Uvod u metodologiju naučno –

istraživačkog rada

Metodologija
naučno-istraživačkog rada

1
 Opis i sadržaj predmeta

• Cilj: pružanje neophodnih znanja za upotrebu

baza podataka, metoda istraživanja i drugih
tehnika u izradi naučnih dijela

2
 Uvod u metodologiju

• Nauka: sredjeno, sistematizovano i provjereno

saznanje o nečemu
• Istraživanje: sistematsko traganje za činjenicama
iz kojih proizilaze naučni principi i zakonitosti
• Definisati problem – istraživanje - činjenice
• Primarne i sekundarne činjenice
• Naučno djelo – spoj i sinteza starih (poznatih
činjenica) i novih (inovativnih rješenja)

3
 Pojam metodologije

• Grčka riječ methodos – put + logos – um

• Nauka o načinima i putevima dolaženja do
naučnog saznanja
• Nauka o nauci
• Cilj: razumjevanje suštine naučnog saznanja

4
 Nivoi naučnog saznanja
• Podaci – prva faza u istraživanju
• Činjenice – javne, provjerene, provjerive (prvi
stupanj na osnovu kojeg možemo nešto tvrditi u
nauci)
• Zakoni – subjektivni odraz neke postojede
zakonitosti, pokazuje odnos između pojava u
prirodi i društvu
• Teorije – sveobuhvatno objašnjenje određenih
pojava
• Naučni sistemi – cjelovita sveobuhvatna
multidisciplinarna objašnjenja nekih fenomena
5
 Pojam naučnog metoda
• Metod – način mišljenja i istraživanja u nauci
• Komponente metoda:
– Opšti pristup istraživanju
– Metodološki postupak
– Metode i tehnike istraživanja

6
 Principi naučne spoznaje
• Princip objektivnosti – poznavanje i korišdenje
logike, nepristrasnost prema podacima
• Princip pouzdanosti – relativno trajni rezultati
• Princip preciznosti – upotreba isključivo
simbola i podataka sa jednim značenjem
• Princip opštosti – ono što je opšte važi i za niz
pojedinačnih slučajeva
• Princip sistematičnosti – sistem znanja
funkcionalno ili uzročno – posledično povezan
7
 Sinteza indukcije i dedukcije

• Dedukcija – od opšteg ka posebnom

• Indukcija – od pojedinačnog ka opštem

8
 Metodološki postupak – glavne faze

• Formulisanje istraživačkog problema

• Teorijsko i operacionalno definisanje pojave
koja je predmet istraživanja
• Postavljanje prethodnih pretpostavki –
hipoteza istraživanja
• Prikupljanje podataka
• Naučno objašnjenje i verifikacija hipoteze
9
10
 Vrste istraživanja:

• Kriterijumi za razlikovanje vrsta istraživanja:

- Prema krajnjem cilju

- Prema vremenu istraživanja
- Prema metodi istraživanja

11
 Vrste istraživanja prema cilju:

• Eksploracija (izviđanje)
• Deskripcija (opis)
• Eksplikacija (objašnjenje)
• Predikcija (predviđanje)

12
Vrste istraživanja prema vremenu:
• Jednokratna
• Razvojna istraživanja

• Prema metodu:
• Eksperimentalna
• Neeksperimentalna

13
 Pojam predmeta i podataka u
istraživanju
• Društvena pojava – sve što nastaje u odnosima
između ljudi i njihovih zajednica, u određenom
vremenu
• Događaj – skup dešavanja koji ima svoj
početak, tok i završetak
• Proces – složen skup dešavanja sa zajedničkim
pravcem

14
Hvala na pažnji!

15