tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

Nhãm B

KiÓm tra kh«ng ph¸ hñy - KiÓm tra chÊt l|îng mèi hµn èng
thÐp bµng ph|¬ng ph¸p siªu ©m
Non- destructive testing - Quality control for welded connection of steel pipes by
ultra-sound method

Tiªu chÈn nµy ¸p dông ®Ó kiÓm tra siªu ©m b»ng ph|¬ng ph¸p xung déi c¸c mèi hµn vßng,
gi¸p mÐp cöa èng thÐp cã chiÒu dµy tõ 4 ®Õn 120mm, hµn nãng ch¶y cã ®Öm lãt vµ kh«ng cã
®Öm lãt. Môc ®Ých cña ph|¬ng ph¸p lµ ph¸t hiÖn c¸c khuyÕt tËt trong mèi hµn nh| vÕt nøt,
hµn kh«ng ngÊu, rß khÝ, ®äng xØ v.v...
Tiªu chuÈn nµy phï hîp víi kiÓm tra b»ng tay vµ kh«ng ¸p dông cho mèi hµn cã líp phñ, mèi
hµn ®¾p vµ mèi hµn gi÷a c¸c thÐp kh¸c lo¹i.
1. Yªu cÇu chung
1.1. Ng|êi kiÓm tra
1.1.1. Ng|êi ®|îc giao nhiÖm vô kiÓm tra siªu ©m cÇn ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn:
- §|îc ®µo t¹o tèt nghiÖp c¶ lÝ thuyÕt vµ thùc hµnh vÒ kiÓm tra khuyÕt tËt trong
kim lo¹i b»ng siªu ©m;
- Cã Ýt nhÊt 2 th¸ng thùc tÕ do ng|êi kiÓm tra cã kinh nghiÖm kÌm cÆp;
- §|îc c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp b»ng hoÆc giÊy cho phÐp kiÓm tra.
1.1.2. Trong qu¸ tr×nh c«ng t¸c, ng|êi kiÓm tra ph¶i ®|îc kiÓm tra l¹i tr×nh ®é chuyªn
m«n theo ®Þnh k× 2 n¨m mét lÇn vµ ph¶i th|êng xuyªn båi d|ìng kiÕn thøc vÒ
nh÷ng tiÕn bé míi trong c«ng t¸c kiÓm tra siªu ©m.
NÕu bÞ gi¸n ®o¹n c«ng t¸c kiÓm tra qu¸ 2 n¨m, ng|êi kiÓm tra ph¶i s¸t h¹ch l¹i vµ
khi ®|îc cÊp b»ng hoÆc giÊy phÐp kh¸c míi ®|îc tiÕp tôc c«ng t¸c kiÓm tra.
1.1.3. Tr|êng hîp cÇn kiÓm tra c¸c liªn kÕt hµn d¹ng ®Æc biÖt ng|êi kiÓm tra ph¶i ®|îc
®µo t¹o theo yªu cÇu cña d¹ng liªn kÕt hoÆc s¶n phÊm ®Æc biÖt ®ã.
1.2. ThiÕt bÞ kiÓm tra.
1.2.1. M¸y kiÓm tra siªu ©m (m¸y dß khuyÕt tËt siªu ©m) cÇn ®¶m b¶o:
- KiÓm tra ®|îc b»ng ph|¬ng ph¸p xung déi;
- Cã gi¶i tÇn lµm viÖc trong kho¶ng tõ l ®Õn 6 MHz;
- KÝch th|íc tèi thiÓu cña mµn ¶nh ch÷ nhËt: 40 x 60mm;
- Cã bé suy gi¶m víi thang ®o chia v¹ch ®Õn 2dB.
1.2.2. CÇn kiÓm tra l¹i c¸c th«ng sè cña m¸y theo TCVN 1548: 1974 vµ theo h|íng dÉn
dÉn sö dông thiÕt bÞ cña nhµ m¸y chÕ t¹o. C¸c sai lÖch kh«ng cho phÐp ph¶i ®|îc
®iÒu chØnh tr|íc khi sö dông.
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

1.2.3. §Çu dß
a) Trªn ®Çu dß nghiªng sö dông ®Ó kiÓm tra cÇn ghi râ;
- TÇn sè lµm viÖc;
- Gãc nghiªng cña ®Çu dß hoÆc gãc vµo cña tia siªu ©m trong thÐp;
- §iÓm ph¸t cña chïm tia siªu ©m
b) C¸c th«ng sè cña ®Çu dß chän ®Ó kiÓm tra phô thuéc vµo chiÒu däc thµnh èng
theo b¶ng 1.
B¶ng 1
Kho¶ng nh« cùc
ChiÒu dµy danh Gãc nghiªng cña Gãc vµo cña tia ®¹i cña ®Çu dß
TÇn sè lµm viÖc
®Þnh thµnh èng ®Çu dß (ghi trªn trong thÐp (ghi khi kiÓm tra
(MHz)
(mm) ®Çu dß) (®é) trªn ®Çu dß) (®é) b»ng tia trùc
tiÕp (mm)
4- 8,5 4-6 50-55 65-80 5
9-11,5 4-6 40-50 50-70 5
12-14,5 4-6 40-50 50-70 8
15-19,5 2-4 40-50 50-70 8
20-39,5 2-4 40-50 50-70 12
40-64,5 1-2 30-40 40-50 15
t65 1-2 30-40 40-50 25

Chó thÝch: C¸c th«ng sè cña ®Çu dß ph¶i ®|îc kiÓm tra l¹i theo TCVN 1548: 1974.
1.2.4. Khi kiÓm tra c¸c èng cã ®|êng kÝnh d|íi 100mm, bÒ mÆt lµm viÖc cña ®Çu dß nªn
cã ®é cong phï hîp víi bÒ mÆt èng. Khi ®ã b¸n kÝnh cong cña ®Çu dß lín h¬n b¸n
kÝnh cong cña èng tõ 1 ®Õn 2mm.
1.2.5. MÉu chuÈn lµ mÉu dïng ®Ó kiÓm ®Þnh c¸c th«ng sè kiÓm tra c¬ b¶n vµ c¸c th«ng sè
cña thiÕt bÞ theo chØ dÉn cña TCVN 1548: 1974. C¸c bé phËn kiÓm tra nhÊt thiÕt
ph¶i cã bé mÉu chuÈn N 01, 2, 3 theo TCVN 1548: 1974.
1.2.6. MÉu thö lµ mÉu dïng ®Ó ®iÒu chØnh m¸y (®iÒu chØnh ®é l©u ®|êng quÐt vµ ®é nh¹y).
MÉu thö ®|îc chÕ t¹o gièng nh| liªn kÕt hµn vµ lo¹i thÐp, ph|¬ng ph¸p hµn, ®|êng
kÝnh, chiÒu dµy vµ ®é bãng bÒ mÆt. Quy c¸ch c¸c mÉu thö chØ dÉn ë ®iÒu 2.2. vµ phô
lôc 5.
1.2.7. ChÊt tiÕp ©m lµ chÊt nh»m ®¶m b¶o sù tiÕp xóc gi÷a ®Çu dß vµ bÒ mÆt chi tiÕt. ChÊt
tiÕp ©m cã thÓ lµ c¸c lo¹i dÇu nhên nh| dÇu AK, dÇu biÕn thÕ, dÇu tuèc bin v.v… vµ
c¸c lo¹i mì c«ng nghiÖp.
2. C«ng t¸c chuÈn bÞ
2.1. ChuÈn bÞ chung
2.1.1. §Þa ®iÓm kiÓm tra:
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

- Khi lµm viÖc trªn cao ph¶i cã sµn c«ng t¸c víi gi¸ an toµn;
- Khi lµm viÖc ngoµi trêi ph¶i cã b¹t che m|a n¾ng vµ ®¶m b¶o ®äc ®|îc râ mµn
¶nh d|íi ¸nh s¸ng mÆt trêi:
- H¹n chÕ tèi ®a ¶nh h|ëng cña c¸c nguån tiÕng ®éng;
- NhiÖt ®é m«i tr|êng ®¶m b¶o tõ 5 ®Õn 450C;
- Møc dao ®éng ®iÖn ¸p cung cÊp cho m¸y kh«ng ®|îc v|ît qu¸ r 5%. NÕu v|ît
qu¸, cÇn æn ¸p cho m¸y.
2.1.2. Chi tiÕt kiÓm tra
a) Vïng dÞch chuyÓn ®Çu dß cÇn:
- Lµm s¹ch c¸c rØ s¾t, xØ tãe, vÕt x|íc v.v...
- Lµm nh½n ®Õn ®é bãng Ra=40m (tøc ’4);
- Cã chiÒu dµi b»ng chiÒu dµi ®o¹n mèi hµn cÇn kiÓm tra, chiÒu réng ë mçi bªn
®|îc tÝnh tïy thuéc vµo sè lÇn ph¶n x¹, nh|ng tèi thiÓu:
X t (2,5 S+40) khi S< 65mm (1)
vµ X t (135 S+40) khi S t 65mm (2)
Trong ®ã: X – ChiÒu réng vïng lµm sµch ®Ó dÞch chuyÓn ®Çu dß; mm;
S - ChiÒu dµy danh ®Þnh thµnh èng, mm.
Vïng dÞch chuyÓn ®Çu dß ®|îc ®¸nh dÊu b»ng c¸c v¹ch giíi h¹n.
b) Khi chiÒu dµy danh ®Þnh thµnh èng 65mm vµ lín h¬n, nÕu chØ kiÓm tra tõ mÆt
ngoµi èng th× cÇn gia c«ng b»ng vµ nh½n bÒ mÆt mèi hµn nh| bÒ mÆt thÐp c¬
b¶n.
c) Chia mèi hµn vßng èng thµnh 12 ®o¹n ®Òu nhau vµ ®¸nh sè thø tù theo chiÒu
kim ®«ng hå. C¸c èng cã ®|êng kÝnh lín h¬n 800mm th× chia mèi hµn thµnh c¸c
®o¹n dµi 300mm ®Ó kiÓm tra. C¸c kÝ hiÖu vµ mèc ®¸nh dÊu cÇn ghi vµo hå s¬
kiÓm tra.
d) NÕu trong èng cã chøa chÊt láng th× ph¶i th¸o chÊt láng ra khái èng tr|íc khi
kiÓm tra.
e) B«i phñ chÊt tiÕp ©m lªn bÒ mÆt vïng dÞch chuyÓn ®Çu dß.
2.1.3. Ng|êi kiÓm tra
Ng|êi kiÓm tra cÇn cã ®ñ sè liÖu vÒ: ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña s¶n phÈm; d¹ng v¸t
mÐp, gãc v¸t mÐp vµ chiÒu réng mèi hµn; lo¹i que hµn, ph|¬ng ph¸p hµn; bËc thî vµ
kÝ hiÖu thî hµn. NÕu kiÓm tra mèi hµn èng cã ®Öm lãt cÇn thªm sè liÖu vÒ; kÝch
th|íc cña tÊm ®Öm, vÞ trÝ cña tÊm ®Öm so víi trôc mèi hµn vµ ®é lÖch cho phÐp khe
hë gi÷a tÊm ®Öm víi èng thÐp vµ kho¶ng c¸ch cho phÐp; m¸c thÐp cña tÊm ®Öm.
Ng|êi kiÓm tra cÇn quan s¸t bªn ngoµi vµ x¸c ®Þnh c¸c khuyÕt tËt trªn vÒ mÆt mèi
hµn (nÕu cã). Sau khi quan s¸t, mèi hµn kh«ng bÞ lo¹i bá th× míi tiÕn hµnh kiÓm tra
siªu ©m.
2.2. §iÒu chØnh m¸y
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

2.2.1. §iÒu chØnh ®é l©u ®|êng quÐt (hay tèc ®é quÐt) ®Ó tÝn hiÖu ph¶n x¹ tõ khuyÕt tËt
mèi hµn lu«n lu«n n»m trong vïng x¸c ®Þnh trªn ®|êng quÐt cña mµn ¶nh m¸y.
2.2.2. H×nh d¹ng vµ kÝch th|íc mÉu thö ®Ó chØnh ®é l©u ®|êng quÐt tr×nh bµy ë b¶ng 2 vµ
tõ h×nh 1 ®Õn h×nh 4.

B¶ng 2
ChiÒu dµy danh
ChiÒu dµi mÉu ChiÒu réng mÉu H×nh d¹ng mÉu
D¹ng mèi hµn ®Þnh thµnh èng
thö (mm) thö (mm) thö
(mm)
Cã ®Öm lãt 5–7,5 160 50 H×nh 1
8 –19,5 150 50 H×nh 2
20 – 64,5 300 30 H×nh 3
65 – 120 250 50 -nt-

Kh«ng cã ®Öm lãt 4 - 5,5 100 50 H×nh 4

6 – 7,5 100 50 -nt-
8 – 11,5 250 50 -nt-
12 - 14,5 200 50 -nt-
15 - 19,5 750 50 -nt-
20- 64,5 300 30 H×nh 3
65 - 120 250 50 (bá ®Öm lãt) (bá
®Öm lãt h×nh 3)

Chó thÝch:
1. ChiÒu dµi mÉu thö cho trong b¶ng chØ phï hîp khi kiÓm tra mèi hµn b»ng tia trùc tiÕp
vµ tia ph¶n x¹ mét lÇn. Khi kiÓm tra b»ng c¸c tia ph¶n x¹ nhiÒu lÇn, chiÒu dµi mÉu cÇn
kÐo dµi thªm tïy thuéc vµo sè lÇn ph¶n x¹.
2. ChiÒu dµy mÉu thö kh«ng ®|îc sai kh¸c qóa 0,1 chiÒu dµy danh ®Þnh thµnh èng.
2.2.3. Lç ph¶n x¹ gãc trªn mÉu thö ®|îc chÕ t¹o theo TCVN 1548: 1974 vµ phô lôc 5 cña
tiªu chuÈn nµy. KÝch th|íc lç ph¶n x¹ gèc trªn mÉu thö phô thuéc chiÒu dµy thµnh
èng theo b¶ng 3.
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

B¶ng 3: KÝch th|íc lç ph¶n x¹ gãc trªn mÉu thö

KÝch th|íc lç ph¶n x¹ gãc

ChiÒu dµy thµnh èng (mm)
ChiÒu réng a (mm) ChiÒu s©u b (mm)
4- 5,5 2,0 0,8
6 – 7,5 2,0 1,0
8 – 11,5 2,5 1,5
12 – 14,5 2,5 2,0
15 – 19,5 3,5 2,0

2.2.4. §iÒu chØnh ®é l©u ®|êng quÐt

DÞch chuyªn ®Çu dß däc theo bÒ mÆt mÉu thö cho ®Õn khi nhËn ®|îc c¸c tÝn hiÖu
ph¶n x¹ cã biªn dé lín nhÊt tõ:
- Lç ph¶n x¹ gãc d|íi vµ trªn ®èi víi c¸c mÉu cã chiÒu dµy nhá h¬n 20mm;
- C¹nh d|íi vµ c¹nh trªn ®èi víi c¸c mÉu cã chiÒu dµy 20-64.5mm.
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

- C¹nh d|íi vµ lç khoan ®èi víi mÉu cã chiÒu dµy 65mm vµ lín h¬n.
S¬ ®å ®iÒu chØnh ®é l©u ®|êng quÐt chØ dÉn trªn h×nh 5.
Chó thÝch:
1. Cã thÓ nhËn biÕt c¸c vÞ trÝ ph¶n x¹ b»ng sù thay ®èi chiÒu cao biªn ®é tÝn hiÖu khi t¸c
dông trùc tiÕp vµo vÞ trÝ ph¶n x¹ (dïng giÎ lau cã chÊt tiÕp ©m tiÕp xóc vµo vÞ trÝ ph¶n
x¹)
§¸nh dÊu vÞ trÝ c¸c tÝn hiÖu ph¶n x¹ cã biªn ®é cùc ®¹i trªn mµn ¶nh b»ng xung ®¸nh
dÊu hoÆc ng|êi kiÓm tra tù ®¸nh dÊu trªn ®|êng quÐt ngang.
2. §Ó cã ®é chÝnh x¸c cao, cÇn ®iÒu chØnh ®é l©u ®|êng nÐt theo lç khoan bªn h«ng ë
phÇn gèc vµ phÇn ®Ønh mèi hµn (®|êng kÝnh lç tõ 2 ®Õn 3 mm, ®é s©u kh«ng nhá h¬n
10mm) cña mÉu thö (h×nh 6)
2.2.5. Chän sè lÇn ph¶n x¹. §Ó ph¸t hiÖn vÞ trÝ ph¶n x¹ d|íi, cã thÓ dïng tia trùc tiÕp, tia
ph¶n x¹ 2 lÇn hay 2n lÇn (n - sè tù nhiªn). §Ó ph¸t hiÖn vÞ trÝ ph¶n x¹ trªn, cã thÓ
dïng tia ph¶n x¹ 1 lÇn, 3 lÇn hay 2n+1 lÇn. ViÖc chän sè lÇn ph¶n x¹ phô thuéc vµo
chiÒu dµy thµnh èng, gãc nghiªng, kho¶ng nh« cña ®Çu dß vµ chiÒu réng gê næi mèi
hµn. Nh|ng ®Ó n¨ng l|îng ©m tæn hao Ýt nhÊt trªn ®|êng ®i, nªn chän:
- Tia trùc tiÕp vµ tia ph¶n x¹ l lÇn khi chiÒu dµy thµnh èng nhá h¬n 65 mm;
- Tia trùc tiÕp khi chiÒu dµy thµnh èng 65mm vµ lín h¬n. PhÇn trªn gÇn bÒ mÆt cña
mèi hµn lo¹i nµy nªn kiÓm tra b»ng c¸c ph|¬ng ph¸p kiÓm tra khuyÕt tËt bÒ mÆt
(sãng bÒ mÆt, bét tõ, dung dÞch thÈm thÊu...).
2.2.6. §iÒu chØnh ®é nh¹y. §Ó x¸c ®Þnh møc biªn ®é cho phÐp cña khuyÕt tËt trong mèi
hµn, cÇn ®iÒu chØnh ®é nh¹y. MÉu thö ®Ó ®iÒu chØnh ®é nh¹y;
- Khi chiÒu dµy danh ®Þnh thµnh èng tõ 4 ®Õn 19,5mm, dïng mÉu thö ë ®iÒu 2.2.2;
- Khi chiÒu dµy danh ®Þnh thµnh èng 20mm vµ lín h¬n, dïng mÉu thö h×nh 7.
- KÝch th|íc mÉu thö (h×nh 7) phô thuéc s¬ ®å chiÕu tia vµ chiÒu dµy thµnh èng
B¶ng 4
ChiÒu dµi tíi
ChiÒu dµi mÉu ChiÒu réng
ChiÒu dµy danh ®Þnh thµnh èng (mm) t©m mèi hµn
(mm) mÉu (mm)
(mm)
20 - 50 (khi dïng tia trùc tiÕp) 120 80 45
20 – 50 (khi dïng tia ph¶n x¹ 1 lÇn) 190 150 45
50 – 80 160 120 45
> 80 200 160 45
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

KÝch th|íc lç ph¶n x¹ ®¸y ph¼ng trªn mÉu thö còng phô thuéc chiÒu dµy thµnh èng.
Khi dïng ®Çu dß cã gãc nghiªng 400, kÝch th|íc lç ®|îc tÝnh theo b¶ng 5.
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

B¶ng 5
§|êng kÝnh lç ®¸y ph¼ng
ChiÒu dµy danh ®Þnh thµnh §|êng kÝnh lç ®¸y ph¼ng cho
cho møc lo¹i bá thø nhÊt
èng (mm) møc lo¹i bá thø hai (mm)
(mm)
20 – 39,5 3 -
40- 64,5 3,6 -
65 – 79,5 4,1 5,8
80 - 120 4,8 5,7

2.2.7. Tr×nh tù ®iÒu chØnh ®é nh¹y.

Tr|íc hÕt ®Ó c¸c nóm ®iÒu chØnh cña m¸y ë chÕ ®é cã ®é nh¹y cao. Sau ®ã dÞch
chuyÓn ®Çu ®ã däc theo mÉu thö cho ®Õn khi nhËn ®|îc tÝn hiÖu cã biªn ®é lín nhÊt
tö lç ph¶n x¹ gãc ë c¸c mÉu h×nh 1,2,4 ®èi víi chiÒu ®µy thµnh nhá h¬n 20mm vµ tõ
lç phµn x¹ ®¸y ph¼ng ë c¸c mÉu h×nh 7 ®èi víi chiÒu dµy thµnh 20mm vµ lín h¬n.
Gi÷ nguyªn vÞ trÝ tÝn hiÖu trªn mµn ¶nh råi tõ tõ h¹ ®é nh¹y b»ng nóm suy gi¶m cho
®Õn khi chiÒu cao biªn ®é tÝn hiÖu cßn tõ l0 ®Õn 20mm, khi ®ã nóm suy gi¶m cã
mét trÞ sè x¸c ®Þnh (tÝnh b»ng dB).
KiÓm tra l¹i viÖc ®iÒu chØnh ®é nh¹y b»ng c¸ch ®o l¹i biªn ®é tÝn hiÖu tõ lç ph¶n x¹:
NÕu trÞ sè ®ã l¹i sai kh¸c v|ît qu¸ 2dB (hoÆc 2mm trªn mµn ¶nh) th× ®iÒu chØnh
b»ng nóm c«ng suÊt cho ®Õn khi ®¹t ®é chÝnh x¸c.
Chó thÝch: KiÓm tra nöa d|íi mèi hµn, chØnh ®é nh¹y theo lçph¶n x¹ ë mÆt trong cña
mÉu. KiÓm tra nöa trªn mèi hµn, chØnh ®é nh¹y theo lç ph¶n x¹ ë mÆt ngoµi cña mÉu (sè
lÇn ph¶n x¹ khi kiÓm tra vµ ®iÓu chØnh ®é nh¹y ph¶i nh| nhau).
3. TiÕn hµnh kiÓm tra
3.1. Tr×nh tù chung
3.1.1. Sö dông ®é nh¹y cña m¸y ë c¸c møc:
a) Møc t×m kiÕm (lµ møc ®é nh¹y sö dông khi dß t×m khuyÕt tËt). Møc nµy cã gi¸
trÞ tïy thuéc chiÒu dµy thÐp, ®é bãng bÒ mÆt tiÕp xóc, chÊt l|îng m¸y kiÓm tra
v.v...
b) Møc kiÓm tra (lµ møc ®é nh¹y sö dông khi ®o c¸c th«ng sè cña khuyÕt tËt). Møc
nµy cã gi¸ trÞ ®é nh¹y trung b×nh.
c) Møc lo¹i bá thö nhÊt (lµ møc ®é nh¹y sö dông khi ®¸nh gi¸ sù cho phÐp cña
khuyÕt tËt theo biªn ®é tÝn hiÖu xung).
Møc nµy cã gi¸ trÞ b»ng møc ®é nh¹y x¸c ®Þnh ë ®iÒu 2.2.7.
d) Møc lo¹i bá thö hai (lµ møc ®é nh¹y sö dông khi ®¸nh gi¸ sù cho phÐp cña
khuyÕt tËt theo biªn ®é tÝn hiÖu xung vµ hÖ sè d¹ng).
Th«ng th|êng møc lo¹i bá thö nhÊt cã ®é nh¹y thÊp h¬n møc kiÓm tra 6dB vµ cao
h¬n møc lo¹i bá thö hai 6dB. Khi kiÓm tra c¸c mèi hµn cã chiÒu dµy tõ 4 ®Õn
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

64,5mm chØ sö dông 3 møc ®é nh¹y ®Çu, cßn chiÒu dµy 65mm vµ lín h¬n sö dông
c¶ 4 møc ®é nh¹y.
Trong qu¸ tr×nh kiÓm tra, chØ ®|îc sö dông nóm suy gi¶m cña m¸y ®Ó ®iÒu chØnh ®é
nh¹y vµ cø sau 30 phót lµm viÖc cÇn ®Þnh k× kiÓm tra l¹i ®é nh¹y cña m¸y.
3.1.2. TiÕn hµnh kiÓm tra.
1. Khi chiÒu dµy danh ®Þnh thµnh èng nhá h¬n 65 mm;
a) ThiÕt lËp møc ®é nh¹y t×m kiÕm;
b) ChiÕu tia siªu ©m quÐt mèi hµn;
c) NÕu xuÊt hiÖn tÝn hiÖu khuyÕt tËt th× x¸c ®Þnh vµ ghi l¹i täa ®é khuyÕt tËt;
d) ThiÕt lËp møc ®é nh¹y kiÓm tra. NÕu biªn ®é tÝn hiÖu lín h¬n møc kiÓm tra th×:
- §o vµ ghi chiÒu dµi quy |íc cña khuyÕt tËt;
- §o vµ ghi chiÒu cao quy |íc cña khuyÕt tËt khi chiÒu dµy danh ®Þnh thµnh èng
20mm vµ lín h¬n;
- X¸c ®Þnh møc cho phÐp cña khuyÕt tËt theo chiÒu dµi quy |íc vµ chiÒu cao quy
|íc;
- Ph©n tÝch c¸c ®Æc ®iÓm cña tÝn hiÖu khuyÕt tËt ®Ó x¸c ®Þnh d¹ng khuyÕt tËt.
e) ThiÕt lËp møc lo¹i bá thö nhÊt. Ghi biªn ®é tÝn hiÖu khuyÕt tËt ë møc ®é nh¹y
nµy;
f) TÝnh to¸n sè l|îng khuyÕt tËt cho phÐp theo chiÒu dµi quy |íc, chiÒu cao quy
|íc vµ biªn ®é tÝn hiÖu xung.
2. Khi chiÒu dµy danh ®Þnh thµnh èng 65mm vµ lín h¬n:
Thùc hiÖn theo thö tù tõ a ®Õn e ®iÒu 3.l.2, sau ®ã:
g) ThiÕt lËp møc lo¹i bá thö hai nÕu biªn ®é tÝn hiÖu lín h¬n møc lo¹i bá thø nhÊt;
h) TiÕn hµnh ®o hÖ sè d¹ng cña khuyÕt tËt nÕu biªn ®é tÝn hiÖu nhá h¬n møc lo¹i bá
thø hai;
i) TÝnh to¸n sè l|îng khuyÕt tËt cho phÐp theo chiÒu cao quy |íc, chiÒu dµi quy
|íc, biªn ®é tÝn hiÖu vµ hÖ sè d¹ng.
Chó thÝch: NÕu kh«ng ®o ®|îc hÖ sè d¹ng th× cã thÓ chophÐp chØ tiÕn hµnh theo thø tù tõ a
®Õn g.
3.1.3. ChiÕu tia siªu ©m quÐt mèi hµn: dÞch chuyÓn ®Çu dß trong vïng dÞch chuyÓn ®Çu dß
ë c¶ hai bªn mèi hµn. B|íc dÞch chuyÓn theo h|íng däc trôc mèi hµn cã ®é réng
kh«ng lín h¬n 1/2 ®|êng kÝnh tinh thÓ ¸p diÖn trong ®Çu dß (th«ng th|êng tõ 2 ®Õn
5mm). Khi dÞch chuyÓn vu«ng gãc víi trôc..nèi hµn, lu«n xoay qua l¹i ®Çu dß mét
gãc tõ 10 ®Õn 150 (h×nh 8).
ViÖc chän s¬ ®å chiÕu (chän tia siªu ©m nµo ®Ó chiÕu quÐt c¸c phÇn mèi hµn) thùc
hiÖn theo ®iÒu 2.2.5.
Chó thÝch. Tr|êng hîp bÒ mÆt chi tiÕt kh«ng cho phÐp dÞch chuyÓn ®Çu dß ë c¶ hai bªn mèi
hµn (vÝ dô liªn kÕt kiÓu 3 nh¸nh) cã thÓ kiÓm tra tõ mét bªn nÕu ®iÒu kiÖn kÜ thuËt cho phÐp.
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

3.1.4. Khi chiÒu dµy danh ®Þnh thµnh èng 20mm vµ lín h¬n, nÕu ®|êng kÝnh trong lín th×
nªn kiÓm tra c¶ tõ mÆt ngoµi vµ mÆt trong cña èng.
NÕu kiÓm tra phÇn trªn gÇn bÒ mÆt mèi hµn lo¹i nµy b»ng tia ph¸n x¹ tÝn hiÖu ph¶n
x¹ cã thÓ xuÊt hiÖn tõ chç khung b»ng ph¼ng cña gê nèi mèi hµn. §Ó tr¸nh tÝn hiÖu
nµy, nªn gia c«ng b»ng vµ phÇn gê nèi mèi hµn nh| bÒ mÆt thÐp c¬ b¶n ë vïng dÞch
chuyÓn ®Çu dß.
3.1.5. ChiÒu dµi quy |íc cña khuyÕt tËt ®o ®|îc lµ kho¶ng c¸ch giøa c¸c vÞ trÝ cña ®Çu dß
øng víi vÞ trÝ xuÊt hiÖn vµ mÊt ®i cña tÝn hiÖu khuyÕt tËt trªn mµn ¶nhá h¬n khi dÞch
chuyÓn ®Çu dß song song víi trôc mèi hµn (h×nh 9).
3.1.6. Trong mèi hµn èng, gi¸ trÞ chiÒu dµi quy |íc phô thuéc vµo ®é s©u xuÊt hiÖn khuyÕt
tËt vµ ®|êng kÝnh èng. Do vËy, chiÒu dµi quy |íc cña khuyÕt tËt ®|îc tÝnh chuyÓn
thµnh chiÒu dµi quy |íc quy ®æi theo c«ng thøc 3:
D  2H (3)
lq ld n
Dn

Trong ®ã:
lq - cbiÒu dµi quy ®æi, mm;
l® - chiÒu dµi quy |íc ®o ®|îc, mm;
Dn - ®|êng kÝnh ngoµi danh ®Þnh cña èng, mm;
H - ®é s©u ph¸t hiÖn khuyÕt tËt, mm.
Khi khuyÕt tËt n»m ë phÇn gèc mèi hµn vµ ®|îc ph¸t hiÖn b»ng tia trùc tiÕp, cã thÓ
tÝnh:
lq Kl d

K - hÖ sè phô thuéc ®|êng kÝnh èng vµ x¸c ®Þnh theo b¶ng 6

Chó thÝch:
1. PhÇn gèc mèi hµn n»m d|íi 1/3 chiÒu cao mèi hµn nh|ng kh«ng lín h¬n 5mm.
2. NÕu khuyÕt tËt ®|îc ph¸t hiÖn b»ng tia trùc tiÕp th× ®é s©u ph¸t hiÖn khuyÕt tËt th× ®é
s©u ph¸t hiÖn khuyÕt tËt tÝnh tõ bÒ mÆt mèi hµn ®Õn khuyÕt tËt. Cßn nÕu ®|îc ph¸t
hiÖn b»ng tia ph¶n x¹ mét lÇn th× tÝnh b»ng chiÒu dµy thÐp céng víi kho¶ng c¸ch tõ
mÆt c¸ch tõ mÆt trong cña èng ®Õn khuyÕt tËt.
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

B¶ng 6
TØ sè gi÷a ®|êng kÝnh trong vµ ngoµi cña èng Dt/Dn HÖ sè K
Lín h¬n 0,8 1
0,6 – 0,8 0,7
Nhá h¬n 0,6 0,5
Trong ®ã: Dt - ®|êng kÝnh trong cña èng, mm

3.1.7. Kho¶ng c¸ch quy |íc gi÷a hai khuyÕt tËt riªng biÖt tÝnh b»ng kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c
vÞ trÝ ®Çu dß øng víi sù mÊt ®i tÝn hiÖu tõ khuyÕt tËt nµy vµ sù xuÊt hiÖn tõ khuyÕt
tËt kia. ViÖc ®o tiÕn hµnh ë møc ®é nh¹y kiÓm tra vµ dÞch chuyÓn ®Çu dß song song
víi trôc mèi hµn.
3.1.8. ChiÒu cao quy |íc cña khuyÕt tËt kÐo dµi, chiÒu cao quy |íc ®|îc ®o, t¹i vÞ trÝ biªn
®é cùc ®¹i. ChØ ®o chiÒu cao quy |íc cña khuyÕt tËt khi chiÒu dµy danh ®Þnh thµnh
èng 20mm vµ lín h¬n.
3.1.9. Hai khuyÕt tËt cïng n»m trong mét tiÕt diÖn ngang cña mèi hµn ®|îc ph©n biÖt nÕu
®Ønh hai tÝn hiÖu ph¶n x¹ tõ chóng kh«ng trïng lªn nhau khi quÐt tia siªu ©m vu«ng
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

gãc víi trôc mèi hµn. NÕu hai tÝn hiÖu ph¶n x¹ ®ã trïng lªn nhau hoÆc kh«ng t¸ch
biÖt râ rÖt th× coi lµ chØ cã mét khuyÕt tËt.
3.1.10. HÖ sè d¹ng (KI) ®|îc ®o b»ng ph|¬ng ph¸p hai ®Çu dß m¾c theo s¬ ®å h×nh 10. TrÞ
sè KI ®|îc x¸c ®Þnh d|íi d¹ng tØ sè gi÷a Upk vµ Utp (Upk –biªn ®é tÝn hiÖu ph¶n x¹
tõ khuyÕt tËt ®Õn ®Çu dß 1: Utp biªn ®é tÝn hiÖu ®i tõ ®Çu dß 1 ®Õn ®Çu do 2).

Sau khi ph¶n x¹ ë khuyÕt tËt va bÒ mÆt

trong cña èng t¸ch biÖt hçn hîp (TCVN
1548: 1974)
HÖ sÕ KI ®|îc quy ®Þnh:
- D|¬ng, nÕu chiÒu cao biªn ®é tÝn hiÖu
Upk lín h¬n chiÒu cao biªn ®é tÝn hiÖu
Utq;
- B»ng1, nÕu chiÒu cao biªn ®é tÝn hiÖu
Upk t|¬ng ®|¬ng Utq;
- ¢m, nÕu chiÒu cao biªn ®é tÝn hiÖu Upk
nhá h¬n Utq.
HÖ Sèd¹ng KI ®|îc ®o víi môc ®Ých x¸c
®Þnh d¹ng khuyÕt tËt (mÆt hay khèi) vµ khi
®ã khuyÕt tËt quy ®Þnh:
- Lµ khuyÕt tËt khèi khi KI d|¬ng hoÆc b»ng ;
- Lµ khuyÕt tËt mÆt khi KI ©m.
Chó thÝch:
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

1. KhuyÕt tËt khèi bao gåm c¸c khuyÕt tËt d¹ng xØ, xØ d¶i, rç khÝ, khÝ d¹ng chuçi… KhuyÕt
tËt mÆt gåm c¸c khuyÕt tËt d¹ng kh«ng ngÊu vµ c¸c vÕt nøt.
2. NÕu bÒ mÆt chi tiÕt kiÓm tra kh«ng thÓ ®Æt ®|îc hai ®Çu ®ã theo s¬ ®å h×nh 10 th× cho
phÐp kh«ng ®o KI. Khi kh«ng ®o KI, d¹ng khuyÕt tËt ®|îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch ph©n
tÝch c¸c ®Æc ®iÓm tÝn hiÖu khuyÕt tËt chØ dÉn ë ®iÒu 3.2.53.2.
3.2. Ph¸t hiÖn vµ ph©n biÖt khuyÕt tËt.
A. Mèi hµn cã ®Öm lãt
3.2.1. NÕu trªn mµn ¶nh xuÊt hiÖn tÝn hiÖu n»m trong vïng giíi h¹n bëi c¸c tÝn hiÖu ®·
®|îc ®¸nh dÊu khi ®iÒu chØnh ®é l©u ®|êng quÐt th× ®ã lµ dÊu hiÖu cã khuyÕt tËt
trong mèi hµn.
3.2.2. Khi chiÒu dµy mÉu thö vµ chתu dµy thµnh èng sai kh¸c nhau, ®Ó tr¸nh nhÇm lÉn tÝn
hiÖu tõ ®Öm lãt lµ tÝn hiÖu tõ khuyÕt tËt (nhÊt lµ víi c¸c èng máng). CÇn ®iÒu chØnh
l¹i nh| sau:
a) NÕu chiÒu dµy èng lín h¬n chiÒu dµy mÉu thö th× tÝn hiÖu tö ®Öm lãt cña èng sÏ
dÞch sang ph¶i so víi tÝn hiÖu tõ ®Öm lãt cña mÉu thö (h×nh 11). Khi ®ã, dïng nóm
quÐt ®Òu ®|a tÝn hiÖu sang tr¸i;
b) NÕu chiÒu dµy èng nhá h¬n chiÒu dµy mÉu thö th× tÝn hiÖu sÏ dÞch sang tr¸i. Khi
®ã, dïng nóm quÐt ®Òu ®|a tÝn hiÖu sang ph¶i.
3.2.3. KhuyÕt tËt ë phÇn gèc mèi hµn cã thÓ ph¸t hiÖn b»ng tia trùc tiÕp, tia ph¶n x¹ 2 lÇn
hay 2n lÇn. Nh|ng còng cã thÓ ph¸t hiÖn b»ng tia l lÇn, 8 lÇn hay (2n+1) lÇn, khi ®ã,
tÝn hiÖu khuyÕt tËt cã thÓ trïng víi tÝn hiÖu ®Öm lãt (h×nh 12). Do ®ã ®Ó ph©n biÖt
chÝnh x¸c khuyÕt tËt víi ®Öm lãt, cÇn ph¶i ®o c¸c kho¶ng c¸ch xl, x2, x§ tõ ®iÓm
ph¸t tia siªu ©m ®Õn ®iÓm gi÷a mèi hµn vµ chó ý: x§ lu«n lu«n nhá h¬n x2.
Khi kiÓm tra cÇn th|êng xuyªn ®o c¸c kho¶ng c¸ch nµy råi so s¸nh chóng víi c¸c
kho¶ng c¸ch t|¬ng øng ®o ®|îc trªn mÉu thö.
3.2.4. §Ó x¸c ®Þnh khuyÕt tËt gèc mèi hµn n»m ë mÐp bªn nµo cña èng, cÇn chó ý:
a) Khi dÞch chuyÓn ®Çu dß ë mÐp èng cã khuyÕt tËt th× tÝn hiÖu tõ khuyÕt tËt sÏ xuÊt
hiÖn tr|íc, sau ®ã míi ®Õn tÝn hiÖu tõ ®Öm lãt;
b) Khi dÞch chuyÓn ®µu dß ë mÐp bªn kia th× tÝn hiÖu tõ ®Öm lãt sÏ xuÊt hiÖn tr|íc,
sau ®ã míi ®Õn tÝn hiÖu tõ khuyÕt tËt. Tr|êng hîp nµy, hai tÝn hiÖu còng cã thÓ xuÊt
hiÖn ®ång thêi.
3.2.5. DÊu hiÖu ph©n biÖt c¸c lo¹i khuyÕt tËt
a) VÕt nøt
§èi víi mèi hµn èng v¸t mÐp ch÷ V, vÕt nøt (nÕu cã) th|êng xuÊt hiÖn trong
phÇn gèc mèi hµn, b¾t ®Çu tõ khe hë t¹o bëi mÐp èng víi ®Öm lãt vµ ph¸t triÓn
vµo kim lo¹i mèi hµn. VÕt nøt cã thÓ lan ra líp hµn thö nhÊt hoÆc thö hai, tíi gi÷a
líp thö hai.
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

H×nh 11: S¬ ®å x¸c ®Þnh tÝn hiÖu xung tõ ®Öm lãt khi
mÉu thö vµ èng thÐp cã chiÒu dµy kh¸c nhau.
Khi dÞch chuyÓn ®Çu dß ë bªn mÐp cã vÕt nøt, chØ thu ®|îc tÝn hiÖu tõ vÕt nøt mµ
kh«ng thu ®|îc tÝn hiÖu tõ ®Öm lãt (h×nh 13). Cßn khi dÞch chuyÓn ®Çu dß ë mÐp bªn
kia, sÏ thu ®|îc tÝn hiÖu tõ ®Öm lãt vµ còng cã thÓ thu ®|îc c¶ tÝn hiÖu tõ vÕt nøt nÕu
vÕt nøt kh«ng qu¸ ng¾n.
TÝn hiÖu xung phan x¹ tõ vÕt nøt th|êng cã d¹ng nhän vµ cã biªn ®é lín h¬n c¸c
tr|êng hîp kh¸c.
B. Hµn kh«ng ngÊu
KhuyÕt tËt hµn kh«ng ngÊu th|êng n»m phÝa trªn gèc mèi hµn.
Khi dÞch chuyÓn ®Çu dß ë bªn mÐp cã hµn kh«ng ngÊu, chØ thu ®|îc tÝn hiÖu tõ hµn
kh«ng ngÊu mµ kh«ng thu ®|îc tÝn hiÖu tõ ®Öm lãt. Cßn khi dÞch chuyÓn ®Çu dß ë
phÝa bªn kia, sÏ thu ®|îc c¶ tÝn hiÖu tõ ®Öm lãt vµ tõ hµn kh«ng ngÊu.
Kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm ph¸t tia siªu ©m ®Õn gi÷a mèi hµn trong tr|êng hîp ph¸t hiÖn
khuyÕt tËt hµn kh«ng ngÊu n»m phÝa trªn gãc mèi hµn sÏ lín h¬n kho¶ng c¸ch nµy
trong tr|êng hîp ph¸t hiÖn c¸c khuyÕt tËt ë phÇn gèc mèi hµn.
NÕu khuyÕt tËt hµn kh«ng ngÊu n»m trong phÇn gèc mèi hµn th× hÇu nh| kh«ng thu
®|îc tÝn hiÖu tõ ®Öm lãt khi dÞch chuyÓn ®Çu dß ë c¶ hai bªn mèi hµn.
C. XØ vµ bät khÝ
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

KhuyÕt tËt lµ xØ hoÆc bät khÝ th× tÝn hiÖu xuÊt hiÖn råi l¹i biÕn ®i rÊt nhanh sau khi dÞch
chuyÓn nhÑ ®Çu dß theo c¸c h|íng trªn bÒ mÆt chi tiÕt kiÓm tra. Khi xØ hoÆc bät khÝ
quÇn tô thµnh tõng chuçi hay thµnh c¸c vïng nhá gÇn nhau th× trªn mµn ¶nh ta thÊy
mét nhãm nhá tÝn hiÖu hoÆc mét tÝn hiÖu cã ®é rçng lín.
TÝn hiÖu ph¶n x¹ tõ khuyÕt tËt xØ vµ bät khÝ th|êng cã d¹ng tõ vµ biªn ®é nhá h¬n tÝn
hiÖu ph¶n x¹ tõ vÕt nøt hoÆc hµn kh«ng ngÊu.
D. Ch¸y ®Öm lãt
NÕu ®Öm lãt bÞ ch¸y, tÝn hiÖu tõ chç ch¸y sÏ n»m bªn tr¸i tÝn hiÖu tõ ®Öm lãt.
Khi dÞch chuyÓn ®Çu dß däc theo èng trong vïng tÝn hiÖu cña ®Öm lãt sÏ xuÊt hiÖn tÝn
hiÖu cã hai ®Ønh hoÆc hai tÝn hiÖu n»m s¸t nhau. DÞch chuyÓn ®Çu dß c¶ hai bªn mèi
hµn, d¹ng vµ ®Æc tÝnh cña tÝn hiÖu xuÊt hiÖn do ®Öm lãt bÞ ch¸y t|¬ng tù nh| nhau.

3.2.6. DÊu hiÖu cã khuyÕt tËt trong mèi hµn kh«ng cã ®Öm lãt còng gièng mèi hµn cã ®Öm
lãt. Nh|ng do kh«ng cã ®Öm lãt, hÇu hÕt khuyÕt tËt n»m ë phÇn gèc mèi hµn vµ khi
kiÓm tra cÇn chó träng phÇn nµy.
3.2.7. §Ó ph©n biÖt khuyÕt tËt ë phÇn gèc mèi hµn víi c¸c khuyÕt tËt kh¸c, khi chiÒu dµy
danh ®Þnh thµnh èng nhá h¬n 15 mm, nªn chia ®é l©u ®|êng quÐt thµnh 3 vïng nhá
(h×nh 14):
- Vïng khuyÕt tËt ë phÇn gèc mèi hµn - a
- Vïng khuyÕt tËt ë phÇn gi÷a mèi hµn - x;
- Vïng khuyÕt tËt ë phÇn ®Ønh mèi hµn -b,
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

KÝch th|íc c¸c vïng chØnh theo b¶ng 7.

3.2.8. Khi hµn kh«ng cã ®Öm lãt, dÔ xÈy ra lÖch mÐp. §Ó ph©n biÖt tÝn hiÖu do lÖch mÐp
víi khuyÕt tËt ë phÇn gèc mèi hµn, cÇn chó ý:
a) TÝn hiÖu ®o lÖch mÐp n»m ë vïng “a”;
b) NÕu lÖch mÐp do hai èng cã chiÒu dµy kh¸c nhau th× tÝn hiÖu lÖch mÐp chØ cã khi
dÞch chuyÓn ®Çu dß ë phÝa thµnh dµy trªn phÇn lín chu vi èng. Khi dÞch chuyÓn
®Çu dß ë phÝa bªn kia sÏ kh«ng cã tÝn hiÖu;
c) NÕu lÖch mÐp do lÖch trôc, khi dÞch chuyÓn ®Çu dß c¶ hai bªn mèi hµn vµ ë c¸c
®iÓm ®èi xøng nhau ®Òu nhËn ®|îc tÝn hiÖu (h×nh 15).
B¶ng 7
Kho¶ng c¸ch tõ KÝch th|íc
ChiÒu dµy danh tÝn hiÖu lç ph¶n
®Þnh cña thµnh x¹ d|íi ®Õn lç
èng (mm) ph¶n x¹ trªn a(mm) x (mm) b (mm)
(mm)
Nhá h¬n 6 16- 18 3 10 – 10 3–4
6 –8 19 –20 2 12 – 13 4-5
8,5 – 11,5 22 –24 2 13 – 14 7–8
12 – 14,5 25 - 28 2 15 -17 8–9

4. §¸nh gi¸ chÊt l|îng mèi hµn vµ tr×nh bµy kÕt qu¶ kiÓm tra
4.1. §¸nh gi¸ chÊt l|îng mèi hµn.
4.1.1. ChÊt l|îng mèi hµn ®|îc ®¸nh gi¸ tïy thuéc vµo yªu cÇu kÜ thuËt vµ ®iÒu kiÖn lµm
viÖc cña s¶n phÈm hµn (hay kÕt cÊu hµn). Víi c¸c mèi hµn èng th«ng th|êng, chÊt
l|îng mèi hµn ®|îc ®¸nh gi¸ theo b¶ng 8. Cßn c¸c mèi hµn èng cã ®iÒu kiÖn lµm
viÖc ®Æt biÖt, chÊt l|îng mèi hµn ®|îc ®¸nh gi¸ theo yªu cÇu kÜ thuËt cô thÓ cña
thiÕt kÕ.
4.1.2. ChÊt l|îng mèi hµn ®|îc ®¸nh gi¸ theo ba cÊp (riªng c¸c mèi hµn èng cã bÒ mÆt
trao ®æi nhiÖt th× ®¸nh gi¸ theo hai cÊp).
a) §¸nh gi¸ chÊt l|îng mèi hµn theo ba cÊp:
CÊp 1: ChÊt l|îng tèt. Gåm nh÷ng mèi hµn kh«ng ph¸t hiÖn khuyÕt tËt ë møc ®é
nh¹y kiÓm tra.
CÊp 2: ®¹t yªu cÇu chÊt l|îng. Gåm nh÷ng mèi hµn mµ c¸c th«ng sè vµ sè l|îng
khuyÕt tËt ®o ®|îc kh«ng v|ît qu¸ trÞ sè ghi ë b¶ng 8 vµ kh«ng cã dÊu hiÖu cña
c¸c khuyÕt tËt ®Æc biÖt kh«ng cho phÐp (vÝ dô: nøt, kh«ng ngÊu,...).
CÊp 3: kh«ng ®¹t yªu cÇu chÊt l|îng. Gåm nh÷ng mèi hµn mµ c¸c th«ng sè vµ
sè l|îng khuyÕt tËt ®o ®|îc v|ît qu¸ trÞ sè ë b¶ng 8;
b) §¸nh gi¸ chÊt l|îng mèi hµn theo hai cÊp:
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

CÊp 1: ®¹t yªu cÇu chÊt l|îng. Gåm nh÷ng mèi hµn mµ c¸c th«ng sè vµ sè l|îng
khuyÕt tËt do ®|îc kh«ng v|ît qu¸ trÞ sè ghi ë b¶ng 8.
CÊp 2: Kh«ng ®¹t yªu cÇu chÊt l|îng. Gåm nh÷ng mèi hµn mµ c¸c th«ng sè vµ
l|îng khuyÕt tËt ®o ®|îc v|ît qu¸ trÞ sè ghi ë b¶ng 8.

4.2. Tr×nh bµy kÕt qu¶ kiÓm tra.

4.2.1. KÕt qu¶ kiÓm tra mèi hµn cÇn ®|îc ghi vµo hå s¬ kiÓm tra (nhËt kÝ kiÓm tra, phiÕu
kÕt qu¶ kiÓm tra v.v...). Hå s¬ kiÓm tra ph¶i ®|îc l|u tr÷ ë ®¬n vÞ kiÓm tra kh«ng Ýt
h¬n 10 n¨m.
4.2.2. Trong hå s¬ kiÓm tra cÇn ghi râ:
a) Tªn vµ kÝ hiÖu s¶n phÈm kiÓm tra, c¸c ®o¹n côm mèi hµn kiÓm tra (nªn cã b¶n
vÏ kÌm theo);
b) C¸c kÝch th|íc (®|êng kÝnh x chiÒu dµy), m¸c thÐp, ph|¬ng ph¸p hµn;
c) ChiÒu dµi ®|êng hµn kiÓm tra, bÒ mÆt di ®Çu dß;
d) §iÒu kiÖn kÜ thuËt kiÓm tra:
- Lo¹i m¸y kiÓm tra;
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

- Lo¹i dÇu dß, tÇn sè, gãc ph¸t, kho¶ng nh« cùc ®¹i cña ®Çu dß.
- Lo¹i vµ kÝch th|íc lç ph¶n x¹ trªn mÉu thö.
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

Chó thÝch:
1. Khi ®¸nh gi¸ khuyÕt tËt theo chiÒu dµi quy |íc vµ tæng chiÒu dµi quy |íc (cét 5, 6, 7vµ 9,
10) cÇn chó ý: nÕu kiÓm tra b»ng tia trùc tiÕp th× ®é s©u ph¸t hiÖn tÝnh tõ bÒ mÆt ngoµi
cña èng ®Õn khuyÕt tËt, cßn khi kiÓm tra b»ng tia ph¶n x¹ mét lÇn th× tÝnh b»ng chiÒu dÇy
thÐp céng víi kho¶ng c¸ch tõ bÒ mÆt trong cña èng ®Õn khuyÕt tËt.
2. KhuyÕt tËt nhá (cét 11) lµ khuyÕt tËt ®iÓm vµ khuyÕt tËt lín (cét 12) lµ khuyÕt tËt cã chiÒu
dµy quy |íc lín h¬n khuyÕt tËt ®iÓm (x¸c ®Þnh theo b¶ng 9) nh|ng kh«ng ®|îc lín h¬n
gi¸ trÞ chiÒu dµi quy |íc cho phÐp (cét 5, 6, 7) vµ khuyÕt tËt cã h×nh khèi ®¸ng kÓ.
ChiÒu dµi quy |íc cña khuyÕt tËt ®iÓm.
B¶ng 9- ChiÒu dµi quy |íc cña khuyÕt tËt ®iÓm
ChiÒu dµi quy |íc lín nhÊt cña khuyÕt tËt
§é s©u ph¸t hiÖn khuyÕt tËt (mm)
®iÓm (mm)
2 – 5,5 5
5,5 – 19,5 10
20- 64,5 15
t 65 25

e) Trong kÕt qu¶ kiÓm tra cÇn ghi râ:

- C¸c th«ng sè ®o ®|îc cña khuyÕt tËt;
- M« t¶ ®Æc tÝnh cña tÝn hiÖu khuyÕt tËt;
- CÊp ®¸nh gi¸ chÊt l|îng mèi hµn;
- Ngµy th¸ng n¨m vµ hä tªn ng|êi kiÓm tra.
- KÕt qu¶ kiÓm tra cã thÓ lËp thµnh d¹ng b¶ng.
Chó thÝch: Khi ghi c¸c th«ng sè ®o ®|îc cña khuyÕt tËt, trong hå s¬ kiÓm tra nªn tu©n theo
c¸c kÝ hiÖu quy ®Þnh ë phô lôc1.
5. An toµn trong kiÓm tra siªu ©m
5.1. Tr|íc khi tiÕn hµnh kiÓm tra, ng|êi kiÓm tra ph¶i n¾m v÷ng c¸c quy t¾c vÒ an toµn
lao ®éng vµ sö dông c¸c thiÕt bÞ ®iÖn. CÇn tuyÖt ®èi tu©n theo c¸c quy t¾c ®ã.
5.2. Khi kiÓm tra trªn cao, ng|êi kiÓm tra ph¶i ®eo d©y an toµn cho ng|êi vµ m¸y.
5.3. Khi kiÓm tra trong b×nh chøa b»ng kim lo¹i hay èng thÐp lín, ph¶i dïng nguån ®iÖn
mét chiÒu kh«ng lín h¬n 24V.
5.4. M¸y ph¶i ®|îc nèi ®Êt b»ng d©y ®ång thiÕt diÖn kh«ng nhá h¬n 2,5 mm2.
5.5. Khi thùc hiÖn kiÓm tra, cÇn chó ý b¶o vÖ tay ng|êi kiÓm tra, tr¸nh t¸c ®éng trùc tiÕp
cña sãng siªu ©m.
5.6. Khi kiÓm tra gÇn khu vùc ®ang hµn, ng|êi kiÓm tra nªn ®|îc b¶o vÖ b»ng kÝnh che
¸nh s¸ng hå quang.
5.7. Tïy theo ®iÒu kiÖn kÜ thuËt cô thÓ, c¸c yªu cÇu vÒ an toµn cÇn ®|îc quy ®Þnh cô thÓ
vµ chÆt chÏ d|íi sù gi¸m s¸t cña c¸n bé an toµn b¶o hé lao ®éng.
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

Phô lôc 1
Ph©n lo¹i khuyÕt tËt vµ c¸c kÝ hiÖu quy |íc
1. C¸c khuyÕt tËt ph¸t hiÖn b»ng ph|¬ng ph¸p siªu ©m ®|îc ph©n thµnh ba lo¹i sau:
a) KhuyÕt tËt d¹ng ®iÓm. VÝ dô: rç khÝ trßn, xØ ®a d¹ng...
b) KhuyÕt tËt d¹ng ®|êng. VÝ dô: rç khÝ d©y chuyÒn, xØ d¶i, khuyÕt tËt ch©n mèi hµn cã
r·nh khÝa vµ kh«ng cã r·nh khÝa
c) KhuyÕt tËt d¹ng mÆt. VÝ dô: hµn kh«ng ngÊu, vÕt nøt...
2. C¸c kÝ hiÖu quy |íc trong kiÓm tra siªu ©m:
- KhuyÕt tËt - K;
- Biªn ®é khuyÕt tËt - A;
- ChiÒu dµi quy |íc ®o ®|îc – ld;
- ChiÒu dµi quy |íc quy ®æi - lq;
- ChiÒu cao quy |íc - h;
- KhuyÕt tËt d¹ng ®iÓm - U;
- KhuyÕt tËt d¹ng ®|êng - W,
- KhuyÕt tËt d¹ng mÆt - Z;
- Rç khÝ trßn - Aa;
- Rç khÝ d©y chuyÓn – A0;
- XØ ®a d¹ng - Ba;
- XØ dµi - Bd;
- Hµn kh«ng ngÊu - C;
- KhuyÕt tËt ch©n mèi hµn cã r·nh khÝa – Da
- KhuyÕt tËt ch©n mèi hµn kh«ng cã r·nh khÝa- Db.
- Nøt ngang - Ea;
- Nøt d¹ng tia - E0.
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

Phô lôc 2
§¸nh gi¸ chÊt l|îng mèi hµn theo ba cÊp

§¸nh gi¸ chÊt

CÊp §Æc tÝnh cña c¸c khuyÕt tÆt mèi hµn
l|îng
1 - Kh«ng cã vÕt nøt, Tèt
- Kh«ngcã khuyÕt tËt hµn kh«ng ngÊu
- Kh«ng cã khuyÕt tËt ch©n mèi hµn;
- Kh«ng cã xØ kÐo dµi vµ rç khÝ d©y chuyÒn;
- ChØ tån t¹i rè khÝ ®¬n vµ xØ h×nh cÇu ®|êng kÝnh nhá h¬n 2mm
ph©n bè c¸ch nhau l00mm
2 - Kh«ng tån t¹i bÊt k× d¹ng nøt nµo; §¹t yªu cÇu, Mèi
- Kh«ng cã khuyÕt tËt hµn kh«ng ngÊu hµn lo¹i nµy cã thÓ
sö dông kh«ng cÇn
- KhuyÕt ch©n mèi hµn nhá h¬n l0% chiÒu dµy thÐp c¬ b¶n vµ tæng s÷a ch÷a
chiÒu dµi nhá h¬n 200mm/m mèi hµn;
- Rç khÝ vµ xØ víi sè l|îng nhá h¬n 5 c¸i/cm2 vµ trªn 0,5m ®|êng
hµn chØ cã d|íi 5 chç nh| vËy
- XØ cã ®é lín vµ ®é kÐo dµi nhá h¬n møc kh«ng cho phÐp (cÊp 3)

3 - VÕt nøt trong mèi hµn vµ vïng gÇn mèi hµn víi ®é lín bÊt k×;
- KhuyÕt tËt hµn kh«ng ngÊu víi ®é lín bÊt k×;
- KhuyÕt tËt ë phÇn gèc mèi hµn lín h¬n l0% chiÒu dµy thÐp c¬ b¶n
vµ tæng chiÒu dµi lín h¬n 250mm/m mèi hµn
- XØ kÐo dµi ë bÊt k× vÞ trÝ nµo cña mèi hµn (cã thÓ gi¸n ®o¹n hoÆc
liªn tôc thµnh ®|êng) ®é lín ®Õn l0% chiÒu dµy thÐp c¬ b¶n vµ tæng
chiÒu dµi lín h¬n 200mm/m mèi hµn,
- Rç khÝ vµ xØ víi sè l|îng lín h¬n 5 c¸i/cm2 vµ trªn 0,5m ®|êng hµn
cã 5 chç nh| vËy trë lªn
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

Phô lôc 3
Khèi l|îng kiÓm tra siªu ©m mèi hµn c¸c èng nåi h¬i vµ èng dÉn
B¶ng 3-1- Khèi l|îng kiÓm tra siªu ©m mèi hµn c¸c lo¹i èng

Khèi l|îng
¸p suÊt lµm ChiÒu dµi kiÓm tra so
§|êng kÝnh
Lo¹i liªn kÕt hµn viÖc at thµnh èng víi tæng
ngoµi (mm)
(Kg/cm2) (mm) chiÒu dµi mèi
hµn (%)
èng trong nåi h¬i BÊt k× BÊt k× 15 100
BÊt k× 200 15 100
39 200 15 20
39 200 15 10
100
èng cã bÒ mÆt trao ®æi nhiÖt 100 BÊt k× BÊt k× 10(Austenit –
100 BÊt k× BÊt k× 5)
èng gãp (Colecto) BÊt k× BÊt k× 15 100
BÊt k× BÊt k× 15 100
Mèi hµn èng hoÆc èng nèi BÊt k× 133 15 100
víi thïng lß h¬i hoÆc colecto
èng lo¹i 1 Theo b¶ng 3.2 BÊt k× 15 100
200 15 100
200 15 20
èng lo¹i 2 Theo b¶ng 3.2 BÊt k× t 15 100
t 200 < 15 20
< 200 < 15 10
èng lo¹i 3 Theo b¶ng 3.2 d 465 BÊt k× 5
> 465 BÊt k× 10
BÊt k× 3
èng lo¹i 4 Theo b¶ng 3.2 d 465 BÊt k× 6
> 465
§|êng èng mazót d 16 BÊt k× BÊt k× 10
>16 BÊt k× BÊt k× 20
d 39 BÊt k× BÊt k× 50
>39 BÊt k× BÊt k× 10
d 64 BÊt k× BÊt k× 5
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

HÖ thèng èng dÉn dÇu ®Çu BÊt k× BÊt k× BÊt k× 100

®iÒu khiÓn tuèc bin
C¸c èng kh¸c BÊt k× BÊt k× BÊt k× 5
èng dÉn khÝ ®èt BÊt k× BÊt k× BÊt k× 100
èng dÉn khÝ d|íi ®Êt d 0,05 > 50 BÊt k× 5
> 0,05 > 50 BÊt k× 10
> 3… t 6 > 50 BÊt k× 50
èng dÉn khÝ trªn mÆt ®Êt d3 - BÊt k× -
>3 - BÊt k× 2

Chó thÝch: C¸c lo¹i ®|êng èng ®|îc quy ®Þnh khèi l|îng kiÓm tra nhá h¬n 100%, nÕu mèi
hµn kiÓm tra kh«ng ®¹t yªu cÇu chÊt l|îng th× kiÓm tra tiÕp mét khèi l|îng n÷a nh| ®· quy
®Þnh.

B¶ng 3-2 – C¸c lo¹i èng dÉn h¬i vµ n|íc nãng

Lo¹i
M«i tr|êng NhiÖt ®é 0C ¸p suÊt Kg/cm2
èng
1 H¬i n|íc qu¸ nhiÖt Lín h¬n 500 Kh«ng giíi h¹n
Lín h¬n 540 ®Õn 580 Kh«ng giíi h¹n
Lín h¬n 450 ®Õn 540 Kh«ng giíi h¹n
Nhá h¬n hoÆc b»ng 450 Lín h¬n 39
Lín h¬n 115 Lín h¬n 80
2 H¬i n|íc qu¸ nhiÖt, n|íc nãng, Lín h¬n 350 ®Õn 450 Nhá h¬n hoÆc b»ng 39
h¬i b·o hoµ. Nhá h¬n hoÆc b»ng 350 Lín h¬n 22 ®Õn 39
Lín h¬n 115 Lín h¬n 39 ®Õn 80
3 H¬i n|íc qu¸ nhiÖt, n|íc nãng, Lín h¬n 250 ®Õn 350 Nhá h¬n hoÆc b»ng 22
h¬i b·o hoµ. Nhá h¬n hoÆc b»ng 250 Lín h¬n 16 ®Õn 22
Lín h¬n 115 Lín h¬n 16 ®Õn 39
4 H¬i n|íc qu¸ nhiÖt, n|íc nãng. Lín h¬n 115 ®Õn 250 Lín h¬n 0,7 ®Õn 16
Lín h¬n 115 Nhá h¬n hoÆc b»ng 16
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

Phô lôc 4
§Æc tÝnh kÜ thuËt vµ nh÷ng ®iÓm l|u ý khi sö dông m¸y
>YK - 66 vµ Y>M - 3 ®Ó kiÓm tra mèi hµn cã chiÒu dµy d|íi 20mm

1. §Æc tÝnh kÜ thuËt

1.1 M¸y >YK - 66
- §é s©u lín nhÊt sãng siªu ©m cã thÓ truyÒn tíi: 2500mm (víi thÐp CT45);
- TÇn sè lµm viÖc: 0,6; 1,25; 2,5; 5 KHz;
- Sai sè tuyÖt ®èi cña biªn ®é tÝn hiÖu ë lèi vµo bé suy gi¶m: 1dB ®èi víi bé suy
gi¶m tõ 0 ®Õn 9dB cho tõng 2 dB, 2dB ®èi víi bé suy gi¶m tõ 0 ®Õn 70dB cho d¶i
tõ 0 ®Õn 50dB, 5dB ®èi víi bé suy gi¶m tõ 0 ®Õn70dB khi thiÕt lËp ë 60dB; Kh«ng
®Þnh møc ®èi víi bé suy gi¶m tõ 0 ®Õn 70dB khi thiÕt lËp ë 70dB.
- ChÕ ®é lµm viÖc cña m¸y æn ®Þnh sau khi ®ãng ®iÖn cho nguån nu«i cña m¸y 15
phót;
- M¸y cã thÓ lµm viÖc liªn tôc trong thêi gian nhiªu nhÊt lµ 8 giê;
- Nguån nu«i: dßng xoay chiÒu tÇn sè tõ 50 ®Õn 60Hz; ®iÖn ¸p 220/127V r l0%.
Dßng mét chiÒu 36/24Vr l0% hoÆc ®iÖn ¸p 6,6 ®Õn 9,0V;
- C«ng suÊt cña m¸y ®èi víi dßng ®iÖn xoay chlªu 40V.A;
- Dßng ®iÖn khi sö dông nguån mét chiÒu kh«ng lín h¬n l,5A;
- KÝch th|íc m¸y: 260 x 170 x 435mm;
- Träng l|îng m¸y: 9kg, khi kÌm theo ¾c quy 10kg,
- M¸y lµm viÖc ë nhiÖt ®é tõ ©m 400C ®Õn d|¬ng 400C, ®é Èm kh«ng lín h¬n 90%
ë 2500C.
1.2 M¸y M>F -3
- §é s©u lín nhÊt sãng siªu ©m cã thÓ truyÒn tíi: 2500mm (víi c¸c vËt liÖu mµ sãng
siªu ©m cã tÇn sè lµm viÖc: 0,6; l,8; 2,5; 5MHz;
- M¸y cã thÓ ph¸t hiÖn ®|îc khuyÕt tËt cã diÖn tÝch bÒ mÆt 1mm2, ®é s©u ®Õn
l00mm ë tÇn sè 5MHz;
- Cã thÓ ®äc trùc tiÕp täa ®é x vµ y khi sö dông ®Çu dß víi gãc nghiªng bÊt k× (víi
c¸c vËt liÖu mµ sãng siªu ©m cã vËn tèc tõ 3500 ®Õn 6500m/s).
- Nguån nu«i cho m¸y: ®iÖn ¸p xoay chiÒu 220V; c«ng suÊt 180V.A;
- Träng l|îng m¸y: 19kg;
- KÝch th|íc: 220 x 335 x 433mm;
- M¸y lµm viÖc ë nhiÖt ®é tõ 5 ®Õn 300C vµ ®é Èm 65% r 15% ë 20 0C r 50C.
2. Nh÷ng ®iÓm l|u ý khi sö dông m¸y > YK- 66 vµ M>F - 3
2.1. M¸y >YK - 66
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

2.1.1. Tr×nh tù ®iÒu chØnh ®é nh¹y:

a) VÞ trÝ c¸c nóm ®iÒu chØnh.
- §é nh¹y theo thêi gian (BPY) ë mÐp biªn tr¸i;
- C«ng suÊt ë mÐp biªn ph¶i;
- CÊt ë mÐp biªn tr¸i;
- Suy gi¶m ë vi trÝ sè 0.
b) DÞch chuyÓn ®Çu dß trªn bÒn mÆt mÉu thö cho ®Õn khi nhËn ®|îc tÝn hiÖu ph¶n
x¹ cã biªn ®é lín nhÊt tõ lç ph¶n x¹ cña mÉu thö;
c) Nóm suy gi¶m ®|a ®Õn chØ sè 15dB;
d) ThiÕt lËp tÝn hiÖu xung déi cao h¬n ®|êng quÐt ngang 15 mm b»ng nóm c¾t vµ
c«ng suÊt;
e) KiÓm tra l¹i ®é chÝnh x¸c cña viÖc ®iÒu chØnh ®é nh¹y b»ng c¸ch ®o lo¹i biªn ®é
tÝn hiÖu tõ lç ph¶n x¹ cña mÉu thö. Muèn vËy, t¨ng ®é nh¹y b»ng nóm suy gi¶m,
nÕu gi¸ trÞ nµy sai kh¸c víi môc c ®Õn 2dB th× ®iÒu chØnh l¹i b»ng nóm c«ng suÊt
cho ®Õn khi ®¹t ®é chÝnh x¸c.
2.1.2. Khi tiÕn hµnh kiÓm tra, sö dông ®é nh¹y ë c¸c møc:
- Møc t×m kiÕm: nóm suy gi¶m ë 5dB;
- Møc kiÓm tra: nóm suy gi¶m ë 9dB;
- Møc lo¹i bá: nóm suy gi¶m ë 15dB;
2.1.3. Trong qu¸ tr×nh kiÓm tra, chØ sö dông nóm suy gi¶m ®· ®iÒu chØnh ®é nh¹y, c¸c
nóm kh¸c ®Ó ë vÞ trÝ kh«ng ®æi.
2.2. M¸y M>F - 3
2.2.1. Khi sö dông m¸y M>F – 3, thang ®o kho¶ng c¸ch cña m¸y ®|îc thay thÕ b»ng
thang ®o gäi lµ thang ®o (®Æc biÖt (h×nh 4.l).
2.2.2. Tr×nh tù ®iÒu chØnh ®é nh¹y:
a) VÞ trÝ nóm ®iÒu chØnh:
- D¹ng ®o (Bug UZMepeHUy) ë vÞ trÝ “H BFE"
- §é nh¹y theo thêi gian (BPY) ë mÐp biªn tr¸t;
- C«ng suÊt ë mÐp biªn ph¶i
- §é nh¹y ë mÐp biªn tr¸i;
- Kho¶ng c¸ch ë vÞ trÝ sè 0.
b) DÞch chuyÓn ®Çu dß trªn bÒ mËt mÉu thö cho ®Õn khi nhËn ®ùc tÝn hiÖu ph¶n x¹
cã biªn ®é lín nhÊt tõ l« ph¶n x¹ gãc;
c) Nóm kho¶ng c¸ch ë 25mm thang l;
d) ThiÕt lËp tÝn hiÖu xung déi cao h¬n ®|êng quÐt 15mm bµng nóm c¾t vµ ®é nh¹y
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

e) KiÓm tra l¹i ®é chÝnh x¸c cña viÖc ®iÒu chØnh trªn b»ng c¸ch ®o l¹i biªn ®é tÝn
hiÖu xung ph¶n x¹. Muèn vËy, t¨ng ®é nh¹y b»ng nóm kho¶ng c¸ch. NÕu gi¸ trÞ
®o ®|îc sai kh¸c víi môc c lín h¬n 2mm thang l th× chØnh l¹i nóm c«ng suÊt cho
®Õn khi ®¹t ®é chÝnh x¸c
2.2.3. Khi kiÓm tra sö dông ®é nh¹y cña m¸y ë c¸c møc:
- Møc t×m kiÕm: nóm kho¶ng c¸ch ë l0mm thang 1;
- Møc kiÓm tra: nóm kho¶ng c¸ch ë 15mm thang 1;
- Møc lo¹i bá; nóm kho¶ng c¸ch ë 25mm thang 1;
2.2.4. Trong qu¸ tr×nh kiÓm tra chØ sö dông nóm kho¶ng c¸ch ®Ó ®iÒu chØnh ®é nh¹y, cßn
c¸c nóm kh¸c ®Ó ë vÞ trÝ kh«ng ®æi.
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

Phô lôc 5
MÉu thö kiÓm tra siªu ©m
1. Yªu cÇu kÜ thuËt
1.1 MÉu kiÓm tra siªu ©m (gäi t¾t lµ mÉu thö) ph¶i ®|îc chÕ t¹o theo c¸c yªu cÇu kÜ thuËt
cña TCVN 1548: 1974 vµ c¸c yªu cÇu cña phô lôc nµy.
1.2 VËt liÖu chÕ t¹o mÉu thö ph¶i kh«ng ®|îc ph©n líp, kh«ng lÉn t¹p chÊt phi kim lo¹i
vµ c¸c t¹p.
1.3 BÒ mÆt lç ph¶n x¹ trªn mÉu thö kh«ng ®|îc nøt, x|íc
2. C¸ch t¹o lç ph¶n x¹ gãc trªn mÉu thö
2.1. Lç ph¶n x¹ gãc ®|îc lµm b»ng dông cô chuyªn dïng (®Çu bóa) oã d¹ng nh| h×nh 5.l.
T¹o lç ph¶n x¹ thùc hiÖn b»ng ª t« nh| h×nh 5.2. §Ó t¹o lç, mÉu ®|îc ®Æt vµo bªn mét
m¸ kÑp cña « t« vµ ®Æt ®Çu bóa gi÷a mÆt cßn l¹i cña mÉu vµ m¸ kÑp kia sao cho mÆt
tr|íc cña bóa vu«ng gãc víi mÆt trong cña mÉu. Sau ®ã, dïng tay quay siÕt bóa lón
vµo mÉu víi ®é s©u cÇn thiÕt.
Do siÕt mét lÇn kh«ng ®¹t ®|îc ®é s©u cÇn thiÕt nªn lÇn ®Çu xiÕt tíi ®é s©u nhá h¬n,
sau ®ã siÕt nhiÒu lÇn ®Ó ®¹t ®é s©u theo ý muèn.
Cã thÓ dïng m¸y thö ®é cøng Brinel hay c¸c m¸y t|¬ng tù ®Ó t¹o lç.
2.2. §o ®é s©u cña lç b»ng ®èng hå ®o, cßn chiÒu réng vµ gãc nghiªng mÆt ph¶n x¹ ®o
b»ng kÝnh phãng ®¹i.
Tr|íc khÝ ®o kÝch th|íc lç, ph¶i tÈy c¸c kim lo¹i do Ðp lón mÉu t¹o nªn cho b»ng bÒ
mÆt mÉu.
3. KiÓm tra mÉu thö
3.1. C©n kiÓm tra b»ng siªu ©m xem thÐp chÕ t¹o mÉu cã bÞ ph©n líp hay lÉn t¹p chÊt
kh«ng
3.2. KiÓm tra b»ng ph|¬ng ph¸p tÈm dung dÞch xem bÒ mÆt lç ph¶n x¹ cã bÞ nøt kh«ng.
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 165 : 1988

3.3. KiÓm tra ®é bãng cña bÒ mÆt thö b»ng thiÕt bÞ ®o ®é bãng.
3.4. C¸c kÝch th|íc cña mÉu thö cÇn kiÓm tra l¹i b»ng th|íc cÆp.
3.5. §o vµ tÝnh trung b×nh 10 lÇn biªn ®é xung tõ lç ph¶n x¹ khi ®é nh¹y cè ®Þnh.
4. B¶o qu¶n mÉu thö
4.1. Trªn mÉu thö cÇn ghi râ sè mÉu thö
4.2. MÉu thö cÇn cã hå s¬ qu¶n lÝ, trong hå s¬ ghi râ: sè mÉu, lo¹i mÉu, kÝch th|íc mÉu vµ
kÝch th|íc lç ph¶n x¹, ngµy th¸ng n¨m chÕ t¹o mÉu.
4.3. C¸c mÉu cÇn ®|îc b¶o qu¶n ë n¬i quy ®Þnh riªng vµ th|êng xuyªn lau chïi, tra dÇu
mì.