Casas, Jennefer D.

I-A1

PAKISTAN

BRIEF HISTORY
Pakistan, officially the Islamic Republic of Pakistan, is a country in South Asia. It is the
world’s sixth-most populous country with a population exceeding 212,742,631 people. In area, it
is the 33rd-largest country, spanning 881,913 square kilometres (340,509 square miles). Pakistan
has a 1,046-kilometre (650-mile) coastline along the Arabian Sea and Gulf of Oman in the south
and is bordered by India to the east, Afghanistan to the west, Iran to the southwest, and China in
the far northeast. It is separated narrowly from Tajikistan by Afghanistan's Wakhan Corridor in
the northwest, and also shares a maritime border with Oman.
Pakistan was created, as an Islamic state, out of the partition of the UK’s Indian Empire,
at independence in August 1947. It originally consisted of two parts, West Pakistan (now
Pakistan) and East Pakistan (now Bangladesh), separated by 1,600 km of Indian territory.
Partition was followed by war with India over Kashmir and the mass migration of Muslims,
Hindus and Sikhs to resettle within the new borders, an upheaval which led to violence, financial
loss and death on a large scale. With the arrival of Indian Muslims and departure of Pakistan’s
Hindus and Sikhs, Pakistan became an almost entirely Muslim society. Jinnah, who is honoured
as the Quaid-i-Azam, or great leader, died in 1948.

During the recession or the great depression in the 1930’s, what happened to
the economy of this country?
It is important that recession is not always bad. Some economies and companies get
benefits from it. A contractionary policy had been adopted in Pakistan and even the International
Monetary Fund (IMF) emphasized the implementation of this policy in Pakistan. Three positive
consequences for the economy of Pakistan have been produced during the recession:
1) The cost of imports has decreased because of the reduction in oil prices. As a result, the
balance of trade was improved.
2) The benefit of reduction in oil prices was not transferred to the consumers. So, public revenue
had increased despite of a worldwide recession.
3) The lower demand for goods and services reduced the rate of inflation.

How do they cope up and survived until the present era?

The economic growth in Pakistan has not been directly correlated with the worldwide
recessions over the time. It was observed that the economy of Pakistan goes into a slump before
a worldwide recession and into recovery phase before a worldwide expansion. This phenomenon
is based on the following two propositions:
1) The worldwide recession does not affect the production, supply and demand of agricultural
products, which are the major component of the Gross Domestic Product in Pakistan.
2) When the world economy goes into recession, the consumers shift to low priced commodities.
So, the volume of exports from Pakistan is not affected as compared to the exports from
industrialized countries.

Pakistan’s economic freedom score is 55.0, making its economy the 131st freest in the
2019 Index. Its overall score has increased by 0.6 point, with higher scores for judicial
effectiveness and property rights
outpacing declines in monetary freedom and fiscal health. Pakistan is ranked 32nd among 43
countries in the Asia–Pacific region, and its overall score is below the regional and world
averages.
Although some aspects of economic freedom have advanced modestly in Pakistan in
recent years, decades of internal political disputes and low levels of foreign investment have led
to erratic growth and underdevel- opment. Excessive state involvement in the economy and
inefficient but omnipresent regulatory agencies inhibit private business formation. Lack of access
to bank credit undermines entrepreneurship, and the financial sector’s isolation from the outside
world slows innovation. The judicial system suffers from a serious backlog and poor security,
and corruption continues to taint the judiciary and civil service.
Casas, Jennefer D.
I-A1

PANGARAP

Kahirapan ang nagbibigay pasakit kay Carmi na dati-rati’y wala masyadong inaalalang
suliranin. Maayos sana ang buhay nila noon, na kahit anong hilingin niya ay agad-agad
nasusunod subalit dumating ang pagkakataong nagkasakit ng malalang karamdaman ang
kanyang ama na ngayo’y paralitiko na dahil sa ‘di agad naagapang karamdaman. Isa pa roon ay
sumabay pa ang pagsasara ng pinapasukan ng kanyang ina. Wala silang magawa ng kanyang
mga kapatid kundi ang tumigil na lamang sa kanilang pag-aaral. Bitbit na sana niya ang
diplomang dapat mukukuha na niya nang kasalukuyang taon. Gunita niya ang mga masasayang
araw na gusto niyang makapagtapos ng abogasiya ngunit ang sisidlang pangarap ay napunta sa
paghihintay. Panganay siya sa dalawa niyang kapatid. Mula ng magkasakit ang kanyang ama ay
siya na ang kumakalinga rito dahil wala ng panahon ang kanyang ina sa pag-aasikaso sa kanila.
Simula noon ay tumutulong na rin siya sa kaniyang pamilya sa pamamagitan ng pagtitinda ng
kakanin sa lansangan. “Inay makakapagtapos pa kaya ako ng pag-aaral?”, biglang tanong niya sa
kanyang inay. “Anak hindi sa lahat ng pagkakataon ay ganito ang sitwasyon ng buhay natin.
May awa rin ang Diyos basta’t maniwala lang tayo sa kanya. Dahil ang bawat pagsubok ay may
kaakibat na kaginhawaan kung itoy ating malalagpasan”, tugon ng kanyang ina sa kanya. “Kung
mamasukan na lang po kaya ako bilang katulong? Para naman makatulong ako sa gastusin dito
sa bahay at sa pambili ng gamot ni itay.”, muling sambit niya. “Salamat anak! Pero bata ka pa
para magbanat ng buto, hayaan mo na lamang ako ang magpuno ng pangangailangan natin”,
tugon ng kanyang ina.
Isang araw, “Inay… Inay si itay!”, pabulyaw at humahagulgol na sigaw ni Carmi. Hikbi
ni Carmi ang maririnig habang nakaratay ang kanyang ama na wala ng buhay. Iyon na marahil
ang pinakamabigat na nangyari sa buhay ng kanilang pamilya—ang mawalan ng haligi ng
tahanan sa kanilang buhay. Tulala at wari malayo ang kanyang iniisip habang nagsisipag-iyakan
ang kanyang dalawang kapatid. Isang linggong nagluksa ang Pamilya Dela Cueva. Pagkatapos
ng pagluluksang yaon ay kasunod ng pagbabago sa estado ng kanilang pamumuhay. Kung dati-
rati’y naglalako siya ng kakanin sa lansangan, ngayon ay namasukan siya bilang kasambahay,
samantalang ang dati niyang ginagawa ay pinagpatuloy ng kanyang mga kapatid. Simula noon ay
nahirapan siyang makibagay sa takbo ng kapalaran. Natuto siyang makipagsapalaran sa mura
niyang edad at doon niya naranasan ang hirap na kanyang napasukan. Minsan na rin siyang
inalok upang sumayaw sa lilim ng ilaw ngunit inisip niya na hindi nararapat na gawin ang bagay
na iyon.
Ang pagkakataong makapag-aral ay minsan na ring sumagi sa kanyang isipan nang sa
kanyang pagtatrabaho’y inalok siya ng kanyang amo. “Hija gusto mo pa bang magpatuloy sa
iyong pag-aaral?”, tanong nito sa dalaga. Biglang napatingin si Carmi sa kanyang amo subalit
ang bagay na iyon ay parang napaka-imposible sa katayuan niya. Iniisip niya na mahirap
pagsabayin ang pag-aaral at pagtatrabaho. “Hija gusto mo pa bang magpatuloy sa iyong pag-
aaral?”, ulit nitong sambit. Ngunit sa pagkakataong yaon, hindi na niya pinalagpas ang
pagkakataong baka sakali uli’y makapag-aral siya. Tumango na lamang siya at napasambit ng
“Opo!” sa kanyang amo. “Simula bukas pupunta ako sa eskuwelahang papasukan mo, sa gabi ka
na lang pumasok para naman ‘di maantala ang pagtatrabaho mo,” dagdag pa ng kanyang amo.
“Maraming Salamat po”, masayang tugon ni Carmi.
Sa kanyang kinikita sa kanyang sweldo ay doon niya kinukuha ang panggastos niya sa
pagpapaaral sa kanyang mga kapatid. Isang gabi tinanong niya ang amo niya kung bakit ganito
na lamang ang ipinapakitang kabutihan sa kanya nito. Noon niya lang nalaman na may anak na
pala ang kanyang amo na dapat sana’y kaedad na niya ngunit sa kasamaang palad ay binawian
ito ng buhay sa murang edad dahil sa isang aksidente. Nakikita ni Don Juan sa kanya ang buhay
ng namayapang anak kaya maganda ang pakikitungo nito kay Carmi. Tinuturing ni Don Juan si
Carmi na parang tunay niyang anak. “Eh Sir nasaan po si Ma’am?”, tanong niya rito. “Simula
nong namatay ang aming anak, sinisi niya ang lahat sa akin, lumayas siya na wala man lang
paalam. Hindi ko nga mabatid kung bakit iniwan niya ako, siguro tama nga ang asawa ko na
dapat ako ang managot sa lahat”, malungkot na tugon ng kanyang amo.
Pagkatapos ng usapang iyon, doon niya nalaman ang lahat ng mga bagay na waring itinatanong
niya sa kanyang sarili na kung bakit ganun na lamang ang pakikitungo sa kanya ng kanyang
amo. Ganun pa man, kahit mahirap hatiin ang oras bilang katulong at bilang mag-aaral ay
umaasa pa rin siyang mapagtapos niya ang kanyang mga kapatid ng pag-aaral at makapagtapos
din siya sa kolehiyo.
Lumipas ang mga panahon. Natupad na niya ang mga bagay na matagal na niyang
pinapangarap sa buhay. Sa pagkakataong iyon ay inialay niya ang diploma at medalyong
nataggap sa kanyang mga minamahal — sa kanyang inay at itay, mga kapatid at sa mga
pagsubok na dumating sa kanyang buhay. Dahil sa pagsubok na dumating sa kanilang pamilya
ay nakamit niya ang matagal na niyang inaasam-asam — ang makapagtapos sa pag-aaral at
maging isang abogado. Nabago ang lahat dahil sa mga bagay na hindi niya inaasahan. Ang
pagkamatay ng kanyang ama ang siya palang magiging dahilan upang siya’y matutong kumilos
para lamang mabigyan ng magandang buhay ang kanyang pamilya.

PAGKUHA NG PANGUNAHING PAKSA

 Ang tema o pangunahing paksa ng maikling kwento ay “ang pangangarap ay isang
proseso”. Ito ay hindi lamang nagsisimula sa pangangarap at natatapos din doon. Kapag
nangarap ang isang tao, hindi lang sapat na may pangarap siya. Dapat mayroon siyang
tiyaga at kagustuhan na makamit ang kanyang mga pangarap gaano man kahirap ang
dumating na mga pagsubok at mga dagok sa kanyang buhay. Ang pangarap ang
magsisilbi nating motibasyon upang lumaban at magpatuloy muli sa buhay. Marapat na
patuloy lang na mangarap ang isang tao at gumawa ng mga paraan upang hindi lang
manatiling pangarap ang mga ito.
PAGLALARAWAN NG TAUHAN
 Inilarawan ang pangunahing tauhang si Carmi na isang maintindihin, masipag at
matalinong dalaga. Maintindihin siya dahil pinili niyang tumigil na muna sa kanyang
pag-aaral upang makatulong sa pagtataguyod sa kanilang pamilya. Masipag si Carmi
dahil pinili niya ring magtinda ng mga kakanin sa lansangan dahil sa hirap ng buhay.
Mataling dalaga si Carmi dahil hindi natapos ang pangangarap niya noong napakaraming
dagok at pagsubok na dumating sa kanilang buhay kundi mas lalo siyang nangarap at
nagpursigi upang mas matulungan ang kanyang pamilya sa anumang paraan na kanyang
makakaya. Hindi niya rin hinayaan na hindi siya makapagtapos ng pag-aaral at matupad
ang kanyang mga pangarap.
 Inilarawan ang ama ni Carmi na isang paralisado dahil sa karamdaman. Ang kanyang ina
naman ay isang masipag at mapagmahal na ina. Hindi niya pinabayaan ang kaniyang mga
anak at pilit na itinaguyod ang kanilang pamilya. Si Don Juan naman ay isang mayaman
at mabuting amo kay Carmi. Hindi niya ipinagkait ang kanyang kayamanan bagkus ay
tinulungan pa si Carmi upang makapag-aral muli sa kolehiyo. Si Don Juan at ang
kanyang kabutihan ay isa sa mga naging daan upang makamit ni Carmi ang kanyang mga
pangarap.

KABISAAN NG ISIP, DAMDAMIN AT KAASALAN

 Matapos mabasa ang kwento, ang isang tao ay mababago ang bisang kaisipan, damdamin
at kaasalan. Sa bisang kaisipan, mababago ang kaisipan ng isang tao sa pagtingin niya sa
pangarap. Kung dati’y mababaw lamang ang pagtingin niya rito, magiging malalim at
mas mauunawaan niya ang kahalagahan ng pangarap sa buhay. Sa bisang damdamin
naman, mababago ang damdamin ng isang tao dahil sa mga pangyayaring nagbunsod
upang makamit ang mga pangarap. Dulot ng mga kahirapan at pagsubok sa buhay, ang
damdaming nanalaytay sa tauhan ay ang pagiging matiyaga at masipag na maaari ring
makuha ng mga nagbabasa ng kwento. Sa bisang kaasalan naman, mababago ang
pananaw ng isang tao tungkol sa pangarap at maging pananaw sa buhay. Mas magiging
malalim na ang kanyang pagtingin sa pangarap at mas pahahalagahan niya rin ang
kanyang buhay. Dahil sa kwento, mas magkakaroon ng ideya ang isang tao kung paano
patuloy na lumaban at humakbang sa buhay tungo sa kanyang inaasam na pangarap.

TEORYA O PILOSOPIYANG GINAMIT

 Ekspresiyonismo. Ang manunulat ay naglahad ng kaisipan at damdamin tungkol sa
kwento. Ibinahagi niya ang kanyang kaisipan tungkol sa pangarap at ang damdaming
naghahari sa mga tauhan sa patuloy na pag-abot ng kaniyang mga pangarap. Hangad din
ng may-akda na mabago ang bawat kaisipan at damdamin ng bawat taong babasa ng
kwentong ito.
PAHIWATIG NG MAY-AKDA
 Ipinahihiwatig ng may-akda ang kahalagahan ng pagkakaroon ng pangarap sa buhay.
Kung paano ito nakatutulong upang makapagpatuloy ang isang tao sa pangangarap at
paghakbang sa hamon ng buhay anuman ang pagsubok na kaharapin niya. Ang pangarap
ng isang tao sa kanyang buhay ay mas magiging matamis pag nakamtan kung ito’y
pinaghihirapan at pinagtiyatiyagaan.

MAKATOTOHANANG PANGYAYARI SA TUNAY NA BUHAY

 Ang maikling kwento ay tumatalakay sa mga totoong pangyayari sa tunay na buhay. Una,
ang kahirapan. Marami ang hindi nakakapag-aral ng dahil sa kahirapan at minsan pa, mas
nakukuntento na ang ibang tao sa kalagayan ng kaniyang buhay sa kasalukuyan at hindi
na mangangarap pa ng mas mataas kaysa sa estado ng kanyang buhay. Pangalawa, ang
pagkawala ng mga mahal sa buhay. Sa kwentong ito, hindi negatibo ang naging
pagtanggap sa pagkawala ng isang mahal sa buhay ngunit mas naging motibasyon pa ito
upang mas maging matiyaga at masipag sa pagkamit ng mga pangarap at pagpapatuloy sa
buhay. Pangatlo, ang pagtitiyaga ng isang tao. Hindi makakamit ng isang tao ang
kaniyang pangarap kung hindi siya matiyaga upang makamit ang mga ito. Marami ang
magiging hadlang at mga pagsubok ngunit sa huli ang mahalaga ay ang hindi pagsuko ng
isang tao upang makamit ang mga ito. Pang-apat, ang kahalagahan ng pangarap. Ang
pangarap ang nagbibigay motibasyon sa isang tao. Kung walang pangarap ang isang tao,
mananatili na lamang siya sa estado ng kaniyang pamumuhay.
Casas, Jennefer D.
I-A1

MANO PO: MY FAMILY

1. Sa iyong palagay, angkop ba ang pamagat sa pelikula?

 Sa aking palagay, angkop ang pamagat na “Mano Po: My Family” sa pelikula. Ang
pelikulang ito ay tumatalakay sa pamilyang Intsik-Pilipino. Ipinakita sa pelikulang
ito ang katotohanan sa likod ng isang pamilya. Katulad ng isang normal na
pamilyang Pilipino, ang isang pamilyang Chinese-Filipino ay hindi perpekto at
dumaranas din ng mga kaguluhan at di pagkakaunawaan sa kanilang pamilya at sa
bawat miyembro nito. Ngunit sa huli, gaano man karaming kaguluhan ang danasin
ng isang pamilya, mananatili pa rin itong matatag, mapagmahal sa pamilya at
bawat miyembro nito. Ang pagmamahal sa isang pamilya ang mananatiling
matatag at nangingibabaw.

2. Anong dalawang kultura ang ipinakikita sa pelikula?

 Ang dalawang kulturang ipinakikita sa pelikula ay ang kulturang Intsik at
kulturang Pilipino. Maayos na naipakita ng pelikula ang kulturang Intsik lalong
lalo na ang mga kaugalian, tradisyon at paniniwala ng mga Intsik. Katulad na
lamang ng pagiging magaling sa paghawak ng negosyo ng mga Intsik dahil sila’y
masisipag at matitiyaga. Mahusay rin silang humawak ng pera at may disiplina sa
pamamalakad sa tahanan at maging sa negosyo. Ang matinding paniniwala rin
nilang ang Intsik ay para sa Intsik lamang. Sa kulturang Pilipino naman, ipinakita
ang pagmamano o tanda ng paggalang sa mga nakatatanda. Ang pagiging malapit
sa pamilya ay ipinakita rin sa pelikula. Sa kabuuan, ang paghahalo ng kulturang
Intsik at Pilipino ay makikita sa pelikula.

3. Nararapat bang panatilihin ng isang tao ang mga kaugalian at tradisyon ng

kanyang mga ninuno? Mangatwiran.
 Oo, nararapat lang na panatilihin ng isang tao ang mga kaugalian at tradisyon ng
kanyang mga ninuno dahil magsisilbi itong tanda ng paggalang at pagsunod sa
nakasanayang mga tradisyon at paniniwala. Ngunit dahil sa patuloy na mga
pagbabago sa kapaligiran at mundong ginagalawan, hindi maiiwasan na mahaluan
na ng ibang mga paniniwala at kaugalian ang dating mga nakasanayang
paniniwala at tradisyon. Katulad na lamang ng nangyari sa pelikula, ang mga
kaugalian, paniniwala at tradisyon ng mga Intsik ay patuloy nilang ginagawa at
isinasabuhay. Ngunit dahil ang pamilya Go ay nakatira sa Pilipinas, ang mga
paniniwalang Intsik ay nahahaluan na rin ng mga paniniwalang Pilipino.
Nararapat lang na isabuhay ang mga nakasanayang paniniwala at kaugalian ngunit
 kailangan din na makibagay ang bawat tao sa kapaligirang kanyang ginagalawan
katulad ng ginawa ni Richelle Go, ang “black sheep” ng pamilya Go.

4. Anu-ano ang mga dahilan at nagkamit ng maraming gantimpala ang pelikulang ito?
 Nagkamit ng labindalawang gantimpala ang pelikulang “Mano Po” kasama na
ang Best Picture. Ito ay sa kadahilanang maayos na nagampanan ng mga artista
ang papel na itinakda sa kanila. Si Maricel Soriano bilang Vera Go ay maayos
na nabigyang-buhay ang pagiging isang matagumpay na mangangalakal.
Angkop ang mga naging ayos, pananamit at pagsasalita niya sa kanyang papel
sa pelikula. Maging si Ara Mina bilang Richelle Go ay naging kapani-paniwala
rin ang pag-arte bilang “black sheep” ng pamilya Go. Si Eddie Garcia naman ay
gumanap bilang Angkong ng pamilya Go ay maayos at magaling na naiganap
ang pagiging isang taong mahigpit ang disiplina. Ang bawat katauhan,
ekspresyon ng mukha at pag-uugali sa papel ng mga artist asa pelikula ay lalong
nagbigay-buhay at nagpaganda sa pelikula. Ang mga pagsasalita rin nila ng
Intsik ay naging kapani-paniwala na animo sila’y tunay na mga Intsik. Maayos
din ang naging daloy ng mga pangyayari sa pelikula. Sa kabuuan, ang pelikula
ay pinaggugulan ng matagal na panahon kaya hindi maikakaila na magkakamit
ito ng napakaraming gantimpala.