Introduction

ဒီသု ေတသနရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဗု ဒၶ၀ါဒရဲ႕႐ႈ႕ေထာင့္ကေနၿပီး (Motivation) စိတ္ပုိင္းဆု ိင္ရာ လွဳံ ေဆာင္မႈ

ကု ိ ငါတု ိ႔ရဲ႕လူ ႔အဖြဲ႔စည္းမွာ လက္ေတြ႔အားျဖင့္ဘယ္လုိအသံ ု းခ်ႏု ိင္မလဲဆု ိတာကု ိ တင္ျပခ်င္လုိ႔ဘဲျဖ
စ္ပါတယ္၊ ဒီသု ေတသနမွာ ေယဘု ယ်အားျဖင့္ motivation ကု ိ right motivation နဲ႔ wrong motivation ဆု ိၿပီး
(၂)မ်ိဳးခြဲလာေလ႔လာ တင္ျပသြားမွာျဖစ္ပါတယ္၊ ကမၻာေပၚမွာ အထူ းသျဖင့္ အေနာက္တ ုိင္းေဒသေတြဆီမွာ ဒီ
သေဘာတရားကု ိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔အသံ ု းခ်ေနၾကတာ ၾကာပါၿပီ၊ စာသင္ခန္းေတြနဲ႔ တကၠသု ိလ္ေတြမွာ
ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ပညာေရးအရည္အ ခ်င္းေတြတု ိးတက္ဖုိ႔ ဒီနည္းလမ္းကု ိအသံ ု းျပဳၾကတာရွိသလု ိ
မ်ားေသာအားျဖင့္ သူ တု ိ႔ေတြမွာ ဒီစိတ္ဓါတ္လွဳံေဆာ္မႈသေဘာတရားကု ိ ေငြအတြက္ဘဲအသံ ု းခ်ၾကတာမ်ား
ပါတယ္၊ စီးပြ ါးေရးသမားေတြကလည္း စီးပြ ါးေရးအဆင္ေျပဖု ိ႔ ၊ အာဏာရွင္ေတြကလည္း သူ တု ိ႔ရဲ႕အာဏာ
တည္ျမဲဖု ိ႔ ၊ မွန္တာမွားကု ိအသားထားလု ိ႔ လူ ထု ေထာက္ခံ မႈႏွင့္ ဘက္ေတာ္သားေတြပု ိမု ိတု ိးပြ ါးလာ
ဖု ိ႔ကု ိ အာ႐ံ ု စု ိက္ၿပီး ဒီနည္းလမ္းကု ိအသံ ု းျပဳၾကပါတယ္၊

ဗု ဒၶ၀ါဒမွာေတာ႔ ဒီသေဘာတရားကု ိ ေတြေ၀ေနတဲ႔လူ တစ္ေယာက္ကုိ ခု ိင္မာတည္႔မတ္တဲ႔ လ

မ္းေၾကာင္းေပၚကု ိေရာက္ေအာင္တြ န္းပု ိ႔တဲ႔ေနရာမွာသာ ဒီနည္းလမ္း(motivational techniques )ကု ိအ
သံ ု းျပဳတယ္လုိ႔ ဆု ိႏု ိင္ပါတယ္၊ ကမၻာဘာသာအယူ ၀ါဒေတြနဲ႔ ႏွိဳင္းယဥ္လုိက္တဲ႔အခါ ဗု ဒၶ၀ါဒဟာ စိတ္ပုိ
င္းဆု ိင္ရာေတြကု ိပု ိၿပီး အေလးေပးတယ္ဆုိတာ ဘယ္သူမွျငင္းႏု ိင္မွာမဟု တ္ပါဘူ း၊ စိတ္ပုိင္းဆု ိင္ရာတု ိးတက္
မႈ႔နဲ႔ တည္ေဆာက္ၿပီးမွသာ ဗု ဒၶ၀ါဒအရ အျမင့္ျမင့္သု ိ႔တစ္ျဖည္းျဖည္းတက္လွမ္ းႏု ိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစိတ္ဓါ
တ္လွဳံေဆာ္မႈ၊ တြန္းအားေပးမႈသေဘာတရားဟာ ဗု ဒၶရဲ႕အဆံ ု းအမေတြနဲ႔တု ိက္႐ုိက္ဆက္စပ္ေနတယ္ဆုိတာက
လည္း ဗု ဒၶလက္ထက္ေတာ္က အမွန္တကယ္ရွိခဲ႔တဲ႔ သာဓကေတြနဲ႔ လက္ေတြ႔ျပႏု ိင္ပါတယ္၊ ဘယ္ေလာက္ဘဲ ည့ံ ဖ်င္တဲ႔သူ တ
စ္ေယာက္ျဖစ္ေနပါေစ ၊ ကၽြမ္းက်င္တဲ႔ ၿပီးေတာ္တန္တည္ ႔မတ္တဲ႔ သူ တစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ဓါတ္လံ ွဳေဆာင္မႈနဲ႔ တြန္း
အားေပးမႈ၊ ေရွးေဆာင္လမ္းျပမႈ၊ ေမာင္းႏွင္မႈကု ိခံ ရမယ္ဆုိလု ိ႔ရွိရင္ အဲဒီလူ ဟာ အေတာ္ဆံ ု းလူ တစ္ေယာက္လ
ည္းျဖစ္လာႏု ိင္ပါတယ္၊

ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ေဒသနာေတာ္အရ သတၱ၀ါေတြကု ိစိတ္ကသာလွ်င္ ဦးေဆာင္ပါတယ္၊ အရာအာလံ ု းဟာ စိတ္

ရဲ႕ေမာင္းနင္ျခင္းကု ိခံ ရပါတယ္၊ ယေန႔ကမၻာႀကီးရဲ႕ေနရက္ေတြကု ိျပန္ၾကည္႔ရင္ ျဖစ္ပ်က္ေနသမွ်
အရာအားလံ ု းဟာ စိတ္ကုိအေျခခံ ေနျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင္းယေန႔ကမၻာႀကီးရဲ႕ၾကမၼာဟာ အ
ထူ းသျဖင့္လူ သားေတြအေပၚမွာသာ မွီတည္ေနပါတယ္၊ လူ သားေတြရဲ႕စိတ္ဓါတ္ေကာင္းရင္ လွပေနမယ္၊ ဆု ိးရင္႐ုပ္
ဆု ိးအက်ဥ္းတန္ေနမယ္၊ ဒါေၾကာင္းမု ိ႔ေကာင္းရာမွန္ရာကု ိ ျဖစ္ေပၚလာေစဖု ိ႔ ဒီစိတ္ဓါတ္လွဳံေဆာ္မႈသေဘာ
တရားဟာ အင္မတန္အေရးႀကီးတဲ႔ အခန္းက႑ကပါ၀င္ပါတယ္၊ အထူ းသျဖင့္ ဆု ိင္ရာလူ ႔အဖြဲ႔စည္းေခါင္ေဆာင္ေ
တြကု ိ ဒီအရည္အ ခ်င္းဟာ မရွိမျဖစ္လုိအပ္ပါတယ္၊ ျမတ္ဗုဒၶေဒသနာေတာ္ထဲမွာ ဒီသေဘာတရားေတြကု ိ ေျမာ
က္မ်ားစြာေတြ႔ရွိႏု ိင္ပါတယ္။ ျမတ္စြာဘု ရားရွင္ကုိယ္တ ုိင္ရဲ႕ျပဳမႈေဆာင္ရြက္ပံ ု ေတြေရာ တစ္ျခားသာ၀ကေတြရဲ႕ မွန္က
န္တဲ႔ေရွးေဆာင္လမ္းျပမႈေတြကု ိပါ ေတြ႔ႏု ိင္ပါတယ္၊ ဒီလု ိေမာင္းႏွင္းျခင္းခံ ရတဲ႔အတြက္ေၾကာင့္လ
ည္းဘဲ၊ လိမၼာယဥ္ေက်းသြားၾကတဲ႔ မွန္က န္တည္ ႔မတ္တဲ႔လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ လက္လွမ္ းသြားႏု ိင္ခဲ႔ၾကတဲ႔
သူ ေတြလည္း အလြန္မ်ားျပားလွပါတယ္၊

တစ္ခါတစ္ေလမွာ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြ ေနာက္လုိက္ေတြျဖစ္ေပမဲ႔လည္း ဆံ ု းမလု ိ႔မရတဲ႔အခါေတြရွိပါ

တယ္၊ ဒီအခ်ိန္မွာ ဒီနည္းဟာအသံ ု း၀င္ပါတယ္၊ ဒီစိတ္ဓါတ္လွံ ဳေဆာ္မႈသေဘာတရားဟာ သိမ္ေမြ႔ပါတယ္၊ မ်ားေသာအားျ
ဖင့္ လွံ ဳေဆာ္ခံ ရတဲ႔သူ က မသိပါဘူ း၊ မလု ပ္ခ်င္တာတစ္ခုကု ိ လု ပ္ျဖစ္ေစေအာင္ မလု ိက္နာခ်င္တာကု ိ လု ိက္နာျဖစ္လာေအာ
င္၊ လု ိက္နာစိတ္ျဖစ္လာေအာင္ ဒီနည္းစနစ္ဟာ အေကာင္းဆံ ု းလု ိ႔ဆု ိႏု ိင္တယ္၊ ဒီနည္းစနစ္ဟာ ေနရာမေရြး
က႑မေရြး လူ မ်ိဳးဘာသာမေရြးအသံ ု းျပဳႏို ္င ္တယ္။ ဒီ(Motivation)စကားလံ ု းနဲ႔အဓိပၸါယ္ဟာ အေနာက္တ ုိင္း
လူ ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ အသံ ု းျပဳလာၾကတာ သိပ္မၾကာေသးေပမဲ႔ ဗု ဒၶဘာသာမွာေတာ႔ လြန္ခဲ႔တဲ႔ႏွ
စ္ေပါင္း(၂၅၀၀)ေက်ာ္ ဗု ဒၶရွင္ေတာ္လက္ထက္ကတည္းက တပည္႔သာ၀ကေတြကု ိ ဆံ ု းမတဲ႔ေနရာမွာ ဒီနည္းလမ္းကု ိ
ေကာင္းေကာင္းအသံ ု းျပဳခဲ႔တာကု ိ ပိဋကတ္ေတာ္ရဲ႕ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေတြ႔ႏု ိင္ပါတယ္၊
အထူ းသျဖင့္ ဒီနည္းဟာ ခံ စားမႈ(emotional espect)နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္ ဒါနဲ႔ပက္သက္ၿပီး ပေရာဖက္ဆာ သု မနပါလက
သူ ႔ရဲ႕ social psychotherapy စာအု ပ္မွာ ဒီလု ိေဖၚျပထားပါတယ္၊ လူ ေတြမွာ intelligent aspect နဲ႔ emotional
aspect ဆု ိၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္လုိ႔ ဆု ိတယ္၊ ဦးေႏွာက္ပုိင္းဆု ိင္ရာ အသိဥာဏ္တ ုိးတက္ဖုိ႔ intelligent aspect
ကု ိ အသံ ု းျပဳရသလု ိ ခံ စားမႈ႔နဲ႔ဆု ိင္တဲ႔ သနားၾကင္နာျခင္းေတြ ၊ ကု ိယ္ခ်င္းစာတရားေတြ၊ လူ သားဆန္မႈစ
တဲ႔ emotion ေတြျဖစ္ေပၚလာဖု ိ႔လည္း ဒီ emotional aspect ကု ိအေလးေပးရတယ္လုိ႔ဆု ိပါတယ္၊ ဒီအျမ
င္အားနည္းလာတဲ႔အခါ လူ ေတြဟာ သိပၸနဲ႔ဆု ိင္တဲ႔ ေဆးပညာေတြ ၊ ခႏၶာေဗဒဆု ိင္ရာ အတတ္ပညာေတြကု ိ
အေလးေပးသင္ၾကားေလ႔လာၾကရင္းနဲ႔ ရု ပ္ၾကမ္းဆန္လာေတာ႔တယ္၊ သနားစရာေတြလု ိ႔ မသနားၾ
ကေတာ႔ဘူ ူ း၊ ၾကင္နာစရာေတြ႔လု ိ႔လည္း မၾကင္နာတတ္ၾကေတာ႔ဘဲ၊ ဒီကေန႔ ကမၻာႀကီးရဲ႕
ေန႔စဥ္ဘ၀ေတြမွာ ဒီပံ ု စံ ေတြကု ိ အမ်ားဆံ ု းျမင္ေတြ႔ေနၾကရတယ္၊ တကယ္ေတာ႔ ဗု ဒၶ၀ါဒရဲ႕အလု ိ
အရ မု ိးထိျမင့္မားတဲ႔ အေဆာက္အ ဦေတြ ၊ ခန္းညားထယ္၀ါလွတဲ႔ ဇိမ္ခံ ပစၥည္းေတြဟာ လူ ေတြရဲ႕အက်င့္
စာရိတၱကု ိ ေျပာင္းလဲျပဳျပင္တဲ႔ေနရာမွာ သိပ္အေရးမပါဘူ းလု ိ႔ဆု ိတယ္၊ ဒါကေတာ႔ ရု ပ္ပုိင္းဆု ိင္ရာေတြ အ
စြမ္းကု န္တုိးတက္ၿပီး လူ မႈေရးပဋိပကၡေတြ ေတြအလြ န္ထူေျပာလွတဲ႔ တု ိးတက္ပါတယ္ဆုိတဲ႔ အေနာက္တ ုိင္း
လူ ႔အဖြဲ႔အစည္းအခ်ိဳ႕ကု ိ သာဓကထားႏု ိင္ပါတယ္၊

အားလံ ု းေတြ႔ျမင္သိရွိေနၾကတဲ႔အတု ိင္းကမၻာႀကီးဟာ ဒီကေန႔ ျပႆ နာေပါင္းစံ ု နဲ႔ ရ င္ဆုိေ

နရတယ္၊ လူ မႈေရးျပႆ နာ၊ စီးပြ ါးေရး ပညာေရး ေခါင္းေဆာင္မႈပု ိင္းဆု ိင္ရာေတြမွာ အု ပ္ခ်ဳပ္ေရးျပႆ နာေတြစ
သည္ျဖင့ ္ ၊ မေရတြက္ႏု ိင္ေေအာင္ေသာ ျပႆ နာေတြနဲ႔ လူ သားေတြဟာ လူ ေထြးေနၾကရတယ္၊ သားသၼီး
နဲ႔မိဖၾကား တပည္႔နဲ႔ဆရာၾကား၊ အလု ပ္သမားနဲ႔အလု ပ္ရွင္ ျပည္သ ူနဲ႔အစု ိးရ စသည္ျဖင့္ အၿမဲတမ္းမေက်နပ္
မူ ေတြနဲ႔ျပည္႔ႏွက္ေနတယ္၊ နည္းပညာေတြနဲ႔ ရု ပ္ပုိင္းဆု ိင္ရာေတြ တစ္ျဖည္းျဖည္းတု ိးတက္လာတယ္လုိ႔
ဆု ိေပမဲ႔ ဒီကေန႔ကမၻာႀကီးနဲ႔ လူ သားေတြရဲ႕အေျခေနဟာ အခ်ိန္မေရြးေပါက္ကြဲသြားႏု ိင္တဲ႔ ခ်ိန္ကုိက္ဗံ ု း
တစ္လံ ု းလု ိပါဘ၊ဲ အားနည္းသူ ေတြရဲ႕ မေက်နပ္သံ ေတြ ၊ တက္ေခါက္သံ ေတြ၊ အားငယ္တ တ္သူေတြရဲ႕ငို ညဥ္းသံ ေ
တြနဲ႔အၿမဲတမ္းၿပည္႔ႏွက္ေနပါတယ္၊ သိပၸံ ဆု ိင္ရာတု ိးတက္မႈဟာ ဒီျပႆ နာေတြကု ိ မေျဖရွင္းႏု ိင္ဘူးဆု ိ
တာ ေသခ်ာတပ္အပ္ျမင္ေတြ႔လာၾကၿပီျဖစ္တယ္၊အေစာပု ိင္းဆီက လူ သားေခါင္းေတြဟာ လက္နက္ေတြျပ
ည္႔စံ ု ရင္ ကမၻာႀကီးၿငိမ္းခ်မ္းမယ္လုိ႔ ထင္ျမင္ခဲ႔ၾကတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မု ိ႔ လက္နက္ေတြကု ိ ရသမွ်ကု ိ
စု ေဆာင္းခဲ႔ၾကတယ္၊ လက္နက္ေတြနဲ႔ ျခိမ္းေျခာက္ၿပီး လူ သားကမၻာမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈမတည္ေဆာက္ႏု ိင္
ဘူ းဆု ိတာလည္း လက္ေတြ႔သာဓကေတြ တစ္ေပြ႔တစ္ပုိက္နဲ႔ နာလည္ခဲ႔ၾကၿပီးျဖစ္တယ္၊ ေနာက္ ဆင္းရဲေမြး
တည္မႈကု ိ ေရွာ႔ခ်ႏု ိင္ရင္ျဖင့္ ေကာင္းလိမ္႔မယ္အ ထင္နဲ႔ စီးပြ ါးေရးေကာင္းႀကိဳးစားၾကျပန္တယ္ ၊
သဘာ၀သယံ ဇာတအရင္းအျမစ္ေတြနဲ႔ လူ သားေတြရဲ႕ ဆင္းရဲ႕မႈျပႆ နာကု ိေျဖရွင္းဖု ိ႔ႀကိဳးစားခဲ႔ၾကျပ
န္တယ္ ၊ ဒါေပမဲ႔ ဒါေပမဲ႔ ဒီနည္းလမ္းဟာ ဒီျပႆ နာကု ိေျဖရွင္းရာမေရာက္ဘဲ ကမၻာႀကီးမွာ ဆင္းရဲခ်မ္းသားကြာ
ဟမႈ႔ကသာ အင္မတန္ႀကီးမားလာေစခဲ႔တယ္၊ ခ်မ္းသာတဲ႔သူ ေတြကု ိ ပု ိခ်မ္းသားေစခဲ႔ၿပီး ဆဲရဲတဲ႔သူ ေ
တြကု ိ ပု ိၿပီး ခ်မ္းသားေစခဲ႔တယ္၊ စစ္တမ္းတစ္ခုအရ ကမၻာႀကီးရဲ႕၀င္ေငြ ၈၀%ဟာ ခ်မ္းသာတဲ႔ႏု ိင္ငံ ေတြ
ဆီကု ိသြားေနၿပီး က်န္တဲ႔ ၂၀%ဆင္းရဲတဲ႔ႏု ိင္ငံ ေတြဆီမွာ တင္က်န္ေနခဲ႔တယ္၊ ဒီလု ိအေျခေနမ်ိဳးဟာ ဆင္းရဲ
တဲ႔သူ ေတြကု ိ ပု ိၿပီးေတာ႔ ဆင္းရဲတြင္းနက္ေစခဲ႔တယ္၊ ကမၻာ႔စစ္ပြဲေတြၿပီးတဲ႔ေနာက္ ၂၁ရာစု ရဲ႕ ေ
နာက္ပုိင္းေတြမွာ ကမၻာ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ကမၻာႀကီးရဲ႕ျပႆ နာေတြကု ိ ပညာေရးနဲ႔သာ ေျဖရွင္း
နု ိင္မယ္လုိ႔ တစ္ထစ္ခ်ဆံ ု းျဖတ္ၾကျပန္တယ္ ၊ ပညာေရးဟာ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းဗ်ဴဟာအျဖစ္နဲ႔ အားႀကိဳးမာန္တက္ ႀ
ကိဳးစားၾကျပန္တယ္ ၊ ယေန႔ကြ်ႏု ္တုိ႔ေတြ႔ေနရတဲ႔ ေခတ္ဟာ ပညာေခတ္ႀကီးေပါ႔၊ ဒါေပမဲ႔ ဒီပဋိပ
ကၡေတြဟာ ရွင္သန္ၿမဲ ႀကီးထြားဆဲပါဘဲ၊ သူ တု ိ႔ေျပာတဲ႔ ပညာေရးေတြနဲ႔ လူ သားနဲ႔ကမၻာႀကီးကု ိ အေ
ထာက္အေ လွ်ာက္အ က်ိဳးျပဳခဲ႔တယ္လုိ႔ ဆု ိႏု ိင္ေပမဲ႔ မလံ ု ၿခံ ဳမႈ၊ ကပ္ဆုိ္က္မႈေတြကက ေနရာအႏွံ မွာ
ေတြ႔ျမင္ေနၾကအတု ိင္းပါဘဲ၊ သူ တု ိ႔ေျပာတဲ႔ ပညာေရးေတြကု ိေလ႔လာလု ိက္စားၿပီး အဲဒီပညာတ
တ္ဆုိသူ ေတြကလည္း ၊ လူ သားကမၻာရဲ႕ရ န္သူႀကီးေတြျဖစ္လာျပန္တယ္ ၊ ဒီလု ိျဖတ္စဥ္ေတြကလည္း ကု န္လြ န္ခဲ႔တဲ႔
အခ်ိန္ေတြကေနၿပီးေတာ႔ ဒီကေန႔မ်က္ေမွာက္ေခတ္အ ထိပါဘဲ၊ ဒီျဖစ္စဥ္ေတြအားလံ ု းမွာလည္း ဆု ိင္ရာေခါင္းေ
ဆာင္ေတြဟာ ဒီစိတ္ဓါတ္လံ ွဳေဆာ္မႈသေဘာတရားကု ိ အေထာက္အေ လွ်ာက္အ သံ ု းျပဳခဲ႔ၾကတာျဖစ္တယ္ ၊ ေကာင္း
မြ န္တဲ႔ ေနရာမွာေရာ ဆု ိးရြာတဲ႔ က႑ေတြမွာပါ အသံ ု းခ်ခဲ႔ၾကတယ္၊
 ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕တရားဓမၼ ေတြဟာ ဘာဘဲလု ပ္လုပ္ ကု ိယ္က်င့္တရားမွာ အေျခခံ တယ္ ၊ ကု ိယ္က်င့္တရားမပါတဲ႔
ဘယ္လုိအတတ္ပညာကု ိမဆု ိ ပညာဆု ိတဲ႔စားရင္းထဲမွာေတာ္မထည္႔ပါဘူ း၊ ဒါေၾကာင့္ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ေဒသ
နာေတာ္မွန္ကုိ အေျခခံ (သီလ)ကု ိယ္က်င့္တရားေတြနဲ႔ အု တ္ျမစ္အျဖစ္ျပ႒ာန္းထားတယ္လိုိ႔ဆု ိႏု ိင္တယ္၊ တစ္ျခားေ
ခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ဗု ဒၶရဲ႕ကြာျခားခ်က္ တစ္ျခားအယူ ၀ါဒေတြနဲ႔ ဗု ဒၶဘာသာရဲ႕ အဆံ ု းအမေတြရဲ႕ အဓိက
ကြဲျပားမႈကလည္း ဒီကု ိယ္က်င့္တ၇ားပါဘဲ၊

ဒီ(motivation )သေဘာတရားေတြနဲ႔ တစ္စံ ု တစ္ေယာက္ကုိေမာင္းႏွင္တဲ႔အခါ မွာ ဗု ဒၶနဲ႔ အျခားေခါင္းေဆာ

င္ေတြရဲ႕အဓိကကြာျခားတဲ႔ေနာက္တ စ္ခုကေတာ႔ ကု ိယ္အ တြက္၇လု ိမႈဘဲျဖစ္ပါတယ္၊ ဆု ိလု ိတာက တစ္ျခားေခါ
င္းေဆာင္ေတြ ဒါမွမဟု တ္ စီးပြ ါးေ၇းသမားေတြဟာ လည္း သူ တု ိ႔ရဲ႕ ေနာက္လုိက္ေတြ သူ တု ိ႔ရဲ႕ ေဖါက္သ
ည္ေတြကု ိ ဒီနည္းလမ္းကု ိအသံ ု းျပဳၿပီး၊ အျမတ္ရလု ိမႈ ဒါမွမဟု တ္ ၾသဇာတည္ေဆာက္လုိမႈ႔စတဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်
က္ေတြကု ိကု ိယ္စီနဲ႔ မ်ားေသာအားျဖင့္လု ပ္ၾကတာျဖစ္တယ္၊ ျမတ္စြာဘု ရားရွင္ရဲ႕ ေနာက္ဆံ ု းဘ၀မွာေကာ အေ
လာင္းေတာ္ဘ၀ေတြမွပါ ဒီလု ိပံ ု စံ ေတြကု ိ လံ ု း၀မေတြ႔ရွိရပါဘူ း၊ ဆု ိင္ရာသတၱ၀ါတစ္ဦးဦးရဲ႕ အသိဥာဏ္ပြ
င့္လင္းမႈ ဒါမွမဟု တ္ ဘ၀အဆင္းအတန္းျမင့္မားေစမႈစတဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔သာ အဓိက ရည္ရြယ္တ ယ္ဆုိတာကု ိ ဇာ
တ္ေတာ္ေတြမွာေက တစ္ျခားသု တၱန္ေတြမွာပါ အမ်ားႀကီးေတြ႔ျမင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္၊ ဥပမာအားျဖင့္ ဓမၼပဒ
အ႒ကထာမွာလာတဲ႔ နႏၵ၀တၳဳနဲ႔ ကိသာေဂါတမီ၀တၳဳေတြမွ ဒီပံ ု စံ ေတြကု ိ ထင္ထင္ရွားရွားေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါ
တယ္၊

ေနာက္တ စ္ခုက ဒီmotivation သေဘာတရားဟာ စိတ္ပုိင္းဆု ိင္ရာေတြနဲ႔ တု ိက္ရုိက္ဆက္စပ္ေနပါတယ္၊ ဗု ဒၶ၀ါဒဟာလ

ည္း ရု ပ္ပုိင္းဆု ိင္ရာထက္စိတ္ပုိင္းဆု ိင္ရာ ေတြကု ိ ပု ိၿပီးအေလးေပးတဲ႔ အရာတစ္ခုျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒါနဲ႔ဆက္စ
ပ္ေနတဲ႔ ဒီ motivation ဟာလည္း ဒီကေန႔ ငါတု ိ႔လူ အဖြဲ႔အစည္းမွာ ႀကံ ဳေတြ႔ေနၾကရတဲ႔ အခက္အ ခဲေ
တြကု ိ ေက်ာ္လႊားတဲ႔ေနရာမွာ အု တ္တ စ္ခ်ပ္သဲတစ္ပြင့္ဘဲျဖစ္ျဖစ္ ေကာင္းမြ န္တဲ နည္းစနစ္တစ္ခု ျဖစ္ေနလိမ္႔မယ္လုိ႔
ယံ ု ၾကည္တဲ႔အတြက္ေၾကာင့္ ငါ႔အေနနဲ႔ ဒီ သု ေတသနကု ိ လု ပ္ဖုိ႔ ဆံ ု းျဖတ္ခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္၊

ေနာက္တ စ္ခုအေနနဲ႔ ဗု ဒၶရဲ႕က်မ္းစာေတြထဲက ဒီmotivation သေဘာတရားေတြကု ိ အေလးေပးေလ႔လာၾ

ကတဲ႔အခါမွာ ဒီသေဘာတရားဟာ အစားထု ိး (substitutional motivation)ေမာင္းႏွင္မႈနဲ႔ ဆပ္စပ္ေနတယ္ဆုိတာ
ေတြ႔ရပါတယ္၊ ဥပမာတစ္ခုအေနနဲ႔ -ဒါကု ိမလု ပ္နဲ႔လု ိ႔ တု ိက္ရုိက္ဆံ ု းမတာမ်ိဳးမဟု တ္ဘဲ၊ တစ္ျခားတစ္ခုကု ိလု ပ္ေ
စၿပီး အစားထု ိ(substitution)တာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္၊ ဥပမာတစ္ခုအေနနဲ႔ ဗု ဒၶၶဘာသာ ကေလးေလးတစ္ေယာက္ကုိ အိ
မ္လာတဲ႔ ဘု န္းႀကီးကု ိ ရွိခု ိးရမယ္လုိ႔ ဆံ ု းမတာမ်ိဳးမဟု တ္ဘဲ၊ သူ လု ိခ်င္တဲ႔ ကစားစရာအရု ပ္ေတြေပး၊ စားစရာေ
တြကု ိေပးၿပီး (incentive theory)၊ တစ္ျဖည္းျဖည္း က်င့္သားပါလာေအာင္ စည္းရံ ု းသိမ္းသြင္းတာမ်ိဳးျဖစ္ပါ
တယ္၊ ေနာင္အခါ အဲဒီကေလးဟာ ဘာမွေပးစရာမလု ိေတာ႔ဘဲ ရဟန္းသံ ဃာေတြကု ိ ရွိခု ိးရျခင္းအက်ိဳးအျမတ္ေ
တြကု ိ နားလည္သေ ဘာေပါက္လာေတာ႔တယ္၊ အဲဒီအခ်ိန္ၾကရင္ ဘယ္သူကမွ သူ ႔ကု ိတု ိက္တြ န္းစရာမလု ိေတာ႔ဘဲ
ရဟန္းသံ ဃာေတြ႔တာနဲ႔ အလု ိလု ိ အရု ိအေသေပးၿပီးသားျဖစ္ေနေတာ႔တယ္၊ ဒါဟာ ငယ္င ယ္က ဒီလု ိ
motivation လု ပ္ထားတဲ႔အတြက္ အက်ိဳးအျမတ္တ စ္စိတ္တ စ္ပုိင္းျဖစ္တယ္ဆုိတာကု ိ ဘယ္သူမွ ျငင္းႏု ိင္မွာ မဟု တ္ပါဘူ း၊

ျမတ္စြာဘု ရားရွင္လက္ထက္က အနာထပိဏ္သ ူေဌးရဲ႕ သားတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ႔ ကာလ ဟာ ေက်ာင္းသြားရမွာကု ိ ပ်င္းတယ္၊

တရားနာရမွာကု ိလည္း ပ်င္းတယ္၊ သူ ေဌးႀကီးက သူ ကု ိ တစ္ျဖည္းျဖည္းစည္းရံ ု ၿပီး ဒီနည္းနဲ႔ဘဲ ဗု ဒၶ
ဘာသာ၀င္ေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္လာေအာင္ စည္းရံ ု းႏု ိင္ခဲ႔တဲ႔ သာဓကေတြဟာ ထင္ထင္ရွားရွားရွိပါတယ္၊

ဒီmotivation နဲ႔ပက္သက္လာရင္ သတိထားရမဲ႔ ေနာက္တ စ္ခုကေတာ႔ ပု ဂၢိဳလ္စရု ိက္ဘဲျဖစ္ပါတယ္၊ လူ သားတု ိင္းမွာ စရု ိ
က္မ်ိဳးစံ ု ရွိၾကတယ္၊ ဒီလု ိပါဘဲ သူ တစ္ပါးကု ိစည္းရံ ု သိမ္းသြင္းတဲ႔အခါမွာလည္း ဆု ိင္ရာပု ဂၢိဳလ္ရဲ႕ ပင္ကုိယ္စရု ိ
က္(personality type) ကု ိအကဲခတ္ႏု ိင္ရင္ျဖင့္ ပု ိၿပီးထိေရာက္မႈရွိပါတယ္၊ ျမတ္စြာဘု ရားရွင္ဟာ သတၱ၀ါတစ္ဦး
ဦးကု ိ တရားေဟာေတာ႔မယ္ဆုိရင္ အဲဒီပု ဂၢိဳလ္ရဲ႕ စရု ိက္လကၡာကု ိၾကည္႔ပါတယ္၊ အာသယနဲ႔ အႏု သယ
အႏု အရင့္ကု ိၾကည္႔ပါတယ္ ၊ ၿပီးမွ တရားေဟာတယ္၊ လူ တစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ပုိင္းဆု ိင္ရာ အေလ႔အထေတြ
ကု ိ အေလးမထားဘဲ ဒီစနစ္ကုိသံ ု းမယ္ဆုိရင္ မလု ိအပ္ဘဲေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳးေတြကု ိ ျဖစ္ေစႏု ိင္ပါတယ္။
ဘု ရားရွင္လက္ထက္က အရွင္သာရိပု တၱာဟာ ဘု ရားရွင္ၿပီးရင္ ဥာဏ္ပညာအရာမွာ အႀကီးျမတ္ဆံ ု းျဖစ္တယ္၊ ဒါေပမဲ႔ ရဟန္းငယ္တ
စ္ပါးကု ိ ကမၼ႒ာန္းေပးမွားဖူ းတယ္၊ လူ ငယ္ဆုိတာ ကာမစရု ိက္ရွိမွာဘဲဆု ိၿပီး အသု ဘကမၼ႒ာန္းကု ိေပးမိတဲ႔အ
တြက္ လေပါင္းမ်ားစြာ က်င့္ႀကံ အားထု တ္ေပမဲ႔ သမာဓိေလးေတာင္မရ နိမိတ္ေလးေတာင္မထင္ဘဲ ျဖစ္ေနေ
တာ႔တယ္၊ ဘု ရားရွင္က ၾကည္႔ခါမွ ဘ၀ငါးရာပတ္လံ ု း ေရြပန္းထိမ္သည္ျဖစ္ဖူးတဲ႔ ဒီရဟန္းငယ္ကုိ ေရႊၾကာဖူ းေလး
တစ္ခုဖန္းဆင္းၿပီးေပးလု ိက္မွတစ္ျဖည္းၿဖည္းညွိဳးက်သြားတဲ႔ အနိစၥသေဘာအေပၚမွာ အသိဥာဏ္ေလးနဲ႔ အု ပ္မုိး
လု ိက္တ ာနဲ႔ တရားထူ းရသြားဖူ းတဲ႔ သာဓကေလးရွိဖူ းတယ္၊ ဘု ရားေဟာ ပိဋကတ္မူးရင္းေတြမွာ စရု ိက္အ မ်ိဳအစားေ
တြကု ိ ခြဲျခားသတ္မွတ္ထ ားတာ မေတြ႔ရေပမဲ႔ အရွင္ဗုဒၶေဃာသကေတာ႔ ၀ိသု ဒၶိမဂ္အ႒ကထာမွာ စရု ိက္(၆)မ်ိဳး
ဆု ိၿပီး ေဖၚျပထားတာ ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ရာဂ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ သဒၶါ၊ ဗု ဒၶိ၊ ၀ိတကၠ ၊

အထက္ပါအက်ဥ္းခ်ဳပ ္မိတ္ဆက္ေဖၚျပခ်င္ေတြနဲ႔ ငါရဲ႕ သု ေတသနကု ိ ေနာက္ထပ္လည္း ေတြ႔ႀကံ ဳရလာႏု ိင္တဲ႔ အ

ခ်က္အ လက္ေတြအေပၚမွာ မွီတည္ၿပီး Buddhist motivation သေဘာတရားေတြကု ိ ေပၚလြင္ေအာင္ထုတ္ေဖၚျ
ပကာ လက္ေတြ႔က်င့္ၾကံ မႈနယ္ပယ္မွာလည္း အသံ ု း၀င္လာေအာင္ထိ လု ပ္ေဆာင္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊

Scope of the Research

ဒီသု ေတသနရဲ႕ ေနပယ္သတ္မွတ္ခ်က္ကေတာ႔ ဒီသု ေတသန ပင္မေခါင္းစဥ္ ‘ A critical study of concept of

Motivation in Jataka stories” မွာ ေဖၚျပထားတဲ႔အတု ိင္း အဓိကအားျဖင့္ ဇာတ္ေတာ္ေတြကု ိ ေက်ာ
ရု ိးျပဳထားပါတယ္၊ ဒါေပမဲ႔ ငါတု ိ႔အားလံ ု းသိၾကတဲ႔အတု ိင္း ျမတ္စြာဘု ရားရွင္ရဲ႕ တရားေတာ္ေတြဟာ
တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ဆက္စပ္ေနပါတယ္၊ ဥပမာ ဓမၼပဒအေၾကာင္းအရာေတြထဲမွာ ရွိတဲ႔ အရာေတြဟာ ဇာတ္ေတာ္ေ
တြထဲမွာလည္း ရွိေနတယ္၊ ပင္မေခါင္းစဥ္မွာ ဇာတ္ေတာ္လုိ႔ဆု ိထားေပမဲ႔ ၄င္းဇာတ္ေတာ္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ႔
တစ္ျခားေဒသနာေတာ္ေတြထဲက အေၾကာင္းအရာေတြကု ိလည္း အထို က္အေ လွ်ာက္ယူသံ ု းသြားမွာျဖစ္ပါတ
ယ္၊ ဥပမာ နႏၷမင္းသားတု ိ႔အေၾကာင္းေတြ၊ ကိသာေဂါတမီတု ိ႔အေၾကာင္းေတြဆု ိရင္ ဒီပင္မေခါင္းစဥ္
နဲ႔တု ိက္ရုိက္ဆက္စပ္ေနတဲ႔အတြက္ေၾကာင္း ဖယ္ခ်န္ထားခဲ႔လု ိ႔မရပါဘူ း၊ ေနာက္တ စ္ခါ ျမတ္စြာဘု ရားရွင္ လက္ထက္ေ
တာ္က တစ္ျခား ဒီအေၾကာင္းအရာနဲ႔ပက္သက္တဲ႔ သာဓကေတြကု ိ လည္း ဆု ိင္းရာက႑ေတြမွာ ေဖၚျပသြား
မွာျဖစ္ပါတယ္၊

Literature Reviews

ဇာတ္ေတာ္ေတြဆု ိတာဟာ ဗု ဒၶရဲ႕ေဒသနာေတာ္ေတြထဲမွာ ေပၚျပဴလာျဖစ္တဲ႔ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုျဖစ္ပါတ

ယ္၊ ဗု ဒၶဘာသာလူ ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြထဲမွာလည္း ဟု ိအရ င္ကတည္းက ဒီဇာတ္ေတာ္ေတြကု ိ ဘု န္းႀကီးေတြက
ပညာေပးသာဓကေတြအျဖစ္နဲ႔ ဆု ိဆံ ု းမၾကတယ္၊ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ သင္ရုိးညႊန္းတမ္းေတြအျဖစ္
ျပ႒ာန္းၿပီး သင္ၾကားၾကတယ္၊ ၊ လူ ႀကီးမိဘေတြက သူ တု ိ႔ရဲ႕ကေလးေတြကု ိ အိပ္ရာရင္ပံ ု ျပင္ေတြအျ
ဖစ္နဲ႔ ဒီဇာတ္ေတာ္ေတြကု ိ အစဥ္အလာေျပာလာခဲ႔ၾကတယ္၊ ပံ ု စံ အမ်ိဳးနဲ႔ ဒီဇာတ္ေတာ္ေတြကု ိ စာအု ပ္အျဖစ္
ပံ ု ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ၾကတယ္၊ ဗု ဒၶဘာသာႏု ိင္ငံ တင္မကဘဲ အျခားႏု ိင္ငံ အခ်ိဳ႕ေတြမွာလည္း ဒီဇာတ္ေတာ္ေတြကု ိ
ေလ့ လာစရာအျဖစ္သတ္မွတ္ထ ားၾကတယ္လုိ႔ဆု ိပါတယ္၊ ဒါေၾကာင္းဇာတ္ေတာ္ေတြဟာ ဆု ိင္ရာဗု ဒၶဘာသာလူ ႔အ
ဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ သိပ္မစိမ္းလွဘူ းလု ိ႔ဆု ိႏု ိင္တယ္၊

Motivation နဲ႔ ပက္သက္တဲ႔စာအု ပ္ေတြကေတာ႔ အမ်ားႀကီးပါဘဲ၊ အထူ းသျဖင့္ အေနာက္တ ုိင္းလူ ႔အဖြဲ႔စည္းေ
တြထဲမွာ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပက္သက္ၿပီးေတာ႔ စိတ္ကူးထံ ု းနည္းတစ္ခုအျဖစ္နဲ႔လည္း တြင္တြ င္က်ယ္က်ယ္ေျပာဆု ိေရး
သားထားၾကတာရွိပါတယ္၊