ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΦΥΣΙΚΗ A΄  ΛΥΚΕΙΟΥ  

ΤΑΞΗ: Α΄ Προσανατολισμού 2. 
 
ΚΕΦΑΛΑΙΑ  ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ  ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ  ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΕΣ 
ΕΝΟΤΗΤΕΣ  ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ  ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ  ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ‐ 
ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ 
Οι μαθητές και οι μαθήτριες να είναι σε  Διδακτέα: Πληροφορίες, Έννοιες, Δεξιότητες,   
  θέση να:  Στρατηγικές/Τρόπος σκέψης, Στάσεις/Αξίες 
Φυσικά Μεγέθη – Μονάδες Μέτρησης 
 
Κεφάλαιο 1.  1.1. Ορίζουν τα θεμελιώδη και  Θεμελιώδη φυσικά μεγέθη (μήκος, μάζα, χρόνος).    
Φυσικά Μεγέθη  παράγωγα μεγέθη.  Παράγωγα μεγέθη που προκύπτουν από τα 
– Μονάδες  θεμελιώδη.  
Μέτρησης   
1.2. Εξηγούν τι είναι η μέτρηση και τη  Μετρήσεις φυσικών μεγεθών.   
φυσική σημασία της. 
 
1.3. Εξηγούν τη σημασία των μονάδων  Μονάδες μέτρησης φυσικών μεγεθών στο   
μέτρησης φυσικών μεγεθών, και να  σύστημα SI, και πολλαπλάσια μονάδων.  
αναφέρουν τις μονάδες μέτρησης 
των θεμελιωδών μεγεθών στο 
σύστημα SI και τα πολλαπλάσιά 
τους.  
 
1.4. Εκτελούν μετατροπές μονάδων  Μετατροπές μεταξύ μονάδων μέτρησης φυσικών   
μέτρησης φυσικών μεγεθών.   μεγεθών. 
 

1
 1.5. Ταξινομούν φυσικά μεγέθη σε  Μονόμετρα και διανυσματικά μεγέθη.    
μονόμετρα και διανυσματικά. 
 
1.6. Επιλέγουν και να χρησιμοποιούν  Ορθή επιλογή και χρήση οργάνων μέτρησης.   
σωστά τα όργανα στη μέτρηση  Ορθή ανάγνωση των οργάνων μέτρησης. 
θεμελιωδών μεγεθών. 
 
1.7. Αναδεικνύουν, μέσω σχετικών  Μετρήσεις και αβεβαιότητα. Παράγοντες που   
δραστηριοτήτων, παράγοντες που  προσδίδουν αβεβαιότητα στις μετρήσεις (σφάλμα 
προσδίδουν αβεβαιότητα στις  παράλλαξης και συστηματικό σφάλμα, 
μετρήσεις.  αβεβαιότητα λόγω της κλίμακας του οργάνου, 
σφάλμα χρόνου αντίδρασης). 
 
1.8. Προσδιορίζουν και να καταγράφουν  Ορισμός σημαντικών ψηφίων – αβέβαιο ψηφίο.   
τιμές μετρούμενων μεγεθών  Προσδιορισμός σημαντικών ψηφίων τιμών που 
(χρόνου, μήκους, μάζας) με το  προκύπτουν από μετρήσεις.  
σωστό αριθμό σημαντικών ψηφίων, 
μέσα από σχετικές δραστηριότητες. 
 
1.9. Εκτελούν πράξεις μεταξύ  Σημαντικά ψηφία του αποτελέσματος που   
πειραματικών τιμών, διατηρώντας  προκύπτει από πράξεις μεταξύ τιμών.  
το σωστό αριθμό σημαντικών  Στρογγυλοποίηση Τιμών. 
ψηφίων. 
 

2
 Κίνηση σε ευθεία γραμμή 
Κεφάλαιο 2  2.1. Προσδιορίζουν τη θέση ενός  Χαρακτηριστικά μεγέθη κίνησης (θέση,   
σώματος σε ευθεία.  μετατόπιση, χρονικό διάστημα, διανυόμενη 
Κίνηση σε ευθεία 
Διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ  απόσταση, τροχιά). 
γραμμή 
μετατόπισης και διανυόμενης 
απόστασης. 
 
2.2. Χρησιμοποιούν την έννοια της  Η έννοια της ταχύτητας.   
ταχύτητας για να περιγράψουν τον 
ρυθμό μεταβολής της θέσης (με τον 
χρόνο). 
 
2.3. Διακρίνουν τη διαφορά ανάμεσα  Ορισμός της μέσης αριθμητικής και μέσης   
στη μέση αριθμητική και μέση  διανυσματικής ταχύτητας. 
διανυσματική ταχύτητα. 
 
2.4. Υπολογίζουν τη μέση αριθμητική  Εφαρμογή των σχέσεων της μέσης αριθμητικής   
ταχύτητα από την απόσταση και το  ταχύτητας σε παραδείγματα ευθύγραμμης 
χρονικό διάστημα, και αντίστροφα.  κίνησης. 
 
2.5. Υπολογίζουν τη μέση διανυσματική  Εφαρμογή των σχέσεων της μέσης διανυσματικής   
ταχύτητα από τη μετατόπιση και το  ταχύτητας σε παραδείγματα ευθύγραμμης 
χρονικό διάστημα, και αντίστροφα.  κίνησης. 
 
2.6. Διακρίνουν τη διαφορά ανάμεσα  Ορισμός στιγμιαίας ταχύτητας.   
στη στιγμιαία ταχύτητα και στη 
μέση διανυσματική ταχύτητα. 
 
2.7. Μετρούν τη μέση διανυσματική και  Πειραματικός προσδιορισμός της μέσης   
τη στιγμιαία ταχύτητα εκτελώντας  διανυσματικής και στιγμιαίας ταχύτητας. 

3
 κατάλληλες πειραματικές 
δραστηριότητες. 
 
2.8. Κατασκευάζουν γραφικές  Ευθύγραμμη ομαλή κίνηση – Πειραματική άσκηση   
παραστάσεις θέσης – χρόνου και  Γραφικές παραστάσεις θέσης – χρόνου και 
ταχύτητας – χρόνου από  ταχύτητας – χρόνου στην ομαλή ευθύγραμμη 
πειραματικές μετρήσεις  κίνηση. 
ευθύγραμμης ομαλής κίνησης. 
 
2.9. Συνδέουν την κλίση της ευθείας  Φυσική σημασία κλίσης γραφικής παράστασης   
θέσης ‐ χρόνου με την ταχύτητα και  θέσης – χρόνου. 
να την υπολογίζουν. 
 
2.10. Συνδέουν το εμβαδόν της γραφικής  Φυσική σημασία εμβαδού γραφικής παράστασης   
παράστασης ταχύτητας – χρόνου με  ταχύτητας – χρόνου. 
τη μετατόπιση. 
 
2.11. Αναγνωρίζουν και να περιγράφουν  Αναγνώριση ευθύγραμμης κίνησης με   
ποιοτικά την ταχύτητα (θετική,  μεταβαλλόμενη ταχύτητα από τη γραφική 
αρνητική, μηδενική, μεγάλου ή  παράσταση θέσης – χρόνου για γενική κίνηση με 
μικρού μέτρου) με βάση την μορφή  μεταβαλλόμενη επιτάχυνση. 
(θετική, αρνητική, μηδενική, μεγάλη 
ή μικρή κλίση) της γραφικής 
παράστασης για ευθύγραμμες 
κινήσεις με μεταβαλλόμενη 
ταχύτητα. 
 
2.12. Προσδιορίζουν τη μέση και  Χρήση μιας δεδομένης γραφικής παράστασης   
στιγμιαία ταχύτητα από τη γραφική  θέσης – χρόνου για γενική ευθύγραμμη κίνηση 
παράσταση θέσης‐χρόνου για  μεταβαλλόμενης ταχύτητας για τον προσδιορισμό 
της μέσης και στιγμιαίας ταχύτητας. 

4
 γενική ευθύγραμμη κίνηση με 
μεταβαλλόμενη ταχύτητα. 
 
2.13. Χρησιμοποιούν την έννοια της  Η έννοια της επιτάχυνσης και ο ορισμός της μέσης   
επιτάχυνσης για να περιγράψουν  και στιγμιαίας επιτάχυνσης. 
τον ρυθμό μεταβολής της στιγμιαίας 
ταχύτητας (με τον χρόνο). 
 
2.14. Προσδιορίζουν τη μέση  Διανυσματικός χαρακτήρας της επιτάχυνσης.   
διανυσματική επιτάχυνση από τη 
μεταβολή της στιγμιαίας ταχύτητας 
και το χρονικό διάστημα. 
 
2.15. Διακρίνουν την διαφορά ανάμεσα  Σύγκριση μέσης και στιγμιαίας επιτάχυνσης.   
στη μέση και στιγμιαία επιτάχυνση. 
 
2.16. Προσδιορίζουν πειραματικά τα  Ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση – Πειραματική   
κριτήρια με τα οποία μπορούν να  άσκηση. 
χαρακτηρίσουν μια κίνηση σαν 
ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη 
κίνηση. 
 
2.17. Αναλύουν τα πειραματικά  Γραφικές παραστάσεις θέσης – χρόνου και   
αποτελέσματα των γραφικών  ταχύτητας – χρόνου στην ευθύγραμμη ομαλά 
παραστάσεων θέσης – χρόνου και  επιταχυνόμενη κίνηση.  
ταχύτητας – χρόνου και 
διαπιστώνουν από τη γραφική 
παράσταση ταχύτητας – χρόνου ότι 
η ταχύτητα του κινητού 
μεταβάλλεται με σταθερό ρυθμό. 
 

5
2.18. Υπολογίζουν την επιτάχυνση από  Η σχέση της επιτάχυνσης με την κλίση της   
την γραφική παράσταση ταχύτητας  γραφικής παράστασης ταχύτητας – χρόνου. 
– χρόνου.  
 
2.19. Συνδέουν το εμβαδόν της  Φυσική σημασία του  εμβαδού της γραφικής   
επιφάνειας ανάμεσα στην γραφική  παράστασης ταχύτητας – χρόνου. 
παράσταση ταχύτητας – χρόνου και 
στον άξονα του χρόνου με τη 
μετατόπιση του σώματος. 
 
2.20. Επιλύουν προβλήματα της  Σχέσεις ταχύτητας – χρόνου και θέσης – χρόνου   
ευθύγραμμης ομαλά  στην ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση. 
επιταχυνόμενης κίνησης είτε από τις  Σχέση ταχύτητας, μετατόπισης και επιτάχυνσης:  
σχέσεις ταχύτητας‐χρόνου, θέσης‐ 2  
χρόνου και ταχύτητας‐μετατόπισης,  Επίλυση προβλημάτων στην καθημερινή ζωή. 
ή από τις αντίστοιχες γραφικές 
παραστάσεις, και να διακρίνουν την 
καλύτερη μέθοδο για την επίλυση 
των προβλημάτων αυτών. 
 
2.21. Αναγνωρίζουν ότι η ελεύθερη  Κινήσεις υπό την επίδραση της βαρύτητας της Γης:   
πτώση είναι η κίνηση ενός σώματος  ελεύθερη πτώση. 
υπό την επίδραση αποκλειστικά της 
βαρυτικής έλξης της γης, όταν η 
αντίσταση του αέρα μπορεί να 
αγνοηθεί. 
 
2.22. Διερευνούν και να αναδεικνύουν  Πειραματική διερεύνηση ελεύθερης πτώσης από   
πειραματικά ότι κατά την ελεύθερη  χαμηλό ύψος. 
πτώση από μικρό ύψος, όλα τα 
σώματα έχουν την ίδια και σταθερή 

6
 επιτάχυνση (g) ανεξάρτητα από τη 
μάζα τους. 
 
2.23. Σχεδιάζουν και να εκτελούν  Πειραματικός προσδιορισμός της επιτάχυνσης της   
πειραματικές δραστηριότητες  βαρύτητας, g. 
μέτρησης της επιτάχυνσης της 
βαρύτητας, g, κατά την ελεύθερη 
πτώση. 
 
2.24. Επιλύουν προβλήματα ελεύθερης  Εφαρμογές σε κατακόρυφες κινήσεις, όπως η   
πτώσης χρησιμοποιώντας τις  κατακόρυφη βολή. 
αντίστοιχες εξισώσεις, ή γραφικές 
μεθόδους. 
 
   

7
 Δυνάμεις και Νόμοι του Νεύτωνα

Κεφάλαιο 3  3.1. Γνωρίζουν ότι η δύναμη προκαλεί  Αλληλεπιδράσεις μεταξύ σωμάτων. Η έννοια της   

Δυνάμεις και  είτε μεταβολή της κινητικής  δύναμης. 
κατάστασης ή παραμόρφωση των 
Νόμοι του 
σωμάτων στα οποία ασκείται.  
Νεύτωνα 
 
3.2. Κατηγοριοποιούν τις δυνάμεις σε  Κατηγοριοποίηση σε δυνάμεις επαφής και   
δυνάμεις επαφής και δυνάμεις από  δυνάμεις από απόσταση. 
απόσταση.   
 
3.3. Αναγνωρίζουν και περιγράφουν  Παραδείγματα χαρακτηριστικών δυνάμεων από   
δυνάμεις από την καθημερινή  την καθημερινή εμπειρία (βάρος, τάση σχοινιού, 
εμπειρία (βάρος, τάση σχοινιού,  δύναμη ελατηρίου, τριβή, αντίσταση ρευστού, 
δύναμη ελατηρίου, τριβή,  ηλεκτρικές και μαγνητικές δυνάμεις).  
αντίσταση ρευστού, ηλεκτρικές και 
μαγνητικές δυνάμεις). 
 
3.4. Γνωρίζουν ότι το υλικό σημείο  Το υλικό σημείο σαν μοντέλο  αναπαράστασης   
αποτελεί μοντέλο αναπαράστασης  ενός σώματος και εφαρμογές στον σχεδιασμό των 
ενός σώματος και να το  δυνάμεων που ασκούνται στο σώμα. 
χρησιμοποιούν για τον σχεδιασμό 
δυνάμεων που ασκούνται στο 
σώμα. 
 
3.5. Γνωρίζουν ότι η δύναμη είναι  Διανυσματική φύση της δύναμης.   
διανυσματικό μέγεθος και να 
σχεδιάζουν δυνάμεις που ασκούνται 
σε ένα σώμα. 
 

8
3.6. Αναδεικνύουν πειραματικά ότι όταν  Η αρχή της επαλληλίας δυνάμεων και η   
δύο ή περισσότερες δυνάμεις δρουν  πειραματική της διερεύνηση. 
σε ένα σώμα, προκαλούν το ίδιο 
αποτέλεσμα με την συνισταμένη 
τους. 
 
3.7. Εφαρμόζουν τους κανόνες του  Σύνθεση δυνάμεων. Κανόνες πολυγώνου και   
πολυγώνου και του  παραλληλογράμμου. 
παραλληλογράμμου για την εύρεση 
της συνισταμένης δύο ή 
περισσότερων ομοεπίπεδων 
δυνάμεων.  
 
3.8. Αναλύουν δυνάμεις σε κάθετες  Ανάλυση δύναμης σε κάθετες συνιστώσες.   
συνιστώσες και χρησιμοποιούν 
τριγωνομετρικές σχέσεις για τον 
προσδιορισμό των συνιστωσών 
τους.  
 
3.9. Διερευνούν τη δύναμη τριβής και να  Δύναμη Τριβής. Στατική τριβή και κινητική τριβή.   
διακρίνουν την στατική τριβή από 
την κινητική τριβή. 
 
3.10. Συνθέτουν και αναλύουν δυνάμεις   Εφαρμογές σύνθεσης και ανάλυσης δυνάμεων σε   
που ασκούνται σε ένα σώμα (π.χ.  διάφορες περιπτώσεις (π.χ. σώμα σε κεκλιμένο 
βάρος, κάθετη δύναμη, τριβή, τάση  επίπεδο με ή χωρίς τριβή, σώμα που τείνεται από 
σχοινιού, δύναμη ελατηρίου)  σε  σχοινιά, σώμα που αλληλεπιδρά με συμπιεσμένο 
διάφορες φυσικές καταστάσεις.  ή τεταμένο ελατήριο).  
 
3.11. Διαπιστώνουν πειραματικά και να  Ο 1ος νόμος του Νεύτωνα.   
γνωρίζουν ότι όταν σε ένα σώμα 

9
 ασκείται μηδενική συνισταμένη 
δύναμη, αυτό ηρεμεί ή κινείται με 
σταθερή διανυσματική ταχύτητα 
(1ος νόμος του Νεύτωνα ή νόμος της 
αδράνειας). 
 
3.12. Αναδεικνύουν πειραματικά ότι η  Η έννοια της αδράνειας.   
μάζα ενός σώματος αποτελεί 
ποσοτικό μέτρο της αδράνειάς του. 
 
3.13. Παρουσιάζουν και να  Η αδράνεια στην καθημερινή ζωή.   
επιχειρηματολογούν για τους 
τρόπους που εμφανίζεται η 
αδράνεια στην καθημερινή ζωή. 
 
3.14. Εφαρμόζουν τον 1ο νόμο του  Προβλήματα ισορροπίας υλικού σημείου.   
Νεύτωνα σε προβλήματα 
ισορροπίας. 
 
3.15. Επιχειρηματολογούν με βάση  Εισαγωγή στον 2ο νόμο του Νεύτωνα.   
εμπειρικές παρατηρήσεις και να 
διαπιστώνουν πειραματικά ότι όταν 
ασκείται μη μηδενική συνισταμένη 
δύναμη σε ένα σώμα, προκαλείται 
μεταβολή στην ταχύτητά του. 
 
3.16. Επιβεβαιώνουν πειραματικά την  Ο 2ος νόμος του Νεύτωνα:     
σχέση μεταξύ της μάζας, της 
Διερεύνηση σχέσης δύναμης – επιτάχυνσης για 
επιτάχυνσης και της συνισταμένης 
σταθερή μάζα  
δύναμης που ασκείται σε ένα σώμα 

10
 και να διατυπώνουν τον 2ο νόμο του  Διερεύνηση σχέσης επιτάχυνσης – μάζας για 
Νεύτωνα.  σταθερή δύναμη. 
 
3.17. Ορίζουν τη μονάδα μέτρησης  Ορισμός της μονάδας μέτρησης της δύναμης.   
Newton (N) με βάση τον 2ο νόμο του 
Νεύτωνα. 
 
3.18. Αναφέρουν τη σχέση που συνδέει το  Η σχέση μεταξύ του βάρους ενός σώματος, της   
βάρος ενός σώματος με την  μάζας και της επιτάχυνσης της βαρύτητας:   
επιτάχυνση της βαρύτητας και την  Υπενθύμιση ότι όλα τα σώματα πέφτουν με την 
μάζα του και να διακρίνουν την  ίδια επιτάχυνση. Διάκριση μάζας και βάρους ενός 
διαφορά μεταξύ μάζας και βάρους.    σώματος.  
 
3.19. Αναφέρουν και εφαρμόζουν τις  Σχέσεις υπολογισμού της στατικής και κινητικής   
σχέσεις που δίνουν τα μέτρα της  τριβής: fk = μκΝ και fσ,μεγ.=μσΝ. 
στατικής και κινητικής τριβής. 
 
3.20. Εφαρμόζουν τον 2ο νόμο του  Εφαρμογές του 2ου νόμου του Νεύτωνα.   
Νεύτωνα σε προβλήματα κίνησης. 
 
3.21. Γνωρίζουν ότι αν ένα σώμα ασκεί  Ο 3ος νόμος του Νεύτωνα και παραδείγματα   
μια δύναμη σε ένα δεύτερο σώμα,  δράσης – αντίδρασης. 
τότε δέχεται μια ίσου μέτρου 
δύναμη και αντίθετης φοράς από το 
δεύτερο σώμα και να αναφέρουν 
την πρόταση αυτή ως τον 3ο νόμο 
του Νεύτωνα. 
 
3.22. Διαπιστώνουν πειραματικά τον 3ο  Πειραματική διερεύνηση του 3ου νόμου του   
νόμο του Νεύτωνα.  Νεύτωνα. 

11
 3.23. Σχεδιάζουν σε ξεχωριστό διάγραμμα  Διάγραμμα ελεύθερου σώματος.   
το υπό μελέτη σώμα και 
συμπεριλαμβάνουν όλες τις 
δυνάμεις που ασκούνται σε αυτό. 
 
3.24. Αποδεικνύουν ότι ένα αβαρές  Δυνάμεις στα άκρα ενός τεντωμένου αβαρούς   
τεντωμένο σχοινί ασκεί την ίδια  σχοινιού. 
δύναμη στα άκρα του. 
 
3.25. Επιλύουν προβλήματα που  Χρήση αβαρούς τροχαλίας για αλλαγή της   
περιέχουν απλές διατάξεις με  κατεύθυνσης της δύναμης που ασκείται στα άκρα 
ακίνητες αβαρείς τροχαλίες.  ενός τεντωμένου αβαρούς σχοινιού διατηρώντας 
το μέτρο της σταθερό. 
 
3.26. Εφαρμόζουν τους τρεις νόμους του  Εφαρμογές των νόμων του Νεύτωνα σε   
Νεύτωνα σε προβλήματα  προβλήματα ισορροπίας και κίνησης ενός ή 
ισορροπίας και κίνησης ενός ή  περισσοτέρων σωμάτων. 
περισσοτέρων σωμάτων. 
 
3.27. Επαληθεύουν πειραματικά τον 2ο  Πειραματική επαλήθευση του 2ου νόμου του   
νόμο του Νεύτωνα σε συστήματα  Νεύτωνα σε συστήματα σωμάτων.   
σωμάτων. 
 
    

12
 Έργο και Μηχανική Ενέργεια 

Κεφάλαιο 4.  4.1. Εξάγουν το θεώρημα έργου –  Θεώρημα έργου‐κινητικής ενέργειας για κίνηση σε   

κινητικής ενέργειας για κίνηση σε  μία διάσταση υπό σταθερή συνισταμένη δύναμη, 
Έργο και 
μία διάσταση υπό σταθερή  με βάση τη σχέση:
Μηχανική 
Ενέργεια  συνισταμένη δύναμη κάνοντας  2  
χρήση της σχέσης: 
 
2  
 
4.2. Διατυπώνουν τον ορισμό του έργου  Έργο σταθερής δύναμης.   
σταθερής δύναμης. 
 
4.3. Ορίζουν το Joule ως την μονάδα  Μονάδα μέτρησης έργου.   
μέτρησης του έργου, με βάση τον 
ορισμό του έργου. 
 
4.4. Ορίζουν την  κινητική ενέργεια ενός  Κινητική ενέργεια σώματος.   
σώματος. 
 
4.5. Αναγνωρίζουν πότε το έργο μιας  Θετικό, αρνητικό και μηδενικό έργο δύναμης.   
δύναμης είναι θετικό, αρνητικό ή 
μηδενικό και να αναφέρουν 
παραδείγματα από την καθημερινή 
ζωή. 
 
4.6. Προσδιορίζουν το έργο του βάρους  Έργο βάρους σώματος.   
ενός σώματος που μετατοπίζεται 
κατακόρυφα ή κατά μήκος 
κεκλιμένου επιπέδου. 
 

13
4.7. Διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ του  Συνήθεις παρανοήσεις που σχετίζονται με την   
έργου δύναμης και του αισθήματος  έννοια του έργου στην καθημερινή ζωή. 
κόπωσης. 
 
4.8. Επιβεβαιώνουν πειραματικά το  Πειραματική επιβεβαίωση του θεωρήματος έργου   
θεώρημα έργου – κινητικής  – κινητικής ενέργειας για σταθερή συνισταμένη 
ενέργειας για σταθερή συνισταμένη  δύναμη σε μονοδιάστατες κινήσεις.  
δύναμη, σε περιπτώσεις κίνησης  σε 
μια διάσταση.  
 
4.9. Εφαρμόζουν το θεώρημα έργου –  Εφαρμογές από την καθημερινή ζωή του   
κινητικής ενέργειας για τον  θεωρήματος έργου – κινητικής ενέργειας (π.χ. η 
υπολογισμό της ταχύτητας, μέσης  χρήση της ζώνης ασφαλείας στα αυτοκίνητα). 
συνισταμένης δύναμης ή και 
μετατόπισης και συγκεκριμένα της 
χρήσης της ζώνης ασφαλείας στα 
αυτοκίνητα. 
 
4.10. Προσδιορίζουν το έργο  Έργο μεταβαλλόμενης δύναμης.    
μεταβαλλόμενης δύναμης από τη 
γραφική παράσταση της 
συνιστώσας δύναμης κατά την 
διεύθυνση της μετατόπισης και της 
θέσης. 
 
4.11. Προσδιορίζουν γραφικά το έργο της  Παραδείγματα σταθερής και μεταβαλλόμενης   
δύναμης ελατηρίου.  δύναμης. 
 
4.12. Κατηγοριοποιούν δυνάμεις σε  Διατηρητικές και μη διατηρητικές δυνάμεις.   
διατηρητικές και μη διατηρητικές. 
 

14
4.13. Γνωρίζουν ότι το βάρος σώματος και  Παραδείγματα διατηρητικών δυνάμεων: το βάρος   
η δύναμη ελατηρίου είναι  σώματος και η δύναμη του ελατηρίου. 
διατηρητικές δυνάμεις. 
 
4.14. Συμπεραίνουν ότι η ποσότητα   Θεώρημα έργου – κινητικής ενέργειας για σώμα   
mgy +1/2mυ2    που κινείται κατακόρυφα υπό την επίδραση του 
είναι σταθερή για σώμα που  βάρους του. 
κινείται κατακόρυφα υπό την 
επίδραση του βάρους του. 
 
4.15. Ορίζουν τη βαρυτική δυναμική  Βαρυτική δυναμική ενέργεια και μηχανική   
ενέργεια και την αντίστοιχη  ενέργεια συστήματος σώματος‐Γης. 
μηχανική ενέργεια συστήματος 
σώματος‐Γης. 
 
4.16. Συμπεραίνουν ότι η ποσότητα   Θεώρημα έργου – κινητικής ενέργειας για σώμα   
½ kx2 + ½ mυ2  που κινείται υπό την επίδραση δύναμης 
 
είναι σταθερή για σώμα που  οριζόντιου ελατηρίου. 
κινείται υπό την επίδραση δύναμης 
οριζόντιου ελατηρίου.  
 
4.17. Ορίζουν τη δυναμική ενέργεια και  Δυναμική και μηχανική ενέργεια συστήματος   
την αντίστοιχη μηχανική ενέργεια  ελατηρίου – σώματος. 
συστήματος ελατηρίου – σώματος. 
 
4.18. Περιγράφουν τις μετατροπές μεταξύ  Μετατροπές μεταξύ δυναμικής και κινητικής   
δυναμικής και κινητικής ενέργειας  ενέργειας κατά την κίνηση σωμάτων υπό την 
κατά την κίνηση σώματος υπό την  επίδραση διατηρητικών δυνάμεων. 
επίδραση του βάρους του και κατά 
την κίνηση σώματος προσδεμένου 
σε οριζόντιο ελατήριο. 

15
  
4.19. Αναδεικνύουν πειραματικά την  Πειραματική ανάδειξη της αρχής της διατήρησης   
αρχή της διατήρησης μηχανικής  μηχανικής ενέργειας. 
ενέργειας. 
 
4.20. Εφαρμόζουν την αρχή της  Εφαρμογές της αρχής διατήρησης της μηχανικής   
διατήρησης της μηχανικής  ενέργειας. 
ενέργειας για την επίλυση 
προβλημάτων κίνησης. 
 
4.21. Αναδεικνύουν από το θεώρημα  Μη διατήρηση της μηχανικής ενέργειας όταν στο   
έργου‐κινητικής ενέργειας ότι η  σώμα ασκούνται επιπρόσθετες δυνάμεις, εκτός 
μηχανική ενέργεια δεν διατηρείται  του βάρους του και της δύναμης ελατηρίου (π.χ. 
όταν ασκούνται στο σώμα άλλες  τάση σχοινιού, τριβή). 
δυνάμεις εκτός από το 
βάρος/δύναμη ελατηρίου,  
χρησιμοποιώντας κατάλληλα 
παραδείγματα (π.χ. σώμα που 
ανυψώνεται με σταθερή ταχύτητα, 
σώμα που κινείται σε κεκλιμένο 
επίπεδο υπό τριβή). 
 
4.22. Περιγράφουν διάφορες μορφές  Διάφορες μορφές ενέργειας.   
ενέργειας όπως εσωτερική κινητική 
ενέργεια, ηλεκτρική δυναμική 
ενέργεια, χημική ενέργεια, 
θερμότητα, πυρηνική ενέργεια. 
 
4.23. Διατυπώνουν την αρχή της  Αρχή της διατήρησης της ενέργειας.   
διατήρησης της ενέργειας. 
 

16
 4.24. Περιγράφουν τη μετατροπή μεταξύ  Μετατροπές μορφών ενέργειας.   
διαφόρων μορφών ενέργειας, 
χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα 
παραδείγματα σωμάτων σε 
διάφορες φυσικές καταστάσεις. 
 
4.25. Επιχειρηματολογούν για την  Η σημασία της ενέργειας στη σύγχρονη εποχή.   
σημασία της ενέργειας και τις 
προεκτάσεις της στην σύγχρονη 
εποχή. 
 
 

17