‫یک رویکرد علمی برای تولید یک مدل رئولوژی برای شبیه سازی تزریق پذیری پلیمر‬

‫خالصه‬
‫مدل سازی تزریق پلیمر در شرایط نزدیک چاه چالش برانگیز است‪ ،‬زیرا در بین پارامتر های دیگر شدیداً‬
‫تحت تأثیر رئولوژی پلیمر غیر نیوتنی قرار دارد‪ .‬در هنگام تزریق پلیمر‪ ،‬ویسکوزیته ه ا در ن زدیکی چ اه‬
‫که سرعت جریان و در نتیجه نرخ برشی زیاد اس ت‪ ،‬بط ور قاب ل ت وجهی متف اوت اس ت‪ .‬ش بیه س از ه ای‬
‫مخزن تجاری فعلی قابلیت های محدودی در گرفتن این رفتار دارند‪ .‬اصالح خصوصیات در هر ش بکه در‬
‫اطراف چا تزریقی از جمله کاهش ویسکوزیته سیال‪ ،‬افزایش نفوذپذیری در کنار ساخت شبکه بسیار ری ز‪،‬‬
‫اغلب در شبیه سازی انجام می ش ود‪ .‬ب ا این ح ال‪ ،‬این نتیج ه ق ابلیت پیش بی نی مح دود دارد و ب رای ش بیه‬
‫سازی کامل میدان در جایی که باید چند چاه ت زریقی ب ا خصوص یات و ن رخ ه ای مختل ف در نظ ر گرفت ه‬
‫شود‪ ،‬ناکارآمد خواه د ب ود‪ .‬این مقال ه ه ر دو روش را ارائ ه می ده د‪ ،‬گ ردش ک ار ب رای تولی د ی ک م دل‬
‫رئولوژیکی مناسب با استفاده از داده های ویسکومتر و سیالب زنی زنی مغزه و شبیه سازی تزریق پلیم ر‬
‫است‪.‬‬
‫داده های ویسکوزیته در برابر نرخ برشی و ویسکوزیته در مقابل سرعت ب ه ت رتیب از رئوم تر و س یالب‬
‫زنی مغزه با سرعت های مختلف تولید شده است‪ .‬داده ها پس از تبدیل سرعت س یالب زنی مغ زه ب ه ن رخ‬
‫برشی با هم ترسیم می شوند‪ .‬یک عامل تصحیح ب ا تط بیق ویس کوزیته در رژیم ه ای ب ا ن رخ برش ی ب اال‬
‫ایجاد شده است‪ .‬بر این اساس‪ ،‬ی ک م دل رئول وژی ب رای بی وپلیمر ب ا ن ازک ش دگی (رقی ق) برش ی زی اد‬
‫شیزوفیلیان با استفاده از همبستگی ‪ Carreau-Yasuda‬تولید شد‪ .‬سپس مدل رئولوژی برای شبیه س ازی و‬
‫مطابقت با فشار ته چاهی (‪ )BHP‬از آزمایش چاه تکی که اخیراً در سال ‪ 2017‬انجام شده اس ت ب ا اس تفاده‬
‫از مدل شبکه دکارتی مفهمومی شعاعی و واقعی استفاده ش د‪ .‬تط ابق ب ا و ب دون اص الح ش بکه ب رای م دل‬
‫دکارتی و در ضمن اصالح فاکتور پوسته برای اندازه ش بکه (بِه ر و همک اران) حاص ل ش د‪ .‬عم ل تط بیق‬
‫نیاز به تنظیم (تیون کدن) عددی به دلیل رفتار ن ازک ش دگی برش ی زی اد دارد‪ .‬عالوه ب ر این‪ ،‬هم ان م دل‬
‫رئولوژی با تطبیق ‪ BHP‬چند چاه ت زریقی پ ایلت ب رای ی ک دوره ط والنی ت ر و ب دون هیچ گون ه اص الح‬
‫نزدیک چاه‪ ،‬تأیید شد‪ .‬در مقابل‪ ،‬تالش های قبلی برای تطبیق نیاز ب ه اص الحات متع دد در ویس کوزیته ی ا‬
‫نفوذپذیری در دوره های زمانی مختلف با پیشرفت سیالب زنی داشت‪.‬‬
‫مدل رئولوژی تولید شده به تازگی داده های ه ر دو ویس کومتر و س یالب زنی مغ زه را ش امل می ش ود و‬
‫رفتار پلیمر را بسیار نزدیک به عملکرد مخزن نشان می دهد‪ .‬نتایج حاص ل از ش بیه س ازی تزری ق پلیم ر‬
‫های تکی و چند گانه یک تطابق تاریخچ ه ای مناس ب و ب دون هیچگون ه تغی یر در خاص یت ش بکه چ اه را‬
‫نشان داد‪.‬‬
‫گردش کار برای تولید یک مدل رئولوژی و به دست آوردن یک عامل تص حیح برش ی ب رای این بی وپلیمر‬
‫نسبتا ً جدید است‪ .‬مزیت چنین مدل رئولوژیکی برای شبیه سازی و تطبیق تاریخچه تزریق پلیمر در مقی اس‬
‫میدان کامل با چاه های تزریقی متعدد مشخص تر می شود‪ ،‬زیرا روند کلی می تواند ساده شود‪.‬‬
‫مقدمه‬
‫با بیش از ‪ 40‬سال کاربرد تجاری (‪ ،)Yerramilli et al.، 2013‬سیالب زنی پلیمر به عنوان یک روش‬
‫‪ EOR‬اثبات شده در نظر گرفته می شود‪ .‬محلول های پلیمری ب رای اف زایش ویس کوزیته آب ت زریقی و در‬
‫نتیجه بهبود کارایی جاروب و مشخصات تزریق ب ا آن مخل وط می ش وند‪ .‬ب ا اف زایش ویس کوزیته‪ ،‬تزری ق‬
‫پذیری چاه به میزان قابل توجهی کاهش می یابد و در نتیجه میزان تزریق چ اه را مخت ل می کن د‪ .‬بن ابراین‬
‫چاه های بیشتری برای تزریق همان مقدار آب پلیمریزاسیون شده موجود در میدان مورد نیاز اس ت‪ .‬اس اس‬
‫پیش بینی تزریق در مقیاس میدانی یک مدل تزریق است که براساس داده های بدست آمده از انجام ی ک ی ا‬
‫چند تست تزریق ساخته شده است‪ .‬شناسایی پتانسل تزریق پ ذیری پلیم ر ب ر روی چ اه و همچ نین الزام ات‬
‫تزریق کل‪ ،‬پارامتر های اصلی طراحی برای هر پروژه پلیمری است‪.‬‬
‫بدست آوردن عملکرد جریانی پلیمر در یک مدل عددی‪ ،‬به خصوص در منطقه نزدیک چاه به دلی ل رفت ار‬
‫غیر نیوتنی از محلول های پلیمری‪ ،‬که معموالً با اصالح خواص اطراف چاه با زمان مدل سازی می شود‪،‬‬
‫یک فرایند چالش برانگیز است‪ .‬از آنجا که این روش برای م دل ه ای ب ا مقی اس ب زرگ ب ا چن د حلق ه چ اه‬
‫ناکارآمد می شود‪ ،‬تالش های قابل توجهی برای بهبود مدل سازی عددی سیالب زنی پلیمری موجود انج ام‬
‫می شود‪ .‬لوو و همکاران (‪ )2016‬پاالیش شبکه چند سطحی را برای به حداقل رساندن اثر گسسته س ازی‪،‬‬
‫به ویژه در منطقه نزدیک چاه و بهر و همکاران (‪ )2 ،2017‬از اصالح فاكتور پوسته مطابق با رفتار غير‬
‫نيوتني (پوسته وابسته به رئولوژي) استفاده كرد‪.‬‬
‫این مقاله به طور عمده در توسعه ورودی رئولوژیکی مناسب برای شبیه سازی تزری ق جهت س اده س ازی‬
‫فرایند شبیه سازی کلی و تاریخچه مطابقت و در نتیج ه بهب ود پیش بی نی تمرک ز دارد‪ .‬داده ه ای پلیم ری و‬
‫تزریق پذیری مرجع مربوط به بیوپلیمر اسکیزوفیالن است که در آزمایشات میدانی در ش مال آلم ان م ورد‬
‫استفاده قرار گرفته است‪.‬‬
‫نظریه مدل رئولوژی‬
‫رئولوژی پلیمر یک پارامتر مهم در سیالب زنی پلیمر است‪ .‬منحنی های ویسکوزیته در برابر نرخ برشی‪،‬‬
‫که از آزمایشات انجام شده با ویسکومتر انجام می شود‪ ،‬مستقیما ً در ش بیه س از مخ زن تج اری اس تفاده می‬
‫گردد‪ .‬برای تبدیل سرعت دارسی به نرخ برشی در محیط متخلخل‪ ،‬از معادله زیر در شبیه ساز استفاده می‬
‫شود‪:‬‬

‫که در آن ‪ k‬و ‪ φ‬نفوذپذیری و تخلخل مطلق هستند‪ ،‬و ‪ u1، kr1، l‬و ‪ S1‬سرعت ف از دارس ی‪ ،‬نفوذپ ذیری‬
‫نسبی و اشباع هستند‪.‬‬
‫𝒄𝒂𝒇 ̇𝜸 عامل برشی معادل است و به شرح زیر ارائه می شود‪:‬‬
‫به طوری که ‪ n‬توان ضخامت برشی و ‪ C‬یک مقدار ثابت (ضریب تصحیح برشی) است‪ ،‬ک ه از داده ه ای‬
‫رئولوژی س یالب زنی مغ زه و ویس کومتر بدس ت آم ده اس ت‪ .‬مت ون علمی دامن ه مق ادیر ‪ 2‬ت ا ‪ 6‬را ب رای‬
‫فاکتور تصحیح برشی نشان می دهد‪ ،‬که از آزمایشات با پلیمرهای مختلف حاصل می شود‪ .‬برای ب ه دس ت‬
‫آوردن داده های رئولوژی برای بیوپلیمر اسکیزوفیالن‪ ،‬یک ارزیابی جداگانه ب ر اس اس داده ه ای موج ود‬
‫در ویسکومتر و سیالب زنی اصلی قبل از اجرای برنامه آزمایشی انجام شد‪.‬‬
‫تجزیه و تحلیل داده های رئولوژی‬
‫داده های تجربی چندگانه از سیالب زنی های مغزه با سرعت متفاوت سیالب زنی پلیمری و ویسکومتر در‬
‫غلظت های مختلف در دسترس بود‪ .‬نتایج حاصل از رئومتر در شکل ‪ 1‬نشان داده شده است‪.‬‬
‫ش کل ‪ 1‬منح نی م یزان ویس کوزیته در مقاب ل ن رخ برش ی اس کیزوفیان در غلظت ه ای مختل ف رئوم تر‬
‫(لئونارد و همکاران‪.)2011 ،‬‬
‫در كنار اندازه گيري رئومتر‪ ،‬آزمايشات سيالبي زنی مغزه به منظ ور تحليل رفت ار ش يزوفيالن در محيط‬
‫هاي متخلخل انجام شد‪ .‬شکل ‪ 2‬ویسکوزیته ظاهری را در ماسه سنگ بنتهایمر با غلظت های مختلف نشان‬
‫می دهد که تحت فرض جذب غیر قابل برگشت می باشد‪:‬‬
‫که در آن ‪ RF‬و ‪ RRF‬به ترتیب ضریب مقاومت و ضریب مقاومت باقیمانده هستند‪.‬‬
‫ش کل ‪ 2‬ویس کوزیته ظ اهری در مقاب ل س رعت دارس ی در غلظت ه ای مختل ف (لئون ارد و همک اران‪،‬‬
‫‪.)2011‬‬
‫داده های اصلی سیالب زنی و فشارسنج با ترسیم اینها بر روی همان گرافی که توسط ‪Seright( Seright‬‬
‫و همکاران‪ )2011 ،‬ارائه شده‪ ،‬تأیید شد (شکل ‪ .)3‬منحنی ها در منطقه برشی زیاد تأیی د ش ده و داده ه ای‬
‫نماینده را تأیید می کنند‪ .‬واگرایی در منطقه برشی کم‪ ،‬ب ا ص فحه نیوت نی ب رای ویس کومتر و غ یر نیوت نی‬
‫برای داده های سیالب زنی مغزه دیده می شود‪ ،‬که مشابه مشاهدات ‪ Seright‬است‪ .‬فاکتور مق اومت بس یار‬
‫ب اال در س یالب زنی مغ زه در ن یرو برش ی کم می توان د ب ا میک روژل ه ا در محل ول پلیم ر و ‪ /‬ی ا وزن‬
‫مولکولی بسیار باالیی از پلیمرها توضیح داده شود‪ ،‬که عمق زیادی در مخزن پخش نمی شوند‪.‬‬
‫شکل ‪ 3‬نتایج تجربی ناشی از سیالب زنی مغزه و رئومتر‪ .‬ويسکوزيته و مح ور ن رخ برش ی از داده ه اي‬
‫رئومتر بدست آمده است‪ .‬ضریب مقاومت (‪ )RF‬و ‪ u (1-Φ) / (Φk) 0/5‬از داده های سیالب زنی مغزه‬
‫(برگرفته از رویکرد بسته موئینگی) است و از این داده ها برای هم تع ادل ب ا داده ه ای رئوم تر و مقایس ه‬
‫داده های سیالب زنی چندگانه مغزه استفاده شده است‪.‬‬
‫توسعه مدل رئولوژی‬
‫طراحی مناسب پارامترهای ورودی رئولوژی برای بدست آوردن دقیق مشخص ات جری ان پلیم ر در ش بیه‬
‫سازی الزم است‪ .‬ابتدا‪ ،‬هر دو نتایج اندازه گیری رئومتر و سیالب زنی مغزه مورد بررسی قرار گ رفت و‬
‫بیشتر تطبیق داده شدند‪ .‬تمرکز اصلی در منطق ه نزدی ک چ اه اس ت ک ه ح اوی ش بیه س ازی تزری ق اس ت‪.‬‬
‫مطابقت با یک عامل برشی معادل (𝒄𝒂𝒇 ̇𝜸) ‪( 3.8‬شکل ‪ )4‬بدست آمد‪.‬‬
‫شکل ‪ 4‬نتایج آزمایشگاهی رئومتر و سیالب زنی مغزه ‪ .‬سمت چپ‪ :‬اندازه گیری سیالب زنی مغزه قبل از‬
‫تصحیح ضریب برشی معادل‪ .‬سمت راست‪ :‬اندازه گیری سیالب زنی مغ زه پس از ض ریب برش ی مع ادل‬
‫برای بدست آوردن تطبیق در منطقه چاه نزدیک‪.‬‬
‫ثانیا‪ ،‬نتایج حاصل از سیالب زنی مغزه و رئومتر الزم برای ورودی شبیه ساز است‪ .‬اگرچه م ا می ت وانیم‬
‫رفتار رئولوژیکی را در منطقه نزدیک چاه توصیف و مطابقت دهیم‪ ،‬شبیه ساز نیز ب ه عملک رد رئول وژی‬
‫در منطقه مخزن نیاز دارد‪ .‬تالش اولیه برای استفاده از منحنی رئولوژی همانطور که هست انجام ش د‪ ،‬ام ا‬
‫با توجه به ویسکوزیته زیاد در مدل با نرخ برشی بسیار پایین‪ ،‬تط بیق (مچین گ) خ وبی حاص ل نمی ش ود‬
‫(شکل ‪ .)5‬این به دلیل اجزای با وزن مولکولی باال پلیمر است که نماینده ای برای محلول پلیمر نیس ت‪ .‬در‬
‫نتیجه‪ ،‬برش در ‪ s-1 7‬اعمال شد (شکل ‪ .)5‬این همچنین نرخ برشی مخزن معمولی است که از دیواره چ اه‬
‫دور است‪ .‬سرانجام‪ ،‬یک مدل نازک برشی جدید ب رای توص یف وی ژگی ه ای رئول وژی پلیم ر در ه ر دو‬
‫مخزن و در نزدیکی منطقه چاه ایجاد شد‪.‬‬
‫شکل ‪ 5‬تصویر فرض محل برش‪.‬‬
‫حداکثر ویسکوزیته پلیمر حاصل از ‪ ، cp 23.7‬یک ورودی برای مدل نازک شدگی برشی جدید اس ت ک ه‬
‫با همبستگی ‪ Carreau-Yasuda‬تولید می شود (به معادله زیر مراجعه کنید)‪.‬‬

‫مزیت مدل پیشنهادی کارو این اس ت ک ه اکن ون ویس کوزیته ه ایی ب ا ن رخ برش ی بس یار کم ( ‪ )𝜇𝑝0‬و ن رخ‬
‫برشی بسیار باال (𝜇∞) منطقه قابل توصیف است‪ .‬پ ارامتر ه ای ورودی ب رای محاس به م دل ن ازک ش دن‬
‫برشی جدید در جدول ‪ 1‬نشان داده شده است‪.‬‬
‫جدول ‪ 1‬پارامتر های ورودی برای همبستگی ‪.Carreau-Yasuda‬‬
‫توان نازک شدن برشی تعریف شده (‪ 0.3 )n‬نشان دهنده رفتار ن ازک ش دن برش ی بس یار ق وی اس ت ک ه‬
‫توسط بیوپلیمر به کار گرفته شده به نمایش گذاشته شده است‪ .‬استفاده از معادله ‪ 2‬یک عام ل تص حیح ن رخ‬
‫برش ی (‪ 11 )C‬می ده د‪ ،‬ک ه ی ک پ ارامتر مهم هنگ ام ارزی ابی س یالب زنی ه ای پلیم ری اس ت (‬
‫‪ Fortenberry‬و همکاران‪.)2017 ،‬‬
‫با مقدار ‪ ،11‬ضریب تصحیح نسبت به س ایر ان واع بی وپلیمر ه ا بط ور قاب ل ت وجهی ب االتر اس ت‪ .‬ادبی ات‬
‫منتشر شده یک فاکتور تصحیح میزان برشی ‪ 6‬را برای بیوپلیمرها نش ان می ده د (ب ه عن وان مث ال ص مغ‬
‫زانتان) (‪ Fortenberry‬و همکاران‪ .)2017 ،‬این نشان دهنده رفتار نازک برشی قوی است که در مقایسه‬
‫با سایر بیوپلیمر ها‪ ،‬بیوپلیمر شیزوفیان نشان می دهد‪ .‬مدل نازک شدن برشی تولی د ش ده در ش کل ‪ 6‬نش ان‬
‫داده شده است‪.‬‬
‫شکل ‪ 6‬مدل نازک شدن برشی اخیرا تولید شده با همبستگی ‪.Carreau-Yasuda‬‬
‫ما با توجه به فرض "برش" از حداکثر ویسکوزیته نامتناهی در ن رخ برش ی بس یار پ ایین ‪𝜇𝑝0 23.7 cp‬‬
‫استفاده کردیم‪ .‬برای توصیف رفتار پلیمر در نرخ های برش ی ب اال‪ ،‬م ا ویس کوزیته ای بی نه ایت کوچ ک‬
‫‪ cp 0.8‬را تعریف کردیم‪ ،‬که مربوط به ویسکوزیته آب میدان بیوپلیمر پایلت است‪ .‬ويسکوزيته ها در ه ر‬
‫دو نرخ برشی باال و کم‪ ،‬از آنجا ک ه هيچ گون ه داده ه اي ويس کوزيته را نمي ت وان از آن ب ا ان دازه گ يري‬
‫سيالب زنی مغزه و رئومتر استخراج کرد‪ ،‬برون یابی شدند‪.‬‬
‫به طور خالصه‪ ،‬هر دو داده سیالب زنی مغزه و رئومتر برای استخراج یک عامل نرخ برش ی مع ادل ب ه‬
‫عنوان پارامتر ورودی برای شبیه ساز ترکیب شدند‪ .‬در بس یاری از پ روژه ه ا‪ ،‬این آزم ایش ه ای س یالب‬
‫زنی مغزه پلیمری با سرعت های مختلف انجام نمی شود و از این رو مقادیر استاندارد استفاده می گردد‪.‬‬
‫نتایج شبیه سازی چاه آزمایی تزریق پذیری تک چاهی‬
‫برای استفاده از مدل رئولوژیکی تولید شده در ش بیه س ازی‪ ،‬ی ک م دل ش بکه ش عاعی (ش کل ‪ )7‬ب ه ج ای‬
‫شبکه دکارتی انتخاب شد و محاسبه شار جایگزین را ارائه داد‪ .‬این ممکن است اث ر ان دازه ش بکه ب ر ن رخ‬
‫برشی و محاسبه ویسکوزیته مربوطه را هنگام تزریق پلیمر کاهش دهد (شارما و همکاران‪ .)2010 ،‬برای‬
‫بررسی تنها تأثیر مدل رئولوژی جدید‪ ،‬از پارامترهایی مانند ضریب مقاومت باقیمانده (‪ )RRF‬و حجم منافذ‬
‫غیرقابل دسترسی (‪ )IPV‬اغماض شد‪.‬‬
‫شکل ‪ 7‬نمای شماتیک از مدل مفهومی شعاعی‪.‬‬
‫نرخ تزریق در مق دار ث ابت ‪ 120‬م تر مکعب در روز نگ ه داش ته ش د و متوس ط نفوذپ ذیری و تخلخ ل ب ه‬
‫ترتیب ‪ D 2‬و ‪ 24‬درصد بود‪ .‬ویسکوزیته اولیه آب ‪ cp 0.8‬بود در حالی که فشار اولیه مخزن ‪ 64.2‬ب ار‬
‫بود‪ .‬حداکثر غلظت پلیمر تزریق شده ‪ ppm 330‬بود‪ .‬برای مدل مفه ومی هیچ ف اکتور پوس ته ای تعری ف‬
‫نشده است‪.‬‬
‫حساسیت مدل رئولوژی‪ .‬حساسیت مدل رئولوژی پیشنهادی ب ه پ ارامتر ه ای رئول وژی قبال تولی د ش ده ب ا‬
‫تمرکز بر شکل منحنی رئولوژی مورد بررسی قرار گرفت‪ .‬پارامتر های حساسیت و دامنه ها در ج دول ‪2‬‬
‫نشان داده شده است‪.‬‬
‫جدول ‪ 2‬پارامترهای حساسیت مدل رئولوژی‪.‬‬
‫همانطور که در شکل ‪ 8‬نشان داده شده است‪ ،‬زمان گذار ‪ λ‬و حداقل ویسکوزیته نامتن اهی 𝜇∞ ب رای تولی د‬
‫منحنی های رئولوژی تندتر با رفتار نازک تر برشی قوی تر اصالح شده است‪.‬‬
‫شکل ‪ 8‬حساسیت مدل رئولوژی‪.‬‬
‫شکل ‪ 9‬نتایج حاصل از شبیه سازی شعاعی با مدل های رئولوژی تولید شده را نشان می دهد‪ .‬ی ک تط ابق‬
‫بهتر با تاریخچه میدان با مدل رئولوژی مورد ‪ 1‬و مورد ‪ 2‬بدست می آی د‪ .‬عالوه ب ر این‪ ،‬م دل رئول وژی‬
‫پیشنهادی در مدل دکارتی مفهومی ن یز تأیی د ش د‪ .‬نت ایج در ش کل ‪ 10‬نش ان داده ش ده اس ت‪ .‬پ ارامتر ه ای‬
‫عددی برای تنظیم تنش برشی باال (‪ )n = 3/0‬رفتار پلیمر الزم بود تنظیم شوند‪.‬‬
‫شکل ‪ 9‬نتایج تزریق پ ذیری چ اه آزم ایی ت ک چ اهی ب ا م دل ش عاعی ب ا اس تفاده از م دل ه ای رئول وژی‬
‫متفاوت‪.‬‬
‫یک تطابق تاریخچه ای فشار ته چاهی خوب با مدل شبکه دکارتی نیز بدس ت آم د‪ .‬در اینج ا فرآین د تط بیق‬
‫ساده شد و تنها فاکتور پوسته چاه تزریقی بر اساس رویکرد پیشنهادی به ر و همک اران (‪ )2 ،2017‬تنظیم‬
‫شد‪ .‬در رویکرد آنها فاکتور پوسته بر اساس غلظت پلیمر تزریقی ب ه هم راه خصوص یات رئول وژی پلیم ر‬
‫تنظیم می شود‪ .‬این باعث کاهش اثر اندازه شبکه و جلوگیری از ریز تر شدن بیشتر شبکه می شود‪ ،‬از این‬
‫رو زمان شبیه سازی را کاهش می دهد‪.‬‬
‫شکل ‪ 10‬نتایج تزریق پذیری چاه آزمایی تکی با مدل دکارتی با استفاده از مدل های مختلف رئولوژی‪.‬‬
‫نتایج شبیه سازی تزریق پذیری چاه آزمایی چند چاهی‬
‫بر اساس نتایج به دست آمده از شبیه سازی های چاه آزمایی تکی‪ ،‬مدل رئولوژی جدید نیز در شبیه س ازی‬
‫تزریق تزریق پذیری چاه آزمایی چند چاهی (‪ )MWT‬استفاده شده است‪ .‬در ابتدا‪ ،‬ورودی رئولوژی م ورد‬
‫استفاده برای شبیه سازی تزریق پذیری ‪ MWT‬قبلی صرفا ً از اندازه گیری س یالب زنی مغ زه بدس ت آم د‪.‬‬
‫این منجر به پیش بینی فشار شبیه سازی شده ت ه چ اهی در چ اه ت زیقی ش د‪ .‬ری ز ت ر ش دن ش بکه محلی در‬
‫اطراف چاه تزریقی راه حل این امر را خصوصا ً در مدل ه ای ب زرگ ب ا چن د چ اه ف راهم می کن د‪ ،‬ب ا این‬
‫حال‪ ،‬زمان اجرا شبیه سازی را افزایش می دهد‪ .‬راه ح ل ه ای دیگ ر تنظیم ویس کوزیته پلیم ر ی ا اف زایش‬
‫نفوذپذیری در منطقه نزدیک چاه به عن وان پخش س یالب زنی پلیم ری اس ت‪ .‬این می توان د زم انی ک ه در‬
‫شبیه سازی سیالب زنی پلیمری چند چاهی در مقیاس بزرگ کاربرد دارد و رفتار ف یزیکی دقیقی را نش ان‬
‫نمی دهد پیچیده و وقت گیر باشد‪.‬‬
‫بهر و همکاران (‪ )2 ،2017‬تنظیم فاکتور پوسته را برای کاهش اثر اندازه شبکه و بهبود پیش بینی تزریق‬
‫پلیمر پیشنهاد کردند‪ .‬دو رویکرد معرفی ش ده اس ت‪ :‬اول‪ ،‬تنظیم ف اکتور پوس ته ط بیعی ب ا توج ه ب ه رفت ار‬
‫رئولوژی پلیمر و دوم‪ ،‬تنظیم عامل طبیعی پوسته با رفتار رئولوژی پلیمر و تأثیر اضافی از تکمیل مش بک‬
‫کاری جزئی‪ .‬هدف این است که برای هر غلظت پلیمر تزریق شده‪ ،‬ف اکتور پوس ته را ب ه روز ک رد‪ .‬ب رای‬
‫این مقاله‪ ،‬تنظیم فاکتورهای پوسته ساده شده است‪ ،‬زیرا تنها بر اساس رفتار رئولوژی پلیمر است‪.‬‬
‫برای شبیه سازی تزریق پذیری ‪ ،MWT‬از یک مدل بخش از یک میدان نفتی بالغ در ش مال آلم ان اس تفاده‬
‫شد‪ ،‬جایی که قبالً تزریق بیوپلیمر به صورت پایلت انجام شده بود‪ .‬شکل ‪ 11‬میزان تزریق پلیمر و فشار ته‬
‫چاهی در چاه تزریقی پایلت را نشان می دهد‪ .‬در این مطالعه‪ ،‬س ه م اه اول تزری ق پلیم ر ب رای تط بیق در‬
‫نظر گرفته شد زی را این دوره رفت ار فش ار معم ولی س یالب زنی پلیم ر را نش ان می داد و ت ا این مرحل ه‪،‬‬
‫احتماالً هیچ تخریب زیستی در آن وجود نداشته است‪ .‬در دوره های بعدی‪ ،‬فشار قبل از رخنه پلیم ر تث بیت‬
‫و کاهش یافته است‪ ،‬و این برخی از تجزیه بیول وژیکی را نش ان می ده د‪ .‬این بع داً از طری ق چ اه آزم ایی‬
‫های چند چاهی تأیید شد (‪ Prasad‬و همکاران‪ .)2017 ،‬عالوه بر این‪ ،‬ضریب مقاومت پلیمر و حجم منافذ‬
‫غیرقابل دسترسی به ترتیب در ‪ 1.2‬و ‪ 0.8‬ثابت بود‪.‬‬
‫شکل ‪ 11‬توسعه فشار ته چاهی در طول بیوپلیمر پایلت (اقتباس از بهر و همکاران‪)2017،1 ،‬‬
‫شکل ‪ 12‬نتایج حاصل از شبیه سازی تزریق ‪ MWT‬را نشان می دهد‪ .‬با استفاده از مدل رئولوژی ق دیمی‪،‬‬
‫فشار ته چاهی در هنگام تزریق پلیمر بسیار زیاد است‪ ،‬اگرچه چن دین ض رب نفوذپ ذیری در اط راف چ اه‬
‫تزریقی و همچنین تنظیم فاکتور پوسته استفاده شده است‪ .‬مدل رئولوژی جدید به شدت مطابقت تاریخچه ای‬
‫را بهبود می بخشد‪ ،‬و یک تطابق مناسب در هنگام سیالب زنی با آب و پلیمر را فراهم می کند‪.‬‬
‫شکل ‪ 12‬شبیه سازی چاه آزمایی تزریق پذیری چند چاهی‪ .‬نت ایج ب ا اس تفاده از م دل در مقی اس بخش ی از‬
‫مخزن با مدل رئولوژی قدیمی و جدید‪.‬‬
‫این رویکرد‪ ،‬با استفاده از مدل رئولوژی جدید‪ ،‬دارای مزیت آشکاری نسبت به رویکرد ه ای اص لی اس ت‬
‫که در ضمن خواص مخزن نیز باید اصالح شوند‪ .‬ق ابلیت ه ای م دل مخ زن ب رای پیش بی نی س یالب زنی‬
‫پلیمری حفظ می شود‪.‬‬
‫نتیجه گیری‬
‫در این مقاله به بررسی تاثیر رئولوژی پلیمر در شبیه سازی سیالب زنی پلیم ر‪ ،‬ب ه وی ژه در ش بیه س ازی‬
‫تزریق پلیمر پرداخته شده است‪ .‬گردش کار و یک مدل رئولوژی جدید برای بهبود شبیه سازی تزریق کلی‬
‫ارائ ه ش ده اس ت‪ .‬این م دل ب ر اس اس همبس تگی ‪ Carreau-Yasuda‬تولی د و ب ا م وفقیت ب ا داده ه ای‬
‫آزمایشگاهی سیالب زنی مغزه و رئومتر در دسترس‪ ،‬با تمرکز بر منطقه شار متوسط تا زیاد (نرخ برش ی‬
‫متوسط و زیاد) تأیید شد‪ .‬از مطالعه تأثیر رئولوژی پلیم ر در ش بیه س ازی س یالب زنی پلیم ری‪ ،‬می ت وان‬
‫مشاهدات و نتیجه گیری های زیر را به دست آورد‪:‬‬
‫• مطابقت تاریخچه ای خوبی برای تزریق پذیری پلیمر در طی یک چاه آزمایی تک چاهی می تواند ب رای‬
‫هر دو مدل شبیه سازی مفهومی شعاعی و همچنین دکارتی به دست آید‪.‬‬
‫• استفاده از مدل رئولوژی جدید با فاکتور تنظیم شده پوسته بر اساس رفتار غیر نیوتنی‪ ،‬به تاریخچه امکان‬
‫می دهد تا فشار ت ه چ اهی را در ش بیه س ازی چ اه آزم ایی تزری ق پ ذیری چن د چ اهی و ب دون اس تفاده از‬
‫هرگونه اصالح خواص مخزن یا شبکه مطابقت دهد‪ .‬این امر به ویژه می تواند در برخورد با ش بیه س ازی‬
‫سیالب زنی پلیمری در مقیاس میدانی یا چند چاهی مفید باشد‪.‬‬
‫• مدل رئولوژی جدید ضرورت اعمال تغییرات در مدل شبیه سازی را کاهش می ده د و در نه ایت ق درت‬
‫پیش بینی (یا قابلیت های) پیش بینی خود را حفظ می کند‪.‬‬