(123doc) - Bien-Doi-Adc-Va-Dac PDF

Tröôøng Ñaïi Hoïc Coâng Nghieäp TP.
HCM Khoa coâng ngheä ñieän töû
CHÖÔNG 4: BIEÁN ÑOÅI ADC VAØ DAC

4.1 Giôùi thieäu:
Do söï phaùt trieån cuûa kyõ thuaät, hình thöùc thoâng tin mong muoán ñöôïc löu tröõ döôùi daïng
soá hoaù (ñeå deã daøng neùn chuùng laïi vôùi nhau) baét buoäc phaûi chuyeån tín hieäu töø töông töï
sang soá (analog to digital convert).
- Thoâng tin khi ñöôïc ôû daïng döõ lieäu muoán bieán ñoåi trôû laïi hình thöùc ban ñaàu cuûa noù ta
phaûi bieán ñoåi töø soá sang töông töï (digital to analog convert).
Tín hieäu Tín hieäu Tín hieäu

Tín hieäu DAC
ADC töông töï
töông töï soá soá
Hình 4.1: sô ñoà khoái bieán ñoåi ADC vaø DAC.

- Heä thoáng ADC chuyeån sang DAC goïi laø quaù trình xöû lyù soá.
- Trong boä bieán ñoåi ADC goàm coù 2 böôùc:
Böôùc 1: laáy maãu tín hieäu.
Böôùc 2: löôïng töû hoùa caùc maãu (theo moät soá bit naøo ñoù).
Ngaøy nay quaù trình (caùc böôùc) ñöôïc tích hôïp döôùi daïng IC nhö ADC0809.
4.2 Ñònh lyù laáy maãu:
- Ñònh nghóa: laáy maãu (sampler) laø quaù trình ño ñaïc giaù trò bieân ñoä tín hieäu trong töøng
khoaûng thôøi gian nhaát ñònh, khoaûng thôøi gian naøy ñöôïc goïi laø chu kyø laáy maãu.
- Sô ñoà khoái:
Tín hieäu Tín hieäu

töông tö laáy maãu
x(t) x(nT)
x(t) x(nT)
http://www.ebook.edu.vn
1s 2s 3s 4s 5s 6s t T 2T 3T 4T 5T 6T nT
Hình 4.2: sô ñoà khoái quaù trình laáy maãu
Chöông 4: Bieán ñoåi DAC vaø ADC Th.S Lyù Tuù Nga 66
Tröôøng Ñaïi Hoïc Coâng Nghieäp TP.HCM Khoa coâng ngheä ñieän töû
- Toác ñoä laáy maãu: fs=soá maãu/ ñôn vò thôøi gian= 1/T [Hz]
T laø chu kyø laáy maãu
Vaäy: tín hieäu thay ñoåi nhanh caàn phaûi ñöôïc laáy maãu vôùi fs cao
Tín hieäu thay ñoåi chaäm caàn phaûi ñöôïc laáy maãu vôùi fs thaáp.
Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà treân ñònh lyù laáy maãu cung caáp moät tieâu chuaån coù tính ñònh löôïng
hôn.
* Ñònh lyù laáy maãu (ñònh lyù shanon): ñeå coù theå bieåu dieãn chính xaùc tín hieäu x(t) bôûi caùc
maãu x(nT) caàn phaûi thoûa maõn 2 ñieàu kieän sau:
1) tín hieäu x(t) phaûi ñöôïc giôùi haïn baêng thoâng.
2) taàn soá laáy maãu phaûi ñöôïc choïn: fs ≥ 2fmax, nghóa laø khoaûng caùch thôøi gian laáy maãu
1
T≤
2 f max
Theo ñònh lyù laáy maãu, taàn soá laáy maãu nhoû nhaát coù theå ñöôïc seõ baèng 2 laàn fmax, nghóa laø:
f s = 2 f max : toác ñoä Nypuist.
x(f)
-fmax fmax f
Baêng thoâng Nyquist: BWNyquist=2fmax

* Baûng taàn soá laáy maãu:
Lónh vöïc öùng duïng fmax fs
Thoaïi 4KHz 8KHz
Audio 20KHz 40KHz
Video 4MHz 8MHz
Ví duï1: cho nguoàn tín hieäu x(t)= 2 sin 10πt + 3 cos100πt . Xaùc ñònh taàn so61 laáy maãu fs, taàn
soá Nyquit?
Giaûi:
10π 100π
Tín hieäu x(t) coù 2 thaønh phaàn: f1= =5Hz vaø f2= =50Hz
2π 2π
Nhö vaäy: taàn soá cöïc ñaïi laø: fmax= 50Hz.
Toác ñoä Nyquist laø: fs=2fmax=100Hz.

Taàn soá Nyquist: fs/2=50Hz
4.3 Löôïng töû hoaù (quantizer):
- Sô ñoà khoái:
Tín hieäu Tín hieäu

töông töï xQ(nT)
laáy maãu A/D
convert
x(t) x(nT)
B bits/chu kyø laáy maãu
Hình 4.3: sô ñoà khoái löôïng töû hoùa

- Tuï giöõ trong boä laáy maãu giöõ cho moãi maãu ño ñöôïc x(nT) trong thôøi gian toái ña T giaây.
Sau ñoù boä A/D chuyeån ñoåi giaù trò naøy thaønh 1 maãu löôïng töû hoaù xQ(nT) ñöôïc bieåu dieãn
baèng moät soá bit höõu haïn laø B bits.
- Maãu löôïng töû hoaù xQ(nT) bieåu dieãn bôûi B bit chæ coù theå mang 1 trong 2B giaù trò cho
pheùp.
- Moät boä chuyeån ñoåi A/D ñaëc tröng bôûi taàm ño toaøn thang R, ñöôïc chia ñeàu thaønh 2B möùc
löôïng töû (xeùt tröôøng hôïp löôïng töû hoaù ñeàu).
x(t)
[V]
R/2
Ñoä roäng löôïng töû
t
xQ(nT)
-R/2
- Khoaûng caùch giöõa caùc möùc goïi laø ñoä roäng löôïng töû Q (hay ñoä phaân giaûi löôïng töû).
R
Q= [V] (4.1)
2B
Ví duï 2: boä löôïng töû hoaù 3 bit vôùi taàm toaøn thang töø (1-10)V. Cho bieát ñoä roäng löôïng töû
hoaù laø bao nhieâu?
Giaûi:
Taàm ñieän aùp toaøn thang R=10V
R
Aùp duïng coâng thöùc (4.1), ta coù: Q = = 1.25V
2B
- Löôïng töû hoaù x(t) döïa treân nguyeân taéc laøm troøn: thay theá moãi giaù trò x(t) baèng giaù trò
möùc löôïng töû gaàn nhaát.
R
- Möùc cao nhaát cuûa löôïng töû laø: −Q (4.2)
2
- Tín hieäu löôïng töû hoaù taïo ra ít meùo daïng so vôùi tín hieäu töông töï.
Q
- Sai soá hieäu duïng thöïc: erms= (4.3)
12
- Tyû leä tín hieäu treân nhieãu: SNR (Signal to Noise Ratio).
⎛R⎞
SNR = 20 log10 ⎜⎜ ⎟⎟ = 6 B [dB] (4.4)
⎝Q⎠
Coâng thöùc (4.4) ñöôïc goïi laø taàm ñoäng cuûa löôïng töû hoaù.
Ví duï 3: trong moät öùng duïng aâm thanh soá, tín hieäu ñöôïc laáy maãu vôùi toác ñoä 44KHz vaø
caùc maãu ñöôïc löôïng töû hoaù baèng boä chuyeån ñoåi A/D coù taàm toaøn thang laø 10V.
a) Xaùc ñònh soá bit B vaø tính giaù trò sai soá hieäu duïng thöïc neáu sai soá löôïng töû hieäu
duïng phaûi thaáp hôn 50 μV
b) Tính toác ñoä bit theo bps

Giaûi:
a) Ta coù R=10V, sai soá löôïng töû phaûi thaáp hôn 50 μV suy ra Q=50 μV
Aùp duïng coâng thöùc (4.3), ta coù:

Q
erms= =14,4 μV
12
Soá bit löôïng töû, aùp duïng (4.4):

⎛R⎞
20 log10 ⎜⎜ ⎟⎟ = 6 B
⎝Q⎠
B=18bit
b) toác ñoä bit:

1bit ----- fs=44KHz
B=18bit ---- ?
Bfs= 18bit*44KHz= 792000bps
Ví duï 4: boä bieán ñoåi ADC 8 bit coù taàm ñieän aùp ngoõ vaøo laø 0-5V
a) xaùc ñònh khoaûng caùch löôïng töû
b) Neáu nhieãu löôïng töû coù bieân ñoä N=10mV thì chaát löôïng heä thoáng bò aûnh höôûng nhö
theá naøo?
Giaûi:
a) Khoaûng caùch löôïng töû:
Vì chieàu daøi tín hieäu laø 8bit neân B=8bit
Ta coù R=5V.
Khoaûng caùch löôïng töû: Q=5/28=19.5mV
b) nhieãu löôïng töû coù bieân ñoä N=10mV < Q=19.5mV neân khoâng aûnh höôûng ñeán chaát
löôïng tín hieäu ra.
* Moät soá vaán ñeà caàn löu yù trong ñieàu cheá PCM (hay bieán ñoåi tín hieäu töông töï sang soá:
ADC)
- Taàn soá laáy maãu caøng lôùn thì chaát löôïng caøng cao (soá laàn taàn soá laáy maãu trong moät ñôn
vò thôøi gian). Taàn soá laáy maãu caøng lôùn thì toác ñoä döõ lieäu ngoõ ra caøng lôùn.
- Nhieãu löôïng töû: ñaùnh giaù aûnh höôûng cuûa nhieãu löôïng töû ñeán chaát löôïng: khi nhieãu löôïng
töû coù bieân ñoä ≥ khoaûng caùch löôïng töû thì chaát löôïng cuûa boä ñieàu cheá PCM giaûm ñaùng keå.
- Vieäc chuyeån ñoåi maõ hoaù döõ lieäu ra seõ coù chieàu daøi bao nhieâu bit phuï thuoäc vaøo soá möùc
löôïng töû cuûa boä ñieàu cheá PCM.
Baøi taäp 1: moät boä ADC coù taàm ñieän aùp ngoõ vaøo töø 0-5V, nhieãu löôïng töû laø 30mV. Haõy
xaùc ñònh soá bit cuûa boä ADC vaø SNR.
Baøi taäp 2: moät boä ADC coù taàm ñieän aùp ngoõ vaøo töø 0-5V döõ lieäu ngoõ ra laø 7 bit. Nhieãu
löôïng töû coù bieân ñoä laø 20mV. Haõy cho bieát nhieãu löôïng töû coù aûnh höôûng ñeán chaát löôïng
tín hieäu?
Baøi taäp 3: moät heä thoáng studio thu thanh söû duïng kyõ thuaät PCM laø 13bit, taàn soá aâm thanh
naèm trong khoaûng 20Hz ÷ 15KHz.
a) Xaùc ñònh taàn soá laáy maãu.

b) Moãi baøi haùt bình quaân thu thanh trong khoaûng 5 phuùt. Bieát raèng dung löôïng 1 ñóa
CD laø 720MB. Haõy xaùc ñònh soá löôïng baøi haùt toái ña coù theå thu ñöôïc?
Baøi taäp 4: moät heä thoáng studio duøng kyõ thuaät PCM laø 13 bit baêng thoâng tín hieäu aâm
thanh laø 20Hz ÷ 20KHz. Moãi baøi haùt thu thanh bình quaân maát 5 phuùt döõ lieäu baøi haùt.
Sau khi thu thanh ñöôïc xöû lyù phaàn neùn mp3 ñeå giaûm nhoû dung löôïng baøi haùt vôùi tæ leä
1:20. Bieát raèng CD coù dung löôïng laø 640MB. Haõy cho bieát soá löôïng baøi haùt toái ña thu
ñöôïc.
Baøi taäp 5: moät heä thoáng studio duøng kyõ thuaät PCM laø 13 bit baêng thoâng tín hieäu video
laø 0 ÷ 5KHz. Moãi baøi haùt thu bình quaân maát 5 phuùt döõ lieäu baøi haùt. Sau khi döõ lieäu thu
ñöôïc xöû lyù phaàn neùn mp3 ñeå giaûm nhoû dung löôïng baøi haùt vôùi tæ leä 1:20. Bieát raèng
VCD coù dung löôïng laø 720MB. Haõy cho bieát soá löôïng baøi haùt toái ña thu ñöôïc.
4.4 Boä chuyeån ñoåi DAC (soá sang töông töï):
- Ñònh nghóa: laø boä chuyeån ñoåi tín hieäu soá thaønh tín hieâu töông töï.
- Sô ñoà khoái:
b1 MSB
xQ ngoõ ra
B bit ngoõ vaøo DAC
bB LSB
R (tham chieáu)
Hình 4.4: sô ñoà khoái boä chuyeån ñoåi DAC

- Coù 3 loaïi DAC:
+ Boä DAC nhò phaân löôõng cöïc
+ Boä DAC nhò phaân offset löôõng cöïc
+ Boä DAC löôõng cöïc laáy buø 2.
4.5 Ñieàu cheá DELTA:

- Sô ñoà khoái:
s(t)
Δ(t ) sout
s’(t)
D0
DAC Up/Down
Counter
Dn
Hình 4.5: sô ñoà khoái ñieàu cheá DELTA

-Nguyeân lyù hoaït ñoäng:
+ ÔÛ traïng thaùi ban ñaàu chöa coù tín hieäu sout(t) =0, tín hieäu hoài tieáp veà ngoõ ñaûo cuõng baèng
0 (s’(t)=0).
+ Giaû söû taïi thôøi ñieåm naøo ñoù s(t)> s’(t) thì ngoõ ra boä so saùnh Δ(t ) =1 laøm kích hoaït boä
counter ñeám leân 1. Ngoõ ra s’(t) boä DAC taêng leân giaù trò Δq , luùc naøy s(t) laïi ñöôïc tieáp tuïc
ñeám so saùnh vôùi s’(t)
+ Giaû söû taïi thôøi ñieåm t’maø s(t’)< s’(t’) thì Δ(t ' ) =0 laøm ngoõ ra s out (t ' ) = 0 kích hoaït boä
counter ñeám xuoáng 1. Ngoõ ra s’(t’) boä DAC giaûm giaù trò Δq , luùc naøy s(t) laïi ñöôïc tieáp tuïc
ñeám so saùnh vôùi s’(t)
* Nhaän xeùt:
- Ñieàu cheá Delta cho döõ lieäu ngoõ ra noái tieáp (ngoõ vaøo laø song song).
- Ñeå taêng ñoä chính xaùc cuûa tín hieäu sau khi ñöôïc khoâi phuïc thì s’(t) caøng gaàn s(t) bao
nhieâu thì caøng toát baáy nhieâu.
- Taàn soá laáy maãu caøng cao thì pheùp laáy maãu caøng khoù chính xaùc. Ñeå naâng cao chaát löôïng
thì phaûi taêng taàn soá laáy maãu.

(123doc) - Bien-Doi-Adc-Va-Dac PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

(123doc) - Bien-Doi-Adc-Va-Dac PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tröôøng Ñaïi Hoïc Coâng Nghieäp TP.

HCM Khoa coâng ngheä ñieän töû

CHÖÔNG 4: BIEÁN ÑOÅI ADC VAØ DAC

Tín hieäu Tín hieäu Tín hieäu

Hình 4.1: sô ñoà khoái bieán ñoåi ADC vaø DAC.

Tín hieäu Tín hieäu

Hình 4.2: sô ñoà khoái quaù trình laáy maãu

Baêng thoâng Nyquist: BWNyquist=2fmax

Toác ñoä Nyquist laø: fs=2fmax=100Hz.

Tín hieäu Tín hieäu

Hình 4.3: sô ñoà khoái löôïng töû hoùa

b) Tính toác ñoä bit theo bps

Aùp duïng coâng thöùc (4.3), ta coù:

Soá bit löôïng töû, aùp duïng (4.4):

b) toác ñoä bit:

a) Xaùc ñònh taàn soá laáy maãu.

Hình 4.4: sô ñoà khoái boä chuyeån ñoåi DAC

4.5 Ñieàu cheá DELTA:

Hình 4.5: sô ñoà khoái ñieàu cheá DELTA

You might also like