2ο Γενικό Λύκειο Ν.

Σμύρνης «Ομήρειο»

Ερευνητική Εργασία Α Τάξη Λυκείου

Α’ Τετράμηνο
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο
Μαθητές
Aλεξάνδρα Βλαχάβα
Μαρία Γαροφαλάκη

Υπεύθυνοι καθηγητές
Μαρία Χατζηχριστοδούλου ΠΕ02
Νίκη Παϊσοπούλου ΠΕ19

Ν. Σμύρνη 2011
 Περιεχόμενα

Περιεχόμενα..................................................................................................................3

Εισαγωγή-Προβληαμτική του θέματος......................................................................5

Η Έρευνα-Μεθοδολογία.............................................................................................5

Ενότητα 1......................................................................................................................5

Ενότητα 2......................................................................................................................6

Ενότητα 3.......................................................................................................................6

Ενότητα 4......................................................................................................................7

Ενότητα 5.......................................................................................................................8

Συμπεράσματα..............................................................................................................9

Κριτική και αυτοκριτική.............................................................................................9

Βιβλιογραφία................................................................................................................9

Παράρτημα.................................................................................................................10
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

Εισαγωγή - Προβληματική του θέματος

Η όμαδα μας ασχολήθηκε με πόλεις της Μεσογείου σε δίαφορες χρονικές
περιόδους. Πιο συγκεκριμένα βρληκαμε πληροφορίες για την Βενετία κατά την
διάρκεια του Μεσαίωνα. Βλέπουμε τις σχέσεις της με το Βυζάντιο, την ανάπτυξη της
σε δίαφορους τομείς αλλά και την πτώση της που είχε ως απαοτελέσμα το τέλος της
δημοκρατίας. Τέλος βρήκαμε για δύο είδη τλχνης που επικράτησαν στην Βενετία και
λίγα λόγια για το καρναβάλι της Βενετίας, το οποίο είναι ένα από τα μεγαλύτερα
στον κόσμο.

Η Έρευνα: Μεθοδολογία

Για την εύρεση των πληροφοριών μελετήσαμε κάποιες πηγές, κυρίως στο
διαδίκτυο. Βρήκαμε κάποιες πληροφορίες από ηλεκτρονικά βιβλία που μιλούσαν
για την ιστορία της Βενετίας. Επιλέξαμε τις πιο σημαντικλες και ολοκληρώσαμε την
εργασία αφου κατηγοριοποιήσαμε τις πληροφορίες.

5
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

Ενότητα 1

«Βενετία του Μεσαίωνα»

Η Μεσόγειος βρίσκεται ανάμεσα σε τρεις ηπείρους, την Ευρώπη, την Ασία και την
Αφρική. Συνδέεται στα δυτικά με τον Αντλαντικό Ωκεανό (Πορθμός του Γιβραλτάρ)
και στα ανατολικά με την Ερυθρά Θάλασσα(Διώρυγα του Σουέζ).
Υπήρξε σημαντικό εμπορικό και ταξιδιωτικό πέρασμα, κατά την διάρκεια του
Μεσαίωνα και την Αναγέννηση, καθώς στην ευρύτερη περιοχή αναπτύχθηκαν
πολλοί σημαντικοί πολιτισμοί.

«Μεσαίωνας»

Η χρονική περίοδος της ανθρώπινης ιστορίας που διαδέχεται την περίοδο της
Αναγέννησης. Διήρκησε περίπου 1000 χρόνια.

Η ΒΕΝΕΤΙΑ

Υπήρξε από τις πιο σπουδαίες πόλεις της μεσαιωνικής Ευρώπης και μία από τις πιο
ανθεκτικές δημοκρατίες, μία επεκτατική αυτοκρατορία και από τον 15 ο αιώνα ένα
επιβλητικό περιφερειακό κράτος. Τον 16 ο αιώνα ήταν στο απόγειο της και είχε
πληθυσμό περισσότερο από 2.000.000 ανθρώπους. Στα τέλη του 13 ου αιώνα η
δημοκρατία έλαβε την τελική της μορφή και ίσχυσε για 5 αιώνες, ώσπου να
καταργηθεί το 1792. Χρησίμευε ως εμπορικό διαμετακομιστικό κέντρο ανάμεσα
στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Οι έμποροι της τον 13 ο αιώνα ταξίδευαν ως την
Κίνα και την Ινδία. Οικονομικά αναπτύχθηκαν και πλούτισαν πρώτα από το εμπόριο
και από την βιομηχανία.

ΕΝΟΤΗΤΑ 2

6
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

ΛΟΓΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ

«Η σχέση της της με το Βυζάντιο»

Το 814 που ιδρύθηκε η Βενετία, η Ιταλία άνηκε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ενώ η
δυτική Ευρώπη αποκοβόταν από την Ανατολή, η Βενετία αποτελούσε κομμάτι της.
Ο «μαγικός» κόσμος της Κωνσταντινούπολης, εισήγαγε την Βενετία σε ανώτερες
μορφές πολιτισμού, στο επιχειρηματικό πνεύμα, στην άρτια πολιτική και διοικητική
οργάνωση και στο θαλάσσιο εμπόριο. Τον 11 ο αιώνα, οι καλές σχέσεις μεταξύ του
Βυζαντίου και της Βενετίας καθιστούσαν δύσκολη τη διατήρηση των καλών σχέσεων
της Βενετίας με τη δυτική αυτοκρατορία. Η Βενετία σιγά-σιγά χαράζει τον δικό της
δρόμο, υπογράφοντας συμφωνίες και συνάπτοντας συμμαχίες με τον δυτικό
αυτοκράτορα. Το 1771 οι σχέσεις μεταξύ του Βυζαντίου και της Βενετίας παύουν
οριστικά.

ΤΟ ΣΤΑΘΕΡΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Χαρακτηρίζεται ως ολιγαρχική δημοκρατία η οποία συνδυάζει τη μοναρχία στην

εξουσία του δόγη, την αριστοκρατία στη Γερουσία και την ολιγαρχία στο Μεγάλο
Συμβούλιο. Στην σταθερότητα της διακυβέρνησης της πόλης, συνέβαλε η
δημιουργία ενός εκτελεστικού συμβουλίου με έξι μέλη και οι τρεις πληρεξούσιοι
του Μεγάλου Συμβουλίου.

ΕΝΟΤΗΤΑ 3

«Εμπόριο και οικονομία της Βενετίας»

Η ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΥ ΒΕΝΕΤΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

7
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

Η σταθερότητα της Βενετίας οφείλεται στην απίστευτη επιτυχία του εμπορίου της.
Από τις πρώτες μέρες της ύπαρξης της πόλης υπήρχε κερδοφόρα συναλλαγή με το
Βυζάντιο και την Αίγυπτο. Η Βενετία αναδείχθηκε ως το μεγαλύτερο εμπορικό,
ναυτικό και ναυπηγικό κέντρο παγκοσμίως. Η βενετική ναυτική δύναμη έφτασε στο
αποκορύφωμα της όταν η βόρεια Ιταλία κατέστη εμπορικός κόμβος. Κατά τον 9 ο και
10ο αιώνα, η κύρια εμπορική συνεκτικότητα της Βενετίας διεξαγόταν με το Βυζάντιο.
Οι Βενετοί προκειμένου να αναπτύξουν περαιτέρω το εμπόριο τους
εκμεταλλεύτηκαν πολλές εμπορικές οδούς. Τα πιο πολύτιμα αγαθά που
παράγονταν εντός ή γύρω από τη Βενετία, ήταν δέρματα, βαφές για υφάσματα,
εξαιρετικής ποιότητας γυάλινα σκεύη από το Μουράνο.

ΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Υπήρχαν και κατασκευαστικές δραστηριότητες που παρήγαν προϊόντα για τοπική

χρήση και εξαγωγή. Το 1391, όλη η βιομηχανία υάλου μεταφέρθηκε στο νησί του
Μουράνο. Παρόμοια ανάπτυξη είχε και η παραγωγή των Βενετών χρυσοχόων
κατασκευαστών μωσαϊκών, ξυλόγλυπτων και διακοσμητικών έργων τέχνης. Η
βενετική τεχνοτροπία επηρεάστηκε από το έργο προηγούμενων γενιών τεχνιτών και
εικονογράφων της Ραβέννας και από την εισροή των λαφύρων της
Κωνσταντινούπολη, κατά τον 13ο αιώνα, το 9ο και τον 10ο αιώνα, οι εικονογράφοι
και οι αντιγραφείς χειρογράφων είναι κυρίως δραστηριοποιημένοι στα θρησκευτικά
βιβλία. Η Βενετία, έγινε το κύριο ιταλικό τυπογραφικό έργο κι ένα από τα
μεγαλύτερα στην Ευρώπη.

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ

Η Βενετία δημιούργησε τη θεσμική βάση για τον εμπορικό καπιταλισμό σημείωσε
μεγάλη πρόοδο στη ναυτική τεχνολογία ήταν η πιο ευτυχής ιταλική πόλη-κράτος
στη δημιουργία και τη διατήρηση μιας δημοκρατίας. Πρωτοπόρα στην ανάπτυξη
συναλλαγών, το φορολογικό της σύστημα ήταν αποτελεσματικό και ωφέλιμο για τα
κέρδη των εμπόρων και γι συσσώρευση του κεφαλαίου. Ήταν ένα ανεκτικό και

8
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

δίκαιο κοσμικό κράτος. Μία πόλη πρότυπο. Η πλουσιότερη πόλη στο μεταίχμιο του
Μεσαίωνα.

ΕΝΟΤΗTA 4

«Η πτώση»

ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΧΩΡΑ

Μετά την λήξη της διαμάχης μεταξύ της Γένοβα και της Βενετίας, προέκυψαν άλλα
προβλήματα, το ανατολικό εμπόριο διακόπηκε εξαιτίας της αναπτυσσόμενης
δύναμης των Τούρκων και ιδιαίτερα, εξαιτίας της κατάκτησης της
Κωνσταντινούπολης από αυτούς το 1453.κατά το τέλος του Μεσαίωνα η Βενετία
πέφτει από την κορυφή και χάνει την εμπιστοσύνη στον εαυτό της. Η μετακίνηση
προς τα δυτικά, κατά τον 15ο αιώνα, ήταν αντίδραση στην αυξανόμενη ισχύ των
Ιταλών γειτόνων της.

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ

Ενώ η κατάσταση χειροτέρευε στην ανατολική Μεσόγειο, ο πάπας προσπάθησε να

αφυπνίσει τα χριστιανικά κράτη. Το 1699, με τη συνθήκη του Κόρλοβιτς, η Αθήνα
προσαρτήθηκε στην Τουρκία. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία άρχισε να παρακμάζει
και δεν συνιστούσε πλέον απειλή για τα βενετικά συμφέροντα.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Η δημοκρατία της Βενετίας έζησε ως το 1797. Τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά έθνη

σπατάλησαν τόσο πολύ χρόνο πολεμώντας μεταξύ τους, ώστε να μην στρέψουν την
σκέψη τους σε ενδεχόμενη επίθεση εναντίον της Βενετίας. Ένας λαός φημισμένος
από αιώνες ως ο πιο μεγαλοπρεπής στη ναυσιπλοϊα, τώρα γινόταν γνωστός για τη

9
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

φιλαργυρία και τη μηχανογραφία. Το τέλος τη δημοκρατίας μοιάζει άδοξο, όμως

αναμφίβολα η παραίτηση της κυβέρνησης απέτρεψε την αιματοχυσία. Έτσι, η
Βενετία περνά σε γαλλικά χέρια και χάνεται η μακρόχρονη ανεξαρτησία της.

ΕΝΟΤΗΤΑ 5

Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ

Στασιμότητα της πνευματικής εξέλιξης στο οποίο συνέβαλαν τόσο ο στείρος

θρησκευτισμος της εκκλησίας όσο και η αυταρχική διακυβέρνηση η οποία
στηριζόταν στο φεουδαρχικό σύστημα.

«Η ρομανική τέχνη»

Οι δύο βασικές μορφές τέχνης το Μεσαίωνα είναι η ρομανική και η γοτθική. Η

ονομασία ρομανική αναφέρεται στην τέχνη της Δυτικής Ευρώπης τον 11 ο και τον 12ο
αιώνα η οποία βασίζεται σε μία ελεύθερη μεταφορά των αρχών της ρωμαϊκής
τέχνης. Η ρομανική αρχιτεκτονική έδωσε μεγάλη βαρύτητα στην κατασκευή των
ναών. Αναπτύσσεται ο κεντρικός χώρος του κυρίως ναού, ως το σημαντικότερο
μέρος της εκκλησίας, ο οποίος εξελίσσεται σε βάθος και διαιρείται σε κλίτη.

«Η γοτθική τέχνη»

Καθ’ όλη την διάρκεια του Μεσαίωνα η αρχιτεκτονική καταλαμβάνει κύρια θέση και
συχνά παρουσιάζεται ως οπτική απόδοση της απόλυτης και αρμονικής αναλογίας
του σύμπαντος. Η γοτθική αρχιτεκτονική διαφέρει από την ρομανική ως προς την
ελαφρότητα και την εξαΰλωση της μάζας.

ΤΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ

10
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

Οι ρίζες αυτού του καρναβαλιού, έρχονται από μία σημαντική νίκη της δημοκρατίας
της Βενετίας το 1162, όπου ο κόσμος από την χαρά του άρχισε να χορεύει και να
πίνει στην πλατεία του Αγίου Μάρκου. Η πρώτη ιστορική καταγραφή
πραγματοποιείται το 1268. Αρκετοί μελετητές, τοποθετούν την έναρξη του αρκετά
πιο πριν, το 1904, όταν ο δόγης χορήγησε για πρώτη φορά την άδεια για μία γιορτή
«προς τιμήν και δόξα των ψυχών». Οι μάσκες ήρθαν αρκετά αργότερα το 1268.
Πίσω από τις μάσκες, άντρες και γυναίκες, δούλοι και ευγενείς μεταμφιεσμένοι,
γιόρταζαν παράνομα το καρναβάλι, το οποίο διαρκούσε συχνά μέχρι και 6 μήνες!

Συμπεράσματα

Με την μελέτη των πληροφοριών για την Βενετία καταλαβαίνουμε ότι ήταν μία
πολύ ισχυρή πόλη παρ’ όλο που η περιοχή της Ευρώπης δεν ήταν τόσο
ανεπτυγμένη. Παρατηρούμε ότι μέχρι και σήμερα, ύστερα από τόσα χρόνια,
παραμένει μια ναυτική δύναμη και ένα από τα πιο ισχυρά λιμάνια.

Κριτική και αυτοκριτική αποτίμηση

Η εργασία μας πιστεύουμε ότι είναι αρκετά καλή κι έχουμε κάνει μια καλή
προσπάθεια. Παρ’ όλο που δεν υπήρχαν αρκετές πληροφορίες για την Βενετία την
περίοδο του Μεσαίωνα καταφέραμε και βρήκαμε κάποιες και κάναμε την εργασία
χωρίς κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα. Συνεργαστήκαμε πολύ καλά σαν ομάδα και δεν
υπήρξαν προβλήματα.

11
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

Βιβλιογραφία

[1] (Μουρτέζας Κωνσταντίνος) «Οι παγκόσμιες πόλεις- οι περιπτώσεις της Βενετίας

και της Συγκαπούρης» Πειραιάς:2008

[2](Αλέξανδρος στουπάκης) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ «Ιστορία των τεχνών στην

Ευρώπη» Αθήνα:2004

[3]gymnasioblogspot.

[4]http://el.wikipedia,org/wiki

Παράρτημα

12
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

13
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

14
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

15
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

16
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

17
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

18
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

19
 ΑΕ1:
Μεσόγειος: Ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο

20