Πανεπιστήμιο Κρήτης

Σχολή Επιστημών Αγωγής

Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών
«Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση με την χρήση των ΤΠΕ-
E-learning»

Τίτλος Μαθήματος: Α3 Μεθοδολογία Έρευνας Ι

Διδάσκων: Καρβούνης Λάμπρος

Τίτλος Εργασίας

«Η αξιολόγηση του προγράμματος ΟΔΥΣΣΕΑΣ:

Η Τηλεδιάσκεψη στο Δημοτικό Σχολείο: Από την
θεωρία στην πράξη»
Συνεργαζόμενα Σχολεία:
Δ.Σ. Άδελε Ρεθύμνου – 3ο Δ.Σ. Κισσάμου

Ονοματεπώνυμο: Βεργεράκη Ευφροσύνη

Α.Μ.: 01127
Περίληψη

Το πρόγραμμα «ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2020» είναι ένα ερευνητικό εκπαιδευτικό

πρόγραμμα, κατά το οποίο καλούνται να συνεργαστούν και να αλληλεπιδράσουν
μαθητές και δάσκαλοι δημοτικών σχολείων υλοποιώντας ομαδοσυνεργατικές
δραστηριότητες από απόσταση. Ως ένα πρόγραμμα Σχολικής Εξ Αποστάσεως
Εκπαίδευσης, επικεντρώνεται στην παιδαγωγική αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. και κυρίως
της τηλεδιάσκεψης και των εργαλείων WEB2.0.
Συμμετείχαν και συμμετέχουν σχολεία της Κύπρου από το 2000 έως το 2004 και της
Ελλάδας από το 2004 και μετά.
Στην παρούσα εργασία θα επικεντρωθούμε:

1. στην παρουσίαση των βασικών στοιχείων της εκπαιδευτικής έρευνας

2. στην περιγραφή των βασικών σημείων του προγράμματος ΟΔΥΣΣΕΑΣ
3. στην αξιολόγηση ενός μέρους των ερευνητικών δεδομένων του προγράμματος
ΟΔΥΣΣΕΑΣ από την συνεργασία του Δ.Σ. Άδελε Ρεθύμνου και του 3ου Δ.Σ.
Κισσάμου κατά το σχολικό έτος 2018-2019

Λέξεις κλειδιά
 πρόγραμμα ΟΔΥΣΣΕΑΣ
 διαδραστική τηλεδιάσκεψη
 εκπαιδευτική έρευνα
 αξιολόγηση
 ερωτηματολόγιο
 Τ.Π.Ε.
 1. Εκπαιδευτική Έρευνα
Αναζητώντας κανείς να βρει τον ορισμό της έρευνας θα έλεγε ότι ο πιο γενικός είναι
ο εξής: «Έρευνα είναι η συστηματική προσπάθεια εξεύρεσης απαντήσεων σε
ερωτήματα» (Tuckman, 1978: 1, οπ. αναφ. στο Βάμβουκας, 2006).
Τα βασικά ερωτήματα στα οποία καλείται να απαντήσει μια έρευνα είναι τρία:

 Τι; (αντικείμενο έρευνας)

 Πώς; (σκοπός διεξαγωγής έρευνας)
 Γιατί; (μεθοδολογία έρευνας)
Αρχικά, για να διεξαχθεί μια έρευνα, πρέπει να διατυπωθεί ένας προβληματισμός, ή
αλλιώς ερευνητικό ερώτημα. Ο ερευνητής πρέπει να σχεδιάσει τη μεθοδολογία που
θα ακολουθήσει αναφορικά με τον προβληματισμό του λαμβάνοντας υπόψη και το
υπό εξέταση πεδίο και θέμα του. Η μεθοδολογία έρευνας αναφέρεται στις γενικές
μεθοδολογικές προσεγγίσεις, στις μεθόδους, στις τεχνικές, στα μέσα, στα υλικά και
στις διαδικασίες που θα επιλέξει για τη διεξαγωγή της έρευνας του.
Οι ερευνητικές μέθοδοι διακρίνονται σε ποσοτικές και ποιοτικές. Η ποσοτική έρευνα
(Quantitative Analysis) δίνει έμφαση στον ποσοτικό προσδιορισμό της συλλογής και
ανάλυσης των δεδομένων. Η ποιοτική έρευνα (Qualitative Analysis) επιχειρεί να
ερμηνεύσει τα φαινόμενα με όρους νοημάτων που οι άνθρωποι δίνουν σ’ αυτά.
Συνοπτικά, η ποσοτική έρευνα απαντά στο «πόσο» και στο «τι», ενώ η ποιοτική στο
«πώς» και στο «γιατί». Η επιλογή ποιοτικών εργαλείων, π.χ. συνέντευξη ή
συμμετοχική παρατήρηση, ή ποσοτικών εργαλείων, όπως συστηματική παρατήρηση
και ερωτηματολόγιο, αλλά κι ο συνδυασμός αυτών απασχολούν τους ερευνητές που
αποφασίζουν να ερευνήσουν μια τάξη. Κυρίως χρησιμοποιούνται η συνέντευξη, η
παρατήρηση και το ερωτηματολόγιο.
 2. Σχολική Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και Διαδραστική
Τηλεδιάσκεψη: Πρόγραμμα ΟΔΥΣΣΕΑΣ
Ο όρος Τηλεδιάσκεψη αναφέρεται στο διαδικτυακό συνεργατικό εργαλείο το οποίο
επιτρέπει τη σύγχρονη διάδραση των συμμετεχόντων με ήχο, βίντεο, κείμενο,
ανταλλαγή αρχείων, διαμοίραση εφαρμογών, καθοδηγούμενη πλοήγηση στο
διαδίκτυο, whiteboard και εύκολη διαχείριση της επικοινωνίας της εικονικής τάξης,
σύμφωνα με τους Ν. Λαμπροπούλου κ.ά. (2008). Στην ουσία πρόκειται για μία
αμφίδρομη επικοινωνία δύο ή περισσοτέρων ατόμων, τα οποία είναι απομακρυσμένα
μεταξύ τους, κυρίως μέσω βίντεο, με ταυτόχρονη δυνατότητα ανταλλαγής
δεδομένων. Η τηλεδιάσκεψη ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα Web 2.0 εργαλεία καθώς η
αμεσότητα της ανατροφοδότησης την καθιστά πιο αποτελεσματική και η διάδραση
πιο ενδιαφέρουσα.
Σε μια σχολική τάξη δημοτικού σχολείου, η τηλεδιάσκεψη μπορεί να χρησιμοποιηθεί
με διάφορους τρόπους. Αρχικά, μπορούν να συνδεθούν μεταξύ τους τάξεις από
οποιαδήποτε σημεία του κόσμου. Επίσης μπορεί η σχολική τάξη να συνδεθεί με έναν
ειδήμονα για την ανάλυση ενός θέματος. Δίνεται κι η δυνατότητα σύνδεσης σε
χώρους όπως βιβλιοθήκες, μουσεία κ.ά. για πραγματοποίηση εικονικών επισκέψεων.
Μια ακόμη μέθοδος αξιοποίησης της τηλεδιάσκεψης αποτελεί η οργάνωση
επιμορφωτικών δραστηριοτήτων από τους δασκάλους.
Για να λάβει όμως χώρα μια τηλεδιάσκεψη στη σχολική τάξη πρέπει να πληρούνται
κάποιες προϋποθέσεις. Μια από αυτές είναι η ύπαρξη κατάλληλου τεχνικού
εξοπλισμού, δηλαδή σύστημα τηλεδιάσκεψης, κατάλληλα διαμορφωμένη αίθουσα
και σύνδεση στο Διαδίκτυο. Η κατάρτιση των εκπαιδευτικών αποτελεί ακόμη έναν
σημαντικό παράγοντα. Φυσικά είναι αναγκαίο να έχουν προετοιμάσει τους μαθητές
και να έχουν ενημερώσει τους γονείς ώστε να πάρουν τη συγκατάθεση τους.
Αναφορικά με τα πλεονεκτήματα της χρήσης της τηλεδιάσκεψης πρέπει να σημειωθεί
ότι αυτά θα μπορούσαν να διαχωριστούν σε πλεονεκτήματα για τους μαθητές, για
τους εκπαιδευτικούς και για το σχολείο.
Οι μαθητές απολαμβάνουν αρκετά μαθησιακά οφέλη. Πρώτα από όλα, ενισχύονται
τα κίνητρα και η θέληση για μάθηση. Επίσης, τα παιδιά έρχονται σε επαφή με τις νέες
τεχνολογίες, η καθημερινή χρήση των οποίων πλέον αποτελεί πραγματικότητα.
Ταυτόχρονα όμως καλλιεργούνται και σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες, όπως η
ικανότητα συνεργασίας κι η δυνατότητα ανάληψης ευθυνών και πρωτοβουλιών.
Οι εκπαιδευτικοί με τη σειρά τους μαθαίνουν να εντάσσουν τα νέα μέσα στη
διδασκαλία τους και να απολαμβάνουν τα οφέλη της χρήσης τους, δεδομένου και του
ενθουσιασμού των μαθητών για τις Τ.Π.Ε. γενικότερα. Καλούνται και αυτοί να
συνεργαστούν με τον εκπαιδευτικό της άλλης τάξης (σε περίπτωση που
πραγματοποιούνται τηλεδιασκέψεις μεταξύ δύο τάξεων) και να σχεδιάσουν από
κοινού το παιδαγωγικό πλαίσιο στο οποίο θα κινηθούν.
Το δε σχολείο πρόκειται να καταφέρει από τον κόσμο του σχολείου να μεταβεί στο
σχολείο του κόσμου (Φλουρής, 2005).
Παρόλα τα προαναφερθέντα πλεονεκτήματα, σημαντικοί προβληματισμοί εγείρονται
για τα τελικά αποτελέσματα της χρήσης της τηλεδιάσκεψης. Ο βασικότερος αφορά το
κατά πόσο γίνεται αντιληπτό ότι η χρήση της τεχνολογίας δεν πρέπει να γίνει
αυτοσκοπός. Αντιθέτως επιβάλλεται να χρησιμοποιείται ως μέσο επίτευξης των
διδακτικών στόχων και καλλιέργειας κοινωνικών δεξιοτήτων. Επιπλέον, δεν πρέπει
να δίνεται το περιθώριο η εικόνα να κατακλύσει και να παρασύρει τους μαθητές. Το
κόστος υλοποίησης είναι κι αυτό με τη σειρά του ένας παράγοντας που δεν πρέπει να
λησμονείται.
Ένα παράδειγμα καλής πρακτικής της χρήσης της τηλεδιάσκεψης στο σύγχρονο
δημοτικό σχολείο στην Ελλάδα αποτελεί το πρόγραμμα «ΟΔΥΣΣΕΑΣ». Πρόκειται
για ένα ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, κατά το οποίο καλούνται να
συνεργαστούν και να αλληλεπιδράσουν μαθητές και δάσκαλοι δημοτικών σχολείων
υλοποιώντας ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες από απόσταση. Συμμετείχαν και
συμμετέχουν σχολεία της Κύπρου από το 2000 έως το 2004 και της Ελλάδας από το
2004 και μετά. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τον Αναστασιάδη (2017), από το 2000 μέχρι
και το 2015 έχουν συμμετάσχει 2.267 μαθητές και 83 δάσκαλοι από 46 δημοτικά
σχολεία σε Ελλάδα και Κύπρο, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί 178 τηλεδιασκέψεις
συνολικής διάρκειας άνω των 200 ωρών.
Κατά τον σχεδιασμό των τηλεδιασκέψεων και της διδακτικής μεθοδολογίας που
ακολουθήθηκε δόθηκε έμφαση αρχικά στη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης. Το
προς έρευνα θέμα δηλαδή προσεγγίζεται από πολλές πλευρές και υπό το πρίσμα
πολλών γνωστικών αντικειμένων. Επίσης για την οργάνωση των δραστηριοτήτων
χρησιμοποιούνται οι θεωρίες οικοδόμησης της γνώσης. Πιο συγκεκριμένα,
αξιοποιούνται οι θεωρίες του Εποικοδομισμού, της εγκατεστημένης μάθησης και των
κοινοτήτων μάθησης. Επιπλέον, αξιοποιείται η μέθοδος Project, με βάση την οποία
ενισχύονται η συνεργατική και η ανακαλυπτική μάθηση. Πολύ σημαντικό είναι και το
ότι οι τηλεδιασκέψεις δεν είναι πολύ μεγάλης διάρκειας, ώστε να μην χάνεται το
ενδιαφέρον των μαθητών. Τέλος, βάσει των αρχών της Ανοικτής και Εξ αποστάσεως
Εκπαίδευσης, οι σκοποί και οι στόχοι της διδακτικής προσέγγισης τίθενται με
ακρίβεια κι αυτή είναι ανοικτή, μαθητοκεντρική και αυτορυθμιζόμενη και
οργανώνεται σε τέσσερα στάδια, τα οποία φαίνονται στην πυραμίδα της
Διαδραστικής Τηλεδιάσκεψης (Αναστασιάδης 2017) παρακάτω.
 3. Αξιολόγηση προγράμματος ΟΔΥΣΣΕΑΣ: Δ.Σ. Άδελε Ρεθύμνου
και 3ο Δ.Σ. Κισσάμου
Η έρευνα βασίστηκε στην μεθοδολογία αξιολόγησης του προγράμματος ΟΔΥΣΣΕΑΣ
(Anastasiades, 2003). Οι βασικοί στόχοι της έρευνας ήταν να διερευνηθούν οι αρχικές
απόψεις των μαθητών αναφορικά με:

 την επικοινωνία με τους δασκάλους τους μέσω τηλεδιάσκεψης

 την συνεργασία με τους μαθητές μια άλλης τάξης μέσω τηλεδιάσκεψης
 το ενδεχόμενο αντικατάστασης της πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλίας με
μαθήματα μέσω τηλεδιάσκεψης από το σπίτι τους
 τη λειτουργία του σχολείου ως φορέα κοινωνικοποίησης
 κατά πόσο η συμμετοχή τους στις τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους
απόψεις
Τέσσερα ήταν τα βασικά ερευνητικά ερωτήματα:
1. Πώς αντιμετωπίζουν οι μαθητές το ενδεχόμενο ότι μπορούν να επικοινωνούν και
να κάνουν μάθημα με τον δάσκαλο τους μέσω τηλεδιάσκεψης; Κατά πόσο η
συμμετοχή τους στις τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις;
2. Ποιες είναι οι απόψεις των μαθητών αναφορικά με το ενδεχόμενο ότι μπορούν να
επικοινωνήσουν και συνεργαστούν από απόσταση με άλλους μαθητές μιας
απομακρυσμένης τάξης μέσω τηλεδιάσκεψης; Κατά πόσο η συμμετοχή τους στις
τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις;
3. Με ποιο τρόπο οι μαθητές αντιμετώπισαν την πιθανότητα να αντικατασταθεί η
πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία με μαθήματα μέσω τηλεδιάσκεψης
αποκλειστικά από το σπίτι τους; Κατά πόσο η συμμετοχή τους στις
τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις;
4. Κατά πόσο οι τηλεδιασκέψεις επηρεάζουν τις απόψεις των μαθητών σχετικά με
την λειτουργία του σχολείου ως φορέα κοινωνικοποίησης;
Πρόκειται για μια εφαρμοσμένη έρευνα δράσης η οποία είναι συγχρονική επιτόπια
και χαρακτηρίζεται ως ποσοτική. Πραγματοποιήθηκε από τον Ιανουάριο μέχρι τον
Μάιο του 2019.
Ως έντυπα συλλογής δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν τρία ερωτηματολόγια κλειστού
τύπου. Ένα ερωτηματολόγιο χρησιμοποιήθηκε πριν από την έναρξη των
τηλεδιασκέψεων (ΕΧΑΝΤΕ) και ένα μετά το τέλος των τηλεδιασκέψεων (ΕΧΡΟSΤ).
Ένα τρίτο ερωτηματολόγιο χρησιμοποιήθηκε έπειτα από κάθε τηλεδιάσκεψη και στις
τέσσερις τηλεδιασκέψεις (ONGOING 1,2,3,4).
Το δείγμα της έρευνας
Το δείγμα της έρευνας ήταν 70 μαθητές της Ε’ τάξης, από το Δημοτικό Σχολείο
Άδελε Ρεθύμνου και από το 3ο Δημοτικό Σχολείο Κισσάμου.
Στον παρακάτω πίνακα 1 φαίνονται τα χαρακτηριστικά του δείγματος:

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Ν % Ν % Ν %
ΣΥΝΟΛΟ ΑΔΕΛΕ ΚΙΣΣΑΜΟΣ
ΦΥΛΟ
ΑΓΟΡΙΑ 29 41,4 7 38,9 22 42,3
ΚΟΡΙΤΣΙΑ 41 58,6 11 61,1 30 57,7
ΣΥΝΟΛΟ 70 100 18 100 52 100
Πίνακας Α: Φύλο δείγματος και σχολείο φοίτησης

Όπως φαίνεται από τον πίνακα 1, στις τηλεδιασκέψεις έλαβαν μέρος 70 παιδιά
συνολικά, εκ των οποίων τα 18 ήταν από το Δ.Σ. Άδελε Ρεθύμνου και τα 52 στο 3 ο
Δ.Σ. Κισσάμου. Όσον αφορά το φύλο του δείγματος, αποτελούνταν από 29 αγόρια (7
στο Δ.Σ. Άδελε Ρεθύμνου και 22 στο 3ο Δ.Σ. Κισσάμου) και 41 κορίτσια (11 στο Δ.Σ.
Άδελε Ρεθύμνου και 30 στο 3ο Δ.Σ. Κισσάμου).
Παρακάτω, στον πίνακα 2, φαίνεται το τεχνολογικό προφίλ των μαθητών:

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Ν % Ν % Ν %
ΣΥΝΟΛΟ ΑΔΕΛΕ ΚΙΣΣΑΜΟΣ
ΕΠΙΠΕΔΟ ΓΝΩΣΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΤΠΕ
ΚΑΘΟΛΟΥ-ΜΙΚΡΟ 9 12,9 2 11,1 7 13,5
ΜΕΤΡΙΟ 42 60 11 61,1 31 59,6
ΑΡΙΣΤΟ 16 22,9 5 27,8 11 21,2
Δεν δήλωσαν 3 4,3 0 0 3 5,8
ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΠΕ
ΚΑΘΟΛΟΥ-ΣΠΑΝΙΑ 9 12,9 1 5,6 8 15,4
ΜΕΤΡΙΑ 43 61,4 14 77,8 29 55,8
ΣΥΧΝΑ 15 21,4 3 16,7 12 23,1
Δεν δήλωσαν 3 4,3 0 0 3 5,8
ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ
ΚΑΘΟΛΟΥ-ΜΙΚΡΗ 0 0 0 0 0 0
ΜΕΤΡΙΑ 38 54,3 12 66,7 26 50
ΜΕΓΑΛΗ 31 44,3 6 33,3 25 48,1
Δεν δήλωσαν 1 1,4 0 0 1 1,9
Πίνακας Β: Τεχνολογικό προφίλ μαθητών

Αναφορικά με το επίπεδο γνώσης χρήσης των Τ.Π.Ε. 9 μαθητές δήλωσαν πως δεν
έχουν καθόλου ή έχουν μικρό επίπεδο γνώσης (2 από το Δ.Σ. Άδελε και 7 από το 3ο
Δ.Σ. Κισσάμου). Μέτριο επίπεδο γνώσης χρήσης δήλωσαν ότι έχουν 42 μαθητές (11
από το Δ.Σ. Άδελε και 31 από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου), ενώ 16 μαθητές θεωρούν ότι το
επίπεδο τους στην γνώση χρήσης των Τ.Π.Ε. είναι άριστο (5 από το Δ.Σ. Άδελε και
11 από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου). Να σημειωθεί ότι 3 μαθητές από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου
δεν απάντησαν στην ερώτηση αυτή.
Όταν ρωτήθηκαν για την συχνότητα χρήσης των Τ.Π.Ε., 9 μαθητές απάντησαν ότι
δεν κάνουν καθόλου έως σπάνια χρήση των Τ.Π.Ε. (1 από το Δ.Σ. Άδελε και 8 από το
3ο Δ.Σ. Κισσάμου), 43 τις χρησιμοποιούν αλλά με μέτρια συχνότητα (14 από το Δ.Σ.
Άδελε και 29 από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου) και 15 δήλωσαν ότι κάνουν συχνή χρήση (3
από το Δ.Σ. Άδελε και 12 από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου). Απάντηση δεν έδωσαν 3
μαθητές από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου.
Όσον αφορά τη διαθεσιμότητα τεχνολογικών μέσων στον χώρο τους, όλοι οι μαθητές
έχουν πρόσβαση σε κάποιο μέσο, είτε με μέτρια είτε με μεγάλη συχνότητα. Πιο
αναλυτικά: 38 μαθητές δήλωσαν ότι έχουν πρόσβαση σε μέτριο βαθμό (12 από το
Δ.Σ. Άδελε και 26 από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου) και 31 σε μεγάλο βαθμό (6 από το Δ.Σ.
Άδελε και 25 από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου). Από το 3ο Δ.Σ. Κισσάμου 1 μαθητής δεν
έδωσε απάντηση.

Επεξεργασία αποτελεσμάτων
Η επεξεργασία των δεδομένων έγινε με τη χρήση του προγράμματος στατιστικής
επεξεργασίας «IBM SPSS Statistics Subscription» για Windows. Υλοποιήθηκε σε δυο
φάσεις: κατά την πρώτη φάση έγινε σύγκριση της αρχικής (EXANTE) και της
τελικής αξιολόγησης (EXPOST). Αφού ποσοτικοποιήθηκαν οι απόψεις των μαθητών
σε κλίμακα Likert 1-5 (Διαφωνώ απόλυτα – Συμφωνώ αντίστοιχα), στη συνέχεια
υπολογίστηκαν οι μέσοι όροι κάθε ερώτησης της αρχικής (EXANTE) και της τελικής
αξιολόγησης (EXPOST) και έγινε σύγκριση των μέσων όρων με τη χρήση του t-test.
Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε στο p<0,05.
Στη δεύτερη φάση είχαμε τη σύγκριση των συντυχουσών αξιολογήσεων (ONGOING
EVALUATION 1,2,3 και 4). Η σύγκριση έγινε ως εξής: αφού ποσοτικοποιήθηκαν οι
απόψεις των μαθητών σε κλίμακα Likert 1-5 (Διαφωνώ απόλυτα – Συμφωνώ απόλυτα
αντίστοιχα), υπολογίστηκαν οι μέσοι όροι κάθε ερώτησης των ερωτηματολογίων
ONGOING 1,2,3 και 4 κι έγινε σύγκριση των μέσων όρων με ανάλυση διακύμανσης
ANOVA. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε στο p<0,05.
Παρουσίαση και συζήτηση των αποτελεσμάτων
Α’ Φάση
1ο Ερευνητικό Ερώτημα
Πώς αντιμετωπίζουν οι μαθητές το ενδεχόμενο ότι μπορούν να επικοινωνούν και
να κάνουν μάθημα με τον δάσκαλο τους μέσω τηλεδιάσκεψης; Κατά πόσο η
συμμετοχή τους στις τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις;
(ερωτήσεις 1, 3 & 10)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ N M.O. S.D. Sig

1. Θα ήταν θετικό το EXANTE

γεγονός να μπορώ να 69 1,9 1,113
επικοινωνώ με το/τη
δάσκαλο/α μου μέσω μιας EXPOST
οθόνης ή ενός Η/Υ 43 1,81 1,435

3. Θα ήταν θετικό το EXANTE

γεγονός να παρακολουθώ 69 1,64 1,283
το/τη δάσκαλο/α να μου
κάνει μάθημα μέσω μιας EXPOST
οθόνης ή ενός Η/Υ 44 1,73 1,387

10. Το να μιλώ με το/τη EXANTE

δάσκαλο/α μου από κοντά
70 1,24 0,77
(στην τάξη) είναι για μένα
το ίδιο ακριβώς πράγμα με
το να τον/την βλέπω από EXPOST
την οθόνη του Η/Υ 45 1,47 1,12
Πίνακας 1: EXANTE-EXPOST Ερ. 1, 3 & 10

4,5

3,5

2,5 EXANTE

2 EXPOST

1,5

0,5

0
1 3 10
Διάγραμμα 1: EXANTE-EXPOST Ερ. 1, 3 & 10
Αρχικά οι μαθητές διαφωνούν με το ενδεχόμενο να επικοινωνούν με τον δάσκαλο
τους μέσω μιας οθόνης ή ενός Η/Υ (1,9) αλλά αντιμετωπίζουν και αρνητικά το
ενδεχόμενο να κάνουν μάθημα με τον δάσκαλο τους μέσω μιας οθόνης (1,64). Μετά
το τέλος των τηλεδιασκέψεων φαίνεται οι απόψεις τους να παραμένουν σχετικά
σταθερές όσον αφορά και τα δύο θέματα (1,81 και 1,73 αντίστοιχα).
Οι μαθητές επίσης κατά την αρχική αξιολόγηση διαφωνούν σε μεγάλο βαθμό με την
ιδέα ότι είναι το ίδιο να βλέπουν τον δάσκαλο μέσα από μια οθόνη από το να
βρίσκονται όλοι μαζί στη τάξη (1,24) κι η συμμετοχή τους στην τηλεδιάσκεψη δεν
αλλάζει τη στάση τους για αυτό το θέμα (1,47).

2ο Ερευνητικό Ερώτημα
Ποιες είναι οι απόψεις των μαθητών αναφορικά με το ενδεχόμενο ότι μπορούν
να επικοινωνήσουν και συνεργαστούν από απόσταση με άλλους μαθητές μιας
απομακρυσμένης τάξης μέσω τηλεδιάσκεψης; Κατά πόσο η συμμετοχή τους στις
τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις; (ερωτήσεις 2 & 4)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ N M.O. S.D. Sig

2. Θα ήταν θετικό το
γεγονός να μπορώ να EXANTE
επικοινωνώ με τους 66 2,64 1,623
0,04
συμμαθητές μου μέσω
μιας EXPOST
οθόνης ή ενός Η/Υ 44 1,77 1,344

4. Θα ήταν θετικό το EXANTE

γεγονός να μπορώ να 69 2,45 1,577
συνεργάζομαι με τους
συμμαθητές μου μέσω EXPOST
μιας οθόνης ή ενός Η/Υ 45 2,11 1,599
Πίνακας 2: EXANTE-EXPOST Ερ. 2 & 4

5
4,5
4
3,5
3
2,5 EXANTE
2 EXPOST
1,5
1
0,5
0
2 4

Διάγραμμα 2: EXANTE-EXPOST Ερ. 2 & 4

Οι μαθητές, όταν αρχικά ρωτήθηκαν για το αν θεωρούν θετική τη δυνατότητα να
μπορούν να επικοινωνούν με τους συμμαθητές μου μέσω μιας οθόνης ή ενός Η/Υ,
είχαν μια μέση άποψη, ούτε συμφωνούσαν, ούτε διαφωνούσαν (2,64). Μετά το πέρας
των τηλεδιασκέψεων όμως φαίνεται να σχηματίζουν μια πιο αρνητική άποψη (1,77)
με στατιστική σημαντικότητα 0,04.
Στη δε ερώτηση για το εάν θεωρούν θετικό το να μπορούν να συνεργαστούν με τους
συμμαθητές τους εξ αποστάσεως, είχαν μια σχετικά αρνητική στάση (2,45) η οποία
έγινε ελαφρώς αρνητικότερη στην τελική αξιολόγηση (2,11).

3ο Ερευνητικό Ερώτημα
Με ποιο τρόπο οι μαθητές αντιμετώπισαν την πιθανότητα να αντικατασταθεί η
πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία με μαθήματα μέσω τηλεδιάσκεψης
αποκλειστικά από το σπίτι τους; Κατά πόσο η συμμετοχή τους στις
τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις;
(ερωτήσεις 5, 6 & 7)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ N M.O. S.D. Sig

5. Αν είχα τη δυνατότητα EXANTE

να παρακολουθώ τα 69 1,49 1,12
μαθήματα από την οθόνη
του Η/Υ, δεν θα υπήρχε EXPOST
λόγος να πάω στο σχολείο. 45 1,36 0,857
6. Θα ήθελα να μην
έρχομαι στο σχολείο και EXANTE
να
69 1,51 1,184
παρακολουθώ τα
μαθήματα των δασκάλων
από τον Η/Υ EXPOST
του σπιτιού μου 44 1,52 1,267
7. Θα ήθελα να μην
έρχομαι στο σχολείο και EXANTE
να
69 1,87 1,504
επικοινωνώ με τους 0,019
συμμαθητές μου από τον
Η/Υ του EXPOST
σπιτιού μου 45 1,29 0,787
Πίνακας 3: EXANTE-EXPOST Ερ. 5, 6 & 7
 5
4,5
4
3,5
3
2,5 EXANTE
2 EXPOST
1,5
1
0,5
0
5 6 7

Διάγραμμα 3: EXANTE-EXPOST Ερ. 5, 6 & 7

Οι μαθητές αντιμετώπισαν αρνητικά το ενδεχόμενο να αντικατασταθεί η πρόσωπο με

πρόσωπο διδασκαλία με μαθήματα αποκλειστικά μέσω τηλεδιάσκεψης.
Παρατηρήθηκε ότι η συμμετοχή τους στις τηλεδιασκέψεις δεν άλλαξε τη στάση τους.
Η μόνη άποψη που έγινε ελαφρώς αρνητικότερη μετά το πέρας των τηλεδιασκέψεων
αφορά τη μη έλευση των μαθητών στο σχολείο και την επικοινωνία τους με τους
συμμαθητές τους μέσω Η/Υ (από 1,87 σε 1,29) με στατιστική σημαντικότητα 0,019.

4ο Ερευνητικό Ερώτημα
Κατά πόσο οι τηλεδιασκέψεις επηρεάζουν τις απόψεις των μαθητών σχετικά με
την λειτουργία του σχολείου ως φορέα κοινωνικοποίησης; (ερωτήσεις 8 & 9)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ N M.O. S.D. Sig

8. Το παιχνίδι στο σχολείο EXANTE

και η συναναστροφή 67 4,64 0,9
με τους συμμαθητές μου
είναι πολύ σημαντική EXPOST
υπόθεση για εμένα 44 4,86 0,462
9. Οι καλύτεροί μου φίλοι EXANTE 69 4,3 1,298
είναι από το σχολείο EXPOST 45 4,58 1,055
Πίνακας 4: EXANTE-EXPOST Ερ. 8 & 9
 5
4,5
4
3,5
3
2,5 EXANTE
2 EXPOST
1,5
1
0,5
0
8 9

Διάγραμμα 4: EXANTE-EXPOST Ερ. 8 & 9

Οι μαθητές στην αρχική αξιολόγηση δήλωσαν πως το σχολείο και το παιχνίδι με τους
συμμαθητές τους είναι πολύ σημαντική υπόθεση (4,64). Η συμμετοχή τους στις
τηλεδιασκέψεις ενίσχυσε τη στάση τους (4,86). Επίσης υποστήριξαν πριν τις
τηλεδιασκέψεις ότι οι καλύτεροι φίλοι τους είναι από το σχολείο (4,3) κι η συμμετοχή
τους στις τηλεδιασκέψεις τους έκανε να το πιστεύουν σε μεγαλύτερο βαθμό (4,58).
Β’ Φάση
Παρακάτω παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της συντρέχουσας αξιολόγησης
(ONGOING EVALUATION 1, 2, 3 & 4), τα οποία αναδεικνύουν τις απόψεις των
μαθητών που έλαβαν μέρος στις τηλεδιασκέψεις σε σχέση τα ερευνητικά ερωτήματα
που τέθηκαν. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι έλειπαν τα ερωτηματολόγια της τρίτης
συντρέχουσας αξιολόγησης (Ongoing 3) ενός εκ των δυο σχολείων. Πρόκειται γι
αυτά του 3ου Δ.Σ. Κισσάμου, τα οποία πιθανόν δεν συμπληρώθηκαν. Αυτό φυσικά
έχει επηρεάσει τα αποτελέσματα, αφού στην ουσία καταγράφηκαν μόνο οι απόψεις
των μαθητών του Δ.Σ. Άδελε Ρεθύμνου την φάση αυτή.

1ο Ερευνητικό Ερώτημα
Πώς αντιμετωπίζουν οι μαθητές το ενδεχόμενο ότι μπορούν να επικοινωνούν και
να κάνουν μάθημα με τον δάσκαλο τους μέσω τηλεδιάσκεψης; Κατά πόσο η
συμμετοχή τους στις τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις;
(ερωτήσεις 1, 2, 3, 8 & 10)

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig

OG1 46 4,39 1,064
1. Ο νέος τρόπος με τον OG2 45 4,22 0,85
οποίο έγινε η διδασκαλία
OG3 19 4,68 0,671
ήταν εύκολος να τον
παρακολουθήσω OG4 45 4,04 1,205
Πίνακας 5: Ongoing Ερώτηση 1

1
5

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 5: Ongoing Ερώτηση 1

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig
OG1 46 2,76 1,286
2. Ο νέος τρόπος
OG2 45 2,47 1,358
διδασκαλίας με έφερε 0,012
ακόμα πιο κοντά στο/στη OG3 19 2,11 1,286
δάσκαλό/α- μου OG4 45 1,87 1,342
Πίνακας 6: Ongoing Ερώτηση 2

2
5

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 6: Ongoing Ερώτηση 2

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig

OG1 46 1,8 1,128

3. Αισθάνομαι το/τη
δάσκαλο/α της άλλης OG2 46 1,83 1,141
τάξης
που βλέπω στην οθόνη της OG3 19 1,47 1,124
τηλεόρασης σαν τον
δικό/ή μου δάσκαλο/α OG4 45 1,4 0,915
Πίνακας 7: Ongoing Ερώτηση 3

3
5

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 7: Ongoing Ερώτηση 3

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig
OG1 46 4,46 1,13
OG2 45 3,6 1,529
8. Ο νέος τρόπος 0,031
διδασκαλίας είναι πολύ OG3 18 4,11 1,323
ευχάριστος OG4 44 4,07 1,404
Πίνακας 8: Ongoing Ερώτηση 8

8
5
4,5
4
3,5
3
2,5
8
2
1,5
1
0,5
0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 8: Ongoing Ερώτηση 8

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig

OG1 47 2,45 1,515

10. Με το νέο τρόπο OG2 46 2,28 1,344

μαθαίνω ευκολότερα αυτά OG3 19 2,42 1,539
που μας λέει ο/η
δάσκαλος/α OG4 45 2,2 1,546
Πίνακας 9: Ongoing Ερώτηση 10

10
5

2 10

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 9: Ongoing Ερώτηση 10

Οι μαθητές υποστήριξαν ότι ο νέος τρόπος διδασκαλίας είναι πολύ ευχάριστος, εκτός
της τρίτης φάσης που σημειώθηκε ως απλά ευχάριστος (4,46, 3,6, 4,11, 4,07) με
στατιστική σημαντικότητα 0,031 κι εύκολος να τον παρακολουθήσουν με μια μικρή
πτώση στην τέταρτη φάση (4,39, 4,22, 4,68, 4,04).
Παρά ταύτα διατήρησαν μια πιο ουδέτερη στάση όταν ρωτήθηκαν εάν ήρθαν πιο
κοντά με το δάσκαλό τους (2,76, 2,47, 2,11, 1,87) η οποία όπως φαίνεται στο τέλος
γίνεται ελαφρώς αρνητική. Εδώ η στατιστική σημαντικότητα είναι 0,012.
Για το δάσκαλο της άλλης τάξης εμφανίζουν μια αρνητική στάση με πτωτική πορεία
καθ’ όλη τη διάρκεια των τηλεδιασκέψεων. (1,8, 1,83, 1,47, 1,4).
Οι μαθητές τείνουν να διαφωνούν με την άποψη ότι μαθαίνουν πιο εύκολα όσα τους
λέει ο δάσκαλός τους με το νέο τρόπο διδασκαλίας (2,45, 2,28, 2,42, 2,2).

2ο Ερευνητικό Ερώτημα
Ποιες είναι οι απόψεις των μαθητών αναφορικά με το ενδεχόμενο ότι μπορούν
να επικοινωνήσουν και συνεργαστούν από απόσταση με άλλους μαθητές μιας
απομακρυσμένης τάξης μέσω τηλεδιάσκεψης; Κατά πόσο η συμμετοχή τους στις
τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις; (ερωτήσεις 5, 6 & 7)

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig

OG1 47 4,26 0,988
5. Ο νέος τρόπος
διδασκαλίας μου έδωσε τη OG2 46 4,13 1,166
0,001
δυνατότητα να γνωρίσω τα OG3 19 3 1,856
παιδιά της άλλης
τάξης OG4 45 4,33 1,225
Πίνακας 10: Ongoing Ερώτηση 5

5
5
4
3
2 5
1
0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 10: Ongoing Ερώτηση 5

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig
OG1 47 1,83 1,129
6. Αισθάνομαι τα παιδιά
της τάξης που βλέπω OG2 46 1,87 1,293
στην οθόνη όπως τους
OG3 19 1,47 0,964
συμμαθητές της τάξης
μου OG4 45 1,76 1,282
Πίνακας 11: Ongoing Ερώτηση 6

6
5
4
3
2 6
1
0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 11: Ongoing Ερώτηση 6

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig

OG1 46 3,8 1,276
OG2 46 3,48 1,441
7. Με κάποια με τα παιδιά
της άλλης τάξης θέλω να OG3 19 2,74 1,522
γίνω φίλος/η OG4 44 3,57 1,605
Πίνακας 12: Ongoing Ερώτηση 7

7
5

2 7

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 12: Ongoing Ερώτηση 7

Οι μαθητές βλέπουν πολύ θετικά και το γεγονός ότι γνωρίζουν τα παιδιά της άλλης
τάξης, με εξαίρεση την τρίτη φάση που έχουν μια πιο ουδέτερη στάση (4,26, 4,13, 3,
4,33). Η στατιστική σημαντικότητα είναι 0,001. Η έντονη διαφορά της φάσης αυτής
εξηγείται όμως από την έλλειψη των ερωτηματολογίων του 3ου Δ.Σ. Κισσάμου, όπως
προαναφέρθηκε. Παρόλα αυτά, είναι κάπως αρνητικοί στην ερώτηση που έχει να
κάνει με το αν νιώθουν τους μαθητές της άλλης τάξης ως συμμαθητές τους, αλλά
εκφράζουν μια μικρή επιθυμία να γνωριστούν καλύτερα μαζί τους (3,8, 3,48, 2,74,
3,57). Η πτώση που παρατηρείται από το γενικό σύνολο στην τελευταία φάση
εξηγείται και πάλι από την έλλειψη των ερωτηματολογίων.

3ο Ερευνητικό Ερώτημα
Με ποιο τρόπο οι μαθητές αντιμετώπισαν την πιθανότητα να αντικατασταθεί η
πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία με μαθήματα μέσω τηλεδιάσκεψης
αποκλειστικά από το σπίτι τους; Κατά πόσο η συμμετοχή τους στις
τηλεδιασκέψεις επηρέασε τις αρχικές τους απόψεις; (ερωτήσεις 9, 12 & 13)
ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig
9. Ο νέος τρόπος
διδασκαλίας μου αρέσει OG1 46 2,43 1,5
περισσότερο από ότι η OG2 45 1,89 1,301
διδασκαλία στην τάξη μόνο
με το/τη δάσκαλο/α μου OG3 18 2,17 1,465
OG4 44 2,05 1,397
Πίνακας 13: Ongoing Ερώτηση 9

9
5

2 9

0
OG1 OG2 OG3 OG4
Διάγραμμα 13: Ongoing Ερώτηση 9

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig

12. Αν είχα τη δυνατότητα
να παρακολουθήσω το OG1 47 1,98 1,511
μάθημα από μια οθόνη στο
σπίτι μου θα το OG2 44 1,89 1,482
προτιμούσα, από το να
έρχομαι κάθε μέρα στο OG3 19 2,26 1,821
σχολείο.
OG4 45 1,67 1,43
Πίνακας 14: Ongoing Ερώτηση 12
 12
5

3
12
2

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 14: Ongoing Ερώτηση 12

ΕΡΩΤΗΣΗ 13 N %
13α. Θα ήθελα όλα τα
OG1 25 53,2
μαθήματα να γίνονται
όπως μέχρι σήμερα OG2 25 54,3
στην τάξη μου μόνο με
το/τη δάσκαλό/α μου OG3 8 42,1
OG4 17 37,8
13β. Θα ήθελα
περισσότερα μαθήματα να OG1 3 6,4
γίνονται στο σχολείο OG2 3 6,5
μου με το νέο τρόπο
διδασκαλίας OG3 0 0
OG4 3 6,7
13γ. Θα ήθελα όλα τα
μαθήματα στο σχολείο μου OG1 5 10,6
να γίνονται με OG2 3 6,5
αυτό τον νέο τρόπο
διδασκαλίας OG3 3 15,8
OG4 4 8,9
13δ. Θα ήθελα τα
μαθήματα να συνδυάζουν OG1 10 21,3
τόσο τη διδασκαλία
μόνο με τον/την
δάσκαλό/α μου στην τάξη OG2 14 30,4
όσο και τη
διδασκαλία με το νέο OG3 4 21,1
τρόπο.

OG4 14 31,1
13ε. Δεν έχω άποψη OG1 4 8,5
OG2 1 2,2
OG3 4 21,1
OG4 7 15,6
Πίνακας 15: Ongoing Ερώτηση 13
 100
90
80
70
13α
60
13β
50
13γ
40
13δ
30
13ε
20
10
0
OG1 OG2 OG3 OG4
Διάγραμμα 15: Ongoing Ερώτηση 13

Οι μαθητές εκφράζονται ουδέτερα έως μάλλον αρνητικά όταν καλούνται να

απαντήσουν αν ο νέος τρόπος τους αρέσει περισσότερο από ότι η διδασκαλία στην
τάξη μόνο με το δάσκαλο ή τη δασκάλα τους (2,43, 1,89, 2,17, 2,05).
Επίσης είναι αρνητικοί στο ενδεχόμενο να αντικατασταθεί η πρόσωπο με πρόσωπο
διδασκαλία με μαθήματα μέσω τηλεδιάσκεψης (1,98, 1,89, 2,26, 1,67).
Δηλώνουν ότι θα ήθελαν όλα τα μαθήματα να γίνονται όπως μέχρι σήμερα μόνο με
το δάσκαλό τους ή να συνδυάζονται οι δύο τρόποι διδασκαλίας (πρόσωπο με
πρόσωπο διδασκαλία και διδασκαλία μέσω τηλεδιάσκεψης). Ας σημειωθεί ότι ένα
διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό αποφεύγει να πάρει θέση σε αυτό το ερώτημα.

4ο Ερευνητικό Ερώτημα
Κατά πόσο οι τηλεδιασκέψεις επηρεάζουν τις απόψεις των μαθητών σχετικά με
την λειτουργία του σχολείου ως φορέα κοινωνικοποίησης; (ερωτήσεις 4 & 11)

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig

4. Ο νέος τρόπος
OG1 46 3,48 1,472
διδασκαλίας με έφερε
ακόμα πιο OG2 46 2,5 1,295
κοντά στους 0,013
συμμαθητές της τάξης OG3 19 2,74 1,593
μου OG4 45 3,07 1,529
Πίνακας 16: Ongoing Ερώτηση 4
 4
5

2 4

0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 16: Ongoing Ερώτηση 4

ΕΡΩΤΗΣΗ N M.O. S.D. Sig

11. Επιθυμώ να γνωρίσω OG1 47 4,38 1,033
από κοντά τα παιδιά και OG2 45 4,27 1,195
το/τη δάσκαλο/α της άλλης 0,04
τάξης που βλέπω στην OG3 19 3,42 1,644
οθόνη OG4 43 4,23 1,324
Πίνακας 17: Ongoing Ερώτηση 11

11
5
4
3
2 11
1
0
OG1 OG2 OG3 OG4

Διάγραμμα 17: Ongoing Ερώτηση 11

Οι μαθητές εκφράζονται γενικά με θετικό τρόπο προς τον νέο τρόπο διδασκαλίας
καθώς τους έφερε πιο κοντά με τους συμμαθητές της τάξης τους, με μια μικρή πτώση
στη δεύτερη φάση (3,48, 2,5, 2,74, 3,07) και στατιστική σημαντικότητα 0,013.
Τέλος, εκφράζονται ιδιαίτερα θετικά σ το ενδεχόμενο να γνωριστούν από κοντά με τα
παιδιά και το δάσκαλο της απομακρυσμένης τάξης (4,38, 4,27, 3,42, 4,23) με
στατιστική σημαντικότητα 0,04. Η πτώση που παρατηρείται στην τρίτη φάση
οφείλεται γι ακόμη μια φορά στην έλλειψη των ερωτηματολογίων από πλευράς του
3ου Δ.Σ. Κισσάμου.
Συμπεράσματα αξιολόγησης
Μετά το πέρας της ανάλυσης των ερωτηματολογίων εξάγονται τα εξής
συμπεράσματα:
1. Οι μαθητές ήταν και παραμένουν αρνητικοί στο να αντικατασταθεί η πρόσωπο
με πρόσωπο επικοινωνία με το δάσκαλο από την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Ο
νέος τρόπος διδασκαλίας όμως τους φέρνει πιο κοντά στο δάσκαλό τους.
2. Όσον αφορά το δάσκαλο της άλλης τάξης η στάση τους γίνεται πιο αρνητική όσο
προχωρούν οι τηλεδιασκέψεις.
3. Ενώ αρχικά θεωρούσαν σχετικά θετική τη δυνατότητα να επικοινωνούν με τους
συμμαθητές του μέσω μίας οθόνης ή ενός Η/Υ, η στάση τους έγινε πιο αρνητική
μετά το πέρας των τηλεδιασκέψεων. Το ίδιο ισχύει και για τους μαθητές την
άλλης τάξης, αφού παρότι χαίρονται που τους γνώρισαν, δεν τους νιώθουν όπως
συμμαθητές τους.
4. Παρότι ο νέος τρόπος διδασκαλίας αρχικά θεωρήθηκε πολύ ευχάριστος και
εύκολος να τον παρακολουθήσουν μετά το τέλος των τηλεδιασκέψεων δεν τον
θεωρούν τόσο ευχάριστο και εύκολο και δεν θα ήθελαν να αντικατασταθεί η
σχολική τάξη και το παραδοσιακό μάθημα με μαθήματα μέσω τηλεδιάσκεψης.
Επιθυμούν ωστόσο να συνδυάζονται ο νέος με τον κλασικό τρόπο διδασκαλίας.
Βιβλιογραφία
Αναστασιάδης, Π. (2005). Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας -
Από την Θεωρία στην Πράξη. «ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004»: Σχεδιασμός και
Ανάπτυξη Συνεργατικών Δραστηριοτήτων από Απόσταση μέσω Τηλεδιάσκεψης
μεταξύ Δημοτικών Σχολείων της Κύπρου και της Ελλάδας. Πανεπιστήμιο Κρήτης
Παιδαγωγικό Τμήμα Δ.Ε, Διδασκαλείο Δ.Ε..
Αναστασιάδης Π. Επιμέλεια, (2008). Η Τηλεδιάσκεψη στην Υπηρεσία της Δία Βίου
Μάθησης και της Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.
Αναστασιάδης Π., Μανούσου Ε., Φιλιππούσης Γ., Σιάκας Σ., Κουκούλης Ν.,
Τομαζινάκης Α., Γκίζα Π., Μαστοράκη Ε., Σπανουδάκης Α., Καραγιάννη Δ.,
Καρβούνης Λ. (2011). Η Τηλεδιάσκεψη στην υπηρεσία της συνεργατικής
οικοδόμησης της γνώσης και της διαθεματικής προσέγγισης. Από τη Θεωρία στην
Πράξη: «ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2011: Περιβάλλον – Μεσόγειος Θάλασσα- Ανανεώσιμες
Πηγές Ενέργειας». Στο Α.Λιοναράκης (Επιμ.) Πρακτικά του 6ου Διεθνούς
Συνεδρίου Ανοικτής & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης, Ελληνικό Ανοικτό
Πανεπιστήμιο, Ελληνικό Δίκτυο Ανοικτής & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης,
Λουτράκι 2011. Ανακτημένο στις 30-01-2020 από
https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/
Αναστασιάδης Π. (2017). «ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2015»: Σχολική Εξ Αποστάσεως
Εκπαίδευση με την χρήση των ΤΠΕ στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Μια
αποτίμηση της ερευνητικής συνεισφοράς, Open Education - The Journal for Open
and Distance Education and Educational Technology, Special Edition two “school
distance education”, 13/1, 88-128. Ανακτημένο στις 30-01-2020 από
https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/
Ανδρεαδάκης, Ν., Βάμβουκας, Μ. (2005). Οδηγός για την Εκπόνηση και τη Σύνταξη
Γραπτής Ερευνητικής Εργασίας: Σεμιναριακής, Πτυχιακής, Διπλωματικής. Αθήνα,
Εκδόσεις Ατραπός
Βάμβουκας, Μ. (2007). Εισαγωγή στην Ψυχοπαιδαγωγική Έρευνα και Μεθοδολογία.
Αθήνα, Εκδόσεις Γρηγόρης
Μακράκης, Β. (2005). Ανάλυση δεδομένων στην επιστημονική έρευνα με τη χρήση του
SPSS. Αθήνα: Gutenberg.