AP Lesson Plan Whole Year

FIRST GRADING PERIOD
Talampas
Araling Panlipunan
Oras: hoospital;
ilog
Yunit: Ang Kinalalagyan ng Mga
lalawigan sa Aking rehiyon
paaralan
I. Layunin:
Naipapaliwanag ang kabahayan
kahulugan ng mga simbolo na
ginagamit sa mapa sa tulong ng
panuntunan burol
II. Aralin:
Ang Mga simbolo ng Mapa bulkan
Kagamitan:AP3LAR-Ia-1
LMp.1-4 2. Pagtalakay sa Aralin
Mapa, Mga Simbolo sa Mapa 3. Paglalapat
III. Pamamaraan: Gawain 1
A. Pagganyak Pagtatapat ng simbolo at
Ipaalala na noong nasa pangalan nito.
unang baiting sila napag- 4.Pagbubuo ng Kaisipan
aralan at natutuhan nila Ano ang gamit ng mga simbolo sa
ang tungkol sa kapaligiran. mapa?
Ngayon ang mga laalwigan Bakit kailangan ang mga simbolo
naman sa NCR o Nationala sa mapa?
Capital Region ang knilang IV. Pagtataya:
mapag-aaralan. Iguhit ang mga sumusunod na
B. Paglalahad ng Aralin simbolo ng mapa .
!. Ipakita ang mapa . 1. Hospital;
Iatanong ano ang gamit 2. Bulubundukin
nito. Ipakita ang mga 3. Lawa
simbolo na nasa mapa. 4. Ilog
5. Burol
6. Talampas
Ito ay simbolo ng kabundukan. 7. Kabahayan
8. Paaralan
9. Kagubatan
Lawa 10. Bulkan
Kagubatan V. Takdang-Aralin:
Iguhit ang Mapa ng Paso de
Kabundukan Blas at iguhit ang mga simbolo.
Hal. Paaralan Araling Panlipunan
Barangay Hall 7:00-7:40
I. Layunin :
Natutukoy ang
kinalalagyan ng bawat lalawigan
sa rehiyon gamit ang mga
pangunahin at pangalawang
direksiyon
II.
Aralin 2: Kinalalagyan ng mga
Lalawigan sa
Rehiyon Batay sa
Direksyon
LMpp.10-14
Kagamitan: Mapa ng NCR
III. Pamamaraan:
A. Balik-aral:
1. Pagtukoy ng 17 Lungsod
ng NCR
2. Pagtukoy ng pangunahing
direksyon ng mapa
B. Panlinang Na Gawain
1. Pagganyak
Maliban sa pangunahing
direksyon may iba pang
direksyon na maaring
magamit sa pagtukoy ng
lugar sa mapa.
2. Paglalahad ng aralin
ma
p
Ano -ano ang
pangunahin at
pangalawang
direksiyon?

a. Pag-usapan ang sinasabi ng bata sa na lokasyon.
larawan. Ginagamit ito ng
b. Anu-ano ang gagamitin sa pagtukoy mga iskawts at mga
ng direksyon ? Compass
 Ipaliwanag ang manlalakbay upang
Pangunahin at hindi sila maligaw.
Pangalawang
direksyon
. May mga mapa Kung ang lugar ay nasa HK

naman na ganito ang pagitan ng hilaga at silangan,
ginagamit na pananda.
Compass rose ang tawag sinasabing ito ay nasa
dito. Ipinapakita nito hilagang-silangan (HS).
ang kardinal na Kung ang lugar ay nasa
direksyon o ang primaryang direksyon, ang pagitan ng timog at
hilaga, kanluran, timog at silangan. silangan, ang kinaroroonan
Nakaturo ito sa hilaga. Ang gawing kanan nito ay nasa timog-silangan
nito ay silangan at ang dakong kaliwa ay (TS). Samantala, ang
kanluran. Timog naman ang katapat ng direksiyon sa
hilaga. Ito ang mga
pagitan ng timog at kanluran TK TS ay
cardinal o pangunahing
direksiyon. timog-kanluran
(TK). Hilagang-
kanluran (HK)
naman ang nasa
 May mga mapa naman na
pagitan ng hilaga at
gumagamit ng North Arrow upang
kanluran. Masdan
ituro kung saan ang hilaga.
ang compass rose
Ito naman ang na may pangunahin
compass. Ito ay at pangalawang
laging nakaturo sa direksyon
hilaga. Nakikita mo
ba ang mga 3. Paglalap
pangunahing at:
Pagtuko
direksiyon na
y ng
nakalagay rito?
lugar sa
mapa
gamit
ang
Nakagamit ka na ba
mgapang
nito? Ito ay isang
unahin at
kagamitan upang
pangala
matukoy ang tiyak
wang
direksyo
n
4. Paglalah
at:
Anu-ano
ang
gamit sa
pagtukoy
ng
panguna
hin at
pangalw
ang
direksyo
n sa
mapa?
IV. Pagtataya:
Tukuyin ang
direksyon gamit
ang pangunahin
at pangalawang
direksyon ng
mga lugar
malapit sa
Marikina City.
Hilaga:
Timog:
Silangan:
Kanluran:
Hilagang
Kanluran:
Timog Silangan
V. Takdang Aralin:
Alamin ang mga
lugar malapit sa
Valenzuela City
batay s
apangunahin at
pangalawang
direksyon.
1. Ipakita ang mapa at
ituro ang bandang baba
gaya ng na salarawan.

Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin
Nailalarawan mo ang
kinalalagyan ng iba’t ibang
lalawigan sa rehiyon gamit ang
mapa 2. Talakayan
II. 1. Kapag tumingin sa mapa, hindi naman
maaring ilagay ang totoong distansya
Aralin 2: Kinalalagyan ng mga ng bawat lugar sa isa’t isa. Ang mga
Lalawigan sa gumagawa ng mapa ay gumagamit ng
Rehiyon Batay sa pananda upang ipakita ang distansya
ng mga lugar sa isa’t isa sa mapa.
Direksyon
Nakikita ang
LMpp.10-14
2. Masdan at basahin ang nakasulat
3. Ipaliwanag na ang tawag ditto ay
III, Pamamaraan:
iskala. Inilalarawan nito ang layo ng
A. Panimulang Gawain
sukat ng lugar sa mapa.
1. Balik-aral:
3. Paglalahat
Anu-ano ang mga
Anu-ano ang mga tanda san a
kagamitan sa pagtukoy ng
distansya at direksyon? tumutukoy sa distansya at direksyon ng
B. Panlinang na Gawain lugar sa mapa?
1. Pagganyak: 4. Paglalapat
Kaya ba o maari bang Ilarawan ang direksyon ng
ilagay ang tunay na mga lugar sa mapa
distansya ng isang lugar
IV. Pagtataya:
sa mapa?
2. Paglalahad ng aralin Sabihin ang hinihingi ng bawat instrumento
na nakatala sa kolum.
1. Ano-ano ang pangunahing at
pangalawang direksiyon? Paano
natutukoy ang distansya sa mapa?
2. Anong pananda ang ginagamit sa mga
mapa upang malaman kung ano ang
kinaroroonan ng isang lugar?
Tanong North Arrow
3. Anong direksyon ang ipinapakita?

4. Ano ang kahalagahan ng mga ito?
V. Takdang Aralin : Magdala ng mapa ng

Pilipinas.

Araling Panlipunan
7:00-7:40
II. Layunin
1. Ayon sa mapa, aling isla ang nasa
Nailalarawan mo ang pinaka kanlurang bahagi ng bansa?
kinalalagyan ng iba’t ibang a. Palawan c.
lalawigan sa rehiyon gamit ang Samar
mapa
II. b. Panlillo Islands d.
Basilan
Aralin 2: Kinalalagyan ng mga 2. Ilan pang mga isla ang napangalanan
Lalawigan sa sa mapa na nasa kanlurang bahagi ng
Rehiyon Batay sa Siquijor?
Direksyon a. 11 c. 12
LMpp.10-14
Kagamitan: Mapa ng NCR b. 5
III, Pamamaraan: d. 7
C. Panimulang Gawain c.Paglalapat:
2. Balik-aral:
Anu-ano ang mga Tingnan ang mapa ng
kagamitan sa pagtukoy ng iyong rehiyon (NCR). Punan ang bawat
distansya at direksyon? patlang ng angkop na lalawigan upang
D. Panlinang na Gawain maging wasto ang bawat pangungusap.
1. Pagganyak: Gawin ito sa sariling sagutang papel.
Paano natin 1. Ang ______________ ay nasa gawing
matutukoy ang mga kalapit na hilaga-kanluran ng _______________.
lugar at ang direksyon ng mga 2. Ang lalawigan ng
ito ? __________________ ang nasa pinaka
2. Paglalahad ng aralin silangan ng lalawigan.
 Ipakita ang mapa ng Pilipinas. 3. Ang ______________ ay nasa gawing
 Sabihin na ang NCR ay isa lamang timog-silangan ng
sa mga rehiyon nito. ___________________.
Tingnan ang mapa ng ilang lalawigan
4. Ang _________________ ay nasa
ng bansa. Sagutin ang mga tanong sa ibaba
direksiyong kanluran ng rehiyon.
ng mapa.
5. Ang ______________ ay nasa
direksiyong timog-kanluran ng
rehiyon.
IV. Pagtataya:
Gamitin muli ang mapa na nagpapakita ng

ilang lalawigan ng bansa. Tukuyin ang ilang
mga lalawigan, bayan o lungsod na
alawang
a p an g un ahin at pang
n s a mg
matatagpua talulot
s iy o n.
m ga ito sa kaukulang
k
dIsiruelat ang
.
sa bulaklak
V. Takdang Aralin : Pag-aralan ang mga

aralin na napag-aralan na. Maghanda para sa
Summative Test.
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin
Nakasasagot sa
lingguhang pagsusulit sa
Araling Panlipunan
II. Summative Test
III. Pamamaraan:
Ipaliwanag ang direksyon
ng malinaw.
A. Hanapin sa Hanay B ang kahulugan

ng mga simbolo sa Hanay
A. Isulat sa patlang ang titk ng
tamang sagot.
HANAY A HANAY
B 1. A. Ilog
B. Hospital
2.
C. Bulubundukin
4. Ano ang ibang tawag sa
pangunahing direksiyon?
a. North Arrow c.
cardinal na direksiyon
b. bisinal na direksiyon d.
ordinal na direksiyon
Kung ilalarawan ang pangalawang
direksiyon, binabanggit muna ang
direksiyong ________________.
c. kardinal c.
B. Iguhit ang mga panandang relatibo
ginagamit sa pagtukoy ng d. bisinal d.
direksiyon 1.Compass silangan
2. Compass rose ng pangunahin at D. ..Pag-aralan muli ang mapa
pangalawang direksiyon ng sariling rehiyon at sagutin
ang mga sumusunod na
3. North Arrow, ilagay kung
tanong gamit ang
saang direksiyon ito nakaturo.
C. Bilugan ang titik ng tamang
direksiyon:
sagot.
1. Alin dito ang pananda para sa 5. Anong mga lalawigan ang
hilagang-kanluran? nasa Timog na bahagi ng rehiyon?
a. TS c. HK 6. Anong mga lalawigan ang
nasa Timog-Kanluran na bahagi ng
b. HS d. TK
rehiyon?
2. Bawat mapa ay may simbolo 7. Anong mga lalawigan ang
o sagisag na palaging nakaturo sa nasa Hilaga-Silangan na bahagi ng
direksiyong __________. rehiyon.
a. timog c. 8. Anong lalawigan ang nasa
silangan pinaka Hilaga na bahagi ng
b. hilaga d. rehiyon?
kanluran Anong mga lalawigan ang nasa
3. Madaling hanapin ang Silangan?
kinaroroonan ng isang lugar sa
pamamagitan ng paggamit ng
________________.
a. panturo c.
larawan
b. mapa d.
guhit
Hulyo 4
ARALING PANLIPUNAN
Yunit: Ang Kinalalagyan ng Mga lalawigan

sa Aking rehiyon
VI. Layunin:
Naipapaliwanag ang kahulugan
ng mga simbolo na ginagamit sa
mapa sa tulong ng panuntunan
VII. Aralin:
Ang Mga simbolo ng Mapa
LMp.5-6
Mapa, Mga Simbolo sa Mapa
VIII. Pamamaraan:
A.Panimulang gawain
1.Balik-aral:
Anu-ano ang mga simbolo ng mapa na
napag-aralan ninyo?
2. Pagganyak
Paano natin matutukoy ang isang lugar sa
mapa s apamamagitan ng simbolo?
A. Panlinang na Gawain
1. Pag-alis ng sagabal
 Anyong lupa
 Anyong tubig
 Istruktura
2. Paglalahad ng Aralin
Ipakita ang mapa sa LM
Basahin ang halimbawang mapa sa

ibaba.
3. Talakayin ang mga simbolong

matatagpuan ditto
4. Pagsasanay
Punan ang Talahananyan:
Simbo Kahulug Pangalan ng Lugar
lo ng an ng Anyong kung
Mapa Simbolo /Anyong saan
Tubig/istrukt ito
ura matata
g-
puan
IV.Tukuyin ang mga kahulugan ng simbolo

sa mapa ng Paso de Blas.
IX. Takdang –Aralin:Itala ang mga
istruktura sa Paso de Blas.
Gumamit ng simbolo.
ARALING PANLIPUNAN Basahin ang halimbawang mapa sa
ibaba.
Yunit: Ang Kinalalagyan ng Mga lalawigan
sa Aking rehiyon
X. Layunin:
Naipapaliwanag ang kahulugan
ng mga simbolo na ginagamit sa
mapa sa tulong ng panuntunan
XI. Aralin:
Ang Mga simbolo ng Mapa
LMp.5-6
Mapa, Mga Simbolo sa Mapa
XII. Pamamaraan:
A.Panimulang gawain
1.Balik-aral: 7. Talakayin ang mga simbolong
Anu-ano ang mga simbolo ng mapa na matatagpuan ditto
napag-aralan ninyo? 8. Pagsasanay
Punan ang Talahananyan:
2. Pagganyak
Simbo Kahulug Pangalan ng Lugar
Paano natin matutukoy ang isang lugar sa lo ng an ng Anyong kung
mapa s apamamagitan ng simbolo? Mapa Simbolo /Anyong saan
Tubig/istrukt ito
B. Panlinang na Gawain
ura matata
5. Pag-alis ng sagabal
g-
 Anyong lupa puan
 Anyong tubig
 Istruktura
Ipakita ang mapa sa LM
IV.Tukuyin ang mga kahulugan ng simbolo

sa mapa ng Paso de Blas.
IV. Takdang –Aralin:Itala ang mga
istruktura sa Paso de Blas.
Gumamit ng simbolo.
ARALING PANLIPUNAN
7:00-7:40
i. Layuinin:
1. Nakapagbabasa ng interpretasyon
tungkol sa kinalagyan ng ibat’ibang
lalawigan sa rehiyon batay sa mga
nakapaligid sa rehiyon gamit
angmga batayang heograpiya tulad
ng distansya at direksyon
II. Paksang Aralin
Aralin 2: Kinalalagyan ng mga Lungsod

sa
Rehiyon NCR) Batay sa Direksyon 3. Pagtalakay sa paksa
AP3LAR Ipakita ang larawang ito. (compass )
LM pp. rose
Kagamitan :  Ipaliwanag at ituro
Tsart, larawan ng batang nagsasalita ang apat na
Mapa pangunahing
III. Pamamaraan: direksyon sa mapa
A. Panimulang Gawain  H-hilaga (North)
1.Balik-aral:
 T-timog(South)
Anu-ano ang mga simbolo ng mapa?
 S-silangan(East)
 K-Kanluran(West)
1. Pagganyak:
4. Pagsasanay:
Saan kaya matatagpuan ang
kinaroroonan ng Valenzuela City? Gamit ang compass rose . Tukuyin ang
2. Ipakita ang larawan ng bata na nagsasalita. mga lungsod ng NCR at ang direksyon
at distansya nito sa Valenzuela City.
 Lungsod sa Silangan ng
Valenzuela
 Lungsod sa Hilaga ng
Valenzuela
 Lungsod sa Timog ng
Valenzuela
 Lungsod sa kanluran ng 1. Maghanda ng limang set ng mapa ng
valenzuela. sariling rehiyon (Maaring dagdagan ang
5.Paglalahat: Anu-ano ang mga set ng puzzles batay sa dami ng
lalawigan sa sariling rehiyon). Kasama
pangunahing direksyon sa mapa.
na sa set ang buong mapa na gagayahan
IV. Pagtataya: at ang mga puzzle pieces na ang mga
Hanapin ang Makati City. Tukuyin hugis ay katumbas ng mga hugis ng iba’t
ang mga Lungsod sa: ibang Lungsod ng Rehiyon
1. Hilaga
2. silangan
• Anong mapa ang nabuo mula sa puzzle?
3. Kanluran
• Ilang bahagi/ kulay ang bumubuo sa
4. Timog
puzzle? Ano-ano kaya ang mga ito?
IV. Takdang Aralin:
• Paano nagkakaiba ang mga bahaging
Alamin ang mga pangalawang bumubuo sa mapa?
direksyon sa mapa.
4. Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa Panimula
Araling Panlipunan sa kanilang LM. Talakayin ang inaasahang
7:00-7:40 matutunan ng mga mag-aaral sa Aralin 4.
5. Ipabasa ang mga tanong sa Alamin Mo ang LM.
at sabihin na sasagutan nila ang mga tanong
ARALIN 4. Katangian ng mga Lalawigan sa pagkatapos ng aralin.
Rehiyon
B. Paglinang
I. Layunin: 1. Ipabasa ang aralin sa Tuklasin mo ng kanilang
LM at pasagutan ang mga sumusunod na tanong
sa kanilang sagutang papel
1. Natutukoy ang mga katangian ng
Talakayin ang sagot ng mga bata. Sa pagtalakay
lalawigan sa sariling rehiyon batay sa
ng mga sagot, maaring magsagawa ng sariling
lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan
stratehiya katulad ng paunahan ng mga pagsagot
2. Naipaghahambing ang mga
lalawigan sa sariling rehiyon ayon sa ng mga pangkat o pakontest. (Paalala: Sa
pagtalakay ng mga sagot, ituon ang pansin ng mga
mag-aaral sa nabuong mapa lalo sa direksyon
II. Paksang Aralin: at ang relatibong lokasyon ng mga lalawigan sa
Paksa: Katangian ng mga Lungsod sa rehiyon)
Sariling Rehiyon 2. Magpakopya ng Gawain A at ipagawa sa bawat
Kagamitan: Concept map ng katangian ng mag-aaral.
mga lungsod sa isang Maaring gawing pangkatan ayon sa kakayahan
rehiyon (NCR), mapa ng ng mga mga-aaral.
sariling rehiyon, puzzle ng 3. Pangkatin ang klase sa lima (ayon sa dami
sariling rehiyon ng lungsod sa
Sanggunian: Modyul 1, Aralin 4 sariling rehiyon)at ipagawa ang
K to 12- AP3LAR-Ic-4 Lungsod Lokasyon Direksyon Laki Anyo
Unang Araw
III. Pamamaraan:
A. Panimula:
5. Bigyang diin ang mga kaisipan sa Tandaan
Mo LM p.___
IV. Pagtataya
Pasagutan ang Natutuhan Ko
V. Takdang Gawain
Iguhit ang mapa ng sariling rehiyon sa puting
papel, bigyan ng pagkakakilanlan ang bawat
lalawigan sa pamamagitan ng pagiiba-iba ng
kulay na gagamitin sa bawat isang lalawigan.
3. Ipaulat sa bawat pangkat ang mga katangian Isulat ang detalye ng bawat lalawigan ayon sa
ng mga sumusunod na lalawigan batay sa lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan.
lokasyon, direksiyon, laki at kaanyuan na
makikita sa Tuklasin Mo LM p. ____ Rubric Para sa Pagbibigay ng Puntos sa
Drawing Activity
Pangkat 1: Lungsod ng _______ Kate
gorya
Pangkat 2: Lungsod n ng _______
3 2 1
Pangkat 3: Lungsod ng ________
Pangkat 4: Lungsod ng ________
Pangkat 5: Lungsod ng ________ Kinapapalooban ng
konsepto na
Nila- ngunit hindi mapa
Paghahambing ng dalawang lalawigan ayon sa Kinapapaloo gaanong Malayo
La
lokasyon nila sa rehiyon. Ban ng detalyado ang mga ang
man magandang impormasyon sa impormasyo
Halimbawa: Ang ______ ay nasa pinaka Timog
40% konsepto n
na tungkol sa inilagay sa
bahagi ng rehiyon kaysa sa lalawigan ng mapa at detalye mapa
____________. ng mga
lalawigan
Kinakikitaan ng Kinakikitaan ng kulay
kulay at ngunit payak ang
Walang
kakaibang konsepto sa kulay at
Pagkatapos magsagot, ipabuod ang aralin sa Pagkma
likhain konsepto sa pagguhit ng mapa payak ang
pamamagitan ng pagtatanong ng mga
30% pagguhit ng konsepto ng
sumusunod: mapa mapa
• Anu-ano ang mga katangian ng mga lalawigan
sa ating sariling rehiyon?
Malinis ang Malinis ang gawa ngunit Marumi ang
• Anu-ano ang mga pagkakapare-pareho ng gawa at walang my pagkakagaw
sariling nating lalawigan sa ibang lalawigan sa bura ng lapis at kaunting bura ng lapis at a, puro bura
Kalinis lampas ng ng
ating rehiyon batay sa lokasyon, direksyon, laki an 30% lampas ng pangkulay
pangkulay lapis at
at kaanyuan?
lampas na
• Anu-ano ang mga pagkakaiba-iba nga sarili pangkulay
nating lalawigan sa ibang lalawigan sa ating
rehiyon batay sa lokasyon, direksyon, laki at
kaanyuan? Araling Panlipunan
7:00-7:40
4. Talakayin ang mga kasagutan at magbigay ng
pagwawasto sa mga sagot.
ARALIN 4. Katangian ng mga Lalawigan sa
Rehiyon
B. Paglinang
I. Layunin: 3. Ipabasa ang aralin sa Tuklasin mo ng kanilang
LM p. ____ at pasagutan ang mga sumusunod
na tanong sa kanilang sagutang papel
1. Natutukoy ang mga katangian ng Talakayin ang sagot ng mga bata. Sa pagtalakay
lalawigan sa sariling rehiyon batay sa ng mga sagot, maaring magsagawa ng sariling
lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan stratehiya katulad ng paunahan ng mga pagsagot
2. Naipaghahambing ang mga
lalawigan sa sariling rehiyon ayon sa ng mga pangkat o pakontest. (Paalala: Sa
pagtalakay ng mga sagot, ituon ang pansin ng mga
mag-aaral sa nabuong mapa lalo sa direksyon
II. Paksang Aralin: at ang relatibong lokasyon ng mga lalawigan sa
Paksa: Katangian ng mga Lungsod sa rehiyon)
Sariling Rehiyon ipagawa ang Gawain B sa LM Ipakita ang
Kagamitan: Concept map ng katangian ng halimbawa sa ibaba:
mga lungsod sa isang
rehiyon (NCR), mapa ng
sariling rehiyon, puzzle ng
sariling rehiyon Lungsod Lokasyon Direksyon Laki Anyo
Sanggunian: Modyul 1, Aralin 4

K to 12- AP3LAR-Ic-4
Pangalawang Araw
III.Pamamaraan:
A. Panimula:
Pangkatin ang mga mag-aaral ayon sa
dami ng set at ipabuo ang mapa ng
rehiyon.
4. Ipaulat sa bawat pangkat ang mga katangian

ng LUngsod ng valenzuela batay sa lokasyon,
1. Pagkatapos mabuo ang puzzle, itanong direksiyon, laki at kaanyuan na makikita sa
ang mga sumusunod sa mga mag-aaral: Tuklasin Mo LM
• Anong mapa ang nabuo mula sa puzzle? Pangkat 1: Lungsod ng _______
• Ilang bahagi/ kulay ang bumubuo sa Pangkat 2: Lungsod n ng _______
puzzle? Ano-ano kaya ang mga ito? Pangkat 3: Lungsod ng ________
• Paano nagkakaiba ang mga bahaging Pangkat 4: Lungsod ng ________
bumubuo sa mapa? Pangkat 5: Lungsod ng ________
Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa
Panimula sa kanilang LM p. ____. Talakayin
ang inaasahang matutunan ng mga mag-aaral 5. Gabayan ang paguulat ng mga pangkat sa
sa Aralin 4. pamamagitan ng iba’t ibang istratehiya katulad
ng “news reporting”. Talakayin ang mga sagot
Ipabasa ang mga tanong sa Alamin Mo ang
ng mga mag-aaral sa
LM. p._____ at sabihin na sasagutan nila ang
mga tanong pagkatapos ng aralin. pamamagitan ng pagtanong ng mga sumusunod:
• Paano mo nailarawan ang bawat Lungsod sa
iyong rehiyon?
• Ano anong mga katangiang pisikal ang ginamit • Anu-ano ang mga pagkakaiba-iba nga sarili
Kate nating lalawigan sa ibang lalawigan sa ating
gorya rehiyon batay sa lokasyon, direksyon, laki at
kaanyuan?
3 2 1
6.Talakayin ang mga kasagutan at magbigay ng

Kinapapalooban ng pagwawasto sa mga sagot.
konsepto na
ngunit hindi
Nila- Kinapapaloo 9. Bigyang diin ang mga kaisipan sa Tandaan Mo
gaanong
La Ban ng detalyado ang mga Malayo ang LM
magandang impormasyo
impormasyon sa IV. Pagtataya
man 40% konsepto n
mapa
tungkol sa inilagay sa Itala ang detalye ng Valenzuela
mapa at detalye mapa Lokasyon__________
ng mga
lalawigan Direksiyon
Kinakikitaan Kinakikitaan ng kulay Laki______
ng kulay at ngunit payak ang Anyo_____________
Walang
kakaibang konsepto sa kulay at
Pagkmalikh konsepto sa pagguhit ng mapa payak ang
ain 30% VI. Takdang Gawain
pagguhit ng konsepto ng
mapa mapa
Iguhit ang mapa ng Lungsod ng Valenzuela sa
puting papel, Isulat ang detalye ng ayon sa
Malinis ang Malinis ang gawa ngunit Marumi ang lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan.
gawa at walang my pagkakagaw
bura ng lapis at kaunting bura ng lapis at a, puro bura
Kalinisan lampas ng ng
30% lampas ng pangkulay Rubric Para sa Pagbibigay ng Puntos sa
pangkulay lapis at
lampas na
Drawing Activity
pangkulay
mo upang ilarawan ang mga Lungsod ?
• Kung kayo ay maghahambing ng mga Lungsod
paano ninyo paghahambingin ang mga ito?
makapaghambing? Magbigay nga nag
halimbawa ng
• Ano anong mga salita ang gagamitin ninyo
upang
paghahambing ng dalawang lalawigan ayon sa

lokasyon nila sa rehiyon.
Halimbawa: Ang ______ ay nasa pinaka Timog
na
bahagi ng rehiyon kaysa sa lalawigan ng
About Valenzuela
____________.
• Anu-ano ang mga pagkakapare-pareho ng

sariling nating lalawigan sa ibang lalawigan sa
ating rehiyon batay sa lokasyon, direksyon, laki
at kaanyuan?
7:00-7:40
I. Layunin:
1. Makapagtukoy ng
kinalalagyan ng bawat lungsod sa
rehiyon (NCR) gamit ang mga
direksiyon
2. Mailalarawan ang kinalalagyan
ng iba-ibang lalawigan sa rehiyon
gamit ang mapa
II. Paksa:
Paksa: Lokasyon ng mga
Lalawigan sa Rehiyon
Batay sa
Direksiyon
Kagamitan: mapa ng sariling
rehiyon, mapa ng ibang rehiyon,
Larawan o totoong compass, compass rose,
Vibrant ValenzuelaThis vibrant city, once north arrow
a quaint provincial town during the colonial times,
now stands as a modern and bustling hub of wide III. Pamamaraan:
array of industries. Known as the northern gateway
to Metro Manila, a distinction which stems from A. Panimulang Gawain:
having two major highways traversing the city, 1. Tumawag ng isang
MacArthur Highway and the North Luzon
Expressway, Valenzuela is regarded as one of the bata at patayuin sa gitna
country's top residential, cultural and business ng klase habang nakaharap
destinations. sa pisara.
2. Itanong sa mga bata
ang sumusunod:
a. Ano-ano ang mga
bagay sa harapan
ng inyong kaklase?
Sa kanyang
likuran? Sa kanan?
Sa kaliwa?
b. Sa anong
direksiyon naroon
ang __________
(magbanggit ng
mga bagay na nasa
silid-aralan)?
3. Paupuin na ang bata.
Araling Panlipunan
4. Itanong sa mga mag- lalawigan sa iba’t ibang
aaral, “Batay sa maikling direksyon sa mapa.
gawain, ano-ano ang mga
3. Ipaliwanag ang
salitang ating ginamit
pamamaraan ng mga
upang tukuyin ang iba-
Gawain.
ibang direksiyon?
(harapan, likuran, kanan, Gawain 1: Mga Lalawigan
kaliwa) sa Rehiyon
5. Sabihin sa mga bata • Hatiin ang klase sa
na maliban sa mga limang pangkat.
nabanggit na tawag sa • Magbigay ng mga
direksiyon, matututuhan pamantayan sa
nila sa araling ito ang paggawa upang
wastong tawag sa mga
direksiyon. mapanatili ang
kaayusan ng klase.
6. Itanong sa mga mag-
aaral, “Ano-ano ang • Gawin muna ng
makikita sa mapa maliban buong klase ang
sa mga simbolo o pananda Gawain A LM
na napag-aralan na natin? p.____. Talakayin
ang pagtukoy ng
Mayroon ba? mga lugar sa mapa.
7. Tumawag ng ilang
bata at ipaturo sa mapa • Ipamahagi ang
ang kanilang sagot. pinalaking kopya ng
mapa ng inyong
8. Itanong ang mga nasa rehiyon. Kung wala,
Alamin Mo LM p ___. maaari mong
9. Tumawag ng ilang ipasangguni ang mga
mag-aaral upang sagutin mag-aaral sa mapa ng sariling rehiyon.
ang mga tanong. Isulat ito  Sabihin sa mga bata na isulat ang
sa pisara. Sabihin sa kanila kanilang mga sagot sa
na babalikan nila ang mga katanungan sa isang manila paper at
sagot na iyon pagkatapos maghanda sa gagawing pag-uulat
ng aralin. pagkatapos ng Gawain.
B. Paglinang: • Bigyan ng sapat na
1. Ipabasa ang Tuklasin panahon ang mga
Mo LM p _____. Gamitin pangkat sa paggawa
ang mga susing tanong 1-4 ng kanilang output.
sa pagtalakay ng mga • Ipaulat ang gawa ng
pangunahin at mga pangkat.
pangalawang direksyon.
C.Pagbubuo ng kaisipan
2. Magpakita ng mapa
ng sariling rehiyon sa IV. Pagtataya:
klase. Ipatukoy ang mga
Gamit ang mapa.at Makati City ang Magagawa kaya ninyong
relatibong lokasyon, tukuyin ang tukuyin ang mga
mga lungsod sa mga sumusunod na lokasyon ng ibat ibang
direksyon. lungsod san CR gamit
ang relatibong lokasyon?
HK H
HS Gawain 2: Pagtukoy ng
mga Lungsod sa NCR
K Makati S gamit ang Direksiyon
City • Gamitin ang
TK TS kaparehang pangkat
T sa unang gawain at
Araling Panlipunan ang nabuong
7:00-7:40 pamantayan sa
paggawa.
II. Layunin:
• Ipalabas muli ang
1. Makapagtukoy ng mapang ginamit sa
kinalalagyan ng bawat lungsod sa Gawain 1.
rehiyon (NCR) gamit ang mga
pangunahin at pangalawang • Ipagawa ang Gawain
direksiyon; 2 batay sa mapa ng
rehiyon.
IV. Paksa:
• Iwasto ang sagot ng
Paksa: Lokasyon ng mga mga pangkat
Lalawigan sa Rehiyon pagkatapos ng
Batay sa Gawain.
Direksiyon • Gabayan ang mga
Kagamitan: mapa ng sariling bata sa pagsagot
rehiyon, mapa ng ibang rehiyon, kung ang mga ito ay
Larawan o totoong compass, compass rose, nahihirapan.
north arrow 3. Talakayan
4. Pagbubuo ng kaisipan:
V. Pamamaraan: Paano ninyo natukoy ang
lokasyon ng mga lungsod sa
A. Panimulang Gawain: NCR?
Balik-aral
Pagtukoy ng mga IV. Pagtataya: Punan ng sagot ng
pangunahin at talaan:
pangalawang Lungso H S K T H H T T
direksyon .na ginawa d S K S K
s anakaraang 1. V
pangkatang Gawain. a
A. Panlinang na Gawain l
1. Pagganyak : e
n
z
u
e
l
a
2. M
a
r
i
k
i
n
a
3. Q
u
e
z
o
n
4. P
a
r
a
ῆ
a
q
u
e
5. M
a
n
d
a
l
u
y
o
n
g
VI. Takdang Aralin:

Gumawa ng sariling talahanayan ng
lokasyon gamit ang mga napiling lungsod
sa NCR.
Araling Panlipunan II. Paksa:
7:00-7:40 Populasyon sa Aking Pamayanan
I. Layunin Kagamitan:
Natutukoy ang populasyon ng iba’t ibang
pamayanan sa sariling lungsod.
Talahanayan ng populasyon ng mga Ilan ang babae sa bawat pangkat at ilan
pamayanan sa sariling lungsod, bar grap ng naman ang mga lalaki?
Anong iba pang tawag sa bilang ng bata sa
Populasyon ng Mga Barangay sa bawat pangkat?
Distrito 2
Populasyon
2. Ipakita ang simpleng bar graph. Sabihin na

n.
T a g n s in da maaring maipakita ang pagkakaiba iba o
up on ysa Bla gu ra
G e g L Ug a de a a pagkakapareho ng dami ng kasapi sa bawat
an M o gb P
ul as Ba
a p P pangkat sa pamamagitan ng bar graph.
M Mga Barangay
Ipaliwanag kung ano ang nasa x-axis at kung
populasyon ng iba’t ibang pamayanan sa ano ang nasa y-axis. Ipaguhit sa mga mag-
sariling lungsod, aaral sa pisara ang dami ng mga bata sa
Sanggunian: Modyul 1 Aralin 5 bawat pangkat batay sa katatapos na
K to 12 – gawain. Magbigay ng batayang halimbawa
AP3LAR-Id-5 bago ipagawa sa ilang piling mga magaaral.
Integrasyon: Sining, Pagbasa,
Mathematics B. Panlinang na Gawain
Pag-usapan ang bar graph ng
I. Pamamaraan: populasyon ng Distrito2 ng Valenzuela
 Alamin ang populasyon ng
A. Panimula:
bawat isa ayon sa nakatala sa
Magpalaro ng “the boat is sinking” upang graph
pangkatin ang mga mag-aaral ayon sa:  Ipakita pa ang ibang
unang titik ng pangalan, buwan ng barangay sa Lungsod ng
kaarawan o edad (maaring magdagdag ng Valenzuela
iba pang batayan ayon sa nakagawiang Distrito 2
pagpangkat pangkat). Bagbaguin 12,441
1. Iproseso ang gawain sa pamamagitan ng Mapulang Lupa 23,617
pagtanong ng mga sumusunod:
Parada 15,377
 Ilan ang pangkat na nabuo?
Gen. T. de Leon 89,209
 Ano ang pangkat na pinakamarami?
Marulas 52,170
 Ano naman ang pinaka-kaunti?
Ilan miyembro ang bawat pangkat? Paso de Blas 13,732
Karuhatan 37,748
Maysan 24,251
Ugong 25,080
 Tukuyin ang laki o dami ng

tao sa mga barangay sa
Distrito 2 kung saan kabilang
ang Barangay Paso de Blas

C. Pag-usapan ang katangian ng
populasyon batay sa graph
IV. Pagtataya:
Isulat ang titik tamang populasyon
mula sa Hanay B ng mga barangay nakatala
sa Hanay A.
A B
Barangay Populasyon
1. Gen.T de Leon A. 15,377
2. Maysan B. 23,617
3. Ugong C. 13,732
4. Parada D. 24,251
5. Paso de Blas E. 35,080
6.Mapulang Lupa F. 89,209
V. Takdang –Aralin
Alamin ang mga barangay sa Distrito
1 ng Valenzuela at populasyon ng mga
barangay dito.
Valenzuela City: Annual Population Growth Rate Down to 2.27
Percent
Reference Number:
2002-017
Release Date:
Wednesday, October 9, 2002
Population to double in 31 years
The total population of Valenzuela City, as of May 2000 was 485,433 persons. This was up
by 48,268 persons over the 1995 census figure.
For the period 1995 to 2000, the average growth rate of Valenzuela was 2.27 percent, down
by 2.54 percentage points from the 1990 to 1995 period. If the current growth rate
continues, the population of Valenzuela City is expected to double in 31 years.
The number of households increased to 106,382 as compared to 94,377 households in

1995. The average household size recorded was 4.56 persons, slightly lower than the 1995
figure of 4.62 persons and the national average of five persons.
City of Valenzuela ranked fifth in the National Capital Region (NCR)
Valenzuela City ranked fifth in terms of population size among the 12 cities and five
municipalities in the NCR. This city contributed 4.89 percent to the 9.93 million population
in the region. At the national level, Valenzuela city shared 0.63 percent to the total
population of 76.5 miilion.
Barangay Hen. T. de Leon was the largest in terms of population
Out of the 32 barangays in the city of Valenzuela, Hen. T. de Leon was the biggest in terms
of population size, constituting 72,234 persons or 14.88 percent. Marulas and Malinta
followed with 11.63 percent and 9.02 percent, respectively. Barangay Poblacion was the
smallest in terms of population with 267 persons.
Valenzuela City had a median age of 23 years

City of Valenzuela had a median age of 23 years in 2000 and 22 years in 1995. This meant
that half of the population were below 23 years old.
Sex ratio was recorded at 101.37
Males outnumbered their female counterparts with sex ratio of 101.37 males for every 100
females. In 1995, the ratio was 100.83. There were more males than females in the age
groups 0 to 14 and 25 to 54 years. On the other hand, females dominated in the rest of the
age groups.
Dependency ratio down to 54.16
The percentage of the total population belonging to age group 0 to 14 years was 32.74
percent. The oldest group (65 years and over) accounted for 2.39 percent, while 64.87
percent were in 15 to 64 years age group (economically active population).
The overall dependency ratio in 2000 was 54.16. This meant that for every 100 persons
aged 15 to 64 years,
there were about 54 dependents (50 persons aged 0 to 14 years - young dependents, and
four persons aged 65 years and over - old dependents).
Distrito 1
Arkong Bato 9,999 Distrito 2
Bisig 1,285 Bagbaguin 12,441
Dalandanan 17,348 Mapulang Lupa 23,617
Lingunan 17,436 Parada 15,377
Malinta 46,231 Gen. T. de Leon 89,209
Pasolo 6,217 Marulas 52,170
Punturin 18,656 Paso de Blas 13,732
Balangkas 10,794 Karuhatan 37,748
Canumay East Maysan 24,251
Isla 4,525 Ugong 25,080
Mabolo 1,379
Palasan 5,836
Poblacion 412
Rincon 6,419
Bignay 22,462
Coloong 10,476
Lawang Bato 16,395
Malanday 17,075
Pariancillo Villa 1,239
Polo 11,62
Tagalag 3,212
Veinte Reales 22,198
Wawang Pulo 2,752
Canumay West 28,213
Marulas 52,170
Araling Panlipunan  Distrito 1
7:00-7:40 Arkong Bato 9,999
I. Layunin Bisig 1,285
1. Natutukoy ang populasyon ng iba’t ibang Dalandanan 17,348
pamayanan sa sariling lungsod. 17,436
Lingunan
2. Naihahambing ang mga populasyon ng
Malinta 46,231
iba’t ibang pamayanan sa sariling lungsod
Pasolo 6,217
II. Paksa: Populasyon sa Aking
Pamayanan Punturin 18,656
Balangkas 10,794
Kagamitan: Talahanayan ng populasyon ng
mga pamayanan saSariling lungsod, bar Canumay East
grap ng populasyon ng iba’t ibang Isla 4,525
pamayanan sa sariling lungsod Distrito 1 at Mabolo 1,379
2, Palasan 5,836
Sanggunian: Modyul 1 Aralin 5 Poblacion 412
K to 12 –
Rincon 6,419
AP3LAR-Id-5
Bignay 22,462
Integrasyon: Sining, Pagbasa, Coloong 10,476
Mathematics
Lawang Bato 16,395
II. Pamamaraan: Malanday 17,075
Pariancillo Villa 1,239
A. Panimula:
Polo 11,62
1. Balik-aral
Tagalag 3,212
Anu-ano ang populasyon ng mga barangay
Veinte Reales 22,198
sa distrito 1?
Wawang Pulo 2,752
▪ Gen.t. de leon
Canumay West 28,213
▪ Maysan
Marulas 52,170
▪ Mapulang Lupa
▪ Ugong  Ipakita pa ang ibang
barangay sa Lungsod ng
▪ Parada
Valenzuela
▪ Bagbaguin  Paghambingin ang dami ng
Alin ang pinakamaraming tao? populasyon sa Distrito 1 at 2
C. Pag-usapan ang katangian ng
B. Panlinang na Gawain populasyon batay sa talahananayan
Pag-usapan ang talahanayan ng
populasyon ng Distrito 1 ng Valenzuela
 Alamin ang populasyon ng IV. Pagtataya:
bawat isa ayon sa nakatala sa
talahanayan
Isulat ang titik tamang populasyon
mula sa Hanay B ng mga barangay na
nakatala sa Hanay A.
A B
Barangay Populasyon
Arkong Bato A. 6,217
Bisig B. 46,231
Dalandanan C. 17,436
Lingunan D. 17,348
Malinta E. 9,999
Pasolo F. 1,285
V. Takdang –Aralin
Alamin ang Populasyon ng mga
lungsod sa NCR
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin
Natutukoy ang populasyon ng iba’t ibang
lungsod sa NCR.
2. Naihahambing ang mga populasyon ng
iba’t ibang pamayanan sa sariling Rehiyon
II. Paksa: Populasyon sa Aking
Pamayanan
Kagamitan: Talahanayan ng populasyon ng mga
pamayanan sa
Sariling lungsod, bar grap ng populasyon ng
iba’t ibang pamayanan sa sariling lungsod,
Sanggunian: Modyul 1 Aralin 5
K to 12 –
AP3LAR-Id-5
Integrasyon: Sining, Pagbasa,

Mathematics
III. Pamamaraan
A. panimulang Gawain
1. Balik-aral:
Anong Distrito ng Valenzuela ang
2. Pangkatang Gawain
pinakamarmaing tao o pinakamalaki ang
▪ Alamin ang lungsod na may
populasyon?
pinakamalaking populasyon
2. Anong barangay ang may
pinakamalaking populasyon sa Distrito 1? ▪ Pinakakaunting populasyon
Sa Distrito 2? ▪ Ihambing ang populasyon ng
3. Ang may pinakamaliit na populasyon sa Lungsod ng Valenzuela s
Distrito 1? Sa Distrito 2? amga ito
B. Panlinang na Gawain ▪ Pag-uulat ng bawat pangkat
1. Ipakita ang talahanayan ng mga lungsod 3. Talakayan
sa NCR 4. Paglalahat
Ano ang ipinakikita ng
talahananyan?
Bakit mahalagang pag-aralan ang
populasyon ng isang lungsod?
IV. Pagtataya
Pag-aralan ang bar graph.
▪ Tukuyin ang populasyon ng mga
sumusunod na lungsod
1. Quezon City
2. Caloocan City
3. Makati City
▪ Paghambingin
4. Pinakamalaking populasyon
5. Pinakamaliit
IV. Takdang –Aralin
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin
Nailalarawan ang populasyon ng mga
pamayanan sa lalawigang kinabibilangan
gamit ang talahanayan
II. Paksa:
Populasyon sa Aking Pamayanan
K to 12 – AP3LAR-Id-5
PG/KM
III. Pamamaraan
Balik-aral
1. Anong lungsod ang may pinakamalaking
popoulasyon?
2. Pinakamaliit na populasyon?
3. Anong mangyayari sa pangngailangan ng tao
kapag Malaki ang populasyon?
B. Panlinang na Gawain ▪ Pangkatang Gawain
Pag-aralan ang talahanayan ng populasyon ng ▪ Paghambingin ang populasyon ng mga
Valenzuela ayon sa kasarian bata/babae/lalaki/at matatanda
▪ Anong paangkat ayon sa kasarian ang
pinamalaki ang populasyon?
▪ Pinakamaliit?
Pag-uulat ng mga pangkat

3. Paglalahat
Sa anong mga kasarian nahahati ang
populasyon ng bawat Lungsod?
IV. Pagtataya
Punan ng tamang sagot.
1. Ang mga ___________ang
pinakamalaking grupo ayon sa talahanayan.
2. ___________ang sususunod na
pinakamalaki.
3. Ang mga edad ng pangkat na pinakamaliit
ang populasyon.
4. Edad ng pangkat na may katamtaman ang
laki ng populasyon nila._____________
V. Takdang-Aralin
35
Alamin ang populasyon ayon sakasarian sa
buong NCR

Araling Panlipunan

7:00-7:40
I. Layunin
II. Paksa:
PG/KM
Kagamitan
Talahanayan ng POpulasyon ng NCR ayon sa
Kasarian
III. Pamamaraan
Balik-aral:
Anong kasarian ang pinakamalaking populasyon
sa Valenzuela?
Pinakamaliit ang populasyon?
B. Panlinang na Gawain ▪ Itala ang pangkat na may pinakamalaking
Ipakita ang tahanayan ng populasyon ng buong populasyon s abuong NCR
NCR ayon sa kasarian
▪ Pinamaliit na populasyon
36
▪ Edad ng mga babaing pinakamalaki ang
populasyon
▪ Edad ng lalaking pinamalaking populasyon
▪ Edad ng karamihang batang babae/lalaki
C. Talakayan at pag-uulat ng bawat pangkat
D.Paglalahat
▪ Anong kasarian ang pinakamalaking
populasyon sa buong NCR?
▪ Pinakamaliit?
IV. Pagtataya
Sagutin ang mga tanong batay sa
talahanayan.
1. Ang lungsod ng_______ang may
pinakamalaking populasyon ng lalaki.
2. Pinakamalaki namn ang populasyon ng
mga babae sa LUngsod ng _____________
3. Ipinapakita ng talahanayan ang mga
populasyon ng babae at lalaki ayon sa
_______________.
4. Pinakamarami ang batang lalaki sa
Lungsod ng ___________.
5. Pinakamaraming matatandang lalaki sa
lungsod ng __________.
Hulyo 7-11
37
Araling Panlipunan Gamitin ang mapa at alamin ang mga
7:00-7:40 sumusunod na datos
I. Layunin
Lungsod Lawak Bilang Hanapbuhay Mga
Makagagamit ng mapa upang mailarawan ng ng Tao Tanawin/Lugar
Lupa pasyalan
ang populasyon ng mga llungsod sa sariling
rehiyon. Manila
Quezon
II. Paksa: Makati
Mandaluyong
Aralin 6: Populasyon ng mga Lungsod sa
Valenzuela
Rehiyon( NCR)
C. Talakayan at Pangakatang pag-uulat.
Kagamitan: Mapa ng NCR D. Paglalahat
Nagagamit ang mapa upang
III. Pamamaraan: malaman ang mga datos ukol sa populasyon
ng lungsod.
A. Panimulang Gawain:
1. Balik-Aralan ang Populasyon ng mga IV. Pagtataya
barangay sa Valenzuela. Gamitin ang mapa at alamin ang mga datos
Aling barangay ang pinakamalaki? tungkol sa populasyon ng iba pang lungsod
sa NCR.
Pinakamaliit?
1. Paraῆaque
B. Panlinang na Gawain 2. Marikina
Alamin Mo 3. Malabon
Ipakita ang simpleng talahananyan ng 4. Navotas
populasyon halimbawa bago ipagawa ang 5. Caloocan
susunod na Gawain.
Takdang –Aralin:
Lungsod ng Maynila
Itala ang populasyon ng bawat lungsod ayon
sa datos sa mapa.
Araling Panlipunan
7:00-7:40
Tuklasin Mo
38
I. Layunin
Makapaghambing ng mga populasyon ng Ilan ang
iba’t ibang kasarian sa sariling lungsod. populasyon buong
Valenzuela
II. Paksa: Ilan ang mga :
Aralin 6: Populasyon ng mga Lungsod sa
Rehiyon( NCR)
“O Jing at Ding, eto ang kailangan
ninyongsaliksik. Alamin ninyo
Talahanayan ng Populasyon ng Valenzuela
III. Pamamaraan i ang ng- ibang
populasyon
pamayanan
iba dito sa atin. Tayo’y
A. Panimulang Gawain Tuklasin pupunta sa bahay pamahalaan
Mo upang makuha ang mga datus na
Alamin Mo kailangan natin. Tandaan ang
Gaano karaming tao ang mga bilin
Gaano naninirahan sa lugar ninyo? ko!”
Kung ihahambing sa karatig

barangay, ano ang masasabi
mo sa populasyon ng
Barangay Paso de bLas?
“Opo, Ginang
Reyes!”
 Babae
 Lalaki
 Bata
 matatanda
Mga kailangang
impomasyon o
datus
39
Valenzuela Pareho ba ang
samantalang ang pinagmulan at
mga matatandang wikang sinasalita
babae naman ang ng mga tao sa
pinakamalaking ating lungsod?
populasyon . 2. Gawain 1
Bawat pangkat ay
IV. Pagtataya magkaroon ng
Isulat ang Tama o pagtatala kung
Mali. anu-anong
Araling pangkat ng tao
_________1. Panlipunan sila kabilang kung
Pinakamalaking 7:00-7:40 Bisaya,
populasyon ang Tagalog
mga lalaki sa ,kapmpangan at
I. Layunin:
valenzuela. makagagawa ng iba pa.
_________2. Mas talata tungkol sa Iulat ang naitalang
maraming mga iba’t ibang datus.
Itala sa sariling
matatandang pangkat ng tao at 3. Gawain 3
talahanayan ang
babae sa kung paano sila Pagawin ng talata
datus na nakalap mapapahalagahan
Valenzuela. ang bawat bata sa
sa ganitong II. Paksa
format _________3. Mas papel kung paano
maraming II. Paksa: pahahalagahan
Edad babae Lalaki Aralin 6: ang bawat
kabataang lalaki
1-4 Populasyon ng pangkat ng tao.
kaysa mga
mga Lungsod sa
kabataang babae. Rehiyon( NCR)
_________4. Mas C. Paglalahat:
maraming sanggol K to 12 - AP3LAR- Dapat bigyang
na lalaki. Id-6 halaga at respeto
_________5. Kagamitan: Mapa ang bawat
Halos di ng NCR pangkat ng tao sa
III. Pamamaraan ating pamayanan.
magkalayo ang
populasyon ng A. panimulang IV. Pagtataya;
lalaki at babae sa Gawain Lagyan ng Tsek
edad na 25-29. Balik-aral: ang bawat
Populasyon ng pangungusap na
mga babae at nakatala na
Pag-uulat at lalaki sa isinasagawa, ekis
Talakayan Valenzuela ayon kung hindi
Paglalahat sa edad isinasagawa.
Ang mga lalaki B. Panlinang na ___1.
ang Gawain Binabalewala ang
pinakamalaking 1. Pagganyak ibang pangkat ng
populasyon sa tao.
40
___2. 1. ng
Pinapahalagahan Magpa isang
kahit anong laro numer
Araling
pangkat ng tao tungko o at
Panlipunan
siya kabilang. l sa tatayo
7:00-7:40 popula ang
___3. Inaaway
ang batang di syon miyem
kabilang sa I. Layunin: ng tao bro ng
pangkat na Nasasabi ang mga sa San bawat
nakakarami. katangiang pisikal Narcis pangka
___4. Iginagalang ng mga lungsod o t ng
ang pasiya ng mga sa rehiyon. gamit tinawa
taong kabilang sa ang bar g na
ibang pangkat. II. Paksa: grap na numer
pinama o para
___5. Katangiang
gatang sumag
Pinagtatawanan Pisikal at
“Num ot sa
sila. Pagkakakilanlang
ber tanong
V. Kasunduan: Heograpikal ng
heads ng
Kagamitan:
Magtala ng ibat ” guro.
mapang
ibang pangkat ng (Pangk Matata
topograpiya ng
tao na mayroon atin pos
mga lalawigan sa
sa kabahayan ang ang
rehiyon,
malapit sa inyo. klase laro
Lalawigan sa kapag
sa Rehiyon apat, natawa
mga simbolo sa bawat g na
mapa, blankong miyem lahat
mapa ng mga bro ng ng
lalawigan, pangka numbe
flashcard ng t ay r/
simbolo sa mapa magka miyem
Sanggunian: karoon bro sa
Modyul 1, Aralin ng bawat
7 K to 12- sarilin pangka
AP3LAR-Ie-7 g t. Ang
numer pangka
ong t na
itatalag may
a ng pinaka
I. Pamamar lider, maram
aan: maarin ing
g 1-7. nasago
Tatawa t ang
A. Panimula: g ang siyang
guro panalo
41
sa gaano karaming ang ginam
laro.) tao lahat? mga it na
Saang barangay mag- batay
kaya ang aaral an ay
pinakamaraming
Populasyon ng Malalaking at ayon
pamilihan? Bakit pasag sa
Barangay sa Valenzuela
mo nasabi ito? District utan Philip
2 ang pine
120,000 2.Magsanay sa mga Censu
100,000 tanon s
80,000 pagbuo ng isang
60,000 bar graph gramit g sa 2010,
40,000 ang sariling kanila Popul
20,000
0 likhang datos. ng ation
on a (Mahalang
s an g pa an saguta Densi
Le ul at on Lu ys
.T ar h
malaman
ru
g
U ngnmga M g a ng ty
en M
Ka ul
a
G
bata angMkonsepto
ap papel. (Appr
na nagpapakita ng 2. An oxima
impormasyon ang g ted
graph) pinag Value
Ipakita ang bar kunan ).
grap tungkol sa ay 3. Tal
populasyon ng B. Paglinang: ayon akayi
iba’t ibang sa n ang
barangay sa kapal mapa
1. Ipa ng ng
Distrito 2 ng
Valenzuela. basa popul popul
Ipaunawa muna ang asyon asyon
kung ano ano ang nasa o ng
nakikita sa bar Tukla bilang mga
graph. sin ng lalawi
Magtalakayan Mo mga gan sa
tungkol sa mga LM taong sarilin
ipinapakita p.___ nanini g
Magtanong ng __. rahan rehiyo
mga sumusunod: Gawi sa n at
Aling barangay sa n ito isang ang
Distrito 2 ang sa kilom talaha
pinakamalaki ang malik etro nayan
populasyon? haing kuwa nito.
Alin naman ang paraa drado Itanon
pinakamaliit? n sa (km2). g ang
Pag pinagsama pangu Ipaliw sumus
ang mga nguna anag unod:
populasyon ng ng mabut
guro •
mga barangay, i na An
kasun ang
od o
42
ang po bar ,
kat pul ang ang
um asy aya pan
bas on ng gu
ng sa ma nah
isa mg siki ing
ng a p han
lar bar dah apb
aw ang il uha
an ay ma y at
ng sa ra
tao ati mi Gawai
ayo ng ng nA
n sari tao
sa lin ? Pangkat
ma g ang gawain
•
pa Lu An Gamitin
ng ngs on ang mga datos sa
po od? g Distrito 1
pul (Ta bar Gumawa ng bar
asy ng ang graph ng
on? gap ay populasyon
• in ang Tuklasi
An lah ma n Mo
o at lu Tama
sa ang wa kaya ang mga
pal sag g graph ninyo sa
aga ot dah mga populasyon
y sa il ng bawat
mo ano kak barangay dito sa
ang ng aun ating Distrito?
dah par ti •
ila aan ang I
n ng po p
ku pag pul a
ng hin asy l
bak uha on? i
it ng lok w
gan mg asy a
ito a on n
ang bat ng a
dist a). ba g
rib • wat
usy An lala n
on on wi g
ng g gan a
43
a a
n t
i p d a
n o a o
y p h
o u i s
l l a
a a a
n s n m
g y g
o k a
m n u
g ? n b
a g a
• r
n A b a
a n a n
u o k g
n i a
a a t y
n n ?
g o m
a 7. Ipaliwanag
h s g ang panuto at ang
u a k mga dapat na
l
a isama sa iyong
a p talata.
a i
n Sumangguni sa
l b
i rubric para sa
a a
n pamantayan sa
g
y pagpupuntos.
a i
o Bigyan ng sapat
y b
na pagkakataon
t a
n ang mga bata na
u makatapos ng
n i a
n n Gawain s
g apaggawa ng
k y g
o graph.
o
l d
a a
s n m
a g i
3 2
Kategorya
m m n Kinapapaloo Mala
g g g Nilalaman
Kinapapalo
ban ng konse
44
oban ng
konsepto na
lungsod sa Aling barangay
magandang NCR ang
malapit sa
konsepto
tungkol sa
paksang  Nasasabi pinakamalaki?
pangkapal
pangkapali
igiran
ang mga Pinakamaliit?
giran anyong –
Kinakikitaa Kinakikitaa
B. Panlinang na
n ng kulay
tubig at Gawain
n ng kulay
Pagkamal at ngunit anyong
ikhain
kakaibang payak ang lupa na Alamin Mo
konsepto konsepto nagpapakil  Ipalabas
Malinis ang Malinis ang
ala sa Iba’t ang mapa
gawa at gawa ngunit
walang ibang ng NCR
Kalinisan
bura ng kaunting lungsod sa  Ipatukoy
bura ng
lapis at NCR ang mga
lampas ng lapis at
pangkulay lampas ng II. Paksa: lungsod
pangkulay
Aralin 7: dito
Katangiang  Paglalakba
Pisikal na y sa
Nagpapakilala sa pamamagit
Iba’t Ibang an ng
Lungsod sa Isipan sa
Rehiyon( NCR) saliw ng
Paksa: musika
Katangiang  Ipakita ang
Pisikal at powerpoin
pagkakakilanlang t
Heograpikal ng presentatat
Lungsod sa ion ng
Rehiyon NCR
Sanggunian: 2. Pag-usapan ang
K to 12 – ginawang
AP3LAR-Ie-7 paglalakbay
PG/KM
3. Talakayan
Kagamitan: Mapa
ng NCR IV. Pagtataya:
Hulyo 14-18 Itala ang mga
III. anyong tubig sa
Araling
Pamamaraan: mga sumusunod
Panlipunan
A. na lugar.
7:00-7:40
1. Pasig
I. Layunin
Panimulang 2. Manila
 Nasasabi Gawain: 3. Valenzuela
ang mga
katangiang 2. Balik-Aralan ang 4. Malabon
pisikal ng Populasyon ng 5. Pasay
mga mga barangay sa
Valenzuela.
45
V. Takdang – rehiyon II. Paksa:
Aralin: batay sa Aralin 6: C. Pgtalakay
Pag-aralan ng katangiang Populasyon ng D. Pagsasanay
Katangiang pisikal at mga Lungsod sa Pangkatang
pisikal ng mga pagkakaki Rehiyon( NCR) Gawain
lungsod sa NCR. nlang K to 12 –  Gamitin
heograpik AP3LAR-Id-5 ang mapa
al nito Kagamitan: Mapa sa
heograpik ng NCR pagtukoy
al Talahanayan ng at
 Nakapagp Populasyon ng paghaham
apakita ng Valenzuela bing ng
pagpapaha III. Pamamaraan katangiang
laga sa A. Balik-Aral: pisikal at
iba’t ibang Tukuyin ang mga pagkakakil
anyong anyong-tubig at anlang
tubig at anyong lupa s heograpika
anyong amga ilang l ng bawat
lupa na lungsod ng lungsod
nagpapakil rehiyon.  Pag-uulat
ala ng Hal. Pasig River ng bawat
piling B. Panlinang na pangkat
lungsod sa Gawain Gamitin
sariling A. Panimulang ang
rehiyon Gawain ganitong
II. Paksa Alamin Mo format
Aralin 7:  Ang mga Lungsod Simbolong I
Katangiang pisikal at Nakikita sa n
Pisikal na heograpika mapa p
Nagpapakilala sa l na A
Iba’t Ibang pagkakikil B
Lungsod sa anlan ng C
Rehiyon( NCR) mg D
Paksa: alungsod
Katangiang sa NCR Paglalahat:
Pisikal at  Muling May iba’t ibang
pagkakakilanlang pag- pisikal na
Araling usapan ang
Heograpikal ng katangian ang
Panlipunan mga
Lungsod sa bawat lungsod sa
7:00-7:40 Rehiyon simbolo na NCR.
Sanggunian: ginamit sa IV. Pagtataya
I. Layunin mapa Isulat ang mga
K to 12 –
 Naihaham  Ha. simbolo sa mapa
AP3LAR-Ie-7
bing ang Bulubundu ng 5 lungsod sa
Kagamitan: Mapa
mga kin NCR.
ng NCR
lungsod sa
46
V. Takdang- NCR. GUmawa Abueva sa
Aralin: ng maikling talata. Quezon City.
Paghambingin _________2.
ang mga Matatagpuan
katangiang pisikal naman ang
ng 3 lungsod sa bantayog ni Rizal
Araling Balik-Aral: sa Luneta Park sa
Panlipunan Ipasabi muli ang Maynila.
7:00-7:40 mga katangiang _________3. Ang Mga HImno ng MG
pisikal ng mga Bantayog ni allungsod sa Metro
I. Layunin lungsod sa Bonifacio ay Manila
Natutukoy ang Valenzuela matatagpuan 1.Awit ng Maynila
ilang sining mula B. Panlinang na naman sa
sa iba-ibang Gawain Lungsod ng tanging lungsod
lalawigan tulad ng Alamin Caloocan. naming mahal
tula, awit at sayaw tampok ng silanganan
1. Mga sining/tula _________4. May
patungo sa kaunlaran
Nailalahad ang at awit sa lungsod kanya-kanyang at kaligayahan
mga paraan ng na napili himig o awit ang nasa kanya ang
pagpapahalaga at bawat lungsod sa pangarap
2. pag-uulat
pagsulong ng Metro Manila. dunog, lakas, pag-
pagunlad ng 3. Paghahambing unlad
sa pamamagitan _________5. Ang
sining sa iba’t ang Maynila tanging
ng mga datus sa Manila cathedral perlas
ibang ungsod ng at Intramuros ay
mapa ng bayan ngayo't
kinabibilangan na magagandang bukas.
rehiyon 4. Ipakita ang mga arketekturang
Aralin 8: Ang larawan tungkol sining sa Maynila. Maynila, o Maynila
Mga Anyong- sa paksa dalhin mo ang bandila
V. Takdang-
Tubig at Anyong- C. Talakayan Maynila, o Maynila
Aralin at itanghal itong
Lupa sa Aming D. Paglalahat
Rehiyon Sumulat ng talata bansa
Ang bawat tungkol sa
Paksa:
lungsod ay may magagandang
Katangiang Maynila, o Maynila
natatanging sining sining/awit ng
Pisikal at dalhin mo ang bandila
awit at tula. ating lungsod.
pagkakakilanlang Maynila, o Maynila
Heograpikal ng at itanghal itong
Lungsod sa bansa
Rehiyon
2. Himig Valenzuela
Sanggunian: IV. Pagtataya
K to 12 – Isulat ang Tama o 3.Marikina Hymn
AP3LAR-Ie-7 Mali.
Kagamitan: Mapa _________1. Ang Marikina Aking
ng NCR up oblation ay Hirang
III. Pamamaraan likhang iskultura Bayan naming
A. Panimulang minamahal
ni Napoleon Sa 'yong puso ay may
Gawain
buhay
47
Ang paglaya't ginhawa Ang paglaya't Marikina idadambana
angking dangal angking dangal Ang giting mo'y di
Kami ngayon ay mawawala
nagpupugay
Marikina, ika'y At sama-samang Marikina, ika'y
dakila umaawit dakila Mga sining
Hiyas na tangi nitong Tunay na ligaya Hiyas na tangi nitong
bansa natin bansa
Marikina Dangal nitong
idadambana lungsog Pasig.....
Ang giting mo'y di 5. Quezon City Hymn
mawawala
Lungsod Quezon,
4.Pasig HYmn aming mahal,
Araw Mo ay
Mahal namin ang saganang tunay,
lungsod Pasig Sa amin ang alab
Pook ng aming mo'y buhay,
tahanan Sa ‘Yo buong sigla
Bantayog ng kaming nagpupugay.
kadakilaan II
At kagandahang asal
Dito’y ilaw ang diwa
Mo,
Na handog din ng
puhunan Hiyas Ka ng Bayang
Dugo at buhay sinisinta,
inialay Dito’y nupli mithiing
Sa panig ng banal,
Katipunan Sa ‘Yo ang pag-ibig
Ng panahong namin at dangal.
himagsikan III
Lungsod Quezon,
Pagmasdan ang aming mahal,
ating paligid Pugad ka ng laya’t
Kayganda ng kagitingan,
lungsod Pasig
Dito’y nupli mithiing
At ganap na ating
banal
pag-asa
Pag-unlad at Sa ‘Yo ang pag-ibig
ginhawa namin at dangal
Sa ‘Yo ang pag-ibig
Kami ngayon ay naming at buhay.
nagpupugay
At sama-samang Music by: Dr. Eliseo
umaawit Pajaro
tunay na ligaya natin Lyrics by: Ligaya
Dangal nitong Perez
lungsod Pasig
Marikina Hymn
Pagmasdan ang
ating paligid Marikina Aking
Kayganda ng Hirang
lungsod Pasig Bayan naming
At ganap na ating minamahal
pag-asa Sa 'yong puso ay may
pag-unlad at buhay
48
Napoleon Abueva
49
Fernando Amorsolo
50
Araling Panlipunan Marikina River
Anyong Lupa
7:00-7:40
Ang Metro Manila ay isang malawak na
kapatagan.
C. Paglalahat:
I. Layunin:
Dapat alagaan at panatilihing malilinis ang
Natutukoy ang iba’t ibang angyong tubig at mga anyong-tubig at lupa sa NCR.
anyong lupa ng mga lungsod sa National Capital IV. Pagtataya;
region
Lagyan ng Tsek ang bawat pangungusap na
II. Paksa nakatala na ay wasto, ekis kung hindi.
Aralin 8: Ang Mga Anyong-Tubig at ___1. Ang Pasig River ay isang mahabang
Anyong-Lupa sa Aming Rehiyon ilog sa Metro Manila. ___2. Mababaho ang
Paksa: mga ilog sa Metro Manila.
Ang Mga Anyong –Tubig at Anyong-Lupa ___3. Maganda pagmasadan ang pagsikat at
sa mga Lungsod sa NCR Paglubog ng araw sa Lawa ng Maynila.
K to 12 - AP3LAR-Ie-8
___4. Ang Tullahan River ay napakalinis na
ilog sa Valenzuela.
III. Pamamaraan
___5. Malinis ang ilog ng Marikina.
V. Kasunduan:
Balik-aral:
Basahin ang mga nayong-tubig at lupa sa
Balik-Aral:
NCR. Alamin kung paano ito
 Mga sining iskultura at istruktura sa pinangangalagaan ng local na pamahalaang
mga lungsod sa NCR. lungsod.
 Ipaawit ang Himig Valenzuela.
1. Pagganyak
Mayroon bang mga anyong-tubig at anyong
lupa sa Metro Manila o mg alungsod sa
NCR?
2. Gawain 1
Gamit ang mapa ipatala ang mga anyong –
tubig at anyong –lupa sa NCR
3. Pag-uulat
4. Talakayan
Talakayin ang mga sumusunod: Araling Panlipunan
Anyong-Tubig 7:00-7:40
Ilog Pasig
Manila Bay o Lawa ng Maynila I. Layunin:
Tullahan River sa Valenzuela Nasasabi ang mga katangiang pisikal ng
Malabon River mga lungsod sa rehiyon.
51
II. Paksa:
Napaghahambing ang mga pangunahing
anyong-lupa at anyong –tubig sa mga
lungsod sa NCR
Sanggunian:
AP3LAR-Ie-8
KM/PG
Kagamitan:
Mga larawan
Mapa
III. Pamamaraan:
Balik-Aral:
Mga anyong-tubig at anyong lupa sa
NCR
Pagganyak:Anu-anong mga anyong-
tubig ang matatagpuan sa
Valenzuela?
Gawain 1
Pangkatang Gawain
 Paghambingin ang mga
anyong tubig sa mga lungsod
ng NCR.
 Gamitin ang mapa sa
paghahambing ng mga datus.
C. Pag-uulat ng mga pangkat at pagtalakay Araling Panlipunan
sa paksa 7:00-7:40
I. Layunin:
Nasasabi ang mga katangiang pisikal ng
mga lungsod sa rehiyon.
II. Paksa:
Katangiang Pisikal at Pagkakakilanlang
Heograpikal ng Kagamitan: mapang
topograpiya ng mga lalawigan sa rehiyon,
52
mga simbolo sa mapa, blankong mapa ng Ipakita ang bar grap tungkol sa populasyon
mga lalawigan, ng iba’t ibang
flashcard ng simbolo sa mapa barangay sa Distrito 1 ng Valenzuela.
Sanggunian: Modyul 1, Aralin 7 K to 12- Ipaunawa muna kung ano ano ang nakikita
AP3LAR-Ie-7 sa bar graph. Magtalakayan tungkol sa mga
ipinapakita
Magtanong ng mga sumusunod:
Aling barangay sa Distrito 1 ang
pinakamalaki ang populasyon?
II. Pamamaraan:
Alin naman ang pinakamaliit?
Pag pinagsama ang mga populasyon ng mga
barangay, gaano karaming tao lahat?
A. Panimula:
Saang barangay kaya ang pinakamaraming
1. Magpalaro tungkol sa populasyon pamilihan? Bakit mo nasabi ito?
ng tao sa San Narciso gamit ang
bar grap na pinamagatang
2.Magsanay sa pagbuo ng isang bar graph
“Number heads” (Pangkatin ang
gramit ang sariling likhang datos.
klase sa apat, bawat miyembro
(Mahalang malaman ng mga bata ang
ng pangkat ay magkakaroon ng
konsepto na nagpapakita ng impormasyon
sariling numerong itatalaga ng
ang graph)
lider, maaring 1-7. Tatawag ang
guro ng isang numero at tatayo
ang miyembro ng bawat pangkat
ng tinawag na numero para B. Paglinang:
sumagot sa tanong ng guro.
Matatapos ang laro kapag 4. Ipabasa ang nasa Tuklasin
natawag na lahat ng number/ Mo LM p._____. Gawin ito sa
miyembro sa bawat pangkat. Ang malikhaing paraan sa
pangkat na may pinakamaraming pangunguna ng guro kasunod
nasagot ang siyang panalo sa ang mga mag-aaral at pasagutan
laro.) ang mga tanong sa kanilang
sagutang papel.
Populasyon ng Malalaking 5. Ang pinagkunan ay ayon sa
Barangay sa Valenzuela District kapal ng populasyon o bilang ng
mga taong naninirahan sa isang
1 kilometro kuwadrado (km2).
50000
40000
Ipaliwanag mabuti na ang
30000 ginamit na batayan ay ayon sa
20000 Philippine Census 2010,
10000 Population Density
0 (Approximated Value).
es
t an ta to an es
an al
in ba un eal 6. Talakayin ang mapa ng
yW an
d M an
g
Lin
g R
a l te populasyon ng mga lalawigan sa
nu
m Da La
w
e in
a V
C sariling rehiyon at ang
talahanayan nito. Itanong ang
sumusunod:
53
• Ano ang katumbas ng
isang larawan ng tao ayon sa
mapa ng populasyon?
3 2 1
• Ano sa palagay mo Kategorya
ang dahilan kung bakit ganito
Kinapapaloo
ang distribusyon ng Kinapapalo ban ng Malayo ang
populasyon sa mga barangay Nilalaman oban ng konsepto na konsepto sa
magandang malapit sa
sa ating sariling Lungsod? konsepto
paksang
paksang pangkapali
(Tanggapin lahat ang sagot sa tungkol sa pangkapal giran
anong paraan ng paghinuha pangkapali igiran
giran
ng mga bata).
Kinakikitaa Kinakikitaa
• Anong barangayang n ng kulay n ng kulay
Walang
Pagkamal kulay at
masikip dahil maraming tao? ikhain
at ngunit
payak ang
kakaibang payak ang
• Anong barangay ang konsepto konsepto
konsepto
maluwag dahil kakaunti ang Malinis ang Malinis ang Marumi ang
populasyon? lokasyon ng gawa at gawa ngunit pagkakaga
my wa,
bawat lalawigan, ang walang
bura ng kaunting puro bura
pangunahing hanapbuhay at Kalinisan
lapis at bura ng ng lapis at
lampas ng lapis at lampas na
pangkulay lampas ng pangkulay
Gawain A pangkulay
Pangkatang gawain
Gamitin ang mga datos sa Distrito
1 Gumawa ng bar graph ng populasyon
Tuklasin Mo
Tama kaya ang mga graph ninyo
sa mga populasyon ng bawat barangay dito
sa ating Distrito?
• Ipaliwanag nga ninyo
ang mga naunang hula
ninyo tungkol sa mga
populasyon?
• Ano ano sa palagay
ninyo ang mga dahilan
kung bakit magka iba iba
ang dami ng tao sa mga
barangay?
8. Ipaliwanag ang panuto at ang mga
dapat na isama sa iyong talata. Sumangguni
sa rubric para sa pamantayan sa
pagpupuntos. Bigyan ng sapat na
pagkakataon ang mga bata na makatapos ng
Gawain s apaggawa ng graph.
54
First district[edit]
Map of Valenzuela highlighting its 1st legislative district
Population
2
Household
Barangay Area (km ) (2007 Barangay Captain (2010- 2013)
s
census)
Arkong Bato 34.40 8632 1896 Cristina Marie M. Feliciano
Balangkas 73.30 10663 1828 Ricardo R. de Guzman
Bignay 268.80 4109 950 Mary Ann R. Victoriano
Bisig 45.60 1173 231 Bienvenido S. Bartolome, Jr.
55
Population
2
Household
s
census)
Canumay
296.80 25323 6070 Reynaldo S. Trinidad
West
Coloong 223.80 8936 1925 Wilfredo M. Ramos
Dalandanan 93.90 21810 4776 Ramon C. Encarnacion
Isla 39.60 3443 732 Joel S. Angeles[2]
Lawang Bato 287.50 13237 3168 Romeo J. Acuna
Lingunan 115.90 11875 2667 Danilo S.D. Delesmo
Mabolo 115.00 1438 310 Joseph William D. Lee
Malanday 295.60 14875 3333 Fortunato P. Aravilla, Jr.
Malinta 174.10 43770 9232 Rodelio M. Hernandez
Palasan 15.60 5195 1088 Evelina D. Alejandrino
Pariancillo Villa 5.00 1436 1436 Alberto L. Cristobal
Pasolo 79.50 3770 9232 Ricardo Ricarr C. Enriquez
56
Population
2
Household
s
census)
Poblacion 3.40 267 58 John P. Arenas
Polo 5.20 1001 220 Rhoel F. de Guzman
Punturin 162.20 8525 1851 Alexander S.R. Pacheco
Rincon 24.40 5009 1056 Henry P. Evangelista
Tagalag 101.00 2687 526 Renato F. Bernardo
Veinte Reales 192.90 17800 3892 Pio "Jojo" D. San Diego, Jr.
Second district[
Map of Valenzuela highlighting its 2nd legislative district
57
Population
Area Household Barangay
Barangay 2
(2007
(km ) s Captain (2010- 2013)
census)
Bagbaguin 159.10 12468 2966 Jose S. Gregorio, Jr.
Gen. T. de Leon[3] 366.90 95,536 15537 Rizalino D. Ferrer, Jr.
Karuhatan/Caruhatan 190.60 37750 7613 Ricardo "Boy" De Gula
Mapulang Lupa 140.80 19294 4353 Fernando C. Francisco
Marulas 224.70 56454 12178 Ernesto P. de Guzman
Maysan 253.30 29,000 4831 Danilo M. Cantillon
Parada 34.40 11974 2634 Marcelo S. de Guzman
Paso de Blas 155.00 12623 2767 Fernando M. Esteban
Ugong 307.20 24918 5590 Ed
This page was last modified

on 11 May 2014 at 14:24.
58
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin
59
Nailalarawan ang populasyon ng mga ▪ Anong paangkat ayon sa kasarian ang
pamayanan sa lalawigang kinabibilangan pinamalaki ang populasyon?
gamit ang talahanayan ▪ Pinakamaliit?
II. Paksa:
Populasyon sa Aking Pamayanan Pag-uulat ng mga pangkat
K to 12 – AP3LAR-Id-5 3. Paglalahat
PG/KM Sa anong mga kasarian nahahati ang
populasyon ng bawat Lungsod?
III. Pamamaraan
A. panimulang Gawain IV. Pagtataya
Balik-aral Punan ng tamang sagot.
1. Anong lungsod ang may pinakamalaking 1. Ang mga ___________ang
popoulasyon? pinakamalaking grupo ayon sa talahanayan.
2. Pinakamaliit na populasyon? 2. ___________ang sususunod na
3. Anong mangyayari sa pangngailangan ng tao pinakamalaki.
kapag Malaki ang populasyon? 3. Ang mga edad ng pangkat na pinakamaliit
B. Panlinang na Gawain ang populasyon.
Pag-aralan ang talahanayan ng populasyon ng 4. Edad ng pangkat na may katamtaman ang
Valenzuela ayon sa kasarian laki ng populasyon nila._____________
V. Takdang-Aralin
Alamin ang populasyon ayon sakasarian sa
buong NCR
Araling Panlipunan
▪ Pangkatang Gawain 7:00-7:40
▪ Paghambingin ang populasyon ng mga I. Layunin
bata/babae/lalaki/at matatanda
60
II. Paksa:
PG/KM
Kagamitan
Talahanayan ng POpulasyon ng NCR ayon sa
Kasarian
III. Pamamaraan
Balik-aral:
Anong kasarian ang pinakamalaking populasyon
sa Valenzuela?
Pinakamaliit ang populasyon?
Ipakita ang tahanayan ng populasyon ng buong
NCR ayon sa kasarian ▪ Itala ang pangkat na may pinakamalaking
populasyon s abuong NCR
▪ Pinamaliit na populasyon
▪ Edad ng mga babaing pinakamalaki ang
populasyon
▪ Edad ng lalaking pinamalaking populasyon
▪ Edad ng karamihang batang babae/lalaki
C. Talakayan at pag-uulat ng bawat pangkat
D.Paglalahat
▪ Anong kasarian ang pinakamalaking
populasyon sa buong NCR?
▪ Pinakamaliit?
IV. Pagtataya
Sagutin ang mga tanong batay sa
talahanayan.
1. Ang lungsod ng_______ang may
pinakamalaking populasyon ng lalaki.
2. Pinakamalaki namn ang populasyon ng
mga babae sa LUngsod ng _____________
3. Ipinapakita ng talahanayan ang mga
populasyon ng babae at lalaki ayon sa
_______________.
4. Pinakamarami ang batang lalaki sa
Lungsod ng ___________.
5. Pinakamaraming matatandang lalaki sa
lungsod ng __________.
61
Hulyo 20-25 Paglalahat
Araling Panlipunan Ang mga ilog sa Metro Manila ay
7:00-7:40 nagkakaugnay-ugnay sa isa’t isa
I. Layunin: IV. Pagtataya:
Itala ang mga anyong tubig na nag-uuganay
Natutukoy ang pagkakaugnay-ugnay ng mga sa mga sumusunod na lungsod sa mga
anyong tubig at anyong lupa sa sariling sumusunod na lugar.
lalawigan at rehiyon. 1. Navotas-Malabon (Batasan River)
2. Manila-Navotas-Caloocan (Estero de
II. Paksang Aralin: Maypad)
3. Manila-Makati-Paraῆaque (Estero de
Paksa: Tripa de gallina)
Pagkakaugnay-ugnay ng mga 4. Las Piῆas –Manila Bay(Las Piῆas River)
Anyong Tubig at Anyong Lupa sa Sariling 5. Marikina-Quezon City-Pasig (Marikina
Lalawigan at Rehiyon Kagamitan: mga River)
larawan ng magkakaugnay anyong lupa at
V. Takdang –Aralin:
anyong
Pag-aralan ng Katangiang pisikal ng mga
nilikhang tula lungsod sa NCR.
tubig, talahanayan o talaan, manila paper,
pentel pen, rubric,
Sanggunian: K to 12, AP3LAR-If-9
Integrasyon: Sining, Filipino III.

Pamamaraan:
3. Balik-Aralan ang Populasyon ng mga
barangay sa Valenzuela.
Aling barangay ang pinakamalaki?
Pinakamaliit?
Alamin Mo
 Ipalabas ang mapa ng NCR
 Ipatukoy ang mga lungsod dito
 IPakita ang tsart ng mga
bahaging/Anyong tubig na nag-
uugnay s amga lungsod ngMetro
Manila sa NCR
2. Pag-usapan ang nilalaman ng tsart
Pagsasanay
Hanapin sa mapa ang mga iyon.
3. Talakayan
62
Name Descripti
Name
Estero de
Drains Pandacan and Paco. Dumps water into
Pandacan
Drains water from Malabon and Navotas
Batasan River
to Manila Bay via Tangos River.
Estero de
Sampaloc
Bayanan
Drains water from Muntinlupa. Dumps water into Laguna de Bay.
Creek
Estero de San
Sebastian
Drains water from Manila as far as
Canal de la and Binondo. Ends in Binondo and there is a
Reina at Muelle de Binondo. Dumps water into PasigdeRiver at its southern tip. Dumps water
Estero
Drains water from Manila. Dumps water to Ma
into Manila Bay via Estero de Vitas in its northern
Sunog Apogtip.
Dampalit River Drains water from Malabon and Navotas and dumps
Estero de Uli- it to Tangos River.
Uli
Estero de
Aviles Drains water from Manila (Paco and San Andr
Estero de Park and Fort Bonifacio and then through Bue
Tripa de and Pasay (including Bangkal and Don Bosco
Estero de
Gallina Dumps water into Manila Bay via the Parañaq
Binondo
western side of the NAIA runway.
Estero de
Drains water from Manila, Navotas andEstero de
Maypad
Quiapo
Estero de
Drains Paco and Pandacan. Leads to Estero de
Paco
Valencia
Estero de Drains water from Manila (as far as Tayuman)
63
Name Name Descripti
Vitas entrance of Marilao River in Bulacan.
Major channel. Drains water from Makati, Major channel. Drains water from Navotas, Ca
Laguna River
Laguna de Bay. Navotas River with Tullahan River at the middle. Dumps wate
and to Tangos River (northern end).
Las Piñas
Major channel. Drains water from Las Piñas
River Parañaque Major channel. Drains Parañaque, Pasay and
River into Manila Bay.
Magdaong
Drains water from Muntinlupa. Dumps water into Laguna de Bay.
River Major channel. Drains water from Laguna de B
Pasig River Quezon City, Makati, Mandaluyong, Manila an
River). Dumps water directly to Manila Bay.
Major channel. Drains water from Marikina
Marikina River Mateo and Antipolo in Rizal. as well as some parts of
River. Pasong Diablo
Drains water from Alabang, Muntinlupa. Dump
River
Major channel. Drains water from Marilao

northwestern side of the La Mesa Dam Major channel. Drains water from Pateros and
Marilao River and Polo River that drains Malabon and
Pateros River Bonifacio). Dumps most of its water into Lagun
great rivers, the Santa Maria River and Balagtas River southeastern
meet up with tip.
the Dumps
Marilaosome of its water into
River in the Obando area before reaching Manila Bay.
Poblacion
Drains water from Muntinlupa (Poblacion). Du
Maytunas River
Drains Mandaluyong and San Juan
Creek
Drains water from Malabon, Valenzuela and B

Polo River
Meycauayan Major channel. Drains water from Valenzuela and Meycauayan
Manila Bay.
in
River water into Manila Bay via Marilao River.
Muzon River Drains water from Malabon and Bulacan. Dumps water to Manila Bay via the
64
anyong lupa at mga
Name tubig sa sariling simbolo na
lalawigan at ginamit sa
II. Paksa mapa
Aralin:10  Hal. Ilog
San Juan Major channel. Drains water from Quezon City (including TandangIpahanap
Sora andangas far
River Paggawa ng
as Sauyo and Fairview), San Juan and Manila. Dumps water into mgaPasigilog
River.
mapa na na nag-
nagpapakita ng uugnay sa mga
Mahahalagang barangay sa
Major channel. Drains water from Parañaque and Muntinlupa. Dumps water into
Sucat River Anyong Tubig sa Valenzuela at sa
Laguna de Bay. sariling Lungsod iba pang Lungsod.
at mga karatig
Lungsod
Taguig River Sanggunian:
AP TG pp.1-4 C. Pgtalakay
K to 12 - D. Pagsasanay
AP3LAR-If-10
Tangos River Drains water from Navotas. Dumps water directly to Manila Bay. Pangkatang
Kagamitan: Mapa Gawain
ng NCR  Gamitin
III. Pamamaraan ang mapa
Drains water from Navotas. Connects A.
withBalik-Aral:
Dampalit River. Dumps water tosa Tangos
Tanza River
River. Tukuyin ang mga pagtukoy
anyong-tubig at ng mga
anyong lupa s ilog sa
amga ilang Pangkat
Major channel. Drains water from La Mesa Dam, as well as the northern part of 1-
Tullahan River lungsod ng Valenzuela
Quezon City, Valenzuela, Novaliches
rehiyon. .
Hal. Pasig River Pangkat2-
B. Panlinang na Marikina
Tunasan River Drains water from Muntinlupa. Dumps Gawain
water into Laguna de Bay. Pangkat 3-
A. Panimulang Pasig
Gawain Pangkat 4-
Major channel. Drains water from Las Alamin
Piñas and Moparts of Navotas-
Zapote River  Ang mga Malabon
water into Manila Bay directly.
pisikal at Tuntunin
heograpika ang mga
l na ito kung
Araling
pagkakikil anong
Panlipunan
anlan ng lungsod
7:00-7:40 ang
mga
lungsod sa kaugnay
I. Layunin NCR nito.Iguhit
Nakagagawa ng  Muling ang mapa
payak na mapa na pag- ng
nagpapakita ng usapan ang Lungsod
mahahalagang na iniatas s
65
apangkat Pamantayan sa Ipasabi muli ang mga lungsod sa
at ang Paggawa mga katangiang NCR
lugar na 5-Naipakita nang pisikal ng mga 4- May isang mali
kaugnay walang mali ang lungsod sa lamang
nito sa pagkakaugnay ng Valenzuela 3- May 2 mali
pamamagit ilog sa lugar na B. Panlinang na
an ng itinakda s 2- May 3 mali
Gawain
simbolo ng apangkat 1- Hindi naipakita
Alamin ang pagkakadikit
daloy ng 4- May kaunting
ilog na mali 1. Ang mga ng mga lungsod
nakalaraw 3-May 2 mali anyong lupa sa V. Takdang-
an sa 2- May 3 mali rehiyon ng NCR Aralin
mapa. 1- Hindi naiguhit (Malawak na
kapatagan ang Siyasatin at pag-
 Pagtatangh nang wasto aralang –muli ang
V. Takdang- Metro Manila)
al ng mga mapa ng NCR.
ginawang Aralin: 2. Ipatukoy ang 5 Alamin ang mga
Mapa. Paghambingin samagkakadikit na anyong lupa at
Paglalahat: ang mga Lungsod tubig na
Naipapakita sa katangiang pisikal C. Talakayan magkakaugnay sa
ginawang mapa ng 3 lungsod sa D. Pagsasanay lungsod.
ang pag-uugnay NCR. GUmawa Pangkatrang
ng ilog sa isang ng maikling talata. Gawain
lungsod sa iba
Iguhit ang mapa
pang lungsod ng
ng NCR
NCR.
IV. Pagtataya D. Paglalahat
Ang bawat
lungsod ay sa
NCR ay
Araling nagpapakita ng
magkakaugnay at
Panlipunan Mahahalagang
magkakadikit
7:00-7:40 Anyong Lupa sa ayon s alokasyon
sariling Lungsod nila sa mapa.
I. Layunin at mga karatig
Nakagagawa ng Lungsod
payak na mapa na Sanggunian:
nagpapakita ng AP TG pp.1-4
mahahalagang K to 12 - IV. Pagtataya
anyong lupa at AP3LAR-If-10 Pamantayan
tubig sa sariling Kagamitan: Mapa 5-naipakikita ang
lalawigan at ng NCR pagkakaugnay ng
rehiyon III. Pamamaraan
II.Paksa: A. Panimulang Araling
Aralin:10 Gawain Panlipunan
Balik-Aral:
Paggawa ng 7:00-7:40
mapa na
66
I. Layunin: 2. Gawain 1 ___1. Ang Pasig 7:00-7:40
Gamit ang mapa River ay isang
Nagagamit ang mahabang ilog na
ipatala ang mga I. Layunin:
mapa sa pagtukoy nag-uugnay sa
anyong –tubig at Nakapagtukoy
ng mahahalagang maraming lungsod
anyong –lupa sa ang mga lugar na
anyong lupa at sa Metro Manila.
NCR. Ipatukoy sensitibo sa
anyong tubig sa ___2. Ang
ang mga lugar na panganib sa
sariling lalawigan Marikina River ay
inuugnay ng mga sariling lalawigan
at rehiyon.. ilog na karatig ng
anyong lupa/tubig at rehiyon gamit
II. Paksa sa NCR. Pasig.
Aralin:10 ang hazard map;
3. Pag-uulat ___3. Ang II. Paksa:
Paggawa ng Tullahan River sa
4. Talakayan Mga Lugar na
mapa na Valenzuela ay
nagpapakita ng Talakayin ang Sensitibo sa
kaugnay ng
Mahahalagang mga sumusunod: Panganib
Navotas at
Anyong Lupa sa Anyong-Tubig Malabon. Kagamitan: Mga
sariling Lungsod Ilog Pasig larawan ng mga
___4. Ang Las
at mga karatig Manila Bay o kalamidad o
Piῆas River ay
Lungsod Lawa ng Maynila sakuna na dulot
nag-uugnay sa
Sanggunian: ng kalikasan,
Tullahan River sa kapatagan ng
AP TG pp.1-4 "Landslide and
Valenzuela Pasay at Manila.
K to 12 - Flood
Malabon River ___5. Ang San Susceptibility
AP3LAR-If-10 Juan River
Kagamitan: Mapa Marikina River Map," "Flood
naman , ang tubig Hazard Map,"
ng NCR Anyong Lupa
nito ay mula sa "Geohazard Map"
III. Pamamaraan Ang Metro Quezon City at
Manila ay isang ng "Marikina
A. panimulang Manila
malawak na Fault Line."
Gawain dumadaloy sa San
kapatagan. K to 12 -
Balik-aral: Juan. AP3LAR-Ig-11.1
 Mga C. Paglalahat: V. Kasunduan: TG/KM1-4
anyong Magagamit natin Basahin ang mga Integrasyon:
tubig sa ang mapa upang anyong-tubig at Disaster Risk
NCR matukoy ang mga lupa sa NCR. Reduction
 Ipaawit anyonglupa at Alamin kung Management
ang Himig anyong tubig na paano ito
NCR. nag-uugnay sa pinangangalagaan III.
mga lungsod sa ng local na Pamamaraan:
B. Panlinang na
NCR pamahalaang
Gawain A. Panimulang
IV. Pagtataya; lungsod.
1. Pagganyak Gawain:
Lagyan ng Tsek
Mayroon bang
ang bawat Balik-
mga anyong-tubig
pangungusap na Aral:
at anyong lupa sa
nakatala na ay Mga
Metro Manila o Araling
wasto, ekis kung anyong
mgal ungsod sa Panlipunan
hindi. -tubig
NCR?
67
at Pag-usapan ito sa
anyong pangkat
lupa sa C. Pag-uulat ng
NCR mga pangkat at
B. pagtalakay sa
Panlin paksa
ang na D. Paglalahat:
Gawai Malawak na
n panganib ang
Pagganyak maaring idulot ng
:Anu- pagyanig ng
anong lindol sa Marikina
mga fault line ayon sa
pangan hazard maps.
ib na IV. Pagtataya
maarin Magtala ng 5
g lugar na maaring
marana mapektuhan sa
san ng pagyanig ng lindol
mg sa Marikina Fault.
alungs V. Takdang-
od sa Aralin
NCR? Saliksikin ang
Gawain 1 datus tungkol sa
Pangkatan paghahanda
g sakaling may
Gawai lindol o kalamidad
n sa Metro Manila.
 Ipakita ang
Hazard maps
 Talakayin ang
lawak ng
maaring
pinsala ng
lindol sa
Marikina Fault
line sa buong
NCR. Itala
ang mga lugar
na
mapipinsala.
 Gamitin ang
mapa sa
paghahambing
ng mga datus.
68
69
70
Agosto 4-8
Araling Panlipunan Papunian ang mga titik sa kahon
7:00-7:40 upang mabuo ang salitang KALAMIDAD)
I. Layunin:
Nakagagawa ng mga hakbang ng pagtugon

bilang paghahanda sa mga posibling sakuna
sa sariling lalawigan at rehiyon .
II. Paksang Aralin:
Paksa: k L i d
Paksa: Mga Lugar na Sensitibo sa

Panganib
Kagamitan: Mga larawan ng mga
kalamidad o sakuna na dulot ng kalikasan,
"Landslide and Flood Susceptibility Map,"
"Flood Hazard Map," "Geohazard Map" ng
"Marikina Fault Line."
Sanggunian: Modyul 1, Aralin 11.1 K
(
to 12 - AP3LAR-Ig-11.1
Ano ang ipinahahayag ng mga larawan?
Integrasyon: Disaster Risk Reduction Itanong ang mga sumusunod:
Management Aling sa mga kalamidad ang inyong
naranasan?
III. Pamamaraan:
May kaugnayan ba ang mga kalamidad sa
lokasyon at topograpiya ng lalawigan o
4. Balik-Aralan ang mga lungsod sa NCR na rehiyon? bawat kalamidad?
tatamaan ng Marikina Fault. Bigyang diin ang kaugnayan ng mga
B. Panlinang na Gawain kalamidad na dulot ng kalikasan sa mga
1. Alamin Mo anyong lupa at anyong tubig ng sariling
lalawigan at rehiyon. Magbigay ng
Ilahad ang mga larawan ng mga kalamidad halimbawa batay sa naranasan na kalamidad
na dulot ng kalikasan tulad ng baha, sa sariling lalawigan at rehiyon.
pagguho ng lupa, lindol, tsunami at storm 2. Paglalahad
surge. Gumamit ng “concept map” na
ipinakikita ang mga kalamidad tulad ng nasa
baba. Ipaliwanag sa mga bata na may iba’t-ibang
uri ng mapa. Sila ngayon ay gagamit ng
“Hazard Map”. Ipaliwanag kung ano ito at
ano ang gamit nito sa pamamagitan ng
sumusunod na impormasyon:
Ito ay isang uri ng mapa na nagpapakita ng
mga lugar na maaaring maapektuhan at
mapinsala ng mga kalamidad tulad ng
71
pagbaha, bagyo, pagguho ng lupa at Pag-aralan ng Katangiang pisikal ng mga
lindol.Ginagamit ito upang matukoy ang lungsod sa NCR.
mga lugar na maaring manganib sa iba’t-
ibang uri ng kalamidad.
Maghanda ng Flood Hazard Map ng sariling
lungsod at rehiyon. Maaring sumangguni sa
lokal na Planning Office upang makakuha
ng aktual na mapa. Ipakita ito sa mga bata at
talakayin ang aktual na datos ng sariling
lungsod. Maaring itanong ang mga
sumusunod:
Ano-ano ang mga natural na panganib na
karaniwang nararanasan ng lalawigan/
lungsod? Rehiyon?
Aling mga lugar sa rehiyon ang sensitibo sa
mga sumusunod na panganib?
 Bagyo at pagbaha
3. Talakayan
Paghahanda ng bawat pamahalaan ng mga
lungsod sa Metro Manila sa pagbaha sa
pamamagitan ng mga flood control projects.
Mga
Paglalahat
Ang Valenzuela at karamihan ng mga
lungsod sa Metro Manila sa rehiyon ng NCR
ay nakakaranas ng pagbaha sa panahon ng
tag-ulan at malalakas na bagyo.
IV. Pagtataya:
Isulat ang Tama o Mali
DPWH
1. Maraming lugar sa Metro manila ang
binabaha.
implements
2. Pinaghahandaan ng local
apamahalaan ng baway lungsod ang
n
urgent flood
mga kalamidad.
3. Ang mga naninirahan s apaligid ng control
mga ilog at mabababang lugar ay
pinalilikas.
4. Mabuting pag-aralan ang hazard map
measures
ng rehiyon. Thursday 14th of November 2013
5. Dapat lagging handa sa mga 45 0 0 0 0
kalmidad .
MANILA, Nov 14 -- The Department of
V. Takdang –Aralin: Public Works and Highways with fund
releases in the Disbursement Acceleration
72
Program (DAP) for 2012 allocated P5 elevation 13.5 m for approximately 9.0 km
Billion for urgent funding of mitigation stretch along Palasan and Meycauayan
measures under the Flood Management Rivers in Obando, Bulacan to prevent entry
Master Plan for Metro Manila and of flood waters during high tide and heavy
Surrounding Areas. flows including storm surge from Manila
Bay, and the desilting of Meycauayan River
Secretary Rogelio L. Singson said that in Obando, Bulacan to improve conveyance
utilizing the first six (6) batches of capacity as well as improvement of
allocation releases from the Department of riverwall.
Budget and Management in the total amount
of P3.940 Billion, the DPWH achieved an The project involving the rehabilitation of
overall accomplishment of 75.83 percent Catmon Creek, and riverwall along
completion for the identified eight (8) Malabon-Tullahan River, and construction
priority projects in the National Capital of pumping stations and floodgates under
Region, five (5) projects in Central Luzon, the P600 Million KAMANAVA Project-
two (2) projects in Southern Tagalog Region Phase I has an accomplishment of 86.34
specifically located in the Province of percent for the seven (7) projects included in
Laguna and for the procurement of dredging the initial releases while three (3) projects
equipment and for the operation and are for bidding and 22 with plans/program
maintenance of dredging equipment for of work for approval.
Pasac-Delta Waterway in Guagua and
Sasmuan, Pampanga. DPWH has already accomplished 98.73
percent of works for the P211 Million
The seventh batch allocation amounting Manila Bay Seawall Project which involves
P1.059 Billion was released last August the strengthening of existing seawall,
2013 to complete the P5.0 Billion fund construction of floodgates (Remedios and
releases. Salas) and repair/rehabilitation of Luneta
Pumping Station and construction of
In NCR, the P1.531 Billion Valenzuela- breakwater.
Obando-Meycauayan Project with a total of
42 component projects has an average About 91 percent accomplishment was
completion of 72.82 percent for initial 21 posted under the P222.5 Million Upper
projects funded under the P820 Million 1st Marikina River Improvement Project at
to 6th batches of released allocation while Nangka River with four (4) of its six (6)
six (6) additional projects in the P711.025 component projects which involve
Million 7th batch are for bidding and 15 construction of reinforced concrete slope
others with plans and programs of work for protection, parapet and gravity completed.
approval.
Dredging activities at Marikina River and
The project involves the construction of Mangahan floodway to hasten water flow
flood control wall with an elevation of 13.5 were also completed at a cost of P150
lineal meter for approximately 3.2 km Million while the construction of slope
stretch along Meycauayan River in protection along Cainta and Taytay Rivers
Valenzuela City to prevent entry of flood under the East Side of Mangahan Floodway
waters during high tide and heavy flows, Project was also completed.
construction of flood control wall at
73
Dredging of Labangan Channel in Hagonoy
Bulacan is on-going while the designs and
plans for permanent works for breaches in
the San Fernando-Sto Tomas Minalin Tail
Dike is undergoing review. (DPWH-PID)
- See more at: http://news.pia.gov.ph/index.php?
article=2131384678291#sthash.5wjHKXdw.dpuf
http://www.jumbo
dumbothoughts.co
74
m/2013/08/on- Araling pamahalaang local
travelling-in- Panlipunan ditto.
metro-manila- 7:00-7:40 B. Panlinang na
floods.html Gawain
http://www.gov.p A. Panimulang
I. Layunin
h/2013/06/19/dpw Gawain
1. Natutukoy ang
h-report-flood- Alamin Mo
maagap at
management- 1. Paglalahad ng
wastong pagtugon
master-plan-for- mga mag-aaral ng
sa mga panganib
metro-manila-and- mga larawan ng
na madalas
surrounding-areas/ mga kalamidad na
maranasan ng
sariling rehiyon naganap sa
kanilang
II. Paksa
lalawigan o
Aralin:12 rehiyon at sa
Maagap at ibang rehiyon.
Wastong Idikit ang mga
Pagtugon sa mga larawan ayon sa
Panganib na tamang hanay.
Madalas
Maranasan ng KALAMIDAD NA KALAM
Sariling Rehiyon NAGANAP SA NAGAN
AKING LUNGSOD IBANG L
Kagamitan:Mga
larawan ng mga NCR – pagbaha noong Pag-apaw
sakuna na dulot Bagyong Ondoy River at i
ng /Glenda ilog/cree
kalikasan, manila Manila
paper, krayola,
mapa ng NCR Tanong:
AP TG pp.1-4
Ano ang napansin
Sanggunian: ninyo sa mga
Modyul 1, Aralin sakunang
11.2 naranasan natin
K to 12 - sa ating lungsod at
AP3LAR-Ig-11.2 mga karatig na
III. Pamamaraan lungsod sa Metro
A. Balik-Aral: Manila?
Pag-usapan muli Ano ang
ang epekto ng pagkakatulad ng
pag-ulan at pag- mga sakunang
apaw ng ilog naganap sa ating
TUllahan sa lungsod at ibang
Valenzuela.Paabo lungsod? Ano
tumutugon ang naman ang
pagkakaiba?
75
Bakit may A flimsy Reduction and villages hundreds
pagkakaiba at Management of kilometers away.
umbrella
pagkakatulad ang
provides no Council Rammasun
mga sakunang
nagaganap sa iba’t protection to a (NDRRMC) said (Glenda’s
ibang lungsod sa father and his three persons died international
ating rehiyon? daughter in Cavite and three codename), which
B. Paglalahad ng running to an in Quezon—a in Thai means
Aralin
evacuation pregnant mother “God of Thunder,”
Basahin ang ulat shelter at the and her two roared in from the
ng Manila Times height of the children who were Pacific Ocean with
sa nakaraang typhoon early killed when a wall wind gusts of
bagyong Glenda Wednesday. collapsed on them about 250
at ang epekto nito
while they were kilometers an hour
sa Metro Manila TYPHOON
sa mga bata at sleeping. and smashed into
Glenda, the first
isalin sa wikang The NDRRMC poor fishing
strong typhoon to
Filipino. added that 33,802 communities on
hit the Philippines
families were Tuesday night.
Typhoon this year, shut
forced to evacuate The eye of the
Glenda down Metro Manila
nationwide. storm just missed
when it slammed
shuts down Six areas were Manila, home to
into Luzon on
Metro placed under a more than 12
Wednesday,
Manila state of calamity— million people, but
July 16, 2014 10:46 pm leaving a trail of
Albay, Camarines the huge winds
by Anthony death and
Norte, Camarines and bursts of
Vargas, destruction and
Sur, Cavite, heavy rain brought
Robertzon forcing hundreds of
Gumaca town the city to a virtual
Ramirez, PNA thousands to
(Quezon) and standstill.
and AFP evacuate.
Muntinlupa City Power in many
At least 14 people
(Metro Manila). areas, including
were reported
The typhoon’s the business
dead, two of them
ferocious winds district of Makati
in Metro Manila.
tore roofs off City (Metro
Some of the
houses, overturned Manila), was cut
victims were
cars and ripped just after dawn as
crushed to death
trees out of the branches were torn
by falling trees and
ground in the off trees and
electric posts.
megacity of electricity lines
The National
Manila, as well as snapped.
Disaster Risk
remote fishing
76
The winds also evacuate, but it Public Works and C. Pgtalakay
tore down shanty was a mistake,” Highways
Anu-anong
lungsod ang
homes in slum said tricycle driver Secretary Rogelio
naapekyuhan ng
areas where Pedro Rojas, 35, Singson said there bagyong Glenda?
hundreds of as he nursed a cut was minimal Anong pinsala ang
thousands of head while flooding in Metro dulot nito sa mga
people live along sheltering at a Manila.
lungsod?
Anu-ano ang mga
Manila Bay. town hall on the Coloma said teams
hakbang ng local
“Our house was outskirts of Manila. from the na pamahalaan
destroyed and we “My tricycle rolled Metropolitan para malutas ang
lost many of our over twice after I Manila mga suliranin?
belongings,” slammed into Development Anong ahensya ng
pamahalaan ang
housewife Dayang sheets of rain. It Authority “worked
tumututgon sa
Bansuan said as was like hitting a round the clock to ganitong
she rested in a wall… huge tin clear major roads kalamidad? (The
school that had roofings were of debris and fallen National Disaster
been turned into flying everywhere.” electric and cable Risk Reduction
and Management
an evacuation Normalcy posts.”
Council o
center for people In Malacañang, Manila Mayor NDRRMC)
living in the coastal President Benigno Joseph Estrada D. Pagsasanay
Manila slums. Aquino 3rd ordered also dispatched 26 Pangkatang
“We fled our home the swift clearing trucks to clear Gawain
 Pagbataya
just before dawn and recovery roads of toppled
n ang ulat
when the water operations in areas trees. ng manila
started rising up to affected by the The typhoon Times
our ankles. typhoon. brought little rain in  Pag-
I was really Presidential the city but usapan ang
frightened, they Communications powerful winds pangyayari
.
[neighbors] were Secretary Herminio toppled trees and
 Ihambing
saying the winds Coloma Jr. said power lines that ang mga
were getting Aquino directed caused blackouts. apektadon
stronger. They the NDRRMC and Coloma said the g lungsod
were telling us to its local councils to Department of  Alin ang
evacuate.” expedite its Trade and Industry
madalas
manyari sa
“I thought I was operations “to fielded teams to
Valenzuela
going to die. I went ensure an early ensure that prices .
out to look for return to of basic goods  Pag-isipan
gasoline in case normalcy.” remain stable. kung sino
we needed to ang
77
tumutugon sa mga lalawigan at Iguhit ang mapa
sa mga kalamidad. rehiyon ng NCR
ganitong 2. Ang II.Paksa: D. Paglalahat
suliranin Mayor o Aralin:10 Ang bawat
sa sariling pinuno ng Paggawa ng lungsod ay sa
lungsod. lungsod ay mapa na NCR ay
(Lokal na tumutugon nagpapakita ng magkakaugnay at
pamahalaa din. Mahahalagang magkakadikit
n, Red 3. Walang ayon s alokasyon
Cross at pumapansi Anyong Lupa sa
sariling Lungsod nila sa mapa.
Mayor) n sa mga
at mga karatig
 Paguulat biktima ng
kalamidad. Lungsod
ng mga
4. Maagang Sanggunian:
pangkat
nililikas AP TG pp.1-4
Paglalahat: IV. Pagtataya
ang mga K to 12 -
Maagap at Pamantayan
tao sa mga AP3LAR-If-10
wastong pagtugon
Kagamitan: Mapa 5-naipakikita ang
ng mga ahensya binabahan
ng NCR pagkakaugnay ng
ng pamahalaan at g lugar.
III. Pamamaraan mga lungsod sa
mga local na 5. Maraming
A. Panimulang NCR
pinuno ang napinsala
sa hangin Gawain 4- May isang mali
isinasagawa s
apanahon ng ng Balik-Aral: lamang
kalamidad sa mga bagyong Ipasabi muli ang 3- May 2 mali
lungsod ng NCR. Glenda. mga katangiang 2- May 3 mali
IV. Pagtataya V. Takdang- pisikal ng mga 1- Hindi naipakita
Isulat kung Tama Aralin: lungsod sa ang pagkakadikit
o Mali. Magbasa ng mga Valenzuela ng mga lungsod
1. Ang balita tungkol sa B. Panlinang na V. Takdang-
NDRRMC epekto ng bagyo Gawain Aralin
ay sa NCR. Alamin
ahensyang Siyasatin at pag-
1. Ang mga aralang –muli ang
tumutugon
anyong lupa sa mapa ng NCR.
rehiyon ng NCR Alamin ang mga
(Malawak na anyong lupa at
Araling kapatagan ang tubig na
Panlipunan Metro Manila) magkakaugnay sa
7:00-7:40 2. Ipatukoy ang 5 lungsod.
samagkakadikit na
I. Layunin Lungsod
Nakagagawa ng C. Talakayan
payak na mapa na
D. Pagsasanay
nagpapakita ng
mahahalagang Pangkatrang
anyong lupa at Gawain
tubig sa sariling
78
Maglunsad ng Makinig sa radyo
“Brain Storming” ng balita tungkol
ukol sa maagap at sa mga lugar na
wastong pagtugon apektado pa
sa baha. ng baha.
Gawin ang
graphic organizer Maagap at Wastong
at ihanda ang
Integrasyon: Pagtugon sa Bagyo at Baha
dula-dulaan.
Disaster Risk
Reduction
 Bago Bago Kasalukuyang
Management Pagkatapos
Mangyari
Araling Lesson Mangyari nangyayari
Mangyari
ang Bagyo
Panlipunan III. Pamamaraan
at Baha
A. Panimulang Maghanda ng 1.
7:00-7:40 Gawain 1. 1.
emergency kit na
I. Layunin: Balik-aral: may laman na 2. 2. 2.
 Pag- pagkain, 3. Pagsasadula
Nagagawa ang usapan ang flashlight, 4. Talakayan
maagap at nakaraang radyong de
wastong pagtugon 5. Paglalahat
aralin. batirya, kapote at
sa mga panganib Ang kahandaan sa
B. Panlinang na mga damit, gamot.
II. Paksa bagyo at pagbaha
Gawain Alamin ang antas
Maagap at ay dapat isaisip at
na makaranas ng
Wastong 1. Pagganyak isagawa.
pagbaha sa inyong
Pagtugon sa mga Ano ang maaring lugar.
Panganib na isagaw bago at Makinig sa balita IV. Pagtataya;
Madalas pagkatapos ng ukol sa pagbaha Lagyan ng Bago,
Maranasan ng baha? sa inyong lugar. Panahon,Pagkat
Sariling Rehiyon 2. Gawain 1 apos ng bagyo at
Pangkatang  Sa baha sa unahan ng
Kagamitan:Mga Gawain Panahon bawat
larawan ng mga Paksa: ng Bagyo pangungusapi.
sakuna na dulot Maagap at at Baha
ng ___1. Alamin ang
Wastong Makinig sa radyo antas na
kalikasan, manila Pagtugon sa ng balita tungkol
paper, krayola, makaranas ng
Bagyo at Baha sa kalagayan ng pagbaha sa inyong
mapang politikal Graphic pagbaha sa inyong
ng bansa lugar.
Organizer: Tree lugar.
Sanggunian: ___2. Makinig sa
Diagram Huwag lulusong
Modyul 1, Aralin radyo ng balita
Estratehiya sa sa baha upang
11.2 tungkol sa
Pag-uulat: Dula- makaiwas sa sakit.
K to 12 - kalagayan ng
dulaan o News pagbaha sa inyong
AP3LAR-Ig-11.2 Casting  Pumili  Pagkatapo
Kagamitan: lugar.
ng pinuno ng s ng Bagyo
Manila paper, pangkat. at Baha ___3. Maghanda
panulat ng emergency kit
79
na may laman na wastong pagtugon bagyo
pagkain, sa mga panganib at
flashlight, II. Paksa baha.
radyong de Maagap at B.
batirya, kapote at Wastong Panlin
mga damit, Pagtugon sa mga ang na
gamot. Panganib na Gawai
___4. Makinig sa Madalas n
radyo ng balita Maranasan ng Pagganyak
tungkol sa mga Sariling Rehiyon :Anon
lugar na apektado g
pa ng baha. Kagamitan:Mga kalami
___5. Huwag larawan ng mga dad pa
lulusong sa baha sakuna na dulot ang
upang makaiwas ng maaari
sa sakit. kalikasan, manila ng
V. Kasunduan: paper, krayola, marana
mapang politikal
Alamim ang san sa
ng bansa
gagawin sa Metro
Sanggunian:
panahon ng lindol. Manila
Modyul 1, Aralin ?
11.2
K to 12 - Gawain 1
AP3LAR-Ig-11.2 Pangkatan
Kagamitan: g
Manila paper, Gawai
panulat n
Integrasyon: Paksa:
Disaster Risk Maagap at
Reduction Wastong
Management Pagtugon
III. sa Lindol
Pamamaraan: Graphic
A. Panimulang Organizer:
Gawain: Concept map
Balik- Estratehiya
Aral: sa Pag-uulat:
News Casting 
Mga dapat
Pumili ng lider ng
Araling gawin
pangkat.
Panlipunan bago,
Maglunsad ng
sa
7:00-7:40 “Brain Storming”
panaho
tungkol sa maagap
n at
I. Layunin: at wastong
pagkat
Nagagawa ang pagtugon sa
apos
maagap at Lindol.
ng
80
Gawin ang lumabas ng gusali
graphic organizer o bahay.
at ihanda ang BAGO ____4. Maghanda
news casting sa ANG LINDOL ng emergency kit
pag-uulat. na may laman na
pagkain, flash
 Paghahand light, radyong de
a sa Lindol batirya, pito at
1. Maghanda ng HABANG mga damit, gamot.
emergency kit na LUMILINDOL ____5.
may laman na Siguraduhing
pagkain, flash ligtas ang gusali o
light, radyong de bahay bago
batirya, pito at pumasok ulit dito.
PAGKATAPO
mga damit, gamot. V. Takdang-
S NG LINDOL
2. Makilahok sa Aralin
mga earthquake Alamin ang mga
Pag-usapan ito sa
drills. gawiang
pangkat
 Sa pangkaligtasan sa
C. Pag-uulat ng
Panahon panahon ng
mga pangkat at
ng Lindol pagguho ng lupa
pagtalakay sa
1. Isagawa sa matataas na
paksa
ang bahagi ng
“Duck, D. Paglalahat: lungsod/mga
Cover and Malawak na lungsod sa NCR.
Hold.” panganib ang
 2.Iwasan maaring idulot ng
ang pagyanig ng
pagkataran lindol sa kaya
ta (panic). dapat isagawa ang
Pagkatapo ibayong pag-
s ng iingat.
Lindol IV. Pagtataya
1. Mabilis at Isulat ang
maayos na kung gagawin
lumabas ng gusali bago, panahon o
o bahay. pagkatapos ng
2. Siguraduhing lindol
ligtas ang gusali o ____1.Isagawa
bahay bago ang “Duck, Cover
pumasok ulit dito. and Hold.”
MAAGAP AT ____2. Makilahok
WASTONG sa mga earthquake
drills.
PAGTUGON ____3. Mabilis at
SA LINDOL maayos na
81
Araling Panlipunan Maging alerto kung nakaroon ng lindol o
7:00-7:40 kaya ay malakas at matagal na pag-ulan na
maaring maging sanhi ng pagguho
Gumawa ng maayos na plano sa paglikas
I. Layunin: kung gumuho ang
Nagagawa ang maagap at wastong pagtugon lupa.
sa mga panganib
II. Paksa
 Sa Panahon ng pagguho ng lupa
Maagap at Wastong Pagtugon sa mga
Agad na lisanin ang lugar patungo sa mas
Panganib na Madalas Maranasan ng
mataas na pwesto.
Sariling Rehiyon Kagamitan:Mga
larawan ng mga sakuna na dulot ng
 Pagkatapos ng pagguho ng lupa
kalikasan, manila paper, krayola, mapang
Makinig sa balita tungkol sa naganap
politikal ng bansa
na kalamidad
Sanggunian: Modyul 1, Aralin 11.2
Lumayo muna sa lugar na gumuho dahil
K to 12 - AP3LAR-Ig-11.2
baka may kasunod pang pagguhong
Kagamitan: Manila paper, panulat
mangyari
Integrasyon: Disaster Risk Reduction
Magpatulong sa mga rescuers kung may
Management
nangangailangan ng tulong sa gumuhong
III. Pamamaraan:
lupa.
Maagap at Wastong Pagtugon sa pag-guho ng
Balik-Aral: Lupa
Mga dapat gawin bago, sa panahon
at pagkatapos ng lindol.
Pagganyak:
Anong kalamidad pa ang maaaring Bago ang pagguho ng lupa
maranasan sa Metro Manila amilban sa u
p
lindol? a
a
a
Pangkat 3: Panahon ng Pagguho ng Pagkatapos ng a
Paksa: Maagap at Wastong Pagtugon sa lupa
a
pagguho ng lupa
a
Pagguho ng Lupa, Graphic a
a
Organizer: concept map Pag-uulat ng mga Pangkat a
a
Estratehiya sa Pag-uulat: Dula-dulaan  Bigyan ng sapat na panahon ang bawat p
Pumili ng lider ng pangkat. pangkat na makapag-ulat.

Maglunsad ng “Brain Storming” tungkol Paglalahat
sa maagap at wastong pagtugon sa pagguho Anong paghahanda ang dapat gawin bago
ng lupa. ang kalamidad? Habang may kalamidad?
Gawin ang graphic organizer at ihanda ang Pagkatapos ng kalamidad?
dula-dulaan sa pag-uulat. IV. Pagtataya
Isulat ang kung gagawin bago, panahon
 Bago ang pagguho ng Lupa o pagkatapos ng pagguho ng lupa.
Tukuyin ang mga lugar na mataas ang ____1. Maging alerto kung nakaroon ng
posibilidad ng pagguho at iwasang magtayo lindol o kaya ay malakas at matagal na pag-
ng anumang istruktura rito. ulan na maaring maging sanhi ng pagguho
82
____2. Agad na lisanin ang lugar patungo sa
mas mataas na pwesto.
____3. Lumayo muna sa lugar na gumuho
dahil baka may kasunod pang pagguhong
mangyari
____4. Gumawa ng maayos na plano sa
paglikas kung gumuho ang
lupa.
____5. Magpatulong sa mga rescuers kung
may nangangailangan ng
Tulong s apagguho ng lupa.
V. Takdang-Aralin
Alamin ang mga gawiang pangkaligtasan sa
panahon ng pagguho ng lupa sa matataas na
bahagi ng lungsod/mga lungsod sa NCR.
Second Grading
Agosto 12-13
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
Natutukoy ang mga mahahalagang
pangyayari sa pinagmulan ng iyong lungsod
at mga karatig lungsod
II. Paksang Aralin:
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Valenzuela
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1.
Pinagmulan ng mga Lungsod sa
Kinabibilangang Rehiyon 11.1 K to 12 -
AP3LAR-IIa-1
TG p. 21-22
III. Pamamaraan:
Balik-Aral
83
Pag-usapan ang mga Likas na Yaman at  Pebrero 14, 1998 pinirmahan ni
Pangangalaga nito pang. Fidel V. ramos ang
B. Panlinang na Gawain pagsasagawang Pinakamaunlad na
1. Alamin Mo Lugar ang municipalidad ng
Valenzuela
Pag-usapan kung alamin nila ang
 Setyembre 7, 2110 pinirmahan ang
pinagmulan ng Valenzuela.
Nobyembre 7 na siyang Araw ng
2. Basahin ang Kasaysayan ng Lungsod ng
pagkatatag ng Valenzuela. Ang
Valenzuela.
Valenzuela ay ganap na naggng
Paglalahad
Lungsod noong Pebrero 14, 1998.
Mga Bago Naging Lungsod
 Kinilala ang Nobyembre 7 na Araw
SInaunang Kasaysayan ng Valenzuela dahil ito ang
 Bahagi ng malawak na sakahan makasysayang araw na
kasama ang Quezon,Novaliches at nahiwalay sa Lalawigan ng Bulacan ang
Obando, BUlacan. Valenzuela.
 Napapaligiran ng mga bahagi ng Pagtalakay
tubig gaya ng Tullahan River na 1. Ano ang uang pangalan ng Valenzuela ?
nakarugtong sa Pasig s aTimog at 2. sa anong lalawigan ito kabilang?
Rio Grande sa Pampanga kaya 3. Kanino ipinangalan ang Lungsod ng
tinaguriang pulo. Valenzuela?
 Kabilang sa mga labanan mula pa 4. Kailan nagging ganap na Lungsod ito?
kay Gobernador –heneral Legazpi 5. Anong uri ng Lungsod na ang
kasama ang Tambobong (Malabon at Valenzuela?
kabundukan ng San Mateo).Isinama Pagsasanay: Pangkatang gawain
sa Catangalan (Mecauayan) Magtala ng 5 mg akatangang naglalarawan
 Ipinangalan kay Dr. Pio Valenzuela sa lungsod ng Valenzuela.
na kasapi ng katipunan Iulat sa klase kung bakit napili ang mga
 Noong Hulyo 21,1960 ay hinati ni katagang iyon.
Pangulong Carlos P. Garcia sa 2 ang Paglalahat
bayan ng Polo .nanatiling Polo ang Ang Valenzuela ay isang lungsod sa Metro
bandnag silangan at Valenzuela Manila rehiyon ng NCR na maunlad at
hango s angalan ni Dr. Pio masigla ang ekonomiya.
Valenzuela ang kanluran. Pagtataya:
 Pagkatapos ng kulang-kulang 3 Lagyan ng Tama ang mga pahayag na
taon , pinag-isa muli ang 2 bayan na tumutukoy sa mga pangyayari sa
sakop nan g lalawigan ng BUlacan Valenzuela. Mali kung hindi.
ayon sa Executive OrderNo.46 ni ______1. Dating sakop ng BUlacan ang
Pang. Diosdado macapagal noong Valenzuela.
Setyembre 11, 1963. Ang Polo nman ______2. Polo ang dating pangalan nito.
ay nagging municipalidad. ______3. Ibinalik sa Nobyembre 7 ang
 Ang P.D. No. 824 nilikha ang Araw ng Valenzuela dahil ito ang araw na
Metropolitan Manila o Klakhang nahiwalay ang municipalidad sa Bulacan.
Maynila at inalis sa Bulacan ang _____4. Pebrero 14, 1998 naging ganap na
Valenzuela .Mula noon bumilis ang Lungsod ang Valenzuela.
pag-unlad ng Valenzuela. _____5. Hindi pa rin maunlad ang
Valenzuela.
84
Takdang- Aralin
Maghanap ng larawan ng isa mga
makasaysayang lugar saValenzuela.
Teacher’s Reference Information
Early History
Valenzuela’s long and colorful history dates back to

the pre-colonial era, and traces the city’s evolution
from a rural provincial town to a vibrant city, as well
as its important role in the development of northern
Metro Manila.
Prior to Spanish rule, and for centuries before

Valenzuela’s urbanization, the city was located in a
flourishing agricultural and fishing town, and part of
a large land area that included parts of present-day
Quezon City, Novaliches, and Obando, Bulacan.
Several bodies of water bound the area—the Tullahan

River, which connects to the Pasig River on the
south, and a number of connecting rivers, including
the Rio Grande de Pampanga on the north. Because
of the unique geography of the area, early inhabitants
considered it as a separate island or "pulo", which
became the area’s namesake until it was changed to
the more Hispanic "Polo" during colonial rule.
A call to arms
For a long time, the early settlers of Polo resisted

Spanish rule, taking part in a series of epic battles
against the Spanish forces of Miguel Lopez de
Legazpi. The Spaniards were dead set on conquering
Rajah Sulayman’s Maynila kingdom, which included
Polo, Tambobong (now Malabon City), and the
mountains of San Mateo.
In the infamous Battle of Bangkusay on June 3, 1571,

Sulayaman enlisted local warriors and seafarers from
his kingdom and neighboring Bulacan province, and
battled the Spaniards. Sulayman's forces were
vanquished, with the Maynila king killed in battle.
After destroying Sulayman's army and forging
friendly ties with Rajah Lakandula, the Spaniards
captured Maynila and its neighboring towns,
including Polo. The vast sitio was then incorporated
into the township of Catangalan (now Meycauayan)
in the Bulacan alcaldia.
85
The first revolution and rich history of the town, and a relic of a bygone
era.
Seventeen years later, local leaders plotted what was
considered as the first Filipino revolution against Philippine Revolution
Spain. In 1587, the Cabeza de Barangay of
Catangalan, Tassi Bassi, and Polo Chief Felipe
Salonga joined the revolutionary forces of Magat A narrative of Valenzuela's history would not be
Salamat, in an alliance dubbed as the Tondo complete without an overview of the Philippine
Conspiracy of the Maharlikas. Revolution against Spain, because the man whom the
city is named after was one of the key players in the
This planned insurrection included kin-related uprising. It was, in fact, this man's significant role in
noblemen, or maharlikas, who were based in Tondo, the revolution that made him the fitting choice to be
Polo, Pandacan, Candaba, Taguig, Misil, Caranglan, the town's namesake.
Navotas and other localities in Manila. However, an
informant leaked the secret to the Spaniards, Pio Valenzuela was born to parents Francisco
unraveling the plot and quelling the uprising. Valenzuela, a Polo kapitan mayor, and Lorenza
Alejandrino. After years under his parents' tutelage,
Interestingly, history would unwittingly repeat itself Valenzuela enrolled at the Colegio de San Juan de
three centuries later, when Andres Bonifacio Letran for his basic education and eventually entered
established the Katipunan; this revered movement the A La Real Universidad de Santo Tomás de
was also discovered and quashed by the Spaniards. Aquino (University of Sto. Tomas), where he became
And just like the Tondo Conspiracy, the Katipunan a Licenciado en Medicina in 1895.
revolution was also supported by the local
inteligencia and political leaders, including Dr. Pio While Valenzuela would go on to become a full-
Valenzuela, whom the present-day Polo is named fledged and successful physician, fate had already
after. presented him with a parallel, yet starkly different
path to take. In 1892, in only his sophomore year at
An independent town the UST College of Medicine, Valenzuela joined a
secret organization that aimed to put an end to
After the Spaniards established the Manila Spanish rule. This covert group eventually
archdiocese on August 14, 1595, the friars who had transformed into the most significant revolutionary
set up churches in Catangalan called for further movement in Philippine colonial history:
division of the vast town, to enhance efforts to the Katipunan.
convert locals into the Catholic faith.
A life made revolutionary
In 1623, Spanish Governor-General Alonso Fajardo
de Entenza ordered the separation of sitio Polo from Valenzuela played an ever-increasing role in
Catangalan and its establishment as an independent the Katipunan’s operations, being part of the
town. Both of these towns, however, still fell under organization’s triumvirate or the dreaded Camara
the Bulacan alcaldia. From the time of its Negra (Black Chamber), together with founder
establishment, the town of Polo served as a Spanish and Supremo Andres Bonifacio and strategist Emilio
garrison, friar hacienda, and political settlement. Jacinto, and serving as the group’s physician-general.
This triumvirate, along with the Supremo’s brother
The first Polo Cabeza de Barangay was Don Juan Procopio Bonifacio, formed the
Monsod, who worked with Spanish friar Juan central Katipunan Council, which decided on strategy
Taranco to make the separation from Catangalan and policy for the revolutionary group.
possible. Taranco operated the parish of San Diego
de Alcala, and the church stood in what is present- Dr. Valenzuela edited
day Barangay Poblacion, the center of the old town the Katipunan publication Kalayaan, whose maiden
of Polo. issue was published in January 1896.
The Kalayaan would only see one more published
The ruins of the church that remain today—the belfry issue however, after Spanish authorities uncovered
and entrance arch—serve as a reminder of the long the Katipunan’s existence.
86
Taking up arms and imprisoned. For the next two years, Valenzuela
found himself detained in several prisons: in Madrid,
Valenzuela became famous and controversial when Malaga, Barcelona, and at a Spanish outpost in
he was tasked by the Katipunan to smuggle arms Africa.
from Japan. During a general meeting on May 1,
1896 in Pasig, Valenzuela proposed to solicit The revolution falls
contributions for the cause. The Katipunan approved
Valenzuela's proposal, on the condition that Jose While Valenzuela was incarcerated, Bonifacio's
Rizal, the foremost figure in the reform movement, revolution endured for another nine months. Their
endorse their revolt against Spain. noble cause was dealt a severe blow, when Jose Rizal
was executed on December 30, 1896 in Bagumbayan,
A fateful meeting Manila, for his alleged ties to the revolutionary
forces.
With his orders, Valenzuela departed for Dapitan,
Zamboanga del Norte, on board the ship Venus with The already waning strength of the Katipunan was
two other companions to visit the exiled reformist on further dampened by infighting between the Filipino
June 15, 1896. In his memoir, Valenzuela said Rizal leaders themselves, with Bonifacio becoming one of
told him that no revolution against Spain should the casualties. The Supremo of the Katipunan was
commence not until the support of wealthy Filipinos executed on May 10, 1897 after refusing to recognize
is secured and sufficient arms were acquired. the revolutionary government of Emilio Aguinaldo,
whom he accused of conspiring with the Spanish
Upon his return to Manila, many Katipuneros sought authorities to end the revolution.
Valenzuela for Rizal's reply. As the results of his
"secret mission" had become more talked about, the Aguinaldo entered into a truce with the Spanish to
risk of alerting Spanish authorities ran greater and end the revolution and place his government in exile
greater. Because of this, Bonifacio advised in Hong Kong, in exchange for general amnesty and
Valenzuela to stay off the streets and go into hiding. monetary indemnity.
He moved from house to house, continuing to
practice his profession under assumed names and A new regime, a new path
disguises.
Aguinaldo pursued his cause while in exile. On
The Katipunan unmasked May 1898, when American naval troops
defeated the Spanish armada in the Battle of
A day after the Spaniards confirmed the existence of Manila Bay, US Admiral George Dewey brought
the Katipunan on August 19, 1896 and rounded up Aguinaldo back to Manila and re-energized his
and imprisoned Filipinos they suspected as members cause to establish a Philippine republic. But the
of the revolutionary movement, Valenzuela fled to Americans did not recognize Aguinaldo's
Balintawak. Because of the Spanish clampdown, government and in turn colonized the
Bonifacio declared armed revolution against Spain on Philippines.
August 29, 1896 in the Cry of Pugadlawin in
Caloocan. Japanese Occupation
This led to a series of attacks in Manila, including During World War II, the Japanese invaded Polo
those in Mandaluyong, Marikina, Makati, Pandacan, without resistance. And while the period can,
Pateros, Sampaloc, Santa Ana, and Taguig, with from the surface, be considered as prosperous
Bonifacio personally leading the charge in San Juan and cooperative with the new rulers, this came
del Monte. However, due to the lack of arms and about due to immense fear of reprisals from
local support from influential Filipinos, these battles Japanese forces. The area became a place of
were lost by the end of August—just as Rizal had unfathomable terror, as Japanese soldiers
feared. murdered countless Filipino civilians.
Valenzuela availed an offer of amnesty from the In spite of the constant fear and danger, Polo,
Spanish government and surrendered on September true to its history of revolting against oppression,
1, 1896. He was exiled in Spain, where he was tried became a home ground for Makapilis
87
(Makabayan Katipunan ng mga Pilipino),
masked informers of guerillas fighting against
Japan. The Dawn of a Vibrant City

On December 10, 1944, the Japanese The social and political upheavals of the seventies
massacred 100 males from Polo and and early eighties did not dampen the pulsating
neighboring Obando suspected of rebellion. economy of the Municipality—it was, in fact, a golden
These males, which included Polo Mayor age in the History and Culture of Valenzuela when
Feliciano Ponciano, were herded onto the businesses and industries in the Municipality grew
municipal building from the early morning until rapidly.
the late afternoon, where they were tortured to
death. In 1986, a new socio-political order swept the entire
country. The four days of the EDSA People Power
Revolution were marked by an outpouring of love,
When liberation came, almost half of the town
anger, hysteria and courage by a people fighting for
was razed after approaching American and change and renewal. The restoration of democracy in
Filipino forces torched and shelled houses and the country also brought about a paradigm shift in
other structures, including the 300-year-old San national and local government relations.
Diego de Alcala church, which they believed to
have Japanese occupants. The passage of the Local Government Code in 1991
unlocked the repressed energies of local
With the war over, the townsfolk of Polo heaved communities, as the Code provided genuine and
a collective sigh of relief, and the rebuilding of meaningful autonomy to enable local governments to
the town went underway. In less than two attain their fullest development as self-reliant
decades, the signs of recovery and progress communities. It was during this time that Valenzuela
began to show. began charting its own destiny and moved the local
economy into the direction it chose.
Modern History
On February 14, 1998, then President Fidel V. Ramos
From Polo to Valenzuela signed the Republic Act No. 8526, converting the
Municipality of Valenzuela into a highly-urbanized city,
On July 21, 1960, President Carlos P. Garcia making the once rural fishing town the 12th City in
signed Executive Order No. 401, which divided Metro Manila and the 83rd in the Philippines.
the town of Polo into two. The eastern side
retained the name Polo, while the western side The Municipality of Valenzuela, the gateway to the
would become a new town, bearing the name of north, is now Valenzuela City—one of the country's
its most famous son--Dr. Pio Valenzuela. premiere business and industrial centers.
Less than three years later, these two towns

would once again merge, as Executive Order
No. 46, signed by President Diosdado Macapagal Araw ng Valenzuela
on September 11, 1963, paved the way for Polo being
annexed to Valenzuela, now a municipality. On September 27, 2010, an Ordinance was signed
declaring November 7 as the new Valenzuela
During that time, the reunited towns were still part of Foundation Day, or "Araw ng Valenzuela." This date
the province of Bulacan. But in 1975, owing to the holds great significance to the city and its people.
rapid growth of the Greater Manila Area in terms of While Valenzuela's cityhood was declared on
population, the social and economic requirements of February 14, 1998, and July 2, 1960 marked the date
the early seventies, and Valenzuela's proximity to the when the town became Dr. Pio's namesake, it was on
GMA, Presidential Decree Number 824 was issued on November 7, 1975 that Valenzuela first rose on its
November 7. own feet as a municipality separate from Bulacan.
P.D. No. 824 created the Metropolitan Manila But more importantly, November 7 marks the
Commission and led to the separation of the historical birthday of Valenzuela, as a rural town given
Municipality of Valenzuela from the Province of the name Polo during the Spanish Era. It was on
Bulacan. As part of the Greater Manila Area, November 7, 1621, 377 years before Valenzuela
Valenzuela's economy flourished and its population became a city, that the very first parochial signature
swelled significantly. was recorded recognizing Polo's township.
88
This date marks the birth of Polo, the once sleepy ____3. Mas malawak naman ang lupain ng
town we now know as the vibrant city of Valenzuela, a
fact confirmed and established by Ordinance No. 03 Valenzuela kaysa Malabon.
Series of 2010. Thus, November 7 is now declared ____4. Maunlad ang kalakalan ng lungsod
as "Araw ng Valenzuela," a special day to celebrate ng Valenzuela gaya ng Quezon City.
the city's rich history and culture, its people, and its
rise to urban progress. ____5. Ang Makati ang may
pinakamatatayog na istruktura.
Araling Panlipunan V. Takdang-Aralin:
7:00-7:40 Magdikit ng mga larawang nagpapakita ng
mga istruktura sa 3 mga lungsod ng NCR.
I. Layunin
Naisasalaysay ang mga pagbabago ng
sariling lungsod at mga karatig na lungsod 1. Magpatala ng
tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon, mga Lungsod na Araling
populasyon, mga istruktura at iba pa. malapit sa Panlipunan
II. Paksa Valenzuela 7:00-7:40
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng 2. Ipatala ang laki,
Valenzuela lokasyon at
populasyon na I. Layunin
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Nakabubuo ng
Pinagmulan ng mga Lungsod sa matatagpuan sa
datos ng mapa ng timeline ng mga
Kinabibilangang Rehiyon 11.1 K to 12 - makasaysayang
AP3LAR-IIa-1 NCR.
pangyayari sa
Lungsod Populasyon Laki Istruktura rehiyon sa ibat-
ibang malikhaing
TG p. 21-22 paraan
Kagamitan: Mapa ng NCR II.Paksa:
III. Pamamaraan Aralin:10
A. Balik-Aral: II. Paksa
Pag-usapan ang pinagmulan ng Lungsod ng Paksa:
Valenzuela Paggawa ng
B. Panlinang na Gawain Timeline ng
A. Panimulang Gawain Makasaysayang
Alamin Mo pangyayari sa mga
3. Paghambingin ang mga datus Lungsod sa NCR
Paglalahad ng Aralin Sanggunian:
Pag-uulat ng mga pangkat sa natalang datus. Modyul 1
Paghahambing ng laki, lokasyon at ARALIN 1.2
populasyon Pinagmulan ng
IV. Pagtataya mga Lungsod sa
Lagyan ng tsek(/) ang tamang tala at ekis Kinabibilangang
(X) ang mali. Rehiyon
Batay sa Mapa ng NCR K to 12 -
____1. Ang Valenzuela ay mas maraming AP3LAR-IIb-1
tao kaysa Maynila. TG p. 21-22
____2. Mas malawak ang lupain ng Kagamitan:
Lungsod ng Quezon kaysa Valenzuela City.
89
Mapa ng Gumawa ng
NCR/kard ng mga Graphic Organizer
nakatalang na nagpapakita ng
kasaysayan ng kasysayan ng
bawat lungsod Valenzuela.
Timeline sa tsart
III. Pamamaraan
A. Panimulang
Gawain
Balik-Aral: Pangkatang
Ipasabi muli ang Gawain
mga naitalang Paglikha ng
datus sa laki, sariling timeline
populasyon at ng nakatalang
istrutura ng mga lungsod sa kard
Lungsod sa NCR. C. Talakayan
B. Panlinang na D. Paglalahat
Gawain Ang bawat
Alamin lungsod ay sa
1. Anu-ano kaya NCR ay ay may
ang mahahalagang kanya-kanyang
kasysayang makasaysayang
naitala sa bawat pangyayari.
lungsod?
2. Ipamahagi ang IV. Pagtataya
mga kards kung Pamantayan
saan nakatala ang
5-Naipakikita
mga
nang wasto at
makasaysayang
malinaw ang mga
pangyayari sa
pangyayari sa
bawat lungsod.
timeline ng
Paglalahad nakatalang
 Ipakita ang Lungsod sa card
halimbawa 4- May isang mali
ng lamang
timeline 3- May 2 mali
ng
maksaysay 2- May 3 mali
ang 1- Hindi naipakita
pangyayari ang mga
sa maksaysayang
Valenzuel pangyayari sa
a. lungsod
V. Takdang-
Aralin
90
91
Agosto 18-22 ginawa itong Quezon City hango sa
Araling Panlipunan pangalan ni Pang. Manuel L. Quezon.
7:00-7:40  Pagkatapos ng Digmaan ay ipinasa ang
Atas ng Pangulo o PD333 at isinama sa
I. Layunin:
Quezon City at naging hangganan nito
Natutukoy ang mga mahahalagang ang Caloocan,ang mga sumusunod na
pangyayari sa pinagmulan ng iyong lungsod lugar Baesa, Talipapa, San Bartolome,
at mga karatig lungsod Pasong Tamo, Novaliches Poblacion,
II. Paksang Aralin: Banlat, Kabuyao, Pugad Lawin, Bagbag,
Paksa Pinagmulan ng Lungsod Quezon Pasong Putik na dating sakop ng
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Novaliches
Pinagmulan ng mga Lungsod sa  Ito din ay napakaunlad at
Kinabibilangang Rehiyon pinakamalaking lungsod sa Metro
11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 Manila rehiyon ng NCR.
TG p. 21-22 Pagtalakay
III. Pamamaraan: 1. Ano ang unang pangalan ng QC ?
A. Panimulang Gawain: 2. Kanino ipinangalan ang Lungsod ng
Balik-Aral Quezon?
3. kanino binili ni Pang. Quezon ang lupain
Balik-aralan ang pinagmulan ng Valenzuela ng QC?
City at mga mahahalagang pets ata 3. Saan nagtitipon sila Bonifacio noon?
pangyayari s apagkabuo nito. 4. Anong uri ng Lungsod na ang Quezon
B. Panlinang na Gawain City?
1. Alamin Mo Pagsasanay: Pangkatang gawain
Ano kaya ang pinagmulan ng Quezon City? Magtala ng mga katagang naglalarawan sa
2. Basahin ang Kasaysayan ng Lungsod ng QC
Quezon . Iulat sa klase kung bakit napili ang mga
Paglalahad katagang iyon.
SInaunang Kasaysayan Paglalahat
 Binubuo ng maliliit na bayan Ang Quezon City ang pinakamalaki at isa sa
 San Francisco del Monte, Novaliches at pinakamaunlad na lungsod sa Metro manila
Balintawak. rehiyon ng NCR.
 Sa Bahay ni Tandang Sora sa Pugad Pagtataya:
Lawin ngayon ay Bahay Toro project 8 Lagyan ng Tama ang mga pahayag na
nagpupulong sila Andres Bonifacio noon tumutukoy sa mga pangyayari sa
panahon ng Katipunan, . Valenzuela. Mali kung hindi.
______1. Barrio Obrero ang dating ngalan
 Binili ni Pangulong Quezon para sa
ng QC..
pabahay ng mga nasa middle class na
______2. Sa Pugad Lawin ngayon ay Bahay
mga Pilipino ang Barrio Obrero mula sa
Toro Project 8 nagpupulong sila Bonifacio.
pamilya Tuazon ngayon ay naging
______3. Isinama sa QC ang ibang lugar ng
Quezon City.
Novalichez kaya lumaki at lumawak ito.
 Ipinasa ng National Assembly of the
_____4. Mahina ang kalakalan sa QC.
Philippine Commonwealth ang
_____5. Pinalitan ng Quezon City ang
Commonwealth Act 502 na kilala sa
ngalan ng QC hango sa ngalan ni pang.
tawag na Charter ng Quezon City sa
Quezon.
nais ipalit na pangalan na Balintawak
92
Takdang- Aralin
Maghanap ng larawan ng isa mga
makasaysayang lugar sa QC
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin
sariling lungsod at mga karatig na lungsod
tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon,
populasyon, mga istruktura at iba pa.
II. Paksa
Pagbabago sa Quezon City
AP3LAR-IIa-1
TG p. 21-22
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral:
93
Pag-usapan ang pinagmulan ng Lungsod ng
Quezon
Paghambingin ang mga datus
Ng Lungsod ng Valenzuela at QC
Pag-uulat ng mga pangkat sa natalang datus.
Paghahambing ng laki, lokasyon at
populasyon
Paglalahat
Ang QC ay isa sa pinakamaunlad na lungsod
sa Metro Manila
IV. Pagtataya
1-3 Magtala ng halimbawa ng Shopping
Malls sa QC
4-5 Mga TV networks
V. Takdang-Aralin:
Magdikit ng mga larawang nagpapakita ng
mga istruktura sa QC
94
Ekonomiya ng QC Araling Panlipunan
B. Panlinang na Gawain 7:00-7:40
Alamin Mo
I. Layunin
 Maraming shopping malls sa Natutukoy ang mga mahahalagang
Farmer’s Plaza, Sm, Trinoma pangyayari sa pinagmulan ng iyong
Araneta Center at iba pa lungsod at mga karatig lungsod
 Maraming Networks ng
II. Paksang Aralin:
telebisyon: GMA, ABS-CBN,
TV5, Ch,9 at 4 Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Caloocan
 Cellular Networks Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1.
 MRT
Kinabibilangang Rehiyon
 Edukasyon 11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1
Maraming paaralan sa QC TG p. 21-22
Ilan sa mga ito ay University of
III. Pamamaraan
the Philippines Diliman at Ateneo A. Panimulang Gawain
de Manila University,OLFU,FEU
at AMA. Balik-Aral:
Anu-ano ang mga sikat na malls at TV
Lungsod Populasyon Laki Istruktura networks sa QC?
Alamin
Paglalahad
 Ang salitang Caloocan ay mula
sa Tagalog na salitang ugat na lo-
ok; kalook-lookan (or kaloob-
looban) na ibig sabihin kaloob-
looban na lugar". Ito ang
hangganan ng maraming lungsod
gaya ng Quezon City, Manila,
Malabon, Navotas, Valenzuela
and San Jose del Monte sa Hilaga.
Dating kabilang ito sa lalawigan
ng Rizal hanggang 1975.
Pinagmulan ng Caloocan City
 Nahahati ito sa magkahiwalay na
bahagi sa Hilaga at Timog bahagi
 Sa Timog ang mga barangay na
malapit sa Manila, Malabon
,Valenzuela at QC sa Hilaga
naman ang mas malapit sa
Bulacan mas malawak ang
bahaging ito.
 Mayroon itong 188 barangay
95
 Dahil sa R.A.333 ang mga baryo Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1.
ng Baesa, Talipapâ, San Pinagmulan ng mga Lungsod sa
Bartolomé, Pasong Tamó, Kinabibilangang Rehiyon 11.1 K to 12 -
Novaliches, Banlat, Kabuyao, AP3LAR-IIa-1
Pugad Lawin, Bagbag, Pasong TG p. 21-22
Putik, na dati sakop ng Novaliches Kagamitan: Mapa ng NCR
ay kinuha mula saupain ng III. Pamamaraan
Caloocan kaya nahati ito sa A. Panimulang Gawain
magkakahiwalay na lokasyon A. Balik-Aral:
Pangkatang Gawain Pag-usapan ang pinagmulan ng Lungsod
Gawan ng maikling buod o salaysay ang ng
pinagmulan ng Lungsod ng Caloocan. Calocan City
C. Talakayan
Alamin Mo
D. Paglalahat Katulad ng mga lungsod sa Metro manila
Ang lungsod ng Caloocan ay nahati sa maunlad din ba ang Caloocan?
dalawang bahagi ang Timog na malapit sa Paglalahad ng Aralin
Manila, Valenzuela at Malabon at ang  Maraming shopping malls sa
Hilaga na malapit sa Bulacan. Ito ay isa Caloocan gaya ng Victory malls,
ding maunlad na lungsod na may 188 SM , Araneta Center at iba pa.
barangay.  Maraming pagawaan sa Caloocan
IV. Pagtataya City at mga estasyon ng bus
Sagutin ang mga tanong.  Edukasyon
1. Sa anong salita nagmula ang pangalan Maraming paaralan sa QC
ng Caloocan?
2. Ilang bahagi ito nahati?
3. Ilang barangay mayroon ito? Agosto 26-29
4. Saan malapit ang timog na bahagi? Araling Panlipunan
5. Saan malapit ang hilagang bahagi? 7:00-7:40
V. Takdang-Aralin I. Layunin:
Gumawa ng Graphic Organizer na Natutukoy ang mga mahahalagang
nagpapakita ng kasysayan ng 3 Lungsod pangyayari sa pinagmulan ng iyong
na tinalakay na. lungsod at mga karatig lungsod
Araling Panlipunan II. Paksang Aralin:
7:00-7:40
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Makati
I. Layunin
Naisasalaysay ang mga pagbabago ng Kinabibilangang Rehiyon
sariling lungsod at mga karatig na lungsod 11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1
tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon, TG p. 21-22
populasyon, mga istruktura at iba pa. III. Pamamaraan:
II. Paksa A. Panimulang Gawain:
Pagbabago sa Caloocan City
Balik-Aral
96
 Valenzuela 1890
 QC – Ang San Pedro de Makati ay pinagpasiy
 Manila a hangmaging pangunahing bayan ng
B. Panlinang na Gawain Maynila.
Alamin Mo 1900
– Nang matapos ang digmaan ng mga Pili
Ano kaya ang pinagmulan ng Makati pino atAmerikano, ang Makati ay nasa ilal
City? im ng panguluhan ngmunisipal.
2. Basahin ang Kasaysayan ng Lungsod Hunyo 11, 1901
ng Makati. – Itinalaga ngPhilippine
Paglalahad Commonwealth Act No. 137
 ang San Pedro De Makati bilang
KASAYSAYAN NG MAKATI lalawigan ng
1470 Rizal. Makalipas ang dalawang taon, isan
(Panahon bago dumating g administradorang hinirang upang mama
ang mga Espanyol) – Ang hala sa mga Gawain
Makati ay pinamunuan sa komunidad.
niLakan Tagkan at ng kanyangasawa na si Pebrero 28, 1914
Bouan. – Pinalitan ng Philippine Legislature
Ito ay isang matubig at madamong lugar Act No. 2390
na kung saan makikita ang pampang ng ang pangalang San Pedro Makati
Ilog Pasig. ng Makati, nasiyang nanatiling pangalan
1571 hanggang sa kasalukuyan
– Si Don Miguel Lopez de Legazpi, ang Pagtalakay
nagtatag ng 1. Ano ang unang pangalan ng Makati?
Maynila at unang Gobernador Heneral ng 2. Sino ang mga pinuno nito?
Pili- 3. Anong lalawigan ito kabilang?
pinas, angnakatuklas sa Makati. Tinanong 3. Sino ang nakatuklas sa makati?
ni Legaspi ang pangalan ng lugar sa mga 4. Saan hango ang salitang Makati?
katutubong naninirahan dito noon at dahil 5. Ano ang ibang tawag sa Makati?
sahindi pagkakaintindihan ng mga salita, Pagsasanay: Pangkatang gawain
ito ay di naunawaanng mga Magtala ng mga katagang naglalarawan sa
katutubo. Itinuro nila ang Ilog Pasig at QC
sumagot ng “makati na, kumakati na” na Iulat sa klase kung bakit napili ang mga
ang ibig sabihin ay kumakati naang tubig. katagang iyon.
1578-1670 Paglalahat
– Isang paring pranses sa isang distrito sa Ang Makati City ang kabisera ng
Sta.Ana de Sapa ang nagbigay ng pangala kalakalan sa NCR at isa sa pinakamaunlad
ng na lungsod sa Metro manila rehiyon ng
San Pedro deMakati NCR.
na hango sa kanilang patron. Minsan, tina Pagtataya:
wag din itong “Sampiro”. Lagyan ng Tama ang mga pahayag na
1608 tumutukoy sa mga pangyayari sa Makati.
– Ang San Pedro de Makati o Sampiro ay Mali kung hindi.
kumikita sapaggawa at pangangalakal ng ______1. Pinamumunuan ito ni lakan
mga paso o pottery making. Tagnan at ang asawang si Bouan
97
______2. Natuklasan ito ni Miguel Lopez I. Layunin Ekonomiya at
De Legazpi. Naisasalaysay mga paaralang
______3. Ang Makati ay hango sa ang mga kilala sa
salitang Makati na ibig sabihin ay pagbabago ng Valenzuela
bumabaw na ang tubig sa ilog. sariling Caloocan
_____4. Kasama ito sa lalawigan ng lungsod at Manila
Rizal. mga karatig na Quezon City
_____5. Pinalitan ang San pedro de lungsod tulad B. Panlinang
Makati ng Makati lamang. ng laki nito, na Gawain
Takdang- Aralin pangalan, Mga negosyo
Maghanap ng larawan ng Makati ngayon. lokasyon, sa Makati
populasyon, Alamin Mo
mga istruktura Ang Makati
at iba pa. ang
II. Paksa pinakamayama
Pagbabago sa ng LGU sa
Makati City bansa
Sanggunian: Noong 212
Modyul 1 mayroong
ARALIN 62,000
Pinagmulan ng rehistradong
Lungsod sa mga negosyo
Kinabibilanga at mga opisina
ng Rehiyon na Business
K-12- Process
AP3LAR-IIa- Outsourcing
1 TG p. 21-22 BPO offices
in Metro
1.1. Manila at
Pinagmulan ng 1,159
mga Lungsod companies sa
sa kasalukuyan at
Kinabibilanga pinakamataas
ng Rehiyon bilang ng Phil.
11.1 K to 12 Economic
- AP3LAR- Zone
IIa-1 TG p. Authority
21-22 PEZA-
Kagamitan: accredited IT
Mapa ng NCR Parks and
III. Buildings.
Pamamaraan Ang
A. pamahalaan ng
Panimulang Makati ay
Araling 7:00-7:40 Gawain hindi nagtataas
Panlipunan Balik-Aral: ng buwis
98
ngunit sobra  Collegio
pa din ang de
kanilang sanAgustin
pondo. Sa loob  St. Paul
ng 26 na taon College
ay tinatamasa  Our Lady
nila ang of
sobrang kita Guadalupe
ng lungsod. Minor
Dito din Seminary
matatagpuan  Asia
ang mga Pacific
matataas na College
gusali sa Pagtalakay at
Pilipinas pagpapahalag
Paaralan a
 University Paglalapat:
of Makati Anu-anop ang
City matatagpuan
 Ateneo sa Makati?
Profession Bakit ito
al Schools tinawag na
 Mapua Kabisera ng
Institute of Negosyo o
Technolog Kalakalan?
y Paglalahat
 Asian Ang Makati
Institute of ang
Managem pnakamayama
ent (AIM) ng lungsod sa
 Lyceum of Metro Manila.
the Pagtataya
Philippines 1-3 Magtala
–Makati ng 3 Paaralan
 Centro- sa Makati
Escolar 4-6 3
University Negosyong
Makati makikita dito
 FEU- Takdang
Makati Aralin:
Magdikit ng
 Don Bosco
larawan
Technical
nagpapakita
Institute
ng maunlad
 Assumptio
ang Makati.
n College
99
Araling Panlipunan pakikipagkalakalan; nanggaling ito sa
7:00-7:40 salitang may mila, na may unlaping ma-
na tumutukoy kung saan ang isang lugar
ay mayroong isang malagong bagay (ang
I. Layunin
nila ay pwedeng Sanskrit na nila "punong
indigo").[1] (Ang sinasabing naging
pangyayari sa pinagmulan ng iyong
pangalan ng halaman ay nilad ay kathang
lungsod at mga karatig lungsod
isip lamang.)[2][3] Ang lungsod ay may
II. Paksang Aralin: humigit sa 100 mga parke na nakakalat sa
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Maynila buong lungsod.
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Ang Maynila ang naging upuang kolonyal
Pinagmulan ng mga Lungsod sa na pamahalaan ng Espanya noong opisyal
Kinabibilangang Rehiyon na pinamahalaan ang mga isla ng
11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 Pilipinas ng tatlong siglo simula 1565
TG p. 21-22 hanggang 1898. Noong inokyupa ng
III. Pamamaraan Britanya ang Pilipinas, ang lungsod ay
A. Panimulang Gawain pinamahalaan ng Gran Britanya ng
Balik-Aral: dalawang taon simula 1762 hanggang
Anu-ano ang mga dating pangalan ng mga 1764 na naging parte sa Pitong Taong
sumusunod na lungsod: Digmaan. Ang lungsod ay nanatiling
Valenzuela kabisera ng Pilipinas sa pamamahala ng
pamahalaang probisyonal ng mga Briton,
Quezon City
na kumikilos sa pamamagitan ng mga
Caloocan City arsobispo ng Maynila at ng Real
B. Panlinang na Gawain Audiencia. Nasa Pampanga ang kuta ng
Alamin mga armadong rebelde laban sa mga
Paglalahad Briton.
Ang Maynila ay nakilala noong may
Batay sa Kasaysayan ng Maynila, noong
kalakalang Maynila-Acapulco na tumagal
ika-13 siglo, ang sinaunang Lungsod ng
ng tatlong siglo at nakapaghatid ng mga
Maynila ay binubuo ng mga tindahan at
kagamitan simula sa Mehiko papunta
opisinang tagatanggap sa may tabi ng
ng Timog-silangang Asya. Noong 1899,
baybayin ng ilog Pasig, na nasa hilaga ng
binili ng Estados Unidos ang Pilipinas
mga makalumang pamayanan. Ang
sa mga Espanyol at pinamahalaan ang
opisyal na pangalan na binigay ng
buong arkipelago ng hanggang
mga Malay sa lungsod
1946.Noong ikalawang digmaang
ay Seludong o Selurung, na ginamit din
pandaigdig, nawasak ang malaking parte
sa isang rehiyon sa pulo ng Luzon, at
ng lungsod. Ang lungsod ay ang
inimumungkahi na ito ang kabisera ng
pangalawang pinakawasak na lungsod na
Kaharian ng Tondo. Ang lungsod ay
sumusunod saWarsaw, Poland
nakilala rin sa pangalan na binigay ng
noong ikalawang digmaang pandaigdig.
mga pangkat etnikong mga Tagalog, ang
Ang rehiyon ng kalakhang Maynila ay
Maynila, unang nakilala bilang Maynilad.
gumanap na entidad na may kasarinlan
Ang pangalan ay mula sa salitang nila,
noong 1975.
isang uri ng halamang mabulaklak na
tumutubo sa baybayin ng look, na
ginagamit para gumawa ng sabon para sa
100
 Isang pandaigdigan lungsod ang
Maynila at kilala bilang "Beta+"
ayon sa Globalization and World
Cities Study Group Pangkatang
Gawain
Gawan ng maikling buod o salaysay ang
pinagmulan ng Lungsod ng Maynila
C. Talakayan
D. Paglalahat
Ang lungsod ng Maynila ay pinangalanan
ng mga malay na Serudong o Serulong at
bahagi ng kaharian ng Tondo. Ang
Maynila ay hango sa halamang
namumulaklak na kung tawagin ay
Maynilad.
IV. Pagtataya
Sagutin ang mga tanong.
1. Sa anong salita nagmula ang pangalan
ng Maynila batay sa bigay ng mga
Malay?
2. Anong kaharian ito kabilang?
3. Anong bulaklak ang pinanggalingan ng Araling Panlipunan
salitang Maynila? 7:00-7:40
4. Sa anong bansa nakikipagkalakalan ang
Maynila ? I. Layunin
5. Anong bansa ang bumili sa bansang sariling lungsod at mga karatig na lungsod
Pilipinas kung saan kabisera ang tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon,
Maynila? populasyon, mga istruktura at iba pa.
V. Takdang-Aralin II. Paksa
Gumawa ng Graphic Organizer na Pagbabago sa Lungsod ng Maynila
nagpapakita ng kasysayan ng Maynila. Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1.
AP3LAR-IIa-1
TG p. 21-22
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral:
Pag-usapan ang pinagmulan ng Lungsod
ng
Maynila
101
Alamin Mo
Katulad ng mga lungsod sa Metro manila
Mga Paaralan Mga Shopping
maunlad din ba ang Caloocan?
Malls
Paglalahad ng Aralin
Mga Paaralan
1. Pamantasang De La Salle –taft 1.
Avenue , Manila 1.
2. Pamantasan ng Malayong Silangan (Far 2. 2.
Eastern University)
3.
Recto 3.
3. Pamantasan ng santo Tomas
Espaňa, Manila Takdang-Aralin:
4. Kolehiyo ng San Beda Alamin ang Pinagmulan ng Lungsod ng
MENDIOLA ST., SAN Miguel Manila Makati.
5. Institusyong Teknolohikal ng Mapúa –
Intramuros Setyembre 1-5
6. UP-Manila Araling Panlipunan
7.Pamantasan ng Lungsod ng Maynila 7:00-7:40
8. NTC
I. Layunin:
9, TUP
10. TIP Natutukoy ang mga mahahalagang
11. PNU pangyayari sa pinagmulan ng iyong
12. Sta. Isabel College lungsod at mga karatig lungsod
13. Adamson II. Paksang Aralin:
Mga Negosyo Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Malabon
 SM Manila (ibat ibang sangay o Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1.
branches) Pinagmulan ng mga Lungsod sa
 Eisetann Kinabibilangang Rehiyon
 Central Market sa Recto 11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1
 Divisoria TG p. 21-22
 Mga palengke sa Blementritt/Sta. III. Pamamaraan:
Cruz at Quiapo A. Panimulang Gawain:
 Mga opisina Balik-Aral
 Valenzuela
 QC
Pagtalakay  Manila
 Makati
Paglalahat
Ang ekonomiya at edukasyon sa lungsod
ng Manila ay maunlad. Alamin Mo
Ano kaya ang pinagmulan ng
Pagtataya: Tukuyin ang nakatala sa mga MalabonCity?
kahon sa organizer. 2. Basahin ang Kasaysayan ng Lungsod
ng Malabon.
Paglalahad
Manila
102
 ng Makati, nasiyang nanatiling pangalan
KASAYSAYAN NG MAKATI hanggang sa kasalukuyan
Bagmula s asalitang @labong@ o Pagtalakay
bamboo shoot. Dating bayan ng 1. Ano ang unang pangalan ng Malabon?
Tambobong nito. Ito ay ginawang visita 2. Anong lalawigan ito kabilang?
ng Tondo na itinatag ng mga paring 3. Saang bayan ito isinama?
Agustinian. 3. Sino ang Unang mayor nito?
- Ang pahayagang La 4. Saan hango ang salitang Malabon?
Independencia ay nilimbag sa 5. Kailan nagging Lungsod ang Malabon?
Malabon sa asilo de Heurfanos Pagsasanay: Pangkatang gawain
isang bahay ampunan noon. Magtala ng mga katagang naglalarawan sa
na” na ang ibig sabihin ay kumakati Malabon.
naang tubig. Gumamit ng graphic organizer.
1578-1670 Iulat sa klase kung bakit napili ang mga
– Isang paring pranses sa isang distrito sa katagang iyon.
Sta.Ana de Sapa ang nagbigay ng pangala Paglalahat
ng Ang MMalabon City ay kabilang sa
San Pedro deMakati Metro Manila isang maunlad na lungsod
na hango sa kanilang patron. Minsan, tina sa rehiyon ng NCR.
wag din itong “Sampiro”. Pagtataya:
1608 Isulat ang Tama o Mali.
– Ang San Pedro de Makati o Sampiro ay ______1. Hango ang malabon sa salitang
kumikita sapaggawa at pangangalakal ng labong.
mga paso o pottery making. ______2. Dating ipinisan ito sa Navotas.
1890 ______3.Tambobong ang dati nitong
– Ang San Pedro de Makati ay pinagpasiy pangalan
a hangmaging pangunahing bayan ng _____4. Kasama ito sa lalawigan ng
Maynila. Rizal.
1900 _____5. Si mayor Oreta ang unang pinuno
– Nang matapos ang digmaan ng mga Pili ng lungsod.
pino atAmerikano, ang Makati ay nasa ilal Takdang- Aralin
im ng panguluhan ngmunisipal. Maghanap ng larawan nglungsod ng
Hunyo 11, 1901 Malabon.
– Itinalaga ngPhilippine
Commonwealth Act No. 137
ang San Pedro De Makati bilang
lalawigan ng
Rizal. Makalipas ang dalawang taon, isan
g administradorang hinirang upang mama
hala sa mga Gawain
sa komunidad.
Pebrero 28, 1914
– Pinalitan ng Philippine Legislature
Act No. 2390
ang pangalang San Pedro Makati
103
lungsod tulad Makati
ng laki nito, B. Panlinang
pangalan, na Gawain
lokasyon, Alamin Mo
populasyon, Mga negosyo
mga istruktura sa Malabon ay
at iba pa. pagawaan ng
II. Paksa asuka;,
Pagbabago sa sigarilyo,
Malabon City kandila,
Sanggunian: pagawaan ng
Modyul 1 isda at katas
ARALIN ng ilang ilang
Pinagmulan ng kung saan ang
Lungsod sa pabango ay
Kinabibilanga ibenebenta sa
ng Rehiyon ibang
K-12- bansa.Pagawa
AP3LAR-IIa- an ng
1 TG p. 21-22 kakaningaya
ng as puto
1.1. sulot, puto
Pinagmulan ng bumbong, sapi
mga Lungsod n-sapin, broas,
sa bibingka and c
Kinabibilanga amachile.
ng Rehiyon Kilala ang
11.1 K to 12 Nanay’s pancit
- AP3LAR- Malabon.Rosy
IIa-1 TG p. ’s Pancit
21-22 Malabon
Kagamitan: ,Pescadores
Mapa ng NCR Restaurant at
III. Balsa sa
Pamamaraan Nigan, isang
A. lumulutang na
Panimulang restaurant na
Gawain may 350 na
Balik-Aral: upuan. Dito
Ekonomiya at din
Araling Naisasalaysay mga paaralang matatagpuan
Panlipunan ang mga kilala sa ang Dolor’s
7:00-7:40 pagbabago ng Valenzuela Kakanin. Ang
sariling Caloocan bulungan sa
I. Layunin lungsod at Manila palengke ng
mga karatig na Quezon City Taňong.
104
ibat ibang
Paaralan industriya at
 Araneta pagkain.
Dela Salle Pagtataya
University 1-3 Magtala
ang sikat ng 3 industriya
na sa Malabon
paaralan 4-6 Kilalang
dito. pagkain sa
Pagtalakay at Malabon
pagpapahalag Takdang
a Aralin:
Paglalapat: Magdikit ng
Anu-anop ang larawan
matatagpuan nagpapakita
sa Malabon? ng maunlad
Paglalahat ang Malabon
Ang Malabon
ay kilala sa
105
Araling Panlipunan ang lungsod ng San Juan sa hilaga,
7:00-7:40 ang lungsod Quezon at lungsod ng
Pasig sa silangan, at ang Lungsod ng
Makati sa timog. Binansagan ang lungsod
I. Layunin
bilang "Sawang lungsod ng Pilipinas",
"Puso ng Kalakhang Manila", at ang
"Isang Kabisera ng mga matitinong
Gobyernong di nagsasalubong sa
II. Paksang Aralin: Pilipinas".
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Matatagpuan ang lungsod ng
Mandaluyong Mandaluyong sa puso ng kalakhang
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Maynila. Kabilang sa maraming
Pinagmulan ng mga Lungsod sa atraksiyon ng lungsod ang kalahating
Kinabibilangang Rehiyon parte ng lundayang Ortigas, isa sa mga
11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 pangunahing sentro ng negosyo at
TG p. 21-22 komersyo sa kalungsuran (nasa lungsod
III. Pamamaraan ng Pasig ang natitirang hati). Matatagpuan
A. Panimulang Gawain sa lundayang Ortigas ang pangunahing
Balik-Aral: punong-tanggapan ng Asian Development
Anu-ano ang mga dating pangalan ng mga Bank at ang punong tanggapan ng San
sumusunod na lungsod: Miguel Corporation, ang pinakamalaking
Valenzuela korporasyon ng bansa. Matatagpuan dito
Quezon City ang SM Megamall, isa sa pinakamalaking
shopping mall sa bansa pati na rin ang
Caloocan City Shangri-la Plaza Mall at Star Mall. Sa
Makati silangan ng Ortigas Center matatagpuan
Maynila ang Wack-Wack Golf and Country Club,
Malabon sa hilaga nito matatagpuan ang La Salle
B. Panlinang na Gawain Greenhills, isang tanyag na mataas na
paaralang panlalaki. Ang estasyong ng
Alamin MRT sa bulebard ng Shaw na itinuturing
Paglalahad din isang mall, maliban na pagiging
Nagmula ang pangalan ng Lungsod ng estayson, ay nagdurugtong ng tatlo pang
Mandaluyong sa salitang Tagalog na mga mga mall (Star Mall, Shangri-La Plaza, at
daluy. Ito ay batay sa maraming ang EDSA Central).
matatangkad na damo na dating tumutubo Sa mga nakatira dito, ang lungsod ng
dito, ang mga damo ay Mandaluyong ay laging ginagamit sa mga
parang dumadaloy sa hangin na ang ibig biro tungkol sa pag-iisip ng isang tao
sabihin ay sentro ng kalakalan na (halimbawa: ang isang tao na may
inihalintulad sa produksiyon ng pinaka kahinahinalang katayuan ng pag-iisip ay
produkto ng palitan. mula sa Mandaluyong). Ito ay marahil ang
Ang Mandaluyong ay National Center for Mental Health
isang lungsod ng Kalakhang (Pambansang Senter ng Kalusugan ng
Maynila sa Pilipinas. Pinalilibutan ito ng Pag-iisip) ay matatagpuan sa lungsod.
ilang lungsod tulad ng Maynila, ang Matatagpuan din sa Mandaluyong ang
kabisera ng bansa na nasa kanluran,
106
"Welfareville", isang malaking pook kung
saan laganap ang kahirapan.
C. Talakayan
D. Paglalahat
Ang Mandaluyong City ay isang maunlad
na lungsod kung saan matatagpuan ang
mga naglalakaihang mga gusali, mga
malls at iba pang negosyo.
IV. Pagtataya
ng Mandaluyong?
2. Anong ospital sa pag-iisip ang
matatagpuan dito?
3. Anong lugar dito ang sentro ng
negosyo? Araling Panlipunan
7:00-7:40
4. Anong paaralang panlalaki ang
matatagpuan dito ? I. Layunin
5. Anong bansa ang bumili sa bansang Naisasalaysay ang mga pagbabago ng
Pilipinas kung saan kabisera ang sariling lungsod at mga karatig na lungsod
Maynila? tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon,
V. Takdang-Aralin populasyon, mga istruktura at iba pa.
Gumawa ng Graphic Organizer na II. Paksa
nagpapakita ng kasysayan ng Maynila. Pagbabago sa Lungsod ng Paraňaque
AP3LAR-IIa-1
TG p. 21-22
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral:
ng
Maynila
Valenzuela
Malabon
Makati
Mandaluyong
Q.C.
Alamin Mo
107
Ang Parañaque ay itinatag noong 1572, sa bayan nito. Sa panahon ng pananakop ng
kadahilanang ang lugar ay malapit sa mga Intsik na mandarambong na si
dagat, ang mga Paraqueños Limahong noong 1574, ang mga
(Parañaquense) ay nakipagkalakalan sa mamamayan ng Parañaque, lalo na yaong
mga Intsik, Indones, Indians at Malayans. mula sa Barangay Dongalo, ay matapang
Noong panahong iyon ang pangunahing na pumigil sa pag-atake sa Maynila. Ito ay
hanapbuhay ay ang paggawa ng asin, ang kinilala bilang ang "insedente sa Red
pangingisda, pagtatanim ng bigas, Sea" dahil sa mga dugo na dumaloy
paggawa ng sapatos, paggawa ng tsinelas bilang resulta ng pagtatanggol na ginawa
at paghahabi. Ang komunidad ay ng tao mula sa baryo Sta. Monica, dating
pinamumunuan ng cabeza de barangay, pangalan ng barangay. Nang sakupin ng
isang kanluraning bersyon ng mga lokal mga Briton ang Maynila noong 1762, ang
na tagapamuno at ang mga principalia mga taong-bayan ay muling naging tapat
bilang mga lokal na aristokrata, isang sa mga mananakop na Espanyol, lalo na
napaka-matibay na institusyon sa lipunan sa mga Augustinian. Ang pagsalakay
dahil sila ay ang mga kalimitang gayunpaman ay nagpakita na ang
gumaganap sa mga pampolitikang kapangyarihan ng mga Espanyol ay hindi
posisyon. Sila ay makatwiran at masusupil at matapos ang higit sa isang
tagapamagitan ng pangangailangan ng daang taon, ito ay mapatunayan na totoo.
mga mga mananakop na Espanyol. Ang Pagkatapos ay dumating
edukasyon ay limitado para sa principalia ang Himagsikang Pilipino (mga huling
lamang dahil sila lang ang may bahagi ng ika-19 na siglo) at ang
kakayahang magbayad para rito. Ang napagtanto ng mga Espanyol na ang
naitalang simula ng Palanyag ay bayan ay isang praktikal na lagusan
nagsimula noong 1580 nang si Fr. Diego patungong Cavite, ang balwarte ng mga
de Espinar, isang misyonerong rebolusyonaryo Katipunero. Gayundin
Augustinian, ay hinirang na tagapamahala naman para sa mga rebolusyonaryong
ng kumbento o relihiyosong bahay ng nakabase sa Cavite, nakita nila ang bayan
bayan. Bilang residenteng pari, siya ay bilang kanilang lagusan
nagtatag ng bahay ng misyon doon, na patungong Intramuros, ang sentro ng
may hurisdiksyon na umaabot hanggang pamahalaang Espanyol sa Maynila. Ang
sa Kawit sa lalawigan ng Cavite. Ang mga kilalang Paraqueños, tulad ni Manuel
Konseho ng Definitors (o konseho ng mga Quiogue at ng sekular na pari na si Padre
pinuno ng relihiyon order) noong ika-11 Pedro Dandan ay naging prominenteng
Mayo 1580, ay tinanggap ng Palanyag rebolusyonaryo. Nang nasakop na ito ng
bilang isang malayang bayan. Ang mga Amerikano, isa ang Parañaque sa
larawan ng patrona ng Palanyag na si mgabayan na unang nagkaroon
Nuestra Señora del Buensuceso, ay dinala ng pamahalaan.
sa St. Andrew's Church sa La Huerta Pagiging Lungsod
noong 1625. Ang Lungsod ng Parañaque ay ang ika-11
Nasasaad sa ilang tala na dahil ang na lungsod sa kalakhang Maynila
Palanyag ay matatagpuan sa sangang- (sumunod sa Lungsod ng Las Pinas noong
daan ng Maynila, at ng mga lalawigan 1997), at hinirang bilang urbanisadong
ng Cavite atBatangas, naging daan ito lungsod ni dating Pangulong Fidel V.
para maging importanteng bahagi nang Ramos noong 15 Pebrero 1998.
kasaysayan ng Pilipinas ang mga taong- Ang Lungsod ng Parañaque ngayon
108
Noong Mayo ng taong 2001, pormal na
Mga Hanapbuhay Mga Shopping
napasinayaan ang SM City Sucat (dating
Malls
SM Supercenter Sucat), at ito ang naging
unang SM Mall Franchise sa lungsod ng
Parañaque. 1.
Nobyembre 2000, ang ikalawang SM City 1.
mall sa lungsod ng Parañaque ay naitayo,
2. 2.
ang SM City Bicutan, na naging isa sa
3.
pinakakilalang mall sa lungsod ng 3.
Parañaque sumunod sa Uniwide Coastal
Mall. Takdang-Aralin:
Pebrero 2003, ipinagdiwang ng lungsod Alamin ang Pinagmulan ng Lungsod ng
ang ikalimang taon ng pagiging lungsod Muntinlupa.
nito.
July 2007, naitayo ang unang strip mall na
matatagpuan sa Sucat, lungsod ng
Parañaque, ang "Santana Grove".
Matatagpuan dito ang Shopwise, Jollibee,
Chowking, Starbucks, Icebergs, Behrouz,
Guernicas, Pan De Manila, Wi-Tribe,
Bacolod Chk-n-Bbq, Serye Restaurant,
Mongkok, Tapa King, RCBC, MLM
Dental Nook, Greenhills Christian
Fellowship, Human Heart Natures, South
Support Printing at ang Teleperformance .
Pebrero 2008, ipinagdiwang ng lungsod
ang ikasampung taon ng pagiging lungsod
nito.
Abril 2008, pormal na binuksan at
pinasinayaa ang Pergola Lifestyle Mall sa
BF Homes.
Agosto 2008, binuksan ang dakilang Mall
of Asia sa Diosdado Macapagal Blvd.
Pagtalakay
Paglalahat
Ang ekonomiya lungsod ng Paraňaque ay
maunlad.
Pagtataya: Tukuyin ang nakatala sa mga

kahon sa organizer.
Paraňaque
109
Alamin
Paglalahad
Ang Lungsod ng Muntinlupa na
matatagpuan sa timog Kalakhang
Maynila, Pilipinas, mahigit-kumulang 20
km ang layo mula saMaynila.
Pumapaligid rito ang mga lungsod
ng Taguig, Parañaque at Las Piñas sa
hilagang bahagi, ang mga bayan naman
ngBacoor, Cavite at San Pedro, Laguna sa
timog at ang lawa ng bay sa silangan.
Hinahati ng South Luzon
Expressway (SLEx) ang lungsod sa mga
Araling Panlipunan bahaging kanluran at silangan.
7:00-7:40
Tanyag ang Muntinlupa bilang lungsod na
I. Layunin kung saan matatagpuan ang National
Natutukoy ang mga mahahalagang Bilibid Prison, ang pambansang
pangyayari sa pinagmulan ng iyong bilangguan na kung saan ikinukulong ang
lungsod at mga karatig lungsod mga mapapanganib na taong nakagawa ng
II. Paksang Aralin: sala ng bansa, kaya naman matagal rin na
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng naging singkahulugan ng Muntinlupa
Muntinlupa
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. o Munti ang salitang bilangguan.
Pinagmulan ng mga Lungsod sa Nagsimula ang Muntinlupa bilang isang
11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 lupain na napasailalim sa pangangalaga
TG p. 21-22 ng mga paring Agustino noong 1601. May
III. Pamamaraan tatlong panig ang pinagmulan ng
A. Panimulang Gawain pangalang Muntinlupa bagama't walang
Balik-Aral: nakakatiyak kung alin ang tama dahil sa
Anu-ano ang mga dating pangalan ng mga kakulangan ng talaan o kasulatan tungkol
sumusunod na lungsod:
dito. May isang panig na inu-ugnay ang
Valenzuela
pangalan nito sa manipis na luwad na
Quezon City
matatagpuan sa pook. Mayroon namang
Caloocan City
iba na nanatiling may kaugnayan ito sa
Makati
hugis ng lupain kaya't ang salitang
Maynila
"Monte", bundok sa wikang Kastila, ay
Malabon
isinalin sa Muntinlupa na ang ibig sabihin
Paraňaque
ay bulubunduking lupa. Mayroon din
110
nagsasabing nagsimula ang pangalan buwan bilang Muntinlupa City Charter
dahil "Monte Sa Lupa" ang sagot ng mga Day.
naninirahan nang tanungin sila ng mga
Mga makasaysayang lugar[baguhin]
Kastila kung ano ang pangalan ng lugar sa
pagaakalang ang pangalan ng kanilang Bureau of Corrections Administration
nilalaro ang siyang tinatanong. Building (Gusaling Pangasiwaan ng
Kawanihan ng mga Bilangguan) - Ito ang
Naitala ni Padre Joaquin de Zuñiga, isang
harapang gusali ng bilangguan na itinayo
paring Katoliko, ang pangalan ng pook
noong 1941 at nagsisilbi ngayong
bilang La Poblacion Que Sigue Se
pangasiwaan ng tanggapan. Ito rin ang
Llama Muntinlupa nuong kaagahan ng
nakilalang Bilibid sa 'telebisyon' at
ika-19 na dantaon. Ang barangay
'pelikula' bagama't sa kanlurang bahagi pa
Poblacion lamang ang itinuturing na
ng gusaling ito matatagpuan ang pinaka-
Muntinlupa nuong sinauna ngunit upang
mahigpit na piitan na binubuo ng 12
mapamahalaang mabuti ng mga Kastila
gusali na kung tawagin ay mga brigada.
ang lupain ay ipinailalim rin nila rito ang
mga karatig na pook ng Alabang, Sucat, Lawa ng Jamboree - Ito ang pinaka-
Tunasan at Cupang noong taong-1869. maliit na likas na lawa ng bansa. Hilig
itong tambayan ng mga taong nais
Naging bahagi ng Morong, Rizal ang
magpalamig o magmasid sa kalikasan.
Muntinlupa noong 1901 at panandaliang
naging bahagi ng bayan ng Biñan, Laguna Memorial Hill - Isa itong maliit na burol
noong 1903. Nagsampa ng pagtutol ang sa loob ng 'reserbasyong' Bilibid na kung
mga naninirahan kaya naman binalik muli saan matatagpuan ang isang lumang
ito sa lalawigan ng Rizal at naging bahagi 'kanyon' ng Pangalawang Digmaang
ng Taguig noong 1905. Naging ganap Pandaigdig. Dito rin sa burol na ito
lamang ang kasarinlang bayan ng nakalibing ang tanyag na tagapangasiwa
Muntinlupa noong taong 1918 sa ng Bilangguan noong 1937 hanggang
pamamagitan ng Executive Order 108 ni 1949 na si Eriberto Misa.
Gob. Harrison. 'Director's Quarters (Tahanan ng
Taong 1975 nang hiniwalay ito mula sa 'Direktor) - Ito ang 'opisyal' na tahanan
lalawigan ng Rizal at naging bahagi ng ng tagapangasiwa ng Bilibid na itinayong
Kalakhang Maynila. Naging ganap na kasabay ng gusaling pangasiwaan noong
lungsod ang Muntinlupa at naging ika-65 1941. Mamamalas sa mahusay na
na lungsod ng Pilipinas noong ika-1 ng pagkakagawa nito ang ambag ng
ika -3 buwan, 1995 sa pamamagitan ng 'arkitektura' ng panahong bago mag-
Republic Act No. 7926[1]. Simula 2001, digmaan at siyang nagbibigay-katangian
idinidiwang na isang Special Working sa malaking gusaling ito.
Holiday sa lungsod ang ika-1 ng ika-3
111
Japanese Garden Cemetery (Himlayang Ano kaya ang pinagmulan ng Marikina
City?
Halamanan ng mga Hapon) - sa
2. Basahin ang Kasaysayan ng Lungsod
halamanan na ito nakalibing si punong ng Marikina.
hukbo Tomoyuki Yamashita na naging Paglalahad
tanyag noong pananakop ng mga Hapon 
sa bansa. KASAYSAYAN NG Marikina
1. Ang pangalan na Marikina ay mula sa
produksiyon ng pinaka produkto ng paring nagngangalang “Mariquina”
palitan. Siya ay isang batang pari na nagpatayo ng
Pagtalakay Jesus dela Pena Chapel. Siya din ang
Paglalahat nagbibinyag ng mga bata noon dito kaya
Ang Muntinlupa ay isang maunlad na bilang pagkilala ay ipinangalan s akanya
lungsod sa Metro Manila. ang Marikina.
kahinahinalang katayuan ng pag-iisip ay 2. Mula sa dalagang nagngangalang Maria
mula sa Mandaluyong). Ito ay marahil ang Cuina
National Center for Mental Health Noong panahon ng kastila ay may isang
(Pambansang matalino at magandang dalaga na ang
Setyembre 8-12 ngalan ay Maria Cuina. Dahil sa angking
talino ay napalago niya ang mga negosyo
Araling Panlipunan
at yumaman siya. Ibinibigay niya ang mga
7:00-7:40 bahagi ng kayamanan sa kawanggawa.
I. Layunin: Nang may bumisitang manlalakbay at
Natutukoy ang mga mahahalagang itanong nag lugar nila , inaakala ng mga
pangyayari sa pinagmulan ng iyong mamayan doon na tinatanong nila kung
lungsod at mga karatig lungsod sino si Maria Cuina kaya yun ang sinabi
II. Paksang Aralin: nila.
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Marikina 3. Hango sa salitang Marikit na
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Nang matapos na ang Jesus dela Pena
Pinagmulan ng mga Lungsod sa chapel, nakita ng mga kastila na maganda
Kinabibilangang Rehiyon ito kaya tinawag nilang Marit Na ang
11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 Marikina.
TG p. 21-22 Noong Hunyo 11,1901 ito ay sakop ng
III. Pamamaraan: lalawigan ng Rizal.Noong December 8,
A. Panimulang Gawain: 1996 ito ay nagging lungsod at kilala sa
paggawa ng sapatos.
Balik-Aral Pagtalakay
 Valenzuela 1. Saan nagmula ang pangalan ng
 QC Marikina?
 Manila 2. Anong lalawigan ito kabilang?
 Makati 3. Kailan ito naging ganap na lungsod?
 Malabon 4. Sa anong produkto ito kilala?
 Muntinlupa Pagsasanay: Pangkatang gawain
 Mandaluyong Magtala ng mga katagang naglalarawan sa
B. Panlinang na Gawain Marikina
Alamin Mo Gumamit ng graphic organizer.
112
Iulat sa klase kung bakit napili ang mga
katagang iyon.
Paglalahat
Ang Marikina ya isang maunlad na
lungsod na kilala bilang Kabisera ng
sapatos sa Pilipinas.
Pagtataya:
Isulat ang Tama o Mali.
______1. May tatlong alamat na
pinagmulan ang ngalan ng Marikina.
______2. Dating ipinisan ito sa lalawigan
ng Rizal.
______3.Dahil sa napakagandang chapel
ito ay pinangalanang Marikit Na na
ngayon ay Marikina.
_____4. Sapatos ang pagkakakilanlan
nito.
_____5. Hindi maunlad ang lungsod ng
Marikina.
Takdang- Aralin
Maghanap ng larawan na nagpapakita sa
mga pook sa Marikina.
Araling Naisasalaysay
Panlipunan ang mga
7:00-7:40 pagbabago ng
sariling
I. Layunin lungsod at
mga karatig na
113
lungsod tulad Quezon City Marikina Holy
ng laki nito, Makati Industrial Trinity
pangalan, B. Panlinang Zone. School
lokasyon, na Gawain Pagawaan ng  Charis
populasyon, Alamin Mo sapatos, School,
mga istruktura porselanang Infant
at iba pa. Ekonomiy mga Jesus
II. Paksa a kagamitan, Academy
Pagbabago sa sasakyan,  San
Ang
Lungsod ng pabango, Lorenzo
pinakamalinis
Marikina appliances, Ruiz de
na palengke ay
Sanggunian: bags, baril, at Manila
matatagpuan
Modyul 1 iba pa. School
lamang sa
ARALIN Paaralan  Ingenium
Marikina. Ang
Pinagmulan ng
mga shopping  Pamantasa School
Lungsod sa n ng Foundation
mall dito ay
Kinabibilanga Marikina  AMA
ang mga
ng Rehiyon  Marikina Computer
sumusunod:
K-12- Science College
SM City
AP3LAR-IIa- High East Rizal
Marikina, Blue
1 TG p. 21-22 School.  STI
Wave Mall at
 National College
Marquinton, ,
1.1. Christian Marikina
C&Ps Cirlce
Pinagmulan ng Life 
Mall,
mga Lungsod College, Internation
Riverbanks
sa  Roosevelt al
Cente, Sta.
Kinabibilanga College Electronics
Lucia East
ng Rehiyon  Our Lady and
Grandmall, Ro
11.1 K to 12 of Technical
binsons Place
- AP3LAR- Perpetual Institute
Metro East at
IIa-1 TG p. Succor 
SM City
21-22 College Informatic
Masinag.
Kagamitan:  Marist s
Maraming call
Mapa ng NCR School, St. Profession
centers dito
III. Scholastica al
Pamamaraan 's Developm
Pagawaan ng
A. Academy ent
Sapatos- kilala
Panimulang  Kostka Pagtalaka
ang Marikina s
Gawain School y at
amatibay at
Balik-Aral:  Mother of pagpapah
de-kalidad na
Ekonomiya at Divine alaga
mga sapatos.
mga paaralang Providence Paglalapat:
Marmaing
kilala sa School Saan
industriya na
Valenzuela  St. matatagpuan
nakatayo sa
Caloocan Nicholas ang
Marikina, kaya
Manila School,
nabuo ang
114
pinakamalinis na palengke?
Anu-ano ang paaralan ang
mga negosyo matatagpuan
at industriya sa dito?
Marikina?
Anu-anong
Paglalahat
Ang Marikina
ay isang
maunlad na
lungsod sa
Metro Manila.
Pagtataya
1-3 Magtala
ng 3 industriya
sa Marikina
4-Kilalang
Ginagawa o
produkto sa
Marikina
5- Magtala ng
paaralang
matatagpuan
dito
Takdang
Aralin:
Magdikit ng
larawan
nagpapakita na
maunlad ang
Marikina.
115
Araling Panlipunan Saint Joseph. Noong 1904, ang bayan na
7:00-7:40 ito ay ipinisan sa Malabon. Si Bernardo
Dagala, na tagarito sa Navotas, ang
inihalal na municipal president.
I. Layunin
Ang Navotas] ay isang lungsod
sa Kalakhang Maynila sa Pilipinas.
Sinasakop ng bayan ang isang makipot na
mahabang lupa sa may silangang
II. Paksang Aralin: pampang ng Look ng Maynila. Nasa
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Navotas diretsong hilaga ng Maynila ang Navotas,
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. kanluran ng Lungsod ng Malabon, at
Pinagmulan ng mga Lungsod sa timog ng Obando, Bulacan.
Kinabibilangang Rehiyon Isang mahalagang komunidad ng
11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 palaisdaan ang Navotas. Nakasentro sa
TG p. 21-22 pagpapalaki ng isda ang karamihan sa
III. Pamamaraan mga kabuhayan ng mga residente dito.
A. Panimulang Gawain Nanghuhuli din ng mga isda ang ilan sa
Balik-Aral: Look ng Maynila.
Anu-ano ang mga dating pangalan ng mga Kabilang ang Navotas sa impormal na
sumusunod na lungsod: sub-rehiyon ng Kalakhang Maynila na
Valenzuela CAMANAVA. Maliban sa Navotas,
kabilang dito ang mga lungsod
Quezon City
ng Kalookan, Malabon, at Valenzuela.
Caloocan City Inaakalang laging binabaha ang lugar na
Makati ito ngunit sa katotohanan dahil ito pagkati
Maynila ng dagat, at ilan lamang mga barangay
Malabon ang apektado hinggil sa mga proyekto na
inumpisahan ng parehong lokal at
pambansang pamahalaan. Polusyon at
Alamin labis na populasyon ang ilan lamang sa
Ano ang pinagmulan ng Lungsod ng mga suliranin na sinusubukang lutasin ng
navotas? pamahalaan. Kilala ang Navotas sa
Saang lalawigan o lugar ito dati kanyang mga patis at bagoong at
nakapisan? tinuturing na "Kapital sa Pangingisda ng
Paglalahad Pilipinas". Nasa Navotas ang
Ang pangheograpiyang pagbabago dito pinakamalaki at pinakamakabagong
ang nagbigay ng ngalan nito bilang lugar pwerto sa pangingisda sa Pilipinas, at
na "butas", "nayon ng butas",or marahil sa buong mundo.
"nabutas",at nakalikha ito ng anyong tubig Tinatag ang Navotas noong Enero
na ngayon ay ang Navotas River. Dati 16, 1906 bilang isang nagsasariling bayan
itong kilala bilang hacienda de Navotas at naging lungsod noong Hulyo
na pagmamay-ari ng mga paring 24, 2006 sa bisa ng isang
Dominican at ibinenta sa pamilya Pascual plebisito Republic Act 9387, na
na ginawang residential estate. inaprubahan noong Marso 10, 2007 sa
San Jose de Navotas naman ang bisa ng Artikulo 6, Sek. 27.1 ng Saligang
pangalang ibinigay ayon sa patron nitong Batas ng Pilipinas.
116
C. Talakayan
Saan hango ang ngalan ng Navotas?
Saan ito nakapisan dati?
Anu-ano ang mga negosyo o produkto
dito?
Kalian ito naging Lungsod?
D. Paglalahat
Navotas ay isang luungsod na kabilang sa
CAMANAVA. Ito ay maraming
industriya at maunlad.
IV. Pagtataya
ng Navotas?
2. Sino ang nagmamay-ari dati ng lupain Araling Panlipunan
nito? 7:00-7:40
3. Kanino ito ibinenta?
4. Ano ang turing o katawagan sa I. Layunin
Navotas? Naisasalaysay ang mga pagbabago ng
sariling lungsod at mga karatig na lungsod
5. Sino ang patron ng Navotas?
tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon,
V. Takdang-Aralin populasyon, mga istruktura at iba pa.
Gumawa ng Graphic Organizer na II. Paksa
nagpapakita ng kasysayan ng Navotas. Pagbabago sa Lungsod ng Pasig
AP3LAR-IIa-1
TG p. 21-22
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral:
ng
Maynila
Valenzuela
Malabon
Makati
Mandaluyong
Q.C.
Alamin Mo
117
Saan nagmula ang ngalan ng Pasig? Alamin ang negosyo at paaralan ng
Anu-ano ang mga pangyayaring Lungsod ng Pasig.
nakapaloob sa lungsod na ito?
Ang salitang pasig ay hango mula sa
Sanskrit na “passed” o buhangin na Araling Panlipunan
tutmutukoy sa mga pamayanang tribo sa 7:00-7:40
buhanganinan ng ilog Pasig.
Ayon sa mga Historian ay hang okay
I. Layunin
legazpi, dati toing tinatawag na mabagsik
o mapaksik na naging pasik na ngayon ay
Pasig. Mabagsik ang ilog lalo na s
apanahon na umaapaw ito kung may
bagyo. Maari ding hango sa salitang II. Paksang Aralin:
dalampasigan na naging Pasig. Paksa : Pagbabago at Ekonomiya ng
Ang ilog ay tinatawag na bitukang manok Lungsod ng Pasig
noong panahon ng mga kastila. Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1.
Noong Hulyo 1994 ito ay naging lugar na Pinagmulan ng mga Lungsod sa
urban. Pinirmahan ni pangulong Fidel Kinabibilangang Rehiyon
Ramos ang batas na maging Lungsod ito 11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1
ayon sa kinalabasan ng plebisito noong TG p. 21-22
Enero 1995. III. Pamamaraan
Pagtalakay A. Panimulang Gawain
Saan hango ang ngalan ng Pasig? Balik-Aral:
Ano ang tawag sa ilog nito noon? Anu-ano ang mga dating pangalan ng mga
Paglalahat sumusunod na lungsod:
Ang Pasig ay isa sa mga kilalang lungsod Valenzuela
sa Metro Manila. Quezon City
Pagtataya: Tukuyin ang nakatala sa mga Caloocan City
kahon sa organizer. Makati
Maynila
Malabon
Pasig
Paraňaque
Mga PInagmulan Alamin
ng ngalan nito Katawagan sa ilog Paglalahad
Pasig at Kailan
naging Lungsod Noong 19th century ang pasig ay kilala sa
1. produkto nilang bigas, mga prutas at tubo.
2. 4.
Sa ngayon ito ang isa sa pinakamaunlad
3. na lungsod dahil sa mga industriya at5.
negosyo na matatagpuan dito.
Takdang-Aralin:
118
Ang Ortigas center ay sakop nito ay
kilalang sentro ng kalakalan sa Metro
Manila. Mga malls, condominiums , mga
gusaling pangkalakalan at mga paaralan
ay matatagpuan din.
Setyembre 16-19
Matatagpuan din dito ang Philippine Araling Panlipunan
Stock Exchange, punoing tanggapan ng 7:00-7:40
San Miguel Corporation at iba pang I. Layunin:
opisina ng mga dayuhang negosyante. 1.Natutukoy ang mga batas na nagbigay
Ang One Galleon Place ay isang gusaling bisa sa pagbuo ng lungsod sa rehiyon
pinatatayo dito na maaring lagpasan ang 2. Naisasalaysay ang pagbuo ng sariling
Empire State Building sa new York lungsod at karatig nito sa bisa ng batas.
II. Paksang Aralin:
,U.S.A. kung matatapos ito.
Pagbubuo ng mga Lungsod sa NCR ayon
Nandito din ang University of Asia and sa Batas
the Pacific (UA&P) kilalang paaralan sa Day 1
bansa Rizal High School at pamantasan ARALIN 1.1.1 Pagbuo ng Lungsod
ng Lungsod ng pasig. Ayon sa Batas 11.1 K to 12 - AP3KLR-
Pagtalakay IIa-b-1
Anu-ano ang mga negosyong TG p. 21-22
matatagpuan dito? III. Pamamaraan:
Ano ang produkto ng pasig noong 19th A. Panimulang Gawain:
Century? Balik-Aral
IV. Pagtataya  Valenzuela
Sagutin ang mga tanong.  QC
1-2. Anu-ano ang mga produkto ng Pasig  Manila
noong 19th century?  Makati
3-4. Mga negosyong itinatayo dito  Malabon
 Muntinlupa
5. Paaralan sa Pasig  Mandaluyong
V. Takdang-Aralin B. Panlinang na Gawain
Gumawa ng Graphic Organizer na Alamin Mo
nagpapakita ng kasaysayan ng Pasig
Ano ang batas na nagtatag sa NCR?
Paano nalikha ang mga lungsod sa Metro
Manila?
Paglalahad

Atas ng pangulo824, Nobyembre 7, 1975
119
6. Mandaluyong-pagkatatag 1841 naging
Lungsod Pebreo 9, 1994
7. Makati-Pagkatatag-Hunyo 1, 1670
Nilagdaan ni Pangulong Fidel V.
Ramos ang Batas Republika Blg.
7854 noong 2 Enero 1995 na ginawang
lungsod ang Makat
8.Muntinlupa- Taong 1975 nang
hiniwalay ito mula sa lalawigan ng Rizal
at naging bahagi ng Kalakhang Maynila.
Naging ganap na lungsod ang Muntinlupa
at naging ika-65 na lungsod ng Pilipinas
noong ika-1 ng ika -3 buwan, 1995 sa
pamamagitan ng Republic Act No. 7926
9. Marikina-Pagkatatag Abril16, 1630
Naging Lungsod Disyembre 8,1996
10.Las Pinas-Pagkatatag 1797, naging
lungsod Marso 26, 1997
Talakayan
Paglalapat
Pangkatang gawain
Paggawa ng organizer ng pagkatatag ng
Picture courtesy of slideshare by Divine bawat lungsod sa Metro Manila
Dizon Pangkat 1
1. Maynila- ito ay lungsod na noong 13 Lungsod 1-2
siglo Ang Araw ng Maynila ay Pangkat 2
ipinagdiriwang tuwing ika-24 ng Hunyo Lungsod 3-4
upang gunitain ang proklamasyon sa Pangkat 3
siyudad noong 1571 bilang kabisera ng Lungsod 5-7
kolonya ng Espanya sa Pilipinas. Pangkat 4
2. Quezon- Pinahintulutan ni Pangulong Lungsod 8-10
Quezon na maipasa ang naturang bill Paglalahat
upang maging batas ng wala ang kanyang Ang bawat lungsod sa NCR ay nabuo
pirma noong 12 Oktubre 1939, at dito ayon sa batas.
naitatag ang Lungsod Quezon. Pagtataya
3. Caloocan-Pebrero 16, 1962 Magtala ng 5 lungsod at ang batas o petsa
4. Pasay –Itinatag noong Disyembre 2, na natatag sila.
1863 naging lungsod noiong Hunyo 21,
1947
5. Pasig Batas Republika bilang 7829
Disyembre ng taong 1994, nilagdaan ito
ni pangulong Fidel V. Ramos bilang isang
batas, na sinang-ayunan naman ng mga
tao sa ginanap na plebisito noong 21
Enero 1995
120
TG p. 21-22
III. Pamamaraan:
Balik-Aral
Pagkatatag ng mgal ungsod
 Manila
 QC
 Caloocan
 Pasay
 Pasig
 Mandaluyong
 Makati
 Muntinlupa
 Marikina
 Las Piňas
Alamin Mo
Ano ang batas na nagtatag sa NCR?
Paano nalikha ang mga lungsod sa Metro
Manila?
Paglalahad

Atas ng pangulo 824, Nobyembre 7, 1975
Pagkatatag ng Metro Manila
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
1.Natutukoy ang mga batas na nagbigay
bisa sa pagbuo ng lungsod sa rehiyon
2. Naisasalaysay ang pagbuo ng sariling
lungsod at karatig nito sa bisa ng batas.
II. Paksang Aralin:
Pagbubuo ng mga Lungsod sa NCR ayon
sa Batas
Day 2
ARALIN 1.1.2 Pagbuo ng Lungsod Ayon
sa Batas 11.1 K to 12 - AP3KLR-IIa-b-1
121
16.San Juan Noong Hunyo 16, 2007,
niratipika ang pagpapalit ng bayan na sa
pagiging mataas na urbanisadong lungsod,
ayonsa sa Republic Act. Bilang
9388 (Isang Act na nagpapalit bayan ng
San Juan na maging Mataas na
Urbanisadong Lungsod upang kilalanin
bilang Lungsod ng San Juan.)
17. Pateros naging munisipyo noong
January 1, 1909 at ang Executive Order
No. 36. On November 7, 1975, ang
Pateros ay naging bahagi ng Metropolitan
Manila Area through Presidential Decree
No. 824.
Talakayan
Paglalapat
Pangkatang gawain
Paggawa ng organizer ng pagkatatag ng
bawat lungsod sa Metro Manila
Pangkat 1
Lungsod 11-12
Pangkat 2
Picture courtesy of slideshare by Divine Lungsod 13-14
Dizon Pangkat 3
11.Paranaque- itinatag noong 1572, Ang Lungsod 15-16
Lungsod ng Parañaque ay ang ika-11 Pangkat 4
na lungsod sa kalakhang Maynila Lungsod 17
(sumunod sa Lungsod ng Las Pinas noong Paglalahat
1997), at hinirang bilang urbanisadong Ang bawat lungsod sa NCR ay nabuo
lungsod ni dating Pangulong Fidel V. ayon sa batas.
Ramos noong 15 Pebrero 1998. Pagtataya
12. Valenzuela-Natatag-1632, Naging Magtala ng 5 lungsod at ang batas o petsa
lungsod 14 Disyembre 1998 na natatag sila.
13. Malabon-pagkatatag 1821, naging
lungsod-mayo7, 2001
14. Taguig- Noong 8 Disyembre 2004 ang
Taguig ay ganap nang naging lungsod.
15. Navotas- inatag ang Navotas
noong Enero 16, 1906 bilang isang
nagsasariling bayan at naging lungsod
noong Hulyo 24, 2006 sa bisa ng isang
plebisito Republic Act 9387, na
inaprubahan noong Marso 10, 2007 sa
bisa ng Artikulo 6, Sek. 27.1 ng Saligang
Batas ng Pilipinas.
122
III. ng University
Pamamaraan of the
A. Panimulang Philippines.
Gawain May mga
Balik-Aral: kalyeng hitik
Mga Batas ng sa mga
pagkatatag ng mansion na
bawat lungsod naging
sa metro tahanan ng
Manila mga
mayayamang
B. Panlinang Pilipino ilang
na Gawain henerasyon na
Alamin ang
Anu-ano kaya nakararaan.
ang mga Pero ang mga
makasaysayan istrukturang
g pangyayari ito, kung hindi
sa NCR? abandonado ay
Maari kaya napabayaan na
nating gawan o kaya ay
ito ng giniba na para
Timeline? palitan ng mas
Paglalahad modernong
mga gusali.
Pagganyak
Dahil dito,
Hango sa
nabubura ang
GMA News
mga
Sa bawat sulok
importanteng
ng Metro
naging bahagi
Manila,
Araling II. Paksang ng ating
marami ang
Panlipunan Aralin: kasaysayan.
mga istruktura
7:00-7:40 Makasysayang Sa katunayan,
na piping saksi
I. Layunin: pangyayari sa ang ilang
sa ating
rehiyon lumang bahay
Nakabubuo ng kasaysayan.
sa Sta. Ana,
timeline ng May mga
Maynila
mga bahay na
ngayon ay
makasaysayan nagsilbing
supermarket
g pangyayari kanlungan ng
na. May mga
sa rehiyon sa mga
lumang bahay
ibat ibang rebolusyonary
sa Quiapo na
malikhaing o. May mga
ngayon ay
pamamaraan gusaling
condominium
AP3KLR-IIa- unang naging
na.
b-1 tahanan ng
ilang kolehiyo
123
Hindi kasi 1. BALINTA ong grupo ni mga
prayoridad ng WAK Andres mamamayan.
marami sa MONUMEN Bonifacio na Paggawa ng
atin, maging T sa Katipunan pamantayan
ng mismong Balintawak. noong taong 5 Maayos
mga lider ng Ito yong lugar 1896. na
pamahalaan kung saan 4. LIBINGA pagkakasunud-
ang naganap ang N NG MGA sunod ng 5
konserbasyon Philippine BAYANI sa maksaysayang
ng mga Revolution sa Makati. Ito pangyayaring
makasaysayan pamumuno ni yong nakatala
g istruktura. Andres nagsilbing 4 4 na
Paano ba Bonifacio libingan ng wastong
mapoprotektah noong 1896. mga pagkakasunud-
an ng 2. FORT Pilipinong sunod sa
gobyerno at ng SANTIAGO s umabot ng timeline
mga a Intramural. 33,520 na 3 tatlong
mamamayan Ito yong namatay wastong
ang mga naging kuta ng noong World pagkakasunud-
mahahalagang Espanya War II 1945. sunod
gusali at bahay noong unang 5. NATIONA 2 2
na naging panahon. At L naitalang
bahagi ng lugar ito kung MUSEUM sa pangyayari sa
ating saan Manila. Ito timeline
kasaysayan? maraming mga yong lugar na 1
Hanggang sa Pilipino ang nagsisilbing Nangangailang
mga aklat at ikinulong at ipunan ng an ng
larawan na pinatay noong mga pagbabago
lamang ba panahon ng heritage ng
magugunita ng Word War II. ating bansa.
mga susunod 3. BONIFACI 6. Edsa
na henerasyon O Shrine –
ang makulay MONUMEN ginagawa
na kwento ng T sa Caloocan. noong 1989
ating pagka Ipinatayo ito matapos ang
Pilipino? bilang alaala o Edsa
Pangkatang marka sa revolution
Gawain unang Paglalahat :
Gumawa ng ingkwentrong Ang ating
Timeline sa naganap sa rehiyon ay
mga pagitan ng may
sumusunod na mga makasysayang
Makasaysayan sundalong pangyayari na
g pangyayari espanyol at dapat
sa NCR. mga alalahanin ng
rebolusyonary
124
at Valenzuela kas
ama ang bayan
ng Pateros.
Ang rehiyon ay
Araling II. Paksang sentro ng politika,
Panlipunan Aralin: pangangalakal,
7:00-7:40 Pagtutulungan lipunan, kultura,
I. Layunin: ng mga at pang-
Nasasabi ang Lungsod sa edukasyon
paraan ng NCR ng Pilipinas.
pagtutulungan AP3KLR-IIa- Ayon sa
ng mga ang Lungsod ng
b-1 iprinoklamang
lungsod sa Maynila
Utos ng ang kabisera. Ang
NCR Pampanguluhan pinakamalaking
Blg. 940, ang lungsod sa
Kagamitan Metro Manila),
kabuuan ng Kamaynilaan ay
Tsart, mga tinatawag din
Kalakhang ang Lungsod ng
larawan bilang Pambansan
Maynila ay Quezon,
III. g Punong
ang sentro ng samantalang ang
Pamamaraan Rehiyon (Ingles:
pamahalaan pinakamalaking di
A. Panimulang National Capital
habang stritong
Gawain Region), ay
Balik-aral isang kalakhang r pangkalakalan ay
Magbigay ng mga ehiyon na ang Lungsod ng
makasaysayang binubuo Makati.
pangyayari sa ng Maynila kasam Ang Kalakhang
NCR a ang mga karatig Maynila ang
B. Panlinang na lungsod pinakamaraming
Gawain ng Caloocan, Las naninirahan
Alamin mo Pinas, Makati, Ma sa tinutukoy na 12
Paano labon, Mandalu- kalakhan ng
nagtutulungan ang yong, Marikina, Pilipinas at pang-
mga lungsod sa Muntinlupa, Navo 11 sa
Metro Manila? -tas, Paranaque, P pinakamaraming
Paglalahad asay, Lungsod ng naninirahan sa
Ang Kalakhang Quezon, San buong mundo.
Maynila (Ingles: Juan, Taguig, Batay sa sensus
noong 2010, ito
125
ay may FURNITURE Graphic
populasyon na Ilan sa mga Organizer
11,855,975, produkto ng NCR 5 pts.
katumbas ng 13% o National Capital Napakahusay
populasyon ng Region ay mga 4pts. Medyo
bansa. damit at tela, Mahusay
Ang kabuuang gamot, botelya, 3 Pts. Mahusay
produktong pagkaing-delata at 2 pts.
pampook ng pagkaing-dagat. Nangangailangan
Kalakhang Paglalahat ng pagbabago
Maynila ayon Ang mga lungsod
noong Hulyo sa NCR ay may
2011 ay kanya-kanyang
tinatayang $159 produkto na
bilyon o 33% ipinagbibili sa
ngkabuuang lahat ng panig ng
produktong Pilipinas maging
pambansa. Sa mismo sa Metro
loob ng taong manila.
2011, ayon Paglalapat
sa Pricewaterhous Gumawa ng
eCoopers, ito ay Graphic
pang-28 sa mga Organizer sa mga
pinakamalalaking Produkto ng
ekonomiya sa bawat lungsod.
pinagsamasamang Pagtataya
lungsod sa buong Pamantayan sa
mundo at pang-4 nagawang
sa Timog-
Silangang Asya.
Pagtalakay
(slideshare :
NCR ni Dale
Robert B. Caoili)
FOOD
PROCESSING
MASS
TRANSPORTAT
ION
OPERATION
TOURISM
MACHINERIES
TEXTILES and
GARMENTS
HANDICRAFTS
and
126
Dale Robert B. Caoili
127
Setyembre 22-26 ekonomiyang pag-angat. Nandito ang mga
Araling Panlipunan mamamayan na malalaki ang mga kita.
7:00-7:40 Nandito ang mga pangunahing
hanapbuhay at industriya. May mga malls
I. Layunin: (sm branches)sa lahat ng lungsod. Ang
1. Makapagsasabi ng mga paraan ng produkto ng isang lungsod ay maaring
pakikipagtulungan ng mga lungsod sa ibenta sa lahat ng mga lungsod sa metro
rehiyon noon at sa kasalukuyan. manila o maging sa buiong Pilipinas. May
2. Makapagsasabi ang kahalagahan ng samahan din ang mga namumuno sa
pakikipagtulungan ng mga lungsod . Metro Manila upang tiyakin ang
II. Paksang Aralin: pagtutulungan ng bawat isa.
ARALIN 1.3.Paraan ng Ang Metropolitan manila Development
Pakikipagtulungan ng mga Authority ) Pangasiwaan sa Pagpapaunlad
Lalawigan sa Kinabibilangang Rehiyon ng kalakhang maynila ay ahensyang
Saggunian: K to 12, AP3KLR-IIb-1.3 nangangasiwa na sumasakop sa mga
TG p. 1-4 lungsod ng Metro Manila. Ito ay
III. Pamamaraan: nagsasagawa ng gawiang may
A. Panimulang Gawain: koordinasyon sa pagpapatupad at
Balik-Aral: pagmamasid at pagbibigay serbisyo sa
buong Kalakhang Maynila.
Mga produkto ng mga sumusunod na Pinamumunuan ito ng Chairman.
lungsod Talakayan
 Valenzuela Paano nagtutulungan ang bawat lungsod
 QC sa Metro Manila?
 Manila Ano ang MMDA?
 Makati Paglalapat
 Malabon Gumawa ng graphic organizer na
 Muntinlupa nagpapakita ng pagtutulungan ng bawat
 Mandaluyong lungsod sa Metro Manila.
 Marikina Paglalahat
B. Panlinang na Gawain Nagkakaisa ang bawat lungsod sa Metro
Alamin Mo Manila upang mapaunlad ang NCR at ang
bawat lungsod dito.
Magkaroon ng Brainstorming tungkol sa
Pagtataya
pagtutulungan ng mga lalawigan.
Pagkakaroon ng pamantayan sa nagawang
Paglalahad
graphic organizer.
Ang Metro manila ay isang sentro ng
5- kompleto at nasasaad ang
pananalapi, komersyo at industriya sa
pagtutulungan ng bawat lungsod
Pilipinas.
4- may kaunting pagkakamali
Ito ang nagbibigay ng kabuuang 33% ng
3- medyo maraming pagkakamali
buong kita ng bansa.Ang sentro ng
2- Nangnagailangan ng pag-unlad ng
kalakalan ay ang Makati. Ang Manila
kaalaman.
naman ang may pinakaabalang pantalan o
port kung saan dumadaong dito ang mga
produkto mula sa mga karatig na lugar
maging mula sa ibang bansa. Ang metro
Manila ang lokasyon ng pang-
128
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
1. Makapagsasabi ng mga paraan ng
pakikipagtulungan ng mga lungsod sa
rehiyon noon at sa kasalukuyan.
2. Makapagsasabi ang kahalagahan ng
pakikipagtulungan ng mga lungsod .
II. Paksang Aralin:
ARALIN 1.3.Paraan ng
Pakikipagtulungan ng mga
Lalawigan sa Kinabibilangang Rehiyon
Saggunian: K to 12, AP3KLR-IIb-1.3
TG p. 1-4
III. Pamamaraan:
Balik-Aral
Pagkatatag ng mgal ungsod
 Manila
 QC
 Caloocan
 Pasay
 Pasig
 Mandaluyong
129
 Makati
 Muntinlupa
 Marikina
 Las Piňas
Alamin Mo
Anu-anoa ng mga produkto at industriya
sa Metro Manila
Paglalahad
Maga Larawan mula sa
http://www.slideshare.net/mstweet
y/national-capital-region-ncr
Ni Divine Dizon
Pagtalakay sa nilalaman at ipinakikita ng

bawat larawan
Paglalapat
Hayaang makagawa ng graphic organizer
ang mga bata tungkol sa pagtutulungan ng
bawat lungsod sa pamamagitan ng
kanilang produkto o industriya.
Pag-uulat ng bawat pangkat
Paglalahat
Ang bawat lungsod ay may sariling
industriya o produkto na
tinatangkilik ng iba ring lungsod sa Metro
Manila.
Pagtataya
130
Tukuyin ang produktong
napapakinabangan ng iabang lungsod sa
Metro Manila
__________1. Malabon, Navotas
_________-2. Valenzuela
_________3. Marikina
_________4. Caloocan
_________5. pateros
131
Araling Panlipunan
teros,
7:00-7:40
and Taguig
I. Layunin:
1. Makapagsasabi ng mga paraan ng
pakikipagtulungan ng mga lungsod sa Talaang Pang-ekonomiya ng bawat
rehiyon noon at sa kasalukuyan. Lungsod
2. Makapagsasabi ang kahalagahan ng
pakikipagtulungan ng mga lungsod .
Local government City Income
II. Paksang Aralin:
unit Class Class
ARALIN 1.3.Paraan ng
Pakikipagtulungan ng mga
Lalawigan sa Kinabibilangang Rehiyon
Saggunian: K to 12, AP3KLR-IIb-1.3 Highly
III. Pamamaraan Caloocan 1st Class
Urbanized
Balik-Aral:
Paano nagtutulungan ang mga Lungsod sa
Highly
metro Manila? Las Piñas 1st Class
B. Panlinang na Gawain Urbanized
Alamin
Paano Nahahati sa mga distrito ang mga
Lungsod sa Metro Manila? Highly
Makati 1st Class
Paglalahad Urbanized
District Alternate Name City/Cities
Highly
The Capital Malabon 1st Class
1st Manila Urbanized
District
Mandaluyong, Mariki
Eastern Manila Highly
2nd na, Pasig, Quezon
District Mandaluyong 1st Class
City, and San Juan
Urbanized
Northern Caloocan, Malab
Highly Special
3rd Manila District on, Navotas, Manila
Urbanized Class
(CAMANAVA) and Valenzuela
4th Southern Las Highly

Marikina 1st Class
Manila District Piñas, Makati, M Urbanized
untinlupa, Parañ
aque, Pasay, Pa
132
Local government City Income Local government City Income
unit Class Class unit Class Class
Highly Highly
Muntinlupa 1st Class Taguig 1st Class
Urbanized Urbanized
Highly Highly
Navotas 1st Class Valenzuela 1st Class
Urbanized Urbanized
Mga transportasyon:
Highly Mga Railways o Mga tren
Parañaque 1st Class
Urbanized  MRTManila Light Rail Transit
System, Manila Light Rail Transit
System Line 1
 LRT Manila Light Rail Transit
Highly System Line 2
Pasay 1st Class
Urbanized  , Manila Metro Rail Transit
System Line 3
 Philippine National Railways
Highly
Pasig 1st Class
Urbanized
Pateros Municipality 1st Class Roadways/Mga Kalsada

 Ang Metro Manila ay may malawak
na mga nagkakakonektang mga
kalsada o kalye sa mga lungsod na
Highly Special umaabot sa 5092 kilometro.
Quezon City
Urbanized Class 1087kilometro ay mga pambansang
kalye,2366 kilometro ay mga
lungsod, munisipyo o mga kalsadang
pambarangay,1639 kilometro ay mga
Highly
San Juan 1st Class kalsada sa subdibisyon at 37
Urbanized kilometro ang pribadong
nagpapatakboo namamahala ng mga
tollways.
 Aiports
133
Ninoy Aquino international Airport o
NAIA
 Villamor Air Base
 Clark Internationl Airport
Pangkatang Gawain
Itala ang mga Lungsod sa Metro Manila
Paglalahat
Ang ekonomiya ng lungsod ay nakabatay

sa pagiging First Class o Special Class ng
mga Lungsod dahil sa kanilang revenue o
kita.
Isulat kung First Class o Special Class ang

mga nagtutulungang lungsod sa metro
Manila
______1. Quezon City
______2. Valenzuela
______3. Pateros
_____4. Marikina
______5. Caloocan
Setyembre 29-Oktubre 3
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
1. Natatalakay ang mga pagbabago na
nagpapatuloy sa sariling lalawigan at
kinabibilangang rehiyon
II. Paksang Aralin:
ARALIN 2: Mga Pagbabago at
Nagpapatuloy sa Aking
Lalawigan (Metro Manila)
Sanggunian: K to 12,
AP3KLR-IIc-2
TG p. 1-4
III. Pamamaraan:
Balik-Aral:
134
Mga Uri ng bawat Lungsod sa Metro
Manila (Class)
Alamin Mo
Itanong kung anu-ano ang ipinagbago ng
sariling Lungsod.
Paglalahad Ang Kalakhang
Maynila (Ingles: Metro Manila),
tinatawag din bilang Pambansang
Punong Rehiyon (Ingles: National
Capital Region), ay
isang kalakhang rehiyon na binubuo
ng Maynila kasama ang mga karatig
lungsod ng Caloocan, Las
Pinas, Makati, Malabon, Mandaluyong, M
arikina, Muntinlupa, Navotas, Paranaque,
Pasay, Lungsod ng Quezon, San
Juan,Taguig, at Valenzuela kasama ang
bayan ng Pateros.
Ang rehiyon ay sentro ng politika,
pangangalakal, lipunan, kultura,
Metropolitan Manila Area at pang-edukasyon ng Pilipinas.Ang

Kamaynilaan Kalakhang Maynila ang pinakamaraming
"Kalakhang Maynila" naninirahan sa tinutukoy na 12
kalakhan ng Pilipinas at pang-11 sa
pinakamaraming naninirahan sa buong
— Kalakhang Pook — mundo. Batay sa senso noong 2010, ito ay
may populasyon na 11,855,975, katumbas
ng 13% populasyon ng bansa.
Ang kabuuang produktong pampook ng
Kalakhang Maynila ayon noong Hulyo
2011 ay tinatayang $159 bilyon o 33%
ngkabuuang produktong pambansa. Sa
loob ng taong 2011, ayon
sa PricewaterhouseCoopers, ito ay pang-
28 sa mga pinakamalalaking ekonomiya
sa pinagsamasamang lungsod sa buong
mundo at pang-4 sa Timog-Silangang Asy
Nandito ang mga pangunahing

hanapbuhay at industriya. May mga malls
(sm branches)sa lahat ng lungsod. Ang
produkto ng isang lungsod ay maaring
ibenta sa lahat ng mga lungsod sa metro
manila o maging sa buiong Pilipinas. May
135
samahan din ang mga namumuno sa
Metro Manila upang tiyakin ang
pagtutulungan ng bawat isa.
Ang Metropolitan manila Development
Authority ) Pangasiwaan sa Pagpapaunlad
ng kalakhang maynila ay ahensyang
nangangasiwa na sumasakop sa mga
lungsod ng Metro Manila. Ito ay
nagsasagawa ng gawiang may
koordinasyon sa pagpapatupad at
pagmamasid at pagbibigay serbisyo sa
buong Kalakhang Maynila.
Pinamumunuan ito ng Chairman.
Talakayan
Kung ihahambing ang mga mga lungsod
noong araw sa ngayon, alin ang mas
maunlad nilang kalagayan ngayon o
noon? Araling Panlipunan
Paglalapat 7:00-7:40
Gumawa ng graphic organizer na I. Layunin:
nagpapakita ng datos tungkol sa sa Metro 1. Natatalakay ang mga pagbabago na
Manila na nagpapahayag ng pagbabago nagpapatuloy sa sariling lalawigan at
nito. kinabibilangang rehiyon
Paglalahat II. Paksang Aralin:
Ang lalawigan ng Metro manila ay isang ARALIN 2: Mga Pagbabago at
makabago at maunlad na lalawigan na Nagpapatuloy sa Aking
binubuo ng mga mauunlad na mga Lalawigan (Metro Manila)
lungsod. Sanggunian: K to 12,
Pagtataya AP3KLR-IIc-2
Isulat kung Tama o Mali TG p. 1-4
1. Noon ang mga lungsod ay III. Pamamaraan:
kanya-kanya sa pamamlakad. A. Panimulang Gawain:
2. Nabuo ang Metro Manila bilang
lalawigan sa rehiyon ng NCR. Balik-Aral:
3. Maunlad ang Metro Manila dahil Ano ang masasabi ninyo sa mga
sentro ito ng kalakal, kultuira at kagamitang pang-industriya sa Metro
edukasyon ng NCR. Manila
4. Moderno ang mga gusali at B. Panlinang na Gawain
industriya sa Metro Manila.
Alamin Mo
5. Makaluma ang teknolohiya sa
Metro Manila. Pag-usapan ang balitang ito tungkol sa
pagbabago sa byahe ng mga
transportasyon sa Metro Manila.
136
Paglalahad
Gawan ng reaksyon ang balitang ito.
Isulat sa venn diagram ang inyong
reaksyon
GMA News
July 10, 2012 ·
Napagpasyahan ng Metropolitan Manila

Development Authority na magsagawa ng ilang
pagbabago sa panukalang nagbabawal sa mga
bus na dumaan sa mga flyover at tunnel. Ito ay
matapos ang masikip na daloy ng trapiko sa
unang pagpapatupad nito noong Lunes.
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
1. Naisasalaysay o naisasadula ang
kwento ng mga makasaysayang pook o
MMDA, nagsagawa ng ilang pangyayaring nagpapakilala sa sariling
pagbabago sa bus lane scheme lalawigan at mga karatig nito sa rehiyon.
GMANETWORK.COM II. Paksang Aralin:
ARALIN 3: Mga Kuwento ng
Kasaysayan at mga
Makasaysayang Pook sa Aking Lalawigan
(Metro Manila)at Rehiyon (NCR)
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIb-1.3
Makabu- Makasa- http://homeworks-
Pareho
buti sa ng sama sa edsci.blogspot.com/2011/09/historical-
trapiko epekto trapiko places-in-metro-manila.html
TG p. 1-4
III. Pamamaraan:
Balik-Aral
Pag-uulat ng bawat pangkat Mga mahahalagang pangyayari sa
kasaysayan ng Valenzuela
Talakayan B. Panlinang na Gawain
Ang mga pagbabagong isinasagawa sa
Alamin Mo
Metro Manila maging transportasyon man
o hindi ay maaring may negatibo o Anu-ano ang mga makasaysayang
positibong epekto sa mamamayan. pangyayari sa Metro Manila
Paglalapat Paglalahad
Gamitin ang pamantayan para sa ginawa Historical Places in Metro Manila - NCR
nilang venn diagram. 1. Mendiola, Manila
Lugar kung saan pinatay ang
maraming mga magsasakang
nagsasagawa ng mapayapang
137
pagtitipun-tipon. mahalagang pangyayari sa
Metro Manila,NCR.
Pagtataya
Tukuyin ang mga mahahalagang
2. Zapote Bridge, Las Pinas
pangyayari na naganap sa mga
Lugar kung saan nagkaroon ng ng labanan sa sumusunod na lugar sa Metro Manila.
pagitan ng mga rebolusyonaryong mga __________1. Luneta
sundalo na pinamumunuan ni heneral Emilio _________-2. Edsa Shrine, Q.C.
Aguinaldo laban sa mga sundalong kastila _________3. Fort santiago
noong Hunyo 13, 1899. _________4. Mendiola
_________5. Pinaglabanan bridge
3. Fort Santiago, Manila
Tasnggulan o kuta ng mga depensang
kastila kung saan maraming pilipinong
pinatay at ikinulong. Isa sa mga kilalang
Pilipinong bilanggo ditto ay si Dr, jose
Rizal.
4. Luneta Park, Manila
Lugar kung saan binaril ang ating
pambansang bayaning si Dr, Jose Rizal
Dating Bagumbayan.
6. Balintawak Monument,
Caloocan City
Dito naganap ang pasimulang
pag-aaklas ng Pilipinas laban
sa kastila.
6. Pinaglabanan Shrine, San
Juan
Ito ang lugar kung saan
naganap ang unang atake ng
mga rebolusyonaryong mga
Pilipino laban sa sa Espanya.
7. People Power Monument,
Quezon City
Ito ay ginawa bilang alaala at
pagpapahalaga sa
mapayapang rebolusyon
nppng 1986 na nagresulta sa
pagbagsak ng rehimeng
Marcos.
Talakayan
Paglalapat
Paggawa ng bawat pangkat ng
graphic organizer o timeline ng
138
139
o
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin: Tahanan ng Bamboo Organ
1. Natutukoy ng ilang simbolo at sagisag Lungsod ng Pagmamahalan
ng ating lalawigan at ma karatig nito sa at Kaunlaran
ating rehiyon Las Piñas Sentro ng asin saf Metro
natatalakay ng ilang kahulugan ng mga
Manila
simbolo o sagisag na
2. Nakikita sa opisyal na sagisag ng Kabisera ng Lantern sa
lalawigan at mga karatig lalawigan sa Metro Manila
rehiyon
II. Paksang Aralin:
ARALIN 4: Mga Simbolo at Sagisag ng Katangi-tangi at Matapat
aking Lalawigan
magpakailanman ng
Mga Sagisag ng mga lungsod sa Metro Lungsod (The Distinguished
Manila and Ever Loyal City)
TG p. 1-4 Manila
Reyna sa Pasipiko (The
III. Pamamaraan:
Queen City of the Pacific)
Perlas ng Silanganan(The
Balik-Aral
Pearl of the Orient)
Mga mahahalagang pangyayari sa
Ang Wall Street ng
Alamin Mo
Pilipinas(The Wall Street of
Anu-ano ang mga makasaysayang
pangyayari sa Metro Manila the Philippines)
Paglalahad Kabisrang pananalapi ng
Mga simbolo ng mga Lungsod sa Makati Pilipinas (The Financial
Metro Manila Capital of the Philippines)
Kabisra ng Kalakalan sa
Pilipinas (The Business
Capital of the Philippines)
Mandaluyong Ang Tigreng Lungsod sa

PIlipinas(The Tiger City of
the Philippines)
Kabisera ng Pamilihan sa
Lungsod/Munisipy Bansag
Pilipinas (The Shopping
140
Capital of the Philippines) Pader ng Palitan sa
Pilipinas (Trading Wall of the
Philippines)
Kabisera ng Sapatos sa Kabisera ng pagdiriwang sa
Pilipinas (The Shoe Capital Metro Manila (Festival
of the Philippines) Capital of Metro Manila)
Marikina Tahanan ng Lungsod ng Asyano (Asian
Pinaklamalaking Sapatyos City)
sa Buong Mundo (Home of Lungsod ng mga Hapon sa
the World's Largest Shoes) Pilipinas (Japanese City of
the Philippines)
The Emerald City of the

Muntinlupa
Philippines Ang Maliit na Bayan na May
Malaking Puso (A Small
Town with a Big Heart)
Ang kabisra ng Palaisdaan
Kabisera ng balut sa
Navotas sa Pilipinas (The Fishing
Pateros Pilipinas(Balut Capital of the
Capital of the Philippines)
Philippines)
Tahanan ng Kilalang Balut
Ang Kabisera ng Kasuotan sa buong Mundo (Home of
sa Pilipinas (The Fashion the World Famous Balut)
Parañaque Capital of the Philippines)

Lungsod ng mga Ilaw (The
Lungsod ng mga Bituin (The
City of Lights) Quezon City
City of Stars)
Pasay Ang Daanan Patungo sa Isla

Puso ng Metro Manila
ng pilipinas (The Gateway to
(Heart of Metro Manila)
the Philippine Islands)
Tahanan ng mga Presidente
Lungsod ng paglalakbay
ng pilipinas (Home of
(The Travel City) San Juan
Philippine Presidents)
Kabisera ng paglalakbay sa
Kabisera ng Tiangge sa
Pilipinas (The Travel Capital
Pilipinas (Tiangge Capital of
of the Philippines) tahanan
the Philippines)
ng Aliwan Piyesta
(Home of Aliwan Fiesta)
141
Metro Manila's
Taguig
ProbinSyudad
Nagniningning na Lungsod o
Aktibong Lungsod (The
Valenzuela Vibrant City)
Lungsod ng disiplina (The
City of Discipline)
7. Talakayan
Ipaliwanag ang bawat bansag sa
wikang Pilipino
Paglalapat
Paggawa ng bawat pangkat ng
graphic organizer sa mga bansag
o simbolong katawagan sa mga
Lungsod sa Metro Manila,NCR.
Pagtataya
Tukuyin ang mga Lungsod na may mga
bansag na nasa ibaba sa Metro Manila.
__________1. Tahanan ng
Pinakamalaking sapatos sa Buong Mundo.
_________-2. Tahanan ng Bamboo
Organ.
_________3. Lungsod ng mga Bituin
_________4. Perlas ng silanganan.
_________5. Lungsod ng Disiplina.
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
1. Natutukoy ng ilang simbolo at sagisag
ng ating lalawigan at ma karatig nito sa
ating rehiyon
natatalakay ng ilang kahulugan ng mga
simbolo o sagisag na
2. Nakikita sa opisyal na sagisag ng
lalawigan at mga karatig lalawigan sa
rehiyon
II. Paksang Aralin:
142
ARALIN 4: Mga Simbolo at Sagisag ng
aking Lalawigan Local government unit
Mga Sagisag ng mga lungsod sa Metro
Manila
TG p. 1-4
Malabon
III. Pamamaraan:
Balik-Aral
kasaysayan ng Valenzuela Mandaluyong
Alamin Mo
Anu-ano ang mga makasaysayang
pangyayari sa Metro Manila Manila
Paglalahad
Mga simbolo ng mga Lungsod sa
Metro Manila
Marikina
Paglalahad
Mga Simbolo o Logo/Badges ng Mga

Lungsod sa metro Manila Muntinlupa
Local government unit
Navotas
Caloocan
Parañaque
Las Piñas
Pasay
Makati
Pasig
143
Local government unit
__________1.
__________2.
Pateros
__________3.
Quezon City
_________4.
San Juan _________5.
Oktubre 7-10
Araling Panlipunan
Taguig 7:00-7:40
Layunin:
Natatalakay ang kahulugan ng “official
hymn” na nagpapakilala ng sariling
lalawigan.
Valenzuela Nailalarawan ang lalawigan ayon sa
mensahe ng awit ; at
Maipagmamalaki ang katangian ng
1. Talakayan
lalawigan.
Ipaliwanag ang bawat logo o
simbolo ng mga lungsod. Ilarawan
Paksang-Aralin:
ang mga ito
Paglalapat Paksa: Official Hymn na nagpapakilala
Paggawa ng bawat pangkat ng sa sariling lalawigan
graphic organizer sa mga bansag Kagamitan: sipi ng awit, DVD Player,
o logong bawat Lungsod sa Modyul
Metro Manila,NCR. Saggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6
Pagtataya Integrasyon: Musika, Sining, P.E.
Tukuyin ang mga Lungsod sa Metro TG p. 1-3
Manila na may may ganitong logo.. III. Pamamaraan:
Balik-Aral:
144
Mga Bansag sa bawat lungsod sa Metro Tayo na Caloocan,
Mabuhay ka!
Manila
B. Panlinang na Gawain Caloocan, Kanlungan ng Pag-asa
Pagningasin ang tagumpay
Alamin Mo Pag-ibig ay ialay
Ipaawit ang Himno ng Valenzuela at NCR
Caloocan, dakilang lungsod ng mga bayani
Paglalahad Isabuhay ang minimithi
Ipapuna ang mga liriko at mensahe ng Ipunla ang pagkakaisa
mga awit ng mga sumusunod na mga Caloocan Mabuhay ka!
Awit ng Malabon
lungsod.
ito ang bagong umaga
Himno ng Manila o A wit ng Maynila bumangon na`t magsikap
Tanging lungsod naming mahal tayong lahat ay patungo
tampok ng silanganan sa langit na pag unlad
patungo sa kaunlaran at kaligayahan
nasa kanya ang pangarap sabay tayo sa paglakad
kasabay ng ating mga yapak
dunog, lakas, pag-unlad
habang sa iisang tinig
ang Maynila tanging perlas ito ang ating awit
ng bayan ngayo't bukas.
malabon,mahal nating bayan
Maynila, o Maynila tayo ang siyang mga kawal
dalhin mo ang bandila walang kaba ang dibdib
Maynila, o Maynila pagkat ako ikaw ay kapit bisig
at itanghal itong bansa
Maynila, o Maynila malabon mahal nating bayan
dito ay may bayanihan
Awit ng Lungsod Quezon
CALOOCAN MABUHAY KA I
Lungsod Quezon, aming mahal,
Larawan mo ay kagitingan Araw Mo ay saganang tunay,
Nanahan sa iyo ang katipunan Sa amin ang alab mo'y buhay,
Hinilom ang sugat ng himagsikan Sa ‘Yo buong sigla kaming nagpupugay.
Pugad ka ng Katapangan
Nasa pahina ng kasaysayan II
Ngalan mo ay Caloocan Dito’y ilaw ang diwa Mo,
Hiyas Ka ng Bayang sinisinta,
Caloocan, Kanlungan ng Pag-asa Dito’y nupli mithiing banal,
Pagningasin ang tagumpay Sa ‘Yo ang pag-ibig namin at dangal.
Pag-ibig ay ialay
III
Lungsod Quezon, aming mahal,
Caloocan, dakilang lungsod ng mga bayani
Isabuhay ang minimithi
Pugad ka ng laya’t kagitingan,
Ipunla ang pagkakaisa Dito’y nupli mithiing banal
Caloocan Mabuhay ka! Sa ‘Yo ang pag-ibig namin at dangal
Sa ‘Yo ang pag-ibig naming at buhay.
Sama-samang salubungin
Sipag at tiyaga ay pagbutihin Music by: Dr. Eliseo Pajaro
Tayo'y mga lingcod isigaw natinb sa daigdig
Sa mutya nating lungsod tayo`y isang bayan isang awit isang tinig
Pag-alabin ang damdamin
145
Talakayan
Itanong ang mensahe ng bawat awit. Ano
ang ipinahahayag ng mg aliriko ng awitin.
Paglalapat Araling Panlipunan
Gumawa ng graphic organizer na 7:00-7:40
nagpapakita ng tema ng ng bawat awit ng Layunin:
mga lungsod na tinalakay. 1. Natutukoy ng iba pang mga sining na
Paglalahat pagkakakilanlan ng inyong lalawigan;
Ang adhikain at mithiin ng bawat lungsod at
ay nakikita sa kanilang himno o awit. 2. Naipakikita ng pagpapahalaga ng mga
Pagtataya sining sa inyong lalawigan.
Isulat kung Tama o Mali Paksang-Aralin:
8. Ang bawat lungsod ay may Aralin 6.2: IBA PANG SINING NA
kasaysayan na nakikita sa awitin. NAGPAPAKILALANG SARILING
Nabuo ang Metro Manila bilang LALAWIGAN AT RE HIYON
lalawigan sa rehiyon ng NCR. Iba Pang Sining na Nagpapakilala
9. Nasa awit din ang paglalahad ng saSariling Lalawigan
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6
Integrasyon: Musika, Sining Kagamitan: larawan na nagpapakita ng
kanilang mithiin at dangal. mga sining sa sariling lalawigan, Sining
10. Ang awit ay nagpapamalas ng III. Pamamaraan:
pagmamahal sa sariling lungsod. A. Panimulang Gawain:
11. Nagnanais ang bawat lungsod ng Balik-Aral:
kaunlaran.
Ano ang masasabi ninyo sa Himno ng
12. Pangangalaga sa kapaligiran ang isa sa
Valenzuela at ibang lungsod
mga tema ng himig Valenzuela.
Alamin Mo
Ano kaya ang mg aiba pang
pagkakakilanlan ng mga lungsod kasama
ang Valenzuela.
Paglalahad
A. Panimula
 kung maari ang rehiyon gamit ang
DVD Player.
 Ipaawit ang awit nang may
kasabay o kung kaya na ipaawit
ng sarili.
Itanong:
Ano ang pamagat ng ating Opisyal na
Himno ng lalawigan?
Ano ang naramdaman mo habang
pinakikinggan ang awit?
146
Mahalaga ba para sa inyo ang ating
Opisyal na Himno?
Bakit?
Gawain A
Maghanda ng video na nagpapakita ng
sayaw at iba pang awit o pagdiriwang na
kilala ng sariling lalawigan.
Makabu-
Pareho
Makasa-
Pangkatin
buti sa ang mga ngmag-aaral sa limang
sama sa
pangkat.
trapiko epekto trapiko
Ipasagot sa mga pangkat ang mga
sumusunod at ipaulat sa klase ang mga
sagot.
Ano ang sining na nagpapatanyag sa
lalawigan?
Ilarawan ang sining. Paano ipinapakita ng
sining na ito ang katagian ng mga tao sa
lalawigan?
Paano mo mahikayat ang mga tao na
pahalagahan ang sining na ito?
Talakayan
Pag-usapan ang mga sining sa lungsod ng
Valenzuela at ng iba pang lungsod.
Paglalapat
Iguhit ang ilang sining sa Valenzuela.
Pagtataya
Gumamit ng pamantayan sa pag-wawasto
ng mga iginuhit ng mga bata.
 5 puntos –Malinaw na naipahayag
ang mga sining ng lungsod
 4- May kaunting mali sa ginawa
 3- Medyo marami ang mali
 1-2- Nangangailangan ng
pagbabago
147
III. Pamamaraan:
Balik-Aral:
Alamin Mo
Ano kaya ang mg aiba pang
ang Valenzuela.
Paglalahad
A. Panimula
 kung maari ang rehiyon gamit ang
DVD Player.
 Ipaawit ang awit nang may
kasabay o kung kaya na ipaawit
ng sarili.
Itanong:
Ano ang pamagat ng ating Opisyal na
Himno ng lalawigan?
Ano ang naramdaman mo habang
pinakikinggan ang awit?
Mahalaga ba para sa inyo ang ating
Opisyal na Himno?
Oktubre 13-Oktubre 15
Bakit?
Araling Panlipunan Gawain A

7:00-7:40 Maghanda ng video na nagpapakita ng
Layunin: sayaw at iba pang awit o pagdiriwang na
3. Natutukoy ng iba pang mga sining na kilala ng sariling lalawigan.
Makabu- Pareho
Makasa-
pagkakakilanlan ng inyong lalawigan; Pangkatin
buti sa ang mga ngmag-aaral sa limang
sama sa
at pangkat.
trapiko epekto trapiko
4. Naipakikita ng pagpapahalaga ng mga Ipasagot sa mga pangkat ang mga
sining sa inyong lalawigan. sumusunod at ipaulat sa klase ang mga
Paksang-Aralin: sagot.
Ano ang sining na nagpapatanyag sa
Aralin 6.2: IBA PANG SINING NA
lalawigan?
NAGPAPAKILALANG SARILING
Ilarawan ang sining. Paano ipinapakita ng
LALAWIGAN AT RE HIYON
sining na ito ang katagian ng mga tao sa
Iba Pang Sining na Nagpapakilala
lalawigan?
saSariling Lalawigan
Paano mo mahikayat ang mga tao na
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6
pahalagahan ang sining na ito?
Kagamitan: larawan na nagpapakita ng
mga sining sa sariling lalawigan, Sining
Integrasyon: Musika, Sining Talakayan
148
Pag-usapan ang mga sining sa lungsod ng
Valenzuela at ng iba pang lungsod.
Paglalapat
Iguhit ang ilang sining sa Valenzuela.
Pagtataya
Gumamit ng pamantayan sa pag-wawasto
ng mga iginuhit ng mga bata.
 5 puntos –Malinaw na naipahayag
ang mga sining ng lungsod
 4- May kaunting mali sa ginawa
 3- Medyo marami ang mali
 1-2- Nangangailangan ng
pagbabago
149
Sa parehong pangkat, ipakumpara ang
sariling sining sa sining ng ibang lalwigan
Araling Panlipunan batay sa mga talakayan.
Bigyan ng sagutang papel na kagaya nang
7:00-7:40 nasa LM.
I. Layunin: Papunuin ang Venn diagram sa mga
Layunin: pangkat.
1.Natutukoy ng iba pang mga sining na Kagaya ng awit, sayaw, mga gusali at iba
pagkakakilanlan ng inyong lalawigan; at pa. Maaring Ipaliwanag na kasama sa
2.Naipakikita ng pagpapahalaga ng mga sining ang pagdiriwang at iba
sining sa inyong lalawigan. maghanda ng sining at pagdiriwang ng
Paksang-Aralin: ibang lalawigan na tanyag. Talakayin ang
Aralin 6.2: IBA PANG SINING NA pagkakaiba o pagkakapareho
NAGPAPAKILALANG SARILING sa sariling lalawigan (Metro Manila).
LALAWIGAN AT RE HIYON Paglalahat
Iba Pang Sining na Nagpapakilala Pahalagahan ang sining ng Metro Manila
saSariling Lalawigan Pagtataya
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6 Itala ang sining , gusali o pagdiriwang na
Kagamitan: larawan na nagpapakita ng nakatala sa bawat kahon.
Sining
Integrasyon: Musika, Sining
III. Pamamaraan: 1. Las Pinas-
A. Panimulang Gawain: 2. Marikina-
Balik-Aral: Gusali/Istruktura
Valenzuela at ibang lungsod 3.Manila
B. Panlinang na Gawain 4. Quezon City
Alamin Mo 5. Valenzuela
Ano kaya ang mga iba pang
ang Valenzuela.
III. Pamamaraan:
Balik-Aral
Alamin Mo
Anu-ano ang mga sining sa Metro Manila
Paglalahad
Gawain B
150
Araling Panlipunan 
7:00-7:40 Rosa Sevilla de Alvero
I. Layunin: Nagtatag ng paaralan mara sa kababaihan
na mula Tondo, Manila
Layunin: Epifanio de los Santos
Manunulat at mananalumpati na mula sa
1. Nahihinuha ang mga katangian ng
Malabon
isang bayani batay sa kanilang mga
Madre Ignacia del Espiritu Santo
nagawa at kontribusyon sa bayan.
Nagtatag ng unang paaralan para sa mga
2. Nakikilala ang mga bayani ng sariling
nais maging madre, mula sa Binondo,
lalawigan at rehiyon.
Manila
3. Nakakagagawa ng simpleng
Melchora Aquino
pananaliksik tungkol sa isang bayani ng
Ina ng Himagsikan. Siya ay mula sa
Kalookan
II. Paksang Aralin:
Melchora Aquino
ARALIN 7.1: Mga Bayani ng Sariling
Kahit matanda na, inaruga niya ang mga
Lalawigan
nasusugatang katipunero
Paksang Aralin:
Gregoria de Jesus
Mga Bayani ng Sariling
Asawa ni Andres Bonifacio
Lalawigan/Rehiyon Gregoria de Jesus
Kagamitan: larawan ng mga bayani,
Lakambini ng Katipunan, mula siya
tsart, graphic organizer
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIh-7.1 sa Kalookan
http://quizlet.com/8218796/g4-hekasi- Ester Belarmino
region-ncr-at-6-8-mga-natatanging- Magaaral na tumulong sa mga
pilipino-flash-cards/ gerilya
Pagmamahal sa bayan Emilio Jacinto
Utak ng Katipunan
Lydia Gellidon
III. Pamamaraan:
Tumulong sa mga gerilya, mula
Sta.Cruz, Manila
Balik-Aral 13. Talakayan
Mga mahahalagang pangyayari sa Ipaliwanag ang gawaing
kasaysayan ng Valenzuela ginampanan ng bawat Pilipinong
B. Panlinang na Gawain bayani sa NCR.
Alamin Mo Paglalapat
Paggawa ng bawat pangkat ng graphic
Mga mahahalagang pangyayari sa organizer sa mga bayaning pinag-aralan.
kasaysayan ng Valenzuela Ilarawan s apag-uulat ang mga bahaging
Anu-ano ang mga makasaysayang ginampanan ng bawat isa.
pangyayari sa Metro Manila? Sinu-sino
ang mga bayaning nagpasimula ng Pagtataya
pagbabago? Tukuyin ang mga bayani sa Metro
Paglalahad Manila.
Andres Bonifacio __________1. Inaruga niya ang mga
Ama ng Katipunan na mula Tondo, katipunero
Manila _________-2. Ama ng katipunan.
151
_________3. Utak ng katipunan.
_________4. Lakambini ng katipunan.
_________5. Taga Sta. Cruz na tumulong
sa mga gerilyang Pilipino.
Oktubre 27-Oktubre 31
Araling Panlipunan
7:00-7:40
Layunin:
1. Naipaliliwanag kung ano ang ibig
sabihin ng kultura at mga kaugnay na
konsepto
2. Nailalarawan ang kultura ng sariling
lalawigan batay sa ilang aspeto ng
pagkakakilanlang kultural
Paksang-Aralin:
ARALIN 1. Ano ang Kultura?
152
Paksa: Ang Konsepto ng Kultura Araling Panlipunan
K to 12 - AP3PKK-IIIa-1
BATAYAN Mahusay na Mahusay Hindi Mahusay
Kagamitan: mga sinaunang kagamitan Mahusay (5) (2-1)
(4-3)
o mga kaugnay na larawan, 3 fig. 1/4
Nakikita ang Nakikita ang Di-gaanong sapat
size na manila paper, lapis, krayola mga halimbawa sapat at maayos ang kasagutang
regional cultural profile sa na ibinigay para
Integrasyon: Pagpapahalaga sa pinakatama at kasagutan sa ang aralin.
kulturang Pilipino pinakamaayos na upang maunaw
Kaalaman sa
kasagutan mga tanong aan
paksa
III. Pamamaraan:
A. Panimulang Gawain: maunawaan
aralin
Balik-Aral:
Organisasyon Maayos na Nakasunod sa Hindi gaanong
Ano ang masasabi ninyo sa Himno ng nakasunod sa mga poanutong nakasunod sa
Valenzuela at ibang lungsod mga panutong ibinigay upang mga panutong
ibinigay upaang mabuo ang ibinigay upang
B. Panlinang na Gawain mabuo ang isinagawang mabuo ang
Alamin Mo: isinagawang gawain isinagawang
gawain gawain
Simulan ang aralin gamit ang mga
susing tanong sa Alamin Mo LM p. 7:00-7:40
_____. I. Layunin:
Paglalahad 1. Naipaliliwanag kung ano ang ibig
A. Panimula sabihin ng kultura at mga kaugnay na
Talakayin ang aralin sa Tuklasin Mo LM konsepto
p. ____. 2. Nailalarawan ang kultura ng sariling
Gawain A: lalawigan batay sa ilang aspeto ng
Ibigay ang panuto para sa gawain. pagkakakilanlang kultural
Ipakopya at ipagawa ito sa kanilang Paksang-Aralin:
notebook o ARALIN 1. Ano ang Kultura?
sagutang papel. Paksa: Ang Konsepto ng
Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsagot Kultura
ng semantic web. K to 12 - AP3PKK-IIIa-1
 Kagamitan: mga sinaunang kagamitan o
Talakayin ang mga kasagutan sa bawat mga kaugnay na larawan, 3 fig. 1/4 size
gawain. Kung may mga maling na manila paper, lapis, krayola regional
kasagutan, ipaliwanag at cultural profile
at iwasto ito. Inaaasahan na lahat ng Integrasyon: Pagpapahalaga
gawain ay maisasagawa ng mga bata. kulturang Pilipino
Batayan ng puntos ng mga pangkat. III. Pamamaraan:
Balik-Aral:
Alamin Mo
153
Magdaos ng “brainstorming” kaugnay sa Ipaulat ang kanilang gawa. Itanong kung
mga tanong at sa naging sagot ng mga may mga idadagdag pa ang ibang pangkat
bata. sa mga iniulat ng kanilang kakalase.
Ano ang pagkakaiba ng pamumuhay ng Paglalahat
mga sinaunang Pilipino sa pamumuhay Pahalagahan ang kultura ng Valezuela
natin ngayon? Pagtataya
mga kagamitan Paggamit ng rubrics sa pagbibigay puntos
mga damit sa mga Gawain ng bata.
mga paniniwala
BATAYAN Mahusay na Mahusay Hindi Mahusay (2-1)

Mahusay (5) (4-3)
Nakikita ang Nakikita ang Di-gaanong sapat ang
mga halimbawa sapat at maayos kasagutang ibinigay
sa na para
pinakatama at kasagutan sa ang aralin. maunawaan
pinakamaayos na upang
Kaalaman sa
kasagutan mga tanong
paksa
maunawaan
aralin
nakasunod sa mga poanutong nakasunod sa mga
mga panutong ibinigay upang panutong
ibinigay upaang mabuo ang ibinigay upang mabuo
mabuo ang isinagawang ang isinagawang
isinagawang gawain gawain
gawain
mga tradisyon
Alin sa mga ito ang nakikita pa rin sa
ngayon?
Anong paniniwala o kasabihan ang
hangang ngayon ay pinapaniwalaan pa
rin?
Anong masasabi natin sa kultura ng
sinaunang Pilipino? Magdaos ng
“brainstorming” kaugnay sa mga tanong
at sa naging sagot ng mga bata.
 Talakaying mabuti ang
pagkakaiba ng materyal at di
materyal na kultura. Bigyang diin
ang mga uri nito.
Paglalahad
Gawain B:
Pangkatin ang mag-aaral. Ibigay ang
panuto ng gawain sa bawat pangkat.
Bigyan ng manila paper at panulat sa
bawat pangkat.
154
regional Alin sa mga ito y na ito
cultural ang nakikita pa ang
profile rin sa ngayon? tumutukoy
Integrasyon: Anong sa
Araling Pagpapahalaga paniniwala o kasuotan?
Panlipunan kulturang
kasabihan ang
(Ang mga
7:00-7:40 hangang ngayon
Pilipino ay tatawaging
I. Layunin: pinapaniwalaan bata ay
1. III. inaasahang
pa rin?
Naipaliliwana Pamamaraan kukuha ng
Anong
g kung ano : kimona, saya,
masasabi natin
ang ibig A. putong, o kung
sa kultura ng
sabihin ng sinaunang ano pa man
Panimulang ang nasa
kultura at mga Pilipino?
Gawain: display).
kaugnay na 1. Sa
konsepto Balik-Aral talakayan, Gawin ang
2. Mga tumawag proseso
Nailalarawan mahahalagang ng isa o hanggang
ang kultura ng pangyayari sa dalawang matapos ang
sariling kasaysayan ng bata upang talakayan.
lalawigan Valenzuela kumuha ng 3. Ipagawa sa
batay sa ilang B. Panlinang isang mga mag-
aspeto ng na Gawain sinaunang aaral ang
pagkakakilanla kagamitan mga
Alamin Mo gawain sa
ng kultural Kolektahin ang o larawan
Paksang- may Gawin Mo
mga sinaunang
Aralin: kagamitan na kaugnayan Paglalahad
ARALIN 1. dala ng mga sa uri ng
Ano ang bata. Idisplay sa kultura na Gawain C:
Kultura? unahan ng silid tinatalakay Pangkatin ang
Paksa: aralan o kung . mag-aaral.
Ang Konsepto saan madali Halimbawa: Ibigay ang
nilang makita. Ang panuto ng
ng
Batay sa dala gawain sa
Kultura tinatalakay ay
nila magtanong
K to 12 - materyal/kasu bawat pangkat.
ng mga
AP3PKK- sumusunod: otan… Bigyan ng
IIIa-1 Ano ang 2. Sabihin sa manila paper
Kagamitan: pagkakaiba ng klase: Sino at panulat sa
mga sinaunang pamumuhay ng ang bawat pangkat.
kagamitan o mga sinaunang gustong Ipaulat ang
mga kaugnay Pilipino sa kumuha ng kanilang gawa.
na larawan, 3 pamumuhay isang Itanong kung
fig. 1/4 size natin ngayon? kagamitan may mga
mga kagamitan mula sa idadagdag pa
na manila
mga damit ang ibang
paper, lapis, mga
mga paniniwala
krayola nakadispla pangkat sa
mga tradisyon
155
mga iniulat ng maarin
kanilang g
kakalase. maipal
Talakaya iwana
n g sa
 Talaka mga
yin mag-
ang aaral
mga ang
kasagu konse
tan sa pto sa
bawat pama
gawai magita
n. n ng
Kung mga
may halimb
mga awang
maling nakikit
kasagu a nila.
tan,  Bigya
ipaliw ng diin
anag ang
at mga
iwasto kaisip
ito. an sa
Inaaas Tanda
ahan an Mo
na Paglal
lahat apat
ng Pagsalitain sila
gawai sa araling
n ay tinalakay
maisas ngayon
agawa Pagtataya
ng Paggamit ng
mga rubrics sa
bata. pagbibigay
 Ang puntos sa mga
kultur Gawain ng
a ay bata.
malaw
ak na
konse
pto
kung
kaya’t
156
Mahusay (5) (4-3)
mga halimbawa sapat at maayos kasagutang ibinigay
sa na para
pinakatama at kasagutan sa ang aralin. maunawaan
pinakamaayos na upang
Kaalaman sa
kasagutan mga tanong
paksa
maunawaan
aralin Araling
Organisasyon Maayos na Nakasunod sa Hindi gaanong Panlipunan
nakasunod sa mga panutong nakasunod sa mga
mga panutong
7:00-7:40
ibinigay upang panutong
ibinigay upaang mabuo ang ibinigay upang mabuo Layunin:
mabuo ang isinagawang ang isinagawang Natutukoy ng
gawain
mga
halimbawa ng
epekto ng lokasyon at klima sa uri ng
pamumuhay ng kinabibilangang lalawigan
1. Naipaliliwanag kung paano
nakakaimpluwensya ang lokasyon at
klima sa uri ng pamumuhay ng
sariling lalawigan o rehiyon.
Paksang-Aralin:
Paksa: Impluwensiya ng Klima at
Lokasyon sa Pagbuo at Paghubog ng
Pamumuhay sa isang Lugar
Kagamitan: larawan ng mga lugar sa
sariling lalawigan/lungsod
Pisikal na mapa ng NCR
Climate map of the Philippines
K to 12 - AP3PKK-IIIa-2
III. Pamamaraan:
Balik-Aral
Anu-ano ang mga kagamitan, kaugaliang
nagmula pa sa mga sinaunang nananahan
sa Valenzuela?
Alamin Mo
157
1. Pangkatin ang mga mag-aaral sa lima. Pagtataya
Sabihin na magkakaroon ng Paggamit ng rubrics sa
“imbestigasyon” sa mga nangyayari sa pagbibigay puntos sa mga Gawain ng
lugar sa sariling lalawigan. Ibigay ang bata.
sumusunod na panuto.
May mga lugar na ibibigay sa bawat
pangkat. Alamin kung ano ang
karaniwang gawain ng mga tao sa mga
lugar na iyon.
 Magdaos ng “brainstorming”
kaugnay ng tanong. Tanggapin
lahat ang sagot ng mag-aaral.
 Talakayin ang paglalahad sa
Tuklasin Mo Magbigay ng iba
pang halimbawa ng mga lugar,
pagusapan ang klima ng mga ito at
kung sa anong lokasyon
matatagpuan ang mga ito. Ipakita
ang climate map ng Pilipinas. Pag-
usapan ang iba’t ibang uri ng
klimang karaniwang nakikita sa
mga lugar.
Lugar Karaniwang Karaniwang Maaring Maarin

hanapbuhay damit pagdiriwan g tema
 Paglalahad g ng mga
sining
Pamayanan Manggawa Modernong palabas sa moder
Gawain A: g urban sa damit mga sine/ no
Ibigay ang panuto sa gawain. Ipaugnay kompaniya teatro/
ang klima sa uri ng pamumuhay ng mga concert
tao. Ito ay indibidwal na gawain. Ipagawa Pabrika piyesta ng
ang gawain sagutang papel. lalawigan,
barangay
Magdagdag ng mga kaisipan mula sa
Bundok o Magsasaka Madernong (kung may Tungko
paanan ng pagpapastol damit/ kuyente) l sa
Gawain B: bundok Maglililok ng panlamig radio/ TV buhay
Ibigay ang panuto ng gawain. Ipaugnay kahoy sa
ang aspeto ng kultura at katangian ng bundok
lugar sa mga bata. kapaligi
Magdagdag ng mga kaisipan mula sa ran
sariling lalawigan o rehiyon. Tabing Moderno (kung may Tungko
Talakayan dagat kuyente) l sa
radio/ TV pangin
Pag-usapan ang mga isinagawang Gawain Mangingisda gisda
at iproseso ang mga sagot ng mga bata Pamayanan Manggawa Moderno
rural- sentro Magsasaka
158
BATAYA Mahusay na Mahusay Hindi
N Mahusay (5) (4-3) Mahusay
(2-1)
Nakikita ang Nakikita Di-
mga ang sapat gaanong
halimbawa sa at maayos sapat
pinakatama at na ang
pinakamaayos kasagutan kasaguta
na kasagutan sa ng
upang ibinigay
Kaalaman mga tanong para
sa paksa maunawaa ang
n aralin.
aralin maunaw
aan
Organisas Maayos na Nakasunod Hindi
yon nakasunod sa sa mga gaanong
mga panutong panutong nakasun
ibinigay ibinigay od sa
upaang mabuo upang mga
ang mabuo ang panuton
isinagawang isinagawan g
gawain g gawain ibinigay
upang
mabuo
ang
isinagaw
ang
gawain
Paksang-Aralin:
Paksa: Impluwensiya ng Klima at
Lokasyon sa Pagbuo at Paghubog ng
Pamumuhay sa isang Lugar
Kagamitan: larawan ng mga lugar sa
sariling lalawigan/lungsod
Pisikal na mapa ng NCR
Climate map of the Philippines
Araling Panlipunan Sanggunian: Modyul 3, Aralin 2
7:00-7:40 K to 12 - AP3PKK-IIIa-2
Layunin: III. Pamamaraan:
1. Natutukoy ng mga halimbawa ng A. Panimulang Gawain:
epekto ng lokasyon at klima sa uri ng Balik-Aral
pamumuhay ng kinabibilangang Anu-ano ang mga Gawain ng mga
lalawigan mamayan sa sinaunang Valenzuela?
2. Naipaliliwanag kung paano B. Panlinang na Gawain
nakakaimpluwensya ang lokasyon at
Alamin Mo
klima sa uri ng pamumuhay ng
159
Ikumpara ang mga lugar na ito sa sariling
rehiyon o lalawigan.
Ipaliwanag ang panuto sa pagsasagawa ng
bawat gawain.
Itanong/ Ipagawa ang sumusunod:
 Paglalahad
Gawain C
Ito ay indibidwal na gawain. Ipaliwanag
na ang kanilang mga
Nobyemre 10-14
Araling Panlipunan
7:00-7:40
Layunin:
1. Natutukoy ng ilang halimbawa ng ilang
aspeto ng kultura ng sariling lalawigan a
karatig na lalawigan sa rehiyon,
2. Nailalarawan ng kultura na
nagpapakilala ng sariling lalawigan at
rehiyon
Paksang-Aralin:
ARALIN 3.1. Ang Kultura ng Aming
Lalawigan
Paksa Paksa: Pagkakakilanlang
Kultural ng Sariling Lalawigan
Kagamitan: mga larawan ng kultura sa
Bansa/NCR
Sanggunian:
160
Kulturang Pilipino Pilipino Talakayan:
© Bernadette Aguilar | Krista De Leon | Pag-uulat ng bawat pangkat
Nicole Melo //2013 Paglalahat
K to 12, AP3PKK-IIIb-3.1 Ang kultura ay nagpapakita ng
Patnubay ng Guro pp.1-4 pagkakakilanlan ng bawat pangkat o
Integrasyon: Pagpapahalaga sa mga grupo ng mga tao. Dito rin naipapakita
pagkakailanlang kultural ng lalawigan at ang pagkakaiba-iba ng bawat pangkat.
Rehiyon, Sining May kani-kanila silang orihinal na talento
III. Pamamaraan: sa iba’t ibang larangan.
A. Panimulang Gawain: Pagtataya:
Isulat sa graphic organizer ang bumubuo
Balik-Aral: sa kulturang Pilipino
Ano ang kultura?
Alamin Mo:
Anu-ano ang mga kulturang Pilipinong
umiiral sa NCR? Araling Panlipunan
Paglalahad 7:00-7:40
A. Panimula I. Layunin:
Ang kultura ng Pilipinas ay binubuo ng Natutukoy ng iba’t ibang pangkat ng tao
mga sumusunod at pangkat etniko sa mga lalawigan sa
Mga Kultura sa Pilipinas: sariling rehiyon.
Wika Paksang-Aralin:
Paniniwala
Tradisyon o Kauglian ARALIN 3.2. Mga Pangkat sa Rehiyon
Pagkain na Kinabibilangan Ko Paksa Ang Mga
Sining Pangkat sa Rehiyon na Kinabibilangan Ko
Kasuotan AP3PKK-IIIb-3.2
Relihiyon Kagamitan: mga larawan, 1/4 size na
Gawain: manila paper, lapis, krayola regional
Pangkat 1 cultural profile
Ipatala ang ibat-ibang wika ng bawat Sanggunian:
kasapi ng pangkat sa talahanayan. Kulturang Pilipino Pilipino
© Bernadette Aguilar | Krista De Leon |
Pangkat 2 Nicole Melo //2013
 Itala ang mga paniniwala Integrasyon: Pagpapahalaga sa mga
/tradisyon o kaugalian na umiiral pagkakailanlang kultural
sa kani-kaniyang pamilya ng ng lalawigan at Rehiyon, Sining
bawat bata III. Pamamaraan:
Pangkat 3 A. Panimulang Gawain:
 Isulat sa graphic organizer
Pagkaing Pilipino Balik-Aral:
 Pangkat 4 Mga bumubuo sa kulturang Pilipino
 Sining/Kasuotan/larong Pilipino
 Pangkat 5
Relihiyon ng bawat kasapi Alamin Mo
161
Wika Waray-Waray: Wikang ginagamit sa
Ang wika ay isang bahagi ng mga lalawigan sa pulo nf Samar at
pakikipagtalastasan sa paghahatid at Leyte sa Silangang Visayas.
pagtanggap ng mensahe. Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De
Sa Pilipinas, ito ang mga sumusunod Leon | Nicole Melo //2013
na malimit gamitin sa bawat rehiyon Anong paniniwala o kasabihan ang
ng bansa: hangang ngayon ay pinapaniwalaan pa
rin?
Filipino: ay ang pangunahing wikang Paglalahad
sinasalita sa bansa. Ito ay nakasalig
sa pangunguna ng Tagalog kasunod
ng iba pang umiiral na mga pagbigkas Pangkatang kasapi ng
sa Pilipinas. Gawain pangkat.
Tagalog: sinasalita ng mga  Itala ang Itala ang
wikang mga ito sa
naninirahan sa Katimugang bahagi
ginagamit manila
ng Luzon. Sinasalita ito ng mga nasa
ng mga paper
rehiyon sa CALABARZON AT
MIMAROPA. Ito rin ang pangunahing magulang
wika ng Pambansang Punong sa bahay
Rehiyon na siyang kabisera ng bansa. ng bawat
Ipaulat sa
Ilocano: pangunahing wika ng mga klase ang
taga HILAGANG LUZON at ginagamit talaan ng
din ng mga taga nasa rehiyon 1 at 2. bawat pangkat
Paglalahat
Panggasinan: Ginagamit sa Mayroong
lalawigan ng Pangasinan at ilang ibat ibang
bahagi ng Hilagang Luzon at Gitnang wikang
Luzon. sinasalita ang
mga
Kapampangan: Sinasalita ng mga mamamayan
taong naninirahan sa Gitnang Luzon ng NCR.
Pagtataya
Bikolano: Wikang sinasalita ng mga Magtala ng 5
naninirahan sa Timog-Silangang wikang
Luzon. sinasalita sa
Valenzuela at
Cebuano: Tinatawag ding Bisaya.
iba pang
Pangunahing wika ng Lalawigan
karatib na
ng Cebu,Silangang Negros, Bohol at
lungsod.
malaking bahagi ng Mindanao.
Hiligaynon: Tinatawag na Ilonggo.
Sinasalita sa mga lalawigan sa pulo
ng Panay at Kanlurang Negros.
162
Anu-ano ang sino ka man
mga wikang talaga
ginagamit ng
mga mamayan Koro:Pinoy
sa Valenzuela ikaw ay pinoy
at mga karatig Ipakita sa
na lungsod sa mundo
NCR? Kung ano ang
B. Panlinang kaya moIbang-
na Gawain iba ang pinoy
Alamin Mo Wag kang
Iparinig ang matatakot
awitin ng Ipagmalaki mo
Orange at pinoy ako
Lemons. Ipakita Pinoy tayo
ang liriko nitop
Araling awit , regional na nakasulat sa Pakita mo ang
Panlipunan cultural profile Manila paper. tunay at kung
7:00-7:40 Sanggunian:
sino ka
I. Layunin: Kulturang
Mayroon
Pilipino
Nailalarawan mang masama
Pilipino
ng iba’t ibang © Bernadette at maganda
pangkat ng Aguilar | Krista Wala naman
mga tao at De Leon | PIno perpektoBasta
pangkat etniko Nicole y magpakatotoo
Melo //2013 Ako oohh! Oohh!
sa mga Awit: Ako ay
lalawigan sa Pinoy ng
(Awit at Liriko Paglalahad
sariling Orange and ng Orange Pangkatang
rehiyon. Lemons and Lemons) Gawain
Integrasyon: Ilarawan sa
Paksang- Lahat tayo
Pagpapahalaga pamamagitan
Aralin: mayroon
sa mga ng pagguhit
ARALIN 3.2. pagkakaiba sa
pagkakailanlan ang ibat ibang
Mga Pangkat tingin pa lang
g pangkat ng tao
sa Rehiyon na ay makikita na
kultural ng sa Valenzuela
Kinabibilang Iba’t ibang
lalawigan at at mga karatig
an Ko Paksa kagustuhan
Rehiyon, na Lungsod.
Ang Mga ngunit iisang
Sining Magpakita ng
Pangkat sa patutunguhan
III. mga larawan
Rehiyon na Gabay at
Pamamaraan bilang
Kinabibilanga pagmamahal
: halimbawa .
n Ko ang hanap mo
A.
AP3PKK- Magbibigay
Talakayan
IIIb-3.2 ng halaga sa
Panimulang  Talaka
Kagamitan: Gawain: iyoNais mong
yin
Liriko ng ipakilala kung
Balik-Aral ang
163
mga kaugal
iginuh ian ng
it na bawat
mga pangk
halimb at
awa etniko
ng sa
bawat Valen
pangk zuela
at. o
 Ang karatig
kultur na
a ay lungso
malaw d
ak na Pilipin
konse o pa
pto rin
kung sila.
kaya’t
maarin Pagtataya
g Paggamit ng
maipal rubrics sa
iwana pagbibigay
g sa puntos sa mga
mga Gawain ng
mag- bata.
aaral
ang
konse
pto sa
pama
magita
n ng
mga
halimb
awang
nakikit
a nila.
 Paglal
ahat
Ibat
iba
man
ang
kasuot
an o
164
Mahusay (5) (4-3)
mga halimbawa sapat at maayos paglalarawan para ang
Kaalaman sa sa na aralin. maunawaan
paksa pinakatama at Larawan na
pinakamaayos na nagpapakita na
naiguhit naunawaan
aralin
nakasunod sa mga panutong nakasunod sa mga
mga panutong ibinigay upang panutong
ibinigay upaang mabuo ang ibinigay upang mabuo
mabuo ang isinagawang ang isinagawang
gawain
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
Nasasabi ang kahalagahan ng mga wika
at dialekto at ang wastong paggamit nito
tungo sa maayos na ugnayan ng mga iba’t
ibang pamayanan sa sariling lalawigan at
rehiyon.
II. Paksang-Aralin:
ARALIN 3.3. Ang Mga Wika at
Diyalekto sa Aming Lalawigan at
Rehiyon
Paksa: Mga Wika at Diyalekto sa Sariling
Lalawigan at Rehiyon Kagamitan:
Basahin, Graphic organizer, rubrics,
manila paper, pentel pens
Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIc-3.3
III. Pamamaraan:
Balik-Aral
Anu-ano ang mga wikang sinasalita sa
Valenzuela at mga karatig na lungsod sa
NCR?
165
B. Panlinang na Gawain ugnayan ng mga iba’t ibang
1. Alamin Mo pamayanan sa sariling lalawigan at
Ano ang kaugnayan ng lokasyon sa rehiyon.
pagkakaiba o pagkakapareho ng mga wika II. Paksang-Aralin:
sa mgalungsod sa NCR. ARALIN 3.3. Ang Mga Wika at
2. Paglalahad Diyalekto sa Aming Lalawigan at
 Ipagawa ang graphic organizer at Rehiyon
ipasulat ang diyalekto/wika na Paksa: Mga Wika at Diyalekto sa
sinasalita sa kanilang tahanan. Sariling Lalawigan at Rehiyon
 Pangatwiranan kung paano nito Kagamitan: Basahin, Graphic
naiuugnay ang bawat mamamayan organizer, rubrics, manila paper,
sa NCR. pentel pens
Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIc-
3.3
III. Pamamaraan:
3. Talakayan  Balik-Aral
Pag-usapan ang mga isinagawang Gawain Anu-ano ang mga wikang sinasalita sa
at iproseso ang mga sagot ng mga bata Valenzuela at mga karatig na lungsod
Paglalahat sa NCR?
Ang mga dayalektong sinasalita ng mga B. Panlinang na Gawain
mamamayan ay siyang nag-uugnay na 1. Alamin Mo
maunawaan ang kaugalian at kultura ng  Ano ang kaugnayan ng lokasyon sa
bawat pangkat etniko naninirahan sa mga pagkakaiba o pagkakapareho ng mga
lungsod ng NCR.
4. Pagtataya BATAYA Mahusay na Mahusay Hindi
Paggamit ng rubrics sa N Mahusay (5) (4-3) Mahusay (2-
pagbibigay puntos sa mga Gawain ng 1)
bata. Nakikita ang Nakikita ang Di-gaanong
mga halimbawa sapat at sapat ang
sa maayos na kasagutang
Kaalaman pinakatama at kasagutan sa ibinigay para
sa paksa pinakamaayos na upang ang aralin.
kasagutan mga tanong maunawaan
maunawaan
aralin
Organisas Maayos na Nakasunod Hindi
yon nakasunod sa sa mga gaanong
mga panutong panutong nakasunod
ibinigay upaang ibinigay sa mga
Araling Panlipunan mabuo ang upang panutong
isinagawang mabuo ang ibinigay
7:00-7:40 gawain isinagawang upang
I. Layunin: gawain mabuo ang
 Nasasabi ang kahalagahan ng mga isinagawang
wika at dialekto at ang wastong gawain
paggamit nito tungo sa maayos na wika sa mgalungsod sa NCR.
2. Paglalahad
166
 Gawain C
Pangkatang Gawain.
Ipaliwanag na ang kanilang mga isusulat
kung paano naiuugnay ng mga dayalekto
ang mga naninirahan sa NCR.
Kulturang
Pilipino
Gabayan ang mga bata kung
kinakailangan.
Talakayan
Talakayin ang mga kasagutan sa bawat
gawain. Kung Sabado, Setyembre 14, 2013
may mga maling kasagutan, ipaliwanag at
iwasto ito. Inaaasahan na lahat ng gawain
ay maisasagawa ng mga bata. 9. Bigyang
Kultura
Ano nga ba ang ibig sabihin ng “Kultura”?
diin ang mga kaisipan sa Tandaan Mo
Pagtataya:
Tama o Mali Ito ay nagpapakita ng pagkakakilanlan ng
bawat pangkat o grupo ng mga tao. Dito rin
____1. Ibat ibang dayalekto ang sinasalita naipapakita ang pagkakaiba-iba ng bawat
ng mga mamayan sa NCR. sa Valenzuela pangkat. May kani-kanila silang orihinal na
ay binabaha. talento sa iba’t ibang larangan.
____2. Ang Tagalog ang wikang nag- Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De
uugnay sa bawat mamamayan. Leon | Nicole Melo //2013 sa 9:00 PM Walang
komento:
____3. Hindi sagabakl ang mga dayalekto I-email ItoBlogThis!Ibahagi sa TwitterIbahagi
sa pakikipag-ugnayan ng bawat lungsod sa FacebookIbahagi sa Pinterest
sa NCR.
____4. Ano man ang dayalekto ng mga Ang Kultura sa Pilipinas
taga-NCr sila ay mga Pilipino pa rin. Bawat bansa ay may kani-kanilang
____5. Magulo ang NCR dahil sa mga pinaniniwalaan o nakagawiang
ibat ibang dayalekto. gawain na ipinamana ng kani-kanilang
mga ninuno. Ang Pilipinas ay
tinaguriang mayaman sa iba’t ibang
larangan sa kultura at isa sa mga
bansang kinikilala ang kulturang
nagmula sa ating mga ninuno .
Naimpluwensyahan tayo ng ating mga
ninuno kaya ito’y ating ginagamit sa
pang-araw-araw na pamumuhay.
“Huwag kalimutan ang sariling atin,

marapat lang natin itong alagaan at
muling buhayin.”
Mga Kultura sa Pilipinas:

1. Wika
2. Paniniwala
167
3. Tradisyon o Kauglian Kapampangan: Sinasalita ng mga
4. Pagkain taong naninirahan sa Gitnang Luzon
5. Sining Bikolano: Wikang sinasalita ng mga
6. Kasuotan naninirahan sa Timog-Silangang
7. Relihiyon Luzon.
Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De Cebuano: Tinatawag ding Bisaya.

Leon | Nicole Melo //2013 sa 8:30 PM 1 Pangunahing wika ng Lalawigan
komento: ng Cebu,Silangang Negros, Bohol at
I-email ItoBlogThis!Ibahagi sa TwitterIbahagi malaking bahagi ng Mindanao.
sa FacebookIbahagi sa Pinterest
Hiligaynon: Tinatawag na Ilonggo.
Wika Sinasalita sa mga lalawigan sa pulo
Ang wika ay isang bahagi ng ng Panay at Kanlurang Negros.
pakikipagtalastasan sa paghahatid at
pagtanggap ng mensahe. Waray-Waray: Wikang ginagamit sa
mga lalawigan sa pulo nf Samar at
Leyte sa Silangang Visayas.
Sa Pilipinas, ito ang mga sumusunod Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De
na malimit gamitin sa bawat rehiyon Leon | Nicole Melo //2013 sa 8:00 PM Walang
ng bansa: komento:
I-email ItoBlogThis!Ibahagi sa TwitterIbahagi
Filipino: ay ang pangunahing wikang
sinasalita sa bansa. Ito ay nakasalig
sa pangunguna ng Tagalog kasunod Halina't Kumain
ng iba pang umiiral na mga pagbigkas Ang mga Pilipino ay madaming kinahihiligan.
At isa na doon ay ang pagkain.
sa Pilipinas.
Eto ang mga halimbawa ng mga pinakasikat
Tagalog: sinasalita ng mga na pagkain ng Pilipinas:
naninirahan sa Katimugang bahagi
ng Luzon. Sinasalita ito ng mga nasa
rehiyon sa CALABARZON AT Lechon
MIMAROPA. Ito rin ang pangunahing
wika ng Pambansang Punong
Rehiyon na siyang kabisera ng bansa.
Ilocano: pangunahing wika ng mga

taga HILAGANG LUZON at ginagamit
din ng mga taga nasa rehiyon 1 at 2.
Panggasinan: Ginagamit sa
lalawigan ng Pangasinan at ilang
bahagi ng Hilagang Luzon at Gitnang
Luzon.
168
Adobo Bicol Express
Tortang talong Paksiw
Halo – halo
169
Sinukmani
Caldereta
Menudo
Sapin- sapin
Kalamay
Malalagkit :
Bibingka
170
Mga Tradisyon o Kaugalian
ng mga Pilipino
Ano nga ba ang “tradisyon o kaugalian”?
Ito ang mga paniniwala o opinyon na naisalin

mula sa mga magulang papunta sa mga anak
nila.
Ang mga Pilipino ay sadyang mahilig

sumunod sa mga nakagawian na at samga
tradisyon. Sila din ay mahilig maniwala sa
mga pamahiin.
Bilo-bilo
Kami ay magbibigay ng mga Halimbawa.
Mga Karaniwang Tradisyon ng mga

Pilipino
 Piyesta
Puto – bumbong
 Mahal na araw/ Senakulo
Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De

Leon | Nicole Melo //2013 sa 7:00 PM Walang
komento:
 Mamanhikan
171
 Harana
Madalas na Kaugalian
Pagmamano – ito’y madalas ginagawa ng

mga nakababata sa kanilang mga magulang
o sa mga nakatatanda sa kanila.
Paggamit ng “po at opo” sa nakatatanda –
ito’y simbolo ng pagrespeto sa mga
nakatatanda.
Mahilig makipagkapwa-tao -kapag madalas
silang may nakakasalamuhang tao.
Mapagkumbaba – nananatili pa rin ang
kanilang mga paa na nakaapak sa lupa.
Madalas na Paniniwala
Sa Kusina:
 Simbang gabi
Bawal kumanta sa harap ng kalan - may
masamang mangyayari.
Bawal kumanta sa hapag-kainan – simbolo
ng hindi pagrespeto.
Bawal paglaruan ang apoy – maaaring
lumabo ang mata.
Hindi dapat makabasag ng pinggan sa araw
ng okasyon – ito ay simbolo ng kamalasan.
Sa Kasal:
Bawal isukat ang damit pangkasal – Maaaring

hindi matuloy ang kasal
Bawal magkita ang magkapareha bago ang
araw ng kasal – maaaring mamatay ang isa
sa kanila.
 Flores De mayo
Dapat unahan ng babae ang lalake na
lumabas ng simbahan – upang hindi siya
maliitin.
172
Kapag umulan sa araw ng kasal – simbolo ng
kaswertehan.
Kapag may sumakabilang-buhay
Bawal matulog sa tabi ng kabaong –

maaaring hindi mo mapipigilan ang paggalaw
ng ulo mo.
Bawal magkamot ng ulo – maaaring
magkaroon ng kuto.
Pagsuutin ng pulang damit ang mga bata/
Pagtawid ng mga bata sa kabaong
– upang hindi sila guluhin ng namayapa.
Dapat putulin ang kwintas na nakakabit sa
namayapa – upang hindi na siya masundan.
Bawal magwalis sa araw ng burol – bilang
respeto
Bawal matuluan ng luha ang kabaong –
upang hindi siya mahirapan sa pag-akyat sa
langit.
Iba pang pamahiin: Patintero
Bawal maggupit ng kuko sa gabi – upang

hindi malasin .
“Friday the 13th” – mag-ingat sa araw na iyon
sapagkat may maaaring mangyari sa iyong
masama.
Paggsing ng alas tres ng madaling araw –
maaaring may dumalaw sa inyo. Paggising ng
mga ispiritu.
Kapag may nakita kang taong pugot ang ulo –
maaari siyang mamatay (pwede itong
mapigilan basta ibaon lang ang kanyang
damit sa lupa)
Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De
Leon | Nicole Melo //2013 sa 7:00 PM 10
komento:
Piko
Idaan natin sa Sining

Ang mga Pilipino ay malikhain tao. Sa iba't
ibang klase ng sining, makikita ang mga
talento ng mga Pilipino.
Laro:
Tumbang-preso
173
Pambansang Kasuotan
Ito ang imahe ng pambansang kauotan ng
Pilipinas
Sipa
Nobyembre 17-Nobyembre 21
Araling Panlipunan
7:00-7:40
Layunin:
1. Natutukoy ang ilang makasaysayang
pook ng lalawigan at rehiyon
2. Nasasabi ang kahalagahan ng mga
makasaysayang pook upang makilala
ang kultura ng kinabibilangang
lalawigan at rehiyon
Paksang-Aralin:
Palo-Sebo ARALIN 4. Mga Makasaysayang
Lugar sa Aming Rehiyon
Paksa: Makasaysayang Lugar ng
Aking Lalawigan at Rehiyon
Unang Araw
174
Kagamitan: Larawan ng mga Luneta Park sa Manila, Edsa Shrine sa
makasaysayang pook sa NCR at rehiyon Quezon City at iba pang nagpapakita ng
clip arts, graphic organizer, dayorama, at mahahalagang pangyayari sa NCR.
Modyul 4. Talakayin kung bakit mahalaga ang mga
Sanggunian: K to 12. ito
AP3PKK - IIId-4 Pagtataya
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Punan ang Graphic oraganizer ng mga
makasaysayang lugar o pook sa NCR.
Patnubay ng Guro pp.1-5
III. Pamamaraan:
Maksaysayang Lugar sa NCR
A Panimulang Gawain:
Balik-Aral:
Ano ang mgawika at dayalekto sa ating _____ ____
rehiyon (NCR)?
Alamin Mo: ____ ____
Magpakita ng ilang larawan ng mga
makasaysayang lugar o pook sa kanilang
lalawigan at rehiyon. ______
Itanong ang mga sumusunod: _____
Ano –ano ang mga makasaysayang lugar ______ ______
na nakita ninyo sa larawan?
Alin sa mga makasaysayang pook ang
matatagpuan sa ating rehiyon?
4. Ipakitang muli ang mga larawan ng
makaysaysayang pook ng rehiyon
Paglalahad
Pangkatang gawain
Gawain:
Pangkat 1-2
Ipatala ang ibat-ibang makasaysayang
pook sa 5 lungsod sa NCR
Ipalarawan ang mga ito sa kanila.
Ipaulat ang ginawa ng pangkat
Pangkat 3-4
Ipatala ang ibat-ibang makasaysayang
pook sa 5 lungsod sa NCR
Ipalarawan ang mga ito sa kanila.
Ipaulat ang ginawa ng pangkat
Talakayan:
Paglalahat
Ang mga lungsod sa NCR ay may kanya-
kanyang makasaysayang pook gaya ng
175
Araling Panlipunan
7:00-7:40
Layunin:
3. Natutukoy ang ilang makasaysayang
pook ng lalawigan at rehiyon
4. Nasasabi ang kahalagahan ng mga
makasaysayang pook upang makilala
ang kultura ng kinabibilangang
lalawigan at rehiyon
Paksang-Aralin:
ARALIN 4. Mga Makasaysayang
Lugar sa Aming Rehiyon
Paksa Paksa: Makasaysayang Lugar
ng Aking Lalawigan at Rehiyon
Pangalawang Araw
Kagamitan: Larawan ng mga
makasaysayang pook sa lalawigan at
rehiyon clip arts, graphic organizer,
dayorama, at Modyul 4.
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Sanggunian: K to 12.
AP3PKK - IIId-4
III. Pamamaraan:
Balik-Aral:
Balik-aralan ang mga maksaysayang pook
sa NCr na tinalakay kahapon?
Alamin Mo:
Magpakita ng ilang larawan ng mga
makasaysayang lugar o pook sa kanilang
Itanong ang mga sumusunod:
Ano –ano ang mga makasaysayang lugar
na nakita ninyo sa larawan?
Alin sa mga makasaysayang pook ang
matatagpuan sa ating rehiyon?
176
4. Ipakitang muli ang mga larawan ng Paksang- Patnubay ng
makaysaysayang pook ng rehiyon Aralin: Guro pp.1-5
Paglalahad ARALIN 5. III.
Pangkatang Gawain Kultura Ko, Pamamaraan
Gawain: Kultura Mo, :
Pangkat 1-2 Magkaiba, A
 Isulat sa graphic organizer ang mga Magkapareho Panimulang
makasaysayang pook sa 5 pang Paksa: Gawain:
lungsod at isang bayan Pagkakatulad Balik-Aral:
 Ipaulat ang kanilang ginawa at Pagkakaiba
Balik-aralan
 Pangkat 3-4 ng mga
ang mga
IPatala ang mga Gawain dapat Kaugalian,
maksaysayang
gampanan ng mamamayan para Paniniwala at
pook sa NCR
pahalagahan ang mga makasaysayang Tradisyon sa
na tinalakay
tanawin sa NCR Aking
kahapon?
Talakayan: Lalawigan
B. Panlinang
Pag-uulat ng bawat pangkat (Metro
na Gawain
Paglalahat Manila) at
Ang mga lungsod sa NCR ay may kanya- Karatig Alamin Mo:
kanyang makasaysayang pook gaya ng Lalawigan sa Ang mga
Luneta Park sa Manila, Edsa Shrine sa Aking kultura s
Quezon City at iba pang nagpapakita ng Rehiyon akaratig na
mahahalagang pangyayari sa NCR K to 12, rehiyon ang
Pagtataya AP3PKK- Clabarzon
Magtala ng 5 kahalagahan ng mga IIIe-5 4. Ipakitang
makasaysayang pook/lugar sa NCR. 1-5 Unang Araw muli ang mga
Kagamitan: Paglalahad
mga larawan, Pangkatang
1/4 size na Gawain
Araling manila paper,
Panlipunan lalawigan lapis, venn Gawain:
7:00-7:40 sa rehiyon diagram ,
2. Napahahal regional Ihambing ang
I. Layunin:
agahan ang cultural kultura ng
1. Naihaham profile NCR sa
mga
bing ang Sanggunian: Calabarzon
kaugalian,
mga Slideshare.net Talakayan:
paniniwala
kaugalian, Integrasyon: Pag-uulat ng
at
paniniwala Integrasyon: bawat pangkat
tradisyon
at Sining, Paglalahat
sa aking
tradisyon Pagpapahalaga Ang wikang
lalawigan
sa aking Sanggunian: K Tagalog na
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga to 12. ginagamit sa
at karatig K to 12, Calabarzon ay
lalawigan
lalawigan AP3PKK- parehorin sa
at karatig
sa rehiyon IIIe-5 NCR. May
177
pagkakatulad Lalawigan na tinalakay
at pagkakaiba (Metro kahapon?
rin ang 2 Araling Panlipunan Manila) at B. Panlinang
rehiyon sa 7:00-7:40 Karatig na Gawain
kultura. I. Layunin: Lalawigan sa Alamin Mo:
Pagtataya Aking
3. Naihaham Ang mga
Gamit ang Rehiyon
bing ang kultura s
Venn diagram K to 12,
mga akaratig na
itala ang AP3PKK-
kaugalian, rehiyon ang
pagkakatulad IIIe-5
paniniwala Clabarzon
at pagkakaiba Unang Araw 4. Ipakitang
ng NCR at at Kagamitan:
tradisyon muli ang mga
Calabarzon . mga larawan,
sa aking Paglalahad
1-5 1/4 size na
lalawigan Pangkatang
manila paper,
at karatig Gawain
lapis, venn
lalawigan diagram ,
sa rehiyon Gawain:
regional
4. Napahahal
cultural
agahan ang Ihambing ang
profile
kultura ng
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Sanggunian:
NCR sa
Slideshare.net
mga Calabarzon
Integrasyon:
kaugalian, Talakayan:
Integrasyon:
paniniwala Pag-uulat ng
Sining,
at bawat pangkat
Pagpapahalaga
tradisyon Paglalahat
Sanggunian: K
sa aking Ang wikang
to 12.
lalawigan Tagalog na
K to 12,
at karatig ginagamit sa
AP3PKK-
lalawigan Calabarzon ay
IIIe-5
sa rehiyon parehorin sa
Patnubay ng
Paksang- NCR. May
Guro pp.1-5
Aralin: pagkakatulad
III.
ARALIN 5. at pagkakaiba
Pamamaraan
Kultura Ko, rin ang 2
Takdang- :
Kultura Mo, rehiyon sa
aralin A
Magkaiba, kultura.
Magsaliksik sa Panimulang
Magkapareho Pagtataya
kultura ng Gawain:
Paksa: Gamit ang
Rehiyon 3. Balik-Aral: Venn diagram
Pagkakatulad
at Pagkakaiba Balik-aralan itala ang
ng mga ang mga pagkakatulad
Kaugalian, maksaysayang at pagkakaiba
Paniniwala at pook sa NCR ng NCR at
Tradisyon sa Calabarzon .
Aking 1-5
178
Takdang-
aralin
Magsaliksik sa
kultura ng
Rehiyon 3.
179
Araling Panlipunan B. Panlinang na Gawain
7:00-7:40 Alamin Mo:
I. Layunin: Ang mga kultura sa karatig na rehiyon
Nailalarawan ng iba’t ibang pangkat ng ang Rehiyon 3 o Gitnang Luzon
mga tao at pangkat etniko sa mga 4. Ipakitang muli ang mga
lalawigan sa sariling rehiyon. Paglalahad
Araling Panlipunan Pangkatang Gawain
Gawain:
7:00-7:40
Ihambing ang kultura ng NCR
I. Layunin: sa Rehiyon 3
5. Naihahambing ang mga kaugalian, Talakayan:
paniniwala at tradisyon sa aking Pag-uulat ng bawat pangkat
lalawigan at karatig lalawigan sa Paglalahat
rehiyon Ang wikang Tagalog na ginagamit sa
6. Napahahalagahan ang mga kaugalian, Calabarzon ay parehorin sa NCR. May
paniniwala at tradisyon sa aking pagkakatulad at pagkakaiba rin ang 2
lalawigan at karatig lalawigan sa rehiyon sa kultura.
rehiyon Pagtataya
Paksang-Aralin: Gamit ang Venn diagram itala ang
ARALIN 5. Kultura Ko, Kultura Mo, pagkakatulad at pagkakaiba ng NCR at
Magkaiba, Magkapareho Rehiyon 3 . 1-5
Paksa: Pagkakatulad at Pagkakaiba ng
mga Kaugalian,
Paniniwala at Tradisyon sa Aking
Lalawigan (Metro Manila) at
Karatig Lalawigan sa Aking Rehiyon
K to 12, AP3PKK-IIIe-5
Pangalawang Araw
Kagamitan: mga larawan, 1/4 size na
manila paper, lapis, venn diagram ,
regional cultural profile
Sanggunian:
Slideshare.net Takdang-aralin
Integrasyon: Integrasyon: Sining, Magsaliksik sa kultura ng Rehiyon 3.
Pagpapahalaga
Sanggunian: K to 12. Araling Panlipunan
K to 12, AP3PKK-IIIe-5 7:00-7:40
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga I. Layunin:
Patnubay ng Guro pp.1-5 Nailalarawan ng iba’t ibang pangkat ng
III. Pamamaraan: mga tao at pangkat etniko sa mga
A Panimulang Gawain: lalawigan sa sariling rehiyon.
Balik-Aral: Araling Panlipunan
Ilarawan ang pagkakaiba/pagkakatulad ng 7:00-7:40
kultura ng NCR sa Calabarzon o Rehiyon I. Layunin:
IV -A
180
7. Naihahambing ang mga kaugalian,  Ihambing ang kultura ng NCR sa
paniniwala at tradisyon sa aking Rehiyon IV-A
lalawigan at karatig lalawigan sa  Ihambing ang kultura ng NCR sa
rehiyon Rehiyon 3
8. Napahahalagahan ang mga kaugalian,  Itala sa talahanayan ang mga
paniniwala at tradisyon sa aking impormasyon
lalawigan at karatig lalawigan sa Talakayan:
rehiyon Pag-uulat ng bawat pangkat
Paksang-Aralin: Paglalahat
ARALIN 5. Kultura Ko, Kultura Mo, Ang wikang Tagalog na ginagamit sa
Magkaiba, Magkapareho Calabarzon ay parehorin sa NCR. May
Paksa: Pagkakatulad at Pagkakaiba ng pagkakatulad at pagkakaiba rin ang 2
mga Kaugalian, rehiyon sa kultura.
Paniniwala at Tradisyon sa Aking Pagtataya
Lalawigan (Metro Manila) at Itala sa talahanan at pagkaktulad ng
Karatig Lalawigan sa Aking Rehiyon kultura ng BCR, Rehiyon IV –A at
K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Calabarzon
Pangalawang Araw
Sanggunian:
Slideshare.net
Integrasyon: Integrasyon: Sining,
Pagpapahalaga
Sanggunian: K to 12. NCR Rehiyon Gitnang
K to 12, AP3PKK-IIIe-5 IV-A Luzon o
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Rehiyon 3
III. Pamamaraan: 1.
A Panimulang Gawain: 2.
Balik-Aral: 3.
Ilarawan ang pagkakaiba/pagkakatulad ng 4.
kultura ng NCR sa Calabarzon o Rehiyon
IV -A 5.
Alamin Mo:
Ang mga kultura sa karatig na rehiyon Takdang-aralin
ang Rehiyon 3 o Gitnang Luzon Paghambingin ang 3 rehiuyon na napag-
4. Ipakitang muli ang mga larawan aralan gamit ang tatluhang venn diagram
Paglalahad
Pangkatang Gawain
Gawain:
Pangkat 1-1
181
NCR
Rehiyon 3
Calabarz
on
Makasaysayang Pook sa NCR

FORT SANTIAGO
Nasa Intramurros, Maynila. Dito ikinulong ng
mga Espanyol si Rizal bago barilin sa
Bagumbayan ( Luneta)
182
EDSA SHRINE
Makikita sa Edsa Shrine sa panulukan ng
Ortigas Avenue at Edsa. Nakaharap ang
dambana sa Edsa.
http://homeworks-
edsci.blogspot.com/2009/09/mga-
makasaysayan-pook-sa-ating-
bansa_3257.html
PUGAD-LAWINMatatagpuan sa Lungsod ng ng Pilipinas. Itnayo ito noong panahon ng
Quezon. Dito naganap ang makasaysayan Sigaw sa
pugad lawin noong ika-23 Agosto 1896.

PALASYO NG MALACANANGMatatagpuan sa Andres Bonifacio Monument
Maynila. Ito ay opisyal na tirahaan ng Caloocan City
Pangulo 1930
Photo Credit: en.wikipilipinas.org
183
Photo Credit: www.flickr.com
Archdiocesan Shrine of St. Anne

oldest catholic churches in the Philippines
Taguig
6th century
Photo Credit:
Photo Credit: www.valenzuela.gov.ph
Bonifacio Shrine
Manila City
Photo Credit: www.flickr.com
pinoychurches.blogspot.com
Kapitan Moy Residence

200yrs old residence of Don Laureano
Guevarra
"Marikina, The River City."
Asilo de Huertanos Photo
Malabon City Credit:heprojectreview.blogspot.com
1882
184
Carriedo Fountain Kapitan Moy Residence
Plaza Sta. Cruz, Manila 200yrs old residence of Don Laureano
1882 Guevarra
Photo Credit: lizie.wordpress.com
"Marikina, The River City."
Chinatown
Binondo, Manila
Photo Credit: www.globeimages.net Valenzuela City
Jesus dela Pena Chapel

April 16, 1930
Marikina
Photo
Credit: pinoychurches.wordpress.com
Photo
Credit:heprojectreview.blogspot.com
185
landmarks was destroyed during Japanese rule and has
http://www.valenzuela.gov.ph/index.php/t since been rebuilt and renovated, serving as
he_city/people an aesthetic counterpoint to the largely
Residence of Dr. Pio Valenzuela unchanged tower.
Dr. Pio Valenzuela, the revered member of
the Katipunan’s triumvirate and our city’s
namesake, was born in this house on July 11,
1869. Found along Velilla Street in Barangay
Pariancillo Villa, this house has become a
tourist attraction, and more importantly, a
valuable part of the city’s heritage.

Arkong Bato
Arkong Bato
boundaries between Valenzuela
City and Malabon
1910
This stone arc, found along M.H. Del Pilar

Bell Tower of San Diego De Alcala Church Street, was built by the Americans in 1910,
(Polo Church) and served as the boundary between Rizal
The belfry, or bell tower, of San Diego de and Bulacan province. Before the existence
Alcala Church is over four hundred years old, of MacArthur Highway and NLEX, Valenzuela
and is a cultural and religious relic of the was already the gateway to the north, albeit
bygone Spanish era. The tower, along with with M.H. Del Pilar being the main road to
the entrance arch, is the only remaining Northern Luzon. Today, the Arkong Bato
structure of the original church built in 1632. marks the boundary between Barangay
The main structure of San Diego de Alcala Santulan in Malabon and the arch’s
namesake, Barangay Arkong Bato in
Valenzuela.

Museo ng Valenzuela

Museo ng Valenzuela is one of the city’s main
historical and cultural landmarks, and houses
a vast collection of artifacts and memorabilia
186
that traces Valenzuela’s rich history and
immense progress. The sprawling Museo,
with its impressive architecture and
preserved Spanish aesthetics, is a shining
symbol of Valenzuela’s heritage, and is
likewise a choice venue for cultural and
artistic events, as well as public seminars and
conventions.
Valenzuela City Convention Center

Valenzuela’s Convention Center is well-
known among Valenzuelanos as the city’s
center for the performing arts, as well as a
popular venue for concerts, art shows and
exhibits, and conventions.

Valenzuela City Social Hall

Located within the premises of Valenzuela
City Hall, the Mediterranean-inspired Social
National Shrine of Our Lady of Fatima Hall is one of Mayor Win’s pet projects, and
Located near the Our Lady of Fatima
University, this shrine is the center of the
Philippine Fatima apostolate. It was declared
a tourist site in 1982 by the Department of
Tourism, and most recently, it was declared a
pilgrimage site by the Diocese of Malolos.
187

Kultura NG KARATIG NA REHIYON

CALBARZON
Kanilang Pamumuhay:
Ang mga Tagalog ay nabubuhay sa

pamamagitan ng
pagsasaka,
pangingisda at
pagtitinda.
Legislative
Masipag, matiyaga at masikap ang mga
Tagalog.
Police Sila ay likas na masayahin kaya madalas
silang magdaos ng mga pagtitipon tulad ng

kasalan, kaarawan at kapistahan.
188
Palawan, Rizal, Laguna: hindi tiyak ang
panahon / tagtuyot mula isa hanggang
Demograpiya ng Kulturang Tagalog:
tatlong buwan.
Bumibilang ang mga Tagalog ng may
15,876,000. Pinagtatalunan pa rin ang
pinagmulan ng mga Tagalog, kung Mga makikita sa Rehiyon:
nanggaling ba sila sa kilala ngayong Taal,
Sa Laguna matatagpuan ang
Batangas, o mula sa katimugan kung saan
nanirahan ang kalapit-wika nilang -Talon ng Pagsanjan at Talon ng
mga Bisaya. Gayunman, katulad ng iba Batocan.
mga katutubong kapangkatan,
pinaniniwalaang mga inanak sila ng mga -Lawa ng Laguna o Laguna de Bay - sa
taong nagwiwika ng wikang Awstronesyo pagitan ng Rizal at Laguna at
mula sa sinaunang Taiwan. Nagsasalita ang pinakamalaking lawa sa bansa.
mga mamamayang Tagalog ng wikang -Lawa ng Taal - sa Batangas
Tagalog, na may maraming mga sari-
saring kaibahang pangdiyalekto, bagaman -Bulkang Taal - nasa gitna ng lawa ng
itinuturing na mauunawaan ang lahat ng Taal
mga diyalektong Tagalog. Karamihan sa -Bundok ng Sierra Madre - nasa
mga mamamayang Tagalog na may kahabaan ng lalawigan ng Quezon
dugong Merdika at may-halong Merdika at
Kastila sa Ternate, Cavite ang nagsasalita -Bundok Banahaw - sa Quezon
ng diyalektong Ternateño ng Chabacano. -Bundok Makiling - sa Laguna
Pangunahing pananampalataya ng mga
Tagalog ang Kristiyanismo, na
mga Romano Katoliko ang karamihan,
maging mga Protestante. Mayroon ding
ilang mga Muslim. Maraming
mgamestisong Tagalog. Marami sa mga
Tagalog ang may halong Intsik at Pilipino,
na may maliit na bilang na may mga
ninunong Kastila atAmerikano. Tinatawag
na Katagalugan ang rehiyon ng mga
Tagalog.
Klima:
Batangas, Cavite. Occidental Mindoro: ang

tag-init ay mula Nobyembre hanggang
Abril samantalang tag-ulan naman mula
Mayo hanggang Oktubre.
189
190
Sanggunian:
Slideshare.net
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Integrasyon: Integrasyon: Sining,
Pagpapahalaga
Sanggunian: K to 12.
K to 12, AP3PKK-IIIe-5
III. Pamamaraan:
Balik-Aral:
Ilarawan ang pagkakaiba/pagkakatulad ng
kultura ng NCR sa Calabarzon o Rehiyon
IV -A
Alamin Mo:
Ang mga kultura sa karatig na rehiyon
ang Rehiyon 3 o Gitnang Luzon
4. Ipakitang muli ang mga larawan
Nobyembre 24-Nobyembre 28
Paglalahad
Araling Panlipunan
Pangkatang Gawain
7:00-7:40 Gawain:
I. Layunin: Pangkat 1-1
9. Naihahambing ang mga kaugalian,  Ihambing ang kultura ng NCR sa
paniniwala at tradisyon sa aking Rehiyon IV-A
lalawigan at karatig lalawigan sa  Ihambing ang kultura ng NCR sa
rehiyon Rehiyon 3
10. Napahahalagahan ang mga kaugalian,  Itala sa talahanayan ang mga
paniniwala at tradisyon sa aking impormasyon
lalawigan at karatig lalawigan sa Talakayan:
rehiyon Pag-uulat ng bawat pangkat
ARALIN 5. Kultura Ko, Kultura Mo, Ang wikang Tagalog na ginagamit sa
Magkaiba, Magkapareho Calabarzon ay parehorin sa NCR. May
Paksa: Pagkakatulad at Pagkakaiba ng pagkakatulad at pagkakaiba rin ang 2
mga Kaugalian, rehiyon sa kultura.
Paniniwala at Tradisyon sa Aking Pagtataya
Lalawigan (Metro Manila) at Itala sa talahanan at pagkaktulad ng
Karatig Lalawigan sa Aking Rehiyon kultura ng NCR, Rehiyon IV –A at
K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Calabarzon
Pangalawang Araw
191
NCR Rehiyon Gitnang
IV-A Luzon o
Rehiyon 3
1.
2.
3.
4.
Takdang-aralin 5.
Paghambingin ang 3 rehiyon na napag-
aralan gamit ang tatluhang venn diagram
NCR
Rehiyon 3
Calabarz
on
192
Malaki ang utang na loob ni Rene sa
kaibigan niya.
Nagmamano sila tuwing darating ang
kanilang mga magulang.
Naniniwala na magkakaroon ng bisita
kapag nakalaglag ang tinidor habang
kumakain.
3. Itanong muli kung saan nabibilang ang
mga sitwasyon. Isulat sa pisara ang mga
sagot ng mga bata
B. Paglinang na Gawain
Ipabasa ang isang kwento na
Araling Panlipunan nauukol sa kaugalian,
7:00-7:40 paniniwala at tradisyon ng dalawang
I. Layunin: rehiyon karatig ng NCR.
Naihahambing ang mga kaugalian, Magtalakayan kasama ang mga bata.
paniniwala at tradisyon sa aking lalawigan Pasagutan ang mga katanungan
at karatig lalawigan sa rehiyon pagkatapos ng talakayan. Isulat sa pisara
Napahahalagahan ang mga kaugalian, ang mga kasagutan ng mga bata.
paniniwala at tradisyon sa aking lalawigan Ipasagot sa mga bata ang Gawain A
at karatig lalawigan sa rehiyon IIwasto ang mga kasagutan ng mga bata
II. Paksang-Aralin: sa Gawain A.
Paksa: Pagkakatulad at Pagkakaiba ng Pangkatin ang mga bata sa tatlo (3).
mga Kaugalian, Ipagawa ang Data Retrieval Chart_. Pag-
Paniniwala at Tradisyon sa Aking uulat ng mga Pangkat. Bigyan ng sapat na
Lalawigan at panahon ang bawat pangkat upang
Karatig Lalawigan sa Aking Rehiyon makapag-ulat. Paalalahananan sila sa
Kagamitan: larawan ng mga o clip arts, kanilang gawain sa graphic organizers
graphic organizers, dayorama ukol sa iyon.
K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Talakayin ang mga pagkakaiba at
III. pagkakatulad ng kaugalian, paniniwala at
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga tradisyon sa saring rehiyon at ibang
Pamamaraan: rehiyon. Itanong ang mga sumusunod:
A. Panimula  Bakit kaya magkakaiba ang kultura ng
Pagbalik-aralan ang mga kaugalian, ating lalawigan
paniniwala at sa kanilang lalawigan?
Relihiyon. tradisyon ng sariling lalawigan Ano ang inpluwensya ng lokasyon at
at karatig lalawigan sa kapaligiran sa pagkakaiba iba?
Ipagawa ang isang laro tungkol sa mga Magkakapareho o magkakaiba ba an
kaugalian, paniniwala at tradisyon.
Itanong: Tukuyin kung ano ang mga Gumamit
sumusunod: karanasan kapag namuhay ka sa ibang
Nakakita ka ng itim na pusa habang ikaw lalawigan? Gumamit ng rubrics para sa
ay naglalakad. gawain.
Nagdaos ng kapistahan ng bayan kina
Nelia.
193
3 2 1
Kategorya
Kinapapalo
oban ng Malayo
Kinapapalo ang
Nilalaman oban ng konsepto ng
paghahambi konsept
mga o
konsepto ng ng ngunit
may paghaha
paghahambi mbing
ng kakulangan
Kinakikitaan Kinakikitaa Payak
Pagkamali ng n ng payak ang
khain kakaibang ang konsept
konsepto konsepto o
Malinis ang Malinis ang
Marumi
gawa at gawa ngunit
ang
Kalinisan walang bura my kaunting
pagkaka
ng bura ng
gawa,
lapis lapis
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
Nasusuri ang papel na ginagampanan
ng kultura sa pagbuo ng
pagkakakilanlan ng aking lalawigan at
rehiyon
II. Paksang-Aralin:
ARALIN 6. Nakikilala Kami sa Aming
Kultura
Paksa: Ang Papel na Ginagampanan ng
Kultura sa Pagbuo ng Pagkakakilanlan ng
Aking Lalawigan
Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining Kagamitan: concept map at semantic web
K to 12, AP3KLR-IIg-6
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Pagbalik-aralan ang mga kaugalian,
paniniwala at
Relihiyon. tradisyon ng sariling lalawigan
at karatig lalawigan sa
Ipagawa ang isang laro tungkol sa mga
kaugalian, paniniwala at tradisyon.
Isulat sa pisara ang mga sagot ng mga
bata
194
Magpakita ng mga larawan ng Naipagmamalaki ang papel na
materyal at di-materyal na kultura. ginagampanan ng kultura sa pagbuo ng
 Materyal – larawan ng pagkain, pagkakakilanlan ng aking lalawigan at
kasuotan, tirahan, alahas, gusali at rehiyon
mga kasangkapan. II. Paksang-Aralin:
 Di-materyal – larawan ng ARALIN 6. Nakikilala Kami sa Aming
pamahalaan, edukasyon, sining, Kultura
panitikan, sayaw, kaugalian, Paksa: Ang Papel na Ginagampanan ng
tradisyon, paniniwala, pamahiin, Kultura sa Pagbuo ng Pagkakakilanlan ng
pagpapahalaga at saloobin ng mga Aking Lalawigan
tao. Kagamitan: concept map at semantic web
Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining K to 12, AP3KLR-IIg-6
B. Paglinang III. Pamamaraan:
Ilahad ang aralin gamit ang susing tanong A. Panimula
sa Alamin mo LM p._____. Balik-aral:
Ipagawa ang isang diyalogo na nauukol sa Kulturang Materyal at Di-Materyal
papel na ginagampanan ng kultura B. Paglinang na Gawain
Pangkat. Bigyan ng sapat na panahon ang Magpakita ng mga larawan ng
bawat pangkat upang makapag-ulat. materyal at di-materyal na kultura.
Paalalahananan sila sa kanilang gawain sa  Materyal – larawan ng pagkain,
graphic organizers ukol sa iyon. kasuotan, tirahan, alahas, gusali at
Talakayan mga kasangkapan.
 Ipasuri ang kultura ng mga  Di-materyal – larawan ng
mamamayan sa metro manila pamahalaan, edukasyon, sining,
batay sa panitikan, sayaw, kaugalian,
Wika, tradisyon at paniniwala. tradisyon, paniniwala, pamahiin,
Paglalahat: pagpapahalaga at saloobin ng mga
Ang mga taga –metro Manila ay tao.
may sariling pagkakakilanlan B. Paglinang
batay sa kultura. Magtalakayan kasama ang mga bata sa
Rubric ng Pagwawasto 5- 4- 3- 2 - Di- 1-
BATA Mahus Mahus Medyo gaanon Hindi
Pagtataya: YAN ay na ay Mahus g Mahus
Mahus ay Mahus ay
Punan ang mga pagkakailanlan ng kultura ay ay
ng bawat lungsod sa Metro Manila.
1. Manila
pamamagitan ng mga sumusunod na
2. Valenzuela
katanungan:
3. Makati
4. Quezon City  Kapag tinatanong kayo kung taga
5. Pateros saan kayo, ano ang inyong
Takdang-Aralin: sinasagot?
 Kapag ipinapalarawan sa inyo
Saliksikin ang mga impormasyon tungkol
sa Kultura ng NCR. kung ano ang itsura ng lugar
Araling Panlipunan ninyo, ano naman ang inyong
sinasagot?
7:00-7:40 sa iyon.
I. Layunin:
195
 Gumuhit ng maaring ipakita
tungkol sa pagkakakilanlan ng
ating Lungsod.
Talakayan
Iprosesoa ng gawaing isinagawa
ng bawat pangkat.
Pag-usapan ang kinalabasan.
Paglalahat:
Ang mga taga –metro Manila ay
may sariling pagkakakilanlan
batay sa kultura.
Rubric ng Pagwawasto
5- 4- 3- 2 - Di- 1-
Pagtataya: BATA Mahus Mahus Medyo gaanon Hindi
Sabihin ang mga bagay, pagkain, YAN ay na ay Mahus g Mahus
istrutura, lugar na maaring pagkakilanlan Mahus ay Mahus ay
ay ay
ng mga Lungsod sa Metro Manila o
rehiyon ng NCR.
1.Makati
2. Quezon City
3. Marikina
4. Caloocan
5. Valenzuela
Takdang-Aralin
Magdala ng larawan na nagpapakilala sa
mga lugar sa NCR.
196
-Bulkang Taal - nasa gitna ng lawa ng Taal
-Bundok ng Sierra Madre - nasa kahabaan ng
lalawigan ng Quezon
-Bundok Banahaw - sa Quezon
-Bundok Makiling - sa Laguna
namuhay ng
ANG MGA masagana sa
TAGALOG AT mga tabing-ilog
ANG at tabing-
PANITIKANG dagat. Maliban
TAGALOG sa Nueva Ecija,
Ang lahat ng mga
ikinabubuhay komunidad ng
ng mga Tagalog Tagalog sa
ay ang Gitnang Luzon
pangangalakal, ay masagana sa
pangingisda, at mga ilog o kaya
pagtatanim. naman ay
Ang malapit sa
pangangalakal dagat. Dahil
ng mga Tagalog malaking
ang isa sa bahagi ito ng
itinuturong heograpiya ng
dahilan sa tinitirhan ng
mayamang mga Tagalog,
kultura nito. hindi
Dahil sa nakakagulat na
nakihalubilo kasama ang
ang mga mga ito sa
Tagalog sa kultura at
iba’t-ibang mga panitikan nila.
kultura, Makikita rin ito
Rehiyon IV-A CALABARZON nakakuha sila sa kanilang hilig
Mga makikita sa Rehiyon: ng mga sa pagkain at
Sa Laguna matatagpuan ang impluwensiya ang pagkahilig
-Talon ng Pagsanjan at Talon ng Batocan. na isinama nila nila sa mga
-Lawa ng Laguna o Laguna de Bay - sa sa sarili nilang isadng
pagitan ng Rizal at Laguna at kultura. Ang matatagpuan
pinakamalaking lawa sa bansa.
mga Tagalog ay sa mga ilog.
-Lawa ng Taal - sa Batangas
197
Ang Tagalog, ang ay ang ay nagsisilbing
kasaganahan ilog ay isang pagtatanim. pag-asa laban
din ng mga ilog puwersa na Nasa Nueva sa kahirapan at
ay maaring kinakailangan Ecija ang gutom.
maiturong ng respeto pinakamalaking Sa mga
dahilan kung dahil kapatagan na bugtong, iniisip
bakit hindi kumukuha din matatagpuan ng mga Tagalog
matipid ang ito ng buhay. sa bansa. At ito ang palay
pag-gamit ng Ang huli ng ay tinatawag bilang mga
isang Tagalog mga na Rice Bowl of butil ng ginto:
kapag siya ay mangingisda ay the Philippines, Nang wala
naglilinis. dadalhin na sa dahil ito ang isa pang ginto
Isang pampang, kung sa mga Ay noon nagpal
importanteng saan ito ay nangungunang o
karakter sa hinahati o hindi nagbibigay ng Nang
magpakagintu-
mga Tagalog ay naman kaya ay bigas sa bansa.
ginto
ang ibinibenta. Ang Gaya ng
Ay saka pa
mangingisda. ganitong uri ng mangingisda,
sumuko
Ang kanyang pakikisalamuha ang magsasaka
Si Lamberto
buhay ay puno ay ay isa pang
Antonio ay
ng kinakailangan karakter na
sumusulat ng
pakikipagsapal sa kanyang importante sa
mga tula patun
aran. Ang propesyon. literaturang
gkol sa mga
kanyang mga Sa panitikan, Tagalog. Siya ay
palayan ng
lambat ay may isang masipag at
Nueva Ecija.
iba’t-ibang mga halimbawa ay matalino.
Habang ang
pangalan ang “Suyuan sa Kinukuha niya
pagalala sa
depende sa Tubigan” ni ang kanyang
nakaraan
uring isda na Macario Pineda lakas mula sa
naman ang
gusto niyang ay nagpapakita lupang kanyang
nagdala kay
mahuli. ng lokal na sinasaka,
Virgilio Almario
Binabasa niya kultura ng mga binibigyang
sa “Oyaying
ang langit na Tagalog. Sa pansin niya ang
Tagalog” para
parang libro, kuwentong ito, pagpapalit ng
alalahanin ang
maingat na ang panliligaw panahon. Ang
buhay sa
pinapakiramda ay aniging ani ang
probinsya.
man ang mga tagisan ng nagbibigay
Sa “Kung Baga
pahiwatig ng galing. pagasa sa
sa
kalikasan. Para Ang isa pang magsasaka.
Pamumulaklak”
sa mga aspekto ng Ang isang
, ipinakita ni
mangingisdang buhay Tagalog magandang ani
198
Macario Pineda mga yaman ng Kagaya na pa dumating
ang pag-ikot ng mga Tagalog, lamang ni ang mga
buhay sa malaking Francisco Espanyol o
bukirin. Ang bahagi din ang Balagtas at ang hindi naman
pagbibinata at mga naganap kanyang kaya ay nabuo
pagdadalag ng sa kasaysayan Florante at dail sa mga
mga lalake at sa pag- Laura na pagbabagong
babae pati na impluwensiya nagpapakita ng naganap sa
rin ang sa kulturang mahika, mga ating lipunan
pagkagising ng Tagalog. prinsesa at noong ika-16
kanilang mga Mula pa noong prinsipe at mga na siglo.
damdamin. 1521, magigiting na Ang bugtong ay
Sa prosa, masasaksihan mandirigma. kadalasang
ipinakita ni na ang Ang binubuo ng
Rogelio Sikat pakikipaglaban makapangyarih dalawang linya
sa “Tata Selo” ng mga Tagalog ang mga at nagpapakita
ang mga para sa karakter at o
problema sa pananatili ng kaganapan sa nagpapahiwati
ganitong kanilang awit na ito ay g ng isang
pamumuhay. kultura kahit na maikukumpara bagay o
Ang pagdanak nakuha na ng sa mga pangyayari na
ng dugo at mga tao ang pangyayari sa dapat hulaan.
karahasan ang ilan sa mga Pilipinas sa Mga
sasalubong sa gawain at panahong iyon. Halimbawa:
mambabasa kulturang - May Isang
habang Espanyol. Isa sa bayabas
ipinapakita ni pinakamalaking Na pito ang
Sikat ang galit epekto nito, ay Ang tulang butas
ng isang ang pagkawala Tagalog ay Sagot: Mukha
magsasaka sa ng epikong nagmula pa sa - Bumbong
kanyang amo Tagalog. daan-taong kung liwanag
dahil sa pag- Gayunpaman, tradisyong Kung gabi ay
gasa nito sa ang mga pabigkas na dagat
kanyang anak. manunulat na nagbigay ng Sagot: Banig
Kung Tagalog ay katutubong - Nagsaing si
gugunitain nagsumikap pananalita gaya Hudas, kinuha
natin ang ating para buhayin ng mga ang tubig
kasaysayan, ang larangan at bugtong at Itinapon ang
masasabi natin bigyan ng lokal salawikain, na bigas
na gaya ng na kulay ay nagmula pa sa Sagot: Gata ng
topograpiya at literatura. panahong bago Niyog
199
- Palda Kanin bagang tradisyong ang
ni Santa Maria isusubo pananalita na nangunguna sa
Ang kulay ay Iluluwa pag ipinapasa sa mga ito, at ito
iba-iba. napaso mga ang naglunsad
Sagot: - Kaibigang henerasyon. sa karera ng
Bahaghari may malasakit Ang mga maraming mga
Ang mga Daig ang kuwnetong ito baguhang
salawikain ay walang turing ay ay awtor.
mga kasabihan na kapatid ikinikuwento sa Ang panahon
na may - Kahaba-haba mga ng 1960 at
malalim na man ng mahahalagang 1970s ay
kahulugan. prusisyon piging at malaki ang
Karamihan sa sa simbahan ordinaryong naging epekto
mga salawikain din ang tuloy. sitwasyon. sa pagbabago
ay hindi alam Isang Kabilang dito ng mga istilo ng
kung saan katutubong ang mga mito, literaturang
nagmula, istilo ng tula ay alamat at Tagalog. Ang
habang ang iba tinatawag na kuwentong paglipana ng
naman ay tanaga ay bayan na mga rali at
bahagi ng mas gumagamit ng maaring demonstrasyon
mahahabang mga talinghaga magkaroon ng ay nagdulot sa
akda. Saan man na gaya ng sa elemento ng mga manunulat
sila nagmula, mga bugtong. mahika. na pag-isipan
ang mga Ito ay Ang ang kanilang
salawikain ay nagpapakita ng popularidad ng kapangyarihan
base sa mga ideya kuwentong bilang
matatandang tungkol sa pag-ibig ay manunulat at
kasabihan na buhay. natulung ng ang maaring
itinakda para Halimbawa: mga magasin maidulot na
mapanatili ang - Ang tubig noong 1920s. epekto nila sa
katahimikan at ma’y malalim ang Liwayway lipunan.
pagkakasundo Malilirip kung Gitnang Luzon Sugarcane
sa lipunan. libdin Rehiyon 3 Mais
Mga Itong budhing Produkto ng
Halimbawa: magaling Produkto ng Lalawigan ng
- Paa na ang Maliwanag Lalawigan ng Malolos
madulas paghanapin Aurora Pastilyas
Dila lamang Ang maikling Kopra Tinapa
ang huwag kuwentong Produkto ng Produkto ng
- Pag-aasawa’y Tagalog naman Lalawigan ng Lalawigan ng
di biro ay nagmula sa Bataan Nueva Ecija
200
Produkto mula Kultura at
sa Gatas ng Tradisyon
Kalabaw Kamestizuhan
Buko Pie Street
Maja Blanca Barasoain
Yema Church
Produkto ng Sandbox at
Lalawigan ng Alviera
Pampanga Dinosaurs
Mais Island in CLark
Tilapia Land
Produkto ng Monasterio de
Lalawigan ng Tarlac
Zambales Isdaan
Mais Karamihan ng
Mangga Kultura ng
Lugar Pasyalan Rehiyon 3 ay
Buhanging Falls depende sa
Balete Tree mga Festivals.
Lugar Pasyalan Ang mga ibang
sa Aurora example nito
Lugar Pasyalan ay:
Disyembre 1-Disyembre5
sa Bulacan Pawikan
Araling Panlipunan
Lugar Pasyalan Festival
7:00-7:40
sa Pampanga Carabao
I. Layunin:
Lugar Pasyalan Festival
Nailalarawan
sa Tarlac Pagoda Festival
ang pagtulong
Singkaban Ang Aurora ay sa iba’t ibang
Festival isa pang pangkat ng
Araquio Festival lalawigan ng mga tao sa
Mud People Pilipinas. Bahagi mga lalawigan
Festival ng rehiyon ng sa
Gitnang Luzon kinabibilangan
g rehiyon
Pawikan ang lalawigan.
Paksang-
Festival Lungsod ng Aralin:
Carabao Baler ang
ARALIN 7. Mga
Festival kabisera nito. Pangkat ng Tao
Pagoda Festival "Ang Tulisan" sa Lalawigan at
Mud people Rehiyon
Festival Igagalang Ko
Festivals:
201
Paksa: Mga sa kultura sa n ng 1. Nailalaraw
Pangkat ng pamamagitan ng NCR an ang
Tao ng Aking graphic  Ihambi pagtulo
Lalawigan organizer ng nag ng sa
K to 12, kagaya ng pagkaka iba’t
iba nila
AP3PKK- sumusunod: ibang
sa wika.
IIIf-7 pangka
 Itala sa
Unang Araw Kultura ng talahana t ng
Kagamitan: NCR
yan ang mga
mga larawan, mga tao sa
1/4 size na imporm mga
manila paper, asyon lalawig
lapis, venn Talakayan: an sa
Materyal Di-Materyal
diagram , Pag-uulat ng kinabib
regional bawat pangkat ilangan
cultural B. Panlinang Paglalahat g
profile na Gawain Ibat’ibang rehiyon
pangkat ng tao
Sanggunian: Alamin Mo: 2.
ang bumubuo sa
http://www.sli 1. Ilahad ang cultural Nakapagpakit
deshare.net/ma aralin gamit ang diversity ng a ng
risolaquino18/ susing tanong : Metro Manila o pagpapahalag
national- Anu- ano ang Rehiyon ng a ng iba’t
capital-region- mga ibat’ibang NCR. ibang pangkat
diverse-culture pangkat ng tao Pagtataya ng mga tao at
Integrasyon: sa NCRo Magtala ng mga pangkat
Sining, “cultural pangkat na tao etniko sa mga
Pagpapahalaga diversity” ? na naninirahan lalawigan sa
Paglalahad sa Metro
Sanggunian: K sariling
Pangkatang Manila
to 12. Gawain rehiyon
1-5
K to 12, Gawain: Takdang- II. Paksang-
AP3PKK- Pangkat aralin Aralin:
IIIe-5 Alamin mga ARALIN 7. Mga
Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining relihiyon ng Pangkat ng Tao
1-4 cultural sa Lalawigan at
Patnubay ng
 Itala diversity o ibat Rehiyon
Guro pp.1-4
ang ibang pangkat Igagalang Ko
III. ng tao sa Metro
maaring Paksa: Mga
Pamamaraan Manila.
mga Pangkat ng
:
pangkat Tao ng Aking
A
ng tao Lalawigan
Panimulang sa mga K to 12,
Gawain: lungsod AP3PKK-
Balik-Aral: ng IIIf-7
Metro
1. Balik aralan Araling Panlipunan Pangalawang
Manila
ang napag- o 7:00-7:40 Araw
aralan tungkol Rehiyo I. Layunin:
202
Kagamitan: B. Panlinang Pag-uulat ng
mga larawan, na Gawain bawat pangkat
1/4 size na Alamin Mo: Paglalahat
manila paper, Ibat’ibang
Maliban sa ibat
pangkat ng tao
lapis, venn ibang pangkat
ang bumubuo sa
diagram , ng tao o
cultural
regional mamamayan sa
diversity ng
cultural NCR, Ano kaya
Metro Manila o
profile ang kani-
Rehiyon ng
Sanggunian: kanilang
NCR kaya
hanapbuhay o
http://www.sli namn ibat ibang
pinagkakakitaan Araling Panlipunan
deshare.net/ma ?
relihiyon din
risolaquino18/ ang 7:00-7:40
Paglalahad
national- matatagpuan I. Layunin:
Pangkatang
capital-region- ditto maging
Gawain
ang lugar na Nakapagpakita
diverse-culture Gawain:
ginaganapan ng ng
Integrasyon: Pangkat
kanilang pagpapahalaga
Sining, 1-4
pagsamba.
Pagpapahalaga  Itala ng iba’t ibang
Pagtataya
Sanggunian: K ang Magtala ng mga pangkat ng
to 12. mga relihiyon ng mga tao at
K to 12, hanapb mga tao na pangkat etniko
uhay ng sa mga
AP3PKK- naninirahan sa
mga Metro Manila. lalawigan sa
IIIe-5
Isulat ang sariling
Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining katawagan sa rehiyon
Patnubay ng ibat lugar na II. Paksang-
Guro pp.1-4 ibang kanilang
pangkat Aralin:
III. pinagsasambaha ARALIN 7. Mga
Pamamaraan ng tao n.
sa Pangkat ng Tao
: Relihiyon Lugar ng Pagsamba
Metro sa Lalawigan at
A. Panimula 1.
Manila 2. Rehiyon
Ilahad sa  Saan Igagalang Ko
graphic 3.
sila 4. Paksa: Mga
organizer ang nagtatra Pangkat ng
mga pangkat 5.
baho o Tao ng Aking
ng taong naghaha Lalawigan
Takdang-
bumubuo sa napbuh
aralin K to 12,
mga ay.
Alamin mga AP3PKK-
mamamayan  Itala sa hanapbuhay o
graphic
IIIf-7
ng Metro pinagkakakitaan Pangatlong
Manila, organiz ng cultural
er ang Araw
rehiyon ng diversity o ibat Kagamitan:
mga ibang pangkat
NCR at ang mga larawan,
imporm ng tao sa Metro
kni-kanilang asyon 1/4 size na
pananampalata Manila.
Talakayan: manila paper,
ya o relihiyon. lapis, venn
203
diagram , ang kani- Ibat’ibang
regional kanilang pangkat ng tao
cultural pananamplataya ang bumubuo sa
profile kinaaniban? cultural
Paglalahad diversity ng
Sanggunian:
Pangkatang Metro Manila o
http://www.sli Gawain Rehiyon ng
deshare.net/ma Gawain: .Iba-iba din ang
risolaquino18/ Pangkat paniniwala at
national- 1-4 tradisyong
capital-region-  Itala pinapairal sa
diverse-culture ang kani-kanilang
Integrasyon: mga tahanan.
Sining, gawain Pagtataya
Pagpapahalaga g Itala ang
Sanggunian: K kultural impormasyon sa
ng mga talahanayan.
to 12.
K to 12, ibatiban Pangkat ng Paniniwala
g Tao
Ikatlong
AP3PKK- pangkat Markahan
IIIe-5 1.
2. Araling Panlipunan
Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining 3. 7:00-7:40
Patnubay ng ng tao I. Layunin:
4.
Guro pp.1-4 sa
5. Natutukoy ang
III. Metro
manila/ ilang sining
Pamamaraan Takdang mula sa iba-
NCR
: Aralin ibang
 Anu-
A. Panimula Magdikit ng lalawigan
ano ang
Ilahad sa mga mga larawan tulad ng tula,
graphic madalas ng ibat’ibang awit at sayaw
organizer ang nilang pangkat etniko II. Paksang-
mga pangkat ginaga sa Metro Aralin:
ng taong wa/ Manila sa ARALIN 8.
bumubuo sa tradisyo
inyong mga Sining Mo,
mga ng Pahalagahan
ipinapa
kuwaderno.
mamamayan Mga Sining ng
ng Metro kkita
Lalawigan
Manila,  Itala sa
Paksa: Iba
rehiyon ng graphic
organiz Ibang Sining
NCR. at Kultura ng
er ang
B. Panlinang Aking
mga
na Gawain Lalawigan at
imporm
Alamin Mo: asyon mga
Maliban sa ibat Talakayan: Karatig
ibang pangkat Pag-uulat ng Lalawigan
ng tao o bawat pangkat Kagamitan:
mamamayan sa Paglalahat mga sining ng
NCR, Ano kaya lalawigan
204
(pagdiriwang, ninyo sa Ang
awit, saya at radyo? mga Araling Panlipunan
Iba pa) B. Paglinang taga – 7:00-7:40
metro
Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining Manila I. Layunin:
K to 12, Magtala ng ay may 1. Natut
AP3PKK- Tula, Sayaw at sariling ukoy
IIIg-8 Awit sa Metro awit, ang
PG pp. 1-4 Manila. Itala tula at ilang
III. sa sayaw. sining
Pamamaraan talahanayan. Pagtataya: mula
: Awit Tula Suriin ang sa iba-
A. Panimula mga ibang
Balik-aral: sumusunod. lalawi
1.
Ibatibang Isulat kung gan
2.
pangkat ng tao Awit, Sayaw o tulad
3.
sa NCR Tula. ng
4. tula,
B. Paglinang 1. Bakya Mo
na Gawain Neneng awit
 Ipaliwa at
Mag- nag 2. Cariňosa
isip ng mga 3. Ang sayaw
ang 2. Nailal
“folk songs” mga Tatlong Ina
na 4. Ugoy ng ahad
inilaga ang
nagpapakilala y sa Duyan
ng lalawigan, 5. Bulaklakan mga
talaan paraan
halimbawa sa Takdang-
“bahay kubo”, Aralin ng
pangka pagpa
“Tongtongton tang Magdala ng
g Pikotong larawan na pahala
pag- ga at
kitong”, uulat? nagpapakita
Manang Biday ng sining sa pagsul
Talakayan ong
at iba pa. Iproses Metro Manila.
 Saan ninyo ng
o ang pagun
narinig ang gawain
mga awiting lad ng
g sining
ito? Ano ang isinaga
nararamdaman sa
wa ng iba’t
ninyo kapag bawat
nakarinig kayo ibang
pangka lalawi
ng mga awit t.Pag-
na galing sa gan
usapan ng
inyong ang
lalawigan? kinabi
kinalab bilang
Paano naiiba asan.
ang mga an na
Paglalahat: rehiyo
awiting ito sa
mga naririnig n
205
II. Paksang- Mga Sining tula at capital-region-
Aralin: Katutubong sayaw diverse-culture
ARALIN 8. laro o Laro maging  1.
Sining Mo, ng lahi katutub National
Pahalagahan 1. ong Capital
Mga Sining ng 2. laro o Region
Lalawigan 3. (NCR)
laro ng
4. Diverse
Paksa: Iba lahi at Culture
Ibang Sining 5. mga
at Kultura ng sining  2. M
Aking  Ipaliwa na etro Manila,
Lalawigan at nag makiki otherwise
mga ang ta sa known as
Karatig mga mga National
Lalawigan inilaga iskultu Capital
Kagamitan: y sa ra. Region, is
mga sining ng talaan the center
Pagtataya:
of Luzon
lalawigan sa Magtala ng and the
(pagdiriwang, pangka impormasyon capital
awit, saya at tang sa graphic region of
Iba pa) pag- organizer. the
Philippines.
Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining Laro Unlike thePagpapahalaga
Sining
Sining
K to 12, uulat? other 17
AP3PKK- Talakayan Philippine
IIIg-8 Iproses regions,
PG pp. 1-4 o ang NCR does
III. gawain not have
Pamamaraan g any
provinces.
: isinaga
Takdang- NCR
A. Panimula wa ng Introduction
Balik-aral: bawat Aralin
 3. M
Ang mga pangka Magdala ng
etro Manila
awit/Tula at t.Pag- larawan na is bounded
sayaw sa usapan nagpapakita by the
Metro Manila ang ng awit, sayaw Cordillera
B. Paglinang kinalab , tula at sining Mountains
na Gawain asan. sa Metro on the east,
Alamin Mo Paglalahat: Manila. Laguna de
Pag-usapan Ang Bay on the
southeast,
ang mga mga
Central
Laro/Sining na taga – Luzon on
makikita sa metro http://www.sli
the north
Metro Manila. Manila deshare.net/ma
and
Paglalahad ay may risolaquino18/ Southern
Pangkatang sariling national- Tagalog
Gawain awit, Region on
206
the south. N s in extremes •  11.
CR Southeast Metro Caloocan
Introduction Asia. Manila is City Highly
 4. M Introduction rich in Urbanized
etro Manila NCR historical City Island
is  7. A landmarks Group
composed ccording to and Luzon
of almost all Presidential recreational Region
the cultural Decree No. areas • In National
groups of 940, Metro terms of Capital
the Manila is educational Region
Philippines. the institutions, Province
The primary Philippines’ there are Third
language seat of 511 District Area
used is government elementary 53.33 km²
Tagalog but the City schools and Barangays
with English of Manila is 220 188 PSGC
as the the capital. secondary 137501000
secondary The schools in ZIP 1408
language. Malacanan Metro Population -
Introduction Palace, the Manila. Total
NCR official office There are 1,378,856 -
 5. M and around 81 Density/km²
etro Manila residence of colleges 25,855.20
lies entirely the and Income
within the President of universities, class 1
tropics and the thus it is Urbanizatio
because of Philippines, considered n urban
its proximity and the as the  12.
to the buildings of educational CALOOCA
equator, the the center of N CITY or
temperature Supreme the country. Kalookan is
range is Court of the Many one of the
very small. Philippines students cities and
NCR are based in from all municipalitie
Introduction Metro parts of the s that
 6. T Manila. N C Philippines comprise
he region is R head to Metro
considered Introduction Metro Manila in
as the  8. • Manila to the
political, Metro study. Facts Philippines.
economic, Manila is About Metro The City is
social, and the Manila N C situated just
cultural shopping R north of and
center of center of  9. Ci adjacent to
the the ties of Metro the City of
Philippines Philippines • Manila Manila C A
and is one Metro  10. LOOCA
of the more Manila is a Caloocan NCITY
modern place of City  13.
metropolise economic Southern
207
Caloocan Chinese, was Fray the
City lies mestizos or Manuel municipality
directly Indians Vaquerro, a of Caloocan
north of the were the Recollect became a
City of first  17. city. C A L
Manila and inhabitants February OOCAN
is bounded of 23, 1892, CITY
by Malabon Caloocan. C the railway History
City and ALOOC project from  19.
Valenzuela ANCITY Manila to THE LAND
City to the History Mabalacat, The total
north,  16. Pampanga land area of
Navotas to The arable was Caloocan
the west, portions of inaugurated City is 55.8
and Quezon Libis Espina CALOO square
City to the owned by CANCIT kilometers.
east; and the Y History A The land
Northern Augustinian few years use is
Caloocan s were later, export primarily in
City and lies leased to products residential,
to the east the 500 produced by commercial
of inhabitants Caloocan establishme
Valenzuela at that time. entrepreneu nts,
City, north CALOO rs were in facilities,
of Quezon CANCIT great parks,
City, and Y History demand in among
south of Caloocan Manila to many other
San Jose originated meet the land uses.
del Monte from the commitment CALOO
City in the Tagalog s of the CANCIT
province of word “lo- Philippine Y Profile
Bulacan. C ok” meaning traders to  20.
ALOOC Bay as the Acapulco THE
ANCITY place is November PEOPLE
Two Areas near Manila 23, 1892 Caloocan is
 14. Bay 1802- the railroad the
North the line from country's
Caloocan residents of Manila to third most
South the barrio Dagupan populous
Caloocan grew was finally city with a
 15. Caloocan opened population
During the was bringing of
Spanish converted economic 1,177,604.
era, into a town opportunitie CALOO
Caloocan in 1815 First s for the CANCIT
used to be a Gobernador people of Y Profile
small barrio cillo was Caloocan.  21.
named Mariano  18. I ARTS &
Aromahan Sandoval, n 1961, CULTURE
or Libis while the through a The City’s
Espina. first curate plebiscite, Foundation
208
Day Group on the Name
showcases Luzon northwest. L derived
annually the Region asPiñas from the
festival of National  26. pineapples •
“Pamaypay Capital Spanish Others say
ng Region era, the city that it was
Caloocan”, Province used to be a “Las Penas”
with the use Fourth small fishing due to
of District Area port and a excavation
“Pamaypay” 32.69 km² center for of stones
or fan as it Barangays salt-making and adobe
is 20 PSGC and that was
showcased 137601000 eventually used for
on techno- ZIP 1740 Las Piñas construction
modern Population - developed purposes in
Folk Street Total into a the early
dancing 532,330 - residential, years. L a s
competition. Density/km² commercial Piñas
CALOO 16,284.18 and History
CANCIT Income industrial  29. •
Y Profile class 1 town of 1822, a
 22. Urbanizatio Metro unique
RELIGION n urban Manila. L a Bamboo
The City  25. sPiñas Organ was
has diverse A city in the  27. L built inside
religious National as Piñas is the St.
groups, Capital known as Joseph
sects or Region of one of the Church of
affiliates the cleanest the Parish
such as Philippines. cities in of Las
Roman The land is Metro Piñas, and
Catholic, bounded by Manila and was
Born-Again Parañaque has also completed
Christians, City on its recently in 1824. •
Iglesia ni north and achieved a Las Piñas
Kristo, northeast status of the was also a
among side, “Most major site in
many other Muntinlupa Competitive the
groups. C A City on the City” in the Philippine
LOOCA east and country. L a Revolution
NCITY southeast, sPiñas in 1896 and
Profile Imus Cavite  28. • was also
 23. L on the south Las Piñas occupied by
as Piñas side, used to be a the
City Bacoor fishing Japanese
 24. Cavite on settlement Forces
City Of Las the on Manila during the
Piñas southwest Bay Shores World War
Highly and west in between II. • Became
Urbanized side, and 1762 to part of Rizal
City Island Manila Bay 1797. • province
209
pursuant to The city population Group
Philippine occupies a growth is Luzon
Act No. 137. total land due to the Region
LasPiña area of migration of National
s History 41.54 sq. other Capital
 30. kilometers. people from Region
Two years Half of the different Province
later, the land area is regions First District
municipality developed outside of Area 38.55
was for Metro km²
combined residential Manila. • Barangays
with purposes The 0 PSGC
Parañaque and the predominan 133900000
and later remaining t language ZIP 1000
became the half portion used and Population -
seat of a of the land spoken is Total
new is used for Tagalog; 1,660,714 -
municipal industrial the rest Density/km²
government and speaks 43,079.48
.LasPiñ commercial Cebuano, Urbanizatio
a s History which Ilonggo, n Urban
Las Piñas comprised Bicolano,  36.
became a of about Waray, MANILA
separate 36.47% of Pampangue CITY or in
municipality the total ño and Filipino
on March land area, other “Lungsod
27, 1907 by institutional dialects. L a ng Maynila”,
virtue of with 37.68% sPiñas is the
Philippine of the land, Profile capital of
Act 1625. and the rest  33. the
On for RELIGION Philippines.
February recreational 91.99% of The City is
12, 1997, or park the city situated at
Las Piñas areas. L a s residents the mouth
was Piñas are of the Pasig
declared as Profile Catholics, River on the
a city by  32. the rest are eastern
then THE other shores of
President PEOPLE • religious Manila Bay
Fidel V. Las Piñas sects. L a s on Luzon
Ramos. City has a Piñas western
Then on total Profile side. Manila
March 26, population  34. stretches
1997, the of 528,011 City of approximate
city formally with a Manila ly 950
became the growth rate  35. kilometers
10th city of of 1.54% City Of southeast of
Metro yearly in Manila Hong Kong
Manila. 104,000 Highly and 2,400
 31. households. Urbanized northeast of
THE LAND The City Island Singapore.
210
CityofM metropolitan Manila is Santo
anila area which second to Tomas, De
 37. consists of the most La Salle
The city is 17 cities populous University –
bordered by and city in the Manila, San
several municipalitie Philippines Beda
cities and s. C i t y o f with a College
municipalitie Manila population among
s such as  39. • of 1.5 many other
Navotas Manila million schools.
and began as a residents. • The city
Caloocan small The main also has
City in the Muslim language is various art
north, settlement Filipino. houses or
Quezon City on the However, buildings
in the banks of the many that show
northeast, Pasig River Manileños theatrical
San Juan along the are fluent in stage plays
and shores of English and various
Mandaluyon Manila Bay. language. A cinemanila
g City in the • The city’s small movies in
east, Makati name was percentage collaboratio
City in the derived of the n with other
southeast, from a population short film
and Pasay flowering can also movies in
City in the mangrove speak other
south side. plant “the Spanish countries. C
CityofM nilad” that owing to ityofMa
anila grew on the Manila’s n i l a Profile
 38. shores of Spanish  42.
Manila has the bay at heritage. C i Religion
been that time, tyofMan There are
classified as thus, of the i l a Profile also various
a "Gamma" name  41. notable
global city Maynilad. • ARTS & Catholic
by the The city CULTURE Churches
Globalizatio was then a The city has and
n and World prosperous a lot of cathedrals
Cities Study Islamic historical in the city
Group and community buildings which some
Network under the showcasing of these are
and is also governance the arts and already
known as of Rajah culture of its century
the National Sulayman. land. It is years old: C
Capital CityofM also a home ityofMa
Region anila of various n i l a Profile
(NCR) since History colleges •
the  40. and Archdiocesa
metropolis THE universities, n Shrine of
is currently PEOPLE such as the St. Jude
a thriving The City of University of Thaddeus •
211
Binondo as Buddhist, capital as Ayala
Church also Taoist, Manila. The Center and
known as Chinese, City is Rockwell
the Basilica Muslim, referred to Center, and
of St. Hindu, Sikh, as the five-star
Lorenzo and “Financial hotels. M a
Ruiz • Synagogue Capital” and katiCity
Malate for the small “Wall  49.
Church • Jewish Street” of The name
Manila community the Makati
Cathedral in the Philippines came from
also known Philippines, since the Tagalog
as the among Makati is word “kati”
basilica of many other the which
Immaculate religions. C i headquarter means tide
Concepcion tyofMan s of various that refers
 43. • i l a Profile key to the flow
Quiapo Other companies of the Pasig
Church also Religions and work River in the
known as  45. offices. northern
the Basilica Makati City Makati is border of
of the Black  46. also a home the city. The
Nazarene • City Of of the area used
San Agustin Makati Makati to be a
Church • Highly Business swamp with
San Urbanized Club and cogon
Fernando City Island the grass. M a k
de Dilao Group Philippine atiCity
Parish Luzon Stock History
Church • Region Exchange.  50. •
San National MakatiC During the
Sebastian Capital ity Spanish
Church • Region  48. era, the
Santa Cruz Province The city place was
Church • Fourth today is the also known
Sto. Niño District Area most as San
Parish 21.57 km² modern city Pedro
Church C i t Barangays in the Makati in
yofMani 33 PSGC Philippines honor of the
l a Profile 137602000 and a highly patron saint.
Century ZIP 1200 cosmopolita • 19th
Year old Population - n culture century
Churches Total since many upon
 44. • 510,383 - expatriates colonization
Other Density/km² live and of
religions are 23,661.71 work here. Americans,
also present Urbanizatio Makati also Fort
in the city n urban boasts of its McKinley
due to its  47. L first-class was
diverse ocated east shopping established
culture such of the malls such in Makati
212
1901 the tiCity katiCity and at the
place History Profile Greenbelt
became a  52.  53. Park stands
part of Rizal THE LAND THE the modern-
province • • The City of PEOPLE style domed
Philippine Makati has The 2000 chapel. The
Act 2390 on a total land census Ayala
February area of estimated a Center also
28, 1914, 27.36 524,000 has an
San Pedro square population Ayala
Makati was kilometers in 117,000 Museum
shortened or 2,736 households. which
to Makati hectares The showcases
name which is population series of
instead M a 4.3% of has an dioramas
katiCity National increase depicting
History Capital rate of 8% major
 51. • Region’s and the events in
1930, the total land number of Philippine
first airport, area. The households History.
Nielsen city is by 16%. Makati City
Airport was bounded by The city has stages
built in what Pasig River the highest cultural and
was now on the north GDP per religious
the Ayala side, Pasig capita in the practices
Triangle in City on the Philippines. yearly to
Makati • In northeast, • However, showcase
the Pateros and in daytime various
following Taguig City Makati Philippine
years in the reaches a and other
thereafter southeast million diverse
Makati side, Manila populations cultures of
became a in the especially other
prime real northwest during countries
property side, and typical work and
that Pasay City days religious
eventually on the because of beliefs M a
became a southwest. • the large katiCity
financial Affluent number of Profile
and villages like people  55.
commercial Forbes Park working in Malabon
capital in and the the city. M a City
the main central katiCity  56.
Philippines. business Profile City Of
On January district has  54. Malabon
2, 1995, the biggest ARTS & Highly
Makati land area of CULTURE Urbanized
became an the total Makati has City Island
independent land area in many Group
city. M a k a Makati. M a Spanish-era Luzon
churches Region
213
National Augustinian  59. • Metro
Capital Friars Philippine Manila
Region founded the Act 942, the together
Province town of municipality with
Third Malabon as of Malabon Navotas,
District Area a “Visata” of became a Valenzuela,
15.71 km² Tondo on part of Pateros,
Barangays May 21, Navotas Taguig,
21 PSGC 1599 and governance. Pasig and
137502000 remained It was only Muntinlupa.
ZIP 1470 under the on January Malabon is
Population - governance 6, 1906 bounded in
Total of Tondo when the north
363,681 - from 1627 Malabon and
Density/km² to 1688. • finally northeast
23,149.65 Malabon became an side by
Income was also an independent Valenzuela,
class 1 important municipality west and
Urbanizatio literary upon southwest
n Urban center of signing of side by
 57. the Philippine Navotas
Part of the Philippine Act 1441. • and
CAMANAV Revolution Malabon southeast
A sub- during the remained a side by
region of Spanish municipality Caloocan
Metro colonization of Rizal for City
Manila. in 1896. 70 years, occupying a
Located This is and by total land
north side of where the virtue of area of 23.4
Manila and “La Presidential square
is primarily Independen Decree No. kilometers.
a residential cia” was 824 The city
and printed in Malabon land is
industrial Malabon’s became a generally
place, thus, Asilo de part of the flat with
the city is Huertanos. National some
largely Then on Capital slopes. M a
populated. June 11, Region and labonCi
CAMANAV 1901 by no longer t y Profile
A consists virtue of part of the  61.
of Caloocan Philippine Rizal THE
City, Act 137, province. M PEOPLE
Malabon Malabon alabonC With the
City, was made a i t y History recent
Navotas, municipality  60. population
and in the THE LAND census,
Valenzuela province of The city is a Malabon
City. M a l a Rizal. M a l coastal land City has a
bonCity abonCit situated in total
 58. • y History the northern population
The part of of 347,484.
214
Malabon  65. this land ngCity
City One of the many years History
Profile cities that ago. • For  67.
 62. L comprised some time THE LAND
OCAL Metro the town The city has
PRODUCT Manila in was under a total land
S Malabon the the area of
is a Philippines, governance 1,124.97
commercial bordered on of San Juan hectares
fishing the west by Municipality which is
center for Manila, San until it finally 1.77% of
Manila, Juan in became an the total
known for north, independent land area of
“bagoong” Quezon City municipality Metro
(fish paste) and Pasig on March Manila. The
production. City in the 27, 1907. In four largest
Malabon east side, 1960, the residential
City Makati City municipality lots
Profile in the south of occupying
 63. side. The Mandaluyon the city’s
Mandaluyon city is g became a total land
g City considered component area are
 64. as "Tiger of Wack-
City Of City of the Metropolitan Wack,
Mandaluyon Philippines", Manila Addition
g Highly "Metro undergoing Hills,
Urbanized Manila's significant Plainview
City Island Heart", and developmen and
Group the t and Highway
Luzon "Shopping economic Hills. The
Region Mall Capital transformati land
National of the on, characteristi
Capital Philippines". eventually c is partially
Region Mandalu becoming a flat on the
Province yongCit highly southwest
Second y urbanized portion with
District Area  66. • city. • gentle
9.29 km² The city Today, slopes in
Barangays derived its Mandaluyon the rest of
27 PSGC name from g is a the area. M
137401000 tagalong bustling city andaluy
ZIP 1550 terms “mga” with vibrant ongCity
Population - meaning economic Profile
Total many, and activities  68.
305,576 - “daluy” and among THE
Density/km² which many other PEOPLE
32,893.00 means city Currently,
Income flowing in accomplish Mandaluyon
class 1 reference to ments. M a g City has a
Urbanizatio tall grasses ndaluyo total
n Urban that grow in population
215
of 278,474 cultural of the Urbanizatio
with programs. population n Urban
275,110  70. I are among  74. •
households. n “Kaban ng other MARIKINA
The city Hiyas” at religious CITY is
also has the City Hall denominatio much
various Compound ns like the known as
ethnic and in art Iglesia ni the “Shoe
origins. galleries in Kristo, Capital of
However, SM Evangelical the
most of its Megamall in s, Philippines”
population Ortigas Protestants, or “Shoe
generally Center Jehovah’s Capital of
speaks various Witness, Asia”
Tagalog, historical Aglipayan, notably for
followed by artifacts and and other its shoe
Bicol, paintings of religious industry. A
Bisaya, famous sectors. M a large pair of
Ilonggo and Filipino ndaluyo shoes that
Ilocano artists are ngCity were
language. M on display Profile created by
andaluy for public  72. the
ongCity view. The Marikina shoemakers
Profile city is also City in the city
 69. providing  73. was
ARTS & hosting jobs City Of recently
CULTURE for local and Marikina recognized
Mandalu international Highly by the
yongCit film festivals Urbanized Guinness
y Profile as well as a City Island Book of
Mandaluyon favorite Group Records.
g has location for Luzon The city
started in premiere Region also boasts
developing showing of National of its Shoe
its city as a blockbuster Capital Museum
center for films both Region which
arts and local and Province homes the
culture, foreign M a Second famous
providing ndaluyo District Area shoes of the
cultural ngCity 21.52 km² former First
programs Profile Barangays lady Imelda
with other  71. 16 PSGC Marcos. M a
cities via a RELIGION 137402000 rikinaCi
“sister city” Most of the ZIP 1800 ty
agreement Mandaluyon Population -  75.
in order to g residents Total The city is
promote are 424,610 - one of the
tourism for comprised Density/km² cities that
both cities of Roman 19,730.95 comprise
and in Catholics, Income Metro
exchanging and the rest class 1 Manila, the
216
National East and Peña ikinaCit
Capital many meaning y
Region in others. Jesus of the  79. •
the Marikina is Rocks. M a Marikina
Philippines, very much rikinaCi officially
located distinguishe t y History became a
along the d with its  78. 1 town in
eastern river, the 687, the 1787 • June
border of Marikina settlement 11, 1901
Metro River which became a during the
Manila, runs parish and American
bordered on through the was then occupation,
the west by center of known as Mariquina
Quezon the city. Mariquina officially
City, south During and later on became
by Pasig Christmas Marikina Marikina,
City, and season, the with the and the
north by river coming of province of
San Mateo becomes a the Rizal was
Rizal. venue for Americans. created by
Approximat the There were virtue of
ely 21 Christmas a lot of Act. No.137.
kilometers Festival. M legends told Then on
away from arikina as to where November
Manila, and City the name 7, 1975 the
the city is a  77. “Marikina” twelve
valley The spot was western
bounded by known as derived, towns of
mountain Chorillo in some say Rizal
ranges and Barangay the town got including
sliced by a Barangka its name Marikina
river. M a r i was said to from were made
kinaCity be the spot Captain a part of the
 76. were the Berenguer new
Marikina Augustinian de Metropolitan
City is now s first Marquina Manila Area
the most arrived in during 1787 by
industrialize the Marikina under the Presidential
d city in valley. It Spanish Decree No.
Metro was only in government 824. 1950
Manila. 1630 during ; others say when shoe
Various the Spanish the town industries
malls can period that was named were built in
also be the Jesuits after a the city and
found in the administere Jesuit priest soon waves
metropolis d the spot among of workers
like the Sta. and other stayed and
Lucia East established foretold Marikina
Grandmall, a settlement legends. thus the
Robinsons naming it Profile M a r increase in
Place Metro Jesus dela the city
217
population. ly 2,150 City transformed
Marikin hectares Profile into sports
aCity representin  83. and
Profile g about ARTS & recreational
 80. I 3.44% of CULTURE park. Old
n 1992, the the total Marikina Churches
city land area of City has are also
completely Metro developed a well-
became an Manila. The cultural and maintained.
urban city land use is heritage The current
under the more on zone with local
direction of residential, the government
Mayor commercial, developmen initiates
Bayani “BF” industrial, t of various
Fernando institutional Sentrong efforts in
who is now facilities, Pangkultura preserving
the developmen ng Marikina the customs
Chairman of t, housing and Shoe and
the projects, Museum. heritage of
Metropolitan and roads The historic the city that
Manila structure. M two-century would fit
Developme arikina old Kapitan into the
nt Authority. City Moy urban
It was in Profile Building developmen
December  82. was t of the city.
8, 1996 THE converted Marikin
when the PEOPLE into a aCity
Marikina Currently, Cultural Profile
municipality the total Center to  85. •
became a population serve as a The city
chartered of Marikina venue of also boasts
city by is 457,722. various of its official
virtue of The original activities folk dance
Republic settlers of showcasing which is
Act No. the land Filipino LERION.
8223. The were traditions The dance
twin city of Tagalog, and arts. M was found
Marikina is until other arikina in Parang,
Brampton, migrants City Marikina
Ontario in settled in Profile during the
Canada. the city. The  84. • early
Profile M a r people of Marikina 1950’s.
ikinaCit Marikina are River is also Lerion was
y called Marikina’s concocted
 81. "Marikeño", heritage, a from the
THE LAND but the main once famous
The total language polluted and “Leron,
land area of used is squatters Leron,
Marikina Filipino or settlement Sinta” song.
City is Tagalog. M site it has Profile M a r
approximate arikina now been
218
ikinaCit Muslim, community, one of the
y Buddhism, with 70% of cities and
 86. Judaism its municipalitie
RELIGION among population s that make
In the past others. M a deriving up Metro
centuries, rikinaCi their Manila in
Marikina t y Profile livelihood the
used to be  87. directly or Philippines.
the base of Prepared indirectly It is located
Roman By: Marisol from fishing at 121’01”
Catholic S. Aquino and its longitude
missions.  88. related and 14’30”
Religious Navotas industries latitude and
orders who The City of like fish is bordered
arrived in Navotas trading, fish to the north
Marikina (Filipino: net by Pasay, to
were Lungsod ng mending, the
Dominicans, Navotas) is and fish northeast by
Franciscans a 1st class producing, Taguig, to
, Jesuits city in Metro having the
and Manila, marginal southeast
Augustinian Philippines. percentage by
s. • The The city of inter- Muntinlupa,
Patron Saint occupies a island fish to the
of Marikina narrow strip producers. southwest
is Nuestra of land Navotas by Las
Señora de along the occupies a Piñas, and
los eastern portion of to the west
Desampara shores of Metropolitan by Manila
dos, and old Manila Bay. Manila Bay. Due to
Churches Navotas is bound in the its proximity
include San directly west with to the sea,
Jose north of shoreline of Parañaque
Manggagaw Manila, Manila Bay, is one of the
a Parish west of which is a major trade
Church in J. Malabon strategic and
Dela Pena City, and coastal front business
and south of and suitable centers in
Immaculate Obando, for all kinds the
Concepcion Bulacan. of vessels. Philippines.
Church in  89.  90.  91.
Concepcion Dubbed as Parañaque Today,
Uno. • the "Fishing The City of Parañaque
Currently, Capital of Parañaque is a
the city has the (Filipino: blossoming
other Philippines," Lungsod ng city. Due to
religious Navotas is Parañaque) its strategic
groups like considered (pop. location, it is
Pentecostal, to be a very 588,126 in an
Iglesia ni important 2010 important
Cristo, fishing Census) is centre for
219
trade and goods, can attractions Nayong
business in be found in the city Pilipino, and
Metro here. are on the Boom na
Manila.  92. grounds of Boom.
Baclaran, Pasay the CCP  94.
where a Pasay City (Cultural Other
large (Filipino: Center of landmarks
number of Lungsód ng the include: Bay
dry goods Pasay) is Philippines) City
stores are one of the Complex, Complex
located, is cities and including Blue Wave
one of the municipalitie Philippine Macapagal
busiest s that make International SM Mall of
markets in up Metro Convention Asia Mall of
the country. Manila in Center Asia Arena
Small the (PICC), SMX
fishing Philippines. Tanghalang Convention
villages It is Francisco Center
called bordered on Balagtas Newport
“fisherman’s the north by (formerly City Resorts
wharves” the Folk Arts World
are also country's Theater), Manila
situated capital, the Manila Film Ninoy
alongside City of Center, Aquino
Barangay Manila, to Coconut International
La Huerta, the Palace, Airport
where the northeast by Product Lufthansa
famous Makati City, Developme Technik
DAMPA, a to the east nt and Philippines
seaside by Taguig Design Macroasia
market with City, and Center of Economic
numerous Parañaque the Zone
restaurants City to the Philippines Villamor
serving south. (PDDCP), Airbase
fresh Pasay City Philippine World Trade
seafood, is was one of Trade Center
found. The the original Training Metro
country’s four cities of Center Manila Aliw
international Metro (PTTC), Theater
airport as Manila. Due World Trade Star City
well as the to its Center Cuneta
Baclaran proximity to Metro Astrodome
Church, one Manila, it Manila Japanese
of the most quickly (WTCMM), Embassy
active became an Cuneta Victory
parishes in urban town Astrodome, Pasay Mall
Manila, and during the Aliw Sofitel Hotel
the Duty American Theater, Midas Hotel
Free, where Occupation. and theme Holiday
one can buy  93. . parks Star Plaza
imported Most of the City, PASAY
220
 95. Pasig City Manila in residential
Pateros The to the north, the and
Municipality Makati City Philippines industrial,
of Pateros to the west, and was the but has
(Filipino: and Taguig former been
Bayan ng City to the capital of becoming
Pateros) is south. the province increasingly
a first-class  96. of Rizal commercial
municipality As of 1834, prior to the in these
in Metro Pateros formation of recent
Manila, raised and the years. Pasig
Philippines. sold duck grouping of is one of the
This small and had a cities three
town is fishing designated municipalitie
famous for industry. as the s appointed
its duck- Pateros is National by the
raising the only Capital diocese of
industry and municipality Region. the Roman
especially and the Located Catholic
for smallest, along the Church in
producing both in eastern the
balut, a population border of Philippines
Filipino and in land Metro (as the
delicacy area, in Manila, Roman
that is Metro Pasig is Catholic
boiled duck Manila, but bordered on Diocese of
egg. it is the the west by Pasig),
Pateros is second Quezon City making the
also known most and Pasig
for the densely Mandaluyon Cathedral
production populated at g City; to (formerly
of red salty around 29 the north by The
eggs and thousand Marikina Immaculate
"inutak", a people per City; to the Conception
local rice square south by Cathedral) a
cake. kilometer Makati City, landmark,
Moreover, after Manila. Pateros, coinciding
the town is  97. and Taguig to its
known for Pasig City; and to township in
manufacturi Pasig, the east by the year
ng of officially Antipolo 1573.
"alfombra", City of City, the  99.
a locally- Pasig municipality Prepared
made (Filipino: of Cainta By: Roise
footwear Lungsod and Taytay Marvy
with a Pasig) is in the Alegado
carpet-like one of the province of  100.
fabric on its highly Rizal. Muntinlupa
top surface. urbanized  98. City
Pateros is cities of Pasig is  101.
bordered by Metro primarily City Of
221
Muntinlupa by the New communitie
Highly Paranaque Bilibid s, the Ayala
Urbanized City; by Las Prison, Alabang
City Island Pinas to the where the Village,
Group west; to the country’s where many
Luzon southwest most of the
Region by the city dangerous wealthy and
National of Bacoor, criminals famous live.
Capital Cavite; and were  106.
Region by Laguna incarcerated In the
Province de Bay to . 1900’s, the
Fourth the east, the Consequent developmen
District Area largest lake ly, t boom of
39.75 km² in the Muntinlupa Barangay
Barangays country. or "Munti" Alabang,
9 PSGC  103. became underwent a
137603000 Muntinlupa synonymou tremendous
ZIP 1770 City is s with the growth, the
Population - classified as national product of
Total a highly penitentiary this growth
452,943 - urbanized although it were the
Density/km² city with a has largely two large
11,394.79 population shaken-off scale
Urbanizatio of 452,943 this commercial
n urban residents negative real estate
 102. and image projects, the
Muntinlupa occupies a because it Filinvest
City is the total land is one of the Corporate
southernmo area of most City and
st city in the 39.75 km². progressive Ayala
National The city is cities in the Land’s
Capital dubbed as country at Madrigal
Region the present. Business
which "Emerald  105. Park, that
belongs to City of the Muntinlupa changed the
Luzon Philippines" is also landsape of
group of by the home of the Muntinlupa
islands. It is tourism best City from
setaed establishme commercial what was
about 23 nt. establishme once vast
kilometers  104. nt in the fields of cow
south of Muntinlupa metropolis pasture in
Manila, the City was and is also the late
Philippine once the location 1980’s, into
capital. The notoriously of one of a super city
city is known as the that houses
bordered on the location country’s new
the north by of the biggest and residential,
Taguig City; national most business,
to the insular expensive industrial
northwest penitentiary, residential and
222
commercial country, the kilometers  111.
establishme lake has away from Quezon City
nts. It was a been in the center is a
transformati existence of the philippine
on since time Highly highly
reminiscent immemorial; Urbanized urbanized
of Makati and lastly, City. The city in
City’s the most Second
developmen Japanese populous District in
t boom Garden are Buli, Region
some 30 Cemetery, New National
years prior. the burial Alabang Capital
 107. place of Village, Region
The Gen. Bayanan, which
historical Tomoyuki Sucat,Tuna belongs to
landmarks Yamashita, san, the Luzon
of the Alabang, group of
Muntinlupa Japanese Cupang, Po islands. The
City are the general who blacion, highly
following: became Putatan. urbanized
the Bureau famous  109. city Quezon
of during the Quezon City City is
Corrections Japanese  110. seated
Administrati occupation Quezon City about 8 km
on Building, of the Highly north-east
a prison country. Urbanized of Philippine
facade that  108. City Island main capital
houses the  Group Manila.
offices of Administrati Luzon  112.
the prison vely the Region Quezon City
administrati Highly National is the
on; the Urbanized Capital former
maximum City of City Region capital
security Of Province (1948-1976)
compounds, Muntinlupa Second and the
consisting is District Area most
of 12 subdivided 166.20 km² populous
buildings into 9 Barangays city in the
called barangays. 142 PSGC Philippines.
brigades One forms 137404000 Its total
which are the center ZIP 1100 population
located at of the city Population - is 2,679,450
the western wheras the Total as of 2007
side of the other 8 are 2,679,450 - and has a
facade; the in the Density/km² total of 142
Jamboree outlying 16,121.80 barangays.
Lake which areas. Income The city
is the Some of class 1 was named
smallest them are Urbanisatio after
natural lake even n urban Manuel L.
in the several Quezon, the
223
former including portion of his vision. In
president of the the city is 1938,
the Batasang divided into President
Commonwe Pambansa a number of Quezon
alth of the Complex, places purchased
Philippines the seat of including 15.29 km²
who the House Diliman, from the
founded the of Commonwe vast Diliman
city and Representat alth, the estate of the
developed it ives, which Project Tuason
to replace is the lower Areas, family and
Manila as chamber in Cubao, created
the the Kamias, People’s
country’s Philippine Kamuning, Homesite
capital. Congress. New Manila, Corporation.
Quezon City The main San In 1938
is not campuses Francisco President
located in of two del Monte Manuel L.
Region IV noteworthy and Sta. Quezon
and should universities, Mesa made a
not be the Ateneo Heights. decision to
confused de Manila Most of push for a
with University these areas new capital
Quezon and the are primarily city. Manila
province, country’s residential was getting
which was National in nature. crowded
also named University-  115. and his
after the the In the early military
president. University of 20th advisors
Quezon City the century, told him that
is located in Philippines President Manila,
the island of Diliman-are Manuel L. being by the
Luzon. It is located in Quezon, bay, was an
one of the the city. dreamt of a easy target
cities and  114. city that for
municipalitie Quezon City would bombardme
s that make is divided become the nt by naval
up the into a future guns in
National number of capital of case of
Capital areas. The the country, attack and
Region. northern replacing that
 113. half of the Manila, and possibility
Since it was city is called home to was high in
the former Novaliches several the pre war
capital, and middle years of the
many contains the workers. It late ’30s.
government areas of is believed  116.
offices are Fairview that his Nevertheles
located in and Lagro earlier trip s, Quezon
Quezon while the to Mexico railroaded
City, southern influenced the idea of a
224
totally new populous Urbanizatio the end of
city at least are n urban 2007; it was
15 Mangga,  120. the home of
kilometers Bayanihan, City Of San 125,338
away from Quirino 3-A, Juan is a residents.
Manila Bay Blue Ridge philippine This was
(beyond the B, Damar, highly the site of
reach of Dioquino urbanized the first
naval guns). Zobel, Blue city in battle of the
He Ridge A, Second Katipunan,
contacted Escopa II, District in the Filipino
William E. Escopa IV, Region revolutionar
Parsons, Old Capitol National y
American Site, Capital organization
architect Nayong Region , against the
and Kanluran, which Spanish
planner, Tagumpay, belongs to colonizers.
who had Saint theLuzon  122.
been the Ignatius, group of San Juan
consulting Villa Maria islands. City is
architect for Clara,  121. located at
the islands Escopa I. The City of the
early in the  118. San Juan is approximate
American San Juan a city in centre of
colonial City Metro Metro
period.  119. Manila in Manila. It is
Parsons City Of San the National bordered by
came over Juan Highly Capital Quezon City
in the Urbanized Region in on the north
summer of City Island the and east,
1939 and Group Philippines. Mandaluyon
helped Luzon The city g City on
select the Region was a part the south,
Diliman National of Rizal and the City
(Tuason) Capital Province of Manila on
estate as Region before the the west. Its
the site for Province creation of territory was
the new Second Metro once much
city. District Area Manila. At larger than
 117. 5.95 km² present, it is at
Administrati Barangays San Juan present,
vely the 21 PSGC City is the stretching
Highly 137405000 smallest city all the way
Urbanized ZIP 1500 in the region to Caloocan
City of Population - and the City. Parts
Quezon City Total country in of what are
is 125,338 - terms of now
subdivided Density/km² area. It Districts 1, 2
into 142 21,065.21 occupies an and 4 of
barangays. Income area of 5.95 Quezon City
The most class 1 km² and by as well as
225
parts of Philippine (1998– similar with
Mandaluyon Revolution 2001), who Songkran
g were that also served and Holi.
originally achieved as mayor This is done
within San independen when San in
Juan ce from Juan was celebration
territorial Spain, still a and honor
boundaries. began in municipality. of the feast
This San Juan in  125. of their
explains 1898.Althou Some patron saint,
why the San gh not famous St. John the
Juan officially landmarks Baptist.
Reservoir is designated of San Juan  127.
in the as such, the City are the Taguig City
nearby City of San Greenhills  128.
Horshoe Juan could Shopping Taguig City
Village, a also be Center, a Highly
subdivision called the haven for Urbanized
under the "Town of bargain City Island
jurisdiction Philippine hunters, Group
of Quezon Presidents." especially Luzon
City. Of the last for Region
 123. nine consumer National
The name presidents electronics, Capital
San Juan is since the clothing and Region
actually a country other Province
shortened became a merchandis Fourth
version of republic in e and the District Area
the city’s 1946, four Pinaglaban 45.21 km²
official of them an Shrine, Barangays
name which were official where the 28 PSGC
is San Juan residents of 1896 137607000
del Monte San Juan Philippine ZIP 1630
(St. John of when they Revolution Population -
the assumed took place. Total
Mountain). office. They  126. 613,343 -
It was due were the Every year Density/km²
to the hilly Diosdado on June 24, 13,566.53
terrain the Macapagal the Income
city is (1961– residents class 1
situated on 1965) and celebrate Urbanisatio
and at the his daughter Basaan, n urban
same time Gloria wherein the  129.
in honour of (2001– residents of Taguig City
the city’s 2010); San Juan is a
patron saint, Ferdinand City douse philippine
St. John the Marcos and splash highly
Baptist. (1965– water at urbanized
 124. 1986); and other city in
The first Joseph people, a Fourth
battle of the Estrada practice District in
226
Region community because the  133.
National along the location of Some
Capital shores of this notable
Region Laguna de Philippine landmarks
which Bay. The military of Taguig
belongs to recent base lies in City are the
the Luzon construction an uncertain Museo de
group of of the C-5 area. The Sta. Ana, a
islands. highway Libingan ng museum at
 130. and the mga Bayani the Shrine
Taguig is a acquisition (Cementery of St. Anne
city in Metro of the Fort for the where
Manila in Bonifacio Heroes) and artifacts are
the National developmen the Manila stored
Capital t area have American detailing the
Region in paved the Cemetery rich
the way for the and religious
Philippines. cityhood of Memorial, culture and
It is known the which is a history of
as the municipality. portion of Taguig
"Emerging It will also Fort since 1857;
Supernova be Bonifacio, Dambanang
of the accessed lies within Kawayan, a
Philippines". by the Taguig, century old
Its total future C-6 while the church in
population Road. The northern Tipas which
is 613,343 city ranked portion is made of
as of 2007 first among where the pure, native
and has a Philippine developmen bamboo;
total land cities in the t center is Shrine of St.
area of Ease of now located Anne, one
45.21 km². Doing used to be of
It has 28 Business considered Philippines’
barangays Index, part of oldest
and lies on conducted Makati. churches
the western by the Taguig City built in
shore of World however, 1587;
Laguna de Bank’s gained Bantayog
Bay. International jurisdiction ng mga
 131. Finance over the Bayani, a
Taguig City Corporation. whole Fort tribute to
is an  132. Bonifacio, the heroes
important Makati City including of Taguig
residential, and Taguig the Fort during
commercial have Bonifacio World War I
and recently Global City at Fort
industrial fought over on a 2003 Bonifacio;
center from the ruling in the The Blue
a once jurisdiction Pasig Mosque, a
thriving of Fort Regional socio-civic
fishing Bonifacio Trial Court. and
227
religious Inc., the highly Of
center for business urbanized Valenzuela
both Filipino center that city in Third is
and foreign has over District in subdivided
Muslims in 300 medium Region into 32
Maharlika scale National barangays.
Village; The companies Capital One forms
Veteran’s in food Region the center
Museum, a manufacturi which of the city
museum ng, belongs to wheras the
where war electronics, theLuzon other 31 are
stories in garments group of in the
life-sized and service islands. outlying
tableaus are industries.  137. areas.
retold using  134. City Of Some of
all forms of Valenzuela Valenzuela them are
art fused City is a 1st even
with high-  135. class highly several
end City Of urbanized kilometers
technology; Valenzuela city. away from
Department Highly Regarding the center
of Science Urbanized urbanization of the
and City Island City Of Highly
Technology, Group Valenzuela Urbanized
a mini forest Luzon is classified City. The
and eco- Region as urban. most
tourism park National City Of populous
in Bicutan Capital Valenzuela are
suitable for Region occupies an Poblacion,
camping Province area of Pulo, Bisig,
and bivouac Third 47.02 km². Pariancillo
activity; District Area By the end Villa,
Camp 47.02 km² of 2007 City Mabolo,
Bagong Barangays Of Wawang
Diwa, the 32 PSGC Valenzuela Pulo,Tagala
camp 137504000 was the g, Isla,
located in ZIP 1440 home of Palasan,
lower Population - 568,928 Pasolo,
Bicutan Total residents. Rincon,
where 568,928 - Thus by Arkong
NCRPO Density/km² average Bato,
headquarter 12,099.70 12,099.70 Balangkas,
s, prison Income people are Coloong,Ba
complex class 1 living on gbaguin.
and drug Urbanisatio one km².  139.
rehabilitatio n urban  138. Among the
n centers  136. Administrati bigger cities
are located, City Of vely the and
and lastly, Valenzuela Highly municipalitie
the Food is a Urbanized s in the
Terminal philippine City of City neigh-
228
borhood of City Of at Kultura ng nagpapakita
City Of Valenzuela Aking ng halimbawa
Valenzuela the highly Lalawigan at ng kultura sa
there are urbanized mga sariling
City Of city City Of Karatig lalawigan
Manila (First Dasmariñas
Lalawigan (mga gusali na
District) 13 (Cavite).
km south-  140. Kagamitan: katutubo, mga
south-east, Prepared mga sining ng sayaw awit,
Taguig City By: Nory lalawigan iba pang
(Fourth Aducao (pagdiriwang, sining).
District) 20 awit, saya at Paglalahad
km south- Iba pa) Pangkatang
east, K to 12, Gawain
Quezon AP3PKK- Gawain:
City(Second Pangkat
IIIg-8
District) 10 1-4
Integrasyon: Pagpapahalaga,
km east-  Itala
south-east, Sining ang
City Of Patnubay ng sining.t
Antipolo Guro pp.1-4 ula o
(Rizal) 25 III. awit sa
km east- Pamamaraan Metro
south-east, : Manila
City Of A o
Pasig Panimulang
Disyembre 8-Disyembre 12 Rehiyo
(Second Gawain: n ng
District) 18
Araling Panlipunan NCR
km south- 7:00-7:40 Balik-Aral:  Ihambin
east,Calooc I. Layunin: 1. Magpalaro g nag
an City 5 sa mga mag- pagkaka
Natutukoy ang
km south, aral ng iba nila
City Of
ilang sining
sa
mula sa iba- katutubong
Makati dating
(Fourth ibang laro kagaya ng mga
District) 16 lalawigan tumbang awitin.
km south- tulad ng tula, preso, luksong  Itala sa
south-east, awit at sayaw tinik at iba pa. talahana
City Of Paksang- Bigyan ng yan ang
Muntinlupa Aralin: sapat na mga
(Fourth panahon para imporm
ARALIN 8.
District) 36 makapaglaro asyon
km south- Sining Mo,
ang mga mag- Talakayan :
south- Pahalagahan Pag-uulat ng
Mo mga aral.
east,City Of bawat pangkat
Sining ng B. Panlinang na
Las Piñas Paglalahat
Gawain
(Fourth Lalawigan Maypinahahala
Alamin Mo:
District) 24 Igagalang Ko gahang tula,
km south as Paksa: Iba 1. Magpakita sining at sayaw
well as 44 Ibang Sining ng ilang ang mga
km south of larawan na mamamayan
229
Metro Manila o Mo mga mga bata sa Magsanay ng
Rehiyon ng Sining ng inilahad na isang awit o tula
NCR. Lalawigan tula, awit at ang bawat
Pagtataya Igagalang Ko sining ? pangkat na
Pag-awit ng sumikat noon
Paksa: Iba Paglalahad
ilang awiting Pangkatang at ngayon.
Ibang Sining
sikat sa Metro Gawain
Manila. at Kultura ng
Aking Gawain:
Takdang- Pangkat
aralin Lalawigan at
1-4
Alamin mga mga
 Sumula
sining ng mga Karatig t ng
sikat na tao sa Lalawigan talata
Metro Manila. Kagamitan: kung
mga sining ng paano
lalawigan papahal
(pagdiriwang, agahan
awit, saya at ang tula
Iba pa) , awit at
K to 12, sining
AP3PKK- sa
Metro
IIIg-8
Manila.
Integrasyon: Pagpapahalaga,  Isulat sa
Sining manila
Patnubay ng paper.
Guro pp.1-4 Talakayan:
III. Pag-uulat ng
Pamamaraan bawat pangkat
: Paglalahat
A. Panimula Ang ating tula,
Mag-isip ng awit at sining ay
mga “folk dapat
pahalagahan at
songs” na
ipagmalaki,
nagpapakilala Pagtataya
ng lalawigan, Punan ang
halimbawa talahanayan ng
“bahay kubo”, mga gawaing
“Tongtongton magpapahalaga Araling Panlipunan
g Pikotong sa mga ito. 7:00-7:40
kitong”, Tula Awit
I. Layunin:
Manang Biday 1.
Araling Panlipunan Natutukoy
at iba pa. 2.
ang mga
7:00-7:40 B. Panlinang 3.
4.
kaugalian,
I. Layunin: na Gawain
5. paniniwala, at
ARALIN 8. Alamin Mo: tradisyon ng
Sining Mo, Magtalakayan mga lalawigan
Takdang-
Pahalagahan kasama ang aralin
230
sa sariling Patnubay ng Halimbawa: ipinapa
rehiyon. Guro pp.1-4  Nagsisi kita
II. Paksang- III. mba  Itala sa
Aralin: Pamamaraan ang graphic
ARALIN 9. : organiz
buong
er ang
Mga A. Panimula pamily mga
Natatanging Hinihikayat a imporm
Kaugalian, ang mga guro tuwing asyon
Paniniwala, na magsaliksik “Misa Talakayan:
Tradisyon ng ng ilang de Pag-uulat ng
iba't- ibang konsepto ng Gallo” bawat pangkat
Lalawigan sa kultura katulad  Buong Paglalahat
Rehiyon ng kaugalian, pamily Ang Mga
Paksa: Mga trasiyon at a ay mamamamayan
Natatanging paniniwala. sabay ng Metro
Kaugalian, Ang tatlo ay Manila ay may
sabay
kaugalian/panin
Paniniwala, hindi ang na iwala at
Tradisyon ng kabuuang kumak tradisyong
iba't- ibang konsepto ng ain ng pinaiiral sa
Lalawigan sa kultura ngunit hapuna kanilang
kinbibilangang ito ay ilan n tahanan at
Rehiyon lamang sa Paglalahad pamayanan.
Kagamitan: nakikita at Pangkatang Pagtataya
graphic madaling Gawain Itala ang
organizer,lara intindihin ng Gawain: impormasyon sa
wan ng iba’t- mga bata Pangkat talahanayan.
ibang sining B. Panlinang 1-4 Kaugalian Paniniwala Tr
ng ating na Gawain  Itala 6.
ang 7.
bansa, sipi ng Alamin Mo:
mga 8.
salawikain at Maglagay ng Paniniw
kasabihan. mga 9.
ala/Kau
Sanggunian: K kaugalian, galian 5.
to 12, tradisyon at at
AP3PKK - paniniwala sa Tradisy Takdang
IIIh-9 mga strips og on ng Aralin
http://ang- paper. mga Alamin ang
kulturang- Ipabunot sa taga mga sining sa
pilipino.blogsp Metro Metro Manila.
ilang piling
ot.com/2013/0 Manila. Magdala ng
mag-aral ang
 Anu- larawan.
9/mga- ilan na ano ang
tradisyon-o- nagpapakilala mga
kaugalian-ng- o ginagawa sa madalas
mga.html lalawigan o nilang
ginaga
Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining wa/
tradisyo
rehiyon. ng Araling Panlipunan
231
7:00-7:40 kasabihan. Bigyan ng amalak
I. Layunin: Sanggunian: kagamitan sa i?
Naipapakita sa K to 12, pagguhit, sa  Ano-
iba’t-ibang AP3PKK - pagsulat ng ano
sining ang IIIh-9 awit o tula o ang
pagmamalaki http://ang- talata. mga
sa mga kulturang- Ipaliwanag panini
natatanging pilipino.blogsp ang wala,
kaugalian, ot.com/2013/0 indibiduwal na tradisy
paniniwala, 9/mga- gawain at on, at
tradisyon ng tradisyon-o- bigyan ng kaugali
kaugalian-ng- sapat na an na
Integrasyon: Pagpapahalaga, mga.html panahon nakikit
Sining upang matapos a pa
iba’t-ibang Patnubay ang gawain. din
lalawigan sa ng Guro pp.1- Pagtalakay sa natin
kinabibilangan 4 paksa sa
g rehiyon. III.  Ano- kasaluk
Pamamaraan ano uyan?
II. Paksang-
: ang  Bakit
Aralin:
A. Panimula mga natin
ARALIN 9.
Balik-aral: kaugali kailang
Mga
Ibatibang an ang ang
Natatanging
pangkat ng tao ating ipagma
Kaugalian,
sa NCR pinagm laki/
Paniniwala,
B. Paglinang amalak pahala
Tradisyon ng
na Gawain i? gahan
iba't- ibang
Lalawigan sa  Ano ang
Gawain 1: ano mga
Rehiyon
Ipaliwanag ang ito?
Paksa: Mga
ang panuto sa mga Paglalahat:
Natatanging
pagsasagawa. panini Dapat
Kaugalian,
Magtanghal ng wala nating
Paniniwala,
dula-dulaan ang ipagma
Tradisyon ng
tungkol sa ating laki an
iba't- ibang
kaugalian ng pinagm gating
Lalawigan sa
lalawigan o amalak natatan
kinbibilangang
rehiyon. i? ging
Rehiyon
Gumamit ng  Ano kaugali
Kagamitan:
rubric sa ano an,
graphic
pagbibigay ng ang panini
organizer,lara
puntos sa lahat tradisy wala at
wan ng iba’t-
ng pangkatang on ang tradisy
ibang sining
gawain. ating on.
ng ating
Gawain pinagm Pagtataya:
bansa, sipi ng
2:
salawikain at
232
Suriin ang wala, Lalawigan sa B. Paglinang
mga at Rehiyon na Gawain
sumusunod. tradisy Paksa: Mga Alamin Mo
Isulat kung on ng Natatanging Ipaalaala sa
mga bata ang
Kaugalian, mga Kaugalian,
mga salawikain
Paniniwala o lalawig Paniniwala, at kasabihan na
Tradisyon. an sa Tradisyon ng naririnig nila sa
1. Pagmamano sariling iba't- ibang mga
sa rehiyon Lalawigan sa nakatatanda.
nakakatanda . kinbibilangang Paglalahad
2. Kailangang 2. Naipap Rehiyon Pangkatang
sama- sama akita sa Kagamitan: Gawain
bago sumapit iba’t- graphic Hayaang matala
ang Bagong ibang organizer,lara sila ng mga
Taon sining wan ng iba’t- kasabihan at
salawiakaing
3. Piyesta ang ibang sining
narinig nila.
4. Masama pagma ng ating
Kasabihan Salawikai
ang malaki bansa, sipi ng
pagpapakasal sa mga salawikain at
ng magkapatid natatan kasabihan.
nang sabay. ging Sanggunian: Ipaliwanag ang
5. Paggamit ng K to 12, mga inilagay sa
kaugali
talaan sa
po at opo. an, AP3PKK -
pangkatang
Takdang- panini IIIh-9 pag-uulat?
Aralin wala, http://ang- Talakayan
Magdala ng tradisy kulturang- Iproses
larawan na on ng pilipino.blogsp o ang
nagpapakita iba’t- ot.com/2013/0 gawain
ng ibang 9/mga- g
skaugalian,pan lalawig tradisyon-o- isinaga
an kaugalian-ng- wa ng
Integrasyon: Pagpapahalaga, bawat
Sining sa mga.html
Patnubay ng pangkat
inwala at kinabib .Pag-
Guro pp.1-4
tradisyon sa ilangan usapan
III.
Metro Manila. g Pamamaraan:
ang
rehiyon kinalab
A. Panimula
Araling Panlipunan . asan.
Hikayatin ang
II. Paksang- Paglalahat:
7:00-7:40 mga bata na
Pahalag
I. Layunin: Aralin: magkuwento ng
ahan
1. Natutu ARALIN 9. karanasan nila
natin an
Mga tungkol sa
koy gating
Natatanging nabasa nila sa
ang mga
Kaugalian, manila paper at
mga kasabih
Paniniwala, magbigay nag
kaugali an at
iba pang
an, Tradisyon ng salawik
kaugalian nila
panini iba't- ibang sa lalawigan.
ain.
233
Pagtataya: mga Madalas na
Punan ang pamahiin. Kaugalian
talahanayan. Pagmamano –
Kami ay ito’y madalas
Sining
kasabihan magbibigay
salawikai ng
Pagpapahalaga ginagawa ng
nmga mga
Halimbawa. nakababata sa
kanilang mga
Mga magulang o sa
Takdang-Aralin Karaniwang mga
Magdala ng
Tradisyon ng nakatatanda sa
larawan na Harana
nagpapakita ng mga Pilipino kanila.
kaugalian, Piyesta Paggamit ng
paniniwala , at “po at opo” sa
tradisyon sa nakatatanda –
Metro Manila. ito’y simbolo
Mga ng pagrespeto
Tradisyon o sa mga
Kaugalian ng nakatatanda.
mga Pilipino Mahilig
makipagkapwa
Ano nga ba -tao -kapag
ang madalas silang
“tradisyon o Simbang gabi may
kaugalian”? nakakasalamu
hang tao.
Ito ang mga Mapagkumbab
paniniwala o Mahal na a – nananatili
opinyon na araw/ pa rin ang
naisalin mula Senakulo kanilang mga
sa mga paa na
magulang nakaapak sa
papunta sa Flores De lupa.
mga anak nila. mayo
Madalas na
Ang mga Paniniwala
Pilipino ay
sadyang Sa Kusina:
mahilig Mamanhikan
sumunod sa Bawal
mga kumanta sa
nakagawian na harap ng kalan
at samga - may
tradisyon. Sila masamang
din ay mahilig mangyayari.
maniwala sa
234
Bawal simbolo ng luha ang Salawikaing
kumanta sa kaswertehan. kabaong – Tagalog
hapag-kainan upang hindi Filipino
– simbolo ng siya Proverbs
hindi mahirapan sa
pagrespeto. Kapag may pag-akyat sa Ang mga
Bawal sumakabilang- langit. kasabihan at
paglaruan ang buhay salawikain ay
naglalayong
apoy – Iba pang magbigay payo
maaaring Bawal pamahiin: at patnubay sa
lumabo ang matulog sa ating pangaraw-
araw na
mata. tabi ng Bawal pamumuhay. Ang
Hindi dapat kabaong – maggupit ng mga
makabasag ng maaaring hindi kuko sa gabi – kasabihang
Pilipino at
pinggan sa mo upang hindi salawikaing
araw ng mapipigilan malasin . Tagalog ay
okasyon – ito ang paggalaw “Friday the isinasaad sa mga
maiiksing
ay simbolo ng ng ulo mo. 13th” – mag- pangungusap
kamalasan. Bawal ingat sa araw lamang subalit
magkamot ng na iyon ang mga eto ay
makahulugan
Sa Kasal: ulo – maaaring sapagkat may at makabuluhan.
magkaroon ng maaaring Eto ay
Bawal isukat kuto. mangyari sa kadalasang
tumatalakay din
ang damit Pagsuutin ng iyong masama. sa mga
pangkasal – pulang damit Paggsing ng karanasan
Maaaring ang mga bata/ alas tres ng ng ating mga
ninuno at
hindi matuloy Pagtawid ng madaling araw nakatatanda at
ang kasal mga bata sa – maaaring naglalayong
Bawal magkita kabaong may dumalaw ituwid ang ating
pamumuhay ng
ang – upang hindi sa inyo. naaayon sa
magkapareha sila guluhin ng Paggising ng kanilang mga
bago ang araw namayapa. mga ispiritu. naging
karanasan.
ng kasal – Dapat putulin Kapag may
maaaring ang kwintas na nakita kang Heto ang ilan sa
mamatay ang nakakabit sa taong pugot ating mga
kasabihan at
isa sa kanila. namayapa – ang ulo – salawikain,
Dapat unahan upang hindi na maaari siyang kasama ang
ng babae ang siya mamatay maiksing
pagpapaliwanag
lalake na masundan. (pwede itong sa ibig sabihin ng
lumabas ng Bawal mapigilan mga eto:
simbahan – magwalis sa basta ibaon
upang hindi araw ng burol lang ang Ang taong
siya maliitin. – bilang kanyang damit nagigipit, sa
Kapag umulan respeto sa lupa) patalim man ay
kumakapit.
sa araw ng Bawal Mga
kasal – matuluan ng Kasabihang Ang taong
Pilipino at nagigipit ay
235
napipilitan minsan ang bunga. nangangatuwiran ang magsikap at
na gumawa ng ay siya pala ang gumawa upang
mapangahas Ginagamit sa mali. matamo ang
na hakbang na paghahambing ng At kung sino pa minimithing
maaaring maging anak sa kanyang ang nagkakaila ay biyaya
dahilan upang mga magulang. siya pala ang may
lalu lamang Sapagkat ang gawa o may sala.
siyang mga magulang Pagkahaba-haba
magipit. ang humuhubog man ng
Halimbawa, ang sa pagkatao at Magkulang ka na prusisyon, sa
taong may pag- sa iyong simbahan din
mabigat na uugali ng anak, magulang, ang tuloy.
pangangailangan ang anak ang huwang lang sa
sa nagiging larawan iyong biyenan. Sa tinagal-tagal
pera ay ng pagkatao at man ng samahan
nagagawang pag- Kadalasang ng isang
mangutang ng uugali ng ipinapayo eto sa magkasintahan,
patubuan, tulad kanyang mga mga nagbabalak at sa kabila ng
ng 5-6, na magulang. Ang magpakasal at sa maaaring maging
nagiging mabuti (o mga balakid sa
dahilan upang masamang) anak, bagong mag- kanilang
siya ay mabaon ay asawa upang pagmamahalan,
sa utang at lalu karaniwang mapabuti ang sa bandang huli
pang maghirap. ibinubunga ng kanilang ay
mabuti (o pagsasama. Ang hahantong din sa
masamang) mga mga kasalan ang
Kahit saang magulang. magulang kase kanilang
gubat, ay ay higit na samahan kung
mayruong ahas. mapagtatakpan o sila ay talagang
Kung hindi ukol, mapapatawad nakalaan para sa
Saan man sa hindi bubukol. ang mga isa't-isa.
ating lipunan ay pagkukulang ng
may mga taong Ang suwerte sa sariling anak.
traydor na buhay ay huwag Pagmakitid ang
gumagawa asahang kumot, magtiis
ng mga bagay na makakamtan May tainga ang kang
nakalalason o kung hindi lupa, may mamaluktot.
nakasisira sa talagang pakpak ang
samahan ng nakalaan para sa balita. Tayo ay dapat
bawat isa. iyo. Mag-ingat sa mga mamuhay nang
sinasabi dahil naaayon sa ating
maaaring sariling
Kung ano ang Kung may marining iba nang kakayahan.
itinanim, siya isinuksok, may hindi mo Dapat
rin ang aanihin. dudukutin. nalalaman dahil magtipid at
Matutong may mga taong mamuhay ng
Kung ano ang magtipid upang tsismoso at payak kung eto
ginawa mo sa sa oras nang mahilig magkalat lang ang kaya ng
kapuwa ay pangangailangan o gumawa ating kabuhayan.
kadalasang ay may perang ng kuwento sa Huwag nating
ganun din ang makukuha sa ibang tao. tularan ang
gagawin sa iyo. sariling ipon pamumuhay ng
Halimbawa, kung upang hindi na mga mas
naging umasa sa tulong Nasa tao ang nakiririwasa sa ati
matulungin ka sa ng ibang tao. gawa, nasa
kapuwa Diyos ang awa.
mo ay tutulungan
ka rin nila. Kung sino ang Hindi sapat na
pumutak, siya tayo ay humingi
ang nanganak. ng awa sa Diyos,
Kung ano ang Kung minsan ay kailangan din
puno, siya rin kung sino pa ang natin
236
237
Disyembre 15-Disyembre 17  Ano ano ang mga paniniwala ang
Araling Panlipunan ating pinagmamalaki?
 Ano ano ang tradisyon ang ating
7:00-7:40 pinagmamalaki?
I. Layunin:  Ano-ano ang mga paniniwala,
Naipapakita sa iba’t-ibang sining ang tradisyon, at kaugalian na nakikita pa
pagmamalaki sa mga natatanging din natin sa kasalukuyan?
kaugalian, paniniwala, tradisyon ng iba’t-  Bakit natin kailangang ipagmalaki/
ibang lalawigan sa kinabibilangang pahalagahan ang mga ito?
rehiyon. Paglalahat:
II. Paksang-Aralin: Dapat nating ipagmalaki an gating
ARALIN 9. Mga Natatanging natatanging kaugalian, paniniwala at
tradisyon.
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng
Pagtataya:
iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon Suriin ang mga sumusunod. Isulat kung
Paksa: Mga Natatanging Kaugalian, Kaugalian, Paniniwala o Tradisyon.
Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang 1. Pagmamano sa nakakatanda
Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon 2. Kailangang sama- sama bago sumapit ang
Kagamitan: graphic organizer,larawan Bagong Taon
ng iba’t-ibang sining ng ating bansa, sipi 3. Piyesta
ng salawikain at kasabihan. Sanggunian: 4. Masama ang pagpapakasal ng magkapatid
K to 12, AP3PKK - IIIh-9 nang sabay.
http://ang-kulturang- 5. Paggamit ng po at opo.
pilipino.blogspot.com/2013/09/mga- Takdang-Aralin
Magdala ng larawan na nagpapakita ng
tradisyon-o-kaugalian-ng-mga.html skaugalian,paninwala at tradisyon sa Metro
Manila.
Integrasyon: Pagpapahalaga, Patnubay Araling Panlipunan
Sining ng Guro 7:00-7:40
pp.1-4
III. Pamamaraan: I. Layunin:
A. Panimula 3. Natutukoy ang mga kaugalian,
Balik-aral: paniniwala, at tradisyon ng mga
Ibatibang pangkat ng tao sa NCR lalawigan sa sariling rehiyon.
4. Naipapakita sa iba’t-ibang sining
Gawain 1: ang pagmamalaki sa mga
Ipaliwanag ang panuto sa pagsasagawa. natatanging kaugalian, paniniwala,
Magtanghal ng dula-dulaan tungkol sa tradisyon ng iba’t-ibang lalawigan
kaugalian ng lalawigan o rehiyon. sa kinabibilangang rehiyon.
Gumamit ng rubric sa pagbibigay ng II. Paksang-Aralin:
puntos sa lahat ng pangkatang gawain. ARALIN 9. Mga Natatanging
Gawain 2: Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng
Bigyan ng kagamitan sa pagguhit, sa pagsulat iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon
ng awit o tula o talata. Paksa: Mga Natatanging Kaugalian,
Ipaliwanag ang indibiduwal na gawain at Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang
bigyan ng sapat na panahon upang matapos Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon
ang gawain. Kagamitan: graphic organizer,larawan
Pagtalakay sa paksa ng iba’t-ibang sining ng ating bansa, sipi
 Ano-ano ang mga kaugalian ang ating ng salawikain at kasabihan. Sanggunian:
pinagmamalaki?
238
K to 12, AP3PKK - IIIh-9 Mga Tradisyon o Kaugalian ng mga
http://ang-kulturang- Pilipino
pilipino.blogspot.com/2013/09/mga-
tradisyon-o-kaugalian-ng-mga.html
Integrasyon: Pagpapahalaga, Patnubay
Sining ng Guro
pp.1-4
III. Pamamaraan: Araling Panlipunan
A. Panimula 7:00-7:40
Hikayatin ang mga bata na magkuwento ng
karanasan nila tungkol sa nabasa nila sa I. Layunin:
manila paper at magbigay nag iba pang Naipapakita sa iba’t-ibang sining ang
kaugalian nila sa lalawigan. pagmamalaki sa mga natatanging
B. Paglinang na Gawain kaugalian, paniniwala, tradisyon ng iba’t-
Alamin Mo ibang lalawigan sa kinabibilangang
Ipaalaala sa mga bata ang mga salawikain at rehiyon.
kasabihan na naririnig nila sa mga II. Paksang-Aralin:
nakatatanda. ARALIN 9. Mga Natatanging
Paglalahad Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng
Pangkatang Gawain
iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon
Hayaang matala sila ng mga kasabihan at
salawiakaing narinig nila. Paksa: Mga Natatanging Kaugalian,
Kasabihan Salawikain Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang
Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon
Kagamitan: graphic organizer,larawan
ng iba’t-ibang sining ng ating bansa, sipi
Ipaliwanag ang mga inilagay sa talaan sa
ng salawikain at kasabihan. Sanggunian:
pangkatang pag-uulat?
Talakayan K to 12, AP3PKK - IIIh-9
http://ang-kulturang-
Integrasyon: Pagpapahalaga, pilipino.blogspot.com/2013/09/mga-
Sining tradisyon-o-kaugalian-ng-mga.html
Iproseso ang gawaing isinagawa ng
bawat pangkat.Pag-usapan ang Patnubay ng Guro pp.1-4
kinalabasan. III. Pamamaraan:
Paglalahat: A. Panimula
Pahalagahan natin an gating mga Balik-aral:
kasabihan at salawikain. Ibatibang pangkat ng tao sa NCR
Pagtataya: B. Paglinang na Gawain
Punan ang talahanayan. Gawain 1:
Ipaliwanag ang panuto sa pagsasagawa.
Sining
kasabihan salawikai Pagpapahalaga Magtanghal ng dula-dulaan tungkol sa
n kaugalian ng lalawigan o rehiyon.
Gumamit ng rubric sa pagbibigay ng
puntos sa lahat ng pangkatang gawain.
Gawain 2:
Takdang-Aralin Bigyan ng kagamitan sa pagguhit, sa pagsulat
Magdala ng larawan na nagpapakita ng ng awit o tula o talata.
kaugalian, paniniwala , at tradisyon sa Metro
Manila.
239
Ipaliwanag ang indibiduwal na gawain at ARALIN 9. Mga Natatanging
bigyan ng sapat na panahon upang matapos Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng
ang gawain. iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon
Pagtalakay sa paksa Paksa: Mga Natatanging Kaugalian,
 Ano-ano ang mga kaugalian ang ating Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang
pinagmamalaki?
Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon
 Ano ano ang mga paniniwala ang
Kagamitan: graphic organizer,larawan
ating pinagmamalaki?
 Ano ano ang tradisyon ang ating
pinagmamalaki? ng salawikain at kasabihan. Sanggunian:
 Ano-ano ang mga paniniwala, K to 12, AP3PKK - IIIh-9
Integrasyon: Pagpapahalaga, pilipino.blogspot.com/2013/09/mga-
Sining tradisyon-o-kaugalian-ng-mga.html
tradisyon, at kaugalian na nakikita pa
din natin sa kasalukuyan? Patnubay ng Guro pp.1-4
 Bakit natin kailangang ipagmalaki/ III. Pamamaraan:
pahalagahan ang mga ito? A. Panimula
Paglalahat: Balik-aral:
Dapat nating ipagmalaki an gating Ibatibang pangkat ng tao sa NCR
natatanging kaugalian, paniniwala at B. Paglinang na Gawain
tradisyon. Gawain 1:
Pagtataya: Ipaliwanag ang panuto sa pagsasagawa.
Suriin ang mga sumusunod. Isulat kung Magtanghal ng dula-dulaan tungkol sa
Kaugalian, Paniniwala o Tradisyon.
kaugalian ng lalawigan o rehiyon.
1. Pagmamano sa nakakatanda
2. Kailangang sama- sama bago sumapit ang
Gumamit ng rubric sa pagbibigay ng
Bagong Taon puntos sa lahat ng pangkatang gawain.
3. Piyesta Gawain 2:
4. Masama ang pagpapakasal ng magkapatid Bigyan ng kagamitan sa pagguhit, sa pagsulat
nang sabay. ng awit o tula o talata.
5. Paggamit ng po at opo. Ipaliwanag ang indibiduwal na gawain at
Takdang-Aralin bigyan ng sapat na panahon upang matapos
Magdala ng larawan na nagpapakita ng ang gawain.
kaugalian,paninwala at tradisyon sa Metro Pagtalakay sa paksa
Manila.  Ano-ano ang mga kaugalian ang ating
Enero 5-Enero 9 pinagmamalaki?
 Ano ano ang mga paniniwala ang
Araling Panlipunan ating pinagmamalaki?
7:00-7:40  Ano ano ang tradisyon ang ating
I. Layunin: pinagmamalaki?
Naipapakita sa iba’t-ibang sining ang  Ano-ano ang mga paniniwala,
pagmamalaki sa mga natatanging tradisyon, at kaugalian na nakikita pa
kaugalian, paniniwala, tradisyon ng iba’t- din natin sa kasalukuyan?
ibang lalawigan sa kinabibilangang  Bakit natin kailangang ipagmalaki/
pahalagahan ang mga ito?
rehiyon.
Paglalahat:
natatanging kaugalian, paniniwala at
tradisyon.
240
Pagtataya: Hikayatin ang mga bata na magkuwento ng
Suriin ang mga sumusunod. Isulat kung karanasan nila tungkol sa nabasa nila sa
Kaugalian, Paniniwala o Tradisyon. manila paper at magbigay nag iba pang
1. Pagmamano sa nakakatanda kaugalian nila sa lalawigan.
2. Kailangang sama- sama bago sumapit ang B. Paglinang na Gawain
Bagong Taon Alamin Mo
3. Piyesta Ipaalaala sa mga bata ang mga salawikain at
4. Masama ang pagpapakasal ng magkapatid kasabihan na naririnig nila sa mga
nang sabay. nakatatanda.
5. Paggamit ng po at opo. Paglalahad
Takdang-Aralin Pangkatang Gawain
Magdala ng larawan na nagpapakita ng Hayaang matala sila ng mga kasabihan at
skaugalian,paninwala at tradisyon sa Metro salawiakaing narinig nila.
Manila. Kasabihan Salawikain
Ipaliwanag ang mga inilagay sa talaan sa

Araling Panlipunan
pangkatang pag-uulat?
7:00-7:40 Talakayan
I. Layunin: Iproseso ang gawaing isinagawa ng
5. Natutukoy ang mga kaugalian, bawat pangkat.Pag-usapan ang
paniniwala, at tradisyon ng mga kinalabasan.
lalawigan sa sariling rehiyon. Paglalahat:
Pahalagahan natin an gating mga
6. Naipapakita sa iba’t-ibang sining
kasabihan at salawikain.
ang pagmamalaki sa mga Pagtataya:
natatanging kaugalian, paniniwala, Punan ang talahanayan.
tradisyon ng iba’t-ibang lalawigan
sa kinabibilangang rehiyon. kasabihan
Sining
salawikai Pagpapahalaga
II. Paksang-Aralin:
n
ARALIN 9. Mga Natatanging
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng
iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon
Paksa: Mga Natatanging Kaugalian, Takdang-Aralin
Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Magdala ng larawan na nagpapakita ng
Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon kaugalian, paniniwala , at tradisyon sa Metro
Kagamitan: graphic organizer,larawan Manila.
ng iba’t-ibang sining ng ating bansa, sipi Mga Tradisyon o Kaugalian ng mga
ng salawikain at kasabihan. Sanggunian: Pilipino
K to 12, AP3PKK - IIIh-9
pilipino.blogspot.com/2013/09/mga-
tradisyon-o-kaugalian-ng-mga.html
Sining ng Guro
pp.1-4
III. Pamamaraan:
A. Panimula Araling Panlipunan
241
7:00-7:40  Ano ano ang tradisyon ang ating
I. Layunin: pinagmamalaki?
Naipapakita sa iba’t-ibang sining ang  Ano-ano ang mga paniniwala,
pagmamalaki sa mga natatanging tradisyon, at kaugalian na nakikita pa
din natin sa kasalukuyan?
kaugalian, paniniwala, tradisyon ng iba’t-
 Bakit natin kailangang ipagmalaki/
ibang lalawigan sa kinabibilangang pahalagahan ang mga ito?
rehiyon. Paglalahat:
ARALIN 9. Mga Natatanging natatanging kaugalian, paniniwala at
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng tradisyon.
iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon Pagtataya:
Paksa: Mga Natatanging Kaugalian, Suriin ang mga sumusunod. Isulat kung
Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Kaugalian, Paniniwala o Tradisyon.
Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon 1. Pagmamano sa nakakatanda
Kagamitan: graphic organizer,larawan 2. Kailangang sama- sama bago sumapit ang
Bagong Taon
3. Piyesta
ng salawikain at kasabihan. Sanggunian: 4. Masama ang pagpapakasal ng magkapatid
K to 12, AP3PKK - IIIh-9 nang sabay.
http://ang-kulturang- 5. Paggamit ng po at opo.
pilipino.blogspot.com/2013/09/mga- Takdang-Aralin
tradisyon-o-kaugalian-ng-mga.html Magdala ng larawan na nagpapakita ng
skaugalian,paninwala at tradisyon sa Metro
Integrasyon: Pagpapahalaga, Patnubay Manila.
Sining ng Guro
pp.1-4
III. Pamamaraan:
A. Panimula Araling Panlipunan
Balik-aral: 7:00-7:40
Ibatibang pangkat ng tao sa NCR I. Layunin:
B. Paglinang na Gawain Natutukoy ang iba't-ibang layon ng
Gawain 1: katawagan sa mga lungsod ng
Ipaliwanag ang panuto sa pagsasagawa. kinabibilangang Rehiyon
Magtanghal ng dula-dulaan tungkol sa II. Paksang-Aralin:
kaugalian ng lalawigan o rehiyon. ARALIN 10: Mga Layon ng Iba't-
Gumamit ng rubric sa pagbibigay ng ibang Katawagan sa Aking Rehiyon
puntos sa lahat ng pangkatang gawain. Paksa: Iba-ibang layon ng mga
Gawain 2: katawagan sa mga lungsod sa
Bigyan ng kagamitan sa pagguhit, sa pagsulat kinabibilangang Rehiyon
ng awit o tula o talata. Kagamitan: graphic organizer, gamit sa
Ipaliwanag ang indibiduwal na gawain at pagguhit at pagsulat
bigyan ng sapat na panahon upang matapos
Sanggunian:
ang gawain.
Pagtalakay sa paksa K to 12, AP3PKK – IIIh
 Ano-ano ang mga kaugalian ang ating http://www.slideshare.net/aQuhkHimgera
pinagmamalaki? Rd/national-capital-region-ncr-31409703
 Ano ano ang mga paniniwala ang by
ating pinagmamalaki? Kim Gerald Mandocdoc
242
Sining ng Guro
pp.1-4
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aral:
Ibatibang pangkat ng tao sa NCR
Gawain 1:
Alamin ang mga katawagan na ginagamit
sa lalawigan at sa mga lungsod sa
rehiyon.
Gawain 2:
Bigyan ng kagamitan sa pagguhit ng mga
sagisag o katawagan ng mga lungsod
Pagtalakay sa paksa
 Ano-ano ang mga katawagan o
bansag sa mga lungsod sa Metro
Manila?
 Saan batay o hango ang mga
katawagan nila? Araling Panlipunan
 Bakit natin kailangang ipagmalaki/ 7:00-7:40
pahalagahan ang mga ito? I. Layunin:
Paglalahat:
1. Natutukoy ang iba't-ibang layon ng
Ang mga katawagan ng bawat
lungsod ay nagpapahayag ng mga katawagan sa mga lungsod ng
katangian nito. kinabibilangang Rehiyon
Pagtataya: 2. Naipaliliwanag ang mga layunin na ito
Tukuyin ang lungsod na may mga nakatalang ay bahagi ng kultura ng mga
katawagan. lalawigan sa rehiyon
1. Vibrant City o Masiglang Lungsod II. Paksang-Aralin:
2. Shoe Capital o Kabisera ng Sapatos sa ARALIN 10: Mga Layon ng Iba't-
bansa. ibang Katawagan sa Aking Rehiyon
3. Kabisera ng Kasuotan o fashion capital ng Paksa: Iba-ibang layon ng mga
bansa. katawagan sa mga lungsod sa
4. Tahanan ng Bamboo Organ.
kinabibilangang Rehiyon
5. Kabisera ng Palaisdaan sa bansa.
Takdang-Aralin Kagamitan: graphic organizer, gamit sa
Magdala ng larawan na nagpapakita ng mga pagguhit at pagsulat
produkto ng bawat lungsod sa Metro Manila. Sanggunian:
K to 12, AP3PKK – IIIh
http://www.slideshare.net/aQuhkHimgera
Rd/national-capital-region-ncr-31409703
by
Kim Gerald Mandocdoc
Integrasyon: Pagpapahalaga, Patnubay ng Guro pp.1-4
Sining III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aral:
243
Tukuyinmuli nag mga katawagan sa
bawat lungsod sa Metro Manila.
Gawain 1:
Iugnay ang katawagan sa mga
hanapbuhay / produkto/Negosyo ng mga
tao sa bawat lungsod.
Gawain 2:
Gumuhit ng tatak na produkto/kagamitan ng
bawat
lungsod na nagbunsod sa pagbibigay ng
katawagan.
Ipaliwanag ang indibiduwal na gawain at
bigyan ng sapat na panahon upang matapos
ang gawain.
Pagtalakay sa paksa
 Ano-ano ang mga produkto o
hanapbuhay sa bawat lungsod?
 Paano ito nakaapekto sa ekonomiya
ng lungsod?
 Bakit binansagan ang bawat lungsod
ayon sa tatak na produkto nila?
Paglalahat:
Ang mga bansag o katawagan ng
bawat lungsod ay nagpapahayag ng
mga produkto/kagamitan o
hanapbuhay sa bawat lungsod sa
Metro Manila.
Pagtataya:
Isulat ang produkto/Kagamitan/Negosyo na
nagbigay ng natatanging katawagn sa mga
sumusunod na lungsod:
1. Makati
2. Mandaluyong
3. Paraňaque
4. Las Piňas
5. Pateros
Takdang-Aralin
Itala ang mga lungsod at tapatan ng larawan
ng pangunahing produktong nagbigay ng
bansag dito.
244
245
Ikaapat na Markahan
Enero 20-23
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
Naiuugnay ang kapaligiran sa uri ng
pamumuhay ng kinabibilangang lalawigan
o lungsod
II. Paksang-Aralin:
ARALIN 1: Kapaligiran at
Ikinabubuhay sa Mga Lalawigan ng
Kinabibilangang Rehiyon Takdang
Panahon Paksa: Kapaligiran at
Pamumuhay sa mga Lalawigan
Integrasyon: Pagpapahalaga, Kagamitan: Mapa ng kinabibilangang
Sining rehiyon, Mapa ng mga pangkulay
Lalawigang sakop ng rehiyon, Manila
paper,
K to 12, AP3EAP-IVa-1
Kagamitan Mapa ng kinabibilangang
rehiyon, Mapa ng mga pangkulay
paper,

III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aral:
Katawagan sa mga lugar sa Metro Manila
Pamamaraan: A. Panimula:
Magpakita ng mapa ng kinabibilangang
rehiyon.
NCR
246
Ipatukoy ang mga Lungsod na sakop nito. Nailalarawan ang uri ng pamumuhay
Tanungin ang mga bata kung saang (tirahan, kasuotan at hanapbuhay) ayon sa
lungsod sila kabilang. kapaligiran ng kinabibilangang lalawigan
o lungsod
B. Paglinang: II. Paksang-Aralin:
1. Ipalarawan ang kapaligiran ng bawat ARALIN 1: Kapaligiran at
lungsod sa metro Manila o NCR. Ikinabubuhay sa Mga Lalawigan ng
2. Talakayin ang kaugnayan ng Kinabibilangang Rehiyon Takdang
kapaligiran ng bawat Panahon Paksa: Kapaligiran at
lalawigan at ang uri ng pamumuhay dito. Pamumuhay sa mga Lalawigan
Hal. Ang Malabon batay sa kapaligiran Kagamitan: Mapa ng kinabibilangang
ano ang hanapbuhay ng mga tao doon? rehiyon, Mapa ng mga pangkulay
3. Pangkatang Gawain Lalawigang sakop ng rehiyon, Manila
Ipatala ang mga uri ng pamumuhay o paper,
hanapbuhay ng mga tao sa mga lungsod Sanggunian: Modyul 4, Aralin 1
sa Metro Manila kaugnay ng kapaligiran K to 12, AP3EAP-IVa-1
nito. Kagamitan Mapa ng kinabibilangang
4. Pag-uulat ng bawat pangkat rehiyon, Mapa ng mga pangkulay
Integrasyon: Pagpapahalaga, 5. Lalawigang sakop ng rehiyon
Sining talakayan Manila Paper
6, Patnubay ng Guro pp.1-4
Paglalahat III. Pamamaraan:
Ang kapaligiran ng lungsod ay A. Panimula
nagpapahayag ng uri ng pamumuhay ng Balik-aralan
mga tao ditto. Ang mga uri ng pamumuhay sa NCR batay sa
Pagtataya: kapaligiran.
Punan ang graphic organizer ng bawat Hal. Valenzuela- Maraming pagawaan dito
lungsod. Itala ang hanapbuhay o uri ng kaya ang mga tao ay nagtratrabaho sa pabrika.
pamumuhay ng mga tao dito. B. Paglinang na Gawain
Alamin Mo
Uri ng Ipaalala sa mga bata ang mga tirahan,
pamumuhay/Hanapbuhay kasuotan ng mga Taga-NCR.
Paraňaque Paglalahad Manila
Pangkatang Gawain
Malabon at Navotas Gawain 1:
Hikayatin ang mga mag-aaral na
maibahagi ang uri ng pamumuhay sa
Valenzuela Makati
kanilang lungsod sa metyro Manila:
Takdang-Aralin tirahan, kasuotan at hanapbuhay.
Magdala ng mga larawan ng produkto ng Ipaguhit ang mga ito batay sa kanilang
bawat lungsod sa Metro obserbasyon at nakikita.
Manila. Talakayan
Iproseso ang gawaing isinagawa
Ikaapat na Markahan ng bawat pangkat.Pag-usapan ang
Araling Panlipunan kinalabasan.
7:00-7:40 Paglalahat:
I. Layunin:
247
Walang pagkakaiba ang mga tirahan, Sanggunian:
kasuotan ng mga karaniwang mamamayan sa K to 12, AP3EAP-IVa-2
Metro Manila. http://www.lakbaydiwapinas.com/blog/la-
Pagtataya: mesa-eco-park-its-more-fun-in-quezon-
Integrasyon: Pagpapahalaga, Punan ang
city
Sining
talahanayan.
III. Pamamaraan:
Sining A. Panimula
Kasuotan Tirahan Hanapbuhay
Balik-aral:
Mga kasuotan at tirahan ng mga taga
metro Manila o NCR.
Takdang-Aralin Pangkatang Gawain
Magdala ng larawan na nagpapakita ng Ipasuri sa klase kung ano ang alam nila
kasuotan, tirahan ng mga tao sa Metro tungkol sa likas na yaman ng bawat
Manila. lungsod ng rehiyon at ang pakinabang na
pang-ekonomiko mula sa mga likas na
yamang ito. Halimbawa : Ang Manynila
ay maraming daungan ng mga barko
galling sa ibat-ibang panig ng bansa at
mundo para makipagkalakalan.
Pagtalakay sa paksa
 Hayaang makapag-ulat ang mga bata
at talakayin ang mga gawa.
 Hayaang magtanungan ang bawat pangkat
 Paglalahat:
Ang Metro Manila ay may likas na
yaman katulad ng Yamang dagat at
yamang tao para sa ikauunlad ng
ekonomiya nito.
Pagtataya:
Magtala ng 2 Likas na yaman sa Metro
Ikaapat na Markahan Manila.
Araling Panlipunan Magbigay ng 2 o 3 pakinabang nito.
7:00-7:40 Takdang-Aralin
Magdala ng larawan ng likas na yaman sa
I. Layunin: Metro Manila.Saliksikin pa ang ibang likas na
Naipaliliwanag ang iba-ibang pakinabang yaman sa Metro Manila.
pang-ekonomiko ng mga likas na yaman
ng kinabibilangang lalawigan at rehiyon
II. Paksang-Aralin:
ARALIN 2: Likas na Yaman ng
Paksa: Likas Yaman ng Kinabibilangang
Rehiyon
Kagamitan: Mapa ng pisikal
ngkinabibilangang lalawigan at rehiyon,
KWL chart, Manila paper, pangkulay
248
Gawain 2:
Pagpapalitan ng kaalaman tungkol sa mga
likas na yaman ng bawat lungsod sa Metro
manila.
Pagtalakay sa paksa
 Ano-ano ang mga likas na yaman sa
Metro Manila?
 Masdan ang mapa tukuyin ang mga
kinaroronan ng mga pantalan o
daungan ng mga barko.
Paglalahat:
Mayroong mga likas na yaman sa
Metro Manila na napapkinabangan ng
mga industriya o ekonomiya.
Pagtataya:
Ikaapat na Markahan Itala ang mga pantalan na daungan ng mga
Araling Panlipunan kalakal sa Metro Manila.
7:00-7:40 Tingnan ang mapa.
Takdang-Aralin
I. Layunin: Magdala ng larawan na nagpapakita ng mga
Natutukoy ang likas na yaman ng likas na yaman ng bawat lungsod sa Metro
kinabibilangang lalawigan at rehiyon Manila.
II. Paksang-Aralin:
ARALIN 2: Likas na Yaman ng
Paksa: Likas Yaman ng Kinabibilangang
Rehiyon
Kagamitan: Mapa ng pisikal
ngkinabibilangang lalawigan at rehiyon,
KWL chart, Manila paper, pangkulay
Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVa-4
http://www.lakbaydiwapinas.com/blog/la-
mesa-eco-park-its-more-fun-in-quezon-city
www.slideshare.net/ProfDale/ncr-2011

Sining ng Guro
pp.1-4
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aral:
Ibatibang pangkat ng tao sa NCR
Gawain 1:
Hayaang mag-isip at tukuyin ng mga bata
ang mga likas na yaman sa Metro Manila.
Hayaang pag-usapan nila ito sa pangkat.
249
250
251
Saan ang
pinanggalingan
Gaano karami
Anong
ang nabigyan
produkto ang
ng
mga nagawa
hanapbuhay
Ikaapat na Markahan Industriya
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin: Paano
Makapagtutukoy ng mga industriyang naapektuhan
Paano ito
ang
matatagpuan sa sariling lalawigan at naging tanyag
pamumuhay
rehiyon ng mga tao
II. Paksang-Aralin:
ARALIN 3: Pinaggalingan ng mga
Produkto at Industrya ng Kinabibilangan 3. Talakayin ang web sa pamamagitan ng
Lalawigan at Rehiyon (NCR) pagsagot sa mga tanong. Maaring palitan
Paksa: Pinangalingan ng mga ang industrya ng industryang lokal sa
Produkto ng Rehiyon Kagamitan: sariling lalawigan.
Larawan ng produkto na makukuha sa • Ano ang industriyang
rehiyon manila paper, pangkulay nagpatanyag sa inyong
pangguhit lalawigan?
Sanggunian: Modyul 4, Aralin 3 K • Gaano karaming tao sa
to 12, (AP3EAP-IVb-3) lalawigan ang nagkatrabaho?
Kagamitan Mapa ng kinabibilangang • Paano naapektuha ang
rehiyon, Mapa ng mga pangkulay pamumuhay ng mga tao dahil
Lalawigang sakop ng rehiyon, Manila sa industrya?
paper, • Paano ito nagumpisa at saan
Patnubay ng Guro pp.279-283 nanggaling ang produktong
III. Pamamaraan: ginagamit ng industrya?
A. Panimula Konseptong nabubuo
Alamin Natin
Magpakita ng Industriya sa rehiyon. B. Paglinang:
Gumamit ng semantic web upang Pangkatang Gawain
maunawaan ang konsepto ng industriya. 1. Ipabasa ang datos tungkol sa industriya
na naiatas sa pangkat.
2. Talakayin ang grap o talahahanayan ng
impormasyon gumamit ng grapic
organizer o semantic web para itala ang
mga nabasang impormasyon batay sa
ipinakitang halimbawa.
252
4. Pag-uulat ng bawat pangkat
5. talakayan
6, Paglalahat
Ang industriya sa bawat lungsod ay
nagbibigay ng produkto, trabaho at kita sa
rehiyon.
Pagtataya:
Punan ang graphic organizer ng bawat
impormasyon batay sa mga katanungan na
tinalakay sa pangkatang gawain. Pag-aralan
ang pie graph. Kumuha ng porsiyento ng kita
ditto.
ng mga tao dito.

Maramihan /Tingiang Tindahan
Takdang-Aralin
Magdala ng mga larawan ng produkto ng Ikaapat na Markahan
bawat lungsod sa Metro Manila.
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
Makapagpaliwanag na ang paglaganap ng
mga nasabing industrya ay nagmumula sa
likas na yaman ng kinabibilangang
lalawigan at rehiyon .
II. Paksang-Aralin:
ARALIN 3: Pinaggalingan ng mga
Produkto at Industrya ng Kinabibilangan
Lalawigan at Rehiyon (NCR)
253
Paksa: Pinangalingan ng mga Produkto
ng Rehiyon Kagamitan: Larawan ng Halaman/Tanim Yaman-dagat Mula sa
produkto na makukuha sa rehiyon manila Navotas at Malabon
paper, pangkulay pangguhit
Sanggunian: Modyul 4, Aralin 3 K
to 12, (AP3EAP-IVb-3)
Kagamitan Mapa ng kinabibilangang Industriya
rehiyon, Mapa ng mga pangkulay
paper,
III. Pamamaraan:
A. Panimula Takdang-Aralin
Alamin Mo Magdala ng larawan ng halimbawa ng
Balik-aralan ang tinalakay na industriya at industriya sa Valenzuela.
mga produkto at bilang ng mga taong
naghahanapbuhay dito.
Halimbawa : Industriya ng adobe dati sa
Mapulang Lupa at Ugong
Paglalahad
Pangkatang Gawain
Gawain 1:
Hikayatin ang mga mag-aaral na
gumamamit ng sariling istilo sa
paglalahad ng mga likas na yaman na
matatagpuan sa Metro Manila.
Ipaguhit ang mga ito batay sa kanilang
obserbasyon at nakikita. Ikaapat na Markahan
Talakayan Araling Panlipunan
Iproseso ang gawaing isinagawa 7:00-7:40
ng bawat pangkat.Pag-usapan ang I. Layunin:
kinalabasan. Maisa-isa ang mga produkto at kalakal na
Paglalahat: matatagpuan sa kinabibilangang lalawigan
Ang mga gulay sa ibang agrikultural na
at rehiyon .
bahagi ng lungsod at mga yamang dagat/tubig
na matatagpuan sa Metro Manila ay mga II. Paksang-Aralin:
halimbawa ng likas na yaman mula dito. ARALIN 4: Mga Produkto at Kalakal ng
Pagtataya: Kinabibilangan Lalawigan at Rehiyon
Punan ang talahanayan. Paksa: Produkto at Kalakal ng Rehiyon
Kagamitan: graphic organizers produkto
na makukuha sa rehiyon
manila paper, pangkulay pangguhit
inpormasyon tungkol sa mga produkto ng
rehiyon
K to 12, (AP3EAP-IVc-4)
www.slideshare.net/ProfDale/ncr-2011
254
Divine Dizon http://www.slideshare.net/mstweety/national-
capital-region-ncr?next_slideshow=1

Sining ng Guro
pp.281-
284
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aral:
Mga likas na Yaman ng bawat Lungsod
Pangkatang Gawain
Pangkat 1, 3, 5
Ipasuri sa klase kung ano ang alam nila Ikaapat na Markahan
tungkol produkto ng bawat lunsod.Itala sa
Araling Panlipunan
graphic organizer /fish bone o semantic
web ang kanilang maiisip. 7:00-7:40
Pangkat 2 at 4 I. Layunin:
Ipaguhit ang mga produkto ng mga Natutukoy ang likas na yaman ng
lungsod sa Metro Manila. kinabibilangang lalawigan at rehiyon
Pagtalakay sa paksa II. Paksang-Aralin:
 Hayaang makapag-ulat ang mga bata ARALIN 4: Mga Produkto at Kalakal
at talakayin ang mga gawa. ng Kinabibilangan Lalawigan at Rehiyon
 Hayaang magtanungan ang bawat pangkat Paksa: Produkto at Kalakal ng Rehiyon
 Paglalahat: Kagamitan: graphic organizers produkto
Ang Metro Manila ay may likas na na makukuha sa rehiyon
yaman katulad ng Yamang dagat at manila paper, pangkulay pangguhit
yamang tao para sa ikauunlad ng
ekonomiya nito.
Pagtataya:
rehiyon
Magtala ng 5 lungsod sa Metro Manila at Sanggunian: Modyul 4, Aralin 4
tanyag na produkto sa mga ito. K to 12, (AP3EAP-IVc-4)
Takdang-Aralin www.slideshare.net/ProfDale/ncr-2011
Magdala ng larawan ng mga produkto sa capital-region-ncr?next_slideshow=1
Metro
Integrasyon: Pagpapahalaga, Manila.
Sining
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aral:
Mga produktong matatagpuan sa Metro
Manila
Gawain 1:
ang mga likas na yaman sa Metro Manila
kaugnay ng kagamitang pinanggalingan
255
ng produkto. Halimbawa : isda-bagoong. Ikaapat na Markahan
Hayaang pag-usapan nila ito sa pangkat. Araling Panlipunan
Gawain 2:
7:00-7:40
likas na yaman ng bawat lungsod sa Metro I. Layunin:
manila. Mailarawan ang kahalagahan ng wastong
Pagtalakay sa paksa paggamit ng likas yaman sa pagpapatuloy
 Ano-ano ang mga likas na yaman sa ng kabuhayan ng mga tao sa
Metro Manila? kinabibilangang lalawigan at rehiyon .
 Masdan ang mapa tukuyin ang mga II. Paksang-Aralin:
kinaroronan ng mga pantalan o ARALIN 4: Mga Produkto at Kalakal
daungan ng mga barko. ng Kinabibilangan Lalawigan at Rehiyon
 Bakit natin kailangang ipagmalaki/ Paksa: Produkto at Kalakal ng Rehiyon
pahalagahan ang mga ito? Kagamitan: graphic organizers produkto
Paglalahat:
Mayroong mga likas na yaman sa
Metro Manila na napapkinabangan ng manila paper, pangkulay pangguhit
mga industriya o ekonomiya. inpormasyon tungkol sa mga produkto ng
Pagtataya: rehiyon
Itala ang mga likas na yaman na Sanggunian: Modyul 4, Aralin 4
Integrasyon: Pagpapahalaga, www.slideshare.net/ProfDale/ncr-2011
Sining capital-region-ncr?next_slideshow=1
pinanggagalingan ng mga nagagawang
produkto sa Metro Manila. Patnubay ng Guro pp.281-284
Tingnan ang mapa. III. Pamamaraan:
Takdang-Aralin
A. Panimula
Magdala ng larawan na nagpapakita ng mga
likas na yaman ng bawat lungsod sa Metro Balik-aral:
Manila. Mga likas na yaman na matatagpuan sa
Metro Manila
Gawain 1:
Pangkat 2 at 4
ang mga likas na yaman sa Metro Manila
kaugnay ng kagamitang pinanggalingan
ng produkto. Hayaang mag-isip sila ng
mga hakbang na mapapangalagaan ang
mga likas na yaman .Halimbaya :
Lawa/Ilog/Dagat.
Gawain 2:
Pangkat 1,3, at 5
Ipaguhit sa mga bata ang maaring isagawang
pangangalaga sa likas na yaman gaya ng
ilog/lawa/dagat at taniman.
likas na yaman ng bawat lungsod sa Metro
manila.
256
Pagtalakay sa paksa
 Ano-ano ang mga likas na yaman sa
Metro Manila?
 Paano pangangalagaan ang mga ito?
Paglalahat:
Dapat isagawa ang matalinong
paggamit ng mga likas na yaman sa
Metro Manila.
Pagtataya:
Magbigay ng 5 paraan ng pangangalaga sa
lika sna yaman sa Metro Manila.
(Dagat/Lawa/ilog/Taniman)
Takdang-Aralin
Magdala ng larawan na nagpapakita ng
wastong pangangalaga sa mga likas na yaman
sa Metro Manila.
257
258
Ikaapat na Markahan Konseptong nabubuo
Araling Panlipunan  Paano mo masasabing isa itong
7:00-7:40 industrya ng inyong lalawigan?
B. Paglinang:
I. Layunin: 1.Pagganyak Na tanong
1. Maisa-isa ang mga produkto at Anu-ano ang produkto o kalakal
kalakal na matatagpuan sa sa bawat lungsod sa Metro Manila?
kinabibilangang lalawigan at Pangkatang Gawain
rehiyon
 Ipamahagi ang mga meta cards na
2. Makapaguugnay ang
nagtataglay ng mga impormasyon
pinanggagalingan ng produkto at
tungkol sa kalakal ng bawat
kalakal ng kinabibilangang
lungsod.
lalawigan at rehiyon mula sa likas
 Hayaang pag-usapan sabawt
na yaman nito
pangkat ang mga produkto sa
II. Paksang-Aralin:
pangkat ng mga lungsod na
ARALIN 4: Mga Produkto at Kalakal ng
nakatalaga sa kanilang pangkat.
Kinabibilangan Lalawigan at Rehiyon
Paksa: Produkto at Kalakal ng Rehiyon  Ilahad ang gawa sa iba’t ibang
Kagamitan: graphic organizers produkto istilo gaya ng graphic organizer,
na makukuha sa rehiyon bulaklak, semantic web at iba pa.
manila paper, pangkulay pangguhit  Pag-uulat ng mga Ginawa
inpormasyon tungkol sa mga produkto ng sa paksa. Lagumin ang iniulat ng bawat
rehiyon pangkat.
Sanggunian: Modyul 4, Aralin 3 K Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa
to 12, (AP3EAP-IVc-4) konseptong dapat nilang maunawaan
Kagamitan Mapa ng kinabibilangang tungkol sa aralin sa pamamagitan ng mga
rehiyon, Mapa ng mga pangkulay sumusunod na tanong:
Lalawigang sakop ng rehiyon, Manila Paano napapabuti ang buhay ng mga taga
paper, rehiyon mula sa mga likas na yaman ng
Patnubay ng Guro pp.285-287 rehiyon? Anong mangyayari kapag
III. Pamamaraan: walang likas yaman?
A. Panimula Ano ang pakinabang ng mga produkto
Alamin Natin para sa ikaunlad ng ekonomiya ng
Panimula: rehiyon?
Sabihin sa mga bata na maglabas sila ng 5. Talakayan
bond paper. Gumuhit sila ng isang bahagi Pagsagot sa pagganyak na tanong.
ng kanilang lalawigan. Iguhit nila ang 6, Paglalahat
mga likas yaman na matatagpuan sa Ang industriya sa bawat lungsod ay
bahagi ng kanilang lalawigan. nagbibigay ng produkto, trabaho at kita sa
Ipaulat sa mga mag-aaral ang kanilang rehiyon.
iginuhit. Balik aralan ang ibig sabihin ng Pagtataya:
Pagtapatin ang Lungsod at ang produkto nito.
likas yaman sa pamamagitan ng
Lungsod/Bayan Produkto
halimbawa. __1. Las Piňas
Balik aralan ang talakayan tungkol sa
industryang makikita sa kanilang
lalawigan at sa mga lalawigan ng kanilang A.
rehiyon.
259
__2. Malabon at
Navotas
B.
__3. Sapatos at Bag
C.
__4. Pateros
D.
__5. Valenzuela
E.
Takdang-Aralin
Gumawa ng collage ng mga larawan ng mga
produkto ng bawat lungsod sa NCR.
260
Impormasyon sa Guro
Altern
Dist
ate City/Cities
rict
Name
The
1
Capital Manila
st
District
Easter
2 Mandaluyong, Marikina, Pa
n
n sig, Quezon City, and San
Manila
d Juan
District
Northe
rn
3 Manila
Caloocan, Malabon, Navota
r District
s, and Valenzuela
d (CAM
ANAV
A)
Southe Las
4t rn Piñas, Makati, Muntinlupa,
h Manila Parañaque, Pasay, Pateros,
District and Taguig
Mga Produkto:
261
Noong Agosto 26, isinagawa ng mga mag-
aaral ni Dr. Fernando Zialcita, direktor ng
Cultural Heritage Studies Program,
Department of Sociology and Anthropology
ng Ateneo de Manila University, sa tulong ng
Mama Sita Foundation, ang isang “Lambanog
Degustation Night” sa Cafe Ysabel, San
Juan.
Read
more: http://bandera.inquirer.net/31601/lamb
anog-tagay-na#ixzz3QHns7hOD
Follow us: @inquirerdotnet on Lambanog
Twitter | inquirerdotnet on Facebook Balut-Pateros
262
Asin sa Las Piňas ( http://bandera.inquirer. Shopping Malls in
Quezon City/Networks/ITnet/files/2014/05/bandehado3.jpg)
also the center of the entertainment industry
. The news programs and variety shows seen on every television screen all
over the country are beamed from ABS-CBN, GMA Network, NBN
TV and radio stations based in the city.
Ikaapat na Markahan
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
263
1. Naisa-isa ang mga produkto at Talakayan
kalakal na matatagpuan sa Iproseso ang gawaing isinagawa
kinabibilangang lalawigan at ng bawat pangkat.Pag-usapan ang
rehiyon kinalabasan.
2. Nakapaguugnay ang Paglalahat:
pinanggagalingan ng produkto at Kailangang isagawa ang wastong paggamit ng
kalakal ng kinabibilangang mga pinagkukunan ng produkto o mga likas
na yaman sa NCR.
lalawigan at rehiyon mula sa likas
Pagtataya:
na yaman nito Gumamait ng rubrics sa pagbibigay puntos sa
3. Nailarawan ang kahalagahan ng poster na gianwa ng mga pangkat.
wastong paggamit ng likas yaman 5 puntos-Pinakamahusay
sa pagpapatuloy ng kabuhayan ng 4-puntos may kaunting mali
mga tao sa kinabibilangang 3-puntos may 3 mali
lalawigan at rehiyon 2- May 2 mali
. 1- nangangailangan ng patnubay.
II. Paksang-Aralin: Takdang-Aralin
ARALIN 4: Mga Produkto at Kalakal ng Gumawa ng collage ng wastong pangangalaga
Kinabibilangan Lalawigan at Rehiyon ng mga likas na yaman sa NCR.
Paksa: Produkto at Kalakal ng Rehiyon
Kagamitan: graphic organizers produkto
manila paper, pangkulay pangguhit
rehiyon Ikaapat na Markahan
Sanggunian: Modyul 4, Aralin 3 K Araling Panlipunan
to 12, (AP3EAP-IVc-4) 7:00-7:40
Kagamitan Mapa ng kinabibilangang I. Layunin:
rehiyon, Mapa ng mga pangkulay Natatalakay ang ugnayan ng kabuhayan
Lalawigang sakop ng rehiyon, Manila ng mga lalawigan sa kinabibilangan na
paper, rehiyon
Patnubay ng Guro pp.285-287 II. Paksang-Aralin:
III. Pamamaraan: ARALIN 5: Magkakaugnay na
A. Panimula Pangkabuhayan ng mga Lalawigan at
Alamin Mo
Rehiyon
Balik-aralan ang tinalakay na industriya at
mga produkto sa bawat lungsod sa Metro Paksa: Ugnayan ng Pangkabuhayan ng
Manila. mga Lalawigan sa Rehiyon
Halimbawa : Industriya ng adobe dati sa Kagamitan graphic organizers produkto
Mapulang Lupa at Ugong na makukuha sa rehiyon manila paper,
B. Paglinang na Gawain pangkulay pangguhit
Paglalahad inpormasyon tungkol sa mga produkto ng
Pangkatang Gawain rehiyon
Gawain 1: Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5
Hayaang gumawa ng poster ang mga bata K to 12, (AP3EAP-IVc-5)
sa wastong paggamit ng lika sna yaman s http://www.answers.com/Q/What_are_t
akinabibilangang lalawigan (Metro he_regions_of_the_Philippines_and_t
Manila) at Rehiyon (NCR) heir_products
264
Patnubay ng Guro pp.289-294 Ikaapat na Markahan
Integrasyon: Pagpapahalaga, Araling Panlipunan
Sining 7:00-7:40
I. Layunin:
III. Pamamaraan: Naipapakita ang pagpapahalaga sa
A. Panimula pakikipagugnayan sa ibang rehiyon upang
Alamin Natin matugunan ang pangangailangan ng
Lahat ba ng pangangailangan ng mga sariling rehiyon
mamamayan ng NCR ay matutugunan ng II. Paksang-Aralin:
sariling produkto ng bawat lungsod? ARALIN 5: Magkakaugnay na
Bakit? Pangkabuhayan ng mga Lalawigan at
B. Paglinang na Gawain Rehiyon
Pangkatang Gawain Paksa: Ugnayan ng ang kabuhayan ng
Pangkat 1 mga Lalawigan sa Rehiyon
Itala ang mga pagkain na galling sa ibang Kagamitan graphic organizers produkto
rehiyon. na makukuha sa rehiyon manila paper,
Pangkat 2 pangkulay pangguhit
Itala ang mga kagamitan inpormasyon tungkol sa mga produkto ng
Sa bahay na galling sa ibang rehiyon. rehiyon
Pangkat 3 Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5
Ano ang ugnayan ng NCR s aibang K to 12, (AP3EAP-IVc-5)
rehiyon? http://www.answers.com/Q/What_are_t
Ipakita sa semantic web ang ugnayan. he_regions_of_the_Philippines_and_t
Pagtalakay sa paksa heir_products
 Hayaang makapag-ulat ang mga bata Patnubay ng Guro pp.289-294
at talakayin ang mga gawa. III. Pamamaraan:
 Hayaang magtanungan ang bawat pangkat A. Panimula
 Paglalahat: Balik-aral:
Ang bawat rehiyon ay nagkakaugnay- Mga produktong gawa sa iba’t ibang
ugnay sa pamamgitan ng mga produktong lungsod sa NCR.
tumutugon sa pangangailangan ng ibang
rehiyon.
Pagtataya:
Pangkatang Gawain
Gawan ng semantic web ang uganyan ng mga Pangkat 1
rehiyon sa pagkain. Itala gamit ang product map ng Pilipinas
Takdang-Aralin ang mga pangunahing produkto Rehiyon
Itala ang mga produktong kailangang bilhin 1 -5
mula sa ibang rehiyon ng NCR. Pangkat 2
Itala gamit ang product map ng Pilipinas
ang mga pangunahing produkto Rehiyon
6-10
Pangkat 3
11-14
Pangkat 4
265
15 -17
Pagtalakay sa paksa NCR (National Capital Region) - all the
 Hayaang makapag-ulat ang mga bata major industrial products above except
at talakayin ang mga gawa. ship but no agricultural and mineral
 Hayaang magtanungan ang bawat pangkat products
 Paglalahat:
CAR (Cordillera Administrative Region) -
Ang bawat rehiyon ay nagkakaugnay-
Fruits and vegetables, cut flowers, coffee,
ugnay sa pamamgitan ng mga produktong
sweet potato, gold, copper, home-made
processed food like strawberry jams,
rehiyon.
carved wooden articles, woven clothes
Pagtataya:
Gawan ng graphic Organizer ang mga prokto
ARMM (Autonomous Region of Muslim
ng mga sumusunod na rehiyon.
Mindanao) - seaweeds, processed fish,
Rehiyon 1, 3, 5, 7, 9
woven fabrics, beads, metal craft
Takdang-Aralin
Gumawa ng collage ng mga larawan ng mga
REGION 1 (Ilocos Region) - tobacco,
produkto ng lahat ng rehiyon.
mango, garlic, tomato, salt, cement,
processed food like beverages and
processed meat, woven clothes and
pottery
REGION 2 (Cagayan Valley) - Sugar, fruits

and vegetables, fossilized flowers and
leaves
REGION 3 (Central Luzon) - Sugar, garlic,

mango, chromite, processed food,
cement, chemical products, textile and
clothing, refined petroleum, ships, metal
products, electronics
REGION 4-A (CALABARZON) - Sugar,

lanzones, coffee, dairy products, coconut
oil, electronics, cement, automotive,
textile and clothings, home appliances,
chemicals, refined petroleum
REGION 4-B (MiMaRoPa) - Gold,

http://www.answers.com/Q/What_are_t Copper, Nickle, Chromite, coal, woven
he_regions_of_the_Philippines_and_t fabrics
heir_products
NOTE: All regions, except Metro Manila, REGION 5 (Bicol Region) - Abaca,
produce rice, corn, coconut, banana, pineapple, abaca by-products such as
pineapple, fish, livestock and poultry with paper, cordage, shoes and bags, coconut
varying quantities. In addition, all regions oil and other coconut by-products like
produced assorted kinds of furniture and cococoir
handicraft.
266
REGION 6 (Western Visayas) - Sugar, 2. Naipapakita ang pagpapahalaga sa
abaca, shell crafts, pina clothes pakikipagugnayan sa ibang
rehiyon upang matugunan ang
REGION 7 (Central Visayas) - Ube (yam), pangangailangan ng sariling
all kinds of furniture, electronics, ships, rehiyon
cement, processed foods and beverages
II II. Paksang-Aralin:
REGION 8 (Eastern Visayas) - Coconut oil ARALIN 5: Magkakaugnay na
and other coconut by-products, fertilizer, Pangkabuhayan ng mga Lalawigan at
copper concentrates Rehiyon
Paksa: Ugnayan ng ang kabuhayan ng
REGION 9 (Zamboanga Peninsula) - mga Lalawigan sa Rehiyon
Seaweeds, bottled sardines, coal, gold, Kagamitan graphic organizers produkto
copper na makukuha sa rehiyon manila paper,
pangkulay pangguhit
REGION 10 (Northern Mindanao) - Fresh inpormasyon tungkol sa mga produkto ng
and canned pineapple, cassava and rehiyon
cassava flour, seaweeds, fertilizer, metal
products, cement
REGION 11 (Davao Region) - major http://www.answers.com/Q/What_are_t
producer of banana and coconut, durian, he_regions_of_the_Philippines_and_t
coffee, cocoa, cut flower especially heir_products
orchid, coconut oil, gold, copper Patnubay ng Guro pp.289-294
III. Pamamaraan:
REGION 12 (SOCKSARGEN) - Major A. Panimula
producer of corn, fresh and canned Balik-aral:
pineapple, papaya, asparagus, coal, Mga produktong gawa sa iba’t ibang
copper, gold lungsod sa NCR.
Pangkatang Gawain
REGION 13 (CARAGA Region) - Copper, Pangkat 1
nickle, cut flower, coffee, cocoa
1 -5
Gumamit ng Semantic Web kung anu-ano
sa mga produkto ng mga rhiyon na ito ang
inaangkat sa NCR.
Pangkat 2
Ikaapat na Markahan ang mga pangunahing produkto Rehiyon
Araling Panlipunan 6-10
7:00-7:40 Gumamit ng Semantic Web kung anu-ano
I. Layunin:
inaangkat sa NCR.
1. Natatalakay ang ugnayan ng
Pangkat 3
kabuhayan ng mga lalawigan sa
kinabibilangan na rehiyon
267
11-14
inaangkat sa NCR.
Pangkat 4
15 -17
inaangkat sa NCR.
Pagtalakay sa paksa
 Hayaang magtanungan ang bawat pangkat
 Paglalahat:
ugnay sa pamamgitan ng mga produktong
rehiyon.
Pagtataya:
Gawan ng semantic web ang 5 productong
galling saibang rehiyon na inaangkat sa NCR
upang matugunan ang pangangailangan ng
mga tao dito.
Takdang-Aralin
Gumawa ng sematic web ng mga larawan ng
mga produkto ng lahat ng rehiyon.
268
1. Sa gawaing ito, magpaskil ng iba’t
ibang larawan ng mga imprastraktura
sa iba’t-ibang bahagi ng silid aralan.
2. Isagawa ang "Lakbay-aral sa silid
aralan"
3. Sa pangunguna ng guro maglakbay sa
bawat bahagi o istasyon ng silid kung saan
nakapaskil ang mga larawan. (gawing
malikhain ang paglalakbay gamit ang
imahinasyon)
4. Tumigil sa bawat istasyon at ipasuri ang
nakadikit na larawan.
5. Pagkatapos makapunta sa bawat
istasyon, itanong:
Ikaapat na Markahan  Ano ang mabuting naiidulot ng
Araling Panlipunan mga imprastraktura sa
7:00-7:40 kabuhayan ng mga mamamayan? 
I. Layunin: Paano ito nakakatulong
1. Naipapakita ang ugnayan ng Konseptong nabubuo
kabuhayan ng mga lalawigan sa  Paano mo masasabing isa itong
kinabibilangang rehiyon at sa industrya ng inyong lalawigan?
ibang rehiyon B. Paglinang:
II. Paksang-Aralin: 1.Pagganyak Na tanong
ARALIN 6: Pakikipagkalakalan Tungo sa Anu-ano ang mga imprastraktura na nag-
Pagtugon ng pangangailangan ng mga uugnay sa NCR sa ibang rehiyon?
Lalawigan sa Rehiyon Bakit mahalaga ito?
Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Pangkatang Gawain
Kabuhayan Pangkat 1-2
Kagamitan: Mga Larawan, tsart  Ipamahagi ang mga meta cards na
pangguhit nagtataglay ng mga impormasyon
Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVc-6 tungkol sa tulay na nag-uugnay sa
Patnubay ng Guro pp.296-298 NCR sa Rehiyon 3. North Luzon
http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in Expressway. Ipasulat sa organizer
_the_Philippines ang mga lalawigan sa Rehiyon 3 o
III. Pamamaraan: Gitnang Luzon.
Impormasyon para sa Guro:  Pangkat 3-4
Para sa guro- ilang konsepto tungkol sa  Ipamahagi ang mga meta cards na
ekonomiya: nagtataglay ng mga impormasyon
Depinisyon ng inprastruktura (sa tungkol sa tulay na nag-uugnay sa
ekonomiya) NCR sa Calabarzon. South Luzon
A. Panimula Expressway. Ipasulat sa organizer
Alamin Natin ang mga lalawigan sa Calabarzon
A. Panimula: o Rehiyon IV-A.
 Pangkat 5
269
 Ipamahagi ang mga meta cards na
nagtataglay ng mga impormasyon
tungkol sa tulay na nag-uugnay sa
NCR o Metro Manila. Skyway.
Ipasulat sa organizer ang mga
lungsod na pinag-uugnay .
 Magbigay din ng dahilan kung bakit
kailangan ang mga imprastrakturang
nabanggit ?
 Pag-uulat ng mga Ginawa
sa paksa. Lagumin ang iniulat ng bawat
pangkat.
Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa
konseptong dapat nilang maunawaan tungkol
sa aralin sa pamamagitan ng mga sumusunod
na tanong:
5. Talakayan
Ano ang pakinabang ng mga imprastraktura
na nag-uugnay sa Rehiyon 3? Sa
CALABARZON o Rehiyon IV-A ? Sa Metro
Manila ? Ano ang magagawa ng mga ito para
sa ikaunlad ng ekonomiya ng rehiyon?
6, Paglalahat
Ang Noth Expressway ay nag-uugnay sa
NCR sa mga lalawigan ng Rehiyon 3 o
Gitnang Luzon. Ang South Expressway namn
ang nag-uugnay sa NCR sa CALABARZON
o Rehiyon IV-A. Sa Metro Manila ang
skyway ang nag-uugnay sa karatig na mga
lungsod para sa kalakalan.
Pagtataya:
Isulat sa talahanayan ang mga hinihinging
datus.
Imprastraktura Lugar na Pakinabang
Inuugnay
Takda-Aralin
Magtala ng ng talahanayan ng mga
produktong inaangkat o binebenta ng NCR sa
mga karatig na rehiyong iniuugnay ng Maharlika Highway[edit]
imprastraktura. Main article: Pan-Philippine Highway
The Pan-Philippine Highway, also known as
the Maharlika Highway (AH26) is a 3,517 km
(2,185 mi) network of roads, bridges, and
ferry services that connect the islands
of Luzon, Samar, Leyte, and Mindanao in
the Philippines, serving as the country's
principal transport backbone. The Maharlika
270
Highway commences from Laoag City then North Region The North Luzon
skirts rightward toward Pagudpud and Luzon 3 and Expressway (NLE
the Claveria coast towards Cagayan, then Expresswa Nation or NLEx), formerly
right again, towardsTuguegarao City, the y(R-8) al called North
capital of Cagayan province. The Highway Capital Diversion Road, is
then goes fairly straight, passing through the Region a 4 to 8-lane
provinces of Isabela, Nueva Vizcaya,Nueva in limited-access toll
Ecija, and Bulacan, where, in the area Luzon expressway that
near Guiguinto, it merges with the Manila connects Metro
North Road, then route to Metro Manila. Manila to the
In Metro Manila, the highway passes through provinces of
Rizal Avenue, Padre Burgos Avenue, then the Central
to Taft Avenue. From Taft Avenue, they Luzon region in
highway passes through Redemptorist Road, the Philippines. It
then continues leftward through Quirino is one of the two
Avenue until it reaches Las Piñas, where it branches of
turns leftward toward the Alabang-Zapote the Radial Road
Road, crosses the South Luzon Expressway, 8 (R-8) of Metro
then continues on as National Highway Manila (Quirino
towardsLaguna province. In Calamba City, it Highway is the
turns left toward Batangas province, then other).
again, in San Pablo City, turns rightward The expressway
toward Quezon province. It passes through begins in Quezon
Quezon, Camarines Norte, Camarines City at
Sur, Albay, and Sorsogon provinces. It ends a cloverleaf
in Matnog town, Sorsogon.[1] Then interchange with
through ferry, it goes straight through EDSA: a logical
the Samar and Leyte provinces, then a ferry is continuation of
again passed, to the island of Mindanao. Andres Bonifacio
In Mindanao, it passes through the provinces Avenue. It then
of Surigao del Norte, Agusan, Davao, Davao passes
del Sur, South Cotabato, Sultan through Quezon
Kudarat, Maguindanao, Lanao del Sur, Lanao City, Caloocan
del Norte, and Zamboanga del Sur, where it City,
ends.[1] and Valenzuela
Tollways and expressways[edit] City in Metro
Main article: List of expressways in the Manila. Meycauay
Philippines an
In the Philippines, there are seven controlled- City,Marilao, Boca
access highways, all located on Luzon island: ue, Balagtas, Guig
Road Expresswa Locati uinto, Malolos
Notes
Image y on City, Plaridel,
and Pulilan in Bul
acan. San
Simon, City of San
Fernando,Mexico
and Angeles
271
City in Pampanga. including Andres
The expressway Bonifacio Avenue,
currently ends has total length of
at Mabalacat and 88 kilometers.
merges with The expressway
the MacArthur segment has a
Highway, which length of 84
continues kilometres.
northward into Originally
the rest of Central controlled by
and Northern the Philippine
Luzon. A planned National
spur route from Construction
the San Simon Corporation or
interchange PNCC, operation
connecting to the and maintenance
existing Subic- of the NLEx was
Tipo Highway has transferred in
been temporarily 2005 to the
postponed[citation Manila North
needed]
, because the Tollways
Spur/NLE exit Corporation, a
currently serves subsidiary of
as the connection Metro Pacific
between the Investments
expressway and Corporation
the Subic-Clark- (formerly, it was
Tarlac the subsidiary of
Expressway and the Lopez Group
there is a of Companies). A
proposed direct major upgrade
interchange and rehabilitation
between the has been
North Luzon completed in
Expressway and February 2005
the Subic-Clark- and the road has
Tarlac now similar
Expressway,[2] the qualities as a
latter serving as a modern French
direct link tollway. The main
between Subic contractor of the
and Clark. The rehabilitation
interchange is work was
located at least Leighton
3 km north of Sta. Contractors Pty.
Ines Exit. The Ltd (Australia)
expressway, with Egis Projects,
272
a company can use
belonging to the an electronic toll
French Groupe collection system
Egis as the main (called EC Tag) to
subcontractor for reduce wait times
the toll, and congestion at
telecommunicatio toll barriers. A
n and traffic prepaid magnetic
management card (the NLE
systems. To help Badge) is
maintain the provided as an
safety and quality alternative
of the payment for class
expressway, 2 and 3 vehicles.
various rules are Both systems
in effect, such as connect to
restricting the left accounts that can
lane to passing be replenished in
vehicles only and various ways.
banning
South CALAB The South Luzon
overloaded Luzon ARZO Expressway
trucks. The
Expresswa Nand (SLEX), also
tollway has two y(R-3) NCR in nicknamed South
sections: an open
Luzon Superhighway
section and a (SSH), and
closed section.
[2]
officially known as
The open Radial Road 3 or
section
R-3, is a network
(within Metro of two
Manila) charges a
expressways that
flat toll based on connects Metro
vehicle class and
Manila to the
is employed to provinces of
reduce the
the CALABARZON
number of toll region in
barriers (and
thePhilippines.
associated The first
bottlenecks)
expressway is
within the the Metro Manila
metropolis. The
Skyway System,
closed section is operated jointly
distance-based,
by the Skyway
charging based on Operation and
the class of
Management
vehicle and Corporation
distance traveled.
(SomCo) and Citra
Class 1 vehicles
273
Metro Manila City and Calamba
Tollways City in Laguna it
Corporation ends in Santo
(CMMTC). The Tomas, Batangas.
second In 2006, the South
expressway, the Luzon Tollway
South Luzon segment
Tollway or underwent
Alabang-Calamba- rehabilitation
Sto.Tomas through the SLEX
Expressway Upgrading and
(ACTEx), is jointly Rehabilitation
operated by the Project, which
South Luzon rehabilitates and
Tollway expands the
Corporation, a Alabang Viaduct
joint venture of as well as the
the PNCC and the road from
Malaysian Alabang to
company MTD Calamba, and
Capital Berhad eventually
and the Manila connect the
Toll Expressway expressway to
Systems, Inc. the Southern
(MATES). Tagalog Arterial
The expressway Road to Santo
starts Tomas, Batangas.
in Manila's Paco
The Metro Manila
District at Preside Skyway is a 6-lane
nt Elpidio Quirino
expressway on
Avenue and the top of SLEX
passes through
connecting Maka
the following ti
cities and
City and Muntinlu
municipalities: Ma pa City. It starts
nila, Makati, Pasa Metro
from the SLEX-
y, Parañaque, Tag Manila Metro
Buendia
uig and Muntinlu Skyway (R- Manila
Avenue Interchan
pa in Metro 3)
ge, and it passes
Manila, San
through the cities
Pedro, Biñan of Makati, Taguig
City,Carmona in C
and Pasay, and
avite, the ends in the
transverses again
Alabang
to Biñan Interchange in
City, Santa Rosa
Muntinlupa City.
City, Cabuyao
274
The Subic-Clark- connecting
Tarlac the Metro
Expressway, or Manila to Cavite,
SCTEX, is a 2-4 passing through
lane highway the coast of
connecting the Manila Bay.
the Subic Bay The Road will
Freeport then follow a
Subic- Zone with Tarlac reclamated route
Clark- City, passing over the bay as a
Region
Tarlac through the heart 4-lane
3
Expresswa of the Hacienda expressway,
y(R-8) Luisita, the eventually ending
biggest farmland in the covelandia
in the Philippines. resort in Kawit,
The Road is the Cavite. The road
continuation of interchanges are
the Radial Road 8 currently under
from the terminus construction.
of NLEX to Tarlac
The Bataan
Province. Provincial
The Apolinario Expressway, also
Mabini known as the
Superhighway, or Death March
Bataan Bataa
the STAR Tollway, Memorial Road,
Provincial n
is a 2-4 lane Roman
Expresswa Provin
expressway Superhighway
y ce
connecting Santo and BPEX, is the
Southern
Tomas, main
Tagalog Batang
Batangas toBatan thoroughfare of
Arterial as
gas City, letting the Bataan
Road(R-3)
the vehicles from Province.
the SLEX access Ikaapat na Markahan
the Batangas
Araling Panlipunan
Port. It is the
extension of the 7:00-7:40
Radial Road 3 I. Layunin:
inCALABARZON. Naiuugnay ang pakikipagkalakalan sa
Manila- NCR a The Manila-Cavite
pagtugon ng pangangailangan ng sariling
Cavite ndCAL Expressway, also lalawigan at mga karatig na lalawigan sa
Expresswa ABARZ known as the rehiyon
y(R-1) ON Coastal Road, II. Paksang-Aralin:
Aguinaldo ARALIN 6: Pakikipagkalakalan Tungo
Boulevard and sa Pagtugon ng pangangailangan ng mga
CAVITEX is an 8- Lalawigan sa Rehiyon
16 lane highway Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa
Kabuhayan
275
Kagamitan: Mga Larawan, tsart Pagtataya:
pangguhit Punan ang datus na hinihingi.
Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVc-6
Patnubay ng Guro pp.298-301 Takdang-Aralin
Gumawa ng collage ng wastong pangangalaga
http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in
ng mga likas na yaman sa NCR.
_the_Philippines Rehiy Produk- Produk- Rehiyong
III. Pamamaraan: on tong tong Umaang-kat
A. Panimula Inaang Bineben-ta
Alamin Mo kat ng ng NCR
Ipabasa ang takdang aralin. Ipasabi muli ang NCR
mahahlagang imprastrukturang nag-uugnay sa
NCR sa ibang rehiyon.
B. Paglinang na Gawain Takdang-Aralin: Saliksikin muna at
Paglalahad
magdala ng mga larawan na nagpapakita
Pangkatang Gawain
Batay sa kanilang nakalap na impormasyon sa ng kalakalan sa NCR at karatig na
kanilang takdang-aralin, Ipasulat o ipatala ang rehiyon.
mga sumusunod na datus.
Pangkat 1-2 Ikaapat na Markahan
Gawain 1: Araling Panlipunan
Rehiyon Produktong 7:00-7:40
Inaangkat ng NCR
I. Layunin:
1. Naipapakita ang ugnayan ng
kabuhayan ng mga lalawigan sa
kinabibilangang rehiyon at sa
ibang rehiyon
2. Naiuugnay ang
Pangkat 3-4 pakikipagkalakalan sa pagtugon
Gawain 1: ng pangangailangan ng sariling
Produktong Rehiyong lalawigan at mga karatig na
Binebenta ng Umaangkat lalawigan sa rehiyon
NCR II. Paksang-Aralin:
ARALIN 6: Pakikipagkalakalan Tungo
sa Pagtugon ng pangangailangan ng mga
Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa
Kabuhayan
Kagamitan: Mga Larawan, tsart
Talakayan pangguhit
Iproseso ang gawaing isinagawa Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVc-6
ng bawat pangkat.Pag-usapan ang Patnubay ng Guro pp.298-301
kinalabasan. http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in
Paglalahat: _the_Philippines
Nagkakaroon ng ugnayan sa ekonomiya ang
NCR at mga karatig na rehiyon sa
pamamagitan ng imprastraturang nag-uugnay
sa kanila.
276
Integrasyon: Pagpapahalaga,
Sining
III. Pamamaraan: Ikaapat na Markahan
A. Panimula
Araling Panlipunan
Alamin Natin
Lahat ba ng pangangailangan ng mga 7:00-7:40
mamamayan ng NCR ay matutugunan ng I. Layunin:
sariling produkto ng bawat lungsod? Nahihinuha ng kahalagahan ng
Bakit? imprastraktura sa kabuhayan sa lalawigan
B. Paglinang na Gawain at sa kinabibilangang rehiyon.
Pangkatang Gawain II. Paksang-Aralin:
Pangkat 1-2 ARALIN 7: Kahalagahan ng
Itala ang mga pagkain/kalakal na galling Imprastraktura sa Kabuhayan
sa ibang rehiyon. Ng mga Lalawigan sa Sariling Rehiyon
Pangkat 3-4 Paksa: Kahalagahan ng
Itala ang mga kagamitan Imprastraktura sa Kabuhayan
Sa bahay na galling sa ibang rehiyon. Kagamitan: Mga Larawan, tsart
Pangkat 5 Product map
Itala ang pakinabang sa kalakalang ito. Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5
Pagtalakay sa paksa K to 12, (AP3EAP-IV-d-8)
 Hayaang makapag-ulat ang mga bata http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_
at talakayin ang mga gawa. in_the_Philippines
 Hayaang magtanungan ang bawat pangkat at http://www.answers.com/Q/What_are_t
magkaroon ng interaksyon ng mga kasagutan. he_regions_of_the_Philippines_and_t
 Paglalahat: heir_products
Ang bawat rehiyon ay nagkakaugnay- http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_bri
ugnay sa pamamgitan ng mga produktong dges_in_the_Philippines
tumutugon sa pangangailangan ng ibang Patnubay ng Guro pp.298-301
rehiyon at nadadala ito sa pamamagitan ng III. Pamamaraan:
mga impratrakturang nag-uugnay sa mga A. Panimula
rehiyon. Balik-aral:
Pagtataya:
Mga imprastrakturang nag-uugnay sa
Gawan ng semantic web ang ugnayan sa NCR
at ng mga rehiyon sa pagkain. NCR sa ibang rehiyon.
Takdang-Aralin B. Paglinang na Gawain
Itala ang mga produktong kailangang bilhin Pangkatang Gawain
mula sa ibang rehiyon ng NCR at kailangan Pangkat 1
ng ibang rehiyon sa NCR. Itala gamit ang product map ng Pilipinas
1 -5
Tingnan ang mga simbolo ng
imprastrakturang gamit nila para maihatid
ang produkto.
Pangkat 2
6-10
277
Pangkat 3
11-14 NCR (National Capital Region) - all the
Iugnay ang pkalakalan sa imprastraturang major industrial products above except
ship but no agricultural and mineral
mayroon sa rehiyon.
products
Pangkat 4
Itala gamit ang product map ng Pilipinas CAR (Cordillera Administrative Region) -
ang mga pangunahing produkto Rehiyon Fruits and vegetables, cut flowers, coffee,
15 -17 sweet potato, gold, copper, home-made
Iugnay ang pkalakalan sa imprastraturang processed food like strawberry jams,
mayroon sa rehiyon. carved wooden articles, woven clothes
Pagtalakay sa paksa
 Hayaang makapag-ulat ang mga bata ARMM (Autonomous Region of Muslim
at talakayin ang mga gawa. Mindanao) - seaweeds, processed fish,
 Iproseso ang mga sagot ng mga bata sa mga woven fabrics, beads, metal craft
tanong. Iugnay ang kalakal sa imprastraktura
ng rehiyon. REGION 1 (Ilocos Region) - tobacco,
 Paglalahat: mango, garlic, tomato, salt, cement,
Ang bawat rehiyon ay nagkakaugnay- processed food like beverages and
ugnay sa pamamgitan ng mga produktong processed meat, woven clothes and
tumutugon sa pangangailangan ng ibang pottery
rehiyon at ang kalakalan ay napagbubuti ng
mga imprastraktura sa bawat rehiyon. REGION 2 (Cagayan Valley) - Sugar, fruits
Pagtataya: and vegetables, fossilized flowers and
Gawan ng graphic Organizer ang mga prokto leaves
ng mga sumusunod na rehiyon.
Rehiyon 1, 3, 5, 7, 9 at iugnay sa REGION 3 (Central Luzon) - Sugar, garlic,
imprastraktura . mango, chromite, processed food,
Takdang-Aralin cement, chemical products, textile and
Gumawa ng collage ng mga larawan ng mga clothing, refined petroleum, ships, metal
imprastraktura ng lahat ng rehiyon. products, electronics
REGION 4-A (CALABARZON) - Sugar,

lanzones, coffee, dairy products, coconut
oil, electronics, cement, automotive,
textile and clothings, home appliances,
chemicals, refined petroleum
REGION 4-B (MiMaRoPa) - Gold,

http://www.answers.com/Q/What_are_t Copper, Nickle, Chromite, coal, woven
he_regions_of_the_Philippines_and_t fabrics
heir_products
NOTE: All regions, except Metro Manila, REGION 5 (Bicol Region) - Abaca,
produce rice, corn, coconut, banana, pineapple, abaca by-products such as
pineapple, fish, livestock and poultry with paper, cordage, shoes and bags, coconut
varying quantities. In addition, all regions oil and other coconut by-products like
produced assorted kinds of furniture and cococoir
handicraft.
278
REGION 6 (Western Visayas) - Sugar, In Luzon Kennon Road (Benguet and
abaca, shell crafts, pina clothes La Union)
REGION 7 (Central Visayas) - Ube (yam),
all kinds of furniture, electronics, ships,  Aspiras-Palispis
cement, processed foods and beverages Highway (Benguet and La Union)
 Halsema Highway (Benguet and
REGION 8 (Eastern Visayas) - Coconut oil
and other coconut by-products, fertilizer, Kalinga)
copper concentrates  Quezon Highway (Pangasinan
REGION 9 (Zamboanga Peninsula) - and La Union)
Seaweeds, bottled sardines, coal, gold,  Romulo Highway (Tarlac and
copper Pangasinan)
REGION 10 (Northern Mindanao) - Fresh  Dalton Pass (Nueva Ecija and
and canned pineapple, cassava and Nueva Vizcaya)
cassava flour, seaweeds, fertilizer, metal
 Quirino Highway (Manila and
products, cement
Bulacan)
REGION 11 (Davao Region) - major  Fortunato F. Halili
producer of banana and coconut, durian,
coffee, cocoa, cut flower especially Avenue (Bulacan)
orchid, coconut oil, gold, copper  Del Monte-Norzagaray Road
(Bulacan)
REGION 12 (SOCKSARGEN) - Major
producer of corn, fresh and canned  MacArthur Highway (Manila,
pineapple, papaya, asparagus, coal, Bulacan, Pampanga, Tarlac,
copper, gold Pangasinan and La-Union)
 Kalayaan Avenue (Manila and
REGION 13 (CARAGA Region) - Copper, Rizal)
nickle, cut flower, coffee, cocoa
 Marikina-Infanta Highway (Manila,
Rizal and Quezon)
 Manila East Road (Manila, Rizal,
Quezon and Laguna)
 Antero Soriano Highway (Cavite)
 Aguinaldo Highway (Cavite and
Batangas)
 Batangas-Quezon Road
(Batangas and Quezon)
http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the
_Philippines  Siniloan-Real Road (Laguna and
Quezon)
 Governor's Drive (Laguna and
Cavite)
279
 Batasan-San Mateo Road (Manila In Mindanao Iligan-Butuan Road
and Rizal) (Northern Mindanao)
 Suarez Highway (Bondoc
 Davao-Surigao Road (Caraga and
Peninsula, Quezon)
Davao Regions)
 Andaya Highway (Quezon and
 Davao-Bukidnon Road (Davao
Camarines Sur)
City and Bukidnon)
 Naga-Calabanga-Siruma-
 Davao-Cotabato Road (Whole
Garchitorena-Partido North Road
Central Mindanao)
(Camarines Sur)
 Sayre Highway (Cagayan de Oro
 Partido Highway (Camarines Sur)
and Bukidnon)
 Cabusao Road (Camarines Sur)
 Peñafrancia Avenue (Camarines Notable highways and
Sur) bridges in the Philippines]
 East Bicol Coastal Highway
(Camarines Sur and Albay)
 Marrinduque Circumferential Road
(Marrinduque)
 Catanduanes Circumferential
Road (Catanduanes)
 Olongapo Gapan Road or O.G.R.
(Near Brgy. Magliman-PAMPANGA)
In Visayas
 Cebu North Road (Cebu Province) The Commonwealth Avenue, the widest road in
the Philippines
 Cebu South Road (Cebu
Province)
 Jose P. Laurel Highway (Cebu
Province)
 Negros North Road (Negros
Island)
 Negros South Road (Negros
Island)
 Guimaras Circumferential Road
San Juanico Bridge, the longest bridge in the
(Guimaras)
Philippines
 Siquijor Circumferential Road
(Siquijor)
 Oldest bridge: Puente Colgante
280
 Longest bridge: San Juanico
Length
Bridge Bridge Location in
Open
ed
 Tallest bridge: Atugan Bridge - meters
64.5 meters
 Widest bridge: Nagtahan Bridge
(Bued) -Rosario, La
(C-2), Guadalupe Bridge (C-4) Bridge Union
 Longest highway: Pan-Philippine
Highway, Strong Republic Nautical
Highway and Maharlika Highway Ayala San Miguel-
140[4] 1908
Bridge Ermita, Manila
 Widest highway: Commonwealth
Avenue, Quezon City (R-7) (18 lanes)
 Busiest highway: Epifanio De los Bamban, Tarlac-
Bamban
Santos Avenue (C-4) (2.35 Million Mabalacat, Pamp 174 1998
Bridge
Vehicles per day) anga
 Longest provincial
highway: MacArthur Highway Biliran Leyte, Leyte-
150 [5] 1975
 Longest expressway: Subic-Clark- Bridge Biliran, Biliran
Tarlac Expressway
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_bridges_i
n_the_Philippines Buntun Tuguegarao-
1369 1974
List of bridges in the Bridge Solana, Cagayan
Philippines
From Wikipedia, the free encyclopedia
Pulilan, Bulacan-
Candaba
This is the list of bridges in the Philippines. San 5,000 1976
This list includes notable viaducts or Viaduct
Simon, Pampanga
landbridges built over land mass, on coastal
areas, riverbanks and on diversion roads.
Bridges in italicsare either under construction or
have been destroyed. Cansaga Mandaue-
Bay Consolacion, Ceb 640.3[6] 2010
Length
Bridge u
Open
Bridge Location in
ed
meters
Laoag-San
Gilbert
Nicolas, Ilocos 800 1914[7]
Bridge
Agas- Norte
Sogod, Southern
Agas 350 [1][2] 2006
Leyte
Bridge
Guimbal Guimbal, Iloilo 350[8] 1931
Steel
Agat Sison, Pangasinan 500[3] 2010
281
Length Length
Open Open
Bridge Location in Bridge Location in
ed ed
meters meters
Bridge Bridge n Samar
Jones Binondo-Ermita, Naguilian unkno

126.26 1945 Naguilian, Isabela 687.9
Bridge Manila Bridge wn
Jones Jones-San Narciso Asingan-Santa

350[9] 2008
Bridge Agustin, Isabela Ramos Maria, Pangasina 1,442[12] 1997
Bridge n
Macapag Butuan, Agusan
907.6 2007
al Bridge del Norte Old Tagudin, Ilocos
Amburay Sur-Sudipen, La 535 2010
an Bridge Union
Mactan-
Lapu-Lapu-
Mandaue 864 1972
Mandaue, Cebu
Bridge Old
Bantay-Santa, Iloc unkno
Quirino 456
os Sur wn
Bridge
Magapit
Suspensi Lal-lo, Cagayan 449.14 1978
on Bridge Pantal Dagupan, Pangasi
380[13] 2008
Bridge nan
Magat Cabatuan-Aurora,
926[10] 1991
Bridge Isabela Patapat Pagudpud, Ilocos
1300 1986
Viaduct Norte
Magsays Butuan, Agusan
220.16[11] 1960
ay Bridge del Norte Puente Quiapo-Ermita, M
110 1852
Colgante anila
Marcelo
Lapu-Lapu-
Fernan 1237 1999 Puente
Mandaue, Cebu Binondo-Ermita,
Bridge de 126.26 1630
Manila
España
Mawo Victoria, Norther 280 1970s

282
I. Layunin:
Length
Open
1. Nasusuri ang epekto sa kabuhayan ng
Bridge Location in
ed pagkakaroon o pagkawala ng
meters
imprastraktura sa lalawigan at sa
kinabibilangang rehiyon.
2. Nailalarawan ang mabuting dulot ng
Quezon Quiapo-Ermita, M imprastraktura sa kabuhayan sa lalawigan
110 1939
Bridge anila at sa kinabibilangang rehiyon
II. Paksang-Aralin
ARALIN 7: Kahalagahan ng
San
Tacloban, Leyte-
Imprastraktura sa Kabuhayan
Juanico 2,160[14] 1973 Ng mga Lalawigan sa Sariling Rehiyon
Santa Rita, Samar
Bridge Paksa: Kahalagahan ng
Imprastraktura sa Kabuhayan
Kagamitan: Mga Larawan, tsart
Santa Product map
Santa Cruz- unknow Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5
Cruz 1902
Ermita, Manila n K to 12, (AP3EAP-IV-d-8)
Bridge
http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_
in_the_Philippines
Gallery http://www.answers.com/Q/What_are_t
he_regions_of_the_Philippines_and_t
heir_products
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_bri
dges_in_the_Philippines
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aral:
Mga Imprastraktura sa mga rehiyon sa
San Juanico Pilipinas.
Bridge
Marcelo Fernan B. Paglinang na Gawain
Bridge Pangkatang Gawain
Macapagal
Pangkat 1
Bridge Itala gamit ang product map ng Pilipinas
ang mga pangunahing produkto sa
Rehiyon 1 -5 at ang mga tulay na
dadaanan nito sa ibang lalawigan ng
rehiyon.
Ipakita sa graphic organizer ang
ginawa
Pangkat 2
Agas-Agas Bridge
Ikaapat na Markahan ang mga pangunahing produkto Rehiyon
Araling Panlipunan 6-10 at mga kalsadang nag-uugnay s
7:00-7:40
283
aibang lalawigan na pagdadalhan ng
kalakal.
Pangkat 3
11-14
sa mga produkto ng mga rehiyon at ang
mga tulay o kalsadang dadaanan ng
kalakal.
Pagtalakay sa paksa
 Iproseso ang mga inilahad ng mga bata.
Hayaang magpalitan ng tanong at kuru-kuro
ang mga bata.
 Paglalahat:
ugnay sa pamamagitan ng mga produktong
rehiyon at nagkakaroon ng palitan ng
kalakalan sa pamamagitan ng mga
imprastrakturang katulad ng kalsada at mga
tulay.
Pagtataya:
Gawan ng semantic web ang 5 productong
galling saibang rehiyon na inaangkat sa NCR
upang matugunan ang pangangailangan ng
mga tao dito.
Takdang-Aralin
Gumawa ng gallery ng mga larawan ng mga
produkto ng lahat ng rehiyon sa kuwaderno
ng AP.
284
Alamin Mo
Ano kaya ang mga iba pang
ang Valenzuela.
III. Pamamaraan:
Balik-Aral
Alamin Mo
Anu-ano ang mga sining sa Metro Manila
Paglalahad
Gawain B
Sa parehong pangkat, ipakumpara ang
sariling sining sa sining ng ibang lalwigan
batay sa mga talakayan.
Bigyan ng sagutang papel na kagaya nang
Ikaapat na Markahan nasa LM.
Araling Panlipunan Papunuin ang Venn diagram sa mga
7:00-7:40 pangkat.
Kagaya ng awit, sayaw, mga gusali at iba
I. Layunin:
pa. Maaring Ipaliwanag na kasama sa
Layunin: sining ang pagdiriwang at iba
1.Natutukoy ng iba pang mga sining na maghanda ng sining at pagdiriwang ng
pagkakakilanlan ng inyong lalawigan; at ibang lalawigan na tanyag. Talakayin ang
2.Naipakikita ng pagpapahalaga ng mga pagkakaiba o pagkakapareho
sining sa inyong lalawigan. sa sariling lalawigan (Metro Manila).
Aralin 6.2: IBA PANG SINING NA Pahalagahan ang sining ng Metro Manila
NAGPAPAKILALANG SARILING Pagtataya
LALAWIGAN AT RE HIYON Itala ang sining , gusali o pagdiriwang na
Iba Pang Sining na Nagpapakilala nakatala sa bawat kahon.
saSariling Lalawigan
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6 Sining
Kagamitan: larawan na nagpapakita ng
6. Las Pinas-
7. Marikina-
Integrasyon: Musika, Sining
III. Pamamaraan: Gusali/Istruktura
3.Manila
Balik-Aral:
285 9. Quezon City
10. Valenzuela
mga bayaning Gregoria de
nagpasimula ng Jesus
pagbabago? Asawa ni Andres
Ikaapat na Markahan ng mga bayani, Paglalahad Bonifacio
Araling tsart, graphic Andres Gregoria
Panlipunan organizer Bonifacio de Jesus
7:00-7:40 Sanggunian: K to Ama ng Lakambini ng
12, AP3KLR- Katipunan na Katipunan,
I. Layunin: IIh-7.1 mula Tondo, mula siya sa
Layunin: http://quizlet.co Manila Kalookan
m/8218796/g4- 
1. Nahihinuha Ester
hekasi-region- Rosa Sevilla de
ang mga Belarmin
ncr-at-6-8-mga- Alvero
katangian ng natatanging- o
Nagtatag ng
isang bayani pilipino-flash- Magaaral na
paaralan mara sa
tumulong sa
Pagmamahal sa bayan kababaihan na
mga gerilya
batay sa kanilang cards/ mula Tondo,
Emilio
mga nagawa at Manila
Jacinto
kontribusyon sa III. Epifanio de los
Santos Utak ng
bayan. Pamamaraan: Katipunan
2. Nakikilala ang A. Manunulat at
Lydia
mga bayani ng mananalumpati
na mula sa Gellidon
sariling Panimulang
Malabon Tumulong sa
lalawigan at Gawain:
Madre Ignacia mga gerilya,
rehiyon.
Balik-Aral del Espiritu mula
3.
Mga Santo Sta.Cruz,
Nakakagagawa
mahahalagang Nagtatag ng Manila
ng simpleng
pangyayari sa unang paaralan 14. Talakayan
pananaliksik
kasaysayan ng para sa mga nais Ipaliwanag
tungkol sa isang
Valenzuela maging madre, ang
bayani ng
B. Panlinang na mula sa gawaing
lalawigan at
Gawain Binondo, Manila ginampana
rehiyon.
Melchora n ng bawat
II. Paksang Alamin Mo
Aquino Pilipinong
Aralin: Mga
Ina ng bayani sa
ARALIN 7.1: mahahalagang
Himagsikan. NCR.
Mga Bayani ng pangyayari sa
Siya ay mula sa Paglalapat
Sariling kasaysayan ng
Kalookan Paggawa ng
Lalawigan Valenzuela Melchora bawat pangkat
Paksang Aralin:
Anu-ano ang Aquino ng graphic
Mga Bayani ng
mga Kahit matanda organizer sa mga
Sariling
makasaysayang na, inaruga niya bayaning pinag-
Lalawigan/Rehiy
pangyayari sa ang mga aralan. Ilarawan
on
Metro Manila? nasusugatang s apag-uulat ang
Kagamitan:
Sinu-sino ang katipunero mga bahaging
larawan
286
ginampanan ng Para sa guro-
bawat isa. ilang konsepto
tungkol sa
Pagtataya ekonomiya:
Tukuyin ang Ikaapat na Markahan Depinisyon ng
mga bayani sa Araling Panlipunan inprastruktura
Metro Manila. 7:00-7:40 (sa ekonomiya)
__________1. I. Layunin: A. Panimula
Inaruga niya ang Nahihinuha ng Alamin Natin
mga katipunero kahalagahan ng B. Panimula:
_________-2. imprastraktura sa Ipakita ang mga
Ama ng kabuhayan sa larawan ng
katipunan. lalawigan at sa impraktrastraktura.
_________3. kinabibilangang Itanong nakadaan
Utak ng rehiyon. na ba kayo sa mga
katipunan. II. Paksang- kalsadang ito?
_________4. Aralin: Ano ang mabuting
Lakambini ng ARALIN 7: naiidulot ng mga
katipunan. imprastraktura sa
_________5. kabuhayan ng mga
Kahalagahan ng
Taga Sta. Cruz mamamayan? 
Imprastraktura sa
na tumulong sa Paano ito
Kabuhayan
nakakatulong
mga gerilyang Ng mga Konseptong
Pilipino. Lalawigan sa nabubuo
Sariling Rehiyon  Paano mo
masasabing isa
Paksa: itong industrya ng
Kahalagahan ng inyong lalawigan?
Imprastraktura sa B. Paglinang:
Kabuhayan 1.Pagganyak Na
Kagamitan: tanong
Mga Larawan, Anu-ano ang mga
imprastraktura na
tsart pangguhit
nag-uugnay sa
Sanggunian: K NCR sa ibang
to 12, AP3EAP- rehiyon?
IV-d-8 Bakit mahalaga
Patnubay ng ito?
Guro pp.299-301 2. Pangkatang
http://en.wikiped Gawain
ia.org/wiki/High Ipasulat sa mga
ways_in_the_Phi bata ang magiging
lippines epekto ng mga
III. ipinakikita sa
larawan sa
Pamamaraan:
kabuhayan ng mga
Impormasyon mamamayan .
para sa Guro: Ilagay ang
287
kanilang sagot sa uugnay sa karatig Itala ang
kahon na kalapit na mga lungsod maaring epekto ng
ng larawan. para sa kalakalan. Paksa: kabuhayan ng
3. Pag-uulat ng Pagtataya: Kahalagahan ng NCR kung
mga Ginawa Isulat sa Imprastraktura sa mayroong mga
sa paksa. Lagumin talahanayan ang impraktrastraktura
Kabuhayan
ang iniulat ng mga hinihinging ng nag-uugnay
bawat pangkat. datus. Kagamitan: ditto sa ibang
Ituon ang pansin Imprastraktura Lugar na Mga Larawan, rehiyon.
ng mga mag-aaral Inuugnay tsart pangguhit
sa konseptong 1. Sanggunian: K Talakayan
dapat nilang 2. to 12, AP3EAP- Iproseso
maunawaan 3. IV-d-8 ang gawaing
tungkol sa aralin Takdang-Aralin Patnubay ng isinagawa ng
sa pamamagitan Magtala ng ng Guro pp.299-301 bawat
ng mga talahanayan ng http://en.wikiped
sumusunod na
pangkat.Pag-
mga produktong ia.org/wiki/High usapan ang
tanong: inaangkat o ways_in_the_Phi kinalabasan.
4. Talakayan binebenta ng NCR
Ano ang lippines Paglalahat:
sa mga karatig na III.
pakinabang ng Nagkakaroon ng
rehiyong Pamamaraan:
mga paglago ng sa
iniuugnay ng A. Panimula
imprastraktura na ekonomiya ang
imprastraktura. Alamin Mo
nag-uugnay sa NCR at mga
Ikaapat na Markahan Ipabasa ang karatig na rehiyon
Rehiyon 3? Sa
CALABARZON o Ikaapat na Markahan takdang aralin. sa pamamagitan
Rehiyon IV-A ? Araling Panlipunan Ipasabi muli ang ng imprastraturang
Sa Metro Manila ? mahahalagang nag-uugnay sa
7:00-7:40 imprastrukturang
Ano ang kanila kung wala
I. Layunin: nag-uugnay sa ito walang
magagawa ng mga
ito para sa Nasusuri ang NCR sa ibang ugnayan ang mga
ikaunlad ng epekto sa rehiyon. rehiyong
ekonomiya ng kabuhayan ng B. Paglinang na nabanggit.
rehiyon? pagkakaroon o Gawain Pagtataya:
5. Paglalahat pagkawala ng Paglalahad Punan ang datus
Pangkatang na hinihingi.
Ang Noth imprastraktura sa Pakinabang Mangyayari
ng kung
Expressway ay Gawain
lalawigan at sa Pangkat 1-2
Imprastruktura
Walang ng
nag-uugnay sa kinabibilangang Imprastruktura
NCR sa mga Itala ang maaring 1.
rehiyon epekto ng
lalawigan ng II. Paksang- 4.
Rehiyon 3 o kabuhayan ng 2.
Aralin: NCR kung wala
Gitnang Luzon. 5.
Ang South ARALIN 7: ang mga 3.
Expressway namn impraktrastraktura
ng nag-uugnay 3.
ang nag-uugnay sa Kahalagahan ng
NCR sa Imprastraktura sa ditto sa ibang Takdang-Aralin
CALABARZON o Kabuhayan rehiyon. Gumawa ng ng
Rehiyon IV-A. Sa Ng mga Pangkat 1-2 talahananyan s
Metro Manila ang Lalawigan sa Gawain 1: apakinabang ng
skyway ang nag- Pangkat 3-4 imprastruktura
Sariling Rehiyon
288
kung mayroon at Paksa: Pagtalakay sa imprastrukturang
wala nito. Kahalagahan ng paksa dadaanan.
Imprastraktura sa  Magkaroon ng
Kabuhayan palitan ng puna at
Kagamitan: kuru-kuro hinggil
sa paksa.
Mga Larawan,
 Paglalahat:
tsart pangguhit
Ang bawat
Sanggunian: K rehiyon ay
to 12, AP3EAP- nagkakaugnay-
IV-d-8 ugnay sa
Patnubay ng pamamgitan ng
Guro pp.299-301 mga produktong
http://en.wikiped tumutugon sa
ia.org/wiki/High pangangailangan
ways_in_t ng ibang rehiyon
Integrasyon: Pagpapahalaga, he_Philip at nadadala ito sa
Sining pines pamamagitan ng
mga
impratrakturang
nag-uugnay sa
mga rehiyon kung
III. wala ito mauudlot
Pamamaraan: ang ppag-unlad ng Ikaapat na Markahan
Ikaapat na Markahan A. Panimula mga rehiyon.
Araling Panlipunan
Araling Panlipunan Alamin Natin Pagtataya:
Lahat ba ng Gawan ng 7:00-7:40
7:00-7:40
pangangailangan semantic web ang I. Layunin:
I. Layunin: ugnayan sa NCR
ng mga 1. Nahihinu
Nailalarawan at ng mga rehiyon
mamamayan ng ha ng
ang mabuting sa pagkain. Gamit
NCR ay kahalaga
dulot ng ang mga
matutugunan ng han ng
imprastraktura sa imprastruktura.
sariling produkto imprastra
kabuhayan sa Rehiyon Imprastruktura
ng bawat ktura sa
lalawigan at sa
lungsod? Bakit? kabuhaya
kinabibilangang
B. Paglinang na n sa
rehiyon.
Gawain lalawigan
II. Paksang-
Pangkatang at sa
Aralin:
Gawain kinabibila
ARALIN 7:
Iguhit ang ngang
maaring Takdang-Aralin rehiyon.
Kahalagahan ng
kapakinabangan Itala ang mga 2. Nasusuri
Imprastraktura sa produktong
ng mga rehiyong ang
Kabuhayan kailangang bilhin
pinag-uugnay ng epekto sa
Ng mga mula sa ibang
imprastruktura. kabuhaya
Lalawigan sa rehiyon ng NCR at
Iulat ang n ng
Sariling Rehiyon kailangan ng ibang
nagawang lik- pagkakar
rehiyon sa NCR at
hang sining. oon o
ang
289
pagkawal K to 12, Pangkat 2 Iugnay ang kalakal
a ng (AP3EAP-IV-d- Itala gamit ang sa imprastraktura
imprastra 8) product map ng ng rehiyon.
ktura sa http://en.wikipe Pilipinas ang  Paglalahat:
lalawigan mga Ang bawat
dia.org/wiki/Hig
rehiyon ay
at sa hways_in_the_P pangunahing
nagkakaugnay-
kinabibila hilippines produkto ugnay sa
ngang http://www.ans Rehiyon 6-10 pamamgitan ng
rehiyon. wers.com/Q/Wh Pangkat 3 mga produktong
3. Nailalara at_are_the_regi Itala gamit ang tumutugon sa
wan ang ons_of_the_Phi product map ng pangangailangan
mabuting lippines_and_th Pilipinas ang ng ibang rehiyon
dulot ng eir_products mga at ang kalakalan
imprastra http://en.wikipe pangunahing ay napagbubuti ng
dia.org/wiki/List mga
ktura sa produkto
_of_bridges_in imprastraktura sa
kabuhaya _the_Philippine Rehiyon 11-14
bawat rehiyon.
n sa s Iugnay ang
Pagtataya:
lalawigan Patnubay ng pkalakalan sa Gawan ng graphic
at sa Guro pp.299-301 imprastraturang Organizer ang
kinabibila III. mayroon sa mga prokto ng
ngang Pamamaraan: rehiyon. mga sumusunod
rehiyon. A. Panimula Pangkat 4 na rehiyon.
Balik-aral: Itala gamit ang Rehiyon 1, 3, 5, 7,
II. Paksang- Mga product map ng 9 at iugnay sa
Aralin: Pilipinas ang imprastraktura .
imprastrakturang
ARALIN 7: mga Takdang-Aralin
nag-uugnay sa Gumawa ng
NCR sa ibang pangunahing
collage ng mga
Kahalagahan ng rehiyon. produkto
larawan ng mga
Imprastraktura sa B. Paglinang na Rehiyon 15 -17 imprastraktura ng
Kabuhayan Gawain Iugnay ang lahat ng rehiyon.
Ng mga Pangkatang pkalakalan sa
Lalawigan sa Gawain imprastraturang http://www.ans
Sariling Rehiyon Pangkat 1 mayroon sa wers.com/Q/Wh
Paksa: Itala gamit ang rehiyon. at_are_the_regi
Kahalagahan ng product map ng Pagtalakay sa ons_of_the_Phi
Imprastraktura sa paksa lippines_and_th
Pilipinas ang
Kabuhayan  Hayaang eir_products
mga NOTE: All
Kagamitan: makapag-
pangunahing ulat ang regions, except
Mga Larawan, produkto Metro Manila,
mga bata
tsart Rehiyon 1 -5 at produce rice,
Product map Tingnan ang mga talakayin corn, coconut,
Sanggunian: simbolo ng ang mga banana,
Modyul 4, Aralin imprastrakturang gawa. pineapple, fish,
5 gamit nila para  Iproseso ang mga livestock and
maihatid ang sagot ng mga bata poultry with
produkto. sa mga tanong. varying
290
quantities. In like beverages Chromite, coal, REGION 10
addition, all and processed woven fabrics (Northern
regions meat, woven Mindanao) -
produced clothes and REGION 5 (Bicol Fresh and
assorted kinds pottery Region) - Abaca, canned
of furniture and pineapple, pineapple,
handicraft. REGION 2 abaca by- cassava and
(Cagayan products such cassava flour,
Valley) - Sugar, as paper, seaweeds,
NCR (National fruits and cordage, shoes fertilizer, metal
Capital Region) - vegetables, and bags, products,
all the major fossilized flowers coconut oil and cement
industrial and leaves other coconut
products above by-products like REGION 11
except ship but REGION 3 cococoir (Davao Region) -
no agricultural (Central Luzon) - major producer
and mineral Sugar, garlic, REGION 6 of banana and
products mango, (Western coconut, durian,
chromite, Visayas) - Sugar, coffee, cocoa,
CAR (Cordillera processed food, abaca, shell cut flower
Administrative cement, crafts, pina especially
Region) - Fruits chemical clothes orchid, coconut
and vegetables, products, textile oil, gold, copper
cut flowers, and clothing, REGION 7
coffee, sweet refined (Central REGION 12
potato, gold, petroleum, Visayas) - Ube (SOCKSARGEN)
copper, home- ships, metal (yam), all kinds - Major producer
made processed products, of furniture, of corn, fresh
food like electronics electronics, and canned
strawberry jams, ships, cement, pineapple,
carved wooden REGION 4-A processed foods papaya,
articles, woven (CALABARZON) and beverages asparagus, coal,
clothes - Sugar, copper, gold
lanzones, coffee, REGION 8
ARMM dairy products, (Eastern
(Autonomous coconut oil, Visayas) - REGION 13
Region of Muslim electronics, Coconut oil and (CARAGA
Mindanao) - cement, other coconut Region) -
seaweeds, automotive, by-products, Copper, nickle,
processed fish, textile and fertilizer, copper cut flower,
woven fabrics, clothings, home concentrates coffee, cocoa
beads, metal appliances,
craft chemicals, REGION 9
refined (Zamboanga
REGION 1 petroleum Peninsula) -
(Ilocos Region) - Seaweeds,
tobacco, mango, REGION 4-B bottled sardines,
garlic, tomato, (MiMaRoPa) - coal, gold, Ikaapat na Markahan
salt, cement, Gold, Copper, copper Araling Panlipunan
processed food Nickle,
7:00-7:40
291
I. Layunin: naiidulot ng mga  Pangkat 2 makararati
Naipapakita ang imprastraktura sa  Gamit ang ng sa
ugnayan ng kabuhayan ng mga graphic NCR
kabuhayan ng mamamayan?  organizer  Pangkat 4
mga lalawigan sa Paano ito ipatala Sa  Gamit ang
kinabibilangang nakakatulong mga bata graphic
Konseptong ang organizer
rehiyon at sa
nabubuo produkto ipatala Sa
ibang rehiyon sa iba’t mga bata
 Paano mo
II. Paksang- masasabing isa ibang ang
Aralin: itong industrya ng rehiyon na produkto
ARALIN 8: inyong lalawigan? makikita s sa iba’t
Pakikipagkalakal B. Paglinang: aproduct ibang
an Tungo sa 1.Pagganyak Na map. rehiyon na
Pagtugon ng tanong  Ipatala makikita s
Pangangailangan Anu-ano ang mga ang mga aproduct
ng mga imprastraktura na produkto map.
Lalawigan sa nag-uugnay sa ng  Ipatala
Rehiyon NCR sa ibang Rehiyon ang mga
rehiyon? 4-A, 4-B produkto
Paksa:
Bakit mahalaga at 5. ng
Kahalagahan ng ito?  Ipahinuha Rehiyon
Imprastraktura sa 2. Pangkatang kung 9,10 at 11.
Kabuhayan Gawain paano ito  Ipahinuha
Kagamitan:  Pangkat 1 makararati kung
Mga Larawan,  Gamit ang ng sa paano ito
tsart pangguhit graphic NCR makararati
Sanggunian: K organizer  Pangkat 3 ng sa
to 12, AP3EAP- ipatala Sa  Gamit ang NCR
IV-d-8 mga bata graphic  Pangkat 5
Patnubay ng ang organizer  Gamit ang
Guro pp.302-304 produkto ipatala Sa graphic
http://en.wikiped sa iba’t mga bata organizer
ibang ang ipatala Sa
ia.org/wiki/High
rehiyon na produkto mga bata
ways_in_the_Phi makikita s sa iba’t ang
lippines aproduct ibang produkto
III. map. rehiyon na sa iba’t
Pamamaraan:  Ipatala makikita s ibang
A. Panimula ang mga aproduct rehiyon na
Alamin Natin produkto map. makikita s
C. Panimula: ng  Ipatala aproduct
Ipakita ang mga Rehiyon ang mga map.
larawan ng 1, 2 at 3. produkto  Ipatala
impraktrastraktura.  Ipahinuha ng ang mga
Itanong nakadaan kung Rehiyon produkto
na ba kayo sa mga paano ito 6,7 at 8. ng
kalsadang ito? makararati  Ipahinuha Rehiyon
ng sa kung 12,13 at
Ano ang mabuting
NCR paano ito 14
292
 Ipahinuha ikaunlad ng ng
kung ekonomiya ng pangangailanga
paano ito rehiyon? n ng sariling
makararati 5. Paglalahat lalawigan at
ng sa Ang mga
mga karatig na
NCR imprastrukturang
3. Pag-uulat ng nag-uugnay sa lalawigan sa
mga Ginawa iba’t ibang rehiyon rehiyon
Lagumin ang ang nagiging daan II. Paksang-
iniulat ng bawat upang magpalitan Aralin:
pangkat. ng kalakalan ang ARALIN 8:
Ituon ang pansin bawat rehiyon. Pakikipagkalakal
ng mga mag-aaral Pagtataya: an Tungo sa
sa konseptong Isulat sa Pagtugon ng
dapat nilang talahanayan ang Pangangailangan
maunawaan mga hinihinging
datus.
ng mga
tungkol sa aralin
sa pamamagitan Imprastraktura Produktong kailangan ng Lalawigan sa
ng mga NCR Rehiyon
sumusunod na 1. Rehiyon 1, 2 Paksa:
tanong: at 3 Kahalagahan ng
1. Anu- 2. Rehiyon 4-A- Imprastraktura sa
anong mg 4B at 5 Kabuhayan
aprodukto 3.Rehiyon 6, 7at Kagamitan:
ang 8 Mga Larawan,
inaangkat Takdang-Aralin tsart pangguhit
ng NCR Magtala ng ng Sanggunian: K
mula s talahanayan ng to 12, AP3EAP-
aibat mga produktong
ibang
IV-d-8
inaangkat o
rehiyon? Patnubay ng
binebenta ng NCR
2. Anong sa mga karatig na Guro pp.299-301
produkto rehiyong http://en.wikiped
naman ang iniuugnay ng ia.org/wiki/High
iniaangkat imprastraktura. ways
nila mula Patnubay ng
sa NCR. Guro pp.302-304
4. Talakayan http://en.wikiped
Ano ang ia.org/wiki/High
pakinabang ng
ways_in_the_Phi
mga
imprastraktura na
lippines
III.
nag-uugnay sa Ikaapat na Markahan
Pamamaraan:
Rehiyon 3? Sa Araling Panlipunan
CALABARZON o A. Panimula
Rehiyon IV-A ? 7:00-7:40 Alamin Mo
Sa Metro Manila ? I. Layunin: Ipabasa ang
takdang aralin.
Ano ang 1. Naiuugnay ang
magagawa ng mga Ipasabi muli ang
pakikipagkalaka mahahalagang
ito para sa lan sa pagtugon imprastrukturang
293
nag-uugnay sa usapan ang I. Layunin: Ipabasa ang
NCR sa ibang kinalabasan. Naiuugnay ang takdang aralin.
rehiyon. Paglalahat: pakikipagkalaka Ipasabi muli ang
B. Paglinang na Nagkakaroon ng lan sa pagtugon mahahalagang
Gawain paglago ng sa imprastrukturang
ng
Paglalahad ekonomiya ang nag-uugnay sa
Pangkatang pangangailanga NCR sa ibang
NCR at mga
Gawain karatig na rehiyon
n ng sariling rehiyon.
Pangkat 1 sa pamamagitan lalawigan at B. Paglinang na
Gumawa ng ng imprastraturang mga karatig na Gawain
ugnayan ng nag-uugnay sa lalawigan sa Paglalahad
Rehiyon 1, 2 at 3 kanila kung wala rehiyon Pangkatang
sa pamamagitan ito walang II. Paksang- Gawain
ng semantic web ugnayan ang mga Aralin: Pangkat 1
sa pagtugon ng rehiyong Gumawa ng
ARALIN 8:
pangnagilangan ng nabanggit. ugnayan ng
NCR. Pakikipagkalakal Rehiyon 6,7, at 8
Pagtataya:
Pangkat 2 an Tungo sa sa pamamagitan
Punan ang datus
Gumawa ng na hinihingi. Pagtugon ng ng semantic web
ugnayan ng Pangangailangan
Pangangailangan sa pagtugon ng
Rehiyon 4-A at 4- Pangangailangan ng mga pangnagilangan ng
ng Rehiyon 4A, 4B
B at 5 sa ng NCR na Lalawigan sa NCR.
at 5 na
pamamagitan ng Matutugunan ng Rehiyon Pangkat 2
talahanayan sa Matutugunan ng Gumawa ng
Rehiyon 1, 2 at 3 Paksa:
pagtugon ng NCR ugnayan ng
Kahalagahan ng
pangnagilangan ng 1.
Imprastraktura sa Rehiyon 9, 10 at
NCR. 4. 11 sa
2. Kabuhayan
5. pamamagitan ng
Pangkat 3 Kagamitan: talahanayan sa
3. Mga Larawan,
Itala ang pagtugon ng
pangngailangan ng tsart pangguhit pangnagilangan ng
Rehiyon 1, 2 at 3 Sanggunian: K NCR.
na matutugunan Takdang-Aralin to 12, AP3EAP-
ng NCR sa Gumawa ng ng IV-d-8 Pangkat 3
pamamgitan ng talahananyan Patnubay ng Itala ang
graphic organizer. Guro pp.302-304 pangngailangan ng
Sa pakinabang
Pangkat 4 http://en.wikiped Rehiyon 12, 13 at
Itala ang
ng 14 na
imprastruktura ia.org/wiki/High
pangngailangan ng matutugunan ng
kung mayroon at waysPatnubay
Rehiyon 4-A, 4-B NCR sa
at 5 matutugunan wala nito. ng Guro pp.299- pamamgitan ng
ng NCR sa 301 graphic organizer.
pamamagitan ng http://en.wikiped Pangkat 4
semantic web. ia.org/wiki/High Itala ang
Talakayan ways_in_the_Phi pangngailangan ng
Iproseso lippines Rehiyon 15,
ang gawaing Ikaapat na Markahan III. compostela Valley
isinagawa ng Pamamaraan: at ARMM
Araling Panlipunan A. Panimula matutugunan ng
bawat
7:00-7:40 Alamin Mo NCR sa
pangkat.Pag-
294
pamamagitan ng at pangkulay, Pangkat 2
semantic web. manila paper Iguhit gamit ang
Talakayan Sanggunian: K product map ng
Iproseso to 12, AP3EAP- Pilipinas ang
ang gawaing IV-d-8 mga
isinagawa ng Ikaapat na Markahan Patnubay ng pangunahing
bawat Guro pp.299-301 produkto
Araling Panlipunan
pangkat.Pag- http://en.wikiped Rehiyon 6-10
usapan ang 7:00-7:40
ia.org/wiki/High ang mga
kinalabasan. I. Layunin: waysPatnubay imprastrakturang
Paglalahat: 1. Naipapakita ang ng Guro pp.299- maghahatid sa
Nagkakaroon ng ugnayan ng 301 mga ito sa NCR
paglago ng sa kabuhayan ng http://en.wikiped Pangkat 3
ekonomiya ang mga lalawigan
NCR at mga ia.org/wiki/High Iguhit gamit ang
sa ways_in_the_Phi product map ng
karatig na rehiyon kinabibilangang
sa pamamagitan lippines Pilipinas ang
rehiyon at sa Patnubay ng mga
ng imprastraturang
ibang rehiyon Guro pp.302-304 pangunahing
nag-uugnay sa
kanila kung wala 2. Naiuugnay ang III. produkto
ito walang pakikipagkalaka Pamamaraan: Rehiyon 11-14
ugnayan ang mga lan sa pagtugon A. Panimula Iugnay ang
rehiyong ng Balik-aral: pkalakalan sa
nabanggit. pangangailanga Mga produktop imprastraturang
Pagtataya: n ng sariling ng bawat rehiyon mayroon sa
Punan ang datus lalawigan at
na hinihingi. kabilang ang rehiyon.
mga karatig na
Pangangailangan NCR Pangkat 4
Pangangailangan lalawigan sa
ng Rehiyon B. Paglinang na Sumulat ng rap
ng NCR na rehiyon
Compostela Gawain tungkol sa mga
Matutugunan ng
Valley,Paksang-
II. 14 at Pangkatang produkto at
Rehiyon 11, Aralin:
12,at 13
ARMM Gawain ugnayan sa
ARALIN 8:ng
Matutugunan Pangkat 1 kalakalan ng
1. NCRPakikipagkalakal Iguhit sa Manila mga ito sa iba’t
an Tungo sa paper gamit ang ibang rehiyon.
2. 4. Pagtugon ng
product map ng Pagtalakay sa
Pangangailangan Pilipinas ang paksa
3. 5.
ng mga mga  Hayaang
Lalawigan sa pangunahing makapag-
Rehiyon produkto ulat ang
Takdang-Aralin
Paksa: mga bata
Gumawa ng ng Rehiyon 1 -5
Kahalagahan ng at
talahananyan Tingnan ang mga talakayin
Imprastraktura sa simbolo ng
Sa pakinabang ang mga
Kabuhayan imprastrakturang
ng bawat rehiyon gawa.
Kagamitan: gamit nila para
sa isa’t isa sa  Iproseso ang mga
Mga Larawan, maihatid ang
pamamagitan ng sagot ng mga bata
tsart pangguhit produkto tungo sa mga tanong.
palitan ng
produkto sa NCR. Iugnay ang kalakal
295
sa imprastraktura addition, all and processed Nickle,
ng rehiyon. regions meat, woven Chromite, coal,
 Paglalahat: produced clothes and woven fabrics
Ang bawat assorted kinds pottery
rehiyon ay of furniture and
nagkakaugnay- handicraft. REGION 2
ugnay sa (Cagayan
pamamgitan ng Valley) - Sugar,
mga produktong NCR (National fruits and
tumutugon sa Capital Region) - vegetables,
pangangailangan all the major fossilized
ng ibang rehiyon industrial flowers and
at ang kalakalan products above leaves
ay napagbubuti ng except ship but
mga no agricultural REGION 3
imprastraktura sa and mineral (Central Luzon) -
bawat rehiyon. products Sugar, garlic, REGION 5 (Bicol
Pagtataya: mango, Region) - Abaca,
GUmuhit ng 5 CAR (Cordillera chromite, pineapple,
produkto mula sa Administrative processed food, abaca by-
NCr na Region) - Fruits cement, products such
ipinapadala s and vegetables, chemical as paper,
aiba’t ibang cut flowers, products, textile cordage, shoes
rehiyon. coffee, sweet and clothing, and bags,
Takdang-Aralin potato, gold, refined coconut oil and
Gumawa ng copper, home- petroleum, other coconut
collage ng mga made processed ships, metal by-products like
larawan ng mga food like products, cococoir
produkto ng iba’t strawberry jams, electronics
ibang rehiyon carved wooden REGION 6
kabilang ang articles, woven REGION 4-A (Western
NCR. clothes (CALABARZON) Visayas) - Sugar,
- Sugar, abaca, shell
http://www.ans ARMM lanzones, crafts, pina
wers.com/Q/Wh (Autonomous coffee, dairy clothes
at_are_the_regi Region of Muslim products,
ons_of_the_Phi Mindanao) - coconut oil, REGION 7
lippines_and_th seaweeds, electronics, (Central
eir_products processed fish, cement, Visayas) - Ube
NOTE: All woven fabrics, automotive, (yam), all kinds
regions, except beads, metal textile and of furniture,
Metro Manila, craft clothings, home electronics,
produce rice, appliances, ships, cement,
corn, coconut, REGION 1 chemicals, processed foods
banana, (Ilocos Region) - refined and beverages
pineapple, fish, tobacco, mango, petroleum
livestock and garlic, tomato, REGION 8
poultry with salt, cement, REGION 4-B (Eastern
varying processed food (MiMaRoPa) - Visayas) -
quantities. In like beverages Gold, Copper, Coconut oil and
other coconut
296
by-products, Copper, nickle, Namumuno sa buong barangay.
fertilizer, copper cut flower, Aking Lalawigan Ang bawat
concentrates coffee, cocoa Paksa : Mga pangkat ay
Namumuno sa magbibigay ng
REGION 9 Aking Lalawigan sariling
(Zamboanga
Kagamitan: mungkahi
Peninsula) -
Seaweeds, concept map, tungkol sa mga
bottled sardines, Ikaapat na Markahan tsart sumusunod na
coal, gold, Araling Panlipunan Sanggunian: K to situwasyon.
copper 7:00-7:40 12, AP3EAP- Situwasyon 1-
IVf-10 May napansin na
REGION 10
I. Layunin: Local pagdumi ng mga
(Northern 1. Natukoy ang Government lansangan dahil
Mindanao) - mga Code 1991 sa walang
Fresh and tungkulin at Patnubay ng pakondangang
canned pananagutan Guro pp.309-314 pagtatapon ng
pineapple, ng mga http://en.wikiped mga basura
cassava and namumuno ia.org/wiki/High sa lansangan.
cassava flour, sa mga
seaweeds, ways_in_the_Phi May ilang sektor
lalawigan sa lippines
fertilizer, metal na nagkampanya
kinabibilang III.
products, sa kalinisan.
ang rehiyon Pamamaraan:
cement Situwasyon 2-
2. Naipapahay A. Panimula May nagtotroso
REGION 11 ag ang Alamin Natin sa kagubatan ng
(Davao Region) - saloobin D. Panimulang lalawigan.
major producer tungkol sa Gawain: kapansin pansin
of banana and pagganap ng 1. Pangkatin ang na tila numinipis
coconut, durian, mga mga mag-aaral. ang kagubatan
coffee, cocoa, namumuno
cut flower
Bigyan ng kung kaya
sa kanilang situwasyon ang
especially naalarma ang
tungkulin bawat pangkat at
orchid, coconut ilang mga
upang ipasadula ang
oil, gold, copper mamamayan ng
matugunan mga pangyayari. barangay.
ang Nagpatawag ang
REGION 12 Iminungkahi na
(SOCKSARGEN) pangangaila barangay kapitan magsagawa ng
- Major producer ngan ng ng reforestation o
of corn, fresh mga ksapi Pangkalahatang pagtatanim ng
and canned ng kanilang Pulong ng mga binhi upang
pineapple, lalawigan sa Barangay mapalitan ang
papaya, kinabibilang
asparagus, coal,
(General mga naputol na
an rehiyon Assembly).
copper, gold punong kahoy.
II. Paksang- Layon ng Situwasyon 3- Sa
Aralin: Barangay sentrong bayan
ARALIN 11: Kapitan
REGION 13 ay nabigyan ng
Mga Tungkulin na magkaroon ng
(CARAGA lisensya ang
Region) - at Pananagutan kaayusan sa maraming
ng mga
297
tricycle na sa pamamagitan ang mga datos o ginagawa ng
magbyahe sa ng mga 2. Ipasulat ang namumuno sa
mga sentro. sumusunod na mga mag-aaral lokal na
Napapansin na tanong: ng isang talata pamahalaan.
tila nagkakaroon Bakit tungkol sa mga
ng polusyon sa nagpatawag ang impormasyon 2
hangin sa mga barangay kapitan ukol sa mga Gawain C
lugar kung saan ng Gen namumuno sa Bigyan ng
nagbibiyahe ang Assembly? lalawigan. sagutang papel
mga tricycle. Ano ang mga papel na ang bawat
1 nagawa dahil ginagampanan pangkat.
Iminungkahi na nagpatawag siya ng mga pinuno Ipaliwanag ang
magkaroon ng ng assembly? ng lalawigan. panuto sa bawat
kampanya upang Sa palagay mo, 3. Ituon ang pangkat.
mabawasan ang magkakaroon ng kanilang
pagdumi ng mga mungkahing pansin sa
hangin. solusyon kung mga Gawain 5. Paglalahat
Situwasyon 4- walang barangay A, B & C . Ang mga
Dumulog ang kapitan na 4. Ipaliwanag namumuno sa
ilang magtatawag ng ang mga bawat lungsod ay
may katungkulang
mamamayang mga tao sa panuto.
panatilihin ang
may barangay? kaayusan,
pagpapahalaga Bakit mo naman Gawain A katahimikan,
sa kapayapaan nasabi ito? Pangkatin ang kaligtasan at
ng barangay. Anong mag-aaral at kaunlaran ng
Napansin kasi kahalagahan ng ibigay ang nasasakupang
nila na tila pamahalaan na panuto. lungsod.
dumadami ang ipinakikita ng Ipagawa ang Pagtataya:
mga dumarayo dula? itinakda sa bawat Magtala ng 5
sa barangay na B. Panlinang pangkat. katungkulan ng
hindi na nila na Gawain: Bigyang diin ang namumuno sa
1.Pagganyak Na ating lungsod.
kilala. mga tungkulin
Takdang-Aralin
Nagmungkahi tanong ng mga Alamin ang
sila na upang namumuno. tungkol sa ating
maiwasan ang 1. mayor.
anumang Pagpapangkatin Gawain B
kaguluhan, ang mga mag- Bigyan ng
magkaroon ng aaral sa apat (4). sagutang papel
mas maraming Ang bawat ang bawat
tanod sa pangkat ay pangkat.
barangay na magtatalakay sa Ipaliwanag ang
mag-ikot sa mga mga iba’t ibang panuto sa bawat
lansangan. namumuno sa pangkat.
kanilang Bigyang diin ang
2. Talakayin ang lalawigan. Ibigay mga palagay nila
mga situwasyon sa bawat pangkat at nakikita nila
298
Kagamitan: a
concept map, k a
tsart i n
Teksto ng RA t g
7166, Gamit sa
halalan m m
Ikaapat na Markahan
Sanggunian: K to a g
Araling Panlipunan 12, AP3EAP- y a
7:00-7:40 IVg-12
I. Layunin: III. h k
1. Nautukoy Pamamaraan: a a
ang A. Panimula l g
paraan ng Alamin Natin a a
pagpili A. Panimu l n
ng mga lang a a
namumun Gawain n p
o sa : a
lalawigan 1. s n
/lungsod Hikayatin a
2. Nakapag ang mga s
bibigay mag- a a
ang aaral sa t
sariling pagbalik- i p
saloobin tanaw sa n a
sa mga g a
ninanais halalang r
na nagagana p a
pamumun p sa a l
o sa kanilang a a
kinabibila paaralan. r n
ngang Halimba a
lalawigan wa: SPG l k
/lungsod election: a a
II. Paksang- Ipasalays n p
Aralin: ay ang ? a
ARALIN 12: ilang g
Paraan ng kaganapa 
Pagpili ng n sa may
Pinuno ng halalan sa A halalan?
Lalawigan
kanilang n
Paksa: Paraan
paaralan. o B. Panlinang
ng Pagpili ng
Itanong: - na Gawain:
Mga Namumuno
sa Lungsod  a Ipasadula ang
n halalan sa loob
B o ng silid-aralan.
Pangkatin ang
299
mga mag-aaral Ipabasa ang  Anong uri ng 4. Paraan ng pagpili D. 18 y.
sa dalawa. ilang probisyon halalan meron ng pinuno
Pumili ng mga ng batas batay sa ang inyong 5. Gasto para sa E. 45 ar
bata para Republic Act lalawigan? bawat botante
magsilbing no. 7166 o batas Itanong: Takdang
COMELEC. para sa sabay- Lahat ba ay may Gawain:
Ibigay ang mga sabay na karapatan na Isulat
panuntunan sa halalang bomoto at pumili ang mga
pagsagawa ng nasyonal at ng mga pinuno? pangalan ng mga
gawain.  lokal. May alam ba nahalal na
Gawan ng Ipatalakay sa kayong bansa na pinuno sa ating
pangalan ng pamamagitan ng hindi lahat Lungsod
iyong partido pagpapangkat pwedeng
Pumili ng mga ang mga batas na bumoto?
kandidato ito. Gumawa ng Paglalahat
(sundin ang apat (4) na Ipaliwanag na sa
komposisyong pangkat. Ipaulat demokrasya,
ng mga ang ginawang lahat ng Pilipino
namumuno sa pagtatalakay. ay may
mga alalawigan) karapatang
 Magsagawa Itanong: pumili ng
ng Ano ang mga sariling pinuno.
pangangampanya batas na Ang lokal na
. nagtatakda ng mamumuno ay
Pagpili ng mga mga patakaran sa inihahalal ng
kandidato sa pagpili ng mga mga
pamamagitan ng namumuno sa nakarehistrong
pagboto lalawigan? Pilipino tuwing
Pagbibilang ng Anong tatlong taon.
mga boto paghahanda ang Pagtataya:
Proklamasyon sa dapat ginagawa Pagtatambal:
mga nanalong bago ang pagpili
kandi ng mga pinuno?
Itanong: May parusa ba Pagtambalin ang
Ano ang para sa mga Hanay A at B.
nararamdaman hindi nagsunod Isulat ang titik sa
ninyo sa dula- sa mga sagutang papel
dulaan? Ipagawa sa mga
Bakit mahalaga bata ang Hanay A
ang halalan sa kanilang 1. Pinakamataas na
pagpili ng mga “reflection” pinuno ng
namumuno? tungkol sa lungsod
Sino-sino ang halalan ng 2. Taong gulang
namamahala sa kanilang para makaboto
halalan? barangay. 3. Bilang ng araw sa
kampanya
300
B. Panimu Anong P ang direksyon
lang ibinibigay ng tatahakin ng
Gawain pamahalaan sa isang bangka.
: mga tao upang
1. Pasagutan ang maipagtanggol PAMAHALAA
puzzle. sila sa mga N AY
Ikaapat na Markahan Ipahanap sa mga kriminal. MAHALAGA
Araling Panlipunan bata ang mga Anong S ang Ang pamahalaan,
7:00-7:40 salita na kaugnay ibinibigay ng timon ang
ng mga naiibigay pamahalaan sa katulad
I. Layunin: mga tao upang Kung wala ito’y
Naipaliliwanag ng pamahalaan
sa maging panatag saan
ang kahalagahan ang kanilang mapapadpad
ng pagkakaroon sa pisara.
mga kalooban. Anong direksyon
ng pamahalaan Anong P ang ng mamamayan
sa bawat mamamayan.
Ipasulat ang mga araw-araw na Sino ang
lalawigan sa kailangan ng gagabay, tao’y
kinabibilangang nahanap na salita
T K A P R O mga tao sa hiwa-hiwalay
rehiyon. kanilang
G A S G U W pamumuhay. Ang pamahalaan
II. Paksang- na siyang
Aralin: K L Q R G U
Magkaroon ng namumuno Sa
ARALIN 13: L A P A G L “brainstorming” lahat ng sulok, sa
Kahalagahan ng D Y E H X O tungkol sa mga lahat ng dako
Pamahalaan sa P A N G A N nahanap na Siyang
bawat lalawigan salita. mangunguna sa
G A D H R G
sa Itanong: mga programa
kibabibilangang N N D H E U  Ano ang Sa pag-unlad at
Rehiyon kaugnayan ng pagkalinga
Paksa: Kahalagahan A U H E S E
mga salitang
ng Pamahalaan sa inyong nakita sa Ang taumbayan
Bawat lalawigan sa pagkakaroon ng ang tatamasa
Kinabibilangang Mga clue: pamahalaan sa Ng paglilingkod
Rehiyon Anong K ang lalawigan? at ginhawa
Kagamitan: tinatamasa ng Tanggapin ang Tulad ng
Mga Larawan, mga tao upang mga kasagutan at edukasyon,
tsart, Puzzle sila ay maging iugnay sa aralin. kalusugan at
Sanggunian: malaya. B. Panlinang proteksyon
K to 12, Anong P ang na Gawain: Seguridad,
AP3EAP - IVg- ibinibigay ng Ipabasa sa mga kalayaan at iba
13 pamahalaan sa bata ang tulang pa
III. mga tao upang "Pamahalaan ay
Pamamaraan: matugunan ang Pamahalaan din
A. Panimula kanilang Talasalitaan: ang
Alamin Natin pangangailangan  Timon- nangangalaga
. naggagabay sa
301
Sa kapakanan ng mamamay salita na sa
bata man o an? maaaring pamahalaan.
matanda Mahalaga sumagot 5. Pinangangal
Kabuhayan ay ba ang sa mga agaan ng
pinagaganda mga tanong sa pamahalaan
Mula sa tulong paglilingk ibaba. ang
teknikal at od na Isulat ang kaligtasan,
imprastraktura ibinibigay mga kalusugan,
ng salita sa kaunlaran ng
Kung mawawala pamahalaa sagutang bawat
ang pamahalaan n sa papel na mamamayan.
Paano na kaya mamamay inyong
taumbayan an?Ano nakita sa
Upang ang puzzle.
pangalagaan ang maaaring Paglalahat
karapatan implikasy Mahalaga ang
At pag-unlad ng Ikaapat na Markahan
on nito sa pamahalaan
bayan ay kaunlaran dahil ito ang Araling Panlipunan
makamtan. ? nagangalaga sa 7:00-7:40
sa kalusugan, I. Layunin:
Sinulat ni kaligtasan at 1. nakasusulat
mamamay
Godfrey D. kaunlaran ng
an at sa ng
Rutaquio bawat mamayan.
bayan o maikling
Macnit Pagtataya:
lalawigan sanaysay
Elementary Tama o Mali
? tungkol sa
School, Polillo 1. Mahala
2. Kung kahalagaha
District ang
wala ang n ng
May alam ba pamahala
kayong bansa na pamahalaa pagkakaroo
n, ano an. n ng
hindi lahat 2. Ang
pwedeng kaya ang pamahalaa
pamahala n sa bawat
bumoto? pwedeng
an ang lungsod sa
Pagtalakay mangyari
gagabay kinabibilan
Talakayin ang sa mga
tula sa 3. Ano-ano gang
mamama rehiyon
pamamagitan ng kaya ang yan.
sumusunod na naiibigay II. Paksang-
3. Ang Aralin:
tanong: ng pamahala
1. Bakit pamahala ARALIN 9:
an ay Ang Pamunuan
Mayroon tayong an sa walang
pamahalaan? mga sa mga
namumun Lalawigan sa
2. Ano ang mamama o.
tungkulin yan? Aking Rehiyon
4. Hinahalal ng Paksa: Kahalagahan
ng Hanapin tao ang mga
pamahalaa sa puzzle ng Pamahalaan sa
namumumno Bawat Lungsod sa
n para sa ang mga
302
Kinabibilangang Ano ang Paglalahat
Rehiyon nagiging epekto Ang pamahalaan
Kagamitan: nito sa ay nagbibigay ng
Mga Larawan, pamumuhay ng kaukulang
tsart, Puzzle mga tao? serbisyong
Sanggunian: pangkalusugan,
K to 12, Gawain B pang-edukasyon,
AP3EAP - IVg- Bigyan ng pang-kaligtasan
13 manila paper at at panghanap-
III. panulat ang buhay o
Pamamaraan: bawat pangkat. kaunlaran ng
A. Panimula  Ipaliwanag bawat lungsod sa
Balik-aralan ang ang dapat gawin rehiyon ng NCR.
tulang Mahalaga ng mga mag- Pagtataya:
ang Pamahalaan aaral. Magbigay ng 5
B. Panlinang Gabayan ang serbisyo o
na Gawain: mga mag-aaral pablilingkod ng
Ipagawa ang kapag pamahalaan sa
mga Gawain nahirapang mamamayan.
Ipaliwanag ang unawain ang
mga panuto sa mga situwasyon. Serbisyo ng
bawat gawain. Maaring gawing Pamahalaan
indibiduwal na
Gawain A gawain.
Pangkatin ang
mga mag-aaral at Gawain C
bigyan ng manila DRAFT
paper.
Magkaroon ng Magpasulat ng
“brainstorming” isang sanaysay
tungkol sa mga na may 5
dahilan ng pangungusap
pagbibigay tungkol sa
serbisyo ng kahalagahan ng
pamahalaan. pagkakaroon ng
Bigyang diin ang pamahalaan sa
lamang ng poster lalawigan.
ay sumasagot sa Pag-
tanong na: uulat/pagtatanh
Ano ano ang al ng mga
mga ginagawa Ginawa
ng pamahalaan Pagtalakay
para sa mga Talakayin ang
kasaping mga tula sa Iproseso
lungsod? ang mga isinulat
ng mga bata
303
304

AP Lesson Plan Whole Year

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

AP Lesson Plan Whole Year

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

FIRST GRADING PERIOD

FIRST GRADING PERIOD

. May mga mapa Kung ang lugar ay nasa HK

FIRST GRADING PERIOD

Tanong North Arrow

3. Anong direksyon ang ipinapakita?

V. Takdang Aralin : Magdala ng mapa ng

FIRST GRADING PERIOD

Gamitin muli ang mapa na nagpapakita ng

V. Takdang Aralin : Pag-aralan ang mga

A. Hanapin sa Hanay B ang kahulugan

Yunit: Ang Kinalalagyan ng Mga lalawigan

Basahin ang halimbawang mapa sa

3. Talakayin ang mga simbolong

IV.Tukuyin ang mga kahulugan ng simbolo

IV.Tukuyin ang mga kahulugan ng simbolo

II. Paksang Aralin

Aralin 2: Kinalalagyan ng mga Lungsod

Sanggunian: Modyul 1, Aralin 4

4. Ipaulat sa bawat pangkat ang mga katangian

6.Talakayin ang mga kasagutan at magbigay ng

paghahambing ng dalawang lalawigan ayon sa

• Anu-ano ang mga pagkakapare-pareho ng

VI. Takdang Aralin:

2. Ipakita ang simpleng bar graph. Sabihin na

 Tukuyin ang laki o dami ng

Population to double in 31 years

The number of households increased to 106,382 as compared to 94,377 households in

City of Valenzuela ranked fifth in the National Capital Region (NCR)

Barangay Hen. T. de Leon was the largest in terms of population

Valenzuela City had a median age of 23 years

Sex ratio was recorded at 101.37

Dependency ratio down to 54.16

Integrasyon: Sining, Pagbasa,

Pag-uulat ng mga pangkat

Kung ihahambing sa karatig

Map of Valenzuela highlighting its 1st legislative district

Arkong Bato 34.40 8632 1896 Cristina Marie M. Feliciano

Balangkas 73.30 10663 1828 Ricardo R. de Guzman

Bignay 268.80 4109 950 Mary Ann R. Victoriano

Bisig 45.60 1173 231 Bienvenido S. Bartolome, Jr.

Coloong 223.80 8936 1925 Wilfredo M. Ramos

Dalandanan 93.90 21810 4776 Ramon C. Encarnacion

Isla 39.60 3443 732 Joel S. Angeles[2]

Lawang Bato 287.50 13237 3168 Romeo J. Acuna

Lingunan 115.90 11875 2667 Danilo S.D. Delesmo

Mabolo 115.00 1438 310 Joseph William D. Lee

Malanday 295.60 14875 3333 Fortunato P. Aravilla, Jr.

Malinta 174.10 43770 9232 Rodelio M. Hernandez

Palasan 15.60 5195 1088 Evelina D. Alejandrino

Pariancillo Villa 5.00 1436 1436 Alberto L. Cristobal

Pasolo 79.50 3770 9232 Ricardo Ricarr C. Enriquez

Poblacion 3.40 267 58 John P. Arenas

Polo 5.20 1001 220 Rhoel F. de Guzman

Punturin 162.20 8525 1851 Alexander S.R. Pacheco

Rincon 24.40 5009 1056 Henry P. Evangelista

Tagalag 101.00 2687 526 Renato F. Bernardo

Map of Valenzuela highlighting its 2nd legislative district

Bagbaguin 159.10 12468 2966 Jose S. Gregorio, Jr.

Gen. T. de Leon[3] 366.90 95,536 15537 Rizalino D. Ferrer, Jr.

Karuhatan/Caruhatan 190.60 37750 7613 Ricardo "Boy" De Gula

Mapulang Lupa 140.80 19294 4353 Fernando C. Francisco

Marulas 224.70 56454 12178 Ernesto P. de Guzman

Maysan 253.30 29,000 4831 Danilo M. Cantillon