‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲص‬

‫ﺗﺼﺤﻴﺢ‪:‬‬

‫ﻋﻼﻣﻪ ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﻳﻦ آﻟﺒﺎﻧﻲ‪/‬‬

‫ﺗﺄﻟﻴﻒ‪:‬‬
‫ﺷﻴﺦ اﻹﺳﻼم اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﻪ ‪/‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻘﺪوس دﻫﻘﺎن‬
 .‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎب از ﺳﺎﻳﺖ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻋﻘﻴﺪه داﻧﻠﻮد ﺷﺪه اﺳﺖ‬
www.aqeedeh.com
book@aqeedeh.com :‫آدرس اﻳﻤﻴﻞ‬

‫ﺳﺎﻳﺖﻫﺎى ﻣﻔﻴﺪ‬

www.aqeedeh.com www.nourtv.net
www.islamtxt.com www.sadaislam.com
www.ahlesonnat.com www.islamhouse.com
www.isl.org.uk www.bidary.net
www.islamtape.com www.tabesh.net
www.blestfamily.com www.farsi.sunnionline.us
www.islamworldnews.com www.sunni-news.net
www.islamage.com www.mohtadeen.com
www.islamwebpedia.com www.ijtehadat.com
www.islampp.com www.islam411.com
www.videofarda.com
 ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻛﺘﺎب‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻛﺘﺎب‪1 .......................................................................................................‬‬

‫ﺳﺨﻦ ﻣﺘﺮﺟﻢ‪5 .........................................................................................................‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺼﺤﺢ ‪6 .......................................................................................................‬‬
‫ﻓﻀﻴﻠﺖ ذﻛﺮ‪9 ..........................................................................................................‬‬
‫ﻓﻀﻴﻠﺖ ﺗﺤﻤﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻬﻠﻴﻞ و ﺗﺴﺒﻴﺢ ‪10...........................................................................‬‬
‫اذﻛﺎر ﺻﺒﺤﮕﺎه و ﺷﺎﻣﮕﺎه ‪12.....................................................................................‬‬
‫دﻋﺎي ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاﺑﻴﺪن ‪15..........................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻴﺪار ﺷﺪن در ﭘﺎﺳﻲ از ﺷﺐ ‪19......................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب دﻳﺪن ‪20.............................................................................................‬‬
‫ﻓﻀﻴﻠﺖ ﻋﺒﺎدت ﺷﺒﺎﻧﻪ ‪20..........................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ورود ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ‪22............................................................................................‬‬
‫دﻋﺎي ورود و ﺧﺮوج ﻣﺴﺠﺪ ‪23...............................................................................‬‬
‫آﻏﺎزﻳﻦ دﻋﺎﻫﺎي ﻧﻤﺎز ‪25...........................................................................................‬‬
‫دﻋﺎﻫﺎي رﻛﻮع و ﺳﺠﺪه ‪27.......................................................................................‬‬
‫دﻋﺎي اﺳﺘﺨﺎره ‪34....................................................................................................‬‬
‫دﻋﺎي ﻫﻨﮕﺎم ﻏﻢ و اﻧﺪوه‪35.....................................................................................:‬‬
‫دﻋﺎي روﻳﺎروﻳﻲ ﺑﺎ دﺷﻤﻦ ‪36...................................................................................‬‬
‫ﺑﺮاي دﻓﻊ ﺷﻴﻄﺎن ‪37.................................................................................................‬‬
‫اذان ﺷﻴﻄﺎن را ﻣﻲراﻧﺪ ‪38.........................................................................................‬‬
‫اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺑﺪون ﺳﺴﺘﻲ و ﻛﻢ ﻛﺎري ‪39..............................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم رﺳﻴﺪن ﻧﻌﻤﺖ‪40............................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺼﻴﺒﺖ ‪40.....................................................................................................‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪2‬‬

‫دﻋﺎي وام ‪41...........................................................................................................‬‬

‫اﻓﺴﻮن و ﺗﻌﻮﻳﺬ ‪42...................................................................................................‬‬
‫ﻃﻠﺐ ﺑﺎران‪44..........................................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم وزﻳﺪن ﺑﺎد ‪45.................................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم رﻋﺪ‪45..........................................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎرش ﺑﺎران‪46...............................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻫﻼل ‪47............................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺳﻔﺮ ‪47..........................................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺳﻮار ﺷﺪن ‪48................................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم اﺗﺮاق ﻛﺮدن‪49...............................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮردن و آﺷﺎﻣﻴﺪن‪49....................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﻲ ‪51....................................................................................................‬‬
‫ﺳﻼم ‪51..................................................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﻋﻄﺴﻪ و ﺧﻤﻴﺎزه‪52........................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ازدواج ‪53.....................................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم وﻻدت‪54......................................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺷﻨﻴﺪن ﺻﺪاي ﺧﺮوس‪ ،‬اﻻغ و ﺳﮓ ‪56...........................................................‬‬
‫دﻋﺎي ﻣﺠﻠﺲ ‪56......................................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺸﻢ ‪57........................................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺸﺎﻫﺪهي ﻣﺼﻴﺒﺖ دﻳﺪهﻫﺎ‪58..........................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﺎزار ‪58............................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﻟﻐﺰﻳﺪن ﺳﻮاري ‪58.........................................................................................‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﻫﺪﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ‪59..............................................................................................‬‬
 ‫‪3‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫ﻫﻨﮕﺎم زدودن ﺧﺲ و ﺧﺎﺷﺎك ‪59.............................................................................‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم دﻳﺪن ﻣﻴﻮهي ﻧﻮ ﺑﺮ ‪59.....................................................................................‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه از ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﺷﮕﻔﺖ آﻳﺪ ‪60.............................................................................‬‬
‫ﻓﺎل ﻧﻴﻚ و ﺑﺪﺷﮕﻮﻧﻲ ‪60..........................................................................................‬‬
 ‫ﺳﺨﻦ ﻣﺘﺮﺟﻢ‬

‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻳﻜﻲ از ﺗﺄﻟﻴﻔﺎت ﺷﻴﺦ اﻹﺳﻼم اﺣﻤﺪ ﺑـﻦ ﻋﺒـﺪاﻟﺤﻠﻴﻢ دﻣﺸـﻘﻲ ‪ /‬ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﻫﻤﭽﻮن دﻳﮕﺮ ﺗﺄﻟﻴﻔﺎﺗﺶ ﻣﻘﺒﻮل ﻋﺎم و ﺧﺎص ﮔﺮدﻳﺪه و ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ‬
‫ﻛﺎري ﻛﻪ ﻋﻼﻣﻪ ﻧﺎﺻﺮ اﻟﺪﻳﻦ آﻟﺒﺎﻧﻲ ‪ /‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب اﻧﺠﺎم داد ﺑﻪ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ آن ﺑـﻮﻳﮋه در ﻣﻴـﺎن‬
‫داﻧﺶ آﻣﻮﺧﺘﮕﺎن و ﻧﺴﻞ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬اﻓﺰود؛ ﭼﺮا ﻛﻪ وي ﺳﺮه را از ﻧﺎﺳـﺮه و اﺣﺎدﻳـﺚ ﺻـﺤﻴﺢ را از‬
‫ﺿﻌﻴﻒ‪ ،‬ﺟﺪا ﻛﺮد و ﻛﺘﺎب را ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑـﺎ ﻧـﺎم )ﺻـﺤﻴﺢ اﻟﻜﻠـﻢ اﻟﻄﻴـﺐ( ﺑـﻪ ﺧﻮاﻧﻨـﺪﮔﺎن‬
‫ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎر وي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺠﺎ اﻓﺘﺎد و ﻋﺎم و ﺧﺎص ﺑـﻪ آن روي آوردﻧـﺪ ﺑـﻪ ﮔﻮﻧـﻪاي ﻛـﻪ‬
‫ﻫﺰاران ﻫﺰاران اﻧﺴﺎن وارﺳﺘﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺘـﺎب ﺑـﺎ ﺧـﺪاي ﺧـﻮد ارﺗﺒـﺎط ﺑﺮﻗـﺮار ﻛﺮدﻧـﺪ و ﻣﺮدﻣـﺎﻧﻲ‬
‫ﺧﻴﺮﺧﻮاه و داﻧﺶ دوﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪي ﺷﺨﺼﻲ آن را ﭼﺎپ‪ ،‬و راﻳﮕﺎن ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮدﻧﺪ و‬
‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺟﻬﺎن ﻋﺮب ﻛﻤﺘﺮ ﺧﺎﻧﻪاي ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺴﺨﻪاي از اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ارزﺷﻤﻨﺪ در آن‬
‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻓﻀﻞ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﮕﺎﻧﻪ و ﺑﻲﻫﻤﺘﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب دﺳﺘﺮﺳﻲ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ و از آن ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻋـﻮن و ﺗﻮﻓﻴـﻖ اﻟﻬـﻲ آن را ﺑـﻪ زﺑـﺎن ﻓﺎرﺳـﻲ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻴـﺪم و‬
‫اﻣﻴﺪوارم ﻛﻪ ﺗﺮﺟﻤﻪي ﻓﺎرﺳﻲ آن ﻫﻤﭽﻮن اﺻﻠﺶ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺑﺮادران و ﺧﻮاﻫﺮان ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻢ ﻗﺮار‬
‫ﮔﻴﺮد و ﺧﺪاوﻧﺪ در روزي ﻛﻪ ﻣﺎل و ﺑﻨـﻮن دﻳﮕـﺮ ﺳـﻮدﻣﻨﺪ ﻧﺨﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد‪ ،‬آن را ﺑـﺮاﻳﻢ ﻣﻔﻴـﺪ و‬
‫ﻣﻮﺟﺐ رﺳﺘﮕﺎري ﺑﮕﺮداﻧﺪ‪.‬‬
‫وﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻲ ﻧﺒﻴﻨﺎ ﻣﺤﻤﺪ وﻋﻠﻲ آﻟﻪ وﺻﺤﺒﻪ أﺟﻤﻌﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻘﺪوس دﻫﻘﺎن‬
‫ﭘﺎﻳﻴﺰ‪ 86‬ﺳﺮاوان‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪6‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺼﺤﺢ‬

‫ﺇﻥ ﺍﳊﻤﺪﷲ‪ ،‬ﳓﻤﺪﻩ ﻭﻧﺴﺘﻌﻴﻨﻪ ﻭﻧﺴﺘﻐﻔﺮﻩ ﻭﻧﻌﻮﺫ ﺑﺎﷲ ﻣﻦ ﺷﺮﻭﺭ ﺃﻧﻔﺴﻨﺎ ﻭﻣﻦ ﺳﻴﺌﺎﺕ ﺃﻋﻤﺎﻟﻨﺎ‪ ،‬ﻣـﻦ‬
‫ﻳﻬﺪﻩ ﺍﷲ ﻓﻼ ﻣﻀﻞ ﻟﻪ ﻭﻣﻦ ﻳﻀﻠﻞ ﻓﻼ ﻫﺎﺩﻱ ﻟﻪ ﻭ ﺃﺷﻬﺪ ﺃﻥ ﻻ ﺇﻟﻪ ﺇﻻ ﺍﷲ ﻭﺣﺪﻩ ﻻ ﺷﺮﻳﻚ ﻟﻪ ﻭﺃﺷﻬﺪ‬
‫ﺃﻥ ﳏﻤﺪﹰﺍ ﻋﺒﺪﻩ ﻭﺭﺳﻮﻟﻪ‪ .‬أﻣﺎ ﺑﻌﺪ‪:‬‬
‫ﺑﺮادر ﺑﺰرﮔﻮارم اﺳﺘﺎد زﻫﻴﺮ ﺷﺎوﻳﺶ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺆﺳﺴﻪي »اﻟﻤﻜﺘﺐ اﻹﺳﻼﻣﻲ« ﺑـﻪ ﺑﻨـﺪه ﭘﻴﺸـﻨﻬﺎد‬
‫ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻛﺘﺎب »اﻟﻜﻠﻢ اﻟﻄﻴﺐ« اﺛﺮ ﺷﻴﺦ اﻹﺳﻼم اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﻪ ‪ /‬ﺗﻌﺎﻟﻲ را ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﭘﻴﺶ‬
‫از آن اﺣﺎدﻳﺚ ﻛﺘﺎب ﻣﺬﻛﻮر را ﺗﺨﺮﻳﺞ ﻧﻤﻮده و ﺑﺮ آن ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺗﻲ ﻧﮕﺎﺷـﺘﻪ ﺑـﻮدم ﻛـﻪ در ﺳـﺎل‬
‫)‪1385‬ﻫـ( ﺗﻮﺳﻂ اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آن ﻫﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻟﺨﺼﻮص اﻳـﻦ ﻛـﺎر‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺼﻴﺤﺘﻲ ﻛﻪ در ﻣﻘﺪﻣﻪي ﻛﺘﺎب ﺑﻪ آﻧﺎن ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ ،‬ﺟﺎﻣـﻪ‬
‫ﻋﻤﻞ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﻨﺪ؛ زﻳﺮا آن ﺟﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدم‪» :‬ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﻛﺘﺎب و دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺗـﺎ‬
‫از ﺛﺒﻮت اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﮕﺸﺘﻪاﻧﺪ ﺑـﻪ آن ﻋﻤـﻞ ﻧﻜﻨﻨـﺪ و ﻣـﺎ ﺑـﺎ ﺗﻮﺿـﻴﺤﺎﺗﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺮ اﺣﺎدﻳـﺚ‬
‫ﻧﮕﺎﺷﺘﻪاﻳﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺳﺎده و اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ ،‬ﻫﺮ ﺣـﺪﻳﺜﻲ ﻛـﻪ از رﺳـﻮل اﷲ ص ﺛﺎﺑـﺖ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ و ﺑﺮ آن ﭼﻨﮓ زﻧﺪ‪ ،‬و ﮔﺮﻧﻪ رﻫﺎﻳﺶ ﻛﻨﺪ؛ ﭼـﺮا ﻛـﻪ اﺣﺎدﻳـﺚ ﺻـﺤﻴﺢ و‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮاي ﻋﺒﺎدﺗﮕﺰار ﺑﺴﻨﺪه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺣﺘﻢ دارم ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑـﺮ ادﻋﻴـﻪ‪ ،‬اذﻛـﺎر و‬
‫اوراد ﺛﺎﺑــﺖ از رﺳــﻮل اﷲ ص ﻋﻤــﻞ ﻧﻤﺎﻳــﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌــﺎً از زﻣــﺮهي … ‪…⁄_ κΨ‘ς ϑðΩ/≅…⇔ΤÿΞ≤Ψ{.Πςϒ√≅…Ω‬‬

‫‪) ≈γ‹.Ω≤Ψ{.Πςϒ√≅…Ω‬اﻷﺣﺰاب‪ .(35 :‬ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ«‪.‬‬

‫ﺑﺮ ﻛﺴﻲ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻧﻤﻮدن ﺳﻨﺖ و اﺣﺎدﻳﺚ ﻧﺒﻮي‪ ،‬ﺷﺴﺘﻪ و رﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺮدم‪ ،‬ﻛـﻪ‬
‫در آن ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺑﻲﺑﻨﻴﺎدي ازدﻳـﺪﮔﺎه ﻣﺤـﺪﺛﻴﻦ‪ ،‬ﻧﺒﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺑﺴـﻴﺎر ﻣﻔﻴـﺪﺗﺮ و ﭘـﺬﻳﺮﻓﺘﻨﻲﺗـﺮ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد از ﻋﺮﺿﻪ آن‪ ،‬آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎ رواﻳﺎت ﺑﻲﺑﻨﻴﺎد و ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ‪ ،‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺘﺎبﻫﺎي‬
‫ﺣﺪﻳﺚ‪ -‬ﭼﻪ رﺳﺪ ﺑﻪ ﺑﻘﻴﻪ‪ -‬ﺑﺎ آن آﻣﻴﺨﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص ﻛﺘﺎبﻫﺎي اوراد و اذﻛﺎر‪ ،‬و ﻟـﻮ اﻳـﻦ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ آن دﺳﺘﻪ از اﺣﺎدﻳﺚ اﺷﺎره و اﺣﺎدﻳﺚ ﺻﺤﻴﺢ و ﺿﻌﻴﻒ از ﻫﻤـﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻤـﺎﻳﺰ ﺷـﺪه ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺎ در ﺗﺤﻘﻴﻖ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب و ﻛﺘﺎب ﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻋﻤـﻞ ﻧﻤـﻮدهاﻳـﻢ‪ ،‬ﺑـﻲﺗﺮدﻳـﺪ ﻋﺮﺿـﻪ‬
‫ﻧﻤﻮدن آن‪ ،‬ﭘﻴﺮاﺳﺘﻪ از اﺣﺎدﻳﺚ ﺑﻲﺑﻨﻴﺎد و ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪﺗﺮ و ﺣﻔﻆ و ﻋﻤﻞ ﺑﺮ آن ﺳﺎدهﺗـﺮ‬
 ‫‪7‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺆﻟﻔﺎﺗﻢ‪ ،‬اﻳﻦ روش را در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘـﻪام و آنﻫـﺎ را ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫»ﺻﺤﻴﺢ اﺑﻲداود« و »ﺻﺤﻴﺢ اﻟﺘﺮﻏﻴﺐ واﻟﺘﺮﻫﻴﺐ« و اﺧﻴﺮاً »ﺻﺤﻴﺢ اﻟﺠـﺎﻣﻊ اﻟﺼـﻐﻴﺮ وزﻳﺎدﺗـﻪ«‬
‫ﻛﻪ ﺟﻠﺪ اول آن و »ﺿﻌﻴﻒ اﻟﺠﺎﻣﻊ اﻟﺼﻐﻴﺮ وزﻳﺎدﺗﻪ« ﺑﻪ ﭼـﺎپ رﺳـﻴﺪه‪ ،‬ﺑـﻪ ﺧﻮاﻧﻨـﺪﮔﺎن ﺗﻘـﺪﻳﻢ‬
‫ﻛﺮدهام‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ »اﻟﻤﻜﺘﺐ اﻹﺳﻼﻣﻲ« ﺗﻮاﻓﻖ ﻛـﺮدﻳﻢ ﻛـﻪ »اﻟﻜﻠـﻢ اﻟﻄﻴـﺐ« را در ﻟﺒـﺎس‬
‫ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان »ﺻﺤﻴﺢ اﻟﻜﻠﻢ اﻟﻄﻴﺐ« و ﭘﻴﺮاﺳﺘﻪ از اﺣﺎدﻳـﺚ ﻏﻴـﺮ ﺛﺎﺑـﺖ ﻣﻨﺘﺸـﺮ ﻛﻨـﻴﻢ‪ ،‬و‬
‫ﻛﻠﻤﻪي »ﻓﺼﻞ« را از ﺗﻴﺮﻫﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻴﻢ و ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻧﺎم ﺻﺤﺎﺑﻲ راوي‪ ،‬و ﻧﺎم اﻣﺎﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺣـﺪﻳﺚ را در‬
‫ﻛﺘﺎب ﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ آوردهاﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﻮﺿـﻴﺤﺎﺗﻲ را ﻛـﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺎ اﻳـﻦ »ﺻـﺤﻴﺢ« ﻧﺒـﻮد‪ ،‬ﺣـﺬف‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫در آﺧﺮ ﻫﺮ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﻤﺎرهي آن در اﺻﻞ ﻛﺘﺎب »اﻟﻜﻠﻢ اﻟﻄﻴﺐ« را آوردهاﻳﻢ ﺗﺎ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪان‬
‫ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺳﻨﺪ و ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن را ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ و از اﺣﺎدﻳﺚ ﺣﺬف ﺷـﺪه‬
‫و ﻋﻠﺖ ﺣﺬف آن اﻃﻼع ﻳﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺧﻮاﺳﺘﺎرم ﻛﻪ آن را از ﻣﺎ ﺑﭙﺬﻳﺮد و آن را ﺑـﺮاي ﻋﻤـﻮم ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﺳـﻮدﻣﻨﺪ‬
‫ﺑﮕﺮداﻧﺪ‪ ،‬و آﺧﺮ دﻋﻮاﻧﺎ أن اﻟﺤﻤﺪﷲ رب اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺮوت ‪ 26‬ﺷﻮال ‪1390‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﻧﺎﺻﺮ اﻟﺪﻳﻦ اﻷﻟﺒﺎﻧﻲ‬

‫ﺍﻟﻠﻬﻢ ﺻﻞ ﻋﻠﻰ ﺃﺷﺮﻑ ﺧﻠﻘﻚ ﳏﻤﺪ ﻭﷲ ﺍﳊﻤﺪ ﻭﻛﻔﻰ‪ ،‬ﻭﺳﻼﻡ ﻋﻠﻰ ﻋﺒﺎﺩﻩ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﺍﺻﻄﻔﻰ ﻭﺃﺷﻬﺪ‬
‫ﺃﻥ ﻻ ﺇﻟﻪ ﺇﻻ ﺍﷲ ﻭﺣﺪﻩ ﻻ ﺷﺮﻳﻚ ﻟﻪ ﻭﺃﺷﻬﺪ ﺃﻥ ﳏﻤﺪﹰﺍ ﻋﺒﺪﻩ ﻭﺭﺳﻮﻟﻪ‪.‬‬
‫⇑ ∫‪(70) …_ŸÿΨŸΩ♠ ‚⌠ΤΩΤ∈ Ν…Ρ√ΣΤ∈Ω ϑðΩ/≅…Ν…Σ⊆ςΤΠ Ž≅…Ν…Σ⇒Ω∨…ƒ‬‬
‫ﺧﺪاوﻧــﺪ ﻣﺘﻌــﺎل ﻣــﻲﻓﺮﻣﺎﻳــﺪ‪Ω ÿΨϒς√Π ≅…†ΩΣΤΘ ÿΚς†;ΤΗ ΤΩΤÿ… :‬‬

‫‪) ≈%⌠¬Ρ∇ΤΩ ŠΣΤ⇓Σ′ ¬Ρ∇ς√ ≤⌠ Ψ⊃Τπ Τ⊕ΤΩ ÿΩ ψΡ∇ς∏ΤΗ Ω∧∅ςΚ…⌠¬Ρ∇ς√ ⌠˜Ψ∏π±ΣΤÿ‬اﻷﺣﺰاب‪.(71 -70 :‬‬
‫»اي ﻣﺆﻣﻨﺎن! از ﺧﺪا ﺑﺘﺮﺳﻴﺪ و ﺳﺨﻦ ﺣﻖ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺧـﺪا ﻛﺎرﻫـﺎي ﺷـﻤﺎ را اﺻـﻼح ﻛﻨـﺪ و‬
‫ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﺘﺎن را ﺑﻴﺎﻣﺮزد«‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪8‬‬

‫ˆ ‪) ≈Ι&ΣΣ⊕ΤΩ ⊇⌠≤ΤΩ ÿ Σ˜Ψ∏ΤΗϑð ±√≅…ΣΩ∧Ω⊕√≅…Ω‬ﻓﺎﻃﺮ‪:‬‬

‫‪〉 ΘΨ∼ϑð≠√≅…ψ‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪〉 Ψ∏ς∇<√≅…ΣŸΩ⊕π±ΤΩ ÿ Ψ∼ς√ΜΞ…… :‬‬
‫‪.(10‬‬
‫»ﺳﺨﻨﺎن ﭘﺎﻛﻴﺰه ﺑﻪ ﺳﻮي او ﺻﻌﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ و )ﺧﺪاوﻧﺪ( ﻋﻤﻞ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ را ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺮد«‪.‬‬
‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪) ≈Ψ√ Ν…Σ≤ΤΣ|→≅…Ω ⌠¬Ρ≤⌠ ΤΤΣ{<′ςΚ…ϖΤΨ ⇓Σ≤Ρ<′≅†ΤΩ ⊇… :‬ﺑﻘﺮه‪.(152 :‬‬
‫»ﭘﺲ ﻣﺮا ﻳﺎد ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﻦ ﺷﻤﺎ را ﻳﺎد ﻛﻨﻢ و ﻣﺮا ﺳﭙﺎس دارﻳﺪ‪.«...‬‬
‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪) ≈(41) …⁄_ κΨ‘ς …≤_ {Ψ′ Ωϑð/≅…Ν…Σ≤Ρ<′≅…… :‬اﻷﺣﺰاب‪.(41 :‬‬
‫»ﺧﺪا را ﺑﺴﻴﺎر ﻳﺎد ﻛﻨﻴﺪ«‪.‬‬
‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪) ≈γ‹.Ω≤Ψ{.Πςϒ√≅…Ω …⁄_ κΨ‘ς ϑðΩ/≅…⇔ΤÿΞ≤Ψ{.Πςϒ√≅…Ω … :‬اﻷﺣﺰاب‪.(35 :‬‬

‫»ﻣﺮدان و زﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺪا را ﺑﺴﻴﺎر ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪) ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻣﻐﻔﺮت و ﭘـﺎداش ﻋﻈﻴﻤـﻲ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ(«‪.‬‬
‫‪) ≈⌠¬ΞΤΨ ŠΣΤ⇒Σ– υς∏Ω∅‬آل ﻋﻤﺮان‪.(191 :‬‬
‫⇑ ‪Ω …_€Σ⊕ΣΤ∈Ω †_Τ∧ΗΤΩ∼Ψ∈ ϑðΩ/≅…Ω⇐Σ≤Ρ<ϒΤΩ ÿ‬‬
‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪Ω ÿΨϒς√Π ≅…… :‬‬

‫»ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺪا را اﻳﺴﺘﺎده و ﻧﺸﺴﺘﻪ و در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﻬﻠﻮ ﺧﻮاﺑﻴﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪.‬‬

‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪) ≈…⁄_ κΨ‘Ω{ ϑðΩ/≅…Ν…Σ≤Σ{<′≅…Ω Ν…ӍӉΤ<’≅†ΤΩ ⊇ ◊_ Τφ ΤΤΤΛΨ⊇ ψӍ∼Ψ⊆ς√ …ς′ΞΜ…… :‬اﻧﻔﺎل‪.(45 :‬‬

‫»اي ﻣﺆﻣﻨﺎن! ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ دﺳﺘﻪاي )از دﺷﻤﻦ( روﻳﺎرو ﻣﻲ ﺷﻮﻳﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﻗﺪم ﺑﺎﺷﻴﺪ و ﺧﺪا را‬
‫ﻓﺮاوان ﻳﺎد ﻛﻨﻴﺪ«‪.‬‬
‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳـﺪ‪ςΚ…⌠¬Σ{ƒ∫:†Τφ ΤΤΤŠ…ƒ∫ ψΡ≤Ξ <Ψϒς ϑðΩ/≅…Ν…Σ≤Σ{<′≅†ΤΩΤ⊇ ⌠¬Σ|ς∇Ψ♥ΤΗ ΤΩ ⇒ΤΘΩ∨ ψӍΤ∼Τφ Τ∝ΩΤ∈ …ς′ΜΞ†ΤΩ ⊇… :‬‬

‫…‪) ≈%…≤_ {Ψ′ ϑðŸΤφ ΤΤ→Κς‬ﺑﻘﺮﻩ‪» .(٢٠٠ :‬و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺳﻚ )ﺣﺞ( ﺧﻮد را ﺑﺠﺎ آوردﻳﺪ‪ ،‬ﺧﺪا را ﻳﺎد‬
‫ﻛﻨﻴﺪ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﺪراﻧﺘﺎن را ﻳﺎد ﻣﻲﻛﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ از آن ﻫﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ«‪.‬‬
‫‪) ≈ϑ&/‬ﻣﻨﺎﻓﻘﻮن‪.(9 :‬‬
‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ðΨ ≅…≤Ξ {Ψ′ ⇑Ω∅ ¬Σ{ΣŸΤΗ ς√Κς…:‚فΩ ¬Ρ∇Ρ√ΗΩ ∨Κς…ψΡ∇Ξ<∏ΣԎ ‚ف… :‬‬

‫»)اي ﻣﺆﻣﻨﺎن!( ﻣﺒﺎدا اﻣﻮال و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺘﺎن ﺷﻤﺎ را از ﻳﺎد ﺧﺪا ﻏﺎﻓﻞ ﻛﻨﺪ«‪.‬‬
‫‪Ψ∫:†ΩÿΜΞ…Ω Ψ〈λ ς∏ϑð±√≅…ζ‬‬
‫و ﻣـــﻲﻓﺮﻣﺎﻳـــﺪ‪Ψ †ΩΤ∈ΞΜ…Ω ϑðΨ/≅…≤Ξ <Ψ′ ⇑Ω∅ ε⊗Τ∼ΩΤŠ ‚فΩ β〈≤Ω ΤΗ Ω•ΨŽ ⌠¬Ξ∼Ξ<∏ΣԎ ‚Πς β†Ω–⁄Ξ … :‬‬

‫…≅√ ‪) ≈∗Ψ〈λ ΤΩ{∞ΘΩ‬ﻧﻮر‪.(37 :‬‬

 ‫‪9‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫»ﻣﺮداﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺠﺎرت و داد و ﺳﺘﺪ‪ ،‬آﻧﺎن را از ﻳﺎد ﺧﺪا و ﺑﺮ ﭘﺎ داﺷﺘﻦ ﻧﻤﺎز و ﭘﺮداﺧﺘﻦ زﻛﺎت‪،‬‬
‫ﻏﺎﻓﻞ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ«‪.‬‬
‫⇑…≅√<⊆‪γΩ‬‬
‫∠ Ž ‪Ω Ψ∨ ≤Ξ Ω•<√≅…Ω⇐Σ€Ω ◊⊥ Ω⊃∼ΨāΩ †_Τ∅ΘΣ≤Ω∝ΤΩ‬‬
‫∠ ‪ð Ψ♥Τπ ⊃ΩΤ⇓ ℑ‬‬
‫و ﻣـــــﻲﻓﺮﻣﺎﻳـــــﺪ‪ð ςΤΠ ŠΘ⁄Ω ≤Ρ<′≅…Ω … :‬‬

‫⊕ ‪) ≈(205) Ω⇐κΨ∏Ψ⊃ΤΗ‬اﻋﺮاف‪.(205 :‬‬

‫⇑…≅√< ‪Ω‬‬
‫‪Ω ΨΘ∨ ⇑Ρ∇ΤΩ Ž ‚فΩ γ†Ω″›‚≅…Ω ΠΞ ΣŸΣ⊕<√≅†ΨŠ‬‬

‫»ﭘﺮوردﮔــﺎرت را در دل ﺧــﻮد‪ ،‬از روي ﺗﻀــﺮع و ﺧــﻮف‪ ،‬آﻫﺴــﺘﻪ و آرام‪ ،‬ﺻــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن و‬

‫ﺷﺎﻣﮕﺎﻫﺎن ﻳﺎد ﻛﻦ؛ و از ﻏﺎﻓﻼن ﻣﺒﺎش«‪.‬‬

‫ﻓﻀﻴﻠﺖ ذﻛﺮ‬

‫‪ -1‬رﺳﻮل اﷲص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬

‫»آﻳﺎ ﺷﻤﺎ را از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ و ﭘﺎﻛﻴﺰهﺗﺮﻳﻦ اﻋﻤﺎﻟﺘﺎن ﻧﺰد ﭘﺮوردﮔﺎر اﻃﻼع ﻧﺪﻫﻢ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از‬
‫ﻫﺮ ﻋﻤﻞ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ رﻓﻊ درﺟﺎت ﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﺮدد و ﺑﺮاﻳﺘﺎن از ﺻﺪﻗﻪ ﻧﻤﻮدن ﻃﻼ و ﻧﻘـﺮه‪ ،‬و اﻳـﻦ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎ دﺷﻤﻦ روﻳﺎرو ﺷﻮﻳﺪ و ﮔﺮدن ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﺑﺰﻧﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳـﺖ؟ ﮔﻔﺘﻨـﺪ‪ :‬ﺑﻠـﻲ ﻳـﺎ رﺳـﻮل اﷲ‪،‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻳﺎد اﷲ«]‪.[1‬‬
‫‪ -2‬رﺳﻮل اﷲص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫» ‪‬ﻣ ﹶﻔ ﹺﺮﺩ‪‬ﻭ‪‬ﻥ« ﭘﻴﺸﺘﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! » ‪‬ﻣ ﹶﻔ ﹺﺮﺩ‪‬ﻭ‪‬ﻥ« ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﻣـﺮدان‬
‫و زﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﺮوردﮔﺎر را ﺑﺴﻴﺎر ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«]‪.[2‬‬
‫‪ -3‬ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﺑ‪‬ﺴﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﻣﺮدي ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! اﺣﻜﺎم دﻳﻦ ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻪ ﻛﺎري ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﻓﺮﻣـﺎ ﻛـﻪ ﻫﻤﻴﺸـﻪ‪،‬‬
‫اﻧﺠﺎﻣﺶ دﻫﻢ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪) :‬ﺳﻌﻲ ﻛﻦ( زﺑﺎﻧﺖ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺧﺪا ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺎﺷﺪ«]‪.[2‬‬
‫‪ -4‬رﺳﻮل اﷲص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫»ﻣﺜﺎل ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﺪا را ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ و آن ﻛﻪ ﻳﺎد ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ زﻧﺪه و ﻣﺮده اﺳﺖ«]‪.[4‬‬
‫‪ -5‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫»ﻫﺮ ﻛﺲ در ﻣﺠﻠﺴﻲ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ و آن ﺟﺎ ﺧﺪا را ﻳﺎد ﻧﻜﻨـﺪ‪ ،‬آن ﻣﺠﻠـﺲ از ﺟﺎﻧـﺐ اﷲ ﻣﻮﺟـﺐ‬
‫زﻳﺎن و ﺣﺴﺮت او ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﻫﺮ ﻛـﺲ ﺟـﺎﻳﻲ دراز ﺑﻜﺸـﺪ و آﻧﺠـﺎ ﺧـﺪا را ﻳـﺎد ﻧﻜﻨـﺪ‪ ،‬آن‪،‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪10‬‬

‫ﺧﻮاب ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻮﺟﺐ زﻳﺎن و ﺣﺴﺮت ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«]‪.[5‬‬

‫*‬
‫ﻓﻀﻴﻠﺖ ﺗﺤﻤﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻬﻠﻴﻞ و ﺗﺴﺒﻴﺢ‬

‫‪ -6‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫ﳊ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ﻭ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ‬
‫ﻚ‪ ،‬ﻭﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍ ﹶ‬
‫ﻚ ﹶﻟﻪ‪ ،‬ﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍ ﹸﳌ ﹾﻠ ‪‬‬
‫ﷲ ﻭ‪‬ﺣ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ ﻻ ‪‬ﺷﺮﻳ ‪‬‬
‫»ﻫﺮ ﻛﺲ روزاﻧﻪ ﺻﺪ ﺑﺎر ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ » :‬ﹶﻻ ﹺﺇﹶﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﱠ ﺍ َ‬
‫ﻋ‪‬ﻠﻲ ﹸﻛ ﹺﻞ ‪‬ﺷﻲﹴﺀ ﻗﹶﺪﹺﻳ ‪‬ﺮ« »ﺟﺰ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﮕﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻌﺒﻮدي )ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﭘﺮﺳـﺘﺶ( ﻧﻴﺴـﺖ‪ ،‬او ﺑـﻲﻫﻤﺘﺎﺳـﺖ‪،‬‬
‫ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ از آنِ او‪ ،‬و ﺳﺘﺎﻳﺶ زﻳﺒﻨﺪهي اوﺳﺖ و او ﺑﺮ )اﻧﺠﺎم( ﻫﺮ ﻛﺎري ﺗﻮاﻧﺎﺳﺖ«‪ .‬ﺛـﻮاب اﻳـﻦ‬
‫ﮔﻔﺘﺎر ﺑﺮاﻳﺶ‪ ،‬ﻣﻌﺎدل آزاد ﻧﻤﻮدن ده ﺑﺮده اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺮاﻳﺶ ﺻـﺪ ﺣﺴـﻨﻪ ﺛﺒـﺖ و از او ﺻـﺪ ﮔﻨـﺎه‬
‫ﭘﺎك ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬و در آن روز ﺗﺎ ﺷﺎﻣﮕﺎه از ﺷـﻴﻄﺎن در اﻣـﺎن ﻣـﻲﻣﺎﻧـﺪ‪ ،‬و ﻛﺴـﻲ دﻳﮕـﺮ‪ ،‬ﻋﻤﻠـﻲ‬
‫ﺷﺎﻳﺴﺘﻪﺗﺮ از ﻋﻤﻞ او ﻧﺨﻮاﻫﺪ آورد‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از او ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ«]‪.[6‬‬
‫‪ -7‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ« ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺧﻄﺎﻫﺎﻳﺶ ﭘﺎك ﻣـﻲﮔـﺮدد‪.‬‬
‫ﷲ ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫»ﻫﺮ ﻛﺲ روزاﻧﻪ ﺻﺪ ﺑﺎر ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﺳ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ ﹶﻥ ﺍ ِ‬
‫ﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﻒ درﻳﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ«]‪.[7‬‬
‫‪ -8‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫»دو ﻛﻠﻤــﻪ‪ ،‬ﺑــﺮ زﺑــﺎن ﺳــﺒﻚ‪ ،‬در ﺗــﺮازوي اﻋﻤــﺎل ﮔﺮاﻧﺴــﻨﮓ و ﻧــﺰد ﺧــﺪاي رﺣﻤــﺎن‬
‫ﷲ ﺍﹾﻟ ‪‬ﻌﻈ‪‬ﻴ ﹺﻢ«]‪.[8‬‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪﻩ‪ ،‬ﺳ ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ ﹶﻥ ﺍ ِ‬
‫ﷲ ‪‬ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫ﭘﺴﻨﺪﻳﺪهاﻧﺪ‪»،‬ﺳ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ ﹶﻥ ﺍ ِ‬
‫»ﭘﺎك اﺳﺖ ﺧﺪا‪ ،‬او را ﻣﻲﺳﺘﺎﻳﻢ‪ ،‬ﭘﺎك اﺳﺖ ﺧﺪاي ﺑﺎ ﻋﻈﻤﺖ«‪.‬‬
‫‪ -9‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫ﳊ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ‪‬ﻟﻠﱠﻪ‪ ،‬ﻭ ﹶﻻ ﹺﺇﹶﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﱠ ﺍﻟﻠﱠﻪ‪ ،‬ﻭﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﹶﺃ ﹾﻛﺒ‪‬ﺮ« »ﺑﺮاﻳﻢ از ﺗﻤـﺎﻣﻲ دﻧﻴـﺎ‬
‫»اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪» :‬ﺳ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ ﹶﻥ ﺍﷲِ‪ ،‬ﻭ‪‬ﺍ ﹶ‬
‫ﭘﺴﻨﺪﻳﺪهﺗﺮ اﺳﺖ«]‪.[9‬‬
‫‪ -10‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫»ﭘﺴﻨﺪﻳﺪهﺗﺮﻳﻦ ﮔﻔﺘﺎرﻫﺎ ﻧﺰد ﭘﺮوردﮔﺎر ﭼﻬﺎرﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﻛﺪام ﻛﻪ آﻏﺎز ﻛﻨـﻲ‪ ،‬اﻳـﺮادي ﻧـﺪارد‪:‬‬
‫ﳊ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ‪‬ﻟﻠﱠﻪ‪ ،‬ﻭ ﹶﻻ ﹺﺇﹶﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﱠ ﺍﻟﻠﱠﻪ‪ ،‬ﻭﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﹶﺃ ﹾﻛ‪‬ﺒ ‪‬ﺮ«]‪.[10‬‬
‫»ﺳ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ ﹶﻥ ﺍﷲِ‪ ،‬ﻭ‪‬ﺍ ﹶ‬

‫* ﺗﺤﻤﻴﺪ‪ ،‬اﻟﺤﻤﺪﷲ‪ ،‬ﺗﻬﻠﻴﻞ‪ ،‬ﻻ إﻟﻪ إﻻ اﷲ و ﺗﺴﺒﻴﺢ‪ ،‬ﺳﺒﺤﺎن اﷲ ﮔﻔﺘﻦ‪.‬‬

 ‫‪11‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫‪ -11‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫»آﻳﺎ ﻫﺮ ﺷﺨﺼﻲ از ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﻪ روزاﻧﻪ ﻫﺰار ﺣﺴﻨﻪ ﻛﺴﺐ ﻛﻨـﺪ؟ ﻳﻜـﻲ از ﺣﺎﺿـﺮﻳﻦ‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﻫﺰار ﺣﺴﻨﻪ ﻛﺴﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺻﺪ ﺑﺎر ﺗﺴﺒﻴﺢ ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪ ،‬ﺑـﺮاﻳﺶ‬
‫ﻫﺰار ﺣﺴﻨﻪ ﺛﺒﺖ و ﻫﺰار ﺧﻄﺎ از ﺧﻄﺎﻫﺎﻳﺶ ﭘﺎك‪ ،‬ﻣﻲﮔﺮدد«]‪.[11‬‬
‫‪ -12‬أم اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ‪ ،‬ﺟﻮﻳﺮﻳﻪ ل ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫»رﺳﻮل اﷲ ص ﭘﺲ از ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ از ﻣﻨﺰل ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻤﺎن ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧـﺪم‪،‬‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬اﻳﺸﺎن ﭼﺎﺷﺘﮕﺎه‪ ،‬ﺑﺎز ﮔﺸﺘﻨﺪ و ﻣﻦ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﺮ ﺟﺎﻳﻢ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑـﻮدم‪ ،‬ﭘﺮﺳـﻴﺪﻧﺪ‪ :‬آﻳـﺎ از‬
‫ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻪام‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺟﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪاي )و ذﻛﺮ ﻣـﻲﻛﻨـﻲ؟( ﮔﻔـﺘﻢ‪ :‬آري ﻳـﺎ رﺳـﻮل اﷲ!‬
‫آﻧﮕﺎه ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻣﻦ ﭘﺲ از ﺟﺪا ﺷـﺪن از ﺗـﻮ‪ ،‬ﭼﻬـﺎر ﻛﻠﻤـﻪ را ﺳـﻪ ﺑـﺎر ﮔﻔﺘـﻪام‪ ،‬اﮔـﺮ ﺑـﺎ ﺗﻤـﺎم‬
‫ﷲ‬
‫ﷲ ‪‬ﻋ ‪‬ﺪ ‪‬ﺩ ‪‬ﺧ ﹾﻠﻘ‪‬ـﻪ‪ ،‬ﺳ‪‬ـ ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ ﹶﻥ ﺍ ِ‬
‫ذﻛﺮﻫﺎي اﻣﺮوز ﺗﻮ‪ ،‬وزن ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑـﻮد‪ » :‬ﺳ ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ ﹶﻥ ﺍ ِ‬
‫ﷲ ﻣ‪‬ﺪﺍ ‪‬ﺩ ﹶﻛﻠ‪‬ﻤﹶﺎﺗ‪‬ﻪ«]‪.[12‬‬
‫ﷲ ﹺﺯ‪‬ﻧ ﹶﺔ ‪‬ﻋ ‪‬ﺮ ‪‬ﺷﻪ‪ ،‬ﺳ ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ ﹶﻥ ﺍ ِ‬
‫ﺤَﺎ ﹶﻥ ﺍ ِ‬
‫ﺴﻪ‪ ،‬ﺳ‪‬ﺒ ‪‬‬
‫ﺭﹺﺿﻲ ‪‬ﻧ ﹾﻔ ِ‬
‫»ﭘﺎك اﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد آﻓﺮﻳﺪﮔﺎﻧﺶ‪ ،‬ﭘﺎك اﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﺮﺣﺪ رﺿـﺎﻳﺘﺶ‪ ،‬ﭘـﺎك‬
‫اﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﻤﺴﺎن ﻋﺮﺷﺶ‪ ،‬ﭘﺎك اﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻛﻠﻤﺎﺗﺶ«‪.‬‬
‫‪ -13‬رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﻪ ﻳﻚ ﺻﺤﺮاﻧﺸﻴﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺑﮕﻮ‪:‬‬
‫ﷲ ‪‬ﺭﺏ‪ ‬ﺍﻟ ‪‬ﻌﺎﻟﹶﻤﹺﻴ ‪‬ﻦ ‪‬ﻭ ﹶﻻ‬
‫ﳊ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ‪‬ﻟﻠﹼ ‪‬ﻪ ﻛﹶﺜﻴﹺﺮﹰﺍ ‪‬ﺳ ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ ﹶﻥ ﺍ ِ‬
‫ﻚ ﹶﻟﻪ‪ ،‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﺃ ﹶﻛ ‪‬ﺒ ‪‬ﺮ ﻛﹶﺒﻴﹺﺮﹰﺍ ﻭﺍ ﹶ‬
‫ﷲ ‪‬ﻭ ‪‬ﺣ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ ﹶﻻ ‪‬ﺷﺮﹺﻳ ‪‬‬
‫» ﹶﻻ ﹺﺇﹶﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﱠ ﺍ ُ‬
‫ﺣ‪‬ﻮ ﹶﻝ ‪‬ﻭ ﹶﻻ ﹸﻗﻮ‪ ‬ﹶﺓ ﹺﺇﻻﱠ ﺑﹺﺎﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﺍﹾﻟ ‪‬ﻌﺰﹺﻳ ﹺﺰ ﺍﳊﹶﻜﻴﹺﻢ« »ﺟﺰ ﺧـﺪاي ﻳﮕﺎﻧـﻪ و ﺑـﻲﻫﻤﺘـﺎ ﻣﻌﺒـﻮدي )ﻗﺎﺑـﻞ ﭘﺮﺳـﺘﺶ(‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ از ﻫﻤﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺘﺎﻳﺶﻫﺎي ﻓﺮاوان ﺑﺮازﻧـﺪهي اوﺳـﺖ‪ ،‬ﭼـﻪ ﭘـﺎك اﺳـﺖ‬
‫ﺧﺪا‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎر ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﺟﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺧﺪاي ﻏﺎﻟﺐ و ﺑﺎ ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮان و ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﻧﺪارد«‪.‬‬
‫ﱄ‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻦ از آنِ ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﺧﻮدم ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺑﮕﻮ‪» :‬ﺍﹶﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺍ ﹾﻏﻔ‪‬ـ ‪‬ﺮ ﹺ‬
‫ﲏ ‪‬ﻭﺍ ‪‬ﺭ ‪‬ﺯ ﹾﻗﻨﹺﻲ«]‪» .[14‬ﭘﺮوردﮔﺎرا ﻣﺮا ﺑﺒﺨﺶ و ﺑﺮ ﻣـﻦ رﺣـﻢ ﻛـﻦ و ﻫـﺪاﻳﺘﻢ‬
‫ﻭ‪‬ﺍ ‪‬ﺭ ‪‬ﺣ ‪‬ﻤﻨﹺﻲ ﻭ‪‬ﺍ ‪‬ﻫ ‪‬ﺪﻧﹺﻲ ‪‬ﻭﻋ‪‬ﺎ ‪‬ﻓ ﹺ‬
‫ﻓﺮﻣﺎ و ﻣﺮا ﻋﺎﻓﻴﺖ ده و روزﻳﻢ ﻋﻄﺎ ﻛﻦ«‪.‬‬
‫‪ -14‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫»ﺷﺐ ﻣﻌﺮاج اﺑﺮاﻫﻴﻢ
را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔـﺖ‪ :‬اي ﻣﺤﻤـﺪ! از ﺟﺎﻧـﺐ ﻣـﻦ اﻣـﺖ‬
‫ﺧﻮد را ﺳﻼم ﻛﻦ و ﺑﻪ آﻧﺎن ﺧﺒﺮ ده ﻛﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤـﻮار‪ ،‬ﺣﺎﺻـﻞ ﺧﻴـﺰ و ﺧـﻮش‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪12‬‬

‫ﳊ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ‪‬ﻟﻠﱠﻪ‪ ،‬ﻭ ﹶﻻ ﹺﺇﹶﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﱠ ﺍﻟﻠﱠﻪ‪ ،‬ﻭﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﹶﺃ ﹾﻛ‪‬ﺒﺮ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ«]‪.[15‬‬
‫آب و ﻫﻮا و ﻧﻬﺎلﻫﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺳ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ ﹶﻥ ﺍﷲِ‪ ،‬ﻭ‪‬ﺍ ﹶ‬
‫‪ -15‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫»آﻳﺎ ﺗﻮ را ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﮔﻨﺠﻴﻨﻪﻫﺎي ﺑﻬﺸﺖ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻧﻜﻨﻢ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻲ ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺑﮕﻮ‪ » :‬ﹶﻻ ﺣ‪‬ﻮ ﹶﻝ ‪‬ﻭ ﹶﻻ ﹸﻗﻮ‪‬ﺓ َﹺﺇﻻﱠ ﺑﹺﺎﻟﻠﱠﻪ«]‪.[16‬‬

‫اذﻛﺎر ﺻﺒﺤﮕﺎه و ﺷﺎﻣﮕﺎه‬

‫⇑ ∫‪ΣΣ™ΘΨ‰ΤΩ♠Ω (41) …⁄_ κΨ‘ς …≤_ {Ψ′ Ωϑð/≅…Ν…Σ≤Ρ<′≅…Ν…Σ⇒Ω∨…ƒ‬‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪Ω ÿΨϒς√Π ≅…†ΩΣΤΘ ÿΚς†;ΤΗ ΤΩΤÿ… :‬‬

‫‪≈(42)Ω „∼Ψ″ςΚ…Ω ⊥〈≤Ω Τ<∇ΣŠ‬‬

‫)اﺣﺰاب‪» .(41 :‬اي ﻣﺆﻣﻨﺎن! ﺧﺪا را ﺑﺴﻴﺎر ﻳﺎد ﻛﻨﻴﺪ و ﺻﺒﺢ و ﺷﺎم او را ﺑﻪ ﭘﺎﻛﻲ ﺑﺴﺘﺎﻳﻴﺪ«‪.‬‬
‫⇑…≅√<⊆‪γΩ‬‬
‫∠ Ž ‪Ω Ψ∨ ≤Ξ Ω•<√≅…Ω⇐Σ€Ω ◊⊥ Ω⊃∼ΨāΩ †_Τ∅ΘΣ≤Ω∝ΤΩ‬‬
‫∠ ‪ð Ψ♥Τπ ⊃ΩΤ⇓ ℑ‬‬
‫و ﻣـــــﻲﻓﺮﻣﺎﻳـــــﺪ‪ð ςΤΠ ŠΘ⁄Ω ≤Ρ<′≅…Ω … :‬‬

‫⇑…≅√< ‪) ≈(205) Ω⇐κΨ∏Ψ⊃ΤΗ ⊕Ω‬اﻋﺮاف‪.(205 :‬‬

‫‪Ω ΨΘ∨ ⇑Ρ∇ΤΩ Ž ‚فΩ γ†Ω″›‚≅…Ω ΠΞ ΣŸΣ⊕<√≅†ΨŠ‬‬

‫»ﭘﺮوردﮔــﺎرت را در دل ﺧــﻮد‪ ،‬از روي ﺗﻀــﺮع و ﺧــﻮف‪ ،‬آﻫﺴــﺘﻪ و آرام‪ ،‬ﺻــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن و‬

‫ﺷﺎﻣﮕﺎﻫﺎن ﻳﺎد ﻛﻦ؛ و از ﻏﺎﻓﻼن ﻣﺒﺎش«‪.‬‬
‫∠ ‪) ≈(55) ≤Ξ ΤΗ Ω|ΤŠ‚ΞΜ≅…Ω ϑγΨ↑Ω⊕<√≅†ΨŠ‬ﻏﺎﻓﺮ‪.(55 :‬‬
‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ð ΤΨΘ ŠΩ⁄ ΨŸ∧Ω™ΨŠ ⌠˜ΘΨ‰ΤΩ♠Ω … :‬‬

‫»ﭘﺮوردﮔﺎرت را ﺷﺎﻣﮕﺎه و ﺑﺎﻣﺪاد ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻛﻦ«‪.‬‬

‫‡ )‪) ≈(39‬ق‪.(39 :‬‬
‫♦ ‪Ψ Σ≤Σ⊕<√≅…Ω‰ΤΩ ∈Ω‬‬
‫↑‪Ξ ∧ς‬‬
‫∠ ∈ ‪Π √≅…Ξ℘Ρ∏Ρ≡ Ω‰ΤΩ‬‬
‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ð ΤΨΘ ŠΩ⁄ ΨŸ∧Ω™ΨŠ ⌠˜ΠΨ‰Ω♠Ω … :‬‬

‫»ﭘﻴﺶ از ﻃﻠﻮع آﻓﺘﺎب و ﭘﻴﺶ از ﻏﺮوب‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎرت را ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻛﻦ«‪.‬‬

‫⇑ ‪≈Ι∃ΣΩ–Ω Ω⇐ΣŸÿΞ≤ΣΤÿ ϑγΨ↑Ω⊕<√≅…Ω Ψ〈λ ΩŸ⊕Ω <√≅†ΨŠ ψΣΤΘΩ ŠΩ⁄ Ω⇐Σ∅ŸΤΩÿ‬‬
‫و ﻣـــﻲﻓﺮﻣﺎﻳـــﺪ‪Ω ÿΨϒς√Π ≅…Ψ€Σ≤π≠ΤΩ Ž ‚فΩ … :‬‬

‫)اﻧﻌﺎم‪.(52 :‬‬
‫»ﺧﺪا ﺟﻮﻳﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﺻﺒﺢ و ﺷﺎم ﭘﺮوردﮔﺎرﺷﺎن را ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬از ﺧﻮد ﻣﺮان«‪.‬‬
‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪) ≈(11) †⊥ΤΘ ∼Ψ↑Ω∅Ω _〈≤Ω <∇ΣΤŠ Ν…Σ™ΘΨ‰ΤΩ♠ ⇐Κς…⌠¬Ξ∼ς√ΞΜ…υϖΩšςΚ†ΤΩ ⊇… :‬ﻣﺮﻳﻢ‪.(11 :‬‬
‫»آﻧﮕﺎه ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ آﻧﺎن ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺻﺒﺤﮕﺎه و ﺷﺎﻣﮕﺎه ﺧﺪا را ﺑﺴﺘﺎﻳﻴﺪ«‪.‬‬
 ‫‪13‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫⇑…≅ ‪) ≈(49) ζΨ Σ•ΣΤΘ ⇒√≅…≤Ω ΤΗ ΤΩ Š€ΞΜ…Ω Σ™ΘΨ‰Ω♥ΤΩ ⊇ ΞΤΤ∼ς√Π‬ﻃﻮر‪.(49 :‬‬

‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪Ω Ψ∨Ω … :‬‬

‫»ﺷﺒﺎﻧﮕﺎه و ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺸﺖ ﻛﺮدن ﺳﺘﺎرﮔﺎن )ﺑﺎﻣﺪاد( ﺧﺪا را ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻛﻦ«‪.‬‬

‫⇑…≅‪) ≈(17) Ω⇐Σ™Ψ‰π±ΣԎ Ω⇐κΨšΩ φΣ♥∧ΣԎ Ω⇐κΨš ϑðΨ/‬روم‪.(17 :‬‬
‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪Ω ΤΗ Ω™Τ‰ΤΣ♥ΤΩ ⊇… :‬‬

‫»ﻣﻨﺰه اﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺷﺎم و ﺻﺒﺤﺘﺎن )ﻓﺮا ﻣﻲرﺳﺪ(«‪.‬‬

‫‪Ω⇐ιΨ∑<ϒΣΤÿ Œ‬‬
‫⇑…≅√‪γ ΤΗ ΤΩ ⇒Ω♥Ω™<√≅…ΘΩ⇐ΜΞ…&ΞΤΤ∼ΤΠς‬‬ ‫و ﻣـــﻲﻓﺮﻣﺎﻳـــﺪ‪γ Ψ∈ςΚ…Ω … :‬‬
‫‪Ω ΨΘ∨ †_Τ⊃ς√ΣƒΩ ⁄Ψ †Ως⇒Π √≅…ΞΤΩ ⊇Ω≤ς≡ Ω〈λ ς∏ϑð±√≅…ψ‬‬

‫‹&≈ )ﻫﻮد‪.(114 :‬‬

‫…≅√♥ ‪γ †ΩΤΛ ΤΘΞ∼ΤΥΤφ‬‬

‫»دو ﻃﺮف روز و اواﻳﻞ ﺷﺐ ﻧﻤﺎز را ﺑﺮﭘﺎ دار؛ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺣﺴﻨﺎت‪ ،‬ﺳﻴﺌﺎت را از ﺑﻴﻦ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ«‪.‬‬
‫ﷲ‬
‫‪ -16‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺻﺒﺤﮕﺎه و ﺷﺎﻣﮕﺎه ﺻﺪ ﺑـﺎر ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪» :‬ﺳ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ ﹶﻥ ﺍ ِ‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ« در روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻫﻴﭻ ﻛﺴﻲ از او ﻋﻤﻠﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ آورد‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ او و ﻳﺎ‬
‫ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮ آن ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ«]‪.[17‬‬
‫‪ -17‬رﺳﻮل اﷲ ص ﺷﺎﻣﮕﺎﻫﺎن ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫ﳊﻤ‪‬ـ ‪‬ﺪ‬
‫ﻚ ‪‬ﻭﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍ ﹶ‬
‫ﻚ ﹶﻟ ‪‬ﻪ‪ ،‬ﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍﳌﹸ ﹾﻠ ‪‬‬
‫ﳊ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻟﻠﹼ ‪‬ﻪ‪ ،‬ﹶﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﱠ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ‪‬ﻭ ‪‬ﺣ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ ﹶﻻ ‪‬ﺷ ﹺﺮﻳ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻟﻠﹼ ‪‬ﻪ ‪‬ﻭﺍ ﹶ‬
‫ﺴﻲ ﺍ ﹸﳌ ﹾﻠ ‪‬‬
‫ﺴﻴﻨﹶﺎ ‪‬ﻭﹶﺃ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫»ﹶﺃ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﺷ ﹺﺮ ‪‬ﻣﺎ ‪‬ﻓﻲ‬
‫ﲑ ‪‬ﻣﺎ ‪‬ﺑ ‪‬ﻌﺪ ‪‬ﻫﺎ ‪‬ﻭﹶﺃﻋﻮ ﹶﺫ ﹺﺑ ‪‬‬
‫ﲑ ‪‬ﻣﺎ ‪‬ﻓﻲ ‪‬ﻫ ‪‬ﺬ ‪‬ﻩ ﺍﻟﻠﻴ‪ ‬ﹶﻠ ‪‬ﺔ ‪‬ﻭ ‪‬ﺧ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﺧ ‪‬‬
‫ﺏّ ﹶﺃ ‪‬ﺳﹶﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫‪‬ﻭ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ ‪‬ﻋﻠﻰ ﹸﻛ ﹺﻞّ َ‪‬ﺷ ﹴﻲﺀ ﹶﻗ ‪‬ﺪﻳ ‪‬ﺮ‪ ،‬ﺭ ﹺ‬
‫ﺏ ‪‬ﻓﻲ ﺍﻟﻨ‪‬ﺎ ﹺﺭ‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﻋ ﹶﺬﺍ ﹴ‬
‫ﺏّ ﹶﺃﻋﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ‪‬‬
‫ﺴ ﹺﻞ ﻭ ‪‬ﺳﻮ ِﺀ ﺍﻟ ‪‬ﻜ‪‬ﺒ ﹺﺮ‪ ،‬ﺭ ﹺ‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﺍﹾﻟ ﹶﻜ ‪‬‬
‫ﺏّ ﹶﺃﻋﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ‪‬‬
‫‪‬ﻫ ‪‬ﺬ ‪‬ﻩ ﺍﻟﻠﱠﻴ ﹶﻠ ‪‬ﺔ ﻭ ‪‬ﺷ ﹺﺮ ‪‬ﻣﺎ ‪‬ﺑ ‪‬ﻌ ‪‬ﺪ ‪‬ﻫﺎ‪ ،‬ﺭ ﹺ‬
‫ﺏ ‪‬ﻓﻲ ﺍﻟ ﹶﻘ ‪‬ﺒ ﹺﺮ«‪.‬‬
‫‪‬ﻭ ‪‬ﻋ ﹶﺬﺍ ﹴ‬
‫ﻚ‬
‫ﺢ ﺍ ﹸﳌﻠ ‪‬‬
‫ﺻ‪‬ﺒ ‪‬‬
‫ﺤ‪‬ﻨﺎ ﻭﺃ ‪‬‬
‫ﺻ‪‬ﺒ ‪‬‬
‫و ﭼﻮن ﺻﺒﺢ ﻣﻲﺷﺪ ﻫﻤﻴﻦ دﻋﺎ را ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﻤﻼت آﻏﺎز ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺃ ‪‬‬
‫‪‬ﻟﻠﹼ ‪‬ﻪ‪.«...‬‬
‫»ﺷـﺐ ﻓـﺮا رﺳــﻴﺪ‪ ،‬ﭘﺎدﺷـﺎﻫﻲ از آن او و ﺳــﺘﺎﻳﺶ ﻣﺨﺼـﻮص اوﺳــﺖ‪ ،‬ﻣﻌﺒـﻮدي )ﺷﺎﻳﺴــﺘﻪي‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺶ( ﻏﻴﺮ از او ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻳﮕﺎﻧﻪ و ﺑﻲﻫﻤﺘﺎﺳـﺖ‪ ،‬ﭘﺎدﺷـﺎﻫﻲ و ﺳـﺘﺎﻳﺶ از آن اوﺳـﺖ‪ ،‬او ﺑـﺮ ﻫـﺮ‬
‫ﻛﺎري ﺗﻮاﻧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! از ﺗﻮ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺧﻴﺮ اﻳﻦ ﺷﺐ و ﺧﻴﺮ ﻓﺮداي آن ﻫﺴﺘﻴﻢ و از ﺷﺮ اﻳﻦ‬
‫ﺷﺐ و ﺷﺮ ﻓﺮداي آن‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! از ﺗﻨﺒﻠﻲ و آﻓﺎت ﭘﻴﺮي ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻨـﺎه ﻣـﻲﺑـﺮم‪،‬‬
‫ﭘﺮوردﮔﺎرا! از ﻋﺬاب ﺟﻬﻨﻢ و ﻋﺬاب ﻗﺒﺮ ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم«‪.‬‬
‫‪ -18‬ﻋﺒﺪاﷲ ﺑـﻦ ﺧُﺒﻴـﺐ ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪ :‬ﺷـﺒﻲ ﺑﺴـﻴﺎر ﺗﺎرﻳـﻚ و ﺑـﺎراﻧﻲ در ﭘـﻲ رﺳـﻮل اﷲ ص‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪14‬‬

‫ﺑﺮآﻣﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﺎ ﻧﻤﺎز ﮔﺰارد‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻳﺸﺎن را ﻳـﺎﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪ :‬ﺑﺨـﻮان‪ ،‬ﻣـﻦ ﭼﻴـﺰي ﻧﮕﻔـﺘﻢ‪،‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺨﻮان‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ ﭼﻴﺰي ﻧﮕﻔﺘﻢ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺑﺨـﻮان‪ ،‬ﮔﻔـﺘﻢ‪ :‬ﻳـﺎ رﺳـﻮل اﷲ! ﭼـﻪ‬
‫‡…≅√<⊃‪ ≈Ξ⊂ς∏Ω‬و …∈‪Σ′Σ∅Κς…ΣΤ‬‬
‫‪ ≈δŸΤφ ΤΤšςΚ…Σ/‬و ﻣﻌـﻮذﺗﻴﻦ …∈‪ϑγ ≤Ω ΨŠ Σ′Σ∅Κς…ΣΤ‬‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﻢ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪ϑð ≅…Ω Σ∑ ΣΤ∈… :‬‬

‫‡…≅√⇒‪ ≈Ξ♣†Πς‬را ﻫﺮ ﺻﺒﺢ و ﺷﺎم ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﺨﻮان‪ ،‬از ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﺗﻮ را ﻛﻔﺎﻳﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد]‪.[19‬‬
‫‪ϑγ ≤Ω ΨŠ‬‬

‫‪ -19‬رﺳـﻮل اﷲ ص اﺻـﺤﺎﺑﺶ را آﻣـﻮزش ﻣـﻲدادﻧـﺪ و ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪ :‬ﻫﺮﮔـﺎه ﺻـﺒﺢ ﺷـﺪ‬

‫ﺸﻮ ‪‬ﺭ«‪.‬‬
‫ﻚ ﺍﻟﻨ‪ ‬‬
‫ﺕ ﻭﹺﺇﹶﻟﻴ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻧ ‪‬ﻤﻮ ‪‬‬
‫ﺤ‪‬ﻴﺎ ‪‬ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﻚ ﹶﺃ ‪‬ﻣﺴ‪‬ﻴﻨ‪‬ﺎ ‪‬ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺑ ‪‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺻﺒﺢ و ﺷﺎم ﺑﻪ ﺗﻮ اﻣﻴﺪ ﺑﺴﺘﻪاﻳﻢ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ و ﻣﺮگ ﻣـﺎ ﺑـﺎ ﺗـﻮ و ﺑﺎزﮔﺸـﺖ ﻣـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻮي ﺗﻮﺳﺖ«‪.‬‬
‫ﲑ«]‪.[20‬‬
‫ﻚ ﺍﳌﹶﺼ ‪‬‬
‫ﺕ ‪‬ﻭﹺﺇﻟ ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﻚ ﻧ‪‬ﻤ ‪‬ﻮ ‪‬‬
‫ﺤﻨ‪‬ﺎ ‪‬ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫ﺻ‪‬ﺒ ‪‬‬
‫ﻚ ﹶﺃ ‪‬‬
‫ﻚ ﹶﺃ ‪‬ﻣﺴ‪‬ﻴﻨ‪‬ﺎ ‪‬ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﺷﺐ ﺷﺪ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺑ ‪‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺷﺐ و روز اﻣﻴﺪ ﺑﻪ ﺗﻮ دارﻳﻢ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ و ﻣﺮگ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮ و ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳـﻮي‬
‫ﺗﻮﺳﺖ«‪.‬‬
‫ﺖ ‪‬ﺭ‪‬ﺑّﻲ‪ ،‬ﹶﻻ ﹺﺇﻟـ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﱠ‬
‫‪ -20‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اﻳﻦ دﻋﺎ‪ ،‬ﺳﻴﺪ اﻻﺳـﺘﻐﻔﺎر اﺳـﺖ‪» ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺖ‪ ،‬ﹶﺃﺑ‪‬ـﻮ ُﺀ‬
‫ﺻ‪‬ﻨ ‪‬ﻌ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﺷﺮ‪ ‬ﻣﺎ ‪‬‬
‫ﺖ‪ ،‬ﹶﺃﻋﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ‪‬‬
‫ﺖ‪ ،‬ﺧ ﹶﻠ ﹾﻘ‪‬ﺘﲏ ‪‬ﻭﹶﺃ‪‬ﻧﺎ ‪‬ﻋ ‪‬ﺒ ‪‬ﺪ ‪‬ﻙ ‪‬ﻭﹶﺃ‪‬ﻧﺎ ‪‬ﻋ ﹶﻠﻲ ‪‬ﻋ ‪‬ﻬ ‪‬ﺪ ‪‬ﻙ ‪‬ﻭ ‪‬ﻭ ‪‬ﻋ ‪‬ﺪ ‪‬ﻙ ‪‬ﻣﺎ ﺍ ‪‬ﺳ‪‬ﺘ ﹶﻄ ‪‬ﻌ ‪‬‬
‫ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺖ« ‪.‬‬
‫ﺏ ﹺﺇﻻﱠ ﹶﺍ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻋ ﹶﻠﻲ‪ ‬ﻭﹶﺃ‪‬ﺑﻮ ُﺀ ﹺﺑ ﹶﺬ‪‬ﻧﱯ ﹶﻓﺎ ﹾﻏ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮﱄ‪ ،‬ﹶﻓﹺﺈﻧ‪ ‬ﻪ ﹶﻻ ‪‬ﻳ ‪‬ﻐ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮ ﺍﻟ ﱡﺬﻧ‪‬ﻮ ‪‬‬
‫ﻚ ﹺﺑ‪‬ﻨ ‪‬ﻌ ‪‬ﻤ‪‬ﺘ ‪‬‬
‫ﹶﻟ ‪‬‬
‫»ﺑﺎر اﻟﻬﺎ! ﺗﻮ ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﻨﻲ‪ ،‬ﻏﻴﺮ از ﺗﻮ ﻣﻌﺒﻮدي )ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي ﭘﺮﺳﺘﺶ( ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻮ ﻣﺮا آﻓﺮﻳـﺪي‬
‫و ﻣﻦ ﺑﻨﺪهي ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬و ﺗﺎ ﺗﻮان دارم ﺑﺮ ﻋﻬﺪ و ﭘﻴﻤـﺎن ﺗـﻮ اﺳـﺘﻮار ﺧـﻮاﻫﻢ ﻣﺎﻧـﺪ‪ ،‬از ﺷـﺮ آﻧﭽـﻪ‬
‫ﻛﺮدهام ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻨﺎه ﻣـﻲﺑـﺮم‪ ،‬ﺑـﻪ ﻧﻌﻤـﺖﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﻦ اﻧﻌـﺎم ﻛـﺮدهاي‪ ،‬ﻣﻌﺘـﺮﻓﻢ و ﮔﻨﺎﻫـﺎﻧﻢ را‬
‫ﻣﻲﭘﺬﻳﺮم‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﺮا ﺑﻴﺎﻣﺮز؛ زﻳﺮا ﺟﺰ ﺗﻮ ﻛﺴﻲ‪ ،‬ﮔﻨﺎﻫﺎن را ﻧﻤﻲآﻣﺮزد«‪.‬‬
‫ﻫﺮﻛﺲ ﺳﻴﺪ اﻻﺳﺘﻐﻔﺎر را ﺷﺒﺎﻧﮕﺎه ﺑﺨﻮاﻧﺪ و در آن ﺷﺐ ﺑﻤﻴﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻲرود و ﻫﺮ ﻛﺲ‬
‫آن را ﺻﺒﺤﮕﺎه ﺑﺨﻮاﻧﺪ و در آن روز ﺑﻤﻴﺮد‪ ،‬وارد ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻲﮔﺮدد«]‪.[21‬‬
‫‪ -21‬اﺑﻮﺑﻜﺮ ﺻﺪﻳﻖ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺻﺤﺒﮕﺎه و ﺷـﺎﻣﮕﺎه ﭼﻨـﻴﻦ دﻋـﺎ‬
‫ﺽ‪ ،‬ﺭﺏ‪ ‬ﹸﻛﻞﱢ ‪‬ﺷ ﹴﻲ ‪‬ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬ﻠﻴ ‪‬ﻜ ‪‬ﻪ‪ ،‬ﹶﺃ ‪‬ﺷ ‪‬ﻬ ‪‬ﺪ ﹶﺃ ﹾﻥ ﹶﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ‬
‫ﺕ ﻭﺍ َﻷ ‪‬ﺭ ﹺ‬
‫ﺐ ‪‬ﻭﺍﻟﺸ‪ ‬ﻬﺎ ‪‬ﺩ ‪‬ﺓ‪ ،‬ﹶﻓﺎ ‪‬ﻃ ‪‬ﺮ ﺍﻟﺴ‪ ‬ﻤ ‪‬ﻮﺍ ‪‬‬
‫ﻛﻦ‪» :‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﻋﺎ‪‬ﻟ ‪‬ﻢ ﺍﻟ ‪‬ﻐﻴ ﹺ‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﺷﺮ‪ ‬ﻧ ﹾﻔﺴﻲ ‪‬ﻭ ‪‬ﺷﺮ‪ ‬ﺍﻟﺸ‪‬ﻴ ﹶﻄﺎ ‪‬ﻥ ﻭ ‪‬ﺷ ‪‬ﺮ ‪‬ﻛﻪ«‪.‬‬
‫ﺖ‪ ،‬ﹶﺃ ‪‬ﻋﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ‪‬‬
‫ﹺﺇﻻﱠ ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫اﻳﻦ دﻋﺎ را ﺻﺒﺢ و ﺷﺎم و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ رﺧﺘﺨﻮاب ﻣﻲروي ﺑﺨﻮان«]‪.[22‬‬
 ‫‪15‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! اي داﻧﺎي ﭘﻨﻬﺎن و آﺷـﻜﺎر‪ ،‬اي آﻓﺮﻳـﺪﮔﺎر آﺳـﻤﺎن و زﻣـﻴﻦ‪ ،‬اي ﭘﺮوردﮔـﺎر و‬
‫ﻣﺎﻟﻚ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻲ ﻣﻲدﻫﻢ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ از ﺗﻮ ﻣﻌﺒﻮدي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬از ﺷـﺮ ﻧﻔـﺲ ﺧـﻮﻳﺶ و از ﺷـﺮ‬
‫ﺷﻴﻄﺎن و ﺷﺮك وي‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم«‪.‬‬
‫‪ -22‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﺑﻨﺪهاي ﻛﻪ روزاﻧﻪ ﺻﺒﺤﮕﺎه و ﺷـﺎﻣﮕﺎه ﺳـﻪ ﺑـﺎر ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪:‬‬
‫ﺽ ‪‬ﻭ ﹶﻻ ﰲ ﺍﻟﺴ‪‬ﻤ‪‬ﺎ ِﺀ ‪‬ﻭ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ ﺍﻟﺴ‪‬ﻤ‪‬ﻴ ‪‬ﻊ ﺍﹾﻟ ‪‬ﻌﻠ‪‬ﻴ ‪‬ﻢ« ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ‬
‫ﻀﺮ‪ ‬ﻣ ‪‬ﻊ ﺍ ‪‬ﺳ ‪‬ﻤ ‪‬ﻪ ﺷ‪‬ﻲ ٌﺀ ﰲ ﺍ َﻷ ‪‬ﺭ ﹺ‬
‫»ﺑﹺﺴ ﹺﻢ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﺍﻟﱠﺬﻱ ﹶﻻ ‪‬ﻳ ‪‬‬
‫او زﻳﺎن ﻧﻤﻲرﺳﺎﻧﺪ«]‪.[23‬‬
‫»ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﺎم او در زﻣﻴﻦ و آﺳﻤﺎن‪ ،‬ﭼﻴﺰي زﻳﺎن ﻧﻤـﻲرﺳـﺎﻧﺪ و او ﺷـﻨﻮا و‬
‫داﻧﺎﺳﺖ«‪.‬‬
‫ﷲ ‪‬ﺭﺑ‪‬ﹰﺎ ‪‬ﻭﺑﹺﺎ ِﻹﺳ‪‬ـﻠﹶﺎ ﹺﻡ ‪‬ﺩﻳﻨ‪‬ـﹰﺎ‬
‫ﺖ ﺑﹺﺎ ِ‬
‫‪ -23‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺷﺎﻣﮕﺎه ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ » :‬ﺭﺿ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﺤﻤ‪ ‬ﺪ ‪‬ﻧﹺﺒﻴ‪‬ﹰﺎ« ﻗﻄﻌﺎً ﺧﺪاوﻧﺪ او را ﺧﺸﻨﻮد ﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ«]‪.[24‬‬
‫‪‬ﻭﹺﺑ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫»ﺧﺸﻨﻮدم ﻛﻪ اﷲ رب ﻣﻦ و اﺳﻼم دﻳﻦ ﻣﻦ و ﻣﺤﻤﺪ ص ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻦ‪ ،‬اﺳﺖ«‪.‬‬
‫‪ -24‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻫﻴﭽﮕﺎه ﻫﻨﮕﺎم ﺻﺒﺢ و ﺷﺎم اﻳﻦ دﻋﺎ را ﺗﺮك ﻧﻤﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇﻧ‪‬ﻲ‬
‫ﻱ ‪‬ﻭﹶﺃ ‪‬ﻫﻠﻲ ‪‬ﻭ ‪‬ﻣﺎﱄ‪ ،‬ﺍﻟﻠﱠﻬ‪‬ـﻢ‪‬‬
‫ﻚ ﺍﻟ ‪‬ﻌ ﹾﻔ ‪‬ﻮ ‪‬ﻭﺍﻟ ‪‬ﻌﺎ ‪‬ﻓ‪‬ﻴ ﹶﺔ ﰲ ﺩﹺﻳﲏ ﻭ ‪‬ﺩ‪‬ﻧﻴﺎ ‪‬‬
‫ﻚ ﺍﻟ ‪‬ﻌﺎ ‪‬ﻓ‪‬ﻴ ﹶﺔ ﰲ ﺍﻟﺪ‪‬ﻧ‪‬ﻴﺎ ‪‬ﻭﺍﻵ ‪‬ﺧ ‪‬ﺮ ‪‬ﺓ‪ ،‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﺃ ‪‬ﺳﹶﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﹶﺃ ‪‬ﺳﹶﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﺍ ‪‬ﺳ‪‬ﺘﺮ ‪‬ﻋ ‪‬ﻮ ‪‬ﺭﺍ‪‬ﺗﻲ ﻭﺁ ‪‬ﻣﻦ ‪‬ﺭﻭ ‪‬ﻋﺎ‪‬ﺗﻲ‪ ،‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺍ ‪‬ﺣ ﹶﻔ ﹾﻈﹺﻨﻲ ‪‬ﻣﻦ ‪‬ﺑﲔ ‪‬ﻳﺪﻱ‪ ‬ﻭ ‪‬ﻣﻦ ‪‬ﺧ ﹾﻠ ‪‬ﻔﻲ ‪‬ﻭ ‪‬ﻋﻦ ‪‬ﻳﻤﹺﻴﲏ ‪‬ﻭ ‪‬ﻋ ‪‬ﻦ ‪‬ﺷ ‪‬ﻤﺎﱄ ﻭﻣ‪‬ـ ‪‬ﻦ‬
‫ﻚ ﹶﺃ ﹾﻥ ﹸﺃ ﹾﻏ‪‬ﺘﺎ ﹶﻝ ‪‬ﻣﻦ ‪‬ﺗﺤﱵ«]‪.[27‬‬
‫ﹶﻓﻮﻗﻲ ﻭﹶﺃ ‪‬ﻋﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ‪‬ﻌ ﹶﻈ ‪‬ﻤ‪‬ﺘ ‪‬‬
‫»ﺧﺪاﻳﺎ! ﻋﺎﻓﻴﺖ دﻧﻴﺎ و آﺧﺮت را از ﺗﻮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎ! ﻋﻔﻮ و ﻋﺎﻓﻴﺖ دﻳﻦ و دﻧﻴﺎ و اﻫﻞ و‬
‫ﻣﺎﻟﻢ را از ﺗﻮ ﺧﻮاﺳﺘﺎرم‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎ! اﺳﺮارم را ﺑﭙﻮش و آﺷﻔﺘﮕﻲﻫـﺎﻳﻢ را ﺳـﺎﻣﺎن ده‪ ،‬ﺧـﺪاﻳﺎ! ﻣـﺮا از‬
‫ﭘﻴﺶ رو و ﭘﺸﺖ ﺳﺮ و راﺳﺖ و ﭼﭗ و ﺑﺎﻻي ﺳﺮم ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻓﺮﻣﺎ‪ ،‬و از اﻳﻦ ﻛـﻪ ﻧﺎﮔﻬـﺎﻧﻲ از زﻳـﺮ‬
‫ﭘﺎﻳﻢ )ﻫﺪف ﻗﺮار ﮔﻴﺮم و( ﻧﺎﺑﻮد ﺷﻮم ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم«‪.‬‬

‫دﻋﺎي ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاﺑﻴﺪن‬

 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪16‬‬

‫ﻚ‬
‫‪ -25‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺨﻮاﺑﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﹺﺑﺎﺳ‪‬ـ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﺕ ‪‬ﻭﹶﺃ ‪‬ﺣﻴ‪‬ﺎ« »ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺑﺎ ﻧﺎم ﺗﻮ ﻣﻲﻣﻴﺮم و زﻧﺪه ﻣﻲﮔﺮدم« و ﭼﻮن از ﺧـﻮاب ﺑﻴـﺪار‬
‫ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﺃﻣ‪‬ﻮ ‪‬‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ِﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﺍﻟﱠﺬﻱ ﹶﺃ ‪‬ﺣﻴ‪‬ﺎﻧ‪‬ﺎ ‪‬ﺑ ‪‬ﻌ ‪‬ﺪ ﻣ‪‬ﺎ ﹶﺃﻣ‪‬ﺎ‪‬ﺗﻨ‪‬ﺎ ‪‬ﻭﹺﺇﻟﻴ ‪‬ﻪ ﺍﻟﻨ‪‬ﺸ‪‬ﻮ ‪‬ﺭ«]‪.[29‬‬
‫ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﹶﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫»ﺳﭙﺎس ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ را ﭘﺲ از ﻣﺮگ‪ ،‬زﻧﺪه ﮔﺮداﻧﻴﺪ و ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺳﻮي اوﺳﺖ«‪.‬‬
‫‪ -26‬ﻫﺮ ﺷﺐ ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﻪ رﺧﺘﺨﻮاب ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛـﻒ ﻫـﺮ دو دﺳـﺖ را ﺑـﻪ ﻫـﻢ‬
‫‡‬
‫‡…≅√<⊃‪ ≈Ξ⊂ς∏Ω‬و …∈‪ϑγ ≤Ω ΨŠ Σ′Σ∅Κς…ΣΤ‬‬
‫‪ ≈δŸΤφ ΤΤšςΚ…Σ/‬و …∈‪ϑγ ≤Ω ΨŠ Σ′Σ∅Κς…ΣΤ‬‬
‫ﻣـــــﻲﭼﺴـــــﭙﺎﻧﻴﺪﻧﺪ و …∈‪ϑð ≅…Ω Σ∑ ΣΤ‬‬

‫…≅√⇒‪ ≈Ξ♣†Πς‬را ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و در آن ﻣﻲدﻣﻴﺪﻧﺪ و ﺗﻤﺎم ﺑﺪن ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ آن ﻣﺴﺢ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ و‬

‫از ﺳﺮ و ﭼﻬﺮه و ﻗﺴﻤﺖ ﺟﻠﻮي ﺑﺪن آﻏﺎز و اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺗﺎ ﺳﻪ ﺑﺎر ﺗﻜﺮار ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ«]‪.[30‬‬
‫‪ -27‬اﺑﻮﻫﺮﻳﺮه  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻣﺮا ﺑـﻪ ﺣﻔﺎﻇـﺖ اﻣـﻮال ﺑﻴـﺖ اﻟﻤـﺎل ﮔﻤﺎﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮدي ﻫﺮ ﺷﺐ ﺑﻪ ﺑﻴﺖ اﻟﻤﺎل دﺳﺘﺒﺮد ﻣﻲزد‪ ،‬ﺷﺐ ﺳﻮم ﻛﻪ او را ﮔـﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺑـﻪ او ﮔﻔـﺘﻢ‪:‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎر ﺗﻮ را ﺣﺘﻤﺎً ﭘﻴﺶ رﺳﻮل اﷲ ص ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺮد‪،‬ﮔﻔـﺖ ﻣـﺮا رﻫـﺎ ﻛـﻦ‪ ،‬در ﻋـﻮض ﺑـﻪ ﺗـﻮ‬
‫دﻋﺎﻳﻲ ﻣﻲآﻣﻮزم ﻛﻪ ﺑﺎ آن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮ را ﻧﻔﻊ ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﺳﺎﻧﺪ )اﺑﻮﻫﺮﻳﺮه  ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨـﺪ دﻳﮕـﺮ‬
‫اﻓﺮاد ﺷﻴﻔﺘﻪي ﺧﻴﺮ ﺑﻮد‪ ،‬او را رﻫﺎ ﻛﺮد( او ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻪ رﺧﺘﺨﻮاب رﻓﺘـﻲ‪ ،‬آﻳـﺔ اﻟﻜﺮﺳـﻲ‪:‬‬
‫»ﺍﷲ ﻻ ﺇﻟﻪ ﺇﻻ ﻫﻮ‪...‬ﺗﺎ آﺧﺮ« را ﺑﺨﻮان آﻧﮕﺎه از ﺟﺎﻧـﺐ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺑـﺮاي ﺗـﻮ ﻧﮕﺎﻫﺒـﺎﻧﻲ ﮔﻤﺎﺷـﺘﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻫﻴﭻ ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬او دروﻏﮕﻮ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ راﺳﺖ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪] ،‬آن ﺷﺨﺺ ﺷﻴﻄﺎن ﺑﻮد[‪[31] .‬‬
‫‪ -28‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺲ در ﺷﺐ دو آﻳﻪ آﺧﺮ ﺳﻮره ﺑﻘﺮه را ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ ،‬او را‬
‫ﻛﻔﺎﻳﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد«]‪.[32‬‬
‫‪ -29‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ از ﺷﻤﺎ از رﺧﺘﺨﻮاﺑﺶ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﺳﭙﺲ ﺑـﻪ‬
‫آن ﺑﺎز ﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺳﻪ ﺑﺎر آن را ﺑﺎ ﻛﻨﺎرهي ﭼﺎدرش ﺗﻤﻴﺰ ﻛﻨﺪ؛ زﻳﺮا او ﻧﻤﻲداﻧـﺪ‪ ،‬ﭘـﺲ از او ﭼـﻪ‬
‫ﻚ‬
‫ﺖ ‪‬ﺟ ‪‬ﻨﹺﺒﻲ ‪‬ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫ﺿ ‪‬ﻌ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﺭﺑ‪‬ﻲ ‪‬ﻭ ‪‬‬
‫ﭼﻴﺰي ﺑﺮ ﻟﺤﺎﻓﺶ ﺧﺰﻳﺪه و ﻫﺮﮔﺎه دراز ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﹺﺑﺎ ‪‬ﺳ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﻆ ﹺﺑ ‪‬ﻪ ‪‬ﻋ‪‬ﺒﺎ ‪‬ﺩ ‪‬ﻙ ﺍﻟﺼ‪‬ﺎ‪‬ﻟﺤﹺﻴ ‪‬ﻦ«]‪.[33‬‬
‫ﺴﻲ ﹶﻓﺎ ‪‬ﺭ ‪‬ﺣ ‪‬ﻤ ‪‬ﻬﺎ ‪‬ﻭﺇ ﹾﻥ ﹶﺃ ‪‬ﺭ ‪‬ﺳﻠ‪‬ﺘ ‪‬ﻬﺎ ﹶﻓﺎ ‪‬ﺣ ﹶﻔ ﹾﻈ ‪‬ﻬﺎ ﹺﺑ ‪‬ﻤﺎ ‪‬ﺗﺤ ﹶﻔ ﹸ‬
‫ﺖ ‪‬ﻧ ﹾﻔ ِ‬
‫ﺴ ﹾﻜ ‪‬‬
‫ﹶﺃ ‪‬ﺭ ﹶﻓ ‪‬ﻌ ‪‬ﻪ‪ ،‬ﹶﻓﺈ ﹾﻥ ﹶﺃ ‪‬ﻣ ‪‬‬
 ‫‪17‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا ﻣﻦ ﺑﺎ ﻧﺎم ﺗﻮ ﭘﻬﻠﻮﻳﻢ را ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻲﮔﺬارم و ﺑﺎ ﻧﺎم و ﻗﺪرت ﺗﻮ ﺑﻠﻨﺪ ﻣـﻲﺷـﻮم‪،‬‬

‫اﮔﺮ ﻧﻔﺴﻢ را ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻲ )ﻗﺒﺾ روﺣﻢ ﻛﺮدي(‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺮ آن رﺣﻢ ﻛﻦ و اﮔﺮ رﻫﺎﻳﺶ ﻛـﺮدي‪،‬‬
‫آن را ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻧﻴﻜﻮﻛﺎرت را ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﻲﻛﻨﻲ‪ ،‬ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻓﺮﻣﺎ«‬
‫ﰲ ‪‬ﺟﺴ‪‬ـ ‪‬ﺪﻱ‬
‫ﱐ ﹺ‬
‫ﻱ ﻋ‪‬ﺎﻓﹶﺎ ﹺ‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﺍﻟﱠﺬ ﹺ‬
‫و ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ از ﺷﻤﺎ از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷـﺪ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪» :‬ﹶﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﱄ ﹺﺑ ‪‬ﺬ ﹾﻛ ﹺﺮ ‪‬ﻩ«]‪.[34‬‬
‫ﻭ ‪‬ﺭﺩ‪ ‬ﻋ ﹶﻠﻲ‪ ‬ﺭﻭ‪‬ﺣ ﹺﻲ ﻭﹶﺃ ‪‬ﺫ ﹶﻥ ﹺ‬
‫»ﺳﭙﺎس ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺮا ﻋﺎﻓﻴﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺨﺸﻴﺪ و روﺣـﻢ را ﺑـﻪ ﻣـﻦ ﺑﺎزﮔﺮداﻧـﺪ و ﺑـﻪ ﻣـﻦ‬
‫اﺟﺎزه داد ﺗﺎ او را ﻳﺎد ﻛﻨﻢ«‪.‬‬
‫‪ -30‬رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﻪ ﻋﻠﻲ و ﻓﺎﻃﻤﻪ ل ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬آﻳﺎ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﻛﺎرآﻣﺪ ﺗﺮ از‬
‫ﻳﻚ ﺧﺪﻣﺘﮕﺬار‪ ،‬راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻧﻜﻨﻢ؟ )ﮔﻔﺘﻨﺪ آري‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد‪ (:‬ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻪ رﺧﺘﺨﻮاب رﻓﺘﻴـﺪ ‪ 33‬ﺑـﺎر‬
‫ﺳﺒﺤﺎﻥ ﺍﷲ و ‪ 33‬ﺑﺎر ﺍﳊﻤﺪ ﷲ و ‪ 34‬ﺑﺎر ﺍﷲ ﺍﻛﱪ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ«‪.‬‬
‫ﻋﻠﻲ  ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬از آن ﭘﺲ ﻫﻴﭽﮕﺎه آن را ﺗﺮك ﻧﻜـﺮدهام‪ ،‬ﭘﺮﺳـﻴﺪﻧﺪ‪ :‬ﺣﺘـﻲ ﺷـﺐ ﺟﻨـﮓ‬
‫ﺻﻔﻴﻦ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬و ﻧﻪ ﺷﺐ ﺻﻔﻴﻦ‪.[35].‬‬
‫‪ -31‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص ﻣﻲﺧﻮاﺑﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖ راﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ را زﻳـﺮ رﺧﺴﺎرﺷـﺎن‬
‫ﺚ ‪‬ﻋﺒ‪‬ﺎﺩ‪‬ﻙ«]‪.[36‬‬
‫ﻚ ﻳ‪‬ﻮ ‪‬ﻡ ‪‬ﺗ ‪‬ﺒ ‪‬ﻌ ﹸ‬
‫ﲏ ‪‬ﻋﺬﹶﺍ‪‬ﺑ ‪‬‬
‫ﻗﺮار ﻣﻲدادﻧﺪ و ﺳﻪ ﺑﺎر ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﻗ ﹺ‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! آﻧﮕﺎه ﻛﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺖ را ﺑﺮﻣﻲاﻧﮕﻴﺰي‪ ،‬ﻣﺮا از ﻋﺬاب ﺧﻮد ﻧﺠﺎت ده«‪.‬‬
‫ﻱ‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﺍﻟﱠ ‪‬ﺬ ‪‬‬
‫‪ -32‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﻪ رﺧﺘﺨﻮاب‪ ،‬ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﹶﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﻱ«]‪.[37‬‬
‫ﹶﺃ ﹾﻃ ‪‬ﻌﻤ‪‬ﻨﹶﺎ ‪‬ﻭ ‪‬ﺳﻘﹶﺎﻧ‪‬ﺎ ‪‬ﻭ ﹶﻛﻔﹶﺎﻧ‪‬ﺎ ﻭﺁﻭ‪‬ﺍﻧ‪‬ﺎ‪ ،‬ﹶﻓ ﹶﻜ ‪‬ﻢ ﳑ‪‬ﻦ ﹶﻻ ﻛﹶﺎ ‪‬ﻓ ‪‬ﻲ ﹶﻟ ‪‬ﻪ ﻭ ﹶﻻ ﻣ‪‬ﺆ ﹺﻭ ‪‬‬
‫»ﺳﭙﺎس ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ آب و ﻏﺬا ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻛﺮد و ﻣﺎ را ﺳﺎﻣﺎن ﺑﺨﺸﻴﺪ و ﭘﻨﺎﻫﻤﺎن داد‪ ،‬ﺑﺴـﺎ‬
‫اﻧﺴﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﻣﺎن و ﭘﻨﺎه دﻫﻨﺪهاي ﻧﺪارﻧﺪ«‪.‬‬
‫‪ -33‬رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﻪ ﻣﺮدي ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻮن ﺑﻪ رﺧﺘﺨﻮاب ﻣﻲرود‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ دﻋـﺎ‬
‫ﻚ ‪‬ﻣﻤﹶﺎ‪‬ﺗﻬﺎ ‪‬ﻭ ‪‬ﺣ‪‬ﻴﺎ‪‬ﺗﻬﺎ‪ ،‬ﹺﺇ ﹾﻥ ﹶﺃﺣ‪‬ﻴ ‪‬ﻴ‪‬ﺘﻬﺎ ﹶﻓﺎ ‪‬ﺣ ﹶﻔ ﹾﻈ ‪‬ﻬﺎ ‪‬ﻭﹺﺇ ﹾﻥ ﺃ ‪‬ﻣﺘ‪ ‬ﻬﺎ‬
‫ﺖ ‪‬ﺗﺘ‪‬ﻮ ﹶﻓﺎﱠﻫ‪‬ﺎ‪ ،‬ﹶﻟ ‪‬‬
‫ﺖ ‪‬ﻧﻔﹾﺴ ﹺﻲ ﻭﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺖ ‪‬ﺧ ﹶﻠ ﹾﻘ ‪‬‬
‫ﻛﻨﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﻚ ﺍﻟ ‪‬ﻌﺎ ‪‬ﻓ‪‬ﻴ ﹶﺔ«]‪.[38‬‬
‫ﹶﻓﺎ ﹾﻏ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮﹶﻟ ‪‬ﻬﺎ‪ ،‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇﻧ‪‬ﻲ ﹶﺃ ‪‬ﺳﹶﺄﹸﻟ ‪‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪18‬‬

‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺗﻮ ﻧﻔﺲ ﻣﺮا آﻓﺮﻳﺪي و ﺗـﻮ آن را ﺑـﺎز ﻣـﻲﺳـﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣـﺮگ و زﻧـﺪﮔﻲ اش ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ آن را زﻧﺪه ﮔﺬاﺷﺘﻲ‪ ،‬ﭘﺲ ﺣﻔﺎﻇﺘﺶ ﻓﺮﻣﺎ و اﮔﺮ او را ﻣﻴﺮاﻧﺪي‪ ،‬ﺑﻴﺎﻣﺮزش‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎ!‬
‫ﻣﻦ از ﺗﻮ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻋﺎﻓﻴﺘﻢ«‪.‬‬
‫‪ -34‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﻪ رﺧﺘﺨﻮاب ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪‬‬
‫ﺵ ﺍﻟ ‪‬ﻌﻈ‪‬ﻴﻢﹺ‪ ،‬ﺭ‪‬ﺑﻨ‪‬ﹶﺎ ‪‬ﻭ ‪‬ﺭﺏ‪ ‬ﹸﻛﻞﱢ ﺷ‪‬ﻲﺀٍ‪ ،‬ﻓﹶﺎ‪‬ﻟ ﹺﻖ ﺍﳊﹶـﺐ‪ ‬ﻭ‪‬ﺍﻟﻨ‪‬ـﻮ‪‬ﻱ‬
‫ﺽ ‪‬ﻭ ‪‬ﺭﺏ‪ ‬ﺍﹾﻟ ‪‬ﻌ ‪‬ﺮ ﹺ‬
‫ﺕ ‪‬ﻭ ‪‬ﺭﺏ‪ ‬ﺍ ﹶﻻ ‪‬ﺭ ﹺ‬
‫‪‬ﺭﺏ‪ ‬ﺍﻟﺴ‪‬ﻤ‪‬ﻮﺍ ‪‬‬
‫ﺖ‬
‫ﺻ‪‬ﻴ‪‬ﺘ ‪‬ﻪ‪ ،‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺖ ﺁ ‪‬ﺧﺬﹼ ﹺﺑ‪‬ﻨﺎ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﺷ ﹺﺮّ ﹸﻛﻞﱢ ‪‬ﺫﻱ ‪‬ﺷ ﹴﺮ ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫‪‬ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬ﻨ ﹺﺰ ﹺﻝ ﺍﻟﺘ‪‬ﻮﺭ‪‬ﺍ ‪‬ﺓ ﻭ‪‬ﺍ ِﻹ‪‬ﻧﺠﹺﻴ ﹺﻞ ﻭ‪‬ﺍﹾﻟﻔﹸﺮﻗﹶﺎﻥ‪ ،‬ﹶﺃﻋ‪‬ﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ‪‬‬
‫ﺖ‬
‫ﻚ ‪‬ﺷﻲ ٌﺀ ﻭﹶﺃﻧ‪‬ـ ‪‬‬
‫ﺲ ﹶﻓ ‪‬ﻮﻗ ‪‬‬
‫ﺖ ﺍﻟﻈﱠﺎ ‪‬ﻫ ‪‬ﺮ ﹶﻓ ﹶﻠ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﺲ ‪‬ﺑ ‪‬ﻌ ‪‬ﺪ ‪‬ﻙ ‪‬ﺷﻲ ٌﺀ ﻭﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺖ ﺍﻵ ‪‬ﺧ ‪‬ﺮ ﹶﻓ ﹶﻠ ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﺷ ‪‬ﻲ ‪‬ﻭﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺲ ﹶﻗ ‪‬ﺒ ﹶﻠ ‪‬‬
‫ﺍ َﻷﻭ‪ ‬ﹸﻝ ﹶﻓ ﹶﻠ ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﺾ ‪‬ﻋﻨ‪‬ﺎ ﺍﻟﺪ‪‬ﻳ ‪‬ﻦ ﻭﺃ ﹾﻏﹺﻨ‪‬ﻨﺎ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﺍﻟ ﹶﻔ ﹾﻘ ﹺﺮ«]‪.[40‬‬
‫ﻚ ‪‬ﺷﻲ ٌﺀ‪ ،‬ﺍ ﹾﻗ ﹺ‬
‫ﺲ ‪‬ﺩﻭ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺍﻟ‪‬ﺒﺎ ‪‬ﻃ ‪‬ﻦ ﹶﻓﻠ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫»ﺧﺪاﻳﺎ! اي ﭘﺮوردﮔﺎر آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ‪ ،‬و اي ﭘﺮوردﮔﺎر ﻋﺮش ﻋﻈﻴﻢ‪ ،‬اي ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣـﺎ‬
‫و ﭘﺮوردﮔﺎر ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ‪ ،‬ﺷﻜﺎﻓﻨﺪهي داﻧﻪ و ﻫﺴﺘﻪ و ﻓﺮو ﻓﺮﺳﺘﻨﺪهي ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ و ﻗـﺮآن! از‬
‫ﺷﺮ ﻫﺮ ﺷﺮوري ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺎﻧﻴﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎ! ﺗﻮ ﻧﺨﺴﺘﻴﻨﻲ‪ ،‬ﭘـﻴﺶ از‬
‫ﺗﻮ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻮ واﭘﺴﻴﻨﻲ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺗﻮ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻮ آﺷﻜﺎري‪ ،‬ﻓﺮاﺗﺮ از ﺗﻮ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‬
‫و ﺗﻮ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﻓﺮوﺗﺮ از ﺗﻮ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وامﻫﺎي ﻣﺎ را ﺑﭙﺮداز و ﻣﺎ را از ﻓﻘﺮ دور ﺑﮕﺮدان«‪.‬‬
‫‪ -35‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه ﺧﻮاﺳـﺘﻲ ﺑﺨـﻮاﺑﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨـﺪ وﺿـﻮي ﻧﻤـﺎز‪ ،‬وﺿـﻮ‬
‫ﻚ‬
‫ﺖ ‪‬ﻧﻔﹾﺴ ﹺﻲ ﹺﺇﻟﻴـ ‪‬‬
‫ﺑﮕﻴﺮ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺮ ﭘﻬﻠﻮي راﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ دراز ﺑﻜﺶ و ﭼﻨﻴﻦ ﺑﮕـﻮ‪» :‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﺃ ‪‬ﺳ ﹶﻠ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﺕ ﹶﻇ ‪‬ﻬﺮﹺﻱ ﹺﺇﻟ‪‬ﻴﻚ‪ ،‬ﺭ ﹾﻏ‪‬ﺒ ﹰﺔ ‪‬ﻭ ‪‬ﺭ ‪‬ﻫ‪‬ﺒ ﹰﺔ ﹺﺇﻟ‪‬ﻴﻚ‪ ،‬ﹶﻻ ‪‬ﻣ ﹾﻠﺠ‪‬ﺄ ‪‬ﻭ ﹶﻻ‬
‫ﻚ ‪‬ﻭﹶﺃﹾﻟﺠ‪‬ﺄ ‪‬‬
‫ﺖ ﹶﺃ ‪‬ﻣﺮﹺﻱ ﹺﺇﻟ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﺿ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻭ ﹶﻓﻮ‪ ‬‬
‫ﺖ ‪‬ﻭﺟ‪‬ﻬ ﹺﻲ ﹺﺇﻟﻴ ‪‬‬
‫‪‬ﻭ ‪‬ﻭﺟ‪ ‬ﻬ ‪‬‬
‫ﺖ« »اﮔـﺮ در آن ﺷـﺐ‬
‫ﻚ ﺍﻟﱠ ‪‬ﺬﻱ ﹶﺃ ‪‬ﺭﺳ‪‬ـ ﹾﻠ ‪‬‬
‫ﺖ ‪‬ﻭﹺﺑ‪‬ﻨﺒﻴ‪ ‬‬
‫ﻚ ﺍﻟﱠ ‪‬ﺬﻱ ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬ﺰﹾﻟ ‪‬‬
‫ﺖ ﹺﺑ ‪‬ﻜ‪‬ﺘﺎﹺﺑ ‪‬‬
‫ﻚ ﹺﺇﻻﹼ ﹺﺇﻟﻴﻚ‪ ،‬ﺁ ‪‬ﻣ ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫‪‬ﻣﻨ‪‬ﺠﹶﺄ ‪‬ﻣ ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﺑﻤﻴﺮي‪ ،‬ﺑﺮ ﻓﻄﺮت ﺧﻮاﻫﻲ ﻣﺮد‪ ،‬و اﻳﻦ دﻋﺎ را آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺧﻮد ﺑﮕﺮدان«]‪.[41‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺟﺎﻧﻢ را ﺑﻪ ﺗﻮ واﮔﺬاﺷﺘﻢ‪ ،‬و ر‪‬ﺧﻢ را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺗﻮ ﮔﺮداﻧﻴـﺪم‪ ،‬ﻛـﺎرم را ﺑـﻪ ﺗـﻮ‬
‫ﺳﭙﺮدم‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻴﻢ و اﻣﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮ روي آوردم‪ ،‬ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه و ﺟﺎي اﻣﻨﻲ از ﻋﺬاب ﺗـﻮ‪ ،‬ﺟـﺰ آﺳـﺘﺎن ﺗـﻮ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﻧﺎزل ﻓﺮﻣﻮدي و ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﻛﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎدي‪ ،‬اﻳﻤﺎن آوردم«‪.‬‬
 ‫‪19‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻴﺪار ﺷﺪن در ﭘﺎﺳﻲ از ﺷﺐ‬

‫‪ -36‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺷﺐ از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ » :‬ﹶﻻ ﹺﺇﹶﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﱠ ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻪ‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﻭ ‪‬ﺳ ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ ﹶﻥ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ‪‬ﻭ ﹶﻻ‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻭ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ ‪‬ﻋ ﹶﻠﻰ ﹸﻛ ﹺﻞّ ﺷ‪‬ﻲ ٍﺀ ﹶﻗﺪ‪‬ﻳﺮ‪ ،‬ﹶﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻭﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫‪‬ﻭ ‪‬ﺣ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ ﹶﻻ ‪‬ﺷﺮﹺﻳﻚ‪ ‬ﹶﻟﻪ‪ ،‬ﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍﹾﻟ ‪‬ﻤ ﹾﻠ ‪‬‬
‫ﹺﺇﹶﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﱠ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﻭﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﹶﺃ ﹾﻛ‪‬ﺒ ‪‬ﺮ ‪‬ﻭ ﹶﻻ ‪‬ﺣﻮ ﹶﻝ ‪‬ﻭ ﹶﻻ ﹸﻗ ‪‬ﻮ ﹶﺓ ﹺﺇﻻﱠ ﹺﺑﺎﻟﻠﱠﻪ‪ ‬ﺍﻟ ‪‬ﻌﻠ ﹺﻲ ﺍﹾﻟ ‪‬ﻌﻈﹺﻴﻢ« »ﻏﻴﺮ از ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧـﻪ ﻣﻌﺒـﻮدي‬
‫)ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي ﭘﺮﺳﺘﺶ( ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺷﺮﻳﻜﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ از آن او و ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺳﺰاوار اوﺳﺖ‪ ،‬او ﺑﺮ‬
‫ﻫﺮ ﻛﺎري ﺗﻮاﻧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺘﺎﻳﺶﻫﺎ ﺳﺰاوار اوﺳﺖ‪ ،‬اﷲ ﭼﻪ ﭘﺎك اﺳﺖ‪ ،‬ﻏﻴﺮ از اﷲ ﻣﻌﺒﻮدي ﻧﻴﺴـﺖ‪،‬‬
‫اﷲ از ﻫﻤﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ و ﺑﺮﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺟﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺧﺪاي ﺑﺰرگ و ﺑﺮﺗﺮ‪ ،‬ﺗﻮان و ﻗـﺪرﺗﻲ‬
‫ﻧﺪارد«‪.‬‬
‫ﱄ و ﻳﺎ دﻋﺎي دﻳﮕﺮي ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺟﺎﺑﺖ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ و اﮔـﺮ‬
‫اﮔﺮ ﭘﺲ از آن ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺍ ﹾﻏ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮ ﹺ‬
‫وﺿﻮ ﺑﮕﻴﺮد و ﻧﻤﺎز ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎزش ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد«]‪.[42‬‬
‫‪ -37‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫـﺮﻛﺲ ﭘـﺎﻛﻴﺰه ﺑـﻪ رﺧﺘﺨـﻮاب ﺑـﺮود‪ ،‬و ﺗـﺎ ﻫﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﺧﻮاب ﺑﻪ ﺳﺮاﻏﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ذﻛﺮ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ از ﺷﺐ ﻛﻪ ﺑﻴـﺪار ﺷـﻮد و ﭼﻴـﺰي‪ ،‬دﻧﻴـﻮي و ﻳـﺎ‬
‫اﺧﺮوي از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪ او ﺧﻮاﻫﺪ داد«]‪.[42‬‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻟﻠﱠـ ‪‬ﻪ‬
‫‪ -38‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷـﺪ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪» :‬ﹶﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﺴﺪ‪‬ﻱ ﻭﹶﺃ ‪‬ﺫ ﹶﻥ ﻟ‪‬ﻲ ﹺﺑ ‪‬ﺬﻛﺮﻩ«]‪.[45‬‬
‫ﺍﻟﱠ ‪‬ﺬﻱ ‪‬ﺭﺩ‪ ‬ﻋ ﹶﻠﻲ‪ ‬ﺭ‪‬ﻭﺣ‪‬ﻲ ‪‬ﻭﻋ‪‬ﺎﻓﹶﺎﻧﹺﻲ ﻓ‪‬ﻲ ‪‬ﺟ ‪‬‬
‫»ﺳﭙﺎس ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ روﺣﻢ را ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪ و ﺑﻪ ﻣـﻦ ﻋﺎﻓﻴـﺖ ﺟﺴـﻤﺎﻧﻲ ﺑﺨﺸـﻴﺪ و ﻣـﺮا‬
‫اﺟﺎزه داد ﺗﺎ او را ﻳﺎد ﻛﻨﻢ«‪.‬‬
‫ﺕ‬
‫‪ -39‬رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﻪ اﺻﺤﺎب ﻣﻲآﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻲ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪» 1:‬ﹶﺃ ‪‬ﻋﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ﹶﻜﻠﻤﹶﺎ ‪‬‬
‫ﻀﺮ ‪‬ﻭ ﹶﻥ«] ‪.[48‬‬
‫ﺤ ‪‬‬
‫ﲔ ﻭﹶﺃ ﹾﻥ ‪‬ﻳ ‪‬‬
‫ﺕ ﺍﻟﺸ‪‬ﻴﺎ ‪‬ﻃ ﹺ‬
‫ﻀﹺﺒ ‪‬ﻪ ‪‬ﻭ ‪‬ﺷ ﹺﺮّ ‪‬ﻋ‪‬ﺒﺎ ‪‬ﺩ ‪‬ﻩ ‪‬ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﻫ ‪‬ﻤ ‪‬ﺰﺍ ‪‬‬
‫ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﺍﻟﺘ‪‬ﺎ ‪‬ﻣ ‪‬ﺔ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﹶﻏ ‪‬‬
‫»ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم ﺑﻪ ﻛﻠﻤﺎت ﻛﺎﻣﻞ اﻟﻬﻲ‪ ،‬از ﺧﺸﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﺷـﺮ ﺑﻨـﺪﮔﺎﻧﺶ و از وﺳﻮﺳـﻪﻫـﺎي‬
‫ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ و از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﺮاغ ﻣﻦ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ«‪.‬‬

‫‪ -1‬در رواﻳﺖ ﺗﺮﻣﺬي اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ آﻣﺪه‪» :‬إذا ﻓﺰع أﺣﺪﻛﻢ ﻓﻲ اﻟﻨﻮم ﻓﻠﻴﻘﻞ‪ :‬أﻋﻮذ‪.«...‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪20‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب دﻳﺪن‬

‫‪ -40‬اﺑﻮ ﺳﻠﻤﻪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬از اﺑﻮﻗﺘـﺎده ﺑـﻦ رﺑﻌـﻲ ﺷـﻨﻴﺪم ﻛـﻪ ﻣـﻲﮔﻔـﺖ‪ :‬از‬
‫رﺳﻮل اﷲ ص ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺧﻮاب ﺧﻮش از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﺧﻮاب ﺑﺪ از ﺟﺎﻧـﺐ‬
‫ﺷﻴﻄﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ از ﺷﻤﺎ ﺧﻮاب ﺑﺪي دﻳﺪ و ﺑﻴﺪار ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻪ ﺑﺎر ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺧﻮد ﺗﻒ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬و از ﺷﺮ آن ﺑﻪ ﺧﺪا ﭘﻨﺎه ﺑﺠﻮﻳﺪ‪ ،‬ان ﺷﺎءاﷲ ﺑﻪ او ﻫﻴﭻ زﻳﺎﻧﻲ ﻧﻤﻲرﺳﺎﻧﺪ«‪.‬‬
‫اﺑﻮ ﺳﻠﻤﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻗﺒﻼً‪ ،‬ﮔﺎه ﺧﻮابﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲدﻳﺪم ﻛﻪ از ﻛﻮه ﺑﺮاﻳﻢ ﺳﻨﮕﻴﻦﺗـﺮ ﻣـﻲﻧﻤـﻮد‪،‬‬
‫اﻣﺎ از ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ را ﺷﻨﻴﺪهام‪ ،‬ﺑﻪ آن ﻫـﻴﭻ اﻋﺘﻨـﺎﻳﻲ ﻧﻤـﻲﻛـﻨﻢ‪ .‬در رواﻳﺘـﻲ دﻳﮕـﺮ‬
‫آﻣﺪه‪ :‬ﮔﺎه ﺧﻮاب ﻣﻲدﻳﺪم و ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻓﺮو ﻣﻲرﻓـﺘﻢ‪ ،‬ﺗـﺎ اﻳـﻦ ﻛـﻪ از اﺑﻮﻗﺘـﺎده ﺷـﻨﻴﺪم ﻛـﻪ‬
‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﺧﻮاب ﻣﻲدﻳﺪم و ﭼﻨﺎن ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻓﺮو ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻲﺷﺪم ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛـﻪ از‬
‫رﺳﻮل اﷲ ص ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺧﻮاب ﺧﻮش از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ از ﺷـﻤﺎ‬
‫ﺧﻮاب ﺧﻮﺷﻲ دﻳﺪ‪ ،‬آن را ﻓﻘﻂ ﺑﺎ دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﺧﻮاب ﺑـﺪي دﻳـﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ ﻫـﻴﭻ‬
‫ﻛﺲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻜﻨﺪ و ﺳﻪ ﺑﺎر ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺧﻮد را ﺗﻒ ﻛﻨﺪ‪ ،‬و از ﺷـﻴﻄﺎن و ﺧـﻮاب ﺑـﺪي ﻛـﻪ‬
‫دﻳﺪه ﺑﻪ ﺧﺪا ﭘﻨﺎه ﺑﺒﺮد‪ ،‬ﺑﻪ او ﻫﻴﭻ زﻳﺎﻧﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ«]‪.[49‬‬
‫‪ -41‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه ﺧﻮاب ﺑﺪي دﻳﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺧﻮد ﺳﻪ ﺑﺎر ﺗـﻒ‬
‫ﻛﻨﻴﺪ و ﺳﻪ ﺑﺎر از ﺷﻴﻄﺎن ﺑﻪ ﺧﺪا ﭘﻨـﺎه ﺑﺒﺮﻳـﺪ و از ﭘﻬﻠـﻮﻳﻲ ﻛـﻪ ﺧﻮاﺑﻴـﺪهاﻳـﺪ ﺑـﻪ ﭘﻬﻠـﻮي دﻳﮕـﺮ‬
‫ﺑﻐﻠﻄﻴﺪ«]‪.[50‬‬

‫ﻓﻀﻴﻠﺖ ﻋﺒﺎدت ﺷﺒﺎﻧﻪ‬

‫‪Ψ ςΚ…,ΙΣΩ⊃±ΤΨΠ ⇓ (2) „∼Ψ∏ΤΩ ∈ ‚ΠςΜΞ…ΩΤ∼ς√Π ≅…ψ‬‬

‫ﺧﺪاوﻧــﺪ ﻣﺘﻌــﺎل ﻣــﻲﻓﺮﻣﺎﻳﻨــﺪ‪Ψ ΣΤ∈ (1) ΣΘΨ∨∞ΘΩ Σ∧<√≅…†ΩΣΤΘ ÿΚς†;ΤΗ ΤΩΤÿ… :‬‬

‫∠ ∈ ‪„∼Ψ⊆ς’ ‚⌠ΤΩ‬‬
‫‪ð ∼ς∏Ω∅ Ψ⊆<∏Σ⇒Ω♠ †ΠςΤ⇓ΞΜ…(4) „∼ΨΤπŽ≤ΩԎ Ω⇐…ƒ∫≤⌠ Σ⊆<√≅…ΞΠ؎⁄Ω Ω Ψ∼ς∏Ω∅ €ƒΨ ςΚ…(3) „∼Ψ∏ΤΩ ∈ Σ⇒Ψ∨ °‬‬
‫…≅⇓⊆‪π Σ‬‬

‫≈ )ﻣﺰﻣﻞ‪.(5 -1 :‬‬
 ‫‪21‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫»اي ﺟﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﭘﻴﭽﻴﺪه‪ ،‬ﺷﺐ ﺧﻴﺰ)ﺑﺮاي ﻧﻤﺎز( ﻣﮕﺮ اﻧﺪﻛﻲ)از ﺷﺐ(‪ ،‬ﻧﻴﻤـﻲ از ﺷـﺐ ﻳـﺎ‬
‫اﻧﺪﻛﻲ از آن ﺑﻜﺎه و ﻗﺮآن را )ﺑﺎ دﻗﺖ و ﺗﺄﻣﻞ( ﺑﺨﻮان؛ ﻣﺎ ﺑﺰودي ﺑﺮ ﺗﻮ ﺳﺨﻨﻲ ﮔﺮان ﻣﺎﻳﻪ ﻧﺎزل‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ«‪.‬‬
‫∠ ∨‪†_∨†Ω⊆Ω‬‬
‫∠ ‪ð ΣΤΘ ŠΩ⁄‬‬
‫∠ ∅‪ð Ω‘Ω⊕‰ΤΩ ÿ ⇐Κς…υϖΩ♥Ω‬‬
‫⇑…≅√‪ð ςΠ√ ◊⊥ Τς∏Ψ⊇†ΩΤ⇓ −ΨΨŠ ŸΘΩ•ΩٍΤΩ ⊇ ΞΤ∼ΤΠς‬‬
‫و ﻧﻴــﺰ ﻣــﻲﻓﺮﻣﺎﻳــﺪ‪Ω Ψ∨Ω … :‬‬

‫∨‪≈(79) …_€Σ∧™ΘΩ‬‬

‫)اﻹﺳﺮاء‪.(79 :‬‬
‫»و ﭘﺎﺳﻲ از ﺷﺐ را ﺑﺮﺧﻴﺰ و ﻧﻤﺎز ﮔﺰار‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﻚ وﻇﻴﻔﻪي اﺿﺎﻓﻲ اﺳـﺖ ﺑـﺮاي ﺗـﻮ‪ ،‬اﻣﻴـﺪ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮوردﮔﺎرت ﺗﻮ را ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﻲ در ﺧﻮر ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺰد«‪.‬‬
‫⇑…≅ ‪) ≈(26) „ÿΞς≡ „∼Τς√ Σ™ΘΨ‰ΤΩ♠Ω ΙΣςΤ√ ŸΣ•Τπ ♠≅†ΤΩ ⊇ ΞΤΤ∼ς√Π‬دﻫﺮ‪.(26 :‬‬
‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪Ω Ψ∨Ω … :‬‬

‫»ﺷﺒﺎﻧﮕﺎه‪ ،‬ﺑﺮاي او ﺳﺠﺪه ﻛﻦ و ﻣﻘﺪاري ﻃﻮﻻﻧﻲ از ﺷﺐ او را ﺗﺴﺒﻴﺢ ﮔﻮي«‪.‬‬

‫‪ -42‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﭘﺮوردﮔﺎرﻣﺎن ﻫﺮ ﺷﺐ‪ ،‬در ﺛﻠﺚ آﺧﺮ ﺷﺐ ﺑﻪ آﺳﻤﺎن دﻧﻴـﺎ‬
‫ﻓﺮود ﻣﻲآﻳﺪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺮا ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ او را اﺟﺎﺑﺖ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ از ﻣـﻦ‬
‫ﭼﻴﺰي ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﻢ‪ ،‬ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ از ﻣﻦ ﺑﺨﺸﺶ ﻃﻠﺐ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ او را ﺑﺒﺨﺸﻢ«]‪.[52‬‬
‫‪ -43‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬در دل ﺷﺐ‪ ،‬از ﻫـﺮ وﻗـﺖ دﻳﮕـﺮي‪ ،‬ﭘﺮوردﮔـﺎر ﺑـﻪ ﺑﻨـﺪه‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻜﻮش ﻛـﻪ در آن ﻟﺤﻈـﺎت ﺟـﺰو ﻛﺴـﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷـﻲ ﻛـﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ را ﻳـﺎد‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«]‪.[53‬‬
‫‪ -44‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬در ﺷﺐ ﻟﺤﻈﻪاي ﻫﺴﺖ ﻛـﻪ ﻫـﺮ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﻲ در آن ﻟﺤﻈـﻪ‬
‫ﻣﺼﻠﺤﺘﻲ دﻧﻴﻮي ﻳﺎ اﺧﺮوي را از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪ او ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ ،‬آن ﻟﺤﻈﻪ در ﻫﻤﻪي ﺷﺐ‬
‫ﻫﺎ وﺟﻮد دارد«]‪.[54‬‬
‫‪ -45‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺎرج ﺷﺪن از ﻣﻨﺰل ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪» :‬ﺑﹺﺴ ﹺﻢ ﺍﻟﻠﱠﻪ‪،‬‬
‫ﺖ ‪‬ﻋ ﹶﻠﻰ ﺍﻟﻠﱠﻪ‪ ،‬ﹶﻻ ﺣ‪‬ﻮ ﹶﻝ ‪‬ﻭ ﹶﻻ ﹸﻗﻮ‪ ‬ﹶﺓ ﹺﺇﻻﱠ ﺑﹺﺎﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ‪‬ﺗﻌ‪‬ﺎﱃ«‬
‫‪‬ﺗ ‪‬ﻮﻛﱠ ﹾﻠ ‪‬‬
‫»ﺑﻨﺎم اﷲ‪ ،‬ﺑﺮ اﷲ ﺗﻮﻛﻞ ﻧﻤﻮدم‪ ،‬ﺟﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل ﻛﺴﻲ ﺗﻮان و ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﻧﺪارد«‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪22‬‬

‫ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬ﻛﻔﺎﻳﺖ ﺷﺪي‪ ،‬ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪي‪ ،‬ﻫـﺪاﻳﺖ ﺷـﺪي و ﺷـﻴﻄﺎن از او ﻛﻨـﺎره‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺑﻪ ﺷﻴﻄﺎنﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﺎ ﻣﺮدي ﻛﻪ ﻫﺪاﻳﺖ‪ ،‬ﻛﻔﺎﻳﺖ و ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﭼﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ ﺑﻜﻨﻲ«]‪.[55‬‬
‫‪ -46‬ام ﺳﻠﻤﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه رﺳﻮل اﷲ ص از ﻣﻨﺰل ﺑﻴﺮون ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً ﻧﮕﺎﻫﺶ را‬
‫ﺿﻞﱠ ﺃﹶﻭ ﹶﺃ ﹺﺯﻝﱠ‬
‫ﺿﻞﱠ ﺃﹶﻭ ﹸﺃ ‪‬‬
‫ﻚ ﹶﺃ ﹾﻥ ﹶﺃ ‪‬‬
‫ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﻣﻲدوﺧﺘﻨﺪ و ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇﻧ‪‬ﻲ ﹶﺃﻋ‪‬ﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ‪‬‬
‫ﺠﻬ‪‬ﻞ ‪‬ﻋ ﹶﻠﻲ‪.[59]«‬‬
‫ﹶﺃﻭ ﹸﺃ ‪‬ﺯﻝﱠ‪ ،‬ﺃﻭ ﺃ ﹾﻇ ‪‬ﻠ ‪‬ﻢ ﺃﻭ ﹸﺃ ﹾﻇ ﹶﻠ ‪‬ﻢ ﺃﻭ ﹶﺃ ‪‬ﺟ ‪‬ﻬ ﹶﻞ ﺃﻭ ‪‬ﻳ ‪‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﻮد ﮔﻮاه ﺷﻮم و ﻳﺎ ﺑﻪ ﮔﻤﺮاﻫﻲ ﻛﺸﻴﺪه ﺷـﻮم‪ ،‬و‬
‫از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﻠﻐﺰم‪ ،‬و ﻳﺎ ﻛﺴﻲ ﻣﺮا ﺑﻠﻐﺰاﻧﺪ و از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺮﻛﺴﻲ ﺳـﺘﻢ روا دارم و ﻳـﺎ ﺑـﺮ ﻣـﻦ‬
‫ﺳﺘﻢ ﺷﻮد‪ ،‬و از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺴﻲ ﺟﺎﻫﻼﻧﻪ ﺑﺮ ﺧﻮد ﻛـﻨﻢ و ﻳـﺎ ﻛﺴـﻲ ﺑـﺎ ﻣـﻦ ﺟﺎﻫﻼﻧـﻪ ﺑﺮﺧـﻮرد‬
‫ﻛﻨﺪ«‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ورود ﺑﻪ ﻣﻨﺰل‬

‫‪ -47‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه ﺷﺨﺼﻲ ﻫﻨﮕـﺎم ورود ﺑـﻪ ﻣﻨـﺰﻟﺶ‪ ،‬و ﻫﻨﮕـﺎم ﻏـﺬا‬
‫ﺧﻮردن‪ ،‬ﺧﺪا را ﻳﺎد ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻴﻄﺎن )ﺑﻪ ﻫﻤﺮاﻫﺎﻧﺶ( ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﻳﻦ ﺟﺎ ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﺟﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي ﺷـﺐ‬
‫ﮔﺬراﻧﺪن و ﺷﺎﻣﻲ در ﻛﺎر‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و اﮔـﺮ ﻫﻨﮕـﺎم ورود ﺑـﻪ ﻣﻨـﺰل ﺧـﺪا را ﻳـﺎد ﻧﻜﻨـﺪ ﺷـﻴﻄﺎن‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺷﺐ ﮔﺬراﻧﺪن ﻳﺎﻓﺘﻴـﺪ و اﮔـﺮ ﻫﻨﮕـﺎم ﻏـﺬا ﺧـﺪا را ﻳـﺎد ﻧﻜﻨـﺪ‪ ،‬ﺷـﻴﻄﺎن‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺑﻴﺘﻮﺗﻪ و ﺷﺎم‪ ،‬ﻳﺎﻓﺘﻴﺪ«]‪.[60‬‬
‫‪ -48‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه ﺷﺨﺼﻲ وارد ﻣﻨﺰﻟﺶ‪ ،‬ﺷـﺪ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇﻧ‪‬ـﻲ‬
‫ﺝ‪ ،‬ﺑﹺﺴ ﹺﻢ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ‪‬ﻭﹶﻟﺠ‪‬ﻨﹶﺎ ‪‬ﻭﺑﹺﺴ ﹺﻢ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ‪‬ﺧ ‪‬ﺮ ‪‬ﺟﻨ‪‬ﺎ ‪‬ﻭ ‪‬ﻋ ﹶﻠﻰ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ‪‬ﺭﹺﺑﻨ‪‬ﹶﺎ ‪‬ﺗ ‪‬ﻮﻛﱠﻠﹾﻨﹶﺎ« ﺳﭙﺲ‬
‫ﲑ ﺍﳌﹶﺨ ‪‬ﺮ ﹺ‬
‫ﺞ ﻭ ‪‬ﺧ ‪‬‬
‫ﲑ ﺍ ﹶﳌ ‪‬ﻮ‪‬ﻟ ﹺ‬
‫ﻚ ‪‬ﺧ ‪‬‬
‫ﹶﺃ ‪‬ﺳﹶﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﺑﻪ اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺳﻼم ﻛﻨﺪ«]‪.[61‬‬
‫»ﺧﺪاﻳﺎ! ورود و ﺧﺮوﺟﻢ را ﻣﻴﻤﻮن و ﻧﻜﻮ ﺑﮕﺮدان‪ ،‬ﺑﺎ ﻧـﺎم ﺧـﺪا وارد ﺷـﺪم و ﺑـﺎ ﻧـﺎم ﺧـﺪا‬
‫ﺧﺎرج ﮔﺸﺘﻢ و ﺑﺮ اﷲ‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎرﻣﺎن ﺗﻮﻛﻞ ﻛﺮدم«‪.‬‬
‫‪ -49‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻓﺮزﻧﺪم! ﻫﺮﮔﺎه ﺑﺮ ﺧـﺎﻧﻮادهات وارد ﮔﺸـﺘﻲ‪ ،‬ﺳـﻼم ﻛـﻦ؛‬
‫زﻳﺮا ﺳﻼم ﺑﺮﻛﺘﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺗﻮ و اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪات«]‪.[62‬‬
 ‫‪23‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫دﻋﺎي ورود و ﺧﺮوج ﻣﺴﺠﺪ‬

‫‪ -50‬ﻫﺮﮔﺎه رﺳﻮل اﷲ ص وارد ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺑﹺﺴ ﹺﻢ ﺍﻟﻠﱠﻪ‪ ،‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺻ‪‬ـﻞﱢ‬
‫ﺤﻤ‪ ‬ﺪ«]‪.[63‬‬
‫ﺻﻞﱢ ‪‬ﻋ ﹶﻠﻰ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫ﺤﻤ‪ ‬ﺪ« ﻫﺮﮔﺎه ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺑﹺﺴ ﹺﻢ ﺍﻟﻠﱠﻪ‪ ،‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬‬
‫‪‬ﻋ ﹶﻠﻰ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫»ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺑﺮ ﻣﺤﻤﺪ رﺣﻤﺖ ﻓﺮﺳﺖ«‬
‫‪ -51‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ وارد ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻲﮔـﺮدد‪ ،‬ﺑـﺮ رﺳـﻮل اﷲ ص‬
‫ﻚ« »ﭘﺮوردﮔﺎرا! درﻫﺎي رﺣﻤﺘـﺖ را ﺑـﺮ‬
‫ﺏ ‪‬ﺭ ‪‬ﺣ ‪‬ﻤ‪‬ﺘ ‪‬‬
‫ﺢ ﻟ‪‬ﻲ ﹶﺃﺑ‪‬ﻮﺍ ‪‬‬
‫درود ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ و ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺍ ﹾﻓ‪‬ﺘ ‪‬‬
‫ﻚ«‪» ،‬ﭘﺮوردﮔـﺎرا! ﻣـﻦ‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﹶﻓﻀ‪‬ـ ‪‬ﻠ ‪‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﮕﺸﺎ« و ﻫﺮﮔﺎه ﺧﺎرج ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇﻧ‪‬ﻲ ﹶﺃﺳ‪‬ﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻓﻀﻞ ﺗﻮام«‪.‬‬
‫و در رواﻳﺖ ﻣﺴﻠﻢ اﻓﺰون ﺑﺮ آن آﻣﺪه ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺮوج ﻧﻴﺰ درود ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ«]‪.[64‬‬
‫‪ -52‬ﻫﺮﮔﺎه رﺳﻮل اﷲ ص وارد ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺴﻠ ﹶﻄﺎﹺﻧ ‪‬ﻪ ﺍﻟ ﹶﻘ ‪‬ﺪ ﹺﱘ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﺍﻟﺸ‪‬ﻴ ﹶﻄﺎ ‪‬ﻥ ﺍﻟﺮ‪ ‬ﹺﺟﻴ ﹺﻢ«‬
‫»ﹶﺃ ‪‬ﻋﻮ ﹸﺫ ﹺﺑﺎﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ‪‬ﺍﹾﻟ ‪‬ﻌ ‪‬ﻈﻴ ﹺﻢ‪ ،‬ﻭﹺﺑ ‪‬ﻮ ‪‬ﺟ ﹺﻬ ‪‬ﻪ ﺍﻟ ﹶﻜ ﹺﺮ‪‬ﻳ ﹺﻢ ‪‬ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫»ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم ﺑﻪ ﺧﺪاي ﺑﺰرگ و ذات ﮔﺮاﻣﻲ و ﻗﺪرت ﻻﻳﺰاﻟﺶ‪ ،‬از ﺷﻴﻄﺎن راﻧﺪه ﺷﺪه«‬
‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺷﻴﻄﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺗﻤـﺎم روز از ﻣـﻦ ﺣﻔﺎﻇـﺖ‬
‫ﺷﺪ«]‪.[65‬‬
‫‪ -53‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬اﮔﺮ ﻣﺮدم ﻣﻲ داﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در اذان وﺻﻒ اول ﭼـﻪ ﺛـﻮاﺑﻲ‬
‫ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ آن‪ ،‬راﻫﻲ ﺟﺰ ﻗﺮﻋﻪ ﻛﺸﻲ‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﻳﺎﻓﺘﻨـﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻤـﺎً ﻗﺮﻋـﻪ ﻛﺸـﻲ‬
‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ«]‪.[66‬‬
‫‪ -54‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اذان ﮔﻔﺘﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬ﺷـﻴﻄﺎن ﺑـﺮاي اﻳـﻦ ﻛـﻪ‬
‫ﺻﺪاي اذان را ﻧﺸﻨﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻴﺰ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬ﻓﺮار ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﭼﻮن اذان ﺗﻤﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎز‬
‫ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻗﺎﻣﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻓﺮار ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم اﻗﺎﻣﻪ ﺑـﺎز ﻣـﻲ ﮔـﺮدد‪ ،‬و‬
‫وﺳﺎوس و ﺧﺎﻃﺮهﻫﺎﻳﻲ را در ذﻫﻦ ﻧﻤﺎزﮔﺰار ﺗﺪاﻋﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻓﻼن و ﻓـﻼن ﭼﻴـﺰ‬
‫را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻴﺎور‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﻤﻲ آورد‪ ،‬ﺗﺎ اﻳﻦ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻧﻤﺎزﮔﺰار ﻧﻤـﻲ‬
‫داﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ رﻛﻌﺖ ﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ«]‪.[67‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪24‬‬

‫‪ -55‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﺟـﻦ و اﻧﺴـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﺻـﺪاي ﻣـﺆذن ﺑـﻪ او ﺑﺮﺳـﺪ‪ ،‬روز‬
‫ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺮاي ﻣﺆذن ﺷﻬﺎدت ﺧﻮاﻫﺪ داد«]‪.[68‬‬
‫‪ -56‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه اذان را ﺷﻨﻴﺪﻳﺪ‪ ،‬آﻧﭽﻪ ﻣﺆذن ﻣﻲ ﮔﻮﻳـﺪ‪ ،‬ﺷـﻤﺎ ﻧﻴـﺰ‬
‫ﺗﻜﺮار ﻛﻨﻴﺪ«]‪.[69‬‬
‫‪ -57‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه اذان را ﺷﻨﻴﺪﻳﺪ‪ ،‬آﻧﭽﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺷـﻤﺎ ﻧﻴـﺰ ﺗﻜـﺮار‬
‫ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺮ ﻣﻦ درود ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﺪ؛ زﻳﺮا ﻫﺮ ﻛﺲ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﺮ ﻣﻦ درود ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ده ﺑـﺎر‬
‫ﺑﺮ او رﺣﻤﺖ ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاي ﻣﻦ »وﺳﻴﻠﻪ« را ﻃﻠﺐ ﻛﻨﻴـﺪ‪ ،‬وﺳـﻴﻠﻪ ﻣﻨﺰﻟﺘـﻲ‬
‫اﺳﺖ در ﺑﻬﺸﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻨﺎﻳـﺖ ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ ،‬و اﻣﻴـﺪوارم ﻛـﻪ آن‬
‫ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺮاي ﻣﻦ وﺳﻴﻠﻪ را ﻃﻠﺐ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺷـﻔﺎﻋﺖ ﻣـﻦ ﺷـﺎﻣﻞ ﺣـﺎل او‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«]‪.[70‬‬
‫‪ -58‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬اﮔﺮ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺆذن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺍﷲ ﺃﻛﱪ ﺍﷲ ﺃﻛﱪ‪ ،‬ﻛﺴﻲ‬
‫ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﺍﷲ ﺃﻛﱪ ﺍﷲ ﺃﻛﱪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺆذن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﹶﺃﺷﻬ ‪‬ﺪ ﹶﺃﻥﱠ ﻻ ﺇﹺﻟﻪ ﺇﻻ ﺍﷲ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪ :‬ﺃﹶﺷﻬ ‪‬ﺪ‬
‫ﹶﺃﻥﱠ ﻻ ﺇﹺﻟﻪ ﺇﻻ ﺍﷲ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﹶﺃﺷﻬ ‪‬ﺪ ﹶﺃﻥﱠ ﳏﻤﺪﹰﺍ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﷲ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪ :‬ﺃﹶﺷﻬ ‪‬ﺪ ﹶﺃﻥﱠ ﳏﻤـﺪﹰﺍ‬
‫ﺭﺳﻮﻝ ﺍﷲ‪ ،‬و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺣﻲ‪ ‬ﻋﻠﻲ ﺍﻟﺼﻼﺓ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪ :‬ﹶﻻ ‪‬ﺣﻮ ﹶﻝ ﻭ ﹶﻻ ﻗﹸـﻮ‪ ‬ﹶﺓ ﹺﺇﻻﹼ ﹺﺑﺎﻟﻠﱠـ ‪‬ﻪ و‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺣﻲ‪ ‬ﻋﻠﻲ ﺍﻟﻔﻼﺡ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﹶﻻ ﺣ‪‬ﻮ ﹶﻝ ﻭ ﹶﻻ ﹸﻗﻮ‪ ‬ﹶﺓ ﹺﺇﻻﹼ ﺑﹺﺎﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ و ﻫﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ ﻣـﻲ‬
‫ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺍﷲ ﺃﻛﱪ ﺍﷲ ﺃﻛﱪ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﺍﷲ ﺃﻛﱪ ﺍﷲ ﺃﻛﱪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻻ ﺇﻟﻪ ﺇﻻ ﺍﷲ‪ ،‬از ﺗﻪ‬
‫دل ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﻻ ﺇﻟﻪ ﺇﻻ ﺍﷲ‪ ،‬وارد ﺑﻬﺸﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«]‪.[71‬‬
‫‪ -59‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﭘﺲ از اذان ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻛﻨـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼﻬ‪‬ـﻢ‪ ‬ﺭﺏ‪ ‬ﻫ‪‬ـ ‪‬ﺬ ‪‬ﻩ‬
‫ﻀﻴ ﹶﻠ ﹶﺔ ‪‬ﻭﺍﺑ ‪‬ﻌ ﹾﺜ ‪‬ﻪ ‪‬ﻣ ﹶﻘﺎ ‪‬ﻣﹰﺎ ‪‬ﻣﺤ ‪‬ﻤﻮﺩﹰﺍ ﺍﻟﱠﺬﻱ ‪‬ﻭ ‪‬ﻋﺪ‪‬ﺗ ‪‬ﻪ«‬
‫ﺤﻤﺪﹰﺍ ﺍﻟ ‪‬ﻮ ‪‬ﺳﻴ ﹶﻠ ﹶﺔ ﻭﺍﻟ ﹶﻔ ‪‬‬
‫ﺕ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫ﻼ ‪‬ﺓ ﺍﻟ ﹶﻘﺎ‪‬ﺋ ‪‬ﻤ ‪‬ﺔ‪ ،‬ﺁ ‪‬‬
‫ﺍﻟﺪ‪ ‬ﻋ ‪‬ﻮ ‪‬ﺓ ‪‬ﺍﻟﺘ‪‬ﺎ ‪‬ﻣ ‪‬ﺔ ﻭﺍﻟﺼ‪ ‬ﹶ‬
‫روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺷﻔﺎﻋﺖ ﻣﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺎل او ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«]‪.[72‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! اي ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮاﺧﻮان ﻛﺎﻣﻞ و ﻧﻤﺎز ﺑﺮﮔﺰار ﺷﻮﻧﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ ص »وﺳﻴﻠﻪ« و‬
‫ﻓﻀﻴﻠﺖ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻛﻦ‪ ،‬و او را ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﻣﺤﻤﻮدي ﻛﻪ وﻋﺪهاش دادهاي‪ ،‬ﻧﺎﻳﻞ ﺑﮕﺮدان«‪.‬‬
 ‫‪25‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫‪ -60‬ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ ب ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺮدي ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻳﺎ رﺳـﻮل اﷲ! ﻣﺆذﻧـﺎن از ﻣـﺎ ﺑﺮﺗﺮﻧـﺪ!‬
‫رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﺆذﻧﺎن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻜﺮار ﻛﻦ‪ ،‬و در ﭘﺎﻳﺎن از ﺧـﺪا ﻫـﺮ ﭼـﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ‪ ،‬ﺑﺨﻮاه‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«]‪.[73‬‬
‫‪ -61‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻣﻴﺎن اذان و اﻗﺎﻣﻪ دﻋﺎ رد ﻧﻤﻲ ﺷﻮد« ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ!‬
‫آﻧﮕﺎه ﭼﻪ دﻋﺎﻳﻲ ﺑﻜﻨﻴﻢ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻋﺎﻓﻴﺖ دﻧﻴﺎ و آﺧﺮت را از ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ«]‪.[74‬‬
‫‪ -62‬ﺳﻬﻞ ﺑﻦ ﺳﻌﺪ  ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬دو دﻋﺎ رد ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ‪-‬ﻳﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺪرت رد ﻣﻲ ﺷﻮد‪ -‬دﻋﺎ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم اذان و ﻫﻨﮕﺎم ﺟﻨﮓ ﻛﻪ دو ﻃﺮف )ﻣﺴﻠﻤﺎن و ﻛـﺎﻓﺮ( ﺑـﺎ ﻫـﻢ‬
‫در ﻣﻲ آوﻳﺰﻧﺪ«]‪.[75‬‬

‫آﻏﺎزﻳﻦ دﻋﺎﻫﺎي ﻧﻤﺎز‬

‫‪ -63‬رﺳﻮل اﷲ ص در آﻏﺎز ﻧﻤﺎز ﻗﺒﻞ از ﻗﺮاﺋﺖ ﻟﺤﻈﻪاي ﺳﻜﻮت ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﺑﻮﻫﺮﻳﺮه‬

‫ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! ﭘـﺪر و ﻣـﺎدرم ﻓـﺪاﻳﺖ! ﻣﻴـﺎن ﺗﻜﺒﻴـﺮ )ﺗﺤﺮﻳﻤـﻪ( و ﻗـﺮاءت‪ ،‬ﭼـﻪ ﻣـﻲ‬
‫ﺏ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﻧ ‪‬ﻘّﹺﻨﻲ‬
‫ﻕ ﻭﺍﹾﻟ ‪‬ﻤ ‪‬ﻐ ﹺﺮ ﹺ‬
‫ﺸ ﹺﺮ ﹺ‬
‫ﲔ ﺍﳌ ‪‬‬
‫ﻱ ﹶﻛﻤﺎ ‪‬ﺑﺎ ‪‬ﻋ ‪‬ﺪﺕ‪ ‬ﺑ ‪‬‬
‫ﲔ ‪‬ﺧ ﹶﻄﺎ‪‬ﻳﺎ ‪‬‬
‫ﮔﻮﻳﻴﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺑﺎ ‪‬ﻋ ‪‬ﺪ‪‬ﺑﻴﹺﻨﻲ ﻭ‪‬ﺑ ‪‬‬
‫ﺞ ﻭﺍﳌﹶـﺎ ِﺀ‬
‫ﻱ ﺑﹺـﺎﻟﺜﱠ ﹾﻠ ﹺ‬
‫ﲏ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﺧ ﹶﻄﺎﻳ‪‬ـﺎ ‪‬‬
‫ﺴﻠ ﹺ‬
‫ﺲ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺍ ﹾﻏ ِ‬
‫ﺾ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﺍﹾﻟﺪ‪‬ﻧ ﹺ‬
‫ﺏ ﺍ َﻷ‪‬ﺑ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﻱ ﹶﻛﻤﺎ ‪‬ﻳ‪‬ﻨﻘﱠﻲ ﺍﻟﺜﱠﻮ ‪‬‬
‫‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﺧ ﹶﻄﺎ‪‬ﻳﺎ ‪‬‬
‫ﻭﺍﻟ‪‬ﺒ ‪‬ﺮ ‪‬ﺩ«]‪.[78‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﻣﻴﺎن ﻣﻦ و ﺧﻄﺎﻫﺎﻳﻢ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻣﺸﺮق ﺗﺎ ﻣﻐـﺮب ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﺑﻴﺎﻧـﺪاز‪ ،‬ﭘﺮوردﮔـﺎرا!‬
‫ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻟﺒﺎس ﺳﻔﻴﺪ از ﭼﺮك‪ ،‬ﭘﺎك )و ﺷﻔﺎف( ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺮا ﻧﻴـﺰ از ﺧﻄﺎﻫـﺎﻳﻢ ﭘـﺎك‬
‫ﺑﮕﺮدان‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺧﻄﺎﻳﻢ را از ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺮف و آب و ﺗﮕﺮگ‪ ،‬ﺑﺸﻮي«]‪.[78‬‬
‫‪ -64‬ﺟﺒﻴﺮ ﺑﻦ ﻣﻄﻌﻢ  ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص را در ﺣﺎل ﻧﻤـﺎز دﻳـﺪم ﻛـﻪ )در آﻏـﺎز‬
‫آن( ﺗﺎ ﺳﻪ ﺑﺎر ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺍﷲ ﺃﻛﱪ ﻛﺒﲑﹰﺍ ﻭﺍﳊﻤﺪﷲ ﻛﺜﲑﹰﺍ ﻭﺳﺒﺤﺎﻥ ﺍﷲ ﺑﻜـﺮﺓ ﻭﺃﺻـﻴﻼ« و ﺳـﭙﺲ‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﹶﺃﻋﻮﺫ ﺑﺎﷲ ﻣﻦ ﺍﻟﺸﻴﻄﺎﻥ ﺍﻟﺮﺟﻴﻢ ﻣﻦ ﻧﻔﺨﻪ ﻭﻧﻔﺜﻪ ﻭﳘﺰﻩ«]‪.[79‬‬
‫»ﺑﻪ ﺧﺪا ﭘﻨﺎه ﻣﻲ ﺑﺮم از ﺷﻴﻄﺎن راﻧﺪه ﺷﺪه و از ﺗﻜﺒﺮ و ﺷﻌﺮ و وﺳﻮﺳﻪي او«‪.‬‬
‫‪ -65‬ﻋﺎﺋﺸﻪ و اﺑﻮﺳﻌﻴﺪ رواﻳﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص در آﻏـﺎز ﻧﻤـﺎز ﻣـﻲ ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪:‬‬
‫ﲑ ‪‬ﻙ«]‪.[80‬‬
‫ﻚ ﻭ‪‬ﺗﻌﺎﹶﻟﻰ ‪‬ﺟ ‪‬ﺪ ‪‬ﻙ ﻭ ﹶﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ ﹶﻏ ‪‬‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻙ ﻭ‪‬ﺗ‪‬ﺒﺎ ‪‬ﺭ ‪‬ﻙ ﺍ ‪‬ﺳ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﻚ ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫ﺤﺎ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫» ‪‬ﺳ ‪‬ﺒ ‪‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪26‬‬

‫»ﺧﺪاﻳﺎ! ﺗﻮ ﭘﺎﻛﻲ‪ ،‬ﺗﻮ را ﻣﻲ ﺳﺘﺎﻳﻢ‪ ،‬ﻧﺎم ﺗﻮ ﻣﺒـﺎرك و ﺷـﻜﻮﻫﺖ ﺑﻠﻨـﺪ اﺳـﺖ و ﻏﻴـﺮ از ﺗـﻮ‬
‫ﻣﻌﺒﻮدي ﻧﻴﺴﺖ«‪.‬‬
‫‪ -66‬ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ ب ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص ﺗﻜﺒﻴﺮ ﮔﻔﺘﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﻧﻤﺎزﺷﺎن را ﺑﺎ‬
‫دﻋﺎي ﻓﻮق آﻏﺎز ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ«]‪.[81‬‬
‫ﺖ ‪‬ﻭ ‪‬ﺟ ﹺﻬ ‪‬ﻲ ‪‬ﻟﻠﱠ ‪‬ﺬﻱ‬
‫‪ -67‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﻪ ﻧﻤﺎز ﻣﻲاﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ » :‬ﻭﺟ‪‬ﻬ ‪‬‬
‫ﺏّ‬
‫ﻱ ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬ﻤﺎ‪‬ﺗﻲ ‪‬ﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ‪‬ﺭ ﹺ‬
‫ﺤ‪‬ﻴﺎ ‪‬‬
‫ﺴ ‪‬ﻜﻲ ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫ﰐ ‪‬ﻭ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﻼﹺ‬‫ﺻﹶ‬
‫ﺸ ﹺﺮﻛﹺﻴ ‪‬ﻦ‪ ،‬ﹺﺇﻥﱠ ‪‬‬
‫ﺽ ‪‬ﺣﹺﻨﻴ ﹶﻔﹰﺎ ﻭ ‪‬ﻣﺎ ﹶﺃ‪‬ﻧﺎ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﺍ ﹸﳌ ‪‬‬
‫ﺕ ﻭﺍ َﻷ ‪‬ﺭ ‪‬‬
‫ﹶﻓ ﹶﻄ ‪‬ﺮ ﺍﻟﺴ‪‬ﻤﻮﺍ ‪‬‬
‫ﺖ ‪‬ﺭﹺﺑّﻲ‬
‫ﺖ‪ ،‬ﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﻚ‪ ،‬ﹶﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﹼ ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺖ ﺍ ﹶﳌ ‪‬ﻠ ‪‬‬
‫ﲔ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺕ ﻭﹶﺃ‪‬ﻧﺎ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﺍ ﹸﳌﺴ ‪‬ﻠﻤ ‪‬‬
‫ﻚ ﹸﺃ ‪‬ﻣ ‪‬ﺮ ‪‬‬
‫ﻚ ﹶﻟ ‪‬ﻪ ﻭﹺﺑ ﹶﺬ‪‬ﻟ ‪‬‬
‫ﲔ‪ ،‬ﹶﻻ ‪‬ﺷ ﹺﺮﻳ ‪‬‬
‫ﺍﻟ ‪‬ﻌﺎﹶﻟ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﺖ‬
‫ﺏ ﹺﺇﻻﹼ ﹶﺃﻧ‪‬ـ ‪‬‬
‫ﰊ ‪‬ﺟ ‪‬ﻤﻴ ‪‬ﻌﺎﹰ‪ ،‬ﹺﺇﻧ‪ ‬ﻪ ﹶﻻ ‪‬ﻳ ‪‬ﻐ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮ ﺍﻟ ﱡﺬ‪‬ﻧﻮ ‪‬‬
‫ﱄ ﹸﺫ‪‬ﻧﻮ ﹺ‬
‫ﱯ‪ ،‬ﹶﻓﺎ ﹾﻏ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮ ﹺ‬
‫ﺖ ﹺﺑ ﹶﺬ‪‬ﻧ ﹺ‬
‫ﺖ ‪‬ﻧ ﹾﻔﺴ ﹺﻲ ﻭﺍ ‪‬ﻋَ‪‬ﺘ ‪‬ﺮ ﹾﻓ ‪‬‬
‫ﻭﹶﺃ‪‬ﻧﺎ ‪‬ﻋ ‪‬ﺒ ‪‬ﺪ ‪‬ﻙ‪ ،‬ﹶﻇ ﹶﻠ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﻑ ‪‬ﻋﻨ‪‬ﻲ ‪‬ﺳﻴ‪‬ﺌ ‪‬ﻬﺎ‬
‫ﺼ ﹺﺮ ‪‬‬
‫ﻑ ‪‬ﻋ ‪‬ﻨﻲ ‪‬ﺳﻴ‪‬ﹶﺌﻬﺎ‪ ،‬ﹶﻻ ‪‬ﻳ ‪‬‬
‫ﺻ ﹺﺮ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭﺍ ‪‬‬
‫ﺴﹺﻨﻬﹶﺎ ﺇﻻﹼ ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﻕ‪ ،‬ﹶﻻ ‪‬ﻳﻬ ‪‬ﺪﻱ ِﻷ ‪‬ﺣ ‪‬‬
‫ﻼﹺ‬‫ﺴ ﹺﻦ ﺍ َﻷ ‪‬ﺧ ﹶ‬
‫ﱐ َﻷ ‪‬ﺣ ‪‬‬
‫ﻭﺍ ‪‬ﻫ ‪‬ﺪ ﹺ‬
‫ﺖ‬
‫ﻚ‪ ،‬ﺗ‪‬ﺒﺎ ‪‬ﺭﻛﹾـ ‪‬‬
‫ﻚ ﻭﹺﺇﻟﻴـ ‪‬‬
‫ﻚ‪ ،‬ﹶﺃ‪‬ﻧﺎ ﺑﹺـ ‪‬‬
‫ﺲ ﹺﺇﻟﻴ ‪‬‬
‫ﻚ ﻭﺍﻟﺸ‪ ‬ﺮ ﹶﻟﻴ ‪‬‬
‫ﲑ ﹸﻛ ﹸﻠ ‪‬ﻪ ‪‬ﻓﻲ ‪‬ﻳ ‪‬ﺪﻳ ‪‬‬
‫ﳋ‪‬‬‫ﻚ ﻭﺍ ﹶ‬
‫ﻚ ﻭ ‪‬ﺳ ‪‬ﻌﺪﻳ ‪‬‬
‫ﺖ‪ ،‬ﹶﻟﺒ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﺇﻻﹼ ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﻚ«]‪.[82‬‬
‫ﺏ ﹺﺇﻟﻴ ‪‬‬
‫ﺖ‪ ،‬ﹶﺃﺳ‪‬ﺘ ‪‬ﻐ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮ ‪‬ﻙ ﻭﹶﺃ‪‬ﺗﻮ ‪‬‬
‫ﻭ‪‬ﺗﻌﺎﹶﻟﻴ ‪‬‬
‫»ﻣﻦ ﺑﺎ دوري از ﺷﺮك‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺪاﻳﻲ رو ﻛﺮدم ﻛﻪ آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ را آﻓﺮﻳﺪ‪ ،‬و ﻣـﻦ‬
‫از ﻣﺸﺮﻛﺎن ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻧﻤﺎز و ﻋﺒﺎدت و زﻧﺪﮔﻲ و ﻣﺮﮔﻢ ﺑﺮاي ﺧﺪا‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎر ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن اﺳـﺖ‪ ،‬او‬
‫ﻫﻤﺘﺎﻳﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣـﺄﻣﻮر ﺷـﺪهام و ﻣـﻦ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﻢ‪ ،‬ﺧـﺪاﻳﺎ! ﭘﺎدﺷـﺎه ﺗـﻮﻳﻲ‪ ،‬ﻏﻴـﺮ از ﺗـﻮ‬
‫ﻣﻌﺒﻮدي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻮ ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﻨﻲ و ﻣﻦ ﺑﻨـﺪهي ﺗـﻮ‪ ،‬ﻣـﻦ ﺑـﺮ ﺧـﻮد ﺳـﺘﻢ ﻛـﺮدم و ﺑـﻪ ﮔﻨـﺎﻫﻢ‬
‫ﻣﻌﺘﺮﻓﻢ؛ ﭘﺲ ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﻢ را ﻳﻜﺪﺳﺖ ﺑﻴﺎﻣﺮز؛ ﺣﺘﻢ دارم ﻛﻪ ﻏﻴﺮ از ﺗﻮ آﻣﺮزﮔﺎري ﻛـﻪ ﮔﻨﺎﻫـﺎﻧﻢ را‬
‫ﺑﻴﺎﻣﺮزد‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻪ زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ اﺧﻼق ره ﻧﻤﺎ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﻏﻴﺮ از ﺗﻮ ﺑﻪ آن ره ﻧﻨﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬و اﺧـﻼق‬
‫ﺑﺪ را از ﻣﻦ دور ﻛﻦ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ازﺗﻮ آن را دور ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻤﺎم وﺟﻮد ﻣﻄﻴﻊ ﻓﺮﻣـﺎن ﺗـﻮام‪ ،‬ﺗـﻮ‬
‫ﭘﺎك و ﻣﻨﺰه و ﺑﺰرگ و ﺑﺮﺗﺮ ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬از ﺗﻮ آﻣﺮزش ﻣﻲﻃﻠﺒﻢ و ﺑﻪ ﺳﻮﻳﺖ ﺗﻮﺑﻪ ﻣﻲﻛﻨﻢ«‪.‬‬
‫‪ -68‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻧﻤﺎز ﺷﺐ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ اﻳﻦ دﻋﺎ آﻏﺎز ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺖ‬
‫ﺐ ﻭﺍﻟﺸ‪ ‬ﻬﺎ ‪‬ﺩ ‪‬ﺓ‪ ،‬ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺽ‪ ،‬ﻋﺎ‪‬ﻟ ‪‬ﻢ ﺍﻟ ‪‬ﻐﻴ ﹺ‬
‫ﺕ ﻭﺍ َﻷ ‪‬ﺭ ﹺ‬
‫»ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺭﺏ‪ ‬ﹺﺟﱪﻳ ﹶﻞ ﻭ ‪‬ﻣﻴ ﹶﻜﺎﹺﻳ ﹶﻞ ﻭﹺﺇﺳ ‪‬ﺮﺍ ‪‬ﻓﻴ ﹶﻞ‪ ،‬ﹶﻓﺎ ‪‬ﻃ ‪‬ﺮ ﺍﻟﺴ‪ ‬ﻤﻮﺍ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﺗﻬ ‪‬ﺪﻱ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ‬
‫ﻚ‪ ،‬ﹺﺇﻧ‪ ‬‬
‫ﳊ ﹺﻖّ ﹺﺑﹺﺈ ﹾﺫﹺﻧ ‪‬‬
‫ﻒ ‪‬ﻓﻴ ‪‬ﻪ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﺍ ﹶ‬
‫ﱐ ‪‬ﻟ ‪‬ﻤﺎ ﺍ ‪‬ﺧ‪‬ﺘ ‪‬ﻠ ‪‬‬
‫ﺨ‪‬ﺘ ‪‬ﻠ ﹸﻔﻮ ﹶﻥ‪ ،‬ﺍ ‪‬ﻫ ‪‬ﺪ ﹺ‬
‫ﲔ ‪‬ﻋ‪‬ﺒﺎ ‪‬ﺩ ‪‬ﻙ ‪‬ﻓﻴ ‪‬ﻤﺎ ﹶﻛﺎ‪‬ﻧﻮﺍ ‪‬ﻓﻴ ‪‬ﻪ ‪‬ﻳ ‪‬‬
‫ﺤ ﹸﻜ ‪‬ﻢ ‪‬ﺑ ‪‬‬
‫‪‬ﺗ ‪‬‬
‫ﻁ ‪‬ﻣﺴ‪‬ﺘ ‪‬ﻘﻴ ﹴﻢ«]‪.[83‬‬
‫ﺻﺮﺍ ‪‬‬
‫ﺸﺎ ْﺀ ﹺﺇﱃ ‪‬‬
‫‪‬ﺗ ‪‬‬
 ‫‪27‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫»ﺧﺪاﻳﺎ! اي ﭘﺮوردﮔﺎر ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ و ﻣﻴﻜﺎﺋﻴﻞ و اﺳﺮاﻓﻴﻞ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﻨﺪهي آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺒﺮ‬
‫از آﺷﻜﺎر و ﻧﻬﺎن‪ ،‬ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺖ ﻛﻪ اﺧﺘﻼف ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮ ﻣﻴﺎﻧﺸﺎن‪ ،‬داوري ﻣﻲﻛﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﺧﻮد در‬
‫ﻣﺴﺎﻳﻞ اﺧﺘﻼﻓﻲ ﻣﺮا ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ره ﻧﻤﺎ‪ ،‬ﺗﻮ ﻫﺮ ﻛﻪ را ﺑﺨﻮاﻫﻲ ﺑﻪ راه راﺳﺖ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻲ«‪.‬‬
‫‪ -69‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص در ﭘﺎﺳﻲ از ﺷﺐ ﺑﻪ ﻧﻤﺎز ﻣﻲاﻳﺴﺘﺎد‪ ،‬ﻧﻤﺎز را ﭼﻨـﻴﻦ آﻏـﺎز‬
‫ﺖ ﻗﹶـﹺﻴّﻢ‬
‫ﳊﻤ‪‬ـ ‪‬ﺪ‪ ،‬ﺃﻧـ ‪‬‬
‫ﻚﺍﹶ‬
‫ﺽ ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﻓﻴ ﹺﻬﻦ‪ ‬ﻭﹶﻟ ‪‬‬
‫ﺕ ﻭﺍ َﻷ ‪‬ﺭ ﹺ‬
‫ﺖ ‪‬ﻧﻮ ‪‬ﺭ ﺍﻟﺴ‪ ‬ﻤﻮﺍ ‪‬‬
‫ﳊ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ‪ ،‬ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﻚﺍﹶ‬
‫ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﻟ ‪‬‬
‫ﻚ‬
‫ﺽ ﻭﻣ‪‬ـ ‪‬ﻦ ﻓﹶـﻴ ‪‬ﻬﻦ‪] ‬ﻭﻟﹶـ ‪‬‬
‫ﺕ ﻭﺍ َﻷ ‪‬ﺭ ﹺ‬
‫ﺴﻤﻮﺍ ‪‬‬
‫ﺖ ‪‬ﺭﺏ‪ ‬ﺍﻟ ‪‬‬
‫ﳊ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ‪ ،‬ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﻚﺍﹶ‬
‫ﺽ ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﻓﻴ ﹺﻬﻦ‪ ‬ﻭﹶﻟ ‪‬‬
‫ﺕ ﻭﺍ َﻷ ‪‬ﺭ ﹺ‬
‫ﺍﻟﺴ‪‬ﻤﻮﺍ ‪‬‬
‫ﳉﻨ‪ ‬ﹸﺔ ‪‬ﺣﻖ‪ ‬ﻭﺍﻟﻨ‪‬ﺎ ‪‬ﺭ ‪‬ﺣﻖ‪ ‬ﻭﺍﻟ‪‬ﻨﺒﻴ‪‬ﻮ ﹶﻥ ﺣ‪‬ـﻖ‪‬‬
‫ﺤﻖ‪ ‬ﻭ‪‬ﻟﻘﹶﺎﺅ ‪‬ﻙ ‪‬ﺣﻖ‪ ‬ﻭﺍ ﹶ‬
‫ﻚ ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﺤﻖ‪ ‬ﻭ ﹶﻗﻮﹸﻟ ‪‬‬
‫ﺤﻖ‪ ‬ﻭ ‪‬ﻭ ‪‬ﻋ ‪‬ﺪ ‪‬ﻙ ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﺖ ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﳊ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ[ ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺍﹶ‬
‫ﻚ‬
‫ﺖ ﻭﺑﹺـ ‪‬‬
‫ﻚ ﹶﺃ‪‬ﻧﺒ‪‬ـ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭﹺﺇﻟﻴ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﺗﻮﻛﱠ ﹾﻠ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭ ‪‬ﻋﻠﻴ ‪‬‬
‫ﻚ ﺁﻣ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫ﻚ ﹶﺃ ‪‬ﺳ ﹶﻠ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﺤﻤ‪ ‬ﺪ ‪‬ﺣﻖ‪ ‬ﻭﺍﻟﺴ‪‬ﺎ ‪‬ﻋ ﹸﺔ ‪‬ﺣﻖ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﻟ ‪‬‬
‫ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫ﺖ ﹺﺇ ‪‬ﳍﻲ‪ ،‬ﻻ‬
‫ﺖ‪ ،‬ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺕ ﻭ ‪‬ﻣﺎ ﹶﺃ ‪‬ﻋ ﹶﻠ ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﺕ ﻭ ‪‬ﻣﺎ ﹶﺃ ‪‬ﺳ ‪‬ﺮ ‪‬ﺭ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭ ‪‬ﻣﺎ ﺃﺧ‪ ‬ﺮ ‪‬‬
‫ﺖ‪ ،‬ﹶﻓﺎ ﹾﻏ ‪‬ﻔﺮ‪‬ﻟﻲ ‪‬ﻣﺎ ﹶﻗﺪ‪ ‬ﻣ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﺣﺎ ﹶﻛ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭﹺﺇﻟﻴ ‪‬‬
‫ﺻ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫‪‬ﺧﺎ ‪‬‬
‫ﺖ«]‪.[84‬‬
‫ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﹼ ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫»ﺧﺪاﻳﺎ! ﺳﺘﺎﻳﺶ از آن ﺗﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮ ﻧﻮر آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ و ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎﺳـﺖ‪ ،‬ﻫﺴـﺘﻲ‪،‬‬
‫ﺳﺘﺎﻳﺶ از آن ﺗﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮ ﭘﺮوردﮔﺎر آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ و ﻫـﺮ ﭼـﻪ ﻣﻴـﺎن آﻧﻬﺎﺳـﺖ‪ ،‬ﻫﺴـﺘﻲ‪] ،‬و‬
‫ﺳﺘﺎﻳﺶ از آن ﺗﻮﺳﺖ[ ﺗﻮ ﺣﻘﻲ و وﻋﺪهات ﺣﻖ و ﮔﻔﺘﺎرت ﺣﻖ و دﻳﺪارت ﺣﻖ و ﺑﻬﺸﺖ ﺣﻖ‬
‫و دوزخ ﺣﻖ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﺣﻖ و ﻣﺤﻤﺪ ﺣﻖ و ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺣﻖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧـﺪاﻳﺎ! ﺗﺴـﻠﻴﻢ ﺗـﻮ ام و ﺑـﻪ ﺗـﻮ‬
‫اﻳﻤﺎن دارم و ﺑﺮ ﺗﻮ ﺗﻮﻛﻞ ﻧﻤﻮدهام و ﺑﻪ ﺳﻮي ﺗﻮ رﺟﻮع ﻛﺮدهام و ﺑﺎ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺗﻮ ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﻛﻨﻢ و‬
‫از ﺗﻮ داد ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﭘﺲ ﮔﻨﺎﻫﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪي دور و ﻧﺰدﻳﻜﻢ را‪ ،‬و ﮔﻨﺎﻫـﺎن آﺷـﻜﺎر و ﻧﻬـﺎﻧﻢ را‪،‬‬
‫ﺑﻴﺎﻣﺮز‪ ،‬ﺗﻮ ﻣﻌﺒﻮد ﻣﻨﻲ‪ ،‬ﻏﻴﺮ از ﺗﻮ ﻣﻌﺒﻮدي ﻧﻴﺴﺖ«‪.‬‬

‫دﻋﺎﻫﺎي رﻛﻮع و ﺳﺠﺪه‬

‫‪ -70‬ﺣﺬﻳﻔــﻪ  ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ :‬از رﺳــﻮل اﷲ ص ﺷــﻨﻴﺪم ﻛــﻪ ﻫﻨﮕــﺎم رﻛــﻮع ﺗــﺎ ﺳــﻪ ﺑــﺎر‬
‫ﺤﺎ ﹶﻥ ‪‬ﺭﹺﺑّ ‪‬ﻲ ﺍﻟ ‪‬ﻌ ‪‬ﻈﻴﻢ«‪» ،‬ﭘﺎك اﺳﺖ ﭘﺮوردﮔـﺎر ﺑـﺰرگ و ﺑـﺎ ﻋﻈﻤـﺘﻢ« و ﻫﻨﮕـﺎم‬
‫ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ » :‬ﺳ ‪‬ﺒ ‪‬‬
‫ﺳﺠﺪه ﺳﻪ ﺑﺎر ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪ » :‬ﺳ ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ ﹶﻥ ‪‬ﺭﹺﺑّ ‪‬ﻲ ﺍ َﻷ ‪‬ﻋﻠـﻰ«‪» ،‬ﭘـﺎك اﺳـﺖ ﭘﺮوردﮔـﺎر ﺑﻠﻨـﺪ ﻣﺮﺗﺒـﻪ و‬
‫واﻻﻳﻢ«]‪.[85‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪28‬‬

‫‪ -71‬در ﺣــﺪﻳﺚ ﻋﻠــﻲ  درﺑــﺎره ﻧﻤــﺎز رﺳــﻮل اﷲ ص‪ ،‬آﻣــﺪه ﻛــﻪ‪ :‬ﻫﺮﮔــﺎه ﺑــﻪ رﻛــﻮع‬
‫ﻚ ‪‬ﺳ ‪‬ﻤ ‪‬ﻌﻲ ﻭ‪‬ﺑﺼ‪‬ـ ﹺﺮﻱ‬
‫ﺸ ‪‬ﻊ ﹶﻟ ‪‬‬
‫ﻚ ﺃ ‪‬ﺳ ﹶﻠ ‪‬ﻤﺖ‪ ‬ﺧ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭﹶﻟ ‪‬‬
‫ﻚ ﺁ ‪‬ﻣ ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﺭ ﹶﻛ ‪‬ﻌ ‪‬‬
‫ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣـﻲﮔﻔﺘﻨـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﻟ ‪‬‬
‫ﺼﹺﺒﻲ«‪» ،‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺑﺮاي ﺗﻮ رﻛﻮع ﻛﺮدم و ﺑﻪ ﺗﻮ اﻳﻤﺎن آوردم و ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺗﻮ‬
‫ﺨّﻲ ﻭ ‪‬ﻋ ﹾﻈ ‪‬ﻤﻲ ﻭ ‪‬ﻋ ‪‬‬
‫ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫ﺷﺪم‪ ،‬ﭼﺸﻢ و ﮔﻮش و ﻣﻐﺰ و اﺳﺘﺨﻮان و ﻋﺼﺐ ﻣﻦ ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻮ ﺧﺎﺷﻊ و ﻓﺮوﺗﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ«‪.‬‬
‫ﺤﻤ‪‬ـ ‪‬ﺪ‬
‫ﻚ ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﷲ ‪‬ﻟ ‪‬ﻤ ‪‬ﻦ ‪‬ﺣ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ‪ ،‬ﺭﺑﻨ‪‬ﹶﺎ ﻭﹶﻟ ‪‬‬
‫و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از رﻛﻮع ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣـﻲﻓﺮﻣـﻮد‪ » :‬ﺳ ‪‬ﻤ ‪‬ﻊ ﺍ ُ‬
‫ﺖ ‪‬ﻣﻦ ‪‬ﺷ ‪‬ﻲ ٍﺀ ‪‬ﺑﻌ ‪‬ﺪ«‪.‬‬
‫ﺽ ﻭ ‪‬ﻣﻞ َﺀ ‪‬ﻣﺎ ‪‬ﺑﻴ‪‬ﻨ ‪‬ﻬﻤﺎ ﻭ ‪‬ﻣﻞ َﺀ ‪‬ﻣﺎ ‪‬ﺷ ﹾﺌ ‪‬‬
‫ﺕ ﻭ ‪‬ﻣﻞ َﺀ ﺍ َﻷ ‪‬ﺭ ﹺ‬
‫‪‬ﻣﻞ َﺀ ﺍﻟﺴ‪‬ﻤﻮﺍ ‪‬‬
‫»ﺧﺪاوﻧﺪ ]دﻋﺎي[ ﺳﺘﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﺶ را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ ،‬ﭘﺮوردﮔـﺎر ﻣـﺎ ﺳـﺘﺎﻳﺶ ﺷﺎﻳﺴـﺘﻪي ﺗﻮﺳـﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫اﻧﺪازه ﭘﺮي آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ و ﻣﻴـﺎن آن دو‪ ،‬و ﺑـﻪ اﻧـﺪازهي ﭘـﺮي ﻫـﺮ ﭼﻴـﺰ دﻳﮕـﺮي ﻛـﻪ ﺗـﻮ‬
‫ﺑﺨﻮاﻫﻲ«‪.‬‬
‫ﻚ‬
‫ﺖ ﻭﻟﹶـ ‪‬‬
‫ﻚ ﺁ ‪‬ﻣﻨ‪‬ـ ‪‬‬
‫ﺠﺪﺕ‪ ‬ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﺳ ‪‬‬
‫و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺠﺪه ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﻟ ﹸﻠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﻟ ‪‬‬
‫ﳋﺎ‪‬ﻟﻘﹺﻴ ‪‬ﻦ«]‪.[86‬‬
‫ﺴ ‪‬ﻦ ﺍ ﹶ‬
‫ﷲ ﹶﺃ ‪‬ﺣ ‪‬‬
‫ﺼ ‪‬ﺮ ‪‬ﻩ‪ ،‬ﺗ‪‬ﺒﺎ ‪‬ﺭ ‪‬ﻙ ﺍ ُ‬
‫ﺻﻮ‪ ‬ﺭ ‪‬ﻩ ﻭ ‪‬ﺷﻖ‪ ‬ﺳ ‪‬ﻤ ‪‬ﻌ ‪‬ﻪ ﻭ‪‬ﺑ ‪‬‬
‫ﺠ ‪‬ﺪ ‪‬ﻭ ‪‬ﺟ ﹺﻬﻲ ‪‬ﻟﻠﱠ ‪‬ﺬﻱ ‪‬ﺧ ﹶﻠ ﹶﻘ ‪‬ﻪ ﻭ ‪‬‬
‫ﺖ‪ ،‬ﺳ ‪‬‬
‫ﹶﺃ ‪‬ﺳ ﹶﻠ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺑﺮاي ﺗﻮ ﺳﺠﺪه ﻛﺮدم و ﺑـﻪ ﺗـﻮ اﻳﻤـﺎن آوردم و ﺗﺴـﻠﻴﻢ ﺗـﻮ ﮔﺸـﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻬـﺮهام‬
‫ﺳﺠﺪه ﻛﺮد ﺑﺮاي آن ﻛﻪ آﻓﺮﻳﺪش و آن را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪ و ﮔﻮش و ﭼﺸﻤﺶ را ﺷـﻜﺎﻓﺖ‪،‬‬
‫ﭼﻪ ﻣﺒﺎرك اﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر«‪.‬‬
‫‪ -72‬ﻋﺎﺋﺸــﻪ ل ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ :‬رﺳــﻮل اﷲ ص در رﻛــﻮع و ﺳــﺠﺪه ﺑﺴــﻴﺎر ﻣــﻲﮔﻔﺘﻨــﺪ‪:‬‬
‫ﺤﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻙ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺍ ﹾﻏ ‪‬ﻔﺮ‪‬ﻟﻲ«‪» ،‬ﺧﺪاﻳﺎ ﺗﻮ ﭘﺎﻛﻲ‪ ،‬ﺗﻮ را ﻣﻲﺳـﺘﺎﻳﻢ ﭘﺮوردﮔـﺎرا!‬
‫ﻚ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺭﺑﻨ‪‬ﺎ ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫ﺤﺎ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫» ‪‬ﺳ ‪‬ﺒ ‪‬‬
‫∠‬
‫ﻣﺎ را ﺑﻴﺎﻣﺮز« و ﺑﻪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﻗﺮآن را ﺗﻌﻤﻴـﻞ ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪ð ΤΨΘ ŠΩ⁄ ΨŸ∧γΩµš ˜ΤΘΨ‰ΤΩ♥ΤΩ ⊇ … :‬‬

‫‪) ≈(3) †?ΤΤΩ ΤŠ…ΘΩ ΤΩԎ Ω⇐†Ω{ ΙΣςΤΠ ⇓ΜΞ…Σ& ≤⌠ Ψ⊃Τπ ⊕ ΤΩԍΤ♠≅…Ω‬ﻧﺼﺮ‪.[87](3 :‬‬
‫ﺱ‪ ،‬ﺭﺏ‪ ‬ﺍ ﹶﳌﻼ‪‬ﺋﻜﹶـ ‪‬ﺔ‬
‫ﺡ ﻗﹸـﺪ‪‬ﻭ ‪‬‬
‫‪ -73‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻫﻨﮕﺎم رﻛﻮع و ﺳﺠﻮد ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ » :‬ﺳﺒﻮ‪ ‬‬
‫ﺡ«]‪.[88‬‬
‫ﻭﺍﻟ ‪‬ﺮﻭ ﹺ‬
‫»او ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎك و ﻣﻨﺰه اﺳﺖ‪ ،‬و اوﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎر ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن و روح«‪.‬‬
‫‪ -74‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻣﻦ از اﻳﻦ ﻛـﻪ در رﻛـﻮع و ﺳـﺠﺪه ﻗـﺮآن ﺑﺨـﻮاﻧﻢ‪ ،‬ﻧﻬـﻲ‬
‫ﺷﺪهام‪ ،‬در رﻛﻮع ﻋﻈﻤﺖ ﭘﺮورﮔﺎر را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻴﺪ و در ﺳﺠﺪه ﺗﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ‪ ،‬دﻋﺎ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺴـﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ دﻋﺎﻳﺘﺎن ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد«]‪.[89‬‬
 ‫‪29‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫‪ -75‬ﻋﻮف ﺑﻦ ﻣﺎﻟﻚ  ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪» :‬ﺷـﺒﻲ ﺑـﺎ رﺳـﻮل اﷲ ص ﺑـﻪ ﻧﻤـﺎز اﻳﺴـﺘﺎدم‪ ،‬اﻳﺸـﺎن‬
‫ﺳﻮرهي ﺑﻘﺮه را ﺗﻼوت ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻪ آﻳﻪي رﺣﻤﺘﻲ ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻗﻒ ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ و‬
‫از ﺧﺪاوﻧﺪ رﺣﻤﺖ ﻣﻲﻃﻠﺒﻴﺪﻧﺪ و ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻪ آﻳﻪي ﻋﺬاﺑﻲ ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻗﻒ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ ،‬و از‬
‫ﻋﺬاب‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ رﻛﻮع ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻗﻴﺎم در ﺣﺎﻟﺖ رﻛﻮع‬
‫ﺕ ﻭﺍﹾﻟ ‪‬ﻜ ‪‬ﺒ ﹺﺮ‪‬ﻳﺎﺀ ﻭﺍﹾﻟ ‪‬ﻌ ﹶﻈﻤ‪‬ـ ‪‬ﺔ«‪» ،‬ﭘـﺎك‬
‫ﺕ ﻭﺍ ﹶﳌ ﹶﻠ ﹸﻜﻮ ‪‬‬
‫ﳉ‪‬ﺒ ‪‬ﺮﻭ ‪‬‬
‫ﺤﺎ ﹶﻥ ‪‬ﺫﻱ ﺍ ﹶ‬
‫ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻧﺪ و ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨـﺪ‪ » :‬ﺳ ‪‬ﺒ ‪‬‬
‫اﺳﺖ ﺧﺪا ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻗﺪرت‪ ،‬ﻣﻠﻜﻮت و ﺑﺰرﮔﻲ و ﻋﻈﻤﺖ اﺳﺖ«‪ ،‬ﺳﭙﺲ در ﺳﺠﺪه ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ«]‪.[90‬‬
‫ﷲ ‪‬ﻟﻤ‪‬ـ ‪‬ﻦ‬
‫‪ -76‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص از رﻛﻮع ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻨـﺪ‪» :‬ﺳ‪‬ـ ‪‬ﻤ ‪‬ﻊ ﺍ ُ‬
‫ﻚ‬
‫ﺤﻤ‪‬ـ ‪‬ﺪ« ودر رواﻳﺘـﻲ‪ » :‬ﺭﺑ‪‬ﻨـﹶﺎ ﻟﹶـ ‪‬‬
‫ﻚ ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫‪‬ﺣ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ« و ﺳﭙﺲ در ﺣﺎل ﻗﻴﺎم ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ » :‬ﺭﺑ‪‬ﻨﹶﺎ ‪‬ﻭ ﹶﻟ ‪‬‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ«]‪.[91‬‬
‫ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﻚ‬
‫‪ -77‬رﺳﻮل اﷲ ص‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از رﻛﻮع ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺭﺑ‪‬ﻨﹶﺎ ﻭﹶﻟ ‪‬‬
‫ﺖ ‪‬ﻣﻦ ‪‬ﺷﻲ ٍﺀ ‪‬ﺑﻌ ‪‬ﺪ‪ ،‬ﹶﺃ ‪‬ﻫ ﹶﻞ ﺍﻟﺜﱠﻨ‪‬ـﺎ ِﺀ‬
‫ﺽ ﻭ ‪‬ﻣﻞ َﺀ ﻣﺎ ‪‬ﺑﻴ‪‬ﻨﻬﻤﺎ ﻭ ‪‬ﻣﻞ َﺀ ﻣﺎ ‪‬ﺷﺌ ‪‬‬
‫ﺕ ﻭ ‪‬ﻣﻞ َﺀ ﺍ َﻷ ‪‬ﺭ ﹺ‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ‪ ،‬ﻣﻞ َﺀ ﺍﻟﺴ‪‬ﻤﻮﺍ ‪‬‬
‫ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﺖ ‪‬ﻭﻻ‬
‫ﺖ ﻭﻻ ‪‬ﻣ ‪‬ﻌ ‪‬ﻄ ‪‬ﻲ ‪‬ﻟ ‪‬ﻤﺎ ‪‬ﻣ‪‬ﻨﻌ‪‬ـ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻋ ‪‬ﺒ ‪‬ﺪ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﻻ ‪‬ﻣﺎﹺﻧ ‪‬ﻊ ‪‬ﻟ ‪‬ﻤﺎ ﹶﺃ ‪‬ﻋ ﹶﻄﻴ ‪‬‬
‫ﺠ ‪‬ﺪ‪ ،‬ﹶﺃ ‪‬ﺣﻖ‪ ‬ﻣﺎ ﹶﻗﺎﻝ ﺍﻟ ‪‬ﻌ ‪‬ﺒ ‪‬ﺪ ﻭ ﹸﻛ ﱡﻠ‪‬ﻨﺎ ﹶﻟ ‪‬‬
‫ﻭﺍ ﹶﳌ ‪‬‬
‫ﺠﺪ‪.[92]«‬‬
‫ﻚ ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﺠ ‪‬ﺪّ ‪‬ﻣﻨ ‪‬‬
‫‪‬ﻳ ‪‬ﻨ ﹶﻔ ‪‬ﻊ ﹶﺫﺍﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫»ﺧﺪاﻳﺎ! اي ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﺎ! ﺳﺘﺎﻳﺶ از آن ﺗﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺘﺎﻳﺸـﻲ ﺑـﻪ ﭘـﺮي آﺳـﻤﺎنﻫـﺎ و زﻣـﻴﻦ و‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪي ﻣﻴﺎن آن دو و ﺑﻪ ﭘﺮي ﻫﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﺨﻮاﻫﻲ‪ ،‬اي ﺳﺰاوار ﺳﺘﺎﻳﺶ و ﺷـﻜﻮه‪،‬‬
‫ﺗﻮ ﺳﺰاوار و ﻣﺼﺪاق ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﻲ و ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﺑﻨﺪهي ﺗﻮ اﻳﻢ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻮ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻛﺴـﻲ‬
‫ﻣﺎﻧﻊ آن ﻧﻴﺴﺖ و ﻫﺮ ﭼﻪ را ﺗﻮ از ﻛﺴﻲ ﺑﺎز داري‪ ،‬ﻋﻄﺎ ﻛﻨﻨﺪهاي‪ ،‬ﻧﺪارد‪ ،‬و ﺛﺮوت ﻫﻴﭻ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫داري‪ ،‬او را از ﺗﻮ ﻧﻤﻲرﻫﺎﻧﺪ«‪.‬‬
‫‪ -78‬رﻓﺎﻋﻪ ﺑﻦ راﻓﻊ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬روزي ﭘﺸﺖ ﺳﺮ رﺳﻮل اﷲ ص ﻧﻤﺎز ﻣﻲﺧﻮاﻧـﺪﻳﻢ‪ ،‬اﻳﺸـﺎن‬
‫ﷲ ‪‬ﻟﻤ‪‬ـﻦ ‪‬ﺣﻤ‪‬ـ ‪‬ﺪﻩ« ﻣـﺮدي از ﭘﺸـﺖ ﺳـﺮ‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از رﻛﻮع ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪ » :‬ﺳ ‪‬ﻤ ‪‬ﻊ ﺍ ُ‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﺣ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪﹰﺍ ﹶﻛﺜﹺﻴ ‪‬ﺮﹰﺍ ﹶﻃﹺﻴّ‪‬ﺒﹰﺎ ‪‬ﻣﺒﹶﺎ ‪‬ﺭ ﹶﻛﹰﺎ ‪‬ﻓﻴ ‪‬ﻪ« »ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺳﺘﺎﻳﺶ از آن ﺗﻮﺳـﺖ‪،‬‬
‫ﻚ ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﻣﻲاﻓﺰود‪ » :‬ﺭﺑﻨ‪‬ﺎ ﻭﹶﻟ ‪‬‬
‫ﺳﺘﺎﻳﺸﻲ ﺑﺴﻴﺎر‪ ،‬ﭘﺎﻛﻴﺰه و ﻣﺒﺎرك« ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص از ﻧﻤﺎز ﻓﺎرغ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪:‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪30‬‬

‫ﮔﻮﻳﻨﺪه ﻛﻲ ﺑﻮد؟ آن ﻣﺮد ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺳﻲ و اﻧﺪي ﻓﺮﺷﺘﻪ را دﻳﺪم ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪاﻣﺸﺎن‪،‬‬
‫ﻣﻲﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از دﻳﮕﺮان‪،‬آن را ﺛﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ«]‪.[93‬‬
‫‪ -79‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻨﺪه ﺑﻪ ﭘﺮوردﮔﺎرش‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺳـﺠﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ در ﺳﺠﺪه ﺑﺴﻴﺎر دﻋﺎ ﻛﻨﻴﺪ«]‪.[94‬‬
‫‪ -80‬رﺳﻮل اﷲ ص درﺳﺠﺪه ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺍ ﹾﻏ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮ‪‬ﻟﻲ ﹶﺫﻧﹺﺒﻲ ﹸﻛﻠﱠ ‪‬ﻪ‪ ،‬ﺩﻗﱠ ‪‬ﻪ ﻭ ‪‬ﺟﻠﱠـﻪ ﻭﹶﺃﻭ‪‬ﻟﹶـ ‪‬ﻪ‬
‫ﻭﺁ ‪‬ﺧ ‪‬ﺮﻩ ﻭ ‪‬ﻋﻼﹺﻧ‪‬ﻴ‪‬ﺘﻪ ﻭ ‪‬ﺳﺮ‪ ‬ﻩ«]‪.[95‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﻫﻤﻪي ﮔﻨﺎﻫﺎن رﻳﺰ و درﺷﺖ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ و آﺧﺮﻳﻦ و آﺷﻜﺎر و ﻧﻬﺎﻧﻢ را‪ ،‬ﺑﻴﺎﻣﺮز«‪.‬‬
‫‪ -81‬ﻋﺎﻳﺸﻪ ل ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺷﺒﻲ رﺳـﻮل اﷲ ص را در رﺧﺘﺨـﻮاب ﻧﻴـﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬در ﺗـﺎرﻳﻜﻲ‬
‫ﺷﺐ اﻃﺮاﻓﻢ را ﭘﺎﻳﻴﺪم‪ ،‬دﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﭘﺎي اﻳﺸـﺎن ﻛـﻪ در ﺳـﺠﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬اﺻـﺎﺑﺖ ﻛـﺮد‪ ،‬اﻳﺸـﺎن در‬
‫ﻚ‬
‫ﻚ ﻭﹶﺃ ‪‬ﻋﻮ ﹸﺫ ﺑﹺـ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﻋﻘ ‪‬ﻮ‪‬ﺑ‪‬ﺘ ‪‬‬
‫ﻚ ﻭ ِﲟ‪ ‬ﻌﺎ ﹶﻓﺎﺗ ‪‬‬
‫ﺨ ‪‬ﻄ ‪‬‬
‫ﺿﺎ ‪‬ﻙ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﺳ ‪‬‬
‫ﺳﺠﺪه ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺇﹺﻧّﻲ ﹶﺃ ‪‬ﻋﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ﹺﺮ ‪‬‬
‫ﻚ«]‪.[96‬‬
‫ﺴ ‪‬‬
‫ﺖ ‪‬ﻋﻠﻰ ‪‬ﻧ ﹾﻔ ِ‬
‫ﺖ ﹶﻛﻤﺎ ﺃﹾﺛﻨ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﻚ‪ ،‬ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺼﻲ ﹶﺛﻨﺎ ًﺀ ‪‬ﻋﻠﻴ ‪‬‬
‫ﻚ ﻻ ﹸﺃ ‪‬ﺣ ‪‬‬
‫‪‬ﻣ ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫»ﺧﺪاﻳﺎ! از ﺧﺸﻢ ﺗﻮ ﺑﻪ ﺧﺸﻨﻮدﻳﺖ و از ﻣﺠﺎزات ﺗﻮ ﺑﻪ ﻋﺎﻓﻴﺘﺖ ﭘﻨﺎﻫﻨـﺪه ﻣـﻲ ﺷـﻮم‪ ،‬ﻣـﻦ از‬
‫ﻋﻬﺪهي ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺗﻮ ﺑﺮ ﻧﻤﻲآﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻮ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﺧﻮﻳﺶ را ﺳﺘﻮدهاي«‪.‬‬
‫ﱐ ﻭﺍ ‪‬ﺟ‪‬ﺒ ‪‬ﺮﹺﻧﻲ‬
‫‪ -82‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻣﻴﺎن دو ﺳﺠﺪه ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺍ ﹾﻏ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮ‪‬ﻟﻲ ﻭﺍ ‪‬ﺭ ‪‬ﺣ ‪‬ﻤﹺﻨﻲ ﻭﺍ ‪‬ﻫ ‪‬ﺪ ﹺ‬
‫ﻭ ‪‬ﻋﺎ ‪‬ﻓﹺﻨﻲ ﻭﺍ ‪‬ﺭ ‪‬ﺯ ﹾﻗﹺﻨﻲ«]‪.[97‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﻣﺮا ﺑﻴﺎﻣﺮز و ﺑﺮ ﻣـﻦ رﺣـﻢ ﻛـﻦ و ﻫـﺪاﻳﺘﻢ ﻓﺮﻣـﺎ و ﺣـﺎﻟﺘﻢ را ﺳـﺎﻣﺎن ﺑﺨـﺶ و‬
‫ﻋﺎﻓﻴﺖ و روزي ﻋﻨﺎﻳﺘﻢ ﻛﻦ«‪.‬‬
‫ﺏّ ﺍ ﹾﻏ ‪‬ﻔﺮ‪‬ﻟﻲ«‪» ،‬ﺧـﺪاﻳﺎ!‬
‫ﱄ‪ ،‬ﺭ ﹺ‬
‫‪ -83‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻣﻴﺎن دو ﺳﺠﺪه ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺍ ﹾﻏ ‪‬ﻔ ﹺﺮ ﹺ‬
‫ﻣﺮا ﺑﻴﺎﻣﺮز‪ ،‬اي ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻴﺎﻣﺮز«]‪.[98‬‬
‫‪ -84‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه ﺗﺸﻬﺪ دوم را ﺧﻮاﻧﺪﻳﺪ‪ ،‬از ﭼﻬﺎر ﭼﻴـﺰ ﺑـﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ‬
‫ﭘﻨﺎه ﺑﺒﺮﻳﺪ‪ :‬ﻋﺬاب ﺟﻬﻨﻢ‪ ،‬ﻋﺬاب ﻗﺒﺮ‪ ،‬ﻓﺘﻨﻪي زﻧﺪﮔﻲ و ﻣﺮگ و ﺷﺮ دﺟﺎل«]‪.[99‬‬
‫‪ -85‬ﻋﺎﻳﺸﻪ ل ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص در ﻧﻤﺎز ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼﻬ‪‬ـﻢ‪ ‬ﺇﹺﻧّـﻲ‬
‫ﺕ‪،‬‬
‫ﺤ‪‬ﻴﺎ ﻭﺍ ﹶﳌ ‪‬ﻤﺎ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﻓ ‪‬ﺘ‪‬ﻨ ‪‬ﺔ ﺍ ﹶﳌ ‪‬‬
‫ﺢ ﺍﻟﺪ‪‬ﺟ‪‬ﺎ ﹺﻝ ﻭﹶﺃ ‪‬ﻋﻮ‪‬ﺫ ﹺﺑ ‪‬‬
‫ﺴﻴ ﹺ‬
‫ﻚ ﻣ‪ ‬ﻦ ‪‬ﻓ ‪‬ﺘ‪‬ﻨ ‪‬ﺔ ﺍ ﹶﳌ ِ‬
‫ﺏ ﺍﹾﻟ ﹶﻘ ‪‬ﺒ ﹺﺮ ﻭﹶﺃ ‪‬ﻋﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﻋ ﹶﺬﺍ ﹺ‬
‫ﹶﺃ ‪‬ﻋﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﺍ ﹶﳌﺄﹶﺛ ﹺﻢ ﻭﺍ ﹶﳌ ‪‬ﻐ ‪‬ﺮ ﹺﻡ«‪.‬‬
‫ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺇﹺﻧّﻲ ﹶﺃ ‪‬ﻋﻮ ﹸﺫ َﹺﺑ ‪‬‬
 ‫‪31‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! از ﻋﺬاب ﻗﺒﺮ و ﻓﺘﻨﻪي ﻣﺴﻴﺢ‪ ،‬دﺟﺎل و از ﻓﺘﻨﻪي زﻧﺪﮔﻲ و ﻣﺮگ ﺑـﻪ ﺗـﻮ ﭘﻨـﺎه‬
‫ﻣﻲﺑﺮم‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎ! ﻣﻦ از ﮔﻨﺎه و ﭼﻨﺎن ﺑـﺪﻫﻜﺎري ﻛـﻪ از ﭘـﺮداﺧﺘﻦ آن ﻋـﺎﺟﺰ ﺑﻤـﺎﻧﻢ ﺑـﻪ ﺗـﻮ ﭘﻨـﺎه‬
‫ﻣﻲﺑﺮم«‪.‬‬
‫ﺷﺨﺼﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! ﭼﺮا اﻳـﻦ ﻫﻤـﻪ از »وام« ﭘﻨـﺎه ﻣـﻲﺑـﺮي؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔـﺎه‬
‫ﺷﺨﺺ ﻣﺪﻳﻮن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬دروغ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ و وﻋﺪه ﻣﻲدﻫﺪ اﻣﺎ ﺧﻠﻒ وﻋﺪه ﻣﻲﻛﻨﺪ«]‪.[100‬‬
‫‪ -86‬ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ ب ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﺑﻮﺑﻜﺮ ﺻـﺪﻳﻖ  از رﺳـﻮل اﷲ ص ﺗﻘﺎﺿـﺎ ﻧﻤـﻮد‬
‫ﺴﻲ ﹸﻇﻠﻤ‪‬ـﹰﺎ‬
‫ﺖ ‪‬ﻧ ﹾﻔ ِ‬
‫ﻛﻪ او را دﻋﺎﻳﻲ ﺑﻴﺎﻣﻮزد ﻛﻪ در ﻧﻤﺎز ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪ :‬ﺑﮕـﻮ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺇﹺﻧّﻲ ﹶﻇﻠ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﺖ ﺍﹾﻟ ‪‬ﻐﻔﹸـﻮ ‪‬ﺭ‬
‫ﻚ ﺃﻧ‪‬ـ ‪‬‬
‫ﺖ‪ ،‬ﹶﻓﺎ ﹾﻏ ‪‬ﻔﺮ‪‬ﻟﻲ ‪‬ﻣ ‪‬ﻐ ‪‬ﻔ ﹺﺮ ﹰﺓ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﻋﻨ‪‬ـ ‪‬ﺪ ‪‬ﻙ ﻭﺍ ‪‬ﺭ ‪‬ﺣ ‪‬ﻤﻨﹺـﻲ ﹺﺇﻧ‪‬ـ ‪‬‬
‫ﹶﻛﺜﹺﻴﺮﹰﺍ ﻭ ﹶﻻ ‪‬ﻳﻐ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮ ﺍﻟ ﱡﺬ‪‬ﻧ ‪‬ﻮﺏ ﹺﺇﻻﹼ ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺍﻟﺮ‪ ‬ﺣﻴﻢ«]‪.[101‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﻣﻦ ﺑﺮ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺘﻢ ﻧﻤﻮدهام‪ ،‬و ﻓﻘﻂ ﺗﻮ ﮔﻨﺎﻫﺎن را ﻣـﻲآﻣـﺮزي‪ ،‬ﭘـﺲ‬
‫ﻣﺮا ﻣﻮرد آﻣﺮزش ﺧﻮد ﻗﺮار ده و ﺑﺮ ﻣﻦ رﺣﻢ ﻛﻦ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺗﻮ ﺑﺨﺸﺎﻳﻨﺪه و ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ«‪.‬‬
‫ﺖ‬
‫ﱄ ‪‬ﻣﺎ ﹶﻗﺪ‪ ‬ﻣ ‪‬‬
‫‪ -87‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻣﻴﺎن ﺗﺸﻬﺪ و ﺳﻼم‪ ،‬آﺧﺮ ﺳﺮي ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺍ ﹾﻏ ‪‬ﻔﺮ ﹺ‬
‫ﺖ ﺍ ﹸﳌﺆ ‪‬ﺧّ ‪‬ﺮ‪،‬‬
‫ﺖ ﺍﹾﻟ ‪‬ﻤ ﹶﻘ ‪‬ﺪّ ‪‬ﻡ ﻭﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺖ ﹶﺃ ‪‬ﻋ ﹶﻠ ‪‬ﻢ ﹺﺑ ‪‬ﻪ ﻣﹺﻨّﻲ‪ ،‬ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭ ‪‬ﻣﺎ ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭ ‪‬ﻣﺎ ﺃ ‪‬ﺳ ‪‬ﺮ ﹾﻓ ‪‬‬
‫ﺕ ﻭ ‪‬ﻣﺎ ﺃ ‪‬ﻋ ﹶﻠ ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﺕ ﻭ ‪‬ﻣﺎ ﺃ ‪‬ﺳ ‪‬ﺮ ‪‬ﺭ ‪‬‬
‫ﻭ ‪‬ﻣﺎ ﺃﺧ‪ ‬ﺮ ‪‬‬
‫ﺖ«]‪.[102‬‬
‫ﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻ ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫»ﺧﺪاﻳﺎ! ﮔﻨﺎﻫﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪي دور و ﻧﺰدﻳﻚ‪ ،‬آﺷﻜﺎر و ﻧﻬﺎن و زﻳﺎده روي ﻣﺮا و آﻧﭽﻪ ﺧـﻮد‬
‫ﺑﻪ آن آﮔﺎهﺗﺮي‪ ،‬ﺑﻴﺎﻣﺮز‪ ،‬ﺗﻮ ﭘﻴﺶ ﮔﺮداﻧﻨﺪه و ﺑﻪ ﭘﺲ اﻧﺪازﻧﺪهاي‪ ،‬ﻏﻴﺮ از ﺗﻮ ﻣﻌﺒﻮدي ﻧﻴﺴﺖ«‪.‬‬
‫‪ -88‬رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﻪ ﻣﺮدي ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬در ﻧﻤﺎز ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻲ؟« ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﺸﻬﺪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻢ‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﺍﻟﻨ‪‬ﺎ ﹺﺭ«‪» ،‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! از ﺗﻮ ﺑﻬﺸﺖ را‬
‫ﺠﻨ‪ ‬ﹶﺔ ﻭﹶﺃ ‪‬ﻋﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ‪‬‬
‫ﻚ ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫و ﺳﭙﺲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇﻧ‪‬ﻲ ﹶﺃ ‪‬ﺳﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ و از ﺟﻬﻨﻢ ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم«‪.‬‬
‫‪ -89‬ﻋﻤﺎر ﺑﻦ ﻳﺎﺳﺮ  روزي ﻧﻤﺎزي ﺳـﺒﻚ ﺧﻮاﻧـﺪ‪ ،‬ﻳﻜـﻲ ﮔﻔـﺖ‪ :‬اي ﻋﻤـﺎر! ﻧﻤـﺎزت را‬
‫ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻛﺮدي؟! ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﺷﻜﺎﻟﻲ ﻧﺪارد؛ دﻋـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ از رﺳـﻮل اﷲ ص آﻣﻮﺧﺘـﻪام‪ ،‬در ﻧﻤـﺎز‬
‫ﺧﻮاﻧﺪم‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ وي از ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از اﻫﻞ ﻣﺠﻠﺲ در ﭘـﻲ او رﻓـﺖ‪ ،‬و ﭘﺮﺳـﻴﺪ‪،‬‬
‫ﲑﹰﺍ‬
‫ﳊ‪‬ﻴﺎ ﹶﺓ ‪‬ﺧ ‪‬‬
‫ﺖﺍﹶ‬
‫ﺨﻠ ﹺﻖ‪ ،‬ﹶﺃ ‪‬ﺣﻴﲏ ‪‬ﻣﺎ ‪‬ﻋﻠ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻋﻠﻰ ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﺐ ﻭ ﹸﻗﺪ ‪‬ﺭ‪‬ﺗ ‪‬‬
‫ﻚ ﺍﹾﻟ َ‪‬ﻐﻴ ‪‬‬
‫آن دﻋﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺑ ‪‬ﻌﻠ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﻚ‬
‫ﺐ ﻭﺍﻟﺸ‪ ‬ﻬﺎ ‪‬ﺩ ‪‬ﺓ ﻭﺃﺳ‪‬ـﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﻚ ﰲ ﺍﻟ ‪‬ﻐﻴ ﹺ‬
‫ﺸ‪‬ﻴ‪‬ﺘ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﺧ ‪‬‬
‫ﲑﹰﺍ ‪‬ﻟﻲ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇﻧ‪‬ﻲ ﺃ ‪‬ﺳﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﺖ ﺍﻟ ‪‬ﻮ ﹶﻓﺎ ﹶﺓ ‪‬ﺧ ‪‬‬
‫‪‬ﻟﻲ ﻭ‪‬ﺗﻮﻓﱠﹺﻨﻲ ﹺﺇ ﹶﺫﺍ ‪‬ﻋ ‪‬ﻠﻤ ‪‬‬
‫ﻚ‬
‫ﻚ ‪‬ﻧ ‪‬ﻌﻴ ‪‬ﻤﹰﺎ ﻻ ‪‬ﻳﻨ ﹶﻔﺪ ﻭﺃﺳ‪‬ـﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﺼﺪ ﰲ ﺍﻟ ﹶﻔ ﹾﻘ ﹺﺮ ﻭﺍﻟ ‪‬ﻐﲎ ﻭﺃ ‪‬ﺳﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﻚ ﺍﹾﻟ ﹶﻘ ‪‬‬
‫ﺐ ﻭﺃ ‪‬ﺳﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﻀ ﹺ‬
‫ﺿﺎ ﻭﺍﻟ ‪‬ﻐ ‪‬‬
‫ﳊﻖ‪ ‬ﻓﻲ ﺍﻟ ﹺﺮ ‪‬‬
‫ﹶﻛ ‪‬ﻠ ‪‬ﻤ ﹶﺔ ﺍ ﹶ‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪32‬‬

‫ﻚ ﹶﻟﺬﱠ ﹶﺓ ﺍﻟﻨ‪ ‬ﹶﻈ ﹺﺮ‬

‫ﺕ ﻭﺃ ‪‬ﺳﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﺶ ‪‬ﺑﻌﺪ ﺍ ﹶﳌﻮ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﺑﺮ ‪‬ﺩ ﺍﻟ ‪‬ﻌﻴ ﹺ‬
‫ﻀﺎﺀ ﻭﺃ ‪‬ﺳﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﺿﻰ ‪‬ﺑﻌﺪ ﺍﻟ ﹶﻘ ‪‬‬
‫ﻚ ﺍﻟ ﹺﺮّ ‪‬‬
‫ﲔ ﻻ ‪‬ﺗ ‪‬ﻨ ﹶﻘ ‪‬ﻄ ‪‬ﻊ ﻭﺃ ‪‬ﺳﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﹸﻗﺮ‪ ‬ﹶﺓ ‪‬ﻋ ﹴ‬
‫ﻀﻠﹼ ‪‬ﺔ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺯﻳ‪‬ﻨ‪‬ﺎ ﹺﺑ ﹺﺰﻳﻨ‪‬ـ ‪‬ﺔ ‪‬ﺍﻹﹺﻳﻤـﺎ ‪‬ﻥ‬
‫ﻀﺮ‪ ‬ﺓ ﻭﻻ ‪‬ﻓ ‪‬ﺘ‪‬ﻨ ‪‬ﺔ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫ﺿﺮ‪‬ﺍ َﺀ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫ﲑ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻓﻲ ﹶﻏ ﹺ‬
‫ﻕ ﹺﺇﱃ ‪‬ﻟ ﹶﻘﺎ‪‬ﺋ ‪‬‬
‫ﻚ ﻭﺍﻟﺸ‪‬ﻮ ‪‬‬
‫ﹺﺇﱃ ‪‬ﻭ ‪‬ﺟ ﹺﻬ ‪‬‬
‫ﻭﺍ ‪‬ﺟ ‪‬ﻌﻠ‪‬ﻨﺎ ‪‬ﻫ ‪‬ﺪﺍ ﹰﺓ ‪‬ﻣﻬﺘ ‪‬ﺪﹺﻳ ‪‬ﻦ«]‪.[105‬‬
‫»ﺧﺪاﻳﺎ! ﺑﻪ ﻋﻠﻢ ﻏﻴﺒﻲ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻲ و ﻗﺪرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت داري‪ ،‬ﺗﺎ ﻫﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ زﻧـﺪه‬
‫ﺑﻮدن ﻣﺮا ﺻﻼح ﻣﻲداﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺮا زﻧﺪه ﺑﺪار و ﻫﺮﮔﺎه ﻣﺮگ را ﺑﻪ ﺻﻼح ﻣﻦ داﻧﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻤﻴـﺮان‪،‬‬
‫از ﺗﻮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻴﻢ ﺧﻮد را در ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ و ﺟﻤـﻊ ﻧﺼـﻴﺐ ﻣـﻦ ﺑﮕﺮداﻧـﻲ و اﻳـﻦ ﻛـﻪ ﻫﻨﮕـﺎم‬
‫ﺧﺸﻨﻮدي و ﺧﺸﻢ ﺳﺨﻦ ﺣﻖ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬و از ﺗﻮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻪ در ﺗﻮاﻧﮕﺮي و ﻓﻘﺮ ﻣﻴﺎﻧﻪ رو ﺑﺎﺷـﻢ‬
‫و از ﺗﻮ ﻧﻌﻤﺘﻲ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ و ﺷﺎدﻣﺎﻧﻲ داﻳﻤﻲ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻀﺎي ﺗﻮ راﺿﻲ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬و‬
‫ﭘﺲ از ﻣﺮگ زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺧﻮﺷﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻋﻄﺎ ﻛﻦ‪ ،‬و از ﺗﻮ ﻣﻲ ﺧـﻮاﻫﻢ ﻛـﻪ ﻟـﺬت ﻧﮕﺮﻳﺴـﺘﻦ ﺑـﻪ‬
‫روي ﺧﻮد را ﻧﺼﻴﺒﻢ ﻛﻨﻲ و ﻣﺮا ﻣﺸﺘﺎق دﻳﺪارت ﺑﮕﺮداﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻲآن ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻣﺼﻴﺒﺘﻲ زﻳﺎﻧﺒﺎر و‬
‫ﻳﺎ ﻓﺘﻨﻪاي ﮔﻤﺮاه ﻛﻨﻨﺪه ﮔﺮدم‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎ! ﻣﺎ را ﺑﺎ زﻳﻮر اﻳﻤﺎن ﺑﻴـﺎرا و ﻣـﺎ را ﻫـﺪاﻳﺘﮕﺮاﻧﻲ راه ﻳﺎﻓﺘـﻪ‬
‫ﺑﮕﺮدان«‪.‬‬
‫‪ -90‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎز رﺳﻮل اﷲ ص ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻪ ﺑﺎر اﺳـﺘﻐﻔﺎر ﻣـﻲﻧﻤﻮدﻧـﺪ و ﺳـﭙﺲ‬
‫ﳉﻼ ﹺﻝ ﻭﺍ ِﻹ ﹾﻛﺮﺍﻡ«]‪.[106‬‬
‫ﺖ ﻳﺎ ﹶﺫﺍﺍ ﹶ‬
‫ﻚ ﺍﻟﺴ‪‬ﻼ ‪‬ﻡ ‪‬ﺗﺒﺎ ‪‬ﺭﻛ ‪‬‬
‫ﺖ ﺍﻟﺴ‪‬ﻼ ‪‬ﻡ ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫»ﺧﺪاﻳﺎ! ﺳﻼم ﺗﻮﻳﻲ و ﺳﻼﻣﺘﻲ از ﺟﺎﻧﺐ ﺗﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺠﺴﺘﻪاي‪ ،‬اي ﺷﻜﻮﻫﻤﻨﺪ ﮔﺮاﻣﻲ«‪.‬‬
‫ﷲ ‪‬ﻭ ‪‬ﺣ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ‬
‫‪ -91‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص از ﻧﻤﺎز ﻓﺎرغ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﹼ ﺍ ُ‬
‫ﺖ ﻭﻻ ‪‬ﻣ ‪‬ﻌ ‪‬ﻄ ‪‬ﻲ‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ‪ ،‬ﻭ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ ‪‬ﻋﻠﻰ ﹸﻛ ﹺﻞ ‪‬ﺷﻲ ٍﺀ ﹶﻗ ‪‬ﺪﻳ ‪‬ﺮ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﻻ ‪‬ﻣﺎﹺﻧ ‪‬ﻊ ‪‬ﻟ ‪‬ﻤﺎ ﹶﺃﻋ ﹶﻄﻴ ‪‬‬
‫ﻚ ﻭﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﻚ ﹶﻟ ‪‬ﻪ‪ ،‬ﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍ ﹸﳌ ﹾﻠ ‪‬‬
‫ﻻ ‪‬ﺷ ﹺﺮﻳ ‪‬‬
‫ﳉﺪ‪.[107]«‬‬
‫ﻚﺍﹶ‬
‫ﺠ ‪‬ﺪّ ﻣﹺﻨ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭﻻ ‪‬ﻳ ‪‬ﻨ ﹶﻔ ‪‬ﻊ ﹶﺫﺍﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫‪‬ﻟ ‪‬ﻤﺎ ‪‬ﻣ‪‬ﻨ ‪‬ﻌ ‪‬‬
‫»ﻏﻴﺮ از ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧﻪ و ﺑﻲﻫﻤﺘﺎ ﻣﻌﺒﻮدي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ و ﺳﺘﺎﻳﺶ‪ ،‬از آن اوﺳﺖ و او ﺑـﺮ‬
‫ﻫﺮ ﻛﺎري ﺗﻮاﻧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎ! ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ ﺗﻮ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻛﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺎز دارﻧﺪهاي ﻧﺪارد‪ ،‬و ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ‬
‫ﺗﻮ از ﻛﺴﻲ درﻳﻎ ﺑﺪاري‪ ،‬دﻫﻨﺪهاي ﻧﺪارد‪ ،‬و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪي ﻫـﻴﭻ ﺛﺮوﺗﻤﻨـﺪي‪ ،‬او را از ﻋـﺬاب ﺗـﻮ‬
‫ﻧﻤﻲرﻫﺎﻧﺪ«‪.‬‬
‫‪ -92‬ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ زﺑﻴﺮ ب‪ ،‬ﭘﺲ از ﻫﺮ ﻧﻤـﺎز ﺑﻌـﺪ از ﺳـﻼم )ﺑـﻪ اﻗﺘـﺪا از رﺳـﻮل اﷲ ص(‬
‫ﺤ ‪‬ﻤﺪ‪ ،‬ﻭ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ ﻋ‪‬ﻠﻰ ﹸﻛ ﹺﻞ ﺷ‪‬ﻲ ٍﺀ‬
‫ﻚ ﻭﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﻚ ﹶﻟﻪ‪ ،‬ﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍ ﹸﳌ ﹾﻠ ‪‬‬
‫ﷲ ‪‬ﻭ ‪‬ﺣ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ ﻻ ‪‬ﺷﺮﹺﻳ ‪‬‬
‫ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻣﻲﻛـﺮد‪» :‬ﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﹼ ﺍ ُ‬
 ‫‪33‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫ﷲ ﻭﻻ ‪‬ﻧ ‪‬ﻌ‪‬ﺒ ‪‬ﺪ ﹺﺇﻻﹼ ﹺﺇﻳ‪‬ﺎ ‪‬ﻩ‪ ،‬ﹶﻟ ‪‬ﻪ ﹶﺍﻟﹺﻨّ ‪‬ﻌ ‪‬ﻤ ﹸﺔ ﻭﻟﹶـ ‪‬ﻪ‬
‫ﷲ‪ ،‬ﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﹼ ﺍ ُ‬
‫ﷲ‪ ،‬ﻭﻻ ﹸﻗﻮ‪ ‬ﹶﺓ ﹺﺇﻻﹼ ﹺﺑﺎ ِ‬
‫ﹶﻗﺪ‪‬ﻳﺮ‪ ،‬ﻻ ‪‬ﺣﻮ ﹶﻝ ﻭﻻ ﹸﻗﻮ‪ ‬ﹶﺓ ﹺﺇﻻﹼ ﹺﺑﺎ ِ‬
‫ﲔ ﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍﻟﺪ‪‬ﹺﻳ ‪‬ﻦ ﻭﹶﻟﻮ ﹶﻛ ﹺﺮ ‪‬ﻩ ﺍﻟ ﹶﻜﺎ ‪‬ﻓﺮ ‪‬ﻭﻥ«]‪.[108‬‬
‫ﺼ‪‬‬
‫ﺨ ‪‬ﻠ ‪‬‬
‫ﷲ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫ﺴ ‪‬ﻦ‪ ،‬ﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﹼ ﺍ ُ‬
‫ﳊ‪‬‬
‫ﻀ ﹸﻞ ﻭﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍﻟﺜﱠ‪‬ﻨﺎ ُﺀ ﺍ ﹶ‬
‫ﺍﻟ ﹶﻔ ‪‬‬
‫»ﻏﻴﺮ از ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧﻪ و ﺑﻲﻫﻤﺘﺎ ﻣﻌﺒﻮدي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ و ﺳﺘﺎﻳﺶ‪ ،‬از آن اوﺳﺖ و او ﺑـﺮ‬
‫ﻫﺮ ﻛﺎري ﺗﻮاﻧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﺟﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﻓﻴﻖ او ﺗﻮان و ﻧﻴﺮوﻳـﻲ ﻧـﺪارد‪ ،‬ﻏﻴـﺮ از او ﻣﻌﺒـﻮدي ﻧﻴﺴـﺖ‬
‫ﻓﻘﻂ او را ﻣﻲﭘﺮﺳﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻌﻤﺖ و ﻓﻀﻞ از او و ﺳـﺘﺎﻳﺶ زﻳﺒـﺎ از آن اوﺳـﺖ‪ ،‬ﻏﻴـﺮ از او ﻣﻌﺒـﻮدي‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺎ ﺧﺎﻟﺼﺎﻧﻪ او را ﻣﻲﭘﺮﺳﺘﻴﻢ ﮔﺮ ﭼﻪ ﻛﺎﻓﺮان را ﺧﻮش ﻧﻴﺎﻳﺪ«‪.‬‬
‫‪ -93‬اﺑﻮﻫﺮﻳﺮه  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻓﻘﻴﺮان ﻣﻬﺎﺟﺮ ﻧﺰد رﺳﻮل اﷲ ص آﻣﺪﻧﺪ و اﻇﻬﺎر ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‪:‬‬
‫ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪان درﺟﺎت ﺑﻠﻨﺪ و ﻧﻌﻤﺖﻫﺎي ﺟﺎوداﻧﻪ را‪ ،‬از آن ﺧﻮد ﻛﺮدﻧﺪ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎ ﻧﻤﺎز ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‬
‫و روزه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮ آن ﺑﺎ ﭘﺲ اﻧﺪازي ﻛﻪ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺞ و ﻋﻤﺮه ﺑﺠﺎ ﻣﻲآورﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻬـﺎد‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺻﺪﻗﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻛـﺎري ﻧﺸـﺎن دﻫـﻢ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎ آن ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺗﺎزان ﺑﺮﺳﻴﺪ و از ﺑﻌﺪيﻫﺎ ﺳﺒﻘﺖ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ ،‬و ﻛﺴﻲ از ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺑﺮﺗﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﮕـﺮ‬
‫آن ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬آري‪ ،‬ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﭘﺲ از ﻫﺮ ﻧﻤﺎزي ﺳـﻲ‬
‫و ﺳﻪ ﺑﺎر ﺳﺒﺤﺎﻥ ﺍﷲ ﻭﺍﳊﻤﺪ ﷲ ﻭﺍﷲ ﺃﻛﱪ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪ ،‬اﺑﻮ ﺻﺎﻟﺢ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﭼﻨـﻴﻦ ﺑﮕﻮﻳﻴـﺪ‪ :‬ﺳﺒﺤﺎﻥ‬
‫ﺍﷲ‪ ،‬ﺍﳊﻤﺪﷲ‪ ،‬ﺍﷲ ﺃﻛﱪ‪ ،‬ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ ‪ 33‬ﺑﺎر ﺗﻜﺮار ﺷﻮد‪[109].‬‬
‫‪ -94‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﭘﺲ از ﻫﺮ ﻧﻤﺎز ‪ 33‬ﺑﺎر ﺗﺴﺒﻴﺢ و ‪ 33‬ﺑﺎر ﺗﺤﻤﻴﺪ و‬
‫ﺤﻤ‪‬ـﺪ‪،‬‬
‫ﻚ ﻭﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﻚ ﹶﻟﻪ‪ ،‬ﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍ ﹸﳌ ﹾﻠ ‪‬‬
‫ﷲ ‪‬ﻭ ‪‬ﺣ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ ﻻ ‪‬ﺷﺮﹺﻳ ‪‬‬
‫‪ 33‬ﺑﺎر ﺗﻜﺒﻴﺮ‪ 1‬و ﺻﺪﻣﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪» :‬ﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﹼ ﺍ ُ‬
‫ﻭ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ ‪‬ﻋﻠﻰ ﹸﻛﻞﱢ ﺷ‪‬ﻲ ٍﺀ ﹶﻗﺪ‪‬ﻳ ‪‬ﺮ«‪ ،‬ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﺶ وﻟﻮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﻒ درﻳـﺎ ﻫـﻢ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺸـﻮده‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ«]‪.[110‬‬
‫‪ -95‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺮ دو ﻛـﺎر ﻣﻮاﻇﺒـﺖ ﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺑﻬﺸـﺖ‬
‫ﻣﻲرود‪ ،‬آن دو ﻛﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎدهاﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪﮔﺎن آن‪ ،‬اﻧﺪﻛﻨﺪ‪) ،‬و آن اﻳـﻦ ﻛـﻪ( ﭘـﺲ از‬
‫ﻫﺮ ﻧﻤﺎز ده ﺑﺎر ﺳﺒﺤﺎﻥ ﺍﷲ و ده ﺑﺎر ﺍﳊﻤﺪﷲ و ده ﺑﺎر ﺍﷲ ﺃﻛﱪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋـﺎً )در ﭘـﻨﺞ ﻧﻤـﺎز(‬
‫ﺻﺪو ﭘﻨﺠﺎه ذﻛﺮ زﺑﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ در ﻣﻴﺰان اﻋﻤﺎل‪ ،‬ﻫﺰارو ﭘﺎﻧﺼـﺪ‪ ،‬ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬و اﻳـﻦ ﻛـﻪ‬

‫‪1‬‬
‫‪ -‬ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ﻧﻮدو ﻧﻪ ﺑﺎر‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺘﻲ ﻛﻪ در ﺣﺪﻳﺚ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪34‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ رﺧﺘﺨﻮاب ﻣﻲرود ‪ 34‬ﺑﺎر ﺍﷲ ﺃﻛﱪ و ‪ 33‬ﺑﺎر ﺍﳊﻤﺪﷲ و ‪ 33‬ﺑﺎر ﺳﺒﺤﺎﻥ ﺍﷲ ﺑﮕﻮﻳﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ﺻﺪ )ﺑﺎر ذﻛﺮ زﺑﺎﻧﻲ(‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ در ﻣﻴﺰان اﻋﻤﺎل‪ ،‬ﻫﺰار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫راوي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬دﻳﺪم ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص آن ﺗﺴﺒﻴﺤﺎت را ﺑﺎ دﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲﺷﻤﺮد‪،‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ اﻳﻦ دو ﻛﺎر ﺳﺎدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺎﻣﻼن آن اﻧﺪﻛﻨﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﺷﻴﻄﺎن ﺳﺮاغ ﺷﻤﺎ ﻣﻲآﻳﺪ و ﻗﺒﻞ از آن ﻛـﻪ اﻳـﻦ اذﻛـﺎر را ﺑﺨﻮاﻧﻴـﺪ‪ ،‬ﺷـﻤﺎ را ﺑـﻪ‬
‫ﺧﻮاب ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬و ﭘﺲ از ﻧﻤـﺎز ﺳـﺮاﻏﺘﺎن ﻣـﻲآﻳـﺪ و ﻗﺒـﻞ از آن ﻛـﻪ اﻳـﻦ اذﻛـﺎر را ﺑﺨﻮاﻧﻴـﺪ‪،‬‬
‫ﻛﺎرﻫﺎي دﻳﮕﺮي را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮﺗﺎن ﻣﻲآورد‪.[111].‬‬
‫‪ -96‬ﻋﻘﺒﻪ ﺑﻦ ﻋﺎﻣﺮ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﻪ ﻣﻦ اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘـﺲ از ﻫـﺮ ﻧﻤـﺎز‬
‫ﻣﻌﻮذات را ﺑﺨﻮاﻧﻢ«]‪.[112‬‬
‫‪ -97‬ﻣﻌﺎذ ﺑﻦ ﺟﺒﻞ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص دﺳﺖ ﻣﺮا ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ و ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪ :‬اي ﻣﻌـﺎذ‬
‫واﷲ ﻣﻦ ﺗﻮ را دوﺳﺖ دارم‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻌﺪ از ﻫﻴﭻ ﻧﻤﺎزي اﻳﻦ دﻋﺎ را ﺗﺮك ﻧﻜـﻦ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺃ ‪‬ﻋﻨ‪‬ﻲ ‪‬ﻋﻠﻰ‬
‫ﻚ«]‪.[113‬‬
‫ﺴ ﹺﻦ ‪‬ﻋ‪‬ﺒﺎ ‪‬ﺩ‪‬ﺗ ‪‬‬
‫‪‬ﺫ ﹾﻛ ﹺﺮ ‪‬ﻙ ﻭ ‪‬ﺷ ﹾﻜ ﹺﺮ ‪‬ﻙ ﻭ ‪‬ﺣ ‪‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﻣﺮا ﺑﻪ ﻳﺎد و ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري از ﺧﻮد و ﻋﺒﺎدﺗﻲ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺗﻮﻓﻴﻖ ده«‪.‬‬

‫دﻋﺎي اﺳﺘﺨﺎره‬

‫‪ -98‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺳﻮره‪ ،‬دﻋﺎي اﺳﺘﺨﺎره‪ ،‬را ﺑﻪ اﺻﺤﺎب  ﻣﻲآﻣﻮﺧﺘﻨـﺪ‪،‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎري ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻲ‪ ،‬دو رﻛﻌﺖ ﻧﻤﺎز )ﻏﻴﺮ از ﻓﺮض( ﺑﮕﺰار‪ ،‬ﺳﭙﺲ‬
‫ﻚ ﺍﹾﻟ ‪‬ﻌﻈ‪‬ـﻴ ﹺﻢ‪،‬‬
‫ﻀ ‪‬ﻠ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﹶﻓ ‪‬‬
‫ﻚ ﻭﹶﺃ ‪‬ﺳﹶﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﻚ ﻭﹶﺃ ‪‬ﺳ‪‬ﺘ ﹾﻘ ‪‬ﺪ ‪‬ﺭ ‪‬ﻙ ﹺﺑ ﹸﻘ ‪‬ﺪ ‪‬ﺭ‪‬ﺗ ‪‬‬
‫ﲑ ‪‬ﻙ ﹺﺑ ‪‬ﻌ ﹾﻠ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﺨ‪‬‬‫ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻛـﻦ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬ ‪‬ﻢ ﹺﺇﻧ‪‬ﻲ ﹶﺃﺳ‪‬ﺘ ‪‬‬
‫ﺖ ‪‬ﺗ ‪‬ﻌ ﹶﻠ ‪‬ﻢ ﹶﺃﻥﱠ ‪‬ﻫﺬﺍ ﺍ َﻷ ‪‬ﻣ ‪‬ﺮ )ﺑـﻪ‬
‫ﺏ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇ ﹾﻥ ﹸﻛ ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﺖ ‪‬ﻋﻼ ‪‬ﻡ ﺍﻟ ‪‬ﻐ‪‬ﻴﻮ ﹺ‬
‫ﻚ ‪‬ﺗ ﹾﻘ ‪‬ﺪ ‪‬ﺭ ﻭﻻ ﹶﺃ ﹾﻗ ‪‬ﺪﺭ ﻭ‪‬ﺗ ‪‬ﻌ ﹶﻠ ‪‬ﻢ ﻭﻻ ﹶﺃ ‪‬ﻋ ﹶﻠﻢ ﻭﹶﺍ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﹶﻓﹺﺈﻧ‪ ‬‬
‫ﲏ ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬ﻌﺎ ‪‬ﺷﻲ ﻭ ‪‬ﻋﺎ ‪‬ﻗ‪‬ﺒ ‪‬ﺔ ﹶﺃﻣ ﹺﺮﻱ ﻭ ‪‬ﻋﺎ ﹺﺟﻠـ ‪‬ﻪ‬
‫ﲑ ‪‬ﻟﻲ ‪‬ﻓﻲ ﺩﹺﻳ ﹺ‬
‫ﺟﺎي ﻫﺬا اﻷﻣﺮ‪ ،‬ﻛﺎر ﻣﻮرد ﻧﻈﺮش را ﻧﺎم ﺑﺒﺮد( ‪‬ﺧ ‪‬‬
‫ﲏ‬
‫ﺖ ‪‬ﺗ ‪‬ﻌ ﹶﻠ ‪‬ﻢ ﹶﺃﻥﱠ ‪‬ﻫﺬﺍ ﺍ َﻷ ‪‬ﻣ ‪‬ﺮ ‪‬ﺷﺮ‪ ‬ﻟﻲ ﻓ‪‬ـﻲ ‪‬ﺩﻳـ ﹺ‬
‫ﻭﺁ ﹺﺟ ‪‬ﻠﻪ‪ ،‬ﹶﻓﺎ ﹾﻗ ‪‬ﺪﺭ ‪‬ﻩ ‪‬ﻟﻲ‪ ،‬ﻭ‪‬ﻳﺴ‪ ‬ﺮ ‪‬ﻩ ‪‬ﻟﻲ ﹸﺛﻢ‪ ‬ﺑﺎ ﹺﺭ ‪‬ﻙ ‪‬ﻟﻲ ‪‬ﻓﻴﻪ ﻭﹺﺇ ﹾﻥ ﹸﻛ ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﺚ ﹶﻛﺎ ﹶﻥ ﺛﹸـﻢ‪‬‬
‫ﲑ ‪‬ﺣ ‪‬ﻴ ﹸ‬
‫ﳋ‪‬‬‫ﺻ ﹺﺮ ﹾﻓﹺﻨﻲ ‪‬ﻋﻨ ‪‬ﻪ ﻭﺍ ﹾﻗﺪ‪‬ﺭ ‪‬ﻟ ‪‬ﻲ ﺍ ﹶ‬
‫ﺻ ﹺﺮ ﹾﻓ ‪‬ﻪ ‪‬ﻋﻨ‪‬ﻲ ﻭﺍ ‪‬‬
‫ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬ﻌﺎﺷﻲ ﻭﻋ‪‬ﺎ ‪‬ﻗ‪‬ﺒ ‪‬ﺔ ﹶﺃ ‪‬ﻣ ﹺﺮﻱ ﻭ ‪‬ﻋﺎ ﹺﺟﻠ ‪‬ﻪ ﻭﺁ ﹺﺟﻠ ‪‬ﻪ ﹶﻓﺎ ‪‬‬
‫ﲏ ﹺﺑﻪ«]‪.[115‬‬
‫ﺿّ ﹺ‬
‫‪‬ﺭ ‪‬‬
 ‫‪35‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫»ﺧﺪاﻳﺎ! ﺑﻪ ﻋﻠﻢ و ﻗﺪرﺗﻲ ﻛﻪ داري ﻣﻦ از ﺗـﻮ ﺟﻮﻳـﺎي ﺧﻴـﺮ و ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲ و ﺧﻮاﺳـﺘﺎر ﻓﻀـﻞ‬
‫ﻋﻈﻴﻢ ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﻮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ و ﻣﻦ ﻧﺎﺗﻮان و ﺗﻮ داﻧﺎﻳﻲ و ﻣﻦ ﻧﺎدان و ﺗﻮ ﻋﺎﻟﻢ اﻟﻐﻴﺐ ﻫﺴـﺘﻲ‪،‬‬
‫ﺧﺪاﻳﺎ! اﮔﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﺻﻼح دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ و ﺳـﺮاﻧﺠﺎم ﻣـﻦ در ﻛﻮﺗـﺎه و ﻳـﺎ دراز ﻣـﺪت‪،‬‬
‫ﻣﻲداﻧﻲ‪ ،‬آن را ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﻘﺪر و ﻣﻴﺴﺮ ﺑﻔﺮﻣﺎ و ﺳﭙﺲ آن را ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﺒﺎرك ﺑﮕﺮدان‪ ،‬و اﮔﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر‬
‫را ﺑﻪ ﺻﻼح دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﻦ در ﻛﻮﺗﺎه و ﻳﺎ دراز ﻣﺪت ﻧﻤﻲداﻧﻲ‪ ،‬ﭘـﺲ آن را از‬
‫ﻣﻦ دور و ﻣﺮا از آن ﻣﻨﺼﺮف ﺑﮕﺮدان‪ ،‬و ﺧﻴﺮ ﻣﻦ در ﭼﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻫﻤـﺎن را ﺑـﺮاﻳﻢ ﻣﻘـﺪر ﺑﻔﺮﻣـﺎ و‬
‫ﺳﭙﺲ ﻣﺮا ﺑﻪ آن ﺧﺸﻨﻮد ﺑﮕﺮدان«‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ از ﺧﺪاي ﺧﺎﻟﻖ اﺳﺘﺨﺎره )ﻃﻠﺐ ﺧﻴﺮ( و ﺑﺎ ﻫﻤﻨﻮﻋﺎﻧﺶ ﻣﺸﻮرت ﻛﻨﺪ و ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن‬
‫ﻛﺎرش را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬ﭘﺸﻴﻤﺎن ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣـﻲﻓﺮﻣﺎﻳـﺪ‪≤∃Ξ ∨Κς‚≅…ℑ ⌠¬Σ∑⁄Ψ †Ω→Ω … :‬‬

‫{‪) ≈&ϑðΨ/≅…ς∏Ω∅ ς‬آل ﻋﻤــﺮان‪» .(159 :‬ﺑــﺎ آﻧــﺎن در اﻣــﻮر‪ ،‬ﻣﺸــﻮرت ﻛــﻦ‪ ،‬و‬
‫‪Π ٠ٍΤΩ ⊇ Œ‬‬
‫⊇ ‪ð ∨ς∞Ω∅ ð…′ΜΞ†ΤΩ‬‬

‫ﭼﻮن )ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎري( ﻋﺰم ﻛﺮدي‪ ،‬ﺑﺮ ﺧﺪا ﺗﻮﻛﻞ ﻛﻦ«‪.‬‬
‫ﻗﺘﺎده ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه ﻣﺮدﻣﻲ‪ ،‬ﺧﺪا ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﺸﻮرت ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎً ﺑﻪ اﺳﺘﻮارﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﻣﻮرد‪ ،‬ﻫﺪاﻳﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ«]‪.[116‬‬

‫دﻋﺎي ﻫﻨﮕﺎم ﻏﻢ و اﻧﺪوه‪:‬‬

‫ﺤ ‪‬ﻠﻴ ‪‬ﻢ‪ ،‬ﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ‬

‫ﷲ ﺍﻟ ‪‬ﻌ ‪‬ﻈﻴ ‪‬ﻢ ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫‪ -100‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻫﻨﮕﺎم ﻏﻢ و اﻧﺪوه ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻ ﺍ ُ‬
‫ﺵ‬
‫ﺽ ‪‬ﻭ ‪‬ﺭﺏ‪ ‬ﺍﻟﻌ‪‬ــ ‪‬ﺮ ﹺ‬
‫ﺕ ﻭ ‪‬ﺭﺏ‪ ‬ﺍ َﻷ ‪‬ﺭ ﹺ‬
‫ﷲ ‪‬ﺭﺏ‪ ‬ﺍﻟﺴ‪‬ــﻤﻮﺍ ‪‬‬
‫ﺵ ﺍﻟ ‪‬ﻌﻈ‪‬ــﻴ ﹺﻢ‪ ،‬ﻻ ﹺﺇﻟــ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻ ﺍ ُ‬
‫ﷲ ‪‬ﺭﺏ‪ ‬ﺍﹾﻟﻌ‪‬ــ ‪‬ﺮ ﹺ‬
‫ﹺﺇﻻ ﺍ ُ‬
‫ﺍﻟ ﹶﻜ ﹺﺮ ﹺﱘ«]‪.[117‬‬
‫»ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻌﺒﻮدي )ﺣﻘﻴﻘﻲ( ﺟـﺰ اﷲ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧـﺪﮔﺎر ﻋـﺮش ﻋﻈـﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻴﺴـﺖ ﻣﻌﺒـﻮدي ﺟـﺰ اﷲ‪،‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪﮔﺎر آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ و ﭘﺮوردﮔﺎر ﻋﺮش ﻛﺮﻳﻢ«‪.‬‬
‫‪ -101‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي رﺳﻮل اﷲ ص ﻛﺎري ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺚ«]‪.[118‬‬
‫ﻚ ﹶﺃﺳ‪‬ﺘ ‪‬ﻐﻴ ﹸ‬
‫»ﻳﺎ ‪‬ﺣﻲ‪ ‬ﻳﺎ ﹶﻗﻴ‪‬ﻮ ‪‬ﻡ ﹺﺑ ‪‬ﺮ ‪‬ﺣ ‪‬ﻤ‪‬ﺘ ‪‬‬
‫»اي زﻧﺪهي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻴﺪار‪ ،‬ﺑﻪ رﺣﻤﺖ ﺗﻮ اﺳﺘﻐﺎﺛﻪ ﻣﻲﻛﻨﻢ«‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪36‬‬

‫‪ -102‬اﺑﻮﺑﻜﺮ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬دﻋﺎي ﻏﻤﺪﻳﺪه اﻳﻦ اﺳـﺖ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼﻬ‪‬ـﻢ‪‬‬

‫ﺖ« ‪.‬‬
‫ﱐ ﹸﻛﻠﱠ ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ ﺇﻻﹼ ﹶﺃﻧ ‪‬‬
‫ﺢ ‪‬ﻟﻲ ‪‬ﺷﺄ ﹺ‬
‫ﺻ ‪‬ﻠ ‪‬‬
‫ﲔ ﻭﹶﺍ ‪‬‬
‫ﺴﻲ ﹶﻃ ‪‬ﺮ ﹶﻓ ﹶﺔ ‪‬ﻋ ﹴ‬
‫ﲏ ﹺﺇﱃ ‪‬ﻧ ﹾﻔ ِ‬
‫ﻚ ﹶﺃ ‪‬ﺭ ‪‬ﺟﻮ‪ ،‬ﹶﻓﻼ ‪‬ﺗ ‪‬ﻜ ﹾﻠ ﹺ‬
‫ﲪ‪‬ﺘ ‪‬‬
‫‪‬ﺭ ‪‬‬
‫»ﺧﺪاﻳﺎ! اﻣﻴﺪوار رﺣﻤﺖ ﺗﻮ ام؛ ﭘﺲ ﻣﺮا ﻳﻚ ﭼﺸﻢ ﺑﻬـﻢ زدﻧـﻲ ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ ﺧـﻮد وا ﻣﮕـﺰار و‬
‫اﻣﻮرم را ﺳﺎﻣﺎن ده ﺑﻪ ﺟﺰ ﺗﻮ ﻣﻌﺒﻮدي ﻧﻴﺴﺖ«‪.‬‬
‫‪ -103‬رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﻪ اﺳﻤﺎء ﺑﻨﺖ ﻋﻤﻴﺲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﺑـﻪ ﺗـﻮ وردي ﺑﻴـﺎﻣﻮزم‬
‫ﷲ ‪‬ﺭﹺﺑّﻲ ﻻ ﹸﺃ ‪‬ﺷ ﹺﺮ ‪‬ﻙ ﺑﹺـ ‪‬ﻪ ﺷ‪‬ـﻴﺌﹰﺎ«‪» ،‬ﭘﺮوردﮔـﺎرم اﷲ‬
‫ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻏﻢ و اﻧﺪوه ﺑﺨﻮاﻧﻲ‪] ،‬ﺑﮕﻮ[‪» :‬ﺍﷲُ‪ ،‬ﺍ ُ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ او ﭼﻴﺰي را ﻫﻤﺒﺎز ﻧﻤﻲﮔﺮداﻧﻢ«‪.‬‬
‫و در رواﻳﺘﻲ آﻣﺪه ﻛﻪ‪ :‬ﻫﻔﺖ ﺑﺎر ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد]‪.[121‬‬
‫‪ -104‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬دﻋﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻳﻮﻧﺲ
در ﺷﻜﻢ ﻣﺎﻫﻲ ﻛـﺮد‪» :‬ﻻ ﹺﺇﻟـ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﹼ‬
‫ﺖ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﺍﻟﻈﱠﺎ‪‬ﻟﻤﹺﻴ ‪‬ﻦ« ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ آن دﻋﺎ را ﺑﻜﻨـﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌـﺎً اﺟﺎﺑـﺖ‬
‫ﻚ ﹺﺇﻧ‪ ‬ﹺﻲ ﹸﻛ ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﺤﺎ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺖ‪ ،‬ﺳ ‪‬ﺒ ‪‬‬
‫ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«]‪.[122‬‬
‫»ﺟﺰ ﺗﻮ ﺧﺪاﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻮ ﭘﺎﻛﻲ‪ ،‬ﻣﻦ ﺳﺘﻤﻜﺎر ﺑﻮدهام«‪.‬‬
‫‪ -105‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮ ﺷﺨﺺ ﻏﻤﺪﻳﺪه و اﻧﺪوﻫﺒﺎري ﻛﻪ اﻳﻦ دﻋﺎ را ﺑﺨﻮاﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻏﻢ و اﻧﺪوﻫﺶ را ﻣﻲزداﻳﺪ و ﮔﺮه ﻛﺎرش را ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇﻧ‪ ‬ﹺﻲ ‪‬ﻋ ‪‬ﺒ ‪‬ﺪ ‪‬ﻙ ﻭﺍ‪‬ﺑ ‪‬ﻦ ‪‬ﻋ ‪‬ﺒ ‪‬ﺪ ‪‬ﻙ‬
‫ﺖ‬
‫ﻚ ‪‬ﺳﻤ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﻚ ﹺﺑ ﹸﻜﻞﱢ ﺍ ‪‬ﺳ ﹴﻢ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ ﹶﻟ ‪‬‬
‫ﻀﺎ ‪‬ﺅ ‪‬ﻙ‪ ،‬ﹶﺃ ‪‬ﺳﹶﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﻚ‪ ،‬ﻋ ‪‬ﺪ ﹲﻝ ‪‬ﻓﻲ‪ ‬ﹶﻗ ‪‬‬
‫ﺽ ‪‬ﻓﻲ‪ ‬ﺣ ﹾﻜ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﱵ ﹺﺑ‪‬ﻴ ‪‬ﺪ ‪‬ﻙ‪ ،‬ﻣﺎ ﹴ‬
‫ﺻ‪‬ﻴ ﹺ‬
‫ﻚ‪ ،‬ﻧﺎ ‪‬‬
‫ﻭﺍ‪‬ﺑ ‪‬ﻦ ﹶﺃ ‪‬ﻣ‪‬ﺘ ‪‬‬
‫ﺐ ‪‬ﻋ ‪‬ﻨ ‪‬ﺪ ‪‬ﻙ‪ ،‬ﺃ ﹾﻥ‬
‫ﺕ ﹺﺑ ‪‬ﻪ ‪‬ﻓﻲ ‪‬ﻋﻠ ﹺﻢ ﺍﻟ ‪‬ﻐﻴ ﹺ‬
‫ﻚ ﹶﺃﻭ ﺍ ‪‬ﺳ‪‬ﺘﺄﹶﺛ ‪‬ﺮ ‪‬‬
‫ﻚ ﹶﺃﻭ ‪‬ﻋﻠﱠ ‪‬ﻤ‪‬ﺘ ‪‬ﻪ ﹶﺃ ‪‬ﺣ ‪‬ﺪﹰﺍ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﺧ ﹾﻠ ‪‬ﻘ ‪‬‬
‫ﻚ ﹶﺃﻭ ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬ﺰﹾﻟ‪‬ﺘ ‪‬ﻪ ‪‬ﻓﻲ ‪‬ﻛﺘﹶﺎﹺﺑ ‪‬‬
‫ﺴ ‪‬‬
‫ﹺﺑ ‪‬ﻪ ‪‬ﻧ ﹾﻔ ‪‬‬
‫ﺏ ‪‬ﻫ ‪‬ﻤّﻲ«]‪.[123‬‬
‫ﱐ ﻭ ‪‬ﺫ ‪‬ﻫﺎ ‪‬‬
‫ﺻ ‪‬ﺪ ﹺﺭﻱ ﻭ ‪‬ﺟﻼ َﺀ ‪‬ﺣ ‪‬ﺰ ﹺ‬
‫ﱯ ﻭ‪‬ﻧﻮ ‪‬ﺭ ‪‬‬
‫ﺠ ‪‬ﻌ ﹶﻞ ﺍﻟ ﹸﻘ ‪‬ﺮﺁ ﹶﻥ ‪‬ﺭﺑﹺﻴ ‪‬ﻊ ﹶﻗﻠ ﹺ‬
‫‪‬ﺗ ‪‬‬
‫»ﺧﺪاﻳﺎ! ﻣﻦ ﺑﺮدهي ﺗﻮ و ﻏﻼمزاده و ﻛﻨﻴﺰزادهي ﺗﻮام‪ ،‬ﭘﻴﺸﺎﻧﻴﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺣﻜﻢ ﺗـﻮ‬
‫ﺑﺮ ﻣﻦ ﻧﺎﻓﺬ و ﻗﻀﺎ و ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺗﻮ در ﻣﻮرد ﻣﻦ ﻋﺪاﻟﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﺎمﻫﺎﻳﻲ ﻛـﻪ داري و ﺧـﻮد‬
‫را ﺑﻪ آن ﻧﺎﻣﻴﺪهاي‪ ،‬ﻳﺎ در ﻛﺘﺎﺑﺖ ﻧﺎزل ﻛﺮدهاي و ﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ از ﺑﻨـﺪﮔﺎﻧﺖ آﻣﻮﺧﺘـﻪاي و ﻳـﺎ در‬
‫ﻧﺰد ﺧﻮد در ﻋﻠﻢ ﻏﻴﺐ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪاي‪ ،‬از ﺗﻮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻪ ﻗﺮآن را ﺑﻬﺎر دل‪ ،‬ﻧﻮر ﺳﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺟـﻼي‬
‫ﻏﻢ و زداﻳﻨﺪهي اﻧﺪوﻫﻢ ﺑﮕﺮداﻧﻲ«‪.‬‬

‫دﻋﺎي روﻳﺎروﻳﻲ ﺑﺎ دﺷﻤﻦ‬

 ‫‪37‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫‪ -106‬ﻫﺮﮔﺎه رﺳﻮل اﷲ ص از ﻣﺮدﻣﻲ اﺣﺴﺎس ﺧﻄﺮ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪:‬‬

‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﺷ ‪‬ﺮﻭ ﹺﺭ ‪‬ﻫﻢ«]‪.[124‬‬
‫ﺤﻮ ﹺﺭ ‪‬ﻫﻢ ﻭ‪‬ﻧ ‪‬ﻌﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻓﻲ ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺠ ‪‬ﻌ ﹸﻠ ‪‬‬
‫»ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇﻧ‪‬ﺎ ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺗﻮ را ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آﻧﺎن ﻣﻲﮔﻤﺎرﻳﻢ و از ﺷﺮارتﻫﺎﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ«‪.‬‬
‫ﺖ‬
‫ﻀﺪ‪‬ﻱ ﻭﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺖ ‪‬ﻋ ‪‬‬
‫‪ -107‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻫﻨﮕﺎم روﻳﺎروﻳﻲ ﺑﺎ دﺷﻤﻦ ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﹶﻟﻠﱠﻬﻢ‪ ‬ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﻚ ﹸﺃﻗﹶﺎ‪‬ﺗ ﹸﻞ«]‪.[125‬‬
‫ﻚ ﹶﺃﺻ‪‬ﻮ ﹸﻝ ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫ﻚ ﹶﺃﺟ‪‬ﻮ ﹸﻝ ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫ﻧ‪‬ﺼﹺﻴﺮﹺﻱ‪ ،‬ﹺﺑ ‪‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺗﻮ ﺑﺎزوي ﻣﻦ و ﻳـﺎور ﻣﻨـﻲ‪ ،‬ﺑـﺎ ﭘﺸـﺘﻮاﻧﻪي ﺗـﻮ ﻣـﻲﺗـﺎزم و ﺣﻤﻠـﻪ ﻣـﻲﻛـﻨﻢ و‬
‫ﻣﻲﺟﻨﮕﻢ«‪.‬‬
‫‪ -108‬ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﺒﺎس ب ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﺑﺮاﻫﻴﻢ
را در آﺗﺶ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﺑﻪ رﺳـﻮل اﷲ ص ﮔﻔﺘﻨـﺪ ﻛـﻪ‪ :‬دﺷـﻤﻨﺎن ﺑـﺮاي ﺟﻨـﮓ ﺷـﻤﺎ ﺳـﺎز و ﺑﺮﮔـﻲ ﻓـﺮاﻫﻢ‬
‫‪) ≈(173) Σ∼Ψ{Ω <√≅…Ω¬⊕Ψ⇓Ω Σ/‬آل ﻋﻤﺮان‪.(172 :‬‬
‫ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ϑð ≅…†ΩΤ⇒ΣΤ‰♥Ωš… :‬‬

‫»ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺧﺪا ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ و او ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎرﺳﺎز اﺳﺖ«‪.‬‬

‫ﺑﺮاي دﻓﻊ ﺷﻴﻄﺎن‬

‫∠‬
‫‹…≅√↑‪ð ΨŠ Σ′Σ∅ςΚ…Ω (97) γ⇐κΨ≠ΤΗ ΤΩ ∼Πς‬‬
‫⇑ ∑‪γ .Ω∞Ω∧Ω‬‬
‫∠ ∨‪⌠ Ψ‬‬
‫‡…‪ð ΨŠ Σ′Σ∅Κς‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳـﺪ‪ϑγ ⁄ΩΘ ΣΤ∈Ω… :‬‬

‫‡…‪) ≈(98) γ⇐Σ≤〉∝ðµš ⇐Κς‬اﻟﻤﺆﻣﻨﻮن‪.(98 -97 :‬‬

‫‪ϑγ ⁄Ω‬‬

‫»و ﺑﮕﻮ ﭘﺮوردﮔﺎرا! از وﺳﻮﺳﻪﻫﺎي ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم؛ و از اﻳﻦ ﻛـﻪ آﻧـﺎن ﻧـﺰد ﻣـﻦ‬
‫ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮﻧﺪ«‪.‬‬
‫⇑ ⇓‪β℘∞⌠ ΤΩΤ‬‬
‫⇑…≅√↑‪Ξ ΤΗ ð≠∼ΤΠς‬‬
‫∠ ∨‪Ω Ψ‬‬
‫∅ ‪ð ς⇒Π‬‬
‫‪ -109‬رﺳــﻮل اﷲ ص ﺑــﻪ اﻣﺘﻨــﺎن از دﺳــﺘﻮر اﻟﻬــﻲ‪Ω ∞Ω ⇒ΩΤÿ †ΘΩ∨ΞΜ…Ω … :‬‬

‫‪) ≈(36) ψ‬ﻓﺼﻠﺖ‪.(36 :‬‬

‫‪〉 ∼Ψ∏Ω⊕<√≅…Σ⊗∼Ψ∧ΘΩ♥√≅…Ω Σ∑ ΙΣςΤΠ ⇓ΜΞ…∃/‬‬
‫⊇ ‪Ψϑð ≅†ΤΨ Š πϒΨ⊕ΤΩ ♠≅†ΤΩ‬‬
‫‪1‬‬

‫ﺨ ‪‬ﻪ ﻭ‪‬ﻧ ﹾﻔﺜ‪‬ﻪ«‪.‬‬

‫ﷲ ﺍﻟﺴ‪‬ﻤ‪‬ﻴ ﹺﻊ ﺍﻟ ‪‬ﻌ ‪‬ﻠﻴ ﹺﻢ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﺍﻟﺸ‪‬ﻴﻄﹶﺎ ‪‬ﻥ ﺍﻟﺮ‪‬ﺟﹺﻴ ﹺﻢ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﻫ ‪‬ﻤﺰﹺﻩ ﻭ‪‬ﻧ ﹾﻔ ‪‬‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﹶﺃﻋ‪‬ﻮ ﹸﺫ ﺑﹺﺎ ِ‬
‫»از ﺷﻴﻄﺎن راﻧﺪه ﺷﺪه و وﺳﻮﺳﻪ و ﺗﻜﺒﺮ و ﺷﻌﺮش‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺪاي ﺷﻨﻮا و داﻧﺎ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم«‪.‬‬

‫‪» -1‬و ﻫﺮﮔﺎه وﺳﻮﺳﻪﻫﺎي ﺷﻴﻄﺎن ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺗﻮ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﭘﻨﺎه ﺑﺒﺮ ﻛﻪ او ﺷﻨﻮﻧﺪه و آﮔﺎه اﺳﺖ«‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪38‬‬

‫اذان ﺷﻴﻄﺎن را ﻣﻲراﻧﺪ‬

‫‪ -110‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺻﺪاي اذان ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷـﻮد‪ ،‬ﺷـﻴﻄﺎن در ﺣـﺎﻟﻲ‬

‫ﻛﻪ ﺗﻴﺰ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻓﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﭼـﻮن اذان ﺗﻤـﺎم ﺷـﻮد‪ ،‬ﺑـﺎز ﻣـﻲﮔـﺮدد و ﻫﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ اﻗﺎﻣـﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻓﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﭼﻮن اﻗﺎﻣﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدد«]‪.[130‬‬
‫‪ -111‬ﺳﻬﻴﻞ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﭘﺪرم ﻣﺮا ﻧﺰد ﺑﻨﻲ ﺣﺎرﺛﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻣﻦ ﺑـﺎ ﻳﻜـﻲ از رﻓﻘـﺎﻳﻢ‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬در ﻣﺴﻴﺮ راه از داﺧﻞ ﺑﺎﻏﻲ‪ ،‬ﻛﺴﻲ او را ﺑﻪ ﻧﺎﻣﺶ ﺻﺪا ﻛﺮد‪ ،‬او ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑـﺎغ‬
‫ﺳﺮ ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬اﻣﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﺴﻲ را ﻧﻴﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻦ اﻳﻦ اﺗﻔﺎق را ﺑﺮاي ﭘﺪرم ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدم‪ ،‬او ﮔﻔﺖ‪ :‬اﮔﺮ‬
‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻮ را ﻧﻤﻲﻓﺮﺳﺘﺎدم‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﺻﺪاﻳﻲ ﺷﻨﻴﺪي‪ ،‬اذان ﺑﮕﻮ؛ زﻳﺮا‬
‫ﻣﻦ از اﺑﻮﻫﺮﻳﺮه  ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺷﻴﻄﺎن از ﺻـﺪاي اذان ﻓـﺮار‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ«]‪.[131‬‬
‫‪ -113‬اﺑﻮدرداء  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﻪ ﻧﻤﺎز اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﻚ‬
‫ﻚ«‪» ،‬از ﺗﻮ ﺑﻪ ﺧﺪا ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم« و ﺳﭙﺲ ﺗﺎ ﺳﻪ ﺑﺎر ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﹶﺃﹾﻟ ‪‬ﻌﻨ‪‬ـ ‪‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﹶﺃﻋ‪‬ﻮ ﹸﺫ ﺑﹺﺎﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﻣ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﹺﺑ ﹶﻠ ‪‬ﻌ‪‬ﻨ ‪‬ﺔ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ«‪» ،‬ﺗﻮ را ﺑﻪ ﻧﻔﺮﻳﻦ اﻟﻬﻲ‪ ،‬ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻣﻲﻛﻨﻢ« و دﺳﺖ ﺧـﻮﻳﺶ را دراز ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪ ،‬ﮔﻮﻳـﺎ‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﭼﻴﺰي را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از ﻧﻤﺎز ﻓﺎرغ ﺷﺪﻧﺪ از اﻳﺸﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪم ﻛﻪ‪ :‬ﻳﺎ رﺳﻮل‬
‫اﷲ! ﭼﻴﺰ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪاي در ﻧﻤﺎز ﮔﻔﺘﻴـﺪ و دﺳـﺖ ﺧـﻮﻳﺶ را دراز ﻛﺮدﻳـﺪ‪) ،‬ﺟﺮﻳـﺎن ﭼـﻪ ﺑـﻮد؟(‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬دﺷﻤﻦ ﺧﺪا‪ ،‬ﺷﻴﻄﺎن ﺑﺎ ﺷﻌﻠﻪاي از آﺗﺶ آﻣﺪ و ﺧﻮاﺳﺖ آن را ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻢ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻪ‬
‫ﷲ ﺍﻟﺘ‪‬ﺎ ‪‬ﻣ ‪‬ﺔ« اﻣـﺎ ﺑـﺎز ﻫـﻢ دور ﻧﺸـﺪ‪،‬‬
‫ﻚ ﹺﺑ ﹶﻠ ‪‬ﻌ‪‬ﻨ ‪‬ﺔ ﺍ ِ‬
‫ﻚ« و ﺳـﭙﺲ ﮔﻔـﺘﻢ‪» :‬ﹶﺃ ﹾﻟ ‪‬ﻌ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﺑﺎر ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﹶﺃﻋ‪‬ﻮ ﹸﺫ ﺑﹺﺎﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﻣ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫آﻧﮕﺎه دﺳﺘﻢ را دراز ﻛﺮدم ﺗﺎ او را ﺑﮕﻴﺮم‪ ،‬واﷲ اﮔﺮ دﻋﺎي ﺑﺮادرﻣﺎن ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻧﻤﻲﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻴﻄﺎن را‬
‫ﺑﻪ زﻧﺠﻴﺮ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪم ﺗﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺑﺎ او ﺑﺎزي ﻛﻨﻨﺪ«]‪.[132‬‬
 ‫‪39‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫‪ -114‬ﻋﺜﻤﺎنﺑﻦاﺑﻲاﻟﻌﺎص  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﻪ رﺳﻮل اﷲ ص ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! ﺷﻴﻄﺎن در‬
‫ﻧﻤﺎز ﻣﺰاﺣﻤﻢ ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﺮا در ﻗﺮاءت ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻲاﻧﺪازد‪) ،‬ﭼﻪ ﻛﻨﻢ؟( ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪ :‬او ﺷـﻴﻄﺎﻧﻲ‬
‫اﺳﺖ ﺑﻨﺎم »ﺧ‪‬ﻨﺰ‪‬ﺏ« ﻫﺮﮔﺎه اﺣﺴﺎﺳﺶ ﻛﺮدي )ﺳﺮاﻏﺖ آﻣﺪ( ﺑﻪ ﺧﺪا ﭘﻨﺎه ﺑﺒﺮ و ﺳـﻪ ﺑـﺎر ﺳـﻤﺖ‬
‫ﭼﭗ ﺧﻮد ﺗﻒ ﻛﻦ«‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮدم‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﻴﻄﺎن را از ﻣﻦ دور ﻛﺮد]‪.[134‬‬
‫‪ -115‬اﺑﻮزﻣﻴﻞ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﻪ اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ب ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﮔﺎه دﭼﺎر وﺳﻮﺳﻪ و ﺷﻚ ﻣـﻲﺷـﻮم‪،‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﺗﻮ دﺳـﺖ داد‪ ،‬ﺑﮕـﻮ‪ » :‬ﻫ ‪‬ﻮ ﺍ َﻷﻭ‪ ‬ﹸﻝ ﻭﺍﻵ ‪‬ﺧ ‪‬ﺮ ﻭﺍﻟﻈﱠﺎ ‪‬ﻫ ‪‬ﺮ ﻭﺍﻟ‪‬ﺒﺎ ‪‬ﻃ ‪‬ﻦ ﻭﻫ‪‬ـ ‪‬ﻮ‬
‫ﹺﺑ ﹸﻜ ﹺﻞ ‪‬ﺷﻲ ٍﺀ ‪‬ﻋﻠﻴ ‪‬ﻢ«]‪.[135‬‬
‫»اوﺳﺖ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ و آﺧﺮﻳﻦ و آﺷﻜﺎر و ﻧﻬﺎن و او ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي آﮔﺎه اﺳﺖ«‪.‬‬

‫اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺑﺪون ﺳﺴﺘﻲ و ﻛﻢ ﻛﺎري‬

‫⇑ ‪Ν…ΣΤ√†ΩΤ∈Ω Ν…Σ≤Ω⊃ς‬‬
‫⇑ ∫‪ð ÿΨϒς√Π ≅†Ω{ Ν…ΣΤ⇓Ρ∇ΤΩ Ž ‚ف Ν…Σ⇒Ω∨…ƒ‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪Ω ÿΨϒς√Π ≅…†ΩΣΤΘ ÿΚς†;ΤΗ ΤΩΤÿ… :‬‬

‫∅‪Ν…ΣΤ∏؍ΣΤ∈ †Ω∨Ω Ν…ΣԎ†Ω∨ †Ω∨ †ΩΤ⇓ðŸ⇒Ψ∅ Ν…ΣΤ⇓†ς ⌠ ς√Π ⊥∞Θ ΣΤ‬‬

‫≥…‪ Ν…ΣΤ⇓†ς ςΚ‬‬
‫‪Ξ ⁄Κς‚≅…ℑ Ν…ΣΤŠΩ≤ð∂ …ς′ΞΜ…⌠¬ΞΤΨ ⇓.ΩΤπ Τā‚ΞΜγ‬‬

‫‪χ⁄κΨ±ΤΩŠ Ω⇐ΣΤ∏Ω∧⊕ΤΩ Ž †Ω∧ΨŠ Σϑð/≅…Ω Œ‬‬

‫¬‪%〉 ∼Ψ∧ΣΤÿΩ −Ξ™ΣΤÿ Σϑð/≅…Ω %‬‬
‫∠ ‪⌠ ΞΤΨ ŠΣΤ∏ΣΤ∈ ℑ _〈≤Ω ⌠♥Ωš‬‬
‫‪ð Ψ√.ς′ Σ/‬‬
‫√‪ϑð ≅…ΩΩ⊕π•Ω∼Ψ‬‬

‫)‪) ≈(156‬آل ﻋﻤﺮان‪.(156 :‬‬

‫»اي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آوردهاﻳﺪ! ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻛﺎﻓﺮان ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻮن ﺑﺮادراﻧﺸﺎن ﺑـﻪ ﻣﺴـﺎﻓﺮﺗﻲ‬
‫ﻣﻲروﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ در ﺟﻨﮓ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﻧﺰد ﻣﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﻣﺮدﻧﺪ و ﻛﺸﺘﻪ‬
‫ﻧﻤﻲﺷﺪﻧﺪ! ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺴﺮت را ﺑﺮ دل آﻧﻬﺎ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ زﻧﺪه ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﻲﻣﻴﺮاﻧﺪ‪ ،‬و ﺧﺪا ﺑﻪ‬
‫آﻧﭽﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻨﺎﺳﺖ«‪.‬‬
‫‪ -116‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻣﺆﻣﻦ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﻧـﺰد ﭘﺮوردﮔـﺎر از ﻣـﺆﻣﻦ ﻧـﺎﺗﻮان ﺑﺮﺗـﺮ و‬
‫ﭘﺴﻨﺪﻳﺪهﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺮ ﻛﺪاﻣﺸﺎن ﺧﻴﺮ دارﻧﺪ‪ ،‬در ﭘﻲ ﭼﻴﺰي ﺑﺎش ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺖ ﻣﻔﻴـﺪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬از‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﻤﻚ ﺑﺨﻮاه و ﺳﺴﺖ و زﺑﻮن ﻣﺒﺎش‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺗﻮ زﻳﺎﻧﻲ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻧﮕﻮ‪ :‬اﮔﺮ ﻓﻼن و ﺑﻬﻤﺎن‬
‫ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ و ﭼﻨﺎن ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﮕﻮ‪ » :‬ﹶﻗﺪ‪ ‬ﺭ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ‪‬ﻭﻣ‪‬ﺎ ﺷ‪‬ﺎ َﺀ ﹶﻓﻌ‪‬ﻞ«‪» ،‬ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻣﻘـﺪر ﻧﻤـﻮده‬
‫ﺑﻮد و ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻛﻨﺪ« زﻳﺮا ﻟﻮ )اﮔﺮ( ﻣﺠﺎل را ﺑﺮاي ﺷﻴﻄﺎن ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪40‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم رﺳﻴﺪن ﻧﻌﻤﺖ‬

‫‪Σ/‬‬
‫‪ϑð ≅…ƒ∫:†Ω→ †Ω∨ Œ‬‬
‫∠ ∈‪ð <∏ΣΤ‬‬
‫‪ð ΤΩ Πς⇒Ω– Œ‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل در داﺳﺘﺎن دو ﻣﺮد ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ð <∏ΩāΩ€ <′ΞΜ…:‚ð ⌠ς√Ω … :‬‬

‫‪) ≈&Ψϑð/≅†ΤΨ Š ‚ΠςΜΞ…Ω〈ΘΩ ΣΤ∈ ‚Ω‬اﻟﻜﻬﻒ‪.(39 :‬‬

‫»ﭼﺮا ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ وارد ﺑﺎﻏﺖ ﺷﺪي‪ ،‬ﻧﮕﻔﺘﻲ اﻳﻦ ﻧﻌﻤﺘﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺧـﺪا ﺧﻮاﺳـﺘﻪ اﺳـﺖ؟!‬
‫ﻗﻮت و ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﺟﺰ از ﻧﺎﺣﻴﻪي ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ«‪.‬‬
‫‪ -117‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻪ ﺷﺎدﻣﺎﻧﻲ ﺑـﻮد‪ ،‬ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﺕ«‪» ،‬ﺳﭙﺎس ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﻀﻞ او ﺧﻮﺑﻲﻫـﺎ‬
‫ﳊ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ‪‬ﻟﻠﹼ ‪‬ﻪ ‪‬ﺍﻟﱠﺬ‪‬ﻱ ﹺﺑ‪‬ﻨ ‪‬ﻌ ‪‬ﻤ‪‬ﺘ ‪‬ﻪ ‪‬ﺗ‪‬ﺘﻢ‪ ‬ﺍﻟﺼ‪‬ﺎ‪‬ﻟﺤ‪‬ﺎ ‪‬‬
‫ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﹶﺍ ﹶ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد«‪.‬‬
‫ﳊ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ‪‬ﻟﻠﹼـ ‪‬ﻪ ﻋ‪‬ﻠـﻰ ﻛﹸـﻞﱢ‬
‫و ﻫﺮﮔﺎه ﭼﻴﺰي ﻧﺎﭘﺴـﻨﺪي ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻣـﻲﻧﻤﻮدﻧـﺪ‪ ،‬ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﹶﺍ ﹶ‬
‫ﺣ‪‬ﺎ ﹴﻝ«]‪» .[139‬ﺳﭙﺎس ﺧﺪا در ﻫﺮ ﺣﺎل«‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺼﻴﺒﺖ‬

‫⇑…‪Ψ∼ς√ΜΞ…:†ΤΠςΤ⇓ΜΞ…Ω Ψς∏Π Ψ√ †ΠςΤ⇓ΞΜ…ϖΝ…Ρ√†ΩΤ∈ β◊ΤΩ‰∼γ±ΣΘ∨ ¬ΣΤΩ‰ΤΗ Ω″ςΚ…:…Ω′ΞΜ‬‬

‫ﺧﺪاوﻧـــﺪ ﻣﺘﻌـــﺎل ﻣـــﻲﻓﺮﻣﺎﻳـــﺪ‪Ω ÿΨϒς√Π ≅…… :‬‬

‫∠ ∑‪Ω⇐ΣŸΩΤπ Σ∧<√≅…Σ¬Σ‬‬
‫‹ ∨‪ð ΜΞ;ΗΤΤς√Ο ΚΡ…Ω ◊β∃ Ω∧Τš⁄Ω Ω ⌠¬ΞΤΘΨ ΤŠΘ⁄Ω ⇑ΨΘ‬‬
‫∠ ∅‪τ .Ως∏Ω″ ⌠¬Ξ∼ς∏Ω‬‬
‫‪ð ΜΞ;ΗΤΤς√Ο ΚΡ…(156) Ω⇐Σ⊕Ψ–.Ω⁄‬‬

‫)‪) ≈(157‬اﻟﺒﻘﺮة‪.(157-156 :‬‬

‫»آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﻣﺼﻴﺒﺘﻲ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ از آنِ ﺧﺪاﻳﻴﻢ؛ و ﺑﻪ ﺳﻮي او ﺑﺎز‬
‫ﻣﻲﮔﺮدﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻟﻄﺎف و رﺣﻤﺖ ﺧﺪا ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺎﻟﺸﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ؛ و آﻧﻬﺎ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻫﺪاﻳﺖ ﻳﺎﻓﺘﮕﺎن«‪.‬‬
 ‫‪41‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫‪ -118‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬در ﻫﺮ ﭼﻴﺰي )ﻣﺼـﻴﺒﺘﻲ( »ﹺﺇﻧ‪‬ﺎ ‪‬ﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ‪‬ﻭﹺﺇﻧ‪‬ـﺎ ﹺﺇﹶﻟﻴ‪‬ـ ‪‬ﻪ ﺭ‪‬ﺍ ﹺﺟﻌ‪‬ـﻮ ﹶﻥ«‬
‫ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﭘﺎره ﺷﺪن ﺑﻨﺪ ﻛﻔﺶ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻢ ﺟﺰو ﻣﺼﺎﻳﺐ اﺳﺖ«]‪.[140‬‬
‫‪ -119‬ام ﺳﻠﻤﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬از رﺳﻮل اﷲ ص ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪ :‬ﻫـﺮ ﺑﻨـﺪهاي ﻛـﻪ ﻫﻨﮕـﺎم‬
‫ﻒ‬
‫ﺼﻴ‪‬ﺒ‪‬ﺘﻲ ﻭﹶﺃ ‪‬ﺧ ‪‬ﻠ ‪‬‬
‫ﻣﺼﻴﺒﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ او ﻣﻲرﺳـﺪ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪» :‬ﹺﺇﻧ‪‬ﺎ ‪‬ﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ‪‬ﻭﹺﺇﻧ‪‬ﺎ ﹺﺇﻟﹶﻴ ‪‬ﻪ ﺭ‪‬ﺍ ﹺﺟﻌ‪‬ﻮﻥﹶ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹾﺃ ‪‬ﺟ ‪‬ﺮﱐ ‪‬ﻓﻲ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫‪‬ﻟﻲ ‪‬ﺧﲑﹰﺍ ‪‬ﻣﻨ ‪‬ﻬﺎ«‪» ،‬ﻣﺎ از ﺧﺪاﻳﻴﻢ و ﺑﻪ ﺳﻮي او ﺑﺎز ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎ! ﻣـﺮا در اﻳـﻦ ﻣﺼـﻴﺒﺖ‪،‬‬
‫ﭘﺎداش ده و ﺑﻬﺘﺮ از آن را ﺑﺮاﻳﻢ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎ«‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ او ﭘﺎداش ﻣـﻲدﻫـﺪ و ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬
‫ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺮاﻳﺶ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ام ﺳﻠﻤﻪ ﻣﻲاﻓﺰاﻳﺪ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎم وﻓﺎت اﺑﻮ ﺳﻠﻤﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻋﺎ را ﺧﻮاﻧﺪم‪،‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮي )رﺳﻮل اﷲ ص( را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻛﺮد«]‪.[141‬‬
‫‪ -120‬ام ﺳﻠﻤﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻧﺰد اﺑﻮﺳﻠﻤﻪ  ﻛﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﺶ ﺧﻴﺮه ﺷﺪه ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﻒ آوردﻧﺪ و ﭼﺸﻢﻫﺎي وي را ﺑﺴﺘﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﻗـﺒﺾ روح‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﺑﻪ آن ﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷﻮد«‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن آن‪ ،‬ﺻﺪاي ﺷﻴﻮن اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺑﺮ ﺧﻮد ﺟﺰ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﻴﻜﻲ دﻋﺎ ﻧﻜﻨﻴﺪ؛ زﻳﺮا ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﺑﺮ آﻧﭽﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ‪ ،‬آﻣﻴﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ« ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪‬‬
‫ﲔ ﻭﺍ ‪‬ﺧ ﹸﻠ ﹾﻔ ‪‬ﻪ ‪‬ﻓﻲ ‪‬ﻋ ‪‬ﻘﹺﺒ ‪‬ﻪ ‪‬ﻓﻲ ﺍﻟ ‪‬ﻐﺎﹺﺑ ﹺﺮﻳ ‪‬ﻦ ﻭﺍ ﹾﻏ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮﹶﻟﻨﹶﺎ ﻭﻟﹶـ ‪‬ﻪ ﻳ‪‬ـﺎ ‪‬ﺭﺏ‪‬‬
‫ﺍ ﹾﻏ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮ َﻷﰊ ‪‬ﺳﻠ ‪‬ﻤ ﹶﺔ ﻭﺍ ‪‬ﺭ ﹶﻓ ‪‬ﻊ ‪‬ﺩ ‪‬ﺭ ‪‬ﺟ‪‬ﺘ ‪‬ﻪ ‪‬ﻓﻲ ﺍ ﹶﳌﻬ ‪‬ﺪﻳ ‪‬‬
‫ﱪﻩ ﻭ‪‬ﻧ ﹺﻮّ ‪‬ﺭ ﹶﻟ ‪‬ﻪ ‪‬ﻓﻴﻪ«]‪.[142‬‬
‫ﺢ ﹶﻟ ‪‬ﻪ ‪‬ﻓﻲ ﹶﻗ ﹺ‬
‫ﺴ‪‬‬‫ﲔ ﻭﺍ ﹾﻓ ‪‬‬
‫ﺍﹶﻟﻌﺎﹶﻟ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔـﺎرا! اﺑﻮﺳـﻠﻤﻪ را ﺑﻴـﺎﻣﺮز و درﺟــﻪاش را ﺑـﺎ ﻫـﺪاﻳﺖ ﻳﺎﻓﺘﮕــﺎن ﺑﻠﻨـﺪ ﻓﺮﻣـﺎ‪ ،‬ﻧﺴــﻞ و‬
‫ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎﻧﺶ را ﺗﻮ ﻳﺎور ﺑﺎش‪ ،‬اي ﭘﺮوردﮔﺎر ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﻣﺎ و او را ﺑﻴـﺎﻣﺮز و ﻗﺒـﺮش را ﮔﺸـﺎده و‬
‫ﻣﻨﻮر ﺑﮕﺮدان«‪.‬‬

‫دﻋﺎي وام‬

‫‪ -121‬ﺑﺮدهاي ﻣﻜﺎﺗﺐ ﻧﺰد ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﻲﻃﺎﻟﺐ  آﻣﺪ و ﻋﺮض ﻛﺮد ﻛﻪ‪ :‬ﻣـﻦ از ﭘﺮداﺧـﺖ‬
‫ﻣﺒﻠﻎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺮاي آزادﻳﻢ‪ ،‬ﻋﺎﺟﺰ ﻣﺎﻧﺪهام ﻣﺮا ﻳﺎري ﻛﻦ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آﻳﺎ دﻋﺎﻳﻲ ﺑـﻪ ﺗـﻮ ﻧﻴـﺎﻣﻮزم‬
‫ﻛﻪ از رﺳﻮل اﷲ ص آﻣﻮﺧﺘﻪام ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﻮﻫﻲ ﺑﺮ ﺗﻮ وام ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ آن را از ﺗﻮ‬
‫ﻚ ‪‬ﻋﻤ‪‬ﻦ ‪‬ﺳ ‪‬ﻮﺍ ‪‬ﻙ«]‪.[143‬‬
‫ﻀ ‪‬ﻠ ‪‬‬
‫ﲏ ﹺﺑ ﹶﻔ ‪‬‬
‫ﻚ ﻭﺃ ﹾﻏﹺﻨ ﹺ‬
‫ﻚ ‪‬ﻋ ‪‬ﻦ ‪‬ﺣ ‪‬ﺮﺍ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫ﺤﻼ‪‬ﻟ ‪‬‬
‫ﲏ ‪‬ﺑ ‪‬‬
‫ادا ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﮕﻮ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺍ ﹾﻛ ‪‬ﻔ ﹺ‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪42‬‬

‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﻣﺮا ﺑﺎ ﺣﻼل ﺧﻮﻳﺶ از ﺣﺮام ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻛﻦ و ﺑﻪ ﻓﻀﻞ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﺮا از ﻏﻴﺮ ﺧﻮد‪،‬‬
‫ﺑﻲﻧﻴﺎز ﺑﮕﺮدان«‪.‬‬

‫اﻓﺴﻮن و ﺗﻌﻮﻳﺬ‬

‫‪ -122‬اﺑﻮﺳﻌﻴﺪ ﺧﺪري  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ﻳﺎران رﺳﻮل اﷲ ص ﺑـﻪ ﺳـﻔﺮي رﻓﺘﻨـﺪ‪،‬‬
‫در ﻣﺴﻴﺮ‪ ،‬ﺳﻔﺮ ﻛﻨﺎر ﻳﻜﻲ از ﻗﺒﺎﻳﻞ ﻋﺮب ﻣﻨﺰل ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و از آﻧـﺎن ﻣﻴﻬﻤـﺎﻧﻲ ﺧﻮاﺳـﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ آن‬
‫ﻗﺒﻴﻠﻪ آﻧﺎن را ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﻲ ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﺰرگ آن ﻗﺒﻴﻠـﻪ را ﻋﻘﺮﺑـﻲ ﮔﺰﻳـﺪ‪ ،‬ﻫـﺮ ﻛـﺎري ﻛﺮدﻧـﺪ ﻣﻔﻴـﺪ‬
‫ﻧﻴﺎﻓﺘﺎد‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻳﻜﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺷﺎﻳﺪ از دﺳﺖ ﻛﺎرواﻧﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺟـﺎ اﺗـﺮاق ﻛـﺮدهاﻧـﺪ‪ ،‬ﻛـﺎري‬
‫ﺑﺮآﻳﺪ‪ ،‬از آﻧﺎن ﻛﻤﻚ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ‪ ،‬ﻧﺰد ﻛﺎروان آﻣﺪﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬رﺋﻴﺲ ﻣﺎ را ﻋﻘﺮﺑﻲ ﮔﺰﻳﺪه‪ ،‬ﻫـﺮ‬
‫ﻛﺎري ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺳﻮدي ﻧﺒﺨﺸﻴﺪ‪ ،‬آﻳﺎ ﻛﺴﻲ از ﺷﻤﺎ ﭼﺎرهاي ﻣـﻲداﻧـﺪ؟ ﻳﻜـﻲ ﮔﻔـﺖ‪ :‬آري ﻣـﻦ‬
‫اﻓﺴﻮن ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻮن ﺷﻤﺎ ﻣﺎ را ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﻲ ﻧﻜﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺪون ﻣﺰد ﻛﺎري ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬
‫ﺑﺮ ﻳﻚ ﮔﻠﻪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺗﻮاﻓﻖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬او رﻓﺖ و ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺳـﻮرهي ﻓﺎﺗﺤـﻪ را ﺧﻮاﻧـﺪ و ﺑـﺮ او‬
‫دﻣﻴﺪ‪ .‬آن ﻣﺮد ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ از ﺑﻨﺪي رﻫـﺎ ﺷـﺪه ﺑـﻮد‪ ،‬ﺑﺮﺧﺎﺳـﺖ و ﺑـﻪ راه اﻓﺘـﺎد و از دردش اﺛـﺮي‬
‫ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬و آن ﺗﻌﺪاد ﮔﻮﺳﻔﻨﺪي را ﻛﻪ ﺗﻮاﻓـﻖ ﻛـﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬دادﻧـﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧـﻲ از ﻫﻤﺮاﻫـﺎن‪،‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ‪ :‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان را ﻣﻴﺎن ﺧﻮدﻣﺎن ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬اﻣﺎ او ﻛﻪ اﻓﺴﻮن ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺧﻴـﺮ‪،‬‬
‫ﻓﻘﻂ زﻣﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ رﺳﻮل اﷲ ص اﻃﻼع دﻫﻴﻢ و ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬
‫ﺧﺪﻣﺖ رﺳﻮل اﷲ ص رﺳﻴﺪﻧﺪ و اﻳﺸـﺎن را از ﻣـﺎوﻗﻊ اﻃـﻼع دادﻧـﺪ‪ ،‬رﺳـﻮل اﷲ ص ﺑـﻪ آن‬
‫ﺻﺤﺎﺑﻲ ﻓﺮﻣﻮﻧﺪ‪» :‬ﺗﻮ از ﻛﺠﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻲ ﻛﻪ آن ﺳﻮره اﻓﺴﻮﻧﻲ اﺳـﺖ؟ و ﺳـﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮﻧـﺪ‪ :‬ﻛـﺎر‬
‫ﺧﻮﺑﻲ ﻛﺮدهاﻳﺪ‪ ،‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان را ﺗﻘﺴـﻴﻢ ﻛﻨﻴـﺪ و ﺑـﻪ ﻣـﻦ ﻫـﻢ ﺳـﻬﻤﻲ ﺑﺪﻫﻴـﺪ‪ ،‬رﺳـﻮل اﷲ ص‬
‫ﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ«]‪.[144‬‬
‫‪ -123‬رﺳﻮل اﷲ ص‪ ،‬ﺣﺴﻦ و ﺣﺴﻴﻦ ب را اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﻮﻳﺬ ﻣـﻲﻓﺮﻣـﻮد‪» :‬ﹸﺃ ‪‬ﻋﻴﹺـ ﹸﺬﻛﹸﻤﺎ‬
‫ﲔ ﹶﻻﻣ‪ ‬ﺔ«‬
‫ﷲ ﺍﻟﺘ‪‬ﺎﻣ‪ ‬ﺔ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﹸﻛﻞﱢ ﺷ‪‬ﻴﻄﹶﺎ ‪‬ﻥ ﻭ ‪‬ﻫﹶﺎﻣ‪ ‬ﺔ ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﹸﻛﻞﱢ ‪‬ﻋ ﹴ‬
‫ﺕﺍ ِ‬
‫ﹺﺑ ﹶﻜﻠ‪‬ﻤﺎ ‪‬‬
‫»ﺷﻤﺎ را از ﺷﺮ ﻫﺮ ﺷﻴﻄﺎن و ﺣﻴﻮان زﻫﺮدار و ﭼﺸﻢ ﺷﻮري ﺑﻪ ﭘﻨﺎه ﻛﻠﻤﺎت ﻛﺎﻣﻞ اﻟﻬﻲ‪ ،‬در‬
‫ﻣﻲآورم«‪.‬‬
 ‫‪43‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫و ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﭘﺪرﺗﺎن )اﺑﺮاﻫﻴﻢ( اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ و اﺳﺤﺎق را اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﻮﻳﺬ ﻣﻲﻛﺮد«]‪.[145‬‬
‫‪ -124‬ﻋﺎﻳﺸﻪ ل ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﺲ در ﺟﺎﻳﻲ از ﺑﺪﻧﺶ دردي اﺣﺴـﺎس ﻣـﻲﻛـﺮد و ﻳـﺎ‬
‫زﺧﻤﻲ داﺷﺖ‪ ،‬رﺳﻮل اﷲص ﭼﻨـﻴﻦ ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪) ،‬ﺳـﻔﻴﺎن ﺑـﻦ ﻋﻴﻴﻨـﻪ اﻧﮕﺸـﺘﺶ را ﺑـﻪ زﻣـﻴﻦ‬
‫ﷲ ‪‬ﺗ ‪‬ﺮ‪‬ﺑ ‪‬ﺔ ﺃﺭﺿ‪‬ﻨﹶﺎ ﺑﹺﺮﻳ ﹶﻘ ِ‪‬ﺔ ﺑ‪‬ﻌﻀ‪‬ـﻨ‪‬ﺎ ﻳ‪‬ﺸـﻔﹶﻲ‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ و ﺳﭙﺲ آن را ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮد(‪ ،‬و ﻣﻲﻓﺮﻣﻮﻧـﺪ‪» :‬ﺑﹺﺴ ﹺﻢ ﺍ ِ‬
‫ﺳ‪‬ﻘﻴ ‪‬ﻤﻨ‪‬ﺎ ﹺﺑﹺﺈ ﹾﺫ ‪‬ﻥ ‪‬ﺭﺑ‪‬ﻨﺎ« ]‪.[146‬‬
‫»ﺑﻨﺎم اﷲ‪ ،‬ﺧﺎك ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺎ‪ ،‬آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎ آب دﻫﺎن ﻳﻜﻲ از ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺎ ﺷﻔﺎ ﻣﻲﻳﺎﺑـﺪ ﺑـﻪ اذن‬
‫ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﺎ«‪.‬‬
‫‪ -125‬ﻋﺎﻳﺸﻪ ل ﻣﻲﮔﻮﻳـﺪ‪ :‬رﺳـﻮل اﷲ ص ﺧـﺎﻧﻮادهي ﺧـﻮﻳﺶ را اﻳـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﺗﻌﻮﻳـﺬ‬
‫ﺱ‬
‫ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬دﺳﺖ راﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮ آن ﻣﻲﻣﺎﻟﻴﺪﻧﺪ و ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﹶﻟﻠﹼﻬ‪‬ـﻢ‪ ‬ﺭﺏ‪ ‬ﺍﻟﻨ‪‬ـﺎ ﹺ‬
‫ﺖ ﺍﻟﺸ‪‬ﺎﻓ‪‬ﻲ‪ ،‬ﻻ ‪‬ﺷﻔﹶﺎ ًﺀ ﹺﺇﻻﹼ ‪‬ﺷﻔﹶﺎ ‪‬ﺅ ‪‬ﻙ ‪‬ﺷﻔﹶﺎ ًﺀ ﹶﻻ ﻳ‪‬ﻐﺎ ‪‬ﺩ ‪‬ﺭ ‪‬ﺳﻘﹶﻤﹰﺎ«]‪.[147‬‬
‫ﻒ ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺱ ﻭﺍ ‪‬ﺷ ‪‬‬
‫ﺐ ﺍﻟﺒ‪‬ﺄ ‪‬‬
‫ﹶﺃ ﹾﺫ ‪‬ﻫ ﹺ‬
‫»ﺧﺪاوﻧﺪا! اي ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎري را ﺑـﺰدا و ﺷـﻔﺎ ﻋﻨﺎﻳـﺖ ﻛـﻦ‪ ،‬ﺗـﻮ ﺷـﻔﺎ دﻫﻨـﺪهاي‪،‬‬
‫ﺷﻔﺎﻳﻲ ﺟﺰ ﺷﻔﺎي ﺗﻮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﺷﻔﺎﻳﻲ )ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻛﻦ( ﻛﻪ ﻣﺮﺿﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﮕﺬارد«‪.‬‬
‫‪ -126‬ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ اﺑﻲاﻟﻌﺎص  ﻧﺰد رﺳﻮل اﷲ ص از دردي ﻛﻪ از زﻣﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪن ﺗﺎ‬
‫آن زﻣﺎن ﻫﻤﺮاه داﺷﺖ‪ ،‬ﺷﻜﻮه ﻧﻤﻮد‪ ،‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬دﺳـﺖ ﺧـﻮد را ﺑـﺮ ﺟـﺎي درد‬
‫ﷲ ﻭﻗﹸﺪ ‪‬ﺭ‪‬ﺗ ‪‬ﻪ ﻣ‪‬ﻦ ‪‬ﺷ ﹺﺮّ ﻣ‪‬ﺎ ﹶﺃ ﹺﺟ ‪‬ﺪ ﻭﹸﺃﺣ‪‬ﺎ ‪‬ﺫ ‪‬ﺭ« ]‪.[148‬‬
‫ﺑﮕﺬار و ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﮕﻮ‪» :‬ﹶﺃﻋ‪‬ﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ‪‬ﻌﺰ‪‬ﺓ ﺍ ِ‬
‫»از ﺷﺮ دردي ﻛﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻢ و از آن ﺑـﻴﻢ دارم‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋـﺰت و ﻗـﺪرت ﺧﺪاوﻧـﺪ ﭘﻨـﺎه‬
‫ﻣﻲﺑﺮم«‪.‬‬
‫‪ -127‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻴﻤﺎري را ﻋﻴﺎدت ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣـﺮﮔﺶ ﻓـﺮا ﻧﺮﺳـﻴﺪه‬
‫ﻚ« »ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻣﺘﻌـﺎل او را ﺷـﻔﺎ‬
‫ﷲ ﺍﻟﻌ‪‬ﻈﹺﻴ ‪‬ﻢ ﺃ ﹾﻥ ‪‬ﻳﺸ‪‬ـ ‪‬ﻔ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و آن ﺟﺎ ﻫﻔﺖ ﺑﺎر ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪» :‬ﹶﺃ ‪‬ﺳﹶﺄ ﹸﻝ ﺍ َ‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ«]‪.[149‬‬
‫»از ﺧﺪاي ﺑﺰرگ‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎر ﻋﺮش ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺴﺄﻟﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻮ را ﺷﻔﺎ دﻫﺪ«‪.‬‬
‫دﻋﺎي ورود ﺑﻪ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪44‬‬

‫رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﻪ اﺻﺤﺎب  ﻣﻲآﻣﻮﺧﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻪ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن رﻓﺘﻨـﺪ‪ ،‬ﭼﻨـﻴﻦ ﺑﮕﻮﻳﻨـﺪ‪:‬‬

‫ﷲ ﹶﻟﻨ‪‬ـﺎ‬
‫ﲔ ‪‬ﻭﹺﺇﻧ‪‬ﺎ ﹺﺇ ﹾﻥ ﺷ‪‬ﺎ َﺀ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﹺﺑﻜﹸﻢ ﹶﻻ ‪‬ﺣﻘﹸﻮﻥﹶ‪ ،‬ﻧ‪‬ﺴﺄ ﹸﻝ ﺍ َ‬
‫ﺴ ‪‬ﻠ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﲔ ﻭﺍ ﹸﳌ ‪‬‬
‫»ﺍﻟﺴ‪‬ﻼ ‪‬ﻡ ‪‬ﻋﻠﹶﻴ ﹸﻜ ‪‬ﻢ ﹶﺃ ‪‬ﻫ ﹶﻞ ﺍﻟ ‪‬ﺪّﻳ‪‬ﺎ ﹺﺭ ﻣ‪‬ﻦ ﺍﳌﹸﺆﻣ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﻭﹶﻟﻜﹸﻢ ﺍﻟﻌ‪‬ﺎ ‪‬ﻓ‪‬ﻴ ﹶﺔ«‪.‬‬
‫»ﺳﻼم ﺑﺮ ﻣﺆﻣﻨﺎن و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ‪ ،‬ان ﺷﺎء اﷲ ﻣﺎ ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎ ﻣـﻲﭘﻴﻮﻧـﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺑـﺮاي‬
‫ﺧﻮد و ﺷﻤﺎ از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻋﺎﻓﻴﺖ ﻫﺴﺘﻴﻢ«‪.‬‬

‫ﻃﻠﺐ ﺑﺎران‬

‫‪ -129‬ﺟﺎﺑﺮ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﷲ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ زن‪ ،‬ﮔﺮﻳﺎن ﻧﺰد رﺳﻮل اﷲ ص آﻣﺪﻧـﺪ‪) ،‬و‬
‫از ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ ﺷﻜﻮه ﻛﺮدﻧﺪ( رﺳﻮل اﷲ ص ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺍ ‪‬ﺳ ‪‬ﻘﻨ‪‬ﺎ ﹶﻏ ‪‬ﻴﺜﹶـﺎ ‪‬ﻣﻐ‪‬ﻴﺜﹶـﺎﹰ‪،‬‬
‫ﻼ ﻏﲑ ﺁﺟ ﹴﻞ« و در ﭘﻲ آن‪ ،‬آﺳﻤﺎن ﺑﺎرﻳﺪن ﮔﺮﻓﺖ]‪.[151‬‬
‫ﲑ ﺿﺎ ﹴﺭ ﻋﺎﺟ ﹰ‬
‫ﻣ‪‬ﺮﻳﺌﹰﺎ ﻧﺎﻓﻌﹰﺎ ﹶﻏ ‪‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺑﻪ زودي ﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﺑﺮ ﻣﺎ ﺑﺎراﻧﻲ ﻓﺮﻳﺎد رس‪ ،‬ﮔﻮارا‪ ،‬روﻳﺎﻧﻨﺪه‪ ،‬ﻣﻔﻴﺪ و ﺑﻲزﻳﺎن‬
‫ﻓﺮود آور«‪.‬‬
‫‪ -130‬ﻋﺎﻳﺸﻪ ل ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﺮدم از ﻗﻄﺤﻲ ﻧﺰد رﺳﻮل اﷲ ص ﺷـﻜﻮه ﻛﺮدﻧـﺪ‪ ،‬اﻳﺸـﺎن‬
‫دﺳﺘﻮر دادﻧﺪ ﻛﻪ در ﻣﺼﻼ‪ ،‬ﻣﻨﺒﺮي ﺑﮕﺬارﻧﺪ و روزي را ﺑﺮاي رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺼﻼ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ و‬
‫در آن روز ﺑﻪ ﻣﺼﻼ ﺗﺸﺮﻳﻒ ﺑﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﻃﻠﻮع ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺮ ﻣﻨﺒﺮ ﻧﺸﺴـﺘﻨﺪ و ﺗﻜﺒﻴـﺮ ﮔﻔﺘﻨـﺪ و ﺑـﻪ‬
‫ﺣﻤﺪ و ﺛﻨﺎي ﭘﺮوردﮔﺎر ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪ :‬ﺷـﻤﺎ از ﺧﺸﻜﺴـﺎﻟﻲ و ﺑـﻪ ﺗـﺄﺧﻴﺮ اﻓﺘـﺎدن‬
‫ﺑﺎران از ﻣﻮﻋﺪ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲاش ﺷﻜﻮه ﻛـﺮدهاﻳـﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻣﺘﻌـﺎل ﺷـﻤﺎ را اﻣـﺮ ﻧﻤـﻮده ﻛـﻪ او را‬
‫ﲪ ﹺﻦ‬
‫ﲔ ﺍﻟﺮ‪ ‬‬
‫ﺏّ ﺍﻟﻌﺎﻟﹶﻤ ‪‬‬
‫ﷲ ‪‬ﺭ ﹺ‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ِ‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ و ﺑﻪ ﺷﻤﺎ وﻋﺪه داده ﻛﻪ اﺟﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﺖ ﺍﹾﻟ ‪‬ﻐﻨﹺـ ‪‬ﻲ‬
‫ﺖ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﹶﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ ‪‬ﺍﻻﹼ ﹶﺃ ْ‪‬ﻧﺖ‪ ،‬ﺃﻧ ‪‬‬
‫ﻚ ﻳ‪‬ﻮ ﹺﻡ ﺍﻟﺪ‪‬ﻳﻦﹺ‪ ،‬ﹶﻻ ﹺﺇﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻟﱠﺎ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ‪‬ﻳ ﹾﻔ ‪‬ﻌ ﹸﻞ ﻣ‪‬ﺎ ﻳ‪‬ﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺍﻟﺮ‪ ‬ﺣﻴ ﹺﻢ ﻣ‪‬ﺎ‪‬ﻟ ‪‬‬
‫ﲔ« ‪.‬‬
‫ﺖ ﹶﻟﻨ‪‬ﺎ ﹸﻗﻮ‪ ‬ﹰﺓ ﻭ‪‬ﺑﻠﹶﺎ ﹶﻏﹰﺎ ﹺﺇﱃ ‪‬ﺣ ﹴ‬
‫ﺚ ‪‬ﻭﺍ ‪‬ﺟ ‪‬ﻌ ﹾﻞ ﻣ‪‬ﺎ ﹶﺍ‪‬ﻧ ‪‬ﺰﹾﻟ ‪‬‬
‫ﺤ ‪‬ﻦ ﺍﻟ ﹸﻔﻘﹾﺮﺍﺀُ‪ ،‬ﹶﺃ‪‬ﻧﺰﹺﻝ ﻋ‪‬ﻠﻴﻨ‪‬ﺎ ﺍﻟﻐ‪‬ﻴ ﹶ‬
‫ﻭ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫»ﺳﭙﺎس ﺧـﺪاﻳﻲ ﻛـﻪ ﭘﺮوردﮔـﺎر ﺟﻬﺎﻧﻴـﺎن اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑﺨﺸـﻨﺪه و ﻣﻬﺮﺑـﺎن اﺳـﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻟـﻚ روز‬
‫ﺟﺰاﺳﺖ‪ ،‬ﺟﺰ اﷲ ﺧﺪاﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺗﻮ ﺧـﺪاﻳﻲ‪ ،‬ﻏﻴـﺮ‬
‫از ﺗﻮ ﻣﻌﺒﻮدي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﻲﻧﻴﺎزي و ﻣﺎ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﺎ ﺑـﺎران ﻧـﺎزل ﻛـﻦ‪ ،‬ﺑـﺎراﻧﻲ ﻛـﻪ ﺗـﺎ ﻣـﺪﺗﻲ‬
‫ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺎﻳﻪ زﻧﺪﮔﻲ و ﺣﻴﺎت ﺑﺎﺷﺪ«‪.‬‬
 ‫‪45‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫و ﺳﭙﺲ دﺳﺖﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺳـﻔﻴﺪي زﻳـﺮ ﺑﻐـﻞ اﻳﺸـﺎن ﻧﻤﺎﻳـﺎن‬
‫ﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﭘﺸﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و ﭼـﺎدر ﺧـﻮﻳﺶ را ﺑﺮﮔﺮداﻧﻴﺪﻧـﺪ و ﺳـﭙﺲ ﺑـﻪ ﻣـﺮدم رو‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ و از ﻣﻨﺒﺮ ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻣﺪﻧﺪ و دو رﻛﻌﺖ ﻧﻤﺎز ﮔﺰاردﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻜـﻪ اﺑـﺮي ﭘﺪﻳـﺪ آورد‪،‬‬
‫رﻋﺪ و ﺑﺮﻗﻲ زد و ﺑﻪ اذن اﻟﻬﻲ ﺑﺎرﻳﺪن ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺳـﻴﻞ ﺟـﺎري‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص ﻣﺮدم را ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﺳـﺮﻋﺖ ﺑـﻪ ﻣﻨـﺎزل ﺧـﻮد‬
‫ﻣﻲروﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ دﻧﺪاﻧﻬﺎﻳﺸﺎن ﭘﺪﻳﺪار ﮔﺮدﻳﺪ و ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﮔﻮاﻫﻲ ﻣﻲدﻫﻢ ﻛﻪ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﻫﺮ ﻛﺎري ﺗﻮاﻧﺎﺳﺖ و ﻣﻦ ﺑﻨﺪه و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اوﻳﻢ«]‪.[152‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم وزﻳﺪن ﺑﺎد‬

‫‪ -131‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺑﺎد از رﺣﻤـﺖ اﻟﻬـﻲ ﺳﺮﭼﺸـﻤﻪ ﻣـﻲﮔﻴـﺮد‪ ،‬ﮔـﺎه ﺑﺎﻋـﺚ‬

‫رﺣﻤﺖ و ﮔﺎه ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺬاب ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﻫﺮﮔﺎه ﺑﺎد وزﻳﺪ‪ ،‬آن را دﺷـﻨﺎم ﻧﺪﻫﻴـﺪ و ﺧﻴـﺮش را از‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ و از ﺷﺮش ﺑﻪ او ﭘﻨﺎه ﺑﺒﺮﻳﺪ«]‪.[153‬‬
‫ﲑﻫ‪‬ـﺎ‬
‫ﻚ ‪‬ﺧ ‪‬‬
‫‪ -132‬ﻫﺮﮔﺎه ﺑﺎد ﺗﻨﺪي ﻣﻲوزﻳﺪ‪ ،‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇﻧ‪‬ﻲ ﹶﺃ ‪‬ﺳﹶﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﺖ ﹺﺑ ‪‬ﻪ«]‪.[154‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﺷ ﹺﺮّ ﻣ‪‬ﺎ ﻓ‪‬ﻴﻬ‪‬ﺎ ﻭ ‪‬ﺷ ﹺﺮّ ﻣ‪‬ﺎ ﹸﺃ ‪‬ﺭ ‪‬ﺳ ﹶﻠ ‪‬‬
‫ﺖ ﺑﹺﻪ ﻭﹶﺃ ‪‬ﻋﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ‪‬‬
‫ﲑ ﻣ‪‬ﺎ ﹸﺃ ‪‬ﺭ ‪‬ﺳ ﹶﻠ ‪‬‬
‫ﻭ ‪‬ﺧ ‪‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﻣﻦ ﺧﻴﺮ آن و ﺧﻴﺮ آﻧﭽﻪ در ﺑﺮ دارد و ﺧﻴﺮ آﻧﭽﻪ ﺑﺪان ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ از‬
‫ﺗﻮ ﺧﻮاﺳﺘﺎرم و از ﺷﺮ آن و ﺷﺮ آﻧﭽﻪ در ﺑﺮ دارد و ﺷﺮ آﻧﭽﻪ ﺑﺪان ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺗـﻮ‬
‫ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم«‪.‬‬
‫‪ -133‬ﻫﺮﮔﺎه رﺳﻮل اﷲ ص در اﻓﻖ آﺳﻤﺎن اﺑﺮي ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪ ،‬از ﻛـﺎر دﺳـﺖ‬
‫ﺻﻴ‪‬ﺒﹰﺎ ‪‬ﻫﹺﻨﻴﹶﺌﹰﺎ«]‪.[155‬‬
‫ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ وﻟﻮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﻧﻤﺎز ﻣﻲﺑﻮدﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! آن را ﺑﺎراﻧﻲ ﻓﺮو رﻳﺰﻧﺪه و ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺑﮕﺮدان«‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم رﻋﺪ‬

‫‪ -134‬ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ زﺑﻴﺮ ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺎه ﺻﺪاي رﻋﺪ را ﻣﻲﺷﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺣﺮﻓﺶ را ﻧﺎﺗﻤﺎم ﻣﻲﮔﺬاﺷـﺖ‬

‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ ﻭﺍﳌﻠﹶﺎ‪‬ﺋ ﹶﻜ ﹸﺔ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﺧ‪‬ﻴ ﹶﻔ‪‬ﺘ ‪‬ﻪ«]‪.[156‬‬
‫ﺢ ﺍﻟﺮ‪ ‬ﻋ ‪‬ﺪ ﹺﺑ ‪‬‬
‫ﺴﹺﺒّ ‪‬‬
‫و ﻣﻲﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺳ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ ﹶﻥ ﺍﻟﱠﺬ‪‬ﻱ ﻳ‪ ‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪46‬‬

‫»ﭘﺎك اﺳﺖ آن ﻛﻪ رﻋﺪ او را ﻣﻲﺳﺘﺎﻳﺪ و ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن از ﺑﻴﻢ او ﺗﺴﺒﻴﺢ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ«‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎرش ﺑﺎران‬

‫‪ -135‬زﻳﺪ ﺑﻦ ﺧﺎﻟﺪ ﺟﻬﻨﻲ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص در ﺣﺪﻳﺒﻴﻪ ﻧﻤـﺎز ﺻـﺒﺢ را ﺑـﻪ ﻣـﺎ‬
‫ﮔﺰاردﻧﺪ‪ ،‬آن ﺷﺐ ﺑﺎران‪ ،‬ﺑﺎرﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ از ﻧﻤﺎز ﺑﻪ ﻣﺮدم رو ﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﻣـﻲداﻧﻴـﺪ‬
‫ﭘﺮوردﮔﺎرﺗﺎن ﭼﻪ ﻓﺮﻣﻮد؟« ﻣﺮدم ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺍﷲ ﻭﺭﺳﻮﻟﻪ ﺃﻋﻠﻢ‪) ،‬ﺧﺪا و رﺳﻮﻟﺶ ﺑﻬﺘـﺮ ﻣـﻲداﻧﻨـﺪ(‪،‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﺮﺧﻲ از ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﺆﻣﻦ و ﺑﺮﺧـﻲ دﻳﮕـﺮ ﻛـﺎﻓﺮ ﮔﺸـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫـﺮ‬
‫ﻛﺲ ﮔﻔﺘﻪ‪ :‬ﺑﻪ ﻓﻀﻞ و رﺣﻤﺖ ﺧﺪا ﺑﺮ ﻣﺎ ﺑﺎران ﺑﺎرﻳﺪ‪ ،‬او ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﺆﻣﻦ و ﺑﻪ ﻧﺠﻮم ﻛﺎﻓﺮ اﺳـﺖ و‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﮔﻔﺘﻪ‪ :‬ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻓﻼن و ﻓﻼن ﺳﺘﺎره ﺑـﺎران ﺑﺎرﻳـﺪ‪ ،‬او ﺑـﻪ ﻣـﻦ ﻛـﺎﻓﺮ و ﺑـﻪ ﻧﺠـﻮم ﻣـﺆﻣﻦ‬
‫اﺳﺖ«]‪.[159‬‬
‫‪ -136‬اﻧﺲ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬روز ﺟﻤﻌﻪ ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص روي ﻣﻨﺒـﺮ ﻣﺸـﻐﻮل اﻳـﺮاد ﺧﻄﺒـﻪ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮدي وارد ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻣﺮدﻧﺪ‪ ،‬راﻫﻬﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬دﻋـﺎ‬
‫ﻛﻨﻴﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﻣـﺎ ﺑـﺎراﻧﻲ ﻓـﺮو ﻓﺮﺳـﺘﺪ‪ ،‬رﺳـﻮل اﷲص دو دﺳـﺖ ﺧـﻮﻳﺶ را ﺑﺮاﻓﺮاﺷـﺖ و‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﺃ ‪‬ﻏ ﹾﺜﻨ‪‬ﺎ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﺃ ‪‬ﻏ ﹾﺜﻨ‪‬ﺎ«‪» .‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺑﺮ ﻣﺎ ﺑﺎراﻧﻲ ﻧﺎزل ﺑﻔﺮﻣﺎ«‪.‬‬
‫اﻧﺲ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬و اﷲ ﻣﺎ در آﺳﻤﺎن ﻫﻴﭻ اﺑﺮي ﻧﻤﻲدﻳﺪﻳﻢ‪ ،‬و ﺗﺎ ﻛﻮه ﺳﻠﻊ ﺧﺎﻧﻪ و ﻣﻨﺰﻟـﻲ‬
‫ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻧﺎﮔﺎه از ﭘﺸﺖ ﻛﻮه اﺑﺮي ﻧﻤﺎﻳﺎن ﮔﺸﺖ و ﭼﻮن ﺑﻪ وﺳﻂ آﺳﻤﺎن رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﭘﺨﺶ ﺷﺪ و ﻫﻤﻪ‬
‫ﺟﺎ را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎرﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ‪ ،‬ﻳـﻚ ﻫﻔﺘـﻪ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ را ﻧﺪﻳـﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺟﻤﻌـﻪي‬
‫دﻳﮕﺮ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص اﻳﺴﺘﺎده و ﺧﻄﺒﻪ اﻳﺮاد ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﻫﻤﺎن در ﻣﺮدي وارد‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! ﺣﻴﻮاﻧﺖ ﻣﺮدﻧﺪ و راﻫﻬﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬دﻋﺎ ﻛﻨﻴـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺎران ﺑﻨـﺪ‬
‫ﺑﻴ‪Ĥ‬ﻳﺪ‪ ،‬رﺳﻮل اﷲ ص دﺳﺖﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻠﻨﺪ و ﭼﻨﻴﻦ دﻋـﺎ ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬ ‪‬ﻢ ﺣ‪‬ﻮﺍﻟﹶﻴﻨـﹶﺎ ﻭ ﹶﻻ‬
‫ﺠ ﹺﺮ«‬
‫ﺖ ﺍﻟﺸ‪ ‬‬
‫ﺏ ﻭ‪‬ﺑﻄﹸﻮ ‪‬ﻥ ﺍ َﻷﻭ ‪‬ﺩ‪‬ﻳ ‪‬ﺔ ﻭ ‪‬ﻣﻨ‪‬ﺎﹺﺑ ‪‬‬
‫‪‬ﻋﻠﹶﻴﻨ‪‬ﺎ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼﻬ‪‬ﻢ ﻋ‪‬ﻠﻰ ﺍﻵﻛﹶﺎ ﹺﻡ ﻭﺍﻟﻈ‪‬ﺮﺍ ﹺ‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺑﺎران را اﻃﺮاف ﻣﺎ ﺑﺮ ﺗﭙﻪﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺸﺘﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺴﺘﺮ رودﺧﺎﻧـﻪﻫـﺎ و رﺳـﺘﻨﮕﺎه ﮔﻴﺎﻫـﺎن‪،‬‬
‫ﻓﺮود آور ﻧﻪ ﺑﺮ ﻣﺎ«‬
‫اﺑﺮ ﻛﻨﺎر رﻓﺖ و از ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺮ ﻣﺎ ﻣﻲﺗﺎﺑﻴﺪ«]‪.[160‬‬
 ‫‪47‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻫﻼل‬

‫ﷲ ﺃﻛﺒ‪‬ﺮ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪‬‬

‫‪ -137‬ﻫﺮﮔﺎه رﺳﻮل اﷲ ص ﻫﻼل را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍ ُ‬
‫ﻚ ﺍﷲُ«]‪.[161‬‬
‫ﺿﻰ‪ ،‬ﺭﺑ‪‬ﻨﹶﺎ ﻭ ‪‬ﺭﺑ‪ ‬‬
‫ﺤﺐ‪ ‬ﻭﺗ‪‬ﺮ ‪‬‬
‫ﻼ ﹺﻡ ﻭﺍﻟﺘ‪‬ﻮﻓ‪‬ﻴ ﹺﻖ ‪‬ﳌﹶﺎ ‪‬ﺗ ‪‬‬
‫ﻼ ‪‬ﻣ ‪‬ﺔ ﻭﺍﹾﻟﹺﺈ ‪‬ﺳ ﹶ‬
‫ﹶﺃ ‪‬ﻫﻠﱠ ‪‬ﻪ ‪‬ﻋ ﹶﻠﻴﻨ‪‬ﺎ ﺑﹺﺎ َﻷ ‪‬ﻣ ﹺﻦ ﻭﺍﻹﻳﹺﻤﹶﺎ ‪‬ﻥ ﻭﺍﻟﺴ‪ ‬ﹶ‬
‫»ﺧﺪا ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! اﻳﻦ ﻣﺎه ﻧﻮ را ﺑﺮ ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺎه اﻣﻦ و اﻳﻤﺎن‪ ،‬ﺳـﻼﻣﺘﻲ و اﺳـﻼم و‬
‫ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻣﻲﭘﺴﻨﺪي و ﺑﻪ آن ﺧﺸﻨﻮدي‪ ،‬ﺑﮕﺮدان‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﺎ و ﭘﺮوردﮔﺎر ﺗﻮ )ﺧﻄـﺎب‬
‫ﺑﻪ ﻣﺎه( ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ«‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﺳﻔﺮ‬

‫‪ -138‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺧﻮاﺳـﺖ ﺑـﻪ ﺳـﻔﺮ ﺑـﺮود‪ ،‬ﺑـﻪ ﺑﺎزﻣﺎﻧـﺪﮔﺎن ﺧـﻮد‬
‫ﻀ ‪‬ﻴ ‪‬ﻊ ‪‬ﻭﺩ‪‬ﺍ‪‬ﺋ ‪‬ﻌ ‪‬ﻪ«]‪.[167‬‬
‫ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﺍﺳﺘ‪‬ﻮ ‪‬ﺩ ‪‬ﻋﻜﹸﻢ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﺍﻟﱠﺬ‪‬ﻱ ﹶﻻ ‪‬ﺗ ‪‬‬
‫»ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ آن ﺧﺪاﻳﻲ ﻣﻲﺳﭙﺎرم ﻛﻪ ودﻳﻌﻪﻫﺎﻳﺶ ﮔﻢ ﻧﻤﻲﺷﻮد«‪.‬‬
‫‪ -139‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔـﺎه ﭼﻴـﺰي ﺑـﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺳـﭙﺮده ﺷـﻮد‪ ،‬آن را ﺣﻔـﻆ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ«]‪.[168‬‬
‫‪ -140‬ﺳﺎﻟﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه ﻣﺮدي ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﻔﺮ ﺑﺮود‪ ،‬ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ ب ﺑﻪ او‬
‫ﻣــﻲﮔﻔــﺖ‪ :‬ﺑﻴــﺎ ﻧﺰدﻳــﻚ ﺗــﺎ ﺗــﻮ را ﺑﺪرﻗــﻪ ﻛــﻨﻢ‪ ،‬آن ﮔﻮﻧــﻪ ﻛــﻪ رﺳــﻮل اﷲ ص ﻣــﺎ را ﺑﺪرﻗــﻪ‬
‫ﻚ«‪» ،‬دﻳـﻦ‪ ،‬اﻣﺎﻧـﺖ و‬
‫ﻚ ﻭﺧ‪‬ﻮﺍﹶﺗﹺﻴ ‪‬ﻢ ‪‬ﻋ ‪‬ﻤ ‪‬ﻠ ‪‬‬
‫ﻚ ﻭﹶﺃﻣ‪‬ﺎ‪‬ﻧ‪‬ﺘ ‪‬‬
‫ﷲ ﺩ‪‬ﻳ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﻉﺍ َ‬
‫ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﻣﻲﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﹶﺃﺳﺘ‪‬ﻮ ‪‬ﺩ ‪‬‬
‫اﻋﻤﺎل ﭘﺎﻳﺎﻧﻲات را ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺳـﭙﺎرم«‪ .‬و در رواﻳﺘـﻲ دﻳﮕـﺮ آﻣـﺪه ﻛـﻪ‪ :‬رﺳـﻮل اﷲ ص‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻲ را ﺑﺪرﻗﻪ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺘﺶ را ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و آن را رﻫﺎ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧـﺪ ﺗـﺎ‬
‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﻮد آن ﺷﺨﺺ‪ ،‬دﺳﺘﺶ را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ«]‪.[169‬‬
‫‪ -141‬ﻣﺮدي ﻧﺰد رﺳﻮل اﷲ ص آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻳـﺎ رﺳـﻮل اﷲ! ﻣـﻦ ﻗﺼـﺪ ﺳـﻔﺮ دارم‪ ،‬ﻣـﺮا‬
‫ـ ‪‬ﻮﻯ«‪» ،‬ﺧﺪاوﻧــﺪ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔــﺎري را‬
‫ﷲ ﺍﻟﺘ‪‬ﻘﹾـ‬
‫ﺗﻮﺷــﻪاي ﺑــﺪه‪ ،‬رﺳــﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧــﺪ‪ » :‬ﺯﻭ‪ ‬ﺩ ‪‬ﻙ ﺍ ُ‬
‫ﻚ«‪» ،‬و ﮔﻨﺎﻫـﺖ را ﺑﺒﺨﺸـﺎﻳﺪ«‪،‬‬
‫ﺗﻮﺷﻪات ﻛﻨﺪ«‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻭ ﹶﻏﻔﹶـ ‪‬ﺮ ﺫﹶﻧﺒ‪‬ـ ‪‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪48‬‬

‫ﺖ«‪» ،‬ﻫﺮ ﺟﺎ ﺑﺎﺷﻲ ﺑﺮاﻳﺖ ﺧﻴـﺮ ﻣﻴﺴـﺮ‬

‫ﲑ ﺣ‪‬ﻴﺜﹸﻤﺎ ﹸﻛ ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﳋ‪‬‬‫ﻚﺍﹶ‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ » :‬ﻭ‪‬ﻳﺴ‪ ‬ﺮ ﹶﻟ ‪‬‬
‫ﻛﻨﺪ«]‪.[170‬‬
‫‪ -142‬اﺑﻮﻫﺮﻳﺮه  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﺮدي ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! ﻣﻲﺧـﻮاﻫﻢ ﺑـﻪ ﺳـﻔﺮ ﺑـﺮوم‪ ،‬ﻣـﺮا‬
‫ﻧﺼﻴﺤﺘﻲ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺗﻘﻮاي اﻟﻬﻲ را ﺑﺮ ﺧﻮد ﻻزم ﺑﮕﻴﺮ و ﺑﺮ ﻫﺮ ﺑﻠﻨﺪي اﷲ اﻛﺒـﺮ ﺑﮕـﻮ‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ آن ﻣﺮد رﻓﺖ‪ ،‬رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﺮاﻳﺶ ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹶﺃ ﹾﻃ ﹺﻮ ﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍﹾﻟ‪‬ﺒﻌ‪‬ـ ‪‬ﺪ‬
‫ﻭ ‪‬ﻫ ﹺﻮّ ﹾﻥ ‪‬ﻋﻠﹶﻴ ‪‬ﻪ ﺍﻟﺴ‪‬ﻔﹶﺮ«]‪» .[171‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! دوري را ﺑـﺮاﻳﺶ‪ ،‬ﻧﺰدﻳـﻚ و ﺳـﻔﺮ را ﺑـﺮاﻳﺶ آﺳـﺎن‬
‫ﻓﺮﻣﺎ«‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﺳﻮار ﺷﺪن‬

‫‪ -143‬ﻋﻠﻲ ﺑﻦ رﺑﻴﻌﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﺮﻛﺒﻲ آوردﻧﺪ ﺗﺎ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﻴﻄﺎﻟﺐ  ﺳﻮار ﺷـﻮد‪ ،‬وﻗﺘـﻲ‬
‫ﭘﺎي ﺧﻮد را در رﻛﺎب ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺴﻢ ﺍﷲ« و وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺸﺖ آن‪ ،‬ﻧﺸﺴـﺖ‪ ،‬ﮔﻔـﺖ‪:‬‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ‪‬ﻟﻠﹼ ‪‬ﻪ« و ﺳـﭙﺲ ﻓﺮﻣـﻮد‪(13) Ω⇐κΨΤ⇓Ξ≤Τπ ⊆Σ∨ ΙΣς√ †Πς⇒Σ{ †Ω∨Ω …ΩϒΤΗ Ω∑ †ΩΤ⇒ς√ ≤Ω ϑð¢Ω♠ Ψϒς√Π ≅…⇑ΗΤΩ™‰Τ〉 ♠… :‬‬
‫»ﺍﹾﻟ ‪‬‬

‫‪) ≈(14) Ω⇐Σ‰Ψ∏Ω⊆⇒Σ∧ς√ †ΩΤ⇒ΘΤΨ ŠΩ⁄ υς√ΞΜ…:†ΤΠς⇓ΜΞ…Ω‬زﺧﺮف‪» .(13 -14 :‬ﭘﺎك اﺳﺖ ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺮﻛـﺐ را‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻣﺴﺨﺮ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ آن را رام ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬و ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳـﻮي ﭘﺮوردﮔﺎرﻣـﺎن ﺑـﺎز‬
‫ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﺸﺖ«‪.‬‬
‫ﺖ ‪‬ﻧ ﹾﻔﺴِﻲ ﻓﹶـﺎ ﹾﻏ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮﱄﹺ‪،‬‬
‫ﻚ ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇﻧ‪‬ﻲ ﹶﻇ ﹶﻠ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫و ﺳﭙﺲ ﺳﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺗﻜﺒﻴﺮ و ﭘﺲ از آن ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺳ ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﺖ« »ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺗﻮ ﭘﺎﻛﻲ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺮ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺳﺘﻢ ﻛـﺮدهام‪ ،‬ﭘـﺲ ﻣـﺮا‬
‫ﺏ ﺇﻻﱠ ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﹶﻓﹺﺈ‪‬ﻧ ‪‬ﻪ ﹶﻻ ‪‬ﻳ ‪‬ﻐ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮ ﺍﻟ ﱡﺬ‪‬ﻧﻮ ‪‬‬
‫ﺑﻴﺎﻣﺮز؛ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻏﻴﺮ از ﺗﻮ ﻛﺴﻲ ﮔﻨﺎﻫﺎن را ﻧﻤﻲآﻣﺮزد«‬
‫ﺳﭙﺲ ﺧﻨﺪﻳﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻳﺎ اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ! ﭼﺮا ﻣﻲﺧﻨﺪي! ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص را دﻳﺪم ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻦ ﺑﺮ ﻣﺮﻛﺒﻲ ﺳﻮار ﺷﺪﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ ص ﭼﺮا ﻣﻲﺧﻨﺪﻳﺪ‬
‫ﺏّ ﺍ ﹾﻏ ‪‬ﻔﺮﹺﱄ ﹸﺫﻧ‪‬ﻮﺑﹺﻲ«‪ ،‬ﻣﻲداﻧـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﺎدﻣﺎن ﻣﻲﺷﻮد از ﺑﻨﺪهاي ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ » :‬ﺭ ﹺ‬
‫ﻛﺴﻲ ﻏﻴﺮ از او‪ ،‬ﮔﻨﺎﻫﺎن را ﻧﻤﻲآﻣﺮزد«]‪.[172‬‬
 ‫‪49‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫‪ -144‬ﻫﺮﮔﺎه رﺳﻮل اﷲ ص ﻗﺼﺪ ﻣﺴﺎﻓﺮت داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺮ ﻣﺮﻛﺐ ﺳﻮار ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳـﻪ‬
‫ﺑــﺎر ﺗﻜﺒﻴــﺮ ﻣــﻲﮔﻔﺘﻨــﺪ‪ ،‬ﺳــﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮدﻧــﺪ‪ΙΣς√ †Πς⇒Σ{ †Ω∨Ω …ΩϒΤΗ Ω∑ †ΩΤ⇒ς√ ≤Ω ϑð¢Ω♠ Ψϒς√Π ≅…⇑ΗΤΩ™‰Τ〉 ♠… :‬‬

‫∨‪) ≈(14) Ω⇐Σ‰Ψ∏Ω⊆⇒Σ∧ς√ †ΩΤ⇒ΘΤΨ ŠΩ⁄ υς√ΞΜ…:†ΤΠς⇓ΜΞ…Ω (13) Ω⇐κΨΤ⇓Ξ≤Τπ ⊆Σ‬زﺧﺮف‪» .(13 -14 :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇﻧ‪‬ﺎ ‪‬ﻧﺴ‪‬ـﹶﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫ﻚ ﻓ‪‬ـﻲ‬
‫ﺖ‬
‫‪‬ﺳ ﹶﻔﺮﹺﻧﹶﺎ ‪‬ﻫﺬﹶﺍ ﺍﻟﹺﺒﺮ‪ ‬ﻭﺍﻟﺘ‪ ‬ﹾﻘﻮ‪‬ﻱ ‪‬ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﺍﹾﻟ ‪‬ﻌ ‪‬ﻤ ﹺﻞ ﻣ‪‬ﺎ ﺗ‪‬ﺮﺿ‪‬ﻲ‪ ،‬ﺍﻟﻠﱠﻬﻢ‪ ‬ﻫ ﹺﻮّ ﹾﻥ ‪‬ﻋﻠﹶﻴﻨ‪‬ﺎ ‪‬ﺳﻔﹶﺮﻧ‪‬ﺎ ‪‬ﻫﺬﹶﺍ ﻭﺍ ﹾﻃ ﹺﻮ ‪‬ﻋﻨ‪‬ﺎ ‪‬ﺑ ‪‬ﻌ ‪‬ﺪﻩ‪ ،‬ﹶﺃ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﻭ ‪‬ﻋﺜﹶﺎ ِﺀ ﺍﻟﺴ‪ ‬ﹶﻔ ﹺﺮ ﻭﻛﹶﺂ‪‬ﺑ ‪‬ﺔ ﺍ ﹶﳌ ‪‬ﻨ ﹶﻈ ﹺﺮ ﻭﺳ‪‬ـﻮ ِﺀ‬
‫ﰲ ﺍ َﻷﻫ‪‬ﻞ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇﻧ‪‬ﻲ ﹶﺃﻋ‪‬ﻮﺫﹺﺑ ‪‬‬
‫ﳋﻠ‪‬ﻴ ﹶﻔ ﹸﺔ ﹺ‬
‫ﰲ ﺍﻟﺴ‪ ‬ﹶﻔ ﹺﺮ ﻭﺍ ﹶ‬
‫ﺐ ﹺ‬
‫ﺍﻟﺼ‪‬ﺎ ‪‬ﺣ ‪‬‬
‫ﰲ ﺍﳌﹶﺎ ﹺﻝ ﻭﺍ َﻷ ‪‬ﻫ ﹺﻞ« و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از ﺳـﻔﺮ ﺑـﺎز ﻣـﻲﮔﺸـﺘﻴﺪ‪ ،‬اﺿـﺎﻓﻪ ﺑـﺮ آن ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪:‬‬
‫ﺐ ﹺ‬
‫ﺍ ﹸﳌ ‪‬ﻨ ﹶﻘ ﹶﻠ ﹺ‬
‫»ﺁﹺﻳﺒ‪‬ﻮﻥﹶ‪ ،‬ﺗﺎ‪‬ﺋﺒ‪‬ﻮﻥﹶ‪ ،‬ﻋ‪‬ﺎﺑﹺﺪ ‪‬ﻭﻥﹶ‪ ،‬ﻟ ‪‬ﺮﹺﺑﻨ‪‬ﹶﺎ ﺣ‪‬ﺎﻣ‪‬ﺪ ‪‬ﻭ ﹶﻥ«‪[173] .1‬‬
‫»ﭘﺎك اﺳﺖ ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺮﻛﺐ را ﺑﺮاي ﻣـﺎ ﻣﺴـﺨﺮﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻣـﺎ ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧﺴـﺘﻴﻢ آن را رام‬
‫ﻛﻨﻴﻢ و ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي ﭘﺮوردﮔﺎرﻣﺎن ﺑﺎز ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎ! در اﻳـﻦ ﺳـﻔﺮ ﺧـﻮد‪ ،‬از ﺗـﻮ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻧﻴﻜﻲ‪ ،‬ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎري و اﻋﻤﺎﻟﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻣﻲﭘﺴﻨﺪي‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎ! اﻳﻦ ﺳﻔﺮ ﻣـﺎ را آﺳـﺎن‬
‫ﻛﻦ و دوري آن را ﺑﺮاي ﻣﺎ در ﻫﻢ ﭘﻴﭻ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎ رﻓﻴﻖ ﺳﻔﺮ و ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻣﺎ در ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻲ‪،‬‬
‫ﺧﺪاﻳﺎ از دﺷﻮاري ﺳﻔﺮ و ﻣﻨﻈﺮهﻫﺎي ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ و ﺣﻮادث ﻧﺎﮔﻮار ﺑﺮاي ﻣﺎل و ﺧﺎﻧﻮادهام ﺑﻪ ﺗﻮ‬
‫ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم«‪.‬‬
‫‪ -145‬در رواﻳﺘﻲ آﻣﺪه‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه رﺳﻮل اﷲ ص و اﺻـﺤﺎب  از ﺗﭙـﻪاي ﺑـﺎﻻ ﻣـﻲرﻓﺘﻨـﺪ‬
‫ﺗﻜﺒﻴﺮ و ﭼﻮن ﻓﺮود ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺴﺒﻴﺢ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ«‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم اﺗﺮاق ﻛﺮدن‬

‫ﺕ ﺍﷲ‬
‫‪ -146‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﻫﻨﮕﺎم اﺗﺮاق ﻛﺮدن‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﹶﺃﻋ‪‬ﻮ ﹸﺫ ﹺﺑ ﹶﻜﻠ‪‬ﻤﹶﺎ ‪‬‬
‫ﺕ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﺷ ﹺﺮ ﻣ‪‬ﺎ ‪‬ﺧ ﹶﻠ ‪‬ﻖ« »ﺑﻪ ﻛﻠﻤﺎت ﻛﺎﻣﻞ ﺧﺪا ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم از ﺷﺮ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎﺗﺶ« ﺗﺎ ﻛﻮچ ﻛﻨـﺪ‪،‬‬
‫ﺍ‪‬ﻟﺘ‪‬ﺎﻣ‪‬ﺎ ‪‬‬
‫ﭼﻴﺰي ﺑﻪ او زﻳﺎن ﻧﻤﻲرﺳﺎﻧﺪ«‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮردن و آﺷﺎﻣﻴﺪن‬

‫‪1‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎزﮔﺮدﻧﺪه‪ ،‬ﺗﺎﺋﺐ‪ ،‬ﻋﺎﺑﺪ و ﺳﭙﺎﺳﮕﺰار ﭘﺮوردﮔﺎرﻣﺎن‪ ،‬ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪50‬‬

‫‪⌠¬Ρ∇ΤΗ ΤΩ ⇒<∈ƒΩ ⁄Ω †Ω∨ Œ‬‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳـﺪ‪γ ΤΗ ΤΩ ‰ΘΞ∼ς≡ ⇑Ψ∨ Ν…ΣΤ∏Σ{ Ν…Σ⇒ΤΩ∨…ƒ∫ φ⇔ΤÿΨϒς√Π ≅… †ΩΣΤΘ ÿΚς†;ΤΗ ΤΩΤÿ… :‬‬

‫‪) ≈(172) φΣŸΣΤ‰⊕ΤΩ Ž Σ†ΠςΤÿΜΞ…ψӍ⇒Σ{ ⇐ΜΞ…Ψς∏Π Ψ√ Ν…Σ≤Ρ∇Τπ →≅…Ω‬اﻟﺒﻘﺮة‪.(١٧٢ :‬‬

‫»اي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آوردهاﻳﺪ! از ﭼﻴﺰﻫﺎي ﭘﺎﻛﻴﺰهاي ﺑﺨﻮرﻳﺪ ﻛﻪ روزي ﺷﻤﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪاﻳﻢ‬
‫و ﺳﭙﺎس ﺧﺪاي را ﺑﻪ ﺟﺎ آورﻳﺪ‪ ،‬اﮔﺮ او را ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ«‪.‬‬
‫‪ -147‬رﺳﻮل اﷲ ص )ﺑﻪ ﭘﺴﺮ اﺑﻮ ﺳـﻠﻤﻪ( ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﻓﺮزﻧـﺪم! ﺑﺴـﻢ اﷲ ﺑﮕـﻮ و ﺑـﺎ دﺳـﺖ‬
‫راﺳﺖ‪ ،‬از ﭘﻴﺶ روي ﺧﻮد ﺑﺨﻮر«]‪.[181‬‬
‫‪ -148‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه ﻏﺬا ﺧﻮردﻳﺪ‪ ،‬در اﺑﺘـﺪاي آن ﺑﺴـﻢ اﷲ ﺑﮕﻮﻳﻴـﺪ و‬
‫ﷲ ﹶﺃﻭ‪‬ﻟﹸﻪ ﻭﺁ ‪‬ﺧﺮ‪‬ﻩ«]‪.[182‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺴﻢ اﷲ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪» :‬ﺑﹺﺴ ﹺﻢ ﺍ ِ‬
‫‪ -149‬اﺑﻮﻫﺮﻳﺮه  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻫﻴﭽﮕﺎه ﻏﺬاﻳﻲ را اﻳﺮاد ﻧﻤـﻲﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ‪ ،‬اﮔـﺮ‬
‫اﺷﺘﻬﺎ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻴﻞ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ وﮔﺮ ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻴﻞ ﻧﻤﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ«]‪.[184‬‬
‫‪ -150‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل از ﺑﻨﺪهاي ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮردن ﻏﺬا و ﻳﺎ ﻧﻮﺷﻴﺪن‬
‫ﺷﺮﺑﺘﻲ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬راﺿﻲ ﻣﻲﮔﺮدد«]‪.[186‬‬
‫ﺤﻤ‪‬ـ ‪‬ﺪ‬
‫‪ -151‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﭘﺲ از ﺧﻮردن ﻏﺬا ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻛﻨﺪ‪» :‬ﺍﹾﻟ ‪‬‬
‫ﲑ ﺣ‪‬ـﻮ ﹴﻝ ﻣ‪‬ـﲏ‪ ‬ﻭﻻ ﻗﹸـﻮ‪ ‬ﺓ« ﮔﻨﺎﻫـﺎن ﮔﺬﺷـﺘﻪاش ﺑﺨﺸـﻮده‬
‫‪‬ﻟﻠﹼ ‪‬ﻪ ﺍﻟﱠﺬ‪‬ﻱ ﹶﺃ ﹾﻃ ‪‬ﻌ ‪‬ﻤﻨﹺﻲ ﻫ‪‬ﺬﺍ ﻭ ‪‬ﺭ ‪‬ﺯ ﹶﻗﻨﹺﻴ ‪‬ﻪ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﹶﻏ ﹺ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد«]‪.[187‬‬
‫»ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻏﺬا را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻧﻤﻮد و ﺑـﻲآن ﻛـﻪ ﻗـﺪرت و ﺗـﻮاﻧﻲ داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬آن را روزي ﻣﻦ ﻛﺮد«‪.‬‬
‫‪ -152‬ﻣﺮدي ﻛﻪ در ﺧﺪﻣﺖ رﺳﻮل اﷲ ص ﺑـﻮده‪ ،‬ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪ :‬ﻫﺮﮔـﺎه ﺑـﻪ اﻳﺸـﺎن ﻏـﺬاﻳﻲ‬
‫ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺑﺴﻢ اﷲ‪ ،‬و ﻫﺮﮔﺎه از ﺗﻨﺎول آن ﻓﺎرغ ﻣﻲﮔﺸـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪:‬‬
‫ﺖ«]‪.[189‬‬
‫ﳊ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻋ ﹶﻠﻰ ﻣ‪‬ﺎ ﹶﺃ ‪‬ﻋﻄﹶﻴ ‪‬‬
‫ﻚﺍﹶ‬
‫ﺖ ﻓ ﹶﻠ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭﹶﺃ ‪‬ﺣ‪‬ﻴ ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭ ‪‬ﻫ ‪‬ﺪ‪‬ﻳ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭﹶﺃ ﹾﻗﻨ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭﹶﺃ ﹾﻏﻨ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﺖ ﻭﹶﺃ ‪‬ﺳﻘﹶﻴ ‪‬‬
‫»ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬ ‪‬ﻢ ﹶﺃ ﹾﻃ ‪‬ﻌ ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! آب و ﻏـﺬا دادي‪ ،‬ﺑـﻲﻧﻴـﺎز و ﻗـﺎﻧﻊ ﻧﻤـﻮدي‪ ،‬ﻫـﺪاﻳﺖ و زﻧـﺪه ﮔﺮداﻧﻴـﺪي‪ ،‬ﭘـﺲ‬
‫ﺳﺘﺎﻳﺶ از آن ﺗﻮﺳﺖ ﺑﻪ آن ﭼﻪ ﻛﻪ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻓﺮﻣﻮدي«‪.‬‬
‫ﳊ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻟﻠﹼ ‪‬ﻪ ﻛﹶﺜﲑﹰﺍ ﹶﻃﻴ‪‬ﺒﹰﺎ‬
‫‪ -153‬ﻫﺮﮔﺎه ﺳﻔﺮه را ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻣـﻲﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﺍ ﹶ‬
‫ﺴ‪‬ﺘ ‪‬ﻐ‪‬ﻨ ‪‬ﻲ ‪‬ﻋ ‪‬ﻨ ‪‬ﻪ ﺭﺑﻨﺎ«]‪.[190‬‬
‫ﻉ ‪‬ﻭ ﹶﻻ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫ﲑ ‪‬ﻣ ﹾﻜﻔ‪‬ﻲ ﻭ ﹶﻻ ‪‬ﻣ ‪‬ﻮﺩ‪ ‬ﹴ‬
‫‪‬ﻣ‪‬ﺒﺎ ‪‬ﺭ ﹶﻛﹰﺎ ﻓ‪‬ﻴﻪ‪ ،‬ﹶﻏ ‪‬‬
 ‫‪51‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫»ﺳﭙﺎس ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد‪ ،‬ﭘﺎﻛﻴﺰه و ﻣﺒﺎرك از آن ﺧﺪاﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎ! آن را رد ﻧﻤﻲﻛﻨـﻴﻢ و آن را‬

‫)ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﺧﺮﻳﻦ ﻏﺬا( وداع ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻴﻢ و از آن ﺑﻲﻧﻴﺎز ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻮد«‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﺑﺴﺮ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻧﺰد ﭘﺪرم آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺎ ﻏﺬا و ﺣﻠـﻮا از اﻳﺸـﺎن‬
‫ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺧﺮﻣﺎ آوردﻧﺪ‪ .‬رﺳـﻮل اﷲ ص ﺧﺮﻣـﺎ ﺧﻮردﻧـﺪ و ﻫﺴـﺘﻪ آن را ﺑـﺎ دو‬
‫اﻧﮕﺸﺖ ﺳﺒﺎﺑﻪ و وﺳﻄﻲ دور اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺷﺮﺑﺘﻲ آوردﻧﺪ و اﻳﺸﺎن ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﺪ و آن را ﺑﻪ ﺑﻐﻞ‬
‫دﺳﺘﻲ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ دادﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﭘﺪرم ﻛـﻪ ﻟﮕـﺎم ﺳـﻮاري اﻳﺸـﺎن را ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺑـﻮد‪،‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! ﺑﺮاي ﻣﺎ دﻋﺎﻳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺑ‪‬ﺎ ﹺﺭ ‪‬ﻙ ﹶﻟ ‪‬ﻬ ‪‬ﻢ ﻓ‪‬ﻴﻤﹶﺎ ‪‬ﺭ ‪‬ﺯ ﹾﻗ‪‬ﺘ ‪‬ﻬ ‪‬ﻢ ﻭﺍ ﹾﻏ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮ ﹶﻟﻬ‪‬ـﻢ‬
‫ﻭﺍ ‪‬ﺭ ‪‬ﺣ ‪‬ﻤ ‪‬ﻬ ‪‬ﻢ«]‪.[191‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! در روزي ﺷﺎن ﺑﺮﻛﺖ ده و آﻧﺎن را ﺑﻴﺎﻣﺮز و ﺑﺮ آﻧﺎن رﺣﻢ ﻛﻦ«‪.‬‬
‫‪ -155‬اﻧﺲ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻧﺰد ﺳﻌﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺎده ﺗﺸﺮﻳﻒ آوردﻧﺪ و وي ﺑﺎ ﻧﺎن‬
‫و روﻏﻦ از اﻳﺸﺎن ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ ﻧﻤﻮد‪ ،‬رﺳﻮل اﷲ ص ﭘﺲ از ﺗﻨﺎزل آن ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﹶﺃ ﹾﻓ ﹶﻄ ‪‬ﺮ‬
‫ﻼ‪‬ﺋ ﹶﻜ ﹸﺔ«]‪.[192‬‬
‫ﺖ ‪‬ﻋﻠﹶﻴﻜﹸﻢ ﺍ ﹶﳌ ﹶ‬
‫ﺻﻠﱠ ‪‬‬
‫ﻋ‪‬ﻨ ‪‬ﺪﻛﹸﻢ ﺍﻟﺼ‪‬ﺎﺋ‪‬ﻤ ‪‬ﻮ ﹶﻥ ﻭﹶﺃ ﹶﻛ ﹶﻞ ﹶﻃﻌ‪‬ﺎ ‪‬ﻣ ﹸﻜ ‪‬ﻢ ﺍ َﻷ‪‬ﺑ ‪‬ﺮﺍ ‪‬ﺭ ﻭ ‪‬‬
‫»اﻟﻬﻲ ﻛﻪ روزه داران ﻧﺰد ﺷﻤﺎ اﻓﻄﺎر ﻛﻨﻨﺪ و ﻧﻴﻜﺎن ﻏﺬاﻳﺘﺎن را ﺑﺨﻮرﻧﺪ و ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﺑﺮ ﺷﻤﺎ‬
‫درود ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ«‪.‬‬

‫ﺳﻼم‬

‫‪ -156‬ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ ب ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﺮدي از رﺳﻮل اﷲ ص ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﻛﺠﺎي اﺳﻼم‬

‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺮدم را اﻃﻌﺎم و ﺑﻪ ﻫﺮ آﺷﻨﺎ و ﻏﺮﻳﺒﻪ ﺳﻼم ﻛﻨﻲ«]‪.[194‬‬
‫‪ -157‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺗﺎ اﻳﻤﺎن ﻧﻴﺎورﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻲروﻳﺪ‪ ،‬و ﻣﺆﻣﻦ ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ‬
‫ﺑﻮد ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﺤﺒﺖ ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬آﻳﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻛﺎري ﻧﺸﺎن ﻧـﺪﻫﻢ ﻛـﻪ اﮔـﺮ آن را اﻧﺠـﺎم‬
‫دﻫﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ دوﺳﺖ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ؟ ﺳﻼم را ﻣﻴﺎن ﺧﻮد ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﻛﻨﻴﺪ«]‪.[195‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪52‬‬

‫‪ -158‬ﻋﻤﺎر ﺑﻦ ﻳﺎﺳﺮ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺳـﻪ ﺧﺼـﻠﺖ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﻳﻤـﺎﻧﺶ ﻛﺎﻣـﻞ‬
‫اﺳﺖ‪ :‬اﻧﺼﺎف‪ ،‬ﺳﻼم ﮔﻔﺘﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ و اﻧﻔﺎق ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻨﮕﺪﺳﺘﻲ«]‪.[196‬‬
‫‪ -159‬ﻋﻤﺮان ﺑﻦ ﺣﺼﻴﻦ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﺮدي وارد ﻣﺠﻠﺲ رﺳﻮل اﷲ ص ﺷـﺪ و ﮔﻔـﺖ‪:‬‬
‫»ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻋﻠﻴﻜﻢ«‪ ،‬اﻳﺸﺎن ﺟـﻮاب ﺳـﻼﻣﺶ را دادﻧـﺪ و او ﻧﺸﺴـﺖ‪ ،‬رﺳـﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪:‬‬
‫»ده«‪ ،‬ﻣﺮدي دﻳﮕﺮي وارد ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻋﻠﻴﻜﻢ ﻭﺭﲪﺔ ﺍﷲ«‪ ،‬ﺟﻮاب ﺳﻼﻣﺶ را دادﻧﺪ‬
‫و او ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺑﻴﺴﺖ« ﻣﺮدي دﻳﮕـﺮ آﻣـﺪ و ﮔﻔـﺖ‪» :‬ﺍﻟﺴـﻼﻡ ﻋﻠـﻴﻜﻢ ﻭﺭﲪـﺔ ﺍﷲ‬
‫ﻭﺑﺮﻛﺎﺗﻪ« ﺟﻮاب ﺳﻼﻣﺶ را دادﻧﺪ و او ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺳﻲ«]‪.[197‬‬
‫‪ -160‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ‪،‬ﻛﺴـﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﺑﺘـﺪا‬
‫ﺳﻼم ﻛﻨﺪ«]‪.[198‬‬
‫‪ -161‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬از ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺳﻼم ﻛﻨـﺪ‪ ،‬و از‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧﺪ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮﻳﺪ«]‪.[199‬‬
‫‪ -162‬اﻧﺲ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬رﺳﻮل اﷲ ص ﺑﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻲ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎزي ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫آﻧﺎن ﺳﻼم ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ«]‪.[200‬‬
‫‪ -163‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺴﻲ وارد ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺳﻼم ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬و ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻴﺪ )ﺑﺎز ﻫﻢ( ﺳﻼم ﻛﻨﻴﺪ؛ ورود ﺑﻪ ﻣﺠﻠـﺲ از ﺑﺮﺧﺎﺳـﺘﻦ از آن‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﻼم ﮔﻔـﺘﻦ‬
‫ﺷﺎﻳﺴﺘﻪﺗﺮ ﻧﻴﺴﺖ«]‪.[201‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﻋﻄﺴﻪ و ﺧﻤﻴﺎزه‬

‫‪ -164‬رﺳــﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧــﺪ‪ :‬ﺧﺪاوﻧــﺪ ﻣﺘﻌــﺎل ﻋﻄﺴــﻪ را ﻣــﻲﭘﺴــﻨﺪد و ﺧﻤﻴــﺎزه را‬

‫ﻧﻤﻲﭘﺴﻨﺪد‪ ،‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ ﻋﻄﺴﻪ ﻛـﺮد و »ﺍﳊﻤـﺪ ﷲ« ﮔﻔـﺖ‪ ،‬ﻫـﺮ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﺣﻤـﺪ او را‬
‫ﺷﻨﻴﺪه‪ 1،‬واﺟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪» :‬ﻳﺮﲪﻚ ﺍﷲ« اﻣـﺎ ﺧﻤﻴـﺎزه از ﺷـﻴﻄﺎن اﺳـﺖ‪ ،‬ﻫﺮﮔـﺎه ﻛﺴـﻲ‬

‫‪ -1‬اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﮔﻮﻳﺎي وﺟﻮب ﭘﺎﺳﺦ ﻋﻄﺴﻪ ﺑﺮ ﻫﻤﻪي ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن آن‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻓﺮض‬
‫ﻛﻔﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻞ و ﻣﺴﺘﻨﺪي ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﺮﻋﻜﺲ ﺳﻼم ﻛﻪ در ﺣﺪﻳﺚ ‪ 161‬ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﻼم و‬
‫ﻳﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از ﮔﺮوه ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪53‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫ﺧﻤﻴﺎزهاش آﻣﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ آن را دﻓﻊ ﻛﻨﺪ؛ زﻳﺮا ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﺧﻤﻴﺎزه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺷـﻴﻄﺎن‬
‫ﺑﻪ او ﻣﻲﺧﻨﺪد«]‪.[202‬‬
‫‪ -165‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ ﻋﻄﺴﻪ زد‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪» :‬ﺍﳊﻤﺪ ﷲ«‪ ،‬ﺑـﺮادر و ﻳـﺎ‬
‫ﷲ« وﻗﺘـﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ او ﻳﺮﲪـﻚ ﺍﷲ ﮔﻔـﺖ‪ :‬در ﭘﺎﺳـﺨﺶ‬
‫ﻚﺍُ‬
‫دوﺳﺘﺶ در ﭘﺎﺳﺦ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﻳ‪‬ﺮﺣ‪‬ﻤ ‪‬‬
‫ﷲ ﻭ‪‬ﻳﺼ‪‬ﻠﺢ ﺑ‪‬ﺎﹶﻟﻜﹸﻢ«‪» ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷـﻤﺎ را ﻫـﺪاﻳﺖ ﻛﻨـﺪ و اوﺿـﺎﻋﺘﺎن را ﺳـﺎﻣﺎن‬
‫ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﻳ ‪‬ﻬﺪ‪‬ﻳﻜﹸﻢ ﺍ ُ‬
‫ﺑﺨﺸﺪ«‪.‬‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻟﻠﹼ ‪‬ﻪ ﻋ‪‬ﻠﻰ ﹸﻛﻞﱢ ﺣ‪‬ﺎ ﹴﻝ«]‪.[202‬‬
‫و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ رواﻳﺘﻲ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﺍﹶﻟ ‪‬‬
‫‪ -166‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ ﻋﻄﺴﻪ ﻛﺮد و ﺣﻤﺪ ﺧﺪا را ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﻔـﺘﻦ‬
‫»ﻳﺮﲪﻚ ﺍﷲ« ﭘﺎﺳﺨﺶ دﻫﻴﺪ و اﮔﺮ »ﺍﳊﻤﺪ ﷲ« ﻧﮕﻔﺖ ﭘﺎﺳﺨﻲ ﻧﺪﻫﻴﺪ«]‪.[204‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ازدواج‬

‫‪ -167‬ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص ﺧﻄﺒﻪي ﺣﺎﺟﺖ را اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ‬

‫آﻣﻮﺧﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫ﺕ ﹶﺃ ‪‬ﻋﻤ‪‬ﺎ‪‬ﻟﻨ‪‬ﺎ‪،‬‬
‫ﺴﻨ‪‬ﺎ ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﺳﻴ‪‬ﺌﺎ ‪‬‬
‫ﷲ ‪‬ﻣ ْ‪‬ﻦ ‪‬ﺷﺮ‪‬ﻭ ﹺﺭ ﹶﺃ‪‬ﻧ ﹸﻔ ِ‬
‫ﺴ‪‬ﺘ ‪‬ﻐ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮ ‪‬ﻩ ﻭ‪‬ﻧﻌ‪‬ﻮ ﹸﺫ ﺑﹺﺎ ِ‬
‫ﺴ‪‬ﺘﻌ‪‬ﻴ‪‬ﻨ ‪‬ﻪ ﻭ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﳊ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻟﻠﹼ ‪‬ﻪ ]ﻧ‪‬ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪﻩ‪ [‬ﻭ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫»ﹶﺍ ﹶ‬
‫ﻚ ﻟﹶـ ‪‬ﻪ‬
‫ﷲ ‪‬ﻭ ‪‬ﺣ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ ﹶﻻ ‪‬ﺷﺮﹺﻳ ‪‬‬
‫ﻱ ﹶﻟ ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻭﹶﺃ ‪‬ﺷ ‪‬ﻬ ‪‬ﺪ ﹶﺃ ﹾﻥ ﹶﻻ ﺇﹺﻟ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﹼ ﺍ ُ‬
‫ﻼ ﻫ‪‬ﺎ ‪‬ﺩ ‪‬‬
‫ﻀ ‪‬ﻠ ﹾﻞ ﹶﻓ ﹶ‬
‫ﻀﻞﱠ ﹶﻟ ‪‬ﻪ ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﻳ ‪‬‬
‫ﻼ ‪‬ﻣ ‪‬‬
‫‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﻳ ‪‬ﻬ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ ﺍﷲُ ﹶﻓ ﹶ‬
‫♦‬
‫♣…≅Ž‪ω Τπ ⊃ΤΠς⇓ ⇑ΨΘ∨ ψΡ∇Ω⊆ς∏Ωā Ψϒς√Π ≅…Σ¬Ρ∇ςŠΠ ⁄ð Ν…ΣΤ⊆ΠςΤ‬‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪﹰﺍ ‪‬ﻋ ‪‬ﺒ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ ‪‬ﻭ ‪‬ﺭﺳ‪‬ﻮﹸﻟ ‪‬ﻪ‪〉 †Πς⇒√≅…†ΩΣΤΘ ÿΚς†;ΤΗ ΤΩÿ… ،‬‬
‫ﻭﹶﺃ ‪‬ﺷ ‪‬ﻬ ‪‬ﺪ ﹶﺃﻥﱠ ‪‬ﻣ ‪‬‬

‫÷ ∨‪Ψϒς√Π ≅…ϑðΩ/≅…Ν…Σ⊆ςΤΠ Ž≅…Ω _∫:&†ð♥ΤΨ ⇓Ω …⁄_ κΨ‘ς ‚⊥†Ω–⁄Ξ †Ω∧Σ⇒Ψ‬‬

‫⊂ ∨‪ϑð ΤΩ ŠΩ †ΩΩ–ƒΩ †Ω⇒Ψ‬‬
‫‪Ω ς∏ΩāΩ ξ〈ðŸΨš.Ω‬‬

‫⇑ ∫‪Ν…Σ⇒Ω∨…ƒ‬‬
‫Ž ‪) ≈†_Τ‰∼Ψ∈⁄Ω ¬Ρ∇∼ς∏Ω∅ Ω⇐†ς ϑðΩ/≅…ΘΩ⇐ΜΞ…&Ω⋅†Ωš⁄ςΚ‚≅…Ω −ΨΨŠ Ω⇐ΣΤ√ƒ∫:†Ω♥ΤΩ‬اﻟﻨﺴـــﺎء‪Ω ÿΨϒς√Π ≅…†ΩΣΤΘ ÿΚς†;ΤΗ ΤΩΤÿ… ،(1 :‬‬

‫⇑…‪) ≈Ω⇐Σ∧Ψ∏⌠♥Σ∨Θ ¬Σ⇓Κς…Ω ‚ΠςΜΞ‬آل ﻋﻤـــــــﺮان‪†ΩΣΤΘ ÿΚς†;ΤΗ ΤΩΤÿ… ،(102 :‬‬

‫…≅Ž‪ϑð ΣԎΣ∧ΤΩ Ž ‚فΩ −Ψ؎†Ω⊆ΣԎ ςΠ⊂Ωš ϑðΩ/≅…Ν…ΣΤ⊆ΠςΤ‬‬

‫⇑ ∫‪¬Ρ∇ς√ ≤⌠ Ψ⊃Τπ Τ⊕ΤΩ ÿΩ ψΡ∇ς∏ΤΗ Ω∧∅ςΚ…⌠¬Ρ∇ς√ ⌠˜Ψ∏π±ΣΤÿ ً(70) …_ŸÿΨŸΩ♠ ‚⌠ΤΩΤ∈ Ν…Ρ√ΣΤ∈Ω ϑðΩ/≅…Ν…Σ⊆ςΤΠ Ž≅…Ν…Σ⇒Ω∨…ƒ‬‬
‫…≅ ‪Ω ÿΨϒς√Π‬‬

‫≠‪) ≈(71) †[∧∼Ψ‬اﻷﺣــــــــــــﺰاب‪-70 :‬‬

‫‪ℵ Ω∅ …ƒΖ ⌠ ΤΩΤ⊇ ƒΩ †ΩΤ⊇ ŸΩ⊆ΤΩ ⊇ ΙΣς√Σ♠⁄Ω Ω ϑðΩ/≅…Ξ⊗ΤΨ≠ΣΤÿ ⇑Ω∨Ω %⌠¬Ρ∇ΤΩ ŠΣΤ⇓Σ′‬‬

‫‪» .[205](71‬ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺪاﺳﺖ ]او را ﻣﻲﺳﺘﺎﻳﻴﻢ[ و از او ﻳﺎري ﻣﻲﺟﻮﻳﻴﻢ و آﻣﺮزش‬

‫ﻣﻲﻃﻠﺒﻴﻢ‪ ،‬از ﺑﺪيﻫﺎ ﻧﻔﺲ و اﻋﻤﺎل ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﺑﻪ او ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺲ را ﺧﺪا ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﻨﺪ‪،‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪54‬‬

‫ﻛﺴﻲ ﮔﻤﺮاﻫﺶ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ و ﻫﺮ ﻛﺲ را ﺧﺪا ﮔﻤﺮاه ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫـﺪاﻳﺖ دﻫﻨـﺪهاي ﺑـﺮاﻳﺶ ﻧﻴﺴـﺖ‪،‬‬
‫ﮔﻮاﻫﻲ ﻣﻲدﻫﻢ ﻛﻪ ﺟﺰ ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧﻪ و ﺑﻲﻫﻤﺘﺎ‪ ،‬ﻣﻌﺒﻮدي ﻧﻴﺴﺖ و ﮔﻮاﻫﻲ ﻣﻲدﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﺤﻤـﺪ‬
‫ﺑﻨﺪه و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اوﺳﺖ »اي ﻣﺮدم! از ﭘﺮوردﮔﺎرﺗﺎن‪ ،‬ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻛﺴـﻲ ﻛـﻪ ﺷـﻤﺎ را از ﻳـﻚ‬
‫اﻧﺴﺎن آﻓﺮﻳﺪ و ﻫﻤﺴﺮ او را از ﻧﻮع او آﻓﺮﻳﺪ و از آن دو‪ ،‬ﻣﺮدان و زﻧﺎن ﻓﺮاواﻧﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺳﺎﺧﺖ‪،‬‬
‫و از ﺧﺪاﻳﻲ ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻳﺪ ﻛـﻪ ﻫﻤـﺪﻳﮕﺮ را ﺑـﻪ او ﺳـﻮﮔﻨﺪ ﻣـﻲدﻫﻴـﺪ )و ﻧﻴـﺰ( از )ﻗﻄـﻊ راﺑﻄـﻪ ﺑـﺎ(‬
‫ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪان ﺧﻮد‪ ،‬ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﻨﻴـﺪ‪ ،‬زﻳـﺮا ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻣﺮاﻗـﺐ ﺷﻤﺎﺳـﺖ«‪» ،‬اي ﻛﺴـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ اﻳﻤـﺎن‬
‫آوردهاﻳﺪ! آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺣﻖ ﺗﻘﻮا و ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎري اﺳﺖ‪ ،‬از ﺧﺪا ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻳﺪ و از دﻧﻴﺎ ﻧﺮوﻳـﺪ ﻣﮕـﺮ‬
‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺎﺷﻴﺪ«‪» ،‬اي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آوردهاﻳﺪ! ﺗﻘﻮاي اﻟﻬـﻲ ﭘﻴﺸـﻪ ﻛﻨﻴـﺪ و ﺳـﺨﻦ‬
‫ﺣﻖ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺧﺪا ﻛﺎرﻫﺎي ﺷﻤﺎ را اﺻﻼح ﻛﻨﺪ و ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﺘﺎن را ﺑﻴﺎﻣﺮزد و ﻫﺮ ﻛﺲ از ﺧـﺪا و‬
‫رﺳﻮﻟﺶ اﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ رﺳﺘﮕﺎري ﻋﻈﻴﻤﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ«‪.‬‬
‫‪ -168‬ﻫﺮﮔﺎه رﺳﻮل اﷲ ص ﻛﺴﻲ را ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ازدواج ﺗﺒﺮﻳﻚ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫ﲑ«]‪.[206‬‬
‫ﻚ ﻭ ‪‬ﺟ ‪‬ﻤ ‪‬ﻊ ﺑ‪‬ﻴ‪‬ﻨﻜﹸﻤﹶﺎ ﻓ‪‬ﻲ ‪‬ﺧ ﹴ‬
‫ﻚ ﻭﺑ‪‬ﺎ ‪‬ﺭ ‪‬ﻙ ‪‬ﻋﻠﹶﻴ ‪‬‬
‫ﷲ ﹶﻟ ‪‬‬
‫»ﺑ‪‬ﺎ ‪‬ﺭ ‪‬ﻙ ﺍ ُ‬
‫»ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﺮﻛﺖ دﻫﺪ و ﭘﻴﻮﻧﺪﺗﺎن را ﻗﺮﻳﻦ ﺳﻌﺎدت ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ«‪.‬‬
‫‪ -169‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﺎ زﻧﻲ ازدواج ﻛﺮد و ﻳﺎ ﺧﺎدﻣﻲ ﺧﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪:‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﺷﺮ‪‬ﻫ‪‬ﺎ ﻭ ‪‬ﺷﺮ‪ ‬ﻣ‪‬ﺎ ‪‬ﺟ‪‬ﺒ ﹾﻠ‪‬ﺘﻬ‪‬ـﺎ ﻋ‪‬ﻠﻴـ ‪‬ﻪ«‪،‬‬
‫ﲑ ﻣ‪‬ﺎ ‪‬ﺟ‪‬ﺒ ﹾﻠ‪‬ﺘﻬ‪‬ﺎ ﻋ‪‬ﻠﻴ ‪‬ﻪ ﻭﹶﺃ ‪‬ﻋ ‪‬ﻮ ‪‬ﺫ ﺑ ‪‬‬
‫ﲑﻫ‪‬ﺎ ﻭ ‪‬ﺧ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﺧ ‪‬‬
‫»ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﹺﺇﻧ‪‬ﻲ ﹶﺃ ‪‬ﺳﹶﺄﹸﻟ ‪‬‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺧﻴﺮ آن و ﺧﻴﺮ آﻧﭽﻪ او را ﺑﺮ آن ﺳﺮﺷﺘﻪاي‪ ،‬از ﺗﻮ ﺧﻮاﺳﺘﺎرم و از ﺷـﺮ آن و ﺷـﺮ‬
‫آﻧﭽﻪ او را ﺑﺮ آن ﺳﺮﺷﺘﻪاي‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم« و اﮔﺮ ﺷﺘﺮي ﺧﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻮﻫﺎﻧﺶ را ﺑﮕﻴﺮد و اﻳـﻦ‬
‫دﻋﺎ را ﺑﺨﻮاﻧﺪ«]‪.[207‬‬
‫‪ -170‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اﮔﺮ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮش ﻧﺰدﻳﻜـﻲ ﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﭼﻨـﻴﻦ‬
‫ﺐ ﺍﻟﺸ‪‬ﻴﻄﹶﺎ ﹶﻥ ﻣ‪‬ﺎ ‪‬ﺭ ‪‬ﺯ ﹾﻗ‪‬ﺘﻨ‪‬ﺎ« اﮔـﺮ ﻓﺮزﻧـﺪي ﺑـﺮ اﻳﺸـﺎن‬
‫دﻋﺎ ﻛﻨـﺪ‪» :‬ﺑﹺﺴﻢ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺟﻨ‪ ‬ﺒﻨ‪‬ﺎ ﺍﻟﺸ‪‬ﻴﻄﹶﺎ ﹶﻥ ﻭ ‪‬ﺟﻨ‪ ‬ﹺ‬
‫ﻣﻘﺪر ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﻴﻄﺎن ﺑﻪ او زﻳﺎﻧﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ رﺳﺎﻧﺪ«]‪.[208‬‬
‫»ﺑﻨﺎم ﺧﺪا‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﻣﺎ را از ﺷﻴﻄﺎن ﻣﺤﻔﻮظ ﺑـﺪار و ﺷـﻴﻄﺎن را از آﻧﭽـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺎ ارزاﻧـﻲ‬
‫ﻣﻲداري دور ﻧﮕﻪ دار«‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم وﻻدت‬
 ‫‪55‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫‪ -171‬اﺑﻮ راﻓﻊ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬دﻳﺪم ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص ﭘﺲ از وﻻدت ﺣﺴﻦ ﺑـﻦ ﻋﻠـﻲ‪ ،‬در‬
‫ﮔﻮش وي اذان ﮔﻔﺘﻨﺪ«]‪.[210‬‬
‫‪ -172‬ﻋﺎﻳﺸﻪ ل ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻧﻮزادان را ﻧﺰد رﺳﻮل اﷲ ص ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ ،‬و اﻳﺸﺎن ﺑﺮاﻳﺸﺎن‬
‫دﻋﺎي ﺑﺮﻛﺖ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ و آﻧﺎن را ﺗﺤﻨﻴﻚ‪ 1‬ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ«]‪.[212‬‬
‫‪ -173‬ﻋﻤﺮو ﺑﻦ ﺷﻌﻴﺐ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺪر ﺧﻮد از ﺟـﺪش ﻧﻘـﻞ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ‪ :‬رﺳـﻮل اﷲ ص‬
‫دﺳﺘﻮر ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﻛﻪ روز ﻫﻔﺘﻢ وﻻدت‪ ،‬ﻧﻮزاد ﻧﺎم ﮔﺬاﺷﺘﻪ‪ ،‬و ﻣـﻮي ﺳـﺮش ﺗﺮاﺷـﻴﺪه و ﺑـﺮاﻳﺶ‬
‫ﻋﻘﻴﻘﻪ‪ 2‬ﺷﻮد«]‪.[213‬‬
‫‪ -174‬رﺳﻮل اﷲ ص‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪش اﺑﺮاﻫﻴﻢ‪ ،‬اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺑﻦ اﺑﻲﻣﻮﺳﻲ‪ ،‬ﻋﺒـﺪاﷲ ﺑـﻦ اﺑـﻲﻃﻠﺤـﻪ و‬
‫ﻣﻨﺬر ﺑﻦ اﺑﻲاُﺳﻴﺪ را در روزﻫﺎي ﻧﺨﺴﺖ و ﻻدﺗﺸﺎن‪ ،‬ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ«‪[214] .3‬‬
‫‪ -175‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﭘﺴـﻨﺪﻳﺪهﺗـﺮﻳﻦ ﻧﺎﻣﻬـﺎي ﺷـﻤﺎ ﻧـﺰد ﭘﺮوردﮔـﺎر ﻋﺒـﺪاﷲ و‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﺎن‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ«]‪.[216‬‬
‫‪ -176‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻧﺎمﻫﺎي ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮ دادﻧﺪ‪ ،‬زﻳﻨﺐ ﻗﺒﻼً ‪‬ﺑﺮﱠة‬
‫ﻧﺎم داﺷﺖ ﻣﺮدم ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬او ﺧـﻮد را ﻣـﻲﺳـﺘﺎﻳﺪ‪ ،‬رﺳـﻮل اﷲ ص وي را زﻳﻨـﺐ ﻧﺎﻣﻴﺪﻧـﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻧﻤﻲﭘﺴﻨﺪﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ :‬او از ﻧﺰد ‪‬ﺑﺮ‪‬ﺓ )ﻧﻴﻜﻲ( رﻓﺖ‪ .‬و از ﻣﺮدي ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛـﻪ‪ :‬ﻧـﺎم ﺗـﻮ‬
‫ﻛﻴﺴﺖ؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺣﺰﻥ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺧﻴﺮ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻮ ﺳﻬﻞ ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺎم ﻋﺎﺻﻴﻪ را ﺑـﻪ ﲨﻴﻠـﻪ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ دادﻧﺪ‪ ،‬و از ﻣﺮد دﻳﮕﺮ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬اﺳﻤﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺍﺻﺮﻡ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺧﻴﺮ‪ ،‬ﻧﺎم ﺗـﻮ ﺯ‪‬ﺭﻋﻪ‬
‫اﺳﺖ و ﻧﺎم زﻣﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﻋﻔﺮﻩ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﺧﻀﺮﺓ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ«]‪.[218‬‬

‫‪ -1‬ﻧﺮم ﻛﺮدن ﺧﺮﻣﺎ و ﻳﺎ ﭼﻴﺰي دﻳﮕﺮ و ﮔﺬاﺷﺘﻦ آن در دﻫﺎن ﻧﻮزاد‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻋﻘﻴﻘﻪ‪ :‬ذﺑﺢ ﻧﻤﻮدن دو ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﺮاي ﭘﺴﺮ و ﻳﻚ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﺮاي دﺧﺘﺮ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﻳﻦ اﺣﺎدﻳﺚ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ و دﻻﻟﺖ ﺑﺮ ﺟﻮاز ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﻗﺒﻞ از روز ﻫﻔﺘﻢ دارد‪ ،‬و ﺣﺪﻳﺚ‬
‫ﻗﺒﻞ دﻻﻟﺖ ﺑﺮ اﻓﻀﻠﻴﺖ روز ﻫﻔﺘﻢ دارد‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪56‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﺷﻨﻴﺪن ﺻﺪاي ﺧﺮوس‪ ،‬اﻻغ و ﺳﮓ‬

‫‪ -177‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه ﺻﺪاي اﻻغ را ﺷﻨﻴﺪﻳﺪ‪ ،‬از ﺷﻴﻄﺎن ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﻨﺎه‬
‫ﺑﺒﺮﻳﺪ؛ زﻳﺮا آن ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ دﻳﺪه اﺳﺖ و ﻫﺮﮔﺎه ﺻﺪاي ﺧﺮوس را ﺷﻨﻴﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻓﻀﻞ اﻟﻬﻲ را ﺑﻄﻠﺒﻴﺪ؛‬
‫زﻳﺮا آن ﻓﺮﺷﺘﻪاي را دﻳﺪه اﺳﺖ«]‪.[219‬‬
‫‪ -178‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه در ﺷﺐ‪ ،‬ﭘﺎرس ﺳﮓ و ﻋﺮﻋﺮ اﻻﻏﻲ را ﺷﻨﻴﺪﻳﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﻨﺎه ﺑﺒﺮﻳﺪ؛ زﻳﺮا آﻧﺎن ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ را ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻴﺪ«]‪.[220‬‬

‫دﻋﺎي ﻣﺠﻠﺲ‬

‫‪ -179‬رﺳـﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ‪» :‬ﻫـﺮ ﻛـﺲ در ﻣﺠﻠﺴــﻲ ﭘـﺮ ﮔـﻮﻳﻲ ﻛـﺮده اﮔـﺮ ﻗﺒــﻞ از‬
‫ﺖ ﹶﺃﺳ‪‬ـ‪‬ﺘ ‪‬ﻐ ‪‬ﻔ ‪‬ﺮ ‪‬ﻙ‬
‫ﺤ ‪‬ﻤ ‪‬ﺪﻙ‪ ،‬ﹶﺃ ‪‬ﺷ ‪‬ﻬ ‪‬ﺪ ﹶﺃ ﹾﻥ ﹶﻻ ﹺﺇﻟـ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﹼ ﹶﺍﻧ‪‬ـ ‪‬‬
‫ﻚ ﺍﻟﻠﱠ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﻭﹺﺑ ‪‬‬
‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ از ﻣﺠﻠﺲ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﺳ‪‬ﺒﺤ‪‬ﺎ‪‬ﻧ ‪‬‬
‫ﻚ« »ﺧﺪاﻳﺎ! ﺗﻮ را ﺑﻪ ﭘﺎﻛﻲ ﻣﻲﺳﺘﺎﻳﻢ‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻲ ﻣﻲدﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻌﺒﻮدي ﺟﺰ ﺗـﻮ ﻧﻴﺴـﺖ‪،‬‬
‫ﺏ ﹺﺇﻟﹶﻴ ‪‬‬
‫ﻭﹶﺃﺗ‪‬ﻮ ‪‬‬
‫از ﺗﻮ ﻃﻠﺐ آﻣﺮزش دارم و ﺑﻪ ﺳﻮي ﺗﻮ ﺗﻮﺑﻪ ﻣﻲﻛﻨﻢ« ﺧﺪاوﻧﺪ از آن ﭼﻪ در آن ﻣﺠﻠـﺲ از او‬
‫ﺳﺮ زده‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ«]‪.[222‬‬
‫‪ -180‬در ﺣﺪﻳﺜﻲ دﻳﮕﺮ آﻣﺪه‪ :‬اﮔﺮ ﻣﺠﻠـﺲ ﭘﺴـﻨﺪﻳﺪهاي ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﻳـﻦ دﻋـﺎ ﻣﻬـﺮ آن ﻧﻴﻜـﻲ‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد و اﮔﺮ ﻣﺠﻠﺲ آﻣﻴﺨﺘﻪاي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻔﺎرهي آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد«]‪.[223‬‬
‫‪ -181‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮﮔـﺎه ﻣﺮدﻣـﻲ از ﻣﺠﻠﺴـﻲ ﻛـﻪ در آن ﻳـﺎد ﺧـﺪا ﻧﺒـﻮده‪،‬‬
‫ﺑﺮﺧﻴﺰﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻮﻳﺎ از ﻣـﺮدار اﻻﻏـﻲ ﺑﺮﺧﺎﺳـﺘﻪاﻧـﺪ‪ ،‬و آن ﻣﺠﻠـﺲ ﻣﻮﺟـﺐ ﺗﺄﺳـﻒ آﻧـﺎن ﺧﻮاﻫـﺪ‬
‫ﮔﺮدﻳﺪ«]‪.[224‬‬
‫‪ -182‬ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ ب ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻛﻤﺘﺮ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺎد ﻛﻪ رﺳﻮل اﷲ ص از ﻣﺠﻠﺴﻲ‬
‫ﺤﻮ ﹸﻝ ﹺﺑ ‪‬ﻪ ﺑ‪‬ﻴ‪‬ﻨﻨ‪‬ﺎ‬
‫ﻚ ﻣ‪‬ﺎ ‪‬ﺗ ‪‬‬
‫ﺸ‪‬ﻴ‪‬ﺘ ‪‬‬
‫ﺴ ‪‬ﻢ ﹶﻟﻨ‪‬ﺎ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ‪‬ﺧ ‪‬‬
‫ﺑﺮﺧﻴﺰﻧﺪ و اﻳﻦ دﻋﺎ را ﺑﺮاي اﺻﺤﺎب  ﻧﺨﻮاﻧﻨﺪ‪» :‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺍ ﹾﻗ ِ‬
‫ﺐ ﺍﻟﺪ‪‬ﻧﻴﺎﹶ‪ ،‬ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬﻢ‪‬‬
‫ﻚ ﻭ ‪‬ﻣﻦ‪ ‬ﺍﻟﻴ‪‬ﻘﹺﻴ ﹺﻦ ﻣ‪‬ﺎ ‪‬ﺗ ‪‬ﻬ ﹺﻮّ ﹸﻥ ﹺﺑ ‪‬ﻪ ﻋ‪‬ﻠﻴﻨ‪‬ﺎ ‪‬ﻣﺼ‪‬ﺎ‪‬ﺋ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻣﺎ ‪‬ﺗ‪‬ﺒﻠﱢ ‪‬ﻐﻨ‪‬ﺎ ﹺﺑ ‪‬ﻪ ‪‬ﺟﻨ‪‬ﺘ ‪‬‬
‫ﻚ ﻭ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﻃﹶﺎ ‪‬ﻋ‪‬ﺘ ‪‬‬
‫ﲔ ‪‬ﻣﻌ‪‬ﺎﺻ‪‬ﻴ ‪‬‬
‫ﻭ‪‬ﺑ ‪‬‬
 ‫‪57‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫ﺙ ‪‬ﻣﻨ‪‬ﺎ ﻭﺍ ‪‬ﺟﻌ‪‬ﻞ ﺛﹶﺄ ‪‬ﺭﻧ‪‬ﺎ ﻋ‪‬ﻠﻰ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﹶﻇ ﹶﻠ ‪‬ﻤﻨ‪‬ﺎ ﻭﺍ‪‬ﻧﺼ‪‬ﺮﻧ‪‬ﺎ‬

‫‪‬ﻣ‪‬ﺘّ ‪‬ﻌﻨ‪‬ﺎ ﹺﺑﹶﺄ ‪‬ﺳﻤ‪‬ﺎ ‪‬ﻋﻨ‪‬ﺎ ﻭﹶﺃ‪‬ﺑﺼ‪‬ﺎ ﹺﺭﻧ‪‬ﺎ ﹸﻗﻮ‪‬ﺗﻨ‪‬ﺎ ﻣ‪‬ﺎ ﹶﺃﺣ‪‬ﻴﻴﺘ‪‬ﻨﺎ ﻭﺍ ‪‬ﺟ ‪‬ﻌ ﹾﻠ ‪‬ﻪ ﺍﻟﻮﹶﺍ ﹺﺭ ﹶ‬
‫ﻂ‬
‫ﺴ ‪‬ﻠّ ﹾ‬
‫ﺠﻌ‪‬ﻞ ﺍﻟﺪ‪‬ﻧ‪‬ﻴﺎ ﹶﺃ ﹾﻛ‪‬ﺒ ‪‬ﺮ ‪‬ﻫﻤ‪‬ﻨ‪‬ﺎ ﻭ ﹶﻻ ‪‬ﻣ ‪‬ﺒ ﹶﻠ ﹶﻎ ‪‬ﻋﻠﹾﻤﹺﻨﹶﺎ ﻭ ﹶﻻ ‪‬ﺗ ‪‬‬
‫ﺠ ‪‬ﻌﻞ ‪‬ﻣﺼ‪‬ﻴ‪‬ﺒ‪‬ﺘﻨ‪‬ﺎ ﻓ‪‬ﻲ ﺩ‪‬ﻳﹺﻨِﻨﹶﺎ ﻭ ﹶﻻ ‪‬ﺗ ‪‬‬
‫ﻋ‪‬ﻠﻰ ﻣ‪‬ﻦ ﻋ‪‬ﺎﺩ‪‬ﺍﻧ‪‬ﺎ ﻭ ﹶﻻ ‪‬ﺗ ‪‬‬
‫‪‬ﻋ ﹶﻠ‪‬ﻴﻨ‪‬ﺎ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﹶﻻ ﻳ‪‬ﺮ ‪‬ﺣ ‪‬ﻤﻨ‪‬ﺎ«]‪.[225‬‬
‫»ﺧﺪاﻳﺎ! ﻣﺎ را ﭼﻨﺎن ﺑﻬﺮهاي از ﺑﻴﻢ ﺧﻮد ﻋﻄﺎ ﻓﺮﻣﺎ ﻛـﻪ ﺑـﺎ آن ﻣـﺎ را از ﻧﺎﻓﺮﻣـﺎﻧﻲ ﺧـﻮد‪ ،‬ﺑـﺎز‬
‫داري و ﭼﻨﺎن ﻃﺎﻋﺘﻲ ﻣﺎ را ﻧﺼﻴﺐ ﻛﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ آن ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﺧﻮد‪ ،‬درآوري و ﭼﻨﺎن ﻳﻘﻴﻨـﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻓﺮﻣﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ آن‪ ،‬ﻣﺼﺎﻳﺐ دﻧﻴﺎ را ﺑﺮ ﻣﺎ آﺳﺎن‪ ،‬ﺑﮕﺮداﻧﻲ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎ! ﺗـﺎ ﻣـﺎ را زﻧـﺪه ﻧﮕـﻪ‬
‫داﺷﺘﻪاي‪ ،‬ﻣﺎ را از ﺷﻨﻮاﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ و ﻗﺪرت ﻣﺎن‪ ،‬ﺑﻬﺮﻣﻨﺪ ﺑﺪار‪ ،‬و آن را وارث ﻣﺎ ﺑﮕﺮدان‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎم‬
‫ﻣﺎ را از ﺳﺘﻤﮕﺮان ﺑﮕﻴﺮ و ﻣﺎ را ﺑﺮ ﻣﺘﺠـﺎوزان ﻳـﺎري ده و دﻳـﻦ ﻣـﺎ را ﻣﺤﻔـﻮظ ﺑـﺪار و دﻧﻴـﺎ را‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ دﻏﺪﻏﻪي و ﻣﻨﺘﻬﺎي داﻧﺶ ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﮕﺮدان‪ ،‬و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ رﺣﻢ ﻧﻤـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﺑـﺮ ﻣـﺎ‬
‫ﻣﺴﻠﻂ ﻧﻔﺮﻣﺎ«‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺸﻢ‬

‫‪Ω Σ∑ ΙΣςΤΠ ⇓ΜΞ…∃/‬‬

‫⇑ ⇓‪Ψϑð ≅†ΤΨ Š πϒΨ⊕ΤΩ ♠≅†ΤΩ ⊇ β℘∞⌠ ΤΩΤ‬‬
‫⇑…≅√↑‪Ξ ΤΗ ð≠∼ΤΠς‬‬
‫∠ ∨‪Ω Ψ‬‬
‫∅ ‪ð ς⇒Π‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣـﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳـﺪ‪Ω ∞Ω ⇒ΩΤÿ †ΘΩ∨ΞΜ…Ω … :‬‬

‫‪≈(36) ψ‬‬
‫…≅√♥‪〉 ∼Ψ∏Ω⊕<√≅…Σ⊗∼Ψ∧ΘΩ‬‬

‫)ﻓﺼﻠﺖ‪» .(36 :‬ﻫﺮﮔﺎه وﺳﻮﺳﻪاي از ﺷﻴﻄﺎن ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺗﻮ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺴـﭙﺎر ﻛـﻪ‬
‫او ﺑﺲ ﺷﻨﻮا و آﮔﺎه اﺳﺖ«‪.‬‬
‫‪ -183‬ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻦ ﺻـﺮد  ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪ :‬ﺑـﺎ رﺳـﻮل اﷲ ص ﻧﺸﺴـﺘﻪ ﺑـﻮدم ﻛـﻪ دو ﻣـﺮد ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻓﺤﺎﺷﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺻﻮرت ﻳﻜﻲ از آﻧﺎن ﻗﺮﻣﺰ ﺷـﺪه و رﮔﻬـﺎﻳﺶ ﺑـﺎد ﻛـﺮده ﺑـﻮد‪،‬‬
‫رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻦ ﻛﻠﻤﻪاي ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ اﮔﺮ آن را ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬آن ﺣﺎﻟﺘﺶ از ﺑﻴﻦ ﺧﻮاﻫـﺪ‬
‫رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﹶﺃﻋ‪‬ﻮ ﹸﺫ ﺑﹺﺎﻟﻠﱠ ‪‬ﻪ ‪‬ﻣ ‪‬ﻦ ﺍﻟﺸ‪‬ﻴﻄﹶﺎ ‪‬ﻥ ﺍﻟﺮ‪‬ﺟﹺﻴ ﹺﻢ«]‪» .[226‬از ﺷـﻴﻄﺎن راﻧـﺪه ﺷـﺪه ﺑـﻪ ﺧـﺪا ﭘﻨـﺎه‬
‫ﻣﻲﺑﺮم«‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪58‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺸﺎﻫﺪهي ﻣﺼﻴﺒﺖ دﻳﺪهﻫﺎ‬

‫‪ -184‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺷﺨﺺ ﻣﺼﻴﺒﺖ زدهاي را ﺑﺒﻴﻨـﺪ و اﻳـﻦ دﻋـﺎ را‬
‫ﻼ« ﺑﻪ آن ﺑـﻼ‬
‫ﲏ ‪‬ﻋ ﹶﻠﻰ ﻛﹶﺜﹺﻴ ﹴﺮ ‪‬ﻣﻤ‪ ‬ﻦ ‪‬ﺧ ﹶﻠ ‪‬ﻖ ‪‬ﺗ ﹾﻔﻀ‪‬ﻴ ﹰ‬
‫ﻼ ‪‬ﻙ ﹺﺑ ‪‬ﻪ ‪‬ﻭ ﹶﻓﻀ‪ ‬ﹶﻠ ﹺ‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪» :‬ﺍﹶﳊﻤ ‪‬ﺪ ‪‬ﻟﻠﹼ ‪‬ﻪ ﺍﻟﱠﺬ‪‬ﻱ ﻋ‪‬ﺎﻓﹶﺎﹺﻧﻲ ‪‬ﻣﻤ‪‬ﺎ ﺍ‪‬ﺑ‪‬ﺘ ﹶ‬
‫و ﻣﺼﻴﺒﺖ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«]‪.[228‬‬
‫»ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺮا از آﻧﭽﻪ ﺗﻮ را ﺑﻪ آن ﻣﺒﺘﻼ ﮔﺮداﻧﻴﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﺎﻓﻴﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪ و ﻣﺮا ﺑﺮ‬
‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺨﻠﻮﻗﺎﺗﺶ ﺑﺮﺗﺮي آﺷﻜﺎري ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻓﺮﻣﻮد«‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﺎزار‬

‫‪ -185‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﻫﻨﮕﺎم ورود ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪ » :‬ﹶﻻ ﺇﹺﻟـ ‪‬ﻪ ﹺﺇﻻﹼ ﺍﻟﻠﱠـ ‪‬ﻪ‬
‫ﲑ ﻭ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ ﻋ‪‬ﻠﻰ‬
‫ﳋ‪‬‬‫ﺖ ﻭ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ ‪‬ﺣﻲ‪ ‬ﹶﻻ ﻳ‪‬ﻤ ‪‬ﻮﺕ‪ ،‬ﹺﺑ‪‬ﻴﺪ‪‬ﻩ ﺍ ﹶ‬
‫ﺤﻴﹺﻲ ﻭﻳ‪‬ﻤﹺﻴ ‪‬‬
‫ﳊ ‪‬ﻤﺪ‪ ،‬ﻳ ‪‬‬
‫ﻚ ‪‬ﻭﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍ ﹶ‬
‫ﻚ ﹶﻟﻪ‪ ،‬ﹶﻟ ‪‬ﻪ ﺍ ﹸﳌ ﹾﻠ ‪‬‬
‫‪‬ﻭ ‪‬ﺣ ‪‬ﺪ ‪‬ﻩ ﹶﻻ ‪‬ﺷﺮﹺﻳ ‪‬‬
‫ﹸﻛﻞﱢ ‪‬ﺷ ﹴﻲ ﹶﻗﺪ‪‬ﻳ ‪‬ﺮ« ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاﻳﺶ ﻫﺰار ﻧﻴﻜﻲ ﺛﺒﺖ و ﻫﺰار ﺑـﺪي از او ﭘـﺎك ﻣـﻲﮔﺮداﻧـﺪ و ﻳـﻚ‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن درﺟﻪ‪ ،‬او را ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ«]‪.[229‬‬
‫»ﻣﻌﺒﻮدي ﺟﺰ ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧﻪ و ﺑـﻲﻫﻤﺘـﺎ ﻧﻴﺴـﺖ‪ ،‬ﭘﺎدﺷـﺎﻫﻲ از آن او و ﺳـﺘﺎﻳﺶ ﻣﺨﺼـﻮص‬
‫اوﺳﺖ‪ ،‬زﻧﺪه ﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ و ﻣﻲﻣﻴﺮاﻧﺪ‪ ،‬و ﺧﻮد ﻫﻤﻴﺸﻪ زﻧﺪه اﺳﺖ و ﻧﻤـﻲﻣﻴـﺮد‪ ،‬ﺧﻴـﺮ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬
‫اوﺳﺖ و او ﺑﺮ ﻫﺮ ﻛﺎري ﺗﻮاﻧﺎﺳﺖ«‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﻟﻐﺰﻳﺪن ﺳﻮاري‬

‫‪ -186‬ﻣﺮدي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﭘﺸﺖ رﺳﻮل اﷲ ص ﺑـﺮ ﺣﻴـﻮاﻧﻲ ﺳـﻮار ﺑـﻮدم ﻛـﻪ ﻧﺎﮔـﺎه ﺣﻴـﻮان‬
‫ﺲ ﺍﻟﺸـﻴﻄﺎﻥ«‬
‫ﺲ ﺍﻟﺸﻴﻄﺎﻥ« »ﺷﻴﻄﺎن ﻧﮕﻮﻧﺴﺎر ﺑﺎد« ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻧﮕـﻮ‪» :‬ﺗ ‪‬ﻌ ‪‬‬
‫ﻟﻐﺰﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ »‪‬ﺗ ‪‬ﻌ ‪‬‬
‫اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﮕﻮﻳﻲ ﺷﻴﻄﺎن ﺧﻮد را ﺑﺰرگ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ و ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﺎ‬
‫ﺗﻮان ﺧﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮدم‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﮕﻮ »ﺑﺴﻢ ﺍﷲ« زﻳﺮا اﮔﺮ »ﺑﺴﻢ ﺍﷲ« ﺑﮕﻮﻳﻲ ﺷـﻴﻄﺎن ﺗﺤﻘﻴـﺮ‪ ،‬و ﺑـﻪ‬
‫اﻧﺪازه ﻳﻚ ﭘﺸﻪ‪ ،‬ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻲﺷﻮد«]‪.[137‬‬
 ‫‪59‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﻫﺪﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬

‫‪ -187‬ﻋﺎﻳﺸﻪ ل ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪي ﺑﻪ رﺳـﻮل اﷲ ص ﻫﺪﻳـﻪ ﺷـﺪ‪ ،‬رﺳـﻮل اﷲ ص‬

‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬آن را ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻦ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺧـﺎدم‪ -‬ﻛـﻪ ﮔﻮﺷـﺘﻲ را ﺑـﻪ ﻫﻤﺴـﺎﻳﮕﺎن رﺳـﺎﻧﺪه ﺑـﻮد‪-‬‬
‫ﷲ‬
‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻋﺎﻳﺸﻪ ل ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺎدم ﻣـﻲﮔﻔـﺖ‪ :‬ﮔﻔﺘﻨـﺪ‪» :‬ﺑ‪‬ـﺎ ‪‬ﺭ ‪‬ﻙ ﺍ ُ‬
‫ﷲ« ﻣﺎﻧﻨﺪ آن ﭼﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺎ ﮔﻔﺘـﻪاﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﻓ‪‬ﻴ ﹸﻜ ‪‬ﻢ« ﻋﺎﻳﺸﻪ ل در ﺟﻮاب ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻭﻓ‪‬ﻴﻬﹺﻢ ﺑ‪‬ﺎ ‪‬ﺭ ‪‬ﻙ ﺍ ُ‬
‫آﻧﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﻴﻢ و اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺛﻮاب ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺮاﻳﻤﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ« ]‪.[238‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم زدودن ﺧﺲ و ﺧﺎﺷﺎك‬

‫‪ -188‬رواﻳﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻋﻤﺮ  از ﺳﺮ ﻳﺎ رﻳﺶ ﻛﺴﻲ ﭼﻴﺰي را دور ﻛﺮد‪ ،‬آن ﻣﺮد ﮔﻔـﺖ‪:‬‬
‫ﻚ ﺍﻟﺴ‪‬ﻮ َﺀ« »ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪي را از ﺗـﻮ دور ﻛﻨـﺪ« ﻋﻤـﺮ  ﮔﻔـﺖ‪ :‬از زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﷲ ‪‬ﻋ ‪‬ﻨ ‪‬‬
‫ﻑﺍُ‬
‫ﺻ ‪‬ﺮ ‪‬‬
‫» ‪‬‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪﻳﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺑﺪي را از ﻣﺎ دور ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬وﻗﺘـﻲ ﻛـﻪ ﭼﻴـﺰي را از ﺗـﻮ دور‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﮕﻮ‪» :‬دﺳﺘﺖ ﺧﻴﺮ ﺑﻴﻨﺪ«]‪.[240‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎم دﻳﺪن ﻣﻴﻮهي ﻧﻮ ﺑﺮ‬

‫‪ -189‬اﺑﻮﻫﺮﻳﺮه  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ در ﻣﺪﻳﻨﻪ‪ ،‬ﻣﻴﻮهاي ﺗﺎزه ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬آن را‬
‫ﻧﺰد رﺳﻮل اﷲ ص ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬رﺳﻮل اﷲ ص آن را ﻣـﻲﮔﺮﻓـﺖ و ﭼﻨـﻴﻦ دﻋـﺎ ﻣـﻲﻓﺮﻣـﻮد‪:‬‬
‫»ﺍﻟﻠﹼ ‪‬ﻬ ‪‬ﻢ ﺑﺎ ﹺﺭ ‪‬ﻙ ‪‬ﻓﻲ ﹶﺛ ‪‬ﻤ ﹺﺮﻧ‪‬ﺎ ﻭ‪‬ﺑﺎ ﹺﺭ ‪‬ﻙ ﻟﹶﻨ‪‬ﺎ ﻓ‪‬ﻲ ‪‬ﻣﺪ‪‬ﻳﻨ‪‬ﺘﹺﻨﹶﺎ ﻭﺑ‪‬ﺎ ﹺﺭ ‪‬ﻙ ﹶﻟﻨ‪‬ﺎ ﻓ‪‬ﻲ ﺻ‪‬ﺎ ‪‬ﻋﻨ‪‬ﺎ ﻭ‪‬ﺑﺎ ﹺﺭ ‪‬ﻙ ﹶﻟﻨ‪‬ﺎ ﻓ‪‬ﻲ ‪‬ﻣﺪ‪‬ﻧ‪‬ﺎ« ﺳﭙﺲ آن را‬
‫ﺑﻪ ﻧﻮ ﻋﻤﺮ ﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮد ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲداﻧـﺪ«]‪» .[241‬ﭘﺮوردﮔـﺎرا! در ﻣﺤﺼـﻮﻻت ﻣـﺎ ﺑﺮﻛـﺖ ده‪ ،‬در‬
‫ﺷﻬﺮ ﻣﺎ ﺑﺮﻛﺖ ده‪ ،‬در ﺻﺎع و ﻣﺪ‪ 1‬ﻣﺎ ﺑﺮﻛﺖ ده«‪.‬‬

‫‪ -9‬ﺻﺎع و ﻣﺪ دو ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ اﻫﻞ ﻣﺪﻳﻨﻪ‪ ،‬ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

 ‫ﻣﻨﺎﺟﺎت رﺳﻮل اﷲ ص‬ ‫‪60‬‬

‫ﻫﺮﮔﺎه از ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﺷﮕﻔﺖ آﻳﺪ‬

‫‪‚ΠςΜΞ…Ω〈ΘΩ ΣΤ∈ ‚ف Σ/‬‬

‫‪ϑð ≅…ƒ∫:†Ω→ †Ω∨ Œ‬‬
‫∠ ∈‪ð <∏ΣΤ‬‬
‫‪ð ΤΩ Πς⇒Ω– Œ‬‬
‫ﺧﺪاوﻧــﺪ ﻣﺘﻌــﺎل ﻣــﻲﻓﺮﻣﺎﻳــﺪ‪ð <∏ΩāΩ€ <′ΞΜ…:‚ð ⌠ς√Ω … :‬‬

‫‪) ≈ &Ψϑð/≅†ΤΨ Š‬اﻟﻜﻬﻒ‪» .(39 :‬ﻛﺎش! وﻗﺘﻲ وارد ﺑﺎغ ﻣﻲﺷﺪي‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺘـﻲ‪ :‬ﻣﺎﺷـﺎءاﷲ )ﻫـﺮ ﭼـﻪ ﺧـﺪا‬
‫ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ( ﻫﻴﭻ ﻗﺪرت و ﻗﻮﺗﻲ ﺟﺰ از ﻧﺎﺣﻴﻪي ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ«‪.‬‬
‫‪ -190‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﭼﺸﻢ زﺧﻢ ﺣﻖ اﺳـﺖ و اﮔـﺮ ﭼﻴـﺰي از ﺗﻘـﺪﻳﺮ ﺳـﺒﻘﺖ‬
‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﭼﺸﻢ زﺧﻢ‪ ،‬ﺳﺒﻘﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد«]‪.[242‬‬
‫‪ -191‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه ﭼﻴﺰي از ﺟﺎن و ﻣﺎﻟﺘﺎن ﺷﻤﺎ را ﺷـﮕﻔﺖ زده ﻛـﺮد‪،‬‬
‫ﷲ« ﺑﮕﻮﻳﺪ؛ زﻳﺮا ﭼﺸﻢ زﺧﻢ ﺣﻖ اﺳﺖ«]‪.[243‬‬
‫»ﺑ‪‬ﺎ ‪‬ﺭ ‪‬ﻙ ﺍ ُ‬
‫‪ -192‬اﺑﻮﺳﻌﻴﺪ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﷲ ص از ﺟﻦ و ﭼﺸﻢ زﺧﻢ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮد‪،‬‬
‫ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻌﻮذﺗﻴﻦ )ﻓﻠﻖ و ﻧﺎس( ﻧﺎزل ﮔﺸـﺘﻨﺪ‪ ،‬از آن‪ ،‬ﭘـﺲ آن دو ﺳـﻮره را ورد ﻓﺮﻣﻮدﻧـﺪ و‬
‫ﺑﻘﻴﻪ را رﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ«]‪.[246‬‬

‫ﻓﺎل ﻧﻴﻚ و ﺑﺪﺷﮕﻮﻧﻲ‬

‫‪ -193‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺑﺪﺷﮕﻮﻧﻲ و ﺑﻴﻤﺎري واﮔﻴﺮداري‪ ،‬در ﻛﺎرﻧﻴﺴـﺖ‪ ،‬ﺻـﺎدق‬

‫ﺗــﺮﻳﻦ آن ﻓــﺎل ﻧﻴــﻚ اﺳــﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨــﺪ‪ :‬ﻓــﺎل ﭼﻴﺴــﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧــﺪ‪ :‬ﺳــﺨﻦ زﻳﺒــﺎﻳﻲ ﻛــﻪ ﻣــﺮد‬
‫ﻣﻲﺷﻨﻮد«]‪.[247‬‬
‫‪ -194‬رﺳﻮل اﷲ ص ﻓﺎل ﻧﻴﻚ را ﻣﻲﭘﺴﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -195‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬در ﺧﻮاب دﻳﺪم ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ در ﺧﺎﻧﻪي ﻋﻘﺒﻪ ﺑﻦ راﻓـﻊ ﻫﺴـﺘﻢ و از ﺧﺮﻣـﺎي‬
‫اﺑﻦ ﻃﺎب ﺑﺮاﻳﻤﺎن آوردﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ آن را ﺑﻪ رﻓﻌﺖ و ﺑﻠﻨﺪي دﻧﻴﻮي و ﻓﺮﺟﺎم ﻧﻴﻚ اﺧﺮوي و ﻋﺰت‬
‫دﻳﻨﻲ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻧﻤﻮدم«]‪.[250‬‬
‫‪ -196‬ﻣﻌﺎوﻳﻪ ﺑﻦ اﻟﺤﻜﻢ  ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻋﺮض ﻛﺮدم ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺪﻓﺎﻟﻲ ﻣﻲزﻧﻨـﺪ‪،‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬آن ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺒﺎدا ﺷﻤﺎ را از ﻛﺎري ﺑﺎز دارد«]‪.[251‬‬
‫ﰎ ﲝﻤﺪ ﺍﷲ‬