Faedah, Risiko dan Cadangan Pengendalian Jenis-jenis Peralatan Memasak

(Portal MyHEALTH - www.myhealth.gov.my)

JENIS PERALATAN
FAEDAH RISIKO CADANGAN PENGENDALIAN
MEMASAK

Periuk/Kuali diperbuat  Ringan.  Aluminium, terutamanya  Pastikan peralatan memasak

daripada aluminium daripada periuk yang lama yang diperbuat daripada
 Berupaya mengalirkan
dan berlubang boleh aluminium yang digunakan masih
haba dengan baik.
melarut resap ke dalam dalam keadaan baik.
 Mudah dibersihkan.
makanan semasa  Elakkan memasak menggunakan
 Harga lebih murah. memasak. periuk dan kuali aluminium yang
 Lebih lama makanan telah haus atau
dimasak atau disimpan di berlubang/sumbing.
dalam bekas aluminium,  Elakkan memasak makanan yang
lebih banyak aluminium berasid tinggi dalam periuk
yang masuk ke dalam aluminium.
makanan.
 Elakkan menyimpan makanan di
 Sayur-sayuran berdaun dalam bekas aluminium dalam
dan makanan berasid, tempoh yang lama.
seperti tomato dan buah-
 Pilih peralatan memasak
buahan sitrus menyerap
“anodised aluminium” sebagai
paling banyak aluminium.
alternatif yang lebih selamat.
Peralatan memasak “anodised

Penulis :
Pn. Shariza binti Zainol Rashid
Bahagian Keselamatan & Kualiti Makanan
Kementerian Kesihatan Malaysia.
1
 Faedah, Risiko dan Cadangan Pengendalian Jenis-jenis Peralatan Memasak
(Portal MyHEALTH - www.myhealth.gov.my)
JENIS PERALATAN
FAEDAH RISIKO
MEMASAK
 Air masin atau makanan
masin boleh mengkakis
bekas memasak aluminium.
Ini menjadikan bekas yang
lama boleh menjadi sumber
pencemaran seperti arsenik
dan fluorida.
 Tips pembersihan :
Penulis :
Pn. Shariza binti Zainol Rashid
Bahagian Keselamatan & Kualiti Makanan
Kementerian Kesihatan Malaysia.
2
CADANGAN PENGENDALIAN
aluminium” dapat mengalirkan
haba sebaik bekas yang
diperbuat daripada aluminium
biasa, tetapi ia mempunyai
permukaan yang keras dan tidak
melekat yang menjadikannya
tahan calar, tahan lama, dan
mudah untuk dibersihkan.
Untuk melindungi peralatan
memasak aluminium daripada
luntur warna, JANGAN dicuci
menggunakan mesin pencuci
pinggan mangkuk atau biarkan ia
terendam di dalam air sabun
untuk jangka masa yang lama.
Gunakan berus keluli untuk
mengeluarkan makanan terbakar
yang melekat.
 Faedah, Risiko dan Cadangan Pengendalian Jenis-jenis Peralatan Memasak
JENIS PERALATAN
MEMASAK
Periuk/Kuali Tembaga
Penulis :
Pn. Shariza binti Zainol Rashid
Bahagian Keselamatan & Kualiti Makanan
Kementerian Kesihatan Malaysia.
(Portal MyHEALTH - www.myhealth.gov.my)
FAEDAH RISIKO
Berupaya mengalirkan Kadar larut resap tembaga
haba dengan baik, yang tinggi boleh berlaku
menjadikan suhu apabila memasak makanan
memasak mudah berasid tinggi menggunakan
dikawal. bekas memasak tembaga. Ini
boleh menyebabkan
keracunan kimia dan
penyakit.
3
CADANGAN PENGENDALIAN
 Elak menggunakan peralatan
memasak tembaga yang tidak
bersalut dan bekas memasak
tembaga bersalut lapisan timah
atau nikel.
 Jangan memasak atau
menyimpan makanan dalam
bekas memasak tembaga yang
bercalar atau tidak bersalut.
 Lindungi periuk/kuali tembaga
daripada terbakar dengan
memastikan cecair atau lemak
dimasukkan terlebih dahulu
sebelum ia diletakkan di atas
haba.
 Gunakan senduk/sudip kayu,
nilon atau yang bersalut khas
untuk mengelakkan kerosakan
pada permukaan periuk/kuali
tembaga.
 Tips pembersihan :
Elakkan mengguna peralatan
mencuci yang kasar apabila
mencuci bekas memasak
tembaga bersalut.
 Faedah, Risiko dan Cadangan Pengendalian Jenis-jenis Peralatan Memasak
JENIS PERALATAN
MEMASAK
Periuk/Kuali Besi Tuang
Penulis :
Pn. Shariza binti Zainol Rashid
Bahagian Keselamatan & Kualiti Makanan
Kementerian Kesihatan Malaysia.
(Portal MyHEALTH - www.myhealth.gov.my)
FAEDAH RISIKO CADANGAN PENGENDALIAN
 Berupaya Boleh berkarat sekiranya tidak  Pastikan bahagian dalam
menghasilkan kapasiti dijaga dengan baik. periuk/kuali besi tuang sering
pemanasan yang disalut dengan minyak masak
tinggi dan sekata tanpa garam bagi mengelakkan
kerana sifatnya yang karat.
tebal dan padat.  Tips pembersihan :
 Dapat memberi kesan Bekas memasak besi tuang tidak
baik kepada badan boleh dibasuh dengan detergen
kerana ia yang kuat atau disental. Cuci
membebaskan besi periuk/kuali besi tuang di dalam
(nutrien penting) ke air panas bersabun, bilas dan
dalam makanan segera keringkan dengan teliti
apabila digunakan sebelum disimpan dalam almari
untuk memasak.
kering.
 Berupaya
mengekalkan haba
selepas api dimatikan.
Ini menjadikan ia
sesuai digunakan
untuk memasak
perlahan dan
mengekalkan
kepanasan makanan
yang disimpan untuk
tempoh yang lebih
lama.
4
 Faedah, Risiko dan Cadangan Pengendalian Jenis-jenis Peralatan Memasak
JENIS PERALATAN
MEMASAK
Peralatan Memasak
Diperbuat Daripada
Seramik, Kaca, Tanah Liat
Penulis :
Pn. Shariza binti Zainol Rashid
Bahagian Keselamatan & Kualiti Makanan
Kementerian Kesihatan Malaysia.
(Portal MyHEALTH - www.myhealth.gov.my)
FAEDAH RISIKO CADANGAN PENGENDALIAN
 Mudah dibersihkan.  Bahan yang digunakan  Peralatan memasak seramik,
untuk membuat, menyalut tanah liat dan kaca yang
 Boleh dipanaskan
atau menghias peralatan mempunyai permukaaan yang
pada suhu yang agak
memasak kaca, seramik sumbing, retak atau rekah
tinggi.
dan tanah liat seperti halus tidak seharusnya
 Peralatan memasak
plumbum, pigmen atau digunakan untuk memasak atau
seramik disalut
kadmium boleh menyedia makanan.
dengan sejenis kaca
menyebabkan risiko  Pastikan label ada kenyataan
untuk menahan haus
kesihatan. bermaksud selamat untuk
dan kakisan.
 Plumbum, pigmen dan digunakan sebagai bekas
 Sesetengah jenis
kadmium boleh melarut makanan apabila memilih bekas
periuk kaca adalah
resap ke dalam makanan memasak seramik atau kaca.
tahan kepanasan
terutama apabila memasak  Jangan panaskan periuk/kuali
ketuhar gelombang
makanan berasid. jenis ini pada suhu terlalu tinggi
mikro.
bagi mengelakkan makanan
terbakar dan meninggalkan
kesan pada periuk/kuali.
5
 Faedah, Risiko dan Cadangan Pengendalian Jenis-jenis Peralatan Memasak

(Portal MyHEALTH - www.myhealth.gov.my)

JENIS PERALATAN
FAEDAH RISIKO CADANGAN PENGENDALIAN
MEMASAK

 Tips pembersihan :

Jangan sekali-kali mencuci

bekas makanan seramik, kaca
dan tanah liat dengan detergen
yang mengkakis atau
menyental menggunakan berus
keluli. Bagi membersihkan
kotoran yang sukar dicuci,
rendam bekas memasak dalam
air suam yang dicampur
dengan sabun cecair untuk
beberapa jam, kemudian sapu
dengan kain pengelap lembut.

Penulis :
Pn. Shariza binti Zainol Rashid
Bahagian Keselamatan & Kualiti Makanan
Kementerian Kesihatan Malaysia.
6
 Faedah, Risiko dan Cadangan Pengendalian Jenis-jenis Peralatan Memasak

(Portal MyHEALTH - www.myhealth.gov.my)

JENIS PERALATAN
FAEDAH RISIKO CADANGAN PENGENDALIAN
MEMASAK

Periuk/Kuali Keluli Tahan  Murah. Logam yang hadir dalam aloi  Mereka yang mempunyai alahan
Karat keluli tahan karat boleh kepada nikel harus mengelak
 Sesuai digunakan
melarut resap ke dalam daripada memasak dengan
pada suhu tinggi.
makanan walaupun periuk/kuali keluli tahan karat.
 Mempunyai kuantitinya sangat rendah.  Jangan biarkan periuk keluli
permukaan kukuh, Logam ini yang termasuk nikel, tahan karat pada haba yang
kuat, tahan calar dan molibdenum, titanium, tinggi untuk tempoh masa yang
tahan kakis. aluminium, kromium dan keluli panjang bagi mengelakkan ia
 Tahan lama. karbon boleh mengakibatkan mengalami perubahan warna.
kesan buruk kepada
 Kebanyakan bekas  Jangan menyimpan makanan
kesihatan.
memasak keluli tahan yang berasid dalam bekas keluli
karat mempunyai tahan karat.
lapisan tembaga atau
 Tips pembersihan :
aluminium di bahagian
bawah untuk Peralatan memasak keluli tahan
pemanasan yang karat adalah selamat dicuci
sekata. menggunakan mesin pencuci
pinggan mangkuk. Walau
 Merupakan salah satu
bagaimanapun, sekiranya dicuci
pilihan bekas
menggunakan tangan, ia perlu
memasak terbaik dan
dikeringkan segera untuk
paling selamat.
mengelakkan kewujudan tompok-
tompok air.

Penulis :
Pn. Shariza binti Zainol Rashid
Bahagian Keselamatan & Kualiti Makanan
Kementerian Kesihatan Malaysia.
7
 Faedah, Risiko dan Cadangan Pengendalian Jenis-jenis Peralatan Memasak
JENIS PERALATAN
MEMASAK
Peralatan Memasak
Bersalut Teflon™
(Polytetrafluoroethlyene)
Penulis :
Pn. Shariza binti Zainol Rashid
Bahagian Keselamatan & Kualiti Makanan
Kementerian Kesihatan Malaysia.
(Portal MyHEALTH - www.myhealth.gov.my)
FAEDAH RISIKO
Tidak melekat.  Menghasilkan asap toksik
apabila dipanaskan dengan
haba yang tinggi. Ini boleh
menyebabkan penyakit
pada manusia yang dikenali
sebagai demam asap
polimer.
 Boleh menjadi panas
sehingga 430ºC dalam
masa 5 minit jika dibiarkan.
 Mudah calar dan boleh
mengeluarkan sedikit
plastik lengai ke dalam
makanan apabila dimasak.
 Mungkin mengandungi asid
perfluorooctanoic (PFOA),
iaitu bahan kimia yang
digunakan untuk
mencantumkan lapisan
tahan lekat pada periuk.
PFOA telah terbukti
menyebabkan kanser,
berat lahir bayi rendah
8
CADANGAN PENGENDALIAN
 Jangan terlebih panaskan
peralatan memasak bersalut
Teflon. Ia hanya boleh
dipanaskan pada haba yang
rendah atau sederhana.
 Jangan biarkan periuk/kuali
bersalut Teflon pada suhu yang
tinggi tanpa dijaga.
 Gunakan senduk/sudip kayu,
nilon atau yang bersalut khas
untuk mengelakkan kerosakan
pada permukaan periuk/kuali.
 Tips pembersihan :
Jangan rendam bekas memasak
bersalut Teflon di dalam air
sabun kerana lapisan Teflon
boleh mengekalkan rasa sabun.
Kebanyakan bekas memasak
Teflon boleh dicuci menggunakan
mesin pencuci pinggan mangkuk.
 Faedah, Risiko dan Cadangan Pengendalian Jenis-jenis Peralatan Memasak

(Portal MyHEALTH - www.myhealth.gov.my)

JENIS PERALATAN
FAEDAH RISIKO CADANGAN PENGENDALIAN
MEMASAK

dan sistem imun tertindas

pada haiwan kajian makmal
yang didedahkan kepada
dos yang tinggi.

Peralatan Memasak  Ringan. Sekiranya dipanaskan pada  Hanya gunakan peralatan

Bersalut Plastik suhu terlalu tinggi, makanan memasak bersalut plastik yang
 Tidak mudah pecah.
terutamanya makanan dilabel dengan kenyataan
 Sesuai untuk berlemak dan berminyak boleh bermaksud 'selamat digunakan
digunakan untuk menyerap plastik. dalam ketuhar gelombang
memasak di dalam mikro' atau 'gred makanan'.
ketuhar gelombang
 Tips pembersihan :
mikro.
Semak arahan pengilang untuk
melihat jika ia selamat dicuci
dalam mesin pencuci pinggan
mangkuk. Jangan gunakan
pelarut, pengkakis keras, atau
span penyental untuk mencuci
kotoran pada bekas memasak
yang selamat ketuhar gelombang
mikro.

Penulis :
Pn. Shariza binti Zainol Rashid
Bahagian Keselamatan & Kualiti Makanan
Kementerian Kesihatan Malaysia.
9
 Faedah, Risiko dan Cadangan Pengendalian Jenis-jenis Peralatan Memasak

(Portal MyHEALTH - www.myhealth.gov.my)

JENIS PERALATAN
FAEDAH RISIKO CADANGAN PENGENDALIAN
MEMASAK

Peralatan Memasak
Diperbuat Daripada
Silikon
 Berwarna-warni.  Setakat ini tiada kesan  Jangan memanaskan bekas
bahaya kepada kesihatan memasak silikon pada haba
 Ringan.
yang diketahui. melebihi 220°C kerana ia akan
 Tidak melekat. cair pada suhu yang tinggi.
 Tidak bertindak balas
 Tidak meninggalkan dengan makanan atau  Jangan sekali-kali memasak
kesan makanan. minuman. menggunakan bekas memasak
 Tahan lasak.  Tidak mengeluarkan asap silikon di atas dapur api.

 Menyejuk dengan apabila dipanaskan.  Tips pembersihan :

cepat. Jangan gunakan peralatan
 Tahan suhu yang mencuci yang mengkakis apabila
melampau. mencuci bekas masakan jenis ini
untuk mengelakkan ia bercalar.
 Selamat digunakan
dalam ketuhar
gelombang mikro dan
ketuhar, selamat
dicuci dalam mesin
pencuci pinggan
mangkuk, selamat
disimpan dalam peti
sejuk dan peti sejuk
beku.

Penulis :
Pn. Shariza binti Zainol Rashid
Bahagian Keselamatan & Kualiti Makanan
Kementerian Kesihatan Malaysia.
10
 Faedah, Risiko dan Cadangan Pengendalian Jenis-jenis Peralatan Memasak

(Portal MyHEALTH - www.myhealth.gov.my)

JENIS PERALATAN
FAEDAH RISIKO CADANGAN PENGENDALIAN
MEMASAK

Pengukus, Senduk/Sudip  Tidak reaktif.  Pengukus buluh yang  Sentiasa berhati-hati apabila
Buluh sumbing boleh menggunakan pengukus buluh
 Dianggap selamat dan
mengakibatkan bahaya bagi mengelakkan ia terbakar.
tidak berbahaya
fizikal.
kepada kesihatan.  Tips pembersihan :

Jangan gunakan alat pencuci

yang mengkakis bagi
mengelakkan ia bercalar. Jangan
rendam dalam air dan jangan
mencuci pengukus/senduk/sudip
buluh menggunakan mesin
pencuci pinggan-mangkuk.
Gosokkan permukaan pengukus
buluh dengan limau bagi
menghilangkan bau.

Penulis :
Pn. Shariza binti Zainol Rashid
Bahagian Keselamatan & Kualiti Makanan
Kementerian Kesihatan Malaysia.
11