Professional Documents
Culture Documents
Unidades de Obra
Unidades de Obra
▪ A estrutura do presuposto.
▪ O concepto de unidade de obra tendo en función dos materiais, o proceso
construtivo, e os criterios e as normas de medición.
Unha unidade de obra é un sistema constructivo perfectamente definido, que forma parte
dunha construcción, de tal forma que, sumada a outras unidades o partidas, nos da o total da
obra que tratemos o a edificación completa.
Tamén pode definirse como o elemento de obra (elemento constructivo) realizado por un
mesmo grupo de especialistas e que, polo tanto, conceptualmente pode separarse do resto
pola súa distinta ubicación ou características.
Son unha forma convinte de dividir un proxecto en partes máis pequenas, desde o punto de
vista da súa execución.
Hoja de partición interior de 11,3 cm de espesor de fábrica, de ladrillo cerámico cara vista
perforado A8, modelo Terracota A8 "PALAUTEC", acabado liso, 23,8x11,3x5,2 cm, con junta
de 1 cm, rehundida, recibida con mortero de cemento industrial, color gris, M-5, suministrado a
granel.
As UO moi integradas facilitan a compresión do proxecto pero pode ser dificil asignalas a
capítulos ou subsistemas concretos(ex, si o illamento e a impermeabilización están incluidos na
UO do muro, non poden asignarse a capítulos específicos e coñecer o seu prezo fácilmente).
Segundo este sistema, por exemplo, definiriamos por separado cada unha das capas que
forman un muro de fachada. Así se conseguiría gran precisión, aínda que o traballo resulte moi
laborioso.
Non obstante con este segundo sistema non se pode seguir a orde lóxica da obra cando
algunha das fases (por exemplo unha capa de illante térmico proxectada sobre o cerramento)
non se realizan de modo simultáneo con outras.
1.3 Partida
Moitas veces falamos de “partidas” para referirnos a “unidades de obra”.
Partida é a designación dunha unidade de obra que xa ten asignada unha cantidade concreta.
É decir, todas e cada unha das Unidades de Obra que constituen o proxecto se expresan de
xeito completo na documentación correspondiente mediante unha “Partida”.
Noutras palabras, cada unidade de obra asóciase coa súa partida correspondente na
documentación do presuposto.
Para que unha partida estea correctamente designada estará formada polos seguintes
elementos:
MEDICIÓNS E VALORACIÓNS UD1A02
Carmen Prieto Palmeiro
4
– Número de orde dentro dun capítulo.
– Unidade de medida: ud, m, m2, m3, kg...
– Texto resumo do concepto.
– Texto completo ou epígrafe.
– Liñas de medición.
Incluiranse as sumas parciais ou totais das cantidades medidas.
– Prezo unitario da unidade de obra.
Prezo por unidade de medida de acordo co cálculo do seu prezo
descomposto.
– Valoración económica da unidade de obra.
É o resultado de realizar o produto de medición por prezo unitario.
Un exemplo de partida (precedida polo seu número de orde dentro do capítulo correspondente)
podería ser este:
m3 Formigón armado H-25 N/mm2 en zapatas de piares, elaborado en central con cemento CEM II/A-V 42,5 R, consistencia plástica e árido de
diámetro máximo 45 mm, posto en obra segundo EHE, incluso armaduras de proxecto con aceiro B 400 S ferrallado, vibrado, curado e
encofrado se fose necesario. Medido o volume a escavación teórica chea.
20,70
Pode darse o caso de que existan unidades de obra de difícil valoración a priori debido á
escaseza de datos concretos ou fiables relativos a algunha actividade que se prevé executar
durante o transcurso das obras.
Nestes casos, denomínase Partida Alzada (PA) a aquela na que existe algunha característica
que impide obter unha valoración correcta pois non se xustifica o seu prezo (non se realiza a
súa descomposición en elementos básicos) nin a cantidade (non existen as liñas que dean
unha medición detallada). As partidas alzadas figuran na oferta cun prezo fixo.
Non obstante, malia que as partidas alzadas non son susceptibles de medición no proxecto, si
se poden medir en obra.
▪ PA de abono íntegro:
Teñen o mesmo carácter que os prezos unitarios coa salvidade de que o seu prezo non se
pode descompoñer. A súa unidade de medida é sempre a unidade (Ud).
Outros exemplos:
PA Partida alzada de abono integro para limpeza e desbroce de vexetación existente,
incluso retirada de restos de escombros………………………….………..1.000 euros.
PA Partida alzada de abono integro para medidas de Seguridad y Salud en las Obras de
Construcción (R.D.1627/1997) y señalización de las obras de acuerdo con la Legislación
vigente.……………………….………..1.500 euros
Se certifican dunha soa vez e polo importe total, una vez executadas.
▪ PA a xustificar:
Nelas, o seu prezo descomposto figura no presuposto, aínda que non se poden medir
sobre o proxecto. Unha vez executada a obra medirase nela de acordo cos prezos
establecidos co límite máximo do ofertado para a partida alzada.
Algúns exemplos son o esgotamento de escavacións (a priori o funcionamento dunha
bomba de achique non se sabe por canto tempo será) ou o acondicionamento de accesos.
Outros exemplos
PA Partida alzada a justificar para reposición de servicios afectados e imprevistos no tenidos
en cuenta en el momento de la redacción del proyecto ……………………….………..4.000 euros
PA PARTIDA ALZADA A JUSTIFICAR PARA ARREGLO Y REFORMAS DE TAPAS DE ACOMETIDAS EXISTENTE,
INCLUSO CARGA Y TRANSPORTE DE ESCOMBROS Y TIERRAS SOBRANTES A VERTEDERO. MEDIDA LA
UNIDAD EJECUTADA……………………….………..4.000 euros
Unha vez que creamos os fragmentos en que divididos a nosa obra, temos que agrupalos
para poder medir e valorala.
Lóxicamente estes fragmentos non poden estar colocados de forma arbitraria, senón que os
imos a agrupar nun orden, xa sexa por semellanza dos oficios que realizan as unidades de
obra, ou ben pola súa orden de execución.
Un capítulo é unha agrupacion das unidades de obra que describen o proxecto, xunto coa
información que lle houberamos asociado. No exemplo anterior víamos o capítulo 1: Movmento
de terras.
Esta clasificación por capítulos é obligatoria para los proxectos sometidos ao CTE.
Para que unha UO esté perfectamente designada deberá estar formada polos seguintes
conceptos:
2.1 Codificación
O redactor do presuposto debe elexir unha codificación , que normalmente será a do cadro de
prezos que empregue, e utilizala sempre. Cando se creen UO que non figuren nese cadro
deben usar a mesma estrutura da codificación, creando variables compatibles (deixando un
indicador de que a UO é propia).
O emprego dun código fixo alfanumérico para cada unidade de obra proporciona unha
referencia dentro do presupuesto que non varía anque se inserten unidades de obra ou se
desplazen entre os capítulos.
O redactor do presuposto debe elexir una codificación, que normalmente debe ser a do cadro
de prezos que esté utilizando, e empregala sempre.
Cando se necesite crear unidades de obra que non figuren nun cadro de prezos, deben utilizar
a mesma estructura de codificación, creando variables compatibles.
– 03: Alicerces.
– 03H: Formigón.
– 03HA: Armado.
– 03HAZ: Zapatas.
– 03HAZ00001: Formigón armado H-25 zapata muro.
– 03HAZ00002: Formigón armado H-30 zapata muro.
– 03HAZ00003: Formigón armado H-25 zapata piar.
– 03HAZ00004: Formigón armado H-30 zapata piar.
– Etc.
Sintetiza as características da unidade de obra para facilitar a súa busca dentro dun banco de
prezos.
MEDICIÓNS E VALORACIÓNS UD1A02
Carmen Prieto Palmeiro
7
2.3 Unidade de medida
Por exemplo, a unidade de obra de Hoja de partición interior ten asociado un criterio de
medición que é o m2:
Algunhas UO poden ser medidas con distintas unidades de medida., por exemplo.: as
carpinterías poden medirse por unidade ou por superficie. (é mais rápida medición por superf.
xa que é non distingue o tamaño do oco).
m3 Formigón armado H-25 N/mm2 en zapatas de piares, elaborado en central con cemento CEM II/A-V 42,5 R, consistencia plástica e árido de
diámetro máximo 45 mm, posto en obra segundo EHE, incluso armaduras de proxecto con aceiro B 400 S ferrallado, vibrado, curado e
encofrado se fose necesario. Medido o volume a escavación teórica chea.
É importante sinalar que no caso de obra pública non se poden citar nomes de marcas
comerciais. Unicamente en casos excepcionais poderiamos redactar expresións do tipo "similar
a (nome da marca) " ou ben "tipo (nome da marca) ".
2.4 Prezo
Así se obteñen uns custos directos de cada unidade de obra. A estos custos directos, se lles
engade unha porcentaxe en concepto de custos indirectos.
A suma dos custos directos, máis a porcentaxe de custos indirectos, aplicado por igual a todas
as unidades de obra, constituyen o prezo descomposto de cada unha.
Se suman todas as partidas e obtemos o custo do capítulo.
m3 Formigón armado H-25 N/mm2 en zapatas de piares, elaborado en central con cemento CEM II/A-V 42,5 R, consistencia plástica e árido de
diámetro máximo 45 mm, posto en obra segundo EHE, incluso armaduras de proxecto con aceiro B 400 S ferrallado, vibrado, curado e
encofrado se fose necesario. Medido o volume a escavación teórica chea.
Total 114,01
En cada componente se indica o rendemento que é a cantidade necesaria para executar unha
cantidade unitaria da unidade de obra, en función do criterio de medición elexido.
O sumatorio dos rendementos polos prezos mais a porcentaxe de medios auxiliares, se o hai
da lugar ao custo directo da UO.
▪ Bancos de prezos.
Na actualidade para a confección de presupostos se traballa con unidades de obra xa
existentes elexidas das bases de datos de cadros de prezos para a construcción, raras veces
se componen UO completamente novas.
Aínda que o habitual é utilizar un único banco de prezos nun mesmo proxecto, o redactor do
orzamento ten liberdade para elixir unha base de datos, combinar varias ou non utilizar
ningunha. Non obstante, nalgunhas obras para a administración pódese impoñer o uso dun
cadro de prezos determinado.
En calquera dos casos, sempre é conveniente empregar versións actualizadas dos bancos de
prezos.
A maioría dos bancos de prezos adoitan estruturarse diferenciando prezos elementais, prezos
auxiliares e prezos descompostos. O significado e a función destes prezos trataranse na
seguinte unidade didáctica, aínda que podemos adiantar que son conceptos nos cales cada un
vai acumulando maior complexidade construtiva que o anterior. Así por exemplo, poderiamos
asociar o cemento a un prezo elemental, o formigón a un prezo auxiliar (pois inclúe ao
cemento) e unha zapata de formigón a prezo descomposto (pois xa estariamos a falar dun
elemento construtivo claramente diferenciado e certificable).
Nas distintas normas que regulan os contratos públicos se se definen todos os conecptos
relativos aos conratos de obras e presupostos.
Os presupostos de obras poderían clasificarse en función da fase de elaboración do proxecto,
adxudicación da obra,etc nos seguintes tipos:
PEM= Mi x PDi
Sendo,
Mi : Medición de cada unidade de obra.
PDi : Prezo descomposto de cada unidade de obra.
MEDICIÓNS E VALORACIÓNS UD1A02
Carmen Prieto Palmeiro
15
De outra forma podemos decir que el PEM representa o sumatorio dos custos de todos os
capítulos en que se divide a obra.
Nose Contratos públicos se definen e fixan os seguintes valores para os gastos generales de
estructura, desglosándoos en dúas porcentaxes:
a) Financieros.
- Avais do contrato.
- Aplazamento de pago.
- Retencións.
- Pago demorado de revisión de prezos.
- Outros.
MEDICIÓNS E VALORACIÓNS UD1A02
Carmen Prieto Palmeiro
16
b) Tasas e impuestos da Administración.
- Licencia de obras.
- Impostos sobre a Construcción.
- Ocupación sobre as vías públicas.
- Permisos de andamios.
- Inspección e vixilancia.
- Outros.
a) Estrutura.
- Xerencia: Dirección general, Staff de apoyo.
- Dirección intermedia: Dirección delegada, técnicos, Xefes de
grupo.
- Administración: Persoal de oficiñas, amortización de locais, consumos
correntes, amortización de mobles e equipos.
b) Fiscais.
- Sobre a actividade económica.
c) Financieiros.
- Financiación básica.
- Otros avais.
Os Gastos Generales de Empresa y obra se fixan para obra pública nunha porcentaje que
oscila do 13 ao 17 por 100, ao fixar por cada Departamento ministerial, á vista das
circunstancias concurrentes, en concepto de gastos financieros, cargas fiscais (IVA excluido),
tasas da Administración legalmente establecidas, que inciden sobre o custe das obras e
demáis derivados das obligacións do contrato.
É a marxe que a administración ou o cliente privado entende como beneficio legítimo pola
inversión que realiza a empresa construtora para executar a obra e o riesgo que asume.
Nos contratos de obras do estado está cantidade se fixa, nun 6% do presuposto de execución
material, pero, nos casos restantes pode ser libremente fixada polo constructor en función da
situación do mercado, da complexidade da obra, da propia situación da empresa, etc, ainda
que soe manterse a porcentaxe do 6%.
En obra privada se adoptan estes valores.
En resumen o Presuposto de contrata responde á seguinte fórmula:
PL = PC + IVA= PEM+GGE+IVA
Este é o importe que sirve de base para formular as ofertas económicas das empresas que
concurren á licitación dunha obra.
Según a Ley 9/2017 de Contratos del Sector Público, por presupuesto base de licitación se
entenderá: “ el límite máximo de gasto que en virtud del contrato puede comprometer el
órgano de contratación, incluido el Impuesto sobre el Valor Añadido, salvo disposición en
contrario.”