၂၀၂၀ ၁၆

အ အ (Banking Crisis)

အ အ
အ

နိုငင
် န
ံ ှင့်အဝှမ်းဖြစ်ပေါ်ပေ့ရှိသည့် ဘဏ်ေုေ်ငန်းအကျေ်အတည်း (Systemic banking
crisis) သည် ဘဏ်အများစုတွင် ပေးရန်ရိတ
ှ န်ြးို သည် ေိုင်ဆိုငမ
် ှုများ
၏တန်ဘိုးထက် များဖေားပနပသာအပဖြေအပန ြေက်ြေဲပနပသာ
(Liquidity problem) ပရာက်ပနသည့်အပဖြေအပနကို တစ်ြေျန်ိ တည်းတစ်ြေိငင်တည်းတွင်
ကကငံပတွ့ရင်ဆိုငပ
် နကကရသည့် အပဖြေအပနဖြစ်ေါသည်။ ထိသ
ု ို့ဖြစ်ရဖြေင်းသည် ဖေင်ေေပရာဂတစ်ြေု
ပကကာင့် ဘဏ်အားေုးံ သည် တစ်ြေိငင်တည်းရင်ဆိုင်ရဖြေင်း သို့မဟုတ် ဘဏ်

တစ်ြေုေးုံ တွင် ရဖြေင်းဖြစ်ေါ

၂၀၀၃ Banking Crisis ၂၀၁၉

Banking Crisis

အ (၁၃၆)
 2

အ အ

၁ .............................................................................................................................. ၃

၂ ................................................................................................................... ၃

၃ .............................................................................................................................. ၄

၄ (The Origins of Banks) ............................................................... ၄

၅ ............................................................................................. ၅

၆ .......................................................................... ၅

၇ Banking Crisis ................................................................... ၇

၈ ............................................................................... ၈

၉ Banking Crisis ......................................................... ၁၁

၁၀ ............................................................................................. ၁၇

၁၁ ..................................................................................... ၁၉

၁၂ ................................................................................................................................. ၂၂
 3

၁။ နိုင်ငံနှင့်အဝှမ်းဖြစ်ပေါ်ပေ့ရှိသည့် (Systemic banking

crisis) ဆို မှာ ပကာ်ေိုပရးရှင်းကကီးများ ပငွပရးပကကးပရးအြွ့ဲ အစည်းများ

ပဖမာက်များစွာပသာေျက်ကွက်မှုများကို ကကငံပတွ့ရြေီးပနာက် ၄င်းတို့

ကကငံ ဖေန်မဆေ်နိုငပ
် သာပကကာင့် ဆုံးရှုံး

ရသည့်ပြေျးပငွများ သိသိသာသာများဖေားောြေီး ပြေျးနိုင်စွမ်းအားကိုဖြစ်ပစပသာ

အရင်းအနှီး (Aggregate Banking System Capital) ဖေန်ေည်

ဖြည့်ဆည်းနိုင်စွမ်းမရှိပတာ့ဘဲ ပေျာ့နည်း ရ နှငအ

့် တူဆက်တိုက်

ဖြစ်ောသည့်အပဖြေအပနမှာ ေိုင်ဆိုငမ
် ှုေစ္စည်းများ၏ တန်ြိုးများကျောဖြေင်း(ဥေမာ- ရှယ်ယာ

တန်ြိုးများ ကျောဖြေင်း၊ ခြေံပဖမအပဆာက်အဦများ၏တန်ြိုးများ ပေျာ့ကျောဖြေင်း)၊ ထို့ပနာက်

အမှန်

ေဲ ဖြေင်း သည် ဘဏ်စနစ်အကျေ်အတည်း၏ ပရှ့ပဖေး

ေက္ခဏာများအဖြစ်ပေါ်ပေါက်ောကကမည်ဖြစ် ပသာအပဖြေအပန (ဘဏ်၌

ပငွအေ်နှံထားသူများမှ ဘဏ်အပေါ်ယုံကကည်မှုပေျာ့နည်းြေီး ပငွအပဖမာက်အများကို ဖေန်ေည်ထုတ်

ယူဖြေင်းပကကာင့် ဘဏ်အကျေ်အတည်းဖြစ်ပေ့ရှိပသာ်ေည်း အဆိုေါအပဖြေအပန

များအရ ပငွပရးပကကးပရးအြွဲ့ ပငွပရးပကကးပရးအကျေ်အတည်း

1

၂ -

( ) Banking Crisis

( )

( ) Banking Crisis

1
Imad Mohamed Feneir,Research Gate, The Banking Crisis, Imad Mohamed Feneir May 10, 2016, Imad Mohamed Feneir, May 10, 2016,
available from: https://www.researchgate.net/publication/314117084_The_Banking_Crisis [accessed 8 April, 2020]
 4

အ (The Origins of Banks)

၄ ၁၇

၅ (The Commercial Banks)

(The Investment Banks) (၂)

2
Wikipedia,Bank, available from: https://en.wikipedia.org/wiki/Bank[accessed [accessed 8 April, 2020]
 5

(Fixed Assets)

(Free Capital)

Free Capital

အ အ

၉ စွန့်စားရမှုမျငးစု
ိ ံ များ အြေျန်ိ မပရွေး ကကငံပတွ့ရနိုင်ပသာ

ထိေွယ်ရှေွယ်သည့်အမျငးအစားများဖြစ်
ိ ေါ နိုင်ငံ၏စီးေွါး

ပရးကျဆင်းေျှင် အတိုးအရင်းပေးဆေ်ရန် ေျက်ကွက်ောဖြေင်း အာမြေံထားသည့်

ေစ္စည်းများ၊ ေစ္စည်းများတန်ြိုးကျဆင်းောဖြေင်း အေ်နှံ

ပငွများ ဖေန်ေည်ထုတ်ယူကကဖြေင်း၊ ဘဏ်မှထုတ်ပြေျးသည့်ပြေျးပငွေမာဏသည် အေ်နှံပငွေမာဏ

ထက်များဖေားပနသည့်အတွက် ဘဏ်တွင်ေည်ေတ်ရန် ပငွသားအြေက်ြေဲဖြစ်ဖြေင်း

ဗဟိုဘဏ်၏အတိုးနှုန်းဖမင့်တက်ေျှင် အတိုးနှုန်းအားေုးံ ဖမင့်တက်ေါသည်။ ထိုအြေါ

ဘဏ်များတွင် ယြေင်ဝယ်ယူထားပသာ Bond များ၏တန်ြိုးကျသွားေါသည်။ ပငွပြေျးနိုင်သည့်

ေမာဏကျသွားသည့်အဖေင် ဘဏ်တွငပ
် ငွအေ်နှံသူများအားအတိုးေိုပေးောရသဖြင့် ထုတ်

3
(Fundamentals of Economics) Power Point, [accessed 8 April, 2020]
4
Ibid.
 6

မှ ရရှိပသာအတိုးများနှင့်အေ်နှံပငွများအပေါ် ပေးရပသာအတိုးများနှိုင်းယှဉ်ေျှင် ဘဏ်များ

အတွက် အကျေ်အတည်းဖြစ်ပစပသာအပဖြေအပနဖြစ်ေါသည်။

၁၀ ပေျာ့ကျမှုပကကာင့် မကကာြေဏ

ဖြစ်ပေါ်ပေ့ရှိေါသည်။ ( ) ပငွပရး

ပကကးပရးနှင့်မဆိုင် ဘဏ်များ၏

သည် ဆိုးဝါးသည့်အပဖြေအပနနှင့်ကကငံပတွ့ကျဆင်းဖြေင်းေည်းဖြစ်ပေ့ရှိေါ

ဘဏ်များသို့ ပေးရန်ရှိသည်များကို ပေးပဆာင်မှုရေ်တန့်ထားေျှင်

အစိုးရထံမှ ဝယ်ယူ သည် အေွန်အမင်း ကျ

ဘဏ်သည်

မိုများဖေားပသာ နှ ရင်ဆိုင်ကကငံပတွ့ောရ

) ဗဟိုဘဏ်

ပနသည့်အပဖြေအပန ကကငံပတွ့ရဖြေင်းဖြစ်

ေါ (ထိုအပဖြေအပနကို စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများအရ အပကကးမဆေ်နိုင်ဖြေင်းဟု ပြေါ်ဆိုေါသည်။)

၁၁ ၀ ပန ၀

ေုပ
ံ ောက်ပသာ (သို့မဟုတ်

) ဘဏ်အကျေ်အတည်း ( ) ေိုမို

ေါသည်။ ဘဏ်တွင် အေ်နှံထား

၄င်းတို့၏ပငွ အပဖမာက်အများကို ဖေန်ေည်ထုတ်ယူ ထား

ဖေန်ေည်ပေးရန်အတွက်

ထိုအပဖြေအပနတွင် ဘဏ် ဖြစ်ေွယ်မှု မရှိပသာ

အပဖြေအပနသို့ပရာက်ရှိသွားဖြေင်းဖြစ်ေါသည်။ ၏ေိုငဆ
် ိုငမ
် ှုများတန်ြိုး

စုစုပေါင်းသည် ပေးရန်တာဝန်စုစုပေါင်းထက် များပနပသးေျှင် ထိဘ

ု ဏ်သည် ပကကးဆေ်နိုင်အား

ရှိေါသည်။ သို့ရာတွင် ထိုဘဏ်သည် ပောပောဆယ်ဖြစ်ပေါ်ပနပသာ ေတ်တပောပေးရန်ရှိ

သည့်တာဝန်များကိုပေးရန်အတွက် ပငွသား သို့မဟုတ် ပငွဖြစ်ရန်ေွယ်ကူသည့် ေိုင်ဆိုင်မှုေစ္စည်း

မရှိသည့်အပဖြေအပနဖြစ်ေါက ၄င်းဘဏ်သည် ပငွဖြစ်ေွယ်မှု မရှိသည့်အပဖြေအပနဖြစ်ေါသည်။

သို့ရာတွင် ပကကးဆေ်နိုင်အား မရှိသည့်အပဖြေအပနနှင်ပ

့ ငွဖြစ်ေွယ်မှု မရှိသည့်အပဖြေအပနတို့သည်

များပသာအားဖြင့် အတူတကွ ပရာက်ောပေ့ရှိေါသည်။ ေစ္စည်းများ၏

 7

ဘဏ်များတွင် ပငွစုပဆာင်းအေ်နှံထားသူများနှင့်ဘဏ်များအား

ပငွ ပြေျးထားသူများ များဆုံးရှုံးမည်ကို စိုးရိမေ

် ာကကြေီး ဖေန်ေည်ထုတ်

ယူောကကဖြေင်းနှငဖ့် ေန်ေည်ပေးဆေ်ရန် ပတာင်းဆိုောကကဖြေင်းတို့ပကကာင့် ဆိုးဝါးပနပသာဘဏ်၏

အကျေ်အတည်းအပဖြေအပနကို ေိုမိုနက်ရှိုငး် ဆိုးဝါးသွားပစေါသည်။

၁၂ နိုငင
် တ
ံ စ်ြေုကို ေါ

သည်။ သည်ထိြေိုက်သည့် နိုငင

် ံကို (Deep Recession)

နှငပ
့် ငွပေးပငွယူရှင်းတမ်း အပဖြေအပန ရုတ်ဖြေည်းပဖောင်းဖေန်ဖြစ်ဖြေင်း(Sharp current account

reversals)ကို ဖြစ်ပစေါသည်။

ေါသည်။

တည်ြငိမ်ြေိုငြ် မဲမှု မရှိ (နိုင်ငံ၏ပငွပေးပငွယူရှင်းတမ်း

သည် ကကီးမားစွာ မပဖြရှငး် နိုင်ပသးပသာအတိုငး် အတာထက် ပကျာ်ေွန်ပသာပကကး

အစိုးရတွင် တင်ရှိပနဖြေင်းများ အေါအဝင်ဖြစ်ေါသည် ပကကးြမီများ ေျင်ဖမန်စွာဖမင့်တက်

ဖေား ၊ နိုင်ငံအတွင်းသို့ ပငွပကကးများဖေည်ေမှ အေုံးအရင်းနှင့် စီးဝင်ောဖြေင်း၊ ေက်ကျန်

ပငွရှင်းတမ်း၏ ထိေွယ်ရှေွယ်မှုအပဖြေအပန စသည့်အြေျက်များသည် နိုင်ငံပရးနှင့်စီးေွါးပရး

အပဖြေအပနကန့်သတ်ြေျက်များပကကာင့် တုန့်ဆိုင်းပနှးပကွးောသည့် မူဝါဒများနှင့်ပေါင်းစေ်ကာ

ဘဏ်အကျေ်အတည်းများကိုဖြစ်ပေါ်ပစ ဘဏ်အကျေ်အတည်း ဖြစ်ပေါ်သည့်အပဖြေအပန

များတွင် ပငွပကကးေိုင်ဆိုင်မှုအပဖြေအပနနှင့်ပေးဆေ်ရန်တာဝန်များအပဖြေအပနသည် အြေျန်ိ ကိုက်

မဖြစ်မှု(အြေျန်ိ တိုအတွင်းပေးရမည့် အပကကးများသည် အြေျန်ိ တိုအတွင်းရရှိမည့် ေိုင်ဆိုင်မှုများထက်

များပနဖြေင်း Having more short term liabilities than it has short term assets)များကို ပတွ့ဖမင်

ရမည် ဖြစ်ေါသည်။ အဖြေားတစ်ြက်တွင် ထင်ရှားသည့်အပကကာင်းရင်းမှာ ဘဏ်များ၏ေက်ကျန်ပငွ

ရှင်းတမ်းတွင် ထင်သာဖမင်သာမှု မရှိပသာဘဏ်များ၏ ေုေ်ပဆာင်မှုများဖြစ်ေါသည်။5

Banking Crisis အ

၁၃ (Liquidity Risk)

(Credit Risk) (Interest Rate Risk)

( )

5
The World Bank, Banking crisis, available from: https://www.worldbank.org/en/publication/gfdr/gfdr-2016/background/banking-crisis
[accessed 22 April, 2020]
 8

(Domino Effect)

(Liquidity Shortage)

(Capital Injection)

(Mergers) (Liquidation) (Prompt

6
Action)

အ အ

၁၄ ၁၈၆၁ (Presidency Bank of Bengal)

၁၉

၁၉၆၃ ၁၉၈၉

၁၉၉၀

၁၉၉၂
7

( ) 2003 Banking Crisis ၂၀၀၃

8
၂၀ ၃

၁၀

6
(Fundamentals of Economics) Power Point, [accessed 22 April, 2020]
7
GIZ, Myanmar’s Financial Sector, A Challenging Environment for Banks, available from:https://tinyurl.com/y9trn9c3 [accessed 22 April, 2020]
8
VISA,
(၁၁) available from: https://myanmar.visa.com/dam/VCOM/regional/ap/myanmar/newsroom/documents/financial-
education-for-sustainable-growth-mm.pdf [accessed 29 April, 2020]
 9

9
၂၀ ၃

(Liquidity)

10

11

( )

(၂၀၁၆)

9
10 FEB 2018 available from:
https://tinyurl.com/yakb4hsm [accessed 22 April, 2020]
10
VISA,
(၁၁) available from: https://myanmar.visa.com/dam/VCOM/regional/ap/myanmar/newsroom/documents/financial-
education-for-sustainable-growth-mm.pdf [accessed 29 April, 2020]
11
(Fundamentals of Economics) Power Point, [accessed 22 April, 2020]
 10

၂၀၁၇

(၁၆/၂၀၁၇)

(၁၇/၂၀၁၇) (၁၈/၂၀၁၇) (၁၉/၂၀၁၇)

Financial Statement)

12

( ) ၂၀၁၉ အ အ ၂၀၁၉

13

12
Eleven Media available from: https://elevenmyanmar.com/news/61311[accessed 22 May, 2020]
13
VOA 16 2019 VOA available from:
https://burmese.voanews.com/a/sithu-aung-myint-news-analysis-myanmar-central-bank-business-loan-issue/5085022.html[accessed 25
May, 2020]
 11

၂၀၂၀ ၅

14

15

အ အ

၁၅ ၂၀၁၉

၁၆ ၂၀၁၈

on- erforming Assets- As ၁၀ ၃

၁၁ ၂

(Public Sector Banks - SBs As ၈၉

A ၈၆ SB A

၁၄ ၆

၂၀၀၇-၀၈ NPA

၅၆၆ ၂ ၂၆

14

6 SE TEMBER 2019 available

from: https://news-eleven.com/article/132987[accessed 25 May, 2020]
15
၁၈-၉-၂၀၂၀ available from: http://sdtimedaily.com/2019/09/08/shp07-44/[accessed 25 May,
2020]
 12

အ အ အ ၂၀၀၄-၀၅ ၂၀၀၈-၀၉

၂၀၁၆-၁၇

၂၀၀၇-၀၈

၂၀၁၁-၁၂

၀
 13

၂၀၁၄-၁၅

As

(Reserve Bank of India-RBI

၂၀၁၅-၁၆

RBI As

A SB

RBI

NPA

NPA

၁၇ A SB

PSB
 14

SB

၁၈

၂၀၁၈

SBI A

၁၀ ၉

ICICI ၉၉

Stan ar Chartere ၁၁ ၇

SBI

As

၁၉

SB

၂၀၁၄ PSBs

၂၉ ၅၃

RBI

၅ SB

၈၆ ၀

NPAs SBs

၂၀

m ing
 15

SB

၂၁ PSB

အ အ အ အ အ

As

hairc ts

၆ Resol tion

Panel

Macro
 16

၂၂

SB PSB

sector

RBI

RBI

၄ ၄၀

၂၀၁၉ ၁

၁ ၂၅

၂၀ ၁ ၂၀

၂၃

( ) PSB

PSB

SB

၄
 17

SBs

16

၂၄ Bank Crisis

Bank Crisis Liquidity Crisis (

) Bank Crisis

- Bank Crisis

Bank Crisis

( ) (

16
C.Rangarajan T,T. Ram Mohan The hindu Resolving In ia’s banking crisis, MAY 11, 2019, available from:
https://www.thehindu.com/opinion/lead/resolving-indias-banking-crisis/article27097047.ece /[accessed 25 May, 2020]
 18

(Security) )

၂၅ - Treasury Bonds

Treasury Bills Treasury Bonds

Export Bills

Treasury Bonds Treasury Bills

၂၆ Liquidity Crisis

( )

Board of the Government/Role of the Central Bank

Liquidity Crisis

၂၇ ၂၀၀၇-၂၀၀၈ Lehman Brothers

Private Bank

Leman Brother

(Private Banks)

Assets

၂၈
 19

၂၉ ( -

(Backing)

၃၀

Exchange Rate

Bank Crisis

17

၃၁ (Return) (Risks)

(၃)

( ) အ (Reserve Ratio)

(Time Deposit)

(Demand Deposit)

17
Myanmar B2B Management magazine Vol 1, No.3, Nov:2012
( ၃၄-၃၈) [accessed 27 May, 2020]
 20

၁၀ ၁၀

၇၅

( ) အ (Liquidity Ratio) (Liquid

Assets)

(Current Liabilities)

၂၀

( ) အ အ (Loans to Deposit Ratio)

၇၀ ၈၀

၃၂

(၂၀)

၃၅ ( ) ၂၅

၃၃
 21

၃၄

(Forced Sale Value)

Forced Sale Value ၄၀ ၆၀

(Market

Price) ၈၀ ၈၀ ၄၀

၆၀ - (၁၀ ၀)

Forced Sale Value

(၈၀ ) (၈၀ )

၆၀ (၄၈၀)

Cover (1 Square

Feet)

၃၅ ၂၀ ၃

(၂၀၁၆) (၁၂) (၁၇)

၃၆
 22

18

၃၇

( )

18
Lwinpyin. (၅-၅-၂၀၁၇) available from:
http://www.lwinpyin.com/2017/05/banking-about.html[accessed 27 May, 2020]
23
24