Sy
5 TENN UI Waele nunc Onan Ud
ive 5
if (ol ms ' eeBANCO VAN
NTThich Chom Higa
‘NT Thich Nha Die
cad BIEN
NT Thich Tish Nguyée
#TOcHUCTHYCHIEN
INT Thich Dim Nighi
‘NT Thich NaN
NT-Thich Nw Minh
NUThch Nu Die
INS Thich Ne Khong
XS Thich Nhe Ngunet
‘NS Thich Huong Nh
INS. Thich No Ng
‘sBANBAOTRO
Pinan Ni gi Tung uong
Phintn Nigio TPC
NT-Thih TeNASn
eTHUKY
Thich Nhu NgovEt(Vim Minh)
ANH
[futon TFTT-PONG Trang wong
‘ermérKé my THUAT
KADesgn Pe
‘Puy TRACH PHATHANIE
ing Quang D087 668381
"HY TRACH QUANG CAO
NS Tah Na Nguyt D0199095
# VANPHONG
Tédinh Hod Lie
(50 Hing Bing .2.Q 1, TRHCM
Dr (033608770
Eat gobsinoadamenmail. com
Weiter dacsanhosdom. com
"wi niglaveam com
# THONG TIN TAL KHOAN
Ten Raine Nguyen Th Thu HS
‘Shir 008 10002139003
Ngin Rang Prong, Ding (OCB)
hing giao deh S834 Chu Va Liem
Phuong 1, Quins TPICA
Te tbh: Ngoyda TH Thu Hb
‘SF thae:TOCLO0033651
ging TMCP Cong Thor
(Wietntank ehininh I TPH.
‘D101 580
* Giky pute xuAT BAN
SGP XD, do Gye Bi chi -B5TFFT
‘dp nesy 220120
‘hathanh viongiy Shing thing
TngiGhng yin BloNin Din
SsFom2F 4x4 Phong Pi.
huyen Bin Chis TIM,
prime aves
_~Phin ban Ni gi6iTrung wong,
“ot6 dhe dn thm va cing dung,
“Trung ha Ni giGi
“ ---Phip Ue
rng HB Chi Min v8 cng tic
~-phy ni trong cing nghigp héa,
hign dai ha dat nude
Lop hoe luit di tin
Ni gigi Khat st.
“Trung ha Hoc vign
13...Gian hing tin ch 0 ding... Diu Nghia
NO GIO
14...Su tidy: Hai déo binh an
TKN. Nine Nine
Chom Hug
-Sing mai mot v sa.
Ha trang Duge Sit
sneha v8 a nk gi an er
fin Phi
Sm hi Va tg on
tigi cha yu thuong (Pn 1)
Phip sw Dao Chien (ii)
vn Tarth Nh dich
24...Ca tim ca nit doanh nha Pht ir
Thi Quang
26. Higa siu, big ching oi Phat day
vo Nguyén Th Nooe (Gite Nguyen Digu)
CAMTAC
2B...Cim nig song than on. Chiink Huy
30...Hng ving dang ting me cha
Hug Tim
rng Seog
Hug Quang
Vat Thuong - Mie Lan
36...Th gi ba me. JIN, Chin My
239. THim nig ten Ngo TKN. Nhe Min
NGHIEN cou
40... Ning vien gach dau tn
nhap Niét b
Mallas thinh xi loi Pha
kéo dén xin chia phn xa loi; Cuge tr
quan linh Ma vuong trude su gi
toin ciia Die Phat dudi gov
thign thinh Phat thuy en cung
trdi Tusita ging phép cho miu than; nhing,
mau chuygn tign than khi BO tat® con khi chia
(Mahakapi Jataka), 1a con trai vi 4
Jataka). Phan déu try ciia cding nay 1
lan bung by.
Céng Tay,
E dung nén duoc cdc cong nay, céc ting dé
tng hop dugc do got thé bing bia nhon va
dung cu méc, cham tré trang tri bang duc thép va
gia trudc khi ding cat séng cha nhuyén. Trong
khi J6p bao dit trong cdc lop xay khd nim ngang,
thi nhing chi tiét rao chin ding méi néi kidu
ghép mong, mOt ky thudt trong nghé méc. Tham
chi ram ngang cing tao dang hinh hot déu m6
phong tre, Cac phi diéu duge cham khéc ti mi,
60 | Hoa Dam-86 83
ee-.._|
» di tirng, chi tict nh, a co
ode nhan val trong, eau chuyen, Che 25 ny
phat trig man me cto ap hie thus Mot io ty
doan pach nung, tho eh ve hy
trude ‘Tay lich dén nhing tuyét tie bang, da diy
“y VA
(Stupa) Sanchi duge nbin rong, d vung
khac tai An Dé, vugt khoi bién gidi dén vdi cae
bién doi hinh ding, céiu tric thap khi
jo du nhip vio cdc mie
Kiéu thip Sanchi din dan duge bién déi va
4c noi khac. Ban dau chi thay déj
chit it vé kiéu thdp, Vi dy nhu kiéu thap ving
Gandhara (Tay Bac An), thap Mathura (Bac An),
thip Amaravati (Nam An). Nhéing kiGu thap 46
c6 phan chan thap khé cao va duge trang hoing
ca phan chan thap lin bén cau. Dén thai Gupta
va hau Gupta (thé ky IV-VII), phan chan thép
tré nén quan trong va duge lam cao Ién, phan
ban cu duge thu ngin lai va that thing o phia
dudi, tao thanh hinh éng tron, s6 tan trén du
thép dugc lam thém nhigu cai ng trén cdi kia va
chung m6t can’,
Thé ky IX, dao Phat khong con thinh hanh,
kigh tric thip khong con phat trign tai An D6
nhung duge ua chudng tai cdc nude nhu Sri
Lanka, Thai Lan va cc nuée Dong Duong, Két cau
hap o6 khuynh hudng lam theo chiéu cao nhung
van gitt duoc kigu xua c6 phén hinh ban edu tree
chan thép hinh tron va 06 bén cita quay vé bén
Phuong nhu Sanchi, Tir kigu thép Sanchi dén cdc
kigu thap Trung Quéc, Nhat Bin, Viét Nam hinh
thie ¢6 vé khée bigt, phan chan thép duge lim cao
Jen, thém nhigu tang cp, cdc dung gi tro thanh
nhiing mai nhé ra, phan hinh ban edu bj thu nhd
Iai dén miic chi cin 18 chan cita cai oft ¢6 ede tan
tren ngon thép. Tuy nhién, sy bigh di nay thé hign
site thich ting manh mé cia Phat gido khi du nhip
én cée nén vin héa khac nhau, myc dich khéng
phone ea vies tong trung cho Nit bin, sy gia
phéng hoan toan cia tam thite con ngudi.
—_—_—
7 Nghiém Thim, “Dai cuemp vé kid ec, ho",
CH Van Hanh, 8814, 8 Ga oe tic Pt go”, Tap
1 Sti Gon, 1966, tr, 112,
Scanned with CamScanner8 mo ela aya Te orn
vale e
oe Bie
Coe Paccn mieten
009 Sat Hy Lap-Phst pide Gananat
"mann
‘in cong Mara cua ‘ise no
‘ue Pngt Preaching
un cawrria
‘ove mate org ng bond
‘assign
foci avne oma wp
mgs stg eg
‘Sve mil ove es ne tv Pale
eter vere |
Twong ding gitta diéu khdc tai Sanchi va nghé thudt Gandhara,
4.Vai trd va déng gop cia di tich Sanchi
cho nghé thuat Phat giao
Dai Thap Sanchi la kién trac bing da lau ddi
nhat tai An D6, thanh twu nghé thuat khéng bj
thich thite boi thoi gian, thé hign cd mot qué
trinh phat trién lau dai hon 13 thé ky cia nghé
thudt déng hanh cing nhéing thing tram thinh
suy cia Phat gido. Tuy dug xay dung va tu bd
suét nhiéu thé ky, nhung phan Ién cac tac pham
digu khac va kign tric Dai thap Sanchi thudc vé
tung phai nghé thuat phi thanh tong. Khi
Dic Phat con chua duge biéu hién bing nhan
dang, thay vao dé 1a nhiing biéu tugng nhu cay
b6 dé, ngai tréng hay banh xe phdp lun. Khong
ding lai 6 dé, nghé thuat diéu khc tai Sanchi
duge tim thay c6 nhiéu diém tuong déng voi cdc
Phit diéu cita trong phi Gandhara. Theo 46,
cuc kh6ng gian, nhan vat duge git gin nhur
"euyén ven, chi thay thé hinh anh cay bé dé,
"eal trGng bang hinh anh Date Phat. Chiing t0
6 hinh cdu tric va nghé thuat diéu khic tai
Sanchi la hinh mau cho nghé thuat tai cdc dia
diém khde o An Dé. Tir c&u tric bao thap Sanchi,
Cécnudc khdc da thay di mét vai chi tiét dé phit
P Vi vin héa ban dia nhung khéng di ngoai
¥nghia cao dep ban dau.
=
Bao thap Sanchi ban dau duge sy bao tra va xay
dug ciia céc vi quan vuong, trai qua cic thoi ky
tu bé va phat trign mo rong da dén v6i phan déng
dan ching, ngudi dan cécnoi gom gép nguyén ligu
dén xy dung hang rao cding thap, gop y kién trong
vige diéu khac céc cu chuyén tién than ma ho duge
truyén tai nhau, Phat gido da vugt khéi cdi vo kén
bio tro cua hodng gia dé ha minh vao ting lop
quan ching nhn dan. Day cing la su thé hién cia
tinh than Phat gido Dai thtta manh mé phat trign
vao khoang dau Kj nguyén Tay lich. Cé thé néi,
nghé thugt, hon ai hét da phan anh mét cach chan
thye va sinh dng hoan cénh xi hoi bén ngoai,
Ngoai ra, mé hinh bao thép Sanchi tir mot biéu.
tuong da phét trign thanh mot triét ly: Khéi ban
céu cia than thap la bau trdi, bigu tuong cho sw
bao la v6 tan cua cdi Niét ban, chiéc tru trung tam
Ja hinh anh ctia truc vii try néi lién trdi dat voi
nhau, nhing chiéc 6 phia trén 1a biéu tugng cho
quyén uy, cing la d8 hinh dung thé gigi cua Phat,
B6 tat, Than linh, cing c6 thé hiéu 1a the gidi cha
Juong tam, cia suy tuéng, ciia sy thanh qua va
cua sur gide ng6, dé 1a nhimg busc tién din dain
dua ching ta dén su gidi thoat vugt ra ngodi cd
Khong gian va thoi gian,
Nguoi dat nhiing vién gach dau tién x:
bao thap Sanchi va tru da la vua Agoka, B:
ay dung
King long
worw.dacsanhoadam.com-www.nigioivietnam.com ler
Scanned with CamScanner-ahit thanh va su am hidu sau sic déi voi Phat
php, Ong da tro thanh nha bao tro nhiet than?
Gai voi nghé thudt Phat gido. Nhiing bao thap va
try dé do Aéoka xay dung da tro thanh nhiing,
bing ching xéc thye ching minh Dire Phat a
mot nhan vat ich str, mt con ngudi duge sanh ra
6 thé gian nhung vugt trén thé gian dé ted thanh
bac Gide Ng@. Gido ly cita Ngai sidu vurot khong
gian va thoi gian, x6a nhda moi ranh gidi, dp
tan moi phan biét, xdy dung trén nén tang tir bi
vva tri tué da trd thanh tn gido toan céu, t6n gido
cia thé ky Khoa hoc hign dai nhu Joi nhan dinh
cia nha bac hoc Albert Einstein’.
Trong suét thdi gian tr] vi ngan ngui 40 ndm
cia minh, vua Agoka Maurya ngoai vige dé lai cho
dat nue An BO mot trang lich sit hao hing vé mot
ai quéc an binh, thinh tri, con cO mot kho tang,
nhiing céng trinh kién tric va nghé thudt tuyét
vai khién ngudi sau phai khdm phyc. Véi nhizng
déng gép to 1én clia Asoka cho lich sir phat trién
nhan loai, nha six hoc H.G. Wells trong téc phaim
The Outlines of History da dimg nhimg ngon tit cao
dep dé'canggi va vinh danh dng la I trong 5ngudi
6 tém anh hudng nhét thé gidi:
8 Arthur Zajone, Phip Hign dich (2012), Tin vft Ij va vi tre
Iujin, NXB. Van héa - Vin nghé, TP. Hé Chi Minh, tr. 7.
“The religion of the future will be a cosmic religion. It
would trascend a person God and avoid dogmas and
‘Theology. Covering both the natural and spiritual,
it should be based on a religious sense, arising from
the experience of all things, natural and spiritual, as a
‘meaningful unity. Buddhism answers this description.
If there is any religion that would cope with modern
scientific needs, it would be Buddhism. Buddhism
requires no revision to keep it up to date with recent
scientific findings, Buddhism needs no surrender its
views to science, because it embrace science as well
as goes beyond science”. (Tén gido cia tuong lai sé
Ja mét ton gido todn céu, vugt lén trén moi ding than
linh, gio diéu va thén hoc. Bao quét ca ty nhién va
tinh thén, duge c&n cit trén nhimng cam nhén phat sinh
tir kinh nghiém cia ty nhién va tinh thén trong mot
sir hop nhit t6ng thé day ¥nghia, Phit gido dap img
nhiing mo ta nay. Néu cé mét ton gido nao dap ting
nhimg nhu cau cia khoa hoc hign dai, thi dé 13 Phat
gido. Phat gido khOng dai hoi phai xét lai minh dé cp
rnhgt véi nhiing khém pha gin day cia khoa hoc. Phat
gido khong cin ti bd quan diém cua minh dé di theo
Khoa hoc, vind bao gém khoa hog, cling nhu vurgt trén
khoa hoc).
62 | Hoa Dam-86 63.
fy cic etm
een tag a nai sang cli, hd
sir tn it a Nh Bin
ae dom Bee vin dah. Trung QUOC, Tiiy Tang
#6 ig i te din Ati BO lg Hue cia
ey Os tei truyen tong v6 Ht oF da cia Og.
tg tt eg mH 06 8 a fe ci
Constantine hay Charlemagne a tirng nghe””.
I. KET LUAN
‘Tat ca cée nén vin minh I6n ca nhan oai déu
duge hinh thank bén canh nbiing dong song lin.
Khi doi s6ng vat chat da dit ddy, con ngudi bat dau
phat huy stie sang tgo ca minh trong tur duy, phan
dn lai cude s6ng hién thu, truyén dat cc thong
diép, thé hién tin ngudng tam linh. Nhimng dong
tu tudng 4y dugc con ngudi thé hign thanh cac tac
phim nghé thuat, vat thé hodc phi vat thé, lam rung
dong cim xtic, cham dén trai tim cla nhimg ngudi
thudng thitc. Vi vay, déi véi tin nguéng t6n gido,
mét phan khéng nhd trong dai sOng tinh than con
ngudi tir nhing buéi so khai, nghé thuat cing da
duge str dung dé chuyén tai thing diép cia tri tué
va tinh thong, Tai Dai Thap Sanchi, khéng cn loi
néi hay chit viét, nhimg hinh anh tir don so moc
mac cho déh tinh xao, chi tiét durgc thé hién qua bi
Darter qua ban
tay khéo Iéo cita cdcnghé nhan da gép phiin ké mot
cu chuyén dai vé lich str phit trién ciia Phat gio
qua nhiing giai doan thang tram thinh suy, ei
ngudi sau higu va cém v6i nhing bac Beattenie
Nhin or A cuia ba 4 :
ee eck 4 cua bao thap Sanchi lam bang
phan chiéu enrehiee tad ao trong énh ning,
sau, tuong phin vér pene oe thap nam phia
lacay. cea vung et Ratt dim va mau xanh
6 p réu xanh cia chiéc bao
thap bi xdi mon va k
nh vien ngoe quy bj hOng duge tu bé nhu hinh
hoa lan voi dat bui cla thdi
oe ee
9 LET WHY 2018), Dy
NXB 2918), Dai de-ASoka - Tie ua
i Ning, TPH cui ae én thogi déit ste tht,
Scanned with CamScanner