Shamrahayu A.

Aziz,
(Profesor Madya, Dr)
Kulliyyah Undang-Undang Ahmad Ibrahim
Universiti Islam Antarabangsa Malaysia
srahayu@iium.edu.my; shamrahayu@gmail.com
• Pendahuluan
• Mengenali Perlembagaan Secara Umum
- Apa itu perlembagaan
- Kenapa Perlembagaan diperlukan
-Fungsi utama Perlembagaan
-Sifat utama Perlembagaan

• Mengenali Perlembagaan Malaysia

- Pengenalan kepada Perlembagaan Malaysia
-Sejarah Perlembagaan Malaysia
-Sifat-Sifat umum Perlembagaan Persekutuan
-Krisis-Krisis Perlembagaan

• Isu-isu Semasa
- Kedudukan Islam, Melayu dan keistimewaan Melayu
- Kedudukan dan fungsi raja-raja Melayu
-Perjanjian sosial
-Isu-isu berkaitan Pengasingan kuasa dan badan kehakiman
- Sistem Persekutuan
 Apa itu Perlembagaan
 Seluruh sistem pentadbiran negara
 Gabungan peraturan yang dilaksanakan untuk mentadbir
negara
 Wujud sebelum wujudnya sebuah negara dan para pemerintah
yang sah
 Mengesahkan kuasa pemerintah
 Walaupun perlembagaan merupakan sumber (bertulis) utama
pentadbiran negara, masih wujud perkara-perkara lain yang
diperlukan (yang tidak bertulis) untuk pentadbiran dan
pengurusan yang lebih sempurna dan berkesan.
• Simbol kemerdekaan
• Perjanjian antara negara dan rakyatnya –
hak-hak rakyat yang perlu dijamin
• Dalam kes negara persekutuan seperti
Malaysia, Perlembagaan merupakan terma
perjanjian antara negeri-negeri merdeka
yang membentuk negara persekutuan
tersebut – hak-hak negeri dan persekutuan
disebut dengan jelas dan terperinci
 Perlembagaan mencipta badan
pemerintahan yang terdiri daripada 3
komponen:
 Eksekutif – pentadbiran negara
 Perundangan - menggubal undang-undang
 Kehakiman – menafsir perlembagaan,
menyelesaikan pertelingkahan (e.g. antara
rakyat & rakyat ; rakyat & negara; negeri &
negeri; negeri & persekutuan)
 Perlembagaan memberi kuasa kepada badan-badan
pemerintah yang tiga tersebut
 Perlembagaan menyekat kuasa yang diberikan kepada
badan pemerintah tersebut (bagi mengelak
penyalahgunaan kuasa) –
 Ini juga menjadikan pemerintahan bersandarkan
perlembagaan dikenali juga sebagai pemerintahan
berperlembagaan (constitutionalism)- iaitu kerajaan yang
terikat; melalui prinsip ketinggian perlembagaan,
kedaulatan undang-undang, konsep kesaksamaan dan
kesamarataan serta konsep semak dan imbang
 Kerajaan yang bertanggungjawab
 Menghormati undang-undang
 Menghormati hak-hak asasi
 Mengawal kuasa budibicara
 Kebebasan kehakiman
• Sebuah negara yang mempunyai perlembagaan
hendaklah mengamalkan sistem beperlembagaan;
1. Mengiktiraf dan mengamal pengasingan kuasa (dua model
pengasingan kuasa utama dunia – Amerika Syarikat dan
British – atau dikenali sebagai Westminster model)
2. mengiktiraf dan mengamal kedaulatan undang-undang
dan tiada siapa yang terlepas dari undang-undang.
3. mengitktiraf dan mengamal hak kebebasan
4. Mengiktiraf dan mengamal keluhuran/ketinggian
Perlembagaan
3. Merupakan manifesto atau ideologi negara, seperti
- sistem yang di amalkan – sama ada sistem beraja,
atau sistem demokrasi berparlimen, atau apa saja
sistem yang digunakan di dalam negara tersebut.
- agama yang diiktiraf

Sebuah negara akan dikenali sifatnya menerusi sifat

Perlembagaan

4. Perlembagaan hanya boleh dipinda menerusi

peruntukan perlembagaan itu sendiri
• Tamadun Melayu dan Perlembagaan
• Kedatangan kuasa asing
• Proses mencapai kemerdekaan
• Kemerdekaan 1957
• Pembentukan Malaysia 1963
• Singapura keluar Malaysia 1965
• Perkembagan selepas kemerdekaan sehingga
kini
1. Perlembagaan adalah Undang-undang tertinggi negara
(maksudnya kesemua perlakuan badan-badan pemerintah
hendaklah senantiasa selari dengan peruntukan
perlembagaan – undang-undang lain hendaklah menepati
peruntukan-peruntukan perlembagaan)
2. Perlembagaan adalah undang-undang asasi / asas negara
yang membentuk negara (sebuah negara mempunyai 4
komponen, iaitu, kawasan, rakyat, pemerintah dan undang-
undang)
- Malaysia mengamalkan sistem negara persekutuan –
perkara ini perlu dinyatakan dengan jelas di dalam
peruntukan perlembagaan
- Perkara-perkara berkaitan kewarganegaraan
- Hak-hak rakyat perlu disebut di dalam perlembagaan
1. Membentuk sebuah negara persekutuan,
2. Mengiktiraf dan menjamin Kedudukan Yang di-
Pertuan Agong dan Majlis Raja-Raja
3. Menjadikan Islam sebagai agama bagi Persekutuan
4. Menjadikan Perlembagaan sebagai undang-undang
tertinggi negara
5. Mengandungi beberapa elemen warisan: Raja-raja
Melayu; Bahasa Melayu; Keistimewaan Melayu;
Agama Islam
6. Menjamin hak asasi (warganegara dan bukan
warganegara)
7. Perkara berkaitan subversif dan darurat
 1983 – Perkara 150 dan 66
 1988 – Krisis Badan Kehakiman – Pindaan
kepada Perkara 121
 1993 – Imuniti raja-raja
1. Perlembagaan Kita atau Perlembagaan
British?
- Legasi tinggalan British?
- Krisis-krisis dan pindaan perlembagaan
 Kedudukan Islam, Melayu dan Keistimewaan
Melayu
 Cabaran ke atas Islam sebagai agama bagi
Persekutuan
 Isu murtad dan kebebasan beragama
 Fungsi Majlis Raja-Raja
 Cabaran Tugas Yang di-Pertuan Agong/raja-
raja Melayu dalam Parlimen/Dewan
Undangan Negeri yang parti pemerintah
mempunyai majoriti rendah
• Perjanjian sosial
- Maksud asal Perjanjian Sosial ialah proses
kompromi atau negotiation antara negara dan
penduduknya
- Dalam konteks Malaysia Perjajian Sosial
dianggap sebagai “rundingan, kompromi, tolak
ansur dan toleran” antara kaum-kaum utama di
negara ini, iaitu, Melayu, Cina dan India.
• Perjanjian sosial: Hak keistimewaan Melayu dan
Hubungan antara kaum
• Perjanjian sosial antara Kerajaan Persekutuan
dan negeri-negeri Sabah dan Sarawak.
 Konsep pengasingan kuasa
 Pindaan Perelmbagaan 1988 – mengeluarkan
‘vesting clause’ untuk badan kehakiman
 Perlantikan hakim – penubuhan suruhanjaya
perlantikan hakim
 Prinsip asas negara persekutuan
 Masalah yang mungkin timbul dalam senario
politik masa kini – terutamanya di negeri-
negeri yang diperintah oleh parti-parti
pembangkang
• Perlembagaan merupakan tunggak
kemerdekaan negara.
• Walau apa isu yang timbul dari keadaan politik,
apa yang perlu kita ingat ialah, tugas menjaga
kestabilan dan keharmonian negara ini terletak
di tangan rakyatnya sendiri, walau seindah mana
peruntukan di dalam perlembagaan, sekiranya ia
tidak dapat direalisasikan maka negara akan
tetap gagal.