You are on page 1of 55

t&SifqE´m"du

tcspfuHacayr,fhtESpfusefap&r,f

www.shwehinthar.com
Website : www.shwehinthar.com

t&Siq
f E´m"du 1 ©shwehinthar.com
t*¾r[my@dw? tbd"Zr[m&|*k½k
wGJzufa&Tusifomoemydkif
a&T[oFmod&DrEåpHausmif;q&mawmfbk&m;MuD;\oabmxm;tjrif
a&Tyg&rDawm& t&Siq f E´m"duxHrS ]þpmrlrsm;udk Munf½h í I xifjrifcsuf a&;om;ay;yg&ef} [k awmif;qdk
vmojzifh ay;ydv Yk maom pmrlrsm;udk tzefzef Munf½h u I m rdrjd riforQ a&;om;vdu k yf gonf/
pmrlrsm;rSm tar;tajzrsm; jzpfaeonfukd awGU&ygonf/ tar;tajzaygif; (13)ck &Syd gonf/ t&Sif
qE´m"duESiahf wGUqHjk cif; u@rSm ar;cGe;f rsm;uyif ae&mrsm;rsm; ,lxm;ojzifh tar;tajzodyYk if xnfo h iG ;f vdu k f
ygonf/
t&Siq f E´m"duu xdx k akd r;cGe;f udk ajzqd&k mü ar;cGe;f \ y"metajzESihf ES;D EG,q f ufpyfonfh taMumif;
t&m? tcsut f vufrsm;udk tzufzufrS tjynft h pHk yg0ifapí tm*r? obm0,kwt då zHzk kH usr;f *eftpHw k EYkd iS hf
n§í d tcdik t f rma&;om;ajzqdx k m;onfukd awGU&ygonf/
erlemjy&ygvQif ,aeY Ak'b ¨ mom jrefrmvlrsK;d vlMu;D vli,f t&G,rf a&G; uav;oli,frsm;ygrusef
]ZdeH - ig;rmef atmifjrif bk&m;&Siu f }kd ponfjzifh &Gwq f akd eMuaomfvnf; rmef ig;yg;udk a&wGujf yprf;ygqdv k Qif
a&wGujf yEdik o f l tawmf&mS ;rnfxifygonf/ onfx h uf wpfqifw h ;kd jy;D rmefwpfyg;pD\t"dymÜ ,fukd ar;vdu k v f Qiaf wmh
trSet f uef ajzEdik o f rl &So d avmuf jzpfrnfxifygonf/
þae&mrSm t&Siq f E´m"duu ar;cGe;f \ y"metajz jzpfaom rm&fig;yg;udk a&wGujf yjy;D aemuf qufpyf
ES;D EG,af eonfh t"dymÜ ,frsm;udk ]bmhaMumifh 'gudk rm&f [kac:&onf? olu b,fvdk ESyd pf ufwwfonf? b,foal wGukd
ESyd pf ufwwfonf? bk&m;&Siu f , kd af wmfjrwfMu;D udak omfrS tvGwrf ay; y&deAd mÁ ef0ifpH cgeD;txd ESyd pf ufwwfonf}
ponfjzifh rm&fig;yg;ESiphf yfí odp&mrSeo f rQ wpfpeG ;f wpfprQ ruse&f atmif xkwaf zmfajzqdk xm;onfukd awG&Y
ygonf/
&nfp;l ukov kd f ar;cGe;f rSm vlwikd ;f ESihf ruif;Edik ?f uif;í r&? aeYpOfaeYwikd ;f jyKvyk af e&aom ukov kd rf sK;d
jzpfojzifh xdu k o k v dk u f kd pepfwus rSerf eS u f efuef vkyw f wfzYkd vkyd gonf/ wcsKUd yHrk usyef;rus jzpfuwwfqef;
vkyo f nf? wcsKUd tukov kd tf vkyaf wGukd ukov kd x f ifívkyo f nf? xdt k vkyaf wGonf wpfpkH wpf&mtusK;d r&?
aiGuek v f yl ef;rQ jzpf½rHk u tyg,foYkd usa&muf wwfyu kH kd edygwfawmfvm oufaotaxmuftxm; pHv k ifpmG jzifh
tus,w f 0ifh ajzqdx k m;onfrmS vGepf mG rSwzf , G af umif;vSojzifh zwfyg? rSwyf g? vdu k ef musio hf ;kH yg[k wdu k wf eG ;f vdk
ygonf/
oufowfvw G Ef iS hf ukov kd pf wd f jyóemrSmvnf; ,aeYacwfpm; vltawmfrsm;rsm; pdw0f ifpm; usio hf ;kH
aeaom jyóem jzpfaeygonf/ jiif;írqH;k Edik af om jyóemvnf; jzpfaeygonf/ 'gudk t&Siq f E´m"duu
bk&m;&Si\ f tqH;k tjzwfukd pHv k ifpmG azmfjy&Si;f vif;í tjiif;udk &yfapxm;ygonf/
odaYk omf oufowfvw G u f kd ckw;kH vkyí f bmoma&;pnf; ½k;H odr;f oGi;f rIrsm;udyk if wuf<upGm vIy&f mS ;
jyKvyk af eonfukd awGU &ojzifh 'Dtajzrsm;udk aocsmpGm zwfrw S v f u kd ef m usio hf ;kH í xdpk nf;½k;H rIvw G u f if;atmif
a&SmifuiG ;f &ef jzpfygonf/
useaf r;cGe;f wd\ Yk tajzrsm;rSmvnf; þenf;wlyif jzpf ojzifh ¤if;wdu Yk kd tus,rf a&;awmhbJ zwfjzpfatmif
zwfjy;D vdu k ef musio hf ;kH yg[k wdu k w f eG ;f ygonf/
t&Siq f E´m"duESihf awGUqHjk cif; u@ESiw hf uG pmtkyyf g tar;tajztm;vH;k udk pk½;Hk í twdck sK;H ajymvdk
onfrmS ,ck t&Sif qE´m"du\ pmtkyrf sK;d rSm awGU&? jrif&? zwf&cJaom pmtkyrf sK;d jzpfojzifh ,ckvuf&b dS 0\
at;csr;f om,mrI? b0\ukeq f ;kH &m edAmÁ ef&onfh b0txd oHo&mwpfavQmufv;kH at;csr;f om,m rIukd
vdv k m;olwikd ;f þpmtkyf vuf0,fyikd q f ikd f &&Sx
d m;apum tjrrJ jywf zwf½aI vhvm usio hf ;kH yg[k wdu k w f eG ;f vdu k f
ygonf/
t&Siq
f E´m"du 2 ©shwehinthar.com
,aeY acwfay: tifwmAsL;*sme,f ponfrsm;rSm urÇmh taMumif;t&m? acwftaMumif;t&m tpHt k vif?
pma&;q&m tMu;D ti,f ynmonftpHt k vifwYkd pka0;aygif;qH&k mjzpfojzifh vlMu;D vli,f vl&, G vf v
l wftpH?k
vlwef;pm;tpHt k vifwYkd 0dik ;f tHk Munf½h &I m jzpfaeayonf/
xd*k sme,frsm;u t&Siq f E´m"du\ "r®pmayrsm;ESiw hf uG tjcm;ynm&Sirf sm;\ "r®pmayrsm;udyk g wav;
wpm; ta&;xm;umae&m trsm;Mu;D ay;xm;? a&;om;azmfjycGihf ay;xm;í xd*k sme,fpmapmifrsm;tm; trsm;Mu;D
om"kac:um aumif;cs;D r*Fvm jyKvu kd yf gonf/
,aeY acwfvil ,frsm;rSm trsm;tm;jzifh trsK;d bmom omoemESihf qefu Y siaf om ,Ofaus;rI? Ak'¨
omoemawmfEiS hf qefu Y siaf om t,ltq? 0g'rsm; vTr;f rd;k rIukd cHae&Mu&ojzifh "r®pmayrsm;ESihf awGUxdru I rkd sm;pGm
vdtk yfaecsed w
f iG f t&Siq f E´m"du polwu Ykd xd*k sme,fpmapmifrsm;ü yg0ifa&;om;vmrIwYkd twGuv f nf; t&Sif
qE´m"du polwt Ykd m; tm;&0rf;omrsm;pGm cs;D usL;&ygaMumif;? t&Siq f E´m"du taeESiv hf nf; a&SUqufí *sme,f
rsm;wGif þodkYaom bmoma&;tar;tajz aqmif;yg;rsm; tqufrjywf a&;om;apvdkaMumif; a&;om;
azmfjyvdu
k &f ygonf/
t&Si&f mZdEm´ bd0oH
Zlvikd ?f 19? 2002/

t&Siq
f E´m"du 3 ©shwehinthar.com
zwfjyD;rSwfyg
wpfaeY tifwmAsL;*sme,f wm0efct H ,f'w D mu uRef awmfu h kd ]t&Siq f E´m"duu 'DpmrltwGuf trSm
a&;ay;ygvdYk q&mhukd trde&Yf v dS u kd yf gw,f} vkadY jymjy;D pmrlzikd w f pfcu k kd ay;ygw,f/ trSmpmudk tjrefq;kH vdck sif
ygw,fvv Ykd nf; olu xyfwvJvJ ajymygw,f/ pmrlukd zwfzt Ykd csed af wmif oluay;csiyf kH ray:ygbl;/
t&Siq f E´m"duudk rawGUqH?k rzl;arQm&f wmMumvSjy?D zl; awGUcsiaf ewke;f aemufxw k rf nfh pmtkyt f wGuf
trSma&;cdik ;f vdu k w f ,fqakd wmh t&Siq f E´m"duudk zl;awGUvdu k &f ovdyk J 0rf; omrdygw,f/
t&Siq f E´m"duudk zl;awGcY sio f al wG trsm;Mu;D ? t&Sif qE´m"dueJY aqG;aEG;csio f al wGvnf; trsm;Mu;D ?
t&Siq f E´m"du&JU w&m;udk emcsiMf uolawGvnf; trsm;Mu;D ? t&Siq f E´m"du&JU pmtkyrf sm;udk zwf½aI eMuolawGvnf;
trsm;Mu;D ? 'DtaMumif; awGukd awG;&if; pdr;f vJv h u hJ efa&jyifukd jzefrY ;kd jy;D yGiahf ewJh jzLvGvG MumyGiw hf pfyiG u hf kd
jrifa,mifaeygw,f/
]Mumonf a&udk wefqmqifjcif;iSmjzpf\} wJ?h tvGef ESpv f zkd ,G f aumif;wJph um;/ a&jyifukd Mumu
vSyoGm;apw,f? oif;ysUH ysUH &eHeY YJ a&ay: jzefrY ;kd &if; yGiahf ewJh Mumu a&uefukd wifw h ,fatmif zefw;D w,f?
Mum&JU ta&miftaoG;aMumifv h nf; uefu csr;f ajrUMunfE;l zG,jf zpfapw,f/
vlaY vmu vlt Y odik ;f t0dik ;f rSm ÓPfynm&Sw d ?hJ tusihf oDvaumif;&Sw d hJ ol[m olyY wf0ef;usiu f vlawGukd
jird ;f at;csr;f ajrah pEdik w f ,f/ tusn;f wef t½kyq f ;kd wJh vlrt I ed|m½kaH wGukd z,f&mS ;jy;D ? £|m½kaH wGeYJ vSywifw h ,f
apEdik w f ,f? rdr0d ef;usif udk csr;f ajrUatmif? wifw h ,fatmif zefw;D wwfwhJ tJ'yD nm&Sd olawmfaumif;udk ]Mum}eJY
ckid ;f EIid ;f wwfMuw,f/
Mum;zl;w,f? ]ab;&ef[o l rQ[m ynmr&Sw d hJ rdu
k w f o hJ l aMumifh jzpfvmwmwJ?h ynm&Sad Mumifh rjzpfb;l ?
jzpfay:vmwJh rjird ;f at;jcif; rSeo f rQ[m vlru kd af Mumifh jzpf&w,f? ynm&Sad Mumifh rjzpfb;l /}
]Oyrmajym&&if ....wJ?h usL½k;d awGeYJ rd;k xm;wJt h rd ?f jrufopf&u G af wGerYJ ;kd xm;wJt h rd af wGu avmifwrhJ ;D [m
tifrwef aumif;aumif;rGerf eG f aqmufxm;wJh tdrMf u;D tdraf umif;awGukd ul;pufavmifuRr;f ovdyk ?J ab;&ef
[lorQ[m vlru kd af Mumifjh zpf w,f? ynm&Sad Mumifh rjzpfb;l .... wJ/h rjird ;f at; rjird ;f ouf rIawG? ylaqG;&?
pdwq f if;&J&wmawG[mvnf; vlru kd af Mumifjh zpf&w,f? ynm&Sad Mumifh rjzpfb;l .... wJ/h (A[k"mwkuokw?f
Oy&dyPÖmo/)
]Mum}[m a&uefrmS &Sad ewJt h wGuf uefrmS bmrSxcd u kd f rIr&Sb d ;l ? 0ef;usi[ f m ]Mum} aMumifh bmrS
rESpv f zkd ,G &f mawG? rESpo f ufz, G &f mawGrjzpfb;l / ynm&Sw d ?hJ tusio hf v D &Swd o hJ [
l mvnf; ol0Y ef;usiu f kd rESpo f uf
zG,&f mawGeYJ xdcu kd af prI bmrS r&Sb d ;l /
t&Siq f E´m"du &Sad erI? t&Siq f E´m"du&JU tusiphf &P? t&Siq f E´m"du&JU ta[mtajymawGu 0ef;usiu f kd
wifw h ,fap ygvdrrhf ,f/ jird ;f at;ajyvGicf sr;f ajrah pygvdrrhf ,f/ t&Siq f E´m"du&JU pmayawG[mvnf; rodru kd rf jJ cif;
awGukd z,fjy;D todynmvif;a&mifukd jzpfapygvdrrhf ,f/
tckpmtky[ f m vlawGrmS jzpfwwfwhJ t,lv?GJ txift jrifv?JG r[kww f mawGukd pGaJ ejcif;awGukd z,f&mS ;jy;D ?
ayghyg;vGwfvyf&J&ifhwJh pdwfxm;awGjzpfatmif zefwD;EdkifwJh t,ltqtjrif tawG;awGudk azmfjyxm;wm
jzpfwt hJ wGuf zwfjzpfatmifzwfjy;D ? rSwjf zpfatmif rSwyf gvdYk rSmcsiyf gw,f/

eE´mode;f ZH

t&Siq
f E´m"du 4 ©shwehinthar.com
trSmpmr[kwfaomaus;Zl;wifvTm
q&mawmf t&Siq f E´m"duESihf pwif oduRr;f &onfrmS tifwmAsL;*sme,frS twdik yf ifct H ,f'wD m udo k uf\
aus;Zl; aMumifjh zpfygonf/ wpfaeYwiG f udo k ufrS q&mawmfEiS hf awGUqHk ar;jref;xm;aom pmrl vmyd&Yk if; *sme,fwiG f
"r®a&;&m tar; tajzu@wpf&yfxnfo h iG ;f &ef uReaf wmfEiS w hf ikd yf ifcMhJ uygonf/
*sme,fwGif "r®a&;&m tar;tajzrsm; xnfhoGif;jcif; jzifh bmoma&;udk oD;oefYavhvm&ef
tcsed rf ay;Edik af om vl wef;pm;aygif;pHt k wGuf *sme,fzwf&if; jrwfA'k \ ¨ a'oemawmf rsm;ESihf tuRr;f w0if
jzpf&mrS trsK;d bmomomoemudk cspjf rwf Ed;k vdpk w d ?f xde;f odr;f apmifah &Smufvpkd w d rf sm;? xdrk w
S pfqifh &Siaf wmf
jrwfA'k \¨ tqH;k trESit hf nD aexdik u f siMhf uv H pkd wd rf sm; &&Svd m rnf[k ,HMk unfcMhJ uygonf/ xdaYk Mumifh q&mawmfukd
avQmufxm;&m q&mawmfrS vufcHcJhojzifh tifwmAsL;*sme,fodkY te,fe,f t&yf&yfrS ar;jref;vmaom
"r®a&;&mjyóemrsm;udk q&mawmf rS ajzMum;ay;cJo h nfrmS ,ckqv kd Qif pmtkyw f pftyk yf if xkwaf 0 Ekid o
f nftxd
c&D;a&mufcyhJ gonf/ axmufco H rl sm;? uefu Y u G o f l rsm;jzifh vIyvf yI &f &G jG zpfomG ;aom tar;tajzrsm;vnf;&Syd gonf/
rnfodkYyifqdkap tifwmAsL;*sme,frS q&mawmf\ pmrlrsm;udk apmifhqkdif;zwf½Iaom y&dowfum;
tcdik t
f rmyif &Sad ejyD jzpfonft h wGuf uReaf wmfwt Ykd aejzifh pDpOfwifquf&usK;d eyfonf[k yDwjd zpfc&hJ ygonf/
þuJo h Ykd jzpfajrmufc&hJ mwGif ulnyD yhH ;kd ay;olrsm;\ aus;Zl;udv k nf; arhxm;ír&yg/ oxH?k a&Tyg&rD
awm&wGif wpfyg;wnf; {upm&D awm&aqmufwnfaeaom q&mawmfxH ar; cGe;f rsm; ay;ydaYk y;&efEiS hf tajzrsm;
jyefvnf&,l&ef ulnaD y;aom Adv k rf LS ;rsK;d OD;ESihf xkwaf 0ol OD;pHa&Twt Ykd m; txl;aus;Zl;wif&dS aMumif; þae&mrS
a&;om;tyfygonf/
trSepf ifppf þpmonf trSmpmr[kwb f J tifwmAsL; *sme,fwiG f pmrlrsm; a&;om;cs;D jri§ ahf y;aom
q&mawmft&Sif qE´m"dutm; aus;Zl;wif 0rf;ajrmufygaMumif; avQmufxm; onfh pmvTmom jzpfygaMumif;
..../

rma*s
t,f'w D mcsKyf
tifwmAsL;*sme,f

t&Siq
f E´m"du 5 ©shwehinthar.com
t&SifqE´m"duESifUawGYqHkjcif;
,aeYacwf a&;om;xkwaf 0vsu&f adS om pmayrsm;wGif bmoma&;qdik &f m "r®pmayrsm;udk pmzwforl sm;
ydrk pkd wd 0f ifwpm; avhvmzwf½v I monfukd awGU&S&d onf/ "r®pmayrsm;udk ,if;odv Yk t l rsm; pdw0f ifwpm; avhvm
zwf½v I mMujcif;rSm jrwfpmG bk&m;&Si\ f tqH;k trw&m;awmfrsm;udk jyefvnfa&;om;ol &[ef;oHCmawmfrsm;ESihf
vly*k K¾d vrf sm;uw&m;awmfvm ygVdpmayrsm;udk trsm;em;vnfatmif jrefrmpum;ajyjzifh a&;om; vmMujcif;
onfvnf; taMumif;wpf&yftjzpfyg0ifonf/
bk&m;&Si\ f tqH;k trrsm;udk bmoma&;qdik &f m "r®pm ay avhvmolrsm; em;vnfv, G af tmif &Si;f vif;
a[majym a&;om;vsu&f o dS nfh q&mawmfrsm;teuf a&Tyg&rDawm&q&mawmf t&Siq f E´m"duonf xif&mS ;aom
q&mawmfwpfyg;jzpfonf/
q&mawmfukd 1968 ckEpS ?f Zefe0g&Dv(9)&uf? t*FgaeY wGif a&eHacsmif;jrKd U? olaX;uke;f &yfuu G üf crnf;awmf
OD;pde0f if;? r,fawmf a':ode;f ode;f wdrYk S zGm;jrifco hJ nf/ q&mawmf\ vl trnfrmS armifaZmfoed ;f jzpfjy;D 1984
ckEpS ?f q,fwef;pmar;yGu J kd a&eHacsmif;jrKd U? txu(1)rS ajcmufbmom *kPx f ;l ? jrefrm wpfEikd if v H ;kH 'kw, d jzifh
atmifjrifco hJ nf/ ausmif;om;b0 &Spw f ef;? ud;k wef;? q,fwef;rsm;wGif oH;k ESpq f ufwu kd f oH;k xyfurG ;f vl&nfcRef
tjzpf a&G;cs,cf cH &hJ onf/
q,fwef;atmifjrifjy;D aemuf tr&yl&jrKd U? r[m*E¨m½Hk ausmif;wdu k üf omoemhabmifoYkd 0ifa&mufco hJ nf/
bGUJ trnfrmS &Siq f E´m"dujzpfonf/ xdak usmif;wdu k üf y&d,wåpd mayrsm; avhvmqnf;yl;cJjh y;D 1992 ckEpS w f iG f
yxrausmb f UJG ESihf 1995 ckEpS w f iG f "r®mp&d,bGYJ &&Scd o hJ nf/
,cktcg oxHjk rKd U? auvmoawmif? a&Tyg&rDawm& ausmif;ü wpfyg;wnf; {upm&D awm&aqmufwnfí
y&d,wf? y#dywftvkyf MuKd ;pm;tm;xkwv f su&f o dS nf/ ,if;odYk pdw0f if pm;zG,af umif;aom xl;jcm;aom yg&rD&iS f
q&mawmf t&Siq f E´m"du\ b0jzpfpOfrsm;udk q&mawmfxH ar;jref;avQmufxm;cJyh gonf/
]t&Sib f &k m;omoemhabmif 0ifa&muf&jcif;&JU &nf&, G cf suef YJ r0ifa&mufr?D 0ifa&mufjy;D pdwt f ajctae
awGukd trde&Yf ydS gbk&m;}
]'Dar;cGe;f awGukd jrwfr*Fvmpmapmifu ar;vdYk OD;Zif; ajzcJzh ;l ygw,f/ OD;Zif;&JU ]]ud, k phf wd uf , kd pf pf}} pmtkyef YJ
]raocif bmvkyMf urvJ} pmtkyaf wGrmS vnf; jyefxnfah y;xm;ygw,f/ tJ'D pmtkyaf wGrmS yJ jyef&mS zwfMunfyh g
awmhaemf}
]omoemhabmifukd tjy;D 0ifa&mufzYkd qH;k jzwfxm;yg&uf eJY q,fwef;rSm ajcmufbmom*kPx f ;l &atmif
ajzqdjk zpfcyhJ akH v; ausmif;om;vli,fawG twk,El ikd af tmif rdeMYf um;apcsiyf gw,f bk&m;}
]b,ftvkyfudkyJ vkyfvkyf? udk,fvuf&SdvkyfaewJh tvkyfudk taumif;qHk;t&nftaoG; jzpfatmif
vkycf siw f m OD;Zif;&JUyifupkd w d "f mwfyg/ 'Dpw d "f mwfukd b,fvrkd S azsmufzsuyf pfv&Ykd rSm r[kwyf gbl;/
ud;k wef;ESppf ydik ;f uwnf;u &moufyefouFe;f 0wfzYkd tcdik t f rmqH;k jzwfxm;jy;D om;yg/ rdb pdwcf sr;f om
atmif? rdb qE´jznfw h thJ aeeJY q,fwef;ajzay;cJw h myg/ ud,k t hf wGuf q,f wef;ajzwm r[kwyf gbl;/ rdbtwGuf
q,fwef;ajzwmyg/ q,fwef;atmifjy;D rS ouFe;f 0wfciG jhf yKr,fvYkd qdx k m;wmud;k /
ouFef;tjyD;0wfzdkY qHk;jzwfxm;jyD;om;qdkawmh q&m0efjzpfatmif? tif*sifeD,mjzpfatmifqdkwJh
&nf&, G cf suf vH;k 0r&Syd gbl;/ ud, k af jzwJph mar;yGu J kd taumif;qH;k jzpfatmif ajzr,fqw kd hJ &nf&, G cf suf oefo Y efaY v;yJ
&Syd gw,f/ rdbudk vl0wfaMumifb0eJY aemufq;kH aus;Zl;qyfwm taumif;qH;k atmifjrifreI YJ aus;Zl;qyf r,fqw kd hJ
pdwx f m;yJ &Syd gw,f/
q,fwef;rSm bmompHk*kPfxl;xGufjyD; trSwfawG trsm;MuD;&vdkYvnf; udk,fhb0twGuf bmrS
toH;k r0ifawmhb;l qdw k m MuKd ox d m;jy;D om;ygyJ/ 'gayrJh toH;k 0ifwm? toH;k r0ifwmu ud, k ef YJ rqdik b f ;l ? ud, k f
rvGrJ aoGvyk &f r,fh tvkyw f pfcu k kd t aumif;qH;k jzpfatmif vkyzf o Ykd m ud, k ef qYJ ikd w
f ,fvYkd cH,x l m;awmh pmar;yGrJ mS

t&Siq
f E´m"du 6 ©shwehinthar.com
xdyq f ;kH uae xl;xl;cRecf Ref atmifjrifatmif MuKd ;pm; csiw f phJ w
d u f wpfjym;om;rS avsmrh oGm;cJyh gbl;/
tusKd ;aumif;aumif;vdck siw f phJ wd ef YJ MuKd ;pm;cJw h mr[kwf ygbl;/ taMumif;aumif;aumif; vkycf siw f phJ wd ef YJ
MuKd ;pm;cJw h m yg/
atmifpm&if;xGujf y;D vdo Yk uFe;f 0wfawmhr,fvyk af wmh &if;ES;D olawGu ajymMuw,f/ ]ouFe;f 0wfr,fh
twlwl bmjzpfvYkd ajcmufbmom*kPx f ;l xGuaf tmif ajzaeao;vJ? ESajrmp&mMu;D } wJ/h ]wdo Yk m bke;f Mu;D 0wfzYkd
qH;k jzwfxm;&if at;at;aq;aq; aejy;D atmif½akH vmufyJ ajzr,f} wJ/h
olwdkY ESajrmwmu ajcmufbmom*kPfxl;udk ESajrmwmyg/ ajcmufbmom*kPfxl; xGufatmifom
rMuKd ;pm;cJ&h if OD;Zif;ESajrmwmu ajcmufbmom*kPx f ;l xGuEf ikd af vmufwhJ ÓPf ynmeJY 0D&, d "mwfukd ESajrmwmyg/
ud,k Ó hf Pf? ud, k 0hf &D , d udk tpGr;f ukef xkwo f ;kH cJjh y;D jyrD Ykd OD;Zif;uawmh ajcmufbmom*kPx f ;l udk rESajrmygbl;/
e*du k wnf;u ajcmufbmom*kPx f ;l udk ud, k b hf 0twGuf toH;k cszYkd ]vdck sipf w d }f eJY &,lcw hJ mrS r[kwb f /J
toH;k cszYkd vH;k 0 r&nf&, G cf ahJ yr,fh wu,fv h ufawGb Y 0 rSmawmh twdik ;f twmwpfct k xd toH;k uschJ
ygw,f/
]&&Sjd y;D ajcmufbmom*kPx f ;l eJY &&Sv d mr,fh q&m0ef b0udk pGev Yf w T Ef ikd jf cif;} qdw k hJ (vltrsm;owfrw S w f )hJ
*kPyf 'k f aMumifh OD;Zif;&JU w&m;"r® jzefjY zL;wJt h vky?f bmoma&; tod ÓPf a0iSwhJ tvkyf xda&mufatmifjrif
vmcJyh gw,f/ Mu;D Mu;D us,u f s,f ajym&&ifawmh OD;Zif;&JU omoemjyKvyk if ef;rSm oG,0f u kd af omtm;jzifh taxmuf
tul aumif;aumif;&cJyh gw,f/
bk&m;tavmif; r[mZeurif;om;[m rPdarcvmewforD; vmu,fvrd rhf ,fqw kd hJ arQmv f ifch suef YJ
ork'&´ mxJrmS vufypfu;l aewmr[kwaf yr,fh aemufq;kH awmh rPdarcvm&JU &ifciG rf mS aEG;axG;pGm arS;pufciG hf
&cJw h ,fr[kwv f m;/ MuKd ;pm;tm;xkwrf &I UJ &v'f[m b,fawmhrS tcsn;f ES;D rjzpfygbl;/
'gaMumifh vli,fawGukd ajymcsiw f mu ]bmtaMumif; aMumifyh v J yk &f vky&f ? vuf&u dS , kd v f yk af ewJt h vkyu f kd
taumif;qH;k jzpfatmifvyk yf g/ rvGrJ aoG rjzpfrae vky&f awmhr,fh tvkyw f pfcu k kd vkycf sicf si?f rvkycf sicf si?f
t&nftaoG;tjrihq f ;kH jzpfatmifvyk yf g} vd/Yk q&mMu;D vkyjf y;D ajymwmawmh r[kwyf gbl;aemf}
]t&Sib f &k m; wpfyg;wnf; awm&aqmufwnfae&jcif;&JU &nf&, G cf suu f av; odyg&apbk&m;}
]ud,
k phf w d ef u
YJ , kd u hf , kd f vGwv f yfpmG aeEdik zf ?Ykd ud, k t hf vkyef YJ ud, k t hf csed f wduspmG a0Edik zf Ykd wpfyg;wnf;
awm&aqmufwnf aewmyg/
trsm;eJY a&maESmjy;D ae&if ud, k phf w d ef YJ ud, k u hf , kd f jzpfzYkd odyrf vG,b f ;l / trsm;tm;jzifh olrsm;pdwef YJ ud, k u hf ,kd f
jzpfae&wmrsm;w,f/
tm;emrIawG? iJn h m§ axmufxm;&rIawGeYJ b0[m vGwf vyfrI r&Sad wmhb;l / olrsm;cdik ;f wdik ;f vkyaf e&wmrsKd ;
r[kwaf yr,fh olrsm;qE´ukd jznfjh znfah y;ae&wmeJY ud, k &hf UJ wu,fu h ,
kd yf ikd q f E´ awG[m wjznf;jznf;eJY aemufukd
a&mufa&mufomG ;&w,f/
&[ef;wpfyg;qDukd csO;f uyfvmMuwJh vlawGqw kd muvnf; ta&twGurf sm;pGm? qE´rsm;pGmqdak wmh
vltrsKd ;rsKd ;&JUqE´ trsKd ;rsKd ;udk tjrw J rf; acgif;ndwjf y;D om jyKH ;jyKH ;Mu;D jznfq h nf;ay; ae&r,fq&kd if ud, k &hf UJ ud, k yf ikd f
qE´awG? ud, k yf ikd af rQmv f ifch suaf wG[m tm;vH;k ajrmif;xJa&mufomG ;rSmaygh/
'Dvkd ajymvdu k v f Ykd wpfu, kd af umif;qefw,fvYkd r,lqapcsib f ;l / ud, k yf ikd q
f E´? ud, k yf ikd af rQmv f ifch suf
qdw
k t hJ xJrmS ud, k thf usKd ;a&m? trsm;tusKd ;a&m ygygw,f/ ud, k t hf wGuaf &m? trsm; twGuaf &m wu,fxad &muf
r,ft h vkyrf sKd ;? t&Sno f jzift h &m xifuse&f pfr,fh tvkyrf sKd ;rsm;rsm;vkycf siw f ,fvYkd qdv k ykd gw,f}
]t&Sib f &k m; ckerdew Yf t hJ xJrmS ]]ud, k t hf vkyef u YJ , kd t hf csed f wduspmG a0Edik zf }Ykd } qdw k hJ pum;av;u enf;enf;qef;
aeovdyk /J &Si;f &Si;f vif;vif; odyg&apbk&m;}
]vlwpfa,mufeJYwpfa,muf tvkyfobm0csif;a&m? tcsdefoHk;pGJyHkcsif;a&m rwlnDMubl;av/
tvkyo f bm0csi;f wl w,fxm;OD;? tcsed o f ;kH pGyJ ?kH tcsed cf aJG 0yHck si;f awmh rwlnED ikd yf gbl;/ use;f rma&;tajctae?
ywf0ef;usit f ajctaepwJh tajctae t&yf&yfay: rlwnfjy;D uGjJ ym;Edik yf gw,f/

t&Siq
f E´m"du 7 ©shwehinthar.com
OD;Zif;&JU olrsm;eJrY wlwhJ tm;enf;csuw f pfcu k nbufr;D tvif;a&mifeYJ pmMunfv h Ykd vH;k 0r&wmygyJ/
aeYbufvnf; twlwal yghaemf/ rD;tvif;a&mifeq YJ kd OD;Zif;&JUrsupf u d pmvH;k 0 Munfv h rYkd &bl;/ rsupf u d se;f rma&;
raumif;bl;aygh/ 'DaeY rD; tvif;a&mifepYJ mMunfv h u kd &f if wpfnvH;k vnf; tdyv f Ykd r&awmh bl;/ aemufwpfaeYvnf;
wpfaeYv;kH bmpmrS Munhv f Ykd r&awmhb;l /
obm0tvif;a&mif tm;aumif;wJt h csed rf mS yJ pmeJY ywfoufwhJ tvkyv f yk v f &Ykd w,f/ pmoifom;
b0wke;f u wcsKd Ubmom&yfawGukd wdyaf cGeyYJ J em;axmifjy;D usucf &hJ w,f/ yxr ausmb f UJG &cJw h hJ yxrMu;D wef;wke;f
uqdk oH;k bmomyJ aeYtvif; a&mifeYJ pmMunfch &hJ w,f/ av;bmomudk jy|mef;csut f ptqH;k ud, k b hf momud, k f
toHoiG ;f xm;jy;D nbufrmS wdyaf cGem;axmif &if; avhvmrSwo f m;cJ&h w,f/
'um? 'umr y&dowfawGu obm0tvif;a&mif&SdwJh tcsdefrSmyJ vmwmrsm;w,f/ udk,fh&JU
tvkycf sed u f vnf; obm0 tvif;a&mif&w dS thJ csed yf q J akd wmh vmorQ{nfo h nfeYJ pum;ajym qdak e&r,fq&kd if
ud,k rhf mS pmvkycf sed f vH;k 0r&Sad wmhb;l / nbuf {nfo h nf&iS ;f wJt h csed u f sawmhvnf; ud, k u f pmvkyv f Ykd vH;k 0
r&awmhb;l av/
w&m;tm;xkww f muawmh oGm;&if; vm&if;? vky&f if; udik &f if;eJv Y nf; tm;xkwv f Ykd &w,f? nbufrmS vnf;
oD;oefY tcsed , f jl y;D tm;xkwv f &Ykd w,fqakd wmh 'um? 'umr {nfo h nf y&dowfaMumifh w&m;tm;xkwcf sed af wmh
taESmiht f ,Suf rjzpfygbl;/ 'gayrJh pmvkycf sed u f awmh 'um'umr {nfo h nfy&dowf aMumifh tMu;D tus,f
taESmiht f ,Sujf zpfygw,f/ &efuek &f yd o f m rSmaewke;f u wcsKd UaeYawGqkd wpfaeYv;kH aevdYk pmwpfv;kH rS rzwf
vdu
k &f bl;/
'um'umrbufu Munf&h ifawmh wpfa,mufq,fih g; rdepf? em&D0uf? wpfem&Dy?J taESmiht f ,Suf
rjzpfygbl;vdYk xif&rSmaygh/ 'gayrJh vmwJ'h um'umru wpfa,mufwnf; wpfzUJG wnf;rS r[kww f m? qufaewm
qdak wmh OD;Zif;bufuMunf&h if wpfaeYv;kH tvkyyf suyf gw,f/
OD;Zif;u oAÁnKwÓPfawmfMu;D &xm;wJh yk*K¾d vrf S r [kww f m? odoifo h x d u kd w f mawG avhvm&OD;rSmaygh?
y&d,wåu d sr;f *efawG? taxGaxGpmayawG zwf½&I OD;rSmaygh/ OD;Zif; twGuf awmh pmzwfcsed [ f m aeYpOf r&Srd jzpf
vdt
k yfygw,f/
tESpcf sKyaf jym&&if y&d,wåt d vkyaf &m? y#dywåt d vkyf a&m tcsed jf ynfv h yk Ef ikd zf t Ykd wGuf wpfyg;wnf;
awm&aqmufwnfaewmyg/ ]tcsed t f cuftcJaMumifh awmxGu&f wmyg} vdq Yk &kd if rrSm;ygbl;/
tcsed ?f tcsed /f Ak'j¨ rwfpmG omoemawmfMu;D eJY awGUMuKH ae&wJt h cdu k f tcsed w f ikd ;f [m odyw f efz;kd &Swd ,f?
wpfpuúeaYf v;awmif tavtvGichf v H rYkd &bl;/ 'um? 'umrawGukd tjypfzUJG wm r[kwb f ;l aemf? ud, k b hf ufu
tcsed jf yóemudo k m ½d;k ½d;k om;om; wifjywmyg}
]awmxJrmS 'um'umrawGeYJ vH;k 0 tawGrY cHb;l vm; bk&m;}
]rGe;f wnfh q,fEh pS ef m&Duae q,fEh pS ef m&Dct JG xd? em&D 0ufawmh tawGUcHygw,f/ 'Dtcsed yf t J awGcY w H hJ
taMumif; awm& ausmif;rSm qdik ;f bkwv f nf; qGx J m;ygw,f/
cGijhf yKcsed rf [kwbf J a&mufvmvdYk wHcg;zGirhf ay;wJt h wGuf jyefqif;oGm;Mu&wJh 'um'umrawGukd tm;awmh
emygw,f/ 'gayrJh rwwfEikd b f ;l av/ tm;em&if cg;ygoGm;vdrrhf ,f/ tm;em jcif;[m qH;k ½H;I jcif;&JU taMumif;yJ
r[kwv f m;/
tcsed u f kd wefz;kd xm;vdYk vlrek ;f &ifvnf; rke;f Muygap awmh/ tcsed u f kd zufw, G u f ;kd uG,rf v d Ykd cH&wJt h rke;f udk
tjyKH ;eJY auseyfpmG cH,v l u kd yf gr,f}
]wpfyg;wnf; awm&aqmufwnfjcif;aMumifh &&Sv d mwJh tusKd ;aus;Zl;eJY tawGUtMuKH awGukd rdeaYf wmfryl gOD;
bk&m;}
]bmvJ? 'umMu;D u tm;usjy;D awmxGurf vdv Yk m;/ awm xJawmifxrJ mS wpfyg;wnf;ae&jcif;&JU tusKd ;
aus;Zl;awGuawmh ajymjyvdaYk wmif rukeEf ikd yf gbl; 'umMu;D &,f/ rsm;rsm; ajym&if <um;&ma&mufaerSmpd;k vdYk

t&Siq
f E´m"du 8 ©shwehinthar.com
erlemavmufyJ ajymjyyghr,f/
t"duuawmh pdwaf t;csr;f rI tjynft h 0 &wmygyJ/ ywf0ef;usio f bm0½Icif;awGaMumifah &m? wdwq f w d f
jird o
f ufrI udk tajccHwhJ pdwyf ikd ;f qdik &f m avhusirhf aI wGaMumifah &m tcsed f wdik ;f pdwaf t;csr;f rI &aeygw,f/
OD;Zif;&JU ausmif;ocFrf;eHab;rSm prf;acsmif;av;wpfck uq,fhESpf&moD pD;qif;aew,f/ a&wHcGef
tMu;D tao; tedrhf tjrifrh sKd ;pHyk /J ckvkd rd;k wGi;f qd&k if a&ydrk sm;vdYk odyo f m,mw,f/
awmxJawmifxrJ mS &Sw d hJ aus;iSuaf wGuvnf; tm;vH;k eD;yg; oDcsi;f qdw k wfwhJ aw;oDiu S af wGcsn;f yJ/
wcsKd UiSuaf wGu ud, k o hf pH Ofeu YJ , kd f oHpOfwpfrsKd ;yJ qdw k wfovdk wcsKd UiSuaf wGuawmh wpfaumifwnf;eJY oHpOf
trsKd ;rsKd ;udk toHtrsKd ;rsKd ; vkyjf y;D qdw k wfMuygw,f/
ausmif;ocFr;f &JU aemufausmbufu awmtkyef ufeuf? opfyifjrifjh rifah wG&w dS hJ awmife&H rH wfrwfMu;D /
ausmif;ocFr;f &JU rsuEf mS pmbufu ud, k ahf usmif;xuf edrw hf hJ awmifawG? &mbmjc?H opfo;D jcaH wG? jrKd U&Gmvlaetdru f
opfyifawG? v,fuiG ;f jyifawG? jrpfacsmif;? tif;tdik af &jyifawG? tqH;k r&Sd wpfarQmw f pfac:Mu;D / jy;D awmh opfyif
awGMum;u xd;k xGuaf ewJh a&Ta&mifw0if;0if;eJY apwDawmfawG? ykx;kd awmfawG/ ab;0J,mrSmvnf; awmifaMum
qufpyfaewJh wjcm;awmifawG? axmifxyd u f apwDyx k ;kd awG/OD;Zif;ausmif;ocFr;f uae a&SUaemuf0, J m b,fuykd J
MunfMh unf?h obm0½Icif;awGu tvGet Yf vGef om,mMunfE;l zG,af umif;vSygw,f/
txl;ojzifh prf;acsmif;xJua&awG wjird jhf ird w hf oGio f iG f pD;qif;oGm;wmudMk unf&h if; rwnfjrw J t hJ edpö
oabmudk tjyif A[d'w ¨ pfvn S ?hf twGi;f tZÑww å pfvn S hf qifjcif&wm odyx f rd yd g w,f/ pD;qif;aysmufu, G o f mG ;wJh
prf;a&awGet YJ wl ½kyw f if;rmrI? pdww f if;usyrf aI wG pD;0ifarsmygoGm;ovdk cHpm;&jy;D ½ky<f uufom;a&m? pdw<f uufom;
yg ajyavsmv h ef;qef;oGm;ygw,f/
vwfqwfoef&Y iS ;f wJah vudk wpfavmuvH;k u avawG wpfa,mufwnf; uefx½du k q f JG tydik pf ;D xm;jy;D
&SLae&ovdk w0Mu;D &I½u Id &f wJt h wGuv f nf; aoG;om;oefpY if pdwMf unfvifyg w,f/
ud,k ahf e&mxuf edrw hf hJ awmifawG tygt0if jrKd U&Gme,f y,f vGijf yifus,Mf u;D wpfcv k ;kH udk tay:pD;uae
vTr;f jy;D jrifae&wJt h wGuf arwåmydv Yk Ykd odyaf umif;ygw,f/ wpfavmuvH;k udk txufp;D uae jcKH jy;D arwåm"mwf
ydv
Yk wT af e&wmrdYk ud, k &hf UJ arwåm &ifaiGv Y iId ;f atmufrmS owå0gtm;vH;k aEG;axG; aysmaf rGUaeMuo vdk cHpm;&ygw,f/
awmifay:txufp;D uae wpfavmuvH;k udk vTr;f jcKH Munfjh y;D arwåmyd&Yk wJt h &omudk awmifay:rSmaewJh ol
awGryS J cHpm;vdYk &rSmyg/
udavomjzpfp&mtm½Hak wG bmrSr&Sb d J yuwd wdwf qdwjf ird o f ufaewJt h wGuf w&m;tm;xkwv f v Ykd nf;
odyfaumif;ygw,f/ wpfpuúefYqdkwpfpuúefY t&rf;odomygw,f/ orm"dt&rf; jzpfvG,fjyD; ÓPfvnf;
t&rf;wufv, G yf gw,f/
vloal v;yg; oGm;vm 0ifxu G zf Ykd a0;vGe;f wJt h wGuf aMumifv h nf; owfrw S cf iG jhf yKcsed u f vG&J if 'um'umr
ta&muftayguf r&Sdoavmuf enf;yg;wmrdkY pma&;csdefvnf; &ygw,f/ 'DaeYtxd w&m;pmtkyfawG
txdu k t f avsmuf xGuv f mEdik w f m[m awmxJrmS wpfa,mufwnf; aevdyYk g/ jrKd UrSmomae&if pma&;jzpfrmS
r[kwyf gbl;/
tESpcf sKyf ajym&&ifawmh awmxJawmifxrJ mS wpfyg;wnf; {upm&Dow D if;oH;k wJt h wGuf ud, k t hf usKd ;
udak &m? trsm;tusKd ;udak &m? odrYk [kwf ud, k t hf usKd ;udak &m? omoemhtusKd ;udak &m pdwaf t;csr;f vGwv f yfpmG ?
odyx f ad &mufwiG u f s,pf mG o,fy;kd &Guaf qmifEikd yf gw,f/ OD;Zif;&JU yk*v ¾ u d b0taeeJY ajymwmygaemf/
]'gqdk t&Sib f &k m;u awmxJrmS yJwpfoufv;kH aeawmhrmS vm; bk&m;}
]awmxJrmS yJ wpfoufv;kH aeEdik &f ifawmh taumif;qH;k aygh 'umMu;D &,f/ aecsipf w d v f nf;&Syd gw,f/
'gayrJh aejzpfr,f? raejzpfb;l qdw k muawmh rjrif&wJu h w H &m;uvnf; &Sad o;wmrdYk ,wdjywfawmhajymvdYk rjzpfb;l /
OD;Zif;u vrif;Mu;D &JU b0udk odyt f m;usw,f/ vrif;Mu;D [m avmuvlom;awGukd tat;"mwfeYJ
tvif;"mwfay;jy;D aus;Zl;jyKw,f/ 'gayrJh avmuvlom;awGeYJ vdr;f usu H yfjijd cif; r&Sb d ;l / a0;a0;rSmyJ oD;oefY
aew,f/

t&Siq
f E´m"du 9 ©shwehinthar.com
OD;Zif;vnf; vrif;MuD;vdkyJ avmuvlom;awGeJY a0;a0;rSm oD;oefYae&if; avmuvlom;awGudk
tat;"mwfeYJ tvif;"mwfay;jy;D aus;Zl;jyKcsiw f ,f/ arwåmydaYk ewm? arwåmyGm;aewm[m tat;"mwfeYJ
aus;Zl;jyKaewmaygh/ tcgtm;avsmfpGm w&m;a[maewm? pmaya&;aewm[m tvif;"mwfeJY aus;Zl;
jyKaewmaygh/ arwåmtat;"mwfeJY todÓPftvif;"mwfay;jyD; a0;a0;uaeaus;Zl;jyKae&wJh vlom;
vrif;b0rsKd ;udk ydjk y;D vdv
k m;ygw,f/
uav;awGqakd ewJh oDcsi;f pmom;udk enf;rS;D jy;D ajym&&if ]vrif;av;vdk usiahf erSm} aygh/
pum;rpyf ukefwifum;MuD;awG&JUaemufydkif;awGrSm a&;xm;wwfavh&SdwJh pmom;av;wpfckudk
owd&rdw,f/
]a0;avaumif;av} wJ/h

«'kw,
d ydik ;f udk pmrsuEf mS (171) wGif qufvufzwf½yI g&ef/»
udkouf

taumif;qHk;uawmh
y|mef;w&m;yJjzpfjzpf
wjcm;w&m;yJjzpfjzpf
w&m;awmfwpfckck
&GwfzwfylaZmfrIjyKawmUr,fqdk&if
yxrOD;qHk;arwÅmbm0emyGm;rsm;
arwÅokwf&GwfqdkjyD;rS
jyKwmtaumif;qH;k ygyJ/

t&Sib f &k m; ....


wynfah wmfu y|mef;w&m;awmfMu;D udk odyMf unfnKd wt hJ wGuf tdrrf mS aeYpOf&w G zf wfygw,fb&k m;/ 'gayrJh
vlMu;D wcsKUd u ]tdrrf mS y|mef;r&Gwaf umif;bl;? &Gw&f if tdraf pmifeh wfraeEdik bf J xGuaf jy;wwfw,f/ &Gww f o
hJ l
'kua© &mufwwfw,f} vdYk ajymMuygw,fb&k m;/ tdrrf mS y|mef;&Gwo f if?h r&Gwof if?h &Gw&f if 'kua© &muf? ra&muf
ajzMum;ay;awmfryl gbk&m;/
armifaZmfrsK;d atmif? prf;acsmif;jrKd Ue,f/

'umaZmfrsK;d atmif&UJ ar;cGe;f udk zwf&awmh OD;yOöi;f eJY cifrif&ifE;DS wJh 'umwpfa,mufukd csucf si;f
owd&vdu k rf yd gw,f/ vli,fwpfa,mufygyJ/ tdrrf mS y|mef;&Gw&f if cdu k w f wfw,fqkd vdYk olu a&Tw*d b kH &k m;ay:wufjy;D
y|mef;&Gww f ,fw/hJ aeYwikd ;f vnf; bk&m;rwufEikd af wmh wpfywfwpfcg arG;aeYwikd ;f avmufyw J ufjy;D &Gwjf zpfw,fw/hJ
wpfywfrmS wpf&ufyJ bk&m;ay:wufjzpfawmh wpfywfrmS wpfMurd yf yJ |mef;&Gww f uhJ ok v kd f &awmhwmaygh/
usew
f ahJ jcmuf&ufrmS awmh bk&m;ay: rwufjzpfwt hJ wGuf y|mef;&Gww f hJ ukov kd f ajcmuf&ufv;kH vufvw G qf ;kH ½I;H
&awmhwmaygh/ bk&m;ay: rSmrS r[kwb f J tdrrf mS vnf; y|mef;&Gwrf ,fq&k d if aeYpOfet Y J rQ y|mef;&Gww f uhJ o k vk d f wk;d yGm;aerSm
trSeyf gyJ/ tckawmh t,ltq trSm;udk vufc, H MkHunfjy;D vku
d ef musio
hf ;kH rdwthJ wGuf &oif&h xdu k wf hJ ukov kd w
f &m;awG
trsm;Mu;D vufvw G qf ;kH ½I;H cJ&h ygw,f/

t&Siq
f E´m"du 10 ©shwehinthar.com
wu,fawmh y|mef;w&m;[m ewfy&dowfawGtwGuf t"duxm;jy;D jrwfpmG bk&m; a[mMum;cJw h myg/
a[mwmudu k ewfjynfrmS av/ ewfjynfrmS ewfy&dowftwGuf a[mxm;wJh w&m;udk ewfawGu rESpo f ufbJ &Syd ghrvm;/
olawmfaumif;ewfreS &f if y|mef;w&m;udk b,fol b,fae&mrSm&Gw&f w G f ESpo f ufjrwfE;dk pGm vma&mufem,lrmS aocsm
ygw,f/
y|mef;&Gwv f Ykd tdraf pmifeh wf raeEkid b f J xGuaf jy;&w,fqkd wm obm0rusygbl;/ wu,fqkd ud, k &f w G af y;vdYk
olem&ayw,fqjkyd ;D ud, k th f rd u f awmif rcGmEdik af tmif jzpfaerSmyg/ olemcsiw f h J y|mef;&Gwaf y;wJt h wGuf ud, k uh f k d aus;Zl;awG
wifjy;D cgwdik ;f xufawmif ulnaD pmifah &SmufO;D rSmyg/
wu,fvYkd y|mef;oHMum;wmeJY xGuaf jy;wJh tdraf pmifeh wf&cdS w hJ ,fq&kd ifvnf; tJ't D rd af pmifeh wf[m bke;f uH
r&Sw d ehJ wf? olawmfaumif;pdwrf &Sw d ehJ wf? ol,w k rf mewfyJ jzpfygvdrrhf ,f/ tJ'v D ekd wfrsK;d ud, k t hf rd rf mS vmapmifah evdv Yk nf;
ud, k t fh wGuf bmtusK;d rS &Srd mS r[kwyf gbl;/ raeEdik v f Ykd xGuaf jy;oGm;vnf; bmrSvrG ;f aep&m rvdyk gbl;/ tJ'v D ekd wfrsK;d
]tdrjf yif}rSm aevnf; tvum;? ]tdrw f iG ;f }rSmaevnf; tvum;ygyJ/
y|mef;w&m;tygt0if tbd"r®mw&m;awmfawGukd wm0 wðomewfjynfrmS jrwfpmG bk&m; a[mMum;awmf
rlpOfwek ;f u w&m; emy&dowfxrJ mS ]tuF&k }qdw k hJ ewfom;wpfa,mufvnf; yg0ifcyhJ gw,f/
tuk&F ewfom;[m w&m;yGu J kd tapmqH;k a&mufvmjy;D a&SUqH;k u ae&mOD;xm;wmyg/ jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ
vuf0b J ufae&mrSm tem;uyfjy;D ae&mOD;xm;ygw,f/ 'gayrJh olx Y uf bke;f wefc;kd Mu;D wJh ewfawG? jA[®mawG a&mufvm
wdik ;f a&mufvmwdik ;f aemufqw k af emufqw k jf y;D ae&mz,fz,fay;ae&wJt h wGuf aemufq;kH jrwfpmG bk&m;&Sief YJ q,fEh pS f
,lZemuGma0;wJh ae&muyJw&m;emcGihf &ygawmhw,f/ ewfMu;D vmawmh ewfi,fae&mz,fay;&wmaygh/
vlaY vmurSmvnf; 'Dvykd gyJ/ yGv J rf;obifwpfc?k tcrf; tem;wpfck usi;f yjyq D &kd if *kPMf u;D wJv h ?l rsuEf mS Mu;D wJh
vlawGu a&SUqH;k u ae&m,l&jy;D *kPif ,fwv hJ ?l rsuEf mS i,fwv hJ al wGu aemufuae ae&m,l&ygw,f/ *kPif ,fav
aemufa&mufav ygyJ/
tdrrf mS yJjzpfjzpf? bk&m;rSmyJjzpfjzpf? ae&mXmewpfcck rk mS yk*Kd¾vw f pfa,mufa,mufu y|mef;w&m; &Gwyf mG ;jyq D &kd if
bke;f wef ck;d Mu;D rm;wJh ewfawG? jA[®mtawG w&m;em<ua&mufvmMuygw,f/ tdraf pmifeh wftygt0if e*du k &Sad eESihf
jy;D om;ewfawGu bke;f wefc;k d enf;yg;w,fq&k d if bke;f wefc;k d Mu;D rm;wJh ewfjA[®mawG twGuf (tuk&F ewfom;vdyk )J ae&mz,f
aemufqw k af y;&wJh twGuf ta0; a&mufomG ;Edik yf gw,f/
tuk&F ewfom;[m ta0; a&mufomG ;ayr,fh jrwfpmG bk&m;&Siu f kd pdwrf qd;k bJ ta0;uae w&m;em,lovdk
ta0;a&muf oGm;wJh tdraf pmifeh wf[mvnf; y|mef;&Gwyf mG ;olukd pdwrf qd;k bJ ud, k u hf u H , kd f em;vnfpmG eJY ta0;
wpfae&muae y|mef;w&m; emMum;aerSmyg/ vlyjJzpfjzpf? ewfyjJzpfjzpf ud, k ef Y J xduk wf efwah J e &mudk uk, d &f pjrJ r[kwv f m;/
ud, k u hf u H ay;wJah e&mrSm ud, k af us eyfpmG ae&rSmyJav/
y|mef;w&m; emMum;jy;D ud, k x hf ufbek ;f wefc;kd Mu;D wJh ewfawG? jA[®mawG ud, k ahf e&mud, k f jyefomG ;wJt h cg
tdraf pmifeh wfvnf; tdrrf mS aeNrw J ikd ;f jyefaecGi&hf oGm;jyaD ygh/ y|mef;wefc;kd aMumifh ol&Y UJ bkAH rd mef pnf;pdrcf sr;f omawGawmif
e*du k xuf Mu;D us,cf rf; em;vmrSm aocsmygw,f/ 'gqd&k if y|mef;&Gwv f Ykd tdraf pmifeh wfrmS tusK;d r,kww f thJ wGuf
y|mef;&Gwo f ul v kd nf; tdraf pmifeh wfu bmrS 'kua© y;rSm r[kwyf gbl;/ 'kur© ay;wJt h jyif aumif;usK;d csr;f om tjzmjzmeJY
jynfph akH tmifawmif tultnDay;ygvdrOhf ;D r,f/
wu,fvYkd ud, k t hf rd rf mS &Sw
d hJ tdrw f iG ;f ewfawG? tdrjf yifewf awGu ewfvYkd emrnfcx H m;wJh raumif;qd;k 0g;awG?
tpdr;f o&JawG? zkwjf yw d mÅ awG? ewfrpd mä awGjzpfaecJrh ,fq&kd ifawmh y|mef;w&m;udk em;cg;jy;D xGuaf jy;csif ajy;ygvdrrhf ,f/
ol,w k rf meJY olawmfaumif;w&m; rtyfpyfvYkd aMumuf&UHG xdwv f efpY mG xGuaf jy;oGm;MuwJh ]w&m;rMuKd uf ewfirdu k }f
awG ud, k t hf rd rf mS r&Sad wmhwm ydak wmif aumif;ygao;w,f/ 0rf;enf;p&mr[kwyf gbl;? 0rf;omp&myg/
a0omvDjynfrmS uyfab;Mu;D awG qdu k af &mufcph J Ofwek ;f u jrwfpmG bk&m;&Sief Y J &[ef;oHCmawmfawG &weokwf
vSnhf vnf&w G q f Mkduawmh bke;f wefc;kd Mu;D wJh ewfjA[®mawG w&m;vm emMuwJt h wGuf raumif;qd;k 0g;awG? ewfrpd mä awG
jrKdUwGi;f rSm rae Edik af wmhbJ td;k eif;cGuef if; xGuaf jy;oGm;Muygw,f/ a0omvDjynf vnf; uyfab;Mu;D awGu vGwaf jrmufjy;D

t&Siq
f E´m"du 11 ©shwehinthar.com
csr;f om&m &cJyh gw,f/
y|mef;w&m;yJ&w G &f wG ?f wjcm;w&m;yJ&w G &f wG ?f ud, k b h f uf uawmh raumif;qd;k 0g;awG? ewfrpd mä awG? wefc;d k enf;wJh
ewfawG ud, k yh f wf0ef;usirf mS raeEdik b f J xGuaf jy;oGm;apcsiw f h J &nf&, G cf suf qd;k rsK;d rxm;eJaY ygh/ t,kwt f vwftjrwfra&G;
b,fowÅ0grqdk w&m;em,ljy;D aumif;usK;d &apcsiw f hJ &nf&, G cf suaf umif;yJ xm;jy;D &Gwyf g/
ud,
k b hf ufu &nf&, G cf suq f ;kd jy;D arwÅmw&m; acgif;yg;ae&ifawmh ta0; xGuaf jy;&wJh ewfawGu ]aeESiOhf ;D
ayghumG ? tvSnu hf s&if rEGUJ pwrf;a[h} qdjk y;D ud, k uhf eH rd whf thJ cg? &Gwzf wfrI jywfomG ;wJt h cgrsK;d awGrmS wkjHYyefuvJph m;acs
wwfygw,f/ ud, k hf apwem ud, k t
hf usK;d ay;wmygyJ/
taumif;qH;k uawmh y|mef;w&m;yJjzpfjzpf? wjcm;w&m; yJjzpfjzpf? w&m;awmf wpfcck k &Gwzf wfyal ZmfrI jyKawmh
r,fq&kd if yxrOD;qH;k arwÅmbm0em yGm;rsm;? arwÅow k f &Gwq f jkdy;D rS jyKwm taumif;qH;k ygyJ/ arwÅmw&m;ay;a0rIukd
owÅ0gwdik ;f ESpo f ufvkd vm;MuwmrdYk bmw&m;awmfy&J w G &f w G ?f arwÅow k u
f kd t&if&w G yf g? arwÅmbm0em t&ifymG ;ygvdYk
'umaZmfrsK;d atmifukd arwÅmeJY tMuH ay;vdu k yf gw,f/
y|mef;w&m;udk tdrrf mS vnf; &Gwo f ifyh gw,f? &Gwjfcif; aMumifh 'kur© a&mufwt h J jyif aumif;usK;d csr;f om usuo f a&
r*FvmtjzmjzmeJY jynfph EkH ikd yf gw,fvYkd ..../

tyÜrma'e orÜma'x/
«tifwmAsL;*sme,f?Ed0k ifbm?15?2000»

0ifavxGufavudk
arUaewJUol[m
b0arUaewJUoljzpfjyD;
0ifavxGufavudk
rarUwJUol[m
b0rarUwJUolyg/
b0rarUwJUoljzpfcsif&if
0ifavxGufavrSm
tjrJrjywf? okdhr[kwf
rMumcPowduyfxm;jyD;
odaeyg ... . . ./

t&Sib f &k m; . . .
]tmemyge} udk wcsKUd u ]0ifav xGuaf v} vdYk ajymMujy;D wcsKUd u ]xGuaf v 0ifav} vdYk ajymMuygw,f
bk&m;/ 0ifavxGuf avutrSev f m;? xGuaf v 0ifavu trSev f m; uGjJ ym;pGm odatmif ajzMum;ay;awmfryl g
bk&m;/
armifjird ;f at;? jrpfajcjrKd U/
'umarmifjird ;f at;&JU ar;cGe;f udk zwfvu k d &f w,fq&k d ifyJ OD;yOöi;f zm;atmufawm&rSm w&m;tm;xkwcf ph J Ofwek ;f u
a,m*D wcsKUd udk q&mawmfb&k m;Mu;D tcGiMhu f KHwik d ;f rdeMYu
f m;awmfral vh&d S wJh pum;wpfceG ;f udk csucf si;f owd&vduk rf yd gw,f/
a,m*DwcsKUd u w&m;avQmufwt hJ cg ]wynfah wmfwYkd 'DaeYxu G af v0ifav ½Irw S yf gw,fb&k m;} vdYk pum;csD
vdu
k w
f meJY wpf jyKd ief uf q&mawmfb&k m;Mu;D u ]'Dausmif;rSm (zm;atmufawm&rSm) xGuaf v 0ifav r&Sb d ;l ? 0ifav
xGuaf vyJ &Swd ,f} vdYk rdeYf Mum;awmfral vh&ydS gw,f/

t&Siq
f E´m"du 12 ©shwehinthar.com
]tmemyge} qdw k m ]tme} eJY ]tyge} yk'Ef pS yf 'k u f kd aygif;pyf xm;wmyg/ (tme+ tyge = tmemyge) tmeudk
0ifav? t ygeudk xGuaf vvdYk bmomjyef&if tmemygeqdw k m ]0ifav xGuf av} aygh/ tmeudk xGuaf v? tygeudk
0ifavvdYk bmomjyef&if awmh tmemygeqdw k m ]xGuaf v0ifav} aygh/
tmeqdw k m tpqH;k jzpfwahJ v? tygeqdw k m aemufrjS zpf wJah vvdYk t"dymÜ ,f&ygw,f/ vlom;wpfO;D &JU
b0tpOD;jzpfpOf (OyÜwu dÅ rú ) taeeJY Munfrh ,fq&kd ifawmh tpqH;k jzpfwhJ av[m xGuaf vyg/ aemufrjS zpfwhJ av[m
0ifavyg/ vufawGUb0jzpfpOf (y0wÅu d rú ) taeeJMY unfrh ,fq&kd ifawmh tpqH;k jzpfwhJ av[m 0ifavjzpfjy;D
aemufrjS zpfwahJ v[m xGuaf vjzpfygw,f/
vlom;wpfO;D [m oaE¨om;b0 trd0rf;xJrmS aepOf toufr&SL&wJt h wGuf trd0rf;rSuRwv f wG zf mG ;jrifwmeJY
wpfjyKd if euf ol&Y UJ 0rf;wGi;f u avawG tjyifbufukd t&ifq;kH xGuv f myg w,f/ aemufrS tjyifbufu avudk
&SLoGi;f vdu k w f t h J wGuf tjyif avawG 0rf;wGi;f udk 0ifvmwmyg/ 'gaMumifh vlom;wpfO;D &JU arG;zGm;cgp b0tpOD;jzpfpOfuk d
Munfjh y;D ajym&if tmemygeqkw d mxGuaf v0ifavygvdYk ajym&rSmyg/
arG;zGm;jy;D wJah emuf vufawGUb0xJrmS vlom;wpfO;D tjzpfeY J qufvuf&iS o f efaexdik Ef ik d zf t
Y k d wGuaf wmh 0ifavudk
t&if qH;k ]&SL} oGi;f &jy;D ? xGuaf vudk aemufrS ]½du I }f xkw&f ygw,f/ ]&SL} jy;D rS ]½Iu d }f &vdv Yk nf; ]&SL½Iu d }f vdYk ac:Muwmaygh/
]&SLu
d &f LS } vdYk b,forl S roH;k EIe;f Muwmudk Munf&h if vufawGUb0rSm xGuaf v ½Iu d w f mu t&ifr[kwb f ;l / 0ifav&SLwmu
t&ifqw kd m odom xif&mS ;ygw,f/
yHrk eS af ewJt h cgrSmvnf; 0ifavudk p&SLMuovdk touf ½SLavhusichf ef; vkyMf uwJt h cg? w&m;bm0emtvkyf
tm;xkwMf u wJt h cgawGrmS vnf; 0ifavudk p&SLMuygw,f/ aemufq;kH pdwf vIy&f mS ;vdYk toufjyif;jyif;&SLMuwJh
tcgrsK;d rSmawmif 0ifavudyk J p&SLMu&ygw,f/ 'gaMumifh vufawGUb0 jzpfpOfukd Munhjf y;D ajym&if tmemygeqdw k m
0ifavxGuaf vygvdYk ajym&rSmyg/
tmemygeudk ur®|mef;wpfct k jzpf usiMhfut H m;xkwzf Ykd jrwfpmG bk&m;a[mwm[m arG;zGm;cgpvlom;awGtwGuf
a[mwm r[kwyf gbl;/ vufawGUb0xJrmS &Sio f efvyI &f mS ;aewJh vlom;awG twGuf a[mwmyg/ 'gaMumifh tmemygeudk
]0ifavxGuaf v} vdYk ok;H EIe;f wm[m vufawGUb0eJY wpfxyfwnf;uswt hJ wGuf toifah vsmq f ;kH ygyJ/
'gayrJh ]ynwf} qdw k m tjrx J m0& rSew f t hJ &mr[kwb f J olaY e&m? olt Y csed t f cgeJoY ?l olaY 'o? olyY *k Kd¾vef o YJ l
tajctaetm; avsmpf mG rSeu f efMuwmrdYk ]xGuaf v0ifav} vdYk oH;k EIe;f r,fq&kd if vnf; rrSm;ygbl;/ ud, k q f E´&o dS vdk
oH;k EIe;f wmrdYk ud, k b fh 0? ud, k hf pdwx f rJ mS awmh rSeaf erSmygyJ/
tmeqdw k m xGuaf v? tygeqdw k m 0ifav [kww f ,fyJ xm;OD;? ]xGuaf v0ifav} udk ]0ifavxGuaf v} vdYk
ajymif;jyefjyef vSnhf oH;k r,fq&dk ifvnf; &ygw,f/]Eyes and Ears } udk rsupf ed eYJ m; vdYk wdu k ½f u
kd bf momrjyefbJ ]em;eJrY supf }d
vdYk ajymif;jyefbmomjyef jy;D ]owif;pmawG[m wdik ;f jynf&UJ em;eJrY supf jd zpfw,f} vdaYk wmifqkd Muao;wmyJr[kwv f m;/
ygVdpmayrSmawmh tJ'eD nf;udk 0PÖ0yd &d ,m,enf; = tu©&ma&SUaemufjyefwehJ nf;vdYk ac:ygw,f/
0ifavxGuaf vvdyYk o J ;kH oH;k ? xGuaf v0ifavvdyYk o J ;kH oH;k ? vufawGUbm0emtvkycf iG rf mS awmh ESmoD;0
avxd&mt&yfrmS pdwf ud?k owduk d pJjGrpJ mG uyfxm;jy;D wpfxw d nf; xdaewmudk wpfod wnf; odaeatmif tqufrjywf
½Irw S yf mG ;rsm;aezdYk vd&k if;ygyJ/ ]xdrI ç odr?I xdEk pS cf ?k owd MuyfMuyfjyK} qdw k thJ wdik ;f 0ifav xGuaf veJY qufpyfaewJh xdrI
½kyw f &m;? odrI emrfw&m;awG&UJ oabmobm0udk wpfqifx h ufwpfqifh ydrk jkyd ;D odvmatmif usiMhu f t H m;xkwaf er,fq&k d if
tmemygeur®|mef; jynfph akH tmif jrifomG ;Edik yf gw,f/
tm;xkwcf gp yxrydik ;f rSmom 'gu 0ifav? 'gu xGuaf vvdY k uGjJym;aeayr,fh tm;xkwrf I &ifu h suo f mG ;wJt h cgrSm
awmh 'gu 0ifav? 'gu xGuaf vqdw k hJ todr&Sad wmhbJ xdro I abmoufouf? vIy&f mS ;rIoabmoufoufuykd J
wpfqufwnf; awGUjrifomG ;ygvdrrhf ,f/
vlwpfa,muf[m 0ifavjyefrxGu&f if ? odrYk [kwf xGuf av jyefr0if&if aoqH;k wmrdYk 0ifavxGuaf vudk
]0ifoufxu G o f uf} vdv Yk nf; oH;k EIe;f Muygw,f/ vlt Y oufwpfacsmif;[m 0ifaveJY xGuaf vMum; ? odrYk [kwf xGuaf veJY
0ifavMum;rSmyJ&w dS m rdYk 0ifavxGuaf vonfyifvQif vlwpfa,muf&UJ b0ygyJ/ 0ifav xGuaf vudk arhaewJo h [ l m

t&Siq
f E´m"du 13 ©shwehinthar.com
b0arhaewJo h jl zpfjy;D 0ifavxGuaf v udk rarhwo
hJ [
l m b0rarhwo
hJ yl g/ b0rarhwo
hJ jl zpfcsi&f if 0ifav xGuaf vrSm
tNrrJ jywf? odrYk [kwf rMumcP owduyfxm;jy;D odaeyg .... vd/Yk

tyÜrma'e orÜma'x/
«tifwmAsL;*sme,f?'DZifbm?6?2000»

aovGefjyD;wJUaemuf
ukodkvftusKd;ay;aMumifU
vljzpfoGm;w,f?ewfjzpfoGm;w,fqdk&if
'grSr[kwftukodkvftusKd;ay;aMumifU
i&JusoGm;w,f?wd&pämef
jzpfoGm;w,fqdk&ifusef&pfolawGu
olhtwGuf&nfpl;jyD;jyKwJU
ukodkvf&JYtusKd;udk
olv;kH 0cHpm;cGiUf r&Sad wmhygbl;/

t&Sib
f &k m; . . .
aoqH;k olu&kd nfp;l í tvSL'gejyKvyk v
f Qif &nfp;l cH&olü rnfo
h aYkd om tusK;d aus;Zl;rsm; &Edik o
f nfukd
odvydk gonfb&k m;/
OD;armifv?S tvHjk rKd Ue,f/

'umMu;D OD;armifv&S UJ ar;cGe;f udk zwfvu k d &f w,fq&d k ifyJ vtawmfMumavmufu zwfvu k d &f wJo
h wif;wpfy'k u f kd
csucf si;f owd&vdu k rf yd gw,f/ rawmfwqrIwpfcek YJ ½kww f &ufaoqH;k oGm; cJ&h wJh emrnfausmt f Ekynm&Sif
wpfO;D taMumif;yg/ aojy;D aemuf olt Y pfr&if;wpfa,muf&UJ 0rf;rSm a,musmf ;av;wpfa,muftjzpf eJyY J jyef0ifpm;vdYk
t&G,af wmif tawmfav;a&mufaeygjy/D
olrY cd ifu aooGm;wJo h o Yl m; olaY jr;tjzpf olw Y b Ykd 0xJ jyef0ifa&mufvmwmudk taxmuftxm;cdik v f pkH mG
odygvsuf ckcsed f xd olo Y m;twGuf &nfp;l jy;D ukov k d jfyK? trQay;a0aewke;f ygyJw/h J wu,fawmh aooGm;olu vlom;wpfO;D
jyefjzpfaejyq D w kd m twd tusoad erSawmh olt Y wGu&f nfp;l jy;D ukov kd jf yKtrQay;a0aep&m rvdak wmhygbl;/ jyKay;vnf;
oltY wGuf bmrS tusK;d rjy;D tcsn;f ES;D ygyJ/
ukodkvfrjyK&bl;vdkY rqdkvdkygbl;/ ukodkvfqdkwmuawmh bmtaMumif;aMumifhrqdk jyK&rSmaygh/
aooluyk d &J nfp;l &nfp;l ? &Sif oluyk d J &nfp;l &nfp;l ? ukov kd q
f wk d mjyKoifyh gw,f/ 'gayrJh aooGm; wJo h u l vljyefjzpfaejyq D &k d if
olt Y wGuf &nfp;l jy;D jyKwhJ ukov kd &f UJ tusK;d udk olcpH m;cGihf r&Sad wmhb;l vdq Yk v
kd ykd gw,f/ vl0ifpm;u olY twGuf
ukov kd jf yKay;rSe;f odjy;D om"kac:&if ukov kd af wmh&rSmaygh/ ukov kd t f usK;d awmh csucf si;f vufiif; cHpm;cGirhf &Syd gbl;/
&[EÅmyk*Kd¾vrf sm;rSwpfyg; owÅ0gwpfO;D wpfa,muf ao qH;k oGm;&if vm;a&muf&r,fb h 0 ig;rsK;d &Syd gw,f/
*wdig;yg;aygh/ vlb Y 0? ewfb0? i&Jb0? wd&pämefb0? jyw d mÅ b0qdjk y;D awmh b0ig;rsK;d wpfrsK;d rsK;d udk vm;a&muf&ygw,f/
jA[®mb0u ewf b0xJrmS ? tol&um,fb0ujyw d mÅ b0xJrmS tusK;H 0ifygw,f/

t&Siq
f E´m"du 14 ©shwehinthar.com
ukov k d ef aY J owJo h u l ukov kd o f wÅt d m;avsmpf mG vlb Y 0? ewfb0qdw k h J aumif;&mok*wdb0awGuk d vm;a&muf&jy;D
tuk odv k ef Y J aowJo h u l tukov kd o f wÅt d m;avsmpf mG i&Jb0? wd&pämef b0? jyw d mÅ b0qdw k h J raumif;&m'k*w ¾ b d 0awGuk d
vm;a&muf& ygw,f/
aovGejf y;D wJah emuf ukov kd t f usK;d ay;aMumifh vljzpfomG ; w,f? ewfjzpfomG ;w,fq&kd if? 'grSr[kwf tukov kd f
tusK;d ay; aMumifh i&JusomG ;w,f? wd&pämefjzpfomG ;w,fq&kd if use&f pfoal wG u olt Y wGu&f nfp;l jy;D jyKwhJ ukov kd &f UJ
tusK;d udk ol vH;k 0cHpm;cGihf r&Sad wmhygbl;/ bmjzpfvv Ykd q J akd wmh olt Y wGuf &nfp;l jy;D ukov kd f jyKaewmudk ol vH;k 0
rodEikd af wmhvyYkd gyJ/
wu,fvYkd tukov kd t
f usK;d ay;wpfcck ak Mumifh jyw d mÅ bHk b0 a&mufomG ;r,fq&kd ifawmh use&f pfoal wGu
olt Y wGuf &nfp;l jy;D jyKwh J ukov k d &f UJ tusK;d udk taMumif;nDnw G rf ,fq&k d if oltjynft h 0 cHpm;cGi&h f yd S gw,f/ bmjzpfvv Ykd qJ ak d wmh
olt Y wGu&f nfp;l jy;D ukov dk jf yKaewmudk taMumif;nDnw G &f if ol odEikd v f yYkd gyJ/
jywd mÅ bHb k 0a&mufwikd ;f vnf; &nfp;l ukov kd &f UJ tusK;d udk cHpm;cGi&hf w dS m r[kwyf gbl;/
xrif;qmavmifjcif;? a&rGwo f yd jfcif;wd&Y k UJ ESyd pf ufrI 'Pfuk d tNrrJ jywf cHae&wJh ]tiwfcjHyw d mÅ } (ckyyd Ü godujyw d mÅ )?
yljyif;wJh rD;awmufr;D vQaH wG&UJ avmifuRr;f 0g;jrKd urf 'I Pfukd tMum;rvyf cHae&wJh ]tavmifcjH yw d mÅ }
(edZÑmrwPdu S jyw d mÅ )?
tol&um,fvYkd oD;jcm;ac:wJh ]tMu;D pm;jyw d mÅ } (umv uOöu d jyw d mÅ ) awG[m jyw d mÅ jzpfayr,fh &nfp;l ukov kd u f kd
om"k ac:Edik pf rG ;f r&SMd uwJt h wGuf &nfp;l ukov kd &f UJ tusK;d udk bmrScpH m;cGihf r&Syd gbl;/
olwpfyg;wdaYk y;wJh tpm;tpmudk trSjD yKjy;D touf&iS af e &wJh ]tay;cHjyw d mÅ } (y&'wÅLyZD0u d jyw d mÅ )
wpfrsK;d wnf;om &nfp;l ukov kd u f kd om"kac:Edik pf rG ;f &Sw d t hJ wGuf &nfp;l ukov kd &f UJ tusK;d udck pH m;cGi&hf ydS gw,f/
'Dtay;cHjyw d mÅ rsK;d udk ]a0rmedujyw d mÅ } (Adrmef&iS f jyw d mÅ ) vdYk trsm;u odMuygw,f/
&nfp;l ukov kd w f pfcu k t&nfp;l cHy*k Kd¾vu f kd aumif;usK;d jyK Edik zf t Ykd wGuf t*Fg&yfig;csuef YJ jynfph zkH Ykd vkt d yfygw,f/
(1) tvSLcHy*k Kd¾v[ f m ud, k u f sio hf vD pwJh olawmfaumif; *kPef YJ jynfph o kH jl zpf&r,f?
(2) tvSLay;yk*Kd¾v&f UJ oEÅmefrmS ]'Duo k v kd [ f m wrvGef b0 ajymif;oGm;wJh b,fot Yl wGuf &nfp;l ygw,f} vdYk
&nfp;l pdwf xm; twdtus&&dS r,f?
(3) vSLzG,yf pön;f trsK;d tpm; pHv k if&r,f?
(4) tvSLay;yk*Kd¾vu f rdr&d nfp;l wJyh *k Kd¾vu f kd ukov kd t f rQ twef; ay;a0&r,f?
(5) wrvGeb f 0rS t&nfp;l cHy*k Kd¾vu f &nfp;l ukov kd u f kd 0rf;ajrmuf0rf;om om"kac:&r,f/
'Dt*Fg&yfig;csuef Y J jynfph jkyH q D &k d ifawmh om"kac:vdu k w f m eJY wpfjyKdief uf tvSLyJrG mS yg0ifvLS 'gef;xm;wJyh pön;f awGeY J
emrnf omwljy;D trsK;d tpm; tvGeaf umif;rGe?f ta&twGuf tqrsm;pGm omvGew f h J ypön;f aygif;rsm;pGmudk wrvGeb f 0u
t&nfp;l cHy*k Kd¾vf aocsmayguf &&Scd pH m;&ygawmhw,f/ ]trnfw}l ]trsK;d aumif;} ypön;f awGukd ]tqwd;k } cHpm;&w,f
qdyk gawmh/
]trnfw}l vdq Yk x kd m;wJt h wGuf 'Du tpm;tpmay;vSLjy;D trQa0&if [drk mS tpm;tpm jynfph o kH mG ;ygw,f/
'Du t0wft xnfay;vSLjy;D trQa0&if [drk mS t0wftxnf jynfph o k H mG ;ygw,f/ tpm;tpmay;vSL½keH Y J t0wftxnfyg
rjynfph Ek H ik d o
f vdk t0wft xnfay;vSL½keH v Y J nf; tpm;tpmyg rjynfph Ek H ik d yf gbl;/ qGr;f omvSL jy;D a&rvSL&ifawmif tpm;om
&Sjdy;D a&iwfaewwfygw,f/ 'g vSLay;rS 'g&oGm;wJo h abm&Sw d mrdY k vSLzG,yf pön;f trsK;d tpm;pHv k if zdY k odyt f a&;Mu;D ygw,f/
aovGeo f u l kd &nfp;l wJh tvSLyJw G pfcrk mS atmufxpfq;kH tm;jzifh pm;p&mtwGuf qGr;f wpfyef;uef? odrYk [kwf
rkew Yf pfc?k aomufp&mtwGuf a&wpfzefcu G ?f 0wf½pHk &m t0wftxnf twGuf vufow k yf 0gwpfxnf? odrYk [kwf
vufuidk yf 0gwpfxnf? cdpk &maqmif;p&m taqmufttHt k wGuf xD;wpfvuf? odrYk [kwf ,yfawmifwpfacsmif;?
pD;eif;oGm;p&m ,mOftwGuf zdeyfwpf&?H tenf;qH;k vSLzG,yf pön;f ig;rsK;d yg0if&ygr,f/ 'grS pm;a&;? aomuf a&;?
0wfa&;? aea&;? oGm;vma&; tqifajyoGm;rSmyg/ use;f rma&;yg jynfph o k H mG ;atmif vsuq f m;wpfxyk af vmuf xnfch six f nfh
vku d yf gOD;/

t&Siq
f E´m"du 15 ©shwehinthar.com
rdrud &d k nfp;l jy;D jyKwh J tvSL'getrQtwef;udk om"kac:wJh jyw d mÅ wpfO;D [m jyw d mÅ b0u uRwv f w G x f u kd w f h J uHyg&if
om"k ac:jy;D wmeJw Y pfjyKd uef uf jyw d mÅ b0u uRwv f w G jf y;D uHtm;avsmpf mG ewfjynf? vljY ynf a&mufomG ;Edik yf gw,f/
uRwv f w G x f u kd w f uhJ H rygao;bl;qd&k ifawmh jyw d mÅ b0rSmyJ use&f pfov l al wG vSL'gef; ay;wJh ypön;f awGeYJ tvm;wl
trnfw?l trsK;d aumif;? tqwd;k ypön;f awGukd oH;k aqmifcpH m;cGihf &oGm;ygw,f/
jrwfpmG bk&m;vufxufwek ;f u ok0PÖbrl b d ufukd a& aMumif;c&D;uae ta&mif;t0,fxu G v f mwJh
om0w¦jdrKdUom; ukef onfwpfpk ork'&´ mtv,frmS avrkew f ik d ;f 'Pfrjdy;D uRe;f i,fwpf uRe;f ay: qdu k af &mufomG ;ygw,f/
uRe;f tv,fu qef;Mu,fvyS wJh Adrmefwpfv;kH xJrmS qHyifzm;vsm;csxm;wJh trsK;d orD;wpfa,muf cdak tmif;aewm
awGUwJt h wGuf tjyifbuf xGuv f mzdYk ukeo f nf wpfa,mufu vSr;f ac:vdu k yf gw,f/
]em;eJrY em ç z0g;eJeY myg OD;&,f? uRerf rSm 0wfp&mt0wf vH;k 0r&Sv d Y k d uk,d w f ;k H vH;k jzpfaeygw,f? uRerf wpfu, dk v f ;k H udk
qHyif awGeyYJ J zH;k xm;&ygw,f&iS ?f &Suv f eG ;f vdYk uRerf tjyifrxGu0f w Hh m cGiv hf w T yf gaemf}
]'gqdk uReaf wmfyh ck ;kH ay:u a[m'Dtay:½kt H 0wf t&Sirf udk ay;ygw,f? a&mh .... ,lyg? 'Dt0wfukd 0wfjy;D
cPavmuf tjyifxu G cf yhJ g cifAsm}
]OD;&JU MuifemrI? ulnrD t I wGuf aus;Zl;trsm;Mu;D wifygw,f OD;&,f? 'gayrJh uRerf wdv Yk kd wrvGeo f al wGukd
OD;wdvYk kd vlawG u ypön;f wpfcck ak y;csi&f if tJ'v D kd wdu k ½f u kd Mf u;D ay;vdrYk &bl;av OD;&JU? ay;wJo h ul ay;vnf; uRerf wdu Yk
vH;k 0 ,lvrYkd &bl;}
]OD;&JUt0wf uRerf udk ay;csiw f ,fq&kd if OD;wdYk oabFmom; awGxrJ mS &wemoH;k yg;eJY uH? uH&UJ tusK;d w&m;udk
vufc, H MkHunf jy;D o&P*Hw k nfaewJh olawmfaumif;wpfa,muf ygvmygw,f/OD;&JU t0wf olu Y kd ay;vSLjcif;jzifh
OD;u 'geukov k d f t&if,x l m;vdu k yf g/ jy;D rS OD;&xm;wJ'h geukov kd t f zduY k k d uRerf twGuf &nfreS ;f jy;D trQtwef;ay;a0vdu k yf g/
uRerf u 0rf;ajrmufpmG om"kac: jcif;jzifh vufc, H v l u k d yf ghr,f/ 'gqd&k if OD;ay;wJt h 0wfxuf tqaygif;rsm;pGm aumif;jy;D ?
tqaygif;rsm;pGmrsm;wJh t0wftxnfawG uRerf &jyaD ygh&iS }f
Adrmef&iS f trsK;d orD;av; nTeMf um;wJt h wdik ;f olawmfaumif; oabFmom;udk useo f abFmom;awGu
eHo
Y m&nfawGeYJ a&csK;d ay;Mu? oifah wmfw0hJ wfpw kH pfp0kH wfqifay;Mu? teHt Y &omeJjY ynfph w kH hJ pm;zG,af omufz, G af wG
auR;arG;Mujy;D 'geukov kd af wG t&if,x l m;vdu k Mf uygw,f/ jy;D rS olrudk &nfreS ;f jy;D trQtwef; ay;a0vdu k Mf uygw,f/
olrom"kac:vdu k w f meJw Y pfjyKd ief uf ewfjynfu t0wftpm;eJw Y w l hJ 0wfp&mrsK;d pH?k ewfjynfu tpm;tpmeJY wlwhJ
pm;p&mrsK;d pH?k jynfjh ynfph pkH ?Hk ydyk v kd QvH QMH u;D olr &&So d mG ;ygw,f/
jyw
d mÅ EG,zf mG ; wrvGeo f ?l wrvGeo f m;awGukd bmypön;f ay;ay; wku d ½f u kd af y;vdrYk &ygbl;/ vufeu YJ ikd jf y;D yJjzpfjzpf?
pm;yGaJ y:? pifay:? tkw*f al y:oGm;wifjy;D yJjzpfjzpf? yHpk w H yl pön;f twkawG? puúL awGukd rD;½IUd jy;D yJjzpfjzpf vH;k 0 ay;vdrYk &ygbl;/
ay;vd&Yk w,fvYkd ,HMk unfjy;D ay;vnf; tJ'D ,HMk unfr[ I m wvJ, G MkHunfrI (t,lvrJG )I rQomjzpfwt hJ wGuf tcsed u f ek ?f
vlyef;? aiGcef;½Hu k vGv J Ykd bmtusKd ;rS r&Syd gbl;/ ,Hw k ikd ;f jzpfwmrS r[kwb f /J
'ghaMumifh wrvGeaf &mufaus;Zl;&Siaf wGukd wu,faus;Zl; qyfcsiw f ,f? wrvGeaf &muf cspcf ifoal wGukd
wu,ftusK;d &ap csiw f ,fq&kd if vGrJ mS ;wJh ay;enf;rsK;d awGukd a&SmifMuOfjy;D olawmf aumif;*kPef jYJynfph w kH hJ &[ef;oHCm?
odrYk [kwf vl0wfaMumifawGukd rdrd ay;vd&k m ypön;f rsm; ay;vSLjcif;jzifh 'geukov kd uf kd ud,
k u
f t&if&atmif ,lyg? jy;D rS
tJ''D geukov kd u f kd wrvGeaf &muf ud, k hf aus;Zl;&Si?f ud, k chf spcf ifoal wGukd twdtus&nfreS ;f jy;D trQtwef; ay;a0vdu k yf g
.... vd/Yk

tyÜrma'e orÜma'x/
«tifwmAsL;*sme,f?azazmf0g&D?7?2001»

t&Siq
f E´m"du 16 ©shwehinthar.com
udk,fU&JYawmif;qkudktjrifUqHk;rSm
xm;wwfzdkh?xm;Edkifzdkh?xm;jzpfzdkh
txl;vdt k yfvyS gw,f/
tjrifUqHk;awmif;qkudkjyKxm;&iftjrifUqHk;&JY
atmufuaumif;usKd;qkvmbfawGudkvnf;
rvdck sitf qH;k &&So
d mG ;rSmyg/

t&Sib f &k m; . . .
bk&m;wynfah wmf ukov dk jf zpf aoG;vSL'gef;aewm q,fh wpfMurd f &So
d mG ;ygjyb
D &k m;? aoG;vSL'gef;&wJh
ukovkd af Mumifh &&Sd Edik w
f hJ tusK;d w&m;rsm;udk ajzMum;ay;awmfryl gbk&m;/
armifausmaf qG? ywÅjrm;jrKd Uopf/

'umausmaf qG&UJ ar;cGe;f udk zwfvu kd &f w,fq&kd ifyJ bk&m;avmif; od0rd if;Mu;D udk csucf si;f owd&vdu k rf yd gw,f/
aoG; qdw k m cE¨mud, k &f UJ tpdwt f ydik ;f wpfcjkzpfvY k d cE¨mud, k &f UJ tpdwt f ydik ;f wpfck &ufa&mpGm vSL'gef;cJzh ;l wJh bk&m;tavmif;
od0rd if;Mu;D udk owd&rdwmyg/
bk&m;avmif; od0rd if;Mu;D [m pGeMY u f aJ y;urf;vSL'gef;ae& wJt h vkyrf mS tifrwef arGUavsmw f h J 'geaysmf rif;aumif;
rif;jrwf wpfyg; jzpfygw,f/ olrif;jzpfwahJ eYupjy;D jrKd UwHcg;av;zuf&,f? jrKd Uv,faumif&,f? eef;awmfwcH g;&,f?
XmeMu;D ajcmufcrk mS tvSLr@yfMu;D ajcmufcak qmufvyk jf y;D aeYpOfaeYwikd ;f tojymajcmufoed ;f wef tvSLMu;D
ay;aecJyh gw,f/
]jyifytvSL} eJY ywfoufvu Ydk awmh od0rd if;Mu;D rvSLzl;wJh tvSL wpfcrk S r&Syd gbl;/ ypön;f trsK;d tpm; pHv k ifatmif
vSLzl;ygw,f/ 'gayrJh auseyftm;&rIr&Sad o;wJt h wGuf cE¨mud, k tf pdwf tydik ;f wpfcck k ay;vSL&wJh ]twGi;f tvSL} ay;vSLcsiw f hJ
pdwq f E´ olrY mS jyif;jyxufoefvmygw,f/
tvSLcHwpfpw kH pfa,muf ESv;kH om;vkcd si&f if ESv;kH om; xkwv f LS r,f? tom;vdck si&f if tom;jzwfvLS r,f?
aoG;vdck si&f if aoG;azmufvLS r,f? rsupf v d ckd si&f if rsupf x d wk v
f LS r,f? uRev f ckd si&f if rif;pnf;pdrpf eG jYf y;D igud, k w f ikd f
uRev f yk rf ,fvYkd tcdik t f rmqH;k jzwfxm;wJh bk&m;avmif; od0rd if;Mu;D xHarSmuf rsurf jrifyP k mÖ ; tdt k oGief YJ
odMum;rif;a&mufvmjy;D rsupf w d pfv;kH tvSLcHygawmhw,f/
rsupf w d pfv;k H yJ tvSLcHwyh J P k mÖ ;udk od0rd if;Mu;D u rsupf d ESpv f ;k H vH;k azmufxw k af y;vSLcJyh gw,f/ ]tckvk d rsupf Ed pS v f ;k H
xkwf vSL&wJu h ok v k d af umif;rI[m oAÁnKwÓPfawmfMu;D &JU taxmuftyHjhzpfygap} vdY k rsupf t d vSL&JU tusK;d w&m;tjzpf
oAÁnKwÓPf awmfMu;D udyk J od0rd if;Mu;D awmifw h cJyh gw,f/ awmifw h cJw h thJ wdik ;f vnf; oAÁnKwÓPfawmfMu;D &jy;D
bk&m;tjzpfeYJ owÅ0gtrsm;&JU aumif;usK;d csr;f omudk olrwlatmif &Guaf qmifawmfrEl ikd cf yhJ gw,f/
b,f ]aumif;rI} yJjyKjyK? ]awmif;qk}u odyt f a&;Mu;D ygw,f/ vlom;awGrmS aumif;rIwpfcjk yKjy;D wdik ;f
awmif;qkwpfcak wmh tenf;qH;k &Sw d wfMuwmrdYk ud, k &hf UJ awmif;qkukd tjrifq h ;kH rSm xm;wwfz?Ykd xm;Edik zf ?Ykd xm;jzpfzYkd
txl;vdt k yfvyS gw,f/ tjrifq h ;kH awmif;qkukd jyKxm;&if tjrifq h ;kH &JUatmufu aumif;usK;d qkvmbfawGuv kd nf;
rvdck sit f qH;k &&So d mG ;rSmyg/ txl; awmifw h aep&m rvdyk gbl;/
&efuek u f ae rEÅav;txd &xm;vufrw S jfzwfxm;wJh ol[m yJc;l blwm a&mufygap? ompnfbw l m a&mufygap?
qkawmif;aep&mrvdyk gbl;/ aocsmaygufa&mufygw,f/ yJc;l txd? ompnftxdyJ &xm;vufrw S jf zwfxm;w,f
qd&k ifawmh yJc;l txd? ompnftxdyJ a&mufygw,f/ yJc;l blwm? ompnfbw l mrSm qif; ae&pfcahJ yawmh? yJc;l [db k uf?
ompnf[b kd uf qufvu kd zf Ykd vH;k 0 pdwrf ul;eJ/Y qufvu kd cf si&f if vufrw S xf yf0,f? 'grSr[kwf ydu k q f x H yfay;? 'gygyJ/
]oAÁarawe vAÇwd = þaumif;rIjzifh rdrt d vd&k &dS m aumif;usK;d tm;vH;k &Edik \ f } qdw k hJ bk&m;pum;awmfet YJ nD
b,faumif;rIurqdk b,faumif;usK;d udrk qdk ay;pGr;f Edik yf gw,f/ rdrjd yK vdu k w f ah J umif;rIwpfcak Mumifh vlrif;? ewfrif;vnf;

t&Siq
f E´m"du 17 ©shwehinthar.com
jzpfEik d o f vdk vloal X;? ewfoal X;vnf; jzpfEik d yf gw,f/ vlynm&S?d ewfynm&Sv d nf; jzpfEik d o f vdk vlt&d,m? ewft&d,mvnf;
jzpfEikd yf gw,f/ tjrifq h ;kH taeeJY bk&m;awmif jzpfEikd yf gw,f/
bk&m;qk? yapöuAk'q ¨ ?k t*¾om0uqk? r[mom0uqk qdw k hJ txl;qkawGukd &nfreS ;f awmifw h wJo h al wGtaeeJY
b,faumif;rIyjJ yKjyK ]'Daumif;rI[m rdr&d vd&k m aAm"dÓPf&UJ taxmuf tyHjh zpfygapvd}Yk pdwn f w G q
f ak wmif;Edik yf gw,f/
txl;qkawGukd rarQmrf eS ;f awmhbJ ½d;k ½d;k av;eJyY J edAmÁ efp0H ifcsiyf gw,fq&kd ifawmh aumif;rIwpfcck jk yKjy;D wdik ;f ]'Daumif;rI[m
edAmÁ efcsr;f om&JU taxmuftyHjh zpfygap} vdYk pdwn f w G q f ak wmif;&ygr,f/
edAmÁ efukd &nfp;l wJah wmif;qk[m tjrifq h ;kH awmif;qkyg/ edAmÁ efbw l mtxd ukov kd v f ufrw S jf zwfxm;jy;D rSawmh
vlcsr;f om? ewfcsr;f omqdw k hJ Mum;blwmawG jzwfoef;cGirhf &rSmudk awG;ylaep &mrvdak wmhygbl;/ aocsmayguf
jzwfoef;cGi&hf rSmyg/ vlcsr;f om? ewfcsr;f omudk b,fvykd pkH rH sK;d eJY cHpm;cGi&hf rvJqw kd muawmh uHjyK csed rf mS xm;&Scd w hJ hJ
ud, k &f UJ pdwaf epdwx f m; pdwt f iftm;tay:rSmyJ tjynft h 0 rlwnfygw,f/ pdwx f m;eJx Y u kd w f efwt hJ usK;d udk rvGJ raoG
cHpm;&rSmyg/
]aoG;onftouf? toufonfaoG;} vdYk qdw k t hJ wdik ;f aoG;qdw k m vlwpfa,muf&UJ toufyg/ aoG;vSLwJo h [ l m
toufukd ay;vSL&ma&mufygw,f/ 'ghaMumifh aoG;vSL&Si[ f m jzpfav&m b0wdik ;f touf&n S jf cif;? tema&m*g
uif;&Si;f jcif;qdw k hJ aumif;usK;d awG&&SEd ikd yf gw,f/ txl;ojzifh aoG;tm;aumif;wJh a'gifa'gif jrnfuse;f rma&;ykid &f iS f
jzpfrmS aocsmygw,f/
aoG;&JUta&miftqif;udMk unfjh y;D yDwjd zpfr,fq&kd ifawmh jzpfav&mb0wdik ;f ½kyt f qif;acsmarmvSyol jzpfEikd f
ygw,f/ yef;Eka&mif yg;jyifuav;&,f? ESi;f qDz;l EIwcf rf;av;&,f ...bmnmaygh/ aoG;aMumifh tm;&So d mG ;wmudk MunfE;l
aer,fq&kd ifawmh tiftm; Mu;D rm;wJh vlprG ;f vloef jzpfEikd yf gw,f/ aoG;tm;jynf0h vdYk ÓPf &Tiv f ef;oGm;wmudk tm½kjH yK
auseyfaeOD;r,fq&kd ifawmh ÓPf&nf xufjrufwhJ ynm&Sd jzpfEikd yf gao;w,f/
]tpm;vSL&if tpm;aygw,f? a&vSL&if a&aygw,f}qdk wmrsK;d avmufwifruygbl; 'umausmaf qGa& ..../
owÅ0gawG&UJ pdwq f wkd muvnf; qef;Mu,fvw S mrdYk (qef;Mu,fvv Ykd nf; pdwv f aYkd c:wmyg) qef;Mu,fwphJ w d ef YJ
jyKwu h J aH wGuvnf; qef;Mu,f vSygw,f/ uHqef;Mu,foavmuf tusK;d ay;awGuvnf; qef;Mu,fvw S mrdY k aumif;rIuH
wpfcjk yKr,fMuw H ikd ;f ? jyKaewdik ;f ? jyKjy;D wdik ;f ud, k &hf UJ pdwu f kd pHcsed tf jrifq h ;kH jzpfatmif? bufaygif;pHk t&nf taoG;aumif;awG
jynfph akH tmif txyfxyftcgcg jyKjyifoifyh g w,f/
uk, d u f pdwaf pwemjywfom;xufoefpmG tcrJv h LS 'gef; xm;ygvsuf aoG;tvSLcHol vlemqDu aoG;zd;k
yduk q f aH wmif;wmrsK;d ? aoG;tpm; jyefawmif;wmrsK;d udk Mum;cHvw l pfpw kH pfa,muf? odrYk [kwf wpfpw k pfzUGJ u wu,fvdYk
vkyv f mcJ&h ifvnf; 'gudk acgif;xJxnfjh y;D cHpm;raeygeJ/Y Mum;ayr,fh rMum;ovd?k MuKH ayr,fh rMuKH ovdk oabmxm;jy;D
vspv f sL½Ivu kd yf g/ ud, k t hf ydik ;f eJY ud, k ?f olt Y ydik ;f eJoY ?l ud, k ahf pwemud, k ?f olaY pwemol? ud, k u hf u H ud, k u hf kd tusK;d ay;r,f?
olu Y u H olu Y kd tusK;d ay;r,f? ud, k ahf pwem udak wmh tysurf cHygeJ/Y
[dw k avmu owif;wpfck Mum;vdu k yf gw,f/ &efuek rf mS aemufq;k H zGiv hf ukd wf h J yk*v ¾ u d txl;ukaq;½kMHu;D wpfcrk mS
aoG;udv k okd avmuf 0,f,v l &Ykd ygowJ?h tJ'v D kd tqifoifh 0,f,El ikd zf Ykd 'Daq;½ku H kd aoG;vma&mif;ol trsm;pku
qdu k u f m;orm;awGw/hJ
Edik if jH cm;wdik ;f jynfwcsKUd rSmvnf; q&m0efwcsKUd u vlem awG&UJ uk, d w f iG ;f t*Fgtpdwt f ydik ;f awGuk d vlemrodatmif
ck;d ,lpak qmif;a&mif;csw,fqw kd hJ owif;awGvnf; Mum;zl;ygw,f/
tJ'gawGuawmh avmua&;t&vnf; w&m;r0ifovdk "r®a&;t&vnf; rvkyo f ifrh vkyx f u kd w
f hJ tukov dk f
trIawGjzpfygw,f/ xm;ygawmh? aoG;tvSLtusK;d eJY qufpyfaevdYk od0rd if;Mu;D taMumif; enf;enf;jyefaumufyg&ap/
od0rd if;Mu;D [m rsupf Ed pS u f iG ;f tvif;r&awmhwt hJ wGuf rsurf jrifb0eJY wdik ;f jynftyk cf sKyaf evdYk bmtusK;d
xl;rSmvJqjkd y;D wdik ;f jynftmPmudk trwfMu;D rsm; vufxJ tyfEv HS u dk yf gw,f/ &aoh&[ef;jyKjy;D w&m;bm0emeJyY J
aeawmhr,fvYdk qH;k jzwfjy;D rif;O,smOfawmtkyx f u J a&uefeaH b;rSm wifysOaf cGxikd &f if; rsupf t d vSLtaMumif; pOf;pm;
yDwjd zpfaewke;f jzKe;f qdk ewfwo Ykd eif; odMum;rif;Mu;D a&mufvmygw,f/

t&Siq
f E´m"du 18 ©shwehinthar.com
]toifrif;Mu;D vd&k mqk awmif;awmfryl g}
]rsurf jrifb0a&mufaevdYk aowJq h yk J vdck siyf gw,f odMum;rif;}
]toifrif;Mu;D u wu,fukd aocsiaf evdYk aowJq h v k ckd siw
f mvm;? 'grSr[kwf rsupf rd jrifawmhvYkd aowJq h k
vdck siw f mvm;}
]rsupf rd jrifawmhvYkd aowJq h k vdck siw f myg}
]'gqdk toifrif;Mu;D &JU rsupf t d vSLudk opömqkMdunfyh g vm;? 'geukov k d af umif;rIqw k d m wrvGeaf umif;usK;d twGuf
t"du &nfp;l jy;D jyKwm rSeaf yr,fh ypöKyeÜ af umif;usK;d twGuv f nf; taxmuftuljyKw,fav}
]a0hvnfaMumifywf vkyrf aeygeJY odMum;rif;&,f? uREyfk u f kd rsupf ad y;csiw f ,fq&kd if odMum;rif;wefc;kd eJyY J
ay;vdu k yf gawmh vm;}
]ewfjynfukd tpd;k &wJh odMum;rif;qdak yr,fh olwpfyg;udk rsupf ad y;Edik af vmufatmifawmh tpGr;f r&Syd gbl; rif;Mu;D ?
ud, k 'hf ge udk tm½kjH yKjy;D opömqdv k u
kd yf g? rsupf jd yef&vmygvdrrfh ,f}
odMum;rif;Mu;D &JU tMuaH y;wku d w
f eG ;f csuaf Mumifh od0rd if; Mu;D vnf; opömESpcf q k v kd u k d yf gw,f/ yxropöm&JUtqH;k rSm
rsupf w d pfv;kH ? 'kw, d opöm&JUtqH;k rSm rsupf w d pfv;kH jyef&wJt h wGuf rsupf Ed pS v f ;kH vH;k taumif;yuwdtwdik ;f
jyefjzpfomG ;ygw,f/
'gewefc;kd ? opömwefc;kd aMumifh rsupf t d jrifprG ;f &nf[m eH&w H pfzuf? ausmufawmifwpfzuf? ajrawmifwpfzuf
udak wmif xGi;f azmuf½jI rifEikd pf rG ;f &So d mG ;ygw,f/ ywfywfvnf ,lZemwpf&m (rdik af ygif;&Sp&f m) txd jywfjywfom;om;
jrifEikd pf rG ;f &So
d mG ;ygw,f/
od0rd if;Mu;D qdw k hJ opömESpcf u k awmh ....
]uREkfyfqD tvSLvmcHolawG[m tvTmaygif;pHk? tqifhtwef;aygif;pHku jzpfygw,f/ b,ftvTm?
b,ftqift h wef;u tvSLcHuyk d jJ zpfjzpf uREyf k [ f m arwÅmw&m;tjynft h 0eJY cspcf ifjrwfE;k d pGm vSL'gef;cJyh gw,f/ þpum;
onf rSeyf gw,f/ þrSeaf om opömpum;aMumihf uREykf \ f rsupf d yuwdtwdik ;f jyefjzpfygapo wnf;}
]uREykf x f H rsupf d tvSLvmcHwyhJ P k mÖ ;udk o'¨gMunfjzLpGmjzifh rsupf Ed pS v f ;kH vH;k ay;vSLcJyh gw,f? tJ'v D kd ay;vSL&wJh
twGuf uREykf rf mS ESpo f uf0rf;ajrmufrI yDwad omreóawG wzGm;zGm;eJY tiftm;Mu;D rm;pGm jzpfay:aeygw,f/ þpum;
onf rSeyf gw,f/ þrSeaf om opömpum;aMumifh uREyfk \ f rsupf d yuwdtwdik ;f jyefjzpfygapownf;}
bmaumif;rIyjJyKjyK? jyKaeqJtcdu k t f wefrY mS edAmÁ efqw k d h J tjrifq h ;k H qkuyk d J awmifw h jy;D jyKoifah yr,fh jyKjy;D aemufyik d ;f
b0 tcuftcJawG? b0vdt k yfcsuaf wGeYJ MuKH qv kH mwJth cgrSmawmh uk, d jf yKxm;wJh aumif;rIukd wdik w f nfjy;D opömqdk
qkawmif;cGihf &Syd gw,f/ bmrqdk jzpfEikd w f ,fvYkd rqdv k akd yr,fh uHtm;avsmpf mG ? tcsed t f m;avsmpf mG twkid ;f twm
wpfct k xdawmh tusK;d jzpfxeG ;f Edik f ygw,f/
]uREyfk o f nf b,faeYb,f&ufrS pjy;D aoG;vSL'gef;cJyh g w,f/ aoG;vSLwm b,fEMS urd &f o dS mG ;ygjy/D þpum;onf
rSeyf gw,f/ þrSeaf omopömpum;aMumihf .... bmjzpfygap} vdY k rdrv d &k d m qk awmif;vdu k rf ,fq&k d ifawmh aoG;vSLjcif;&JU
tusK;d [m bmygvdYk abmifcwfuefo Y wfvYkd &Edik yf gOD;rvm;/
bk&m;tavmif; olawmfaumif;Mu;D awG qnf;yl;jznhu f siMhf uwJh 'geyg&rDukd 'ge½d;k ½d;k yg&rD? 'geOyyg&rDeYJ
'gey&rw¦yg&rDvY k d oH;k rsK;d cJjGcm;Edik yf gw,f/ cE¨mud, k jfyify ypön;f 0w¦KawG pGev Yf w T v f LS 'gef;wmudk 'ge½k;d ½d;k yg&rD? t*Fgajcvuf
taoG;tom; rsupf pd wJh ud, k tf *Fgtpdwt f ydik ;f awG pGev Yf w T v f LS 'gef;wmudk 'geOyyg&rD? touf pGev Yf wT vf LS 'gef;wmudk
'gey&rw¦yg&rDvYkd ac:ygw,f/
rdrcd E¨mud, k x f uJ aoG;udk azmufxw k jf y;D vSL'gef;wJh aoG; tvSL[m bk&m;tavmif; olawmfaumif;Mu;D awG
qnf;yl; jznfh usiMhfuwJh 'geOyyg&rD ukov kd x f ;l Mu;D jzpfygw,fvYkd ..../
tyÜrma'e orÜma'x/
«tifwmAsL;*sme,f?{jy?D 4?2001»

t&Siq
f E´m"du 19 ©shwehinthar.com
t&Sib f &k m; . . .
vlwpfOD; aoqHk;í wrvGefb0 a&muf&SdoGm;csdefwGif tMum;tjrifq&m? bdk;awmf? ewf0ifonf
ponfo h w l u Ykd aoqH;k olonf rnfonfb h b kH 0odYk a&muf&adS eaMumif; oGm;a&muf ar; jref;ol rdom;pkwt Ykd m;
ajymqdk a[majymaeMuygonf/ wynfh awmfov d okd nfrmS xdv k rl sm;onf trSew f u,f odí a[majymEdik jf cif;
[kw?f r[kw/f xdo k Ykd a[majymvdu k í f use&f pfol rdom;pk twGuf pdwcf sr;f omrIEiS hf pdwq f if;&Jr?I rnfonfu yd?k
rydk od&dS vdyk gonf bk&m;.../
armifwnfjird ?f owif;pH*k sme,f/
'umMu;D OD;wnfjird &f UJ ar;cGe;f udk zwfvu k d &f w,fq&k d ifyJ jrwfpmG bk&m;&Siv f ufxufwek ;f u xif&mS ;ausmMfum;cJw h hJ
wrvGef ynm&Sif ]0*Ðovkvif} udk csucf si;f owd&vdu k rf yd gw,f/
0*Ðovkvif[m ]q0oDorEÅef} vdkYac:wJh ]vlaoOD;acgif; rEÅef} udk twwfynmwpfcktaeeJY
uRr;f usiw f wfajrmufxm;ol jzpfygw,f/ tJ'D rEÅepf w k jf y;D vlaoOD;acgif;cHu G kd olv Y ufonf;eJY acgufvu dk ½f eHk YJ
OD;acgif;cHyG ikd &f iS [ f m b,fbkH b,fb0a&mufae w,fqw kd m twwfajymEdik yf gw,f/
vlawGuvnf; ]rSev f u kd w f m} qdjk y;D olw&Ykd UJ aoqH;k oGm;wJh rdbaqGrsK;d rdwaf qGtaygif;toif;awG
b,fbb kH ,fb0a&muf aew,fqw dk mudk 0*ÐovkvifxH tcaMu;aiGrsm;pGmay;jy;D oGm;a&mufar;jref;Muygw,f/
tJ'aD cwf&UJ aiGaMu;wefz;kd eJaY wmifrS &m*Pef;? axmif*Pef; ay;Mu&ygw,f/
]rSev f u kd w f m} vdY k ajymEdik w
f muawmh aoqH;k ol&UJ touf &Sipf Of vlb Y 0wke;f u taMumif;t&m? tjzpftysuaf wG
udyk g wdwd usus jyefajymjyEdik v f Ykd jzpfygvdrrhf ,f/ vlb Y 0wke;f u taMumif;awG jyefrajymjyEdik b f eJ YJ 'Dval ojy;D
'Db0a&mufaew,fqw kd mudk b,fvkd vkyjf y;D ,HMk unfvYkd &Edik yf ghrvJ/ jyefajymjyEdik v f o Ykd m ,Hk MunfMuwmaygh/
0*Ðovkvifu aoqH;k ol&UJ vm;&m*wduk d ajymjyEdik f w,fqak d yr,fh olu, kd w f id k f trSew f u,f odvY k d ajymjyEdik w f m
r[kwyf gbl;/ aoqH;k oGm;olu rEÅew f efc;k d aMumifh a&muf&mb0u ae olOY ;D acgif;cGq H rD mS jyefy;l 0ifjy;D olb,fb0a&mufae
ygw,fqkd wm vmajymjyvdYk wpfqifjh yefajymEdik w f myg/
olu, kd w f ikd f tvdt k avsmuf odwmr[kwb f J rEÅew f efc;kd aMumifh um,uH&iS f aoqH;k olu vmjyefajymjyvdYk
odwmyg/ ud, k yf ikd t f od r[kwyf gbl;/ wpfqifch t H odyg/ ud, k pf rG ;f uk, d pf eJY odwm r[kwyf gbl;/ Mum;yGpJ m;tultnDeYJ
odwmyg/
Mum;yGpJ m;tultnDeYJ odww hJ pfqifch t H odrv Ykd v Ykd nf; jrwfpmG bk&m;eJY xdyw f ukd af wGUwJt
h cg 0*Ðovkvif
tMu;D tus,rf suf ESmysucf &hJ wmaygh/ acwfpum;eJaY jym&&if jrwfpmG bk&m;eJv Y nf; awGUa&m 0*Ðovkvif taotvJ
uGaJ wmhwmygyJ/
jrwfpmG bk&m;&Siu f OD;acgif;cHG ig;ckukd wef;pDcsxm;jy;D 0*Ðovkvifukd tpOftwdik ;f ar;ygw,f/
]'gb,foOYl ;D acgif;cHv G }J
]i&JusomG ;ol&UJ OD;acgif;cHyG g}
]aumif;jyD .... 'gua&m}
]wd&pämefjzpfomG ;ol&UJ OD;acgif;cHyG g}
]rSew f ,f ... 'Dbufua&m}
]'guawmh vljzpfaeol&UJ OD;acgif;cHyG g}
][kww f ,f ....'DO;D acgif;cHu G }
]ewfjynfa&mufomG ;ol&UJ OD;acgif;cHyG g}
]om"k .... om"k .... 'Daemufq;kH OD;acgif;cHu G a&m}
] .... .... .... }
aemufq;kH OD;acgif;cHyG ikd &f iS &f UJ vm;&m*wduakd wmh 0*Ðo vkvif vH;k 0 rajymjyEdik af wmhygbl;/ rEÅew f zGzpG w k jf y;D
OD;acgif;cGu H kd vufonf;eJY wa'gufa'gufacgufayr,fh vufonf;awGomyJjh y;D vufxyd af wGom emoGm;w,f/

t&Siq
f E´m"du 20 ©shwehinthar.com
tajzrSeu f awmh xGuaf y:rvm ygbl;/
tajzrSef b,fay:xGuEf ikd yf gawmhrvJ? wrvGeo f l ç wr vGeo f m;qdw k hJ Mum;yGpJ m;tultnDrS r&awmhwmyJ/
tJ'OD ;D acgif;cHu G &[EÅmt&Sijf rwfMu;D wpfyg;&JU OD;acgif;cGyH g/
&[EÅmqdak wmh aoqH;k jy;D &if b,fb0udrk S rvm;a&mufawmhygbl;/ b0Zmwford ;f csKyjf ird ;f oGm;ygjy/D ]ao}
jy;D &if ]qH;k } wJh aoqH;k oltppf[m &[EÅmyg/ &[EÅmuvG&J if b,forl S ]ao} jy;D ]rqH;k }ao;ygbl;/ b0c&D;topf
xyfquf&OD;rSmyg/ b0topf xyfrjzpfawmhwhJ &[EÅmu ol&Y UJ OD;acgif;cHrG mS b,fvv kd yk jf y;D awmh jyefvmyl;0ifEikd yf gOD;rvJ/
'Dawmh y&avmuom;tm;ud;k eJY q&mMu;D vkyaf ewJh 0*Ðovkvif uGjJ yaD ygh/
yOörajrmuf OD;acgif;cG&H UJ vm;&m;*wduk d odEik d w f h J rEÅef twwfrsK;d oifcsiyf gw,fvY k d awmif;qdv k mwJh 0*Ðovkvifuk d
jrwfpmG bk&m;&Siu f &[ef;0wfrS oifay;Edik rf ,fvYkd rdeMYfum;awmf rlvu dk w f t hJ wGuf 0*Ðovkvifvnf; rEÅev f ckd sipf w
d ef YJ
&[ef;jyKvu kd &f ygw,f/ &[ef;jyKjy;D w&m;bm0emtvkyf tm;xkwv f u kd w f m rMumcif&uftenf;ti,ftwGi;f rSmyJ
tbdnmOfajcmufyg;eJw Y uG &[EÅmt&Sijf rwfMu;D wpfql jzpfomG ;cJyh gw,f/
tJ'aD wmhrS jrwfpmG bk&m;&Siu f ]igh om;awmfMu;D 0*Ðo [m tckryS J owÅ0gawG&UJ pkw?d y#doaE¨ (aoqH;k jcif;?
b0opf jzpfjcif;) eJY ywfoufjy;D wu,fu h k d uRr;f usiv f rd m® oGm;ayawmh w,f} vdY k cs;D usL;*kPjfyKpum; rdeMYu f m;awmfryl gw,f/
bmvkv Yd q J akd wmh ol&wJt h bdnmOfajcmufyg;xJrmS owÅ0gawG&UJ pkw?d y#d oaE¨ukd odjrifEikd w f hJ ]'dApÁ u©KtbdnmOf}
yg0ifaevdyYk gyJ/
]ewfrsupf }d vdaYk c:wJh ]'dApÁ u©KtbdnmOf} udk ]pkwyl ygw ÓPf} vdv Yk nf; ac:ygw,f/ (pkwd + Oyygw +
ÓPf/) owÅ0g awG&UJ pkwd (aoqH;k jcif;) eJY Oyygw(b0topfjzpfjcif;? y#doaE¨ aejcif;) wdu Yk kd &Si;f &Si;f vif;vif;
yDyjD yifjyif odjrifEidk w f Ó hJ PfvYkd qdv k ykd gw,f/ pkawaeqJ tcdu k tf wef?Y y#doaE¨paeaeqJ tcdu k f twefaY v;awGtxd
odjrifEikd pf rG ;f &Syd gw,f/
'dApÁ u©KtbdnmOf r&wJh omrefy*k Kd¾vaf wGuawmh y& avmuom;&JU tultnDukd ,ljy;D wpfqifch t H odeyYJ J
odEikd Mf uyg w,f/ y&avmuom;&JU tultnD &zdu Yk awmh 0*Ðovkvifwv Ykd kd oufqikd &f m rEÅew f pfcck ?k oufqikd &f m
twwfwpfcck k wwfajrmuf xm;zdYk vdyk gw,f/
tckacwf tMum;tjrifq&mawG? bd;k awmf? r,fawmf awG? ewf0ifonfawGu aoqH;k olawG&UJ vm;&m*wdukd
a[majym aeMuwmuawmh 'dApÁ u©KtbdnmOfwefc;kd eJY ud, k wf ikd o
f d ud, k w f ikd f jrifvaYkd [majymaeMuwm r[kwyf gbl;/
wu,fh'dAÁpu©KtbdnmOf &xm;wJhyk*¾dKvfawGuvnf; tJ'Dvdk vlodcH? ydkufqH,ljyD; tvkyfwpf ckvkyf
a[majymaeMurSmr[kwyf gbl;/ ud, k &f xm;wJh tbdnmOfukd odo k okd yd o f yd f vQKUd 0Sux f m;MurSmyg/
avmurSm ud, k rf od? ud, k rf wwfwhJ twwfynmawGu vnf; trsm;Mu;D &Sw d mrdYk ud, k rf od? ud, k rf wwfwmeJyY J
]rjzpfEikd b f ;l ? r[kwEf ikd b f ;l } vdYk taMumuftuefjiif;vdYk rjzpfEikd yf gbl;/ twwf ynmwpfcck t k m;ud;k eJY aoqH;k ol&UJ
vm;&m*wdukd rSerf eS u f efuef a[majymEdik w f hJ ]trSet f uefynmonf} awG &SEd ikd yf gw,f/ &Srd mS yg/
]tppfwpfc?k twkwpfoed ;f } qdw k t hJ wdik ;f ud, k wf u,f rodbeJ YJ odoa,mif &rf;jz;D ? &rf;&T;D wJh zd;k &rf;wkw?f
r&rf;wkwf ]tMut H zefynmonf} awGvnf; trsm;Mu;D &SEd ikd yf gw,f/ &Sad eyg w,f/ tppftwk cGw J wfzaYkd wmh
ta&;Mu;D ygw,f/ ]csi, hf }kH vdyYk J ajymyg&apawmh/
aoqH;k ol&UJ vm;&m*wdukd od&jcif;aMumifh use&f pfoal wG rSm pdwcf sr;f omoGm;rvm;? pdwq f if;&JomG ;
rvm;qdw k muawmh use&f pfoal wG&UJ pdw"f mwfcikd rf mrI? pdw"f mwfaysmn h rhH t I ay:rSmyJ rlwnfygw,f/
pdw"f mwfcidk rf mwJo h al wGuawmh aoqH;k ol&UJ vm;&m*wdukd odo?d rodo?d wkev f yI rf I &Srd mS r[kwyf gbl;/ pdw"f mwf
aysmn h w hH hJ olawGuawmh aoqH;k ol&UJ vm;&m*wdukd odvnf; wkev f yI rf mS ygyJ? rodvnf; wkev f yI rf mS ygyJ/
pdwfqif;&Jjcif;qdkwmu pdwf"mwfaysmhnHhwJholawG uef x½kdufqJGxm;wJh cyfnHhnHhypönf;wpfckyg/
pdwcf sr;f omjcif;uawmh pdw"f mwfcikd rf molawG&UJ rlyikd f &wemxkyMf u;D wpfcjk zpfygw,f/
aoqH;k ol&UJ vm;&m*wduo kd &d jcif;aMumifh tusK;d uawmh r,kwyf gbl;/ i&J? wd&pämef? vl? ewfjzpfomG ;&if
ud, k b f mrSrvkyf ay;Edik af yr,fh jyw d mÅ b0 a&mufae&ifawmh olt Y wGuf &nfp;l jy;D ukov kd af umif;rIawGvyk ?f trQay;a0
Edik yf gw,f/ ud, k uhf o k v dk t f rQ udk ol om"kac:&if jyw d mÅ bkb H 0u uRwv f w G jf y;D aumif;&mok*wd udk vm;a&mufomG ;Ekid f
ygw,f/
t&Siq
f E´m"du 21 ©shwehinthar.com
uHw&m; avoifv h Y k d b0wpfcrk mS acwÅcP aygif;qHck iG h f &Muw,f/ uHw&m; avyifv h Y k d wpfa,mufew Y J pfa,muf
a0;vGih f cGcJ mG Mu&w,f/ jrpfxaJ rsmaewJh aA'gyifawGvyk d J uHMuKH&if jyefqk H Mur,f/ uHao;&if jyefa0;Mur,f/ uH&nfrwlbJ
jyefMunfjzLcsif vdY k r&ovdk uHraumif;bJ jyefaygif;csiaf evdv Y k nf; tvum;ygyJ/ ud, k u
h f eH Y J ud,k cf &D;ESi?f olu
Y eH Y J olc&D;ESi/f
'gyJaygh? 'gygyJ/ bmpdwq f if;&Jp&m vdv
k v Ykd /J ] wGcJ iG }hf MuKH wke;f ud,
k w
hf m0ef ud, k af us? olw Y m0ef olaus?
jy;D jyaD ygh/ ]cGcJ iG }hf MuKH cgrSawmh vGr;f raeeJaY wmh? tydyk gyJ/
odjcif;eJY rodjcif;rSm odjcif;aMumifh tusK;d qkw, f w k o
f mG ; Edik pf &m taMumif;r&Syd gbl;/ aumif;usK;d qd;k usK;d [m
ud, k o f wd hJ todtay:rSm ud, k b
hf ufu b,fvw kd jHYkyefovJqw kd hJ tcsut f ay: rSmyJ rlwnfygw,f ...vd/Yk

tyÜrma'e orÜma'x/
«tifwmAsL;*sme,f?ar?16? 2001»

tnTe;f / / aw aw Zae tm0ga[wGm twÅaem twÅaem *wð uxmaywd/


(ax&*gxmt|uxm? 'kw, d wG?J 508/)

t&Sib f &k m; . . .
em;eJrY em z0g;eJY emawmfryl gbk&m;? wynfah wmfr[m opömrJw h hJ vifa,musmf ;aMumifh tMu;D tus,f
pdwaf omu a&mufae&ygw,fb&k m;? pdwcf sr;f omatmif w&m;"r®eYJ b,fvkd ESv;kH oGi;f jy;D b,fvkd ajzodr&hf r,f
qdwk m oem;u½kPma&SUxm;jy;D rdeMYf um;ay;awmfryl gbk&m;/
rrd;k oufvidI ?f &efuif;jrKd Ue,f/
rrd;k oufvidI af & ....
rrd;k oufvidI &f UJ ar;cGe;f udk zwfvu kd &f w,fq&dk ifyJ tckw avm emrnfMu;D aewJh Edik if aH usmrf if;orD;wpfO;D &JU
tdraf xmifvrf;cGJ owif;udck sucf si;f owd&vdu k rf yd gw,f/ ]wpfO;D wpfa,muf&UJ tcspu f k d &,lzY k d rMuKd;pm;awmhbJ y&dowf&UJ
tcspu f xkd m0& &,lEikd zf yYkd J MuKd ;pm;oGm;ygawmhr,f} vdv Yk nf; tifwmAsL;wpfcrk mS olru &ifziG x hf m;ao;w,fav/
[kwyf gw,f/ wpfO;D wpfa,muf&UJ tcspq f w kd mu wPSm"mwfawG vTr;f jcKH aejy;D y&dowf&UJ tcspu f awmh
arwÅm"mwfawG rTr;f xHak eygw,f/ wPSmcspu f kd awmifw h &if awmifw h aecsed rf mS vnf; wPSmpdwef YJ ylavmif&ovdk
&&Svd mcsed rf mS vnf; oHa,mZOf rD;awGeYJ uRr;f jrKd u&f ygw,f/ arwÅmcspu f kd arQmv f if&h ifawmh arQmf vifah ecsed rf mS vnf;
arwÅmpdwef YJ at;jr&ovdk &&Sv d mcsed rf mS vnf; arwÅma&mifjyefawGeYJ csr;f ajr&h ygw,f/ (wPSmcspef aYJ wmh pdwEf v S ;kH
tylavmif rcHcsiyf geYaJ wmh a&Trif;orD;a& ..../)
Ak'b¨ mom0ifawG&UJ tajccHtusq;kH ,HMk unfcsuu f awmh uHeu YJ &H UJ tusK;d w&m;ygyJ/
]aumif;wmvkycf &h J if aumif;usK;d &r,f? raumif;wm vkycf &h J if raumif;usK;d &r,f? tcsKad phpu k d cf &h J if tcsKyd ifaygufjy;D
tcsKo d ;D pm;&r,f? tcg;aphpu kd cf &hJ if tcg;yif aygufjy;D tcg;oD;pm;&r,f? ud, k pf u
kd wf rhJ sK;d apheYJ xdu
k w f efwt hJ yif aygufjy;D
tJ't D yifeYJ vdu k zf ufwhJ toD;udyk u J ,kd pf m;&r,f? ud, k v f yk cf w hJ hJ tvkyef YJ oufqikd w f hJ tusK;d w&m;udk ud, k yf J cHpm;&r,f?
tvkyq f w kd m uH? uHqw kd m tvky?f ud, k u hf u H ud, k b hf 0udk pDrw H ,f? ud,k b hf 0&JU zefqif;&Si[ f m ud, k v f yk cf w
hJ hJ uHw&m;}
tJ'v D kd em;vnf vufcH ,HMk unfxm;Muygw,f/
tcspaf &;? tdraf xmifa&;rSm tusK;d ay; raumif;wm[m tcspaf &;? tdraf xmifa&;eJY ywfoufwh J raumif;uHawG
twdwu f jyKvyk cf zhJ ;l vdyYk g/ olwpfyg;&JU cspjf cif;udk cJcG w hJ ohJ ?l olwpfyg;tdrf axmifukd jyKd uaJG pcJw h o hJ [ l m tcspaf &;?
tdraf xmifa&;rSm b,fvkd enf;eJrY S tusK;d ay;raumif;Edik yf gbl;/
orD;&nf;pm;csp?f vifr,m;cspaf wGukd jzKd crJG S tcspu f rH aumif;wm r[kwyf gbl;/ arwÅmcsp?f oHa,mZOfcspef YJ
cspMf uol rnfou l rkd qdk wuGw J jym;pD a0;vGio hf mG ;atmifvyk &f if jzpfav&m b0wdik ;f ud, k cf spw f o hJ al wGeYJ ]qHEk ikd cf iG }hf
arS;rdeS af ysmufu, G jf y;D ]vGr;f qGwcf iG }hf ]wrf;wcGi}hf awGom &Sio f efMu;D xGm;vmEdik yf gw,f/

t&Siq
f E´m"du 22 ©shwehinthar.com
atmufxpfq;kH iSuu f av;? ig;uav;awG? aMumif uav;? acG;uav;awGukd olwrYkd o d m;pk? olwt Ykd odu k t f jrKH
uae cGcJ mG Ekw, f jl y;D arG;jrLodr;f ydu k xf m;cJ&h ifawmif tJ't D ukov kd u f u H oltusK;d ay;wJb h 0rSm um,uH&iS u f kd
tcspu f aH col? tvGr;f uHa0 oljzpfatmif pGr;f aqmifzefw;D Edik yf gw,f/
tcspfa&;? tdrfaxmifa&;udk t½kyfqdk;tusnf;wefapwJh aMumufp&mtaumif;qHk;uHuawmh
]umarokrpd mä pm&uH} ygyJ/ ]umr*kPu f pd rö mS rSm;rSm;,Gi;f ,Gi;f jyKusiw hf uhJ }H vdYk t"dymÜ ,f&yg w,f/ ud, k &hf UJ umrydik f
r[kwo f al wGeYJ umrudpö azmufjyef&if ]umarokrpd mä pm&uH} xdu k yf gw,f/ olwpfyg; om;r,m;eJY azmuf jyef&ifawmh
]y&'g&uH} xdu k w f ,fvv Ykd nf; ac:ygw,f/
twdwb f 0awGu umrudpö azmufjyefcw hJ o hJ [ l m umr udpw ö pfpw d w f pfyikd ;f yg0ifwhJ tcspaf &;? tdraf xmifa&;
awGrmS uHq;kd wwfygw,f/ ud, k &hf UJ tdraf xmifzufu ud, k t hf ay: opömuif;rJh wm[m ud, k &hf UJ twdwu f ]opömrJu h }H u
ud,k u hf kd tusK;d ay;wm ygyJ/
ud,
k &hf UJ ESv;kH vrf;aMumif;rSm cHaewJu h Re;f [m ud, k u f , kd f wdik f zGUJ pnf;wnfaqmufxm;cJw h uhJ Re;f yg/ b,forl jyK
rdrrd aI yghaemf/ ]ESv;kH vrf;aMumif;rSm uRe;f cHaew,f} vdYk [pfatmfa<u;aMumfaewm[m ]twdwb f 0awGu tcspaf &;?
tdraf xmifa&;awGrmS opöm,Gi;f ysucf yhJ gw,f? ud, k u f siafh zmufjyefcyhJ gw,f} vdYk xkwaf zmf0efcaH ewmygyJ/
uHw&m;&JU obm0udk taMumif;tusK;d qufpyfjy;D pOf; pm;qifjcifEik d rf ,fq&k d ifawmh ud, k ch f ifyeG ;f &JU opömrJrh t I ay:
rrd;k oufvidI t f aeeJY twdik ;f twmwpfct k xd cGiv hf w T af jzodrEhf ikd rf ,f xifyg&JU/
'gayrJh cGiv hf w T af jzodrahf e½keH YJ rjy;D ao;bl; rrk;d oufviId f a& ..../ ud, k Mf uKH awGUae&wJh tqd;k avmu"Hxu J ae
tESpo f m& wpfcck ak wmh xkw, f El ikd af tmif MuKd ;pm;&ygOD;r,f/ t½I;H xJu t jrwfxu G af tmif vky&f ygOD;r,f/
jrwfpmG bk&m;&Sif vufxufwek ;f u om0w¬jd rKd UrSm odyf acsmodyv f w S hJ trsK;d orD;wpfO;D &Scd zhJ ;l ygw,f/ twdwu f H
taMumif; w&m;aMumifh olr&JUcifyeG ;f onfu olrudk vH;k 0rcspyf gbl;/ wjcm; trsK;d orD;wpfa,mufeY J rsuEf mS ajymifwu k d jfy;D
vlraI &;azmufjyef aeygw,f/
ud,
k u hf kd rcspv f ?Ykd ud, k t hf ay: opömrJv h q Ykd jkdy;D olru pdwf vnf; rnpfygbl;/ pdwv f nf;rqd;k ygbl;/ ]vifu
rcspaf wmh vifeY J tcsed jf zKe;f p&mrvkad wmhb;l aygh} vdY k ESv;k H oGi;f jy;D tcsed &f o d S rQ 'ge? oDv? bm0em ukov k d af umif;rIawGuyk d J
pdwt f m;xnfh jyKvyk af e vdu k yf gw,f/
txl;ojzifh t&Sio f m&dyw k &Å meJY t&Sirf [marm*¾vm’ ef t*¾om0urax&fMu;D ESpyf g;udk tdrrf mS aeYpOfqrG ;f yifv h LS jy;D
w&m;em,lygw,f/ w&m;emvdu k ?f w&m;tm;xkwv f u k d ef Y J MuKd;pm;vdu k f wm odyrf MumcifrmS yJ aomwmyef t&d,mrav;
jzpfomG ;cJyh gw,f/ ]vifuraygif;csirf aS wmh tdrrf mS aevnf;tydyk }J qdjk y;D &[ef;jyKvu kd w
f m odyrf MumcifrmS yJ &[EÅm
t&Sirf av; jzpfomG ; jyefygw,f/
wu,fvo Ykd m olr&JUcifyeG ;f u olrudo k yd cf sp?f odyMf uifemaer,fq&kd if tckvkd w&m;t&om cHpm;cGi&hf rSm
r[kwyf gbl;/ a,musmf ;t&omeJY edAmÁ eft&om b,fvrkd S EdiI ;f ,SOv f rYkd &atmif uGmjcm;vGe;f vSygw,f/ edAmÁ eft&omudk
tqift h jrifq
h ;kH cHpm;cGi&hf aerSawmh a,musmf ;t&omqH;k ½I;H cJw h mudk ESajrmwrf;waep&m vkyd gOD;rvm;/ wu,fqkd
ud,k t hf ay: rMuifemwJh cifyeG ;f onfukd aus;Zl;wifp&mawmif aumif;ygao;w,f/
olwEYkd pS af ,mufyJ b0wpfcrk mS jA[®'wfrif;om;eJY tod wmblrif;orD;qdjk y;D awmf0ifZeD;armifEjHSzpfczhJ ;l ygw,f/
zcifb&k if Mu;D u tmPmvkrmS pd;k &drjf y;D wdik ;f jynfu ESix f w k v f ukd vf Ykd olwYkd ESpOf ;D bk&m;tavmif;awmf&aoh oDwif;oH;k &m
[dr0EÅmawmxJrmS aexdik cf MhJu&ygw,f/
wpfaeYawmh odyaf csmodyv f w S hJ udE&é rD av;wpfO;D udk opfcufweJ ef;teD;rSm rarQmv f ifb h J jrifawGUvdu k &f ygw,f/
udE&é rD av;udk jrifjrifcsi;f csprf o d mG ;wJh rif;om;[m ]rdz&k m;ajrm§ ufr,f} qdw k hJ tMut H pnfeYJ udE&é rD av;aemuf
waumufaumuf ajy;vdu k yf gawmhw,f/
rif;om;&JUopömazmufru I kd jrif&wJh rif;orD;vnf; rif;om;tay: oHa,mZOfjywfjy;D bk&m;avmif;&aohxrH mS
ur®|mef; oif,t l m;xkwv f u kd w f t hJ wGuf wpfcPcsi;f twGi;f rSmyJ psmeftbdnmOfawG &&So d mG ;ygw,f/
awmuRr;f wJh udE&é rD av;eJY ajc&mjywfjy;D vufavQmjhyef vmwJh rif;om;udk aumif;uifay:uae EIwq f ufpum;
ajymMum;jy;D a0;&mudk ajy;cGmxGuo f mG ;ygawmhw,f/ rif;orD;&JU EIwq f ufpum;u ....

t&Siq
f E´m"du 23 ©shwehinthar.com
]wpfcsed u f ]armif} vdYk tjrwfwEd;k ac:cJ&h wJh rif;om;a&? &Si&hf UJ opömrJrh aI Mumifh uRerf psmefcsr;f om &cJyh gjy?D
wu,fawmh uRerf &JU psmefcsr;f om[m &Siaf y;wJch sr;f omyg? 'Dt h wGuf &Siu hf kd uRerf aus;Zl;trsm;Mu;D wifygw,f}
]'gayrJh wpfcsed u f &Sit h f ay:xm;&Scd w h J h J uRerf &JU tcspf awG? uRerf &JUoHa,mZOfawGuawmh uRerf &JU ESv;k H om;uae
jyKwu f somG ;cJyh gjy?D uRerf &ifxrJ mS &Sirf &Sad wmhygbl;/ vTet Y J jzwfc&H wJh qifp, G f jyefrqufEik d af wmhovdk &Sief uY J Rerf Mum;rSm&Sw d hJ
aESmifMuKd ; awGuv kd nf; jyefqufvYkd r&Edik af wmhygbl;/ wpfppD usK;d yJah <urGchJ ygjy/D bmyJjzpfjzpf &Siu hf kd uRerf aemufq;kH
EIwq f ufcyhJ gw,f}
todwmblrif;orD;&JU EIwq f ufpum;udk Munf&h if olr&JU&ifxrJ mS aomuql;ajimifh ruse&f pfcb hJ ;l ? olr&JU
pdwt f pOf[m ylavmifjcif;r&S?d yuwdat;csr;f aew,fqw kd m xif&mS ;ygw,f/ omoemyumvrdo Yk m psmefcsr;f omeJyY J
jird ;f at;rI&,lc&hJ wmyg/
'Davmufq&kd if rrd;k oufvidI f taeeJY bmvkyo f ifwh ,f qkw
d m odavmufygjyaD emf/ 0w¬KawG? ½ky&f iS af wGxu J vkd
]aemufq;kH xGuo f uftxd ½l;oGypf mG cspaf erSmygarmif} vdv Yk nf; pdwu f ;l r,OfygeJ?Y oDcsi;f awGxu J vdk ]&ufpuf
wwfwrhJ if;&JUtem;rSm &ufpufrI awGc, H cl siw f ,f} vdv Yk nf; wrf;wraeygeJ/Y vufawGUb0rSm pdwcf sr;f omzdeYk YJ jzpfEidk &f if
b0vGwaf jrmufrI &zdt Yk wGuo f m twwfEikd q f ;kH MuKd ;pm;yg/
a&S;olawmfaumif;awGx;kH ESv;kH rljy;D w&m;eJY arGUaysmyf g/ w&m;rsm;rsm;em? w&m;pmtkyrf sm;rsm;zwf? ukov kd f
aumif;rIrsm; rsm;jyK? w&m;rsm;rsm;tm;xkwaf ygh/ ESmoD;0 avxd&mt&yf owd uyfjy;D av0if&if ]0ifw,f}? avxGu&f if
]xGuw f ,f}vdY k ½Irw S f &wJt h vkyu f awmh oD;jcm;xdik &f if;eJaY &m? oGm;&if;vm&if;a&m vkyf vdY k vG,u f yl gw,f/ pGpJ NJrG NJrv
J yk Mfunf&h if
pdwaf wGtxl;at;csr;f vmrSmyg/
aomurSeo f rQ cspjf cif;aMumifh jzpf&wmyg? csppf &mwpf ck&&dS if aomuwpfc&k rdS ,f? csppf &m q,fc&k &dS if aomu
q,fc&k rdS ,f? csppf &m trsm;Mu;D &S&d ifawmh aomu trsm;Mu;D &Srd ,faygh/ aomujird ;f csi&f if csppf &mawGukd
avQmyh pfEikd &f r,fav/ csp&f r,fh ol? csp&f r,ft h &m enf;yg;oGm;av? aomurD;vnf; csKyjf ird ;f oGm; avygyJ/
csp&f ol&UJ pdr;f um;&ufpufr?I jrwfE;kd &ol&UJ opömuif;rJh rI[m pdwx f m;wwfot l wGuaf wmh wefz;kd rjzwfEikd w f hJ
b0vGwf ajrmufrI qkvmbfMu;D ygyJ/ toH;k cswwfol wpfa,muftwGuf tcspu f aH cwm[m tESpu f seaf pzdyYk gyJ ....
vdYk ..../
tyÜrma'e orÜma'x/
«tifwmAsL;*sme,f?ZGe?f 27?2001»

t&Sib f &k m; . . .
aemufq;kH yGiahf wmfrcl ahJ om a*gwrAk'¨ jrwfpmG bk&m;\ bJUG trnfreS u f kd odvydk gonfb&k m;/ tcsKUd u
Ak'?¨ tcsKd Uu a*gwr? tcsKUd u ousrek ?d trsK;d rsK;d ac:aeMuygonfb&k m;/
armifausmu f u dk 0kd if;? &efuif;jrKd Ue,f/
'umausmu f akd & ....
'umausmu f &kd UJ ar;cGe;f udk zwfvu kd &f w,fq&kd ifyJ jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ bJUG trnfwpfcek yYJ wfoufjy;D
[kwaf vmufw,f? [kwaf vmufw,fvYkd acgif;wndwn f wd ef YJ rSwcf sucf sczhJ ;l wJh ]OyuwuúweG ;f } Mu;D udk csucf si;f
owd&vdu k rf yd gw,f/
OyuwuúweG ;f Mu;D [m jrwfpmG bk&m;&Siu f kd r[maAm"d yifeYJ Ak'*¨ ,mtMum; vrf;c&D;wpfae&mrSm
zl;awGUcGi&hf cJw
h myg/ oluvnf; c&D;wpfct k oGm;? jrwfpmG bk&m;&Siu f vnf; w&m;OD; "r®pMum a[mzdYk rd*'g0keaf wmudk
t<u? vrf;c&D;rSm c&D;&ifqikd f qHak wGUMuwmyg/
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ Munfvifoef&Y iS ;f wJh toa&awmfukd zl;jrif&wJh OyuwuúweG ;f Mu;D [m vlcsi;f rodayr,fh
oabmus ESpo f ufveG ;f vdYk jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ teD;tyg; csO;f uyfjy;D ar;cGe;f awG w&pyf ar;ygawmhw,f/
]igh&iS f ....? oif&h UJ rsupf ?d em;? ESm? vQm? ud, k ?f pdwq f wkd hJ £ajEa´ jcmufyg;[m MunfvifveG ;f vSygw,f/

t&Siq
f E´m"du 24 ©shwehinthar.com
oif&h UJ ud, k t f a& tqif;[mvnf; txl;oef&Y iS ;f pifMu,fjy;D jyKd ;jyKd ;jyufjyuf ta&mif xGuv f aYkd eygw,f/ igh&iS f ....?
oif[m b,fq&mudk &nfreS ;f jy;D awmh &[ef;jyKcw h J mygvJ? oifq h &mu b,fov l ?J b,fow Y l &m; udk oifEpS o f ufygovJ}
OyuwuúweG ;f Mu;D &JU ar;cGe;f awGukd jrwfpmG bk&m;&Siu f *gxmav;yk'ef YJ tckvkd ajzMum;awmfrv l u kd yf gw,f/
]Oyu ....? ig[m w&m;tm;vH;k udk vTr;f rd;k Edik w f o hJ ?l w&m; tm;vH;k udk tuket f pif t<uif;rJh odjrifwo hJ ?l
w&m;tm;vH;k tay: rSm udavomvdr;f usu H yfjijd cif; tvsO;f r&Sw d ohJ ?l w&m;tm;vH;k udk y,f&mS ;pGeyYf pfjy;D wJo h ?l
wPSmuke&f medAmÁ efrmS vGwv f wG u f Rwu f Rwf ouf0ifwnfaeoljzpfygw,f/ w&m;tm;vH;k udk q&mr&S?d rdru d , k d f ydik Óf PfeY J
xd;k xGi;f odjrifcw hJ mjzpfvYkd ighrmS q&m&,fvYkd nTejf y&r,fh ol b,forl sm; &SOd ;D rSmvJ}
]Oyu ....? ighrmS q&mqdw k m r&Syd gbl;? ighxuf jrwfwhJ q&mqdw k m tomxm;? igeJY wef;wlwo hJ al wmif
r&Syd gbl;? ewfeYJ wuGaom owÅavmuMu;D wpfcv k ;kH rSm igeJY EIid ;f ,SOpf &myk*Kd¾vf wpfO;D wpfa,mufrS r&Syd gbl;}
]Oyu ....? ig[m avmurSm ylaZmftxl;udk cHxu kd w f o hJ ?l twkr&Sd qH;k roGeo f ifEikd pf rG ;f &Sw d q hJ &m?
w&m;tm;vH;k udk trSet f wdik ;f ud, k yf ikd Ó f PfeYJ odjrifEikd w f hJ wpfO;D wnf;aom yk*Kd¾v?f udav omrD; jird ;f at;jy;D wJo h l
jzpfygw,f}
]Oyu ....? ig tck "r®pMumw&m; a[mzdYk umodwikd ;f ? Am&mPoDjynfu rd*g'g0keaf wmudk oGm;rvdyYk g/
ynmrsupf rd &Sw d hJ twGuf tuef;vdjk zpfaewJh ewfvo l wÅ0gawGtv,frmS w&m; a'oemwnf;[laom tjrKd upf nfMu;D
½du k wf ;D aqmf&rG ;f vdu k Of ;D r,f}
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ ajzMum;csuaf wGukd tm;&auseyfveG ;f vdYk OyuwuúweG ;f Mu;D u ....
]igh&iS f ...? tck oifajymwJt h wkid ;f qd&k if oif[m ]teEÅZed } bJUG trnf&wJh yk*Kdv ¾ x f ;l yk*Kdv
¾ jfrwfwpfO;D jzpfrmS ayghaemf}
tJ't D cg jrwfpmG bk&m;&Siu f ....
][kwyf gw,f .... Oyu? ig[m ]Zde} bGUJ trnf&wJh yk*Kd¾vf wpfO;D jzpfygw,f/ igeJY oabmobm0csi;f wlwhJ
bk&m;&Siftm;vHk; [m t&[wÅr*fÓPf&wmeJYwpfjydKifeuf ,kwfnHhwJhudavomeJY tukodkvfw&m;awGudk
t<uif;rJah tmifjrifc?h J tEdik , f El ik d cf wh J mrdY k ]Zde} qdw k h J bJUG trnf&Muygw,f/ igvnf; tJ'b D &k m;&Siaf wGvyk d J t&[wÅr*fÓPfeY J
udavomw&m;? tukov kd w f &m; t,kwf tnHah wGukd t<uif;rJh atmifjrifc?hJ tEdik , f El ikd cf w hJ mrdYk ]Zde}qdwk hJ bJUG trnf
&Syd gw,f}
tJ'Dtcg Oyu wuúwGef;MuD;u ]igh&Sif ....? oifajymwm [kwfavmufw,f? oifajymwm
[k w f a vmuf w ,f } vd k Y a&&G w f &if ; cgif ; wnd w f n d w f e J Y vrf ; z,f a &S m if v T J j yD ; ol o G m ;vd k & mc&D ; ud k
qufvufxu G cf mG oGm;ygawmhw,f/
Oyu wuúweG ;f Mu;D u jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ bJUG trnfuk d ]teEÅZed } vdY k owfrw S cf yh J gw,f/ jrwfpmG bk&m;&Siu f vnf;
t aMumif;jycsufeJYwuG twnfjyKay;cJhygw,f/ aemifwpfcsdef jrwfpGm bk&m;&SifxHarSmuf uRwfwrf;0ifzdkY
a&mufvmawmhvnf; Oyu wuúweG ;f Mu;D u jrifjriforQ &[ef;&Siv f al wGuk d ]teEÅZed b,f t&yfrmS aeovJ} ]teEÅZed
b,frmS vJ} vdyYk J ar;jref;cJyh gw,f/
wu,fawmh ]teEÅZed }qdw k b hJ UJG trnf[m *kPyf 'k u f kd tpGJ jyKjy;D ac:a0:wJb h UJG trnfyg/ ]teEÅ}qdw k m
]tqH;k r&So d jd rifo}l ? ]Zde} qdw k m ]&efrm&ftm;vH;k udk atmifEidk o f }l ? *kPyf 'k Ef pS cf u k kd aygif;vdu k af wmh ]teEÅZed } qdw k hJ bJUG trnf
jzpfvmwmygyJ/
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ *kPyf 'k rf eS o f rQ ( t&nftcsi;f rSeo f rQ) bJUG trnf jzpfciG &hf ydS gw,f/ *kPyf 'k af wGu
ra&rwGuEf ikd af tmif rsm;vGe;f awmh jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ bGUJ trnfawGuvnf; ra&r wGuEf ikd af tmif rsm;aeawmhwmaygh/
OyuwuúweG ;f Mu;D udk rdeYf Mum;awmfrw l phJ um;&yfawGxrJ mS udyk J ]*kPyf 'k t f aMumif;jyK bJUG trnf} awG trsm;Mu;D ygygw,f/
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ trnfukd (1)vlb Y 0trnf? (2)bk&m; trnf? (3)*kPyf 'k t f rnfvYkd oH;k rsK;d cGjJ cm;Edik yf gw,f/
vlb Y 0trnf uawmh ]od'w ¨ }¬ vdaYk c:ygw,f/ ]tusK;d tm;vH;k jy;D pD;Edik o f }l vdYk t"dymÜ ,f&ygw,f/ (od'=¨ jy;D pD;? tw¬=tusK;d )
bk&m;trnfu awmh ]a*gwr} vdYk ac:ygw,f/ a*gwr rsK;d EG,u f qif;oufvm olrYkd rsK;d EG,&f UJ trnfukd tpJjG yKjy;D
ac:wmyg/

t&Siq
f E´m"du 25 ©shwehinthar.com
wcsKUd bk&m;&Siaf wGu vlb Y 0trnfeYJ bk&m;trnftwlwl ygyJ/ Oyrm vlb Y 0wke;f u 'DyuF&mrif;om;u
bk&m;jzpfawmh 'DyuF&mbk&m;? vlb Y 0wke;f u r*Fvrif;om;u bk&m;jzpfawmh r*Fvbk&m;? vlb Y 0eJY bk&m;b0
trnfrajymif;bJ wpfrsK;d wnf; ac:a0:Muygw,f/
vlb Y 0wke;f u od'w ¨ r¦ if;om;vdaYk c:ayr,fh bk&m;jzpfwhJ tcg od'w ¨ b ¦ &k m;vdrYk ac:wmuawmh a*gwr
jrwfpmG bk&m;&JU xl;jcm;csuw f pfcyk aJ ygh/ t&Sio f m&dyw k (Å t&yfo;kH t&Sio f m&dyw k &Å m) rax&fukd vlb Y 0trnf ]Oywdó}eJY
rac:bJ ]om&dyw k }Å (om&D ykaPÖ;r&JUom;) vdYk ac:ovdyk gyJ/ t&Sirf [muóyrax&fvnf; vlb Y 0wke;f u ]ydyv Ü }d
uae&[ef;jzpfvmawmh ]uóy} &,fvYkd jzpfvmcJw h ,fr[kwv f m;/
trsm;tm;jzifah wmh bk&m;&Siaf wG? &[ef;awmfawG&UJ vlY b0trnfe?YJ bk&m;b0? &[ef;b0trnfawGu
wlnMD uwmrsm; ygw,f/ wcsKUd wavavmufyJ uGv J MJGuwmyg/ tckacwfrmS awmh jrefrmtrnf? odrYk [kwf oufqidk &f m
vlrsK;d trnfuae ygVdtrnfukd ajymif;vJrn S ahf c:MuwmrdYk vltrnfeYJ &[ef;trnfwjcm;pD jzpfaeMuygw,f/
tck OD;yOöi;f wdYk aexdik w f u hJ rÇm (b'´urÇm)rSm bk&m;ig;qlyiG w hf ,fqw dk m 'umausmu f kd Mum;zl;rSmyg/ tJ'b D &k m;
ig;ql&UJ bGUJ trnfukd ]uukoef? aumPm*kr?f uóy? a*gwr? t&darwÅ,s} vdyYk J oH;k EIe;f Muwmudk Munfjh cif;tm;jzifh
OD;yOöi;f wdYk jrwfpmG bk&m; &Si&f UJ bJUG trnf[m ]a*gwr} ygyJ 'umausmu f akd & ..../
'gayrJh av;pm;xdu k w f hJ ud, k rhf b
d ? ud, k q hf &morm;? ud, k hf aus;Zl;&Siaf wGukd rl&if;trnftwdik ;f ac:a0:oH;k pGjJ cif;
rjyKwm[m vl,Ofaus;awG&UJ "avhx;kH pHjzpfvYkd jrwfpmG bk&m;taMumif;ajym&if b,foal wmfaumif;urS ]a*gwr} vdYk
roH;k EIe;f Muygbl;/ bmom jcm; yk*Kd¾vaf wG? t,ltusihf rwlwhJ omoemy wdwad¦ wGuom ]a*gwr}? ]&[ef;a*gwr}
vdYk oH;k EIe;f Muwmyg/
Ak'¨bmom0ifawG? olawmfaumif; olawmfjrwfawGu awmh udk,fMunfndK&m *kPfawmfwpfckckeJY
jrwfpmG bk&m;&Siu f kd emrf pm;oH;k EIe;f Muygw,f/ toH;k trsm;qH;k uawmh ]Ak'}¨ ygyJ/ ]bk&m;} qdw k phJ um;vH;k udu k ]Ak'}¨ qdw k hJ
pum;vH;k uae tqifq h ifh a&GUavsm vmcJw h myg/
]Ak ' ¨ } qd k w m jrwf p G m bk & m;&S i f & J U *k P f y k ' f t rnf y gyJ / ]opö m av;yg;ud k ud k , f w d k i f o d j cif ; ?
olwpfyg;udv k nf;odatmifa[mEdik f jcif;} qkw d hJ *kPyf 'k af Mumifh tvdt k avsmufyikd q f ikd vf mwJh bGUJ trnf yg/
bk&m;yGiah f wmfr&l jcif;&JU t"du&nf&, G cf suu f k d vd&k if;wd&k iS ;f rD;armif;xd;k jyEdik w f mrkY d ]Ak'}¨ qdw k h J *kPyf 'k t f rnfeyY J J bk&m;&Siw f ik d ;f
udk &nfneT ;f oH;k EIe;f Muygw,f/
]Ak'}¨ qdw k hJ bJUG trnf[m OD;yOöi;f wdYk jrwfpmG bk&m;&Siw f pf qlwnf;&JU bJUG trnfr[kwyf gbl;/ yGijhfy;D ? yGiq hf ?J
yGiv hf wåUH jrwfpmG bk&m;&Sit f m;vH;k &JU bGUJ trnfjzpfygw,f/ OD;yOöi;f wdYk jrwfpmG bk&m; &Sif wpfqw l nf;eJo Y m oufqikd w f hJ
bGUJ trnfuawmh ]a*gwr} ygyJ/
'umausmu f Ykd ar;cGe;f rSm ygwJh ]ousrek }d qdw k muawmh ]ous} qdw k m omuD0ifrif;rsK;d ? ]rke}d qdw k m
opömav;yg;odo?l ESpcf ak ygif;vku d af wmh ousrek ?d 'gvnf; jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ *kPyf 'k f trnfygyJ/
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ *kPyf 'k af wG (*kPaf wmfawG? t&nft csi;f awG) u toacst F eEÅ ra&rwGuEf ikd af tmif
rsm;jym;vSwmrdYk *kPyf 'k t f rnfawGvnf; jrwfpmG bk&m;&Sirf mS toacst F eEÅ ra& rwGuEf ikd af tmif rsm;jym;vSygw,f/
*kPyf 'k t f rnfwikd ;f &JU aemufu, G rf mS MunfnKd av;jrwfz, G ?f vduk ef mwkusizhf , G f t"dymÜ ,f tESpf awGu euf½idI ;f pGm
ude;f 0yfaewmrdYk ud, k phf w d "f mwfeYJ ud, k vhf yk &f yfukd toefpY ifq;kH ? tjrifjh rwfq;kH wnfaqmufvo dk w
l ikd ;f jrwfpmG bk&m;
&Sief YJ *kPyf 'k af wGukd ESv;kH om;xJrmS tNrw J rf; azmfxw k q f ifjcif aeoifyh gw,fvYdk ..../

tyÜrma'e orÜma'x/
«tifwmAsL;*sme,f?Mo*kw?f 22?2001»

t&Siq
f E´m"du 26 ©shwehinthar.com
y"med,*Fw&m;ig;yg;udk
a,m*D&t YJ m;ig;yg;vdhk
ac:Edkifygw,f/a,m*DrSef&if
,HkMunfrItm;?usef;rmrItm;
½dk;ajzmifUrItm;?&JY&ifUrItm;eJh
odjrifrItm;qdkwJU
tm;ig;yg;eJjh ynfUpk&H ygr,f/

t&Sib
f &k m; . . .
y"med,*Fw&m;ig;yg;eJY jynfph &kH if ntm;xkwf reuf w&m;&Edik w
f ,f? reuftm;xkwf nw&m;&Ekid wf ,fvYkd
q&mawmf wpfyg; a[mxm;wm zwfz;l ygw,fb&k m;? y"med,*Fw&m;ig;yg; udk rodí ajzMum;ay;awmfryl gbk&m;/
armifjrpfajc? &efuek jf rKd U/

'umarmifjrpfajca& ....
'umjrpfajc&JUar;cGe;f udk zwfvu kd &f w,fq&kd ifyJ jrwfpmG bk&m;&Siv f ufxufwek ;f u xif&mS ;ausmMf um;cJw h hJ qifp;D
cRe;f udik yf nm&Sif ]aAm"drif;om;}udk csucf si;f owd&vdu k rf yd gw,f/
aAm"drif;om;u ol&Y UJ qGr;f auR;yGw J pfcrk mS oHCmtm;vH;k qGr;f bkO;f ay;tjy;D jrwfpmG bk&m;&Siu f kd ar;cGe;f wpfck
ar;avQmufz;l ygw,f/
]jrwfpmG bk&m; ....? jrwfpmG bk&m;vdk q&mrsK;d &JU tqH;k trudk &wJh &[ef;wpfyg;taeeJY b,favmufMumMum
tm;xkw&f if t&[wÅzv kd w f &m;xl;&Edik yf govJb&k m;? &[EÅmjzpfzYkd tcsed f b,f avmufMumygovJb&k m;}
]rif;om;a& ....? 'Dae&mrSm oifu h kd igbk&m; jyefar;yg&ap? oifEpS o f ufovdak jzaygh/ oifrif;om;u
qifp;D cRe;f udik t f wwfrmS wpfzufurf;cwf uRr;f usiw f ,fr[kwv f m;}
]rSev f yS g? uRr;f usiyf gw,fb&k m;}
]'gqd&k if vlwpfa,muf qifp;D cRe;f ukid t f wwfoifcsiv f Y k d oifq
h aD &mufvmw,fqyk d gawmh? olu oift h ay:rSma&m
twwf ynmtay:rSma&m ,HkMunfrIr&Sdbl;? tema&m*guvnf; rsm;vdkuf ao;w,f? r½kd;rom;eJY
[efaqmifvn S yhf wfwwfvu kd w f muvnf; rajymygeJaY wmh? 'DMum;xJ vHv k 0D&,
d uvnf; r&Sw d t
hJ jyif ÓPf uvnf;
enf;ao;w,fav? uJ .... tJ'v D l oifq h rD mS qifp;D cRe;f udik f twwf wwfajrmufEikd yf ghrvm;}
]jrwfpmG bk&m; rdeMYfum;wJh t*Fgig;csux f uJ wpfcsucf suf eJjY iad ew,fq&kd ifuykd J tJ'v D l qifp;D cRe;f udik t f wwf
rwwfEikd af wmh ygbl;/ t*Fgig;csuv f ;kH eJrY sm; jiad evdu Yk awmh b,frmS qdzk , G &f m&Sd ygawmhrvJb&k m;}
]vlwpfa,mufuawmh ,Hv k nf; ,HMk unfw,f? use;f vnf; use;f rmw,f? [efaqmifvn S yhf wfjcif;vnf;
uif;w,f? vHv k 0D&, d vnf; Mu;D rm;wJt h jyif ÓPfvnf;xufjrufw,f? tJ'g qd&k ifa&m}
]tJ'gqd&k ifawmh t*Fgwpfcsucf suef jYJynfph &kH ifuykd J qifp;D cRe;f udik t f wwfrmS uRr;f usio f mG ;Edik yf gw,fb&k m;?
t*Fgig;csuv f ;kH eJo Y m jynfph v kH u Ykd awmh twdik ;f xuftvGeaf yghb&k m;}
]tJ'v D ykd gyJ rif;om; ....? &[ef;wpfyg;[m ,HMk unfrv I nf; &Srd ,f? use;f rma&;vnf; aumif;r,f?
[efaqmifvn S yhf wfjcif;vnf; uif;r,f? vHv k 0D&, d vnf; Mu;D r,f? ÓPfynmvnf; xufjrufr,fq&kd if igbk&m;&JU
tqH;k trtwdik ;f usiv hf Ykd tMumqH;k ckepfEpS ?f tjrefq;kH wpf&uftwGi;f rSm t&[wÅzv kd wf &m;xl; &Edik yf g w,f?
&[EÅmjzpfEikd yf gw,f}
]wpf&ufqdkwm tomxm;vdkufygOD;? t*Fgig;csufeJYjynfh pHkwJh &[ef;u igbk&m; qHk;rwJhtwdkif;
tm;xkwv f ukd rf ,fq&kd if ntm;xkwf reufw&m;&Ekid yf gw,f? reuftm;xkwf nw&m;&Edik yf gw,f}

t&Siq
f E´m"du 27 ©shwehinthar.com
ur®|mef;w&m; yGm;rsm;tm;xkww f yh J *k Kdv¾ af wG&UJ oEÅmef rSmjynhpf &k H r,fh t*Fg&yfawGuk d y"med,*Fw&m;vdaY k c:ygw,f/
y"m ed, = ur®|mef;tm;xkwo f ?l t*F = t*Fg? y"med,*F = ur®|mef; tm;xkwo f \ l t*Fg/
y"med,*Fw&m;ig;yg;udk ]a,m*D&UJ tm;ig;yg;} vdYk ac: Edik yf gw,f/ a,m*DreS &f if ,HMk unfrt I m;? use;f rmrItm;?
½d;k ajzmifh rItm;? &J&ifrh t I m;eJY odjrifrt I m;qdw k hJ tm;ig;yg;eJY jynfph &kH ygr,f/
],HMk unfrt I m;} qdw k muawmh jrwfpmG bk&m;&Sief YJ jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ w&m;awmftay:rSma&m? ud, k &hf UJ yg&rD
"mwfct H ay:rSmyg tjynft h 0 ,HMk unfpw d cf sjcif;ygyJ/
]jrwfpmG bk&m;&Si[ f m trSew f &m;udk ud, k w f ikd vf nf;odjy;D olwpfyg;udv k nf;odatmif a[mEdik w f ,f?
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ w&m;awmf[m vdu k ef musio h f ;k H oluk d trSew f u,f aumif;usK;d jyK Edik w f ,f? ighrmS w&m;awmfeY J xdu k w f efwh J
yg&rD"mwfcH aumif;aumif;&Sw d ,f} vdYk pdwcf svufcs ,HMk unfwo hJ rl o S m ur®|mef;tm; xkwrf I xda&mufEikd yf gw,f/
]use;f rmrItm;} qdw k muawmh tema&m*g Mu;D Mu;D us,f us,af &m? ao;ao;i,fi,fyg uif;&Si;f jy;D ud, k cf pH rG ;f tm;
awmifh wif;cdik rf maejcif;ygyJ/ 0rf;rD; rxufveG ;f ç rEkv HY eG ;f bJ tv,ftvwf jzpfae&ygr,f/ 0rf;rD;xufveG ;f &if
cPcPqmjy;D 0rf;rD; Ekv YH eG ;f &if tpmraMuwJt h wGuf w&m;tm;xkw&f mrSm pdwt f aESmifh t,Sujf zpfwwfygw,f/
]½k;d ajzmifrh t I m;} qdw k muawmh ur®|mef;w&m;tay:rSm a&m? ur®|mef;q&mtay:rSmyg [efaqmifvn S yfh wfrI
uif;&Si;f jcif;ygyJ/ w&m;udk w&m;eJw Y al tmif tm;rxkwb f J [efaqmifyef aqmif vltxifMu;D atmif vkyaf er,f?
ur®|mef;q&mudv k nf; trSet f wdik ;f w&m;ravQmufbJ r[kwrf [wf vkyZf mwfcif;jy;D avQmufr,fq&kd if tJ'aD ,m*D[m
]ÓPfpOf} eJaY 0;jy;D ]nmpOf} eJyY J nm;&ygvdrrhf ,f/
]&J&ifrh t I m;} qdw k muawmh ur®|mef;tvkyf aESmifah ES;ysuf jym;oGm;apr,fh tysi;f "mwftm½krH eS o f rQukd &J&&J if&h ifh
&ifqdkifwGef;vSefEdkifjcif;ygyJ/ ]0D&d,} udkajymwmyg/ b,ftajctaersKd;rSmr qdk udk,fvkyf&r,fhtvkyfudk
aemufqw k &f yfwefrY ypfbJ &J&&J if&h ifh MuKd ;yrf;tm;xkwEf ikd rf S ud, k v f &kd myef;wdik uf kd qduk af &mufEikd yf gw,f/
]odjrifrt I m;} qdw k muawmh ½kyw f &m;? emrfw&m;awG&UJ tjrrJ jywf jzpfysuaf jymif;vJaewJh oabmobm0awGuk d
wpfqifh Mum;tod? MupH nfpw d u f ;l todeYJ r[kwb f J ud, k af wGUrsuaf rSmuf todeYJ ydik yf ikd Ef ikd Ef ikd f xd;k xGi;f odjrifEikd jf cif;ygyJ/
ud, k ½f rI w S v f u kd w f h J tm½k&H UJ jzpfysuo f abmudk odjrifjcif;eJt Y wl rdrEd v S ;k H om;rSm ude;f 0yfaewJh avmb? a'gopwJh udavom
tpdik t f cJawGuv kd nf; azmufczJG suq f ;D ypfEikd pf rG ;f &S&d ygr,f/ edAmÁ efta&mufyaYkd y;Edik af vmufatmif odjrifrt I m;aumif;rS
w&m;xl;w&m;jrwf &Edik yf gw,f/
tm;ig;yg;eJjY ynfph w kH hJ a,m*Dy*k Kd¾ v[ f m 0dyóemusiphf Ofukd jrwfpmG bk&m;nTeMf um;wJh enf;vrf;twdik ;f
wpfoa0rwdr;f vdu k ef m jyKusizhf aYkd wmh vkt d yfygw,f/ jrwfpmG bk&m;u 'Dv½dk yI gqdk ud, k uf [dv k ½kd rI ,f? jrwfpmG bk&m;u
[dv k ½kd yI gqdk ud, k u f 'Dv½dk rI ,fq&kd if awmh tm;ig;yg;eJY jynfph v kH nf; w&m;r&Edik yf gbl;/
a,m*Dtm; ig;yg;eJv Y nf; jynfph rkH ,f? r[mowdy|mef a'oemawmfrmS nTeMf um;xm;wJeh nf;vrf;twdik ;f vnf;
wdwu d s usvu kd ef mr,fq&kd ifawmh r*fzv kd ef Ad mÁ ef[m ud, k &fh UJ vufwpfurf; rSmyJ &Sad erSmyg/ yg&rDtEkt&ifah y: rlwnfjy;D
taES;eJt Y jrefawmh uGmrSmaygh/
wu,fawmh 'Dtm;ig;yg;[m ur®|mef;w&m;yGm;rsm;tm; xkww f t hJ vkyrf mS om vdt k yfwmr[kwyf gbl;/
b0wd;k wufaMumif; aumif;jrwfwhJ b,ftvkyrf sK;d rSmrqdk r&Srd jzpf vdt k yfygw,f/ b,ftvkyyf v J yk vf yk ?f ,HMk unfr?S
use;f rmrS? ½k;d ajzmifrh ?S &J&ifrh S (0D&, d &Srd )S ? odjrifrS (tajrmftjrifÓPf&rdS )S tJ't D vkyf atmifjrif wd;k wufEikd yf gw,f/
a,m*Dtm;ig;yg;eJY 0dyóemw&m; tm;xkw&f if owd? orm"d? ynmpwJh olawmfaumif;w&m; tm;awG
xGuaf y:vmyg w,f/ xGuaf y:vmwJh olawmfaumif;w&m;tm;awG pHcsed rf D jynh0f oGm;wJh wpfaeY edAmÁ efcsr;f omudk
rsuaf rSmufjyK&rSmygyJ/ ]tm;&Srd S tm;xkwyf g? tm;xkwrf S tm;xGuyf gw,f} vdYk ..../

tyÜrma'e orÜma'x
«tifwmAsL;*sme,f?pufwifbm?5?2001»

t&Siq
f E´m"du 28 ©shwehinthar.com
t&Sibf &k m; . . .
rm&fewfqo kd nfrmS oD;jcm;wnf&adS om ewfwpfyg; r[kwb
f J cE¨mud,
k &f dS tm½kiH g;yg;udk ac:jcif;jzpfonf[k
xifyg onf/ [kwrf [kwf ajzMum;ay;awmfryl gbk&m;/
armifpv H iG ?f r*Fvm'Hjk rKd Ue,f/

'umpHviG af & ....


'umpHviG &f UJ ar;cGe;f udzk wfvu kd &f w,fq&kd ifyJ jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ *kPaf wmfrsm;pGmxJu ]Zde*kPaf wmf} udk
csucf si;f owd &vdu k rf yd gw,f/ ]Zde} qdw k m ]rm&fig;yg;ukd atmifjrifawmfral om jrwfpmG bk&m;} vdYk t"dymÜ ,f&ygw,f/
]bke;f awmfajcmufyg;eJY jynfph akH wmfral om jrwfpmG bk&m;} vkdY trsm;pk odxm;MuwJh ]b*0g*kPaf wmf} &JU
wjcm;t"dygÜ ,fwpfcu k awmh ]rm&fig;yg;udk atmifjrifawmfral om jrwfpmG bk&m;} ygyJ/
rm&fqw kd m ]rm&} qdw k hJ ygVduae qif;oufvmwJh ygVd oufjrefrma0g[m&wpfcyk g/ ]rm&} qdw k m ]aojcif;?
aoapjcif;} vdYk t"dymÜ ,f&ygw,f/ aowwfwo hJ abm? aoatmifowfwwf wJo h abmudk rm& (rm&f) vdYk ac:ygw,f/
] towform;} vdyYk J qdyk gawmh/ vlukd owfwhJ rm&fukd ]vlowform;}? pdwu f kd owfwhJ rm&fukd ]pdwo f wform;} vdYk
ac:Edik yf gw,f/
vluv k d nf; owf? pdwu f vk d nf; owfwwfwh J rm&fu ig;yg;&Syd gw,f/ a'0ykwrÅ m&f? udavorm&f? tbdocFg&rm&f?
cE¨rm&feYJ rpöKrm&fwyYkd gyJ/ a'0ykwrÅ m&fu ]ouf&rdS m&f} jzpfjy;D usew f hJ rm&fav;yg;uawmh ]oufrrhJ m&f} jzpfygw,f/
]a'0ykwrÅ m&f} qkw d m tm;vH;k odMuwJh rm&fewfom;udk ajymwmyg/ (a'0ykwÅ = ewfom;/) pwkr[m&mZf?
wm0wðom? ,mrm? wkow d m? edrm® e&wD? y&edrw d® 0o0wÅv D Ykd ewfjynfajcmuf xyf&w dS t hJ xJrmS txufq;kH ewfjynfjzpfwhJ
y&edrw d® 0o0wÅeD wf jynfu jzpfygw,f/
]rm&fewfrif;} vdYk olu Y kd ]rif;} wyfjy;D ajymMuayr,fh olu y&edrw d® 0o0wÅeD wfjynfukd pd;k rd;k tkycf sKy&f wJh
t"duy"meewfrif; Mu;D r[kwyf gbl;/ t"dutMu;D qH;k ewfrif;u ]0o0wÅeD wfrif;} &,fvYkd oD;jcm;&Syd gw,f/
rm&fewfuawmh tJ'eD wfjynf&UJ ]pifjyKd if rif;} vdYk ajym&rSmaygh/ ]olyek Af v kd ?f "m;jyAdv k }f vdYk ajym&ifvnf; & ygw,f/
]vlq;kd *kP d ;f acgif;aqmif} .... tJav ....]ewfq;kd *kP d ;f acgif; aqmif} vdaYk jym&if ydrk eS rf ,fxifygw,f/
]tzsuo f rm;*dP k ;f csKyMf u;D } ayghaemf/
rm&fewfu oH;k q,fw h pfbu kH kd ol&Y UJ ykid ef ufvYkd owfrw S f xm;ovdk avmuDtm½ku H mr*kPcf sr;f omawGuv kd nf;
ol&Y UJ ud,k f ydik yf pön;f awGvY k d ,lqxm;ygw,f/ umr*kPMfuKduw f o h J wÅ0gawG udak wmh ol&Y UJ bufawmfom;? ol&Y UJ ygwD0ifawGvY k d
todtrSwjf yKxm;ygw,f/
olyY ikd ef ufjzpfwhJ oH;k q,fw h pfbrkH mS olt Y oif;0ifjzpfwhJ owÅ0gawGukd olyikd yf pön;f jzpfwhJ avmuDtm½kH
umr*kPcf sr;f om awGeYJ cHpm;arGUaysmaf eMuwmyJ oljrifcsiyf gw,f/ oHo&musif vnfaMumif;tvkyaf wG vkyw f mudyk J
olEpS jf cKd ujf y;D oHo&mvGwf ajrmufaMumif;tvkyaf wGvyk w f mudak wmh olv;kH 0rabmrusygbl;/
&[ef;yk*Kd¾vyf jJ zpfjzpf? vly*k Kd¾vyf jJ zpfjzpf? yk*Kd¾vw f pfa,muf a,muf oHo&mjywfaMumif;tvkyv f yk jf yqD w kd meJY
rm&fewfu tJ'yD *k Kd¾vf tJ't D vkyf rvkyEf ikd af tmif aESmif, h u S zf suq f ;D awmhwmygyJ/
ol&Y UJ aESmif, h u S rf aI tmifjrifomG ;&if tJ'yD *k Kd¾vf oHo&mu rvGwaf wmhygbl;/ oHo&mu rvGw&f if b0rsm;pGm
xyfumxyf um ao&ygOD;r,f/ tJ'v D kd ao&wm[m rm&fewfaMumifjh zpfvYkd aoatmifvyk &f ma&mufwhJ rm&fewfukd
]rm& = rm&f = owfjzwf ol? n§O;f yef;ESyd pf ufo}l vdaYk c:ygw,f/
]udavorm&f} qdw k muawmh wpfaxmifih g;&m udav omw&m;awGukd ajymwmyg/ avmb? a'go? rmefrme?
£óm? rpä&, d tp&Sw d hJ udavomw&m;awG[m olwu Ykd kd vufcx H m;ol &JUpdwu f kd ylavmifatmif? npfErG ;f atmif?
yifyef;qif;&Jatmif n§O;f yef;ESyd pf ufwwfwt hJ wGuaf Mumifah &m? olw&Ykd adS eorQ oHo&m u rvGwb f J wpfaownf;
aoae&OD;rSm jzpfwt hJ wGuaf Mumifh a&m udavomw&m;awGukd ]rm& = rm&f} vdYk ac:ygw,f/
]tbdocFg&rm&f} qdw k muawmh jyKvyk t f m;xkwx f m;wJh ukov kd u
f ?H tukov kd u f aH wGuk d ajymwmyg/ (tbdocFg&
= jyKvyk t f m;xkwrf /I ) ukov kd u f aH Mumifh aumif;wJo h *k wdb0a&mufr,f/ tukov kd u f aH Mumifh raumif;wJh 'k*w ¾ b d 0

t&Siq
f E´m"du 29 ©shwehinthar.com
a&mufr,f/ b,fb0 yJa&mufa&muf? a&muf&mb0rSm ao&rSmjzpfwt hJ wGuf b0topf xyfjzpfapwJh ukov kd u f ?H
tukov kd u f ?H uHreS o f rQukd ]rm& =rm&f} vdYk ac:ygw,f/
]cE¨rm&f} qdw k muawmh ½kycf E¨mud, k Mfu;D ygyJ/ b,f½yk cf E¨m ud, k yf jJzpfjzpf? cE¨mydik &f iS u f k d y#doaE¨'u k ?© tdek m'kua© wGeY J
n§O;f yef; ESyd pf ufwwfwt hJ jyif aemufq;kH rSm aojcif;'kue© YJ tem;owfay; wJt h wGuf ½kycf E¨mud, k Mf u;D udk ]rm& = rm&f}vdYk
ac:ygw,f/
]rpöKrm&f} qdw k muawmh aojcif;w&m;ygyJ/ aojcif;w&m;[m aocgeD;owÅ0gudk a&m*ga0'em'Pfev YJ nf;
ESyd pf ufwwf? ouf&o dS ufro hJ aH ,mZOfawGeYJ cGcJ mG &r,ft h a&;awG;jy;D ylaqG;wJh pdwq f if;&Jr'I Pfev YJ nf; ESyd pf ufwwf?
vm;&m*wdaumif;zdYk raocsmvdYk ylyefwhJ aMumuf&UHG rI'Pfev YJ nf; ESyd pf ufwwfvYkd aojcif;w&m;udk ]rm& = rm&f} vdYk
ac:ygw,f/ olu, kd w f ikd uf u kd aoatmif owfwwfvv Ykd nf; ]rm& = rm&f} vdYk ac:ygw,f/
tJ'D rm&fig;yg;xJu wpfyg;wnf;aom ouf&rdS m&f jzpfwhJ rm&fewf[m olaexdik &f m y&edrw d® 0o0wÅD
ewfjynfuae vljY ynf udk cPcPqif;qif;vmjy;D jrwfpmG bk&m;&Siu f adk &m? jrwfpmG bk&m; &Si&f UJ wynfo h m;orD;awGuykd g
enf;vrf;trsK;d rsK;d eJY taESmift h ,Suf ay;avh&ydS gw,f/
jrwfpmG bk&m;tavmif;awmf awmxGuw f n hJ u ....
]toifrif;om;? awmrxGuyf geJ?Y aemufcek pf&ufMum&if pMum&wem qdu k yf gvdrrhf ,f/ toifrif;om;
pMumrif;jzpfawmhrmS av? tckvkd qHyifav;awG rnf;eufjy;D i,f&nfi,faoG; awmufyaewJt h csed q f w kd m umr*kPf
pnf;pdraf wG jred jYrf ed MYu f ;D cHpm; &if; jird ah f e&r,ft h csed af v rif;om;&JU? w&m;tm;xkww f ,fqw k d m tdrk if;&Gww f jG y;D avmurSm
oH;k r&wJt h &G,u f srS vky&f r,ft h vkyf r[kwv f m;? aemufaMumif;jyefvn S yhf g? awmrxGuyf geJ}Y
vdYk rm&fewfu wm;jrpfcyhJ gw,f/ (rm&fewf0g'udk MuKd uf wJv h al wG avmurSm trsm;Mu;D &Srd ,f xifyg&JU/)
jrwfpmG bk&m; bk&m;jzpfwt hJ cgrSmvnf; ....
]t&Sib f &k m;? t&Sib f &k m;[m bk&m;jzpfzY d k yg&rDawG jznfh cJw h m? tck bk&m;jzpfjyaD v? odp&mtm;vH;k tukeo f w
d b hJ 0
a&mufjy?D awmfjyaD ygh? bmjzpfvY k d jrKdUwum &GmtESY H vSnjhyf ;D w&m;a[mae OD;rSmvJ? ud, k u h f pd ö ud, k th f usK;d jy;D jyyD ?J y&deAd mÁ efpw H m
taumif;qH;k aygh? tckyJ y&deAd mÁ efpv H ukd yf gawmh}
vdYk rm&fewfu owÅ0gawG olyY ikd ef ufxu J vGwx f u G of mG ; rSm pd;k &drw f phJ wd ef YJ wdu k wf eG ;f cJyh gw,f/
rm&fewf[m tawG;tac:aumif;wJh yk*Kv ¾d w f pfa,muf vnf; jzpfavawmh olaESmif, h u S jf yq D &k d if trsm;tm;jzifh
oabm w&m;awG? 'óeawGeYJ pdw"f mwfppfqifa&;vkyjf y;D aESmif, h uS w f m rsm;ygw,f/ wapäo&l aJ ,mifaqmifjy;D
ajcmufveS w Yf mrsK;d ? qifMurf;a,mifaqmif? a>rMurf;a,mifaqmifjy;D jyL;wl;jyw J J ajcmufveS w Yf mrsK;d vnf; &Sad v&JU/
jrwfpmG bk&m; bk&m;jzpfr,fh naewke;f uawmh vuf½;Hk tm;? vufeuftm;? ppfonfAv dk yf g tjct H &Htm;awG
tMu;D tus,o f ;kH jy;D tjyif;txef aESmif, h u S cf yhJ gw,f/ rkew f ikd ;f vufeuf? rd;k vufeuf? ausmufcrJ ;kd vufeuf?
"m;vSrH ;kd vufeuf? rD;us;D rd;k vuf euf? jymylr;kd vufeuf? oJyrl ;kd vufeuf? nGeyf rl ;kd vufeuf? tarSmif wdu k v f ufeuf?
vufeufMu;D ud;k rsK;d ? aemufq;kH tPkjrLAk;H xuf tqaygif;rsm;pGm jyif;xefwhJ rd;k MuKd ;pufvufeuf/
jrwfpmG bk&m;[m bk&m;jzpfwahJ eYrmS yJ aAm"dyifeYJ a&Tyv’if rSm rm&fig;yg;udk t<uif;rJh atmifjrifawmfrcl yhJ gw,f/
a'0ykwrÅ m&f udak wmh arwÅmwefc;k d ? yg&rDawmfwefc;k d eJaY tmifjrifawmfrcl yh J g w,f/ udavomrm&feY J tbdocFg&rm&fuak d wmh
t&[wÅr*fwefc;kd eJY atmifjrifcyhJ gw,f/ cE¨rm&feYJ rpöKrm&fuakd wmh taMumif;jzpfwhJ udavorm&feYJ tbdocFg&rm&fukd
atmifjrifjcif;tm;jzifh atmif jrifcyhJ gw,f/
rm&fig;yg;rSm udavorm&fukd atmifEikd zf u Ykd t"duyg/ udavomuif;ae&if rm&fewf&efvnf; aMumufp&m
rvdak wmhyg bl;/ udavomuif;ae&if ukov kd uf ?H tukov kd u f v H nf; rjzpf awmhygbl;/ uHrrS &S&d if b0vnf; xyfrjzpf
awmhvYkd cE¨mvnf; r&awmhygbl;/ cE¨mr&rSawmh aojcif;w&m;eJv Y nf; &ifqikd pf &m rvdak wmhb;l aygh/
aumif;wmvky&f if aESmif, h u S cf siw f m rm&fewf&UJ tusihf p½du k yf g/ tckacwfrmS olwpfyg;aumif;wmvkyw f mudk
aESmif, h u S [ f efw Y m;wJo h ?l ouFe;f ta&jcKH jy;D avmuD0Zd mÆ *E¨m&Dtvkyv f yk o f ?l ax&0g'ppfppfxrJ mS [d0k g'a&mxnf?h
'D0g'a&mxnfeh YJ tkwaf &ma&m ausmufa&ma&m jzpfatmifvyk o f ?l omoemjyKvyk if ef; wd;k wufatmifjrifru I kd

t&Siq
f E´m"du 30 ©shwehinthar.com
aESmifah ES;atmif vkyo f al wGukd ]rm&fewfawG} vdYk wifpm;jy;D ac:Edik yf gw,f/ rm&fewfawGvYkd rwifpm;csib f ;l qdk &ifvnf;
]rm&fewf&UJ ygwD0ifawG} vdYk >cif;csurf &Sd owfrw S Ef ikd yf gw,f/
OD;Zif;&JU ]tcspu f aH cayr,fh tESpu f seaf p&r,f} qdw k hJ aqmif;yg; tifwmAsL;*sme,frmS ygvmjy;D aemufyikd ;f
wcsKUd vli,f awGu ]tcspt f aMumif;av;awG xyfa&;ygOD;} vkYd awmif;qdv k m Muygw,f/ wpfenf; ....tcReef YJ
0dik ;f r ç vmMuygw,f/
tck rm&fewftaMumif;ajym&if; pum;pyfvYkd ]tcsp}f udk t"dymÜ ,fwpfrsK;d zGiyhf g&ap/ tcspq f w kd m wPSm?
wPSmqdw k m udavom? udavomqdw k m rm&f? 'Dawmh tcsp[ f mvnf; rm&f yJaygh/ rm&fq&kd if owfawmhr,fav/ (
arwÅmudk &nfneT ;f wJt h cspf udk rqdv k yk d gbl;/ tJ't D cspu f awmh wpfzufom;&JU aumif;usK;d udk vdv k m;wJph w
d o f ufoufygyJ/
tck[mu wG,w f maESmifzUJG wJt h cspf udk qdv k w kd myg/)
]tcspq f wkd m ESv;kH om;eJb Y 0udk owfjzwfzsuq f ;D ypfwwfwhJ rm&fewfwpfyg;ygyJ/ jzLpifoef&Y iS ;f at;csr;f
Munfvifwph J w d f "mwfawG? tueft Y owfrh J b0wd;k wufraI wGuk d aESmifah ES;&yfwefY csKyq f ;k H oGm;apwJt h &m[m tcspyf gyJ}vdY k
t"dymÜ ,f zGiq h f &k d if tcspf rSm aysm0f ifepfjrKyw f rd ;f rl;axG,pfcsiw f h J tcspMfu;D olawG pdwrf sm; qd;k avrvm;/ ]aeq,fpif;xuf
jyif;w,f? rif; rm&fewfrif;&JUorD;vm;} qdw k hJ oDcsi;f pmom;&,f? ]rif; ighukd owfw,f} qdw k hJ oDcsi;f pmom;&,fukd
oGm;&if;vm&if; Mum;zl;ovdv k ykd gyJ/
rm&fewf&UJ tEÅ&m,fxuf rm&fpw d f ( udavompdw)f &JU tEÅ&m,fu ydjk y;D aMumufp&maumif;wmrdYk rm&fewfukd
wGe;f vSeEf ikd zf x Ykd uf rm&fpw d uf kd wGe;f jzKEd ikd zf uYkd ydjk y;D ta&;Mu;D ygw,fvYkd ..../

tyÜrma'e orÜma'x/
«tifwmAsL;*sme,f?pufwifbm?19?2001»

vlrIa&;r[kwfwJU
ukodkvfa&;udpörSeforQ
bmudpöaMumifUyJyifUyifU
yifUol&Sd&if
ckepf&uf0gyefjyD;
c&D;<uaumif;ygw,f/

t&Sib
f &k m; . . .
0gwGif;rSm &[ef;omraPrsm; c&D;oGm;cGifh r&Sdbl;vkdY Mum;zl;ygw,fbk&m;/ 'gayrJh 0gwGif;MuD;
c&D;oGm;vmaeMuwJh &[ef;awmfrsm;udv
k nf; jrifawGaY e&ygí em;rvnfEikd yf gaom aMumifh oHo,&Si;f atmif
ajzMum;ay;awmfryl gbk&m;/
armifbek ;f jrif?h vomjrKd Ue,f/

'umbke;f jrifah & ....


'umbke;f jrif&h UJ ar;cGe;f udk zwfvu
k d &f w,fq&k d ifyJ 0gwGi;f oH;k vjzpfay:vmyHo
k rkid ;f aMumif;udk csucf si;f owd&vdu
k f
rdygw,f/ 0gqdpk &m 0gwGi;f oH;k v&,fvYkd jrwfpmG bk&m;ynwfcsurf xkwaf o; cifumvawGwek ;f u &[ef;awmfawG[m
aEGr;kd aqmif; Owko;kH yg; vH;k taMumif;ay:&if ay:ovdk c&D;oGm;vmavh&MdSuygw,f/&[ef;awmfrsm; tcdserf a&G;?
Owkra&G; c&D;oGm;vmaeMuwmudk vl0wfaMumifawGu uJ&h UJ ½Iwcf sMuygw,f/

t&Siq
f E´m"du 31 ©shwehinthar.com
]'D&[ef;awGu bmjzpfvYkd Owko;kH yg;vH;k c&D;oGm;vmae Mu&wmvJ? rd;k wGi;f c&D;oGm;awmh pdr;f pdak ewJh jrufyifi,f?
opfyif i,fawG teif;acscMH u&wmaygh/ jrufyif? opfyifawGrmS vnf; toufu, kd pf &D w
dS mrdYk olwt Ykd oufukd rn§mrwm
n§O;f qJ&m ra&mufaybl;vm;/ jrufyif? opfyifawGMum;rSm yk;d aumif rTm;aumifi,fav;awGvnf; &Sw d mrdYk olwYkd
c&D;oGm;vmaewJt h wGuf tJ'D yd;k rTm;aumifav;awGawmh trsm;Mu;D aoaMuysupf ;D ukeMf uygjy/D &[ef;awmfrsm;
odycf ufwmyJ}
]MunfMhuprf;ygOD;? w&m;aumif; w&m;rSerf &Sw d h J wdwd ¦ awGawmifrS rd;k wGi;f av;awmh ud, k ah f e&mrSmudk jird jfird 0f yf0yf
aeMuao;w,f/ wd&pämefjzpfwhJ iSuaf wGawmifrS opfyifopfacgif;awG xJu olw&Ykd UJ todu k af wGrmS wpfr;kd wGi;f vH;k
rd;k cdMk uygao;w,f/ bk&m;om;awmf &[ef;awmfawGu wdwad¦ wGeYJ iSuaf wGavmuf awmif rd;k wGi;f rSm jird jf ird q f rd q f rd f
raeEdik Mf ubl;vm;}
vl0wfaMumifawGu tJ'v D kd uJ&h UJ ½Iwcf sMuwJt h wGuf jrwf pGmbk&m;u rd;k wGi;f av;vrSm oH;k vrd;k cdzk Ykd (0gqdzk )Ykd
ynwfawmfrl vdu k yf gw,f/ &[ef;awmfrsm;vnf; rd;k wGi;f av;vudk a&SUoH;k v aemufo;k H v ydik ;f jy;D yxr0g? 'kw, d 0g&,fvY k d
0gESprf sK;d cGjJ cm;owf rSwf 0gqdak wmfrcl MhJu&ygw,f/
yxr0gu 0gqdkvjynfhausmfwpf&ufuae oDwif;uRwfvjynfhaeYtxdjzpfjyD;? 'kwd,0gu 0gacgif
vjynfah usmw f pf&uf uae wefaqmifrek ;f vjynfah eYtxd jzpfygw,f/ yxr0g qdzk Y k d taMumif; rnDnw G w f h J &[ef;awmfrsm;
'kw, d 0g qdMku&ygw,f/ yxr0g qdw k h J &[ef;awmfrsm;u 'kw, d 0g qdzk rY k d vdt k yfygbl;/ 0gxyfwEh J pS af wGrmS yxr0gqdv k udk
vH;k 0 xnfrh wGub f J 'kw, d 0gqdv k udyk J 0gqdv k vdYk w&m;0ifowfrw S jf y;D 0gpqdMk uygw,f/
qAÁ*&D¾ [ef;awG 0gwGi;f Mu;D c&D;xGuMf uwmeJyY wfoufjy;D jrwfpmG bk&m;&Siu f ]yxr0gyJqq kd ?kd 'kw, d 0gyJqq kd ?kd
ud, k q f x
kd m; wJh 0gwGi;f oH;k v ruRwrf csi;f b,f&[ef;rS c&D;rxGu&f ? xGuw f hJ &[ef; 'ku#ú t f mywfoifah p} vdYk
ynwfawmfrx l m;ygw,f/
'gayrJh aemufyikd ;f rSmawmh taMumif;w&m;trsK;d trsK;d ay: aygufvmwJt h wGuf jrwfpmG bk&m;vnf;
]0gwGi;f Mu;D jzpfayr,fh r<urjzpfwhJ taMumif;udpö w&m;eJt Y nD ay:aygufvm&if ckepf &uf 0gyefjy;D c&D;<uEdik w f ,f} vdYk
w&m;0if cGijhfyKawmfrcl yhJ gw,f/
]ckepf&uftwGi;f ud, k ahf usmif;ud, k f jyefvmr,f} vdYk ESv;kH oGi;f vdu k w f mudk ]0gyefw,f} vdYk ac:ygw,f/ 0gyefjy;D
c&D;xGuw f hJ &[ef;[m ud, k 0f gqdw k ahJ usmif;&JU 0gqdpk nf; e,ferd w d jf yifyrSm ck epf&ufxuf ydrk aebJ ud, k ahf usmif;ud, k f
jyefvm&ygw,f/
Oyrm - vqef;(1)&ufaeYrmS 0gyefjy;D c&D;xGuw f &hJ [ef; [m vqef;(7)&ufaeYrmS ud, k ahf usmif;ud, k f
jyefa&muf&ygw,f/ vlaY vmurSm n(12)em&Dausm&f if aemufwpf&ufpayr,fh 0denf; avmurSmawmh t½kPf
wufjy;D rSom aemufwpf&ufpwJt h wGuf vqef;(8)&uf&UJ tp t½kPrf wufcif b,ftcsed f jyefa&muf a&muf&ygw,f/
vqef;(8)&uftpOD; t½kPw f ufjy;D rS jyef a&muf&ifawmh 0gusK;d oGm;ygw,f/
ckepf&uf 0gyefjy;D c&D;oGm;cGiu hf vnf; ]yifrh o S mG ;cGi}hf eJY ]ryifb h o J mG ;cGi}hf &,fvYkd ESprf sK;d &Syd gw,f/
]yifrh o S mG ;cGi}hf rSm yifch iG &hf o dS al wGu &[ef;? &[ef;r? odu© rmef? omraP? omraPr? OygoumeJY Oygodumr
wdyY k gyJ/ 'um? 'umrawGyifrh S 0gwGi;f c&D;<ucGi&h f w d S mr[kwyf gbl;? &[ef;? omraPawGu yifv h nf; 0gwGi;f c&D;<ucGi&h f w d S ,f
qdw k m oabmayguf&ygr,f/
yifch iG &h f w
dS t h J aMumif;udpaö wGuawmh w&m;"r®eaY J vsmn f D wJh taMumif;udpaö wG tm;vH;k ygyJ/ Oyrm - &[ef;oHCm?
odrYk [kwf &[ef;trsm;? odrYk [kwf &[ef;wpfyg;twGuf ausmif;? Z &yf? vkP d *f ?l uk#?D a&wGi;f ? a&uef? jc?H ajr ....
ponf vSL'gef;vdk vdYk yifzh w d wf mrsK;d ? a&pufcsw&m;? tEkarm'emw&m;? txl;w&m; ponf emMum;vdv k Ykd yifzh w
d w f mrsK;d
awGyg/
&[ef;twGuf vSL'gef;rS r[kwyf gbl;/ uk&d iftrsm;? odYk r[kwf ud&k ifwpfyg;twGuf vSL'gef;&ifvnf; enf;wlygyJ/
tck acwfrmS r&Sad wmhwhJ bduK© e?D odur© mef? omraPrwdt Yk wGuf vSL'gef;&ifvnf; enf;wlygyJ/
omoemh0efxrf; &Si&f [ef;awGtwGuf vSL'gef;wmrsK;d udk yifzh w d rf o S m 0gwGi;f <uaumif;wmr[kwyf gbl;/ 'um?
'umrawGuolwaYkd ezd?Yk olwo Ykd ;kH zdYk aqmufxm;wJt h rd ?f Z&yf? aps;qdik ?f vkP d *f ?l rd;zdak csmif? rD;wif;uky?f a&wGi;f ? a&uef?

t&Siq
f E´m"du 32 ©shwehinthar.com
jc?H ajr .... ponf zGiyhf JG txdr;f trSwf vkyv f dYk &[ef;awmfawGukd tvSLcH<uzd?Yk w&m;a[m<uzdYk yifzh w d &f ifvnf;
0gwGi;f rSm 0gyefjy;D c&D;<uaumif; ygw,f/ (tdrw f ufr*Fvm ponf)
ud, k oh f m;? ud, k o h f rD;&JU xdr;f jrm;vufxyfyJ G (r*Fvmaqmif) yifzh w d &f ifvnf; 0gyefjy;D <uaumif;ygw,f/ ud, k uf , kd f
wdik af exdik rf aumif;vd?Yk ruse;f rrmzsm;emvdYk yifzh w d &f ifvnf; 0gyefjy;D <uaumif;ygw,f/ y&d,wÅpd mayoif,cl siv f ?dYk
oif,al pcsiv f Ykd yifzh w d &f ifvnf; 0gyefjy;D <uaumif;ygw,f/ vlraI &; r[kww f hJ ukov kd af &;udprö eS o f rQ bmudpaö Mumifyh J
yifyh if?h yifo h l &S&d if ckepf&uf 0gyefjy;D c&D;<uaumif;ygw,f/
yifo h b l ufu wpfco k wdjyK&rSmuawmh rdryd ifv h w kd &hJ [ef;udk ]uyÜ, d 0pe} vdaYk c:wJh ]tyfpyfwphJ um;} eJY
yifzh wd rf zd yY k d gyJ/ 'gejyKcsiv f Y k d ('geOö 'gwk)H ? w&m;emcsiv f Y k d ("r®Oö aomwH)k ? &[ef; zl;csiv f Y k d (bduL© p yódw)k H qdw k ph J um;oH;k &yf
(wHo k ;kH wH)k eJyY jJ zpfjzpf? tJ'pD um;oH;k &yf&UJ t"dygÜ ,frsK;d oabmoufa&mufwhJ y&d,m,f pum;awGeyYJ jJ zpfjzpf tyfpyfpmG
yifzh w d rf oS m &[ef;awmfrsm;0gwGi;f rSm 0gyefjy;D ckepf&ufwm c&D;<uaumif;ygw,f/
wpfcak om 0gwGi;f umvrSm oHCmawmfawG pkaygif;ae xdik w f hJ oHCu d ausmif;wpfausmif; jyKd usysupf ;D oGm;
ygw,f/ &wemoH;k yg; qnf;uyfwhJ 'umwpfa,mufu awmxJrmS oljzwf awmufcw k x f m;wJh opfawG&w dS t hJ wGuf
]t&Sib f &k m;wdY k ud, k wf ik d f vm,l&if 'DopfawG wynfah wmfvLS yghr,fb&k m;} vdY k vlMuKHvw T f jy;D &[ef;awmfawGuk d avQmufxm;
ygw,f/
&[ef;awmfawGu jrwfpmG bk&m;udk avQmufwt hJ cg jrwfpmG bk&m;&Siu f ]oHCmhupd q ö &kd ifawmh 0gyefjy;D oGm;zdYk
cGijhfyKyg w,f/ ckepf&uf jynf&h ifawmh jyefvm&r,f} vdYk rdeMYfum;awmfrl vdu k yf gw,f/ 'ghaMumifh &[ef; oHCmawmfawG&UJ
ta&;udpö (oHCmhupd )ö aMumifh yifzh w d w f mqd&k if bmudpaö Mumifyh yJ ifyh ifh 0gyef jy;D <uaumif;ygw,f/
]ryifb h o J mG ;cGi}hf rSm &[ef;wpfyg; ruse;f rrmzsm;emae w,f? omoemhabmifrmS raysmaf rGUbJ ysi;f &daew,f?
0denf;ukuKú pö (0denf;oHo,) jzpfaew,f? t,lrmS ;aew,f? Mu;D av;wJ0h ed nf; tjypfoifah ew,f .... ponftm;jzifh
taMumif;w&m; q,fyg;wpfyg;yg; jzpfaew,fq&kd if um,uH&iS u f <uvmzdYk ryifrh zdwf vnf; ud, k b hf momud, k f
0gyefjy;D <uaumif;ygw,f/ vlemjyKpk jcif;? omoemhabmifrmS aysmaf rGUzdY k tm;ay;pum;ajymjcif;? 0denf; oHo,ajz&Si;f ay;jcif;?
w&m;pum;ajymay;jcif; ponf jyKvyk af y; Edik yf gw,f/
omraP (ud&k if) awGrmS ruse;f rmjcif;? raysmaf rGUjcif;? &[ef;cHvjkd cif;qdw k hJ taMumif;oH;k yg; wpfyg;yg;
&Sv
d m&ifvnf; um,uH&iS u f &kd ifu yifyh ifrh yifyh if?h 0gyefjy;D <uaumif;ygw,f/
'umbke;f jrifah & ....
'D0gwGi;f jy;D cJw h hJ 0gacgifvjynfah eYwek ;f u &efuek rf mS OD;Zif;&JU crnf;awmfeYJ r,fawmfu pmoifwu kd w f pfcu k
toufEpS f q,fjynfu h &kd ifwpfyg;udk ypön;f av;yg;'umcHjy;D &[ef;cHay;cJMh u ygw,f/ tJ'&D [ef;cHyu JG kd crnf;awmfu
OD;Zif;udk <uvmapcsif ygw,f/ ol&[ef;cHay;r,fh ud&k ifukd om;OD;Zif;ud, k w f ikd f ur®0g zwfjy;D cs;D ajrm§ ufapcsiw f ,faygh/
0gwGi;f rSm ud&k ifwpfyg; &[ef;cH&if &[ef;cHupd t ö wGuf ulnaD qmif&u G af y;zd?Y k odrY k [kwf ur®0gzwfay;zd?Y k odrY k [kwf
odrf 0ifoC H mjynfah tmif jznfah y;zdq Yk wk d &h J nf&, G cf suaf wGeY J b,forl S ryifzh w d v f nf; 0gyefjy;D <uaumif;w,fvY k d jrwfpmG bk&m;
rdeMYfum; xm;wJt h wGuf ]OD;Zif;<u&if um;vmMuKd r,f} vdYk zke;f qufwhJ crnf;awmfukd zke;f xJuaeyJ ]um;vmMuKd &if
OD;Zif;<ur,f} vkYd uwday; vdu k yf gw,f/
'gayrJh oGm;ryifzh Ykd uefu Y u G yf w d yf ifwo hJ al wG ay:vmvdYk xifyg&JU/ &efuek u f ae oxHu k kd um;vmrMuKd ygbl;/
&efuek u f um;vmMuKd ryS J oGm;r,fvYdk qH;k jzwfxm;wJt h wGuf &[ef;cHyu JG kd OD;Zif;r<ujzpfvu kd af wmhygbl;/ trSeu f awmh
b,forl S vmryifh vnf; <uaumif;ygw,f/ <ujcif;aMumifh bmtjypfrS rjzpfygbl;/ bmtmywfrS roifyh gbl;/
vl0wfaMumifawG ruse;f rrm zsm;emwmeJY ywfoufjy;D taz&if;? tar&if;qd&k ifawmh ryifzh w d v f nf;
<uaumif;ygw,f/ nD? tpfu?k d tpfr? ESr? aqGrsK;d ? uyÜ, d ? a0,sm0pöu& ponfwY k d qd&k ifawmh yifzh w d rf yS J <uaumif;ygw,f/
0gyefjyD; c&D;<uwmeJYywfoufvdkY tus,fodcsif&ifawmh 0denf;r[m0gygVdawmfeJY t|uxmawGrSm
&SmazGavhvmEkid yf g w,f/
wu,fawmh 0denf;qdw k m &[ef;omraPawGom od oifw h m r[kwyf gbl;/ vl0wfaMumifawGvnf; odoifh
ygw,f/ 'grSom ]wynfv h rd m® q&mtmywfvw G }f qdw k phJ um;twdik ;f omoemjyKvyk if ef;awGukd tyftyfpyfpyfeYJ

t&Siq
f E´m"du 33 ©shwehinthar.com
ESEY H pH Y S yfpyfaqmif&u G Ef ik d yf g vdrrh f ,f/ 0denf;eJt
Y nDvyk w
f h J &[ef;awmfawGuk d 0denf;em;rvnf bJ &rf;orf;uJ&h UJ rdvY k d &vmr,fh
tukov kd t
f jypfq;kd rsK;d awGuvnf; vGwaf jrmufEikd yf gvdrrhf ,f ...vdYk ..../

tyÜrma'e orÜma'x
«tifwmAsL;*sme,f?atmufwbkd m?17?2001»

b,favmufaumif;wJUtvkyfudkyJvkyfvkyf
qefhusifbuftzsuform;qdkwm
&SdwwfpjrJjzpfvdkhb,folawG
b,fvdkyJzsufzsufudk,fvkyfoifUvkyfxdkufwJU
tvkyfaumif;awGudkbmtaMumif;aMumifUrS
aemufrqkwfbJjrefjrefxufxuf
oGufoGufvufvufvkyfoGm;zdkhta&;MuD;ygw,f/

t&Sib
f &k m; . . .
t&Sibf &k m;&JU arwÅm&dyaf tmufrmS wynfah wmf 'kvb
’ &[ef;vm0wfr,fqw kd modawmh wcsKUd rdwaf qG
awGu ]0gwGi;f Mu;D 'kvb ’ r0wfaumif;bl;} vdYk ajymMuygw,fb&k m;/ wynfah wmf b,fvq kd ;kH jzwf&rvJqw kd m
rdeMYf um;ay;awmfryl gbk&m;/
tu,f'rDp;kd ol? &efuek jf rKd U/

'umpk;d ola& ....


'umpk;d ol&UJ ar;cGe;f udk zwfvukd &f w,fq&kd ifyJ jrwfpmG bk&m;&Sif vufxufwek ;f u 0gwGi;f Mu;D &Si&f [ef;jyKcsicf w hJ hJ
0domcg&JU ajr;i,fav;udk csucf si;f owd&vdu k rf yd gw,f/
wpfcak om 0gwGi;f umvwke;f u om0w¦jd rKd UrSm 0gqkd oDwif;oH;k wJh oHCmawmfawG wnDwnGww f nf;
uwdu0wfwpfck jyKxm;Muygw,f/ b,fvu kd wdu0wfvq J adk wmh ]'D0gwGi;f rSm b,fou Yl rkd S &Sijf yK &[ef;cH vkyrf ay;Mu
pwrf;} qdw k hJ uwdu0wfyg/
tJ'ED pS f 0gwGi;f rSmrS 0domcg&JU ajr;i,fwpfa,mufuvnf; ouFe;f 0wfcsipf w d f jyif;jyvmwmaMumifh
&[ef;oHCmawmfawGxH csO;f uyfjy;D olu Y kd &Sijf yKay;zd?Yk &[ef;cHay;zdYk avQmufxm;awmif;yefygw,f/
]'umav; ....? 0gwGi;f Mu;D b,fou Yl rkd S &Sijf yK? &[ef;cH vkyrf ay;&bl;vdYk &[ef;oHCmawmfawG uwdu0wf
jyKxm;Muw,fu, G ?f 'Dawmh 'umav; 0guRww f t hJ xd apmifq h ikd ;f vku
d yf gOD; aemf? 0guRwrf yS J &Sijf yK&[ef;cHvyk Mf uwmaygh/
[kwv f m; 'um av;}
&[ef;oHCmawmfawG&UJ arwÅm&yfcH wkjHyY efpum;aMumifh 0domcg&JU ajr;i,fvnf; ouFe;f 0wfcsipf w d u f k d rsKo
d yd &f if;
pdwrf csr;f ajrUpGm ausmif;awmfu jyefvmcJyh gw,f/
0gvuif;vGwo f w
D if;uRwjf yqD w kd meJY 0domcg&JU ajr;i,f udk &[ef;oHCmawmfawGu ]vmav 'umav;?
ouFe;f qnf;jy;D &Sijf yK&[ef;cH vkyMf u&atmif} vdYk owdw&eJY wul;wu vmajym Muygw,f/
tJ't D cg 0domcg&JU ajr;i,fu ....
]t&Sib f &k m;wdYk ....? ouFe;f 0wfcsipf w d x f ufoefjyif;jyae wJh 0gwGi;f wke;f uom ouFe;f 0wfjzpfcrhJ ,fq&kd if
tckavmufqk d bk&m;wynfah wmf omoemhabmifrmS taysmMfu;D aysm?f tarGUavsmf Mu;D arGUavsmaf erSm aocsmygw,fb&k m;?
tckawmh bk&m;wynfah wmf ouFe;f 0wfcsipf w d f r&Sad wmhwt h J wGuf r0wfawmhygbk&m;? tJ't D wGuf bk&m;wynfah wmfuk d
cGiv
hf wT af wmfryl gbk&m;}

t&Siq
f E´m"du 34 ©shwehinthar.com
vdYk &[ef;oHCmawmfawGukd olouFe;f r0wfjzpfawmhwhJ taMumif; w½dw k ao avQmufxm;vdu k yf gw,f/
ajr;vdrm® av; ouFe;f r0wfjzpfawmhwt hJ aMumif;vnf; odomG ;a&m? 0domcgu &[ef;oHCmawmfawGukd
tMu;D tus,f uJ&h UJ ½Iwcf sygawmhw,f/
]ud, k af wmfawG bmjzpfvYkd 'Dvu kd wdu0wfrsK;d jyKxm;Mu&wmvJ? wuwJ ]0gwGi;f Mu;D b,fou Yl rkd S &Si&f [ef;
jyKray;&bl;} vdyYk ?J wu,fqkd b,ftcsed f b,fumvrSmyJjzpfjzpf w&m;u usio hf ifw h myJr[kwv f m;? w&m;rusio hf ifwh hJ
tcsed t f cgumv&,f vkdY &Sv d v Ykd m;}
0domcg&JU tjypfwifpum;udk &[ef;awmfawG Mum;awmh jrwfpmG bk&m;&Siu f kd jyefvnfavQmufxm;Muygw,f/
tJ'rD mS jrwfpmG bk&m;&Siu f tckvkd odum© yk'w f pfck ynwfawmfrv l u kd yf gw,f/
]0gwGi;f rSm b,fou Y l rk d S &Si&f [ef;rjyKay;&bl;qdw k h J uwd u0wfrsK;d &[ef;rSeo f rQ vH;k 0rjyKvyk &f bl;? jyKvyk w f &h J [ef;
'ku#ú f tmywfoifah p}
'Davmufqkd 'umpd;k oloabmaygufavmufygjyaD emf/ 0gwGi;f rSmvnf; &Sijf yKaumif;ygw,f/ &[ef;cH
aumif;ygw,f/ 0gwGi;f rSm &Sijf yKv?Ykd &[ef;cHvYkd bmtjypfrS rjzpfygbl;/ &Sijf yKray; wJ&h [ef;? &[ef;cHray;wJh &[ef;om
tjypfjzpfygw,f/ tmywfoifyh gw,f/
0gwGi;f rdq Yk jdky;D &Sijf yK&[ef;cHvyk rf ay;wJh &[ef;awGrmS tm ywfoifo h vdk 0gwGi;f rdYk &Sijf yK&[ef;cHrvkyyf geJOY ;D vdYk
wm;jrpfwh J vlawGrmS vnf; wpfzufom;&JU ukov kd &f ayguf tcGit h f vrf;udk ydwyf if&m a&mufwt h J wGuf tjypfjzpfygw,f/
rodem;rvnfvYkd wm;jrpfrw d o hJ u l kd ]"r®E&Å m,fxu kd w f ,f} vdaYk vmufyJ ajymoifah yr,fh odem;vnfyg&ufeYJ trke;f w&m;
tajccHjyD; tqdk;jrif0g'eJY &SifjyK&[ef;cH rvkyfjzpfatmif aESmifh,Suf[efYwm; ydwfyifwm;jrpfwJholudkawmh
]omoemzsurf m&fewf} vdYk >cif;csurf &Sd owfrw S v f Ykd &ygw,f/
'umpd;k ola& ....
'umpd;k ol OD;Zif;qDrmS ouFe;f vm0wfr,fqw kd m Mum; awmh pdwx f m;wwfoal wG? pdwaf umif;arG;Edik o f al wGu
*kP, f 0l rf;ajrmufMu? ulnt D m;ay;Mu? ukov dk yf aJG tmifjrifa&;twGuf MuKd wifjyifqifMueJY tm;wufoa&m
&Sad eMuoavmuf pdwx f m;rwwfoal wG? pdwaf umif;rarG;Edik o f al wGuawmh uh&J UJ ½Iwcf sMu? acs;ajcmufa&ESL;jy;D
tjypfazmfr&h J UJ G Mu? ukov k d yf rJ G atmifjrifatmif ydwyf ifwm;jrpfMueJY tukov kd w f &m;awGw;k d yGm;jy;D pdwEf v S ;k H ylavmif rnf;npf
aeMuygw,f/
]tEkynm&Siw f pfa,mufukd 'kvb ’ &[ef; 0wfray;oifh bl;} wJh ..../
]tEkynm&Siw f pfa,mufu bke;f Mu;D wpfyg;eJY tckvkd vmjy;D rywfouf rqufqo H ifb h ;l } wJh ..../
]bke;f Mu;D u tEkynm&Siw f pfa,mufeYJ tckvykd wfouf qufqw H mudk vH;k 0rMuKd ub f ;l } wJh ..../
bk&m; ....bk&m; .... em;&Sv d o Ykd m Mum;&w,f .... r,HEk ikd pf &m ygyJvm; ....? 'Dpum;rsK;d
ajymxGuw f v hJ al wGrmS vlpw d rf &S MdSuao;&JU vm; .... om;orD;csi;f ud, k cf si;f pmempdwf acgif;yg;vScsnv f m;..../
odyu f kd tHMh ovGe;f rdygw,f 'umpd;k ol/
wu,fawmh 'Dvpkd um;rsK;d ajymxGuw f v hJ al wG[m vlr qefwv hJ al wG? twÅMu;D rm;jy;D wpfu, kd af umif;qefwhJ
vlawG? t&m&mudk tqd;k jrif0g'eJY tysujf rifwwfwv hJ al wG? ud, k cf si;f pmw&m; acgif;yg;wJv h al wG? ud, k t hf wGut f usK;d &Srd S
wpfzufom;udk aygif; oif;qufqw H wfwhJ rdwaf qGw?k rdwaf qGa,mifawGqw kd m oHo, jzpfp&mr&Syd gbl;/
omoemhabmifuk d tEkynm&Siaf wG 0ifa&mufciG rh f &Sb d ;l vdY k jrwfpmG bk&m; ynwfrxm;ygbl;/ tEkynm&Siyf jJzpfjzpf?
tEkynm&Sirf [kwo f yl J jzpfjzpf? rnforl qdk omoemhabmif 0ifa&muf cGi&hf ydS gw,f/
bke;f Mu;D &[ef;awGu tEkynm&Siaf wGukd &Sijf yK&[ef;cH vkyrf ay;&bl;? 'um&if;? 'umr&if;awGtjzpf rqufqH
rcs;D ajrm§ uf&bl;? w&m;"r® a[mMum;jyoray;&bl;vdv Yk nf; jrwfpmG bk&m; a[mMum;rxm;ygbl;/ vlom;tm;vH;k tay:
wlrQwhJ arwÅm pdwef YJ vdt k yfovdk cs;D ajrm§ ufapmifah &SmufzyYkd J a[mMum;qH;k rxm; ygw,f/ vlawGukd tqift h wef;cGjJ cm;jy;D
qufqcH s;D ajrm§ ufwmudk jrwfpmG bk&m; vdv k m;awmfrrlygbl;/

t&Siq
f E´m"du 35 ©shwehinthar.com
jrwfpmG bk&m; a[mMum;xm;wJh bke;f Mu;D &[ef;awG tuRr;f w0ifrqufqo H ifw h yhJ *k Kd¾ vrf sm;pm&if;rSmvnf;
tEkynm&Siaf wG rygygbl;/ jynfw h efqmr? rkq;kd r? tysKMd u;D ? eyH;k y@Kuw f yYkd J ygygw,f/ 'gawmif olw&Ykd UJ 'gejyKciG ?hf
w&m;emcGiu hf kd ydwyf if rxm;ygbl;/ vdt k yf&if vdt k yfovdk cs;D ajrm§ ufzYkd cGijhfyKxm;ygw,f/
vlxu J vljzpfwhJ tEkynm&Siaf wGukd wjcm;vlawGvykd J vlvo kd abmxm;jy;D q&mawmfoC H mawmfawGu
arwÅmu½kPm tjynfeh YJ w&m;"r®t&dyaf y;&if; cs;D ajrm§ ufapmifah &SmufMuwmudk rvdrk ek ;f xm;pdwef YJ rausreyf
jzpfaeMuolawGtaeeJY bk&m;&Si&f UJ tEkynm&Sif O*¾aoecRwcf ef;? vlowform; t*kv F rd mvcRwcf ef;? oD&rd mjynfw h efqmr
cRwcf ef;? tazowfjy;D eef;vkot l Zmwowf cRwcf ef; pwmawGukd &SmazGzwf½MI unfzh Ykd wdu k w f eG ;f csiyf gw,f/
bk&m;om;awmfrYkd bk&m;twkvu kd jf y;D bk&m;vdk arwÅm? u½kPmpdwaf rG;MuwJh bk&m;om;awmf &[ef;awmfawG&UJ
arwÅm? u½kPmudk bk&m;om;awmfr[kww f h J vl0wfaMumif 'um'umr awGu b,fvrk d S em;vnfcpH m;vd&Y k rSmr[kwyf gbl;/
pdwo f abm xm;jynf0h ol vlwcsKUd uvG&J ifaygh/
tEkynm&Siaf wG &[ef;oHCmxH csO;f uyfciG hf r&Sb d ;l ? ukov kd af umif;rIjyKciG hf r&Sb d ;l ? w&m;"r®em,lusio hf ;kH cGihf
r&Sbd ;l vdYk vnf; jrwfpmG bk&m; a[mMum;rxm;ygbl;/ tEkynm&Sirf [kww f hJ wjcm;vlawGvykd J csO;f uyfciG ?hf jyKciG ?hf
em,lusio hf ;kH cGihf tjynht f 0 &Syd gw,f/
tEkynmavmurSmyJjzpfjzpf? wjcm;avmurSmyJjzpfjzpf? aumif;wJo h &l odS vdk qd;k wJo h v l nf;&Sw d mygyJ/
pif;vH;k acsmaumif;wJh ol&,fvYkd r&So d vdk pif;vH;k Murf;qd;k wJo h &l ,fvv Ykd nf; r&Syd gbl;/ vlwpfa,mufwnf;rSmudk
taumif;tqd;k 'Gew f aJG ewmyg/ qd;k ol awG aumif;cGih f r&Sad wmhb;l vm;/ qd;k uGuaf wGuk d azsmufzsujf y;D aumif;uGuaf wGeY J
tpm;xk;d cGihf r&Sad wmhb;l vm;/
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ omoemawmf[m qd;k olawGukd aumif;cGiahf y;jy;D aumif;olawGukd aumif;oxuf
aumif;cGiah f y; xm;wJh rGerf eG jfrwfjrwf omoemawmfMu;D qdw k mudk vH;k 0rarhapcsif ygbl;/ vlUtvTmwpfcck &k UJ rlyik d o f moem
r[kwb f ;l qdw k mudk tNrJ owdcsyaf pcsiyf gw,f/ omoemu rlyidk rf [kwo f vdk omoemh 0efxrf; &Si&f [ef;awGuvnf;
b,fow l pfO;D wpfa,muf&UJ rS rlyikd f r[kwyf gbl;/ tm;vH;k eJY oufqikd w f hJ trsm;qdik ?f bHq k ikd af wGyg/
0domcghajr;i,fav;&JU tcsdefrD&Sif&[ef;jyKcGifhr&vdkY o'¨g w&m; aysmufuG,fqHk;½IH;oGm;yHkudkvnf;
oifcef;pm,loifyh gw,f 'umpk;d ol/ aumif;rIuo k vkd t f vkyqf wk d m vkycf sipf w d f xufxuf oefoef&w d S ek ;f jrefjrefou G o f u G f
xvkyv f u dk rf S xajrmufatmif jrifwwfygw,f/ taMumif;wpfcck jk yjy;D tcsed q f aJG er,fq&kd if rvkyjf zpfawmhbJ
vGaJ csmo f mG ;wwfygw,f/
'ghaMumifh jrwfpmG bk&m;&Siu f ....
]aumif;rIuo k v kd t f vkyaf wGukd jrefjrefxufxuf jyKvyk f Muyg/ rdr&d UJ pdwu f kd raumif;rItukov kd af wGuae
jrefjrefxuf xuf wm;jrpfvu k d Mfuyg/ aumif;rIuo k v k d f tvkyaf wGuk d jznf; jznf;aES;aES; vkyaf eol&UJ pdw[ f m raumif;rIrmS yJ
arGUavsmaf ysmyf u kd w f wfygw,f} vdYk rdeMYfum;awmfrcl yhJ gw,f/
b,favmufaumif;wJt h vkyu f ykd J vkyv f yk ?f qefu Y sib hf uf tzsuo f rm;qdw k m &Sw d wfpNrjJ zpfv?Ykd b,foal wG
b,fvykd J zsuf zsuf ud, k vf yk o f ifvh yk x f u kd w f hJ tvkyaf umif;awGukd bmtaMumif;aMumifrh S aemufrqkwb f J jrefjref
xufxuf oGuo f uG v f ufvuf vkyo f mG ;zdY k ta&;Mu;D ygw,f/ tJ'v D k d vkyEf ik d rf S vlyo D wJh vljzpfjy;D Ak'o ¨ moemeJY awGU&usK;d
eyfygw,f .... vdYk ..../
tyÜrma'e orÜma'x/
«tifwmAsL;*sme,f?atmufwb
kd m?3?2001»

t&Sibf &k m; ....


oufowfvw G f pm;jcif;jzifh ukov
kd &f Edik ?f r&Edik Ef iS hf tom;pm;jcif;jzifh tukov
dk jf zpfEikd ?f rjzpfEikd wf tYkd m;
ajzMum;ay;yg&ef ½dak opGm avQmufxm;tyfygonfb&k m; ..../
Advk rf ;I rsK;d OD;? &efuek jf rKd U/

t&Siq
f E´m"du 36 ©shwehinthar.com
'umrsK;d OD;a& ....
jrwfpmG bk&m;&Siu f y|mef;a'oemawmfMu;D rSm ]tpm;t pmuvnf; vlwpfa,mufukd ukov kd jf zpfatmif?
odrYk [kwf tukov kd jf zpfatmif aus;Zl;jyKEikd w f ,f} vdYk a[mMum;awmfrx l m;yg w,f/ ]Oyedó,ypöa,m} qdw k hJ
y|mef;ypön;f &JU tzGirhf mS yg/Oyedó,ypö,owÅd (tm;Mu;D aomrS&D mtaMumif;w&m;pGr;f tif) eJY aus;Zl;jyKEikd w f ,fvYdk
qdv
k ykd gw,f/
tpm;tpmwpfcak Mumifh vlwpfa,mufrmS ukov kd pf w d f vnf; jzpfEikd o f vdk tukov kd pf w d v f nf; jzpfEikd yf gw,f/
ukov kd f pdwjf zpfatmif ESv;kH oGi;f jy;D pm;&if ukov kd pf w d jf zpfEikd jf y;D tukov kd f pdwjf zpfatmifEv S ;kH oGi;f jy;D pm;&if
tukov dk pf w d jf zpfEikd yf gw,f/
tpm;tpmoufoufaMumifh ukov kd pf w d ?f tukov kd pf w d f jzpfwm r[kwyf gbl;/ tpm;tpmudk pm;oH;k ol&UJ
ESv;kH oGi;f aMumifh om ukov kd pf w d ?f tukov kd pf w d f jzpf&wmyg/
tpm;tpmuawmh olcY sn;f oufouf ukov kd pf w d jf zpf atmifvnf; rpGr;f aqmifEikd o f vdk tukov dk pf wd jf
zpfatmifvnf; rzefw;D Edik yf gbl;/ oufowfvw G t f pm;tpmudk pm;vdu k v f Ykd tvkv d kd ae&if; ukov kd af wG &roGm;Edik o f vdk
tom;ig;tpm;tpmudk pm;vdu k v f v Ykd nf; tvum;ae&if; tukov kd af wG jzpfroGm;Edik yf gbl;/ tpm;tpm[m
tpm;tpmygyJ/ ukov kd ?f tukov kd [ f m ukov kd ?f tukov kd yf gyJ/ wjcm;pDyg/ wdu k ½f u dk yf wfoufjcif;r&Syd gbl;/
]tpm;tpmu ukov kd ?f tukov kd f jzpfatmif aus;Zl;jyKEikd f w,f} qdw k mu tpm;tpmudk pm;oH;k aeol&UJ
pm;oH;k aeqJrmS jzpf aewJh pdwt f ajctae&,f? tpm;tpmudk pm;oH;k jy;D aemuf pm;oH;k olrmS jzpfay:vmr,fh ½kyyf ikd ;f qdik &f m
tusK;d oufa&mufr&I ,f? tJ'D ½kyyf ik d ;f qdik &f m tusK;d oufa&mufru I k d tajccHwh J aemufqufwJ G vky&f yfawG&,fuk d &nf&, G jfy;D
ajymwmyg/ tpm;tpma&G;cs,rf I oufoufaMumifh ukov kd ?f tukov kd jf zpfw,fvYkd ajymwm r[kwf ygbl;/
oufowfvw G yf pJ m;pm;? oufowfrvGwyf pJ m;pm;? bm 0emwpfcck k yGm;&if; pm;&if ukov kd pf w
d jf zpfjy;D
ukov kd &f ygw,f/ bm0emwpfcck yk mG ;&if; pm;aeol&UJ oEÅmefrmS pm;aeqJtpm;tpm eJyY wfoufjy;D ]aumif;vdu k w f m}
qdw k ahJ vmb? ]raumif;bl;}qdw k hJ a'go jzpfciG rhf &wJt h wGuf tukov kd pf w d u f if;&Si;f aeygw,f/ rdrd yGm;wJh bm0emeJY
vduk af vsmnDaxGwhJ ukov kd pf w d jf zpfaewJt h wGuf tpmpm;&if; ukov kd &f aeygw,f/
oufowfvw G yf J pm;pm;? oufowfrvGwyf J pm;pm; avmb? a'gopwJh udavomawGeY J pm;ae&if tpmpm;&if;
tuk odv k pf w d af wGjzpfjy;D tukov kd w f &m;awG wd;k yGm;aeygw,f/ ud, k f pm;aeqJ tpm;tpmeJyY wfoufwhJ avmb?
a'goyJjzpfjzpf? tpm pm;&if; olrsm;taMumif;? wjcm;taMumif;awG;vdYk jzpfvmwJh avm b? a'goyJjzpfjzpf? avmb?
a'gorSeo f rQ tukov kd af wGcsn;f ygyJ/
vlwpfa,muf oufowfvw G f tpm;tpmwpfcu k kd pm; aew,fqykd gpd/Yk ][,f ..? tom;wk[if;av;u&S,yf ?J
tom;[if; tppfeaYJ wmif rvJEikd b f ;l ? aumif;vdu k w f m} qd&k if oufowfvw G f pm;&if; avmbudavomeJY
tukov kd pf w d af wG jzpfaeygw,f/ ][Ge;f ....? 'DaeY oufowfvw G pf m;rSe;f od&ufom;eJY [if;udk aumif;
aumif;csurf xm;bl;? wpfcgvm uefpeG ;f &Gu?f wpfcgvm yJyifayguf? odypf w d n f pfwmyJ} qd&k if oufowfvw G pf m;&if;
a'go udavomeJY tukov dk pf w d af wG jzpfaeygw,f/
][if; ....[if;? igrdv Yk Ykd oufowfvw G pf m;Edik w f m? [dak umif awG [dak umifrawG ighvkd oufowfvw G f
pm;Edik w f mr[kwb f ;l } qd&k if oufowfvw G pf m;&if; rmeudavomeJY tukov k d pf w d af wG jzpfaeygw,f/ ]oufowfvw G pf m;rS
arwÅmorm;? oufowf vGwpf m;wm ukov k d &f w,f? igawmh 'DaeY oufowfvw G pf m;vdY k ukov d k af wG awmfawmf&oGm;jy}D
qd&k if oufowfvw G pf m;&if; 'd|d udavomeJY tukov kd pf w d af wG jzpfaeygw,f/
'gu tpm;tpmeJY wdu k ½f u kd yf wfoufwhJ tukov kd pf w d f awGyg/ oufowfvw G t f pm;tpmudk pm;ae&if;
olrsm;taMumif; awG;jy;D avmb? a'go jzpfaer,f? wjcm;taMumif; awG;jy;D £óm? rpä&, d jzpfaer,fq&kd ifvnf;
oufowfvw G pf m;&if; t ukov kd pf w d af wG wd;k yGm;aewmygyJ/
oufowfvGwftpm;tpmudk pm;vkduf½kHeJY vlwpfa,muf [mtvkdvdkae&if; ukodkvf&roGm;ygbl;/
ukov kd pf w d ef pYJ m;rS ukov kd f &Edik yf gw,f/ ukov kd pf w d u f vnf; oufowfvw G t f pm;tpmaMumifh rjzpfEikd yf gbl;/ bm0em
wpfcck yk mG ;rsm;jcif;? avmb? a'go pwJh udavomrjzpfatmif ESv;kH oGi;f qifjcifjcif;aMumifyh J jzpfEikd yf gw,f/

t&Siq
f E´m"du 37 ©shwehinthar.com
]oufowfvw G pf m;wJt h vky[ f m ukov kd t f vkyyf }J ? ]oufowfvw G pf m;&if ukov kd &f w,f} vdYk ,lq&if
tJ't D ,ltq[m rdpmä 'd|d (rSm;,Gi;f wJt h jrif) ygyJ/ bmvdv Yk q J ad k wmh oufowfvw G f pm;½ko H ufoufeY J ukov k d rf &Edik v f yY k d g/
oufoufvw G t f pm;tpmu pm;oH;k olukd tvdt k avsmuf ukov kd rf ay;Edik v f yYkd g/
oufowfvw G t f pm;tpm pm;½keH YJ ukov kd &f w,fq&kd if oufowfvw G rf pm;wJo h al wG tpmpm;jy;D tcsKw d nf;wJh
taeeJY iSuaf ysmoD;? o&ufo;D pm;aewJt h csed rf mS vnf; ukov kd &f aerSmaygh/ t&uform;awG t&ufaomufae&if;
tmvl;aMumf? ajryJavSmf jrnf;aewJh tcsed rf mS vnf; ukov k d &f aerSmaygh/ tJ'gawGtm;vH;k oufowfvw G tf pm;tpmawGyJ
r[kwv f m;/
oli,fcsi;f ig;a,muf xrif;0dik ;f zGUJ pm;Muw,f qdyk gpk/Y d wpfa,mufu oufowfvw G o
f rm;? useaf v;a,mufu
tpHpk m;orm;? oufowfvw G o f rm;u toD;t&Guaf wGyJ pm;w,f/ tpHpk m;orm;awGu toD;t&Guaf &m? om;ig;awG
a&m pm;Muw,f/ a&mufwwf&m&m [dt k aMumif;ajym? 'DtaMumif;ajym&if; wpfa,mufew YJ pfa,muf pMu? aemufMueJY
waysmw f yg;pm;Muw,f/
[if;csi;f awmh rwlMubl;/ pdwjf zpfaeyHck si;f awmh wlMuw,f/ pMuaemufMu? ajymMuqdMk ueJY waysmw f yg;
pm;aeMuwmqdkawmh oli,fcsif;ig;a,mufvHk; taysmfpdwfawG? avmbpdwfawG jzpfaeMuwmaygh/ uJ
...oufowfvw G pf m;wJh oli,fcsi;f ukov kd &f a&mvm;/ tpHpk m;wJo h il ,fcsi;f awGyJ uGujf y;D tukov kd jf zpfa&mvm;/
r[kwb f ;l aemf/ tm;vH;k twlwyl /J
tukov kd t f aMumif;awG ajym&if; tukov kd pf w d af wGeYJ pm;&if oli,fcsi;f ig;a,mufv;kH tukov kd f twlwl
jzpfygw,f/ ukov dk tf aMumif;awG ajym&if; ukov k d pf w d af wGeY J pm;&if oli,fcsi;f ig;a,mufv;k H ukov k d f twlwjlzpfygw,f/
oufowfvw G o f rm; u tpHpk m;orm;awGxuf acgif;wpfv;kH ydjk rifjh y;D ukov dk yf rkd &ovdk tpHpk m;orm;awGuvnf;
oufowfvw G o f rm;atmuf acgif;wpfv;kH ydek rd jhfy;D tukov kd rf jzpfEikd yf gbl;/
tpm;tpmrwlayr,fh pdwcf si;f wl&if ukov kd ?f tukov kd f jzpfyckH si;f twlwyl gyJ/ tpm;tpmwlayr,fh pdwcf si;f
rwl&ifuo k v kd ?f tukov kd jf zpfyckH si;f uGjJ ym;ygw,f/ tpm;tpmu t"durusbJ pdwu f t"duusygw,f/ bmyJpm;pm;?
ukov kd pf w d ef YJ pm;&if ukov kd jf zpfjy;D tukov kd pf w d ef YJ pm;&if tukov kd jf zpfygw,f/
oufowfvw G pf m;½keH YJ ukov kd rf &bl;qdw k mudk tar; tajzyHpk aH v;eJY wpfrsK;d ajymMunf&h atmifyg/
]oufowfvw G pf m;wmeJY tom;ig;pm;wm? bmpm;wm u ukov dk &f vJ}
]oufowfvw G pf m;wmu ukov kd &f wmaygh}
]aumif;jy?D 'gqdk xyfar;r,f? vdar®mo f ;D pm;wJo h el YJ yef;oD; pm;wJo h ?l b,fol ukov kd &f vJ}
]b,forl S ukov kd rf &bl;}
][if ....? ckeajymawmh oufowfvw G pf m;wm ukov kd &f w,fq?kd vdar®mo f ;D a&m yef;oD;a&m oufowf
vGwaf wGyJ r[kwf vm;? oufowfvw G pf m;wm ukov k d &f pwrf;qd&k if vdar®mo f ;D pm; ola&m? yef;oD;pm;olyg ESpaf ,mufv;k H
ukov kd &f aerSmaygh}
][J .... [J.... 'guawmh ....}
]'Davmufqkd oabmaygufygw,faemf}
oufowfvw G pf m;½keH YJ ukov kd rf &Edik o f vdk tom;ig;pm;½kH eJv Y nf; tukov dk rf jzpfEikd yf gbl;/ tom;ig;pm;½keH YJ
tukov kd jf zpfw,fvYkd ,lq&if jrwfpmG bk&m;&Siu f v kd nf; tukov kd pf w d jf zpfao; w,fvYkd pGypf &JG ma&mufygw,f/ bmvdv Yk J
qkad wmh jrwfpmG bk&m;&Sif u tom;ig;ukd bkO;f ay;awmfrv l yYkd gyJ/
tom;ig;bkO;f ay;ayr,fh jrwfpmG bk&m;&JU oEÅmefrmS tuk okv d pf w d f vH;k 0rjzpfawmhygbl;/ bmvdv Yk qJ adk wmh
tukov kd pf wd f jzpfapEkid w f hJ udavomawGukd t&[wÅr*feYJ t<uif;rJh y,fowf xm;jy;D jzpfvyYkd g/
'gudk axmuf½jI cif;tm;jzifh ]tpm;tpmaMumifh ukov kd ?f tukov kd f jzpfwmr[kwb f ;l ? udavomy,fjcif;?
ry,fjcif;aMumifo h mukov kd ?f tukov kd f jzpfwm} qdw k m xif&mS ;ygw,f/ udavomy,fzu Ykd akd wmh rMuKd ;pm;bJ tpm;tpm
y,fzu Ykd ykd J MuKd ;pm; aer,fq&kd ifawmh vrf;rSm;avQmufaewmjzpfwt hJ wGuf pcef;rSe?f yef;wdik rf eS u f kd b,fvekd nf;eJrY S

t&Siq
f E´m"du 38 ©shwehinthar.com
ra&mufEikd af wmhygbl;/
ukov k d &f w,ftxifeo Y J ufowfvw G pf m;aeolawGuk d rd;k ukwq f &mawmfb&k m;Mu;D u ]tawmf0#fMu;D wJo h al wGy}J vdY k
u½kPmoufawmfrcl zh J ;l ovdk "r®'w l q&mawmfMu;D uvnf; ]0#fa<u; &Sv d Y k d tiwfcaH eMu&wm} vdY k oem;awmfrcl zh J ;l ygw,f/
oufowf vGwf pm;olwik d ;f udk &nf&, G jfy;D rdeaY f wmfrMluwm r[kwyf gbl;/ ukov k d &f w,ftxif? uHaumif;vdrrf h ,ftxifeY J
oufowfvw G f pm;aeMuolawGuo kd m &nf&, G jf y;D rdeaYf wmfrMl uwmyg/
'umrsK;d OD;a& ....
pme,fZif;awGxJu tEkynm&Sifrsm;&JU tifwmAsL;tar; tajzawGrSmyJjzpfjzpf? jyifyavmurSm
rdwaf qGtcsi;f csi;f awGUqHv k Ykd wpfa,mufew YJ pfa,muf ar;MuajymMuwJt h cgrSmyJjzpfjzpf ....
]bmoma&;taeeJY bmawGvyk jf zpfv}J
qdw k ahJ r;cGe;f udk ....
]arG;aeYwikd ;f oufowfvw G pf m;jzpfygw,f}
]0gwGi;f oH;k vwdik ;f oufowfvw G pf m;ygw,f}
vdYk ajzMum;Muwmudk rMumcP zwfz;l ? Mum;zl;ygw,f/
wu,fawmh oufowfvw G pf m;wm[m bmoma&; tvkyf r[kwyf gbl;/ wjcm;bmoma&;awG&UJ tvkyaf wmh
[kwcf sif [kwyf gvdrrhf ,f/ ax&0g'Ak'b ¨ moma&;&JU tvkyu f awmh vH;k 0r[kwyf gbl;/
ax&0g'Ak ' ¨ b mom0if w pf a ,muf vk y f o if h v k y f x d k u f w J h uk o d k v f & aMumif ; tvk y f a wG x J r S m
oufowfvw G pf m;wJt h vkyf vH;k 0 rygygbl;/ ]oufowfvw G pf m;wJt h vky[ f m ukov kd t f vkyv f Ykd jrwfpmG bk&m; a[mMum;
rxm;bl;}vdYk qdv k ykd gw,f/
ax&0g'Ak'b ¨ mom0ifwpfa,muf vkyo f ifv h yk x f ukd w f hJ ukov dk &f aMumif;tvkyaf wGu q,frsK;d &Syd gw,f/
pGeMYu
f aJ y;urf; vSL'gef;jcif;'getvky?f ud, k Ef w I v f eG u f sL;rIapmifx h ed ;f jcif; oDvtvky?f pdwaf umif;pdwjfrwfymG ;xHjkcif; bm0em
tvky?f touf odum© *kP0f gMu;D olu½kd akd ojcif; typm,etvky?f ukov kd u f pd ö ulnv D yk af qmifjcif; a0,sm0pötvky?f
ud, k u hf ok vkd f olwpfyg;rQa0jcif;ywÅ'd getvky?f olwpfyg;ukov kd f ud, k 0f rf;ajrmufjcif; ywÅmEkarm'etvky?f
olawmfaumif;w&m;emMum;jcif; "r®ó0etvkyf? olawmfaumif;w&m;a[majymjcif; "r®a'oemtvkyfeJY
t,ltjrifajzmifrh eS jf cif; 'd|Zd u k r®tvkyw f jYkdzpfygw,f/
tJ't D vkyq f ,frsK;d udk ]yknMu, d 0w¦Kq,fyg;} vdYk ac:yg w,f/ ]ukov kd v f v dk m;olwikd ;f jyKoifjh yKxu kd w f hJ
csr;f ompD;yGm;awG&UJ wnf&mq,fyg;} vdYk qdv k ykd gw,f/ vd&k if;uawmh ]ukov kd &f aMumif; tvkyq f ,frsK;d } aygh/ tJ'D
tvkyq f ,frsK;d xJu b,ftvkyu f ykd J vkyv f yk f ukov kd &f Edik yf gw,f/
wu,fvYkd oufowfvw G pf m;wJh tvky[ f m ukov kd &f aMumif;tvky?f ukov kd &f apEdik w f t hJ vkyq f &kd if yknMu, d
0w¦KawGxrJ mS wpfyg;tjzpf jrwfpmG bk&m; xnfo h iG ;f a[mMum;awmfrcl rhJ mS yg/ oufowfvw G pf m;½keH YJ ukov dk rf &Edik v f Ykd
jrwfpmG bk&m; a[mMum;awmfrrlcw hJ mudk txl;owdjyK&ygr,f/
wpfacwfwpfcgwke;f u &[EÅmvdYk xif&mS ;ausmMf um;cJw h hJ ]bke;f awmfMu;D OD;oDv} [m oufowfvw G f bkO;f ay;wJh
q&mawmfMu;D wpfyg;jzpfygw,f/ bke;f awmfMu;D eJt Y wlaejy;D bke;f awmfMu;D vdk yJ oufowfvw G pf m;ygr,fvYkd avQmufxm;
vmwJh &[ef;awmf wpfyg;udk q&mawmfMu;D u ....
]wdrYk sm; oufowfvw G pf m;aewmudk ukov kd jf zpf usiahf ew,fvrYkd sm; rxifvu kd yf geJu Y , G ?f oGm;emoufomvdYk
pm;aewmyg}
vdYk ½d;k ½d;k &Si;f &Si;f rdeMYfum;awmfrcl zhJ ;l ygw,f/
oufowfvw G pf m;jcif;udk ukov kd u f siphf Ofwpfc?k olawmf aumif;usiphf Ofwpfcv k Ykd rSm;,Gi;f pGm xifrw S ,f q l
oGm;rSmpd;k vdYk q&mawmfMu;D u yGiyhf iG v hf if;vif; rdeMYfum;awmfrv l u dk wf myg/
rSeyf gw,f/ oufowfvw G pf m;jcif;[m ukov kd uf siphf Of wpfcrk [kwo f vdk olawmfaumif;usiphf Ofwpfcv k nf;
r[kwyf gbl;/oufowfvw G pf m;jcif;aMumifh ukov kd v f nf; &roGm;Edik o f vdk ol awmfaumif;vnf; jzpfroGm;Ekid yf gbl;/

t&Siq
f E´m"du 39 ©shwehinthar.com
twdwf omoem0ifrmS a&m? ypöKyeÜ f omoem0ifrmS yg oufowfvw G bf Ok ;f ay;wJh q&mawmfMu;D awG &SMduygw,f/
olwYkd [m ]ukov dk &f w,f} qdw k hJ cH,cl suef YJ oufowfvw G f bkO;f ay;Mu wm r[kwyf gbl;/ olwrYkd mS jzpfcw hJ ?hJ jzpfaewJh
tema&m*gawGu tom;ig;eJY rwnfv h ?Y k d olw&Y k d UJ use;f rma&;u toD;t&Guef rY J S tqifajyvdY k tema&m*geJY use;f rma&;udk
iJjh y;D oufowfvw G f bkO;f ay;awmfrMl uwmyg/
vlwpfa,mufew Y J pfa,muf cE¨muk, d af oG;om; wnf aqmufyck H si;f rwlnMDuwJt h wGuf cE¨mud, k u f awmif;qdw k hJ
tm [m&vdt k yfcsucf si;f vnf; wpfa,mufew YJ pfa,muf rwlnMD uyg bl;/ wcsKUd u toD;t&Guaf vmufyJ pm;½keH YJ
tm[m&rQwjy;D use;f rmMuovd?k wcsKUd uawmh toD;t&Guaf &m? tom;ig;yg tpHpk m;rS tm[m&rQwjy;D use;f rmMuygw,f/
toD;t&Gupf m;½keH YJ use;f rma&;tqifajywJh olawGu toD;t&Guyf pJ m;jy;D ]oufowfvw G o f rm;b0}
cH,yl ikd cf iG &hf o dS vdt k pHpk m;rS use;f rma&;tqifajywJo h u l vnf; tpHpk m;jy;D ]tpHpk m;orm;b0} cH,yl ikd cf iG &hf ydS gw,f/ vlom;
wdik ;f rSm ud, k pf m;vdw k hJ tpm;tpmudk vGwv f yfpmG a&G;cs,yf ikd cf iG &hf ydS gw,f/ ud, k Mf uKd u&f m ud, k pf m;wm vlo Y bm0yJ
r[kwv f m;/
b,ftpm;tpmudyk J a&G;cs,af &G;cs,?f tm[m&rQwjy;D tema&m*guif;&Si;f zd?Y k use;f rmzdu Y k t"duygyJ/ use;f rmrS
tvkyf vkyEf ikd rf ,fr[kwv f m;/ use;f rmwJh cE¨mud, k ef YJ ukov kd t f vkyf vkyf &if ukov kd wf &m; wd;k yGm;jy;D tukov kd f
tvkyv f yk &f if tukov kd f w&m; wd;k yGm;ygvdrrhf ,f/ 'gudk &nf&, G jf y;D awmhyJ jrwfpmG bk&m;&Siu f ]tpm;tpmu ukov kd f
okrYd [kw?f tukov kd jf zpfatmif aus;Zl;jyKw,f} vdYk rdeMYf um;awmfrcl w hJ myg/ tpm;tpmoufoufaMumifh ukov kd ?f
tukov dk jf zpfw,fvYkd qdv k w kd mr[kwyf gbl;/
vlpY w d q f w k d muvnf; odyq f ef;Mu,fygw,f/ (qef; Mu,fvv Y k d nf; pdwv f aY k d c:wmyg/ pdwf = pdwÅ = qef;Mu,faom
t&m) wcsKUd u oufowfvw G pf m;rS ukov kd pf w d af rG;Edik jf y;D ukov kd f tvkyv f yk Ef ikd yf gw,f/ ukov dk pf w d w f ikd ;f udak wmh
r[kwyf gbl;/ wcsKUd ukov kd pf wd af wGuykd g/
&uftueft Y owfeYJ oufowfvw G pf m;aewJh vli,f 'umwpfa,mufukd ]oufowfvw G pf m;wm bm
tusK;d xl;vJ} vdYk ar;Munfah wmh ....
]oufowfvw G pf m;wm ig;yg;oDv vHw k ,f? ig ouf owfvw G pf m;aew,fqw kd hJ todejYJcifutp r½ku d f
jzpfawmhb;l ? pum;udv k nf; vdrn f mjy;D rajymjzpfawmhb;l ? txl;ojzifh t&uf? bD,mvH;k 0raomufjzpfawmhb;l ?
tom;ig;pm;cGirhf &awmh tjrnf; raumif;awmhv?Ykd [J ....[J ....} vdYk &,f&,farmarm jyefajzcJyh gw,f/ olt Y aeeJY
tjrnf; raumif;vdYk t&uf? bD,m raomufjzpfayr,fh tmvl;aMumf? ajryJavSm?f tom;wkuif pwJh oufowfvw G f
tjrnf;awGeY J t&uf? bD,m aomufaeMuwJh oufowfvw G f t&uform;awGvnf; trsm;Mu;D &Syd gw,f/ oufowfvw G f
pm;jy;D umr*kPf azmufjyefaewJh 'koeaomawGvnf; 'keaYJ ';yg/
vlwpfa,muftwGuf oufowfvw G pf m;jcif;u ig;yg; oDv vHjk cKH atmif apmifx h ed ;f jzpfzYkd wGe;f tm;ay;ayr,fh
wjcm;vl wpfa,muftwGuaf wmh tJ'v D kd jzpfcsirf jS zpfrmS yg/ oufowfvw G f pm;jy;D ig;yg;oDvrvHw k o hJ al wG
trsm;Mu;D &Syd gw,f/
b,fvykd jJ zpfjzpf oufowfvw G pf m;rS ukov kd pf w d af rG;Edik f jy;D ukov kd t f vkyv f yk jf zpfwo hJ al wGtaeeJY
uk, d pf rG ;f Edik o f avmuf tcsed u f efo Y wfjy;D oufowfvw G pf m;wm obm0usygw,f/ (rpm;&bl;vdrYk qdyk gbl;uG,/f )
oufowfvw G pf m;pm;? rpm;pm; ukov kd pf w d af rG;Edik w f o hJ ?l ukov kd t f vkyf vkyjf zpfwo hJ al wGuawmh ]oufowfvw G rf }S
&,fvdYk a&G;cs,af cs;rsm; (*s;D rsm;) aep&mrvdb k J &&mtpm;tpmudk tqifoifo h vdk tukef pm;oH;k Edik yf gw,f/
bk&m;? &[EÅmawG? oDv? orm"d? ynmeJY jynfph w kH o hJ l awmfaumif;? oljrwfavmif;Mu;D awG tom;ig;
a&SmifMuOfawmf rrlMuwmudk Munfjhcif;tm;jzifh tom;ig; pm;½ko H ufoufeY J tuk odv k f rjzpfEik d b f ;l qdw k m xif&mS ;jy;D om;yg/
tom;ig; a&Smifwm olawmfaumif; tusiv hf , Ykd q l &if rdpmä 'd|d jzpfaMumif; ]tmr*E¨ okweÅ }f rSm jrwfpmG bk&m;
wdu k ½f ukd af [mMum;xm;ygw,f/
tom;ig; pm;½ko H ufoufeYJ tukov kd f rjzpfEikd b f ;l qdak y r,fh tJ't D om;ig;u aemufcH ordik ;f aMumif;
raumif;bl;qd&k if awmh pm;oH;k olrmS tukov k d jfzpfEik d yf gw,f/ ]tpGe;f oH;k yg;} rvGwf wJh tom;ig;udk pm;oH;k &if pm;oH;k olrmS

t&Siq
f E´m"du 40 ©shwehinthar.com
ygPmwdygwuHxu kd jf y;D tukov kd jf zpfygw,f/ &[ef;awmfrsm;qd&k ifawmh ygPmwdygwuH xdu k ½f rHk u 'ku#ú t f mywfyg
oifyh gw,f/
tpGe;f oH;k yg; qdw k muawmh ]jrifjcif;} ]Mum;jcif;} eJY ],Hk rSm;jcif;} wdyYk gyJ/ ]'Dtom;ig;[m ightwGuf &nfp;l jy;D
owfxm; wm? igpm;zdYk &nf&, G jf y;D owfxm;wm} vdjYkrifc&hJ if? odrYk [kwf Mum;cJ&h if? odrYk [kwf ,Hrk mS ;oHo,jzpfc&hJ if tJ'D
tom;ig;[m tpGe;f oH;k yg; (wpfyg;yg;) rvGww f t hJ om;ig; jzpfomG ;ygjy/D vH;k 0 rpm;xdu k af wmhygbl;/ pm;&if
tukov dk jf zpfygw,f/
vl0wfaMumifawGtaeeJY tpGe;f oH;k yg;vGw&f if b,ftom;ig;udrk qdk vGwv f yfpmG pm;oH;k Edik cf iG &hf adS yr,fh
&[ef;awmfrsm; uawmh ]tom;Mu;D q,frsK;d } udk vH;k 0a&SmifMuOfawmfrMl u&ygw,f/ ra&SmifbJ pm;rd&if oufqikd &f m
tmywfoifjh y;D tukov dk jf zpfyg w,f/
tom;Mu;D q,frsK;d uawmh ]vl? acG;? jrif;? qif? usm;? usm;opf? jcaoF?h 0H? atmif;? a>r} wd&Yk UJ tom;awGygyJ/
tom;udo k m rpm;aumif;wmr[kwyf gbl;/ olw&Ykd UJ t½k;d ? ta&? taoG;? tarG; bmudrk S toH;k rjyKaumif;ygbl;/
(qifp, G yf w k ;D ? pyg;Mu;D onf;ajcaq; ponfwu Ykd kd &[ef;awmfrsm; vH;k 0 roH;k aumif;yg) toH;k jyK&if tmywfoifjh y;D
oH;k wdik ;f oH;k wdik ;f tukov kd w
f &m; wd;k yGm;ygw,f/
oufowfvw G yf J pm;pm;? MuKH &m&&myJpm;pm;? ta&;t Mu;D qH;k uawmh pdwaf umif;&Szd ?Ykd olawmfaumif;tvkyf
vkyEf ikd zf eYkd YJ b0oHo&m0#fqif;&Ju tjy;D wdik v f wG af jrmufzyYkd gyJ/ ]MuKd u&f ma&G; pm; vliY EGm;} rjzpfapbJ? ]oif&h mpm;ol
vlxY ufv}l jzpfapzdu Yk t"duygyJ ....'umrsK;d OD;a& ..../
tyÜrma'e orÜma'x/
«tifwmAsL;*sme,f?Ed0k ifbm?7ESi14? hf 2001»

t&Sib f &k m; ....


jrwfpmG bk&m;&Si[ f m 0ufom;bkO;f ay;vdYk 0rf;avQmjy;D y&deAd mÁ efp&H wmvdYk ajymMuygw,fb&k m;/ [kwf
r[kwf ajzMum; ay;awmfryl gbk&m;/
OD;at;ouf? oxHjk rKd U/
'umMu;D OD;at;oufa& ....
jy;D cJw
h hJ Zefe0g&Dv(9)&ufaeYu y&d,wÅpd moifwu kd wf pf ckrmS jyKvyk w f hJ OD;Zif;&JU arG;aeYtvSLyJuG kd ig;xyfurG ;f
tu,f'rD 'um&efatmif a&mufvmcJyh gw,f/ jrefrmh½yk &f iS o f rdik ;f rSm wpfO;D wnf;om&Sad o;wJh trsK;d om;Zmwfaqmif
tu,f'rDqik g;qk&iS f 'um&efatmifukd ....
]xrif;0ifpm;jy;D jyv D m;? 'um&efav;MuKd uw f hJ 0ufom; [if;vnf; ygw,fav} vdaYk jymawmh olu ....
]wynfah wmf tck 0ufom;a&Smifxm;w,fb&k m;? t&rf;0aevd}Yk
vdYk &,f&,farmarm jyefajymygw,f/
cgwdik ;f 0ufom;pm;aeus a&Tyg&rDausmif;'umMu;D OD;&Sed 0f if;udv k nf; ck&ufyikd ;f 0ufom;a&SmifaewmawGUvdYk
taMumif;&if;ar;Munfah wmh ....
]wynfah wmf cE¨mud, k x
f rJ mS tqD"mwfawG odyrf sm;aevdYk a&Smifwmygbk&m;? rpm;rjzpfwhJ tajctaersK;d
MuKH &ifawmh enf; enf;yg;yg; pm;ygw,f}
vdYk jyefajzygw,f/
]vltrsK;d rsK;d pdwtf axGaxG} qdw k t
hJ wdik ;f vlawG&UJ tMuKd uf uvnf; trsK;d rsK;d uGjJ ym;aeygw,f/ wpfO;D eJw Y pfO;D
tMuKd ucf si;f rwlnMD uygbl;/ 0ufom;MuKd uw f v hJ l &So
d vdk 0ufom;rMuKd uw f hJ vlvnf; &Syd gw,f/ 0ufom;pm;½keH YJ
tukov kd jf zpfroGm;ovdk 0ufom;a&Smif½eHk v YJ nf; ukov kd &f roGm;ygbl;/
0ufom;rMuKd uv f Ykd 0ufom;a&Smifoal wG&o dS vdk 0ufom; MuKd u&f ufom;eJY cE¨mud, k ef YJ rwnfv
h Ykd 0ufom;
a&Smifoal wGvnf;&Sd ygw,f/ 0rSmpd;k vd?Y k tqDwufrmS pd;k vd?Y k 0dwcf scsiv f Y k d 0ufom;a&Smif wm[m use;f rma&;oabmw&m;t&

t&Siq
f E´m"du 41 ©shwehinthar.com
vkyo f ihv f yk x f u kd w f hJ tjyKtrlawGygyJ/ jrwfpmG bk&m;&Siu f vnf; ]ud, k ef rYJ wnfw h ?hJ ud,k ef YJ oyÜg, rrQwwJh tpmtm[m&
awGukd a&SmifMuOf&r,f} vdYk rdeYf Mum;awmfrx l m;ygw,f/
0ufom;rMuKd uv f Ykd 0ufom;a&Smifox l uf 0ufom;MuKd uf &ufom;eJY cE¨mud, k ef rYJ wnfv h Ykd 0ufom;a&Smifou l
ykjd y;D cs;D rGr;f p&maumif;ygw,f/ ud, k phf w d u f ,
kd f xde;f csKyEf ikd v f yYkd g/ ud, k wfh PSm ud, k yf ,fowfEikd v f yYkd g/ rMuKd uv f Ykd a&Smifou l
owd? ÓPfrygwJh twGuf bmukov k d rf S r&ayr,fh rwnfv h Y k d a&Smifou l awmh owd? ÓPfygwJt h wGuf txdu k t f avsmuf
ukov kd &f ygw,f/
0rSmpd;k &drw f m[m vScsiv f Y k d qd&k ifawmh vScsiw f ph J w d [ f m wPSmavmbpdwjfzpfwt h J wGuf 0ufom;a&Smifaecku d rf mS
ukov k d pf w d rf jzpfawmhygbl;/ tqD"mwfrvGeu f b J J use;f rmaerS ukov k d f tvky?f aumif;rItvkyaf wG vkyjf y;D trsm;tusK;d ?
omoemhtusK;d o,fy;kd Edik rf ,fqw kd hJ pdwef YJ 0ufom;a&Smif&ifawmh 0ufom;a&Smif wdik ;f ukov kd pf w d af wG w&dy&f yd f
wd;k yGm;vmEdik yf gw,f/
bm tpm;tpmudyk J pm;pm;? bm tpm;tpmudyk J a&Smif a&Smif? &nf&, G cf surf eS zf ?Y k d OD;wnfcsuaf umif;zdY k ta&;Mu;D
ygw,f/ vScsi?f ycsi?f ajyjypfcsiw f m[m w&m;"r®½aI xmift h & tukov kd f vdq Yk adk yr,fh avmu"r®½aI xmift h &uawmh
vufcEH ikd pf &mobm0 usygao;w,f/
]jrwfpmG bk&m; 0ufom;pm;vdYk y&deAd mÁ efp&H w,f? 'gaMumifh wdYk 0ufom;a&Smifw,f} qdw k muawmh avmu"r®
½Iaxmift h &yg vufcEH ikd pf &m bmrSr&Syd gbl;/ taMumif;jycsuf rcdik v f w kH hJ vky&f yf wpfc?k okrYd [kwf taMumif;jycsuf
rvSywJh vky&f yfwpfcu k kd jrwfpmG bk&m;eJY ckw;Hk vkyjf y;D tumtuG,, f v l u kd w f mygyJ/
jrwfpmG bk&m; y&deAd mÁ efpw H mudk taMumif;jyjy;D 0ufom; a&Smifwo h J al wG[m wu,fpifppfuawmh ewfu;k d uG,v f ?Y k d
bm*kP d ;f nm*kP d ;f 0ifxm;vdYk 0ufom;a&SmifMuwJo h al wGyg/
]wdu Yk ;kd uG,w f ehJ wfu 0ufom;pm;wm rMuKd uv f }Ykd
]wd*Yk P dk ;f q&m? wd*Yk P kd ;f bke;f Mu;D u 0ufom;a&Smifcikd ;f vd}Yk
qdw k hJ taMumif;jycsuaf wGu rvSyawmh taMumif;jy csuf vSyatmif jrwfpmG bk&m;udk ckw;Hk vkyf
toH;k csvu kd w f mygyJ/
]ewfu;dk uG,v f Ykd 0ufom;rpm;wmyg}
]b,f*P kd ;f 0ifxm;vdYk 0ufom;rpm;wmyg}
vdYk ajzvdu k &f if ajzol&UJ ½d;k om;rItwGuf ajzolukd b,f olrS ruJ&h UJ Muygbl;/ ]½k;d om;vdu k w f m} qdjk y;D cs;D awmif
cs;D rGr;f MuygvdrOhf ;D r,f/ jrwfpmG bk&m;eJY udik w f yk jf y;D ajzvdu k af wmh ajzol&UJ r½d;k om;rItwGuf ajzol[m &G&H mS pufqyk pf &m
odyaf umif;oGm; ygw,f/ taMumif;&if;udk rodbJ vd&k mqGJ ajzxm;wmrdYk ajzol&UJ todÓPfenf;yg;rItwGuv f nf;
ajzolukd oem;u½kPmouf Mu&ygw,f/
jrwfpmG bk&m; y&deAd mÁ efpaH wmhrrl ,fah eYrmS yg0gjrKd Uae a&T yef;xdro f nfom; pkEO´ ygoumu jrwfpmG bk&m;&Siu f kd
ol&Y UJ aetdrf udk yifjh y;D qGr;f qufuyfvyk af uR;ygw,f/
jrwfpmG bk&m; aemufq;kH bkO;f ay;awmfr&l wJh tJ'q D rG ;f auR; yGrJ mS txl;pDrcH sujf yKwx f m;wJh ]0ufysKo d m;[if;}
ygygw,f/ rMu;D vGe;f ? ri,fveG ;f ? tv,ftvwfjzpfwhJ awm0ufysKw d pfaumif&UJ El;nho H rd af rGUwJh tom;awGukd [if;cwf
tarT;tMuKd if pHv k ifpmG eJY teHt Y &omtaumif;qH;k ? tqDMoZmtjynf0h qH;k jzpfatmif txl; pDrcH sujf yKwx f m;wmyg/
tJ'D 0ufysKo d m;[if;udk jrwfpmG bk&m;wpfyg;wnf;om bkO;f ay;awmfryl gw,f/ ewfawGu ewfMoZm
xnfx h m;wJt h wGuf jrwfpmG bk&m;&Siu f vG&J if tJ'D 0ufysKo d m;[if;udk tpmaMuusuf atmif acscsuEf ik d w f o
h J l wpfavmuvH;k
rSm wpfO;D wpfa,mufrS r&Sv d yY k d g/ jrwfpmG bk&m; bkO;f ay;jy;D wmeJY 0ufom;[if;useaf wGuk d wGi;f wl;jy;D ajrjrK§yyf pfvu k d &f ygw,f/
0ufom;[if;yg0ifwhJ pkEO´ ygoum&JU qGr;f udk bkO;f ay;jy;D rMumcifrmS yJ jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ ud, k af wmfrmS
aoavmufatmif jyif;xefwhJ ]0rf;aoG;oGeaf &m*g} Murf;wrf;pGm jzpfay:vmygw,f/
0ufom;[if;bkO;f ay;vdYk 0rf;aoG;oGew f m r[kwyf gbl;/ twdwu f tukov kd u f wH pfct k usK;d ay;vdYk 0rf;aoG;
oGew f myg/

t&Siq
f E´m"du 42 ©shwehinthar.com
yg&rDjznfhpOf twdwfb0wpfckwkef;u jrwfpGmbk&m; tavmif;awmf[m aq;q&mjzpfcJhzl;ygw,f/
a&m*gaysmuf&uf om;eJY aq;zd;k 0g;cray;csiv f Ykd ]a&m*graysmufao;bl;} ajymvmwJh olaX;om;wpfa,mufukd ]'gqdk
a&m*gaysmufomG ;atmif 'Daq;av; aomufvu kd yf gOD;} qdjk y;D 0rf;avQmaq;awGukd a&m*gaysmuf aq;tjzpf vdrn f m
wdu k af uR;cJzh ;l ygw,f/
aq;q&mb0wke;f u jyKvyk cf w hJ hJ tJ't D ukov kd u
f uH y&deAd mÁ efpaH wmfrrl ,fah eYrmS tusK;d ay;csed u f sa&mufvmvdYk
pkEO´ ygoum&JUqGr;f udk bkO;f ay;jy;D rMumcifrmS tMu;D tus,f 0rf;awmfvm; &ygw,f/
pkEO´ ygoum&JU 0ufom;[if;yg0ifwq hJ rG ;f udk bkO;f ay;jy;D csed ef w YJ ukd q f ikd o f mG ;wJt h wGuf ]0ufom;pm;vdYk
0rf;awmfvm;wm} vdY k ajymp&mjzpfomG ;wmyg/ wu,fvY k d tJ'aD eYrmS 0ufom;[if; r[kwb f J qdwo f m;[if;? Muufom;[if;
bkO;f ay;r,fq&kd ifvnf; jrwfpmG bk&m; 0rf;awmfvm;rSmygyJ/ tom;ig;[if; vH;k 0 rygwJh toD;t&Gu[ f if;? oufowf
vGw[ f if; bkO;f ay;r,fq&k d ifvnf; jrwfpmG bk&m; 0rf;awmfvm;rSmygyJ/ bm[if;eJyY J bkO;f ay;bkO;f ay; 0rf;awmfvm;jcif;qdw k hJ
tukov kd t f usK;d ay;uae b,fvekd nf;eJY rS rvGwaf jrmufEikd yf gbl;/
b,favmufuo k v kd t f iftm;Mu;D rm;wJo h yl jJzpfjzpf rdrjdyK vkyx f m;wJh tukov dk u f w H pfcu k k d tusK;d ay;cGirh f &atmif
wm;qD; Edik pf rG ;f r&Syd gbl;/ ukov kd uf u H ukov kd t f usK;d ay;jy;D ? tukov dk u f H u tukov kd t f usK;d ay;ygw,f/ ud, k vf yk x f m;wJh
tukov kd af wGukd tusK;d ray;atmif ukov kd ef YJ acszsucf siaf eolrsm; txl;owdjyKp&m yg/ bk&m;awmifrS r&wJu h pd ?ö
ud, k u f bmvdYk &csiaf e&wmvJ/
jrwfpmG bk&m;&Siv f ufxufwek ;f u a0omvDjrKd Uom; O*¾ olaX;qdw k m ]remy'ge = ESpo f ufjrwfE;kd zG,t f vSL}
ay;vSLwJh ae&mrSm tomqH;k tjrwfq;k H {w'*fbUG J&&So d jlzpfygw,f/ ol&Y UJ ESpo f ufjrwfE;k d zG,t f vSLawGxrJ mS jrwfpmG bk&m;&Sif
udk qD;oD;eJY a&mcsux f m;wJh 0ufom;[if; vSLwJt h vSLvnf; yg0ifygw,f/ olvLS 'gef;wJh ]qD;oD;0ufom;csu}f udk jrwfpmG bk&m;
tMurd Mf urd f bkO;f ay;awmfrcl zhJ ;l ygw,f/ 'gayrJh 0rf;awmfrvm;cJyh gbl;/
]jrwfpmG bk&m; 0ufom;pm;vdYk 0rf;awmfvm;jy;D y&deAd mÁ ef pH&w,f? 'gaMumifh 0ufom;udk wpfoufv;kH a&Smif&r,f?
'grS r[kwf pGr;f Edik o f avmuf &uftueft Y owfeYJ a&Smif&r,f} qdw k hJ vrf;nTecf su[ f m ewfu;kd uG,w f o hJ al wG? 0dZmÆ vdv k ?kd
bd;k awmfvv kd kd *kPd ;f q&mawG? *kP d ;f bke;f Mu;D awG&UJ ud, k t hf jypfu, kd f zH;k uG,w f hJ rvdrw hf pfywf vrf;nTecf sut f rSm;Mu;D qdw k m
todÓPf&o dS w l ikd ;f odEikd Mf uygw,f/
]0ufom;pm;&if ÓPfxik d ;f wwfw,f} vdv Y k nf; wcsKUd u ajymMuygw,f/ jrefrmjynfu pma&;q&mwcsKUd rMumcP
ud;k um;MuwJh w½kwaf wG;ac:ynm&SiMf u;D awG[m 0ufom;pm;wJh w½kwpf pfppfMu;D awGyg/ 0ufom;pm;wJh w½kwf
odyyHÜ nm&Siaf wG? w½kwrf [kww f o hJ yd yHÜ nm&Siaf wGvnf; 'keaYJ ';ygyJ/
odp&mtm;vH;k tuket f pifojd rifawmfrw l hJ jrwfpmG bk&m; &Si[ f m oAÁnKwÓPfawmf r&cifrmS a&m? &jy;D
aemufrmS yg 0ufom;bkO;f ay;cJyh gw,f/ 'gayrJh ÓPfrxdik ;f cJyh gbl;/ twkr&S?d twlr&Sw d hJ tEIid ;f rJÓ h PfawmfMu;D eJY owÅ0g
trsm;&JU avmuD? avmukw&Å m aumif;usK;d awGukd &Guaf qmifawmfrEl ikd cf yhJ gw,f/
vlwpfa,mufew YJ pfa,muf cE¨mud, k f aoG;om;wnf aqmufyckH si;f rwlnMD uwJt h wGuf vlwcsKUd udk 0ufom;u
cE¨mud, k f av;vHxik d ;f rIid ;f rI jzpfapaumif; jzpfapEdik yf gvdrrf h ,f/ ud, k ef rY J wnfh &if ud, k f a&Smifvu d k ½f yH k gyJ/ ] vlom;tm;vH;k eJY
rwnf}h vdaYk wmh Oya'o xkwzf Ykd vdrk ,frxifygbl;/
]0ufom;a&Smifjy;D t"d|mef0if&if ydpk rG ;f w,f} vdv Yk nf; 0dZmÆ vdv k ?kd bd;k awmfvv dk kd vdik ;f yl;aMumifawGu
q&mMu;D vkyw f wf Muygao;w,f/ olwY k d wDxiG x f m;wJ?h olwY k d jzwfny§ u f yfvyk x f m; wJh usiph f OfawGuk d bmrSrajymvdak yr,f?h
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ ax& 0g'usiph f OfppfppfawGuawmh 0ufom;eJrY wnfw h u
h J siph f Of wpfcrk S r&Syd gbl;/ usiph f Ofom rSev f uY k d awmh
0ufom;pm;jy;D yJ usiu hf si?hf 0ufom;rpm;bJyJ usiu hf sihf tpGr;f xufyckH si;f twlwyl gyJ/
'DaeYacwf pme,fZif;wcsKUd rSmygwJh ]b,faeYrmS 0ufom; a&SmifMuOfjy;D vd&k mqkawmif;yg}? ]0ufom;wk;H ay:rSm
ud,k eh f mrnf a&;jy;D atmifjy?D atmifjyD vdY k a<u;aMumfyg}? ]arG;aeYrmS 0ufaygif ajcmufaMumfo;k H ckuk d <uyf<uyftw d tf 0ga&mifeY J
xnfjhy;D tdwu f yf xJ aqmifxm;yg} .... qdw k h J .... aygaMumifaMumif ,MwmawG? aygufu& taqmifawGuvnf;
todÓPfenf;olawGukd t½l; jzpfatmifvyk w f hJ &,fp&m armp&m [moawGygyJ/

t&Siq
f E´m"du 43 ©shwehinthar.com
jrwfpmG bk&m;&Si[
f m 0ufom;pm;vdYk 0rf;awmfvm;&wm r[kww f thJ jyif 0ufom;&JU tqDMoZmaMumifo h m
yg0gjrKd Uuae ukoed m½kt H xd (6) rdik cf &D;udk 0rf;aoG;oGeaf &m*g'Pf onf;cH&if; ajcusicf &D; <ucsED ikd cf w
hJ mjzpfygw,f
'umMu;D OD;at;oufa&/

a&m*gaysmufcsifvdkhw&m;tm;xkwfwm
raumif;bl;vdkhqdkvdkufjcif;tm;jzifU
jrwfpGmbk&m;[mraumif;wJUtvkyf
nHUzsif;ao;odrfwJUtvkyfudk
vkywf ,fvq hkd v
kd u
kd &f ma&mufygw,f/
a&m*gyJjzpfjzpf?bmyJjzpfjzpfxpfceJ&Sd
aA'if,Mwm"mwf½dkuf"mwfqifudkyJ
vGJrSm;pGmtm;ukd;aeMuwJU'DacwfMuD;xJrSm
w&m;tm;xkwjf cif;udt k m;ud;k vmwm[m
rk'w
d myGm;oifUwJUudp&ö yfMu;D wpfcyk g/

8.9.98 &ufaeYxw k f ay:jyLvm*sme,fxu J aqmif;yg; wpfy'k rf mS aqmif;yg;&Siu f ]] a&m*gaysmufcsiv f Ykd


w&m;tm;xkwf wm raumif;aMumif;? a&m*gaysmufcsifvdkY w&m;tm;xkwfwm[m w&m;udk ckwHk;vkyf
toH;k cswmjzpfaMumif;? &dyo f mawGrmS a&m*g aysmufcsi&f if w&m;tm;xkwyf gvdYk rSm;,Gi;f pGm jrL§ qG,af eMu aMumif;}}
a&;om;xm;wmudk zwf½v I u kd &f ygw,f/
tJ'aD &;om;csuu f kd zwf½v I u kd &f awmh twdwu f zwfc?Jh rSwcf ?Jh Mum;emchzJ ;l whJ taMumif;t&mav;awG[m
pma&;ol&UJ tawG;tm½Hx k u J w kd pfcNk y;D wpfck pDumpOfum 0ifa&mufvmygw,f/
yxrqH;k 0ifa&mufvmwhJ taMumif;t&muawmh eE´ rif;om;wpfjzpfvJ t&Sief E´&UJ taMumif;yg/
t&Sief E´[m omoemhabmifukd oHo&mvGwzf ?Ykd edAmÁ ef&zdq Yk wkd Jh &nf&, G cf suef YJ 0ifa&mufvmol r[kwyf gbl;/
Zey'uvsmPDeYJ vufxyfyq JG ifEwJT aJh eYrmS jrwfpmG bk&m;u wdu k w f eG ;f vdYk jrwfpmG bk&m;udk ½dak onGwu f ikd ;f whpJ w
d ef YJ
0ifa&mufvm&olyg/
o'¨gw&m;tppftrSeef YJ ouFe;f 0wfvmolr[kwaf wmhomoemhabmifrmS raysmyf gbl;/ Zey'uvsmPDuykd J
wrf;wrf;ww owd&aeygw,f/ omoemhabmifrmS raysmaf rGUbJ Ni;D aiGUpdwf ysuaf ewhJ t&Sief E´ukd jrwfpmG bk&m;u
wm0wðomewfjynf ac:oGm;chyJ gw,f/ Zey'uvsmPDxuf tqaygif;rsm;pGm rEdiI ;f ,SOo f matmif vSywhJ
ewforD;av;awGukd jrifawGU&awmh t&Sief E´ [m ewforD;av;awGukd vdck siw f pJh w
d f jzpfvmygw,f/
ewforD;av;awG vdck si&f if w&m;tm;xkwyf g? w&m; tm;xkw&f if ewforD;av;awG &&aphr,fvY k d jrwfpmG bk&m;u
tmrcHwu kd wf eG ;f vdu k af wmh t&Sief E´vnf; 0rf;ajrmuf0rf;omjzpfomG ;Ny;D ewforD;vdck siw f pJh wd ef YJ w&m;tm;xkwf
awmfryl gw,f/aemufyikd ;f rSm wjcm;&[ef;awmfrsm;u uh&J UJ Muwht J wGuf &nf&, G f csuaf jymif;oGm;Ny;D tm;xkwv f ukd w f m
rMumcifrmS yJ t&Sief E´ &[EÅmjzpfawmfro l mG ;ygw,f/
t&Sief E´ w&m;tm;xkwjfcif;&JU rlv&nf&, G cf suu f ewf orD;&zdyY k g/ edAmÁ ef&zdY k r[kwyf gbl;/ ewforD;&vdrrh f ,fqw kd Jh
arQmv
f ifch suo f m r&d&S if w&m;tm;xkwjfzpfrmS r[kwyf gbl;/ tpu wnf;urS w&m;tm;rxkwjfzpf&if &nf&, G cf suv f nf;
ajymif;p&m r&d?S &[EÅmvnf; jzpfp&mr&dyS gbl;/
rlv&nf&, G cf suu f tqifeh rd ah f yr,fh w&m;tm;xkw&f if; eJY w&m;todÓPf &ifu h suo f mG ;&if &nf&, G cf suv f nf;
tqifh jrifo h mG ;Edik yf gw,f/ vrf;qH;k &if &GmawGU&pjrJ jzpfovdk w&m;udk enf;rSev f rf;rSef tm;xkwaf e&ifvnf;
bm&nf&, G cf suef yYJ J tm;xkwf tm;xkwf aemufq;kH rSm w&m;&JU t"duyef;wdik u f kd rvGrJ aoG qdu k af &mufomG ;rSmygyJ/
w&m;tm;xkwjf zpfzeYkd YJ w&m;tm;xkwyf kH enf;vrf;rSezf o Ykd m ta&;Bu;D ygw,f/

t&Siq
f E´m"du 44 ©shwehinthar.com
a&m*gaysmufcsi&f if w&m;tm;xkwyf gqdw k Jh wdu k w f eG ;f csuu f kd rSm;,Gi;f whJ jrL§ qG,rf v I Ykd pGypf cJG &Jh if ewforD;vdck si&f if
w&m;tm;xkwyf gvdYk wdu k w f eG ;f chw
J Jh jrwfpmG bk&m;udv k nf; trSm;jrL§ orm;Bu;D vdYk vufñ;Id xd;k ½Iwcf s&m a&mufygw,f/
tawG;tm½Hx k J 0ifa&mufvmwhJ aemuftaMumif;t&mwpfcu k temxydPo f al X;Bu;D &JUom; umV taMumif;yg/
tazu aomwmyefausmif;'umBu;D jzpfayr,fh om;umVuawmh bk&m;ausmif;vnf; roGm;? w&m;vnf;
rem omref vlwpfa,mufvykd J arharhavsmah vsmh aeaeygw,f/
wpfaeYawmh bk&m;ausmif;oGm;Ny;D Oykoaf pmif?h w&m;em&if tojymwpf&may;r,fvYkd zcifoal X;Bu;D u
ajymwht J wGut f ojymwpf&mvdck siw f pJ h w d ef Y J bk&m;ausmif;oGm;? Oykoaf pmifch yJ h g w,f/ w&m;awmh remchyJ gbl;/ awmf&mrSm
tdyNf y;D jyefvmchyJ g w,f/
aemufwpfaeYrmS w&m;wpfy'k f rSwrf ad tmif emNy;D jyef ajymjyEdik &f if tojymwpfaxmif ay;r,fvYkd ajymjyefwJh
twGuf tojymwpfaxmif &vdw k pJh w d ef YJ w&m;udk aocsmtm½Hpk u kd Nf y;D emygw,f/ w&m;em&if; w&m;em&if;
w&m;t"dymÜ ,fukd xd;k xGi;f odjrifomG ;&mu w&m;em&if; w&m;tm;xkwv f u kd wf m aomwmyef wnfomG ;chyJ gw,f/
rlv&nf&, G cf suu f tojymwpfaxmif&zd?Yk ydu k qf w H pfaxmif&zdyYk g/ 'gayrJh aomwmywård *fÓPf? zdv k Ó f PfeYJ
edAmÁ efukd rsuaf rSmufjyKomG ;Edik cf yJh gw,f/
rlv &nf&, G cf suu f rrSeaf yr,fh tvkyu f rSeaf e&iftvky&f UJ tusKd ;w&m;udk xdu k x f u kd w f efwef trSet f wdik ;f
cHpm;& rSm rvGyJ gbl;/
uav;b0rSm rdbu ydu k q f aH y;r,fqv kd Ykd ydu
k q f v H ckd sipf w d ef YJ Oykoaf pmif?h w&m;xdik &f mu wjznf;jznf;eJY
bmoma&;todÓPf&ifu h suNf y;D trSet f uef w&m;orm;jzpfvmwhJ vli,f? vl&, G ?f vlBu;D awG rsuaf rSmufacwfrmS
ra&rwGuEf ikd af tmif trsm;Bu;D &dyS gw,f/
wcsKd U emrnfausmf q&mawmfBu;D ? q&mawmfi,fawG?emrnfausmv f yl *k K¾dvaf wGvnf; txift&Sm;&dyS gw,f/
emrnfxw k Nf y;D a&;&if um,uH&iS af wG rBuKd urf mS pd;k vdYk emrnfawmh xkwaf zmfra&;awmhygbl;/
q&mawmfBu;D wpfyg;qdk q&morm; rajzapcsiw f Jh t bd0o H pmar;yGu J kd ajzqdak tmifjrifNy;D rS q&morm;
rBuKd uw f mvkycf rJh w d t Jh wGuf aemifw&Ny;D pdwn f pfveG ;f vdYk pdwn f pfwmaysmuf atmifqNkdy;D &dyo f mBu;D wpfcrk mS 0ifa&muf
w&m;tm;xkw&f mu w&m;awGUoGm;Ny;D &nf&, G cf suaf wG rSeo f mG ;vdu k w f m ckqkd jynfwiG ;f jynfy omoemjyK&yd o f m
q&mawmfBu;D wpfyg; jzpfvaYkd eygNy/D
emrnfBu;D ump q&mawmfwpfyg;qd&k ifvnf; vlUb0wke;f u tdyrf aysmw f t Jh wGuf tdyaf ysmaf tmifqw kd Jh
&nf&, G cf suef Y J w&m;tm;xkwcf &J h mu w&m;t&omawGUoGm;Ny;D edAmÁ efuv k d nf;vdck si&f rSe;f odvm? bmomrhb J 0uaevnf;
Ak'b ¨ mom0if jzpfvmwht J jyif ZeD;? orD;wdu Yk kd pGeNYfy;D &[ef;b0udyk g wufvrS ;f Edik cf yJh g w,f/
urÇmausmf 0dyóemq&mBu;D wpfa,mufq&kd ifvnf; acgif;wpfjcrf;udu k w f aJh &m*g aysmufcsiv f Ykd w&m;
tm;xkw&f mu w&m;vrf;rSef a&mufomG ;vdu k w f m ckqkd ½kyef mrf'u k c© sKyNf ird ;f a&;? edAmÁ efrsuaf rSmufjyKa&;w&m;awGukd
urÇmtESYH wGiw f iG u f s,u f s,f Bu;D a[majymvdaYk eygNy/D
'Dvkd &nf&, G cf suf ajymif;vJreS u f efomG ;olawGtaMumif;udk ajymjy? a&;jyvdaYk wmif ukeEf ikd zf , G rf &dyS gbl;/
a&m*gaysmufcsiv f Ykd w&m;tm;xkw&f muae w&m;t&om awGUoGm;Ny;D r*fzv kd ef Ad mÁ ef OD;wnfcsuef YJ pGpJ jJG rjJ rJ
w&m;tm;xkwaf eolawG 'keaYJ ';yg/
bmjzpfcsiv f ?Ykd nmjzpfcsiv f q Ykd w kd Jh avmuDtusKd ;udk arQmu f ;kd Ny;D w&m;tm;xkww f mudk rqdx k m;eJ?Y bmtusKd ;udrk S
rvdck sib f ?J tusKd ;&vdrrhf ,fvv Ykd nf; r,HMk unfbJ vlraI &;t& rvky&f ifraumif;wwfvYkd tm;emyg;emeJY vkyv f ukd f
rdwJh bmoma&;tvkyu f awmif arQmv f ifrh xm;whJ tusKd ;w&m;Bu;D udk jzpfymG ;apchw J oJh m"u yd#uwfawmfrmS txift&Sm;
&dcS yJh gw,f/
om0w¬NdrKdUu ol&rÁ|qdw k J h olaX;wpfa,muf[m om oemywdwad ¬ wGuk d tvkyt f auR;jyKaewhJ rdpmä 'd|w d pfa,muf
jzpfygw,f/ wpfaeYawmh olU&JU tdrw f cH g;0rSm jrwfpmG bk&m; qGr;f cH vm&yfygw,f/ Ak'b ¨ mom0if r[kww f tJh wGuf
uefawmhqrG ;f avmif;vdu k &f if &ayr,fh ol&rÁ|u tJ'v D kd rvkyyf gbl;/

t&Siq
f E´m"du 45 ©shwehinthar.com
]&[ef;a*gwr[m rif;rsKd ;rif;EG,u f qif;oufvmolrYkdtrsKd ;jrwfojl zpfw,f/ avmurSmvnf; bk&m;
&,fvYkd tvGex f if &Sm;ausmMf um;oljzpfw,f/ 'Dvykd *k K¾d vw f pfa,mufukd oGm;rawGUvdYkroifah wmfygbl;av} vdYk
pOf;pm;awG;awmNyD; ol&rÁ|[m jrwfpmG bk&m;udk oGm;awGU&dcS ;kd ½Hrk u tdrx f yJ ifNh yD; qGr;f qufuyfvyk af uR;
ygw,f/
qGr;f pm;tNyD; jrwfpmG bk&m;a[mMum;whw J &m;udk em&wht J cg w&m;tqH;k rSm aomwmyefjzpfomG ;chJ
ygw,f/ aemufawmh omoemawmfukd ÓPfouf0ifNyD; rwkerf vIyMf unfnKd waJh e&mrSm tomqH;k ? tjrwfq;kH ?
{w'*f&mxl;udak wmif qGwcf ;l &&dcS yJh gw,f/
vlraI &;0wå&m;ausyeG af tmifqw kd Jh &nf&, G cf suef YJ vkyv f u kd w f Jh w&m;tvkyu f aomwmywård *fzv kd ef YJ
edAmÁ efukd rsuaf rSmufjyKEikd o f nftxd aus;Zl;jyKomG ;chw J m[m tHMh op&mraumif;bl;vm;/ 'g[m rSeu f efwJh w&m;awmf&UJ
obm0pGr;f &nfowdyå g/w&m;u rSeaf e&if bm&nf&, G cf suef YJyv J yk v f yk f tusKd ;w&m;rSerf mS ygyJ/
w&m;tm;xkww f aJh e&mrSm a&m*gaysmuf½?kH pdwcf sr;f om½Hak v;eJY auseyfraeMueJY? r*fzv kd ef Ad mÁ ef&onftxd?
&[EÅmjzpfonftxd tm;xkwyf gvdYk ½d;k ½d;k av; wdu k w f eG ;f vdu k &f if rSev f nf;rSeyf gw,f/ tjypfvnf; uif;ygw,f/
ckawmh w&m;tm;xkwzf Yw kd u kd w
f eG ;f olawGukd ]]rSm;,Gi;f }} qdw k Jh pum;vH;k ? ]]jrL§ qG,}f }qdw k pJh um;vH;k awGeYJ pGypf yJG w k cf wfvmvdYk
'Dpmav;eJY tusO;f csKyf ajz&Si;f jyvdu k &f ygw,f/
'gaMumifh w&m;tm;xkwcf sio f al wGuakd &m? w&m;tm;xkwaf eolawGuykd g ]]bm&nf&, G cf suef YJyJ w&m;
tm;xkwt f m;xkw?f w&m;udk tm;xkwyf g? tm;xkwjf zpfzYekd YJ tm;xkwef nf;rSeu f efzYo kd m t"duyg}} vdYk av;av;eufeuf
ajymcsiyf gw,f/
wu,fawmhvnf; a&m*gaysmufatmif w&m;tm;xkwf ygqdw k Jh wdu k w f eG ;f csu[f m jrwfpmG bk&m;pum;awmfeYJ
rqefYusiyf gbl;/ r[mowdy|meokweå rf mS jrwfpmG bk&m;&Siu f tusKd ;w&m;ckepfyg;&zdYk owdy|mef0yd óemw&m;
tm;xkwyf gvdYk wdu k f wGe;f awmfryl gw,f/
tusKd ;w&m; ckepfyg;u r*fzv kd ef Ad mÁ efoufouf r[kwyf gbl;/ pdwpf ifMu,fzYkd? pd;k &dryf al qG;rI, idak <u;rI
vGeaf jrmufzYkdeYJ ud, k qf if;&Jr,I pdwq f if;&JrI csKyNf idr;f zdYkvnf; ygygw,f/ a&m*gaysmufatmif w&m;tm;xkwyf gqdw k Jh
pum;[mud, k qf if;&J? pdwq f if;&J csKyNf ird ;f atmif w&m;tm;xkwyf g ('kua© 'greómeH tw¬*rF m,) qdw k Jh jrwfpmG bk&m;
pum;awmfeYJ wpfxyfwnf;ygyJ/
'ghaMumifh a&m*gaysmufatmif w&m;tm;xkwyf gqdw k Jh wdu k w f eG ;f csuu f kd rSm;,Gi;f pGm jr§LqG,rf v I Ykd pGypf cJG &Jh if
jrwfpmG bk&m;udv k nf; rSm;,Gi;f pGm jr§LqG,o f v l Ykd pGypf &JG ma&mufygw,f/
a&m*gaysmufcsiv f Ykd w&m;tm;xkww f m raumif;bl;vdYk qdv k u kd w f m[m a&m*gaysmufzYkd &nf&, G cf suw f pfcw k nf;eJY
w&m;tm;xkwcf sio f ?l w&m;tm;xkwaf eolukd tm;rxkwef Yv J Ykd wm;jrpfyw d yf ifvu kd wf mygyJ/ 'g[m "r®E&Å m,fjzpfygw,f/
avmutvkyaf wGxrJ mS w&m;tm;xkww f Jh tvky[ f mtaumif;qH;k tvkyjf zpfygw,f/ a&m*gaysmufzYkd vky&f r,fh
tvkyf awGtrsm;BuD;&Sw d t Jh xJu taumif;qH;k tvkyjf zpfwhJ w&m;tm; xkwjf cif;udk a&G;cs,v f u
kd w f m[m BudKqpdk &m
tjyKoabmwpf ckygyJ/
xrif;[m bm&nf&, G cf suef YJyJ pm;pm;? pm;olukd Adu k jf ynfah p? tm;&Sad prSmjzpfovdk w&m;[mvnf;
bm&nf&, G cf suef YJyJ tm;xkwt f m;xkw?f tm;xkwo f u l kd Nidr;f at;ap? vGwaf jrmufap rSm aocsmygw,f/
w&m;udk w&m;eJYwal tmif tm;xkwzf Yak d wmh vdw k maygh/ ab;vltxifBu;D atmifqNkyd ;D w&m;oabm ESv;k H roGi;f bJeYJ
ikww f wk x f ikd af e½koH ufoufeYaJ wmh bmrStusK;d rxl;Ekid b f ;l aygh/ 'gawmif um,uHxed ;f csKyrf &I UJ toD;tyGiu hf kd tenf;eJYtrsm;
cHpm;Ekid yf gao;w,f/
a&m*gaysmufcsiv f YkdyjJ zpfjzpf? edAmÁ efvckd siv f YkdyjJ zpfjzpf w&m;tm;xkwNf yDq&kd ifawmh owd? orm"d? ynm
tp&Sw d hJ aAmZÑiw f &m;awG? aAm"dyu©, d w&m;awG[m tm;xkwrf t I vdu k ?f yg&rDtvdu k f jzpfay:vmawmhwmygyJ/
a&m*gaysmufw,fqw kd muvnf; tJ'w D &m;awG&UJ tpGr;f owåad Mumifh aysmufwmyg a&m*gaysmufcsiw f ,f
qdwk m[m tJ'D aAmZÑiw f &m;?aAm"dyu©, d w&m;awG jzpfcsiw f ,fqw kd hJ t"dygÜ ,fygyJ/

t&Siq
f E´m"du 46 ©shwehinthar.com
xef;vsu[ f m csKcd siv f Ykd pm;olawGtwGuv f nf; csKo d vdk tpmaMucsiv f Ykd pm;olawGtwGuv f nf; csKyd gw,f/
a&m*gaysmufcsiv f Yk d w&m;tm;xkww f mudk w&m;udk ckw;k H vkyf toH;k csw,fvYk d uJ&h UJ vdu k w
f m[m aAmZÑio f w k o f rdik ;f
aMumif;xJu jrwfpmG bk&m;eJY &[EÅmt&Sijf rwfBuD;awGuv kd nf; uJ&h UJ vdu k w f mygyJ/
t&Sirf [marm*¾vmefeYJ t&Sirf [muóy ruse;f rrm a&m*gpJu G yfaewke;f u jrwfpmG bk&m;ud, k af wmfwikd f
a&m*gaysmufatmif aAmZÑio f w k f &Gwaf y;cJv h Ykd a&m*gaysmufomG ;cJyh gw,f/ jrwfpmG bk&m; ud, k af wmfwikd f ruse;f rrm
a&m*gjyif;xefwek ;f uvnf; t&Sipf Ek u ´ kd jrwfpmG bk&m; ud, k af wmfwikd f a&m*gaysmufatmif aAmZÑio f wk &f w G af y;zdYk
rdeYfawmfrcl yhJ gw,f/ t&Sipf Ek u ´ &Gwaf y;vdYk jrwfpmG bk&m; a&m*gaysmufawmfrcl yhJ gw,f/
aAmZÑio f w k ef m,lw,fqw kd m[m aAmZÑiw f &m;awG jzpf yGm;vmatmif w&m;tm;xkww f mygyJ/ jrwfpmG bk&m;xH;k
ESv;kH rlNy;D a&m*gaysmufcsiv f Ykd w&m;tm;xkww f m[m jrwfpmG bk&m;vrf;pOf vdu k w f mygyJ/ 'Dvrf;pOfukd uJ&h UJ vdu k w f m[m
jrwfpmG bk&m;udv k nf; w&m;udk ckw;kH vkyt f oH;k csw,fvYkd uJ&h UJ vdu k w f mygyJ/
a&m*gaysmufcsiv f Ykd w&m;tm;xkww f m raumif;bl;vdYk qdv k u kd jf cif;tm;jzifh jrwfpmG bk&m;[m raumif;wJt h vky?f
nHzh si;f ao;odrw f thJ vkyu f kd vkyw f ,fvYkd qdv k u dk &f ma&mufygw,f/
a&m*gyJjzpfjzpf? bmyJjzpfjzpf xpfueJ&dS aA'if? ,Mwm? "mwf½u dk "f mwfqifuykd J vGrJ mS ;pGm tm;ud;k aeMuwJh
'DacwfBuD;xJ rSm w&m;tm;xkwjf cif;udk tm;ud;k vmwm[m rk'w d myGm;oifw h hJ udp&ö yfBuD;wpfcyk g/
trsK;d orD;tqdak wmfwpfO;D u &dyo f mq&mawmfBu;D wpf yg;udk olr atmifjrifausmMf um;atmif bmvky&f rvJvYkd
ar;avQmufawmh q&mawmfBuD;u 0dyóemw&m;tm;xkwyf gvdYk rdeYf awmfrv l u kd yf gw,f/
tEkynmavmurSm atmifjrifausmMf um;atmifqw kd &hJ nf &G,cf suef YrJ sm; tEkynmorm;tm;vH;k w&m;tm;xkwf
Mur,fq&kd if pma&;oluawmh w&m;tm;xkwo f Ol ;D a& wd;k yGm;vmwmudk 0rf;ajrmuf0rf;om BuKd qakd erSmygyJ/ rkq;kd pkid o f if
qdwk mvdk w&m;uvlud k oifomG ;rSmrdYk 'Dvk d &nf&, G cf suef YJ w&m;tm;xkww f mudk raumif;bl;vdYk pma&;oluawmhb,fawmhrS
ruefYuu G yf gbl;/
'ghaMumifh xyfNy;D ajymcsiw f mu]] bm&nf&, G cf suef YyJ J tm;xkwf tm;xkw?f w&m;tm;xkww f m aumif;ygw,f?
tm;xkwyf g? t[kww f u,f tm;xkwjf zpfzYkdeYJ tm;xkwyf ekH nf;vrf;rSezf Ykdom ta&;BuD;ygw,f}}
]] a&m*gaysmufcsiv f Ykd w&m;tm;xkww f mvnf; aumif;ygw,f/ pD;yGm;a&;? vlraI &; tqifajywd;k wufcsiv f Ykd
w&m;tm;xkww f mvnf; aumif;ygw,f/ pdw"f mwfcikd rf m Nird ;f csr;f Ny;D pdwaf eoabmxm; Mu;D us,jf rifjh rwfcsiv f Yw kd &m;
tm;xkww f mvnf;aumif;ygw,f/ cE¨mZmwford ;f 'kuN© idr;f csiv f Ykd w&m;tm;xkww f muawmh taumif;qH;k ygyJ/}}
Ak'b¨ mom0ifawGxu J bmoma&;todÓPf Eke,fao; olawGukd wjznf;jznf;&ifu h suv f matmif qJaG c:
&r,ft h pm;todÓPf½yI af xG;Ny;D Za0Z0gxifa,mifxifrmS ;jzpfatmif tmCmweJY yGv J eS Yaf ewmuawmh vH;k 0 roifah wmfb;l vdYk
xifygw,f/
q&mawmf? orm;awmfawGuvnf; &nf&, G cf suef rd ahf eol awGukd jrifv h matmif arwåm? u½kPmeJY
wjznf;jznf;csi;f qJaG c: jr§iw hf ifaeMuwmyg/
£ómrpä&, d tjrifeYJ tjrJ Munfw h wfoal wGtwGuf t&m&mwdik ;f [m tqd;k awG? tjypfawGcsn;f jzpfaerSmyg/
t&m&mudk a,medaomreodum&tjrifeYJ rSerf eS u f efuef em;vnf ESv;kH oGi;f wwfjcif;uom wu,fo h al wmfaumif;
pdwx f m;jzpfygw,f/
tyÜrma'e orÜma'x/
t&SifqE´m"du(a&Tyg&rDawm&)
9 - 9 - 98

10 - 11 - 98 &ufaeYxkwf ay:jyLvm*sme,frS »

t&Siq
f E´m"du 47 ©shwehinthar.com
 a&m*gaysmufcsifvdkUw&m;tm;xkwfwm
raumif;bl;vdkhqdkvdkufwm[m
a&m*gaysmufzdkh&nf&G,fcsuf
wpfckwnf;eJhw&m;tm;xkwfcsifol
w&m;tm;xkwfaeoludk
tm;rxkwfeJhvdkh
wm;jrpfydwfyifvdkufwmygyJ/
'g[m"r®Eå&m,fjzpfygw,f/

 avmutvkyfawGxJrSm
w&m;tm;xkwfwJUtvkyf[m
taumif;qHk;tvkyfjzpfygw,f/
a&m*gaysmufzkdhvkyf&r,fU
tvkyfawGtrsm;MuD;&SdwJUtxJu
taumif;qHk;tvkyfjzpfwJU
w&m;tm;xkwfjcif;udk
a&G;cs,fvdkufwm[m
MudKqdkp&mtjyKoabmwpfckygyJ/

 a&m*gaysmufcsifvdkhw&m;
tm;xkwfwmvnf;aumif;ygw,f/
pD;yGm;a&;? vlrIa&;tqifajy
wdk;wufcsifvdkhw&m;
tm;xkwfwmvnf;aumif;ygw,f/
pdwf"mwfcdkifrmjidrf;csrf;jyD;
pdwfaeoabmxm;MuD;us,f
jrifUjrwfcsifvdkhw&m;
tm;xkwfwmvnf;aumif;ygw,f/
cE¨mZmwfodrf;'ku©jidrf;csifvdkhw&m;
tm;xkwfwmuawmUtaumif;qHk;ygyJ/

t&Siq
f E´m"du 48 ©shwehinthar.com
 trsm;eJha&maESmjyD;ae&ifudk,fUpdwfeJh
udk,fUudk,fjzpfzdkhodyfrvG,fbl;/
trsm;tm;jzifUolrsm;pdwfeJh
udk,fUudk,fjzpfae&wmrsm;w,f/
tm;emrIawG? iJUn§maxmufxm;&rIawGeJh
b0[mvGwfvyfrIr&SdawmUbl;/
olrsm;qE´udkjznfUjznfUay;ae&wmeJh
udk,fU&JYwu,fUudk,fydkifqE´awG[m
wjznf;jznf;eJhaemufudk
a&mufa&mufoGm;&w,f/

 vrif;MuD;&JYb0udkodyftm;usw,f/
vrif;MuD;[mavmuvlom;awGudk
tat;"mwfeJhtvif;"mwf
ay;jyD;aus;Zl;jyKw,f/
'gayrJUavmuvlom;awGeJh
vdrf;usHuyfjidjcif;r&Sdbl;/
a0;a0;rSmyJoD;oefhaew,f/
arwÅmtat;"mwfeJhtodÚmPf
tvif;"mwfay;jyD;a0;a0;uae
aus;Zl;jyKae&wJUvlom;vrif;
b0rsKd;udkydkjyD;vdkvm;ygw,f/

 bmoma&;qdkwmtqifUtwef;
&SdwJUvlom;wdkif;?tqifUtwef;
&SdvdkwJUvlom;wdkif;twGuf
r&SdrjzpfvdktyfwJU
ta&;MuD;qHk;t&mwpfckjzpfygw,f/

t&Siq
f E´m"du 49 ©shwehinthar.com
rEdkif0efudkroyfr&yfxrf;jyD;
pdwfyifyef;qif;&Jaer,fUtpm;
udk,fEdkifwJU0efudkoyfoyf&yf&yfxrf;jyD;
pdwfauseyfcsrf;omae&wmu
ydkaumif;r,fxifw,fav . . ./

t&SifqE´m"duESifUawGYqHkjcif;
('kwd,ydkif;)

]t&Sib f &k m;"r®pmayawG a&;om;&jcif;&JU &nf&, G cf suaf v; odyg&apbk&m;}


]vlom;wdik ;f &JU ESv;kH om;rSm jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ w&m; tqH;k trawG pdr0hf ifysUH ESo YH mG ;apcsiw f hJ &nf&, G cf suef YJ
"r®pmayawG a&;om;aewmyg/ rodao;wJt h aMumif;t&mawG odatmif? odjy;D om;taMumif;t&mawG xyfrH
ESv;kH oGi;f jzpfjy;D av;av; eufeuf &Si;f &Si;f vif;vif; odatmifqw kd hJ arwåmapwem tjynfh t0eJY a&;aewmyg/
t&rf;udk odae? wwfaewJh ]q&mMu;D }awGtwGuf r&nf&, G yf gbl;/ igrSigvdYk txifa&muf? b0ifarmuf
aewJh ]b0if Mu;D }awGtwGuv f nf; r&nfp;l ygbl;/
½d;k ½d;k om;om; odcsio f al wG? MuKd ;MuKd ;pm;pm; tm;xkwcf sio f al wG odEikd Mf uygap? tm;xkwEf ikd Mf uygapqdw k hJ
&nf&, G cf suf oefo Y efaY v;eJyY J "r®pmayawG a&;om;aeygw,f/
]vlom;wdik ;f } qdw k t hJ xJrmS OD;Zif;vnf;wpfa,muftyg t0ifygyJ/ OD;Zif;vnf; OD;Zif;pmtkyaf wG&UJ pmzwf
y&dowfwpfa,mufyg/ ud, k bhf ufu jynfph v kH eG ;f vdYk pmawG a&;aewm r[kwyf gbl;/ ud, k v f nf; zwfz?Ykd zwfjy;D
jynfph akH tmifusio hf ;kH zdYk a&;aewmyg/ q&mMu;D vkyw f m r[kwyf gbl;/
udk,fa&;wJhpmawGu olwpfyg;udk &ifhusufoGm;atmif rpGrf;aqmifEdkifawmif udk,fhudk,fudk,fawmh
&ifu h suaf tmif pGr;f aqmifomG ;vdrrhf ,fvYkd ,HMk unfygw,f/ ]ud, k u f olu Y kd qH;k rwm r[kw?f bk&m;u ud, k u
hf kd
qH;k raewm}vdYk ud, k af &;wJph mawGtay: tjrEJ v S ;kH oGi;f ygw,f/ ud, k u hf ,kd u f , kd f pma&;jy;D qH;k raewmvdYk ajym&if
rrSm;ygbl;/
rvdv k m;ol wcsKd Uu OD;Zif;pma&;aewmudk xifay: ausmMf um;csiv f Ykd a&;aewmvdYk pGypf u JG &hJ UJ Muygw,f/
ud, k phf w
d ef YJ EIid ;f jy;D ajymaeMuwmrdYk ajymMuygap/ Mum;-Mum;w,fvYkd ½Irw S f aevdu k ½f ykH gyJ/
]'gqdk t&Sib f &k m; pma&;aewmudk uJ&h UJ ½Iwcf swo hJ u
l &Sad ewmayghb&k m;}
]aMomf....'umMu;D &,f? b,favmuf aumif;wJt h vkyu f ykd v J yk vf yk ?f uJ&h UJ ½Iwcf sr,fo h al wG? a0zef
tjypfajymr,fh olawGqw kd muawmh tqifoif&h adS eMupjryJ aJ v/ rqef;ygbl;/ bk&m;&Siaf wmifrS uif;cJw h mrS
r[kwb f /J OD;Zif;wdv Yk kd omrefval wGuawmh rajymeJaY wmhaygh}
]ausmMf um;rIeYJ uJ&h UJ rItay: t&Sib f &k m; b,fvkd ESv;kH oGi;f ygovJ bk&m;}
]wu,fawmh OD;Zif;&JU ywf0ef;usirf mS ausmMf um;rIqw kd mr&Syd gbl;/ opfyifawmawmifawG? a&wHceG f
pdrphf rf;awGy&J dS ygw,f/
ausmMf um;rIqw kd m OD;Zif;&JU pdwt f pOfrmS &Sw d t hJ &mvnf; r[kwb f ;l / OD;Zif;&JU ywf0ef;usirf mS &Sw d t hJ &mvnf;
r[kwb f ;l / OD;Zif;udk odwo hJ ?l todtrSwjf yKwo hJ &l UJ pdwt f pOfrmS yJ &Sw d m yg/ 'gvnf; tjr&J adS ewm r[kwyf gbl;/
wpfcgwpf&H OD;Zif;udk owd&vdu k w
f hJ tcku d rf mS yJ acwåcP &Sw d myg/
uJ&h UJ rIvnf; 'Dtwkid ;f yJaygh/ OD;Zif;&JU pdwt f pOfrmS &Sw d m vnf; r[kwb f ;l / OD;Zif;&JU ywf0ef;usirf mS
&Sw
d mvnf; r[kwb f ;l / OD;Zif;udk rvdv k m;wJo h ?l OD;Zif;udk rESpjf rKd UwJo h &l UJ pdwt f pOfrmS yJ OD;Zif;udk owd&wJt h cdu k f
acwåcP&Sw d myg/

t&Siq
f E´m"du 50 ©shwehinthar.com
olwpfyg;&JU pdwt f pOfrmS yJ wpfcgw&HrS acwåcP ay: vmwwfwhJ ausmMf um;rI? uJ&h UJ rIqw kd hJ t&mawG
twGuf ud, k u
f bmvdYk cHpm;ae&rSmvJ/ ausmMf um;rIaMumifh pdww f ufp&m rvdo k vdk uJ&h UJ rIaMumifv h nf; pdwyf supf &m
rvdyk gbl;/
ausmMf um;rIqw kd m olwpfyg;&JU pdwt f pOfrmS ]'Dvkd t&Sif qE´m"du} vdYk acwåcPay:vmwJt h awG;pwpfc?k
cHpm;rIwpfck ygyJ/ uJ&h UJ rIqw kd m olwpfyg;&JUpdwt f pOfrmS ]t&Siq f E´m"du 'Dv}kd vdYk acwåcPay:vmwJh tawG;pwpfc?k
cHpm;rIwpfcyk gyJ/
]'Dvkd t&Siq f E´m"du} qdw k hJ tawG;peJY ]t&Siq f E´m"du 'Dv}kd qdw k hJ tawG;pESpcf w k &Ykd UJ Mum;rSm ]'Dv}kd awGukd
azsmufvu kd &f if t&Siq f E´m"du[m t&Siq f E´m"duygyJ/ bmeJrY S ra&mygbl;/ wpfa,mufwnf;yg/ oefo Y efaY v;yg/
]'DaeYtxd pmtkyb f ,fEt S yk f a&;om;xkwaf 0jy;D ygjyv D bJ &k m;}
]ig;tky&f o dS mG ;ygjy/D EIe;f xm;taeeJY Munfrh ,fq&kd ifawmh wpfEpS rf S ESpt f yk yf J a&;om;xkwaf 0Edik cf yhJ gao;w,f/
1998 u]wpfa,mufwnf;ae wpfpw d w f nf;xm;} eJY ]ud, k phf wd u f , kd f ppf} ? 1999 u ]raocifbmvkyMf urvJ}eJY
]&J&ifo h w
l \ Ykd ae&m}? 'DEpS f 2000rSmawmh ]]jird ;f at;aomb0ydik &f iS }f } wpftyk yf J xGuf ygao;w,f/
]tckbmpmtkyaf wG a&;aeygovJb&k m;}
]rMumcif&ufyikd ;f rSm ]avmuütaumif;qH;k aomt&m} xGuyf gvdrrhf ,f/ avmavmq,fawmh 0gwGi;f rSm
xGuzf Ykd w&m;ESpyf 'k u f kd ppfaq;aeygw,f/ xGuv f m&if acgif;pOf odygvdrrhf ,f}
]t&Sib f &k m;&JU y&d,wf?y#dywf tcsed x f u J ae pma&;zdYk tcsed f b,fv, kd yl govJb&k m;}
]aeYpOf reufu;kd em&Duae q,fem&Dtxd wpfem&Dukd pma&;csed f owfrw S x f m;ygw,f/ 'gayrJh 'DaeYxad wmh
aeYpOf ra&;jzpfao;ygbl;/ pmtkyt f opfwpftyk f xGucf sed w f efjyq D rkd yS J wpfywf? q,f&ufavmuf tcsed , f jl y;D
a&;jzpfygw,f/ a&;&ifawmh tJ'DtcsdefrSmyJ a&;ygw,f/ jznfhpGufa&;om;csufawGrsm; &ifawmh wpfywf?
q,f&ufruygbl;/ jznfah &;&if a&;oavmuf Mumygw,f}
]pma&;wJt h wGuf w&m;tm;xkwcf sed f xdcu kd o f mG ;yg ovm;bk&m;}
]aeY-y&d,wf? n-y#dywf} qdw k hJ rleYJ tvkyv f yk af ewm qdak wmh pma&;wJt h wGuf w&m;tm;xkwcf sed f
xdcu kd rf oGm;ygbl;/ 'gayrJh pmzwfcsed af wmh xdcu kd yf eG ;f yJo h mG ;ygw,f/ trsm;twGuf pma&;wdik ;f a&;wdik ;f ud, k thf wGuf
pmzwfcsed f avsmah vsmh oGm;ygw,f/
pma&;&wmxuf pmzwf&wmu ydkjyD;t&om&Sdygw,f/ pma&;aewJhtcsdefrSm pmzwf&wJht&om
qH;k ½H;I aeygw,f/ pm zwf&wJt h &omudk pGev Yf w T jf y;D rS pma&;&wmyg/ pmzwf 0goem ygolwpfa,muftwGuaf wmh
Mu;D rm;wJh pGev Yf w T jf cif;wpf&yfygyJ/ Mu;D rm;wJh pGev Yf w T jf cif;udk t&if;wnfjy;D a&;&wmrdYk pma&;wdik ;f a&;wdik ;f
pmzwfy&dowfudk txl;arwåmydkYjyD;rS a&;ygw,f/ pmzwfy&dowf &Sif;&Sif;vif;vif; jynfhjynfhpHkpHk em;vnf
oabmaygufapcsifwJh arwåmu OD;pD;aewmrdkY pma&;aewJhtcsdef[m OD;Zif;twGufawmh arwåmtm;
taumif;qH;k tcsed yf gyJ/
pmzwfy&dowf todÓPf wd;k wufjrifrh m;atmif pGr;f aqmifjzefaY 0ay;ae&wmrdYk pmwpfv;kH a&;wdik ;f
a&;wdik ;f ynm yg&rDawG w&dy&f yd w f ufvmovdk cHpm;&ygw,f/ ynmyg&rDawG twH;k vdu k tf wpfvu kd f wd;k vmwmudk
rsupf ed YJ jrifae&ovdu k kd pdwx f rJ mS jrifae&ygw,f/
]pma&;wdik ;f ynmyg&rDjzpfygovm;bk&m;}
]pma&;wdik ;f awmh ynmyg&rD rjzpfygbl;/ pmzwfy&dowftwGuf todtjrifreS u f efapwJh A[kow k udk
ay;Edik rf S ynm yg&rDjzpfwmyg/
todÓPfjzefaY 0rS ynmyg&rDjzpfwmrdYk pmzwfy&dowf udk todtjrifvrJG mS ;apwJph m? twif;tzsi;f ç
aumvm[vpm? i,fusKd ;i,femazmfjy;D uJ&h UJ ½Iwcf swphJ m? tjypfr&Sd tjypf&mS jy;D a0zefyw k cf wfwphJ mawG a&;aevdYk
uawmh ynmyg&rD ukov kd af wG r&wJt h jyif 0pD'pk ½du k t f ukov kd af wGyJ weifw h yd;k &ygvdrrfh ,f/

t&Siq
f E´m"du 51 ©shwehinthar.com
pmrsuEf mS ay:a&mufvmvdYk rvTrJ a&Smifom zwfvu kd &f wJh pmzwfy&dowfuawmh MuzH efEv S ;kH oGi;f jy;D
todÓPfwpfcck &k atmif qG, J &l rSmygyJ/ a&;wJo h u l kd a&;&aumif;vm;vdYk a'go xGuaf e&if ud, k yf g tukov kd f
tqpf&aeOD;r,f/
olaY pwemu olu Y kd jyefjy;D tusKd ;ay;ygvdrrhf ,f/ pma&;w,fqw kd m aumif;wma&;&ifvnf; aumif;wJh
apwem tiftm;jyif;xefovdk raumif;wma&;&ifvnf; raumif;wJah pwem tiftm;jyif;xefygw,f}
]t&Sib f &k m;&JU wpfaeYwm tcsed cf aJG 0oH;k pGrJ u I kd trde&Yf dS ygOD;bk&m;}
]aus;Zl;awmf&iS f r[m*E¨m½Hq k &mawmfb&k m;Mu;D &JU rl twdik ;f ]aeY-y&d,wf? n-y#dywf} qdw k hJ vrf;pOfukd
usio hf ;kH aeygw,f/ obm0tvif;a&mif&w dS hJ aeYyikd ;f rSm y&d,wftvkyu f kd t"duxm;jy;D vkyyf gw,f/ obm0
tvif;a&mif r&Sw d hJ nydik ;f rSmawmh y#dywftvkyu f kd y"mexm;jy;D vkyyf gw,f/ 'gayrJh y&d,wfvyk cf sed rf mS vnf;
MuKd ;Mum;MuKd ;Mum; y#dywfygovd?k y#dywfvyk cf sed rf mS vnf; MuKd ;Mum;MuKd ;Mum; y&d,wfygygw,f/
y&d,wfvkyfcsdefrSmvnf; tav;pm? tayghpm? ygVdpm? jrefrmpm? olYtcsdefeJYol cGJjcm;owfrSwfjyD;
avhvmygw,f/ y#dywfvkyfcsdefrSmvnf; *kPfawmf? arwåm? 0dyóem? olYtajctaeeJYol csifhcsdefEIdif;qjyD;
yGm;rsm;ygw,f}
]t&Sib f &k m; w&m;&dyo f mzGizhf Ykd tpDtpOf &Syd govm; bk&m;}
]oMueF w f iG ;f wdik ;f awmh atmufausmif;rSm ckepf&ufp cef;zGijhf y;D w&m;a[m? w&m;jy vkyaf y;ygw,f/
(aerdE&´ awmif ajc&Sd jrpdr;f ausmif;/) wpfEpS w f pfMurd af ygh/ tjrw J rf; w&m;jywJh &dyo f mawmh zGizhf Ykd tpDtpOfr&Syd gbl;/
tcsed t f cuftcJ&v dS yYkd g/
OD;Zif; udk&ifb0wkef;u ppfudkif;awmif½dk;? acsmifwpfckrSm wpfyg;wnf; {upm&DoDwif;oHk;aewJh
q&mawmfMu;D wpfyg;qDrmS ur®|mef;enf;cHczhJ ;l w,f/ q&mawmfMu;D u tm;xkwef nf; wpfqifah y;vdu k jf y;D wpfywf
jynf&h if jyefvmzdrYk ed w Yf ,f/ q&mawmfb&k m;ausmif;rSmaejy;D tm;xkwyf g&apqdak wmh ud, k ahf e&m rSmud, k yf J
tm;xkwyf g? 'DrmS awmh vufrcHyg&apeJw Y /hJ bmvdv Yk J bk&m;qdak wmh wpfa,mufvufc?H wpfa,mufvufceH YJ
vlrsm;vmjy;D awmfMum&dyo f mjzpfomG ;vdrrhf ,fw/hJ
&dyof m jzpfomG ;awmh raumif;bl;vm;bk&m; qdak wmh aumif;awmh aumif;ygw,f? 'gayrJh pdwq f if;&J&r,f?
jyó emaygif;pHk ajz&Si;f ae&r,f wJ/h vl½yI &f if jyóem½Iyw f ,f wJ/h 'umu wpfrsKd ;? 'umru wpfrsKd ;?
trIaqmifu wpfrsKd ;? rD;zdk acsmifu wpfrsKd ;? 'DMum;xJ bmoma&;ckw;kH vkyjf y;D ud, k uf sKd ;pD; yGm;&SmwJh tyg,fraMumuf?
oHo&mraMumufawGu wpfrsKd ; ... wJ/h
tckawmh tJ'q D &mawmfb&k m;Mu;D ysv H eG af wmfro l mG ;yg jy/D 'gayrJh q&mawmfb&k m;Mu;D &JU vQyw f pfjyuf
rdeMYf um;csuu f kd awmh 'DaeYxd OD;Zif; rarhao;bl;/ &ifxrJ mS tpOfpaJG eygw,f/ toufMu;D vmav? ydo k wd&avygyJ}
]t&Sib f &k m;&JU w&m;yGrJ sm;rSm w&m;emy&dowf tvGef rsm;jym;wm awGU&ygw,fb&k m;? wpfEpS u f kd w&m;yGJ
b,fEyS JG avmuf a[mygovJb&k m;}
]w&m;pcef;&uftwGif;rSmyJ t"duxm;jyD; w&m;a[m ygw,f/ tcsdefjynfh w&m;tm;xkwfaewJh
a,m*DawGukd w&m;a[m&wmurS ydjk y;D xda&mufw,f xifvyYkd g/
jyifyw&m;yGaJ wGuakd wmhyifw h ikd ;f vdu k rf a[mygbl;/ rvTrJ a&SmifomwJh w&m;yG?J jiif;raumif;wJh w&m;yGJ
awGavmufyJ a[mygw,f/ wpfcgwpf&aH vmufygyJ/
&efuek rf mS wpfEpS u f kd w&m;yGEJ pS yf yJG rJ al ovufcx H m;ygw,f/ wmarG? 133vrf;eJ?Y prf;acsmif; uHjrifh
ausmif;wdu k w f Ykd yg/ OD;Zif;w&m;emcsiw f hJ w&m;emy&dowfrsm; tJ'ED pS yf rJG mS yJ tm;&yg;&w0Mu;D emMuygvd/Yk
OD;Zif;&JU w&m;yGaJ wGrmS w&m;emy&dowfrsm;wmuawmh OD;Zif;u wpfcgwpf&rH S w&m;a[mwmrdv Yk yYkd g/
tjrw J rf;om yifw h ikd ;f a[mae&ifawmh OD;Zif;w&m;yGrJ mS vloyd &f rdS mS r[kwf ygbl;/ OD;Zif;u toHae toHxm;eJY
qGiJ ifra[mbJ ½d;k ½d;k pum; ajymovdk at;at;aq;aq; a[mwmqdak wmh cPcPom a[m&if vlawG ysi;f oGm;
rSm aocsmygw,f/ ]w&m;yGrJ sm; vma&mufyifzh w d w f ikd ;f bmhaMumihf vuf rcH&wmygvJb&k m;}

t&Siq
f E´m"du 52 ©shwehinthar.com
]a[mw&m;rSeo f rQ pmtkyjf zpfap&r,f} qdw k hJ rluckd srw S f xm;wJt h wGuf wpfEpS u f kd w&m;oH;k av;yk'yf J
a[mcsiyf gw,f/ wu,fawmh w&m;a[m&wm bmrS rcufygbl;/ ESp&f uf oH;k &uf avmuf tcsed , f l jyifqifvu kd &f if
w&m; topfwpfy'k f aumif;aumif; a[mvd&Yk ygw,f/ 'gayrJh a[mjy;D om;w&m;udk pmtkyf jzpfatmif vkyzf u Ykd sawmh
awmfawmf tcsed , f &l ygw,f/
wdyaf cGxu J twdik ;f ul;,ljy;D wdu k ½f u kd pf mtkyx f w k v f u kd &f ifawmh rcufygbl;/ wpfywfwpftyk af wmif
xkwv f &Ykd ygw,f/ 'gayrJh OD;Zif;u tJ'v D kd jy;D pvG,f b,fawmhrS rvkyyf gbl;/
tjyifrmS pum;ajymovdk ajymxm;wJh rl&if;pmom;awGuv kd nf; zwfvaYkd csmatmif jyifqifygw,f/
jznfhpGufoifh jznfhpGufxdkufwJh pum;vHk;awG? 0gusawG? pmykd'fawG? tcef;u@awG vnf; vdktyfovdk
topfxyfjznhaf &;ygw,f/ aemufq;kH uGeyf sLwmpmpDy½kzu f akd wmif oH;k qifah vmuf ud, k w f ikd zf wf? ud, k w f ikd f
jyifygw,f/ pma&;wJt h vkyw f pfcw k nf;&Sw d m r[kwaf wmh tcsed f tawmfMum ,l&ygw,f/
wpfEpS t f wGi;f a[mwJw h &m;awGukd wpfEpS t f wGi;f rSmyJ tukev f ;kH pmtkyjf zpfomG ;apcsiw f hJ qE´&ydS gw,f/
'gayrJh 'DaeYxd awmh jzpfrvmao;bl;/ tcsed rf ay;Edik v f yYkd g/ jzpfatmif vkyo f mG ;r,fvaYkd wmh pdwu f ;l xm;ygw,f/
'Dawmh OD;Zif;u tvkyaf <u; rwifcsib f ;l / a[mw&m; aemuf pmtkyu f tvsOrf aD tmif rvdu k Ef ikd &f if
tvkyaf <u;wif aer,fav/ tvkyaf <u;wef;vef;eJv Y nf; raocsiyf gbl;/ ud, k f raocif ud, k ahf [mw&m;awG
ud, k u f , kd w f ikd f pmtkyjf zpfatmif vkyaf y;oGm;r,fvYkd qH;k jzwfxm;w,f/ aorif;u cGirhf ay;&if awmh rwwfEikd f
bl;aygh/
w&m;yGaJ wG yifw h ikd ;f vdu k rf a[mwm tvkyaf <u;rwif csiv f yYkd g/ tcsed t f cuftcJ&v dS yYkd g}
]w&m;yGv J myifw h o hJ al wGuawmh t&Sib f &k m; jiif;vdu k f wJt h wGuf pdwrf aumif;jzpfMurSmayghb&k m;}
]taMumif;tusKd ; &Si;f jyjy;D awmif;yefwmudk wcsKd Uuawmh em;vnfvufcMH uygw,f/ wcsKd Uuawmh
ud, k t hf vdk rjynf&h if jiKd jiifwwfwhJ vlo Y bm0twdik ;f rauseyfMubl;aygh/ uG,&f m rSm ]odyMf u;D us,w f myJ} vdaYk wmif
ajymMuw,fqykd /J
vlwikd ;f rSm ud, k b hf 0twGuf ud, k u f , kd wf ikd f csrw S x f m; wJh ud, k yf ikd rf ?l ud, k yf ikd u f si0hf wf? ud, k yf ikd pf nf;urf;csuf
qdw k m r&So d ifb h ;l vm;/ ud, k rhf ?l ud, k uhf si0hf wf? ud, k phf nf;urf;csuu f kd vdu k ef mwJt h aeeJY yifo h rQw&m;yGw J ikd ;f ukd
vufrcHwm? ra[mwm ud, k thf jypfvm;/
ud, k v hf t kd ifqE´ rjynf0h wmeJb Y J jznfrh ay;olukd Mu;D us,w f ,fvYkd tjypfajymwm obm0usyghrvm;/
olwpfyg;&JU ud, k af &;ud, k w f mrl? ud, k af &;ud, k w f mvGwv f yfciG u hf kd xdyg; apmf um;&m ra&mufb;l vm;/
ud, k rhf ?l ud, k v hf w G v f yfciG u hf olwpfyg;udk xdcu kd yf supf ;D atmif vkyaf ewmrS r[kwb f /J ud, k chf , H cl suef u YJ ,kd ?f
ud,k Ohf ;D wnf csuef u YJ , kd ?f at;at;aq;aq; aeaewmyJ/ vlwum&JU vdt k if? vlwikd ;f &JU qE´ukd wpfa,mufwnf;u
tukef jznfah y;zdq Yk w kd m jzpfrrS jzpfEikd w f maemf}
]Ak'o ¨ moemawmfMu;D xGe;f um;jyefyY mG ;a&;twGuf a&SUqufjy;D b,fvkd omoemjyKvyk if ef;awG vkyzf Ykd
pdwu f ;l xm;ygovJb&k m;}
]'Dtwdik ;f yJ aumif;ygw,f 'umMu;D &,f? ud, k u hf se;f rm a&;? ud, k yhf ifupkd ½du k ef YJ tudu k n f q D ;kH ? tvdu k zf ufq;kH
omoemjyKenf;uawmh tckvkd awmxJawmifxrJ mS wpfa,mufwnf; aejy;D pGr;f Edik o f rQ omoemjyKwehJ nf;yJvYkd
OD;Zif;xifw,fav/ ud, k v f nf; pGr;f Edik o f rQ usi?hf olwpfyg;udv k nf; pGr;f Edik o f rQ tusichf ikd ;f ? r[kwb f ;l vm;/
OD;Zif;&JU ud, k af &;ud, k w f mb0eJY tH0ifciG u f stjzpfq;kH omomemjyKenf;udk OD;Zif;a&G;cs,&f r,f r[kwv f m;/
vlwikd ;f rSm ud, k t f m;uswhJ b0yHpk w H pfcak wmh &SMd upjryJ g/ 'gayrJh wjcm;vlwpfa,muf&UJ b0yHpk u H kd
xyfwx l yfrQ yHw k u l ;l cszq Ykd w kd muawmh rjzpfEikd b f ;l xifygw,f/ jzpfEikd w f ,fyx J m;? OD;Zif;uawmh olwpfyg;&JU
b0yHpk u H kd b,fawmhrS xyfwx l yfrQ yHw k u l ;l rcscsiyf gbl;/ ud, k yhf pkH eH u YJ , kd ?f ud, k t hf "dymÜ ,feu YJ , kd yf J ud, k b hf 0udk
wnfaqmufcsiyf gw,f/ vli,fpum;eJY ajym&&if uk, d pfh wdik vf ef u YJ , kd af ygh/

t&Siq
f E´m"du 53 ©shwehinthar.com
ud&k ifb0uwnf;u OD;Zif;tm;uscw hJ hJ b0yHpk u H awmh (yxr)oydwt f ikd af wm&q&mawmfb&k m;Mu;D
(OD;udw)då &JUb0yHpk yH gyJ/ q&mawmfb&k m;Mu;D u &moufyefawmxJawmifxrJ mS yJ wpfyg;wnf;aeoGm;cJyh gw,f/
ysv
H eG af wmfrw l mawmif tem;rSmb,forl rS &Scd yhJ gbl;/
pmoifwu kd af wG wnfaxmif? &dyo f mawG zGiv hf pS jf y;D omoemjyKaeMuwJh q&mawmf? oHCmawmfawGukd
t&rf;MunfnKd ygw,f/ t&rf;av;pm;ygw,f/ olw&Ykd UJ atmifjrifraI wGukd vnf; t&rf;0rf;ajrmuf*P k , f rl yd gw,f/
'gayrJh ud, k u f , kd w f ikd af wmh pmoifwu kd vf nf; wnfaxmifjzpfrmS r[kwyf gbl;/ &dyo f mvnf; zGiv hf pS jf zpfrmS
r[kwyf gbl;/ olwv Ykd kd rpGr;f Edik v f yYkd g/
rEdik 0f efukd royfr&yf xrf;jy;D pdwyf ifyef;qif;&Jaer,fh tpm; ud, k Ef ikd wf 0hJ efukd oyfoyf&yf&yf xrf;jy;D
pdwaf useyfcsr;f omae&wmu ydak umif;r,fxifw,fav/
0efwpfckudk Edkifw,f? rEdkifbl;qdkwmu ab;vl tjrifeJY owfrSwfvkdYr&ygbl;/ um,uH&Sif&JU
b0tawGUtMuKH ? b0cHpm;csu?f use;f rma&;tajctae? yifupkd ½du k v
f u©Pm? pdwaf e obm0 ... pwJh
taMumif;w&m;trsKd ;rsKd ;tay: rlwnfjy;D um,uH&iS u f , kd w f ikd uf yJ owfrw S v f &Ykd ygw,f/ b,f0efukd ud, k f
xrf;Edik w f ,f? rxrf;Edik b f ;l qdw
k m um,uH&iS u f todq;kH yg/
ud, k v f nf; at;at;csr;f csr;f ae&? trsm;twGuv f nf; wu,fxad &muf? omoemtwGuv f nf; a&&Snf
wnfww hH hJ ]wpfa,mufwnf;aejy;D pma&;wJo h moemjyKenf;} udak wmh OD;Zif; tESpo f ufq;kH ygyJ}
]a&Tyg&rD"r®pmayjyefyY mG ;a&;tzGUJ wnfaxmif&jcif;&JU &nf&, G cf suef YJ vkyif ef;tajctaeudv k nf; odyg&ap
bk&m;}
]OD;Zif;&JU w&m;pmtkyaf wGukd t&nftaoG; aumif; aumif;eJY pD;yGm;a&;vH;k 0rzuf omoemhtusKd ;
oufouftwGuf xkwaf 0oGm;zdYk a&Tyg&rD"r®pmayjyefyY mG ;a&;tzGUJ udk wnfaxmif xm;wmyg/ OD;Zif;a[majym
a&;om;wJh w&m;pmtkyrf eS o f rQukd 'DtzGUJ wpfcw k nf;uyJ rlyikd t f jzpf xkwaf 0jzefcY sd oGm;ygvdrrhf ,f/ a&Tyg&rDawm&
ausmif;&JU w&m;0iftzGUJ tpnf;wpfcyk gyJ/
pmtkyx f w k af 0jzefcY sjd cif;aMumifh xGuaf y:wd;k yGm;vmwJh tvSLaiGawGukd omoemtwGuf wu,fvt kd yfwhJ
ae&mXmeawGrmS oifah wmfovdk cGaJ 0vSL'gef;oGm;rSmyg/ tckvnf; pGr;f Edik f orQ vSL'gef;aeygw,f/ aiGyifpu kd x
f l
vSL'gef;olawG? pmtkypf pD Of aqmif&u G o f al wG? pmtky0f ,f,zl wf½o I al wG? a&Tyg&rD"r®pmayeJY ywfoufot l m;vH;k &JU
omoemjyKr[mukov kd af umif;rIygyJ/
'DtzGUJ twGuf b,foq Yl uD rS tvSLrcHygbl;/ ud, k o hf '¨g qE´eYJ ud, k t hf vdt k avsmuf vma&mufvLS 'gef;ol
awGuykd J cs;D ajrm§ ufwt hJ aeeJY vufcw H myg/ "r®pmay aiGya'omyifawGt wGuf a&pufcsw&m;yGv J yk af y;zdYk
avQmufxm;Muwmawmif tvSL cHovdjk zpfomG ;rSmpd;k vdYk vH;k 0 ra[mygbl;/
'DaeYtxd tzGUJ u pmtkyif g;tkyf xkwaf 0jy;D oGm;ygjy/D a&SUqufjy;D awmhvnf; t&nftaoG;aumif;aumif;?
t&Sed t f [kef aumif;aumif;eJY a&Tyg&rDw&m;pmtkyaf wG tqufrjywfxw k af 0 jzefcY so d mG ;ygvdrrhf ,f}
]t&Sifbk&m;&JU bmoma&;,HkMunfcsufeJY Ak'¨bmom&JU owå0grsm;tay: tusdK;jyKyHkudk tusOf;rQ
&Si;f jyay;apvdyk g w,f bk&m;}
]bmoma&;qdw k m tqift h wef;&Sw d hJ vlom;wdik ;f ? t qift h wef;&Sv d w kd hJ vlom;wdik ;f twGuf r&Srd jzpf
vdtk yfwhJ ta&;Mu;D qH;k t&mwpfck jzpfygw,f/ bmoma&;udk vH;k 0 ypfy,fxm; wJo h ?l vH;k 0 rypfy,fawmifrS
tav;teufrxm;wJo h [ l m b,f vdek nf;eJrY S tqift h wef;&Sw d hJ vlwpfa,muf? Mu;D us,jf rifjh rwf wJv h w l pfa,muf
jzpfrvmEdik yf gbl;/
Ak'b ¨ mom[m owå0gtm;vH;k &JU ypöKyeÜ b f 0jird ;f csr;f a&;? oHo&mb0 jynfph akH &;eJY qif;&J'u k t © m;vH;k rS
tjy;D wdik f vGwaf jrmufa&;twGuf tm;tud;k xdu k q f ;kH bmomwpfcyk g/
Ak'q ¨ w kd m trSew f &m;udk odo?l bmomqdw k m pum;? Ak'b ¨ momqdak wmh trSew f &m;udk odo&l UJ pum;aygh/
trSew f &m; udo k jd y;D trSew f &m;udn k eT Mf um;ajymqdak eolwpfa,muf&UJ pum; awG[m vdu k ef musio hf ;kH oltwGuf
trSew f u,f tusKd ;jzpfxeG ;f r,fqw kd m ,Hrk mS ;oHo,jzpfp&m r&Syd gbl;/

t&Siq
f E´m"du 54 ©shwehinthar.com
rsm;rsm;rvdu k ef m&if aeyg/ ]raumif;rIa&Smif? aumif;rI aqmif? jzLatmifpw d u f x kd m;} qdw k hJ Ak'p¨ um;oH;k cGe;f udk
jywfjywf om;om; vdu k ef musio hf ;kH r,fq&kd ifyJ vlom;tygt0if ouf&dS avmuMu;D b,favmufjird ;f csr;f oGm;
vdu k rf vJ/
]rowf? rcd;k ? rrSm;? rnm? raomuf} qdw k hJ ]r-ig;vH;k } ]ig;yg;oDv} wajy;nD jrjJ rMH ur,fq&kd ifyJ urÇmMu;D
awmfawmf jird ;f csr;f aeygjy/D
]raumif;rIreS o f rQ a&SmifMuOfyg} qdw k hJ yxr Ak'p¨ um; u owå0gtm;vH;k &JU ypöKyeÜ b f 0jird ;f csr;f a&;udk
tusKd ;jyKygw,f/ ]aumif;rIreS o f rQ jyKvyk yf g} qdw k hJ 'kw, d Ak'p¨ um;u owå0g tm;vH;k &JU oHo&mb0jynfph akH &;udk
tusKd ;jyKygw,f/ ]pdwu f kd jzLpifatmif tm;xkwyf g} qdw k hJ wwd, Ak'p¨ um;u owå0gtm; vH;k udk qif;&J'u k t© m;vH;k rS
tjy;D wdik f vGwaf jrmufatmif tusKd ;jyK ygw,f/ 'gu a,bk,soabm&Si;f atmifajymwmyg/ taMumif; oH;k rsKd ;vH;k u
tusKd ;oH;k rsKd ;vH;k udk jynfph akH pEdik w f mcsn;f ygyJ/
]Ak'b
¨ mom0ifrsm;twGuf bmoma&;eJY ywfoufwhJ pum;vufaqmifav;wpfck tifwmAsL;*sme,fu
wpfqifh cs;D jri§ ahf wmfryl gbk&m;/}
]]tkwjf rpfcikd rf mjy;D ud, k x f nfvyS wJh bmoma&; pHtrd af v;awG wnfaqmufMuyg}} vdYk vufwpYkd um;
ajymyg&ap/ OD;Zif; twGuaf &m? tm;vH;k twGuyf g arwåmeJY owday;wmygaemf/
tkwjf rpfcikd rf mw,fqw kd muawmh uHeYJ uH&UJ tusKd ;udk tav;teuf ,HMk unfvu kd ef mwJh ur®óuwm
or®m'd|cd ikd jf rw J mudk ajymwmyg/ ud, k x f nfvyS w,fqw kd muawmh cE¨mt&Su d kd trSet f wdik ;f odatmif apmifMh unfw h hJ
0dyóem or®m'd|pd jJG rw J m udak jymwmyg/
]0dyóem? 0dyóem} eJY toHaumif;[pfjy;D r[kww f m awG vkyaf er,f? rrSew f mawG vkyaf er,fq&kd if
ud, k &hf UJ bmoma&;pHtrd [ f m ud, k x f nfvo S vdv k edk YJ (wu,fawmh rvSygbl;) tkwjf rpf,ikd ef aYJ ewmrdYk rMumcif
jyKd vyJ supf ;D oGm;rSmyg/
]pdwaf umif;xm;&if jy;D wmyJ? r[kww f mrrSew f m rvkyf &if jy;D wmyJ} qdjk y;D ukov kd t f vky?f w&m;bm0em
tvkyaf wGukd rsuEf mS vTx J m;r,fq&kd if ud, k &hf UJ bmoma&;pHtrd [ f m tkwjf rpfcidk f ovdv k ekd YJ (wu,fawmhrcdik yf gbl;)
ud, k x f nf pkwjf ywfaewmrdYk rMumcif a[mif;EGr;f ,d, k iG ;f oGm;rSmyg/
uHeYJ uH&UJ tusKd ;udk tav;teuf ,HMk unfwphJ w d ef YJ r aumif;rIreS o f rQ a&SmifMuOfr,f? aumif;rIreS o f rQ
jyKvyk rf ,fqkd &if ud, k &hf UJ bmoma&;pHtrd [ f m tkwjf rpfcikd rf maeygjy/D orx? 0dyóem? bm0emtvkyaf wGukd
tm;rSvyk rf ,fvYkd qifajcray; bJ vlru I pd ?ö tdrrf u I pd ö vkyaf e&if;eJv Y nf; owdMu;D Mu;D ? ÓPfMu;D Mu;D xm;jy;D
vkyo f mG ;r,f? tqifajyovdk oD;oeft Y csed af y;jy;D vnf; vkyo f mG ;r,fq&kd if ud, k &hf UJ bmoma&;pHtrd [ f m ud,k xf nf
vSyaeygjy/D
tkwjf rpfvnf; cdik rf m? ud, k x f nfvnf; vSyaejyq D &kd if rMumcifrmS yJ r*fÓPf? zdv k Ó f Pf? edAmÁ efqw kd hJ
trd;k vSvaS v;awG tvdt k avsmuf wyfqifjy;D om; jzpfomG ;rSmyg/ tJ't D cgus&if ud, k &hf UJ bmoma&;pHtrd [ f m
wpfavmuvH;k rSm tcHn h m; txnf 0gqH;k pHtrd ?f tMu;D us,f tjrifjh rwfq;kH pHtrd f jzpfomG ;jyaD ygh/
OD;Zif;wdt
Yk m;vH;k tkwjf rpfcikd rf mjy;D ud, k x f nfvyS wJh bm oma&;pHtrd af v;awG wnfaqmufomG ;Mu
ygpdaYk emf/
ta&;Mu;D qH;k pum;wpfceG ;f eJY aemufq;kH EIwq f ufvu kd f yg&ap/ ]tyÜrma'e orÜma'x} vd/Yk jrefrmvdak wmh
]rarhMuaMu;} ayghaemf /
udkouf
twkid yf ifct H ,f'w D m
tifwmAsL;*sme,f
«tifwmAsL;*sme,f? Mo*kwv f ?pufwifbmv? 2000 jynfEh pS »f
« rSwcf su/f / udo k uf\ ar;cGe;f rsm;udk t&Siq f E´m"du ud, k w
f ikd f a&;om;ajzqdak y;xm;ygonf/ »

t&Siq
f E´m"du 55 ©shwehinthar.com

You might also like