhulg"
by; i|yka fnod fjka lsÍu hgf;a" uka;%S Oqrhlg ysñlu
we;s wjia:djl" ue;sjrK flduidßiajrhd úiska" oekaùula
u.ska" md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f,i f;dard m;a lrkq ,eîug
iqÿiqlï we;s ^fï jHjia:dj hgf;a ue;sjrK flduidßiajrhd
fj; bÈßm;a lrk ,o ,ehsia;=fõ fyda ta ue;sjrKfha § ta hï
ue;sjrK fldÜGdihla i|yd ta mlaIh fyda lKavdhu úiska
bÈßm;a lrk ,o hï kdu fhdackd m;%hl fyda kï we;=<;a
jkafka hï ;eke;a;kaf.a o" ta ;eke;a;ka jk& ;eke;a;ka
ta uka;%S Oqr i|yd ta oekaùfï Èk isg i;shla we;=<; kï
lrk f,i" ta ms<s.;a foaYmd,k mlaIfha f,alïjrhdg fyda
iajdëk lKavdhfï lKavdhï kdhlhdg fyda kshu l< hq;=
w;r tfia kï lrkq ,enQ ;eke;a;ka md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka
f,i f;dard m;a lr .kakd ,o njg m%ldYhg m;a l< hq;af;ah'
65[by; lS oekaùu ksl=;a lsÍug m<uqj" ue;sjrK
flduidßiajrhd" 98 jeks jHjia:dj hgf;a md¾,sfïka;=jg f;aÍ
m;aj we;s" ckjd¾.sl fyda fjk;a wdldrhl jQ ck fldgilg
wh;a uka;%Sjreka ixLHdj cd;sl ck ixLHd wkqmd;hg wkql+,
jkafka o hk j. ;SrKh l< hq;= w;r md¾,sfïka;= uka;%S Oqr
i|yd f;dardm;a lr .ekSu msKsi tfia ;eke;a;ka kï lsÍfï §
ish¨u ck fldgiaj, ksfhdackh cd;sl ckixLHd wkqmd;hg
wkql+, jk nj yels ;rï m%udKhlg iqrlaIs; lrk f,ig tu
ms<s.;a foaYmd,k mlaIfha f,alïjrhdf.ka fyda tu iajdëk
lKavdhfï lKavdhï kdhlhdf.ka b,a,d isáh hq;= h']
fï jHjia:dfõ ld¾h i|yd hï uy ue;sjrKhl § kshu
jYfhka u .Kka lrk ,o Pkao ixLHdj" ta uyd ue;sjrKfha §
fokq ,enQ Pkao ixLHdj f,i ie,lsh hq;= w;r" wj,x.= Pkao
f,i m%;slafIam lrk ,o Pkao Bg we;=<;a fkdjkafka h']
kqiqÿiail=j isáh § 100' hï lsis ;eke;a;l= ;ud kqiqÿiail= ù we;s nj fyda
md¾,sfïka;=fõ wiqka ;udf.a wdikh ysia ù we;s nj fyda oek oeku ke;fyd;a ta nj
.;fyd;a fyda Pkaoh
ÿkfyd;a oKavkh' oek .ekSug m%udKj;a fya;= ;sìh § -
^w& md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= jYfhka f;dard m;a lrk
,o wjia:dfõ § tfia f;dard m;a lrkq ,eîug

65 - mfyf<dia jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 5 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
93
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

iqÿiqlï fkdue;sj isá kuq;a tfia md¾,sfïka;=


uka;%Sjrhl= jYfhka f;dard m;a lr .kq ,en
md¾,sfïka;=fõ wiqka .;fyd;a fyda md¾,sfïka;=fõ
§ Pkaoh ÿkfyd;a¦ fyda
^wd& md¾,sfïka;=fõ iajlSh wdikh ysiaùfuka miqj fyda
md¾,sfïka;=fõ wiqka .ekSug fyda md¾,sfïka;=fõ
§ Pkaoh §ug fyda ;ud kqiqÿiafil= jQ miq
md¾,sfïka;=fõ wiqka .;fyd;a fyda md¾,sfïka;=fõ
§ Pkaoh ÿkfyd;a"
ta ;eke;a;d tfia wiqka .kakd jQ fyda Pkaoh fokakd jQ
fyda tla tla oji fjkqfjka remsh,a mkaishh ne.ska jQ oKavk
uqo,lg hg;a jkafka h' ta oKavk uqo, ckrchg wh úh hq;= jQ
Kh uqo,la fia kS;sm;sjrhd úiska fld<U Èid wêlrKfha
kvqjla mejÍfuka wh lr .; hq;af;a h'
101' ^1& ^w& Pkao ysñhka ,shdmÈxÑ lsÍu - ue;sjrK
iïnkaOfhka
^wd& hïlsis ue;sjrK fldÜGdihl Pkaoysñ kdu md¾,sfïka;=j úiska
úêúOdk fhÈh yels
f,aLkfha hï ;eke;a;l=f.a ku we;=<;a lrkq nj
,eîu i|yd ta ;eke;a;d ta ue;sjrK fldÜGdifha
mÈxÑj isáh hq;= iqÿiqlï ,eîfï Èkhla kshu lsÍu
iïnkaOfhka¦
^we& Pkao ysñhl= jYfhka ,shdmÈxÑ lrkq ,eîu i|yd
iqÿiqlï ,eîug hï ;eke;a;l= wgf<dia úh
iïmQ¾K lr ;sìh hq;= iqÿiqlï ,eîfï Èkhla kshu
lsÍu iïnkaOfhka¦
^wE& Pkaoysñ kduf,aLk ms<sfh< lsÍu yd m%;sfYdaOkh
lsÍu iïnkaOfhka¦
^b& md¾,sfïka;=jg uka;%Sjrhka f;dard m;a lr .ekSfï
ld¾h mámdáh iïnkaOfhka¦
^B& ta ue;sjrK yd iïnkaO jerÈ kS;sfhka kshu lr
oelaùu yd ta jerÈ i|yd jQ o~qjï iïnkaOfhka¦
^W& ue;sjrKhla ksIam%N lsÍug wjYH fya;= iy
ue;sjrKhla ksIam%N lrkq ,enQ wjia:djl wÆf;ka
ue;sjrK meje;aúh hq;= wdldrh iïnkaOfhka¦
^W!& f;dard m;a lr .ekSfuka fyda wkHdldrhlska ms<s.;a
foaYmd,k mlaIhl fyda iajdëk lKavdhul kdu
fhdackd m;%fha kï i|yka wfmalaIlhka ixLHdj
66[wjidk ù we;s úg fyda ms<s.;a foaYmd,k mlaIhla

66 - yh jeks wdKavl
q u
% jHjia:d ixfYdaOkfha 2 jeks j.ka;h
s u.ska —wjidk ù we;s úg˜ hk jpk bj;a fldg ta fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
94
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fyda iajdëk lKavdhula fyda 157w jeks jHjia:dj


hgf;a ;ykï lrkq ,en we;s úg] mqrmamdvq msrúh
hq;= úêh yd wdldrh iïnkaOfhka¦ iy
^t& yn l< ue;sjrK ksYaph l< hq;= wdldrh iy
md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lsÍu yd
iïnkaOj wjYH jkakd jQ fyda wdkqIx.sl jkakd jQ
fyda fjk;a lreKq iïnkaOfhka" kS;sfhka úêúOdk
fh§ug md¾,sfïka;= jg n,h we;af;a h(
tfia jqj o" tjeks hï kS;shlska 89 jeks iy 91 jeks
jHjia:dj, oelafjk kqiqÿiqlïj,g ;j;a kqiqÿiqlï tl;=
fkdl< hq;af;a h'
^2& tjeks ldrKd i|yd md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka
úêúOdk fhdok ;=re l,ska l, ixfYdaê; 1946 ,xld
^md¾,sfïka;= ue;sjrK& rdcH iNd wd{dj" wjYH fjkia lsÍï
iys;j iy wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;a j wod<
jkafka h'
ue;sjrK ld,h ;=< 102' hïlsis ue;sjrKhl § rcfha ks,Orhl= fyda rdcH
§ rcfha ks,Orhl= ixia:djl ks,Orhl= wfmalaIlhl= jk úg" wfmalaIlhl=
fyda rdcH ixia:djl
ks,Orhl= tf,iska jYfhka Tyqf.a ku fhdackd lrkq ,enqfõ hï Èkhl o" ta
ld¾hhkays fkdfhÈh Èkfha isg ue;sjrKh wjika jk f;la Tyq ksjdvq msg isákafka
hq;= nj' hhs i,lkq ,eìh hq;af;ah' tjeks rcfha ks,Orhl= fyda rdcH
ixia:djl ks,Orhl= tu ld,h ;=< ;u Oqrfha n,;," ld¾h
fyda l¾;jH l%shd;aul lsÍu fyda bgq lsÍu fkdl< hq;af;a h'
67 [ 103' bj;a lrk ,§'

104' bj;a lrk ,§' ]

67 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 8 jeks j.ka;sh u.ska bj;a lrk ,È'
95
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

68 [XIV w jeks mßÉfþoh

ue;sjrK fldñIka iNdj


103' 69[ ^1& ^fï mßÉfþofhys —fldñIka iNdj˜ hkqfjka ue;sjrK fldñIka
i|yka lrkq ,nk& ue;sjrK fldñIka iNdjla ;sìh hq;af;a h' iNdfõ ixhq;sh
fldñIka iNdj" hï jD;a;Ska ys fyda mßmd,k fyda wOHdmk
lafIa;%j, fyda" úYsIag;d ysñlrf.k isák ;eke;a;ka w;=frka"
wdKavql%u jHjia:d iNdfõ ks¾foaYh u; ckdêm;sjrhd úiska
m;a lrkq ,nk idudðlhka ;=ka fokl=f.ka iukaú; úh
hq;af;a h' m;a lrkq ,nk tla idudðlhl= ksfhdacH ue;sjrK
flduidßia jrhl= jYfhka fyda Bg by< jQ fyda OQrhla Wiq,kq
,enQ ue;sjrK fomd¾;fïka;=fõ úY%du ,;a ks,Orhl= úh
hq;af;a h' wdKavql%u jHjia:d iNdfõ ks¾foaYh u; Tjqka
w;=frka tla idudðlhl= fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd f,i
ckdêm;sjrhd úiska m;a lrkq ,eìh hq;af;a h']
^2& ksoyia yd idOdrK Pkao úuiSï iy cku; úpdrK
meje;aùu fldñIka iNdfõ mrud¾:h úh hq;af;a h'
^3& hï ;eke;a;l= md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl=" m<d;a iNd
uka;%Sjrhl= fyda m<d;a md,k wdh;khl iNslhl= kï fyda
tjekakl= njg m;a fõ kï fyda" wêlrK ks,Orhl= fyda rcfha
ks,Orhl= kï fyda tjekakl= jYfhka m;a lrkq ,enqfõ kï
fyda" ljr jqj o ;;a;ajhlska rcfha fiajfha fh§ isà kï fyda
rcfha fiajhg we;=¿ fõ kï tjeks lsisÿ ;eke;a;l= fldñIka
iNdfõ idudðlhl= jYfhka m;a lsÍu fyda tfia idudðlhl=
f,i ;jÿrg;a lghq;= lrf.k hdu fyda fkdl< hq;af;a h'
^4& fYa%IaGdêlrK úksYaphldrjrhka iy wNshdpkdê
-lrKfha úksYaphldrjrhka Oqrfhka bj;a lsÍu ms<sn|j
wdKavql%u jHjia:dfõ iy fjk;a kS;sj, úêúOdk" ue;sjrK
fldñIka iNdfõ idudðlhka Oqrfhka bj;a lsÍu iïnkaOfhka
wjYH fjkia lsÍï iys;j" wod< úh hq;af;a h'
^5& fldñIka iNdfõ idudðlhl=" fldñIka iNdfõ mQ¾j
wjirh fkdue;sj" fldñIka iNdfõ wkql%ñl /iaùï ;=klg
fkdmeñKshfyd;a Tyq meñK fkdisá ta /iaùïj,ska ;=kajk
/iaùfï Èk isg l%shd;aul jk mßÈ Tyq Oqrh w;yer .shdla fia
ie,lsh hq;af;a h'
^6& fldñIka iNdfõ idudðlhl= fï jHjia:dfõ ^3& jeks
fþoh hgf;a hï kqiqÿiq ùulg md;% jqjfyd;a fyda ckdêm;sjrhd

68 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 9 jeks j.ka;sh u.ska XIVw mßÉfþoh ^jHjia:dj 103 ^1& isg 104 t olajd&
we;=<;a lrk ,§'
69 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 22^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 103^1& wkqjHjia:dj bj;afldg ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
96
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wu;d hjk ,shú,a,la u.ska Oqrfhka b,a,d wiajqjfyd;a fyda


fï jHjia:dfõ ^4& jeks fþoh hgf;a Oqrfhka bj;a lrkq
,enqjfyd;a fyda pß; ¥IK jrola iïnkaOfhka wêlrKhla
úiska jrolre lrkq ,enqjfyd;a fyda Tyq m%cd wYlakq;djkag
hg;a l< hq;= njg fhdackd iïu;hla 81 jeks jHjia:dj hgf;a
iïu; lr we;akï fyda fï jHjia:dfõ ^5& jeks fþoh hgf;a
Oqrh yer .shdla fia i,lkq ,nkafka kï fyda ñi" Tyq Oqrhg
m;a lrkq ,enQ Èk isg wjqreÿ myl ld,hla Oqrh oeßh hq;af;a h'
70 [ ^7& ckdêm;sjrhd úiska fldñIka iNdfõ idudðlhl=g
fldñIka iNdjg wod< Tyqf.a rdcldß lghq;=j,ska udi folla
fkdblaujk ld,hla i|yd ;djld,slj ksjdvq fokq ,eìh yels
w;r" fldñIka iNdfõ idudðlhl= ùug iqÿiqlï we;s ;eke;a;l=
ta ksjdvq ld,iSudj i|yd fldñIka iNdfõ idudðlhl= jYfhka
m;a lrkq ,eìh yelafla h' ta iEu m;a lsÍula u wdKavql%u
jHjia:d iNdfõ ks¾foaYh u; úh hq;af;a h' ]
^8& fldñIka iNdfõ idudðlhl=g md¾,sfïka;=fõ fhdackd
iïu;hla u.ska ksYaph lrkq ,nk hï mdßY%ñl f.jkq ,eìh
hq;af;a h' fldñIka iNdfõ idudðlhl=g f.úh hq;= mdßY%ñl
taldnoaO wruqo,g jehnrla úh hq;= w;r" ta idudðlhdf.a Oqr
ld,h ;=< ta mdßY%ñlh wvq fkdl< hq;af;a h'
^9& oKav kS;s ix.%yfha IX jeks mßÉfþofha w¾:dkql+,j
iy ta ld¾hh i|yd fldñIka iNd‍fõ ishÆ u idudðlhka
rcfha fiajlhka f,i i,lkq ,eìh hq;af;a h'
fldñIka iNdfõ 104' ^1& fldñIka iNdfõ hï /iaùula i|yd .KmQrKh
/iaùï idudðlhka ;sfokl=f.ka iukaú; úh hq;af;a h'
^2& ^w& fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd ‍fldñIka iNdfõ /
iaùïj, uq,iqk oeßh hq;af;a h' iNdm;sjrhd fldñIka iNdfõ
hï /iaùulg meñK fkdisáhfyd;a meñK isák idudðlhka
úiska Tjqka w;=frka f;dard m;a lr .kakd idudðlhl= úiska ta
/iaùfï uq,iqk oeßh hq;af;a h'
^wd& fldñIka iNdfõ ;SrK" ta ta ;SrK .kq ,nk /iaùug
meñK Pkaoh fokakd jQ idudðlhkaf.a nyq;r Pkaofhka .kq
,eìh hq;= w;r" hï fyhlska iu iuj Pkaoh ,enqKq wjia:djl
§ ta /iaùfï iNdm;sjrhdg ;SrK Pkaohla ;sìh hq;af;a h'
^3& fldñIka iNdfõ idudðl;ajfha hï mqrmamdvqjla
;snqK o" ta fkd;ld l%shd lsÍug fldñIka iNdjg n,h we;af;a

70 - oykj jeks wdKavq l% u jHjia : d ixfYda Okfha 22^2& jeks j.ka;sh u.sk a uq, a 103 ^7& j.ka;sh bj;a fldg ta fjkqjg
wdfoaY lrk ,oS'
97
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

h' tjeks mqrmamdvqjla ;snQ muKska u fyda hï idudðlhl= m;a


lsÍfuys ,d fodaIhla ;snQ muKska u" fldñIka iNdfõ hï
l%shdjla fyda lghq;a;la fyda ;SrKhla ks¾n, fkdjkafka h¦
ks¾n, jkafka hhs fkdie,lsh hq;af;a h'
104w' 126 jeks jHjia:dfõ ^1& fþoh iy 104W! jHjia:dj ;SrKj,
iy 130 jeks jHjia:dj hgf;a fYa%IaGdêlrKh fj; mjrd wjidkd;aul Ndjh
iy kvq lghq;=j,ska
§ we;s wêlrK n,hg iy 144 jeks jHjia:dj hgf;a uqla; nj
wNshdpkdêlrKh fj; mjrd § we;s wêlrK n,hg yd Pkao
fm;aiï fyda cku; úpdrK ms<sn| fm;aiï wid ;SrKh lsÍu
i|yd hï kS;shlska hï wêlrKhla fj; mjrd § we;s wêlrK
n,hg hg;aj"-
^w& wdKavql%u jHjia:dj hgf;a fldñIka iNdj úiska
lrk ,o fyda .kq ,enQ fyda lrk ,oehs ke;fyd;a .kakd ,oehs
lshkq ,nk hï ;SrKhla" úOdkhla fyda l%shdjla iïnkaOfhka
meñKs,a,la ljr fya;=jla ksid jqj o" ljr wdldrhlska jqj o Ndr
.ekSu fyda weiSu fyda ;SrKh lsÍu fyda m%Yak lsÍug md;% lsÍu
i|yd n,h fyda wêlrK n,h lsisÿ wêlrKhlg ke;af;a h'
fldñIka iNdfõ ;SrK" úOdk fyda l%shd wjidkd;aul iy
;SrKd;aul úh hq;af;a h¦ iy
^wd& fldñIka iNdfõ hï idudðlhl= fyda ks,Orhl= fyda
úiska wdKavql%u jHjia:dj hgf;a fyda wjia:dfjdaÑ; mßÈ hï
Pkao úuiSula meje;aùu fyda cku; úpdrKhla meje;aùu yd
iïnkaO hï kS;shla hgf;a iajlSh ld¾h bgq lsÍfï § fyda
;u l¾;jH isÿ lsÍfï § Tyq úiska ioaNdjfhka lrk ,o fyda
ioaNdjfhka lrk ,oehs lshkq ,nk hï l%shdjla fyda fohla
iïnkaOfhka ta idudðlhdg fyda ks,Orhdg úreoaOj lsisÿ
isú,a kvqjla fyda kvq lghq;a;la fkdmjrkq ,eìh hq;af;a h'
104wd' ^1& wdKavql%u jHjia:dj u.ska iy ckdêm;sjrhd ue;sjrK fldñIka
f;dard m;a lr .ekSu" md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lr iNdfõ n,;," ld¾h
iy l¾;jH
.ekSu" m<d;a iNd uka;%Sjrhka f;dard m;a lr .ekSu" m<d;a
md,k wdh;kj, iNslhka f;dard m;a lr .ekSu iy cku;
úpdrKhla meje;aùu iïnkaOfhka ;;ald,fha n,mj;akd
kS;shla u.ska -
^w& fldñIka iNdj¦ fyda
^wd& ue;sjrK flduidßia ckrd,ajrhd"
fj; mjrd § we;s fyda mkjd we;s fyda ishÆ n,;," ld¾h iy
l¾;jH fldñIka iNdj úiska l%shd;aul lrkq ,eìh hq;af;a o
bgq lrkq ,eìh hq;af;a o isÿ lrkq ,eìh hq;af;a o jkafka h'
tjeks Pkao úuiSïj, iy cku; úpdrKj, ld¾h i|yd Pkao
ysñ kduf,aLk ms<sfh, lsÍu iy m%;sfYdaOkh lsÍu o" tu Pkao
98
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

úuiSï meje;aùu o tlS n,;,j,g" ld¾hj,g iy l¾;jHj,g


we;=<;a jk kuq;a tajdg u muKla iSud fkdjkafka h'
^2& tjeks Pkao úuiSula fyda cku; úpdrKhla meje;aùug
wod< ishÆ u kS;s n,d;aul lsÍu" iqrlaIs; lsÍu fldñIka
iNdfõ ld¾hh úh hq;= w;r" tfia ta kS;s n,d;aul lsÍu"
iqrlaIs; lsÍfuys,d fldñIka iNdfõ iyfhda.h oelaùu ta kS;s
n,d;aul lsÍu Ndrj isák ishÆu rcfha n,Orhkaf.a ld¾h
úh hq;af;a h'
^3& fldñIka iNdfõ n,;," ld¾h iy l¾;jH l%shd;aul
lsÍu yd bgq lsÍu iïnkaOfhka md¾,sfïka;= ia:djr ksfhda.j,
úêúOdkj,g wkql+,j fldñIka iNdj md¾,sfïka;=jg j.lsj
hq;= iy W;a;r Èh hq;= w;r" tla tla ,s;a j¾Ifha § isÿ lrk ,o
iajlSh lghq;= ms<sn| jd¾;djla ta j¾Ih i|yd md¾,sfïka;=j
fj; bÈßm;a lrkq ,eìh hq;af;a h'
71[ ^4& ^w& ue;sjrKhla mj;ajkq ,nk ld, mßÉfþoh
;=< §" rchg fyda hï rdcH ixia:djlg fyda wh;a hï ksYap,
fyda pxp, foam<la -
^i& ta Pkao úuiSfï § ;r`. lrk hï wfmalaIlhl= fyda
hï foaYmd,k mlaIhla fyda iajdëk lKavdhula
fyda f;dard m;alr .ekSu" m%j¾Okh lsÍfï fyda
j<lajd,Sfï ld¾h i|yd Ndú; lsÍu¦
^ii& ta Pkao úuiSfï § ;r`. lrk hï wfmalaIlhl= fyda
hï foaYmd,k mlaIhla fyda hï iajdëk lKavdhula
fyda úiska Ndú; lsÍu"
fldñIka iNdfõ Wmfoia u;" fldñIka iNdfõ
iNdm;sjrhdf.a fyda ue;sjrK flduidßia ckrd,ajrhdf.a
,sÅ; úOdkhla u`.ska" ;ykï lsÍfï n,h fldñIka iNdjg
we;af;a h'
^wd& tjeks úOdkhlg wkql+,ùu iy th l%shd;aul lsÍu"
;;a ld,fha ta foam< Ndrj isák fyda ta foamf<a md,kh ork
fyda iEu ;eke;a;fl=f.a u fyda iEu ks,Orhl=f.a u ld¾hh
úh hq;af;a h'
^5& ^w& Pkao úuiSula fyda cku; úpdrKhla meje;aùu
úIfhys ,d ksoyia yd idOdrK Pkao úuiSula meje;aùu iy;sl
lsÍu i|yd wjYH hhs fldñIka iNdj úiska i,lkq ,nk
Wmudk" wjia:dfjdaÑ; mßÈ" fldñIka iNdj úiska WÑ; hhs

71 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 23 jeks j.ka;sh u.ska 104wd jHjia:dfõ uq,a ^4&" ^4w& yd ^5& wkqjHjia:d bj;a
fldg ta fjkqjg kj ^4& yd ^5& wkqjHjia:d wdfoaY lrk ,oS'
99
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

i,lkq ,nk hï .=jka úÿ,s fyda rEmjdyskS fiajhla mj;ajd


f.k hkakl= fyda hï m%jD;a;s m;%hl whs;slrejl= fyda
m%ldYlhl= fj; l,ska l, ksl=;a lsÍfï n,h fldñIka iNdjg
;sìh hq;af;a h'
^wd& ^w& fþoh hgf;a" wjia:dfjdaÑ; mßÈ Y%S ,xld .=jka
úÿ,s ixia:dfõ iNdm;sjrhd fj;" Y%S ,xld rEmjdyskS ixia:dfõ
iNdm;sjrhd fj;" iajdëk rEmjdyskS kd,sldfõ iNdm;sjrhd
fj; iy fjk;a ish¨ rchg wh;a fyda rcfha md,khg hg;a
.=jka úÿ,s fyda rEmjdyskS jHjidhl m%Odk úOdhl ks,Orhd
fj; ksl=;a lrkq ,enQ Wmudk wkqj l%shd lsÍu iy;sl flfrk
ish¨ mshjr .ekSu" Tjqkaf.a ld¾hh úh hq;af;a h'
^we& ^i& fldñIka iNdj úiska" wod< mßÈ" ^4& jk wkq
jHjia:dfõ ^w& fþofha iy ^5& jk wkqjHjia:dfõ
^w& fþofha i|yka lrkq ,en we;s úOdk iy Wmudk
isxy," fou< iy bx.%Sis NdIdfjka m<lrkq ,nk"
mq¿,a ixirKhla we;s" hg;a msßfihska tla Èkm;d
m%jD;a;s m;%hl m<lsÍug j. n,d.; hq;af;a h¦
^ii& iEu úOdkhla u iy Wmudkhla u .eiÜ m;%fha m<
lrkq ,eìh hq;= w;r" tlS m<lsÍfï Èkfha § fyda
tlS úOdk iy Wmudkj, ksYaÑ;j i|yka lrkq
,nk hï miq Èkl § fyda l%shd;aul úh hq;af;a h¦
^iii& tlS iEu úOdkhla u iy Wmudkhla u .eiÜ m;%fha
m< lrkq ,nk Èkfhka udi ;=kla we;=<; wkqu;h
i|yd md¾,sfïka;=jg bÈßm;a l< hq;af;a h' tfia
wkqu;h fkd,nk hï úOdk fyda Wmudk tajd hgf;a
mQ¾jfha lrk ,o lsisjlg w.;shla fkdue;sj tlS
wkkqu;fha Èk isg wj,x.= jQ f,i i,lkq ,eìh
hq;af;a h' ]
104we' ^1& wjia:dfjdaÑ; mßÈ" Pkao úuiSula meje;aùu i|yd fldñIka iNdj úiska
kshuhla fyda cku; úpdrKhla meje;aùug kshu lrñka fmd,sish fhoùu'
m%ldYkhla fyda lrkq ,enQ úg" wjia:dfjdaÑ; mßÈ" ta Pkao
úuiSu fyda cku; úpdrKh fyda meje;aùu i|yd fldñIka
iNdjg wjYH myiqlï iy fmd,sia ks,Orhka ixLHdj fldñIka
iNdj úiska fmd,siam;sjrhdg oekqï Èh hq;af;a h'
^2& fï jHjia:dfõ ^1& jeks fþoh hgf;a lrkq ,enQ
oekqï§ul ksYaÑ;j i|yka myiqlï iy fmd,sia ks,Orhka"
fmd,siam;sjrhd úiska fldñIka iNdjg ,ndÈh hq;af;a h'
^3& fldñIka iNdj fj; imhk ,o fmd,sia ks,Orhka
iy myiqlï" wjia:dfjdaÑ; mßÈ Pkao úuiSula fyda cku;
úpdrKhla meje;aùu ksoyiaj iy idOdrKj m%j¾Okh lsÍu
100
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

i|yd ie,iqï.; wdldrhlska fldñIka iNdj úiska fhdojd


.kq ,eìh hq;af;a h'
^4& fï jHjia:dfõ ^2& jeks fþoh hgf;a fldñIka iNdj
fj; imhk ,o iEu fmd,sia ks,Orhl= u" Pkao úuiSul ld,h
;=< § fldñIka iNdjg j.lsj hq;= w;r fldñIka iNdfõ
úOdkh iy md,kh hgf;a l%shd l< hq;af;a h'
^5& fï jHjia:dj hgf;a fldñIka iNdj fj; imhk ,o
‍hï fmd,sia ks,Orhl= úiska fldñIka iNdfõ úOdkhla m%ldr
fldñIka iNdj hgf;a l¾;jH bgq lsÍfï § fyda ioaNdjfhka
lrk ,o hï kS;Hkql+, l%shdjla fyda fohla iïnkaOfhka ta
fmd,sia ks,Orhdg úreoaOj hï isú,a kvqjla fyda kvq lghq;a;la
mjrkq fkd,eìh hq;af;a h'
ikakoaO yuqod 104wE' wjia:dfjdaÑ; mßÈ" Pkao úuiSula meje;aùu i|yd
fhoùu kshuhla fyda cku; úpdrKhla meje;aùug kshu flfrk
m%ldYkhla fyda lrkq ,enQ úg" wjia:dfjdaÑ; mßÈ" ksoyia yd
idOdrK Pkao úuiSula fyda cku; úpdrKhla fyda meje;aùug
wys;lr úh yels hï l%shd fyda isoaê je<elaùu fyda md,kh
lsÍu fyda i|yd ckrcfha ikakoaO yuqod fhoùu iïnkaOfhka
fldñIka iNdj úiska ckdêm;sjrhd fj; ks¾foaY bÈßm;a
lsÍu kS;Hkql+, jkafka h'
ue;sjrK flduidßia 104b' 72[ ^1& ue;sjrK flduidßia ckrd,ajrfhla isáh
ckrd,ajrhd iy hq;af;a h' ta ue;sjrK flduidßia ckrd,ajrhd wdKavql%u
fldñIka iNdfõ
fjk;a ks,Orhka jHjia:d iNdfõ wkqu;hg hg;aj fldñIka iNdj úiska ;SrKh
lrkq ,eìh yels mßÈ jQ kshuhka iy fldkafoais u; fldñIka
iNdj úiska m;a lrkq ,eìh hq;af;a h' ]
^2& ;ud ms<sn| hï ldrKhla‍ fldñIka iNdj úiska i,ld
n,kq ,nk wjia:djl § yer" fldñIka iNdfõ /iaùïj,g meñK
isàfï ysñlu ue;sjrK flduidßia ckrd,ajrhdg we;af;a h'
tu /iaùïj, § Pkaoh §fï whs;sh Tyqg fkdue;af;a h'
^3& fldñIka iNdj úiska ;SrKh lrkq ,nk kshuhka iy
fldkafoais u; fldñIka iNdjg fjk;a ks,Orhka fldñIka
iNdj úiska m;a lrkq ,eìh yelafla h'
^4& ue;sjrK flduidßia ckrd,ajrhdf.a iy fldñIka
iNdfõ fjk;a ks,Orhkaf.a jegqma" fldñIka iNdj úiska
;SrKh lrkq ,eìh hq;= w;r" tu jegqma taldnoaO wruqo,g
jehnrla úh hq;af;a h'

72 - oykj jeks wdKav q l% u jHjia : d ixfYda Okfha 24 jeks j.ka;sh u.sk a 104b ^1& wkqjHjia:dj bj;a fldg ta fjkqjg
wdfoaY lrk ,oS'
101
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^5& ue;sjrK flduidßia ckrd,ajrhd úiska fldñIka


iNdfõ ;SrK" fldñIka iNdfõ úOdkj,g iy md,khg hg;aj
l%shd;aul lrkq ,eìh hq;= w;r" fldñIka iNdfõ ks,Orhka
úIhfhys wëlaIKh lsÍu o" lrkq ,eìh hq;af;a h'
^6& fldñIka iNdfõ n,;," ld¾h iy l¾;jH lsisjla
fldñIka iNdj úiska ue;sjrK flduidßia ckrd,ajrhd fj;
fyda fldñIka iNdfõ fjk;a hï ks,Orhl= fj; fyda mjrd
fokq ,eìh yels w;r" fldñIka iNdfõ úOdkhg iy md,khg
hg;aj ue;sjrK flduidßia ckrd,ajrhd fyda ta fjk;a
ks,Orhd fyda úiska ta n,;," ld¾h iy l¾;jH l%shd;aul
lsÍu o bgq lsÍu o lrkq ,eìh hq;af;a h'
^7& ue;sjrK flduidßia ckrd,ajrhdf.a Oqrh -
^w& Tyq ñh .sh úg ¦
^wd& fldñIka iNdj wu;d hjkq ,nk ,shú,a,la u.ska
Tyq Oqrfhka b,a,d wia jQ úg ¦
^we& Tyq jhi wjqreÿ yegmy iïmQ¾K l< úg ¦
^wE& frda.SNdjh fyda YdÍßl ke;fyd;a udkisl ÿ¾j,;dj
fya;= fldgf.k fldñIka iNdj úiska Tyq Oqrfhka
bj;a lrkq ,enQ úg ¦ fyda
^b& Tmamq lrkq ,enQ úIu meje;au fyda wn,;dj fya;=
fldg‍f.k Tyq bj;a lsÍu i|yd ixfoaYhla ^8&
jeks fþofha úêúOdkj,g wkql+,j md¾,sfïka;=j
fj; bÈßm;a lrkq ,en fldñIka iNdj úiska Tyq
Oqrfhka bj;a lrkq ,enQ úg"
ysia jkafka h'
^8& ^w& fï jHjia:dfõ 7 jeks fþofha ^b& wkqfþofha
i|yka ixfoaYhg mlaIj" ^fkdmeñKs uka;%Sjrhka o we;=¿j&
md¾,sfïka;=fõ uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdfõ nyq;rh úiska
Pkaoh §u wjYH jk w;r" tjeks fhdackdjla ms<sn| oekaùu
md¾,sfïka;=fõ uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdfjka ;=fkka tllg
fkdwvq uka;%Sjrhka ixLHdjla úiska w;aika lr we;akï
iy fpdaÈ; úIu meje;au fyda wn,;dj ms<sn| iïmQ¾K
úia;r tys olajd we;akï ñi" tjeks ixfoaYhla bÈßm;a lsÍu
i|yd jQ lsisu fhdackdjla l:dkdhljrhd úiska Ndr .ekSu
fyda md¾,sfïka;=fõ kHdh m;%hg we;=<;a lsÍu fyda fkdl<
hq;af;a h'
^wd& tjeks fhdackdjla iïu; lsÍfï ld¾h mámdáh o"
fpdaÈ; úIu meje;au fyda wn,;dj úu¾Ykh lsÍu iy Tmamq
102
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

lsÍu o fm!oa.,slj u fyda ksfhdað;hka u.ska fyda fmkS isàug


iy lreKq olajd isàug ue;sjrK flduidßia ckrd,ajrhd i;=
whs;sh o we;=¿j" tjeks ixfoaYhla bÈßm;a lsÍug wod< ishÆ
ldrKd i|yd md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka fyda ia:djr ksfhda.
u.ska fyda úêúOdk ie,eiaúh hq;af;a h'
f;aÍï Ndr 104B' ^1& fldñIka iNdj úiska" .eiÜ m;%fha m< lrkq ,nk
ks,Orhka' oekaùula u.ska" tla tla ue;sjrK Èia;%slalh i|yd f;aÍï Ndr
ks,Orhl= jYfhka ;eke;a;l= kñka fyda ks,fhka fyda l,ska
l, m;a lrkq ,eìh hq;= w;r" f;aÍï Ndr ks,Orhdf.a ld¾hh
bgq lsÍfï § Tyqg iydh ùu msKsi ;eke;a;ka tlaflkl= fyda
Bg jeä ixLHdjla kñka fyda ks,fhka fyda m;a lrkq ,eìh
yelafla h'
^2& ^1& jeks fþoh hgf;a m;a lrkq ,enQ iEu ks,Orhl= u
fj; mjrk ,o ld¾h iy l¾;jH bgq lsÍfï §" fldñIka
iNdj úiska ksl=;a lrkq ,nk úOdkj,g Tyq hg;a úh hq;=
w;r" ta iïnkaOfhka fldñIka iNdjg j.lsj hq;= iy W;a;r
Èh hq;= jkafka h'
rcfha ks,Orhka' 104W' hï Pkao úuiSul § fyda cku; úpdrKhl § ld¾h
iy l¾;jH bgq lrk ishÆu rcfha ks,Orhka úiska" ta ld¾h
iy l¾;jH bgq lsÍfï § fldñIka iNdj úiska ksl=;a lrkq
,nk úOdkj,g hg;aj l%shd l< hq;= w;r" ta iïnkaOfhka
fldñIka iNdjg j.lsj hq;= iy W;a;r Èh hq;= jkafka h'
úOúOdkj,g 73[ 104WW' ^1& lsisÿ idOdrK fya;=jla fkdue;sj -
wkql+,ùug
wfmdfydi;aùu ^w& hï Pkao úuiSula meje;aùug fyda cku; úpdrKhla
jrola úh h;= nj
meje;aùug wod< hï kS;shla n,d;aul lsÍu iy;sl
lsrSu msKsi fldñIka iNdj iu`. iyfhda.fhka
lghq;= lsÍug m%;slafIam lrk fyda wfmdfydi;ajk¦
fyda
^wd& 104wd jHjia:dfõ ms<sfj,ska ^4& jk wkqjHjia:dfõ
^w& fþoh fyda ^5& jk wkqjHjia:dfõ ^w& fþoh
hgf;a fldñIka iNdj úiska ksl=;a lrkq ,nk
úOdkhka fyda Wmudk iu. wkql+,j lghq;= lsÍug"
wfmdfydi;ajk"
hï rcfha ks,Orhl=" rdcH ixia:djl fyda fjk;a hï ,sÅ;
kS;shla hgf;a rch fj; mjrkq ,en we;s hï fj<| jHdmdrhl
fyda fjk;a jHdmdrhl fiajd kshqla;slhl= iy 2007 wxl 07
ork iud.ï mk; hgf;a ,shdmÈxÑ ù we;s fyda ,shdmÈxÑ ù
we;s njg i,lkq ,nk iy iajlSh fldgiaj,ska ishhg mkyla

73 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 25 jeks j.ka;sh u.ska kj 104 WW' wkqjHjia:dj we;=<;a lrk ,oS'
103
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fyda Bg jeä m%;sY;hla rch fyda rdcH iud.ula fyda m<d;a


md,k wdh;khla fyda úiska orkq ,nk hï iud.ula jrolg
jrolrejk w;r" jrolre lsÍfï § remsh,a tla ,laIhlg
fkdjeä ovhlg fyda wjqreÿ ;=kla fkdblaujk nkaOkd.dr.;
lsrSulg fyda tlS ovh iy nkaOkd.dr.; lsrSu hk o`vqjï
folgu fyda hg;aúh hq;af;a h'
^2& wdKavql%u jHjia:dfõ 154. jHjia:dj hgf;a ia:dms;
iEu uydêlrKhlgu ^1& jk wkq jHjia:dfõ i|yka hï
ldrKhla úNd. fldg ;SrKh lsÍug wêlrK n,h ;sìh
hq;af;a h' ]
104W!' ^1& wdKavql%u jHjia:dfõ 140 jeks jHjia:dj ßÜ wd{d
hgf;a wNshdpkdêlrKh fj; mjrd we;s wêlrK n,h" ksl=;a lsÍug
fYa%IaGdêlrKh i;=
wdKavql%u jHjia:dj u.ska fyda fjk;a hï kS;shla u.ska fyda n,h
fldñIka iNdj fj; mjrd we;s n,;, fldñIka iNdj úiska
l%shd;aul lrkq ,eîfï § Woa.; jk hï ldrKhlg wod<j"
fYa%IaGdêlrKh úiska l%shd;aul lrkq ,eìh hq;af;a h'
^2& ^1& jeks fþofha i|yka wêlrK n,h wheo bÈßm;a
lrkq ,nk iEu b,a,Sula u" tfia b,a,Sug wod< l%shdj isÿ lrk
,o Èk isg tla udihla we;=<; § bÈßm;a lrkq ,eìh hq;af;a h'
tjeks b,a,Sula bÈßm;a lrkq ,enQ Èk isg udi folla we;=<; §
fYa%IaGdêlrKh úiska ta b,a,Su úuid wjidk jYfhka iqÿiaila
lrkq ,eìh hq;af;a h'
104ta' fï mßÉfþofha —Pkao úuiSula meje;afjk ld,iSudj˜ w¾: ksrEmkh
hkafkka" wjia:dfjdaÑ; mßÈ cku; úpdrKhla fyda Pkao
úuiSula fyda meje;aùu i|yd m%ldYkhla fyda kshuhla fyda
lrkq ,enQ Èkfhka wdrïNj" wjia:dfjdaÑ; mßÈ" ta cku;
úpdrKfha fyda Pkao úuiSfï Pkao m%;sM,h m%ldYhg m;a lrkq
,nk Èkfhka wjika jk ld,iSudj woyia jkafka h'
104
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XV jeks mßÉfþoh
wêlrKh
wêlrK msysgqùu 105' ^1& fuys my; i|yka wdh;k" tkï (-
hkdÈh ^w& Y%S ,xld ckrcfha fYa%IaGdêlrKh¦
^wd& Y%S ,xld ckrcfha wNshdpkdêlrKh¦
^we& Y%S ,xld ckrcfha uydêlrKh yd md¾,sfïka;=j
úiska l,ska l, kshu fldg msysgqjkq ,eìh yels
fjk;a hï uq,a wjia:d wêlrK" úksYaph wêldr
fyda wdh;k"
hk fï wdh;k wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj"
ck;djf.a whs;sjdislï wdrlaId lrkakd jQ" ;yjqre lrkakd jQ
iy n,.kajkakd jQ hqla;sh mis|,k wdh;k jkafka h'
^2& fYa%IaGdêlrKh yer hqla;sh mis|,Su iy ld¾ñl yd
fjk;a wdrdjq,a úksYaph fldg ksrjq,a lsÍu i|yd mj;akd ,sÅ;
kS;sfhka we;s fldg msysgqjk ,oaod jQ ishÆ wêlrK o" úksYaph
wêldr yd wdh;k o md¾,sfïka;=j úiska we;s fldg msysgqjk ,o
wêlrK" úksYaph wêldr iy wdh;k f,i ie,lsh hq;af;a h'
ta wêlrK" úksYaph wêldr iy wdh;k m%;sfhdackh lsÍu
fyda wfydais lsÍu fyda ta wêlrKj," úksYaph wêldrj, iy
wdh;kj, n,;," ld¾h" wêlrK n,h iy ld¾h mámdáh
ixfYdaOkh lsÍu fyda md¾,sfïka;=j úiska l< yelafla h'
^3& Y%S ,xld ckrcfha fYa%IaGdêlrKh iy Y%S ,xld ckrcfha
wNshdpkdêlrKh hk tla tla wêlrKh f,aLfkdam.; lsÍfï
fcHIaG wêlrKhla jkafka h' wêlrKfha § u ke;fyd;a
wka ia:dkhl § ta wêlrKhlg wmydi lsÍu iïnkaOfhka
fYa%IaGdêlrKh fyda wNshdpkdêlrKh iqÿiq hhs i,lk
mßÈ nkaOkd.dr.; lsÍfuka fyda ovhlska fyda nkaOkd.
dr.; lsÍu iy ovh hk o~qjï folska u fyda o~qjï lsÍfï
n,h o we;=¿j tn÷ wêlrKhl ishÆ n,;, ta wêlrKhkag
we;af;a h' wNshdpkdêlrKfha n,hg" fï jHjia:dfõ ^1& jeks
wkqjHjia:dfõ ^we& fþofha i|yka fjk;a hï wêlrKhlg"
úksYaph wêldrhlg fyda wdh;khlg" ta wêlrKh" úksYaph
wêldrh fyda wdh;kh bÈßfha § u fyda wka ia:dkhl § fyda
wmydi lsÍu iïnkaOfhka o~qjï lsÍfï n,h o we;=<;a jkafka h(
tfia jqj o" tn÷ hï wêlrKhlg" úksYaph wêldrhlg
fyda wdh;khlg wmydi lsÍu iïnkaOfhka o~qjï lsÍug ta
wêlrKhg" úksYaph wêldrhg ke;fyd;a wdh;khg ljr jQ
fyda kS;shlska oekg mejÍ we;s fyda u;=jg mejfrk whs;shg"
fï jHjia:dfõ óg by;ska jQ úêúOdkj,ska ydkshla fyda
n,mEula fkdjkafka h'
105
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^4& NslaIQka jykafia,df.a úkh yd iïnkaO ldrKd fyda


NslaIQka jykafia,d w;r we;s hï wdrjq,la fyda úydria:dkj,
fyda úydria:dkj,g wod< fiajdjka bgq lsÍu yd iïnkaO
fjk;a hï wdrjq,la fyda úksYaph fldg iu:hlg m;a lsÍu
i|yd wêlrK" úksYaph wêldr fyda wdh;k we;s fldg
msysgqùug md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka úêúOdk ie,eiaúh
yelafla h' fï mßÉfþofha fyda XVI jeks mßÉfþofha fyda
mgyeksj ljr úêúOdkhla ;snqK o-
^w& ckdêm;sjrhd úiska fyda ta kS;sfhka úêúOdk
i,iajkq ,nk fjk;a hï ;eke;a;l= fyda mqoa.,
uKav,hla úiska fyda ta wêlrKj, úksYaph
wêldrj, fyda wdh;kj, idudðlhd fyda
iudðlhka m;a lsÍu" udre lsÍu" bj;a lsÍu iy
Tjqkaf.a úkh md,kh iïnkaOfhka o ¦‍

^wd& tjeks ldrKd yd wdrjq,a" fï jHjia:dfõ ^1& jeks


wkqjHjia:dfõ i|yka fjk;a hï wdh;khl
wêlrK n,fhka bj;a lsÍu i|yd o"

ta kS;sfhka úêúOdk ie,eiaúh yelafla h'


fï wkqjHia:dfõ —NslaIQka jykafia˜ iy —úydria:dkh˜
hk fhÿïj, wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN
jk wjia:dfõ fn!oaO úydr.ï yd foajd,.ï wd{dmkf;a ta
fhÿïj, ;snQ w¾:h u we;af;ah'
m%isoaêfha úNd.
106' ^1& wdKavql%u jHjia:dj hgf;a msysgqjk ,o ke;fyd;a meje;aùu'
md¾,sfïka;=j úiska kshu fldg msysgqjk ,o iEu wêlrKhl u"
iEu úksYaph wêldrhl u fyda fjk;a iEu wdh;khl u kvq
úNd." wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj m%isoaêfha
meje;aúh hq;af;a h' ishÆ ;eke;a;kag" ta kvq úNd.j,g
ksoyfia meñK isàug ysñlï we;af;a h'
^2& tjeks hï wêlrKhl" úksYaph wêldrhl fyda fjk;a
wdh;khl úksYaphldrjrhl= fyda uQ,dikdrEG ks,Orhl=
úiska" fhda.H hhs ;ud i,lk ljr wjia:djl § jqj o iajlSh
wNsu;h mßÈ -
^w& mjqf,a wfkHdkH iïnkaO;d ms<sn| jQ kvq lghq;=j,
§¦ fyda

^wd& ,sx.sl ldrKd ms<sn| jQ kvq lghq;=j, §¦ fyda

^we& rdcH wdrlaIdj fyda uyck wdrlaIdj ;yjqre lsÍu


msKsi¦ fyda
106
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^wE& ta wêlrKfha" úksYaph wêldrfha fyda fjk;a


wdh;kfha iSudj we;=<; h:d meje;au iy
iqrlaIs;Ndjh ;yjqre lsÍu msKsi"
ta wêlrKfha" úksYaph wêlrKfha fyda fjk;a wdh;kfha
kvq lghq;=j,g fl<ska u iïnkaO;djla fkdue;s ;eke;a;ka
bka neyer l< yelafla h'
107
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wêlrKfha iajdëk;ajh
107' 74[ ^1& w.%úksYaphldrjrhd o wNshdpkdêlrKfha fY%aIaGdêlrKfha yd
iNdm;sjrhd o fY%AIaGdêlrKfha iy wNshdpkdêlrKfha wNshdpkdêlrKfha
fjk;a iEu úksYaphldrjrfhlao ckdêm;sjrhd úiska úksYaphldrjrhka
m;alsÍu yd bj;a
wdKavql%u jHjia:d iNdfõ wkqu;hg hg;aj iajlSh w;aik lsÍu
hgf;a jQ wêldr m;%hla u.ska m;alrkq ,nkakd y' ]
^2& by; lS iEu úksYaphldrjrfhla u h:d meje;afuka
isák ;dla Oqrh orkafka h' ta hïlsis úksYaphldrjrhl= bj;a
lsÍu i|yd Tmamq ù we;s úIu meje;au fyda wn,;dj fyda mokï
fldgf.k ^fkdmeñKs uka;%Sjrhka o we;=¿j& md¾,sfïka;=fõ
uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdfjka nyq;r ixLHdjla úiska iïu;
lrk ,o md¾,sfïka;=fõ fhdackdjla ckdêm;sjrhd fj;
bÈßm;a lrkq ,eîfuka miqj ckdêm;sjrhd úiska lrk ,o
kshuhlska yer ta úksYaphldrjrhl= bj;a l< fkdyelafla h(
tfia jqj o" tjeks fhdackdjla bÈßm;a lsÍu i|yd jQ
fhdackd iïu;h ms<sn| oekaùu md¾,sfïka;=fõ uq¿ uka;%Sjrhka
ixLHdfjka hg;a msßfihska ;=fkka tlla úiska w;aika ;nd
we;akï yd fpdaÈ; úIu meje;au fyda wn,;dj ms<sn| iïmQ¾K
úia;r tys olajd we;akï ñi l:dkdhljrhd úiska tjeks
fhdackdjla bÈßm;a lsÍu i|yd jQ lsisu fhdackd iïu;hla
Ndr .ekSu fyda md¾,sfïka;=fõ kHdh m;%hg we;=<;a lsÍu fyda
fkdl< hq;af;a h'
^3& ta fhdackd iïu;h iïu; lsÍfï ld¾h mámdáh o we;=¿j
tjeks fhdackdjla bÈßm;a lsÍu iïnkaOj jQ o fpdaÈ; úIu
meje;au fyda wn,;dj úu¾Ykh lsÍu iy Tmamq lsÍu iïnkaOj
jQ o úksYaphldrjrhdg fm!oa.,slj u fyda ksfhdað;hl= u.ska
fyda fmkS isàug iy lreKq olajd isàug we;s whs;sh iïnkaO
jQ o ishÆ ldrKd i|yd md¾,sfïka;=j úiska kS;s u.ska fyda
ia:djr ksfhda. u.ska fyda úêúOdk ie,eiaúh hq;af;a h'
^4& w.% úksYaphldrjrhd jYfhka fyda wNshdpkdêlrKfha
iNdm;sjrhd jYfhka fyda fYa%IaGdêlrKfha ke;fyd;a
wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhl= jYfhka fyda m;a lrkq
,enQ ke;fyd;a ta Oqrhl jev ne,Su i|yd m;a lrkq ,enQ iEu
;eke;a;l= u ckdêm;sjrhd bÈßfha" y;rjk Wmf,aLkfha
oelafjk m%;s{dj fyda Èjqreu fyda § Bg w;aika ;nk f;la
Oqrfha ld¾hhkays fkdfhÈh hq;af;a h'
^5& fYa%IaGdêlrKfha úksYaphldrjrhka úY%du .; hq;= jhi
wjqreÿ yeg my jk w;r" wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhka
úY%du .; hq;= jhi wjqreÿ yeg ;=k jkafka h'

74 - oykj jeks wdKavl


q u
% jHjia:d ixfYdaOkfha 26 j.ka;h
s u.ska uq,a 107 ^1& wkqjHjia:dj bj;a fldg ta fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
108
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fYa%IaGdêlrKfha iy 108' ^1& fYa%IaGdêlrKfha úksYaphldrjrhkaf.a o


wNshdpkdêlrKfha
úksYaphldrjrhkaf.a
wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhkaf.a o jegqma md¾,sfïka;=j
jegqma' úiska ;SrKh lrkq ,nkafka h' ta jegqma taldnoaO wruqo,g jeh
nrla jkafka h'
^2& fYa%IaGdêlrKfha úksYaphldrjrhl=g iy
wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhl=g f.úh hq;= jegqm
iy ta hï úksYaphldrjrhl=f.a úY%du jegqma ysñlï ta
úksYaphldrjrhd m;a lrkq ,eîfuka miq wvq fkdl< hq;af;a h'
jev ne,Sfï m;aùu' 109' 75[ ^1& frda.d;=r ùu ksid fyda Y%S ,xldfjka neyerj
isàu ksid fyda fjk;a hï fya;=jla ksid fyda iajlSh OQrfha
n,;," ld¾h iy l¾;jH l%shd;aul lsßug iy bgq lsÍug
w.% úksYaphldrjrhd fyda wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhd
fyda ;djld,slj wfmdfydi;a fõ kï" tu ld,iSudj ;=<
ms<sfj<ska w.% úksYaphldr OQrfha fyda wNshdpkdêlrKfha
iNdm;s OQrfha fyda jev ne,Su i|yd ckdêm;sjrhd úiska
wdKavql%u jHjia:d iNdfõ wkqu;hg hg;aj fY%AIaGdêlrKfha
ke;fyd;a wNshdpkdêlrKfha fjk;a úksYaphldrjrhl= m;a
l< yelafla h'
^2& frda.d;=r ùu ksid fyda Y%S ,xldfjka neyerj isàu ksid
fyda fjk;a hï fya;=jla ksid fyda iajlSh OQrfha n,;," ld¾h
iy l¾;jH l%shd;aul lsÍug iy bgq lsÍug fY%aIaGdêlrKfha
hï úksYaphldrjrhl= fyda wNshdpkdêlrKfha hï
úksYaphldrjrhl= fyda ;djld,slj wfmdfydi;a fõ kï" ta
ld, iSudj ;=< ms<sfj,ska fY%AIaGdêlrKfha úksYaphldrjrhl=
jYfhka fyda wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhl= jYfhka
fyda jev ne,Su i|yd ckdêm;sjrhd úiska wdKavql%u jHjia:d
iNdfõ wkqu;hg hg;aj fjk;a úksYaphldrjrhl= m;a lrkq
,eìh yelafla h' ]
úksYaphldrjrhka 110' ^1& fYa%IaGdêlrKfha úksYaphldrjrhl=g fyda
úiska fjk;a ld¾h wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhl=g fjk;a ,sÅ; kS;shla
fyda l¾;jH bgq
lsÍu' hgf;a fjk;a WÑ; ld¾h ‍fyda l¾;jH lsisjla bgq lsÍug
ckrcfha ckdêm;sjrhd úiska kshu lrkq ,eìh yelafla h'
^2& wdKavql%u jHjia:dfjka ke;fyd;a fjk;a ,sÅ; kS;shlska
n,h § we;s mßÈ fyda ckdêm;sjrhdf.a ,sÅ; leue;a; we;sj
fyda ñi" ^jegqma f.jkq ,nk fyda fkd,nk& fjk;a hï Oqrhl
lghq;= lsÍu ke;fyd;a ,dN fyda fõ;khla ,nkakd jQ fjk;a hï
;k;=rla ms<s.ekSu fYa%IaGdêlrKfha fyda wNshdpkdêlrKfha
lsisu úksYaphldrjrhl= úiska fkdl< hq;af;a h'

75 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 27 j.ka;sh u.ska uq,a 109 jk jHjia:dj bj;a fldg ta fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
109
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^3& fYa%IaGdêlrKfha úksYaphldrjrhl= jYfhka fyda


wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhl= jYfhka iaÒr Oqrh oerE
lsisu ;eke;a;l=" ckdêm;sjrhdf.a ,sÅ; leue;a; fkdue;sj
ljr jQ fyda wêlrKhl" úksYaph wêldrhl fyda wdh;khl
kS;s{jrhl= jYfhka fmkS isàu" W;a;rjdo bÈßm;a lsÍu" l%shd
lsÍu fyda jD;a;sfhys fh§u fkdl< hq;af;a h'
111' 76 [^1& Y%S ,xld uydêlrKhla ;sìh hq;af;a h' uydêlrK
md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka mjrkq ,nk fyda kshu lrkq ,nk úksYaphldrjrhka
m;a lsÍu" Oqrfhka
wêlrK n,h iy n,;, ta wêlrKh l%shd;aul lrkafka h'] bj;a lsÍu iy
77 [^2& uydêlrKfha úksYaphldrjrhka" Tjqkaf.a úkh
md,kh'
^w& wêlrK fiajd fldñIka iNdfõ ks¾foaYh u;"
ckdêm;sjrhd úiska ish w;aik hgf;a jQ wêldr m;%hla
u.ska m;a lrkq ,eìh hq;= w;r‍" kS;sm;sjrhd úuiSfuka miq ta
ks¾foaYh lrkq ,eìh hq;af;a h¦
^wd&
wêlrK fiajd fldñIka iNdfõ ks¾foaYh u;"
ckdêm;sjrhd úiska Oqrfhka bj;a lrkq ,eìh yels w;r"
ckdêm;sjrhdf.a úkh md,khg Tjqyq hg;a úh hq;a;d y']
^3& fï jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdkj,g
hg;aj" uydêlrKfha úksYaphldrjrhkaf.a úY%du .ekSu yd
iïnkaO ldrKd i|yd md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka úêúOdk
ie,eiaúh yelafla h'
78 [^4& uydêlrKfha ljr jqj o úksYaphldrjrhl= úiska"
ckdêm;sjrhd fj; fhduq lrkq ,nk ;u w;aik hgf;a jQ
,shú,a,la u.ska" iajlSh Oqrfhka b,a,d wiaúh yelafla h']
79 [111w' ^1& hï wêlrK l,dmhl uydêlrKfha wêlrK uydêlrK
n,h yd n,;, l%shd;aul lrk úksYaphldrjrhkaf.a ixLHdj flduidßiajrfhda
;djld,slj jeä lsÍu fhda.H hehs wêlrK úIhh Ndr
wud;Hjrhd úiska ckdêm;sjrhdg lreKq bÈßm;a lr isák
wjia:djl" 80 [ckdêm;sjrhd úiska" wêlrK fiajd fldñIka
iNdfõ ks¾foaYh u;" m;a lsÍfï wêldr m;%hla u.ska] ta m;a
lsÍfï wêldr m;%fha ks‍YaÑ;j oelafjk wêlrK l,dmh
we;=<; uydêlrKfha wêlrK n,h yd n,;, l%shd;aul lsÍu
i|yd" uydêlrK flduidßiajrhka tla flkl= fyda Bg jeä
.Kkla m;a lrkq ,eìh yelafla h'
76 - tfldf<dia jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 j.ka;sh u.ska uq,a ^1& jeks wkqjHjia:dj bj;a fldg" ta fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
77 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 12^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a ^2& jeks wkqjHjia:dj bj;a fldg" ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
78 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 12^2& jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
79 - y;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4 jeks j.ka;sh u.ska 111 w' jHjia:dj we;=<;a lrk ,§'
80 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 13 jeks j.ka;sh u.ska —ckdêm;sjrhd úiska m;alsßfï wêldr m;%hla u.ska˜ hk
jpk fjkqjg we;=<;a lrk ,§'
110
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^2& ^1& jeks wkqjHjia:dj hgf;a m;a lrk ,o iEu uydêlrK


flduidßiajrhl= u" Tyq‍f.a m;aùfï wêldr m;%fha oelafjk
ld, mßÉfþoh ;=< Oqrh oeßh hq;af;a h' iEu uydêlrK
flduidßiajrhl= u" wêlrK fiajd fldñIka iNdfõ ks¾foaY
u;" ckdêm;sjrhd úiska bj;a lrkq ,eîug;a úkh md,kh
lrkq ,eîug;a hg;a úh hq;af;a h'

^3& ^1& jeks wkqjHjia:dj hgf;a m;a lrk ,o iEu uydêlrK


flduidßiajrhl= u úiska iajlSh Oqr ld,h ;=<" md¾,sfïka;=j
úiska uydêlrKh fj; mjrkq ,nk fyda kshu lrkq ,nk
wêlrK n,h yd n,;," kS;shg wkqj" l%shd;aul lrkq ,eìh
yels w;r ^Oqr ld,h" iïnkaO whs;sjdislï yd jrm%ido yer&
uydêlrK úksYaphldrjrhl=f.a ishÆ whs;sjdislï" n,;,"
jrm%ido yd N=la;Ska Tyqg ysñúh hq;af;a h' ;j o" fï ld¾h i|yd
wdKavql%u jHjia:dfõ fyda fjk;a ,sÅ; kS;shl —uydêlrK
úksYaphldrjrhl=˜ iïnkaOfhka lr we;s iEu i|yklg u"
mo iïnkaOfhka wkHd¾:hla wjYH jqjfyd;a ñi" —uydêlrK
flduidßiajrhl=˜ iïnkaOfhka lrk i|ykla o we;=<;a jk
f,i ie,lsh hq;af;a h']
81[111 wd' msial,ajrfhla isáh hq;af;a h' Tyq uq¿ Èjhsk u
uq¿ Èjhsk u i|yd
msial,ajrhd' i|yd msial,ajrhd úh hq;= w;r" ishÆu uq,a wjia:d wêlrKj,g
wkqhqla; fldg we;s ksfhdacH msial,ajrhka úIhfhys wëlaIKh
iy md,kh Tyq úiska l%shd;aul lrkq ,eìh hq;af;a h']

wêlrK lghq;=j,g
82[111 we] ^1& wêlrK n,;, fyda ld¾h ke;fyd;a fuu
whq;= f,i ueÈy;a mßÉfþoh hgf;a jQ ld¾h ke;fyd;a md¾,sfïka;=j úiska
ùu jrola nj'
mkjk ,o hï kS;shla hgf;a ta yd iudk ld¾h mejÍ we;s
iEu úksYaphldrjrhl= u" uQ,dikdrEV ks,Orhl= u" rcfha
ks,Orhl= u fyda fjk;a iEu ;eke;a;l= u ;ukag mejÍ we;s
n,;, l%shd;aul lsÍfï § yd l¾;jH bgq lsÍfï § ;ukag
úOdkhla lsÍug fyda ;uka wëlaIKh lsÍug fyda kS;sfhka
ysñlï we;s fcHIaG wêlrKhl" úksYaph wêldrhl"
wdh;khl fyda tfia u ysñlï we;s fjk;a ;eke;a;l=f.a
fyda úOdkhlg ke;fyd;a n,mEulg yer fjk;a lsisu
;eke;a;l=f.a úOdkhlg ke;fyd;a n,mEulg hg;a fkdúh
hq;af;a h'

^2& ljr jQ fyda úksYaphldrjrhl=f.a" uQ,dikdrEV


ks,Orhl=f.a" rcfha ks,Orhl=f.a fyda fï jHjia:dfõ
^1& jeks wkqjHjia:dfõ i|yka hï ks,Orhl=f.a wêlrK

81 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 14 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
82 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 15 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 116 jHjia:dj 111 we jHjia:dj f,i kej; wxl
fhdok ,§'
111
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

n,;, l%shd;aul lsÍfï § fyda l¾;jH bgq lsÍfï § fyda ta


úksYaphldrjrhd" uQ,dikdrEV ks,Orhd" rcfha ks,Orhd fyda
ks,Orhd flfrys kS;Hkql+, n,hla fkdue;sj hïlsis n,mEula
lrk fyda n,mEula lsÍug ;e;a lrk iEu ;eke;af;la u jrola
lrk w;r" uydêlrKh úiska cQß iNdjla fkdue;sj mj;ajkq
,nk kvq úNd.hlska miq jrolre lrkq ,enQ úg tla wjqreoaola
olajd §¾> úh yels ld, iSudjlg fohdldrfhka tla wdldrhl
nkaOkd.dr.; lsÍulg fyda ovhlg fyda ta nkaOkd.dr.; lsÍu
yd ovh hk o~qjï folg u fyda hg;a jkafka h' Bg wu;rj
tfia jrolre lrkq ,enQ Èk isg ta ;eke;a;d" wjqreÿ y;la
fkdblaujk ld,hlg" Pkao ysñhl= ùug o cku; úpdrKhl
§ fyda Y%S ,xld ckrcfha ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSfï
Pkao úuiSul § fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= f;dard m;a lr
.ekSfï ue;sjrKhl § fyda m<d;a md,k wdh;khl iNslhka
f;dard m;a lr .ekSfï Pkao úuiSul § fyda Pkaoh §ug fyda
rcfha ljr jQ fyda Oqrhla oeÍug ke;fyd;a rcfha ks,Orhl=
jYfhka fiajfhys kshqla; lrkq ,eîug o kqiqÿiail= lrkq
,eìh yelafla h'
112
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

83 [XV w jeks mßÉfþoh

wêlrK fiajd fldñIka iNdj


wêlrK fiajd
84[ 111wE' ^1& ^fï mßÉfþofhys —fldñIka iNdj˜hkqfjka
fldñIka iNdfõ i|yka lrkq ,nk& wêlrK fiajd fldñIka iNdjla jkafka h'
ixhq;sh
fldñIka iNdj w.%úksYaphldrjrhdf.ka iy wdKavql%u
jHjia:d iNdfõ wkqu;hg hg;aj ckdêm;sjrhd úiska m;a
lrkq ,nk fY%AIaGdêlrKfha fcHIaG;u úksYaphldrjrhka
fofokdf.ka iukaú; úh hq;af;a h'
^2& w.%úksYaphldrjrhd iy fY%aIaGdêlrKfha fcHIaG;u
úksYaphldrjrhka fofokd uq,a wjia:d wêlrKhl
úksYaphldrjfhl= f,i fiajfha fh§ isàfï m<mqreoao
fkdue;s ;eke;a;ka jk wjia:djl § fldñIka iNdj"
w.%úksYaphldrjrhd f.ka o fY%aIaGdêlrKfha fcHIAG;u
úksYaphldrjrhdf.ka o iy uq,a wjia:d wêlrKhl
úksYaphldrjrhl= f,i m<mqreoao ,o tlS fY%aIaGdêlrKfha
B,`. fcHIAG;u úksYaphldrjrhdf.ka iukaú; úh hq;af;a h'
^3& w.%úksYaphldrjrhd fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd úh
hq;af;a h' ]
fldñIka iNdfõ 111b' ^1& fldñIka iNdfõ hï /iaùula i|yd .KmQrKh
/iaùï fldñIka iNdfõ idudðlhka fofokl=f.ka iukaú; úh
hq;af;a h'
^2& fldñIka iNdfõ idudðlhl= f,i m;a lrkq ,enQ
fYa%IaGdêlrKfha úksYaphldrjr‍hl= iajlSh Oqrfhka b,a,d
wia jqjfyd;a fyda fuys ñka u;= úêúOdk i,iajd we;s mßÈ
Oqrfhka bj;a lrkq ,enqjfyd;a fyda fYa%IaGdêlrKfha
úksYaphldrjr‍hl=j isàu k;r jqjfyd;a fyda ñi" Tyq m;a
lrkq ,enQ Èk isg wjqreÿ ;=kl ld,hla tu Oqrh oeßh hq;=
kuq;a kej; m;a lrkq ,eîug Tyq iqÿiafila jkafka h'
^3& fldñIka iNdfõ ishÆ ;SrK" /iaùug meñK isák
idudðlhkaf.a nyq;r Pkaofhka úh hq;= w;r" hï fyhlska Pkao
ixLHdj iu iuj ;sfnk wjia:djl ta /iaùfï iNdm;sjrhdg
;SrK Pkaohla ;sìh hq;af;a h'
^4& fldñIka iNdfõ idudðl Oqrhla ysia j ;snqK o fldñIka
iNdjg l%shd lsÍug n,h we;af;a h' ;j o" tfia Oqrh ysiaj
;snQ muKskau fyda idudðlhl= m;a lsÍfuys,d hï fodaIhla ;snQ

83 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 16 jeks j.ka;sh u.ska XVw mßÉfþoh ^jHjia:d 111 wE isg 111 ´ olajd&
we;=<;a lrk ,§'
84 - oykj jeks jHjjia:d ixfYdaOkfha 28 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 111 wE jHjia:dj bj;a fldg ta fjkqjg wfoaY lrk ,§'
113
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

muKska fldñIka iNdfõ hï l%shdjla ke;fyd;a lghq;a;la


ks¾n, fkdjkafka h¦ ks¾n, jkafka hhs fkdie,lsh hq;af;a h'
85[ ^5&
ckdêm;sjrhd úiska fldñIka iNdfõ hï
idudðlhl=g" Tyqf.a ld¾hhkaf.ka ksjdvq fokq ,eìh yels
w;r" tfia ksjdvq fok ,o ld,iSudj i|yd fldñIka iNdfõ
;djld,sl idudðlhl= ùug" fldñIka iNdfõ idudðl;ajh
,eîu i|yd iqÿiqlï we;s ;eke;a;l=" wdKavql%u jHjia:d
iNdfõ wkqu;hg hg;aj ckdêm;sjrhd úiska m;a lrkq ,eìh
yelafla h'
^6& ckdêm;sjrhd úiska wdKavql%u jHjia:d iNdfõ wkqu;h
iys;j fldñIka iNdfõ ljr jQ fyda idudðlhl= fya;= olajd
OQrfhka bj;a lrkq ,eìh yelafla h' ]
111B' md¾,sfïka;=j úiska ksYaph lrkq ,nk hï §ukdjla fldñIka iNdfõ
fldñIka iNdfõ idudðlhl=g f.jkq ,eìh hq;af;a h' ta idudðlhkaf.a §ukd
§ukdj taldnoaO wruqo,g jehnrla jk w;r" idudðlhdf.a
Oqr ld,h ;=< § wvq fkdl< hq;af;a h' ;j o" tu §ukdj ta
idudðlhdf.a iaÒr ;k;=rg wh;a jQ yd ta ;k;=frka ,nkakd jQ
jegqmg iy fjk;a Èukdj,g wu;rj úh hq;af;a h(
tfia jqj o" §ukd jYfhka f.úh hq;= uqo,a m%udKh fï
jHjia:dfõ úêúOdk hgf;a ksYaph lrkq ,nk f;la fï
mk; l%shd;aul jk Èkhg fmrd;=j u jQ Èkfha § fldñIka
iNdfõ idudðlhka úiska ,nk ,o uqo,a m%udKh Tjqkag §ukd
jYfhka ;jÿrg;a ,eìh hq;af;a h'
111W' fldñIka iNdjg uq,a wjia:d wêlrKj, fcHIaG fldñIka iNdfõ
wêlrK ks,Orhka w;=frka fldñIka iNdj úiska m;a lrkq f,alïjrhd
,eìh hq;= f,alïjrfhla isáh hq;af;a h'
111W!' ^1& wêlrK fiajd fldñIka iNdjg - fldñIka iNdfõ
n,;,
^w& uydêlrK úksYaphldrjrhkaf.a ia:dk udre
lsÍfï n,h¦
^wd& wêlrK ks,Orhka iy Wmf,aLk.; rcfha
ks,Orhka m;a lsÍfï" Wiia lsÍfï" ia:dk udre
lsÍfï" fiajfhka my lsÍfï yd Tjqka úIfhys úkh
md,kh l%shdfõ fh§fï n,h
fuhska mejfrkafka h'

85 - oykj jeks jHjjia:d ixfYdaOkfha 29 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 111b ^5& yd ^6& wkqjHjia:d bj;a fldg ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
114
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^2& fldñIka iNdj úiska -


^w& uydêlrKfha úksYaphldrjrhka mqyqKq lsÍu
iïnkaOfhka Í;s iy wêlrK ks,Orhka iy
Wmf,aLk.; rcfha ks,Orhka n|jd .ekSu" mqyqKq
lsÍu" m;a lsÍu" Wiia lsÍu iy ia:dk udre lsÍu
iïnkaOfhka mámdá idokq ,eìh yelafla h¦
^wd& fldñIka iNdfõ n,;," ld¾h yd l¾;jH l%shdfõ
fh§u yd bgq lsÍu i|yd wjYH fyda wjia:dfjdaÑ;
ldrKd i|yd úêúOdk i,iajkq ,eìh yelafla h'
^3& hï uq,a wjia:d wêlrKhla fyda uq,a wjia:d wêlrKhl
mj;ajdf.k hkq ,nk jd¾;d" frðiagr fyda fjk;a f,aLk
mÍlaId lsÍfï iy wjYH jk hï mÍlaIKhla meje;aùfï n,h
iy wêldrh" wjia:dfjdaÑ; mßÈ fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhdg
fyda fldñIka iNdj úiska n,h fokq ,enq" fYa%IaGdêlrKfha
hï úksYaphldrjrhl=g fyda wNshdpkdêlrKfha hï
úksYaphldrjr‍hl=g fyda ;sìh hq;af;a h'
^4& Wmf,aLk.; rcfha ks,Orhka iïnkaOfhka jegqma
jeäùula iys; udreùula fkdjk ishÆ udreùï lsÍfï n,h
fyda kshufha ksYaÑ;j i|yka wjia:djkays § iy iSud lsÍïj,g
hg;aj" jev ne,Sfï" m;aùï lsÍfï n,h fldñIka iNdj úiska
.eiÜ m;%fha m< lrkq ,nk kshuhlska fldñIka iNdfõ
f,alïjrhdg mjrkq ,eìh yelafla h'
111t' hï wêlrK ks,Orhl=g fyda Wmf,aLk.; rcfha
wêlrK ks,Orhl=g ks,Orhl=g fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd wu;d iajlSh
fyda Wmf,aLk.; w;aikska hjkq ,nk ,smshla u.ska Oqrfhka b,a,d wiaúh
rcfha ks,Orhl=g
b,a,d wiaúh yels nj
yelafla h'
111ta‍' fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd úiska fyda fldñIka
kvq lghq;=j,ska iNdfõ idudðlhl= fyda f,alïjrhd fyda ks,Orhl= úiska ta
uqla; nj iNdm;sjrhd" idudðlhd" f,alïjrhd fyda fldñIka iNdfõ
ks,Orhd jYfhka iajlSh ld¾h fyda l¾;jH bgq lsÍfuys ,d
ioaNdjfhka lrk ,o hï kS;Hdkql+, l%shdjla fya;=fldg f.k
Tyqg úreoaOj lsisÿ isú,a kvqjla fyda kvq lghq;a;la mjrkq
fkd,eìh hq;af;a h'
111T' ^1& iajlSh kS;Hkql+, ld¾h bgq lsÍfï,d yer
fldñIka iNdfõ fl<skau fyda wkHdldrhlska ;uka úiska u fyda fjk;a
lghq;=j,g whq;= ;eke;a;l= ud¾.fhka fyda fjk;a ;eke;a;l= iu." ljr fyda
f,i ueÈy;a ùu
jrola nj
wdldrhlska fldñIka iNdj úiska fokq ,nk ;SrKhlg fyda
kshuhlg n,mEula lrk fyda n,mEula lsÍug ;e;a lrk fyda
fldñIka iNdfõ idudðlhl=g ta wdldrfhka n,mEula lrk
iEu ;eke;af;la u jrola lrk w;r" jrolre lrkq ,enQ úg
115
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

remsh,a tla ,laIhla fkdblaujk ovhlg fyda wjqreÿ ;=kla


fkdblaujk ld,hla i|yd nkaOkd.dr.; lrkq ,eîug fyda
ta ovh yd nkaOkd.dr.; lsÍu hk ovqjï folg u fyda ta
;eke;a;d hg;a jkafka h(

tfia jqj o" hï wêlrK Oqrhla fyda Wmf,aLk.; rcfha


;k;=rla b,aÆï lrk b,a¨ïlrejl=g fyda wfmalaIlhl=g
iy;slhla fyda pß; iy;slhla §u jrola fkdjkafka h'

^2& wdKavql%u jHjia:dfõ 154. jHjia:dj hgf;a msysgqjk


,o iEu uydêlrKhlg u fï jHjia:dfõ ^1& jeks fþofha
i|yka ljr fyda ldrKhla úNd. fldg ;SrKh lsÍug wêlrK
n,h we;af;a h'

111´' ^w& fï mßÉfþofhys -


w¾: ksrEmKh
—m;a lsÍu˜ hkakg fï mßÉfþofhys i|yka ljr fyda
Oqrhl jev ne,Su i|yd jQ m;a lsÍula we;=<;a fõ ¦

—wêlrK ks,Orhd˜ hkafkka hqla;sh mis|,Su i|yd fyda hï


lïlre fyda fjk;a wdrjq,la úksYaph lsÍu i|yd fyda we;s fldg
msysgqjk ,o hï uq,a wjia:d wêlrKhl" úksYaph wêldrhl
fyda wdh;khl" úksYaphldrjrhd" uq,iqk ork ks,Orhd fyda
idudðlhl= f,i Oqrh ork hï ;eke;af;la woyia jk kuq;a
Bg fYa%IaGdêlrK úksYapldrjrhl= fyda wNshdpkdêlrK
úksYaphldrjrhl= fyda uydêlrK úksYaphldrjrhl= fyda
fíreï lsÍfï l¾;jH bgq lrk ;eke;a;l= fyda ;udf.a m%Odk
ld¾hh wêlrK iajNdjhl ld¾hh bgq lsÍu fkdjk rcfha
ks,Orhl= fyda we;=<;a fkdfõ ¦ iy

—Wmf,aLk.; rcfha ks,Orhd˜ hkafkka fYa%IaGdêlrKfha


frðiag%d¾jrhd" wNshdpkdêlrKfha frðiag%d¾jrhd"
uydêlrKfha fyda hï uq,a wjia:d wêlrKhl frðiag%d¾jrhd"
ksfhdacH frðiag%d¾jrhd fyda iyldr frðiag%d¾jrhd"
wNshdpkdêlrKfha fyda uydêlrKfha iy ljr fyda uq,a
wjia:d wêlrKhl msial,ajrhd fyda ksfhdacH msial,ajrhd¦
fyda fYa%IaGdêlrKfha" wNshdpkdêlrKfha" uydêlrKfha
fyda ljr fyda uq,a wjia:d wêlrKhl frðiag%d¾ ld¾hd,fha
fiajfhys kshqla; lr we;a;d jQ iy miajk Wmf,aLkfha ksYaph
fldg oelafjk .Khlg wh;a fyda wud;H uKav,fha wêlrK
úIhh Ndr wud;Hjrhd úiska kshuhla u.ska ksYaÑ;j kshu
lrkq ,en md¾,sfïka;=j úiska wkqu; lrk ,ÿj .eiÜ m;%fha
m< lrk ,o fjk;a hï .Khlg wh;a hï rcfha ks,Orhl=
woyia fõ'
116
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^wd& hï ;eke;af;la wdKavql%u jHjia:dfõ w¾:dkql+,j


wêlrK ks,Orhl= jkafka o fkdjkafka o hk m%Yakh
ksrdlrKh lsÍu i|yd Ndr .ekSug fyda ta m%Yakh ;SrKh
lsÍug lsisÿ wêlrKhlg" úksYaphdêldrhlg fyda wdh;khlg
wêlrK n,h fkdue;s kuq;a ta m%Yakh fldñIka iNdj úiska u
wkkHj ;SrKh lrkq ,eìh hq;af;a h' ta ms<sn|j fldñIka
iNdfõ ;SrKh wjidkd;aul yd ;SrKd;aul jkafka h'
^we& ^wd& wkqfþofha i|yka mßÈ jQ hï ;SrKhlg fmrd;=j ta
;eke;a;d úiska lrk ,o hï l%shdjla fyda ta ;eke;a;d bÈßfha
mjrk ,o hï kvq lghq;a;la ta ;SrKh lsÍfï fya;=fjka
ks¾n, jkafka hhs i,lkq fkd,eìh hq;af;a h' ]
86[ 112' bj;a lrk ,§'

113' bj;a lrk ,§'


113w' bj;a lrk ,§'
114' bj;a lrk ,§'
115' bj;a lrk ,§' ]
87 [ 116' ^111we jHjia:dj f,i kej; wxl fhdok ,È'& ]
86 [ 117' bj;a lrk ,§' ]

86 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska bj;a lrk ,§'
87 - oyy;a jeks jHjjia:d ixfYdaOkfha 15 jeks j.ka;sh u.ska 111we jHjia:dj f,i kej; wxl fhdok ,§'
117
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XVI jeks mßÉfþoh


fcHIaG wêlrK
fYa%IaGdêlrKh
118' Y%S ,xld ckrcfha fYa%IaGdêlrKh ckrcfha W;a;Í;u fY%aIaGdêlrKfha
iy wjidkd;aul f,aLfkdam.; lsÍfï fcHIaG wêlrKh jk idudkH wêlrK
n,h'
w;r wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj" fuys my;
oelafjk wdldrfha jQ wêlrK n,h l%shd;aul lrkafka h'
tkï (-

^w& mk;a flgqïm;aj, jHjia:dkql+,;ajh iïnkaOfhka


jQ wêlrK n,h¦
^wd& uQ,sl whs;sjdislï wdrlaId lsÍu i|yd jQ wêlrK
n,h¦
^we& wjidk wNshdpkdêlrK n,h¦
^wE& WmfoaYl wêlrK n,h¦
^b& Pkao fm;aiï iïnkaOfhka jQ wêlrK n,h¦
^B& md¾,sfïka;=fõ hï jrm%ido lvlsÍula iïnkaOfhka
wêlrK n,h¦ iy
^W& md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka mjrkq ,nk fyda
kshu lrkq ,nk fjk;a ldrKd iïnkaOfhka jQ
wêlrK n,h'

119' ^1& fYa%IaGdêlrKh" w.% úksYaphldrjrhdf.ka o yh fY%aIaGdêlrKfha


fokl=g fkdwvq iy oi fokl=g fkdjeä fjk;a úksYaphldr- ixhq;sh'
jrhka ixLHdjlf.ka o iukaú; jkafkah' ta úksYaphldrjrfhda
107 jeks jHjia:dfõ úêúOdk i,id we;s mßÈ m;a lrkq
,nkakdy'

^2& fYa%IaGdêlrKfha hï úksYaphldr Oqrhla ysiaj ;snqK


o fYa%IaGdêlrKhg l%shd lsÍug n,h we;af;a h' ;j o" tjeks
hï Oqrhla ysiaj ;snQ muKska fyda úksYaphldrjrhl= m;a
lsÍfuys ,d hï fodaIhla ;snQ muKska fyda fYa%IaGdêlrKfha
hï l%shdjla ke;fyd;a kvq lghq;a;la ks¾n, fkdjkafka h¦
ks¾n, jkakdla fia fkdie,lsh hq;af;a h'

120' hï mk;a flgqïm;la ke;fyd;a mk;a flgqïm;l fY%aIaGdêlrKfha


hï úêúOdkhla wdKavql%u jHjia:djg wkkql+, oehs hk hï wdKavql%u jHjia:d
wêlrK n,h
m%Yakhla ms<sn|j ;SrKhla .ekSfï ;ks yd wkkH wêlrK
n,h fYa%IaGdêlrKhg we;af;a h(
118
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

tfia jqj o -
^w& wdKavql%u jHjia:dfõ hïlsis úêúOdkhla ixfYdaOkh
lsÍu i|yd jQ ke;fyd;a wdKavql%u jHjia:dj mßÉýkak fldg
ta fjkqjg fjk;a wdKavql%u jHjia:djla mekùu i|yd jQ mk;a
flgqïm;la f,i §¾> kdufha úia;r lr we;s mk;a flgqïm;la
iïnkaOfhka jk úg 83 jeks jHjia:dfjys úêúOdk m%ldr ta
mk;a flgqïm; ck;dj úiska cku; úpdrKhl § wkqu;
lsÍu wjYH fõ o hk m%Yakh muKla fYa%IaGdêlrKh úiska
;SrKh l< yelafla h'

^wd& wdKavql%u jHjia:dfõ hïlsis úêúOdkhla ixfYdaOkh


lsÍu i|yd jQ ke;fyd;a wdKavql%u jHjia:dj mßÉýkak fldg
ta fjkqjg fjk;a wdKavql%u jHjia:djla mekùu i|yd jQ mk;a
flgqïm;la f,i §¾> kdufha úia;r lr we;s mk;a flgqïm;la
83 jeks jHjia:dfjka kshñ; úfYaI nyq;r Pkaofhka iïu;
lsÍug iy cku; úpdrKhla u.ska ck;dj fj; bÈßm;a lsÍug
woyia lrk njg wud;H uKav,h úiska iy;sl lrkq ,enQ
wjia:djl ta mk;a flgqïm; iïnkaOfhka fYa%IaGdêlrKhg
lsisu wêlrK n,hla fkdue;af;a h' fYa%IaGdêlrKh úiska ta
mk;a flgqïm; iïnkaOfhka lsis u wêlrK n,hla l%shd;aul
fkdl< hq;af;a h'

^we& wdKavql%u jHjia:dfõ hïlsis úêúOdkhla ixfYdaOkh


lsÍu i|yd jQ ke;fyd;a wdKavql%u jHjia:dj mßÉýkak
fldg ta fjkqjg fjk;a wdKavql%u jHjia:djla mekùu i|yd
jQ mk;a flgqïm;la f,i §¾> kdufha úia;r lr fkdue;s
mk;a flgqïm;la 84 jeks jHjia:dfjys kshñ; úfYaI nyq;r
Pkaofhka iïu; lsÍug woyia lrk njg wud;H uKav,h úiska
iy;sl lrkq ,enQ wjia:djl 83 jeks jHjia:dfjys úêúOdk
m%ldr ta mk;a flgqïm; ck;dj úiska cku; úpdrKhl §
wkqu; lsÍu wjYH fõ o ke;fyd;a ta mk;a flgqïm; 82 jeks
jHjia:dfõ ^1& jeks yd ^2& jeks wkqjHjia:d wkqj ms<sfh< ùu
wjYH fõ o hk m%Yakh muKla fYa%IaGdêlrKh úiska ;SrKh
l< yelafla h'

^wE& wdKavql%u jHjia:dfõ hïlsis úêúOdkhla ixfYdaOkh


lsÍu i|yd jQ ke;fyd;a wdKavql%u jHjia:dj mßÉýkak fldg
ta fjkqjg fjk;a wdKavql%u jHjia:djla mekùu i|yd jQ
mk;a flgqïm;l úêúOdkhla f,i §¾> kdufha úia;r lr
ke;s mk;a flgqïm;l hï úêúOdkhla 84 jeks jHjia:dfjka
kshñ; úfYaI nyq;r Pkaofhka iïu; lsÍug woyia lrk njg
wud;H uKav,h úiska iy;sl lrkq ,enQ wjia:djl" ta mk;a
flgqïmf;a fjk;a hïlsis úêúOdkhla 84 jeks jHjia:dfõ
119
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

kshñ; nyq;r Pkaofhka iïu; lsÍu wjYH fõ o ke;fyd;a


83 jeks jHjia:dfõ úêúOdk m%ldr" ta mk;a flgqïmf;a hï
úêúOdkhla cku; úpdrKhla u.ska ck;dj úiska wkqu;
lsÍu wjYH fõ o ke;fyd;a ta mk;a flgqïm; 82 jeks
jHjia:dfõ ^1& jeks iy ^2& jeks wkqjHjia:d wkqj ms<sfh< ùu
wjYH fõ o hk m%Yakh muKla fYa%IaGdêlrKh úiska ;SrKh
l< yelafla h'

121' ^1& by; lS mßÈ jQ tjeks hï m%Yakhla ms<sn|j mk;a flgqïm;a


idudkHfhka ;SrKh lsÍug fYa%IaGdêlrKhg we;s wêlrK ms<sn|j wdKavql%u
jHjia:d wêlrK
n,h w.% úksYaphldrjrhd wu;d ckdêm;sjrhd úiska hjkq n,h idudkHfhka
,nk ,sÅ; fhduq lsÍula u.ska ke;fyd;a fYa%IaGdêlrKh wu;d l%shd;aul lsÍu'
ljr jQ fyda mqrjeishl= úiska hjkq ,nk ,sÅ; fm;aiula u.ska
l%shd;aul lrjd .; yelafla h' ta fhduq lsÍu fyda fm;aiu
bÈßm;a lsÍu mk;a flgqïm; md¾,sfïka;=fõ kHdh m;%hg
we;=<;a l< ;eka mgka i;shla we;=<; l< hq;= jkafkah' ;j o"
ta fhduq lsÍfï ke;fyd;a fm;aifï msgm;la ta wjia:dfõ § u
l:dkdhljrhdg Ndr Èh hq;af;a h' fï wkqjHjia:dfjys
—  mqrjeishd ˜ hkakg idudðl ixLHdfjka y;frka ;=klg
fkdwvq ixLHdjla mqrjeishka jkakd jQ ixia:d.; l< fyda
ixia:d.; fkdl< uKav,hla we;=<;a fõ'

^2& fYa%IaGdêlrKfha wêlrK n,h tfia l%shd;aul lrjd


.kq ,enQ wjia:djl fYa%IaGdêlrKfha ;SrKh fok f;la fyda
ta fhduq lsÍfï ke;fyd;a fm;aifï Èk isg i;s ;=kl ld,
iSudjla bl=;a jk f;la fyda hk fuhska m<uqfjka t<fUk
Èkh f;la ta mk;a flgqïm; iïnkaOfhka md¾,sfïka;=fõ §
lsisu mshjrla fkd.; hq;af;a h'

^3& wjia:dfjdaÑ; mßÈ fhduq lsÍula l< ;eka mgka


ke;fyd;a fm;aiula bÈßm;a l< ;eka mgka i;s ;=kla we;=<;
fYa%IaGdêlrKh úiska iajlSh ;SrKh ckdêm;sjrhdg iy
l:dkdhljrhdg oekqï Èh hq;af;a h'
88 [ 122 jk jHjia:dj bj;a lrk ,§' ]

123' ^1& fYa%IaGdêlrKfha ;SrKh iu. ta ;SrKhg mk;a flgqïm;a


t<öug fya;= o oelaúh hq;= w;r" mk;a flgqïm; fyda tys iïnkaOfhka
fY%aIaGdêlrKfha
hï úêúOdkhla fyda wdKavql%u jHjia:djg wkkql+, o hk ;SrKh
j.;a tfia kï ta wdKavql%u jHjia:dfõ ljr úêúOdkhlg o
ke;fyd;a úêúOdkj,g o hk j.;a fYa%IaGdêlrKfha
;SrKfhys m%ldY úh hq;‍af;a h'

88 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 30 jeks j.ka;sh u.ska 122 jHjia:dj bj;a lrk ,§'
120
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^2& mk;a flgqïm; fyda tys hï úêúOdkhla fyda


wdKavql%u jHjia:djg wkkql+, hhs fYa%IaGdêlrKh ;SrKh
l< wjia:djl -
^w& tu mk;a flgqïm; 82 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks iy
^2& jeks wkqjHjia:dj, úêúOdk wkqj ms<sfh< ùu
wjYH o hk j. ¦ fyda
^wd& tu mk;a flgqïm; fyda tys hï úêúOdkhla fyda
84 jeks jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdk
hgf;a kshñ; úfYaI nyq;r Pkaofhka muKla
iïu; l< yels o hk j. ¦ fyda
^we& tu mk;a flgqïm; fyda tys úêúOdkhla fyda 84
jeks jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdk
hgf;a kshñ; úfYaI nyq;r Pkaofhka iïu; fldg
83 jeks jHjia:dfõ kshñ; m%ldr ck;dj úiska
cku; úpdrKhl § wkqu; l< hq;= o hk j."
fYa%IaGdêlrKh úiska ta ;SrKfhys m%ldY l< hq;af;a h' ;j o
ta mk;a flgqïmf;ys fyda ta úêúOdkfhys fyda wkkql+,;dj
bj;a jkafka ljr iajNdjhl ixfYdaOk u.ska o hk j.
ksYaÑ;j i|yka l< yelafla h'
89 [ 123^3& bj;a lrk ,§' ]

^4& hï mk;a flgqïm;la fyda mk;a flgqïm;l úêúOdk


fyda wdKavql%u jHjia:djg wkkql+, hhs ;SrKh lrkq ,en
we;a;d jQ fyda wdKavql%u jHjia:djg wkkql+, hhs ;SrKh
lrk ,o fia ie,flkakd jQ wjia:djl ta mk;a flgqïm;
fyda ta úêúOdk fyda fYa%IaGdêlrKfha ;SrKfha m%ldY lr we;s
wdldrhg yer iïu; fkdl< hq;af;a h(
tfia jqj o" ta mk;a flgqïmf;ys wdKavql%u jHjia:djg
we;s wkkql+,;dj bj;a jk fia ixfYdaOkh lrkq ,eîfuka
miqj ta mk;a flgqïm; iïu; lsÍu kS;Hkql+, jkafka h'
mk;a flgqïm;aj, 124' hqla;sh mis|,Su i|yd we;sfldg msysgqjk ,o lsisu
j,x.=Ndjh iy wêlrKhlg" úksYaph wêldrhlg fyda fjk;a lsisu
jHjia:dodhl
l%shdj,sh
wdh;khlg" ;eke;a;l=g fyda mqoa., uKav,hlg" 90[120 jeks
iïnkaOfhka m%Yak iy 121 jeks jHjia:dj, úêúOdk i,id we;s mßÈ] yer" ljr
l< fkdyels nj fyda fya;=jla ksid" hïlsis mk;a flgqïm;l jHjia:dkql+,Ndjh
ms<sn|j fyda ta mk;a flgqïm; jHjia:dodhl l%shdj,shg
wkql+,ùu ms<sn|j fyda úuiSug fyda ta ms<sn|j u;hla m%ldY
lsÍug" n,h fyda wêlrK n,h fkdue;af;a h'
89 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 31 jeks j.ka;sh u.ska 123^3& wkqjHjia:dj bj;a lrk ,§'
90 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 32 jeks j.ka;sh u.ska zz120 jeks iy 121 jeks iy 122 jeks jHjia:dj, úêúOdk
i,id we;s mßÈZZ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,oS'
121
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

125' ^1& wdKavql%u jHjia:dj w¾: ksrEmKh lsÍu ms<sn| wdKavql%u jHjia:dj
w¾: ksrEmkh
hï m%Yakhla úNd. fldg ;SrKh lsÍu i|yd ;ks yd wkkH lsÍu iïnkaOfhka
wêlrK n,h fYa%IaGdêlrKhg we;af;a h' ta wkqj fjk;a hï wdKavql%u jHjia:d
wêlrKhl fyda úksYaph wêldrhl fyda hqla;sh mis|,Su i|yd wêlrK n,h
fyda wêlrK ld¾h ke;fyd;a w¾O wêlrK ld¾h bgq lsÍu
i|yd fyda kS;sfhka n,h mejÍ we;s fjk;a hï wdh;khl
fyda kvq lghq;=j, § tjeks hï m%Yakhla Woa.; jqjfyd;a ta
m%Yakh ;SrKh lsÍu i|yd fkdmudj fYa%IaGdêlrKh fj;
fhduq l< hq;af;a h' ta m%Yakh iïnkaOfhka ;SrKhla lrk
f;la jeäÿr kvq lghq;= w;aysgqjk f,i fYa%IaGdêlrKh úiska
úOdk l< yelafla h'
^2& fhduq lrkq ,enQ Èk isg udi folla we;=<;
fYa%IaGdêlrKh úiska tu m%Yakh ;SrKh fldg wjia:dkql+,j
wjYH úh yels hï wdkqIx.sl wd{d o l< hq;af;a h'
126' ^1& III jeks mßÉfþofhka‍ fyda IV jeks mßÉfþofhka uQ,sl whs;sjdislï
fyda m%ldY fldg ms<s.kakd ,o hï uQ,sl whs;sjdislula ms<sn| wêlrK n,h
iy ta n,h l%shd;aul
ke;fyd;a NdId whs;sjdislu hï úOdhl fyda mßmd,k l%shdjla lsÍu'
u.ska lv lsÍug w;Hdikakj mej;Su yd iïnkaO ljr jQ fyda
m%Yakhla úNd. fldg ;SrKh lsÍfï ;ks yd wkkH wêlrK
n,h fYa%IaGdêlrKhg we;af;a h'
^2& ;udg iïnkaO tjeks hï uQ,sl whs;sjdislula
ke;fyd;a NdId whs;sjdislu hï úOdhl l%shdjla u.ska fyda
mßmd,k l%shdjla u.ska lv fldg we;s njg fyda lv lsÍug
w;Hdikakj mj;sk njg hï ;eke;a;l= úiska fodaIdfrdamKhla
lrkq ,nk wjia:djl Tyq úiska u ke;fyd;a Tyq fjkqfjka
fmkS isák kS;s{jrhl=f.a ud¾.fhka" t;eka mgka udihla
we;=<;" tu lv lsÍfuka iykhla fyda msysgla ,nd fok f,i
fYa%IaGdêlrKfhka wheo isák b,a,Sula" ;;ald,fha n,mj;akd
wêlrK Í;sj,g wkql+,j fYa%IaGdêlrKh wu;d bÈßm;a
lrk ,sÅ; fm;aiula u.ska l< yelafla h' tjeks b,a,Sula
ms<sn|j l%shd lsÍug fYa%IaGdêlrKfhka mQ¾j wjirhla ,nd
.ekSfuka miqj muKla tjeks b,a,Sula ms<sn|j l%shd lrf.k
hd yelafla h' tfia wjirh b,a,d isá úg wjia:dfjdaÑ; mßÈ
ta wjirh m%odkh lsÍu fyda wjirh §u m%;slafIam lsÍu fyda
úksYaphldrjrhka fofokl=g fkdwvq ixLHdjla úiska l<
yelafla h'
^3& fyaìhia fldamqia" i¾áfhdrdß" ;ykï" fm%disfvkafvda"
ukavduqia fyda lafjda fjdrkafgda iajNdjfha jQ ᚠwd{d i|yd
lrk ,o b,a,Sula wNshdpkdêlrKfhys úNd. lsÍfï §" ta
b,a,Sfï md¾Yajlrejl= úiska" III jeks mßÉfþofha fyda IV
jeks mßÉfþofha úêúOdk lvlr we;s njg fyda lv lsÍug
122
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

w;Hdikakj we;s njg ne¨ ne,aug fmfkk idlaIs we;s nj ta


wêlrKhg fmkS .sh wjia:djl ta ldrKh ;SrKh lsÍu i|yd
ta wêlrKh úiska fYa%IaGdêlrKh fj; fkdmudj fhduq l<
hq;af;a h'
^4& fï jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ iy ^3& jeks
wkqjHjia:dfõ i|yka hï fm;aiula fyda fhduq lsÍula
iïnkaOfhka wjia:d.; lreKq wkqj hqla;s iy.; hhs yd
idOdrK hhs fYa%IaGdêlrKh i,lk iykhla m%odkh lsÍug
fyda úOdkhla §ug fyda uQ,sl whs;sjdislula fyda NdId
whs;sjdislu lv ù fkdue;s nj ta wêlrKfha u;h fõ
kï ta ldrKh wNshdpkdêlrKhg wdmiq fhduq lsÍug fyda‍
fYa%IaGdêlrKhg n,h we;af;a h'
^5& fï jHjia:dj hgf;a bÈßm;a lrk ,o hï fm;aiula
fyda lrk ,o hï fhduq lsÍula ms<sn|j ta fm;aiu bÈßm;a
lrkq ,enQ ke;fyd;a fhduq lsÍu lrkq ,enQ Èk isg udi folla
we;=<; fYa%IaGdêlrKh úiska úNd. fldg lghq;= ksu l<
hq;af;a h'
wNshdpk wêlrK 127' ^1& wNshdpkdêlrKh úiska fyda hï uq,a wjia:d
n,h wêlrKhla" úksYaph wêldrhla fyda fjk;a wdh;khla úiska
fyda isoaêh ms<sn|j ke;fyd;a kS;sh ms<sn|j lrkq ,nk ishÆ u
jerÈ ksjerÈ lsÍu i|yd" fYa%IaGdêlrKh" Y%S ,xld ckrch
fjkqfjka iy Y%S ,xld ckrch ;=< wdKavql%u jHjia:djg
hg;aj isú,a yd wmrdO wNshdpkd wêlrK n,h we;s wjidk
wêlrKh jkafka h' ;j o" iEu wjia:djlu fYa%IaGdêlrKfha
kvq ;Skaÿ yd wd{d tjeks iEu ldrKhl § u wjidkd;aul yd
;SrKd;aul jkafka h'
^2& wNshdpkdêlrKfha hï wd{djlg" kvq ;Skaÿjlg"
;Skaÿ m%ldYhlg fyda oKavk kshuhlg úreoaOj kS;sh
‍wkqj fYa%IaGdêlrKh fj; wNshdpkhla l< yels wjia:djl
fYa%IaGdêlrKh úiska iajlSh wêlrK n,h l%shd;aul
lsÍfuys ,d ta wNshdpkh ixcdkkh lsÍfï ;ks yd wkkH
n,h fYa%IaGdêlrKhg we;af;a h' tfia u" wNshdpkdêlrKfha
tjeks hï wd{djla kvq ;Skaÿjla" ;Skaÿ m%ldYhla fyda oKavk
kshuhla ia:sr lsÍu" m%;sj¾;kh lsÍu fyda fjkia lsÍu
fYa%IaGdêlrKh úiska l< yelafla h' ;j o" ljr jQ fyda uq,a
wjia:d wêlrKhlg hqla;s O¾uh wkqj wjYH úh yels mßÈ
ljr jQ fyda úOdkhla ksl=;a lsÍu fyda wÆf;ka kvq úNd.hla
mj;ajk f,i wd{d lsÍu fyda hï kvq lghq;a;la ;jÿrg;a
úNd. lrf.k hk f,i wd{d lsÍu fyda fYa%IaGdêlrKh
úiska l< yelafla h' tfia u hqla;sh bgq lsÍu i|yd wjYH fõ
kï wÆ;a fyda w;sf¾l idlaIs le|ùu yd Ndr .ekSu;a tjeks
123
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wjia:djl § ta idlaIs wNshdpkdêlrKh úiska fyda hïlsis


uq,a wjia:d wêlrKhla úiska fyda igyka l< hq;= nj úOdk
lsÍu;a fYa%IaGdêlrKh úiska l< yelafla h'
128' ^1& kS;sh ms<sn| jeo.;a m%Yakhla we;a;d jQ hï wNshdpkh lsÍfï
whs;sjdislï'
isú,a ldrKhla fyda kvq lghq;a;la iïnkaOfhka jqj o
wmrdO ldrKhla fyda kvq lghq;a;la iïnkaOfhka jqj o
wNshdpkdêlrKfha hï wjidk wd{djlg" kvq ;Skaÿjlg" ;Skaÿ
m%ldYhlg fyda oKavk kshuhlg úreoaOj fYa%IaGdêlrKhg
wNshdpkhla lsÍu ta ldrKfha fyda kvq lghq;af;a hï w;Dma;
md¾Yajlrejl=f.a b,a,Su msg fyda wNshdpkdêlrKh úiska ish
fufyhùfuka u fyda wNshdpkdêlrKh úiska wjir fokq
,enqjfyd;a" l< yelaflah'
^2& hï isú,a ldrKhla fyda kvq lghq;a;la iïnkaOfhka
jqj o wmrdO ldrKhla fyda kvq lghq;a;la iïnkaOfhka
jqj o fYa%IaGdêlrKh fj; wNshdpkh lsÍu i|yd wjir §u
wNshdpkdêlrKh úiska m%;slafIam lr we;a;d jQ wjia:djl
fyda fYa%IaGdêlrKfha u;h wkqj ta ldrKh fyda kvq lghq;a;
fYa%IaGdêlrKh úiska iudf,dapkh lrkq ,eîug fhda.H nj
fYa%IaGdêlrKfha u;h jk wjia:djl fyda wNshdpkdêlrKfha
hï wjidk fyda w;=re wd{djlg" kvq ;Skaÿjlg" ;Skaÿ
m%ldYhlg fyda oKavk kshuhlg úreoaOj fYa%IaGdêlrKh fj;
wNshdpkh lsÍu i|yd iajlSh wNsu;h mßÈ fYa%IaGdêlrKh
úiska úfYaI wjirhla Èh yelafla h(
tfia jqj o" ;SrKh lsÍug we;s m%Yakh ck;dj iïnkaOfhka
jeo.;a jk fyda fmdÿ jeo.;alula we;s fyda m%Yakhla njg
fYa%IaGdêlrKh iEySulg m;a jk iEu ldrKhl § fyda kvq
lghq;a;l § u wNshdpkhla lsÍu i|yd fYa%IaGdêlrKh úiska
wjir Èh hq;af;a h'
^3& wNshdpkdêlrKh úiska 139 jeks" 140 jeks" 141 jeks"
142 jeks fyda 143 jeks jHjia:d hgf;a iajlSh wêlrK n,h
l%shd;aul lsÍfuys ,d lrk ,o wd{djlg fyda kvq ;Skaÿjlg
úreoaOj lrk ,oaod jQ o" ckdêm;sjrhd fyda wud;Hjrhl= fyda
ksfhdacH wud;Hjrhl= fyda rcfha ks,Orhl= fyda iajlSh ks,
;;a;ajfhys ,d md¾Yajlrejl= jkakd jQ o hï wNshdpkhla" th
bÈßm;a lrkq ,enQ Èk isg udi folla we;=<; úNd. fldg
;SrKh l< hq;af;a h'
^4& md¾,sfïka;=j úiska iïu; lrk ,o fjk;a hï kS;shlska
ksYaÑ;j úêúOdk i,id we;s hï ldrKhla iïnkaOfhka
fYa%IaGdêlrKh fj; fl<ska u wNshdpkhla tfia úêúOdk
i,id we;s wdldrhg l< yelafla h'
124
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

WmfoaYl wêlrK 129' ^1& fYa%IaGdêlrKfha u;h ,nd .ekSu wjia:dfjdaÑ;


n,h
jk iajNdjfha iy fmdÿ jeo.;alulska hq;a hï kS;sh fyda
isoaêh ms<sn| m%Yakhla Woa.; ù we;s nj ke;fyd;a Woa.; ùug
bv we;s nj Y%S ,xld ckrcfha ckdêm;sjrhdg ljr wjia:djl
§ jqj o fmkS .shfyd;a ckdêm;sjrhd úiska fYa%IaGdêlrKh
fj; ta m%Yakh i,ld ne,Su i|yd fhduq l< yelafla h' tfia
fhduq lrkq ,enQ úg ta fhduq lsÍfï ksYaÑ;j i|yka ld,
iSudj we;=<; fyda ckdêm;sjrhd úiska §¾> lrk ,o hï
ld,iSudjla we;=<; fyda ta wêlrKh fhda.H hhs i,lk úNd.
hla meje;aùfuka wk;=rej ta wêlrKfha u;h ckdêm;sjrhdg
jd¾;d l< hq;af;a h'
^2& 38 jeks jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ ^w& fþofha
i|yka mßÈ jQ hï fhdackd iïu;hl we;=<;a fodaIdfrdamK"
wjia:dfjdaÑ; mßÈ" ish,a, u fyda bka hula" ta ms<sn| j mÍlaId
lr jd¾;d lsÍu i|yd l:dkdhljrhd úiska fYa%IaGdêlrKh
fj; fhduq lrkq ,enQ wjia:djl" fYa%IaGdêlrKh úiska 38
jeks jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ ^wE& fþohg wkql+,j
tu fodaIdfrdamKh fyda fodaIdfrdamK ms<sn|j mÍlaId lr
iajlSh ;SrKh ta fhduq lsÍfï Èkfhys isg udi folla we;=<;
l:dkdhljrhd fj; jd¾;d l< hq;af;a h'
^3& ta u;h" ;SrKh iy jd¾;dj hg;a msßfihska
fYa%IaGdêlrKfha úksYaphldrjrhka mia fokl= úiska i,ld
ne,Sfuka miqj m%ldY l< hq;af;a h' w.%úksYaphldrjrhd
wkHdldr úOdkhla l<fyd;a ñi w.%úksYaphldrjrhd o ta
úksYaphldrjrhka miafokdf.ka flkl= úh hq;af;a h'
^4& fï jHia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdk hgf;a
jQ iEu kvq lghq;a;la u wêlrKh úiska úfYaI fya;= hgf;a
wkHdldr úOdkhla l<fyd;a ñi" wm%isoaêfha meje;aúh hq;af;a h'
91 [Pkao fm;aiï 130' ^w& 92 [ ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSu fyda
iy cku; úpdrK cku; úpdrKhl j,x.=Ndjh iïnkaOfhka jQ ] hïlsis kvq
fm;aiï] iïnkaO
wNshdpk wêlrK
lghq;a;la ¦ iy
n,h ^wd& ue;sjrK fm;aiï kvqjl § wNshdpkdêlrKh úiska
lrk ,o wd{djlg ke;fyd;a fok ,o kvq ;Skaÿjlg úreoaOj
bÈßm;a lrk ,o wNshdpkhla"
kS;sfhka úêúOdk i,id we;s mßÈ úNd. fldg ;SrKh
§ug yd kS;sfhka úêúOdk i,id we;s mßÈ jQ wd{d lsÍug
fYa%IaGdêlrKhg n,h we;af;a h(
91 - oyy;r jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 9^3& j.ka;sh u.ska ta jHjia:dfõ me;s igyfkys we;s —Pkao fm;aiï˜ hk jpk
fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
92 - oyy;r jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 9^1& yd ^2& j.ka;s u.ska — ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSu iïnkaOfhka jQZZ
hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,oS'
125
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

tfia jqj o 92[ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSu fyda


cku; úpdrKhl j,x.=Ndjh iïnkaOfhka jQ ] kvq lghq;a;la
hg;a msßfihska fYa%IaGdêlrK úksYaphldrjrhka mia fokl=
úiska úNd. fldg ;SrKh l< hq;af;a h' w.%úksYaphldrjrhd
wkHdldr úOdkhla l<fyd;a ñi" w.%úksYaphldrjrhd o ta
úksYaphldrjrhka mia fokdf.ka flkl= úh hq;af;ah'

131' md¾,sfïka;=fõ jrm%ido lv lsÍu ixcdkkh fldg md¾,sfïka;= jrm%ido


lv lsÍu iïnkaO
ta iïnkaOfhka ljr jQ fyda ;eke;a‍;l=g o~qjï lsÍug kS;sh wêlrK n,h
wkqj fYa%IaGdêlrKhg n,h we;af;a h'
fYa%IaGdêlrKh
132' ^1& w.%úksYaphldrjrhd wkHdldr úOdk l<fyd;a meje;aùu
ñi" fYa%IaGdêlrKfha fjka fjka wêlrK n,h idudkHfhka
fld<U § l%shd;aul l< hq;af;a h'
^2& fYa%IaGdêlrKfha wêlrK n,h" fjka fjkaj kvq
úNd. lrk ta wêlrKfha úksYaphldrjrhka lsysmfokl=
úiska tlu wjia:dfõ § úúO ldrKd iïnkaOfhka l%shd;aul
l< yelafla h (
tfia jqj o" ishÆ wjia:dj, § tys wêlrK n,h
wdKavql%u jHia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj" fYa%IaGdêlrKfha
úksYaphldrjrhka ;sfokl=g fkdwvq ixLHdjla fYa%IaGdêlrKh
jYfhka tla /iaj idudkHfhka l%shd;aul l< hq;af;a h'
^3& w.%úksYaphldrjrhd úiska -
^i& ish fufyhùfuka u ¦ fyda
^ii& hï ldrKhla úNd. lrk úksYaphldrjrhka
fofokl= fyda jeä ixLHdjla úiska b,a,d isákq ,enQ
úg ¦ fyda
^iii& hï wNshdpkhla" kvq lghq;a;la fyda ldrKhla
yd iïnkaO m%Yakh w.%úksYaphldrjrhdf.a u;h
wkqj ck;dj iïnkaOfhka jeo.;a jk yd fmdÿ
jeo.;alula we;s m%Yakhla fõ kï" ta wNshdpkfha"
kvq lghq;af;a fyda ldrKfha md¾Yajlrejl=f.a
b,a,Su msg ¦ fyda
ta wNshdpkh" kvq lghq;a; fyda ldrKh fYa%IaGdêlrKfha
úksYp
a hldrjrhka mia fokl=f.ka fyda Bg jeä ixLHdjlf.ka
iukaú; úksYaph mSGhla úiska úNd. l< hq;= hhs úOdk l<
yelafla h'

^4& fYa%IaGdêlrKfha kvq ;Skaÿj talu;sl ;SrKhla fkdjk


úg" ta ;Skaÿj nyq;r ixLHdfõ ;SrKh úh hq;af;a h'
126
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

;;ald¾h 133' ^1& fYa%IaGdêlrKfha hï kvq úNd.hla meje;aùu fyda


úksYaphldrjrhka
m;a lsÍu
mj;ajdf.k hdu i|yd hï wjia:djl § fYa%IaGdêlrKfha
.KmQrKh i|yd wjYH úksYaphldrjrhka ixLHdjla
fkdue;s jqjfyd;a" ;;ald¾h úksYaphldrjrhl= f,i wjYH
úh yels hï ld,iSudjlg ta kvq úNd.h i|yd wêlrKhg
meñfKk f,i ckdêm;sjrhdf.a tlÕ;ajh l,ska ,ndf.k
w.%úksYaphldrjrhd úiska wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhd
-f.ka fyda wNshdpkdêlrKfha hïlsis úksYaphldrjrhl=f.ka
fyda ,shú,a,la u.ska b,a,d isáh yelafla h'
^2& tjeks b,a,Sula ,;a úg" ;udf.a meñKSu wjYH jk
fõ,djg iy ld, iSudj ;=< ;udf.a Oqrhg wh;a fjk;a
ld¾h wNsNjd m%uqL;ajh § fYa%IaGdêlrKfha kvq úNd.h i|yd
meñKSu ta b,a,Su ,;a úksYaphldrjrhdf.a ld¾hh jkafka h'
;j o" tfia fYa%IaGdêlrKfha kvq úNd.h i|yd meñfKk
ld,h ;=< fYa%IaGdêlrKfha úksYaphldrjrhl=g we;s ishÆ
wêlrK n,h o" n,;, o" jrm%ido o" Tyqg we;s w;r" ta
úksYaphldrjrhl=f.a ld¾h Tyq úiska bgq l< hq;af;a h'
fYa%IaGdêlrKfha § 134' ^1& fYa%IaGdêlrKh úiska 120 jeks" 93[121 jeks" 125
lreKq lshd isàug jeks]" 126 jeks jHjia:d yd 129 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks
we;s whs;sjdislu
wkqjHjia:dj iy 131 jeks jHjia:dj hgf;a iajlSh wêlrK
n,h l%shd;aul lsÍfï ishÆ kvq lghq;=j, § kS;sm;sjrhdg
oekqï §ula l< hq;= w;r" ta iEu kvq lghq;a;l § u lreKq
lshd isàug kS;sm;sjrhdg whs;sh we;af;a h'
^2& fYa%IaGdêlrKh úiska iajlSh wêlrK n,h l%shd;aul
lsÍfï § ta hï kvq lghq;a;l ljr jQ fyda md¾Yajlrejl=g
ta kvq lghq;af;a § fm!oa.,slj u fyda kS;s{jrhl= u.ska
ksfhdackh lrkq ,eîfuka fyda lreKq lshd isàug whs;sjdislï
we;af;a h'
^3& fYa%IaGdêlrKh úiska fï mßÉfþoh hgf;a iajlSh
wêlrK n,h l%shd;aul lsÍfï § fjk;a hï ;eke;a;l=g fyda
fjk;a hï ;eke;a;l=f.a kS;Hkql+, ksfhdað;hdg fyda wjYH
hhs wêlrKhg fmkS hd yels mßÈ lreKq lshd isàug iajlSh
wNsu;h mßÈ bv ie,ish yelafla h'
fYa%IaGdêlrKfha 135' fYa%IaGdêlrKfha frðiag%d¾ ld¾hd,h" fYa%IaGdêlrKfha
frðiag%d¾ ld¾hd,h frðiag%d¾jrhd hkqfjka moú kï lrkq ,nk ks,Orhl= Ndrfha
iy frðiag%d¾ Oqrh úh hq;af;a h' ta frðiag%d¾jrhd w.% úksYaphldrjrhdf.a
wëlaIKhg" úOdkhg iy md,khg hg;a jkafka h'

93 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 33 jeks j.ka;sh u.ska —121 jeks" 122 jeks" 125 jeks˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
127
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

136' ^1& wdKavql%u jHjia:dfõ iy hï kS;shl úêúOdkj,g fYa%IaGdêlrKfha Í;s


hg;aj" w.% úksYaphldrjrhd iy Tyq úiska kï lrkq ,enQ
fYa%IaGdêlrKfha hï úksYaphldrjrhka ;sfokl= úiska -
^w& fYa%IaGdêlrKh fj; iy wNshdpkdêlrKh fj;
wNshdpk Ndr .kq ,eìh hq;af;a hï kshuhka
hgf;a o ta kshuhka we;=¿j wNshdpk úNd. lsÍu
iy wNshdpkj,g wod< fjk;a ldrKd iïnkaO
ld¾h mámdáh ms<sn| Í;s iy ta Í;sj,g wkql+,
fkdùfï fya;=fjka ta wNshdpk ksIam%N lsÍu i|yd
úêúOdk ms<sn| Í;s ¦
^wd& wdKavql%u jHjia:dfjka fyda hï kS;shlska fyda
fYa%IaGdêlrKh iy wNshdpkdêlrKh fj; mjrkq
,enQ fjka fjka wêlrK n,h l%shd;aul lsÍfï §
ta wêlrKj, ld¾h mámdáh iïnkaO j ta ldrKd
bÈßm;a lsÍu iy ta ldrKd iïnkaOfhka kvq
mjrkq ,eìh yels fyda ta ldrKd wêlrKh bÈßhg
f.fkkq ,eìh yels ld,h iy ta Í;sj,g wkql+,
fkdùfï fya;=fjka ta ldrKd ksIam%N lsÍu we;=¿
lghq;= ms<sn| Í;s ¦
^we& wem §u ms<sn| Í;s ¦
^wE& kvq lghq;= keje;aùu ms<sn| Í;s ¦
^b& ksiaidr hhs fyda mSvdldß hhs fyda m%udo lsÍfï
woyiska f.k tk ,oehs hï wêlrKhlg fmkS hk"
ta wêlrKh fj; bÈßm;a lrk ,o hï wNshdpkhla
ke;fyd;a fm;aiula u.ska fyda wkHdldrhlska
bÈßm;a lrk ,o fjk;a hï ldrKhla ,>q f,i
;SrKh lsÍu i|yd úêúOdk i,ik Í;s ¦
^B& fYa%IaGdêlrKfhys iy wNshdpkdêlrKfhys
wNshdpk fyda fjk;a kvq lghq;=j, ld¾h i|yd
jd¾;d msgm;a ms<sfh< lsÍu ¦
^W& kS;s{jrhka ms<s.ekSu" n|jd .ekSu" jD;a;sfhys fh§
isàu" w;aysgqùu yd bj;a lsÍu 94[] yd ta kS;s{jrhka
i|yd úkh Í;s yd wdpdr Í;s ¦
^W!& úksYaphldrjrhkaf.a" kS;s{jrhkaf.a" wêlrKfha
ks,Orhkaf.a iy wdKavql%u jHdjia:dj hgf;a fyda
md¾,sfïka;=j úiska fyda mj;akd kS;sh hgf;a fyda
Y%S ,xldfõ msysgqjkq ,enQ wêlrKj,g meñfKk
;eke;a;kaf.a we÷u ¦
94 - wg jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3 jeks j.ka;sh u.ska —fcHIaG kS;s{jrhka m;a lsÍu˜ hk jpk bj;a lrk ,§'
128
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^t& cQß iNd i|yd uQ, uKav, ms<sfh< l< hq;= wdldr‍h;a"
cQß iNslhka le|ùfï" f;aÍfï iy Tjqka ms<sn|j
úfrdaOh mEfï ms<sfj< ¦
^ta& ta wêlrKj, msial,a ks,Orhkaf.a iy fjk;a
úOdhl ks,Orhkaf.a ld¾h mámdáh iy ta
wêlrKj," wêlrK úOdk iy tajd l%shdfõ
fhdojk wdldrh ¦
^T& fYa%IaGdêlrKfha ;SrKj, wkq.uH n,h ¦
^´& m%odkh l< yels .dia;=j, iajNdjh iy m%udKh o"
ta .dia;= ;lafiare lrk wdldrh o" f,aLkj,g
uqoaor .eiSu o we;=¿j" fYa%IaGdêlrKfhys"
wNshdpkdêlrKfhys" uydêlrKfhys iy uq,a
wjia:d wêlrKj, mßph iy ld¾h mámdáh yd
iïnkaO hï kS;shlska fyda kS;shla hgf;a úêúOdk
i,id ke;s ishÆ ldrKd"
we;=¿ wêlrKfha mßph iy ld¾h mámdáh úêu;a lsÍu i|yd
l,ska l, Í;s iEÈh yelafla h'
^2& fï jHjia:dj hgf;a idok ,o iEu Í;shla u .eiÜ
m;%fha m< lrkq ,eìh hq;= w;r" tfia m< l< Èkfhys fyda ta
Í;sfhys ksYaÑ; j i|yka hï miq Èkhl isg fyda th l%shd;aul
jkafka h'
^3& fï jHjia:dj hgf;a idokq ,nk ishÆu wêlrK
Í;s .eiÜ m;%fha m< lrkq ,eîfuka miq yels;dla blaukska
wkqu;h i|yd md¾,sfïka;=j fj; bÈßm;a l< hq;af;a h'
tfia wkqu; lrkq fkd,enQ hï Í;shla" tys wkkqu;fha Èk
isg" tfy;a ta hgf;a l,ska lrk ,o lsisjlg fyda ydkshla
fkdue;sj wj,x.= lrkq ,enQ f,i ie,lsh hq;af;a h'
^4& w.% úksYaphldrjrhd iy Tyq úiska kï lrkq ,nk
fYa%IaGdêlrKfha ljr jQ fyda úksYaphldrjrhka ;sfokl=
úiska tjeks hï wêlrK Í;s ixfYdaOkh lsÍu" fjkia
lsÍu fyda m%;HdÈIag lsÍu l< yelafla h' Í;sj, tjeks hï
ixfYdaOkhla" fjkia lsÍula fyda m%;HdÈIag lsÍula fuhg
by;ska we;s wkqjHjia:dfõ wêlrK Í;s iE§u iïnkaOfhka
olajd we;s mßÈ u isÿ úh hq;af;a h'
129
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wNshdpkdêlrKh
137' wNshdpkdêlrKh" wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhd wNshdpkdêlrKh
-f.ka o 107 jeks jHjia:dfõ úêúOdk i,iajd we;s mßÈ m;a
lrkq ,eìh hq;= fjk;a úksYaphldrjrhka yh fokl=g fkdwvq
yd tfldf<dia fokl=g fkdjeä ixLHdjlska o iukaú; jkafka h'
138' ^1& 95 [uydêlrKfha wNshdpk wêlrK n,h fyda uq,a wNshdpkdêlrKfha
wêlrK n,h
wjia:d wêlrK n,h fyda l%shd;aul lsÍfuys § ta wêlrKh
úiska fyda hïlsis uq,a wjia:d wêlrKhla" úksYaph wêldrhla
fyda fjk;a wdh;khla úiska fyda] isoaê ms<sn|j fyda kS;sh
ms<sn|j ‍fyda lrk ,o ishÆ u jerÈ ksjerÈ lsÍu i|yd jQ
wNshdpk wêlrK n,h o 96[ta uydêlrKh úiska fyda ta uq,a
wjia:d wêlrKh" úksYaph wêldrh fyda fjk;a wdh;kh
úiska fyda] ixcdkkh lrk ,o ishÆ kvq ksñ;s" isú,a kvq"
kvq" wmrdO kvq" ldrKd iy foaj,a ta ms<sn| wNshdpkh yd
mßfYdaOkh yd h:d ;;a;ajhg meñKùu u.ska ixcdkkh lsÍfï
;ks yd wkkH n,h o wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g fyda
fjk;a hï kS;shl úêúOdkj,g hg;aj wNshdpkdêlrKhg
we;af;a h' wNshdpkdêlrKh úiska ta n,;, wdKavql%u
jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj l%shd;aul l< hq;af;a h (
tfia jqj o" hï jrol fyda fodaIhl fyda wúêu;aNdjhl
fya;=fjka kvqfjys md¾Yaplrejkaf.a jeo.;a whs;sjdislïj,g
ydkshla isÿ ù keoao ke;fyd;a hqla;sh bgq fkdùula isÿ ù
keoao tjeks jrola" fodaIhla fyda wúêu;aNdjhla ksid" hï
uq,a wêlrKhl kvq ;Skaÿjla" ;Skaÿ m%ldYhla fyda wd{djla
m%;sj¾;kh lsÍu ke;fyd;a fjkia lsÍu fkd l< hq;af;a h'
^2& md¾,sfïka;=j úiska l,ska l, kS;sfhka mjrkq ,eìh
yels fyda kshu lrkq ,eìh yels mßÈ jQ ishÆ n,;, iy
wNshdpk wêlrK n,h jYfhka fyda uq,a wêlrK n,h
jYfhka fyda jk wêlrK n,h wNshdpkdêlrKhg we;af;a h'
wNshdpkdêlrKh úiska ta ishÆ n,;, iy wêlrK n,h
l%shd;aul l< hq;af;a h'
139' ^1& wNshdpkdêlrKh úiska iajlSh wêlrK n,h wNshdpkfha § we;s
l%shd;aul lsÍfï § ljr fyda wd{djla" kvq ;Skaÿjla" ;Skaÿ n,;,
m%ldYhla fyda oKavk kshuhla kS;sh wkqj iaÒr lsÍu"
m%;sj¾;kh lsÍu" ksjerÈ lsÍu fyda iq¿ jYfhka fjkia lsÍu
fyda ta uq,a wjia:d wêlrKhg" úksYaph wêldrhg fyda fjk;a

95 - oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3^w& j.ka;sh u.ska —hïlsis uq,a wjia:d wêlrKhla" úksYaph wêldrhla fyda
fjk;a wdh;khla úiska˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
96 - oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3^wd& j.ka;sh u.ska —ta uq,a wjia:d wêlrKh" úksYaph wêldrh fyda fjk;a
wdh;kh úiska˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
130
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wdh;khlg úOdk ksl=;a lsÍu fyda iqÿiq hhs wNshdpkdêlrKh


i,lk kshuhka u; wÆf;ka kvq úNd.hla ke;fyd;a jeäÿr
kvq úNd.hla mj;ajk f,i wd{d lsÍu fyda l< yelafla h'
^2& hï uq,a kvqlrhl §" isú,a kvqjl §" wmrdO kvqjl §
fyda kvqjl § m%ia;=; ldrKdj,g wod<j uq,a wjia:d wêlrKh
úiska f.k we;s idlaIsj,g wu;rj fyda mßmQrlj hqla;s O¾uh
wkqj wjYH úh yels wÆ;a idlaIs Ndr.ekSu iy ms<s.ekSu
wNshdpkdêlrKh úiska jeäÿrg;a l< yelafla h'
fyaìhia fldamqia ßÜ 140' ljr jQ ‍fyda uq,a wjia:d wêlrKhl fyda úksYaph
wd{d yer fjk;a ßÜ wêldrhl fyda fjk;a wdh;khl jd¾;d fidaÈis lsÍug iy
wd{d ksl=;a lsÍfï
n,h mÍlaId lsÍug o kS;sh wkqj i¾áfhdrdÍ" ;ykï" fm%disfvkafvda"
ukavduqia iy lafjda fjdrkafgda hk iajNdjfha jQ ᚠwd{d
hï uq,a wjia:d wêlrKhl úksYaphldrjrhdg fyda úksYaph
wêldrhlg fyda fjk;a wdh;khlg fyda fjk;a ;eke;a;l=g
fyda úreoaOj m%odkh lsÍug iy ksl=;a lsÍug o iïmQ¾K
n,h yd wêldrh wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj
wNshdpkdêlrKhg we;af;a h'
97 [tfia jqj o" md¾,sfïka;=j úiska mkjkq ,nk kS;shlska"
ta kS;sfhys oelafjk hï .Khlg wh;a ldrKd iïnkaOfhka
fï jHjia:dfõ by;ska u jQ úêúOdkj,ska wNshdpkdêlrKh
fj; mejÍ we;s wêlrK n,h wNshdpkdêlrKh úiska
fkdj" fYa%IaGdêlrKh úiska l%shd;aul l< hq;= hehs úêúOdk
ie,eiaúh yels h']
fyaìhia fldamqia ßÜ 141' wNshdpkdêlrKh úiska -
wd{d ksl=;a lsÍfï
n,h ^w& kS;sh wkqj l%shd lsÍu i|yd hï mqoa.,hl= ta
wêlrKh bÈßhg f.k tk f,i¦ fyda
^wd& rcfha fyda fm!oa.,sl fyda w;awvx.=fõ kS;s úfrdaëj
fyda wksis f,i r|jd ;ndf.k we;s hï mqoa.,hl= ta
wêlrKh bÈßhg f.k tk f,i"
fyaìhia fldamqia ßÜ wd{d iajNdjfha jQ wd{d m%odkh l<
yelafla h¦ ksl=;a l< yelafla h' ;j o" tfia wêlrKh bÈßhg
f.k tk ,o ljr fyda ;eke;a;l= ksoyia lrk f,i fyda
ßudkaâ Ndrfha ;nk f,i ke;fyd;a Tyq iïnkaOfhka kS;sh
wkqj wkHdldrhlska l%shd lrk f,i kshu l< yelafla h(
tfia jqj o" wNshdpkdêlrKh úiska" tjeks mqoa.,hl=
jvd;a u myiqfjka bÈßm;a l< yels uq,a wjia:d wêlrKh
bÈßhg f.k tk f,i kshu lsÍu o isÿ ù we;ehs lshk
nkaOkd.dr.; lsÍfï fyda r|jd ;nd .ekSfï l%shd ms<sn|j
97 - m<uq jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
131
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

mÍlaId fldg jd¾;d lrk f,i iy bÈßm;a lrk ,o mqoa.,hdf.a


w;=re Ndrh i|yd iqÿiq hhs ta wêlrKhg fmkS hk úêúOdk
fhdok f,i ta uq,a wjia:d wêlrKfha úksYaphldrjrhdg
úOdk lsÍu o kS;Hkql+, jkafka h' ;j o" ta jd¾;dj ,enqKq
úg" tfia nkaOkd.dr.; lr we;ehs fyda r|jd ;ndf.k we;ehs
lshkq ,nkafka hï ;eke;af;la o ta ;eke;a;d iïnkaOfhka
ksoyia lsÍfï wd{djla lsÍu fyda ta ;eke;a;d ßudkaâ Ndrfha
;eîu fyda kS;sh wkqj Tyq iïnkaOfhka wkHdldrhlska lghq;=
lsÍu wNshdpkdêlrKh úiska l< hq;af;a h' wNshdpkdêlrKh
úiska tfia m%ldY lrk ,o fyda lrk ,o wd{dj ms<sme§u o" jydu
l%shd;aul lsÍu o uq,a wjia:d wêlrKh úiska l< hq;af;a h(

tfia u" ;jÿrg;a nd, jhialdr <uhskaf.a Ndrh iy


md,kh iïnkaO wêlrK n,h hï wêlrKhla úiska l%shd;aul
lrkq ,eîu i|yd kS;sfhka úêúOdk i,ikq ,enqfyd;a túg
tjeks hïlsis nd,jhialdr <uhl=f.a Ndrh ms<sn| wdrjq,la
iïnkaOfhka jvd;a iqÿiq mßÈ ta wêlrKhg lghq;= l<
yels njg wNshdpkdêlrKh iEySug m;a jkafka kï" ta nd,
jhialdr <uhdf.a Ndrh iïnkaOfhka ta wêlrKh fj;
b,a,Sula lrk f,i md¾Yajlrejkag wNshdpkdêlrKh úiska
úOdk l< yelafla h'

142' wNshdpkdêlrKh úiska - isrlrejka f.kajd


.ekSfï iy bj;
^i& hï nkaOkd.drhl r|jd ;nkq ,en isák lsÍfï n,h'
isrlre‍jl= hqoaOdêlrKhla bÈßmsgg fyda ckrcfha
ckdêm;sjrhdf.ka ,enqKq hï wêldrhl n,h
hgf;a l%shd lrk hï flduidßiajrhl= bÈßmsgg
kvq úNd.h i|yd fyda ms<sfj<ska tlS hqoaOdêlrKh
ke;fyd;a flduidßiajrhd bÈßfhys úNd. fjñka
mj;akd hï ldrKd ms<sn|j úuikq ,eîu i|yd fyda
bÈßm;a lrk f,i¦ fyda

^ii& nkaOkd.dr‍fha r|jd ;nkq ,en isák isrlre‍jl=


kvq úNd.fha ld¾h i|yd tla isrNdrhlska fjk;a
isrNdrhlg f.k tk f,i

úOdk l< yelafla h'


143' bkackaIka ;ykula ,nd .ekSu i|yd b,aÆï lrk bkackaIka ;yku
md¾Yajlrejl= úiska" hï uq,a wjia:d wêlrKhl kvqjla ksl=;a lsÍfï n,h'
mejÍfuka m%;sl¾uhla fhÈh fkdyels wk¾:hla je<elaùug
fmr Woa.; úh yels tjeks wk¾:hla isÿùu je<elaùu
i|yd bkackaIka ;ykï m%odkh lsÍug yd ksl=;a lsÍug
wNshdpkdêlrKhg n,h we;af;a h(
132
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

tfia jqj o" wNshdpkdêlrKh fj; wNshdpkh lsÍfuka fyda


wNshdpkdêlrKh fj; lrkq ,enQ wNshdpkhla mj;ajdf.k
hdfuka hï wêlrKhl hï kvqjl md¾Yajlrejl= je<elaùu
i|yd fyda kvqj" ú;a;sh fyda wNshdpkh ms<sn|j hï lreKla
bÈßm;a lsÍfuka hï wêlrKhl hï kvqjl md¾Yajlrejl=
je<elaùu i|yd fyda hï wêlrKhl isú,a fyda wmrdO kvqjla
mejÍfuka fyda hï wêlrKhla bÈßfhys isú,a fyda wmrdO
kvqjla mj;ajdf.k hdfuka hï ;eke;a;l= je<elaùu i|yd
fyda wNshdpkdêlrKh úiska bkackaIka ;ykula m%odkh lsÍu
ks;Hkql+, fkdjkafka h' tfy;a tlu kvq ksñ;a;la i|yd
fyda iïnkaOfhka fyda úúO wêlrK foll fjka fjkaj
kvq folla Tyq úiska mjrd we;s wjia:djl" tlS kvq foflka
wNshdpkdêlrKhg iqÿiq hehs fmfkk mßÈ ueÈy;a ùfuka tla
kvqjla fyda wfkla kvqj fyda Tyq úiska mj;ajdf.k hkq ,eîu
je<elaùug wNshdpkdêlrKhg n,h we;af;a h'
md¾,sfïka;= Pkao 144' md¾,sfïka;= uka;%S Oqrhg f;dard m;a lr .ekSu ms<sn|
fm;aiï Pkao fm;aiï iïnkaOfhka ;;a ld,‍fha n,mj;akd hï
kS;shlg wkql+,j" ta Oqrhlg f;dard m;a lr .ekSu ms<sn| Pkao
fm;aiï úNd. lsÍug wNshdpkdêlrKhg n,h we;af;a h' ta
n,h" ta wêlrKh úiska l%shd;aul l< hq;af;a h'
jd¾;d fidaÈis lsÍu 145' ish fufyhùfuka u fyda bÈßm;a lrkq ,enQ b,a,Sula
wkqj fyda ´kEu uq,a wjia:d wêlrKhl jd¾;d f.kajd .ekSu"
fidaÈis lsÍu fyda mÍla‍Id lsÍu o iajlSh mßfYdaOk n,;,
l%shd;aul lsÍfuys ,d hqla;s O¾uh wkqj wjYH úh yels wd{djla
ta ms<sn|j lsÍu o wNshdpkdêlrKh úiska l< yelafla h'
wNshdpkdêlrKh 146' ^1& wNshdpkdêlrKh idudkHfhka fld<U § iajlSh
meje;aùu wêlrK n,h l%shd;aul l< hq;af;a h'
tfia jqj o" wNshdpkdêlrKh hï wêlrK l,dmhl fyda
Èia;%slalhl meje;aùu iy tys § ta wêlrKfha wêlrK n,h
l%shd;aul lsÍu wjia:dfjdaÑ; hhs w.% úksYaphldrjrhd i,lk
úg th iajlSh úOdkfha ksYaph fldg oelafjk hï wêlrK
l,dmhl fyda Èia;%slalhl mj;ajk f,i yd tys wêlrK n,h
tfia l%shd;aul lrk f,i w.% úksYaphldjrhd úiska l,ska l,
úOdk l< yelafla h'
98[ ^2& wNshdpkdêlrKfha wêlrK n,h" fjka fjkaj
kvq úNd. lrk ta wêlrKfha úksYaphldrjrhka úiska"
tlu wjia:dfõ § úúO ldrKd iïnkaOfhka l%shd;aul l<
yelafla h(

98 - tfldf<dia jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 6 jeks j.ka;sh u.ska uq,a ^2& jeks wkqjHjia:dj bj;a fldg" ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
133
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

tfia jqj o -
^i& ^w& uydêlrKh úiska úfYaI wêlrK úNd.hl
§ m%ldYhg m;a lrk ,o kvq ;Skaÿ iy wd{d
iïnkaOfhka wNshdpkdêlrKfha wêlrK
n,h" ta wêlrKfha úksYaphldrjrhka
hg;a msßfihska ;sfokl= úiska l%shd;aul l<
hq;af;a h¦
^wd& uydêlrKfha ‍fjk;a kvq ;Skaÿ yd wd{d
iïnkaOfhka wNshdpkdêlrKfha wêlrK
n,h" ta wêlrKfha úksYaphldrjrhka hg;a
msßfihska fofokl= úiska l%shd;aul l<
hq;af;a h ¦
^ii& 144 jeks jHjia:dj hgf;a jQ iajlSh n,;,
iïnkaOj wNshdpkdêlrKfha wêlrK n,h"
wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhd úiska fyda
iNdm;sjrhd úiska kï lrk ,o ta wêlrKfha hïlsis
úksYaphldrjrhka tlaflkl= fyda jeä .Kkla úiska
fyda l%shd;aul l< hq;af;a h' wNshdpkdêlrKfha
iNdm;sjrhd tlS úksYaphldrjrhkaf.ka flkl=
úh yelafla h¦
^iii& wNshdpkdêldrKfha iNdm;sjrhd úiska fmdÿ fyda
úfYaI kshuhka u.ska wkHdldrj úOdk l<fyd;a ñi"
fjk;a ldrKd iïnkaOfhka wNshdpkdêlrKfha
wêlrK n,h" ta wêlrKfha ;ks úksYaphldrjrhl=
úiska l%shd;aul l< hq;af;a h']
^3& úksYaph mSGhla iukaú; flfrk úksYaphldrjrhka
fofokl= w;r u;fNaohla we;s jQ wjia:djl" úksYaphldrjrhka
;sfo‍kl= /iaj ta ldrKh iudf,dapkh lrk f;la wêlrKfha
;SrKh §u w;aysgjkq ,eìh hq;af;a h'
^4& wNshdpkdêlrKfha kvq ;Skaÿj" talu;sl ;SrKhla
fkdjk úg" ta ;Skaÿj nyq;r ixLHdfjys ;SrKh úh hq;af;a h'
147' wNshdpkdêlrKfha frðiag%d¾ ld¾hd,h" wNshdpkdêlrKfha
wNshdpkdêlrKfha frðiag%d¾jrhd hkqfjka moú kï lrkq frðiag%d¾ ld¾hd,h
iy frðiag%d¾ Oqrh'
,nk ks,Orhl= Ndrfha úh hq;af;a h' ta frðiag%d¾jrhd
wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhdf.a wëlaIKhg" úOdkhg iy
md,khg hg;a jkafka h'
134
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XVII jeks mßÉfþoh


uq,Hh
rdcH uq,Hh 148' rdcH uq,H ms<sn| iïmQ¾K md,kh md¾,sfïka;=j i;=
ms<sn| md,kh jkafka h' md¾,sfïka;=j úiska iïu; lrkq ,enQ kS;shl fyda
md¾,sfïka;=j i;=
nj' mj;akd hï kS;shl fyda wêldrh wkqj fyda ta hgf;a fyda
ñi lsisu m<d;a md,k wdh;khla úiska fyda fjk;a fmdÿ
wêldrhla úiska fyda lsisu noaola" jßmkula fyda fjk;a
hïlsis nÿ úfYaIhla kshu lsÍug n,h fkdue;af;a h'
taldnoaO wruqo, 149' ^1& kshñ; ld¾hh i|yd kS;sfhka fjka lrkq fkd,enqjd
jQ o" ckrch i;= jQ o" ishÆ u wruqo,a tlaj taldnoaO wruqo,
kue;s wruqo,la jkafka h' ishÆ u wh nÿ" ;Sre nÿ" jßmkï yd
.dia;= hk ud¾.j,ska ,efnk wdodhï o" kshñ; ld¾h i|yd
fjka lrkq fkd,enQ ckrch i;= fiiq ishÆ u wdodhï iy
,eîï o taldnoaO wruqo,g f.úh hq;‍af;a h'
^2& rdcH Kh wruqof,a fmd,sh o" ksoka wruqo,g f.jk
uqo,a o" taldnoaO wruqo, tl;= lsÍu" md,kh lsÍu iy Ndr
.ekSu hkd§ lghq;= yd iïnkaO msßjeh" .dia;= iy úhoï o"
md¾,sfïka;=j úiska ksYaph lrkq ,nkakd jQ fjk;a úhoula
fõ kï ta úhoï o" taldnoaO wruqo,g jeh nerla l< hq;af;a h'
taldnoaO wruqof,ka 150' ^1& fï jHjia:dfõ ^3& jeks wkqjHjia:dfõ iy ^4& jeks
uqo,a bj;a lr .ekSu' wkqjHjia:dfõ m%ldYs;j u úêúOdk i,id we;s mßÈ yer
uqo,a úIhh Ndr wud;Hjrhdf.a w;aik hgf;a jQ n,m;%hl
wêldrh wkqj ñi taldnoaO wruqof,ka lsisu uqo,la bj;a lr
.; fkdyelafla h'
^2& hïlsis uqo,la taldnoaO wruqof,ka bj;a lr .ekSfï §
ta uqo, taldnoaO wruqof,ka bj;a lr .kakd jQ uqo,a j¾Ih ;=<
§ u rcfha kshñ; fiajdjla i|yd md¾,sfïka;=j úiska iïu;
lrkq ,enQ fhdackd iïu;hlska fyda fjk;a hïlsis kS;shlska
fyda ta uqo, fjka fldg § we;akï ñi" tfia ke;akï fjk;a
wdldrhlska ta uqo, kS;Hkql+, mßÈ taldnoaO wruqo,g jeh
nrla lrkq ,enqjfyd;a ñi by; lS n,m;%h ksl=;a fkdl<
hq;af;a h'
^3& hïlsis j¾Ihl úi¾ck mk;a flgqïm; kS;sh njg
m;aùug fmr ckdêm;sjrhd úiska md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq
,enQ wjia:djl md¾,sfïka;=j úiska rcfha fiajdjka i|yd
uqo,a fjka lr fkdue;af;a kï wNskj md¾,sfïka;=j /iaùug
kshñ; Èk isg udi ;=kla bl=;a jk f;la rcfha fiajdjka
i|yd hïlsis uqo,la wjYH fj;ehs ckdêm;sjrhd i,lhs kï
ta uqo, taldnoaO wruqof,ka ksl=;a lsÍug;a" jeh lsÍug;a kshu
lsÍug ckdêm;sjrhdg n,h we;af;a h'
135
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^4& ckdêm;sjrhd úiska md¾,sfïka;=j úiqrejd yer uy


ue;sjrK‍hla i|yd Èkhla fyda Èk fyda kshu lrk wjia:djl"
ta ue;sjrKh i|yd md¾,sfïka;=j úiska l,ska m%;smdok i,id
fkdue;s kï ta i|yd wruqo,a taldnoaO wruqof,ka ksl=;a
lsÍug;a" ue;sjrK flduidßiajrhd úuid wjYH hehs i,lk
wruqo,a jeh lsÍug;a ckdêm;sjrhdg n,h we;af;a h'
151' ^1& 149 jeks jHjia:dfõ ljr úêúOdkhla we;;a" wúksYaÑ; wjia:d
wkfmalaIs; yÈis úhoï i|yd uqo,a iemhSu msKsi wúksYaÑ; wruqo,
wjia:d wruqo,la kS;sfhka msysgqùug md¾,sfïka;=jg n,h
we;af;a h'
^2& ^w& wkfmalaIs; yÈis úhoula oeÍu wjYH nj o¦
^wd& tjeks hïlsis úhoula i|yd m%;smdok i,id
fkdue;s nj o¦
uqo,a úIhh Ndr wud;Hjrhdg wjfndaO jqjfyd;a
ckdêm;sjrhdf.a leue;a; we;sj wúksYaÑ; wjia:d wruqof,ka
w;a;sldrï uqo,la f.ùfuka ta úhoug wjYH uqo, iemhSug
ksfhda. lsÍfï n,h uqo,a úIhh Ndr wud;Hjrhdg we;af;a h'
^3& w;a;sldrï jYfhka tjeks uqo,la ÿka iEu wjia:djlu
ta uqo, wdmiq f.ùu i|yd mßmQrl weia;fïka;=‍jla wm%udoj
md¾,sfïka;=jg bÈßm;a l< hq;af;a h'
152' ckrcfha taldnoaO wruqof,ka ke;fyd;a ckrcfha rcfha wdodhug
fjk;a wruqo,lska hïlsis uqo,la f.ùug fyda tlS wruqo,aj,g n,mdk mk;a
flgqïm;a ms<sn|
jeh nrla mejÍug fyda hïlsis noaola mekùug fyda ;;a úfYaI úêúOdk
ld,fha n,mj;akd hïlsis noaola bj;a lsÍug" jeä lsÍug
ke;fyd;a wvq lsÍug fyda n,h mjrkakd jQ lsisu mk;a
flgqïm;la fyda fhdackdjla" wud;Hjrhl= úiska úkd wka
lsisjl= úiska md¾,sfïka;=jg bÈßm;a l< fkdyelafla h' ;j o"
wud;H uKav,h úiska wkqu; fldg wef;d;a ñi fyda wud;H
uKav,h úiska kshu lrkq ,nk hïlsis wdldrhlg wkqu;
fldg wef;d;a ñi" tjeks mk;a flgqïm;la fyda fhdackdjla
fyda wud;Hjrhl= úiska jqj o md¾,sfïka;=jg bÈßm;a l<
fkdyelafla h'
153' 99[^1& ú.Kldêm;sjrfhla jkafkah' ú.Kldêm;sjrhd ú.Kldêm;sjrhd
iqÿiqlï ,;a ú.Kljrhl= úh hq;= w;r" ckdêm;sjrhd úiska
jHjia:d iNdfõ wkqu;hg hg;aj m;a lrkq ,nkafka h'
ú.Kldêm;sjrhd h:d meje;afuka isák ;dla iajlSh Oqrh
orkafka h' ]

99 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 34^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 153^1& wkqjHjia:dj bj;a fldg" ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
136
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^2& ú.Kldêm;sjrhdf.a jegqm md¾,sfïka;=j úiska ksYaph


l< hq;af;a h' tfia ksYaph lrk ,o jegqm taldnoaO wruqo,g
jeh nrla jkafka h' Tyqf.a Oqr ld,h ;=< tlS jegqm wvq fkdl<
hq;af;a h'
^3& ú.Kldêm;sjrhd -
^w& ñh .shfyd;a túg ¦ fyda
^wd& ckdêm;sjrhd fj; hjk ,smshla u.ska b,a,d
wia jqjfyd;a túg ¦ fyda
^we& jhi wjqreÿ yeg iïmQ¾K l< úg ¦ fyda
^wE& frda.d;=r ùu ksid fyda YdÍßl ke;fyd;a
udkisl ÿ¾j,;djla ksid fyda ckdêm;sjrhd
úiska bj;a lrkq ,enqjfyd;a túg ¦ fyda
^b& md¾,sfïka;=j úiska iïu; fldg bÈßm;a lrk
fhdackdjla wkqj ckdêm;sjrhd úiska bj;a
lrkq ,enqjfyd;a túg" ú.Kldêm;s Oqrh ysia
jkafka h'
100 [ ^4& ú.Kldêm;sjrhdg ish Oqrfhys ld¾h bgq lsÍug
fkdyels jQ úg ú.Kldêm;sjrhd fjkqfjka jev ne,Su i|yd
;eke;a;l= wdKavql%u jHjia:d iNdfõ wkqu;hg hg;aj m;a
lsÍug ckdêm;sjrhdg n,h we;af;a h' ]
ú.Kk fiajd 101 [ 153w' ^1& ^fï mßÉfþofha —fldñIka iNdj˜hkqfjka
fldñIka iNdfõ y÷kajkq ,nk& ú.Kk fiajd fldñIka iNdjla mej;sh hq;=
ixhq;sh'
w;r tlS fldñIka iNdj tlS iNdfõ iNdm;sjrhd úh hq;=
ú.Kldêm;sjrhdf.ka iy wdKAvql%u jHjia:d iNdfõ ks¾foaY
u; ckdêm;sjrhd úiska m;a lrkq ,eìh hq;= my; oelafjk
idudðlhkaf.kao iukaú; úh hq;af;a h (-
^w& ksfhdacH ú.Kldêm;s fyda ksfhdacH ú.Kldêm;s
jrhdf.a fY%aKshg by<ska jQ Oqrhla Wiq,k ,o
ú.Kldêm;s fomd¾;fïka;=fõ úY%du ,;a ks,Orhka
fofofkl= ¦
^wd& Y%S ,xldfõ fY%aIaGdêlrKfha" wNshdpkdêlrKfha
fyda uydêlrKfha úY%du,;a úksYaphldrjrhl=¦ iy
^we& Y%S ,xld mßmd,k fiajdfõ úY%du ,;a 1 jk mka;sfha
ks,Orhl='

100 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 34^2& jeks j.ka;sh u.ska meje;s 153^4& wkqjHjia:dj bj;a fldg" ta fjkqjg
wdfoaY lrk ,§'
101 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 35 jeks j.ka;sh u.ska kj 153w" 153wd" 153we" 153wE" 153b" 153B" 153W"
153W! hk wkqjHjia:d we;=<;a lrk ,§'
137
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^2& ^w& fldñIka iNdfõ idudðlhl= f,i m;a lrk ,o


;eke;a;l= -
^i& ckdêm;sjrhd wu;d hjk ,smshla u.ska l,ska
b,a,d wiajqjfyd;a ¦
^ii& fï mk; úêúOdk i,id we;s mßÈ Oqrfhka
bj;a l<fyd;a ¦
^iii& md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= fyda m<d;a iNd
iNslhl= fyda m<d;a md,k wdh;k iNslhl=
fyda jqjfyd;a"
ñi" wjqreÿ ;=kl ld,hla i|yd Oqr oeßh hq;af;a h'
^wd& fldñIka iNdfõ idudðlhl= f,i m;alrkq ,enQ
;eke;a;l= wdKavql%u jHjia:d iNdfõ ks¾foaY u;
jeäÿr Oqr ld,hla i|yd m;a lrkq ,eîug iqÿiail=
jkafka h'
^3& ckdêm;sjrhd úiska wdKavql%u jHjia:d iNdfõ
wkqu;h we;sj ^1& jk wkq jHjia:dj hgf;a fldñIka iNdfõ
idudðlhl= f,i m;alrkq ,enq hï ;eke;a;l= fya;= olajd
OQrfhka bj;a lrkq ,eìh yelafla h'
^4& fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhdg iy idudðlhkag
md¾,sfïka;=j úiska ;SrKh lrkq ,nk §ukdjla f.jkq ,eìh
yelafla h' tu §ukdj taldnoaO wruqo,ska f.jkq ,eìh hq;=
w;r iNdm;sjrhdf.a fyda idudðlhkaf.a Oqr ld,h ;=< § th
wvq lrkq fkd,eìh hq;af;a h'
^5& fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd iy idudðlhka IX
mßÉfþoh jk oKav kS;s ix.%yfha w¾:dkql+,j iy tlS ld¾h
i|yd rcfha ks,Orhka f,i i,lkq ,eìh hq;a;d y'
^6& fldñIka iNdjg" fldñIka iNdj úiska m;a lrkq
,nk f,alïjrhl= isáh hq;af;a h'
153wd' ^1& fldñIka iNdfõ hï /iaùul .KmQrKh tlS fldñIka iNdfõ
iNdfõ idudðlhka ;=kafofkl=f.ka iukaú; jkafka h' /iaùï

^2& md¾,sfïka;=j úiska" ^1& jk wkqjHjia:djg hg;aj


fldñIka iNdfõ /iaùï i|yd o" Y%S ,xld rdcH ú.Kk fiajdjla
ia:dms; lsÍu i|yd o ta i|yd iïnkaê; jQ iy wdkqYx.sl jQ
fjk;a ldrKd o i|yd úêúOdk ie,eiaúh hq;af;a h'
153we' ^1& Y%S ,xld rdcH ú.Kk fiajhg wh;a idudðlhkaf.a fldñIka iNdfõ
m;alsÍï" Wiia lsÍï" udrelsÍï" úkh md,kh lsÍï iy fiajfhka n,;, yd l¾;jH'
mylsÍfï n,h fldñIka iNdjg mejfrkafka h'
138
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^2& fldñIka iNdj úiska my; i|yka n,;," ld¾h iy


l¾;jH o l%shd;aul lsÍu" bgqlsÍu iy lsÍu" l< hq;af;a h (-

^w& Y%S ,xld rdcH ú.Kk fiajhg wh;a idudðlhkaf.a


fiajhg n|jd.ekSfï mámdá" Tjqkaf.a m;alsÍï"
udrelsÍï" úkh md,kh iy fiajfhka mylsÍïj,g
wod< Í;s tajdg wod<j wud;H uKav,h úiska ksYaph
lrkq ,nk m%;sm;a;sj,g hg;aj ilia lsÍu¦

^wd& kS;sh u.ska ia:dms; cd;sl ú.Kk fiajfha jd¾Isl


weia;fïka;=j ilia lsÍu¦ iy

^we& kS;sh u.ska i,lkq ,nk mßÈ jQ fjk;a n,;,"


ld¾h iy l¾;jH l%shd;aul lsÍu" bgqlsÍu yd lsÍu'

^3& ^2& jk wkqjHjia:dj hgf;a idokq ,nk Í;s" fldñIka


iNdj úiska .eiÜ m;%fha m<lrkq ,eîug ie,eiaúh hq;af;a h'

^4& tjeks iEu Í;shlau tfia m< lrkq ,enQ Èk isg fyda
tu Í;s u.ska ksYaÑ;j olajd we;s hï miq Èkhl isg l%shd;aul
úh hq;af;a h'
^5& tjeks iEu Í;shlau .eiÜ m;%fha m<lrkq ,enQ Èk
isg udi ;=kl ld,hla we;=<; md¾,sfïka;=fõ wkqu;h i|yd
bÈßm;a l< hq;af;a h' tfia wkqu; lrkq fkd,enQ hï Í;shla
tu wkkqu;fha Èk isg mßÉýkak lrkq ,enQ f,i i<lkq
,eìh hq;= w;r tu.ska fmr lrk ,o lsisjlg w.;shla fkdúh
hq;af;a h'
fldñIka iNdfõ 153wE' ^1& ;udf.a rdcldß l%shdj,sfha § fkdjk
fyda Y%S ,xld ú.Kk wjia:djl § ;uka úiska fyda fjk;a ;eke;a;l= fyda ud¾.
fiajfha ;SrKhlg
n,mEï lsrSu fyda
fhka" ljr jQ fyda wdldrfhka fldñIka iNdfõ ;SrKhlg fyda
n,mEï lsÍug ;e;a tlS iNdfõ hï idudðlhl=g fyda Y%S ,xld ú.Kk fiajfha hï
lsrSu jrola nj ks,Orhl=g fyda n,mEïlrk fyda n,mEï lsÍug ;e;a lrk
hï ;eke;af;la jrolg jrolre jk w;r jrolre lsÍfï§
remsh,a tla ,laIhlg fkdjeä ovhlg fyda wjqreÿ ;=klg
fkdjeä ld,hla i|yd jQ nkaOkd.dr.; lsÍulg fyda tlS ovh
iy nkaOkd.dr.; lsÍu hk ovqjï folgu fyda hg;a úh hq;= h'
^2& wdKavql%u jHjia:dfõ 154. jHjia:dj hgf;a msysgqjk
,o iEu uydêlrKhlgu ^1& jk wkq jHjia:dfõ i|yka hï
ldrKhla úNd. fldg ;SrKh lsÍug wêlrK n,h ;sìh
hq;af;a h'

kS;s lD;Hj,ska
153b' 126 jk jHjia:dj hgf;a fY%aIaGdêlrKh msßkud we;s
uqla;sh wêlrK n,hgiy 153W jHjia:dj hgf;a mßmd,kh wNshdpk
úksYaph wêldßhg m%odkh fldg we;s n,;,j,g hg;aj"
139
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fï mßÉfþoh hgf;a fyda hï ,sÅ; kS;shla hgf;a fldñIka


iNdj fj; mjrd § we;s hï l¾;jHhla bgqlsÍfï § tlS iNdj
úiska fok ,o hï kshula fyda lrk ,o hï ;SrKhla .ek
úNd. lsÍug" m%ldY lsrSug" fyda ljr jQ fyda wdldrhlska m%Yak
lsÍug lsisÿ wêlrKhlg fyda úksYaphdêlrKhlg n,h fyda
wêlrK n,h fkd;sìh hq;af;a h'

153B' fldñIka iNdfõ msßjeh iy úhoï taldnoaO wruqo,g msßjeh iy úhoï'


jeh nrla úh hq;af;a h'

153W' fldñIka iNdj úiska ;uka iïnkaOfhka jQ hï m;a mßmd,k wNshdpk


lsÍulg" Wiia lsÍulg fyda ia:dk udrejlg wod<j lrk ,o úksYaph wêldßhg
bÈßm;a lrkq ,nk
hï kshuhlska fyda úkh ms<sn| ldrKhla u; fyda fiajfhka wNshdpk
mylsÍula u; lrk ,o hï kshuhlska w;Dma;shg m;a Y%S ,xld
rdcH ú.Kk fiajfha hï ks,Orhl= úiska thg úreoaOj 59
jk jHjia:dj hgf;a msysgqjk ,o mßmd,k wNshdpk úksYaph
wêldßhg wNshdpkhla bÈßm;a lsÍu l< yelafla h' fldñIka
iNdj úiska lrk ,o hï kshuhla fyda fok ,o hï ;SrKhla
fjkia lsÍug" iq¿ jYfhka fjkia lsrSug" m%;HÈIaG lsÍug fyda
iaÓr lsÍug tlS úksYaph wêldßhg n,h we;af;a h'

153W!' fldñIka iNdj tlS l¾;jH bgqlsÍu iïnkaOfhka fldñIka iNdj


md¾,sfïka;= ia:djr ksfhda.j, úêúOdkj,g wkql+,j md¾,sfïka;=jg
j.lsj hq;= nj
md¾,sfïka;=jg j.lsh hq;af;a h' ms<s;=re §ug ne£ isáh
hq;af;a h' tfiau iEu ,s;a j¾Ihl§ u tys l%shdldrlï ms<sn|j
md¾,sfïka;=jg jd¾;djla bÈßm;a l< hq;af;a h' ]

154' 102[ ^1& ú.Kldêm;sjrhd úiska wdKavqfõ ish¨ ú.Kldêm;sjrhdf.a


fomd¾;fïka;=" ckdêm;sjrhdf.a f,alïjrhdf.a ld¾hd,h" ld¾h yd ld¾;jH
w.%dud;Hjrhdf.a f,alïjrhdf.a ld¾hd,h" wud;H uKav,fha
wud;Hjrhkaf.a ld¾hd," wêlrK fiajd fldñIka iNdj"
wdKavql%u jHjia:d iNdj" 41wd jHjia:dfõ Wmf,aLkfha i|yka
fldñIka iNd" mßmd,kh ms<sn| md¾,sfïka;= flduidßiajrhd"
md¾,sfïka;=fõ uy f,alïjrhd" m<d;a md,k wdh;k" rdcH
ixia:d" hï ,sÅ; kS;shla hgf;a rch fj; mjrkq ,en we;s
fj<| jHdmdr iy fjk;a jHdmdr iy 2007 wxl 7 ork iud.ï
mk; hgf;a ,shdmoxÑ ù we;s fyda ,shdmÈxÑ ù we;s njg
i,lkq ,nk iy iajlSh fldgiaj,ska ishhg mkyla fyda Bg
jeä m%;sY;hla rch fyda rdcH iud.ula fyda m<d;a md,k
wdh;khla fyda úiska orkq ,nk iud.ï o tajdfha .sKqï
we;=¿j ú.Kkh lrkq ,eìh hq;af;a h' ]

102 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 36^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 154^1& wkqjHjia:dj bj;a fldg" ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
140
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^2& fï jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ ljr úêúOdkhla


;snqK o tjeks hï 103[ ^1& jk wkqjHjia:dfõ i|yka rdcH
rdcH ixia:djl" fjf<| jHdmdrhl" fjk;a jHdmdrhl
fyda iud.ul] .sKqï ú.Kkh lsÍu i|yd" ta 103[^1& jk
wkqjHjia:dfõ i|yka rdcH ixia:dj" fjf<| jHdmdrh" fjk;a
jHdmdrh fyda iud.u] Ndr wud;Hjrhd úiska" uqo,a úIhh
Ndr wud;Hjrhdf.a tlÕ;ajh we;sj yd ú.Kldêm;sjrhd
úuid iqÿiqlï ,;a ú.Kljrhl= fyda ú.Kljrhka m;a l<
yelafla h' tjeks m;a lsÍula wud;Hjrhd úiska lrkq ,enQ úg
ta ú.Kljrhdf.a fyda ú.Kljrhkaf.a fiajh tu 103[^1& jk
wkqjHjia:dfõ i|yka rdcH ixia:dj" fjf<| jHdmdrh" fjk;a
jHdmdrh fyda iud.u] iïnkaOfhka ú.Kldêm;sjrhdf.a
ld¾h yd l¾;jH bgq lsÍu i|yd m%fhdackhg .ekSug ;ud
woyia lrk nj" ú.Kldêm;sjrhd úiska ta ú.Kljrhdg fyda
ú.Kljrhkag ,shú,a,lska oekaúh yels w;r" tfia okajkq ,enQ
úg ta ú.Kljrhd‍ fyda ú.Kljrhka ú.Kldêm;sjrhdf.a
fufyhùu yd md,kh hgf;a l%shd l< hq;af;a h'
^3& md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka kshu lrkq ,nkakd jQ
ld¾h iy l¾;jH o ú.Kldêm;sjrhd úiska bgq l< hq;af;a h'
^4& ^w& ú.Kldêm;sjrhd úiska" ;u ld¾h yd l¾;jH bgq
lsÍu i|yd" ;u fufyhùu yd md,kh hgf;a lghq;= l< hq;="
iqÿiqlï ,;a ú.Kljrhl=f.a fyda ú.Kljrhkaf.a fyda fiajh
,nd .; yelafla h'
^wd& ú.Kkhg wod< hïlsis ;dlaIKsl" jD;a;Sh fyda
úoHd;aul .egÆjla mÍlaId lsÍfï § -
^i& .sKqï ú.Kkh lrkq ,nkafka hï fomd¾;fïka;=jl"
mqoa., uKav,hl fyda wêldrhl o" ta
fomd¾;fïka;=fõ" mqoa., uKav,fha fyda wêldrfha
fiajd kshqla;hl= fkdjk ;eke;a;l=f.a¦ fyda
^ii&
tlS fomd¾;fïka;=fõ" mqoa., uKav,fha fyda
wêldrfha lghq;= l<ukdlrKfhys ,d ljr fyda
iïnkaO;djla we;s wdh;khla fkdjk hïlsis
;dlaIKsl fyda jD;a;Sh fyda úoHd;aul wdh;khl"
iyh ,nd .ekSu wjYH nj ú.Kldêm;sjrhdf.a u;h jkafka
kï" Tyq úiska tmßoafoka ta fiajh ,nd .; yelafla h' ;j o"
ta ;eke;a;d fyda wdh;kh ú.Kldêm;sjrhdf.a fufyhùu yd
md,kh hgf;a l%shd l< hq;af;a h'

103 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 36^2& jeks j.ka;sh u.ska meje;s 154^2& wkqjHjia:dfõ — rdcH ixia:dj" fjf<|
jHdmdrh fyda fjk;a jHdmdrh˜ hk jpk fhfok ljr ;ekl fyda ta jpk fjkqjg — rdcH ixia:dj" fjf<| jHdmdrh fyda fjk;a
jHdmdrh fyda iud.u˜ hk jpk wdfoaY lrk ,§'
141
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^5& ^w& ú.Kldêm;sjrhdg fyda Tyqf.a wêldrh ,;a ljr


fyda ;eke;a;l=g" ;u ld¾h iy l¾;jH bgq lsÍfï § -
^i& ishÆ ‍fmd;am;a" jd¾;d" jdr jd¾;d iy fjk;a
,shlshú,s ,nd .ekSfï o ¦
^ii& .nvdj,g iy fjk;a foam<j,g msúiSfï o ¦
^iii& tlS ld¾h yd l¾;jH bgq lsÍu i|yd wjYH úh
yels f;dr;=re ,nd .ekSfï o" lreKq meyeÈ,s
lrjd .ekSfï o"
ysñlu we;af;ah'

^wd& 104[ hï rdcH ixia:djl fyda fjf<| jHdmdrhl


fyda fjk;a jHdmdrhl fyda ^1& jk wkqjHjia:dfõ i|yka
iud.ul] fyda .sKqï ú.Kkh lsÍu i|yd m;a lrk ,o iEu
iqÿiqlï ,;a ú.Kljrhl=gu ke;fyd;a Tyqf.a wêldrh ,;a
iEu ;eke;a;l=g u" ta 104[rdcH ixia:dj fyda ‍fjf<| jHdmdrh
fyda fjk;a jHdmdrh fyda ^1& jk wkqjHjia:dfõ i|yka
iud.u] iïnkaOfhka wjYH úh yels msúiSulg" f;dr;=re ,nd
.ekSulg iy lreKq meyeÈ,s lrjd .ekSulg tjeksu ysñlula
we;af;a h'

^6& ú.Kldêm;sjrhd úiska" wdKavql%u jHjia:dj hgf;a


;ukag wh;a ld¾h iy l¾;jH bgq lsÍu ms<sn| jd¾;djla tla
tla uqo,a j¾Ih wjidk ùfuka miq udi oyhla we;=<; § iy
wjYH hhs Tyq i,lk ljr jQ fyda wjia:djl md¾,sfïka;=jg
bÈßm;a l< hq;af;a h'

^7& fï jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdk hgf;a


m;a lrk ,o iEu iqÿiqlï ,;a ú.Kljrhl= u úiska" ;u
jd¾;dj wud;Hjrhd fj; bÈßm;a l< hq;= w;r" tys msgm;la
ú.Kldêm;sjrhd fj; o bÈßm;a l< hq;af;a h'

^8& fï jHjia:dfõ —iqÿiqlï ,;a ú.Kljrhd˜ hkafkka -

^w& Y%S ,xld jr,;a .KldêldÍkaf.a wdh;kfha fyda


kS;sfhka msysgqjk ,o fjk;a hï wdh;khl
fyda idudðlhl= jQ o" .KldêldÍjrhl=
jYfhka jD;a;sfhys fh§ug ta wdh;kfha
iNdj úiska ksl=;a lrk ,o iy;slhla orkakd
jQ o ;eke;af;la ¦ fyda

104 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 36^3& jeks j.ka;sh u.ska meje;s 154^5& wkqjHjia:dfõ ^wd& fþofha —hï rdcH
ixia:djl fyda fjf<| jHdmdrhl fyda fjk;a jHdmdrhl˜ hk jpk fhfok ljr ;ekl fyda ta jpk fjkqjg —hï rdcH ixia:djl
fyda fjf<| jHdmdrhl fyda fjk;a jHdmdrhl fyda ^1& jk wkqjHjia:dfõ i|yka iud.ul˜ hk jpk wdfoaY lrk ,§'
142
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^wd& hï .KldêldÍ iud.ul tla tla fkajdisl


yjq,alre Y%S ,xld jr,;a .KldêldÍkaf.a
wdh;kfha fyda kS;sfhka msysgqjk ,o fjk;a
hï wdh;khl fyda idudðlhl=j isákafka o"
tfukau .KldêldÍjrhl= jYfhka jD;a;sfhys
fh§u i|yd tlS wdh;kfha iNdj úiska ksl=;a
lrk ,o iy;slhla orkafka o" tjeks jr,;a
.KldêldÍ iud.ula fyda
woyia fõ'
105 [ ^9& ^8& jk wkq jHjia:dfõ ^w& fþofha úêúOdk" 153
^1& jHjia:dj hgf;a m;alrkq ,nk ú.Kldêm;sjrhdg wod<
úh hq;af;a h' ]

105 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 36^4& jeks j.ka;sh u.ska w¨;a 154 ^9& wkqjHjia:dj we;=<;a lrk ,§'
143
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

106 [XVIIw jeks mßÉfþoh

154w' ^1& ckdêm;sjrhd úiska .eiÜ m;%fha m< lrkq ,nk m<d;a iNd msysgqùu
kshuhla u.ska kshu lrk Èkfha fyda Èkj, isg l%shd;aul jk
mßÈ wgjk Wmf,aLkfha ksYaÑ;j i|yka iEu m<d;la u i|yd
wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj" m<d;a iNdjla
fuhska msysgqjkq ,efí' fjkia fjkia m<d;a i|yd fjkia
fjkia Èkhka kshu lrkq ,eìh yelsh'
^2& ^1& jk wkqjHjia:dj hgf;a msysgqjk ,o iEu m<d;a
iNdjla u" m<d;a iNd ckao úuiSïj,g wod< kS;shg wkql+,j"
tu iNdfõ uka;%Sjreka f;dard m;a lrkq ,enQ úg ixia:dmkh
úh hq;= h'
^3& fï jHjia:dfõ by;ska jQ úêúOdkhkays mgyeksj l=ula
i|yka jQj o" tlsfklg hdno m<d;a follg fyda ;=klg
tla wdKavqldrjrhl=f.ka" tla m%Odk wud;Hjrhl=f.ka" tla
wud;H uKav,hlska ‍ iy f;dard m;a lr .kakd ,o tla m<d;a
iNdjlska hq;a" tla mßmd,k tallhla njg m;aùug o" tlS
m<d;a tla mßmd,k tallhla jYfhka mßmd,kh lrkq ,eîu
È.g u mj;ajdf.k hd hq;= o ke;fyd;a ta tla tla m<d;a
fjk u wdKavqldrjrfhla" m%Odk wud;Hjrfhla iy wud;H
uKav,hla iys;j iajlShuh jQ m<d;a iNdjla we;s fjk u
mßmd,k tallhla jYfhka ilia úh hq;= o hkak ksYaph lsÍfï
wdldrh ms<sn|j o úêúOdk md¾,sfïka;=j úiska hï kS;shla
u.ska fyda kS;shla hgf;a fyda iEÈh yelafla h'
154wd' ^1& 154w jeks jHjia:djg wkql+,j m<d;a iNdjla wdKavqldrjrhd
msysgqjkq ,en we;s iEu m<d;la i|yd u wdKavqldrjrhl= isáh
hq;= h'
^2& ckdêm;sjrhd úiska ish w;aik hgf;a jQ wêldr
m;%hla u.ska wdKavqldrjrhd m;a lrkq ,eìh hq;= w;r"
ckdêm;sjrhdf.a m%idoh we;s ;dla l,a 4 ^wd& jeks jHjia:djg
wkql+,j Tyq úiska Oqrh oeßh hq;af;a h'
^3& ckdêm;sjrhd fj; hjk ,smshla u.ska wdKavqldrjrhdg
ish Oqrfhka b,a,d wiaúh yelafla h'
^4& ^w& ^i& wdKavqldrjrhd wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdk
fÉ;kdkaú;j W,a,x>kh lr ;sîu ¦
^ii& wdKavqldrjrhd iajlSh Oqrfha n,;, whq;=
wkaoñka mdúÉÑ lsÍu yd iïnkaO úIudpdrh
fyda ¥IKh yd iïnkaO jro isÿ lr ;sîu ¦

106 - oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4 jeks j.ka;sh u.ska XVII ^w& mßÉfþoh ^jHjia:d 154 w isg 154 v olajd&
we;=<;a lrk ,§'
144
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^iii& wdKavqldrjrhd w,a,i iïnkaO jrola fyda


pß; ¥IKh yd iïnkaO jrola isÿ lr ;sîu ¦
hk fya;= u; wdKavqldrjrhd bj;a lrk f,ig
ckdêm;sjrhdg Wmfoia fok fhdackdjla" tu fhdackdj bÈßm;a
lsÍu i|yd jQ fhdackd iïu;h" ^fkdmeñKs uka;%Sjrhka o
we;=¿j& m<d;a iNdfõ uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdfjka ;=fkka
follg fkdwvq ixLHdjla úiska iïu; lrkq ,eìKs kï" m<d;a
iNdj úiska ^wd& fþohg hg;aj ckdêm;sjrhd fj; bÈßm;a l<
yelafla h'
^wd& ^w& fþofha i|yka fya;= u; wdKavqldrjrhd bj;a lrk
f,ig ckdêm;sjrhdg Wmfoia fok fhdackdjla bÈßm;a lsÍu
i|yd jQ lsisu fhdackd iïu;hla ta fhdackd iïu;h ms<sn|
oekaùu m<d;a iNdfõ meñK isák uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdfjka
foflka fldgilg fkdwvq ixLHdjla úiska w;aika lrkq ,en
we;akï ñi" m<d;a iNdfõ iNdm;sjrhd úiska Ndr .ekSu fyda
ta fhdackd iïu;h .ek m<d;a iNdfõ § idlÉcd lsÍu fyda
fkdl< hq;af;a h'
^5& wdKavqldrjrhd úiska iajlSh Oqrh Ndr .;a Èk isg wjqreÿ
myl ld,iSudjla fï jHjia:dfõ mQ¾jfhka jQ úêúOdkj,g
hg;aj Oqrh oeßh hq;af;a h'
^6& wdKavqldrjrhd f,i m;a lrkq ,nk iEu ;eke;af;la u
ckdêm;sjrhd bÈßmsg § y;rjk Wmf,aLkfha oelafjk m%;s{dj
§ Bg w;aika ;eîfuka fyda Èjqreï § Bg w;aika ;eîfuka fyda
Oqrh Ndr .; hq;af;a h'
^7& tfia Oqrh Ndr .;a úg" wdKavql%u jHjia:dfjka we;s
lrk ,o fyda ms<s.kakd ,o fjk;a hï Oqrhla wdKavqldrjrhl=
úiska oeÍu wjidk jk w;r Tyq md¾,sfïka;= uka;%Sjrfhla
fõ kï md¾,sfïka;=fõ ish wiqkska bj;a úh hq;af;a h'
wdKavqldrjrhd úiska fjk;a ljr jQ fyda ,dNodhs Oqrhla fyda
;k;=rla fkdoeßh hq;af;a h'
^8& ^w& iqÿiq hhs wdKavqldrjrhd woyia lrk fõ,djl §
iy ia:dkhl § /iaùu i|yd Tyq úiska l,ska l, m<d;a iNdj
le|úh yelafla h' tfy;a tla iNd jdrhl wjidk /iaùu iy
B<Õ iNd jdrfha m%:u /iaùu i|yd kshu lrk ,o Èkh w;r
ld,h udi follg wvq úh hq;af;a h'
^wd& wdKavqldrjrhd úiska l,ska l, m<d;a iNdfõ
jdrdjidkh l< yelafla h'
^we& wdKavqldrjrhd úiska m<d;a iNdj úiqrejd yeßh
yelafla h'
145
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^wE& wdKavqldrjrhdf.a u;h wkqj" m<d;a iNdfõ


uka;%Sjrhka nyq;r ixLHdjl iyfhda.h wud;H
uKav,hg we;s ;dla l,a wdKavqldrjrhd úiska
fï wkqjHjia:dj hgf;a Tyqf.a n,;, m%Odk
wud;Hjrhdf.a Wmfoia j,g wkql+,j l%shd;aul
l< hq;af;a h'
^9& 34 jeks jHjia:dj hgf;a ckdêm;sjrhdf.a n,;,j,g
ydkshla fkdue;sj" iy Tyqf.a úOdkhg hg;aj m<d;l
wdKavqldrjrhdg ta m<d; i|yd msysgqjk ,o m<d;a iNdj úiska
idok ,o m%{ma;shlg tfrysj jQ fyda m<d;a iNdjg m%{ma;s
iE§ug n,h we;s hï ldrKhla iïnkaOfhka md¾,sfïka;=j
úiska idok ,o kS;shlg tfrysj jQ jrolg jrolre lrkq ,enQ
iEu ;eke;a;l=g u iudjla §fï iy tjeks hï ;eke;a;l=g
wêlrKh úiska kshu lrk ,o o~qjula l%shd;aul lsÍu l,a
;eîfï fyda tu o~qju ,sys,a lsÍfï n,h we;af;a h(
tfia jqj o" hï ldrKhla iïnkaOfhka" wud;H uKav,fha
Wmfoiaj,g wdKavqldrjrhd tlÕ fkdjkakd jQ o tu ldrKh"
wd{djla ,nd .ekSu i|yd ckdêm;sjrhd fj; fhduq lsÍu
uyck hym; msKsi wjYH jkafka hehs wdKavqldrjrhd
i,lkakd jQ o wjia:djl Tyq úiska ta ldrKh ckdêm;sjrhd
fj; fhduq l< yelafla h'
^10& ^w& wdKavqldrjrhd úiska m<d;a iNdj wu;kq ,eìh
yels w;r tu ld¾hh i|yd uka;%Sjrekag meñfKk f,i o
kshu l< yelafla h'
^wd& ;;a ld,fhys iNdfõ ie,ls,a,g Ndckj mj;sk
m%{ma;shla iïnkaOfhka fyda ‍fjk;a ldrKhla
iïnkaOfhka fyda wdKavqldrjrhd úiska iNdj fj;
mKsúv heùu l< yels w;r tjeks mKsúvhla hjkq
,enQ úg ie,ls,a,g .; hq;= f,i tu mKsúvfhka
kshu lr we;s hï ldrKhla iNdj úiska yels ;rï
blaukska ie,ls,a,g .; hq;af;a h'
^11& ^w& hï m<d;l lghq;= mßmd,khg iïnkaO iy
kS;s iïmdokh i|yd jQ fhdackd iïnkaO
m<df;a wud;H uKav,fha ishÆ u ;SrK" ta
m<df;a wdKavqldrjrhdg oekqï §u ¦
^wd& hï m<d;l lghq;= mßmd,khg iy kS;s
iïmdokh i|yd jQ fhdackdj,g wod<j
wdKavqldrjrhd úiska b,a,kq ,nk f;dr;=re
bÈßm;a lsÍu ¦ iy
146
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^we& wud;Hjrhl= úiska ;SrKhla .kq ,en we;a;d


jQ o" ‍tfy;a m<d;a wud;H uKav,h úiska i,ld
n,kq ,en fkdue;a;d jQ o" hï ldrKhla m<d;a
wud;H uKav,h úiska i,ld n,kq ,eîu i|yd
bÈßm;a lrk f,i wdKavqldrjrhd úiska kshu
lrkq ,enqjfyd;a" tfia bÈßm;a lsÍu
ta m<df;a m%Odk wud;Hjrhdf.a ld¾hh jkafka h'‍
^12& wdKavqldr Oqrh ork ;eke;a;kaf.a jegqm" §ukd"
úY%du .ekSfï jhi iy úY%du jegqma ysñlï iïnkaOfhka
md¾,sfïka;=j úiska kS;sh u.ska úêúOdk ie,eiaúh hq;af;a h'
wdKavqldrjrhd 154we' m<d;a iNdjla úiska m%{ma;s iïmdokh lrkq ,eìh
úiska úOdhl n,;, yels ldrKdj,g jHdma; jk úOdhl n,h" tu m<d;a iNdj
l%shd;aul lsÍu
msysgqjkq ,enQ m<df;a wdKavqldrjrhd úiska 154B jHjia:djg
wkql+,j" fl,ska u fyda m<d;a wud;H uKav,fha wud;Hjrhka
ud¾.fhka fyda ish hg;a ks,Orhka ud¾.fhka fyda l%shd;aul
l< yelafla h'
m<d;a iNdfõ 154wE' ^1& m<d;a iNdjla" tu m<d;a iNdj msysgqjkq ,en
idudðl;ajh we;s m<df;a j¾. m%udKh iy ck.ykh ie,ls,a,g f.k"
kS;sfhka ;SrKh lrkq ,nk mßÈ jQ uka;%Sjrhka ixLHdjlska
iukaú; úh hq;af;a h'
^2& ^w& m<d;a iNdjla msysgqjkq ,en we;s m<d; we;=<;
iSudjka msysgd we;s ue;sjrK fldÜGdi i|yd ‍f;dard m;a lr
.kq ,en isák md¾,sfïka;= uka;%Sjrhkag tu m<d;a iNdfõ
/iaùï lghq;=j,g iyNd.S ùfï whs;sjdislu §ug ta iNdj
úiska m<d;a iNdfõ uka;%Sjrhkaf.a Oqr ld,h wdrïN jk
wjia:dfõ § fhdackd iïu;hla u.ska ;SrKh l< yelafla h'
^wd& ^w& fþoh hgf;a lrk ,o fhdackd iïu;hla n,
mj;akd ;dla l,a" tu m<d;a iNdj msysgqjkq ,en we;s m<d;
we;=<; iSudjka msysgd we;s ue;sjrK fldÜGdihla i|yd f;dard
m;a lr .kq ,en isák md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl=g" tu iNdfõ
Oqr ld,h we;=<;" tu m<d;a iNdfõ /iaùï lghq;=j, § l:d
lsÍug iy fjk;a wdldrhlska iyNd.S ùug o" tu m<d;a iNdfõ
hï ldrl iNdjl idudðlhl= jYfhka Tyq kï lrkq ,enQ úgl"
ta ldrl iNdfõ § l:d lsÍug iy fjk;a wdldrhlska iyNd.s
ùug o whs;sjdislu we;af;a h' kuq;a m<d;a iNdjl § fyda tys
ldrl iNdjl § Pkaoh §ug ysñlï we;af;a ^w& fþoh hgf;a jQ
fhdackd iïu;fhys ta i|yd úêúOdk i,iajd we;akï muKs'
^we& fï wkqjHjia:dfõ úêúOdk l%shd;aul ùu m<uq‍jk
md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,nk Èkfhys wjidk jkafka h'
147
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

154b' m<d;a iNdjla l,ska úiqrejd yßkq ,enqjfyd;a ñi" Oqr ld,h
tu m<d;a iNdfõ m<uq /iaùu i|yd kshu lrk ,o Èk isg
wjqreÿ myl ld,hla ta iNdj mj;afka h' tlS mia wjqreÿ ld,h
bl=;aj .sh úg u tu m<d;a iNdj úisr .shdla fia ie,flkafka h'
154B' ^1& hï m<d;l wdKavqldrjrhdg Tyqf.a l¾;jH bgq wud;H uKav,h
lsÍfï § iydh ùu iy Wmfoia §u msKsi m%Odk wud;Hjrhdf.a
m%Odk;ajfhka hq;a fjk;a wud;Hjrhka y;r fokl=g fkdjeä
ixLHdjlska iukaú; jQ m<d;a wud;H uKav,hla ;sìh hq;af;a h'
wdKavqldrjrhd úiska ;u l¾;jH fyda bka lsisjla ;u wNsu;h
wkqj bgq l< hq;= njg wdKavql%u jHjia:dj u.ska fyda hgf;a
fyda kshu lrkq ,en we;s ;dla ÿrg yer" wdKavqldrjrhd úiska
tu Wmfoiaj,g wkql+,j ;u l¾;jH bgq l< hq;af;a h'
^2& hï ldrKhla wdKavqldrjrhd úiska ;u wNsu;h wkqj bgq
l< hq;= ldrKhla f,i wdKavql%u jHjia:dj u.ska fyda hgf;a
fyda kshu lrkq ,en ;sfí o" keoao hkak iïnkaOfhka hï
m%Yakhla Woa.; jqjfyd;a wdKavqldrjrhd úiska ta iïnkaOfhka
;u wNsu;h wkqj lrkq ,nk ;SrKh wjidkd;aul jk w;r
wdKavqldrjrhd úiska lrk ,o hï l%shdjl j,x.=Ndjh .ek"
Tyq úiska ;u wNsu;h wkqj l%shd l< hq;= j ;sìKehs fyda
fkd;sìKehs hk fya;=j u;" lsis wêlrKhl § m%Yak lrkq
fkd,eìh hq;‍af;a h' wdKavqldrjrhdf.a wNsu;h l%shd;aul
lsÍu ckdêm;sjrhdf.a úOdkh u; úh hq;af;a h'
^3& wud;Hjrhka úiska wdKavqldrjrhdg hï WmfoaYhla fok
,oafoa o" tfia kï ta ljr WmfoaYhla ù o hkak iïnkaOfhka
lsisu wêlrKhl § úNd. lrkq fkd,eìh hq;af;a h'
^4& m<d;la i|yd ixia:dms; m<d;a iNdfõ hïlsis
uka;%Sjrhl= ta m<d;a iNdfõ nyq;r uka;%Sjrhkaf.a iydh ,nd
.ekSug iu;a jkafka hehs wdKavqldrjrhd l,amkd flf¾ o"
wdKavqldrjrhd úiska ta uka;%Sjrhd m%Odk wud;H Oqrhg m;a
l< hq;af;a h(
tfia jqj o" m<d;a iNdjlg f;dard m;a lr .kq ,en we;s
uka;%Sjrekaf.ka foflka tllg jeä ixLHdjla tla foaYmd,k
mlaIhlg wh;a idudðlhska jk wjia:djl" wdKavqldrjrhd
úiska tu iNdfõ tu foaYmd,k mlaIfha kdhlhd m%Odk
wud;Hjrhd jYfhka m;a l< hq;af;a h'
^5& wdKavqldrjrhd úiska m%Odk wud;Hjrhdf.a WmfoaYh
wkqj" fiiq wud;Hjrhka tu m<d; i|yd ixia:dmkh lr we;s
m<d;a iNdfõ uka;%Sjrhka w;ßka m;a l< hq;af;a h'
^6& m<d;a wud;H uKav,h m<d;a iNdjg iduqyslj j.lSug
iy W;a;r §ug ne£ isákafka h'
148
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^7& m%Odk wud;H Oqrhg fyda m<d;a wud;H uKav,fha


idudðlhl= jYfhka fyda m;a lrk ,o ;ekekaf;la" y;rjk
Wmf,aLkfha oelafjk m%;s{dj § Bg‍ w;aika ;nk f;la fyda
Èjqreï § Bg w;aika ;nk f;la fyda Tyqf.a Oqrfha ld¾hh
wdrïN fkdl< hq;‍af;a h'
m<d;a iNd m%{ma;s 154W' ^1& iEu m<d;a iNdjla u úiska" wdKavql%u jHjia:dfõ
úêúOdkj,g hg;aj" tu m<d;a iNdj msysgqjkq ,en we;s
m%foaYhg wod< jk fia ^fuys ñkau;= —m<d;a iNd ,ehsia;=j˜
hkqfjka y÷kajkq ,nk& kjjk Wmf,aLkfha I jeks ,ehsia;=fõ
we;s hï ldrKhla iïnkaOfhka m%{ma;s iEÈh yelafla h'
^2& fï mßÉfþofha úêúOdk fyda kjjk Wmf,aLkh
fyda ixfYdaOkh lsÍu i|yd fyda bj;a lsÍu i|yd jk mk;a
flgqïm;la" .eiÜ m;%fha m< lrkq ,eîfuka miqj iy
md¾,sfïka;=fõ kHdh m;%hg we;=<;a lrkq ,eîug fmr" ta
ms<sn|j" fhduq lsÍfuys ksYaph fldg oelafjk ld, iSudjla
we;=<;" woyia m%ldY lsÍu msKsi" ckdêm;sjrhd úiska" iEu
m<d;a iNdjla fj; u fhduq lrkq ,en we;akï ñi" iy
^w& ta iEu iNdjla u tu ixfYdaOkhg fyda bj;a lsÍug
fyda tlÕ jkakd jQ wjia:djl" tu mk;a flgqïm;
md¾,sfïka;=jg meñK Pkaoh fok md¾,sfïka;=
uka;%Sjrhkaf.a nyq;rhla úiska iïu; lrkq ,eìKs
kï¦ fyda
^wd& ixfYdaOkh fyda bj;a lsÍu fyda ms<sn|j tl
iNdjla fyda iNd jeä .Kkla tlÕ fkdjkakd jq
wjia:djl" tu mk;a flgqïm; 82 jeks jHjia:dfõ
kshu lr we;s úfYaI nyq;r Pkaofhka iïu; lrkq
,eìKs kï"
ñi ta mk;a flgqïm; kS;shla njg m;a fkdjkafka h'
^3& m<d;a iNd ,ehsia;=fõ olajd we;s hï ldrKhla ms<sn|j
jk mk;a flgqïm;la" .eiÜ m;%fha m< lrkq ,eîfuka miqj
iy md¾,sfïka;=fõ kHdh m;%hg we;=<;a lrkq ,eîug fmr"
ta ms<sn|j" fhduq lsÍfuys ksYaph fldg oelafjk ld,iSudjla
we;=<;" woyia m%ldY lsÍu msKsi" ckdêm;sjrhd úiska" iEu
m<d;a iNdjla fj; u fhduq lrkq ,en we;akï ñi" iy
^w& ta iEu iNdjla u tu mk;a flgqïm; iïu; lsÍug
tlÕ jkakd jq wjia:djl" tu mk;a flgqïm;"
md¾,sfïka;=jg meñK Pkaoh fok md¾,sfïka;=fõ
uka;%Sjrhkaf.a nyq;rhla úiska iïu; lrkq ,eìKs
kï ¦ fyda
149
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^wd& mk;a flgqïm; iïu; lsÍug" tl iNdjla fyda


iNd jeä .Kkla tlÕ fkdjkakd jq wjia:djl" tu
mk;a flgqïm; 82 jeks jHjia:dfõ kshu lr we;s
úfYaI nyq;r Pkaofhka iïu; lrkq ,eìKs kï"
ñi kS;shla njg m;a fkdjkafka h(
tfia jqj o" tjeks fhduq lsÍula lrk ,ÿj ishÆu m<d;a
iNd fkdj" m<d;a iNd iuyrla muKla tu mk;a flgqïm;
iïu; lsÍug tlÕ jQ wjia:djl" md¾,sfïka;=jg meñK Pkaoh
fokakd jQ md¾,sfïka;= uka;%Sjrhkaf.a nyq;r Pkaofhka tu
mk;a flgqïm; iïu; lrkq ,enQ úg" tu mk;a flgqïm;" Bg
tlÕ jQ m<d;a iNd msysgqjkq ,en we;af;a hï m<d;a i|yd o"
ta m<d;a iïnkaOfhka muKla wod< jk kS;shla njg m;a
jkafka h '
^4& m<d;a iNd ,ehsia;=fõ olajd we;s hï ldrKhla
iïnkaOfhka kS;s idok f,i m<d;a iNd tlla fyda Bg jeä
.Kkla úiska fhdackd iïu;hla u.ska md¾,sfïka;=fjka
b,a,d isák ,o wjia:djl" ta m<d;a iNd msysgjkq ,en
we;af;a hï m<d;a i|yd o" ta m<d;aj,g muKla wod< jk
fia md¾,sfïka;=j úiska" meñK Pkaoh fokakd jQ md¾,sfïka;=
uka;%Sjrhkaf.a nyq;r Pkaofhka" tu ldrKh iïnkaOfhka
kS;s ieÈh yelafla h'
^5& ^w& tla tla ldrKdfõ wjia:d.; lreKq wkqj WÑ;
hhs md¾,sfïka;=j woyia lrk wdldrhlg ishÆu m<d;a iNd
úuiSfuka miqj ^fuys ñkau;= —iu.dó ,ehsia;=j˜ hkqfjka
i|yka lrkq ,nk& kj jeks Wmf,aLkfha III jeks ,ehsia;=fõ
i|yka l< hï ldrKhla iïnkaOfhka md¾,sfïka;=j úiska
kS;s mekúh yelafla h'
^wd& tla tla ldrKdfõ wjia:d.; lreKq wkqj WÑ; hhs
m<d;a iNdj woyia lrk wdldrhg md¾,sfïka;=j úuiSfuka
miqj" tu m<d;a iNdj msysgqjkq ,enQ m<d;g wod< jk fia
iu.dó ,ehsia;=fõ i|yka hï ldrKhla iïnkaOfhka m<d;a
iNdjla úiska wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj
m%{ma;s iEÈh yelafla h'
^6& m<d;a iNdjla úiska iïmdokh lrk ,o hï m%{ma;shl
hï úêúOdkhla fï jHjia:dfõ fmrd;=j jQ úêúOdkj,g
wkql+,j iïmdokh lrk ,o hï kS;shl úêúOdkj,g
wkkql+, jk wjia:djl" tu kS;sfha úêúOdk n,meje;aúh hq;=
w;r" tu m%{ma;sfha úêúOdk" tu wkkql+,;d‍jfha m%udKhg
n, rys; jkafka h'
150
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^7& ^fuys ñka u;= —ixjD; ,ehsia;=j˜ hkqfjka y÷kajkq


,nk& kj jeks Wmf,aLkfha II jeks ,ehsia;=fõ olajd we;s hï
ldrKhla iïnkaOfhka m%{ma;s iE§ug m<d;a iNdjlg n,h
fkdue;af;a h'
^8& m<d;a iNd ,ehsia;=fõ we;s hï ldrKhla iïnkaO kS;shla
fï mßÉfþoh n,meje;aùu wdrïN jk Èkfhys n,d;aulj
;sfnk iy m<d;la i|yd msysgqjk ,o m<d;a iNdjla úiska Bg
miqj kS;shg wkkql=, nj §¾> kdufha úia;r lrkq ,en we;s
m%{ma;shla tu ldrKh u iïnkaOfhka idokq ,enQ wjia:djl"
tu m%{ma;shg wkqu;h ,enqKq Èk isg tu m%{ma;sh n,mj;ajk
;dla l,a muKla" tu m<d; we;=<; tu kS;sfha úêúOdk
l%shd;aul ùu w;aysgjkq ,en ;sìh hq;= w;r" ta úêúOdk wl%Shj
mej;sh hq;af;a h'
^9& iu.dó ,ehsia;=fõ we;s hï ldrKhla iïnkaO kS;shla
fï mßÉfþoh n,meje;aùu wdrïN jk Èkfhys n,d;aulj
;sfnk iy m<d;la i|yd msysgqjk ,o m<d;a iNdjla úiska
Bg miqj tu kS;shg wkkql=, m%{ma;shla tu ldrKh u
iïnkaOfhka iïmdokh lrkq ,enQ wjia:djl" fhdackd
iïu;hla u.ska md¾,sfïka;=j úiska mgyeks ;SrKhla .kq
,enqjfyd;a ñi" tu m%{ma;shg wkqu;h ,enqKq Èk isg tu
m%{ma;sh n,mj;ajk ;dla l,a muKla tu m<d;a we;=<; tu
kS;sfha úêúOdk w;aysgqjkq ,en ;sìh hq;= w;r ta úêúOdk
wl%Shj mej;sh hq;af;a h'
^10& fï jHjia:dfõ we;=<;a lsisjla wdKavql%u jHjia:dfõ
úêúOdkj,g wkql=,j hï ldrKhla iïnkaOfhka uq¿
Y%S ,xldj u fyda tys hï fldgila i|yd kS;s ie§ug ^fï
mßÉfþoh we;=¿j& wdKavql%u jHjia:dfjka md¾,sfïka;=jg
mejÍ we;s n,;, ySk lrkakdla fia lshjd f;areï .ekSu fyda
fkdl< hq;af;a h'
^11& fï jHjia:dfõ ^3& jeks wkqjHjia:dfõ l=ula i|yka
ù ;snqK o md¾,sfïka;=j úiska" m<d;a iNd ,ehsia;=fõ olajd
we;s hï ldrKhla iïnkaOfhka fjk;a hï rgla fyda rgj,a
iuÕ we;s lr .;a hï .súiqula" tlÕùula fyda iïuq;shla
fyda l%shd;aul lsÍfï fyda cd;Hka;r iïfï,khl §" ix.uhl
§ fyda fjk;a uKav,hl § t<fUk ,o hï ;SrK l%shd;aul
lsÍfï fyda ld¾hh i|yd" tu wkqjHjia:dfõ olajd we;s ld¾h
mámdáh fkdjk fjk;a wdldrhlska kS;s iEÈh yelafla h'
wkqu;h 154W!' ^1& m<d;a iNdjla úiska idok ,o hï m%{ma;shlg
fuys ñka u;= úêúOdk i,iajkq ,nk wdldrhg wkqu;h
,enqK úg" tu m%{ma;sh n,d;aul jkafka h'
151
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^2& m<d;a iNdjla úiska idok ,o iEu m%{ma;shla u tu


m%{ma;sh idok ,o jydu" wkqu;h i|yd wdKavqldrjrhd fj;
bÈßm;a lrkq ,eìh hq;= h' túg wdKavqldrjrhd úiska tu
m%{ma;shg wkqu;h §u fyda tu m%{ma;sh ;udf.a wkqu;h i|yd
bÈßm;a lrkq ,eîfuka miq yels ;rï blaukska tu m%{ma;sh
fyda tys hï ksYaÑ; úêúOdkhla kej; i,ld n,k f,i
iNdfjka b,a,d isák iy úfYaIfhka" mKsjqvfha ks¾foaY lrkq
,nk ixfYdaOk bÈßm;a lsÍfï fhda.H;dj i,ld n,k f,i
b,a,d isák mKsjqvhla iuÕ m<d;a iNdj fj; wdmiq heùu
fyda l< hq;af;a h'
^3& wdKavqldrjrhd úiska ^2& jeks wkqjHjia:dj hgf;a m<d;a
iNdjla fj; m%{ma;shla wdmiq tjkq ,enQ wjia:djl" m<d;a
iNdj úiska wdKavqldrjrhdf.a mKsjqvh flfrys ie,ls,a,
we;sj m%{ma;sh kej; i,ld ne,sh hq;= w;r ixfYdaOk iys;j
fyda rys;j tu m%{ma;sh iïu; lr" wdKavqldrjrhdf.a wkqu;h
i|yd Tyq fj; bÈßm;a l< yelsh'
^4& m%{ma;shla ^2& jeks wkqjHjia:dj hgf;a wdKavqldrjrhd
fj; bÈßm;a lrkq ,enQ úg" wdKavqldrjrhd úiska thg wkqu;h
§u fyda tu m%{ma;sh wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g wkql+,
fkdjk njg ;SrKhla ,nd .ekSug tu m%{ma;sh fojk jrg
iïu; lrkq ,eîfuka miq tla udihla we;=<; ckdêm;sjrhd
úiska fYa%IaGdêlrKhg fhduq lsÍu i|yd r|jd .ekSu fyda l<
yelafla h' tfia fhduq lsÍfuka miqj" tu m%{ma;sh wdKavql%u
jHjia:dfõ úêúOdkj,g wkql+, nj fYa%IaGdêlrKh úiska
;SrKh lrk ,o wjia:djl" tu wêlrK ;Skaÿj ;udg ,enqKq
úg wdKavqldrjrhd úiska tu m%{ma;shg wkqu;h Èh hq;af;a h'
tfia fhduq lsÍfuka miqj" tu m%{ma;sh wdKavql%u jHjia:dfõ
úêúOdkj,g wkkql=, hhs fYa%IaGdêlrKh úiska ;SrKh lrk
,o wjia:djl" wdKavqldrjrhd úiska tu m%{ma;shg wkqu;h
fkdÈh hq;af;a h'
154t' ^1& w;HjYH iemhqï iy fiajd mj;ajdf.k hdug uyck wdrla‍Idj
;¾ckhla t,a, ù ;sîfï fyda hqoaOhla fyda úfoaY wdl%uKhla
fyda ikakoaO le/,a,la ksid Y%S ,xldfõ wdrla‍Idjg ;¾ckhla
t,a, ù ;sîfï fya;=j u; uyck wdrla‍Il wd{dmkf;a fyda
uyck wdrla‍Idj iïnkaOfhka ;;ald,fha n,mj;akd kS;sj,
úêúOdk l%shd;aul lrk m%ldYkhla ta wd{dmkf;a fyda
kS;s fyda hgf;a lrkq ,enQ úg" hï wdKavqldrjrhl= úiska
l%shd;aul l< hq;= úOdhl n,h l%shd;aul l< hq;= jk wdldrh
iïnkaOfhka ckdêm;sjrhd úiska ta wdKavqldrjrhdg úOdk
ksl=;a l< yelafla h' tu úOdk" tu m%ldYkh lsÍu i|yd fya;=
j‍Yfhka tys olajd we;s fya;=j,g wod< úh hq;af;a h'
152
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

meyeÈ,s lsÍu (-
w;HjYH iemhqï iy fiajd mj;ajdf.k hdug ;¾ckhla
t,a, ù we;s nj fyda hqoaOhla fyda úfoaY wdl%uKhla fyda
ikakoaO le/,a,la ksid Y%S ,xldfõ fyda tys foaYfha hï
fldgil wdrla‍Idjg ;¾ckhla t,a, ù we;s nj m%ldY lrñka
uyck wdrla‍Il wd{dmk; hgf;a m%ldYkhla" ta wka;rdhh
w;Hdikak njg ckdêm;sjrhd iEySug m;a fõ kï ta fiajd
iy iemhqï we;a; jYfhka u wekysàug fyda ta hqoaOh fyda
wdl%uKh fyda le/,a, we;a; jYfhka we;s ùug m<uqj
ckdêm;sjrhd úiska l< yelafla h(
tfia jqj o" tjeks hï m%ldYkhla Y%S ,xldfõ hï fldgil
muKla l%shd;aulj mj;sk wjia:djl" fï jHjia:dj hgf;a
úOdk ksl=;a lsÍug ckdêm;sjrhd i;= n,h" w;HjYH iemhqï
yd fiajd mj;ajd .ekSu fyda Y%S ,xldfõ wdrla‍Idj ia:sr lsÍu
i|yd fhda.H fõ kï iy tfia fhda.H jk ;dla ÿrg" tu
m%ldYkh l%shd;aulj mj;sk m<d; fkdjk fjk;a m<d;lg o
jHdma; úh hq;af;a h'
^2& uyck wdrla‍Il wd{dmk; fyda uyck wdrla‍Idjg
wod<j ;;ald,fha fyda n,mj;akd kS;sh hgf;a fyda lrk ,o
m%ldYkhla ishÆu ld¾h i|yd ;SrKd;aul úh hq;= w;r" th
lsisu wêlrKhl § m%Yak lrkq fkd,eìh hq;af;a h' ;j o" tu
m%ldYkh ms<sn|j fyda m%ldYkh lsÍfï fya;= ms<sn|j fyda tu
fya;= mj;skafka o hkak ms<sn|j fyda fï jHjia:dj hgf;a
fok ,o hï úOdkhla ms<sn|j fyda lsisu wêlrKhla fyda
úksYaph wêldrhla úiska úNd. lsÍu" u;hla m%ldY lsÍu
fyda fjk;a hï wdldrhlska m%Yak lsÍu fyda lrkq fkd,eìh
hq;af;a h'
úOdk wkqj l%shd 154ta' wdKavql%u jHjia:dfõ fï mßÉfþoh hgf;a
lsÍu meyer yeÍu wdKavqldrjrhdg fyda hï m<d;a iNdjlg fok ,o hï
úOdkhlg wkql+,j lghq;= lsÍu fyda tajd l%shd;aul lsÍu
wdKavqldrjrhd fyda ta m<d;a iNdj úiska meyer yer we;s
wjia:djl" wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g wkql+,j ta
m<df;a mßmd,kh lrf.k hd fkdyels ;;a;ajhla Woa.; ù
we;ehs ckdêm;sjrhd úiska ;SrKh lrkq ,eîu kS;Hkql+,
jkafka h'
mßmd,kh wekysàu 154T' ^1& hï m<d;l mßmd,kh wdKavql%u jHjia:dfõ
úêúOdkj,g wkql+,j lrf.k hd fkdyels njg tu m<df;a
wdKavqldrjrhdf.ka ,enqKq jd¾;djla wkqj fyda wkHdldrhlska
fyda ckdêm;sjrhd iEySulg m;ajqjfyd;a ckdêm;sjrhd úiska
m%ldYkhla u.ska -
153
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^w& m<df;a mßmd,kh i;= ishÆu l¾;jH fyda bka


lsisjla fyda wdKavqldrjrhd fj; fyda m<d;a iNdj
fkdjk tu m<df;a fjk;a hï uKav,hla fyda
wêldrhla fj; mejÍ we;s fyda Tyq fyda th úiska
l%shd;aul lrkq ,eìh yels ishÆu n,;, fyda bka
lsisjla fyda ;uka fj; mjrd .; yelafla h ¦
^wd& m<d;a iNdfõ n,;, md¾,sfïka;=j úiska fyda
tys n,h hgf;a l%shd;aul l< hq;= nj m%ldY l<
yelafla h ¦
^we& m%ldYkfha mrud¾: id¾:l lr .ekSu i|yd wjYH
f,i fyda WÑ; f,i ckdêm;sjrhdg fmkS hk
wdldrfha wdkqIx.sl úêúOdk ie,eiaúh yelafla h(
tfia jqj o" hï wêlrKhlg mejÍ we;s fyda hï wêlrKhla
úiska l%shd;aul l< yels lsisu n,hla ckdêm;sjrhd fj;
mjrd .ekSu msKsi fï wkqjHjia:dfõ lsisjlska n,h
fkd,efnkafkah'
^2& Bg miqj lrkq ,nk m%ldYkhla u.ska tjeks hï
m%ldYkhla m%;HdÈIag lsÍu fyda fjkia lsÍu fyda l< yelafla h'
^3& fï jHjia:dj hgf;a jQ iEu m%ldYkhla u md¾,sfïka;=j
fj; bÈßm;a lrkq ,eìh hq;= w;r" tu m%ldYkh Bg l,ska jQ
m%ldYkhla m%;HdÈIag lsÍu i|yd jQ m%ldYkhla jk wjia:djl
yer" Èk 14la jQ ld,iSudjla bl=;a ùug fmr th md¾,sfïka;=j
úiska fhdackd iïu;hla u.ska wkqu; lrkq ,eìKs kï ñi"
tys n,mEu Èk oyy;rl ld,hla bl=;a jQ úg wjika jkafka h(
tfia jqj o" ^l,ska jQ m%ldYkhla m%;HdÈIag lsÍu i|yd jQ
m%ldYkhla fkdjk& tjeks m%ldYkhla md¾,sfïka;=j úiqrejd
yer ;sfnk wjia:djl lrkq ,enqjfyd;a fyda fï wkqjHjia:dfõ
i|yka Èk oyy;rl ld,iSudj we;=<; md¾,sfïka;=j úiqrejd
yßkq ,enqjfyd;a iy tu ld,iSudj bl=;aùug fmr tu m%ldYkh
iïnkaOfhka fhdackd iïu;hla md¾,sfïka;=j úiska iïu;
lr fkdue;s kï" md¾,sfïka;=j B<Õg ixia:dmkh ù m%:u jrg
/iajk Èkfha isg Èk oyy;rl ld,iSudjla bl=;a ùug fmr
tu m%ldYkh wkqu; lrk fhdackd iïu;hla md¾,sfïka;=j
úiska iïu; lrkq ,enqjfyd;a ñi" tys n,mEu md¾,sfïka;=j
tfia /ia jQ Èkfha isg Èk oyy;rla bl=;a jQ úg wjika
jkafka h'
^4& tfia wkqu; lrk ,o m%ldYkhla" th l,ska m%;HdÈIag
lrkq ,enqjfyd;a ñi th ksl=;a lrk ,o Èkfha isg udi foll
ld,hla bl=;a jQ úg tys n,mEu wjidk úh hq;af;a h(
154
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

tfia jqj o" tu m%ldYkh È.g u n,mj;akd msKsi wkqu;


lrk fhdackd iïu;hla md¾,sfïka;=j úiska iïu; l<fyd;a
iy tfia iïu; lrk iEu jdrhl§ u" m%ldYkh" m%;HdÈIag
lrkq ,enqjfyd;a ñi" tu m%ldYkfha n,mEu fï wkqjHjia:dj
hg‍f;a wjidk úh hq;= Èkfha isg jeäÿr udi foll ld,
iSudjla È.g u n,meje;aúh hq;= h' tfy;a lsisu wjia:djl ta
m%ldYkh tla wjqreoaolg jeä ld,hla n,d;aul fkdúh hq;af;a h(
tfia u ;jÿrg;a" tjeks hï udi foll ld, iSudjla we;=<;
md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,enQ kuq;a tlS ld, iSudj we;=<;
tu m%ldYkh È.g u n,mj;ajk msKsi fhdackd iïu;hla
md¾,sfïka;=j úiska iïu; lrkq ,en fkdue;s wjia:djl"
md¾,s fïka ; = j B<Õg ixia:dmkh ù m%:u jrg /iajk
Èkfha isg Èk oyy;rla bl=;a ùug fmr" ta m%ldYkh È.g u
n,mj;ajk msKsi md¾,sfïka;=j úiska fhdackd iïu;hla
iïu; lrkq ,enqjfyd;a ñi ta m%ldYkfha n,mEu tlS Èk
oyy;rla jQ ld,iSudj bl=;a ùfï § wjidk jkafka h'
^5& fuu jHjia:dfõ l=ula i|ykaj ;snqK o ^1& jeks
wkqjHjia:dj hgf;a ;ud úiska m%ldYkhla lsÍfuka Èk
oyy;rla we;=<; iy tu wkqjHjia:dfõ i|yka ldrKd w;=ßka
lsisjla iïnkaOfhka ;ud iEySug m;a ùu i|yd ckdêm;sjrhd
úiska tu ldrKd iïnkaOfhka Èk yegl ld,iSudjla
we;=<; úNd. lr jd¾;d lsÍu i|yd úY%du,;a fYa%IaGdêlrK
úksYaphldrjr‍hl= m;a l< yelafla h' tfia m;a lrk ,o
úksYaphldrjrhl=g" tu mÍla‍IKh iïnkaOfhka mÍla‍IK
fldñIka iNd mk; hgf;a m;a lrk ,o flduidßiajrhl= i;=
n,;, we;af;a h' ta úksYaphldrjrhdf.a jd¾;dj ,enqKq úg"
^1& jeks wkqjHjia:dj hgf;a lrk ,o m%ldYkh ckdêm;sjrhd
úiska m%;HdÈIag l< yelafla h'
^6& fï jHjia:dj hgf;a lrk ,o m%ldYkhla ishÆ ld¾h
i|yd ;SrKd;aul úh hq;= w;r" ta .ek lsisu wêlrKhl §
m%Yak lrkq fkd,eìh hq;af;a h' ;j o" lsisu wêlrKhla fyda
úksYaph wêldrhla úiska tu m%ldYkh fyda th ksl=;a lsÍug
fya;= ms<sn|j fyda úNd. lsÍu fyda ta ms<sn|j u;hla m%ldY
lsÍu fyda fjk;a hï wdldrhlska ta .ek m%Yak lsÍu fyda
fkdl< hq;af;a h'
m<d;a iNdjl n,;, 154´' ^1& m<d;a iNdjl n,;, md¾,sfïka;=j úiska fyda
md¾,sfïka;=j úiska md¾,sfïka;=fõ n,h hgf;a l%shd;aul l< hq;= nj 154T jeks
ckdêm;sjrhdg
mejÍu jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dj hgf;a ksl=;a lrk ,o
m%ldYkhlska m%ldYhg m;a lr we;s wjia:djl -
^w& m%{ma;s iïmdokh lsÍug m<d;a iNdjg we;s n,h
md¾,sfïka;=j úiska ckdêm;sjrhdg mejÍu iy
155
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

tfia mjrk ,o n,h iqÿiq hhs ckdêm;sjrhd woyia


lrk fldkafoaisj,g hg;aj" ;;a ld¾hh i|yd
ckdêm;sjrhd úiska ksYaÑ;j i|yka lrkq ,nk
fjk;a hï wêldrhlg mjrd §ug md¾,sfïka;=j
úiska ckdêm;sjrhdg n,h §u¦
^wd& md¾,sfïka;=fõ iNd jdr fkdmj;akd ld,hla ;=<
§ m<df;a m<d;a iNd wruqo,ska orkq ,nk úhoï
i|yd md¾,sfïka;=fõ wkqu;h wfmalaIdfjka
ckdêm;sjrhd úiska ta úhoï i|yd n,h §u
kS;Hkql+, jkafka h'
^2& 154T jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dj hgf;a
ksl=;a lrk ,o m%ldYkhla n,mj;ajk w;r;=r § md¾,sfïka;=j
úiska fyda ckdêm;sjrhd úiska fyda ^1& jeks wkqjHjia:dfõ ^w&
fþofha i|yka fjk;a wêldrhla úiska idok ,o m%{ma;shla"
tu m<d;a iNdj úiska ixfYdaOkh lrkq ,nk ;=re fyda bj;a
lrkq ,nk ;=re È.g u n,meje;aúh hq;af;a h'
154l' ^1& Y%S ,xldfõ fyda tys foaYfha hï fldgil uq,H uq,H ia:dhSNdjh
ia:dhSNdjhg fyda uq,H lS¾;shg ;¾ckhla jk wjia:djla mek
keÕS we;s njg ckdêm;sjrhd iEySulg m;a jqjfyd;a" Tyq úiska
m%ldYkhla u.ska ta njg jQ m%ldYhla l< yelafla h'

^2& ^1& jeks wkqjHjia:dj hgf;a ksl=;a lrk ,o m%ldYkhla-

^w& Bg miqj lrk ,o m%ldYkhla u.ska m%;HdÈIag lsÍu


fyda fjkia lsÍu fyda l< yelafla h ¦

^wd& md¾,sfïka;=j bÈßfha ;eìh hq;af;a h ¦

^we& udi foll ld, iSudjla bl=;a ùug ‍fmr


md¾,sfïka;=fõ fhdackd iïu;hla u.ska wkqu;
lrkq ,enqjfyd;a ñi" tlS udi folla jQ ld, iSudj
bl=;a ùfï § n,d;aul ùu wjika jkafka h(

tfia jqj o" m%ldYkh md¾,sfïka;=j úiqrejd yer ;sfnk


ld,hl lrkq ,enqj‍fyd;a fyda ^we& fþofha i|yka udi foll
ld, iSudj we;=<; md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,enQ kuq;a tu
ld, iSudj bl=;a ùug fmr tu m%ldYkh iïnkaOfhka fhdackd
iïu;hla md¾,sfïka;=j úiska iïu; lrkq fkd,enqjfyd;a
md¾,sfïka;=j B<Õg ixia:dmkh ù m%:u jrg /iajk Èkfha
isg Èk ;syla jQ ld, iSudjla bl=;a ùug fmr tu m%ldYkh
wkqu; lrk fhdackd iïu;hla md¾,sfïka;=j úiska iïu;
lrkq ,enqjfyd;a ñi" tlS ojia ;syla jQ ld,iSudj bl=;a jQ úg"
tlS m%ldYfha n,mEu wjika jkafka h'
156
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^3& ^1& jeks wkqjHjia:dfõ i|yka lr we;s hï m%ldYkhla


l%shd;aulj mj;sk ld, iSudj we;=<;" úOdkj, i|yka lrkq
,efnk wkaofï ksis uq,H m%;sm;a;s wkq.ukh lrk f,ig o
;;a ld¾hh i|yd m%udKj;a hhs ckdêm;sjrhd úiska woyia
lrkq ,nk fjk;a l%shdud¾. iïnkaOfhka o hï m<d;l
wdKavqldrjrhl=g ckdêm;sjrhd úiska úOdk ksl=;a l<
yelafla h'
^4& wdKavql%u jHjia:dfõ l=ula i|ykaj ;snqK o tjeks hï
úOdkhlg -
^w& m<d;l lghq;= iïnkaOfhka fiajfha fh§ isák
ishÆu ;eke;a;kaf.a fyda hï mka;shlg wh;a
;eke;a;kaf.a jegqma iy §ukd wvq lsÍug kshu
flfrk úêúOdkhla o ¦

^wd& m<d;a iNd wruqo,lg fyda tu wruqof,ka f.ùu


i|yd úêúOdk ie,eiafjk ishÆ m%{ma;s m<d;a
iNdj úiska iïu; lrkq ,eîfuka miqj" ta m%{ma;s
ckdêm;sjrhd úiska i,ld ne,Su i|yd fjka lr
;eìh hq;= nj kshu flfrk úêúOdkhla o"

we;=<;a úh yelafla h'

uydêlrKh 154.' ^1& fï mßÉfþoh n,meje;aùu wdrïN jk Èkfha


isg l%shd;aul jk mßÈ" tla tla m<d;g uydêlrKhla ;sìh
hq;af;a h' ta tla tla uydêlrKh wod< m<df;a uydêlrKh
f,i kï lrkq ,eìh hq;af;a h'

^2& w.% úksYaphldrjrhd úiska ta tla tla uydêlrKhg


wjYH úksYaphldrjreka ixLHdjla" Y%S ,xldfõ uydêlrKfha
úksYaphldrjreka w;=frka kï l< hq;af;a h' ta iEu
úksYapldrjrfhl= u w.% úksYaphldrjrhd úiska udre lrkq
,eìh yelafla h'

^3& ^w& m<d;a we;=<; isÿ lrk jroj,a iïnkaOfhka Y%S


,xldfõ uydêlrKfha uq,a wmrdO wêlrK n,h
kS;shg wkqj l%shd;aul lsÍu ¦

^wd& 138 jeks jHjia:dfõ l=ula i|ykaj ;snqK o" hï


kS;shlg hg;aj" tu m<d; we;=<; ufyaia;%d;a
wêlrK iy m%d:ñl wêlrK úiska lrk ,o
jrolre lsÍï" oKavk kshuhka iy wd{djka
iïnkaOfhka wNshdpk iy m%;sfYdaOk wêlrK
n,h l%shd;aul lsÍu ¦
157
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^we& md¾,sfïka;=j úiska kS;s u.ska úêúOdk i,iajkq


,nk wdldrfha fjk;a wêlrK n,h iy n,;,
l%shd;aul lsÍu"
ta iEu uydêlrKhla úiska u l< hq;af;a h'
^4& tlS iEu uydêlrKhlg u" kS;shg wkqj -
^w& m<d; we;=<; kS;s úfrdaê f,i r|jd ;ndf.k we;s
hï ;eke;a;ka iïnkaOfhka fyaìhia fldamqia ßÜ
wd{d iajNdjfha jQ wd{d ¦ iy
^wd& m<d; we;=<; -
^i& hï kS;shla¦ fyda
^ii& tu m<d; i|yd msysgqjk ,o m<d;a iNdj úiska
idok ,o m%{ma;shla hgf;a n,;, l%shd;aul
lrk hï ;ekeka;l=g úreoaOj i¾áfhdardÍ"
;ykï" fm%disfvkafvda" ukavduqia iy lafjda
fjdrkafgda hk ᚠwd{dj, iajNdjfha jq wd{d"
m<d;a iNd ,ehsia;=fõ olajd we;s hï ldrKhla iïnkaOfhka
ksl=;a lsÍug wêlrK n,h we;af;a h'
^5& m<d; we;=<; hï uq,a wjia:d wêlrKhl mßmd,kh
iïnkaOfhka mÍlaId lr jd¾;d lsÍfï n,h wêlrK fiajd
fldñIka iNdj úiska hï uydêlrKhlg mejßh yelafla h'
^6& ^3& ^wd& fyda ^we& fþo fyda ^4& jeks wkqjHjia:dj hgf;a fyda
;u wêlrK n,h l%shd;aul lsÍfï ,d tjeks hï wêlrKhla
úiska lrk ,o wjidk wd{djlska" kvq ;Skaÿjlska fyda oKavk
kshuhlska w;Dma;shg m;a hï ;ekeka;l= úiska wdKavql%u
jHjia:dfõ iy fjk;a hï kS;shl úêúOdkj,g hg;aj Bg
úreoaOj 138 jeks jHjia:djg wkql=,j wNshdpkdêlrKh fj;
wNshdpkhla bÈßm;a l< yelafla h'
154p' md¾,sfïka;=j úiska" kS;s u.ska - m<d;a iNdj,
l¾;jH" n,;, yd
^w& m<d;a iNdj, uka;%Sjreka f;dard m;a lr .ekSu iy tajdfha uka;%Sjreka
tu iNdj, idudðl;ajh ,eîu i|yd iqÿiqlï¦ f;dard m;a lr .ekSu
wdÈh
^wd& ta iEu iNdjla u úiska lghq;= lrf.k hdfï §
wkq.ukh l< hq;= ld¾h mámdáh ¦
^we& m<d;a iNdj, uka;%Sjrekaf.a jegqma iy §ukd ¦ iy
^wE& fï mßÉfþofha m%;sm;a;s iy úêúOdk l%shd;aul
lsÍfï ld¾hh i|yd wjYH fjk;a hï ldrKhla
iy fï mßÉfþofha úêúOdkj,g iïnkaO fyda
wdkqIx.sl ldrKd"
iïnkaOfhka úêúOdk ie,eiaúh hq;af;a h'
158
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

uqo,a fldñIka iNdj 154c' ^1& my; i|yka whf.ka iukaú; uqo,a fldñIka
iNdjla úh hq;af;a h (-
^w& Y%S ,xld uy nexl=fõ wêm;sjrhd ¦
^wd& NdKavd.drfha f,alïjrhd ¦ iy
107[ ^we& tla tla ;eke;a;d uQ,H" kS;s" mßmd,k" jHdmdr
fyda Ydia;%Sh lafIa;%j, lemS fmKqkq fyda Wiia
ks,;, oerE fyda ;eke;a;ka úh hq;= jQ o m%Odk ck
j¾. ;=k ksfhdackh lsÍu i|yd wdKavql%u jHjia:d
iNdfõ ks¾foaY u; ckdêm;sjrhd úiska m;a lrkq
,nkakd jQ o fjk;a idudðlhka ;sfofkla']
^2& l,ska ñh .shfyd;a" b,a,d wia jqjfyd;a fyda Oqrfhka bj;a
lrkq ,enqjfyd;a ñi" fldñIka iNdfõ iEu idudðlfhl= u
wjqreÿ ;=kl ld,hlg Oqrh orkafka h'
^3& m<df;a wjYH;d imqrd,Sfï ld¾hh i|yd m%udKj;a
wruqo,a" wdKavqj úiska fldñIka iNdfõ ks¾foaY wkqj iy
fldñIka iNdj úuid jd¾Isl whjeh f,aLkfhka fjka lr
Èh hq;af;a h'
^4& ^w& m<d;a i|yd wdKavqj úiska jd¾Islj m%odkh
lrkq ,nk wruqo,a m<d;a w;r fnod §fï §
wkq.ukh l< hq;= m%;sm;a;s ¦ iy
^wd&
m<d;aj, uqo,a lghq;= iïnkaOfhka
ckdêm;sjrhd úiska fldñIka iNdjg fhduq
lrk ,o fjk;a hï ldrKhla"
iïnkaOfhka ckdêm;sjrhdg ks¾foaY bÈßm;a lsÍu
fldñIka iNdfõ ld¾hh jkafka h'
^5& rg ;=< ;=, m%dfoaYSh ixj¾Okhla w;a lr .ekSu wruqKq
lr fldñIka iNdj úiska ta m%;sm;a;s ms<sfh< l< hq;= w;r ta
wkqj -
^w& tla tla m<df;a ck ixLHdj ¦
^wd& tla tla m<df;a tal mqoa., wdodhu ¦
^we& úúO m<d;a w;r wd¾:sl úIu;d wkql%ñlj wvq
lsÍfï wjYH;dj ¦ iy
^wE& tla tla m<df;a tal mqoa., wdodhu iy m<d;a w;r
jeä u tal mqoa., wdodhu w;r fjki wkql%ñlj
wvq lsÍfï wjYH;dj"
ie,ls,a,g .; hq;af;a h'
107 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 37 jeks j.ka;sh u.ska 154c' jHjia:dfõ ^1& ^we& fþoh bj;afldg ta fjkqjg
wdfoaY lrk ,§'
159
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^6& fldñIka iNdj úiska iajlSh ld¾h mámdáh ;SrKh


lrkq ,eìh hq;= w;r" md¾,sfïka;=j úiska kS;s u.ska fldñIka
iNdj fj; mjrkq ,nk n,;, fldñIka iNdfõ ld¾h bgq
lsÍfï § fldñIka iNdj i;= jkafka h'
^7& uq,H fldñIka iNdj úiska fï jHjia:dj hgf;a
lrkq ,nk iEu ks¾foaYhla u md¾,sfïka;=jg bÈßm;a lsÍug
ckdêm;sjrhd úiska lghq;= ie,eiaúh hq;= w;r" ta ks¾foaY u;
.kq ,enQ l%shd ljf¾oehs md¾,sfïka;=jg oekqï Èh hq;af;a h'
^8& tjeks wruqo,aj, m%udKj;aNdjhg fyda fldñIka iNdj
úiska lrk ,o hï ks¾foaYhlg fyda ilia lrk ,o hï
m%;sm;a;shlg wod< hï m%Yakhla iïnkaOfhka mÍlaId lsÍu
fyda ljr wdldrhlska jqj o tjekakla Ndr .ekSu" ;SrKh lsÍu
fyda ta ms<sn|j wd{djla lsÍu ljr jqj o wêlrKhla fyda
úksYaph wêldrhla úiska fkdl< hq;af;a h'
154g' ^1& kjjk Wmf,aLkfha m<d;a iNd ,ehsia;=fõ fyda fï mßÉfþoh
iu.dó ,ehsia;=fõ olajd we;s hï ldrKhla fyda hï ldrKhlska hg;a jQ n,;,
l%shd;aul fkdlsÍug
fldgila iïnkaOfhka 154W jHjia:dj hgf;a jQ iajlsh n,;, m<d;a iNdjlg
l%shd;aul fkdlsÍug" m<d;a iNdjla úiska" fhdackd iïu;hla yelshdj i,ik
u.ska ;SrKh l< yelafla h' úfYaI úêúOdk'

^2& m<d;a iNdjla úiska ^1& jeks wkqjHjia:dj hgf;a


fhdackd iïu;hla iïu; lr we;a;d jQ o" ta fhdackd
iïu;fha kshuhka md¾,sfïka;=j úiska fhdackd iïu;hla
u.ska ms<sf.k we;a;d jQ o" wjia:djl" 154W jHjia:dj hgf;a
ta m<d;a iNdfõ n,;," ta fhdackd iïu;fha ksYaph fldg
oelafjk ldrKh flfrys jHdma; fkdjk fia ie,lsh hq;=
w;r" ta m<d;a iNdj msysgqjd we;af;a hï m<d;la i|yd o"
ta m<d;g wod< jk fia ta ldrKh iïnkaOfhka" 154W
jHjia:dfõ úêúOdkj,g wkql+,j fkdj wkHdldrfhka"
md¾,sfïka;=j úiska kS;s idokq ,eìh yelafla h'
154v' fï mßÉfþofha úêúOdk l%shd;aul lsÍu ‍fyda wka;¾ld,Sk mshjr
ta i|yd wjYH mßmd,kuh fjkialï i|yd fyda lsishï
ÿIalr;djla bj;a lsÍfï ld¾hh i|yd fyda .eiÜ m;%fha
m< lrk kshuhla u.ska ckdêm;sjrhd úiska wdKavql%u
jHjia:dfõ úêúOdkj,g wkkql=, fkdjkakd jq o" wjYH
hehs fyda fhda.H hehs Tyqg fmkS hkakd jq o" hï l%shd lsÍu
fyda úOdk §u fyda l< yelafla h' ]
160
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XVIII jeks mßÉfþoh


uyck wdrlaIdj
uyck wdrlaIdj 155' ^1& wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jk f;la
n,meje;a jQ ixfYdaê; uyck wdrlaIl wd{mk; md¾,sfïka;=j
úiska mkjk ,o mk;la fia ie,flkafka h'
^2& uyck wdrlaIl wd{dmk; hgf;a fyda uyck wdrlaIdj
ms<sn|j ;;a ld,fha n,mj;akd kS;sh hgf;a fyda yÈis wjia:d
ksfhda. iE§fï n,hg" wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdk yer
fjk;a ljr jQ fyda kS;shl úêúOdk hgm;a lsÍfï" ixfYdaOkh
lsÍfï fyda w;aysgqùfï ffk;sl n,h we;s ksfhda. iE§fï n,h
o we;=<;a jkafka h'
^3& hï kS;shl úêúOdk hgm;a lsÍfï" ixfYdaOkh lsÍfï
fyda ta úêúOdk l%shd;aul ùu w;aysgqùfï ffk;sl n,h we;s
yÈis wjia:d ksfhda. iE§ug ckdêm;sjrhdg n,h mjrk uyck
wdrlaIdjg wod< hï kS;shl úêúOdk" ta úêúOdk l%shd;aul
lrñka ta kS;sh hgf;a m%ldYkhla lrkq ,enQ úg ñi" l%shd;aul
fkdúh hq;af;a h'
108[^3w& kj jeks Wmf,aLkfha olajd we;s ljr fyda
ldrKhla iïnkaOfhka fyda m<d;a iNdjla úiska idok ,o
m%{ma;shla w;sl%uKh lsÍfï" ixfYdaOkh lsÍfï fyda l%shd;aul
ùu w;aysgqùfï m%;sM,h we;a;d jQ fyda yÈis wjia:d ksfhda."
uyck wdrlaIl wd{d mk; hgf;a fyda uyck wdrlaIdjg
wod<j ;;a ld,fha n,mj;akd kS;sh hgf;a fyda iE§u
wdKavql%u jHjia:dfõ óg by;ska we;s úêúOdkj, we;=<;a
lsisjlska ;ykï lrkakdla fia fkdie,lsh hq;af;a h']
^4& tjeks m%ldYkhla lrkq ,enQ úg ta nj" fï jHjia:dfõ
wfkl=;a úêúOdkj,g hg;aj" fkdmudj u md¾,sfïka;=jg
okajd heúh hq;af;a h¦ ;jo ta wkqj -
^i& ta m%ldYkh ksl=;a lrkq ,enqfõ md¾,sfïka;=j
úiqrejd yßkq ,eîfuka miqj kï" ta m%ldYkfhys
md¾,sfïka;=j /iaùu i|yd l,ska Èkhla kshu lr
wef;d;a ñi" ta m%ldYkfhka wk;=rej t<fUk oi jk
Èkfhys md¾,sfïka;=j /iaùu msKsi lrk le|ùula
fia ta m%ldYkh l%shd;aul jkafka h' md¾,sfïka;=j
/iaùu i|yd ta m%ldYkfhys hï Èkhla kshu lrkq
,nkafka kï ta Èkh tlS m%ldYkh l< Èk isg Èk
;=‍kla bl=;a jQ miq t<fUk Èkhla úh hq;af;a h' ;j
o" tfia le|jkq ,enQ md¾,sfïka;=j ta m%ldYkfha

108 - oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 5 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
161
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fyda jeäÿrg;a lrkq ,enQ hï m%ldYkhl fyda ld,h


bl=;a ùu fyda ta m%ldYkh fyda jeäÿr m%ldYkh
m%;HdÈIag lsÍu ke;fyd;a uy ue;sjrKh ksuùu
hk wjia:d foflka l,ska t<fUk wjia:dj f;la
mj;ajd f.k hd hq;af;a h' tlS ld,h bl=;a jQ úg fyda
m%;HdÈIag lsÍu lrkq ,enQ úg fyda uy ue;sjrKh
ksu jQ úg fyda tfia le|jkq ,enQ md¾,sfïka;=j
úisfrkafka h'
^ii& ta m%ldYkh lrkq ,enQ Èkfha §" tÈk isg Èk oyhla
;=< § wjika fkdjk mßÈ /iaùï l,a ;eîula ksid
fyda jdr wjidk lsÍula ksid fyda md¾,sfïka;=j
úixhqla;j ;snqfKa kï" Èk oyhla ;=< § md¾,sfïka;=
/iaùu i|yd m%ldYkhla ksl=;a lrkq ,eìh hq;af;a h'
^5& uyck wdrlaIdjg wod< hï kS;s‍hla hgf;a m%ldYkhla
lsÍfuka ta kS;sfha úêúOdk l%shd;aul lr we;s wjia:djl" fï
jHjia:dfõ miqj t<fUk úêúOdkj,g hg;aj" ta m%ldYkh l<
Èk isg tla udihl ld,hla ta m%ldYkh l%shd;aulj mej;sh
hq;af;a h' tfy;a ta ld,h wjidk ùug l,ska ta m%ldYkh
m%;HdÈIag lsÍug fyda ta ld,h wjidkfha § ke;fyd;a Bg
fmr hï jeäÿr m%ldYkhla lsÍug fyda tlS l%shd;aul ùfuka
ydkshla fkdjkafka h'
^6& fï jHjia:dfõ ^3& jeks wkqjHjia:dfõ i|yka uyck
wdrlaIdjg wod< hï kS;shl hï úêúOdk" ta kS;sh hgf;a
m%ldYkhla lsÍfuka l%shd;aul lr we;s wjia:djl" ta m%ldYkh
md¾,sfïka;=fõ fhdackd iïu;hlska wkqu; lrkq ,en we;akï
ñi" ta úêúOdk l%shd;aul lrkq ,enQ Èk isg Èk oyy;rl
ld,hlg miq" ta m%ldYkh ks¾n, úh hq;af;a h(
tfia jqj o -
^w& ta m%ldYkh lrk Èkfha § md¾,sfïka;=j úiqrejd
yßkq ,en ;sfí kï¦ fyda
^wd& fï jHjia:dfõ ^4& jeks wkqjHjia:dfõ ^ii& jeks
wkqfþofha i|yka mßÈ tjeks hï /iaùï l,a
;eîula fyda jdr wjidk lsÍula fyda ksid ta Èkfha
§ md¾,sfïka;=j úixhqla;j ;sfí kï ¦ fyda
^we& fï jHjia:dfõ ^4& jeks wkqjHjia:dfõ ^i& jeks iy
^ii& jeks wkqfþoj,ska úêúOdk i,iajd we;s mßÈ"
le|jkq ,enQ úg md¾,sfïka;=j /ia fkdfõ kï"
md¾,sfïka;=j B<Õg /ia ù lghq;= lrk Èkfhys ta
/iaùfï § ta m%ldYkh fhdackd iïu;hla u.ska md¾,sfïka;=j
162
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

úiska wkqu; lrkq ,enqjfyd;a ñi md¾,sfïka;=j B<Õg /ia ù


lghq;= lrk Èkfhka miq Èk oyhla wjidkfha § ta m%ldYkh
ks¾n, jkafka h'
^7& uyck wdrlaIdjg wod< hï kS;shl úêúOdk
l%shd;aul lrk ,o Èkfha isg Èk oyy;rl ld,hla we;=<;
§‍ fï jHjia:dfõ ^6& jeks wkqjHjia:dfjys i|yka m%ldYkhla
m%;HdÈIag lrkq ,enQ úgl fyda ^6& jk wkqjHjia:dfõ
úêúOdkj,g wkql+,j tjeks m%ldYkhla ks¾n, jQ úgl" tfia
m%;HdÈIag lsÍfï ke;fyd;a ks¾n, ùfï Èk isg t<fUk Èk
;syla we;=<; § lrkq ,nk lsisu m%ldYkhla" tu m%ldYkh
lsÍu md¾,sfïka;=fõ fhdackd iïu;hla u.ska wkqu; lrkq
,nk f;la" l%shd;aul fkdúh hq;af;a h'
109[ ^8& bj;a lrk ,§ ]
109[ ^9& bj;a lrk ,§ ]
110[ ^8& ] fï jHjia:dfõ ^3& jeks wkqjHjia:dfõ i|yka
wkaofï úêúOdk l%shd;aul lsÍu i|yd jQ hï m%ldYkhla
md¾,sfïka;=j úiska wkqu; fkdlrkq ,enqfõ kï" tfia wkqu;
lrkq ,enQ jydu ta m%ldYkfha j,x.= Ndjh iy kS;sfhys ,d tys
hï n,mEula we;fyd;a th k;r úh hq;= kuq;a ta m%ldYkh
hgf;a kS;Hkql+,j tjlg;a lr ;snqKq lsisjlg bka ydkshla
fkdjkafka h'
110[ ^9& ] le|jkq ,enQ úg md¾,sfïka;=j /ia fkdùfï
fya;=fjka m%ldYkhla lsÍu ms<sn|j md¾,sfïka;=jg oekqï §ug
fyda md¾,sfïka;=fõ wkqu;h ,nd .ekSug fyda fkdyels jkafka
kï" ta m%ldYkfha j,x.= Ndjh ‍fyda l%shd;aul ùu fyda flfrys
111[ fï jHjia:dfõ ^6& jeks fyda ^7& jeks wkqjHjia:dj,
we;=<;a] lsisjla n,fkdmdkafka h(
tfia jqj o" tjeks wjia:djl §" bka miq yels;dla blaukska
md¾,sfïka;=j kej; le|úh hq;af;a h'

109 - oijeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^1& j.ka;sh u.ska bj;a lrk ,§'
110 - oijeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^2& jeks j.ka;sh u.ska uq,a ^10& yd ^11& wkqjHjia:d ^8& yd ^9& f,i kej; wxl
fhdok ,§'
111 - oijeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^3& jeks j.ka;sh u.ska —fï jHjia:dfõ ^6& jeks" ^7& jeks fyda ^9& jeks wkqjHjia:dj,
we;=<;a˜ hk jpk yd wxl fjkqjg wdfoaY ,§'
163
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

112 [XVIII w jeks mßÉfþoh

cd;sl fmd,sia fldñIka iNdj

155w' 113[ ^1& wdKavql%u jHjia:d iNdfõ ks¾foaY u; cd;sl fmd,sia


ckdêm;sjrhd úiska m;a lrkq ,nk idudðlhka y;a fofkl= fldñIka iNdfõ
ixhq;sh
f.ka iukaú; jk ^fï mßÉfþofha —fldñIka iNdj˜ hkqfjka
i|yka lrkq ,nk& cd;sl fmd,sia fldñIka iNdjla ;sìh
hq;af;a h' tlS idudðlhka w;=frka hg;a msßfihska tla
idudðlfhla ksfhdacH fmd,siam;sjrhl= jYfhka fyda Bg by<
Oqrhla oerE" úY%du,;a fmd,sia ks,Orhl= úh hq;af;a h' wdKavql%u
jHjia:d iNdj úiska iajlSh ks¾foaY bÈßm;a lsÍfï § rdcH
fiajd fldñIka iNdj úuikq ,eìh yelafla h' ckdêm;sjrhd
úiska" wdKavql%u jHjia:d iNdfõ ks¾foaY u;" tlS idudðlhka
f.ka tla idudðlhl= fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd f,i
m;alrkq ,eìh hq;af;a h' ]

^2& hï ;eke;a;l= md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl=" m<d;a iNd


uka;%Sjrhl= fyda m<d;a md,k wdh;khl iNslhl= kï fyda
tjekakl= njg m;a jqjfyd;a fyda tjeks ;ekeka;l= fldñIka
iNdfõ idudðlhl= f,i m;a lrkq fkd,eìh hq;= w;r
idudðlhl= jYfhka ;jÿrg;a lghq;= fkdl< hq;af;a h'

^3& fldñIka iNdfõ idudðlhl= f,i m;a lrkq ,eîug


fmrd;=j u rcfha ks,Orhl= fyda wêlrK ks,Orhl= fyda
jYfhka rcfha fiajfha kshqla;j isá iEu ;eke;a;l= u tlS
m;a lsÍu n,d;aul jQ úg" ;ud orñka isá Oqrh w;ayeßh hq;=
w;r" rcfha ks,Orhl= fyda wêlrK ks,Orhl= fyda jYfhka
;jÿrg;a m;a lrkq ,eîug Tyq iqÿiafila fkdúh hq;af;a h(

tfia jqj o" tjeks hï ;ekeka;l= fldñIka iNdfõ


idudðlhl=j isàu k;r jk f;la fyda" wjia:dfjdaÑ; mßÈ"
Tyq rcfha ks,Orhl= fyda wêlrK ks,Orhl= fyda jYfhka
isá kï Tyq úY%du .; hq;= jkakd jQ jhig fldñIka iNdfõ
idudðlhl=j isáh § Tyq t<Uqk fyd;a fyda ta fiajhg wod<
úY%du jegqma" mdßY%ñl iy fjk;a §ukd f.ùug iïnkaO hï
úêúOdkhl ld¾h i|yd" Tyq rcfha ks,Orhl= fyda wêlrK
ks,Orhl= f,i;a rcfha fiajfha úY%du jegqma iys; Oqrhla ork
f,i;a i,lkq ,eìh hq;af;a h'

112 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 20 jeks j.ka;sh u.ska XVIIIw mßÉfþoh ^jHjia:dj 155w isg 155l& olajd
we;=<;a lrk ,§'
113 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 38^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 155w' ^1& jk wkqjHjia:dj bj;afldg ta fjkqjg
wdfoaY lrk ,§'
164
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

114 [ ^4& fldñIka iNdfõ iEu idudðlhl= u" fï jHjia:dfõ


^2& jk wkq jHjia:dj hgf;a hï kqiqÿiqlulg m;ajqjfyd;a fyda
ckdêm;sjrhd wu;d hjk ,smshla u.ska ;u OQrfhka l,ska
b,a,d wia jqjfyd;a fyda wdKavql%u jHjia:d iNdfõ wkqu;h
we;sj ckdêm;sjrhd úiska fya;= olajd OQrfhka bj;a lrkq
,enqjfyd;a fyda pß; ¥IK jrola iïnkaOfhka wêlrKhla
úiska jrolre lrkq ,enqjfyd;a fyda Tyq úIfhys isú,a
wYlakq;d kshu lsÍfï fhdackd iïu;hla 81 jk jHjia:djg
wkql+,j iïu; lrkq ,en we;akï fyda fï jHjia:dfõ ^6&
jk wkqjHjia:dj hgf;a Tyq ish OQrh yer .shdla fia i,lkq
,nkafka kï fyda ñi" tjeks idudðlhl= jYfhka Tyq m;alrkq
,enQ Èk isg wjqreÿ ;=kl ld,hla OQrh oeßh hq;af;a h' ]
^5& fldñIka iNdfõ idudðlhl= f,i kej; m;a lrkq
,eîug fldñIka iNdfõ idudðlhl= iqÿiail= úh hq;= w;r"
idudðlhl= jYfhka Tyqf.a Oqr ld,h wjika ùfuka miq rcfha
ks,Orhl= jYfhka fyda wêlrK ks,Orhl= jYfhka m;a lrkq
,eîug Tyq iqÿiafila fkdúh hq;af;a h' jdr follg jvd jeä
jdr .Kkla fldñIka iNdfõ idudðlhl= f,i Oqrh oeÍug
lsisÿ idudðlfhla iqÿiail= fkdúh hq;af;a h'
^6& fldñIka iNdfõ mQ¾j wkqu;h ,nd fkdf.k fldñIka
iNdfõ wkql%ñl /iaùï ;=klg fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd
fyda idudðlhl= fyda fkdmeñKs wjia:djl § ta /iaùï w;=frka
;=kajk /iaùfï Èk isg Tyq ish Oqrh yer .shdla fia i,lkq
,eìh hq;= w;r" fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd fyda idudðlhl=
fyda jYfhka kej; m;a lrkq ,eîug Tyq iqÿiafila fkdúh
hq;af;a h'
^7& md¾,sfïka;=j úiska ;SrKh lrkq ,nk §ukd fldñIka
iNdfõ iNdm;sjrhdg iy idudðlhkag f.úh hq;af;a h' tu
§ukd taldnoaO wruqo,g jeh nrla úh hq;= w;r iNdm;sjrhdf.a
fyda idudðlhkaf.a Oqr ld,h ;=< § ta §ukd wvq fkdl<
hq;af;a h'
^8& oKav kS;s ix.%yfha IX jeks mßÉfþofha w¾:dkql+,j
iy ld¾h i|yd fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd iy idudðlhka
rcfha fiajlhka f,i i,lkq ,eìh hq;af;a h'
fldñIka iNdfõ 155wd' ^1& fldñIka iNdfõ hï /iaùula i|yd .KmQrKh
/iaùï idudðlhka y;r fo‍fkl= úh hq;af;a h'
^2& fldñIka iNdfõ ishÆu /iaùïj, uq,iqk iNdm;sjrhd
úiska oeßh hq;af;a h' Tyq meñK fkdisá úgl § ta /iaùug

114 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 38^2& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 155w' ^4& jk wkqjHjia:dj bj;afldg ta fjkqjg
wdfoaY lrk ,§'
165
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

meñK isák idudðlhka úiska ;uka w;=frka flkl= ta


/iaùfï uq,iqk oeÍug f;dardm;a lr .kq ,eìh hq;af;a h'
^3& fldñIka iNdfõ ;SrK" ta ;SrKh .kq ,nk /iaùug
meñK Pkaoh fok idudðlhkaf.a nyq;r Pkaofhka .kq ,eìh
hq;af;a h' Pkaoh iu iuj ,enqKq wjia:djl § uq,iqk ork
;eke;a;dg ;SrK Pkaohla ;sìh hq;af;a h'
^4& fldñIka iNdfõ idudðl;ajfha hï mqrmamdvqjla
;snqfKa jqj o" ta fkd;ld l%shd lsÍfï n,h fldñIka iNdjg
we;s w;r" tjeks mqrmamdvqjla ;sîu fyda iNdm;sjrhd fyda
idudðlhl= fyda m;a lsÍfï hï fodaIhla ;sîu fya;= fldg
f.k muKla fldñIka iNdfõ hï l%shdjla" ld¾h mámdáhla
fyda ;SrKhla ks¾n, fkdjkafka h¦ ks¾n, jkafka hehs
fkdie,lsh hq;af;a h'
115[ ^5& fmd,siam;sjrhdg wod< hï ldrKhla idlÉPd lsÍu
i|yd fhdað; hï /iaùula yer" fldñIka iNdfõ ljr jQ fyda
/iaùulg meñKSugo iyNd.Sùug o fmd,siam;sjrhdg ysñlu
we;af;a h' tlS /iaùïj,§ Pkaoh Ndú;d lsÍug Tyqg ysñlu
fkdue;af;a h' ]
155we' fldñIka iNdj fj;" tys hï lñgqjla fj; fyda kS;s lD;Hj,ska
idudðlhl= fj; fï mßÉfþoh hgf;a fyda fjk;a hï kS;shla uqla;sh
hgf;a fyda mjrd we;s fyda mkjd we;s n,;, fyda ld¾h lsisjla
m%ldr" fldñIka iNdj úiska" tjeks hï lñgqjla úiska fyda
fldñIka iNdfõ ke;fyd;a ta lñgqfõ hï idudðlhl= úiska
lrkq ,enQ hï kshuhla fyda .kq ,enQ hï ;SrKhla mÍlaId
lsÍug fyda ta iïnkaOfhka m%ldYhla lsÍug fyda ljr jqj o
wdldrhlska ta .ek m%Yak lsÍug" 116[ 126 jeks jHjia:dfjka
fYa%IaGdêlrKh fj; mjrd § we;s n,hg hg;aj iy 155T
jHjia:d u.ska mßmd,k wNshdpk úksYaph wêldrh fj;
m%odkh fldg we;s n,;,j,g hg;aj ]" lsisÿ wêlrKhlg
fyda úksYaphdêldrhlg n,h fyda wêlrK n,h fkd;sìh
hq;af;a h'
155wE' fldñIka iNdj úiska ;SrKh lrkq ,nk kshuhka fldñIka iNdfõ
yd fldkafoais u; fldñIka iNdj úiska m;a lrkq ,nk f,alïjrhd
f,alïjrhl= ‍iy fjk;a ks,Orhka fldñIka iNdj i|yd isáh
hq;af;a h'
155b' fldñIka iNdfõ msßjeh iy úhoï taldnoaO wruqo,g msßjeh iy úhou
jeh nrla úh hq;af;a h'

115 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 39 jeks j.ka;sh u.ska kj 155wd'^5& jk wkqjHjia:dj we;=<;a lrk ,§'
116 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 40 jeks j.ka;sh u.ska 155we' jk wkqjHjia:dfõ —126 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks
fþofhka fYa%IaGdêlrKh fj; mjrd § we;s wêlrK n,hg hg;aj˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
166
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fldñIka iNdfõ 155B' ^1& ;ukaf.a kS;Hkql+, ld¾hh bgq lsÍfï § yer"
lghq;=j,g whq;= 117[ —fldñIka iNdfõ fyda tys hï lñgqjl fyda fï mßÉfþoh
f,i ueÈy;a ùu
hgf;a fldñIka iNdj úiska tfia n,h mjrkq ,enQ hï fmd,sia
ks,Orhl=f.a fyda hï ;SrKhlg fl,skau fyda jl%dldrfhka
;ud úiska u fyda fjk;a ;eke;a;l= úiska fyda fjk;a hï
;eke;a;l= iu. ljr jqj o wdldrhlska n,mEï lrk fyda
n,mEï lsÍug ;e;a lrk fyda whq;= f,i ueÈy;ajk fyda
fldñIka iNdfõ fyda tys hï lñgqjl idudðlhl= fj; fyda
tfia n,h mjrk ,o hï fmd,sia ks,Orhl= fj; tfia n,mEï
lrk fyda lsÍug ;e;a lrk] iEu ;eke;a;l= u jrolg jrolre
jk w;r" Tyq tfia jrolre lrkq ,enQ úg remsh,a tla
,laIhl ovhlg fyda wjqreÿ y;la fkdblaujk ld,hlg
nkaOkd.dr.; lrkq ,eîug fyda ta ovh iy ta nkaOkd.dr.;
lsÍu hk o~qjï folg u fyda Tyq hg;a úh hq;af;a h'
^2& ^1& jk fþofha i|yka hï lreKla wid ;SrKh lsÍfï
wêlrK n,h wdKavql%u jHjia:dfõ 154. jHjia:dj hgf;a
msysgqjk ,o uydêlrKhlg ;sìh hq;af;a h'
118 [ 119[ 155BB' jHjia:dj bj;a lrk ,§' ]

fldñIka iNdj úiska 155BBB' fldñIka iNdj úiska Í;s iE§u kshñ; jkakd jQ
Í;s iEÈh hq;= nj hï ldrKd iïnkaOfhka" l,ska l, Í;s iE§u l< hq;af;a h'
tlS iEu Í;shla u .eiÜ m;%fha m< l< hq;af;a h']
fldñIka iNdfõ 120[ 155W' ^1& ^w& fmd,siam;sjrhd yer" fmd,sia ks,Orhka
n,;,'
m;a lsÍfï" Wiia lsÍfï" udre lsÍfï" Tjqka úIfhys úkh
md,kh mj;ajdf.k hdfï iy Tjqka fiajfhka my lsÍfï n,h
fldñIka iNdj fj; mejßh hq;af;a h' Wiia lsÍï" udrelsÍï"
úkh md,kh iy fiajfhka my lsÍï ms<sn| fldñIka iNdfõ
n,;, fmd,siam;sjrhd úuid fldñIka iNdj úiska l%shd;aul
lrkq ,eìh hq;af;a h'
^wd& fï jHjia:dj hgf;a iajlSh n,;, l%shd;aul lsÍfï §"
wdKavql%u jHjia:dfõ XVIIw mßÉfþoh hgf;a m<d;a fmd,sia
fldñIka iNd msysgqjkq ,nk mßÈ iy msysgqjkq ,nk úg ta
m<d;a fmd,sia fldñIka iNd fj; mjrkq ,nk n,;, iy
ld¾h ySk lsÍula" fldñIka iNdj úiska fkdl< hq;af;a h'
^2& uyckhdf.ka ,efnk meñKs,s iy w;Dma;shg m;a hï
;eke;a;l= úiska fmd,sia ks,Orhl=g fyda fmd,sia fiajhg

117- oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 41 jeks j.ka;sh u.ska —fldñIka iNdfõ fyda tys hï lñgqjl fyda hï ;SrKhlg˜
hk jpkj, isg —tfia n,mEï lrk fyda lsÍug ;e;alrk˜ hk jpk olajd jQ ish¨ jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
118- oywg jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 27 jeks j.ka;sh u.ska 155BB iy 155 BBB jHjia:d we;=<;a lrk ,§'
119- oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 42 jeks j.ka;sh u.ska ;snqKq 155BB jHjia:dj bj;a lrk ,§'
120- oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 43 jeks j.ka;sh u.ska 155BBB jk wkqjHjia:dfõ wjidkhg kj 155W' 155W!"
155t" 155ta iy 155T kj jHjia:d we;=<;a lrk ,§'
167
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fyda úreoaOj bÈßm;a lrkq ,nk meñKs,s Ndr .ekSfï yd tajd


úu¾Ykh lsÍfï ld¾h mámdá fldñIka iNdj úiska msysgqúh
hq;= w;r" md¾,sfïka;=j úiska mkjk ,o hï kS;shla u.ska
i,id we;s mßÈ iyk ie,ish hq;af;a h' fldñIka iNdj úiska
iyk ie,iSfï § fmd,siam;sjrhdg th úiska ta nj jydu oekqï
Èh hq;af;a h'
^3& fldñIka iNdj úiska" fmd,siam;sjrhd úuid -
^w& ;;a ld¾hh iïnkaOfhka wud;H uKv,h úiska
;SrKh lrkq ,nk hï m%;sm;a;shlg hg;aj fmd,sia
ks,Orhka n|jd .ekSu" Wiia lsÍu iy ia:dk
udrelsÍu ms<sn| mámdá ilia lsÍu¦
^wd& mqyqKqj iy fmd,sia fiajfha ld¾hlaIu;dj yd
iajdëk;ajh jeä ÈhqKq lsÍu¦
^we& cd;sl wxYfha iy m,d;a wxYfha Ndú;h i|yd
wjYH wú wdhqO" fjä øjH iy fjk;a WmlrKj,
iajNdjh iy j¾.h¦ iy
^wE& p¾hd ix.%y iy úkh ms<sn| mámdá"
we;=¿j fmd,sia ks,Orhka iïnkaOfhka jq ish¨ ldrKd
i|yd ie,iSu o ksYaph lsÍu o lrkq ,eìh hq;af;a h'
^4& wdKavql%u jHjia:dfõ kjjk Wmf,aLkfha 1 jk
,ehsia;=fõ 1 jk mßYsIagh hgf;a fldñIka iNdj fj; mjrd
we;s ish¨ u n,;, l%shd;aul lsÍu yd ish¨ ld¾h iy l¾;jH
bgq lsÍu fldñIka iNdj úiska lrkq ,eìh hq;af;a h'

155W!' ^1& fldñIka iNdj úiska ksYaph lrkq ,nk fY%aKsj, fldñIka iNdfõ
fmd,sia ks,Orhka m;alsÍfï" Wiia lsÍfï" ia:dk udre lsÍfï we;eï n,;,
lñgqjlg mejÍu'
iy Tjqka úIfhys úkh md,kh lsÍfï iy Tjqka fiajfhka
my lsÍfï ,d fldñIka iNdj i;= n,;, fldñIka iNdj
úiska kï lrkq ,eìh hq;= ^fldñIka iNdfõ idudðlhkaf.ka
iukaú; fkdjk& lñgqjla fj;" fldñIka iNdj úiska mjrkq
,eìh yelafla h'

^2& tjeks hï lñgqjla m;a lsÍu fldñIka iNdj úiska


.eiÜ m;%fha m< lrjkq ,eìh hq;af;a h'

^3& ^1& jk wkq jHjia:dj hgf;a kï lrkq ,nk lñgqjl


/iaùïj, § wkq.ukh l< hq;= ld¾h mámdáh iy ta /iaùïj,
.KmQrKh" fldñIka iNdj úiska idokq ,nk Í;sj,g wkql+,j
úh hq;af;a h' fldñIka iNdj úiska ta Í;s .eiÜ m;%fha m<
lrjkq ,eìh hq;af;a h'
168
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fldñIka iNdj úiska 155t' ^1& hï fY%aKshl fmd,sia ks,Orhka m;a lsÍu" Tjqka
we;eï ld¾h mejÍu'
Wiia lsÍu" ia:dk udre lsÍu" Tjqka úIfhys úkh md,kh
lsÍu iy fiajfhka mylsÍu i|yd fldñIka iNdj i;= n,;,"
fldñIka iNdj úiska kshu lrkq ,nk fldkafoaisj,g iy ld¾h
mámdáhg hg;aj" fmd,siam;sjrhd fj; fyda fmd,siam;sjrhd
úuid hï fmd,sia ks,Orhl= fj; fldñIka iNdj úiska mjrkq
,eìh yelafla h'
^2& tjeks hï n,;, mejÍula" fldñIka iNdj úiska .eiÜ
m;%fha m< lsÍug ie,eiaúh hq;af;a h'
wNshdpk lsÍfï 155ta' ^1& ljr fyda ldKavhlg wh;a fmd,sia ks,Orhkaf.a
whs;sh' Wiiaùula fyda ia:dk udrejla fyda Tjqka iïnkaO hï úkh
ldrKhla fyda Tyq fiajfhka my lsÍula fyda ms<sn|j fldñIka
iNdjg we;s n,;, fldñIka iNdj úiska 155t jHjia:dj
hgf;a hï fmd,sia ks,Orhl=g mjrd we;s wjia:djl tlS fmd,sia
ks,Orhd úiska tfia ;ukag mjrkq ,enQ n,;, l%shd;aul
lsÍfï§ fok ,o hï kshuhlg úreoaOj fldñIka iNdjg
wNshdpkh lsÍug fmd,siam;sjrhdg whs;sh we;af;a h'
^2& fmd,siam;sjrhd fyda 155W! iy 155t jHjia:dj, i|yka
lñgqjla fyda fmd,sia ks,Orhl= fyda úiska ;udf.a hï Wiia
lsÍula"ia:dk udrejla fyda fiajfhka mylsÍula iïnkaOfhka
lrk ,o hï kshuhlska w;Dma;shg m;a fmd,sia ks,Orhl=
úiska" wNshdpkhla lsÍu iy wNshdpkhla úNd. lsÍu i|yd
kshu lrkq ,en we;s mámdá o ld,h o úêu;a lrñka fldñIka
iNdj úiska l,ska l, idokq ,nk Í;sj,g wkql+,j" tlS
kshuhg úreoaOj fldñIka iNdjg wNshdpkh lrkq ,eìh
yelafla h'
^3& ^1& jk fyda ^2& jk wkq jHjia:d hgf;a lrk ,o
wNshdpkhla u; fok ,o tlS kshu fjkia lsÍfï" iq¿ jYfhka
fjkia lsÍfï" m%;HdÈIag lsÍfï fyda iaÓr lsÍfï fyda ta
iïnkaOfhka úOdk ksl=;a lsÍfï fyda ;jÿrg;ajQ fyda fjk;a
fyda mÍlaIKhla meje;aùug kshu lsÍfï n,h fldñIka
iNdjg we;af;a h'
^4& fï jHjia:dfõ ^2& jk wkq jHjia:dj hgf;a fldñIka
iNdj úiska l,ska l, idokq ,nk Í;s .eiÜ m;%fha m< lrjkq
,eìh hq;af;a h'
^5& wjia:dfjdaÑ; mßÈ fï mßÉfþofha 155W! fyda 155t
jHjia:d hgf;a lñgqjla fj; fyda fmd,siam;sjrhd fj; fyda
fmd,sia ks,Orhl= fj; n,;, mjrd fokq ,enq úg fldñIka
iNdj úiska tfia mjrk ,o n,;, n,d;aulj mj;soa§" ta
n,;, mejÍu lrk ,oafoa hï fY%aKshl fmd,sia ks,Orhka
169
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

iïnkaOfhka o ta fY%aKsfha fmd,sia ks,Orhka iïnkaOfhka"


fuys by; úêúOdk i,iajd we;s mßÈ wNshdpkh lsÍfï
whs;shg hg;aj" fldñIka iNdj úiska ta n,;, mdúÉÑ lsÍu
fyda ta ld¾h fyda l¾;jH bgqlsÍu fkdlrkq ,eìh hq;af;a h'
155T' ;ukaf.a Wiiaùula fyda ia:dk udrejla fyda ;ud mßmd,k wNshdpk
iïnkaOfhka jQ úkh ms<sn| ldrKhl§ fyda fiajfhka my úksYaphdêldrh fj;
wNshdpk lsÍu
lsÍula iïnkaOfhka fldñIka iNdj úiska lrk ,o kshuhlska
w;Dma;shg m;a hï fmd,sia ks,Orhl= úiska Bg úreoaO
wNshdpkhla" 59 jk jHjia:dj hgf;a msysgqjk ,o mßmd,k
wNshdpk úksYaphdêldrh fj; bÈßm;a lrkq ,eìh yelafla h'
fldñIka iNdj úiska lrk ,o hï kshuhla fyda ;SrKhla
fjkia lsÍfï" iq¿ jYfhka fjkia lsÍfï fyda m%;HÈIag lsÍfï
n,h ta úksYaphdêldrhg we;af;a h' ]
121[ 155´' fldñIka iNdj úiska wkHdldrhlska úêúOdk
oekg n,mj;akd Í;s
i,iajkq ,nk f;la" fï jHjia:dj l%shd;aul ùfï Èkfha iy ksfhda. fYaI
lsÍu
§ n,d;aulj mj;sk ish¨ Í;s" ksfhda. iy ld¾h mámdá
l%shd;aulj iy n,d;aulj mej;sh hq;af;a h' ]
155l' n,;," ld¾h iy l¾;jH l%shd;aul lsÍu iy bgq fldñIka iNdj
md¾,sfïka;=jg
lsÍu iïnkaOfhka md¾,sfïka;=fõ ia:djr ksfhda. u.ska i,iajd j.lsj hq;= nj
we;s úêúOdk m%ldr fldñIka iNdj md¾,sfïka;=jg j.lsj hq;=
iy W;a;r Èh hq;= jk w;r" tla tla ,s;a j¾Ifha fldñIka
iNdfõ lghq;= iïnkaOfhka jd¾;djla ta ta j¾Ifha § fldñIka
iNdj úiska md¾,sfïka;=jg bÈßm;a lrkq ,eìh hq;af;a h']

121- oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 44 jeks j.ka;sh u.ska ;snqKq 155´ jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§
170
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XIX jeks mßÉfþoh


mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;= flduidßiajrhd
mßmd,k lghq;= 156' ^1& mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;= flduidßia
ms<sn| md¾,sfïka;= ^Tïnqâiauka& Oqrh we;s lsÍu i|yd md¾,sfïka;=j úiska
flduidßiajrhd
kS;sfhka úêúOdk ie,eiaúh hq;af;a h' rcfha ks,Orhka úiska
iy rdcH iy ixia:dj," m<d;a md,k wdh;kj, yd tjeks
fjk;a wdh;kj, ks,Orhka úiska isÿ lrkq ,nk uQ,sl
whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍu iy‍ fjk;a widOdrK l%shd .ek
lrkq ,nk meñKs,s fyda fpdaokd ta kS;sfha úêúOdkj,g
wkql+,j yd hg;aj mÍlaId lr n,d jd¾;d lsÍfï ld¾hNdrh
mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;= flduidßiajrhd fj;
mejfrkafka h'
122[ ^2& mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;= flduidßiajrhd
^Tïnqâiauka& ckdêm;sjrhd úiska" wdKavql%u jHjia:d iNdfõ
wkqu;hg hg;aj m;alrkq ,eìh hq;af;a h' tu flduidßiajrhd
h:d meje;afuka isák ;dla iajlSh OQrh oeßh hq;af;a h' ]

^3& mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;= flduidßiajrhdf.a


jegqm md¾,sfïka;=j úiska ksYaph l< hq;af;a h' tfia ksYaph
lrk ,o jegqm Tyqf.a Oqr ld,h ;=< wvq fkdl< hq;af;a h'

^4& mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;= flduidßiajrhd -

^w& ñh .shfyd;a túg ¦

^wd& ckdêm;sjrhd fj; hjk ,smshla u.ska b,a,d


wia jqjfyd;a túg ¦

^we& kS;sfhka kshñ; jhi iïmQ¾K l< úg ¦

^wE& frda.d;=rùu ksid fyda YdÍßl ke;fyd;a


udkisl ÿ¾j,;djla ksid fyda ckdêm;sjrhd
úiska bj;a lrkq ,enqjfyd;a túg ¦ fyda

^b& md¾,sfïka;=j úiska iïu; fldg bÈßm;a lrk


fhdackdjla wkqj ckdêm;sjrhd úiska bj;a
lrkq ,enq‍jfyd;a túg"

mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;= flduidßia Oqrh ysia


jkafka h'

122- oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 45^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 156 ^2& wkqjHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§
171
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

123[ ^5& mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;= flduidßiajrhd


^Tïnqâiauka& g ish OQrfhys ld¾h yd l¾;jH bgqlsÍug
fkdyels jQ ljr fyda úfgl tlS md¾,sfïka;= flduidßiajrhd
fjkqfjka jevne,Sug ;eke;a;l= wdKavql%u jHjia:d iNdfõ
wkqu;hg hg;aj" ckdêm;sjrhd úiska m;al< hq;af;a h' ]

123- oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 45^2& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 156^5& wkqjHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§
172
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

124 [ XIXw jeks mßÉfþoh

w,a,ia fyda ¥IK fpdaokd úu¾Ykh lsrSu i|yd jQ


fldñIka iNdj

w,a,ia fyda ¥IK 156w' ^1& md¾,sfïka;=j úiska" w,a,ia fyda ¥IK fpdaokd
fpdaokd úu¾Ykh úu¾Ykh lsÍu i|yd fldñIka iNdjla ia:dms; lsrSu msKsi
lsrSu i|yd jQ kS;sh u.ska ie,eiaúh hq;af;a h' tlS kS;sh u.ska -
fldñIka iNdj
^w& ckdêm;sjrhd úiska wdKavql%u jHjia:d iNdfõ
wkqu;hg hg;aj fldñIka iNdfõ idudðlhka
m;alsÍu¦
^wd& w,a,ia fyda ¥IK fpdaokdjla iïnkaOfhka ;udf.a
u fufyhùfuka fyda fjk;a ;eke;a;l= úiska
lrkq ,nk meñKs,a,la u; hï w,a,ia fyda ¥IK
fpdaokdjla ms<sn|j uQ,sl mÍlaIKhla meje;aùug
fyda úu¾Ykhla lsrSug úOdk lsÍu i|yd jQ n,;,
iy w,a,ia fyda ¥IKj,g wod<j" n,mj;akd kS;sh
hgf;a jerÈ i|yd kvq mejÍug we;s n,;, o we;=¿
fldñIka iNdfõ n,;,¦ iy
^we& Y%S ,xldj md¾Yajhla jk" ¥IKhg tfrys tlai;a
cd;Skaf.a iïuq;sh iy ¥IKh je<elaùug wod<
fjk;a hï cd;Hka;r iïuq;s l%shd;aul lsÍu msKsi
.; hq;= mshjr i|yd" úêúOdk ie,eiaúh hq;= h'
^2& md¾,sfïka;=j úiska tfia úêúOdk i,iajk f;la"
1994 wxl 19 ork w,a,ia fyda ¥IK úu¾Yk fldñIka iNdj
mk; hgf;a m;a lrkq ,enQ fldñIka iNdj úiska ;u
fufyhùfuka u fyda th fj; lrk ,sÅ; meñKs,a,la u; hï
w,a,ia fyda ¥IK fpdaokdjla úNd. lsÍu fyda úu¾Ykh lsÍu
kS;Hdkql+, njg jQ iq¨ fjkia lsÍug hg;aj" tlS mk; wod<
úh hq;af;a h'

124- oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 46 jeks j.ka;sh u.ska kj XIXw iy XIXwd mßÉfþo we;=<;a lrk ,§
173
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XIXwd mßÉfþoh
cd;sl m%iïmdok fldñIka iNdj
156wd' ^1& wdKavql%u jHjia:d iNdfõ ks¾foaYh u; cd;sl m%iïmdok
ckdêm;sjrhd úiska m;a lrkq ,nkakd jQ o idudðlhka mia fldñIka iNdj
fofkl=f.ka iukaú; jQ o ^fï mßÉfþofha ziNdjZ hkqfjka
i|yka lrkq ,nk& cd;sl m%iïmdok fldñIka iNdjla ;sìh
hq;af;a h' tlS iNdfõ hg;a msßfihska idudðlhka ;sfofkl=
m%iïmdokh" .KldêlrKh" kS;sh fyda rdcH mßmd,kh ms<sn|
ms<s.;a w;aoelSï iys; ;eke;a;ka úh hq;= h' ckdêm;sjrhd"
wdKavql%u jHjia:d iNdfõ ks¾foaYh u; tla idudcslhl=
fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd f,i m;a l< hq;af;a h'
^2& iNdfõ iEu idudðlhl= u úiska ckdêm;sjrhd wu;d
hjk ,smshla u.ska ;u OQrfhka l,ska b,a,d wiajqjfyd;a
fyda wdKavql%u jHjia:d iNdfõ wkqu;h u; fya;= olajd
ckdêm;sjrhd úiska OQrfhka bj;a lrkq ,enqjfyd;a fyda pß;
¥IK jrola iïnkaOfhka hï wêlrKhla úiska Tyq jrolre
lrkq ,enqjfyd;a fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= fyda m<d;a
iNd uka;%Sjrhl= fyda m<d;a md,k wdh;khl iNslhl= fyda
jYfhka f;aÍ m;ajqjfyd;a fyda Tyq úIfhys m%cd wYlakq;d
kshu lsÍfï fhdackd iïu;hla wdKavql%u jHjia:dfõ 81 jk
jHjia:djg wkql+,j iïu; lrkq ,enqjfyd;a fyda ñi" tjeks
idudcslhl= jYfhka Tyq m;a lrkq ,enQ Èk isg wjqreÿ ;=kl
ld,hla Oqr oeßh hq;af;a h'
^3& fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhdg iy iEu idudðlhl=g u"
md¾,sfïka;=fõ fhdackd iïu;hla u.ska ksYaph lrkq ,eìh
yels mßÈjQ §ukdjla f.úh hq;af;a h' tlS §ukdj taldnoaO
wruqo,g jeh nrla úh hq;= w;r tlS iNdm;sjrhdf.a fyda
idudðlhdf.a Oqr ld,h w;r;=r wvq fkdl< hq;af;a h'
156we' ^1& ish¨ rcfha wdh;k úiska NdKav iy fiajd" jev" iNdfõ l¾;jH
WmfoaYl fiajd iy f;dr;=re moaO;s m%iïmdokh lrkq ,eîu
iïnkaOfhka idOdrK" hqla;s iy.;" úksúo fmfkk iq¿" ;r`.
ldÍ iy úhoï iM,;djhlska hq;a mámdá iy Wmudk ilia
lsÍu fldñIka iNdfõ l¾;jH jkafka h' fldñIka iNdj
úiska tlS Wmudk .eiÜ m;%fha m< lsÍug ie,ish hq;= w;r
tlS m< lsÍfuka udi ;=kla we;=<; md¾,sfïka;=fõ wkqu;h
i|yd bÈßm;a lsÍug ie,ish hq;af;a h'
^2&^1& jk wkq jHjia:dfõ fmdÿ Ndjhg w.;shla fkdue;sj-
^w& rcfha wdh;k úiska lrkq ,nk NdKav iy
fiajd" jev" WmfoaYl fiajd iy f;dr;=re moaO;s
m%iïmdokh" mQ¾jfha wkqu; jQ l%shdldÍ ie,eiau
174
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

j,g wkql+,j ms<sfh, lrk ,o m%iïmdok l%u u;


mokïj we;a o hkak ms<sn|j kshdukh fldg WÑ;
n,Orhka fj; jd¾;d lsÍu¦
^wd& rcfha wdh;kj,g NdKav yd fiajd" jev" WmfoaYl
fiajd iy f;dr;=re moaO;s iemhSu i|yd jQ ish¨
iqÿiqlï ,;a ,xiq lrejkag tlS NdKav yd fiajd
iemhSu i|yd jQ ,xiq ;eîfï l%shdj,shg iyNd.S
ùu msKsi iudk wjia:d ,nd§ we;a o hkak ms<sn|j
kshdukh fldg WÑ; n,Orhka fj; jd¾;d lsÍu¦
^we& rcfha wdh;kj,g NdKav yd fiajd" jev"
WmfoaYl fiajd iy f;dr;=re moaO;s iemhSu i|yd
fldka;%d;alrejka f;aÍfï iy fldka;%d;a ,nd
§fï l%shdmámdáh idOdrK yd úksúo fmfkk
iq¨ jkafka o hkak ms<sn|j kshdukh fldg WÑ;
n,Orhka fj; jd¾;d lsÍu¦
^wE& rcfha wdh;k úiska lrkq ,nk m%iïmdokhkag
iïnkaê; iemhqï lñgq iy ;dlaIKsl we.hqï
lñgqj, idudðlhska fhda.H mßÈ iqÿiqlï ,nd
we;a o hkak ms<sn|j jd¾;d lsÍu¦ iy
^b& rcfha wdh;k úiska" ms<s.;a mámdáj,ska iy
fufyhqï ks¾Kdhl j,ska neyerj lrk ,o
m%iïmdok jd¾;d úu¾Ikh lsrSu iy tlS m%iïmdok
iïnkaOfhka j.lsjhq;= ks,Orhka wjYH l%shdud¾.
i|yd wod< n,OdÍkag jd¾;d lsÍu" iNdfõ ld¾;jH
jkafka h'

fldñIka iNdfõ 156wE' ^1& fldñIka iNdj úiska hï ;eke;a;l=g" ,sÅ;


n,;, oekaùula u.ska -
^w& m%Yak lrkq ,eîu i|yd fldñIka iNdj bÈßhg
meñKsh hq;= njg¦
^wd& tlS oekaùfï ksYaÑ;j olajkq ,nkakdjQ o tlS
;eke;a;df.a ika;lfha fyda md,kfha ;sfnkakd jQ
o hï f,aLkhla fyda fohla iNdjg bÈßm;a l< hq;=
njg" kshdukh lrkq ,eìh yelafla h'
^2& ^w& ^1& jk wkq jHjia:dj hgf;a hjkq ,enQ oekaùula
u.ska fldñIka iNdj bÈßhg meñKsh hq;= njg
kshu lrkq ,en idOdrK fya;=jla fkdue;sj
tlS iNdj bÈßhg meñKSug wfmdfydi;a jk¦
^wd& tjeks oekaùulg wkql+, fjñka fldñIka
iNdj úiska Tyqg bÈßm;a lrkq ,nk hï
175
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

m%Yakhlg ms<s;=re §u idOdrK fya;=jla


fkdue;sj m%;slafIam lrk¦ fyda
^we& ^1& jk wkq jHjia:dj hgf;a Tyqg hjkq
,enQ oekaùula u.ska bÈßm;a lrk f,i
kshu lrkq ,enQ hï f,aLkhla fyda fohla"
idOdrK fya;=jla fkdue;sj" bÈßm;a lsÍug
wfmdfydi;ajk fyda m%;slafIam lrk" iEu
;eke;a;l=u jrolg jrolre jk w;r jrolre
lsÍfï § remsh,a ,laIhla fkdblaujk ovhlg
fyda wjqreÿ y;la fkdblaujk ld,hla i|yd
nkaOkd.dr.; lsÍug fyda tlS ovh iy
nkaOkd.dr.; lsÍu hk o`vqjï folgu fyda
hg;a úh hq;af;a h'
^3& wdKavql%u jHjia:dfõ 154. jHjia:dj hgf;a msysgqjkq
,enQ iEu uydêlrKhlgu by; ^2& jk wkq jHjia:dfõ
i|yka hï ldrKhla úNd. fldg ;SrKh §ug wêlrK n,h
we;af;a h'
156b' ^1& fldñIka iNdj" tys l¾;jH bgqlsÍu i|yd wjYH iNdfõ /iaùï
úh yels mßÈ ljr fyda jdr.Kkla /iaúh hq;af;a h'
^2& fldñIka iNdfõ ish¨ /iaùïj, uQ,dikh iNdm;sjrhd
úiska oeßh hq;fa ;a h' fldñIka iNdfõ hï /iaùula i|yd
iNdm;sjrhd fkdmeñKs úg § meñK isák idudðlhska úiska
;uka w;=frka idudðlhl= tlS /iaùu i|yd f;dard m;alr .;
hq;f
a ;a h'
^3& fldñIka iNdfõ hï /iaùula i|yd .KmQrKh
idudðlhka ;sfofkl=f.ka iukaú; jkafka h'
^4& fldñIka iNdfõ ;SrK" tlS ;SrK .kq ,nkafka hï
/iaùul§ o" tlS /iaùug meñK Pkaoh fok idudðlhkaf.a
nyq;r Pkaofhka úh hq;af;a h' Pkao iudk jk úgl
iNdm;sjrhdg fyda tlS /iaùfï uQ,dikh ork idudðlhl=g
;Srl Pkaohla we;af;a h'
^5& fï jHjia:dfõ by; úêúOdkj,g hg;aj fldñIka
iNdj úiska tys /iaùï iy tlS /iaùïj, lghq;= ms<sn| mámdá
ksYaph lr.kq ,eìh yelafla h'
^6& fldñIka iNdfõ idudðl;ajfha hï mqrmamdvqjla ;sîu
fkd;ld lghq;= lsÍug fldñIka iNdjg n,h we;s w;r tjeks
mqrmamdvqjla ;sîfï fya;=j fyda hï idudðlhl=f.a m;aùfï hï
fodaIhla ;sîu fyda ksidu muKla fldñIka iNdfõ l%shdjka"
mámdáhla fyda ;SrKhla n,rys; fkdúh hq;af;ah' n,rys; jk
f,i fkdie,lsh hq;af;ah'
176
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

iNdfõ ld¾h 156B' ^1& fldñIka iNdj úiska" th úiska ksYaph lr.kq
uKav,h
,eìh yels kshu iy fldkafoais u;" tys ld¾h ksis mßÈ bgq lr
.ekSu i|yd wjYH hhs i,lkq ,nk mßÈ uyf,alïjrhl= o"
fjk;a hï ks,Orhka o fldñIka iNdjg m;alr.kq ,eìh
hq;af;a h'
^2& fldñIka iNdfõ ish¨ idudðlhka iy ks,Orhka oKav
kS;s ix.%yfha IX jk mßÉfþofha w¾:dkql+,j iy tys ld¾h
i|yd rcfha fiajlhka f,i i,lkq ,eìh hq;af;ah'
^3& fldñIka iNdfõ hï idudðlhl= fyda ks,Orhl= fyda
úiska wdKavql%u jHjia:dj hgf;a Tyqf.a ld¾h fyda l¾;jH
bgqlsÍfï § fyda lsÍfï§ ioaNdjfhka lrk ,o fyda lrk ,oehs
WoafoaYs; hï l%shdjla fyda fohla iïnkaOfhka Tyqg úreoaOj
lsisÿ isú,a fyda wmrdO kvqjla fyda kvq lghq;a;la fyda fjk;a
lD;Hhla mejßh fkdyelafla h'
iNdfõ úhoï 156W' fldñIka iNdfõ úhoï taldnoaO wruqo,g jehnrla
taldnoaO wruqo,g
jeh nrla úh hq;= nj
úh hq;af;a h'

w¾: ksrEmkh 156W!' fï mßÉfþofha zrcfha wdh;khZ hkakg"


wud;HdxYhla" rcfha fomd¾;fïka;=jla" rdcH ixia:djla" m<d;a
md,k wdh;khla" rchg mjrd .;a hï fj<| jHdmdrhla fyda
rchg mjrd .;a fjk;a jHdmdrhla iy 2007 wxl 7 ork iud.ï
mk; hgf;a ,shdmÈxÑ lrkq ,enQ fyda ,shdmÈxÑ lrkq ,enQ f,i
i,lkq ,nkakdjQ o rch fyda rdcH ixia:djla fyda m<d;a md,k
wdh;khla fyda úiska ishhg mkylg jeä fldgia orkakd jQ o
hï iud.ula o we;=<;a fõ' ]
177
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XX jeks mßÉfþoh
fmdÿ úêúOdk
157' Y%S ,xldfõ wdKavqj iy hï úfoaY rdcHhl wdKavqj wka;¾cd;sl .súiqï
w;r" tu úfoaY rdcHfha fyda tys jeishkaf.a fyda ta rdcHfha yd iïuq;s
kS;s hgf;a ixia:d.; lrk ,o ke;fyd;a ixia:dmkh lrk
,o ixia:dj," iud.ïj, fyda fjk;a ix.ïj, Y%S ,xldj ;=<
wdfhdack jvd,Su fyda wdrlaId lsÍu i|yd we;s lr .;a hï
.súiqula fyda iïuq;shla cd;sl wd¾:slfha j¾Okhg w;HjYH
jkakla nj" ^fkdmeñKs uka;%Sjrhka o we;=¿j& uq¿ md¾,sfïka;=
uka;%Sjrhka ixLHdfjka ;=fkka follg fkdwvq ixLHdjla
úiska mlaIj Pkaoh § iïu; lrkq ,nk fhdackd iïu;hla
u.ska md¾,sfïka;=j úiska wkqu; lrkq ,enQ wjia:djl" ta
.súiqug fyda iïuq;shg Y%S ,xldj ;=< kS;sfha n,mEu we;s
w;r" rdcH wdrlaIdj ;yjqre lsÍu msKsi yer" ta .súiqfï fyda
iïuq;sfha úêúOdk lv flfrk lsisu ,sÅ; kS;shla mekùu
fyda iE§u o úOdhl fyda mßmd,k l%shdjla lsÍu o fkdl<
hq;af;a h'
125[157 w' ^1& Y%S ,xldfõ foaYh ;=< fjk u rchla msysgqùug"
Y%S ,xldfõ
fl<ska u fyda wkHdldrhlska Y%S ,xldj ;=< § fyda bka msg; § foaY mQ¾K;ajh
W,a,x>kh lsÍu
fyda wdOdr lsÍu" wkqn, §u" wkq.%yh oelaùu" uqo,a fhoùu" ;ykï lsÍu
ffO¾h §u fyda foaYkd lsÍu lsisÿ ;eke;a;l= úiska fkdl<
hq;= h'
^2& Y%S ,xldfõ foaYh ;=< fjk u rchla msysgqùu ;u
wruqKqj,ska ke;fyd;a mrud¾:j,ska tlla f,i lsisÿ
foaYmd,k mlaIhla fyda fjk;a ix.uhla fyda ixúOdkhla
úiska fkdms<s.kq ,eìh hq;= h'
^3& ^1& jk wkqjHjia:dfõ úêúOdk lvlrñka l%shd lrk
ljr jqj o ;eke;a;l=" wêfpdaokdjla u; iy kS;sfhka kshu
lr we;s ld¾h mámdáhg wkql+,j mj;ajkq ,nk kvq úNd.
hlska miqj wNshdpkdêlrKh úiska jrolre lrkq ,enQ úg -
^w& ta wêlrKh úiska ;SrKh lrkq ,nk wjqreÿ y;la
fkdblaujk ld,hla i|yd m%cd wYlakq;djg Tyq
hg;a jkafka h¦
^wd& Tyqf.a iy Tyqf.a mjqf,a whf.a Ôúld jD;a;sh
mj;ajdf.k hdu msKsi wjYH hhs ta wêlrKfha
wd{djla u.ska ;SrKh lrkq ,nk foam< yer" Tyqf.a
pxp, iy ksYap, foam< rdcika;l jkafka h¦

125- ih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§
178
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^we& ta wêlrKh úiska ;SrKh lrkq ,nk wjqreÿ y;la


fkdblaujk ld,hla i|yd m%cd whs;sjdislïj,g
ysñlï Tyqg fkd,efnkafka h ¦ ;j o"
^wE& Tyq md¾,sfïka;= uka;%Sjrfhla fõ kï fyda 165 jeks
jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ i|yka fiajdjlg
wh;a jk fyda Oqrhla ork fyda ;eke;af;la fõ kï"
Tyq uka;%Sjrhl= ùu fyda tlS fiajfha isàu fyda tlS
Oqrh oeÍu wjika jkafka h'
^4& Y%S ,xldfõ foaYh ;=< fjk u rchla msysgqùu" hï
foaYmd,k mlaIhl fyda fjk;a ix.uhl fyda ixúOdkhl
wruqKqj,ska ke;fyd;a mrud¾:j,ska tlla fõ kï" Y%S ,xldfõ
foaYh ;=< fjk u rchla msysgqùu ta foaYmd,k mlaIfha fyda
fjk;a ix.ufha fyda ixúOdkfha wruqKqj,ska ke;fyd;a
mrud¾:j,ska tllaj we;s njg m%ldYhla ,nd .ekSu i|yd
b,a,Sula hï ;eke;a;l= úiska" fYa%IaGdêlrKhg bÈßm;a lrkq
,eìh yels w;r" ta foaYmd,k mlaIfha fyda fjk;a ix.ufha
fyda ixúOdkfha f,alï ke;fyd;a fjk;a ks,Orhd ta b,a,Sug
j.W;a;rlrejl= lrkq ,eìh hq;= h'
^5& ^4& jk wkqjHjia:dj hgf;a fYa%IaGdêlrKh fj;
lrkq ,enQ b,a,Sula m%ldr" hï foaYmd,k mlaIhla fyda fjk;a
ix.uhla fyda ixúOdkhla iïnkaOfhka tlS wkqjHjia:dj
hgf;a m%ldYhla fYa%IaGdêlrKh úiska lrkq ,nk wjia:djl-
^w& ta foaYmd,k mlaIh fyda fjk;a ix.uh fyda
ixúOdkh ;ykï lrkq ,enQjla f,i ishÆ ld¾h
i|yd i,lkq ,eìh hq;= h' ;j o" md¾,sfïka;=
uka;%Sjrhl= jQ" ta foaYmd,k mlaIfha fyda fjk;a
ix.ufha fyda ixúOdkfha fyda idudðlhl= ta
m%ldYfha Èkfha isg n,mj;ajk mßÈ md¾,sfïka;=fõ
Tyqf.a wiqk ysia l< f,i i,lkq ,eìh hq;= h' ;j
o tu foaYmd,k mlaIh fyda fjk;a ix.uh fyda
ixúOdkh úiska bÈßm;a lrk ,o hï kdu fhdackd
m;%hla ishÆ ld¾h i|yd n,rys; f,i i,lkq
,eìh hq;= h¦
^wd& tlS m%ldYh lrk ,o Èkfhka miq ta foaYmd,k
mlaIfha fyda fjk;a ix.ufha fyda ixúOdkfha Oqrhla
ork fyda idudðlhl= jk hï ;eke;a;l= jrolg
jrolre jk w;r" wêfpdaokdjla u; iy kS;sfhka
kshu lr we;s ld¾h mámdáhlg wkql+,j mj;ajkq
,nk kvq úNd.hlska miqj wNshdpkdêlrKh úiska
Tyq jrolre lrkq ,enQ úg -
179
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^i& ta wêlrKh úiska ;SrKh lrkq ,nk


wjqreÿ y;la fkdblaujk ld,hla i|yd m%cd
wYlakq;djg Tyq hg;a jkafka h¦
^ii& Tyqf.a iy Tyqf.a mjqf,a whf.a Ôúld jD;a;sh
mj;ajdf.k hdu msKsi wjYH hhs ta wêlrKfha
wd{djla u.ska ;SrKh lrkq ,nk foam< yer"
Tyqf.a pxp, iy ksYap, foam< rdcika;l
jkafka h¦
^iii& ta wêlrKh úiska ;SrKh lrkq ,nk
wjqreÿ y;la fkdblaujk ld,hla i|yd
m%cd whs;sjdislïj,g ysñlï Tyqg
fkd,efnkafka h¦
^iv& Tyq md¾,sfïka;= uka;%Sjrfhla fõ kï fyda
165 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ
i|yka fiajdjlg wh;a jk fyda Oqrhla ork
fyda ;eke;af;la fõ kï" Tyq uka;%Sjrhl= ùu
fyda tlS fiajfha isàu fyda tlS Oqrh oeÍu
wjika jkafka h'
^6& ^3& jeks wkqjHjia:dj hgf;a fyda ^5& jeks wkqjHjia:dfõ
^wd& fþoh hgf;a fyda kshu lrk ,o hï o~qjula l%shdfõ
fhoùu" ta o~qjug úreoaOj fyda ta o~qju kshu lrkq ,eîug
fya;= jQ jrolre lrkq ,eîug úreoaOj fyda bÈßm;a lrk ,o
hï wNshdpkhla úksYaphg Ndckj ;sîfï fya;=fjka k;r
lsÍu fyda w;aysgqùu fkdlrkq ,eìh hq;= h
^7& Èjqreï § w;aika ;eîug fyda m%;s{d § w;aika
;eîug 32 jeks jHjia:dfjka fyda 53 jeks jHjia:dfjka
fyda 61 jeks jHjia:dfjka fyda 107 jeks jHjia:dfjka fyda
165 jeks jHjia:dfjka fyda 169 jeks jHjia:dfõ ^12& jeks
wkqjHjia:dfjka kshu lr ;snqKq ke;fyd;a kshu lrkq ,nk
iEu ks,Orhl= fyda ;eke;a;l= u o m<d;a md,k wdh;khl"
ixj¾Ok iNdjl" m%dfoaYSh uKav,hl" .%dfudaoh uKav,hl
fyda rdcH ixia:djl iEu idudðlhl= fyda tys fiajfha fh§
isák iEu ;eke;a;l= u o iEu kS;s{jrhl= u o -
^w& fï jHjia:dj n,d;aul jk Èkfhys Oqrh ork
ks,Orfhla fyda ;eke;af;la fõ kï" fï
jHjia:dj n,d;aul jQ Èk isg udihla we;=<; §" ta
jHjia:dfjys i|yka hï ;eke;a;l= fyda uKav,hla
fjf;d;a ta ;eke;a;d fyda uKav,h bÈßfhys y;ajk
Wmf,aLkfhys olajd we;s wdlD;sh wkqj Èjqreula
fyda m%;s{djla § w;aika l< hq;= h¦
180
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^wd& fï jHjia:dj n,d;aul jQ Èkfhka miqj ta Oqrhg


m;a lrkq ,enQ ks,Orfhla fyda ;eke;af;la fõ
kï" Tyq ta Oqrhg m;alrkq ,enQ Èk isg udihla
we;=<; §" ta jHjia:dfjys i|yka hï ;eke;a;l=
fyda uKav,hla fjf;d;a ta ;eke;a;d fyda uKav,h
bÈßfhys y;ajk Wmf,aLkfhys olajd we;s wdlD;sh
wkqj Èjqreula fyda m%;s{djla § w;aika l< hq;= h'
fï wkqjHjia:dfjka kshu fldg we;s Èjqreu § w;aika lsÍu
fyda m%;s{dj § w;aika lsÍu hï ;eke;a;l= fyda ks,Orhl= úiska
meyer yßkq ,enqjfyd;a" Tyqg iy Tyq iïnkaOfhka 165 jeks
jHjia:dfõ iy 169 jeks jHjia:dfõ ^12& jeks wkqjHjia:dfõ
úêúOdk" wjYH fjkia lsÍï iys;j" wod< úh hq;= h'
^8& ^w& fï jHjia:dj n,d;aul jk Èkfhys md¾,sfïka;=fõ
uka;%Sjrhl=j isák iEu ;eke;a;l= u" y;ajk Wmf,aLkfhys
oelafjk wdlD;sh wkqj Èjqreï § thg w;aika ;enqjfyd;a fyda
m%;s{dj § thg w;aika ;enqjfyd;a fyda ñi" md¾,sfïka;=fõ
wiqka .ekSug fyda md¾,sfïka;=fõ § Pkaoh §ug fyda ysñlu
fkd,eìh hq;= h'
^wd& fï jHjia:dj n,d;aul jk Èkfhys fyda bka miqj
md¾,sfïka;=fõ uka;%Sjrhl= jYfhka f;dard m;a lr .kq ,nk
fyda kdu fhdackd lrkq ,nk iEu ;eke;a;l= u" y;ajk
Wmf,aLkfhys oelafjk wdlD;sh wkqj Èjqreï § thg w;aika
;enqjfyd;a fyda m%;s{dj § thg w;aika ;enqjfyd;a fyda ñi"
md¾,sfïka;=fõ wiqka .ekSug fyda md¾,sfïka;=fõ § Pkaoh
§ug fyda ysñlu fkd,eìh hq;= h'
^9& y;a jeks Wmf,aLkfhys oelafjk wdlD;sh wkqj Èjqreu
§ thg w;aika lr we;a;d jQ fyda m%;s{dj § thg w;aika lr
we;a;d jQ lsisu ;eke;a;l=g" wdKavql%u jHjia:dfjys hï
úêúOdkhl mgyeksj l=ula i|ykaj we; o" Èjqreu § w;aika
;eîug fyda m%;s{dj § w;aika ;eîug wdKavql%u jHjia:dj
hgf;a kshñ; fjk;a hï Èjqreula § w;aika ;eîug fyda
m%;s{djla § w;aika ;eîug kshu lrkq fkd,eìh hq;af;a h'
^10& ^7& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdk wod< úh hq;= fjk;a
mka;sj, ;eke;a;ka fyda ks,Orhka ljf¾oehs md¾,sfïka;=j
úiska fhdackd iïu;hla u.ska ;SrKh lrkq ,eìh yels
w;r" tfia lrkq ,enQ úg" ta mka;shg wh;a ks,Orhkag fyda
;eke;a;kag ke;fyd;a Tjqka iïnkaOfhka ta fþofha úêúOdk"
wjYH fjkia lsÍï iys;j" wod< úh hq;= h'
^11& fï jHjia:dj hgf;a wNshdpkdêlrKfha n,;,
iïnkaOfhka tys wêlrK n,h" 146 jeks jHjia:dfõ ^2& jeks
181
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wkqjHjia:dfõ w;=re wkqjHjia:dfõ ^iv& jeks wkqfþofhka


úêúOdk i,iajd we;s wdldrhg l%shd;aul lrkq ,eìh hq;= h'
^12& fï jHjia:dfõ —m%cd whs;sjdislï˜ hkafkka -
^w& úfoaY .uka n,m;%hla ,nd .ekSfï whs;sjdislu¦
^wd& rcfha hï úNd.hlg fmkS isàfï whs;sjdislu¦
^we& hï ksYap, foam<la whs;sj isàfï whs;sjdislu¦
^wE& hï ,sÅ; kS;shla u.ska fyda hgf;a fyda jQ
n,m;%hla" ,shdmÈxÑ lsÍula ke;fyd;a fjk;a n,h
§ula wjYH jk hï /lshdjl fyda jD;a;shl fh§fï
whs;sjdislu
woyia fõ' ]
158' hï n,hla" ld¾hhla fyda l¾;jHhla fjk;a n,;, mejÍu
hï ;eke;a;l=g mejÍug wdKavql%u jHjia:dj hgf;a hï
;eke;a;l=g n,h ,eî we;s wjia:djl" tjeks mejÍula lr
;snqK o" ta ;eke;a;d úiska ta n,h" ld¾hh fyda l¾;jHh
l%shd;aul lsÍu fyda bgq lsÍu o" ljr fyda fõ,djl ta mejÍu
m%;HdÈIag lsÍu o l< yelafla h'
fï jHjia:dfjys —;eke;a;d˜ hkakg hï mqoa., uKav,hla
fyda hï wêldßhla we;=<;a fõ'
159' l:dkdhljrhdf.a Oqrfha l¾;jH bgq lsÍug ksfhdacH
l:dkdhljrhdg fkdyels jk wjia:dj, § 31 jeks jHjia:dfõ l:dkdhljrhd"
l:dkdhljrhd
^4& jeks wkqjHjia:dfjka" 37 jeks jHjia:dfjka" 38 jeks fjkqjg jev ne,Su
jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ ^wd& fþofhka" 39 jeks
jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfjka iy 40 jeks jHjia:dfjka
yer wdKavql%u jHjia:dfõ hï úêúOdkhlska l:dkdhljrhd
fj; mejÍ we;s" l:dkdhljrhdg kshu fldg we;s fyda Ndr
fldg we;s n,;," ld¾h iy l¾;jHh ksfhdacH l:dkdhljrhd
úiska l%shd;aul l< yelafla h¦ ke;fyd;a bgq l< yelafla h'
182
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XXI jeks mßÉfþoh


wka;¾ld,Sk úêúOdk
m%:u ckdêm;sjrhd 160' wdKavql%u jHjia:dfõ fjk;a hï úêúOdkhl mgyeksj
l=ula i|ykaj ;snqK o" wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu
wdrïN jk f;la hï ;eke;af;la ckdêm;s Oqrh oerefõ o"
ta ;eke;a;d" wdKavql%u jHjia:dj hgf;a m%:u ckdêm;sjrhd
jkafka h' ta ckdêm;sjrhd ckrcfha ckdêm;sjrhd jYfhka
f;dard m;a lr .kq ,enQ f,i ishÆ ld¾h i|yd i,lkq ,eìh
hq;af;a h' ta ckdêm;sjrhd 1978 fmnrjdß ui 4 jeks Èk isg
126 [31 jeks jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj idjqreoaola Oqrh
orkafka h']
32 jeks jHjia:dfõ ljr úêúOdkhla ;snqK o" wdKavql%u
jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jQ jydu ckdêm;sjrhd úiska
Oqrh Ndr .kakd ,oehs ie,lsh hq;= w;r" túg wdKavql%u
jHjia:dj hgf;a fyda wkHdldrhlska fyda ckdêm;sjrhd fj;
Ndr ù we;s" kshu ù we;s fyda mejÍ we;s ishÆ n,;, l%shd;aul
lsÍug o" ld¾h yd l¾;jHh bgq lsÍug o Tyqg ysñlï
we;af;a h' bka wk;=rej yels;dla blaukska md¾,sfïka;=fõ
/iaùul § ckdêm;sjrhd y;rjk Wmf,aLkfha olajd we;s
m%;s{dj § Bg w;aika ;eîu fyda tys olajd we;s Èjqreu § Bg
w;aik ;eîu fyda l< hq;af;a h'
m%:u md¾,sfïka;=j 161' wdKavl
q u
% jHjia:dfõ mgyeksj l=ula i|yka j we; o -
^w& m%:u md¾,sfïka;=j uka;%Sjrhka tlish yeg wg
fokl=f.ka iukaú; úh hq;af;a h' ;j o" fï
jHjia:dfõ ó<Õg we;s úêúOdkj,g hg;aj"
wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jk
f;la cd;sl rdcH iNdfõ uka;%Sjrhkaj isá ishÆu
;eke;a;ka md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka jYfhka f;dard
m;a lrk ,o f,i i,lkq ,eìh hq;af;a h¦
^wd& ^i& m%:u md¾,sfïka;=jg f;dard m;a lr .kakd
,oehs ie,flk ;eke;a;l=f.a cd;sl rdcH
iNdfõ uka;%Sjrhl= jYfhka jQ f;dard m;a
lsÍu ;;ald,fha n,mj;akd kS;sh hgf;a
ksIam%N nj m%ldYhg m;a lrkq ,enqj o fjk;a
;eke;a;l= h:d mßÈ f;dard m;a lr .kq ,enQ
f,i fyda m;a lrkq ,enQ f,i fyda ;SrKh
lrkq fkd,enQ o wjia:djl" ta uka;%Sjrhdf.a
wiqk ysia jkafka h' túg wdKavql%u jHjia:dj

126- ;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4 jeks j.ka;sh u.ska ˜idjqreoaola Oqrh orkafkah'˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§
183
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

l%shd;aul ùu wdrïN jk f;la mej;s ue;sjrK


fldÜGdih i|yd ue;sjrKhla" wdKavql%u
jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jk f;la
cd;sl rdcH iNdjg uka;%Sjrhka f;dard m;a
lr .ekSfï ue;sjrKj,g wod< kS;sh wkqj
o wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jQ
Èkhg fmr Èkfha l%shd;aulj ;snQ ta ue;sjrK
fldÜGdihg wod< Pkao ysñ kdu f,aLkh
mokï lr f.k o meje;aúh hq;af;a h¦
^ii& ^i& jeks wkqfþofha úêúOdk i,iajd we;s
mßÈ mj;ajk ,o ue;sjrKhla iïnkaO Pkao
fm;aiïj,g wod< kS;sh wdKavql%u jHjia:dj
l%shd;aul ùu wdrïN ùfuka miqj j,x.= jk
kS;sh jk w;r" tjeks ue;sjrKhla ksIam%N nj
m%ldYhg m;a lrkq ,enQ wjia:djl" ^i& jeks
wkqfþofha úêúOdk wjYH fjkia lsÍï iys;j
wod< jkafka h¦
^we& m%:u md¾,sfïka;=jg f;dard m;a lr .kq ,enQ
f,i ie,flk ;eke;a;l=f.a cd;sl rdcH iNdfõ
uka;%Sjrhl= jYfhka jQ f;aÍ m;a ùu ksIam%N yd wksis
nj m%ldY lrkq ,en fjk;a ;eke;a;l= ksis f,i
f;aÍ m;a jQ nj fyda f;dard m;a lr .kakd ,o nj
;SrKh lrkq ,enQ wjia:djl" ta fjk;a ;eke;a;d
m%:u md¾,sfïka;=fõ uka;%Sjrhl= jYfhka ksis mßÈ
f;dard m;a lr .kq ,enQ f,i ie,lsh hq;af;a h¦
^wE& ^i& wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN
jk f;la cd;sl rdcH iNdfõ uka;%S Oqrj,
mqrmamdvqjla ;snQ wjia:djl fyda fï jHjia:dfõ
^wd& fþofha úêúOdk hgf;a yer fjk;a
wdldrhlska m%:u md¾,sfïka;=fõ uka;%S Oqrj,
mqrmamdvqjla we;s jQ wjia:djl" fuys ^iii& jeks
wkqfþofha úêúOdk i,iajd we;s wdldrhg ta
mqrmamdvqj msrúh hq;af;a h ¦
127 [^ii& wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jk
úg fyda bka miqj hï uka;%Ssjrhl= wh;a jQ
ms<s.;a foaYmd,k mlaIfha Tyqf.a idudðl;ajh"
m%:u md¾,sfïka;=j mj;akd ld,h ;=< §" b,a,d
wiaùu ksid" mlaIfhka my lsÍu ksid fyda
fjk;a fya;=jla ksid wjidk jk wjia:djl"

127- fojeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 jeks j.ka;sh u.ska uq,a ^ii& wkqfþoh bj;a fldg wdfoaY lrk ,§
184
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

ta uka;%Sjrhdf.a ta mlaIfha idudðl;ajh tfia


wjidk jQ Èkfha isg i;s folla we;=<;" ta
foaYmd,k mlaIfha f,alïjrhd úiska ta
isoaêh o" th isÿ jQ Èkh o md¾,sfïka;=fõ uy
f,alïjrhdg ,shú,a,lska ksfõokh l< hq;af;a
h' ta ksfõokh ,enqKq úg" uy f,alïjrhd th
l:dkdhljrhdg bÈßm;a l< hq;af;a h'
uka;%Sjrhl= wh;a jQ ms<s.;a foaYmd,k mlaIfha
Tyqf.a idudðl;ajh" Tyq ta mlaIfhka my
lsÍu ksid wjidk jk wjia:djl" ta my
lsÍu j,x.= fkdjk njg jQ ;SrKhla ,nd
.ekSu i|yd ,shú,a,lska jQ fm;aiula u.ska"
ta my lsÍfï Èkfha isg tla udihla we;=<;
fY%aIaGdêlrKh fj; b,a,Sula lsÍfï ysñlu
Tyqg we;af;a h' tjeks hï b,a,Sula lrkq
,enqjfyd;a" fY%aIaGdêlrKfha frðiag%d¾jrhd
úiska ta b,a,Su ms<sn|j" md¾,sfïka;=fõ uy
f,alïjrhd fj;" ,shú,a,lska fkdmudj u
oekqï Èh hq;af;a h' ta iEu b,a,Sula u
fY%aIaGdêlrKfha úksYaphldrjrhka ;sfokl=g
fkdwvq ixLHdjla úiska úksYaph lr ;SrKh
l< hq;= w;r ta my lsÍu j,x.= jk fyda
fkdjk nj ta b,a,Su l< Èkfha isg udi
folla we;=<; ;SrKh l< hq;af;a h'
uka;%Sjrhl= wh;a jQ ms<s.;a foaYmd,k mlaIfha
Tyqf.a idudðl;ajh wjidk jQ nj lshefjk
ksfõokhla by; lS wdldrhg l:dkdhljrhdg
,enqKq úg" l:dkdhljrhd úiska" ta uka;%Sjrhd
ta foaYmd,k mlaIfhka b,a,d wia jQ nj fyda
my lrkq ,enQ nj fyda ta mlaIfha Tyqf.a
idudðl;ajh fjk;a fya;=jla ksid wjidk
jQ nj lshefjkafka ljr wjia:d.; lreKq
hgf;a o hk j. iy tfia ùug fya;= ljf¾
o hk j. ms<sn|j úNd. fldg" ta ms<sn|j
md¾,sfïka;=jg jd¾;d lsÍu i|yd md¾,sfïka;=
uka;%S jrhka miafokl=g fkdwvq ixLHdjlska
iukaú; úfYaI ldrl iNdjla m;a l<
hq;af;a h' ^bka tla uka;%Sjrhl= tlS úfYaI
ldrl iNdfõ iNdm;sjrhd jYfhka kï lrkq
,eìh hq;af;a h'&(
tfia jqj o" uka;%Sjrhl= wh;a jQ ms<s.;a
foaYmd,k mlaIfhka Tyq my lsÍu ksid ta
185
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

mlaIfha Tyqf.a idudðl;ajh wjidk jQ nj ta


ksfõokfhka lshefjk wjia:djl" lshkq ,nk
ta my lsÍfï Èkfha isg tla udihla bl=;a
jk ;=re o" ta my lsÍu j,x.= fkdjk njg jQ
;SrKhla i|yd ta uka;%Sjrhd fY%aIaGdêlrKh
fj; b,a,Sula lr we;s wjia:djl § kï" ta my
lsÍu j,x.= nj fY%aIaGdêlrKh úiska ;SrKh
l<fyd;a ñi iy tfia ;SrKh lrk ;=re o
by; lS wdldrhg úfYaI ldrl iNdjla m;a
fkdl< hq;af;a h'
by; lS mßÈ m;a lrk ,o úfYaI ldrl iNdjla
bÈßfhys meje;afjk lghq;= iïnkaOfhka iy
ta úfYaI ldrl iNdfõ jrm%ido" mßydr yd
n,;, iïnkaOfhka o md¾,sfïka;= ^n,;, iy
jrm%ido& mkf;a úêúOdk" wjYH fjkia lsÍï
iys;j" wod< úh hq;= w;r" ta iEu úfYaI ldrl
iNdjla u" ;eke;a;ka" ,shlshú,s iy jd¾;d
f.kajd .ekSug md¾,sfïka;=fõ kshuhlska
ksis mßÈ n,h ,nd we;s f,i" ta mkf;a ld¾h
i|yd i,lkq ,eìh hq;af;a h'
by; lS mßÈ m;a lrk ,o úfYaI ldrl iNdjla
úiska bÈßm;a lrk ,o jd¾;dj i,ld ne,Sfuka
miqj md¾,sfïka;=j úiska uka;%Sjrhka wiQ mia
fofkl=g fkdwvq ixLHdjla mlaIj Pkaoh §
iïu; lr .kakd fhdackd iïu;hla u.ska"
ta jd¾;dj wod< jkafka hï uka;%Sjrhl=g o
ta uka;%Sjrhdf.a md¾,sfïka;= uka;%S Oqrh
wjidk úh hq;= nj" iïu; l< yels h' tfia
iïu; lrkq ,enQ iEu fhdackd iïu;hl u
fuys my; oelafjk wdlD;sfhys jQ iy;slhla
l:dkdhljrhd úiska iajlSh w;aik we;sj
igyka l< hq;af;a h( -
—fï ‍fhdackd iïu;h wdKavql%u jHjia:dfõ
161 jeks jHjia:dfõ ^wE& fþofha ^ii& jeks
wkqfþofha kshñ; nyq;r Pkaofhka iïu;
lrk ,§'˜
ta uka;%Sjrhdf.a wiqk ta iy;slfha Èkfha isg
l%shd;aul jk mßÈ ysia jkafka h'
tjeks iEu iy;slhla u ishÆ ld¾h i|yd
;SrKd;aul jk w;r" lsisu wêlrKhl § ta
ms<sn|j m%Yak fkdl< hq;af;a h' ;j o ljr jQ
186
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fyda wdldrhl fya;=jla u; lsisu wêlrKhla


fyda úksYaphdêldrhla úiska ta iy;slh igyka
lrkq ,en we;s fhdackd iïu;fha j,x.=Ndjh
.ek úNd. lsÍu" u;hla m< lsÍu fyda ljr
fyda wdldrhlska m%Yak lsÍu fkdl< hq;af;a h']
^iii& ^i& jeks fyda ^ii& jeks wkqfþofha i|yka
wkaofï mqrmamdvqjla we;s ù we;s wjia:djl"
md¾,sfïka;=fõ uyf,alïjrhd úiska ta
mqrmamdvqj .ek ue;sjrK flduidßiajrhdg
fkdmudj oekaúh hq;af;a h' ta mqrmamdvqj
mqrjkq msKsi tu mlaIfha idudðlhl=
kdufhdackd lrk f,i ta uka;%Sjrhd wh;aj
isá foaYmd,k mlaIfha f,alïjrhdg"
ue;sjrK flduidßiajrhd úiska 128[bkamiq
kshu l< hq;af;a h' ta foaYmd,k mlaIfha
f,alïjrhd úiska ‍fï fþoh hgf;a lrkq
,nk kdufhdackdj bÈßm;a lsÍfï §" ta
mqrmamdvqj msrùu ioyd kdufhdackdj lrkq
,enQ ;eke;a;d úiska" wjia:dfjdaÑ; mßÈ"
y;ajk Wmf,aLkfhys olajd we;s wdlD;sh
wkqj Èjqreï § w;aika lrk ,o fyda m%;s{d §
w;aika lrk ,o Èjqreula fyda m%;s{djla iu.
ta kdufhdackdj bÈßm;a lrkq ,eìh hq;= h' ta
kdufhdackdj tlS Èjqreu fyda m%;s{dj iuÕ
,enqKq miq] ue;sjrK flduidßiajrhd úiska
ta ;eke;a;d ta mqrmamdvqj we;s jQ ue;sjrK
fldÜGdifha uka;%Sqjrhd jYfhka m%ldY lrkq
,eìh hq;af;a h(
129[ tfia jqj o fï wkqfþofha óg by;ska we;s
úêúOdk hgf;a ta mqrmamdvqj msrùu i|yd ta
foaYmd,k mlaIfha idudðlhl= 130[kdufhdackd
lrk ‍f,i kshu lrkq ,enQ Èk isg Èk
;syla we;=<; by; i|yka wdldrhg] tfia
idudðlhl= kdufhdackd lsÍu ta foaYmd,k
mlaIfha f,alïjrhd úiska 131[meyer yßkq
,enQ wjia:djl fyda ta foaYmd,k mlaIh 157w

128- ihjeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^1& jeks j.ka;sh u.ska ˜bkamiq kshu l< hq;af;ah' ta kdu fhdackdj ,enqKq miq˜ hk
jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
129- miajeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^wd& jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
130- ihjeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^2&^w& jeks j.ka;sh u.ska ˜kdu fhdackd lrk f,i kshu lrkq ,enQ Èk isg Èk ;syla
we;=<;˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
131- ihjeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^2&^wd& jeks j.ka;sh u.ska ˜meyer yßkq ,enQ wjia:djl˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
187
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

jeks jHjia:dj hg‍f;a ;ykï lrkq ,enQ


f,i ie,flk wjia:djl] ta úêúOdk hgf;a
tjeks hï mqrmamdvqjla msrùu i|yd foaYmd,k
mlaIhl idudðlhl= kdufhdackd lrk f,i
fï w;=re fþoh l%shd;aul ùu‍g fmrd;=j ta
foaYmd,k mlaIfha f,alïjrhdg kshu lrkq
,en" fï w;=re fþoh l%shd;aul ù Èk ;syla
we;=<; ta mqrmamdvqj msrùu i|yd ta foaYmd,k
mlaIfha idudðlhl= kdufhdackd lsÍu ta
f,alïjrhd úiska meyer yßkq ,enQ wjia:djl
fyda ue;sjrK flduidßiajrhd úiska ta nj
ckdêm;sjrhd fj; fkdmudj oekqï Èh hq;=
w;r" ta mqrmamdvqj we;s jQ ue;sjrK fldÜGdih
i|yd ue;sjrKhla mj;ajk f,i" ta oekqï §u
;ud fj; ,eî Èk ;syla we;=<; .eiÜ m;%fha
m< lrk ksfõokhla u.ska ckdêm;sjrhd
úiska ue;sjrK flduidßiajrhdg kshu l<
hq;af;a h' wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul jk
f;la mej;s mßÈ jQ ta ue;sjrK fldÜGdih
i|yd 1946 ,xld ^md¾,sfïka;= ue;sjrK&
rdc iNd wd{dfõ I jeks fldgig iy IV
jeks fldgfia isg VI jeks fldgi f;la ^ta
fldgia folu we;=¿j& jQ fldgiaj,g wkql+,j
iy 1980 wxl 44 ork Pkao ysñhka ,shdmÈxÑ
lsÍfï mk; hg‍f;a ms<sfh< lrk ,o Pkao
ysñ kdu f,aLkfha ta ue;sjrK fldÜGdihg
wkqrEmj l%shd;aulj mej;shd jQ fldgi mokï
lrf.k" ue;sjrK flduidßiajrhd úiska
túg ue;sjrKhla meje;aúh hq;af;a h' 1946
,xld ^md¾,sfïka;= ue;sjrK& rdciNd wd{dj
bj;a lrkq ,enQj o" ta rdc iNd wd{dfõ
by; lS fldgia ta ue;sjrKfha ld¾hh i|yd
l%shd;aulj mj;akd fia ie,lsh hq;= w;r" wjYH
fjkia lsÍï iys;j iy wdKavql%u jHjia:dfõ
m%ldYs;j u wkHdldrhlska úêúOdk i,iajd
we;s mßÈ yer ta fldgia ta ue;sjrKhg wod<
úh hq;af;a h'
by; lS mßÈ wod< lr .kakd ,o ta rdciNd
wd{dfõ by; lS fldgia tjeks ue;sjrK
fldÜGdi yd iïnkaO ue;sjrK fm;aiïj,g
wod< kS;sh úh hq;= w;r" ta ue;sjrKh ksIam%N
nj m%ldY lrkq ,en fjk;a ;eke;a;l= ksis
188
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

f,i f;aÍ m;a jQ nj fyda f;dard m;a lr .kakd


,o nj fyda ;SrKh lrkq fkd,enQ úgl" ta
mqrmamdvqj msrùu i|yd mj;ajk ue;sjrKh"
fï w;=re fþofha úêúOdkj,g wkql+,j
meje;aúh hq;af;a h']
132[^iv& ^i& jeks w‍kqfþofha fyda ^ii& jeks wkqfþofha
fyda i|yka hï mqrmamdvqjla msrùu i|yd
kdufhdackd lrkq ,enQ fyda f;dard m;alr
.kq ,enQ uka;%S jrhl=" y;ajk Wmf,aLkfhys
i|yka wdlD;sh wkqj Èjqreula § w;aika l<
fyda m%;s{djla § w;aika l< uka;%Sjrhl=j
isáñka" Y%S ,xldfõ foaYh ;=< fjk u rchla
msysgqùug" fl<ska u fyda wkHdldrhlska" Y%s
,xldj ;=< § fyda bka msg; §" wdOdr lsÍu"
wkqn, §u" wkq.%yh oelaùu" uqo,a fhoùu"
ffO¾h §u fyda foaYkd lsÍu lrhs kï" ta
uka;%Sjrhd úiska Y%S ,xldfõ foaYh ;=< fjk u
rchla msysgqùug" fl<skau fyda wkHdldrhlska
Y%S ,xldj ;=< § fyda bka msg; § wdOdr fldg"
wkqn, §" wkq.%yh olajd" uqo,a fhdojd" ffO¾h
§ fyda foaYkd fldg we;s njg m%ldYhla ,nd
.ekSu i|yd wNshdpkdêlrKh fj; b,a,u S la
hï ;eke;a;l= úiska bÈßm;a lrkq ,eìh yels h'
ta uka;%Sjrhd úiska Y%S ,xldfõ foaYh ;=<
fjk u rchla msysgq ùug" fl<ska u fyda
wkHdldrhlska" Y%S" ,xldj ;=< § fyda bka msg;
§ wdOdr fldg" wkqn, §" wkq.%yh olajd" uqo,a
fhdojd" ffO¾h § ‍fyda foaYkd fldg we;s njg
m%ldYhla" tlS b,a,Su u;" wNshdpkdêlrKh
úiska lrkq ,enqjfyd;a" ta m%ldYh lrkq ,enQ
Èk isg n,meje;afjk fia ta uka;%Sjrhdf.a
wiqk ysia jQ f,i i,lkq ,eìh hq;= w;r"
ta m%ldYfha Èk isg wjqreÿ y;l ld,hlg
md¾,sfïka;=fõ wiqka .ekSug iy Pkaoh
mdúÉÑ lsÍug iy md¾,sfïka;=jg f;dard m;a
lr .kq ,eîug fyda kdufhdackd lrkq ,eîug
Tyq kqiqÿiafila jkafka h' ta m%ldYh fya;=
fldg f.k md¾,sfïka;= uka;%SOqrfha we;s
jk mqrmamdvqj ^iii& jeks wkqfþofhka úêúOdk
i,iajd we;s wdldrhg mqrjkq ,eìh hq;= h'

132- ihjeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^3& jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
189
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fï wkqfþoh hgf;a wNshdpkdêlrKfha


n,;, iïnkaOfhka tys wêlrK n,h 146
jeks jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ
w;=re wkqjHjia:dfõ ^iv& jeks wkqfþofhka
úêúOdk i,iajd we;s wdldrhg l%shd;aul
lrkq ,eìh hq;= h']
133 [^b& l,ska úiqrejd yßkq ,enqjfyd;a ñi" m%:u

md¾,sfïka;=j 1989 wf.daia;= ui 04 jeks
Èkh f;la mj;afka h' Bg jvd §¾> ld,hla
fkdmj;afka h' thska miq md¾,sfïka;=j
úisfrk w;r 70 jeks jHjia:dfõ ^5& jeks
wkqjHjia:dfõ ^w& fþofhys úêúOdk wjYH
fjkia lsÍï iys;j wod< jkafka h']
162' ^1& 98 jeks jHjia:dfõ ^8& jeks iy ^9& jeks wkqjHjia:d we;eï úêúOdk
wod< ùu
yer ta jHjia:d‍fõ úêúOdk o 99 jeks jHjia:dfõ úêúOdk o
m%:u md¾,sfïka;=j úiqrejd yeÍfuka wk;=rej meje;afjk uy
ue;sjrKh f;la l%shd;aul fkd jkafka h'
^2& m%:u md¾,sfïka;=j tfia úiqrejd yßk wjia:dj jk
úg 97 jeks jHjia:dfjka kshñ; mßÈ ue;sjrK fldÜGdi
ms<sn| ksfõokh m%ldYhg m;a fldg fkdue;s kï m%:u
md¾,sfïka;=j úiqrejd yeÍfuka wk;=rej meje;afjk m%:u uy
ue;sjrKh i|yd ue;sjrK fldÜGdi yd 96 jeks jHjia:dfõ
^4& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdk m%ldr ta tla tla ue;sjrK
fldÜGdifhka f;dard m;a lsÍug ysñlï we;s uka;%Sjrhka
ixLHdj" yhjk Wmf,aLkfha oelafjk mßÈ jkafka h' ta wkqj
tla tla ue;sjrK fldÜGdih i|yd Pkao ysñ kduf,aLk
ms<sfh< fldg iy;sl l< hq;af;a h' ;j o" md¾,sfïka;=j úiska
wkHldr úêúOdk ie,eiajqjfyd;a ñi ta kdu f,aLk" wdKavql%u
jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jk f;la n,meje;ajQ Pkao ysñ
kduf,aLk mokï fldg f.k ms<sfh, lrkq ,eìh hq;af;a h'
163' cd;sl rdcH iNdfõ 1973 wxl 44 ork hqla;sh fY%aIaGdêlrKfha
mis|,Sfï mk; hgf;a msysgqjk ,o fY%aIaGdêlrKfhys iy iy uydêlrKj,
úksYaphldrjrhka
uydêlrKfhys wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jk Oqr oeÍu k;r úh
Èkhg fmr Èkfha § Oqr oerE ishÆu úksYaphldrjrhka úiska hq;= nj
ta Oqr oeÍu" wdKavql%‍u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jQ úg
k;r jkafka h'
164' wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jk f;la - úksYaphldrjrka"
rcfha ks,Orhka iy
^w& 105 jeks jHjia:dfõ ^2& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdk fjk;a wh bÈßhg;a
m%ldr" md¾,sfïka;=j úiska we;s ‍fldg msysgqjk ,o fiajfha ;nd.ekSu

133- y;r jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 jeks j.ka;sh u.ska uq,a ^b& fþoh bj;a fldg" wdfoaY lrk ,§'
190
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wêlrKhla fyda úksYaph wêldrhla f,i ie,flk


wêlrKhl fyda úksYaph wêldrhl Oqrhla oerejd
jQ ¦ fyda
^wd& ckrcfha fyda hïlsis m<d;a md,k wdh;khl fyda
rdcH ixia:djl fyda fiajfhys kshqla;j isáhd jQ¦
fyda
^we& hïlsis m<d;a md,k wdh;khl fyda rdcH ixia:djl
fyda Oqrhla oerejd jQ ¦ fyda
^wE& hïlsis mj;akd ,sÅ; kS;shla hgf;a hï m;aùula
oerejd jQ fyda"
iEu ;eke;af;la u" 163 jeks jHjia:dfõ úêúOdkj,g
hg;aj ta ta fiajdjkag fyda Oqrj,g fyda m;aùïj,g fyda wod<
fldkafoais yd kshuhka hgf;a ;jÿrg;a Oqrh fyda m;aùu
orkafka h'
rcfha ks,Orhka iy 165' ^1& iEu rcfha ks,Orhl= o wêlrK ks,Orhl= o iajlSh
fjk;a wh m%;s{dj Oqrfha lghq;= Ndr .ekSfï § m%;s{d §ug fyda Èjqreï §ug
fyda Èjqreu Èh hq;= wdKavql%u jHjia:dfjka kshñ;j we;s fiiq iEu ;eke;a;l= o
nj
mj;akd kS;sh hgf;a ks, m%;s{djla ‍fyda Èjqreula fyda §ug
kshñ; Oqrhla ork iEu ;eke;af;l= o iEu m<d;a md,k
wdh;khl u iy iEu rdcH ixia:djlu ‍fiajfhys kshqla;
iEu ;eke;a;l= o y;rjk Wmf,aLkfhys oelafjk m%;s{dj
ke;fyd;a Èjqreu § Bg w;aika l< hq;af;a h' tfia m%;s{d §
ke;fyd;a Èjqreï § w;aika ;eîug kshñ; rcfha ks,Orhl=
fyda wêlrK ks,Orhl= fyda ;eke;a;l= fyda Oqrhla orkakl=
wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jQ miq .eiÜ m;%fha
m< lrkq ,nk kshuhla u.ska w.%dud;Hjrhd úiska kshu lrkq
,nk hï Èkhl fyda tÈkg fmr m%;s{d §u ke;‍fyd;a Èjqreï
§u yd Bg w;aika ;eîu fkdl<fyd;a ta rcfha ks,Orhd fyda
wêlrK ks,Orhd fyda ;eke;a;d fyda Oqrhla orkakd fiajfhka
fyda ks,fhka fyda my jkafka h'
^2& fï jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ i|yka hïlsis
rcfha ks,Orhl=g fyda wêlrK ks,Orhl=g fyda ;eke;a;l=g
fyda Oqrhla orkakl=g kshñ; ld, iSudj ;=< m%;s{dj ke;fyd;a
Èjqreu Èh fkdyels jqjfyd;a tfia m%;s{dj ke;fyd;a
Èjqreu Èh fkdyels jQfha frda.d;=r ùu ksid fyda fjk;a hï
fkdje<elaúh yels ldrKhla ksid fyda nj rdcH mßmd,k
úIhh Ndr wud;Hjrhd ms<s.;fyd;a yqfola ta wud;Hjrhdf.a
wNsu;h mßÈ ta rcfha ks,Orhdg fyda wêlrK ks,Orhdg fyda
;eke;a;dg fyda Oqrh orkakdg fyda kshñ; Èkg miqj m%;s{dj
ke;fyd;a Èjqreu §u i|yd wjir §ug ta wud;Hjrhdg n,h
191
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

we;af;a h' ta rcfha ks,Orhd fyda wêlrK ks,Orhd‍ fyda


;eke;a;d fyda Oqrhla orkakd ta m%;s{dj ke;fyd;a Èjqreu ÿka
úg fï jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dj hgf;a kshu lrkq
,nkakd jQ ld, iSudj ;=< ta m%;s{dj ke;fyd;a Èjqreu ÿkakdla
fia ta rcfha ks,Orhd fyda wêlrK ks,Orhd fyda ;eke;a;d
fyda Oqrh orkakd bÈßhg;a fiajfhys kshqla; jkafka h¦ Oqrh
orkafka h'
^3& ckdêm;sjrhd úiska m%ldYkhla u.ska -
^w& fï jHjia:dfõ ^1& jeks wkqjHjia:dfõ úêúOdkj,
n,mEfuka hïlsis rcfha ks,Or .Khla neyer l<
yelafla‍ h¦
^wd& mj;akd kS;sh hgf;a m%;s{dj fyda Èjqreu .ekSug
n,h we;s ;eke;a;kag w;sf¾lj ta m%;s{dj fyda
Èjqreu .; yelafla ljr ;eke;a;ka fyda ljr
.Kj, ;eke;a;ka fyda úiska o hk j. kshu l<
yelafla h'
166' wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jk f;la ckrcfhaa n,;,"
l%shd;aul l<d jQ o" l< yels jQ o n,;, yd jrm%ido o mßydr jrm%ido" mßydr yd
whs;sjdislï
yd whs;sjdislï o we;=¿ ishÆ n,uysuh" md¾,sfïka;=j fjk;a
wkHdldr úêúOdk ie,eiajqjfyd;a ñi" Y%S ,xld ckrchg ysñ
jkafka h' Y%S ,xld ckrch ta ishÆ n,uysuh ord l%shd;aul
lrkafka h'
167' ljr jQ fyda wdldrhlska we;sj wdKavql%u jHjia:dj ckrcfhaa
l%shd;aul ùu wdrïN jk f;la Y%S ,xldKavqjg wh;aj ;snqKd jQ whs;sjdislï" hq;=lï
yd ne£ï
hïlsis whs;sjdislula" hq;=lula fyda ne£ula ‍fyda fõ o ta ishÆ
whs;sjdislï" hq;=lï yd ne£ï wdKavql%u jHjia:dj hgf;a Y%S
,xld ckrcfha wdKavqjg mejfrkafka h'
168' ^1& wdKavql%u jHjia:dfõ fjk;a úêúOdk m%ldYs;ju bl=;aj .sh ld,h
;=, kS;sfhys
wef;d;a yer" wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jk l%shdldß;ajh iy
f;la n,meje;ajQ ishÆ u kS;s" ,sÅ; kS;s yd ,sÅ; fkdjQ kS;s l,ska lrk ,o l%shd"
md¾,sfïka;=j wkHdldr úêúOdk ie,eiajqjfyd;a ñi wjYH jerÈ iy úksYaphg
fjkia lsÍï we;sj fkdlvjd n, meje;aúh hq;af;a h' kshuj we;a;d jQ kvq
wdÈh'
^2& wdKavql%u jHjia:dfõ fjk;a úêúOdk wef;d;a
ñi mj;akd kS;s" ,sÅ; kS;s iy ,sÅ; fkdjQ kS;s wdKavql%u
jHjia:dfõ úêúOdk fkd jkafka h' tlS kS;s wdKavql%u
jHjia:dfõ úêúOdk jYfhka lsisfia;a fkdie,flkafka h'
^3& md¾,sfïka;=j wkHdldr úêúOdk ie,eiajqjfyd;a
ñi fyda wkHdldr úêúOdk i,iajk f;la fyda hï lsis
mj;akd kS;shla" ,sÅ; kS;shla fyda ,sÅ; fkdjQ kS;shla fyda
192
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wdKavql%u jHjia:dfõ hïlsis úêúOdkhla fyda fkdlvjd n,


meje;aúh hq;= njg wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdk i,id
we;s úgl md¾,sfïka;=j úiska tfia wkHdldr úêúOdk
i,iajk kS;shla fjf;d;a tu kS;sh /iaùug meñK Pkaoh
fokakd jQ uka;%Sjrhkaf.a nyq;r Pkaofhka iïu; lr .ekSug
md¾,sfïka;=jg n,h we;af;a h'
^4& md¾,sfïka;=j wkHdldr úêúOdk ie,eiajqjfyd;a ñi
fyda wkHdldr úêúOdk i,iajk f;la fyda hïlsis mj;akd
,sÅ; kS;shl hïlsis úêúOdkhla fkdlvjd n,meje;aúh hq;=
njg wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdk i,iajd we;s úgl" tlS
,sÅ; kS;shg wkqkS;s o we;=<;a jkafka kï" md¾,sfïka;=j
wkHdldr úêúOdk ie,eiajqjfyd;a ñi fyda wkHdldr úêúOdk
i,iajk f;la fyda ta wkqkS;s iE§ug o iE¥ wkqkS;s ixfYdaOkh
lsÍug" fjkia lsÍug" mßÉýkak lsÍug fyda m%;HdÈIag lsÍug o
hïlsis ;eke;a;l=g fyda wdh;khlg n,h mjrd we;af;a o
ta ;eke;a;df.a fyda ta wdh;kfhys tlS n,h" md¾,sfïka;=j
wkHdldr úêúOdk ie,eiajqjfyd;a ñi fyda wkHdldr úêúOdk
i,iajk f;la‍ fyda tlS ,sÅ; kS;sh fkdlvjd n,meje;aúh
hq;af;a h hk úêúOdkfhka" lsisfia;a ySk fkdjkakdla fia
ie,flkafka h'
^5& wdKavql%u jHjia:dfõ wkHdldr úêúOdk i,id
wef;d;a ñi wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïNùug
fmr n,meje;a jQ hïlsis kS;shl bl=;aj .sh ld,h ;=< jQ
l%shdldß;ajh flfrys fyda wdKavql%u jHjia:dj l%s‍hd;aul ùu
wdrïN ùug fmr n,meje;a jQ hïlsis kS;shla hgf;a h:d mßÈ
lrk ,oaod jQ hï lsisjla fõ kï th flfrys fyda hïlsisjla
ú¢k ,oafoa kï th flfrys fyda hïlsis jrola lrk ,oafoa
kï ta jro flfrys fyda hïlsis whs;sjdislula w;ajQfha kï
ta whs;sjdislu flfrys fyda hïlsis ksoyila ,enqfõ kï ta
ksoyi flfrys fyda hï lsis ne£ulg hg;a jQfha kï ta ne£u
flfrys fyda hïlsis oKavkhla úkafoa kï ta oKavkh flfrys
wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ùfuka ljr jQ fyda
wdldrhl n,mEula we;s fkdjkafka h¦ n,mEula we;a;d fia o
fkdie,flkafka h'
^6& hïlsis mj;akd ,sÅ; kS;shlska fyda mj;akd ,sÅ;
kS;shla hgf;a fyda m;a lrk ,oaod jQ fyda msysgqjk ,oaod jQ
fyda fldñIka iNd úiska bgq lsÍug fyda ksu lsÍug ;snqKd jQ
o wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ùug fmr tfia
bgq fkdlrk ,oaod jQ fyda ksu fkdlrk ,oaod jQ fyda kvq
lghq;= we;=¿ wdKavql%u jHjia:dj l%s‍hd;aul ùu wdrïN ùug
fmr úksYaphg kshu ù ;snqKd jQ fyda úksYaphg Ndckh ù
;snqKd jQ fyda ishÆu kvq fyda kvq lghq;=" ldrKd fyda foaj,a
193
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;a j o wjYH fjkia


lsÍï we;sj o bÈßhg;a mj;akd fia ie,flk w;r" ta fldñIka
iNdj, ishÆu lghq;= we;=¿ ishÆu kvq fyda kvq lghq;="
ldrKd fyda foaj,a wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN
ùfuka wk;=rej bÈßhg;a mj;ajd ksu l< yelafla h'
169' md¾,sfïka;=j úiska wkHdldr úêúOdk i,iajkafka wêlrKhg wod<
kï ñi"- úêúOdk

^1& cd;sl rdcH iNdfõ 1973 wxl 44 ork hqla;sh


mis|,Sfï mkf;a hï úêúOdk wdKavql%u jHjia:dfõ
úêúOdkj,g wkkql+, jkafka o" ta úêúOdk ta
wkkql+,;dfõ m%udKhg mßÉýkak lrk ,o fia
ie,lsh hq;af;a h¦
^2& cd;sl rdcH iNdfõ 1973 wxl 44 ork hqla;sh
mis|,Sfï mk;ska msysgqjk ,o fY%aIaGdêlrKfha
meje;au wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN
jQ úg k;r jkafka h' ta wkqj tlS fY%akIaGdêlrKh
msysgqùug wod< ta mkf;a úêúOdk mßÉýkak lrk
,o fia ie,lsh hq;af;a h' wdKavql%u jHjia:dfjys
wkahdrldr úêúOdk i,iajd we;fyd;a ñi" hï
mj;akd kS;shl fY%aIaGdêlrKh .ek lr we;s iEu
i|yka lsÍula u" wNshdpkdêlrKh .ek lr we;s
i|yka lsÍula fia ie,lsh hq;af;a h¦
^3& cd;sl rdcH iNdfõ 1973 wxl 44 ork hqla;sh mis|,Sfï
mk; hgf;a msysgqjk ,o fY%aIaGdêlrKfhys"
wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ùug fmr
Èkfhys úNd.hg Ndckj mej;s mßfYdaOk jYfhka
jQ fyda wêlrKfha ;SrKh i|yd fhduq l< ldrKd
jYfhka jQ fyda h:d ;;a;ajhg meñKùu jYfhka
jQ fyda kvq lghq;= o we;=¿j ishÆ wNshdpkd kvq
lghq;= wNshdpkdêlrKhg Ndr jkafkah' ta kvq
lghq;= ixcdkkh lsÍug iy úNd. fldg ;SrKh
lsÍug wêlrK n,h wNshdpkdêlrKhg we;af;a h'
wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ùug
fmr by; lS fY%aIaGdêlrKh úiska wNshdpk kvq
lghq;=j, § m%ldY lrk ,o kvq ;Skaÿ fyda lrk ,o
wd{d wNshdpkdêlrKh úiska m%ldY lrk ,o fyda
lrk ,o kvq ;Skaÿ fyda wd{d fuka j,x.= yd n,
iys; jkafka h¦
^4& cd;sl rdcH iNdfõ 1973 wxl 44 ork hqla;sh mis|,Sfï
mk; hgf;a msysgqjk ,o fY%aIaGdêlrKfhys"
wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ùug fmr
194
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

Èkfhys úNd.hg Ndckj mej;s" mrudêldr ßÜ


wd{d ksl=;a lrjd .ekSu i|yd jQ b,a,Sï yd fjk;a
ljr jqj o iyk i|yd jQ b,a,Sï jYfhka jQ ishÆ
uq,a kvq lghq;= o" cd;sl rdcH iNdfõ 1973 wxl
44 ork hqla;sh mis|,Sfï mk; hgf;a msysgqjk ,o
uydêlrKfhys" wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aulùu
wdrïN ùug fmr Èkfhys úNd.hg Ndckj mej;s
bkackaIka ;ykï i|yd jQ ishÆ b,a,Sï jYfhka jQ
ishÆ uq,a kvq lghq;= o" wNshdpkdêlrKhg Ndr
jkafka h' ;j o" ta ishÆ kvq lghq;= ixcdkkh
lsÍug" úNd. lsÍug iy ;SrKh lsÍug fyda
mj;ajdf.k hdug iy ksu lsÍug wêlrK n,h
wNshdpkdêlrKhg we;s w;r" tlS hqla;sh mis|,Sfï
mk; hgf;a msysgqjk ,o fY%aIaGdêlrKh úiska"
wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ùug
fmr uq,a kvq lghq;=j, § m%ldY lrk ,o kvq ;Skaÿ
iy lrk ,o wd{d" wNshdpkdêlrKh úiska m%ldY
lrk ,oaola‍ fyda lrk ,oaola fuka j,x.= yd n,
iys; jkafka h (
tfia jqj o" isÿ lr we;ehs lshkq ,nk md¾,sfïka;=
jrm%oido lv lsÍulg wod<j fY%aIaGdêlrKfhys
úNd.hg Ndckj mj;sk hï kvq lghq;a;la"
wdKavql%u jHjia:dfjka we;s fldg msysgqjk ,nk
fY%aIaGdêlrKhg Ndr jkafka h¦
^5& cd;sl rdcH iNdfõ 1973 wxl 44 ork hqla;sh mis|,Sfï
mk; hgf;a msysgqjk ,o fY%aIaGdêlrKfha hï kvq
;Skaÿjlg" wd{djlg fyda ;Skaÿ m%ldYhlg úreoaOj
lsisu wNshdpkhla" wdKavql%u jHjia:dj hgf;a we;s‍
fldg" msysgqjk ,o fY%aIaGdêlrKh fj; bÈßm;a
l< fkdyelafla h' ta kvq ;Skaÿj" wd{dj fyda ;Skaÿ
m%ldYh lrk ,oafoa hï kvqjl § o" b,a,Sul § o"
ke;fyd;a fjk;a kvq lghq;a;l § o" ta kvqfõ"
b,a,Sfï fyda kvq lghq;af;a md¾Yajlrejka w;r"
wjia:dfjdaÑ; mßÈ" ta kvq ;Skaÿj" wd{dj fyda ;Skaÿ
m%ldYh wjidkd;aul jkafka h (
tfia jqj o" ta kvq ;Skaÿ" wd{d iy ;Skaÿ m%ldY"
wdKavql%u jHjia:dfjka we;s fldg msysgqjk ,o
wNshdpkdêlrKh úiska m%ldY lrk ,oaola fuka
fyda lrk ,oaola fuka" ta kvq ;Skaÿ" wd{d iy ;Skaÿ
m%ldY iïmQ¾Kfhka u iy M,odhS f,i ms<smÈk
njg j. n,d .kq msKsi" ta ;Skaÿ m%ldY tjlg igyka
fldg fkdue;s kï ;Skaÿ m%ldY igyka lsÍu o kvq
195
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

.dia;= ;lafiare lsÍu yd wh lr .ekSu o we;=¿j"


wjYH ishÆ mshjr .ekSug wNshdpkdêlrKhg iy
ta wêlrKfha ishÆ ks,Orhkag n,h we;af;a h' ta
wêlrKh úiska iy ta wêlrKfha ishÆ ks,Orhka
úiska ta ishÆ mshjr .; hq;af;a h¦
^6& cd;sl rdcH iNdfõ 1973 wxl 44 ork hql; a h
s
mis|,Sfï mkf;a I jk mßÉfþoh hgf;a msyg s j
q k
,o uydêlrKj,sk"a Y%S ,xld ckrcfha uydêlrKh
hkqfjka y÷kajkq ,nkakd jQ o ;;a ld,fhys j,x.=j
n, mj;akd kS;h s g wkql, + j ta ta l,dmj, wêlrK
n,h l%hs d;aul lsÍu i|yd Y%S ,xld ckrch uq¿,af,a
u wêlrK n,h we;a;d jQ o" md¾,sfïka;j = úiska we;s
fldg msygs j
q kq ,enqjd jQ o tla wêlrKhla ixia:dmkh
jk f,i ishÆ ld¾hh i|yd ie,lsh hq;f a ;a h'
;j o" ta wkqj" wdKavl q u% jHjia:dfõ úêúOdkj,g
iy hï mj;akd ,sÅ; kS;h s l úêúOdkj,g hg;a j"
uydêlrKj,g wod< j tlS mkf;a we;=<;a ishÆ
úêúOdk" wjYH fjkia lsÍï iys; j" Y%S ,xld
ckrcfha uydêlrKhg wod< jkafka h¦
^7& cd;sl rdcH iNdfõ 1973 wxl 44 ork hqla;sh
mis|,Sfï mk; hgf;a msysgqjk ,o uydêlrKj,"
wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aulùu wdrïNùug fmr
Èkfha § úNd.hg Ndckj meje;s" bkackaIka ;ykï
i|yd jQ b,a,Sï yer ishÆ wmrdO kvq lghq;="
woañrd,a;s kvq" kvq lghq;= fyda ldrKd by; lS Y%S
,xld ckrcfha uydêlrKhg Ndr jk w;r" tajd
ixcdkkh lsÍug" úNd. lsÍug ‍yd ;SrKh lsÍug
fyda mj;ajdf.k f.dia ksu lsÍug wêlrK n,h ta
uydêlrKhg we;af;a h' ;j o" by; lS uydêlrKh
úiska wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aulùu wdrïN ùug
fmr m%ldY lrk ,o kvq ;Skaÿ iy lrk ,o wd{d
Y%sS ,xld ckrcfha uydêlrKh úiska m%ldY lrkq
,enqjdla fuka fyda lrk ,oaola fuka j,x.= yd n,
iys; jkafka h¦
^8& wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhd úiska ksYaph
lrkq ,eìh yels l,dmj, Y%S ,xld ckrcfha
uydêlrKfha wêlrK n,h l%shd;aul lsÍu i|yd
fhda.H hehs Tyq i,lk mßÈ l,ska l," Y%S ,xld
ckrcfha uydêlrKfha úksYaphldrjrhka kï
lrkq ,eìh hq;af;a h' ;j o" uydêlrKfha úNd.hg
Ndckj we;s fyda ñka u;= uydêlrKfhys mjrkq
,nk fyda ishÆ kvq lghq;= úNd. fldg ksu lsÍu
196
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

iïnkaOfhka" cd;sl rdcH iNdfõ 1973 wxl 44


ork hqla;sh mis|,Sfï mkf;a II jeks mßÉfþofha
úêúOdk" wjYH fjkia lsÍï iys;j" wod< jkafka h¦
^9& Y%S ,xld ckrcfha uydêlrKh fj; ñka u;= bÈßm;a
lrkq ,nk ishÆ wêfpdaokd Y%S ,xld ckrcfha
kdufhka úh hq;af;a h' ;j o" kS;sm;sjrhd úiska
fyda cd;sl rdcH iNdfõ 1973 wxl 44 ork hqla;sh
mis|,Sfï mkf;a 189 jeks j.ka;sh hgf;a n,h §
we;s hï ;eke;a;l= úiska fyda ta ishÆ wêfpdaokd
w;aika l< hq;af;a h¦
^10& cd;sl rdcH iNdfõ 1973 wxl 44 ork hqla;sh
mis|,Sfï mk; hgf;a we;s fldg msysgqjk ,o
uydêlrKj," wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu
wdrïN ùug fmr Èkfha úNd.hg Ndckj meje;s"
cd;sl rdcH iNdfõ uka;%S Oqrhlg hï ;eke;a;l=
f;dard m;a lr .ekSu iïnkaOfhka jQ Pkao fm;aiï
ms<sn| ishÆ kvq lghq;= wNshdpkdêlrKhg Ndr
jkafka h' ;j o" ta ishÆ kvq lghq;= ixcdkkh
lsÍug" úNd. lsÍug yd ;SrKh lsÍug fyda
mj;ajdf.k f.dia ksu lsÍug tlS wêlrKj,g
we;s n,hu wNshdpkdêlrKhg we;s w;r" cd;sl
rdcH iNdfõ 1973 wxl 44 ork hqla;sh mis|,Sfï
mk; hgf;a we;sfldg msysgqjk ,o fY%aIaGdêlrKh
fyda uydêlrK fyda úiska tjeks Pkao fm;aiï
ms<sn| kvq lghq;=j, § wdKavql%u jHjia:dj
l%shd;aul ùu wdrïN ùug fmr m%ldY lrk ,o
kvq ;Skaÿ iy lrk ,o wd{d" wjia:dfjdaÑ; mßÈ
wdKavql%u jHjia:dfjka we;s fldg msysgqjk ,o
fY%aIaGdêlrKh iy wNshdpkdêlrKh úiska m%ldY
lrk ,o kvq ;Skaÿ iy lrk ,o wd{d mßoafoka
j,x.= yd n, iys; jkafka h' hï Pkao fm;aiula
úNd. fldg ;SrKh lsÍfï wêlrK n,h wdKavql%u
jHjia:dj u.ska wNshdpkdêlrKh fj; mjrd
we;af;a o ta Pkao fm;aiu úNd. fldg ;SrKh
lsÍug wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhl= kï
lsÍfï n,h wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhdg
fuhska mjrkq ,nkafkah¦
^11& cd;sl rdcH iNdfõ 1973 wxl 44 ork hqla;sh
mis|,Sfï mkf;a úêúOdk hgf;a kS;s{jrhka
jYfhka ms<sf.k n|jd ‍.kakd ,o fyda tfia
ms<sf.k n|jd .kakd ,oehs i,lkq ,nk fyda ishÆ
kS;s{jrhka" wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g
197
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

hg;a j" wdKavql%u jHjia:dfjka we;sfldg msysgqjk


,o fY%aIaGdêlrKfha kS;s{jrhka jYfhka ms<sf.k
n|jd .kq ,enqjdla fuka ie,lsh hq;af;ah¦
^12& fY%aIaGdêlrKfha fyda wNshdpkdêlrKfha fyda
uydêlrKfha fyda úksYaphldrjrhl= bÈßfha §
ke;fyd;a 114 jeks jHjia:dfõ úia;r fldg olajd
we;s fjk;a hï wêlrK ks,Orhl= bÈßfha §"
fuys y;rjk Wmf,aLkfha oelafjk m%;s{dj fyda
Èjqreu § w;aika lrk f;la fyda lr;fyd;a ñi"
.eiÜ m;%fha m< lrk kshuhlska wêlrK úIhh
Ndr wud;Hjrhd úiska kshu lrkq ,nk Èkfhka
miq lsisÿ kS;s{jrhl=g" hï wêlrKhl § úksYaph
wêldrhl § fyda fjk;a wdh;khl § kvq lghq;a;l
hï md¾Yajlrejl= ksfhdackh lsÍug fyda fmkS isg
lreKq bÈßm;a lsÍug fyda ysñlula ke;af;a h' tfia
m%;s{d § fyda Èjqreï § w;aika lrkq ,nk m%;s{dj
fyda Èjqreu fY%aIaGdêlrKfha frðiaag%d¾jrhd fj;
heùu" wjia:dfjdaÑ; mßÈ" ta úksYaphldrjrhdf.a"
ke;fyd;a wêlrK ks,Orhdf.a ld¾hh jk w;r"
ta frðiaag%d¾jrhd úiska ta m%;s{dj fyda Èjqreu ta
wêlrK‍fha kduf,aLkj, igyka l< hq;af;a h' ta
kS;s{jrhd úiska ta m%;s{dj fyda Èjqreu § w;aika
lr we;s njg tlu idlaIsh tlS igyk jkafka h¦
^13& kS;sm;sjrhd" kS;s{ jD;a;sh" rcfha kS;s{jrhka iy
rcfha wêkS;s{jrhka iïnkaOfhka cd;sl rdcH
iNdfõ 1973 wxl 44 ork hqla;sh mis|,Sfï mkf;a
we;s ishÆ úêúOdk l%shd;aul jk fia ishÆ ld¾hh
i|yd ie,lsh hq;= w;r" cd;sl rdcH iNdfõ 1973
wxl 44 ork hqla;sh mis|,Sfï mkf;a 33 isg 36
olajd jQ j.ka;sj, iy thg wod< ishÆ Í;sj, yd
ksfhda.j, fY%aIaGdêlrKh ms<sn|j lr we;s iEu
i|yka lsÍula u" wdKavql%u jHjia:dfjka we;s
fldg msysgqjk ,o fY%aIaGdêlrKh ms<sn|j lr we;s
i|yka lsÍula fia ie,lsh hq;af;a h¦
^14& wdKavql%u jHjia:dfõ fyda hï ,sÅ; kS;shl fyda
úêúOdk i,iajd fkdue;s jQ o hï wêlrKhla úiska
wkq.ukh l< hq;= jQ o hï ld¾h mámdáhla ke;fyd;a
mßphla iïnkaOfhka hï ldrKhla fyda m%Yakhla
wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ùfï
m%;sM,hla jYfhka Woa.; jqjfyd;a" widOdrKhla
isÿ ùu je<elaùu i|yd fyda wjia:dkq.;j hqla;sh
bIaG lsÍu i|yd iy wdKavql%u jHjia:dfõ XV jeks
198
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

iy XVI jeks mßÉfþoj, úêúOdk iïmQ¾Kfhka u


o wkqkj o M, .ekafjk njg j.n,d .ekSu i|yd
wjYH hehs w.% úksYaphldrjrhd úiska i,lkq ,nk
úOdk lsÍfï n,h w.% úksYaphldrjrhdg we;af;a h¦
^15& ^i& cd;sl rdcH iNdfõ 1978 wxl 7 ork úfYaI
ckdêm;s mÍlaIK fldñIka iNd mkf;a 2 jeks
j.ka;sfhys fY%aIaGdêlrKh .ek lr we;s hï
i|ykla fjf;d;a th wdKavql%u jHjia:dfjka
msysgqjk ,o fY%aIaGdêlrKh .ek jQ i|ykla
f,i i,lkq ,eìh hq;af;a h¦
^ii& hï ;eke;a;l=" cd;sl rdcH iNdfõ 1978 wxl 7
lrk úfYaI ckdêm;s mÍlaIK fldñIka iNd
mk; hgf;a msysgqjk ,o úfYaI ckdêm;s
mÍlaIK fldñIka iNdjl idudðlhl= f,i
m;a lrkq ,en we;s wjia:djl" wdKavql%u
jHjia:dfõ úêúOdkj, l=ula i|yka j we; o
tu ;eke;a;d ;jÿrg;a tfia idudðlfhl= j
isáh hq;af;a h¦ ;j o" tu ;eke;a;d b,a,d
wia jqjfyd;a fyda lghq;= lsÍu m%;slafIam
l<fyd;a fyda lghq;= lsÍug Tyqg fkdyels
jqjfyd;a fyda" tjeks idudðlhl= f,i iajlSh
ld¾hh bgq lsÍfuka ckdêm;sjrhd úiska
cd;sl rdcH iNdfõ 1978 wxl 7 ork úfYaI
ckdêm;s mÍlaIK fldñIka iNd mkf;a
úêúOdk wkqj Tyq uqod yßkq ,enqjfyd;a fyda
ñi" tu ;eke;a;d 81 jeks jHjia:dfõ ^1&
jeks wkqjHjia:dfõ ld¾hh i|yd tys i|yka
wêlrKfhys úksYaphldrjrhl= f,i i,lkq
,eìh hq;af;a h¦
^iii& úfYaI ckdêm;s mÍlaIK fldñIka iNdjla
msysgqjk wêldr m;%fhys" iNdm;sjrhd
jYfhka ksYaÑ;j i|yka hï ;eke;a;l=
fï wkqjHjia:dfõ ^ii& jeks wkqfþofhys
úêúOdkj,g hg;aj" tu úfYaI ckdêm;s
mÍlaIK fldñIka iNdfjys iNdm;sjrhd f,i
;jÿrg;a lghq;= l< hq;af;a h¦
^16& ^i& wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jk
f;la l%shd;aulj meje;s cd;sl rdcH iNdfõ hï
jrm%ido lv lsÍula md¾,sfïka;=fõ jrm%ido
lv lsÍula f,i i,lkq ,eìh hq;af;a h' ta
wkqj md¾,sfïka;=fõ ta jrm%ido lv lsÍu
199
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

ixcdkkh lr" hï ;eke;a;l=g kS;shg


wkqj o~qjï lsÍfï n,h md¾,sfïka;=jg iy
fY%aIaGdêlrKhg we;af;a h¦
^ii& fï fþofha ^i& jeks wkqfþofhys i|yka
md¾,sfïka;=fõ jrm%ido lv lsÍula ixhqla;
flfr;ehs lshkq ,nk hï l%shdjla fyda
fkdlr yeÍula iïnkaOfhka fyda hï
l%shdjlg fyda fkdlr yeÍulg wod<j fyda
wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN
ùug fmr" ixfYdaê; mßÈ jQ md¾,sfïka;=
^n,;, iy jrm%ido& mk;ska kshñ; n,h
mjrd we;s hï mshjrla f.k we;s wjia:djl"
ta mshjr j,x.= f,i f.k we;ehs ie,lsh
hq;af;a h¦ ;j o" md¾,sfïka;=fõ tu jrm%ido
lv lsÍu ixhqla; jk l%shdj fyda fkdlr yeÍu
wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN
ùfuka miqj lrkq ,en fyda isÿ ù we;a;dla
fuka" ta lrk ,oehs lshkq ,nk jrm%ido lv
lsÍu iïnkaOfhka fyda jrm%ido lv lsÍug
wod<j fyda" ta mk; hgf;a kshñ; fyda n,h
mjrd we;s hï mshjr ;jÿrg;a .ekSu lrkq
,eìh yelafla h'
134[169w' ^1& ^w& wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN
rdc kS;s{jrhkag
ùug fmrd;=j m;a lrk ,o iEu rdc kS;s{jrfhla o" iy fcHIaG
kS;s{jrhkag wod<
^wd& wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ùfuka úêúOdk
miqj ckdêm;sjrhd úiska m;a lrk ,o iEu fcHIaG
kS;s{jrfhla o"
fï jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jk Èkfha mgka
ckdêm;s kS;s{jrhd hkqfjka o y÷kajkq ,nk w;r tf;la
rdc kS;s{jrhl= úiska N=la;s ú¢k ,o ishÆ jrm%ido ;jÿrg;a
N=la;s ú¢kakdy'
^2& fcHIaG kS;s{jrhka m;a lsÍu iïnkaOfhka 136 jeks
jHjia:dj hgf;a idok ,o iEu Í;shla u" fï jHjia:dj
l%shd;aul ùu wdrïN jk Èkfha mgka mßÉýkak lrkq ,enQ fia
ie,flkafka h'
^3& ljr jQ fyda ,sÅ; kS;shl" —fcHIaG kS;s{jrhl=˜ ms<sn|j
we;s iEu i|yklg u" fï jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jk
Èkfha mgka —ckdêm;s kS;s{jrhl=˜ ms<sn| i|ykla o we;=<;a
jkakdla fia ie,flkafka h']
134 - wg jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
200
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XXII jeks mßÉfþoh


w¾: ksrEmKh
w¾: ksrEmKh 170' wdKavql%u jHjia:dfjys -

—wêlrK ks,Orhd˜ hkafkka 135 [111 ´ jHjia:dfõ yer] -

^w& fY%aIaGdêlrKfha úksYaphldrjrhl= f,i fyda


wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhl= f,i fyda
Oqrh ork ljr jQ fyda ;eke;af;la woyia fõ ¦

^wd& uydêlrK úksYaphldrjrhl= f,i fyda hqla;sh


mis|,Su i|yd ke;fyd;a ld¾ñl fyda fjk;a
wdrdjq,a úksYaph fldg ksrjq,a lsÍu i|yd we;s
fldg msysgqjk ,o fjk;a ljr jQ fyda uq,a wjia:d
wêlrKhl" úksYaph wêldrhl fyda wdh;khl
úksYaphldrjrhl= uQ,dikdrEV ks,Orhl= fyda
idudðlhl= f,i Oqrh ork ljr jQ fyda ;eke;af;la
woyia fõ' tfy;a" iu:hlg m;a lsÍfï ld¾hh
bgq lrk ;eke;af;la fyda wêlrK iajNdjhl
jQ lghq;= bgq lsÍu ;udf.a m%Odk ld¾hh ‍fyda
ld¾hh fyda fkdjk rcfha ks,Orfhla Bg we;=<;a
fkdfõ ¦

hï ;eke;a;l= wdKavql%u jHjia:dfõ w¾:dkql+,j wêlrK


ks,Orhl= o hk m%Yakh ;SrKh lsÍug lsisu wêlrKhlg"
úksYaph wêldrhlg fyda wdh;khlg wêlrK n,h ke;af;a h'
tjeks m%Yakhla fõ kï th wêlrK fiajd fldñIka iNdj
úiska ksYaph l< hq;af;a h' ta ms<sn|j wêlrK fiajd fldñIka
iNdfõ ;SrKh wjidkd;aul yd ;SrKd;aul jkafka h ¦

ta ;SrKhg fmr tjeks ;eke;a;l= úiska lrk ,o lsishï


l%shdjla fyda tjeks ;eke;a;l= bÈßfha mj;ajkq ,enQ kvq
lghq;a;la ta ;SrKh fya;=fldg f.k ks¾n, jkafka hehs
fkdie,lsh hq;af;a h ¦

—wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ùu˜ hkafkka"


172 jeks jHjia:dj hgf;a lrkq ,nk m%ldYkfhka kshu lrkq
,nk Èkh woyia fõ¦

—foaYSh c, ;Srh˜ hkakg" Y%S‍ ,xldfõ foaYSh uqyqÿ ;Srh yd


fM;sydisl c, ;Srh we;=<;a fõ ¦

135 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 22^1& jeks j.ka;sh u.ska —114 jeks jHjia:dfõ§ yer˜ hk jpk iy b,lalï
fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
201
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

—kS;sh˜ hkafkka" md¾,sfïka;=fõ mk;la iy wdKavql%u


jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN ùug fmr ljr wjia:djl
jqj o hïlsis jHjia:dodhlhla úiska mkjk ,o mk;la woyia
jk w;r" rdciNd wd{djla o Bg we;=<;a fõ¦

—mj;akd kS;sh˜ iy —mj;akd ,sÅ; kS;sh˜ hkafkka"


ms<sfj,ska wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul ùu wdrïN jk
f;la n,meje;a jQ o"

wdKavql%u jHjia:dj hgf;a bÈßhg;a n,mj;ajkakd jQ o


hï lsis kS;shla iy ,sÅ; kS;shla woyia fõ ¦

—m<d;a md,k wdh;kh˜ hkafkka" uyd k.r iNdjla" k.r


iNdjla" iq¿ k.r iNdjla fyda .ï iNdjla woyia jk w;r"
ta hï iNdjla úiska l%shd;aul lrk yd bgq lrk n,;,j,g"
ld¾hj,g iy l¾;jHj,g wkqrEm jkakd jQ fyda iudk jkakd
jQ n,;," ld¾h iy l¾;jH l%shd;aul lsÍu yd bgq lsÍu i|yd
hïlsis kS;shlska fyda kS;shla hgf;a fyda we;s fldg msysgqjk
,o ljr jQ fyda wêldrhla Bg we;=<;a fõ ¦

—ms<s.;a foaYmd,k mlaIh˜ hkafkka" md¾,sfïka;=j


úiska wkHdldr úêúOdk i,ikq ,enqjfyd;a ñi" 1946
,xld ^md¾,sfïka;= ue;sjrK& rdciNd wd{dj hgf;a ms<s.;a
foaYmd,k mlaIhla f,i ie,flk iEu foaYmd,k mlaIhla u
woyia fõ ¦

—m%cd wYlakq;dj˜ hk fhÿfuys wdKavql%u jHjia:dj


l%shd;aul ùu wdrïN jk wjia:dfõ cd;sl rdcH iNdfõ 1978
wxl 7 ork úfYaI ckdêm;s fldñIka iNd mkf;a ta fhÿfï
;snQ w¾:h u we;af;a h ¦

—uy ue;sjrKh wjidk ùu˜ hkafkka" 70 jeks jHjia:dfõ


^5& jeks wkqjHjia:dj hgf;a lrkq ,nk m%ldYkfha ksYaph
fldg oelafjk Èkfha § fyda Èkj, § Pkaoh úuik ,o
ishÆu ue;sjrK fldÜGdi i|yd md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka
f;dard m;a lr .kakd ,oehs ta ta f;aÍï Ndr ks,Orhka úiska
m%ldYhg m;a lrkq ,eîu fyda m%ldYhg m;a lrk ,o m%;sM,
wkqj md¾,sfïka;=fõ uq¿ uka;%S ixLHdfjka foflka tllg
jeä ixLHdjla hïlsis ms<s.;a foaYmd,k mlaIhlg fyda
iajdëk lKavdhulg fyda wh;a uka;%Sjrhkaf.ka iukaú;
ùu hk fï folska m<uqj isÿjkafka hula o th isÿjk
fõ,dj woyia fõ ¦
202
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

136[—rcfha ks,Orhd˜ hkafkka wêlrK ks,Orhl= yer


ckrch hgf;a jegqma ,nk Oqrhla ork ;eke;af;la woyia
fõ' tfy;a Bg-
^w& ckdêm;sjrhd¦
^wd& w.%dud;Hjrhd¦
^we& l:dkdhljrhd¦
^wE& wud;Hjrfhla¦
^b& ksfhdacH wud;Hjrfhla¦
^B& md¾,sfïka;= uka;%Sjrfhla¦
^W& wdKavql%u jHjia:d iNdfõ idudðlfhla¦
^W!& wêlrK fiajd fldñIka iNdfõ idudðlfhla¦
^t& rdcH fiajd fldñIka iNdfõ idudðlfhla¦
^ta& ue;sjrK fldñIka iNdfõ idudðlfhla¦
^T& cd;sl fmd,sia fldñIka iNdfõ idudðlfhla¦
^´& ú.Kk fiajd fldñIka iNdfõ idudðlfhla¦
^l& Y%S ,xld udkj ysñlï fldñIka iNdfõ idudðlfhla¦
^.& w,a,ia fyda ¥IK fpdaokd úu¾Ykh lsÍfï fldñIka
iNdfõ idudðlfhla¦
^p& uqo,a fldñIka iNdfõ idudðlfhla¦
^c& iSud ks¾Kh fldñIka iNdfõ idudðlfhla¦
^g& cd;sl m%iïmdok fldñIka iNdfõ idudðlfhla¦
^v& md¾,sfïka;=fõ uy f,alïjrhd¦
^K& md¾,sfïka;=fõ uy f,alïjrhdf.a ld¾h uKav,fha
idudðlfhla¦
^;& úYajúoHd, m%;smdok fldñIka iNdfõ idudðlfhla¦
^o& rdcH NdId fldñIka iNdfõ idudðlfhla¦ iy
^k& ú.Kldêm;sjrhd"
we;=<;a fkdjkafka h']

—rdcH ixia:dj˜ hkafkka" iud.ï wd{dmk; hgf;a yer


fjk;a hïlsis ,sÅ; kS;shlska fyda ,sÅ; kS;shla hgf;a fyda
msysgqjk ,oaod jQ fyda msysgqjkq ,nkakd jQ o wdKavqj úiska
m%odkhla fyda Khla jYfhka ke;fyd;a fjk;a wdldrhlska

136 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 47 jeks j.ka;sh u.ska —rcfha ks,Orhd˜ hk w¾: ksrEmkh fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
203
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

uq¿ wruqo, fyda uq‍¿ m%d.aOkh ke;fyd;a wruqof,ka fldgila


fyda m%d.aOkfhka fldgila fyda imhkq ,nkakd jQ o ixia:djla"
uKav,hla fyda fjk;a wdh;khla woyia fõ ¦

—,sÅ; kS;sh˜ hkafkka" hïlsis kS;shla iy wkqkS;s woyia


jk w;r" 137[m<d;a iNdjla úiska idok ,o m%{ma;s fyda ljr
jQ fyda kS;shla hgf;a] kshuhka" m%ldYk" Í;s" w;=re jHjia:d
iy ksfhda. iE§ug fyda ksl=;a lsÍug fyda n,h ke;fyd;a
wêldrh we;s hïlsis uKav,hla fyda ;eke;a;l= úiska idok
,o fyda ksl=;a lrk ,o kshuhka" m%ldYk" Í;s" w;=re jHjia:d
iy ksfhda. Bg we;=<;a fõ'

137 - o y;=k a jeks wdKav q l% u jHjia : d ixfYda Okfha 6 jeks j.ka ;sh u.sk a —ljr jQ fyda kS;shla hgf;a˜ hk jpk fjkqjg
wdfoaY lrk ,§'
204
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XXIII jeks mßÉfþoh


mßÉýkak lsÍu
mßÉðkak lsÍu 171' 1972 uehs ui 22 jk Èk iïu; fldg mkjk ,o
wdKavql%u jHjia:dj fuhska mßÉðkak lrkq ,nkafka h'
205
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

XXIV jeks mßÉfþoh


wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul jk nj m%ldYkh lsÍu
172' ^1& I jeks mßÉfþofha isg XXIII jeks mßÉfþoh f;la wdKavql%u jHjia:dj
jQ mßÉfþoj, úêúOdk ckdêm;sjrhd úiska m%ldYkhla u.ska l%shd;aul jk nj
m%ldYkh lsÍu
kshu lrk Èk isg l%shd;aul úh hq;af;a h'
^2& tfia kshu lrk ,o Èkfha § md¾,sfïka;=j /iaúh
hq;af;a h' md¾,sfïka;=j tfia /iaúh hq;af;a ljr fõ,djl
oehs ckdêm;sjrhd úiska tu m%ldYkfhys ksYaph fldg oelaúh
yelafla h'
fofjd jiai;= ldf,k
iiai iïm;a;s fyd;= p
Úf;d Nj;= f,dfld p
rdcd Nj;= Oïñfld
isoaêria;= æ
206
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

* oykjjeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha wfkl=;a


wdkqIdx.sl ixfYdaOk
wka;¾ld,Sk 49' ^1& iel ÿre lsÍu i|yd my; i|yka f,i m%ldY lrkq
úêúOdk ,efí (-
^w& fï mk; l%shd;aul jkq ,nk Èkhg fmrd;=j u jQ
Èkfha § mj;sk y;ajk md¾,sfïka;=j" th l,ska
úiqrejd yßkq ,enqjfyd;a ñi" 2016 wfm%a,a ui 21
jk Èk f;la È.gu l%shd l< hq;= w;r bkamiq
úisfrkafka h¦
^wd& 2015 wfm%a,a ui 22 jk Èkg fmr ms<sfj,ska ckdêm;s
Oqrh iy w.%dud;H Oqrh ork ;eke;a;ka tu
Èfkka miq" fuu mk; u.ska ixfYdaê; wdKavql%u
jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj tu Oqr oeßh hq;=
jkafka h¦
^we& fuu mk; l%shd;aul jkq ,nk Èkhg fmrd;=ju
jQ Èkfha §-

^i& w.%úksYaphldrjrhd ¦

^ii& fY%aIaGdêlrKfha úksYaphldrjrhka ¦

^iii& wêlrK fiajd fldñIka iNdfõ idudðlhka ¦

^iv& wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhd ¦

^v& wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjhka ¦

^vi& kS;sm;sjrhd ¦

^vii& ú.Kldêm;sjrhd ¦

^viii& fmd,siam;sjrhd ¦

^ix& mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;= flduidßia


^Tïnqâiauka& jrhd ¦

^x& md¾,sfïka;=fõ uy f,alïjrhd ¦

^xi& uydêlrKfha úksYaphldrjrhl= ¦ fyda

^xii& wêlrK ks,Orhl=" Wmf,aLk.; rcfha


ks,Orhl=" rcfha ks,Orhl= fyda fmd,sia
ks,Orhl="
* - fuu fldgfia wxl 19 jeks wdKa vq l% u jHjia : d ixfYda Okfha olajd we;s wxlj,g wkqr Em fõ'
207
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

jYfhka Oqr ork iEu ;eke;a;l= u ;jÿrg;a tu


Oqr orkq ,eìh hq;= w;r" 41we jHjia:dfõ ^3& jk wkq
jHjia:djg hg;aj tu kshu yd fldkafoais hgf;a
tu Oqrfha n,;," ld¾h yd l¾;jH l%shd;aul lsÍu
yd bgq lsÍu lrkq ,eìh hq;= jkafka h'
^2& fuu mk; l%shd;aul jkq ,nk Èkhg fmrd;=ju jQ
Èkfha §-
^w& md¾,sfïka;= iNdfõ ¦
^wd& rdcH fiajd fldñIka iNdfõ ¦
^we& cd;sl fmd,sia fldñIka iNdfõ ¦
^wE& Y%S ,xld udkj ysñlï fldñIka iNdfõ ¦
^b& w,a,ia fyda ¥IK fpdaokd úu¾Ykh lsÍfï fldñIka
iNdfõ ¦ fyda
^B& uqo,a fldñIka iNdfõ" iNdm;sjrhd fyda idudðlhl=
fyda f,i Oqr ork iEu ;eke;a;l= fï mk;
l%shd;aul jk Èkfha isg
n,meje;afjk mßÈ Oqr oeÍu wjika l< hq;af;a h ¦
tfia jqjo" fï mk; l%shd;aul jk Èkg fmrd;=j u jQ Èkfha
§ by; i|yka hï fldñIka iNdjl iNdm;sjrhd fyda
hï idudðlhl= fyda jYfhka Oqr ork iEu ;eke;a;l=u
tlS wod< fldñIka iNd wdKavql%u jHjia:d iNdfõ VIIw
mßÉfþohg wkql+,j ia:dms; lrkq ,nk Èkh f;la ;u
wod< Oqrj, n,;, iy l¾;jH l%shd;aul lsÍu iy bgq
lsÍu È.gu lrf.k hkq ,eìh hq;af;a h ¦
^3& ^w& fuu mk; l%shd;aul jkq ,nk Èkhg fmrd;=ju
jQ Èkfha § ue;sjrK flduidßia Oqrh orkq ,nk
;eke;a;d tu Èkfha § Tyq fj; mjrd § ;snQ ue;sjrK
flduidßiajrhdf.a Oqrfha iy ue;sjrK fldñIka
iNdfõ n,;, yd l¾;jH" 103 jk jHjia:dj m%ldr
ue;sjrK fldñIka iNdjla ia:dmkh lrkq ,nk
f;la ;jÿrg;a l%shd;aul lsÍu yd bgqlsÍu isÿ l<
hq;= w;r ue;sjrK fldñIka iNdj tfia ia:dmkh
lrkq ,nk Èk isg iy bkamiq ta ;eke;a;d ue;sjrK
flduidßia Oqrh oeÍu wjika jkafka h ¦
^wd& 103 jk jHjia:dj hgf;a ue;sjrK fldñIka iNdj
ia:dmkh lrkq ,nk Èkhg fmrd;=ju jQ Èkfha §
ue;sjrK flduidßiajrhd úiska fyda Tyqg tfrysj
fyda mjrkq ,en" úksYaphg Ndckj mj;akd jQ ish¨
208
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

isú,a kvq" kvq yd fjk;a kvq lghq;= ue;sjrK


fldñIka iNdj ia:dmkh lrkq ,enQ Èk isg
n,meje;afjk mßÈ tlS iNdj úiska fyda Bg tfrysj
mjrkq ,enq isú,a kvq" kvq iy fjk;a kvq lghq;=
f,i i,lkq ,eìh hq;= w;r ue;sjrK fldñIka
iNdfõ kñka tajd ;jÿrg;a mj;ajdf.k hdu yd
wjika lsÍu lrkq ,eìh hq;af;a h ¦
^we& 103 jk jHjia:dj hgf;a ue;sjrK fldñIka iNdj
ia:dmkh lrkq ,nk Èkhg fmrd;=j hï ,sÅ;
kS;shla hgf;a ue;sjrK flduidßiajrhd úiska
,ndfok ,o hï ;SrKhla fyda kshuhla fyda kS;sh
ms<sn| hï Í;s kshuhla ue;sjrK fldñIka iNdj
ia:dmkh lrkq ,enQ Èk isg n,meje;afjk mßÈ tlS
iNdj úiska ,nd fok ,o ;SrKhla fyda kshuhla
fyda kS;sh ms<sn| hï Í;s kshula f,i i,lkq ,eìh
hq;af;a h ¦
^wE& mo iïnkaOfhka wkHd¾:hla wjYH jqjfyd;a ñi"
wdKavql%u jHjia:dfõ iy hï ,sÅ; kS;shl fyda
hï fldka;%d;a;=jl" .súiqul fyda fjk;a f,aLkhl
—ue;sjrK flduidßiajrhd˜ iy —ue;sjrK
flduidßia fomd¾;fïka;=j˜ hk jpk fh§ we;s
iEu ;eklu ta i|yd —ue;sjrK fldñIka iNdj˜
hk jpk wdfoaY lrkq ,eìh hq;af;a h'
^4& fuu mk; l%shd;aul jk Èkhg fmrd;=ju jQ Èkfha §
rdcH fiajd fldñIka iNdj bÈßfha mj;akd-
^w& fmd,sia ks,OdÍkaf.a m;alsÍï" Wiia lsÍï" udrelsÍï"
úkh md,kh iy fiajfhka my lsÍï iïnkaO ish¨
ldrKd¦ iy
^wd& fmd,sia ks,Orhka úiska rdcH fiajd fldñIka
iNdjg bÈßm;a lrk ,o ish¨ wNshdpkd" tu Èkfha
isg l%shd;aul jk mßÈ 155w jHjia:dj hgf;a
msysgqjk ,o cd;sl fmd,sia fldñIka iNdj fj;
mjrkq ,enQ f,i i,lkq ,eìh hq;= w;r ta wkqj
cd;sl fmd,sia fldñIka iNdj úiska tajd ;SrKh
lrkq ,eìh hq;af;a h'
^5& fuu mk; l%shd;aul jk Èkhg fmrd;=ju jQ Èkfha
§ rdcH fiajd fldñIka iNdj bÈßfha mj;akd Y%S ,xld rdcH
ú.Kk fiajfha idudðlhkaf.a m;alsÍï" Wiiaùï" udrelsÍï"
úkh md,kh iy fiajfhka mylsÍï ms<sn| ish¨ ldrKd
iy tu Èkfha isg l%shd;aul jk mßÈ 153w jHjia:dj hgf;a
209
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

msysgqjk ,o ú.Kk fiajd fldñIka iNdj fj; mjrkq ,enQ


f,i i,lkq ,eìh hq;= w;r ta wkqj ú.Kk fiajd fldñIka
iNdj tajd iïnkaOfhka ;SrKh lrkq ,eìh hq;af;ah' we;eï jHjia:d
50' ^fï mkf;a 15" 28" 29" 30 iy 31 jk j.ka;sj, úêúOdk n,d;aul Ndjhg
m;ajk Èkfha
iy 46 jk jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:djg wod< jk ;dla § wdrïNjk
ÿrg jQ 9 jk j.ka;sfha úêúOdk yer& fï mk; l%shd;aul ld,mßÉfþohg
jk Èkfhka wdrïNj md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lr wod<jk úfYaI
úêúOdk'
.ekSu i|yd jQ B,Õ uyue;sjrKh mj;ajd wjika lrkq ,nk
Èkfhka wjika jk ld,iSudj ;=< § -
^w& ckdêm;sjrhd úiska w.%ud;Hjrhdf.a tl`.;ajh
we;sj Tyq fj; hï úIhhla fyda l¾;jHhla
mjrd.; yels w;r tjeksu tl`.;ajh we;sj Tyqf.a
Ndrfha ;nd.; hq;= wud;HdxY ;SrKh lrkq ,eìh
yelafla h'
^wd& 7 jk md¾,sfïka;=j úiqrejd yeÍug fmrd;=j u jQ
Èkfha § ls%hd l< wud;H uKav,h tys úiqrejd yeÍu
fkd;ld È.gu l%shd l< hq;= w;r uy ue;sjrKh
wjidk jQ úg tfia l%shd lsÍu k;r l< hq;af;a
h' ta wkqj w.%dud;Hjrhd o wud;H uKav,fha
wud;Hjrfhda o fjk;a wud;Hjrfhda o ksfhdacH
wud;Hjrfhda o Tjqka 46 jk jHjia:dfõ ^2& jk wkq
jHjia:dfõ ^w& fþofha fyda 46 jk jHjia:dfõ ^3&
jk wkq jHjia:dfõ ^w& fyda ^wd& fþoj, úêúOdk
i,id we;s mßÈ Oqr oeÍu k;r jqjfyd;a ñi tfia uy
ue;sjrKh wjidk jk f;la È.gu l%shd lrkakd y' Oqrfha isák
51' wdKavql%u jHjia:dfõ mgyeksj l=ula i|yka jqj o ckdêm;sjrhd we;eï
úIh yd l¾;jH
fï mk; wdrïN jk Èkfha § ckdêm;sjrhd f,i Oqr ork Ndrj isàu'
;eke;a;d tfia ckdêm;s Oqrh ork ;dla l,a rdcH wdrlaIdj"
uyje,s ixj¾Okh iy mßirh hk úIh iy tajdfha l¾;jH
;ukaf.a Ndrh fj; mjrd .ekSu o tlS ld¾hh i|yd Tyq fj;
mjrd .; hq;= wud;HdxY ;SrKh lrkq ,eîu o l< yels w;r ta
wkqj tlS úIh fyda l¾;jH mjrkq ,en we;s wud;Hjrhdg hï
,sÅ; kS;shl lrkq ,nk hï i|ykla" ckdêm;sjrhdg lrkq
,nk i|ykla f,i lshjd f;areï.kq ,eìh hq;af;a h'
210
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

m<uq jeks Wmf,aLkh


5 jeks jHjia:dj
mßmd,k Èia;%slalj, kï
1' fld<U
2' .ïmy
3' l¿;r
4'‍ uykqjr
5' ud;f,a
6' kqjrt<sh
7' .d,a,
8' ud;r
9' yïnkaf;dg
10' hdmkh
138[11' ls,sfkdÉÑh]

12' ukakdru
13' jjqkshdj
14' uq,;sõ
15' uvl,mqj
16' wïmdr
17' ;%sl=Kdu,h
18' l=reKE.,
19' mq;a;,u
20' wkqrdOmqrh
21' fmdf<dkakrej
22' nÿ,a,
23' fudkrd.,
24' r;akmqrh
25' lE.,a,

138- y;ajeks wdKav ql %u jHjia : d ixfYda Okfha 5^wd& jeks j.ka ;s h u.sk a we;=< ;a lrk ,§'
211
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fojeks Wmf,aLkh
6 jeks jHjia:dj

cd;sl fldäh
213
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

cd;sl .Sfha moud,dj iy ix.S;h


215
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

y;r jeks Wmf,aLkh


32 jeks" 53 jeks" 61 jeks" 107 jeks iy 165 jeks jHjia:d

''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''
''''''''''''''''''''''''''' jk uu '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' Oqrfhys ld¾h
iy l¾;jH Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha wdKavql%u jHjia:djg
iy kS;shg wkql=,j wjxlj bgq lrk njg o" Y%S ,xld ckrchg mlaImd;
jk njg o" uf.a Wmßu Yla;s m%udKfhka Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§
ckrcfha wdKavql%u jHjia:dj wdrlaId fldg wkq.ukh lrk njg o f.!rj
nyqudkfhka hqla;j m%‍ldY fldg m%‍;s{d foñ' $ Èjqreï foñ'
216
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

mia jeks Wmf,aLkh


114^6& jeks jHjia:dj

,smslrefjda
139[ksfhdacH msial,a ks,Orfhda]

NdId mßj¾;lfhda
,>q f,aLlfhda
h;=re f,aLlfhda
fmd;a n¢kafkda

139 - tfldf<diajeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska —msial,a ks,Orfhda˜ hk úIh fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
217
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

yh jeks Wmf,aLkh
162 ^2& jeks jHjia:dj

fld<U k.rh iy foysj,$.,alsiai ^uyd uka;%Sjrhka 1


k.r iNd iSudj&
fld<U Èia;%slalh ^fld<U k.rh iy uka;%Sjrhka 2
foysj,$.,alsiai yer&
l¿;r Èia;%slalh uka;%Sjrhka 1
uykqjr Èia;%slalh uka;%Sjrhka 2
ud;f,a Èia;%slalh uka;%Sjrhka 1
kqjrt<sh Èia;%slalh uka;%Sjrhka 1
.d,a, Èia;%slalh uka;%Sjrhka 2
ud;r Èia;%slalh uka;%Sjrhka 1
yïnkaf;dg Èia;%slalh uka;%Sjrhka 1
hdmkh Èia;%slalh uka;%Sjrhka 3
ukakdru iy jjqkshd Èia;%slal uka;%Sjrhka 1
uvl,mqj Èia;%slalh uka;%Sjrhka 1
;%sl=Kdu,h Èia;%slalh uka;%Sjrhka 1
wïmdr Èia;%slalh uka;%Sjrhka 2
l=rKE., Èia;%slalh uka;%Sjrhka 3
mq;a;,u Èia;%slalh uka;%Sjrhka 1
wkqrdOmqr Èia;%slalh uka;%Sjrhka 3
fmdf<dkakrej Èia;%slalh uka;%Sjrhka 1
nÿ,a, Èia;%slalh uka;%Sjrhka 3
fudkrd., Èia;%slalh uka;%Sjrhka 1
lE.,a, Èia;%slalh uka;%Sjrhka 2
r;akmqr Èia;%slalh uka;%Sjrhka 2

—Èia;%slalh˜ hkafkka" ^392 jeks wêldrh jQ& mßmd,k Èia;%slal mk;


hgf;a msysgqjkq ,en 1977 cQ,s ui 21 jeks Èk ta hgf;a ksYaÑ;j ;snQ iSud we;s
mßmd,k Èia;%slal woyia fõ'
218
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

140
y;a jeks Wmf,aLkh
157 w ^7& jeks jHjia:dj iy 161 ^wE& ^iii& jeks jHjia:dj

'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''' jk uu" Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj wdrlaId fldg wkq.ukh lrk njg o"
Y%S ,xldfõ foaYh ;=< fjk u rchla msysgqùug" fl<ska u fyda
wkHdldrhlska" Y%S ,xldj ;=< § fyda bka msg; § wdOdr §u"
wkqn, §u" wkq.%yh oelaùu" uqo,a fhoùu" ffO¾h §u fyda
foaYkd lsÍu fkdlrk njg o" f.!rj nyqudkfhka hqla;j
m%ldY fldg m%;s{d foñ'$ Èjqreï foñ'

140 - yh jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 5 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
219
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

141 wg jeks Wmf,aLkh

154w jHjia:dj

m<d;a

niakdysr m<d;
jhU m<d;
W!j m<d;
inr.uqj m<d;
uOHu m<d;
kef.kysr m<d;
ol=Kq m<d;
W;=re ueo m<d;
W;=re m<d;

141- oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
220
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

142 kj jeks Wmf,aLkh

I jeks ,ehsia;=j
^m<d;a iNd ,ehsia;=j&
1' fmd,Sish iy uyck iduh -
cd;sl wdrlaIdj iy cd;sl iqrlaIs;Ndjh o" hï ikakoaO
yuqod fyda isú,a n,hg iydh msKsi Y%S' ,xldfõ wdKavqfõ
md,kh hgf;a jQ fjk;a hï yuqod fhdod .ekSu o neyer fldg
iy fld<U k.rh" fldaÜfÜ Y%S chj¾Okmqr iy .eiÜ m;%fha
m< lrk kshuhla u.ska ckdêm;sjrhd úiska iSudjka ksYaph
fldg kshu lrkq ,nk ta k.rj, ;odikak m%foaYhka w;ayer"
m<uqjk mßYsIagfha olajd we;s m%udKhg m<d; we;=<; uyck
iduh meje;aùu iy fmd,sia n,;, l%shd;aul lsÍu'
2' ie,iqï -
m<d;aj,g wod< wd¾Ól ie,iqï l%shd;aul lsÍu'
3' wOHdmkh iy wOHdmk fiajd -
III jk mßYsIagfha olajd we;s m%udKhg" wOHdmkh
4' m<d;a md,kh -
4(1 m<d;a md,k wdh;kj, ixhq;sh" iajrEmh
iy jHqyh kS;sfhka kshu l< hq;= h hk
jH;sf¾lhg hg;a j" m<d;a md,k iy .%du
mßmd,k ld¾hh i|yd uy k.r iNd" k.r
iNd iy m%dfoaYSh iNd jeks m<d;a md,k
wdh;k¦
4(2 kS;sfhka msysgqjkq ,nk m<d;a md,k wdh;k
^úiqrejd yeÍug fya;= ms<sn|j hï w¾O
wêlrK‍uh úNd.j,g iy ta iïnkaOfhka jQ
kS;suh m%;sl¾uj,g iy kS;sfhka úêúOdk
i,iajkq ,eìh yels jk mßÈ ú.Kkhg wod<
úêúOdkj,g hg;a j& úiqrejd yeÍfï n,h
o we;=¿ jk mßÈ ta m<d;a md,k wdh;kj,
mßmd,kh wëlaIKh lsÍu¦
4(3 mj;akd kS;sh hgf;a m<d;a md,k wdh;kj,g
mejÍ we;s n,;, ta wdh;kj,g ;sfnkafka
h' uy k.r iNd wd{dmk; iy k.r iNd
wd{dmk; hgf;a uy k.r iNdj,g iy k.r
iNdj,g mejÍ we;s n,;, ta wdh;kj,g
142- oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
221
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

;sfnkafka h' mj;akd kS;sh hgf;a m%dfoaYSh


iNdj,g mejÍ we;s n,;, m%dfoaYSh iNdj,g
;sfnkafka h' m<d;a iNdjla úiska m<d;a md,k
wdh;k fj; w;sf¾l n,;, mjrd §u l<
yelafla h' tfy;a tlS iNdj, n,;, wysñ
lsÍu m<d;a iNdjla úiska l< fkdyelafla h¦
4(4 mj;akd kS;sh hgf;a .%dfudaoh uKav, fj;
mejÍ we;s n,;, .%dfudaoh uKav,j,g
;sfnkafka h' m<d;a iNdjla úiska .%dfudaoh
uKav,j,g w;sf¾l n,;, mjrd §u l<
yels h'
5' m<d;aj, ksjdi iy bÈlsÍï -
5(1 wdOdr fokq ,nk w;alï ksjdi jHdmD;s" ksjdi
Kh iy f.dvke.s,s WmlrK iemhSu we;=¿j
^cd;sl ksjdi ixj¾Ok wêldßfha jHdmD;s
fkdjk& m<d;ano ksjdi ixj¾Ok jevigyka
iy jHd;s l%shd;aul lsÍu" iïnkaëlrKh"
wëlaIKh iy miq úmrï lsÍu¦
5(2 l=,S ksjeishka wdrlaId lsÍfï mk; iy f.j,a
l=,S mk;" m<d;la we;=<; l%shd;aul lsÍu¦
5(3 fï ,ehsia;=fõ olajd we;s úIhhka yd iïnkaO
bÈlsÍï lghq;='
6' ^w& cd;sl uydud¾.¦
^wd& cd;sl uydud¾.j, we;s md,ï iy f;dgqm<j,a yer"
m<d; we;=<; we;s mdrj,a" md,ï iy f;dgqm<j,a'
7' iudcfiajd iy mqkre;a:dmkh -
7(1 mßjdi yd <udrlaIl fiajd¦
7(2 wkd: ;eke;a;ka iy mjq,a mqkre;a:dmkh ¦
7(3 ldhsl" udkisl iy idudðl jYfhka wdndê;
;eke;a;ka mqkre;a:dmkh lsÍu iy Tjqkaf.a
Y=NidOkh¦
7(4 wn, iy fiajd kshqla;shl fhÈh fkdyels
;eke;a;kag iyk ie,iSu'
8' m<d; we;=<; fudag¾ jdyk u.ska mdrj,a Tiafia u.Ska
f.k hdfï fiajd iy NdKav f.k hdu úêu;a lsÍu iy m<d;a
w;r ud¾. Tiafia m%jdyk fiajd ie,iSu'
222
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

9' lDIsl¾uh iy f.dúck fiajd -


9(1 m<d;ano ld¾hh i|yd lDIsld¾ñl jHdmD;sh"
m%j¾Okh iy wOHdmkh o ^wka;¾ m<d;a
jdßud¾. iy bvïj, mÈxÑ lsÍfï fhdackd
l%u" rcfha bvï iy jeú,s lDIsl¾uh yer&
lDIsld¾ñl fiajd o we;=¿j" lDIsl¾uh¦
9(2 iq¿ jdßud¾. jev lghq;= mqkre;a:dmkh iy
kv;a;= lsÍu¦
9(3 cd;sl lDIsld¾ñl m¾fhaIK wdh;k f,i
kdfudaÈIaG wdh;k yer lDIsld¾ñl m¾fhaIK'
10' .%du ixj¾Okh
11' fi!LHh -
11(1 ^YslaIK frday,a iy úfYaI ld¾hh i|yd
msysgqjkq ,nk frday,a yer& uyck frday,a"
.%dóh frday,a" ud;D ksjdi iy fnfy;a Yd,d
msysgqjd mj;ajdf.k hdu¦
11(2
uyck fi!LH fiajd" fi!LH wOHdmkh"
fmdaIKh" mjq,a fi!LH h" ud;D odrl rlaIKh"
wdydr iy wdydr fi!LHdyrlaIKh" mdßißl
fi!LHh¦
11(3 m<d; i|yd fi!LH j¾Ok ie,iqu iy jd¾Isl
fi!LH ie,iqï ms<sfh< fldg l%shd;aul lsÍu
¦
11(4 T!IO ,nd §u yer m<d; we;=<; by; 1 ys
i|yka ishÆ wdh;k i|yd myiqlï ie,iSu¦
11(5
by; 1 ys i|yka wdh;kj,g wkqhqla;
msßiaj,g Y%S ,xldj we;=<; mYapd;a Wmdê
wOHdmkh i|yd YsIH;aj m%odkh lsÍu'
12' foaYSh ffjoH lghq;= - wdhq¾fõo" isoaO iy hqkdks -
12(1 wdhq¾fõo fnfy;a Yd,d iy frday,a msysgqùu"
tjeks fnfy;a Yd,dj,g yd frday,aj,g wdOdr
uqo,a¦
12(2 T!IO WoHdk msysgqjd mj;ajdf.k hdu'
13' 13'1 m<d;a md,k wdh;k úiska mj;ajdf.k hkq
,nk ;dkdhï¦ iy
223
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

13(2 fï ,ehsia;=fjys hï wdKavqfõ fomd¾;fïka;=j,


l¾;õha úfYaIfhka i|yka fldg we;af;a o ta
fomd¾;fïka;= úiska oekg md,kh lrkq ,nk
ixpdrl nx.,d'
14' nvq Wlia .kakka -
nexl= úiska lrf.k hkq ,nk nvq Wlia .ekSfï jHdmdr
yer" nvq Wlia .kakka'
15' fjf<| fmd<j,a" fmd<j,a
16' m<d;a we;=<; wdydr iemhSu iy fnod yeÍu
17' iuqmldr -
17(1 iuqmldr jHdmdr iy m<d; we;=<; iuqmldr
iñ;s ixúOdkh" ,shdmÈxÑh" wëlaIKh yd
ú.Kkh¦
17(2 iuqmldr wOHdmkh iy m%pdrl lghq;= o
we;=¿j" m<d; we;=<; iuqmldr ixj¾Okh¦
17(3
m<d;ano iuqmldr fiajd kshqla;hkaf.a
fldñIka iNdj¦
17(4
m<d; we;=<; iuqmldr iñ;sj, fiajd
kshqla;hka fiajfhys kshqla; lsÍu" Tjqka Wiia
lsÍu" úY%du .ekaùu iy ta fiajd kshqla;hka yd
iïnkaO fjk;a ldrKd'
18' bvï -
bvï" tkï ^II& jeks mßYsIagfhys olajd we;s m%udKhg bvï
flfrys fyda bvï úIhfhys we;s whs;sjdislï" bvï N=la;sh"
bvï úlsKSu yd wkai;= lsÍu" bvï mßyrKh" bvïj, mÈxÑ
lrùu iy bvï jeä ÈhqKq lsÍu'
19' jdßud¾. -
m<d;a tllg jeä .Kkla yryd .,d hk .x.d yd iïnkaO
jdßud¾. fhdackd l%u fyda wka;¾ m<d;a jdßud¾. iy bvï
ixj¾Ok fhdackd l%u yer ishÆ jdßud¾. jev yd iïnkaO
l%uiïmdokh" tajd ie,iqï lsÍu" l%shd;aul lsÍu" wëlaIKh
iy kv;a;= lsÍu'
20' i;aj md,kh -
m<d; we;=<; mY= iïm;a ixrlaIKh lsÍu" /l .ekSu iy
jeä ÈhqKq lsÍu yd i;aj frda. je<elaùu'
224
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

21' ixj¾Okh iy l%u iïmdokh yd iïnkaO cd;sl


m%;sm;a;sh ms<sfh< lsÍug iy l%shd;aul lsÍug hg;aj"
lDIsld¾ñl" ld¾ñl" jdKsc yd fjf<| jHjidh iy fjk;a
wdodhï WmÈk jHdmD;s" tjeks jHjidh yd jHdjmD;s lrf.k
hdug wdKavqjg iy rdcH ixia:dj,g we;s n,hg ydkshla
fkdue;sj" m<d; we;=<; m%j¾Okh lsÍug msysgq ùug yd tajdfha
ksr; ùug we;s n,h ^m<d; we;=<; úoHd;aul yd ld¾ñl
m¾fhaIK lghq;= m%j¾Okh lsÍu iy m<d; i|yd ld¾ñl
ixj¾Ok ie,iqï ilia lsÍu" ta ms<sn| iïnkaëlrKh iy tajd
l%shd;aul lsÍu o fuhg we;=<;a fõ'&
22' pß;fYdaOkd.dr" fndaiag,a wdh;k iy ta iudk
iajNdjfha fjk;a wdh;k yd tajdfha r|jdf.k isák
;eke;a;ka" tjeks wdh;k m%fhdackhg .ekSu iïnkaOfhka
fjk;a m<d;a iu. jevms<sfj<'
23' u;aîu ika;lfha ;nd .ekSu" m%jdykh lsÍu" ñ, §
.ekSu yd úlsKSu'
24' md¾,sfïka;=j úiska mkjk ,o kS;shla u.ska fyda
kS;shla hgf;a fyda cd;sl wkqiaurK iqidk N+ñ f,i m%ldYhg
m;a lrk ,o tajd yer" N+uodk iy N+uodk ìï" wdodyk iy
wdodyk ìï'
25(1 m<d;a iNdjla úiska md,kh lrk iy uqo,a imhk
mqia;ld," fl!;=ld.dr iy fjk;a ta yd iudk wdh;k ¦
25(2
cd;sl jeo.;alulska hq;= hehs md¾,sfïka;=j úiska
mkjk ,o kS;shla u.ska fyda kS;shla hgf;a fyda m%ldYhg
m;a lrk ,o tajd yer fm!rdKsl iy ‍ft;sydisl iaudrl iy
jd¾;d'
26' md¾,sfïka;=j úiska mkjk ,o hï kS;shla u.ska fyda
ta hgf;a fyda wjir § we;s m%udKhg m<d; we;=<; m;,a yd
Lksc ixj¾Ok úêu;a lsÍu'
27' fjf<| ixia:d" nexl=" rlaIK iy uq,H ixia:d yer
m<d;g iSud jQ wruqKq we;s ixia:d ixia:d.; lsÍu" úêu;a lsÍu
iy wêlrKh úiska .Kka fírd jid oeóu'
28' ixia:d.; lrkq fkd,enQ fjf<|" idys;H" úoHd" wd.ñl
iy fjk;a iñ;s yd ix.ï úêu;a lsÍu'
29' 29(1 m%o¾Ykh yd m%uisoaO rÕ oelaùu i|yd iskud
Ñ;%mg wkqu; lsÍu yer" /Õ=ïy,a iy rÕ
oelaùu" ix.S;h" iskudy,a" m%ix. iy úfkdao
lghq;= ¦
225
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

29(2 l%Svd Èß.ekaùu iy jeä ÈhqKq lsÍu ^cd;sl


l%svd ix.ï yer&'
30' n,m;%r .dia;= iy nÿ kshu lsÍu yer TÜgq we,a,Su iy
iQÿ l%svd'
31' m<d;a Kh'
32' fï ,ehsia;=fjys i|yka ldrKd w;=ßka ljr fyda
ldrKhla iïnkaOfhka m{ma;sj,g úreoaOj isÿ lrkq ,nk
jerÈ'
33' hï wêlrKhl § .kq ,nk .dia;= yer" fï ,ehsia;=fjys
i|yka ljr fyda ldrKhla yd iïnkaO .dia;='
34' ^cd;sl úÿ,sn, moaO;sh fmdaIKh lsÍu i|yd W;amdokh
lrkq ,nk c, úÿ,s n,h yd n,h yer& úÿ,sn, Yla;s W;amdokh
lsÍu iy maßj¾Okh lsÍu i|yd m<d; we;=<; jev ìï iy
myiqlï ixj¾Okh lsÍu" ixrlaIK lsÍu iy md,kh lsÍu'
35' md¾,sfïka;=j úiska mkjk ,o hï kS;shla u.ska fyda
kS;shla hgf;a fyda wjir § we;s m%xudKhg" uqo,a Khg .ekSu'
36' 36(1 md¾,sfïka;=j úiska mkjk ,o kS;sfhka kshñ;
hï iSud we;=<; iy hï ksoyia lsÍïj,g
hg;aj" f;d. iy is,a,r úlsKSu iïnkaOfhka
msßjegqï nÿ ¦
36(2 cd;sl f,d;/hs iy Y%S ,xld wdKavqj úiska
ixúOdkh lrk ,o f,d;/hs fkdjk
f,d;/hs iy ;E.s ;r. nÿ iy TÜgq nÿ ¦
36(3 n,m;% nÿ" wrlal=" rd f¾kao" ue§ï n,m;%
.dia;=" iy u;ameka n,m;% .dia;= ¦
36(4 md¾,sfïka;=j úiska mkj, ,o kS;s u.ska kshu
lrkq ,eìh yels hï iSud we;=<; iy hï
ksoyia lsÍïj,g hg;aj fudag¾ jdyk n,m;%
.dia;=¦
36(5 T!IO iy fjk;a ridhksl øjH iïnkaOfhka
fjf<| n,m;% nÿ¦
36(6 bvï iy fudag¾ r: jeks foam< mejÍu
iïnkaOfhka uqoaor .dia;= ¦
36(7 f¾kao .dia;= tl;= lsÍu¦
36(8 wêlrK úiska mkjkq ,nk ov ¦
226
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

36(9 ffjoH wd{dmk; hgf;a wh lrkq ,nk


.dia;=¦
36(10 fudag¾ jdyk .ukd.uk mk; hgf;a whlrkq
,nk .dia;=¦
36(11
fuu ,ehsia;=fõ i|yka hï lreKla
iïnkaOfhka fomd¾;fïka;= .dia;=¦
36(12 jk i;aj iy jDlaI,;d wdrlaId wd{dmk;
hgf;a .dia;= ¦
36(13 bvï ixj¾Ok wd{dmk; iy rcfha bvï
wd{dmk; hgf;a wkai;= lrk ,o bvï
iïnkaO‍fhka .dia;= ¦
36(14
wêlrKfha § bÈßm;a flfrk f,aLk
iïnkaOfhka uqoaor .dia;= o we;=¿ wêlrK
.dia;= ¦
36(15 mä iy ññ wd{dmk; hgf;a kshñ; .dia;= ¦
36(16 wdodhï ;lafiarej iy tl;= lsÍu we;=¿ bvï
wdodhu iy wdodhï ld¾hh i|yd bvï jd¾;d
iólaIKh iy mj;ajdf.k hdu ¦
36(17 md¾,sfïka;=j úiska mkjk ,o kS;s u.ska
wjir fok ,o m%dudKhg rcfha foam< o we;=¿
bvï iy f.dvke.s,s iïnkaOfhka nÿ ¦
36(18 md¾,sfïka;=j úiska mkjk ,o kS;s u.ska
kshñ; hï iSud we;=<; iy hï ksoyia lsÍïj,g
hg;aj" Lksc whs;sjdislï iïnkaOfhka nÿ ¦
36(19 u;aøjH ika;lh" m%jdykh" ñ,g .ekSu iy
úlsKSu iïnkaOfhka n,m;% .dia;= ¦
36(20 md¾,sfïka;=j úiska mkjk ,o hï kS;shla
u.ska fyda hgf;a wjir fok ,o m%udKhg
m<d;aj, ld¾h i|yd wdodhï ,nd.kq msKsi
m<d; we;=<; fjk;a whnÿ .ekSu'
37' md¾,sfïka;=j úiska mkjk ,o hï kS;shla u.ska fyda
kS;shla hgf;a wjir § we;s m%udKhg" m<d; we;=<; mßirh
wdrlaId lsÍu'
227
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

mßYsIagh I
kS;sh yd h:d meje;au
1' úuOH.; lrkq ,nk úIhh my; oelafjk wdldrhg
úia;r l< hq;=h (-
fï Wmf,aLkfhys olajd we;s mßÈ m<d; we;=<; uyck
iduh iy fmd,sia n,;, l%shd;aul lsÍu ¦ tfy;a my; oelafjk
úIhhka we;=<;a fkdúh hq;= h(-
^w& cd;sl wdrlaIdj ¦
^wd& cd;sl iqrlaIs;Ndjh ¦ iy
^we& hï ikakoaO yuqod fyda isú,a n,;,j,g iydh
msKsi Y%S ,xld wdKavqfõ md,kh hgf;a we;s fjk;a
hï yuqod fhdod .ekSu'
2' fmd,siam;sjrhd" Y%S ,xld fmd,sia yuqodfõ m%Odkshd úh
hq;= h' Y%S ,xld fmd,sia yuqodj my; oelafjk wxYj,g fnÈh
hq;= h (-
^w& cd;sl wxYh ^úfYaI tall o we;=¿j& ¦ iy
^wd& tla tla m<d; i|yd m<d;ano wxYhla'
2(1
cd;sl wxYh" fmd,siam;sjrhd" ksfhdacH
fmd,siam;sjrhka" fcHIaG fmd,sia wêldßjrhka"
iyldr fmd,sia wêldßjrhka iy cd;sl uÜgfuka
n|jd .kq ,nk fjk;a ks, ork ;eke;a;kaf.ka
iukaú; úh hq;= h'
2(2 cd;sl wxYfhka oaù;Shkh lrk ,o ksfhdacH
fmd,siam;sjrhdf.ka fyda fcHIaG fmd,sia
wêldßjrhkaf.ka" fmd,sia wêldßjrhkaf.ka
yd iyldr fmd,sia wêldßjrhka f.ka o" m<d;a
uÜgñka n|jd .kakd ,o m<d;ano iyldr fmd,sia
wêldßjrhka" m%Odk mÍlaIljrhka" mÍlaIljrhka"
Wm mÍlaIljrhka" ierhka iy fldia;dm,ajrhka
hk ;eke;a;kaf.ka o m<d;ano wxYh iukaú; úh
hq;= h' m<d;ano wxYfha idudðlfhda cd;sl wxYhg
Wiia lrkq ,eîug iqÿiafida fj;s'
3' 143[cd;sl fmd,sia wxYhg n|jd .ekSï iy m<d;a
wxYj, fmd,sia ks,Orhka cd;sl wxYhg Wiia lsÍu" cd;sl
fmd,sia fldñIka iNdj úiska l< hq;af;a h']

143- oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,ÿj" oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d
ixfYdaOkfha 23^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 3 jeks úIhdxlh fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
228
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

3(1 hï m<d;ano wxYhl fiajh lrk hï fmd,sia


ks,Or‍hl= cd;sl wxYhg Wiia lsÍug m<uqj" cd;sl
fmd,sia fldñIka iNdj úiska wod< m<d;ano fmd,sia
fldñIka iNdfjka ta ks,Orhd ms<sn|j ryiH
jd¾;djla le|úh hq;= w;r" ta ks,Orhd Wiia l<
hq;= o" fkdhq;= o hk j. ksYaph lsÍfï § ta jd¾;dfõ
i|yka ldrKd ie,ls,a,g .kq ,eìh hq;= h'
3(2 fuys my; 4(1 jk fþohg hg;aj" fmd,siam;sjrhd
yer" cd;sl wxYfha idudðlhka Wiia lsÍu" udre
lsÍu yd Tjqkaf.a úkh md,kh iïnkaOfhka o
fldñIka iNdj j.lsj hq;= h'
3(3 m<d;ano wxYj,g oaú;Shkh lrkq ,enQ o" ;ukag
úreoaOj m<d;ano fmd,sia fldñIka iNdj úiska
úkh l%shd ud¾. f.k we;a;d jQ o" ks,Orhka úiska
bÈßm;a lrkq ,nk wNshdpk fldñIka iNdj úiska
úNd. lr ksYaph lrkq ,eìh hq;= h'
3(4 fldñIka iNdj úiska" ishÆu wxYj, fmd,sia
ks,Orhka n|jd .ekSu iy Wiia lsÍu i|yd jQ m%ñ;s
kshu l< hq;= w;r" ta m%ñ;s ish¨u m<d;ano wxY
i|yd taldldr jQ m%ñ;s úh hq;= h'
4' tla tla m<d;ano wxYhg n|jd .ekSu my; i|yka
;eke;a;kaf.ka iukaú; m<d;ano fmd,sia fldñIka iNdjla
úiska l< hq;= h (-
^w& m<df;a ksfhdacH fmd,siam;sjrhd ¦
^wd& ckdêm;sjrhd úuid rdcH fiajd fldñIka iNdj
úiska kï lrk ,o ;eke;af;la ¦ iy
^we& m<df;a m%Odk wud;Hjrhdf.a kdñlfhla'
4(1 m<d;ano fmd,sia fldñIka iNdj" m<d;ano wxYfha
ks,OdÍkaf.a udre lsÍï" Wiia lsÍï iy Tjqkaf.a
úkh md,kh iïnkaOfhka o" m<d;ano wxYhg
oaú;Shkh lrk ,o cd;sl wxYfha ks,Orhka"
fcHIaG fmd,sia wêldßjrhdf.a ;k;=r f;la Wiia
lsÍu iïnkaOfhka o" ksfhdacH fmd,siam;sjrhd yer
m<d;ano wxYhg oaú;Shkh lrk ,o ks,Orhka udre
lsÍu yd Tjqkaf.a úkh md,kh iïnkaOfhka o
j.lsj hq;= h(
tfia jqj o" hï m<d;ano wxYhlg oaú;Shkh lrkq
,enQ o" m<d;ano fmd,sia fldñIka iNdjla úiska
;ukag úreoaOj úkhdkql+, l%shd ud¾.hla .kq ,en
229
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

we;a;d jQ o" cd;sl wxYfha hï ks,Or‍hl=g" cd;sl


fmd,sia fldñIka iNdj fj; wNshdpkh lsÍfï
whs;sjdislï we;s w;r" wNshdpkh iïnkaOfhka ta
fldñIka iNdfõ ;SrKh wjidkd;aul úh hq;= h'
5' cd;sl fmd,sia fldñIka iNdj úiska fyda m<d;ano
fldñIka iNdjla úiska fyda iajlSh n,;, w;=ßka kshu lrkq
,eìh yels hï n,;," kshu lrkq ,eìh yels hï fjk;a
;eke;a;l=g fyda wêldßhlg mejÍug cd;sl fmd,sia fldñIka
iNdjg fyda m<d;ano fldñIka iNdjg fyda ysñlï ;sìh hq;= h'
6' tla tla m<d;a i|yd ta ta m<df;a m%Odk wud;Hjrhdf.a
tlÕ;djh we;sj fmd,siam;sjrhd úiska ksfhdacH
fmd,siam;sjr‍hl= m;a l< hq;= h' fmd,siam;sjrhd yd m%Odk
wud;Hjrhd w;r tlÕ;djla fkdue;s wjia:djl ta ldrKh
144[cd;sl fmd,sia fldñIka iNdj fj; fhduq lrkq ,eìh
hq;= w;r] m%Odk wud;Hjrhdf.ka ksis úuiSï lsÍfuka miqj
ckdêm;sjrhd úiska ta m;aùu lrkq ,eìh hq;= h'
7' cd;sl wxYfha ishÆu ks,j, fmd,sia ks,Odß fiajl
ixLHdj Y%S ,xldfõ wdKavjq úiska kshu l< hq;= h' tla tla
m<d;ano wxYfha ks,Orhkaf.a iy fjk;a ks,j, fiajl ixLHdj-
^w& m<df;a j¾. m%udKh ¦
^wd& m<df;a ck.ykh ¦ iy
^we& tlÕjkq ,nk fyda kshu lrkq ,eìh yels fjk;a hï
Wmudk flfrys ie,ls,su;aj m<d;ano mßmd,kh
úiska 145[cd;sl fmd,sia fldñIka iNdfõ wkqu;h
we;sj] kshu lrkq ,eìh hq;= h'
fï uQ,O¾u ishÆu m<d;ano wxY flfrys taldldÍ f,i
wod< úh hq;= h'
7(1 ck.ykh" j¾. m%udKh" fmd,sia ia:dk ixLHdj
hkdÈh iy fjk;a wod< lreKq flfrys
ie,ls,su;a j ks¾Kh lrkq ,nk m%;sm;a;s u;"
m<d;ano wxYj, fiajl ixLHdj ksYaph l< hq;= h'
fï m%;sm;a;s ish¨ u m<d;ano wxY flfrys fjkila
fkdue;sj wod< úh hq;= h'
7(2 cd;sl iy m<d;ano wxYj, úúO ks,j, ks,Odßka
N=la;s ú¢k jegqma mßudK iy Oqrhg wod< w;sf¾l

144- oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,ÿj" oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d
ixfYdaOkfha 23^2& jeks j.ka;sh u.ska —ckdêm;sjrhd fj; fhduqlrkq ,eìh hq;= w;r˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
145- oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,ÿj" oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d
ixfYdaOkfha 23^3& jeks j.ka;sh u.ska —ckdêm;sjrhdf.a wkqu;h we;sj˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
230
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

,dN" m<d;aj, m%Odk wud;Hjrhka úuid Y%S ,xldfõ


wdKavqj úiska ksYaph lrkq ,eìh hq;= h' m<d;ano
wxYj, idudðlhka úiska N=la;s ú¢kq ,nk jegqma
mßudK iy Oqrhg wod< w;sf¾l ,dN ish¨u
m<d;ano wxY flfrys taldldr f,i wod< úh hq;= h'
8' cd;sl wxYh i|yd jQ .sks wú" fjä øjH iy wksl=;a
WmlrKj, iajNdjh" j¾.h iy m%udKh cd;sl fmd,sia
fldñIka iNdj úiska ksYaph lrkq ,eìh hq;= h' ishÆu m<d;ano
wxY i|yd jQ .sks wú yd fjä øjH iy wksl=;a WmlrKj,
iajNdjh" j¾.h yd m%udKh m<d;ano fmd,sia fldñIka iNdj
úiska úuid cd;sl fmd,sia fldñIka iNdj úiska ksYaph lrkq
,eìh hq;= w;r" ishÆu m<d;ano wxY i|yd taldldr m%ñ;s yd
m%;sm;a;s wod< úh hq;= h'
9' cd;sl wxYhg n|jd .ekSu fmd,sia fldia;dm,a" Wm
fmd,sia mÍlaIl iy iyldr fmd,sia wêldß ks, i|yd úh
hq;= h' m<d;ano wxYhg n|jd .ekSu fmd,sia fldia;dm,a"
Wm fmd,sia mÍlaIl iy ^by; 2'2 fþofha i|yka ks,h jk&
m<d;ano iyldr fmd,sia wêldÍ ks, i|yd úh hq;= h'
9(1 cd;sl wxYhg n|jd .ekSu" cd;sl fmd,sia fldñIka
iNdj úiska o" m<d;ano wxYhg n|jd .ekSu m<d;ano
fmd,sia fldñIka iNdj úiska o" ;;ald¾hh i|yd
kshñ; n|jd .ekSfï m%ñ;s yd Wmudk flfrys
ie,ls,su;aj l< hq;= h' tfia jqj o" n|jd .;a
;eke;a;l= m;a lrkq ,eîfï § Tyq fiajh lsÍug
leu;s wxYh ms<sn| ukdmh oelaúh hq;= w;r" yels
kï Tyq fiajh lsÍug leu;s wxYhg" ta wxYfha
leue;a; we;sj m;a lrkq ,eìh hq;= h'
9(2 Y%S ,xld fmd,sia yuqodfõ ishÆ wxYj,g n|jd .kq
,nk ;eke;a;ka yd tajdfha idudðlhska mqyqKq lsÍu
iïnkaOfhka Y%S ,xldfõ wdKavqj j.lsj hq;= h'
146[wjYH hhs cd;sl fmd,sia fldñIka iNdj i,lkq ,nk
wjia:djl" hï m<d;ano wxYhl idudðlhka i|yd ffjl,ams;
mqyqKqjla iemhSu msKsi cd;sl fmd,sia fldñIka iNdj úiska
úêúOdk i,iajkq ,eìh yelafla h']
10' cd;sl wxYfha iy m<d;ano wxYj, idudðlhka tlu
ks, we÷ï iy ks, ,dxPkh me<¢h hq;= h' tfia jqj o" tla
tla wxYfha idudðlhkaf.a ks, we÷ïj, Tyq wh;a jk wxYh
fmkakqï lrk úfYaI Wrysia ,l=Kla úh hq;= h'

146- oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,ÿj" oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d
ixfYdaOkfha 23^4& jeks j.ka;sh u.ska —wjYH hhs ckdêm;sjrhd i,lk wjia:djl" hï m<d;ano wxYhl idudðlhka i|yd
ffjl,ams; mqyqKqjla iemhSu msKsi ckdêm;sjrhd úiska úêúOdk fhdokq ,eìh yelaflah˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
231
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

10(1 tla tla m<d; i|yd m<d;ano wxYfha idudðlhka


f.ka iy Bg oaú;Shkh lrk ,o ks,Orhkaf.ka
iukaú; ks, we÷ï iys; tla fmd,sia yuqodjla úh
hq;= h' cd;sl wxYfha idudðlhka idudkHfhka"
idudkH we÷ñka ieriS isáh hq;= h' tfia jqj o" 12(2"
12(3 iy 12(4 jk fþoj, olajd we;s uyck iduh
mj;ajdf.k hdu fyda kej; we;s lsÍu yd iïnkaO
hï ld¾h bgq lrk úg Tjqkag ks, we÷ïj,ska ieriS
isáh yels h' ;j o" fmd,siam;sjrhd yd kshu lrkq
,eìh yels fjk;a hï ks,Orhka idudkHfhka ks,
we÷ïj,ska ieriS isáh hq;= h'
11' hï m<d;l cd;sl wxYfha tallj, iy m<d;ano wxYj,
fiajh lrk ishÆu fmd,sia ks,Orhka ta m<df;a ksfhdacH
fmd,siam;sjrhdf.a úOdkh yd md,kh hgf;a lghq;= l< hq;= h'
11(1 m<df;a uyck iduh mj;ajdf.k hdu iïnkaOfhka
iy fï Wmf,aLkfha olajd we;s mßÈ m<df;a
fmd,sia n,;, l%shd;aul lsÍu iïnkaOfhka
m<df;a ksfhdacH fmd,siam;sjrhd tu m<df;a m%Odk
wud;Hjrhdg j.lsj hq;= w;r" Tyqf.a md,kh
hgf;a isáh hq;= h'
11(2 by; 11(1 fþofha úêúOdk my; oelafjk iSud
lsÍïj,g hg;a úh hq;= h (-
^w& m<df;a yÈis ;;a;ajhla m%ldYhg m;a lrkq
,enQ úg" m<d; we;=<; uyck iduh iïnkaOj
m%Odk wud;Hjrhdf.a iy m<d;ano mßmd,kfha
n,;, iy j.lSï w;=ßka ckdêm;sjrhd
úiska ksfhda. u.ska i,iajk úêúOdkj,
kshu lrkq ,eìh yels hï n,;, iy j.lSï
ckdêm;sjrhd úiska ;ud fj; mjrd .kq ,eìh
yels h ¦
^wd& nrm;, wNHka;r le<öï ksid m<d;l
wdrlaIdjg fyda uyck iduhg ;¾ckhla
t,a, ù we;s nj ckdêm;sjrhdf.a u;h jk
wjia:djl" Tyq úiska yÈis ;;a;ajhla m%ldYhg
m;a fkdlr" tfy;a ta m<df;a m%Odk wud;Hjrhd
úuiSfuka iy uyck wdrlaIl wd{dmkf;a
úêúOdkj,g hg;aj" kshuhla u.ska" uyck
iduh kej; we;s lsÍfï ld¾hh i|yd cd;sl
wxYfha hï tallhla isú,a n,;,j,g wdOdr
msKsi fhdod .kq ,eìh yels h(
232
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

tfia jqj o" uyck iduh kej; msysgqjd we;s


njg ckdêm;sjrhd iEySulg m;a jQ jydu
ke;fyd;a kshufha Èkfha isg Èk ;syla bl=;a
jQ úg hk fï wjia:d folska l,ska t<fUk
wjia:dfõ §" ta iEu kshuhla u n,d;aul ùu
k;r úh hq;= h'
12(1 m<d; we;=<; uyck iduh wdrlaId lsÍu iy
^Wmf,aLkfha ksYaÑ;j olajd we;s jerÈ yer& ishÆ
jerÈ je<elaùu" wkdjrKh lr .ekSu yd ta ms<sn|j
úu¾Ykh lsÍu iïnkaOfhka o" wmrdO kvq úOdk
ix.%yh mk; m%ldr kS;sm;sjrhdf.a n,;,j,g
hg;aj" ta jerÈ ms<sn|j wod< wêlrKj, kvq
mejÍu iïnkaOfhka o m<d;ano wxYh j.lsj hq;= h'
Wmf,aLkfhys ksYaÑ;j olajd we;s ishÆ jerÈ
je<elaùu" wkdjrKh lr .ekSu iy ta ms<sn|j
úu¾Ykh lsÍu iïnkaOfhka o" wmrdO kvq úOdk
ix.%yh mk; m%ldr kS;sm;sjrhdf.a n,;,j,g
hg;aj" ta jerÈ ms<sn|j wod< wêlrKj, kvq
mejÍu iïnkaOfhka o Y%S ,xld fmd,sia yuqodfõ
cd;sl wxYh j.lsh hq;= h'
12(2 m<d;la we;=<; uyck iduh wdrlaId lsÍu i|yd
m%Odk wud;Hjrhd cd;sl wxYfha iydh b,a,d isák
wjia:djl" fmd,siam;sjrhd úiska ta ld¾hh i|yd
wjYH jk mßÈ cd;sl wxYfha msßia fhdojd ta msßia
m<df;a ksfhdacH fmd,siam;sjrhdf.a md,kh hg;g
m;a l< hq;= h'
12(3 m<d; ;=< yÈis ;;a;ajhla m%ldY lrkq ,enQ
wjia:djl" ta m<d; ;=< uyck iduh kej;
we;s lsÍu iy mj;ajdf.k hdu i|yd wjYH hhs
fmd,siam;sjrhd woyia lrk cd;sl wxYfha hï tall
Tyq úiska fhdojkq ,eìh yels h'
12(4 idudkHfhka m<d;ano wxYhla úiska úu¾Ykh lrkq
,eìh yels hï jrola my; oelafjk wjia:dj, §
wmrdO úu¾Yk fomd¾;fïka;=j úiska fyda cd;sl
wxYfha fjk;a hï tallhla úiska fyda úu¾Ykh
lrkq ,eìh yels h (-
^w& wmrdO úu¾Yk fomd¾;fïka;=j fyda cd;sl
wxYfha fjk;a hï tallhla úiska fyda ta
úu¾Ykh l< hq;= njg m%Odk wud;Hjrhd
úiska b,a,d isák wjia:djl ¦ iy
233
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^wd& ta jro ms<sn| úu¾Ykhla" wmrdO úu¾Yk


fomd¾;fïka;=j úiska fyda cd;sl wxYfha
fjk;a hï tallhla úiska fyda uyck hym;
i|yd fõ hhs fmd,siam;sjrhdf.a u;h jk yd ta
jro wmrdO úu¾Yk fomd¾;fïka;=j úiska fyda
cd;sl wxYfha fjk;a hï tallhla úiska fyda
úu¾Ykh l< hq;= nj fmd,siam;sjrhd úiska
m%Odk wud;Hjrhd úuid iy kS;sm;sjrhdf.a
wkqu;h we;sj úOdk lrkq ,nk wjia:djl'
13' m<d;ano wxYhla i;= ù we;s ishÆ l¾;jH cd;sl wxYh
úiska tla wjqreÿ ld,hla i|yd fyda ta m<df;a m<d;a wxYhla
msysgqjkq ,nk f;la hk fï wjia:d folska l,ska t<fUk
wjia:dj f;la hï m<d;la ;=< bgq lrkq ,eìh hq;= h'
14' cd;sl wxYfha iy m<d;ano wxYj, ishÆ rdcH ksfõÈ;
ks,Orhka isxy, iy fou< NdIdj,ska kshñ; m%ùK;ajh ,nd
.; hq;= njg kshu lrkq ,eìh hq;= h' iyldr fmd,sia wêldß
iy Bg by< ks,j, ishÆu ks,Orhka bx.%Sis NdIdfjka kshñ;
m%ùK;ajh ,nd .; hq;= njg kshu lrkq ,eìh hq;= h'
Y%S ,xld fmd,sia yuqodjg n|jd .kq ,nk iEu
;eke;af;l=g u iajlSh uõ NdIdj ms<sn| m%ùK;ajhla ;sìh
hq;= h' Tyqf.a m<uqjk Wiiaùu i|yd Tyqf.a uõ NdIdj yer
fjk;a NdIdjl m%ùK;ajhla Tyq úiska ,nd .; hq;= h' Tyqf.a
B<Õ Wiiaùu i|yd ;=kajk NdIdj ms<sn| oekSula Tyq úiska
,nd .; hq;= h' fï ld¾hh i|yd ms<s.;a NdId ;=k jkafka
isxy," fou< yd bx.%Sis hk NdIdjka h'

Wmf,aLkh
cd;sl fmd,Sish úiska úu¾Ykh l< hq;= jroj,a ms<sn|
,ehsia;=j
1' rchg úreoaOj lrkq ,nk jroj,a"
2' kdjql yuqodjg" hqo yuqodjg iy .=jka yuqodjg
wod<j lrkq ,nk jroj,a"
3' Pkao úuiSïj,g wod<j lrkq ,nk jroj,a"
4' ldisj,g" uqo,aj,g" fkdaÜgqj,g iy wdKavqfõ
uqoaorj,g wod<j lrkq ,nk hï jrola"
5' ckdêm;sjrhdg úreoaOj lrkq ,nk hï jrola"
6' rcfha ks,Or‍hl=g fyda wêlrK ks,Or‍hl=g
234
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

fyda l:dkdhljrhdg fyda w.%dud;Hjrhdg fyda


wud;Hjrhl=g fyda wêlrK fiajd fldñIka
iNdfõ idudðlhl=g fyda rdcH fiajd fldñIka
iNdfõ idudðlhl=g fyda ksfhdacH wud;Hjrhl=g
fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl=g fyda md¾,sfïka;=fõ
uy f,alïjrhdg fyda ckdêm;sjrhdf.a ld¾h
uKav,fha idudðlhl=g fyda md¾,sfïka;=fõ uy
f,alïjrhdf.a ld¾h uKav,fha idudðlhl=g fyda
úreoaOj lrkq ,nk hï jrola"
7' rchg wh;a foam<j,g fyda rch úiska m%d.aOkh
iïmQ¾Kfhka u fyda m%d.aOkfhka fldgila fyda
imhkq ,en we;s rdcH ixia:djlg fyda iud.ulg
fyda wdh;khlg wh;a foam<j,g wod< hï jrola"
8' cd;sl wdrlaIdjg ydkslr fyda w;HjYH fiajd
mj;ajdf.k hdug ydkslr jk hï jrola"
9' ixjD; ,ehsia;=fõ we;=<;a hï ldrKhlg wod<j
hï kS;shla hgf;a jQ jroj,a w;=frka .eiÜ m;%fha
m< lrkq ,nk kshuhka u.ska ckdêm;sjrhd úiska
neyer lrkq ,nk jroj,a yer tlS fiiq jroj,a"
10' m<d;a tllg jeä ixLHdjl wêlrKj,g hï jrola
iïnkaOfhka wêlrK n,h we;s úgl" ta jro"
11' cd;Hka;r jroj,a'

mßYsIagh II
bvï iy bvïj, mÈxÑ lrùu
rcfha bvï ckrch i;=j È.g u mej;sh hq;= w;r" 33^wE&
jHjia:dj wkqj yd tu ldrKh md,kh flfrk ,sÅ; kS;shg
wkqj tu bvï neyer l< yels h'
by; lS wdldrhg hg;aj bvï ms<sn| úIhh" my; oelafjk
úfYaI úêúOdkj,g hg;aj" m<d;a iNd úIhhla úh hq;= h'
1' rcfha bvï -
1(1 ixjD; fyda iu.dó úIhhla iïnkaOfhka wdKavqfõ
ld¾h i|yd wjYHj rcfha bvï" wdKavqj úiska
tu ldrKh md,kh flfrk kS;sj,g wkql+,j
m%fhdackhg .kq ,eìh yels h' tu bvï tu úIhh
iïnkaOfhka m%fhdackhg .ekSu ms<sn|j wdKavqj
úiska wod< m<d;a iNdj úuish hq;= h'
235
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

1(2 iEu m<d;a iNdjlgu" m<d;a iNd úIhhka


iïnkaOfhka wjYH ù we;s tu m<d; we;=<; we;s"
rcfha bvï wdKavqj úiska ,nd Èh hq;= h' m<d;a
iNdj úiska tu rcfha bvï" tu ldrKh md,kh
flfrk kS;s yd m%{ma;j s ,g wkql,
+ j mßmd,kh
lsÍu" md,kh lsÍu iy m%fhdackhg .ekSu l< hq;= h'
1(3 m<d;la we;=<; we;s rcfha bvï hï mqrjeishl=g
fyda ixúOdkhlg mjrd §u fyda kShdokh lsÍu"
wod< m<d;a iNdfõ WmfoaYh u; tu ldrKh
md,kh flfrk kS;sj,g wkql+,j" ckdêm;sjrhd
úiska isÿ l< hq;= h'
2' wka;¾ m<d;a jdßud¾. lghq;= iy bvï ixj¾Ok jHdmD;s'
2(1 ta jHdmD;s -
^w& rch úiska m<d; we;=<; wdrïN lrkq ,enqjd
jQ o" m<d;a tllg jeä .Kkla yryd .,d hk
.x.dj, c,h fhdod .kq ,nkakd jQ o" jdßud¾.
iy bvï ixj¾Ok fhdackd l%uj,ska iukaú;
úh hq;= h(
tfia jqj o" m<d;a iNdjla úiska ta .x.dj,
c,h fhdod .ksñka ta m<d; we;=<; jdßud¾.
iy bvï ixj¾Ok jHdmD;s o wdrïN lrkq
,eìh yels h¦
^wd& m<df;ka msg; isg yrjk ,o c,h fhdod .kq
,nk iy m<d;a we;=<; jQ jdßud¾. iy bvï
ixj¾Ok fhdackd l%uj,ska iukaú; úh hq;= h¦
^we& uyje,s ixj¾Ok jHdmD;sh jeks" md,k m%foaYh
m<d;a follg fyda jeä .Kklg wh;a jk"
ishÆ fhdackd l%uj,ska iukaú; úh hq;= h'
2(2 fï jHdmD;s iïnkaOfhka j.lSu Y%S ,xld wdKavqj
i;= úh hq;= h'
2(3 fï jHdmD;s ksid we;s jk lDIsld¾ñl bvïj, iy
ksjdiia:dk bvï oeßh yels m%udKh ms<sn| m%;sm;a;s
iy Wmudk m<d;a iNd úuid Y%S ,xld wdKavqj úiska
ksYaph lrkq ,eìh hq;= h'
2(4 tu bvï fldgia ,nk ;eke;a;ka f;dard .ekSu"
ms<sfj<" Y%S ,xldfõ wdKavqj úiska" b,aÆïlrejkaf.a
bvï fkdue;slfï m%udKh" Tjqkaf.a wdodhï
;;a;ajh" mjqf,a ixLHdj" lDIsld¾ñl miqìu wdÈh
236
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

we;=¿ mÈxÑlrejka f;dard .ekSfï Wmudk flfrys


ie,ls,su;aj ksYaph lrkq ,eìh hq;= h' fï
m%;sm;a;s kshu jYfhka wod< lr .ekSu" fldgia
,nk ;eke;a;ka f;dard .ekSu iy ta yd iïnkaO
fjk;a wdkqIx.sl ldrKd m<d;a iNdj, n,;,j,g
we;=<;a úh hq;= h'
2(5 ta jHdmD;sj, ta bvï fldgia fnod §u cd;sl
ckjd¾.sl wkqmd;h wkqj úh hq;= h' ta wkqmd;j,g
wkql+,j bvï fldgia fnod §fï §" ta jHdmD;sh
ksid Wkaysá ;eka wysñ jQ iy ta jHdmD;sh msysá
Èia;%slalfha bvï fkdue;s ;eke;a;kag o" bka miqj
ta m<df;a bvï fkdue;s ;eke;a;kag o" m%uqL;dj
fokq ,eìh hq;= h'
2(6 tjeks hï jHdmD;shlska ;ukag ysñ bvï fldgia hï
ck iuQyhl idudðlhka úiska ,nd fkd.kakd fyda
Tjqkag ta fldgia ,nd .; fkdyels jk wjia:djl"
Tjqkag ta yd iudk bvï fldgia .Kkla fjk;a
wka;¾ m<d;a jdßud¾. fyda bvï ixj¾Ok fhdackd
l%uhlska ,nd .ekSug ysñlu ;sìh hq;= h' fï mdúÉÑ
fkdlrk ,o m%udKh" fok ,o ld, rduqjla we;=<;
m%fhdackhg .kq ,eìh hq;= h'
2(7 by; lS m%;sm;a;sj,g wkql+,j ta jHdmD;sj, bvï
fldgia fnod §u yels;dla ÿrg ta m<df;a ck
úldYk rgdj ie,lsh hq;= m%udKhlska fjkia
‍fkdjk mßÈ o" ukqIH ckdjdij, m%cdfõ tald.%;dj
iy;sl lsÍfï m%;sm;a;shg wkql+,j o isÿ l< hq;= h'
2(8 ta jHdmD;sfha mßmd,kh lsÍu iy l<ukdlrKh
lsÍu Y%S ,xld wdKavqj úiska l< hq;= h'
3' cd;sl bvï fldñIka iNdj
3(1 Y%S ,xld wdKavqj úiska" cd;sl bvï fldñIka iNdjla
msysgqúh hq;= w;r" ta fldñIka iNdj rcfha bvï
mdúÉÑh yd iïnkaO cd;sl m%;sm;a;sh ilia lsÍu
ms<sn|j j.lsj hq;= h' fï fldñIka iNdjg Èj‍hsfka
ishÆ u m<d;a iNdj, ksfhdað;hka we;=<;a úh hq;=
h'
3(2 cd;sl bvï fldñIka iNdjg" iajdNdúl iïm;a
l<ukdlrKhg wod< iudc-wd¾:sl idOl
fuka u fN!;sl idOl we.hSu i|yd wjYH" wod<
ishÆ úIhhka ksfhdackh jk ;dlaIKsl f,alï
ld¾hd,hla ;sìh hq;= h'
237
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

3(3 bvï mdúÉÑh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh ^foaYmd,ksl


fyda ckjd¾.sl jYfhka fkdj& ld¾ñl idOl u;
mokï úh hq;= w;r" fldñIka iNdj úiska mi"
foaY.=Kh" j¾Idm;kh" mi fia§hdu" jk wdjrKh"
mdßißl idOl" wd¾Ól fhda.H;dj wd§ lreKq
flfrys ie,ls,su;a j bvï mdúÉÑh yd iïnkaO
fmdÿ kHdh kshu l< hq;= h'
3(4 m<d;a iNd fj; mejreKq n,;, l%shd;aul lsÍfuys
,d" ta m<d;a iNd úiska cd;sl bvï fldñIka iNdj
úiska ilia lrk ,o cd;sl m%;sm;a;sh flfrys ksis
mßÈ ie,ls,su;a j ta n,;, l%shd;aul lrkq ,eìh
hq;= h'

mßYsIagh III
wOHdmkh
1' ksYaÑ; mdi,a fkdjk ishÆ u rcfha mdi,a i|yd
myiqlï ie,iSu ^ksYaÑ; mdi,a kï" cd;sl mdi,a" yuqodj,
idudðlhka i|yd jQ úfYaI mdi,a iy ksYaÑ;j ixj¾Ok
fhdackd l%u i|yd jQ mdi,a fõ'&
2' my; oelafjk mdi,a wëlaIKh lsÍu yd l<ukdlrKh
lsÍu(-
^w& ishÆ u fmr mdi,a ¦ iy
^wd& by; olajd we;s ksYaÑ; mdi,a fkdjk ishÆ u
rcfha mdi,a'
^m%ñ;s mj;akd njg j.n,d .ekSu msKsi mdi,aj,
l<ukdlrKh mÍlaId lsÍfï yd wëlaIKh lsÍfï
whs;sh wOHdmk wud;HdxYh úiska r|jd .kq
,nkafka h'&
3' ishÆ u wOHdmk fiajd msßia tkï" .=rejre" úÿy,am;sjre
iy wOHdmk ks,Orhka udre lsÍu yd Tjqkaf.a úkh md,kh"
cd;sl fiajhg wh;a tfy;a m<d;ano wêldßhg oaú;Shkh lsÍu
u; fiajh lrk ks,Orhkag rdcH fiajd fldñIka iNdj fj;
wNshdpkh lsÍfï whs;sjdislu we;af;a h' fiajfhka mylsÍug
úreoaOj rdcH fiajd fldñIka iNdj fj; wNshdpkd lsÍfï
whs;sh m<d;ano fiajdjg wh;a ks,Orhkag we;af;a h'
4' wOHdmk úoHdh;kj,ska iy úYajúoHd,j,ska fok
,oaod jQ o" b.ekaùfï iqÿiqlï jYfhka ms<s‍f.k we;a;d jQ o
ämaf,daud iy Wmdê we;s ;eke;a;ka .=re fiajhg n|jd .ekSu'
238
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

5' fï j¾.j,g m%udKj;a mqoa.,hka ixLHdjla n|jd .;


yels jk f;la .=re fiajhg fjk;a ;eke;a;ka n|jd .ekSu"
rdcH fiajd fldñIka iNdj úiska mj;ajkq ,nk n|jd .ekSfï
mÍlaIKj, m%;sM, wkqj isÿ lrkq ,nkafka h' fï mÍlaIKj,
m%;sM, wkqj m<d;ano wêldßj, iyNd.s;ajfhka iïuqL
mÍlaIK yd f;dard .ekSfï mÍlaIK mj;ajkq ,nkafka h'

6' 1 ta" î" iS j¾.j, mdi,a yer wfkla ishÆ mdi,aj,


úÿy,am;sjreka m;a lsÍu ^fuys,d wkq.ukh l< hq;= f;dard
.ekSfï Wmudk wOHdmk wud;Hjrhd úiska kshu lrkq ,efí'&

7' 1 ta" î" iS mdi,aj, úÿy,am;sjreka m;a lsÍu" wOHdmmk


úIh Ndr wud;Hjrhdf.a wud;HdxYfha f,alïjrhd úiska fyda
rdcH fiajd fldñIka iNdj úiska fyda lrkq ,nkafka h'

8' .=rejreka iy fjk;a wOHd‍mk fiajd msßia mqyqKq lsÍu"


cd;sl wOHdmk wdh;kfha úIh m:hg wh;a fõ' m<d;ano
wêldr úiska iajlSh wjYH;d cd;sl wOHdmk wdh;khg
oekaúh hq;= h'

9' Wmfoa‍Yl l¾;jH Ndr m<d;ano wOHdmk uKav, m;a


lsÍu" wOHdmk wud;Hjrhdf.a j.lSu jkafka h' tfy;a fuh
m<d;ano wêldßfha m%Odk wud;Hjrhdf.a tlÕ;ajh we;sj
lrkq ,efí'

10' wOHdmk wud;HdxYh úiska kshu lrkq ,nk kshuhkag


wkql+,jk mdi,a uKav," m<d;ano wêldr úiska msysgqjkq ,efí'

11' mdi,a uKav,j, l%shdldÍ;ajh m<d;ano wêldr úiska


wëlaIKh lrkq ,efí'

12' ie,iqï ^wOHdmk ixj¾Ok ie,eiau iy jd¾Isl


l%shd;aul ie,eiau& ms<sfh< lsÍu m<d;ano wêldßfha j.lSu
fõ'

13' jd¾Isl wOHdmk ixj¾Ok ie,eiau l%shd;aul lsÍu'

14' úÿy,am;sjreka" .=rejreka iy wOHdmk ks,Orhka l<


jev ms<sn| we.ehSu'

15' cd;sl wOHdmk wdh;kfha mQ¾j wkqu;h ,nd f.k we;s


fiajdia: mqyqKq lsÍfï jevigyka mj;ajdf.k hdu'

16' úNd. flduidßia ckrd,ajrhd úiska wkqu; lrk ,o


m%dfoaYSh úNd. meje;aùu'
239
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

17' wúêu;a wOHdmkh ms<sn| jev igyka l%shd;aul


lsÍu'

18' fmr mdi,a ,shdmÈxÑ lsÍu iy tajd wëlaIKh lsÍu'

19' m%d:ñl mdi,aj, úIh ud,dfõ iy oaù;shsl wOHdmkh


ms<sn| f;dard .;a úIhj, m%dfoaYSh fjkialï we;s lsÍug cd;sl
wOHdmk wdh;kfha wkqu;h ,nd .ekSu'

20' wOHdmk f.dvke.s,s" mqia;ld, iy l%Svd N+ñ bÈ lsÍu


iy kv;a;= lsÍu'

21' b.ekaùfï wdOdr" oDYHdOdr iy Y%jH oDIH WmlrK" ,S


nvq iy fjk;a WmlrK iemhSu iy fnod yeÍu'

22' wud;HdxYh úiska i|yka lrk ksYaÑ; WmlrK


iuyrla yer" úoHd WmlrK ,nd .ekSu iy fnod yeÍu'

23' wud;HdxYfha wkqu;h ,nd .ekSfuka miq mdi,a fmd;a


ksIamdokh lsÍu iy fnod yeÍu'

24' cd;sl mqia;ld, fiajd uKav,h úiska lrkq ,nk


uÕfmkaùïj,g wkql+,j mdi,a mqia;ld, ixúOdkh lsÍu yd
ixj¾Okh lsÍu'
240
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

II jeks ,ehsia;=j
^ixjD; ,ehsia;=j&
ishÆ úIhhka iy l¾;jH ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
rdcH wdrlaIdj iy cd;sl iqrlaIs;Ndjh" wNHka;r wdrlaIdj"
kS;sh yd h:d meje;au iy I jeks ,ehsia;=fõ wxl 1 ork úIfhys
olajd we;s m%udKhg yer wmrdO je<elaùu yd wkdjrKh lr
.ekSu'
fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-
^w& Y%S ,xldfõ wdrlaIdj i|yd iQodkï ùu iy hqoaOuh
wjia:djl § hqoaOh mj;ajdf.k hdu msKsi ys;lr
jk ishÆ l%shd lsÍu iy hqoaOh wjika jQ miqj
iM, f,i fiakd úiqrejd yeÍu msKsi ys;lr jk
ishÆ l%shd lsÍu we;=¿j Y%S ,xldfõ iy tys iEu
fldgil u wdrlaIdj ¦
^wd& kdjql" hqo iy .=jka yuqod" Y%S ,xld wdKavqfõ fjk;a
ljr fyda ikakoaO yuqod¦
^we& isú,a n,hg iydh ùu msKsi" Y%S ,xld wdKavqfõ hï
ikakoaO yuqodjla fyda Y%S ,xld wdKavqfõ md,khg
hg;a fjk;a hï yuqodjla fyda ta yuqodjl hï
n,weKshla fyda tallhla hï m<d;l fhoùu¦ tfia
fhdojkq ,en isáh § ta yuqodj, idudðlhkaf.a
n,;," ta n,;,j, úIh m:h" jrm%ido iy j.lSï¦
^wE& md,k fldÜGdij, iSud ks¾Kh lsÍu" ta fldÜGdij,
m%dfoaYSh iajhxmd,kh" ta md,k fldÜGdi n,uKav,
we;=<; m%foaYj, ixhq;sh iy n,;, yd ^f.j,a l=,S
md,kh o we;=¿j& ta m%foaYj, ksjdi bv myiqlï
úêu;a lsÍu¦
^b& kdjql" hqo yd .=jka yuqod lghq;=¦
^B& hqoaOdhqO" .sks wú" fjä øjH iy mqmqrK øjH‍¦
^W& mrudKq Yla;sh iy th ksmoùu i|yd wjYH Lksc
iïm;a¦
^W!& wdrlaIl ld¾h i|yd fyda hqoaOfhys fh§u i|yd
fyda wjYH hhs md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka
m%ldYhg m;a lrk l¾udka;¦
^t& wmrdO úu¾Yk fomd¾;fïka;=j¦
^ta& rdcH wdrlaIdj" úfoaY lghq;= fyda Y%S ,xldfõ wdrlaIdj
yd iïnkaO fya;= ksid ksjdrl /|ùfuys ;nd .ekSu¦
241
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

tfia r|jd ;nd .ekSug hg;a ;eke;af;da¦ iy


^T& hï m<d;lg wh;a fmd,sia yuqodjl idudðlhka
i;= n,;, yd ta n,;,j, úIh m:h ta m<df;ka
msg; hï m%foaYhlg jHdma; lsÍu' tfy;a tfia
jHdma; lsÍu" ta m%foaYh msysgd we;s m<d;a iNdfõ
leue;a; fkdue;sj tla m<d;l fmd,Sishlg iajlSh
n,;, yd n,;,j, úIh m:h" ta m<df;ka msg;
hï m%foaYhla ;=< l%shd;aul lsÍug yels fkdjk
mßÈ úh hq;= h' hï m<d;lg wh;a fmd,sia yuqodjl
idudðlhka i;= n,;, yd ta n,;,j, úIh m:h
ta m‍<df;ka msg; ÿïßh m%foaYj,g jHdma; lsÍu'
úfoaY lghq;=
fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-
^w& úfoaY lghq;=¦ Y%S ,xld wdKavqj fjk;a hï úfoaY
rgla iuÕ iïnkaO;djlg fhduq lrk ishÆ ldrKd¦
^wd& rdcH ;dka;%sl" fldkai,a iy fjf<| ksfhdackh¦
^we& tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh¦
^wE& cd;Hka;r iïfï,kj,g" iñ;sj,g iy fjk;a
uKav,j,g iyNd.s ùu iy tajdfha § t<fUk ;SrK
l%shd;aul lsÍu¦
^b& úfoaY rgj,a iuÕ ikaOdkj,g iy .súiqïj,g
we;=<;a ùu iy úfoaY rgj,a iuÕ jQ ikaOdk"
.súiqï iy iïuq;s l%shd;aul lsÍu¦
^B& hqoaOh yd iduh¦ iy
^W& úfoaY wêlrK n,h'
;eme,a yd úÿ,s ixfoaY" .=jka úÿ,sh iy rEmjdysks
fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-
^w& ;eme,a yd úÿ,s ixfoaY" ÿrl:k" .=jkaúÿ,sh" úldYk
iy fjk;a tjeks ixksfõok udOH¦ iy
^wd& m%o¾Ykh lsÍu i|yd iskud Ñ;%mg wkqu; lsÍu'
wêlrKhg iy wêlrK moaO;shg wod< jk;dla ÿrg hqla;sh
mis|,Su
fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-
^w& fY%aIaGdêlrKfha ixhq;sh" ixúOdkh" wêlrK n,h
iy ta wêlrKhg wmydi lsÍu o we;=¿j& tys n,;,
242
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

yd tys § wh lrkq ,nk .dia;=¦ fY%aIaGdêlrKh"


wNshdpkdêlrKh iy fjk;a wêlrK bÈßfhys
jD;a;sfhys fh§ug ysñlï ,nk ;eke;af;da¦
^wd& wNshdpkdêlrKfha ixhq;sh" ixúOdkh" wêlrK
n,h iy n,;, yd tys § wh lrkq ,nk .dia;=¦ iy
^we& fY%aIaGdêlrKh iy wNshdpkdêlrKh yer wfkl=;a
ishÆ wêlrKj, wêlrK n,h iy n,;,'
cd;sl wdodhug" uq,H m%;sm;a;shg iy úfoaY iïm;aj,g wod<
uqo,a ms<sn| lghq;=
f¾.=j
fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-
^w& Y%S ,xld wdKavqfõ rdcH Kh¦
^wd& jHjydr uqo,a" ldis iy j,x.= uqo,a¦ úfoaY úksuh¦
^we& úfoaY Kh¦
^wE& Y%S ,xld uy nexl=j¦
^b& cd;sl b;sß lsÍfï nexl=j¦
^B& cd;sl f,d;/hs iy Y%S ,xld wdKavqj úiska ixúOdkh
lrkq ,nk f,d;/hs¦
^W& nexl= lghq;=¦
^W!& úksuh ì,am;a" fplam;a" fmdfrdkaÿ fkdaÜgq iy
fjk;a tjeks idOk m;% ¦
^t& rlaIK lghq;=¦
^ta& jHdmdr jia;= yqjudre uOHia:dk iy wkd.; NdKav
fjf<| fmd<¦
^T& Y%S ,xld wdKavqfõ iy m<d;a iNdj, .sKqï ú.Kkh¦
^´& mqoa.,hkaf.a" iud.ïj, iy ixia:dj, wdodhu"
m%d.aOkh yd Okh u; nÿ¦
^l& wdkhk yd wmkhk nÿ iy iqrd nÿ we;=¿j f¾.=
nÿ¦
^.& I jeks ,ehsia;=fõ ksYaÑ;j oelafjk m%udKh yer
msßjegqï nÿ iy uqoaor .dia;=¦
^p& I jeks ,ehsia;=fõ ksYaÑ;j fkdoelafjk fjk;a hï
noaola fyda .dia;=jla'
243
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

úfoaY fjf<|du" wka;¾ m<d;a w;r fj‍f<|du yd jdKsc lghq;=


fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-
^w& úfoaY rgj,a iu. fjf<|du iy jdKsc lghq;="
f¾.= m%;Hka; yryd wdkhkh iy wmkkhkh¦
f¾.= m%;Hka; ms<sn| w¾: l:kh¦ iy

^wd& wka;¾ m<d;a fjf<|du yd jdKsc lghq;='

jrdhj,a iy keõ f;dgj,a

fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-

^w& md¾,sfïka;=j úiska mkjk ,o kS;s fyda mj;akd


kS;s u.ska fyda ta kS;s hgf;a fyda m%Odk jrdhj,a
f,i m%ldYhg m;a lrk jrdhj,a iSud ks¾Kh
lsÍu we;=¿j" jrdhj,a iy tajdfha jrdh wêldßj,
ixhq;sh yd n,;,¦

^wd& ksfrdaOdhkh yd iïnkaO frday,a o we;=¿j


jrdh ksfrdaOdhkh¦ ^kdúlhkaf.a frday,a iy
iduqøslhkaf.a frday,a'&

.=jka .ukd.ukh iy .=jka f;dgq‍m<j,a

fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-

.=jka fiajd¦ .=jka hdkd iy .=jka ;rKh¦ ..k hd;%dx.k


iemhSu¦ .=jka .ukd.ukh iy ..k hd;%dx.k úêu;a
lsÍu iy ixúOdkh lsÍu¦ ..k hdka;%sl wOHddmkh iy
mqyqKqj ie,iSu iy m<d;a u.ska iy fjk;a ks‍fhdacHdh;k
u.ska imhk tjeks wOHdmkh iy mqyqKqj úêu;a lsÍu'

cd;sl m%jdykh

fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-

^w& ÿïßh fiajh¦

^wd& md¾,sfïka;=j úiska iïu; lrk ,o kS;shla u.ska


fyda ta hgf;a fyda cd;sl uyd ud¾. njg m%ldYhg
m;a lrk ,o uyd ud¾.¦ iy

^we& ÿïßfhka" f.däka" uqyqÈka fyda .=jkska fyda


hka;%dkqidrfhka Odjkh jk hd;%d j,ska cd;sl c,
ud¾. Tiafia fyda u.Ska iy NdKav f.k hdu'
244
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

.x.d iy c, ud¾.¦ keõ .ukd.ukh iy uqyqÿ ;rKh"


ft;sydisl c,h" foaYSh c, ;Srh" wkkH wd¾Ól l,dmh iy
uydoaùmsl ;glh iy wNHka;r c,h we;=¿j iuqøsuh l,dm¦
I jeks ,ehsia;=fõ 18 jeks úIhh hgf;a ksYaÑ;j olajd we;s
m%udKhg yer rcfha bvï iy wla fjr<'
fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-
^w& uy uqyqfoa § fyda .=jfka § isÿ lrkq ,nk uqyqÿ
fld,a,lEï fyda .=jka fld,a,lEï iy wmrdO¦

f.dvìu § fyda uy uqyqfoa § fyda .=jfka § fyda
cd;Hka;r kS;shg úreoaOj isÿ lrkq ,nk jerȦ

^wd& cd;sl c, ud¾. njg md¾,sfïka;=j úiska


kS;sfhka m%ldYhg m;a lrk ,o foaYSh c,ud¾.j,
hka;%dkqidrfhka Odjkh jk hd;%dj,g wod<j"
keõ .ukd.ukh yd uqyqÿ ;rKh¦ ta c, ud¾.j,
ud¾. kS;s¦

^we& ndÈh c, ;Srfha keõ .ukd.ukh yd uqyqÿ ;rKh


we;=¿j" iuqøsh keõ .ukd.ukh iy uqyqÿ ;rKh¦
fjf<| kdúlhka i|yd wOHdmkh iy mqyqKqj
ie,iSu iy m<d;a úiska iy fjk;a ksfhdacHdh;k
úiska i,ikq ,nk tjeks wOHdmkh iy mqyqKqj
úêu;a lsÍu‍¦

^wE& keõ .ukd.ukfhys iy .=jka hdkdj, wdrlaIdj


i|yd m%§m hd;%d" Odrdf,dal iy fjk;a úêúOdk
we;=¿j m%d§md.dr¦

^b& Y%S ,xld wdKavqfõ md,kh hgf;a" wka;¾ m<d;a .x.d


iy .x.d ksïk úêu;a lsÍu yd ixj¾Okh lsÍu¦
uyck ys; msKsi wjia:dfjdaÑ; hhs md¾,sfïka;=j
úiska kS;sfhka m%dldYhg m;a lrkq ,nk m%dudKhg
wka;¾ m<d;a .x.d iy .x.d ksïk úêu;a lsÍu yd
ixj¾Okh lsÍu¦

^B& foaYSh c, ;Srfhka Tífnys uiqka we,a,Su yd ëjr


lghq;=¦ iy

^W& m<d;la ;=< msys‍‍gd we;s Y%S ,xld wdKavqfõ foam<


iïnkaOfhka jk úg" md¾,sfïka;=j úiska kS;s
u.ska wkHdldrfhka úêúOdk i,iajk ;dla ÿrg
yer" ta m<d; úiska idok ,o m%{ma;sj,g hg;aj Y%S
,xld wdKavqfõ foam< iy thska ,efnk wdodhu'
245
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

Lksc øjH yd m;,a


fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-
^w& f;,a ìï iy Lksc f;,a iïm;a úêu;a lsÍu yd
ixj¾Okh lsÍu¦ fmÜfrda,shï iy fmÜfrdaa,shï
ksIamdok¦ Nhdkl wkaoñka .sks .kakd iqÆ hhs
md¾,sfïka;=j úiska kS;s u.ska m%mldYhg m;a lrkq
,nk fjk;a øj yd øjH¦ iy
^wd& Y%S ,xld wdKavqfõ md,kh hgf;a m;,a yd Lksc
iïm;a ixj¾Okh úêu;a lsÍu uyck ys; msKsi
jkafka hhs md¾,sfïka;=j úiska kS;s u.ska m%ldYhg
m;a lrkq ,nk m%udKhg" m;,a yd LKsc iïm;a
ixj¾Okh úêu;a lsÍu‍'
wd.ukh yd ú.ukh iy mqrjeisNdjh
fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-
^w& mqrjeisNdjh" mqrjeisNdjhg we;=<;a lsÍu iy
úfoaYslfhda¦
^wd& Wo¾mKh¦ iy
^we& Y%S ,xldjg meñKSug bv§u iy ú.ukh yd Y%Ss
,xldfjka msgux lsÍu¦ úfoaY .uka n,m;% yd ùid
n,m;% '
ckdêm;sjrKh" md¾,sfïka;= ue;sjrKh" m<d;a iNd i|yd
Pkao úuiSu yd m<d;a md,k wdh;k i|yd Pkao úuiSu we;=¿j"
Pkao úuiSu
fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-
md¾,sfïka;=j i|yd" m<d;a iNd i|yd" m<d;a md,k
wdh;k i|yd iy ckdêm;s Oqrh i|yd Pkao úuiSï¦
ue;sjrK fomd¾;fïka;=j
ckf,aLk iy ixLHdf,aLk
fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-
^w& ckf,aLk¦ iy
^wd& fï ,ehsia;=fõ we;=<;a ljr fyda ldrKhl ld¾hh
i|yd jQ úu¾Yk" iólaIK iy ixLHdf,aLk'
jD;a;Sh /lshd iy mqyqKq lsÍu
fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-
^w& cd;sl jeo.;alñka hq;a wdh;k nj‍g md¾,sfïka;=j
246
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

úiska kS;sfhka m%ldYhg m;a lrk ,o úYaj úoHd,


jeks wdh;k¦
^wd& cd;sl jeo.;alñka hq;a wdh;k nj‍g md¾,sfïka;=j
úiska kS;sfhka m%ldYhg m;a lrk ,oaod jQ o" Y%S
,xld wdKavqj úiska iïmQ¾Kfhka u fyda fldgila
fyda mj;ajdf.k hkq ,nkakd jQ o" úoHd;aul fyda
ld¾ñl wOHdmkh i|yd jk wdh;k¦
^we& ^i& fmd,sia ks,Orhka mqyqKq lsÍu o we;=¿j
jD;a;Sh" Ys,amSh fyda ld¾ñl mqyqKqj¦ fyda
^ii& úfYaI wOHdmk fyda m¾fhaIK m%j¾Okh lsÍu¦
fyda
^iii& wmrdO úu¾Ykh lsÍu fyda wkdjrKh lr
.ekSu i|yd úoHd;aul fyda ld¾ñl iydh¦
i|yd jk m<d;a ksfhdacHdh;kh yd wdh;k¦ iy
^wE& Wiia wOHdmkh fyda m¾fhaIK i|yd jk wdh;kj,
iy úoHd;aul yd ld¾ñl wdh;kj, iïnkaëlrKh
iy m%ñ;s ksYaph lsÍu'

c d;sl f,aLkd.drh¦ cd;sl jeo.;alulska hqla; njg
md¾,sfïka;=j úiska mkjk ,o hï kS;shla u.ska fyda hgf;a
fyda m%ldYhg m;a lrk ,o mqrdúoHd lghq;= iy N+ñ yd mqrd
jia;=
fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-
cd;sl jeo.;alulska hqla; njg md¾,sfïka;=j úiska
mkjk ,o kS;shla u.ska fyda ta hgf;a fyda m%ldYhg m;a
lrk ,o fm!rdKsl iy ft;sydisl iaudrl yd jd¾;d iy
mqrdúoHd;aul N+ñ iy kIagdjfYaI'
my; oelafjk úIhhka we;=¿j I jeks ,ehsia;=fõ fyda
III jeks ,ehsia;=fõ ksYaph fldg olajd fkdue;s ishÆ
úIhhka fyda l¾;jH(
^w& Y%S ,xldfjka neyer ia:dkj,g jkaokd .uka¦
^wd& nexl=" rlaIK iy uq,H ixia:d we;=¿j tfy;a
iuqmldr iñ;s w;ayer fjf<| ixia:d ixia:d.;
lsÍu" úêu;a lsÍu yd .Kka fírd jid oeóu¦
^we& tla m<d;lg iSud fkdjQ wruqKq we;s tfy;a úYaj
úoHd," we;=<;a fkdjk fjf<| fyda fjf<| fkdjk
ixia:d ixia:d.; lsÍu" úêu;a lsÍu yd .Kka fírd
jid oeóu¦
247
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

^wE& fmagkaÜ n,m;% " kj ks¾udK iy fudaia;r" m%ldYk


whs;sh" fjf<| ,l=Kq iy fjf<| nvq ,l=Kq¦
^b& lsreï yd ñKqï ms<sn| m%ñ;s kshu lsÍu¦
^B& Y%S ,xldfjka wmkhkh lrk fyda tla m<d;lska
;j m<d;lg m%jdykh lrk NdKav i|yd m%ñ;s
kshu lsÍu¦
^W& Y%S ,xld wdKavqj úiska md,kh lsÍu cd;sfha ys;
msKsi wjia:dfjdaÑ; hhs md¾,sfïka;=j úiska
kS;sfhka m%ldYhg m;a lrk ,o l¾udka;¦
^W!& m;,aj, Y%uh iy lïlrejkaf.a wdrlaIdldÍ;ajh
úêu;a lsÍu¦
^t& Y%S ,xld wdKavqfõ ksfhdacHdh;k úiska ¨Kq
ksIamdokh lsÍu" iemhSu yd fnod yeÍu" fjk;a
ksfhdacHdh;k úiska lrk ¨Kq ksIamdokh iemhSu
yd fnodyeÍu úêu;a lsÍu¦
^ta& wmkhkh i|yd wìx j.d lsÍu" ksIamdokh lsÍu yd
úlsKSu¦
^T& Y%S ,xld wdKavqfõ fiajdkshqla;hka yd iïnkaO
ld¾ñl wdrjq,a¦
^´& Y%S ,xld wdKavqj úiska iïmQ¾Kfhka u fyda fldgila
uqo,a imhk ,oaod jQ o" cd;sl jeo.;alulska hq;a
wdh;k njg md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka m%ldYhg
m;a lrk ,oaod jQ o" fl!;=ld.dr iy hqoaO iaudrl
jeks wdh;k ¦
^l& Y%S ,xldj uekSu¦ Y%S ,xld‍fõ N+ úoHd;aul" WoaNso
úoHd;aul" i;aj úoHd;aul iy udkj úoHd;aul
iólaIK¦ ld,.=K úoHd ixúOdk¦
^.& cd;sl rdcH fiajd¦ cd;sl rdcH fiajd fldñIka
iNdj¦
^p& úY%du jegqma" tkï" Y%S‍ ,xld wdKavqj úiska f.úh hq;=
fyda taldnoaO wruqo,ska f.úh hq;= úY%du jegqma¦
^c& md¾,sfïka;= uka;%Sjrhkaf.a iy md¾,sfïka;=fõ
l:dkdhljrhdf.a iy ksfhdacH l:dkdhljrhdf.a
fõ;k¦
^g& md¾,sfïka;=j iy md¾,sfïka;= uka;%Sjrhkaf.a iy
ldrl iNdj, n,;," jrm%ido yd mßydr" idlaIs §u
fyda ,shú,s bÈßm;a lsÍu i|yd md¾,sfïka;= ldrl
248
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

iNd fyda md¾,sfïka;=j úiska m;a lrk ,o fldñIka


iNd bÈßfhys fmkS isák f,i ;eke;a;kag n,
lsÍu¦
^v& ckdêm;sjrhdf.a iy wdKavqldrjrhkaf.a mäkä"
§ukd" jrm%ido iy ksjdvq msg neyerj isàfï
whs;sjdislï" Y%S ,xld wdKavqfõ wud;Hjrhkaf.a
fõ;k yd §ukd ú.Kldêm;sjrhdf.a fõ;k" §ukd
iy ksjdvq yd iïnkaO whs;sjdislï iy fjk;a
fiajd fldkafoais¦
^K& wka;¾ m<d;a ixl%uKh¦ wka;¾ m<d;a ksfrdaOdhkh¦
^;& fï ,ehsia;=fõ we;=<;a ljr fyda ldrKhla yd
iïnkaO kS;sj,g úreoaOj isÿlrkq ,nk jerȦ iy
^o& fï ,ehsia;=fõ we;=<;a ljr fyda ldrKhla yd
iïnkaO .dia;=" tfy;a hï wêlrKhl § .kq ,nk
.dia;= neyer fldg'
249
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

III jeks ,ehsia;=j


^iu.dó ,ehsia;=j&
1' ie,iqï lsÍu
1(1 m<d;ano uÜgfï § ie,iqï l%shd;aul lsÍfï l%u
we;s lsÍu iy we.ehSu¦
1(2 m%.;s md,kh¦
1(3 rdcH iy fm!oa.,sl wxYfha wdfhdack jevigykaj,
m%.;sh miqúmrï lsÍu¦
1( 4 wd¾Ól lghq;=j, fh§ isák wdh;kj, iy
jHjidhj, jev lghq;= we.ehSu¦
1(5 ie,iqï b,lal idlaId;a lr .ekSfuys ,d wod< o;a;
bÈßm;a lsÍu¦
1(6 ie,iqï b,lal idlaId;a lr .ekSfuys ,d wod<
f;dr;=re fnodyeÍu¦
1(7 l%shd;aul lsÍfï jevigykaj,g m%pdrhla ,nd §u¦
1(8 ñksia n, l%u iïmdokh iy /lshd o;a; nexl=j¦
1(9 fmdaIK ie,iqï iy jevigyka'
2 iy 3 wOHdmkh iy wOHdmk fiajd -
I jeks ,ehsia;=fõ wxl ^3& iy ^4& úIhj, ksYaÑ;j olajd
we;s m%udKhg yer wOHdmkh'
4 Wiia wOHdmkh -
4(1 wÆ;a úYajúoHd, msysgqjd mj;ajdf.k hdu¦
4(2 1985 wxl 07 ork úYajúoHd, ^ixfYdaOk& mk;
hgf;a Wmdê m%odkh lrk wdh;k iy ;D;shsl"
ld¾ñl iy m%d.a - úoHd, wOHdmkh iy mqyqKqj
i|yd fjk;a wdh;k msysgqùu'
5' cd;sl ksjdi iy bÈlsÍï -
kd.ßl ixj¾Ok m%foaYj, wd¾Ól" iudcuh iy ‍fN!;sl
ixj¾Okh ms<sn| taldnoaO l%u ie,iqï m%j¾Okh lsÍu
iy ta ie,iqï l%shd;aul lsÍu'
6' foam< w;alr .ekSu iy n,lr ,nd .ekSu'
7' iudc fiajd iy mqkre;a:dmkh -
7(1 Wkaysá ;eka wysñ jQ ;eke;a;kag iyk ie,iSu"
250
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

Tjqka mqkre;a:dmkh lsÍu iy kej; mÈxÑ lrùu¦


7(2 .xj;=r" kshÕ" jix.; fyda fjk;a widudkH fya;=
ksid we;s jQ wdmodj, § iyk ie,iSu iy tajdhska
ydkshg m;a ;eke;a;ka mqkre;a:dmkh lsÍu iy
kej; mÈxÑ lrùu¦
7(3 úkdY jQ fyda w,dN ydkshg m;a k.r" .ï" rcfha
wdh;k iy foam<" l¾udka;" jHdmdßl ia:dk"
mQckSh ia:dk iy fjk;a foam< m%;sixialrKh
lsÍu" h<s f.dvkexùu iy mqkre;a:dmkh lsÍu¦ mdvq
fyda w,dyNdks ,enQ ;eke;a;kag fyda wdh;kj,g
jkaÈ fyda iyk m%odkh lsÍu iy isú,a Ôú;h
m%;sixúOdkh lsÍu'
8' lDIsl¾uh iy f.dúck fiajd -
8(1 lDIsl¾uhg iïnkaO l¾udka; msysgqùu iy jeä
ÈhqKq lsÍu¦ f.dúm<j,a msysgqùu iy kv;a;= lsÍu
iy fm!oa.,sl ;jdka wëlaIKh lsÍu¦
8(2 mi ixrlaIKh¦
8(3 Ydl m,sfndaOl'
9' fi!LHh -
9(1 Wmldrl ffjoH fiajd msßia mqyqKq lsÍu i|yd
mdi,a¦
9(2 m<d;la we;=<; mqoa.,sl ffjoH myiqlï wëlaIKh
lsÍu" id;a;= ksjdi iy frda. ksYaph lsÍfï myiqlï
md,kh lsÍu¦
9(3 ck.yk md,kh iy mjq,a ixúOdkh¦
9(4 m<d;ano ffjoH uKav, ixia:dmkh lsÍu'
10' Wmamekak" újdy iy urK ,shdmÈxÑ lsÍu'
11' k.r iy .ï kej; kï lsÍu'
12' m<d; we;=<; fm!oa.,sl f,d;/hs'
13' W;aij iy m%o¾Yk'
14' wdydr i,dl lsÍu iy wdydr f;d. mj;ajd .ekSu'
15' iuqmldr - iuqmldr nexl='
16' iólaIK - m<d;ano fyda iu.dó ,ehsia;=fõ olajd we;s
ldrKd w;=ßka ljr fyda ldrKd.; ld¾h i|yd'
251
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj

17' jdßud¾. -
17(1 c,h /ia lr ;eîu iy md,kh lsÍu" c,dmjykh
iy fõ,s .xj;=ßka wdrlaIdj" c, iïm;a ie,iqï
lsÍu ¦
17(2 .%du ixj¾Okh" fi!LHh" wOHdmkh" jD;a;Sh iy
ld¾ñl mqyqKqj" iuqmldr jeks wka;¾ m<d;a bvï
yd jdßud¾. fhdackd l%uj,g i,ikq ,nk fiajd
iy fjk;a myiqlï'
18' iudc jk úoHdj iy jk i;=ka iy l=re,a,ka wdrlaId lsÍu'
19' ëjr lghq;= -
foaYSh c, ;Srfhka Tífnys uiqka we,a,Su yer'
20' i;aj md,kh -
20(1 mY= iïm;a iy mY= ksIamdok ksmoùu" ilia lsÍu"
fnodyeÍu iy úlsKSu ¦
20(2 úoHd.dr iy úoHd WmlrK iemhSu we;=¿j mY=
lghq;= mqyqKq fiajd iy m¾fhaIK ¦
20(3 i;=ka fnda lsÍu" /ln,d .ekSu iy fi!LHh ¦
20(4 ;K ìï msysgqùu'
21' fiajd kshqla;sh -
21(1 m<d;ano uÜgfï § fiajd kshqla;sh ie,iqï lsÍu ¦
21(2 m<d;g wod< úfYaI fiajd kshqla;s jevigyka ¦
21(3 m<d;g wod< fh!jk fiajd kshqla;s lghq;= m%j¾Okh
lsÍu ¦
21(4 m<d;g wod< ;dlaIKsl ñksian, ixj¾Ok jev
ms<sfj<j,a'
22' ixpdrl jHdmdr -
m<df;a ixpdrl jHdxmdrh ixj¾Okh lsÍu iy md,kh
lsÍu'
23' my; i|yka foa ms<sn| fjf<|du yd jdKscH" ksIamdokh"
iemhSu iy fnod yeÍu -
^w& hï l¾udka;hla uOHu wdKavqj úiska md,kh lsÍu
uyck hym; i|yd fhda.H fõ hehs md¾,sfïka;=j
úiska kS;s u.ska m%ldY lr we;s wjia:djl" ta
l¾udka;fha ksIamdÈ; iy ta ksIamdÈ; j¾.fha u jQ
wdkhkh l< nvq ¦ iy
^wd& wdydr øjH iy .j wdydr'
24' m%jD;a;s m;%" fmd;a yd jdr iÕrd iy uqøKd,
25' fï ,ehsia;=fõ ksYaÑ;j olajd we;s ldrKd lsisjla yd
iïnkaO jHjia:dj,g úreoaOj isÿ lrkq ,nk jerÈ'
26' hï wêlrKhl § wh lrkq ,nk .dia;= yer" fï ,ehsia;=fjys
i|yka ljr fyda ldrKhla iïnkaOfhka jQ .dia;='
27' mqKH lghq;= iy mqKHdh;k" mqKH iy wd.ñl m%odk iy
wd.ñl wdh;k'
28' ñ, md,kh'
29' fï ,ehsia;=fõ fyda m<d;a iNd ,ehsia;=fõ olajd we;s hï
ldrKhl ld¾h i|yd mÍlaIK iy ixLHd f,aLk'
30' wdydr øjH iy fjk;a NdKavj, ;;a;ajh nd, lsÍu'
31' T!IO iy úI j¾.'
32' m<d; we;=<; úÿ,sh iemhSu" jHdma; lsÍu iy m<d; we;=<;
úÿ,s n,h mdúÉÑ lsÍu" m%j¾Okh lsÍu iy úêu;a lsÍu'
33' mßirh wdrlaId lsÍu'
34' cd;sl jeo.;alulska hqla; njg md¾,sfïka;=j úiska mkjk
,o kS;shla u.ska fyda kS;shla hgf;a m%ldYhg m;a lrkq
fkd,en we;s mqrdúoHd;aul N+ñ iy kgnqka'
35' ukqIHhkag" i;=kag fyda Ydlj,g" n,mdk wdidol fyda
iam¾Yl frda. fyda m<sfndaO tla m<d;lska ;j;a m<d;lg
me;sr hdu je<elaùu'
36' jkaokd .uka'

You might also like