Πανεπιστήμιο Κρήτης

Σχολή Επιστημών Αγωγής

Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής
Εκπαίδευσης
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών
«Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση με την χρήση
των ΤΠΕ-E-learning»

Τίτλος Μαθήματος: Α3 Μεθοδολογία Έρευνας Ι

Διδάσκων: Καρβούνης Λάμπρος

Τίτλος Εργασίας

«Η αξιολόγηση του προγράμματος ΟΔΥΣΣΕΑΣ:

Η Τηλεδιάσκεψη στο Δημοτικό Σχολείο: Από την
θεωρία στην πράξη»
Συνεργαζόμενα Σχολεία:
Δ.Σ. Άδελε Ρεθύμνου – 3ο Δ.Σ. Κισσάμου

Ονοματεπώνυμο: Βεργεράκη Αικατερίνη

Α.Μ.: 01126
Περίληψη

Το πρόγραμμα «ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2020» είναι ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα

Σχολικής Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης, το οποίο εστιάζει στην παιδαγωγική
αξιοποίηση των Τ.Π.Ε., κυρίως στις τηλεδιασκέψεις και στις εφαρμογές των WEB
2.0. Έχει ως στόχο την οικοδόμηση της γνώσης, την εφαρμογή ομαδοσυνεργατικών
δραστηριοτήτων και την καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων ανάμεσα σε μαθητές
δημοτικών σχολείων της Ελλάδας και της Κύπρου. Σύμφωνα με τον Αναστασιάδη
(2017) το πρόγραμμα ξεκίνησε την λειτουργία του το 2000 σε δημοτικά σχολεία της
Κυπριακής Δημοκρατίας και από το 2004 συνέχισε την διαδρομή του στην Ελλάδα
μέχρι τις μέρες μας.

Η συγκεκριμένη εργασία εστιάζει:

 Στην παρουσίαση βασικών στοιχείων της εκπαιδευτικής έρευνας,

 Στην περιγραφή σημείων των θεωρητικών παραδοχών του ερευνητικού
προγράμματος ΟΔΥΣΣΕΑΣ,
 Στην αξιολόγηση μέρους των ερευνητικών δεδομένων του προγράμματος
ΟΔΥΣΣΕΑΣ, από την συνεργασία του Δ.Σ. Άδελε Ρεθύμνου και του 3ου Δ.Σ.
Κισσάμου κατά το σχολικό έτος 2018-2019.

Λέξεις κλειδιά
 πρόγραμμα ΟΔΥΣΣΕΑΣ
 τηλεδιάσκεψη
 εκπαιδευτική έρευνα
 ερευνητικά εργαλεία
 ερωτηματολόγιο
 αξιολόγηση
 Τ.Π.Ε.
 1. Εκπαιδευτική Έρευνα
Η εκπαιδευτική έρευνα ορίζεται ως την έρευνα που ασχολείται με ποικίλες πτυχές της
λειτουργίας και των αποτελεσμάτων του σχολείου κάθε βαθμίδας και τη γενικότερη
διαδικασία της αγωγής εντός και εκτός σχολικού χώρου (Κασσωτάκης, 1999:70). Ο
Travers (1978:35), ορίζει την εκπαιδευτική έρευνα «ως μία δραστηριότητα η οποία
κατευθύνεται στην ανάπτυξη ενός οργανωμένου σώματος επιστημονικής γνώσης
σχετικά με τα γεγονότα τα οποία απασχολούν τους παιδαγωγούς. Και ο
Παπαναστασίου (2005:13-15) ορίζει την εκπαιδευτική έρευνα ως «μίας μορφής
επιστημονικής έρευνας, που στοχεύει στην επίλυση προβλημάτων εκπαιδευτικής
μορφής ˙ έχει σκοπό την προσθήκη νέων γνώσεων του εκπαιδευτικού συστήματος..».
Ο όρος έρευνα μπορεί να προσλάβει διάφορες σημασίες και διαστάσεις. Ωστόσο, για
την μελέτη μας θα ασχοληθούμε με τις σημασίες και τις διαστάσεις που αφορούν την
ανάπτυξη των Επιστημών Αγωγής. Οπότε, στην εκπαιδευτική έρευνα έχουμε μια
συνεχής αναζήτηση της γνώσης, που επιδιώκει να δώσει απαντήσεις σε τρία βασικά
ερωτήματα: Τι (Αντικείμενο Έρευνας), Γιατί (Σκοπιμότητα διεξαγωγής Έρευνας) και
Πώς (Μεθοδολογία Έρευνας).
Αρχικά, για την διεξαγωγή μίας έρευνας, χρειάζεται ένα ερευνητικό ερώτημα. Όπου,
ο ερευνητής καλείται να σχεδιάσει τη μεθοδολογία που θα χρησιμοποιήσει, καθώς
και να επιλέξει τις μεθόδους, τις τεχνικές, τα μέσα, τα υλικά και διαδικασίες που θα
τον βοηθήσουν για την πραγμάτωση της έρευνας του.
Οι ερευνητικές μέθοδοι διακρίνονται σε ποσοτικές και ποιοτικές. Η ποσοτική έρευνα
(Quantitative Analysis) στοχεύει στην διερεύνηση αιτιακών σχέσεων και δίνει
έμφαση στον ποσοτικό προσδιορισμό της συλλογής και ανάλυσης δεδομένων. Η
ποιοτική έρευνα (Qualitative Analysis) στοχεύει στην παραγωγή νοήματος, στον
μετασχηματισμό, στην αλλαγή και επιχειρεί να ερμηνεύσει τα φαινόμενα με όρους
νοημάτων που οι άνθρωποι δίνουν σε αυτά. Ποιοτικά εργαλεία είναι η συνέντευξη
και η συμμετοχική παρατήρηση και ποσοτικά εργαλεία είναι η συστηματική
παρατήρηση και το ερωτηματολόγιο, καθώς και ο συνδυασμός αυτών. Στην
πλειοψηφία των ερευνών στις σχολικές τάξεις τα πιο συνηθισμένα ερευνητικά
εργαλεία είναι η συνέντευξη, η παρατήρηση (συμμετοχική ή συστηματική) και το
ερωτηματολόγιο. Εν κατακλείδι, η ποσοτική έρευνα απαντά στο «πόσο» και στο «τι»,
ενώ η ποιοτική στο «πώς» και στο «γιατί».
 2. Σχολική Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και Διαδραστική
Τηλεδιάσκεψη: Πρόγραμμα ΟΔΥΣΣΕΑΣ

Η Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση προσφέρει την παροχή ίσως ευκαιριών μάθησης σε

ένα μεγάλο φάσμα ενδιαφερομένων. Η χρήση των Τεχνολογιών των Πληροφοριών
και της Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) και ιδιαίτερα της τηλεδιάσκεψης τόσο με
παιδαγωγικούς όσο και κοινωνικούς όρους στη σχολική καθημερινότητα, αποτελεί
ύψιστο καθήκον κοινωνικής υπευθυνότητας (Αναστασιάδης, 2006) και σε καμία
περίπτωση δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως ένα ουδέτερο μέσο τεχνολογικού και
οργανωτικού εκσυγχρονισμού των διαδικασιών και των μεθόδων διδασκαλίας.

Με τον όρο τηλεδιάσκεψη αναφερόμαστε στην επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο

μέσω ήχου, κινούμενης εικόνας και δεδομένων ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα
απομακρυσμένα σημεία. Μέσω αυτής μπορεί να πραγματοποιηθεί ανταλλαγή
δεδομένων και διαμοίραση κοινών εφαρμογών μεταξύ των χρηστών. Η Διαδραστική
Τηλεδιάσκεψη επιτρέπει σε εκπαιδευόμενους και εκπαιδευτές που βρίσκονται σε δύο
ή περισσότερα απομακρυσμένα σημεία όχι απλά να επικοινωνούν ανταλλάσοντας
απόψεις ή να μοιράζονται δεδομένα μεταξύ τους, αλλά να συμμετέχουν ενεργά σε
ένα δυναμικό περιβάλλον αλληλεπίδρασης, κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα του
οποίου αποτελεί η συνεργατική οικοδόμηση της γνώσης από απόσταση σε
πραγματικό χρόνο (Anastasiades, 2009).

Στο πρόγραμμα «ΟΔΥΣΣΕΑΣ» αναπτύσσεται ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη και η

υλοποίηση συνεργατικών δραστηριοτήτων μεταξύ Δημοτικών Σχολείων από
απόσταση. Αυτό επιτυγχάνεται από την αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. ως γνωστικό
εργαλείο. Η Διαδραστική Τηλεδιάσκεψη στηρίζεται σε πέντε άξονες (Anastasiades,
2009): στη διαθεματική προσέγγιση, στις θεωρίες οικοδόμησης της γνώσης, στην
αξιοποίηση της μεθόδου project, στις αρχές εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και στη
μεθοδολογία αξιολόγησης.

Η ερευνητική μέθοδος στο πρόγραμμα «ΟΔΥΣΣΕΑΣ» είναι συνδυασμός ποσοτικής

και ποιοτικής έρευνας με στόχο να εκτιμήσει τις εκπαιδευτικές επιπτώσεις από την
εφαρμογή της Διαδραστικής Τηλεδιάσκεψης. Το διδακτικό μοντέλο, στο πλαίσιο της
δημιουργίας της Διαδραστικής Τάξης, προβλέπει τέσσερα στάδια που αντιστοιχούν
σε τέσσερις τηλεδιασκέψεις.
Στο πρώτο στάδιο, το κάθε σχολείο καλείται να συλλέξει και να παρουσιάσει
πληροφορίες για τον τόπο και το σχολείο τους, με σκοπό την γνωριμία των μαθητών.
Στη συνέχεια γίνεται η ανάδειξη του θέματος στα παιδιά. Στο δεύτερο στάδιο, τα
παιδιά του κάθε σχολείου, χωρισμένα σε ομάδες, έχουν διερευνήσει το θέμα και όλα
μαζί δημιουργούν τις υποενότητες του θέματος. Στο τρίτο στάδιο, γίνεται η
επεξεργασία του κοινού θέματος και οριστικοποιείται η κατανομή των εργασιών.
Τέλος, στο τέταρτο στάδιο, πραγματοποιείται η διαδραστική παρουσίαση των
εργασιών, η συζήτηση τους και η αξιολόγηση τους.
Κατά την διάρκεια των σταδίων, μοιράζονται στα παιδιά διάφορα ερευνητικά
εργαλεία, πιο συγκεκριμένα ερωτηματολόγια, για την επίτευξη της αξιολόγησης του
προγράμματος «ΟΔΥΣΣΕΑΣ», αναλυτικότερα:
Α) Ερωτηματολόγιο EXANTE, χορηγείται μία εβδομάδα πριν την έναρξη των
τηλεδιασκέψεων, για να ερευνήσει την εξοικείωση των παιδιών με τις Τ.Π.Ε.
και τις απόψεις του για τις τηλεδιασκέψεις.
Β) Ερωτηματολόγιο ONGOING 1, χορηγείται αμέσως μετά την 1η τηλεδιάσκεψη
για να ερευνήσει τις απόψεις των μαθητών για την 1η τηλεδιάσκεψη.
Γ) Ερωτηματολόγιο ONGOING 2, χορηγείται αμέσως μετά την 2η τηλεδιάσκεψη
για να ερευνήσει τις απόψεις των μαθητών για την 2η τηλεδιάσκεψη.
Δ) Ερωτηματολόγιο ONGOING 3, χορηγείται αμέσως μετά την 3η τηλεδιάσκεψη
για να ερευνήσεις τις απόψεις των μαθητών για την 3η τηλεδιάσκεψη.
Ε) Ερωτηματολόγιο ONGOING 4, χορηγείται αμέσως μετά την 4η τηλεδιάσκεψη
για να ερευνήσει τις απόψεις των μαθητών για την 4η τηλεδιάσκεψη.
ΣΤ) Ερωτηματολόγιο EXPOST, χορηγείται μία εβδομάδα μετά την λήξη των
τηλεδιασκέψεων για να ερευνήσει τις απόψεις των μαθητών για το σύνολο των
τηλεδιασκέψεων.
 3. Αξιολόγηση προγράμματος ΟΔΥΣΣΕΑΣ: Δ.Σ. Άδελε Ρεθύμνου
και 3ο Δ.Σ. Κισσάμου
Η έρευνα βασίστηκε στην μεθοδολογία αξιολόγησης του προγράμματος ΟΔΥΣΣΕΑΣ
(Anastasiades, 2003). Οι βασικοί στόχοι της έρευνας ήταν να διερευνηθούν οι αρχικές
απόψεις των μαθητών αναφορικά με:

 την επικοινωνία με τους δασκάλους τους μέσω τηλεδιάσκεψης

 την συνεργασία με τους μαθητές μια άλλης τάξης μέσω τηλεδιάσκεψης
 το ενδεχόμενο αντικατάστασης της πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλίας με
μαθήματα μέσω τηλεδιάσκεψης από το σπίτι τους
 τη λειτουργία του σχολείου ως φορέα κοινωνικοποίησης
 κατά πόσο η συμμετοχή τους στις τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους
απόψεις
Τέσσερα ήταν τα βασικά ερευνητικά ερωτήματα:
1. Πώς αντιμετωπίζουν οι μαθητές το ενδεχόμενο ότι μπορούν να επικοινωνούν και
να κάνουν μάθημα με τον δάσκαλο τους μέσω τηλεδιάσκεψης; Κατά πόσο η
συμμετοχή τους στις τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις;
2. Ποιες είναι οι απόψεις των μαθητών αναφορικά με το ενδεχόμενο ότι μπορούν να
επικοινωνήσουν και συνεργαστούν από απόσταση με άλλους μαθητές μιας
απομακρυσμένης τάξης μέσω τηλεδιάσκεψης; Κατά πόσο η συμμετοχή τους στις
τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις;
3. Με ποιο τρόπο οι μαθητές αντιμετώπισαν την πιθανότητα να αντικατασταθεί η
πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία με μαθήματα μέσω τηλεδιάσκεψης
αποκλειστικά από το σπίτι τους; Κατά πόσο η συμμετοχή τους στις
τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις;
4. Κατά πόσο οι τηλεδιασκέψεις επηρεάζουν τις απόψεις των μαθητών σχετικά με
την λειτουργία του σχολείου ως φορέα κοινωνικοποίησης;
Πρόκειται για μια εφαρμοσμένη έρευνα δράσης η οποία είναι συγχρονική επιτόπια
και χαρακτηρίζεται ως ποσοτική. Πραγματοποιήθηκε από τον Ιανουάριο μέχρι τον
Μάιο του 2019.
Ως έντυπα συλλογής δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν έξι ερωτηματολόγια κλειστού
τύπου. Ένα ερωτηματολόγιο χρησιμοποιήθηκε πριν από την έναρξη των
τηλεδιασκέψεων (ΕΧΑΝΤΕ) και ένα μετά το τέλος των τηλεδιασκέψεων (ΕΧΡΟSΤ).
Τα υπόλοιπα τέσσερα χρησιμοποιήθηκαν μετά από κάθε τηλεδιάσκεψη και στις
τέσσερις τηλεδιασκέψεις (ONGOING 1,2,3,4).
Σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι στην συλλογή δεδομένων μας έχουμε ένα
παραπάνω ερωτηματολόγιο EXANTE και μας λείπει το ερωτηματολόγιο ONGOING
3 από το 30 Δημοτικό Σχολείο Κισσάμου.
Το δείγμα της έρευνας
Το δείγμα της έρευνας ήταν 70 μαθητές της Ε’ τάξης, από το Δημοτικό Σχολείο
Άδελε Ρεθύμνου και από το 3ο Δημοτικό Σχολείο Κισσάμου.
Στον παρακάτω πίνακα 1 φαίνονται τα χαρακτηριστικά του δείγματος:

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Ν % Ν % Ν %
ΣΥΝΟΛΟ ΑΔΕΛΕ ΚΙΣΣΑΜΟΣ
ΦΥΛΟ
ΑΓΟΡΙΑ 29 41,4 7 38,9 22 42,3
ΚΟΡΙΤΣΙΑ 41 58,6 11 61,1 30 57,7
ΣΥΝΟΛΟ 70 100 18 100 52 100
Πίνακας Α: Φύλο δείγματος και σχολείο φοίτησης

35
30
25
20 ΑΓΟΡΙΑ
15
10 ΚΟΡΙΤΣΙΑ
5
0
ΑΔΕΛΕ ΚΙΣΣΑΜΟΣ

Διάγραμμα 1: Φύλο δείγματος και σχολείο φοίτησης

Όπως φαίνεται από τον πίνακα Α και το διάγραμμα 1, στις τηλεδιασκέψεις έλαβαν
μέρος 70 παιδιά συνολικά, από τα οποία τα 18 ήταν από το Δ.Σ. Άδελε Ρεθύμνου και
τα 52 στο 3ο Δ.Σ. Κισσάμου. Όσον αφορά το φύλο του δείγματος, αποτελούνταν από
29 αγόρια, 7 στο Δ.Σ. Άδελε Ρεθύμνου και 22 στο 3ο Δ.Σ. Κισσάμου, και 41 κορίτσια,
11 στο Δ.Σ. Άδελε Ρεθύμνου και 30 στο 3ο Δ.Σ. Κισσάμου.
Παρακάτω, στον πίνακα Β, φαίνεται το τεχνολογικό προφίλ των μαθητών:

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Ν % Ν % Ν %
ΣΥΝΟΛΟ ΑΔΕΛΕ ΚΙΣΣΑΜΟΣ
ΕΠΙΠΕΔΟ ΓΝΩΣΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΤΠΕ
ΚΑΘΟΛΟΥ-ΜΙΚΡΟ 9 12,9 2 11,1 7 13,5
ΜΕΤΡΙΟ 42 60 11 61,1 31 59,6
ΑΡΙΣΤΟ 16 22,9 5 27,8 11 21,2
Δεν δήλωσαν 3 4,3 0 0 3 5,8
ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΠΕ
ΚΑΘΟΛΟΥ-ΣΠΑΝΙΑ 9 12,9 1 5,6 8 15,4
ΜΕΤΡΙΑ 43 61,4 14 77,8 29 55,8
ΣΥΧΝΑ 15 21,4 3 16,7 12 23,1
Δεν δήλωσαν 3 4,3 0 0 3 5,8
ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ
ΚΑΘΟΛΟΥ-ΜΙΚΡΗ 0 0 0 0 0 0
ΜΕΤΡΙΑ 38 54,3 12 66,7 26 50
ΜΕΓΑΛΗ 31 44,3 6 33,3 25 48,1
Δεν δήλωσαν 1 1,4 0 0 1 1,9
Πίνακας Β: Τεχνολογικό προφίλ μαθητών

Από τον πίνακα Β αποδεικνύεται ότι στο επίπεδο γνώσης χρήσης των Τ.Π.Ε. 9
μαθητές (2 από το Δ.Σ. Άδελε και 7 από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου) δήλωσαν πως δεν
έχουν καθόλου ή έχουν μικρό επίπεδο γνώσης. Μέτριο επίπεδο γνώσης χρήσης
δήλωσαν ότι έχουν 42 μαθητές (11 από το Δ.Σ. Άδελε και 31 από το 3ο Δ.Σ.
Κισσάμου), ενώ 16 μαθητές θεωρούν ότι το επίπεδο τους στην γνώση χρήσης των
Τ.Π.Ε. είναι άριστο (5 από το Δ.Σ. Άδελε και 11 από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου). Να
σημειωθεί ότι 3 μαθητές από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου δεν απάντησαν στην ερώτηση
αυτή.
Όταν ρωτήθηκαν για την συχνότητα χρήσης των Τ.Π.Ε., 9 μαθητές (1 από το Δ.Σ.
Άδελε και 8 από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου) απάντησαν ότι δεν κάνουν καθόλου έως
σπάνια χρήση των Τ.Π.Ε., 43 μαθητές (14 από το Δ.Σ. Άδελε και 29 από το 3ο Δ.Σ.
Κισσάμου) τις χρησιμοποιούν αλλά με μέτρια συχνότητα και 15 μαθητές δήλωσαν
ότι κάνουν συχνή χρήση (3 από το Δ.Σ. Άδελε και 12 από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου). Ενώ
3 μαθητές από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου δεν δήλωσαν πόσο συχνά χρησιμοποιούν τις
Τ.Π.Ε..
Όσον αφορά τη διαθεσιμότητα τεχνολογικών μέσων στον χώρο τους, όλοι οι μαθητές
έχουν πρόσβαση σε κάποιο μέσο, είτε με μέτρια είτε με μεγάλη συχνότητα. Πιο
αναλυτικά: 38 μαθητές δήλωσαν ότι έχουν πρόσβαση σε μέτριο βαθμό (12 από το
Δ.Σ. Άδελε και 26 από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου) και 31 σε μεγάλο βαθμό (6 από το Δ.Σ.
Άδελε και 25 από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου). Από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου 1 μαθητής δεν
απάντησε.

Επεξεργασία αποτελεσμάτων
Η επεξεργασία των δεδομένων έγινε με τη χρήση του προγράμματος στατιστικής
επεξεργασίας «IBM SPSS Statistics Subscription» για Windows. Υλοποιήθηκε σε δυο
φάσεις: κατά την πρώτη φάση έγινε σύγκριση της πρώτης (EXANTE) και της
τελευταίας αξιολόγησης (EXPOST). Αφού ποσοτικοποιήθηκαν οι απόψεις των
μαθητών σε κλίμακα Likert 1-5 (Διαφωνώ απόλυτα – Συμφωνώ αντίστοιχα), στη
συνέχεια υπολογίστηκαν οι μέσοι όροι κάθε ερώτησης της αρχικής (EXANTE) και
της τελικής αξιολόγησης (EXPOST) και έγινε σύγκριση των μέσων όρων με τη
χρήση του t-test. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε στο p<0,05.
Στη δεύτερη φάση είχαμε τη σύγκριση των συντυχουσών αξιολογήσεων (ONGOING
1,2,3 και 4). Η σύγκριση έγινε ως εξής: αφού ποσοτικοποιήθηκαν οι απόψεις των
μαθητών σε κλίμακα 1-5 (Διαφωνώ απόλυτα – Συμφωνώ απόλυτα αντίστοιχα),
υπολογίστηκαν οι μέσοι όροι κάθε ερώτησης των ερωτηματολογίων ONGOING 1,2,3
και 4 κι έγινε σύγκριση των μέσων όρων με ανάλυση διακύμανσης ANOVA. Το
επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε στο p<0,05.
Παρουσίαση και συζήτηση των αποτελεσμάτων
Α’ Φάση
Με βάση την προτεινόμενη μεθοδολογία εισαγωγής της τηλεδιάσκεψης στην σχολική
τάξη, παρακάτω παρουσιάζονται συνοπτικά τα αποτελέσματα της σύγκριση αρχικής
(EXANTE) και τελικής (EXPOST) αξιολόγησης σύμφωνα με τις απόψεις των
μαθητών που έλαβαν μέρος στις τηλεδιασκέψεις, καθώς και τα αποτελέσματα της
επεξεργασίας των ερευνητικών δεδομένων αναφορικά με τα ερευνητικά ερωτήματα
που τέθηκαν. Είναι σημαντικό να σημειωθεί η κατοχή μίας παραπάνω αρχικής
αξιολόγησης (EXANTE) από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου.

1ο Ερευνητικό Ερώτημα
Πώς αντιμετωπίζουν οι μαθητές το ενδεχόμενο ότι μπορούν να επικοινωνούν και
να κάνουν μάθημα με τον δάσκαλο τους μέσω τηλεδιάσκεψης; Κατά πόσο η
συμμετοχή τους στις τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις;
(ερωτήσεις 1, 3 & 10)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ N M.O. S.D. Sig

1. Θα ήταν θετικό το EXANTE

γεγονός να μπορώ να 69 1,9 1,113
επικοινωνώ με το/τη
δάσκαλο/α μου μέσω μιας EXPOST
οθόνης ή ενός Η/Υ 43 1,81 1,435

3. Θα ήταν θετικό το EXANTE

γεγονός να παρακολουθώ 69 1,64 1,283
το/τη δάσκαλο/α να μου
κάνει μάθημα μέσω μιας EXPOST
οθόνης ή ενός Η/Υ 44 1,73 1,387

10. Το να μιλώ με το/τη EXANTE

δάσκαλο/α μου από κοντά
70 1,24 0,77
(στην τάξη) είναι για μένα
το ίδιο ακριβώς πράγμα με
το να τον/την βλέπω από EXPOST
την οθόνη του Η/Υ 45 1,47 1,12
Πίνακας 1: EXANTE-EXPOST Ερ. 1, 3 & 10
 5

4,5

3,5

2,5 EXANTE

2 EXPOST

1,5

0,5

0
1 3 10

Διάγραμμα 1: EXANTE-EXPOST Ερ. 1, 3 & 10

Οι μαθητές διαφωνούν με το ενδεχόμενο να επικοινωνούν με τον δάσκαλο τους μέσω

μιας οθόνης ή ενός Η/Υ (1,9) αλλά αντιμετωπίζουν και αρνητικά το ενδεχόμενο να
κάνουν μάθημα με τον δάσκαλο τους μέσω μιας οθόνης (1,64). Μετά το τέλος των
τηλεδιασκέψεων φαίνεται οι απόψεις τους παραμένουν σχετικά σταθερές όσον αφορά
και τα δύο θέματα (1,81) και (1,73) αντίστοιχα.
Οι μαθητές επίσης κατά την αρχική αξιολόγηση διαφωνούν σε μεγάλο βαθμό με την
ιδέα ότι είναι το ίδιο να βλέπουν τον δάσκαλο μέσα από μια οθόνη από το να
βρίσκονται όλοι μαζί στη τάξη (1,24) κι η συμμετοχή τους στην τηλεδιάσκεψη δεν
αλλάζει τη στάση τους για αυτό το θέμα (1,47).

2ο Ερευνητικό Ερώτημα
Ποιες είναι οι απόψεις των μαθητών αναφορικά με το ενδεχόμενο ότι μπορούν
να επικοινωνήσουν και συνεργαστούν από απόσταση με άλλους μαθητές μιας
απομακρυσμένης τάξης μέσω τηλεδιάσκεψης; Κατά πόσο η συμμετοχή τους στις
τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις; (ερωτήσεις 2 & 4)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ N M.O. S.D. Sig

2. Θα ήταν θετικό το
γεγονός να μπορώ να EXANTE
επικοινωνώ με τους 66 2,64 1,623
0,04
συμμαθητές μου μέσω
μιας EXPOST
οθόνης ή ενός Η/Υ 44 1,77 1,344

4. Θα ήταν θετικό το EXANTE

γεγονός να μπορώ να 69 2,45 1,577
συνεργάζομαι με τους
συμμαθητές μου μέσω EXPOST
μιας οθόνης ή ενός Η/Υ 45 2,11 1,599
 Πίνακας 2: EXANTE-EXPOST Ερ. 2 & 4

5
4,5
4
3,5
3
2,5 EXANTE

2 EXPOST

1,5
1
0,5
0
2 4

Διάγραμμα 2: EXANTE-EXPOST Ερ. 2 & 4

Οι μαθητές, πριν την έναρξη των τηλεδιασκέψεων ερωτήθηκαν για το αν θεωρούν

θετικό το γεγονός να μπορούν να επικοινωνούν με τους συμμαθητές μου μέσω μιας
οθόνης ή ενός Η/Υ, είχαν μία ουδετερότητα, ούτε συμφωνούσαν, ούτε διαφωνούσαν
(2,64). Μετά την λήξη των τηλεδιασκέψεων παρατηρούμε ότι σχηματίζουν μια πιο
αρνητική άποψη (1,77) με στατιστική σημαντικότητα 0,04.
Στην ερώτηση για το εάν θεωρούν θετικό να μπορούν να συνεργαστούν με τους
συμμαθητές τους εξ αποστάσεως, είχαν μια σχετικά αρνητική στάση (2,45) η οποία
έγινε ελαφρώς αρνητικότερη στην τελική αξιολόγηση (2,11).
3ο Ερευνητικό Ερώτημα
Με ποιο τρόπο οι μαθητές αντιμετώπισαν την πιθανότητα να αντικατασταθεί η
πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία με μαθήματα μέσω τηλεδιάσκεψης
αποκλειστικά από το σπίτι τους; Κατά πόσο η συμμετοχή τους στις
τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις;
(ερωτήσεις 5, 6 & 7)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ N M.O. S.D. Sig

5. Αν είχα τη δυνατότητα EXANTE

να παρακολουθώ τα 69 1,49 1,12
μαθήματα από την οθόνη
του Η/Υ, δεν θα υπήρχε EXPOST
λόγος να πάω στο σχολείο. 45 1,36 0,857
6. Θα ήθελα να μην
έρχομαι στο σχολείο και EXANTE
να
69 1,51 1,184
παρακολουθώ τα
μαθήματα των δασκάλων
από τον Η/Υ EXPOST
του σπιτιού μου 44 1,52 1,267
7. Θα ήθελα να μην
έρχομαι στο σχολείο και EXANTE
να
69 1,87 1,504
επικοινωνώ με τους 0,019
συμμαθητές μου από τον
Η/Υ του EXPOST
σπιτιού μου 45 1,29 0,787
Πίνακας 3: EXANTE-EXPOST Ερ. 5, 6 & 7

5
4,5
4
3,5
3
2,5 EXANTE

2 EXPOST

1,5
1
0,5
0
5 6 7

Διάγραμμα 3: EXANTE-EXPOST Ερ. 5, 6 & 7

Οι μαθητές αντιμετώπισαν αρνητικά το ενδεχόμενο να αντικατασταθεί η πρόσωπο με

πρόσωπο διδασκαλία με μαθήματα αποκλειστικά μέσω τηλεδιάσκεψης.
Παρατηρήθηκε ότι η συμμετοχή τους στις τηλεδιασκέψεις δεν άλλαξε τη στάση τους.
Η μόνη άποψη που έγινε αρνητικότερη μετά το πέρας των τηλεδιασκέψεων αφορά τη
μη έλευση των μαθητών στο σχολείο και την επικοινωνία τους με τους συμμαθητές
τους μέσω Η/Υ (από 1,87 σε 1,29) με στατιστική σημαντικότητα 0,019.

4ο Ερευνητικό Ερώτημα
Κατά πόσο οι τηλεδιασκέψεις επηρεάζουν τις απόψεις των μαθητών σχετικά με
την λειτουργία του σχολείου ως φορέα κοινωνικοποίησης; (ερωτήσεις 8 & 9)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ N M.O. S.D. Sig

8. Το παιχνίδι στο σχολείο EXANTE

και η συναναστροφή 67 4,64 0,9
με τους συμμαθητές μου
είναι πολύ σημαντική EXPOST
υπόθεση για εμένα 44 4,86 0,462
9. Οι καλύτεροί μου φίλοι EXANTE 69 4,3 1,298
είναι από το σχολείο EXPOST 45 4,58 1,055
Πίνακας 4: EXANTE-EXPOST Ερ. 8 & 9

5
4,5
4
3,5
3
2,5 EXANTE

2 EXPOST

1,5
1
0,5
0
8 9

Διάγραμμα 4: EXANTE-EXPOST Ερ. 8 & 9

Οι μαθητές στην αρχική αξιολόγηση δήλωσαν πως το σχολείο και το παιχνίδι με τους
συμμαθητές τους είναι πολύ σημαντική υπόθεση (4,64). Η συμμετοχή τους στις
τηλεδιασκέψεις ενδυνάμωσε τη στάση τους (4,86). Επίσης υποστήριξαν πριν τις
τηλεδιασκέψεις ότι οι καλύτεροι φίλοι τους είναι από το σχολείο (4,3) κι η συμμετοχή
τους στις τηλεδιασκέψεις τους έκανε να το πιστεύουν σε μεγαλύτερο βαθμό (4,58).
Β’ Φάση
Παρακάτω παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της συντρέχουσας αξιολόγησης
(ONGOING 1, 2, 3 & 4), τα οποία αναδεικνύουν τις απόψεις των μαθητών που
έλαβαν μέρος στις τηλεδιασκέψεις σε σχέση τα ερευνητικά ερωτήματα που τέθηκαν.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι έλειπαν τα ερωτηματολόγια της τρίτης συντρέχουσας
αξιολόγησης (Ongoing 3) του 3ου Δ.Σ. Κισσάμου, τα οποία πιθανόν δεν
συμπληρώθηκαν. Αυτό φυσικά έχει επηρεάσει τα αποτελέσματα, αφού στην ουσία
καταγράφηκαν μόνο οι απόψεις των μαθητών του Δ.Σ. Άδελε Ρεθύμνου την φάση
αυτή.

1ο Ερευνητικό Ερώτημα
Πώς αντιμετωπίζουν οι μαθητές το ενδεχόμενο ότι μπορούν να επικοινωνούν και
να κάνουν μάθημα με τον δάσκαλο τους μέσω τηλεδιάσκεψης; Κατά πόσο η
συμμετοχή τους στις τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις;
(ερωτήσεις 1, 2, 3, 8 & 10)

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig

OG1 46 4,39 1,064
1. Ο νέος τρόπος με τον OG2 45 4,22 0,85
οποίο έγινε η διδασκαλία
OG3 19 4,68 0,671
ήταν εύκολος να τον
παρακολουθήσω OG4 45 4,04 1,205
Πίνακας 5: Ongoing Ερώτηση 1

1
5

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 5: Ongoing Ερώτηση 1

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig
OG1 46 2,76 1,286
2. Ο νέος τρόπος
OG2 45 2,47 1,358
διδασκαλίας με έφερε 0,012
ακόμα πιο κοντά στο/στη OG3 19 2,11 1,286
δάσκαλό/α- μου OG4 45 1,87 1,342
Πίνακας 6: Ongoing Ερώτηση 2

2
5

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 6: Ongoing Ερώτηση 2

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig

OG1 46 1,8 1,128

3. Αισθάνομαι το/τη
δάσκαλο/α της άλλης OG2 46 1,83 1,141
τάξης
που βλέπω στην οθόνη της OG3 19 1,47 1,124
τηλεόρασης σαν τον
δικό/ή μου δάσκαλο/α OG4 45 1,4 0,915
Πίνακας 7: Ongoing Ερώτηση 3

3
5

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 7: Ongoing Ερώτηση 3

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig
OG1 46 4,46 1,13
OG2 45 3,6 1,529
8. Ο νέος τρόπος 0,031
διδασκαλίας είναι πολύ OG3 18 4,11 1,323
ευχάριστος OG4 44 4,07 1,404
Πίνακας 8: Ongoing Ερώτηση 8

8
5
4,5
4
3,5
3
2,5
8
2
1,5
1
0,5
0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 8: Ongoing Ερώτηση 8

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig

OG1 47 2,45 1,515

10. Με το νέο τρόπο OG2 46 2,28 1,344

μαθαίνω ευκολότερα αυτά OG3 19 2,42 1,539
που μας λέει ο/η
δάσκαλος/α OG4 45 2,2 1,546
Πίνακας 9: Ongoing Ερώτηση 10

10
5

3
10
2

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 9: Ongoing Ερώτηση 10

Όταν οι μαθητές ρωτήθηκαν αν νέος τρόπος ήταν εύκολος να τον παρακολουθήσουν
κράτησαν μία θετική στάση, με μια μικρή πτώση στην τέταρτη φάση (4,39, 4,22,
4,68, 4,04).
Όταν ρωτήθηκαν αν ήρθαν πιο κοντά με το δάσκαλό τους διατήρησαν μία ουδέτερη
στάση (2,76, 2,47, 2,11, 1,87) η οποία όπως φαίνεται στο τέλος γίνεται ελαφρώς
αρνητική. Εδώ η στατιστική σημαντικότητα είναι 0,012.
Για το δάσκαλο της άλλης τάξης εμφανίζουν μια αρνητική στάση, η οποία μειώνεται
καθ’ όλη τη διάρκεια των τηλεδιασκέψεων. (1,8, 1,83, 1,47, 1,4).
Οι μαθητές υποστήριξαν ότι ο νέος τρόπος διδασκαλίας είναι πολύ ευχάριστος, εκτός
της τρίτης φάσης που σημειώθηκε ως απλά ευχάριστος (4,46, 3,6, 4,11, 4,07) με
στατιστική σημαντικότητα 0,031.

Οι μαθητές τείνουν να διαφωνούν με την άποψη ότι μαθαίνουν πιο εύκολα όσα τους
λέει ο δάσκαλός τους με το νέο τρόπο διδασκαλίας (2,45, 2,28, 2,42, 2,2).

2ο Ερευνητικό Ερώτημα
Ποιες είναι οι απόψεις των μαθητών αναφορικά με το ενδεχόμενο ότι μπορούν
να επικοινωνήσουν και συνεργαστούν από απόσταση με άλλους μαθητές μιας
απομακρυσμένης τάξης μέσω τηλεδιάσκεψης; Κατά πόσο η συμμετοχή τους στις
τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις; (ερωτήσεις 5, 6 & 7)

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig

OG1 47 4,26 0,988
5. Ο νέος τρόπος
διδασκαλίας μου έδωσε τη OG2 46 4,13 1,166
0,001
δυνατότητα να γνωρίσω τα OG3 19 3 1,856
παιδιά της άλλης
τάξης OG4 45 4,33 1,225
Πίνακας 10: Ongoing Ερώτηση 5

5
5
4
3
2 5
1
0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 10: Ongoing Ερώτηση 5

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig
OG1 47 1,83 1,129
6. Αισθάνομαι τα παιδιά
της τάξης που βλέπω OG2 46 1,87 1,293
στην οθόνη όπως τους
OG3 19 1,47 0,964
συμμαθητές της τάξης
μου OG4 45 1,76 1,282
Πίνακας 11: Ongoing Ερώτηση 6

6
5
4
3
2 6
1
0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 11: Ongoing Ερώτηση 6

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig

OG1 46 3,8 1,276
OG2 46 3,48 1,441
7. Με κάποια με τα παιδιά
της άλλης τάξης θέλω να OG3 19 2,74 1,522
γίνω φίλος/η OG4 44 3,57 1,605
Πίνακας 12: Ongoing Ερώτηση 7

7
5

2 7

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 12: Ongoing Ερώτηση 7

Οι μαθητές βλέπουν πολύ θετικά και το γεγονός ότι γνωρίζουν τα παιδιά της άλλης
τάξης, με εξαίρεση την τρίτη φάση που έχουν μια πιο ουδέτερη στάση (4,26, 4,13, 3,
4,33). Η στατιστική σημαντικότητα είναι 0,001. Η έντονη διαφορά της φάσης αυτής
αιτιολογείται από την έλλειψη των ερωτηματολογίων του 3ου Δ.Σ. Κισσάμου.
Οι μαθητές είναι κάπως αρνητικοί στην ερώτηση που έχει να κάνει με το αν νιώθουν
τους μαθητές της άλλης τάξης ως συμμαθητές τους (1,83, 1,87, 1,47, 1,76).
Αλλά εκφράζουν μία θετική στάση στην ερώτηση αν θέλουν να γίνουν φίλοι με τα
παιδιά της άλλης τάξης (3,8, 3,48, 2,74, 3,57). Η πτώση που παρατηρείται από το
γενικό σύνολο πριν την τελευταία φάση εξηγείται και πάλι από την έλλειψη των
ερωτηματολογίων.

3ο Ερευνητικό Ερώτημα
Με ποιο τρόπο οι μαθητές αντιμετώπισαν την πιθανότητα να αντικατασταθεί η
πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία με μαθήματα μέσω τηλεδιάσκεψης
αποκλειστικά από το σπίτι τους; Κατά πόσο η συμμετοχή τους στις
τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις; (ερωτήσεις 9, 12 & 13)
ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig
9. Ο νέος τρόπος
διδασκαλίας μου αρέσει OG1 46 2,43 1,5
περισσότερο από ότι η OG2 45 1,89 1,301
διδασκαλία στην τάξη μόνο
με το/τη δάσκαλο/α μου OG3 18 2,17 1,465
OG4 44 2,05 1,397
Πίνακας 13: Ongoing Ερώτηση 9

9
5

2 9

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 13: Ongoing Ερώτηση 9

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig
12. Αν είχα τη δυνατότητα
να παρακολουθήσω το OG1 47 1,98 1,511
μάθημα από μια οθόνη στο
σπίτι μου θα το OG2 44 1,89 1,482
προτιμούσα, από το να
έρχομαι κάθε μέρα στο OG3 19 2,26 1,821
σχολείο.
OG4 45 1,67 1,43
Πίνακας 14: Ongoing Ερώτηση 12

12
5

3
12
2

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 14: Ongoing Ερώτηση 12

 ΕΡΩΤΗΣΗ 13 N %
13α. Θα ήθελα όλα τα
OG1 25 53,2
μαθήματα να γίνονται
όπως μέχρι σήμερα OG2 25 54,3
στην τάξη μου μόνο με
το/τη δάσκαλό/α μου OG3 8 42,1
OG4 17 37,8
13β. Θα ήθελα
περισσότερα μαθήματα να OG1 3 6,4
γίνονται στο σχολείο OG2 3 6,5
μου με το νέο τρόπο
διδασκαλίας OG3 0 0
OG4 3 6,7
13γ. Θα ήθελα όλα τα
μαθήματα στο σχολείο μου OG1 5 10,6
να γίνονται με OG2 3 6,5
αυτό τον νέο τρόπο
διδασκαλίας OG3 3 15,8
OG4 4 8,9
13δ. Θα ήθελα τα
μαθήματα να συνδυάζουν OG1 10 21,3
τόσο τη διδασκαλία
μόνο με τον/την
δάσκαλό/α μου στην τάξη OG2 14 30,4
όσο και τη
διδασκαλία με το νέο OG3 4 21,1
τρόπο.

OG4 14 31,1
13ε. Δεν έχω άποψη OG1 4 8,5
OG2 1 2,2
OG3 4 21,1
OG4 7 15,6
Πίνακας 15: Ongoing Ερώτηση 13

100
90
80
70
13α
60
13β
50
13γ
40
13δ
30
13ε
20
10
0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 15: Ongoing Ερώτηση 13

Οι μαθητές εκφράζονται ουδέτερα έως μάλλον αρνητικά όταν καλούνται να
απαντήσουν αν ο νέος τρόπος τους αρέσει περισσότερο από ότι η διδασκαλία στην
τάξη μόνο με το δάσκαλο ή τη δασκάλα τους (2,43, 1,89, 2,17, 2,05). Καθώς είναι
αρνητικοί και στο ενδεχόμενο να αντικατασταθεί η πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία
με μαθήματα μέσω τηλεδιάσκεψης (1,98, 1,89, 2,26, 1,67). Δηλώνουν ότι θα ήθελαν
όλα τα μαθήματα να γίνονται όπως μέχρι σήμερα μόνο με το δάσκαλό τους ή να
συνδυάζονται οι δύο τρόποι διδασκαλίας (πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία και
διδασκαλία μέσω τηλεδιάσκεψης). Μεγάλη σημασία έχει το γεγονός ότι ένα ποσοστό
των μαθητών αποφεύγει να πάρει θέση σε αυτό το ερώτημα.

4ο Ερευνητικό Ερώτημα
Κατά πόσο οι τηλεδιασκέψεις επηρεάζουν τις απόψεις των μαθητών σχετικά με
την λειτουργία του σχολείου ως φορέα κοινωνικοποίησης; (ερωτήσεις 4 & 11)

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig

4. Ο νέος τρόπος
OG1 46 3,48 1,472
διδασκαλίας με έφερε
ακόμα πιο OG2 46 2,5 1,295
κοντά στους 0,013
συμμαθητές της τάξης OG3 19 2,74 1,593
μου OG4 45 3,07 1,529
Πίνακας 16: Ongoing Ερώτηση 4

4
5

2 4

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 16: Ongoing Ερώτηση 4

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig
11. Επιθυμώ να γνωρίσω OG1 47 4,38 1,033
από κοντά τα παιδιά και OG2 45 4,27 1,195
το/τη δάσκαλο/α της άλλης 0,04
τάξης που βλέπω στην OG3 19 3,42 1,644
οθόνη OG4 43 4,23 1,324
 Πίνακας 17: Ongoing Ερώτηση 11

11
5
4
3
2 11
1
0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 17: Ongoing Ερώτηση 11

Οι μαθητές εκφράζονται με θετικό τρόπο προς τον νέο τρόπο διδασκαλίας καθώς
τους έφερε πιο κοντά με τους συμμαθητές της τάξης τους, με μια μικρή πτώση στη
δεύτερη φάση (3,48, 2,5, 2,74, 3,07) και στατιστική σημαντικότητα 0,013.
Τέλος, παρατηρούμε ότι εκφράζονται θετικά στο ενδεχόμενο να γνωριστούν από
κοντά με τα παιδιά και το δάσκαλο της απομακρυσμένης τάξης (4,38, 4,27, 3,42,
4,23) με στατιστική σημαντικότητα 0,04. Η πτώση που παρατηρείται στην τρίτη
φάση οφείλεται στην έλλειψη των ερωτηματολογίων από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου.

Συμπεράσματα αξιολόγησης
Μετά την ανάλυση και την αξιολόγηση των ερωτηματολογίων, καταλήξαμε στα εξής
συμπεράσματα:
1. Οι μαθητές ήταν και παραμένουν αρνητικοί στο να αντικατασταθεί η πρόσωπο
με πρόσωπο επικοινωνία με το δάσκαλο από την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Ο
νέος τρόπος διδασκαλίας όμως τους φέρνει πιο κοντά στο δάσκαλό τους.
2. Όσον αφορά το δάσκαλο της άλλης τάξης η στάση τους γίνεται πιο αρνητική όσο
προχωρούν οι τηλεδιασκέψεις.
3. Στην αρχή θεωρούσαν θετική τη δυνατότητα να επικοινωνούν με τους
συμμαθητές του μέσω μίας οθόνης ή ενός Η/Υ, η στάση τους έγινε πιο αρνητική
μετά την ολοκλήρωση των τηλεδιασκέψεων.
4. Επίσης, οι μαθητές της μίας τάξης παρότι χαίρονται που γνώρισαν τους μαθητές
της άλλης τάξης, δεν τους νιώθουν όπως συμμαθητές τους.
5. Παρότι ο νέος τρόπος διδασκαλίας αρχικά θεωρήθηκε πολύ ευχάριστος και
εύκολος να τον παρακολουθήσουν μετά το τέλος των τηλεδιασκέψεων δεν τον
θεωρούν τόσο ευχάριστο και εύκολο και δεν θα ήθελαν να αντικατασταθεί η
σχολική τάξη και το παραδοσιακό μάθημα με μαθήματα μέσω τηλεδιάσκεψης.
Επιθυμούν τον συνδυασμό του νέου με τον κλασικό τρόπο διδασκαλίας.
Βιβλιογραφία
Anastasiades, P. (2009). Interactive Videoconferencing and Collaborative Distance
Learning for K-12 Students and Teachers: Theory and Practice, NY, Nova Science
Publishers, Inc.
Αναστασιάδης, Π. (2006). Περιβάλλοντα Μάθησης στο Διαδίκτυο και Εκπαίδευση
από Απόσταση. Στο Α. Λιοναράκης, επιμ., Ανοικτή και εξ Αποστάσεως
Εκπαίδευσης- Στοιχεία θεωρίας και Πράξης. Αθήνα, Πρόπομπος.
Αναστασιάδης, Π., Μανούσου, Ε., Σιάκας, Σ., Φιλιππούσης, Γ., Κουκούλης, Ν.,
Τομαζινάκης, Α., Γκίζα, Π., Μαστοράκη, Ε., Σπανουδάκης, Α., Χαχλάκης, Γ.,
Πούλα, Ε., Καρβούνης, Λ. (2011). Η Τηλεδιάσκεψη στην υπηρεσία της
συνεργατικής οικοδόμησης της γνώσης και της διαθεματικής προσέγγισης. Από την
Θεωρία στην Πράξη: «ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2011: Περιβάλλον-Μεσόγειος Θάλασσα
Ενεργειακή Επανάσταση-Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας». Διεθνές Συνέδριο για την
Ανοικτή & Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση,6.
Αναστασιάδης, Π. (2016). Εξ Αποστάσεως Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών με τη
χρήση Προηγμένων Μαθησιακών Τεχνολογιών Διαδικτύου [e-Learning], Από την
Θεωρία στην Πράξη. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.
Κασσωτάκης, Μ. (1999). Το κέντρο εκπαιδευτικής έρευνας: Οι σκοποί της
δημιουργίας του, το μέχρι σήμερα έργο του και οι προοπτικές του. Στο Κ. Χάρης-
Ν. Πετρουλάκη. & Σ. Νικόδημος (Επιμ.) Πρακτικά του 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου,
Ελληνική Παιδαγωγική και Εκπαιδευτική έρευνα. Αθήνα: Ατραπός, 61-71.
Παπαναστασίου, Κ. & Παπαναστασίου, Ε. (2005). Μεθοδολογία εκπαιδευτικής
έρευνας: Λευκωσία: εκδ. ιδίων.