Professional Documents
Culture Documents
Constitution Si PDF
Constitution Si PDF
wdKavql%u jHjia:dj
mgqk
msgqj
mQ¾úldj xvii
I jeks mßÉfþoh
ck;dj" rch iy mrudêm;Hh
jHjia:dj msgqj
1' rch '' '' ' '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 1
2' talSh rchla nj '' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 1
3' ck;djf.a mrudêm;Hh '' ''' ''' ''' ''' ''' 1
4' mrudêm;Hh l%shd;aul lsÍu '' '' ''' ''' ''' ''' 1
5' ckrchg wh;a foaYh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 2
6' cd;sl fldäh'' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 2
7' cd;sl .Sh '' '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 2
8' cd;sl Èkh '' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 2
II jeks mßÉfþoh
nqoaOd.u
9' nqoaOd.u '' ''' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 3
III jeks mßÉfþoh
uQ,sl whs;sjdislï
10 is;Sfï ksoyi" yDoh idlaIsfha ksoyi iy wd.ñl ksoyi 4
11' jO ysxidj,ska ksoyi '' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 4
12' i¾j idOdrK;ajfha whs;sjdislu '' ''' ''' ''' '' 4
13' wka;fkdau;slj isrNdrhg .ekSfuka" r|jd ;nd .ekSfuka 5
iy o~qjï lsÍfuka ksoyi iy w;S;hg n,mdk oKavk kS;s
mekùu ;ykï lsÍu
14' NdIKfha" /iaùfï" iud.ufha" /lshdfõ iy hdï Bï hkdÈfha 6
ksoyi
14w' f;dr;=re fj; m%fõYùfï whs;sjdislu'' ''' ''' '' 7
15' uQ,sl whs;sjdislï ms<sn| iSud ''' ''' ''' ''' ''' 8
16' mj;akd ,sÅ; kS;s iy ,sÅ; fkdjQ kS;s n,mj;ajk nj 9
17' úOdhl l%shd u.ska uQ,sl whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍug 10
m%;sl¾uh
vi
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
IV jeks mßÉfþoh
NdIdj
jHjia:dj msgqj
18' rdcH NdIdj '' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 11
19' cd;sl NdId '' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 11
20' md¾,sfïka;=fjys iy m<d;a iNd iy m<d;a md,k wdh;kj, 11
cd;sl NdId Ndú;h
21' b.ekaùfï udOH '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 11
22' mßmd,k NdId '' ''' ''' ''' ''' ''' ''' ' 12
23' kS;s mekùfï NdIdj '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 14
24' wêlrKfha NdIdj'' ''' '''' ''' ''' ''' ''' 15
25' fï mßÉfþofha úêúOdk i,iajd we;s mßÈ NdId Ndú;h i|yd 16
m%udKj;a myiqlï ie,eiaúh hq;= nj
25w' fï mßÉfþohg wkkql+, jk hï kS;shl we;s úêúOdk bj;a 16
lrk ,o fia ie,lsh hq;= nj
V jeks mßÉfþoh
mqrjeisNdjh
26' Y%S ,xldfõ mqrjeisNdjh '' '''' ''' ''' ''' ''' 17
VI jeks mßÉfþoh
rdcH m%;sm;a;sh fufyhùfï uQ,O¾u iy uQ,sl hq;=lï
27' rdcH m%;sm;a;sh fufyhùfï uQ,O¾u '' ''' ''' ''' 18
28' uQ,sl hq;=lï '' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 20
29' rdcH m%;sm;a;sh ms<sn| uQ,O¾u iy uQ,sl hq;=lï úksYaphg 20
Ndck l< fkdyels nj
VII jeks mßÉfþoh
úOdhlh
ckrcfha ckdêm;s
30' ckrcfha ckdêm;sjrhd '' ''' ''' ''' ''' ''' 21
31' ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSu yd Oqr ld,h '' ''' 21
32' Oqrh Ndr .ekSu '' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 25
33' ckdêm;sjrhdf.a n,;," ld¾h iy l¾;jH'' ''' ''' 26
27
33w' ckdêm;sjrhd md¾,sfïka;=jg j.lsj hq;= nj '' ''' '
34' iudj §u '' ''' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 27
35' ckdêm;sjrhdg úreoaOj kvq mejßh fkdyels nj 28
36' jegqm iy úY%du jegqm'' ''' '' ''' ''' ''' ''' 29
37' w.dud;Hjrhd úiska ckdêm;sjrhdf.a n,;," ld¾h iy 30
l¾;jH l%shd;aul lsÍu iy bgq lsÍu
vii
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
jHjia:dj msgqj
38' ckdêm;sjrhd úiska Oqrh ysia lsÍu ' ' '' ' '' ' '' 31
39' ckdêm;sjrhd h:d mßÈ f;dard m;a lrf.k fkdue;s njg 33
fyda ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍfï ckao úuiSu ksIam%N njg
fY%aIaGdêlrKh úiska ;SrKh lsÍu
40' ckdêm;sjrhd úiska Oqrh ysia lsÍu iy wkqm%dma;sl 34
ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍu
41' ckdêm;sjrhdf.a ld¾h uKav,h '' ''' ''' ''' ' 35
VIIw jeks mßÉfþoh
wdKavql%u jHjia:d iNdj
37
41w' wdKavql%u jHjia:d iNdfõ ixhq;sh '' '' ' '' ' '' '
39
41wd' iNdj úiska m;alsÍï ks¾foaY l< hq;= nj '' ' '' ' ''
41
41we' m;alsÍï iNdj úiska wkqu; l< hq;= nj '' '' ' '' '
42
41wE' iNdfõ uyf,alïjrhd iy wfkl=;a ks,OdÍka '' '' '
42
41b' iNdfõ /iaùï ''' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' '''
43
41B' iNdfõ idudðlhka ;jÿrg;a Oqr oeÍu '' ''' ''' ''
43
41W' iNdfõ n,;, yd ld¾h'' ' '' '' ''' ''' ''' '''
43
41W!' iNdfõ úhoï taldnoaO wruqo,g jeh nrla úh hq;= nj
43
41t' iNdfõ ;SrKj, wjidkd;aul Ndjh'' ''' ''' '''
VIII jeks mßÉfþoh
úOdhlh
wud;H uKav,h
42' w.%dud;Hjrhd iy wud;H uKav,h'' ' '' ' '' ' '' 44
43' wud;Hjrhka iy Tjqkaf.a úIh iy ld¾h'' ' '' ' '' 44
44' wud;H uKav,fha idudðlhka fkdjk wud;Hjrhka 44
45' ksfhdacH wud;Hjrhka '' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 45
46' w.%dud;Hjrhdf.a Oqr ld,h iy wud;Hjrhkaf.a iy ksfhdacH 45
wud;Hjrhkaf.a ixLHdj iy Oqr ld,h iSud lsÍu
47' md¾,sfïka;=j úiqrejd yer we;s ld,h ;=< wud;H uKav,h 46
48' wud;H uKav,h úisÍu '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 47
49' jevn,k wud;Hjrhka yd ksfhdacH wud;Hjrhka '' ''' 48
50' wud;H uKav,fha f,alïjrhd '' ''' ''' ''' ''' 48
48
51' w.%dud;Hjrhdf.a f,alïjrhd'' '' ''' ''' ''' '''
52' wud;HdxYhkays f,alïjrhka'' '' ''' ''' ''' ''' 48
53' ks, m%;s{dj fyda Èjqreu '' ''' ''' ''' ''' ''' 49
viii
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
IX jeks mßÉfþoh
úOdhlh
rdcH fiajh
jHjia:dj msgqj
54' rdcH fiajd fldñIka iNdj '' '' ''' ''' ''' ''' 50
55' wud;H uKav,fha iy fldñIka iNdfõ n,;, iy l¾;jH 52
56' fldñIka iNdfõ lñgq '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 52
57' rcfha ks,Orhl= fj; n,;, mejÍu'' ''' ''' ''' 53
58' wNshdpkh lsÍfï whs;sjdislu ''' ''' ''' ''' ''' 53
59' mßmd,k wNshdpk úksYaph wêldßh'' ''' ''' ''' 54
60' n,;, mjrd § we;s wjia:djl fldñIka iNdj ta n,;, 54
l%shdfõ fkdfhÈh hq;= nj
61' /iaùïj, ld¾h mámdáh '' '' ''' ''' ''' ''' 54
61w' kvq lghq;=j,ska uqla;sh '' '''' ''' ''' ''' ''' 54
61wd' n,d;aulj mj;sk Í;s iy ksfhda. b;sß lr ;nd .ekSu 55
61we' fldñIka iNdfõ lghq;=j,g whq;= f,i ueÈy;a ùu 55
61wE' ks, m%;s{dj fyda Èjqreu '' ''' ''' ''' ''' ''' 55
61b' ckdêm;sjrhd úiska lrkq ,nk m;a lsÍï'' ' '' ' '' 55
61B' w¾: ksrEmKh ''' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 56
X jeks mßÉfþoh
jHjia:dodhlh
md¾,sfïka;=j
62' md¾,sfïka;=j ''' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 57
63' ks, m%;s{dj fyda Èjqreu '' ''' ''' ''' ''' ''' 57
64' l:dkdhljrhd" ksfhdacH l:dkdhljrhd iy ksfhdacH ldrl 57
iNdm;sjrhd
65' md¾,sfïka;=fõ uy f,alïjrhd ''' ''' ''' ''' '' 58
66' wiqka ysiaùu '' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 59
67' md¾,sfïka;=fõ iy md¾,sfïka;= uka;%Sjrhkaf.a jrm%ido" 60
mßydr iy n,;,
68' uka;%Sjrhkag §ukd f.ùu '' '' ''' ''' ''' ''' 60
69' uka;S% Oqr ysij
a ;snK
q o md¾,sfïka;j
= g l%h
s d lsÍug n,h we;s nj 60
ix
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
XI jeks mßÉfþoh
jHjia:dodhlh
ld¾h mámdáh iy n,;,
jHjia:dj msgqj
70' md¾,sfïka;=fõ iNdjdr '' '''' ''' ''' ''' ''' 61
71' /iaùï l,a ;eîu '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 62
72' Pkaoh §u '' '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 62
73' .KmQrKh '' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 63
74 ia:djr ksfhda. '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 63
75' jHjia:dodhl n,h '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 63
76' jHjia:dodhl n,h mjrd§u '' '' ''' ''' ''' ''' 64
77' m<lrk ,o mk;a flgqïm;a iïnkaOfhka kS;m
s ;sjrhdf.a ld¾h 64
78' mk;a flgqïm;a m< lsÍu iy mk;a flgqïm;a yd fhdackd 65
iïu; lsÍu
79' l:dkdhljrhdf.a iy;slh '' '' ''' ''' ''' ''' 65
80' mk;a flgqïm;la kS;sh njg m;aùu'' ' '' ' '' ' '' 66
81' uka;%Sjrhka fkrmSu iy m%cd wYlakq;d kshu lsÍu 67
XII jeks mßÉfþoh
jHjia:dodhlh
wdKavql%u jHjia:dj ixfYdaOkh lsÍu
82' wdKavql%u jHjia:dj ixfYdaOkh lsÍu fyda mßÉýkak lsÍu 69
m%ldYs;j u úh hq;= nj
83' we;eï mk;a flgqïm;a cku; úpdrKhl § wkqu; lsÍu 70
84' wdKavql%u jHjia:djg wkkql+, mk;a flgqïm;a 70
XIII jeks mßÉfþoh
cku; úpdrKh
85' mk;a flgqïm;a cku; úpdrKhla u.ska ck;dj fj; bÈßm;a lsÍu 72
86' cd;sl jeo.;alulska hq;a ldrKd cku; úpdrK u.ska ck;dj 72
fj; bÈßm;a lsÍu
87' ld¾h úOdkh i|yd md¾,sfïka;=j úêúOdk fhÈh hq;= nj 72
XIV jeks mßÉfþoh
Pkao n,h" Pkao úuiSu yd ue;sjrK
88 ckao ysñhl= ùfï whs;sjdislu ''' ''' ''' ''' ''' 74
89 ckao n,h wysñùu '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 74
x
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
jHjia:dj msgqj
90' md¾,sfïka;= uka;j
S% rhl= jYfhka f;dardm;a lr.kq ,eîug iqÿiqlï 78
91' md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= jYfhka f;dardm;a lr.kq ,eîug 78
kqiqÿiqlï
92' ckdêm;sjrhd jYfhka f;dardm;a lr .ekSug kqiqÿiqlï 82
93' Pkaoh §u ksoyiaj" iudkj iy ryfia úh hq;= nj 83
94' ckdêm;sjrhd f;dardm;a lr .ekSu '' ' '' ' '' ' '' 83
95' iSud ks¾Kh fldñIka iNdj '' '' ''' ''' ''' ''' 84
96' ue;sjrK fldÜGdi '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 84
96w' [ bj;a lrk ,§' ] 85
97' ue;sjrK fldÜGdij, kï wdÈh m%ldYhg m;a lsÍu 85
98' ishÆ ue;sjrK fldÜGdij,ska f;dard m;a l< hq;= uka;%S 86
ixLHdj iy ta ue;sjrK fldÜGdi w;r ta uka;%Sjrhka ixLHdj
fnod fjka l< hq;= wdldrh
99' iudkqmd;sl ksfhdackh '' '''' ''' ''' ''' ''' 87
99w' uy ue;sjrKhl § ,enQ uq¿ Pkao ixLHdj mokï lrf.k 91
md¾,sfïka;= uka;%Sjrhka f;dard m;a lr .ekSu
100' kqiqÿiail=j isáh § md¾,sfïka;=fõ wiqka .;fyd;a fyda Pkaoh 92
ÿkfyd;a oKavkh
101' ue;sjrK iïnkaOfhka md¾,sfïka;j
= úiska úêúOdk fhÈh yels nj 93
102' ue;sjrK ld,h ;=< § rcfha ks,Orhl= fyda rdcH ixia:djl 94
ks,Orhl= tf,iska ld¾hhkays fkdfhÈh hq;= nj
XIVw jeks mßÉfþoh
ue;sjrK fldñIka iNdj
103' ue;sjrK fldñIka iNdfõ ixhq;sh '' ' '' ' '' ' '' 95
104' fldñIka iNdfõ /iaùï '' ''' ''' ''' ''' ''' 96
104w' ;SrKj, wjidkd;aulNdjh iy kvq lghq;= j,ska uqla;sh 97
104wd' ue;sjrK fldñIka iNdfõ n,;," ld¾h iy l¾;jH 97
104we' fldñIka iNdj úiska fmd,Sish fhoùu '' ''' ''' ' 99
104wE' ikakoaO yuqod fhoùu '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 100
104b' ue;sjrK flduidßia ckrd,ajrhd iy fldñIka iNdfõ 100
fjk;a ks,Orhka
104B' f;aÍï Ndr ks,Orhka '' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 102
104W' rcfha ks,Orhka '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 102
102
104WW' úêsdkj,g wkql+,ùug wfmdfydi;aùu jrola úh hq;= nj
104W!' ßÜ wd{d ksl=;a lsÍug fY%aIaGdêlrKh i;= n,h 103
104t' w¾: ksrEmKh '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 103
xi
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
XV jeks mßÉfþoh
wêlrKh
jHjia:dj msgqj
105' wêlrK msysgqùu hkdÈh '' '' ''' ''' ''' ''' 104
106' m%isoaêfha úNd. meje;aùu '' '' ''' ''' ''' ''' 105
wêlrKfha iajdëk;ajh
107' fY%aIaGdêlrKfha yd wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhka 107
m;a lsÍu yd bj;a lsÍu
108' fY%I
a G
a dêlrKfha iy wNshdpkdêlrKfha úksYp
a hldrjrhkaf.a jegqma 108
109' jevne,Sfï m;aùï '' ''' ''' ''' ''' ''' ''' 108
110' úksYaphldrjrhka úiska fjk;a ld¾h fyda l¾;jH bgq lsÍu 108
111' uydêlrK úksYaphldrjrhka m;a lsÍu" Oqrfhka bj;a lsÍu 109
iy Tjqkaf.a úkh md,kh
111w' uydêlrK flduidßiajrfhda ''' ''' ''' ''' ''' 109
111wd' uq¿ Èjhsku i|yd msial,ajrhd ''' ''' ''' ''' '' 110
111we' wêlrK lghq;=j,g whq;= f,i ueÈy;aùu jrola nj 110
XVw jeks mßÉfþoh
wêlrK fiajd fldñIka iNdj
111wE' wêlrK fiajd fldñIka iNdfõ ixhq;sh '' '' ' '' ' 112
111b' fldñIka iNdfõ /iaùï '' ''' ''' ''' ''' ''' 112
111B' fldñIka iNdfõ idudðlhkaf.a §ukd '' ''' ''' ' 113
111W' fldñIka iNdfõ f,alïjrhd ''' ''' ''' ''' ''' 113
111W!' fldñIka iNdfõ n,;, '' '' ''' ''' ''' ''' 113
111t' wêlrK ks,Orfhl=g fyda Wmf,aLk.; rcfha ks,Orfhl=g 114
b,a,d wiaúh yels nj
111ta' kvq lghq;= j,ska uqla; nj '' '' ''' ''' ''' ''' 114
111T' fldñIka iNdfõ lghq;= j,g whq;= f,i ueÈy;aùu jrola nj 114
111´' w¾: ksrEmKh '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 115
112' [ bj;a lrk ,§ ] 116
113' [ bj;a lrk ,§ ] 116
113w' [ bj;a lrk ,§ ] 116
114' [ bj;a lrk ,§ ] 116
115' [ bj;a lrk ,§ ] 116
116' [ 111 we jHjia:dj f,i kej; wxl fhdok ,§ ] 116
117' [ bj;a lrk ,§ ] 116
xii
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
jHjia:dj msgqj
143' bkackaIka ;ykï ksl=;a lsÍfï n,h '' ''' ''' ''' 131
144' md¾,sfïka;= Pkao fm;aiï '' '' ''' ''' ''' ''' 132
145' jd¾;d fidaÈis lsÍu '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 132
146' wNshdpkdêlrKh meje;aùu '' '' ''' ''' ''' ''' 132
147' wNshdpkdêlrKfha frðiag%d¾ ld¾hd,h iy frðiag%d¾ Oqrh 133
XVII jeks mßÉfþoh
uq,H
148' rdcH uq,H ms<sn| md,kh md¾,sfïka;=j i;= nj '' ''' 134
149' taldnoaO wruqo, '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 134
150' taldnoaO wruqof,ka uqo,a bj;alr .ekSu '' ' '' ' '' 134
151' wúksYaÑ; wjia:d wruqo, '' '' ''' ''' ''' ''' 135
152' rcfha wdodhug n,mdk mk;a flgqïm;a ms<sn| úfYaI úêúOdk 135
153' ú.Kldêm;sjrhd '' ''' ''' ''' ''' ''' ''' 135
153w' ú.Kk fiajd fldñIka iNdfõ ixhq;sh '' ''' ''' ' 136
153wd' fldñIka iNdfõ /iaùu'' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 137
153we' fldñIka iNdfõ n,;, yd l¾;jH'' ' '' ' '' ' '' 137
153wE' fldñIka iNdfõ fyda Y%S ,xld ú.Kk fiajfha ;SrKhlg 138
n,mEï lsÍu fyda n,mEï lsÍug ;e;a lsÍu jrola nj
153b' kS;s lD;Hj,ska uqla;sh '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 138
153B' msßjeh iy úhoï '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 139
153W' mßmd,k wNshdpk úksYaph wêldßhg bÈßm;a lrk ,nk 139
wNshdpk
153W!' fldñIka iNdj md¾,sfïka;=jg j.lsj hq;= nj '' '' ' 139
154' ú.Kldêm;sjrhdf.a ld¾h yd l¾;jH'' ''' ''' '' 139
XVIIw jeks mßÉfþoh
154w' m<d;a iNd msysgqùu '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 143
154wd' wdKavqldrjrhd '' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 143
154we' wdKavqldrjrhd úiska úOdhl n,;, l%shd;aul lsÍu 146
154wE' m<d;a iNdfõ idudðl;ajh '' '' ''' ''' ''' ''' 146
154b' Oqr ld,h '' '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 147
154B' wud;H uKav,h '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 147
154W' m<d;a iNd m%{ma;s '' ''' ''' ''' ''' ''' ''' 148
154W!' wkqu;h '' ' '' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 150
xiv
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
jHjia:dj msgqj
154t' uyck wdrlaIdj '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 151
154ta' úOdk wkqj l%shdlsÍu meyer yeÍu '' ' '' ' '' ' '' 152
154T' mßmd,kh wekysàu'' ''' '' ''' ''' ''' ''' 152
154´' m<d;a iNdjl n,;, md¾,sfïka;=j úiska ckdêm;sjrhdg 154
mejÍu
154l' uq,H ia:dhsNdjh '' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 155
154.' uydêlrKh '' ' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 156
154j' m<d;a iNdj, l¾;jH" n,;, yd tajdfha uka;%Sjreka 157
f;dardm;alr .ekSu wdÈh
154P' uqo,a fldñIka iNdj '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 158
154g' fï mßÉfþoh hgf;a jQ n,;, l%shd;aul fkdlsÍug m<d;a 159
iNdjlg yelshdj i,ik úfYaI úêúOdk
154v' wka;¾ ld,Sk mshjr '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 159
XVIII jeks mßÉfþoh
uyck wdrlaIdj
155' uyck wdrlaIdj '' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 160
XVIIIw jeks mßÉfþoh
cd;sl fmd,sia fldñIka iNdj
155w' cd;sl fmd,sia fldñIka iNdfõ ixhq;sh '' '' ' '' ' 163
155wd' fldñIka iNdfõ /iaùï '' ''' ''' ''' ''' ''' 164
155we' kS;s lD;Hj,ska uqla;sh '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 165
155wE' fldñIka iNdfõ f,alïjrhd ''' ''' ''' ''' ''' 165
155b' msßjeh iy úhoï '' ''' '''' ''' ''' ''' ''' 165
155B' fldñIka iNdfõ lghq;=j,g whq;= f,i ueÈy;a ùu 166
155BB' [ bj;a lrk ,§ ]'' ' '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 166
155BBB' fldñIka iNdj Í;s iEÈh hq;= nj '' '' ' '' ' '' ' 166
155W' fldñIka iNdfõ n,;, '' '''' ''' ''' ''' ''' 166
155W!' fldñIka iNdfõ we;eï n,;, lñgqjlg mejÍu '' ''' 167
155t' fldñIka iNdj úiska we;eï ld¾h mejÍu '' ''' ''' 168
155ta' wNshdpk lsÍfï whs;sh '' ' '' '' ''' ''' ''' ''' 168
155T' mßmd,k wNshdpk úksYaphdêldrh fj; wNshdpkh lsÍu 169
155´' oekg n,mj;akd Í;s iy ksfhda. fYaI lsÍu '' ''' '' 169
155l' fldñIka iNdj md¾,sfïka;=jg j.lsj hq;= nj '' ' '' 169
xv
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
jHjia:dj msgqj
167' ckrcfha whs;sjdislï" hq;=lï yd ne£ï '' '' ' '' ' 191
168' bl=;aj .sh ld,h ;=< kS;sfhys l%shdldß;ajh iy l,ska lrk 191
,o l%shd jerÈ iy úksYaphg kshuj we;a;d jQ kvq wdÈh
169' wêlrKhg wod< úêúOdk '' '' ''' ''' ''' ''' 193
169w' rdc kS;s{jrhkag iy fcHIaG kS;s{jrhkag wod< úêúOdk 199
XXII jeks mßÉfþoh
w¾: ksrEmKh
170' w¾: ksrEmKh '' ' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 200
XXIII jeks mßÉfþoh
mßÉðkak lsÍu
171' mßÉðkak lsÍu '' '' ' '' ' '' ''' ''' ''' ''' 204
XXIV jeks mßÉfþoh
wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul jk nj m%ldYkh lsÍu
172' wdKavql%u jHjia:dj l%shd;aul jk nj m%ldYkh lsÍu 205
oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha wka;¾ld,Sk 206
úêúOdk
Wmf,aLkh
m<uqjeks Wmf,aLkh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 210
fojeks Wmf,aLkh'' ''' ''' ''' ''' ''' ''' 211
;=kajeks Wmf,aLkh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 213
y;rjeks Wmf,aLkh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 215
miajeks Wmf,aLkh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 216
yhjeks Wmf,aLkh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 217
y;ajeks Wmf,aLkh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 218
wgjeks Wmf,aLkh '' ''' '' ''' ''' ''' ''' 219
kjjeks Wmf,aLkh ^I jk ,ehsia;=j - m<d;a iNd ,ehsia;=j& 220
^II jk ,ehsia;=j - ixjD; ,ehsia;=j& 240
^III jk ,ehsia;=j - iu.dó ,ehsia;=j& 249
mßYsIag
mßYsIagh I 227
mßYsIagh II 234
mßYsIagh III 237
xvii
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
iji;s
Y%S nqoaO j¾Ifhka fooyia mkaish úis tla jekafkys wê kslsKs ui mqr igjla
kï ;sÒh ,;a oji fyj;a j¾I tlaoyia kjish ie;a;E y;la jQ cQ,s ui úis tla
jk .=re Èk Y%S ,xldjdiS ck;dj úiska ksoyfia m%ldY fldg fok ,o jrfuka"
m%cd;dka;sl iudcjd§ ckrchl wruqKq idlaId;a lr .ekSu msKsi kj ckrc
wdKavql%u jHjia:djla flgqïm;a lsÍug;a" iïu; lsÍug;a" l%shd;aul lsÍug;a tÈk
f;dard m;a lr .kakd ,o ksfhdað;hkag Ndr fldg n,h mjrd fokq ,enQ fyhska
o ksfhdack m%cd;ka;jdoh ms<sn| iaÒridr ckrc uQ,O¾u ;yjqre lrkakdjQ;a Y%S
,xldjdiS ck;djf.a u;= mrïmrd j,o O¾ñIag ksjy,a iudchla ìyslsÍfuys,d iy
iqrlaIs; lsÍfuys,d ta mrïmrd úiska orkakdjQ m%h;akfha § iydh ùug meñfKk
il, f,daljdiSkaf.a o wNsudkh iy iuDoaêh iy;sl flfrk wiam¾YkSh Wreuhla
f,i ksoyi" iudkd;au;dj" hqla;sh uQ,sl udkj whs;sjdislï yd wêlrKfha
iajdêk;ajh il, ck;djg iy;sl lrkakdjQ;a m%cd;dka;sl iudcjd§ ckrchla
njg Y%S ,xldj m;a lsÍu i|yd" ta jru wkqj iy buy;a nyq;r Pkaofhka f;dard
m;a lr .kq ,enQ tlS ksfhdað;hka flfrys ;enQ úYajdih wkqj f.!rj nyqudkfhka
wêIaGdk lrk ,o fyhska o¦
ksoyia f,i f;aÍ m;a jQ Y%S ,xldjdiS ck;djf.a ksfhdað;hka jk wms ck;dj
flfrys wmf.a we;s ne£ï ksy;udkfhka ms<s.ksñka" mqoa., wNsudkh iy ksoyi
iy;sl flfrk wdldrfhka o idOdrK iudc" wd¾Ól iy ixialD;sl mokula bÈ
jk wdldrfhka o rfÜ iu.sh mqk¾ia:dmkh jk wdldrfhka o fiiq cd;Ska iu.
iqyo;dj j¾Okh jk wdldrfhka o iajlSh whs;sjdislï iy jrm%ido h<s Èkdf.k
wdrlaId lr.ekSu msKsi ta ck;dj l< ùfrdaodr iy wm%;sy; wr.,h lD;{;d
mQ¾jlj isysm;a lrñka" tlS jru m%ldr
Y%S ,xld m%cd;dka;sl iudcjd§ ckrcfha
W;a;Í;r kS;sh
f,i fï
wdKavql%u jHjia:dj
fuhska iïu; fldg
mkjïy'
xviii
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
1
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
¸ jeks mßÉfþoh
jHjia:dj
ck;dj" rch iy mrudêm;Hh
1' Y%S ,xldj ksoyia" iaffjÍ" iajdëk" m%cd;dka;sl iudcjd§ rch'
ckrchls' Y%S ,xldj" Y%S ,xld m%cd;dka;sl iudcjd§ ckrch
hkqfjka y÷kajkq ,efí'
2' Y%S ,xld ckrch talSh rchls' talSh rchla nj'
1 - y;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 ^w& jeks j.ka;sh u.ska —úisy;frka o˜" —úisy;frys˜ fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
2 - y;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 ^wd& jeks j.ka;sh u.ska —m<uqjk Wmf,aLkfhys oelafjkafka h˜ fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
3
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
¸¸ jeks mßÉfþoh
nqoaOd.u
9' Y%S ,xld ckrch nqoaOd.ug m%uqLia:dkh msßkukafka h' nqoaOd.u
tfyhska 10 jeks jHjia:dfjka iy 14 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks
wkq jHjia:dfõ ^b& fþofhka ish¨ u wd.ïj,g msßkefuk
whs;sjdislï wdrlaId lr fok w;r nqoaO Ydikh iqrlaIs;
fldg fmdaIKh lsÍu rcfha j.lSu úh hq;af;a h'
4
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
13' ^1& kS;sfhka kshu lrkq ,enQ ld¾h mámdáhg wkql+,j w;a;fkdau;slj
isrNdrhg .ekSfuka"
ñi lsisu ;eke;a;l= isrNdrhg .ekSu fkdl< hq;af;a h' hï r|jd ;nd .ekSfuka
;eke;a;l= isrNdrhg .kq ,nkafka hï fya;=jla u; o ta fya;=j iy o~qjï lsÍfuka
ta ;eke;a;dg oekaúh hq;af;a h' ksoyi iy w;S;hg
n,mdk oKavk kS;s
^2& w;a wvx.=fjys ;nd .kq ,enQ fyda r|jd ;nd .kq ,enQ mekùu ;ykï lsÍu'
fyda wkHdldrhlska fm!oa.,sl ksoyi wysñ lrkq ,enQ fyda
iEu ;eke;a;l= u kS;sfhka kshu lrkq ,enQ ld¾h mámdáh
wkqj wdikak;u ksis wêlrKfha úksYaphldrjrhd bÈßhg
f.k hd hq;= w;r" kS;sfhka kshu lrkq ,enQ ld¾h mámdáhg
wkql+,j ta úksYaphldrjrhd úiska lrkq ,enQ wd{dj u; iy
wd{dj m%ldr ñi" ta ;eke;a;d ;jÿrg;a w;a wvx.=fjys ;nd
.ekSu fyda r|jd ;nd .ekSu fyda ta ;eke;a;df.a fm!oa.,sl
ksoyi wysñ lsÍu fyda fkdl< hq;af;a h'
^3& jrola iïnkaOfhka hï ;eke;a;l=g úreoaOj fpdaokd
k.kq ,en we;af;a o" ta ;eke;a;dg" ksis wêlrKhla úiska
mj;ajkq ,nk idOdrK kvq úNd.hl § fm!oa.,slj u fyda
kS;s{jrhl= u.ska fyda lreKq l%shd isàug ysñlï we;af;a h'
^4& kS;sfhka kshu lrkq ,enQ ld¾h mámdáhg wkql+,j
ksis wêlrKhla úiska lrkq ,enQ wd{djla wkqj ñi" lsisu
;eke;a;l= urKSh oKavkhg hg;a lsÍu fyda lsisu ;eke;a;l=
nkaOkd.dr.; lsÍu fyda fkdl< hq;af;a h' tfy;a úu¾Ykhla
mj;ajk f;la fyda kvq úNd.hla mj;ajk f;la fyda hï
;eke;a;l= isrNdrhg .ekSu" w;awvx.=fõ ;nd .ekSu" r|jd
;nd .ekSu fyda wkHdldrhlska ta ;eke;a;df.a fm!oa.,sl
ksoyi wysñ lsÍu o~qjula fkdjkafka h'
^5& jrolre hhs Tmamq lrkq ,nk f;la iEu ;eke;a;l= u
ks¾fodaIS hhs mq¾jdkqudk l< hq;af;a h(
tfia jqj o" úfYaI jQ isoaê Tmamq lsÍfï Ndrh" pQÈ; ;eke;a;l=
fj; kS;sfhka mjrkq ,eìh yelafla h'
^6& hï l%shdjla l< fyda hï fkdlr yeÍula isÿ jQ wjia:dfõ
§ ta ls%hdj fyda fkdlr yeÍu jrola fkdù kï ta l%shdj
fyda fkdlr yeÍu iïnkaOfhka lsisu ;eke;a;l= jrolg
jrolrejl= fkdúh hq;af;a h'
;j o" hï jrola isÿ lrkq ,enQ wjia:dfõ § ta jro
iïnkaOfhka n,meje;a jQ oKavkhg jeä lsisu oKavkhla ta
jro iïnkaOfhka kshu fkdl< hq;af;a h'
hï l%shdjla l< fyda hï fkdlr yeÍula isÿ jQ wjia:dfõ
§ th cd;Skaf.a iïu;fhka ms<s.;a fmdÿ ffk;sl uQ,O¾u
wkqj idmrdë l%shdjla fyda fkdlr yeÍula jQ úg" ta l%shdj
6
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
uQ,sl whs;sjdislï 15' ^1& 13 jeks jHjia:dfõ ^5& jeks iy ^6& jeks
ms<sn| iSud'
wkqjHjia:dj,ska m%ldY fldg ms<sf.k we;s uQ,sl whs;sjdislï
N=la;s ú¢h yelafla o" l%shd;aul úh yelafla o" rdcH wdrlaIdj
;yjqre lsßu msKsi kS;sfhka kshu lrkq ,eìh yels iSud
lsÍïj,g muKla hg;aj h' fuu wkqjHjia:dfõ ld¾h i|yd
zkS;shZ hkakg uyck wdrlaIdj ms<sn|j ;;a ld,fha wod< jk
kS;sh hgf;a idok ,o ksfhda. o we;=<;a jkafka h'
16' ^1& mj;akd ,sÅ; kS;s iy ,sÅ; fkdjQ kS;s w;=frka mj;akd ,sÅ; kS;s
hïlsis ,sÅ; kS;shla fyda ,sÅ; fkdjQ kS;shla fï mßÉfþofha iy ,sÅ; fkdjQ kS;s
n,mj;ajk nj'
fuhg by;ska we;s úêúOdkj,g wkql+, fkdjqj o" tlS ishÆ
mj;akd ,sÅ; kS;s iy ,sÅ; fkdjQ kS;s n,d;aulj l%shd;aul
jkafka h'
IV jeks mßÉfþoh
NdIdj
18' 4 [^1&] Y%S ,xldfõ rdcH NdIdj isxy, NdIdj jkafka h' rdcH NdIdj'
4- oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^w& jeks j.ka;sh u.ska ^1& jeks wkqjHjia:dj f,i h<s wxl lrk ,§'
5 - oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 ^wd& jeks j.ka;sh u.ska tl;= lrk ,§'
6 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^1& jeks j.ka;sh u.ska zzm<d;a md,k wdh;khl iNslhl=gZZ fjkqjg wdfoaY lrk
,§'
7 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^2& jeks j.ka;sh u.ska zzta m<d;a md,k wdh;kfhaZZ fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
12
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
9 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 23 jeks jHjia:dj bj;a fldg" ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
15
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
fï mßÉfþohg
15 [25 w' hï kS;shl úêúOdk iy fï mßÉfþofha úêúOdk
wkkql+, jk w;r hï wkkql+,;djla we;s jqjfyd;a" fï mßÉfþofha úêúOdk
hï kS;shl we;s
úêúOdk bj;a lrk n,meje;aúh hq;= h']
,o fia ie,lsh hq;=
nj'
13 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^3&wd jeks j.ka;sfhka —cd;sl NdId foflka ljr NdIdjlska jqjo˜ fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
14 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^4& jeks j.ka;sfhka —cd;sl NdIdfjka fkdjk fjk;a NdIdjla˜ fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
15 - oyih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 5 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
17
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
V jeks mßÉfþoh
mqrjeisNdjh
26' ^1& —Y%S ,xldfõ mqrjeishl=f.a ;;a;ajh˜ hkqfjka y÷kajkq Y%S ,xldfõ
,nk tlu mqrjeis ;;a;ajhla úh hq;af;a h' mqrjeisNdjh'
VI jeks mßÉfþoh
rdcH m%;sm;a;sh fufyhùfï uQ,O¾u iy uQ,sl hq;=lï
rdcH m%;sm;a;sh 27' ^1& fuys we;=<;a rdcH m%;sm;a;sh fufyhùfï uQ,O¾u"
fufyhùfï uQ,O¾u O¾ñIaG ksjy,a iudchla we;s lsÍu i|yd kS;s mekùfuys § o" Y%S
,xldfjys rdcHkqYdikfhys § o" md¾,sfïka;=j" ckdêm;sjrhd
iy wud;H uKav,h úiska .=refldg .kq ,nkafka h'
^2& u;= oelafjk wruqK o we;=<;a j m%cd;dka;sl iudcjd§
iudchla Y%S ,xldfjys we;s lsÍug rch wem lem ù we;af;a h -
^w& ish¨ ;eke;a;kaf.a u uQ,sl whs;sjdislï iy kka
jeoEreï ksoyi imqrd ,Su ¦
^wd& cd;sl ck Ôú;fha ish¨ wdh;k úiska iudc"
wd¾Ól yd foaYmd,k idOdrK;ajh .=refldg .kakd
iudc l%uhla yels;dla id¾:lj we;s lr wdrlaId
lr §fuka ck;d iqN isoaêh j¾Okh lsÍu ¦
^we& m%udKj;a wdydrmdk" we֕ me<֕ iy ksjdi
myiqj o" Ôjk ;;a;ajfhys ksrka;r j¾Okh o"
úfõlh yd iudchSh iy ixialD;sl bv m%ia;d ksis
mßÈ m%fhdackhg .ekSu o we;=¿j m%udKj;a Ôjk
uÜgula ish¨ mqrjeishka úiska ;ukag iy ;u
mjq,aj, idudðlhkag w;alr §u ¦
^wE& rdcH wxYfha yd fm!oa.,sl wxYfha wd¾Ól
l%shdj,shla ;=<ska iy tlS wd¾Ól l%shdj,sh" rfÜ
iudc wruqKq yd fmdÿ wNsjDoaêh wrNhd fufyhùu
iy iïnkaëlrKh msKsi fhda.Hjk ie,iqï iy
md,kh kS;sfhka kshu lsÍfuka YS>% f,i uq¿ rg
ixj¾Okh lsÍu ¦
^b& fmdÿck hym;g bjy,ajk mßÈ m%cdjf.a fN!;sl
iïm;a iy iudc M,h ish¨ mqrjeishka w;r
idOdrK f,i fnod yeÍu ¦
^B& ksIamdokfha" fnod yeÍfï iy yqjudre lsÍfï
ud¾. rcfhys" rdcH wdh;khkays fyda jrm%ido ,;a
w;f<diaila wf;ys fyda talrdYS fkdù iy uOH.;
fkdù Y%S ,xldfõ il, ck;dj w;r úisÍ hk
O¾ñIaG iudc l%uhla msysgqùu ¦
^W& ck;djf.a iodpdrfhys;a" ixialD;sfhys;a" ;;a;ajh
jeä ÈhqKq lsÍu iy fm!reI;ajfhys mQ¾K j¾Okh
;yjqre lsÍu ¦ iy
^W!&
kQ.;alu iyuq,ska u ;=rka lsÍu iy ish¨
19
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
16 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkh u.ska uq,a 30 j.ka;sh bj;afldg kj 30 j.ka;sh wdfoaY lrk ,oS'
17 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkh u.ska we;=<;a lrk ,§'
18 - ;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 ^1& jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
19 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^2& j.ka;sh u.ska l,ska ;snQ jpk fjkqjg" fuu jpk we;=<;a lrk ,§'
20 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^2& j.ka;sh u.ska 3^w&^i& fþofha w;=re úOdkh bj;a lrk ,§'
22
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
24 - oywg jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3^2& jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
25 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 5 jeks j.ka;sh u.saka ;snqKq 33 jk jHji:dj bj;a fldg ta fjkqjg kj
jHjia:djla wdfoaY lrk ,§'
27
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
26 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 6 jeks j.ka;sh u.saka kj 33w' jk jHjia:dj we;=<;a lrk ,§'
28
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
27 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 35 jeks jHjia:dj bj;a fldg ta fjkqjg kj jHjia:djla
wdfoaY lrk ,§'
29
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
39' ^1& fY%aIaGdêlrKh úiska 130 jeks jHjia:dj hgf;a ckdêm;sjrhd h:d
iajlSh wêlrK n,h l%shd;aul lsÍfuys ,d - mßÈ f;dard m;a lr
f.k fkdue;s njg
fyda ckdêm;sjrhd
^w& ckdêm;sjrhd f;dard m;a lsÍu ksIam%N nj ;SrKh f;dard m;a lsÍfï
l< iy fjk;a hïlsis ;eke;a;l= h:d mßÈ f;dard Pkao úuiSu ksIam%N
m;a lr .kakd ,oehs ;SrKh fkdl< wjia:djl njg fY%aIaGdêlrKh
úiska ;SrKh lsÍu'
ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSu i|yd Pkao
úuiSula" ta ;SrKh lrkq ,enQ Èk isg udi ;=kla
bl=;aùug fmr meje;aúh hq;af;a h¦ ke;fyd;a
29 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 8 jeks j.ka;sh u.ska wdKavql%u jHjia:dfõ uq,a VIIw' mßÉfþoh bj;a lr ta
fjkqjg we;=<;a lrk ,§'
38
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
41we' ^1& ckdêm;sjrhd úiska iNdjg lrk ,o ks¾foaYhla m;alsÍï" iNdj úiska
wkqu; l< hq;= nj'
u;" iNdj úiska wkqu; lr we;akï ñi" fï jHjia:dfõ
Wmf,aLkfha ksYaÑ;j i|yka lsisu OQrhlg ckdêm;sjrhd
úiska lsisÿ ;eke;a;l= m;a lrkq fkd,eìh hq;af;a h'
^2& fï jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dfõ úêúOdk"
fï jHjia:dfõ Wmf,aLkfha ksYaÑ;j i|yka hï OQrhl Èk
oyy;rlg jeä ld,hla jev ne,Su i|yd m;a lrkq ,nk hï
;eke;a;l= iïnkaOfhka o wod< úh hq;af;a h(
tfiau ;j o¦ Èk oyy;rla fkdblaujk wkql%ñl ld,iSud
i|yd tjeks ljr fyda OQrhl jev ne,Sug hï ;eke;a;l= m;a
lsrSu ckdêm;sjrhd úiska lrk ,o ks¾foaY u; iNdj úiska
wkqu; lrkq ,en we;akï ñi" fkdl< hq;af;a h'
^3& fï jHjia:dfõ Wmf,aLkfha ksYaÑ;j i|yka ljr fyda
OQrhlg m;a lrkq ,enq lsisÿ ;eke;a;l= fyda ta Oqrhlg m;a
lrk ,o ;eke;a;l= fjkqfjka jev ne,Su i|yd m;a lrkq ,enQ
lsisÿ ;eke;a;l=" wdKavql%u jHjia:dfõ fyda hï ,sÅ; kS;shlska
fyda úêúOdk i,iajd we;s mßÈ yer" tlS Oqrfhka bj;a lrkq
fkd,eìh hq;af;a h'
^4& fY%aIAGdêlrKfha úksYaphldrjrhka iy
wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhd iy wNshdpkdêlrKfha
úksYaphldrjrhka m;a lsÍu yd iïnkaO l¾;jH bgq lsÍfï §"
iNdj úiska w.% úksYaphldrjrhdf.a woyia ,nd.; hq;= h'
Wmf,aLkh
I jk fldgi
^w& w.%úksYaphldrjrhd iy fY%aIaGdêlrKfha
úksYaphldrjrhka¦
^wd& wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhd iy
wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhka¦
^we& wêlrK fiajd fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd yer
wfkl=;a idudðlhka'
II fldgi
^w& kS;sm;sjrhd¦
^wd& ú.Kldêm;sjrhd¦
^we& fmd,siam;sjrhd¦
^wE& mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;= flduidßiajrhd
^Tïnqâiauka&¦
^b& md¾,sfïka;=fõ uy f,alïjrhd'
42
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
úOdhlh
wud;H uKav,h
w.%dud;Hjrhd iy 42' ^1& ckrcfha wdKavqfõ md,kh fufyhùu iy ta
wud;H uKav,h'
md,kh ms<sn| úOdkh Ndr wud;H uKav,hla jkafka h'
^2& wud;H uKav,h md¾,sfïka;=jg iduQyslj j.lSug iy
ms<s;=re ne£ug ne£ isákafka h'
^3& ckdêm;sjrhd wud;H uKav,fha idudðlfhla o wud;H
uKav,fha m%Odkhd o jkafka h'
^4& ckdêm;sjrhdf.a u;h wkqj md¾,sfïka;=fõ úYajdih
Wmßu jYfhka we;s md¾,sfïka;= uka;%Sjrhd ckdêm;sjrhd
úiska w.%dud;Hjrhd f,i m;a lrkq ,eìh hq;af;a h'
wud;Hjrhka iy
43' ^1& w.%dud;Hjrhdf.a woyia úuiSu wjYHhehs
Tjqkaf.a úIh iy ckdêm;sjrhd i,lk wjia:djkays w.%dud;Hjrhdf.a woyia o
ld¾h' úuid" ckdêm;sjrhd úiska wud;H uKav,fha wud;Hjrhkaf.a
ixLHdj o wud;HdxY ixLHdj o ta wud;Hjrhkag mjrk úIh
iy ld¾h o ksYaph l< hq;af;a h'
^2& ckdêm;sjrhd úiska tfia ksYaph lrkq ,nk
wud;HdxY Ndrj lghq;= lsßu i|yd w.%dud;Hjrhdf.a Wmfoia
u;" md¾,sfïka;= uka;%sjreka w;=frka wud;Hjrhka m;a l<
hq;af;a h'
^3& ckdêm;sjrhd úiska ljr wjia:djl § jqj o" wud;H
uKav,h fj; mjrk ,o úIh iy ld¾h fjkia lsÍu iy
wud;H uKav,fha ixhq;sh fjkia lsÍu o lrkq ,eìh yelafla h'
wud;H uKav,fha wLKav meje;aug iy md¾,sfïka;=j fj;
wud;H uKav,h ork j.lSfï wLKav meje;aug tjeks fjkia
lsÍula n, fkdmdkafka h'
wud;H uKav,fha 44' ^1& ckdêm;sjrhd úiska w.%dud;Hjrhdf.a Wmfoia
idudðlhka fkdjk u;" md¾,sfïka;=fõ uka;%sjrhka w;=frka wud;H uKav,fha
wud;Hjrhka' idudðlhka fkdjk wud;Hjrhka m;a lrkq ,eìh yelafla h'
^2& w.%dud;Hjrhdf.a woyia úuiSu wjYHhehs ckdêm;sjrhd
i,lk wjia:djkays w.%dud;Hjrhdf.a woyia o úuid"
ckdêm;sjrhd úiska" fï jHjia:dfõ ^1& jk wkq jHjia:dj
hgf;a m;a lrkq ,nk wud;Hjrhkag mejßh hq;= úIh iy
ld¾h o Tjqkag hï wud;HdxY Ndr lrkafka kï ta wud;HdxY o
ksYaph lrkq ,eìh yelafla h'
30 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 9 jeks j.ka;sh u.ska wdKavql%u jHjia:dfõ uq,a VIII mßÉfþoh bj;a lr ta
fjkqjg we;=<;a lrk ,§'
45
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
^2& w.%dud;Hjrhd -
^w& iajlSh w;aik hgf;a ckdêm;sjrhd fj;
46
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
l%shd l< hq;= w;r tfia Oqr oeÍfï § Tjqka úiska ue;sjrK
flduidßiajrhd úiska kshu lrkq ,nk ks¾kdhlhka ms<smÈñka
ue;sjrKhg whq;= f,i n,mEula fkdjk mßoafoka ls%hd l<
hq;af;a h'
^2& md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,eîu;a uy ue;sjrKh
wjidk ùu;a w;r ld,h ;=< w.%dud;Hjrhd ñh .sfha jqj o"
OQrfhka bj;a lrkq ,enqfõ jqj o" wiajQfha jqj o" wud;H
uKav,h" wud;H uKav,fha wfkl=;a wud;Hjrhkaf.
ka iukaú;j uy ue;sjrKh wjidk jk f;la l%shd l<
hq;af;a h' ;j o w.%dud;Hjrhdf.a n,;," ld¾h iy l¾;jH
l%shd;aul lsÍu i|yd iy bgq lsÍu i|yd ckdêm;sjrhd úiska
tlS wud;Hjrhka w;=frka hï wud;Hjrhl= m;alrkq ,eìh
yelafla h'
^3& md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,eîu;a uy ue;sjrKh
wjidk ùu;a w;r ld,h ;=< wud;H uKav,fha wud;Hjrhl=
ñh .sh úg fyda OQrfhka bj;a lrkq ,enQ úg fyda b,a,d wiajQ
úg ta wud;Hjrhdf.a wud;HxYh Ndrj lghq;= lsÍu fyda ta
wud;Hjrhdf.a n,;," ld¾h iy ljr jQ fyda wud;Hjrhl=
ckdêm;sjrhd úiska w.%dud;Hjrhdf.a Wmfoia u; m;a lrkq
,eìh yelafla h'
48' ^1& md¾,sfïka;=j úiqrejd yßkq ,eîu;a uy ue;sjrKh wud;H uKav,h
wjidk ùu;a w;r ld,h ;=< yer" OQrfhka bj;a lrkq ,eîfuka úisÍu'
fyda b,a,d wiaùfuka fyda wkHdldrhlska fyda w.%dud;Hjrhd
OQrh oeÍu k;r jQ úg" 70 jk jHjia:dj hgf;a iajlSh n,;,
l%shd;aul lrñka ckdêm;sjrhd úiska md¾,sfïka;=j úiqrejd
yer wef;d;a ñi" wud;H uKav,h úisfrkafkah' tfia jQ úg
ckdêm;sjrhd úiska 42 jk" 43 jk" 44 jk iy 45 jk jHjia:d
wkqj w.%dud;Hjrhl= o" wud;H uKav,fha wud;Hjrhka o"
wud;H uKav,fha idudðlhka fkdjk wud;Hjrhka o"
ksfhdacH wud;Hjrhkao m;a l< hq;af;a h (
tfia jqj o" by; lS mßÈ w.%dud;Hjrhd OQrh oeÍu k;r
ùfuka miqj md¾,sfïka;j = úiqrejd yßkq ,enqjfyd;a" wud;H
uKav,h" wud;H uKav,fha wfkl=;a wud;Hjrhkaf.ka
iukaú;j uy ue;sjrKh wjidk jk f;la l%shd l< hq;af;a h'
;j o w.%dud;Hjrhdf.a n,;," ld¾h iy l¾;jH l%shd;aul
lsÍu i|yd iy bgq lsßu i|yd ckdêm;sjrhd úiska tlS
wud;Hjrhka w;=frka hï wud;Hjrhl= m;a lrkq ,eìh
yelafla h' ;jo 47 jk jHjia:dfõ úêúOdk wjYH fjkia
lsÍï iys;j fï iïnkaOfhka wod< jkafka h'
48
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
úOdhlh
rdcH fiajh
35 - oywg jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 8 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 55 jeks jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
36 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 11 jeks j.ka;sh —wud;H uKav,h úiska ksYaÑ;j i|yka lrkq ,nk˜ hk jpk
fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
53
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
37 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 12 jeks j.ka;sh u.ska —wud;H uKav,h úiska ksYaÑ;j kshu lrk˜ hk jpk
fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
54
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
mßmd,k wNshdpk 59' ^1& wêlrK fiajd fldñIka iNdj úiska m;a lrkq ,nk
úksYaph wêldßh'
mßmd,k wNshdpk úksYaph wêldßhla jkafka h'
^2& fldñIka iNdj úiska lrk ,o hï kshuhla fyda
;SrKhla fjkia lsÍug" iq¿ jYfhka fjkia lsÍug fyda
m%;HdÈIaG lsÍug mßmd,k wNshdpk úksYaph wêldßhg n,h
we;af;a h'
^3& wNshdpkhla bÈßm;a l< yels ld, iSudj o we;=¿j
ta úksYaph wêldßj, ixhq;sh" n,;, iy ld¾h mámdá
iïnkaOfhka kS;sfhka úêúOdk i,iajkq ,eìh hq;af;a h'
n,;, mjrd § we;s 60' wjia:dfjdaÑ; mßÈ 56 jeks jHjia:dj fyda 57 jeks
wjia:djl fldñIka jHjia:dj hgf;a m;a lrk ,o lñgqjlg fyda rcfha ks,Orhl=g
iNdj ta n,;, fldñIka iNdfõ hï n,;, mjrd fokq ,enQ úg" tfia fldñIka
l%shdfõ fkdfhÈh
hq;= nj' iNdfõ n,;, mjrd §u j,x.=j mj;sk ;dla l,a ta n,;, mjrd
fok ,oafoa rdcH fiajfha hï ks,Or .Kj,g wh;a ks,Orhka
iïnkaOfhka o" ta ks,Or .Kj,g wh;a ks,Orhka iïnkaOj
58 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks yd ^2& jeks fþoj, úêúOdkj,g
hg;aj" fldñIka iNdj úiska ta l¾;jH fyda ld¾h lsÍu fyda
bgq lsÍu fkdl< hq;af;a h'
/iaùïj, ld¾h 61' ^1& fldñIka iNdfõ /iaùula i|yd .KmQrKh
mámdáh' idudðlhka mia fokl= úh hq;af;a h'
^2& fldñIka iNdfõ ish¨ ;SrK wod< /iaùug meñK isák
idudðlhkaf.a nyq;r Pkaofhka .kq ,eìh hq;af;a h' Pkaoh
iu iuj ,enqKq wjia:djl § uq,iqk ork idudðlhdg ;SrK
Pkaohla we;af;a h'
^3& fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd fldñIka iNdfõ ish¨
/iaùïj, uQ,dikh oeßh hq;af;a h' Tyq meñK fkdue;s úgl"
/iaùug meñK isák idudðlhka úiska Tjqka w;=frka f;dard
m;a lr .kakd idudðlhl= ta /iaùfï uq,iqk oeßh hq;af;a h'
kvq lghq;=j,ska 61w' 38 [59 jeks jHjia:dfõ iy 126 jeks jHjia:dfõ
uqla;sh' úêúOdkj,g hg;aj] lñgqjla úiska fyda hï rcfha ks,Orhl=
úiska fï mßÉfþoh hgf;a fyda fjk;a hï Í;shla hgf;a ta
fldñIka iNdj fj; mejÍ we;s fyda mekù we;s" ke;fyd;a
lñgqj fj; fyda rdcH ks,Orhd fj; mjrd § we;s" hï n,hla
fyda ld¾hhla m%ldr lrk ,o hï kshuhla fyda ;SrKhla úNd.
lsÍug fyda ;Skaÿjla §ug fyda ljr jQ fyda wdldrhlska ta ms<sn|
m%Yak lsÍug lsisu wêlrKhlg fyda úksYaph wêldßhlg
n,h fyda wêlrK n,h fkdue;af;a h'
38 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 13 jeks j.ka;sfha —126 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks" ^2& jeks" ^3& jeks" ^4& jeks iy
^5& jeks fþohkays úêúOdkj,g hg;aj˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
55
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
39 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 14 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 61b' iy 61B'
jHjia:d bj;a fldg ta fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
56
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
X jeks mßÉfþoh
jHjia:dodhlh
md¾,sfïka;=j
62' 40[ ^1& wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g wkql+,j md¾,sfïka;=j'
f;dard m;alr .kq ,nk uka;%Sjrhka foish úismia fokl=f.ka
iukaú; md¾,sfïka;=jla jkafka h' ]
41 [ ^2&iEu md¾,sfïka;=jlau m<uqjrg /iaùug kshñ;
Èk mgka mia wjqreoaolg fkdjeä ld,hla mj;afkah' tfy;a
kshñ; ld, iSudj bl=;aùug fmr md¾,sfïka;=j úiqrejd yeßh
yelafla h' tlS mia wjqreÿ ld,h bl=;aj .sh úg u md¾,sfïka;=j
úisr .shdla fia ie,flkafka h' ]
63' l:dkdhljrhd f;dard m;a lr .ekSu msKsi ñi ks, m%;s{dj fyda
md¾,sfïka;=j bÈßfha § u;= oelafjk m%;s{dj § thg w;aika Èjqreu'
;nk f;la fyda u;= oelafjk Èjqreu § thg w;aika ;nk f;la
fyda lsisu uka;%Sjrhl= úiska md¾,sfïka;=fõ wiqka .ekSu fyda
md¾,sfïka;=fõ § Pkaoh §u fyda fkdl< hq;af;a h(-
—'''''''''''''' jk uu Y%S ,xld m%cd;dka;sl iudcjd§
ckrcfha wdKavql%u jHjia:dj wdrlaId fldg wkq.ukh lrk
njg$f.!rj nyqudkfhka hqla;j m%;s{d foñ$Èjqreï foñ'˜
64' ^1& uy ue;sjrKhlg miqj m<uqjrg mj;ajkq ,nk l:dkdhljrhd"
ksfhdacH
md¾,sfïka;= /iaùfï § l:dkdhlh" ñkau;= ksfhdacH l:dkdhl l:dkdhljrhd
jYfhka y÷kajkq ,nk ksfhdacH l:dkdhl iy ldrl iNdm;sh" iy ksfhdacH ldrl
ksfhdacH ldrl iNdm;sh hk fï ;=ka moúhg md¾,sfïka;=fõ iNdm;sjrhd'
uka;%Sjrhka ;=kafokl= f;dard m;a l< hq;af;a h'
^2& md¾,sfïka;=fõ l:dkdhlh" ksfhdacH l:dkdhlh"
ksfhdacH ldrl iNdm;sh hk fï moú w;=frka ljr jQ
fyda moúhla orkakd jQ uka;%Sjrfhla fõ o" ta uka;%Sjrhd"
ckdêm;sjrhd fj; iajlSh w;aik hgf;a jQ ,smshla u.ska ish
moúfhka l,ska wiajqjfyd;a ñi tfia ke;fyd;a md¾,sfïka;=fõ
;jÿrg;a uka;%Sjrhl= fkdjqjfyd;a ñi" md¾,sfïka;=j úiqrejd
yßkq ,enQ úgl ish moúfhka bj;a jkafka h'
^3& md¾,sfïka;=j úiqrejd yeÍu fya;=fldgf.k úkd
wkHdldrhlska l:dkdhlh" ksfhdacH l:dkdhlh" ksfhdacH
ldrl iNdm;sh hk fï moú w;=frka ljr jQ fyda moúhla
ysia jQ iEu wjia:djl u ta moúh ysia jQ miq m<uqjrg mj;ajkq
40 - oyy;r jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 62^1& jeks wkq
jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
41 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 15 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 62^2& jeks wkq
jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
58
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
42 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 16^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 65^1& jeks wkq jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
59
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
43 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 16^2& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 65^6& jeks wkq
jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
60
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
XI jeks mßÉfþoh
jHjia:dodhlh
ld¾h mámdáh iy n,;,
70' 44 [ ^1& ckdêm;sjrhd úiska m%ldYhla u.ska md¾,sfïka;=j md¾,sfïka;=fõ
le|ùu" md¾,sfïka;=fõ jdrdjidk lsÍu iy md¾,sfïka;=j iNdjdr
úiqrejd yeÍu l< yelafla h(
tfia jqjo" md¾,sfïka;=j úiska tys fkdmeñKs uka;%Sjrhka o
we;=¨j uq¿ uka;%Sjrhkaf.a ixLHdfjka ;=fkka follg fkdwvq
ixLHdjlf.a fhdackd iïu;hla u.ska md¾,sfïka;=j úiqrejd
yßk f,i ckdêm;sjrhdf.ka b,a,Sula lrkq ,nkafka kï
ñi" md¾,sfïka;=fõ m%:u /iaùu i|yd kshu lr.kq ,enQ
Èkfhka wjqreÿ y;rla iy udi yhl ld,hla wjika jk f;la
ckdêm;sjrhd úiska md¾,sfïka;=j úiqrejd yeÍu fkdl,
hq;af;a h' ]
^2& md¾,sfïka;=j iEu jirlg jrlaj;a le|úh hq;af;a h'
^3& md¾,sfïka;=fõ jdrh wjika lrkakd jQ m%ldYkfhka
B<Õ jdrh mgka .ekSu i|yd Èkhla kshu l< hq;af;a h' ta
Èkh m%ldYkfha Èk isg udi folla fkdblaujk Èkhla úh
hq;af;a h(
tfia jqj o" md¾,sfïka;=fõ jdrhla wjika fldg we;s
ljr jQ fyda wjia:djl -
^i& m%ldYkhla u.ska" ta m%ldYkfha Èk isg ;=ka ojilg
zl,ska ÈkhlaZ fkdúh hq;= kshñ; l,ska Èkhl
/iajk f,i md¾,sfïka;=j le|ùug¦ fyda
^ii& fï jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj" m%ldYkhla
u.ska md¾,sfïka;=j úiqrejd yeÍug¦ fyda
ckdêm;sjrhdg n,h we;af;a h'
^4& h:d mßÈ md¾,sfïka;=j bÈßhg f.k tkq ,en"
md¾,sfïka;=fõ jdrh wjidk lrk wjia:dj jk úg lghq;=
ksu lrkq ,en fkdue;s hï ldrKd we;af;a o" ta ish¨ ldrKd
ms<sn|j md¾,sfïka;=fõ B<Õ iNd jdrfha § b;sß mshjr .ekSug
md¾,sfïka;=jg n,h we;af;a h'
^5& ^w& md¾,sfïka;=j úiqrejd yßk m%ldYkfhys" wNskj
md¾,sfïka;=jg uka;%Sjrhka f;dardm;a lr .kakd Èkh fyda Èk
kshu fldg ;sìh hq;af;a h' tfia u" tlS m%ldYkh ksl=;a l< Èk
44 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 17 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 70^1& jeks wkq jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
62
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
45 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 18 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 78^1& jeks wkq jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
66
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
tfia jqj o" fok ,o j,x.= Pkao ixLHdfõ uq¿ .Kk Pkao
ysñ kduf,aLkfha we;=<;a Pkao ysñhkaf.a uq¿ ixLHdfjka
;=fkka folla fkdblaujk wjia:djl §" Pkao ysñhkaf.a uq¿
ixLHdfjka ;=fkka tllg fkdwvq ixLHdjl Pkaofhka ta mk;a
flgqïm; fyda úêúOdkh wkqu; lrkq ,enqjfyd;a muKla ta
mk;a flgqïm; fyda úêúOdkh ck;dj úiska wkqu; lrk ,o
fia ie,lsh hq;af;a h'
47 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 19 jeks j.ka;sh u.ska 85 jk jHjia:dffõ ^2& jk wkqjHjia:dj bj;a lrk ,§'
73
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
48 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 6 jeks j.ka;sh u.ska —116 jeks jHjia:dj˜ hk jpk yd b,lalï fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
79
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
^ii&
mßmd,k lghq;= ms<sn| md¾,sfïka;=
flduidßiajrhd¦
^iii& md¾,sfïka;=fõ uy f,alïjrhd yd Tyqf.a
ld¾h uKav,fha idudðlfhla¦
^iv& rdcH fiajd fldñIka iNdfõ idudðlfhla ¦
49[^ivw& m<d;a rdcH fiajd fldñIka iNdfõ
idudðlfhla¦ ]
49 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7^1& jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
80
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
^vi& ú.Kldêm;sjrhd¦
51[^vii& 1970 fkdjeïn¾ ui 18 jeks Èkg l,ska we;s lrk
,o Oqrhla jQ o" 1970 fkdjeïn¾ ui 18 jeks Èk §"
jegqma mßudKfhys wdrïNl jegqm" j¾Ihlg re' 6"720
g fkdwvq jQ ke;fyd;a bka miqj isÿ lrk ,o hï
jegqma mßudK m%;sfYdaOkhla hg f;a tlS wdrïNl
jegqmg wkqrEm fjk;a hï jd¾Isl jegqma m%udKhla
jQ o 52[hï Oqrhla orkakd jQ" rcfha ks,Orfhla fyda
Y%S ,xld rdcH ú.Kk fiajfha idudðlfhla] ¦
^viii& 1970 fkdjeïn¾ ui 18 jeks Èkg miqj we;s lrk
,o Oqrhla jQ o" Oqrh we;s lrk Èkfha § jegqma
mßudKfhys wdrïNl jegqm ^vii& jk úIhfhys
i|yka Oqrhlg ta Èkfha § wod< jQ jegqma mßudKfhys
wdrïNl jegqmg ke;fyd;a bka miqj isÿ lrk ,o
hï jegqma mßudK m%;sfYdaOkhla hgf;a m<uq i|yka
l< wdrïNl jegqm wkqrEm fjk;a hï jd¾Isl
jegqma m%udKhlg fkdwvq jQ o 53[hï Oqrhla orkakd
jQ" rcfha ks,Orfhla fyda Y%S ,xld rdcH ú.Kk
fiajfha idudðlfhla] ¦ ]
54[^viiiw& 1988 fmnrjdß ui 01 jeks Èkg miqj we;s lrk
,o Oqrhla jQ o" Oqrh we;s lrk ,o Èkfha § ta Oqrfha
jegqma mßudKfhys wdrïNl jegqm" md¾,sfïka;=j
úiska fhdackd iïu;hla u.ska ;SrKh lrkq ,enQ
jegqmg ke;fyd;a bka miqj isÿ lrk ,o hï jegqma
mßudK m%;sfYdaOkhla hgf;a tlS wdrïNl jegqmg
wkqrEm jk fjk;a hï jd¾Isl jegqma m%udKhlg
fkdwvq jQ o hï Oqrhla orkakd jQ" m<d;a rdcH
fiajfha ks,Orfhla ¦]
55 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 20^4& j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
82
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
56 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 21 jeks j.ka;sh u.ska z;syZ hk jpkh fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
57 - oywg jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkh u.ska bj;a lrk ,o 92^we& wkqjHjia:dj oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha
21^2& jeks j.ka;sh u.ska we;=,;a lrk ,§'
83
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
94' ^1& ckdêm;sjrhd f;dard m;a lr .ekSu msKsi mj;ajkq ckdêm;sjrhd f;dard
m;a lr .ekSu
,nk Pkao úuiSfï § iEu Pkaoodhlhl= úiska u hïlsis
wfmalaIlhl=g iajlSh Pkaoh §fï § -
58 - y;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3 jeks j.ka;sh u.ska —úisy;rlg jeä fkd jqj o˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY
lrk ,§
85
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
59 - oyy;r jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 5 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrkq ,en myf<dia jeks wdKavql%u jHjia:d
ixfYdaOkfha 2 jeks j.ka;sh u.ska bj;a lrkq ,eîh'
86
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
62 - myf<dia jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^1& jeks j.ka;sh u.ska —uq¿ Pkao ixLHdfjka wfgka tllg wvq Pkao ixLHdjla"˜
hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
89
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
63 - mfyf<dia jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^2& jeks j.ka;sh u.ska bj;a lrk ,§'
64 - oyy;r jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 8 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
92
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
65 - mfyf<dia jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 5 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
93
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
66 - yh jeks wdKavl
q u
% jHjia:d ixfYdaOkfha 2 jeks j.ka;h
s u.ska —wjidk ù we;s úg˜ hk jpk bj;a fldg ta fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
94
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
67 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 8 jeks j.ka;sh u.ska bj;a lrk ,È'
95
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
68 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 9 jeks j.ka;sh u.ska XIVw mßÉfþoh ^jHjia:dj 103 ^1& isg 104 t olajd&
we;=<;a lrk ,§'
69 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 22^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 103^1& wkqjHjia:dj bj;afldg ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
96
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
70 - oykj jeks wdKavq l% u jHjia : d ixfYda Okfha 22^2& jeks j.ka;sh u.sk a uq, a 103 ^7& j.ka;sh bj;a fldg ta fjkqjg
wdfoaY lrk ,oS'
97
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
71 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 23 jeks j.ka;sh u.ska 104wd jHjia:dfõ uq,a ^4&" ^4w& yd ^5& wkqjHjia:d bj;a
fldg ta fjkqjg kj ^4& yd ^5& wkqjHjia:d wdfoaY lrk ,oS'
99
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
72 - oykj jeks wdKav q l% u jHjia : d ixfYda Okfha 24 jeks j.ka;sh u.sk a 104b ^1& wkqjHjia:dj bj;a fldg ta fjkqjg
wdfoaY lrk ,oS'
101
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
73 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 25 jeks j.ka;sh u.ska kj 104 WW' wkqjHjia:dj we;=<;a lrk ,oS'
103
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
XV jeks mßÉfþoh
wêlrKh
wêlrK msysgqùu 105' ^1& fuys my; i|yka wdh;k" tkï (-
hkdÈh ^w& Y%S ,xld ckrcfha fYa%IaGdêlrKh¦
^wd& Y%S ,xld ckrcfha wNshdpkdêlrKh¦
^we& Y%S ,xld ckrcfha uydêlrKh yd md¾,sfïka;=j
úiska l,ska l, kshu fldg msysgqjkq ,eìh yels
fjk;a hï uq,a wjia:d wêlrK" úksYaph wêldr
fyda wdh;k"
hk fï wdh;k wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj"
ck;djf.a whs;sjdislï wdrlaId lrkakd jQ" ;yjqre lrkakd jQ
iy n,.kajkakd jQ hqla;sh mis|,k wdh;k jkafka h'
^2& fYa%IaGdêlrKh yer hqla;sh mis|,Su iy ld¾ñl yd
fjk;a wdrdjq,a úksYaph fldg ksrjq,a lsÍu i|yd mj;akd ,sÅ;
kS;sfhka we;s fldg msysgqjk ,oaod jQ ishÆ wêlrK o" úksYaph
wêldr yd wdh;k o md¾,sfïka;=j úiska we;s fldg msysgqjk ,o
wêlrK" úksYaph wêldr iy wdh;k f,i ie,lsh hq;af;a h'
ta wêlrK" úksYaph wêldr iy wdh;k m%;sfhdackh lsÍu
fyda wfydais lsÍu fyda ta wêlrKj," úksYaph wêldrj, iy
wdh;kj, n,;," ld¾h" wêlrK n,h iy ld¾h mámdáh
ixfYdaOkh lsÍu fyda md¾,sfïka;=j úiska l< yelafla h'
^3& Y%S ,xld ckrcfha fYa%IaGdêlrKh iy Y%S ,xld ckrcfha
wNshdpkdêlrKh hk tla tla wêlrKh f,aLfkdam.; lsÍfï
fcHIaG wêlrKhla jkafka h' wêlrKfha § u ke;fyd;a
wka ia:dkhl § ta wêlrKhlg wmydi lsÍu iïnkaOfhka
fYa%IaGdêlrKh fyda wNshdpkdêlrKh iqÿiq hhs i,lk
mßÈ nkaOkd.dr.; lsÍfuka fyda ovhlska fyda nkaOkd.
dr.; lsÍu iy ovh hk o~qjï folska u fyda o~qjï lsÍfï
n,h o we;=¿j tn÷ wêlrKhl ishÆ n,;, ta wêlrKhkag
we;af;a h' wNshdpkdêlrKfha n,hg" fï jHjia:dfõ ^1& jeks
wkqjHjia:dfõ ^we& fþofha i|yka fjk;a hï wêlrKhlg"
úksYaph wêldrhlg fyda wdh;khlg" ta wêlrKh" úksYaph
wêldrh fyda wdh;kh bÈßfha § u fyda wka ia:dkhl § fyda
wmydi lsÍu iïnkaOfhka o~qjï lsÍfï n,h o we;=<;a jkafka h(
tfia jqj o" tn÷ hï wêlrKhlg" úksYaph wêldrhlg
fyda wdh;khlg wmydi lsÍu iïnkaOfhka o~qjï lsÍug ta
wêlrKhg" úksYaph wêldrhg ke;fyd;a wdh;khg ljr jQ
fyda kS;shlska oekg mejÍ we;s fyda u;=jg mejfrk whs;shg"
fï jHjia:dfõ óg by;ska jQ úêúOdkj,ska ydkshla fyda
n,mEula fkdjkafka h'
105
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
wêlrKfha iajdëk;ajh
107' 74[ ^1& w.%úksYaphldrjrhd o wNshdpkdêlrKfha fY%aIaGdêlrKfha yd
iNdm;sjrhd o fY%AIaGdêlrKfha iy wNshdpkdêlrKfha wNshdpkdêlrKfha
fjk;a iEu úksYaphldrjrfhlao ckdêm;sjrhd úiska úksYaphldrjrhka
m;alsÍu yd bj;a
wdKavql%u jHjia:d iNdfõ wkqu;hg hg;aj iajlSh w;aik lsÍu
hgf;a jQ wêldr m;%hla u.ska m;alrkq ,nkakd y' ]
^2& by; lS iEu úksYaphldrjrfhla u h:d meje;afuka
isák ;dla Oqrh orkafka h' ta hïlsis úksYaphldrjrhl= bj;a
lsÍu i|yd Tmamq ù we;s úIu meje;au fyda wn,;dj fyda mokï
fldgf.k ^fkdmeñKs uka;%Sjrhka o we;=¿j& md¾,sfïka;=fõ
uq¿ uka;%Sjrhka ixLHdfjka nyq;r ixLHdjla úiska iïu;
lrk ,o md¾,sfïka;=fõ fhdackdjla ckdêm;sjrhd fj;
bÈßm;a lrkq ,eîfuka miqj ckdêm;sjrhd úiska lrk ,o
kshuhlska yer ta úksYaphldrjrhl= bj;a l< fkdyelafla h(
tfia jqj o" tjeks fhdackdjla bÈßm;a lsÍu i|yd jQ
fhdackd iïu;h ms<sn| oekaùu md¾,sfïka;=fõ uq¿ uka;%Sjrhka
ixLHdfjka hg;a msßfihska ;=fkka tlla úiska w;aika ;nd
we;akï yd fpdaÈ; úIu meje;au fyda wn,;dj ms<sn| iïmQ¾K
úia;r tys olajd we;akï ñi l:dkdhljrhd úiska tjeks
fhdackdjla bÈßm;a lsÍu i|yd jQ lsisu fhdackd iïu;hla
Ndr .ekSu fyda md¾,sfïka;=fõ kHdh m;%hg we;=<;a lsÍu fyda
fkdl< hq;af;a h'
^3& ta fhdackd iïu;h iïu; lsÍfï ld¾h mámdáh o we;=¿j
tjeks fhdackdjla bÈßm;a lsÍu iïnkaOj jQ o fpdaÈ; úIu
meje;au fyda wn,;dj úu¾Ykh lsÍu iy Tmamq lsÍu iïnkaOj
jQ o úksYaphldrjrhdg fm!oa.,slj u fyda ksfhdað;hl= u.ska
fyda fmkS isàug iy lreKq olajd isàug we;s whs;sh iïnkaO
jQ o ishÆ ldrKd i|yd md¾,sfïka;=j úiska kS;s u.ska fyda
ia:djr ksfhda. u.ska fyda úêúOdk ie,eiaúh hq;af;a h'
^4& w.% úksYaphldrjrhd jYfhka fyda wNshdpkdêlrKfha
iNdm;sjrhd jYfhka fyda fYa%IaGdêlrKfha ke;fyd;a
wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhl= jYfhka fyda m;a lrkq
,enQ ke;fyd;a ta Oqrhl jev ne,Su i|yd m;a lrkq ,enQ iEu
;eke;a;l= u ckdêm;sjrhd bÈßfha" y;rjk Wmf,aLkfha
oelafjk m%;s{dj fyda Èjqreu fyda § Bg w;aika ;nk f;la
Oqrfha ld¾hhkays fkdfhÈh hq;af;a h'
^5& fYa%IaGdêlrKfha úksYaphldrjrhka úY%du .; hq;= jhi
wjqreÿ yeg my jk w;r" wNshdpkdêlrKfha úksYaphldrjrhka
úY%du .; hq;= jhi wjqreÿ yeg ;=k jkafka h'
75 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 27 j.ka;sh u.ska uq,a 109 jk jHjia:dj bj;a fldg ta fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
109
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
wêlrK lghq;=j,g
82[111 we] ^1& wêlrK n,;, fyda ld¾h ke;fyd;a fuu
whq;= f,i ueÈy;a mßÉfþoh hgf;a jQ ld¾h ke;fyd;a md¾,sfïka;=j úiska
ùu jrola nj'
mkjk ,o hï kS;shla hgf;a ta yd iudk ld¾h mejÍ we;s
iEu úksYaphldrjrhl= u" uQ,dikdrEV ks,Orhl= u" rcfha
ks,Orhl= u fyda fjk;a iEu ;eke;a;l= u ;ukag mejÍ we;s
n,;, l%shd;aul lsÍfï § yd l¾;jH bgq lsÍfï § ;ukag
úOdkhla lsÍug fyda ;uka wëlaIKh lsÍug fyda kS;sfhka
ysñlï we;s fcHIaG wêlrKhl" úksYaph wêldrhl"
wdh;khl fyda tfia u ysñlï we;s fjk;a ;eke;a;l=f.a
fyda úOdkhlg ke;fyd;a n,mEulg yer fjk;a lsisu
;eke;a;l=f.a úOdkhlg ke;fyd;a n,mEulg hg;a fkdúh
hq;af;a h'
81 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 14 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
82 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 15 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 116 jHjia:dj 111 we jHjia:dj f,i kej; wxl
fhdok ,§'
111
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
83 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 16 jeks j.ka;sh u.ska XVw mßÉfþoh ^jHjia:d 111 wE isg 111 ´ olajd&
we;=<;a lrk ,§'
84 - oykj jeks jHjjia:d ixfYdaOkfha 28 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 111 wE jHjia:dj bj;a fldg ta fjkqjg wfoaY lrk ,§'
113
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
85 - oykj jeks jHjjia:d ixfYdaOkfha 29 jeks j.ka;sh u.ska uq,a 111b ^5& yd ^6& wkqjHjia:d bj;a fldg ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
114
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
86 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska bj;a lrk ,§'
87 - oyy;a jeks jHjjia:d ixfYdaOkfha 15 jeks j.ka;sh u.ska 111we jHjia:dj f,i kej; wxl fhdok ,§'
117
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
tfia jqj o -
^w& wdKavql%u jHjia:dfõ hïlsis úêúOdkhla ixfYdaOkh
lsÍu i|yd jQ ke;fyd;a wdKavql%u jHjia:dj mßÉýkak fldg
ta fjkqjg fjk;a wdKavql%u jHjia:djla mekùu i|yd jQ mk;a
flgqïm;la f,i §¾> kdufha úia;r lr we;s mk;a flgqïm;la
iïnkaOfhka jk úg 83 jeks jHjia:dfjys úêúOdk m%ldr ta
mk;a flgqïm; ck;dj úiska cku; úpdrKhl § wkqu;
lsÍu wjYH fõ o hk m%Yakh muKla fYa%IaGdêlrKh úiska
;SrKh l< yelafla h'
88 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 30 jeks j.ka;sh u.ska 122 jHjia:dj bj;a lrk ,§'
120
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
125' ^1& wdKavql%u jHjia:dj w¾: ksrEmKh lsÍu ms<sn| wdKavql%u jHjia:dj
w¾: ksrEmkh
hï m%Yakhla úNd. fldg ;SrKh lsÍu i|yd ;ks yd wkkH lsÍu iïnkaOfhka
wêlrK n,h fYa%IaGdêlrKhg we;af;a h' ta wkqj fjk;a hï wdKavql%u jHjia:d
wêlrKhl fyda úksYaph wêldrhl fyda hqla;sh mis|,Su i|yd wêlrK n,h
fyda wêlrK ld¾h ke;fyd;a w¾O wêlrK ld¾h bgq lsÍu
i|yd fyda kS;sfhka n,h mejÍ we;s fjk;a hï wdh;khl
fyda kvq lghq;=j, § tjeks hï m%Yakhla Woa.; jqjfyd;a ta
m%Yakh ;SrKh lsÍu i|yd fkdmudj fYa%IaGdêlrKh fj;
fhduq l< hq;af;a h' ta m%Yakh iïnkaOfhka ;SrKhla lrk
f;la jeäÿr kvq lghq;= w;aysgqjk f,i fYa%IaGdêlrKh úiska
úOdk l< yelafla h'
^2& fhduq lrkq ,enQ Èk isg udi folla we;=<;
fYa%IaGdêlrKh úiska tu m%Yakh ;SrKh fldg wjia:dkql+,j
wjYH úh yels hï wdkqIx.sl wd{d o l< hq;af;a h'
126' ^1& III jeks mßÉfþofhka fyda IV jeks mßÉfþofhka uQ,sl whs;sjdislï
fyda m%ldY fldg ms<s.kakd ,o hï uQ,sl whs;sjdislula ms<sn| wêlrK n,h
iy ta n,h l%shd;aul
ke;fyd;a NdId whs;sjdislu hï úOdhl fyda mßmd,k l%shdjla lsÍu'
u.ska lv lsÍug w;Hdikakj mej;Su yd iïnkaO ljr jQ fyda
m%Yakhla úNd. fldg ;SrKh lsÍfï ;ks yd wkkH wêlrK
n,h fYa%IaGdêlrKhg we;af;a h'
^2& ;udg iïnkaO tjeks hï uQ,sl whs;sjdislula
ke;fyd;a NdId whs;sjdislu hï úOdhl l%shdjla u.ska fyda
mßmd,k l%shdjla u.ska lv fldg we;s njg fyda lv lsÍug
w;Hdikakj mj;sk njg hï ;eke;a;l= úiska fodaIdfrdamKhla
lrkq ,nk wjia:djl Tyq úiska u ke;fyd;a Tyq fjkqfjka
fmkS isák kS;s{jrhl=f.a ud¾.fhka" t;eka mgka udihla
we;=<;" tu lv lsÍfuka iykhla fyda msysgla ,nd fok f,i
fYa%IaGdêlrKfhka wheo isák b,a,Sula" ;;ald,fha n,mj;akd
wêlrK Í;sj,g wkql+,j fYa%IaGdêlrKh wu;d bÈßm;a
lrk ,sÅ; fm;aiula u.ska l< yelafla h' tjeks b,a,Sula
ms<sn|j l%shd lsÍug fYa%IaGdêlrKfhka mQ¾j wjirhla ,nd
.ekSfuka miqj muKla tjeks b,a,Sula ms<sn|j l%shd lrf.k
hd yelafla h' tfia wjirh b,a,d isá úg wjia:dfjdaÑ; mßÈ
ta wjirh m%odkh lsÍu fyda wjirh §u m%;slafIam lsÍu fyda
úksYaphldrjrhka fofokl=g fkdwvq ixLHdjla úiska l<
yelafla h'
^3& fyaìhia fldamqia" i¾áfhdrdß" ;ykï" fm%disfvkafvda"
ukavduqia fyda lafjda fjdrkafgda iajNdjfha jQ ᚠwd{d i|yd
lrk ,o b,a,Sula wNshdpkdêlrKfhys úNd. lsÍfï §" ta
b,a,Sfï md¾Yajlrejl= úiska" III jeks mßÉfþofha fyda IV
jeks mßÉfþofha úêúOdk lvlr we;s njg fyda lv lsÍug
122
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
93 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 33 jeks j.ka;sh u.ska —121 jeks" 122 jeks" 125 jeks˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
127
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
^t& cQß iNd i|yd uQ, uKav, ms<sfh< l< hq;= wdldrh;a"
cQß iNslhka le|ùfï" f;aÍfï iy Tjqka ms<sn|j
úfrdaOh mEfï ms<sfj< ¦
^ta& ta wêlrKj, msial,a ks,Orhkaf.a iy fjk;a
úOdhl ks,Orhkaf.a ld¾h mámdáh iy ta
wêlrKj," wêlrK úOdk iy tajd l%shdfõ
fhdojk wdldrh ¦
^T& fYa%IaGdêlrKfha ;SrKj, wkq.uH n,h ¦
^´& m%odkh l< yels .dia;=j, iajNdjh iy m%udKh o"
ta .dia;= ;lafiare lrk wdldrh o" f,aLkj,g
uqoaor .eiSu o we;=¿j" fYa%IaGdêlrKfhys"
wNshdpkdêlrKfhys" uydêlrKfhys iy uq,a
wjia:d wêlrKj, mßph iy ld¾h mámdáh yd
iïnkaO hï kS;shlska fyda kS;shla hgf;a úêúOdk
i,id ke;s ishÆ ldrKd"
we;=¿ wêlrKfha mßph iy ld¾h mámdáh úêu;a lsÍu i|yd
l,ska l, Í;s iEÈh yelafla h'
^2& fï jHjia:dj hgf;a idok ,o iEu Í;shla u .eiÜ
m;%fha m< lrkq ,eìh hq;= w;r" tfia m< l< Èkfhys fyda ta
Í;sfhys ksYaÑ; j i|yka hï miq Èkhl isg fyda th l%shd;aul
jkafka h'
^3& fï jHjia:dj hgf;a idokq ,nk ishÆu wêlrK
Í;s .eiÜ m;%fha m< lrkq ,eîfuka miq yels;dla blaukska
wkqu;h i|yd md¾,sfïka;=j fj; bÈßm;a l< hq;af;a h'
tfia wkqu; lrkq fkd,enQ hï Í;shla" tys wkkqu;fha Èk
isg" tfy;a ta hgf;a l,ska lrk ,o lsisjlg fyda ydkshla
fkdue;sj wj,x.= lrkq ,enQ f,i ie,lsh hq;af;a h'
^4& w.% úksYaphldrjrhd iy Tyq úiska kï lrkq ,nk
fYa%IaGdêlrKfha ljr jQ fyda úksYaphldrjrhka ;sfokl=
úiska tjeks hï wêlrK Í;s ixfYdaOkh lsÍu" fjkia
lsÍu fyda m%;HdÈIag lsÍu l< yelafla h' Í;sj, tjeks hï
ixfYdaOkhla" fjkia lsÍula fyda m%;HdÈIag lsÍula fuhg
by;ska we;s wkqjHjia:dfõ wêlrK Í;s iE§u iïnkaOfhka
olajd we;s mßÈ u isÿ úh hq;af;a h'
129
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
wNshdpkdêlrKh
137' wNshdpkdêlrKh" wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhd wNshdpkdêlrKh
-f.ka o 107 jeks jHjia:dfõ úêúOdk i,iajd we;s mßÈ m;a
lrkq ,eìh hq;= fjk;a úksYaphldrjrhka yh fokl=g fkdwvq
yd tfldf<dia fokl=g fkdjeä ixLHdjlska o iukaú; jkafka h'
138' ^1& 95 [uydêlrKfha wNshdpk wêlrK n,h fyda uq,a wNshdpkdêlrKfha
wêlrK n,h
wjia:d wêlrK n,h fyda l%shd;aul lsÍfuys § ta wêlrKh
úiska fyda hïlsis uq,a wjia:d wêlrKhla" úksYaph wêldrhla
fyda fjk;a wdh;khla úiska fyda] isoaê ms<sn|j fyda kS;sh
ms<sn|j fyda lrk ,o ishÆ u jerÈ ksjerÈ lsÍu i|yd jQ
wNshdpk wêlrK n,h o 96[ta uydêlrKh úiska fyda ta uq,a
wjia:d wêlrKh" úksYaph wêldrh fyda fjk;a wdh;kh
úiska fyda] ixcdkkh lrk ,o ishÆ kvq ksñ;s" isú,a kvq"
kvq" wmrdO kvq" ldrKd iy foaj,a ta ms<sn| wNshdpkh yd
mßfYdaOkh yd h:d ;;a;ajhg meñKùu u.ska ixcdkkh lsÍfï
;ks yd wkkH n,h o wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g fyda
fjk;a hï kS;shl úêúOdkj,g hg;aj wNshdpkdêlrKhg
we;af;a h' wNshdpkdêlrKh úiska ta n,;, wdKavql%u
jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj l%shd;aul l< hq;af;a h (
tfia jqj o" hï jrol fyda fodaIhl fyda wúêu;aNdjhl
fya;=fjka kvqfjys md¾Yaplrejkaf.a jeo.;a whs;sjdislïj,g
ydkshla isÿ ù keoao ke;fyd;a hqla;sh bgq fkdùula isÿ ù
keoao tjeks jrola" fodaIhla fyda wúêu;aNdjhla ksid" hï
uq,a wêlrKhl kvq ;Skaÿjla" ;Skaÿ m%ldYhla fyda wd{djla
m%;sj¾;kh lsÍu ke;fyd;a fjkia lsÍu fkd l< hq;af;a h'
^2& md¾,sfïka;=j úiska l,ska l, kS;sfhka mjrkq ,eìh
yels fyda kshu lrkq ,eìh yels mßÈ jQ ishÆ n,;, iy
wNshdpk wêlrK n,h jYfhka fyda uq,a wêlrK n,h
jYfhka fyda jk wêlrK n,h wNshdpkdêlrKhg we;af;a h'
wNshdpkdêlrKh úiska ta ishÆ n,;, iy wêlrK n,h
l%shd;aul l< hq;af;a h'
139' ^1& wNshdpkdêlrKh úiska iajlSh wêlrK n,h wNshdpkfha § we;s
l%shd;aul lsÍfï § ljr fyda wd{djla" kvq ;Skaÿjla" ;Skaÿ n,;,
m%ldYhla fyda oKavk kshuhla kS;sh wkqj iaÒr lsÍu"
m%;sj¾;kh lsÍu" ksjerÈ lsÍu fyda iq¿ jYfhka fjkia lsÍu
fyda ta uq,a wjia:d wêlrKhg" úksYaph wêldrhg fyda fjk;a
95 - oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3^w& j.ka;sh u.ska —hïlsis uq,a wjia:d wêlrKhla" úksYaph wêldrhla fyda
fjk;a wdh;khla úiska˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
96 - oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3^wd& j.ka;sh u.ska —ta uq,a wjia:d wêlrKh" úksYaph wêldrh fyda fjk;a
wdh;kh úiska˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
130
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
98 - tfldf<dia jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 6 jeks j.ka;sh u.ska uq,a ^2& jeks wkqjHjia:dj bj;a fldg" ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
133
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
tfia jqj o -
^i& ^w& uydêlrKh úiska úfYaI wêlrK úNd.hl
§ m%ldYhg m;a lrk ,o kvq ;Skaÿ iy wd{d
iïnkaOfhka wNshdpkdêlrKfha wêlrK
n,h" ta wêlrKfha úksYaphldrjrhka
hg;a msßfihska ;sfokl= úiska l%shd;aul l<
hq;af;a h¦
^wd& uydêlrKfha fjk;a kvq ;Skaÿ yd wd{d
iïnkaOfhka wNshdpkdêlrKfha wêlrK
n,h" ta wêlrKfha úksYaphldrjrhka hg;a
msßfihska fofokl= úiska l%shd;aul l<
hq;af;a h ¦
^ii& 144 jeks jHjia:dj hgf;a jQ iajlSh n,;,
iïnkaOj wNshdpkdêlrKfha wêlrK n,h"
wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhd úiska fyda
iNdm;sjrhd úiska kï lrk ,o ta wêlrKfha hïlsis
úksYaphldrjrhka tlaflkl= fyda jeä .Kkla úiska
fyda l%shd;aul l< hq;af;a h' wNshdpkdêlrKfha
iNdm;sjrhd tlS úksYaphldrjrhkaf.ka flkl=
úh yelafla h¦
^iii& wNshdpkdêldrKfha iNdm;sjrhd úiska fmdÿ fyda
úfYaI kshuhka u.ska wkHdldrj úOdk l<fyd;a ñi"
fjk;a ldrKd iïnkaOfhka wNshdpkdêlrKfha
wêlrK n,h" ta wêlrKfha ;ks úksYaphldrjrhl=
úiska l%shd;aul l< hq;af;a h']
^3& úksYaph mSGhla iukaú; flfrk úksYaphldrjrhka
fofokl= w;r u;fNaohla we;s jQ wjia:djl" úksYaphldrjrhka
;sfokl= /iaj ta ldrKh iudf,dapkh lrk f;la wêlrKfha
;SrKh §u w;aysgjkq ,eìh hq;af;a h'
^4& wNshdpkdêlrKfha kvq ;Skaÿj" talu;sl ;SrKhla
fkdjk úg" ta ;Skaÿj nyq;r ixLHdfjys ;SrKh úh hq;af;a h'
147' wNshdpkdêlrKfha frðiag%d¾ ld¾hd,h" wNshdpkdêlrKfha
wNshdpkdêlrKfha frðiag%d¾jrhd hkqfjka moú kï lrkq frðiag%d¾ ld¾hd,h
iy frðiag%d¾ Oqrh'
,nk ks,Orhl= Ndrfha úh hq;af;a h' ta frðiag%d¾jrhd
wNshdpkdêlrKfha iNdm;sjrhdf.a wëlaIKhg" úOdkhg iy
md,khg hg;a jkafka h'
134
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
99 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 34^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 153^1& wkqjHjia:dj bj;a fldg" ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
136
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
100 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 34^2& jeks j.ka;sh u.ska meje;s 153^4& wkqjHjia:dj bj;a fldg" ta fjkqjg
wdfoaY lrk ,§'
101 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 35 jeks j.ka;sh u.ska kj 153w" 153wd" 153we" 153wE" 153b" 153B" 153W"
153W! hk wkqjHjia:d we;=<;a lrk ,§'
137
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
^4& tjeks iEu Í;shlau tfia m< lrkq ,enQ Èk isg fyda
tu Í;s u.ska ksYaÑ;j olajd we;s hï miq Èkhl isg l%shd;aul
úh hq;af;a h'
^5& tjeks iEu Í;shlau .eiÜ m;%fha m<lrkq ,enQ Èk
isg udi ;=kl ld,hla we;=<; md¾,sfïka;=fõ wkqu;h i|yd
bÈßm;a l< hq;af;a h' tfia wkqu; lrkq fkd,enQ hï Í;shla
tu wkkqu;fha Èk isg mßÉýkak lrkq ,enQ f,i i<lkq
,eìh hq;= w;r tu.ska fmr lrk ,o lsisjlg w.;shla fkdúh
hq;af;a h'
fldñIka iNdfõ 153wE' ^1& ;udf.a rdcldß l%shdj,sfha § fkdjk
fyda Y%S ,xld ú.Kk wjia:djl § ;uka úiska fyda fjk;a ;eke;a;l= fyda ud¾.
fiajfha ;SrKhlg
n,mEï lsrSu fyda
fhka" ljr jQ fyda wdldrfhka fldñIka iNdfõ ;SrKhlg fyda
n,mEï lsÍug ;e;a tlS iNdfõ hï idudðlhl=g fyda Y%S ,xld ú.Kk fiajfha hï
lsrSu jrola nj ks,Orhl=g fyda n,mEïlrk fyda n,mEï lsÍug ;e;a lrk
hï ;eke;af;la jrolg jrolre jk w;r jrolre lsÍfï§
remsh,a tla ,laIhlg fkdjeä ovhlg fyda wjqreÿ ;=klg
fkdjeä ld,hla i|yd jQ nkaOkd.dr.; lsÍulg fyda tlS ovh
iy nkaOkd.dr.; lsÍu hk ovqjï folgu fyda hg;a úh hq;= h'
^2& wdKavql%u jHjia:dfõ 154. jHjia:dj hgf;a msysgqjk
,o iEu uydêlrKhlgu ^1& jk wkq jHjia:dfõ i|yka hï
ldrKhla úNd. fldg ;SrKh lsÍug wêlrK n,h ;sìh
hq;af;a h'
kS;s lD;Hj,ska
153b' 126 jk jHjia:dj hgf;a fY%aIaGdêlrKh msßkud we;s
uqla;sh wêlrK n,hgiy 153W jHjia:dj hgf;a mßmd,kh wNshdpk
úksYaph wêldßhg m%odkh fldg we;s n,;,j,g hg;aj"
139
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
102 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 36^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 154^1& wkqjHjia:dj bj;a fldg" ta fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
140
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
103 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 36^2& jeks j.ka;sh u.ska meje;s 154^2& wkqjHjia:dfõ — rdcH ixia:dj" fjf<|
jHdmdrh fyda fjk;a jHdmdrh˜ hk jpk fhfok ljr ;ekl fyda ta jpk fjkqjg — rdcH ixia:dj" fjf<| jHdmdrh fyda fjk;a
jHdmdrh fyda iud.u˜ hk jpk wdfoaY lrk ,§'
141
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
104 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 36^3& jeks j.ka;sh u.ska meje;s 154^5& wkqjHjia:dfõ ^wd& fþofha —hï rdcH
ixia:djl fyda fjf<| jHdmdrhl fyda fjk;a jHdmdrhl˜ hk jpk fhfok ljr ;ekl fyda ta jpk fjkqjg —hï rdcH ixia:djl
fyda fjf<| jHdmdrhl fyda fjk;a jHdmdrhl fyda ^1& jk wkqjHjia:dfõ i|yka iud.ul˜ hk jpk wdfoaY lrk ,§'
142
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
105 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 36^4& jeks j.ka;sh u.ska w¨;a 154 ^9& wkqjHjia:dj we;=<;a lrk ,§'
143
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
154w' ^1& ckdêm;sjrhd úiska .eiÜ m;%fha m< lrkq ,nk m<d;a iNd msysgqùu
kshuhla u.ska kshu lrk Èkfha fyda Èkj, isg l%shd;aul jk
mßÈ wgjk Wmf,aLkfha ksYaÑ;j i|yka iEu m<d;la u i|yd
wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g hg;aj" m<d;a iNdjla
fuhska msysgqjkq ,efí' fjkia fjkia m<d;a i|yd fjkia
fjkia Èkhka kshu lrkq ,eìh yelsh'
^2& ^1& jk wkqjHjia:dj hgf;a msysgqjk ,o iEu m<d;a
iNdjla u" m<d;a iNd ckao úuiSïj,g wod< kS;shg wkql+,j"
tu iNdfõ uka;%Sjreka f;dard m;a lrkq ,enQ úg ixia:dmkh
úh hq;= h'
^3& fï jHjia:dfõ by;ska jQ úêúOdkhkays mgyeksj l=ula
i|yka jQj o" tlsfklg hdno m<d;a follg fyda ;=klg
tla wdKavqldrjrhl=f.ka" tla m%Odk wud;Hjrhl=f.ka" tla
wud;H uKav,hlska iy f;dard m;a lr .kakd ,o tla m<d;a
iNdjlska hq;a" tla mßmd,k tallhla njg m;aùug o" tlS
m<d;a tla mßmd,k tallhla jYfhka mßmd,kh lrkq ,eîu
È.g u mj;ajdf.k hd hq;= o ke;fyd;a ta tla tla m<d;a
fjk u wdKavqldrjrfhla" m%Odk wud;Hjrfhla iy wud;H
uKav,hla iys;j iajlShuh jQ m<d;a iNdjla we;s fjk u
mßmd,k tallhla jYfhka ilia úh hq;= o hkak ksYaph lsÍfï
wdldrh ms<sn|j o úêúOdk md¾,sfïka;=j úiska hï kS;shla
u.ska fyda kS;shla hgf;a fyda iEÈh yelafla h'
154wd' ^1& 154w jeks jHjia:djg wkql+,j m<d;a iNdjla wdKavqldrjrhd
msysgqjkq ,en we;s iEu m<d;la i|yd u wdKavqldrjrhl= isáh
hq;= h'
^2& ckdêm;sjrhd úiska ish w;aik hgf;a jQ wêldr
m;%hla u.ska wdKavqldrjrhd m;a lrkq ,eìh hq;= w;r"
ckdêm;sjrhdf.a m%idoh we;s ;dla l,a 4 ^wd& jeks jHjia:djg
wkql+,j Tyq úiska Oqrh oeßh hq;af;a h'
^3& ckdêm;sjrhd fj; hjk ,smshla u.ska wdKavqldrjrhdg
ish Oqrfhka b,a,d wiaúh yelafla h'
^4& ^w& ^i& wdKavqldrjrhd wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdk
fÉ;kdkaú;j W,a,x>kh lr ;sîu ¦
^ii& wdKavqldrjrhd iajlSh Oqrfha n,;, whq;=
wkaoñka mdúÉÑ lsÍu yd iïnkaO úIudpdrh
fyda ¥IKh yd iïnkaO jro isÿ lr ;sîu ¦
106 - oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4 jeks j.ka;sh u.ska XVII ^w& mßÉfþoh ^jHjia:d 154 w isg 154 v olajd&
we;=<;a lrk ,§'
144
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
154b' m<d;a iNdjla l,ska úiqrejd yßkq ,enqjfyd;a ñi" Oqr ld,h
tu m<d;a iNdfõ m<uq /iaùu i|yd kshu lrk ,o Èk isg
wjqreÿ myl ld,hla ta iNdj mj;afka h' tlS mia wjqreÿ ld,h
bl=;aj .sh úg u tu m<d;a iNdj úisr .shdla fia ie,flkafka h'
154B' ^1& hï m<d;l wdKavqldrjrhdg Tyqf.a l¾;jH bgq wud;H uKav,h
lsÍfï § iydh ùu iy Wmfoia §u msKsi m%Odk wud;Hjrhdf.a
m%Odk;ajfhka hq;a fjk;a wud;Hjrhka y;r fokl=g fkdjeä
ixLHdjlska iukaú; jQ m<d;a wud;H uKav,hla ;sìh hq;af;a h'
wdKavqldrjrhd úiska ;u l¾;jH fyda bka lsisjla ;u wNsu;h
wkqj bgq l< hq;= njg wdKavql%u jHjia:dj u.ska fyda hgf;a
fyda kshu lrkq ,en we;s ;dla ÿrg yer" wdKavqldrjrhd úiska
tu Wmfoiaj,g wkql+,j ;u l¾;jH bgq l< hq;af;a h'
^2& hï ldrKhla wdKavqldrjrhd úiska ;u wNsu;h wkqj bgq
l< hq;= ldrKhla f,i wdKavql%u jHjia:dj u.ska fyda hgf;a
fyda kshu lrkq ,en ;sfí o" keoao hkak iïnkaOfhka hï
m%Yakhla Woa.; jqjfyd;a wdKavqldrjrhd úiska ta iïnkaOfhka
;u wNsu;h wkqj lrkq ,nk ;SrKh wjidkd;aul jk w;r
wdKavqldrjrhd úiska lrk ,o hï l%shdjl j,x.=Ndjh .ek"
Tyq úiska ;u wNsu;h wkqj l%shd l< hq;= j ;sìKehs fyda
fkd;sìKehs hk fya;=j u;" lsis wêlrKhl § m%Yak lrkq
fkd,eìh hq;af;a h' wdKavqldrjrhdf.a wNsu;h l%shd;aul
lsÍu ckdêm;sjrhdf.a úOdkh u; úh hq;af;a h'
^3& wud;Hjrhka úiska wdKavqldrjrhdg hï WmfoaYhla fok
,oafoa o" tfia kï ta ljr WmfoaYhla ù o hkak iïnkaOfhka
lsisu wêlrKhl § úNd. lrkq fkd,eìh hq;af;a h'
^4& m<d;la i|yd ixia:dms; m<d;a iNdfõ hïlsis
uka;%Sjrhl= ta m<d;a iNdfõ nyq;r uka;%Sjrhkaf.a iydh ,nd
.ekSug iu;a jkafka hehs wdKavqldrjrhd l,amkd flf¾ o"
wdKavqldrjrhd úiska ta uka;%Sjrhd m%Odk wud;H Oqrhg m;a
l< hq;af;a h(
tfia jqj o" m<d;a iNdjlg f;dard m;a lr .kq ,en we;s
uka;%Sjrekaf.ka foflka tllg jeä ixLHdjla tla foaYmd,k
mlaIhlg wh;a idudðlhska jk wjia:djl" wdKavqldrjrhd
úiska tu iNdfõ tu foaYmd,k mlaIfha kdhlhd m%Odk
wud;Hjrhd jYfhka m;a l< hq;af;a h'
^5& wdKavqldrjrhd úiska m%Odk wud;Hjrhdf.a WmfoaYh
wkqj" fiiq wud;Hjrhka tu m<d; i|yd ixia:dmkh lr we;s
m<d;a iNdfõ uka;%Sjrhka w;ßka m;a l< hq;af;a h'
^6& m<d;a wud;H uKav,h m<d;a iNdjg iduqyslj j.lSug
iy W;a;r §ug ne£ isákafka h'
148
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
meyeÈ,s lsÍu (-
w;HjYH iemhqï iy fiajd mj;ajdf.k hdug ;¾ckhla
t,a, ù we;s nj fyda hqoaOhla fyda úfoaY wdl%uKhla fyda
ikakoaO le/,a,la ksid Y%S ,xldfõ fyda tys foaYfha hï
fldgil wdrlaIdjg ;¾ckhla t,a, ù we;s nj m%ldY lrñka
uyck wdrlaIl wd{dmk; hgf;a m%ldYkhla" ta wka;rdhh
w;Hdikak njg ckdêm;sjrhd iEySug m;a fõ kï ta fiajd
iy iemhqï we;a; jYfhka u wekysàug fyda ta hqoaOh fyda
wdl%uKh fyda le/,a, we;a; jYfhka we;s ùug m<uqj
ckdêm;sjrhd úiska l< yelafla h(
tfia jqj o" tjeks hï m%ldYkhla Y%S ,xldfõ hï fldgil
muKla l%shd;aulj mj;sk wjia:djl" fï jHjia:dj hgf;a
úOdk ksl=;a lsÍug ckdêm;sjrhd i;= n,h" w;HjYH iemhqï
yd fiajd mj;ajd .ekSu fyda Y%S ,xldfõ wdrlaIdj ia:sr lsÍu
i|yd fhda.H fõ kï iy tfia fhda.H jk ;dla ÿrg" tu
m%ldYkh l%shd;aulj mj;sk m<d; fkdjk fjk;a m<d;lg o
jHdma; úh hq;af;a h'
^2& uyck wdrlaIl wd{dmk; fyda uyck wdrlaIdjg
wod<j ;;ald,fha fyda n,mj;akd kS;sh hgf;a fyda lrk ,o
m%ldYkhla ishÆu ld¾h i|yd ;SrKd;aul úh hq;= w;r" th
lsisu wêlrKhl § m%Yak lrkq fkd,eìh hq;af;a h' ;j o" tu
m%ldYkh ms<sn|j fyda m%ldYkh lsÍfï fya;= ms<sn|j fyda tu
fya;= mj;skafka o hkak ms<sn|j fyda fï jHjia:dj hgf;a
fok ,o hï úOdkhla ms<sn|j fyda lsisu wêlrKhla fyda
úksYaph wêldrhla úiska úNd. lsÍu" u;hla m%ldY lsÍu
fyda fjk;a hï wdldrhlska m%Yak lsÍu fyda lrkq fkd,eìh
hq;af;a h'
úOdk wkqj l%shd 154ta' wdKavql%u jHjia:dfõ fï mßÉfþoh hgf;a
lsÍu meyer yeÍu wdKavqldrjrhdg fyda hï m<d;a iNdjlg fok ,o hï
úOdkhlg wkql+,j lghq;= lsÍu fyda tajd l%shd;aul lsÍu
wdKavqldrjrhd fyda ta m<d;a iNdj úiska meyer yer we;s
wjia:djl" wdKavql%u jHjia:dfõ úêúOdkj,g wkql+,j ta
m<df;a mßmd,kh lrf.k hd fkdyels ;;a;ajhla Woa.; ù
we;ehs ckdêm;sjrhd úiska ;SrKh lrkq ,eîu kS;Hkql+,
jkafka h'
mßmd,kh wekysàu 154T' ^1& hï m<d;l mßmd,kh wdKavql%u jHjia:dfõ
úêúOdkj,g wkql+,j lrf.k hd fkdyels njg tu m<df;a
wdKavqldrjrhdf.ka ,enqKq jd¾;djla wkqj fyda wkHdldrhlska
fyda ckdêm;sjrhd iEySulg m;ajqjfyd;a ckdêm;sjrhd úiska
m%ldYkhla u.ska -
153
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
uqo,a fldñIka iNdj 154c' ^1& my; i|yka whf.ka iukaú; uqo,a fldñIka
iNdjla úh hq;af;a h (-
^w& Y%S ,xld uy nexl=fõ wêm;sjrhd ¦
^wd& NdKavd.drfha f,alïjrhd ¦ iy
107[ ^we& tla tla ;eke;a;d uQ,H" kS;s" mßmd,k" jHdmdr
fyda Ydia;%Sh lafIa;%j, lemS fmKqkq fyda Wiia
ks,;, oerE fyda ;eke;a;ka úh hq;= jQ o m%Odk ck
j¾. ;=k ksfhdackh lsÍu i|yd wdKavql%u jHjia:d
iNdfõ ks¾foaY u; ckdêm;sjrhd úiska m;a lrkq
,nkakd jQ o fjk;a idudðlhka ;sfofkla']
^2& l,ska ñh .shfyd;a" b,a,d wia jqjfyd;a fyda Oqrfhka bj;a
lrkq ,enqjfyd;a ñi" fldñIka iNdfõ iEu idudðlfhl= u
wjqreÿ ;=kl ld,hlg Oqrh orkafka h'
^3& m<df;a wjYH;d imqrd,Sfï ld¾hh i|yd m%udKj;a
wruqo,a" wdKavqj úiska fldñIka iNdfõ ks¾foaY wkqj iy
fldñIka iNdj úuid jd¾Isl whjeh f,aLkfhka fjka lr
Èh hq;af;a h'
^4& ^w& m<d;a i|yd wdKavqj úiska jd¾Islj m%odkh
lrkq ,nk wruqo,a m<d;a w;r fnod §fï §
wkq.ukh l< hq;= m%;sm;a;s ¦ iy
^wd&
m<d;aj, uqo,a lghq;= iïnkaOfhka
ckdêm;sjrhd úiska fldñIka iNdjg fhduq
lrk ,o fjk;a hï ldrKhla"
iïnkaOfhka ckdêm;sjrhdg ks¾foaY bÈßm;a lsÍu
fldñIka iNdfõ ld¾hh jkafka h'
^5& rg ;=< ;=, m%dfoaYSh ixj¾Okhla w;a lr .ekSu wruqKq
lr fldñIka iNdj úiska ta m%;sm;a;s ms<sfh< l< hq;= w;r ta
wkqj -
^w& tla tla m<df;a ck ixLHdj ¦
^wd& tla tla m<df;a tal mqoa., wdodhu ¦
^we& úúO m<d;a w;r wd¾:sl úIu;d wkql%ñlj wvq
lsÍfï wjYH;dj ¦ iy
^wE& tla tla m<df;a tal mqoa., wdodhu iy m<d;a w;r
jeä u tal mqoa., wdodhu w;r fjki wkql%ñlj
wvq lsÍfï wjYH;dj"
ie,ls,a,g .; hq;af;a h'
107 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 37 jeks j.ka;sh u.ska 154c' jHjia:dfõ ^1& ^we& fþoh bj;afldg ta fjkqjg
wdfoaY lrk ,§'
159
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
108 - oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 5 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
161
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
109 - oijeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^1& j.ka;sh u.ska bj;a lrk ,§'
110 - oijeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^2& jeks j.ka;sh u.ska uq,a ^10& yd ^11& wkqjHjia:d ^8& yd ^9& f,i kej; wxl
fhdok ,§'
111 - oijeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^3& jeks j.ka;sh u.ska —fï jHjia:dfõ ^6& jeks" ^7& jeks fyda ^9& jeks wkqjHjia:dj,
we;=<;a˜ hk jpk yd wxl fjkqjg wdfoaY ,§'
163
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
112 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 20 jeks j.ka;sh u.ska XVIIIw mßÉfþoh ^jHjia:dj 155w isg 155l& olajd
we;=<;a lrk ,§'
113 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 38^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 155w' ^1& jk wkqjHjia:dj bj;afldg ta fjkqjg
wdfoaY lrk ,§'
164
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
114 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 38^2& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 155w' ^4& jk wkqjHjia:dj bj;afldg ta fjkqjg
wdfoaY lrk ,§'
165
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
115 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 39 jeks j.ka;sh u.ska kj 155wd'^5& jk wkqjHjia:dj we;=<;a lrk ,§'
116 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 40 jeks j.ka;sh u.ska 155we' jk wkqjHjia:dfõ —126 jeks jHjia:dfõ ^1& jeks
fþofhka fYa%IaGdêlrKh fj; mjrd § we;s wêlrK n,hg hg;aj˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
166
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
fldñIka iNdfõ 155B' ^1& ;ukaf.a kS;Hkql+, ld¾hh bgq lsÍfï § yer"
lghq;=j,g whq;= 117[ —fldñIka iNdfõ fyda tys hï lñgqjl fyda fï mßÉfþoh
f,i ueÈy;a ùu
hgf;a fldñIka iNdj úiska tfia n,h mjrkq ,enQ hï fmd,sia
ks,Orhl=f.a fyda hï ;SrKhlg fl,skau fyda jl%dldrfhka
;ud úiska u fyda fjk;a ;eke;a;l= úiska fyda fjk;a hï
;eke;a;l= iu. ljr jqj o wdldrhlska n,mEï lrk fyda
n,mEï lsÍug ;e;a lrk fyda whq;= f,i ueÈy;ajk fyda
fldñIka iNdfõ fyda tys hï lñgqjl idudðlhl= fj; fyda
tfia n,h mjrk ,o hï fmd,sia ks,Orhl= fj; tfia n,mEï
lrk fyda lsÍug ;e;a lrk] iEu ;eke;a;l= u jrolg jrolre
jk w;r" Tyq tfia jrolre lrkq ,enQ úg remsh,a tla
,laIhl ovhlg fyda wjqreÿ y;la fkdblaujk ld,hlg
nkaOkd.dr.; lrkq ,eîug fyda ta ovh iy ta nkaOkd.dr.;
lsÍu hk o~qjï folg u fyda Tyq hg;a úh hq;af;a h'
^2& ^1& jk fþofha i|yka hï lreKla wid ;SrKh lsÍfï
wêlrK n,h wdKavql%u jHjia:dfõ 154. jHjia:dj hgf;a
msysgqjk ,o uydêlrKhlg ;sìh hq;af;a h'
118 [ 119[ 155BB' jHjia:dj bj;a lrk ,§' ]
fldñIka iNdj úiska 155BBB' fldñIka iNdj úiska Í;s iE§u kshñ; jkakd jQ
Í;s iEÈh hq;= nj hï ldrKd iïnkaOfhka" l,ska l, Í;s iE§u l< hq;af;a h'
tlS iEu Í;shla u .eiÜ m;%fha m< l< hq;af;a h']
fldñIka iNdfõ 120[ 155W' ^1& ^w& fmd,siam;sjrhd yer" fmd,sia ks,Orhka
n,;,'
m;a lsÍfï" Wiia lsÍfï" udre lsÍfï" Tjqka úIfhys úkh
md,kh mj;ajdf.k hdfï iy Tjqka fiajfhka my lsÍfï n,h
fldñIka iNdj fj; mejßh hq;af;a h' Wiia lsÍï" udrelsÍï"
úkh md,kh iy fiajfhka my lsÍï ms<sn| fldñIka iNdfõ
n,;, fmd,siam;sjrhd úuid fldñIka iNdj úiska l%shd;aul
lrkq ,eìh hq;af;a h'
^wd& fï jHjia:dj hgf;a iajlSh n,;, l%shd;aul lsÍfï §"
wdKavql%u jHjia:dfõ XVIIw mßÉfþoh hgf;a m<d;a fmd,sia
fldñIka iNd msysgqjkq ,nk mßÈ iy msysgqjkq ,nk úg ta
m<d;a fmd,sia fldñIka iNd fj; mjrkq ,nk n,;, iy
ld¾h ySk lsÍula" fldñIka iNdj úiska fkdl< hq;af;a h'
^2& uyckhdf.ka ,efnk meñKs,s iy w;Dma;shg m;a hï
;eke;a;l= úiska fmd,sia ks,Orhl=g fyda fmd,sia fiajhg
117- oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 41 jeks j.ka;sh u.ska —fldñIka iNdfõ fyda tys hï lñgqjl fyda hï ;SrKhlg˜
hk jpkj, isg —tfia n,mEï lrk fyda lsÍug ;e;alrk˜ hk jpk olajd jQ ish¨ jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
118- oywg jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 27 jeks j.ka;sh u.ska 155BB iy 155 BBB jHjia:d we;=<;a lrk ,§'
119- oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 42 jeks j.ka;sh u.ska ;snqKq 155BB jHjia:dj bj;a lrk ,§'
120- oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 43 jeks j.ka;sh u.ska 155BBB jk wkqjHjia:dfõ wjidkhg kj 155W' 155W!"
155t" 155ta iy 155T kj jHjia:d we;=<;a lrk ,§'
167
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
155W!' ^1& fldñIka iNdj úiska ksYaph lrkq ,nk fY%aKsj, fldñIka iNdfõ
fmd,sia ks,Orhka m;alsÍfï" Wiia lsÍfï" ia:dk udre lsÍfï we;eï n,;,
lñgqjlg mejÍu'
iy Tjqka úIfhys úkh md,kh lsÍfï iy Tjqka fiajfhka
my lsÍfï ,d fldñIka iNdj i;= n,;, fldñIka iNdj
úiska kï lrkq ,eìh hq;= ^fldñIka iNdfõ idudðlhkaf.ka
iukaú; fkdjk& lñgqjla fj;" fldñIka iNdj úiska mjrkq
,eìh yelafla h'
fldñIka iNdj úiska 155t' ^1& hï fY%aKshl fmd,sia ks,Orhka m;a lsÍu" Tjqka
we;eï ld¾h mejÍu'
Wiia lsÍu" ia:dk udre lsÍu" Tjqka úIfhys úkh md,kh
lsÍu iy fiajfhka mylsÍu i|yd fldñIka iNdj i;= n,;,"
fldñIka iNdj úiska kshu lrkq ,nk fldkafoaisj,g iy ld¾h
mámdáhg hg;aj" fmd,siam;sjrhd fj; fyda fmd,siam;sjrhd
úuid hï fmd,sia ks,Orhl= fj; fldñIka iNdj úiska mjrkq
,eìh yelafla h'
^2& tjeks hï n,;, mejÍula" fldñIka iNdj úiska .eiÜ
m;%fha m< lsÍug ie,eiaúh hq;af;a h'
wNshdpk lsÍfï 155ta' ^1& ljr fyda ldKavhlg wh;a fmd,sia ks,Orhkaf.a
whs;sh' Wiiaùula fyda ia:dk udrejla fyda Tjqka iïnkaO hï úkh
ldrKhla fyda Tyq fiajfhka my lsÍula fyda ms<sn|j fldñIka
iNdjg we;s n,;, fldñIka iNdj úiska 155t jHjia:dj
hgf;a hï fmd,sia ks,Orhl=g mjrd we;s wjia:djl tlS fmd,sia
ks,Orhd úiska tfia ;ukag mjrkq ,enQ n,;, l%shd;aul
lsÍfï§ fok ,o hï kshuhlg úreoaOj fldñIka iNdjg
wNshdpkh lsÍug fmd,siam;sjrhdg whs;sh we;af;a h'
^2& fmd,siam;sjrhd fyda 155W! iy 155t jHjia:dj, i|yka
lñgqjla fyda fmd,sia ks,Orhl= fyda úiska ;udf.a hï Wiia
lsÍula"ia:dk udrejla fyda fiajfhka mylsÍula iïnkaOfhka
lrk ,o hï kshuhlska w;Dma;shg m;a fmd,sia ks,Orhl=
úiska" wNshdpkhla lsÍu iy wNshdpkhla úNd. lsÍu i|yd
kshu lrkq ,en we;s mámdá o ld,h o úêu;a lrñka fldñIka
iNdj úiska l,ska l, idokq ,nk Í;sj,g wkql+,j" tlS
kshuhg úreoaOj fldñIka iNdjg wNshdpkh lrkq ,eìh
yelafla h'
^3& ^1& jk fyda ^2& jk wkq jHjia:d hgf;a lrk ,o
wNshdpkhla u; fok ,o tlS kshu fjkia lsÍfï" iq¿ jYfhka
fjkia lsÍfï" m%;HdÈIag lsÍfï fyda iaÓr lsÍfï fyda ta
iïnkaOfhka úOdk ksl=;a lsÍfï fyda ;jÿrg;ajQ fyda fjk;a
fyda mÍlaIKhla meje;aùug kshu lsÍfï n,h fldñIka
iNdjg we;af;a h'
^4& fï jHjia:dfõ ^2& jk wkq jHjia:dj hgf;a fldñIka
iNdj úiska l,ska l, idokq ,nk Í;s .eiÜ m;%fha m< lrjkq
,eìh hq;af;a h'
^5& wjia:dfjdaÑ; mßÈ fï mßÉfþofha 155W! fyda 155t
jHjia:d hgf;a lñgqjla fj; fyda fmd,siam;sjrhd fj; fyda
fmd,sia ks,Orhl= fj; n,;, mjrd fokq ,enq úg fldñIka
iNdj úiska tfia mjrk ,o n,;, n,d;aulj mj;soa§" ta
n,;, mejÍu lrk ,oafoa hï fY%aKshl fmd,sia ks,Orhka
169
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
121- oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 44 jeks j.ka;sh u.ska ;snqKq 155´ jHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§
170
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
122- oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 45^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 156 ^2& wkqjHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§
171
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
123- oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 45^2& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 156^5& wkqjHjia:dj fjkqjg wdfoaY lrk ,§
172
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
w,a,ia fyda ¥IK 156w' ^1& md¾,sfïka;=j úiska" w,a,ia fyda ¥IK fpdaokd
fpdaokd úu¾Ykh úu¾Ykh lsÍu i|yd fldñIka iNdjla ia:dms; lsrSu msKsi
lsrSu i|yd jQ kS;sh u.ska ie,eiaúh hq;af;a h' tlS kS;sh u.ska -
fldñIka iNdj
^w& ckdêm;sjrhd úiska wdKavql%u jHjia:d iNdfõ
wkqu;hg hg;aj fldñIka iNdfõ idudðlhka
m;alsÍu¦
^wd& w,a,ia fyda ¥IK fpdaokdjla iïnkaOfhka ;udf.a
u fufyhùfuka fyda fjk;a ;eke;a;l= úiska
lrkq ,nk meñKs,a,la u; hï w,a,ia fyda ¥IK
fpdaokdjla ms<sn|j uQ,sl mÍlaIKhla meje;aùug
fyda úu¾Ykhla lsrSug úOdk lsÍu i|yd jQ n,;,
iy w,a,ia fyda ¥IKj,g wod<j" n,mj;akd kS;sh
hgf;a jerÈ i|yd kvq mejÍug we;s n,;, o we;=¿
fldñIka iNdfõ n,;,¦ iy
^we& Y%S ,xldj md¾Yajhla jk" ¥IKhg tfrys tlai;a
cd;Skaf.a iïuq;sh iy ¥IKh je<elaùug wod<
fjk;a hï cd;Hka;r iïuq;s l%shd;aul lsÍu msKsi
.; hq;= mshjr i|yd" úêúOdk ie,eiaúh hq;= h'
^2& md¾,sfïka;=j úiska tfia úêúOdk i,iajk f;la"
1994 wxl 19 ork w,a,ia fyda ¥IK úu¾Yk fldñIka iNdj
mk; hgf;a m;a lrkq ,enQ fldñIka iNdj úiska ;u
fufyhùfuka u fyda th fj; lrk ,sÅ; meñKs,a,la u; hï
w,a,ia fyda ¥IK fpdaokdjla úNd. lsÍu fyda úu¾Ykh lsÍu
kS;Hdkql+, njg jQ iq¨ fjkia lsÍug hg;aj" tlS mk; wod<
úh hq;af;a h'
124- oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 46 jeks j.ka;sh u.ska kj XIXw iy XIXwd mßÉfþo we;=<;a lrk ,§
173
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
XIXwd mßÉfþoh
cd;sl m%iïmdok fldñIka iNdj
156wd' ^1& wdKavql%u jHjia:d iNdfõ ks¾foaYh u; cd;sl m%iïmdok
ckdêm;sjrhd úiska m;a lrkq ,nkakd jQ o idudðlhka mia fldñIka iNdj
fofkl=f.ka iukaú; jQ o ^fï mßÉfþofha ziNdjZ hkqfjka
i|yka lrkq ,nk& cd;sl m%iïmdok fldñIka iNdjla ;sìh
hq;af;a h' tlS iNdfõ hg;a msßfihska idudðlhka ;sfofkl=
m%iïmdokh" .KldêlrKh" kS;sh fyda rdcH mßmd,kh ms<sn|
ms<s.;a w;aoelSï iys; ;eke;a;ka úh hq;= h' ckdêm;sjrhd"
wdKavql%u jHjia:d iNdfõ ks¾foaYh u; tla idudcslhl=
fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhd f,i m;a l< hq;af;a h'
^2& iNdfõ iEu idudðlhl= u úiska ckdêm;sjrhd wu;d
hjk ,smshla u.ska ;u OQrfhka l,ska b,a,d wiajqjfyd;a
fyda wdKavql%u jHjia:d iNdfõ wkqu;h u; fya;= olajd
ckdêm;sjrhd úiska OQrfhka bj;a lrkq ,enqjfyd;a fyda pß;
¥IK jrola iïnkaOfhka hï wêlrKhla úiska Tyq jrolre
lrkq ,enqjfyd;a fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjrhl= fyda m<d;a
iNd uka;%Sjrhl= fyda m<d;a md,k wdh;khl iNslhl= fyda
jYfhka f;aÍ m;ajqjfyd;a fyda Tyq úIfhys m%cd wYlakq;d
kshu lsÍfï fhdackd iïu;hla wdKavql%u jHjia:dfõ 81 jk
jHjia:djg wkql+,j iïu; lrkq ,enqjfyd;a fyda ñi" tjeks
idudcslhl= jYfhka Tyq m;a lrkq ,enQ Èk isg wjqreÿ ;=kl
ld,hla Oqr oeßh hq;af;a h'
^3& fldñIka iNdfõ iNdm;sjrhdg iy iEu idudðlhl=g u"
md¾,sfïka;=fõ fhdackd iïu;hla u.ska ksYaph lrkq ,eìh
yels mßÈjQ §ukdjla f.úh hq;af;a h' tlS §ukdj taldnoaO
wruqo,g jeh nrla úh hq;= w;r tlS iNdm;sjrhdf.a fyda
idudðlhdf.a Oqr ld,h w;r;=r wvq fkdl< hq;af;a h'
156we' ^1& ish¨ rcfha wdh;k úiska NdKav iy fiajd" jev" iNdfõ l¾;jH
WmfoaYl fiajd iy f;dr;=re moaO;s m%iïmdokh lrkq ,eîu
iïnkaOfhka idOdrK" hqla;s iy.;" úksúo fmfkk iq¿" ;r`.
ldÍ iy úhoï iM,;djhlska hq;a mámdá iy Wmudk ilia
lsÍu fldñIka iNdfõ l¾;jH jkafka h' fldñIka iNdj
úiska tlS Wmudk .eiÜ m;%fha m< lsÍug ie,ish hq;= w;r
tlS m< lsÍfuka udi ;=kla we;=<; md¾,sfïka;=fõ wkqu;h
i|yd bÈßm;a lsÍug ie,ish hq;af;a h'
^2&^1& jk wkq jHjia:dfõ fmdÿ Ndjhg w.;shla fkdue;sj-
^w& rcfha wdh;k úiska lrkq ,nk NdKav iy
fiajd" jev" WmfoaYl fiajd iy f;dr;=re moaO;s
m%iïmdokh" mQ¾jfha wkqu; jQ l%shdldÍ ie,eiau
174
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
iNdfõ ld¾h 156B' ^1& fldñIka iNdj úiska" th úiska ksYaph lr.kq
uKav,h
,eìh yels kshu iy fldkafoais u;" tys ld¾h ksis mßÈ bgq lr
.ekSu i|yd wjYH hhs i,lkq ,nk mßÈ uyf,alïjrhl= o"
fjk;a hï ks,Orhka o fldñIka iNdjg m;alr.kq ,eìh
hq;af;a h'
^2& fldñIka iNdfõ ish¨ idudðlhka iy ks,Orhka oKav
kS;s ix.%yfha IX jk mßÉfþofha w¾:dkql+,j iy tys ld¾h
i|yd rcfha fiajlhka f,i i,lkq ,eìh hq;af;ah'
^3& fldñIka iNdfõ hï idudðlhl= fyda ks,Orhl= fyda
úiska wdKavql%u jHjia:dj hgf;a Tyqf.a ld¾h fyda l¾;jH
bgqlsÍfï § fyda lsÍfï§ ioaNdjfhka lrk ,o fyda lrk ,oehs
WoafoaYs; hï l%shdjla fyda fohla iïnkaOfhka Tyqg úreoaOj
lsisÿ isú,a fyda wmrdO kvqjla fyda kvq lghq;a;la fyda fjk;a
lD;Hhla mejßh fkdyelafla h'
iNdfõ úhoï 156W' fldñIka iNdfõ úhoï taldnoaO wruqo,g jehnrla
taldnoaO wruqo,g
jeh nrla úh hq;= nj
úh hq;af;a h'
XX jeks mßÉfþoh
fmdÿ úêúOdk
157' Y%S ,xldfõ wdKavqj iy hï úfoaY rdcHhl wdKavqj wka;¾cd;sl .súiqï
w;r" tu úfoaY rdcHfha fyda tys jeishkaf.a fyda ta rdcHfha yd iïuq;s
kS;s hgf;a ixia:d.; lrk ,o ke;fyd;a ixia:dmkh lrk
,o ixia:dj," iud.ïj, fyda fjk;a ix.ïj, Y%S ,xldj ;=<
wdfhdack jvd,Su fyda wdrlaId lsÍu i|yd we;s lr .;a hï
.súiqula fyda iïuq;shla cd;sl wd¾:slfha j¾Okhg w;HjYH
jkakla nj" ^fkdmeñKs uka;%Sjrhka o we;=¿j& uq¿ md¾,sfïka;=
uka;%Sjrhka ixLHdfjka ;=fkka follg fkdwvq ixLHdjla
úiska mlaIj Pkaoh § iïu; lrkq ,nk fhdackd iïu;hla
u.ska md¾,sfïka;=j úiska wkqu; lrkq ,enQ wjia:djl" ta
.súiqug fyda iïuq;shg Y%S ,xldj ;=< kS;sfha n,mEu we;s
w;r" rdcH wdrlaIdj ;yjqre lsÍu msKsi yer" ta .súiqfï fyda
iïuq;sfha úêúOdk lv flfrk lsisu ,sÅ; kS;shla mekùu
fyda iE§u o úOdhl fyda mßmd,k l%shdjla lsÍu o fkdl<
hq;af;a h'
125[157 w' ^1& Y%S ,xldfõ foaYh ;=< fjk u rchla msysgqùug"
Y%S ,xldfõ
fl<ska u fyda wkHdldrhlska Y%S ,xldj ;=< § fyda bka msg; § foaY mQ¾K;ajh
W,a,x>kh lsÍu
fyda wdOdr lsÍu" wkqn, §u" wkq.%yh oelaùu" uqo,a fhoùu" ;ykï lsÍu
ffO¾h §u fyda foaYkd lsÍu lsisÿ ;eke;a;l= úiska fkdl<
hq;= h'
^2& Y%S ,xldfõ foaYh ;=< fjk u rchla msysgqùu ;u
wruqKqj,ska ke;fyd;a mrud¾:j,ska tlla f,i lsisÿ
foaYmd,k mlaIhla fyda fjk;a ix.uhla fyda ixúOdkhla
úiska fkdms<s.kq ,eìh hq;= h'
^3& ^1& jk wkqjHjia:dfõ úêúOdk lvlrñka l%shd lrk
ljr jqj o ;eke;a;l=" wêfpdaokdjla u; iy kS;sfhka kshu
lr we;s ld¾h mámdáhg wkql+,j mj;ajkq ,nk kvq úNd.
hlska miqj wNshdpkdêlrKh úiska jrolre lrkq ,enQ úg -
^w& ta wêlrKh úiska ;SrKh lrkq ,nk wjqreÿ y;la
fkdblaujk ld,hla i|yd m%cd wYlakq;djg Tyq
hg;a jkafka h¦
^wd& Tyqf.a iy Tyqf.a mjqf,a whf.a Ôúld jD;a;sh
mj;ajdf.k hdu msKsi wjYH hhs ta wêlrKfha
wd{djla u.ska ;SrKh lrkq ,nk foam< yer" Tyqf.a
pxp, iy ksYap, foam< rdcika;l jkafka h¦
125- ih jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 3 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§
178
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
126- ;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4 jeks j.ka;sh u.ska ˜idjqreoaola Oqrh orkafkah'˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§
183
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
127- fojeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 jeks j.ka;sh u.ska uq,a ^ii& wkqfþoh bj;a fldg wdfoaY lrk ,§
184
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
128- ihjeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^1& jeks j.ka;sh u.ska ˜bkamiq kshu l< hq;af;ah' ta kdu fhdackdj ,enqKq miq˜ hk
jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
129- miajeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2^wd& jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
130- ihjeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^2&^w& jeks j.ka;sh u.ska ˜kdu fhdackd lrk f,i kshu lrkq ,enQ Èk isg Èk ;syla
we;=<;˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
131- ihjeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^2&^wd& jeks j.ka;sh u.ska ˜meyer yßkq ,enQ wjia:djl˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
187
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
132- ihjeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 4^3& jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
189
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
133- y;r jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 2 jeks j.ka;sh u.ska uq,a ^b& fþoh bj;a fldg" wdfoaY lrk ,§'
190
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
135 - oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 22^1& jeks j.ka;sh u.ska —114 jeks jHjia:dfõ§ yer˜ hk jpk iy b,lalï
fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
201
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
136 - oykj jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 47 jeks j.ka;sh u.ska —rcfha ks,Orhd˜ hk w¾: ksrEmkh fjkqjg wdfoaY
lrk ,§'
203
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
137 - o y;=k a jeks wdKav q l% u jHjia : d ixfYda Okfha 6 jeks j.ka ;sh u.sk a —ljr jQ fyda kS;shla hgf;a˜ hk jpk fjkqjg
wdfoaY lrk ,§'
204
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
^i& w.%úksYaphldrjrhd ¦
^vi& kS;sm;sjrhd ¦
^vii& ú.Kldêm;sjrhd ¦
^viii& fmd,siam;sjrhd ¦
138- y;ajeks wdKav ql %u jHjia : d ixfYda Okfha 5^wd& jeks j.ka ;s h u.sk a we;=< ;a lrk ,§'
211
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
fojeks Wmf,aLkh
6 jeks jHjia:dj
cd;sl fldäh
213
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''
''''''''''''''''''''''''''' jk uu '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' Oqrfhys ld¾h
iy l¾;jH Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha wdKavql%u jHjia:djg
iy kS;shg wkql=,j wjxlj bgq lrk njg o" Y%S ,xld ckrchg mlaImd;
jk njg o" uf.a Wmßu Yla;s m%udKfhka Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§
ckrcfha wdKavql%u jHjia:dj wdrlaId fldg wkq.ukh lrk njg o f.!rj
nyqudkfhka hqla;j m%ldY fldg m%;s{d foñ' $ Èjqreï foñ'
216
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
,smslrefjda
139[ksfhdacH msial,a ks,Orfhda]
NdId mßj¾;lfhda
,>q f,aLlfhda
h;=re f,aLlfhda
fmd;a n¢kafkda
139 - tfldf<diajeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska —msial,a ks,Orfhda˜ hk úIh fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
217
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
yh jeks Wmf,aLkh
162 ^2& jeks jHjia:dj
140
y;a jeks Wmf,aLkh
157 w ^7& jeks jHjia:dj iy 161 ^wE& ^iii& jeks jHjia:dj
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''' jk uu" Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj wdrlaId fldg wkq.ukh lrk njg o"
Y%S ,xldfõ foaYh ;=< fjk u rchla msysgqùug" fl<ska u fyda
wkHdldrhlska" Y%S ,xldj ;=< § fyda bka msg; § wdOdr §u"
wkqn, §u" wkq.%yh oelaùu" uqo,a fhoùu" ffO¾h §u fyda
foaYkd lsÍu fkdlrk njg o" f.!rj nyqudkfhka hqla;j
m%ldY fldg m%;s{d foñ'$ Èjqreï foñ'
140 - yh jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 5 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
219
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
154w jHjia:dj
m<d;a
niakdysr m<d;
jhU m<d;
W!j m<d;
inr.uqj m<d;
uOHu m<d;
kef.kysr m<d;
ol=Kq m<d;
W;=re ueo m<d;
W;=re m<d;
141- oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
220
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
I jeks ,ehsia;=j
^m<d;a iNd ,ehsia;=j&
1' fmd,Sish iy uyck iduh -
cd;sl wdrlaIdj iy cd;sl iqrlaIs;Ndjh o" hï ikakoaO
yuqod fyda isú,a n,hg iydh msKsi Y%S' ,xldfõ wdKavqfõ
md,kh hgf;a jQ fjk;a hï yuqod fhdod .ekSu o neyer fldg
iy fld<U k.rh" fldaÜfÜ Y%S chj¾Okmqr iy .eiÜ m;%fha
m< lrk kshuhla u.ska ckdêm;sjrhd úiska iSudjka ksYaph
fldg kshu lrkq ,nk ta k.rj, ;odikak m%foaYhka w;ayer"
m<uqjk mßYsIagfha olajd we;s m%udKhg m<d; we;=<; uyck
iduh meje;aùu iy fmd,sia n,;, l%shd;aul lsÍu'
2' ie,iqï -
m<d;aj,g wod< wd¾Ól ie,iqï l%shd;aul lsÍu'
3' wOHdmkh iy wOHdmk fiajd -
III jk mßYsIagfha olajd we;s m%udKhg" wOHdmkh
4' m<d;a md,kh -
4(1 m<d;a md,k wdh;kj, ixhq;sh" iajrEmh
iy jHqyh kS;sfhka kshu l< hq;= h hk
jH;sf¾lhg hg;a j" m<d;a md,k iy .%du
mßmd,k ld¾hh i|yd uy k.r iNd" k.r
iNd iy m%dfoaYSh iNd jeks m<d;a md,k
wdh;k¦
4(2 kS;sfhka msysgqjkq ,nk m<d;a md,k wdh;k
^úiqrejd yeÍug fya;= ms<sn|j hï w¾O
wêlrKuh úNd.j,g iy ta iïnkaOfhka jQ
kS;suh m%;sl¾uj,g iy kS;sfhka úêúOdk
i,iajkq ,eìh yels jk mßÈ ú.Kkhg wod<
úêúOdkj,g hg;a j& úiqrejd yeÍfï n,h
o we;=¿ jk mßÈ ta m<d;a md,k wdh;kj,
mßmd,kh wëlaIKh lsÍu¦
4(3 mj;akd kS;sh hgf;a m<d;a md,k wdh;kj,g
mejÍ we;s n,;, ta wdh;kj,g ;sfnkafka
h' uy k.r iNd wd{dmk; iy k.r iNd
wd{dmk; hgf;a uy k.r iNdj,g iy k.r
iNdj,g mejÍ we;s n,;, ta wdh;kj,g
142- oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,§'
221
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
mßYsIagh I
kS;sh yd h:d meje;au
1' úuOH.; lrkq ,nk úIhh my; oelafjk wdldrhg
úia;r l< hq;=h (-
fï Wmf,aLkfhys olajd we;s mßÈ m<d; we;=<; uyck
iduh iy fmd,sia n,;, l%shd;aul lsÍu ¦ tfy;a my; oelafjk
úIhhka we;=<;a fkdúh hq;= h(-
^w& cd;sl wdrlaIdj ¦
^wd& cd;sl iqrlaIs;Ndjh ¦ iy
^we& hï ikakoaO yuqod fyda isú,a n,;,j,g iydh
msKsi Y%S ,xld wdKavqfõ md,kh hgf;a we;s fjk;a
hï yuqod fhdod .ekSu'
2' fmd,siam;sjrhd" Y%S ,xld fmd,sia yuqodfõ m%Odkshd úh
hq;= h' Y%S ,xld fmd,sia yuqodj my; oelafjk wxYj,g fnÈh
hq;= h (-
^w& cd;sl wxYh ^úfYaI tall o we;=¿j& ¦ iy
^wd& tla tla m<d; i|yd m<d;ano wxYhla'
2(1
cd;sl wxYh" fmd,siam;sjrhd" ksfhdacH
fmd,siam;sjrhka" fcHIaG fmd,sia wêldßjrhka"
iyldr fmd,sia wêldßjrhka iy cd;sl uÜgfuka
n|jd .kq ,nk fjk;a ks, ork ;eke;a;kaf.ka
iukaú; úh hq;= h'
2(2 cd;sl wxYfhka oaù;Shkh lrk ,o ksfhdacH
fmd,siam;sjrhdf.ka fyda fcHIaG fmd,sia
wêldßjrhkaf.ka" fmd,sia wêldßjrhkaf.ka
yd iyldr fmd,sia wêldßjrhka f.ka o" m<d;a
uÜgñka n|jd .kakd ,o m<d;ano iyldr fmd,sia
wêldßjrhka" m%Odk mÍlaIljrhka" mÍlaIljrhka"
Wm mÍlaIljrhka" ierhka iy fldia;dm,ajrhka
hk ;eke;a;kaf.ka o m<d;ano wxYh iukaú; úh
hq;= h' m<d;ano wxYfha idudðlfhda cd;sl wxYhg
Wiia lrkq ,eîug iqÿiafida fj;s'
3' 143[cd;sl fmd,sia wxYhg n|jd .ekSï iy m<d;a
wxYj, fmd,sia ks,Orhka cd;sl wxYhg Wiia lsÍu" cd;sl
fmd,sia fldñIka iNdj úiska l< hq;af;a h']
143- oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,ÿj" oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d
ixfYdaOkfha 23^1& jeks j.ka;sh u.ska uq,a 3 jeks úIhdxlh fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
228
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
144- oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,ÿj" oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d
ixfYdaOkfha 23^2& jeks j.ka;sh u.ska —ckdêm;sjrhd fj; fhduqlrkq ,eìh hq;= w;r˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
145- oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,ÿj" oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d
ixfYdaOkfha 23^3& jeks j.ka;sh u.ska —ckdêm;sjrhdf.a wkqu;h we;sj˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
230
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
146- oy;=ka jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkfha 7 jeks j.ka;sh u.ska we;=<;a lrk ,ÿj" oyy;a jeks wdKavql%u jHjia:d
ixfYdaOkfha 23^4& jeks j.ka;sh u.ska —wjYH hhs ckdêm;sjrhd i,lk wjia:djl" hï m<d;ano wxYhl idudðlhka i|yd
ffjl,ams; mqyqKqjla iemhSu msKsi ckdêm;sjrhd úiska úêúOdk fhdokq ,eìh yelaflah˜ hk jpk fjkqjg wdfoaY lrk ,§'
231
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
Wmf,aLkh
cd;sl fmd,Sish úiska úu¾Ykh l< hq;= jroj,a ms<sn|
,ehsia;=j
1' rchg úreoaOj lrkq ,nk jroj,a"
2' kdjql yuqodjg" hqo yuqodjg iy .=jka yuqodjg
wod<j lrkq ,nk jroj,a"
3' Pkao úuiSïj,g wod<j lrkq ,nk jroj,a"
4' ldisj,g" uqo,aj,g" fkdaÜgqj,g iy wdKavqfõ
uqoaorj,g wod<j lrkq ,nk hï jrola"
5' ckdêm;sjrhdg úreoaOj lrkq ,nk hï jrola"
6' rcfha ks,Orhl=g fyda wêlrK ks,Orhl=g
234
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
mßYsIagh II
bvï iy bvïj, mÈxÑ lrùu
rcfha bvï ckrch i;=j È.g u mej;sh hq;= w;r" 33^wE&
jHjia:dj wkqj yd tu ldrKh md,kh flfrk ,sÅ; kS;shg
wkqj tu bvï neyer l< yels h'
by; lS wdldrhg hg;aj bvï ms<sn| úIhh" my; oelafjk
úfYaI úêúOdkj,g hg;aj" m<d;a iNd úIhhla úh hq;= h'
1' rcfha bvï -
1(1 ixjD; fyda iu.dó úIhhla iïnkaOfhka wdKavqfõ
ld¾h i|yd wjYHj rcfha bvï" wdKavqj úiska
tu ldrKh md,kh flfrk kS;sj,g wkql+,j
m%fhdackhg .kq ,eìh yels h' tu bvï tu úIhh
iïnkaOfhka m%fhdackhg .ekSu ms<sn|j wdKavqj
úiska wod< m<d;a iNdj úuish hq;= h'
235
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
mßYsIagh III
wOHdmkh
1' ksYaÑ; mdi,a fkdjk ishÆ u rcfha mdi,a i|yd
myiqlï ie,iSu ^ksYaÑ; mdi,a kï" cd;sl mdi,a" yuqodj,
idudðlhka i|yd jQ úfYaI mdi,a iy ksYaÑ;j ixj¾Ok
fhdackd l%u i|yd jQ mdi,a fõ'&
2' my; oelafjk mdi,a wëlaIKh lsÍu yd l<ukdlrKh
lsÍu(-
^w& ishÆ u fmr mdi,a ¦ iy
^wd& by; olajd we;s ksYaÑ; mdi,a fkdjk ishÆ u
rcfha mdi,a'
^m%ñ;s mj;akd njg j.n,d .ekSu msKsi mdi,aj,
l<ukdlrKh mÍlaId lsÍfï yd wëlaIKh lsÍfï
whs;sh wOHdmk wud;HdxYh úiska r|jd .kq
,nkafka h'&
3' ishÆ u wOHdmk fiajd msßia tkï" .=rejre" úÿy,am;sjre
iy wOHdmk ks,Orhka udre lsÍu yd Tjqkaf.a úkh md,kh"
cd;sl fiajhg wh;a tfy;a m<d;ano wêldßhg oaú;Shkh lsÍu
u; fiajh lrk ks,Orhkag rdcH fiajd fldñIka iNdj fj;
wNshdpkh lsÍfï whs;sjdislu we;af;a h' fiajfhka mylsÍug
úreoaOj rdcH fiajd fldñIka iNdj fj; wNshdpkd lsÍfï
whs;sh m<d;ano fiajdjg wh;a ks,Orhkag we;af;a h'
4' wOHdmk úoHdh;kj,ska iy úYajúoHd,j,ska fok
,oaod jQ o" b.ekaùfï iqÿiqlï jYfhka ms<sf.k we;a;d jQ o
ämaf,daud iy Wmdê we;s ;eke;a;ka .=re fiajhg n|jd .ekSu'
238
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
II jeks ,ehsia;=j
^ixjD; ,ehsia;=j&
ishÆ úIhhka iy l¾;jH ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
rdcH wdrlaIdj iy cd;sl iqrlaIs;Ndjh" wNHka;r wdrlaIdj"
kS;sh yd h:d meje;au iy I jeks ,ehsia;=fõ wxl 1 ork úIfhys
olajd we;s m%udKhg yer wmrdO je<elaùu yd wkdjrKh lr
.ekSu'
fuhg my; oelafjk úIhhka we;=<;a fõ(-
^w& Y%S ,xldfõ wdrlaIdj i|yd iQodkï ùu iy hqoaOuh
wjia:djl § hqoaOh mj;ajdf.k hdu msKsi ys;lr
jk ishÆ l%shd lsÍu iy hqoaOh wjika jQ miqj
iM, f,i fiakd úiqrejd yeÍu msKsi ys;lr jk
ishÆ l%shd lsÍu we;=¿j Y%S ,xldfõ iy tys iEu
fldgil u wdrlaIdj ¦
^wd& kdjql" hqo iy .=jka yuqod" Y%S ,xld wdKavqfõ fjk;a
ljr fyda ikakoaO yuqod¦
^we& isú,a n,hg iydh ùu msKsi" Y%S ,xld wdKavqfõ hï
ikakoaO yuqodjla fyda Y%S ,xld wdKavqfõ md,khg
hg;a fjk;a hï yuqodjla fyda ta yuqodjl hï
n,weKshla fyda tallhla hï m<d;l fhoùu¦ tfia
fhdojkq ,en isáh § ta yuqodj, idudðlhkaf.a
n,;," ta n,;,j, úIh m:h" jrm%ido iy j.lSï¦
^wE& md,k fldÜGdij, iSud ks¾Kh lsÍu" ta fldÜGdij,
m%dfoaYSh iajhxmd,kh" ta md,k fldÜGdi n,uKav,
we;=<; m%foaYj, ixhq;sh iy n,;, yd ^f.j,a l=,S
md,kh o we;=¿j& ta m%foaYj, ksjdi bv myiqlï
úêu;a lsÍu¦
^b& kdjql" hqo yd .=jka yuqod lghq;=¦
^B& hqoaOdhqO" .sks wú" fjä øjH iy mqmqrK øjH¦
^W& mrudKq Yla;sh iy th ksmoùu i|yd wjYH Lksc
iïm;a¦
^W!& wdrlaIl ld¾h i|yd fyda hqoaOfhys fh§u i|yd
fyda wjYH hhs md¾,sfïka;=j úiska kS;sfhka
m%ldYhg m;a lrk l¾udka;¦
^t& wmrdO úu¾Yk fomd¾;fïka;=j¦
^ta& rdcH wdrlaIdj" úfoaY lghq;= fyda Y%S ,xldfõ wdrlaIdj
yd iïnkaO fya;= ksid ksjdrl /|ùfuys ;nd .ekSu¦
241
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
wdKavql%u jHjia:dj
cd;sl m%jdykh
17' jdßud¾. -
17(1 c,h /ia lr ;eîu iy md,kh lsÍu" c,dmjykh
iy fõ,s .xj;=ßka wdrlaIdj" c, iïm;a ie,iqï
lsÍu ¦
17(2 .%du ixj¾Okh" fi!LHh" wOHdmkh" jD;a;Sh iy
ld¾ñl mqyqKqj" iuqmldr jeks wka;¾ m<d;a bvï
yd jdßud¾. fhdackd l%uj,g i,ikq ,nk fiajd
iy fjk;a myiqlï'
18' iudc jk úoHdj iy jk i;=ka iy l=re,a,ka wdrlaId lsÍu'
19' ëjr lghq;= -
foaYSh c, ;Srfhka Tífnys uiqka we,a,Su yer'
20' i;aj md,kh -
20(1 mY= iïm;a iy mY= ksIamdok ksmoùu" ilia lsÍu"
fnodyeÍu iy úlsKSu ¦
20(2 úoHd.dr iy úoHd WmlrK iemhSu we;=¿j mY=
lghq;= mqyqKq fiajd iy m¾fhaIK ¦
20(3 i;=ka fnda lsÍu" /ln,d .ekSu iy fi!LHh ¦
20(4 ;K ìï msysgqùu'
21' fiajd kshqla;sh -
21(1 m<d;ano uÜgfï § fiajd kshqla;sh ie,iqï lsÍu ¦
21(2 m<d;g wod< úfYaI fiajd kshqla;s jevigyka ¦
21(3 m<d;g wod< fh!jk fiajd kshqla;s lghq;= m%j¾Okh
lsÍu ¦
21(4 m<d;g wod< ;dlaIKsl ñksian, ixj¾Ok jev
ms<sfj<j,a'
22' ixpdrl jHdmdr -
m<df;a ixpdrl jHdxmdrh ixj¾Okh lsÍu iy md,kh
lsÍu'
23' my; i|yka foa ms<sn| fjf<|du yd jdKscH" ksIamdokh"
iemhSu iy fnod yeÍu -
^w& hï l¾udka;hla uOHu wdKavqj úiska md,kh lsÍu
uyck hym; i|yd fhda.H fõ hehs md¾,sfïka;=j
úiska kS;s u.ska m%ldY lr we;s wjia:djl" ta
l¾udka;fha ksIamdÈ; iy ta ksIamdÈ; j¾.fha u jQ
wdkhkh l< nvq ¦ iy
^wd& wdydr øjH iy .j wdydr'
24' m%jD;a;s m;%" fmd;a yd jdr iÕrd iy uqøKd,
25' fï ,ehsia;=fõ ksYaÑ;j olajd we;s ldrKd lsisjla yd
iïnkaO jHjia:dj,g úreoaOj isÿ lrkq ,nk jerÈ'
26' hï wêlrKhl § wh lrkq ,nk .dia;= yer" fï ,ehsia;=fjys
i|yka ljr fyda ldrKhla iïnkaOfhka jQ .dia;='
27' mqKH lghq;= iy mqKHdh;k" mqKH iy wd.ñl m%odk iy
wd.ñl wdh;k'
28' ñ, md,kh'
29' fï ,ehsia;=fõ fyda m<d;a iNd ,ehsia;=fõ olajd we;s hï
ldrKhl ld¾h i|yd mÍlaIK iy ixLHd f,aLk'
30' wdydr øjH iy fjk;a NdKavj, ;;a;ajh nd, lsÍu'
31' T!IO iy úI j¾.'
32' m<d; we;=<; úÿ,sh iemhSu" jHdma; lsÍu iy m<d; we;=<;
úÿ,s n,h mdúÉÑ lsÍu" m%j¾Okh lsÍu iy úêu;a lsÍu'
33' mßirh wdrlaId lsÍu'
34' cd;sl jeo.;alulska hqla; njg md¾,sfïka;=j úiska mkjk
,o kS;shla u.ska fyda kS;shla hgf;a m%ldYhg m;a lrkq
fkd,en we;s mqrdúoHd;aul N+ñ iy kgnqka'
35' ukqIHhkag" i;=kag fyda Ydlj,g" n,mdk wdidol fyda
iam¾Yl frda. fyda m<sfndaO tla m<d;lska ;j;a m<d;lg
me;sr hdu je<elaùu'
36' jkaokd .uka'