Zadatak 7 Za armiranobetonsku gredu koja se nalazi u unutrašnjosti objekta

obraditi sljedeće:

a) odrediti klasu izloženosti i zaštitni sloj betona,

b) dimenzionirati za dato opterećenje,

c) obraditi detalje konstruisanja armature i izraditi nacrt armature u mjerilu

1:20,

d) napraviti specifikaciju armature. p

40 L0 40 L0 40 L0 40

Raspon L0 = 8.2𝑚

Opterećenje Stalno 𝑔 ′ = 30𝑘𝑁/𝑚

Promjenjivo 𝑝 = 46𝑘𝑁/𝑚

Materijal Beton C25/30

Armatura S500
120 [cm]
Poprečni
presjek
12

h=?

30

Rješenje
a) Klasa izloženosti i zaštitni sloj betona
Konstrukcija u unutrašnjosti objekta Pretpostavka: glavna armatura ∅20, vilice ∅8

⇒ Klasa izloženosti XC1

EN 1992-1-1:2004 §4.2 Tabela 4.1
⇒ minimalna klasa betona C16/20 §4.4.1 Jednačina 4.1, Tabela 4.2, 4.3, 4.5

Zaštitni sloj betona

𝑐𝑚𝑖𝑛 =10𝑚𝑚 Kriterij zaštite od korozije
𝑐𝑚𝑖𝑛 =𝑑𝑠 Kriterij osiguranja prenosa sila spoja
=20𝑚𝑚
∆𝑐 =10𝑚𝑚
𝑐𝑛𝑜𝑚,𝑣𝑖𝑙 = 10 + 10 = 20𝑚𝑚 Vilice
𝑐𝑛𝑜𝑚,𝑙 = 20 + 10 = 30𝑚𝑚 Glavne šipke

Na osnovu gornjeg proračuna pretpostavljamo da je mjerodavno 30𝑚𝑚 do

glavnih šipki, ali moramo provjeriti udaljenost do vilica:

𝑐𝑣 = 𝑐𝑛𝑜𝑚,𝑙 − 𝑑𝑠,𝑣𝑖𝑙 = 30 − 8 = 22𝑚𝑚 > 20𝑚𝑚 X

Usvojen zaštitni sloj 𝑐𝑛𝑜𝑚 = 25𝑚𝑚

Šiljak E. - Bilješke sa vježbi 150

b) Dimenzioniranje
Statički sistem i presječne sile

Momenti savijanja
(Koristeći tablice za proračun presječnih sila na kontinualnom nosaču)
Sopstvena težina nosača 𝑔𝑠 = (1.2 · 0.12 + 0.3 · 0.7)𝑚2 · 25𝑘𝑁/𝑚3 = 8.85𝑘𝑁/𝑚
Ukupno staalno opterećenje 𝑔 = 𝑔 ′ + 𝑔𝑠 = 30 + 8.85 = 38.85𝑘𝑁/𝑚

Presjek Koef. iz tabele × 𝑔 · 𝑙2 = Koef. iz tabele × 𝑝 · 𝑙2 =

2873.346 3402.16
𝑀1 0.0800 229.87 0.1013 344.64
𝑀𝐵 -0.1000 -287.33 -0.1167 -397.03
𝑀2 0.0250 71.83 0.0750 255.16
𝑚𝑖𝑛 𝑀2 0.0250 71.83 -0.0500 -170.11

Tablica 12.1: Momenat savijanja

Presjek 𝑀𝑔𝑘 𝑀𝑝𝑘 𝑀𝐸𝑑

[𝑘𝑁 ] [𝑘𝑁 ] [𝑘𝑁 ]
𝑀1 229.87 344.64 827.28
𝑀𝐵 -287.33 -397.03 -983.44
𝑀2 71.83 255.16 479.71
𝑚𝑖𝑛 𝑀2 71.83 -170.11 -158.20

Tablica 12.2: Računske vrijednosti momenata savijanja 𝑀𝐸𝑑 = 1.35 · 𝑀𝑔𝑘 + 1.5 ·
𝑀𝑝𝑘

Slika 12.1: Anvelopa momenata. Izbačena iz programa pa se malo razlikuju vri-

jednosti u odnosu na vrijednosti proračunate koristeći tablice.

Šiljak E. - Bilješke sa vježbi 151

 Presjek Koef. iz tabele × 𝑔·𝑙 = Koef. iz tabele × 𝑝·𝑙 =
334.11 395.60
𝑉𝐴 0.4000 133.64 0.4500 178.02
𝑉𝐵𝐿 0.6000 200.47 0.6167 243.97
𝑉𝐵𝐷 0.5000 167.06 0.5834 230.79

Tablica 12.3: Poprečna sila

Presjek 𝑉𝑔𝑘 𝑉𝑝𝑘 𝑉𝐸𝑑

[𝑘𝑁 ] [𝑘𝑁 ] [𝑘𝑁 ]
𝑉𝐴 133.64 178.02 447.44
𝑉𝐵𝐿 200.47 243.97 636.59
𝑉𝐵𝐷 167.06 230.79 571.72

Tablica 12.4: Računske vrijednosti poprečne sile 𝑉𝐸𝑑 = 1.35 · 𝑉𝑔𝑘 + 1.5 · 𝑉𝑝𝑘

Slika 12.2: Anvelopa poprečnih sila.

Dimenzioniranje presjeka

120 [cm]

12

h=?

30

Materijal → Računske čvrstoće materijala

Beton C25/30 𝑓𝑐𝑑 = 𝛼𝑐𝑐 𝑓𝑐𝑘 /𝛾𝐶 = 0.85 · 25/1.5 = 14.17𝑁/𝑚𝑚2
Armatura S500 𝑓𝑦𝑑 = 𝑓𝑦𝑘 /𝛾𝑆 = 500/1.15 = 435𝑁/𝑚𝑚2

Šiljak E. - Bilješke sa vježbi 152

Odredivanje visine presjeka prema momentu nad osloncem B
Redukcija oslonačkog momenta
𝑅𝐵 · 𝑎𝑜𝑠𝑙
𝑟𝑒𝑑 𝑀 =𝑀+
8
𝑅𝐵 𝑔 · 𝑎𝑜𝑠𝑙 (200.47 + 167.06) · 0.4
𝑟𝑒𝑑 𝑀𝐵𝑔 = 𝑀𝐵𝑔 + = −287.33 + = −268.95𝑘𝑁 𝑚
8 8
𝑅𝐵 𝑝 · 𝑎𝑜𝑠𝑙 (243.97 + 230.79) · 0.4
𝑟𝑒𝑑 𝑀𝐵𝑝 = 𝑀𝐵𝑝 + = −397.03 + = −373.29𝑘𝑁 𝑚
8 8
Računska vrijednost momenta iznad oslonca

𝑀𝐸𝑑,𝐵 = 1.35 · (−268.95) + 1.5 · (−373.29) = −923.02𝑘𝑁 𝑚

Za presjek jednostruko armiran, ali potpuno iskorišten očitaćemo iz tabele za

jednostruko armirane presjeke 𝜉𝑙𝑖𝑚
∙
. Pošto ćemo ograničiti visinu pritisnute
zone za obezbjedenje duktilnosti presjeka, odabraćemo 𝜉𝑙𝑖𝑚
∙
= 0.45 i očitavamo
relativni momenat 𝜇𝑙𝑖𝑚 = 0.296. Visina presjeka je
∙

𝑀𝐸𝑑,𝑠 0.923𝑀 𝑁 𝑚
𝑑2 = = = 0.734
𝜇∙𝑙𝑖𝑚 · 𝑏 · 𝑓𝑐𝑑 0.296 · 0.3𝑚 · 14.17𝑁/𝑚𝑚2

⇒ 𝑑 = 0.86𝑚

Usvojeno 𝑑 = 86𝑐𝑚, 𝑑2 = 4𝑐𝑚, ℎ = 90𝑐𝑚

Potrebna armatura
14.17
𝑝𝑜𝑡 𝐴𝑠2 = 0.3646 · 30 · 86 = 30.64𝑐𝑚2
435

Presjek 1
Pretpostavka 𝑑1 = 7𝑐𝑚 ⇒ 𝑑 = 90 − 7 = 83𝑐𝑚

𝑀𝐸𝑑,1 = 1.35 · 229.87 + 1.5 · 344.64 = 827.28𝑘𝑁 𝑚

0.8273𝑀 𝑁 𝑚
𝜇= = 0.071
1.2 · (0.83𝑚)2 · 14.17𝑁/𝑚𝑚2
Očitanje iz tablice A.1

𝜀𝑐𝑑 = 2.3 h
𝜀𝑠𝑑1 = 20h > 2.175
𝜉 = 0.103 → 𝑥 = 𝜉 · 83 = 8.6𝑐𝑚 < 12𝑐𝑚 X(Pravougaona prit.zona)
𝜁 = 0.96 → z = 𝜁 · 83 = 79.7cm

Potrebna armatura u presjeku 1

𝑀𝐸𝑑,1 827.28 · 100𝑘𝑁 𝑐𝑚

𝑝𝑜𝑡 𝐴𝑠1 = = = 23.86𝑐𝑚2
𝑧 · 𝑓𝑦𝑑 79.7𝑐𝑚 · 43.5𝑘𝑁/𝑐𝑚2

Presjek 2

𝑀𝐸𝑑,2 = 1.35 · 71.83 + 1.5 · 255.16 = 479.71𝑘𝑁 𝑚

0.4797𝑀 𝑁 𝑚
𝜇= = 0.041
1.2 · (0.83𝑚)2 · 14.17𝑁/𝑚𝑚2
Očitanje iz tablice A.1

𝜀𝑐𝑑 = 1.54 h
𝜀𝑠𝑑1 = 20h > 2.175
𝜉 = 0.072 → 𝑥 = 𝜉 · 83 = 5.9𝑐𝑚 < 12𝑐𝑚 X(Pravougaona prit.zona)
𝜁 = 0.974 → z = 𝜁 · 83 = 80.84cm

Šiljak E. - Bilješke sa vježbi 153

Potrebna armatura u presjeku 2

𝑀𝐸𝑑,2 479.71 · 100𝑘𝑁 𝑐𝑚

𝑝𝑜𝑡 𝐴𝑠1 = = = 13.64𝑐𝑚2
𝑧 · 𝑓𝑦𝑑 80.84𝑐𝑚 · 43.5𝑘𝑁/𝑐𝑚2

Minimalni momenat u Presjeku 2

𝑚𝑖𝑛 𝑀𝐸𝑑,2 = 1.35 · 71.83 + 1.5 · (−170.11) = −158.20𝑘𝑁 𝑚

0.1582𝑀 𝑁 𝑚
𝜇= = 0.054
0.3 · (0.83𝑚)2 · 14.17𝑁/𝑚𝑚2
Očitanje iz tablice A.1

𝜀𝑐𝑑 = 1.9 h
𝜀𝑠𝑑1 = 20h > 2.175
𝜉 = 0.087 → 𝑥 = 𝜉 · 83 = 7.2𝑐𝑚
𝜁 = 0.967 → z = 𝜁 · 83 = 80.3cm

Potrebna armatura u presjeku 2

𝑀𝐸𝑑,2 158.20 · 100𝑘𝑁 𝑐𝑚

𝑝𝑜𝑡 𝐴𝑠2 = = = 4.53𝑐𝑚2
𝑧 · 𝑓𝑦𝑑 80.3𝑐𝑚 · 43.5𝑘𝑁/𝑐𝑚2

Pregled potrebne armature i usvajanje armature

Presjek 𝑝𝑜𝑡 𝐴𝑠1 Usvojeno 𝑠𝑡𝑣 𝐴𝑠1 𝑝𝑜𝑡 𝐴𝑠2 Usvojeno 𝑠𝑡𝑣 𝐴𝑠2
2 2 2 2
[𝑐𝑚 ] [𝑐𝑚 ] [𝑐𝑚 ] [𝑐𝑚 ]
1 23.86 8∅20 25.13
6∅20
B 30.64 + 8∅14 31.16
2 13.64 5∅20 15.71
𝑚𝑖𝑛 2 4.53 2∅20 6.28

Tablica 12.5: Usvajanje podužne armature

Dimenzioniranje na poprečne sile

Neke šipke iz polja 1 ćemo poviti u gornju zonu iznad oslonca B i tu povijenu
armaturu iskorisniti kao poprečnu armaturu. Kod kontinualnih nosača treba
provesti najmanje 1/4 armature polja u donjoj zoni na srednji oslonac. Mi
ćemo ovdje poviti 2∅20 u gornju zonu.

• Računska vrijednost poprečne sile

2
𝑑 = 90 − (2.5 + 0.8 + = 85.7𝑐𝑚)
Presjek 𝑉𝑔𝑘 𝑉𝑝𝑘 𝑉𝑔𝑘,𝑟𝑒𝑑 𝑉𝑝𝑘,𝑟𝑒𝑑 𝑉𝐸𝑑 2
𝑧 = 𝜁 · 𝑑 = 0.813 · 85.7𝑐𝑚 = 69.7𝑐𝑚
[𝑘𝑁 ] [𝑘𝑁 ] [𝑘𝑁 ] [𝑘𝑁 ] [𝑘𝑁 ]
𝑉𝐴 133.64 178.02 92.58 129.40 319.08
𝑉𝐵𝐿 200.47 243.97 159.41 195.35 508.23
𝑉𝐵𝐷 167.06 230.79 126.00 182.17 443.36

Tablica 12.6: Poprečne sile: karakteristična vrijednost,

𝑎𝑜𝑠𝑙
redukovana vrijednost 𝑉𝑟𝑒𝑑 = 𝑉𝑞𝑘 − ( + 𝑑) · 𝑞𝑘 ,
2
računska vrijednost 𝑉𝐸𝑑 = 1.35 · 𝑉𝑔𝑘 + 1.5 · 𝑉𝑝𝑘

Šiljak E. - Bilješke sa vježbi 154

 • Minimalna poprečna armatura

𝑚𝑖𝑛 𝑎𝑠𝑤 = 0.0008 · 30𝑐𝑚 · 100𝑐𝑚[𝑐𝑚2 /𝑚] = 2.4𝑐𝑚2 /𝑚

Minimalna armatura
Usvojena dvosječna vilica : ∅8/20; 𝑆500
𝑠𝑡𝑣 𝑎𝑠𝑤 = 5.03𝑐𝑚2 /𝑚 > 2.4𝑐𝑚2 /𝑚

Nosivost na poprečne sile, grede armirane minimalnom armaturom

𝑐𝑚2 𝑘𝑁
𝑉𝑅𝑑,𝑠𝑦 = 𝑎𝑠𝑤 ·𝑓𝑦𝑤𝑑 ·𝑧 ·cot 𝜃 = 5.03 ·43.5 2 ·0.697𝑚·1.2 = 183.00𝑘𝑁
𝑚 𝑐𝑚

• Oslonac A Preporučuje se da prva koso povijena šipka bude na udal-

jenosti > 0.8 · 𝑑 čime se omogućava formiranje pritisnute betonske dijag-
onale izmedu prevojne tačke u gornjoj zoni šipke i oslonca. Takode ovim
se omogućava nesmetano sidrenje povijene šipke u gornjoj zoni.
Ovdje će se poprečna armatura na dužini 60𝑐𝑚 od ivice oslonca formirati
od zatvorenih vilica. Potrebna površina poprečnog presjeka:

𝑉𝐸𝑑 319.08𝑘𝑁
𝑝𝑜𝑡 𝑎𝑠𝑤 = = = 8.77𝑐𝑚2 /𝑚
𝑓𝑦𝑤𝑑 · 𝑧 · cot 𝜃 43.5𝑘𝑁/𝑐𝑚2 · 0.697𝑚 · 1.2

Usvojena dvosječna vilica : ∅8/10; 𝑆500

𝑠𝑡𝑣 𝑎𝑠𝑤 = 10.05𝑐𝑚2 /𝑚 > 8.77𝑐𝑚2 /𝑚

Nosivost

𝑉𝑅𝑑,𝑠𝑤 = 10.05𝑐𝑚2 /𝑚 · 43.5𝑘𝑁/𝑐𝑚2 · 0.697𝑚 · 1.2 = 365.65𝑘𝑁

Potrebne koso povijene šipke

∑︀
∑︁ 𝑉𝐸𝑑
𝐴𝑠𝑤 =
𝑓𝑦𝑤𝑑 · 𝑧 · (cot 𝜃 + cot 𝛼) · sin 𝛼

𝑉𝐸𝑑 447.45𝑘𝑁
𝑥0 = = = 3.68𝑚
𝑞 1.35 · 38.85 + 1.5 · 46
183.00 447.45
= ⇒ 𝑥𝑚 = 1.51 𝑙1 = 3.68 − 1.51 − 0.8 = 1.37𝑚
𝑥𝑚 3.68
319.08 447.45
= ⇒ 𝑥𝑟 = 2.62 𝑙2 = 3.68 − 2.62 − 0.8 = 0.26𝑚
𝑥𝑟 3.68
∑︁ 1.37𝑚 + 0.26𝑚
𝑉𝐸𝑑 = (319.08𝑘𝑁 − 183.00𝑘𝑁 ) · = 110.91𝑘𝑁 · 𝑚
2

∑︁ 110.91𝑘𝑁 · 100𝑐𝑚
𝐴𝑠𝑤 = √ = 2.35𝑐𝑚2
2
43.5𝑘𝑁/𝑐𝑚2 · 69.7𝑐𝑚 · (1.2 + 1.0) ·
2

Usvojeno povijanje dvije šipke : ∅20; 𝑆500

𝑠𝑡𝑣 𝑎𝑠𝑤 = 6.28𝑐𝑚2 > 2.35𝑐𝑚2

• Oslonac B lijevo
Odabrane vilice ∅8/10 čija je nosivost već proračunata 𝑉𝑅𝑑,𝑠𝑦 = 365.65𝑘𝑁
Nosivost na poprečne sile, grede armirane dvosječnim vilicama ∅8/12.5

𝑐𝑚2 𝑘𝑁
𝑉𝑅𝑑,𝑠𝑦 = 𝑎𝑠𝑤 ·𝑓𝑦𝑤𝑑 ·𝑧 ·cot 𝜃 = 8.04 ·43.5 2 ·0.697𝑚·1.2 = 292.52𝑘𝑁
𝑚 𝑐𝑚

Šiljak E. - Bilješke sa vježbi 155

 Potrebne koso povijene šipke

∑︀
∑︁ 𝑉𝐸𝑑
𝐴𝑠𝑤 =
𝑓𝑦𝑤𝑑 · 𝑧 · (cot 𝜃 + cot 𝛼) · sin 𝛼

∑︁ 2.25𝑚 + 1.07𝑚
𝑉𝐸𝑑 = (508.23𝑘𝑁 − 365.65𝑘𝑁 ) · = 236.68𝑘𝑁 · 𝑚
2

∑︁ 236.68𝑘𝑁 · 100𝑐𝑚
𝐴𝑠𝑤 = √ = 5.02𝑐𝑚2
2
43.5𝑘𝑁/𝑐𝑚2 · 69.7𝑐𝑚 · (1.2 + 1.0) ·
2

Usvojeno povijanje dvije šipke : ∅20; 𝑆500

𝑠𝑡𝑣 𝑎𝑠𝑤 = 6.28𝑐𝑚2 > 5.02𝑐𝑚2

• Oslonac B desno
Odabrane vilice ∅8/10
Potrebne koso povijene šipke

∑︀
∑︁ 𝑉𝐸𝑑
𝐴𝑠𝑤 =
𝑓𝑦𝑤𝑑 · 𝑧 · (cot 𝜃 + cot 𝛼) · sin 𝛼

∑︁ 1.64𝑚 + 1.01𝑚
𝑉𝐸𝑑 = (443.36𝑘𝑁 − 365.65𝑘𝑁 ) · = 103.09𝑘𝑁 · 𝑚
2

∑︁ 103.09𝑘𝑁 · 100𝑐𝑚
𝐴𝑠𝑤 = √ = 2.19𝑐𝑚2
2
43.5𝑘𝑁/𝑐𝑚2 · 69.7𝑐𝑚 · (1.2 + 1.0) ·
2

Usvojeno povijanje dvije šipke : ∅20; 𝑆500

𝑠𝑡𝑣 𝑎𝑠𝑤 = 6.28𝑐𝑚2 > 2.19𝑐𝑚2

c) Raspored armature
Pokrivanje zatežućih sila
Veličina pomjeranja
𝑧 0.697
𝑎𝑙 = (cot 𝜃 − cot 𝛼) = (1.2 − 0) = 0.42𝑚 ⇒ Usvojeno 𝑎𝑙 = 0.45𝑚
2 2

Sidrenje armature
Osnovna mjera dužine sidrenja

∅ 𝜎𝑠𝑑 2.0 435

⎧
′
⎨ 𝑙𝑏𝑑,𝑟𝑒𝑞
⎪ = = = 80.56𝑐𝑚
∅20 : 4 𝑓𝑑𝑏 4 2.7
⎩ 𝑙′′ 2.0 435
𝑏𝑑,𝑟𝑒𝑞 = = 115.08𝑐𝑚
⎪
4 0.7 · 2.7
⎧
′
⎨ 𝑙𝑏𝑑,𝑟𝑒𝑞 1.4 435
= = 56.39𝑐𝑚
⎪
∅14 : 4 2.7
⎩ 𝑙′′ 1.4 435
𝑏𝑑,𝑟𝑒𝑞 = = 80.56𝑐𝑚
⎪
4 0.7 · 2.7

Šiljak E. - Bilješke sa vježbi 156

Sidrenje armature na krajnjem osloncu

a b
lb,dir lb,ind

2
lb,dir = l > 6ds lb,ind = lb,net > 10ds
3 b,net

a direktni oslonac
b indirektni oslonac
> 10ds > 10ds c srednji oslonac
c

Sila zatezanja na osloncu

𝑎𝑙 𝑉𝐸𝑑,𝐴 45
𝐹𝑠𝑑,𝐴 = 𝑉𝐸𝑑,𝐴 · + 𝑁𝐸𝑑 ≥ = 447.45 = 288.88𝑘𝑁 (12.1)
𝑧 2 69.7

Potrebna površina armaure u donjoj zoni na krajnjem osloncu

𝐹𝑠𝑑,𝐴 288.88
𝑝𝑜𝑡 𝐴𝑠,𝐴 = = = 6.64𝑐𝑚2
𝑓𝑦𝑑 43.5

Stvarna površina armature na krajnjem osloncu u donjoj zoni

(4 × 20)𝑠𝑡𝑣 𝐴𝑠,𝐴 = 12.56𝑐𝑚2

Kod direktno oslonjenih greda, potrebna dužina sidrenja glavne podužne ar-
mature na krajnjem osloncu

2 2 𝑝𝑜𝑡 𝐴𝑠,𝐴
𝑙𝑏,𝑑𝑖𝑟 = 𝑙𝑏,𝑛𝑒𝑡 = · 𝛼𝑎 · 𝑙𝑏′ · ≥𝑚𝑖𝑛 𝑙𝑏,𝑑𝑖𝑟 = 6 · 𝑑𝑠 = 6 · ∅ (12.2)
3 3 𝑠𝑡𝑣 𝐴𝑠,𝐴

2 6.64
𝑝𝑜𝑡 𝑙𝑏,𝑑𝑖𝑟 = · 1.0 · 80.56 · = 28.39𝑐𝑚
3 12.56

(U slučaju sidrenja sa pravougaonom kukom 𝛼𝑎 = 0.7)

Sidrenje armature u donjoj zoni na srednjem osloncu
Minimalna površina poprečnog presjeka armature u donjoj zoni na srednjem
osloncu mora da iznosi
1
𝑚𝑖𝑛 𝐴𝑠 = 𝐴𝑠,𝑝𝑜𝑙𝑗𝑎 , ali ne manje od dvije šipke
4
Minimalna dužina sidrenja armature u donjoj zoni na srednjem osloncu iznosi
10∅ ako se sidri pravim krajem, odnosno minimalno prečnik savijanja armature
ako se sidri sa pravougaonom kukom.

Šiljak E. - Bilješke sa vježbi 157

Šiljak E. - Bilješke sa vježbi 158
Šiljak E. - Bilješke sa vježbi 159