Professional Documents
Culture Documents
Treo
Treo
¤t«
L¸i xe
MÆt ®öêng
Trong ®ã:
¤t« ®öôïc coi nhö mét hÖ dao ®éng, chÞu t¸c ®éng cña hµnh kh¸ch, hµng hãa (t¶i
träng t¸c dông ) vµ cña mÆt ®öôøng (lµ t¸c nh©n kÝch thÝch).
Hµnh kh¸ch, l¸i xe, hµng hãa võa lµ ®èi töôïng chÞu t¸c ®éng do dao ®éng cña «t«
sinh ra, võa lµ t¸c nh©n g©y dao ®éng (khèi löôïng cuûa oâtoâ ñöôïc tÝnh vµo khèi
löôïng phaàn ñöôïc treo khi kh¶o s¸t dao ®éng cña «t« ).
L¸i xe cßn lµ t¸c nh©n ®iÒu khiÓn. Nã sÏ lµm t¨ng hoÆc h¹n chÕ ¶nh höôûng cña
dao ®éng ®Õn ®èi töôïng chÞu t¸c ®éng cña dao ®éng.
MÆt ñöôøng ñöôïc coi lµ t¸c nh©n kÝch thÝch g©y ra dao ®éng. §iÒu kiÖn ñöôøng
s¸ thay ®æi th× tr¹ng th¸i dao ®éng còng thay ®æi theo.
HÖ “L¸i xe - «t« - ®öôøng” cã t¸c ®éng töông hç víi nhau. Tïy ®iÒu kiÖn cô thÓ cña
tõng ®èi töôïng, taùc ñoäng töông hç gi÷a chóng còng kh¸c nhau.
Kh¶o s¸t ®é ªm dÞu chuyÓn ®éng cña «t« trªn quan ®iÓm nh»m c¶i thiÖn ®iÒu
kiÖn ®i l¹i (b»ng phöông tiÖn «t«) cña con ngöêi; ®iÒu kiÖn chuyªn chë hµng hãa. C¸c
phÇn tö cña m« h×nh nªu trªn sÏ ñöôïc kh¶o s¸t theo c¸c maët :
- Kh¶ n¨ng chÞu ®ùng cña con ngêi; cña hµng ho¸ chuyªn chë trªn xe khi «t«
chuyÓn ®éng trªn ñöôøng;
- Nh÷ng th«ng sè kÕt cÊu cña «t« ¶nh höôûng ®Õn tr¹ng th¸i cña con ngêi (hµng
hãa...);
- T¸c ®éng cña mÆt ®öôøng ®Õn «t«, vµ qua ®ã, ®Õn hµnh kh¸ch, hµng hãa
chuyªn chë trªn xe.
M M
Kt Ct Cs Ks Kt Ct Cs Ks
ms mt
mt ms
a b
Hình III.1. Moâ hình dao ñoäng doïc oâtoâ
a. Khi caàu sau cuûa oâtoâ ñöôïc naâng leân
b. Khi caàu tröôùc cuûa oâtoâ ñöôïc naâng leân
M Khoái löôïng cuûa nhöõng phaàn ñöôïc treo
K t, , Ks Heä soá ñoä cöùng cuûa boä phaän ñaøn hoài phía tröôùc vaø phía sau
C t , Cs Heä soá ñoä cöùng cuûa boä phaän giaûm chaán phía tröôùc vaø phía sau
m t , ms Khoái löôïng cuûa nhöõng phaàn khoâng ñöôïc treo
c d
Boä phaän ñaøn hoài giaûm nheï taûi troïng ñoäng taùc duïng töø maët ñöôøng ,
ñaûm baûo tính eâm dòu caàn thieát.
Boä phaän giaûm chaán ñeå daäp taét caùc dao ñoäng cuûa phaàn ñöôïc treo cuûa
oâtoâ.
Boä phaän daãn höôùng ñeå truyeàn löïc doïc vaø moâmen töø maët ñöôøng taùc
duïng leân caùc baùnh xe. Ñoäng hoïc cuûa boä phaän daãn höôùng xaùc ñònh tính
chaát dòch chuyeån töông ñoái giöõa baùnh xe vaø khung xe.
Loáp laø thaønh phaàn ñaøn hoài thöïc hieän vieäc naâng ñôõ vaø truyeàn löïc cho
oâtoâ, ñaûm baûo cho baùnh xe tieáp xuùc toát vôùi maët ñöôøng vaø laøm giaûm
nheï taûi troïng ñoäng taùc duïng leân phaàn khoâng ñöôïc treo.
Hình III.3. Moâ hình caùc heä thoáng treo treân oâtoâ
1. Heä thoáng treo phuï thuoäc
2. Heä thoáng treo ñoäc laäp
III.1. Heä thoáng treo phuï thuoäc.
1 2 3 4
Hình III.4. Heä thoáng treo loaïi Nhíp söû duïng daàm caàu lieàn baèng
theùp chöõ I
1. Baùnh
Ñaëc tröng keátxe
caáu2. cuûa
Daàmheä
caàu lieàn treo
thoáng ñöïôcphuï
cheáthuoäc
taïo baèng theùpcaàu
laø daàm chöõcöùng
I 3. lieân keát
Khung
giöõa hai xe xe. Khi oâtoâ chuyeån ñoäng toaøn boä cuïm truyeàn löïc caàu oâtoâ ñaët
baùnh
4. Nhíp
trong daàm boä Treân oâtoâ caùc caàu bò ñoäng thöôøng daàm caàu ñöôïc cheá taïo
caàu.
baèng theùp ñònh hình duøng ñeå lieân keát dòch chuyeån cuûa hai baùnh xe. Trong heä
thoáng treo phuï thuoäc caùc baùnh xe traùi vaø phaûi noái vôùi nhau baèng moät daàm
caàu cöùng neân khi dòch chuyeån baùnh xe naøy trong maët phaúng ngang thì baùnh xe
coøn laïi cuõng dòch chuyeån theo.
Nhöôïc ñieåm cuûa heä thoáng treo phuï thuoäc:
- Khoái löôïng phaàn khoâng ñöôïc treo ( phaàn lieân keát baùnh xe) laø raát lôùn,
ñaëc bieät ôû treân caàu chuû ñoäng. Khi oâtoâ di chuyeån treân nhöõng con ñöôøng
khoâng baèng phaúng, taûi troïng sinh ra seõ gaây neân va ñaäp maïnh giöõa phaàn
khoâng ñöôïc treo vôùi phaàn ñöôïc treo, seõ laøm giaûm ñoä eâm dòu trong khi
chuyeån ñoäng. Maët khaùc baùnh xe va ñaäp maïnh treân neàn ñöôøng laøm xaáu ñi
söï tieáp xuùc caùc baùnh xe vôùi maët ñöôøng.
- Khoaûng khoâng gian phía döôùi saøn oâtoâ phaûi lôùn, ñeå ñuû baûo ñaûm cho
daàm caàu thay ñoåi vò trí, cho neân chieàu cao troïng taâm cuûa oâtoâ seõ lôùn vaø
seõ laøm giaûm ñi theå tích chöùa haøng hoùa sau oâtoâ.
- Söï noái cöùng giöõa hai baùnh xe nhôø vaøo daàm caàu lieàn gaây neân caùc traïng
thaùi ñieån hình veà ñoäng hoïc, neáu boá trí heä thoáng treo naøy cho caàu tröôùc
daãn höôùng, seõ laøm xaáu ñi tính oån ñònh trong khi chuyeån ñoäng treân ñöôøng
khoâng baèng phaúng.
a. Khi oâtoâ chuyeån ñoäng treân ñöôøng b. Khi moät baùnh xe trong heä thoáng
khoâng baèng phaúng treo ñoäc laäp- Ñöôïc naâng leân vaø
haï xuoáng
Hình III.5. Heä thoáng treo ñoäc laäp cuûa oâtoâ ñang ñang hoaït ñoäng treân con
ñöôøng khoâng baèng phaúng
3 4
Hình
2 III.6. ̀5
Heä thoáng treo ñoäc1laäp caàu tröôùc cuûa OÂtoâ
6
MERCEDES- E- CLASS
1. OÁng giaûm chaán 2. Khôùp noái treân 3. Maët bích
4. Loø xo truï 5. Tay ñoøn treân 6. Khôùp caàu 7. Ñoøn
noái 8. Tay ñoøn döôùi 9. Khôùp noái tay ñoøn döôùi
10.Thanh lieân keát
( Caân baèng)
10 9 8 7
Treân heä thoáng treo ñoäc laäp, daàm caàu ñöôïc cheá taïo rôøi,giöõa chuùng lieân
heä vôùi nhau baèng caùc khôùp noái, boä phaän ñaøn hoài laø loø xo truï, boä giaûm
chaán laø giaûm chaán oáng.
Trong heä thoáng treo ñoäc laäp hai baùnh xe traùi vaø phaûi khoâng coù quan heä
tröïc tieáp vôùi nhau. Vì vaäy khi chuùng ta dòch chuyeån baùnh xe naøy trong maët
phaúng ngang, baùnh xe coøn laïi vaãn giöõ nguyeân. Do ñoù, ñoäng hoïc cuûa baùnh
xe daãn höôùng seõ giöõ ñuùng hôn, nhöng khoâng phaûi taát caû caùc heä thoáng
treo ñoäc laäp ñeàu coù ñoäng hoïc cuûa caùc baùnh xe daãn höôùng laø ñuùng.
Öu ñieåm cuûa heä thoáng treo ñoäc laäp:
- Khoái löôïng phaàn khoâng ñöôïc treo laø nhoû, ñaëc tính baùm ñöôøng cuûa
baùnh xe laø
toát, vì vaäy seõ eâm dòu trong khi di chuyeån vaø coù tính oån ñònh toát.
- Caùc loø xo trong heä thoáng treo ñoäc laäp chæ laøm nhieäm vuï ñôõ thaân oâtoâ
maø khoâng coù taùc duïng ñònh vò caùc baùnh xe (Ñoù laø chöùc naêng cuûa
caùc thanh lieân keát), ñieàu coù coù nghóa laø coù theå duøng caùc loø xo meàm
hôn.
- Do khoâng coù söï noái cöùng giöõa caùc baùnh xe phía traùi vaø phía phaûi neân
coù theå haï thaáp saøn oâtoâ vaø vò trí laép ñoäng cô, do ñoù coù theå haï thaáp
ñöôïc troïng taâm cuûa oâtoâ
- Keát caáu cuûa heä thoáng treo phöùc taïp hôn
- Khoaûng caùch baùnh xe vaø caùc vò trí ñaët baùnh xe thay ñoåi cuøng vôùi söï
dòch chuyeån leân xuoáng cuûa caùc baùnh xe.
- Nhieàu kieåu oâtoâ ñöôïc trang bò thanh oån ñònh ñeå giaûm söï laéc ngang khi
oâtoâ chuyeån ñoäng quay voøng, caûi thieän ñöôïc tính oån ñònh vaø caùc tính
naêng khaùc.
IV. PHAÂN
SôTÍCH KEÁT
ñoà caùc boäCAÁU
phaänVAØ
ñaønMOÂ PHOÛNG
hoài kim loaïi: HOAÏT ÑOÄNG
Hình III.7. Sô ñoà caùc boä phaän ñaøn hoài baèng kim loaïi
1. Boä phaän ñaøn hoài loaïi Nhíp
2. Boä phaän ñaøn hoài loïai Loø xo xoaén
3. Boä phaän ñaøn hoài loaïi Thanh xoaén
a. Nhíp
Nhíp vöøa coù chöùc naêng laø moät cô caáu ñaøn hoài theo phöông thaúng
ñuùng, vöøa coù chöùc naêng laø cô caáu daãn höôùng: truyeàn löïc doïc, löïc ngang vaø
caû löïc beân vaø moät phaàn laøm chöùc naêng giaûm chaán nhôø söï ma saùt giöõa
caùc laù nhíp, ma saùt trong caùc khôùp cao su vôùi nhau nghóa laø thöc hieän toaøn boä
chöùc naêng cuûa moät heä thoáng treo
1 2 3 4
5
66
b. Loø xo
Chöùc naêng:
Loø xo xoaén chæ coù chöùc naêng laø moät cô caáu ñaøn hoài khi boä phaän
chòu löïc theo phöông thaúng ñuùng. Coøn laïi caùc chöùc naêng khaùc cuûa heä thoáng
treo seõ do caùc boä phaän khaùc chòu traùch nhieäm.
Loø xo xoaén chuû yeáu ñöôïc söû duïng trong heä thoáng treo ñoäc laäp, noù coù
theå ñaët ôû ñoøn treân hay ñoøn döôùi cuûa loaïi treo coù hai ñoøn hay boïc chung
quanh oáng giaûm chaán cuûa treo MacPherson treân oâtoâ du lòch hay treân moät soá
heä thoáng treo phuï thuoäc cuûa oâtoâ taûi nheï duøng laøm boä phaän ñaøn hoài cho
heä thoáng.
c.Thanh xoaén
Chöùc naêng:
Gioáng nhö Loø xo xoaén loaïi naøy cuõng chæ coù chöùc naêng laøm ñaøn hoài
khi coù löïc töø maët ñöôøng taùc duïng thaúng ñöùng leân baùnh xe laøm cho thanh bò
xoaén, coøn laïi caùc chöùc naêng khaùc seõ ñöôïc thöïc hieän do caùc boä phaän khaùc
cuûa heä thoáng treo.
2 1
9
8
7
3 4 5 6
1.
2.
10
4. 3.
5
6 7 8 9
a. Boä phaän daãn höôùng söû duïng b. Boä phaän daãn höôùng söû duïng baàu
loø xo truï cuûa heä thoáng treo phuï khí neùn cuûa heä thoáng treo phuï thuoäc
thuoäc 6. OÁng giaûm chaán 7. Daàm caàu chuû
11. Ñoøn daãn höôùng chòu löïc doïc phía ñoäng 8. Ñoøn daãn höôùng chòu taùc
treân 2. Ñoøn daãn höôùng chòu löïc doïc duïng cuûa löïc ngang 9. Khôùp noái cuûa
phía döôùi 3. Khôùp noái ñoøn treân vôùi ñoøn 8 vôùi khung xe 10. Baàu chöùa khí
khung xe 4. Khôùp noái ñoøn döôùi vôùi neùn
khung xe 5. Loø xo xoaén
Hình III.11. Boä phaän daãn höôùng söû duïng loïai loø xo truï vaø baàu khí neùn trong
heä thoáng treo phuï thuoäc
Loaïi naøy chuû yeáu söû duïng ôû caùc caàu sau chuû ñoäng cuûa oâtoâ con vaø
treân moät soá oâtoâ khaùch hieän nay . Goàm giaûm chaán, loø xo hoaëc caùc tuùi khí
neùn, caùc thanh phaûn löïc doïc vaø ngang( Ñeå truyeàn caùc löïc beân, löïc phanh, löïc
keùo töø baùnh xe qua caàu leân khung voû xe)
Do loø xo vaø tuùi khí neùn khoâng coù khaû naêng truyeàn löïc doïc vaø löïc
ngang, cho neân caùc thanh chòu caùc phaûn löïc doïc vaø ngang laøm nhieäm vuï laø
cuûa boä phaän daãn höôùng.
Öu ñieåm cô baûn cuûa heä thoáng treo phuï thuoäc loaïi loø xo vaø khí neùn naøy
laø chieám ít choå khoâng gian hôn loaïi nhíp, so vôùi heä thoáng treo loaïi nhíp thì loaïi
loø xo coù troïng löôïng nhoû coù tuoåi thoï cao.
Nhöôïc ñieåm chuû yeáu laø phaûi theâm caùc boä phaän giaûm chaán vaø daãn
höôùng vaø heä thoáng taïo khí neùn.
- Loaïi söû duïng nhíp
1 2 3
4 5 6
1 2 3 45
10 9 8 7 6
Hình III.12. Keát caáu boä phaän daãn höôùng, loaïi cô caáu
hai
ñoøn trong heä thoáng treo ñoäc laäp
1. Baùnh xe 2. Ñoøn treân 3. khung xe 4. truï ñöùng 5.
khôùp caàu treân 6. khôùp caàu döôùi 7. ñoøn döôùi 8. lo
xo 9. oáng giaûm chaán 10. Khôùp truï duøng ñeå noái
vôùi khung xe
Keát caáu heä thoáng treo hai ñoøn ngang bao goàm moät ñoøn ngang treân vaø
moät ñoøn ngang döôùi, caùc ñaàu trong lieân keát baèng khôùp truï vôùi khung voû xe,
caùc ñaàu ngoaøi lieân keát baèng khôùp caàu vôùi truï ñöùng, ñoøn ñöùng noái cöùng
vôùi truïc baùnh xe, ôû ñaây ñoøn ñöùng coù chöùc naêng nhö truï ñöùng cuûa heä
thoáng treo phuï thuoäc, baùnh xe coù theå quay quanh ñöôøng cuûa hai khôùp caàu
ngoaøi. Boä phaän ñaøn hoài coù theå noái giöõa khung vôùi ñoøn treân hoaëc ñoøn
döôùi, giaûm chaán cuõng coù theå noái vôùi ñoøn treân hay ñoøn döôùi. Hai beân baùnh
xe naøy ñeàu duøng heä thoáng treo loaïi naøy vaø ñöôïc ñaët ñoái xöùng qua maët
phaúng doïc giöõa oâtoâ.
Treân heä thoáng treo hai ñoøn ngang, caùc goùc nghieâng γ, goùc nghieâng σ coù
quan heä toång(γ + σ ) khoâng ñoåi, bôûi vaäy khiγ thay ñoåi taïo neân goùc σ thay ñoåi
laøm aûnh höôûng tôùi söï chuyeån ñoäng cuûa oâtoâ. Söï dòch chuyeån beân ∆y cuûa
baùnh xe gaây neân maøi moøn loáp xe vaø giaûm khaû naêng truyeàn löïc beân cuûa
baùnh xe, Maët khaùc söï thay ñoåi veát baùnh xe lieân quan ñeán khaû naêng oån ñònh
cuûa oâtoâ, vì vaäy giaù trò leäch beân ∆y ñöôïc khoáng cheá sao cho nhoû nhaát, Heä
thoáng treo hai ñoøn ngang coù giaù trò ∆y khaù beù
Ñeå baûo ñaûm truyeàn toát löïc doïc caùc ñoøn coù keát caáu ñoøn tam giaùc.
Moâmen phanh truyeàn qua caùc ñoøn treân vaø ñoøn döôùi
- Baèng nhau – ( Loïai hình bình haønh )
Khi söû duïng loaïi cô caáu daãn höôùng hình bình haønh, luùc ta naâng hay haï
moät ñoaïn thì maët phaúng quay cuûa baùnh xe seõ chuyeån dòch nhöng luoân song
song vôùi nhau. Do ñoù khaéc phuïc hoaøn toaøn söï phaùt sinh moâmen hieäu öùng con
quay vaø trieät tieâu söï rung ñoäng cuûa baùnh xe ñoái vôùi truïc ñöùng cuûa heä thoáng
laùi.Tröông hôïp naøy coù theå hoaøn toaøn khaéc phuïc ñöôïc söï thay ñoåi ñoä
nghieâng maët phaúng quay cuûa baùnh xe, nhöng söï thay ñoåi ∆B laïi töông ñoái lôùn.
Do ñoù loáp xe choáng moøn vaø oån ñònh ngang cuûa baùnh xe seõ keùm ñi.
Söû duïng cô caáu daãn höôùng hình bình haønh ñoäng cô ñöôïc ñöa ra xa hôn
veà phía tröôùc, nhöng khi ñöa xa ñoäng cô ra phía tröôùc thì kích thöôùc cuûa thuøng xe
vaø kích thöôùc khaùc haïn cheá ñoä daøikích thöôùc ñoøn ngang
Nhöôïc ñieåm cuûa cô caáu loaïi naøy laø ñoäng hoïc cuûa caùc baùnh xe phuï
thuoäc vaøo ñoä daøi cuûa ñoøn döôùi nhö trong heä thoáng treo ñoäc laäp loaïi moät
ñoøn.
Hình III.14.
- Khoâng baèng nhau – ( Loaïi hình thang )
8 7 6 5 5
1 2 3
a) b)
Hình III.15. Boä phaän daãn höôùng heä thoáng treo ñoäc laäp
cuûa oâtoâ
a) Boä phaän höôùng phía tröôùc cuûa oâtoâ
b) Boä phaän höôùng phía sau cuûa oâtoâ
1. Ñoøn döôùi 2. OÁng giaûm chaán 3. Khôùp noái cuûa ñoøn
Hình III.14.döôùi vôùi khung xe 4. Maët bích laép vôùi khung xe 5. Loø xo
xoaén 6. Baùnh xe 7. Khôùp caàu 8. Ñoøn treân
Khi ta naâng hay haï baùnh xe moät ñoaïn h, goùc quay cuûa baùnh xe seõ giôùi
haïn trong khoaûng 50 ÷ 60. Vôùi trò soá nhö vaäy moâmen hieäu öùng con quay seõ
töï trieät tieâu nhôø vaøo löïc ma saùt trong heä thoáng, cuøng vôùi söï thay ñoåi chieàu
roäng cuûa veát baùnh xe noù seõ ñöôïc buø laïi do söï ñaøn hoài cuûa loáp xe nhö vaäy
laø loáp xe khoâng bò töïa treân maët töïa.
Ñoái vôùi loaïi naøy, do söï khaùc nhau cuûa ñoøn treân vaø ñoøn döôùi coù theå
baûo ñaûm hoaøn toaøn tính chaát ñoäng hoïc cuûa heä thoáng treo, maët duø veà maët
lyù thuyeát thì khi dòch chuyeån thaúng ñöùng chieàu roäng cô sôû cuõng nhö ñoä
nghieâng beân coù thay ñoåi.
Nhö vaäy chæ coù cô caáu daãn höôùng hình thang laø öu ñieåm hôn caû.
Öu ñieåm cuûa heä thoáng treo ñoäc laäp loaïi hai ñoøn ngang: troïng taâm cuûa
oâtoâ thaáp; Ñoä nghieâng cuûa thuøng xe khi chòu löïc ly taâm nhoû; Oån ñònh khi
chuyeån ñoäng ôû toác ñoä cao, ñoä maøi moøn cuûa loáp xe nhoû. Ngoaøi ra neáu phoái
hôïp toát giöõa heä thoáng treo tröôùc vôùi heä thoáng treo sau seõ giaûm ñöôïc goùc laéc
doïc cuûa oâtoâ. Khoái löôïng phaàn khoâng ñöôïc treo nhoû seõ baûo ñaûm ñoä eâm dòu
chuyeån ñoäng treân ñöôøng khoâng baèng phaúng.
1 2 3 4 5 6
8 7
6 5 4
1 3
10 2
Hình III. 17. Heä thoáng treo phía tröôùc loaïi Mac Pherson
cuûa oâtoâ BUICK – LACROSSE
1. Ñoøn noái 2. Khôùp truï noái ñoøn döôùi vôùi khung xe 3.
Ñoøn caân baèng 4. OÁng giaûm chaán 5.Khung lieân keát
vôùi caùc ñoøn cuûa heä thoáng treo 6. Ñoøn döôùi 7. Loø xo
Bao goàmbích
8. Maët moät
ñeâûñoøn
laépngang döôùi,xe
vôùi khung giaûm chaánnoái
9. Khôùp ñaëtcoá
theo phöông ñöùng- moät
ñònh
ñaàu goái leân khoái caàu B, moät ñaàu baét vôùi khung
giöõa ñoøn döôùi cuûa heä thoáng treo 10. Khôùp B oâtoâ, truïc baùnh xe ñöôïc noái
cöùng vôùi voû giaûm chaán vaø truïc giaûm chaán
Khaû naêng truyeàn löïc cuûa heä thoáng: Löïc doïc ñöôïc truyeàn qua ñoøn
ngang, löïc beân truyeàn qua ñoøn döôùi vaø khôùp A. Moâmen phanh hoaëc moâmen
keùo ñöôïc truyeàn qua khôùp A vaø B vaøo ñoøn ngang vaø taùc duïng vaøo khung xe.
Do giaûm chaán vöøa laøm chöùc naêng giaûm chaán vöøa laøm truïc ñöùng neân
truïc giaûm chaán chòu taûi lôùn. Vì vaäy caàn coù ñoä cöùng vöõng toát vaø ñoä beàn
cao hôn, ñieàu naøy daãn ñeán keát caáu cuûa giaûm chaán coù theå thay ñoåi caàn thieát.
Qua ñaây, chuùng ta thaáy khôùp B chòu toaøn boä taûi taùc ñoäng leân truï
ñöùng, neân raát mau moøn, ñieàu naøy laøm haïn cheá khaû naêng söû duïng cho caùc
oâtoâ coù tính vieät daõ cao.
Heä thoáng treo ñoäc laäp kieåu Mac – Pherson ñöôïc söû duïng roäng raõi nhaát
ôû heä thoáng treo phía tröôùc cuûa caùc oâtoâ du lòch nhoû vaø trung bình.
Ñaëc ñieåm:
- Coù keát caáu töông ñoái ñôn giaûn.
- Do ít chi tieát neân nheï vì vaäy coù theå giaûm khoái löôïng phaàn khoâng ñöôïc
treo.
- Do heä thoáng treo chieám ít khoâng gian neân coù theå taêng khoâng gian söû
duïng cuûa khoang ñoâng cô.
- Do khoaûng caùch giöõa caùc ñieåm ñôõ heä thoáng treo laø lôùn neân coù theå
thay ñoåi nhoû cuûa goùc ñaët baùnh tröôùc do loãi laép ñaët hay do loãi cheá taïo
chi tieát. Vì vaäy, bình thöôøng khoâng caàn thieát ñieàu chænh caùc goùc ñaët
baùnh xe, tröø ñoä chuïm.
1 4
5
6
2 7
8
3 9
Hình III.18.
10 Giaûm chaán oáng
1. Buoàng ñieàn ñaày 2. Thanh daãn höôùng 3. Buoàng
döôùi cuûa xylanh laøm vieäc 4. Ñeäm laøm kín 14caùc
11
tieát löu 8 ôû haønh trình traû 5. Píttoâng coù caùc loã
tieát löu 6. Caùc tieát löu cung caáp chaát loûng töø 15
buoàng treân xuoáng buoàng döôùi khi traû 12 13
7. Ñeäm
laøm kín caùc tieát löu 6 ôû haønh trình neùn 8. Caùc
11
loã tieát löu caáp chaát loûng cho buoàng treân khi ôû
haønh trình neùn 9. Ñeäm laøm kín caùc tieát löu 10
ôû haønh trình traû
Giaûm chaán oáng goàm ba phaàn chính: Phaàn daãn höôùng 2 goàm píttoâng 5
vôùi caùc loã tieát löu 6 - 8 cuûa xylanh laøm vieäc 13 vaø caùc van 10 – 12 ôû ñaùy
cuûa xylanh laøm vieäc 13. Thanh 2 coù píttoâng 5 ôû ñaàu ñöôïc noái vôùi phaàn
khoâng ñöôïc treo. Trong oáng 14 laø xylanh laøm vieäc 13. Khoaûng caùch giöõa oáng
14 vaø xylanh laøm vieäc 13 phaàn khoâng khí aùp suaát hôn cao so vôùi khí trôøi, goïi
laø buoàng ñieàn ñaày- Ñaây laø phaàn ñaëc bieät cuûa giaûm chaán oáng- Trong buoàng
ñieàn ñaày- moät phaàn laø daàu, moät phaàn laø khoâng khí coù aùp suaát cao hôn aùp
suaát khí trôøi.
Xylanh laøm vieäc thì chöùa ñaày daàu.
V. PHAÂN TÍCH KEÁT CAÁU VAØ MOÂ PHOÛNG HOAÏT ÑOÄNG HEÄ
THOÁNG TREO ÑIEÀU KHIEÅN BAÈNG ÑIEÄN TÖÛ TREÂN OÂTOÂ
(TEMS – Toyota Electronically Modulated System)
Theá naøo laø TEMS ?
TEMS laø vieát taét cuïm töø “ Toyota Electronically Modulate Suspension” töùc laø
“heä thoáng ñieàu khieån ñieån töû Toyota”.
Vôùi heä thoáng naøy, ngöôøi laùi xe coù theå duøng coâng taéc ñeå löïa choïn moät
trong hai cheá ñoä löïc giaûm chaán cuûa giaûm chaán- Bình thöôøng hay theå thao-
Löïc giaûm chaán sau ñoù ñöôïc töï ñoäng chænh ñeán moät trong ba cheá ñoä meàm,
trung bình, cöùng) nhôø vaøo TEMS ECU (boä ñieàu khieån ñieän töû) Döïa treân
cheá ñoä maø ngöôøi ñieàu khieån ñaõ löïa choïn vaø ñieàu kieän laùi xe. Noù laøm
taêng tính eâm dòu vaø caûi thieän tính oån ñònh laùi
Ñaëc ñieåm
Thay ñoåi cheá ñoä giaûm chaán
Ngöôøi ta coù theå löïa choïn cheá ñoä bình thöôøng hay theå thao baèng coâng taéc
löïa choïn cheá ñoä. Khi xe chaïy ôû cheá ñoä bình thöôøng, do phaûi baûo ñaûm duy
trì tính eâm dòu cuûa chuyeån ñoäng, neân ECU ñaët löïc giaûm chaán ôû cheá ñoä
meàm. ÔÛ cheá ñoä theå thao, löïc giaûm chaán ñöôïc ñaët ôû cheá ñoä trung bình
Ñieàu khieån choáng chuùi ñuoâi xe
Noù haïn cheá vieäc ñuoâi xe chuùi xuoáng khi khôûi haønh hay khi taêng toác ñoät
ngoät. Luùc naøy ECU ñaët löïc giaûm chaán cuûa giaûm chaám ôû cheá ñoä cöùng
laøm oån ñònh chuyeån ñoäng cuûa xe
Ñieàu khieån choáng nghieâng ngang
Noù giôùi haïn ñoä nghieâng ngang cuûa thaân xe khi xe quay voøng hay khi xe di
chuyeån vaøo ñöôøng ngoaèn ngeøo. Luùc ñoù löïc giaûm chaán ñöôïc ñaët ôû cheá
ñoä cöùng, vì vaäy caûi thieän ñöôïc tính oån ñònh khi ñieàu khieån.
Choáng chuùi muõi
Noù haïn cheá muõi xe chuùi xuoáng khi phanh. Luùc ñoù löïc giaûm chaán ñöôïc
ñaët ôû cheá ñoä cöùng, laøm oån ñònh chuyeån ñoäng cuûa xe.
Ñieàu khieån toác ñoä cao (chæ ôû cheá ñoä bình thöôøng)
Khi xe chuyeån ñoäng ôû toác ñoä cao, löïc giaûm chaán ñaët ôû cheá ñoä trung bình,
caûi thieän khaû naêng ñieâu khieån
Choáng chuùi ñuoâi khi xe chuyeån soá ( Chæ coù ôû xe coù hoäp soá töï ñoäng)
Noù haïn cheá söï chuùi ñuoâi xe cuûa nhöõng xe coù hoäp soá töï ñoäng khi khôûi
haønh. Khi tay soá ñöôïc chuyeån ñeán caùc vò trí khaùc töø soá N hay P, löïc giaûm
chaán ñöôïc ñaët ôû cheá ñoä cöùng.
Hình
IV.1. BoäIII.19.
chaáp haønh
Keát caáu: Boä chaáp haønh ñöôïc ñaët ôû ñænh cuûa moãi xylanh khí. Boä chaáp
haønh daãn ñoäng van quay cuûa giaûm chaán ñeå thay ñoåi löïc cuûa giaûm chaán.
Boä chaáp haønh ñöôïc daãn ñoäng baèng ñieän töø neân noù coù theå ñaùp öùng
moät caùch chính xaùc vôùi caùc ñieàu kieän hoaït ñoäng thay ñoåi lieân tuïc. Nam
chaâm ñieän töø bao goàm 4 loõi startor vaø 2 caëp cuoän daây startor.
Doøng ñieän qua moãi caëp cuoän daây startor laøm quay nam chaâm vónh cöûu
ñöôïc gaén vôùi caàn ñieàu khieån cuûa giaûm chaám.
ECU thay ñoåi cöïc cuûa caùc loõi startor töø N sang S hay ngöôïc laïi, hay ôû traïng
thaùi khoâng phaân cöïc. Nam chaâm vónh cöûu quay bôûi söùc huùt cuûa löïc ñieän
töø do caùc cuoän daây startor taïo ra.
Hoaït ñoäng:
Boán boä chaáp haønh ñöôïc laép ôû 4 giaûm chaán ñöôïc noái song song vaø caû
boán boä ñeàu hoaït ñoäng ñoàng thôøi. Nam chaâm ñieän ñöôïc ECU kích thích
khoaûng 0,15 giaây moãi laàn.
Ñieän aùp taïi caùc cöïc cuûa ECU khi löïc giaûm chaán thay ñoåi ñöôïc chæ ra ôû
baûng döôùi: