1

အေဆာက္အဦတြင္း ေသာက္ေရ သုံးေရ သြယ္တန္းၿဖန္႔ၿဖဴးၿခင္း (Cold Water Supply)

ေရရရွိႏိုင္ေသာေနရာ (Source of Water)

အေဆာက္အဦအတြင္းသုိ႔ ေရၿဖန္႔ၿဖဴးရန္အတြက္ ေရပိုက္မ်ားဆက္သြယ္ေပးၿခင္းလုပ္ငန္းဟာ Plumbing လုပ္ငန္းမွာပါ၀င္တဲ႔

လုပ္ငန္းတစ္ခုလုိ႔ပဲ အလြယ္တကူယမ
ူ ွတ္ယူႏိုင္ပါတယ္။ ေသာက္ေရ၊ သုံးေရၿဖန္႔ၿဖဴးၿခင္းအတြက္ ပထမဆုံးလုိအပ္ခ်က္ကေတာ႕
ေရရရွိႏိုင္မယ္႔အရင္းအၿမစ္ ဘယ္ကရႏိုင္လဲဆုိတာ (Water Resource) အေရးၾကီးပါတယ္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံန႔ဲ ႏိုင္ငံတကာမွာ
အသုံးၿပဳရရွိေနတဲ႔ ေရအရင္းအၿမစ္ေတြကေတာ႔ အေၿခခံအားၿဖင္႔အတူတူပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ ေရရရွိႏိုင္တ႔ေ
ဲ နရာေတြကေတာ႔

(၁) ေရေလွာင္ကန္၊ ဆည္ (Upland Catchment)

(၂) ေရတြင္း (Borehole ၊ Artisan)

(၃) ၿမစ္ေရ၊ ေခ်ာင္းေရ (River Extraction) တို႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္။

အဲသည္ေနရာေတြကရရွိလာတဲ႔ေရေတြကို ေရၿဖန္႔ၿဖဴးေရာင္းခ်တဲ႔ ကုပၼဏီေတြက သန္႔စင္ၿပီးေတာ႔ အိမ္ေတြဆီေရာက္ေအာင္

သြယ္တန္းၿဖန္႔ၿဖဴးေပးပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာမွာအစိုးရကခ်မွတ္၊ သတ္မွတ္ေပးထားတဲ႔အခ်က္ကေတာ႔ ေရဘုံဘိုင္ေခါင္းကိုဖြင္႕
လိုက္တာနဲ႕ ထြက္က်လာတဲ႔ေရဟာ က်ဳိခ်က္ၿခင္းၿပဳလုပ္စရာမလုိပဲ အႏၱရာယ္ကင္းစြာနဲ႔ အဆင္သင္႔ ေသာက္သုံးႏိုင္ရပါမယ္လ႔ုိ
ဆုိထားပါတယ္။

ေယဘူယ်အားၿဖင္႔ ႏိုင္ငံတကာမွာ သတ္မွတ္ထားတဲ႔ ေသာက္သုံးေရမွာရွိရမယ္႔ အရည္အေသြးေတြကေတာ႔ ေအာက္ပါအတိုင္း

ၿဖစ္ပါတယ္။
 2

Plumbing Engineer တစ္ေယာက္လုပ္ေဆာင္ရမယ႔္ အရာေတြကေတာ႔ Portable Water လု႔ေ

ိ ခၚတဲ႔ ေသာက္ေရ၊ သုံးေရ
ၿဖန္႔ၿဖဴးေပးဖုိ႔အတြက္ ေရပိုက္ေတြကို အဆာက္အဦအတြင္းသြယ္တန္းေပးၿခင္း၊ Sewage လုိ႔ေခၚတဲ႔ အညစ္အေၾကး
ထုတတ
္ ဲ႔ပိုက္ေတြကို တပ္ဆင္ေပးၿခင္းတုိ႔ ၿဖစ္ပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္မွာေတာ႔ ထမင္းခ်က္ ဟင္းခ်က္ဖုိ႔ အိမ္သုံး သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔
ပိုက္ေတြကိုလည္း သြယ္တန္းေပးရမယ္႔တာ၀န္ပါလာပါတယ္။

ပထမဆုံးဘာေတြသိရမလဲဆုိေတာ႔ Plumbing Fixtures ေတြ၊ ေရပိုက္ေတြ၊ ေရပိုက္ဆက္တ႔ပ

ဲ စၥည္း (Fittings)ေတြ စတဲ႔
ပစၥည္းေတြကိုရ႔အ
ဲ ေၾကာင္း သိရွိနားလည္ရပါမယ္၊ ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္လုိပိုက္အမ်ဳိးအစားသုံးမယ္၊ အိမ္သာသုံးတဲ႔အိမ္သာ
ခြက္ ေတြ၊ေဘစင္ေတြ စတဲ႔ Plumbing လုပ္ငန္းမွာအသုံးၿပဳတဲ႔ ပစၥည္းေတြကို သိရွိထားရပါမယ္။

Water Closet Wash Basin

ေရပိုက္ေတြဆုိလည္း ဘယ္လုိအမ်ဳိးအစားပိုက္ေတြသုံးမွာလဲဆုိတာသိထားရပါမယ္၊ တုိးတက္တဲ႔တိုင္းၿပည္ေတြမွာေတာ႔

ဂ်ဳိးၿဖဴက ေန ေရေပးသလုိ ေရသြယ္တန္းထားတဲ႔ ပင္မပိုက္လိုင္းကေနတစ္ဆင္႔ အိမ္ေတြကို သြယ္ယူပါတယ္၊
အဲသည္လုိသြယ္ယူတ႔ေ
ဲ နရာ မွာ သုံးတဲ႔ပိုက္ေတြကေတာ႔ အၿပင္က သံၾကြပ္ေလာင္းထားၿပီး အတြင္းပိုင္းကို ကြန္ကရစ္န႔ဲ
ဖုံးအုပ္ထားတဲ႔ (Ductile Iron Cement Lined Pipe) ပိုက္မ်ဳိးကို သုံးၾကပါတယ္၊ ဒါမွလည္း ေရရွည္ခံမွာၿဖစ္သလုိ
သံေခ်းမတတ္တ႔အ
ဲ တြက္ သန္႔ရွင္းေကာင္းမြန္တ႔ေ
ဲ ရကို ရရွိမွာၿဖစ္ပါတယ္။ အိမ္တြင္းမွာ အသုံးၿပဳမယ္႔ပိုက္ေတြကေတာ႔
ေၾကးပိုက္ (Copper Pipe)၊ စတီးပိုက္ (Steel Pipe)၊ ေကာ္ပိုက္ (uPVC) နဲ႔ ခုေခတ္မွာေတာ႔ PPR တုိ႔ Modular Pipe
တုိ႔ကိုအသုံးၿပဳလာၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အရင္ကသုံးခဲ႔တဲ႔ သြပ္ရည္စိမ္ပိုက္ (GI Pipe) ေတြကို မသုံးေတာ႔ပါဘူး၊ သူက
အသုံးၿပဳနဲ႔ကာလၾကာလာလွ်င္ သံေခ်းတတ္လြယ္ၿပီး၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ မညီညြတ္လုိ႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္။

ေအာက္မွာေတာ႔ ေရပိုက္ေတြအတြက္ သိထားရမယ္႔ Size ေတြန႔ပ

ဲ တ္သတ္တ႔ဲ ဇယားေလးကို ေဖၚၿပထားပါတယ္၊ သူကေတာ႔
ေယဘူယ်သာၿဖစ္ၿပီး တကယ္႔အခ်က္အလက္ေတြကိုေတာ႔ သက္ဆိုင္ရာ ပစၥည္းထုတ္လုပ္သူေတြဆီက ေတာင္းယူရပါမယ္။
 3

ေရေပးေ၀ၿခင္း (Water Distribution)

အေဆာက္အဦတစ္ခုကိုေရေပးေ၀ေရးလုပ္ေတာ႔မယ္ဆုိရင္ ပထမဆုံး အေဆာက္အဦအမ်ဳိးအစားေတြကို သိထားရပါမယ္။

ဘယ္ လုိအေဆာက္အဦမ်ဳိးေတြလဆ
ဲ ိုတာကေတာ႔

(၁) အမ်ားပိုင္ အေဆာက္အဦ (Condominium)

(၂) ေဟာ္တယ္လ္ (Hotel)

(၃) စာသင္ေက်ာင္း၊ တကၠသုိလ္

(၄) ေဆးရုံ

(၅) ေစ်း (Shopping Mall)

စသည္ၿဖင္႔ အေဆာက္အဦအမ်ဳိးအစားေတြကိုသိထားဖုိ႔လုိပါတယ္။ ဒါမွသာလွ်င္ ေပးေ၀ရမယ္႔ ပမာဏကိုသိႏိုင္မွာၿဖစ္ပါတယ္။

ပထမဆုံးေရသုိေလွာင္ရမယ္႔ ေရတုိင္ကီပမာဏကို သိရွိႏိုင္ၿပီး အေဆာက္အဦရ႕ဲ အနိမ္႔ အၿမင္႔ကိုသိရွိရပါမယ္။ စကၤာပူလုိ
တိုင္းၿပည္မ်ဳိးမွာေတာ႔ ေၿမၿပင္ကေန ၂၅ မီတာအထိပဲၿမင္႔တ႔ဲ အေဆာက္အဦမ်ဳိးဆုိ အစိုးရေရပိုက္လိုင္းကေန တိုက္ရိုက္သြယ္ယူ
ေရစုပ္စက္ အသုံးၿပဳစရာမလုိပဲ အသုံးၿပဳႏိုင္ပါတယ္။

ေအာက္ေဖၚၿပပါပုံကေတာ႔ ဂ်ဳိးၿဖဴလုိေရပိုက္လိုင္းကေန အသုံးၿပဳမယ္႔ အေဆာက္အဦဆီသြယ္တန္းတဲ႔ ပုံပါ။

 4

၂၅ မီတာေအာက္အေဆာက္အဦေရေပးေ၀ပုံ ၂၅ မီတာအထက္ကေန ၃၇ မီတာရွိ အေဆာက္အဦသုိ႔ေရေပးေ၀ပုံ

ေဖာ္ၿပပုံေတြကေတာ႔ စကၤာပူ CP 48 မွရယူပါတယ္။

 5

အေဆာက္အဦအတြင္းအသုံးၿပဳမယ္႔ေရပမာဏ တြက္ယူၿခင္း (Water Demand)

ေရရွိႏိုင္မယ္႔အရင္းအၿမစ္၊ အေဆာက္အဦအမ်ဳိးအစားကို သိၿပီဆုိလွ်င္ ပထမဦးဆုံး အဲသည္အေဆာက္အဦရ႕ဲ သုံးစြဲမယ္႔ ေရ

ပမာဏကို တြက္ယူရပါမယ္။ သုံးစြဲမယ္႔ေရပမာဏသိမွသာလွ်င္ ေရေလွာင္ကန္အက်ယ္အ၀န္းကိုလည္း တြက္ခ်က္ယူႏိုင္မွာ
ၿဖစ္ပါတယ္။ ေရေပးေဝဖို႔အတြက္ အသုံးျပဳမယ့္ေရပမာဏကို တြက္ယူတဲ့အခါ ေအာက္ေဖၚျပပါအခ်က္ေတြကို အေျခခံၿပီးတြက္
ခ်က္ယူပါတယ္။

(၁) ေရသုံးစြဲမယ့္သူအေရအတြက္ (Numbers of Consumer) ယာယီ/အၿမဲတန္း

(၂) အေဆာက္အဦအမ်ဳိးအစားႏွင့္ ေရသုံးစြဲမႈပုံစံ (Type of Building and its Function)

(၃) ေရသုံးစြဲရာမွာ အသုံးျပဳမယ့္ပစၥည္းအမ်ဳိးအစား (Type of Plumbing Fixtures)

(၄) မီးသတ္, အဲကြန္း (Chiller Water Make-Up) အတြက္ ျဖည့္တင္းေပးရမယ့္ေရ

စတာေတြကို သိရွိဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။

လိုအပ္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြရၿပီဆိုလွ်င္ အေဆာက္အဦမွာ သုံးမယ့္ေရပမာဏကို တြက္ခ်က္ႏိုင္မွာပဲျဖစ္ပါတယ္။

ေပးေဝရမယ့္ ေရပမာဏဟာ တစ္ေန႔တာ (၂၄ နာရီတိတိ) အသုံးျပဳႏိုင္ရမယ့္ေရပမာဏကုိအေၿခခံတြက္ခ်က္ၿပီး ေရေလွာင္
ကန္ရ႕ဲ အရြယ္ကို ရရွိမွာၿဖစ္ပါတယ္။

ေဆး႐ုံေတြအတြက္ ေရျပတ္လပ္လို႔မျဖစ္ႏိုင္ပါ သို႔အတြက္ ေရျပတ္မယ့္အေျခအေနတစ္ခုျဖစ္ခဲ့လွ်င္ အေရးေပၚသုံးဖို႔ ေရေလွာင္

ကန္အပို (သို႔) ေရေလွာင္ကန္ပမာဏကို လိုအပ္တာထက္ပိုႀကီးေပးထားဖို႔ကိုလည္း ေရေပးေဝေရးအေၾကာင္း စာအုပ္ေတြက
အၾကံျပဳထား ပါတယ္၊ တြက္ခ်က္တဲ့အခါ လိုအပ္တဲ့ အေဆာက္အဦပုံစံအလိုက္ သုံးစြဲမယ့္ေရပမာဏေတြကို ေအာက္ေဖၚျပ
ပါဇယားကေနယူႏိုင္ပါတယ္။
 6

တြက္ပုံတြက္နည္းကိုလည္းေအာက္မွာဆက္လက္ေဖၚျပေပးထားပါတယ္။ တြက္ၿပီးတဲ့အခါမွာ အတိုင္ပင္ခံ (Consultant) ဆီက

တဆင့္ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရဌာနဆီကို တင္ျပၿပီး တြက္ခ်က္ထားမႈဟာ အေဆာက္အဦအတြက္ လိုအပ္တဲ့ေရပမာဏ အတြက္
တကယ္ပဲလုံေလာက္မႈရွိရ႕ဲ လားဆိုတာကို ျပန္စစ္ေဆးၿပီးအတည္ျပဳခ်က္ ရယူရပါေသးတယ္။ တြက္ခ်က္တဲ့အခါ အေတြ႕ အၾကဳံ
ေဒသတြင္းကသက္ဆိုင္ရာအဖြ႕ဲ အစည္းေတြက သတ္မွတ္ထားတဲ့ စည္းကမ္းေတြကို လိက
ု ္နာၿပီး တြက္ခ်က္ ရပါမယ္။
 7
၀န္ခံခ်က္ - အေပၚကေဖၚျပထားတာေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာက အသုံးျပဳေနတဲ့ အခ်က္အလက္နဲ႔ တြက္ပုံတြက္နည္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္
အေျခခံသေဘာေလာက္သာထားေလ့လာၿပီး တကယ္တတ္ႂကြမ္းသူေတြဆီက နည္းနာေတြ ဆက္လက္ဆည္းပူးၾကရန္တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။
အထက္ကေဖၚျပထားတာေတြေပၚမူတည္ၿပီးပဲ တြက္ခ်က္ခဲ့လွ်င္ အမွားအယြင္းရွိႏိုင္တဲ့အတြက္ သတိေပးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ မွန္ကန္တဲ႔
တြက္ခ်က္မႈရရွိဖို႔အတြက္ အေတြ႕အၾကဳံ၊ လိုအပ္တဲ့စာအုပ္စာတမ္းေတြ၊ စနစ္က်အဖြဲ႔အစည္းဆီက ဒီဇိုင္း တြက္ခ်က္တဲ႔ နည္းစနစ္ကသာ
မွန္ကန္တဲ႔တြက္ခ်က္မႈမ်ဳိး ကိုသိရွိႏိုင္မွာၿဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ေရးတာကေတာ႔ ဖတ္မိသမွ်စာအုပ္ထဲကေနသေဘာတရားယူ
ကိုယ္လုပ္ခဲ႔ဖူးတဲ႔ ရွိၿပီးသား ဒီဇိုင္းေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ၿပီး ေလ႔လာမိသေလာက္ပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္းေသခ်ာမတြက္ဘူးတာၿဖစ္တဲ႔အတြက္
စာဖတ္သူကိုလည္း တိတိက်က်သိရွိႏိုင္ဖုိ႔ ေသခ်ာတဲ႔နည္းနာေတြကို ဆက္လက္ေလ့လာ ဆည္းပူးၾကပါရန္ တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။

ေရသုိေလွာင္ၿခင္း (Water Storage)

ေရသိုေလွာင္ရၿခင္းရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ႔

(၁) ေရသုံးစြဲတ႔သ
ဲ ူေတြ ေရၿပတ္လပ္မႈမရွိေစရန္

(၂) ေရသုံးမ်ားတဲ႔အခ်ိန္မွာလည္း ေရလုံေလာက္စြာရရွိေစရန္

(၃) Gravity Feed နဲ႔ ေရေပးေ၀တဲ႔အခါ လုံေလာက္တ႔ေ

ဲ ရဖိအားရရွိေစႏိုင္ၿခင္း စတဲ႔အခ်က္ေတြေၾကာင္႔ၿဖစ္ပါတယ္။

သုံးမယ့္ေရပမာဏတြက္ၿပီးတဲ႕အခါ ေရေလွာင္ကန္အရြယ္ကိုသိရွိႏိုင္ပါၿပီ။ ေရေပးတဲ့ ပိုက္လိုင္းကေန ေရေလွာင္ကန္ဆီ

ေရသြယ္ဖို႔ အတြက္ စကၤာပူမွာေတာ့ ေျမျပင္က (ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္) ၃၇ မီတာထက္ပိုျမင့္တဲ့
အေဆာက္အဦေတြကို ေရပိုက္လိုင္းကေန ေျမေအာက္ (သို႔) ေျမညီထပ္ ပထမထပ္ စတဲ့ ဗိသုကာ (Architecture) က
သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ေနရာမွာ တဆင့္ခံၿပီး ေရကန္ (Transfer Tank) ေဆာက္ၿပီးသြယ္ယူပါတယ္။ အဲသည္ေရကန္ (Transfer
Tank) ကေနတဆင့္ ေရပန္႔ (Water Pump) နဲ႔ အမိုးေပၚမွာရွိတဲ့ အေဆာက္အဦအတြင္းေရျဖန္႔ေဝေပမယ့္ ေရေလွာင္ကန္
(Storage Tank) ဆီ ေမာင္းတင္ေပးရပါတယ္။ ေရပိုက္အမ်ဳိးအစားကေတာ့ အတြင္းပိုင္းကို ကြန္ကရစ္အုပ္ထားတဲ့သံႂကြတ္
(Ductile Iron Cement Lined Pipe) ကိုသုံးပါတယ္။ DICL ပိုက္ကိုသုံးတဲ႔အခါ ပိုက္ေတြဆက္ဖို႔ Flange Type
ကိုသုံးၿပီးဆက္ရပါတယ္.. ဆက္တဲ့အခါမွာလည္း ၁၀၀ ရာႏႈန္းယိုစိမ့္မႈမရွိေစရေအာင္ဆက္ရပါမယ္။ ပိုက္အဆက္ေတြမွာ
ေရစိမ့္ႏိုင္တဲ့အေပါက္ ေလဝင္ ႏိုင္တဲ့အေပါက္ေတြကေန ေရာဂါပိုးမႊားနဲ႔ ျပင္ပကအညစ္အေၾကးေတြ
ဝင္မလာႏိုင္ေစရန္ရည္ရည္ရြယ္ၿခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ပိုက္ အရြယ္ ၈၀ မီလီမီတာအထိ DICL ပိုက္ကိုအသုံးျပဳၿပီး ပိုက္အရြယ္ ၈၀
မီလီမီတာနဲ႕ေအာက္ကိုေတာ့ စတီးပိုက္၊ ေၾကးပိုက္တစ္ မ်ဳိးမ်ဳိးကိုျပန္အသုံးၿပဳရမွာၿဖစ္ပါတယ္။

ေရပိုက္သြယ္ဖို႔ ပုံေတြစီစဥ္တဲ့အခါ အာခီတက္ပလန္ေတြကေန ေရပိုက္အေပၚတက္မယ့္ေနရာ (Cold Water Pipe Riser)

ေတြကိုၾကည့္ုပီး တတ္ႏိုင္လွ်င္အတိုဆုံးသြားရမယ့္လမ္းကေန သြယ္တန္းဖို႔ ပုံထုတ္ရပါမယ္။ ဒါကေတာ့လက္ေတြ႕မွာ
နဲနဲခက္ပါတယ္ အေဆာက္အဦတစ္ခုမွာ တျခားတပ္ဆင္တဲ့ ပစၥည္းေတြလည္းအမ်ားႀကီးရွိေသးတဲ့အတြက္ အားလုံး အဆင္
ေျပေအာင္ ဟိုသည္ေရႊ႕ၿပီး သင့္ေတာ္တဲ့ေနရာကေနသြယ္တန္း တပ္ဆင္ေပးရပါတယ္။

ေအာက္မွာေတာ႔ အေဆာက္အဦအၿမင္႔ ၃၇ မီတာထက္ေက်ာ္လြန္တ႔ဲ ေရသြယ္တန္းရယူတပ

ဲ ုံကိုေဖၚၿပထားပါတယ္၊ သည္ပုံကို
Singapore Standard CP 48 ရယူပါတယ္။ ေဖၚၿပပုံမွာေတာ႔ အၿမင္႔ေပ ၂၅ မီတာအထိကုိ မိန္းေရပိုက္လိုင္းမွ
 8

တိုက္ရိုက္သြယ္ယူၿဖန္႔ၿဖဴးၿပီး၊ ၃၇ မီတာအထက္ကိုေတာ႔ အမိုးေပၚမွာ ေၿမၿပင္မွာ တဆင္႔ခံ ေရေလွာင္ကန္တည္ေဆာက္ၿပီး

အမိုးေပၚက ေရေလွာင္ကန္ဆီကုိ ေရေမာင္းတင္ၿပီး သုိေလွာင္ေစကာ Gravity Feed နဲ႔ သုံးမယ္႔ေနရာေတြကို ၿပန္လည္
ၿဖန္႔ၿဖဴးပါတယ္။

အၿမင္႔ ၃၇ မီတာထက္ေက်ာ္လြန္ေသာအေဆာက္အဦအတြက္ေရသုိေလွာင္ေပးေ၀ပံု

ေရေလွာင္ကန္သုိ႔ ေရတင္စက္မွ ေရေမာင္းတင္ေသာစနစ္ပုံစံ

 9

ေရပိုက္၊ ေရေလွာင္ကန္ေတြ မတပ္ဆင္ခင္ သူတုိ႔အေၾကာင္းကိုလည္းသိထားဖုိ႔လိုပါလိမ္႔မယ္။

ေရေလွာင္ကန္ (Water Storage Tank or Cistern Tank)

သုံးစြဲမယ္႔ေရပမာဏ တြက္ခ်က္ၿပီးလွ်င္ သုိေလွာင္ရမယ္႔ေရပမာဏကိုလည္းသိရွိၿပီၿဖစ္တ႔အ

ဲ တြက္ ေရေလွာင္ကန္ရ႕ဲ အရြယ္
အစားကိုလည္းတြက္ခ်က္ႏိုင္ၿပီၿဖစ္ပါတယ္။ ေရေလွာင္ကန္ေတြကို မ်ားေသာအားၿဖင္႔ ကြန္ကရစ္ေရေလွာင္ကန္ (RC Tank)၊
ဖိုက္ဘာဂလတ္စ္ (FRP) သုိ႔ (GRP) စတဲ႔အမ်ဳိးအစားေတြကိုအသုံးၿပဳၾကပါတယ္။ ကြန္ကရစ္ေရေလွာင္ကန္ကုိ ေဆာက္တဲ႔အခါ
BS 8007 ကုိလိုက္နာၿပီးတည္ေဆာက္ရပါမယ္။ ဒါကေတာ႔ သိထားရုံသက္သက္ပါ။

ေရေလွာင္ကန္တစ္ခုမွာရွိရမယ္႔အခ်က္ေတြကေတာ႔ အႏၱရာယ္ကင္းစင္စြာနဲ႔ ေရသုိေလွာင္ႏိုင္တ႔ဲ ပစၥည္းေတြန႔ဲ ၿပဳလုပ္ထား

ရပါမယ္။ ေရေလွာင္ကန္ကို သက္ဆိုင္သူမွအပ တၿခားသူ မ၀င္ေရာက္ႏိုင္ေစေအာင္ အကာအကြယ္ၿပဳလုပ္ ေပးရပါမယ္၊ ေရ
ယုိ ၿခင္း ေရစိမ္႔ၿခင္းမရွိေစရ၊ ေရေလွာင္ကန္မွာတပ္ဆင္တ႔ဲ ေလရႈေပါက္ကုိလည္း သံစကာနဲ႔ ဖုံးအုပ္ကာကြယ္ ေပးထားရၿပီး
သံစကာကြက္ကလည္း ပိုးမႊားအလြယ္တကူမ၀င္ႏိုင္မယ္႔ အေပါက္ ၀.၆၅ မီလီမီတာစကာကြက္ၿဖစ္ရပါမယ္။ ေရေလွာင္ကန္ကို
၀င္ေရာက္စစ္ေဆးသန္႔ရွင္းႏိုင္ဖုိ႔ လူ၀င္ေပါက္ ၆၀၀ မီလီမီတာ x ၆၀၀ မီလီမီတာ အက်ယ္ရွိ၀င္ေပါက္ အဖုံးကုိတံခါးေပါက္
တပ္ဆင္ေပးၿပီး လူတိုင္းမ၀င္ႏိုင္ေအာင္ အဲသည္အဖုံးကိုေသာ႔ခတ္ထားရပါမယ္။ ေရလွ်ံေပါက္တပ္ဆင္ေပးၿပီး ေရကန္ႏွစ္ကန္
ခြဲထားရင္ ကန္ႏွစ္ခုကို ဟုိဘက္သည္ဘက္ကန္ေရညီမွ်ေနေစဖု႔ိ ပိုက္န႔ဆ
ဲ က္ေပးထားရပါမယ္။

တပ္ဆင္ၿပီး ေရေလွာင္ကန္အတြင္း ပထမဆုံးအၾကိမ္ေရၿဖည္႔ၿပီးပါက သက္ဆိုင္ရာ ဓါတ္ခြဲခန္းဆီပို႔ၿပီး စစ္ေဆးေစကာ

အႏၱရာယ္ကင္းစင္စြာ သုံးစြဲရန္၊ ေသာက္သုံးရန္ သင္႔ေတာ္ေၾကာင္းကို ဓာတ္ခြဲေတြ႔ရွိခ်က္လက္မွတ္ကို သက္ဆိုင္ရာဆီ
တင္ၿပရပါမယ္။

ေရေလွာင္ကန္ရဲ႕ ေရသုိေလွာင္မယ္႔ပမာဏဟာ ၅၀၀၀ လီတာႏွင္႔ထက္ေက်ာ္ခဲ႔ရင္ ေရေလွာင္ကန္ကုိ အခန္းႏွစ္ခန္းခြဲ ေပးရ

ပါမယ္။ ေရေလွာင္ကန္ကို တစ္ႏွစ္တစ္ခါ ေဆးေၾကာ သန္႔ရွင္းေပးရတဲ႔အတြက္ ေရေဆးတဲ႔အခ်ိန္မွာ ေရသုံးစြဲသူေတြ အတြက္
မၿပတ္လပ္ေစဖုိ႔ ေရကန္တစ္ကန္ကိုသာပိတ္ၿပီး တလွည႔စ
္ ီေဆးႏိုင္ေစရန္အတြက္ ၿဖစ္ပါတယ္။

ေရလွာင္ကန္၊ ေရပိုက္၊ ေရပန္႔တ႔တ

ုိ ပ္ဆင္ထားပုံ (ပုံကို အင္တာနတ္မွရယူပါသည္)
 10

ေရပိုက္လိုင္းမွ ေရေလွာင္ကန္ဆီသုိေရသြယ္တန္းေသာ DICL ပိုက္

မ်ားေသာအားၿဖင္႔ ေရပိုက္လိုင္းမွ ေရေလွာင္ကန္ရွိရာသိ႔ု သြယ္တန္းေသာပိုက္မွာ Ductile Iron Pipe (DICL) (သို႔)

စတီးပိုက္ကုိသုံးၾကပါတယ္၊ DICL Pipe ကေတာ႔ ပိုအသုံးမ်ားပါတယ္။ အရင္က DICL ေရပိုက္ကိုအနက္ေရာင္ တစ္မ်ဳိးတည္း
သာသုတ္တာေတြ႔ရၿပီး ယေန႔မွာေတာ႔ ပိုက္ေရာင္းသူေတြက အနက္ေရာင္ဆုိ ေၿမေအာက္ အညစ္အေၾကးစြန္႔ပိုက္ အတြက္၊
အနီေရာင္ဆုိ ေသာက္သုံးေရသြယ္ရန္အတြက္ဆုိၿပီးသတ္မွတ္ထုတ္လုပ္လာပါတယ္။ DICL Pipe ရဲ႕လိုက္နာရမယ္႔ Standard
ကေတာ႔ BS EN 545 ၿဖစ္ပါတယ္။

Flanged DICL Pipe အတြင္းပိုင္းမွာေတာ႔ ကြန္ကရစ္က်ံထားတာကိုေတြ႔ၿမင္ႏိုင္ပါတယ္ (ပုံကို Electrosteel Catalogue မွရယူပါသည္)

ေရပိုက္သြယ္တန္း တပ္ဆင္ရာမွာအသုံးၿပဳေသာ Pipe Support, Hanger ႏွင္႔အၿခားပစၥည္းေတြရဲ႕ပုံကိုေတာ႕ေအာက္မွာေဖၚၿပထားပါတယ္။

 11

ေရတင္စက္ (Water Pump)

ေရပန္႔ေတြကိုေတာ႔မ်ားေသာအားၿဖင္႔ Vertical Multistage Centrifugal Pump ေတြကိုပဲသုံးတာသတိထားမိပါတယ္။

ေအာက္မွာေတာ႔ Grundfos Pump Catalogue ထဲကပုံကိုေဖၚၿပေပးထားပါတယ္။ တပ္ဆင္သူအေနနဲ႔ ပန္႔ေရာင္းခ်သူက
တြက္ခ်က္ေပးမွာၿဖစ္ေပမယ္႔ ေရပန္႔ရ႕ဲ အလုပ္ လုပ္ေဆာင္ပုံ၊ Pressure Losses၊ ေမာ္တာရဲ႕လုိအပ္ခ်က္စတဲ႕
ေရပန္႔ရ႕ဲ အေၾကာင္း အေၿခခံ သေဘာတရားကိုေတာ႔ သိရွိနားလည္ထားဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ မတြက္ရရင္ေတာင္မွ Hydraulic
(Fluid Mechanics) ရဲ႕ အေၿခခံသေဘာေလးေတြ Equation ေလးေတြေတာ႔ ေလ႔လာထားဖု႔လ
ိ ုိအပ္ပါတယ္။

ဥပမာ - Q = AV (Q – Flow-rate, A – Area, V – Velocity) စသည္ၿဖင္႔ေတာ႔ သိထားဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။

ပန္႔ေရြးခ်ယ္တာကေတာ႔ ေရပန္႔ေရာင္းတဲ႔သူေတြကို Consultant ကေပးထားတဲ႔အခ်က္အလက္ေတြပုိ႔ေပးၿပီး သူတုိ႔ဆီက ရယူ
ႏိုင္ေပမယ္႔ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ဘယ္လုိတြက္ခ်က္တယ္ဆုိတာေတာ႔ သိထားဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။ Pipe Flow အတြက္ Pressure
Loss ကိုတြက္တ႔ပ
ဲ ုံေသနည္းေတြထဲကအမ်ားဆုံးအသုံးၿပဳတာကေတာ႔ Darcy-Weisbach နဲ႔ Hazen-Williams equations
တုိ႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ႏွစ္ခုထu
ဲ ေရပန္႔အတြက္ Pump Head ကို တြက္ခ်က္တ႔အ
ဲ ခါ ေရနဲ႔ပတ္သတ္တ႔ဲ Pressure Loss
အတြက္မ်ားေသာအားၿဖင္႔ Hazen–Williams equation နဲ႔တြက္ယူပါတယ္။ ေရအပူခ်ိန္ 60 °F (15.6°C) အထိ Hazen–
Williams equation ကိုအသုံးၿပဳႏိုင္ပါတယ္။ Equation ကေတာ႔

ေဖၚၿပပါ Equation ကုိ CP 52 မွယူးယူပါသည္။

C Value ကိုေတာ႔ ေအာက္ကဇယားကေနဖတ္ယူႏိုင္ပါတယ္။ (http://www.engineeringtoolbox.com ကေနကူးယူပါတယ္)

 12

ပန္႔အရြယ္အစားေရြးခ်ယ္ၿခင္း

ေရေလွာင္ကန္ရဲ႕ အရြယ္အစားကိုသိရွိၿပီးၿဖစ္တ႔အ
ဲ တြက္ ေရပန္႔ကို ေရေလွာင္ကန္မွာထည္႔ထင္မယ္႔ ေရပမာဏကုိၾကည္႔ၿပီး
ပန္႔အရြယ္ကို တြက္ခ်က္ရယူႏိုင္ပါတယ္။ စကၤာပူႏိုင္ငံမွာေတာ႔ HDB လုိ႔ေခၚတဲ႔ သာမန္လူေနအိမ္ေတြမွာ ေရေလွာင္ကန္ကို
ေရၿဖည္႔တဲ႔အခါ ႏွစ္နာရီခြဲအတြင္းၿပည္႔ေအာင္ၿဖည္႔ရပါမယ္။ ေၿမညီထပ္ (သို႔) ပထမထပ္ တစ္ေနရာရာမွာရွိတ႔ဲ Transfer Tank
ကလည္း အမိုးေပၚက ေရလွာင္ကန္အရြယ္ရ႕ဲ အနည္းဆုံး ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းၿဖစ္ရပါမယ္။ အနည္းဆုံး ၈ နာရီစာေရသုိေလွာင္ႏိုင္
ရပါမယ္။

အေပၚကအခ်က္အလက္ေတြသိရင္ ေရတင္ရမယ္႔ေရပန္႔အရြယ္ေရြးခ်ယ္တာလြယ္ကူသြားပါၿပီ

ဥပမာ … ေရေလွာင္ကန္အရြယ္က ၁၅ ကုဗမီတာ၊ ေရၿဖည္႔ရမယ္႔အခ်ိန္က ၂ နာရီဆုိပါစုိ႔

Q = Storage Capacity ÷ Time

Q = 15 ÷ 2 = 15 x 1000 (liter) ÷ 2 x 3600 (Second)

Q = 2.08 liter/sec

Pump ရဲ႕ Flow-rate ကိုရပါၿပီ။

အေပၚကေတာ႔ အသုံးမ်ားတဲ႔ Vertical Multistage Centrifugal Pump အမ်ဳိးအစား ေရပန္႔တစ္လုံးတပ္ဆင္ထားတဲ႔ပုံပါပဲ။

Pump Handbook ကုိေတာ႔ Grundfos Wbsite ၿဖစ္တ႔ေ
ဲ အာက္ကလင္႔ခ္မွာရယူႏိုင္ပါတယ္။

http://net.grundfos.com/doc/webnet/waterutility/documentation.html
 13

Pump Head ႏွင႔္ Pressure Loss တြက္ယူၿခင္း

Pump Head (သို႔) Pressure Loss ကုိတြက္ယူၿခင္းဟာ Fluid Flow ရဲ႕ သေဘာတရားေတြကိုနားလည္ထားဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။
Hydraulics လု႔ေ
ိ ခၚတဲ႔ အေၿခခံ Fluid Mechanics ကုိနားလည္ထားရင္တြက္လ႔ရ
ုိ ႏိုင္ပါတယ္။ အလုပ္ၿဖစ္ရုံ တြက္တဲ႔ေနရာမွာ
အသုံးမၿပဳေပမယ္႔ အင္ဂ်င္နီယာတစ္ဦးအေနနဲ႔ အေၿခခံအားၿဖင္႔ Fluid ရဲ႕ Density, Specific Weight, Viscosity
တုိ႔ကုိနားလည္ထားရပါမယ္။ အဲတာေတြကိုေတာ႔ Fluid Mechanics စာအုပ္ေတြမွာ ရွာၾကံဖတ္ၾကပါရန္။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ႔
အလုပ္ ုလပ္လုိ႔ရရုံပဲေရးသားမွာၿဖစ္တ႔အ
ဲ တြက္ အေသးစိတ္မေဖၚၿပေတာ႔ပါဘူး။

Pump တစ္လုံးေရေမာင္းတင္ရမယ္႔ပမာဏကုိသိၿပီးေနာက္ အဲသည္ လုိအပ္တ႔ဲ ပမာဏအတိုင္း ေရေလွာင္ကန္ဆီမွာ ရရွိေစ

ဖုိ႔အတိအက်လုိအပ္ပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ္႔လည္း Transfer Tank ကေန Storage Tank ဆီကုိဆက္သြယ္တ႔အ
ဲ ၾကား ဆုံးရႈံးမႈ
ေတြရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေဒါင္လိုက္အတိုင္းတည္ရွိေနတဲ႔ ပိုက္ထဲမွာ ရွိတ႔ဲ ေရေၾကာင္႔ၿဖစ္ေပၚေနတဲ႔ ဖိအားကိုလည္း
တြန္းထုတ္ႏိုင္ဖုိ႔အားတစ္ခုလုိအပ္ပါတယ္။ ေရကန္ေနရာ ေရပိုက္သြားရာလမ္းေၾကင္းေတြကို ပုံေပၚမွာ ေနရာခ်ၿပီးၿပီဆုိလွ်င္
ပိုက္အရွည္ကုိသိရွိႏိုင္တ႔အ
ဲ တြက္ Pump Head ကုိတြက္ခ်က္ႏိုင္ပါၿပီ။ သုံးတာကေတာ႔ Hazen William Equation ပါပဲ။

ဥပမာတစ္ခုတြက္ေပးပါမယ္။

ဒါကေတာ႔ ပန္႔မွာပါ၀င္တပ္ဆင္ရမယ္႔ Valve, Strainer, Pressure Gauge စတာေတြပါတဲ႔ Pump Layout ပုံေလးပါ။
တြက္တ႔အ
ဲ ခါ ထည္႔စဥ္းစားရမယ္႔အရာေတြပါ။

Gate Valve – 2 (in/out)

Strainer – 1
Pressure Gauge – 2 (in/out)
Check Valve – 1
Globe Valve – 1
Flexible Connector – 2 (in/out)
ေဖၚၿပပါ ပစၥည္းမ်ားရဲ႕ Losses Data ကိုေတာ႔ Supplier (သုိ႔) Manufacturer ဆီမွရယူပါ။ အသုံးၿပဳမယ္႔ Equation ကေတာ႔
ေအာက္မွာၿဖစ္ပါတယ္။
 14

ေအာက္မွာေတာ႔ တြက္ယူမယ္႔ အေဆာက္အဦနမူနာပုံေလးေဖၚၿပထားပါတယ္။

Pipe Size က Diameter 100 mm

Flow Rate က အေပၚမွာတြက္ထားတဲ႔အတိုင္း 2.08 l/s ကုိယူပါမယ္။
(၁) ပထမဆုံးစဥ္းစားရမွာက ေထာင္လိုက္ပိုက္ထဲမွာရွိတ႔ဲ Static Lift ၿဖစ္ပါတယ္။
အမိုးထိအၿမင္႕က ၁၅၇.၉ - ေၿမေအာက္ထပ္က ၁၀၇.၃၀
တင္ရမယ္႔ အၿမင္႔ = ၁၅၇.၉-၁၀၇.၃ = ၅၀.၆ မီတာ
(၂) Accessories ေတြေၾကာင္႔ၿဖစ္မယ္႔ Losses (Supplier ဆီကရယူပါ)
Gate Valve – 2 (in/out)
Strainer – 1
Pressure Gauge – 2 (in/out)
Check Valve – 1
Globe Valve – 1
Flexible Connector – 2 (in/out)
Elbow (အၾကမ္းအားၿဖင္႔ အေရအတြက)္ – 11
ေဖၚၿပပါ Accessories ေတြအတြက္ ညီမွ်တဲ႔ ပိုက္အရွည္ေတြကိုေတာ႔ ေအာက္ကဇယားကေနရယူႏိုင္ပါတယ္။
 15

ေဖၚၿပပါ Table က Roughness Coefficient “C” Value 120 အတြက္ထိပဲပါ၀င္တ႔အ

ဲ တြက္ ၁၂၀ နဲ႔အထက္ဆုိ
ေအာက္ေဖၚၿပပါဇယားနဲ႔ ခ်ိန္ညွိသုံးရမွာၿဖစ္ပါတယ္။

နမူနာတြက္ၿပမွာကေတာ႔ Valve, Fitting ေတြအတြက္ Equivalent Pipe Length နည္းကိုယူၿပီးပဲတြက္ၿပပါမယ္။ လြယ္လ႔ပ

ုိ ါ။
(အမွန္ဆုိ Cement Lined ရဲ႕ C value က ၁၄၀ ၿဖစ္ေပမယ္႔ ၁၂၀ နဲ႔ပဲယူတြက္ပါမယ္။ အဆင္ သင္႔သုံးႏိုင္လုိ႔ပါ။

Gate Valve – 2 (in/out) = 0.6 meter x 2 = 1.2 meter

Strainer – 1 = ဇယားမွာမေတြ႔တ႔အ
ဲ တြက္ 30 meter လုိ႔ယူလိုက္ပါတယ္ = 30 meter x 1 = 30 meter

Pressure Gauge – 2 (in/out) ထည္႔မယူပါဘူး

Check Valve – 1 = 6.7 meter x 1 = 6.7 meter

Globe Valve – 1 = gate valve ကိုပဲယူလိုက္ပါတယ္ = 0.6 meter x 1 = 0.6 meter

Flexible Connector – 2 (in/out)= ဇယားမွာမေတြ႔တဲ႔အတြက္ 2.6 meter လု႔ယ

ိ ူလိုက္ပါတယ္=2.6 meter x 2 = 5.2
meter
 16

Elbow ကို Standard ပဲယူမယ္ - ပိုက္ diameter က ၁၀၀ ဆုိေတာ႔ (၄ လကၼ) = 3 meter x 11 = 33 meter

Total Equivalent Pipe Length = 1.2+30+6.7+5.2+33=76.1 meter ၿဖစ္ပါတယ္။ Pipe Diameter ကုိအကုန္လုံးအရွည္
အတြက္ 100 mm ယူပါမယ္။ ေအာက္ကEquation ထဲထည္႔ရွင္း မယ္ ဆုိလွ်င္

P = ((6.05 x (2.08 (l/s) x 60)1.85 x 107) ÷ (120)1.85 X (100)4.87

= 0.012 kPa ရပါတယ္။ သူ႔ကို meter of water ဖြဲ႔မည္ဆုိပါလွ်င္ 9.807 နဲ႔စားႏိုင္ပါတယ္။ 0.0012 meter of water
ရပါတယ္။Horizontal Pipe Length ကုိေတာ႔ခန္႔မွန္းေခ် 20 meter ထားလိုက္ပါမယ္။ စုစုေပါင္း ပိုက္အရွည္ 76.1 + 20 =
96.1

ဒါေၾကာင္႔ P = 0.0012 x 96.1 = 0.12 meter ရပါမယ္။ ေသခ်ာေအာင္ 10 % ေပါင္းလွ်င္ = 0.12 x 1.1 = 0.132

အကုန္ေပါင္းမယ္ဆုိပါလွ်င္Total Pump Head = (၁) Static Head ၿဖစ္တဲ႔ 50.6 + (၂) Friction Loss ၿဖစ္တဲ႔ 0.132 = 50.732 m

အနီးစပ္ဆုံး 51 meter လို႔ယူလိုက္ပါ။

ဒါဆို Pump အတြက္ Details Informationရပါၿပီ

Pump Capacity = 2.08 l/sec, Pump Head = 51 meter

ေအာက္မွာေတာ႔ ေရေလွာင္ကန္၊ ေရတင္စက္ နဲ႔ ေရေလွာင္ကန္မွာ တပ္ဆင္ထားတဲ႔ ပိုက္ေတြ ရဲ႕ပုံကိုေဖၚၿပေပးထားပါတယ္။
 17

ေရပန္႔ကုိေမာင္းႏွင္ေစေသာ Pump Starter Panel (Control Panel)

ေအာက္ေဖၚၿပပါပုံကေတာ႔ ေရေလွာင္ကန္ဆီကုိ ေရေမာင္းတင္ေပးတဲ႔ ေရပန္႔ကို ေမွာင္းႏွင္ဖုိ႔ ၿပဳလုပ္ေပးတဲ႔ Control Panel

ရဲ႕ပုံပဲၿဖစ္ပါတယ္။
ေၿမၿပင္ကတဆင္႔ခံေရကန္ရ႕ဲ ေရၿဖည္႔တာကုိေတာ႔ Float Operated Valve နဲ႔ အဖြင႔အ
္ ပိတ္ၿပဳလုပ္ေပးပါတယ္။ နမူနာပုံကို
ေအာက္မွာေဖၚၿပထားပါတယ္။
 18

အမိုးေပၚမွာရွိတ႔ဲ ေရကန္အတြက္ ေရၿဖည္႔ရန္ ေရပန္႔ကိုသုံးရပါတယ္။ ေရပန္႔က ေၿမေအာက္ထပ္မွာထားရွိတ႔အ

ဲ ခါ
သူ႔ကိုေမာင္းႏွင္ ဖုိ႔ Starter Panel ကေန အဖြင႔္ အပိတ္ၿပဳလုပ္ေပးပါတယ္။ အဖြင႔အ
္ ပိတ္ကုိေတာ႔ ေရကန္ထဲမွာ
တပ္ဆင္ေပးထားတဲ႔ Electrode Level Switch ကေန Signal ပို႔ေပးပါတယ္။ Level Switch တပ္ဆင္ထားပုံကုိေတာ႔ အေပၚက
Piping Arrangement for Elevated Water Tank ဆုိတဲ႔ပုံရ႕ဲ ဘယ္ဘက္အေပၚဆုံးမွာ ၿမင္ႏိုင္ပါတယ္။

Level Controller ကုိ ေၿမေအာက္ကေရတဆင္႔ခံေရေလွာင္ကန္မွာတစ္ခု၊ အေပၚက Water Storage Tank မွာတစ္ခုစီ တပ္
ဆင္ၿပီး ေရပန္႔ကိုထိန္းသိမ္းေမာင္းႏွင္ေစပါတယ္။ Pump Starter Panel ကုိေတာ႔ ေရာင္းသူက လုပ္ေပးမွာၿဖစ္ေပမယ္႔ အေၿခခံ
သေဘာတရားေလးေလာက္ေတာ႔ သိထားႏိုင္ရန္ သိသေလာက္ေရးေပးပါ႔မယ္။

Electrode ကေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔သုံးေလ႔ရွိတာ ေလးေခ်ာင္းပါ ပါတယ္။ အေပၚဆုံးက Water Tank ရဲ႕ High Level ကုိ Panel
ဆီကို ညႊန္ၿပ အခ်က္ေပးေစဖုိ႔ၿဖစ္ Signal ေပးပို႔တာၿဖစ္ၿပီး၊ အလယ္ကႏွစ္ေခ်ာင္းက သတ္မွတ္ထားတဲ႔ ေရအၿမင္႔မွာ ေရပန္႔ပိတ္
ေပးရန္ ၊ Tank ထဲ ေရးနည္တဲ႔အခ်ိန္မွာေရေမာင္း တင္ရန္ ၿဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္ဆုံးက အေခ်ာင္းကေတာ႔ ေရကန္ထဲ ေရနည္း
ေနလွ်င္ Control Panel မွာ အခ်က္ၿပမီးလင္းေပးေစရန္ Signal ပို႔ေပးပါတယ္။ ေအာက္က ေရကန္မွာ တပ္ဆင္ထားတဲ႔ Level
Controller ကေတာ႔ Transfer Tank (Suction Tank) ထဲ ေရနည္းေနလွ်င္၊ အေပၚက Storage Tank ထဲေရအၿမင္႔ အရမ္းၿမင္႔
ေနလွ်င္ ေရပန္႔ကိုရပ္ေစရန္ၿပဳလုပ္ေပးဖုိ႔အတြက္ၿဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္ပုံန႔ဲ ရည္ညႊန္းခ်က္ေတြကေန ေလ႔လာ ႏိုင္ပါတယ္။

ေရကန္ထဲထိေတာ႔ ေရေရာက္သြားေအာင္ ၿပဳလုပ္ေပးၿပီးေနာက္ သုံးမယ္႕သူေတြဆီ ေရေပးေ၀ဖုိ႔ပဲလုိပါေတာ႔တယ္။

 19

ေရေပးေ၀ၿခင္း (Cold Water Supply)

ေရေလွာင္ကန္မွာေရသုိေလွာင္ၿပီးေနာက္ သုံးစြဲသူေတြေနတဲ႔ ေနအိမ္၊ ေစ်းဆိုင္၊ ေဟာ္တယ္လ္အခန္း စတာေတြဆီကို

ေရေပးေ၀ ဖုိ႔ၿပဳလုပ္ရပါမယ္။ Plumbing လုပ္ငန္းမွာေတာ႔ Cold Water Supply လု႔ေ
ိ ခၚေ၀ၚသုံးစြဲပါတယ္။ အသုံးၿပဳမယ္႔
အိမ္ေတြဆီကုိ ၿဖန္႔ၿဖဴးေပးတဲ႔ေရဟာ ပူအိုက္စုိစြတ္တ႔ဲ တိုင္းၿပည္ ေတြမွာေတာ႔ 27°C ရွိရမယ္လုိ႔ေယဘူယ်အားၿဖင္႔
သတ္မွတ္ပါတယ္။ ေရေပးေ၀ တဲ႔အခါမွာ Plumbing Fixtures (Sanitary Appliances လု႔လ
ိ ည္းေခၚၾကၿပန္ပါတယ္) ေတြကို
သိထားဖို႔လုိအပ္ပါတယ္။ သိထား ဖုိ႔လိုအပ္ၿပီး အမ်ားဆုံးၿမင္ေတြ႔ႏိုင္တ႔ဲ Plumbing Coponents ေတြနဲ႔ Fixtures ေတြကို ေတာ႔
ေအာက္မွာ ေဖၚၿပထားပါတယ္။

(၁) အိမ္သာခြက္ (ဘုိထိုင္လုိ႔ ၿမန္မာလုိေခၚၾကပါတယ္) Water Closet (Sanitary Ware လုိ႔ေခၚၾကပါတယ္)

(၂) ေဘစင္ (Basin (or) Lavatory, Kitchen Sink)

မ်ားေသာအားၿဖင္႔ ႏွစ္ခုလုံးကုိ ေဘစင္လုိ႔အလြယ္ေခၚၾကပါတယ္။ ေဘစင္ (Lavatory) က ကုိယ္လက္ေဆးေၾကာဖုိ႔ၿဖစ္ၿပီး၊ မီးဖုိ

ေခ်ာင္မွာသုံးတာက်ေတာ႔ Kitchen Sink လု႔ေ
ိ ခၚပါတယ္။
 20

(၃) ေရဘုံဘိုင္ေခါင္း (Tap), Shower Head (ေရပန္း)

(၃) ေရပိုက္ ႏွင႔္ ပိုက္ဆက္ရာမွာသုံးေသာပစၥည္းမ်ား

ေရပိုက္ေတြကိုေတာ႔ ဘယ္လုိအမ်ဳိးအစားေရပိုက္ေတြသုံးမွာလည္း၊ ေရပိုက္ဆက္တ႔ပ

ဲ စၥည္းေတြစတာေတြကိုလည္း သိထားဖုိ႔
လုိအပ္ပါတယ္။ ေရပိုက္ေတြကိုေတာ႔ Copper Pipe, Steel Pipe, uPVC Pipe, PPR Pipe ေတြကိုအသုံးၿပဳၾကပါတယ္။
ပိုက္ေတြအေၾကာင္းကေတာ႔ တပ္ဆင္တ႔အ
ဲ ခါ၊ တစ္ခုန႔ဲ တစ္ခုဆက္တဲ႔အခါ သိထားရမယ္႔လိုအပ္ခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ Copper
Pipe ကုိေတာ႔ Soldering လုိ႔ေခၚတဲ႔ ေၾကးဂေဟနဲ႔ဆက္ပါတယ္။ Fitting ေတြနဲ႔လည္းဆက္ပါတယ္။ Steel Pipe ကုိေတာ႔
Fitting နဲ႔ဆက္တာမ်ားပါတယ္။ uPVC ပိုက္ကိုလည္း uPVC Fitting ေတြသုံးၿပီးဆက္ပါတယ္။ တပ္ဆင္တဲ႔အခါလိုက္နာရမယ္႔
အကြာအေ၀းကုိ CP 48 ကေနထုတ္ႏႈတ္ၿပီးေဖၚၿပထားပါတယ္။

Spacing of fixings for piping

Size of pipe Spacing for horizontal Spacing for vertical
Type of piping in mm runs in m runs in m
Rigid plastic < 32 1.0 1.5
40 – 80 1.25 2.0
100 - 150 1.5 3.0
Copper (light gauge) < 32 1.5 2.0
stainless steel 40 – 80 2.5 3.0
100 - 150 3.0 3.5
Copper (heavy gauge) < 32 2.0 2.5
40 – 80 3.0 3.5
100 - 150 4.0 4.5
Ductile iron 75 - 100 2.5 2.5
150 3.5 3.5

CP 48 မွကူးယူေဖၚၿပပါသည္။
 21

(၄) ေရပိုက္သြယ္တန္းၿခင္းနွင္႔ ပန္႔တပ္ဆင္ရန္ၿပင္ဆင္ၿခင္း

ေသာက္ေရ၊ သုံးေရကို (Cold Water Service and Distribution System) သုံးစြဲသူေတြဆီေရေပးပို႔ေတာ႔မယ္ဆုိရင္ အေၿခခံ
အခ်က္ေတြ ထည္႔သြင္းစဥ္းစားေပးရမွာက ေရသုံးစြဲမယ္႔သူေတြဆီလုံေလာက္တ႔ဲ ေရစီးမႈႏႈန္း၊ ေရဖိအား ႏွင္႔ ေရသုံးစြဲမႈ
အၿမင္႔ဆုံး အခ်ိန္ေတာင္မွာမွ လုံေလာက္တ႔ဲ ေရပမာဏကိုရရွိေစႏိုင္ရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ ပိုက္ေတြသြယ္တန္းဖုိ႔ေနရာခ်တဲ႔အခါ
တတ္ႏိုင္သမွ် အတုိဆုံး၊ အေၿဖာင္႔ဆုံးၿဖစ္ေအာင္စီမံရပါမယ္။

ေရဘယ္လုိေပးမွာလဲဆိုတာလည္းအရင္သိထားရပါမယ္။ ၂၅ မီတာထက္မေက်ာ္ရင္ေတာ႔ ပင္မေရပိုက္လိုင္းကေန တိုက္ရိုက္

သြယ္တန္းေပးပုိ႔ၿပီး၊ ၂၅ မီတာအေၿမင္႔ထက္ေက်ာ္လွ်င္ Indirect Supply ေပးၾကပါတယ္။ Indirect Supply မွာ Top Down
လား Bottom Up လားဆိုတာလည္းသိထားဖုိ႔လုိအပ္ပါလိမ္႔မယ္။

Direct Feed ေပးရာမွာလည္း လုိအပ္တ႔ေ

ဲ ရဖိအားမရႏိုင္ဘူးဆုိပါလွ်င္ Booster Pump ကုိသုံးေလ႔ရွိပါတယ္။ အထပ္ၿမင္႔အိမ္
ေတြကို Top Down System နဲ႔ ေရကိုအမိုးေပၚကေန Gravity Feed ေရေပးေ၀တဲ႔အခါ အေပၚပိုင္းကအိမ္ေတြက
လိုအပ္တဲ့ေရဖိအားကို မရတတ္ပါဘူး။ ေရထြက္တဲ့ဘုံဘိုင္ေခါင္း၊ ေဘစင္၊ အိမ္သာခြက္ စတာေတြမွာ ထြက္ရွိရမယ့္ေရပမာဏ
ရႏိုင္ရမွာျဖစ္သလို လိုအပ္တဲ့ေရဖိအားလည္း ရရပါမယ္ ရွိသင့္တဲ့ ဖိအားအနည္ဆုံးက ၀.၅၅ bar ျဖစ္ပါတယ္။ ေထာင္လိုက္
ပိုက္ထဲမွာရွိတဲ့ ေရဖိအားက ၁၀ မီတာမွာ ၁ bar ျဖစ္တဲ့အတြက္ ၃၇ မီတာထက္ေက်ာ္တဲ့ အေဆာက္အဦကို gravity feed
နဲ႔ေပးတဲ့အခါ မီတာ ၂၀ ေလာက္ထိကို ၂ bar နီးပါးအနည္းရႏိုင္ပါတယ္။ အေပၚဆုံးသုံးထပ္ေလာက္က
လိုအပ္တဲ့ဖိအားမရႏိုင္ပါ ဒါေၾကာင့္ boosted pump distribution ကိုသုံးရပါတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အေပၚဆုံးနား
သုံးထပ္ေလာက္ကို Booater Pump နဲ႔ေပးပါတယ္။ အရမ္းျမင့္သြားတဲ့ မီတာ ၆၀ ေက်ာ္ရင္ေတာ့ upper level နဲ႔ lower level
 22

ဆိုခြဲၿပီးေရေပးေဝပါတယ္။ ေအာက္ဆုံးနားအတြက္ေတာ့ဖိအားအရမ္းမမ်ားေစဖို႔ Pressure Regulating Valve ေတြတပ္ဆင္

အသုံးျပဳၾကပါတယ္။ မ်ားေသာအားၿဖင္႔ အထပ္သိပ္မၿမင္႔ဘူးဆုိလွ်င္ အေပၚဆုံးနားက ႏွစ္ထပ္အတြက္ပဲ Boosetr Pump
နဲ႔ေပးပါတယ္။ အဲတာေၾကာင္႔ Booster Pump နဲ႔ ေရေပးတဲ႔ အိမ္ေတြအတြက္ Pump Capacity ကိုတြက္ယူဖုိ႔ ေရပိုက္အရြယ္
အစားကိုတြက္ယူဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။ အဲတာေၾကာင္႔ သုံးစြမ
ဲ ယ္႔ေရပမာဏကုိပထမဆုံးသိဖုိ႔လုိအပ္တ႔အ
ဲ တြက္ အသုံးၿပဳမယ္႔
ေရပမာဏကုိ တြက္ယူရပါမယ္။

ေနာက္တစ္ခုတပ္ဆင္ေပးရမွာက Revenue Meter လု႔ေ

ိ ခၚတဲ႔ Water Meter ကို အိမ္တစ္ခန္းတိုင္းအတြက္ တပ္ဆင္ေပးရ
ပါမယ္။ ေရကိုမၿပတ္မလပ္ေပးမယ္ သုံးသေလာက္ကို က်သင္႔ေငြအတိုင္းေကာက္ခံယူမယ္႔အတြက္ သုံးစြဲတဲ႔ေရပမာဏအတိုင္း
က်သင္႔ေငြ တြက္ခ်က္ယူႏိုင္ဖုိ႔အတြက္ၿဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္မွာေတာ႔ Water Meter တစ္ခုပုံေဖၚၿပထားပါတယ္။

Basic Hydraulic

ေရေပးဖုိ႔ရာ ပိုက္ေတြသြယ္တန္းတဲ႔ေနရာမွာ ေရပိုက္တုိ႔၊ ေရတင္စက္တုိ႔ကို Sizing လုပ္ဖုိ႔အတြက္ တြက္ခ်က္မႈ႔ေတြၿပဳလုပ္တဲ႔

အခါ အေၿခခံ Basic Hydraulic ေလးကိုေတာ႔နားလည္ထားဖုိ႔လိုပါလိမ္႔မယ္။ အလုပ္သေဘာအေၿခခံ သိရွိရုံသေဘာထားၿပီး
ေရးခဲ႔ေပမယ္႔ ၿပန္စဥ္းစားၾကည္႔ေတာ႔ အင္ဂ်င္နီယာတစ္ေယာက္အေနနဲ႔သိသင္႔ သိထိုက္တာေလးေတြ ေတာ႔သိရွိဖုိ႔လုိမယ္
ထင္တာနဲ႔ Basic Hydraulic ကုိေဖၚၿပေပးလိုက္ပါတယ္။

Hydraulic မွာ ေရ (အရည္) နဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး အေၿခခံသေဘာတရား Behavior, Characteristics ေတြကိုသိရွိဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။

ေယဘူယ်အားၿဖင္႔ ေထာင္လိုက္ေရပိုက္ထဲမွာရွိတ႔ဲ Head ကို 10 meter မွာ 1 bar လုိ႔ အလြယ္တကူေၿပာေလ႔ရွိၾကတယ္။
 23

အင္ဂ်င္နီယာတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဘာလုိ႔ 10 meter မွာ 1 bar ၿဖစ္ရတာလဲလ႔ုိ သိဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ႔ P=ρgh

ကေနတြက္ယူရရွိႏိုင္တာၿဖစ္ပါတယ္။ အဲတာေၾကာင္႕ Hydraulic ကုိအေၿခခံသေဘာေလာက္ၿဖစ္ၿဖစ္နားလည္ထားဖုိ႔ လုိအပ္
ပါတယ္။

Density

ၿမန္မာလုိဆုိရင္ေတာ႔ သိပ္သည္းဆလုိ႔ေခၚပါတယ္။ တစ္ယူနစ္ထုထည္ (Volume) မွာရွိတ႔ဲ ထုအေလးခ်ိန္ (mass)

ကိုေခၚဆုိၿခင္း ၿဖစ္ပါတယ္။ ပုံေသနည္းကေတာ႔

4°C အပူခ်ိန္ရွိေရရဲ႕ Density ကေတာ႔ 1000 kg/m3 ၿဖစ္ပါတယ္။

Pressure
Pressure ကေတာ႔ တစ္ယူနစ္ဧရိယာမွာ သက္ေရာက္ေနတဲ႔ အားပဲၿဖစ္ပါတယ္။ ပုံေသနည္းကေတာ႔
P = F/A ၿဖစ္ပါတယ္ (F = Force, A = Area)
ေဖၚၿပပါအီေကြရွင္းကို Derive လုပ္ယူမည္ဆုိလွ်င္
F = mg
F = (ρV) g, Where (ρ = m/V, m = ρV, V = Ah)
F = (ρAh) g
F တန္ဖိုးကို P = F/A တြင္အစားထုိးပါက
P = ρAhg/A
P = ρgh ၿဖစ္ပါတယ္။ h ကုိေတာ႔ Pressure Head လုိ႔ေခၚပါတယ္။

P = ρgh,

Where P = Pressure (Pa)

ρ = Density (kg/m3),
g = the gravitational constant (9.81 m/s2, 32.17405 ft/s2)
h = height of fluid column, or depth in the fluid at which the pressure is measured (m, in) ၿဖစ္ပါတယ္။

ေဖၚၿပအီေကြးရွင္းကေန ေထာင္လိုက္ရွိေနတဲ႔ပိုက္ထဲမွာရွိတ႔ဲ ေရရဲ႕ Static Pressure ကုိတြက္ယူႏိုင္ပါတယ္။ ဆုိပါစုိ႔ 50

မီတာရွိေထာင္လိုက္ပိုက္ထဲမွာရွိတ႔ဲ Static Head ကိုတြက္ယူတ႔အ
ဲ ခါ
 24

P = ρgh , P = 1000 x 9.81 x 50 = 490500 Pascal ရပါတယ္။ 4900500 Pa ကို Bar ဖြဲ႔လွ်င္ 1 bar မွာ 105 Pa
ၿဖစ္တဲ႔တြက္ 105 နဲ႔ စားတဲ႔အခါ 4.9 bar ရပါတယ္။ အဲတာေၾကာင္႔ လက္ေတြ႔မွာေတာ႔ အလြယ္တကူ 10 meter ကုိ 1 bar လုိ႔
ေၿပာဆုိၾကပါတယ္။ ρg ဆိုတာက ေရရဲ႕ Specific Weight ပါ။ = ρg ပါ။ တန္ဘိုးက SI unitr မွာ 1 kg ၿဖစ္ပါတယ္

Friction Loss

ေရပန္႔တစ္လုံးအတြက္လိုအပ္တ႔တ
ဲ ြက္ခ်က္မႈေတြၿပဳလုပ္တဲ႔အခါ Losses ေတြကိုထည္႔စဥ္းစားရပါတယ္။ Friction Loss
ကေတာ႔ ပိုက္အတြင္းမွာ ပြတ္တိုက္မႈေၾကာင္႔ ဆုံးရံႈးမႈေတြ၊ ပုိက္အေကြးေတြ၊ Fitting ေတြေၾကာင္႔ၿဖစ္တ႔ဲ Dynamic Loss
ေတြရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ Pump ေရြးခ်ယ္ေတာ႔မယ္ဆုိလွ်င္ အဲသည္ Losses ေတြကိုထည္႔သြင္းစဥ္းစားရပါတယ္။ Friction
Loss အတြက္ ေရမွာေတာ႔ Hazen William ကိုပဲအသုံးၿပဳေလ႔ရွိပါတယ္။ Darcy–Weisbach equation ကုိေတာ႔
မေဖၚၿပေပးေတာ႔ပါဘူး။

Valve နဲ႔ Fitting Losses ေတြကိုက်ေတာ႔ ေအာက္ေဖၚၿပပါ Equation ကိုသုံးပါတယ္။

V2/2g = ρV2/2 = Dynamic Pressure

ေဖၚၿပပါ Equation နဲ႔တြက္တ႔အ

ဲ ခါ K Factor ကို ဇယားကေနၿပန္ဖတ္ယူရတဲ႔အတြက္ မ်ားေသာအားၿဖင္႔တြက္ရလြယ္တ႔ဲ
Equivalent Pipe Length Method ကိုပဲအသုံးၿပဳေလ႔ရွိၾကပါတယ္။

Boosted Water Distribution System

Booster Pump ဆုိတာကေတာ႔ ေရေပးေ၀တဲ႔အခါ သုံးစြဲတ႔သ

ဲ ူေတြဆီကုိ လုံေလာက္တ႔ဲ ေရပမာ နဲ႔ ဖိအားရေစဖို႔အတြက္
အသုံးၿပဳၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕က Pump တစ္မ်ဳိးတည္းပဲသုံးၿပီး တခ်ဳိ႕ Pump နဲ႔ Hydro-pneumatic Tank ကိုတြဲၿပီး အသုံးၿပဳ
ပါတယ္။ Boosted Water Distribution System မွာပါ၀င္တ႔ဲ ပစၥည္းေတြကေတာ႔ (၁) Pump (၂) Hydro-pneumatic Tank
(၃) Pressure Switch နဲ႔ (၄) Pump Starter Panel တုိ႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္။

CP 48 - မွာသတ္မွတ္ထားတဲ႔ ရွိရမယ္႔ Water Flow-rate Table ကိုေအာက္မွာေဖၚၿပေပးထားပါတယ္။

 25

ပိုက္ကေန ေရဘုံဘိုင္ေခါင္းေတြကထြက္ရွိရမယ္႔ အနည္းဆုံး Pressure (ဖိအား) ကေတာ႔ 1 bar ၿဖစ္ၿပီး အမ်ားဆုံးက 3.5 bar
ၿဖစ္ပါတယ္။ ပုံမွန္အသုံးၿပဳလုိ႔ အဆင္ေၿပတဲ႔ ေရဖိအားကေတာ႔ 2 bar ကေန 3 bar အတြင္းၿဖစ္ပါတယ္။

Pressure Tank ကေတာ႔ အေပၚပိုင္းမွာ လိုအပ္တဲ႔ဖိအားကို Pressurized လုပ္ထားတဲ႔ေလရွိၿပီး ေအာက္ပိုင္းမွာေတာ႔

ေရရွိပါတယ္။ သူတုိ႔ႏွစ္ခုကို Rubber လုိ အက်ဥ္း အၾကဳံ႕ၿပဳလုပ္ႏိုင္တ႔ဲ Diaphragm နဲ႔ပိုင္းၿခားထားပါတယ္။

လုပ္ေဆာင္ပုံကေတာ႔ ေရပိုက္လိုင္းထဲမွာလုိအပ္တ႔ဲ ေရဖိအားထက္ေလ်ာ႕က်သြားလွ်င္ ပထမဆုံး Pressure Tank ကေန

ေရဖိအားကိုၿမွင္႔ေပးပါမယ္။ Booster Pump နဲ႔ Pressure Tank ကုိ Pressure Switch ကေနတဆင္႔ Starter Panel
ကေမာင္းႏွင္ေပးပါတယ္။

Booster Pump, Pressure Tank Assembly

ၿဖန္႔ၿဖဴးေပးပိ႔ရ
ု န္ လုိအပ္တဲ႔ေရပမာဏတြက္ယူၿခင္း

Boosted Water Distribution System မွာ Pump Size, Pipe Size နဲ႔ Pressure Tank Size ေတြကို တြက္ခ်က္ဖုိ႔ရန္အတြက္
ပထမဆုံးအေနနဲ႔ သုံးစြဲတဲ႔သူေတြဆီေရေပးဖုိ႔ရန္လုိအပ္တ႔ဲ ေပးေ၀ရမယ္႔ေရပမာဏကို တြက္ယူရပါမယ္။ တြက္ယူတ႔ေ
ဲ နရာမွာ
Plumbing Fixtures အေရအတြက္ကေနၿပီးအေၿခခံတြက္ယူရပါတယ္။ အိမ္ (သိ႔)ု သုံးစြဲသူ ေနထုိင္တ႔အ
ဲ ခန္းတစ္ခန္းမွာရွိတဲ႔
 26

အိမ္သာ၊ ေဘစင္၊ ေရခ်ဳိးဖုိ႔၊ အ၀တ္ေလွ်ာ္ဖုိ႔ စတဲ႔ပစၥည္းေတြ႔ရဲ႕အေရအတြက္ကို ေကာက္ယူပါ။ ဥပမာတစ္ခုအေနနဲ႔ ေအာက္ကပုံ

ကေနတြက္ယူပါ႔မယ္။

E
B

ေဖၚၿပပါအိမ္မွာသုံးမယ္႔ ပစၥည္းေတြက A - Kitchen Sink (1), B - Basin (1), C - WC (1), D - Water Tap (1), E -
Shower Spray (1) တု႔ၿိ ဖစ္ပါတယ္။ အရံအေနနဲ႔ Washing Machine တစ္ခုကိုပါထည္႔တြက္လိုက္ပါမယ္။ စုစုေပါင္းအိမ္ခန္း ၆၀
ခန္းရွိတယ္ဆုိပါစုိ႔။ အထပ္က ၁၀ ထပ္န႔ဲ တစ္ထပ္ကို ၆ ခန္းလုိ႔အၾကမ္းမ်ဥ္းယူလိုက္ပါမယ္။ အေပၚထပ္နားႏွစ္ထပ္က ၁၂
ခန္းၿဖစ္ပါတယ္။

အေပၚ ၁၂ ခန္းအတြက္အေရအတြက္

Kitchen Sink 1 x 12 = 12 units

Wash Basin 1 x 12 = 12 units
WC 1 x 12 = 12 units
Water Tap 1 x 12 = 12 units
Shower Spray 1 x 12 = 12 units
Washing Machine 1 x 12 = 12 units
ေရသုံးစြဲတ႔ပ
ဲ မာဏတြက္ဖုိ႔အတြက္ အေပၚကေဖၚၿပပါ Plumbing Fixtures ေတြအတြက္ Loading Unit
ေတြသိဖုိ႔လိုအပ္ပါတယ္။
 27

ေဖၚၿပပါဇယားကို BS 6700 မွကူးယူပါသည္။

Loading Unit
SN Appliances Quantity Total LU
(From Table A)
1 Wash Basin 12 1.5 18
2 Water Closet 12 - -
3 Water Tap 12 3 36
4 Kitchen Sink 12 5 60
5 Shower Spray 12 3 36
6 Washing Machine 12 3 36
Total LU 186
WC အတြက္လုိအပ္တဲ႔ေရပမာဏကိုေတာ႔ ေအာက္ေဖၚၿပပါဇယားကေနယူၿပီးတြက္ပါတယ္။

Table B - Flow Rate Requirement (as number of flush in simultaneous use)

Group A Group B
Total No. of Flush Schools and Other Premises where
Valves on Line Offices, Hotels and Hospitals Rest Periods Create Extraordinary
Demands
1 1 1
2 2 2
3 to 6 2 3
7 to 11 3 4
12 to 15 4 5
16 to 35 5 6
36 to 45 5 7
46 to 50 5 8
51 to 70 5 9
71 to 100 6 9
101 to 200 10 14
Loading Unit တြက္ယူၿပီးလွ်င္ ေရပမာဏကိုသိဖုိ႔အတြက္ ေအာက္ေဖၚၿပပါပုံမွ ဖတ္ယူရပါမယ္။
 28

Chart 1 - loading unit and design flowrate

Loading Unit 186 ကိုဇယားကေနဖတ္ယူတ႔အ

ဲ ခါ အၾကမ္းအားၿဖင္႔ 1.9 L/S ေလာက္ရပါတယ္။

WC အတြက္ Flow Rate ကိုေတာ႔ Table B ေနၾကည္႔ၿပီးတြကပ

္ ါမယ္။ CP 48 (1989) မွာေတာ႔ တြက္ယူရမယ္႔ Flow Rate
ေအာက္မွာေဖၚၿပထားတဲ႔အတိုင္းရွင္းၿပထားပါတယ္။ လူေနအိမ္ေတြအတြက္ဆုိရင္ေတာ႔ Table A က Loading Unit နဲ႔ပဲ
တြက္ပါတယ္။

Above Clause is Extracted from CP-48 (1989)

Water Closet အတြက္သုံးမယ္႔ေရပမာဏကို တြက္တာကေတာ႔ Total WC Number = 12 , Table B ကေနၾကည္႔တဲ႔အခါ

လူေနအိမ္အတြက္မပါေတာ႔ Group A ပဲဖတ္ယူပါလွ်င္ စုစုေပါင္း WC က 12 to 15 က 4 ၿဖစ္ၿပီး၊ Flow Rate က 1.5 L/s
 29

ၿဖစ္တဲ႔အတြက္ 4 x 1.5 = 6.0 L/s ရပါတယ္။ စုစုေပါင္းသုံးမယ္႔ေရပမာဏႏွစ္ခုကိုေပါင္းလိုက္တ႔အ

ဲ ခါ Pump တင္ေပးရမယ္႔
ေရပမာဏကုိရပါတယ္။

Total Water Flow Rate = 1.9 + 6 = 7.9 L/s ၿဖစ္ပါတယ္။

Pump ေရြးခ်ယ္ဖုိ႔ Flow Rate ရၿပီးတဲ႔ေနာက္မွာေတာ႔ Friction Losses ကုိတြက္ယူဖုိ႔လိုအပ္ပါတယ္။ Pipe ရဲ႕ Friction Loss
ကုိအရင္တင္ေပးခဲ႔တဲ႔အပိုင္းမွာေဖၚၿပၿပီးၿဖစ္ပါတယ္။ Valve, Fittings ေတြအတြက္ Losses ကုိေတာ႔ Equivalent Length
Method နဲ႔တြက္လွ်င္ Hazen William’s Equation နဲ႔ တြက္ယူႏိုင္သလုိ ဇယားေတြ၊ ပုံေတြဆီကလည္းၾကည္႔ၿပီးတြက္ယူ
ႏိုင္ပါတယ္။

ပထမဆုံး Plan ပုံေပၚကေန Isometric ပုံေလးဆြဲယူထုတ္ပါ။ Isometric ပုံနမူနာကေအာက္မွာပါ။

 30

တကယ္လ႔ုိ ကုိယ္တိုင္ ဒီဇိုင္းလုပ္ရရင္ေတာ႔ ပထမဆုံး Pipe Size ကုိေတာ႔ Assume လုပ္ၿပီးပဲတြက္ယူေလ႔ရွိပါတယ္။ ပထမဆုံး
ပိုက္အရွည္ကို သူ႔အရြယ္အစားအလုိက္တိုင္းတာပါ။ Fittings, Valves ေတြအတြက္လည္း Pump မွာတပ္ဆင္တ႔ဲ အေရ
အတြက္နဲ႔ ပိုက္အေကြးေတြအတိုင္းေရတြက္ရယူပါ။ အားလုံးရွိၿပီးလွ်င္ေတာ႔ Hazen Walliam’s Equation နဲ႔ပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္
ဇယားေတြ၊ ပုံေတြဆီကပဲၾကည္႔ၾကည္႔ တြက္ယူႏိုင္ပါၿပီ။

CP-48 (1989) Version မွာ စာမ်က္ႏွာ ၃၉ ကေန ၄၇ ထိမွာ အေၿခံတြက္ပုံတြက္နည္းေတြကိုထည္႔သြင္းေဖၚၿပထားပါတယ္။ CP

48 ကုိေတာ႔ မူပိုင္ခြင္႔ရွိတ႔အ
ဲ တြက္ အင္တာနတ္မွာပဲ ရွာၾကံရယူၾကပါ။

BS 6700 ထဲမွာေဖၚၿပထားတဲ႔ Pipe Sizing တြက္တ႔ဲ Procedure ကိုေတာ႔ ေအာက္ကလင္႔ခ္မွာ ေဒါင္းယူၾကပါ။

သူ႔၀ဘ္ဆိုက္မွာတင္ထားတဲ႔အတြက္ လင္႔ခ္ကိုေအာက္မွာေဖၚၿပေပးထားပါတယ္။

https://www.google.com.sg/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=10&sqi=2&ved=0CFEQFjAJahUKEwiVg6e30-
nGAhWJxI4KHY5mDFs&url=http%3A%2F%2Fshop.bsigroup.com%2Fupload%2FShop%2FDownload%2FBooks%2FBIP2177sample.pdf&ei=s-
GsVdXdEImJuwSOzbHYBQ&usg=AFQjCNFHf0BevAnhdqoxNxeAz818k7MgRg&bvm=bv.98197061,d.c2E&cad=rja

ေအာက္မွာေတာ႔ Pump တစ္လုံးမွာပါ၀င္တပ္ဆင္တ႔ဲ ပုံကုိေဖၚၿပေပးထားပါတယ္။ သည္စာကိုကိုအေၿခခံသေဘာဖတ္ရႈၿပီး

အင္တာနတ္္ေပၚ၊ အလုပ္ထဲမွာ ပိုမိုရွာေဖြေလ႔လာၾကေစလုိပါတယ္။ ပုံေတြၾကည္႔တ႔အ
ဲ ခါ အေၿခခံေလးေတြသတ္မွတ္
ေဖၚၿပထားတဲ႔ Notes and Legends ေတြကိုဖတ္ပါ။ အဲသည္အထဲမွာ လက္ေတြ႔လိုအပ္ခ်က္ေတြကိုေဖၚၿပေပးထားေလ႔
ရွိပါတယ္။