 GENOGRAM

 Genogram je način prikazivanja porodičnog stabla, ucrtavanjem i upisivanjem informacija o

članovima porodice kroz najmanje 3 generacije.

 Porodični dijagram – porodična mapa mapira međuodnose i obrasce funkcionisanja

porodica.

 Genogram olakšava terapeutima da zapamte članove porodica, obrasce ponašanja i događaje

i sitemski misle o povezanosti odnosa i događaja sa bolešću i zdravljem.

 Genograme su koristili porodični lekari da bi zabeležili porodičnu medicinsku istoriju.

 Genogram je razvijen iz sistemske porodične terapije Murray Bowen-a. Konceptualni okvir za

analizu genog.obrazaca zasnovan je na njegovim idejama.

 Sistemski pristup uključuje razumevanje sadašnjeg konteksta porodice, isto kao i istorijskog.

 Promene se posmatraju u:

 vertikalnoj ravni – obrasci odnosa i funkcionisanja se prenose kroz generacije i

 horizontalnoj – kretanje porodice sada kroz vreme, i razni problemi, neprilike tranzicije u
porodičnom životnom ciklusu.

 Pretraživanjem porodičnog sistema istorijski i procenjivanjem prethodnih tranzicionih faza

životnog ciklusa porodice, mogu da se postave hipoteze o mestu sadašnjih problema u
kontekstu porodičnih evolucionih obrazaca.

 IP - identifikovani pacijent, osoba koja ima problem, može da se posmatra u kontekstu

različitih subsistema -siblinzi, trouglovi, komplementarni, simetrični odnosi, u odnosu sa
meta sistemima- zajednica, škola, širi sociokulturni kontekst.

 Genogram pomaže članovima porodice da sebe vide na drugi, nov način.

 Terapeut se kroz genogramski intervju pridružuje porodici i pruža joj pomoć.

 Izrada genograma uključuje tri nivoa:

 ucrtavanje porodične strukture

 upisivanje informacija o porodici

 ucrtavanje linija koje opisuju porodične odnose

 Podaci se dobijaju putem genogramskog intervjua. Moguć tzv. Rašomon efekat- različite
priče o istom događaju.

 Kada se napravi kostur genograma –porodična struktura, dodaju se sledeće informacije:

 demografske (datumi rođenja, smrti, mesta rođenja, zanimanja...)

 o funkcionisanju (podaci o emocionalnom, medicinskom funkcionisanju i ponašanju

čl.porod.)

 kritični događaji u porodici (promene u odnosima, gubici, uspesi, separacije, razvodi,

migracije...)
 Na genogaramu se prati porodična hronologija – navode se po redu značajni događaji u
porodičnoj istoriji.

 Pri prikupljajnju informacija širi se “mreža informacija”.

 Genogramski intervju traje od 60 do 90 minuta.

 Po završetku sledi interpretiranje genograma, a počinje se eksploracijom osnovne porodične

strukture.

 Treba analizirati obrasce koji se prenose sa generacije na generaciju – repetitivni obrasci koji
se javljaju u funkcionisanju, odnosima, porodičnoj strukturi.

 Mogu da se nastavljaju u sadašnjosti i budućnosti.

 Prepoznavanje nudi mogućnost da se pomogne članovima porodice da ih izmene.

 Prepoznavanje negativnih obrazaca, pomaže porodici da ih ne ponavlja, i zaustavi transmisiju

u budućnosti.

 Isto tako može da se traga za multigeneracijskim obrascima uspeha.

 Korisno je tragati za koincidencijama različitih životnih događaja i promena u porodičnom

funkcionisanju.

 Pretraživanje gomilanja stresova, reakcija žalovanja, odnos porod.iskustava i ekonomskih,

socijalnih, političkih zbivanja.

 Važni su gubici – smrti roditelja, dece, odlasci, razvodi...

 Stresni događaji utiču na mogućnost nesreća u daljem životu.

 Porodična zbivanja na genogramu obavezno se povezuju sa socijalnim, ekonomskim i

političkim kontekstom (migracije, ratovi, ekonomska kriza).

 Obrasci odnosa mogu da budu:

 bliski

 fuzionisani

 distancirani

 kofnliktni

 cut – off – prekinuti, isečeni

 Odnosi se vremenom menjaju, u genogram se ucrtavaju odnosi u porodici u trenutku rada ili
ranije, uz unošenje godine pored genograma.

 Trouglovi u porodici znače uvodjenje trećeg u odnos dvoje ljudi, koji imaju teškoće u odnosu.

 Mogu dvoje da se udruže da bi pomagali trećem ili da bi kritikovali i bili protiv njega.

 Zbog visoke tenzije između dve osobe, uvlači se treća da bi se smanjio stres.

 Često roditelji zbog loše bračne dijade utrougljuju decu, svoje roditelje, druge osobe, posao,
hobi...
 Tako se deca grupišu u “dobru” i “lošu”.

 Konflikt između siblinga može da pomogne roditeljima u odvraćanju od sopstvenih bračnih

problema.

 Često jedan roditelj uvlači dete u fuzionisani odnos, a protiv drugog roditelja, koji postaje
autsajder.

 Multigeneracijski trouglovi – često su baba, deda i unuk udruženi protiv roditelja ili jednog
roditelja.

 Za terapeuta je važno otkrivanje trouglova da bi planirao intervenciju- “detriangulaciju” –

učenje čl.porodice da se oslobode rigidnih obrazaca utrougljavanja.

 Važno je pri interpreatciji genograma obuhvatiti porodični balans i disbalans - u

porod.strukturi, ulogama, nivou funkcionisanja, resursima.

 Oni ukazuju na funkcionalno jedinstvo porodičnog sistema. Obično u jednoj porodici ima
manje ili više suprotnosti.

 U funkcionalnim porodicama suprotne karakteristike se usklađuju.

 Razlike čl.porod.tj. supružnika mogu da budu u resursima u – novcu, zdravlju, klasnom

poreklu, obrazovanju, sposobnosti...

 Proučavanje obrazaca kontrasta i balansa u porodičnoj strukturi, ulogama, resursima,

funkcionisanju, pomaže terapeutu da postavi hipoteze o porodičnoj adaptaciji na disbalans,
koji može dovesti do disfunkcije sistema.

 Sibling konstelacija – deca – braća i sestre, je veoma značajna (mada zavisi od etničke
pripadnosti porodice i drugih faktora) i smatra se najdužom u toku života.

 Sibling pozicija može bitno da utiče na emocionalnu poziciju u primarnoj porodici i buduće
odnose sa supružnikom i decom.

 Najstarija deca se smatraju posebnom i “čuvaju” porodičnu sreću, brinu o porodičnoj

tradiciji, ponašaju se savesno i roditeljski, ponekad im smetaju mlađa jer “oduzimaju“ ljubav i
pažnju roditelja.

 Često roditelji od prvog deteta očekuju velike stvari, uspeh, postignuće na različitim
planovima...

 Mlađa deca se ponašaju bezbrižnije, manje opterećeni porodičnom odgovornošću, manje

poštuju autoritet i konvencije.

 Jedinci preuzimaju karakteristike i najstarijeg i najmlađeg, ali uglavnom se češće ponašaju

kao najstarija deca.

 Mogu da budu anksiozni zbog prezaštićivanja od strane roditelja, ali ostaju u bliskom
odnosima sa roditeljima tokom celog života.

 Neki istraživači smatraju da je bolje da osobe ulaze u brak i ponavljaju sibling konstelaciju
(ukoliko je suprug bio starije dete da bude sa suprugom koja je bila mlađe dete).

 Dvoje koji su bili starija deca mogu da se takmiče za moć u relaciji.

 Genogrami mogu delimično da posluže za predviđanje daljeg razvoja porodice.

 Bilo bi dobro da genogrami pomognu članovima porodica da misle sistemski, da sagledaju

Samoubistvo: definicija, kratak istorijat i etiologija