Professional Documents
Culture Documents
Erzurum Fizibilite Raporu
Erzurum Fizibilite Raporu
Sayfa 0 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
HAZIRLAYANLAR
Esra AKKAYA DEMİR
Adnan HACIBEBEKOĞLU
Özge MADEN
Çağatay ERGİN
Hülya ÖZKÖK
Aycan EROĞLU
Bu çalışma, PROGEM Danışmanlık tarafından Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı adına hazırlanmıştır. © 2020
Sayfa 1 / 172
A. YÖNETİCİ ÖZETİ
Sağlık hizmetlerinin etkili ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için sağlık kurumlarının yeterli
sayıda ve çağdaş kıstaslara uygun olması gerekmektedir. Ayrıca halk sağlığının korunması gelişmiş
ve güçlü bir sektör ile mümkündür. Sağlık hizmetinin erişilebilir olması önemlidir. Bu nedenle sağlık
kuruluşları ülke çapında dengeli bir dağılıma sahip olmalıdır. Bireylerin ihtiyaç duydukları sağlık
hizmetlerine yerinde ve zamanında erişim sağlaması ideal sağlık sisteminin temel parçasıdır. Söz
konusu erişim sağlık kuruluşlarının yaygın olması ile mümkündür.
Türkiye’de sağlık sektörü her geçen gün büyümektedir. Bu büyüme sağlık hizmetlerine olan talep ve
sağlık kuruluşu sayısını kapsamaktadır. Türkiye sağlık sektörü dinamik bir sektördür. Türkiye’de son
yıllarda sağlık göstergelerinde olumlu gelişmeler yaşanmaktadır. İnsanlar son yıllarda yapılan
düzenlemeler ile daha iyi sağlık hizmetlerine ulaşabilmektedir. Türkiye’de sağlık sektöründe
yaşanan gelişmelerde Sağlıkta Dönüşüm Programıyla başlayan sürecin önemli bir rolü vardır.
Türkiye, Sağlıkta Dönüşüm Programıyla daha etkin, verimli ve hakkaniyetli sağlık hizmetleri
sunmayı hedeflemektedir.
Sağlık sektörü içinde hizmet veren işletmelerin başında hastaneler gelmektedir. Günümüzde sağlık
sektöründeki yeni girişimlerin sayısı her geçen gün artmaktadır. Rekabetin arttığı sektörde hastane
işletmeleri teknolojik ve bilimsel gelişmeleri takip ederek kendilerini sürekli yenilemek
durumundadır.
Bu çalışma ile sağlık sektörü ulusal boyutta araştırılmıştır. Bu doğrultuda Erzurum ilinde bir Özel
Hastane kurulması planlanmıştır. Proje Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı aracılığıyla
yapılmakta olup projenin amaçları arasında sağlık sektörünün gelişmesine katkı sağlamak ve
erişilebilirliğin artmasını sağlamak yer almaktadır.
Adnan HACIBEBEKOĞLU
Progem Eğitim Danışmanlık Ltd. Şti.
Genel Müdür
2
Sayfa 2 / 172
B. ANA RAPOR
1. İÇİNDEKİLER
A. YÖNETİCİ ÖZETİ.................................................................................................................... 2
B. ANA RAPOR ............................................................................................................................ 3
1. İÇİNDEKİLER .......................................................................................................................... 3
2. GİRİŞ ....................................................................................................................................... 10
3. PROJENİN TANIMI VE KAPSAMI ...................................................................................... 13
4. PROJENİN ARKA PLANI ...................................................................................................... 18
i. Sosyoekonomik Durum .................................................................................................... 18
ii. Sektörel ve/veya Bölgesel Politikalar ve Programlar, ...................................................... 24
iii. Kurumsal Yapılar ve Yasal Mevzuat ........................................................................... 26
iv. Proje Fikrinin Kaynağı ve Uygunluğu ......................................................................... 31
5. PROJENİN GEREKÇESİ ........................................................................................................ 37
i. Ulusal ve Bölgesel Düzeyde Talep Analizi ...................................................................... 37
ii. Ulusal ve Bölgesel Düzeyde Gelecekteki Talebin Tahmini ............................................. 48
6. MAL VE/VEYA HİZMETLERİN SATIŞ-ÜRETİM PROGRAMI ........................................ 54
i. Satış Programı .................................................................................................................. 54
ii. Üretim Programı ............................................................................................................... 55
iii. Pazarlama Stratejisi ...................................................................................................... 64
7. PROJE YERİ/UYGULAMA ALANI ...................................................................................... 65
i. Fiziksel ve Coğrafi Özellikler .......................................................................................... 65
ii. Ekonomik ve Fiziksel Altyapı .......................................................................................... 69
iii. Sosyal Altyapı .............................................................................................................. 70
iv. Kurumsal Yapılar ......................................................................................................... 71
v. Çevresel Etkilerin Ön Değerlendirmesi ........................................................................... 73
vi. Alternatifler, Yer Seçimi ve Arazi Maliyeti ................................................................. 75
8. TEKNİK ANALİZ VE TASARIM .......................................................................................... 80
i. Kapasite Analizi ve Seçimi .............................................................................................. 80
ii. Alternatif Teknolojilerin Analizi ve Teknoloji Seçimi .................................................... 80
iii. Seçilen Teknolojinin Çevresel Etkileri, Koruma Önlemleri ve Maliyeti ..................... 80
iv. Teknik Tasarım ............................................................................................................ 81
v. Yatırım Maliyetleri ......................................................................................................... 100
9. PROJE GİRDİLERİ ............................................................................................................... 101
3
Sayfa 3 / 172
i. Girdi İhtiyacı .................................................................................................................. 101
ii. Girdi Fiyatları ve Harcama Tahmini .............................................................................. 101
10. ORGANİZASYON YAPISI, YÖNETİM VE İNSAN KAYNAKLARI ............................. 102
i. Kuruluşun Organizasyon Yapısı ve Yönetimi................................................................ 102
ii. Organizasyon ve Yönetim Giderleri............................................................................... 107
iii. İnsan gücü İhtiyacı ve Tahmini Giderler .................................................................... 111
11. PROJE YÖNETİMİ VE UYGULAMA PROGRAMI ......................................................... 113
i. Proje Yürütücüsü Kuruluşlar ve Teknik Kapasiteleri .................................................... 113
ii. Proje Organizasyonu ve Yönetim .................................................................................. 113
iii. Proje Uygulama Programı .......................................................................................... 114
12. İŞLETME DÖNEMİ GELİR VE GİDERLERİ ................................................................... 116
i. Üretimin ve/veya Hizmetin Fiyatlandırılması ................................................................ 116
ii. İşletme Gelir ve Giderlerinin Tahmin Edilmesi ............................................................. 118
13. TOPLAM YATIRIM TUTARI VE YILLARA DAĞILIMI ............................................... 131
i. Toplam Yatırım Tutarı ................................................................................................... 131
ii. Yatırımın Yıllara Dağılımı ............................................................................................. 137
14. PROJENİN FİNANSMANI ................................................................................................. 139
i. Yürütücü ve İşletmeci Kuruluşların Mali Yapısı ........................................................... 139
ii. Finansman Yöntemi ....................................................................................................... 139
iii. Finansman Kaynakları ve Koşulları ........................................................................... 139
iv. Finansman Maliyeti .................................................................................................... 140
v. Finansman Planı ............................................................................................................. 141
15. PROJE ANALİZİ ................................................................................................................. 143
i. FİNANSAL ANALİZ .................................................................................................... 143
ii. EKONOMİK ANALİZ .................................................................................................. 153
iii. SOSYAL ANALİZ .................................................................................................... 164
iv. BÖLGESEL ANALİZ................................................................................................ 166
v. DUYARLILIK ANALİZİ .............................................................................................. 167
vi. RİSK ANALİZİ.......................................................................................................... 169
vii. SONUÇ VE ÖNERİLER ........................................................................................... 171
16. KAYNAKÇA ....................................................................................................................... 172
4
Sayfa 4 / 172
Tablolar
5
Sayfa 5 / 172
Tablo 47 - Mareşal Çakmak Devlet Hastanesi Talep Projeksiyon ................................................... 52
Tablo 48 - Atatürk Üniversitesi 2018-2019 Öğretim Yılı Öğrenci Sayıları ..................................... 52
Tablo 49 - Atatürk Üniversitesi 2018-2019 Öğretim Yılı Öğretim Üyesi Sayıları .......................... 53
Tablo 50 - Ana Hizmet Kalemleri .................................................................................................... 54
Tablo 51 - Doktor Sayıları ve Branşlar ............................................................................................ 54
Tablo 52 - Talep Düzeyi Bilgileri .................................................................................................... 55
Tablo 53 - Tam Kapasitede Hizmet Türleri ..................................................................................... 56
Tablo 54 - Ayakta Hasta Varsayımları ............................................................................................. 57
Tablo 55 - Ayakta Hasta Sayısı ........................................................................................................ 58
Tablo 56 - Günübirlik Ameliyat Hasta Sayısı Varsayımları ............................................................ 60
Tablo 57 - Tam Kapasitede Günübirlik Ameliyat Hasta Sayısı ....................................................... 61
Tablo 58 - Yoğun Bakım Hasta Oranları ......................................................................................... 62
Tablo 59 - Aylık Yoğun Bakım Hasta Sayısı ................................................................................... 62
Tablo 60 - Günlük Medikal Hasta Sayısı ......................................................................................... 62
Tablo 61 - İlk Faaliyet Yılında Tam (Teorik) Kapasitedeki Hizmet Düzeyi ................................... 62
Tablo 62 - İlk Faaliyet Yılında Fiili Kapasitedeki Hizmet Düzeyi .................................................. 63
Tablo 63 - İlk Faaliyet Yılında Fiili Kapasitedeki Hizmet Düzeyi .................................................. 64
Tablo 64 - Erzurum İlçeleri ve Mahalle Sayıları .............................................................................. 66
Tablo 65 - 2018 Yılı Erzurum İli Nüfusu ......................................................................................... 70
Tablo 66 - Erzurum İli Yaş Grubuna Göre Nüfus Bilgileri ............................................................. 70
Tablo 67 - Erzurum İli Eczane Bilgileri ........................................................................................... 71
Tablo 68 - Özel Buhara Hastanesi Donanımları .............................................................................. 73
Tablo 69 - Alternatif Senaryoya Göre Yatırım Dönemi İş Programı ............................................... 75
Tablo 70 - Alternatif Senaryoya Göre Yıllar İtibarıyla İşletme Giderleri ........................................ 76
Tablo 71 - Alternatif Senaryoya Göre Sabit Yatırım Kalemleri ...................................................... 77
Tablo 72 - Alternatif Senaryoya Göre Toplam Yatırım İhtiyacı ...................................................... 77
Tablo 73 - Alternatif Senaryoya Göre Kârlılık Projeksiyonu .......................................................... 77
Tablo 74 - Alternatif Senaryoya Göre Fizibilite Sonuçları .............................................................. 78
Tablo 75 - Kapasite Kullanım Oranının Yıllara Göre Değişimi ...................................................... 80
Tablo 76 - Alan Dağılımı ................................................................................................................. 81
Tablo 77 - Fiziki Alan Kategorileri .................................................................................................. 82
Tablo 78 - Alan Oranları .................................................................................................................. 92
Tablo 79 - Yatırım Maliyetleri ....................................................................................................... 100
Tablo 80 - Girdi İhtiyacı................................................................................................................. 101
Tablo 81 - Girdi Fiyatları ............................................................................................................... 101
Tablo 82 - Hastane Personel Sayıları ............................................................................................. 103
Tablo 83 - Doktor Sayıları ............................................................................................................. 106
Tablo 84 - Hastane Personel Aylık Maliyeti .................................................................................. 107
Tablo 85 - Aylık Doktor Maliyeti .................................................................................................. 110
Tablo 86 - Departmanlara Göre Maaş ve Personel Verileri ........................................................... 111
Tablo 87 - Görev Tanımı ................................................................................................................ 113
Tablo 88 - Yatırım Dönemi İş Programı ........................................................................................ 114
Tablo 89 - Ayakta Hasta Fiyatlar ................................................................................................... 116
Tablo 90 - Ameliyat Birim Fiyatları .............................................................................................. 117
Tablo 91 - Yoğun Bakım Birim Fiyatları ....................................................................................... 117
Tablo 92 - Medikal Hasta Birim Fiyatı .......................................................................................... 117
Tablo 93 - Ayakta Hasta Gelirleri .................................................................................................. 118
Tablo 94 - Ameliyat Gelirleri ......................................................................................................... 119
6
Sayfa 6 / 172
Tablo 95 - Yoğun Bakım Günlük Gelirleri .................................................................................... 120
Tablo 96 - Yoğun Bakım Aylık Gelirleri ....................................................................................... 120
Tablo 97 - Medikal Gelirler ........................................................................................................... 121
Tablo 98 - Gelirler Özet Tablo ....................................................................................................... 122
Tablo 99 - Tam Kapasitede Gelir Projeksiyonu ............................................................................. 123
Tablo 100 - 2. Yıl (İlk Faaliyet Yılı) İçin Aylar İtibariyle Satış Geliri .......................................... 124
Tablo 101 - Fiili Kapasitede Gelir Projeksiyonu............................................................................ 124
Tablo 102 - Aylık Gelir Özet Tablosu ........................................................................................... 126
Tablo 103 - Gider Oranları ............................................................................................................. 126
Tablo 104 - Tam Kapasitede Aylık Gider Özet Tablosu................................................................ 126
Tablo 105 - Fiili Kapasitede Gider Projeksiyonu ........................................................................... 127
Tablo 106 - İlk Faaliyet Yılındaki Sabit ve Değişken Giderler...................................................... 128
Tablo 107 - Yıllara Göre Sabit ve Değişken Gider Dağılımları ..................................................... 129
Tablo 108 - Hizmet Kârlılık Analizi .............................................................................................. 129
Tablo 109 - Toplam Yatırım Tutarı................................................................................................ 131
Tablo 110 - Arazi Büyüklüğüne İlişkin Veriler ............................................................................. 131
Tablo 111 - Tıbbi Cihazlar Listesi ................................................................................................. 132
Tablo 112 - Bölümlere Göre Tıbbi Cihaz Adetleri ........................................................................ 134
Tablo 113 - Demirbaş Listesi ......................................................................................................... 134
Tablo 114 - Tam ve Fiili Kapasitelerdeki İşletme Sermayesi İhtiyacı ........................................... 136
Tablo 115 - İlk Faaliyet Yılındaki İşletme Sermayesi ................................................................... 136
Tablo 116 - Yatırım Dağılım Planı (1-9. Aylar) ............................................................................ 137
Tablo 117 - Yatırım Dağılım Planı (9-18. Aylar) .......................................................................... 137
Tablo 118 - Yatırım İhtiyaçları ...................................................................................................... 139
Tablo 119 - Finansman Yöntemleri 1 ............................................................................................ 139
Tablo 120 - Finansman Yöntemleri 2 ............................................................................................ 139
Tablo 121 - Finansman Maliyeti .................................................................................................... 140
Tablo 122 - Yıllara Göre Faiz Ödemesi ......................................................................................... 140
Tablo 123 - Nakit Akım Tablosu ................................................................................................... 141
Tablo 124 - Kâr Projeksiyonu ........................................................................................................ 141
Tablo 125 - Gelir Tablosu .............................................................................................................. 143
Tablo 126 - Bilanço ........................................................................................................................ 144
Tablo 127 - Amortisman ................................................................................................................ 146
Tablo 128 - Finansal Sonuçların Analizi........................................................................................ 147
Tablo 129 - İndirgenmiş Nakit Akım Tablosu (%3) ...................................................................... 150
Tablo 130 - İndirgenmiş Nakit Akım Tablosu (%6) ...................................................................... 150
Tablo 131 - İndirgenmiş Nakit Akım Tablosu (%9) ...................................................................... 151
Tablo 132 - İndirgeme Sonuçlarına Göre NBD ............................................................................. 152
Tablo 133 - Farklı İndirgeme Oranlarına Göre Fayda Maliyet Düzeyleri ..................................... 152
Tablo 134 - Yatırımın KDV Etkisi ................................................................................................. 153
Tablo 135 - Devlet Bütçesine Sağlanacak Katkı ............................................................................ 153
Tablo 136 - Rize İlinde Bulunan Özel Hastaneler ve Birimleri ..................................................... 154
Tablo 137 - Siirt İlinde Bulunan Özel Hastaneler ve Birimleri...................................................... 154
Tablo 138 - Trabzon İlinde Bulunan Özel Hastaneler ve Birimleri ............................................... 155
Tablo 139 – Elazığ İlinde Bulunan Özel Hastaneler ve Birimleri.................................................. 156
Tablo 140 - Van İlinde Bulunan Özel Hastaneler ve Birimleri ...................................................... 158
Tablo 141 - Erzurum'u Talep Etmesi Öngörülen İllerdeki Özel Hastaneler ve Birimleri .............. 159
Tablo 142 - Varsayımlar ................................................................................................................ 161
7
Sayfa 7 / 172
Tablo 143 - Ekonomik Faydalar..................................................................................................... 161
Tablo 144 - Ekonomik Maliyet ...................................................................................................... 161
Tablo 145 - Ekonomik Fayda-Maliyet Analizi .............................................................................. 161
Tablo 146 - Başa Baş Noktası (BBN) Analizleri ........................................................................... 162
Tablo 147 - Yatırımın Piyasa Etkisi ............................................................................................... 162
Tablo 148 - Ekonomik Değere Göre Hurda Değeri ....................................................................... 163
Tablo 149 - İllere Göre Özel Hastane Sayıları ............................................................................... 164
Tablo 150 - Özel Hastane Hasta Sayıları ....................................................................................... 164
Tablo 151 - Amortismana Göre Yatırımın Geri Dönüş Süresi ...................................................... 167
Tablo 152 - Farklı Aylık Faiz Oranlarına ve Farklı Ödeme Vadelerine Göre Aylık Kredi Taksit Tutarı
........................................................................................................................................................ 168
Tablo 153 - Farklı Aylık Faiz Oranlarına ve Farklı Ödeme Vadelerine Göre Toplam Kredi Tutarı
........................................................................................................................................................ 168
Tablo 154 - Risk Analizi ................................................................................................................ 169
Şekiller
8
Sayfa 8 / 172
Kısaltmalar
Tanımlar
Cari Hasta: Sosyal güvencesi olmayan ücretli hasta (Yabancı hastalar bu kategoride yer almaktadır.)
Günübirlik Hasta: Günübirlik küçük operasyonlar yapılan hasta (Kolonoskopi, endoskopi vb.)
Aktif Gün: Hastanenin tam kapasite ile hizmet verdiği gün sayısı (Hastanenin acil servis ve yoğun
bakımları bir ayın tüm günleri tam kapasite ile hizmet vermektedir. Kamu hastanelerinde diğer
bölümler Cumartesi ve Pazar dışında tam gün aktif hizmet vermektedir. Özel hastanelerde ise hafta
içi tam gün, Cumartesi yarım gün ve Pazar hizmet verilmediği varsayımı ile hesaplama
yapılmaktadır.)
Ayaktan Hasta Geliri: Ayakta gelen bir hastanın (Poliklinik hastası) laboratuvar, radyoloji ve
muayene dâhil hastanede yarattığı geliri ifade etmektedir.
Yatan Hasta Geliri: Yatarak tedavi gören bir hastanın (Ameliyat ya da tıbbi tedavi hastası)
laboratuvar, radyoloji ve operasyon dâhil hastanede yarattığı geliri ifade etmektedir.
Günübirlik Hasta Geliri: Günübirlik tedavi gören bir hastanın (Poliklinik hastası) laboratuvar,
radyoloji ve küçük müdahale dâhil hastanede yarattığı geliri ifade etmektedir.
9
Sayfa 9 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
2. GİRİŞ
Özel Hastane Yatırım Fizibilitesi Erzurum ilinde sağlık sektörünün gelişmesine katkı sağlamak
amacıyla hazırlanmıştır. Raporda özel hastane kurulmasının yararlı olup olmadığına ilişkin
ekonomik, teknik ve mali değerlendirmelerin yapılması, talep ve ihtiyaç analizi ile olası
öngörüler/trendler dikkate alınarak özel hastanenin asgari yatak kapasitesinin ve içindeki ünitelerin
belirlenmesi amaçlanmaktadır. Hazırlanan fizibilite raporunda yatırımın uzun vadeli hedefleri
değerlendirilmiştir. Raporda yatırımın kapsamı, masrafları, süresi, giderlerinin belirlenmesi
hedeflenmektedir. Ayrıca raporun amaçları arasında yatırımın teknik ve işletme gereksinimleri
doğrultusunda ortaya çıkabilecek giderlerin belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Türkiye genelinde insanların hastaneye yatış nedenleri incelendiğinde birinci sırada %12,9 ile
solunum yolları hastalıkları, ikinci sırada %11,4 ile sindirim sistemi hastalıları ve üçüncü sırada %11
ile gebelik ve doğum sebepli yatışlar, dördüncü sırada ise %7,8 ile dolaşım sistemi hastalıkları yer
almaktadır. Poliklinik başvuruları incelendiğinde ise hastaların %45’inin bel ve boyun bölgesi
problemleri, %25’inin solunum yolları problemleri (Alerji, astım, akciğer rahatsızlıkları vb.),
%16’sının tansiyon, %12’sinin kalp rahatsızlıkları, %12’sinin ürolojik rahatsızlıklar, %9’unun şeker
hastalığı, %7’sinin psikolojik rahatsızlıklar nedeniyle hekime başvurduğu görülmektedir. Erzurum
ili değerlendirildiğinde, kişi başı hekime başvuru sayısı 8,8 ve yatak doluluk oranı %68-72
aralığındadır. Ayrıca bebek ölüm hızı %10’un üzerinde, anne ölüm oranı %16-26 aralığındadır.
Bunun yanı sıra acil istasyonu başına düzen hasta sayısı 22.000-31.000 aralığında, 10.000 kişiye
düzen yatak sayısı 47,5; 10.000 kişiye düzen yoğun bakım yatağı sayısı ise 5,5’tir. Söz konusu
verilerden hareketle yoğun olarak kadın doğum, çocuk, dâhiliye, ortopedi, fizik tedavi ve kardiyoloji-
KVC branşlarında diğer branşlara oranla yüksek hasta sayılarına ulaşılacağı belirlenmiştir. Poliklinik
hesaplarında tam kapasite ile çalışıldığında doktorların dâhili branşlarda günde kırk, cerrahi
branşlarda ise ameliyatlara da zaman ayrılacağı gerekçesiyle günde 20 hasta bakacakları
öngörülmüştür. 1
Fizibilite raporunun giriş bölümünde raporun amacı, kapsamı ve organizasyonu, raporun çalışma
yöntemi, sektöre yönelik bulguların özeti yer almaktadır. Ayrıca giriş bölümündeki sonuç ve öneriler
kısmında projeye dair genel bilgilere yer verilmiştir. Rapordaki projenin tanımı ve kapsamı
bölümünde projenin adı, amacı, teknik içeriği, hedef kitlesi ve bölgesi gibi proje hakkında genel
bilgiler yer almaktadır. Projenin arka planı bölümünde; projenin yapılacağı bölgenin sosyoekonomik
durumu, sağlık sektörü hakkında bilgiler, sağlık sektörüne yönelik uygulanan politikalar ve
programlar incelenmiştir. Ayrıca bu bölümün alt başlıkları arasında yasal mevzuat ve sektörle ilgili
uygulanan destekler yer almaktadır. Projenin çeşitli planlarla ilgisi ve ilişkisi de bu bölümde ele
alınmıştır. Raporda yer alan projenin gerekçesi bölümünde, projenin genel anlamda talep analizi ele
alınmıştır. Ayrıca hemen ardından projenin konusunun satış, üretim ve pazarlama koşulları
incelenmiştir. Projenin yapılacağı il olan Erzurum hakkında genel bilgilere de raporda yer verilmiştir.
Ayrıca projenin teknik analizi, girdileri, organizasyon yapısı ve yönetimi, işletme dönemi gelir ve
giderleri belirtilmiştir. Projenin finansmanı ve proje analizi başlığı altında finansal analiz, ekonomik
analiz, sosyal analiz, bölgesel analiz, duyarlılık analizi ve risk analizi de raporda yer almaktadır.
Çalışmalar Kuzeydoğu Kalkınma Ajansı yetkilileriyle yapılan toplantı ile başlamıştır. Toplantıda
çalışma süreci, yürütülecek faaliyetler, çalışmanın ana çerçevesi ve iş akış planı belirlenmiştir.
Toplantının ardından literatür araştırma çalışmalar başlamış olup sağlık sektörüne ilişkin akademik
1
T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2016; 2017.
10
Sayfa 10 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
dokümanlar, ulusal ve uluslararası örnekler incelenmiştir. Rapor için ulusal ve uluslararası ölçekte
sektörle ilgili araştırmalar yapılmıştır. Çalışmanın yapılış aşamasında yararlanılan kaynaklar
arasında; sağlık sektörüne dair raporlar, analizler, akademik yayınlar, On Birinci Kalkınma Planı,
T.C. Sağlık Bakanlığı Stratejik Planı, Türkiye Sağlık Turizmi Stratejisi, TRA1 Düzey 2 Bölge Planı,
Erzurum Büyükşehir Belediyesi Stratejik Planı ve Performans Programı, Erzurum Valiliği Yatırım
Programı vb. dokümanlar yer almaktadır.
Raporda, Erzurum ilinde sağlık sektörü ve hastane kapasiteleri irdelenmiştir. Sağlık sektörü
Türkiye’de erişebilirliğin artması, olumlu ekonomik gelişmeler, artan satın alma gücü ve son yıllarda
sektöre ilişkin destekleyici gelişmelere paralel olarak büyümektedir. Hükümet politikaları sağlık
sektörünü desteklemekte ve sağlığa erişimin artması yönünde çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Bu
durum Türkiye’de sağlık sektörünün gelişmesine katkı sağlamaktadır. Türkiye’de sağlık hizmetleri
devlet hastaneleri ve özel hastanelerde verilmektedir. Sağlık sektörü doğası gereği ulaşılabilir
olmalıdır. Bu sebeple tüm Türkiye’de sağlık hizmeti verilen kamu ve özel yatırımların artması
yönünde çalışmalar yürütülmektedir. Çalışma ile sağlık yatırımlarının artması ve insanların
erişiminin kolaylaşması hedeflenmektedir. Rapor kapsamında Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinin
(TRA1) sağlık sektörüne dair politikaları ve çalışmaları irdelenmiştir.
Çalışmada Erzurum ilinde özel hastane yapılması hedeflenmektedir. Hastane yatırımının bölgenin
sağlık sektörünü olumlu yönde etkilemesi öngörülmektedir. Hastane yatırımı bölge halkının sağlığa
erişiminin artmasında oldukça önemlidir. Toplumların gelişmişlik seviyelerinin belirlenmesinde
sağlık sektörünün oldukça önemli bir yeri vardır. Bu doğrultuda sektörün gelişmesi ülke
kalkınmasına katkı sağlayacaktır. Fizibilitede yapılan hesaplamalarda öne çıkan bazı sonuçlar özet
bilgiler halinde tabloda verilmiştir.
Hesaplama
Fizibilite Sonuçları Değerler Değerlendirme
Yöntemi
Toplam Kâr, faiz ve toplam yatırım
Yatırım Tutarı maliyetinin toplamını ifade eden net
Yatırımın Net Katma
62.958.615,91 + Faiz katma değer, ekonomiye sağlanan
Değeri (Dolar)
Ödemeleri + parasal girdi miktarını
Net Kâr göstermektedir.
Yıllar
itibariyle net Yatırımın kendini amorti etme
kâr ve süresinin bir göstergesidir. Toplam
amortisman yatırım tutarının vergi sonrası kâr
Yatırımın Geri Dönüş
17,10 toplamının ile amortisman tutarının toplamına
Süresi
yatırım bölünmesiyle elde edilir. Bu tesis
maliyetini için yatırımın geri dönüş süresi
karşıladığı 17,10 yıl olarak hesaplanmıştır.
dönemdir.
11
Sayfa 11 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
10 Yıllık
İndirgenmiş
Gelirler
3% İndirgeme İndirgenmiş yatırım maliyetiyle
Toplamı / 10
Düzeyine Göre Fayda 82,77% indirgenmiş net nakit akımın oranı
Yıllık
Maliyet Oranı değerlendirilmektedir.
İndirgenmiş
Giderler
Toplamı
10 Yıllık
İndirgenmiş
Gelirler
6% İndirgeme İndirgenmiş yatırım maliyetiyle
Toplamı / 10
Düzeyine Göre Fayda 80,24% indirgenmiş net nakit akımın oranı
Yıllık
Maliyet Oranı değerlendirilmektedir.
İndirgenmiş
Giderler
Toplamı
10 Yıllık
İndirgenmiş
Gelirler
9% İndirgeme İndirgenmiş yatırım maliyetiyle
Toplamı / 10
Düzeyine Göre Fayda 77,73% indirgenmiş net nakit akımın oranı
Yıllık
Maliyet Oranı değerlendirilmektedir.
İndirgenmiş
Giderler
Toplamı
Personel başına toplam yatırım
Toplam
maliyetini göstermektedir. Buna
Yatırım
Sermaye İstihdam göre yatırım kapsamında her bir
55.126 Maliyeti /
Oranı personeli istihdam edebilmek için
Personel
ne kadarlık bir yatırım yapılacağı
Sayısı
görülebilmektedir.
Yıllar itibariyle elde edilen yurt içi
Toplam
satış gelirlerinin ne kadarlık bir
Yatırım
yatırım gerektirdiği
Sermaye Hasıla Oranı 283,42% Maliyeti / Net
hesaplanmaktadır. Bu sayede
Yurt İçi Satış
yatırımın katma değeri
Geliri
değerlendirilebilmektedir.
Oran; yatırımın öz sermaye
Yatırımın Net
Sermaye Katma Değer değerinin piyasa için ortaya
2,50% Katma Değeri
Oranı çıkaracağı katma değeri
/ Öz Sermaye
belirtmektedir.
Yatırımın
Personellerin yatırım açısından
Kişi Başına Düşen Katma Değeri
1.857 sağlayacağı katma değeri
Katma Değer (Dolar) / Personel
yansıtmaktadır.
Sayısı
Toplam Bir kişiyi istihdam edebilmek için
Yatırım Tutarı ne kadarlık yatırım bedelinin ortaya
Kişi Başına Yatırım / İstihdam konulduğunu ifade eden bir
69.041,65
Tutarı (Dolar) Edilen hesaplamadır. Bu yönüyle yatırımın
Personel yarattığı sosyal fayda
Sayısı ölçülebilmektedir.
Tablodaki sonuçlar genel itibariyle analiz edildiğinde yatırımın yapılabilirliği açısından olumlu bir
değerlendirme ortaya çıkmaktadır.
12
Sayfa 12 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Rapor bir fizibilite çalışması olup Özel Hastane Yatırım Fizibilitesidir. Sağlık sektörünün yapısı ülke
nüfusu, kültürel gelişim, doğal kaynaklar, politik ve ekonomik sisteme bağlı olarak değişmektedir.
Ülkelerin kalkınmasında sağlık sektörü önemli faktörlerdendir. Bu durumun sebepleri arasında
sektörün doğrudan bireylerle ilgilenmesi yer almaktadır. Bunun yanı sıra sağlık tüm dünyada önemli
sektörlerdendir. Sağlık hizmetlerinde kalite çıtasının yükselmesi, sağlık kuruluşları arasındaki
rekabeti artırmakta ve sektörün gelişimine önemli katkılar sağlamaktadır.
Sağlık, birey ve toplum için hayati önem taşımaktadır. Sosyoekonomik anlamda ülkelerin
kalkınmışlık düzeyi göstergelerinin en önemlilerinden birisi sağlık sektörüdür. Sağlık, Dünya Sağlık
Örgütü (WHO) tarafından ruhsal, bedensel ve sosyal bakımdan iyi durumda olma hali olarak
tanımlanmaktadır. Sağlık, temel bir insan hakkı olup herkesin bu haktan eşit, adil ve ekonomik bir
şekilde yararlanması gerekmektedir. Nüfus artışı ve buna bağlı olarak artan sağlık ihtiyaçları, sağlık
hizmetlerine olan ihtiyaçların artmasına ve değişmesine sebep olmuştur.2
Sağlık hizmetleri sunumunda fiziki yapı, araç gereç, insan gücü ve finans gibi kaynak özelliklerinin
kaliteli ve gelişmiş olması önemlidir. Bunun yanı sıra hizmetin sunum şekli ve hizmet alanların
memnuniyeti de sağlık kuruluşları arası rekabette belirleyici özelliklerdendir. Farklılaşan ve artan
nüfus yapısı, ortaya çıkan yeni hastalıklar, gelişen teknoloji, sağlık masraflarındaki artış gibi faktörler
nedeniyle sağlık sektörü her geçen gün gelişmektedir. Sektördeki firmalar bu faktörler doğrultusunda
stratejilerine yön vermektedir.
Türkiye’de çok sayıda kamu hastanesi ve özel hastane vardır. Özel sağlık yatırımlarına devlet
tarafından verilen teşvik ve destekler sağlık hizmetlerinin özel sektör tarafından sunulmasının önünü
açmış ve özel hastane yatırımlarının artmasını sağlamıştır. İnsanların satın alma gücündeki artış ve
ülkede yaşanan olumlu ekonomik gelişmeler sayesinde özel hastanelere olan talep düzeyi artış
göstermiştir. Bununla birlikte farklı sektörlerde faaliyet gösteren özel teşebbüsler, sağlık sektöründe
de yatırım yapmaya başlamıştır. Kurumsallaşmanın, markalaşmanın ve hizmet kalitesinin öne çıktığı
bu sektörde yatırımdan önce detaylı bir çalışma ve planlama yapılması önemlidir.
Sağlık alanındaki devlet düzenlemeleri, 2003 yılında başlatılan sağlıkta dönüşüm programının etkisi
ve sağlık hizmeti tüketicilerinin beklentilerindeki değişimin etkisiyle özel sağlık sektöründe büyüme
yaşanmaktadır. Sağlıkta dönüşüm programı; sağlık hizmetlerinin finansmanının genel sağlık
sigortasından karşılanması, hastanelerin özerk işletmeler haline getirilmesi, sağlık hizmetlerinin
sunumunda özel sektör payının artırılması ve sağlık hizmeti kullanımında katılım payı
uygulanmasını içermektedir. Sağlık sektöründeki büyüme yatırımlara da yansımıştır. Son yıllarda
hastane zincirleri yeni yatırımlar yapmaya başlamıştır. Ayrıca sektörde satın alma ve birleşmeler
gerçekleşmiştir.
Sağlık sektörü istihdam ve ekonomiye sağladığı katkı payı açısından önem taşımaktadır. Yaşamsal
öneme sahip olan sağlık sektöründe son yıllarda önemli gelişmeler yaşanmaktadır. Sağlık
hizmetinden yararlananların memnuniyetini artırmak için hastanelerin sunduğu hizmetlerin
özellikleri önemlidir. Sağlıkta Dönüşüm ve Sosyal Güvenlik Reformu Projesi kapsamında çeşitli
düzenlemelerin yapılması, teknolojideki gelişmelerin sağlık sisteminde uygulamaya geçilmesi, özel
2
Doğan, Bakan, Hayva; Sağlık Sektörünün Temel Aktörleri Olan Hastanelerde Rekabet Stratejilerinin Kaliteye
Etkisi; 2017.
13
Sayfa 13 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Hastanelerde sunulan temel hizmet sağlık hizmetidir. Sağlık hizmetleri; ayakta ve yatarak muayene,
tahlil, tetkik, tıbbi müdahale, ameliyat, tıbbi bakım ve diğer tedavi hizmetleridir. Sunulan sağlık
hizmetleri üç ana gruba ayrılmaktadır. Bunlar;4
Özel hastanelerde hasta ve ziyaretçilere kafe ve restoran, tıbbi ürün satışı gibi hizmetler sunularak ek
gelir sağlanmaktadır.
Bir hastane için kapasite belli bir süre içinde üretilen hizmet miktarını ifade etmektedir. Hastane için
kapasiteyi belirleyen faktörler ise yatak sayısı, kapalı alan genişliği, açık alan genişliği, poliklinik
sayısı, ameliyathane sayısı, laboratuvar sayısı, yoğun bakım ünite sayısı ve diğer faktörlerdir.
Hastane yatırımı için kapasite belirlenirken bölgedeki diğer hastanelerin sayısı, kapasiteleri, insan
gücü, maliyetleri, finansal kaynakları ve teknik imkânları göz önünde bulundurulmuştur.
Hastalar hastane seçimi yaparken hastanenin yakınlığı ve ulaşım kolaylığını göz önünde
bulundurmaktadır. Bu nedenle uygun yer seçimi ile olabildiğince geniş bir kitleye hitap etmek özel
hastane yatırımında önemlidir. Özel hastane kuruluş yeri seçiminde dikkate alınan faktörler arasında
ulaşım kolaylığı, sağlık personeli ve diğer işgücü temini, çalışan yoğunluğu, nüfus yoğunluğu ve
yaşlılık oranı, sağlık sektörünün gelişmişliği ve diğer faktörler yer almaktadır. Bu doğrultuda hastane
yatırımının Erzurum ilinin Aziziye, Palandöken veya Yakutiye ilçelerinden birinde yapılması
planlanmaktadır. Yatırım arazisinin hazineye ait olması planlanmaktadır. Bu doğrultuda bahsi geçen
ilçeler arasında yatırıma uygun özellikte araziye sahip olan ilçede hastane yatırımının yapılması
planlanmaktadır. Çalışmada yapılan araştırmalar doğrultusunda ilin gerek nüfus yoğunluğu gerekse
hastane kapasitesi bakımından özel hastaneye ihtiyacı olduğu belirlenmiştir.
Aşağıdaki tablolarda hazırlanan bu fizibilite çalışması boyunca kullanılan temel hesaplama değerleri
verilmiştir. Belirtilen değerlerin bir kısmı güncel değerleri içermekte iken bir kısmı ise fizibilitedeki
temel varsayım ve kabulleri ifade etmektedir.
3
Sargutan, Sağlık Sektörü ve Sağlık Sistemlerinin Yapısı; 2005.
4
Erol, Özdemir; Türkiye’de Sağlık Reformları ve Sağlık Harcamalarının Değerlendirilmesi; 2014.
14
Sayfa 14 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Fizibilitenin konusu özel hastane kurulumu olarak belirlenmiştir. Yatırımın Erzurum ilinde yapılması
öngörülmüştür. Projenin yürütücü kuruluşunun ise Özel Sektör olması planlanmaktadır. Fizibilite,
2019 yılında hazırlanmıştır. Fizibilitedeki hesaplamalarda yatırıma 2020 yılında başlanacağı
varsayılmıştır. Yatırım döneminde uygulama süresi 18 ay olarak belirlenmiştir. Buna göre yatırımın
ilk faaliyeti 2021 yılında olacaktır.
15
Sayfa 15 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Ayakta Hasta
Ameliyat
Günübirlik Hasta
Medikal Tedavi Amaçlı Yatan Hasta
Yoğun Bakım
Bu hizmetlerle yatırımın hedeflediği kitle Erzurum ve çevre illerde tedaviye ihtiyacı olan halk ile
özellikle coğrafi olarak yakın bölgelerde bulunana yurtdışı hastalar olmaktadır. Yatırımın toplam
maliyeti 58.433.686,78 Dolar olarak hesaplanmıştır. Yatırımın finansmanının 50% kadarlık kısmının
öz kaynak ile karşılanması planlanmaktadır. Toplam yatırım maliyeti içinde 50% oranında alınacak
kredi; 5 yıl vadeli olup 1 yıl geri ödemesiz yıllık faiz oranı 5,00% olarak varsayılmıştır. Yatırım
finansmanı için herhangi bir hibe, destek, teşvik vb. kullanımı planlanmamıştır. Fizibilitedeki
hesaplamalarda Euro kuru 6,50 olarak alınmıştır. Dolar kuru 5,90 olarak kabul edilmiştir. Yapılan
duyarlılık analizlerinde ve net bugünkü değer hesaplamalarında indirgeme oranları 3,00%, 6,00% ve
9,00% olarak hesaplanmıştır. İşletme dönemi için sermaye ayrılması planlanan süre ilk yıl için 2 ay,
diğer yıllarda 1 ay olarak belirlenmiştir. Fizibilitedeki hesaplamalar 10 yıllık projeksiyonla
yapılmıştır. Yapılacak satışlardan doğacak gelirlerin 1 aylık vadelerle tahsil edileceği, tedarikçilere
yapılacak ödemelerin ise 1 aylık vadelerle yapılacağı kabul edilmiştir. Fizibilitedeki gelir
hesaplamalarında fiyatlar her yıl 7% artırılmıştır. Fizibilitedeki gider hesaplamalarında ise fiyatlar
yıllar itibariyle 3% artırılmıştır. Fizibilitedeki hesaplamalarda yatırımın para cinsi olarak Dolar baz
alınmıştır. Raporun Dolar kuru esas alınarak hazırlanmasının nedeni yıllar itibariyle yaşanabilecek
muhtemel kur dalgalanmalarının fizibilite sonuçlarına etkisinin önlenmesidir.
16
Sayfa 16 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Temel branşlar ile onkoloji ve nefroloji branşlarını içeren ve öncelikle şehirdeki nüfusa hizmet eden,
ancak bölgede referans merkezi olacak bir genel hastanenin bölgede kurulması gerektiği
görülmektedir.
17
Sayfa 17 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
i. Sosyoekonomik Durum
Sağlığa dolaylı ve doğrudan etkileri olan mal ve hizmet nitelikli her türlü ürünü üretmek/arz etmek
ve talep etmek/tüketmek üzere farklı üretim alanlarında kurulmuş sistemler ile bunların içerdiği kişi,
kurum, kuruluş, ürün vb. belirtmek için kullanılan genel ve kapsayıcı kavrama sağlık sektörü adı
verilmektedir. Sağlık hizmeti, toplum ve bireylerin sağlık düzeyini yükseltmek, geliştirmek ve
sürdürebilmek amacıyla sağlığın korunması, hastalıkların tedavisi ve rehabilitasyonu için yapılan
çalışmaların tümüdür. Sağlık hizmetleri 3 grupta sınıflandırılmakta olup alt gruplara ayrılmaktadır. 5
C. Rehabilitasyon Hizmetleri
1. Tıbbi Rehabilitasyon
2. Sosyal Rehabilitasyon
Günümüzde sağlık hizmetlerine talep dünyada hızla artmaktadır. Sağlık hizmetlerine artan bu talebin
etkin ve verimli bir şekilde karşılanabilmesi birçok ülkenin öncelikleri arasındadır. Sağlık
hizmetlerine talebin artış nedenleri arasında farklı faktörler rol oynamaktadır. Bu faktörler arasında
artan nüfus, demografik değişimler, sağlık hizmetlerinin yaygınlaşması, sağlık sektöründe yaşanan
hızlı teknolojik gelişmeler, ekonomik büyümeyle birlikte gelirin artması ve beklenen yaşam
süresindeki artış yer almaktadır.
Tabloda bazı ülkelerin 2018 yılında ortalama yaşam süreleri verilmiştir. Dünyada ortalama insan
ömrünün en uzun olduğu ülke 89,5 yıl ile Monako’dur. Sağlık hizmetlerinin etkinliğinin artması,
5
Sargutan, Sağlık Sektörü ve Sağlık Sistemlerinin Yapısı; 2005.
18
Sayfa 18 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
teknolojinin gelişmesi ve bu gelişmelerin sağlık sektörünü etkilemesi vb. nedenler dünya genelinde
ortalama yaşam süresinin uzamasını sağlamıştır. Ortalama yaşam süresinde ülkelerin gelişmişlik
düzeyi ve kişi başına gelir oldukça önemli bir etkendir. Gelişmemiş ülkelerde ortalama yaşam süresi,
gelişmiş ülkelere göre 18,1 yıl daha kısadır. Sağlık sektörünün gelişimi ortalama yaşam süresini
etkilemektedir. Gelişmiş ülkelerde ortalama yaşam süresinin gelişmemiş ülkelerden daha uzun
olmasının sebebi sağlık sektörünün gelişmiş olmasından kaynaklanmaktadır. Ayrıca gelişmiş
ülkelerde sağlık hizmetlerine erişim oldukça kolaydır. Erişim kolaylığı, teknolojinin gelişmesi,
hijyen yaşam süresinin artmasında etkili olmuştur.6
Türkiye’de sağlık sektörü her geçen gün gelişmektedir. Günümüzde Türkiye’de toplam 1.534
hastane bulunmaktadır. Bunlar devlet, özel ve üniversite hastaneleridir.
Tabloda 2018 yılında Türkiye’de bulunan hastane sayıları verilmiştir. Buna göre Kuzeydoğu
Anadolu Bölgesinde 52 devlet, 2 üniversite ve 5 özel hastane bulunmaktadır. Bölgede toplam 59
hastane bulunmaktadır. Türkiye’de toplam 577 özel hastane bulunmaktadır. Türkiye’de 2017 yılında
T.C. Sağlık Bakanlığı hastane sayısı 879 iken 2018 yılında 889’a ulaşmıştır.
Tablo 7 – 2017 Yılı Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi İllere Göre Hastane Sayıları
Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi İllere Göre Hastane Sayıları
İl Veri
Ağrı 10
Erzincan 10
Erzurum 23
Kars 8
Bayburt 1
Ardahan 3
Iğdır 4
Kaynak: TÜİK, 2019
6
Dünya Sağlık Örgütü, Dünya Sağlık İstatistikleri; 2019.
19
Sayfa 19 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Tabloda yayınlanan en güncel veriler verilmiştir. Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinde illere göre hastane
dağılımı verilmiştir. Buna göre bölgede en fazla hastane Erzurum’da olup ilde 23 hastane
bulunmaktadır.
Tabloda 2018 yılında Türkiye’de bulunan hastane yatak sayıları verilmiştir. Buna göre Kuzeydoğu
Anadolu Bölgesinde devlet hastanelerinde 4.476, üniversite hastanelerinde 1.693 ve özel
hastanelerde 323 hasta yatağı bulunmaktadır. Buna göre bölgede toplam 6.492 hasta yatağı
bulunmaktadır. T.C. Sağlık Bakanlığı hastane yatağı sayısı 2017 yılında 135.339 iken 2018 yılında
139.651’e ulaşmıştır. 2017 yılında üniversite hastanelerinin toplam hasta yatağı sayısı 41.324 iken
2018 yılında 42.066’ya ulaşmıştır. Özel hastane hasta yatağı sayısı 2017 yılında 49.200 iken 2018
yılında 50.196’ya ulaşmıştır.
Yukarıdaki tabloda elde edilen en güncel veriler yer almaktadır. Tabloda Kuzeydoğu Anadolu
Bölgesinde illere göre hastane yatak sayıları verilmiştir. Buna göre Erzurum bölgede en fazla yatak
sayısına sahip olan ildir. Erzurum’da toplam 3.609 hastane yatağı bulunmaktadır. Bunun yanı sıra
bölgede Erzurum’dan sonra en fazla hastane yatağına sahip olan 856 yatak ile Ağrı’dır.
Nitelikli hasta yatağı; içinde tuvaleti, banyosu, en fazla iki hasta yatağı, televizyonu, telefonu, yemek
masası, etajeri ve yatak olabilen refakatçi koltuğu bulunan odalardaki hasta yataklarıdır.
20
Sayfa 20 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Tablo 10 - 2018 Yılı Nitelikli Yatak Sayısı ve Toplam Yataklar İçindeki Oranı
T.C. Sağlık Bakanlığı Üniversite Özel Toplam
Nitelikli Yatak Sayısı 83.277 23.112 33.014 139.403
Toplam Yataklar
67,4 64,2 96,5 71,9
İçindeki Oranı (%)
Kaynak: T.C. Sağlık Bakanlığı, 2019
Tabloda Türkiye’de hastanelerde bulunan nitelikli yatak sayıları ve bunların toplam yataklara oranı
verilmiştir. Buna göre Türkiye’de nitelikli yatakların toplam yataklara oranı %71,9’dur. Nitelikli
yatakların toplam yataklar içindeki oranı devlet hastanelerinde 2017 yılında %60,3’tür. Bu oran 2018
yılında %67,4’e ulaşmıştır. Üniversite hastanelerinde nitelikli yatakların toplam yataklar içindeki
oranı 2017 yılında %63,8 iken 2018 yılında %64,2’ye yükselmiştir. Bu oran 2017 yılında özel
hastanelerde %95,1’dir. 2018 yılında %96,5’e yükselmiştir. Ayrıca nitelikli yatakların toplam
yataklar içindeki oranı 2017 yılında toplamda %67,2 iken 2018 yılında %71,9'a yükselmiştir.
Tablo 11 - 2017 Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi İllere Göre Nitelikli Yatak Sayıları
Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi İllere Göre Nitelikli Yatak Sayıları
İl Veri
Ağrı 615
Erzincan 313
Erzurum 2.176
Kars 538
Bayburt 134
Ardahan 136
Iğdır 245
Kaynak: T.C. Sağlık Bakanlığı, 2018
Tabloda elde edilen en güncel veriler yer almaktadır. Tabloda 2017 yılında Kuzeydoğu Anadolu
Bölgesinde bulunan nitelikli yatak sayıları verilmiştir. Buna göre yatırımın yapılacağı il olan
Erzurum’da toplam 2.176 nitelikli hasta yatağı bulunmaktadır. Erzurum ilinde sonra en fazla nitelikli
yatağa sahip il 615 yatak ile Ağrı’dır.
T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan verilere göre 2017 yılında Türkiye’de toplam nitelikli
yatak sayısı 127.347’dir. Erzurum’da aynı yıl nitelikli yatak sayısı 2.176’dır. Buna göre Erzurum’da
bulunan nitelikli yatak sayısı, Türkiye’dekinin yaklaşık %2’sini oluşturmaktadır. Ayrıca 2017 yılı
verilerine göre nitelikli hasta sayısında Türkiye ortalaması 1.572’dir. Erzurum’da bu sayı 2.176
olmakla birlikte kent Türkiye ortalamasının üzerindedir. Bakanlık tarafından il bazında yayınlanan
en güncel veriler 2017 yılına aittir. Bu nedenle karşılaştırma yapılırken 2017 yılı baz alınmıştır.7
7
T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2017; 2018.
21
Sayfa 21 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Tabloda 2018 yılında türlerine göre yoğun bakım yatak sayıları verilmiştir. Buna göre Türkiye’de
toplam 38.098 yoğun bakım yatağı bulunmaktadır. 2017 yılında erişkin yoğun bakım yatak sayısı
22.728’dir. Bu sayı 2018 yılında 24.071’e yükselmiştir. 2017 yılında çocuk yoğun bakım yatak sayısı
1.526 iken 2018 yılında 1.625’e ulaşmıştır. Ayrıca 2017’de yenidoğan yoğun bakım yatak sayısı
11.986 iken 2018 yılında 12.402’ye ulaşmıştır. T.C. Sağlık Bakanlığı yoğun bakım yataklarının, tüm
yoğun bakım yatakları içindeki payı %42’dir.
Türkiye’de bulunan yataklı tedavi kurumlarında toplam 915 MR, 1.211 BT, 5.846 ultrason, 5.557
doppler ultrason, 2.520 EKO ve 966 mamografi cihazı bulunmaktadır. Yataklı tedavi kurumlarında
MR cihazı sayısı 2017 yılında 884 iken 2018 yılında 915’e, BT cihazı sayısı 1.186’dan 1.211’e
yükselmiştir.
Tablo 14 - 2018 Yılı Birinci Basamak Kurum ve Acil Hizmet Altyapı Sayıları
Kurum Sayı
Aile Hekimliği Birimi 26.252
Aile Sağlığı Merkezi 7.979
Toplum Sağlığı Merkezi 776
Sağlık Evi 5.259
Çocuk, Ergen, Kadın ve Üreme Sağlığı Birimi (ÇEKÜS) 172
Verem Savaş Dispanseri 173
Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) 175
112 Acil Yardım İstasyonu 2.735
112 Acil Yardım Ambulansı 4.910
Kaynak: T.C. Sağlık Bakanlığı, 2019
Tabloda 2018 yılında Türkiye’de bulunan birinci basamak kurum ve acil hizmet altyapı sayıları
verilmiştir. Buna göre Türkiye’de toplam 26.252 aile hekimliği birimi bulunmaktadır. 2017 yılında
aile hekimliği birimi sayısı 25.198 iken 2018 yılında 26.252’ye ulaşmıştır. Aile sağlığı merkezi sayısı
2017 yılında 7.774 iken 2018 yılında 7.979 olmuştur. Ayrıca 2017 yılında 166 olan KETEM sayısı
2018 yılında 175’e ulaşmıştır. 112 acil yardım istasyonu sayısı 2017 yılında 2.618 iken %4,5 artış
göstererek 2018 yılında 2.735’e ulaşmıştır.
Tablo 15 - 2018 Yılı Kurum Türlerine Göre Toplam ve Kişi Başı Hekime Müracaat Sayısı
Hekime Müracaat Kişi Başı Hekime Müracaat
Aile Hekimliği Birimi 258.436.607 3,2
Verem Savaş Dispanseri 1.332.580 0,1
ÇEKÜS 366.095 0,1
22
Sayfa 22 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Tabloda 2018 yılında kurum türlerine göre toplam ve kişi başına hekime müracaat sayısı verilmiştir.
Buna göre kişi başına hekime müracaat sayısı toplam 9,5’tir.
Tablo 16 - 2018 Yılı Hastane Türlerine Göre Toplam ve Kişi Başı Hekime Müracaat Sayısı
Hekime Müracaat Kişi Başı Hekime Müracaat
T.C. Sağlık Bakanlığı 380.623.055 4,6
Üniversite 42.665.139 0,5
Özel 74.675.065 0,9
Toplam 497.963.259 6,1
Kaynak: T.C. Sağlık Bakanlığı, 2019
Tabloda hastane türlerine göre hekime müracaat sayıları verilmiştir. Buna göre 2018 yılında T.C.
Sağlık Bakanlığı hastanelerine toplam müracaat 380.623.055 olmuştur. 2017 yılında toplam hekime
müracaat sayısı 719 milyon seviyelerinde iken 2018 yılında 782 milyon seviyelerine ulaşmıştır. 2018
yılında hekime müracaatın %34’ü birinci basamak sağlık hizmeti veren kurumlara yapılmaktadır.
Müracaatın %66’sı ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurumlarına yapılmıştır.
Tabloda 2018 yılı bölgelere göre sağlık hizmeti kullanım göstergeleri verilmiştir. Buna göre
Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinde kişi başı hekime müracaat 8,2; kişi başı diş hekimine müracaat 0,76;
yatak doluluk oranı 66,4; ortalama kalış günü 4,5; yatak devir hızı 54,2 ve yatak devir aralığı 2,3’tür.
Kişi başı hekime müracaat sayısının en yüksek olduğu bölge Ege Bölgesidir. Yatak doluluk oranının
23
Sayfa 23 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
en yüksek olduğu bölge ise Doğu Marmara Bölgesidir. Ortalama kalış gününün en yüksek olduğu
bölge Batı Anadolu’dur.
Tablo 18 - 2017 Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi İllere Göre Kişi Başı Hekime Başvuru Sayıları
Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi İllere Göre Kişi Başı Hekime Başvuru Sayıları
İl Kişi Başı Hekime Başvuru Kişi Başı Diş Hekimine Başvuru
Ağrı 6,5 0,46
Erzincan 8,3 0,71
Erzurum 8,8 0,93
Kars 7,4 0,62
Bayburt 7,8 0,81
Ardahan 7,4 0,78
Iğdır 7,5 0,69
Kaynak: T.C. Sağlık Bakanlığı, 2017
Yukarıdaki tabloda elde edilen en güncel veriler yer almaktadır. Tabloda Kuzeydoğu Anadolu
Bölgesinde illere göre kişi başı hekime ve diş hekimine başvuru sayıları yer almaktadır. Buna göre
bölgede kişi başı hekime başvuru sayısı en yüksek olan il Erzurum’dur. Ardından 8,3 başvuru ile
Erzincan gelmektedir.
Tabloda sağlık personellerinin sektörlere ve unvanlara göre dağılımı verilmiştir. Buna göre toplam
1.016.401 personel sağlık sektöründe istihdam edilmektedir. 2017 yılında toplam personel sayısı
920.939’dur. Ayrıca 2017 yılında toplam hekim sayısı 149.997 iken 2018 yılında 153.128’e
yükselmiştir.
T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından 2019 yılının Temmuz ayında On
Birinci Kalkınma Planı yayınlanmıştır. Planda ülke kalkınmasına katkı sağlamak amacıyla çeşitli
alanlarda hedef ve stratejiler belirlenmiştir. Bir önceki dönem yayınlanan Onuncu Kalkınma
8
T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, On Birinci Kalkınma Planı; 2019.
9
T.C. Sağlık Bakanlığı, 2018 Yılı Faaliyet Raporu; 2019.
24
Sayfa 24 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
On Birinci Kalkınma Planında sağlık alanında; bireylerin yaşam kalitesinin yükseltilmesi, ekonomik
ve sosyal hayata aktif ve sağlıklı katılımlarının temin edilebilmesi için kanıta dayalı politikalarla
desteklenen, kaliteli, güvenilir, etkin, mali açıdan sürdürülebilir sağlık hizmet sunumu ile bölgeler
arası dağılımın iyileştirilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca fiziki altyapının ve insan kaynağının
niteliğinin artırılması temel amaç olarak belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda belirlenen politika
ve tedbirler arasında birinci basamak sağlık hizmetlerinin daha fazla kullanılmasını sağlamak için
finansal tedbirler alınması yer almaktadır. Ayrıca zorunlu tedavi kararlarının uygulanabileceği
özelleşmiş tedavi merkezlerinin sayısının artırılması politika ve tedbirler arasındadır. Diğer politika
ve tedbirler ise acil sağlık, yoğun bakım, onkoloji, organ nakli hizmetleri gibi özellikli sağlık
hizmetlerinin kapasitesi artırılarak hızı ve kalitesi yükseltilmesi, acil servis hasta yoğunluğuna göre
ihtiyaç olan yerlerde alternatif muayene alanları oluşturulması, sağlık harcamalarında etkinliğin
sağlanması için arz ve talep yönlü düzenlemeler hayata geçirilmesidir.
Tabloda On Birinci Kalkınma Planında sağlık sektörüne yönelik belirlenen hedefler yer almaktadır.
Bu doğrultuda nitelikli hasta yataklarının tüm hasta yataklarına oranı 2018 yılında %60,3 iken 2023
yılında %84 olması hedeflenmektedir.
T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından 2018 Yılı Faaliyet Raporu yayınlanmıştır. Raporda ideal sağlık
sisteminin erişilebilir, kaliteli, verimli ve sürdürülebilir olması gerektiği vurgulanmıştır. Sağlık
sisteminin insan odaklı yaklaşımı esas alıp finansal hakkaniyeti gözetmesi gerektiği belirtilmiştir.
Bireylerin ihtiyaç duydukları sağlık hizmetlerine yerinde, zamanında ve hakkaniyetli şekilde
erişmelerinin gerektiği Raporda vurgulanmıştır. Raporda Bakanlığın amaç ve hedefleri
belirlenmiştir. Bakanlığın belirlediği stratejik amaçlar; sağlığa yönelik risklerden birey ve toplumu
korumak ve sağlıklı hayat tarzını teşvik etmek, birey ve topluma erişilebilir, uygun, etkili ve etkin
sağlık hizmetleri sunmaktır. Ayrıca insan merkezli ve bütüncül yaklaşımla bireylerin sağlık
ihtiyaçlarına ve beklentilerine cevap vermek ve Türkiye’nin ekonomik ve sosyal kalkınmasına ve
25
Sayfa 25 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
küresel sağlığa katkı aracı olarak sağlık sistemini geliştirmeye devam etmek stratejik amaçlar
arasındadır. Rapor kapsamında stratejik amaçlar başlığı altında hedefler belirlenmiştir. Bu hedefler
arasında sağlık hizmetlerinin kalitesini ve güvenliğini iyileştirmek, acil sağlık hizmetlerine uygun ve
zamanında erişimi sürdürmek, sağlık altyapısının ve teknolojilerinin kapasitesini, kalitesini ve
dağılımını iyileştirmek ve sürdürülebilirliğini sağlamak yer almaktadır. Sağlık sektörünün
ekonomiye katkısını artırmak, iş birliği ve kalkınma yardımları aracılığıyla küresel sağlığa katkı
sağlamak ve hizmet kalitesinden taviz vermeden kanıta dayalı politikalarla sağlık sisteminin finansal
sürdürülebilirliğini korumak stratejik hedeflerdendir.
Özel hastane yatırımı, On Birinci Kalkınma Planında ve T.C. Sağlık Bakanlığının 2018 Yılı Faaliyet
Raporunda sağlık alanında belirlenen hedef ve stratejilerle doğrudan ilişkilidir. Ayrıca yatırımın
Başkanlık ve Bakanlık tarafından belirlenen amaçlara ulaşılmasına katkı sağlayacağı
öngörülmektedir.
Yatırım teşvik sistemi yatırımların artarak bölgeler arası eşitsizliğin giderilmesini hedeflemektedir.
Ayrıca cari açığın azaltılması, az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin genişletilmesi,
destek unsuru miktarlarının artırılması, kümelenme faaliyetlerinin teşvik edilmesi, teknoloji
dönüşümü sağlayacak yatırımların desteklenmesi yatırım teşvik sisteminin temel amaçları
arasındadır. Erzurum ili bölgesel teşvik sistemine göre 5. bölgede yer almaktadır.
Tabloda Erzurum ilinde yapılacak hastane yatırımının teşvik özellikleri verilmiştir. Asgari 100 kişi
ve üzeri kapasiteli yaşlı ve/veya engelli bakım merkezleri ve esenlik tesisi yatırımlarına 5. bölge
teşviki verilmektedir.
Tabloda Erzurum ilinde desteklenen genel ve bölgesel teşvik uygulamalarının unsurları verilmiştir.
10
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Yatırım Teşvik Sistemi Yatırımlarda Devlet Yardımları; 2019.
26
Sayfa 26 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
*** Asgari sabit yatırım tutarı 500 milyon TL olan stratejik yatırımların inşaat harcamaları için
sağlanmaktadır.
Yatırım teşvik sisteminde genel anlamda KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi,
sosyal sigortalar prim desteği (İşveren payı), faiz oranı desteği, arazi tahsisi, KDV iadesi, gelir vergisi
stopajı indirimi, sosyal sigortalar prim desteği (Çalışan payı) destek unsurları arasında yer
almaktadır. Unsurların açıklaması aşağıda yer almaktadır.
KDV İstisnası: Yatırım teşvik belgesi kapsamında yurt içinden ve/veya yurtdışından temin
edilecek yatırım malı, makine ve teçhizat için katma değer vergisinin ödenmemesidir.
Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yatırım teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek
yatırım malı, makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesidir.
Vergi İndirimi: Gelir ya da kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya
kadar geçen sürede indirimli olarak uygulanmasıdır. Bu destek stratejik yatırımlar, büyük
ölçekli yatırımlar ve bölgesel yatırım teşvik uygulamaları içinde düzenlenen yatırım teşvik
belgeleri kapsamında sağlanmaktadır.
27
Sayfa 27 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Sosyal Sigortalar Prim Desteği (İşveren Payı): Yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırımla
sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete
tekabül eden kısmının belirli bir süre T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından
karşılanmasıdır. Büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları
kapsamında düzenlenen teşvik belgesi için uygulanmaktadır.
Arazi Tahsisi: Yatırım teşvik belgesi düzenlenmiş olan büyük ölçekli yatırımlar, stratejik
yatırımlar ve bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için T.C. Hazine ve Maliye
Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilmesidir.
Faiz Oranı Desteği: Yatırım teşvik belgesi kapsamında kullanılan en az bir yıl vadeli krediler
için sağlanan finansman desteğidir. Teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine
kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belirli bir kısmı T.C. Sanayi
ve Teknoloji Bakanlığı tarafından karşılanmaktadır. Faiz desteği, stratejik yatırımlar, AR-GE
ve çevre yatırımları ile 3, 4, 5 ve 6. bölgelerde bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında
yapılacak yatırımlar için uygulanmaktadır.
Sosyal Sigortalar Prim Desteği (Çalışan Payı): Yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırımla
sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete denk
gelen kısmının 10 yıl süreyle T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından karşılanmasıdır.
Genel teşvik uygulamaları hariç olmak üzere, yalnızca 6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar
için düzenlenen teşvik belgelerinde uygulanmaktadır.
Gelir Vergisi Stopajı Desteği: Yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırımla sağlanan ilave
istihdam için ödenmesi gereken gelir vergisi stopajının asgari ücrete denk gelen kısmının 10 yıl
süreyle terkin edilmesidir. Sadece 6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için
düzenlenen teşvik belgelerinde uygulanabilmektedir.
KDV İadesi: Sabit yatırım tutarı 500 milyon Türk Lirasının üzerinde olan stratejik yatırımlar
kapsamında gerçekleştirilen bina ve inşaat harcamaları için tahsil edilen KDV’nin iade
edilmesidir.
Farklı yatırım teşvik rejimleri çerçevesinde sağlanan destek unsurları tabloda verilmiştir. Erzurum ili
Bölgesel Yatırım Teşvik Uygulamaları kapsamında 5. bölgede yer almaktadır. Bu doğrultuda hastane
yatırımı gelir vergisi stopajı indiriminden yararlanamamaktadır.
Özel hastane yatırımı için 5. bölgede bölgesel teşvik unsurlarından faydalanılabilmektedir. Ancak
hastane yatırımı öncelikli yatırımlar kapsamına girmemektedir. Ayrıca hastane yatırımları için
müracaat aşamasında T.C. Sağlık Bakanlığından alınacak olan ön izin yazısı istenmektedir. Yatırım
için KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti ve yatırım yeri tahsisi desteklenen unsurlardandır.
Hastane yatırımına SGK işveren hissesi desteği 7 yıl süreyle ve %35 yatırıma katkı oranı ile
sağlanmaktadır. Bununla birlikte vergi indirim desteği sağlanmakta olup oranı %80’dir. Faiz desteği
ise TL için 5 puan, döviz için ise 2 puan indirimli sağlanmaktadır. Faiz desteği 1.400.000 TL’yi
geçememektedir.
28
Sayfa 28 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
T.C. Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan döviz kazandırıcı hizmet ticareti desteğine ilişkin
yatırım konusu ile ilgili açıklamalar aşağıda yer almaktadır. Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin
Desteklenmesi Hakkında Karar metninde, sağlık kuruluşu ve sağlık turizmi şirketi ve eğitim kurumu;
- Sağlık Kuruluşu: İlgili kamu kurumunun izin ve denetiminde sağlık ve/veya bakım alanlarında
faaliyet gösteren özel veya kamu sektörü kuruluşunu ya da üniversite sağlık/bakım kuruluşlarıdır.
- Sağlık Turizmi Şirketi: Yurt dışından gelen hastalara rehberlik, danışmanlık ve organizasyon
hizmetleri sunan şirketleridir.
- Eğitim Kurumu: Türkiye’de yerleşik üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitüleri ile bunların
bünyesinde yer alan fakülteler, enstitüler, yüksekokullar, konservatuvarlar, araştırma ve uygulama
merkezleri, bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsüne bağlı veya bir üniversite veya yüksek
teknoloji enstitüsüne bağlı olmaksızın kazanç amacına yönelik olmamak şartı ile vakıflar tarafından
kurulan meslek yüksekokullarıdır.
Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Karara göre destek unsurlarına
ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir.
1. Sağlık turizmi, bilişim, eğitim ve film sektörlerinde faaliyet gösteren yararlanıcılar tarafından
gerçekleştirilen;
a) Ürün ve hizmet tesciline ilişkin harcamaları ile yurt içinde tescil ettirilmiş markalarının yurt
dışında tescili ve korunmasına ilişkin giderleri, %50 oranında ve yıllık en fazla 50.000 ABD
Doları,
c) Çevre, kalite ve insan sağlığına yönelik teknik mevzuata uyum sağlanabilmesi ve ön tanı
merkezi, ofis açılışı ve işletilmesini teminen gerçekleştirilen; kalite, hijyen, çevre belgeleri,
ilgili ruhsat ve izinler ile bir ülke pazarına girişte zorunlu olarak aranan veya pazara girişte
avantaj sağlayan belge/sertifikalara ilişkin eğitim, danışmanlık dahil her türlü belgelendirme
giderleri, %50 oranında ve belge başına en fazla 50.000 ABD Doları,
e) Doğrudan veya yurt dışında faaliyet gösteren şirketleri ya da şubeleri aracılığıyla açtıkları
birimlerin brüt kira (Vergi/resim/harç dâhil) ve komisyon harcamaları, %60 oranında ve birim
başına yıllık en fazla 120.000 ABD Doları,
29
Sayfa 29 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
a) Sağlık kuruluşları tarafından yurt içinde istihdam edilen ve tercümanlık hizmeti veren en fazla
2 personelin aylık brüt ücretleri %50 oranında ve personel başına yıllık en fazla 25.000 ABD
Doları veya tercümanlık hizmet alımına yönelik giderleri %50 oranında ve yıllık en fazla
50.000 ABD Dolar kadar karşılanmaktadır.
b) Bakanlık ile protokol yapan özel sağlık kuruluşları ya da havayolu şirketleri tarafından
hastaların tedavi edilmek üzere;
Tarifeli uçak seferi ile Türkiye’ye getirilmesi halinde uçak veya diğer ulaşım giderleri hasta
başına %50 oranında ve en fazla 1.000 ABD Doları,
Tarifesiz (Charter) uçak seferleriyle Türkiye’ye getirilmesi halinde hasta başına 200 ABD
Doları’nı geçmemek kaydıyla ulaşım giderlerinin tamamı ödenmektedir.
2. Münhasıran yurt dışına yönelik olarak yurt içinde gerçekleştirilen tanıtım ve eğitim
faaliyetlerinin desteklenmesi
Yurt dışından davet edilen ilgili kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılımı ile münhasıran
yurt dışına yönelik olarak yurt içinde düzenlenen tanıtım ve pazarlama etkinliklerine ilişkin
giderleri, %50 oranında ve program başına en fazla 50.000 ABD Doları,
Sağlık kuruluşları ve eğitim kurumları ilgili maddenin birinci fıkrasında düzenlenen destek
unsurlarından yıllık en fazla beşer adet etkinlik/eğitim program için yararlandırılmaktadır.
2634 Sayılı Turizmi Teşvik Kanunu 17625 sayılı ve 16.03.1982 tarihli Resmî Gazete’de
yayınlanmıştır. Kanunun amacı turizm sektörünü düzenleyecek, geliştirecek, dinamik bir yapı ve
işleyişe kavuşturacak tertip ve tedbirlerin alınmasını sağlamaktır. Bununla birlikte Kanun, turizm
hizmeti ile bu hizmetin gereği kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ve turizm merkezlerinin
tespiti ile geliştirilmelerine, turizm yatırım ve işletmelerinin teşvik edilmesine, düzenlenmesine ve
denetlenmesine ilişkin hükümleri kapsamaktadır. Kanunda kültür ve turizm koruma ve gelişim
30
Sayfa 30 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
bölgeleri ve turizm merkezlerinin tespitine ilişkin hükümlere yer verilmiştir. Buna göre söz konusu
tespitlerde ülkenin doğal, tarihi, arkeolojik ve sosyokültürel turizm değerleri, kış, av ve su sporları
ve sağlık turizmi ile mevcut diğer turizm potansiyeli dikkate alınmaktadır. Bunun yanı sıra devlet
destekleri ve teşviklerine ilişkin hükümler Kanun’da yer almaktadır.11
Erzurum Büyükşehir Belediyesi tarafından 2019 yılında 2020-2024 Stratejik Planı yayınlanmıştır.
İlde sağlık hizmetlerini geliştirmek amacıyla çeşitli hedefler belirlenmiştir. Stratejik Planda belirtilen
bu hedefler arasında sağlık merkezleri, hastaneler, gezici sağlık üniteleri ile yetişkinler, yaşlılar,
engelliler, kadınlar, gençler ve çocuklara yönelik her türlü sosyal ve kültürel hizmetleri yürütmek yer
almaktadır.
Erzurum’un sağlık gelişimine reel politikalarla yön vermek Stratejik Planda belirtilen hedefler
arasında yer almaktadır. Sağlık sektörü toplum için hayati önem taşıyan bir sektör olup sektörün
istihdam açısından mevcut durumunun değerlendirilmesi, iyileştirmeye ihtiyaç duyulan alanların
tespit edilmesi ve çözüme kavuşturulması gerektiği Planda vurgulanmıştır. Bu doğrultuda sağlık
sektörü istihdam ilişkisinin güçlendirilmesine yönelik politikalar belirlenmiştir. Ayrıca Planda
belirtilen stratejik amaçlar arasında sağlık, spor ve sosyal hizmet ihtiyaçlarını etkin bir biçimde
karşılamak yer almaktadır. Bunun yanı sıra acil sağlık hizmetlerinin etkin olarak sunulmasına katkı
sağlamak ve sağlıkta yaşam kalitesinin sürdürülebilir bir biçimde gelişmesine katkı sağlamak
Belediyenin stratejik amaçları arasında yer almaktadır.
Hastane yatırımı Erzurum Büyükşehir Belediyesinin 2020-2024 Stratejik Planında sağlık alanında
belirlediği amaçlar ile doğrudan ilgilidir. Yatırımın ildeki sağlık sektörünün gelişmesini ve halk
sağlığını olumlu yönde etkilemesi öngörülmektedir.
Yatırım kapsamında özel hastane yapılması planlanmaktadır. Dolayısıyla yatırım sağlık sektörü ile
ilişkilidir. Bu doğrultuda Erzurum ilinde ve TRA1 Bölgesinde sağlık sektörü kapsamında yapılan
projeler hastane yatırımı ile doğrudan ilgilidir.
Türkiye’de T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından şehir hastaneleri projesi yürütülmekte olup günümüzde
10 şehir hastanesi açılmıştır. Ayrıca inşaat süreci devam eden projeler de bulunmakta olup bunlar
arasında Erzurum Şehir Hastanesi de yer almaktadır. Erzurum Şehir Hastanesi 400.000 m2 alanda
1.250 yatak kapasitesiyle kurulmaktadır. İçinde 5 adet hastanenin (kadın doğum, çocuk, onkoloji,
göğüs hastalıkları ve kardiyovasküler hastalıklar) yer aldığı şehir hastanesinin yapımında son
aşamaya gelinmiştir. Şehir hastanesinin 2020 yılı içinde faaliyete başlaması beklenmektedir. Çevre
illerden yılda ortalama 300 bin hasta tedavi için Erzurum’a gelmektedir. İran, Azerbaycan ve
Gürcistan gibi çevre ülkelerden de son beş yılda yaklaşık 5.100 hasta tedavi amaçlı Erzurum’u ziyaret
etmiştir. Bu sayıların şehir hastanesinin faaliyete geçmesiyle çok daha yüksek rakamlara ulaşacağı
11
Bakanlar Kurulu, Turizmi Teşvik Kanunu; 1982.
12
Erzurum Büyükşehir Belediyesi, 2020-2024 Stratejik Planı; 2019.
31
Sayfa 31 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
değerlendirilmektedir. Yapımı devam eden Şehir Hastanesi projesi yatırım ile doğrudan ilgilidir.13
Yatırımın eşzamanlı götürülmesi gereken herhangi bir kurum projesi mevcut değildir.
Yatırım arazisi belirlenmiş olup bu arazi hazine arazisidir. Bu sebeple herhangi bir fiziki çakışma
söz konusu değildir.
13
T.C. Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü Şehir Hastaneleri Koordinasyon Dairesi
Başkanlığı Resmi İnternet Sitesi; 2019
14
Atatürk Üniversitesi Resmi İnternet Sitesi, 2019.
32
Sayfa 32 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı tarafından 2015 yılında yayınlanan 2014-2023 Bölge
Planında, bölgenin gelişme eksenleri belirlenmiştir. Bu gelişme eksenleri aşağıda verilmiştir.
1. Başta nitelikli ve ayırt edici özellikteki ürünler olmak üzere tarımsal üretimin miktar ve
kalitesinin artırılması,
2. Bölgede üretilen hammaddenin işlenerek katma değerli ürün haline getirilmesi,
3. Sunduğu kaliteli ve çeşitli hizmetler ile bölgenin yakın ve uzak coğrafyası için bir sunum
merkezi haline gelmesi,
4. Bölgenin yaşanabilirliğinin artırılmasıdır.
Planda belirtilen gelişme eksenleri kapsamında çeşitli öncelik ve tedbirler belirlenmiştir. KUDAKA
Bölge Planında sağlık sektörünün gelişmesi ve sağlık hizmetlerine erişimin artması yönünde
öncelikler belirlenmiştir. Bunlar arasında bölgede çevre bölge ve illere de hizmet veren sağlık
merkezlerinin kurulması, sağlık ve spor gibi altyapısı gelişen alanları destekleyen hizmetlerin
sunulması yer almaktadır. Ayrıca bölgenin medikal ve sağlık alanında marka değerinin yükseltilmesi
Planda belirtilen hedefler arasındadır. İlçelerde, ilçe merkezlerine ve kırsal alana hitap edecek şekilde
temel hizmetlerin eksiksiz olarak yerine getirilmesinin sağlanması Bölge Planında belirtilen hedefler
arasında yer almaktadır. Bu temel hizmetler arasında sağlık, eğitim, ulaşım, barınma vb. yer
almaktadır.
TRA1 Düzey 2 Bölge Planında 2023 yılının sonunda Bölgedeki sağlık ve spor tesisleri sayısının ve
niteliklerinin günümüz koşullarına göre en az %20 artması hedeflenmektedir. Özel hastane
yatırımının bu hedefe ulaşılmasına katkı sağlaması öngörülmektedir.
Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi, kamuya ait sağlık kurumları ve sağlık personeli bakımından ülke
ortalamasına göre iyi durumdadır. Buna rağmen bölge, özel hastane sayısı ve kapasitesi bakımından
yetersizdir. Bununla beraber, bölge özellikle Erzurum’da oluşturulan fiziksel ve insan kaynağı
altyapısı ile özel hastane yatırımlarına oldukça uygundur. İlde özel hastane yatırımlarının artması ile
T.C. Sağlık Bakanlığının stratejik hedefleri doğrultusunda sağlık turizmine yönelik önemli bir
potansiyel oluşturması hedeflenmektedir. Bölge Planında, Erzurum ilinde sağlık yatırımlarının
artmasına yönelik hedefler belirlenmiştir. Bu durumun sebepleri arasında ilde hastaneye ihtiyacın
olması ve ilin sağlık turizmine elverişli olması yer almaktadır.
TRA1 Düzey 2 2019 Yılı Çalışma Programı, 2019 yılının Ocak ayından yayınlanmıştır. Programda
bölgenin kalkınmasına katkı sağlamak amacıyla çeşitli hedefler doğrultusunda yapılacak çalışmalar
belirlenmiştir. Bu hedefler arasında bölgenin sağlık turizmi gelirinin artırılması, kış ve spor
turizminin geliştirilmesi, et ve süt sektörlerinin geliştirilmesi yer almaktadır. Bölgede sağlık turizmi
gelirlerinin arttırılması hedefi yatırım ile doğrudan ilgilidir. Bölgenin yakın coğrafya ülkelerinden ve
çevre bölgelerden elde ettiği sağlık turizmi gelirinin artırılması Çalışma Programında belirtilen genel
amaçtır. Bu amaç doğrultusunda belirlenen özel amaçlar ise bölgenin sağlık turizmi potansiyelinin
tespit edilmesi ve mevcut durumun ortaya konulması; bölgenin sağlık turizmine yönelik tanıtım iş
birliği, pazarlama ve iletişim imkânlarının geliştirilmesi; bölgenin termal, yaşlı bakım ve medikal
turizm altyapısının güçlendirilmesidir. Programda son 14 yılda özellikle Erzurum’da yapılan
15
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, 2014-2023 Bölge Planı; 2015.
16
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, 2019 Yılı Çalışma Programı; 2019.
17
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, 2017-2021 Kurumsal Stratejik Plan; 2017.
33
Sayfa 33 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
yatırımlar ile sağlık turizmine yönelik güçlü bir altyapı oluşturulduğu belirtilmiştir. Uluslararası
standartlarda hizmet veren Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Üniversite Hastanesi yanı sıra
toplam 1.200 yatak kapasitesine sahip beş hastaneyi içine alan Sağlık Kampüsü projesinin de hizmete
girmesi öngörülmektedir. Söz konusu güçlü sağlık altyapısının yanı sıra TRA1 Bölgesi iklimi, havası
ve termal kaynakları ile sağlık turizmi açısından önemlidir. Bu doğrultuda İnovasyona Dayalı
Bölgesel Turizm Stratejisinde geliştirilecek farklı turizm alanları kapsamında medikal ve sağlık
turizmine yer verilmiştir. Bölgenin sağlık turizm altyapısının geliştirilmesi, marka değerinin
yükseltilmesi ve Türkiye’nin medikal turizm pazarından pay almasının sağlanması belirtilen amaçlar
arasındadır. TRA1 Bölge Planı (2014-2023) kapsamında da bu hedefler doğrultusunda tedbirler
geliştirilmiştir. Buna göre yatırım konusu, TRA1 Düzey 2 Bölge Planında belirtilen hedefler arasında
yer almaktadır. Bu durum yatırımın, idarenin hedeflerine uygun olduğunu kanıtlamaktadır.
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA) tarafından 2017 yılında 2017-2021 Kurumsal
Stratejik Planı yayınlanmıştır. Bölgenin kalkınmasına katkı sağlamak ve bölgeler arası eşitsizliği
gidermek amacıyla Ajans tarafından çeşitli amaç ve hedefler belirlenmiştir. Bu amaçlar arasında
etkin ve yönlendirici araştırma, strateji geliştirme ve planlama çalışmaları ile bölge potansiyellerini
tespit etmek yer almaktadır. Bu doğrultuda Erzurum ilinin sağlık sektörüne yönelik hastane ihtiyacı
tespit edilmiştir. Bu durum idarenin hedeflerinin yatırım ile ilgili olduğunu göstermektedir. Ayrıca
özel hastane yatırımının, idarenin hedeflerine ulaşılmasına katkı sağlayacağı öngörülmektedir.
Erzurum ili Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan iller arasında sağlık sektörü en gelişmiş ildir.
Bu durumun sebebi ilde hastane, hasta yatağı, nitelikli hasta yatağı vb. sayılarının bölgede bulunan
diğer altı ilden daha fazla olmasıdır. Bunun yanı sıra Erzurum’da bulunan sağlık kuruluşları çevre
illerden de tercih edilmektedir. Erzurum iline sağlık ve termal turizm amacıyla yurtdışından da turist
gelmektedir. Bu durum yatırım fikrinin ortaya çıkmasında etkili olan faktörler arasındadır. İlde özel
bir hastane olmasının yurtdışından sağlık turizmi amacıyla gelen turist sayısının artmasına katkı
sağlaması öngörülmektedir.
T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından 2014 yılında ve 2014-2023 yıllarını
kapsayan Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi yayınlanmıştır. Raporda Türkiye’deki yerli ve yabancı
turistlerin toplam geceleme sayısının illere oransal olarak dağıtılması ile oluşan illerin geceleme
paylarına bakıldığında Erzurum’un ön planda olduğu belirtilmiştir. Öte yandan Türkiye’nin
kuzeyinde yer alan iller arasında Trabzon, Artvin ve Erzurum’un yabancı turistler tarafından tercih
edilirliğinin fazla olduğu belirtilmiştir. Buna göre Erzurum turizm potansiyeli yüksek iller
arasındadır. Özel hastane yatırımının kentin sağlık turizminde gelişmesine katkı sağlayacağı
öngörülmüştür. Buna göre Erzurum ilinin turizm potansiyeli yatırım fikrinin ortaya çıkışında etkili
olan etkenlerdendir.
Erzurum’da yalnızca bir özel hastane bulunmamaktadır. Bununla birlikte Erzurum’da bulunan
hastaneler yabancı hastalar ve çevre illerden gelen hastalar tarafından tercih edilmektedir. İlde
açılacak özel hastanenin, çevre illerden ve yurtdışından gelen hasta sayısının artmasına katkı
sağlaması öngörülmektedir. Buna göre ilde halihazırda 250 yatak kapasiteli bir adet özel hastane
bulunması, hastanelerde görev alabilecek tıp fakültesinde konusunda uzman doktorların bulunması,
sağlık turizmine ülkemizin önemli teşviklerinin bulunması ve Erzurum’a çevresindeki illerden ve
ülkelerden önemli bir talebin olması ve Erzurum’un sağlık turizmi kapsamında tercih edilebilirliğinin
18
T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 2014-2023 Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi; 2014.
34
Sayfa 34 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Tabloda Erzurum ilinde bulunan hastaneler verilmiştir. Buna göre ilde 22 hastane bulunmaktadır.
Bununla birlikte Erzurum’a kadın doğum, çocuk, onkoloji, göğüs hastalıkları ve kardiyovasküler
hastalıklar branşlarda hizmet vermesi planlanan Şehir Hastanesi yapılmaktadır.
35
Sayfa 35 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Tabloda Erzurum ilinde bulunan ilçe sağlık merkezleri verilmiştir. Buna göre ilde 22 ilçe sağlık
merkezi bulunmaktadır. Erzurum, Türkiye’nin doğusunda yer almaktadır. Kentin çevre illeri; Artvin,
Ardahan, Kars, Bayburt, Muş, Erzincan, Bingöl, Ağrı, Rize’dir. Erzurum, bölgedeki sağlık
konusunda ileri düzeydeki şehirlerdendir. Erzurum’da açılacak tıbbi olarak donanımlı bir özel
hastanenin bölgede referans merkezi olması planlanmaktadır.
Yatırım ile ilgili geçmişte yapılmış herhangi bir etüt, araştırma ve çalışma bulunmamaktadır.
36
Sayfa 36 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
5. PROJENİN GEREKÇESİ
Erzurum’un nüfusu 767.848 ve TRA1 Bölgesinin nüfusu 1.086.156’dır. Buna karşın Erzurum’da ve
çevre illerde yeterli sayıda hastane bulunmamaktadır.
Tabloda Erzurum’da bulunan merkez hastane sayıları verilmiştir. Buna göre ilde dal hastane de dâhil
olmak üzere toplam 3 devlet hastanesi vardır. Ayrıca 1 tıp fakültesi hastanesi ve 1 diş hekimliği
fakültesi bulunmaktadır. Bununla birlikte ilde yalnızca 1 özel hastane bulunmaktadır. Öte yandan
Erzurum’da Şehir Hastanesi yapımı devam etmekte olup inşaatın %98’i tamamlanmıştır.
37
Sayfa 37 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Acil Servis
Kadın Doğum Yataklı Servisler (3 Servis)
Ameliyathane
Görüntüleme merkezi
Eczane
Laboratuvar
Kan Merkezi
Poliklinikler
Acil Servis
Ameliyathane
Anestezi
Beyin ve Sinir Cerrahi
Cildiye (Güzellik Merkezi)
Çocuk Sağlığı
Dahiliye
Diş
Diyetisyen
Erişkin Yoğun Bakım
Fizik Tedavi
Genel Cerrahi
Göğüs
Özel Buhara Hastanesi Göz
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Kardiyoloji
Kulak Burun Boğaz
Merkezi Laboratuvar
Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları
Nöroloji
Ortopedi
Plastik Cerrahi
Psikiyatri
Psikolog
Radyoloji
Üroloji
Yeni Doğan Yoğun Bakım
Acil Servis
Yoğun bakım
Ameliyathane
Görüntüleme merkezi
Mareşal Çakmak Devlet Hastanesi
Eczane
Laboratuvar
Kan Merkezi
Poliklinikler
Tabloda Erzurum’da bulunan merkez hastanelerin üniteleri verilmiştir. İlde bulunan kadın-doğum
hastanesinde yalnızca 3 yataklı servis bulunmaktadır. Tabloda verilen hastanelerde toplam 15 yoğun
bakım bulunmaktadır. Çevre illerin de Erzurum’da bulunan hastaneleri tercih ettiği göz önünde
bulundurulduğunda söz konusu hastanelerin yetersiz kaldığı belirlenmiştir. Bu doğrultuda
Erzurum’da hastane yatırımının sağlık hizmetlerinin gelişmesine katkı sağlayacağı öngörülmektedir.
38
Sayfa 38 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
3. bölge ise ileri derece sağlık ihtiyaçlarını Erzurum’da karşılayacak kitleyi temsil etmektedir.
Tabloda 2018 yılında Türkiye ve Erzurum ilinin ölüm sebeplerine göre yüzde dağılımı verilmiştir.
Buna göre Türkiye’deki ölüm sebeplerinin yaygınlığı Erzurum ile yakındır.
Erzurum’da bulunan hastanelere il dışından talep olmaktadır. İldeki hastanelere il dışından talep her
geçen yıl artış göstermektedir. Erzurum hastanelerini tercih eden iller arasında Ağrı, Artvin,
Ardahan, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ ve Erzincan gibi çevre iller yer almaktadır.
Tablo 30 - Erzurum Bölge Eğitim Araştırma Hastanesi Geçmiş Yıllar İllere Göre Hasta Dağılımı
Bölge Eğitim Araştırma Hastanesi
39
Sayfa 39 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Tabloda Erzurum Bölge Eğitim Araştırma Hastanesine il dışından gelen hasta sayıları verilmiştir.
Hasta sayılarının 2015, 2016, 2017 ve 2018 yılları dağılımı verilmiş olup il dışından gelen toplam
hasta sayısının her yıl artış gösterdiği görülmektedir. 2017 yılında Erzurum Bölge Eğitim Araştırma
Hastanesine 235.522 kişi gelmiştir. 2018 yılında ise bu sayı 363.721’e ulaşmıştır.
Tablo 31 - Erzurum Mareşal Çakmak Devlet Hastanesi Geçmiş Yıllar İllere Göre Hasta Dağılımı
Mareşal Çakmak Devlet Hastanesi
Tabloda Erzurum Mareşal Çakmak Devlet Hastanesine il dışından gelen hasta sayıları yer
40
Sayfa 40 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
almaktadır. Hasta sayılarının 2015, 2016, 2017 ve 2018 yılları dağılımı verilmiştir. 2015 yılına dair
veri olmamasının sebebi hastanenin 2016 yılında T.C. Sağlık Bakanlığına bağlanmış olmasıdır.
Ayrıca Hastaneyi 2016 yılında il dışından 1.304 hasta tercih ederken 2017 yılında 6.768 hasta tercih
etmiştir. 2018 yılında ise 9.302 hasta tercih etmiştir.
Tablo 32 - Erzurum Palandöken Devlet Hastanesi Geçmiş Yıllar İllere Göre Hasta Dağılımı
Tabloda Erzurum Palandöken Devlet Hastanesine il dışından gelen hasta sayıları yer almaktadır.
Hasta sayılarının 2015, 2016, 2017 ve 2018 yılları dağılımı verilmiştir. Buna göre söz konusu
hastaneye 2017 yılında 26.264 hasta il dışından gelmiştir. 2018 yılında 24.505 hasta söz konusu
hastaneye il dışından gelmiştir.
Tablo 33 - Erzurum Nenehatun Kadın-Doğum Hastanesi Geçmiş Yıllar İllere Göre Hasta Dağılımı
Nenehatun Kadın-Doğum Hastanesi
41
Sayfa 41 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Tabloda Erzurum Nenehatun Kadın-Doğum Hastanesine il dışından gelen hasta sayıları yer
almaktadır. Hasta sayılarının 2015, 2016, 2017 ve 2018 yılları dağılımı verilmiştir. Buna göre söz
konusu hastaneye 2017 yılında 15.562 hasta il dışından gelmiştir. 2018 yılında ise hastaneye il
dışından gelen hasta sayısı 14.017’dir.
Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi genel olarak sağlık hizmetleri bakımından Türkiye genelinden az
gelişmiştir. Bölgede sağlık hizmetlerine erişebilirlik düşüktür. Bu durumun sebebi bölgede Türkiye
ortalamasından az sayıda hastane olmasıdır. Bölgede sağlık hizmetlerine erişebilirliğin artması
hedeflenmektedir. Bu doğrultuda özel hastane yatırımı planlanmaktadır. Yatırım ile bölgenin sağlık
hizmetlerinin kalitesinin ve erişebilirliğin artmasına katkı sağlanması planlanmaktadır.
Haftalar
Tüm Tüm Haftalar 28 Tüm Haftalar 28
28 Hafta
Haftalar Haftalar Hafta ve Üzeri Haftalar Hafta ve Üzeri
ve Üzeri
Kuzeydoğu
Anadolu 10,6 8,9 11,6 8,3 13,7 12
Bölgesi
42
Sayfa 42 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Tabloda Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi ve Türkiye’nin mortalite göstergeleri verilmiştir. Buna göre
bölgenin mortalite oranları Türkiye genelinin üzerindedir. Bu durumun sebepleri arasında bölgede
yeterli sağlık hizmeti verilmemesi yer almaktadır. Bölgenin sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi ile
söz konusu oranların azalmasına katkı sağlanması öngörülmektedir.
Tabloda 2018 yılında Türkiye’deki ve Kuzeydoğu Anadolu Bölgesindeki hastane yatak sayıları
verilmiştir. Buna göre bölgedeki Bakanlığa bağlı hastanelerin yatak sayısı Türkiye’deki hastanelerin
yaklaşık %2’sidir. Üniversite hastaneleri yatak sayıları ise Türkiye’deki üniversite hastaneleri yatak
sayılarının yaklaşık %4’üdür. Ayrıca özel hastane yatak sayıları, Türkiye’deki toplam özel hastane
yatak sayılarının yaklaşık %0,6’sıdır. Bölgedeki hastane yatak sayıları Türkiye ortalamasının altında
yer almaktadır.
Tabloda Erzurum ‘da bulunan hastaneler il dışından gelen hasta sayıları verilmiştir. Her geçen yıl il
dışından gelen hasta sayıları artmıştır. Bununla birlikte hastalar en çok Bölge Eğitim ve Araştırma
Hastanesini tercih etmektedir. Ayrıca 2015, 2016, 2017 ve 2018 yıllarında il dışından gelen toplam
hasta sayısı 1.165.115’tir.
43
Sayfa 43 / 172
Mevcut Kapasite ve Geçmiş Yıllar Kapasite Kullanım Oranları
Erzurum ilinin nüfusunun artış göstermesi ve ildeki hastanelerin çevre illerden talep görmesi hastanelerin kapasitelerinin artırılmasına neden olmuştur.
Bölge Eğitim Araştırma Hastanesi 980 3.275 39.303 100.108 1.201.298 6,3
44
Nenehatun Kadın Doğum Hastanesi 150 1.436 17.238 13.715 164.590 2,26
Mareşal Çakmak Devlet Hastanesi 2015 yılında T.C. Sağlık Bakanlığına bağlı değildir.
Bölge Eğitim Araştırma Hastanesi 1.090 3.278 39.347 92.704 1.112.450 6,3
Mareşal Çakmak Devlet Hastanesi 150 456 5.478 3,512 42,145 0,01
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Sayfa 44 / 172
Bölge Eğitim Araştırma Hastanesi 1.090 3.540 42.487 96.170 1.154.048 6,7
Mareşal Çakmak Devlet Hastanesi 150 2.404 28.837 22.081 264.978 0,08
Bölge Eğitim Araştırma Hastanesi 1.090 3.437 41.248 108.886 1.306.636 6,6
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
45
Nenehatun Kadın Doğum Hastanesi 150 1.337 16.041 14.214 170.578 2,69
Mareşal Çakmak Devlet Hastanesi 150 3.407 40.869 26.314 315.775 0,11
Tabloda Erzurum ilinde bulunan hastanelerin yıllara göre yatak kapasiteleri, aylık yatan hasta sayısı, yıllık yatan hasta sayısı, aylık ayakta hasta sayısı, yıllık
ayakta hasta sayısı ve hastaların ortalama geceleme sayıları verilmiştir. Buna göre talep artışı doğrultusunda hastanelerin kapasitelerinde artış yaşanmıştır. 2015
yılında yıllık yatan hasta sayısı toplam 66.062’dir. Bu sayı 2018 yılında 106.637’ye ulaşmıştır.
Sayfa 45 / 172
Tablo 38 - Hastane Donanım Verileri
46
Hastanesi
2018 1 1 8 0 9 3
2015 Nenehatun - - - - 2 22
2016 Kadın - - - - 2 22
2017 Doğum - - - - 2 23
2018 Hastanesi - - - - 2 24
2015 Mareşal 0 0 0 0 0 0
2016 Çakmak 0 1 1 0 8 3
2017 Devlet 0 1 1 0 8 3
2018 Hastanesi 0 1 1 0 8 3
Kaynak: Erzurum İl Sağlık Müdürlüğü, 2019
Tabloda yıllara göre Erzurum merkez hastanelerinin donanım verileri yer almaktadır. Buna göre merkez hastanelerde 2018 yılında toplam 15 yetişkin yoğun
bakım ünitesi bulunmaktadır. Ayrıca aynı yıl toplam 4 MR cihazı, 6 Tomografi cihazı, 42 Röntgen ve 61 ultrason bulunmaktadır.
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Sayfa 46 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
47
Sayfa 47 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Fizyoterapist 1
Diyetisyen 1
Temizlik Görevlisi 62
Kaynak: Erzurum İl Sağlık Müdürlüğü, 2019
Tabloda Erzurum’da bulunan merkez hastanelerin personel verileri yer almaktadır. Buna göre ilde
toplam 485 doktor ve 289 hemşire bulunmaktadır.
Erzurum merkez hastanelerinin 2025 yılına kadar hasta talep projeksiyonu belirlenmiştir.
Projeksiyon için öncelikle merkez hastanelerin ayakta ve yatan hasta sayıları toplanmıştır. Ardından
geçmiş yıllar talep artış ortalaması doğrultusunda gelecek yıllar talep projeksiyonu belirlenmiştir.
Projeksiyon tablosu oluşturulurken T.C. Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı veriler esas alınarak yıllar
itibariyle artış oranı hesaplanmış olup sonraki yıllarda bu artış oranı göz önünde bulundurularak
veriler bulunmuştur. Dolayısıyla projeksiyondaki ileri yıllara ait veriler öngörü niteliğindedir.
Tabloda Erzurum merkez hastanelerinin hasta talep projeksiyonu verilmiştir. Buna göre ilde
hastanelere olan talebin her yıl artış göstereceği belirlenmiştir. Ayrıca 2019 yılında merkez
hastanelerin yıllık yatan hasta sayısının toplam 119.922 ve yıllık ayakta hasta sayısının 2.636.224
olması öngörülmektedir. (2019 yılı verisi yayınlanmamış olmasından dolayı öngörü şeklinde ifade
edilmiştir.)
KUDAKA tarafından 2013 yılında TRA1 Düzey 2 Bölge Planı (2014-2023) yayınlanmıştır. Planda
çeşitli alanlara ilişkin bölgenin analizi yapılmıştır. Planda bölgede sağlık personeli sayısının yıllara
göre sürekli artış gösterdiği belirtilmiştir. Özellikle toplam hekim, sağlık memuru ve hemşire
sayılarında artış olduğu Planda belirtilmiştir. Bölge genel olarak göç veren yapıya sahiptir. Bununla
birlikte bölgedeki sağlık personeli sayısının artışı, kişi başına düşen sağlık personeli sayısının
48
Sayfa 48 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
TRA1 Bölgesinde ve Erzurum’da tarım istihdamı diğer sektörlere nazaran daha fazladır. Hastane
yatırımının Erzurum’un istihdamına katkı sağlaması ve istihdam alanlarını çeşitlendirmesi
öngörülmektedir.
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı tarafından 2019 yılında Senaryo Bazlı İl Gelişim Stratejileri
ve Eylem Planları yayınlanmıştır. Bu planlar Ajansın kapsadığı iller bazında yayınlanmış olup
Erzurum özelinde de ilgili Plan yayınlanmıştır. Planda Erzurum ilinin kalkınmasına katkı sağlamak
amacıyla çeşitli gelişme eksenleri belirlenmiştir. Planda ekonomi, sağlık, turizm vb. alanlarda
kalkınma hedeflenmektedir. Kentin ekonomik büyümesine katkı sağlanması amacıyla belirlenen
gelişme eksenleri arasında başta nitelikli ve ayırt edici özellikteki ürünler olmak üzere tarımsal
üretimin miktar ve kalitesinin artırılması yer almaktadır. Ayrıca ekonomik büyümeyi sağlamak
amacıyla ilin sanayi yatırımları için cazip hale getirilmesi hedeflenmektedir. Erzurum ilinin temel
geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Bu nedenle Planda tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin
arttırılması ve geliştirilmesine yönelik hedefler ve stratejiler belirlenmiştir. Planda bölgenin kamuya
ait sağlık kurumları ve sağlık personeli açısından ülke ortalamasına göre daha iyi durumda bulunduğu
ancak buna rağmen özel hastanelerin bölgede sayı ve kapasite bakımından yeterli olmadığı
belirtilmiştir. Ayrıca genel ortalamaların yüksek olmasının nedeni bölgede T.C. Sağlık Bakanlığı
sağlık kurumlarına ilave olarak iki tıp fakültesinin (Erzurum ve Erzincan’da) bulunmasıdır. Ancak
ilçeler bazında merkezdeki olumlu durum görülmemektedir. Bu durumun sebebi sağlık personelinin
homojen dağılımının sağlanamamasıdır. Bunun yanı sıra bölge özellikle Erzurum’da oluşturulan
fiziksel ve insan kaynağı altyapısı ile kamu hastanelerine ilave olarak özel sektör hastanelerini de
çekmeyi hedeflemektedir. Özel hastanelerin sayısının ilde artması durumunda bölgenin, T.C. Sağlık
Bakanlığının stratejik hedefleri doğrultusunda sağlık turizmine yönelik önemli bir potansiyel
oluşturması öngörülmektedir. Öte yandan T.C. Sağlık Bakanlığının sağlık turizmi yetki belgesi
verdiği hastane sayısı biri Erzurum diğeri Erzincan’da olmak üzere bölgede ikidir.20
Tablo 41 - Erzurum 2018 Yılı Kayıtlı İşsiz Bireylerin Meslek Gruplarına Göre Dağılımı
İş Kolu İşsiz Birey Sayısı
Büro Hizmetlerinde Çalışan Elemanlar 3.648
Hizmet ve Satış Elemanları 5.133
Nitelik Gerektirmeyen Meslekler 15.217
Nitelikli Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri Çalışanları 964
Profesyonel Meslek Mensupları 2.066
Sanatkârlar ve İlgili İşlerde Çalışanlar 2.003
Teknisyenler, Teknikerler ve
1.430
Yardımcı Profesyonel Meslek Mensupları
Tesis ve Makine Operatörleri ve Montajcılar 1.514
Yöneticiler 147
TOPLAM 32.122
Kaynak: İŞKUR, 2018
19
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, TRA1 Düzey 2 Bölge Planı (2014-2023); 2013.
20
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Senaryo Bazlı İl Gelişim Stratejileri ve Eylem Planı; 2019.
49
Sayfa 49 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Tabloda Erzurum’da meslek gruplarına göre işsiz birey sayısı yer almaktadır. Buna göre ilde kayıtlı
toplam 32.122 işsiz birey bulunmaktadır. Yatırımın, ilde istihdamın artmasına katkı sağlaması ve
işsiz birey sayısının azalması öngörülmektedir.
Tabloda Türkiye’deki ve Erzurum’daki işgücü verileri yer almaktadır. Buna göre Erzurum’da kayıtlı
işgücü sayısı 56.515’tir. Ayrıca ilde kayıtlı işsiz birey sayısı 32.122’dir. Hastane yatırımı ile
Erzurum’da kayıtlı işgücünün artması öngörülmektedir. Bu durum Türkiye’deki kayıtlı işgücünü de
olumlu yönde etkileyecektir.
Erzurum ilinde bulunan hastanelerin geçmiş yıllar hasta sayıları baz alınarak gelecek yıllar hasta
sayıları projeksiyonları belirlenmiştir. Buna göre ildeki hastanelerin hasta sayılarının sürekli artış
gösterdiği belirlenmiştir. Aşağıdaki tablolarda Erzurum’da bulunan hastanelerin gelecek yıllar talep
projeksiyonu verilmiştir. Projeksiyonlar 2025 yılına kadar hesaplanmış olup hesaplamada geçmiş
yıllar verileri kullanılmıştır. Hastanelerin geçmiş yıllar talep artış oranlarının ortalaması alınmıştır.
Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesinin geçmiş yıllar talep artış oranlarının ortalaması sırasıyla
ayakta hasta sayısı yatan için yaklaşık %1,499, yıllık hasta sayısı yatan için %1,5, aylık hasta sayısı
için %2,432 ve yıllık hasta sayısı için %1,432’dir.
Tabloda Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesinin 2025 yılına kadar projeksiyonu hesaplanmıştır.
50
Sayfa 50 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Tabloda Palandöken Devlet Hastanesinin 2025 yılına kadar projeksiyonu hesaplanmıştır. Buna göre
2019 yılında Hastanenin yıllık yatan hasta sayısının 7.892 ve yıllık ayakta hasta sayısının 700.868
olması öngörülmektedir. Palandöken Hastanesi’nde günümüzde toplam 66 doktor görev
yapmaktadır. Hastane yatırımının 2021 yılında faaliyete geçmesi öngörülmektedir. Öte yandan bir
hekimin günde 40 hastaya bakması gerek doktor gerekse hastalar için uygundur. Buna göre ilgili
hastanede 66 doktor sayısının sabit kaldığı varsayılarak ve ayakta hasta sayıları göz önünde
bulundurularak 2021 yılında hastanede bir doktorun günlük bakacağı hasta sayısı 42 olarak
belirlenmiştir. Bununla birlikte Palandöken Hastanesi’nin yatak sayısı 250’dir. 2021 yılında aylık
yatan hasta sayısının 589 olması öngörülmektedir. Buna göre hastanede bulunan yatak sayısı,
hastaların yatış süresine göre değişiklik göstermekle beraber yetersiz kalabilmektedir.
51
Sayfa 51 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Doğum Hastanesi’nin yatak kapasitesi 150’dir. 2021 yılında hastanede aylık hasta sayısının 1.244
olması öngörülmektedir. T.C. Sağlık Bakanlığı istatistiklerine göre hastaların hastanede ortalama 4,2
gün kalmaktadır. Bu istatistiklerden yola çıkarak hastanede hastaların 4,2 gün kaldığı varsayılmıştır.
Buna göre hastanenin yatak kapasitesi doğrultusunda günlük doluluk oranı %115,59 olarak
hesaplanmıştır.
Tabloda Mareşal Çakmak Devlet Hastanesinin 2025 yılına kadar projeksiyonu hesaplanmıştır. Buna
göre 2019 yılında Hastanenin yıllık yatan hasta sayısının 54.492 ve yıllık ayakta hasta sayısının
421.033 olması öngörülmektedir. Yatırımın 2021 yılında faaliyete geçmesi öngörülmektedir. 2021
yılında yıllık ayakta hasta sayısı 81.738, yıllık ayakta hasta sayısı ise 631.550 olarak belirlenmiştir.
Mareşal Çakmak Devlet Hastanesi’nin 2018 yılı verilerine göre yatak kapasitesi 150’dir. Buna göre
hastaların hastanede 4,2 gün kaldığı varsayımıyla hastanenin günlük doluluk oranının 2021 yılında
%636 olacağı belirlenmiştir. Buna göre hastanenin 2021 yılında yatan hasta için yetersiz kalacağı
belirlenmiştir.
Erzurum ilinde bulunan Atatürk Üniversitesi’nde tıp fakültesi bulunmaktadır. Erzurum ilinde tıp
fakültesinin bulunması kurulacak özel hastanenin işgücü temininin kolay olmasını sağlayacaktır.
Aşağıdaki tablolarda Atatürk Üniversitesi’nde bulunan öğrenci ve öğretim üyesi sayıları
bulunmaktadır.
52
Sayfa 52 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Tabloda Atatürk Üniversitesi’nde yatırım ile ilgili bölümlerin öğrenci sayıları ve cinsiyete göre
dağılımları verilmiştir. Buna göre Üniversite’de tıp fakültesinde öğrenim gören toplam öğrenci sayısı
2.049’dur. Hemşirelik fakültesinde öğrenim gören toplam öğrenci sayısı ise 2.461’dir.
Tabloda Atatürk Üniversitesi’nde yatırım konusu ile ilgili bölümlerde bulunan öğretim üyelerinin
akademik görevlerine göre sayıları verilmiştir. Tıp fakültesinde toplam 578 öğretim üyesi görev
yapmakta olup bunların 104’ü profesör, 29’u doçent, 111’i doktor öğretim üyesi, 7’si öğretim
görevlisi ve 327’si araştırma görevlisidir. Ayrıca üniversitede hemşirelik fakültesinde toplam 55
öğretim görevlisi görev yapmaktadır.
Araştırma kapsamında bölgedeki hastane sayısı, hastane üniteleri, hasta sayısı vb. araştırılmıştır. Bu
doğrultuda geçmiş yıllar analizi yapılarak hastanelere gösterilen talep tahmin edilmiş ve gelecek
yılların talep öngörüleri hesaplanmıştır. Öngörülerin hesaplanma yöntemi ise şu şekildedir: T.C.
Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı son güncel veriler esas alınarak geçmiş yıllara ilişkin talep
artışlarının ortalaması yüzde olarak hesaplanmış olup sonraki yıllardaki talep bu artış/azalış
oranlarına göre belirtilmiştir. Örneğin 2022 verisi oluşturulurken, geçmiş yıllara ait ortalama
artış/azalış oranı esas alınarak 2021 yılı talep verisi üzerine bu artış/azalış yansıtılmıştır. Tüm
projeksiyon bu yöntemle oluşturulmuştur.
53
Sayfa 53 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
i. Satış Programı
Medikal Yatış
1. Basamak
Erişkin 2. Basamak
3. Basamak
1. Basamak
Yoğun Bakım Çocuk 2. Basamak
3. Basamak
1. Basamak
Bebek 2. Basamak
3. Basamak
Muayene
Laboratuvar
Radyoloji
Aşağıdaki tabloda hastanede olması planlanan branşlar ve bu branşlarda istihdam edilmesi öngörülen
doktor sayıları verilmiştir.
54
Sayfa 54 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Göğüs Hastalıkları 1 X
Beyin ve Sinir Cerrahisi 3 X X
Endokrinoloji 1 X
Enfeksiyon Hastalıkları 1 X
Göz Hastalıkları 4 X X
İç Hastalıkları 7 X
Nöroloji 3 X
Üroloji 3 X X
Dermatoloji 2 X
KBB 4 X X
Plastik Cerrahi 2 X X
Gastroentereloji 1 X X
Fizik Tedavi 5 X
Onkoloji 3 X
Çocuk Cerrahisi 2 X X
Psikiyatri 2 X
Psikoloji 2
Radyoloji 12
Laboratuar 4
Nicu 6
Anestezi 3
Reanimasyon 12
Toplam Doktor Sayısı 134 25 13
Toplam Branş 31 24 13
Acil servis, psikiyatri ve psikoloji branşlarındaki doktorlar, erişkin ve çocuk hastalar için toplam
sayıyı ifade etmektedir.
Aşağıdaki tabloda hastaneye Erzurum’dan ve diğer illerden olan talep düzeyi verileri cinsiyet ve yaş
grubuna göre yer almaktadır.
55
Sayfa 55 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Ayakta hastada (Acil, radyoloji ve laboratuvar hariç) 22 aktif gün üzerinden hesaplama yapılmıştır.
Acil için 30 aktif gün; radyoloji ve laboratuvar için ise 25 aktif gün hesabıyla yapılmıştır.
Dâhili branşlarda hekim başı günlük 40 hasta, cerrahi branşlarda hekim başı günlük 20 hasta
öngörülmüştür.
Erzurum bölgesi incelendiğinde hastaların tamamına yakının genel sağlık sigortası yani SGK
kapsamında olduğu görülmüştür. Bu nedenle hesaplamalar SGK üzerinden yapılacaktır.
Erzurum'da Sağlık İstatistikleri 2017 verilerine göre yatan hasta oranının 70% olmasından dolayı bu
fizibilitede aynı oran kullanılmıştır.
56
Sayfa 56 / 172
Tablo 53 - Ayakta Hasta Varsayımları
Bilgisayarlı
Röntgen Kemik Laboratuvar
MR Çekim Ultrason Çekim Tomografi Mamografi Çekim
Poliklinikler Çekim Dansitometre Tetkik
Oranı Oranı Çekim Oranı
Oranı Çekim Oranı Oranı
Oranı
Acil Servis 20% 30% 10% 10% 0 0 60%
Çocuk Sağlığı ve
0 0 0 0 0 0 20%
Hastalıkları
Genel Cerrahi 15% 20% 15% 15% 5% 0 5%
Ağız ve Diş Sağlığı 0 0 0 0 0 0 0%
Kardiyoloji 0 0 0 0 0 0 1%
KVC 0 0 0 0 0 0 1%
Kadın Hastalıkları ve
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
57
Göğüs Cerrahisi 10% 10% 0 0 0 0 1%
Göğüs Hastalıkları 10% 10% 0 0 0 0 1%
Beyin ve Sinir
20% 5% 10% 10% 0 0 1%
Cerrahisi
Endokrinoloji 0 0 0 0 0 0 90%
Enfeksiyon
0 0 0 0 0 0 90%
Hastalıkları
Göz Hastalıkları 0 0 0 0 0 0 0%
İç Hastalıkları 10% 10% 10% 10% 0 0 50%
Nöroloji 20% 5% 0 0 0 0 1%
Üroloji 0 0 5% 5% 0 0 20%
Dermatoloji 0 0 0 0 0 0 1%
KBB 5% 20% 0 0 0 0 0%
Plastik Cerrahi 5% 0 5% 5% 5% 5% 1%
Gastroenteroloji 0 0 5% 5% 5% 5% 5%
Sayfa 57 / 172
Fizik Tedavi 10% 20% 0 0 0 0,2 1%
Onkoloji 5% 0 10% 10% 5% 5% 30%
Çocuk Cerrahisi 10% 20% 5% 5% 0 0 5%
Psikiyatri 0 0 0 0 0 0 0%
Psikoloji 0 0 0 0 0 0 0%
58
Ağız ve Diş Sağlığı 120 2.640 0 0 0 0 0 0 0
Kardiyoloji 160 3.520 0 0 0 0 0 0 35
KVC 60 1.320 0 0 0 0 0 0 13
Kadın Hastalıkları
140 3.080 0 0 1.540 616 616 0 616
ve Doğum
Ortopedi 80 1.760 352 528 88 0 0 0 18
Göğüs Cerrahisi 20 440 44 44 0 0 0 0 4
Göğüs Hastalıkları 40 880 88 88 0 0 0 0 9
Beyin ve Sinir
60 1.320 264 66 132 0 0 0 13
Cerrahisi
Endokrinoloji 40 880 0 0 0 0 0 0 792
Enfeksiyon
40 880 0 0 0 0 0 0 792
Hastalıkları
Göz Hastalıkları 80 1.760 0 0 0 0 0 0 0
İç Hastalıkları 280 6.160 616 616 616 0 0 0 3.080
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Sayfa 58 / 172
Nöroloji 120 2.640 528 132 0 0 0 0 26
Üroloji 60 1.320 0 0 66 0 0 0 264
Dermatoloji 80 1.760 0 0 0 0 0 0 18
KBB 80 1.760 88 352 0 0 0 0 0
Plastik Cerrahi 40 880 44 0 44 44 44 44 9
Gastroenteroloji 20 440 0 0 22 22 22 22 22
Fizik Tedavi 200 4.400 440 880 0 0 0 880 44
Onkoloji 120 2.640 132 0 264 132 132 132 792
Çocuk Cerrahisi 40 880 88 176 44 0 0 0 44
Psikiyatri 80 1.760 0 0 0 0 0 0 0
Psikoloji 80 1.760 0 0 0 0 0 0 0
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Tam Kapasitede 3.080 72.880 6.920 9.170 5.132 946 946 1.078 19.475
TOPLAM
Fiili Kapasitede
2.310 54.660 5.190 6.878 3.849 710 710 809 14.606
59
TOPLAM
Sayfa 59 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Acil Servis 0% 0%
Anjio işlemini
Kardiyoloji 0% 10%
kapsamaktadır.
KVC 3% 0%
Ortopedi 5% 0%
Göğüs Cerrahisi 1% 0% 1
Göğüs Bronkoskopi vb. işlemleri
0% 5%
Hastalıkları kapsamaktadır.
Beyin ve Sinir
5% 0%
Cerrahisi
Endokrinoloji 0% 0%
Enfeksiyon
0% 0%
Hastalıkları
Göz Hastalıkları 5% 0%
İç Hastalıkları 0% 0%
Nöroloji 0% 0%
60
Sayfa 60 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Fizik Tedavi 0% 0% 1
Kemoterapi vb. işlemleri
Onkoloji 0% 20%
kapsamaktadır.
Çocuk Cerrahisi 3% 0%
Psikiyatri 0% 0%
Psikoloji 0% 0%
61
Sayfa 61 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Basamaklar hastalığın ilerleme durumunu ifade etmektedir. Örneğin 1. basamak en hafif vakaları
(Sarılık vb.), 2. basamak orta dereceli vakaları (Terminal dönemden önceki kanser hastaları vb.), 3.
basamak ise ileri dereceli vakaları (Yani yoğun bakımdaki ağır hastalar, terminal dönemdeki hastalar
vb.) yansıtmaktadır.
Tam Kapasite 35
Fiili Kapasite 26
Medikal tedavi amaçlı hasta, ameliyat olmadan sadece tedavi amaçlı yatan hastaları kapsamakta ve
istatistiksel olarak 20% oranında olması beklenmektedir.
Tam kapasite; yatırım konusu hizmet üretiminin kurulu yani teorik kapasitede sunabileceği hizmet
miktarını ifade etmektedir. Bunun anlamı; kapasite kullanım oranının 100% olması halinde
sunulabilecek hizmet miktarının ifade edilmesidir. Buna göre mevcut fizibilitede yapılan planlamada
tam kapasite için hizmet miktarı tabloda verilmiştir.
62
Sayfa 62 / 172
Tablo 61 - İlk Faaliyet Yılında Fiili Kapasitedeki Hizmet Düzeyi
2. Yıl (İlk
Faaliyet Yılı)
İtibariyle Aylara 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Toplam
Göre Satış
Miktarları
Ayakta Hasta 54.660 54.660 54.660 54.660 54.660 54.660 54.660 54.660 54.660 54.660 54.660 54.660 655.920
Ameliyat 1.836 1.836 1.836 1.836 1.836 1.836 1.836 1.836 1.836 1.836 1.836 1.836 22.032
Günübirlik
3.218 3.218 3.218 3.218 3.218 3.218 3.218 3.218 3.218 3.218 3.218 3.218 38.610
Hasta
Medikal Tedavi
Amaçlı Yatan 788 788 788 788 788 788 788 788 788 788 788 788 9.450
Hasta
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Yoğun Bakım 3.375 3.375 3.375 3.375 3.375 3.375 3.375 3.375 3.375 3.375 3.375 3.375 40.500
63
Tabloda ilk faaliyet yılında fiili kapasitedeki satışların aylara göre tahmini dağılımı verilmiştir. Satış tahmini; diğer benzer yapıların satış periyotları, hastanenin
tam kapasitesi, yıllar itibariyle kapasite kullanım oranı, hizmet üretim düzeyi gibi hususlar dikkate alınarak yapılmıştır.
Fizibiliteye konu olan hizmetlerin fiili üretim programı satış miktarlarıyla bire bir aynıdır. Bunun nedeni hizmetin üretildiği dönemde tüketilecek olmasıdır.
Dolayısıyla gerek 2. yıl (ilk faaliyet yılı) itibariyle gerekse sonraki yıllarda yatırım kapsamında fiili olarak sunulacak her hizmet için üretim miktarı da satış
miktarlarıyla aynı olacaktır.
Sayfa 63 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Tabloda belirtilen aktivite örnekler ve giderler yatırımın uygulama dönemi için de geçerlidir. Tanıtım
aktiviteleri örnek olarak verilmiş olup tanıtım stratejilerine göre değişiklik gösterebilecektir.
64
Sayfa 64 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Coğrafi Yerleşim21
Erzurum, Anadolu'da deniz seviyesinden 1.959 metre yükseklikteki tek büyük yerleşim yeridir. Kent,
yüksek bir yaylanın güney batı bölümünde yer almaktadır. Yerleşme alanı 2.000 metreye kadar
yükselen bir ova üzerinde bulunmaktadır. Kent, kuzeyde Dumlu, güneyde ise Palandöken dağları ile
çevrilmiştir. Buradan geçen İpek Yolu ve verimli ovaları bölgenin tarih boyunca yerleşme alanı
olarak seçilmesinde etkili olmuştur.
Şekil 1 - Erzurum İl Haritası
Erzurum ilinin kuzeyinde Rize ve Artvin, batısında Gümüşhane ve Erzincan, güneyinde Bingöl ve
Muş, doğusunda Kars ve Ağrı bulunmaktadır. Yüzölçümü 25.066 km2 olan Erzurum; Türkiye’nin
Konya, Sivas ve Ankara’dan sonra 4. büyük ilidir.
Erzurum’un 20 ilçesi vardır. Bunlar; Yakutiye, Palandöken, Aziziye, Aşkale, Çat, Hınıs, Horasan,
İspir, Karaçoban, Karayazı, Narman, Oltu, Olur, Pazaryolu, Köprüköy, Uzundere, Tortum, Pasinler,
Şenkaya ve Tekman’dır. Ayrıca ilde 1.188 mahalle mevcuttur.
21
Erzurum Büyükşehir Belediyesi, 2020-2024 Stratejik Planı; 2019.
65
Sayfa 65 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Tabloda Erzurum ilinde bulunan ilçeler ve bu ilçelerin mahalle sayıları verilmiştir. Buna göre ilde
20 ilçe ve 1.181 mahalle bulunmaktadır. Ayrıca ilde mahalle sayısı en fazla olan ilçe 97 mahalle ile
Hınıs’tır.
İklim22
Erzurum’da karasal iklim etkilidir. Türkiye’nin en şiddetli iklimi Erzurum bölgesinde hüküm
sürmektedir. İlde bahar mevsimi yağışlı, yaz mevsimi ise sıcak ve kurak geçmektedir. Ayrıca kış
ayları soğuk ve karlıdır. Genel olarak Erzurum’da sert karasal iklim etkilidir. İl topraklarının kuzey
kesiminde yüksekliği yaklaşık 1.000-1.500 metrelere inen vadi içleri ve çukur alanlarda iklim
sertliğini kaybetmektedir.
22
Meteoroloji 12. Bölge Müdürlüğü Resmi İnternet Sitesi; 2019.
66
Sayfa 66 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Şekilde Erzurum ilinin iklim grafiği verilmiştir. Buna göre 17 mm yağışla Ağustos yılın en kurak
ayıdır. Ortalama 77 mm yağış miktarıyla en fazla yağış Mayıs ayında görülmektedir.
Şekilde Erzurum ilinin sıcaklık grafiği verilmiştir. Buna göre 18,4oC Temmuz yılın en sıcak ayıdır.
Ocak ayında ortalama sıcaklık -7oC olup yılın en düşük ortalamasıdır.
67
Sayfa 67 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Erzurum ilinin güneyi Karasu- Aras Dağları sebebiyle engebelidir. Bu dağlardan önemlileri güneyde
yer alan Palandöken Dağları (Büyük Ejder 3.176 metre), Şahvelet Dağları (Çakmak Dağı 3.063
metre) ve Bingöl Dağlarının kuzey yarısıdır.
Erzurum’un kuzeyinin engebeli olmasına neden olan dağlar ise Kuzey Anadolu Dağlarının ikinci
sırasına bağlı yüksekliklerdir. Bu dağlardan önemlileri ise İspir ve Erzurum arasında yer alan Mescid
Dağları (3.239 metre) bu dağların doğusundaki Kargapazarı Dağları (Dumlu Dağı 3.169 metre) ve
bir kısmı da Kars sınırında yer alan Allahu Ekber Dağlarıdır. Bu kuzey ve güney dağları arasına
depresyon ovalar bulunmaktadır. Bu ovalar; Erzurum Ovası ve Pasinler Ovasıdır. Erzurum Ovası’nın
en alçak yeri 1.850 metre, Pasinler Ovasının en alçak yeri ise 1.650 metredir.
Bitki Örtüsü24
Erzurum ili arazisinde bitki örtüsü step ve çayırdır. İlde orman örtüsü yaygın değildir. Başlıca orman
örtüsü alanları Oltu, Olur, Şenkaya ilçelerindeki sarıçam ve meşe ormanlarıdır. Ayrıca Erzincan-
Aşkale sınırlarında bulunan meşe ormanları Erzurum’da bulunan ormanlık alanlardır. Erzurum’da
orman örtüsünün alt sınırı, 1.900-2.000 metrelerde başlamakta ve üst sınır 2.400 metrelerde son
bulmaktadır. Kentte bitki örtüsünün çoğunluğunu step oluşturmakta olup il arazisinin %60'tan
fazlası steplerle kaplıdır. İldeki step doğal bitki örtüsünün bir bölümü geven topluluklarıyla verimsiz
hale gelmiştir. Ancak geniş alanlarda mera hayvancılığına uygun verimli çayırlıklar mevcuttur.
Su Kaynakları25
Erzurum ilinde bulunan akarsuları genel olarak kar suları ve kar yağışlarından beslenmektedir. İlin
önemli akarsuları Karasu, Çoruh, Aras, Oltu Çayı, Tortum Çayı ve Hınıs Çayıdır. Karasu Dumlu
Dağından çıkmakta, Pasinler ve Erzurum ovasını sulayıp Erzincan’a gitmektedir. Bu akarsu,
Erzincan’dan sonra Murat Suyu ile birleşerek Fırat’ın yukarı kolunu oluşturmaktadır. Çoruh,
Erzurum Mescid Dağlarından doğmaktadır. İspir ve Çalıkaya’dan geçip Artvin’e ulaşmaktadır. Aras,
Bingöl Dağlarından doğmakta ve Pasinler ve Horasan ilçelerini sulamaktadır. Oltu Çayının
Kargapazarı’ndan çıkan bir kolu Oltu’dan geçip Allahu Ekber dağlarından çıkan ikinci kolu ile
Şenkaya’da birleşmektedir. Buradan Artvin’e geçip Çoruh Nehri ile birleşmektedir. Tortum Çayı
Mescid Dağlarından çıkmakta ve Tortum Derelerini toplamaktadır. Ardından Tortum Gölüne
dökülmektedir. Akarsu Tortum Çağlayanı ile Artvin’de Oltu Çayı ile birleşmektedir. Hınıs Çayı,
Bingöl dağlarından doğarak Tekman Yaylasının sularını toplayıp Erzurum’u terk etmektedir.
Erzurum’un en önemli gölü Tortum Çayı üzerinde oluşan Tortum Gölüdür. Bu göl alanı yaklaşık
olarak 8 km2’dir. Gölün oluşumunda kuzeybatıda yer alan Kemerli Dağlarından heyelan yoluyla
kopan kütlelerin Tortum Çayının yatağını doldurması etkilidir. Böylece çayın eski yatağı değişmiş
ve önünde yüksekliği 48 metreyi bulan Tortum Çağlayanı meydana gelmiştir. 1963 yılında faaliyete
geçen tortum santrali göl suları ile hidroelektrik üretmektedir. Fazla sular serbest bırakılarak Tortum
Şelalesini oluşturmaktadır. İlin önemli yapay gölleri Serçeme Çayı üzerinde bulunan Kuzgun Barajı,
Lezgi Suyu üzerinde bulunan Palandöken Göleti, Aras üzerinde bulunan Söylemez Barajıdır.
23
Erzurum Büyükşehir Belediyesi, 2020-2024 Stratejik Planı; 2019.
24
T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Erzurum Tarım Strateji Belgesi (2014-2017); 2017.
25
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Resmi İnternet Sitesi; 2019.
68
Sayfa 68 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Erzurum maden bakımından zengin bir il değildir. Ancak ilde çeşitli madenler çıkarılmaktadır. İlde
çıkarılan madenler linyit, cıva, bakır, kurşun, maden kömürü, pirit, oltu taşı, alçıtaşı, krom ve
manganezdir. Erzurum oltu taşı bakımından oldukça zengindir. İlde çıkarılan bu ürün ile çeşitli süs
eşyaları yapılmaktadır. Ayrıca Erzurum ilinde çıkarılan kömür bölge ihtiyacını karşılamaktadır.
Erzurum’un jeolojik yapısı sebebiyle ilde çok sayıda kaplıca mevcuttur. Erzurum’un Pasinler
ilçesindeki Pasinler Kaplıcasının suyu 205 metreden 39oC doğal çıkışlı olup 15 lt/sn akım değerine
sahiptir. Bu kaplıcanın suyundan romatizma, sinir ve kas yorgunluğu, çeşitli sinirsel hastalıklar,
eklem ve kireçlenme tedavisinde yararlanılmaktadır.
Erzurum’a 18 km uzaklıkta bulunan Ilıca Kaplıcası kaplıca suyu 39,4oC’dir. Bu kaplıca suyu mide,
bağırsak, karaciğer, safra kesesi, beslenme bozuklukları ve romatizma hastalıklarını olumlu
etkilemektedir. Erzurum Köprüköy ilçesinde bulunan Köprüköy Kaplıcası ilçeye 58 km uzaklıktadır.
Bu kaplıcanın suyu 26oC’dir. Sindirim sistemi, böbrek ve idrar yolları, kan dolaşımı ve kalp
hastalıkları, metabolizma bozuklukları ve romatizmal rahatsızlıkların tedavisinde söz konusu kaplıca
suyundan yararlanılmaktadır.
Erzurum ilinde 2019 yılında, ihracatçı firmaların kanuni merkezleri bazında, ihracat performansı
sektör bazında; 12.852 dolardır. İldeki ihracat sektörleri; çelik, çimento cam seramik ve toprak
ürünleri, demir ve demir dışı metaller, deri ve deri mamulleri, diğer sanayi ürünleri, elektrik
elektronik, halı, hazır giyim ve konfeksiyon, hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri,
iklimlendirme sanayii, kimyevi maddeler ve mamulleri, madencilik ürünleri, makine ve aksamları,
meyve sebze mamulleri, mobilya, kağıt ve orman ürünleri, otomotiv endüstrisi, savunma ve havacılık
sanayi, su ürünleri ve hayvansal mamuller, tekstil ve hammaddeleri, yaş meyve ve sebzedir.
Erzurum ilinde iklimin sert olması sebebiyle tarım ve hayvancılık ürünleri yetiştiriciliği sınırlıdır.
Yetiştirilen sebzeler ihtiyacı karşılayacak seviyede değildir. Bu nedenle Erzurum, güney illerden
ihtiyacını karşılamaktadır. İlde, buğday, arpa, çavdar, fiğ, pancar, mercimek, ayçiçeği gibi soğuğa
dayanıklı tarım ürünleri yetiştirilmektedir. Meyve olarak ise elma, armut, ceviz, erik, vişne, kiraz,
kayısı ve kızılcık yetiştirilmektedir.
Erzurum’da doğal gaz dağıtım hizmeti Palen Doğalgaz tarafından verilmektedir. 28 Ağustos 2003
tarihinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından yapılan Erzurum Doğalgaz Dağıtım
Lisansı İhalesi neticesinde, Palen Enerji Doğal Gaz Dağıtım End. ve Tic. A.Ş.’ye doğal gaz dağıtım
lisansı verilmesi uygun bulunmuştur. 06 Şubat 2004 tarihinde 30 yıl süre ile dağıtım bölgesinde doğal
gaz dağıtım faaliyeti yapmak üzere lisans verilmiştir. Şirketin yürüttüğü faaliyetler; şehir içi doğal
gaz dağıtımı (Gebze ve Erzurum), doğal gaz ithalatı ve toptan satışı, elektrik üretimi ve elektrik
ticaretidir.27
Erzurum ilinde elektrik dağıtım hizmeti Aras Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi tarafından
verilmektedir. Şirket 2004 yılından bu yana Doğu Anadolu Bölgesine elektrik dağıtım hizmeti
vermektedir. Aras EDAŞ yaklaşık 950 bin aboneye sahiptir.28
26
Erzurum Büyükşehir Belediyesi, 2020-2024 Stratejik Planı; 2019.
27
Palen Doğalgaz Resmi İnternet Sitesi; 2019.
28
Aras Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Resmi İnternet Sitesi; 2019.
69
Sayfa 69 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Erzurum halkının temel gelir kaynakları arasında turizm, hayvancılık ve tarım yer almaktadır.
Erzurum’un şehirleşme oranı, yıllık nüfus artış hızı, kişi başına gayri safi yurtiçi hâsıla ve sanayi iş
kolunda çalışanların toplam istihdama oranı, sanayisi gelişmiş illerin altındadır. Tarım sektöründe
çalışanların toplam istihdama oranı ise Türkiye ortalamasının üstündedir. Erzurum ilinde tarımsal
işletmeler genellikle bitkisel ve hayvansal üretimi bir arada yapmaktadır.
Tabloda Erzurum ilinin cinsiyete göre nüfus verileri yer almaktadır. Buna göre 2018 yılında ilin
nüfusu 383.435 erkek ve 384.413 kadından oluşmaktadır. Buna göre il nüfusunun %49,94’ü erkek,
%50,06’sı kadındır.
Erzurum ilinin yüzölçümü 25.355 km2’dir. İlde kilometrekareye 30 insan düşmektedir. Buna göre
Erzurum’un nüfus yoğunluğu 30/km2'dir.
29
Erzurum Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Resmi İnternet Sitesi; 2019.
70
Sayfa 70 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
85-89 4.905
90+ 1.534
Toplam 767.848
Kaynak: TÜİK, 2019
Tabloda Erzurum ilinin yaş aralığına göre nüfus verileri yer almaktadır. Buna göre ilde yaşlı nüfus
sayısı fazladır. İlde yalnızca 90 yaşından büyük nüfus 1.534’tür. Erzurum ilinde yaşlı nüfusun fazla
olması sağlık hizmetlerine olan ihtiyacı artırmaktadır.
Erzurum ilinde toplam 145 eczane bulunmaktadır. Ayrıca ilde açılabilecek maksimum eczane sayısı
212’dir.
71
Sayfa 71 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Karaçoban 1 7
Karayazı 3 9
Köprüköy 0 5
Narman 2 4
Oltu 8 8
Olur 1 2
Palandöken 40 46
Pasinler 5 9
Pazaryolu 1 1
Şenkaya 2 5
Tekman 2 8
Tortum 2 5
Uzundere 1 2
Yakutiye 50 52
Toplam 145 212
Kaynak: Erzurum Eczacı Odası, 2019
Tabloda Erzurum ilinde bulunan eczane sayısı ve bunların ilçelere göre dağılımı verilmiştir. Buna
göre Yakutiye ilçesinde 50 eczane bulunmaktadır. Ayrıca Köprüköy ilçesinde eczane
bulunmamaktadır.
Erzurum ilinde T.C. Sağlık Bakanlığına bağlı Erzurum İl Sağlık Müdürlüğü bulunmaktadır.
Müdürlük bünyesinde yer alan birimler aşağıda verilmiştir.
72
Sayfa 72 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Tabloda Özel Buhara Hastanesinin sahip olduğu donanımlar verilmiştir. Buna göre hastane 64
odalıdır. Ayrıca hastanede 4 ameliyathane, 2 doğumhane bulunmaktadır.
Sağlık kuruluşlarında yapılan işlemler gereği tıbbi atıklar meydana gelmektedir. Tıbbi atıklar;
enfeksiyöz atık, patolojik atık, kesici-delici atıklardır. Sağlık kuruluşlarından, tıbbi laboratuvarlar ve
araştırma merkezlerinden kaynaklanan atıklar tıbbi atık olarak nitelendirilmektedir.
Tıbbi atıklar:
30
Özel Buhara Hastanesi Resmi İnternet Sitesi; 2019.
31
Aydemir, Türkiye’de Çevre Bilinci Kapsamında Tıbbi Atık Üretim Süreçleri ve Yönetimi; 2017.
73
Sayfa 73 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Tıbbi atıklar ayrı bir şekilde toplanıp imha edilmelidir. Aksi takdirde bu atıklar tehlikeli hastalıkların
insanlara bulaşmasına sebep olabilmektedir. Bunun yanı sıra tıbbi atıklar uygun koşullarda toplanıp
imha edilmediğinde sağlık ve çevre sorunlarına sebep olmaktadır.
Sağlık kuruluşlarında ve ilgili merkezlerde oluşan atıklar, birbirinden kolayca ayırt edilebilen üç
farklı renkteki torbalarda toplanmaktadır. Evsel atıklar siyah; ambalaj, ilaç ve serum şişesi gibi cam
atıklar ise mavi torbada toplanmaktadır. Tıbbi atıklar kırmızı torbada toplanmaktadır. İğne gibi
kesici- delici atıklar ise sarı enfekte atık kovasına yerleştirilip kapağı kapatıldıktan sonra kırmızı
torbaya konulmaktadır. Kırmızı atık torbaları, 100 mikron kalınlığında (çift kat), 60cm (en)x85cm
(boy) boyutlarında, sızdırmaya dayanıklı, nem geçirmeyen, normal şartlarda yırtılma ve patlamaya
karşı dirençli, orta yoğunluklu polietilenden yapılmıştır. Torbanın üzerinde “Uluslararası Klinik
Atıklar Amblemi” ve “Tıbbi Atık” ibaresi bulunmaktadır.
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği yayınlanmıştır.
Yönetmelik, 29959 sayılı ve 25/1/2017 tarihli Resmî Gazete’de yayınlamıştır. Yönetmelikte atıklar
tanımlanmıştır. Ayrıca Yönetmeliğin, Genel İlkeler bölümünde tıbbi atıkların toplanması ve
bertarafına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Tıbbi atıkların çevreye ve insan sağlığına zarar
verecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmesi yasaktır. Bu durum
Yönetmelikte açıkça belirtilmiştir. Ayrıca tıbbi atıkların neden olduğu çevresel kirlenme ve
bozulmadan kaynaklanan zararlardan dolayı tıbbi atığın toplanması, taşınması, geçici depolanması
ve bertarafı faaliyetlerinde bulunanlar müteselsilen sorumludur. Bununla birlikte tıbbi atıkların
yönetiminden sorumlu kişi, kurum/kuruluşlar, bu atıkların çevre ve insan sağlığına olabilecek zararlı
etkilerinin azaltılması için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. İlgili Yönetmelikte tıbbi atıkların
toplanmasında sağlık kuruluşlarının yükümlülükleri belirtilmiştir. Ayrıca Yönetmelikte tıbbi atık
yönetimi ile ilgili gerekli tüm bilgilere ve düzenlemelere yer verilmiştir.32
32
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği; 2017.
74
Sayfa 74 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Hastane yatırımının Erzurum’un Aziziye, Palandöken veya Yakutiye ilçelerinden birinde yapılması
planlanmaktadır. Ayrıca hastanenin yapılacağı arazinin hazine arazisi olması öngörülmektedir. Bu
doğrultuda yatırıma uygun araziye sahip ilçede hastane kurulumu yapılacaktır. Bu doğrultuda yatırım
yeri alternatifleri arasında bahsi geçen üç ilçe yer almaktadır.
75
Sayfa 75 / 172
Tablo 69 - Alternatif Senaryoya Göre Yıllar İtibarıyla İşletme Giderleri
Yıllara
Göre
İşletme
Kira
Yakıt
Doktor
Gideri
Personel
Hizmetler
Hizmetleri
(Dolar)
Bakım Onarım
İlaç ve Malzeme
Diğer Çeşitli Giderler
Pazarlama ve Reklam
Haberleşme ve İletişim
Dışarıdan Alınan Destek
Basılı Evrak ve Kırtasiye
Elektrik, Doğalgaz, Su ve
Dışarıdan Alınan Medikal
TOPLAM TUTAR (Dolar)
2. Yıl
(İlk
2.366.687 7.721.060 171.176 197.224 118.334 6.913.220 197.224 78.890 126.223 197.224 157.779 788.896 19.033.937
Faaliyet
Yılı)
3. Yıl 2.437.688 7.952.692 176.311 203.141 121.884 7.120.617 203.141 81.256 130.010 203.141 162.513 812.563 19.604.956
76
4. Yıl 2.678.206 8.737.358 193.707 223.184 133.910 7.823.184 223.184 89.274 142.838 223.184 178.547 892.735 21.539.311
5. Yıl 2.758.553 8.999.479 199.518 229.879 137.928 8.057.880 229.879 91.952 147.123 229.879 183.904 919.518 22.185.491
6. Yıl 2.841.309 9.269.463 205.504 236.776 142.065 8.299.616 236.776 94.710 151.536 236.776 189.421 947.103 22.851.055
7. Yıl 2.926.548 9.547.547 211.669 243.879 146.327 8.548.605 243.879 97.552 156.083 243.879 195.103 975.516 23.536.587
8. Yıl 3.014.345 9.833.973 218.019 251.195 150.717 8.805.063 251.195 100.478 160.765 251.195 200.956 1.004.782 24.242.685
9. Yıl 3.104.775 10.128.992 224.559 258.731 155.239 9.069.215 258.731 103.493 165.588 258.731 206.985 1.034.925 24.969.965
10. Yıl 3.397.788 11.084.916 245.752 283.149 169.889 9.925.122 283.149 113.260 181.215 283.149 226.519 1.132.596 27.326.506
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Sayfa 76 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
19.464.583,78 Dolar tutarındaki toplam yatırımın geri dönüş süresi 14,22 yıl olarak hesaplanmıştır.
77
Sayfa 77 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Hesaplama
Fizibilite Sonuçları Değerler Değerlendirme
Yöntemi
Yatırımın katma değeri; bir yatırım
projesinin ekonomi üzerindeki
Toplam
genel etkilerini gösteren temel
Yatırım Tutarı
Yatırımın Net Katma ölçüttür. Buna göre belli bir
20.971.862,66 + Faiz
Değeri (Dolar) dönemde yatırım projesinin
Ödemeleri +
yaratacağı üretim faktörleri
Net Kâr
gelirlerinin toplamını ifade
etmektedir.
Yıllar
itibariyle net Yatırımın kendini amorti etme
kâr ve süresinin bir göstergesidir. Toplam
amortisman yatırım tutarının vergi sonrası kâr
Yatırımın Geri Dönüş
14,22 toplamının ile amortisman tutarının toplamına
Süresi
yatırım bölünmesiyle elde edilir. Bu tesis
maliyetini için yatırımın geri dönüş süresi
karşıladığı 14,22 yıl olarak hesaplanmıştır.
dönemdir.
10 Yıllık
İndirgenmiş
Gelirler
3% İndirgeme İndirgenmiş yatırım maliyetiyle
Toplamı / 10
Düzeyine Göre Fayda 89,48% indirgenmiş net nakit akımın oranı
Yıllık
Maliyet Oranı değerlendirilmektedir.
İndirgenmiş
Giderler
Toplamı
10 Yıllık
İndirgenmiş
Gelirler
6% İndirgeme İndirgenmiş yatırım maliyetiyle
Toplamı / 10
Düzeyine Göre Fayda 87,99% indirgenmiş net nakit akımın oranı
Yıllık
Maliyet Oranı değerlendirilmektedir.
İndirgenmiş
Giderler
Toplamı
10 Yıllık
İndirgenmiş
Gelirler
9% İndirgeme İndirgenmiş yatırım maliyetiyle
Toplamı / 10
Düzeyine Göre Fayda 86,45% indirgenmiş net nakit akımın oranı
Yıllık
Maliyet Oranı değerlendirilmektedir.
İndirgenmiş
Giderler
Toplamı
Bu oran ile yatırım kapsamında
istihdam edilecek personellerin
Toplam
yatırım maliyeti ile ilişkisi
Yatırım
Sermaye İstihdam incelenmektedir. Buna göre
18.363 Maliyeti /
Oranı istihdam edilen her bir personel
Personel
başına ne kadarlık bir yatırım
Sayısı
maliyeti ortaya konulduğu
gözlenebilmektedir.
78
Sayfa 78 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Fizibilitenin yukarıdaki tabloda özetlenen her bir sonucu yatırım konusu, bölgesel etkenler ve
çevresel faktörler açısından ele alındığında yatırım için elverişli bir ortam bulunduğu görülmektedir.
79
Sayfa 79 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
İlk faaliyet yılındaki kapasite kullanım oranı 75% olarak belirlenmiştir. Kapasite kullanımı 10 yıllık
projeksiyon ile değerlendirilirken fiziksel büyüklük, teknik kapasite, hedeflenen satış programı,
büyüme hedefleri gibi hususlar dikkate alınmıştır. Buna göre KKO çeşitli yıllarda artış göstermiş ya
da sabit kalmıştır.
80
Sayfa 80 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
alınacaktır.
Havada oluşan atıkların tahliyesi, hastane ortamında sterilize alanın oluşturulması için önem
arz etmektedir. Bu sebeple yatırım kapsamında özellikle radyoloji bölümünde oluşması
beklenen ve havaya salınan atıkların tahliyesi alınacak önlemler ile sağlanacaktır.
Hastanenin yerleşim planı kurgulanırken özellikle radyolojik cihazların zararlarını en aza
indirebilmek amacıyla bu cihazların bulunduğu alanların ameliyathane, yataklı servisler,
mutfak, poliklinik alanlar, hasta kabul ve taburculuk gibi alanlara uzak mesafede olmasına
dikkat edilecektir. Cihaz yerleşimleri bu durum göz önünde bulundurularak yapılacaktır.
81
Sayfa 81 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
82
Sayfa 82 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Yalıtım Odası
Kritik Hasta Bakım Ünitesi
Yanık Odası
Numune Alma Birimi (Flebotomi)
Psikolojik Destek Odası
Emzirme ve Bakım Odası
Yeşil Alan / 12 Dal İçin Muayene Odaları
Muayene ve Tedavi Odası- Yetişkin (Yeşil Alan Hariç)
Muayene ve Tedavi Kabini- Kardiyak (Yeşil Alan Hariç)
Muayene ve Tedavi Hücresi- Pediatrik (Yeşil Alan
Hariç)
Muayene ve Tedavi Hücresi- Gözaltı
Gözlem Odası- Pediatrik
Gözlem Odası- Yetişkin
Gözlem Odası- İzolasyon
Hemşire Bankosu
Doktor Bilgilendirme Odası
Ara Depo (İlaç/ Tıbbi Sarf)
Atık Alanı
Temiz/ Kirli Oda
Doktor Odası
Personel Dinlenme Odası
Hasta Odası (Tekli)
Hasta Odası (Çiftli)
Hasta Odası (Süit)
Hasta Odası (İzolasyon İçin)
Hemşirelik Bankosu
Yatan Hasta Odaları (400 yatak) Kat Doktoru Odası
İlaç Hazırlama ve Depolama Odası
Sedye ile Banyo Odası
Temiz/ Kirli Oda
Bebek Gözlem Odası (Jinekoloji Katı İçin)
Gün Odası (Ziyaretçi Bekleme Alanı)
Tedavi Alanı
İzolasyon Odaları
Hasta Tuvaletleri
Hemşirelik Bankosu
İlaç Hazırlama ve Depolama Odası
Yoğun Bakım Üniteleri (135 yatak)
Temiz/ Kirli Odası
Atık Alanı
Ara Depo
Doktor Odası
Hasta Bilgilendirme Odası
83
Sayfa 83 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
84
Sayfa 84 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Engelli Tuvaletleri
Hasta Kayıt Masası
Diyaliz Su Arıtma Tesisi
Sedye / Tekerlekli Sandalye Depo Alanı
Depo
Temiz/ Kirli Odaları
Atık Alanı
Bakım ve Tedavi Alanı
Hemşirelik Bankosu
Arıtma Ünitesi
İzole Tedavi Ünitesi
İlaç Odası
Doktor Odası
Hasta Değerlendirme / Hazırlık Odası
Endoskopi
Bekleme Alanı
Genel Tuvaletler (Erkek/ Kadın)
Engelli Tuvaletleri
Hasta Kayıt Masası
Sedye / Tekerlekli Sandalye Depo Alanı
Depo
Temiz/ Kirli Odaları
Atık Alanı
Endoskoplar Yıkama ve Yeniden İşleme Odası
Endoskoplar Depo Odası
Hemşirelik Bankosu
Müdahale Odası
Hasta Hazırlama / Gözlem Odası
İlaç Odası
Doktor Odası
Bronkoskopi
Bekleme Alanı
Genel Tuvaletler (Erkek/ Kadın)
Engelli Tuvaletleri
Hasta Kayıt Masası
Sedye / Tekerlekli Sandalye Depo Alanı
Depo
Temiz/ Kirli Odaları
Atık Alanı
Bakım ve Tedavi Alanı
Müdahale Odası
İlaç Odası
Eswl
85
Sayfa 85 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Bekleme Alanı
Genel Tuvaletler (Erkek/ Kadın)
Engelli Tuvaletleri
Hasta Kayıt Masası
Sedye / Tekerlekli Sandalye Depo Alanı
Depo
Temiz/ Kirli Odaları
Atık Alanı
Bakım ve Tedavi Alanı
Müdahale Odası
Gözlem Odası
İlaç Odası
Doktor Odası
Uyku Laboratuvarı
Bekleme Alanı
Genel Tuvaletler (Erkek/ Kadın)
Engelli Tuvaletleri
Hasta Kayıt Masası
Sedye / Tekerlekli Sandalye Depo Alanı
Depo
Temiz/ Kirli Odaları
Atık Alanı
Uyku Odası
Anjiyografi
Bekleme Alanı
Genel Tuvaletler (Erkek/ Kadın)
Engelli Tuvaletleri
Hasta Kayıt Masası
Sedye / Tekerlekli Sandalye Depo Alanı
Depo
Temiz/ Kirli Odaları
Atık Alanı
Steril Depo
Girişimsel Suite (Anjiyografi ve Kateterizasyon
Laboratuvarı)
Hasta Hazırlama / Kurtarma
Vasküler Kateterizasyon Laboratuvarı
Gözlem Odası
İlaç Odası
Hemşirelik Bankosu
Doktor Odası
Gözlem Alanı
Radyoloji Bekleme Alanı
86
Sayfa 86 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
87
Sayfa 87 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Arındırma Odası
İzotoplar Çürüme Odası
Destek Depolama ve Personel Alanları
Görüntü Görüntüleme / Teşhis / Raporlama Alanı
Nükleer Tıp Doktoru Ofisi
NM Teknisyenleri Ofisi
NM Fizikçi Ofisi
Temiz ve Kirli Odalar
Sarf Malzeme Deposu
Personel Tuvaleti
Soyunma ve Hazırlık Odaları (Kadın/ Erkek)
Personel Dinlenme Salonu
Bekleme Alanı
Ana Danışma
Muayene Odası (Doktor Odası)
Diyetisyen İçin Muayene Odası
Psikolojik Destek Kliniği
Diş Ünitesi
Sosyal Hizmet Uzmanı Odası
EKG Odası (Paylaşımlı)
Eko-Kardiyoloji Laboratuvarı / Kardiyoloji
Stres Test Odası (Kardiyoloji)
Müdahale Odaları (Paylaşımlı)
Çocuk Gözlem Odası (Çocuk Hastalığı)
EEG / EMG Odaları (Nöroloji)
Kilometre Sayacı / Timpanometri (KBB)
İşitme Testi Odası (KBB)
Poliklinikler Holter Odası (Kardiyoloji)
Solunum Fonksiyon Testi (Göğüs Hastalıkları)
Ürodynamy (Üroloji)
NST Odası
Sft Odası
İğne Aspirasyon Biyopsi Odası
Numune Alma Birimi (Flebotomi)
Ara Arşiv
Genel Tuvaletler (Erkek/ Kadın)
Engelli Tuvaletleri
Kayıt Bankoları
Ara Bekleme Alanları
Oyun Odası
Emzirme ve Bakım Odası
Personel Dinlenme Salonu
Ekipman Deposu
88
Sayfa 88 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Genel Depo
Sedye/ Tekerlekli Sandalye Park Alanı
Temiz ve Kirli Odalar
Sağlık Konseyi Odası
Bekleme Alanı
Danışma
Personel Tuvaletleri
Laboratuvar Çalışma Alanları
Örnek Oda Alarak
Örnekler WC
Örnekler Triyaj Alanı
Biokimya
Patoloji
Mikrobiyoloji / Viroloji / Seroloji
Moleküler / Genetik Laboratuvarı
Doku Yazma ve İmmünoloji
Özel Test Laboratuvarı
Kan Merkezi
Laboratuvarlar ve Kan Merkezi Kan Bağışı Odası
İşleme ve Hazırlama Laboratuvarı
Plazma Aferezi
Kan Işınlama Odası
Depolama ve Destek Alanları
Soğuk Hava Deposu- Genel
Soğuk Hava Deposu- Kan ve Plazma
Medya Hazırlama Odası
Cam Yıkama Sterilizasyonu
Atık Alanı
Laboratuvar-Kan Merkezi Ofisi ve Personeli
Patolog Ofisi
Laboratuvar Teknisyeni Ofisi
Okuma ve Raporlama Odası
Personel Dinlenme Salonu
İlaç Kabul, Kutulama ve Triyaj Alanı
İlaç Hazırlama Alanı
TPN Laboratuvarı
Iv Hazırlık Laboratuvarı
Eczane
Robotik Sitotoksik İlaçlar Hazırlama Alanı
Eczacı Odası
Soğuk Hava Deposu- Genel
Dağıtım Alanı
Triyaj, Yıkama ve Islatma İstasyonu
Sterilizasyon
Deterjan Deposu
89
Sayfa 89 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
90
Sayfa 90 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
91
Sayfa 91 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
1. Ameliyathane
Ameliyathanenin bina içinde ilişkide olacağı bölümler aşağıdaki şemada yer almaktadır.
92
Sayfa 92 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Yatış
Katları
Atık
Morg
Depoları
Ameliyathane
Diğer
Eczane
depolar
Tıbbi
Sarf
Deposu
2. Yataklı Servisler
Ameliyathane
Atık
Morg
Depoları
Yatış
Katları
Arşiv Eczane
Tıbbi
Diğer
Sarf
Depolar
Deposu
3. Medikal Onkoloji
Medikal Onkoloji Biriminin ilişkide olacağı bölümler aşağıdaki şemada yer almaktadır.
93
Sayfa 93 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Robotik
İlaç
Hazırlama
Atık
Radyoloji
Depoları
Medikal
Onkoloji
Arşiv Eczane
Tıbbi
Sarf
Deposu
4. Radyasyon Onkolojisi
Radyasyon Onkoloji Biriminin ilişkide olacağı bölümler aşağıdaki şemada yer almaktadır.
Şekil 8 - Radyasyon Onkolojisinin İlişkide Olacağı Bölümler
Radyoloji
Atık
Eczane
Depoları
Radyasyon
Onkolojisi
Tıbbi
Arşiv Sarf
Deposu
5. Algoloji
94
Sayfa 94 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Radyoloji
Atık
Eczane
Depoları
Algoloji
Tıbbi Sarf
Arşiv
Deposu
6. Nükleer Tıp
Nükleer Tıp Biriminin ilişkide olacağı bölümler aşağıdaki şemada yer almaktadır.
Şekil 10 - Nükleer Tıp Biriminin İlişkide Olacağı Bölümler
Radyoloji
Atık
Eczane
Depoları
Nükleer
Tıp
Tıbbi
Arşiv Sarf
Deposu
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Biriminin ilişkide olacağı bölümler aşağıdaki şemada yer almaktadır.
95
Sayfa 95 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Radyoloji
Atık
Eczane
Depoları
FTR
Tıbbi
Arşiv Sarf
Deposu
8. Poliklinik Alanı
Atık
Depoları
Kan Radyoloj
alma i
Poliklinik
Ana Giriş/
Hasta Alanı
Eczane
Hizmetleri
Ofisleri
Tıbbi
Arşiv Sarf
Deposu
96
Sayfa 96 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
9. Radyoloji
Yatış
Katları
Poliklinikler Eczane
Radyoloji
Tıbbi
Atık
Depoları Sarf
Deposu
Arşiv
10. Eczane
Yatış
Katları
Tıbbi Briimler
(Nükleer Tıp,
radyasyon onk. Radyoloji
vb.)
Eczane
Ameliyathane Poliklinikler
Arşiv
11. Morg
97
Sayfa 97 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Yatış
Katları
Tıbbi Sarf
Ameliyathane Morg Deposu
Arşiv
12. Mutfak
Yatış Katları
Mutfak
Personel
Yemekhanesi
13. Arşiv
98
Sayfa 98 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Arşiv
Poliklinikler
Ana
ve Numune
Hastane
Alma
Eczane
ve Radyoloji
Depolar
Hasta Kabul ve Taburculuk Biriminin ilişkide olacağı bölümler aşağıdaki şemada yer almaktadır.
Özellikli Yatış
Birimler Katları
(Medikal
Onkoloji,
Radyasyon Ana Hastane
Onkolojisi,
Algoloji, FTR,
Nükleer Tıp)
Hasta
Kabul ve
Müdehale Taburculuk Poliklinikler ve
Odası Numune Alma
Eczane
ve Radyoloji
Depolar
Atık Yönetimi Biriminin ilişkide olacağı bölümler aşağıdaki şemada yer almaktadır.
99
Sayfa 99 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Yatış Katları
Özellikli Birimler
(Medikal Onkoloji,
Radyasyon
Onkolojisi, Algoloji, Müdahele Odası
FTR, Nükleer Tıp)
Atık
Yönetimi
Poliklinikler ve
Depo
Numune Alma
Eczane Radyoloji
v. Yatırım Maliyetleri
İnşaat maliyeti, hastane yatırımlarında elektrik ve mekanik sistemler dâhil m² başına 966,1 Dolar
olarak kabul edilmektedir. Buna göre 35.000 m² arazi için maliyet tabloda hesaplanmıştır.
100
Sayfa 100 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
9. PROJE GİRDİLERİ
i. Girdi İhtiyacı
101
Sayfa 101 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Genel Müdür
Hemşirelik
İnsan Kaynakları Mali İşler Teknik Hizmetler
Hizmetleri
Müdürü Müdürü Müdürü
Müdürü
Destek Hizmetler
Hasta İlişkileri Eczane Mesul Hasta Hizmetleri
ve Otelcilik
Sorumlusu Müdürü Müdürü
Müdürü
Laboratuvar
Müdürü
102
Sayfa 102 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
103
Sayfa 103 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Yemekhane Aşçı 1
Yemekhane Aşçı Yardımcısı 2
Yemekhane Bulaşıkhane Görevlisi 5
Yemekhane Servis Elemanı 4
Çamaşırhane Çamaşırhane Sorumlusu 1
Çamaşırhane Çamaşırhane çalışanlar 2
Çamaşırhane Terzi 1
Güvenlik Güvenlik Amiri 3
Güvenlik Güvenlik Görevlisi 8
Kafeterya Kafeterya Sorumlusu 1
Kafeterya Kafeterya Servis Elemanı 6
Kafeterya Aşçıbaşı 1
Otopark Otopark Sorumlusu 1
Otopark Vale 4
Otopark Temizlik Görevlisi 100
Teknik Hizmetler Teknik Hizmetler Sorumlusu 1
Teknik Hizmetler Bina Bakım Ustası 2
Teknik Hizmetler Mekanik Teknisyeni 3
Teknik Hizmetler Elektrik Teknisyeni 3
Biyomedikal Hizmetler Biyomedikal Hizmetler Sorumlusu 1
Biyomedikal Hizmetler Biyomedikal Mühendisi 1
Biyomedikal Hizmetler Biyomedikal Teknikeri 3
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Sağlık ve Bakım Hizmetleri Müdürü 1
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Süpervisör 2
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Acil Servis Hemşiresi 15
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Acil Servis Sorumlu Hemşiresi 1
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Ameliyathane Hemşiresi 11
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Ameliyathane Sorumlu Hemşiresi 1
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Anjio Gözlem Hemşiresi 6
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Bebek Bakım Odası Hemşiresi 5
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Bebek Bakım Odası Sorumlu Hemşiresi 1
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Yatış Katları Hemşiresi 90
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Kat Sorumlu Hemşireleri 6
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Diyabet Hemşiresi 2
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Diyaliz Servis Hemşiresi 2
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Doğumhane Ebesi 8
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Doğumhane Sorumlu Ebesi 1
Sağlık ve Bakım Hizmetleri Eğitim Hemşiresi 2
104
Sayfa 104 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
105
Sayfa 105 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Ortopedi 4
Göğüs Cerrahisi 1
Göğüs Hastalıkları 1
Beyin ve Sinir Cerrahisi 3
Endokrinoloji 1
Enfeksiyon Hastalıkları 1
Göz Hastalıkları 4
İç Hastalıkları 7
Nöroloji 3
Üroloji 3
Dermatoloji 2
KBB 4
Plastik Cerrahi 2
Gastroentereloji 1
Fizik Tedavi 5
Onkoloji 3
Çocuk Cerrahisi 2
Psikiyatri 2
Psikoloji 2
Radyoloji 12
Laboratuvar 4
Nicu 6
Anestezi 3
Reanimasyon 12 Yoğun bakım doktorlarıdır.
TOPLAM 134
106
Sayfa 106 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
107
Sayfa 107 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
108
Sayfa 108 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
109
Sayfa 109 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Sağlık ve Bakım
Sterilizasyon Teknisyeni 3 699 2.097
Hizmetleri
Sağlık ve Bakım
Yardımcı Sağlık Personeli 26 615 15.997
Hizmetleri
Başhekimlik Başhekimlik 1 1.958 1.958
Başhekimlik Hekimler 134 625.602
Başhekimlik Anestezi sorumlusu 1 839 839
Başhekimlik Anestezi teknisyeni 6 699 4.195
Başhekimlik Arşiv Sorumlusu 1 699 699
Başhekimlik Laboratuar sorumlusu 1 1.678 1.678
Başhekimlik Laboratuar Teknisyeni 10 839 8.390
Başhekimlik Microbiyolog 1 1.678 1.678
Başhekimlik Biyolog 1 1.678 1.678
Başhekimlik Eczacı 1 1.678 1.678
Başhekimlik Eczane Görevlisi 5 615 3.076
Başhekimlik Radyoloji Teknisyenleri 20 839 16.780
Başhekimlik Fizyoterapistler 20 699 13.983
Kalite Güvence Kalite Sorumlusu 1 1.119 1.119
Bakım Kalitesini İyileştirme
Kalite Güvence 1 699 699
Uzmanı
Kalite Güvence Kalite Uzmanı 2 699 1.398
Hasta Hakları Hasta Hakları Sorumlusu 1 1.119 1.119
Hasta Hakları Hasta Hakları Uzmanı 2 699 1.398
TOPLAM 848 1.269.023
110
Sayfa 110 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Sağlık sektöründe özel hastanelerin genel işleyişine göre doktorlar maaş ve hak ediş ile
çalışmaktadır. Bu tabloda yalnızca maaşlar belirtilmiştir.
Yönetim 106.500 6
İdari İşler 33.060 13
İnsan Kaynakları 13.000 5
Bilgi İşlem 26.500 8
Pazarlama 14.000 5
Hasta Hizmetleri 244.280 116
Muhasebe ve Finans 16.500 6
Destek Hizmetleri 18.080 6
Yemekhane 26.680 12
Çamaşırhane 9.540 4
Güvenlik 29.000 11
Kafeterya 17.620 8
111
Sayfa 111 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
112
Sayfa 112 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Genel müdür hastane yönetiminden sorumludur. Hastanedeki tüm idari ve tıbbi birimler genel
müdürlüğe bağlıdır. Tüm Hekimler, hemşirelik hizmetleri müdürlüğü, laboratuvar, radyoloji, arşiv,
ruhsatlandırma, anestezi teknisyenleri başhekimliğe bağlıdır. Başhekimlik ise genel müdürlüğe
bağlıdır. Aşağıdaki tabloda görev tanımları verilmiştir.
33
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, 2018 Yılı Ajans Faaliyet Raporu; 2019.
113
Sayfa 113 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Hastane misyon,
vizyon, prosedür ve
talimatları
doğrultusunda;
kendisine bağlı
birim/departmanların
hizmet süreçlerini
Tüm Hekimler,
planlamak,
Hemşirelik Hizmetleri
uygulanmasını
Genel Müdürlüğü, Laboratuvar,
Başhekim Başhekimlik sağlamak, denetlemek,
Müdür Radyoloji, Arşiv,
ekibinin çalışma
Ruhsatlandırma, Anestezi
planlarını hazırlamak
Teknisyenleri
ve birim yöneticisine
raporlamak tıbbi
direktörün delege ettiği
konuları takip etmekle
hastanenin Genel
Müdür’üne yapmakla
yükümlüdür.
Yatırım döneminde uygulanması öngörülen nakit akışına göre taslak bir termin tablosu
oluşturulmuştur. Tabloda renklendirilen aylar, ilgili yatırım kalemine dair ödemelerin yapılacağı
dönemi ifade etmektedir.
114
Sayfa 114 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Özel hastane açmak isteyen yatırımcılar, Bakanlık tarafından yapılan planlamaya uymak
zorundadır. Ruhsatlandırılan özel hastanelere yeni tıbbi hizmet birimi, teknoloji yoğunluklu
tıbbi cihaz ve sağlık çalışanı ilave edilmek istenildiğinde de planlamaya uyulması zorunlu
tutulmaktadır.
Yapılacak ilk başvuru ile beraber planlama kapsamında Bakanlık tarafından değerlendirme
yapılmakta ve ön izin verilmektedir. Ardından inşaatla ilgili süreçlere geçilmektedir. Ön izin
alabilmek için bir mimari proje hazırlanmış olmalıdır.
Özel hastane açılışında fiziksel olarak belirlenmiş çeşitli kriterler bulunmaktadır. Hasta
odalarının doğrudan ve yeterli gün ışığıyla aydınlanabilecek konumda olması,
ameliyathanelerde bitmiş tavan yüksekliklerinin en az 3 metre olması, hastalarca kullanılacak
koridorların genişliğinin en az 3 metre olması vb. birçok şart inşaat aşamasında sağlanmalıdır.
Fiziksel olarak uygun şartlar sağlandıktan sonra hastaneye hasta kabul izni verilmektedir.
T.C. Sağlık Bakanlığı izinlerinden sonra, eğer SGK’lı hastalara da hizmet edilmek isteniyorsa
SGK ile bir hizmet sözleşmesi yapılması zorunluluğu bulunmaktadır.
Hastanede yer alacak branşlar ve doktor kadro sayıları ruhsat ile belirlenmektedir.
T.C. Sağlık Bakanlığı günümüzde yeni ruhsat üretmemektedir. Bu nedenle var olan bir ruhsatın
alınması şeklinde ruhsatlandırma yapılmaktadır. Ruhsatlar bir ilden diğer bir ile
taşınabilmektedir. Sadece İstanbul’a yeni ruhsat girişine izin verilmemektedir.
115
Sayfa 115 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Gelirler SGK tarafından belirlene ödeme rakamları ve alınabilecek yasal farklar üzerinden
hesaplanmıştır.
Birim Fiyat
Poliklinikler
(Dolar)
116
Sayfa 116 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
117
Sayfa 117 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
118
Sayfa 118 / 172
Tablo 93 - Ameliyat Gelirleri
Günübirlik Günlük Günlük Günlük Aylık
Ameliyat Ameliyat Günlük Günlük Aylık
İşlem Toplam Ameliyat Günübirlik Günübirlik
Aktif Ortalama Ortalama Günübirlik Ameliyat Ameliyat
Poliklinikler Ortalama Muayene / Sayısı İşlem İşlem
Gün Gelir Gelir İşlem Geliri Geliri
Gelir İşlem (Doğum Geliri Geliri
(Lira) (Dolar) Sayısı (Dolar) (Dolar)
(Dolar) Sayısı Dahil) (Dolar) Dolar)
119
Ortopedi 22 1.000 169 0 80 4 0 678 14.915 0 0,00
Göğüs
22 1.200 203 0 20 0 0 41 895 0 0,00
Cerrahisi
Göğüs Hastalıkları 22 0 0 42 40 0 2 0 0 85 1.864,41
Beyin ve Sinir
22 1.200 203 0 60 3 0 610 13.424 0 0,00
Cerrahisi
Endokrinoloji 22 0 0 0 40 0 0 0 0 0 0,00
Enfeksiyon
22 0 0 0 40 0 0 0 0 0 0,00
Hastalıkları
Göz Hastalıkları 22 300 51 0 80 4 0 203 4.475 0 0,00
İç Hastalıkları 22 0 0 0 280 0 0 0 0 0 0,00
Nöroloji 22 0 0 0 120 0 0 0 0 0 0,00
Üroloji 22 1.000 169 15 60 3 3 508 11.186 46 1.006,78
Dermatoloji 22 0 0 17 80 0 4 0 0 68 1.491,53
KBB 22 800 136 17 80 4 8 542 11.932 136 2.983,05
Günlük Toplam Günlük Gelir (1. Günlük Gelir (2. Günlük Gelir (3. Aylık Toplam
Branşlar
Hasta Sayısı Basamak) (Dolar) Basamak) (Dolar) Basamak) (Dolar) Hasta Sayısı
120
Çocuk Yoğun Bakım 50 1.271,19 762,71 1.355,93 1.500
Genel Yoğun Bakım 50 1.271,19 762,71 1.355,93 1.500
TOPLAM 4.500
Aylık Gelir (1. Basamak) Aylık Gelir (2. Basamak) Aylık Gelir (3. Basamak)
Branşlar
(Dolar) (Dolar) (Dolar)
Medikal tedavi amaçlı hasta, ameliyat olmadan sadece tedavi amaçlı yatan hastaları kapsamakta ve
istatistiksel olarak 20% oranında olması beklenmektedir.
121
Sayfa 121 / 172
Tablo 97 - Gelirler Özet Tablo
Toplam
Ana Hizmet Alt Hizmet SGK Tarafından Yasal Olarak Hastaneden
Açıklama Gelir
Kalemleri Kalemleri Ödenen (Dolar) Alınabilecek Fark (Dolar)
(Dolar)
A Grubu Özellikli ameliyatlar ve girişimler 1.051 2.101,69 3.330,65
B Grubu Özel ameliyatlar ve girişimler 695 1.389,83 2.202,53
Ameliyat C Grubu Büyük ameliyat ve girişimler 191 382,37 605,96
D Grubu Orta ameliyat ve girişimler 71 142,03 225,09
E Grubu Küçük müdahaleler, günü birlik işlemler 21 42,37 67,15
122
1. Basamak 42 0,00 49,55
Yoğun Bakım Çocuk 2. Basamak 76 0,00 89,20
3. Basamak 136 0,00 158,58
1. Basamak 42 0,00 49,55
Bebek 2. Basamak 76 0,00 89,20
3. Basamak 136 0,00 158,58
Muayene 5 9,15 14,50
Laboratuvar 3 5,42 8,60
Radyoloji 8 15,25 24,17
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Tabloda ilk yıldan itibaren tüm yıllar itibariyle tam kapasitede hizmet verilmesi halinde doğacak gelirlerin projeksiyonu yer almaktadır. Bu tablo yalnızca bilgi
123
amaçlı hazırlanmış olup fizibilite sonuçlarına herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.
Tablodaki gelir hesabında fiili (Pratik) kapasite kullanım oranı ve satış fiyatı olarak 2. yıl (İlk Faaliyet Yılı) verileri baz alınmıştır. Fiili kapasite, tam kapasiteye
göre uygulamada gerçekleşmesi beklenen kapasiteyi ifade etmektedir.
Tablo 99 - 2. Yıl (İlk Faaliyet Yılı) İçin Aylar İtibariyle Satış Geliri
2. Yıl (İlk
Faaliyet Yılı)
Toplam
İçin Aylar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
(Dolar)
İtibariyle Satış
Geliri (Dolar)
Ayakta Hasta 790.963 790.963 790.963 790.963 790.963 790.963 790.963 790.963 790.963 790.963 790.963 790.963 9.491.553
Ameliyat 221.827 221.827 221.827 221.827 221.827 221.827 221.827 221.827 221.827 221.827 221.827 221.827 2.661.925
Günübirlik 59.875 59.875 59.875 59.875 59.875 59.875 59.875 59.875 59.875 59.875 59.875 59.875 718.505
Hasta
Medikal
124
Tedavi Amaçlı 13.347 13.347 13.347 13.347 13.347 13.347 13.347 13.347 13.347 13.347 13.347 13.347 160.169
Yatan Hasta
Yoğun Bakım 228.814 228.814 228.814 228.814 228.814 228.814 228.814 228.814 228.814 228.814 228.814 228.814 2.745.763
TOPLAM
1.314.826 1.314.826 1.314.826 1.314.826 1.314.826 1.314.826 1.314.826 1.314.826 1.314.826 1.314.826 1.314.826 1.314.826 15.777.915
(Dolar)
Gelirlerin artış oranındaki değişimler, çeşitli yıllarda kapasite kullanım oranındaki artışlara bağlı olarak gerçekleşmektedir.
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
125
Sayfa 125 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Sağlık sektöründe fizibilite hesaplarında kullanılan ve yılların deneyimleri ile ortaya çıkmış kabuller
vardır. Bir sağlık kurumunda giderler cironun belli yüzdeleri ile hesaplanmaktadır. Yani giderler
ciroya bağlı olarak değişmektedir.
126
Sayfa 126 / 172
Tablo 104 - Fiili Kapasitede Gider Projeksiyonu
Yıllara
Göre
İşletme
Yakıt
Doktor
(Dolar)
Gideri
Personel
Hizmetler
Hizmetleri
(Dolar)
Bakım Onarım
İlaç ve Malzeme
TOPLAM TUTAR
Pazarlama ve Reklam
Haberleşme ve İletişim
Dışarıdan Alınan Destek
Basılı Evrak ve Kırtasiye
Elektrik, Doğalgaz, Su ve
Dışarıdan Alınan Medikal
2. Yıl
(İlk
2.366.687 7.721.060 171.176 197.224 118.334 6.913.220 197.224 78.890 126.223 197.224 157.779 18.245.042
Faaliyet
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Yılı)
3. Yıl 2.437.688 7.952.692 176.311 203.141 121.884 7.120.617 203.141 81.256 130.010 203.141 162.513 18.792.393
127
4. Yıl 2.678.206 8.737.358 193.707 223.184 133.910 7.823.184 223.184 89.274 142.838 223.184 178.547 20.646.576
5. Yıl 2.758.553 8.999.479 199.518 229.879 137.928 8.057.880 229.879 91.952 147.123 229.879 183.904 21.265.973
6. Yıl 2.841.309 9.269.463 205.504 236.776 142.065 8.299.616 236.776 94.710 151.536 236.776 189.421 21.903.952
7. Yıl 2.926.548 9.547.547 211.669 243.879 146.327 8.548.605 243.879 97.552 156.083 243.879 195.103 22.561.071
8. Yıl 3.014.345 9.833.973 218.019 251.195 150.717 8.805.063 251.195 100.478 160.765 251.195 200.956 23.237.903
9. Yıl 3.104.775 10.128.992 224.559 258.731 155.239 9.069.215 258.731 103.493 165.588 258.731 206.985 23.935.040
10. Yıl 3.397.788 11.084.916 245.752 283.149 169.889 9.925.122 283.149 113.260 181.215 283.149 226.519 26.193.909
Yıllık giderler; harcama kalemleri bazında her yıldaki kapasite kullanım oranına göre hesaplanmıştır.
Tabloda yapılan gider projeksiyonunda her yıl giderler için 3% kadarlık bir artış öngörülmüştür.
128
Dışarıdan Alınan Destek
50% 50% 8.217,67 8.217,67 98.611,98 98.611,98 197.223,96
Hizmetleri
Pazarlama ve Reklam 100% 0% 14.264,63 0,00 171.175,51 0,00 171.175,51
Basılı Evrak ve Kırtasiye 100% 0% 6.574,13 0,00 78.889,58 0,00 78.889,58
Diğer Çeşitli Giderler 100% 0% 10.518,61 0,00 126.223,32 0,00 126.223,32
Dışarıdan Alınan Medikal
80% 20% 13.148,26 3.287,07 157.779,15 39.444,79 197.223,94
Hizmetler
TOPLAM (Dolar) 1.115.120,54 405.299,60 13.381.446,49 4.863.595,24 18.245.041,73
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
129
Tablodaki veriler kapasite kullanım oranının ve işletme giderlerinin yıllara göre değişimi dikkate alınarak hesaplanmıştır.
Tablodaki birim karlılık hesabı; satış fiyatından toplam birim maliyetin çıkarılıp yeniden toplam birim maliyete bölünmesiyle yapılmıştır.
130
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
İnşaat maliyeti, hastane yatırımlarında elektrik ve mekanik sistemler dahil m² başına 1.000 Dolar
olarak kabul edilmektedir.
Diğer yatırım kalemleri için ise m² başına 400 Dolarlık bir yatırım maliyeti söz konusudur.
Medikal cihazların yatırım maliyetinin tüm yatırım giderleri içindeki oranı 80%'dir.
Bilgi işlem yatırım maliyetinin tüm yatırım giderleri içindeki oranı 5%'tir.
1. Arazi Bedeli
131
Sayfa 131 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
132
Sayfa 132 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
133
Sayfa 133 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Medikal cihazların yatırım maliyetinin tüm yatırım giderleri içindeki oranı 80%'dir.
134
Sayfa 134 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Kurşunlu Kapı
Refakatçi Koltuğu
Özel Katlanır Yatak Olabilir Kanepe
Tekli Kanepe
İkili Bekleme Koltuğu
Üçlü Bekleme Koltuğu
TV Yayın Sistemi
Bina Ses Sistemi
Kamera Sistemi
Güvenlik Duvar Ünitesi
Renkli Lazer Yazıcı
Dizüstü Bilgisayar
Android Tablet Bilgisayar
Hastane Banko
Doktor Odası (Masa, Dolap ve Sehpa)
Isıtma Soğutma Sistemleri
Havalandırma Sistemi
Yangın Alarm Sistemi
Bina Otomasyon Sistemi
Sterilasyon Takip Sistemi
Hastane Bilgi Yönetimi Sistemi
Barkod Yazıcı
Projektör
Sunucu Cihaz Sistemi
Veri Bankası Sistemi
Ipad Tablet Pc
Dizüstü Bilgisayar
Yazıcı
Yedekleme
Network Ağ Sistemi Ekipmanları
Nevresim
Çarşaf
Yastık Kılıfı
Alez Sıvı Geçirmez
Yastık Alezi Sıvı Geçirmez
Pike Kapitone
Banyo Havlusu
El Havlusu
Ayak Havlusu
Yastık
135
Sayfa 135 / 172
4. İşletme Sermayesi
Tabloda kapasite kullanım oranının %100 olduğu varsayımı altında işletme sermayesinin yıllara göre dağılımına ilişkin hesaplamalar yer almaktadır. Buna göre
şayet KKO 100% olursa işletme sermayesi ihtiyacının ne kadar olacağı görülmektedir.
136
Tabloda yıllar itibariyle işletme sermayesi ihtiyacının projeksiyonu verilmiştir. Buna göre ortalama kapasite kullanım oranı itibariyle ilk yıl için 2 aylık işletme
giderlerinin ve diğer yıllarda 1 aylık işletme giderlerinin yıllar itibariyle nasıl değişim göstereceği izlenmektedir. Bu hesaplama yaklaşık ve tahmini değerleri
içermektedir. Tabloda ayrıca kümülatif işletme sermayesi verilerine yer verilmiştir.
İşletme sermayesi; yatırımın faaliyete geçmesinden sonraki süreçte ilk fiili gelirin elde edilmesine kadarki süreçte hazır bulundurulması gereken nakdi tutarı
ifade etmektedir. İşletme sermayesi; ihtiyaten tahmini olarak belirlenen bir süreye göre hesaplanmaktadır.
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
137
1. Yıl (Yatırım Yılı) Gider Kalemleri
1. Ay 2. Ay 3. Ay 4. Ay 5. Ay 6. Ay 7. Ay 8. Ay 9. Ay
(Dolar)
Bilgi İşlem (Yazılım ve Donanım) 0 0 0 0 0 0 0 0 0
İnşaat Giderleri 2.254.237 2.254.237 2.254.237 2.254.237 2.254.237 2.254.237 2.254.237 2.254.237 2.254.237
Medikal Cihaz 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Demirbaş 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Personel (Yıllık) 0 0 0 0 0 0 0 0 0
TOPLAM (Dolar) 2.254.237 2.254.237 2.254.237 2.254.237 2.254.237 2.254.237 2.254.237 2.254.237 2.254.237
138
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Toplam yatırım ihtiyacı belirlenirken sabit maliyetler ve yatırım dönemi giderleri ile bunlara ilişkin
KDV tutarı göz önünde bulundurulmuştur. Buna göre toplam yatırım ihtiyacı 58.433.686,78 Dolar
olarak hesaplanmıştır.
Sabit Yatırım ve Yatırım Dönemi Giderleri KDV hesabı; toplam sabit yatırım maliyetleri ve yatırım
dönemi giderleri toplamından personel maliyeti çıkarıldıktan sonraki tutarın 14,58% kadarlık tutarı
ile hesaplanmıştır.
Yatırıma ilişkin finansal kaynak dağılımı temel kategoriler halinde incelendiğinde öz kaynak (öz
sermaye) ile banka kredisi yer aldığı görülmektedir.
34
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, 2018 Yılı Ajans Faaliyet Raporu; 2019.
139
Sayfa 139 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Yatırımın finansman kaynakları arasında kredi temini bulunmaktadır. Bu nedenle hazırlanan tabloda
kredi temin koşullarına dair detaylar yer almaktadır.
Tablo; kullanılacak kredinin muhtemel temin koşullarına göre yıllar itibariyle geri ödeme planını
yansıtmaktadır.
140
Sayfa 140 / 172
v. Finansman Planı
4. Yıl 0 8.522.413 19.268.411 3.468.314 31.259.137 0 1.720.548 20.646.576 2.143.659 0 918.872 5.829.482 31.259.137 0
5. Yıl 0 7.666.165 20.617.200 3.711.096 31.994.461 0 1.772.164 21.265.973 2.207.969 0 627.398 6.120.956 31.994.461 0
141
Tabloda nakit akım hareketlerine yönelik yıllar itibariyle değişim değerleri yer almaktadır. Hesaplamalarda her yıl için nakit girişleri ve nakit çıkışları ifade
edilmiş, bunun sonucunda her dönemin sonunda kalan nakit durumu gösterilmiştir.
Yatırım yılından sonra dönem sonu nakit mevcudunun negatif olduğu yıllar için ilave öz kaynak girişi yapılmıştır.
İşletme sermayesi, ilk faaliyet yılında 2 aylık yansıtılmış olup diğer yıllarda 1 aylık işletme sermayesi hesaplanmıştır.
Tabloda yatırım sonucu ortaya çıkacak karlılık durumunun yıllar itibariyle projeksiyonu gösterilmiştir. Hesaplamada karlılığa etki eden tüm hususlara tabloda
yer verilmiştir.
1. Yıl (Yatırım Yılı) giderler toplamı hesabında toplam yatırım tutarı ile işletme sermayesinin toplamı hesaplanmıştır.
Tablodaki giderler toplamı; 2. yıldan itibaren işletme sermayesi ve işletme giderlerinin toplamı ile hesaplanmıştır.
Brüt kar hesaplamasında satış gelirlerinden işletme giderleri, kredi faizi, kredi ana para ödemeleri, amortisman çıkartılmıştır.
142
Tablo incelendiğinde özel hastane yatırımındaki faiz ödemeleri ve yüksek amortisman maliyetinin tüm yıllarda kârlılığı olumsuz yönde etkilediği görülmektedir.
İlerleyen yıllarda faiz ödemeleri ve amortisman azalmasıyla net kârlılığın 10. yılda pozitif değer aldığı görülmektedir.
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
i. FİNANSAL ANALİZ
Gelir tablosu; belli bir dönemde elde edilen tüm gelirler ile aynı dönemde katlanılan tüm giderleri ve bunların sonucunda elde edilen dönem net kârını veya
zararını gösteren bir tablodur. Fizibiliteyle yapılacak yatırım sayesinde elde edilecek gelirler ve bunlar için katlanılacak maliyetler sonucunda ortaya çıkacak
kar veya zararı ifade edebilmek için bir proforma gelir tablosu oluşturulmuştur. Oluşan bu tablo sayesinde karlılık, faaliyet ve likidite gibi finansal analizler
yapılabilmektedir.
143
A - Brüt Satışlar 0 15.777.915 16.882.369 19.268.411 20.617.200 22.060.404
1- Satılan Hizmetlerin Maliyeti (-) 51.941.483 23.460.780 22.506.886 24.487.825 25.129.691 25.790.230
Brüt Satış Karı Veya Zararı -51.941.483 -7.682.865 -5.624.517 -5.219.414 -4.512.491 -3.729.827
Faaliyet Karı Veya Zararı -51.941.483 -7.682.865 -5.624.517 -5.219.414 -4.512.491 -3.729.827
Olağan Kar Veya Zarar -51.941.483 -9.143.707 -6.820.983 -6.138.286 -5.139.889 -4.051.177
Bilanço; muhasebe açısından dönemsel bir durum tablosu olup varlıkları ve kaynakları dengeli bir şekilde ifade etmek üzere hazırlanmaktadır. Tabloda yatırımın
finansal analizinin yapılabilmesi ve varlıklarla kaynakların tahmini dağılımını gösterebilmek için proforma bir bilanço hazırlanmıştır.
144
Bankalar 0,00 1.994.778,04 0,00 2.514.604,75 0,00 0,00
C. Ticari Alacaklar 0,00 1.314.826,27 1.406.864,11 1.605.700,90 1.718.099,97 1.838.366,97
Alıcılar 0,00 1.314.826,27 1.406.864,11 1.605.700,90 1.718.099,97 1.838.366,97
G. Diğer Dönen Varlıklar 8.521.016,95 1.894.316,65 1.951.146,15 2.143.659,24 2.207.969,01 2.274.208,08
İndirilecek KDV 8.521.016,95 1.894.316,65 1.951.146,15 2.143.659,24 2.207.969,01 2.274.208,08
Dönen Varlıklar Toplamı 8.521.016,95 5.203.920,96 3.358.010,26 6.263.964,89 3.926.068,98 4.112.575,05
D. Maddi Duran Varlıklar 44.633.898,31 44.633.898,31 42.459.000,53 40.217.331,22 38.068.871,01 24.413.080,35
Binalar 33.813.559,32 33.813.559,32 33.813.559,32 33.813.559,32 33.813.559,32 33.813.559,32
Tesis, Makine ve Cihazlar 10.820.338,98 10.820.338,98 10.820.338,98 10.820.338,98 10.820.338,98 1.082.033,90
Demirbaşlar 2.028.813,56 2.028.813,56 2.028.813,56 2.028.813,56 2.028.813,56 202.881,36
Birikmiş Amortismanlar (-) -2.028.813,56 -4.203.711,34 -6.445.380,64 -8.593.840,86 -10.685.394,22 -676.271,19
E. Maddi Olmayan Duran Varlıklar 0,00 197.223,96 203.140,68 223.183,89 229.879,41 236.775,79
Özel Maliyetler 0,00 197.223,96 203.140,68 223.183,89 229.879,41 236.775,79
Duran Varlıklar Toplamı 44.633.898,31 44.831.122,27 42.662.141,21 40.440.515,11 38.298.750,42 24.649.856,15
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
145
Sermaye 29.216.843,39 29.216.843,39 29.216.843,39 29.216.843,39 29.216.843,39 29.216.843,39
-
F. Dönem Net Karı/Zararı -9.143.706,71 -6.820.983,18 -6.138.285,82 -5.139.889,24 -4.051.176,78
51.941.483,39
-
Öz Kaynaklar Toplamı 20.073.136,68 22.395.860,21 23.078.557,57 24.076.954,15 25.165.666,61
22.724.640,00
Pasif Toplamı 53.319.305,44 50.199.433,42 46.184.541,66 46.868.870,20 42.389.209,59 28.926.821,39
146
9. Yıl 67.627 676.271 1.082.034 0 202.881 2.028.814 18.711.815 1.554.917 1.200.852 934.122
10. Yıl 67.627 676.271 1.082.034 0 202.881 2.028.814 20.740.629 1.509.628 1.132.879 856.993
TOPLAM (Dolar) 676.271 6.762.712 10.820.339 452.493 2.028.814 20.740.629
Tabloda ilk olarak amortismana konu olan kalemler için türlerine göre amortisman süreleri ve amortisman yüzdeleri hesaplanmıştır. Ardından her bir varlığın
amortisman tutarları belirlenmiştir. Tabloda önce bugünkü değer ile amortisman hesabı yapılmıştır. Ardından farklı oranlara göre indirgenmiş amortisman
değerleri hesaplanmıştır. Böylelikle amortisman tutarının yıllar itibariyle muhtemel değerleri ortaya konulmuştur.
Fizibilitenin ortaya çıkan sonuçlarının değerlendirilmesinde kullanılan temel hesaplama yöntemleri arasında karlılık, faaliyet ve likidite analizleri yer almaktadır.
Bu analizler, bilanço ve gelir tablosu sonuçları başta olmak üzere çeşitli verilerin kıyaslanması ile yapılmaktadır. Tabloda çeşitli karlılık, faaliyet ve likidite
analizlerine dair sonuçlar yer almaktadır. Ayrıca her bir hesaplamanın yöntemi ve analizin değerlendirmesine dair açıklamalar yer almaktadır.
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Karlılık Analizi
Net satışların dönen varlıklara
oranını gösteren çalışma sermayesi
Çalışma Sermayesi Devir Hızı 5,36 Net Satışlar / Dönen Varlıklar devir hızı, satış gelirlerinin ne
kadarlık dönen varlık yarattığını
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
ifade etmektedir.
Net işletme sermayesi devir hızı,
işletmelerin değerleme sürecinde
147
Net Satışlar / (Dönen Varlıklar- Kısa kullanılmaktadır. Net çalışma
Net Çalışma Sermayesi Devir Hızı 62,77
Vadeli Yabancı Kaynaklar Toplamı) sermayesinin satışlarla yılda kaç
kez karşılanabileceğini
göstermektedir.
Faaliyet Analizi
Net satışların maddi duran
varlıklara oranını yansıtmaktadır.
Maddi duran varlıklara aşırı
Maddi Duran Varlıklar Devir Hızı 0,90 Net Satışlar / Duran Varlıklar yatırım yapılıp yapılmadığını
göstermektedir. Oranın düşük
olması tesiste atıl kapasitenin
olduğunu göstermektedir.
148
Satışlardaki maliyet düzeyini
gösteren bu oran, karlılık oranının
Maliyetlerin Satışlara Oranı 117% Satışların Maliyeti / Net Satışlar
tersidir. Düşük olması
beklenmektedir.
Analizi
Likidite
Dönen Varlıklar / Aktif Varlıklar Genel finansman kabullerine göre
Dönen Varlıkların Aktif Varlıklara Oranı 14%
Toplamı ideal oran asgari %50'dir.
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
149
2. İndirgenmiş Nakit Akım Tablosu
Paranın birçok nedenden ama asıl olarak enflasyondan kaynaklanan bir zaman değeri vardır. Bu nedenle yatırım analizlerinde indirgeme oranı olarak adlandırılan
gelecek yıllardaki giderleri ve gelirleri bugünkü değerlerine taşıyan bir ölçü kullanılmaktadır. Yatırımın başarısı bu şekilde ölçülebilmektedir. İndirgeme oranı
belli kriterler dahilinde belirlenmektedir. Yatırımın sektörüne göre farklı kriterler söz konusu olabilmektedir. Ancak asıl ölçü; yatırım dış kaynakla yapılmakta
ise borçlanma faizinin, öz kaynakla yapılmakta ise kaynağın alternatif getirisinin bir miktar üzerinde bir indirgeme oranı belirlenmesidir. Tabloda net nakit
akımlar için 3%, 6% ve 9% değerlerine göre indirgeme yapılmıştır. Buna göre yıllar itibariyle indirgeme oranının değişimi ve farklı oranlarla indirgenmiş net
nakit akım durumu izlenebilmektedir. Bu hesaplama sayesinde gelecek yıllarda yapılacak harcamaların ve elde edilecek gelirlerin bugünkü değerleri bulunarak
gerçekçi analizler yapılabilmektir. Böylece yatırım kararı ölçülebilir sonuçlara göre irdelenebilmektedir.
Tabloda ayrıca indirgenmiş nakit akımına göre ortaya çıkan sonuçlara göre iç verim oranı (İVO) diğer bir ifadeyle iç karlılık oranı (İKO) hesaplanmıştır. İKO
ve NBD; yatırım projelerinin yatırım karlılığını ölçmeye yarayan dinamik yöntemlerdir. Bu yöntemlere dinamikliği sağlayan husus; nakit değerlerinin yıllar
itibariyle indirgenmesidir. Statik yöntemlere göre daha dikkate değer sonuçlar sunmaktadır. NBD sonuçlarının yatırım sonuçlarının incelendiği dönemdeki
değerinin pozitif olması beklenmektedir.
Farklı İndirgeme
3% İndirgeme 3% İndirgeme Oranına Göre 3% İndirgeme Oranına Göre 3% İndirgeme Oranına Göre
Oranlarına Göre Net
Oranının Değişimi Nakit Girişleri Toplamı (Dolar) Nakit Çıkışları Toplamı (Dolar) Dönem Sonu Nakit (Dolar)
Nakit Akımlar
150
9. Yıl 1,30 25.367.358 23.601.126 1.766.232
10. Yıl 1,34 28.691.391 25.230.031 3.461.360
Farklı İndirgeme
6% İndirgeme 6% İndirgeme Oranına Göre 6% İndirgeme Oranına Göre 6% İndirgeme Oranına Göre
Oranlarına Göre Net
Oranının Değişimi Nakit Girişleri Toplamı (Dolar) Nakit Çıkışları Toplamı (Dolar) Dönem Sonu Nakit (Dolar)
Nakit Akımlar
151
3. Yıl 1,30 22.438.051 22.438.051 0
4. Yıl 1,41 22.144.761 22.144.761 0
5. Yıl 1,54 20.794.204 20.794.204 0
6. Yıl 1,68 19.528.855 19.528.855 0
7. Yıl 1,83 15.236.800 14.651.543 585.256
8. Yıl 1,99 15.494.157 14.887.293 606.864
9. Yıl 2,17 15.239.537 14.178.467 1.061.070
10. Yıl 2,37 16.287.667 14.322.705 1.964.962
Tabloda 10. yıla kadar 3%, 6% ve 9% oranlarına göre indirgenmiş gelirler ve giderler hesaplanmıştır. Buna göre indirgenmiş toplam gelirler ve indirgenmiş
toplam giderler elde edilmiştir. Sonunda bu değerler esas alınarak her bir indirgeme oranı için fayda maliyet düzeyi hesaplanmıştır. Buna göre 3% indirgeme
oranı için fayda maliyet oranı 82,77%, 6% indirgeme oranı için fayda maliyet oranı 80,24% ve 9% indirgeme oranı için fayda maliyet oranı 77,73% olarak
bulunmuştur. Finansal analizlerde yatırımın kabul edilebilirliği açısından fayda maliyet oranının birden büyük olması beklenmektedir. Çıkan sonuçlara
bakıldığında ise tüm indirgeme oranlarında fayda değerinin maliyet değerinden büyük olduğu görülmektedir.
152
Oranlarına Göre Fayda İndirgenmiş İndirgenmiş İndirgenmiş İndirgenmiş İndirgenmiş İndirgenmiş
Maliyet Düzeyleri Gelirler (Dolar) Giderler (Dolar) Gelirler (Dolar) Giderler (Dolar) Gelirler (Dolar) Giderler (Dolar)
1. Yıl (Yatırım Yılı) 0 56.731.735 0 55.126.120 0 53.608.887
2. Yıl (İlk Faaliyet Yılı) 28.210.532 28.210.532 26.636.306 26.636.306 25.190.264 25.190.264
3. Yıl 26.592.119 26.592.119 24.397.595 24.397.595 22.438.051 22.438.051
4. Yıl 27.773.339 27.773.339 24.760.165 24.760.165 22.144.761 22.144.761
5. Yıl 27.598.703 27.598.703 23.908.122 23.908.122 20.794.204 20.794.204
6. Yıl 27.429.154 27.429.154 23.088.758 23.088.758 19.528.855 19.528.855
7. Yıl 22.647.416 21.777.513 18.524.145 17.812.620 15.236.800 14.651.543
8. Yıl 24.371.494 23.416.928 19.370.152 18.611.475 15.494.157 14.887.293
9. Yıl 25.367.358 23.601.126 19.591.039 18.226.990 15.239.537 14.178.467
10. Yıl 28.691.391 25.230.031 21.531.050 18.933.521 16.287.667 14.322.705
Toplam (Dolar) 238.681.506 288.361.180 201.807.332 251.501.672 172.354.296 221.745.030
Fayda Maliyet Oranı 82,77% 80,24% 77,73%
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Tablodaki İndirilecek KDV hesaplamasında her yıldaki toplam giderden personel gideri hariç diğer
tüm giderler çıkarılmıştır. Hesaplanan ve indirilecek KDV oranları 18% olarak hesaplanmıştır.
Ödenecek KDV hesaplamasında bir önceki yıldan varsa kalan Devreden KDV bakiyesi çıkarılmıştır.
Yatırım sonucunda ortaya çıkacak Ödenecek KDV (Dolar), Kurumlar Vergisi (Dolar), Sigorta
(Dolar) toplamı yatırımın devlet bütçesine sağlayacağı katkıyı ifade etmektedir. Tabloda yatırımın
bu doğrultudaki etkisi incelenmiştir.
1. Ekonomik Maliyetler
Erzurum İl Sağlık Müdürlüğünden, Erzurum iline şehir dışından gelen hastalara ilişkin verileri
alınmıştır. Hastaların Rize, Siirt, Trabzon, Elazığ, Van, Ağrı, Iğdır, Bingöl, Bitlis, Erzincan gibi
illerden geldiği belirlenmiştir. Buna göre aynı iller baz alınarak ekonomik fayda maliyet analizi
hesaplanmıştır.
153
Sayfa 153 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Rize'deki hastaların kendi illerindeki özel hastaneleri ya da Rize'ye mesafe olarak daha yakın olan
illerdeki (Trabzon gibi) özel hastaneleri tercih edeceği öngörülmüştür.
154
Sayfa 154 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Siirt'teki hastaların kendi illerindeki özel hastaneleri ya da Siirt'e mesafe olarak daha yakın olan
illerdeki (Diyarbakır gibi) özel hastaneleri tercih edeceği öngörülmüştür.
155
Sayfa 155 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
156
Sayfa 156 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Çocuk Endokrinolojisi
Çocuk Gelişim Uzmanlığı
Çocuk Yoğun Bakım
Dermatoloji (Cildiye)
Diyabetik Ayak Polikliniği
Endokrinoloji ve Metabolizma
Hastalıkları
Enfeksiyon Hastalıkları ve
Mikrobiyoloji
El Cerrahisi
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Göğüs Hastalıkları
Genel Cerrahi
Göğüs Cerrahisi
Göz Sağlığı ve Hastalıkları
Gastroenteroloji
Genel Yoğun Bakım
Girişimsel Radyoloji
Gastroenteroloji Cerrahisi
Hematoloji
Havacılık Tıp Merkezi
Hemodiyaliz
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İnme Merkezi/Ünitesi
Kalp ve Damar Cerrahisi
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Kulak Burun Boğaz
Kardiyoloji
Laboratuvar Hizmetleri
Medikal Onkoloji
Mikrobiyoloji
Meme Sağlığı Ünitesi
Nefroloji
Nöroloji
Nükleer Tıp
Ortopedi ve Travmatoloji
Organ Nakli
Ortodonti
Psikiyatri
Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik
Cerrahi
Patoloji
Psikoloji
Perinatoloji
Radyoloji
Radyasyon Onkolojisi
157
Sayfa 157 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Romatoloji
Saç Ekimi Kliniği
Tüp Bebek (IVF)
Üroloji
Yenidoğan Yoğun Bakım
158
Sayfa 158 / 172
Tablo 140 - Erzurum'u Talep Etmesi Öngörülen İllerdeki Özel Hastaneler ve Birimleri
AĞRI IĞDIR BİNGÖL BİTLİS ERZİNCAN MUŞ
Özel Mediza Özel Bulut Özel Tatvan Can Özel Neon Özel Şifa
Özel Yaşam Hastanesi Özel Bingöl Hastanesi
Hastanesi Hastanesi Hastanesi Hastanesi Hastanesi
Tıbbı Birimler Tıbbı Birimler Tıbbı Birimler Tıbbı Birimler Tıbbı Birimler Tıbbı Birimler
Çocuk
İç Hastalıkları
Acil Servis Hastalıkları ve Yoğun Bakım Çocuk Hastalıkları Dâhiliye
(Dâhiliye)
Sağlığı
Kadın
Anestezi ve Yenidoğan Yoğun Bakım Çocuk
Hastalıkları ve Dâhiliye Radyoloji
Reanimasyon Ünitesi hastalıkları
Doğum
Göğüs
Ameliyathane Dâhiliye Patoloji Kardiyoloji Göğüs Hastalıkları
Hastalıkları
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Beslenme ve Diyet Genel Cerrahi Klinik Laboratuvarlar Nöroloji Genel Cerrahi Nöroloji
Biyokimya ve
Kadın Hastalıkları Estetik ve Çocuk Sağlığı Ve
Mikrobiyoloji Üroloji Ortopedi Beyin Cerrahi
Kozmetik Jinekoloji Hastalıkları
159
Laboratuvarı
Çocuk Sağlığı ve Kadın Hastalıkları
KBB Check-Up Ortopedi Acil Tıp
Hastalıkları ve Doğum
Ortopedi ve Kadın Hastalıkları
Genel Cerrahi Acil Servis Radyoloji KBB
Travmatoloji ve Doğum
Göz Sağlığı ve Beslenme ve Fizik Tedavi
Biyokimya Kadın Doğum Genel Cerrahi
Hastalıkları Diyet Bölümü Rehabilitasyon
Kadın Hastalıkları ve Ortopedi ve
Acil Servis Genel Cerrahi Genel Cerrah Fizik tedavi
Doğum Travmatoloji
Kulak-Burun-
Kardiyoloji Doğumhane Anestezi ve Reaminasyon Üroloji Nöroloji
Boğaz
KBB Ameliyathane Ağız ve Diş Sağlığı KBB Kardiyoloji Üroloji (Bevliye)
Mikrobiyoloji Kadın Hastalıkları ve Anesteziyoloji ve
İç Hastalıkları Göz Hastalıkları Radyoloji
(Laboratuvar) Doğum Reanimasyon
Radyoloji (Tıbbi Yenidoğan Yoğun
Nöroloji Acil Servis Diyet Polikliniği
Görüntüleme) Bakım Ünitesi
160
Check-Up
Yukarıda Ağrı, Iğdır, Bingöl, Bitlis, Erzincan ve Muş illerinde faaliyet gösteren özel hastaneler ve bu hastanelerin tıbbi birimleri paylaşılmıştır. Bu illerdeki
hastaların hizmet almak için il dışındaki hastanelere başvurabileceği öngörülmektedir. Bu durum, Erzurum'da kurulması planlanan özel hastane için hasta
potansiyeli teşkil etmektedir. Bundan yola çıkarak Erzurum'da kurulması planlanan özel hastanenin hastalarının %20'sinin şehir dışından geleceği varsayılmıştır.
Bu varsayım doğrultusunda aşağıda ekonomik fayda analizi yapılmıştır.
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
2. Ekonomik Faydalar
İl dışından gelmesi beklenen hastalara ilişkin gelirler yatırımın ekonomik faydası olacaktır.
161
Sayfa 161 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Başa baş noktasındaki hizmet miktarı; yıllık toplam maliyetin birim hizmet başına düşen kar
miktarına bölünmesiyle elde edilmiştir. Hesaplamanın amacı; bir yıllık toplam giderin karşılanacağı
hizmet miktarının tespitidir. Örneğin yalnızca Ayakta Hasta üretildiğinde bir yıllık giderin
karşılanması için sunulması gereken hizmet miktarı 89.529,30 olarak bulunmuştur.
Başa baş noktasındaki satış tutarı; yıllık toplam maliyetin birim hizmet başına düşen kar oranına
bölünmesiyle elde edilmiştir. Hesaplamanın amacı; bir yıllık maliyet toplamının tek bir hizmet
üretildiğinde karşılanması gereken satış geliri tutarının belirlenmesidir. Örneğin yalnızca Ayakta
Hasta hizmeti satıldığında bir yıllık maliyetlerin karşılanması için gerekli satış geliri 15.174.457,23
Dolar olmaktadır.
Yatırım kapsamında ortaya çıkacak olan toplam yatırım tutarı (dolar), faiz (dolar) ve kar (dolar)
toplamı ekonomi piyasası açısından yaratılacak faydayı ifade etmektedir.
162
Sayfa 162 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Tahmini hurda değeri; amortismana konu olan ve hurda değeri ifade eden her bir varlık için azalan
bakiyeler yöntemine göre analiz edilmiştir. Buna göre her bir varlığın amortisman süresinin son
yılındaki değerin 10,0% kadarlık kısmı hurda değeri olarak hesaplanmıştır.
163
Sayfa 163 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Özel hastaneler bazında bakıldığında daha önce il merkezinde yer alan 2016 yılının başında kapatılan
özel hastanenin hastaları yeni hastanenin de muhtemel müşterileri olacaktır. Kapatılan hastanenin
hasta sayısı verilerine ulaşılamamaktadır. Bu nedenle çevre illerdeki hastanelerin hasta sayısı
değerlendirildiğinde; Elazığ Medical Park Hastanesinin aylık hasta sayısının 20.000, Trabzon’daki
1. Medical Park Hastanesinin 17.000, 2. Medical Park Hastanesinin hasta sayısının 12.000 olduğu
görülmektedir.
Erzurum il merkezinde açıklanacak ve içinde medikal onkoloji, tüp bebek gibi tüm bölgeden
hasta çekecek bölümlerin olduğu 30.000 m2 ve üzeri bir hastanede aylık hastanın 10.000- 20.000
aralığında olacağı yukardaki veriler doğrultusunda öngörülmektedir.
164
Sayfa 164 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
Kişiler özel hastaneyi daha kısa sürede ve daha iyi şartlarda hizmet almak için tercih etmektedir.
Özel hastaneler, doğaları gereği, hasta çekebilmek için kamuya nazaran daha iyi fiziksel
şartlarda, daha kısa bekleme süreleri ile hizmet vermektedir.
Yatırımcılar bir şehre yatırım yaparken, şehrin gelişmişlik düzeyi değerlendirmesinde var olan
özel hasta sayısını da dikkate almaktadır. Bu şehrin yatırım yapılabilir olduğunu
desteklemektedir.
Komşu ülkelerden, özellikle İran ve Azerbaycan’dan ulaşım ücretsiz organize edildiği takdirde
yabancı hasta akışı olacaktır. Gürcistan hedef kitle arasında yer alması gereken bir ülke olmakla
beraber Gürcü kökenli nüfusun daha fazla olduğu Ordu, Trabzon Gürcü hastalar için daha çekici
bir alternatiftir.
Özel sigortalı oranı Trabzon’ da %1,2, Elazığ’da %0,9 seviyesindedir. (Veriler Güneş Sigorta
Genel Müdürlüğünden alınmıştır.) Erzurum’da bu oran %0,1’dir. (Toplam sigortalı sayısı olan
700’ün nüfusa oranı) Bu oranın düşük olmasının temel sebebi şehir merkezinde özel hastane
olmamasıdır. İl sınırları içindeki tek özel hastane Palandöken’de yer alan Buhara hastanesidir.
Açılacak bir özel hastane ile bu sigortalıların gideceği bir özel hastane olacaktır. Ayrıca açılacak
özle hastane Erzurum’da bir sigorta talebi yaratarak ve seviyenin en az Elazığ düzeyine çıkacağı
öngörülebilmektedir. Bu da yaklaşık 7.000 özel sağlık sigortalı anlamına gelmektedir.
Tamamlayıcı sağlık sigortası sistemi ile hastalar özel sigorta şartlarında hizmet alırken daha
küçük prim ödemeleri yapmaktadır. Tamamlayıcı Sağlık Sigortası, devlet destekli bir sigorta
türüdür. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun karşılamadığı ya da ücret limitlerini aşan tedavi
giderlerini karşılamak amacıyla düzenlemeye konmuştur. Tamamlayıcı sağlık sigortası (TSS)
ile SGK anlaşması olan özel sağlık kuruluşlarındaki tedavi masrafları sigorta şirketi tarafından
karşılanmakta, hastaya yansıtılmamaktadır.
Tamamlayıcı sigorta primleri bakıldığında yıllık primlerin ortalama minimum 600 TL olduğu
görülmektedir.
Erzurum’da sigortalı sayısının 700’den, emsal illerdeki gibi 8.000 civarına çıktığı
varsayıldığında; yaklaşık 7.300 yeni sigortalı olacaktır. Yıllık 6.300 yeni sigorta poliçesi
satılacaktır. Bu da minimum poliçe tutarından satılsa bile 600*6.300=3.780.000 TL’lik bir
poliçe satışına neden olacaktır.
Özel hastaneler ödedikleri ücretlerle alanında önemli başarılara imza atmış, özel yetenekli
doktorları hastanelerinde çalıştırabilmektedir.
Kamu hastanelerinde uzun bekleme süreleri ile hizmet alan hastalar, özel hastanede daha kısa
sürelerde hizmet alabilecektir. Böylece toplum sağlığı anlamında fayda sağlanacaktır.
2. Sosyokültürel Analiz
Yatırım kapsamında Erzurum iline özel hastane kurulması planlanmaktadır. Hastane yatırımı ile
Erzurum ilinde sağlık hizmetinin kalitesi artması öngörülmektedir. Yatırımı hastaların, hasta
yakınlarının ve çalışanların memnuniyetini amaçlamaktadır. Erzurum ilinde yalnızca bir özel hastane
bulunmaktadır. Bu nedenle ilde özel hastaneye talep oldukça fazladır. Hastaneye Erzurum’dan ve
çevre illerden talebin yüksek olacağı öngörülmektedir.
165
Sayfa 165 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Hastane için çevre illerden Erzurum’a hastaların ve ziyaretçilerin gelmesi hedeflenmektedir. Kente
gelen hastaların ve ziyaretçilerin ilin sosyokültürel yapısını olumlu yönde etkileyeceği
öngörülmektedir. Ayrıca kente gelen bireylerin ilde konaklamaları ve alışveriş yapmaları
öngörülmektedir. Bu durum ilin ekonomisinin canlanmasına katkı sağlayacaktır.
İstihdam Etkisi
İstihdam edilen personellerin her yılın sonunda sağlayacağı adam ay sayısı toplamı 11.784 olarak
görülmektedir.
Erzurum, sahip olduğu kaplıcalarıyla bölgenin önemli termal turizm merkezlerindendir. Pasinler,
Ilıca (Aziziye) ve Köprüköy ilçelerinde bulunan kaplıcalar birçok hastalık için şifa kaynağıdır.
Kaplıca suları debi, sıcaklık, fiziksel ve kimyasal özellikleri bakımından nitelikli özelliklere sahiptir.
İlde bulunan kaplıcalar mide, böbrek, sindirim sistemi ve romatizma rahatsızlıklarında tedavi amaçlı
kullanılmaktadır.
Erzurum ilinde özel hastane kurulumu ilde sağlık sektörüne katkı sağlayacaktır. Bunun yanı sıra ilin
sağlık turizmi potansiyelinin bilinirliğinin, hastane yatırımı ile artması hedeflenmektedir. Bu
doğrultuda ilde sağlık sektörü kapsamında sağlık turizminin de gelişmesine katkı sağlanacaktır.
Erzurum ilinde Şehir Hastanesi projesi devam etmektedir. Şehir hastaneleri gelişmiş tıbbi cihaz
altyapısı ile açılmaktadır. Bunun yanı sıra şık mimari tasarımları bulunmakta olup devlet desteği il
açılmaktadır. Ayrıca bu hastaneler özel hastaneleri kıyasla hizmetleri ucuzdur. Ancak bununla
birlikte özellikle tıbbi bakım personelinin ilgilenmek zorunda olduğu hasta sayısı öze hastanelere
oranla oldukça fazladır. Bu durum şehir hastanelerinde hasta bekleme ve hizmet sürelerinin özel
hastanelere göre uzamasına neden olmaktadır. Bununla birlikte k şehir hastanelerinde kısa sürede
çok fazla hastaya hizmet verilmek zorunda kalınmaktadır. Bu da muayene sürelerini ve hastaya
hizmet sürelerini kısaltmaktadır. Bu durumun sebebi bekleyen hasta sayısının çok ve doktor sayısının
hasta sayısına oranla görece az olmasıdır. Görüntüleme hizmetlerinde hastalar çekim ve rapor için
özel hastanelere kıyasla daha uzun süre beklemektedir.
Yatırım konusu özel hastanedir. Erzurum ilinde özel hastane kurulması planlanmakta olup özel
hastaneler şehir hastanelerine kıyasla daha pahalı hizmet sunmaktadır. Özellikli işlemler genellikle
özel hastanelerde yapılmamaktadır. Hizmet alanı kısıtlıdır. Daha kârlı alanlarda hizmet
verilmektedir. Bu nedenle bazı vakalarda bütünlüklü hizmet zorluğu yaşanmaktadır. Ayrıca bütçe
kısıtları bulunmaktadır. Özel hastanelerde hastalara kişileşmiş bakım sunulmaktadır. Sağlık bakım
personeli daha az sayıda hasta ile ilgilendiği için daha kaliteli bir bakım hizmeti sunulmaktadır. Özel
hastanelerde genellikle otelcilik kalitesi yüksektir. Bekleme süreleri diğer hastanelere göre daha
kısadır. Tıbbi kadrolar arasında iş birliği gelişmiştir. Hastanın hekimi ve hatta kendisine hizmet
verecek bakım personelini seçme şansı vardır. Özel hastanelerde özel oda imkânı vardır. Ziyaretçi
35
Kuzeydoğu Kalkınma Ajansı, Erzurum’da Yatırım; 2019.
166
Sayfa 166 / 172
ÖZEL HASTANE YATIRIM FİZİBİLİTESİ
saati ve sayısına yönelik kısıtlama yoktur. Hasta ve yakınları hekime istedikleri an ulaşabilmektedir.
Telesağlık, hasta takip sistemi benzeri teknolojik gelişmelere hızlıca adapte olmaktadır. Özel
hastaneler, diğer hastanelere nazaran daha kalifiye bir insan kaynağı ile çalışmaktadır. Hastaların
doktordan hizmet aldığı süre daha uzundur. Bunun yanı sıra görüntüleme hizmetleri hızlıdır. Öte
yandan idari ve tıbbi yönetim tek elde toplanmaktadır. Bu nedenle yönetim karmaşası
yaşanmamaktadır. Hızlı ve etkin karar alma mekanizmaları vardır.
v. DUYARLILIK ANALİZİ
58.433.686,78 Dolar tutarındaki toplam yatırım maliyetinin geri dönüş süresi 17,10 yıl olarak
görülmektedir.
167
Sayfa 167 / 172
Kredi Duyarlılığı
Tabloda farklı aylık faiz oranlarına ve farklı ödeme vadelerine göre aylık kredi taksit tutarları yer almaktadır. Fizibilitede varsayılan faiz oranı ve vade italik
yazı ile işaretlenmiştir. Diğer faiz oranları ve aylık vadeler ise alınacak kredinin değişimini ifade etmektedir.
Tablo 151 - Farklı Aylık Faiz Oranlarına ve Farklı Ödeme Vadelerine Göre Aylık Kredi Taksit Tutarı
Farklı Aylık Faiz Oranlarına ve Farklı Ödeme Vadelerine Göre Aylık Kredi Taksit Tutarı
-551.357,88 0,62% 0,67% 0,72% 0,42% 0,22% 0,17%
24 -1.313.417,92 -1.321.398,69 -1.329.408,26 -1.329.408,26 -1.250.612,40 -1.242.892,21
36 -907.484,26 -915.549,68 -923.658,21 -923.658,21 -844.520,44 -836.845,74
48 -705.068,50 -713.268,53 -721.525,80 -721.525,80 -641.542,92 -633.863,03
60 -584.058,22 -592.412,24 -600.837,41 -600.837,41 -519.811,16 -512.105,82
Taksit Sayısı
72 -503.748,90 -512.265,95 -520.867,79 -520.867,79 -438.702,24 -430.961,35
120 -345.286,12 -354.480,93 -363.811,51 -363.811,51 -276.757,49 -268.834,27
168
Tabloda farklı aylık faiz oranlarına ve farklı ödeme vadelerine göre toplam kredi tutarları verilmiştir. Buna göre kredinin farklı vadelerde ve farklı faiz
oranlarında kullanılması durumunda ödenecek toplam tutar hesaplanmıştır. Fizibilitedeki mevcut hesaplamaların yapıldığı faiz oranı ve toplam ödeme tutarı
italik olarak işaretlenmiştir.
Tablo 152 - Farklı Aylık Faiz Oranlarına ve Farklı Ödeme Vadelerine Göre Toplam Kredi Tutarı
Farklı Aylık Faiz Oranlarına ve Farklı Ödeme Vadelerine Göre Toplam Kredi Tutarı
Aylık Faiz Oranları 0,62% 0,67% 0,72% 0,42% 0,22% 0,17%
24 -31.522.030,20 -31.713.568,59 -31.905.798,27 -31.905.798,27 -30.014.697,59 -29.829.413,10
36 -32.669.433,54 -32.959.788,56 -33.251.695,53 -33.251.695,53 -30.402.735,86 -30.126.446,54
48 -33.843.288,03 -34.236.889,38 -34.633.238,44 -34.633.238,44 -30.794.060,31 -30.425.425,43
60 -35.043.493,25 -35.544.734,19 -36.050.244,62 -36.050.244,62 -31.188.669,37 -30.726.349,23
Taksit Sayısı
72 -36.269.920,76 -36.883.148,05 -37.502.481,22 -37.502.481,22 -31.586.561,06 -31.029.217,24
120 -41.434.333,94 -42.537.711,88 -43.657.381,28 -43.657.381,28 -33.210.898,83 -32.260.112,05
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
2 %30 %10
hastanelerinin tercih edilmesi sebebiyle artıracaktır. Bu doğrultuda söz
kurulacak hastaneye talebin düşük olması konusu çalışmalar talep ile ilişkili
yatırımın riskleri arasında yer almaktadır. riskin gerçekleşme olasılığını
169
azaltacaktır.
170
düşmesine sebep olacaktır. Bu durum
yatırımın riskleri arasında yer almaktadır.
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
Özel Hastane yatırımının temel amacı; Erzurum ilinde sağlık sektörünün gelişmesine katkı
sağlamaktır. Erzurum ilinde özel hastane yatırımının yetersiz olması yatırıma verilen önceliğin
başlıca nedenleri arasında yer almaktadır. Erzurum ili Bölgesel Yatırım Teşvik Uygulamaları
kapsamında 5. bölgede yer almaktadır. Bu sebeple özel hastane yatırımı için KDV istisnası, gümrük
vergisi muafiyeti ve yatırım yeri tahsisi desteklenen unsurlarından faydalanılabilecektir. Hastane
yatırımına SGK işveren hissesi desteği 7 yıl süreyle ve %35 yatırıma katkı oranı ile sağlanmaktadır.
Bununla birlikte vergi indirim desteği sağlanmakta olup oranı %80’dir. Faiz desteği ise TL için 5
puan, döviz için ise 2 puan indirimli sağlanmaktadır. Bu durum bölgede Özel Hastane yatırımını
gerçekleştirecek yatırımcı için avantaj sağlayacaktır.
T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından 2019 yılında yayınlanan On Birinci
Kalkınma Planında sağlık hizmetinin yaygınlaştırılması ve kalitenin artırılmasına ilişkin hedefler yer
almakta olup bu yatırım belirlenen hedefe ulaşılmasına katkı sağlayacak niteliktedir. Benzer şekilde
T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan 2018 Yılı Faaliyet Raporunda ideal sağlık sisteminin
erişilebilir, kaliteli, verimli ve sürdürülebilir olması gerektiği vurgulanmış olup yatırımın hayata
geçmesi Bakanlığın belirlediği hedeflere ulaşılmasına katkı sağlayacak niteliktedir. Bununla birlikte
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansının yayınladığı Bölge Planında sağlık sektörünün gelişmesi ve
sağlık hizmetlerine erişimin artması yönünde öncelikler belirlenmiştir. Bunlar arasında bölgede
çevre bölge ve illere de hizmet veren sağlık merkezlerinin kurulması, sağlık ve spor gibi altyapısı
gelişen alanları destekleyen hizmetlerin sunulması yer almaktadır. Görüleceği üzere, planlanan
yatırım ulusal ve bölgesel planları destekler nitelikte bir yatırımdır.
Erzurum’da özel hastane sayısı yetersizdir. Erzurum ilinde özel hastane sayısının yetersiz olması,
bölgesel talep düzeyinin doğrudan belirlenememesine neden olmuştur. Ancak bu durum, yatırımcı
için fırsat niteliğinde olduğu görülmektedir. Bölgede rakip özel hastanenin yetersiz olmasından
dolayı, yatırımı planlanan özel hastanede verilecek hizmetlere ihtiyaç duyacak hastaların bu
hastaneye yönelmesine imkân verecektir. Bununla birlikte çevre illerdeki özel hastaneler ve bu
hastanelerin birimleri incelendiğinde Erzurum’da kurulacak özel hastanenin çevre illerden de hasta
başvurusu alacağı öngörülmektedir.
Yatırımın toplam kapalı alan büyüklüğü 35.000 m olarak planlanmıştır. Erzurum ilinin iklim şartları
göz önünde bulundurularak yatırım uygulama süresi 18 ay olarak belirlenmiştir. Hastanede poliklinik
yapılan bölüm sayısı 25, cerrahi bölüm sayısı 13 olarak kurgulanmıştır. Toplam hekim sayısı 134
olup poliklinik hizmet veren doktor sayısı 91 olarak belirlenmiştir. Hastane 10 ameliyathane ve 250
yatak kapasitesine sahip olacaktır. Günlük tahmini ameliyathane sayısı 45 olup günlük toplam
muayene sayısı ise 3.680 olarak hesaplanmıştır. Yoğun bakım yatak sayısı 120 olup genel yoğun
bakım için 50, yenidoğan yoğun bakım için 50 ve çocuk yoğun bakım için 20 yatak kapasitesi
oluşturulmuştur. Hastanede verilmesi planlanan hizmetler ayakta hasta, ameliyat, günübirlik hasta,
medikal tedavi amaçlı yatan hasta ve yoğun bakım hizmetleridir. Toplam yatırım maliyeti
58.433.686,78 Dolar hesaplanmış olup ilk faaliyet yılındaki gelir düzeyi 15.777.915 Dolar ve gider
düzeyi 18.245.042 Dolar olarak belirlenmiştir. Bu durum, yatırımın dördüncü faaliyet yılı itibariyle
kâr sağladığını göstermektedir. Yatırımın finansman koşulları %50 öz kaynak ve %50 kredi şeklinde
planlanmıştır. Bu şartlar altında yatırımın geri dönüş süresi amortisman hariç 19,20; amortisman
dahil 21,98 yıl olarak hesaplanmıştır. Bununla birlikte hizmet kapsamı göz önünde
bulundurulduğunda çevre illerden gelecek hastalara yönelik hizmetleri yatırımın bölge ekonomisine
önemli katkılar sağlayacağı beklenmektedir.
171
Sayfa 171 / 172
KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI
16. KAYNAKÇA
172
Sayfa 172 / 172