CNTT trong gi¸o dôc

C«ng nghÖ th«ng tin

trong gi¸o dôc

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 1
 CNTT trong gi¸o dôc

CNTT trong gi¸o dôc

1. Nh÷ng gݸ trÞ cña CNTT
1.1 Ph¸t triÓn trong mét x· héi th«ng tin
1.2 Chøc n¨ng gi¸o dôc cña CNTT

2. Nh÷ng lý do sö dông CNTT

2.1 CNTT lµ mét c«ng cô h−íng dÉn
2.2 Lý do mang tÝnh x· héi
2.3 Lý do mang tÝnh kinh tÕ
2.4 Lý do mang tÝnh xóc t¸c

3. øng dông CNTT nh− thÕ nµo

3.1 CNTT lµ mét hÖ thèng trî gióp
3.1.1 CNTT c¶I thiÖn c«ng t¸c hµnh chÝnh
3.1.2 Mét sè tiÖn Ých
3.1.3 C¸c ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm
3.2 Lång ghÐp viÖc sö dông CNTT
3.2.1 Nh÷ng môc tiªu chung
3.2.1.1 Nh÷ng kü n¨ng x· héi
3.2.1.2 Nh÷ng kü n¨ng tÝnh chiÕn l−îc
3.2.1.3 Nh÷ng kü n¨ng truyÒn th«ng vµ th«ng tin
3.2.1.4 Nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng cã tÝnh kü thuËt vµ chØ dÉn
3.2.2 Nh÷ng môc ®Ých tæng quan

4. Lång ghÐp viÖc øng dông CNTT nh− thÕ nµo

4.1 Nh÷ng c¸ch thøc øng dông c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng gi¸o dôc
4.1.1 CNTT lµ ®èi t−îng häc tËp
4.1.2 CNTT lµ c«ng cô häc tËp
4.1.3 CNTT lµ mét ng−êi h−íng dÉn
4.1.4 CNTT lµ mét ph−¬ng tiÖn më
4.1.5 CNTT lµ ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng
4.2 Vai trß míi cña gi¸o viªn vµ häc sinh
4.3 C¸c c¸ch thøc tæ chøc
4.3.1 Gi¸o dôc mÇm non
4.3.2 Gi¸o dôc tiÓu häc
4.3.3 C¸c tr−êng trung häc
4.3.4 C¸c tr−êng d¹y nghÒ
4.4 KÕ ho¹ch triÓn khai
4.4.1 Mét mÉu biÓu

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 2
 CNTT trong gi¸o dôc

CNTT trong gi¸o dôc

1. Gi¸ trÞ cña CNTT
M¸y vi tÝnh vµ c¸c m¹ng l−íi hÖ thèng ®· trë thµnh mét bé phËn quan träng trong cuéc
sèng hµng ngµy. §· tõ l©u råi ng−êi ta kh«ng cßn xem CNTT nh− lµ mét c¸i g× ®ã ‘l¹
kú’ mµ Ýt hay nhiÒu mäi ng−êi ®Òu c«ng nhËn r»ng vèn kiÕn thøc vÒ c«ng nghÖ truyÒn
th«ng kü thuËt sè ®· trë thµnh mèi quan t©m cña mçi ng−êi. NÒn gi¸o dôc (víi nh÷ng
môc tiªu ®Æt ra lµ trë thµnh sù ph¶n ¸nh cña x· héi) còng cÇn ph¶i quan t©m tíi nh÷ng
xu h−íng míi nµy.
1.1 Ph¸t triÓn trong mét x· héi th«ng tin
Chóng ta ®ang sèng trong mét x· héi mµ ng−êi ta gäi lµ mét x· héi tri thøc hay mét x·
héi th«ng tin. §iÒu nµy cã nghÜa r»ng nh÷ng s¶n phÈm ®Çu ra mang tÝnh c«ng nghiÖp
trong x· héi cña chóng ta ®· mÊt ®i c¸i tÇm quan träng cña nã. Thay vµo ®ã lµ nh÷ng
‘dÞch vô’ vµ ‘nh÷ng s¶n phÈm tri thøc’. Trong mét x· héi nh− vËy, th«ng tin ®· trë
thµnh mét lo¹i hµng ho¸ cùc kú quan träng. M¸y vi tÝnh vµ nh÷ng kü thuËt liªn quan ®·
®ãng mét vai trß chñ yÕu trong viÖc l−u tr÷ vµ truyÒn t¶i th«ng tin vµ tri thøc. Thùc tÕ
nµy yªu cÇu c¸c nhµ tr−êng ph¶i ®−a c¸c kü n¨ng c«ng nghÖ vµo trong ch−¬ng tr×nh
gi¶ng d¹y cña m×nh. Mét tr−êng häc mµ kh«ng cã CNTT lµ mét nhµ tr−êng kh«ng
quan t©m g× tíi c¸c sù kiÖn ®ang x¶y ra trong x· héi. Nãi mét c¸ch s©u s¾c h¬n, tr−êng
häc ®ã ®· tõ chèi c¸i tÇm quan träng cña c¸c kü n¨ng c«ng nghÖ ®−îc xem lµ mét d¹ng
cña nÒn häc vÊn uyªn th©m. Ngµy nay, trÎ em vµ nh÷ng ng−êi trÎ tuæi cÇn ph¶i lµm
quen víi viÖc sö dông CNTT bëi v× CNTT ®· trë thµnh mét bé phËn quan träng trong
cuéc sèng hµng ngµy.
Lµm quen víi m¸y vi tÝnh chØ lµ mét trong nh÷ng quan ®iÓm ®−îc ®−a ra trong viÖc
lång ghÐp viÖc häc CNTT ®èi víi gi¸o dôc tiÓu häc. Quan ®iÓm thø hai ®Ò cËp tíi t¸c
dông xóc t¸c cña CNTT.
Nh÷ng øng dông cña m¸y vi tÝnh cã thÓ cung cÊp cho c¸c nhµ tr−êng c¬ héi ®−îc tèi −u
ho¸ toµn bé ho¹t ®éng cña m×nh. Mét chuyªn gia ®· vµ ®ang øng dông CNTT trong
mét tr−êng häc cho r»ng nhµ tr−êng ®ã ®ang tiÕp cËn c¸c c¸ch gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc
hµnh chÝnh vµ c¸c ho¹t ®éng ph¸t sinh mét c¸ch chuyªn nghiÖp h¬n.
1.2 Chøc n¨ng gi¸o dôc cña CNTT
Chøc n¨ng thø ba cña CNTT chÝnh lµ nh÷ng kh¶ n¨ng mµ CNTT ®em l¹i ®Ó thay ®æi
(hoÆc thËm chÝ c¶i thiÖn) c¸c kho¸ ®µo t¹o. Lóc nµy, CNTT biÓu hiÖn chøc n¨ng gi¸o
dôc.
Kh«ng gièng nh− nh÷ng ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng kh¸c ®· t¹o ra mét cuéc c¸ch m¹ng
trong gi¸o dôc (vÝ nh− v« tuyÕn hay ®µi ph¸t thanh), m¸y vi tÝnh ®em ®Õn ®Æc ch−ng ®a
t¸c dông cña m×nh trong nh÷ng øng dông kh¸c nhau. Tuy nhiªn, viÖc trang bÞ m¸y vi
tÝnh cho c¸c líp häc kh«ng cã nghÜa lµ chÊt l−îng gi¶ng d¹y sÏ ®−îc tù ®éng ho¸ n©ng
cao. TÊt nhiªn, chÊt l−îng gi¶ng d¹y cã thÓ ®−îc c¶i thiÖn nh−ng kh«ng ph¶i chÝnh do

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 3
 CNTT trong gi¸o dôc

b¶n th©n m¸y vi tÝnh ®em l¹i. Lóc nµy, m¸y vi tÝnh sÏ ®−îc sö dông trong líp häc ®Ó
thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc nh− tr−íc ®©y nh−ng ®−îc tæ chøc d−íi mét h×nh thøc kh¸c.
H·y cïng suy ngÉm tíi viÖc phæ biÕn réng r·i nh÷ng thiÕt bÞ øng dông gi¸o dôc ®Ó
cung cÊp mét sè kü n¨ng nhÊt ®Þnh ë møc ®é nhËn thøc thÊp, vÝ dô nh− c¸c kü n¨ng
®¸nh vÇn vµ tÝnh to¸n. TÊt c¶ nh÷ng thiÕt bÞ øng dông nµy ®Òu chØ ®em l¹i mét gi¸ trÞ
bæ trî it ái ®èi víi c¸c bµi tËp trªn giÊy vµ bót mét c¸ch truyÒn thèng. Víi quan ®iÓm
nµy, nÕu sö dông m¸y vi tÝnh nh− lµ mét c«ng cô häc tËp th× còng sÏ kh«ng ®em ®Õn
mét ‘lo¹i h×nh gi¸o dôc kh¸c’, mét lo¹i h×nh gi¸o dôc ®ßi hái häc sinh ph¶i n¾m ®−îc
c¸c kü n¨ng ®¸nh vÇn vµ tÝnh to¸n tr«i ch¶y h¬n vµ nhanh h¬n. Nh− vËy, m¸y vi tÝnh
chØ cã thÓ ®em ®Õn mét gi¸ trÞ mang tÝnh thóc ®Èy: viÖc thay ®æi khi lùa chän c¸c ®iÒu
kiÖn c¬ së vËt chÊt, thiÕt bÞ cã thÓ khuyÕn khÝch häc sinh tham gia tÝch cùc h¬n vµo
c¸c ho¹t ®éng häc tËp.
M¸y vi tÝnh víi chøc n¨ng lµ mét c«ng cô häc tËp sÏ ®−îc ®−a vµo phôc vô gi¶ng d¹y
c¸c m«n häc mét c¸ch cã tr¸ch nhiÖm. M¸y vi tÝnh ®−îc ®−a vµo sö dông trong c¸c
ho¹t ®éng thùc hµnh hµng ngµy trªn líp, ®ång thêi khi ®ã häc sinh sÏ n¾m ®−îc nh÷ng
kü n¨ng kü thuËt c¬ b¶n cña m¸y tÝnh. Ngoµi ra häc sinh cßn cã kh¶ n¨ng vËn hµnh
nh÷ng chøc n¨ng cña mét thiÕt bÞ øng dông chuyªn biÖt. Lóc nµy b¶n th©n m¸y vi tÝnh
còng mang ®Õn gi¸ trÞ gi¸o dôc, gièng nh− khi ng−êi thÇy gi¸o sö dông nh÷ng bµi tËp
viÕt trªn giÊy, bót truyÒn thèng ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng kü n¨ng viÕt, kü n¨ng kü thuËt vµ
kü n¨ng h−íng dÉn. H¬n thÕ n÷a, m¸y vi tÝnh cßn cã thÓ ®¬n gi¶n ho¸ mét sè c«ng
viÖc, vÝ dô nh− söa lçi hay l−u gi÷ c¸c kÕt qu¶ cña häc sinh hoÆc ®iÒu chØnh møc ®é
khã cña nh÷ng bµi tËp.

2. Nh÷ng lý do trong viÖc sö dông CNTT

§−a CNTT vµo trong gi¸o dôc kh«ng ph¶i lµ mét h×nh thøc ®æi míi riªng rÏ mµ chÝnh
lµ mét phÇn trong sù ph¸t triÓn cña x· héi hiÖn nay. Do vËy, viÖc øng dông CNTT trong
gi¸o dôc lu«n ®−îc chó träng. Nh÷ng lý do c¬ b¶n, phæ biÕn nhÊt trong viÖc øng dông
CNTT ®ã lµ nh÷ng lý do mang tÝnh h−íng dÉn, tÝnh x· héi, tÝnh kinh tÕ vµ tÝnh xóc t¸c.
2.1 CNTT lµ mét c«ng cô h−íng dÉn
CNTT - nh− mét ph−¬ng tiÖn trî gi¶ng - th−êng ®−îc yªu chuéng h¬n nh÷ng ph−¬ng
tiÖn trî gi¶ng kh¸c. CNTT khuyÕn khÝch sù tham gia häc tËp cña häc sinh vµ gãp phÇn
n©ng cao thµnh tÝch häc tËp. H¬n thÕ n÷a CNTT cßn t¹o ra mét chiÒu h−íng míi, bæ
sung vµo qu¸ tr×nh häc tËp suèt ®êi: con ng−êi cã thÓ tù häc víi sù trî gióp cña mét
chiÕc m¸y vi tÝnh.
2.2 Lý do mang tÝnh x· héi
Tri thøc ®· vµ ®ang trë thµnh mét c¬ së nÒn t¶ng quan träng nhÊt trong thÕ kû 21. Ai cã
kh¶ n¨ng truy cËp kiÕn thøc vµ th«ng tin, ng−êi ®ã sÏ trë thµnh nh÷ng ‘ng−êi giµu kiÓu
míi’. Kho¶ng c¸ch gi÷a ng−êi giµu vµ ng−êi nghÌo sÏ cµng lín. Sù lo¹i trõ x· héi sÏ trë
thµnh mét mèi ®e do¹ thùc sù. CNTT cã thÓ trë thµnh mét h×nh th¸i míi cña sù bÊt
c«ng. Do vËy, cÇn ph¶i tr¸nh t¹o ra mét kho¶ng c¸ch lín gi÷a ng−êi biÕt truy cËp
nh÷ng th«ng tin truyÒn th«ng míi vµ nh÷ng ng−êi kh«ng biÕt truy cËp. TrÎ em cÇn ph¶i

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 4
 CNTT trong gi¸o dôc

cã nh÷ng c¬ héi b×nh ®¼ng. Mäi ®øa trÎ ®Òu cã quyÒn ®−îc tham gia gi¸o dôc vµ ®Òu
cã quyÒn ®−îc truy cËp th«ng tin truyÒn th«ng míi, CNTT. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i bËc
phô huynh nµo còng cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó mua mét chiÕc m¸y vi tÝnh hoÆc ®Çu t− cho con
c¸i nh÷ng ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng míi. Ph¶i ch¨ng tr−êng häc lµ mét n¬i tèt nhÊt cã
thÓ cung cÊp cho tÊt c¶ trÎ em nh÷ng c¬ héi b×nh ®¼ng?

2.3 Lý do mang tÝnh kinh tÕ

NÒn gi¸o dôc cÇn ph¶i ®−îc ®Þnh h−íng h−íng tíi t−¬ng lai. Gi¸o dôc cÇn ph¶i chuÈn
bÞ cho c¸c em ®Ó trë thµnh nh÷ng thµnh viªn tÝch cùc cña x· héi vµ cã nh÷ng c¬ héi
nghÒ nghiÖp tèt. Mét khi nh÷ng th«ng tin truyÒn th«ng míi cã vai trß chÝnh trong x·
héi th× gi¸o dôc cÇn ph¶i gióp cho nh÷ng thÕ hÖ t−¬ng lai lµm quen víi nh÷ng kü thuËt
míi. Gi¸o dôc cã mét vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh nµy, nh−ng tr−êng häc còng
cÇn cã thªm nh÷ng sù trî gióp. Sù phèi kÕt hîp gi÷a c¸c tr−êng häc, phô huynh häc
sinh, x· héi, c¸c c¬ quan vµ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cã thÓ lµ mét con ®−êng ®Ó tiÕn
lªn.
2.4 Lý do mang tÝnh xóc t¸c
Tr−êng häc sÏ thay ®æi do sù cã mÆt cña CNTT. Gi¸o dôc sÏ trë nªn hiÖu qu¶ h¬n,
kh«ng chØ cã vËy, c¸c c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh, qu¶n lý nhµ tr−êng còng sÏ cã t¸c
dông vµ hiÖu qu¶ h¬n. Tr−êng häc sÏ trë thµnh nh÷ng c¬ quan ®æi míi.

3. øng dông CNTT nh− thÕ nµo

CNTT cã thÓ ®−îc øng dông trong nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. Chóng ta chia nh÷ng kh¶
n¨ng øng dông cña CNTT lµm hai ph¹m trï:
• CNTT lµ mét hÖ thèng trî gióp
Chñ yÕu bµn vÒ chøc n¨ng cña CNTT trong c«ng t¸c hµnh chÝnh: CNTT sÏ ®¬n
gi¶n ho¸ nh÷ng nhiÖm vô nh−: lªn kÕ ho¹ch, lµm b¸o c¸o vµ qu¶n lý hµnh chÝnh
nhµ tr−êng.
• Lång ghÐp viÖc sö dông CNTT
Khi häc sinh thùc sù sö dông CNTT trong c¸c ho¹t ®éng häc tËp, khi ®ã gäi lµ
‘sö dông lång ghÐp’. VÊn ®Ò sö dông CNTT trong líp häc nh− thÕ nµo cã thÓ
®−îc ph©n ra lµm nhiÒu c¸ch. ë ®©y, chóng ta chØ ph©n lo¹i gi÷a viÖc sö dông
CNTT nh− lµ mét ®èi t−îng häc tËp, mét c«ng cô häc tËp, lµ mét ng−êi h−íng
dÉn, mét ph−¬ng tiÖn më víi viÖc sö dông CNTT nh− lµ mét ph−¬ng tiÖn truyÒn
th«ng.
3.1 CNTT lµ mét hÖ thèng trî gióp
§èi víi c«ng t¸c hµnh chÝnh th× CNTT th−êng xuyªn ®em ®Õn nh÷ng sù trî gióp to lín.
Nh÷ng c«ng viÖc hµnh chÝnh phøc t¹p vµ tèn nhiÒu thêi gian cã thÓ ®−îc ®¬n gi¶n ho¸
vµ vi tÝnh ho¸. VÝ dô: lªn kÕ ho¹ch, qu¶n lý hÖ thèng, lµm b¸o c¸o, kÕ to¸n, hµnh chÝnh
v.v .

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 5
 CNTT trong gi¸o dôc

3.1.1 CNTT c¶i thiÖn c«ng viÖc hµnh chÝnh

• §¬n gi¶n ho¸ vµ gi¶m bít khèi l−îng c«ng viÖc

Nh÷ng phÐp to¸n phøc t¹p vµ tèn thêi gian sÏ ®−îc thùc hiÖn b»ng viÖc nhÊn nót
trªn m¸y vi tÝnh, mµ tr−íc ®©y c«ng viÖc nµy ph¶i mÊt vµi ngµy míi hoµn tÊt.
• ViÖc trao ®æi th«ng tin víi c¸c Së/Phßng gi¸o dôc ®−îc sè ho¸. 99% tÊt c¶ c¸c
tr−êng häc ë Flªmish ®Òu truy cËp vµo m¹ng truyÒn th«ng nµy. TruyÒn th«ng trë
nªn nhanh h¬n, dÔ dµng h¬n vµ tiÕt kiÖm thêi gian.

• HÖ thèng kÕ to¸n qu¶n lý, theo dâi tÊt c¶ c¸c nguån chuyÓn kho¶n vµ cung cÊp
c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh nÕu cã yªu cÇu. C¸c c«ng viÖc tµi chÝnh cña nhµ tr−êng cã
thÓ dÔ dµng ®−îc kiÓm so¸t.
• Giao tiÕp vµ trao ®æi sÏ ®em l¹i gi¸ trÞ d−¬ng.

• CNTT lµ mét c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong c«ng t¸c hµnh chÝnh. Nã mang
l¹i sù trî gióp to lín.
3.1.2 Mét sè tiÖn Ých

• L−u gi÷ hå s¬ c¸n bé gi¸o viªn vµ häc sinh

o VÒ nhµ tr−êng

L−u gi÷ hå s¬ häc sinh
Tªn, ®Þa chØ, ngµy th¸ng n¨m sinh, m· sè häc sinh, PHHS,....

L−u gi÷ m· sè ®¨ng ký tr−êng häc

V¨n b»ng, chøng chØ

M· sè líp

Chuyªn cÇn cña häc sinh

C¸c lo¹i hãa ®¬n, chøng tõ

Danh môc s¸ch b¸o

C¸c lo¹i c«ng v¨n, giÊy tê


o Nh©n sù

L−u gi÷ hå s¬ c¸n bé c«ng nh©n viªn
Tªn, ®Þa chØ, ngµy th¸ng n¨m sinh, chøc danh, t×nh h×nh søc khoÎ,
m· sè c¸n bé, th©m niªn nghÒ nghiÖp, tr×nh ®é...

Quan hÖ víi c¸c Phßng, Së GD-§T

V¾ng mÆt, thay thÕ

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 6
 CNTT trong gi¸o dôc

L−¬ng bæng

Ph©n c«ng c«ng viÖc


• VËn hµnh nhµ tr−êng
o Lªn kÕ ho¹ch

C¸c nhiÖm vô gi¶ng d¹y

KÕ ho¹ch tuÇn

KÕ ho¹ch n¨m
o Tæ chøc néi bé

C¬ cÊu nhµ tr−êng

Thanh tra, gi¸m s¸t

Thêi kho¸ biÓu

Ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm

Nh÷ng tæ nhãm cã n¨ng lùc

Nh÷ng giê d¹y b¬i

Thanh tra y tÕ

Häp héi ®ång

Båi d−ìng, ®µo t¹o t¹i c¬ së

Göi ®i c¸c kho¸ ®µo t¹o

Th«ng tin vµ qu¶ng c¸o

Quy chÕ tr−êng häc
o C«ng t¸c qu¶n lý

Th− viÖn nhµ tr−êng

Trung t©m t− liÖu

C¸c trang thiÕt bÞ vµ ®å dïng d¹y häc
• Qu¶n lý tµi chÝnh
o KÕ to¸n
o Chøng tõ ho¸ ®¬n

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 7
 CNTT trong gi¸o dôc

o Thñ tôc
o Qu¶n lý vèn
o Hå s¬ l−u tr÷
• Gi¸m s¸t häc sinh
o HÖ thèng gi¸m s¸t häc sinh vµ t− vÊn häc tËp; c¸c v¨n b¶n, b¸o c¸o tæng
quan vÒ viÖc tæ chøc gi¶ng d¹y ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng HS yÕu kÐm, chËm
hiÓu hoÆc cã nh÷ng nhu cÇu ®Æc biÖt
o C¸c b¸o c¸o tõ Trung t©m t− vÊn häc sinh
o Hå s¬ häc sinh
• Qu¶n lý líp häc
o C¸c v¨n b¶n, b¸o c¸o
o HÖ thèng gi¸m s¸t häc sinh
o Thêi kho¸ biÓu
o Hå s¬ líp häc
o C¸c bµi kiÓm tra, phiÕu bµi tËp
o BÝch ch−¬ng
• Giao tiÕp
o Th− tõ
o BÝch ch−¬ng
o Tê r¬i
o Ch−¬ng tr×nh trao ®æi th«ng tin ®iÖn tö (Së GD-§T)
o Th− ®iÖn tö
o Internet (websites)
• Häc tËp suèt ®êi
o Giao tiÕp

E-mail

C¸c lo¹i h×nh t− vÊn ®iÖn tö (diÔn ®µn)
o Thu thËp th«ng tin
o §µo t¹o trùc tuyÕn

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 8
 CNTT trong gi¸o dôc

3.1.3 C¸c ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm

• Hµnh chÝnh v¨n phßng

o Qu¶n lý häc sinh
o Qu¶n lý nh©n viªn
o C¸c biÓu mÉu
o Göi th«ng tin tíi Së GD-§T
• Edison (kªnh th«ng tin tíi Së GD-§T)
o Edison gåm 3 yÕu tè:

Trao ®æi th«ng tin vµ t− liÖu gi÷a nhµ tr−êng vµ Phßng/Së GD-§T

Ch÷ ký ®iÖn tö

C¸c lo¹i h×nh giao tiÕp
• Sö lý v¨n b¶n (Word, Word perfect, )
o Th− tõ
o Hå s¬ líp häc
o C¸c bµi kiÓm tra
o PhiÕu bµi tËp
• PhiÕu, biÓu mÉu (Excel, Quattro pro, )
o TÝnh to¸n
o Ng©n s¸ch
o B¸o c¸o tµi chÝnh vµ kÕ ho¹ch dù th¶o ng©n s¸ch
• Ch−¬ng tr×nh ®å ho¹ (Paint, CorelDraw, )
o BÝch ch−¬ng
o Tê r¬i
o T¹p chÝ tr−êng häc
• HÖ thèng kiÓm to¸n
• Giao tiÕp (Outlook)
o Th«ng ®iÖp
o Trao ®æi tµi liÖu vµ dù th¶o

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 9
 CNTT trong gi¸o dôc

• Tr×nh bµy (PowerPoint)

• HÖ thèng gi¸m s¸t häc sinh
• Trung t©m t− liÖu - th− viÖn nhµ tr−êng
• Internet
o TruyÒn th«ng
o Th«ng tin
o Ph−¬ng tiÖn
3.2 øng dông lång ghÐp CNTT
Chóng ta ®ang bµn vÒ viÖc øng dông lång ghep CNTT khi häc sinh thùc sù sö dông
CNTT trong qu¸ tr×nh häc tËp, khi CNTT ®−îc øng dông trong d¹y vµ häc, khi CNTT
®−îc øng dông mét c¸ch s− ph¹m vµ khi CNTT ®−îc lång ghÐp trong viÖc häc tËp.
3.2.1 Nh÷ng môc tiªu chung
3.2.1.1 Nh÷ng kü n¨ng x· héi vµ ®¹o ®øc
Nh÷ng ng−êi say mª víi CNTT th× coi nh÷ng kü thuËt truyÒn th«ng kü thuËt sè míi
chÝnh lµ dÊu hiÖu cña sù tiÕn bé cña loµi ng−êi vµ x· héi. Tuy nhiªn, víi nh÷ng ng−êi
kh¸c, viÖc kü thuËt sè mäi mÆt cña cuéc sèng céng ®ång l¹i g©y ra nh÷ng c¶m gi¸c
nghi ngê vµ kh«ng yªn æn. Nh÷ng c¶m gi¸c nµy phÇn nhiÒu cã liªn quan tíi tèc ®é, tÇm
nh×n vµ sù kh«ng thÓ thay ®æi ®−îc cña c¸c qu¸ tr×nh thay ®æi kü thuËt c«ng nghÖ trong
x· héi. LÊy vÝ dô, bµn ®Õn vÊn ®Ò danh hiÖu chÊt l−îng gi¸o dôc, cã rÊt nhiÒu nhµ gi¸o
dôc cßn ®ang e ng¹i vÒ viÖc dÔ dµng th¶ láng viÖc truy cËp th«ng tin sè mµ v−ît qu¸
giíi h¹n cho phÐp ë häc sinh. Thø nhÊt, viÖc n¾m b¾t thµnh th¹o nh÷ng tÝnh n¨ng kü
thuËt ®ßi hái nhiÒu thêi gian gi¶ng d¹y quý b¸u. Thø hai, viÖc l−ít th«ng tin vµ t¸n gÉu
kh«ng môc ®Ých thùc sù kh«ng thÓ biÖn hé nh− thÕ lµ ®−a ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng sè
vµo gi¸o dôc ®−îc. Cã rÊt nhiÒu nhµ gi¸o dôc cho r»ng chøc n¨ng cña CNTT lµ kh¸ m¬
hå. §èi víi hä, CNTT ®em ®Õn nhiÒu phiÒn to¸I h¬n lµ nh÷ng gi¸ trÞ. Mét sè ng−êi
kh¸c th× coi CNTT lµ mét bµI tËp c¬ së trong gi¸o dôc cÇn ph¶I giíi thiÖu víi c¸c em
nhá vµ nh÷ng thanh thiÕu niªn vÒ viÖc sö dông CNTT mét c¸ch cã tr¸ch nhiÖm.

3.2.1.2 Nh÷ng kü n¨ng mang tÝnh chiÕn l−îc

Nh÷ng kü n¨ng mang tÝnh chiÕn l−îc ®−îc g¾n kÕt víi nh÷ng kü n¨ng truyÒn th«ng vµ
th«ng tin. Tuy nhiªn, nh÷ng kü n¨ng nµy thuéc tÇng nhËn thøc cao h¬n. Chóng bao
gåm c¶ ho¹t ®éng t¹m dõng ®Ó c©n nh¾c chÊt l−îng th«ng tin, ra quyÕt ®Þnh, ®−a ra
nh÷ng sù lùa chän, ®¸nh gi¸, vµ xem xÐt nh÷ng ph−¬ng tiÖn tr×nh bµy phï hîp. §©y lµ
nh÷ng kü n¨ng lu«n ®i tr−íc vµ ®ång hµnh víi nh÷ng kü n¨ng truyÒn th«ng vµ th«ng
tin. Nh− vËy, nh÷ng c©u hái ®−îc ®−a ra ë ®©y lµ liÖu CNTT cã ph¶i lµ con ®−êng truy
cËp th«ng tin ®óng ®¾n hay kh«ng? Cã nh÷ng biÖn ph¸p thay thÕ phï hîp h¬n kh«ng?
LiÖu nguån th«ng tin thu thËp ®−îc cã ®¶m b¶o tho¶ m·n nh÷ng kú väng ®Æt ra kh«ng?

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 10
 CNTT trong gi¸o dôc

Nguån th«ng tin nµy cã thÓ trë thµnh tiªu cùc khi sö dông c¸c nguån tõ Internet. Chóng
ta sÏ xö lý nh− thÕ nµo víi nh÷ng th«ng tin thu thËp ®−îc? Lµm thÕ nµo ®Ó nh÷ng
nguån th«ng tin thu thËp ®−îc cã thÓ tho¶ m·n nh÷ng kú väng cña céng ®ång?
Nh÷ng kü n¨ng mang tÝnh chiÕn l−îc thùc sù kh«ng cßn lµ nh÷ng kü n¨ng chuyªn biÖt
trong lÜnh vùc CNTT. KÓ tõ khi nh÷ng ®Æc tÝnh truyÒn th«ng cña CNTT trë nªn phøc
t¹p h¬n nh÷ng ®Æc tÝnh truyÒn th«ng cæ ®iÓn, ng−êi ta ®· chó träng nhiÒu h¬n tíi viÖc
xö lý nh÷ng th«ng tin ®−îc thu thËp, tr×nh bµy vµ trao ®æi qua CNTT. Cã mét vÊn ®Ò
thùc tÕ tån t¹i hiÖn nay lµ: khi mét em häc sinh cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t vµ tr×nh bµy th«ng
tin sè th× em ®ã kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i thùc hiÖn nã mét c¸ch cÈn träng n÷a.
Khi bµn ®Õn ph¹m trï c¸c kü n¨ng chiÕn l−îc, cÇn ph¶i tró träng tíi nh÷ng néi dung
sau:
• Lùa chän chiÕn l−îc

• Ph¸t triÓn c¸c kü n¨ng tr×nh bµy/diÔn thuyÕt

• Ph¸t triÓn c¸c chiÕn l−îc ®¸nh gi¸
• Ph¸t triÓn c¸c kü n¨ng ph¶n ¸nh
Kh«ng nh÷ng ph¶i ®µo t¹o vÒ nh÷ng kü n¨ng mang tÝnh kü thuËt, gi¸o dôc cßn ph¶i cã
nhiÖm vô ®µo t¹o häc sinh nh÷ng kü n¨ng chiÕn l−îc kh¸c nhau.
3.2.1.3 Nh÷ng kü n¨ng truyÒn th«ng vµ th«ng tin
T− t−ëng chñ ®¹o trong néi dung ®µo t¹o c¸c kü n¨ng truyÒn th«ng vµ th«ng tin nµy ®ã
lµ: khi tèt nghiÖp bËc gi¸o dôc tiÓu häc vµ THCS c¸c em häc sinh sÏ ph¶i n¾m ®−îc
mét sè c¸c kü n¨ng sö dông CNTT ®Ó thu thËp, lùa chän, øng dông, tr×nh bµy vµ trao
®æi th«ng tin mét c¸ch hiÖu qu¶. CNTT cã thÓ ®−îc sö dông trong viÖc tr×nh bµy th«ng
tin d−íi mét c¸ch thøc kh¸c, kh«ng gièng víi c¸ch tr×nh bµy cæ ®iÓn. LÊy vÝ dô, cã mét
sù kh¸c biÖt lín ®ã lµ th«ng tin ®−îc tr×nh bµy kh«ng theo m« tuýp tuyÕn tÝnh (gièng
nh− kiÓu tr×nh bµy trong s¸ch) mµ theo mét d¹ng tr×nh bµy siªu v¨n b¶n. D¹ng tr×nh bµy
siªu v¨n b¶n nµy cho phÐp lång ghÐp nhiÒu ®o¹n th«ng tin (khèi v¨n b¶n, h×nh ¶nh, ©m
thanh, nh÷ng h×nh ¶nh ®éng) ®−îc liªn kÕt víi nhau. B¶n th©n ng−êi sö dông cÇn ph¶i
quyÕt ®Þnh xem sÏ theo häc kho¸ ®µo t¹o nµo. Lo¹i h×nh siªu v¨n b¶n yªu cÇu mét
ph−¬ng ph¸p xö lý th«ng tin kiÓu kh¸c.
Ngoµi ra vÉn cßn cã mét sè sù kh¸c biÖt khi so s¸nh víi nh÷ng nguån th«ng tin kh«ng
sè ho¸. Kü thuËt truyÒn th«ng sè cã thÓ gióp kÕt hîp c¸c lo¹i h×nh ®¬n gi¶n kh¸c nhau.
VÝ dô: viÖc nèi kÕt khèi v¨n b¶n tÜnh vµ c¸c h×nh ¶nh th× kh«ng cã sù kh¸c biÖt g× so
víi nh÷ng tµi liÖu ®−îc in s½n nh− lµ s¸ch vµ t¹p chÝ. §iÓm kh¸c biÖt ë ®©y ®ã lµ nh÷ng
©m thanh vµ h×nh ¶nh cã thÓ ®−îc lång vµo nh÷ng tµi liÖu ®ã. Nh÷ng ph−¬ng ph¸p tr×nh
bµy cã sö dông nh÷ng kü thuËt truyÒn th«ng sÏ t¹o ra nhiÒu kh¶ n¨ng øng dông h¬n
trong líp häc.
Mét ®iÓm kh¸c biÖt n÷a ®ã lµ c¸c c¬ héi xö lý th«ng tin sÏ lín h¬n: th«ng tin trong c¸c
tµi liÖu ®−îc sè ho¸ sÏ ®−îc ®iÒu chØnh, thay thÕ hoÆc nh©n b¶n dÔ dµng h¬n.

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 11
 CNTT trong gi¸o dôc

Cuèi cïng, c¸c trang thiÕt bÞ truyÒn th«ng CNTT cã sù kh¸c biÖt c¬ b¶n so víi c¸c
trang thiÕt bÞ truyÒn th«ng cæ ®iÓn: CNTT cho phÐp c¶ sù truyÒn th«ng ®ång bé (x¶y ra
®ång thêi) vµ kh«ng ®ång bé (tr× ho·n). −u ®iÓm cña xa lé th«ng tin chÝnh lµ sù truyÒn
th«ng ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng víi nhiÒu ng−êi kh¸c nhau cïng mét lóc.
H¬n thÕ n÷a, nh÷ng c¬ héi trao ®æi th«ng tin kh«ng gièng y nguyªn b¶n còng ®ang thÓ
hiÖn tÇm quan träng cña m×nh (vÝ dô truyÒn h×nh ¶nh qua webcam).

3.2.1.4 Nh÷ng kü n¨ng vµ kiÕn thøc mang tÝnh kü thuËt vµ chØ dÉn
Mét ng−êi thÇy gi¸o nÕu mong muèn häc sinh cña m×nh cã kh¶ n¨ng tranh luËn vÒ mét
bµi b¸o mét c¸ch cã chÝnh kiÕn th× cÇn ph¶i cung cÊp cho häc sinh hµng lo¹t c¸c kü
n¨ng. Kü n¨ng c¬ b¶n ®Çu tiªn ®ã lµ kh¶ n¨ng gi¶i m· th«ng tin mét c¸ch chuyªn
nghiÖp. Kü n¨ng ®äc hiÓu chÝnh lµ c¬ së hç trî cho c¸c kü n¨ng ®äc kh¸c. §iÒu nµy
còng kh«ng cã sù kh¸c biÖt nµo trong lÜnh vùc CNTT. NÕu nh− ng−êi thÇy gi¸o mong
muèn häc sinh cã kh¶ n¨ng ®éc lËp t×m kiÕm th«ng tin hoÆc thËm chÝ cã kh¶ n¨ng l−u
gi÷ néi dung c¸c v¨n b¶n trong æ cøng m¸y vi tÝnh, sau ®ã cã thÓ göi tíi cho nh÷ng
ng−êi kh¸c, ®iÒu ®Çu tiªn cÇn lµm lµ trang bÞ cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng
kü thuËt. Nãi c¸ch kh¸c, ®Ó cã ®−îc kh¶ n¨ng n¾m b¾t th«ng tin vµ c¸c kü n¨ng truyÒn
th«ng, b−íc cÇn thiÕt ®Çu tiªn lµ ph¶i chiÕm lÜnh ®−îc mét sè kiÕn thøc vµ kü n¨ng cã
tÝnh chØ dÉn. Do vËy, häc sinh cÇn ph¶i biÕt ®©u lµ nh÷ng phÇn quan träng nhÊt cña
chiÕc m¸y vi tÝnh. C¸c em ph¶i sö dông nh÷ng thuËt ng÷ chÝnh x¸c, vµ ph¶i ®−îc häc
qua mét bµi trän vÑn vÒ nh÷ng thao t¸c kü thuËt c¬ b¶n. ViÖc häc ®Ó biÕt nh÷ng kü
n¨ng kü thuËt c¬ b¶n kh«ng ph¶i lµ môc ®Ých chÝnh, tuy nhiªn viÖc n¾m ®−îc nh÷ng kü
n¨ng nµy sÏ lµ ph−¬ng tiÖn ®Ó tiÕn tíi nh÷ng môc ®Ých kh¸c vÝ dô nh− cã kh¶ n¨ng giao
tiÕp hiÖu qu¶, häc ®Ó n¾m b¾t vµ xö lý th«ng tin v.v . Nh÷ng môc ®Ých ®Æt ra ®ã chÝnh
lµ kiÕn thøc vµ kü n¨ng cã tÝnh chØ dÉn vµ còng chÝnh lµ ph−¬ng tiÖn ®Ó ®¹t ®−îc c¸c kü
n¨ng th«ng tin vµ truyÒn th«ng.
3.2.2 Nh÷ng môc ®Ých tæng quan
Nh÷ng kü n¨ng mang tÝnh x· héi vµ ®¹o ®øc
• NhËn thøc s©u s¾c vÒ CNTT nh− lµ mét hiÖn t−îng x· héi
• T«n träng c¸c quy −íc
• C¸c kü n¨ng x· héi

Nh÷ng kü n¨ng chiÕn l−îc

• Ph¸t triÓn nh÷ng kü n¨ng lùa chän
• Ph¸t triÓn c¸c kü n¨ng tr×nh bµy
• Ph¸t triÓn c¸c chiÕn l−îc ®¸nh gi¸
• Ph¸t triÓn c¸c kü n¨ng ph¶n ¸nh

Nh÷ng kü n¨ng truyÒn th«ng vµ th«ng tin

• Xö lý th«ng tin
• §Þnh vÞ th«ng tin
• Tr×nh bµy th«ng tin
• Trao ®æi th«ng tin (truyÒn th«ng)

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 12
 CNTT trong gi¸o dôc

Nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng mang tÝnh kü thuËt vµ h−íng dÉn

• Sö dông nh÷ng kh¸i niÖm chung
o Sö dông nh÷ng thuËt ng÷ kü thuËt.
• Thùc hiÖn nh÷ng thao t¸c c¬ b¶n
o §iÒu khiÓn chuét vµ bµn phÝm
o §iÒu khiÓn m¸y vi tÝnh vµ c¸c thiÕt bÞ cung cÊp d÷ liÖu ngo¹i vi
• Thùc hiÖn nh÷ng thao t¸c chuyªn m«n cña ch−¬ng tr×nh
o Sö dông nh÷ng chøc n¨ng c¬ b¶n cña hÖ ®iÒu hµnh.
o Sö dông nh÷ng chøc n¨ng c¬ b¶n cña nh÷ng ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm ®¬n
gi¶n nh− Word, b¶ng tÝnh, c¬ së d÷ liÖu, ®å ho¹.
o Sö dông nh÷ng ch−¬ng tr×nh e-mail ®¬n gi¶n vµ c¸c tr×nh duyÖt Internet
o Sö dông c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña c¸c phÇn mÒm gi¸o dôc

4. Lång ghÐp viÖc sö dông CNTT nh− thÕ nµo

4.1 Nh÷ng c¸ch thøc øng dông c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng gi¸o dôc míi
CNTT cã thÓ ®−îc ®−a vµo sö dông ®Ó thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc mµ tr−íc ®©y chóng
vÉn lµm, tuy nhiªn theo mét c¸ch thøc kh¸c. Ngµy nay cã nhiÒu tiÖn Ých cña m¸y vi
tÝnh vÉn ®ang tiÕp tôc kh«ng ®−îc tËn dông triÖt ®Ó. D−íi ®©y lµ nh÷ng quan ®iÓm vÒ
nh÷ng c¸ch thøc kh¸c nhau ®Ó øng dông c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng gi¸o dôc míi.
4.1.1 CNTT lµ ®èi t−îng häc tËp
CNTT cã thÓ ®−îc xem lµ mét ®èi t−îng häc tËp - gi¶ng d¹y. Nã bao gåm viÖc thùc
hiÖn bµi gi¶ng trªn m¸y vi tÝnh vµ b»ng nh÷ng øng dông liªn quan kh¸c. Trong c¸c
tr−êng tiÓu häc kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i dµnh nhiÒu thêi gian cho viÖc øng dông nµy, mµ
®«i khi chØ cÇn tËp trung vµo mét sè nh÷ng thuËt ng÷ kü thuËt, vÝ dô nh− phÇn mÒm,
m¸y quÐt ¶nh, digicam. Ngoµi ra, ®«i khi còng cÇn ph¶i gi¶i thÝch mét sè nh÷ng yÕu tè
mang tÝnh kü n¨ng vÝ dô nh− lµm thÕ nµo ®Ó t×m ®−îc file d÷ liÖu trªn æ cøng, hoÆc lµ
lµm thÕ nµo ®Ó copy mét h×nh minh ho¹ vµ d¸n vµo trong mét bµi v¨n b¶n. Tuy nhiªn,
viÖc sö dông m¸y vi tÝnh kh«ng chØ bao gåm nh÷ng kü n¨ng kü thuËt vµ kü n¨ng sö
dông bµn phÝm mµ cßn bao gåm c¶ nh÷ng kü n¨ng x· héi vµ ®¹o ®øc n÷a. VËy th×
CNTT ®ãng gãp phÇn nµo ®èi víi cuéc sèng hµng ngµy? B¹n sÏ sö dông m¸y vi tÝnh
nh− thÕ nµo cho an toµn vµ cã tr¸ch nhiÖm? Trong tr−êng hîp nµo th× viÖc sö dông m¸y
vi tÝnh cã ý nghÜa vµ khi nµo th× kh«ng? Khi sö dông Internet th× cÇn ph¶i thùc hiÖn
nh÷ng yªu cÇu g×? v©n v©n
CNTT víi vai trß lµ ®èi t−îng häc tËp cã thÓ ®−îc lång ghÐp trong nhiÒu lÜnh vùc gi¶ng
d¹y kh¸c nhau, vÝ dô nh− trong lÜnh vùc to¸n häc hoÆc nghiªn cøu thÕ giíi. Tuy nhiªn
trong c¸c tr−êng häc phæ th«ng, cÇn dµnh mét sè thêi gian riªng cho c¸c em häc sinh
®Ó häc vÒ m¸y vi tÝnh, c¶ phÇn cøng vµ phÇn mÒm.

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 13
 CNTT trong gi¸o dôc

4.1.2 CNTT lµ c«ng cô häc tËp

§©y lµ mét h×nh thøc sö dông CNTT ®−îc sö dông nhiÒu nhÊt trong c¸c líp häc. C¸c
em häc sinh cã c¬ héi ®−îc thùc hµnh mét sè kü n¨ng häc tËp th«ng qua m¸y vi tÝnh.
NÕu trªn mµn h×nh m¸y tÝnh xuÊt hiÖn c¸c hµng d·y sè (cã lóc v« tËn), lóc ®ã gäi lµ
nh÷ng kü n¨ng ‘drilling’. Thùc hµnh lµ mét ho¹t ®éng quan träng trong qu¸ tr×nh häc
tËp. C¸i mµ hÇu hÕt c¸c phÇn mÒm gi¸o dôc kh«ng cã chÝnh lµ nh÷ng chØ dÉn râ rµng
mang tÝnh chiÕn l−îc ®Ó t×m ra ®−îc gi¶i ph¸p ®óng. Nh÷ng ng−êi thiÕt thÕ nh÷ng
ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm nµy cho r»ng gi¸o viªn hoÆc ai ®ã chÝnh lµ nh÷ng ng−êi sÏ ®−a
ra nh÷ng chØ dÉn ®ã. Do vËy, nh÷ng ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm thùc hµnh th−êng chØ ®¹t
®−îc mét phÇn nµo ®ã trong c¶ qu¸ tr×nh häc tËp. Mét tiªu chÝ quan träng ®Ó cã ®−îc
chÊt l−îng cña c¸c ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm thùc hµnh gi¸o dôc ®ã lµ liÖu cã hay kh«ng
nh÷ng th«ng tin ph¶n håi. Ch−¬ng tr×nh ®ã sÏ ph¶n håi nh− thÕ nµo nÕu ng−êi sö dông
gîi ý mét gi¶i ph¸p? Trong rÊt nhiÒu tr−êng hîp, th−êng th× sù ph¶n håi cña c¸c phÇn
mÒm chØ dõng l¹i ë c©u tr¶ lêi ®óng hoÆc sai. Mµ ®¸ng nhÏ ra, phÇn mÒm cã chÊt l−îng
ph¶i cung cÊp cho ng−êi sö dông sù hiÓu biÕt vÒ ph−¬ng ph¶i gi¶i quyÕt ®óng, cã diÔn
gi¶i d−íi d−íi d¹ng gi¶n ®å hoÆc ®Æc tr−ng riªng. B»ng c¸ch ®ã, ng−êi sö dông míi cã
thÓ hiÓu thÊu ®¸o nh÷ng chiÕn l−îc truy t×m gi¶i ph¸p. Nh− vËy, ch−¬ng tr×nh phÇn
mÒm kh«ng nh÷ng chØ tËp trung vµo s¶n phÈm häc tËp mµ cßn tËp trung vµo qu¸ tr×nh
häc tËp. NÕu ®−îc nh− vËy sÏ t¨ng c¬ héi häc tËp hiÖu qu¶ cho ng−êi sö dông.
4.1.3 CNTT lµ mét ng−êi h−íng dÉn
Mét sè ch−¬ng tr×nh m¸y vi tÝnh ®· ®−îc thiÕt kÕ ®Ó thay thÕ qu¸ tr×nh h−íng dÉn cña
ng−êi thÇy gi¸o. Nh÷ng néi dung gi¶ng d¹y míi do ®ã sÏ ®−îc giíi thiÖu mét c¸ch hÖ
thèng th«ng qua mµn h×nh vi tÝnh. XÐt vÒ mÆt ý t−ëng, nh÷ng néi dung h−íng dÉn (bao
gåm c¶ quan hÖ truyÒn thèng thµy-trß) sÏ ®−îc thay thÕ b»ng mét néi dung phÇn mÒm.
Do vËy, phÇn mÒm nµy kh«ng ®ñ hiÖn ®¹i ®Ó cã thÓ ®µo t¹o c¸c kü n¨ng mµ chñ yÕu ®Ó
n¾m b¾t c¸c kü n¨ng.
Cã mét sè l−îng lín trong sè nh÷ng tiÖn Ých ®a d¹ng cña m¸y vi tÝnh cã chøc n¨ng cña
mét ng−êi h−íng dÉn. Nh÷ng ch−¬ng tr×nh nµy ®−îc gäi lµ nh÷ng hÖ thèng trî gióp
häc tËp. ChÊt l−îng cña nh÷ng ch−¬ng tr×nh nµy phô thuéc vµo ph¹m vi t−¬ng t¸c tõ
phÝa c¸ nh©n ng−êi sö dông. NÕu nh− ch−¬ng tr×nh cã tÝnh ®Õn b¶n chÊt c©u tr¶ lêi cña
ng−êi sö dông th× nã ®−îc xem nh− lµ mét hÖ thèng trî gióp häc tËp ‘th«ng minh’.
Nh÷ng tµi liÖu sè ho¸ do chÝnh gi¸o viªn thiÕt trªn c¸c ch−¬ng tr×nh tiÖn Ých nh− b¶ng
tÝnh th× còng thuéc ph¹m trï nµy. Nh÷ng ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm kiÓu nh− vËy sÏ gióp
gi¸o viªn cã thÓ tù m×nh thiÕt kÕ c¸c lo¹i bµi tËp. NÕu muèn thiÕt kÕ nh÷ng bµi tËp tinh
tÕ h¬n n÷a, ng−êi gi¸o viªn cã thÓ khëi ®Çu víi c¸c bé cã trong ch−¬ng tr×nh cña t¸c
gi¶ ®ã. §©y lµ phÇn mÒm cã thÓ cung cÊp nh÷ng øng dông t−¬ng t¸c tù thiÕt kÕ trong
m«i tr−êng truyÒn th«ng ®a t¸c dông. Lµm viÖc víi nh÷ng bé kh¸c nhau cña ch−¬ng
tr×nh ®ßi hái ph¶i cã n¨ng lùc vµ hiÓu biÕt thÊu ®¸o vÒ m¸y vi tÝnh chø kh«ng cÇn ph¶i
biÕt c¸ch lËp tr×nh.
Nh÷ng ch−¬ng tr×nh m« pháng còng thuéc ph¹m trï CNTT lµ mét ng−êi h−íng dÉn.
Häc sinh cã thÓ sö dông mét ch−¬ng tr×nh m« pháng trªn m¸y vi tÝnh ®Ó tiÕn hµnh mét
sè thÝ nghiÖm ®−îc xem lµ khã, tèn kÐm hoÆc nguy hiÓm nÕu nh− tiÕn hµnh víi nh÷ng
trang thiÕt bÞ thËt. §èi víi nh÷ng thÝ nghiÖm chøng minh tÝnh thùc tÕ vÝ dô nh− träng

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 14
 CNTT trong gi¸o dôc

lùc hay qu¸ tr×nh ho¸ häc, ch−¬ng tr×nh m« pháng sÏ giíi thiÖu b»ng mét m« h×nh. C¸c
th«ng sè (vÒ tèc ®é, träng lùc hay kho¶ng c¸ch) cã thÓ ®−îc ®iÒu chØnh. Nh÷ng ch−¬ng
tr×nh m« pháng ®Æc biÖt rÊt phï hîp trong viÖc n©ng cao qu¸ tr×nh t− duy cña häc sinh
khi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. LÊy vÝ dô: c¸c em häc c¸ch ®−a ra c¸c gi¶ thuyÕt vµ kiÓm chøng
chóng. Kü n¨ng nµy ch¾c ch¾n cÇn ph¶i ®−îc ®−a vµo ®©u ®ã trong ch−¬ng tr×nh d¹y
CNTT.
4.1.4 CNTT lµ mét ph−¬ng tiÖn më
Mét c¸ch thøc phæ biÕn khi lång ghÐp CNTT vµo trong líp häc ®ã lµ giíi thiÖu c¸c bé
ch−¬ng tr×nh më. VÝ dô nh− nh÷ng ch−¬ng tr×nh ®å ho¹, ng©n hµng d÷ liÖu, tr×nh m¸y
tÝnh, xö lý tõ, c¸c gãi th− ®iÖn tö, vµ c¸c ch−¬ng tr×nh cho phÐp b¹n ®iÒu h−íng trong
Internet. Nh÷ng ch−¬ng tr×nh trªn ®−îc gäi lµ nh÷ng bé ch−¬ng tr×nh më do ®−êng truy
cËp kh«ng thuéc chÝnh ch−¬ng tr×nh ®ã. M¸y vi tÝnh chØ lµ mét ph−¬ng tiÖn gióp c¸c
em häc sinh thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng mµ kh«ng cÇn cã sù g¾n kÕt CNTT. VÝ dô nh− vÏ
mét bÝch ch−¬ng kü thuËt sè sö dông ch−¬ng tr×nh ®å ho¹ vµ xö lý tõ, hay göi th− ®iÖn
tö tíi mét tr−êng b¹n, ghi l¹i nhiÖt ®é trong mét qu·ng thêi gian dµi (b»ng tr×nh m¸y
tÝnh) hay thËm chÝ thiÕt kÕ trang web cña líp.
CNTT víi chøc n¨ng lµ mét ph−¬ng tiÖn minh ho¹ còng thuéc ph¹m trï nµy. Nh÷ng
nguån th«ng tin (CD ROM, Internet ) cung cÊp nh÷ng néi dung bæ sung vµo nguån
th«ng tin truyÒn thèng. Sù cã mÆt cña tµi liÖu th«ng tin kü thuËt sè phôc vô gi¸o dôc
®ang ngµy cµng t¨ng nhanh.
4.1.5 CNTT lµ ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng
MÆc dï viÖc sö dông CNTT nh− lµ mét ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng còng phï hîp víi
chøc n¨ng ë trªn, tuy nhiªn øng dông cña CNTT trong ph¹m trï nµy ®−îc ®Ò cËp riªng
rÏ. M−êi n¨m tr−íc ®©y, nh÷ng kh¶ n¨ng giao tiÕp th«ng qua m¸y vi tÝnh vÉn cßn kh¸
h¹n chÕ, vµ tÊt nhiªn vµo thêi ®iÓm ®ã còng rÊt h¹n chÕ ®èi víi ai muèn sö dông nh÷ng
tiÖn Ých cña CNTT trong tr−êng häc. ThÞ tr−êng truyÒn th«ng thùc sù ®· thay ®æi chØ
trong mét thêi gian ng¾n. Nh÷ng ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng nay ®· cã thÓ ®¸p øng ®−îc
c¸c nhµ tr−êng vµ nh÷ng h×nh thøc ho¹t ®éng th−¬ng m¹i còng ®· kÝch thÝch c¸c tr−êng
häc nèi kÕt Internet. Khèi tµi s¶n th«ng tin phong phó cña Internet ®· thóc ®Èy nhiÒu
gi¸o viªn ph¶i giíi thiÖu cho häc sinh vÒ viÖc sö dông nh÷ng ph−¬ng tiÖn t×m kiÕm
th«ng tin. Thö th¸ch ®Æt ra ë ®©y kh«ng chØ lµ viÖc d¹y häc sinh t×m kiÕm nh÷ng chiÕn
l−îc mµ cßn d¹y viÖc xö lý nh÷ng th«ng tin sè ®ã mét c¸ch cÈn träng. ViÖc nµy ®ßi hái
ph¶i cã sù ph¸t triÓn vÒ kh¶ n¨ng nhËn ®Þnh vµ kh¶ n¨ng ®−a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh mang
tÝnh chiÕn l−îc. §©y lµ nh÷ng kü n¨ng thuéc tÇng nhËn thøc cao h¬n viÖc n¾m b¾t
nh÷ng kü n¨ng kü thuËt.
Ngµy nay, c¸c m¹ng l−íi m¸y vi tÝnh ®Òu thÝch øng víi viÖc truy cËp c¸c c¬ héi häc tËp
cïng nhau. Sù trao ®æi th«ng tin ®iÖn tö gi÷a c¸c nhµ tr−êng chÝnh lµ mét h×nh thøc míi
trong viÖc cïng nhau lµm viÖc trao ®æi vÒ c¸c ®Ò tµi trong líp häc. C¸c nghiªn cøu chØ
ra r»ng chÊt l−îng cña c¸c tµi liÖu b»ng v¨n b¶n sÏ cao h¬n khi c¸c em häc sinh biÕt
®−îc r»ng v¨n b¶n cña m×nh ®−îc c¸c kh¸n thÝnh gi¶ trùc tiÕp sö dông. ViÖc ®−a nh÷ng
bµi luËn cña häc sinh vµo trong mét bèi c¶nh thùc còng n©ng cao ®éng c¬ häc tËp vµ
cung cÊp thªm c¸c c¬ héi thµnh c«ng. Do vËy CNTT cã thÓ ®¶m b¶o ®em ®Õn mét sù
c¶i thiÖn gi¸n tiÕp trong viÖc n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc.

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 15
 CNTT trong gi¸o dôc

4.2 Vai trß míi cña gi¸o viªn vµ häc sinh

Nh÷ng thay ®æi trong x· héi, gièng nh− sù thay ®æi cña CNTT, ®Òu cã nh÷ng ¶nh
h−ëng rÊt quan träng tíi nÒn gi¸o dôc. Th«ng tin míi ®−îc bæ sung vµ ®−îc tung ra
m«i tr−êng, råi chÝnh nh÷ng th«ng tin ®ã l¹i ®−îc l−u tr÷ vµ xö lý. Gi¸o viªn vµ häc
sinh cã thÓ h−íng nh÷ng th«ng tin nµy sao cho trë thµnh nh÷ng kiÕn thøc cã ý nghÜa vµ
cã t¸c dông.
Do vËy, vai trß cña gi¸o viªn vµ häc sinh còng ®ang thay ®æi. Tr−íc ®©y, ng−êi thµy
gi¸o lµ ng−êi duy nhÊt trong líp häc cã ®Çy ®ñ kiÕn thøc. NhiÖm vô cña ng−êi thµy lµ
truyÒn ®¹t kiÕn thøc tíi häc sinh. Nh−ng ngµy nay th«ng tin ®Õn tõ nhiÒu nguån kh¸c
nhau: tõ gi¸o viªn, häc sinh, s¸ch b¸o, tõ gia ®×nh vµ tõ CNTT. §iÒu nµy t¹o ra mét sù
thay ®æi vÒ tr¸ch nhiÖm. NÕu nh− CNTT ®−îc øng dông trong líp häc th× tr¸ch nhiÖm
häc tËp sÏ ®−îc chuyÓn tíi häc sinh nhiÒu h¬n.
NhiÖm vô cña ng−êi gi¸o viªn ®ã lµ gi¸o dôc. Nh−ng hiÖn nay cã nhiÒu yªu cÇu ®ang
gia t¨ng. Do v©y, tiªu chÝ ®Æt ra cho ng−êi gi¸o viªn kh«ng chØ tËp trung vµo tr×nh ®é s−
ph¹m mµ cßn ®Õn nh÷ng yªu cÇu kh¸c n÷a cã trong bøc ch©n dung ng−êi gi¸o viªn.
Ngµy nay, ng−êi gi¸o viªn ph¶i lµ mét ng−êi huÊn luyÖn, mét chuyªn gia, mét nhµ s−
ph¹m, mét ng−êi h−íng dÉn vµ mét nhµ tiªn ®o¸n. Ng−êi gi¸o viªn ph¶i lµ ng−êi gi¶m
®i viÖc truyÒn ®¹t kiÕn thøc vµ t¨ng viÖc ®I song hµnh cïng kiÕn thøc.
Häc sinh cã nh÷ng nhiÖm vô sau:
• X©y dùng kiÕn thøc cña m×nh
• Lªn kÕ ho¹ch vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng häc tËp cña m×nh
• Ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh häc tËp cña m×nh
• Lµm viÖc ®éc lËp
• Giao tiÕp víi ng−êi kh¸c vÒ nhiÖm vô, chøc n¨ng häc tËp
4.3 C¸c c¸ch thøc tæ chøc
Cã thÓ tæ chøc mét líp häc cã øng dông CNTT b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. Trong ®ã
cã nhiÒu yÕu tè ¶nh h−ëng tíi viÖc sö dông m¸y vi tÝnh vµo trong líp häc: b¹n cã bao
nhiªu m¸y vi tÝnh, b¹n cã phßng m¸y vi tÝnh kh«ng, m¸y vi tÝnh cã ®−îc kÕt nèi víi
mét m¹ng nµo kh«ng, néi dung ch−¬ng tr×nh häc lµ g×, tÇm nh×n cña nhµ tr−êng vÒ viÖc
¸p dông CNTT
4.3.1 Gi¸o dôc mÇm non
Mét ®iÒu quan träng ®èi víi c¸c tr−êng mÇm non ®ã lµ viÖc sö dông m¸y vi tÝnh chØ
nªn dõng ë møc lµ mét sù kiÖn cña x· héi. Hai hoÆc ba häc sinh cïng lµm viÖc trªn mét
m¸y vi tÝnh cã thÓ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng giao tiÕp t−¬ng t¸c. Kh¶ n¨ng giao tiÕp t−¬ng t¸c
ë ®©y kh«ng ph¶i víi m¸y vi tÝnh mµ chÝnh lµ gi÷a c¸c em víi nhau. C¸c em trao ®æi vÒ
néi dung cã trong m¸y, t×m kiÕm gi¶i ph¸p, trî gióp lÉn nhau.

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 16
 CNTT trong gi¸o dôc

VÊn ®Ò quan träng thø hai ®ã lµ viÖc liªn hÖ víi thùc tÕ. B¹n cã d¹y cho trÎ em vÒ t×nh
h×nh cña biÓn trong tuÇn nµy, hoÆc lµm nh÷ng bµi tËp trªn m¸y vi tÝnh cã néi dung liªn
quan tíi biÓn. NÕu häc sinh ®ang vÏ, t« mµu, bµn vÒ c¸c loµi c¸ th× h·y ®Ó c¸c em t«
mµu mét con c¸ trªn m¸y vi tÝnh.
§õng cã yªu cÇu nh÷ng häc sinh nhá ph¶i häc vÒ kü thuËt, h·y ®Ó c¸c em tù kh¸m ph¸
nh÷ng quy t¾c kü thuËt trong khi thùc hµnh!
Lµm viÖc theo nhãm hoÆc theo gãc häc tËp lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó ®−a m¸y vi tÝnh vµo líp
häc mÇm non. Chia häc sinh thµnh c¸c nhãm kh¸c nhau vµ h·y ®Ó mçi nhãm thùc hiÖn
nh÷ng nhiÖm vô kh¸c nhau. Nhãm vÏ, nhãm ch¬i, nhãm x©y nhµ, nhãm th¶o luËn vµ
tÊt nhiªn cã mét nhãm lµm viÖc trªn m¸y vi tÝnh.
4.3.2 Gi¸o dôc tiÓu häc
§èi víi gi¸o dôc tiÓu häc, CNTT cÇn ph¶i ®−îc lång ghÐp trong c¸c m«n häc kh¸c
nhau: m«n to¸n, häc vÇn, kü thuËt, nghiªn cøu m«i tr−êng C©u hái ®Æt ra lµ liÖu b¹n
muèn häc sinh cña m×nh lµm viÖc ®éc lËp hay lµm nhãm. Cã mét vµi kh¶ n¨ng
• Lµm viÖc ®éc lËp
• Lµm viÖc nhãm
o Lµm viÖc theo ®Ò tµi
TÊt c¶ c¸c m«n häc ®−îc liªn hÖ víi nhau thµnh mét ®Ò tµi
o Lµm viÖc theo gãc häc tËp

Cã nh÷ng gãc häc tËp kh¸c nhau

Cã sù trî gióp cña nh÷ng phiÕu giao viÖc vµ phiÕu bµi tËp

Lµm viÖc ®éc lËp hoÆc theo tæ nhãm

Cã thêi gian ®Ó hç trî nÕu thµnh viªn nµo trong nhãm cÇn gióp ®ì
o Hîp ®ång c«ng viÖc

Häc sinh ph¶i hoµn thµnh c«ng viÖc ®−îc giao trong mét thêi gian
nhÊt ®Þnh

Häc sinh cã thÓ tù quyÕt ®Þnh muèn thùc hiÖn c«ng viÖc g×, khi
nµo

Häc sinh cã thêi gian ë tr−êng ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ®· chän

Ký cam kÕt víi gi¸o viªn

Häc sinh cã nhiÒu s¸ng kiÕn

Häc sinh tù do h¬n

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 17
 CNTT trong gi¸o dôc

Cã sù kh¸c biÖc gi÷a tèc ®é vµ tr×nh ®é

Ph¸t triÓn kh¶ n¨ng cña häc sinh khi tæ chøc c«ng viÖc

Cã sù chuyÓn ®æi tr¸ch nhiÖm tõ phÝa gi¸o viªn tíi häc sinh
4.3.3 C¸c tr−êng trung häc
M¸y vi tÝnh cã thÓ ®−îc ®−a vµo øng dông b»ng nhiÒu c¸ch:
• Nh− mét m«n häc
C¸c tr−êng häc cã thÓ dµnh mét ngµy trong tuÇn ®Ó d¹y häc sinh nh÷ng kü n¨ng
c¬ b¶n vÒ sö dông CNTT.
• Trong m«n ‘gi¸o dôc kü thuËt'
Gi¸o dôc kü thuËt lµ bé m«n d¹y vÒ viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kü thuËt, kh¸m
kh¸ kü thuËt vµ thiÕt bÞ ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò b»ng ®«i bµn tay vµ khèi ãc.
CNTT cã thÓ bæ sung vµo m«n häc nµy.
• Lång ghÐp trong nh÷ng m«n häc kh¸c
Gièng nh− ®èi víi gi¸o dôc tiÓu häc, CNTT còng cã thÓ ®ùoc lång ghÐp trong
c¸c m«n häc kh¸c nhau cña bËc THPT. Tuy nhiªn, viÖc tæ chøc sÏ khã kh¨n
h¬n: sÏ cã nhiÒu gi¸o viªn ph¶i tham gia, ph¶i ®−îc ®µo t¹o vµ cÇn ph¶i cã h¹
tÇng c¬ së tèt. Tuy nhiªn, ®©y lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó øng dông CNTT bëi v× khi ®ã
m¸y vi tÝnh sÏ ®−îc sö dông nhiÒu h¬n d−íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau.
• §em ®Õn sù kh¸c biÖt
Cã nhiÒu häc sinh rÊt giái sö dông m¸y vi tÝnh tr−íc khi b−íc vµo tr−êng phæ
th«ng trong khi mét sè kh¸c th× ch−a cã kü n¨ng nµo. Sù kh¸c biÖt nµy cã thÓ
gióp viÖc øng dông CNTT nh−ng sÏ thùc hiÖn chñ yÕu qua giê häc thªm.

4.3.4 C¸c tr−êng d¹y nghÒ

ViÖc tæ chøc øng dông CNTT trong c¸c tr−êng d¹y nghÒ cã thÓ ®−îc so s¸nh víi c¸c
tr−êng TH, tuy nhiªn sÏ tËp trung nhiÒu h¬n tíi øng dông thùc tÕ, nh»m ®Þnh h−íng cho
c«ng viÖc t−¬ng lai. CÇn d¹y cho häc sinh vÒ nh÷ng nhu cÇu cã trong x· héi hiÖn t¹i.
LiÖu c¸c em chØ cÇn biÕt ®¸nh m¸y hay biÕt xö lý v¨n b¶n? Cã cÇn ph¶i häc vÒ excel -
ch−¬ng tr×nh cÇn thiÕt cho c«ng viÖc t−¬ng lai - kh«ng? HoÆc c¸c em cã cÇn ph¶i ph¶i
biÕt lËp tr×nh? Cã cÇn ph¶i cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn m¸y mãc lµm viÖc b»ng m¸y vi
tÝnh?
D¹y CNTT nh− lµ mét m«n häc riªng biÖt rÊt quan träng nÕu nh− nã cÇn cho c«ng viÖc
t−¬ng lai. CNTT còng cã thÓ ®−îc lång ghÐp trong nhiÒu m«n häc kh¸c nhau nÕu viÖc
øng dông ®ã cã môc ®Ých.
§èi víi c¸c tr−êng d¹y nghÒ, viÖc øng dông CNTT cã thÓ cßn nhiÒu h¬n trong c¸c
tr−êng tiÓu häc vµ TH. M¸y vi tÝnh cã thÓ ®−îc sö dông nh− lµ nguån th«ng tin. Häc

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 18
 CNTT trong gi¸o dôc

sinh nªn ®−îc trang bÞ kh¶ n¨ng x¸c ®Þnh con ®−êng cña m×nh trong mét x· héi th«ng
tin vµ trong mét bèi c¶nh m¸y vi tÝnh cã vai trß to lín.
4.4 Lång ghÐp CNTT trong gi¸o dôc nh− thÕ nµo?
Mét yÕu tè cã tÝnh quyÕt ®Þnh trong viÖc ®−a CNTT vµo gi¸o dôc chÝnh lµ yÕu tè bèi
c¶nh. Mçi mét nhµ tr−êng ®Òu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng bao gåm:

- §Þa ®iÓm ®Æt tr−êng (n«ng th«n hay thµnh phè)

- Mèi liªn hÖ hîp t¸c víi c¸c tr−êng kh¸c
- Sù hç trî tõ phÝa BGH nhµ tr−êng
- C¸c thµnh viªn cña tr−êng cã chuyªn m«n trong lÜnh vùc CNTT
Khi lªn kÕ ho¹ch vÒ viÖc øng dông CNTT, mçi nhµ tr−êng ®Òu ph¶i l−u ý tíi nh÷ng ®Æc
®iÓm riªng cña tr−êng ®ã vµ bèi c¶nh sÏ thùc hiÖn.
TÇm nh×n cña nhµ tr−êng vÒ CNTT lµ yÕu tè quan träng thø hai cÇn ph¶i l−u ý tíi.
Trong nh÷ng tµi liÖu ®Ò cËp tíi tÇm nh×n cña nhµ tr−êng ®èi víi CNTT cÇn ph¶i cã
nh÷ng mÆt sau:
- §−a CNTT vµo trong c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh vµ trong c¸c hÖ thèng trî
gióp
- Môc tiªu gi¸o dôc cña tõng cÊp líp
- C«ng t¸c ®µo t¹o (BGH, ®éi ngò gi¸o viªn, nh©n viªn)
YÕu tè thø ba cÇn ph¶i quan t©m ®ã lµ kÕ ho¹ch triÓn khai c¸c ho¹t ®éng, bao gåm
nhiÒu giai ®o¹n thùc hiÖn kh¸c nhau. Mçi tr−êng häc ®Òu cã mét kÕ ho¹ch triÓn khai
riªng cña m×nh. Mét sè tr−êng tËp trung tíi tÇm quan träng cña viÖc lång ghÐp. Tuy
nhiªn, tr−êng cña b¹n cã thÓ quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn viÖc khai th¸c m¹ng, phßng m¸y,
hoÆc m¸y vi tÝnh trong mçi líp häc, gi¸o viªn CNTT v.v
Cho dï tËp trung vµo mÆt nµo ®i ch¨ng n÷a th× viÖc dù th¶o vµ trao ®æi bµn b¹c vÒ tÇm
nh×n cña nhµ tr−êng lµ mét viÖc lµm hÕt søc quan träng. Nh÷ng ng−êi tham gia bµn b¹c
bao gåm: ®éi ngò c¸n bé gi¸o viªn, c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn, PHHS v.v. Nh− vËy,
tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn tham dù ®Òu thÊy ®−îc râ rµng nh÷ng môc tiªu cÇn ph¶i ®¹t ®−îc.
TÊt nhiªn, tÇm nh×n vÒ CNTT cÇn ph¶i ®−îc ®Æt trong kÕ ho¹ch lµm viÖc chung cña nhµ
tr−êng vµ còng ph¶i phï hîp víi triÕt häc vÒ gi¸o dôc.

4.4.1 KÕ ho¹ch triÓn khai

KÕ ho¹ch triÓn khai lµ mét c«ng cô h÷u Ých ®Ó ®−a CNTT vµo gi¸o dôc. Nã sÏ cung cÊp
cho chóng ta nh÷ng chØ dÉn ®Ó øng dông CNTT thµnh c«ng trong tr−êng cña b¹n.
D−íi ®©y lµ mét biÓu mÉu vÒ viÖc lªn kÕ ho¹ch triÓn khai. Tuy nhiªn, xin l−u ý, mçi
tr−êng häc ®Òu cã nh÷ng ®Æc tr−ng riªng. CNTT bÞ chi phèi bëi nh÷ng ®Æc tr−ng riªng
cña mçi nhµ tr−êng: tÇm nh×n, trang thiÕt bÞ, nh©n sù, vµ nh÷ng sù trî gióp.

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 19
 CNTT trong gi¸o dôc

4.1.1 Mét biÓu mÉu

Mét tæ CNTT sÏ lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt thóc ®Èy viÖc thùc hiÖn. Nhãm nµy bao gåm
nh÷ng thµnh viªn cña tr−êng vµ mét chuyªn gia ®éc lËp cã thÓ s½n sµng thóc ®Èy viÖc
sö dông CNTT trong tr−êng. Tæ CNTT sÏ cïng thèng nhÊt th«ng qua 8 giai ®o¹n sau:

1. ThiÕt kÕ mét tµi v¨n kiÖn mang tÝnh chiÕn l−îc

Mçi mét cuéc hµnh tr×nh ®Òu cã ®iÓm ®Õn. B¶n v¨n kiÖn nµy cÇn ph¶i ®−a ra
®−îc môc ®Ých mµ nhµ tr−êng theo ®uæi. C¸i nh×n tæng quan vÒ nh÷ng nguyªn
t¾c c¬ b¶n vµ nh÷ng môc tiªu cÇn ph¶i ®¹t ®−îc. Ngoµi ra cÇn ph¶i nªu râ c«ng
viÖc vµ nhiÖm vô cña nh÷ng ng−êi tham gia. Mçi nhãm thµnh viªn ®−îc ph©n
c«ng nh÷ng nhiÖm vô kh¸c nhau.

2. Nh÷ng tiªu chÝ vµ tiªu chuÈn phæ biÕn

Nh÷ng tiªu vµ nh÷ng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ do chÝnh phñ hay nh÷ng c¬ quan chøc
n¨ng cã thÈm quyÒn quy ®Þnh cÇn ph¶i ®−îc ghi chó trong b¶n v¨n kiÖn nµy.

3. Môc tiªu
Nh÷ng môc tiªu cô thÓ (liªn quan tíi viÖc øng dung CNTT) mµ nhµ tr−êng mong
muèn ®¹t ®−îc?

4. Nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt vµ ng©n s¸ch

Mét ®iÒu rÊt quan träng lµ ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn ban ®Çu tr−íc khi triÓn
khai qu¸ tr×nh thùc hiÖn. LÊy vÝ dô: nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ m¹ng , phÇn cøng, phÇn
mÒm, v.v . Nhµ tr−êng còng cÇn ph¶i l−u ý tíi c¸c vÊn ®Ò vÒ tµi chÝnh cÇn cã
trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ó lªn kÕ ho¹ch ng©n s¸ch mét c¸ch kü l−ìng.

5. §−a vµo thùc hiÖn vµ s¾p xÕp thêi gian thùc hiÖn
Nh÷ng b−íc ®i cô thÓ mµ nhµ tr−êng ph¶i lµm ®Ó ®−a viÖc øng dông CNTT
trong tr−êng vµ trong tõng cÊp líp lµ g×? Mét kÕ ho¹ch lµm viÖc víi c¸c mèc
thêi gian cô thÓ còng gióp Ých rÊt nhiÒu trong viÖc lªn kÕ ho¹ch lµm viÖc cô thÓ.
6. §µo t¹o t¹i chç vµ vÊn ®Ò trî gióp
§éi ngò c¸n bé lu«n cã nhu cÇu ®−îc ®µo t¹o vÒ CNTT. VËy th× ai sÏ cung cÊp
®µo t¹o? Ai sÏ tham gia kho¸ ®µo t¹o?
Tæ chøc nµo cung cÊp hç trî kü thuËt?
Tæ chøc nµo cã thÓ cung cÊp c¸c tµi liÖu häc tËp vµ gi¶ng d¹y?
Tæ chøc nµo cã thÓ t− vÊn vÒ nh÷ng vÊn ®Ò gi¸o dôc?

7. Thö nghiÖm vµ sö dông thùc tÕ

C¸c kÕ ho¹ch ®−îc ®−a ra thùc hiÖn. Gi¸o viªn vµ häc sinh cung cÊp th«ng tin
ph¶n håi theo nhãm.

8. §¸nh gi¸

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 20
 CNTT trong gi¸o dôc

Qu¸ tr×nh thùc hiÖn còng cÇn ph¶i ®−îc kiÓm so¸t cÈn thËn. CÇn ph¶i cã kÕ
ho¹ch ®¸nh gi¸ theo tõng thêi ®iÓm ®Ó ®iÒu chØnh nÕu cÇn thiÕt.

VVOB – IMIH ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003

Peter Van Gils p. 21