Technika cyfrowa

TECHNIKA CYFROWA

Prof. nzw. dr hab. inż. Piotr KAWALEC

Zakład Sterowania Ruchem Drogowym
Wydział Transportu
Politechniki Warszawskiej
ul.Koszykowa 75 p. 327
pka@wt.pw.edu.pl
tel. 22-234-7585
Piotr Kawalec Wykład I - 1
 Technika cyfrowa

Wykład I

Wprowadzenie
Pozycyjne systemy liczbowe

Piotr Kawalec Wykład I - 2

 Technika cyfrowa

Plan wykładu

‹ Organizacja zajęć
‹ Zakres przedmiotu
‹ Literatura
‹ Struktura układu sterowania
‹ Analogowe i cyfrowe układy sterowania
‹ Pozycyjne systemy liczbowe
‹ Zapis liczb w różnych systemach

Piotr Kawalec Wykład I - 3

 Technika cyfrowa

Organizacja zajęć
) wykład
4 dwa sprawdziany (każdy po 30 pkt);
4 warunkiem zaliczenia przedmiotu (ocena
zintegrowana) jest uzyskanie łącznie 51 pkt

) ćwiczenia audytoryjne
4 dwa kolokwia (każde po 20 pkt)
4 jednym z warunków zaliczenia ćwiczeń jest
uzyskanie 21 pkt z kolokwiów

Piotr Kawalec Wykład I - 4

 Technika cyfrowa

Zakres przedmiotu
‹ Wprowadzenie
‹ Systemy liczbowe i kody stosowane w technice cyfrowej
‹ Arytmetyka systemów cyfrowych
‹ Logika układów cyfrowych
‹ Zapis i minimalizacja funkcji logicznych
‹ Analiza i synteza układów kombinacyjnych
‹ Projektowanie układów kombinacyjnych
‹ Układy sekwencyjne i ich modele
‹ Opis, minimalizacja i kodowanie automatów synchronicznych
‹ Synteza synchronicznych układów sekwencyjnych
‹ Opis, minimalizacja i kodowanie automatów asynchronicznych
‹ Synteza asynchronicznych układów sekwencyjnych
Piotr Kawalec Wykład I - 5
 Technika cyfrowa

Literatura

‹ Skorupski A.: Podstawy techniki cyfrowej, WKŁ, Warszawa, 2001.

‹ Zieliński C.: Podstawy projektowania układów cyfrowych, WNT,

Warszawa, 2003.

‹ Traczyk W.: Układy cyfrowe. Podstawy teoretyczne i metody

syntezy, WNT, Warszawa, 1982.

‹ Majewski W.: Układy logiczne, WNT, Warszawa, 1992.

‹ Kruszyński H., Rydzewski A., Śluzek A.: Teoria układów cyfrowych,

Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej, Warszawa,1991.

‹ Łuba T.: Synteza układów logicznych, WSISiZ, Warszawa, 2000.

Piotr Kawalec Wykład I - 6

 Technika cyfrowa

Struktura systemu sterowania

zakłócenia obiekt sterowania

(proces sterowany)

sygnały sygnały
sterujące pomiarowe

układy

sterowania

dane dane
wejściowe kontrolne

Piotr Kawalec Wykład I - 7

 Technika cyfrowa

Postacie sygnałów

) sygnały analogowe
) sygnały dyskretne

W sterowaniu ruchem w transporcie sygnały mają

głównie charakter dyskretny lub wręcz binarny

Piotr Kawalec Wykład I - 8

 Technika cyfrowa

Zalety stosowania sygnałów cyfrowych

) wysoka odporność na zakłócenia;
) wysokie parametry niezawodnościowe układów
cyfrowych;
) łatwość przechowywania danych;
) możliwość przetwarzania danych z dowolnie
wysoką dokładnością;
) duży wybór układów scalonych wykonanych w
różnych technologiach
) niski koszt układów
Piotr Kawalec Wykład I - 9
 Technika cyfrowa

Arytmetyka systemów cyfrowych

) pozycyjne systemy liczbowe;

) zamiana systemów liczbowych;
) kody stosowane w technice cyfrowej;
) zapis liczb względnych;
) wykonywanie działań arytmetycznych
) arytmetyka dwójkowo - dziesiętna
Piotr Kawalec Wykład I - 10
 Technika cyfrowa

Pozycyjne systemy liczbowe

n −1
i
A(p) = an – 1 pn – 1 + ... + a1 p1 +a0 p0 + a–1 p–1 + ... + a – m p–m = ∑ a ip
i= − m

gdzie:

ai – cyfry systemu, ai ⊂ { 0,1, ... , p –1 }

p – podstawa systemu liczbowego, p ⊂ { 2,3, .... }
n – ilość cyfr części całkowitej liczby A
m – ilość cyfr części ułamkowej liczby A.

Zwykle liczbę A w systemie o podstawie p zapisuje się

w postaci:

A(p) = (an – 1 an – 2 ... a0, a – 1 a – 2 ... a – m )p

Piotr Kawalec Wykład I - 11

 Technika cyfrowa

Rodzaje pozycyjnych systemów liczbowych

stosowanych w technice cyfrowej
) system dwójkowy (binarny)
p = 2; ai ⊂ { 0,1 }
) system ósemkowy (oktalny)
p = 8; ai ⊂ { 0,1, ... , 7 }
) system dziesiątkowy (decymalny)
p= 10; ai ⊂ { 0,1, ... , 9}
) system szesnastkowy (heksadecymalny)
p = 16; ai ⊂ { 0,1, ... , 9, A, B, C, D, E, F };
gdzie A= 10; B=11; C=12; D=13; E=14; F = 15

Piotr Kawalec Wykład I - 12

 Technika cyfrowa

Zamiana systemów liczbowych

) konwersja dziesiątkowo - dwójkowa;

) konwersja dwójkowo - dziesiątkowa;

) konwersja dziesiątkowo - szesnastkowa;

) konwersja dwójkowo - szesnastkowa;

) konwersja szesnastkowo - dwójkowa

Piotr Kawalec Wykład I - 13

 Technika cyfrowa

Konwersja dziesiątkowo - dwójkowa

(an – 1 an – 2 ... a0, a – 1 a – 2 ... a – m)D

• Konwersja części całkowitej • Konwersja części ułamkowej

an – 1 an – 2 ... a0 : 2 reszta 0 v 1 0,a – 1 a – 2 ... a – m * 2 nadmiar 0 v 1

• •

• •

• •
0
0 reszta 0 v 1 albo zadana nadmiar 0 v 1
dokładność

Piotr Kawalec Wykład I - 14

 Technika cyfrowa

Konwersja dwójkowo - dziesiątkowa

10011010 , 011011 B =
=1*27 + 0*26 + 0*25 + 1*24 + 1*23 + 0*22 + 1*21 + 0*20 +
+ 0*2-1 + 1*2-2 + 1*2-3 + 0*2-4 + 1*2-5 + 1*2-6 =
= 1*27 + 1*24 + 1*23 + 1*21 + 1*2-2 + 1*2-3 + 1*2-5 + 1*2-6 =
= 128 + 16 + 8 + 2 + 1/4 + 1/8 + 1/32 + 1/64 =

= 154 , 421875 D
Piotr Kawalec Wykład I - 15
 Technika cyfrowa

Konwersja dziesiątkowo - szesnastkowa

(an – 1 an – 2 ... a0, a – 1 a – 2 ... a – m)D

• Konwersja części całkowitej • Konwersja części ułamkowej

an – 1 an – 2 ... a0 : 16 reszta 0,a – 1 a – 2 ... a – m * 16 nadmiar

• •

• •

• •
0
0 reszta albo zadana nadmiar
dokładność

Piotr Kawalec Wykład I - 16

 Technika cyfrowa

Konwersja szesnastkowo - dziesiątkowa

A0F5C , D50B H =
=10*164 + 0*163 + 15*162 + 5*161 + 12*160 +
+ 13*16-1 + 5*16-2 + 0*16-3 + 11*16-4 =
= 10*65536 +15*256 +5*16 +12 +13/16 +5/256 +11/65536=
= 655360 + 3840 + 80 +12 + 0,8125 + 0,01953125 +
+ 0,0001678466796875 =

= 659292 , 8321990966796875 D
Piotr Kawalec Wykład I - 17
 Technika cyfrowa

Konwersja dwójkowo - szesnastkowa

00010011101101101010,011111101100 B =

1 3 B 6 A , 7 E CH

Piotr Kawalec Wykład I - 18

 Technika cyfrowa

Konwersja szesnastkowo - dwójkowa

A 0 F 5 C ,D50BH=
= 1010 0000 1111 0101 1100 ,

1101 0101 0000 1011B

Piotr Kawalec Wykład I - 19