40 Nevevijevih Hadisa


40 NEVEVIJEVIH HADISA
SA DODATKOM OD IBN REDŽEBA
 AUTORI
Imam Jahja ibn Šeref En-Nevevi
Imam Ibn Redžeb el-Hanbeli
PRIJEVOD
Ibrahim Muratović
Redžo Muratović
ŠERIJATSKA RECENZIJA
Jasmin Durić, prof.
DTP
U.G. Prijatelj “Živinice”
IZDAVAČ
U.G. Prijatelj “Živinice”
TIRAŽ
1000 kom
PRATITE NAS PUTEM NAŠE STRANICE

www.facebook.com/prijateljzivinice
Živinice, 2018
/
Biografija imama Nevevija
IME
Njegovo puno ime je Jahja ibn Šeref ibn Murri ibn Hasan ibn Husejn
ibn Muhammed ibn Džumua ibn Hizam.
NADIMAK
Nadimak mu je Ebu Zekerijja (a nije imao sina Zekerijjaa, jer se
nije ženio). Bio je jedan od učenjaka neženja. Dobio je nadimak
i Muhjiddin (oživljavač vjere), ali je prezirao ovaj nadimak i
vjerodostojno se prenosi da je rekao: “Neću halaliti onome ko me
bude nazivao Muhjiddinom”.
PORIJEKLO
Imam Nevevi je porijeklom Hizamija, vezano za njegovog pretka
Hizama. Neki En-Nevevijevi preci tvrdili su da ovo porijeklo
vodi od oca, časnog ashaba Hakima b. Hizama, radijallahu anhu.
En-Nevevi kaže: “To je greška.” Rodio se u mjestu Neva (u podnožju
Golanske visoravni), a boravio je u Damasku. Bio je šafijske pravne
škole.
ROĐENJE
Rođen je u drugoj trećini mjeseca muharrema, a neki su rekli u prvoj
trećini 631. h.g., u Nevi, zemlji Horana, administrativnom području
Damaska.
4
ODGOJ I EDUKACIJA
Njegov otac vodio je računa o njegovom odgoju, tako da ga je
odmalena podsticao na stjecanje znanja. Naučio je napamet Kur’an
prije punoljetstva, a kada okruženje u Nevi nije moglo zadovoljiti
njegove naučne amibicije, otac ga je 649. h.g. odveo u Damask. Tada
je imao devetnaest godina. Smjestio se u rejhanijskoj medresi i u
njoj se prehranjivao. Od tog trenutka počelo je njegovo putovanje s
ciljem traženja znanja. U tom periodu gotovo da nikada nije spavao
niti se odmarao, odnosno nauci je posvetio sve svoje vrijeme, pa mu
je nauka dala dio sebe. U toku jedne godine naučio je napamet knjigu
Ebu Ishaka eš-Širazija “Et-Tenbih fi furusi Eš-Šafiijjeti”, za čije mu je
učenje trebalo oko četiri i po mjeseca, te četvrtinu propisa o ibadetu
iz knjige “El-Muhezzeb fil-furu”, u ostatku te godine. Svakog dana
čitao je dvanaest lekcija sa komentarima i opaskama: dvije lekcije iz
“El-Vesita; a jednu iz “El-Muhezzeba”, a zatim iz “El-Džem’u bejnes-
Sahihajn”, “Sahihu Muslima”, “El-Lume’a” od Ibn Džinnija, “Islahul-
mentika”, “Et-Tasrifa”, “Usulul-fikha”, “Esmaur-ridžala” i “Usulid-dina;
istovremeno ih komentirajući, pojašnjavajuči određene termine
(izraze) i sva problematična pitanja te precizirajuči jezičko značenje
i manje jasne misli. Uzvišeni Allah dao je blagoslov u njegovom
vremenu podarivši da njegovo stjecanje znanja bude zapisano, a
njegovo pisanje znanja istovremeno je bilo i njegovo stjecanje.
NJEGOV MORAL I OSOBINE

Učenjaci koji su pisali njegovu biografiju složili su se da je bio
predvodnik u skromnosti, uzor u bogobojaznosti i dokaz u
naređivanju dobra i odvraćanju od zla, te savjetovanju vladara.
POSVEĆENOST EDUKACIJI
Podučavao je u šafijskim školama “El-Ikbalijje”, “El-Felekijje” i “Er-
Ruknijje” mijenjajući Ahmeda b. Hallikana (umro 681. h.g.) i to u
prvom periodu. Poslije smrti Ebu Šame Abdur-Rahmana b. Ismaila
(umro 665. h.g.), preuzeo je predsjedavanje “Darul-hadisom el-
ešrefijje” i na toj funkciji ostao je sve do svoje smrti 676. h.g.
5
NJEGOVA DJELA
Imam En-Nevevi, Allah mu se smilovao, napisao je djela iz više
islamskih naučnih disciplina, a sva njegova djela karakteristična su
po jasnoći i jednostavnosti izraza, te upotrebi primjerenih termina.
Kada bi se nečemu posvetio, ne bi ostavio ni najmanju sitnicu, niti
korist, a da je ne navede, a kada bi nešto navodio u sažetom obliku,
prikazao bi to na zapanjujuće koncizan ali sadržajan način.
a) Djela iz hadisa i hadiskih nauka: “Komentar Muslimovog Sahiha”,
“El-ezkar” (Zikrovi), “El-Erbe’une En-Nevevijje”, “El-Išarat ila bejanil-
esmail-mubhemat”, “Et-Takrib”, “Iršadu Tullabil-hakaiki ila ma’rifeti
suneni hajril-halaiki’, Komentar El-Buharijevog Sahiha”, “Komentar
Sunena Ebu Davuda”, “Rijadus-salihin min kelami sejjidil-murselin”
(prevedeno kod nas pod nazivom ‘Radost pogleda’).
b) U fikhu: “Revdatut-talibin ve umdetul-muftin”, “El-Medžmu’u”
(Komentar El-Muhezzeba).
NJEGOVA AKIDA
Imam Nevevi bio je pod utjecajem eš’arija, pa je stoga neophodno
ukazati na činjenicu da je u “Komentaru Sahihu Muslima” često
tumačio hadise koji govore o Allahovim svojstvima. Za to postoje
mnogi razlozi, kao naprimjer:
1. Bio je pod utjecajem mišljenja kadije Ijada i El-Mazirija i drugih
koji su, također, tumačili “Sahihu Muslim” prije njega, a bili su
eš’arije.
2. Imam En-Nevevi istovremeno je i zapisivao znanje koje je stjecao, a
zapisano je, također, sakupljao, tako da se nije u potpunosti posvetio
recenziji i profiliranju. Ali, i pored toga, nije bio okorjeli eš’arija,
već im se suprotstavljao u nekoliko pitanja. Međutim, u svojim
mišljenjima koja je zastupao, vezano za ovo poglavlje, nije odredio
jasna pravila, već je kod njega još bilo dvoumljenja i nesigurnosti.
On je jedan od onih koje je šejhul-islam Ibn Tejmijje u svome djelu
“Šerhu hadisin-nuzul” (str. 118) spomenuo sljedećim riječima:
“Grupacija iz zadnjih generacija učenjaka često je u svome govoru
6
imala jednu vrstu greške zbog mnoštva sumnji koje su dolazile
od novotara. Zato pojedini učenjaci, u mnogim djelima iz usuli-
fikha, akaida (islamskog vjerovanja), fikha (islamskog prava), zuhda
(skromnosti), hadisa, pojašnjavajući neki veliki temelj vjere, navode
više predaja i različitih mišljenja nekih ljudi, a ne navode govor
koji je Allah objavio Svome Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem,
a osnovni razlog ovakvog postupanja jeste njihovo nepoznavanje
Allahovog govora, a ne prezir prema onome čemu je pozivao
Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem.”
3. Imam En-Nevevi usredotočio se na izučavanje hadisa i fikha, a
nije podrobno istraživao tematiku Allahovih imena i svojstava, te je
zato i prihvatio mišljenja svojih prethodnika, koje smo spomenuli,
a isto tako bio je i pod velikim utjecajem svojih sunarodnjaka te
raširenog eš’arizma u svome dobu.
NJEGOVA SMRT
Nakon što je u Damasku proveo dvadeset i osam godina, otputovao
je u Kuds, a zatim se vratio u rodni grad Neva. Bolest ga je zadesila
u kući njegovog oca i tu je preselio svome Gospodaru 24. redžeba
676. h.g. Ukopan je u svom rodnom gradu, neka mu se Allah smiluje
i neka ga nagradi najboljom nagradom za znanje i za sve one koji su
ga od njega stjecali, i neka ga Allah uvede u najviši firdevs.
Biografija je preuzeta iz djela “Radost pogleda 1. dio (Komentar Rijadus-
Salihina)”, izdavač Udruženje “Orijent”.
7
PRVI HADIS
Djela su prema namjerama

/
:‫َّاب ا ق ََال‬
ِ ‫َع ْن أَ ِمريِ الْ ُم ْؤ ِم ِن َني أَ ِب َحف ٍْص ُع َم َر بْنِ الْ َخط‬
ُ ‫ول اللَّ ِه ث يَق‬
:‫ُول‬ َ ‫َس ِم ْع ُت َر ُس‬
‫ َف َم ْن كَان َْت ِه ْج َرتُهُ َإل اللَّ ِه‬،‫ َوإِنَّ َا لِك ُِّل ا ْمرِئٍ َما نَ َوى‬،‫ات‬ ِ ‫”إنَّ َا ْالَ ْع َم ُل بِال ِّن َّي‬
‫ َو َم ْن كَان َْت ِه ْج َرتُهُ لِدُ نْ َيا ُي ِصي ُب َها أَ ْو ا ْم َرأَ ٍة‬،‫َو َر ُسولِ ِه َف ِه ْج َرتُهُ َإل اللَّ ِه َو َر ُسولِ ِه‬
”.‫يَ ْن ِك ُح َها َف ِه ْج َرتُهُ َإل َما هَا َج َر إلَ ْي ِه‬
‫َر َوا ُه إِ َما َما الْ ُم َح ِّدثِ َني أَبُو َع ْب ِد الل ِه ُم َح َّم ُد ب ُن إِ ْس َم ِعيل بن إِبْ َرا ِهيم بن الْ ُم ِغ َرية بن‬
‫ َوأَبُو الْ ُح َس ْ ِي ُم ْسلِ ٌم ب ُن الْ َح َّجاج بن ُم ْسلِم الْقُشَ ْي ُِّي‬،)1:‫بَ ْر ِدزبَه الْبُخَار ُِّي الْ ُج ْع ِف ُّي (رقم‬
.‫«ص ِحي َح ْيه َِم» اللذَينِ ُه َم أَ َص ُّح الْ ُكتُ ِب الْ ُم َص َّن َف ِة‬
َ ‫) ِف‬1907:‫ال َّن ْي َسابُور ُِّي (رقم‬
Od vođe pravovjernih, Ebu Hafsa, Omera bin el-Hattaba,
neka je Allah sa njime zadovoljan, se prenosi da je rekao:
„Čuo sam Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem,
da govori: “Doista su djela prema namjerama i svakom
čovjeku pripada ono što je naumio. Onaj čija hidžra bude
radi Allaha i njegovog Poslanika, njegova hidžra je Allahu
i Njegovom Poslaniku. A onaj čija hidžra bude radi imetka
da ga stekne ili žene da je oženi, njegova hidžra je radi
onoga zbog čega je učinio.”“
Hadis bilježe Buharija (1) i Muslim (1907).
8
‫‪DRUGI HADIS‬‬
‫)‪Stepeni imana (Džibrilov hadis‬‬

‫‪/‬‬
‫َّاب ا أَيْضً ا ق ََال‪:‬‬
‫َع ْن ُع َم َر بْنِ الْ َخط ِ‬
‫ات يَ ْو ٍم‪ ،‬إ ْذ طَل ََع َعلَ ْي َنا َر ُج ٌل‬ ‫ُوس ِع ْندَ َر ُسولِ اللَّ ِه ث َذ َ‬ ‫«بَ ْي َن َم نَ ْح ُن ُجل ٌ‬
‫الس َفرِ‪َ ،‬و َل‬ ‫اب‪ ،‬شَ ِديدُ َس َوا ِد الشَّ ْعرِ‪َ ،‬ل ُي َرى َعلَ ْي ِه أَثَ ُر َّ‬ ‫اض ال ِّث َي ِ‬ ‫شَ ِديدُ َب َي ِ‬
‫يَ ْع ِر ُفهُ ِم َّنا أَ َحدٌ ‪َ .‬ح َّتى َجل ََس َإل ال َّنب ِِّي ث‪َ .‬فأَ ْس َندَ ُركْ َب َت ْي ِه َإل ُركْ َب َت ْي ِه‪،‬‬
‫ْب ِن َع ْن ْال ِْس َل ِم‪َ .‬فق ََال‬ ‫َو َوضَ َع كَ َّف ْي ِه َع َل َف ْخ َذيْ ِه‪َ ،‬وق ََال يَا ُم َح َّمدُ ‪ ،‬أَخ ِ ْ‬
‫َر ُس ُول اللَّ ِه ث‪ْ :‬ال ِْس َل ُم أَنْ تَشْ َهدَ أَنْ َل إلَهَ َّإل اللَّهُ َوأَنَّ ُم َح َّمدً ا َر ُس ُول اللَّ ِه‪،‬‬
‫ْت ال َّزكَاةَ‪َ ،‬وت َُصو َم َر َمضَ انَ ‪َ ،‬وتَ ُح َّج الْ َب ْي َت إنْ ْاس َتطَ ْع َت‬ ‫الص َلةَ‪َ ،‬وتُؤ ِ َ‬ ‫يم َّ‬ ‫َوتُ ِق َ‬
‫إلَ ْي ِه َسب ًِيل‪ .‬ق ََال‪َ :‬صدَ ق َْت‪َ ،‬ف َعجِ ْب َنا لَهُ يَ ْسأَلُهُ َويُ َصدِّ ُقهُ ! ق ََال‪َ :‬فأَخ ِْبْ ِن َع ْن‬
‫الميَانِ ‪ .‬ق ََال‪ :‬أَنْ تُ ْؤ ِم َن ِباَللَّ ِه َو َم َلئِكَ ِت ِه َوكُ ُت ِب ِه َو ُر ُسلِ ِه َوالْ َي ْو ِم ْال ِخرِ‪َ ،‬وتُ ْؤ ِم َن‬ ‫ِْ‬
‫ال ْح َسانِ ‪ .‬ق ََال‪ :‬أَنْ تَ ْع ُبدَ‬ ‫ْب ِن َع ْن ْ ِ‬ ‫ش ِه‪ .‬ق ََال‪َ :‬صدَ ق َْت‪ .‬ق ََال‪َ :‬فأَخ ِ ْ‬ ‫َي ِه َو َ ِّ‬
‫بِالْ َقدَ ِر خ ْ ِ‬
‫السا َع ِة‪.‬‬ ‫ْب ِن َع ْن َّ‬ ‫اللَّهَ كَأَنَّكَ تَ َراهُ‪َ ،‬فإِنْ ل َْم تَكُ ْن تَ َرا ُه َفإِنَّهُ َي َراكَ ‪ .‬ق ََال‪َ :‬فأَخ ِ ْ‬
‫ْب ِن َع ْن أَ َما َراتِ َها؟ ق ََال‪:‬‬ ‫السائِلِ ‪ .‬ق ََال‪َ :‬فأَخ ِ ْ‬ ‫ق ََال‪َ :‬ما الْ َم ْس ُئ ُول َع ْن َها ِبأَ ْعل ََم ِم ْن َّ‬
‫أَنْ تَلِدَ ْالَ َم ُة َربَّ َت َها‪َ ،‬وأَنْ تَ َرى الْ ُحفَا َة الْ ُع َرا َة الْ َعالَ َة ِر َعا َء الشَّ ا ِء يَ َتطَا َولُونَ ِف‬
‫السائِ ُل؟‪ُ .‬قل ٌْت‪:‬‬ ‫الْ ُب ْن َيانِ ‪ .‬ثُ َّم انْطَل ََق‪َ ،‬فلَ ِب ْث َنا َملِ ًّيا‪ ،‬ثُ َّم ق ََال‪ :‬يَا ُع َم ُر أَتَدْ رِي َم ْن َّ‬
‫اللَّهُ َو َر ُسولُهُ أَ ْعل َُم‪ .‬ق ََال‪َ :‬فإِنَّهُ جِ ْب ُِيل أَتَاك ُْم ُي َعلِّ ُمك ُْم ِدي َنكُم»‪.‬‬
‫َر َوا ُه ُم ْسلِ ٌم [رقم‪.]8:‬‬
‫‪9‬‬
Od Omera bin el-Hattaba, neka je Allah sa njime zadovoljan,
se prenosi da je rekao:
„Dok smo jednog dana sjedili kod Allahovog Poslanika
‫ث‬, iznenada je došao čovjek veoma bijele odjeće i izrazito
crne kose, na kojem se nisu vidjeli tragovi putovanja, niti
ga je iko od nas poznavao. Čovjek sjede kod Allahovog
Poslanika ‫ث‬, prislonivši svoja koljena do njegovih, stavi
svoje dlanove na njegova stegna i upita: ”O Muhammede,
obavijesti me o islamu?” Poslanik ‫ ث‬odgovori: “Islam
je da svjedočiš da nema istinskog božanstva dostojnog
obožavanja osim Allaha i da je Muhammed Allahov
poslanik, da uspostavljaš namaz, da izdvajaš zekat, da
postiš ramazan i da obaviš hadždž ako si to u mogućnosti
da učiniš.”. Čovjek reče: “Istinu si kazao.” Začudismo
se ovom čovjeku, pita i potvrđuje istinitost njegovog
odgovora. Čovjek ponovo upita: “Obavijesti me o
imanu?” Poslanik reče: “Da vjeruješ u Allaha, Njegove
meleke, Njegove knjige, Njegove Poslanike, Sudnji dan i
da vjeruješ u odredbu (kader), dobru i lošu.” Čovjek reče:
“Istinu si kazao.” Zatim ponovo upita: “Obavijesti me o
ihsanu?” Poslanik reče: “Da obožavaš Allaha kao da ga
vidiš, jer ako ti Njega ne vidiš On tebe vidi.” Čovjek upita:
“Obavijesti me o Sudnjem danu?” – Poslanik odgovori:
“O njemu upitani ne zna ništa više od onoga koji pita.”
Čovjek upita: “Obavijesti me o njegovim predznacima?” –
Poslanik odgovori: “Kada robinja rodi sebi gospodaricu,
i da vidiš bosonoge, gole i siromašne čobane kako se
nadmeću u gradnji visokih građevina.” Tada je onaj čovjek
ustao i otišao, a Poslanik me nakon nekog vremena upitao:
“O Omere, znaš li ko je bio ovaj čovjek?” – Rekao sam:
10
“Allah i Njegov Poslanik najbolje znaju.” Rekao je: “Ovo je
Džibril, došao je da vas poduči vašoj vjeri.”“
Hadis bilježi Muslim (8).
TREĆI HADIS
/
Stubovi islama
:‫َّاب ب ق ََال‬
ِ ‫َع ْن أَ ِب َع ْب ِد ال َّر ْح َمنِ َع ْب ِد اللَّ ِه بْنِ ُع َم َر بْنِ الْ َخط‬
َ‫ شَ َها َد ِة أَنْ َل إلَه‬:‫ «بُ ِن َي ْال ِْس َل ُم َع َل َخ ْم ٍس‬:‫ُول‬ ُ ‫َس ِم ْع ُت َر ُس َول اللَّ ِه ث يَق‬
َّ ‫ َوإِق َِام‬،‫َّإل اللَّهُ َوأَنَّ ُم َح َّمدً ا َر ُس ُول اللَّ ِه‬
،‫ َو َح ِّج الْ َب ْي ِت‬،‫ َوإِي َتا ِء ال َّزكَا ِة‬،‫الص َل ِة‬
.» َ‫َو َص ْو ِم َر َمضَ ان‬
.]16:‫ َو ُم ْسلِ ٌم [رقم‬،]8:‫َر َوا ُه الْ ُبخَار ُِّي [رقم‬
Od Ebu Abdurahmana, Abdullaha bin Omera ibn
el-Hattaba, neka je Allah sa njima dvojicom zadovoljan,
„Čuo sam Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem,
da govori: “Islam je sagrađen na pet stubova: Na svjedo-
čenju da je Allah jedini ispravan bog i da je Muhammed
Allahov Poslanik, uspostavljanju namaza, davanju zekata,
obavljanju hadždža i postu ramazana.”“
11
‫‪ČETVRTI HADIS‬‬
‫‪Razdoblja stvaranja čovjeka‬‬

‫‪/‬‬
‫َع ْن أَ ِب َع ْب ِد ال َّر ْح َمنِ َع ْب ِد اللَّ ِه بْنِ َم ْس ُعو ٍد ا ق ََال‪:‬‬
‫وق‪:‬‬ ‫ول اللَّ ِه ث َو ُه َو َّ‬
‫الصا ِد ُق الْ َم ْص ُد ُ‬ ‫َح َّدث َ َنا َر ُس ُ‬
‫ـم َيكُــونُ‬ ‫ـم ُي ْج َمـ ُـع َخلْ ُقــهُ ِف َبطْــنِ أُ ِّمـ ِه أَ ْر َب ِعـ َن َي ْو ًمــا نُطْ َفـ ًة‪ ،‬ثُـ َّ‬ ‫«إنَّ أَ َحدَ كُـ ْ‬
‫ـم ُي ْر َسـ ُـل إلَ ْيـ ِه الْ َملَــكُ‬
‫ـم َيكُــونُ ُمضْ َغـ ًة ِم ْثـ َـل َذلِــكَ ‪ ،‬ثُـ َّ‬ ‫َعلَ َقـ ًة ِم ْثـ َـل َذلِــكَ ‪ ،‬ثُـ َّ‬
‫ــب ِر ْز ِقــ ِه‪َ ،‬وأَ َجلِــ ِه‪،‬‬ ‫ــا ٍت‪ِ :‬بكَ ْت ِ‬ ‫وح‪َ ،‬ويُ ْؤ َمــ ُر ِبأَ ْربَــعِ كَلِ َ‬ ‫َف َي ْنفُــخُ ِفيــ ِه الــ ُّر َ‬
‫ـم لَ َي ْع َمـ ُـل‬‫ـر ُه إنَّ أَ َحدَ كُـ ْ‬‫َو َع َملِـ ِه‪َ ،‬وشَ ـ ِق ٍّي أَ ْم َسـ ِعي ٍد؛ َف َواَللَّـ ِه الَّـ ِذي َل إلَــهَ َغـ ْ ُ‬
‫ِب َع َمــلِ أَ ْهــلِ الْ َج َّنـ ِة َح َّتــى َمــا يَكُــونُ بَ ْي َنــهُ َوبَ ْي َن َهــا َّإل ِذ َرا ٌع َف َي ْسـب ُِق َعلَ ْيـ ِه‬
‫ــل‬ ‫ــل ِب َع َمــلِ أَ ْهــلِ ال َّنــا ِر َف َيدْ ُخلُ َهــا‪َ .‬وإِنَّ أَ َحدَ ك ْ‬
‫ُــم لَ َي ْع َم ُ‬ ‫الْ ِك َت ُ‬
‫ــاب َف َي ْع َم ُ‬
‫ِب َع َمــلِ أَ ْهــلِ ال َّنــا ِر َح َّتــى َمــا َيكُــونُ َب ْي َنــهُ َو َب ْي َن َهــا َّإل ِذ َرا ٌع َف َي ْسـب ُِق َعلَ ْيـ ِه‬
‫ـاب َف َي ْع َمـ ُـل ِب َع َمــلِ أَ ْهــلِ الْ َج َّن ـ ِة َف َيدْ ُخلُ َهــا»‪.‬‬ ‫الْ ِك َتـ ُ‬
‫َر َوا ُه الْ ُبخَار ُِّي [رقم‪َ ،]3208:‬و ُم ْسلِ ٌم [رقم‪.]2643:‬‬
‫‪Od Ebu Abdurahmana, Abdullaha bin Mes’uda,‬‬
‫‪neka je Allah sa njime zadovoljan, se prenosi da je rekao:‬‬
‫‪„Kazivao nam je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve‬‬
‫‪sellem, a on je onaj koji istinu govori i kome se vjeruje:‬‬
‫‪Zaista se neko od vas formira u utrobi svoje majke‬‬
‫‪četrdeset dana kao kap sjemena, a zatim biva zakvačak‬‬
‫‪isto toliko, a zatim komad mesa isto toliko. Nakon toga‬‬
‫‪mu se pošalje melek da udahne u njega dušu i naredi mu‬‬
‫‪se da zapiše četiri stvari: njegovu opskrbu, vrijeme smrti‬‬
‫‪12‬‬
(dužinu života), njegova djela i da li je od sretnih ili ne-
sretnih. Tako mi Allaha pored kojeg drugog ispravnog
božanstva nema, doista jedan od vas će raditi djela sta-
novnika Dženneta sve dok između njega i Dženneta ne
bude koliko lakat1, pa će ga prestići Knjiga (određenje), pa
će raditi djela stanovnika Vatre, pa će u nju i ući. I doista će
jedan od vas raditi djela stanovnika Vatre sve dok između
njega i Vatre ne bude lakat, pa će ga prestići Knjiga, pa će
raditi djela stanovnika Dženneta, pa će u njega i ući.“
1 Mjerna jedinica za dužinu.
13
PETI HADIS
/
Uvođenje novih stvari u vjeru
:‫ول اللَّ ِه ث‬
ُ ‫ ق ََال َر ُس‬:‫ قَال َْت‬،‫َع ْن أُ ِّم الْ ُم ْؤ ِم ِن َني أُ ِّم َعبْ ِد اللَّ ِه َعائِشَ َة ل‬
.»ٌّ‫« َم ْن أَ ْحدَ َث ِف أَ ْم ِرنَا َه َذا َما لَ ْي َس ِم ْنهُ َف ُه َو َرد‬
:‫ َو ِف ِر َوايَ ٍة لِ ُم ْسلِم‬.]1718:‫ َو ُم ْسلِ ٌم [رقم‬،]2697:‫َر َوا ُه الْبُخَار ُِّي [رقم‬
.»ٌّ‫« َم ْن َع ِم َل َع َم ًل لَ ْي َس َعلَ ْي ِه أَ ْم ُرنَا َف ُه َو َرد‬
Od majke vjernika, Ummu Abdullah, Aiše,
neka je Allah sa njome zadovoljan, se prenosi da je rekla:
„Rekao je Allahov Poslanik: “Ko uvede u ovu našu stvar
(vjeru) ono što nije od nje to se odbija.”“
A bilježi se u rivajetu kod Muslima:

„Onaj ko uradi djelo koje nije u skladu sa našom stvari
ono se odbacuje.“
14
ŠESTI HADIS
Klonjenje sumnjivih stvari

/
:‫ ق ََال‬،‫َع ْن أَ ِب َع ْب ِد اللَّ ِه ال ُّن ْع َمنِ بْنِ بَ ِشريٍ ب‬
‫ات َل َي ْعلَ ُم ُهـ َّن‬ ٌ ‫ َو َب ْي َن ُهـ َـا أُ ُمــو ٌر ُمشْ ـ َت ِب َه‬،‫ـن‬
ٌ ِّ ‫ َوإِنَّ الْ َحـ َرا َم َبـ‬،‫ـن‬ٌ ِّ ‫«إنَّ الْ َحـ َـا َل َبـ‬
،‫ات َف َق ـ ِد اســتربأ لِ ِدي ِن ـ ِه َو ِع ْر ِض ـ ِه‬ ِ ‫ َف َمــنِ اتقــى الشُّ ـ ُب َه‬،‫َك ِث ـ ٌر ِم ـ َن النــاس‬
‫ كَال َّرا ِعــي يَ ْر َعــى َحـ ْو َل الْ ِح َمــى‬،‫ات َو َقـ َـع ِف الْ َحـ َر ِام‬ ِ ‫َو َمـ ْن َو َقـ َـع ِف الشُّ ـ ُب َه‬
‫ أَ َل َوإِنَّ ِح َمــى اللَّ ـ ِه‬،‫ـك ِح ًمــى‬ ٍ ‫ أَ َل َوإِنَّ لِ ـك ُِّل َملِـ‬،‫وشــكُ أَنْ يَ ْرتَـ َـع ِفي ـ ِه‬ ِ ُ‫ي‬
‫ َوإ َذا‬، ُ‫ـح الْ َج َســدُ كُلُّــه‬ َ ‫ـت َصلَـ‬ ْ ‫ أَ َل َوإِنَّ ِف الْ َج َسـ ِد ُمضْ َغـ ًة إ َذا َصلَ َحـ‬، ُ‫َم َحا ِر ُمــه‬
.»‫ـب‬ ُ ‫ـي الْ َقلْـ‬ َ ‫ أَ َل َو ِهـ‬، ُ‫ف ََســدَ ْت ف ََســدَ الْ َج َســدُ كُلُّــه‬
.]1599:‫ َو ُم ْسلِ ٌم [رقم‬،]52:‫َر َوا ُه الْبُخَار ُِّي [رقم‬
Od Ebu Abdullaha, en-Nu’mana bin Bešira, neka je Allah sa
njima dvojicom zadovoljan, se prenosi da je rekao: „Čuo sam
Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da je rekao:
“Doista je halal 2 jasan i doista je haram 3 jasan, a između
njih su nejasne stvari koje ne poznaje mnogo ljudi. Pa
onaj ko se sačuva nejasnih stvari sačuvao je svoju vjeru
i svoju čast, a onaj ko upadne u nejasne stvari upao je i u
haram. Takav je kao pastir koji čuva ovce oko zabranjenog
posjeda (kojem nije dozvoljen pristup i korištenje), koje
2 Dozvoljeno
3 Zabranjeno
15
samo što nisu u njeg ušle. Doista svaki vladar ima svoje
zabranjene posjede, a Allahovi zabranjeni posjedi su Nje-
gove zabrane. Doista u tijelu ima komad mesa koji ako je
ispravan, ispravno je cijelo tijelo, a ako se pokvari, pokvari
se cijelo tijelo. Uistinu to je srce.
SEDMI HADIS
/
Vjera je iskren odnos
:‫َع ْن أَ ِب ُرقَيَّ َة تَ ِيمِ بْنِ أَ ْو ٍس ال َّدار ِِّي اأَ َّن ال َّنب َِّي ث ق ََال‬
‫ َو ِلَ ِئَّـ ِة‬،‫ َولِ َر ُســولِ ِه‬،‫ َولِ ِك َتا ِبـ ِه‬،‫ «لِلَّـ ِه‬:‫ـال‬ َ ‫ لِ َمـنْ؟ َقـ‬:‫ ُقلْ َنــا‬.»‫«الدِّ يـ ُن ال َّن ِصي َحـ ُة‬
.»‫الْ ُم ْس ـلِ ِم َني َو َعا َّم ِته ِْم‬
.]55 :‫َر َوا ُه ُم ْسلِ ٌم [رقم‬
Od Ebu Rukajje, Temmima bin Evsa, ed-Darija, neka je
Allah sa njime zadovoljan, se prenosi da je Allahov Poslanik,
sallallahu alejhi ve sellem, rekao:
„Vjera je iskren odnos (ophođenje)!“ Rekli smo: „Prema
kome, o Allahov Poslaniče?“ – Rekao je: „Allahu, Njegovoj
knjizi, Njegovom Poslaniku, vladarima muslimana i svim
muslimanima.“
16
OSMI HADIS
/
Svetost muslimana
:‫ول اللَّ ِه ث ق ََال‬
َ ‫ أَ َّن َر ُس‬،‫َع ْن َع ْب ُد الل ِه بْنِ ُع َم َر ب‬
‫ـاس َح َّتــى يَشْ ـ َهدُ وا أَنْ َل إ َلــهَ َّإل ال َّلــهَ َوأَنَّ ُم َح َّمــدً ا‬ َ ‫«أُ ِمـ ْر ُت أَنْ أُقَا ِتـ َـل ال َّنـ‬
‫ َويُ ْؤتُــوا الـ َّزكَاةَ؛ َفـإِ َذا َف َعلُــوا َذلِــكَ َع َص ُمــوا‬،َ‫الصـ َـاة‬ َّ ‫ َويُ ِقي ُمــوا‬،‫ـول اللَّـ ِه‬ ُ ‫َر ُسـ‬
.»‫ َو ِح َســا ُب ُه ْم َعـ َـى اللَّـ ِه تَ َع َال‬،‫ـم َّإل ِب َحـ ِّـق ْال ِْسـ َـا ِم‬ْ ‫ـم َوأَ ْم َوالَ ُهـ‬
ْ ‫ِم ِّنــي ِد َما َء ُهـ‬
Od Abdullaha bin Omera, neka je Allah sa njima dvojicom
zadovoljan, se prenosi da je Allahov Poslanik, sallallahu
alejhi ve sellem, rekao:
„Naređeno mi je da se borim protiv ljudi sve dok ne
posvjedoče da nema ispravnog božanstva vrijednog obo-
žavanja osim Allaha i da je Muhamed Allahov poslanik,
uspostavljaju namaz i izdvajaju zekat. A kada to učine,
sačuvati će od mene svoje imetke i svoje živote osim ako
to zahtijeva propis islama. A njihov konačni obračun je
kod Uzvišenog Allaha.“
17
DEVETI HADIS
Umjerenost u nafilama
/
i mnoštvo zapitkivanja
:‫َع ْن أَ ِب ُه َريْ َر َة َعبْ ِد ال َّر ْح َمنِ بْنِ َص ْخ ٍرا ق ََال‬
،‫ـم ِبـ ِه َفأْتُــوا ِم ْنــهُ َما ْاسـ َتطَ ْع ُت ْم‬
ْ ‫ َو َمــا أَ َم ْرتُكُـ‬،ُ‫ـم َع ْنــهُ فَا ْج َت ِن ُبــوه‬
ْ ‫« َمــا نَ َه ْي ُتكُـ‬
‫ــى‬َ ‫ــم َع‬ ْ ‫َــر ُة َم َســائِلِه ِْم َوا ْخ ِت َل ُف ُه‬
َ ْ ‫ُــم ك‬ ْ ‫َفإِنَّ َــا أَ ْهلَــكَ الَّ ِذيــ َن ِمــ ْن َق ْبلِك‬
ْ ‫أَنْ ِب َيائِه‬
.»‫ِــم‬
Od Ebu Hurejre, Abdurahmana bin Sahra, neka je Allah
sa njime zadovoljan, se prenosi da je rekao: „Čuo sam
Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da govori:
“Ono što sam vam zabranio to ostavite, a ono što sam vam
naredio činite koliko ste u mogućnosti. Doista je one prije
vas uništilo mnoštvo zapitkivanja i razilaženje sa njiho-
vim vjerovjesnicima.“
18
DESETI HADIS
Sebebi uslišavanja dove

/
ُ ‫ ق ََال َر ُس‬:‫َع ْن أَ ِب ُه َريْ َر َة ا ق ََال‬
‫ـال أَ َمـ َر الْ ُم ْؤ ِم ِنـ َن بِ َــا‬ َ ‫ َو ِإنَّ ال َّلــهَ تَ َعـ‬،‫ـب َل يَ ْق َبـ ُـل َّإل َط ِّي ًبــا‬ ٌ ‫«إنَّ ال َّلــهَ َط ِّيـ‬
‫ـات‬ َ
ِ ‫ «يَــا أيُّ َهــا ال ُّر ُسـ ُـل كُلُــوا ِم ـ ْن الطَّ ِّي َبـ‬:‫ـال‬ َ ‫أَ َم ـ َر ِب ـ ِه الْ ُم ْر َس ـلِ َني َف َقـ‬
َ ‫ـال تَ َعـ‬
‫ات‬ ِ ‫ «يَــا أَيُّ َهــا الَّ ِذيـ َن آ َم ُنــوا كُلُــوا ِمـ ْن طَ ِّي َب‬:‫ـال‬ َ ‫ َو َقـ‬،»‫َوا ْع َملُــوا َصالِ ًحــا‬
َ ‫ـال تَ َعـ‬
‫ـر َيُــدُّ َيدَ ْي ـ ِه‬َ َ ‫الس ـ َف َر أَشْ ـ َع َث أَ ْغـ‬َّ ‫ـم َذكَ ـ َر ال َّر ُجـ َـل ُي ِطيـ ُـل‬ َّ ‫ ثُـ‬،»‫ـم‬ ْ ‫َمــا َر َز ْق َناكُـ‬
ُ‫ َو َملْ َب ُســه‬،‫شبُــهُ َحـ َرا ٌم‬ َ ْ ‫ َو َم‬،‫ يَــا َر ِّب! يَــا َر ِّب! َو َمطْ َع ُمــهُ َحـ َرا ٌم‬:‫السـ َـا ِء‬ َّ ‫َإل‬
»‫اب لَــهُ ؟‬ َ
ُ ‫ َفـأ َّن يُ ْسـ َت َج‬،‫ َو ُغـ ِّذ َي بِالْ َحـ َر ِام‬،‫َحـ َرا ٌم‬
.]1015:‫َر َوا ُه ُم ْسلِ ٌم [رقم‬
Od Ebu Hurejre, neka je Allah sa njime zadovoljan,
se prenosi da je rekao: „Rekao je Allahov Poslanik,
sallallahu alejhi ve sellem:
“Doista je Allah Dobar i ne prima osim dobro i doista je
Allah naredio vjernicima ono što je naredio i poslanicima,
pa je Uzvišeni rekao: “O poslanici, jedite od lijepih jela
i činite dobro”4, i rekao je Uzvišeni: “O vi koji vjerujete,
jedite od lijepih jela sa kojima smo vas opskrbili”5. Potom
je spomenuo čovjeka koji je dugo putovao, raščupane
4 El-Mu’minun, 51
5 El-Bekara, 172
19
kose, prašnjav, koji je pružio svoje ruke prema nebesima
doveći: “O Gospodaru, o Gospodaru...”, a njegova hrana je
haram, njegova odjeća je haram i odhranjen je na haramu,
pa kako da mu se primi dova?!“
JEDANAESTI HADIS
/
Ostavljanje sumnjivih stvari
‫ــب ِســ ْب ِط َر ُســو ِل اللَّــ ِه ث‬
ٍ ِ‫ــي بْــنِ أَ ِب طَال‬ ٍ ‫َعــ ْن أَ ِب ُم َح َّم‬
ِّ ِ ‫ــد الْ َح َســنِ بْــنِ َع‬
:‫ْــت ِمــ ْن َر ُســو ِل اللَّــ ِه ث‬
ُ ‫ َح ِفظ‬:‫َــال‬ َ ‫ ق‬،‫َو َريْ َحانَ ِتــ ِه ب‬
.» َ‫« َد ْع َما ُيرِي ُبكَ َإل َما َل ُيرِي ُبك‬
ّ ِ ‫ َوال َّن َس‬،]2518:‫الت ِم ِذ ُّي [رقم‬
،]5711 :‫ائ [رقم‬ ْ ِّ ‫َر َوا ُه‬
.‫يح‬ ِ
‫ح‬ ‫ص‬ ‫ن‬
ٌ َ ٌ َ َ ‫س‬ ‫ح‬ ٌ‫يث‬ ِ
‫د‬ ‫ح‬ :‫ي‬ ِ
‫ذ‬
َ ُّ ْ ِ
‫م‬ ‫الت‬
ِّ َ
‫َال‬ ‫ق‬ ‫َو‬
Od Ebu Muhameda, el-Hasena bin Alija bin Ebi Taliba,
unuka Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i
njemu dragog, neka je Allah sa njima dvojicom zadovoljan,
se prenosi da je rekao: Zapamtio sam od Allahovog
Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem:
“Ostavi ono što ti je sumnjivo a prihvati ono što ti nije
sumnjivo.”
Hadis bilježe Tirmizi (2518) i Nesai (5711),
a Tirmizi kaže da je hasen sahih.
20
DVANAESTI HADIS
/
Ostavljanje harama
.»‫إس َل ِم الْ َم ْر ِء تَ ْركُهُ َما َل يَ ْع ِني ِه‬
ْ ِ‫« ِم ْن ُح ْسن‬
.‫] َوغ ْ َُي ُه َه َكذَا‬2318 :‫الت ِم ِذ ُّي [رقم‬
ْ ِّ ‫ َر َوا ُه‬،‫َح ِديثٌ َح َس ٌن‬
“Od ljepote čovjekovog Islama je da ostavi ono što ga se
ne tiče.”“
Hadis je hasen, bilježi ga Tirmizi (2317)
i drugi na ovakav način.
21
TRINAESTI HADIS
/
Istinski mu’min
،‫َع ْن أَ ِب َح ْم َز َة أَن َِس بْنِ َمالِ ٍك ا خَا ِدمِ َر ُسو ِل اللَّ ِه ث‬
:‫َع ْن ال َّنب ِِّي ث ق ََال‬
.»‫«ل ُي ْؤ ِم ُن أَ َحدُ ك ُْم َح َّتى ُي ِح َّب ِلَ ِخي ِه َما ُي ِح ُّب لِ َنف ِْس ِه‬
َ
Od Ebu Hamze, Enesa bin Malika, neka je Allah sa njime
zadovoljan, sluge Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve
sellem, se prenosi da je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve
sellem, rekao:
„Niko od vas neće biti (pravi) vjernik sve dok ne bude želio
svome bratu ono što želi i sebi.“
22
ČETRNAESTI HADIS
/
Kada krv postaje halal
ُ ‫ ق ََال َر ُس‬:‫َع ْن ابْنِ َم ْس ُعو ٍد ا ق ََال‬
‫ـول الل ـ ِه‬ ُ ‫ َوأَ ِن َر ُسـ‬، َ‫«ل يَ ِحـ ُّـل َد ُم ا ْم ـرِئٍ ُم ْس ـلِ ٍم يَشْ ـ َهدُ أَنْ َل ِإِلَــهَ إِ َل اللــه‬
َ
‫ َوال َّتــارِكُ لِ ِدي ِنــ ِه‬،‫ْــس‬
ِ ‫ْــس بِال َّنف‬
ُ ‫ َوال َّنف‬،‫ــب الــ َّز ِان‬ ُ ‫ ال َّث ِّي‬:‫ــا ٍث‬
َ َ ‫إِ َّل ِبإِ ْحــدَ ى �ث‬
.»‫الْ ُمفَــار ُِق لِلْ َج َم َعــ ِة‬
Od Ibn Mes’uda, neka je Allah sa njime zadovoljan, se
prenosi da je rekao: „Rekao je Allahov Poslanik, sallallahu
alejhi ve sellem:
“Nije dozvoljena krv muslimana (ubistvo) koji svjedoči da
nema drugog ispravnog božanstva osim Allaha i da sam ja
Allahov Poslanik, osim u tri slučaja: bludnik/ca koji su u
braku, glava za glavu i onaj koji napusti svoju vjeru, koji se
odvoji od džemata6 (zajednice).“
6 Džemat muslimana
23
PETNAESTI HADIS
Lijep govor i pravo gosta i komšije

/
َ ‫َع ْن أَ ِب ُه َريْ َر َة ا أَ َّن َر ُس‬
َ‫ َو َم ْن كَان‬،‫َيا أَ ْو لِ َي ْص ُم ْت‬ ً ْ ‫« َم ْن كَانَ يُ ْؤ ِم ُن ِباَللَّ ِه َوالْ َي ْو ِم ْال ِخ ِر َفلْ َيق ُْل خ‬
‫ َو َم ْن كَانَ يُ ْؤ ِم ُن ِباَللَّ ِه َوالْ َي ْو ِم ْال ِخ ِر‬،ُ‫يُ ْؤ ِم ُن ِباَللَّ ِه َوالْ َي ْو ِم ْال ِخ ِر َفلْ ُيكْ ِر ْم َجا َره‬
.» ُ‫َفلْ ُيكْ ِر ْم ضَ ْي َفه‬
Od Ebu Hurejre, neka je Allah sa njime zadovoljan, se
prenosi da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi
ve sellem, rekao:
„Onaj koji vjeruje u Allaha i u Sudnji dan neka govori
dobro ili neka šuti. Onaj koji vjeruje u Allaha i u Sudnji
dan neka bude dobar prema komšiji. Onaj koji vjeruje u
Allaha i u Sudnji dan neka ukaže počast svome gostu (tj.
ugosti ga).“
24
ŠESNAESTI HADIS
/
Ljutnja
:‫ ق ََال‬.‫ أَ ْو ِص ِني‬:‫َع ْن أَ ِب ُه َريْ َر َة ا أَ ْن َر ُج ًل ق ََال لِل َّنب ِِّي ث‬
َ :‫ ق ََال‬،‫ َف َر َّد َد ِم َرا ًرا‬،»‫«ل تَغْضَ ْب‬
.»‫«ل تَغْضَ ْب‬ َ
.]6116:‫َر َوا ُه الْ ُبخَار ُِّي [رقم‬
Od Ebu Hurejre, neka je Allah sa njime zadovoljan, se
prenosi da je neki čovjek rekao Vjerovjesniku, sallallahu
alejhi ve sellem:
„Posavjetuj me.“ Odgovorio je: „Nemoj se srditi.“ Pa je
nekoliko puta pitao, pa je odgovorio: „Nemoj se srditi.“
Hadis bilježi Buharija (6116).
25
SEDAMNAESTI HADIS
Lijepo postupanje prema svemu

/
:‫َع ْن أَ ِب يَ ْع َل شَ َّدا ِد بْنِ أَ ْو ٍس ا َع ْن َر ُسو ِل اللَّ ِه ث ق ََال‬
‫ َوإِ َذا‬،‫ َفإِ َذا َق َتلْ ُت ْم َفأَ ْح ِس ُنوا الْ ِق ْتلَ َة‬،‫ش ٍء‬ ْ َ ‫ال ْح َسانَ َع َل ك ُِّل‬ ِ ْ ‫«إنَّ اللَّهَ كَ َت َب‬
.» ُ‫ َول ُْي ِْح َذبِي َحتَه‬، ُ‫ َولْ ُي ِحدَّ أ َحدُ ك ُْم شَ ْف َرتَه‬،‫َذبَ ْح ُت ْم َفأَ ْح ِس ُنوا ال ِّذبْ َح َة‬
َ
Od Ebu Ja’la, Šeddada bin Evsa, neka je Allah sa njime
zadovoljan, od Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve
sellem, se prenosi da je rekao:
„Allah je propisao dobročinstvo prema svemu. Pa
kada ubijate, ubijajte na najljepši način, a kada koljete
(životinje), koljite na najmilostiviji način. Neka svako od
vas naoštri oštricu i neka olakša životinji.“
26
OSAMNAESTI HADIS
/
Lijep ahlak
،‫ َوأَ ِب َع ْب ِد ال َّر ْح َمنِ ُم َعا ِذ بْنِ َج َبلٍ ب‬،َ‫َع ْن أَ ِب َذ ٍّر ُج ْن َد ِب بْنِ ُج َنا َدة‬
:‫َع ْن َر ُسو ِل اللَّ ِه ث ق ََال‬
َّ ‫ َوأَتْ ِب ِع‬،‫«ات َِّق اللَّهَ َح ْيث َُم كُ ْن َت‬
،‫الس ِّي َئ َة الْ َح َس َن َة تَ ْ ُح َها‬
.» ٍ‫اس ِب ُخل ٍُق َح َسن‬ َ ‫َوخَا ِل ِق ال َّن‬
،‫ َح ِديثٌ َح َس ٌن‬:‫] َوق ََال‬1987:‫الت ِم ِذ ُّي [رقم‬
ْ ِّ ‫َر َوا ُه‬
.‫يح‬ ِ ِ
ٌ ‫ َح َس ٌن َصح‬:‫َو ِف بَ ْعض ال ُّن َس ِخ‬
Od Ebu Zerra, Džunduba bin Džunade, i Ebu
Abdurahmana, Mu’aza bin Džebela, neka je Allah sa njima
dvojicom zadovoljan, od Allahovog Poslanika, sallallahu
alejhi ve sellem, se prenosi da je rekao:
„Boj se Allaha gdje god se nalazio, nakon lošeg djela uradi
dobro djelo koje će ga izbrisati i prema ljudima se lijepo
ophodi.“
Hadis bilježi Tirmizi (1987) i kaže: Hadis je hasen, a u nekim
primjercima 7 hasen sahih.
7 Primjercima Trimizijevog sunena
27
‫‪DEVETNAESTI HADIS‬‬
‫‪Vjerovanje u odredbu‬‬
‫‪/‬‬
‫اس ب ق ََال‪:‬‬
‫َع ْن َع ْب ِد اللَّ ِه بْنِ َع َّب ٍ‬
‫ْف ال َّنب ِِّي ث يَ ْو ًما‪َ ،‬فق ََال ِل‪ :‬يَا غ َُل ِم! ِّإن أُ َعلِّ ُمكَ كَلِ َم ٍت‪ :‬ا ْحف َِظ‬ ‫«كُ ْن ُت َخل َ‬
‫َاسأَلِ اللَّهَ ‪َ ،‬وإِ َذا‬
‫اللَّهَ َي ْح َفظْكَ ‪ ،‬ا ْحف َِظ اللَّهَ تَجِ دْ ُه تُ َجاهَكَ ‪ ،‬إ َذا َسأَل َْت ف ْ‬
‫َاس َت ِع ْن ِباَللَّ ِه‪َ ،‬وا ْعل َْم أَنَّ ْالُ َّم َة لَ ْو ا ْج َت َم َع ْت َع َل أَنْ َي ْن َف ُعوكَ‬
‫ْاس َت َع ْن َت ف ْ‬
‫ِش ٍء َقدْ كَ َت َبهُ اللَّهُ لَكَ ‪َ ،‬وإِنِ ا ْج َت َم ُعوا َع َل أَنْ‬ ‫ِش ٍء ل َْم يَ ْن َف ُعوكَ َّإل ب َ ْ‬ ‫بَ ْ‬
‫َ‬ ‫ٍ‬
‫ِشء َقدْ كَ َت َبهُ اللَّهُ َعلَ ْيكَ ؛ ُر ِف َع ِت ْالق َْل ُم‪،‬‬ ‫ضوكَ َّإل ب َ ْ‬ ‫ِشء ل َْم يَ ُ ُّ‬ ‫ٍ‬ ‫ضوكَ ب َ ْ‬ ‫يَ ُ ُّ‬
‫ف»‪.‬‬ ‫الص ُح ُ‬‫َّت ُّ‬ ‫َو َجف ِ‬
‫الت ِم ِذ ُّي [رقم‪َ ]2516:‬وق ََال‪َ :‬ح ِديثٌ َح َس ٌن َص ِح ٌ‬
‫يح‪.‬‬ ‫َر َوا ُه ِّ ْ‬
‫الت ِم ِذ ِّي‪:‬‬
‫َو ِف ِر َوايَ ِة غ ْ َِي ِّ ْ‬
‫ف َإل اللَّ ِه ِف ال َّرخَا ِء َي ْع ِر ُفكَ ِف الشِّ دَّ ِة‪َ ،‬وا ْعل َْم َأنَّ‬ ‫«ا ْحف َِظ اللَّهَ تَجِ دْ ُه أَ َما َمكَ ‪ ،‬تَ َع َّر ْ‬
‫ص َم َع‬ ‫َما أَ ْخطَأَكَ ل َْم يَكُ ْن لِ ُي ِصي َبكَ ‪َ ،‬و َما أَ َصابَكَ ل َْم يَكُ ْن لِ ُيخ ِْطئَكَ ‪َ ،‬وا ْعل َْم أَنَّ ال َّن ْ َ‬
‫سا»‪.‬‬ ‫الص ْبِ‪َ ،‬وأَنَّ الْ َف َر َج َم َع الْكَ ْر ِب‪َ ،‬وأَنَّ َم َع الْ ُع ْ ِ‬
‫س يُ ْ ً‬ ‫َّ‬
‫‪Od Abdullaha bin Abbasa, neka je Allah sa njima dvojicom‬‬
‫‪zadovoljan, se prenosi da je rekao:‬‬
‫‪„Bio sam jednog dana iza Allahovog Poslanika, sallallahu‬‬
‫‪alejhi ve sellem, pa mi je rekao: “O dječače, podučit ću te‬‬
‫‪riječima: Čuvaj Allaha 8 čuvat će te, čuvaj Allaha biti će‬‬
‫‪uz tebe. Kada moliš traži od Allaha, a kada tražiš pomoć‬‬
‫‪8 Čuvaj Allahovu vjeru i njene propise‬‬
‫‪28‬‬
traži je od Allaha. Znaj da kada bi se svi ljudi sakupili da
ti u nečemu korist pribave, ne bi ti koristili osim u onome
što ti je Allah odredio. A kada bi se sakupili da ti nanesu
štetu, ne bi ti štetili osim u onome što ti je Allah odredio.
Pera su podignuta, a listovi su se osušili.”“
Hadis bilježi Tirmizi (2516) i kaže da je hadis hasen sahih.
A u drugim rivajetima 9 mimo Tirmizija bilježi se:

„Čuvaj Allaha naći ćeš Ga kod sebe. Znaj za Allaha u
blagostanju, znat će za tebe u poteškoći. Znaj, da ono što te
je mimoišlo nije te moglo zadesiti, a ono što te je zadesilo,
nije te moglo mimoići. I znaj da je pobjeda uz strpljenje, i
da je izlaz uz nevolju i da je uz poteškoću olakšica.“
9 U hadiskim zbirkama: Musned Imama Ahmeda (2804) i Musned

Abdullaha bin Humejda (636)
29
DVADESETI HADIS
/
Stid je dio imana
:‫َع ْن أَ ِب َم ْس ُعو ٍد ُع ْق َب َة بْنِ َع ْمرٍو ْالَن َْصار ِِّي الْ َب ْدر ِِّي ا ق ََال‬
:‫ول اللَّ ِه ث‬ ُ ‫ق ََال َر ُس‬
.»‫َاص َن ْع َما ِش ْئ َت‬
ْ ‫ إ َذا ل َْم ت َْس َتحِ ف‬:‫ول‬ ُ ‫«إنَّ ِم َّم أَ ْد َركَ ال َّن‬
َ ُ‫اس ِم ْن ك ََل ِم ال ُّن ُب َّو ِة ْال‬
.]3483:‫َر َوا ُه الْبُخَار ُِّي [رقم‬
Od Ebu Mes’uda, ‘Ukbeta bin ‘Amra, el-Ensarija el-Bedrija,
Rekao je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem:
“Ljudi su zapamtili od govora prethodnih vjerovjesnika:
Ako se ne stidiš, radi šta hoćeš.”
30
DVADESET PRVI HADIS
/
Iman i ustrajnost
:‫ أَ ِب َع ْم َر َة ُس ْف َيا َن بْنِ َع ْب ِد اللَّ ِه الثَّ َق ِف ِّي ا ق ََال‬:‫َع ْن أَ ِب َع ْمرٍو َو ِق َيل‬
:‫ يَا َر ُس َول اللَّ ِه! ق ُْل ِل ِف ْال ِْس َل ِم َق ْو ًل َل أَ ْسأَ ُل َع ْنهُ أَ َحدً ا غ ْ ََيكَ ؛ ق ََال‬:‫ُقل ُْت‬
.»‫ آ َم ْن ُت ِباَللَّ ِه ثُ َّم ْاس َت ِق ْم‬:‫«ق ُْل‬
Od Ebu ‘Amra, Sufijana bin ‘Abdullaha, es-Sekafija, neka je
Allah sa njime zadovoljan, se prenosi da je rekao:
„Rekao sam: “O Allahov Poslaniče, reci mi o islamu nešto
o čemu neću nikoga poslije tebe pitati.” – Pa je rekao:
“Reci: Vjerujem u Allaha, potom ustraj.”“
31
DVADESET DRUGI HADIS
Šta uvodi u džennet

/
:‫َع ْن أَ ِب َع ْب ِد اللَّ ِه َجا ِب ِر بْنِ َع ْب ِد اللَّ ِه ْالَن َْصار ِِّي ب‬
ِ ‫الصلَ ـ َو‬
‫ات‬ َّ ‫ـت‬ ُ ‫ـت إ َذا َصلَّ ْيـ‬ َ ‫ـول اللَّ ـ ِه ث َف َقـ‬
َ ‫ أَ َرأَيْـ‬:‫ـال‬ َ ‫” َأنَّ َر ُجـ ًـا َس ـأَ َل َر ُسـ‬
ْ ‫ َولَـ‬،‫ـت الْ َحـ َرا َم‬
‫ـم‬ ُ ‫ َو َح َّر ْمـ‬،‫ـت الْ َحـ َـا َل‬ُ ‫ َوأَ ْحلَلْـ‬، َ‫ـت َر َمضَ ــان‬ ُ ‫ َو ُص ْمـ‬،‫ـات‬ِ ‫الْ َمكْ ُتو َبـ‬
.”‫��م‬
ْ ‫ نَ َع‬:‫َ��ال‬ ُ ‫أَ ِز ْد َع َ�لى َذلِ��كَ شَ �� ْي ًئا؛ أَأَ ْدخ‬
َ ‫ُ��ل الْ َج َّن�� َة؟ ق‬
،ُ‫ اِ ْجتَ َنبْتُه‬:»‫َو َم ْع َنى « َح َّر ْم ُت الْ َح َرا َم‬
‫ فَ َعلْتُ ُه ُم ْعتَ ِقدًا ِحلَّ ُه‬:»‫َو َم ْع َنى «أَ ْحلَل ُْت الْ َح َل َل‬
Od Ebu Abdullaha, Džabira bin ‘Abdullaha, el-Ensarija,
neka je Allah sa njima dvojicom zadovoljan, se prenosi da
je neki čovjek pitao Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve
sellem, rekavši:
„Kaži mi, ako bih klanjao obavezne namaze, postio Rama-
zan, halal smatrao halalom (radio bih ga smatrajući ga
dozvoljenim), haram smatrao haramom (klonio bih ga
se vjerujući da je to zabranjeno) i ako na to ništa ne bih
dodao, da li bih ušao u Džennet?“ – Odgovorio je: „Da.“
32
DVADESET TREĆI HADIS
Sveobuhvatna dobra djela

/
:‫َع ْن أَ ِب َمالِ ٍك الْ َحار ِِث بْنِ َع ِاصمٍ ْالَشْ َعر ِِّي ا ق ََال‬
:‫ول اللَّ ِه ث‬ ُ ‫ق ََال َر ُس‬
‫ َو ُســ ْب َحانَ اللَّــ ِه‬، َ‫ْــأُ الْ ِميــ َزان‬
َ َ‫ َوالْ َح ْمــدُ لِلَّــ ِه ت‬، ِ‫الميَــان‬ ِ ْ ‫«الطَّ ُهــو ُر شَ ــطْ ُر‬
َّ ‫ َو‬،‫السـ َـا ِء َو ْالَ ْر ِض‬
،‫الصـ َـا ُة نُــو ٌر‬ َّ ‫ـن‬ َ ْ ‫ َمــا َبـ‬-ُ‫ تَ ْـ َـأ‬:‫أَ ْو‬- ِ‫َوالْ َح ْمــدُ لِلَّ ـ ِه تَ ْـ َـآن‬
‫ ك ُُّل‬، َ‫ َوالْقُــ ْرآنُ ُح َّجــ ٌة لَــكَ أَ ْو َعلَ ْيــك‬،‫ــر ِض َيــا ٌء‬ ُ ْ ‫الص‬ َّ ‫ َو‬، ٌ‫الصدَ قَــ ُة بُ ْرهَــان‬ َّ ‫َو‬
َ
.»‫ــع نَف َْســهُ َف ُم ْع ِت ُق َهــا أ ْو ُمو ِب ُق َهــا‬
ٌ ِ‫ َف َبائ‬،‫ــاس يَغْــدُ و‬ ِ ‫ال َّن‬
Od Ebu Malika, el-Harisa bin ‘Asima, el-Eš’arija, neka je
Allah sa njime zadovoljan, se prenosi da je rekao: „Rekao je
Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem:
“Čistoća je pola vjere. Riječ elhamdulillah puni mizan.
Riječi subhanallah i elhamdulillah pune, ili puni prostor
između Nebesa i Zemlje. Namaz je svjetlo. Sadaka je
dokaz. Sabur je svjetlost. Kur’an je dokaz za tebe ili protiv
tebe. Svaki čovjek osvane i trudi se, pa ili će se otkupit i
oslobodit ili uništiti.”“
33
‫‪DVADESET ČETVRTI HADIS‬‬
‫‪/‬‬
‫‪Zabrana nepravde‬‬
‫َع ْن أَ ِب َذ ٍّر الْ ِغفَار ِِّي ا َع ْن ال َّنب ِِّي ث‬
‫يم يَ ْروِي ِه َع ْن َربِّ ِه عز وجل‪ ،‬أَنَّ ُه ق ََال‪:‬‬
‫ِف َ‬
‫«يَا ِع َبا ِدي‪ِّ :‬إن َح َّر ْم ُت الظُّل َْم َع َل نَف ِْس‪َ ،‬و َج َعلْتُهُ بَ ْي َنك ُْم ُم َح َّر ًما؛ ف ََل‬
‫ون أَ ْه ِدك ُْم‪ .‬يَا‬ ‫تَظَالَ ُموا‪ .‬يَا ِع َبا ِدي! كُلُّك ُْم ضَ ٌّال َّإل َم ْن هَدَ يْتُهُ ‪ ،‬ف ْ‬
‫َاس َت ْهدُ ِ‬
‫ون أُطْ ِع ْمك ُْم‪ .‬يَا ِع َبا ِدي!‬ ‫ِع َبا ِدي! كُلُّك ُْم َجائِ ٌع َّإل َم ْن أَطْ َع ْمتُهُ ‪ ،‬ف ْ‬
‫َاس َتطْ ِع ُم ِ‬
‫ون أَك ُْسك ُْم‪َ .‬يا ِع َبا ِدي! إنَّك ُْم تُخ ِْط ُئونَ‬ ‫كُلُّك ُْم َعا ٍر َّإل َم ْن ك ََس ْوتُهُ ‪ ،‬ف ْ‬
‫َاس َتك ُْس ِ‬
‫ون أَ ْغ ِف ْر لَك ُْم‪َ .‬يا‬ ‫َاس َت ْغ ِف ُر ِ‬
‫ُوب َج ِمي ًعا؛ ف ْ‬ ‫بِاللَّ ْيلِ َوال َّن َهارِ‪َ ،‬وأَنَا أَ ْغ ِف ُر ال ُّذن َ‬
‫ون‪ .‬يَا‬ ‫ون‪َ ،‬ولَ ْن تَ ْبلُغُوا نَ ْف ِعي َف َت ْن َف ُع ِ‬ ‫ض ِ‬ ‫ضي َف َت ُ ُّ‬ ‫ِع َبا ِدي! إنَّك ُْم لَ ْن تَ ْبلُغُوا ُ ِّ‬
‫ِع َبا ِدي! لَ ْو أَنَّ أَ َّولَك ُْم َوآ ِخ َرك ُْم َوإِن َْسك ُْم َوجِ َّنك ُْم كَانُوا َع َل أَتْقَى َقل ِْب َر ُجلٍ‬
‫َوا ِح ٍد ِم ْنك ُْم‪َ ،‬ما زَا َد َذلِكَ ِف ُمل ِْك شَ ْي ًئا‪ .‬يَا ِع َبا ِدي! لَ ْو أَنَّ أَ َّولَك ُْم َوآ ِخ َرك ُْم‬
‫َوإِن َْسك ُْم َوجِ َّنك ُْم كَانُوا َع َل أَ ْف َج ِر َقل ِْب َر ُجلٍ َوا ِح ٍد ِم ْنك ُْم‪َ ،‬ما نَق ََص َذلِكَ‬
‫ِم ْن ُمل ِْك شَ ْي ًئا‪َ .‬يا ِع َبا ِدي! لَ ْو أَنَّ أَ َّولَك ُْم َوآ ِخ َرك ُْم َوإِن َْسك ُْم َوجِ َّنك ُْم قَا ُموا‬
‫ُون‪َ ،‬فأَ ْعطَ ْي ُت ك َُّل َوا ِح ٍد َم ْسأَلَتَهُ ‪َ ،‬ما نَق ََص َذلِكَ ِم َّم‬ ‫ِف َص ِعي ٍد َوا ِح ٍد‪ ،‬ف ََسأَل ِ‬
‫ِع ْن ِدي َّإل ك ََم يَ ْنق ُُص الْ ِم ْخ َي ُط إ َذا أُ ْد ِخ َل الْ َب ْح َر‪ .‬يَا ِع َبا ِدي! إنَّ َا ِه َي أَ ْع َملُك ُْم‬
‫َيا َفلْ َي ْح َمدْ اللَّهَ ‪َ ،‬و َم ْن َو َجدَ‬‫أُ ْح ِصي َها لَك ُْم‪ ،‬ثُ َّم أُ َوفِّيك ُْم إيَّاهَا؛ َف َم ْن َو َجدَ خ ْ ً‬
‫غ ْ ََي َذلِكَ ف ََل َيلُو َم َّن َّإل نَف َْسهُ »‪.‬‬
‫‪34‬‬
Od Ebu Zerra el-Gifarija, neka je Allah sa njime zadovoljan,
se prenosi, od Vjerovjesnika, sallallahu alejhi ve sellem, da
prenosi od svoga Gospodara, ‘azze ve dželle, da je rekao:
„O robovi moji! Ja sam zabranio nepravdu sebi, i zabranio
sam je među vama, pa nemojte jedni drugima činiti
nepravdu. O robovi moji, svi ste vi u zabludi osim onoga
koga Ja uputim, pa tražite od Mene uputu i Ja ću vas
uputiti. O robovi moji, svi ste vi gladni osim onoga koga Ja
nahranim, pa tražite od Mene da vas nahranim i Ja ću vas
nahraniti. O robovi moji, svi ste vi bez odjeće osim onih
koje Ja odjenem, pa tražite od Mene da vas odjenem i Ja ću
vas odjenuti. O robovi moji, vi griješite i danju i noću, a Ja
praštam sve grijehe, pa od Mene tražite oprost, Ja ću vam
oprostiti. O robovi moji, vi nećete dostići ono što Meni
šteti pa da Mi naštetite i nećete dostići ono što Meni koristi
pa da Mi koristite. O robovi moji, kada bi svi vi, prvi i
posljednji, i ljudi i džini, bili poput srca najbogobojaznijeg
pojedinca među vama to ne bi ništa moju vlast uvećalo. O
robovi moji, kada bi svi vi, prvi i posljednji od vas, ljudi i
džina bili poput srca najgriješnijeg pojedinca od vas, to
od Moje vlasti ništa ne bi umanjilo. O robovi moji, kada
bi svi vi, prvi i posljednji od vas, ljudi i džina, se sakupili
na jednom mjestu i tražili od Mene, pa da dam svakom
od njih ono što traži, to ne bi umanjilo od onoga što Ja
posjedujem osim kao što umanji igla kada se umoči u
more. O robovi moji, sve su to samo vaša djela koja vam
bilježim, potom ćete spram njih biti isplaćeni. Pa onaj koji
pronađe dobro, neka zahvali Allahu, a onaj koji pronađe
suprotno tome, neka ne krivi nikog osim sebe.“
35
DVADESET PETI HADIS
/
Vrijednost zikra
:‫َع ْن أَ ِب َذ ٍّر ا أَيْضً ا‬
‫َب‬ َ ‫ َذه‬،‫ يَا َر ُس َول اللَّ ِه‬:‫اب َر ُسولِ اللَّ ِه ث قَالُوا لِل َّنب ِِّي ث‬ ِ ‫«أَنَّ ن ًَاسا ِم ْن أَ ْص َح‬
َ‫ َو َي َت َصدَّ قُون‬،‫ َو َي ُصو ُمونَ ك ََم ن َُصو ُم‬،‫أَه ُْل الدُّ ثُو ِر ب ِْالُ ُجورِ؛ ُي َصلُّونَ ك ََم ن َُص ِّل‬
‫ أَ َولَ ْي َس َقدْ َج َع َل اللَّهُ لَك ُْم َما ت ََّصدَّ قُونَ ؟ إنَّ لَك ُْم‬:‫ ق ََال‬.‫ِبفُضُ ولِ أَ ْم َوالِه ِْم‬
‫ َوك ُِّل تَ ْهلِيلَ ٍة‬،‫ َوك ُِّل تَ ْح ِميدَ ٍة َصدَ َق ٌة‬،‫ َوك ُِّل تَكْ ِبريَ ٍة َصدَ َق ٌة‬،‫ِبك ُِّل ت َْسبِي َح ٍة َصدَ َق ٌة‬
‫ َو ِف بُضْ عِ أَ َح ِدك ُْم‬،‫ َونَ ْه ٌي َع ْن ُم ْنكَ ٍر َصدَ َق ٌة‬،‫وف َصدَ َق ٌة‬ ٍ ‫ َوأَ ْم ٌر بِ َ ْع ُر‬،‫َصدَ َق ٌة‬
:‫ يَا َر ُس َول اللَّ ِه أَيَأْ ِت أَ َحدُ نَا شَ ْه َوتَهُ َويَكُونُ لَهُ ِفي َها أَ ْج ٌر؟ ق ََال‬:‫ قَالُوا‬.‫َصدَ َق ٌة‬
، ِ‫أَ َرأَ ْي ُت ْم لَ ْو َوضَ َع َها ِف َح َر ٍام أَكَانَ َعلَ ْي ِه ِو ْز ٌر؟ َفكَ َذلِكَ إ َذا َوضَ َع َها ِف الْ َح َلل‬
.»‫كَانَ لَهُ أَ ْج ٌر‬
Od Ebu Zerra el-Gifarija, neka je Allah sa njime zadovoljan,
se takođe prenosi da je rekao:
„Neki ljudi od ashaba Allahovog Poslanika, sallallahu
alejhi ve sellem, su rekli: “O Allahov Poslaniče, bogataši
su pokupili sve nagrade; klanjaju kao što i mi klanjamo,
poste kao što i mi postimo, i daju sadaku iz višaka svojih
imetaka.” Rekao je: “Zar Allah i vama nije učinio ono sa
čime ćete davati sadaku? Svaki tesbih 10 je sadaka, svaki
10 Subhanallah
36
tekbir 11 je sadaka, svaki tahmid 12 je sadaka, svaki tehlil 13
je sadaka, naređivanje dobra je sadaka, zabranjivanje zla
je sadaka i da ima neko od vas odnos sa svojom suprugom
je sadaka.” Rekli su: “O Allahov Poslaniče, zar da jedan
od nas ispuni svoju potrebu i da mu u tome bude nagrada
(sevap) ?” Rekao je: “Šta mislite kada bi to učinio na
zabranjeni način, da li bi imao grijeh? Tako isto, kada to
uradi na dozvoljeni način za to ima nagradu.”“
11 Allahu ekber
12 Elhamdulillah
13 La ilahe illallah
37
DVADESET ŠESTI HADIS
Vrijednost lijepog postupanja sa ljudima

/
‫ ك َُّل يَ ْو ٍم تَطْل ُُع ِفي ِه الشَّ ْم ُس تَ ْع ِد ُل بَ ْ َي‬،‫اس َعلَ ْي ِه َصدَ َق ٌة‬ ِ ‫«ك ُُّل ُس َل َمى ِم ْن ال َّن‬
َ
ُ‫ َوتُ ِع ُني ال َّر ُج َل ِف دَابَّ ِت ِه َف َت ْح ِملُهُ َعلَ ْي َها أ ْو تَ ْرف َُع لَهُ َعلَ ْي َها َم َتاعَه‬،‫اثْ َن ْ ِي َصدَ َق ٌة‬
،‫الص َل ِة َصدَ َق ٌة‬ َّ ‫ َو ِبك ُِّل ُخطْ َو ٍة تَ ِْشي َها َإل‬،‫ َوالْكَلِ َم ُة الطَّ ِّي َب ُة َصدَ َق ٌة‬،‫َصدَ َق ٌة‬
.»‫ِيق َصدَ َق ٌة‬ ِ ‫يط ْالَ َذى َع ْن الطَّر‬ ُ ِ ُ‫َوت‬
.]1009:‫ َو ُم ْسلِ ٌم [رقم‬،]2707:‫َر َوا ُه الْ ُبخَار ُِّي [رقم‬
“Svaki dan kada izađe Sunce dužnost je dati sadaku na
svaki zglob. Izmiriti dvojicu je sadaka, da pomogneš
čovjeku da se popne na jahalicu, povezeš ga ili mu
prevezeš stvari je sadaka. Lijepa riječ je sadaka, za svaki
korak koji koračaš prema namazu je sadaka, i da otkloniš
ono što smeta na putu je sadaka.”“
38
‫‪DVADESET SEDMI HADIS‬‬
‫‪/‬‬
‫‪Prepoznavanje dobra i zla‬‬
‫َع ْن ال َّن َّو ِاس بْنِ َس ْم َعا َن ا َع ْن ال َّنب ِِّي ث ق ََال‪:‬‬
‫الثْ ُم َما َحاكَ ِف نَف ِْسكَ ‪،‬‬ ‫«ال ِ ُّْب ُح ْس ُن الْ ُخل ُِق‪َ ،‬و ْ ِ‬
‫اس»‬‫ْت أَنْ يَطَّلِ َع َعلَ ْي ِه ال َّن ُ‬‫َوكَ ِره َ‬
‫َو َع ْن َواب َِص َة بْنِ َم ْع َب ٍد ا ق ََال‪ :‬أَتَ ْي ُت َر ُس َول اللَّ ِه ث َفق ََال‪« :‬جِ ْئ َت‬
‫ْت َقلْ َبكَ ‪ ،‬ال ِ ُّْب َما اطْ َمَن َّْت إلَ ْي ِه‬ ‫ت َْسأَ ُل َع ْن ال ِ ِّْب؟ ُقل ُْت‪ :‬نَ َع ْم‪ .‬فق ََال‪ْ :‬اس َتف ِ‬
‫الصدْ رِ‪،‬‬‫الثْ ُم َما َحاكَ ِف ال َّنف ِْس َوتَ َر َّد َد ِف َّ‬ ‫ْس‪َ ،‬واطْ َمَنَّ إلَ ْي ِه الْ َقل ُْب‪َ ،‬و ْ ِ‬
‫ال َّنف ُ‬
‫اس َوأَ ْف َت ْوكَ »‪.‬‬
‫َوإِنْ أَ ْفتَاكَ ال َّن ُ‬
‫ال َما َم ْ ِي أَ ْح َم َد بْنِ َح ْنبَلٍ [رقم‪،]18164/4:‬‬
‫َح ِديثٌ َح َس ٌن‪َ ،‬ر َويْ َنا ُه يف ُم ْس َندَي ْ ِ‬
‫َوالدَّا ِر ِم ّي [رقم‪ِ ]2575:‬ب ِإ ْس َنا ٍد َح َسنٍ ‪.‬‬
‫‪Od Nevvasa bin Sem’ana, neka je Allah sa njime‬‬
‫‪zadovoljan, se prenosi, od Vjerovjesnika, sallallahu‬‬
‫‪alejhi ve sellem, da je rekao:‬‬
‫‪„Dobročinstvo (ispravno vjerovanje) je lijepo ponašanje,‬‬
‫‪a grijeh je ono što te koleba u duši, i mrziš da za to saznaju‬‬
‫“‪ljudi.‬‬
‫‪Hadis bilježi Muslim (2553).‬‬
‫‪39‬‬
Od Vabise bin Me’abeda, neka je Allah sa njime zadovoljan,
se prenosi da je došao Allahovom Poslaniku, sallallahu
alejhi ve sellem, pa je rekao:
“Došao si da me pitaš o dobročinstvu i grijehu?” Rekao
sam: “Da”. Rekao je: “Upitaj svoje srce. Dobročinstvo je
ono na čemu se smiri duša i na čemu se smiri srce, a grijeh
je ono što te koleba u duši i pravi nemir u prsima pa makar
ti to ljudi dozvoljavali i odobravali.“
Hadis bilježe dva Imama u svojim musnedima: imam Ahmed
(18169) i imam Darimi (2575), sa dobrim lancem prenosilaca.
40
DVADESET OSMI HADIS
/
Slijeđenje sunneta
:‫اض بْنِ َسا ِريَ َة ا ق ََال‬
ِ َ‫َع ْن أَ ِب نَجِي ٍح الْ ِع ْرب‬
ُ ‫« َو َعظَ َنا َر ُس ُول اللَّ ِه ث َم ْو ِعظَ ًة َوجِ ل َْت ِم ْن َها الْ ُقل‬
، ُ‫ َو َذ َرف َْت ِم ْن َها الْ ُع ُيون‬،‫ُوب‬
‫وصيك ُْم ِب َت ْق َوى‬ ِ ُ‫ أ‬:‫ ق ََال‬،‫ َيا َر ُس َول اللَّ ِه! كَأَنَّ َها َم ْو ِعظَ ُة ُم َو ِّدعٍ َفأَ ْو ِص َنا‬:‫َف ُقلْ َنا‬
‫ َفإِنَّهُ َم ْن َي ِع ْش ِم ْنك ُْم‬، ٌ‫الس ْم ِع َوالطَّا َع ِة َوإِنْ تَأَ َّم َر َعلَ ْيك ُْم َع ْبد‬ َّ ‫ َو‬،‫اللَّ ِه ﻷ‬
،‫ َف َعلَ ْيك ُْم ب ُِس َّن ِتي َو ُس َّن ِة الْ ُخلَفَا ِء ال َّر ِاش ِدي َن الْ َم ْه ِدي َني‬،‫ف ََس َ َيى ا ْخ ِت َلفًا كَ ِثريًا‬
.»‫ات ْالُ ُمورِ؛ َفإِنَّ ك َُّل بِدْ َع ٍة ضَ َللَ ٌة‬ ِ َ‫ َوإِيَّاك ُْم َو ُم ْحدَ ث‬،‫َعضُّ وا َعلَ ْي َها بِال َّن َواجِ ِذ‬
ْ ِّ ‫ َوا‬،]4607:‫َر َوا ُه أَبُو دَا ُو َد [رقم‬
ٌ ‫ َح ِديثٌ َح َس ٌن َص ِح‬:‫] َوق ََال‬2676:‫َلت ِم ِذ ُّي [رقم‬
.‫يح‬
Od Ebu Nedžiha, el-’Irbada bin Sarije, neka je Allah
sa njime zadovoljan, se prenosi da je rekao:
„Vazio nam je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem,
vazom zbog kojeg su se srca potresla i oči zaplakale. Pa
smo rekli: “O Allahov Poslaniče, kao da je ovo oprosni
govor, pa nam oporuči.” Pa je rekao: “Oporučujem vam da
se Allaha bojite i da budete pokorni vladarima, pa makar
nad vama vladao rob. Jer doista onaj koji od vas poživi
vidjet će mnoga razilaženja, pa se držite moga sunneta i
sunneta ispravnih, upućenih halifa. Uhvatite se za njega
svojim kutnjacima. A čuvajte se novotarija u vjeri, jer je
doista svaka novotarija zabluda.”“
Hadis bilježe: Ebu Davud (4607), Tirmizi (2676)
koji kaže da je hadis hasen sahih.
41
‫‪DVADESET DEVETI HADIS‬‬
‫‪/‬‬
‫‪Put do dženneta‬‬
‫ــول اللَّــ ِه! أَخ ِ ْ‬

‫ْــر ِن ِب َع َمــلٍ‬ ‫ْــت‪ :‬يَــا َر ُس َ‬
‫َــال‪ :‬قُل ُ‬ ‫َعــ ْن ُم َعــا ِذ بْــنِ َج َبــلٍ ا ق َ‬
‫يُ ْد ِخلُ ِنــي الْ َج َّنــ َة َويُ َبا ِعــ ُد ِن َعــنِ ال َّنــارِ‪ ،‬ق َ‬
‫َــال‪:‬‬
‫«لَ َقدْ َسأَل َْت َع ْن َع ِظ ٍيم‪َ ،‬وإِنَّهُ لَ َي ِسريٌ َع َل َم ْن يَ َّ َ‬
‫س ُه اللَّهُ تَ َع َال َعلَ ْي ِه‪ :‬تَ ْع ُبدُ‬
‫الص َلةَ‪َ ،‬وتُؤ ِْت ال َّزكَاةَ‪َ ،‬وت َُصو ُم َر َمضَ انَ ‪َ ،‬وتَ ُح ُّج‬ ‫يم َّ‬ ‫اللَّهَ َل ت ُْشِكُ ِب ِه شَ ْي ًئا‪َ ،‬وتُ ِق ُ‬
‫الصدَ َق ُة تُطْ ِف ُئ‬ ‫الص ْو ُم ُج َّن ٌة‪َ ،‬و َّ‬‫اب الْخ َْيِ؟ َّ‬ ‫الْ َب ْي َت‪ ،‬ثُ َّم ق ََال‪ :‬أَ َل أَ ُدلُّكَ َع َل أَبْ َو ِ‬
‫الْخ َِطي َئ َة ك ََم ُيطْ ِف ُئ ال َْم ُء ال َّنا َر‪َ ،‬و َص َل ُة ال َّر ُجلِ ِف َج ْو ِف اللَّ ْيلِ ‪ ،‬ثُ َّم ت ََل‪:‬‬
‫ْبكَ‬‫«تَ َت َج َاف ُج ُنو ُب ُه ْم عَنِ الْ َمضَ اجِ ِع» َح َّتى َبلَ َغ « َي ْع َملُونَ »‪ ،‬ثُ َّم ق ََال‪ :‬أَ َل أُخ ِ ُ‬
‫ِب َرأْ ِس ْالَ ْم ِر َو َع ُمو ِد ِه َو ُذ ْر َو ِة َس َنا ِم ِه؟ ُقل ُْت‪ :‬بَ َل يَا َر ُس َول اللَّ ِه‪ .‬ق ََال‪َ :‬رأْ ُس‬
‫ْبكَ‬‫الص َلةُ‪َ ،‬و ُذ ْر َو ُة َس َنا ِم ِه الْجِ َهادُ‪ ،‬ثُ َّم ق ََال‪ :‬أَ َل أُخ ِ ُ‬
‫ْالَ ْم ِر ْال ِْس َل ُم‪َ ،‬و َع ُمو ُد ُه َّ‬
‫بِ َ َل ِك َذلِكَ كُلِّ ِه؟ ف ُقل ُْت‪ :‬بَ َل يَا َر ُس َول اللَّ ِه! َفأَ َخ َذ ِبلِ َسانِ ِه َوق ََال‪ :‬ك َّ‬
‫ُف َعلَ ْيكَ‬
‫َه َذا‪ُ .‬قل ُْت‪َ :‬يا نَب َِّي اللَّ ِه َوإِنَّا لَ ُمؤَا َخ ُذونَ بِ َا نَ َتكَل َُّم ِب ِه؟ َفق ََال‪ :‬ثَ ِكلَتْكَ أُ ُّمكَ ‪َ ،‬يا‬
‫اس َع َل ُو ُجو ِهه ِْم ‪-‬أَ ْو ق ََال َع َل َم َنا ِخ ِر ِه ْم‪َّ -‬إل َح َصائِدُ‬ ‫ُم َعا ُذ‪َ ،‬وه َْل َيك ُُّب ال َّن َ‬
‫أَل ِْس َن ِته ِْم؟!» ‪.‬‬
‫الت ِم ِذ ُّي [رقم‪َ ]2616:‬وق ََال‪َ :‬ح ِديثٌ َح َس ٌن َص ِح ٌ‬
‫يح‪.‬‬ ‫َر َوا ُه ِّ ْ‬
‫‪Od Mu’aza bin Džebela, neka je Allah sa njime‬‬
‫‪zadovoljan, se prenosi da je rekao:‬‬
‫‪„Rekao sam: “O Allahov Poslaniče, obavijesti me o‬‬
‫”?‪djelu koje će me uvesti u Džennet i udaljiti od Vatre‬‬
‫‪Rekao je: “Doista si pitao o velikoj stvari, a ona je lahka‬‬
‫‪42‬‬
onome kome je Allah olakša: Obožavaj Allaha i nikako
Mu ni u čemu ne čini širk, uspostavljaj namaz, daji
zekat, posti ramazan i obavi hadždž”. Zatim mi je rekao:
“Hoćeš li da ti ukažem na vrata svakog dobra? – Post je
štit, a sadaka gasi grijehe kao što voda gasi vatru i namaz
čovjeka u nutrini noći, zatim je proučio: “Bokovi njihovi
se postelja lišavaju...” do riječi “...za ono što su činili.”” 14
Zatim je rekao: “Hoćeš da te obavijestim o glavi svega,
njegovom stupu i vrhuncu?” Rekao sam: “Svakako
Allahov Poslaniče!” Rekao mi je: “Glava stvari je islam,
njegov stub je namaz, a vrhunac je džihad.” Zatim mi je
rekao: “Hoćeš da te obavijestim kako ćeš sve to postići?”
Rekao sam: “Svakako Allahov Poslaniče!” Te je uzeo za
svoj jezik i rekao: “Čuvaj se ovoga.” Pa sam rekao: “O
Allahov Vjerovjesniče zar ćemo biti pitani za ono što
govorimo?” Rekao je: “Majka te ne imala o Mu’aze, a zar
će ljude bacati u Vatru na njihova lica, ili je rekao njihove
noseve, osim posljedice njihovih jezika? ”“
14 Sura Sedžda, ajeti 16-17
43
TRIDESET HADIS
/
Zastajanje kod granica šerijata
‫َاش ا‬
ٍ ِ ‫َع ْن أَ ِب ث َ ْعلَ َب َة الْخُشَ ِن ِّي ُج ْرثُومِ بن ن‬
:‫َع ْن َر ُسو ِل اللَّ ِه ث قَال‬
،‫ َو َحدَّ ُحدُ ودًا ف ََل تَ ْعتَدُ وهَا‬،‫«إنَّ ال َّلهَ تَ َع َال َف َر َض َف َرا ِئ َض ف ََل تُضَ ِّي ُعوهَا‬
‫ َو َسك ََت َع ْن أَشْ َيا َء َر ْح َم ًة لَك ُْم غ ْ ََي نِ ْس َيانٍ ف ََل‬،‫َو َح َّر َم أَشْ َيا َء ف ََل تَ ْن َت ِهكُوهَا‬
.»‫تَ ْب َحثُوا َع ْن َها‬
.‫ َوغ ْ َُي ُه‬،]298/4[ ‫ َر َوا ُه الدَّا َرقُطْ ِن ُّي‬،‫َح ِديثٌ َح َس ٌن‬
Od Ebu Se’alebe el-Hušenija, Džursuma bin Našira,
neka je Allah sa njime zadovoljan, se prenosi, od Allahovog
Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da je rekao:
„Doista je Allah propisao obavezne stvari (farzove) pa ih
nemojte zanemarivati, i postavio granice pa ih nemojte
prelaziti, i zabranio neke stvari pa ih ne činite, a neke
stvari je prešutio, iz milosti prema vama, a ne iz zaborava,
pa ne istražujte o njima.“
Hadis bilježi Darekutni (4/298, br. 104) i drugi.
44
TRIDESET PRVI HADIS
/
Zuhd na dunjaluku
:‫السا ِع ِد ّي ا ق ََال‬ ِ ‫َع ْن أَ ِب الْ َع َّب‬
َّ ‫اس َس ْهلِ بْنِ َس ْع ٍد‬
ُ‫ يَا َر ُس َول اللَّ ِه! ُدلَّ ِني َع َل َع َملٍ إ َذا َع ِملْتُه‬:‫َجا َء َر ُج ٌل َإل ال َّنب ِِّي ث َفق ََال‬
‫يم‬َ ‫ َوا ْزهَدْ ِف‬، ُ‫ «ا ْزهَدْ ِف الدُّ نْ َيا ُي ِح ُّبكَ اللَّه‬:‫اس؛ َفق ََال‬ ُ ‫أَ َح َّب ِني اللَّهُ َوأَ َح َّب ِني ال َّن‬
.»‫اس‬ ُ ‫اس ُي ِح ُّبكَ ال َّن‬
ِ ‫ِع ْندَ ال َّن‬
.‫ َوغ ْ َُي ُه ِبأَ َسانِي َد َح َس َن ٍة‬،]4102:‫ َر َوا ُه ابْ ُن َما َج ْه [رقم‬،‫حديث حسن‬
Od Ebu el’Abbasa, Sehla bin Se’ada, es-Sa’idija,
„Došao je čovjek Allahovom Poslaniku, sallallahu alejhi
ve sellem, i rekao: “O Allahov Poslaniče, ukaži mi na djelo
koje ako ga budem činio voljet će me Allah i voljet će me
ljudi.” Pa je rekao: “Budi skroman na dunjaluku Allah će
te voljeti, i budi skroman po pitanju onoga što je u rukama
ljudima, voljet će te ljudi.“
Hadis je hasen, bilježe ga Ibn Madže (4102)
i drugi sa dobrim lancima prenosilaca.
45
TRIDESET DRUGI HADIS
Nema štete niti nanošenja štete

/
‫َع ْن أَ ِب َس ِع ٍيد َس ْع ِد بْنِ َمالِ ٍك الْ ُخ ْدر ِّي ا‬
:‫ول اللَّ ِه ث ق ََال‬ َ ‫أَ َّن َر ُس‬
َ ِ ‫ض َر َو َل‬
.»‫ضا َر‬ َ
َ َ ‫«ل‬
‫ َوغ ْ َُي ُه َم‬،]228/4:‫ َوالدَّا َرقُطْ ِن ّي [رقم‬،]2369:‫ َر َوا ُه ابْ ُن َما َج ْه [رقم‬،‫َح ِديثٌ َح َس ٌن‬
‫] ِف «الْ ُم َوطَّ ِإ» َع ْن َع ْمرِو بْنِ يَ ْح َيى َع ْن أَبِي ِه َع ْن ال َّنب ِِّي ث‬746/2[ ‫ َو َر َوا ُه َمالِ ٌك‬.‫ُم ْس َندًا‬
.‫ َولَ ُه طُ ُر ٌق يُ َق ِّوي بَ ْعضُ َها بَ ْعضً ا‬،‫ فَأَ ْس َق َط أَبَا َس ِع ٍيد‬،‫ُم ْر َس ًل‬
Od Ebu Se’ida, Sa’da bin Malika, el-Hudrija, neka je Allah
sa njime zadovoljan, se prenosi da je Allahov Poslanik,
„Nije dozvoljeno nanositi štetu sebi niti drugima.“
Hadis je hasen, prenosi ga Ibn Madže (2369) i ed-Darekutni,
i drugi mimo njih dvojice sa lancem prenosilaca do Poslanika.
Bilježi ga Malik u el-Muvveti od ‘Amra bin Jahje od njegovog oca od
Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, kao mursel, jer nije spomenuo
Ebu Se’ida. Ima puteve koji pojačavaju jedni druge.
46
TRIDESET TREĆI HADIS
Dokaz je na podnosiocu tužbe

/
َ ‫اس ب أَ َّن َر ُس‬
ٍ ‫َع ْن ابْنِ َع َّب‬
ْ ‫ـال أَ ْمـ َو َال قَـ ْو ٍم َو ِد َما َءه‬
،‫ُـم‬ ٌ ‫ُـم َل َّد َعـى ِر َج‬
ْ ‫ـاس بِدَ ْع َواه‬ ُ ‫«لَـ ْو يُ ْعطَـى ال َّن‬
َ
.»‫ َوالْ َي ِم َني َع َل َم ْن أنْكَ َر‬،‫لَ ِك َّن الْ َب ِّي َن َة َع َل الْ ُمدَّ ِعي‬
،‫ َوغ ْ َُي ُه َه َكذَا‬،]541/5[ ‫ َر َوا ُه الْبَيْ َه ِق ّي‬،‫َح ِديثٌ َح َس ٌن‬
.»ِ‫«الص ِحي َح ْي‬
َّ ‫َوبَ ْعضُ ُه ِف‬
Od Ibn ‘Abbasa, neka je Allah sa njima dvojicom
zadovoljan, se prenosi da je Allahov Poslanik,
„Da se ljudima daje sve ono što traže (po onome što tvrde
da im pripada), neki bi ljudi tražili imetke i živote drugih
ljudi. Međutim onaj koji traži, dužan je donijeti dokaz, a
onaj koji poriče opovrgnuće to zakletvom.“
Hadis je hasen, bilježi ga el-Bejheki (5/541, br. 10803)
i drugi sa ovim tekstom, jedan njegov dio se nalazi u dva Sahiha.
47
TRIDESET ČETVRTI HADIS
/
Stepeni sprečavanja zla
:‫ُول‬ َ ‫ َس ِم ْع ُت َر ُس‬:‫َع ْن أَ ِب َس ِع ٍيد الْ ُخ ْدر ِّي ا ق ََال‬
‫ َفإِنْ ل َْم‬،‫ َفإِنْ ل َْم يَ ْسـ َت ِط ْع َف ِبلِ َسـانِ ِه‬،‫َي ُه ِب َي ِد ِه‬ ْ ‫« َمـ ْن َرأَى ِم ْنك‬
ْ ِّ ‫ُـم ُم ْنكَـ ًرا َفلْ ُيغ‬
ِْ ‫ف‬
.» ِ‫الميَان‬ ُ ‫ َو َذلِـكَ أَضْ َع‬،‫يَ ْسـ َت ِط ْع َف ِب َقلْ ِب ِه‬
Od Ebu Se’ida el-Hudrija, neka je Allah sa njime zadovoljan,
se prenosi da je je rekao: „Čuo sam Allahovog Poslanika,
sallallahu alejhi ve sellem, da je rekao:
“Ko od vas vidi neko zlo neka ga ukloni rukom, a ako
ne može onda svojim jezikom, a ako ne može onda (da
prezire) srcem, a to je najslabiji vid imana.”“
48
TRIDESET PETI HADIS
Bratstvo u islamu i prava muslimana

/
‫ُـم‬
ْ ‫ِـع بَ ْعضُ ك‬ ْ ‫ َو َل يَب‬،‫ َو َل تَدَ ابَـ ُروا‬،‫ َو َل تَ َباغَضُ ـوا‬،‫ َو َل تَ َنا َجشُ ـوا‬،‫«ل تَ َح َاسـدُ وا‬ َ
َ
،‫ الْ ُم ْسـلِ ُم أخُـو الْ ُم ْسـلِ ِم‬،‫ َوكُونُـوا ِع َبـا َد اللَّـ ِه إ ْخ َوانًـا‬،‫ـض‬ ٍ ‫َع َلى بَ ْيـعِ بَ ْع‬
‫ير َإل‬ ُ ‫ َويُ ِش‬،‫ ال َّت ْق َوى هَا ُه َنا‬،ُ‫ َو َل يَ ْح ِقـ ُره‬، ُ‫ َو َل يَكْ ِذبُـه‬، ُ‫ َو َل يَ ْخ ُذلُـه‬، ُ‫َل يَظْلِ ُمـه‬
‫ ك ُُّل‬،‫الشر أَنْ َي ْح ِق َر أَخَا ُه الْ ُم ْسـلِ َم‬
ِّ َّ ‫ـب ا ْمرِئٍ ِم ْن‬ ِ ‫ ِب َح ْس‬،‫ات‬ ٍ ‫َصـدْ ِر ِه �ث َ َلا َث َم َّر‬
.» ُ‫ َو ِع ْرضُ ه‬، ُ‫ َو َمالُـه‬، ُ‫ َد ُمه‬:‫الْ ُم ْسـلِ ِم َع َل الْ ُم ْسـلِ ِم َحـ َرا ٌم‬
”Nemojte zaviditi jedni drugima, i nemojte namjerno
dizati cijene jedni drugima, i ne mrzite jedni druge, i
ne napuštajte jedni druge, i nemojte jedni trgovati na
trgovine drugih i budite Allahovi robovi, braća. Musliman
je muslimanu brat, ne čini mu nepravdu, ne izdaje ga, ne
laže ga, ne podcijenjuje ga, a bogobojaznost je ovdje.” –
Pa je pokazao na prsa tri puta. “Dosta je čovjeku zla da
omalovažava svoga brata muslimana. Svakom muslimanu
je zabranjeno u vezi drugog muslimana: njegova krv,
imetak i čast.”“
49
TRIDESET ŠESTI HADIS
Pomaganje brata i sjela zikra

/
:‫َع ْن أَ ِب ُه َريْ َر َة ا َع ْن ال َّنب ِِّي ث ق ََال‬
‫َّس ال َّلهُ َع ْنهُ كُ ْربَ ًة ِم ْن‬ َ ‫َّس َع ْن ُم ْؤ ِمنٍ كُ ْربَ ًة ِم ْن كُ َر ِب الدُّ نْ َيا نَف‬ َ ‫« َم ْن نَف‬
،‫س اللَّهُ َعلَ ْي ِه ِف الدُّ نْ َيا َو ْال ِخ َر ِة‬ َ َّ َ‫ ي‬،‫س‬ٍ ِ ‫س َع َل ُم ْع‬ َ َّ َ‫ َو َم ْن ي‬،‫كُ َر ِب يَ ْو ِم الْ ِق َيا َم ِة‬
َ‫ َواَللَّهُ ِف َع ْونِ الْ َع ْب ِد َما كَان‬، ‫َو َم ْن َس َ َت ُم ْسلِام َس َ َت ُه اللهُ ِف الدُّ نْ َيا َو ْال ِخ َر ِة‬
‫ َو َم ْن َسلَكَ طَرِيقًا َيلْ َت ِم ُس ِفي ِه ِعل ًْم َس َّه َل اللَّهُ لَهُ ِب ِه‬،‫الْ َع ْبدُ ِف َع ْونِ أَ ِخي ِه‬
،‫اب اللَّ ِه‬َ ‫وت اللَّ ِه يَ ْتلُونَ ِك َت‬ ِ ‫ َو َما ا ْج َت َم َع َق ْو ٌم ِف بَ ْي ٍت ِم ْن بُ ُي‬،‫طَرِيقًا َإل الْ َج َّن ِة‬
‫ َو َذكَ َره ُْم‬،‫ َوغ َِش َي ْت ُه ْم ال َّر ْح َم ُة‬،‫الس ِكي َن ُة‬
َّ ‫َويَتَدَ ا َر ُسونَهُ بَ ْي َن ُه ْم؛ َّإل نَ َزل َْت َعلَ ْيه ِْم‬
.» ُ‫س ْع ِب ِه ن ََس ُبه‬ ِ ْ ُ‫ َو َم ْن بَطَّأَ ِب ِه َع َملُهُ ل َْم ي‬،ُ‫اللَّهُ ِفي َم ْن ِع ْندَ ه‬
.‫] بهذا اللفظ‬2699:‫َر َوا ُه ُم ْسلِ ٌم [رقم‬
se prenosi, od Allahovog Poslanika, sallallahu
alejhi ve sellem, da je rekao:
„Ko od vjernika otkloni jednu nedaću od dunjalučkih
nedaća, Allah će od njega otkloniti nedaću od nedaća
Sudnjeg dana. A ko olakša(oprosti) dug dužniku (koji nije
u stanju vratiti), Allah će njemu olakšati i na dunjaluku
i na ahiretu. Ko sakrije mahanu muslimana, Allah će
sakriti njegove mahane i na dunjaluku i na ahiretu. Allah
je u pomoći svome robu, sve dok on pomaže svome bratu.
50
A ko krene putem na kojem će tražiti znanje, Allah će
mu time olakšati put prema Džennetu. Neće se skupiti
ljudi u jednoj od Allahovih kuća da izučavaju Allahovu
knjigu, i da je međusobno proučavaju, a da se neće na njih
spusti smiraj, prekriti ih milost, meleci okružiti i Allah
ih spomenuti kod onih koji su kod Njega. A koga uspore
njegova djela, neće mu biti od koristi njegovo porijeklo.“
Hadis ovim riječima bilježi Muslim (2699).
51
‫‪TRIDESET SEDMI HADIS‬‬
‫‪Nagrada za dobra i loša djela‬‬

‫‪/‬‬
‫اس ب َع ْن َر ُسو ِل اللَّ ِه ث ِف َ‬
‫يم يَ ْروِي ِه‬ ‫َع ْن ابْنِ َع َّب ٍ‬
‫َع ْن َربِّ ِه تَ َبا َر َك َوتَ َع َال‪ ،‬ق ََال‪:‬‬
‫ين َذلِـكَ ‪َ ،‬ف َمـ ْن ه ََّم ِب َح َسـ َن ٍة‬ ‫ات‪ ،‬ثُ َّ‬
‫ـم بَ َّ َ‬ ‫السـ ِّي َئ ِ‬
‫ات َو َّ‬ ‫ـب الْ َح َسـ َن ِ‬‫«إنَّ اللَّـهَ كَ َت َ‬
‫َـم يَ ْع َملْ َهـا كَ َت َب َهـا اللَّـهُ ِع ْنـدَ ُه َح َسـ َن ًة كَا ِملَ ًة‪َ ،‬وإِنْ ه َّ‬
‫َـم ِب َها َف َع ِملَ َهـا كَ َت َب َها‬ ‫َفل ْ‬
‫ير ٍة‪َ ،‬وإِنْ‬‫ـاف كَ ِث َ‬ ‫ـف َإل أَضْ َع ٍ‬ ‫ات َإل َسـ ْب ِع ِمئَ ِة ِض ْع ٍ‬ ‫شر َح َسـ َن ٍ‬‫اللَّـهُ ِع ْنـدَ ُه َع ْ َ‬
‫َـم ِب َهـا‬ ‫َـم َي ْع َملْ َهـا كَ َت َب َهـا اللَّـهُ ِع ْنـدَ ُه َح َسـ َن ًة كَا ِملَـ ًة‪َ ،‬وإِنْ ه َّ‬ ‫َـم ب َِسـ ِّي َئ ٍة َفل ْ‬
‫ه َّ‬
‫َف َع ِملَ َهـا كَ َت َب َهـا اللَّـهُ َسـ ِّي َئ ًة َوا ِحدَ ةً»‪.‬‬
‫َر َوا ُه الْ ُبخَار ُِّي [رقم‪َ ،]6491:‬و ُم ْسلِ ٌم [رقم‪،]131:‬‬
‫وف‪.‬‬ ‫«ص ِحي َحيْه َِم» ب ِ‬
‫ِهذ ِه الْ ُح ُر ِ‬ ‫ِف َ‬
‫فَانْظُ ْر يَا أَ ِخي – َوفَّ َق َنا الل ُه َو ِإيَّ َاك – ِإ َل َع ِظيمِ لُط ِْف الل ِه ت َ َع َال‪َ ،‬وتَأَ َم ْل َه ِذ ِه ْالَلْفَاظَ‪،‬‬
‫ال ْع ِت َنا ِء ِب َها‪َ ،‬وقَ ْولُهُ‪« :‬كَا ِملَةً» لِلتَّأْكِ ِيد َو ِش َّد ِة ْ ِ‬
‫ال ْع ِت َنا ِء ِب َها‪،‬‬ ‫َوقَ ْولَهُ‪ِ « :‬ع ْن َد ُه» إِشَ ا َر ٌة إِ َل ْ ِ‬
‫السيِّئَ ِة الَّ ِتي َه َّم ِب َها ث ُ َّم ت َ َركَ َها كَتَبَ َها الل ُه ِع ْن َد ُه َح َس َن ًة كَا ِملَةً‪ ،‬فَأَكَّ َد َها ِبكَا ِملَ ٍة‪،‬‬ ‫َوق ََال ِقي َّ‬
‫اح َد ٍة‪َ .‬ولَ ْم يُ َؤكِ ْد َها ِبكَا ِملَ ٍة‪ .‬فَلِلَّ ِه الْ َح ْم ُد‬ ‫اح َدةً‪ .‬فَأَكَّ َد تَ ْقلِيلَ َها ِب َو ِ‬
‫َوإِ ْن َع ِملَ َها كَتَ َب َها َس ِّيئَ ًة َو ِ‬
‫يق‪.‬‬‫َوالْ ِم َّن ُة ُس ْب َحانَ ُه َل نُ ْح ِص ث َ َنا ًء َعلَ ْي ِه‪َ .‬وبِالل ِه التَّ ْو ِف ُ‬
‫‪Od Ibn Abbasa, neka je Allah sa njima dvojicom zadovoljan,‬‬
‫‪se prenosi, od Allahovog Poslanika, sallalahu alejhi ve sellem,‬‬
‫‪kako on prenosi od svoga Uzvišenog Gospodara da je rekao:‬‬
‫‪„Allah je propisao dobra i loša djela, zatim je to pojasnio.‬‬
‫‪Pa onaj ko naumi da uradi dobro djelo, ali ga ne uradi‬‬
‫‪(bude spriječen), Allah će mu to kod Sebe upisati kao‬‬
‫‪52‬‬
potpuno dobro djelo. A ako htjedne da ga uradi, pa ga i
uradi, Allah će mu to kod Sebe upisati kao deset dobrih
djela, do sedam stotina puta ili mnogo više od toga. A
ako naumi da uradi loše djelo, pa odustane, Allah će mu
to kod Sebe upisati kao potpuno dobro djelo. A ako ga
htjedne da uradi, pa ga i uradi, Allah će mu to upisati kao
jedno loše djelo.“
Hadis bilježe Buharija (6491) i Muslim (131)
u njihovim Sahihima ovim riječima.
Pogledaj o brate, Allah uputio i nas i tebe, u veličinu milosti Uzviše-
nog Allaha, i razmisli o ovim izrazima. Riječi: „Kod njega“ je
pokazatelj obzirnosti prema djelu, i riječ: „Potpuno“ je za potvrdu i
veličinu obzirnosti prema njemu. I rekao je o lošem djelu, koje je htio
uraditi i potom odustao, da će ga Allah kod Sebe upisati kao potpuno
dobro djelo, pa je to potvrdio potpunosti, a kada bi ga uradio, upisao
bi ga kao jedno loše djelo. Pa je potvrdio njegovu manjinu kao
jedno, a ne kao potpuno. Pa Allahu pripada sva zahvala i pohvala
i sve blagodati, neka je savršen i čist od svih nedostataka, mi ga ne
možemo pohvaliti kako zaslužuje. Uputa je od Allaha.
53
TRIDESET OSMI HADIS
/
Allahove evlije
:‫ إ َّن اللَّ َه ت َ َع َال ق ََال‬:‫ ق ََال َر ُسول اللَّ ِه ث‬:‫َع ْن أَ ِب ُه َريْ َرة ا ق ََال‬
‫ِشي ٍء‬
ْ َ ‫إل َع ْبـ ِدي ب‬ َّ َ ‫ َو َمـا تَقَـ َّر َب‬،‫« َمـ ْن َعـادَى ِل َولِ ًّيـا َف ْقـدْ آ َذنْتُـهُ بِالْ َحـ ْر ِب‬
‫إل بِال َّن َوا ِفلِ َح َّتى‬ َّ َ ‫ َو َل َيـ َز ُال َع ْبـ ِدي َي َتقَـ َّر ُب‬،‫إل ِم َّما اف َ َْتضْ تُـهُ َعلَ ْيـ ِه‬َّ َ ‫ـب‬ َّ ‫أَ َح‬
،‫ص ِب ِه‬ ُ ِ ‫ص ُه الَّـ ِذي ُي ْب‬ َ َ ‫ َو َب‬،‫ فَـإِ َذا أَ ْح َب ْبتُـهُ كُ ْن ُت َسـ ْم َعهُ الَّ ِذي َي ْسـ َم ُع ِب ِه‬، ُ‫أُ ِح َّبـه‬
، ُ‫َئن َسـأَلَ ِني َلُ ْع ِط َي َّنه‬ ْ ِ ‫ َول‬،‫ َو ِر ْجلَـهُ الَّ ِتـي َيْ ِش ِب َهـا‬،‫ـش ِب َهـا‬ ُ ‫َويَـدَ ُه الَّ ِتـي يَ ْب ِط‬
.» ُ‫َئن ْاسـ َت َعا َذ ِن َلُ ِعي َذنَّه‬
ِ ِ ‫َول‬
se prenosi da je rekao: „Rekao je Allahov Poslanik, sallallahu
alejhi ve sellem: “Uzvišeni Allah je rekao:
“Ko neprijateljuje sa Mojim evlijom takvom Sam objavio
rat. Nije Mi se približio rob ni sa čim dražim od onoga
sa čime sam ga obavezao 15. I Moj rob Mi se neće prestati
približavati sa dobrovoljnim djelima dok ga ne zavolim,
a kada ga zavolim bivam njegov sluh sa kojim čuje, i
njegov vid sa kojim gleda, i njegova ruka sa kojom hvata, i
njegova noga sa kojom hodi, ako od Mene zatraži Ja ću mu
sigurno dati i ako od Mene zatraži zaštitu Ja ću ga sigurno
zaštititi.”“
15 Farzovima
54
TRIDESET DEVETI HADIS
Prelazak preko grešaka i zaborava

/
َ ‫اس ب أَ َّن َر ُس‬
ٍ ‫َع ْن ابْنِ َع َّب‬
.»‫«إنَّ اللَّهَ تَ َجا َو َز ِل َع ْن أُ َّم ِتي الْ َخطَأَ َوال ِّن ْس َيانَ َو َما ْاس ُتكْ ِرهُوا َعلَ ْي ِه‬
.‫] َوغ ْ َُي ُه َم‬15094:‫ َوالْ َب ْي َه ِق ُّي [رقم‬،]2045:‫َر َوا ُه ابْ ُن َما َج ْه [رقم‬
Od Ibn Abbasa, neka je Allah sa njima dvojicom
zadovoljan, se prenosi da je Allahov Poslanik,
„Allah je oprostio mome ummetu ono što urade greškom,
iz zaborava ili iz prisile.“
Hadis bilježe Ibn Madže (2045), el-Bejheki (7/584, br. 15094)
i drugi mimo njih dvojice.
55
ČETRDESETI HADIS
/
Podsticaj na zuhd
:‫ َوق ََال‬،‫ول اللَّ ِه ث بِ َ ْن ِك َب َّي‬
ُ ‫ أَ َخ َذ َر ُس‬:‫َع ْن ابْن ُع َم َر ب ق ََال‬
.» ٍ‫ِيب أَ ْو َعا ِب ُر َسبِيل‬
ٌ ‫«كُ ْن ِف الدُّ نْ َيا كَأَنَّكَ َغر‬
ُ ‫َوكَا َن ابْ ُن ُع َم َر ب يَق‬
:‫ُول‬
َ ‫ َوإِ َذا أَ ْص َب ْح‬،‫ـاح‬
‫ َو ُخ ْذ‬،‫ـت ف ََلا تَ ْن َت ِظ ِر الْ َم َسـا َء‬ َّ ‫إ َذا أَ ْم َسـ ْي َت ف ََلا تَ ْن َت ِظـ ِر‬
َ ‫الص َب‬
. َ‫ َو ِمـ ْن َح َياتِـكَ لِ َم ْوتِك‬، َ‫ِمـ ْن ِص َّح ِتـكَ لِ َم َر ِضك‬
Od Ibn Omera, neka je Allah sa njima dvojicom zadovoljan,
„Uzeo me je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem,
za ramena te rekao: “Budi na ovom svijetu kao da si
stranac, ili putnik namjernik.”
Pa je Ibn Omer, neka je Allah sa njima
dvojicom zadovoljan, znao reći:
„Kada omrkneš ne očekuj jutro, a kada osvaneš ne očekuj
noć. I iskoristi zdravlje prije bolesti i život prije smrti.“
Hadis bilježi Buharija (6416)
56
ČETRDESET PRVI HADIS
/
Slijeđenje Vjerovjesnika
،‫اص ب‬
ِ ‫َع ْن أَ ِب ُم َح َّم ٍد َع ْب ِد اللَّ ِه بْنِ َع ْمرٍو بْنِ الْ َع‬
:‫ول اللَّ ِه ث‬ ُ ‫ ق ََال َر ُس‬:‫ق ََال‬
.»‫«ل ُي ْؤ ِم ُن أَ َحدُ ك ُْم َح َّتى َيكُونَ َه َوا ُه تَ َب ًعا لِ َم جِ ْئ ُت ِب ِه‬
َ
.‫اب «الْ ُح َّج ِة» ِب ِإ ْس َنا ٍد َص ِحي ٍح‬ ٌ ‫َح ِديثٌ َح َس ٌن َص ِح‬
ِ َ‫ َر َويْ َنا ُه ِف كِت‬.‫يح‬
Od Ebu Muhammeda, Abdullaha bin Amra bin el-’Asa,
neka je Allah sa njima dvojicom zadovoljan, se prenosi da je
rekao: „Rekao je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem:
“Niko od vas neće potpuno vjerovati sve dok njegova
strast ne bude slijedila ono sa čime sam ja došao.”“
Hadis je hasen sahih. Mi smo ga preuzeli (idžazom dobili) u knjizi
El-Hudždže sa vjerodostojnim lancem prenosilaca.
57
ČETRDESET DRUGI HADIS
/
Veličina Allahovog oprosta
:‫ ق ََال اللَّ ُه تَ َع َال‬:‫ُول‬ َ ‫ َس ِم ْع ُت َر ُس‬:‫َع ْن أَن َِس بْنِ َمالِ ٍك ا ق ََال‬
َ‫«يَـا ابْـ َن آ َد َم! ِإنَّـكَ َمـا َد َع ْوت ِنـي َو َر َج ْوت ِنـي َغفَـ ْر ُت لَكَ َع َلى َمـا كَانَ ِم ْنك‬
َّ ُ‫الس َما ِء ث‬
‫ـم ْاسـ َت ْغ َف ْرت ِني‬ َّ َ‫َـت ُذنُوبُـكَ َع َنـان‬ ِ َ‫َو َل أُب‬
ْ ‫ يَـا ابْـ َن آ َد َم! لَـ ْو بَلَغ‬،‫ـال‬
‫اب ْالَ ْر ِض َخطَايَـا ثُ َّم لَ ِقيت ِني‬ ِ ‫ يَـا ابْ َن آ َد َم! إنَّـكَ لَ ْو أتَ ْيت ِني ِبقُـ َر‬، َ‫َغفَـ ْر ُت لَـك‬
.»ً‫ُشرِكُ ِب شَ ـ ْي ًئا َلَتَ ْيتُـكَ ِب ُق َرا ِب َهـا َم ْغ ِف َرة‬
ْ ‫َل ت‬
ٌ ‫ َح ِديثٌ َح َس ٌن َص ِح‬:‫ َوق ََال‬،]3540:‫الت ِم ِذ ُّي [رقم‬
.‫يح‬ ْ ِّ ‫َر َوا ُه‬
Od Enesa bin Malika, neka je Allah sa njime zadovoljan,
se prenosi da je rekao: „Čuo sam Allahovog Poslanika,
sallallahu alejhi ve sellem, da je rekao:
“Rekao je Uzvišeni Allah:
“O sine Ademov! Sve dok Mi budeš dove upućivao i Meni
se budeš nadao, oprostit ću ti ma šta da radiš i neću tome
pridavati nikakvu pažnju. O sine Ademov! Da tvoji grijesi
dođu do oblaka na nebu, a onda ti od Mene zatražiš
oprosta, oprostio bih ti. O sine Ademov! Kada bi Mi došao
sa grijesima velikim i brojnim poput Zemlje, zatim me
sretneš a nisi mi nikakav (mali niti veliki) širk činio, Ja bih
tebi došao sa isto toliko oprosta.”“
58
ČETRDESET TREĆI HADIS 16
/
Podjela nasljedstva
:‫ول الل ِه ث ق ََال‬
ُ ‫ ق ََال َر ُس‬:‫ ق ََال‬،‫اس ب‬
ٍ َّ‫َع ْن ابْنِ َعب‬
ِ ‫ ف ََم أَبْق‬،‫«أَلْ ِحقُوا الْ َف َرائِ َض ِبأَ ْهلِ َها‬
.»ٍ‫َت الْ َف َرائِ ُض ف َِلَ ْو َل َر ُجلٍ َذكَر‬
.]1615 :‫ ومسلم [رقم‬،]6746 :‫رواه البخاري [رقم‬
Od Ibn Abbasa, neka je Allah sa njima dvojicom zadovoljan,
se prenosi da je rekao: “Rekao je Allahov Poslanik,
“Podijelite nasljedstvo nasljednicima onako kako je
propisano, a ako šta ostane poslije njih to ide najprečem
muškom rođaku umrlog.““
16 Od ovog hadisa počinje dodatak od Ibn Redžeba el-Hanbelija, da mu se

Allah smiluje..
59
ČETRDESET ČETVRTI HADIS
Zabranjuje se dojenjem
/
ono što se zabranjuje porijeklom
:‫َع ْن َعائِشَ َة ل َع ْن ال َّنب ِّيِ ث ق ََال‬
.»ُ‫«ال َّرضَ ا َع ُة تُ َح ِّر ُم َما تُ َح ِّر ُم الْو َِل َدة‬
.]1444:‫ ومسلم [رقم‬،]3105:‫رواه البخاري [رقم‬
Od Aiše, neka je Allah sa njome zadovoljan, od Allahovog
Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, se prenosi da je rekao:
‘’Dojenje zabranjuje ono što zabranjuje krvno srodstvo
(porijeklo).’’
60
ČETRDESET PETI HADIS
Zabrana prodaje harama

/
‫َع ْن َجا ِب ِر بْنِ َع ْب ِد اللَّ ِه ب‬
ُ ‫ول اللَّ ِه ث َعا َم الْ َفتْ ِح َو ُه َو بِ َ َّك َة يَق‬
:‫ُول‬ َ ‫أَنَّ ُه َس ِم َع َر ُس‬
:‫ َف ِق َيل‬،‫«إِنَّ اللَّه َو َر ُسولَهُ َح َّر َم بَ ْي َع الْ َخ ْم ِر َوالْ َم ْي َت ِة َوالْ ِخ ْنزِي ِر َو ْالَ ْص َن ِام‬
‫ َويُدْ َه ُن ِب َها‬،ُ‫الس ُفن‬ ُّ ‫يَا َر ُس َول اللَّ ِه أَ َرأَيْ َت شُ ُحو َم الْ َم ْي َت ِة َفإِنَّ َها يُطْ َل ِب َها‬
‫ ثُ َّم ق ََال َر ُس ُول اللَّ ِه ث‬،‫ ُه َو َح َرا ٌم‬،‫ َل‬:‫اس؟ َفق ََال‬ ُ ‫ َو َي ْس َت ْصب ُِح ِب َها ال َّن‬،ُ‫الْ ُجلُود‬
‫ ثُ َّم‬،ُ‫ َفأَ ْج َملُوه‬،‫ إِنَّ اللَّهَ َح َّر َم َعلَ ْيهِم الشُ ُحو َم‬،َ‫ قَات ََل اللَّهُ الْ َي ُهود‬: َ‫ِع ْندَ َذلِك‬
.» ُ‫ َفأَكَلُوا َث َ َنه‬،ُ‫بَا ُعوه‬
.]1581:‫ ومسلم [رقم‬،]2236 :‫رواه البخاري [رقم‬
Od Džabira, neka je Allah sa njime zadovoljan, se prenosi
da je čuo Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem,
u godini osvojenja Mekke, dok je bio u Mekki, da je rekao:
„Allah i Njegov Poslanik su zabranili prodaju: alkohola,
strvine, svinje i kipova.“ Onda je neko rekao: „O Allahov
Poslaniče, šta je sa lojem od strvina, njime se mažu
brodovi, njime se premazuje koža i ljudi ga koriste u
lampama?“ Pa je rekao: „Ne, to (ovo) je zabranjeno.“
Zatim je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u
vezi toga rekao: „Allah ubio židove. Doista im je Allah
zabranio loj, pa su ga topili, zatim su ga prodavali i jeli
njegovu protuvrijednost.“
61
ČETRDESET ŠESTI HADIS
/
Sve što opija je haram
‫وس ْالَشْ َعر ِِّي ا أَ َّن ال َّنب َِّي ث‬
َ ‫َع ْن أَ ِب بُ ْر َد َة َع ْن أَبِيه أَ ِب ُم‬
‫ــي؟‬َ ‫ َو َمــا ِه‬:‫َــال‬ َ ‫ َفق‬،‫ــع ِب َهــا‬ ُ ‫شبَــ ٍة ت ُْص َن‬ ِ ْ َ‫ ف ََســأَ َلهُ َعــ ْن أ‬، ِ‫بَ َعثَــهُ ِإ َل ا ْل َي َمــن‬
َ ‫ َمــا الْ ِب ْتـ ُـع؟ َقـ‬:َ‫ َف ِقيـ َـل ِلَ ِب بُـ ْر َدة‬،‫ الْ ِب ْتـ ُـع َوالْ ِمـ ْز ُر‬:‫ـال‬
، ِ‫ نَبِيـ ُذ الْ َع َســل‬:‫ـال‬ َ ‫َقـ‬
.»‫ «ك ُُّل ُم ْس ِك ٍر َح َرا ٌم‬:‫ َفق ََال‬،ِ‫َوالْ ِم ْز ُر نَبِي ُذ الشَّ ِعري‬
. ]4343:‫رواه البخاري [رقم‬
Od Ebu Burde, od njegovog oca, Ebu Musaa el-Eš’arija,
neka je Allah sa njime zadovoljan, se prenosi da ga je
Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem,
poslao u Jemen, pa ga je pitao o piću koje se tamo
proizvodi, pa je rekao: „Kakvo je to piće?“ Rekao je Ebu
Musa: „Medovina i vino.“ Pa je rečeno Ebu Burdi: „Šta je
to medovina?“ Rekao je: „Opojno piće od meda. A vino,
opojno piće od ječma.“ Pa je Allahov Poslanik, sallallahu
alejhi ve sellem, rekao: „Sve što opija je zabranjeno.“
Hadis bilježi 17 Buharija (4343).
17 Hadis bilježi i Muslim (1733)
62
ČETRDESET SEDMI HADIS
/
Pokuđenost prejedanja
:‫ُول‬ َ ‫ َس ِم ْع ُت َر ُس‬:‫َع ْن الْ ِم ْقدَامِ بْنِ َم ْع ِديَ ْكر َِب ا ق ََال‬
، ُ‫ ِب َح ْس ِب ابْنِ آ َد َم أَك ََل ٌت يُ ِق ْم َن ُصلْ َبه‬، ٍ‫شا ِم ْن بَطْن‬ ًّ َ ‫« َما َم َلَ آ َد ِم ٌّي ِو َعا ًء‬
.»‫ َو�ثُل ٌُث لِ َنف َِس ِه‬،‫شا ِب ِه‬
َ َ ِ‫ َو�ثُل ٌُث ل‬،‫ َف ُثل ٌُث لِطَ َعا ِم ِه‬،‫َفإِنْ كَانَ َل َم َحالَ َة‬
،]3349 :‫ وابْ ُن َما َج ْه [رقم‬،]2380 :‫والت ِم ِذ ُّي [رقم‬ْ ِّ ،]17318:‫ال َما ُم أَ ْح َم ُد [رقم‬
ِ ْ ‫َر َوا ُه‬
. ‫ َح ِديثٌ َح َس ٌن‬:‫الت ِم ِذ ُّي‬
ْ ِّ ‫ َوق ََال‬،]509,512/8:‫ائ [رقم‬
ُّ ِ ‫َوال َّن َس‬
Od el-Mikdama bin M’adijekeriba, neka je Allah sa njime
zadovoljan, se prenosi da je rekao: „Čuo sam Allahovog
Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da je rekao:
“Nije čovjek napunio goru posudu od stomaka. Dovoljno
je čovjeku da pojede nekoliko zalogaja koji će mu držati
kičmu uspravnom, a ako baš mora, onda nek bude trećina
za hranu, trećina za piće i trećina da može disati.”“
Hadis bilježe Imam Ahmed (17318), Tirmizi (2380), Nesai18(8/509,
512), Ibn Madže (3474) i kaže Tirmizi da je hadis hasen.
18 Sunen el-Kubra
63
ČETRDESET OSMI HADIS
/
Osobine munafika
:‫َع ْن َع ْب ِد اللَّ ِه بْنِ َع ْمرٍو ب أَ َّن ال َّنب َِّي ث ق ََال‬
‫ َو َم ْن كَان َْت ِفي ِه خ َْصلَ ٌة ِم ْن ُه َّن كَان َْت ِفي ِه‬،‫«أَ ْربَ ٌع َم ْن كُ َّن ِفي ِه كَانَ ُم َنا ِفقًا‬
‫ وإ َذا‬،‫َف‬ َ ‫ وإِ َذا َوعَدَ أَ ْخل‬،‫ إِ َذا َحدَّ َث كَ َذ َب‬:‫خ َْصلَ ٌة ِم َن ال ِّنفَاقِ َح َّتى يَدَ َع َها‬
.»‫ َوإِ َذا َعاهَدَ َغدَ َر‬،‫َاص َم َف َج َر‬
َ ‫خ‬
.]58:‫ ومسلم [رقم‬،]34:‫رواه البخاري [رقم‬
Od Abdullaha bin Amra, neka je Allah sa njima dvojicom
zadovoljan, se prenosi da je Allahov Poslanik, sallallahu
alejhi ve sellem, rekao:
„Četiri stvari kod koga se nađu taj je munafik, a ako bude
kod njega jedna osobina od tih osobina, ima pri sebi
osobinu nifaka sve dok je ne ostavi: onaj koji kada govori
laže, i kada obeća prekrši, i kada se raspravlja prelazi
granicu dozvoljenog i kada ugovor pronevjeri.“
64
ČETRDESET DEVETI HADIS
/
Vrijednost čvrstog ubjeđenja
i oslonca na Allaha
:‫َّاب ا َع ْن ال َّنب ِِّي ث ق ََال‬
ِ ‫َع ْن ُع َم َر بْنِ الْ َخط‬
َ ْ َّ‫ُـم ك ََم َي ْرز َُق الط‬
‫ير تَغْدُ و‬ ْ ‫«لَـ ْو أَنَّك‬
ْ ‫ُـم تَ َوكَّلُـونَ َع َلى اللَّ ِه َح َّـق تَ َوكُّلِ ِه لَ َر َز َقك‬
.»‫وح ِبطَانًا‬ ُ ‫ِخ َم ًصا َوتَـ ُر‬
ْ ِّ ‫ َو‬،]370 :‫ال َما ُم أَ ْح َم ُد [رقم‬
،]2344 :‫الت ِم ِذ ُّي [رقم‬ ِ ْ ‫َر َوا ُه‬
،]4164 :‫ َوابْ ُن َما َج ْه [رقم‬،]79/8 :‫ائ [رقم‬ ُّ ِ َ ‫َوال َّن‬
‫س‬
ِ ِ
،)418( ‫ َوالْ َحاك ُم‬،)730( ‫َو َص َّح َح ُه ابْ ُن حبَّا َن‬
.‫يح‬ٌ ‫ َح َس ٌن َص ِح‬:‫الت ِم ِذ ُّي‬
ْ ِّ ‫َوق ََال‬
Od Omera bin el-Hattaba, neka je Allah sa njime zadovoljan,
se prenosi, od Vjerovjesnika, sallallahu alejhi ve sellem,
da je rekao:
„Da se vi istinski oslanjate na Allaha, On bi vas opskrblji-
vao kao što opskrbljuje ptice. One ujutro odlete praznih i
vrate se u sumrak punih stomaka.“
Hadis bilježe Imam Ahmed (370), Tirmizi (2344), Nesai 19 (8/79),
Ibn Madže (4303), Ibn Hibban u svome Sahihu (730) i Hakim
(4/318), i kaže Tirmizi da je hasen sahih.
19 Sunen el-Kubra
65
PEDESET HADIS
/
Sveobuhvatan savjet
:‫س ا ق ََال‬
ٍ ْ ُ‫َع ْن َع ْب ِد اللَّ ِه بْنِ ب‬
َ ِ‫شائ‬
ْ‫ــع ْال ِْس َــا ِم َقــد‬ َ َ َّ‫ إِن‬،‫ــول اللَّــ ِه‬ َ ‫رجــل َفق‬
َ ‫ يَــا َر ُس‬:‫َــال‬ ٌ ‫ِــي ث‬ َّ ‫«أَ َت ال َّنب‬
‫ َل َي ـ َز ُال لِ َســانُكَ َرطْ ًبــا‬:‫ـال‬
َ ‫ـاب نَ َت َم َّســكُ ِب ـ ِه َجا ِمـ ٌـع؟ َقـ‬
ٌ ‫ َف َبـ‬،‫ـر ْت َعلَ ْي َنــا‬
َ ُ ‫كَـ‬
.»‫ِم ـ ْن ِذكْ ـ ِر اللَّــه‬
.‫] بِهذَا اللَّف ِْظ‬1823 :‫ال َما ُم أَ ْح َم ُد [رقم‬
ِ ْ ‫َر َوا ُه‬
Od Abdullaha bin Busra, neka je Allah sa njime zadovoljan,
„Došao je čovjek Vjerovjesniku, sallallahu alejhi ve sellem,
i rekao:
“O Allahov Poslaniče! Propisi islama su nam se umnožili,
pa kako da se držimo svega toga?”. Rekao je: “Neka ti jezik
ne prestaje biti vlažan od spominjanja Allaha.““
Hadis bilježi Imam Ahmed (1823) sa ovim riječima.
66
/
40 Nevevijevih hadisa
Hadisi koje je sakupio imam Nevevi, rahimehullah, su 42 hadisa,
unatoč tome ostavio je naziv „40 hadisa“ zbog preovladavanja
tog naziva i olakšavajući naziv izuzimajući ono što prelazi (tj.
dva hadisa). Allah je dao njegovom djelu „40 hadisa Nevevija“
kao i njegovom djelu „Rijadus-s-salihin“ bereket i prijem među
svim ljudima, pa su postali poznati među njima i davali su im
veliku pažnju i to je prva knjiga na koju se upućuju početnici
u učenju hadisa. Imam Ibn Redžeb el-Hanbeli, rahimehullah,
je na hadise Nevevija dodao još osam hadisa koji također
predstavljaju sveobuhvatne hadise, pa je time hadise upotpunio
na 50 hadisa i protumačio ih u knjizi koju je nazvao: „Džamiul-
’Ulumi vel-Hikem – „Buđenje ambicija”, komentar 50 hadisa
sažetog i sveobuhvatnog govora Allahovog Poslanika“. Mnoštvo
je komentara na Nevevijeve hadise, neki od njih su sažeti, a neki
opet detaljni, a najdetaljniji komentar je upravo djelo imama Ibn
Redžeba, rahimehullah.
67
/
Savjet tragaocima znanja
Savjetujemo tragaoce za znanjem da ovih 50 hadisa nauče
napamet, koji predstavljaju sveobuhvatne i sažete govore
Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem. I na kraju
molim Allaha da ovom knjigom okoristi druge, kao što je i
osnovom okoristio, doista On sve čuje i odaziva se.
Neka je Allahova milost i blagoslov na Njegova roba i Poslanika

Muhammeda, njegovu porodicu i časne ashabe.
U.G. “Prijatelj”, Živinice
68

40 Nevevijevih Hadisa

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

40 Nevevijevih Hadisa

Uploaded by

Copyright:

Available Formats



PRATITE NAS PUTEM NAŠE STRANICE

NJEGOV MORAL I OSOBINE

Djela su prema namjerama

‫)‪Stepeni imana (Džibrilov hadis‬‬

‫‪Razdoblja stvaranja čovjeka‬‬

1 Mjerna jedinica za dužinu.

A bilježi se u rivajetu kod Muslima:

Klonjenje sumnjivih stvari

Sebebi uslišavanja dove

Lijep govor i pravo gosta i komšije

Lijepo postupanje prema svemu

7 Primjercima Trimizijevog sunena

‫‪8 Čuvaj Allahovu vjeru i njene propise‬‬

A u drugim rivajetima 9 mimo Tirmizija bilježi se:

9 U hadiskim zbirkama: Musned Imama Ahmeda (2804) i Musned

Šta uvodi u džennet

Sveobuhvatna dobra djela

Vrijednost lijepog postupanja sa ljudima

‫ــول اللَّــ ِه! أَخ ِ ْ‬

14 Sura Sedžda, ajeti 16-17

Nema štete niti nanošenja štete

Dokaz je na podnosiocu tužbe

Bratstvo u islamu i prava muslimana

Pomaganje brata i sjela zikra

‫‪Nagrada za dobra i loša djela‬‬

Prelazak preko grešaka i zaborava

16 Od ovog hadisa počinje dodatak od Ibn Redžeba el-Hanbelija, da mu se

Zabrana prodaje harama

17 Hadis bilježi i Muslim (1733)

Neka je Allahova milost i blagoslov na Njegova roba i Poslanika

U.G. “Prijatelj”, Živinice

You might also like