CAA e´‹πsø£ ñ<ä´eT+˝À eTVæ≤fi¯\ bÕÁ‘·

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À eTVæ≤fi≤ ñ<ä´e÷\T eTq+ |ü]o*ùdÔ yÓTC≤]{°>± n$ Ád”Ô\ düeTdü´\ô|’q »]–q ñ<ä

´e÷\T>± e⁄+{≤sTT. Ád”Ô\ düeTdü´˝q’… n‘ê´#êsê\T, >∑èVü≤Væ≤+dü e+{Ï yê{Ïô|’q »]–q ñ<ä´e÷\˝À, >±´dt

dæ*+&És¡T <Ûäs¡\T ô|]–q|ü⁄&ÉT »]π> ìs¡düq ø±s¡´Áø£e÷\T e+{Ï yê{Ï˝À eTVæ≤fi¯\T yÓTC≤]{°Ï>± bÕ˝§Zq&É+

eTq+ #·TdüTÔHêï+. ñ<ëVü≤s¡D≈£î &Ûç©¢˝À ìs¡“¤j·T n‘ê´#·s¡+ »]–q|ü⁄&ÉT <˚X¯yê´|üÔ+>± eTVæ≤fi¯\T, $<ë

´]úqT\T ñ<ä´$T+#·&É+ eTq+ #·÷kÕ+. ø±ì sê»ø°j·T ñ<ä´e÷\˝À eTVæ≤fi¯\T #ê˝≤ ‘·≈£îÿe>± bÕ˝§Z+≥THêïs¡T.

ø£˙dü+ m+‘√ø±\+ qT+&ç ô|+&ç+>¥˝À e⁄qï #·≥ºdüuÛÑ\˝À eTVæ≤fi¯\≈£î 33% ]»¬πs«wüqT >∑T]+∫ ≈£L&Ü

yÓTC≤]{° eTVæ≤fi¯\T e÷≥¢&É≥+ ˝Ò<äT. ø±ì Ç{°e\ Á|üuÛÑT‘·«+ #˚dæq ˇø£ nHê´j·TyÓTÆq #·≥º+≈£î e´‹πsø£

+>± eTVæ≤fi¯\T n+<äTHê mqï&ÉT ãj·T{ÏøÏ sêì, sê˝Òq≥Te+{Ï eTTdæ¢+

eTVæ≤fi¯\T yÓTC≤]{°>± bÕ˝§Z+≥Tqï á CAA, NRC,NPR \ e´‹πsø£ ñ<ä´eT+ #·]Á‘·˝À ì*∫b˛‘·T+~. sêqTsêqT

j·TTe‘·s¡+ #Ó&çb˛‘·T+~. u≤<Ûä´‘· ˝Ò≈£î+&Ü Á|üe]ÔdüTÔ+~. πøe\+ yÓTTu…’˝Ÿ bò˛Hé\≈£î,

Ç+≥¬sï{Ÿ≈î£ |ü]$T‘·eTe⁄‘·T+~ nì n_ÁbÕj·T+Û yÓTC≤]{Ï>± ø*£– ñqï, ô|<ä›]ø±ìï Áã<ä›\Tø=&ÉT‘·Tqï

Ç{°e\ eTq<˚X¯+˝À »s¡T>∑T‘·Tqï NRC, CAA eT]j·TT NPR\ e´‹πsø£ ñ<ä´eT+˝À j·TTe‘· ô|<ä› m‘·TÔq

eTT+<ä»y˚j·T&É+ X¯óuÛÑ|ü]D≤eT+, eTTK´+>± j·TTe‘·s¡+˝À ≈£L&Ü Ä&É|æ\¢\T, $<ë´]úì\T

á ñ<ä´eT+˝À nÁ>∑uÛ≤>±q ì*#ês¡ì, ì\TdüTïHêïs¡ì eTq+ n+<äs¡+ >∑eTìdüTÔHê+. e÷eTT\T>±

ãj·T≥≈£î sêì eTTdæ¢+ eTVæ≤fi¯\T ≈£î&ç á ñ<ä´eT+˝À ÁøÏj·÷o\ø£yÓTÆq bÕÁ‘· b˛wædüTÔHêïs¡T.

J.N.U, AMU, JAMIA, DU ˝≤+{Ï j·T÷ìe]‡{°Ï\˝ÀH˚ ø±≈î+&Ü£ cÕVæ≤Héu≤>˝À,¥ u+>∑Tfi¯Ss¡T˝À,… \ø√ï˝À,

πøs¡fi¯˝À, u…+>±˝Ÿ˝À mø£ÿ&É #·÷dæHê eTVæ≤fi¯\T ô|<ä› dü+K´˝À bÕ˝ÀZq&Éy˚T ø±≈£î+&Ü ‘·eT

ìs¡düqqT ìs¡“¤j·T+>± $ì|ædüTÔHêïs¡T. yÓTC≤]{° MT&çj·÷ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ $<Û˚sTT\T>± e÷] á ñ<ä´e÷ìï

yÓ\T>∑T˝ÀøÏ sê≈£î+&Ü #˚düTÔHêï, ìs¡düqø±s¡T\T ‘·eT <ä>∑Zs¡ ñqï kÕ+πø‹ø£ |ü]ø£sê\ düVü‰j·T+‘√

‘·eT n_ÛÁbÕj·T\qT Á|ü|ü+#êìøÏ ìs¡“¤j·T+>± $ì|ædüTÔHêïs¡T. á ìs¡düq Á|ü<äs¡Ùq\ô|’q Á|üuÛÑT‘·«+,

b˛©düT\T eTTK´+>± &Ûû©¢, j·TT.|æ. b˛©düT\T mìïs¡ø£\T>± <ë&ÉT\T #˚dæHê, #˚sTT+∫Hê,

XÊ+‹j·TT‘·+>± »s¡T>∑T#·Tqï á ìs¡düq Á|ü<äs¡Ùq\qT Væ≤+kÕ‘·àø+>±£ e÷]Ã á ìs¡düq\qT HÓ’‹ø+>±£

ã\V”≤q |üs¡#ê\ì #·÷dæHê, @e÷Á‘·+ |òü*‘·+ yê]øÏ <äø£ÿ&É+˝Ò<äT. yê] nD∫y˚‘· ô|]π>ø=~› eT]+‘· eT+~

j·TTe‘·T\T eTT+<äT≈£î e∫à ‘·eT ìs¡düq\qT ‘Ó*j·T#˚düTÔHêïs¡T.

u…+>∑Tfi¯Ss¡T˝À uÛÑe´ nH˚ j·TTe‹ J.N.U ˝À eTTdüT>∑T y˚düT≈£îì <ë&ç #˚dæq ABVP >∑T+&Ü\

e÷~] ø±≈î+&Ü£ ‘êqT ãVæ≤s¡+>∑+>± e÷{≤&ÉT‘·THêïqì¢ #Ó|æŒ+~. JNU ˝À $<ë´s¡Tú\ô|’ <ë&ç #˚j·T&É+

bòÕdæ»+ nì #Ó|æŒ+~. bòÕdæ»+ jÓTTø£ÿ yÓTT<ä{Ï ã*|üX¯óe⁄\T Ád”Ô\T nì #Ó|æŒ+~. ÄyÓT e÷≥\T <ÛÓ’sê

´ìï #·]Á‘·˝À bòÕdæ»+ H˚]Œq bÕsƒêìï ÄyÓT u≤>± H˚s¡TÃ≈£î+<äH˚ $wüj·÷ìï <ÛäèMø£]düTÔHêïsTT.

ôV’≤<äsêu≤<äT≈£î #Ó+~q »dæ«Hé øösY nH˚ eTVæ≤fi¯ ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ eTTK´eT+Á‹ Ä~‘·´Hê<ÛéqT,

n‘·qT ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ˝À eTTdæ¢+\ô|’ #˚dæq nsê#·ø±\≈£î Äj·TqqT, n+‘·sê®rj·T Hê´j·TkÕúq+˝À $#ê]+#ê\ì

&çe÷+&ÉT #˚XÊs¡T. eTTK´eT+Á‹ nsTTHê düπs #·≥º+ Á|üø±s¡+ q&ÉT#·Tø√yê*‡+<˚qì, Ç~ sê#·]ø£+ ø±<äì

#ÓbÕŒs¡T. Çø£ Á|ü<ÛëqeT+Á‹, ¨+ $TìwüºsY\T &çf…+≥¸Hé ôd+≥sY\T ˝Òeì nã<ë›\T #Ó|ü⁄ÔHêïs¡T. eTq ø£fi¯

¢eTT+<äT &çf…+≥¸Hé ôd+≥s¡T¢ ø£ì|ædüTÔHêïsTT. &çf…+≥¸Hé ôd+≥s¡¢˝À 28 eT+~ #·ìb˛j·÷s¡T nì dü«j·T+>±

_C…|æ Á|üeø£Ô bÕs¡¢yÓT+{Ÿ˝ÀH˚ #ÓbÕŒs¡T. eT] &çf…+≥¸Hé ôd+≥s¡T¢ ˝Òeì 130 ø√≥¢ eT+~ Á|ü»\≈£î

ÁbÕ‹ì<Ûä´+ eVæ≤düTÔqï πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ #Ó|üŒ&É+ u≤<Ûä´‘êsêVæ≤‘·´+ nì nHêïs¡T. á düeTdü´

Væ≤+<äT, eTTdæ¢+ düeTdü´ø±<äT. Ç~ sêC≤´+>∑+≈£î dü+ã+~Û+∫q düeTdü´ nì, eTq sêC≤´+>±ìï

ø±bÕ&ÉTø=q&ÜìøÏ eTq+ n+<äs¡+ ø£*dæ b˛sê≥+ #˚j·÷* nì nHêïs¡T.

&Ûç©¢˝À kÕ«‹ nH˚ ˝≤ dü÷º&Ó+{Ÿ ªªy˚düT≈£îqï ã≥º*ï ã{Ϻ yêfi¯flqT >∑T]Ô+#·e#·Tµµ nì

dü«j·T+>± Á|ü<ÛëqeT+Á‹ #Ó|üŒ&É+ nã<ë›\T |ü⁄{Ϻ+#·&É+ nì nHêïs¡T. ˇø£y˚fi¯ ì»+>±H˚ πøe\+

eTTdæ¢+\T e÷Á‘·y˚T CAA, NRC \≈£î e´‹πsø£+>± ìs¡düq ‘Ó*j·T#˚ùdÔ e÷Á‘·+ yêfi¯fl uÛ≤s¡rj·TT\T ø±sê?

yêfi¯fl≈£î Vü≤≈£îÿ ˝Ò<ë ? nì Á|ü•ï+#ês¡T. ìs¡düq ‘Ó*j·T#˚ùdyês¡T eTVæ≤fi¯˝À, Á{≤Hé‡C…+&és√

nsTT‘˚ yêfi¯fl≈£î #·≥ºã<ä∆‘· ñ+&É<ë? nì Á|ü•ï+#ês¡T. Hê ù|s¡T kÕ«‹ ø±ì ø=+‘·eT+~ qqTï ã+>±¢<˚•

nì, eTTd”¢+ nì Á|ü#ês¡+ #˚düTÔHêïs¡T. ù|s¡T e\q #·≥ºã<ä∆‘· e÷s¡<äT. H˚qT eTTdæ¢+ nsTTHê, Hê

#·≥ºã<ä∆‘· e÷s¡T‘·T+<ë? ø=+‘·eT+~ Væ≤+<äTe⁄\T CAA, NRC \T øe\+π eTTdæ+\≈¢î£ e´‹πsø+£ nì

nqT≈£î+≥THêïs¡T. ø±ì #ê˝≤ ‘·|ü⁄Œ, Bìe\q yÓTT≥º yÓTT<ä≥ eTVæ≤fi¯\≈£î düeTdü´\T ekÕÔsTT.

eTVæ≤fi¯\ì MTs¡T Ç˝≤ ñ+&Ü*, n˝≤ ñ+&Ü* nì ø£≥Tºu≤≥¢qT ô|+#·T‘·÷b˛‘ês¡T. ø£qTø£ H˚qT ˇø£

uÛ≤s¡‘· bÂs¡Tsê*>± CAA, NRC \qT e´‹πsøÏdüTÔHêïqT. ªª>√*e÷s√ kÕ˝À+ø√µµ nì ãVæ≤s¡+>∑+>± #Ó|

üŒ&É+ Væ≤+düqT Áù|πs|æ+#·&É+ nì nHêïs¡T.

&Ûç©˝À¢ n$T‘YcÕ >±] Ä<Ûä´s¡´+˝À »]–q \»|ü‘Y q>∑sY sê´© dü+<äs¡“¤+>± Ç<ä›s¡T

j·TTe‘·T\T <ÛÓ’s¡´+>± CAA, NRC, \qT e´‹πsøÏdü÷Ô ‘·eT nbÕsYºyÓT+{Ÿ u≤\ÿì qT+&ç ˇø£ u≤´qsYqT

y˚˝≤&ÉBXÊs¡T. <ëì |òü*‘·+>± yê]ì 3qT+&ç 4>∑+≥\ bÕ≥T, <ë<ë|ü⁄ 150eT+~ >∑èVü≤ìs¡“+<Ûä+˝À

ñ+#ês¡T. n+‘˚ø±ø£ yê]ô|’ <ë&ç #˚j·T&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#ês¡T. ∫es¡≈£î yês¡T ùdïVæ≤‘·T\T b˛©düT\ düVü

‰j·T+‘√ ãj·T≥ |ü&ܶs¡T. yê] Ç+{Ï zqs¡T yê]ì yÓ+≥H˚ Ç\T¢ U≤∞ #˚sTT+#ês¡T.

J.N.U ˝À Ç{°e\ ô|+∫q |ò”E\ >∑T]+∫ XÊ+‹j·TT‘·+>± ìs¡düq ‘Ó*j·T#˚düTÔqï $<ë´s¡Tú\ô|’, eTT+<ädüTÔ

Á|üD≤[ø£‘√, dü«j·T+>± J.N.U V.C >±] düVü≤ø±s¡+˝À ABVP >∑T+&Ü\T eTTdüT>∑T\T y˚düTø=ì e∫à <ë&ç

#˚XÊs¡T. Ä <ë&ç˝À J.N.U Áô|dæ&Ó+{Ÿ nsTTùw |òüTÀwt, Á|üeTTK õj·÷Á>∑|ò” Ábıô|òdüsY düT#·]‘·ùdHé\

‘·\MT<ä rÁeyÓTÆq >±j·÷\T nsTTHêsTT. ‘·q >±j·÷\≈î£ ∫øÏ‘·‡ #˚sTT+#·Tø=ì Vü‰dæŒ≥˝Ÿ qT+&ç e∫Ãq

yÓ+≥H˚ J.N.U $<ë´s¡Tú\ Áô|dæ&Ó+{Ÿ nsTTùw|òüTÀwt Áô|dtMT{Ÿ˝À bÕ˝ÀZì+~. MTs¡T

◊s¡Hé sê&é‘√ eTeTà*ï ø={Ϻq Á|ü‹ <Óã“≈£î y˚TeTT Á|üC≤kÕ«$Tø£ #·s¡Ã\T, yê<ë\‘√ MT≈£î

düe÷<Ûëq+ #Ó|ü⁄‘êeTT nì Á|üø£{Ï+∫+~. Ç~ ÄyÓT Ä‘·àôdúÌsê´ìøÏ ∫Vü≤ï+. <ë&ÉT\ e\q $<ë´s¡Tú\qT

uÛÑj·Tô|≥º˝Òs¡T nH˚ <ëìøÏ ì<äs¡Ùq+. J.N.U $<ë´s¡Tú˝˝À Á|ü•ï+#˚ ‘·‘·«+ ñ+&É≥y˚T ABVP >∑T+&Ü\T
<ë&ç #˚j·T&ÜìøÏ ø±s¡D+. J.N.U $<ë´s¡Tú\T \≈£î e´‹πsø£+>± ≈£L&Ü ‘·eT ìs¡düq\T

CAA NRC

‘Ó*j·T#˚XÊs¡T.
C≤<äe|üPsY j·T÷ìe]‡{°Ï˝À &ÓuÀdæà‘ê #Í<ä] nH˚ ne÷àsTT ø±q«πøwüHé |
òü+ø£åHé˝À ‘·q &çÁ^ì rdüT≈£îqï |æ<ä|ü ùdºJô|’H˚ bÂs¡dü‘·« dües¡D #·≥º+ ø±|”ì
∫+∫ y˚dæ+~. Ç~ CAA #·≥º+|ü≥¢ ‘·q ìs¡düq nì ãVæ≤s¡+>∑+>± #Ó|æŒ+~.
Çø£ á yÓTT‘·Ô+ ñ<ä´eT+˝À nÁ>∑uÛ≤>±q ñqï cÕVæ≤Héu≤>¥ >∑T]+∫ eTq+ #Ó|ü ø√yê*. cÕVæ≤Hé

u≤>¥ ñ<ä´e÷ìøÏ Hê+~ |ü*øÏq ø£˙CŸ bòÕ‹e÷ >∑T]+∫ #Ó|ü⁄ ø√yê*. ÄyÓT bÕsê yÓT&çø£˝Ÿ düØ«ôddt˝À ñ+~. q÷

´&Ûç©¢˝À ˇø£ &Éj·÷\dædt ôd+≥sY˝À fø°ïwæj·THé>±… |üì#˚düTÔ+~. ÄyÓT cÕVæ≤HéuÛ≤>¥˝À nH˚ø£

dü+e‘·‡sê\T>± ìyêdü+ ñ+≥T+~. kÕúìø£ m*yÓT+≥Ø bÕsƒ¡XÊ\˝À bÕsYº f…ÆyéT {°#·sY>± ≈£L&Ü |üì

#˚düTÔ+~. &çôd+ãsY 11q bÂs¡dü‘·« dües¡D _\T¢qT bÕs¡¢yÓT+≥T ÄyÓ÷~+∫ <ëìì bÂs¡dü‘·« dües¡D #·≥º+>±

e÷]Ãq ‘·s¡Tyê‘· ø˙CŸ£ bòÕ‹e÷ rÁe Ä+<√fi¯q≈î£ >∑T] nsTT+~. &çôd+ãsY 14q ÄyÓT≈î£ ˇø£ Ä˝À#·q ‘·{Ϻ+~.

mes√ düŒ+~#ê\ì ‘êqT b<äTs¡T#·÷&É≈£î+&Ü ÄyÓTH˚ eTT+<äT düŒ+~#ê\ì nqT≈£î+~. ÄyÓT ˇø£ ø=‘·Ô ìs¡düq

Á|üÁøÏj·TqT yÓTT<ä\Tô|{Ϻ+~. H˚qT CAA, NRC, NPR \qT e´‹πsøÏdüTÔHêïqT nì sêdüT≈îqï£ ˇø£ uÀs¡T¶qT |ü≥Tº≈îì£

ˇ+≥]>± Ç+{ÏqT+&ç ãj·T{ÏøÏ yÓ[fl düMT|ü+˝Àì

õ&ç _sê¢ e÷s¡Z+ MT<ä n&ɶ+>± ≈Ls¡TÃ+~.£ yÓTT<ä{ ÄyÓTqT mes¡T ô|<ä›>± |ü{Ϻ+#·Tø√˝Ò<äT. ø±ì ÄyÓT

ìs¡düq yês¡Ô ‘Ó*dæ kÕsTT+Á‘êìøÏ &É»qT eT+~ eTVæ≤fi¯\T e∫à #˚sês¡T. &çôd+ãs¡T 15q ìs¡düqø±s¡T\ dü+K´

100≈£î #˚s¡&É+‘√ n~ ˇø£ •_s¡+>± e÷]+~. &çôd+ãs¡T 15e ‘˚Bq $Tj·÷ $T*¢j·÷ j·T÷ìe]‡{Ï˝À $<ë´s¡Tú\ô|’ &Ûç©¢

b˛©düT\T ne÷qTwüyÓTÆq <ë&ç #˚XÊs¡T. á <ë&ç qT+&ç ‘√{Ï $<ë´]úì ø±bÕ&ܶìøÏ Ç<ä›s¡T C≤$Tj·÷ j·T÷ìe]‡{Ï

eTTdæ+¢ ne÷àsTT\T #·÷|æ+∫q <ÛÓ’s¡´ kÕVü≤kÕ\T ≈£L&Ü á cÕVæ≤Hé u≤>¥ ñ<ä´e÷ìøÏ dü÷Œ¤]Ôì#êÃsTT.

πøe\+ >∑Tô|Œ&ÉT eT+~‘√ yÓTT<ä˝…’q cÕwæHéu≤>¥ ñ<ä´eT+ Áø£eTÁø£eT+>± ô|<ä›m‘·TÔq eTVæ≤fi¯\T,

n+<äTHê eTTdæ¢+ eTVæ≤fi¯\T ‘·eT |æ\¢\‘√ düVü‰ e∫Ã

≈Ls√Ãe&É+‘√£ áHê&ÉT cÕVæ≤Héu≤>¥ C≤rj·TkÕúsTT Á|ü‹|òüT≥q≈î£ e÷s¡Tù|s¡T>± e÷]+~. á ñ<ä

´e÷ìï nD∫y˚j·÷\ì, _C…|æ H˚‘·\T, eT+Á‘·T\T ¬s#·Ã>=fÒº Á|üdü+>±\T #˚dü÷Ô, ñHêà<äeT÷ø£\qT

ìs¡düqø±s¡T\ô|’ <ë&ÉT\≈î£ |ü⁄]>=\TŒ‘·THêïs¡T. #·Ts¡T≈î>±£ ìs¡düq˝À bÕ˝§Z+≥Tqï $<ë´s¡Tú\ô|’

<˚X¯Á<√Vü≤+ πødüT\T ô|{Ϻ C…’fi¯fl≈£î |ü+|ü⁄‘·THêïs¡T. nsTTHê cÕVæ≤Héu≤>¥ eTVæ≤fi¯\T

yÓqTø£+» y˚j·T≈£î+&Ü ‘·eT ìs¡düqqT ø£fi≤‘·àø£+>± ‘Ó*j·T#˚düTÔHêïs¡T.

Ç+ø± m+‘√eT+~ ù|s¡T¢ ‘Ó*j·Tì $<ë´]úì\T, eTVæ≤fi¯\T <˚X¯yê´|üÔ+>± »s¡T>∑T#·Tqï CAA,

NRC NPR \ e´‹πsø£ ñ<ä´e÷\qT eTT+<äT+&ç q&ç|ædüTÔHêïs¡T. $|üØ‘·yÓTÆq &Ûç©¢
#·*˝À á eTVæ≤fi¯\T |üs¡«‘ê\e˝… ì\ã&ç ‘·eT ìs¡düq\qT ‘Ó*j·T#˚düTÔHêïs¡T.
C≤$Tj·÷ $T*¢j·÷ j·T÷ìe]‡{Ï˝À &Ûç©¢ b˛©düT\T »]|æq ne÷qwüyÓTÆq <ë&ç j·T÷ìe]‡{Ï

$<ë´s¡Tú\qT uÛÑj·Tô|≥ºøb˛>±,£ yês¡T <ÛÓ’s¡´+>± ãj·T{ÏøÏ e∫à ‘·q ìs¡düq >∑fi¯+ $ì|æ+#˚˝≤>±

#˚dæ+~. m+‘√ eT+~ $<ë´]úì\T á ìs¡düq Á|ü<äs¡Ùq\qT eTT+<äT+&ç q&ç|ædüTïqïyês¡T, ‘·eT|

üP]Ô ù|s¡T¢ ãj·T{ÏøÏ #Ó|üŒ&ÜìøÏ Çwüº|ü&É≥+˝Ò<ä+fÒ, uÛ≤s¡‘·düe÷»+˝Àì ≈£î≥T+u≤\˝À

Ád”Ô\ô|’ mìï ø£≥Tºã≥T¢ ñHêïjÓ÷ Bìe\q eTq≈£î ns¡úeTe⁄‘·T+~.

<˚X¯yê´|üÔ+>± CAA, NRC \≈î£ e´‹πsø+>±£ »s¡T>∑T‘·Tqï

ìs¡düq\˝À $<ë´]úì\T, eTVæ≤fi¯\T eTT+<äT ñHêïs¡T.
J.N.U ˝À ø=+‘·eT+~ $<ë´]úqT\ô|’, {°#·sY\ô|’ <ë&ç »]–q ‘·s¡Tyê‘· ˇø£ $<ë´]úì ABVP

>∑T+&Ü\T, b˛©düT\T, ¨+eT+Á‹ n$T‘YcÕ\ düVü≤ø±s¡+‘√H˚ <ë&ç #˚j·T>∑*–Hês¡T nì #Ó|æŒ+~.

‘êqT 100≈£î #ê˝≤ kÕs¡T¢ &ÉsTT˝Ÿ #˚dæHê, @ b˛©düT J.N.U ˝À »s¡T>∑T#·Tqï <ë&çì Ä|ü&ÜìøÏ

sê˝Ò<äT nì #Ó|æŒ+~. <˚X¯ sê»<Ûëì˝Àì J.N.U ˝≤+{Ï j·T÷ìe]‡{Ï˝ÀH˚ s¡ø£åD ˝Ò≈£î+fÒ Ç+ø£ me]øÏ

s¡ø£åD ñ+≥T+~? nì Á|ü•ï+∫+~. á <˚XÊìï øe\+π Ç<ä›s¡T >∑÷+&Ü\T |ü]bÕ*düTÔHêïs¡T. yêfi¯¢

nsê#·ø±\≈î£ @¬ø’ø£ kÕøÏå>± ñqï dü+Je uÛÑ{ŸqT C…’˝À¢ ô|{≤ºs¡T. J.N.U VC ≈£L&Ü á <ë&çøÏ

düVü≤ø£]+#ês¡T nì #Ó|æŒ+~. Áô|’y˚≥T j·T÷ìe]‡{°\T ‘·eT ìs¡düq\T ‘Ó\|ü˝Òs¡T. m+<äTø+fÒ£

Äs√CÒ yê] j·T÷ìe]‡{°\T eT÷‘·|ü&É‘êsTT. Á|üuÛÑT‘·« j·T÷ìe]‡{°\T e÷Á‘·y˚T ìs¡düq ‘Ó\T|ü>∑\e⁄.

n+<äTπø Á|üuÛÑT‘·« j·T÷ìe]‡{°\ô|’ <ë&ç #˚düTÔHêïs¡T nì <ÛÓ’s¡´+>± #Ó|æŒ+~.

;Vü‰sY˝Àì <äsꓤ+>∑˝À »]–q ìs¡düq˝À ;Vü≤sY˝À ìrwt ≈îe÷sY£ ‘·q sêÁwüº+˝À NRC

neT\T ø±<äT nì #Ó|æŒHê MTs¡T m+<äT≈£î ìs¡düq #˚düTÔHêïs¡T? nì ˇø£ $˝ÒK] n&ç–q Á|

üX¯ï≈£î ˇø£ j·TTe‹ Ç~ πøe\+ ;Vü≤sY≈£î, eTTd”¢+\≈£î dü+ã+~Û+∫q $wüj·T+ ø±<äT Ç~

uÛ≤s¡‘·<˚X¯ sêC≤´+>±ìøÏ dü+ã+~Û+∫q<äì #Ó|æŒ+~. sêC≤´+>∑+ <ë«sê n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ

e∫Ãq Á|ü<ÛëqeT+Á‹ sêC≤´+>±ìï e÷sêÃ\ì #·÷ùdÔ y˚TeTT düVæ≤+#·eTT nì #Ó|æŒ+~.

á $<Ûä+>± uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À cÕwæHéu≤>¥, \ø√ï qT+&ç πøs¡fi¯ es¡≈£î CAA,NRC, NPR \≈£î

e´‹πsø+>±£ »s¡T>∑T#·Tqï nH˚ø£ ñ<ä´e÷\T uÛ≤s¡‘·<˚XÊìï Nø{ÏeTj·T+£ ø±≈î+&Ü£ #˚j·T>∑\eì qeTàø+

£ ø£*–düTÔHêïsTT . ñ<ä´e÷\T ˝Ò≈£î+&Ü @MT kÕ~Û+#·˝ÒeTT nH˚~ ì»+. ø±ì ñ<ä´e÷\T ‘·eT+‘·≥

‘êeTT \øå±´ìï kÕ~Û+#·˝Òe⁄. n+<äTø=s¡≈£î á ñ<ä´eTeTT ˇø£ sê»ø°j·T ñ<ä´eT+>± e÷sê*. ˇø£

sê»ø°j·T ePVü≤´ìï ø£*–e⁄qï|ü⁄&˚ n$ ‘·eT \øå±´ìï kÕ~Û+#·>∑\T>∑T‘êsTT. n˝≤+{Ï sê»ø°j·T |üs¡yÓTÆq

eP´Vü≤eTT, |ü+<Ûë˝Òq|ü⁄Œ&ÉT, n|üŒ{Ïø£|ü &ÉT |ü⁄fÒº ñ<ä´e÷\T ‘·eT \øå±´ìï kÕ~Û+#·&É+˝À dü|

òü\+ ø±e⁄ nH˚~ #·]Á‘· eTq≈£î ‘Ó*j·T#˚düTÔ+~. nsTT‘˚ á ìs¡düq\ qT+&ç ø=‘·Ô>± |ü⁄&ÉT‘·Tqï
Hêj·T≈£î\ô|’ á ñ<ä´e÷ìï, ˇø£ sê»ø°j·T ñ<ä´eT+>± e÷πsà uÛ≤s¡+ ô|≥º˝ÒeTT. m+<äTø£+fÒ yês¡T

n+‘· uÛ≤sêìï yÓ÷j·T&ÜìøÏ dæ<ä∆+>±˝Òs¡T. n+<äTe\q sê»ø°j·T bÕغ\T ñ<ä´e÷ìï ¬>’&é #˚j·÷*.

j·÷<äè∫äø£+>± ø£<ä\T‘·Tqï á düeT÷Vü≤ìï , ˇø£ eP´Vü≤‘·àø£ ñ<ä´eT+>± e÷sêÃ*. Á|

üuÛÑT‘·«+≈£î ≈£L&Ü á $wüj·T+ ‘Ó\TdüT. n+<äTe\¢H˚ á ñ<ä´e÷\ì ˇø£ sê»ø°j·T ñ<ä´eT+>±

e÷s¡Ã>∑\ X¯øÏÔ kÕeTsêú´\T ñqï yê]ì ñ<ë : nœ˝Ÿ >√>√jYT, #·+Á<äX‚Ks¡ sêeDY, Á|ü+C≤˝Ÿ

ø£*{≤ ˝≤+{Ï yêfi¯flqT $$<Ûä s¡ø±\ πødüT˝À¢ Ç]øÏ+∫ C…’˝¢˝À¢ ô|&ÉT‘·T+~.

CAA, NRC, NPR \≈£î e´‹πsø£+>± XÊ+‹j·TT‘·+>± »s¡T>∑T‘·Tqï ñ<ä´e÷\qT, eTTK´+>± cÕVæ≤Hé

uÛ≤>¥ ñ<ä´e÷ìï Ä|ü&ÜìøÏ, nuÛ≤düTbÕ\T #˚j·T&ÜìøÏ á bòÕdædüTº Á|üuÛÑT‘·«eTT ˇø£ |ü<∏äø£eTT Á|

üø±s¡+ &Ûç©¢˝À <ë&ÉT\T »]|æ+~. ªª C…’Áosê+µµ nH˚ ìHê<ë\T #˚dü÷Ô >∑T+|ü⁄\T >∑T+|ü⁄\T>± e∫Ãq

eT‘√Hêà<ä eT÷ø£\T Çwüº+ e∫Ãq≥T¢>± eTqTwüß\ô|’ <ë&ÉT\T #˚dæ #·+|æHês¡T. Ç+&É¢qT, cÕ|ü⁄\qT,

eTd”<äT\qT <Ûä«+dü+ #˚dæHês¡T. n|ü &ÉT C≤$Tj·÷ j·T÷ìe]‡{° ˝À|ü\ #=s¡ã&ç Ms¡$Vü‰s¡+ #˚dæq &Ûç©

¢ b˛©düT\T, eTqTwüß\qT V”≤q+>± >±j·T|üs¡Tdü÷Ô, #·+|ü⁄‘·THêï, ÄdüTÔ\qT <Ûä«+dü+ #˚düTÔHêï, Ç|ü⁄

&ÉT Áù|ø£å≈£î\˝≤>± #·÷düTÔHêïs¡T. Ç+ø± ø=+‘· eT+~ eT‘√Hêà<ä b˛©düT\T, á eT÷ø£\≈£î düVü‰j·T+

≈£L&Ü #˚dæHês¡T. Á|ü»\˝À¢ eT‘· $<˚«cÕ\ ¬s#·Ã>=fÒº $<Ûä+>± yê´K´\T #˚dæq B.J.P MLA ø£|æ˝Ÿ $TÁXÊ

˝≤+{Ï yê]ô|’ m+<äT≈£î #·s¡´\T rdüTø√˝Ò<äì Á|ü•ï+∫q &Ûç©¢ ôV’≤ø√s¡Tº Hê´j·TeT÷]Ô eTTs¡∞<Ûäs¡Hé >±]

ô|’q e÷Á‘·+ uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+ yÓ+≥H˚ #·s¡´ rdüT≈£î+~. ø±ì &Ûç©¢˝À Ç+‘· e÷s¡Dø±+&É≈£î

ø±s¡≈£î˝…’q yê]ô|’ e÷Á‘·+ m˝≤+{Ï #·s¡´\T rdüTø√˝Ò<äT. ìs¡+‘·s¡+ CAA, NRC, NPR \≈£î e´‹πsø£+>±

XÊ+‹j·TT‘·+>± ìs¡düq #˚düTÔqï yê]ì <˚X¯Á<√VüQ\T>± ∫Á‹dü÷Ô yê]ô|’ <ë&çøÏ e⁄]ø=*ù| $<Ûä+>±

ãVæ≤s¡+>∑+>± ø£|æ˝Ÿ $TÁXÊ, |üπs«wt es¡à, nqTsê>¥ <∏ë≈£îsY, jÓ÷– Ä~‘·´Hê<Ûé, n$T‘Y cÕ,

dü«j·T+>± Á|ü<Ûëq eT+Á‹ yÓTT<ä\>∑T yês¡T <˚«wü|üP]‘· yê´K´\T #˚j·T&É+ eTq+ >∑eTì+#ê*. &Ûç©¢˝À

áHê&ÉT »]–q e÷s¡Dø±+&É yÓqTø£ á yê´K´\ Á|üuÛ≤e+ ñ+<äH˚ $wüj·÷ìï >∑eTì+#ê*.

CAA, NRC, NPR \≈£î e´‹πsø£+>± H˚&ÉT »s¡T>∑T‘·Tqï ñ<ä´e÷\T @+ &çe÷+&ÉT #˚düTÔqïy√

eTq+ >∑eTìùdÔ yÓTT≥ºyÓTT<ä≥ á ñ<ä´e÷\T uÛ≤s¡‘·<˚X¯ ˝ÖøÏø£ sêC≤´+>±ìøÏ e´‹πsø£+>± ñqï CAA,

NRC, NPR\ s¡<äT› #˚j·÷\ì &çe÷+&ÉT #˚düTÔHêïsTT. ‘·<ë«sê uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ Á|üuÛÑT‘·«+ ôd≈î´\sY>±£ e

´eVü≤]+#ê\ì ø√s¡T‘·THêïsTT. Ç~ q÷{ÏøÏ q÷s¡TXÊ‘·+ dü] nsTTq<˚. ø±ì ˇø£y˚fi¯ ì»+>±H˚ Á|üuÛÑT‘·«+

~– e∫à á s√E CAA, NRC, NPR\qT s¡<äT› #˚dæ+~ nqT≈£î+<ë+, n+‘· e÷Á‘·q Çø£ uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ eTT|ü

‘=*–qfÒ¢Hê? eT∞fl Ç˝≤+{Ï ˝ÖøÏø£yê<ä e´‹πsø£ ø±s¡´Áø£e÷\T Á|üuÛÑT‘·«+ #˚j·T<äT nì eTq+

uÛÑs√kÕ>± ñ+&É>∑\e÷? m+‘·e÷Á‘·+ ñ+&É˝ÒeTT. m+<äTø£+fÒ 1947˝À uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ kÕ«‘·+Á‘·´+

e∫Ãq |æ<ä|ü ø=+‘·eT+~ ˝ÖøÏø£yê<ä y˚T<Ûëe⁄\ ø£èwæ e\q uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ ˇø£ ˝ÖøÏø£ sêC≤´+>∑+

@s¡Œ+&ç<˚ ø±ì, áHê{Ï es¡≈£î uÛ≤s¡‘· düe÷»+ e÷Á‘·+ ôd≈£î´\sY \ø£åD≤\qT

ô|+b˛+~+#·Tø√˝Ò<äT. <ëìøÏ ñ<ëVü≤s¡D ˇø£ eT‘√Hêà<ä \ø£åD≤\T >∑\ bÕغì yÓTC≤]{° z≥¢‘√ ¬>*|

æ+∫ n~Ûø±s¡+˝À ≈£Ls√Ãu…≥º&Éy˚T. eTq uÛ≤s¡‘· düe÷»+˝À ˝ÖøÏø£uÛ≤yê\ ø£Hêï, eT‘√Hêà<ä

uÛ≤yê\T m≈£îÿe>± ñqï$ nì eTq+ eTs¡∫b˛≈£î&É<äT. n+<äTe\q á ñ<ä´e÷\T πøe\+ uÛ≤s¡‘·

Á|üuÛÑT‘·«+ ôd≈î´\sY>±£ e´eVü≤]+#ê* nH˚ &çe÷+&ÉT‘√ eTT–j·T≈î+&Ü£ uÛ≤s¡‘· düe÷C≤ìï ôd≈î´\sY>±£

e÷s¡Ã&ÜìøÏ ≈L&Ü£ ˇø£ ø±s¡´Áøe÷ìï£ #˚ô|{≤º*. Ç~ ø=+‘· m≈îÿe£ ø±\+ |üfÒº ø±s¡´ÁøeT+
£ ø±ì á |üì #˚j·T≈£î+&Ü uÛ≤s¡‘·<˚XÊìï |üP]Ô ôd≈£î´\sY <˚X¯+>± e÷s¡Ã&É+ nkÕ<Ûä´+.
n+<äTπø á CAA NRC NPR\ e´‹πsø£ ñ<ä´eT+ ˇø£ Bs¡Èø±*ø£ eP´Vü≤+‘√ yÓTT‘·Ô+ uÛ≤s¡‘·
düe÷C≤ìï ôd≈£î´\sY>± e÷s¡Ã>∑\ ñ<ä´eT+>± e÷sê\ì Ä•düTÔHêïqT.
uÛ≤s¡‘· düeTC≤ìï ˝ÖøÏø£ düe÷»+>± e÷s¡Ã&ÜìøÏ ˇø£ K∫‘·yÓTÆq ne>±Vü≤q, eP´Vü≤+ ø±yê*.

n+<äT≈î>±qT£ sê»ø°j·T |ü]C≤„q+ ô|+#·Tø√e\dæq nedüs¡+ eTVæ≤fi¯\≈î£ e⁄+~. ø±ì eTVæ≤fi¯\≈î£ sê»ø°j·T

|ü]C≤„q+ nedüs¡+ ˝Ò<äT nì y˚TC≤غ uÛ≤s¡‘· düe÷»+ n+≥T+~. Ç˝≤ nq&Éy˚T ˇø£ sê»ø°j·T+. Ç+<äT˝À

eTVæ≤fi¯\qT ìs¡íj·÷‘·àøyÓTÆq£ |üqT\≈î£ <ä÷s¡+#˚ùd sê»ø°j·T+ e⁄+<äì Á>∑Væ≤+#ê*. ñ<ëVü≤s¡D≈î£

2015˝À eTTqïsY˝Àì ‘˚j·÷≈£î ‘√≥\˝À |üì #˚ùd eTVæ≤fi≤ ø±]à≈£î\T ‘·eT uÀqdt eT]j·TT J‘ê\ô|+|ü⁄ ø=s¡≈£î,

nø£ÿ&É n~es¡πø |üì #˚ÓdüTÔqï ÁfÒ&é j·T÷ìj·THé Hêj·T≈£î\qT ≈£L&Ü Á|ü•ïdü÷Ô #˚Ódæq b˛sê≥+ $»j·T+

kÕ~Û+∫+~ ø±ì Ä ñ<ä´eT+ ù|s¡T‘√H˚ ]õdüºs¡T nsTTq ô|+_˝≤sTT ˇs¡Te÷sTT ÁfÒ&é j·T÷ìj·THé˝À ]õdüºs¡T

nsTTq eTVæ≤fi≤ ø±]à≈£î\T ‘·≈£îÿe ø±e&É+ eTq+ >∑eTì+#ê*. n+fÒ ‘ê‘êÿ*ø£+>± ‘·eT &çe÷+&É¢ ø=s¡≈£î

»]–q b˛sê≥+˝À Á|üeTTKbÕÁ‘· eVæ≤+∫q eTVæ≤fi¯\T, Bs¡Èø±\+bÕ≥T ø±]à≈£î\ düeTdü´\ô|’q, yê]

dü+πøåeT+ ø=s¡≈£î ˇø£ sê»ø°j·T ne>±Vü≤q‘√, e⁄´Vü≤+ Á|üø±s¡+ |üì #˚j·Te\dæq ÁfÒ&é j·T÷ìj·THé˝À Á|

üeTTK bÕÁ‘· b˛wæ+#·˝Òø£b˛e&É+ eTq+ >∑eTì+#ê*. ø£qTø£ eTVæ≤fi¯\T sê»ø°j·T|üs¡yÓTÆq

ne>±Vü≤qqT, #Ó’‘·Hê´ìï ô|+#·Tø=yê*. uÛ≤s¡‘· düe÷C≤ìï ôd≈î´\sY£ düe÷»+>± e÷s¡Ãe\dæq nedüs¡+

eTVæ≤fi¯\πø m≈£îÿe e⁄+~. n+<äTπø á CAA, NRC, NPR \ e´‹πsø£ ñ<ä´eT+, yê{Ïì s¡<äT› #˚j·÷* nH˚

&çeT+&ÉT‘√ Ä>∑≈£î+&Ü, ˇø£ BÛs¡Èø±*ø£ eP´Vü≤+‘√, sê»ø°j·T ne>±Vü≤q‘√, yÓTT‘·Ô+ uÛ≤s¡‘·

düe÷C≤ìï ùd≈£î´\sY>± e÷s¡Ã>∑\ ñ<ä´eT+>± e÷sê\ì Ä•düTÔHêïqT.

ªªj·TTe‘·s¡+ •s¡yÓT‹Ô‘˚, qe‘·s¡+ >∑fi¯yÓT‹Ô‘˚

˝Àø£y˚T e÷] b˛<ë, á Nø£fÒ e÷dæb˛<ëµµ