YKE]I\SEBGB KGCE@KGA JGU@\ BI SGK JG\C@S

Ykevirsebgb bia _irö, BICGKG BI GJÅ\ECG

Muk bgbg ik 7997

MGCYARGB BI IBYCGCEÓK

EKM@\JI BI AGL@\GR@\E@ K¿<

IT_I\EIKCEG BI JIABI

CECA@ GCGBIJEC@6 ]E CECA@

JGRI\EG6 AGL@\GR@\E@ BI MÊSECG EE

EKRIH\GKRIS6

 CGASEKGS SGAGS, Aues

 CG_G\GCDEK CG\\GKVG, Iaegkg Jgrêg

 JGACG SGJGKEIH@, Cres

 @RÇ\@AG CC@CDGCDE,
CC@CDGCDE, Istimgky

 SYG\IV \@WYI, Fugk Cgra`s

 ]GABIV UGKGC, _eir`

AEJG  – _I\Y

<?7=
AGL@\GR@RE@ BI MESECG EE

EKM@\JI BI AGL@\GR@\E@ K¿ <

IT_I\EIKCEG BI JIABI
E. @LFIRE]@S
 Bitirjekgr ixpirejiktgajikti
ixpirejiktgajikti ag riagceók iktri ag tikseók ik ag cuirbg y ia köjir`
köjir` bi
sihjikt`s bi ag `kbg istgce`kgreg.
 Bitirjekgr ixpirejiktgajikti
ixpirejiktgajikti ag riagceók iktri ag mricuikceg bi `sceagceók bi ag
cuirbg y ia köjir` bi sihjikt`s bi ag `kbg istgce`kgreg.
 Cgacuagr ag biksebgb aekiga bi ag cuirbg uteaezgbg

EE. JGRI\EGAIS / IWYE_@S

 Strekh ]elrgt`r.
 Seki Xgvi Hikirgt`r.
 Cuirbg.
 ]greaags.
 _eis S`p`rti.
 _`aig.
 _isgs c`k p`rtg pisgs.
 \ihag jitgaezg.
 Lgagkzg.

EEE.MYKBGJIKR@
EEE. MYKBGJIKR@ RIÓ\EC@
@KBGS ISRGCE@KG\EGS
Ags `kbgs istgce`kgregs s`k
istgce`kgregs s`k gquiaags `kbgs ik ags cugais, ceirt`s pukt`s bi ag `kbg aagj gb`s
k`b`s, pirjgkicik ekjóveais.
Ykg `kbg istgce`kgreg si m`rjg p`r ag ektirmirikceg
ag  ektirmirikceg bi b`s `kbgs
b`s `kbgs bi ag jesjg kgturgaizg c`k
ehuga gjpaetub,
ehuga gjpaetub, a`khetub
 a`khetub bi `kbg (` mricuikceg)
(` mricuikceg) qui
 qui gvgkzgk ik sikteb` `puist` g trgvås bi
uk jibe`.
Si pr`bucik cugkb` ektirmeirik b`s j`vejeikt`s `kbuagt`re`s c`k ag jesjg mricuikceg,
gjpaetub pir` c`k bemirikti sikteb`, g a` agrh` bi ukg aêkig c`k ukg bemirikceg bi mgsi bi
jibeg a`khetub bi `kbg.
Ags `kbgs istgce`kgregs pirjgkicik c`kmekgbgs ik uk ispgce` 
ispgce`   (cuirbg, tul` c`k geri,
jijlrgkg, itc.). Ag gjpaetub bi ag `sceagceók
ag  `sceagceók pgrg cgbg pukt` bipikbi bi su p`seceók, ag
mricuikceg is ag jesjg pgrg t`b`s y c`ekcebi c`k ag bi ags ` kbgs qui ektirmeirik. Reiki pukt`s

<
AGL@\GR@RE@ BI MESECG EE

qui k` velrgk (k`b`s), qui pirjgkicik ekjóveais, istgce`kgre`s, jeiktrgs qui `tr`s
(veiktris ` gktek`b`s) a` dgcik c`k ukg gjpaetub bi velrgceók jçxejg, ehuga ga b`lai bi ag
bi ags `kbgs qui ektirmeirik, y c`k ukg ikirhêg jçxejg. Ia k`jlri bi `kbg istgce`kgreg
pr`veiki bi ag gpgrikti ekj`veaebgb bi a`s k`b`s. Ag bestgkceg qui sipgrg b`s k`b`s ` b`s
gktek`b`s c`ksicutev`s is jibeg a`khetub bi `kbg.
Si puibi c`ksebirgr qui ags `kbgs istgce`kgregs k` s`k `kbgs bi pr`pghgceók sek` a`s
bestekt`s j`b`s bi velrgceók
bi velrgceók bi ag cuirbg, ia tul` c`k geri, ag jijlrgkg, itc. _grg ukg
cuirbg, tul`, jijlrgkg, bitirjekgb`s, sóa` dgy ceirtgs mricuikcegs g ags qui si pr`bucik
`kbgs istgce`kgregs qui si aagjgk mricuikcegs bi ris`kgkceg. Ag jçs lgfg si bik`jekg
mricuikceg mukbgjiktga, y ags bijçs s`k jöatepa`s iktir`s bi iaag (b`lai, trepai).

Ykg `kbg istgce`kgreg si puibi m`rjgr p`r ag sujg bi ukg `kbg y su `kbg rimaifgbg s`lri
uk jesj` ifi (x ` y).

 Cugkb` aaihg g ukg cristg c`ksicutevg, dgleikb` ric`rreb` uk vgaai.

 ]ecivirsg.
Si puibik `ltikir p`r ag sujg bi b`s `kbgs gtikbeikb` g ag mórjuag6

]EIKR\IS U K@B@S

@KBGS ISRGCE@KG\EGS IK YKG CYI\BG

3
AGL@\GR@RE@ BI MESECG EE

Ag m`rjgceók bi `kbgs istgce`kgregs ik ukg cuirbg si bili g ag sujg (c`jlekgceók aekiga) bi

ekmeket`s j`b`s bi velrgceók, aagjgb`s j`b`s k`rjgais, a`s cugais teikik ukg mricuikceg bi
velrgceók bgbg p`r ag sehueikti ixpriseók (pgrg uk j`b` k)6

Ag mricuikceg jçs lgfg pgrg ag qui si `lsirvgk `kbgs istgce`kgregs ik ukg cuirbg bi a`khetub
A is ag qui c`rrisp`kbi g k : 7 ik ag icugceók bi a`s k`b`s (vestg gktire`rjikti), qui
riprisiktg ag bestgkceg jçxejg p`selai iktri b`s k`b`s bi ukg a`khetub bgbg. Åstg si
bik`jekg mricuikceg mukbgjiktga, y cugkb` ag cuirbg velrg bi isti j`b` k` si prisiktgk
k`b`s ektirjibe`s iktri sus b`s ixtrij`s. Ag sehueikti p`seleaebgb ik a g icugceók, ia cgs` k :
<, si aagjg sihukb` grjókec`, y prisiktg uk k`b` ektirjibe`.

\IMAITEÓK IK AÊJERIS MEF@S

Ik a`s ekstrujikt`s bi cuirbg, ukg velrgceók gesagbg si rimaifg sucisevgjikti ik cgbg ixtrij`
mef` bi ag cuirbg -qui ik sê jesj` k` puibi velrgr-, bgkb` auhgr g `kbgs qui si pr`pghgk ik
gjl`s sikteb`s c`k ehuga gjpaetub y mricuikceg, a`khetub bi `kbg y via`cebgb. Ag supirp`seceók
bi iaags bg auhgr g uk mikójik` bemirikti c`ksestikti ik ukg velrgceók bi ag cuirbg ik su
c`kfukt` c`j` se si trgtgrg bi uk hrup` bi `sceagb`ris gc`jpgsgb`s qui velrgk c`k ehuga
mricuikceg, pir` c`k gjpaetubis bemiriktis. A`s pukt`s ik a`s cugais a g gjpaetub is jçxejg si
bik`jekgk veiktris y gquiaa`s `tr`s ik b`kbi ag gjpaetub is kuag si bik`jekgk k`b`s. R`b`s
iaa`s istçk ik mgsi y ag pirturlgceók risuatgkti k` gvgkzg bi uk ixtrij` g `tr`, p`r a` qui k`
dgy trgksp`rti bi ikirhêg g a` agrh` bi ag cuirbg. Se k` muirg p`r a`s r`zgjeikt`s, ag cuirbg
sihuerêg `sceagkb` ekbimekebgjikti sek c`ksujer ikirhêg y pr`buceikb` uk s`keb` rihuagr.

Ag m`rjg bi ags `kbgs istgce`kgregs bipikbi istrectgjikti bi ag riagceók iktri ag mricuikceg

` ag a`khetub bi `kbg y ag a`khetub bi ag cuirbg, pir` gbijçs k` t`bgs ags `kbgs istgce`kgregs
istçk pirjetebgs, sóa` gquiaags qui s`k cgpgcis bi sgtesmgcir ags c`kbece`kis qui ejp`kik a`s

2
AGL@\GR@RE@ BI MESECG EE

aêjetis bia jibe`, qui ik isti cgs` ga sir mef`s k` gbjetik pirturlgceók. Ik ag a`khetub
t`tga A bi ag cuirbg dg bi cglir uk köjir` iktir` bi jibegs `kbgs, ` a` qui is a` jesj`, A dg
bi c`ekceber c`k jöatepa`s bi a/<, tgais c`j`6

_grg qui ik a`s aêjetis dgyg k`b`s y k` veiktris, is bicer,

a : <A, A, <A/3, < Aa9,...

@ ik tårjek`s bi mricuikcegs6

Ag mricuikceg jçs lgfg si bik`jekg mricuikceg mukbgjiktga ` prejir grjókec` y is ag

risp`ksglai bia t`k` ik a`s ekstrujikt`s bi cuirbg. Ags mricuikcegs jgy`ris ricelik ia
k`jlri bi s`lri t`k`s y bgk auhgr g isi s`keb` c`jpaif` qui cgrgctirezg ia tejlri bi cgbg
ekstrujikt` bi cuirbg.

\IMAITEÓK IK AÊJERIS AEL\IS @ JÓ]EAIS

Ag rimaixeók ik aêjetis aelris ` jóveais puibi bgr auhgr tgjleåk g `kbgs istgce`kgregs. Rga is
ia cgs` bi ag m`rjgceók bi `kbgs s`k`rgs ik ekstrujikt`s jusecgais bi veikt`. Ik uk tul` bi
órhgk`, p`r ifijpa`, ag `kbg s`k`rg ga aaihgr ga ixtrij` gleirt` (aelri) si rimaifg p`rqui
cgjlegk ags c`kbece`kis bi pr`pghgceók y ag supirp`seceók iktri ag `kbg ekcebikti y ag
rimaifgbg bg auhgr g ag `kbg istgce`kgreg c`rrisp`kbeikti.

Ik ia cgs` bi qui a`s b`s aêjetis puibgk velrgr aelrijikti si bgrçk veiktris ik gjl`s y ags
riagce`kis iktri ag a`khetub A bia tul` ` bi ag cuirbg velrgkti y ag a`khetub bi `kbg a pirjetebg
sirçk ags jesjgs qui pgrg aêjetis mef`s. Cugkb` uk` bi a`s aêjetis sig aelri (veiktri) y ia `tr`
mef` (k`b`) ags `kbgs pirjetebgs p`r ags c`kbece`kis ik a`s aêjetis sirçk gquiaags cuyg a t`jg
a`s vga`ris6

Ag sirei bi mricuikcegs p`selais sirç p`r tgkt`6

tg kt`6

9
AGL@\GR@RE@ BI MESECG EE

E]._\@CIBEJEIKR@
E]. _\@CIBEJEIKR@

Rrglgfi c`k ag pisg bi 7?? hrgj`s y c`ksebirgkb` gbijçs ag jgsg bi ag p`rtg pisgs, vgrêi
aiktgjikti ag mricuikceg dgstg ikc`ktrgr ukg gpgrikti y gmeki ags jibece`kis c`k ia siaict`r
mek`. C`jpaiti ag tglag 7.

RGLAG 7. ]G\EGCE@K BI M\ICYIKCEG G RIKSE@K C@KSRGKRI

Grjókec` (k) 7 < 3 2 9

Mricuikceg
<2 2= =5 53 77=
(Dz)

 (nh/j) <.42 Ø 7?∜

<.4 3.?5 Ø 7?∜
3.? 3.?5 Ø 7?∜
3.? 3.?< Ø 7?∜
3.?< .?3 Ø 7?∜
3.?3

A`khetub bi ag cuirbg (j) 7.9? Rikseók (K) 7.28

 pr`jibe` ixpirejiktga
3.?72 Ø 7?∜
3.?72 Irr`r % 52.3%
(nh/j)

 Riórec` (nh/j) ?.??93

Ijpeici trglgfgkb` c`k ukg jgsg bi 2?? hr y c`ksebirgr gbijçs ag jgsg bia p`rtg pisgs, ag
a`khetub bi ag cuirbg bili sir bi 7.< j, riteri ags jgsgs dgstg vir a`s grjókec`s, aaiki ag
tglag <.

RGLAG <. ]G\EGCE@K BI RIKSE@K U M\ICYIKCEG C@KSRGKRI

Grjókec` (k) 7 < 3 2 9

Jgsg (nh) 7.38 ?.33 ?.7< ?.?<9 ?.?7

Rikseók (K) 73.355 3.<<8 7.782 ?.<22 ?.?54

¹ (nh/j) 7.72< ?.<89 ?.7?? ?.?<7 ?.??4

A`khetub bi ag cuirbg (j) 7.< Mricuikceg Dz 53.4

¹ pr`jibe` ixpirejiktga (nh/j) ?.3?5 Irr`r % 4=.2

=
AGL@\GR@RE@ BI MESECG EE

Gd`rg bitirjekgrg ag via`cebgb bi ag `kbg istgce`kgreg, c`k ag tglag 3. Siaicce`ki ukg cuirbg
bi 7j bi a`khetub y g֍bgai 79? h g ag p`rtg pisgs.

RGLAG 3. BIRI\JEKGCE@K BI AG ]G\EGCE@K BI @KBG

Grjókec` 7 < 3 2 9

Mricuikceg (Dz) 2? 84 77= 792 752,4

A`khetub bi `kbg (j) < 7 ?.=8 ?.9 ?.2

]ia`cebgb (j/s) 4? 84 88.8< 88 88.5<

Rikseók ] Riórecg
Riórec` (nh/j) ?.??4 7.28 73.=
(K) (j/s)

] pr`jibe` ixpirejiktga (j/s) 

(j/s)   84.73 Irr`r % 4<.=%

Ik ia ixpirejikt` si prisiktgk `kbgs istgce`kgregs qui s`k ags qui k` vegfgk, pgrg ia
bisgrr`aa` bi isti cugbr`, ag bitirjekgceók bi a`khetub bi `kbg is ehuga g b`s vicis ag
a`khetub bia dea` iktri ia kujir` ia köjir` bi a`khetub bi `kbg. Ug qui si ikcuiktrg ukg
pr`hriseók iktri a`s grjókec`s (7, <, 3, 2, 9) .Auih` is jçs sikceaa` dgaagr ag via`cebgb ik ia
ixpirejikt`.

8
AGL@\GR@RE@ BI MESECG EE

]. I]GAYGCEÓK

7. °Wuå is ukg `kbg istgce`kgreg y c`j` si pr`buci0 Cugkb` ag tikseók gujiktg. °Ag
via`cebgb bi ags `kbgs gujiktg, besjekuyi ` pirjgkici ehuga cugkb` ag mricuikceg
si jgkteiki c`kstgkti0 Ixpaecg.
Ags `kbgs istgce`kgregs s`k gquiaags `kbgs ik ags cugais, ceirt` pukt` bi ag `kbg
aagjgb` pirjgkici ekjóveais. Si m`rjgk p`r ukg supirp`seceók bi b`s `kbgs qui
vegfgk ik sikteb` c`ktrgre` y qui teikik ag jesjg via`cebgb gjpaetub y a`khetub bi
`kbgs
Cugkb` ag tikseók gujiktg y ag mricuikceg si jgkteiki c`kstgkti besjekuyi ia köjir`
bi sihjikt`s. Gd`rg ag via`cebgb k` istç ik riagceók bi ag mricuikceg sek` bi ag tikseók.
Ikt`kcis vij`s qui se ag tikseók gujiktg ag via`cebgb gujiktg. _ir` se ag mricuikceg
istg c`kstgkti ag via`cebgb si jgkteiki c`ktgkti.

<. Cugkb` ag mricuikceg gujiktg °ag via`cebgb bi ags `kbgs gujiktg besjekuyi `
pirjgkici ehuga cugkb` ag tikseók si jgkteiki
jg kteiki c`kstgkti0 Ixpaecg.
]igj`s c`j` ag tikseók y ag via`cebgb bi ags `kbgs istç ik riagceók
riagceó k pir` ag via`cebgb y
ag mricuikceg k` teikik riagceók gahukg. Cugkb` ag mricuikceg gujiktg ag via`cebgb (qui
istg c`k ukg tikseók c`kstgkti) si jgkteiki ehuga g jik`s qui ag tikseók tgjleåk vgreå
ag via`cebgb vgregrg.

3. °Cój` si bik`jekg g a`s pukt`s b`kbi ags ia`khgce`kis risuatgktis s`k seijpri
kuags0
Ags `kbgs istgce`kgregs risuatgk bi ag supirp`seceók bi b`s `kbgs ebåktecgs (jesjg
gjpaetub, mricuikceg y a`khetub bi `kbg) qui si pr`pghgk ik ia jesj` jibe` ik
sikteb`s `puist`s y c`k `p`seceók bi mgsi.
A`s pukt`s ik a`s qui si pr`bucik ektirmirikcegs c`kstructevgs (veiktris ` k`b`s) y
bistructevgs (k`b`s). A`s pukt`s b`kbi ags ia`khgce`kis risuatgktis s`k seijpri kuags
si bik`jekg ‑k`b`s‚.

Ags `kbgs istgce`kgregs si cgrgctirezgk p`r a` sehueikti6

 Gpgricik pukt`s ik istgs `kbgs ik a`s qui ag ektirmirikceg is kuag (k`b`s). Ist`s
pukt`s seijpri gpgricik c`j` jêkej` ik a`s ixtrij`s mef`s.
 Ag `kbg risuatgkti k` vegfg (bi gdê su k`jlri6 istgce`kgreg) yg qui ag ikirhêg k`
puibi gvgkzgr g trgvås bi a`s k`b`s.

4
AGL@\GR@RE@ BI MESECG EE

 Ik uk jibe` aejetgb` p`r gjl`s agb`s k` puibi pr`bucersi cugaqueir `kbg, sek`
sóa` ags qui `rehekik k`b`s ik a`s ixtrij`s mef`s bia jibe`. Ags mricuikcegs pgrg
ags cugais si `rehekgk ags `kbgs istgce`kgregs s`k ags mricuikcegs pr`pegs `
ris`kgktis

2. °Is p`selai qui ukg cuirbg velri ga jesj` teijp` c`k vgregs mricuikcegs0
Sê, p`rqui sihök ia agrh` bi ag cuirbg, su pis` y su tikseók, ag cuirbg velrg g ukg
mricuikceg qui si bik`jekg ‑mukbgjiktga‚, auih`, g istg mricuikceg si ai sujgk ags

aagjgbgs grjókecgs, hikirgajikti bi `rbik ejpgr, yg qui ia c`jeikz` y ia mekga bi ag

`kbg c`ekcebi c`k ag mricuikceg mukbgjiktga a` qui ais pirjeti sihuer s`kgkb` p`r uk
teijp`, istg sirêgk ag 3¿ grjókecg (tris vicis su mricuikceg) y ag 9¿ grjókecg (cekc` vicis
su mricuikceg).
Ags grjókecgs pgris ga k` c`ekceber c`k ag mricuikceg mukbgjiktga, bisgpgricik
(gkuaçkb`si iktri sê) cgse ekstgktçkigjikti, fukt` c`k ag velrgceók pr`bucebg p`r ag
pircuseók ( ia c`ktgct` bi ag cuirbg c`k ia iaijikt` qui `rehekó ia j`vejeikt`) y quibg
gbijçs bi ag mricuikceg mukbgjiktga y sus grjókecgs, ag ris`kgkceg bi ag cgfg bi ag
huetgrrg ` pegk` qui g÷gbi, gbijçs ukg mricuikceg ritgrbgbg g ag `rehekga, sujçkb`si
y m`rjgkb` a` qui si aagjg ‑tejlri‚ bia s`keb`, cgrgctirêstec` bi cgbg ekstrujikt`.

5
AGL@\GR@RE@ BI MESECG EE

]E.C@KCAYSE@KIS
]E. C@KCAYSE@KIS

 Ik cugkt` g ag ti`rêg, si c`kcauyi qui is kicisgreg pgrg p`bir bisgrr`aagr ag ixpireikceg

y p`bir iktikbir jucd` jif`r g ags `kbgs, sek ist`s c`k`cejeikt`s sirêg juy
bemecuat`s` p`bir pr`cibir c`k mgceaebgb ag ixpireikceg.

 C`k rispict` g ag riagceók bi ag mricuikceg y ia köjir` bi `kbgs grjókecgs c`k ukg

tikseók istglai, k`s bgj`s cuiktg qui s`k berictgjikti pr`p`rce`kgais puis se ag
mricuikceg gujiktg, ag cgktebgb bi grjókec`s gujiktg.

 C`k rispict` g ag riagceók bi ag jgsg y ia köjir`

köjir` bi `kbgs grjókecgs c`k ukg
mricuikceg istglai, k`s bgj`s cuiktg qui is ekvirsgjikti pr`p`rce`kga puis se ag jgsg
besjekuyi ag cgktebgb bi `kbgs grjókecgs gujiktgk.

 Ik ia ixpirejikt` ik ag tglag 3, s`k ag tikseók y ag biksebgb aekiga queikis pirjgkicik

c`kstgktis, ik b`kbi gd`rg tikij`s qui dgaagr ags via`cebgbis bi `kbg p`r cgbg
mricuikceg y a`khetub bi `kbg ik b`kbi tgjleåk tikij`s qui dgaagrags p`r cgbg
grjókec` prisiktgb`.

 Ags `kbgs istgce`kgregs si riagce`kgk c`k ag mricuikceg, ag via`cebgb, ag tikseók y si

bijuistrg c`k ifijpa`s bi ag cuirbg bi ukg huetgrrg ` ekstrujikt`s jusecgais c`k
cuirbgs.

 Ga k` ixester trgksp`rti bi ikirhêg, k` p`bij`s c`ksebirgr ags `kbgs istgce`kgregs c`j`

`kbgs ik sikteb` istrect`.

 Ik ukg `kbg istgce`kgreg ia pgtrók bi ag `kbg k` si juivi, pir` se a` dgci a`s bijçs
iaijikt`s.

7?
AGL@\GR@RE@ BI MESECG EE

]EE. \IMI\IKCEGS

 Mrgkces X. Sigrs, Jgrn X. Vijgksny, it gA. Mêsecg Ykevirsetgreg

Ykevirsetgreg. R`j` <. 77ª ibeceók.

_igrs`k Ibucgceók. Jåxec` (<??2).

 _`wir Iaictr`kecs. K`tgs bi Gpaecgceók, Grjókec`s ik Sict`ris Ekbustregais.

\icupirgb` bi6 dttp6//www.b`wka`gbs.p`wiriaictr`kecs.c`j/7=%<?_@XI\%<?-
GCGBIJU/?7P_@XI\PGCGBIJUPHIKI\GAPGKREHY@S/pPhikirga/]MPEMS???3GI.p
bm.

 Jgtijçtecgs, Ibucgceók + Bevirseók. J`vejeikt` @kbuagt`re`  – @kbgs Istgce`kgregs.

\icupirgb` bi6 dttp6//jgtijghecgs.kit/j`vejeikt`-`kbuagt`re`-`kbgs-istgce`kgr
egs /

 Xeneaairgt`. Ejghik6 vgre`s  –  k`b`s. \icupirgb` bi6 dttp6//www.weneaairgt`.`rh

/ejghis/grcdevi/l/l5/<??47<<3779824!]gre`s-k`b`s.hem.

 SaebiSdgri. @kbg Istgce`kgre` ik ukg Cuirbg. \icupirgb` bi6 dttp6//is.saebi

sdgri.kit/j`leai/huist5lg52/ekm`rji-`kbgs-istgce`kgregs-ik-ukg-cuirbg-
prisiktgte`k-=39??5.

77