సపత్�� - 2010

ఉ�త ���ల �దయ్ �ం�ష�

www.freegurukul.org
“ఉ�త ���ల �దయ్ �ం�ష�” �వ్� ��వ�, ���య్ల� ��న �దయ్ ఉ�తం� + �లభం� + ఆకరష్�యం� +
�ణయ్త� �� అం�ం� �� �రయ్�మం� �గం� ఈ �సత్��న్ ��మల ��ప� �వ�థ్నం �� �� �ం� �క�ం�
అం��త్�న్�. ఇం�� �� ��� కృతజఞ్త ��య���ం��న్�.

�� �� �� �వల �సత్రణ� �గం� ఈ �ం�ష� �థ్�ంచబ�న�. ఈ సవ్చచ్ంద సంసథ్ �వ్�� అ�న్ �వ�
అం�ంచబ��. ఇ�వం� �సత్�� �� ��నటల్�� (�క) �క��త్ �� ��య�యం�. �� �� ��య్�ధ్�
ఉ�తం� అం�� ��త్�, త�వ్� ఉనన్త ��వ�, ���య్� క��న ��య్�ధ్ల� మన ���� అం�ంచవ�చ్. ��
క�� నవ �రత ��మ్ణ �రయ్�మం� ప���ట�, �గ�వ్మయ్ం అ�ట� ఆస�త్ ఉం� సం��ంచగల�.

ఈ �ం�ల� ఉ�తం� ఆ� �� � చ��ట�, ��మ�(��ల్�) ����ట� గల ��గ్�:

1) ��మల ��ప� �వ�థ్నం �� �� ��: http://ebooks.tirumala.org
2) ఉ�త ���ల �దయ్ �ం�ష� �� �� : www.freegurukul.org
3) �� �� �� �� : https://sites.google.com/site/sairealattitudemanagement
4) ��� ఆ�: Free Gurukul

గమ�క: భ�త్,�ఞ్న,ధరమ్ ���రధ్ం ఉ�తం� eBook �పం� ��మల ��ప� �వ�థ్నం �� స�యం� ఇవవ్డం
జ��ం�. ఇ� ��రజ్న దృ�ట్�� ఉ�త �వ. ఈ �వ� అంత�జ్లం��(ఇంట�న్�) ���స్ / ���� అభయ్ంత�� ���
అ��నన్ �సత్�ల� ��ంచటం జ��న�. అ���ం� ఏ�� అభయ్ంతరకర�న� ఉనన్� �� ��ప మన�, ���
�ల�ంచగల� అ� మన� ���ం��న్�.

Website: www.freegurukul.org Mobile App: Free Gurukul email: support@freegurukul.org

Facebook: www.facebook.com/freegurukul Helpline/WhatsApp: 9042020123

“ మన లకష్�ం: ��వ�, ���య్ల� ��న �దయ్ అ�� ఉ�తం� + �లభం� + ఆకరష్�యం� + �ణయ్త� �� అంద�� అం�ంచబ�� “

ఉ�త ���ల �దయ్ �ం�ష� – Free Gurukul Education Foundation

సరవ్ం పర�తమ్ �ద సమరప్ణమ�త్

��� ���నంద
K«∂_»~°=∞‡ ã¨`«∞ÖÏÅ ™ÈÉÏ#ñ ÉÏ_»~°=∞‡
‰õÄ_»∞#flk Ѩuñ E_ç‰õΩ_»<åKåi,
N=∞ǨŔܫ∞@ ã≤OQÍ~åÅ ˆH=∞~°∞^Œ∞
HÍ=Úx `«e¡Ü«∞@ K«Hõ¯ñ^Œ<åÅ ˆH=∞~°∞^Œ∞
™È=Úx `Àñ|∞@∞ì=@ ™⁄OѨÙñ QÆà◊ ˆH=∞~°∞^Œ∞
HÀ=∞ÖÏOy ~¸ K«∂_ç‰õΩ_»∞`« <åKåi
HõÅâßaú‰õÄñ`«∞~°@ QÆOcè~åÅ ˆH=∞~°∞^Œ∞
`«ÅñѨ Ö’Hõ=∂`«Ü«∞@ ^ŒÜ«∞ =∞i ÜÕ∞=∞~°∞^Œ∞
[Å[x"åã≤Ü«∞@ K«Å¡ñ^Œ# "Õ∞=∞~°∞^Œ∞
H˘Åñkg∞~° ~¸ K«∂_ç‰õΩ_»<åKåi
J=∞~°=Ok`«Ü«∞@ J>ˇì =∞Ç≤Ï "Õ∞=∞~°∞^Œ∞
J=∞$`«=Ú K«∞@ì=∞@ P#O^•Å ˆH=∞~°∞^Œ∞
`«q∞`À N "ÕOHõ>Ëâ◊√ñ ^•<≥ =zÛ ÃÑO_®¡_≥
H˘"≥∞~°=Ü«∞ã¨∞ K«∂_ç‰õΩ_»∞`«<åKåi
(26 – 246)

N QÀ^•^Õqx ã¨∞Îuã¨∂Î, N=∞ǨÅH˜Δ ‡x =i‚Oz# w`«q∞k.

^èŒ#∞~å‡ã¨OÖ’ ~ÀAH˘Hõ¯ áêâ◊√~åxfl „Ѩ}Ü«∞ÉèÏ=#`À áê_ç ™êfiq∞H˜
JiÊ`«O KÕã≤ N~°OQÆ<å^äŒ∞}˜‚ ÔH·=â◊O KÕã¨∞‰õΩ#fl ѨÙ}ºK«i`« PO_®àò!
`å#∞ ^èŒiOz# =∂Åefl N~°OQÆxH˜ JiÊOzOk HÍ|>Ëì P=ÚHõÎ
=∂ź^ŒÜ«∞x, K«∂_» ‰õΩ_»∞`«Î <åOKåi Jx H©iÎOK«|_»∞`«∞#flk.
=∞^èŒ∞~°ÉèíH˜ÎH˜ „ѨfHõ J~Ú# NQÀ^•^Õqx ÅH©Δ ‡^Õq JOâ◊OQÍ
ÉèÏqOz P~åkèOKå_»∞ J#fl=∞Ü«∞º.
 =ÚYºOQÍ =∞Ǩt=Ù_ç"∞≥ _»#∞ JÅO
áê~î°‰õΩʼnõΩ, ~°K«~Ú`«Å‰õΩ, U[O@¡‰õΩ, HõiOKÕ <åQÆ~åAÅ#∞ Ѩ\ ˜ì ã¨∞~°H˜Δ`«OQÍ
„âıÜ≥∂aèÖÏ+¨μʼnõΩ, JO^ŒiH© J_»=ÙÅÖ’H˜ =keÃÑ>Ëì 'ã¨~°ÊÉèÏ㨯~°∞_ç—
Hõ^äŒ ##∞fl Pâ◊Û~åºxH˜ QÆ∞iKÕã≤Ok. ã¨~°Ê
2 0 1 0
POQÆ¡ #∂`«# ã¨O=`«û~°
ÉèÏ㨯~°∞_»∞ x[OQÍ 'ã¨∞—ÉèÏ㨯~°∞_Õ!
– "åã¨∞Î ~å=∞K«O„^Œ, <≥Å∂¡~°∞.
=∞iÜ«Ú `≥eÜ«∞x P#O^ŒO.....
ã¨O„HÍOu â◊√ÉèÏHÍOHõÅΔ ∞. ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ K«^Œ∞=Ù`«∞O>Ë
=∂Ö’ `≥eÜ«∞x P#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
Nx"åã¨∞x Hõ~°∞}Ï Hõ\ÏHõΔ gHõΔ}ÏÅ∞ 'QÆ$ǨÏÅH˜Δ ‡—, 'ÉÏńѨɒ^èŒO—ÅÖ’ g∞~°∞
JO^ŒiÃÑ· „Ѩã¨iOKåÅx, JO^ŒiH© P ^Õ=^Õ=Ù_»∞ „ѨK∞« iOKÕ WuǨã¨H^õ <Œä åÅ∞ #∂`«# PÖ’
PÜ«Ú~å~ÀQƺ Sâ◊fi~åºÅ∞ K«#ʼnõΩ„¿Ñ~°}QÍ LO@∞<åfl~Ú. ã¨Oáê
Ñ„ ™¨ êkOKåÅx á„ êi÷ã∂¨ .Î ......... g∞ ^ŒH©Ü«∂Å∞ q*Ï˝#^•Ü«∞HõOQÍ LO@∞
ã¨ÑyΨ i <åfl~Ú. Nx"åã¨∞x Hõ$áêHõ\ÏHΔÍÅ∞ Ѩ„uHõ
Ü«∂[=∂<åºxH˜ qiqQÍ ÅaèOKåÅx
Jaè#O^Œ#Å∞ ^•fi~å ™êfiq∞bÅÅ∞, qq^èŒ Éèí‰õΩÎÅ
HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl#∞.
"Õ∞=Ú „Ѩu<≥ÖÏ N"åi =∂#㨠Jaè„áêÜ«∂Å∞ KåÖÏ ÉÏQÆ∞<åfl~Ú. –\˜. áêO_»∞~°OQÆ, K≥<≥·fl.
ѨلuHõ 'ã¨Ñ¨Îyi— HÀã¨O WO\˜e¡áêk 'ÉÏÅ"å‰õΩ¯— ji¬Hõ ÉÏÅÖ’¡ q*Ï˝#
"Õ~Ú Hõà◊§`À Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î LO\ÏO. c*ÏÅ∞ <å@∞`«∞#flk. g∞‰õΩ Jaè "≥∞^Œ_»∞‰õΩ "Õ∞`«
#O^Œ#Å∞. ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’ ^è•~å"åÇ≤Ï
– Ñ¨Öˇ¡O ã¨`«º<å~åÜ«∞}=¸iÎ, HõOQÍ g∞~°∞ #_»∞ѨÙ`«∞#fl 'NѨ^HˆŒ o— ji¬Hõ
^è~Œ ‡° =~°O. =∂ "≥∞^Œ_»∞‰õΩ K«Hõ¯\˜ "Õ∞`«. „Ѩu<≥ÖÏ
D ѨlÖò ѨÓ~°}HÀã¨O ѨÓ~°fiQÍ^ä•
LѨܫÚHõÎO! ÅǨÏi, ѨÙ~å}<å=∞K«O„kHõ =O\˜q
ã¨Ñ¨ÎyiÖ’ g∞~°∞ <≥Å<≥ÖÏ „ѨK«∞ ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’ =ã¨∞Î#fl K«∂_»_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk. J~Ú`Õ „Ѩâ◊flÅ∞
iã¨∞Î#fl 'ã¨O^ÕǨÅ∞–ã¨=∂^è•<åÅ∞— Jxfl "庙êÅ∞ P^蕺u‡Hõ l*Ï˝ã¨∞=Ù =∞s `ÕeHõQÍ HÍHõ H˘OK≥O [\˜ÅOQÍ
ʼnõΩ ZO`À LѨܫÚHõÎOQÍ L<åfl~Ú. LO>Ë ÉÏQÆ∞O@∞Ok.
^è•~å"åÇ≤ÏHõ =∂‰õΩ `≥eÜ«∞x q+¨Ü«∂
Wq =∂Ö’ ÉèíH˜Î ÉèÏ"åxfl ÃÑOá⁄Ok – a.QÆ∞~°∞‰õΩ=∂~ü Ô~_ç¤, u~°∞Ѩu.
Å#∞ ZxflO\˜<À `≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk.
ã¨∞Î<åfl~Ú. ã¨Ñ¨Îyi k#k<åaè=$kúx
Ѩ„uHõ Ü«∂[=∂<åºxH˜ =∂ Jaè#O^Œ
PHÍOH˜ãΔ ∞¨ <Î åfl#∞.
ZO`À W+¨ìO
#Å∞. „Ѩu=∂ã¨O PHõ~°¬}©Ü«∞"≥∞ÿ# "庙ê
– Zãπ.Ñ≤.ã¨∞ÉσÔ~_ç¤, „á⁄^Œ∞Ì@∂~°∞.
– l. Ѩ^•‡=f ZÅ¡Ñʨ , Ç≤ÏO^Œ∂ѨÙ~°O. Å`À, L`«¯O~î° HõeyOKÕ ^è•~å"åÇ≤ÏHõÅ`À,
Pâ◊~Û º° O.....! ^Õ=™ê÷#O HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ `≥eÜ«∞*Ë¿ã
q*Ï˝# c*ÏÅ∞ ^ŒÜ∂« =∞~Ú Ñ¨^•‡=f J=∞‡"åi ã¨Oáê^ŒHÜ © ∂« Å`À, ^Õ=™ê÷# ã‘fiÜ«∞ „ѨK∞«
ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’ N"åi =ÚYz„`«O`À "≥Å∞=_ç# #=O|~°∞ ~°} q=~åÅ`À =∞=∞‡efl PHõ@∞ì‰õΩ<Õ
„u=~°‚z„`åÅ∞ PHõ~°¬}©Ü«∞OQÍ LO@∞ ã¨OzHõ#∞ =i‚OK«_®xH˜ XHõ <åÅ∞Hõ ã¨Ñ¨Îyi JO>Ë =∂‰õΩ ZO`À W+¨ìO.
<åfl~Ú. 'N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° bÅÅ∞— ji¬Hõ ã¨iáÈ^Œ∞. – ÔH. K«O„^ŒâıY~° â◊~°‡, QÆ∞O@∂~°∞.
"ÕOHõ\Ï„k ã¨=∞O ™ê÷#O „|Ǩ‡O_Õ <åã≤Î H˜OK«#,
"ÕOHõ>Ëâ◊ ã¨"≥∂ ^Õ"À # Éèí∂`À # Éèíq+¨ºu. ã¨ÑÎ̈yi
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ ã¨z„`« =∂ã¨Ñ¨„uHõ
ã¨OѨÙ\˜ : 40 [#=i, 2010 ã¨OzHõ : 08
„Ѩ`ÕºHõ "庙êÅ∞
ã¨O„HÍOu Å” ã≤.q.<å~åÜ«∞} 5
P~ÀQƺ ÉèÏQͺŠѨO_»∞QÆ ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞ N=∞u *ˇ. „Ѩg} 7
u~°∞=∞ÖËâ◊√x J=`å~° qt+¨ì`« Ñ≤.Z<£.ǨÏi<å^äŒ ÉÏ|∞ 9
"≥OHõ#fl¿ã=Ö’... ~åÜ«∞Å∞ Ñ≤.q.ÅH©Δ ‡<å~åÜ«∞} 17
ã¨O^ÕǨÅ∞ – ã¨=∂^è•<åÅ∞ "≥Ú=fi =$ëê„kѨu 15
~åtѶ¨ÖÏÅ∞ *ˇ. K«O„^ŒâıY~° â◊~°‡ 37
^è•~å"åÇ≤ÏHõÅ∞
ÉèÏ~°`«O L+¨N 11
u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O _®II ÔH. ~å=∞Hõ$+¨‚ 40
QÆ$ǨÏÅH˜;
„Ѩã¨<åflH˜Δ N PO_®àò q. "ÕOHõ@ ã¨∞Éσ~å=Ù 20
ÉÏÅ"å‰õΩ¯
QÀqO^•..! QÀqO^•...!! q.Ñ≤.Zãπ.„Ѩ"≥∂^• Éèí"åx 22
JHõ~Δ å=∞$`«O
ëÈ_»â’ѨKå~° qt+¨ì`« _®II Zãπ. ѨÓ~°‚=o¡ 29
ÉÏÅ„Ñɨ ’^èOŒ
PÖ’K«# PK«~°}‰õΩ ~å‰õΩO>Ë...? q.âߺ=∞ÖÏ^Õq 35
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° bÅÅ∞
ÉèíHõÎ "å`«ûźO Zãπ.q.t=~å=∞Hõ$+¨‚ 36

QÆ`«O h KÕ`«∞Ö’¡ ÖË^Œ∞ =∞# ^Õ"åÅÜ«∂Å∞

HÍx Éèíq+¨º`«∞Î h QÆ∞Ñ≤Ê\’¡<Õ LOk N ™œ=∞º<å^䌙êfiq∞ PÅÜ«∞O Ñ≤.Hõ$+¨=‚ ¸iÎ 45

Q“~°= ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ : =ÚY z„`«O :

S."≥·.P~ü. Hõ$ëê‚~å=Ù, S.U.Zãπ.,
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u.u.^Õ.
„ѨK«∞~°}Hõ~°Î – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
ã≤. ⋷ʼnõΩ=∂~ü, ZO.U.
ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
^è•~å ã¨∞„ÉǨχ}ºO, ZO.U.
LѨ–ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
_®II ÔH. ~å^è•~°=∞}
=Ú„^•Ñ¨‰õΩ_»∞ :
q. ™êO|t=~å=Ù, _ç.Ñ≤.\˜.,
"Õ∞<Õ[~°∞, =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞O, u.u.^Õ.
_ç.\˜.Ñ≤. : „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ "åi HÍ~åºÅÜ«∞O
q=~åʼnõΩ :
PÜ«Ú^èŒ^è•i N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
z=i ѨÙ@ : ã¨Ñ¨Îyi, u.u.^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
<å~åÜ«∞}˜ ~°∂ѨOÖ’ N Ѩ^•‡=f J=∞‡"å~°∞ u~°∞Ѩu – 517 083,
á¶È#∞ : 0877–2264543
D ã¨OzHõÖ’x ~°K«~Ú`«Å Jaè„áêÜ«∂Å∞ =ºH˜ÎQÆ`«"≥∞ÿ#q.
„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ QÍx, q_ç „Ñ¨u –– ~°∂. 5–00
ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 60–00
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O QÍx "å\˜H˜ ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOK«~°∞. rq`« K«O^•–– ~°∂. 500–00
 P#O^ŒxÅÜ«Úx 'ã¨fi~°‚— â’Éèí
J+¨ì=∞OQÆà◊ =ã¨∞Î *Ïa`åÖ’ ã¨fi~å‚xH˜ „Ѩ=ÚY™ê÷#=ÚOk. HõÖϺ} "ÕkHõÅ ^ŒQÆæ~° ã¨∞=~°‚O,
ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞, QÀ=Ù, Ѷ¨∞$`«=Ú, [Å=Ú ÖÏO\˜q L#flKÀ@ â◊√ÉèÏÅ∞ ã¨∞MÏÅ∞ ã¨O„áêÑ≤ΙêÎÜ«∞<Õk
P~°¬ÉèÏ=#.
N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù Ñ‘`åO|~°^è•~°∞_»x „Ѩfu. 'Åe`å^Õqx Ñ‘`«=~å‚uQÆifi`«— JO\Ï~°∞. JO>Ë
ã¨O㨯 $`«OÖ’ Ñ‘`«=~°‚O J<Õ Ñ¨^•xH˜ |OQÍ~°∞ ~°OQÆ∞ Jx J~°÷O. |∞∞+¨μÅ HÍëêÜ«∞ =¢ã¨Î^è•~°}
‰õÄ_® D ~°OQÆ∞‰õΩ#fl „áê=ÚYº`«#∞ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk. ^蕺#ã≤÷uÖ’ Ѩ~åHÍ+¨ª‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ#fl Ü≥∂yH˜ XHõ
ã¨fi~°‚=∞Ü«∞ LëÈ^ŒÜ«∞HÍO`«∞Å∞ ^Œ~°≈#q∞™êÎ~Ú. k<ÕO„^Œ K«O„^Œ∞ŠǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ ‰õÄ_® `˘e ã¨O^茺Å∞,
=∞e ã¨O^茺Å∞ ã¨fi~°‚ѨلuHõÖÏ¡ PHÍâßxH˜ JO^•efl ǨÏ`«Îo™êÎ~Ú. K«∂ѨىõΩ, =∞#ã¨∞‰õΩ PǨ¡^•xfl
HõeyOKÕ =~°‚OQÍ =∂#ã≤Hõ P^蕺u‡Hõ âߢã¨ÎA˝Å∞ JO@∞O\Ï~°∞.
P#O^ŒxÅÜ«∞Ѩ٠ã¨∞=~°‚HÍO`«∞Å∞ Wk=~°ˆH Éèí‰õΩΊǨÏ$^ŒÜ«∞HÍ™ê~åÅÖ’ „ѨuaOaã¨∂Î
L`åûǨxfl, LÖÏ¡™êxfl „¿Ñˆ~Ñ≤ã¨∂Î L<åfl~Ú. D <ÕѨ^䌺OÖ’ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O HõeÜ«ÚQÆ
"≥·‰õΩO~î°∞x PÅÜ«∞ ‰õΩ_®ºÅ#∞ 'J#O`« ã¨fi~°‚=∞Ü«∞O— Ѩ^äŒHõO ^•fi~å ѨÓiÎQÍ ã¨∞=~°‚=∞Ü«∞O KÕÜ«∂Åx
W\©=Å ã¨OHõeÊOzOk. áêÅHõ=∞O_»e ‰õÄ_® D q+¨Ü«∞OÖ’ `«#=O`«∞ Hõ$+≤`À, ^•`«Å #∞O_ç
ã¨∞=~å‚xfl ã¨O„QÆÇ≤Ï™ÈÎOk. J~Ú`Õ, PÅÜ«∞ „áêp#`«#∞ `≥e¿Ñ ‰õΩ_»º âßã¨<åÅ∞, `«k`«~° Kåi„`«Hõ
P^è•~åÅ∞ |OQÍ~°∞ ˆ~‰õΩÅ `åѨ_®Å`À =∞~°∞QÆ∞#Ѩ_Õ Ñ¨iã≤÷u L`«Ê#fl=∞=Ù`«∞O^Œ<Õ JÉèíºO`«~åÅ∞
=ºHõÎ=∞Ü«∂º~Ú.
D <ÕѨ^䌺OÖ’ P#O^ŒxÅÜ«∞ „áêHÍ~åÅÃÑ· L#fl âßã¨<åÅxflO\˜h u.u.^Õ. áêÅHõ=∞O_»e
*Ï„QÆ`«ÎQÍ, Ü«∞^ä•`«^äŒOQÍ _çl@Öˇ·*ò KÕã≤, Jxfl ÉèÏ+¨Ö’¡H˜ J#∞ã¨$[# KÕ~ÚOzOk. „ѨѨOK«"åºÑ¨ÎOQÍ
Z=Ô~·<å, ZHõ¯_≥·<å, ZѨC_≥·<å K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ gÅ∞QÍ, "Õ∞^ä•=ÙÅ`À áê@∞ JO^Œi =∞<ÀÉèÏ"åÅ∞ ^≥|ƒu#
‰õΩO_® ^Õ=™ê÷#O "≥ÉòÃã·\òÖ’ xH˜ΔѨÎO KÕã≤Ok. g\˜<Õ u.u.^Õ=™ê÷#O ѨÙ~å=ã¨∞Î „Ѩ^Œ~°≈#âßÅÖ’ Éèí„^Œ
ѨizOk.
ã¨OѨ^ŒÅ‰õΩ =¸ÅHÍ~°}"≥∞ÿ# N=∞ǨÅH˜Δ ‡x =HõΔóã¨÷ÅOÖ’ xÅ∞ѨىõΩ#fl N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ –
Páê^Œ=∞ã¨ÎHõO J=¸Åº"≥∞ÿ# =„["≥·_»∂~åºk PÉèí~°}ÏÅ`À he"Õ∞Ѷ¨∞O #HõΔ„`åÅ`À „H˜H˜¯iã≤ L#fl@∞¡
Éèí‰õΩÎʼnõΩ ^èŒQÆ^ŒúQÍÜ«∞=∂#OQÍ ^Œ~°≈#q∞ã¨∂Î LO\Ï_»∞. JÖÏO\˜ x`«ºHõÖϺ}K«„Hõ=iÎ x"åã¨O ã¨fi~°‚
=∞Ü«∞OQÍ HÍO`«∞b#_»O ã¨Ç¨Ï[O. D ^Œ$+≤ì`À K«∂ã≤#ѨC_»∞ `«# PÅÜ«∂xfl `«<Õ Hõ#HõHÍO`«∞Å`À
xOѨÙHÀ"åÅ<Õ ã¨OHõÖÏÊxfl Éèí‰õΩÎÅÖ’ HõeÊOKå_»<Õ K≥ѨCHÀ"åe.
Juâ◊Ü«∞Oɡ·# âıëêK«ÖÏ„QÆ=Úñ QÆO\˜, „ѨuÖËx QÀѨÙ~°„ѨÉèíÅ∞ QÆO\˜,
Hõ#Hõ~°`«flHõ"å@HÍOuѨÙO[=Ú QÆO\˜, ã¨Ç¨Ï[#=~°`«flHÍOK«#"ÕkHõÅ∞ QÆO\˜
– Jx P<å_Õ J#fl=∞Ü«∞º P#O^ŒxÅÜ«∂xfl XHõ ã¨fi~°‚nkè`«∞Å`À ã¨fiÑ≤flOKå_»∞. P HõÅ
™êHÍ~°O J=Ù`«∞O^Œx Pt^•ÌO!
 # ÃÇ·ÏO^Œ= r=# q^è•#OÖ’ „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#q
ѨO_»∞QÆÅ∞. ѨO_»∞QÆÖ’¡ ÃÑ^ŒÌ ѨO_»∞QÔ #· ã¨O„HÍOu
J`«ºO`« ѨÙ}º„Ѩ^Œ"≥∞ÿ#k. rq`åxH˜ H˘`«Î HÍOuxKÕÛ D
ѨO_»∞QÆH˜ ZO`À „áêâ◊ã¨Îº=ÚOk. nxfl J<åkQÍ „â◊=∞‰õΩ
P~å^茺™ê÷#q∞zÛ# Ѩ~°fik#OQÍ Ñ¨iQÆ}˜™êÎ~°∞. ^Õâ◊=∞O`«\Ï
D ѨO_»∞QÆ#∞ JO^Œ~∂° "Õ_∞» HõQÍ ÉèHí `Θ À x~°fiÇ≤ÏOK«∞‰õΩO\Ï~°∞.
ã¨∂~°∞ºx qq^èŒ~åt K«„Hõ„Éèí=∞}"Õ∞ ã¨O„HÍOu.
ã¨∂~°∞º_»∞ XHõ ~åt #∞Oz =∞~˘Hõ ~åtH˜ =∂~°\Ïxfl ã¨O„Hõ
=∞}O (ã¨O„HÍOu) Jx JO\Ï~°∞. ã¨∂~°∞º_»∞ =∞Hõ~°~åtÖ’
„Ѩ"ÕtOK«_»"Õ∞ =∞Hõ~° ã¨O„Hõ=∞}O. ZO`À ѨÙ}º„Ѩ^Œ"≥∞ÿ#
L`«Î~åÜ«∞} ѨÙ}ºHÍÅO ã¨∂~°∞ºx =∞Hõ~°~åt „Ѩ"Õâ◊O`À
P~°OÉèí=∞ø`«∞Ok. qâı+¨"≥∞ÿ# D =∞Hõ~° ã¨O„HÍOu ѨO_»∞QÆ<Õ
=∞#O Ѷ¨∞#OQÍ [~°∞ѨÙH˘O@∞<åflO. D ã¨O„HÍOu<Õ
''á⁄OQÆÖò—— Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. D ã¨O„HÍOu â’Éèí „â◊=∞
r=ÙÖˇ·# Ô~·`«#flÅ ^è•#ºÅH˜Δ ‡ P~å^èŒ#`À "≥Ú^ŒÖ∫`«∞Ok.
ã¨O„HÍOu ѨO_»∞QÆ ã¨O|~åÖ’¡ "≥Ú^Œ\ ˜~ÀA Éè’y.
QÀ^•^Õq ^èŒ#∞~å‡ã¨ „=`«=∂K«iOz N~°OQÆ<å^äŒ∞x q"åǨÏ
=∂_ç# ~ÀA. P"≥∞ ã¨~fi° Éè’QÍÅ∞ J#∞Éèqí Oz# ~ÀAH˜ ''Éè’y——
J<Õ ¿Ñ~°∞ =zÛOk. J^Õ =∞# Éè’y ѨO_»∞QÆ.
D ~ÀA# „Ѩu WÅ∂¡ ™êfiQÆ`« `À~°}ÏÅ`À ~°OQÆ
=Å∞¡Å`À ѨO_»∞QÆ "å`å=~°}O`À Hõ#∞qO^Œ∞ KÕã¨∞ÎOk. „Ѩu
WO\˜=ÚOy@ HõàÏ"≥·Éèí=O L\˜ìѨ_»∞`«∞#fl qq^èŒ~°HÍÅ, ~°OQÆ∞
ã¨OHÍ„Ou ÅH˜Δ ‡
– ã≤.q.<å~åÜ«∞}, Ç≤ÏO^Œ∂ѨÙ~°O
~°OQÆ∞Å =ÚQÆ∞æÅ =∞^茺 QÀ=∞Ü«∞O`À KÕã≤# Q˘Éˇƒ=∞‡Å∞ ÃÑ\˜ì
Q˘aƒ áê@Å∞ áê_»∞`å~°∞. "å\˜H˜ Ѩã¨∞Ѩ٠‰õΩO‰õΩ=∞ ÃÑ\˜ì
Q“s^Õq ã¨fi~°∂ѨOQÍ ÉèÏqOz Q˘Éˇƒ=∞‡Å K«∞@∂ì u~°∞QÆ∞`«∂
''ã¨OѨ^ŒeKÕÛ ã¨O„HÍOuÅH˜Δ ‡H˜ Q˘aƒà’§—— JO@∂ áê@Å∞
áê_»∞`«∂ Ǩ~°`«∞Å∞ W™êÎ~°∞. H˘xfl „áêO`åÖ’¡ ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞
~ÀA# D Q˘Éˇƒ=∞‡ Ñ≤_H» Åõ `À á⁄~Úº "≥eyOz á⁄OQÆe KÕã≤
ã¨∂~°∞ºxH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ x"Õk™êÎ~°∞. D ~ÀA #∞O_ç =¸_»∞
~ÀAÅáê@∞ ''ÉÁ=∞‡Å H˘Å∞=Ù—— ÃÑ_»`å~°∞. ¿Ñ~°O\Ïà◊§`À,
|O^èŒ∞q∞„`«∞Å`À ѨO_»∞QÆ â◊√ÉèÏHÍOHõΔÅ∞ `≥Å∞ÊH˘O@∂ Ñ≤O_ç
=O@HÍÅ#∞ JO^Œ*Ëã¨∞‰õΩO@∂ „Ѩu WÅ∂¡ â’ÉèÏÜ«∞=∂#OQÍ
ѨO_»∞QÆ ã¨O^Œ_ç`À Hõà◊Hõà◊ÖÏ_»∞`«∂ LO@∞Ok.
Ô~O_»=~ÀA ã¨O„HÍOu ѨO_»∞QÆ. D ~ÀA ã¨∂~°∞º_»∞
=∞Hõ~°~åtÖ’ „Ѩ"Õt™êÎ_»∞. JO^Œ∞=Å¡ ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞xH˜
ѨÓ[Å∞ x~°fiÇ≤Ï™êÎ~°∞. D ѨO_»∞QÆ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ô~·`«∞ʼnõΩ
ѨO@Å∞ ÉÏQÍ Ñ¨O_ç ^è•#ºÅH˜Δ ‡ WO\˜H˜ =zÛ KÕˆ~ â◊√Éèí
`«~°∞}O. J#fl^•`«Öˇ·# Ô~·`«∞ʼnõΩ QÍ^≥ÅxO_® ^è•#ºO ѨÙ+¨¯
ÅOQÍ LO_ÕHÍÅO. D ^è•<åºxfl WO\˜e¡áêk ^è•#ºÅH˜Δ ‡QÍ

ã¨O„HÍOu
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ
D "庙êxfl
„ѨK«∞iã¨∞Î<åflO.

[#=i, 2010 XHõ z~°∞#=Ùfi =∞# Hõëêìxfl `˘Åyã¨∞ÎOk 5

 N"åi PÅÜ«∞O – u~°∞=∞ŠѨÓl™êÎ~∞° . ѨÓ*Ï=∞Ok~°OÖ’ XHõ Ñ‘~O°î
ÃÑ·# N =∞ǨÅH˜Δ ‡ áê^ŒO =ÚQÆ∞æ"Õã≤,
j„Ѷ¨∞ ^Œ~°≈#O H˘`«Î ^è•#ºO`À Ñ≤O_ç=O@Å∞ KÕã≤
™ê=∂#º Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ ã¨~fi° ^Œ~≈° # ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ "≥‰· Ωõ O~îO° ‰õĺ HÍOÃÑH¡ û± –1 <≥·"Õ^ŒºOQÍ ã¨=∞iÊOz ѨÓ[Å∞ x~°fi
Ö’x ÃãÖÏ¡~°∞ „Ѩ"Õâ◊O ^•fi~å „Ñ¨`ÕºHõ ‰õĺ Öˇ·<À¡ N"åix ^Œi≈OK«∞‰õΩ<Õ ™œHõ~°ºO Ç≤Ï™êÎ~°∞.
HõeÊOK«|_çOk. „Ѩ`ÕºHõ \˜ÔH¯@∞ì ^èŒ~° ~°∂.300/– (XHõ =ºH˜ÎH˜ =∂„`«"Õ∞ „Ѩ"Õâ◊O). D ѨO_»∞QÆ ~ÀAÅÖ’ ǨÏi
D \˜ÔH¯@∞¡ "≥·‰õΩO~î°O ‰õĺ HÍOÃÑ¡H±û –1 Z^Œ∞~°∞QÍ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞|_ç# <åÅ∞QÆ∞ ^•ã¨∞Å∞ JO^Œ"≥∞ÿ# „Ѩ`ÕºHõ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞
H“O@~°¡Ö’ xs‚`« ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ á⁄O^Œ=K«∞Û#∞. ^èŒiOz ''ǨÏiÖ’ ~°OQÆ Ç¨Ïi——– JO@∂
â◊x"å~°O, Pk"å~°O L^ŒÜ«∞O 4.00 QÆOIIÅ #∞O_ç L^ŒÜ«∞O 5.00 QÆOIIÅ =~°‰õΩ =∞^èŒ∞~°QÍ#O`À WO\˜O\˜H˜ =™êÎ~°∞.
=∞iÜ«Ú L^ŒÜ«∞O 7.00 QÆOIIÅ #∞O_ç ™êÜ«∞O„`«O 6.00 QÆOII =~°‰õΩ ''JÜ«∞º "åiH˜ ^ŒO_»O ÃÑ@∞ì† J=∞‡QÍiH˜
™È=∞"å~°O ~å„u 9.00 QÆOII #∞O_ç ~å„u 11.00 QÆOIIÅ =~°‰õΩ ^ŒO_»O ÃÑ@∞ì—— – JO@∂ Z^Œ∞ÅÌ `À QÆOy
L^ŒÜ«∞O 8.30 QÆOIIÅ #∞O_ç ™êÜ«∞O„`«O 6.00 QÆOIIÅ =~°‰õΩ Ô~^Œ∞ÌÅ"å~°∞ JO^Œih JÅiOѨ*Ë™êÎ~°∞.
=∞OQÆà"◊ å~°O
~å„u 9.00 QÆOIIÅ #∞O_ç ~å„u 11.00 QÆOIIÅ =~°‰õΩ `«=∞‰õΩ#flO`«Ö’ ZO`À H˘O`« D ~ÀA#
L^ŒÜ«∞O 9.30 QÆOIIÅ #∞O_ç ™êÜ«∞O„`«O 6.00 QÆOIIÅ =~°‰õΩ ¿Ñ^Œ™ê^ŒÅ‰õΩ ^•#O KÕ™êÎ~°∞.
|∞^è"Œ å~°O
~å„u 9.00 QÆOIIÅ #∞O_ç ~å„u 11.00 QÆOIIÅ =~°‰õΩ
㨠O „HÍOu =∞~° ∞ 㨠\ ˜ ~ÀA
L^ŒÜ«∞O 9.00 QÆOIIÅ #∞O_ç ™êÜ«∞O„`«O 6.00 QÆOIIÅ =~°‰õΩ
QÆ∞~°∞"å~°O Hõ#∞=∞. nx<Õ Ñ¨â◊√=ÙŠѨO_»∞QÆ Jx
~å„u 9.00 QÆOIIÅ #∞O_ç ~å„u 11.00 QÆOIIÅ =~°‰õΩ
L^ŒÜ«∞O 10.00 QÆOIIÅ #∞O_ç ™êÜ«∞O„`«O 6.00 QÆOIIÅ =~°‰õΩ Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. =∂#=¿ã=‰õΩ JOH˜`«"≥∞ÿ#
â◊√„Hõ"å~°O =¸QÆ r"åÅÃÑ· J#∞~åQÍxH˜ zǨÏflOQÍ
~å„u 9.00 QÆOIIÅ #∞O_ç ~å„u 11.00 QÆOIIÅ =~°‰õΩ
D ѨO_»∞QÆ#∞ [~°∞ѨىõΩO\Ï~°∞. D
Pi˚`« ¿ã=ÅÖ’ áêÖÁæ<Õ QÆ$ǨÏã¨∞Å÷ ∞ „H˜O^Œ ¿Ñ~˘¯#fl ã¨=∞Ü«∂ʼnõΩ "≥‰· Ωõ O~îO° ~ÀA# Ô~·`«∞Å∞ – Ѩq„`«`«H˜ zǨÏfl"≥∞ÿ#
‰õĺ HÍOÃÑ¡H±û–1Ö’ Ǩ[~°∞ HÍ=Åã≤ LO@∞Ok. QÀ=ÙÅ#∞ JÅOHõ i Oz Ѩ Ó l™êÎ ~ ° ∞ .
=º=™êÜ«∞ Ѩ#∞ÅÖ’ áêÅ∞ѨOK«∞H˘x
~ÀA ¿ã=/L`«û=O ¿Ñ~°∞ Ǩ[~°∞ HÍ"åeû# ã¨=∞Ü«∞O
„â◊q∞Oz, ѨO@ʼnõΩ ™êÜ«∞"≥∞ÿ xez#
™È=∞"å~°O qâı+¨Ñ¨Ó[ L^ŒÜ«∞O 5.00 QÆOIIʼnõΩ |ã¨=#flʼnõΩ QÆ[˚Å∞ Hõ\ ˜ì ѨÓÅ=∂ÅÅ`À
=∞OQÆà◊"å~°O J+¨ì^Œà◊ áê^ŒÑ¨^•‡~å^èŒ#O L^ŒÜ«∞O 5.30 QÆOIIʼnõΩ Tˆ~yOz "Õ_∞» Hõ KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï~°∞. ~Ô `· #« flÅ∞
|∞^èŒ"å~°O ã¨Ç¨Ï„㨠Hõà◊âßaè¿+HõO L^ŒÜ«∞O 5.30 QÆOIIʼnõΩ D ѨO_»∞QÆ ~ÀAÅÖ’ HÀÖÏǨÏÅOQÍ
QÆ∞~°∞"å~°O u~°∞áêÊ=_» L^ŒÜ«∞O 5.30 QÆOIIʼnõΩ HÀÖÏ@O, K≥Hõ¯ Éèí[#Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# P@
áê@ÅÖ’ áêÖÁæx `«=∞ HõëêìÅhfl =∞~°z
HõÖϺ}À`«û=O, L^ŒÜ«∞O 10.00 QÆOIIÅ #∞O_ç qO^Œ∞ q<À^•Å`À QÆ_»∞ѨÙ`å~°∞. =ÚK«Û
x`«ºã¿ =Å∞
_ÀÖ’`«û=O/ TO[Öò¿ã= L^ŒÜ«∞O 11.00 QÆOIIÅ =~°‰õΩ >ˇÿ# D =¸_»∞ ~ÀAŠѨO_»∞QÆ ã¨O|
„Ѩ`ÕºHõ L`«û= ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ ÃÑ· ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ ã¨fiÅÊ =∂~°∞ÊÅ∞O_»=K«∞Û ~åÅ∞ JO^Œih JÅiOz rq`åxH˜ H˘`«Î
– HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi HÍOux KÕ‰õÄ~°∞™êÎÜ«∞#_»OÖ’ Juâ◊
Ü≥∂H˜Î ÖË^Œ∞.
6 J*Ï˝<åxfl `≥Å∞ã¨∞HÀ=@"Õ∞ x["≥∞ÿ# *Ï˝#O ã¨ÑyΨ i
 „uO|=à◊§‰õΩ HÍ~°}Éèí∂`«∞_≥· HÍÅQÆ=∞<åxH˜ „Ѩ^è•#
~å HÍ~°‰Ωõ _≥#· ã¨∂~°ºÉèQí "Æ å#∞_»∞ „Ѩ`º« HõOΔ QÍ ^Œ~≈° #q∞KÕÛ P~ÀQƺ ÉèÏQͺŠѨO_»∞QÆ
ÉèíQÆ=O`«∞_»x ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ qâßfiã¨O. JO^Œ∞KÕ`«<Õ "Õ∞Ѷ¨∂
=$`«"≥∞ÿ ã¨∂~°∞º_»∞ Hõ#Ѩ_x» ~ÀA#∞ ^Œ∞iÌ#OQÍ ÉèÏq™êÎ~∞° . ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞
JÖÏO\˜ ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}∞_»∞ ã¨=∞ã¨Î K«~åK«~° „ѨH$õ uH˜ K≥`· <« åºxfl – N=∞u *ˇ. „Ѩg}, Hõ~°∂flÅ∞
Hõeyã¨∞Î<åfl_»x K≥ѨÊ@O ZO`«=∂„`«O Juâ◊Ü≥∂H˜Î HÍ^Œ∞.
JO^Œ∞=ÖË¡ „Ѩux`«ºO Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨∂~åº~å^èŒ#Å`À, ã¨∂~°º
áÈã≤ náê~å^èŒ# KÕÜ«∞=Öˇ#∞. P náêxfl `«ÅÃÑ· ÃÑ@∞ì‰õΩx
#=∞™ê¯~åÅ`À ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}∞x JiÛã¨∞ÎO\Ï~°∞. „Ѩ`Õº
ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}∞x D q^èŒOQÍ ^蕺xOKåe.
HõOQÍ ã¨∂~°∞ºx QÆ∞iOz# Ѩ~fi° OQÍ qâı+¨ P~å^è#Œ k#OQÍ
#=∞ ¿ãÎ ~°∞„^Œ~°∂áêÜ«∞ ~°™ê<åO Ѩ`«ÜÕ∞ #=∞ó,
'~°^ãŒä Ѩ qΨ ∞— Ѩ~fi° k<åxfl Ѷ∞¨ #OQÍ [~°∞ѨىõΩO\Ï~°∞. =~°∞}ÏÜ«∞ #=∞¿ãÎ-ã¨∞ΠǨÏi"å㨠#"≥∂-ã¨∞Î `Õ .
„Ѩu ã¨O=`«û~°O =∂Ѷ¨∞=∂ã¨OÖ’ â◊√^Œúã¨Ñ¨Îq∞ <å_»∞ Ü«∂=[˚#‡Hõ$`«O áêѨO =∞Ü«∂ [#‡ã¨∞ ã¨Ñ¨Îã∞¨ ,
=KÕÛ '~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞—x ã¨∂~°º[Ü«∞Ou Jx, ã¨∂~°º„=`«O Jx `« <Õ‡ ~ÀQÆO K« â’HõO K« =∂Hõs ǨÏ#∞Î ã¨Ñ¨Îg∞.
[#h ã¨~°fiÉèí∂`å<åO ã¨Ñ¨Îg∞ ã¨Ñ¨Î ã¨ÑH≤Έ ,
Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. ã¨~°fi"åºkè Ǩψ~ ^Õq #=∞¿ãÎ ~°q =∞O_»ÖË .
Ü«∞™ê‡ #‡#fiO`« ~å^Ò`«∞ WÖÏQÆ ã¨∂~°∞ºx ã¨∞ÎuOz# Ñ≤^ŒÑ¨ nѨ*’º`«∞Å#∞
~°^äŒ =∂Ѩ٠iÌ"åHõ~åó,
h\˜Ö’ =^ŒÖÏe. =∞m§ ™êfl#O KÕã≤ Ñ≤`$« ^Õ=`«Å‰õΩ, ^Õ=`«Å‰õΩ
=∂Ѷ¨∞=∂ã¨ã¨º ã¨Ñ¨Î=∂ºO
`«™ê‡ `åû ~°^äŒã¨Ñ¨Îg∞. `«~Ê° }Ï^Œ∞Å∞ =^ŒÖÏe. P `«~åfi`« „u=¸iÎ ã¨fi~°∂ѨÙ_≥#· ã¨∂~°º
ÉèíQÆ"å#∞x ѨÙ+¨Ê K«O^Œ# `åO|∂ÖÏ^Œ∞Å`À JiÛOKåe. WÖÏ
=∂Ѷ¨∞=∂ã¨OÖ’ ''â◊√^Œúã¨Ñ¨Îq∞——, ã¨∂~°ºã¨Ñ¨Îq∞ Jh,
KÕ¿ãΠѨÙ}ºO =$kú K≥O^Œ∞`«∞Ok. PÜ«Ú~å~ÀQƺ ã¨OѨ^ŒÅ∞
~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞ Jh, JK«ÖÏã¨Ñ¨Îq∞ Jh, =∞Ǩã¨Ñ¨Îq∞ Jh, ã¨Ñ¨Î
HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
ã¨Ñ≤Îã¨Ñ¨Îq∞ Jh .... WÖÏ Z<Àfl¿Ñ~°¡`À Ñ≤Å∞=|_»_»"Õ∞QÍHõ,
ã¨∂~åº~å^èŒ#‰õΩ ã¨∂~°º„=`åxH˜ qt+¨ì"≥∞ÿ# Ѩ~°fik#OQÍ HÍx H˘xfl „áêO`åÖ’¡ ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞ =ÚO^Œ∞<å\˜
ÉèÏã≤ã¨∞Î#fl ~ÀA '~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞— k#O. +¨+≤ª~ÀA# ѨzÛ#∞=ÙfiÅÑ≤O_çx â◊s~åxH˜ ~°∞^Œ∞̉õΩx ™êfl#O
ã¨∂~°º„QÆǨÏ} `«∞ÖϺ ™ê K≥Ü∂« ºÅh, P `«~åfiu~ÀA J#QÍ ~°^ãŒä Ѩ qΨ ∞<å\˜ J~°∞}À^ŒÜ∞«
â◊√HÍ¡ =∂Ѷ¨∞㨺 ã¨Ñ¨Îg∞, "Õà◊Ö’ lÖË¡_»∞ P‰õΩÅ∞ ÖË^• ˆ~QÆ∞ P‰õΩÅ#∞ `«ÅÃÑ·#,
J~°∞}À^ŒÜ«∞ "ÕàÏÜ«∂O [#=i 22 Éèí∞*ÏÅÃÑ·# KÕ`«∞ÅÃÑ·# ÃÑ@∞ìH˘x ™êfl#O K≥Ü«∂º
™êfl#O `«„`« =∞ǨѶ¨Å"£∞ . ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞ ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ Åx „Ѩã≤^ŒúOQÍ K≥ѨÊ|_»∞`«∞#flk. JO^Œ∞Ö’#∞
=∂Ѷ¨∞=∂¿ã ã≤`Õ Ñ¨ˆHΔ D "庙êxfl „ѨK«∞iã¨∞Î<åflO `≥Å¡lÖË¡_»∞ P‰õΩÅ∞ J~Ú`Õ =∞s „âı+¨ªO. J~°¯
ã¨Ñ¨Îg∞ HÀ\˜ ѨÙ}º^•, Ѩ„`åÅ∞ â◊s~åxH˜ `«ye#O^Œ∞=Å¡ Z<Àfl ~ÀQÍÅ∞
‰õΩ~åº`ü, ™êfl<å~°… º^•<åÉèϺO áÈ`åÜ«∞x, JO^Œ∞Ö’#∞ ã¨∂~°∞ºxH˜ „Ñ‘uHõ~"° ∞≥ #ÿ ~°^ãŒä Ѩ qΨ ∞
PÜ«Ú~å~ÀQƺ ã¨OѨ^Œó . <å_»∞, ã¨∂~°∞ºxH˜ W+¨"ì ∞≥ #ÿ J~°¯Ñ¨„`åÅ`À ™êfl#O KÕã#≤ O^Œ∞=Å¡
~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞H˜ =ÚO^Œ∞~ÀA J#QÍ +¨+‘ªk#=Ú# Z<Àfl ~ÀQÍÅ∞ áÈ`åÜ«∞x, P~ÀQƺO HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx JO\Ï~°∞.
UHõÉèí∞HõÎ=Ú`À ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}∞x ѨÓlOKåe. =∞~°∞<å_»∞ H˘xfl „áêO`åÖ’¡ ^èŒ#∞~å‡ã¨OÖ’ <≥ÅO`å WO\˜ =ÚOy\’¡
ã¨Ñ¨Îq∞<å\˜ „áê`«óHÍÅOÖ’x ™êfl<å^Œ∞Å=Å¡ =∞ǨѶ¨ÖÏ^Œ∞Å∞ ÃÑ\˜ì# ZO_ç# Q˘Éˇƒ=∞‡Å#∞ WO\˜ P~°∞|Ü«∞@ "≥eyOz
ã≤k™ú êÎÜ∞« h, K≥Ñʨ |_»∞`«∞#flk. ™êfl#O KÕã#≤ `«~åfi`« |OQÍ~°∞, "å\˜ÃÑ· P=ÙáêÅ#∞ =∞iyOz ã¨∂~°ºHÍOuÖ’ áêÜ«∞™êxfl
"≥O_ç, ~åy, =∞\˜ì, „Ѩq∞^ŒÅÖ’ ^ÕxÖ’<≥·<å 㨈~ #∞=ÙfiÅ#∂<≥ =O_ç ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞xH˜ x"Õk™êÎ~°∞. P áêÜ«∞™êxfl „Ѩ™ê
[#=i, 2010 Ñ¨Öˇ¡ã‘=∞ =∂#"åoH˜ `«e¡=O\˜k 7
 N ã¨∂~°º ã¨∞„ѨÉèÏ`«O
¿ÇÏ „ѨÉèÏHõ~°! Pk`«º ¿ÇÏ „ѨK«O_»!
uq∞~° ~åHõΔ㨠ã¨OǨ~°! k=º`Õ[!
J+¨ì kHÍÊʼnõΩÅ #∞`«∞ÅO^Œ∞H˘#QÆ
ã¨∞„ѨÉèÏ`«=Ú‡ ¿ãÜ«Ú "≥∂ã¨∂~°º ^Õ=!
^Õ= ^Õ=Ùx #∞`«∞Å#∞, n"≥#Å#∞
JO^Œ∞H˘O\˜q q[Ü«∞=Ú‡ #O^Œ*ËÜ«∞
„QÆǨÏ=Ú ÅxflÜ«Ú h J#∞„QÆǨÏ=Ú QÀi
x#∞fl "Õ_»∞Hõ K«∞@∞ìK«∞#∞#fl =qQ˘
`«∂~°∞Ѩ=∞‡‰õΩ #∞^Œ∞@ ã≤O^èŒ∂~°=∞QÆ∞K«∞
z=∞‡ pHõ@¡ ~å[º=Ú zuH˜áÈ=
"≥Å∞QÆ∞ HõuÎx ~°≠oÑ≤OѨ "Õy~å#
Ѩ~°∞QÆ∞ e_»x=Ú‡ hÜÕ∞_»∞ `«∞~°QÆ=ÚÅ#∞
=∞x+≤ [#‡O|∞ #∞^ŒÜ«∂ã¨Î=∞Ü«∞=∞@OK«∞
=∞^茺HÍÅOѨ٠Ѩܫ∞#O|∞ =∞#∞QÆ_»#∞K«∞
™êH˜Δ =QÆ∞^Œ∞=Ù „Ѩ`«ºHõΔ ™êH˜Δ ~°∂Ѩ!
HÍ=~å=Ü«∞º "ÕQÆ"Õ∞ Hõ=∞Å<å^äŒ!
– ѨÙ`«∂Î~°∞ "ÕOHõ@ ã¨∞„|Ǩχ}ºO,
[=∞‡Å=∞_»∞QÆ∞
^ŒOQÍ ã‘fiHõi™êÎ~∞° . "åiH˜ ã¨∂~°ºÉèQí "Æ å#∞x J#∞
„QÆǨÏO =Å¡ P~ÀQƺO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ã¨O`å#O
HÍ=Åã≤# "åiH˜ ã¨O`å#O ‰õÄ_» HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
'P~ÀQƺO ÉèÏ㨯~å kKÕÛ`ù —ü ã¨∂~°ºÉèQí "Æ å
#∞x J#∞„QÆǨÏO =Å¡<Õ ã¨OѨÓ~å‚~ÀQƺO ã≤kú
ã¨∞ÎOk. XHõ¯ P~ÀQƺ"Õ∞ HÍHõ, ã¨∂~åº~å^èŒ#=Å¡
ã¨~fi° â◊„`«∞<åâ◊#=∞=Ù`«∞O^Œ#flk ‰õÄ_® „Ѩã^≤ "úŒ ∞Õ .
~å=∞~å=} ã¨O„QÍ=∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JQÆã¨Îº
=∞ǨÏi¬ ™êHΔÍ`«∞Î N~å=ÚxH˜, ã¨∂~Àºáêã¨#
KÕ¿ãÎ, ~å=}Ïã¨∞~°∞}˜‚ ã¨OǨÏiOz, Ü«Ú^ŒúOÖ’
q[Ü«∞O á⁄O^Œ=K«Ûh K≥|∞`«∂ 'Pk`«º ǨÏ$^Œ
Ü«∞O— J<Õ ™È΄`åxfl LѨ^Õt™êÎ_»∞. N~å=Ú_»∞
P ™È΄`åxfl ѨiîOz q[Ü«∞O á⁄O^•_»∞.
ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}∞x Láêã¨#=ÖË¡
=∞Ü«¸~°∞_»∞ `«#‰õΩ =zÛ# ‰õΩ+¨μª~ÀQÍxfl
8 hu ÖËx"å_»∞ – *ÏuˆH H©_»∞
áÈQ˘@∞ìH˘#_»"∞Õ QÍHõ, '=∞Ü«¸~° â◊`H« Oõ — ¿Ñ~°∞`À ã¨∂~°∞º}˜‚ H©iOÎ Kå_»∞ ‰õÄ_».
ã¨∂~°∞ºx P~åkèOz ^è~Œ ‡° ~åA JHõÜΔ ∞« áê„`«#∞ á⁄Ok# QÍ^äŒ ‰õÄ_» ã¨∞„Ѩã^≤ OúŒ .
YQÀà◊âߢã¨Îs`åº Éèí∂QÀà◊ ã¨OKå~°O =Å¡ ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}∞xH˜
^ŒH˜Δ}ÏÜ«∞#=∞h, L`«Î~åÜ«∞#=∞h Ô~O_»∞ „Ѩܫ∂} =∂~åæÅ∞ U~°Ê_®¤Ü«∞x
q*Ï˝#âߢãOΨ ã¨Ê+¨Oì KÕ™ÈÎOk. ^ŒH}Δ˜ ÏÜ«∞# ã¨OKå~°O #∞O_ç =∞Hõ~° ã¨O„HÍOu
~ÀA# ã¨∂~°∞º_»∞ `«# ~°^•ä xfl L`«~Î O° "≥Ñ· Ù¨ „ѨÜ∂« }O K≥Ü∞« º_®xH˜ kâ◊=∂~°∞
™êÎ_»h, D ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞ ~ÀA# `«# ~°^ä•xfl ѨÓiÎQÍ, ã¨Ê+¨ìOQÍ uÑ≤Ê, L`«Î~°O
k‰õΩ¯# „Ѩܫ∂}˜OѨ*Ë™êÎ_»x K≥ѨÊ|_»∞`«∞#flk.
WÖÏO\˜ Ѩq„`«"≥∞ÿ# ~°^äŒã¨Ñ¨Îg∞ ѨO_»∞QÆ~ÀA ^Õâ◊=∞O`«\Ï PÜ«∂
ˆHΔ„`åÖ’¡, =ÚYºOQÍ PO„^茄Ѩ^ÕâòÖ’x J~°ã¨qe¡, u~°∞Kå#∂~°∞, Xi™êûÖ’x
HÀ}Ï~°¯, `«q∞à◊<å_»∞Ö’x ã¨∂~°ºHÀ~ÚÖò =O\˜ ã¨∂~°ºˆHΔ„`åÖ’¡ qâı+¨OQÍ
ã¨∂~åº~å^èŒ#Å∞, J~°Û#Å∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. "ÕÖÏk=∞Ok Ü«∂„u‰õΩÅ∞ P ˆHΔ„`å
Å#∞ ^Œi≈Oz, #=„QÆǨkèѨu J~Ú# ã¨∂~°∞º}˜‚ Láêã≤Oz „QÆǨÏÉÏ^èŒÅ∞
áÈQ˘@∞ìH˘O\Ï~°∞.
u~°∞=∞Å ˆHΔ„`«OÖ’ ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞ :
u~°∞=∞Å Hˆ „Δ `«OÖ’ '~°^ãŒä Ѩ qΨ ∞— Ѷ∞¨ #OQÍ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. U_»∞H˘O_»Å
"å_»∞ P ~ÀA `≥Å¡"å~°∞*Ï=Ú# ã¨∂~°º„ѨÉèí "åǨÏ#OÖ’ "ÕOKÕã≤ u~°∞=∞Å
g^äŒ∞Ö’¡ ã¨OK«iã¨∂Î "åÜ«∞=º=¸Å‰õΩ KÕ~°∞HÀQÍ<Õ ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~Úã¨∂Î `«#
H˜~°}ÏÅ`À "ÕOHõ\ÏK«ÅѨux ã¨=∞iÛ™êÎ_»∞. ã¨∂~°º„ѨÉèí"åǨÏ#OÖ’ "Õ~Ú
"≥Å∞QÆ∞Å u~°∞=∞ÖËâ◊√x ã¨Ç¨Ï„ã¨H˜~°}∞_≥·# ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}∞_»∞ ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞
<å\˜ LëÈ^ŒÜ«∂# JiÛOKÕ ^Œ$â◊ºO K«∂z f~°=Åã≤O^Õ HÍx =i‚OK«_®xH˜
™ê^茺O HÍ^Œ∞. ã¨∂~°º„ѨÉèí"åǨÏ#O`À „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞ ~ÀA#
Nx"å㨠ÉèíQÆ"å#∞_»∞ =~°∞ã¨QÍ z#flâı+¨ "åǨÏ#O, QÆ~°∞_»"åǨÏ#O, ǨÏ#∞=∞
^•fiǨÏ#O `«~°∞"å`« K«„Hõ™êfl#O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. Ñ≤^ŒÑ¨ HõÅÊ=$HõΔ "åǨÏ#O,
ã¨~°fiÉèí∂áêÅ "åǨÏ#O, K«O„^Œ„ѨÉèí "åǨÏ<åÅ∞ – WÖÏ "≥Ú`«ÎO U_»∞"åǨÏ
<åÖ’¡ Lˆ~yOѨÙÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. u~°∞=∞ÅÖ’ [iˆQ ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞ L`«û"åxfl
XHõ<å\˜ „|Ǩϟ‡`«û=O Jx ‰õÄ_» K≥ѨÊ=K«∞Û.
P "ÕOHõ\Ï„k g∞k <å~åÜ«∞}∞_»∂ D ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}∞_»∂ W^Œ~Ì ∂°
XHõ>ˇÿ Jaè#∞flÖˇ· ÉèÏã≤ã¨∂Î, ^Œ~°≈#q∞ã¨∂Î Éèí‰õΩÎefl JÅi™êÎ~°∞.
ã¨áêÎâ◊fi ~°^äŒ=∂~°∂_è»O „ѨK«O_»O Hõâ◊ºáê`«‡["£∞ ,
âıfi`«Ñ¨^Œ‡^èŒ~°O ^Õ=O `«O ã¨∂~°ºO „Ѩ}=∂ =∞ºÇ¨Ï"£∞ .
HõÖϺ}Ï^Œ∞ƒù`« QÍ„`åÜ«∞ HÍq∞`å~°÷ „Ѩ^•~Ú<Õ ,
N=∞^ÕfiOHõ@<å^ä•Ü«∞ Nx"å™êÜ«∞ =∞OQÆà◊"£∞ .
ã¨ÑyΨ i
 Ѩi„`å}ÏÜ«∞ ™ê^èŒ∂<åO q<åâßÜ«∞K« ^Œ∞+¨ ¯ $`å"£∞ , J~åÛã¨fi~°∂ѨO =∞àϧ J~Ú^Œ∞ q^è•Å∞QÍ LOk.
^èŒ~°‡ ã¨O™ê÷Ѩ<å~å÷Ü«∞ ã¨OÉèí"åq∞ Ü«ÚˆQ Ü«ÚˆQ . ã¨fiÜ«∞OQÍ =ºHõÎ"≥∞ÿ# J~åÛã¨fi~°∂Ѩ=Ú#∞ 'ã¨fiÜ«∞O =ºHõΗ=∞x,
'ZѨC_»∞ ^èŒ~°‡O #tOz J^èŒ~°‡O „Ѩ|Å∞`«∞O^À ^Õ=`«ÅKÕ „Ѩu+≤ªOz# J~åÛã¨fi~°∂Ѩ=Ú#∞ 'k=º=∞—x, Ü≥∂QÆ
JѨC_»∞ <Õ#∞ ^Œ∞~å‡~°∞æÅ#∞ tH˜ΔOz ã¨<å‡~°∞æÅ#∞ ~°H˜ΔOz ã≤kú á⁄Ok# "åiKÕ „Ѩu+≤ªOK«|_ç#"å\˜x 'Ãã·^èŒú=ÚÅ∞— Jx,
^èŒ~å‡xfl ™ê÷Ñ≤OK«∞@‰õΩ „Ѩu Ü«ÚQÆOÖ’#∞ J=`«i™êÎ#—x =∞ǨÏ~°∞¬ÅKÕ „Ѩu+≤ªOz# J~åÛ~°∂áêÅ#∞ 'P~°¬=Ú—Åx
NHõ$+¨‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ ÉèíQÆ=næ`«Ö’ `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. P q^èŒOQÍ<Õ =∂#=ÙÅKÕ „Ѩu+≤ªOz# "å\˜x '=∂#∞+¨=Ú—Åx ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ „Ѩu Ü«ÚQÆOÖ’#∂ J=`«iOz ^Œ∞+¨ìtHõΔ}, gxÖ’ ã¨fiÜ«∞O=ºHõÎ"≥∞ÿ# "å\˜H˜ Jx`«~°
^èŒ~°‡~°HõΔ} KÕã≤ ^èŒ~å‡xfl HÍáê_ç Éèí‰õΩÎÅ#∞ ~°H˜Δã¨∞Î<åfl_»∞. "≥∞ÿ# â◊H˜Î L#flk. P„ѨHÍ~°O ã¨fiÜ«∞OQÍ =ºHõÎ"≥∞ÿ#
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Éèí‰õΩÎÅ#∞ Ѩ~°, =ӺǨÏ, J~åÛã¨fi~°∂áêÅÖ’ JkfifÜ«Ú_≥· x~°O`«~°O
qÉè=í , JO`«~åºq∞, J~åÛã¨fi~°∂ѨO Jx „ѨHÍtOKÕ=¸iÎ u~°∞=∞ňHΔ„`«OÖ’ "≥Å
J~Ú^Œ∞ ã¨fi~°∂áêÅÖ’ J#∞„QÆÇ≤Ï ã≤# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞.
™êÎ_»x âߢ™êÎÅ∞ ¿Ñ~˘¯O@∞<åfl~Ú. u~°∞=∞ÖËâ◊√x HõeÜ«ÚQÆ =∂#=Ùefl
Ѩ~° ã¨fi~°∂Ѩ=∞#QÍ "≥·‰õΩO~î° J=`å~° qt+¨ì`« HÍáê_»_®xH˜ N =∞Ǩq+¨μ‚=Ù
=∞O^Œ∞ =∞}˜=∞Ü«∞ =∞O_»Ñ¨OÖ’ – Ñ≤.Z<£.ǨÏi<å^äŒ ÉÏ|∞, u~°∞Ѩu "ÕOHõ\Ï„kÜ«∞O^Œ∞ Hõ<åº=∂ã¨O,
*Ï˝#ã¨fi~°∂ѨÙÖˇ#· J#O`«∞_»∞, QÆ~∞° „â◊ = }Ï#Hõ Δ „ `« O #O^Œ ∞ 'Hõ Ö ∫
_»∞_»∞, q+¨fiHˆ û#∞_»∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞"å~°∞ ¿ãqã¨∞OÎ _»QÍ =∞Ǩ=Ú#∞Å∞ "ÕOHõ@<åÜ«∞Hõó— J#∞ a~°∞^Œ∞`À ã¨fiÜ«∞OÉèí∞"≥· Zxq∞k
ÉèíH˜Î „ѨѨ`«∞ÎÅ`À KÕ¿ã ™È΄`åÅ#∞ qO@∂, âı+¨áê#∞ÊÃÑ· Ѩ= J_»∞QÆ∞Å ™êÅ„QÍ=∞ tÖÏ=¸iÎQÍ Pq~°ƒùqOKå_»∞. P
oOz N^Õq,Éè∂í ^Õq ã¨"∞Õ `«OQÍ=Ù#fl N=∞Ǩq+¨μ=‚ Ù ã¨fi~°∂ѨO. ™êfiq∞"åi qt+¨ª`«#∞, k=º"≥·Éèí"åÅ QÆ∞iOz =~åǨÏ, Ѩ^Œ‡,
=ÓºÇ¨Ï ã¨fi~°∂Ѩ=∞#QÍ ÉèQí =Æ O`«∞x LxH˜H˜ zǨÏflOQÍ QÆ~°∞_», „|Ǩχ, ÉèíqëȺ`«Î~° ѨÙ~å}ÏÅ∞, "Õ^•Å∞, âߢ™êÎÅ∞
ã¨$+≤ì, ã≤÷u, ÅÜ«∞ HÍ~åºÅ#∞ x~°fiÇ≤ÏOz =Ú=Ú‰õΔΩ=ÙÅ#∞, Z<Àfl q^è•Å∞QÍ =i‚OKå~Ú.
W`«~° „áê}˜HÀ\˜x J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞@‰õΩ "ÕOKÕÜ«Ú ã¨fi~°∂ѨO. J~å~Ú HÍ}Ë qHõ>Ë yiO QÆK«Ûù ã¨^•<Õfi ,
Wq q+¨μ‚, ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=∞, ã¨`«º, JK«∞º`«, Jx~°∞^Œú ã¨fi~°∂Ѩ=Ú tiOa~î°ã¨º ã¨`«fiaè¿ãÎëêì º Kå`«Ü«∂=∞ã≤ .
Åx J~Ú^Œ∞ q^è•Å∞QÍ L<åfl~Ú.
– Jx |∞∞ˆQfi^ŒO "ÕOHõ\Ï„kx, N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
qÉèí= ã¨fi~°∂Ѩ=∞#QÍ ^Œ∞+¨μìÅ#∞ tH˜ΔOz, ã¨[˚#∞Å#∞ H©iOÎ zOk.
Ѩi~°H˜ΔOz ^èŒ~å‡xfl ™ê÷Ñ≤OK«_®xH˜ „`Õ`åÜ«ÚQÆ, ^•fiѨ~°
JÖψQ 㨯O^Œ, „|Ǩ‡O_», "å=∞# ѨÙ~å}ÏÅ∞
Ü«ÚQÍÅÖ’ J=`«iOz# N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù Ü≥ÚHõ¯ ~å=∞, Hõ$+¨‚
ã¨fi~°∂áêÅ∞. "ÕOHõ\Ï„k ã¨=∞O ™ê÷#O „|Ǩ‡O_Õ <åã≤Î H˜OK«#,
"ÕOHõ>Ëâ◊ ã¨"≥∂ ^Õ"À #Éèí∂`À # Éèíq+¨ºu.
WHõ 'JO`«~åºq∞— ã¨fi~°∂ѨO J#QÍ =∞#Ö’<Õ Ñ¨K«Ûx
HÍOuÖ’ Jyfiã¨fi~°∂ѨO`À `Õ*’=∞Ü«∞OQÍ LOk. ˆH=ÅO – Jx =i‚OKå~Ú.
*Ï˝#=Ú =Å¡ =∂„`«"Õ∞ `≥e¿ã ã¨fi~°∂ѨO. N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ "≥·‰õΩO~îåxfl =^Œe "ÕOHõ\Ï„kÃÑ·
WHõ J~åÛ ã¨fi~°∂Ѩ=∞#QÍ P„â◊~ÚOz# Éèí‰õΩÎʼnõΩ "≥Åã≤# q+¨Ü«∂xfl „QÆÇ≤ÏOz# „|Ǩ‡k ^Õ=`«Å∞ JHõ¯_çH˜
"å~°∞ HÀi# „^Œ"åºÅO^Œ∞ Pq~°ƒùqOz J~°Û‰õΩx Pnè#∞_≥· "ÕOKÕã≤ ѨÙ}ºf~å÷Ö’¡ ™êfl#=∂K«iOz, ™êfiq∞"åix ^Œi≈Oz
PÅÜ«∂ÅO^Œ∞ <≥ÅH˘xÜ«Ú#fl ã¨fi~°∂ѨO. L`«û"åÅ#∞ [iÑ≤OKå~°∞.

[#=i, 2010 "≥·Ñ¶¨ÅºO H˘`«Î „¿Ñ~°}ʼnõΩ Ñ¨Ù<åk HÍ"åe 9

 '"ÕO— J#QÍ ã¨HõÅáêáêÅ∞, 'Hõ@— J#QÍ ^ŒÇ≤ÏOѨ
*ËÜ«Ú#k. JÖψQ '"ÕO— J#QÍ J=∞$`«=Ú, 'Hõ@— J#QÍ
Sâ◊fi~°º=Ú– J=∞$`≥â· fi◊ ~åºÅ#∞ „Ѩ™êkã¨∞OÎ k HÍ|\˜ì D H˘O_»
'"ÕOHõ\Ï„k— Jx „Ѩã≤kú K≥Ok#^Œx =~åǨÏѨÙ~å}OÖ’ ¿Ñ~˘¯
<åfl~°∞. P "ÕOHõ\Ï„kH˜ „ѨÉèí∞"≥·#O^Œ∞# ™êfiq∞"åiH˜ 'N"ÕOHõ
>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞— J<Õ ¿Ñ~°∞ =zÛOk. 'u~°∞— J#QÍ „âı+¨ì"≥∞ÿ#,
'=∞Å— J#QÍ 'H˘O_»—. Ѩq„`«"≥∞ÿ# H˘O_» HÍ|\˜ì 'u~°∞=∞Å—
Jx =º=ǨÏi™êÎ~°∞.
u~°∞=∞Å H˘O_» g∞^Œ „Ѩu~å~Ú XHõ ™êÅ„QÍ=∞O.
„Ѩu ™êÅ„QÍ=∞=∞O^Œ∞ N"å~°∞ ™êHΔÍ`«¯i™êÎ~°∞. WHõ¯_ç
„Ѩu K≥@∞ìÖ’#∞, ѨÙ@ìÖ’#∞, f~°O÷ Ö’#∞, =∞ǨÏ~°∞¬Å∞, ^Õ=`«Å∞,
Ѩ~°=∞ÉèíHõÎtMÏ=∞}∞Å∞ x"åã¨"Õ∞~°Ê~°K«∞‰õΩx L<åfl~°∞. JO^Œ∞
=Å¡ D ˆHΔ„`«O =∞<ÀǨÏ~°"≥∞ÿ# „ѨHõ$u ™œO^Œ~°ºO`À, J^Œ∞ƒù`«
=$HõΔ ã¨OѨ^Œ`À, ~°=∞}©Ü«∞"≥∞ÿ# ѨÙëêÊÅ`À, ÃãÅÜÕ∞à◊§ „Ѩ"å
ǨÅ`À, ѨÙ}ºf~å÷Å`À q~ålÅ∞¡`«∂ J`«ºO`« Ѩq„`«"≥∞ÿ#kQÍ
„Ѩã≤kú K≥OkOk.
™êfiq∞"åi =HõΔóã¨÷Å=ÚÖ’ ÅH©Δ ‡^Õq â’aèÅ∞¡`«∞#flk.
JO^Œ∞ˆH u~°∞=∞ÖËâ◊√xH˜ 'ÅH©Δ ‡Ñ¨u— Jx „Ѩâ◊ã≤Î.
™êfiq∞"åi =HõóΔ ã¨Å÷ O g∞^Œ L#fl H“ã¨∞ÉÎ =íè ∞}˜ J`«ºO`«
qt+¨ì"≥∞ÿ#k. P k=º=∞OQÆà◊ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ =∞}˜H˜s@ =∞Hõ~°
‰õΩO_»ÖÏÅ`À, â◊OYK«„HÍÅ`À z~°∞=∞O^ŒÇ¨ã¨O zOkã¨∂Î
=∞<ÀǨÏ~°OQÍ ^Œ~°≈#q∞™êÎ_»∞. ™êfiq∞"åi =¸Å=¸iÎ k=º
áê^•Å∞ |OQÍ~°∞ Ѩ^Œ‡Ñ‘~î°OÃÑ· JÅ~å~°∞`«∞O\Ï~Ú. ™êfiq∞
"åi =„[Yz`« Hõ\ ˜ =~°^ŒÇ¨Ï™êÎÅ∞ PÜ«∞##∞ â◊~°}∞ "Õ_ç#
"åi "≥#flO>Ë LO_ç ã¨HõÅ â◊√ÉèÏÅ#∞ HõÅ∞QÆ*ËÜ«Ú^Œ#x
ã¨∂zã¨∂Î LO\Ï~Ú. â◊OYK«„HÍÅ∞, "≥∞_»Ö’ HõO~î°Ç¨~åÅ∞,
<˘ã¨@ Hõ~°∂Ê~°<å=∞O, uÅHõO`À Hõà◊Hõà◊ÖÏ_»∞`«∂ Éèí∞=#
"≥∂ǨÏ# ã¨∞O^Œ~°∞_çQÍ ™êfiq∞ ^Œ~°≈#q∞™êÎ~°∞. P k=ºbÖÏ
=∂#∞+¨ q„QÆÇ¨ xfl Zxfl™ê~°∞,¡ ZO`«¿ãѨ٠K«∂ã≤<å `«xq f~°Hõ
=∞m§ =∞m§ K«∂_®ÅxÑ≤ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞ˆH N"åix XHõ™êi
^Œi≈Oz# "å~°∞ `«$Ñ≤Îá⁄O^ŒHõ =∞~°ÖÏ "≥#∞kiy K«∂ã¨∂Î
JO[e Ѷ¨∞\˜ã¨∂Î "≥à◊√`«∂ LO\Ï~°∞.
™êfiq∞"åiH˜ U_®k á⁄_» = Ù<å Z<Àfl q^è • Å
L`«û"åÅ∞ J`«ºO`« "≥·Éèí=OQÍ x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î LO\Ï~°∞. ™êfiq∞
10 =ºH˜Î`«fiO ÖËx rq`«O =º~°÷O
"åix ZO^Œ~À Éèí‰õΩÎÅ∞ Z<Àfl ~°HÍÅ ¿Ñ~°¡`À ¿ãqOz `«i
ã¨∞OÎ \Ï~°∞.
™êfiq∞"å~°∞ <≥ÅH˘x L#fl QÆ~åƒùÅÜ«∂xfl 'P#O^Œ
xÅÜ«∞O— JO\Ï~°∞. JO^Œ∞KÕ`« ™êfiq∞"å~°∞ 'P#O^ŒxÅÜ«Ú_»x
„ѨMϺu QÍOKå_»∞. =HõΔóã¨÷Å=∞O^Œ∞# N=∞ǨÅH˜Δ ‡ L#flO^Œ∞#
Nx"åã¨∞_»h, U_»∞H˘O_»ÅÃÑ· "≥Åã≤#O^Œ∞# H˘O_»ÅÖ’ <≥Å
H˘#fl HÀ<Õ\ ˜~åÜ«Ú_»∞, ã¨Ñ¨Îysâ◊√_»∞, U_»∞H˘O_»Å"å_»∞ Jh,
PiÎ`À Ji÷¿ãÎ PѨ^ŒÅ∞ `˘ÅyOK«∞#∞ HÍ|\˜ì PѨ^Œ"≥Ú‰õΩ¯Å
"å_»h, Éèí‰õΩÎÅ∞ J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å ^ŒO_®Å∞ ÃÑ\˜ì `«=∞ HõëêìÅ∞
q#flq~K«∞H˘O\Ï~°∞ HÍ|\˜ì J_»∞QÆ_»∞QÆ∞^ŒO_®Å "å_»h,
u~°∞=∞ÅÖ’ <≥ÅH˘x L#flO^Œ∞# u~°∞=∞ÖËâ◊√_»∞, u~°∞=∞ÅѨÊ
Jh, x`«ºHõÖϺ}ÏÅ∞ [~°∞QÆ∞@KÕ`« x`«ºHõÖϺ}K«„Hõ=iÎ Jh
qq^èŒ <å=∂Å`À =º=ǨÏi™êÎ~°∞. L`«Î~åk Éèí‰õΩÎÅ∞ 'ÉÏÖÏr—
Jx =º=ǨÏi™êÎ~°∞.
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞"å~°∞ <≥·"Õ^Œº „Ñ≤Ü«Ú_»∞, Éè’[#
„Ñ≤Ü«Ú_»∞. HÍ|\˜ì P ™êfiq∞H˜ x"ÕkOKÕ „Ѩ™ê^•Å QÆ∞iOz
K≥ѨÊ#ÅqHÍ^Œ∞.
'"≥·‰õΩO~îå#fl~Ú<å q_çz LO\Ï#∞ QÍx ##∞fl
â◊~°}∞"Õ_ç# Éèí‰õΩÎÅ#∞ XHõ¯ HõΔ}"≥∞ÿ<å q_çz LO_»ÖË#∞— Jx
¿Ñ~˘¯#fl "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· "≥Åã≤# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞H˜ Zxfl
¿ã=Å∞ KÕã≤<å, PÉèí~°}ÏÅ∞ ã¨=∞iÊOz<å P |∞Ú}O f~°∞Û
HÀÖË=Ú.
HÍ|\˜ì, HõeÜ«ÚQÆ =∂#"åo JǨÏ~HÍ~°, J*Ï˝<åefl
=^Œe D~å¬ º^Õfiëêefl `«ºlOz ™êfi~°~÷ Ç° Ï≤ `«OQÍ #_»∞K«∞‰õΩO@∂,
„uHõ~°}â◊√kúQÍ ™êfiq∞"åiÃÑ· UHÍ„QÆ`« Hõey, PÜ«∞# k=º
=∞OQÆà◊=¸iÎx =∞kÖ’ xÅ∞ѨÙH˘x 'FO #"≥∂ "ÕOHõ>Ë
âßÜ«∞—, 'FO #"≥∂ Nx"å™êÜ«∞—, 'FO #"≥∂ <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞—
J#∞ D =¸_çO\˜Ö’ U^À XHõ =∞O„`åxfl x`«º=¸ 㨇iOz
™êfiq∞"åi J#∞„QÆǨÏO á⁄Ok WǨÏOÖ’ ã¨`«Êùe`åÅ∞ ™êkèOz
`«iOK«=K«∞Û.
N "ÕOHõ\ÏK«ÖÏnèâ◊O „tÜ«∞^蕺ã≤`« =HõΔã¨"£∞,
„t`« KÕ`«# =∞O^•~°O Nx"å㨠=∞ǨÏO Éèí*Ë .
ã¨ÑyΨ i
 49

(Jaè=∞#∞ºx =∞~°}ÏxH˜ „Ѩ^è•# HÍ~°‰õΩ_≥·# Ãã·O^èŒ=Ùx ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O JÜÕ∞ºÖ’Ѩ٠=kèOK«HõáÈ`Õ

„áê}`åºQÆO KÕ™êÎ#x J~°∞˚#∞_»∞ „Ѩu[˝ KÕã≤ P „Ѩu[˝#∞ <≥~°"Õ~°∞ÛHÀ=_»O D ã¨OzHõÖ’ K«^Œ==K«∞Û)
Hõ$ `«=~°‡ =∞m§ J_»∞¤=KåÛ_»∞ HÍx, „^À}ÏKå~°∞ºÅ "å~°∞
ã¨fiÜ«∞OQÍ ™ê`«ºH˜x Z^Œ∞~˘¯# ~åQÍ PÜ«∞# "≥O@ h H˘_»∞
‰õΩÅ∞ ^Œ∞ã¨ûǨÏ, qHõ~,‚° ^Œ∞~°∞‡Y, ^Œ∞âß≈ã¨<å^Œ∞Å∞ `À_»∞ =KåÛ~°∞.
g~°O^ŒiH˜ JO_»QÍ ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ ~å=_»O K«∂ã≤, PKå~°∞º_»∞
uiy ¿ã<å=ÚMÏxH˜ "≥àϧ_»∞. JѨC_»∞ ™êy# Ü«Ú^ŒúOÖ’
^Œ∞~Àº^è#Œ ∞x ~°^^Œä fiŒè [O, QÆ∞„~åÅ∞ <ÕʼnõÄÖÏ~Ú. ™ê~°kHä ˜ ‰õÄ_®
â◊s~°O `«∂@∞¡ Ѩ_çOk. ^ŒQÆæ~°Ö’ L#fl z„`«¿ã#∞_ç ~°^äŒO ZH˜¯
q[$OaèOKå_»∞. JѨÊ\˜H© =∞m§ JHõ¯_»‰õΩ KÕi# Hõ$`«=~°‡,
™ê`«ºH˜ ÉÏ}Ѷ¨∂`«O`À =¸~°ÛùÉ’Ü«∂_»∞.
™ê`«ºH˜ ã¨=º™êz HÀã¨O ™êQÆ∞`«∂O>Ë PKå~°∞º_»∞
=∞m§ J_»∞¤Ñ¨_ç q_çz# =¸_»∞ ÉÏ}ÏÅ∞ "åx #∞^Œ∞@ <å@∞
‰õΩ<åfl~Ú. P g~°∞_»∞ ‰õÄ_® Ü«∞^äÀz`«OQÍ QÆ∞~°∞=Ù#∞ "Õkèã¨∞Î
<åfl_»∞. JO`«Ö’ ™ê`«ºH˜ qÅ∞¡ qiyOk† ™ê~°kä =¸~°Ûù
áÈÜ«∂_»∞. J~Ú<å `«<Õ ™ê~°^䌺O KÕã¨∞‰õΩO@∂ #_»∞ѨÙ
`«∞<åfl_»∞. H˘O`«¿ãѨ\ ˜H˜ „^À}∞x ~°^䌙ê~°kä "åeáÈQÍ,
QÆ∞„~åÅ∞ ~°}q=ÚY=∞Ü«∂~Ú. ™ê`«ºH˜ =∞m§ J~°∞˚#∞x "≥·Ñ¨Ù
™êQÆ∞`«∞<åfl_»∞.
^•iÖ’ ã¨∞^Œ~≈° #∞_»∞ J_»∞Ѥ _¨ ç <ÕʼnõÄÖÏ_»∞. ‰õΩÑ≤`∞« Öˇ·
^Œ∞~Àº^èŒ#, ^Œ∞âß≈ã¨#, z„`«¿ã#, qqOâ◊u, â◊‰õΩx „Ѩ=ÚY∞Å∞
`«~°∞=Ú`«∂~åQÍ, "åix z~°∞#=Ùfi`À ~°}„H©_»‰õΩ PǨfixO
Kå_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨∞Ü≥∂^è#Œ ∞_»∞, â◊‰Ωõ x`À_»∞`À ™ê`«ºH˜x
pH͉õΩ Ñ¨~°∞ã¨∂Î, "åx ™ê~°käh, QÆ∞„~åÅ#∂ Ç≤ÏOã≤OѨQÍ, P
Ü≥∂^èŒ∞_»∞ =∞#"åx ™ê~°käx <ÕʼnõÄeÛ, â◊‰õΩx ^èŒ#∞ã¨∞û
QÍeÖ’H˜ ZQÆ∞~°Q˘\Ïì_»∞.
[#=i, 2010 Jqhu =Å¡ ã¨=∂[O =∞~°}˜ã¨∞ÎOk
^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞ Z^Œ∞~°∞~åQÍ ÉÏ} =~°¬O`À TÑ≤i
ã¨ÅѨ‰Ωõ O_® P_çOKå_»∞ ™ê`«ºH˜. LH˜¯iaH˜¯~°~Ú ^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞
XHõ¯ TѨÙÖ’ „^À}ÏKå~°∞ºÅ Kå@∞‰õΩ~åQÍ, PÜ«∞#: <åÜ«∞<å,
‰õΩâ◊Å=∂! Uq∞\˜ÖÏ =KåÛ=Ù? FǨϟ! ™ê`«ºH˜ fã≤# ^≥|ƒˆH
WÖÏ J~Ú`Õ WHõ cè=∂~°∞˚#∞Å∞ Z^Œ∞~°∞Ѩ_ç`Õ U=∞=Ù`å=Ù?
<åÜ«∞<å! xO_»∞ã¨ÉèíÖ’ P_»∞^•xH˜ |@ìÅ∞ qѨÊ_»=¸,
JÇ≤ÏO™ê=¸~°∞ÎÅ#∞ J==∂xOK«_»=¸ J#∞‰õΩ<åfl"å Ü«Ú^Œú
=∞O>Ë!
ã¨O„QÍ=∞O JO>Ë J@∞‰õΩÅ∂, ɡÅO¡ HõÅ∞ѨىõΩ u#_»O
HÍ^Œ∞. "≥à◊√§, "≥à◊√§ g∞‰õΩ ™êÜ«∞O =zÛ# ~åAÅ HõO~î°
<åàÏÅ∞ HÀã¨∞Î<åfl_»∞ ™ê`«ºH˜. "åix ~°H˜ΔOK«∞, Jx ѨiǨÏ
ã≤OKå_»∞. qh q##@∞¡ `«Å=OK«∞‰õΩ ~°^äŒO #_çÑ≤OKÕâß_»∞,
^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞.
„^À}∞_»∞ q[$OaèOz ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úflx ™È^Œ~°∞_»~Ú#
g~°ˆH`«∞x xÅ∞=iOz, <ÕÅ ‰õÄÅÛQÍ "åx ™È^Œ~°∞ÅO^Œ~°∂
PKå~°∞ºx K«∞@∞ì=Ú\Ïì~°∞. ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úfl_»∞ xt`« â◊~° =~°¬O
‰õΩiÑ≤OK«QÍ, PKå~°∞º_»∞ =¸iÛùÖÏ¡_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’
^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úfl_»∞ ~°^äŒO ^Œ∂H˜, PKå~°∞ºx t~°ã¨∞û #iˆH ã¨OHõ
ÅÊO`À HõuÎ ^Œ∂âß_»∞. JѨÊ\˜ˆH PÜ«∞# `Õ~°∞‰õΩx "å_ç â◊~å
Å`À "åxx Ç≤ÏOã≤OKå_»∞. P HõΔ}OÖ’ PKå~°∞º_ç Ѩ~å„Hõ=∞O
áêO_»=¿ã##∞ JKÕ`«#O KÕã≤Ok.
WHõ¯_» ^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞ ™ê`«ºH˜`À `«ÅѨ_®¤_»∞. J`«xH˜
`À_»∞QÍ „uQÆ~°Î ¿ã#Å∞ =KåÛ~Ú. =ÚO^Œ∞QÍ ¿ã#Å#∞ `«iq∞
H˘\˜ì, ^Œ∞âß≈ã¨#∞x ^èŒ#∞ã¨∞û q~°∞QÆH˘\˜ì ™ê~°käh QÆ∞„~åÅ#∂
11
=∞\˜ì HõiÑ≤Oz, "åxx Hõ_»`Õ~°Û_®xH˜ HõuÎ ^Œ∂âß_»∞. HÍx,
cè=Ú_ç „Ñ¨u[˝ 㨇~°}‰õΩ =zÛ PQÍ_»∞.
WHõ¯_» „^À}ÏKå~°∞ºÅ q[$OÉèí}O K«∂ã≤ „^Œ∞Ѩ^Œ∞_»∞
F =∞ǨÜ≥∂^è∞Œ ÖÏ~å! D q„ѨÙ_»∞ =∞# Hõ„Δ uÜ«∞Ü≥∂^è∞Œ ÅO^Œih
TK« HÀ`« HÀã¨∞<Î åfl_»∞ K«∂âß~å! PѨO_ç D q[$OÉè} í O Jx
QÆi˚OKå_»∞.
^èŒ~°‡~åA cè=Úx Ñ≤ez: <åÜ«∞<å! ã¨=º™êzH˜
™ê`«ºH˜ `À_»∞ "≥àϧ_»∞. HÍx, <å QÆ∞O_≥ ˆH^À ÉèíÜ«∞OQÍ
LOk. #∞=Ùfi JHõ¯_çH˜ "≥o§ ã≤OǨÏ<å^ŒO KÕ¿ãÎ <å‰õΩ `«$Ñ≤Î
J<åfl_»∞.
cè=Ú_»∞ ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úflx KÕi, =∂ J„QÆAÅ ~°HõΔ}
ÉèÏ~°O h g∞^Œ LOz "≥_»∞`«∞<åfl#x =ӺǨÏO =∞^茺֒H˜
~°^äŒO ™êyOK«=∞<åfl_»∞.
™ê~°kä qâ’‰õΩ_»∞ L`åûǨÏO`À #_»∞ѨÙ`«∞O_»QÍ =ÚY
^•fi~°OÖ’ „^À}∞_»∞ xeÑ≤: cè=∞¿ã<å! h `«=Ú‡_»∞ ã¨=º™êz
<å J#∞=∞u`À "≥àϧ_»∞, JO@∂O_»QÍ cè=Ú_»∞ Hõ#∞flÖˇ„~°*Ëã≤
áêO_»=g~°∞Å∞ ^Õ=¿ã##∞ ‰õÄ_® ÅHõΔ ºO K≥Ü«∞º~°∞. g∞~°∞
QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ Hõ#∞Hõ =∞~åº^Œ Wã¨∞Î<åflO. J~Ú<å â◊„`«∞¿ã#Ö’
L#fl g∞‰õΩ `«Å=OK«_»=∂ JO@∂ QÆ^•^ŒO_»O qã≤~å_»∞.
„^À}∞_»∞ ~°^äŒO kˆQâß_»∞. P QÆ^•Ñ¶¨∂`åxH˜ PKå~°∞ºx ~°^äŒO,
QÆ∞„~åÅ`À, ™ê~°k`ä À ã¨Ç¨ K«∂~°=‚ ∞~ÚOk. PÜ«∞# =∞~˘Hõ~^° OŒä
ZH˜¯ ÉÏ}=~°¬O ‰õΩiÑ≤OKå_»∞. ‰õΩOÉèí=$+≤ìx ÅHõΔ ºÃÑ@ìx
=∞Ǩ=$+¨ÉèíOÖÏ cè=Ú_»∞ =ÓºÇ¨Ï =∞^茺OÖ’H˜ "≥àı§ =ӺǨÏ`À
`«# ~°^äŒO ky PKå~°∞ºx ~°^äŒO XHõKÕ`ÀÎ qã≤ˆ~Ö’QÍ PÜ«∞#
~°^äŒO kˆQâß_»∞. JO`«Ö’ cè=Ú_»∞ =∞m§ ~°^äŒOZH˜¯ =ӺǨÏO
=∞^茺֒H˜ "≥o§ J~°∞˚#∞h, ™ê`«ºH˜h K«∂ã≤ ã≤OǨÏ<å^ŒO
KÕâß_»∞.
^èŒ$`«~å¢+¨μì_»∞:
ã¨O[Ü«∂! WHõ =∞#"åix ~°H˜ΔOKÕ Ü≥∂^èŒ∞_Õ
ÖËHõáÈÜ«∂_®! Jx „ѨtflOK«QÍ, =∞Ǩ~å*Ï! cè=∞¿ã#∞_çH˜
Z^Œ∞~°∞QÍ Hõ~°∞‚_»∞ #_çz H˘O`«¿ãѨ٠ÉÏkèOKå_»∞. JO`«Ö’
cè=Ú_»∞ "åx qÅ∞¡ qiKå_»∞. =∞~˘Hõ ^èŒ#∞ã¨∞û`À Hõ~°∞‚_»∞ `«#
12 =∞x+≤ Jâßâ◊fi`«O – H©iÎ âßâ◊fi`«O
q^Œº#∞ „Ѩ^Œi≈OK«É’QÍ ^•xh "åx ™ê~°käh, QÆ∞„~åÅ#∂
<ÕʼnõÄÖÏÛ_»∞ H“O`ÕÜÚ« _»∞, Jx ã¨=∞~° =$`åÎO`åxfl qxÑ≤OK«
™êQÍ_»∞ ã¨O[Ü«Ú_»∞.
KÕ¿ãkÖËHõ Hõ~°∞‚_»∞ =$+¨¿ã#∞x ~°^äŒO ZH˜¯ "≥#∞ki
QÍ_»∞. ^•xfl K«∂ã≤# ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ PKå~°∞ºx ã¨g∞Ñ≤Oz:
K«∂_»O_ç, J@∞ J~°∞#˚ ∞_»∞, W@∞ ™ê`«ºH©, D=OHõ cè=∞¿ã#∞_»∞
=∞Ǩ™êQÆ~°OÖ’ uq∞OQÆÖÏÅ=Öˇ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞ =∞# ¿ã<å
=∞^茺OÖ’.
g∞~°∞ J~°∞#˚ ∞x =kÖËâß~°∂ JO>Ë J~°O÷ LOk. HÍx
™ê`«ºH˜ ‰õÄ_® ^èŒ#∞~åKå~°∞ºÅ#∞ F_çOKå_»O>Ë JO`«HõO>ˇ
J==∂#O L#fl^•? J#_»O`À PÜ«∞# - ã¨∞Ü≥∂^è<Œ å! ÃãO· ^èŒ
=Ù_»∞ Ѩ}OQÍ ™êQÆ∞`«∞#fl D E^ŒOÖ’ #∞=Ófi J~°∞˚#∞_»∂
g∞â◊H˜Î ™ê=∂~å÷ ºÅ∞ „Ѩ^Œi≈OKåe. Wk=~°Ö’ â◊‰õΩx PÖ’K«#
g∞‰õΩ q[Ü«∞O `≥zÛÃÑ\˜ìOk. HÍx "≥∂ã¨O`À =zÛ# ÅH˜;
Jk. WѨC_»∞ J@∞=O\˜ ^Œ∞~å‡O„`åxH˜ J=HÍâ◊O ÖË^Œ∞.
"≥o§ [Ü«∞„^Œ^äŒ ~°HõΔ}Ö’ LO_»∞. <Õ#∞ =ÚY^•fi~°O q_çKå<À
=¸ÖÏxˆH =ÚѨC - J<åfl_»∞.
^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ ~°^ä•xfl J~°∞˚# =ÚYOQÍ #_çÑ≤ qÅ∞¡
Z‰õΩ¯ÃÑ\Ïì_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨=º™êz ÉÏ}Ѷ¨∂`åʼnõΩ
ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞x ã¨∂`«∞_»∂, QÆ∞„~åÅ∞ <ÕʼnõÄÖÏ~Ú. ^•x`À
=∞#"å_»∞ QÆ^•^ŒO_»O ^èŒiOz â◊Å∞ºx ~°^äŒO ZHͯ_»∞. JHõ¯_»
Hõ~°∞‚x q~°^äŒ∞x KÕã≤# cè=Ú_»∞ QÍO_ôqH˜ `À_»∞HÍ=_®xH˜
"≥_»∞`«∂O_»QÍ Hõ~°∞‚_»∞ K«∂ã≤ XHõ¯ ˆHHõ "Õâß_»∞. Jk qx
cè=Ú_»∞ =∞~˘Hõ¯=∂~°∞ Hõ~°∞‚xH˜ `«# „Ѩ`åѨO K«∂áê_»∞. =∞m§
Hõ~°∞‚_»∞ =∞~˘Hõ ~°^äŒO ZHõ¯Hõ `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞.
J#O`«~O° P LÉèÜ í Ú« Å∂ PHõeQ˘#fl ÃÑ^ŒÑÌ Ù¨ Å∞Å=Öˇ
áÈ~°∞`«∞<åfl~°∞. JѨC_»∞ ‰õÄ_® áêO_»=ÙÅ^Õ ÃÑ·KÕ~Ú - Jx
ã¨O[Ü«Ú_»∞ K≥ѨÙ`«∂O>Ë ‰õΩ~°∞~åA –
ã¨O[Ü«∂! =∞#"åi ^Œ∞~°^Œ$+¨ìO HÍHõáÈ`Õ ^Õ=H©#O^Œ
#∞x =∂@ ÃÑ_»K≥qx ÃÑ_»`å~å! D ~å^èÕÜ«Úx „Ѩ`åѨ=¸,
=∞O„`åOQÆ=¸ #q∞‡ Hõ^• =∞#"å~°∞ WO`«‰õΩ ™êǨÏã≤OKå~°∞,
Jx J#O`«~° ã¨O„QÍ=∞ qâıëêÅ∞ Uq∞\˜ J<åfl_»∞. JO`«
ã¨ÑyΨ i
ã¨O[Ü«Ú_»∞, uiy ã¨=∞~°QÍ^äŒ H˘#™êyO
Kå_»∞.
g∞ HÀã¨O .... Nx"åã¨OÖ’ 'ã¨Ñ¨Îyi—
„ѨÉèí∂! JѨC_»∞ =∞# ~å^èÕÜ«Úx
qÅ∞¡qiy, QÆ∞„~åÅ∞ Xiy, â◊s~°=∞O`å u~°∞ѨuÖ’x Nx"åã¨O Ü«∂„u‰õΩÅ =ã¨uã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’
~°HõÎ^è•~°Å∞ „ã¨qã¨∞Î<åfl~Ú. K«∂âß_»∞ ã¨Ñ¨Îyi K«O^•#"≥∂^Œ∞ ˆHO„^ŒO „áê~°OaèOK«|_çOk.
ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞, ™È^Œ~°∞_»~Ú# ^Œ∞~°˚Ü«Úx N"åi ^Œ~°≈<å~°÷O =K«∞Û Éèí‰õΩÎÅ∞
ѨOáê_»∞. HõΔ}ÏÅ =º=kèÖ’ gx ™ê~°nè, D ˆHO„^ŒOÖ’ Jxfl ÉèÏ+¨Å ã¨Ñ¨ÎyiH˜
~°^äŒ=¸ K«∂~°‚=∞Ü«∂~Ú. Hõ~°∞‚_»∞ K«∂ã¨∞Î K«O^•Å∞ K≥e¡OK«=K«∞Û / K«O^•#∞ ѨÙ#~°∞^ŒúiOK«∞HÀ=K«∞Û.
<åfl_»∞. K«∂ã¨∂ÎO_»QÍ<Õ ^Œ∞~°˚Ü«Úx t~°ã¨∞û "ÕÖÏk =∞Ok Éèí‰õΩÎʼnõΩ, ™ê÷x‰õΩʼnõΩ
|∂_ç^ŒÖ’ ^˘~°∞¡`«∞#flk. ~å^èÕÜ«Ú_»∞ P"Õ
Wk ™œHõ~°ºOQÍ LO@∞Ok.
â◊O`À Ü«Ú^ŒúO P~°OaèOKå_»∞. gxH˜
`À_»∞QÍ h H˘_»∞‰õΩ ^Œ∞~°∞‡Y∞_»∞ =zÛ =∞i D ã¨Ñ¨Îyi K«O^• #"≥∂^Œ∞ ˆHO„^ŒO ѨxKÕÜ«Ú"Õà◊Å∞
H˘kÌ HõΔ}ÏÅÖ’ Hõ#∞fl=¸âß_»∞. L^ŒÜ«∞O 8.00 QÆOII #∞O_ç 11.00 QÆOII =~°‰õΩ
JkK«∂ã≤# HÀѨO`À h H˘_»∞ ™êÜ«∞O„`«O 4.00 QÆOII #∞O_ç 7.00 QÆOII =~°‰õΩ
‰õΩÅ∞ ^Œ∞~°‡~°¬}, ^Œ∞~°‡^Œ, ^Œ∞ã¨ûǨÏ, q[Ü«∞,
qz„`«∞Å~Ú^Œ∞QÆ∞~°∞ X‰õΩ¯=∞‡_ç =zÛ – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞
HõΔ}ÏÅ =º=kèÖ’ g~°ã¨fi~°æO KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.
J#O`«~°O z„`«, qz„`«, z„`åHõΔ, Kå~°∞z„`«∞Å∂ J^Õ ^•ix ^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞ „uQÆ~°Î g~°∞Å∞ `À_»∞~åQÍ ™ê`«ºH˜x
"≥àϧ~°∞. z„`«^èŒfi[, z„`åÜ«Ú^èŒ, z„`«Hõ~°∞‡Å‰õΩ ‰õÄ_® J>Ë Z^Œ∞~˘¯<åfl_»∞. J~Ú^Œ∞=O^ŒÅ=∞Ok ~°kä‰õΩÅ∞ ™ê`«ºH˜ ÉÏ}
#_»=Hõ `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞. J#O`«~°O =∞~˘Hõ U_»∞QÆ∞~°∞ =∞#∞fl Ѷ¨∂`åʼnõΩ =∞#∞fl HõiKå~°∞. ^Œ∞âß≈ã¨#∞x QÆ∞„~åÅ∞ qÅqÅ
HõiKå~°∞. `«#∞fl‰õΩѨ_®¤~Ú. â◊¥~°¿ã#, HõoOQÆ¿ã#Å∞ Z^Œ∞~°∞~åQÍ "åih
Hõ~∞° x‚ H˜ ÉÏ^èŒ Z‰õΩ¯=~Ú =∞iO`« P"ÕâO◊ `À cè=Úx`À K≥ÖÏ¡K≥^Œ∞~°∞ KÕã≤, J~°∞˚# ã¨g∞áêxH˜ ~åQÍ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞
áÈ~°∞`«∂, P =∞Ǩ|Å∞x P Ѷ¨∂`åʼnõΩ PQÆÖËHõ ~°^äŒÑ‘~î°O Jaè#OkOKå_»∞.
"≥#∞Hõ ^•QÆ=Åã≤ =zÛOk. cè=Ú_»∞ L`åûǨÏO`À XHõ¯ QÆ~°˚# J~°∞˚#∞_»∞, ÉÏ"å! ™ê`«ºH˜ W@∞ ~å=@O`À „^À}Ï
KÕâß_»∞. Jk Hõ~°∞‚x Jaè=∂<åxfl Ô~K«ÛQ˘\˜ìOk. P "Õ_çÖ’ Kå~°∞ºÅ∞ =∂ J#flQÍix |Okè™êÎ~°<Õ ÉèíÜ«∞O HõÅ∞QÆ∞`«∞#flk.
q[$OaèOz cè=∞¿ã#∞x q~°^èŒ∞h x~åÜ«Ú^èŒ∞h KÕâß_»∞. JkQÀ Éèí∂i„â◊=ã¨∞_»∞ q„Hõq∞ã¨∞Î<åfl_»∞ K«∂âß"å! JO@∂O
JÅã≤# cè=Úx Hõ~°∞‚_»∞ `«# qO\˜H˘#`À á⁄_»∞ã¨∂Î: _»QÍ, ™ê`«ºH˜ P =∞ǨÜ≥∂^èŒ∞xH˜ Z^Œ∞~°∞ #_çz xÅɡ\Ïì_»∞.
=$HÀ^Œ~å! Ñ‘HõÅxO_» "≥∞H˜¯ Ǩ~ÚQÍ Ñ¨_ç ^˘~°¡=Å LÉèíÜ«ÚÅ∂ f„= áÈ~å@O ™êyOz ~°^ä•Å∞,
ã≤# "å_çH˜ Ü«Ú^ŒúO ^ÕxH˜~å! áÈ, ã¨∞YOQÍ J_»=ÙÅ Hõ_»∞¤Ñ¨_ç QÆ∞„~åÅ∂, ™ê~°^äŒ∞Å∂ =ÚHõ¯Å∞ =ÚHõ¯Å∞ HÍQÍ xt`« Hõ~°"å
HõO^Œ=¸Å Ѷ¨ÖÏÅ∞ "≥∞‰õΩ¯`«∂ |`«∞‰õΩ - Jx ѨiǨã¨O ÅO`À H˘O`«¿ãѨ٠~°}„H©_» ™êyOz =∞Å¡Ü«Ú^•úxH˜ kQÍ~°∞.
KÕâß_»∞. J~°∞˚#∞_»∞ P"Õâ◊OÖ’ Hõ~°∞‚x ÔH^Œ∞~°∞=zÛ â◊~° =~°¬O Jk K«∂ã≤ Hõ$+¨μ‚_»∞: ÉÏ"å! JÅã≤ L#fl ™ê`«ºH˜x Éèí∂i
‰õΩiÑ≤ã∂¨ OÎ _»QÍ Jâ◊fi`å÷=∞ Hõ~∞° x‚ H˜ `À_≥· ã¨=º™êz P\’áêxH˜ „â◊=ã¨∞_»∞ z„`«Ç≤ÏO㨠ÃÑ_»∞Î<åfl_»∞. ~°^äŒO J@∞ #_»∞ѨÙ`å#∞
P#Hõ@ì "Õâß_»∞. J<åfl_»∞. JѨÊ\˜ˆH Éèí∂i„â◊=ã¨∞_»∞ `«# Hõ~°"åÅ =∞O_ç`«

[#=i, 2010 `«‰õΩ¯= =∂\Ï¡_»∞ – Z‰õΩ¯= PÖ’zOK«∞ 13

Éèí∞[^ŒO_»O ÃÑ·ÔHuÎ ™ê`«ºH˜ t~°ã¨∞ YO_çOK«É’`«∞<åfl_»∞. P
K≥~Úº HõkÖË ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ J~°∞˚#∞x ÉÏ}O =zÛ KÕux
QÍeÖ’H˜ ZQÆ~°H˘\˜ìOk.
J~Ú<å K«eOK«‰Ωõ O_® Éè∂í i„â◊=ã¨∞_»∞: J~°∞<˚ å! h`À
Ü«Ú^ŒOú K≥Ü∞« º_»O ÖË^Õ <Õ#∞. W@∞=O\˜ <≥K· åºxH˜ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞
x#∞fl ѨÙiH˘Å∞ѨÙ`å_»#∞HÀ#∞, JO@∂O_»QÍ ã¨=º™êz:
=∞ǨÜ≥∂^èŒ∞_®! JÅã≤# ™ê`«ºH˜ g∞^Œ J=bÅQÍ HõeÜ«∞
|_»_»O <≥·K«ºOHÍ^ÕO? =Ü«∞ã¨∞ xO_»x Jaè=∞#∞ºx JO^Œ~°∂
HõÅã≤ Hõ_»`Õ~°Û_»O hK« ÅHõΔ}O HÍ^Œ∞ áêѨO! W@∞=O\˜ J#∞
z`åÅ∞ ã¨"åÅHõΔ KÕã≤# g∞~°∞ hK«<≥·KåºÅ#∞ „Ѩ™êÎqOK«_»O
Ǩ™êºã¨Ê^ŒO JO@∂O_»QÍ Éè∂í i„â◊=ã¨∞_»∞ <ÕÅH˘~°∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞.
=¸~°Ûù `Õi# ™ê`«ºH˜ „HÀ^èÀ#‡`«∞Î_≥· Hõ~°"åÅO ZuÎ Éèí∂i
„â◊=ã¨∞x g∞kH˜ #_»∞ã¨∂ÎO>Ë:
™ê`«ºH©! =^Œ∞Ì, =^Œ∞Ì P =∞Ǩg~°∞xg∞^Œ HõuÎ ÃÑ@ì‰õΩ
Jx cè=∂~°∞#˚ Hõ$+¨μÅ‚ ∂, Hõ$Ѩ, Jâ◊fi`å÷=∞, Hõ~∞° Å‚ ∂ J~°∞ã¨∞<Î åfl
q#‰õΩO_® ™ê`«ºH˜ "åx t~°ã¨∞û YO_çOKå_»∞. =∞Ǩ~å*Ï!
(W^ŒO`å ™È=∞^Œ`«∞Î_çH© ™ê`«ºH˜ `å`«H© XHõ<å_»∞ [iy#
ã¨O„QÍ=∞ Ѩi}Ï=∞O, Jk "Õˆ~ Hõ^äŒ).
JO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ áêOK«[#ºO
ѨÓiOKå_»∞. P ã¨OˆH`«O „QÆÇ≤ÏOz ^•~°∞‰õΩ_»∞ ~°^äŒO fã¨∞
H˘KåÛ_»∞. Hõ$+¨μ‚_»∞ `«# ~°^äŒO g∞^Œ ™ê`«ºH˜x Jkè~ÀÇ≤ÏOѨ
*Ëâß_»∞. Hõ~°∞‚_»∞ ™ê`«ºH˜x xÅɡ\ ˜ì ™êyOz# ã¨OQÆ~° „H©_»
LÉèíÜ«∞|ÖÏʼnõÄ Pâ◊Û~åº#O^•Å∞ HõeyOzOk.
Hõ$+¨μ_‚ ∞» ~°^•ä xfl ÃãO· ^è"Œ åaè=ÚYOQÍ #_»∞ѨÙ`«∞<åfl_»∞.
P ã¨=∞Ü«∂xH˜ cè=Ú_»@∞=zÛ, ~å^èÜ Õ Ú« _»∞ ѨeH˜# ѨÅ∞‰õΩÅ∞
qxÑ≤OK«QÍ J~°∞˚#∞_»∞ Hõ~å‚! Zxfl™ê~°∞¡ #∞=Ùfi ѨÖÏÜ«∞#O
ѨiîOK«ÖË^Œ∞. J~Ú<å x#∞fl ѨiǨÏã≤Oz XHõ¯=∂@ J#ÖË^Õ!
=∂ cè=Ú_»∞. XHõ¯=∂~°∞ ÖÁOy#O`«Ö’ ZO^Œ∞HõO`« <À~°∞
áê_»∞KÕã¨∞‰õΩ<åfl=Ù. x#fl\˜H˜ x#fl J„Hõ=∞OQÍ <å H˘_»∞‰õΩ
^èŒ#∞ã¨∞û qiKå=Ù. ^•xH˜ „ѨfHÍ~°OQÍ h ã¨=∞HõΔOÖ’ h
H˘_»∞‰õΩ =$+¨¿ã#∞_çH˜ t~°KÛÕ ^ù OŒ [~°∞Ѩɒ`«∞<åfl#∞ QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀ
Jx áÈ~°∞ „áê~°OaèOKå_»∞.
14 QÆ∞~°∞=O>Ë pHõ\˜ `≥~°efl pÖËÛ nѨO
ã¨∂~°∞º_»∞ J™ê΄kH˜ KÕ~°∞`«∞<åfl_»∞. ã¨=º™êz Hõ~°∞‚x
x~ÀkèOz ~°^ä•xfl Ãã·O^èŒ=Ùx "≥·Ñ¨Ù #_çÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞. Jk K«∂ã≤
^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ Hõ~å‚! Hõ$Ѩ, â◊ź, Jâ◊fi`å÷=∞Å`À <Õ#∂ ^Œ∞âß≈
ã¨#∞_»∂ h`À =ã¨∞<Î åflO. =∞#=∞O^Œ~O° =∞~˘Hõ¯ Ѷ∞¨ _çÜ∞« J~°∞˚
#∞x PѨQeÆ y`Õ "å_ç „Ñ¨u[˝ á⁄Å∞¡áÈ`«∞Ok JkQÀ cè=Ú_»∂,
™ê`«ºH˜ J~°∞˚#∞xH˜ `À_»∞ "≥_»∞`«∞<åfl~°∞. ~°^äŒO #_çÑ≤OK«∞
J<åfl_»∞.
Z^Œ∞~°∞ =zÛ# ‰õ~°∞‚x`À `«ÅѨ_®¤_»∞ J~°∞˚#∞_»∞. P
áÈ~å@O ^Õ=QÆ}ÏňH Pâ◊Û~°ºO HõeyOzOk. Hõ~°∞‚x â◊s~°O
`«∂@∞¡Ñ_¨ Oç k: J~Ú<å áÈ~°∞ =∂#ÖË^∞Œ . K«∂âß_»∞ Jâ◊fi`å÷=∞.
`«HõΔ}O J~°∞˚#∞x ÔH^Œ∞~°∞=KåÛ_»∞. â◊ź, Hõ$Ѩ, =$+¨¿ã=Å∞
‰õÄ_® J>Ë KÕ~å~°∞. WO^Œ~°∂ Ãã·O^èŒ= ~°HõΔ}Ö’ J„Ѩ=∞`«∞ÎÖˇ·
L<åfl~°∞. ã¨∂~°∞º_»∞ J™ê΄kH˜ KÕ~°∞`«∞<åfl_»∞. J~°∞˚#∞_»∞ PO^À
à◊#Ö’ Ѩ_®¤_∞» . Hõ$+¨μ_‚ ∞» =∂Ü«∞#∞ "åºÑ≤OѨ*âË ß_»∞. ã¨∂~°∞º_»∞
Jã¨Îq∞Oz#>Ëì JxÑ≤Oz, H“~°=ÙÅ∞ ǨÏ~°¬^è•fi<åÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
ÃãO· ^è=Œ Ù_»∞ ѨtÛ=∂HÍâ◊OÖ’H˜ `«ÅÜ≥∞uÎ K«∂ã¨∞<Î åfl_»∞.
JO`Õ! áê=Ù~åxfl _ÕQÆ `«xfl#@∞ì J~°∞˚#∞_»∞ q_çz# ÉÏ}O
Ãã·O^èŒ=Ùx `«Å#∞ ZQÆ∞~°Q˘\˜ìOk.
ÉÏ"å! P `«Å#∞ „H˜O^ŒÑ¨_»x=fi‰õΩ. ã≤O^èŒ∞~åA =$^Œú
HõΔ„`«∞_»∞ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤ g}˜‚ á⁄Ok#ѨC_»∞, g_ç `«Å
ã¨O„QÍ=∞OÖ’ `≥yѨ_»∞`«∞O^Œx qxÑ≤OzOk Jâ◊s~°"å}˜.
JѨC_»∞ =$^ŒúHõΔ„`«∞_»∞, g_ç `«Å Z=_ç KÕ`«∞Ö’¡Oz H˜O^ŒÑ¨_»∞
`«∞O^À, P KÕ~Ú HõÅ"å_ç `«Å "≥~Úº=ÚHõ¯Å"åe J<åfl_»∞.
WѨC_® =$^ŒHú „Δõ `«∞_»∞ â◊=∞O`« ѨOK«Hõ Hˆ „Δ `«OÖ’ L<åfl_»∞.
áêâ◊√Ѩ`«O „ѨÜ≥∂yOz D `«Å PÜ«∞# `˘_»g∞^Œ Ѩ_»Q˘@∞ì
J<åfl_»∞ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞. L`«Î~° HõΔ}OÖ’ Ãã·O^èŒ=Ù_ç t~°ã¨∞û"åx
`˘_»g∞^Œ Ѩ_Oç k† Jã¨ÇϨ ºOQÍ =$^ŒHú „Δõ `«∞_»∞ P t~°ã∞¨ û#∞ H˜OkH˜
`ÀÜ«∞_»O `«_»=ÙQÍ PÜ«∞# t~°ã¨∞û =ÚHõ¯ K≥Hõ¯Å~ÚOk.
=∞m§ ã¨∂~°ºaO|O „Ѩ`º« Hõ"Δ ∞≥ Oÿ k. P ã¨O[ "≥Å∞QÆ∞Ö’
Ãã·O^èŒ=Ù_ç Hõàı|~°O <ÕÅg∞^Œ á⁄~°∞¡`«∞#flk. =∞Ǩ~å*Ï! =∞#
"å~°O^Œ~∂° ǨǨ~°"åÅ∞ KÕã∞¨ OÎ >Ë áêO_»=ѨHOΔõ ǨÏ~°¬^•è fi<åÅ∞
KÕã≤Ok. (WOHÍ LOk)
ã¨ÑyΨ i
'„u[@— QÆ∞iOz q=iOK«QÆÅ~°∞? U~åÊ@∞ KÕ™êÎ~°∞. <Õ\ ˜H© ã¨∂~°º#=∞™ê¯
– H˘eѨiÎ N~å=ÚÅ∞, #~°ã¨~å=Ù¿Ñ@.
„u[@ rq`«qâıëêÅ#∞ ~å=∂Ü«∞}O
ã¨O^ÕÇ¨ Å∞? ~åÅ∞<åfl~Ú.Pã¨<åÅ`À ã¨∂~°∞º#∞áêã≤Oz
P~ÀQƺO á⁄O^Œ∞`«∞<åfl~°∞.
=i‚OK«Ö^Ë ∞Œ .HÍh P"≥∞ qcè+} ¨ ∞x ‰õΩ=∂Ô~QÎ Í ã¨=∂^è•<åÅ∞!! =∞Ü«¸~°∞_»<Õ =∞ǨHõq "åºkè„QÆã¨∞÷_≥·
„Ѩã≤kú. PO[<ÕÜ«∞™êfiq∞ ã‘`å^Õq`À ã¨OÉèÏ –'™êÇ≤ Ï f "åK« ã ¨ Ê u— "≥ Ú =fi =$ëê„kѨ u
<å_»∞. PÜ«∞# ã¨O㨯 $`«OÖ’ ã¨∂~°ºâ◊`H« Oõ
+≤Oz "≥_»e# `«~åfi`«, P"≥∞‰õΩ HÍѨÙ#fl ~åHõΔ㨠„"åã≤ P~ÀQͺxfl á⁄O^•_»∞. P ã¨∂~°ºâ◊`«HõOÖ’x Z<Àfl â’¡HÍ
¢ã‘ÎÅ∞ P"≥∞#∞ qHÍ~°KÕ+¨ìÅ`À ÉèíÜ«∞^Œ"å‰õΩ¯Å`À cèuÅ¡KÕã¨∞Î Å#∞ N<å^äŒ∞_»∞ HÍjYO_»OÖ’ J#∞=kOKå_»∞.
<åfl~°∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ x„^ŒÖËz# „u[@ `å#∞ WO`«‰õΩ XHõ K«„Hõ=iÎ ÉèíÜ«∞OHõ~° "åºkè„QÆã¨∞÷_≥·<å_»∞. Z<Àfl zH˜`«ûÅ∞
=ÚO^Œ∞ HõÅQÆ<åfl#x K≥Ñ≤ÊOk. Jk HõÅQÍ^Œ∞ 'xHõ¯Å—. ~å=∞ KÕâß~°∞ ~å["≥·^Œ∞ºÅ∞. HÍx „ѨÜ≥∂[#O HõÅ∞QÆÖË^Œ∞. „Ѩu
ÅHõΔ ‡}∞Å∞ ÅOHÍ#QÆ~åxH˜ =zÛ#@∞¡, ~å=}‰õΩOÉèíHõ~°∞‚Å∞ ~ÀA q∞@ì=∞^蕺ǨÏfl"Õà◊ ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ∞ PÜ«∞# ^ÕǨÏOg∞^Œ
QÀ=∞Ü«∞„ǨÏ^ŒOÖ’ Ѩ_ç #∂<≥ „`åQÆ∞`«∂ ^ŒH˜Δ}k‰õΩ¯QÍ áÈ~Ú JÅ=ÚH˘<Õ@@∞¡ KÕã≤ PÜ«∞##∞ ÖË`« J~°\ ˜ P‰õΩÅ`À K«∞\˜ì
#@∞¡, XHõ =ÚO_ç`« t~°ã¨¯ #Å¡x =¢™êÎÅ∞ ^èŒiOz, "åi LOKÕ"å~°∞. H˘O`«HÍÖÏxH˜ "åºkè ѨÓiÎQÍ `«yæOk. PÜ«∞#
"≥∞_»Å‰õΩ áêâ◊=ÚÅ∞ "≥·z ÖÏQÆ∞H˘x áÈ`«∞#fl@∞¡, WO„^Œl^•k 'P~ÀQƺÉèÏ㨯~°"∞£ — J<Õ „QÆO^äOŒ „"å~ÚOz#@∞¡ ã¨O㨯 $`« „QÆO^äŒ
~åHõΔã¨∞Å∞ ‰õÄ_® J^Õ ã≤÷uÖ’ L#fl@∞¡ ã¨Ê+¨ìOQÍ `å#∞ ^Œi≈Oz Hõ=ÙÅ K«i„`«Ö’ K≥ѨÊ|_çOk. P Hõq¿Ñ~°∞ P ~°K«~Ú`« L@O
#@∞¡ K≥Ñ≤ÊOk. ~å=∞ÅHõΔ ‡}∞Å∞, `≥Å¡x =¢ã¨Î=ÚÅ∞ ^èŒiOz, H˜OK«ÖË^Œ∞HÍx, KåÖÏ=∞Ok PÜ«Úˆ~fi^Œ âߢã¨ÎA˝Å∞ "≥·^Œº
ǨÏOã¨ÅKÕ Ñ¨Ó#Û |_ç# ѨÙ+¨ÊHõq=∂#OÖ’ ã‘`å^Õq`À JÜ≥∂ „QÆO^ä•ÅÖ’ 'P~ÀQƺÉèÏ㨯~åxfl— „áê=∂}˜Hõ „QÆO^äŒOQÍ ¿Ñ~˘¯
^茺‰õΩ "≥o§#@∞¡ HõÅQÍOz#@∞¡ K≥Ñ≤ÊOk. ^•x=Å¡ ~å=}Ïk <åfl~°@. z#ã¨∞„|Ǩχ}ºHõq 'ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}Ï— J<Õ â◊`«HõO`À
~åHõΔ㨠q<åâ◊O, N~å=∞ q[Ü«∞O `Õ@`≥Å¡=∞ø`«∞O^Œx `≥eÜ«∞ P~ÀQͺxfl á⁄Ok#@∞¡ K≥ѨCH˘<åfl_»∞. [Ö’^Œ~° "åºkè ã¨∂~Àº
KÕã≤, ~åHõΔ㨠¢ã‘ÎÅ∞ ã‘`å^Õqx ÉÏkèOK«‰õΩO_® LO_»∞#@∞¡ áêã¨#KÕ `«Ñ¨Ê =∞iÜ≥ÚHõq^èŒOQÍ `«QÆæ^Œ@. h~°∞KÕi á⁄@ì
KÕã≤Ok. ã‘`å^Õqx KåÅ Q“~°"å^Œ~° =∞~åº^ŒÅ`À K«∂zOk. Laƒ L#fl =ºH˜Î ã¨∂~°∞ºx "Õ_çq∞KÕ P~ÀQƺO á⁄O^Œ∞`å_»∞.
f ~°x ~ÀQÍʼnõΩ ã¨∂~Àºáêã¨# `«Ñ¨Êx ã¨i JO\Ï~°∞ Ü≥∂-áê =∂Ü«∞`«#O "Õ^Œ – PÜ«∞`«#"å<£ Éèí=u, PáÈ"≥·
ÃÑ^ŒÌÅ∞. J~Ú`Õ K«i„`å^è•~åÅ#∞ qѨÙbHõiOK«QÆÅ~°∞? `«Ñ¨#fláê =∂Ü«∞`«#O PÜ«∞`«#"å<£ Éèí=u – J<Õ =∞O„`«Ñ¨Ù+¨Ê
– P~ü. ã¨`«º<å~åÜ«∞}, Ǩϟã¨∂~°∞. =∞O„`«OÖ’ [Åâ’+¨Hõ=∞QÆ∞ â◊H˜Î ã¨∂~°∞ºxQÍ K≥ѨÊ|_çOk.
'P~ÀQƺO ÉèÏ㨯~å kKÕÛù`ü— Jx âߢã¨Î"åHõºO. ã¨∂~°∞º_»∞
„QÆǨÏ~åA "≥Å∞QÆ∞, "Õ_çq∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# ÅHõΔ}ÏÖÏÜ«∞# ™⁄O`«O. <åfl~À K≥ѨÊO_ç?
'| Ǩï^•—#k WѨC_»∞#fl^•? LO>Ë ZHõ¯_Õ¿Ñ~°∞`À Ñ≤Å∞ã¨∞Î
''ã¨∂~°ºH˜~°} zH˜`«û—— J<Õ XHõ „Ѩ`ÕºHõ zH˜`«û L#flk. „ѨHõ$u – ‰õΩHõ¯_»Ñ¨Ù ÅH©Δ‡ "Õ∞Ѷ¨∞#, u~°∞=Ó~°∞, Hõ$ëê‚lÖÏ¡.
"≥·^ŒºzH˜`«ûÖ’ ã¨∂~°º™êfl<åÅ∞ „Ѩ`ÕºHõO. XHõ =∞OK«O g∞^Œ ѨÓ~°fiO `«áÈx^èŒ∞Öˇ·# W~°∞=Ù~°∞, =∞ǨÏ~°∞¬Å∞O_Õ"å~°∞. XHõ
J~°\ ˜ P‰õΩÅ∞ HõÑÊ≤ HõO|o"≥z· ^•xÃÑ· ~Àyx Ѩ_∞» HÀɡ_`» å~°∞. <å_»∞ `«=Ú‡_»∞ J#flQÍix K«∂_»\ÏxH˜ =KåÛ_»∞. J#flQÍ~°∞
ÃÑ·x xO_»∞QÍ QÍe `«QÆ∞ʼnõΩO_» P`«xH˜ ~°QÆ∞æÅ#∞ HõѨC`å~°∞. `«áÈ=#OÖ’ ÖË~°∞. ZO`«¿ãѨ\ ˜H˜ ~åÖË^Œ∞. PHõe "Õã¨∞Î#flk.
=∞Oz ZO_»Ö’ Ѩ_»∞HÀɡ_»`å~°∞. P ~Ày K≥=∞@Å`À P J#flQÍi `«áÈ=#OÖ’x XHõ Ѷ¨ÅO HÀã≤H˘x uO@∞<åfl_»∞.
J~°\ ˜P‰õΩÅ∞ xO_»∞`å~Ú. `«~°∞"å`« KåÅ¿ãѨ\ ˜HÍ ~ÀyH˜ WO`«Ö’ J#fl=KåÛ_»∞. `«# P[˝HÍh JOwHÍ~°OHÍh ÖˉΩõ O_®,
™êfl#O KÕ~Ú™êÎ~°∞. `å#∞ ÖË#ѨC_»∞ ѶŨ O HÀÜ«∞@O ^˘OQÆ`#« =∞ø`«∞O^Œh, ^•xx
=∞iH˘xfl "åº^èŒ∞ʼnõΩ, ~Àyâ◊s~°O xO_» XO„_»∞=∞\˜ìx ~åA‰õΩ K≥Ñ≤Ê tHõΔ#∞ á⁄O^Œ=Åã≤#^Œh J#fl `«=Ú‡xHÀ~å_»∞.
Ѩ\ ì̃Oz ZO_»Ö’ xÅɡ_»`å~°∞. P XO„_»∞ ÉÏQÍ ZO_ç c@Å∞ WѨÙ_çHõ¯_» ~å[tHõΔá⁄O^ŒHõáÈ`Õ Ü«∞=∞tHõΔѨ_»=Åã≤ =ã¨∞ÎO^Œh,
"åi# `«~åfi`« ™êfl#O KÕ~Ú™êÎ~°∞. U J=Ü«∞=O ~ÀQÍxH˜ XHõ `«Ñ¨C‰õΩ Ô~O_»∞tHõΔÅ∞O_»=h, D ~ÀA tH˜Δ¿ãÎ Ü«∞=Úx
QÆ∞iÜ≥∞ÿ O^À P „áêO`«OÖ’ ã¨∂~°ºH˜~} ° ÏÅ∞ xÅ∞=ÙQÍ Ñ¨_@ Õ @∞¡ ^ŒO_»# `«Ñ¨C`«∞O^Œx K≥Ñ≤Ê Ñ¨OÑ≤Oz<å_»∞. ~åA `«=Ú‡xH˜
[#=i, 2010 =∞x+≤ JHÍÅO – =∂#=`«fiO z~°HÍÅO 15
KÀ~°∞ʼnõΩ qkèOz#@∞¡QÍ Ô~O_»∞ ÉÏǨï=ÙÅ∞ YO_çOz<å_»∞.
`«=Ú‡_»∞ =zÛ J#fl‰õΩ q+¨Ü«∞O K≥áêÊ_»∞. "≥O@<Õ ã¨g∞ѨO
Ö’x #kÖ’ ™êfl#O KÕã≤ ~°=∞‡x<å_»∞. "≥o§ ™êfl#O KÕã¨∞ÎO_»
QÍ<Õ `«=Ú‡xH˜ KÕ`«∞Å∞ =KåÛ~Ú.'ÉÏǨï—J#QÍ KÕ`«∞Å#∞ '^Œ—
WzÛ#k J<Õ J~°÷O`À 'ÉÏǨï^•#k— J<Õ¿Ñ~°∞ =zÛO^Œx XHõ
áœ~å}˜HõQÍ^äŒ. 'ÉǨï—J<ÕHõ ã¨OѨ^ŒÅ#∞, '^Œ— WK«∞Û#k '|Ǩï^•
#k— Wk Xi™êûÖ’ L#fl XHõ "åQÆ∞ Jx `≥eÜ«∞=ã¨∞ÎOk.
XHÍ<˘Hõ J~°}º„áêO`«OÖ’ Wk =∞Ǩ#kÖ’ Hõeã≤O^Œ@.
'ã¨$+≤—ì P~°OÉèOí Ö’ r=ÙÅO^Œ~∂° â◊√^Œ`ú `« fiΫ O`À<Õ ã¨$+≤Oì Ѩ
|_ç<å~°∞. J@∞=O\ѨÙ_»∞ ѨÓ~°fi[#‡ã¨O™ê¯~°O ÖˉõΩO_®
r=ÙÅ∞ áêáê`«∞‡Å∞QÍ ZO^Œ∞‰õΩ =∂~°∞`«∞<åfl~°∞?
– q.ÔH.Ü«∞Öò. #~°ã≤OǨ~å=Ù, #~°ã¨~å=Ù¿Ñ@.
g∞ „Ѩâ◊fl KåÖÏ ã¨=Úz`«O. JO>Ë ã¨$ëêì ºkÜ«∞O^Œ∞, `˘e
™êiQÍ ã¨$+≤Oì KÕ@ѨC_»∞ r=ÙÅO^Œ~∞° â◊√^Œ`ú `« Ϋ fiã¨fi~°∂ѨÙÖË. =∞i
"åiH˜ ѨÓ~°fi[#‡ÖË#ѨÙ_»∞ ѨÓ~°fi[#‡ ã¨O™ê¯~°"∞≥ ÖÏ LO@∞Ok?
J@∞=O\˜"Õà◊ H˘O^Œ~°∞ ѨÙ}ºHõ~°‡Å∞ KÕ¿ã"å~°∞Q͆ H˘O^Œ~°∞
áêѨHõ~°‡Å∞ KÕ¿ã "å~°∞QÍ ZO^Œ∞‰õΩ =∂~°∞`«∞<åfl~°∞? x["Õ∞.
ã¨$+≤ìH˜ `˘e^Œâ◊Ü«∞O^Œ∞ JO^Œ~°∞ â◊√^Œú`«`«Î fiã¨fi~°∂ѨÙÖË. ÉèíQÆ=O
`«∞_»∞ ã¨$+≤ì KÕã,≤ |∞kú–=∞#ã¨∞û "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ÅHõ} Δ ÏÅhfl r=ÙʼnõΩ
WKåÛ_»∞. HÍh r=ÙÅ∞ HÍqOKÕ Hõ~‡° Å`À ÉèQí =Æ O`«∞#‰õΩ ã¨O|O
^èŒOÖË^Œ∞. Z=iHõ~°‡‰õΩ "åˆ~ ÉÏ^èŒ∞ºÅ∞. J=Ü«∞"åÅ`À áê@∞
|∞kú, PÖ’K«<å *Ï˝#O, =∞#ã¨∞û "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "åxx „Ѩ™êkOz,
"åi "åi Hõ~°‡Å‰õΩ "åi<Õ ÉÏ^èŒ∞ºÅ∞QÍ KÕâß_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞.
ÉèíQÆ=næ`«Ö’ ‰õÄ_» Hõ~°‡Å`À `«#‰õΩ ã¨O|O^èŒO ÖË^Œx Hõ$+¨‚
ÉèíQÆ"å#∞_»∞ K≥áêÊ_»∞. '|∞kúó Hõ~å‡#∞™êi}©— |∞kú Hõ~°‡Å#∞
J#∞ã¨iOz "≥à◊√`«∞Ok. XHõ HõuÎx `«Ü«∂~°∞ KÕâßO. ^•xx
㨄Hõ=∞OQÍ qxÜ≥∂yOK«∞H˘x „ѨÜ≥∂[#=¸ á⁄O^Œ=K«∞Û†
Ѩ~°∞ÅHõѨHÍ~°O HõeyOz „Ѩ=∂^•Å∂ H˘x `≥K«∞ÛHÀ=K«∞Û.
~Ô O_çO\˜H˜ HõuÎ Hõ~ΰ HÍ^Œ∞. LѨÜ∂≥ yOK«∞‰õΩ<Õ"åx |∞kú Hõ~‡° ÖË
HÍ~°}O. QÀux f¿ã"å_»∞ ֒ѨeH˜áÈ`å_»∞. QÀ_»#∞ Hõ>Ëì"å_»∞
ÃÑ·H˜ áÈ`å_»∞. Wk "å~°∞ KÕ¿ã Hõ~°‡ÅÃÑ· P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok.
=∞OzHõ~°‡Å∞ KÕã≤#"å~°∞ =∞OzѶ¨e`åÅ∞ á⁄O^Œ∞`å~°∞. K≥_»¤
Ѩ#∞Å∞ KÕ¿ã"å~°∞ K≥_»∞Ѷ¨e`åÅ∞ á⁄O^Œ∞`å~°∞. Ô~O_çO\˜H©
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ HÍ~°}O HÍ^Œ∞. Hõ#∞Hõ `˘e [#‡ ã¨O„Hõq∞Oz#
`«~°∞"å`«, PÜ«∂ r=ÙÅ Hõ~°‡Ñ¶¨ÖÏ#fl#∞ã¨iOz ѨÓ~°fi[#‡
ã¨O™ê¯~°O x~°‚~ÚOѨ|_çOk.
16 h~°∞ „áê}Ï^è•~°O – x[O ^èŒ~å‡^è•~°O
cè+¨μ‡_»∞ Ü«Ú^Œú~°OQÆOÖ’ LO_»QÍ Hõ~°∞‚_»∞ `å#∞ Ü«Ú^ŒúO
KÕÜ«∞#x ^Œ∞~Àº^èŒ#∞#‰õΩ K≥Ñ≤Ê<å "≥Ú^Œ\˜~ÀA `«#
Ãã·<åºxfl ѨiK«Ü«∞O KÕã¨∂Î g∞~°∞#∞ cè+¨μ‡_»∞#∞ Hõ~°∞‚_»∞,
Jâ◊fi`å÷=∞ – Jx Hõ~°∞‚x ¿Ñ~°∞#∞ =∞~°ÖÏ K≥ѨÊ@OÖ’
^Œ∞~Àº^èŒ#∞x L^ÕÌâ◊ºO Ü≥ÚHõ¯ Bz`«ºO Uq∞\˜?
– ™ê~Ú~å=∂#O^Œ™êfiq∞, á⁄^ŒÅH˘O_».
H“~°=ÙŠѨHΔÍ# L#fl g~°∞Å#∞, Ju~°^äŒ∞Å∞, =∞Ǩ~°^äŒ∞Å∞
W`åºkQÍ qÉèílã¨∂Î cè+¨μ‡_»∞ Hõ~°∞‚x QÆ∞iOz ''Hõ~°∞‚_»~°÷~°^äŒ∞_»∞——
J<åfl_»∞. JO^Œ∞HÍ„QÆÇ≤ÏOz# Hõ~°∞‚_»∞ ''h‰õΩ ~°}~°OQÆOÖ’ <å
ã¨Ç¨Ü«∞O HõÅ∞QƉõΩO_» LO_»∞QÍHõ. h=Ù Ü«Ú^ŒúOÖ’ Ѩ_çáÈ=Ù
=~°‰õΩ <Õ#∞ Ü«Ú^•úxH˜ ~å#x—— Hõ~°∞‚_»∞ „Ѩu[˝ KÕâß_»∞.
Ü«Ú^ŒúO „áê~°OÉèí"≥∞ÿ#k. áêO_»=|ÖÏÅ#∞ ^Œi≈Oz cèu
K≥Ok# ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ „^À}∞x Hõ_»‰õΩ "≥o§ áêO_»=ÙÅÖ’x
=∞Ǩg~°∞Å#∞ ¿Ñ~˘¯x, `«=∞ ѨHõΔOÖ’x g~°∞Å#∞ QÆ∞iOz –
Éèí"å<£ cè+¨‡â◊Û Hõ~°‚â◊Û Hõ$Ѩâ◊Û ã¨q∞uO[Ü«∞ó,
Jâ◊fi`å÷=∂ qHõ~°‚â◊Û ™œ=∞^ŒuÎ ã¨Î ^ä≥·=K« .
Jx ¿Ñ~˘¯x<å_»∞. WO^Œ∞ `«# ѨHõΔOÖ’x =∞Ǩg~°∞Å#∞
QÆ∞iOz K≥áêÊ_ÕQÍx Hõ~°∞‚_çHõ¯_» L<åfl_»x K≥ѨÊÖË^Œ∞.
ÃÑQ· Í ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞_® ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞uã≤q÷ ∞`«O ÖˉΩõ O_ç#@∞¡
<åfl_»∞. ÖËHõáÈ`Õ P<å_»∞ ã¨HõÅÃã·<åº^茺‰õΔΩ_»∞ cè+¨μ‡_»∞. PÜ«∞#
^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥àϧe. ÖË^∞Œ „ѨÉ∞íè =ÙQÍ âßã≤OѨ^ÅŒ K«∞H˘O>Ë „^À}∞x
Ñ≤eÑ≤OK«∞HÀ"åe. áÈh QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°x Q“~°=O`À "≥o`Õ
QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ #=∞㨯iOKåe. Jn ÖË^Œ∞ – P `«~°∞"å`« WOH˘Hõ
ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# =∂@ J<åfl_»∞.
J<ÕºK« |ǨÏ= â◊¥≈~å =∞^Œˆ~÷ `«ºHõÎrq`åó – WOHÍ
ZO^Œ~À =∞Ǩg~°∞Å∞ <å H˘~°‰õΩ q_»∞=|_ç# rq`«=ÚÅ∞
HõÅ"åÔ~· L<åfl~°∞. <å H˘~°‰õΩ rq`«=ÚÅ<≥·# q_»∞K«∞@‰õΩ
ã≤^OúŒ QÍ L<åfl~°x QÆ^•! J#=Åã≤Ok. '`«ºHõrÎ q`åó— rq`åÅ∞
q_çz<å~°∞ J#QÍ =∞~°}O˜ z<å~°x ÉèÏ=O. Hõ#∞Hõ "åºMϺ`«ÖÏ
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^Œ∞~Àº^èŒ#∞x QÆ∂iÛ 'W`À„Éèí+¨ìó–`«`À„Éèí+¨ìó—
J<åfl~°∞. ÃÑ·QÍ ‰õ~°∞‚_»∞ ^Œ∞~Àº^èŒ#∞#‰õΩ |Ç≤Ïó„áê}O. P`«_»∞
J#∞HÀHõáÈ~Ú<å ã¨Ç¨Ï[OQÍ P`«x¿Ñ~°∞ <À@=zÛ f~°∞
`«∞Ok. Jk "≥∞ÿ„f^èŒ~°‡O–JÖÏ ã¨Ç¨Ï[OQÍ Hõ~°∞‚x ¿Ñ~°∞ =zÛ
LO_»=K«∞Û.
ã¨ÑyΨ i
15= â◊`å|ÌOÖ’ PO„^èŒ – Hõ~å‚@Hõ ^ÕâßÅ#∞ `«# Ѩ~å x*ÏxH˜ – Hõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å D u~°∞=∞Å Ü«∂„`«Å∞
„Hõ=∞O`À L„~°∂`«Å∂yOz, ѨiáêÅ<å^ŒHõΔ`«`À „Ѩ[Å P<å\˜ [#™ê=∂#ºOÖ’ ÉèíH˜Î Ü≥∞_»Å Q˘Ñ¨Ê Hõ^ŒeHõ fã¨∞‰õΩ
QÆ∞O_≥Ö’¡ QÆ∞_çHõ@∞ì‰õΩx xÅz# =∞<À[˝=¸iÎ, =KåÛÜ«∞#_»OÖ’ ZO`«=∂„`«=¸ Juâ◊Ü≥∂H˜Î
q[Ü«∞#QÆ~° K«„Hõ=iÎ – 'NHõ$+¨‚^Õ= HÍ^Œ∞. ''JO`«\ ˜ =∞Ǩ„ѨÉèí∞"Õ u~°∞
~åÜ«∞Å∞—. DÜ«∞# PO„^èŒ∞Å =∞Å ~åÜ«∞x =ÚO^Œ∞ "≥∂HÍie¡
áêe>Ë Q ÍHõ – 㨠= ∞㨠Π^Œ H ˜ Δ } "≥OHõ#fl ¿ã=Ö’..... <å_»O>Ë PÜ«∞# =∞ǨÏ`«∞Î ZO`«
ÉèÏ~°`å=xH˜ XHõ =~°„Ѩ™ê
^ŒOQÍ [#‡<≥uÎ =KåÛ_»∞!
~åÜ«∞Å∞ Q˘Ñ¨Ê^À Hõ^•!—— Jx <å\˜ ^Õâ◊
"åm ÉèíHõÎ[#O `«ÅKÕ"å~°∞. ^Õ=
^ŒH˜Δ} ÉèÏ~°`«^Õâßxfl XHõ – Ñ≤.q.ÅH©Δ ‡<å~åÜ«∞}, ^Õ=ÙxH˜ ~Ú`ÀkèH"õ ∞≥ #ÿ HÍ#∞HõÅ∞
=Úã¨ Ö Ï‡#∞ ~å[ºOQÍ =∂iÛ Ñ¨Ù`«∂Î~°∞ ã¨=∞iÊOz, D â◊~°}ÏQÆ`« ~°HõΔ
"ÕÜ«∂Åx Lqfià◊¥¡~°∞`«∞#fl |Ǩï=∞h ‰õΩ}˜‚ D Ü«ÚQÍO`«O =~°‰õÄ ^ÕnѨº
ã¨∞ÖÏÎ#¡ QÆ∞O_≥Ö’¡ QÆ∞#Ѩ"∞≥ ÿ QÆ∞K«∞Û‰õΩx, ^ŒH}
Δ˜ Ï Ñ¨^OŒä Ö’ =∂#OQÍ "≥Å∞Q˘O^Œx"åfiÅ#flk ~åÜ«∞Å"åi Hõ$`« xâ◊Û
PiáÈ`«∞#fl Ç≤ÏO^Œ∂=∞`« *’ºuQÆ∞O_»OÖ’ <≥~Úº nѨ"≥∞ÿ Ü«∞O! D =∞ǨÏ^•â◊Ü∂« xfl =∞#™ê"åKåHõ~‡° }Ï J=∞Å∞ KÕã#≤
*Ïfi[˚fiź=∂# H˜~°}ѨÙO*Ïxfl "≥^Œ[e¡# Hõ$+¨‚~åÜ«∞_»∞ =∞Ǩ=∞h+≤ NHõ$+¨^‚ =Õ ~åÜ«∞Å∞! JO^Œ∞‰õΩ „ѨuѶŨ OQÍ PÜ«∞#
HÍ~°}[#∞‡_»∞. KÕã≤# „Ѩu kyfi[Ü«∞Ü«∂„`« "≥#∞HÍ JYO_»=∞O_»ÖÏHÍ~°
~°HΔÍHõ=K«OQÍ ™êHΔÍ`«∂Î u~°∞=∞ÅH˘O_Õ "≥#∞fl^Œ#∞flQÍ xÅ|_ç,
u~°∞=∞Å N"åi¿ã=Ö’ – NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞
PÜ«∞#∞fl F@q∞ Z~°∞QÆx XHõ =∞Ǩq*Ë`«QÍ xeÑ≤O^Œx
Q˘Ñ¨Ê ™êǨÏã‘, Y_»æg~°∞_≥·# NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞ʼnõΩ =∞#O J#∞HÀHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞!
'u~°∞=∞Å "≥OHõ#fl—ÃÑ· Jáê~°"≥∞ÿ# ÉèíH˜Î„â◊^ŒúÅ∞ LO_Õq. PÜ«∞#
7 ™ê~°∞¡ u~°∞=∞Å H˘O_»#∞ 㨉õΩ@∞O|OQÍ, XHõ¯_»∞QÍ ã¨fiÜ«∞OQÍ Y_»æ^è•~°} KÕã≤ – J„Ѩ"Õ∞Ü«∞|ÅqÅã≤`«
ã¨O^Œi≈Oz# ^•YÖÏÅ∞<åfl~Ú. "≥∞#ÿ ¿ã<åã¨=¸Ç¨Ïã¨OKåÅ#O KÕã≤ – â◊„`«∞=ÙQÆ∞O_≥Ö’¡ =∞$`«∞º
<å^•Å∞ K≥ň~yOz# `«#HõO>ˆ =∞<ÀǨÏ~åHõ$u`À – QÆO_»
u~°∞=∞Å QÆ∞_ç H͉õΩO_® PÜ«∞# – HõOz, NHÍà◊ÇϨ ã≤,Î tÖÏã¨^Œ$â◊º"≥∞ÿ – „|Ǩ‡O_»=∞ø#ã¨=Ú„^Œ`À [QÆnfiHõΔ}O
Nâ‹·ÅO, ã≤OǨK«ÅO "≥Ú^ŒÖˇ·# PÅÜ«∂ʼnõΩ q=∂# QÀѨ٠KÕã¨∂Î xÅ|_ç L#fl N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ =∞Ǩ|Å∞_»x #q∞‡#
~åÅ∞, =∞O_»áêÅ∞ xi‡OKå_»∞. PÜ«∂ PÅÜ«∂Å x~°fiǨÏ}‰õΩ =∞ǨÉèí‰õΩÎ_»∞! `å#∞ ÔQez# „ѨuѨ~åºÜ«∞=¸, `«##∞ ÔQe
Éèí∂i =∂<åºezÛ Q“~°qOKå_»∞† „ÉÏǨχ}Ϻxfl HÍáê_®_»∞† Ñ≤Oz# "ÕOHõ\Ï„k"ÕÅ∞ʉõΩ PÜ«∞# ã¨=∞iÊOz# Hõ@flHÍ#∞HõÅ∞
"Õ∞¡K«∞ÛùÅ ^•_»∞Å`À Ѩ`«#"≥∞ÿáÈ`«∞#fl ÉèíH˜ÎÉèÏ=`«~°OQÍʼnõΩ Jáê~°O!
H˘O_»O`« TÑ≤iáÈã≤ – PO„^èŒ^Õâß# JYO_» ÉèíH˜Î „ѨÉèíO
N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞x ¿ãqOz# ~åAÅ∞, K«„Hõ=~°∞ÅÎ
[<åxfl Ѩ~°∞fiÖˇuÎOKå_»∞! Ö’ÔHÖÏ¡ =ÚO^Œ∞QÍ K≥ѨCHÀ"åeû#"å_»∞ ™êÇ≤Ïf ã¨=∞~åOQÆ}
~°"å}Ï ™œHõ~åºÅ∞ JO`«O`« =∂„`«"Õ∞ LO_ç# P ™ê~°fiÉè∫=Ú_»∞ NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞. PÜ«∞# `«# J[~å=∞~°
~ÀAÖ’¡ ~åÜ«∞Å"å~°∞ ZO`À =ºÜ«∞ „Ѩܫ∂ã¨Å HÀiÛ – HÍ=ºO 'P=ÚHõÎ=∂ź^Œ—#∞ ™êfiq∞"åiˆH JOH˜`«q∞KåÛ_»∞.
^Õ"Õ~°∞Å`À ã¨Ç¨ u~°∞=∞Å H˘O_»#∞ ^Œi≈OKÕ"å~°∞. P ~ÀAÖ’¡ J=¸Åº"≥∞ÿ# =„["≥·_»∂~åºÅ∞, |OQÍ~°∞, "≥O_ç PÉèí~°}ÏÅ∞
~åÜ«∞Å"åi u~°∞=∞Å Ü«∂„`«Å∞ [#™ê=∂#ºOÖ’ ZO`À "ÕÅH˘Åk =~°Ç¨Å∞ qq^èŒ ^Œâ◊Ö’¡ ™êfiq∞H˜ ã¨=∞iÊOK«∞
ã¨O^Œ_çx HõeyOKÕq. P =∞Ǩ q*Ë`« "≥O@ J<ÕHõ [# ‰õΩ<åfl~°∞. PÉèí~°}ÏÅ`À áê@∞ K«O„^Œyi, L^ŒÜ«∞yi, ÃÑ#∞
„Ѩ"åǨÅ∞ u~°∞=∞Å "ÕOHõ@„ѨÉèí∞=Ù#∞ ^Œi≈OK«∞‰õΩ<Õq. Q˘O_» „áêO`åÖ’¡x J<ÕHõ „QÍ=∂Å∞ – ™êfiq∞"åi qq^èŒ

[#=i, 2010 =∂#=`«fiO ÖËx =∞#ã¨∞ – =∞e<åÅ J_»∞ã¨∞ 17

 N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞H˜ ã¨=∞iÊOz#
HÍ#∞HõÅ qâıëêÅhfl =¸_»∞ ÉèÏ+¨Ö’¡–
`≥Å∞QÆ∞, `«q∞à◊O, Hõ#fl_»O – L#fl âßã¨
<åÖ’¡ HõxÊ™êÎ~Ú.
– _®II Ѩq∞_çHÍÅfi K≥OK«∞ã¨∞|ƒÜ«∞º 1513 Ѷ≤„|=i 10# ~åÜ«∞Å
"åi "≥Ú^Œ\ ˜ ^Œ~°≈#O. PÜ«∞# "≥O@
~å}∞Å∞ ‰õÄ_® L<åfl~°∞. D ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ
nè~°=∞u Ü«ÚH˜Î*Ëã≤, qKåiOѨQÆ x‰õΩ¯=O|∞ ã¨~°fi[#ã¨fi I `˘q∞‡k~°HÍÅ =„["≥·_»∂~åºÅ∞ á⁄ky#
~åæ~ÀǨÏ}™Èáê#O ÉÏ~°QÆ ^èŒ~°‡O|ã¨∂"≥ Ju~°=∞ºO ɡ· II XHõ |OQÍ~°∞ H˜s@O, 25 "≥O_ç Ǩ~°u
(PO„^èŒ=∞ǨÉèÏ~°`«O, P~°}ºÑ¨~°fiO) ѨàÏ¡Å∞ ™êfiq∞H˜ ã¨=∞iÊOKå~°∞. P`«x
ÉèÏ=O : |∞kú|ÅO`À K«Hõ¯QÍ PÖ’z¿ãÎ JO^ŒiH© – ã¨fi~åæxfl Jkè~ÀÇ≤ÏOK«_®xH˜ ~å}∞Å∞ u~°∞=∞Å^Õq, z<åfl^Õq ™êfiq∞
™Èáê#O ^èŒ~°‡"Õ∞! Wk Ѩ~°=∞ã¨`«ºO! "åiH˜ áêÅ∞ `åˆQO^Œ∞‰õΩ XHõ |OQÍ~°∞
áê„`«#∞ ã¨=∞iÊOKå~°∞. „H©.â◊.1513 "Õ∞
q=~°} : =∂#=rq`«O ^èŒ~°‡O, J~°÷O, HÍ=∞O, "≥∂HõΔO – J<Õ <åÅ∞æ 2# ~åÜ«∞Å"å~°∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞x
ѨÙ~°∞ëê~å÷Å`À H˘#™êQÆ∞`«∂Ok. D <åeæO\˜Ö’ JxflO\˜H© =¸ÅO Ô~O_À™êi ã¨O^Œi≈OKå~°∞. J<ÕHõ PÉèí~°
"≥Ú^Œ\ ^˜ #·≥ ^è~Œ ‡° "Õ∞! ^è~Œ ‡° OÖËx J~°H÷ Í=∂Å∞ #~°H^õ •fi~å Å=Ù`å~Ú. }ÏÅ`Àáê@∞ =¸_»∞ z#fl |OQÍ~°∞ H˜s
^èŒ~°‡O L#flKÀ@<Õ hu, q[Ü«∞O, âßOu, ™œYºO, ã¨OѨ^ŒÅ∂ \ÏÅ∞ ™êfiq∞"åiH˜ ã¨=∞iÊOKå~°∞. D
LO\Ï~Ú. WǨÏѨ~°ã¨∞MÏʼnõΩ ^èŒ~°‡O =ÚYº™ê^èŒ#O. "Õ^Œâߢã¨Î q+¨Ü«∂Å∞ ‰õÄ_® âßã¨<åÖ’¡ L<åfl~Ú.
ѨÙ~å}Ï^Œ∞ Åhfl ^èŒ~°‡„áê=ÚMϺxfl "Õ<Àà◊§ <˘H˜¯ =Hͯ}˜OKå~Ú.
„H©.â◊.1513 E<£ 13# ~åÜ«∞Å
^èŒ~°‡O – „Ѩ=$uÎ~°∂Ѩ =∞h, x=$uÎ~°∂Ѩ =∞h Ô~O_»∞q^è•Å∞.
"å~°∞ =¸_À™êi ™êfiq∞"åix ã¨O^Œi≈O
„Ѩ=$uÎ^èŒ~°‡O WǨÏÖ’HÍxH©, x=$uÎ^èŒ~°‡O Ѩ~°Ö’HÍxH©, "≥∂HΔÍxH©
Kå~°∞. `«# `«O„_ç #~°ã¨<åÜ«∞‰õΩ_»∞, `«e¡
HÍ~°}Ï Å=Ù`å~Ú.
<åQÆ∞ÖÏ^Õq *Ï˝Ñ¨HÍ~°÷O S^Œ∞ „QÍ=∂Å#∞
=∞ǨÉèÏ~°`åxH˜ ^è~Œ ‡° O, P^蕺u‡HõO–Ô~O_»∞HõO_»∞.¡ D ~Ô O\˜h N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞H˜ ^•#O KÕâß~°∞.
Hõe¿Ñn, QÆ=∂ºxfl KÕˆ~Ûn, ã¨`«ºO. ã¨`«º^èŒ~å‡efl x+¨ª`À PK«iOz ™êfiq∞"åiH˜ x`«º <≥·"Õ^ŒºO, J<ÕHõ L`«û
#O^Œ∞ˆH N~å=Ú_»∂, ^èŒ~°‡~åE – WOHÍ ZO^Œ~À =∞Ǩ`«∞‡Å∞ "åÅ Y~°∞ÛÅ xq∞`«ÎO D „QÍ=∂efl
P^Œ~°≈=¸~°∞Î ÅÜ«∂º~°∞. ^èŒ~°‡ =∞<Õ ™Èáê<åxfl Jkè~ÀÇ≤Ï¿ãÎ W@∞ ^•#O KÕâß~°∞. HõoOQÆ~åA „Ѩ`åѨ~°∞„^Œ
ã¨fi~åæxH©, J@∞ [#‡~åÇ≤Ï`«º"≥∞ÿ# "≥∂HΔÍxH© =∂~°æO ã¨∞QÆ=∞O QÆ[Ѩux, H˘O_»g_»∞, L^ŒÜ«∞yi HÀ@
J=Ù`«∞Ok. Å#∞ [~ÚOz# ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ Hõ$+¨‚^Õ=
~åÜ«∞Å∞ <åÅ∞QÀ™êi 1515= ã¨O=`«û
¿ã=Å xq∞`«ÎO ^•#O KÕâß~°∞. N Hõ$+¨‚ ~åÜ«∞Å∞ qq^èŒ ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ („H©.â◊. ~°OÖ’ u~°∞=∞Å "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞x
^Õ=~åÜ«∞Å∞`À áê@∞ J`«x ^Õ"Õ~°∞Å∞ 1512–1523) u~°∞=∞Å N "ÕOHõ>Ëâ◊fi ^Œi≈OKå~°∞. `«# ^ŒO_»Ü«∂„`«Å q[Ü«∞
u~°∞=∞Å^Õq, z<åfl^Õq ‰õÄ_® J<ÕHõ ~°∞x U_»∞™ê~°∞¡ `«# ~å}∞Å`À ã¨O^Œi≈O ã¨∂zHõOQÍ ™êfiq∞ "åiH˜ Hõ#HÍaè¿+HõO
PÉèí~°}ÏÅ∞ ã¨=∞iÊOKå~°∞. NHõ$+¨‚^Õ= Kå~°∞. qq^èŒ ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ ~åÜ«∞Å"å~°∞ KÕâß~°∞. ѨK«ÛŠǨ~åÅ∞, =ÚÃÑÊù "ÕÅ

18 Ѩx Ѩ@¡ Jaè=∂#"Õ∞ q[Ü«∂xH˜ ~°Ç¨Ï㨺O ã¨ÑyΨ i

|OQÍ~°∞ <å}ËÅ∞, H˘xfl PÉèí~°}ÏÅ∞ ã¨=∞iÊOKå~°∞. PÜ«∞#
^Õ"Õ~°∞Å∞ ‰õÄ_® |OQÍ~°∞ HõO~îåÉèí~°}O`À ã¨Ç¨ ѨÅ∞ PÉèí~°
}Ïefl ^•#O KÕâß~°∞. „H©.â◊.1517= ã¨O=`«û~°OÖ’ ~åÜ«∞Å
"å~°∞ S^Œ=™êi u~°∞=∞Å "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞}˜‚ ã¨O^Œi≈OKå~°∞. D
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ PÅÜ«∞ QÆ~°ƒùQÆ$ǨÏO, QÀѨÙ~°O JÅOHõ~°} HÀã¨O
2000 |OQÍ~°∞ <å}ËÅ∞, =∞~À "≥~Úº =~°Ç¨Å∞ ™êfiq∞H˜
ã¨=∞iÊOKå~°∞. =∞~À 500 =~°Ç¨ Å∞ ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« ã¨=∞Ü«∞OÖ’
¿ã=Å xq∞`«ÎO ^•#O KÕâß~°∞.
=∞~°∞ã¨\ ˜ ã¨O=`«û~°O JO>Ë 1518 JHÀì|~°∞ 16#
~åÜ«∞Å"å~°∞ =∞~À™êi "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞x ã¨O^Œi≈OKå~°∞.
Wk P~À Ѩ~åºÜ«∞O. D ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ ‰õÄ_® J<ÕHõ HÍ#∞HõÅ∞
ã¨=∞iÊOKå~°∞. 1521= ã¨O=`«û~°OÖ’ ~åÜ«∞Å"å~°∞ U_À™êi
u~°∞=∞Å#∞ ã¨O^Œi≈OKå~°∞. D ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ Ñ¨@∞ì Ñ‘`åO
|~åÅ∞, `˘q∞‡k ~°HÍÅ =„*ÏÅ∞, =„["≥·_»∂~åºÅ∞ á⁄ky#
`«# ^Õ"Õ~°∞Å∞ u~°∞=∞Å^Õq, z<åfl^ÕgÅ`À NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞
[#=i, 2010 ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ =∂e#ºO QÆÅ"åˆ~ Jã¨Öˇ·# ~ÀQÆ∞Å∞
~åkèHõ
NHõ$+¨μ‚x =∞^èŒ∞~å^èŒ~° =Oj wuHõ
Hõ$+¨‚ `«`åÎ fixH˜ P`«‡ x"Õ^Œ# KÕã¨∞‰õΩ#fl Éèí‰õΩÎ~åÅ∞
`«eÖ¡ Ï #Å¡#Ü«∞º#∞ ÖÏeOz<å
™È^ŒiÖÏ =∞O^ŒeOz ^•iÖ’ ÃÑ@ìQÆeæ<å
„¿Ñ=∞QÍ "≥#fl g∞QÆ_»Å∞ uxÑ≤Oz<å
Jxfl q^è•Öˇ·# J~°›`« á⁄Ok# „Ѩ }Ü«∞rqHõ
Hõ$+¨‚ q~°Ç¨ÏOÖ’ `«# Hõhflˆ~ Ü«∞=Ú<≥· á⁄Oy<å
`«# =∞<ÀÉèÏ"åÅ#∞ ãà H· `õ « ~ˆ }∞=ÙÅ`À
|$O^•=# ǨÏi}ÏÅ`À "≥à◊¡É’ã¨∞‰õΩx
T~°@ K≥Ok# J=∂~ÚHõ
J+¨ìq^èŒ <å~ÚHõQÍ P Ѩ~°O^è•=Úx
Ѩ^ŒÑ¨^•‡~å^èŒ#‰õΩ `«##∞ `å#∞
JiÊOK«∞‰õΩ#fl hǨiHõ
x~°‡ÅÉèíH˜Î`«`åÎ fixH˜ xâ◊ÛÅ „¿Ñ=∞ã¨`åÎ fixH˜
Jã¨Å∞ ã≤ã¨Öˇ·# „ѨfHõ
– HÀ_»∂i ã¨∞=∞#‰õΩ=∂i, u~°∞Ѩu
XHõ \’Ñ≤x ™êfiq∞H˜ JiÊOKå~°∞. WOHÍ `˘q∞‡k ~°HÍÅ
=„*ÏÅ∞ á⁄ky# Ô~O_»∞ qO*Ï=∞~°Å∞, Ѩk"ÕÅ =~°Ç¨Å∞,
XHõ 'áêÑ≤@—zO^Œ∞ ã¨=∞iÊOKå~°∞. PÜ«∞# ^Õ"iÕ u~°∞=∞Å^Õq
™êfiq∞H˜ #=~°`åflÅ∞ á⁄ky# Ѩ`«HõO ã¨=∞iÊOKå~°∞.
Hõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞ `«~°∞"å`« q[Ü«∞#QÆ~° ™ê„=∂[º
áêʼnõΩ_≥·# PÜ«∞# ™È^Œ~°∞_»∞ JK«∞º`«^Õ=~åÜ«∞Å∞ 1533
[#=i 31# u~°∞=∞Å#∞ ã¨O^Œi≈Oz J<ÕHõ ^•<åÅ∞ KÕâß~°∞.
JÖψQ 1535Ö’#∞, 1537Ö’ ‰õÄ_® PÜ«∞# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
™êfiq∞x ã¨O^Œi≈OK«∞‰õΩx J=¸Åº"≥∞ÿ# HÍ#∞HõÅ∞ Z<Àfl ã¨=∞
iÊOz#@∞ì âßã¨<å^è•~åÅ∞ L<åfl~Ú.
19

– =~å\˜ "ÕOHõ@ ã¨∞Éσ~å=Ù,
q[Ü«∞"å_»
H˜Δ} ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x áêO_»º~å*Ϻxfl =∞^èŒ∞Ô~·
^Œ #QÆ~O° ~å[^è•xQÍ KÕã∞¨ ‰õΩx, 8= â◊`å|ÌOÖ’
=Å¡Éèí^Õ=~åÜ«∞Å∞ „Ѩ[Å#∞ ѨiáêeOKÕ"å_»∞. P HÍÅOÖ’
q+¨μ‚Éèí‰õΩÎÖˇ·# PàÏfi~°∞Å∞ Ü«∂=`ü ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x k=º
ˆHΔ„`åÅ#∞ ^Œi≈Oz, J<ÕHõ ~åQÆÜ«ÚHõÎ"≥∞ÿ# áêâ◊√~åÅ∞ áê_ç#
^≥·"åOâ◊ã¨OÉèí∂`«∞Å∞. "åiÖ’ „Ѩã¨<åflH˜Δ N PO_®àò K«i„`«
Ѩ~=° ∞áê=#"≥∞#ÿ k. NHõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡ `«# J#O`« qÉè∂í `«∞Å#∞
J~°∞˚#∞#‰õΩ q=iã¨∂Î, ''=∂™ê<åO =∂~°æj~À¬Ç¨ÏO (Éèí.w.10–
35–â’¡) =∂™êÅÖ’ =∂~°æj~°¬=∂™êxfl <Õ#∞—— Jx k"Àº
Ѩ^Õâ◊O KÕâß_»∞. Éèí∂^Õq JOâ◊`À J=`«iOz#
PO_®àòH˜, =∞$^èŒ∞"≥·# =∂~°æt~°=∂™êxH˜ Jq<å
ÉèÏ= ã¨O|O^èŒ=ÚOk.
ÃÑiÜ« ∂ àÏfi~ü N qe¡ Ñ ¨ Ù `« ∂ Î ~ ° ∞ Ö’
J~åÛ=¸iÎÜ≥ÿ∞ L#fl =@Ѩ„`«âß~ÚH˜ x`«ºO
ÉèHí `Θ À ѨÙ+¨ÊHÔ O· Hõ~º° O KÕ¿ã"å_»∞. DÜ«∞#‰õΩ
ã¨O`å#O ÖË^Œ∞.
ÉèíHõÎ Ü≥∂yÜ≥ÿ∞# q+¨μ‚z`«∞Î_»∞
XHõ~ÀA `«∞Åã‘=#OÖ’ áê^Œ∞Å∞ fã¨∞OÎ
_»QÍ Hõ~å¯@Hõ ~åt ѨÓ~°fi Ѷ¨Å∞æ}©#HõΔ„`«
â◊√Éèík<å# Éèí∂^Õq JOâ◊`À QÍÜ«∞„u
„ѨÉèÏ=O`À XHõ ÉÏeHõ ^˘iH˜Ok.
ã¨O`å#OÖËx PÜ«∞# ã¨O„Éèí=∂â◊Û~åº
Å`À P a_»¤#∞ Z`«∞ΉõΩx ÉèíQÆ=O`«∞_Õ
„Ѩ™êkOKå_»x `«Åz XHõ =∂eHõQÍ
Ñ≤Å∞ã¨∂ÎO_»QÍ „Hõ=∞OQÍ 'QÀ^•—QÍ
P"≥∞ ¿Ñ~°∞ ™ê~°÷Hõ=∞~ÚºOk.
20 „Ѩu~ÀE =∞#"Õ∞^≥·<å =∞Oz <Õ~°∞ÛHÀ"åe
P ÉÏeHõ#∞ JÖÏ¡~∞° =Ú^Œ∞QÌ Í ÃÑOK«∞`«∂ ÉÏÅHõ$+¨μx‚
bÅÅ#∞ áê_»∞‰õΩO@∂ „ѨuHõΔ}O ǨÏi¿ã=Ö’ QÆ_»∞ѨÙ`«∂
QÀ^•#∞ ‰õÄ_® ÉÏÅÉèí‰õΩÎ~åÅ∞QÍ NHõ$+¨‚ÉèíH˜Î`À ÃÑOKå_»∞.
NHõ$+¨‚bÅÅhfl, WOѨÙQÍ qO@∞#fl QÀ^• ǨÏ$^ŒÜ«∞ˆHΔ„`«OÖ’
ã¨∞O^Œ~°=∞^èŒ∞~°ÉèíH˜Î c*ÏÅ∞ <å@∞‰õΩx Ѩq„`«"≥∞ÿ# âߺ=∞
ã¨∞O^Œ~°∞x „¿Ñ=∞‰õΩ, `å#∞ ‰õÄ_» `«y# ™œO^Œ~°º =x`«#x,
PkѨÙ~°∞+¨μ_≥·# NǨÏix `«Å∞K«∞‰õΩO@∂, U Å`«#∞ ‰õÄ_®
#O^ŒQÀѨ‰õΩÅOÖ’ [x‡OK«ÖË^Õ#x =∞#ã¨∞Ö’ zOuã¨∂ÎO_Õk.
Ü«∞=fi#=u J~Ú# `«~åfi`« P"≥∞ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x<Õ Éèí~°ÎQÍ
á⁄O^•Åx QÍ_è»OQÍ xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ#flk. `«# `«O„_ç N qe¡¡
ѨÙ`«∂Î~°∞ =¸iÎH˜ ÉèíH˜Î`À ã¨=∞iÊã¨∞Î#fl ã¨Ñ¨Î=~°‚ â’aè`« ѨÙ+¨Ê
=∂ÅÅ#∞ =ÚiÃÑO`À `å#∞ =ÚO^Œ∞QÍ JÅOHõiOK«∞‰õΩx
`«# ™œO^Œ~åºxfl J^ŒÌOÖ’ K«∂K«∞‰õΩx P`å‡#O^ŒO`À =Úiã≤
áÈ`«∂O_Õk. XHõ~ÀA Jk QÆ=∞xOz# ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞,
''J=∂‡ x`«º=Ú ™êfiq∞ ÔH·OHõ~åºxÔH· fã¨∞ÔHàı§ ѨÙ+¨Ê=∂ÅÅ#∞
h=Ù =ÚO^Œ∞QÍ ^èŒiOK«∞@ JѨKå~°O Hõ^•! J\Ï¡ KÕÜ«∞
=K«∞Û<å?—— Jx =∞O^ŒeOK«QÍ P"≥∞ =∞ø#=Ú^•eÛ ^Œ∞ód`«∞
~åÖˇ·#k. D ^Œâ◊Ö’ ™êfiq∞H˜ x`«ºO [iˆQ =∂ÖÏÔH·OHõ~°ºO
[~°QÆÖË^Œ∞. nxH˜ P"≥∞ `«O„_ç qKåiã¨∂Î x„kOK«QÍ,
`≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú# ™êfiq∞ HõÅÖ’ HõxÊOz, ''q+¨μ‚z`åÎ!
ZO^Œ∞‰õΩ h=Ù <å‰õΩ Ñ¨Ù+¨Ê=∂ÅÅ#∞ fã¨∞‰õΩ
~åÖË^Œ∞, h =^ŒÌ #∞#fl ÉÏeHõ ™ê=∂#º
ÉÏeHõ HÍ^Œ∞, <å‰õΩ K≥OkOk. P
ÉÏeHõ JÅOHõiOK«∞‰õΩx WKÕÛ Ñ¨Ù+¨Ê
=∂ÅÖË <å‰õΩ P#O^•xfl KÕ‰õÄ~°∞
™êÎ~Ú—— Jx ѨeH˜ J^Œ$â◊√º_»
Ü«∂º_»∞. D ã¨fiѨfl =$`åÎO`«O`À
QÀ^• ÉèíQÆ=^Œ#∞„QÆǨÏO`À á⁄Ok#
ã¨ÑyΨ i
^ÕqÜ«∞x, nO`À ''PO_®àò—— Jx ¿Ñ~°∞ ‰õÄ_® P"≥∞‰õΩ
=zÛOk. P"≥∞ |∞kúÜ≥∂QÆO á⁄Ok# =∞Ǩ Éèí‰õΩÎ~åÖËQÍHõ, WÅ "≥·‰õΩO~î°O
k=º Hõ=~Ú„u ‰õÄ_». P"≥∞ `«# `«O„_ç ÉèíH˜Î„ѨÉèÏ=O`À
~°=∞}©Ü«∞ „ѨHõ$u â’ÉèíÅ`À
1) u~°∞áêÊ=Ù– 30 áêâ◊√~åÅ∞† 2) <åzÛÜ«∂~ü u~°∞"≥Úo–
Hõ=∞hÜ«∞ Ѩã≤ñ_ç HÍO`«∞Å`À
143 áêâ◊√~åÅ∞ ~°zOzOk.
ZѨC_»∞ HÍOz# „H˘`«ÎQÆ LO_Õ
=#=∂ÖÏOâ◊`À [x‡Oz# `˘O_»~°_çá⁄Ê_ç PàÏfi~üKÕ WÅ"≥·‰õΩO~î°O ã¨Ñ¨Îyi"åã¨O!
''u~°∞ѨÊo§ Ü≥∞à◊√zÛ——Ö’ =i‚Oz# „ѨHõ$u ™œO^Œ~°ºO „áê`«ó
HÍÅ ã¨Ç¨Ï[ "å`å=~°}Ïxfl =i‚ã¨∂Î ~°zOz "Õ∞Å∞H˘Å∞ѨÙ
ѨQÆÅ∞, ˆ~~Ú XHõ\˜QÆ `ÀKÕ
[# ã¨O^Œ_ç`À xO_»∞QÆ LO_Õ
áêâ◊√~åÅ`À HõeÑ≤ u~°∞áêÊ=٠Ѩiîã¨∂Î LO\Ï~°∞. PO_®àò
H©~°Î#, HÀÖÏ@, ã¨∞„ѨÉèÏ`åÅ
~°zOz# u~°∞áêÊ=Ù =ÚѨÊk áêâ◊√~åÅ∞ áê~åÜ«∞} KÕÜ«∞_»O
ã¨∞=∞^èŒ∞~° QÍ<åÅ ã¨∞O^Œ~° ã¨÷Åq∞kÜÕ∞!
k=º ˆHΔ„`åÅÖ’ =∞‰õΩ\ÏÜ«∞=∂#O. D =∂~°æt~° =∂™êxH˜
u~°∞áêÊ=Ù =Å¡ P^蕺u‡Hõ „áê=ÚYº`« ÃÑiyOk. JO^Œ∞=ÖË¡ ZO^Œ~°∞ á⁄QÆ_ç#, U=∞x á⁄QÆ_ç#
N=∞„^•=∂#∞AÅ∞ u~°∞áêÊ=Ù „Ѩ|O^è•xfl Ѩ~°=∞Ѩq„`«OQÍ Q˘O`«∞Å J=∞$`«O xO¿Ñ <å=∞O
ÉèÏqOz N"≥·+¨‚= ÉèíHõÎÖ’HÍxH˜ D „=`« qt+¨ì`«#∞ „Ѩɒ^èŒO QÀqO^• ǨÏi QÀqO^•Ü«∞x
KÕã≤, ''u~°∞áêÊ=Ù lÜ«∞º~ü——QÍ MϺu á⁄O^•~°∞. QÍ#O KÕã≤# `˘ÅQÆ∞#∞ áêѨO!
q+¨μz‚ `«∞_Î ∞» PO_®àò‰Ωõ q"åǨÏO KÕÜ∞« ã¨OHõeÊOK«QÍ Hõ@∞ì, ÉÁ@∞ì "ÕÔ~·<å, "Õ+¨ÉèÏ+¨Å `Õ_® L#fl
PO_®àò N~°OQÆ<å^äŒ∞_Õ <å <å^äŒ∞_»x W`«~°∞Å#∞ Hõ<≥fluÎ u~°∞=∞ÅÖ’# #_»Ü«∂_Õ
Ü≥∞ÿ # K«∂_»*ÏÅ#x ã¨=∂^è•#O K≥ÑÊ≤ , N~°OQÆ<å^ä∞Œ <Õ q"åÇ¨Ï JO^Œi <À@ ѨeˆH =∂@
=∂_çOk. "ÕOHõ>Ëâ◊√x <å=∂=∞$`«=∞@!
™êÇ≤Ïf ã¨=∞~åOQÆ} ™ê~°fiÉè∫=Ú_≥·# NHõ$+¨‚^Õ= <å~åÜ«∞} <å=∞áê~åÜ«∞}`À
~åÜ«∞Å∞, ''q+¨μ‚zfÎÜ«∞=Ú—— J<Õ <å=∂O`«~°O QÆÅ 'P=ÚHõÎ #~°∞x HÀÔ~¯b_Õ~°∞
=∂ź^Œ—#∞ ~°zOz Ѩk¿ÇÏ#= â◊`å|ÌOÖ’ PO_®àò q„QÆǨxfl Ñ≤Å¡, áêѨŠ=Ú^Œ∞Ì =ÚK«Û@Å
qëê‚fiÅÜ«∞OÖ’ „Ѩu+≤ìOz ™ê\˜ÖËx H©iÎ QÆ_çOKå_»∞. N qe¡ `«# WÖË¡ ã¨fi~°æ^è•=∞ =∞QÆ∞!
ѨÙ`«∂Î~°∞Ö’#∞#fl N PO_®àò=∞Ok~°O Ѩq„`«"≥∞ÿ MϺu – Ñ≤.Ü«∞ãπ.Ü«∞ãπ.ÅH˜Δ ‡, q[Ü«∞#QÆ~°O
á⁄OkOk.
PO„^茄Ѩ^ÕâòÖ’ J<ÕHõ k=ºˆHΔ„`åÖ’¡ „Ѩu ã¨O=`«û~°O ÉèíQÆ=O`«∞x q"åǨÏ=∂_ç âßâ◊fi`« ™œÉèÏQƺ=uÜ≥ÿ∞#
=∂~°æt~°=∂ã¨OÖ’ N PO_®àò u~°∞HõÖϺ}O ÉèíH˜Î`À [~°∞Ѩ٠=∞ǨÉèí‰õΩÎ~åÅ∞ PO_®àò. ^ŒH˜Δ}^Õâ◊OÖ’ QÆÅ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞
`å~°∞. D â◊√Éèíã¨=∞Ü«∞OÖ’ P"≥∞ ~°zOz# '<åzÛÜ«∂~ü u~°∞ N"≥·+¨‚=ÙÅ∞ `«=∞ QÆ$ǨÅO^Œ∞, =ÚYºOQÍ HõÖϺ} ã¨=∞Ü«∂Ö’¡
"≥Úo— k=º„Ѩ|O^èŒOÖ’x q"åǨÏѶ¨∞@ìOQÆÅ áêâ◊√~åÅ∞ <åzÛÜ«∂~ü u~°∞"≥Úo „Ѩ|O^èŒ=Ú#QÆÅ '"å~°}=∂~Ú~°"£∞—#∞
áê~åÜ«∞} KÕÜ«∞|_»`å~Ú. QÍ#O KÕã¨∞ÎO\Ï~°∞.
[#=i, 2010 P#O^Œ"Õ∞ Pã≤Î – rq`åxH˜ J^Õ ^Àã≤Î 21

QÀqO^•..!
QÀqO^•...!!
U_»∞H˘O_»Å"å_®! "≥OHõ@~°=∞}Ï! QÀqO^•! QÀqO^Œ J<Õ
Ѩ^•Å∞ u~°∞=∞Å y~°∞ÅÖ’ =∞# K≥=ÙÅÖ’ =∂~°∞ "≥∂QÆ∞
`«∞O\Ï~Ú. u~°∞Ѩu ѨÙ}ºˆHΔ„`«O #∞Oz HÍe#_»Hõ# u~°∞
=∞ʼnõΩ JeÑ≤i #∞O_ç |Ü«∞Å∞^Õˆ~ Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ ''QÀqO^•,
QÀqO^•—— J<Õ <å=∞㨇~°} KÕã¨∂Î, "≥∞@∞¡ Z‰õΩ¯`«∂ „Ѩܫ∂}
|_»eHõ#∞ f~°∞Û‰õΩO@∂ ã¨∞<åÜ«∂ã¨OQÍ U_»∞ H˘O_»Å∂ ZH˜¯
Nx"åã¨∞x ^Œi≈OK«∞‰õΩx `«i™êÎ~°∞. D QÀqO^• J<Õ ¿Ñ~°∞
Nx"åã¨∞xH˜ ZÖÏ =zÛO^ŒO>Ë –
ѨÓ~°fiO u~°∞Ѩu #∞O_ç u~°∞=∞ʼnõΩ U_»∞H˘O_»Å∞
ZH˜¯ Nx"åã¨∞x ^Œi≈OK«∞HÀ"åÅO>Ë =∂~°æ=∞^茺=∞O`å
^Œ@ì"≥∞ÿ# J_»=ÙÅ∞, „‰õÄ~°=∞$QÍÅ∞ LO_ç† ^•s `≥#∂fl Ug∞
`≥bHõ JQÆ=∞ºQÀK«~°OQÍ LO_Õk. Éèí‰õΩÎÅ∞ D =∂~°æOQÆ∞O_®
QÆ∞OѨÙÅ∞, QÆ∞OѨÙÅ∞QÍ "≥àı§"å~°∞. ^•iÖ’<Õ H˘O^Œ~°∞ =∞$`«∞º
"å`« ‰õÄ_® Ѩ_Õ"å~°∞. J<å~ÀQƺO =Å¡ =∞iÜ«Ú „‰õÄ~°
=∞$QÍÅ ÉÏi#Ѩ_ç, KåÖÏ ÉÏ^èŒÅ∞ Ѩ_»=Åã≤ =KÕÛk. D
ÉÏ^èŒÅ∞ Ѩ_»ÖËHõ KåÖÏ=∞Ok `«=∞ "≥Ú‰õΩ¯Å∞ kQÆ∞= u~°∞Ѩu
Ö’<Õ f~°∞ÛH˘x "≥o§áÈÜÕ∞"å~°∞. H˘O`«=∞Ok „Ѩܫ∂}Ïxfl
=∂#∞H˘<Õ"å~°∞. Éèí‰õΩÎÅ ÉÏ^èŒÅ∞ K«∂_»ÖËHõ ÉèíHõÎã¨∞ÅÉèí∞_≥·#
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Éèí‰õΩÎÅ#∞ `«# =^ŒÌ‰õΩ ~°Ñ≤ÊOK«∞HÀ=_®xH˜ PÜ«∞<Õ
=∞#‰õΩ =∂~åæxfl K«∂Ñ≤OKå~°∞.
=Ú#∞Ѩ٠u~°∞ѨuÖ’ XHõ „ÉÏǨχ} ‰õΩ@∞O|
=ÚO_Õk. "å~°∞ Nx"åã¨∞x Éèí‰õΩÎÅ∞. "åi ^ŒQÆæ~° HÍ=∞^èÕ#∞=Ù
J<Õ XHõ QÀ=Ù LO_Õk. P QÀ=Ù =Å¡ "å~°∞ ã≤iã¨OѨ^ŒÅ`À
`«∞Å`«∂ˆQ"å~°∞. P WO\˜H˜ ZO`«=∞Ok Ju^äŒ∞Å∞, JÉèϺQÆ
`«∞Å∞ =zÛ<å "åiH˜ ã¨O`«~°Ê} KÕã¨∂Î Z=iH˜ Uq∞ HÍ=eû<å
Wã¨∂Ά P TiÖ’ =∞Oz ¿Ñ~°∞ `≥K«∞Û‰õΩ<åfl~°∞. P ~ÀAÖ’¡
22 ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ ÖËx WÅ∞¡ H˜\˜H©Å∞ ÖËx QÆk
„ѨuWO\’¡ ‰õÄ_® XHõ „=`«O KÕ¿ã"å~°∞.
JÖψQ P „ÉÏǨχ}∞Å∞ ‰õÄ_® P „=`«O
KÕ¿ã"å~°∞.
„Ѩu~ÀEÖψQ „ÉÏǨχ}∞Å∞ `≥Å¡
"å~°∞*Ï=Ú<Õ ÖËz, ã¨O^蕺=O^Œ#O
QÍqOz. Ñ≤O_ç=O@Å`À Éè’[#=Ú
`«Ü«∂~°∞KÕã≤ WO\˜e¡áên â◊√„ÉèíOQÍ
`«Ü«∂Ô~·† Ju^äŒ∞Å H˘~°‰õΩ Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î
<åfl~°∞. P „ÉÏǨχ}∞_»∞ |Ü«∞@‰õΩ =zÛ <åÅ∞QÆ∞ g^äŒ∞ÅÖ’
u~°∞QÆ∞`«∂, Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. HÍh, P ~ÀA Ju^äŒ∞Å∞
Z=fi~°∂ ‰õÄ_® Hõ#|_»ÖË^Œ∞. ã¨=∞Ü«∞O q∞OzáÈ`ÀOk.
PÜ«∞# P^Œ∞~åÌ`À HõeÜ«∞u~°∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞. Z@ìˆHʼnõΩ ^≥·"å#∞
„QÆǨÏO`À XHõ ã≤^ŒúѨÙ~°∞+¨μ_»∞ `å~°ã≤ÖÏ¡_»∞. PÜ«∞# ^ŒQÆæ~°‰õΩ"≥o¡
P „ÉÏǨχ}∞_»∞ ''JÜ«∂º! D ~ÀA g∞~°∞ =∂ JukäQÍ =zÛ
=∂ QÆ$Ǩxfl áê=#O KÕÜ«∞=Åã≤OkQÍ HÀ~°∞`«∞<åfl#∞—— Jx
„áêi÷OKå_»∞. ^•xH˜ ã≤^ŒúѨÙ~°∞+¨μ_»∞ ''g∞ WO\˜H˜ Éè’[<åxH˜
q™êû„ѨQÆ_» ™ê~Ú „Ѩ"≥∂^• Éèí"åx,
9= `«~°QÆu, #ÅO^• Ѩa¡H± ã¨∂¯Öò,
âß~°^•#QÆ~ü, 1= ÖË<£, |eѶ¨∞@ìO, #sûѨ@flO
=∞O_»ÅO – 531 116, qâßYlÖÏ¡.
=™êÎ#∞. HÍh <Õ#∞ HÀiOk W"åfie† ÖËHõáÈ`Õ <å‰õΩ HÀѨO
=zÛ "≥o§áÈ`å#<åfl_»∞.—— JO^Œ∞‰õΩ P „ÉÏǨχ}∞_»∞ ã¨=∞‡
uOKå_»∞.
W^ŒÌ~°∂ Hõeã≤ „ÉÏǨχ}∞x WO\˜H˜ "≥àϧ~°∞. P
„ÉÏǨχ} ‰õΩ@∞Oc‰õΩÅ∞ P ã≤^ŒúѨÙ~°∞+¨μxH˜ Jukä =∞~åº^ŒÅ∞
KÕã≤, HÍà◊√§ Hõ_çy P h~°∞ `«ÅÃÑ· [Å∞¡‰õΩx JukäH˜ â◊√zQÍ
#= HÍÜ«∞ Ñ≤O_ç=O@Å`À, ~°∞zHõ~"° ∞≥ #ÿ Éè’[<åxfl =_çO¤ Kå~°∞.
P ã≤^ŒúѨÙ~°∞+¨μ_»∞ Éè’[#O KÕã≤ q„âßOu fã¨∞‰õΩ#fl `«~°∞"å`«
P „ÉÏǨχ}∞_»∞, HÍ=∞^èÕ#∞=Ù ^ŒÜ«∞=Å# `«=∞‰õΩ Hõey# #=
~°`åflÅ∞, =„["≥·_»∂~åºÅ∞ ^ŒH˜Δ}QÍ, P ã≤^ŒúѨÙ~°∞+¨μxH˜
W=fiÉ’QÍ P ã≤^ŒúѨÙ~°∞+¨μ_»∞ ''HÍ=∞^èÕ#∞=Ù#∞—— ^ŒHΔ̃}QÍ W=∞‡x
J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ P „ÉÏǨχ}∞_»∞ P QÀ=Ù ÖËHõáÈ`Õ =∂
r=#O [~°∞QÆ^Œx K≥áêÊ_»∞. "≥O@<Õ ã≤^ŒúѨÙ~°∞+¨μ_»∞ HÀѨO`À
"≥o§áÈÜ«∂_»∞. JO^Œ∞‰õΩ „ÉÏǨχ}∞_»∞ ZO`À ÉÏ^èŒÑ¨_ç P
ã¨ÑyΨ i
 u~°∞=∞Å HÍeÉÏ@Ö’ ™œHõ~åºÅ∞... Ì #_»z"≥à§ı Ü«∂„u‰õΩÅ∞ QÆ∞OѨÙÅ∞
Ì JeÑ≤i #∞Oz u~°∞=∞ʼnõΩ Ì u.u.^Õ=™ê÷#O u~°∞Ѩu |™êìO_»∞ QÆ∞OѨÙÅ∞QÍ `≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú# 4
#_»z =™êÎ=∞x KåÖÏ =∞Ok Ü«∂„u #∞Oz JeÑ≤i =~°‰õΩ Lz`« |ã¨∞ûÅ#∞ QÆO@Å #∞Oz ~å„u 10 QÆO@Å =~°‰Ωõ
‰õΩÅ∞ "≥Ú‰õΩ¯‰õΩO\Ï~°∞. J@∞=O\˜ #_»∞ѨÙ`«∞#flk. =∂„`«"Õ∞ "≥àÏ¡Åx ã¨∂zOK«_»"≥∞ÿ#k.
Ü«∂„u‰õΩÅ∞ u~°∞Ѩu P~ü.\˜.ã≤.
Ì Éèí„^ŒOQÍ `åàÏÅ∞ "Õã≤# `«=∞ ™ê=∂
=ÚO^Œ∞ *Ï„QÆ`«Î K«~°ºÅ∞
|™êìO_»∞ Z^Œ∞~°∞QÍ L#fl Nx"åã¨O a.Ñ≤., TÑ≤iu`«∞ÎÅ [|∞ƒÅ∞,
#∞Å#∞ JeÑ≤i ňQl ÃãO@~À¡ JѨÊ*ˇÑÊ≤ ,
HÍOÃÑH¡ û± Ö’#∞, ~Ô Ö· fiË ¿ã+ì <¨ £ =^ŒÌ L#fl
uiy "å\˜ ~°j^Œ∞#∞ K«∂Ñ≤Oz u~°∞=∞Å QÆ∞O_≥ [|∞ƒÅ∞=Ù#fl Ü«∂„u‰õΩÅ∞ #_»z
2= 㨄`«OÖ’#∞, JeÑ≤i |™êìO_»∞ H˘O_»‰õΩ "≥à◊¡_»O =∞Ozk HÍ^Œx
ňQl ÃãO@~À¡ á⁄O^Œ=K«∞Û. ™ê=∂#∞ʼnõΩ
=^ŒÌ L#fl Éè∂í ^Õq HÍOÃÑH¡ û± Ö’#∞ ^Õ= ã¨∂K«#. JeÑ≤i #∞Oz u~°∞=∞Å
~°"å}Ï Ñ¨ÓiÎ Lz`«=Ú. H˘O_»‰õΩ #_»Hõ =∂~°æO ã¨∞=∂~°∞ 9
™ê÷#O Lz`«OQÍ U~åÊ@∞ KÕã≤#
=ã¨u, ™êfl#O =ÔQ·~å ™œHõ~åºÅ#∞ Ì ^•i á⁄_»=Ù<å „`åQÆ∞ h\˜ ™œHõ~°ºO, H˜.g∞. ^Œ∂~°O LO_»_»"Õ∞ QÍHõ 3550
á⁄O^Œ=K«∞Û. \Ï~ÚÖˇ@¡ ™œHõ~°ºO LOk. "≥∞@∞¡ L<åfl~Ú.

QÀ=Ù#∞ fã¨∞H˘x ã≤^Œ∞ú_çx ^Œ~°≈#=Ú WzÛ. ##∞fl WHõ

"≥`«∞‰õΩ¯O@∂ |Ü«∞Å∞^Õ~°QÍ #∞O_ç ''QÀqO^•, QÀqO^•——
PÜ«∞# Hõ#∞K«∂Ѩ٠"Õ∞~°Ö’ Jx 㨇iOz#"åiH˜ ÉÏ^èÅŒ ∞,
HõxÑ≤OK«QÍ JO^Œ~°∂ Hõeã≤ HõëêìÅ∞ Jhfl `˘ÅyáÈ`å~Ú
''F =∞Ǩ#∞ÉèÏ"å! ''QÀ=Ù, Jx K≥áêÊ_»∞.
WO^•—— ''QÀ=Ù WO^•—— Jx JѨÊ\˜ #∞Op ''QÀqO^•,
ÃÑ^ŒÌQÍ ˆHHõÅ∞ "Õã¨∞‰õΩO@∂ QÀqO^•—— J<Õ <å=∞
PÜ«∞# "≥O@ |Ü«∞Å∞ 㨇~°}O KÕã¨∂Î JO^Œ~°∂
^Õ~å~°∞. PÜ«∞# JÖÏ JÖÏ ‰õÄ_® U_»∞H˘O_»Å∞ ã¨∞<å
U_»∞H˘O_»Å∞ ^•iѨ\ ˜ì Ü«∂ã¨OQÍ "≥∞@∞¡ Z‰õΩ¯`«∂
Z‰õΩ¯`«∂ LO_»QÍ PÜ«∞# u~°∞=∞ʼnõΩ =ã¨∞Î<åfl~°∞.
"≥O>Ë "å~°∞ ‰õÄ_® ''QÀ=Ù, WO^•——, ''QÀ=Ù, WO^•—— JO@∂ ''QÀqO^•—— JO>Ë =∞#OѨ_Õ HõëêìÅhfl ã¨∞Å∞=ÙQÍ áÈ`å~Ú.
|Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. "åi`À áê@∞ P Ti [#∞Å∞ ‰õÄ_® JÖψQ =∞# „Ѩܫ∂}OÖ’<Õ H͉õΩO_® =∞# rq`«OÖ’ ‰õÄ_® HõëêìÅ∞
áÈ™êQÍ~°∞. "åiÔH=fiiH© PHõe ^ŒÑ≤ÊHõÅ∞, #_»Hõ =Å¡ ÉÏ^èŒÅ∞
ÉÏ^èŒÅ∞ `˘ÅyáÈ`å~Ú. JO^Œ∞ˆH ''QÀqO^•, QÀqO^•—— JO>Ë
Ug∞ JxÑ≤OK«ÖË^Œ∞. ''QÀ=Ù, WO^•——, ''QÀ=Ù, WO^•—— J<Õ
J~°∞ѨÙÅ`À U_»∞H˘O_»Å∞ =∂~°∞ „"≥∂yáÈ`«∞<åfl~Ú. P P ™êfiq∞H˜ ZO`À W+¨ìO. q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅÖ’ Jxfl
=∞Ǩ#∞ÉèÏ=Ù_»∞ U_»∞H˘O_»Å =~°‰õÄ #_»∞K«∞‰õΩO@∂ PYi <å=∞=ÚÅ HõO>Ë QÀqO^Œ <å=∞OÃÑ· PÜ«∞#‰õΩ =∞‰õΩ¯=
H˘O_» =~°‰õÄ "å~°O^ŒiH© Hõ#Ѩ_ç JO`«~å÷#"≥∞ÿ Nx"åã¨∞_çÖ’ Z‰õΩ¯=. D ¿Ñ~°∞`À PÜ«∞##∞ 㨇iOz# "åi ÉÏ^èŒÅ∞ fiÛ
SHõº"≥∞ÿáÈÜ«∂_»∞. "å~°O^Œ~°∂ ''QÀqO^•, QÀqO^•—— JO@∂ "≥∂HõΔ=Ú#∞ „Ѩ™êk™êÎ_»∞. JO^Œ∞ˆH 'QÀqO^Œ— <å=∂xfl
P ™êfiq∞x „áêi÷OKå~°∞. JѨC_»∞ P ™êfiq∞ JO^ŒiH© =∞#=Ú ZѨC_»∂ 㨇iã¨∂Î<Õ LO_®e.
[#=i, 2010 Jq"ÕH˜x q"ÕH˜x KÕ¿ã^Õ K«Hõ¯x ÉèÏ+¨ 23
 _»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W.F. HÍ~°º„Hõ=∞=Ú – 06–11–2009
Éèí‰õΩÎÅ ã¨=∞㨺Å∞ – ã¨∂K«#Å∞ – W.F. QÍi „Ѩuã¨ÊO^Œ# – HÍ~°º„Ѩ}ÏoHõ
(„Ѩu<≥Å "≥Ú^Œ\ ˜ â◊√„Hõ"å~°O u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À '_»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü
W.F.— HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ Éèí‰õΩÎʼnõΩ á¶È#∞Ö’ =∂\Ï¡_Õ J=HÍâ◊O U~åÊ@∞ KÕã≤Ok. qq^èŒ „áêO`åÅ Éèí‰õΩÎÅ∞
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍiQÍiH˜ 06–11–2009# KÕã≤# ã¨∂K«#Å∞, q=~åÅ∞ H˘xfl D „H˜O^Œ Wã¨∞Î<åflO)
q.S.Ñ≤. Éèí‰õΩÎÅ=Å¡ ™ê=∂#º Éèí‰õΩÎʼnõΩ W|ƒOkQÍ â◊√„Hõ"å~°O [iˆQ Jaè¿+Hõ ¿ã=Å \˜ÔH¯@¡#∞ HõÔ~O@∞
LO\’Ok. HÍ|\˜ì ~°∂.300/– Å∞ \˜HÔ ¯@∞ì ^è~Œ ° ÃÑOK«O_ç. |∞H˜OQ∑ KÕã¨∞‰õΩ<Õ ™œHõ~°ºO HõeÊOK«O_ç.
– Ѩ~°=∞ǨÏOã¨, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ – ~å=∂~å=Ù, NH͉õΩà◊O
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : D ^è~Œ ° "Õ∞=Ú ™ê=∂#ºÉè‰í Ωõ ÅÎ HÀã¨O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : `«Ñ¨Ê‰õΩO_®.
ÃÑ\˜ìO^Õ. U q.S.Ñ≤. =zÛ<å „ÉˉõΩÖ’ "≥àϧeûO^Õ.
j„Ѷ¨∞^Œ~°≈#O \˜ÔH¯@∞¡ =∂ „áêO`åÅÖ’<Õ W¿ãÎ ÉÏQÆ∞O „Ѩ`ÕºHõ Ѩ~°fik<åÅÖ’ ‰õÄ_® j„Ѷ¨∞^Œ~°≈#O LO@∞O^•?
– =∂^èŒq, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞
@∞Ok. – ã¨`«º<å~åÜ«∞}, HÍH˜<å_»
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Wk=~°ˆH ã¨∞^Œ~°≈#O H“O@~°∞¡ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : ã¨~°fi^Œ~°≈#O`ÀÉÏ@∞ j„Ѷ¨∞^Œ~°≈#O
L<åfl~Ú. WO@Ô~fl\òÖ’ j„Ѷ¨∞^Œ~°≈# ã¨=∂Kå~°O ‰õÄ_® LO@∞Ok.
JOkOK«_®xH˜ `«fi~°Ö’ x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩO\ÏO. 1. XˆHKÀ@ Ô~O_»∞ ‰õĺÅ∞ Hõe¿ãÎ `˘H˜¯ã¨ÖÏ@ Z‰õΩ¯=QÍ
Z.Z._ç. Hͺ#ûÖò KÕÜ«∞_»O`À J#fl„Ѩ™ê^•Å∞ ‰õÄ_® LO@∞Ok. JO^Œ∞‰õΩ UHõ=ºH˜Î ‰õĺ#∞ ÃÑ_ç`Õ ÉÏQÆ∞O@∞Ok.
Hͺ#ûÖò KÕâß~°∞. – "≥OHõ„\Ïq∞Ô~_ç¤, <≥Å∂¡~°∞ 2. PÅÜ«∞O ֒ѨŠ"åÖˇO\©~°∞¡ â◊|ÌO KÕÜ«∞‰õΩO_® LO>Ë
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Z.Z._ç.H˜, J#fl„Ѩ™ê^•Å‰õΩ U ÉÏQÆ∞O@∞Ok. – "≥OHõ>Ëâ◊=¸iÎ, ɡOQÆ∞à◊¥~°∞
q^èŒ"≥∞ÿ# ã¨O|O^èŒ=Ú ÖË^Œ∞.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi: 1. PÖ’z™êÎO.
„Ѩu áÈ™êìѶ‘ã¨∞Ö’#∞ j„Ѷ¨∞^Œ~°≈#OHÀã¨O ^Œ~°MÏã¨∞ÎÅ∞ 2. `«Ñ¨Ê‰õΩO_® nxx x~Àkè™êÎO.
^Õ=™ê÷#O "å~°∞ U~åÊ@∞ KÕ¿ãÎ Éèí‰õΩÎʼnõΩ =∞iO`« ™œHõ~°º
=O`«OQÍ LO@∞Ok. – Q“sâ◊OHõ~ü, HõO^Œ∞‰õÄ~°∞ QÆ^Œ∞Ö’¡ Ç‘Ï@~°∞ ѨxKÕÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. Ñ≤.Z.ã≤.Ö’ hà◊√¡
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : K«Hõ¯\˜ PÖ’K«#. D q+¨Ü«∞OÃÑ· ~å=_»O ÖË^Œ∞. – #ˆ~O^Œ~ü, "Õ=ÚÅ"å_»
PÖ’z™êÎO. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : `«Ñ¨Ê‰õΩO_® Ѩije™êÎO.

„Ѩu<≥Å "≥Ú^Œ\˜ â◊√„Hõ"å~°O =∂„`«"Õ∞ ! W.F.`À =∂\Ï¡_»O_ç !

Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ JѨÓ~°fi J=HÍâ◊O! U „áêO`«O
_»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W.F.! #∞OK≥·<å g∞~°∞ <Õ~∞° QÍ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À =∂\Ï¡_=» K«∞Û!
N"åi ^Œ~≈° #O, Pi˚`¿« ã=Å∞, =ã¨u ™œHõ~º° O `«k`«~°
á¶È<£ <≥O: q+¨Ü«∂ÅÃÑ· g∞ ã¨ÅǨÅ∞, ã¨∂K«#Å∞, ã¨=∞㨺Å∞ Jhfl
0877 – 2263261 <Õ~°∞QÍ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À
ã¨=∞Ü«∞O: LII 8–30 #∞O_ç 9–30 QÆOI =~°∞‰õΩ =∂\Ï¡_»O_ç. ã¨ÅǨÅ∞ W=fiO_ç! ã¨∂K«#Å∞ K≥Ü«∞ºO_ç!!
D J=HÍâßxfl JO^Œ~°∂ LѨÜ≥∂yOK«∞HÀO_ç! =ºH˜ÎQÆ`« q+¨Ü«∂Å∞ H͉õΩO_» Ѩk=∞OkH˜ LѨÜ≥∂QÆѨ_Õ „Ѩâ◊flÖË "ÕÜ«∞O_ç.
u.u.^Õ=™ê÷#O Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ =∞iO`« ã¨=∞~°÷=O`«OQÍ ¿ã=Å∞ JOkOKÕO^Œ∞‰õΩ g∞ ã¨∂K«#e=fiO_ç.
 25th page
COLOR PAGE
 26th page
COLOR PAGE
 27th page
COLOR PAGE
 28th page
COLOR PAGE

QÆ=O`«∞xѨ@¡ `≥·Å^è•~°ÖÏQÍ JqzÛù#flOQÍ „Ѩ=
Éèí
Ç≤ÏOKÕ „¿Ñ=∞ÉèÏ=<Õ ÉèíH˜Î. ™ê^è•~°} „¿Ñ=∞HÍHõ –
Wk Ѩ~°=∞„¿Ñ=∞~°∂ѨOÖ’ LO@∞Ok. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ x~°O`«
~åÜ«∞OQÍ ¿ãqOK«_"» ∞Õ , ÉèÏqOK«_"» ∞Õ ÉèHí .Θ ¿ã=ÖË LѨKå~åÅ∞.
g\˜efl J<ÕHqõ ^è•Å∞QÍ PÜ«∂ ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å"å~°∂, PQÆ=∂Å
"å~°∂ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. LѨKå~° =∞O>Ë ã¨=∂‡#O, ¿ã=–Jx
J~å÷Å∞. ÉèíH˜Î „ѨѨuÎ Q“~°=ѨÓ~°fiHõOQÍ XHõ Ѩ^ŒúuÖ’ ÉèíQÆ=O
`«∞}˜‚ ¿ãqOK«_»O LѨKå~°O. LѨ´ã¨q∂ѨOÖ’† Kå~°ó´ K«iO
K«_O» . JO>Ë ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ ã¨q∂ѨOÖ’ LO_ç, P k=º=¸iÎH˜
KÕ¿ã ¿ã=ÖË LѨKå~åÅ∞. Éèí‰õΩÎ_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞x J#∞„QÆǨxfl
á⁄O^Œ_®xH˜ J=ã¨~°"≥∞ÿ# ¿ã=ÖË LѨKå~åÅ∞. =∂#= rq`«
ÅHõΔ º"≥∞ÿ# ÉèíQÆ=`ü „áêÑ≤ÎH˜ LѨKå~åÅ∞ K«Hõ¯QÍ LѨHõi™êÎ~Ú.
LѨKå~åÅ∞ KÕ¿ã@ѨC_»∞ xâ◊ÛÅz`«OÎ , x~°‡ÅǨÏ$^ŒÜ∞« O, xO_»∞
ÉèíH©Î LO_®e. ''J#º™ê‡`ü ™œÅÉèíºO—— Jx ÉèíH˜Îã¨∂„`åÅ∞– ÉèíQÆ
=`ü„áêÑ≤ÎH˜ ÉèíH˜ÎH˜ q∞Oz# ã¨∞ÅÉèí Ѩ~°"≥∂áêÜ«∞O =∞~˘Hõ¯\˜
ÖË^Œ<åfl~Ú. ÉèíH˜Îâß„™êÎÅ∂, =∞ǨÉèí‰õΩÎÅ∂ ÉèíQÆ=O`«∞x ÉèíH˜Î
„Ñ≤Ü«∞`åfihfl, ÉèíHõÎ=â◊`åfihfl, „Ѩâ◊Oã≤OKå~°∞. HõeHÍÅOÖ’ ÉèíH˜Î
=∂~°æ"Õ∞ Ѩ~°=∞ã¨∞ÅÉèíO! =ÚH˜ÎH˜ ÉèíH˜Î x~°áêÜ«∞™Èáê#O.
LѨKå~åÅ∞–ѨOKÀѨKå~å Åh, ^Œâ’ѨKå~å Åh,
K«`∞« +¨¬+ì≤ LѨKå~å Åh(64), ëÈ_»â(◊ 16) LѨKå~å Åh–WÖÏ
J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ L<åfl~Ú. g\˜Ö’¡ ëÈ_»â’ѨKå~°Ñ¨Ó*Ï
q^è•#O ã¨∞„Ѩã≤^ŒúO. ^Õ=`« ÅO^ŒiH© D 16 LѨKå~åÅ`À
KÕ¿ã ѨÓ*Ï q^è•#O ã¨~°fi„`« PK«~°}Ö’ LOk. UÖ’@∞áê@∂¡
ÖˉõΩO_® ÉèíH˜ÎѨÓ~°‚"≥∞ÿ# ǨÏ$^ŒÜ«∞O`À Éèí‰õΩÎ_»∞ ã¨^• LѨKå~°
Ѩ~°∞_»∞ HÍ"åe. LѨKå~åÅ=Å¡ ǨÏ$^ŒÜ«∞O ÉèíH˜ÎѨÓ~°‚"≥∞ÿ,
=ÚH˜ÎH˜‰õÄ_» ™ê^èŒ#=∞ø`«∞Ok.
Hõ~å‡f`«ã≤÷u ã≤kúOK«_®xH˜ xëê¯=∞Hõ~°‡x+¨ª KåÖÏ
J=ã¨~°O. WǨÏѨ~åÖ’¡ =Ú‰õΩÎ_≥· LO_»@OHÀã¨"Õ∞ Éèí‰õΩÎ_»∞
[17]
[#=i, 2010 ѨÙã¨ÎHÍÅ =ÖË¡ J#∞Éèí"åÅ∞ `≥Å∞™êÎ~Ú
pqqqqqqqqqqqr
pqqqr
pqqqr
ëÈ_»â’ѨKå~° qt+¨ì`«
– _®II Zãπ.ѨÓ~°‚=o¡, u~°∞Ѩu
pqqqqqqqqqqqr
x+¨¯à◊OHõ z`«OÎ `À, xëê¯=Ú_≥· ÉèQí =Æ `ü „Ñ‘uH˘~°HÔ · ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚
ѨÓlOK«_»"Õ∞ ëÈ_»â’ѨKå~°qt+¨ì`«. Zxflq^è•Å LѨKå~å
Å∞<åfl– ëÈ_»â’ѨKå~° ѨÓ*Ïq^è•#O =∂„`«O ã¨~°fi„`« P"≥∂^Œ
Ü≥∂Qƺ=¸, PK«~°}™ê^茺=¸ J~Ú L#flk. JëÈì`«Î~°â◊`«
ã¨OYº‰õΩ (108) ZO`« „áê=ÚYºO LO^À, ëÈ_»â◊ (16)
ã¨OYº‰õÄ JO`Õ „áê=ÚYºO LOk.
ëÈ_»â◊<å=∂Å∂, ëÈ_»â◊ PÜ«Ú^è•Å∂, ëÈ_»â◊K«O„^Œ
Hõà◊Å∂, "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q–ëÈ_»â◊ã¨OMϺHÍÅ∞ =∞# "åV‡Ü«∞OÖ’
HÀH˘Å¡Å∞.
ÉèíQÆ=O`«∞x LѨKå~åÖ’¡‰õÄ_» ëÈ_»â’ѨKå~åÅ∞
qt+¨ì™ê÷<åxfl P„Hõq∞OK«∞H˘<åfl~Ú. J~Ú`Õ WO^Œ∞Ö’ ã¨O„Ѩ
^•Ü«∞ ÉèË^• Å∞<åfl~Ú. ™êÅ„QÍ=∂kã≤÷~°=¸~°∞ÎʼnõΩ P"å
ǨÏ#, qã¨~°˚<åÅ∞ LO_»=Ù. ™êÅ„QÍ=∂Ö’¡, ã¨fiÜ«∞OÉèí∂
=¸~°∞ÎÖ’¡ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ x`«º=¸ ã¨xflÇ≤Ï`«∞_≥· LO\Ï_»∞. WÖÏ
PÜ«∂ ã¨xfl"Õâßefl|\˜ì D LѨKå~åÅ„Hõ=∞OÖ’ ÉèË^•Å∞
=KåÛ~Ú. Uq ZÖÏ L<åfl "≥Ú`«ÎOÃÑ· LѨKå~åÅ∞ =∂„`«O
16 QÍ<Õ J~°Û#Ö’¡ <≥ÅH˘<åfl~Ú.
''áê^ŒºO, J~°… ºO, PK«=∞#O, ™êfl#O, =¢ã¨ÎO,
Éèí∂+¨}ÏÅ∞, QÆO^èŒO, ѨÙ+¨ÊO, ^èŒ∂ѨO, nѨO, <≥·"Õ^ŒºO–(D
<≥·"Õ^Œº ã¨=∞Ü«∞OÖ’#∂ PK«=∞#O LO@∞Ok.) `åO|∂ÅO,
J~°Û#O, ™È΄`«O, `«~°Ê}O, #=∞™ê¯~°O——– Wq XHõ ã¨O„Ѩ
^•Ü«∞OÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ KÕ¿ã ëÈ_»â’ѨKå~åÅ∞.
H˘xfl ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Ö’¡–''P"åǨÏ#O, Pã¨#O,áê^ŒºO,
J~°… ºO, PK«=∞hÜ«∞O, Jaè¿+HõO, =¢ã¨ÎO, Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O,
QÆO^èŒO, ѨÙ+¨ÊO, ^èŒ∂ѨO, nѨO, <≥·"Õ^ŒºO, `åO|∂ÅO,
„Ѩ^ŒH˜Δ}O, #=∞™ê¯~°O——–Jx D LѨKå~åÅ∞ L<åfl~Ú.
Z‰õΩ¯=QÍ "å_»∞HõÖ’ L#flq – D LѨKå~åÖË!
29
 HõeÜ«ÚQƄѨ`«ºHõΔ ^≥·="≥∞ÿ# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞H˜
ã¨OѨÓ~°‚â◊~°}ÏQÆ`«∞_≥· `«# Ü«∂=r˚q`åxfl ^è•~°áÈã≤# "åˆQæÜ«∞
HÍ~°∞_»∞ `åà◊á¡ êHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞–H©iOÎ z# ''ëÈ_»âH◊ àõ ÏxkèH˜
ëÈ_»â’ѨKå~°=ÚÅ∞, *Ï_»`À_» xK«ÛÅ∞#∞ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞—— J<Õ
H©~°Î# D LѨKå~°Ñ¨Ó[‰õΩ „Ѩã≤kúHÍOzOk.
D ëÈ_»â’ѨKå~°„Hõ=∂hfl, `«^•K«~°}q^è•<åhfl,
Ѷ¨ÖÏbfl ã¨O„QÆǨÏOQÍ `≥Å∞ã¨∞H˘O^•O.
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∂`«∂Ê~°fiO „ÉÏǑχHÍÅOÖ’ ÉèíQÆ=<åfl=∞
㨇~°}`À x„^Œ#∞O_ç ÖËz, ™êfl#OKÕã≤, â◊√„Éèí"≥∞ÿ# =¢™êÎÅ∞
^èŒiOz, =ÚMÏxH˜ "åi"åi ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xfl J#∞ã¨iOz
u~°∞<å=∞O, qÉè∂í u, ‰õΩO‰õΩ=∞ ^èiŒ Oz, W+ì̈^=Õ `«#∞ 㨇iã¨∂,Î
ѨÓ*Ï=∞Ok~°OÖ’ „Ѩ"ÕtOKåe. ѨÓ*Ï=∞Ok~åxfl Hõ_çy,
â◊√„ÉèíOQÍ `«∞_çz, =∞Ok~°O =∞^茺֒#∂, =ÚOy\Ï =ÚQÆ∞æÅ∞
"Õ~ÚOKåe. nѨã¨ÎOÉèÏʼnõΩ Ñ¨ã¨∞Ѩ٠‰õΩO‰õΩ=∞Å∞ ÃÑ\˜ì, náê
~å^èŒ#KÕã≤, Ñ≤^ŒÑ¨ ^Õ=Ùx Ѩ\ÏʼnõΩ Ñ¨ã¨∞Ѩ٠‰õΩO‰õΩ=∞Å∞,
ѨÓÅ∂ ÃÑ\˜ì #=∞㨯iOKåe. z#flKåѨÃÑ· HÍh, Ñ‘@ÃÑ·#HÍh
‰õÄ~˘Ûx, ѨÓ* „áê~°OaèOKåe.
ѨÓ[H˘~°HÔ · ѨOK«áê„`«Å∞ (S^Œ∞), XHõ HõÅâ◊O K≥O|∂
hà◊¡`À xOÑ≤ LOKåe. HõÅâ◊OÖ’ XHõ L^Œú~°}˜ LOKåe.
ѨOK«áê„`«ÅÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜k J~å… ºxH©, Ô~O_»=k áê^•ºxH©,
=¸_»=k PK«=∞hÜ«∂xH©, <åÅæ=k ™êflhÜ«∂xH©, S^Œ=k
ã¨~åfi~°÷`ÀÜ«∂xH© HÍQÍ, =∞~˘Hõáê„`« Ѩi„QÆǨÏ}ÏxH˜ "å_®e.
J~°… ºáê^•º^Œ∞ʼnõΩ ™êfiq∞H˜ K«∂Ñ≤Oz# h~°∞–P~°=^≥·# Ѩi
„QÆǨÏ}áê„`«Ö’ "ÕÜ«∂e. D [ÖÏxfl ѨÓ*Ï#O`«~°O f~°÷OQÍ
ã‘fiHõiOKåe.
''FO JK«∞º`åÜ«∞#=∞ó, FO J#O`åÜ«∞#=∞ó, FO
QÀqO^•Ü«∞#=∞ó—— Jx 㨇iã¨∂,Î =¸_»∞=∂~°∞¡ L^Œ~ú }° `˜ À ‰õΩ_ç
J~°KuÕ Ö’xH˜ "Õã∞¨ H˘x, ÃÑ^Œ=ÙʼnõΩ `«Q∞Æ Å‰õΩO_® ã‘fiHõiOKåe.
WÖÏ KÕÜ«∞_»O=Å¡ =∞# â◊s~°O, <À~°∂, =∞#ã¨∂û Ѩiâ◊√^Œú"≥∞ÿ,
=∞#O ^Õ=Ù}˜‚ ѨÓlOK«_®xH˜ J~°∞›ÅO J=Ù`å=Ú. WHõ ÃÑ·#
¿Ñ~˘¯#fl PÜ«∂ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ ëÈ_»â◊ LѨKå~åÅ`À ÉèQí =Æ `«∂Ê[
x~°fiÇ≤ÏOKåe.
30 ™êǨÏã¨O KÕÜ«∞‰õΩO_® Ug∞ ÅaèOK«^Œ∞
Pã¨#O: ^Õ=`å q„QÆǨxflHÍh, z„`«Ñ¨\ÏxflHÍh XHõ Ñ‘@ÃÑ·
ѨÙëêÊÅOHõ~°}O`À <≥ÅH˘ÖÏÊe. ("≥O_ç ã≤OǨã¨#O‰õÄ_®
ã≤^ŒúO KÕã¨∞HÀ=K«∞Û.)
Ѷ¨∞O\Ï<å^ŒO: ^Œ∞+¨ìâ◊‰õΩÎÅ∞ áÈ=_®xH˜, ^Õ=`«Å∞ ~å=_®xH˜
Ѷ¨∞O@ "å~ÚOKåe. ѨOKÕO„kÜ«∂ÅÖ’ XHõ>ˇÿ# K≥qH˜ D
â◊ÉÏÌxfl q#_»O XHõ q^èŒ"≥∞ÿ# "åºÜ«∂=∞OQÍ#∂, K«OK«Å
=∞#ã¨∞û#∞ UHÍ„QÆO KÕÜ«∞_®xH©, D Ѷ¨∞O\Ï<å^ŒŒ„Ѩ„H˜Ü«∞
`À_»Ê_»∞`«∞Ok. ^Œ∞~åƒù"åÖË ~åHõΔã¨∞Å∞. ã¨^•ƒù"åÖË ^Õ=`«Å∞.
ã¨^•ƒù"åÅ`À ‰õÄ_ç# =∞#ã¨∞û`À KÕ¿ã ѨÓ[ÖË ã¨`Ê« Öù Ï e™êÎ~Ú.
â◊|ÌO–^èŒfix, <å^ŒO Jx Ô~O_»∞ q^è•Å∞. ^èŒfix– XHõ¯
=∂~°∞ qxÑ≤Oz, PyáÈ`«∞Ok. <å^ŒO–JqzÛù#flOQÍ qxÊOKÕ
â◊|ÌO. <å^ŒOÖ’ #´„áê}O† ^Œ´Jyfl† HÍQÍ „áê}ÏQÆ∞flÅ
ã¨OÜ≥∂QÆ"Õ∞ <å^ŒO. D <å^ŒO PǨÏ`«O, J<åǨÏ`«O–Jx
Ô~O_»∞ q^è•Å∞. PǨÏ`«<å^Œ=∞O>Ë K≥=ÙʼnõΩ ã¨Ê+¨ìOQÍ qx
Ñ≤OKÕk. Wk „âß=º"≥∞ÿ ~°™ê#∞Éèí∂uh, P#O^•hfl Hõeæã¨∞ÎOk.
J<åǨÏ`«<å^ŒO xâ◊ÛÅ=∞#ã¨∞¯Öˇ· Ü≥∂QÆâH◊ Î̃ HõÅ"åiH˜ =∂„`«"∞Õ
J#∞Éè í " ≥ · H õ " Õ ^ Œ º O. Wk =ÚH˜ Î ^ •Ü« ∞ Hõ O . WO^Œ ∞ =Å¡ < Õ
^Õ=`å~°Û#Ö’ =ÚO^Œ∞QÍ Ñ¶∞¨ O\Ï<å^Œ„Ѩ„H˜Ü∞« U~°Ê_çOk. =∞#
^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’<ÕHÍHõ, ¢ÔH·ã¨Î=, *ˇ·#, É∫^Œú ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’#∂,
=∞Ok~åÅÖ’, Ѷ¨∞O\Ï<å^Œ„Ѩ„H˜Ü«∞ L#flk.
™êfiQÆ`«O (P"åǨÏ#O): ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ^蕺xOK«_»O^•fi~å
PÜ«∞#‰õΩ ™êfiQÆ`«O ѨeH˜# @¡=Ù`«∞Ok. ™êÅ„QÍ=∞ѨÓ[Ö’
ÉèíQÆ=O`«∞x x`«º™êxfl^茺O HÍ~°}OQÍ P"åǨÏ#™êfiQÆ`åÅ∞
LO_»=Ù.
J~°… º, áê^Œº, PK«=∞hÜ«∂Å∞: ÉèQí =Æ O`«∞x ǨϙêÎʼnõΩ LѨÜ∂≥
yOK«∞ [ÅO–J~°… ºO. D [ÅOÖ’ J+¨ì J~°… º„^Œ"åºÅ∞
LѨÜ≥∂yOKå Åx PÜ«Úˆ~fi^ŒO ¿Ñ~˘¯xOk. Jq– ^Œ~°ƒùÅ∂,
JHõΔ`«Å∂, #∂QÆ∞Å∞, =_»∞¡, Ü«∞=Å∞, q∞#∞=ÚÅ∞, H˘é]Å∞,
`≥ÅP¡ "åÅ∂, W=hfl HõeÑ≤# [ÅO J~å… ºxH˜ LѨÜ∂≥ yOKåe.
^Õ=Ùx áê^•Å∞ Hõ_»∞QÆ∞@‰õΩ LѨÜ≥∂yOK«∞ ã¨∞QÆOkè
[ÅO áê^ŒºO. WO^Œ∞Ö’ Ѩ^Œ‡O, q+¨μ‚„HÍO`«, #Å¡Kå=∞Å∂,
QÆiHõ, J<Õq "ÕÜ«∂e. <ÕÅLã≤iHõ‰õÄ_» "å_»=K«∞Û. Wq
ã¨ÑyΨ i
áê^Œº„^Œ"åºÅ∞. ^Õ=Ùx=ÚYâ◊√kúÔH· LѨÜ≥∂yOKÕ ã¨∞QÆOkè
[ÅO– PK«=∞hÜ«∞O. WO^Œ∞Ö’ UʼnõΩÅ∂, Å=OQÍÅ∂, =\˜ì
"Õ~°∂, `«HÀ¯ÅO, (Hõ~°∂Ê~°Ñ¨ÙɡO_») LѨÜ≥∂yOKåe. N "ÕOHõ
>Ëâ◊ ã¨∞„ѨÉèÏ`«OÖ’ ''UÖÏ Å=OQÆ Ñ¶¨∞#™ê~°ã¨∞OQÆOkèf~°÷O——
Jx L#flk. ™êflhÜ«∂xH˜ (Jaè¿+HÍxH˜) ѨK«ÛHõ~°∂Ê~°O, =\˜ì
"Õ~°∂, `«HÀ¯ÅO, UʼnõΩÅ∂, Å=OQÍÅ∂ – HõeÑ≤# [ÅO
LѨÜ≥∂yOKåe.
™êfl#OÖ’ ѨOKå=∞$`«™êfl#=¸ LOk. P=ÙáêÅ∞,
P=ÙÃÑ~°∞QÆ∞, P=Ù<≥~Úº, `Õ<≥, >ˇOHÍÜ«∞hà◊¥¡ – "å_»`å~°∞.
H˘O^Œ~°∞ áêÅ∞, ÃÑ~°∞QÆ∞, <≥~Úº, `Õ<≥, K«ÔH¯~° =∞iÜ«Ú
>ˇOHÍÜ«∞hà◊¥¡ "å_»`å~°∞. Wq ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ÉèË^•Å∞. ѨOKå
=∞$`åÅ∞ ^ÕǨxH˜ `«∞+≤ìh, ѨÙ+≤ìh, J<ÕHõ áÈ+¨HõѨ^•~å÷Å#∂
ã¨=∞‰õÄ~°∞™êÎ~Ú. UÖÏ Å=OQÆ Ñ¶¨∞#™ê~°(ѨK«ÛHõ~°∂Ê~°O)
q∞„t`«"≥∞ÿ# f~å÷xfl ã‘fiHõiOK«_»O=Å¡ P~ÀQƺO, `Õ[ã¨∂û,
F[ã¨∂û, ã¨HõÅ ã¨OѨ^ŒÅ∂, H©i΄Ѩu+¨ªÅ∂, Åaè™êÎ~Ú. N"åi
áê^Œf~°÷¿ã=#O WǨÏѨ~å#O^Œ^•Ü«∞HõO.
ѨOKå=∞$`«OÖ’–áêÅ∞: ã¨=∞„QÆ"≥∞ÿ# áÈ+¨HõѨ^•~å÷Å∞#fl
Ѩ^•~°O÷ QÀH©~Δ O° XHõ¯>Ë! P=ÙáêÅÖ’ F[ã¨∞û#∂,^è•~°}Ïâ◊HhÎ̃ ,
â◊√„HÍhfl =$kú KÕ¿ã QÆ∞}O LOk. „â◊=∞#∂, „Éèí=∞#∂,
=∞^•hfl, âßfiã¨HÍã¨bfl, PHõe^ŒÑ≤ÊHõÅ#∂, [fi~åhfl, ~°HõÎÑ≤`åÎhfl
`«y™æ êÎ~Ú. PÜ«Ú=Ù ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. tâ◊√=∞~°}ÏÅ∞ `«Q∞Æ `æ å~Ú.
áêÅÖ’ LO_Õ HÍe¬Ü«∞O, ÉèÏã¨fi~°O, 'U— q@q∞#¡=Å¡
Z=ÚHõʼnõΩ Ñ¨Ù+≤ìHõÅ∞æ`«∞Ok. QÆ∞O_≥ |ÅѨ_»∞`«∞Ok. „Hõ=∞OQÍ
Jxfl J=Ü«∞"åʼnõÄ Ñ¨Ù+≤ì KÕ‰õÄ~°∞ÎOk.
ÃÑ~°∞QÆ∞ (^Œkè): ÃÑ~°∞QÆ∞ "Õ∞^è•â◊H˜Îh, g~åºhfl, ÃÑOK«∞`«∞Ok.
ÃÑ·`åºxfl `«yæã¨∞ÎOk. ^ÕǨxH˜ ѨÙ+≤ì xã¨∞ÎOk. "å`åxfl ǨÏi
ã¨∞OÎ k.
<≥~Úº(P[ºO): P~ÀQͺhfl, PÜ«Ú=Ù#∂ ÃÑOKÕ Ñ¨^•~å÷ÅÖ’
<≥~Úº x[OQÍ<Õ J=∞$`«O. ^Õ=`«Å‰õΩ P[º"Õ∞ (<≥~Úº)
PǨ~°O. "åiH˜ PáêºÜ«∞#O HõeæOKÕk–<≥~Úº. <Õux J#flO
q∂^Œ JaèѶ¨∞iOK«∞H˘x, ѨOKåǨï`«∞Å∞ ã‘fiHõiOK«_»O^•fi~å
L^Œ~°OÖ’ „ѨHÀÑ≤Oz=Ù#fl "åÜ«Ú=Ù âßOuOz, P~ÀQͺhfl,
r~°‚â◊H˜Îh ÃÑOK«∞`«∞Ok.
[#=i, 2010 ™È=∞i`«#O Jã¨=∞~°÷`«‰õΩ ^•i fã¨∞ÎOk
`Õ<≥ (=∞^èŒ∞=Ù): fÑ≤, =QÆ~°∞ Hõeæ# `Õ<≥ =∞Ozk. nx ~°OQÆ∞
XHõ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ#k. =∞Oz ~°∞zHõeæ# Ѩ^•~°÷O. ‰õΩ~°∞ѨÙefl
=∂#Ê_»OÖ’, Z=ÚHõefl JuH˜OK«_»OÖ’, „H˘=Ùfi#∞ HõiyOz,
ǨÏ$^ŒÜ«∂xH˜ "Õ∞Å∞KÕ‰õÄ~°Û_»OÖ’, "åH±â◊H˜Îx ÃÑOK«_»OÖ’ `Õ<≥
"Õ∞Öˇ·# PǨ~°Ñ¨^•~°÷O. „ѨHõ$u WzÛ# =∞Ǩâ◊H˜Î=∞O`«"≥∞ÿ#
~°™êÜ«∞#O–`Õ<.≥
>ˇOHÍÜ«∞ hà◊√¡: (<åiˆHà◊◊[ÅO) ~°∞zQÍ, â◊√zQÍ LO\Ï~Ú.
K«Å=KÕ™êÎ~Ú. ^•Ç¨xfl `«yæ™êÎ~Ú. [~î°~åyflx ÃÑOK«∞`å~Ú.
|ÖÏxfl Hõeæ™êÎ~Ú. J<ÕHõ~ÀQÍefl âßOuOѨ*Ë¿ã =∞ǨQÆ∞}ÏÅ∞
>ˇOHÍÜ«∞ hà◊¡Ö’ L<åfl~Ú.
â◊√^Àú^HŒ Oõ : ѨOKå=∞$`«™êfl<å#O`«~O° ^Õ=ÙxH˜ â◊√^Àú^HŒ ™õ êfl#O
KÕ~Ú™êÎ~∞° . ^Õ=Ù}˜‚ =\˜hì à◊`¡ À Jaè¿+H˜OK«~∞° . JO^Œ∞Ö’ `«∞Åã‘
^ŒàÏÅ∂, ѨK«ÛHõ~°∂Ê~°O, =\˜ì"Õ~°∂, NQÆO^èŒO, "≥Ú^ŒÅ~Ú#q
Hõe¿Ñ LѨÜ≥∂y™êÎ~°∞. Uk ÖˉõΩ<åfl–Hõhã¨O `«∞Åã‘Ѩ„`åÖˇ·<å
Jaè¿+Hõ[ÅOÖ’ LOKåe. WÖÏ ã≤^ŒúOKÕã≤#, =∞ǨÏ`«Î~° F+¨nè
QÆ∞}ÏÅ∞ Hõeæ# Ѩq„`«[ÖÏxfl–^ŒH˜Δ}Ï=~°Î (‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù#‰õΩ ã¨∞_ç
uiy=Ù#fl) â◊OYO`À ™êfiq∞"åi Jaè¿+HÍxH˜ LѨÜ∂≥ y™êÎ~∞° .
'â◊OYOÖ’ áÈ¿ãÎ<Õ f~°÷O— JxHõ^• „Ѩã≤kú! â◊OYO ÅH©Δ ‡
ã¨fi~°∂ѨO. N"åiH˜ ѨÓ*Ïaè¿+HÍÅ∞ KÕ¿ã JkèHÍ~°O ÅH˜Δ ‡ˆH
L#flǨωõΩ¯. Hõ#∞Hõ ÅH©Δ ‡=ÚMÏO`«~°OQÍ =∞#O ™êfiq∞x â◊OY
[ÅO`À Jaè¿+H˜OKåe. W\˜ì k=ºf~å÷xfl ÉèHí `Θ À ã‘fiHõiOKÕ"å~°∞
P~ÀQƺ=O`«∞Öˇ· LO\Ï ~°x Ѩ~°=∞ѨÙ~°∞+¨ã¨OÇ≤Ï`« ¿Ñ~˘¯xOk.
QÆO^èŒO,=¢ã¨ÎO,PÉèí~°}ÏÅ∞: Jaè¿+HÍ#O`«~°O ^Õ=`å=¸iÎx
`≥Å¡x, "≥∞`«Îx â◊√„Éèí"≥∞ÿ# =„ã¨ÎO`À â◊√kúKÕÜ«∂e. Ñ≤^ŒÑ¨,
=¢ã¨Î^ŒfiÜ«∞O, Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O, QÆO^èŒO, JHõΔ`«Å∂ ã¨=∞iÊOKåe.
=¢ã¨ÎO, Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O „Ѩu~ÀE „Ѩ`«ºHõΔOQÍ ã¨=∞iÊOK«Hõ
áÈ~Ú<å–=∞O„`«Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ–ã¨=∞iÊã¨∞Î#fl ÉèÏ=#`À–KÕ¿ãÎ
‰õÄ_® ™êfiq∞ ã¨O`À+≤™êÎ_»∞. QÆO^è•HõΔ`«Å∞=∂„`«O `«Ñ¨ÊHõ
„Ѩu~ÀE ѨÓ[Ö’ JiÊOKåe. (=º=Ǩ~°OÖ’ 'JH˜ΔO`«Å∞—–
JO@∞O\Ï~°∞. Wk `«Ñ¨C.''JHõΔ`«Å∞—— J<Õ K≥áêÊe.)
^èŒ∂ѨnáêÅ∞: ^èŒ∂Ѩã¨=∞~°Ê}‰õΩ ™êO„ÉÏ}˜, ^ŒâßOQÆO,
QÆ∞yæÅO, áêŇ_ç "≥Ú^ŒÖˇ·# ã¨∞QÆO^èŒ=ã¨∞Î=ÙÅ#∞ "å_®e. g\˜
á⁄QÆ, "åã¨# "å`å=~°}HÍÅ∞ëêºxfl x"åiOK«_»"Õ∞QÍHõ, J<ÕHõ
31
~ÀQÆHÍ~°Hõã¨∂HõΔ ‡ r=Ùefl #tOѨ*Ë™êÎ~Ú. náêxH˜ P=Ù<≥~Úº,
#∞=ÙfiÅ#∂<≥ „âı+¨ªO. P=Ù<≥~Úº`À "≥eyOz# nѨOá⁄QÆ,
"åã¨# âßfiã¨HÀâ◊"åº^èŒ∞efl x"åiã¨∞ÎOk. nxHÍOu HõO\˜H˜
KåÖÏ=∞Ozk. B+¨^èŒOQÍ "Õ∞Å∞KÕã¨∞ÎOk.
`«∞Åã≤, aÅfiO ѨÙëêÊÅ∞: ^Õ=ÙxѨÓ[‰õΩ `«∞Åã≤, =∂ˆ~_»∞
(aÅfiO), =∞Oz"åã¨#QÆŠѨÓÅ∂ "å_®e. U ~ÀA HÀã≤#
ѨÓÅ∂, Ѩ„`åÅ∂ P<å\˜Ñ¨Ó[‰õΩ LѨÜ≥∂yOKåe. ѨÓ*Ï
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J=HÍâßxfl|\˜ì, ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂=o`À HÍh, JëÈì
`«Î~°â◊`«<å=∂=o`À HÍh, K«`«∞ifiOâ◊u(24) <å=∂=o`À
HÍx ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ Ѩ„`«Ñ¨ÙëêÊÅ`À ѨÓlOKåe. ÉèíQÆ=O`«∞x
k=º<å=∂Å#∞ ã¨O㨯 $`«OÖ’ K«`∞« s÷ qÉèHí Îõ ºO`åÅ∞ QÍqOz,
<å=∂xH˜ "≥Ú^Œ@ ''FO—— J<Õ „Ѩ}"åHõΔ~åhfl, =∞^茺֒
<å=∂hfl, <å=∞O z=~° ''#=∞ó—— Jx KÕiÛ, K≥ѨÙÊ`«∂ ÉèíH˜Î
„â◊^ŒúÅ`À ѨÓlOKåe. <å=∞O z=~° ''FO—— #∞ KÕiÛ, K≥ѨÊ
~å^Œ∞. Wk =∞Ǩ^À+¨O. L^•II ''FO ˆHâ◊"åÜ«∞#=∞ó—— Jx
K≥áêÊeHÍx, ''ˆHâ◊"åÜ«∞#=∞ó FO, =∂^èŒ"åÜ«∞#=∞ó FO—— –
Jx K≥ѨÊ~å^Œ∞. ''FO ˆHâ◊"åÜ«∞#=∞ó—— JO>Ë x~åHÍ~°∞_≥·#
FOHÍ~°~°∂ѨѨ~°=∂`«‡– ÉèíHõÎ~°HõΔ}ÔH· ˆHâ◊=Ù _»<Õ ™êHÍ~°
=¸iÎÜ≥ÿ∞<å_»∞. J\˜ì ˆHâ◊=ÙxH˜ #=∞™ê¯~°O Jx J~°÷O. x~å
HÍ~°OÖ’ #∞Oz ™êHÍ~°O =ã¨∞ÎOk. 'FO— J#flѨÙ_»∞ âßfiã¨#∞
fã¨∞H˘x, <å=∂xfl LK«ÛiOz, '#=∞ó— J#flѨÙ_»∞ âßfiã¨#∞
=^ŒÅ_»O „âıÜ«∞㨯~°O.
=∞O„`ÀKåÛ~°}O: =∞#ã¨∞û#∞ ~°H˜ΔOKÕn, =∞##O KÕ¿ã"åix
~°HOΔ˜ KÕn =∞O„`«O. =∞O„`ånè#∞Å∞ ^Õ=`«Å∞. Hõ#∞Hõ =∞O„`åxfl
ã¨Ê+¨ìOQÍ, *Ï„QÆ`«ÎQÍ, ^ÀëêÅ∞ ÖˉõΩO_®, "Õ^Œ=∞O„`åÖˇ·`Õ ã¨fi~°
^À+¨OÖˉõΩO_®, K≥áêÊe. JѨÙ_Õ P =∞O„`åÅ∞ `Õ*’=O`åÖˇ·,
â◊H˜Î=∞O`åÖˇ· =∞#‰õΩ ã¨`«Êùe`å e™êÎ~Ú. "Õ^Œ=∞O„`«<å^•xfl
q#_»O=Å¡ ã¨∂HΔ͇uã¨∂HΔ͇֡·# =∞#<å_»∞Å∞ XHõ „Hõ=∞
Ѩ^ŒúuÖ’ ã¨ÊOkOz, ~°Hõ΄Ѩã¨~°}#∞ ã¨Ô~·#=∂~°æOÖ’ LOK«∞
`å~Ú. "Õ^Œ<å^Œ„â◊=}„ѨÉèÏ=O =∞Ǩ=∞Ç≤Ï=∂xfi`«O.
<≥·"Õ^ŒºO(x"Õ^Œ#) : '^Õ=ÙxH˜ x"ÕkOK«‰õΩO_® uO>Ë =∞Ǩ
áêѨO—Jx âߢã¨ÎO! Hõ#∞Hõ U Ѩ^•~å÷<≥flÂ<å =∞#O ã‘fiHõiOKÕ
@ѨC_»∞ "≥Ú^Œ@ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ x"ÕkOz (ã¨=∞iÊOz), Ñ≤^ŒÑ¨
32 =ÚYO =∞#ã¨∞û‰õΩ ^Œ~°Ê}O
ÉèíQÆ=`ü „Ѩ™ê^ŒOQÍ =∞#O Éèí∞lOKåe. ™êuÎfiHÍǨ~åxfl
=∂„`«"Õ∞ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ x"Õ^Œ# KÕÜ«∞_»O =∞Ozk. Ѩiâ◊√
^Œú=¸, ™êuÎ fiHõ=¸ J~Ú# PǨ~°O=Å¡<Õ =∞<À|∞^Œ∞úÅ∞
™êuÎ fiHÍÖˇ·–ã¨^•ƒù"åÅ`À, ã¨`å¯~åºK«~°}`À „Ѩ=iÎOz, ã¨∞Y
âßO`«∞efl Hõeæ™êÎ~Ú. =O_ç *Ï=Ú‰õΩ ÃÑ·QÍ J~Ú#n, ã¨iQÍ
ѨHõfiO HÍxn, ~°∞zÖËxn, áêã≤áÈ~Ú#n, ZOyen, JѨq„`«
"≥∞ÿ#n, J~Ú# Ѩ^•~å÷xfl ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ x"ÕkOK«~å^Œ∞.
=∞OQÆà◊Ǩ~°u: =∞OQÆà◊Ǩ~°u Hõ~°∂Ê~°O`ÀHÍh, <≥~ÚºÖ’ `«_ç
Ñ≤# =`«∞ÎÅ`À HÍh KÕÜ«∂e. Ǩ~°u WKÕÛ@ѨC_»∞ Ѷ¨∞O@
"å~ÚOK«_O» XHõ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O. Hõ~∂° Ê~°HÍOuÖ’ ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚
^Œi≈OK«_»O =∞ǨÉèÏQƺO! Hõ~°∂Ê~°Ç¨~°u á⁄QÆ, "åã¨# Jxfl
~°HÍÅ ã¨∂HõΔ ‡„H˜=Úefl x~°∂‡eã¨∞ÎOk.
„Ѩ^HŒ } Δ˜ #=∞™ê¯~åÅ∞ (=O^Œ#O): ^Õ=`å~°Û# J~Ú# `«~åfi`«
Hõ_»Ñ¨\ ˜kQÍ „Ѩ^ŒH˜Δ} #=∞™ê¯~åÅ∞ ã¨ÖÏÊe. ÉèíH˜Î`À <≥=∞‡kQÍ
„Ѩ^HŒ }Δ˜ O (‰õΩ_ç#∞O_ç Z_»=∞‰õΩ u~°Q_Æ O» )KÕã,≤ #=∞㨯iOKåe.
ѨÓ*ÏHÍÅOÖ’#∂, „Ѩ^ŒH˜Δ}#=∞™ê¯~åÅ∞ KÕ¿ã
@ѨC_»∂, [ѨǨϟ=∂Å∞ x~°fiiÎOKÕ@ѨC_»∞ JOQÆ=„™êÎxfl (ÃÑ·
ѨOK«#∞), #_»∞=Ú‰õΩ K«∞@∞ìHÀ"åÅ<Õk ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O. ÃÑ·
ѨOK«#∞ HõѨCH˘x ѨÓ*ÏkHõO x~°fiÇ≤ÏOK«~å^Œ∞. Ñ≤^ŒÑ¨ ÉèíQÆ
=O`«∞}˜‚ HõΔ=∂Ѩ} HÀ~°∂Î, „áêi÷OKåe. JѨÙ_»∞ ''<Õ#∞ KÕã≤#
ѨÓ[Ö’x ã¨HõÅ^ÀëêÅ#∞ HõΔq∞OK«∞——=∞x ѨÅ∞‰õΩ`«∂, ѨÓÅ∂,
JHõΔ`«Å∂ ÉèíQÆ=O`«∞x áê^ŒÑ¨^•‡ÅÃÑ· ÉèíH˜Î`À ã¨=∞iÊOKåe.
JëÈì`«Î~°â◊`«<å=∂=o`À ™êfiq∞x ѨÓlOz#>Ë¡, ëÈ_»
â’ѨKå~åÅ`À ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ¿ãq™êÎO. P~åkè™êÎ=Ú. K«O„^Œ∞_»∞
ëÈ_»â◊Hõà◊Å`À xO_ç=Ù#flѨÙ_Õ Ñ¨iѨÓ~°∞‚_≥· LO\Ï_»∞. J>Ë¡
ÉèíQÆ=O`«∞x P~å^èŒ#‰õÄ_® ëÈ_»â’ѨKå~åÅ`À x~°fiÇ≤ÏOz
#ѨÙ_Õ Ñ¨iѨÓ~°‚`«#∞ á⁄O^Œ∞`«∞Ok.
ѨOK«Éèí∂`åÅ∂, ѨOK«„áê}ÏÅ∂, ѨOKÕO„kÜ«∂Å∂,
=∞#ã¨∂û–Hõeã≤ 16 `«`åÎ fiÅ∞. D `«`åÎ fiÅ ã¨=∞#fiÜ«∞ã≤kúÜÕ∞
ëÈ_»â’ѨKå~å`«‡Hõ ѨÓ*Ïq^è•#OÖ’x PO`«~°ºO!
''U LѨKå~°O KÕã≤<å ÉèíH˜Î ÖËHõáÈ`Õ,
JѨKå~°"Õ∞ J=Ù`«∞Ok.——
ã¨ÑyΨ i
 „H˜O^Œ ¿Ñ~˘¯#fl u.u.^Õ. „QÆO^ä•Å∞ ÅaèOKÕ z~°∞<å=∂ :
áœ~°ã¨O|O^è•kèHÍi, ѨÙã¨ÎHõ q„HõÜ«∞âßÅ, u.u.^Õ=™ê÷#O,
u.u.^Õ. „ÃÑãπ HÍOáœO_»∞, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu – 517 083.
W`«~° q=~åʼnõΩ : 0877 – 2264294 7

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O QÆ„O^ä•Å∞

1) u~°∞áêÊ"≥· – ã¨Ñ¨ÎѨ^Œ∞Å∞ ÃÇ·ÏO^Œ= ã¨=∂[ ѨÙ#~°∞^Œú~°}‰õΩ, "≥·+¨‚= ã≤^•úO`« "åºÑ≤ÎH˜
J#∞"å^Œ‰õΩÅ∞– Nx"åã¨QÆ∞~°∞_»∞, Jq~°à◊ Hõ$+≤ KÕã≤# "åiÖ’ J„QÆQÆ}∞ºÅ∞ PàÏfi~°∞Å∞. giÖ’ XˆHXHõ
"Õ@∂i „ѨÉèÏHõ~° âߢã≤Î =∞Ç≤ÏàÏ =∞}˜Ñ¨Ó㨠QÀ^•^Õq. D"≥∞ `«#‰õΩ ÃÑà◊¡O@∂ [iy`Õ Jk
Ãã·A: 1/16 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 64† N~°OQÆ<å^äŒ∞x`À<Õ Jx xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩx ™êfiq∞ "åÅ¡ÉèíºOHÀã¨O ѨÓ~°fiO
=¸ÅºO: ~°∂.12/– QÀÑ≤HõÅ∞ PK«iOz# HÍ`åºÜ«∞h „=`«OÖÏO\˜ „=`«O 'u~°∞áêÊ"≥·— „=`«O
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.10/–) =∂~°æt~°=∂ã¨OÖ’ J#∞+≤ìOzOk. D"≥∞ ~°zOz# 30 áêâ◊√~åÅ k=º
„Ѩ|O^èŒ"Õ∞ 'u~°∞áêÊ=Ù—. g\˜x Nx"å㨠QÆ∞~°∞_»∞, N "Õ@∂i „ѨÉèÏHõ~°
âߢã≤ÎÅ∞ J#∞=kOKå~°∞. 1965Ö’ JK«Û~Ú# D „QÆO^ä•xfl ^Õ=™ê÷#O
áê~î°‰õΩÅ HÀã¨O W\©=ŠѨÙ#~°∞‡„kOzOk.

2) ã¨∂H˜Î "≥·[Ü«∞Ou _®II "å#=∂=∞Öˇ· =~°^•Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ã¨~°à◊ã¨∞O^Œ~°

~°K«#– _®II "å#=∂=∞Öˇ· =~°^•Kå~°∞ºÅ∞ Ѩ^•Å`À ^ÕjÜ«∞=ÚÖˇ·# `Õ@wu, P@"≥Åk, HõO^Œ Ѩ^•ºÅÖ’ K≥Ñ≤Ê#
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ã¨∞ÉèÏ+≤`åÖË D 'ã¨∂H˜Î "≥·[Ü«∞Ou—. Wk Ô~O_»∞ qÉèÏQÍÅ`À ‰õÄ_ç LOk.
ѨÙ@Å∞: 127† "≥Ú^Œ\ ˜ qÉèÏQÆO–„u=~åæxH˜ ã¨O|OkèOz#k J#QÍ
=¸ÅºO: ~°∂.35/– ^èŒ~å‡~°÷, HÍ=∂ʼnõΩ ã¨O|OkèOz# q+¨Ü«∂Å∞ QÆÅk. WO^Œ∞Ö’ ã¨∂H˜Î
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.25/–) =∞Ç≤Ï=∞, ^≥·=„áê~°÷#, ^èŒ~°‡=∞Ç≤Ï=∞, q^•º=∞Ç≤Ï=∞ `«k`«~° ji¬HõÅ`À
‰õÄ_ç LOk. Ô~O_»= qÉèÏQÆO–JѨ=~°æHÍO_»=Ú. Wk =ÚH˜Î q+¨Ü«∞HõO.
D HÍO_»Ö’ Dâ◊fi~°∞_»∞, *Ï˝#"≥·~åQͺÅ∞ `«k`«~° ji¬HõÅ`À D qÉèÏQÆO
qÅã≤Å∞¡`«∞#flk.
D „QÆO^ä•Å#∞ áÈã¨∞ì^•fi~å á⁄O^Œ^ŒÅz# "å~°∞ 'HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu—
"åi ¿Ñ~°∞# _ç._ç.x fã≤ ÃÑ· z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨Oáêe.

u.u.^Õ=™ê÷#O N"åi ^Œ~°≈<å~°÷O u~°∞=∞ʼnõΩ qKÕÛÜ«Ú Éèí‰õΩÎÅ ™œHõ~åº~°÷O

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O"å~°∞ \’Öò „Ѷ‘ #O|~°∞ U~åÊ@∞
\’Öò „Ѷ‘ <≥O|~°∞ KÕÜ«∞_»O [iyOk. Ü«∂„u‰õΩÅ∞, Éèí‰õΩÎÅ∞ ^Õ=™ê÷<åxH˜ ã¨O|O
kèOz# ã¨∂K«#Å∞ / Ѷ≤~åº^Œ∞ʼnõΩ =∞i U W`«~° ã¨=∂Kå~°O
18004254141 HÀã¨"≥∞ÿ<å D #O|~°∞#∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç.
 ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=∞<å=∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨"£∞
(ÉèíQÆ=b¡ÖÏ <å=∂=m ~°∂Ѩ ã¨OH˜ΔѨΠÉèÏQÆ=`«=Ú)
~°K«# – =¸ÅO – N =∞^ŒfiÅ¡ÉèÏKå~°º =∞Ǩ„ѨÉèí∞=ÙÅ∞†
`≥Å∞QÆ∞ J#∞"å^ŒO – N |e[Ѩe¡ "ÕOHõ@ N~å=∞K«O„^Œ
=¸iΆ ÃãA · –1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞–382† "≥Å–~°∂.150/–†
„Ѩ`«∞Å „áêÑ≤Ιê÷#O : _®II a.q.Zãπ.P~ü. =¸iÎ, ã≤^•ú~°÷
#QÆ~ü, WO\˜<≥O.8–3–169/65, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞–38, ÃãÖò:
94901 05506.
N=∞^ŒfiÅ¡ÉèÏKå~°∞ºÅ"å~°∞ `«=∞ â◊√^•ú^≥· fi`« ã≤^•úO`«
x~°∂Ѩ}‰õΩ, ѨÙ+≤ì=∂~°æÉ’^èŒ#‰õΩ, „Ѩ™ê÷#„`«Ü«∞=Ú`À áê@∞
ÉèÏQÆ=`«=Ú#∞ „Ѩ=∂}„QÆO^äŒOQÍ Z#∞fl‰õΩ<åfl~°∞. N=∞^•ƒù
=`«=ÚÖ’x Ѩ<≥flO_»∞ 㨯O^èŒ=ÚÅÖ’ =i‚OѨ|_»¤ ÉèíQÆ=
b¡ÅÅ#∞ UiÛ, ‰õÄiÛ 1075 bÖÏ<å=∞
=ÚÅ ~°∂ѨOÖ’ 256 J#∞+¨μìÑπ Kè«O^À
â’¡Hõ=ÚÅÖ’ N ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=∞<å=∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨
=∞<Õ ¿Ñ~°∞`À PKå~°∞ºÅ"å~°∞ „QÆO^äŒO ~°zO
Kå~°∞.
D ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=∞<å=∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨=Ú#‰õΩ N =∞„^Œ
Ѷ¨Ú<å^äŒ∞Å∞ „"åã≤# '<å=∞K«O„kHõ— J<Õ ã¨O㨯 $`«
"åºYº‰õΩ N |e[Ѩe¡ "ÕOHõ@ N~å=∞K«O„^Œ=¸iÎQÍ~°∞
`≥Å∞QÆ∞ J#∞"å^ŒO KÕâß~°∞. D J#∞"å^ŒO KåÖÏ K«Hõ¯QÍ
#∞#flk. ÉèÏ+¨Ö’#∂, ÉèÏ=OÖ’#∂ `≥Å∞QÆ∞^Œ#O L\˜ìѨ_»∞
K«∞#flk. JHõΔ~°^ÀëêÅ∞ ÖˉõΩO_® =Ú„^Œ}Ö’ fã¨∞H˘#fl
*Ï„QÆ`«ÎÅ∞ |Ǩï^è• „Ѩâ◊Oã¨hÜ«∞=Ú. „QÆO^äŒÑ¨iK«Ü«∞O,
N=∞^ŒfiÅ¡ÉèÏKå~°∞ºÅ"åi ã¨OH˜ΔѨΠrq`«K«i„`«, q+¨Ü«∞
ã¨∂zHõ „QÆO^äŒ B#fl`åºxfl ÃÑOK«∞`«∞<åfl~Ú. N =Å¡ÉÏè Kå~°º
Hõ$`« 'N ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=∞<å=∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨"£∞–=¸ÖÏxfl N =∞„^Œ
Ѷ¨Ú<å^äŒ∞Å∞ „"åã≤# '<å=∞K«O„kHÍ— ã¨O㨯 $`« "åºYº‰õΩ
`≥Å∞QÆ∞ J#∞"å^•xfl D „QÆO^äŒOÖ’ K«kq ^Õ=^Õ=Ù_≥·#
ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=Úx Hõ$áêHõ\ÏHΔÍʼnõΩ áê„`«∞Å=Ù`å~°x ÉèÏqOK«
=K«∞Û.
– _ç. ã¨~°à◊, u~°∞Ѩu
34 Pâ◊Å HÀã¨O HÍ^Œ∞ – Pâ◊Ü«∂Å HÀã¨"Õ∞ rqOKåe
^èŒ~°‡l*Ï˝ã¨
(^è•i‡Hõ ã¨O^ÕǨÅ∞ – ã¨=∂^è•<åÅ∞)
~°K«#– Ñ≤.ÉèÏ㨯~°Ü≥∂y† ѨÙ@Å∞–252† "≥Å–~°∂.100/–†
„áêÑ≤Ιê÷#O: 1) Ñ≤.ÉèÏ㨯~° Ü≥∂y, W.<≥O.2–2–70/408,
„Ѩ[Üü∞ Z"≥≥#∂º–1 JO|~ü ¿Ñ\ò, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞–13,
ÃãÖò: 90001 22998. 2) cèOѨe¡ NHÍO`ü, W.<≥O.8–5–
10/2, \©K«~üû HÍÅx, áêÅ=¸~°∞ – 509 001, ÃãÖò:
98850 46622.
Ç≤ÏO^Œ∂=∞`« ã¨O㨯 $u Ç≤ÏO^Œ∂ =∞Ǩã¨=Ú„^Œ
=∞O`« ÃÑ^ŒÌk. K«`«∞ˆ~fi^•Å∞, Jëêì^Œâ◊ ѨÙ~å}ÏÅ∞, ~å=∂
Ü«∞} ÉèÏ~°`åÅ∞, LѨx+¨`«∞ÎÅ∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ J<ÕHõ „QÆO^ä•Å∞
=∞# Ç≤ÏO^Œ∂ ã¨O㨯 $ux ã¨∞ã¨OѨ#flO KÕâß~Ú.
ѨÙ~å}Ïk „QÆO^ä•Å∞ K«kq#ѨÙ_»∞ ѨO_ç`«∞Å`À
ÉÏ@∞, áê~î°‰õΩʼnõΩ, „â’`«Å‰õΩ Z<Àfl
ã¨O^ÕǨÅ∞ á⁄_»ã¨∂ѨÙ`å~Ú. "å\˜x
x=$uÎ KÕã¨∞‰õΩ<Õ =∂~°æO HÀã¨O uiy
ѨO_ç`∞« Å#∞ P„â◊~ÚOKåe. J~Ú`Õ Jxfl
ã¨O^ÕǨÅ#∞ ѨO_ç`«∞Å ^•fi~å x=$uÎ
KÕã¨∞HÀ=_»O ‰õÄ_® KåÖÏ ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ J™ê^茺=∞x
K≥áêÊeû LO@∞Ok. D ã¨=∞㨺#∞ QÆ∞iÎOz Ñ≤.ÉèÏ㨯~°Ü∂≥ y
^èŒ~°‡l*Ï˝ã¨ ¿Ñ~°∞`À 261 ^è•i‡Hõ ã¨O^ÕǨʼnõΩ Ñ¨Ù~å}ÏÖÏ
^è•~°OQÍ<Õ K«Hõ¯x ã¨=∂^è•<åeKåÛ~°∞. Wq ã¨O^ÕǨʼnõΩ
ã¨=∂^è•<åÅ∞ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞. Q˘Ñ¨Ê P^蕺u‡Hõ HõàÏ
YO_®Å∞.
D „QÆO^ä•xfl P=¸ÖÏ„QÆO K«kq`Õ Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«
„QÆO^ä•Åhfl K«kq#O`« Ѩi*Ï˝#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. K«kq#
"åiH˜ K«Hõ¯x `åi¯Hõ, `«`«Î fi, ã¨q=∞~°≈Hõ *Ï˝#O HõÅ∞QÆ∞
`«∞O^Œ#∞@‰õΩ ã¨O^ÕÇ≤ÏOKåeû# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. â’¡HÍÅ∞,
^•xH˜ K«Hõ¯x `≥Å∞QÆ∞"åºMϺ#O áê~î°‰õΩÅ#∞ K«kqOѨ
*Ëã¨∞ÎOk. P=¸ÖÏ„QÆO K«kqOKÕ q^èŒOQÍ â‹·e LOk.
áêiÉèÏ+≤Hõ Ѩ^•Å∞, ã¨z„`« "åºMϺ<åÅ∞ LO_»_O»
D „QÆO^äŒO Ü≥ÚHõ¯ =∞~À „Ѩ`ÕºHõ`«. D „QÆO^äŒO „Ѩu
WO@ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ LO_»^yŒ Ok.
– _®II ÔH.Ô~_≥¤Ñ¨Ê, <≥~°Éˇ·Å∞
ã¨ÑyΨ i
 PÖ’K«# PK«~°}‰õΩ ~å‰õΩO>Ë...?
#QÆ#QÍ F ~å[ºO. P ~å*ϺxH˜ ~åA ^èŒ=Ù_»∞.
J J`«#∞ ã¨`º« „=`«∞_»∞. ^è~Œ ‡° x~°`∞« _»∞. <åºÜ«∞=¸iÎ.
Q˘Ñ¨Ê g~°∞_»∞. HÍ~°ºâ◊¥~°∞_»∞. K«H¯õ x ѨiáêÅ<å^Œ‰ΩΔõ _»∞. J`«x
~å[ºOÖ’ „Ѩ[Å∞ ã¨∞Y™œMϺÅ`À =i÷ÖË¡"å~°∞.
P =∞Ç‘ÏáêÅ∞x =∞kÖ’ `«# ~å[„áê™ê^•=~°}Ö’
=∂q∞_ç "≥ÚHõ¯#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ <å\˜, ^Œ_ç Hõ\ ˜ì, h~°∞áÈã≤
ÃÑOz, Jk ѨÙ+≤ÊOz Ѷ¨e¿ãÎ, P =∞^èŒ∞~°Ñ¶¨ÖÏefl Nx"åã¨∞_çH˜
<≥·"Õ^Œº=Ú ÃÑ\˜ì, Éèí∞lOKåÅ#fl |bÜ«∞"≥∞ÿ# PÖ’K«# LO_Õk.
HÍh.. P Ü≥∂K«#, J`«x „Ѩ*Ï¿ã=Ö’ "å~Ú^• Ѩ_»∞`«∂
=zÛOk. z„`«O! JO`« =Ú=∞‡~° ¿ã"åHÍ~°º„Hõ=∂Ö’¡ L<åfl
J`«xfl P PÖ’K«# =∂„`«O g_»ÖË^Œ∞. P "≥ÚHõ¯ <å\˜#@∞ì,
^•x Ѷ¨ÖÏÅ∞, P N=∞<åfl~åÜ«∞}∞xH˜ ÔH·OHõ~°ºO KÕã≤#@∞¡
HõÅÅ∞ QÆ<Õ"å_»∞.
F ~ÀA ^èŒ=Ù_»∞ Éèí@∞Å#∞ ~°Ñ≤ÊOz, "≥ÚHõ¯ q+¨Ü«∞O
qâ◊^ŒÑ¨~åÛ_»∞. JO^Œ∞‰õΩ `«y# "≥ÚHõ¯#∞ `≥=∞‡x á⁄~°∞QÆ∞
~å*ϺxH˜ ѨOáê_»∞. ~å*ÏV˝ t~°™ê=Ç≤ÏOz, á⁄~°∞QÆ∞ ~å[ºO
áÈ~Ú, <åÅ∞æk<åÅ∞ QÆ_»=Hõ =ÚO^Õ X\˜ì KÕ`«∞Ö’Î uiy
=KåÛ~°∞. ~åA q+¨Ü«∞O J_çQÍ_»∞. ''=∞Ǩ„ѨÉèí∂! P "≥ÚHõ¯Å
J=∞‡HÍÅ∞ "≥Ú#fl\˜ =~°¬ |∞∞`«∞=ÙÖ’<Õ =ÚyâßÜ«∞@. =KÕÛ
U_®k P |∞∞`«∞=ÙÖ’<Õ =∞~°ÖÏ q„HõÜ«∂Å@—— Jx ÃãÅ
qKåÛ~°∞. P `«~åfi`«
.„Ѩ*ÏÇ≤Ï`« HÍ~°ºHõÖÏáêÅ #_»∞=∞ Z<Àfl =~°¬|∞∞`«∞
=ÙÅ∞ "≥o§áÈÜ«∂~Ú. "≥ÚHõ¯<å>Ë PÖ’K«# =∂„`«O ^èŒ=Ù_ç
ǨÏ$^ŒÜ«∂xfl ‰õΩ^Œ∞ѨÙ`«∂<Õ LOk. P #_»∞=∞ HÍÅO =∞iO`«
=ÚO^Œ∞‰õΩ ^˘i¡Ok.
„Hõ=∞OQÍ ^èŒ=Ù_çH˜ =Ü«∞ã¨∞ÃÑ·|_çOk. ~å[ºáêÅ<å
=kè ‰õÄ_® =Úyã≤Ok. HÍã¨Î ¿ãfiK«Ûù ‰õÄ_® ÅaèOzOk.
JÖÏ ¿ãfiKåÛù "åÜ«Ú=ÙÅ∞ Ñ‘Å∞ã¨∂Î, J`«_»∞ "≥ÚHõ¯ÔH·
[#=i, 2010 ÃÑ^Œ=ÙÅ g∞^Œ z~°∞#=Ùfi#∞ K≥~°QÆhÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞
– "Õ^Œ∞Å âߺ=∞ÖÏ^Õq, ÃÑ^•ÌѨÙ~°O
á⁄~°∞QÆ∞~å[ºO |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. J<ÕHõ ^Œ∞~åæÅ∞, =<åÅ∞,
^•@∞`«∂, ^•i# QÆÅ =∂q∞_ç K≥@#¡ ∞ "å\˜H˜ ѨO_ç# ѨO_»#¡ ∞
"≥∞ÿ=∞~°Ñ¨ÙQÍ uÅH˜ã¨∂Î F „áêO`«O KÕ~å_»∞.
JHõ¯_» HÍ¿ãѨ٠q„â◊q∞Oz, Ñ≤^ŒÑ¨ „Ѩܫ∂}O ™êyO
Kå_»∞. D™êi "≥ÚHõ¯ <å>Ë f~åe J#fl ^èŒ$_è» ã¨OHõÅÊO`À
"≥ÚHõ¯Å q„HõÜ«∞âßʼnõΩ "≥àϧ_»∞. É’Öˇ_»∞ <å}ËÅ∞ "≥zÛOz,
=∞^èŒ∞~°Ñ¶¨ÅO "≥ÚHõ¯ H˘#∞QÀÅ∞ KÕã≤, kfiQÆ∞}©Hõ$`« L`åûǨÏO`À
u~°∞QÆ∞ „Ѩܫ∂}=∞Ü«∂º_»∞. HÍã¨Î JÅã≤ =∂~°æ =∞^茺OÖ’
q_çk KÕâß_»∞. z„`«O! JHõ¯_» J`«xfl JHÍÅ=∞$`«∞º=Ù HÍ>Ë
ã≤Ok. Hõ^äŒ =Úyã≤Ok. HÍh.... ^èŒ=Ù_ç Hõ^äŒ =ÚyOѨ٠"≥#∞Hõ
Z<Àfl ã¨∂HõΔ ‡ JOâßÅ∞ ^•y L<åfl~Ú. Jq U=#QÍ..
„Ѩ*Ï¿ã=„áê=ÚYº`«Ö’ ã¨fiHÍ~°ºÜ≥∂K«# *’_çOK«∞
HÀÖËHõáÈÜ«∂_»∞. ^•xH˜ W=fi=Åã≤# „áê=ÚYº`«#∞ TѨÙx
KÕ‰õÄ~°∞ÛHÀÖË^Œ∞. HÍÅO WOHÍ LOkQÍ? J#fl nè=∂Ö’
H˘@∞ì‰õΩáÈÜ«∂_»∞. HÍÅO qÅ∞"≥·O^Œx, Jk Hõiy`Õ uiy
~å^Œx, ^•x "≥O@ Ü≥∂K«#Å#∞ Ѩ~∞° QÔ \˜Oì KåÅx J#∞HÀÖË^∞Œ .
~ˆ Ѩ\ ˜ Ѩxx W"åàı K≥~Úº. W"åeìÑx¨ WѨC_Õ K≥~Úº.
ÖˉõΩO>Ë HõΔ}OÖ’ U „Ѩà◊Ü«∞O =zÛ x#∞fl ÖωõΩ¯áÈ`«∞O^À!
Z=iH˜ Z~°∞Hõ! J#fl Hõc~°∞ ã¨∂H˜Îx ÃÑ_»K≥qx ÃÑ_ç`Õ =KÕÛ
J#~°÷O ZO`« „Ѩ=∂^Œ¿ÇÏ`«∞"À QÆ^•!
XHõ =∞Oz PÖ’K«# PK«~°}H˜ ~å‰õΩO>Ë,
U=∞ø`«∞O^À ^èŒ=Ù_ç Hõ^äÕ L^•Ç¨Ï~°} Hõ^Œ∂!
^Œ∞~°˚#∞Å`À_ç ¿ãflǨÏO „áê`«óHÍÅѨ٠h_»ÖÏQÍ
"≥Ú^Œ@ ÃÑ^ŒÌkQÍ LO_ç „Hõ=∞OQÍ H©Δ}˜ã¨∞ÎOk.
ã¨[˚#∞Å`À_ç ã¨Ç¨Ï"åã¨O ™êÜ«∞OHÍÅѨ٠h_»ÖÏQÍ
"≥Ú^Œ@ z#flkQÍ L<åfl `«~åfi`«
„Hõ=∞OQÍ =$kú á⁄O^Œ∞`«∞Ok.
35
 W \© = Å <Õ # ∞, <å Éè Ï ~åºa_» ¤ Å `À
u~°∞=∞Å KÕ~°∞HÀ=_»O [iyOk.
P ~ÀA ™êÜ«∞O„`«O [iy# ™êfiq∞"åi
bÅ WÖÏ LOk.
™ê÷xHõ \˜Ñ¶≤<£ ÃãO@~üÖ’ \˜Ñ¶≤<£
KÕã≤# `«~°∞"å`« KÕ`«∞Å∞ Hõ_»∞‰õΩ¯x *Ë|∞
~°∞=∂Å∞ fã≤ `«∞_»∞K«∞‰õΩO@∞O_»QÍ J^Õ
*Ë|∞Ö’ L#fl ~°∂.3,000/–Å∞ #QÆ^Œ∞,
ÉϺOH±HÍ~°∞¤ <å‰õΩ `≥b‰õΩO_®<Õ H˜O^ŒÑ_¨ ç áÈ=_»O
[iyOk. Wk QÆ=∞xOK«‰õΩO_® "Õ∞=Ú uiy =ã¨u
QÆ$ǨxH˜ "≥à◊§É’`«∞O_»QÍ XHõ ÉÏÅ∞_»∞ ##∞fl "≥#∞Hõ #∞O_ç
`«\ ˜ì _»|∞ƒÅ∞ áê~°"Õã¨∞‰õΩ<åfl~°∞ fã¨∞HÀO_ç Jx JO^Œ*Ëâß_»∞.
D bÅ [iy LO_»HõáÈ`Õ KÕuÖ’ ze¡QÆ=fi ÖËHõ WO\˜H˜
uiy ZÖÏ áÈ"åÖ’ `≥bHõ ZO`« ÉÏ^èŒÑ¨_Õ"åà◊§"≥∂ TÇ≤ÏOѨ
â◊HõºO HÍxk. ã¨^• QÀqO^Œ<å=∞ 㨇~°} D ˆHΔ„`«OÖ’ KÕã≤#
Ѷ¨e`«OQÍ<Õ ™êfiq∞"å~°∞ =∂ ^èŒ#O =∂‰õΩ uiy WÑ≤ÊOz P
PѨ^Œ #∞Oz HÍáê_ç PѨ^Œ„"≥Ú‰õΩ¯Å"å_»<Õ <å=∞O ™ê~°÷HõO
KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»xÑ≤OzOk.
=∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA L^ŒÜ«∞O u~°∞ѨuH˜ |ã¨∞ûÖ’ =zÛ†
uiy "≥∞@¡=∂~°æO ^•fi~å u~°∞=∞ʼnõΩ "≥à◊√`«∞#flѨC_»∞ =∂~°æ
=∞^茺OÖ’ =∞Ozh~°∞ `åQÍÅx *Ë|∞Ö’x ÃãÖòá¶È<£ „ѨHõ¯#
QÆ@∞ìg∞^Œ ÃÑ\˜,ì =∞Ozh~°∞ `åy# `«~∞° "å`« ÃãÖòáȶ <£ q+¨Ü∞« O
=∞iÛáÈ~Ú ã¨∞=∂~°∞ =O^Œ"≥∞@∞¡ ZH˜¯# `«~åfi`« [˝Ñ≤ÎH˜ =zÛ
uiy "≥#∞Hõ‰õΩ =zÛ K«∂¿ãÎ á¶È<£ Hõ#|_»ÖË^Œ∞. =∂‰õΩ ã¨O|O
kèOz# "åi á¶È<£ #O|~°∞¡ Jhfl ‰õÄ_® JO^Œ∞Ö’<Õ L<åfl~Ú.
JnHÍHõ P ~ÀA ~°nÌ ‰õÄ_® Z‰õΩ¯=QÍ LO_»@O`À ZO`«
36 <åºÜ«∞|∞kú – =∞#âß≈OuH˜ ^•i
ÉèíHõÎ "å`«ûźO
– tëêì¡ "ÕOHõ@^Œ∞~°æ t=~å=∞Hõ$+¨‚,
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞
=∞Okx qKåiOz<å `å=Ú K«∂_»ÖË^Œ<Õ
K≥áêÊ~°∞. N"åi ^Œ~°≈<å~°÷"≥∞ÿ =ã¨∂Î
LO_»QÍ D q^èOŒ QÍ [~°Q_Æ O» KåÖÏ ÉÏ^èŒ
xÑ≤Oz P Nx"åã¨∞xÃÑ· ÉèÏ~°O "Õã≤ `À\˜
Ü«∂„u‰õΩÅ =^ŒÌ L#fl á¶È<£ fã¨∞‰õΩx =∂
#O|~°∞‰õΩ á¶È<£ K≥Ü«∞ºQÍ fã¨∞‰õΩ#fl =ºH˜Î "≥O@<Õ `å#∞
KåÖÏ^Œ∂~°OÖ’ L<åfl#x H˘O_»‰õΩ =zÛ# `«~åfi`« uiy á¶È<£
K≥Ü«∞º=∞x K≥ѨÊ@O [iyOk. `À\˜ Ü«∂„u‰õΩÅ∞ KåÖÏ=∞Ok
WHõ P á¶È<£ ^˘~°Hõ^Œx† fã¨∞‰õΩ#fl"å~°∞ WHõ uiy W=fi~°x
ZO`«QÍ<À x~°∞`åûǨÏѨ~z° <å, P U_»∞H˘O_»Å"å_»∞ `«# Éè‰í Ωõ Î
ʼnõΩ `«Ñ¨ÊHõ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ™êÎ_»x QÆ\ ˜ìQÍ qâ◊fiã≤Oz† H˘O_»ÃÑ·H˜
"≥o§ P =ºH˜Îx HõÅ∞ã¨∞‰õΩx áÈ~Ú# ÃãÖòá¶È<£ uiy á⁄O^Œ_»O
[iyOk. á¶È<£ JO^Œ*Ëã≤# =ºH˜Î u.u.^Õ. L^Àºy HÍ=_»O
=∞iO`« P#O^•â◊Û~åºÅ#∞ HõeyOzOk. D q^èŒOQÍ Ü«∂„`«
á⁄_»∞QÆ∞<å Zxfl W|ƒO^Œ∞Å∞ Z^Œ∞Ô~·#ѨÊ\˜H© ™êfiq∞"å~°∞
J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã¨∂Î =∂‰õΩ ZÖÏO\˜ W|ƒOn
~å‰õΩO_® Ü«∂„`« ã¨Ñ¶¨bHõ$`«O JÜÕ∞ºÖÏQÍ K«∂ã≤ PÜ«∞#
k=º^Œ~°≈#O Hõ#∞ÖÏ~å KÕã¨∞‰õΩ<Õ ÉèÏQƺO ‰õÄ_® HõeyOK«_»O
[iyOk. J#∞HõΔ}O =∂ "≥#flO\˜ LO_ç ã¨^• =∞=∞‡efl
HÍáê_»∞`«∞#fl HõeÜ«ÚQÆ „Ѩ`«ºHõΔ^≥·=O P U_»∞H˘O_»Å"å_»∞.
#=Ú‡‰õΩ#fl"åix P PѨ^Œ"≥Ú‰õΩ¯Å"å_»∞ J#∞HõΔ}O "≥#flO\˜
LO_ç HÍáê_»∞`å_»x =∂ qâßfiã¨O.
u~°∞=∞ÅÖ’ Éèí‰õΩÎÅO^ŒiH© \’Hõ#¡`À
xq∞`«ÎO ÖˉõΩO_® J#fl^•#O [~°∞QÆ∞`«∞#flk.
J<åflxfl N"åi „Ѩ™ê^ŒOQÍ
ã‘fiHõiOK«O_ç!
^ŒÜ«∞KÕã≤ =$^ä• KÕÜ«∞HõO_ç!!
ã¨ÑyΨ i
 P^•Ü«∞O : 08 ~å[ѨÓ[ºO : 04
"Õ∞+¨O =ºÜ«∞O : 14 J==∂#O : 03
QÆ∞~°∞=Ù U„Ñ≤Öò 21 =~°‰õΩ 11= WO@, `«^Œ∞Ѩi
12= WO@ â◊x, ~åǨï=Ù 9= WO@, ˆH`«∞=Ù 3= WO@
ã¨OK«iã¨∞Î<åfl~°∞. D ~åt"åiH˜ D =∂ã¨OÖ’ "åǨÏ#
ã¨=∞㨺Å∞ „Ѩ=∂^•Å∞, ѨÅ∞ =∂#ã≤Hõ XuÎà◊§ =Å¡ PO^À
à◊#Å∞ HõÅ∞æ`å~Ú. =$^䕄Ѩܫ∂}O, ^èŒ#O qѨs`«OQÍ Y~°∞Û
J=Ù`«∞Ok. =$uÎ, "åºáê~åÖ’¡ L#fl`«Ü≥∂QÆO. #∂`«# HÍ~°º
q[Ü«∞O. J#º¢ã‘ÎÅ =Å¡ JѨxO^ŒÅ∞. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O J<å
~ÀQƺO, Ô~O_À"å~°O PO^Àà◊#Å∞, =¸_À"å~°O =$^ä•
„Ѩܫ∂}O, <åÅ∞QÀ"å~°O ^èŒ#„áêÑ≤Î.
=$+¨ÉèíO P^•Ü« ∞O : 02 ~å[ѨÓ[ºO : 07
=ºÜ«∞O : 08 J==∂#O : 03
QÆ∞~°∞=Ù U„Ñ≤Öò 21 =~°‰Ωõ 10=WO@, `«^∞Œ Ѩi 11=
WO@ â◊x, D ã¨O=`«û~°O JO`å 5= WO@, ˆH`«∞=Ù 2=
WO@, QÆ∞~°∞ â◊x „QÆǨŠѨiѨÓ~°‚ |ÅO =Å¡ ÅHõΔ º™ê^èŒ#Ö’
=ÚO^Œ∞O\Ï~°∞. D ~åt"åiH˜ D =∂ã¨OÖ’ q∞„`«∞Å ã¨Ç¨Ï
HÍ~°O, |O^è∞Œ =ÙÅ HõÅ~ÚHõ =∂#ã≤Hõ L`Õ*Î Ïxfl Wã¨∞OÎ k. ã≤h,
\˜q, =~°Î=∂# QÍÜ«∞hQÍÜ«∞‰õΩʼnõΩ, Ѩ„uHÍqÖËY~°∞ʼnõΩ
ã¨<å‡<åÅ∞, =∞Oz QÆ∞iÎOѨ٠Åaèã¨∞ÎOk. #∂`«# "åºáê~åÅ∞,
ã¨fiQÆ$Ç¨Ï x~å‡} „Ѩܫ∞`åflÅ∞ J#∞‰õÄe™êÎ~Ú. KÕÜ«Ú =$uÎ,
L^ÀºQÍÖ’¡ „Ѩ"≥∂+¨#∞¡, ™ê÷#K«Å#O. ~å[H©Ü«∞ =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ
J^Œ$+¨ìÜ≥∂QÆO. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O P#O^ŒO, Ô~O_À"å~°O ^≥·=
^Œ~°≈#O, =¸_À"å~°O â◊√Éèí"å~°Î, <åÅ∞QÀ"å~°O ™ê÷#K«Å#O.
q∞^äŒ∞#O P^•Ü« ∞O : 05 ~å[ѨÓ[ºO : 03
=ºÜ«∞O : 05 J==∂#O : 06
QÆ∞~°∞=Ù U„Ñ≤Öò 21 =~°‰õΩ 9= WO@, `«^Œ∞Ѩi 10=
WO@ â◊x D ã¨O=`«û~°=∞O`å J~åÌ+¨ì=∞O^Œ∞ ã¨O=`«û~åk
#∞O_ç 2011 =~°‰Ωõ , ~åǨï=Ù ã¨Ñ=Ψ ∞O^Œ∞, Hˆ `«∞=Ù [#‡=∞O^Œ∞,
J~åÌ+=ì̈ ∞ â◊x, L#fl#∂ QÆ∞~°∞=Ù J#∞„QÆÇϨ O =Å¡ HÍ~°º[Ü«∞O,
L=∞‡_ç "åºáê~åʼnõΩ J#∞‰õÄÅOQÍ LO@∞Ok. q"åǨk
â◊√ÉèíHÍ~åºÅÖ’ áêÖÁæO\Ï~°∞. "≥O_ç, |OQÍ~°∞ =~°Î‰õΩʼnõΩ QÆ_»∞¤
HÍÅO. ~årÖˉõΩO_® =∞Ç≤ÏàÏ=∞}∞ʼnõΩ =∞Oz ~å[H©Ü«∞
QÆ∞iÎOѨ٠Åaèã¨∞ÎOk. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ^èŒ#„áêÑ≤Î, Ô~O_À"å~°O
J<å~ÀQƺO, =¸_À"å~°O PO^Àà◊#, <åÅ∞QÀ"å~°O â◊√Éèí"å~°Î
„â◊=}O.
[#=i, 2010 rq`«OÖ’ =∞Ozx ™êkèOK«@O =ÚYºO
[#=i, 20 1 0
– *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡, x*Ï=∂ÉÏ^£
Hõ~å¯@HõO P^•Ü« ∞O : 14
=ºÜ«∞O : 02
~å[ѨÓ[ºO : 06
J==∂#O : 06
QÆ∞~°∞=Ù J+¨ì=∞O^Œ∞ `«^Œ∞Ѩi 9= WO@, â◊x 3=
WO@, ~åǨï=Ù 6= WO@, Hˆ `«∞=Ù 12= WO@ ã¨OK«iOK«@O
=Å¡ Jhfl â◊√ÉèíѨi}Ï=∂Å∞ HõÅ∞æ`å~Ú. D ~åt"å~°∞ D
=∂ã¨OÖ’ U Ѩx KÕã≤<å J#∞‰õÄÅOQÍ LO@∞Ok. J#=
ã¨~°Ñ¨Ù `«QÍ^•Å∞, ‰õΩ@∞O|OÖ’ HõÅ`«Å∞, ѨÅ∞ J<å~ÀQƺ
ã¨=∞㨺Å∞ q∞#Ǩ JO`å Ǩ~ÚQÍ LO@∞Ok. Jq"åÇ≤Ï`«∞
ʼnõΩ q"åǨÅ∞ PÅ㨺=∞ø`å~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O „Ѩܫ∞`«fl
[Ü«∞O, Ô~O_À"å~°O P#O^ŒO, =¸_À"å~°O PO^Àà◊#,
<åÅ∞QÀ"å~°O =$^䕄Ѩܫ∂}O.
ã≤OǨÏO P^•Ü« ∞O : 02 ~å[ѨÓ[ºO : 02
=ºÜ«∞O : 14 J==∂#O : 02
QÆ∞~°∞=Ù 7= WO@, `«^Œ∞Ѩi J+¨ì=∞O^Œ∞ â◊x 2=
WO@, ˆH`«∞=Ù 11= WO@, UÖÏfl\˜ â◊x„ѨÉèÏ=O D
ã¨O=`«û~°O W|ƒO^Œ∞ʼnõΩ QÆ∞iKÕã¨∞ÎOk. D ~åt"åiH˜
ÃÑO_çOQ∑Ö’ L#fl HÀ~°∞ì Ѩ#∞Å∞ Ѩiëê¯~°"≥∞ÿ<å Jã¨O`«$Ñ≤Î
q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok. H˘`«Î q∞„`«∞ŠѨiK«Ü«∂Å∞ P#O^•xfl, L`åû
Ǩxfl™êÎ~Ú. ã¨Ow`«, #$`«º HõàÏHÍ~°∞ʼnõΩ ã¨<å‡<åÅ∞. Jkè
HÍ~°∞ʼnõΩ „ѨÉèí∞`«fi P^ÕâßÅ∞ XuÎ_çH˜ QÆ∞iKÕ™êÎ~Ú. Ñ≤Å¡Å
J<å~ÀQƺO ÃÑ^ŒÌʼnõΩ PO^Àà◊# Hõeæã¨∞ÎOk. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O
P#O^ŒO, ~Ô O_À"å~°O ™ê÷#=∂~°∞Ê, =¸_À"å~°O Hˆ „Δ `«^~Œ ≈° #O,
<åÅ∞QÀ"å~°O „Ѩâ◊Oã¨Å∞, ã¨`å¯~åÅ∞.
Hõ#º P^•Ü« ∞O : 05 ~å[ѨÓ[ºO : 05
=ºÜ«∞O : 05 J==∂#O : 02
QÆ∞~°∞=Ù 6= WO@, `«^Œ∞Ѩi ã¨Ñ¨Î=∞O^Œ∞ â◊x,
~åǨï=Ù J~åÌ+¨ì=∞O^Œ∞, ˆH`«∞=Ù 10= WO@ D ã¨O=`«û~°O
UÖÏfl\˜ â◊x „ѨÉèÏ=O JkèHõOQÍ LO@∞Ok. D ~åt"åiH˜
D =∂ã¨OÖ’ QÆ`«OÖ’ KÕã≤# á⁄~°áê@¡#∞ ã¨ik^Œ∞ÌH˘x
=º=ǨÏiOK«∞HÀ=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. #∂`«# |OQÍ~°∞ PÉèí~°}
37
„Ѩܫ∞`åflÅ∞ <≥~°"Õ~°∞`å~Ú. Ô~·`«∞ʼnõΩ, =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ, q^•º~°∞÷
ʼnõΩ ˆHO„^Œ „ѨÉèí∞`«fi P^ÕâßÅ∞ W|ƒOkÃÑ_»`å~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜
"å~°O JâßOu, Ô~O_À"å~°O #∂`«# „Ѩܫ∞`åflÅ∞, =¸_À
"å~°O ^èŒ#„áêÑ≤Î, <åÅ∞QÀ"å~°O P#O^ŒO.
`«∞Å P^•Ü« ∞O : 02 ~å[ѨÓ[ºO : 01
=ºÜ«∞O : 08 J==∂#O : 05
QÆ∞~°∞=Ù 12= WO@, `«^Œ∞Ѩi 6= WO@ â◊x, D
U_®^ŒO`å 12= WO@, ~åǨï=Ù 3= WO@, ˆH`«∞=Ù 9=
WO@ L<åfl~°∞. D ã¨O=`«û~°O UÖÏfl\˜ â◊x „ѨÉèÏ=O
JkèHõOQÍ LO@∞Ok. D ~åt"å~°∞ `˘O^Œ~°áê@∞ Ѩ#∞Å`À
Hõ+¨ì#ëêìÅ∞ H˘x`≥K«∞Û‰õΩO\Ï~°∞. Ô~·`«∞ѨO@ʼnõΩ y@∞ìÉÏ@∞
^è~Œ Ö° HË õ PO^Àà◊# K≥O^Œ∞`å~°∞. Jq"åÇ≤Ï`«∞ʼnõΩ q"åÇ¨Ï „ѨÜ∞«
`åflÅ∞ KÕ*ÏiáÈ`å~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O q[Ü«∞O, Ô~O_À"å~°O
P#O^ŒO, =¸_À"å~°O #ëêìÅ∞, <åÅ∞QÀ"å~°O „Ѩܫ∂}ÏÅ∞.
=$tÛHõO P^•Ü« ∞O : 08 ~å[ѨÓ[ºO : 04
=ºÜ«∞O : 14 J==∂#O : 05
QÆ∞~°∞=Ù J~åÌ+¨ì=∞O^Œ∞ `«^Œ∞Ѩi 5= WO@, ~åǨï=Ù
kfifÜ«∞=∞O^Œ∞ ˆH`«∞=Ù 8= WO@ ã¨OK«iã¨∞Î<åfl~°∞. D ~åt
"åà◊§‰õΩ J#∞‰õÄŠѨiã≤÷`«∞Å∞ L<åfl J<å~ÀQƺã¨=∞㨺Å∞ =Å¡
ѨÅ∞ P@OHÍÅ∞ U~°Ê_»`å~Ú. P`«‡Ãã÷Â~°ºO`À KÕÜ«Ú =$uÎ
"åºáê~åÖ’¡ =∞Oz Ѷ¨e`åÅ∞ ™êkèOz „Ѩâ◊Oã¨Å∞ á⁄O^Œ∞
`å~°∞. z#flÑ≤Å¡Å J<å~ÀQƺO `«e¡^ŒO„_»∞ʼnõΩ PO^Àà◊# Hõeæ
ã¨∞ÎOk. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O P#O^ŒO, Ô~O_À"å~°O P`«‡Ãã÷Â~°ºO,
=¸_À"å~°O „Ѩâ◊Oã¨Å∞, <åÅ∞QÀ"å~°O J<å~ÀQƺO.
^èŒ#∞ã¨∞û P^•Ü« ∞O : 11 ~å[ѨÓ[ºO : 07
=ºÜ«∞O : 05 J==∂#O : 05
QÆ∞~°∞=Ù 3= WO@, `«^Œ∞Ѩi J~åÌ+¨ì=∞â◊x, D U_®
^ŒO`å 10= WO@, ~åǨïHˆ `«∞=ÙÅ∞ ã¨Ñ=Ψ ∞O^Œ∞ ã¨OK«iOK«@O
=Å¡ ѨÅ∞ Ǩi÷Hõ† Pi÷Hõ ã¨=∞㨺Å∞ =™êÎ~Ú. D ~åt"åiH˜
D =∂ã¨OÖ’ #q∞‡# =º‰õΩÎÅ∞ "≥∂ã¨O KÕÜ«∞@O =Å¡ ^èŒ#
#+¨ìO, HÍ~°ºÉèíOQÆO `«k`«~° Jâ◊√ÉèíѶ¨e`åÅ∞ U~°Ê_»∞`å~Ú.
ã¨∞^Œ∂~°„ѨÜ∂« }ÏÅ∞ KÕÜ∞« @O =Å¡ ѨÅ∞ J<å~ÀQƺ ã¨=∞㨺Å∞.
"≥O_ç, |OQÍ~°∞ =~°Î‰õΩʼnõΩ áÈbã¨∞ JkèHÍ~°∞Å XuÎ_ç
JkèHOõ QÍ LO@∞Ok. "≥Ú^Œ\"˜ å~°O HÍ~°º [Ü«∞O, ~Ô O_À"å~°O
ã¨O`À+¨O, =¸_À"å~°O PO^Àà◊#, <åÅ∞QÀ"å~°O ^è#Œ ÖÏÉèOí .
38 ã¨O`Àëêxfl WKÕÛk „ѨâßO`«"≥∞ÿ# =∞#ã¨∞û
P^•Ü«∞O : 14 ~å[ѨÓ[ºO : 03
=∞Hõ~°O =ºÜ«∞O : 14 J==∂#O : 01
QÆ∞~°∞=Ù 2= WO@, `«^Œ∞Ѩi 3= WO@, â◊x 9=
WO@ â◊x, ~åǨï=Ù 12= WO@, ˆH`«∞=Ù 6= WO@ ã¨OK«
iOK«_»O =Å¡ Ü≥∂QÆ^•Ü«∞HõOQÍ LO@∞Ok. D ~åt"åiH˜
Jxfl #∂`«# „Ѩܫ∞`åflÅ∞ Hõeã≤≤ =™êÎ~Ú. #∂`«# QÆ$Ç¨Ï x~å‡
}ÏÅ∞, |OQÍ~°∞ PÉèí~°}ÏÅ∞ H˘#∞QÀÅ∞ KÕ™êÎ~°∞. KÕu
=$`«∞ÎÅ"åiH˜ PtOz# ÖÏÉèÏÅ∞ ÖËHõ PO^Àà◊# K≥O^Œ∞`å~°∞.
z#flÑ≤Å¡Å J<å~ÀQͺÅ∞, WO\’¡ XHõiH˜ PHõã≤‡Hõ „Ѩ=∂^•Å∞
[iˆQ J=HÍâßÅ∞<åfl~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O HõÅǨÅ∞, Ô~O_À
"å~°O PO^Àà◊#, =¸_À"å~°O „Ѩ=∂^•Å∞, <åÅ∞QÀ"å~°O
^èŒ#„áêÑ≤Î / â◊√Éèí"å~°Î.
‰õΩOÉèíO P^•Ü« ∞O : 14 ~å[ѨÓ[ºO : 06
=ºÜ«∞O : 14 J==∂#O : 01
QÆ∞~°∞=Ù [#‡ #HõΔ„`«=∞O^Œ∞ `«^Œ∞Ѩi 2= WO@ â◊x,
J+¨ì=∞=∞O^Œ∞ ~åǨï=Ù, 11= WO@, ˆH`«∞=Ù 5= WO@ D
ã¨O=`«û~°O J+ì̈=∞OÖ’ LO_»@O =Å¡ ѨÅ∞ W|ƒO^Œ∞Å∞ HõeˆQ
J=HÍâ◊O LOk. D =∂ã¨OÖ’ D ~åt"åiH˜ q^Õj „Ѩܫ∞
`åflÅ∞ L#fl`« L^ÀºQÍÅ∞† Jq"åÇ≤Ï`«∞Å q"åÇ¨Ï „Ѩܫ∞`åflÅ∞
"å~Ú^•Ñ¨_Õ J=HÍâ◊O LOk. „Ѩu z#fl q+¨Ü∂« xH˜ HÀѨO`À
|O^è∞Œ q∞„`«∞Å#∞ ^Œ∂~°O KÕã∞¨ H˘O\Ï~°∞. |OQÍ~°O, "≥O_ç, z\ò
Ѷ¨O_£ "åºáê~°∞ʼnõΩ XuÎà◊√§. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ^èŒ#„áêÑ≤Î, Ô~O_À
"å~°O â◊√ÉèíHÍ~åºÅ∞, =¸_À"å~°O JâßOu, <åÅ∞QÀ"å~°O
q[Ü«∞O.
g∞#O P^•Ü« ∞O : 11 ~å[ѨÓ[ºO : 02
=ºÜ«∞O : 05 J==∂#O : 04
QÆ∞~°∞=Ù 12= WO@ `«^Œ∞Ѩi [#‡#HõΔ„`«=∞O^Œ∞ â◊x,
D ã¨O=`«û~°=∞O`å 7= WO@ ~åǨï=Ù, 10= WO@ ˆH`«∞
=ÙÅ∞ J~åÌ+=ì¨ ∞O^Œ∞ ã¨OK«i™êÎ~∞° . D =∂ã¨OÖ’ D ~åt"åiH˜
=$uÎ L^ÀºQÍÖ’¡ JkèHõ „â◊=∞ LO@∞Ok. q"åǨÏ, f~°÷
Ü«∂„`«Å „Ѩܫ∞`åflÅ∞ <≥~°"Õ~°∞`å~Ú. QÆ$ǨÏx~å‡}ÏÅ∞, H˘#∞
QÀÅ∞ J=∞‡HÍÅ∞ Hõeã≤=™êÎ~Ú. WO\’¡ qÅ∞"≥·# =ã¨∞Î=ÙÅ∞
áÈÜÕ∞ P™ê¯~°O LOk. "≥Ú^Œ\"˜ å~°O Pi÷HÖõ ÏÉèOí , ~Ô O_À"å~°O
#∂`«# „Ѩܫ∞`åflÅ∞, =¸_À"å~°O PO^Àà◊#, <åÅ∞QÀ"å~°O
L`åûǨÏO, P#O^ŒO.
ã¨ÑyΨ i
 u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞
^Œi≈OK«O_ç. .! N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° =¸ºlÜ«∞O `«iOK«O_ç. ...!!
u~°∞=∞Å – u~°∞Ѩu
K«i„`«‰õΩ =∂#= ã¨O㨯 $uH˜ ™êHõΔ ºOQÍ xeKÕq tÖÏÊÅ∞, âßã¨<åÅ∞, ™êÇ≤Ï`«ºO, Hõà◊Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q.
W=hfl XˆH HõѨC „H˜O^Œ HõxÑ≤OKÕ „Ѩ^Õâ◊O ѨÙ~å=ã¨∞Î „Ѩ^Œ~°≈#âßÅ.
u~°∞=∞ÅÖ’x „Ѩ^è•# =¸ºlÜ«∞O, 2= "≥·‰õΩO~î°O ‰õĺ HÍOÃÑ¡H±û Z^Œ∞~°∞QÍ
ѨÙ~å=ã¨∞Î Hõà◊Å`À xi‡`«"≥∞ÿ Éèí‰õΩÎÅ#∞ PHõi¬ã¨∂Î LOk.
„Ѩ^Œ~°≈# ã¨=∞Ü«∞O : L^ŒÜ«∞O 8 QÆOII #∞O_ç ~å„u 8 QÆOII =~°‰õΩ
WO^Œ∞Ö’ N"åi "≥·Éèí"åxH˜ ã¨O|OkèOz# z„`åÅ∞, f~å÷Å∞, „áêp# HõàÏHõ$`«∞Å`À, qq^èŒ tÖÏÊÅ∞,
HõOK«∞`À `«Ü∂« ~°∞ KÕã#≤ q„QÇÆ ¨ Å∞, HõÅOHÍi PHõ$`«∞Å∞, J#fl=∂Kå~°∞ºÅ ~åyˆ~‰õΩÅ∞, ^•~°∞=¸~°∞ÅÎ ∞, PÜ«Ú^è•Å∞,
`«O*Ï=Ó~°∞ =~°‚z„`åÅ∞, ã¨Ow`« ѨiHõ~åÅ∞, "≥∞ÿã¨∂~°∞ =∞Ǩ~åA ã¨=∞iÊOz# ^ŒO`«Ñ¨Ù ѨšH˜ tÅÊ<≥·Ñ¨Ù}ºO ‰õÄ_»
WO^Œ∞Ö’ ^Œi≈OK«=K«∞Û.
u~°∞ѨuÖ’x QÀqO^Œ~å[™êfiq∞"åi PÅÜ«∂xH˜ L`«Î~°O "≥·Ñ¨Ù# PÅÜ«∞Hõà◊‰õΩ
ã¨O|OkèOz# =∞~˘Hõ =¸ºlÜ«∞O ‰õÄ_® Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ ã¨O^Œ~°≈# Ü≥∂QƺOQÍ LOk.
„Ѩ^Œ~°≈# ã¨=∞Ü«∞O : L^ŒÜ«∞O 10 QÆOII #∞O_ç ™êÜ«∞O„`«O 6 QÆOII =~°‰õΩ
"≥+· =‚¨ O Ü≥ÚHõ¯ Pq~åƒ=ù =Ú, Jaè=$kú, "åã¨∞Î âߢã=Î̈ Ú, tÅÊâߢã=Î̈ Ú, PàÏfi~°∞Å q=~åÅ∞, "≥+· =‚¨ PKå~åÅ∞,
108 k=ºˆHΔ„`åÅ á¶È\’Å∞, âßã¨<åÅ∞, "åǨÏ#=ÚÅ∞, Éèí~°`«<å@ºO ÉèíOy=∞Å∞, N"åi =¢™êÎÅ∞, Nx"å㨠HõÖϺ}O
ÉÁ=∞‡Å „Ѩ^Œ~°≈# "≥Ú^ŒÖˇ·# Z<Àfl qâıëêÅ∞ Ü«∂„u‰õΩÅ =∞#ã¨∞û‰õΩ PǨ¡^•xfl q<À^•xfl q*Ï˝<åxfl KÕ‰õÄ~°∞Û`«∞<åfl~Ú.
u~°
u~°∞∞=∞Å
=∞Å =¸ºlÜ«
=¸ºlÜ«∞∞OO u~°
u~°∞∞ѨѨuu =¸ºlÜ«
=¸ºlÜ«∞∞OO

„Ѩ"Õâ◊ ~°∞ã¨∞=Ú : ÃÑ^ŒÌʼnõΩ ~°∂.1–00† Ñ≤šʼnõΩ ~°∂.0–50 ÃÑ·ã¨Å∞

q=~åʼnõΩ : u~°∞=∞Å =¸ºlÜ«∞O – 0877 – 2263522† u~°∞Ѩu =¸ºlÜ«∞O – 0877 – 2264562
(PÅÜ«∞ HÍ~°ºx~°fiǨÏ} J<Õk „Hõ=∞tHõΔ}`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#flk. Jk „Hõ"Õ∞Ñ≤ ÃÑiy xiÌ+¨ì ~°∂ѨOÖ’ ѨÙK«∞Û‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ^è•~å"åÇ≤ÏHõO – 84
H˘O`«HÍÅO Ѩ_»∞`«∞Ok. J~Ú`Õ u~°∞=∞Å PÅÜ«∞OÖ’ Ѩ~°º"ÕHõΔ}, checks and balances– Ѩ^Œú`«∞Å∞,
„Ѩu|O^èŒHÍÅ∞ Ѩš= ѨÓ~°fiHÍÅOÖ’<Õ U~°Ê_ç, Hõ@∞ìk@ìOQÍ XHõ =~°=_çÖ’ #_»∞ã¨∂Î =KåÛ~Ú J<Õk âßã¨<å^è•~åÅ`À ã¨Ê+¨ì=∞ø`«∞Ok.)
Ѩš=ÙŠѨiáêÅ<åHÍÅO 7= â◊`å|ÌO „áê~°OÉèíO ÉèÏ~°º ™ê=∞"≥·. Ô~O_»∞ âßã¨<åÅ#∞ P"Õ∞ "Õ~ÚOzOk. P"≥∞
#∞O_ç, ™ê÷xHõ ~å[‰õΩ@∞OÉÏʼnõΩ K≥Ok# ~å‰õΩ=∂~°∞Å∞, ѨÅ=¡ ÃÑ~°_æ Ü ·≥ ∂« ~ü ‰õΩ=∂Ô~.Î ÃÑ~°_æ ·≥ JO>Ë Ñ¨Å=¡ „Ѩ=ÚY∞x=^ŒÌ
„Ѩ=ÚY<åÜ«∞‰õΩÅ∞, Ѩš=~åAÅ PkèѨ`«ºOÖ’ L#fl áêà‹Ü«∞ ѨxKÕÜ«Ú L#fl`åkèHÍi ÖË^• L#fl`åkèHÍ~°OÖ’ L#fl XHõ
QÍ~°∞Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ^Õ"åÅÜ«∞ Jaè=$kúH˜ Ѩš= „Ѩ=ÚY∞_»x "åºMϺxOK«=K«∞Û. D"≥∞ XHõ L`«û=
`À_»Ê_®¤~°∞. g~°∞ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ L`«û"åÅ∞, Tˆ~yOѨÙÅ∞, =¸iÎx ™ê÷Ñ≤Oz#@∞ì D Ô~O_»∞âßã¨<åÅ =Å# `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
Ü«∞[˝Ü«∂QÍ^Œ∞Å∞ `«k`«~° HÍ~°ºHõÖÏѨ x~°fiǨÏ}Ï~°÷O "ÕOHõ>Ë N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° =¸Å=¸iÎx áÈe# ã¨^Œ~°∞ "≥O_ç q„QÆǨxH˜
â◊fi~°™êfiq∞ „Ѩu~°∂áêÅ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ~ÚOz „Ѩu+≤ªOѨ ã¨O=`«û~åxHÀ=∂~°∞ XHõ"å~°O ~ÀAÅáê@∞ Ô~O_»∞ ѨÓ@ÖÏ
*Ëâß~°∞. ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ x`«ºnáêÅ#∞ "≥eyOK«_®xH˜, PǨ~° Tˆ~yOѨÙ`À „Ѩ`ÕºHõ L`«û=O [i¿Ñ U~åÊ@∞ KÕã≤Ok.
<≥·"Õ^•ºÅ∞ ã¨=∞iÊOKÕO^Œ∞‰õΩ =∞iÜ«Ú D HÍ~åºÅ∞ xifi D âßã¨#OÖ’ „Ѩã¨∞ÎuOz# H˘áêÊ„`«=∞¿ÇÏO„^Œ
Ѷ¨∞flOQÍ HõÅHÍÅO [i¿ÑO^Œ∞‰õΩ `«QÆ∞U~åÊ@∞ KÕâß~°∞. WO^Œ∞ Ѩ<å‡~ü J#∞ =ºH˜Î, HÀáêi÷"ÕO„^Œ=~°‡ J#∞ D W^ŒÌ~°∞ Jaè
HÀã¨O gà◊√§ H˘O`« |OQÍ~åxfl ÃÑ@∞ì|_çÃÑ\˜ì ѨO@ Éèí∂q∞x #∞flÖˇ·# XˆH =ºH˜Î Jx Kåi„`«Hõ Ѩiâ’^茉õΩÅ∞ x~°‚~ÚOKå~°∞.
H˘<åfl~°∞. D ˆHΔ„`åÅ#∞O_ç ã¨=∞‰õĈ~ Ѷ¨Å™êÜ«∞ qÅ∞=‰õΩ D áêi÷"ÕO„^Œ =~°‡ âßã¨<åÅ∞ L`«Î~°P~å¯_»∞, K≥OQÆÖòѨ@∞ì
ÅaèOKÕ ^èŒ#O qxÜ≥∂yOK«∞HÀ=_®xH˜ ^Õ"åÅÜ«∞ JkèHÍ~°∞ lÖÏ¡ÅÖ’ ÅaèOKå~Ú. W`«_»∞ `˘O_»=∞O_»ÅOÖ’x D
ʼnõΩ J#∞=∞uxKåÛ~°∞. D q^èŒOQÍ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ [iˆQ Éèí∂ÉèÏQÍʼnõΩ Ñ¨iáêʼnõΩ_»∞QÍ LO_ç# Ô~O_»= Ѩ~åO`«‰õ
HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’‰õÄ_» xifiѶ¨∞flOQÍ [iˆQ U~åÊ@∞ ã¨∞O^Œ~°KÀà◊√x PkèѨ`åºxH˜ Ö’|_çÜ«Ú#fl =∂O_»b‰õΩ_»∞. D
QÍqOKå~°∞. Ѩš=ÙÅ HÍÅOÖ’<Õ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞x âßã¨#O Jã¨Å∞‰õΩ #HõÅ∞ =∂„`«"Õ∞. JO^Œ∞=Å¡, nx `Õnx
áÈe# =¸_»∞ „Ѩu=∞Å∞ „Ѩu+≤ªOѨ|_ç<å~Ú. =¸Åâßã¨#OÖ’x „áêp# eÑ≤ q*Ï˝#âߢã¨Î ѨikèÖ’
D Ѩš=~åAÅ HÍÖÏxˆH K≥Ok# ~å}˜ ™ê=∞"≥· x~°‚~ÚOKÕ gÅ∞ÖË^Œ∞. HÍh D `Õn Ѩš=~åAÅÖ’ ã¨∞„Ѩã≤
"Õã≤# „ѨMϺ`« âßã¨#O QÆ∞iOz WO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ J<ÕHõ ã¨O^Œ ^Œ∞ú_»∞QÍ ¿Ñ~°∞ á⁄Ok# "≥Ú^Œ\ ˜ =∞¿ÇÏO„^Œ=~°‡<£‰õΩ ã¨O|O
~åƒùÖ’¡ „Ѩ™êÎqOK«_»O [iyOk. D tÖÏâßã¨#O H˘áêÊ„`« kèOz#\˜ìkQÍ LOk. ZO^Œ∞=Å¡ JO>Ë D âßã¨#OÖ’
=∞¿ÇÏO„^Œ Ѩ<å‡~ü Ü≥ÚHõ¯ 14= ѨiáêÅ<åã¨O=`«û~° HÍÅOÖ’ =∞¿ÇÏO„^ŒÑ¨<å‡~ü ¿Ñ~°∞ „Ѩ™êÎqOK«|_çOk. W`«x PkèѨ`åºxH˜
„ѨHõ\ ˜OK«|_çOk. D =∞¿ÇÏO„^ŒÑ¨<å‡~ü‰õΩ Jnè#∞_≥· L#fl Ö’|_ç â◊H˜Îq@OHõ<£ J<Õ Ñ¨Å¡= „Ѩ=ÚY∞_»∞ L<åfl_»∞. W`«x
â◊H˜Î q@OHõ<£ J<Õ ¿Ñ~°∞QÆÅ XHõ HÍ_»= Ѩš= „Ѩ=ÚY∞x ÉèÏ~°º ™ê=∞"≥· ‰õÄ_» Ѩš= =OjÜ«Ú~åÖˇ·# ~å‰õΩ=∂Ô~Î.
40 h g∞^Œ "Õã≤# xO^Œ x["≥∞ÿ`Õ – ã¨ik^Œ∞ÌHÀ ã¨ÑyΨ i
JO^Œ∞KÕ`« D q=~åÅxfl\˜h Ѩ~åº=Ö’H˜Oz K«∂_»QÍ D
^•#Hõ~°Î ™ê^è•~°} ¿ã<å<åÜ«∞‰õΩ_»h ÉèÏqOK«_®xH˜ J=HÍâ◊O
ÖË^Œ∞. W`«_»∞ ã¨∞„Ѩã≤^Œú Ѩš= K«„Hõ=iÎÜ≥ÿ∞# =∞¿ÇÏO„^Œ=~°‡
Jx ÉèÏqOK«_"» ∞Õ ã¨=Úz`«O. JÖÏ J~Ú`Õ Wk W`«x 14=
ѨiáêÅ<å ã¨O=`«û~åxfl ã¨∂zã¨∞Î#flO^Œ∞# D âßã¨#OÖ’
ã¨∂zOz# =∞¿ÇÏO„^Œ=~°‡=ºH˜Î =∂=∞Å¡ #~°ã≤OǨÏ=~°‡Ü≥ÚHõ¯
`«O„_çÜ≥ÿ∞# "≥Ú^Œ\ ˜=∞¿ÇÏO„^Œ=~°‡#∞ QÆ∞iOKÕ Jx x~åúiOK«
=K«∞Û. ZO^Œ∞HõO>Ë Ô~O_»==∞¿ÇÏO„^Œ =~°‡ Ju `«‰õΩ¯=HÍÅO
=∂„`«"Õ∞ ~å*Ϻxfl ѨiáêeOKå_»∞. WÖÏ áÈeHõ|\˜ì Ѷ¨ÖÏ<å
=ºH˜Î Jx QÆ∞iÎOz# Ѩ^Œúu 㨄Hõ=∞"Õ∞ J~Ú#@¡~Ú`Õ D
âßã¨#O =∞#Å#∞, „H©.â◊.7= â◊`åaÌ „áê~°OÉèíHÍÅO JO>Ë
ã¨∞=∂~°∞QÍ 614= ã¨OII „áêO`å# Ѩš= ™ê„=∂[º K«„Hõ=iÎ
Ü≥ÿ∞# "≥Ú^Œ\ ˜ =∞¿ÇÏO„^Œ=~°‡<£ ѨiáêÅ<åHÍÖÏxH˜ fã¨∞‰õΩx
áÈQÆÅ^Œ∞.
(D) Ѩš=ÙÅHÍÅOÖ’ ^Õ"åÅÜ«∞ ѨiáêÅ# :
~å[H©Ü«∞ =º=Ǩ~åÅ#∞ ÖË^• áêÅ<åã¨O|Okè`«
=º=Ǩ~åÅ#∂ x~°fiÇ≤ÏOK«_»"Õ∞ H͉õΩO_® ^Õ"åÅÜ«∞Og∞^Œ ÃÑ·
qKå~°}Hõ~°ÎQÍ Ñ¨~°º"ÕH˜ΔOKÕ JkèHÍ~°O Hõey# ã¨Éèí XHõ\ ˜
u~°∞Kå#∂~°∞Ö’ LO_Õ^Œx „áêp# =∞iÜ«Ú J~åfip# âßã¨
<åÅ∞ =∞#^Œ$+≤ìH˜ fã¨∞‰õΩ=ã¨∞Î<åfl~Ú. „Ѩ^è•#OQÍ ™ê÷x‰õΩÖˇ·#
N"≥+· =‚¨ „ÉÏǨχ}∞Ö`À ‰õÄ_ç 108 =∞Ok ã¨É∞íè ºÅ`À U~°Ê_çOk
D ã¨Éèí. H˘xfl ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ D ã¨Éèí, ^Õ"åÅÜ«∞O `«~°Ñ¨Ù#
JkèHÍ~°O á⁄Ok# HÍ~°ºHõ~°ÎQÍ =º=ǨÏiã¨∂Î Éèí‰õΩÎÅ∞ ™êfiq∞H˜
ã¨=∞iÊOKÕ ^èŒ#, Hõ#Hõ, =ã¨∞Î ~°∂áêÖ’¡, P^è•~°„^Œ=º ^•<åÅ#∞
ã‘fiHõiã¨∂Î ^•#O =Ú\˜ì#@∞¡ ~°ã‘^Œ∞ W=fi_»OÖ’#∂ ÉÏ^茺`«
=Ç≤ÏOKÕk. JO`Õ H͉õΩO_® ^•`« U L^ÕâÌ O◊ `À ^•#O WKåÛ_À
P L^ÕÌâßxfl <≥~°"Õ~°Û_»O ‰õÄ_® ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOz x~°fiǨÏ}
Hõ~°ÎQÍ xeKÕk. WO^Œ∞‰õΩ XHõ ^Œ$ëêìO`«O- XHõ ¿ã"åÔH·OHõ~°º
x~°fiǨÏ}Ï~°O÷ ѨO@Éè∂í q∞x ã¨~fi° =∂#ºOQÍ KÕã≤ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜
^•#O KÕã#≤ ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ D Hˆ „Δ `«Og∞^Œ Ѩ#∞flqkèOKÕ Ñ¨iã≤u÷
U~°Ê_»‰õΩO_® QÆ=∞xOKåeû# ÉÏ^茺`« D ã¨Éèí‰õΩ HõÅ^Œ<Õ
q+¨Ü∂« xfl ã¨Ê+¨Oì QÍ âßã¨#O ã¨OYº 18-\˜.\˜. `≥Å∞ѨÙ`ÀOk.
[#=i, 2010 HõëêìÅ∞ Ѩ_»‰õΩO_® Z=~°∂ L`«Î=ÚÅ∞ HÍÖË~°∞
D JkèHÍ~åÅ∞ u~°∞Kå#∂~°∞ ã¨Éèí‰õΩ, 11= â◊`å|ÌO =∞^茺
=~°‰õΩ LO_Õ=x `≥Å∞™ÈÎOk. u~°∞Kå#∂~°∞ #∞O_ç Ü≥∂y
=∞Å¡=~°O q_ç=_ç# `«~åfi`« D ã¨Éèí u~°∞Kå#∂~°∞ „QÍ=∞
=º=Ǩ~åʼnõΩ =∂„`«"Õ∞ Ѩiq∞`«"≥∞ÿ#^Œx `≥Å∞™ÈÎOk.
JO`ÕHÍ^Œ∞, Ü≥∂y=∞Å¡=~°OÖ’ ÅaèOz# XHõ âßã¨#O „ѨHÍ~°O
=¸_»= ~å[~åA ѨiáêÅ<å HÍÖÏxH˜ ™ê÷xHõ t"å
ÅÜ«∞O g∞^Œ ‰õÄ_» D ã¨Éèí‰õΩ JkèHÍ~°O ÖˉõΩO_®áÈ~Ú#@∞¡
`≥Å∞™ÈÎOk.
~å[ºÑ¨iáêÅ#‰õΩ ã¨O|OkèOz# JkèHÍ~°QÆ}OÖ’x
"åÔ~#· ^Œ∞~°=, L~åpÛ, |Ü«∞º<£, T~ü xÜ≥∂QÆO, HÀ~Ú~üHÀ<£,
=ÅfiHÀ¯<£ "≥Ú^ŒÖˇ·# JkèHÍ~°∞Å∞ =∞#^Œ$+≤ìH˜ `å~°ã≤Å∞¡`å~°∞.
J\˜ì"åiÖ’ HÀ~Ú~üHÀ<£, =ÅfiHÀ¯<£ J#∞"å~°∞ ^Õ"åÅÜ«∞
ã¨O|Okè`« =º=Ǩ~åÅ#∞ K«∂¿ã JkèHÍ~°∞Å∞ HÍÉ’Å∞.
âßã¨#Oã¨OYº 229-l.\˜.Ö’ ¿Ñ~˘¯#fl =¸_»∞^Õ=`å
=¸~°∞ÎÖ’¡x u~°∞"ÕOQÆ_»`«∞Î ÃÑ~°∞=∂#_çQÆàò- u~°∞=∞Å ÖËHõ
"≥OHõ\Ï„k g∞^Œ L#fl ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ <≥ÅH˘x L#flk† q∞QÆ`å
~Ô O_»∞=¸~°∞ÅÎ ∞- u~°∞qà◊O HÀ~ÚÖò ÃÑ~°∞=∂#_çQàÆ ò, =∞~˘Hõ\ ˜
u~°∞=∞Ou~°âßÖˇ· ÃÑ~°∞=∂#_çQÆàò. g\˜Ö’ XHõ\ ˜ L`«û==¸iÎ
HÍQÍ, =∞~˘Hõ\ ˜ u~°∞=∞Å Nx"åã¨∞x PÅÜ«∞ QÆ~°ƒùQÆ$ǨÏOÖ’
<≥ÅH˘x L#fl =¸iÎ.
Éèí‰õΩÎÖˇ·# =∞Ǩ~åAÅ∞, L#fl`åkèHÍ~°∞Å∞ ™êfiq∞H˜
|OQÍ~°O, PÉèí~°}ÏÅ∞ ã¨=∞iÊOK«∞HÀ=_»"Õ∞ HÍHõ „Ѩ`ÕºHõ
ѨÓ[Å∞, ¿ã"åÔHO· Hõ~åºÅ xq∞`«"Î ∞≥ ÿ P^è•~°„^Œ=ºOQÍ Éè∂í ^•#O,
^èŒ#^•#O KÕâß~°∞. ^•#O WzÛ# Éèí∂q∞ÃÑ· =K«∞Û Ñ¶¨Å
™êÜ«∞O`À L`«û=, ѨÓ*ÏÔHO· Hõ~åºÅ∞ [iˆQq. J@∞=O\˜ HÔ O· Hõ
~åºÅÖ’ ^≥=· ã¨xflkè# JYO_»nѨO "≥eyOKÕ HÍ~°º„Hõ=∞O, „Ѩu
k#O ™êfiq∞H˜ <≥·"Õ^ŒºO [iÑ≤OK«_»O, J Ü«∂ HÍÖÏÅÖ’
^•`«¿Ñ~°∞# L`«û"åÅ#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«_»O [iˆQq. g\˜H˜`À_»∞
H˘O`«=∞Ok „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ =∞iÜ«Ú „Ѩu~ÀA ^≥=· ^Œ~≈° <å~°"÷ ∞≥ ÿ
=KÕÛ Éèí‰õΩÎʼnõΩ Éè’[#=ã¨u U~°Ê~°K«_»O ‰õÄ_» WO^Œ∞Ö’
ÉèÏQÆ"Õ∞.
`«~°∞"åu HÍÅOÖ’ PÅÜ«∞ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ JkèHõ=∞
Ü«∂º~Ú. ZO`«QÍ Z‰õΩ¯=Ü«∂ºÜ«∞O>Ë Q˘Ñ¨Ê c^Œ J<Õ ÉèË^ŒO
41
ÖˉõΩO_® Éèí‰õΩÎÅ∞ „áê~°OaèOz# L`«û"åÅ∞ „Ѩuk#=¸
[iˆQq. g\˜ x~°O`«~° x~°fiǨÏ}HÀã¨O Éèí‰õΩÎÅ∞ `«y# U~åÊ@∞¡
KÕâß~°∞.
D ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ =º=ã≤÷`«"≥∞ÿ# XHõ JkèHÍ~° ã¨Oã÷Œ
LO_Õk≥ . Wk ^Œ∂~°„° áêO`åÅÖ’x Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ Ãã`· O« ^Õ"åÅÜ«∂xH˜
WzÛ# ^•#O 㨄Hõ=∞OQÍ qxÜ≥∂yOѨ|_»∞`«∞O^Œ#fl #=∞‡
HÍxfl K«∂~°Q˘Ok. =ÚO^Œ∞#∞Oz x~åfiǨÏHõO (NHÍ~°ºO)
Hõey# „QÍ=∞ã¨Éèí (u~°∞Kå#∂~°∞) XHõ\ ˜ ѨxKÕã¨∞Î#flk. KÕÜ«∞
=Åã≤# Ѩ#∞Å∞ 㨄Hõ=∞OQÍ [i¿ÑO^Œ∞‰õΩ D ã¨Éèí ÉÏ^茺`«
=Ç≤Ïã¨∞OÎ k. ã¨Éíè HÍ~°º^Œi≈ (NHÍ~°ºO) =^ŒÌ ^•z# |OQÍ~åxfl
QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# WO^Œ∞Ö’ L#flk. D |OQÍ~°O ^•#
q=~°O JO^ŒiH© `≥e¿ã@@∞¡ „ѨHõ\ ˜Oz D xˆHΔѨO T~ü
xÜ≥∂QÆOQÍ JO>Ë Ñ¨@} ì „Ñ¨[Å P[˝QÍ ™êHΔͺ^è•~° ѨÙã¨HÎ Oõ Ö’
^•YÅ∞ KÕÜ«∂Åx Wà◊OHÀ~ÚÖòÖ’x ^≥·=O, =∞O„`«âßÖˇ·Ö’
„Ѩu+≤Oì Ѩ|_ç# ^≥=· O, u~°∞"ÕOQÆ_O» Ö’x ^≥"· åÅ „ѨÜ∂≥ [<å~°O÷
D q^èŒ"≥∞ÿ# U~åÊ@∞ KÕÜ«∞|_çO^Œx âßã¨#O ã¨OYº <åÅ∞QÆ∞
`≥Å∞ѨÙ`ÀOk. PÅÜ«∞OÖ’ W^ŒÌ~°∞ „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ Éè’[#=ã¨u
U~åÊ@∞ KÕã≤#@∞¡ âßã¨#O ã¨OYº S^Œ∞ `≥Å∞ѨÙ`ÀOk. WHõ
U_»= âßã¨#O, ed`«Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ #"≥∂^Œ∞KÕã≤# âß.â◊.820
(„H©.â◊.820) ã¨O=`«û~åxH˜ K≥Ok# „QÍ=∞"åi¬Hõ P^•Ü«∞
q=~åÅ#∞ `≥Å∞ѨÙ`«∞Ok. 1,000 HÍ_çÅ „QÍ=∞O Ü≥ÚHõ¯
''ѨÙ~°=Ù——(HõO^•Ü«∞O) =∞iÜ«Ú „QÍ=∞„ѨÉèí∞`åfixH˜ ~å"åeû#
qq^èŒ ÉÏH©Å q=~åÅ∞ „Ѩ™êÎqOK«|_®¤~Ú. D #"≥∂^Œ∞
KÕã≤# ^•YÖÏ Jã¨=∞„QÆOQÍ L#flѨÊ\˜H© P<å\˜ „QÍg∞}
=º=ã¨÷Ö’x f~°∞`≥#∞flÅ∞ QÆ∞iÎOK«∞@ `«~°∞"åu ^•YÖÏÅ`À
áÈeÛ#ѨÙ_»∞ Z‰õΩ¯= =∂~°∞Ê U~°Ê_»ÖË^Œx `≥Å∞™ÈÎOk. 8, 9=
~Ô O_»∞ âßã¨<åÅ∞ H˘ áêi÷"OÕ „^Œ=~°‡<£ Ü≥ÚHõ¯ 14= ѨiáêÅ<å
HÍÖOÖ’ "Õã≤# âßã¨<åÅ∞. áêi÷"ÕO„^Œ=~°‡<£ PkèѨ`åºxH˜
Ö’|_çL#fl â◊H˜Î q@OHõ<£ (`«q∞à◊OÖ’- â◊H˜Îq_»OHõ<£) Jx
=∞~À ¿Ñ~°∞#fl HÍ_»=(Ѩš=) „Ѩ=ÚY∞_ç ÉèÏ~°º ™ê=∞"≥· KÕã≤#
^•# q=~åÅ∞ `≥e¿Ñ âßã¨<åÅ∞. HÍ_»=<£ ÃÑ~°∞O^Õq J<Õk
D"≥∞ a~°∞^Œ∞ <å=∞O. "≥OQÆ_»O g∞^Œ <≥ÅH˘x L#fl ^≥·=„Ѩu
=¸iÎx "≥O_ç`À `«Ü«∂~°∞ KÕ~ÚOz ã¨~åfiÉèí~°}ÏÅOHõ$`«O
42 q"ÕHõO`À K«^Œ=_»O =Å¡<Õ Ñ¨iѨHõfi`« Åaèã¨∞ÎOk
QÍqOz ã¨O„áÈHõ}Δ HÍ~°º„Hõ=∞O QÍqOz PÅÜ«∞ JkèHÍ~°∞ʼnõΩ
JO^Œ*Ëã≤Ok. Pq_» JO^Œ*Ëã≤# PÉèí~°}ÏÅ *Ïa`å WzÛOk.
"å\˜ qÅ∞= 47 Hõà◊OAÅ |OQÍ~°OQÍ =∞kOѨ٠"ÕÜ«∞
|_çOk. JO`ÕH͉õΩO_® JѨÙ_Õ PÅÜ«∞ JkèHÍ~°∞ʼnõΩ Hõ_HÔç H· ÀÖò
J#|_Õ 16 HõOcÅ H˘Å|^ŒÌ`À H˘ez 3000 ‰õΩoÅ QÆ∞O@Å
Éèí∂q∞x (3 Ѩ\ ˜ìʼnõΩ ã¨=∂#O) ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ^•#O
KÕãO≤ k.
D"≥∞ WzÛ# Éèí∂=∞O`å UHõYO_»OQÍ ÖË^Œ∞. qq^èŒ
=º‰õΩÎÅ #∞O_ç „HõÜ«∞OKÕã≤Ok. H˘O`«Éèí∂q∞ u~°∞Kå#∂~°∞
ã¨Éèí‰õΩ K≥Ok#k, JÖψQ H˘O`« Éèí∂q∞ XHõ =∞~îå^茺‰õΔΩ_≥·#
ÅHõΔ ‡}#Oa J#∞#`«x =^ŒÌ#∞O_ç H˘#flk. u~°∞qà◊O HÀ~ÚÖò
^Õ=~°‰õΩ H˘O`« ™⁄=Ú‡ K≥e¡Oz `å#∞ H˘#fl <ÕʼnõΩ Ñ¨#∞fl
ÖˉõΩO_® KÕã¨∞‰õΩx ã¨Éèí‰õΩ =∞iH˘O`« ^èŒ<åxfl K≥e¡OzOk.
ã¨O=`«û~°OÖ’ xs‚`« ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ ¿ã"åÔH·OHõ~åºÅ∞ [i¿ÑO
^Œ∞‰õΩ =Åã≤# P^è•~°„^Œ=ºOHÀã¨O ^•#O KÕã≤Ok. D ÔH·OHõ
~åºÅ x~°fiǨÏ} ÉÏ^躌 `« u~°∞"≥OQÆ_O» Ö’x PÅÜ«∞x~åfiǨωõΩÅ∞
WzÛOk. D Éèí∂=ÚŠѨi~°HõΔ}, qxÜ≥∂QÆ ÉÏ^茺`« ã¨Éèí‰õΩ
JѨÊ*ˇÑ≤ÊOk. D U~åÊ@∞ ã¨∂~°ºK«O„^•^Œ∞Å∞#flO`« =~°‰õΩ
J=∞Å∞Ѩ~°KåÅx Ptã¨∂Î D q^è•#HÍ~°ºO N"≥·+¨‚=ÙŠѨ~°O
QÍqOzOk.
nx `«~åfi`« =∞~˘Hõ âßã¨#=∞O^Œe q+¨Ü«∂Å∞ Jxfl
q^è•Å ÃÑ· âßã¨<å<Õfl áÈe L<åfl~Ú. WO^Œ∞Ö’ 4,176 ‰õΩoÅ
Éèí∂q∞x ÃÑ· âßã¨#OÖ’x q^èŒOQÍ<Õ, =∞~î° HÍ~°ºx~åfiǨωõΩÅ
Ѩ~°O QÍqOz, =∂~°æt~°(=∂~°æo)=∂ã¨O (_çÃãO|~ü-[#
=i)Ö’ |Ǩïà◊ ^•fi^Œt<å_»∞ [i¿Ñ L`«û= x~°fiǨÏ}Ï~°÷O
`«QÆ∞U~åÊ@∞ QÍqOz P ÉÏ^茺`«#∞ "åiÃÑ· LOK«_»O
[iyOk. D âßã¨#O =Å¡ `≥eã≤# q+¨Ü«∞"Õ∞=∞O>Ë, P
<å\˜ˆH JO>Ë Ñ¨Å¡=ÙÅHÍÅO <å\˜ˆH D ^Õ"åÅÜ«∞O K«Hõ¯x
ѨiáêÅ<å^ŒH`Δõ « HõeyÜ«ÚO_ç#k. D ^Õ"åÅÜ«∞O ã¨=∞~°=÷ O`«
"≥∞#ÿ HÍ~°ºx~°fiǨÏ} Ü«∞O„`åOQÆO Hõey LO_»_"» ∞Õ HÍHõ, „QÍ=∞
ã¨ÉèíÅ`À ‰õÄ_çÜ«Ú#fl ѨiáêÅ# Ü«∞O„`åOQÆ=∞O^Œe Jxfl
qÉèÏQÍÅ#∞ K«Hõ¯x ã¨=∞#fiÜ«∞O`À ѨxKÕ~ÚOz#@∞¡ ã¨∞Êùi
™ÈÎOk. Éèí∂=ÚÅ „HõÜ«∞q„HõÜ«∂Å∞, Ѩ#∞flÅ =∂Ѷ‘ =º=Ǩ~°O,
ã¨ÑyΨ i
^•#O KÕã≤# Éèí∂=ÚÅÃÑ· ^èŒ~°‡Hõ~°Î $`«fiO =Ç≤ÏOz, ^•`«Å
=∞<Àcè+è Oì¨ "Õ∞~°‰Ωõ JHͯ~°ºx~°fiǨÏ} ѨÓpHõ`∞« Î =Ç≤ÏOK«∞@ nx
ѨxQÍ L#flk. nxx|\˜ì K«∂¿ãÎ D ^Õ"åÅÜ«∞ ѨiáêÅ<å
q^è•#O WO`«\ ˜ L#fl`« Ѩi}ux á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩ H˘kÌ ã¨O=`«û
~åÅ J#∞Éèí=O ZO`« =∂„`«O KåÅ^Œ∞. JO>Ë ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’
HÍ~°ºx~°fiǨÏ} q^è•#O, ѨÓ*Ïk HÍ~°º„Hõ=∞ q^è•#O XHõ ã≤÷~°
~°∂áêxH˜ =zÛ KåÖÏHÍÅOQÍ WѨÙ_»∞#fl Ѩ^ŒúuÖ’ J=∞Å∞
[~°∞Ѩ|_»∞`«∂ =ã¨∞Î#fl^Œx ÉèÏqOK«=K«∞Û.
(L) ^•YÖÏÅ##∞ã¨iOz ^Õ"åÅÜ«∞ Pi÷HõѨiã≤÷`«∞Å∞:
™ê^è•~°}OQÍ ^Õ"åÅÜ«∞ Éèí∂=ÚÅ∞ H“Å∞‰õΩ W=fi
|_»∞`å~Ú. D ã¨O^Œ~åƒù# âßã¨#O ã¨OYº 229-l.\˜.Ö’
XHõ qâı+¨O LOk. Éèí∂q∞ H“Å∞‰õΩ WK«∞Û#ѨÙ_»∞ ѨO@Å#∞
ѨO_çOK«∞@Ö’ `«y#O`« Hõ$+≤KÕÜ«∞_®xH©, Ü«∞[=∂x "å\ωõΩ
~å=Åã≤# Ѷ¨Å™êÜ«∂xfl ¿ãHõiOz JOkOKÕO^Œ∞‰õΩ ã¨^Œ∞
áêÜ«∞OQÍ Ñ¨O@á⁄ÅO U „áêO`åxH˜ K≥OkO^À H“Å∞
^•~°∞_»∞ ‰õÄ_» JHõ¯_Õ x"å㨙ê÷#O Hõey LO_®Åx `≥Å∞Ѩ
|_çOk. 80 =∂~°∞Å∞ *Ï„QÆ`«ÎQÍ ~À\˜Ö’ ^ŒOz YzÛ`«OQÍ
Ѩiâ◊√„ÉèíO KÕã≤# aÜ«∂ºxfl ™êfiq∞ <≥·"Õ^•ºxH˜ qxÜ≥∂yOK«
|_»∞`«∞Ok. ™ê^è•~°}OQÍ =¸Å^è#Œ OQÍ ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ>ËOì ^Œ∞‰õΩ
JѨ~°Ol |OQÍ~åxfl =∂„`«"Õ∞ `«∂HõO `«∂K«∞‰õΩx ^Õ"åÅÜ«∞
JkèHÍ~°∞Å∞ ã‘fiHõi™êÎ~°∞. |OQÍ~åxfl Hõ à ◊ O A J<Õ „Ѩ=∂}
`«∂HõѨ٠|~°∞=Ù`À `«∂™êÎ~°∞. Hõ_çÔH·¯HÀÖò J<Õ ^ŒO_»O <ÕÅ#∞
H˘Å=_®xH˜ LѨÜ∂≥ yOKÕ „Ѩ=∂}Ѩ٠H˘Å`«. Wk 16 =¸~°∞¡
á⁄_»=ÙQÆÅ H˘Å`«‰õΩ ã¨=∂#O. nx`À <ÕÅ#∞ H˘ez Wxfl
‰õ Ω oÅ <ÕÅ L#fl^Œx `≥Å∞ѨÙ`å~°∞. 1000 ‰õΩoÅ <ÕÅ XHõ
Ѩ\ ì̃H˜ ã¨=∂#O. âßã¨#O ã¨OYº18-\˜.\˜.Ö’ qq^èŒ PÉèí~°}Ï
Å#∞ QÆ∞iOz „Ѩ™êÎ=# L#flk. ^≥·=q„QÆǨÅ#∞ JÅOHõiOK«
_»O HÀã¨O |Ǩ˙HõiOz#q. W=hfl ‰õÄ_» J`«ºO`«qÅ∞"≥·#
=Ú`åºÅ∞, ѨQÆ_®Å∞, ÔHOѨÙÅ∞, =„*ÏÅ∞ á⁄ky# PÉèí~°}ÏÅ∞.
W=hfl P<å\˜ ^Õâ◊ áêi„âßq∞Hõ Jaè=$kú, <åQÆiHõ`#« ∞ `≥Å∞ѨÙ
`å~Ú. ~°Ç¨Ï^•~°∞Å x~å‡}O [#∞Å ~åHõáÈHõʼnõΩ "åºáê~°
Jaè=$kúH˜ ^ÀǨÏ^ŒHÍi J~ÚºOk. L`«Î~åѨ^äŒO (=_»QÆ∞=o)
^ŒH˜Δ}Ï# `«q∞à◊ ^Õâ◊O L`«Î~å# `≥Å∞QÆ∞^Õâ◊"≥∞ÿ# "≥Oyx
[#=i, 2010 `«e¡x, ^èŒ~°}˜x #q∞‡#"å~°∞ K≥_»~°∞
HõÅ∞ѨÙ`«∂ WOHõ#∂ L`«Î~°OQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êyáÈ`«∞#flk. D
„Ѩ^è•# ~°Ç¨Ï^•i u~°∞Kå#∂~°∞ g∞^Œ∞QÍ áÈ`«∞Ok. =º=
™êÜ«∂aè=$kúH˜ „Ѩ`ÕºHõ „â◊^Œú =Ç≤ÏOK«|_çOk. ѨO@á⁄ÖÏʼnõΩ
HÍ=Åã≤# [Å=#~°∞Å∞ ã¨=∞‰õÄ~°Û_®xH˜ K≥~°∞=ÙÅ∞, ѨO@
HÍÅ∞=Å∞ „`«qfiOK«|_çOk. ^•YÖÏÅ „ѨHÍ~°O KÀà◊√Å
HÍÅOÖ’ qkèOz#O`« Ѩ#∞flÅ∞ Ѩš=ÙÅ HÍÅOÖ’ ÖË=x
`≥Å∞™ÈÎOk. `«Ñ¨Êxã¨iQÍ K≥e¡OKåeû# (Hõ_»"≥∞ÿ-‰õΩ_ç"≥∞ÿ)
Ѩ#∞flÅ∞ =∂„`«"Õ∞ qkèOK«|_ç#@∞¡ `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
4.(J)KÀà◊√ÅHÍÅOÖ’ ^Õ"åÅÜ«∞ ã≤÷uQÆ`«∞Å∞-^Õâ◊qÉèÏQÍÅ∞:
Ѩš=~åA H˘ q[Ü«∞^ŒOu q„Hõ=∞=~°‡<£ HÍÅO
#∞O_ô ѨiáêÅ# ™œÅÉèíºO HÀã¨O KÕã≤# <ÕÅqÉèÏQÆѨ٠Ѩ^Œú`Õ
KÀà◊√ÅHÍÖO =KÕÛã¨iH˜ Z@∞=O\˜=∂~°∞ÊÖˉõΩO_® J=∞Å∞Ö’
L#fl@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk. HÍh 24 H˘\ÏìÅ∞QÍ qÉèílOѨ|_ç#
„áêp# `˘O_»=∞O_»ÖÏxH˜ =∞ixfl H˘\ÏìÅ∞ KÕ~å~Ú. JÖÏ
U~°Ê_ç# ÃÑ~°∞OÉÏ}áêÊ_ç [Ü«∞<£H˘O_» KÀà◊=∞O_»ÅOÖ’x XHõ
„Ѩ^•è #qÉèÏQÆOQÍ KÕÜ∞« |_çÜÚ« #fl@∞¡ iHÍ~°∞Ť =Å¡ `≥Å∞™ÈÎOk.
u~°∞Kå#∂~°∞, u~°∞=ÚO_çÜ«∞OÅÖ’ ™ê÷xHõ 㨠Éèí ã¨OѶ¨∂Å∞
LO_ç#@∞¡ `≥Å∞ã¨∞Î#flk. =¸_»= ~å[~åA ѨiáêÅ#
HÍÖÏxH˜ K≥Ok# XHõ âßã¨#O(ã¨OYº126-l.\˜.)„ѨHÍ~°O
u~°∞Kå#∂~°∞ã¨Éíè JkèH„õ áê^è•#º`« HõeyÜ«ÚO_ç#@∞¡#∞, <åºÜ«∞
ѨiáêÅ<åkèHÍ~°O Z‰õΩ¯= qâßÅ"≥∞ÿ# „áêO`«OÃÑ· K≥Å∞¡|_ç
J=Ù`ÀO^Œx `≥Å∞™ÈÎOk. u~°∞Kå#∂~°∞ ã¨Éèí‰õΩ =∞`«=º=Ǩ
~åÅÖ’ =Å<Õ ~å[H©Ü«∞=º=Ǩ~åÅÖ’ ‰õÄ_» „áê=ÚYºO
LO_»_»O=Å¡ =∞iÜ«Ú Ju`«~°K«∞QÍ ~å[H©Ü«∞ „Ѩ=ÚY∞Å
~åHõáÈHõÅ HÍ~°}O KÕ`«#∂ u~°∞Kå#∂~°∞ ã¨Éèí `«# HÍ~°º
HõÖÏáêÅ∞ 㨄Hõ=∞OQÍ [i¿ÑO^Œ∞‰õΩ gÅ∞QÍ ã¨ÉèÏ Éèí=<åxfl
„ѨÉèí∞`«fi"Õ∞ xi‡OzOk.
u~°∞=∞ÅÖ’ ‰õΩà’`«∞OÎ QÆKÀà◊√x Kåi„`«Hõ ѨiK«Ü∂« xH˜
ã¨O|OkèOz# q=~åÅ∞QÆÅ âßã¨#OÖ’ `«∞#∞HõÅ∞QÆ Ñ¨ye#
"≥é˜]~°∞O^Œ~°∞oÜ«∞ H˘q ~å[ˆHã¨i Ѩ#‡~ ‡~ü J#fl Ѩ^ŒO
L#flk. Wk ~å*ËO„^ŒKÀà◊ J<Õ ‰õΩà’`«∞ÎOQÆKÀà◊√#‰õΩ ã¨iáÈ
`«∞Ok. W`«_»∞ ã≤OǨã¨<åxfl Jkè+≤ªOz ѨiáêÅ# „áê~°O
aèOz# `˘e<åà◊¡Ö’ Ô~O_»= ~å*ËO„^Œ∞xQÍ Ñ≤Å∞=|_ç#@∞¡
43
`≥eã≤#^Õ! `«^∞Œ Ѩi W`«_∞» `«# <åÅ∞QÆ= ѨiáêÅ<å ã¨O=`«û~°
HÍÅOÖ’ ‰õΩÖ’`«∞ÎOQÆKÀà◊ J#fl a~°∞^Œ <å=∂xfl =Ç≤ÏOKå_»∞.
Ѩ Ù QÆ à ò 㨠∞ àò # Ì Ñ¨ Ù #i JQÆ à ò 㨠∂ àò # Ì Ñ¨ Ù q~ÚÖò–J<Õ
"åHõºO`À „áê~°OaèOz# ѨÓiÎ Kåi„`«Hõ ѨiK«Ü∞« OQÆÅ âßã¨#O
ã¨OYº 381-l.\˜.(ã¨OYº 265 of 1904 of the Mad. Ep.
Coll.) Ü≥∂y=∞Å¡=~°O#O^Œ∞ ÅaèOzOk. D âßã¨#O H˘
~å[ˆHã¨i =~°‡<£ J#∞ =∞~˘Hõ¿Ñ~°∞QÆÅ K«„Hõ=iÎQÆàò N
‰õΩÖ’`«∞ÎOQÆ KÀà◊^Õ= Ü≥ÚHõ¯ 24= ѨiáêÅ<å ã¨O=`«û~å#
„ѨHõ\ ˜OK«|_çOk. "≥Ú^Œ\ ˜ ~å*ËO„^Œ KÀà◊√_»∞ ã≤OǨã¨<åxfl
Jkè+≤ìOK«∞ =~°‰õΩ `˘O_»=∞O_»ÅO [Ü«∞Q˘O_»=∞O_»ÅOQÍ
ã¨∞„Ѩã≤^Œú"≥∞ÿ (ã¨OYº 20-\˜.\˜.)LO_çOk. HÍx "≥Ú^Œ\ ˜
~å*ËO„^ŒKÀà◊√_»∞ =∞iÜ«Ú "≥Ú^Œ\ ˜ ‰õΩÖ’`«∞ÎOQÆKÀà◊√xÜ≥ÚHõ¯
ѨiáêÅ#Å =∞^茺HÍÅOÖ’ `˘O_»=∞O_»ÅO ¿Ñ~°∞#∞ ~å*ËO„^Œ
KÀà◊=∞O_»ÅOQÍ =∂iÛ"ÕÜ«∞|_ç#@∞¡#flk. g~°~å*ËO„^Œ^Õ=
Ü≥ÚHõ¯ 16= ѨiáêÅ<å ã¨O=`«û~°OÖ’ „ѨH\õ O˜ K«|_ç# ã¨OYº
386-l.\˜. âßã¨#OÖ’#∞, ã¨OYº 381-l.\˜.âßã¨#OÖ’#∞
D `˘O_»=∞O_»ÖÏxfl ~å*ËO„^ŒKÀà◊=∞O_»ÅOQÍ ¿Ñ~˘¯#|_ç
Ü«ÚO_»@O QÆ=∞<å~°›O. |Ǩïâß D q^èŒ"≥∞ÿ# ¿Ñ~°∞Ö’ =∂~°∞Ê
"≥Ú^Œ\ ˜ ~å*ËO„^ŒKÀà◊√x ѨiáêÅ<åHÍÅOÖ’ ã¨OÉèíqOz
LO@∞Ok. JO^Œ∞=Å#<Õ `˘O_»=∞O_»ÖÏxfl g~°~å*ËO„^Œ^Õ=
=∞iÜ«Ú "≥Ú^Œ\ ˜ ‰õΩÖ’`«∞ÎOQÆ~åA ѨiáêÅ<åHÍÅO =~°‰õΩ
~å*ËO„^ŒKÀà◊=∞O_»ÅOQÍ âßã¨<åÅÖ’ ¿Ñ~˘¯#|_»_»O ã¨OÉèí
qOz Ü«ÚO@∞Ok. HÍh P `«~∞° "åu HÍÅOÖ’ JO>Ë =¸_»=
~å[~åA ѨiáêÅ<å HÍÅOÖ’ „ѨHõ\ ˜Oz# âßã¨<åÅÖ’
ѨÓ~°fiѨ٠¿ÑÔ~·# [Ü«∞H˘O_» KÀà◊=∞O_»ÅO J#fl ¿Ñˆ~ uiy
(âßã¨# ã¨OYº 380, 384, 389-l.\˜.) „Ѩ`«ºHõΔ"≥∞ÿOk.
(P) KÀà◊ âßã¨<åÅÖ’x q=~åÅ∞ :
Ѩ~å„Hõ=∞=O`«∞Å∞, =^•#∞ºÅ∞ Jx ¿Ñ~°∞á⁄Ok#
H˘O^Œ~°∞ KÀà◊~åAÅ#∞ QÆ∞iOz `≥e¿Ñ „áêp# âßã¨<åÅ∞
H˘xfl ÅaèOKå~Ú. J\˜ì"å\˜Ö’ ã¨OYº 234, 232- l.\˜.
âßã¨<åÅ∞ „H©.â◊.905ã¨OII #∞O_ç 953= ã¨OII =~°‰õΩ
ѨiáêeOz# =∞kÔ~·H˘O_» H˘ Ѩ~°ˆHã¨i =~°‡<£ Jx =∞~˘Hõ
44 Láê^蕺ܫÚ_Õ q^•ºi÷H˜ qÅ∞"≥·# „QÆO^äŒO
¿Ñ~°∞QÆÅ "≥Ú^Œ\ ˜Ñ¨~åO`«Hõ#∞ QÆ∞iOz `≥Å∞ѨÙ`«∞<åfl~Ú. qiy
áÈ~Ú# `«∞#∞HõÅ#∞ ‰õÄiÛ ã¨iKÕÜ«∞|_ç# Ô~O_»∞ tÖÏâßã¨
<åÅ∞ `≥Å∞ѨÙ`«∞#fl q^èŒOQÍ D ~åA `«# ѨiáêÅ<åHÍÅO
Ö’x 20= ã¨OII #O^Œ∞ JYO_»náêxfl, =∞~°Å 29= ã¨OIIÖ’
=∞~˘Hõ JYO_»náêxfl PÅÜ«∂xH˜ ã¨=∞iÊOz#@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk.
WOHõ#∂ ѨiáêÅ<å ™œÅÉèíºOHÀã¨O KÕã≤# ^Õâ◊ qÉèÏQÍÅ#∞
QÆ∞iOz `≥Å∞ѨÙ`«∂ u~°∞K«∞ÛHõ#∂~ü(u~°∞Kå#∂~ü)Ö’x ã¨Éèí#∞
QÆ∞iOz ‰õÄ_» „Ѩ™êÎqã¨∞Î<åfl~Ú. D âßã¨<åÅ∞ u~°∞Kå
#∂~°∞Ö’ ÅaèOKå~Ú.
"≥Ú^Œ\ ˜~å[~åA `«O„_çÜ≥ÿ∞# Ô~O_»= Ѩ~åO`«Hõ
ã¨∞O^Œ~°KÀà◊√x QÆ∞iOz ã¨∂\˜QÍ „Ѩ™êÎqOz# PHõ~°O ÖË^Œ∞.
HÍx N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° PÅÜ«∞O QÆ~°ƒùQÆ∞_ç r~À‚^Œú~°} ÔH·OHõ~°º
ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ g~°#~°ã≤OǨÏÜ«∂^Œ=~åÜ«∞Å P[˝ „ѨHÍ~°O uiy
K≥H˜¯# âßã¨#OÖ’ XHõ\ ˜ ã¨OYº 17-\˜.\˜. L#flk. "≥Ú^Œ\ ˜
~å[~åA ѨiáêÅ<åHÍÅO #O^Œe 16= ã¨OII#O^Œ∞ KÕ~=° ∂<£
~åA ‰õÄ`«∞~°∞, |OQÍ~°∞ "Õ∞_»Ö’ x„kOKÕ (á⁄<£=∂oÔQ·~ÚÖò
`«∂Oy<å<£) Ô~O_»= Ѩ~åO`«Hõ ã¨∞O^Œ~° KÀà◊√_ç ÉèÏ~°º Ѩ~åO
`«Hõ^Õq J=∞‡<£ qÅ∞"≥·# ~°`åflÅ∞ á⁄ky# XHõ Ѩ\Ïìxfl
™êfiq∞"åiH˜ ã¨=∞~°Ê} KÕã≤Ok. Ô~O_»= Ѩ~åO`«Hõ ã¨∞O^Œ~°
KÀà◊√_»∞ x„kOK«_®xH˜ ã¨fi~°=‚ ∞Ok~°O HõeyÜ«Ú<åfl_»<Õ q+¨Ü∞« O
`≥eã≤#^Õ Hõ^•! âßã¨#OÖ’ D"≥∞‰õΩ ^Õq J=∞‡<£ Jx Q“~°=
ѨÓ~°fiHõOQÍ LѨÜ≥∂yOK«_»O K«∂_»QÍ D"≥∞ Ô~O_»= Ѩ~åO`«
‰õΩx ÉèÏ~°ºÅÖ’ *˺+¨μì~åÅ∞, Ѩ@ì=∞Ç≤Ï+≤ J~Ú LO@∞Ok.
‰õΩO^Œ"Ü·≥ ∂« ~ü =∞iÜ«Ú "≥Ú^Œ\ ˜ ~å[~åA‰õΩ `«eÜ
¡ ∞ÿ≥ #@∞=O\˜
"å#=<£ =∞Ǩ^Õq J<Õ Pq_» Ô~O_»= Ѩ~åO`«‰õΩxH˜ =∞~À
ÉèÏ~°º. Éèí~°Î K«xáÈQÍ D "å#=<£ =∞Ǩ^Õq Éèí~°Î zuÃѷѨ_ç
„áê}`åºQÆO KÕã≤#k. gi ‰õΩ=∂Ô~Î ‰õΩO^Œ"≥·Ü«∂~ü `«# `«e¡
^ŒO„_»∞Å *Ï˝Ñ¨HÍ~°÷O `«O*Ï=Ó~°∞ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ "åi q„QÆǨ
Å#∞ <≥ÅH˘eÊOk. Ѩ~åO`«Hõ^Õq=∂„`«O `«# Éèí~°Î Ô~O_»=
Ѩ~åO`«‰õΩ_»∞ =∞~°}˜Oz# `«~°∞"å`« "≥∞^Œ\ ˜ ~å[~åA („H©.â◊.
1001 ã¨OII) ѨiáêÅ<åHÍÅO #O^Œe 16= ã¨OII =~°‰Ωõ 31
ã¨O=`«û~åÅ HÍÅO=~°‰õΩ rqOz L#flk. âı+¨ rq`«O ^•#
^èŒ~å‡k HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ KÕã¨∂Î QÆ_çÑ≤Ok. (WOHÍ LOk)
ã¨ÑyΨ i
 N ™œ=∞º<å^䌙êfiq∞ PÅÜ«∞O
#O^ŒÅ∂~°∞
– Ñ≤. Hõ$+¨‚=¸iÎ, u~°∞Ѩu
=∞#
^Õ"åÅÜ«∂Å∞
_»Ñ¨ lÖÏ¡Ö’x „áêp# PÅÜ«∂ÅÖ’ #O^ŒÅ∂~°∞ ã¨÷ŠѨÙ~å}O :
Hõ N ™œ=∞º<å^䌙êfiq∞ PÅÜ«∞O XHõ\ ˜. Wk Ju SuǨϺO „ѨHÍ~°O XHõ=∂~°∞ =∞Ǩq+¨μ‚=Ù, <å~°^Œ
ѨÙ~å`«#"≥∞ÿ#^Õ HÍHõ Ju ÃÑ^ŒÌk. D PÅÜ«∞O KÀà◊~åA =∞ǨÏi¬ HÀiHõ"Õ∞~°, Éèí∂Ö’Hõ qO`«Å#∞ K«∂ã¨∂Î, K≥ÜÕ∞º~°∞
HÍÅOÖ’ J`«ºO`« L#fl`« ã≤÷uÖ’ LO_ç#@∞¡ Kåi„`«Hõ, âßã¨<å „áêO`åxH˜ =zÛ JK«Û\˜ „ѨâßO`« "å`å=~°}ÏxH˜ =ÚQÆ∞ú_≥·<å
^è•~åÅ∞<åfl~Ú. #O^ŒÅ∂~°∞ K≥<≥Âfl–Hõ_»Ñ¨ ~°Ç¨Ï^•iÖ’ Hõ_»Ñ¨ _»@! <å~°^Œ=∞ǨÏi¬, NǨÏi "≥∂=ÚÖ’x „ѨâßO`«`«#∞,
Ѩ@}ì ÏxH˜ 50 H˜.g∞. ^Œ∂~°OÖ’ ÉÏǨï^•#n f~°OÖ’ LOk. ã¨O`Àëêxfl QÆ=∞xOz, `å`«QÍi`À HõeÜ«ÚQÆ=∞O^Œ∞ JK«\ ˜
ѨÓ~°fiO XHõ `≥Å∞QÆ∞ KÀ_» „ѨÉèí∞=Ù QÀǨÏ`åº áêѨx"å~°} #n f~°=∞O^Õ H˘Å∞"≥· Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ „É’=Ù=∞x „áêi÷OK«QÍ NǨÏi
HÀã¨O, ÉÏǨï^•#n f~°O "≥O|_ç 108 t"åÅÜ«∂Å∞ =∞ǨÏi¬ HÀiHõ f~°∞Û@‰õΩ, ÉÏǨï^•#n f~°OÖ’ '™œ=∞º<å^äŒ
xi‡OKå_»∞. D PÅÜ«∂ÅÖ’ #Ok q„QÆǨτѨuëêªÑ¨#‰õΩ ™êfiq∞— ¿Ñ~° tÖÏ~°∂Ѩ=Ú ^•eÛ<å_»@! H˘O^Œs ™êfiq∞x
„áê=ÚYº`«xzÛ #O^Œ∞=Å¡, D #k QÆ@∞ì# L#fl „QÍ=∂xH˜ <å~°^Œ=∞Ǩψ~¬ ã¨fiÜ«∞OQÍ „Ѩu+≤ªOz<å_»x ‰õÄ_® K≥|∞`å~°∞.
#O(k)^ŒÅ∂~°∞QÍ ¿Ñ~°∞ =zÛOk. D „QÍ=∂xH˜ JO`«‰õΩ PÅÜ«∞ x~å‡}O :
ѨÓ~°fiO `˘O_»=∞O_»ÅO, K˘Hͯܫ∞ѨÙ~°O, <≥ÅO^ŒÅ∂~°∞, ™œ=∞º<å^䌙êfiq∞ PÅÜ«∞O ^•^•Ñ¨Ù 10 ZHõ~åÅ
x~°O`«Ñ¨Ù~°O, K˘Hõ¯<å^èŒÑ¨Ù~°O J<Õ ¿Ñ~°∞¡ L#fl@∞¡ `≥Å∞ã¨∂ÎOk. ã¨∞qâßÅ "≥∞ÿ^•#OÖ’ xi‡OѨ|_çOk. PÅÜ«∞O K«∞@∂ì
Hõ_»Ñ¨K«i„`«‰õΩ =ÚYº P^è•~°"≥∞ÿ# ''"≥∞HõOrÔH·Ñ¶‘Ü«∞`ü——Ö’ D „ѨǨÏs, `«∂~°∞Ê"≥·Ñ¨Ù# „ѨǨÏsÖ’x PÅÜ«∞ „Ѩ"Õâ◊^•fi~°OÃÑ·#
„áêO`åxfl Ue# ~åA „¿ÑÜ«∞ã≤ '#ÅO^Œ— 5 JO`«ã∞¨ ÅÎ ~å[QÀѨÙ~°O LOk. JÖψQ
ÉÏǨï^•#n f~°„áêO`åxfl ^Œi≈Oz, P L`«Î~°kâ◊Ö’ 3 JO`«ã¨∞ÎÅ QÀѨÙ~°O,
ã¨∞O^Œ~° „Ѩ^Õâßxfl K«∂z =ÚQÆ∞ú~åÖˇ·, `«# ^ŒH˜Δ}O "≥·Ñ¨Ù „ѨǨÏsÖ’x QÀѨÙ~°O
¿Ñ~° P „Ѩ^Õâ◊OÖ’ *Ï˝Ñ¨HõzǨflxfl U~åÊ@∞ tkäÅ"≥∞ÿ Jkèëêª#O =~°ˆH xez LOk.
KÕÜ«Ú=∞x HÀ~°QÍ, ~åA „¿ÑÜ«∞ã≤ HÀiHõ ~å[QÀѨÙ~°O^•\˜ PÅÜ«∞OÖ’xH˜ „Ѩ"Õ
"Õ∞~°‰õΩ ÉÏǨï^•#n f~°OÖ’ JO`«‰õΩ tOK«QÍ<Õ, ZO`À <≥·Ñ¨Ù}ºO`À K≥H˜¯#
tÖÏ nfiѨã¨ÎOÉèíO, ^•xH˜ =ÚO^Œ∞ ^èŒfi[
ѨÓ~°fi"Õ∞ =~°^ÅŒ =Å¡ H˘@∞ì‰Ωõ áÈ~Ú# x~°O`«
ã¨ÎOÉèíO, |eÑ‘~î°O, QÆ~°∞_»=∞O_»áêÅ∞
ѨÙ~°O ™ê÷#OÖ’ P"≥∞ ¿Ñ~° <≥ÅO^ŒÅ∂~°∞
L<åfl~Ú. QÆ~°∞_»=∞O_»Ñ¨=∞O^Œe QÆ~°∞_®
J<Õ „QÍ=∂xfl xi‡OKå_»@! HÍÅ„Hõ=∞OÖ’ àÏfi~ü, `«# ™êfiq∞x =Ú‰õΩo`« ǨϙêÎÅ`À
<≥ÅO^ŒÅ∂~°∞ <≥O^ŒÅ∂~°∞QÍ =∂i#^Œ@! ¿ãqã¨∂Î L<åfl_»∞. ^èŒfi[ã¨ÎOÉèÏxH˜ ^ŒH˜Δ}
#O^ŒÅ∂~°∞ „QÍ=∞O „ѨHõ¯# „Ѩ=Ç≤ÏOKÕ kâ◊Ö’ "åǨÏ# =∞O_»Ñ¨O† ^•x =ÚO^Œ∞
ÉÏǨï^• #k D „áêO`«OÖ’ 'K≥ÜÕ∞º~°∞— xÅ∞"≥`«∞Î g~åO[<ÕÜ«∞™êfiq∞ q„QÆǨÏO
N ™œ=∞º<å^䌙êfiq∞
J<Õ ¿Ñ~° „Ѩã≤^Œú"≥∞ÿ#k. LOk. "åǨÏ# =∞O_»áêxH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ,

[#=i, 2010 =x`« K«^Œ∞=Ù „ѨѨOKåxˆH "≥Å∞QÆ∞ 45

L`«~Î ° k‰õΩ¯# W\©=e HÍÅOÖ’ xi‡Oz# z#fl HÀ<Õ~∞° HõÅ^Œ∞.
PÅÜ«∞O K«∞@∂ì L#fl „ѨǨÏi, ~å[QÀѨÙ~°O, L`«Î~°^•fi~°
QÀѨÙ~°O W\©=e HÍÅOÖ’ ѨÙ#~°∞^Œú~°} HÍqOK«|_ç<å~Ú.
„Ѩ^è•<åÅÜ«∞O 10 ZHõ~åÅ ã¨÷ÅOÖ’, „ѨǨÏs =∞^茺# –
xi‡OѨ|_çOk. PÅÜ«∞ „Ѩ"Õâ◊ ^•fi~°O ÃÑ·# 3 JO`«ã¨∞ÎÅ
QÀѨÙ~°O LOk. D QÀѨÙ~°O ^•fi~å PÅÜ«∞OÖ’xH˜
„Ѩ"ÕtOK«QÍ<Õ L`«Î~° k‰õΩ¯ Jkèëêª#O QÀ_» ÃÑ· ÉèÏQÍ# Ju
㨠∞ O^Œ ~ ° " ≥ ∞ ÿ # Pj# QÆ } Ѩ u 'JÉè í Ü « ∞ QÆ } Ѩ u — ¿Ñ~°
H˘Å∞"≥·Ü«Ú<åfl_»∞. „Ѩ^è•<åÅÜ«∞O =∞Ǩ=∞O_»Ñ¨O, P™ê÷#
(H˘Å∞=Ù) =∞O_»ÑO¨ , =ÚY=∞O_»ÑO¨ , JO`«~åà◊O, QÆ~ƒ° Qù $Æ Ç¨Å
ã¨=Ú^•Ü«∞O. „Ѩ^•è <åÅÜ«∞=∞O^Œ∞ PÅÜ«∞O K«∞@∂ì, `«∂~°∞Ê,
^ŒH˜Δ}, ѨtÛ=∞, L`«Î~° kâ◊ÅÖ’ 108 ã¨ÎOÉèÏÅ ™êÜ«∞O 4 JII
Z`«∞Î# xi‡OѨ|_ç# qâßÅ"≥∞ÿ# =™ê~å HõÅ^Œ∞. D =™ê~å
ã¨ÎOÉèÏÅhfl KÀà◊ "åã¨∞Î x~å‡} Ѩ^ŒúuÖ’ QÆ∞O„_»OQÍ L<åfl~Ú.
„Ѩ^è•<åÅÜ«∞ x~å‡}=∞O`å UHõ HÍÅ=∞O^Œ∞ HÍHõ J<ÕHõ
^Œâ◊Ö’¡ [iy#@∞¡ WK«Û\˜ x~å‡} Ѩ^Œú`«∞Å#∞ |\˜ì K≥ѨÊ=K«∞Û.
Jã¨Å∞ ™œ=∞º<å^䌙êfiq∞ PÅÜ«∞ x~å‡}"Õ∞ F qz„`«OQÍ
LOk. PÅÜ«∞ „Ѩ"Õâ◊ ~å[QÀѨÙ~°O #∞O_ç „Ñ¨^è•<åÅÜ«∞
QÀѨÙ~°O =~°‰õΩ Éèí∂q∞ ã¨=∞`«ÅOQÍ XˆH Z`«∞Î# L#flk. ^•x
=ÚOy@ ã¨ÎOÉèÏÅ =∞O_»Ñ¨O, ^•x =ÚOy@ L#fl H˘Å∞=Ù
=∞O_»ÑO¨ =∞iH˘O`« Z`«∞#Î , ^•x =ÚO^Œ∞#fl =ÚY=∞O_»ÑO¨ ,
=∞iH˘O`« Z`«∞Î# P =∞O_»Ñ¨O =ÚO^Œ∞#fl JO`«~åà◊O,
QÆ~ƒ° Qù $Æ Ç¨ÏO WOH˘O`« Z`«∞#Î xi‡OѨ|_ç L<åfl~Ú. W@∞=O\˜
x~å‡} â‹·e ^ŒH˜Δ} ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ =∞i U W`«~° PÅÜ«∂
Ö’¡#∂ HõxÊOK«^Œ∞. D x~å‡} Ѩ^ŒúuÖ’ Hõ#|~°z# "≥·q^茺O
=ÖË¡ ~å[QÀѨÙ~°O #∞Oz ^•^•Ñ¨Ù 100 QÆ*ÏÅ ^Œ∂~°OÖ’,
QÆ~åƒùÅÜ«∞OÖ’x ™êfiq∞x ã¨Ê+¨ìOQÍ K«∂_»=K«∞Û.
„Ѩã¨∞Î`«O Éèí‰õΩÎÅ∞, =∞Ǩ=∞O_»Ñ¨O #∞O_ç, P™ê÷#
=∞O_»Ñ¨O, ^ŒH˜Δ}kâ◊Ö’ U~åÊ@∞ KÕã≤# "≥∞@¡g∞^Œ∞QÍ,
™êfiq∞"åi =ÚY=∞O_»Ñ¨O KÕi, JK«Û@#∞O_ç ™êfiq∞ "åix
^Œi≈Oz ¿ãq™êÎ~°∞. QÆ~åƒùÅÜ«∞=∞O^Œ∞ ^•^•Ñ¨Ù 7 JII Z`«∞Î#
N =∞Ǩq+¨μ‚=Ù ™œ=∞º<å^䌙êfiq∞ ¿Ñ~°∞# ™ê÷#Hõ =¸iÎQÍ
Ѩ^Œ‡Ñ‘~î°=ÚÃÑ· L<åfl_»∞. ™êfiq∞ K«`«∞~°∞ƒùA_»∞. Ô~O_»∞ KÕ`«∞Ö’¡
46 K≥_»∞ – Hõ#‰õΩ, q#‰õΩ, =∂\Ï¡_»‰õΩ, KÕÜ«∞‰õΩ
â◊OY, K«„HÍÅ∞† H˜Ok ‰õΩ_çKÕ~Ú JÉèíÜ«∞, Z_»=∞KÕ~Ú =~°^Œ
=Ú„^ŒÖ’ L<åfl~Ú. ™êfiq∞ H˜s@O, =∞Hõ~° ‰õΩO_»ÖÏÅ∞,
Ü«∞*’˝Ñ¨g`«=Ú, =HõΔóã¨÷Å=∞O^Œ∞ ÅH©Δ ‡^Õqx Hõey L<åfl_»∞.
™êfiq∞ "≥#∞Hõ ÉèÏQÆOÖ’ ֒ǨÏѨ٠=∞Hõ~° `À~°}=Ú#flk.
QÆ~åƒùÅÜ«∞=∞O^Œ∞ ™êfiq∞"åi K≥O`« PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞, L`«û=~°∞¡
H˘Å∞"≥Ü · Ú« <åfl~°∞.
QÆ~åƒùÅÜ«∞O ÃÑ·# „^Œq_» Ѩ^ŒúuÖ’ xi‡`«"≥∞ÿ#, kfi`«Å
q=∂#=Ú ÃÑ·# QÆ∞O„_»x tY~°O, P ÃÑ·# HõÅâ◊O L<åfl~Ú.
q=∂#O "≥Ú`«OÎ "≥+· =‚¨ tÖÏÊÅ`À JÅOHõiOѨ|_ç LOk. D
q=∂# x~å‡}O u~°∞=∞Å P#O^ŒxÅÜ«∞ q=∂<åxfl áÈe
LO_ç QÆ~åƒùÅÜ«∞O "≥Å∞Ѩe QÀ_»ÅO^Œ∞, t"åÅÜ«∞OÖ’ =Öˇ
QÆ∂_»∞Å∞, JO^Œ∞Ö’ =¸_çO@ q<åÜ«∞Hõ, ^Œ∞~°æ, q+¨μ‚ ^Õ=`å
tÖÏÊÅ∞ L<åfl~Ú.
™œ=∞º<å^䌙êfiq∞ PÅÜ«∞ q=∂# x~å‡}O ZO`À
™êOˆHuHõ B#fl`«ºO`À xO_ç LOk. D q=∂#OÃÑ·# Jxfl
=¸ÖÖÏ U~åÊ@∞ KÕã≤# ~åu ѨÅHõÅÃÑ· ã¨∂~°º~°t‡ Ѩ_»QÍ<Õ,
P H˜~°}ÏÅ∞ =„H©Hõ~°} K≥Ok, QÆ~åƒùÅÜ«∞OÖ’xH˜ „Ѩ"Õt™êÎ~Ú.
JO^Œ∞KÕ`«, ã¨∂~°º~°t‡ Éèí∂q∞ÃÑ· „Ѩã¨iã¨∂Î#flO`«=~°‰õΩ QÆ~åƒùÅ
Ü«∞OÖ’x ™êfiq∞ Z@∞=O\˜ nѨ HÍO`«∞Å∞ ÖˉõΩO_®<Õ
Éèí‰õΩÎʼnõΩ ^ÕnѨº=∂#OQÍ ^Œ~°≈#q∞™êÎ_»∞. JÖψQ "≥<≥flÅ
~å„`«∞ÅO^Œ∞ ‰õÄ_® ™êfiq∞x K«O„^ŒHÍO`«∞Å`À ã¨Ê+¨ìOQÍ
K«∂_»=K«∞Û. D x~å‡} H“â◊ÅO P<å\˜ tÅ∞ÊÅ ™êOˆHuHõ
Ѩi*Ï˝<åxH˜ „ѨfHõ. QÆ~åƒùÅÜ«∞O =ÚOy@ ã¨#fl\˜ JO`«
~åà◊=ÚOk. nxH˜ =ÚOy@ H˘O`« kQÆ∞=QÍ qâßÅ"≥∞ÿ#
=ÚY=∞O_»ÑO¨ LOk. D =∞O_»ÑO¨ 20 ã¨OÎ ÉèÏÅ ™êÜ«∞O`À
ZO`À qâßÅOQÍ xi‡OѨ|_çOk. D =∞O_»Ñ¨ ã¨ÎOÉèÏÅhfl
tÖÏÊÅ`À JÅ~å~°∞`«∞<åfl~Ú. D tÖÏÊÅÖ’ =ÚYºOQÍ
^Œâß=`å~°, q+¨μ‚, PO[<ÕÜ«∞, N~å=∞, NHõ$+¨‚ =ÚYºOQÍ
#~°ã≤OǨïx ¿Ñ~˘¯#=K«∞Û. D =∞O_»Ñ¨O ÃÑ· HõѨÙÊ ‰õÄ_®
ZO`À ~°=∞ºOQÍ tÖÏÊÅ`À ‰õÄ_ç LOk. WK«Û@ L#fl KÕѨ
tÖÏÊxH˜, HõeÜ«ÚQÍO`«OÖ’ K≥ÜÕ∞º~°∞‰õΩ =~°^ŒÅ∞ =zÛ,
PÅÜ«∞O =Úxy áÈQÍ, D KÕѨ‰õΩ „áê}O =zÛ h\˜Ö’
HõÅã≤áÈ`«∞O^Œx, P ÃÑ#· #∂`«# Ü«ÚQÆO „áê~°OÉè=í ∞ø`«∞O^Œx,
N áÈ`«∞Å∂i g~°„|ǨχOQÍ~°∞ `«# HÍÅ*Ï˝# `«`åÎ fiÅÖ’
ã¨ÑyΨ i
¿Ñ~˘¯<åfl_»∞! D =ÚY=∞O_»Ñ=¨ ∞O^Õ qz„`«OQÍ XHõ q<åÜ«∞Hõ
q„QÆǨÏO „Ѩu+≤ªOѨ|_ç LOk. =ÚY=∞O_»Ñ¨O HõѨÙÊ „H˜O^Œ,
QÀ_»Å‰õΩ ÃÑ·# JѨÙ~°∂Ѩ"≥∞ÿ# tÖÏÊÅ∞ U~åÊ@∞ KÕâß~°∞.
=ÚY=∞O_»Ñ¨O, "≥Å∞Ѩe ^•fi~åxH˜~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ 5 JII
Z`«∞Î# [Ü«∞, q[Ü«ÚÅ tÖÏÊÅ∞<åfl~Ú. D ^•fi~åxH˜
L`«Î~°kâ◊Ö’x =∞O_»Ñ¨=∞O^Œ∞ PÅÜ«∞ áêʼnõΩ_»∞ q+¨fiˆHû#∞Å
"å~°∞, Pj#=Ú„^ŒÖ’ H˘Å∞"≥· L<åfl_»∞. J`«_ç ѨHõ¯<Õ N~å=∂
#∞AÅ"å~°∞ „Ѩu+≤Oª Ѩ|_ç<å~°∞. „Ѩã∞¨ `Î O« PÅÜ«∞ „Ѩ"âÕ ^◊ •fi~°O
=ÚY=∞O_»Ñ¨O =ÚO^Œ∞ÉèÏQÍ# ^ŒH˜Δ}kâ◊Ö’ U~åÊ@∞ KÕâß~°∞.
WK«Û\˜ "≥∞@¡ÃÑ·#∞O_ç Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨ÎOÉèÏÅ=∞O_»Ñ¨O #∞O_ç
=ÚY=∞O_»Ñ¨O KÕi, JK«Û\˜#∞O_ç ™êfiq∞"åix JiÛOz,
uiy J^Õ =∂~åæ# "≥#∞uiy ^ŒH˜Δ}"≥·Ñ¨Ù #∞O_ç `«∂~°∞Êkâ◊
=~°‰õΩ PÅÜ«∞O K«∞@∂ì =∞Ǩ„Ѩ^ŒH˜Δ} KÕ™êÎ~°∞.
P™ê÷# =∞O_»Ñ¨O :
#O^ŒÅ∂~°∞ ™œ=∞º<å^䙌 êfiq∞ PÅÜ«∞ ™ÈÜ«∞QÆ=∞O`å
=ÚY=∞O_»Ñ¨O, =∞Ǩ=∞O_»áêÅ =∞^茺# xi‡`«"≥∞ÿ# P™ê÷#
=∞O_»Ñ¨=∞O^Õ Wq∞_ç LOk. D =∞O_»Ñ¨O <åÅ∞QÆ∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ
4 ã¨ÎOÉèÏÅ∞<åfl~Ú. D ã¨ÎOÉèÏÅÃÑ·# tÖÏÊÅ∞, Éèí‰õΩÎÅ =∞#ã¨∞û
Å#∞ ~°OlOѨ*Ë™êÎ~Ú. =ÚYºOQÍ ^ŒH˜Δ}kâ◊Ö’x =ÚO^Œ∞"≥·Ñ¨Ù
ã¨OÎ Éè=í ÚÃÑ,· =∞Ǩq+¨μ=‚ ÙÜ≥ÚHõ¯ J=`å~åÅ∞: ZO`À JO^ŒOQÍ
L<åfl~Ú. q∞QÆ`å =¸_»∞ ã¨ÎOÉèÏÅÃÑ·# Jxfl J=`å~åÅÖ’x
=ÚYº Ѷ¨∞\ÏìÅ#∞ tbÊHõiOKå~°∞. "å\˜Ö’ =ÚYº"≥∞ÿ#q <å~°
ã≤OǨÏ=¸iÎx Pj#=¸iÎQÍ, ÅH©Δ ‡<å~°ã≤OǨï_»∞QÍ, „Ѩã¨#fl
=¸iÎQÍ, L„QÆ<å~°ã≤OǨï_»∞QÍ, *ÏfiÖÏ=¸iÎQÍ K«∂Ѩ_»O.
=∞~À ã¨ÎOÉèí=ÚÃÑ·, "å=∞#=¸iÎ, „uq„Hõ=∞=¸iÎ tÖÏÊÅ∞,
WOHÀ ã¨ÎOÉèíOÃÑ·# =~åǨÏ=¸iÎ Ç≤Ï~°}Ϻ‰õΔΩx ã¨OǨÏiOz
#@∞¡QÍ, ã¨=Ú„^Œ=∞^ä#Œ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞O^Œ~° Ѩ~fi° `åxH˜ „H˜O^Œ
xÅz#@∞¡#fl ‰õÄ~å‡=`å~°∞_»∞QÍ, WOHÀ tÅÊ=∞O^Œ∞ Ѩ~°â◊√
~å=∞ N~å=ÚÅ ÉèË\ ˜ ZO`À ~°=∞ºOQÍ L<åfl~Ú.
D J=`å~° tÖÏÊÅÖ’ ~å=∞, Hõ$+¨‚, <å~°ã≤OǨÏ
tÖÏÊÖË Z‰õΩ¯=QÍ L<åfl~Ú.
WHõ NHõ$+¨μ‚x J=`å~° ^Œ$âߺÅ∞ =~°‚<åf`«O.
DÜ«∞##∞ ÉÏÅHõ$+¨μ‚_»∞QÍ, "≥#fl^˘OQÆQÍ, #ʼnõÄ|~° – =∞}˜
[#=i, 2010
„w=ÙÅ âßѨq"≥∂K«‰õΩ_»∞QÍ, QÀÑ≤HÍ =¢™êÎѨǨÏ~°∞_»∞QÍ, =Ú~°m
^èŒ~°∞_»∞QÍ, HÍoÜ«∞ =∞~°Ì#∞_»∞QÍ, QÀ=~°ú# yi^è•~°∞_»∞QÍ,
Kå}∂~° =Ú+≤‰ì Ωõ Å =^艌 Ωõ Å∞QÍ K«∂Ñ≤OKå~°∞. ^Œâß=`å~åÅ`À
ÉÏ@∞, D ã¨ÎOÉèÏÅÃÑ·#, Jyfl, HÍo, <åQÆ, ã¨∂~°º, K«O„^Œ,
#=„QÆǨÅ∂ K≥Hõ¯|_ç L<åfl~Ú. D =∞O_»Ñ¨OÖ’x tÖÏÊefl
|\˜ì =∞e q[Ü«∞#QÆ~° ~åAÅ x~å‡}=∞x tÖÏÊefl |\˜ì
K≥ѨÊ=K«∞Û.
™œ=∞º<å^䌙êfiq∞ â◊H˜Î ã¨OѨ#∞fl_»∞. DÜ«∞# Éèí‰õΩÎÅ
H˘OQÆ∞|OQÍ~°O. ™êfiq∞"åi Z^Œ∞@ xÅ|_ç, ÉèíH˜Î`À U^≥·<å
HÀiHõ HÀ~°∞‰õΩx, ^•xx f~°Û=∞x PÅÜ«∞O K«∞@∂ì 9 =∂~°∞¡
„Ѩ^ŒH˜Δ}Å∞ KÕ¿ãÎ P HÀiHõÅ∞ `«Ñ¨ÊHõ f~°∞`åÜ«∞@! PÅÜ«∞
QÀ_»ÅÃÑ·#, q_ç ~åu ѨÅHõÅÃÑ·<å, J<ÕHõ `«q∞à◊–`≥Å∞QÆ∞
âßã¨<åÅ#∞ K«∂_»=K«∞Û. D âßã¨<åÅ∞ KÀà◊ K«„Hõ=iÎ "≥Ú^Œ\ ˜
‰õΩà’`«∞ÎOQÆ∞x HÍÅO #∞O_ç, =∞@¡ ~åAÅ HÍÅO =~°‰õÄ
L<åfl~Ú. D âßã¨<åÅ#∞ |\˜ì KÀà◊ K«„Hõ=iÎ D PÅÜ«∂xfl
20 ZHõ~åÅ ã¨÷ÅOÖ’ 180 ã¨ÎOÉèÏÅ ™êÜ«∞O`À xi‡Oz
™êfiq∞H˜ J<ÕHõ HÍ#∞Hõefl ã¨=∞iÊOz PÅÜ«∞=∞O^Œ∞ L`«û=
U~åÊ@∞¡ QÍqOKå_»∞. P `«~åfi`« HÍHõfÜ«∞ „Ѩ`åѨ~°∞„^Œ∞_»∞,
™êà◊√=#~°ã≤OǨï_»∞, NHõ$+¨‚^Õ~åÜ«∞Å∞, JK«∞º`«~åÜ«∞Å∞,
ã¨^•t=~åÜ«∞Å∞, =∞@¡ ~åAÅ∞ Z<Àfl =∞_»∞Å∞, =∂<åºÅ∞
ã¨=∞iÊOKå~°∞. `åà◊§áêHõ J#fl=∞Ü«∞º ã¨OH©~°Î#Ö’¡ ‰õÄ_® D
™êfiq∞ „Ѩ™êÎ=# KåÖÏ KÀ@¡ HõxÊã¨∞ÎOk.
„ѨHõ$u "≥·Ñ¨s`åºÅ =Å¡, =∞ǨÏ=∞‡nÜ«ÚÅ ^ŒO_»
Ü«∂„`«Å =Å¡, D PÅÜ«∞O `«# B#fl`åºxfl, ã¨OѨ^Œ#∞
HÀÖ’ÊQÍ, <å\˜ ^Œ`«Î =∞O_»ÖÏÅ HõÖˇHõì~°∞, ''^ä•=∞ãπ=∞„<À——,
PÅÜ«∂xfl H˘O`«=~°‰õÄ L^ŒúiOz<å, P `«~åfi`« Ü«∞^ä•qkèQÍ
H©Δ}^Œâ◊‰õΩ KÕ~°∞‰õΩOk. ѨÓ~°fiO PÅÜ«∂xH˜ "≥Å∞ѨŠDâß
#ºOÖ’ ÃÑ^ŒÌ HÀ<Õ~°∞ LO_Õk. Jk „Ѩã¨∞Î`«O tkäÅ"≥∞ÿ áÈQÍ
„Ѩ^è•<åÅÜ«∞=∞O^Œ∞ #∂`«#OQÍ xi‡Oz# HÀ<Õ\ ˜Ö’H˜ D
áê`« HÀ<Õ\ ˜ #∞Oz Q˘\ÏìÅ ^•fi~å h\˜x ã¨~°Ñ¶¨~å KÕã¨∂Î
L<åfl~°∞. D h\˜<Õ ™êfiq∞ Jaè¿+HÍxH˜ LѨÜ≥∂y™êÎ~°∞.
™œ=∞º<å^䌙êfiq∞H˜ „Ѩu U\Ï Pëê_è»=∂ã¨OÖ’ Ѩk ~ÀAÅ
áê@∞ u~°∞<åà◊√§ ZO`À "≥·Éèí=OQÍ [~°∞QÆ∞`å~Ú.
z~°∞#=Ùfi‰õΩ Y~°∞ÛÖË^Œ∞ 47
 P#O^ŒxÅÜ«∞O – âßã¨<åÅ∞
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O "≥Ú^Œ\˜ „áêHÍ~°OÖ’x L`«Î~° QÀ_»ÃÑ· L#fl
NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å âßã¨<åÅ∞
âßã¨# q=~°} – 1
„Ѩ^Õâ◊O : u~°∞=∞Å, K«O„^Œyi `åÅ∞HÍ, z`«∂Î~°∞lÖÏ¡, PO„^茄Ѩ^Õâò. (u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞
"≥Ú^Œ\ ˜ „áêHÍ~°OÖ’x L`«Î~° QÀ_»ÃÑ· L#fl âßã¨#O)
=Oâ◊O : q[Ü«∞#QÆ~° (`«∞à◊√=)
~åA : NHõõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞
HÍÅO : â◊Hõ ã¨O=`«û~°O 1434, POy~°ã¨ ã¨O=`«û~°O, 1513 Z._ç.
ÉèÏ+¨ =∞iÜ«Ú eÑ≤ : `≥Å∞QÆ∞
q+¨Ü«∞O : NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞ŠѨ@ìѨÙ~å}˜QÍÔ~·# u~°∞=∞Å^Õq u~°∞"≥OQÆà◊<å^äŒ∞x <≥·"Õ^•ºÅ
H˘~°‰õΩ |OQÍ~°∞y<≥fl =∞iÜ«Ú Ñ¨i=∞àÏÅ∞ÃÑ@∞ì@ÔH· |OQÍ~°∞ `«@ì#∞ HÍ#∞HõQÍ
WK≥Û#∞.
P^è•~°O : u.u.^Õ. âßã¨# ã¨OѨÙ@O–III, <≥O.51.
âßã¨# q=~°} – 2
„Ѩ^Õâ◊O : u~°∞=∞Å, K«O„^Œyi `åÅ∞HÍ, z`«∂Î~°∞lÖÏ¡, PO„^茄Ѩ^Õâò. (u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞
"≥Ú^Œ\ ˜ „áêHÍ~°OÖ’x L`«Î~° QÀ_»ÃÑ· L#fl âßã¨#O)
=Oâ◊O : q[Ü«∞#QÆ~° (`«∞à◊√=)
~åA : NHõõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞
HÍÅO : â◊Hõ ã¨O=`«û~°O 1435, N=ÚY ã¨O=`«û~°O, 1513 Z._ç.
ÉèÏ+¨ =∞iÜ«Ú eÑ≤ : `≥Å∞QÆ∞
q+¨Ü«∞O : NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞ u~°∞"≥OQÆà◊<å^äŒ∞x ^Œi≈OK«∞H˘x, J<ÕHõ qÅ∞"≥·# ~åà◊√¡ =∞iÜ«Ú
=Ú`åºÅ∞ á⁄ky# PÉèí~°}ÏÅ#∞ HÍ#∞HõQÍ ã¨=∞iÊOK≥#∞. D PÉèí~°}ÏÅ ¿Ñ~°¡#∞
"å\˜ ã¨OYº#∞ =∞iÜ«Ú "å\˜ |~°∞=Ù#∞ `≥Å∞ѨÙK«∞#flk.
P^è•~°O : u.u.^Õ. âßã¨# ã¨OѨÙ@O–III, <≥O.60.
 NѨ^ŒˆHo – 06 (#=O|~°∞–2009) x|O^èŒ#Å∞ :
q*Ë`Å« ∞ 1) JO^Œ~∂° NѨ^HˆŒ ox ѨÓiOK«=K«∞Û. XH˘¯Hõ¯~°∞
1) Ô~O\ÏÅ ã¨∞|ƒÅH˜Δ ‡, XH˘¯Hõ¯\˜ =∂„`«"Õ∞ ѨÓiOz ѨOáêe.
WO\˜ <≥O.23–31–13,
H˘=Ú‡"åi gkä, 2) ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõÖ’x ‰õÄѨ<£#∞ =∂„`«"Õ∞ Hõ`«Î
ã¨`«º<å~åÜ«∞} ѨÙ~°O (áÈãπì), iOz ѨOáêe, q_çQÍ ~åã≤ ѨOѨ‰õÄ_»^Œ∞.
q[Ü«∞"å_» – 520 011. 3) ÉÏÖòÃÑ<£`À<Õ Ñ¨ÓiOKåe.
2) \˜.P~ü. ÉÏÅHõ$ëê‚~å=Ù, 4) QÆ_»∞ÅÖ’ k^Œ∞ÌÉÏ@∞¡, H˘\˜ì"Õ`«Å∞ LO_»‰õÄ_»^Œ∞.
WO\˜ <≥O.75–6–20, 5) |Ǩï=∞u q+¨Ü«∞OÖ’ ZÖÏO\˜ ã≤á¶ê~°ã¨∞Å∞ JOw
„ѨHÍâ◊O #QÆ~ü, HõiOK«|_»=Ù.
™œ[#º Ǩã≤Ê@Öò q∞^≥ÌÃÑ·#, 6) „Ѩu<≥ÖÏ 25= `Õn ֒ѨÙQÍ Ñ¨ÓiOz# NѨ^ŒˆHox
~å[=∞O„_ç – 533 103, =∂ HÍ~åºÅÜ«∂xH˜ ѨOáêe.
`«∂~°∞ÊQÀ^•=i(lÖÏ¡).
7) D Ѩ^ŒˆHoÖ’ áêÖÁæ<Õ"å~°∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ‰õΩ K«O^•
3) Ñ≤.Ü«∞ãπ.P~ü.=¸iÎ, ^•~°∞Öˇ· LO>Ë g∞ K«O^•#O|~°∞`Àáê@∞ g∞ `«~°Ñ¨Ù#
301, t=^Œ∞~åæ Ô~ã≤_≥xû, `≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ#∞ Z=iH˜ ѨOáêeûOn ѨÓiÎ
4= Öˇ·#∞, z~°∞<å=∂#∞ `≥eÜ«∞*ËÜ«∂e.
Ü«∞ãπ.q.Ü«∞ãπ.HÍÅh,
QÆ∞O@∂~°∞ – 522 006. 8) ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Å∞ HÍx"å~°∞ ‰õÄ_® áêÖÁæ#
=K«∞Û.
ã¨Ô~·# ã¨=∂^è•<åÅ∞ ~åã≤#"å~°∞ : |Ǩï=∞u q=~åÅ∞ :
Ñ≤.Nx"åã¨~å=Ù (QÆ∞O`«HõÅ∞¡)† Z.\˜.Nx"åã¨<£ (J#O`«
ã¨iQÍ Ñ¨ÓiOz# "åiH˜ `≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi
ѨÙ~°O)† HÔ .Hõ$+¨=‚ ¸iÎ (Hõ_Ñ» )¨ † ã¨[Å˚ ~å=∞K«O„^ŒÜ∞« º (Ñ‘Ö~Ë ∞° )†
Ѩ„uHõ#∞ XHõ ã¨O=`«û~°Oáê@∞ Lz`«OQÍ JO^Œ
"≥·.q.~°=∞}~å=Ù (=∞zbѨ@ì}O)† JH˜ΔO`«Å ã¨Or=â◊~°‡ *Ë™êÎ=Ú. XHõ"Õà◊ XHõiHõ<åfl Z‰õΩ¯= =∞Ok ã¨iQÍ
(J#O`«Ñ¨Ù~°O)† l.q.ÉèÏ~°u (KÀ_»=~°O)† *ˇ.™êq„uâ◊~°‡ ѨÓi¿ãÎ ÖÏ@s ^•fi~å =ÚQÆ∞æix ZOÑ≤Hõ KÕã≤, "åiH˜
(J#O`«Ñ¨Ù~°O)† L"≥∞‡`«ÎÅ Nx"åã¨~å=Ù (ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞)† XHõ ã¨O=`«û~°O áê@∞ Ѩ„uHõ#∞ Lz`«OQÍ Ñ¨OѨÙ
*ˇ. ™ê„=∂[ºÅH˜Δ ‡ (u~°∞Ѩu)† "å~°}Ït "≥OHõ@Ѩ^•‡=u `å=Ú. q∞ye#"åi ¿Ñ~°¡#∞ ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’
(XOQÀÅ∞)† ÔH.u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ∞ (XOQÀÅ∞)† ZO.=Úx „ѨK«∞i™êÎ=Ú.
~°`«flO (<åÜ«Ú_»∞¿Ñ@)† ˆ~=Ó~°∞ K≥·`«#º Hõ$+¨‚=¸iÎ (<≥Å∂¡~°∞)† ѨÓiOz# NѨ^ŒˆHox ѨOѨ=Åã≤# z~°∞<å=∂ :
q.ã‘`åÅH˜Δ ‡ (ѨÙOQÆ#∂~°∞)† =ÚHͯ=∞Å "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°~å=Ù Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
(XOQÀÅ∞)† ÔH.t=<åˆQO„^Œ=∞‡ (XOQÀÅ∞)† QÆ∞O@∂i ™êO| ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O,
t=â◊~°‡ (^Œ∞à◊§)† Ü«∂`«yi ã¨`«ºNx"åãπ (HõtOHÀ@)† |O^• u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
Nx"åã¨~å=Ù (XOQÀÅ∞)† Ñ≤.P~ü.<åÜ«Ú_»∞ (u~°∞Ѩu)† K«^ŒÅ u.u.^Õ. =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞ „áêOQÆ}O,
"å_» HÍ"Õ∞â◊fii (XOQÀÅ∞). ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083.

[#=i, 2010 q^Œº =∞x+≤ rq`åxH˜ "≥Å∞QÆ∞ 49

 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç J_»¤O P^è•~åÅ∞
1 2 3 4 5
1) J#ã¨∂Ü«∞ Éèí~°Î. PÜ«∞# ã¨Ñ¨Î~°∞¬Ö’¡ XHõ_»∞ (2)
2) PHÍâ◊OÖ’ K«iOKÕ"å~°∞ (3)
4) Éèí~°`«∞x `«e¡ (2)
6 7
6) 'ã¨∞=∞f â◊`«HõO— Ѩ^ŒOÖ’ |∞kú? (2)
8 9 7) qiѨÙ+≤ÊOzOk – J<Õ Ñ¨^ŒOÖ’ â◊„`«∞=Ù J<Õ J~°÷O =KÕÛ
Ѩ^ŒO ^•y LOk (2)
10
10) [=∞^Œyfl =∞ǨÏi¬x K«OÑ≤# HõΔ„uÜ«Ú_»∞ (7)
11 12 13) |Å=Ú (2)
13 14 15 15) ^Õ=Ù_ç =∂Ǩ`出xfl WÖÏ Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞ (2)
16) `«q∞à◊ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’ 'N— JO>Ë (2)
17) ^Œ=∞Ü«∞Ou Éèí~°Î (3)
16 17 18 18) WkHÍx "å_»∞ "≥∂HõΔQÍq∞ HÍÖË_»∞ (2)
xÅ∞=Ù
1) ã¨∞Éèí„^•~°∞˚#∞Å ‰õΩ=∂~°∞_»∞ (4)
3) Hõ$`«ÜÚ« QÍ# ^ŒO_»hu „Ѩ=~°‰Î Ωõ _»Q∞Æ =∞#∞=Ù#‰õΩ [xOz#
NѨ ^ ŒˆHo – 08
x~°fiǨÏ} : PKå~°º N=`«û, HõOH˜áê_»∞
„Ѩ*Ïx Ü«∞#∞"åx Ѩل`«∞_»∞. WHΔÍfi‰õΩx `«O„_ç (3)
5) q+¨"≥·^ŒºO `≥eã≤# „ÉÏǨχ}∞_»∞ ѨsH˜Δ`«∞Î#∞ ~°H˜ΔOK«∞^•=∞x
"≥_»∞`«∂O_»QÍ `«HõΔ‰õΩ_»∞ J_»¤yOz "≥#Hõ‰õΩ Ñ¨OÑ≤OKå_»∞.
J`«_»∞ Z=~°∞ (4)
8) Éèí~°Î =∞iÜ«Ú H˘_»∞‰õΩÅ∞ ÖËx ¢ã‘Îx WÖÏ JO\Ï~°∞ (3)
1) ѨÓiOz# "åi ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ :
9) q<åÜ«∞HõK«qu ~ÀA# UHõqOâ◊u Ѩ„`åÖ’¡ XHõ>ˇÿ#
............................................................ QÆ<Õfl~°∞#∞ ã¨O㨯 $`«OÖ’ WÖÏ JO\Ï~°∞ (3)
............................................................ 11) „ѨǨ¡^Œ∞x `«e¡ (4)
............................................................ 12) =∂sK«∞x ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ~å=}Ïã¨∞~°∞xH˜ q∞„`«∞_»∞. (4)
............................................................
14) u~°∞=∞ÅÖ’ Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨=∞iÊOKÕq (3)
............................................................
:: NѨ^ŒˆHo–06 (#=O|~°∞,09) ã¨=∂^è•<åÅ∞ ::
2) g∞~°∞ ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Öˇ·`Õ? 1P HÍ 2 â◊ ~å 3 A 4Hõ$ +¨μ‚ _»∞
J) K«O^• #O|~°∞ : .................................. #O x #∞fl +¨‚
P) g∞ |^Œ∞Å∞ =∞Ô~=iÔH·<å Ѩ„uHõ ѨOѨQÀi`Õ "åi 5 6 7 8
^Œ â◊ âß áê Å∞ ~å Hõ
ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ : ................................. 9 10
x „Ѩ Å∞ x =∞
............................................................ 11 12
............................................................ Å = }∞ _»∞ â◊ ‰õΩO `« Å
13
............................................................ Ü«∞ u q [O A
14 15 16
............................................................ =Ú ^Œ∞Ì âß ^Œfi ÅO HÍ _»∞
17 18
............................................................ "Õ `«¯ #
19 20
q Hõ @ Hõ q QÆ ~° à◊O
 u~°∞Kå#∂~°∞ N Ѩ^•‡=f J=∞‡"åi HÍiÎHõ „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞
u~°∞Kå#∂~°∞ N Ѩ^•‡=f J=∞‡"åi HÍiÎHõ „|Ǩϟ‡`«û
"åÅ∞ 12–11–2009 #∞O_ç 21–11–2009 =~°‰Ωõ JOQÆ~O° QÆ
"≥·Éèí=OQÍ [iQÍ~Ú.
u~°∞Kå#∂~°∞ J=∞‡"åi HÍiÎHõ „|Ǩϟ‡`«û"åÖ’¡
ÉèÏQÆOQÍ 13–11–2009# ^èŒfi*Ï~ÀǨÏ} HÍ~°º„Hõ=∞O "≥·Éèí
=OQÍ [iyOk. J^Õ~ÀA ~å„u z#flâı+¨"åǨÏ#OÃÑ· J=∞‡
"å~°∞ Hõ$+¨μ‚_ç J=`å~°OÖ’ u~°∞=∂_»g^äŒ∞Ö’¡ Tˆ~QÆ∞`«∂ Éèí‰õΩÎ
ʼnõΩ Hõ#∞qO^Œ∞KÕâß~°∞. Ô~O_À~ÀA J=∞‡"åiH˜ ÃÑ^ŒÌâı+¨
"åǨÏ#O, ǨÏOã¨"åǨÏ# ¿ã=Å∞ [iQÍ~Ú. =¸_À~ÀA J=∞‡
"å~°∞ L^ŒÜ«∞O =Ú`«ºÑ¨ÙѨOki "åǨÏ#OÖ’#∂, J^Õ ~ÀA
™êÜ«∞O„`«O ã≤OǨÏ"åǨÏ#O g∞^Œ
Tˆ~y Éèí‰õΩÎÅ#∞ Pj~°fikOKå~°∞.
HõÅÊ=$HõΔ "åǨÏ#O : u~°∞Kå#∂~°∞ HÍiÎHõ„|Ǩϟ‡`«û"åÖ’¡
ÉèÏQÆOQÍ <åÅ∞QÀ ~ÀA 16–11–2009 JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ HõÅÊ
=$HõΔ"åǨÏ#OÃÑ· zkfiÖÏã¨OQÍ Tˆ~QÍ~°∞. WO^Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ
~åAʼnõΩ ~å*ˇ·# ~å[QÀáêÅ∞x J=`å~°O`À J=∞‡"å~°∞ =„[
"≥·_»∂~åºÅ#∞ ^èŒiOz HõÅÊ=$HõΔ "åǨÏ#OÃÑ· `Õ*’ q~å[
=∂#OQÍ u~°∞=∂_» g^äŒ∞ÅÖ’ qǨÏiOKå~°∞.
ǨÏ#∞=∞O`« "åǨÏ#O : J^Õ~ÀA ™êÜ«∞O„`«O J=∞‡"å~°∞
~å=Úx J=`å~°OÖ’ ǨÏ#∞=∞^•fiǨÏ#OÃÑ· Tˆ~QÍ~°∞. =„[
"≥_· ∂» ~°º =∂}˜Hºõ PÉè~í }° ÏÅ`À, Ѩ@∞ìÑ`‘ åO|~åÅ`À qâı+O¨ QÍ
JÅOHõiOKå~°∞. HÀ^ŒO_»~å=Úx J=`å~°OÖ’ ǨÏ#∞=∞
^•fiǨÏ#OÃÑ· Pã‘#∞~åÖˇ·# J=∞‡"å~°∞ u~°∞=∂_»g^äŒ∞Ö’¡
ÉèíHõÎ[<åxH˜ ^Œ~°≈#ÉèÏQͺxfl HõeÊOKå~°∞.
[QÆ<À‡Ç≤Ïh J=`å~°O : HÍiÎHõ „|Ǩϟ‡`«û"åÖ’¡ S^À ~ÀA
(17–11–2009) L^ŒÜ«∞O Ѩ^•‡=f J=∞‡"å~°∞ ѨšH˜Ö’
[QÆ<À‡Ç≤Ïx J=`å~°OÖ’ Tˆ~QÆ∞`«∂ Éèí‰õΩÎʼnõΩ k=º^Œ~°≈#O
„Ѩ™êkOKå~°∞. J^Õ~ÀA ~å„u J=∞‡"å~°∞ QÆ["åǨÏ#OÃÑ·
u~°∞=∂_» g^äŒ∞ÅÖ’ Tˆ~y, Éèí‰õΩÎÅ "≥Ú~°Å#∞ PÅH˜OKå~°∞.
ã¨~fi° Éè∂í áêÅ "åǨÏ#O : P~°= ~ÀA (18–11–2009) Éè‰í Ωõ ÅÎ
H˘OQÆ∞|OQÍ~°O J~Ú# JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ ã¨~°fiÉèí∂áêÅ "åǨÏ
#OÃÑ· Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ Hõ#∞qO^Œ∞ KÕâß~°∞. ã¨∞„ѨÉÏè `«¿ã=`À J~°Û‰õΩÅ∞
[#=i, 2010
J=∞‡"åix "Õ∞ÖÁ¯eÑ≤ x`åº~°Û#, ѨÓ*Ï HÍ~°º„Hõ=∂Å∞
x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞.
ã¨fi~°‚~°^äŒ qǨ~°O : J^Õ~ÀA ™êÜ«∞O„`«O Ѩ^•‡=u^Õq
ã¨fi~°‚~°^äŒOÖ’ Éèí‰õΩÎÅ#∞ Hõ\ÏH˜ΔOKå~°∞. J~°Û‰õΩÅ∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨
<å=∂~°Û#, x`åº~°Û# ѨÓ[Å J#O`«~°O "åǨÏ#=∞O_»áêxH˜
J=∞‡"åix fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞.
QÆ~°∞_»"åǨÏ#O : J^Õ~ÀA ~å„u QÆ~°∞_»"åǨÏ#OÃÑ· =∞Ǩq+¨μ‚
ã¨fi~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞ qǨÏiOz# Ѩ^•‡=f^ÕqH˜ ÉèíHõÎ[# HÀ\˜
Hõ~∂° Ê~° h~å[<åÅiÊOKå~°∞. "åǨÏ#
=∞O_» á ê#∞flOz J=∞‡"å~° ∞
|Ü«∞@‰õΩ ~åQÍ<Õ "Õ^Œ=∞O„`ÀKåÛ
~°}Å`À, Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ QÀqO^Œ<å=∞ ã¨OH©~#ΰ
Å`À ™êfiQÆ`«O ѨeHÍ~°∞.
ã¨∂~°º„ѨÉèí "åǨÏ#O: HÍiÎHõ „|Ǩϟ‡`«û"åÅÖ’ ÉèÏQÆOQÍ U_»=
~ÀA (19–11–2009) L^ŒÜ∞« O <å~åÜ«∞}∞_ç J=`å~°OÖ’
J=∞‡"å~°∞ u~°∞=∂_» g^äŒ∞ÅÖ’ Tˆ~QÍ~°∞.
K«O„^Œ„ѨÉèí "åǨÏ#O : J^Õ~ÀA ~å„u, ǨÏ∏Ü«∞ÖÁeH˜OKÕ
z~°∞QÍÅ∞Å =∞^茺 K«O„^Œ„ѨÉèí "åǨÏ#OÃÑ· J=∞‡"å~°∞ PÅÜ«∞
u~°∞=∂_» g^äŒ∞ÅÖ’ â’ÉèÏÜ«∞=∂#OQÍ qǨÏiOKå~°∞. "≥#fl
^˘OyeOKÕ zxflHõ$+¨μ‚_ç J=`å~°OÖ’ Ѩ^•‡=u J=∞‡"å~°∞
Tˆ~QÆ∞`«∂ Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨=∞iÊOKÕ =∞OQÆà◊Ǩ~°`«∞Å#∞ ã‘fiHõ
iOKå~°∞.
Zxq∞^Œ=~ÀA 20–11–2009# L^ŒÜ«∞O ~°^äÀ
`«û=O, ™êÜ«∞OHÍÅO Jâ◊fi"åǨÏ#¿ã= [iQÍ~Ú. „|Ǩϟ‡`«û
"åÅÖ’ ÉèÏQÆOQÍ `˘q∞‡^Œ=~ÀA L^ŒÜ«∞O ѨšH˜ L`«û=O
[iyOk. J^Õ~ÀA =∞^蕺ǨÏflO 12.10 xIIʼnõΩ ‰õΩOÉèí
ÅQÆflOÖ’ J=∞‡"åiH˜ ѨOK«g∞ f~°÷O`À „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞
Ѩiã¨=∂ѨÎ=∞Ü«∂º~Ú.
HÍiÎHõ „|Ǩϟ‡`«û"åÅ ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ u~°∞Kå#∂~°∞Ö’x
J=∞‡"åi P™ê÷#=∞O_»Ñ¨OÖ’ =∞iÜ«Ú u~°∞ѨuÖ’x =∞ǨÏu
ã¨ÉèÏ=∞Ok~°OÖ’ [iy# qq^èŒ ™êO㨯 $uHõ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞
Éèí‰õΩÎÅ#∞ qâı+¨OQÍ PHõ@∞ì‰õΩ<åfl~Ú.
¿ãflǨÏO h_»xKÕÛ K«Å¡x K≥@∞ì 51
 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu

"≥∂ã¨áÈHõO_ç !
=∞# ~å¢+¨ìOÖ’x H˘xfl #QÆ~åÅÖ’
H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ J#kèHÍiHõOQÍ
ã¨ Ñ ¨ Î y i
(P^蕺u‡Hõ =∂ã¨Ñ¨„uHõ)
ã¨Ñy Ψ i =∂ã¨Ñ„¨uHõ‰Ωõ
K«O^•Å ~°∂ѨOÖ’
K«O ^• #"≥∂^Œ∞ Ѩ`
„ « =Ú JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~°x,
1. ¿Ñ~°∞ =∞iÜ«Ú z~°∞<å=∂ : `«^•Ìfi~å N"åi ^Œ~°≈#O KÕ~Ú™êÎ=∞x,
#q∞‡ã¨∞Î<åfl~°x `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
(q_ç q_ç JHõΔ~åÅÖ’ „"åÜ«∞O_ç
=∞iÜ«Ú Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨ÊHõ „"åÜ«∞O_ç) JÖÏO\˜ "åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
ã¨Ñ¨Îyi K««O^•‰õΩ, N"åi ^Œ~°≈<åxH˜
„Ѩ™ê^•Å‰õΩ ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞.
(Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨Êx ã¨i) K«O^• g∞~°∞ <Õ~°∞QÍ
2. HÍ=Åã≤# ÉèÏ+¨ : `≥ Å ∞QÆ ∞ `« q ∞à◊ O ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi,
Hõ # fl_» O Ç≤ Ï On WOw¡ + ¨ μ u.u.^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu——
"åiH˜ ѨOÑ≤OKåe. (ÖË^•)
3. ã¨O=`«û~°/rq`« K«O^• : ~°∂. 60/– ~°∂. 500/– u~°∞ѨuÖ’x Nx"åã¨O Ü«∂„u‰õΩÅ
4. K«O^• ѨÙ#~°∞^Œú~°} : =ã¨u ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’
(J) K«O^• <≥O|~°∞ : ‰õÄ_® K«O^• Hõ@ì=K«∞Û.
(P) ÉèÏ+¨ : ã¨Ñ¨ÎyiH˜ K«O^•Å∞ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ
^Õ=™ê÷#O |Ü«∞\˜ =º‰õΩÎÅ#∞
5. K≥e¡Oz# "≥Ú`«ÎO : Z=ih xÜ«∞q∞OK«ÖË^Œ∞.
6. K≥e¡Oz# q^èŒO : JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ K≥eO¡ K«HOõ _ç!
_ç._ç.<≥O. / ¿Ñ P~°¤~°∞ : `Õk : "åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç!!
ã¨O„ѨkOK«O_ç...!
„Ѩ^Õâ◊=Ú : ã¨Ñ¨Îyi K«O^•Å qKå~°}‰õΩ
`Õk : K«O^•^•~°∞x ã¨O`«Hõ=Ú 0877 – 2264359
0877 – 2264543
ã¨Ñ¨Îyi ã¨O=`«û~° K«O^• ~°∂.60/–, rq`« K«O^• ~°∂.500/–Å∞† _ç._ç.x 'pѶπ Z_ç@~ü, 'ã¨Ñ¨Îyi—, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu— "åi
¿Ñ~°∞# fÜ«∂e.
ã¨ÑÎ̈yi K«O^•^•~°∞Å∞QÍ KÕ~^° ÅŒ K«∞H˘#fl"å~°∞/ `«=∞ K«O^•#∞ ѨÙ#~°∞^Œiú OK«∞HÀ^ÅŒ z#"å~°∞ D ‰õÄѨ#∞Ö’ QÍx ÖËHõ `≥ÅH¡ Íy`«=ÚÖ’QÍx
ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl q^èŒ=ÚQÍ q=~°=ÚÅ∞ „"åã≤ ѨOѨK«∞Û#∞. „H˜O^Œ „ѨK«∞iOz# z~°∞<å=∂#∞ =∂„`«"Õ∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç. u.u.^Õ
ã¨Oáê^ŒHõ HÍ~åºÅÜ«∞O, u~°∞ѨuH˜ `«Ñ¨Ê g∞~°∞ Z=i ^ŒQÆæ~° _»|∞ƒÅ∞ Hõ\˜ì "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
=∞xP~°¤~°∞ ѨOѨÙ"å~°∞ JO^Œ∞Ö’<Õ g∞ Ü≥ÚHõ¯ K«O^•q=~°=ÚÅ∞ „"åã≤ D „H˜Ok z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨OѨ=ÅÜ«Ú#∞.
=∂ z~°∞<å=∂ ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O, \˜.\˜._ç.„ÃÑãπ HÍOáœO_£, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083——.

Edited and published on behalf of T.T. Devasthanams by C. Saila Kumar, M.A., Chief Editor, T.T.D. and
printed at T.T.D. Press by V. Sambasiva Rao, D.P.T., Manager, T.T.D. Press, Tirupati - 517 083.
~år= <Õ„`åÜ«∞ ~åѶ¨∞"åÜ«∞ #"≥∂
™œ[#º xÅÜ«∂Ü«∞ *Ï#H©âßÜ«∞
^Œâ◊~°^äŒ`«#∂*ÏÜ«∞ `å@Hõ ^Œ=∞<åÜ«∞
‰õΩtHõ ã¨OÉèí= Ü«∞[˝QÀѨ<åÜ«∞
Ѩâ◊√Ѩu =∞Ǩ^èŒ#∞~°ƒùO[<åÜ«∞ #"≥∂
qâ◊^Œ ÉèÏ~°æ= ~å=∞ q[Ü«∞Hõ~°}ÏÜ«∞
Éèíi`«^èŒ~å‡Ü«∞ â◊¥~°Ê}MÏOQÆ Ç¨Ï~°}ÏÜ«∞
Y~°^Œ∂+¨}Ïk iѨ٠YO_»<åÜ«∞
`«~°}˜ã¨OÉèí=Ãã·#º ^ŒHõΔHÍÜ«∞ #"≥∂
x~°∞Ѩ=∞ =∞Ǩ"åikè|O^èŒ<åÜ«∞
ǨÏ`«~å=}ÏÜ«∞ ã¨OÜ«∞q∞<å^äŒ =~°^•Ü«∞
J`«∞e`« JÜ≥∂^蕺 ѨÙ~åkèáêÜ«∞
Ç≤Ï`«Hõ~° N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~åÜ«∞ #"≥∂
q`«`« "åqeáê\˜ g~°~å=∂Ü«∞ (2 – 273)
`å=∞~°™ê‰õΩΔ _≥#· ~°ÑÚ¨¶ ~å=Úx K«i„`«#∞ J#fl=∞Ü«∞º ÃÑ·
ã¨OH©~°Î#Ö’ H©iÎOKå_»∞. ~å=∂Ü«∞}O "≥Ú`«ÎO D ã¨OH©~°Î#Ö’
Pq+¨¯ $`«"∞≥ Oÿ k.
"åqeáê\˜ (z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡Ö’x "åÜ«∞ÖÏÊ_»∞) HÀ^ŒO_»
~å=Úx J#fl=∞Ü«∞º ÃÑ· w`«OÖ’ ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞. WHõ¯_ç ~å=Úx
^Œi≈Oz J#fl=∞Ü«∞º J<ÕHõ ã¨OH©~°Î#Å∞ ~åâß_»∞.
"åqeáê\˜ ~å=ÚxH˜, N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_çH˜ JÉèË^ŒO
`≥Å∞Ê`«∂ áê_ç# w`«q∞k.
 U„Ñ≤Öò ѨO_»∞QÆÅ∞
áê~î°‰õΩʼnõΩ, ~°K«~Ú`«Å‰õΩ, 28 – <åQÆ∞ÖÏѨÙ~°O N "Õ^Œ<å~åÜ«∞}
U[O@¡‰õΩ, âı„Ü≥∂aèÖÏ+¨μʼnõΩ, JO^ŒiH©
™êfiq∞ „ÉǨϟ‡`«û"åÅ∞ „áê~°OÉèíO
`≥Å∞QÆ∞ #∂`«# ã¨O=`«û~åk
LQÍk   N~å=∞#=q∞ P`«‡ãO¨ `«$Ñ≤Î
â◊√ÉèÏHÍOHõΔÅ∞ ã¨ÑyΨ i _çÃãO|~°∞ ã¨OzHõ P^ŒºO`«O
=∞=∞‡efl P‰õ @ ∞ì ‰ õ Ω Ok. =ÚYz„`« O
Nx"åã¨∞x Hõ~°∞}ÏHõ\ÏHõΔgHõΔ}ÏÅ∞ "≥Ú^ŒÅ∞‰õΩx "å~åÎÅǨÏi =~°‰õΩ JHõΔ~°O
JO^ŒiÃÑ· „Ѩã¨iOKåÅx,
JO^ŒiH© P ^Õ=^Õ=Ù_»∞ PÜ«Ú~å~ÀQƺ Sâ◊fi~åºÅ∞ =^ŒÅ‰õΩO_® K«kq ã¨O`À+≤OKåO.
„Ѩ™êkOKåÅx „áêi÷ã¨∂Î...... =∞^茺¿ÑrÖ’¡ "Õã≤# áê~°÷™ê~°kä
㨈~fi[<å ã¨∞ûd<À Éèí=O`«∞ KèåÜ«∂z„`«O ^•K«∞HÀ^ŒQÆæk. "庙êÅ∞
ã¨ÑÎ̈yi P`«‡ã¨O`«$Ñ≤xÎ Hõeãæ ∞¨ <Î åfl~Ú.
=∞Ǩâ◊Ü«∂ ! – =Hõ¯ÅQÆ_¤» ã¨∂~°º„ѨHÍâ◊~å=Ù,
[#=i ã¨OzHõ 3= Hõ=~°∞Ö’ =~°‚z„`«O "ÕÜ«∞_»O ÉÏQÆ∞Ok. "åºYº JO`« #~°û~å=Ù¿Ñ@.
`«‰õΩ¯=QÍ "ÕÜ«∞_»O ÉÏQÍÖË^Œ∞. ѨÓiÎ áê~î°O "ÕÜ«∞HõáÈ=_»O Ug∞ ÉÏQÍÖË^Œ∞.
áê@|>ËìHõ^• Ѩ@O? ã¨OH©~°Î# ѨÓiÎQÍ "Õ¿ãÎ ^•x ™ê~åOâßxfl ZÖÏ ZO`«QÍ
^èŒ#º"å^•Å∞...!!
z„`«HÍ~°∞_»∞ z„fHõiOK«QÆeQÍ_À `≥Å∞ã¨∞ÎOk. „Ѩu<≥ÖÏ ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’x
Jxfl "庙êÅ∞ ÉÏQÆ∞O@∞<åfl~Ú.
=∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ "≥Ú=fi =$ëê„kѨuQÍ~°∞ ÉÏǨï^•#k Xi™êûÖ’ XHõ
=ÚYºOQÍ L+¨N ÉèÏ~°`«O KåÖÏ ÉÏQÆ∞O
H˘O_»"åQÆ∞, =∞Ǩ#kÖ’ HõÅ∞ã¨∞ÎO^Œ@ Jx „"åÜ«∞QÍ (ѨÙ@–16), #O^ŒÅ∂~°∞
@∞#flk. WHõ =~°‚z„`åÅ∞ ǨÏ$^ŒÜ«∂xfl
„ѨHõ¯# K≥ÜÕ∞º~°∞QÍ „Ѩã≤^Œúg∞ ÉÏǨï^Œ Jx Ñ≤.Hõ$+¨‚=¸iÎ „"åâß~°∞(ѨÙ@–45).
ǨÏ`«∞ΉõΩ<Õ@@∞¡ L<åfl~Ú. =Ú#∞‡O^Œ∞
nxx ã¨=∞#fiÜ«∞ Ѩ~°K«=Åã≤# ÉÏ^茺`« ã¨Oáê^Œ‰õΩÖˇ·# g∞k.
ã¨Ñ¨ÎyiÖ’ =∞ixfl ji¬HõÅ∞ "≥Å∞=iOK«
JK«∞Û`«Ñ¨CÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞#flq. Wq =∂=¸Å∞ q+¨Ü«∂Öˇ·`Õ Ñ¨iî`«Å∞ QÆÅ~°∞. PHõ~°¬}©Ü«∞OQÍ Ñ¨„uHõ `≥ã¨∞Î
ã¨~°∞ÌHÀQÆÅ~°∞. ™êOˆHuHõ q+¨Ü«∂Öˇ·`Õ uHõ=∞Hõ ÃÑ\˜ì™êÎ~Ú. L^•Ç¨Ï~°} : 42= #flO^Œ∞‰õΩ Ü«∂[=∂<åºxH˜ ^è#Œ º"å^•Å∞.
ѨÙ@ "≥Ú^Œ\ ˜ HÍÅO, "≥Ú^Œ\ ˜ ¿Ñ~å 16 ѨOH˜Î âß.â◊.820(„H©.â◊.820) Jx – ѨÖÏ¡. ã¨∞+¨‡, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞
LO_»@O. =∞~˘Hõ q+¨Ü∞« O `«q∞à◊OÖ’ 'é]— LO>Ë `≥Å∞QÆ∞Ö’ '„@— J<Õ „"åÜ«∂e.
XHõ@= ¿Ñr ã¨OH©~°Î#Ö’ Ô~O_»= ѨOH˜ÎÖ’ `«Ñ¨C. K«∂_ç‰õΩ_»∞`«<åKåi Jx PÖ’zOѨ*™Ë ÈÎOk
LO_®e. – q.U.ÔH.~°OQÍ~å=Ù, K≥<≥·fl. ã¨Ñ¨Îyi ã¨OzHõÖ’ „Ѩu<≥ÖÏ "≥Å∞
=_»∞`«∞#fl ã¨Oáê^ŒH©Ü«∂Å∞ =∞=∞‡efl
ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ Ѩ@¡ g∞‰õΩ#fl Jaè=∂<åxH˜, „â◊^Œú‰õΩ Hõ$`«[˝`«Å∞. =~°‚
PÖ’zOѨ*Ëã¨∞Î<åfl~Ú. qâı¡+¨} J~°÷=O
z„`åxH˜ ã¨O|OkèOz ã¨OH©~°Î#, `å`«Ê~°ºO ѨÓiÎQÍ "ÕÜ«∞_®xH˜ ã¨÷ÅO KåÅ^Œ∞.
`«OQÍ, Bz`«º=O`«OQÍ LO\’Ok.
ÖË^• z#fl z#fl JHõΔ~åÅÖ’ "ÕÜ«∂e. Wk áê~î°‰õΩʼnõΩ W|ƒOk Hõeæã¨∞ÎOk. – [Ü«∞^Õ"£, [QÆæO¿Ñ@.
J~Ú<å =ÚO^Œ∞ =ÚO^Œ∞ g∞ ã¨∂K«#Å∞ `«Ñ¨ÊHõ ѨiQÆ}#Ö’H˜ fã¨∞‰õΩO\ÏO.
ÉÏǨï^•#k q+¨Ü«∞OÖ’ Ô~O_»∞ Jaè„áêÜ«∂Å∞ L#flѨÊ\˜H© g∞
ã¨O^ÕÇ¨ xfl "≥Ú=fi =$ëê„kѨuQÍiH˜ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ <Î åflO. ~åÉ’ÜÕ∞ ã¨OzHõÖ’¡ JK«∞Û
`«Ñ¨CÅ∞ ÖˉõΩO_® Hõ$+≤ KÕ™êÎO. – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞
"ÕOHõ\Ï„k ã¨=∞O ™ê÷#O „|Ǩ‡O_Õ <åã≤Î H˜OK«#,
"ÕOHõ>Ëâ◊ ã¨"≥∂ ^Õ"À # Éèí∂`À # Éèíq+¨ºu. ã¨ÑÎ̈yi
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ ã¨z„`« =∂ã¨Ñ¨„uHõ
ã¨OѨÙ\˜ : 40 =∂iÛ, 2010 ã¨OzHõ : 10
„Ѩ`ÕºHõ "庙êÅ∞
K≥·`«#º „ã¨=Ou – LQÍk _®II Ѩ~°=ã¨∞Î Hõ=∞Å 5
J#fl=∞Ü«∞º–N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° `«`«Î fiO _®II ÔH. <åQÆÉèí∂+¨}O 7
q+¨μ‚=∂Ü«∂ qÖÏã¨O _®II "≥Ú=fi Åe`«‰õΩ=∂i 17
=∞`åûº=`å~° qt+¨ì`« Ñ≤. N"å}˜ 20
ã¨O^ÕǨÅ∞ – ã¨=∂^è•<åÅ∞ "≥Ú=fi =$ëê„kѨu 15
~åtѶ¨ÖÏÅ∞ *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡ 37
^è•~å"åÇ≤ÏHõÅ∞
ÉèÏ~°`«O L+¨N 11
u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O _®II ÔH. ~å=∞Hõ$+¨‚ 40
QÆ$ǨÏÅH˜;
N =∞ǨÅ” Pq~åƒù=O _®II _ç. L^ŒÜ«∞‰õΩ=∂i 9
ÉÏÅ"å‰õΩ¯
u~°∞Ѩu N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ P~ü. #=ºN 23
JHõ~Δ å=∞$`«O
`≥~°fÜ«∞QÆ~å^• _®IIѨq∞_çHÍÅfi K≥OK«∞ã¨∞|ƒÜ«∞º 29
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° bÅÅ∞
H˘OQÆ∞|OQÍ~°O ‰õΩ=∂i ZO. =∞O_À^Œi 32
PѨ^Œ"≥Ú‰õΩ¯Å"å_»∞ Zãπ. z#<å~åÜ«∞}~å=Ù 32
=∞# ^Õ"åÅÜ«∂Å∞
áê~°÷™ê~°kä PÅÜ«∞O, K≥<≥·fl Ñ≤. Hõ$+¨‚=¸iÎ 45
Jq"ÕH˜`À K≥eq∞HõO>Ë, ÉÏÅ„Ñɨ ’^èOŒ
q"ÕH˜`À q~À^èŒO "Õ∞Å∞. N~å=∞Hõ^äŒ "≥·. Ô~_ç¤~°"Õ∞+π ÉÏ|∞ 48

Q“~°= ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ : =ÚY z„`«O : q=~åʼnõΩ :

S."≥·.P~ü. Hõ$ëê‚~å=Ù, S.U.Zãπ.,
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u.u.^Õ.
„ѨK«∞~°}Hõ~°Î – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
ã≤. ⋷ʼnõΩ=∂~ü, ZO.U.
LѨ–ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
_®II ÔH. ~å^è•~°=∞}
=Ú„^•Ñ¨‰õΩ_»∞ :
q. ™êO|t=~å=Ù, _ç.Ñ≤.\˜.,
"Õ∞<Õ[~°∞, =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞O, u.u.^Õ.
_ç.\˜.Ñ≤. :
„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ "åi HÍ~åºÅÜ«∞O, u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O QÍx "å\˜H˜ ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOK«~°∞.
u.u.^Õ., u~°∞Ѩu
N HÀ^ŒO_»~å=∞™êfiq∞ (u~°∞=∞Å N"åi PÅÜ«∞O) Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
ã¨Ñ¨Îyi, u.u.^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
z=i ѨÙ@ : u~°∞Ѩu – 517 083,
u~°∞Ѩu NHÀ^ŒO_»~å=∂ÅÜ«∞O á¶È#∞ : 0877–2264543
q_ç „Ñ¨u –– ~°∂. 5–00
D ã¨OzHõÖ’x ~°K«~Ú`«Å Jaè„áêÜ«∂Å∞ =ºH˜ÎQÆ`«"≥∞ÿ#q. ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 60–00
„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ QÍx, rq`« K«O^•–– ~°∂. 500–00
q^ÕâßʼnõΩ
ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 850–00
 J~°∞^≥·# Q“~°=O
ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $uH˜ "Õ^•Å∞ Ѩ@∞ìQ˘=∞‡Å∞. "Õ^•Å∞ q*Ï˝#ã¨~°fi™êfiÅ∞. P~°¬ã¨O㨯 $u "Õ^Œ
„Ѩuáêk`«"≥∞ÿ#^Õ. ÉèÏ~°fÜ«∞ r=#q^è•<åxfl =∞Ǩϟ#fl`«OQÍ ~°∂á⁄OkOzOk "Õ^ŒO.
P^è∞Œ xHõ <åQÆiHõ`å „Ñ¨ÉOíè [<åxH˜ D „áêp# ã¨O㨯 $u ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å∞ Jhfl ~Ô Ñ¨~Ô Ñ¨ÖÏ_»∞`«∞<åfl~Ú.
XHõ *Ïu `«##∞ `å#∞ ã¨O~°H˜ΔOK«∞HÀ_®xH˜ „áê}„Ѩ^Œ"≥∞ÿ# „áêp# "åV‡Ü«∂xfl HÍáê_»∞HÀ"åeû# J=ã¨~°O
ZO`≥·<å LOk. "åºáê~°q^Œº Ѩi"åºÑ≤Îã¨∞Î#fl <ÕѨ^䌺OÖ’ ™êOˆHuHõ Ѩi*Ï˝#OѨ@¡ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl "åº"≥∂ǨÏO`À
"Õ^Œq^ŒºÑ¨@¡ P^Œ~°}`«QÆ∞æ`ÀOk. D Ѩiã≤÷ux ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩx ^è•i‡Hõ ã¨Oã¨÷ÅÖ’ J„QÆQÍq∞QÍ xÅz#
u.u.^Õ=™ê÷#O "Õ^ŒÑ¨i~°HõΔ}‰õΩ HõOHõ}O Hõ@∞ì‰õΩOk. „â◊√`«∞Å∞, Jáœ~°∞¿+Ü«∂ÖË J~Ú<å, ѨÙ~°∞+¨„Ѩܫ∞`«flO
ÖËx^Õ "å\˜x „ѨKå~°O KÕÜ«∞ÖËO. "Õ^ŒÑ¨O_ç`«∞Å∞ D „ѨKå~° L^Œº=∞OÖ’ =ÚYºHÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞. "≥·^ŒºxѨÙ}∞Å∞
J~Ú<å, "Õ^ŒÑ¨O_ç`«∞Öˇ·<å, Ѷ¨∞<åáê~î°∞Öˇ·<å, J=`å~° ѨÙ~°∞+¨μÖˇ·<å âßs~°Hõ ^èŒ~å‡Å#∞ JkèQÆq∞OK«_»O
Jã¨OÉèí=O. 'j~°º`Õ Wu â◊s~°ó— J#fl@∞ì â◊s~°O #tOzfˆ~^Õ J~Ú<å =Ü≥∂=$^Œ∞úÖˇ·# "Õ^ŒÑ¨O_ç`«∞Å#∞,
"åiH˜ ã¨O„Hõq∞OKÕ "åº^èŒ∞Å#∞O_ç ~°H˜ΔOK«∞HÀ"åeû# ^èŒ~°‡O ^è•i‡Hõã¨Oã¨÷Å <≥·uHõÉÏ^茺`«.
D <ÕѨ^䌺OÖ’ u.u.^Õ. áêÅHõ=∞O_»e 'ã¨OÉèÏ=# 㑯=Ú— ¿Ñ~°∞`À 70 ã¨OII =Ü«∞ã¨∞¯Öˇ·# "Õ^Œâߢã¨Î
ѨO_ç`«∞ʼnõΩ ã¨OÉèÏ=# Ѩ^äŒHÍxfl „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\˜ìOk. nx „ѨHÍ~°O PO„^茄Ѩ^Õâò‰õΩ K≥Ok# =$^Œ∞úÖˇ·# PQÆ=∞
ѨO_ç`∞« ʼnõΩ D ã¨OÉèÏ=# 㑯=Ú =iÎã∞¨ OÎ k. D =$^•úѺ¨ ã¨OÉèÏ=# HÀˆ~ PQÆ=∞ ѨO_ç`∞« Å #∞O_ç ^Õ=™ê÷#O
Wk=~°ˆH ^Œ~°MÏã¨∞ÎÅ∞ ã‘fiHõiOK«_»O „áê~°OaèOzOk. nxH˜ H˘xfl J~°›`«Å∞ x~°‚~ÚOzOk. ^Õ"å^•Ü«∞âßY
PQÆ=∞ ѨsHõΔ LfÎ~°‚`« ÖË^• 30 ã¨O=`«û~åÅ∞ x~å@OHõ J~°ÛHõ =$uÎ ÖË^• 20 ã¨O=`«û~åÅ∞ Ü«∂l˝Hõ=$uÎÖ’
LO@∂ Hõ~°¬HÍk „Ѩuëêª#O`«O áêÖÁæx LO_»∞@ ÖË^• 20 ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ PQÆ=∞ q^•º~°∞÷Å É’^èŒ# ÖË^•
20 ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ PQÆ=∞ „QÆO^äŒ Ñ¨ÙãÎ̈Hõ ~°K«# ÖË^• 20 ã¨O=`«û~åÅ∞ U^≥·<å 6–Z ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’ ѨxKÕã≤
LO>Ë ã¨O|Okè`« ^èŒ$gHõ~°} [`«Ñ¨i¿ãÎ ^Õ=™ê÷#O giH˜ <≥ʼnõΩ ~°∂.3,200 ã¨OÉèÏ=# Wã¨∞ÎOk.
"Õ^Œq^ŒºÅ∞, âߢã¨Îq^ŒºÅ∞ XHõ¯ =∂@Ö’ K≥áêÊÅO>Ë „áêK«ºq^ŒºÅhfl J<å^Œ~°}‰õΩ QÆ∞iJ=Ù`«∂ U
=∂„`«O L`åûǨτáÈ`åûǨÏHÍʼnõΩ <ÀK«∞HÀx QÆ_»∞¤Ñ¨iã≤÷`«∞Ö’¡ ^Õ=™ê÷#O D Ѩ^äŒHÍxfl „áê~°OaèOK«_»O
„ѨâO◊ ™êáê„`«O. ÉèÏq`«~åÅ∞ D q^ŒºÅѨ@¡ =∞‰õΩ¯=#∞ ÃÑOK«∞‰õΩx D ~°OQÍÖ’¡ `«=∞=O`«∞ Hõ$+≤x ã¨ÅÊ_®xH˜
WÖÏO\˜ JÉèí∞º^ŒÜ«∞ Ѩ^äŒHÍÅ∞ ZO`«QÍ<À ^ÀǨÏ^ŒÑ¨_»`å~Ú. J#O`å"≥· "Õ^•ó – "Õ^•Å∞ J#O`åÅ∞.
"å\˜Ö’x Ѩi*Ï˝#O JѨiq∞`«O. ™ê=∂#∞º_çH˜ ã¨O|OkèOz# Ѩi*Ï˝#O#∞O_ç =∞Ǩϟ#fl`«"≥∞ÿ#
qÅ∞=Å=~°‰õÄ "Õ^ŒO `«#Ö’ xH˜ΔѨÎO KÕã¨∞‰õΩOk J#_»OÖ’ Juâ◊Ü≥∂H˜Î ÖË^Œ∞. WÖÏO\˜ "Õ^•Å Ѩi~°HõΔ}
=∞# ^Õâ◊=∞øeHõ ã¨fi~°∂Ѩ ã¨fiÉèÏ"åÅ#∞ HÍáê_»∞HÀ=_»OÖ’ ѨÅ∞q^è•Å ã¨Ç¨ÏHõiã¨∞ÎOk J#_»O ã¨Ç¨Ï*’H˜Î.
"Õ^Œ"åV‡Ü«∞O qÅã≤Å¡_®xH˜ "Õ^ŒÑ¨O_ç`«∞Å∞ =¸ÖÏ^è•~°O. "Õ^•Å#∞ ~°H˜ΔOz#ѨC_Õ ^èŒ~°‡O xÅ|_»∞
`«∞Ok. ^è~Œ ‡° O xÅ|_ç#ѨC_Õ ^Õâã◊ O¨ 㨯 $u ‰õÄ_® xÅ|_»∞`«∞Ok. HÍ|\ì̃ ã¨O㨯 $u ã¨O„Ѩ^•Ü«∂ʼnõΩ P^è•~°
"≥∞ÿ# "Õ^Œ"åV‡Ü«∂xfl HÍáê_»∞‰õΩ<Õ kâ◊QÍ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O Hõ$+≤ ã¨Å∞Ê`ÀOk. WO^Œ∞‰õΩ JO^Œ~°∂
ã¨Ç¨Ü«∞ã¨Ç¨ÏHÍ~åÅ∞ JOkOKåÅx, JOk™êÎ~°x PHÍOHõΔ.
"Õ^Œq^Õ H˜Å ^Œ`«ÎO ^Œ`«ÎO
 QÍk PQÆ=∞<åxH˜ <åOk. q#∂`«fl r=<åxH˜
L „HÍOu. ÃÇÏ· O^Œ=ÙŠѨO_»∞QÆʼnõΩ XHõ qt+¨`ì « LOk.
ã¨O㨯 $u, ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O ¿Ñi@ =∂#"åoH˜ q*Ï˝<åxfl
JOkOz "åiÖ’x K≥·`«<åºxfl ã¨OѶ¨∞\˜`«O KÕã≤ qâ◊fiâßOu
HÀã¨O J`«∞º#fl`« „ѨÜ≥∂[<åÅ#∞ ^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩx,
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O ¿Ñ~°∞`À "å\˜x `«~`° ~« åʼnõÄ JOkOK«_O» HÀã¨O
U~åÊ@∞ KÕÜ«∞|_ç#"Õ D ѨO_»∞QÆÅ∞.
'Ü«ÚQÍk— J<Õ^Õ ''LQÍk——QÍ =º=ǨÏiOK«|_»∞
`ÀOk. ã¨O=`«û~åÅ∞, |∞∞`«∞=ÙÅ∞, =∂™êÅ∞, u^ä∞Œ Å∞, ã¨$ëêìºk
#∞O_ç =∂„`«"Õ∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åflÜ«∂? Jx PÖ’z¿ãÎ, D HÍÅ
=∞#O`«"≥∞ÿOk. =∞Ǩ„Ѩà◊Ü«∞HÍÅOÖ’ ‰õÄ_» HÍÅO Ü≥ÚHõ¯
ÖˇHõ¯ QÆÅ^Œx K≥ѨÊ|_çOk. JO^Œ∞=ÖË¡ =∞# ѨOKåOQÍÅÖ’
''ã¨$ëêì ºkQÆ`åÉÏÌó—— Jx ~åÜ«∞|_»∞`ÀOk.
J#O`«"≥∞ÿ# HÍÅQÆ=∞#OÖ’ HõÖÏÊÅ∞, Ü«ÚQÍÅ∞,
=∞#fiO`«~åÅ∞ D HÍÖÏxH˜ „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#q. Wk "≥·=ã¨fi`«
=∞#fiO`«~O° .
„|Ǩχ Ü≥ÚHõ¯ PÜ«Ú~åÌÜ«∞O n~°…"≥∞ÿ<å ^•xH˜ ‰õÄ_»
Ѩiq∞u LOk. D „|Ǩχ, D =∞#∞=ÙÅ∞, g~°O^Œix
xÜ«∞q∞OKÕ"å_»∞ ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞_Õ.
=∞#∞=Ù, „|Ǩχ gi ÖˇHõ¯Å∞ =∞# ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’
„Ѩ^è•#OQÍ HÍÅOÖ’ x~°∂Ñ≤OK«_»OÖ’ „Ѩ=ÚY"≥∞ÿ L<åfl~Ú.
P ÖˇHõ¯Å#∞ *’ºu+¨μ¯Å∞ x`«ºO QÆ}˜ã¨∞Î<åfl~°∞.
„ÉÏǨχ}∞Å∞ `«=∞ x`«º <≥·q∞uÎHõ Hõ~°‡ÅO^Œ∞ "åxx
¿Ñ~˘¯O@∂ L<åfl~°∞. WѨC_»∞ [~°∞QÆ∞`ÀOk. "≥Ú^Œ\ ˜ „|Ǩχ
HÍÅO, âıfi`«=~åǨÏHõÅÊO, "≥·=ã¨fi`« =∞#fiO`«~°O, HõeÜ«ÚQÆO
Jx K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk.
Z=i ÉèíÜ«∞O =Å¡ "åÜ«Ú=Ù gã¨∞Î<åfl_À, Z=i
ÉèíÜ«∞O =Å¡ ã¨∂~°∞º_»∞^Œ~Úã¨∞Î<åfl_À, Z=i ÉèíÜ«∞O =Å¡ Jyfl,
WO„^•^Œ∞Å∞ „Ѩ=iÎã¨∞Î<åfl~À J\˜ì ÉèíQÆ"å#∞xKÕ U~°Ê~°K«|_»¤
HÍÅ=∂#"Õ∞ =∞#k.
=∞# ѨÓ~°∞fiÅ PÖ’K«#, L^ÕÌâ◊ºO ã¨=∂[OÖ’x U
XHõ¯ =~åæxHÀ HÍHõ Jxfl =~åæÅ∂ Hõeã≤# ã¨=∂*Ïxfl
=∂iÛ, 2010 u~°∞=∞ÅÖ’ Ü«∂„u‰õΩÅ∞ ^Œi≈OK«∞@‰õΩ J<ÕHõ 'f~å÷Å∞, ѨÙ}ºˆHΔ„`åÅ∞— L<åfl~Ú
K≥·`«#º 㨄=Ou–
LQÍk
– _®II Ѩ~°=ã¨∞Î Hõ=∞Å
ã¨OѶ¨∞\˜`«O KÕã≤, „áêp# ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å ¿Ñ~°∞`À „ѨHõ$u
ã≤^Œú"≥∞ÿ# K≥·`«#º`«#∞ ÃÑOá⁄OkOz =∂#"åoH˜ „âıÜ«∞ã¨∞û#∞
KÕ‰Äõ ~°Û_»"∞Õ .
''QÆ`O« <åã≤Î HÍ^Œ∞ <ÕãOΨ —— J#fl Hõq =∂@Å∞ x[OQÍ
JHõΔ~°ã¨`åºÅ∞. P=∞x =∂#=ÙxH˜ P#O^•hfl, #=º`åfixfl,
K≥·`«<åºxfl JOkOKÕO^Œ∞‰õΩ K≥·„`«â◊√^Œúáê_»ºq∞ <å_»∞, ^èŒiOz#
ã¨fi~°∂Ѩ"Õ∞ ''LQÍk—— ã¨fi~°∂ѨO. ã¨$+≤ì „Ñ¨à◊Ü«∂#O`«~°O zyiÛ
H˘`«Î ã≤OQÍ~åÅ∞ JÅOHõiOK«∞‰õΩ#fl „ѨHõ$u =∂„`«"Õ∞ =∂#
=ÙxH˜ uiy =∞#∞QÆ_» HõeÊOz LO_»=K«∞Û.
ÃÇ·ÏO^Œ=ÙÅ K«i„`«Ö’ D LQÍkH˜ ZO`À „áê=ÚYº
=ÚOk. ^èŒ~°‡O <åÅ∞QÆ∞ áê^•Ö’¡ #_»z# ~å=∞~å[ºO D
LQÍk<å_Õ U~°Ê_çOk. ^èŒ~å‡xH˜ „Ѩu~°∂Ѩ"≥∞ÿ# ^èŒ~°‡~åA D
LQÍk<å_Õ â◊HÍ~°OÉèíO QÍqOKå_»@. D LQÍk ~À*Ë
âße"åǨÏ# â◊HõO P~°OÉèí"≥∞ÿ#k. D LQÍk "≥#∞Hõ Z<Àfl
q[Ü«∞QÍ^äÅŒ ∞, ZO`À K≥`· #« ºâ◊HΘ xO_ç, =∂#=ÙxH˜ P#O^•xfl
ѨOK«∞`ÀOk.
ÉèÏ~°fÜ«∞ HÍÅQÆ}#O =¸_»∞ q^è•Å∞QÍ KÕÜ«∞
|_çOk. 1) ™œ~°=∂#O 2) KåO„^Œ=∂#O 3)ÉÏ~°›ã¨Ê`«º
=∂#O. ã¨∂~°∞ºx L^ŒÜ«∂ã¨Î=∞Ü«∞ HÍÖÏÅ#∞ P^è•~°OQÍ
KÕã¨∞‰õΩx x~°‚~ÚOKÕk ™œ~°=∂#OHÍQÍ, K«O„^Œ∞x L^ŒÜ«∂ã¨Î
=∞Ü«∞ HÍÖÏÅ∞, =$kú HõΔÜ«∂Å P^è•~°OQÍ KÕ¿ã HÍÅx~°‚Ü«∞O
KåO„^Œ=∂#"≥∞ÿ#k. WOHõ =¸_»=k QÆ∞~°∞„QÆǨÏO. J#QÍ
|$ǨÏã¨Êu „QÆǨÏO Ü≥ÚHõ¯ K«Å#O P^è•~°OQÍ KÕ¿ã QÆ}#"Õ∞
2010, =∂iÛ 16 LQÍk ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ
D "庙êxfl „ѨK«∞iã¨∞Î<åflO
5

N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° w`«=∂eHõ
–1–
Hõ#∞Q˘O\˜ Hõ#∞Q˘O\˜h
HõÖϺ} N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Hõ#∞ÖÏ~°
Hõ#∞Q˘O\˜ Hõ#∞Q˘O\˜h II Hõ#∞ II
P ™êfiq∞ #=ÙfiÖË =∞Öˇ¡Öˇ· *ÏAÖˇ·
JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡ ‰õΩ~°∞ÅÖ’ *ÏÖÏfi~° II Hõ#∞ II
JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡ J~°=OHõ Hõ#∞ÉÁ=∞Å
[OÔH#Å HõѨ@ ÉèíÜ«∞#@# K«∂¿Ñ ™êfiq∞ II Hõ#∞ II
N „ѨÉèÏ#~°ã≤OÇ¨Ï z`åÎ|˚ „Éèí=∞~°"≥∞ÿ
âıëêK«Å=Ú g∞^Œ ã≤~°∞ÖÁÅ∞‰õΩ P ™êfiq∞x II Hõ#∞ II
–2–
HõÅ∞= ѨÙ=ÙfiÖÏ¡O\˜ Hõ#∞Å∞ =¸`«Å∞ "Õã≤
â◊Ü«∞xOK«∞ =∂JÜ«∞º N Nx"å™ê
â◊Ü«∞xOK«∞ =∂ JÜ«∞º N Nx"å™ê II HõÅ∞= II
ѨQÆÅO`« xÅ|_ç – Éèí‰õΩÎʼnõΩ ã≤~°∞e_ç
JÅã≤ ™⁄eâß=Ü«∞º – JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆѨu II HõÅ∞= II
#_ç~å„u Ѩ~Ú|_ç – #Ü«∞<åÅ∞ Z„~°|_≥
q„âßOu Q˘#∞=∞Ü«∞º – qâ◊fiѨu F ™êfiq∞ II HõÅ∞= II
h zxflÉÁ[˚Ö’ – x^Œ~ÀÜ≥∞ Ö’HÍÅ∞
P^Œ=∞~°z „Ѩ[ – =kÖËÃã â’HÍÅ∞ II HõÅ∞= II
xOy x^Œ~À~ÚOk – <ÕÅ x^Œ~À~ÚOk
â◊t~°=ÙÅ∞ â◊Ü«∞xOK« – K«∞Hõ¯Å∂ Hõ#∞=¸Ãã II HõÅ∞= II
HÀ<Õ\˜ h\˜ `«∞OѨÙ~°∞Å`À HõÅQÆeã≤
H˘O_»=∞Öˇ¡Å `åq QÆ∞ѨC=∞O@∞<åflk
k=ºã¨∞~°aèà◊=ÚÅ∞ – fÜ«∞QÍ gÜ«∞QÍ
â◊Ü«∞xOK«∞ =∂ JÜ«∞º N Nx"å™ê II HõÅ∞= II
– PKå~°º Ñ≤. #~°ã≤OǨ Ô~_ç¤
6 qq^èŒ PÅÜ«∂Å#∞ ^Œi≈OK«_®xH˜ 'á꺈Hl @∂~ü— ¿Ñ~°∞`À ^Õ=™ê÷#O |ã¨∞ûÅ∞ #_»∞ѨÙ`«∞Ok
ÉÏ~°›ã¨Ê`«º=∂#O. KåO„^Œ=∂#O „ѨHÍ~°O K≥·„`«â◊√^Œú áê_»ºq∞
<å_»∞ P ã¨O=`«û~°OÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ k#O.
ã¨$+≤ì J#O`«~ XˆH™êi #=K≥`· <« åºxfl á⁄Ok ã¨iH˘`«Î
ã≤OQÍ~°O`À H˘O„Q˘`«Î Pâ◊Å zQÆ∞~°¡`À ^Œ~°≈#q∞ã¨∂Î =∂#=Ùx
qkèx QÆ∞~°∞Î KÕã¨∂Î, J#∞HõΔ}O J<åkQÍ =KÕÛ ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å
qÅ∞= K«qK«∂ã¨∂<Î ,Õ #=º`åfixfl á⁄Ok K≥`· #« ºOÖ’ =ÚO^Œ∞‰õΩ
#_»==∞O@∞Ok. W^Õ LQÍk WKÕÛ Ju qÅ∞"≥·# ã¨O^Õâ◊O.
D ѨO_»∞QÆ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O ‰õÄ_® |∞∞`«∞ „áê^è•#ºO,
HÍÅ„áê^è•#ºO`À [~°∞QÆ∞`«∞Ok. „ѨHõ$u ÖËx^Õ rq ÖË^Œ∞.
r=ÙxH˜, „ѨHõ$uH˜ QÆÅ Jq<åÉèÏ= ã¨O|O^è•xfl =∞~À=∂~°∞
LQÍk QÆ∞~°∞ÎKÕã¨∞ÎOk. ã¨iH˘`«Î „ѨHõ$u JOkOKÕ +¨„_»∞K«∞Å
ã¨"∞Õ ‡à◊#O`À `«Ü∂« ~°∞ KÕã#≤ LQÍk ѨKÛ« _ç ¿ã=#O P~ÀQͺxˆH
HÍHõ rq`«OÖ’x fÑ≤ KÕ^Œ∞ʼnõÄ „ѨfHõQÍ xez rq`«
ã¨`åºxfl É’kèã¨∂Î<Õ P~ÀQͺxfl KÕ‰õÄ~°∞ã¨∞ÎOk.
„ѨHõ$u, HÍÖÏxfl J#∞ã¨iOz P ã¨O=`«û~°OÖ’x
„QÆǨÏKå~° Ѷ¨ÖÏÅÖ’x =∞Oz K≥_»∞Å#∞ qâı¡+≤Oz `≥Å∞ã¨∞‰õΩx,
=∞OzHÀã¨O áê@∞ Ѩ_ÕO^Œ∞‰õΩѨHõiã¨∞ÎOk ѨOKåOQÆ „â◊=}O.
JO`ÕQÍHõ #∂`«# ã¨O=`«û~°OÖ’ ã¨=∂[OÖ’x =º‰õΩÎÅO`å
â◊√ÉèÏxfl, =ÚH˜Îx „Ѩ™êkOKÕ ÉèíQÆ=^•ÅÜ«∞OÖ’ ™ê=¸
Ç≤ÏHõOQÍ H˘Å∞=Ùni ѨOKåOQÆ„â◊=}O ^•fi~å K≥_»∞#∞Ѩ
â◊q∞OѨKÕã¨∞‰õΩ<Õ =∂~åæÅ∞ K«iÛOK«∞‰õΩx â◊√ÉèÏHÍOHõΔÅO^Œ
*Ëã¨∞HÀ=_»O ^•fi~å =º‰õΩÎÅ =∞^茺 ã¨xflÇ≤Ï`« ã¨O|O^è•ÅkèHõ"≥∞ÿ
™ê=∂lHõ „âıÜ«∞ã¨∞û [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
''=∞#‰õΩ q∞QÆ∞Å∞#∞ QÆ`«O ֒Ѩe =∞Oz JkÜÕ∞
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞=Ú—— J#fl =∂@ ã¨`«ºO. ѨO_»∞QÆÅ ¿Ñ~°∞`À
`«Ñ¨Êxã¨iQÍ KÕ¿ã ''`«ÅO@∞™êfl#O—— â◊√zâ◊√„Éèí`«`À ÉÏ@∞
PÜ«Ú=Ù#∞ ‰õÄ_® ÃÑOK«∞`«∞Ok.
D #==`«û~°O LQÍkx Ѷ¨∞#OQÍ ™êfiQÆu^•ÌO.
Ѩ~°=∂`«‡#∞ „áêi÷ã¨∂Î ''㨈~fi[<åó ã¨∞d<À Éèí=O`«∞, ã¨=∞ã¨Î
ã¨#‡OQÆàÏx Éèí=O`«∞—— Jx =∞#™ê~å HÀ~°∞‰õΩO^•O... `«^Œ#∞
QÆ∞}OQÍ #_»K«∞‰õΩO^•O.
ã¨ÑyΨ i
 "ÕOHõ\Ï„kã¨=∞O ™ê÷#O „|Ǩ‡O_Õ <åã≤Î H˜OK«#,
"ÕOHõ>Ëâ◊ã¨"≥∂ ^Õ"À # Éèí∂`À # Éèíq+¨ºu –
J#flk N "≥·+¨‚=ÙÅ „ѨQÍ_è»qâßfiã¨O! HÍQÍ Ñ¨~°=∞
J#fl=∞Ü«∞º –
ÉèÏQÆ=`À`«=Î Ú_»∞, "åˆQÜæ ∞« HÍ~°∞_»∞ J~Ú# J#fl=∞Ü«∞º Ѩ^•Ö’¡
D "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° `«`«Î fiO P^ŒºO`«O „ѨuѶ¨eã¨∂Î ÉèíHõÎHÀ\˜x N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° `«`«Î fiO
`«iOѨ*ãË ∞¨ #Î flk. – _®II HÍã¨Å <åQÆÉèí∂+¨}O
`åà◊¡áêHõ J#fl=∞Ü«∞º [#‡`«ó ™ê‡~°Î „ÉÏǨχ}∞_»∞.
#O^Œ=sHõ xÜ≥∂y. PÜ«∞# QÆ∞~°∞=Ù N Pkâ◊~î°HÀѨ Ü«∞fO ÉèÏQÆ=`«O „ѨuáêkOz# #=q^èŒ ÉèíHÎ̃ =∂~åæÅ∞ N "≥·+¨‚=ÙʼnõΩ
„^Œ∞Å∞. DÜ«∞# JǨϟ|Å #$ã≤OǨï}˜‚ P„â◊~ÚOz# "å_»∞. J=â◊ºO J#∞ã¨~°}©Ü«∂Å∞.
D Ü«∞fO„^Œ∞_»∞ J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ qtëêì^≥· fi`« ã≤^•úO`ÀѨ^Õâ◊O
KÕâß_»∞. JO`«‰õΩ =ÚO^Õ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x P#u "Õ∞~°‰õΩ D #=q^èŒ ÉèíH˜Î =∂~åæÅ#∞ XˆH Ѩ^ŒOÖ’ QÆ∞kQÆ∞zÛ
q+¨μ‚<å=∞‰õΩ_≥·# XHÍ<˘Hõ PKå~°∞º_»∞ J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ u~°∞=∞Å K«∂áê_»∞ J#fl=∞Ü«∞º.
g∞^Õ Ñ¨OK«ã¨O™ê¯~åÅ∞ [iÑ≤OKå_»@! ã¨iQÍ P HÍÖÏxˆH N x`«º ã¨∞MÏ#O^Œ q∞^≥ h ^•ã¨º=Ú
áê^Œ~åÜ«∞™êfiq∞ Hõ~å‚\ ˆQÜ«∞ ~°K«#Å∞ |Ǩïà◊ „ѨKå~°OÖ’ ã¨`«º=Ú ÖËx ã¨∞MÏÅ∞ KåÅ∞ñ *ÏÅ∞#Ü«∞º
L<åfl~Ú. P áê@Å ã¨∂ÊùiÎ`À J#fl=∞Ü«∞º ‰õÄ_® `≥Å∞QÆ∞Ö’ Hõ#∞fl K«∂ѨÙÅ ã¨∞Y=Ú h K«Hõ¯x ~°∂ÃÑ
Ѩ^Œ~°K«#‰õΩѨ„Hõq∞OKå_»∞. ã¨Ç¨Ï["≥∞ÿ# „ѨuÉèÏ ã¨OѨuÎH˜, Ü≥∞#flQÆ g#∞Å ã¨∞Yq∞^≥ h ¿Ñ~°∞
Ѩxfl <åÅ∞Hõ ã¨∞Y=Ú áê^ŒÑ¨Ù h `«∞Åã≤
ÉèQí =Æ ^ŒƒHù Θ `À_»~ÚOk. ã¨~fi° O q+¨μ=‚ ∞Ü«∞OQÍ ™êHΔÍ`«¯iOzOk. =Ù#fl ã¨∞Y=ÚÅ `≥~°∞"˘_»|_»=∞Ü«∂º II x`«º II
PÜ«∞# ~°zOz# J^蕺`«‡ â◊$OQÍ~° ÉèÏ=Éèíi`åÖˇ·# ã¨OH©~°Î#
`«#∞=Ù`À_ç ã¨∞Y=Ú `«QÆ∞ h ÔH·OHõ~°º=Ú
ÅxflO\˜Ö’#∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x J#O`«`«fi"Õ∞ J<ÕHõ =ÚMÏ =∞#ã¨∞Ö’ ã¨∞Y=Ú h =∞Oz ^蕺#=Ú
Å`À „Ѩ`º« Hõ=Δ ∞ø`«∞Ok. ™ê÷bѨÙÖÏHõ <åºÜ«∞OQÍ WѨC_»∞ =∞#O Ѩxq h Ü«¸~°∞Ê ã¨∞Y=Ú áê^ŒÑ¨^Œ‡=Ú "åã¨#
H˘xfl ã¨OH©~°Î#efl Ѩije^•ÌO. Ü≥∞#Ü«∞x ÃÑ~° ã¨∞Y"Õ∞q∞ ¿ã¿ã#Ü«∂º
WѨC_ç@∞ HõÅQÆO\˜ <≥Å¡Ö’Hõ=ÚʼnõΩ Ñ¨Ù@∞ìQÆ∞ÔHÅ¡ ã¨∞Y=Ú á⁄Å∞¡ÖËx h ÉèíH˜Î
JѨÊ_»QÆ∞ u~°∞"ÕOHõ\Ï„nâ◊√ QÆO\˜ `˘\˜ì HÍà◊§ ã¨∞Y=Ú áê`«∞~°ÖÏ_»∞@
Juâ◊Ü«∞Oɡ·# âıëê„k tY~°=Ú QÆO\˜ [\˜ì N "ÕOHõ@â◊ =∂ K«#"Àe K≥#∞fl_»"≥·
„ѨuÖËx QÀѨÙ~° „ѨÉèíÅ∞ QÆO\˜ "˘@∞ì H˘x =∞"Õ∞‡eu"ÀǨϟ "Õ∞ÅÜ«∂º
â◊`«HÀ\˜ ã¨∂~°º`Õ[=ÚÅ∞ "≥Å∞QÆQÆQÆO\˜ JÖψQ ã¨~°fi"åºÑ≤ S# q+¨μ‚áê~°=∂ºxfl
––––––––––––––––––
–––––––––––––––––– ã¨∂zOKÕ q^èŒOQÍ "≥·+¨‚=O QÆ∞iOz J#fl
ã¨iÖËx Ü«∞ÉèíÜ«∞ǨÏã¨Î=Ú QÆO\˜x =∞Ü«∞º ~°zOz# H©~°Î# –
u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèѨÙx E_»QÆ QÆO\˜ =Öˇ##∞"åi^≥ "≥·+¨‚==Ú ~Úk
ǨÏi QÆO\˜ QÆ∞~°∞QÆO\˜ #O`«@ "Õ∞ůO\˜ =ÅѨÙñ^Õ<≥"À "≥·+¨‚==Ú
– ÉèHí HÎõ À\˜H˜ P N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x ã¨O^Œ~≈° # ÉèÏQͺxfl HÀiHõÅ∞_»∞QÆ∞K«∞ QÆ∞é˜ xxfl\˜ÃÑ·
„Ѩ™êkOKÕ =~°‚<å`«‡Hõ"≥∞ÿ# ã¨OH©~°Î# Wk. "≥·~åQƺ"≥∞áÈ "≥·+¨‚==Ú
WHõ '„â◊=}O— 'H©~°Î#O— '㨇~°}O— 'áê^Œ¿ã=#"£∞—, ™êÔ~‰õΩ HÀѨ=Ú K«Å=Ú#∞ `«#Ö’
'J~°ÛHõO— '=O^Œ#O— '^•ã¨ºO— 'ã¨Yº=∂`«‡ x"Õ^Œ#"£∞— Jx "åiOK«∞@"À "≥·+¨‚==Ú

=∂iÛ, 2010 D |ã¨∞ûÅ∞ 'Nx"åã¨O HÍOÃÑ¡‰õΩû— #∞O_ç |Ü«∞Å∞^Õ~°∞`å~Ú 7

 ––––––––––––––––––
––––––––––––––––––
=Ù^Œ∞@∞# `«# ã¨HõÖ’áêÜ«∞O|∞Å∞
=^ŒÅ∞@áÈ x["≥·+¨‚==Ú
Ü≥∞^Œ∞@#∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞ <å=∞=Ú
=^Œ#=Ú KÕ~°∞Û@ "≥·+¨‚==Ú
WÖÏ J^蕺`«‡ ã¨OH©~°Î#Ö’¡ ÉèíH˜Î "≥·~åQƺ "Õ^•O`«
ÉèÏ=#efl "≥ÖÏiÛ# J#fl=∞Ü«∞º â◊$OQÍ~° ã¨OH©~°Î#Ö’¡ bÖÏ
=∂#∞+¨ q„QÆǨï_≥·# P J=`å~° ѨÙ~°∞+¨μx k=ºâ◊$OQÍ~åxfl
ZO`À JO^ŒOQÍ Jaè=i‚OKå_»∞. =∞K«∞ÛH˜ XHõ H©~°Î#
z`«ÎyOK«O_ç –
U"≥ÚH˘ zQÆ∞~°∞@^èŒ~°=Ú# Ü≥∞_»<≥_» Hõã¨∞Îi xO_≥#∞
ÉèÏq∞x qÉèí∞#‰õΩ „"åã≤# Ѩ„uHõ HÍ^Œ∞ QÆ^•!
HõeH˜ K«HÀ~åH˜ΔH˜ Hõ_»Hõ#∞flÅ∞ ÔHOÃÑ·`Àz#
K≥Å∞=OaѨC_ç^Õ"≥∂ zOuOѨÔ~ K≥Å∞Å∞
––––––––––––––––––
––––––––––––––––––
QÆ^ŒÌi u~°∞"ÕOHõ@Ѩu HÍq∞x =^Œ<åO|∞[=Ú#
JkÌ# ã¨∞~°`«Ñ¨Ùñ *ˇ=∞@Å JO^Œ=Ú HÍ^Œ∞ QÆ^•!
WO`«=∂„`«"∞Õ QÍHõ "≥‰· Ωõ O~îÑ° Ù¨ ~åxfl g_ç=zÛ# ™êHΔÍ`ü
N=∞Ǩq+¨μ‚"Õ D "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° qÉèí∞_»#fl q+¨Ü«∂xfl ™ê÷Ñ≤OK«
_®xH˜ J#fl=∞Ü«∞º Pkâı+μ¨ }˜,‚ QÆ~∞° `«‡O`«∞}˜,‚ â◊OY K«„Hõ QÆ^•k
PÜ«Ú^è•Å#∞, W`«~° Ѩi"å~åxfl, ã¨#Hõ ã¨#O^Œ# <å~°^Œ
`«∞O|∞~åk =∞ǨÏ~°∞¬Å#∞ Ü«∞^äÀz`« ã¨xfl"ÕâßÅ#∞ HõeÊã¨∂Î
„Ѩ™êÎq™êÎ_»∞. ^Œâß=`å~° Ѷ¨∞\ÏìÅ#∞, =∞Ç≤Ï=∞Å#∞, ã¨∞„ѨÉèÏ`«
¿ã=Å#∞ `«xqf~å =i‚™êÎ_»∞. ѨÙ~å}QÍ^äŒefl ã‘fiHõi™êÎ_»∞.
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x J~åÛ=¸iÎx =∞# Z^Œ∞@ ™êHΔÍ`«¯iOѨ
*Ë™êÎ_»∞. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
„|Ǩχ Hõ_çy# áê^Œ=Ú, „|Ǩχ=Ú `åh áê^Œ=Ú
Jx, „|Ǩχ "≥ÚHõ¯>Ë Ñ¨~°, „|Ǩχ "≥ÚHõ¯>Ë – Jh `«#
W+¨ì^≥·="≥∞ÿ# P N "ÕOHõ>Ѩux ˆH=ÅO x~°∞æ}"≥∞ÿ# Ѩ~°
„|ǨχQÍ x~°∂Ñ≤™êÎ_»∞.
ã¨OѨÓ~°‚"≥∞ÿ# ÉèíHÎ̃„ѨѨuÎ, ã¨~°fi`À=ÚY"≥∞ÿ# Hõq`åâ◊HÎ̃,
™ê#∞‰õÄÅ"≥∞#ÿ ã¨Ow`«ãu÷≤ –ã¨iã¨=∞OQÍ ã¨OQÆq∞Oz# „u"Õ}–˜
J#fl=∞Ü«∞º Ѩ^Œ™êÇ≤Ï`«ºO. Éèí‰õΩÎÅ`À áê@∞ ã¨~°ã¨ ã¨Ow`«
™êÇ≤Ï`åº#∞~°‰õΩÎÅ∞ Ãã·`«O J#∞x`«ºO P P#O^Œ ~°ã¨ „Ѩ"å
ǨÏOÖ’ FÅÖÏ_»∞`«∞<åfl~°#fl q+¨Ü«∞O „Ѩ`«ºHõΔ~° ã¨`«ºO.

u~°∞Ѩu N HÀ^ŒO_»~å=∞™êfiq∞ "åi „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞

2010, =∂iÛ 13 #∞O_ç 22 =~°‰õΩ
`ÕnÅ∞ "å~°O ѨQÅÆ ∞ L`«û=O ~åu„ L`«û=O
13–03–10 â◊x"å~°O ––– JO‰õΩ~å~°Ê}O
14–03–10 Pk"å~°O ^èŒfi*Ï~ÀǨÏ}O ÃÑ^ŒÌâı+¨"åǨÏ#O
15–03–10 ™È=∞"å~°O z#flâı+¨"åǨÏ#O ǨÏOã¨"åǨÏ#O
16–03–10 =∞OQÆà"◊ å~°O ã≤OǨÏ"åǨÏ#O =Ú`«ºÑ¨ÙѨOki"åǨÏ#O
17–03–10 |∞^èŒ"å~°O HõÅÊ=$HõΔ"åǨÏ#O ã¨~°fiÉèí∂áêÅ"åǨÏ#O
18–03–10 QÆ∞~°∞"å~°O "≥∂Ç≤Ïh J=`å~°O QÆ~°∞_» "åǨÏ#O
19–03–10 â◊√„Hõ"å~°O ǨÏ#∞=∞^•fiǨÏ#O QÆ["åǨÏ#O
20–03–10 â◊x"å~°O ã¨∂~°º„ѨÉèí"åǨÏ#O K«O„^Œ„ѨÉèí"åǨÏ#O
21–03–10 Pk"å~°O ~°^Àä `«û=O Jâ◊fi"åǨÏ#O
22–03–10 ™È=∞"å~°O K«„Hõ™êfl#O ^èŒfi*Ï=~ÀǨÏ}O

8 ™êfiq∞ ѨÙ+¨¯i}˜ PHÍâ◊QÆOQÆ, áêѨq<åâ◊#O, "≥·‰õΩO~î°f~°÷O, `«∞O|∞~°∞f~°÷O "≥Ú^ŒÖˇ·# f~å÷Å∞ `«Ñ¨ÊHõ ^Œi≈OK«^ŒQÆæq ã¨ÑyΨ i
 ''H©~Δ ™° êQÆ~O° Ö’ =∞O^Œ~y° ix Hõ=fiOQÍ, "åã¨∞H˜ J<Õ HõÅâ◊O, ã¨fi~°æO #∞Oz `≥zÛ, `«# Ñ≤#`«e¡H˜zÛ, `«# `«e¡x
=∞Ǩã¨~åÊxfl zeˆH`å_»∞QÍ KÕã≤ ^Õ=^•#=ÙÅ∞ J=∞$`« z~°^•ã¨ºO #∞Oz q_çÑ≤Oz# Hõ^äŒ L`«Ê#fl"≥∞ÿOk. P `«~åfi`«
=∞^èŒ# HÍOH˜Δ`«∞Öˇ· zÅ∞‰õΩ`«∞O>Ë, ã¨=Ú„^ŒQÆ~°ƒùOÖ’H˜ =Úxy J`«º^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# â‹·ÖËO„^ŒOÖÏ, ''S~å=`«=∞——<Õ U#∞QÆ∞ L^ŒƒùqO
áÈ`«∞#fl =∞O^Œ~°yix N=∞Ǩ‰õÄ~°‡"≥∞ÿ, `«# gѨ٠g∞^Œ zOk. P `«~åfi`« áêÅHõ_»eÖ’, K«Å¡x K«O„^Œ∞_»∞^ŒƒùqOKå_»∞.
xÅ∞ѨىõΩx, WHõ H©Δ~°™êQÆ~° =∞^äŒ#O H˘#™êyOK«=∞x P#u WÖÏ H©Δ~°™êQÆ~° =∞^äŒ#OÖ’ =∞Ǩ^Œ∞ƒù`åÖˇ<Àfl L^ŒƒùqOKå~Ú.
KåÛ_® P~°Î„`å} Ѩ~åÜ«∞}∞_»∞. x*ÏxH˜ P J^Œ∞ƒù`åÅÖ’ XHõ\ Q˜ Í ''N=∞ǨÅH˜Δ ‡——
P =∞Ǩ^Œ∞ƒù`«â◊H˜Î K«∂ã≤# „|Ǩ‡k Pq~åƒù=O [iyOk!
^Õ = `« Å ∞, 㨠H õ Å K« ~ åK« ~ åÅ∞ N =∞ǨÅ” H©Δ~°™êQÆ~°=∞^äŒ#=∞O`å
NǨÏi qz„`«bʼnõΩ q㨇ܫ∞O Pq~åƒù=O XHõ Z`«Î~Ú`Õ, N=∞ǨÅH˜Δ ‡
á⁄O^•~°∞. Pq~åƒù=Ѷ¨∞@ì"≥ÚHõ\ ˜ XHõ Z`«∞Î.
– _®II _ç. L^ŒÜ«∞‰õΩ=∂i
WHõ H©Δ~°™êQÆ~°OÖ’ #∞O_ç Ü«ÚQÍŠѨ~º° O`«O ÅHõÖΔ Ïk z„`«HÍ~°∞Å
=ÚO^Œã¨∞ÎQÍ "åã¨∞H˜ Ѷ¨}ÏÅ #∞Oz HõH˜¯# q+¨O ‰õΩOK≥Ö’¡, HÀ\Ï¡k tÅ∞ÊÅ LÅ∞Ö’¡ r=O áÈã¨∞‰õΩ#fl
^•"å#Å"≥∞ÿ, ǨÖÏǨÏÅOQÍ =∂i L^ŒƒùqOzOk. ^•xfl ^Õ=`« ''QÆ[ÅH˜Δ ‡—— ~°∂ѨO, áÈ`«# =∞ǨHõq tÅÊOÖ’ J=∞‡"åi
ÅO^Œi HÀiHõÃÑ· Dâ◊fi~°∞_»∞ q∞Oy `«# HõO~î°OÖ’ F ѨHõ¯QÍ Éèí‰õΩÎÅO^Œi ǨÏ$^ŒÜ«∞Ö’¡ z~°™ê÷~ÚQÍ xezáÈ`«∞Ok.
xeÊ, hÅHõO~î°∞xQÍ „Ѩã≤kú K≥O^•_»∞. Ö’HõHõÖϺ}O HÀã¨O, áêÅHõ_»eÖ’x g∞QÆ_», â◊~°`å¯Å "Õ∞Ѷ¨∂Å Kå@∞
Éèí~°Î#∞ q+¨O q∞OQÆ=∞x K≥Ñ≤Ê# áê~°fiu ''ã¨~°fi=∞OQÆà◊——QÍ "≥∞~°∞Ѩ٠fÔQÅ ã¨=¸Ç¨Ï=¸, zQÆ∞~å‰õΩÅ`À xO_ç# `«=∞Å
âßâ◊fi`«H©iÎ á⁄OkOk. P `«~åfi`« ''ã¨∞~°aè—— J<Õ =∞Ǩ^Œ∞ƒù`« áê‰õΩ fÔQÅ∞, J~°\ ˜É’^≥Å∞, |OQÍ~°∞ K«OѨHÍÅ∞ WÖÏ U
~°∂ѨOQÆÅ ''HÍ=∞^èÕ#∞=Ù—— ѨÙ\˜ìOk. ''JyflǨϟ„u—— J<Õ ¿Ñ~°∞
J=Ü«∞"åxHÍ J=Ü«∞O fiÛkkÌ#@∞¡ „|Ǩχ ã¨$+≤ìOz#@∞¡QÍ
ÃÑ@∞ì‰õΩx P HÍ=∞^èÕ#∞=Ù#∞ =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞ JѨÙ
L#fl P Éèí∞=# "≥∂ǨÏ# ~°∂ѨO N=∞ǨÖH˜Δ ‡k. P"≥∞‰õΩ
~°∂ѨOQÍ. "åi ™êfi~°÷O HÀã¨O HÍ^Œ∞, `«=∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ =KÕÛ
=∞OQÆà◊™êfl<åxH˜QÍ#∂ J#~°…~°`«fl=∞}˜=∞Ü«∞ Ñ‘~î°O WO„^Œ∞_»∞
Jâı+¨ ™ê^èŒ∞=ÙʼnõΩ, ã¨`«∞Ê~°∞+¨μʼnõΩ, =∞Ǩ~åAʼnõΩ, "åi
WKåÛ_»∞. ^Õ=`å¢ã‘ÎÅ∞ ѨÙ}º[ÅHõÅâßÅ∞ `≥KåÛ~°∞. Éèí∂q∞
™ê÷~ÚH˜ `«QæÆ Ju^二 q∞zÛ, qO^Œ∞ Éè’[#O U~åÊ@∞¡ KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ
zQÆ∞~°∞\ωõΩÅ∞ ѨizOk. ѨOK«QÆ"åºÅxKåÛ~Ú QÀ=ÙÅ∞.
HÍ=∞^èÕ#∞=Ù#∞ HÀ~å~å|∞∞+¨μÅ∞.
=ã¨O`«∞_»∞ =∞^èŒ∞=Ù `≥KåÛ_»∞. =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ Pj~°fiK«<åÅ∞
P `«~åfi`« ''LK≥Û„â◊≈=O—— J<Õ =∞Ǩ^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ѨÅ∞‰õΩ`«∞O_»QÍ =∞OQÆà◊`«∂~°º x<å^•Å∞ q∞#∞fl=Ú@ìQÍ,
''Jâ◊fiO——QÍ L^ŒƒùqOzOk. áêÅHõ_»eÖ’ #∞Oz, P QÆ∞„~°O QÆO^è~Œ fi° ¢ãΑ ѨÙ~°∞+¨μÅ∞ #$`«ºw`« "å^•ºk ™êfiQÆ`åÅ∞ ѨÅ∞HõQÍ,
~°∂ѨO, `ÀHõ Jhfl ã¨∞O^Œ~°OQÍ L<åfl~Ú. D QÆ∞„~°O `ÀHõ ''H©Δ~°™êQÆ~°`«#Ü«∞—— =ÚÖ’¡HÍÅ#∂ `«# K«Å¡x K«∂ѨÙÅ`À
~°OQÆ∞ QÆ∞iOKÕ Ñ¨#flQÆ∞Å `«e¡ J~Ú# Hõ„^Œ∞=, QÆ~°∞`«‡O`«∞x HõÅÜ«∞Eã¨∂Î ‰õÄ~°∞ÛOk JѨC_Õ.
`«e¡ J~Ú# q#`« ѨO^≥"Õ∞ã¨∞‰õΩx, QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞ J=∞$`«
HõO. ѨO_ç`« ã¨∂‰õΩÅÎ `À_»∞`«, ^Œ∞O_»O|∞Å∞ ™êz f~°`÷ ÀÜ«∞=Ú ÖˇÅ<¡ £
QÆ∞O_»=ÚÅ =ÚOz kˆQfi^ŒO_»O|∞Å∞ [ÅHõ=∂Ô~Û ^Œ~°∞}© =∞}˜H˜<£
JJn ''QÆ[ÅH©Δ ‡^Õq—— ™êHΔÍ`å¯~°O. W~°∞"≥Ñ· Ù¨ ÖÏ ~Ô O_»∞
ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ U#∞QÆ∞ `˘O_®Å`À HõÅâßÖ’¡x h~°∞ QÆ∞=∞‡i
ã¨∞ÎO_»QÍ, ÃÑ^ŒÌ Ѩ^•‡HÍ~°Ñ¨Ù Ñ‘~î°OÖ’ ÉèÏã≤OѨ@∞ì "Õã¨∞‰õΩx
‰õΩ^Œ∞~°∞QÍ ‰õÄ~°∞Ûx, `«# K«Å¡x z~°∞#=ÙfiÅ`À =ÚÖ’¡HÍÅ#∂
=∂iÛ, 2010 u~°∞=∞ÅÖ’ Kåi„`å`«‡Hõ 'tÖÏ`À~°}O— L#flk. 9
K«Å¡QÍ K«∂ã¨∂Î, XHõ KÕuÖ’ ^èŒ#O, =∞~À KÕuÖ’ Ѩ^Œ‡O
^èŒiOz LO_Õ ''QÆ[ÅH˜Δ ‡—— J=∞‡"åi KèåÜ«∂z„`åÅ∞, tÖÏÊÅ∞
ÖËx Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ QÆ$ǨÅ∞ =∞# ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ J~°∞^Œ∞.
WHõ P `«e¡ ~°∂ѨÖÏ=}º qâıëêÅ∞ WÖÏ LO_»QÍ,
P"≥∞#∞ K«∂ã≤# ^Õ=ѨÙ~°∞+¨μÅO`å D"≥∞ Z=i WÖÏ¡Å∞
J=Ù`«∞O^À#x ‰õΩ`«∂ǨÏÅO`À K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. P"≥∞ K«∂ѨÙ,
PÖ’K«# =∞~Àq^èŒOQÍ LOk. P"≥∞ `«# áê}˜„QÆǨÏ} J^Œ$+ì̈O
HÀã¨O J„~°∞Å∞ Kåã¨∞#Î fl ^Õ= Ü«∞HõΔ QÆO^è~Œ fi° ã≤^KúŒ å~°} QÆ}Ï^Œ∞
Ö’¡x ѨÙ~°∞+¨μÅ#∞ HõÅÜ«∞Eã≤Ok. WÖÏ PÖ’zOK«∞‰õΩOk.
ã‘.S^Œ∞= <≥· Ü«ÚO_» #Å=_» ^˘Hõ KÀ@ <˘HõKÀ@ ã¨=u`À <À~°fi ~å^Œ∞
`«QÆ <˘HõKÀ@ ã¨O`«`« "≥·Éèí=O|∞ QÍ ^˘HõKÀ@ "Õñ_çq∞ #∞O_»ñ É’Å
^˘HõKÀ@ñ QÆ~°∞} ÖË ^˘H˜¯O`« "≥^ŒH˜# <˘HõKÀ@ _»QÆæé˜ Ü«ÚO_» ɡ@ì
<≥éÜ«∞OQÆ <˘HõKÀ@ xÅ∞Hõ_» KåÅ^Œ∞ K«iÛOѨ <˘HõKÀ@ [_»`« QÆÅ^Œ∞.
P.H˘xfl KÀ@∞¡ HÍ=∞QÆ∞} QÆi+¨Oª |∞Å∞, H„ À^èŒ ã¨OÜ«Ú`«=ÚÅ∞ Q˘xfl Ü≥∞_»Å∞
Q˘xfl "≥∂ǨÏÖ’Éèí ‰õΩOiî`O« |∞Å∞ Q˘xfl, Ñ„ =¨ ∞^Œ =∞`«û~å#∞ÉèÏ=Hõ=ÚÅ∞.
JO@∂ ÅH©Δ‡ LO_»`«QÆx, LO_»_®xH˜ W+¨ìѨ_ç#
„Ѩ^ÕâßÅ∞ q`«i¯OK«∞‰õΩOk. P"≥∞ K«∂Ѩ٠N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù g∞^Œ
Ѩ_çOk. P"≥∞ q„ÉèÏOu á⁄OkOk.
ã‘. J=∞~°=Ú`≥ÎÂ^Œ∞=<≥· Ü«ÚO_» =K«∞Û#∞
=~°∞㨉õΩ ã¨=`«∞ Öˇ=fi~°∞#∞ ÖË~°∞?
"≥ÅÜ«∞OQÆ #„âßO`« qÉèí= g∞`«x ~ÚÅ∞¡,
â◊$OQÍ~° K«O^Œ# j`«Å∞O_»∞†
QÆÅQÆñ_≥#fl_»∞ â◊√^Œú HÍ~°∞}º=∞Ü«∞=¸iÎ,
q=∞Å∞O_»∞! QÆkã≤ ¿ãqOѨ=K«∞Û!
<≥é˜<å_ç u~°∞QÆ_»∞! xÅ∞Hõ_» QÆÅ"å_»∞
ã¨HõÅ HÍ~°º=ÚÅO^Œ∞ [_»`« ÖË^Œ∞.
P. ™ê^èŒ∞~°HõΔ‰õΩO_»∞, +¨_»fi~°æ ~°Ç≤Ï`«∞O_»∞
<å^èŒ∞_»Ü≥∞º<Õã≤ #_»Ñ¨ <ÀѨÙ
x`«_≥ Éèí~°Î! Ü«∞#∞K«∞ xOu ã¨~À*ωõΔΩ
|∞+¨Ê^•=∞Hõ=Ú#, |∂[ ¿ãÃã! (㨯O.8, ã¨O.282)
[<åʼnõΩ `«O„_ç J~Ú# N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù, ã¨OѨ^ŒÅ‰õΩ
`«e¡ J~Ú# P =∞ǨÅHΔ̃ ‡x KÕѨ\ ì̃, `«# ǨÏ$^ŒÜ«∞ Ñ‘~î°O g∞^Œ
xÅ∞ѨىõΩ<åfl_»∞. ã¨~°fi^Õ=`åQÆ}O, =∂#=ÙÅ∞, =∞ǨÏ~°∞¬Å∞,
ã¨~°fiÖ’HÍÅ∞ ѨÙ+¨Ê=~°¬O ‰õΩiÑ≤OKå~°∞. ÅH©Δ ‡<å~°Ü«∞}∞Å
q"åÇ¨Ï ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ–
10 u~°∞=∞ÅÖ’ ^Õ=™ê÷#O L^•º#=<åÅ∞, ^Õ=™ê÷#O =ã¨∞΄Ѩ^Œ~°≈#âßÅ `«Ñ¨ÊHõ ^Œi≈OK«O_ç
HõO. P áêÅ"≥e¡ ‰õÄ`«∞~°∞, fѨÙÅEѨÙÅ#∞ ^Ày uÅH˜Oz „Ѩ[Öò
KÕѨ\˜ìi ã¨OѨ^ŒÅ#∞, „ÉÏÑ≤OK≥#∞ "Õ∞Å∞, [QÆ=Ú „|uÔH #ˆ~O„^•!
JO@∂ H©Δ~°™êQÆ~° =∞^äŒ#Hõ^äŒ#∂, H©Δ~°™êQÆ~°OÖ’ L^Œƒù
qOz# =∞Ǩ^Œ∞ƒù`« =ã¨∞Î ã¨=Ú^•Ü«∂xfl N=∞ǨÅH˜Δ ‡
Pq~åƒù"åhfl, ÅH©Δ ‡<å~åÜ«∞}∞Å HõÖϺ}Ïxfl =i‚OKå_»∞ â◊√Hõ
Ü≥∂wO„^Œ∞_»∞, ѨsH˜#Δ ‡Ç¨~åA‰õΩ. J~Ú`Õ, ™ê^è•~°} =∂#=ÙÅ
WÖÏ¡à◊¡ˆHQÍHõ, ™êHΔÍ`«∞Î ^Õ=Ùà◊¡ WÖÏ¡à◊§‰õΩ ‰õÄ_® XHÀ¯™êi
ZÖÏO\˜ ã¨OHõ@ Ѩiã≤÷`«∞Å∞, ã¨Oâ◊Ü«∂Å∞, ÉèíÜ«∂Å∞ Z^Œ∞~“
`åÜ«∞<Õk N=∞ǨÅH˜Δ ‡ Hõ^äŒ ^•fi~å =∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û.
P~°Î„`å} Ѩ~åÜ«∞}∞_≥·# NǨÏi, Éèí‰õΩÎʼnõΩ U PѨ^Œ
U ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =zÛ<å Ѩ~∞° QÔ `«∞‰Î Ωõ "≥à`◊ å_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’
P ~åHõΔã¨∞Å#∞ JO`«O KÕÜ«∞_®xH˜ N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù qq^èŒ
J=`å~åÅ∞ ‰õÄ_® ^èŒiOKåeû=ã¨∞ÎOk. P J=`å~° ã¨=∞
Ü«∞OÖ’ P ~åHõΔã¨∞Å Hõ~°‡ ѨiáêHÍxH˜ =KÕÛ =~°‰õÄ HÍK«∞‰õΩx
‰õÄ_® LO_®eûO^Õ. P ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ N=∞ǨÅH˜Δ ‡ Jxfl~ÀAÅ∂
P ~åHõΔã¨∞ʼnõΩ ã¨~°fiã¨OѨ^ŒÅ∞ W"åfieûO^Õ! „ѨǨ¡^Œ K«i„`«Ö’
Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙ_»∞ xÜ«∞O`«QÍ =∂~åHõ, NǨÏi J^Œ$â◊º~°∂ѨÙ_≥·
áÈÜ«∂_»∞. "å_çÜ∂≥ QÆ|ÅO, =~°|ÅO, JO`«\q =∞i! ^Õ=`å
QÆ}ÏÅO`å "å_çH˜ "≥ÚHͯ~Ú qkèÖËHõ! P ^Õ=`å QÆ}ÏÅÖ’
ÅH©Δ ‡^Õq‰õÄ_® LOk! JOKÕ`« P ~åHõΔã¨∞xH˜ q[Ü«∞ÅH˜Δ ‡,
ã¨OѨ^ÅŒ H˜Δ ‡, ™ê~°fiÉè∫=∂kèHÍ~°ÅH˜Δ ‡, ã¨~fi° O X#QÆ∂_®~Ú.P"≥∞
`«# JÃ+ìÂâ◊fi~°ºHõà◊Å∞, "å_çH˜ ^è•~å^Œ`«ÎO KÕÜ«∞ÖËHõ `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞.
WHõ ''QÆ*ËO„^Œ "≥∂HõΔO—— Ö’ ‰õÄ_® WÖψQ [iyOk.
`«#`À XHõ=∂>ˇ<ÿ å K≥Ñʨ ‰õΩO_® QÆ*OË „^Œ∞xHÀã¨O Ѩ~∞° QÔ _»∞`«∞O>Ë
ÅH©Δ ‡^Õq ‰õÄ_® Ѩ~°∞ÔQuÎOk. `«# Éèí~°Î P~°Î„`å}`«#∞ QÆ∞~°∞Î
KÕã∞¨ ‰õΩO@∂–
âß. `å@OHÍK«Å#O|∞`À, Éèí∞[#@^Œúq∞‡Å¡|O^èŒO|∞`À,
âß\©=ÚHõÎ ‰õΩK«O|∞`À, #^Œ$_è»K«OK«`å¯Oz`À, j~°‚ ÖÏ
ÖÏ\ÏÖËѨ=Ú`À, =∞<ÀǨÏ~°Hõ~åÅQÀfl`«ÎsÜ«∞O|∞`Àñ,
QÀ\©O^Œ∞Ñ„ ɨ `íè À, =∞~À[Éè~í ° ã¨OHÀK«kfiÅQÆflO|∞`À<£.
JÖÏ Ñ¨~∞° QÔ _»∞`ÀO^• WÖÏ¡Å∞. =∞i WO`« Q˘Ñ¨Ê^Õ=`«
J~Ú# P [QÆ[˚#x Éèí‰õΩΊǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ z~°=Ú„^Œ "Õã¨∞HÀ^•
=∞i? N=∞ǨÅH˜Δ ‡ ÉèíHõÎ[#∞Å áêe\˜ HõÅÊ`«~°∞=Ù!
ã¨ÑyΨ i
 51
(Jig~°ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ áÈ~å_ç# „^À}∞_»∞, Ѩل`«∞_»∞ =∞~°}˜OKå_»#fl "å~°Îqx <ÕÅH˘iQÍ_»∞.
nO`À Hõ~°∞‚x ã¨~°fiÃã·<åº^茺HõΔ`«# áÈ~°∞ „áê~°OÉèí=∞=_»O D ã¨OzHõÖ’ K«^Œ∞==K«∞Û.)
„^À}=^èŒ
H˘O`«¿ãѨ٠q„âßOuá⁄Ok K«O„^À^ŒÜ«∞O HÍQÍ<Õ
=∞m§ Ü«Ú^•úxH˜ LѨ„Hõq∞OKå~°∞. JѨC_»∞ ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞
''PKå~åº! g∞~°∞ áêO_»=ÙÅ g∞^Œ "å`«ûźO`À LO@∞<åflˆ~
`«Ñ¨Ê Ѩ~å„Hõ=∞O „Ѩ^Œi≈OK«_»O ÖË^Œ∞—— J<åfl_»∞.
PKå~°∞º_»∞ ‰õΩÑ≤`«∞_≥·: ''<åÜ«∞<å! J~°∞˚#∞_»∞ `«#
t+¨μº_»x Hõ^• WO„^Œ∞_»∞ MÏO_»= =#O JyflH˜ PǨïu
KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. Ѷ¨∞’+¨Ü«∂„`«Ö’ z„`«¿ã# „Ѩ=ÚY QÆO^èŒ~°fi
g~°∞Å∞ x#∞fl q_»=_®xH˜ J^Õ HÍ~°}O. x"å`«Hõ=K« HÍÅ
ˆHÜ«ÚÅ∞ „áê}ÏÅ∞ =^ŒÅ_®xH˜ t+¨º"å`«ûź"Õ∞ ¿ÇÏ`«∞=Ù Hõ^•!
Jx ^≥Ñ≤Êá⁄_»=_»O`À ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞ `«Å„uÑ≤Ê:
''™êfig∞ g∞`À "å^Œ# =∞Ozk HÍ^Œ∞. g∞Ô~=i`À
áÈ~å_»QeÆ y`Õ "åi`À<Õ áÈ~°∞ ™êyOK«O_ç. ^Œ∞âß≈ã¨#, â◊‰Ωõ x,
Hõ~°∞‚Å∞ `À_»∞~åQÍ <Õ<Õ P QÍO_ôqx Hõ_»`Õ~°∞™êÎ#∞—— - Jx
`«=Ú‡h, "Õ∞#=∂=∞#∂ J#∞OQÆ∞ q∞„`«∞h "≥O@ɡ@∞ì‰õΩx
J~°∞˚#∞x "≥·Ñ¨Ù #_çKå_»∞.
„^À}ÏKå~°∞ºÅ∞ f„= „HÀ^èOŒ `À ™êQÆ∞`«∞<åfl_»∞. `«∂~°∞Ê
k‰õΩ¯Ö’ LëÈ~åQÍÅ∞ ~°OQÆѨÓ[ [iáê~Ú. ÉÏÅÉèÏ㨯~°∞_»∞
ã¨Ç¨Ï„㨠Hõ~åÅ`À ~°OQƄѨ"ÕâßxH˜ ã¨#fl^Œ∞ú_»=Ù`«∞<åfl_»∞.
ÉèÏ#∞ ã¨^Œ$â◊√_»∞QÍ „^À}ÏKå~°∞ºÅ∞ ÉÏ}ÏÖË H˜~°}Ï
Å∞QÍ âß„`«= ¿ã<å uq∞~åxfl Ѩ\ÏѨOK«Å∞ KÕã¨∞Î<åfl_»∞.
áêOKåÅ, q~å@¿ã#Å∞ <ÕÅ|_ç áÈ`«∞<åfl~Ú. J^Õ ã¨=∞
Ü«∞OÖ’ J@∞ q~°@∞_»∂, W@∞ „^Œ∞Ѩ^Œ∞_»∂ PKå~°∞ºx
=∂iÛ, 2010 u~°∞=∞ÅÖ’ 'N"åi¿ã=—Ö’ áêÖÁæ#O_ç
ÉÏ}Ïã¨<åxH˜ |e JÜ«∂º~°∞. JO`«Ö’ ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úfl_»∞
L„^ÕHõO`À D ~ÀA „^À}ÏKå~°∞ºx ã¨OǨÏiOK«Hõ f~°^Œ∞
JO@∂ ™êQÍ_»∞.
J@∂ ÉèÏ#∂^ŒÜ«∞O J~ÚOk. ¿ã#Åhfl H˘O`«¿ãѨÙ
L^ŒÜ«∞HÍÅ qkè x~°fiǨÏ}‰õΩ q~å=∞O fã¨∞‰õΩ<åfl~Ú. uiy
Ü«Ú^Œú "å^•ºÅ∞ „"≥∂QÆ_»=¸, K«`«∞~°OQÆ |ÖÏÅ∞ =∞Ǩϟ`åû
ǨÏO`À =ÚO^Œ∞‰õΩ ^Œ∂Hõ_»=¸ UHõHÍÅOÖ’ [iQÍ~Ú.
Z=iH˜ "å~°∞ `«QÆæ Ü≥∂^èŒ∞x`À `«ÅѨ_®¤~°∞. JѨC_»∞
™êy# ã¨O‰õΩÅ ã¨=∞~°OÖ’ „^À}ÏKå~°∞ºx`À ã¨=º™êz â◊¢™êÎG
Ü«Ú^ŒOú #_»∞ѨÙ`«∞O>Ë ™êHΔÍ`«∞Î „uѨÙ~åO`«‰Ωõ _»∞ ~Ô O_»∞ ~°∂áêÅ∞
^èŒiOz ~°} „H©_®qÖÏã¨OÖ’ L#fl@¡xÑ≤OzOk. PKå~°∞º_»∞
f„=x+¨ª`À Jaè=∞O„uOz „|Ǩ‡GO „ѨÜ≥∂yOKå_»∞. J^Õ
xÜ«∞=∞O`À J~°∞˚#∞_»∞ J^Õ JGO`À ^•xx LѨã¨OǨÏ
iOKå_»∞. "å~°∞ÉèíÜ«ÚÅ∂ bÖÏMËÅ#O #_»∞ѨÙ`«∂O>Ë K«∂ã≤,
^èŒ~å‡~åA : ''J~°∞˚<å! Uq∞\˜k! áêOKåÅ, q~å@ ¿ã#Å∞
`«=∞ „ѨÉèí∞=ÙÅ`À DÜ«∞# áêÅ|_®¤ WOHÍ L¿ÑH˜Δã¨∞Î<åfl"å!——
J#QÍ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞: ''^è~Œ ‡° #O^Œ<å! Ü«Ú^ŒÉú ∂íè q∞Ö’ DÜ«∞##∞
[~ÚOK«_»O ^Õ= ^•#= QÆ}ÏňH J™ê^茺O WHõ =∞#"≥∞O`«!
J~Ú`Õ L#fl^˘Hõ¯^•i, PÜ«∞#‰õΩ J`«ºO`« „Ñ≤ÜÚ« _≥#· Jâ◊fi`å÷=∞
xǨÏ`«∞_»~Ú#@∞ì XHõ¯ "å~°Î qxÑ≤¿ãÎ JG ã¨<åºã¨O KÕ™êÎ_»∞.
JѨC_çOHõ =∞#O x~åѶ¨∂@OQÍ ™êQÆ=K«∞Û——-J<åfl_»∞.
JOwHõiOK«ÖË^Œ∞ J~°∞˚#∞_»∞. ^èŒ~°‡#O^Œ#∞_»∞ qëê^Œ
Éèí~° ǨÏ$^ŒÜ«Ú_»Ü«∂_»∞. WOy`«O „QÆÇ≤ÏOz# cè=∞¿ã#∞_»∞
`«# ~°^ä•xfl J@∞ #_»∞ѨÙ`«∂O_»QÍ Jâ◊fi`å÷=∞ J<Õ ¿Ñ~°∞QÆÅ
11
Éèí„^ŒQÆ[O <ÕʼnõÄeOk. Jk P^è•~°OQÍ 'Jâ◊fi`å÷=∞ K«K≥Û—
J<åfl_»∞ PKå~°∞ºx K≥qx |_ÕÖÏ, qx ‰õÄ_® PÜ«∞# `«#
H˘_»∞‰õΩ Ñ¨~å„Hõ=∞O Ziy#"å_»∞ Hõ#Hõ ÅHõΔ ºÃÑ@ì‰õΩO_® áÈ~°∞
#_»∞ѨÙ`«∞<åfl_»∞. Z^Œ∞~°∞QÍ ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úflx "ÕkèOz "åx`À
L#fl W~°"≥·=∞Ok ~°kä‰õΩÅ#∞ ǨÏ`«=∂~åÛ_»∞.
JѨC_»∞ QÆQÆ# gkäx qâßfiq∞„`«, Éèí~°^•fi*Ïk |∞∞+≤
ѨÙOQÆ=ÙÅ∞ =zÛ: Éèí~°^•fi*Ï! "Õ^Œ "Õ^•OQÆ q^Œ∞_»=Ù.
q„Ѩ=~°∞_»=Ù. h‰õΩ ã¨O„QÍ=∞O ^ÕxHõÜ«∂º! JnHÍHõ h‰õΩ
HÍÅO ã¨g∞Ñ≤OzOk. WOHõ q~°q∞OK«∞, J<åfl~°∞.
"åi =∂@Å∂, cè=Úx ѨÅ∞‰õΩŠ㨇 $f, =∞#ã¨∞û#∞
qHõÅO KÕâß~Ú. Jâ◊fi`å÷=∞ x[OQÍ xǨÏ`«∞_»~Ú#n, ÖËxn
`≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•=∞x ^èŒ~°‡~åA#∞ ã¨g∞Ñ≤Oz J_çQÍ_»∞.
JѨC_»∞ Hõ$+¨μ‚_»∞ ^èŒ~°‡#O^Œ<å! #∞=Ùfi ã¨`«º„=`«O
¿Ñ~°∞`À WѨC_»∞ H˘OѨ=ÚOK«‰õΩ. PKå~°∞º_»∞ D „á⁄^Œ∞Ì
<ÕʼnõÄÅHõáÈ`Õ =∞#"å~°O^Œ~°∂ Hõ_»`Õ~°Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. =∞=∞‡
ÅflO^Œih DÜ«∞# ÉÏ}ÏʼnõΩ PǨïu K≥Ü«∞º‰õΩ. „áê}~°HõΔ}
HÀã¨O ÉÁOH˜# ÉÁO‰õΩ ÉÁO‰õΩ HÍ^Œx âßGO Ѷ¨∞’+≤ã¨∞Î#flk,
J<åfl_»∞.
cè=Ú_»∞ ‰õÄ_® P =∂@<Õ K≥áêÊ_»∞, KÕ¿ãk ÖËHõ
^èŒ~°‡~åA ~°^ä•xfl PKå~°∞ºÅ"≥·Ñ¨Ù #_çÑ≤, QÆOcè~° ã¨fi~°O`À :
'Jâ◊fi`å÷=∂ ǨÏ`«ó— Jx, <≥=∞‡kQÍ '‰õΩO[~°ó— J<åfl_»∞.
õ _ » Ñ ¨Ö’
Ù x H • ˆHO„^ŒO
^ ¨Ñ¨Îyi K«O^
Õ =
ã L<åfl~°x =Ó~°∞‰õΩ<åfl#∞ HÍx ÖˉõΩO>Ë h `«Å `«iˆQ^Œ∞Ì#∞ -
Hõ_»Ñ¨lÖÏ¡Ö’x „Ѩ=ÚY ^Õ"åÅÜ«∞O
J~Ú# ^Õ=Ùx Hõ_»Ñ¨Ö’x N ÅH©Δ ‡ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
™êfiq∞ PÅÜ«∞OÖ’ ‰õÄ_» ã¨Ñ¨Îyi K«O^•
#"≥∂^Œ∞ ˆHO„^ŒO L#flk. Éèí‰õΩÎÅ∞ D ã¨^Œ=
HÍâßxfl LѨÜ≥∂yOK«∞HÀQÆÅ~°∞.
12 U „áêO`«O"åÔ~·<å 'N"åi¿ã=—Ö’ áêÖÁæ#=K«∞Û
JO`«`À PÜ«∞# =∞#ã¨∞ qiyOk. QÆ∞O_≥ *ÏiOk.
J~Ú<å ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úflx`À áÈ~°∞ #_»∞ѨÙ`«∂<Õ L<åfl_»∞.
^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úfl_»∞ Ç≤ÏOã≤ã¨∂Î<Õ L<åfl_»∞.
JѨC_»∞ PKå~°∞º_»∞: F ã¨∞Ü≥∂^èŒ<å! Hõ~°‚ Hõ$áê
Kå~åºk Ü≥∂^è∞Œ ÖÏ~å! <Õ#∞ K≥Ü∞« ºQÆey#^ŒO`å KÕâß#∞. WOHõ
xtÛO`«QÍ ^ÕǨÏÜ«∂„`« KåeOKåÅx LOk, JO@∂ PÜ«Ú
^è•Å∞ q_çz, Ü≥∂QÆ x+¨ª`À ~°^äŒO g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.
`«HõΔ}O ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úfl_»∞ HõuÎ KÕ`«|∂x „^À}ÏKå~°∞ºx
g∞kH˜ #_»∞ã¨∞Î<åfl_»∞. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ PKå~°∞ºx â◊s~°O
#∞O_ç XHõ *’ºu ÖËz, „Hõ=∞OQÍ QÆQÆ# =∂~åæxH˜ ™êyOk.
JѨC_»∞ ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úfl_»∞ P â◊=O A@∞ìѨ\ ˜ì Y_»æO`À PÜ«∞#
`«Å #iˆHâß_»∞.
^è~Œ ‡° ~åA,J~°∞#˚ ∞_»∞ "åiã¨∂<Î Õ L<åfl~°∞. J<åºÜ«∂xH˜
™êǨÏã≤OK«‰õΩ, ™êǨÏã≤OK«‰õΩ Jx. J~Ú<å ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úfl_»∞
L#‡`«Î Ñ≤âßzÖÏ "≥o§ P JHÍ~°ºO KÕ¿ã =KåÛ_»x Hõ$áê
Kå~°∞º_»∞ Jâ◊fi`å÷=∞‰õΩ D "å~°Î JOkOKå_»∞.
áêOKåÅ∞x Ѷ¨∂`«∞Hõ K«~°º QÆ∞~°∞Ѩل`«∞xH˜ Jã¨Ç¨Ïº
=∞~Ú : ã¨∞Ü≥∂^èŒ<å! <å=O\˜ ‰õΩ=∂~°∞x Hõ#flk â◊„`«∞=Ù
KÕuH˜ A\˜ìzÛ `«ÅH˘\˜ìOK«_®xHÍ! WkQÀ D ~ÀA áêO_»=Ù
Å`À áê~°™÷ ê~°kä ‰õÄ_® Ѩ~Ö° ’HõO KÕ~=° Åã≤O^Õ. =∂ [#‰õΩÅ∞
<å~åÜ«∞}∞x Láêã≤Oz ã¨=Úáêi˚Oz# <å~åÜ«∞}ÏGO
„ѨÜ∂≥ yã¨∞<Î åfl#∞. ^•x`À ã¨~fi° <åâ◊#"Õ∞, Jx ~°^OŒä =ÚO^Œ∞‰õΩ
#_çáê_»∞.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ áêO_»=ÙÅO^Œ~°∂ ^èŒ$+ì̈^Œ∞º=Úflx Ѩi
Ѩi q^è•Å xOkOKå~°∞. ™ê`«ºH˜ =∞iO`« ~À+¨O`À g~°O^Œ~∂°
J<åfl_»∞. JO`«Ö’ =∞iO`« P"Õâ◊O =zÛ ~°^äŒO ky HõuÎ`À
^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úfl_»∞ WOHõ „¿Ñeu"å! h `«Å hk HÍ^Œ∞ JO@∂
LO_»QÍ q#fl Hõ$+¨μ_‚ ∞» cè=∞¿ã#∞x ѨOÑ≤, "åi~°∞=Ùih âßOuO
Ѩ*ˇÜ«∞º_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOKå_»∞. ^èŒ~°‡~åA =zÛ ™ê`«ºH˜x
âßO`« z`«∞xÎ KÕâß_»∞. uiy áÈ~°∞ „áê~°OaèOKå~°∞. H˘O`«¿ãѨÙ
™êyOk.
ã¨ÑyΨ i
 Jâ◊fi`å÷=∞ H˘kÌ HõΔ}ÏÅ∞ =∞#ã¨∞ûx UHÍ„QÆO KÕã≤,
=∞Ǩ=∞O„`«O [Ñ≤Oz <å~åÜ«∞}ÏGO „ѨÜ≥∂yOKå_»∞.
JO`«\ ˜`À qq^èŒ PÜ«Ú^è•Å∞ áêO_»=¿ã##∞ K«∞@∞ì=Ú\˜ì
cÉè`í û« O KÕã∞¨ OÎ _»QÍ, ^è~Œ ‡° ~åA: F =∞Ǩg~°∞ÖÏ~å! g∞~°O^Œ~∂°
~°}~°OQÆO g_çá⁄O_ç. <Õ#∞ HÍ~°}O Hõ^• D =∞ǨqѨ`«∞ÎH˜
JO^Œ∞KÕ`« P =∞Ǩ¢™êÎxH˜ <Õ#∞ PǨïu J=Ù`å#∞, J<åfl_»∞.
Jk q##@∞ì "åã¨∞^Õ=Ù_»∞: F áêO_»= Ãã·x‰õΩÖÏ~å!
g∞~°O^Œ~°∂ PÜ«Ú^è•Å∞ q_çz, "åǨÏ<åÅ∞ ky xÅ|_»O_ç.
J@∞=O\˜ "åix <å~åÜ«∞}ÏGO Ug∞K≥Ü«∞º^Œ∞. Jx
ZÅ∞ÔQ`«Î_»O`À JO^Œ~°∂ PÜ«∞# =∂@Å∞ t~°™ê=Ç≤ÏOKå~°∞.
cè=∞¿ã#∞_»∞ „HÀ^èOŒ `À P =∞Ǩ¢™êÎxfl Z^Œ∞~˘¯#_®xˆH
xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. JO`«`À P JG *ÏfiÅÅ∞ cè=Úx
K«∞@∞ì=Ú\Ïì~Ú. ^•xfl "åiOK«_®xH˜ J~°∞˚#∞_»∞ "å~°∞}ÏGO
„ѨÜ≥∂yOKå_»∞. Jâ◊fi`å÷=∞ `«# JGâ◊H˜Îx W`ÀkèHõO KÕâß_»∞.
QÆ=∞xOz# "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ J~°∞˚#∞x`À Hõeã≤ "≥o§
cè=Úx KÕ`«∞Å #∞O_ç PÜ«Ú^è•Å∞ „H˜O^Œ‰õΩ ÖÏy, WOHÍ
Ѩ@∞ìѨ_»∞`«∂O>Ë ~°^äŒO g∞k #∞O_ç <ÕʼnõΩ Ñ¨_»„^Àâß_»∞.
JO`«Ö’ <å~åÜ«∞}ÏGO âßOuOzOk. áêO_»=¿ã# =∞m§
q[$OaèOK«QÍ, ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ Jâ◊fi`å÷=∞#∞ ã¨g∞Ñ≤Oz: P~åº!
=∞~˘Hõ¯=∂~°∞ „ѨÜ∂≥ yOK«∞ <å~åÜ«∞}ÏGO - J<åfl_»∞. ã¨∞Ü≥∂
^èŒ<å! =∞m§ „ѨÜ≥∂yOKÕ J=HÍâ◊O ÖË^Œ∞ XHõ¯=∂ˆ~ Jk qx
Ü≥∂QÆѨ_»∞`«∞O^Œx JG ^•# "Õà◊ KÕã≤# xÜ«∞=∞O - J<åfl_»∞
Jâ◊fi`å÷=∞.
=∞iH˘O`« ¿ãѨ٠ܫÚ^ŒOú #_çzOk. Jâ◊fi`å÷=∞ k"åºG
„ѨÜ∂≥ QÆO KÕÜ∞« QÍ J~°∞#˚ ∞_»∞ ã¨~åfiGâßOuÔH· „|Ǩ‡GO „ѨÜ∂≥
yOKå_»∞. Jâ◊fi`å÷=∞ `«ÅkOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. JѨC_»∞ "åºã¨∞_»∞
q[Ü«∞O KÕã≤ Hõ$ëê‚~°∞˚#∞Å∞ÉèíÜ«ÚÅ#∞ QÆ∞iOz Jâ◊fi`å÷=∞‰õΩ
qâ◊^ŒO KÕã≤ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x J#∞„QÆǨÏO á⁄Ok# g~°∞_»∞
áê~°∞÷_»∞ Jx K≥Ñ≤Ê "≥àϧ_»∞.
JѨÊ\˜Hˆ ã¨∂~°ºÉèQí "Æ å#∞_»∞ J™ê΄kH˜ KÕ~å_»∞. <å\˜H˜
Ü«Ú^Œú q~å=∞O „ѨHõ\ ˜OKå~°∞. Jx "≥·â◊OáêÜ«∞#∞_»∞ [#"Õ∞
[Ü«Ú_çH˜ „^À}Ѩ~°fiO qxÑ≤Oz Hõ~°‚Ѩ~°fiO „áê~°Oaèã¨∞Î<åfl_»∞.
=∂iÛ, 2010 'N"åi¿ã=—Ö’ áêÖÁæ#^ŒÅz# "å~°∞ u~°∞=∞Å P~ü.\˜.ã≤. |™êìO_»∞ ^ŒQ~æÆ ° QÆÅ —N"åi ã¿ =— Hˆ O„^•xfl ã¨OÑ„ k¨ OK«O_ç 13
Hõ~°‚Ѩ~°fiO „áê~°OÉèíO
~°}~°OQÆO
~°}~°OQÆO #∞O_ç =zÛ# ã¨O[Ü«Ú_»∞ : „ѨÉèí∂! ã¨~°fi
¿ã<åxQÍ Hõ~∞° _‚ ∞» `«# „Ѩ`åáêxfl „Ѩ^iŒ ≈Oz ^Õ=`«ÅHˆ Pâ◊Û~°ºO
HõeyOz <ÕʼnõÄÖÏ_»∞. ^Œ∞âß≈ã¨#∞x ~˘=Ú‡ peÛ cè=Ú_»∞
"åx ~°HõÎO „`åQÍ_»∞. WOˆHO K≥ѨÊ#∞ „ѨÉèí∂! ^Œ∞~åâ◊`À
g∞iO`«=~°‰õÄ `≥KåÛ~°∞. Z=~°∞ K≥Ñ≤Ê<å g∞ K≥qÔHHõ¯_»O
ÖË^∞Œ † Hõ~‡° ѶŨ O J#∞Éèqí OK«Hõ `«Ñʨ ^Œ∞ Hõ^•! J#_»O`À qëê^Œ
Éèí~°Ç¨Ï$^ŒÜ«Ú_»~Ú# ^èŒ$`«~å¢+¨μìxH˜ ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_Õ Ü«Ú^ŒúOÖ’
<ÕʼnõÄe<å_»xÑ≤Oz : ã¨O[Ü«∂! h =∂@Å∞ <å‰õΩ q#
|_»_»O ÖË^Œ∞† =∞m§ K≥ѨC. =∞m§ K≥ѨC - J<åfl_»∞.
ã¨O[Ü«Ú_»∞ K≥Ñʨ QÍ qx, Hõ~∞° x‚ =O\˜ =∞Ǩâ◊¥~°∞_»∞
Ѩ_çáÈÜ«∂_»x q<åflHõ ‰õÄ_® <å QÆ∞O_≥ |^ŒÌÅ∞ HÍÖË^ŒO>Ë
Wk =„[O`À KÕã≤=ÙO\Ï_»∞ qkè, Jx qÅÑ≤ã¨∂Î =¸~°Ûù
áÈÜ«∂_»∞.
JO`«óѨÙ~° [#O JO^Œ~∂° Ju n#OQÍ ~ÀkOKå~°∞.
q^Œ∞~°, ã¨O[Ü«ÚÅ∞ j`«Ö’ѨKå~åÅ∞ KÕã≤, ~åA#∞ =¸~°Ûù
#∞O_ç `Õ~°∞HÀ*ËâßHõ PÜ«∞# : ã¨O[Ü«∂! ã≤OǨÏã¨=∞ Ѩ~å
„Hõ=Ú_≥·# Hõ~°∞‚_»∞ ‰õÄ_® =∞~°}˜OKå_»O>Ë <å‰õΩ rq`«O g∞^Œ
Pâ◊ áÈ~ÚOk. P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã¨∞‰õΩO\Ï#<åfl_»∞. ã¨O[Ü«Ú_»∞
ѨiѨiq^è•Å F^•iÛ P „Ѩܫ∞`«flO #∞O_ç "åiOKå_»∞.
H˘O`«¿ãѨ\ ˜H˜ ^èŒ$`«~å¢+¨μì_»∞ ã¨fiã¨÷ z`«∞Î_≥· Ü«Ú^Œú qâı
ëêÅ∞ K≥ѨÊ=∞<åfl_»∞. „^À}ÏKå~°∞ºÅ∞ <ÕʼnõÄe# J#O`«~°O
h ÃÑ^ŒÌH˘_»∞‰õΩ Jâ◊fi`å÷=∂k =∞ǨÜ≥∂^èŒ∞ÅO^Œih ã¨=∂"Õâ◊
Ѩ~°z J#O`«~° Hõ~°Î=ºO Uq∞@x J_çQÍ_»∞.
Jâ◊fi`å÷=∞: =∞Ǩ~å*Ï! =∞Ǩ|ŠѨ~å„Hõ=∞ ã¨=∞xfi
`«∞_≥·# Hõ~°∞‚x ã¨~°fiÃã·<åºkèѨux KÕã≤ Ü«Ú^ŒúO ™êy^•ÌO-
J<åfl_»∞. J#QÍ<Õ ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞: Hõ~å‚! ‰õΩ=∂~°™êfiq∞ ^Õ=
¿ã##∞ #_çÑ≤#@∞¡ #∞=Ùfi =∞#¿ã##∞ #_çÑ≤, cè+¨ ‡„^À}∞Å∞
™êkèOK«ÖËx q[Ü«∞O =∞#‰õΩ ã¨OáêkOKåe - Jx ã¨~°fi
¿ã<åkèѨuQÍ Jaè¿+H˜OKå_»∞.
Hõ~°∞‚_»∞ ~°^ä•~°∂_è»∞_≥· ¿ã<å =ÚYOÖ’ xÅ=_»O
=∞#"å~°O^ŒiH© =∞Ǩϟ`åûǨÏO HõeyOzOk† =∞Hõ~° =ӺǨÏO
Ѩxfl =ÚYÉèÏQÆOÖ’ `å<Õ xÅ|_®¤_»∞. â◊‰õΩh, "åx ã¨∞`«∞_»∞
LÅ∂‰õΩ_»∞ <Õ„`åÅ∞QÍ, t~°™ê÷#OÖ’ Jâ◊fi`å÷=∞, HõO~î° ÉèÏQÆOÖ’
h H˘_»∞‰õΩÅ∂, L^Œ~° „áêO`å# ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞_»∂, =ÚO^Œ∞ Z_»=∞
áê^ŒOQÍ <å~åÜ«∞} QÀáêÅ∞~°`À Hõ$`«=~°‡, ‰õΩ_çáê^ŒOQÍ
„uQÆ~°Î ¿ã#Å`À Hõ$áêKå~°∞º_»∂, "≥#∞Hõ ‰õΩ_çÉèÏQÍ# â◊Å∞º_»∂,
Z_»=∞ÉèÏQÍ# ã¨∞¿+}∞_»∂, ѨÙK«ÛùÉèÏQÍ# z„`«, z„`«¿ã#
„ѨÉèí∞=ÙÅ∂, `«=∞ `«=∞ ¿ã#Å`À ™êQÆ∞`«∞<åfl~°∞.
áêO_»=ÙÅ∞ J~°úK«O„^Œ =ӺǨÏO`À Z^Œ∞~°∞ =KåÛ~°∞.
cè=Ú_»∞ =∞`«Î QÆ[O g∞^Œ =KåÛ_»∞. J`«x g~° qǨ~åxH˜
J_»∞¤ xez# "åÔ~=~°∂ PQÆHõ áÈ=_»O K«∂ã≤ Hõ~°∞‚_Õ "åxH˜
Z^Œ∞~°∞ =KåÛ_»∞. JO`«Ö’ Jâ◊fi`å÷=∞ cè=Úx Z^Œ∞~˘¯<åfl_»∞.
^èŒ~°‡~åA`À ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∂, ^èŒ#O[Ü«Úx`À ã¨Oâ◊ѨΉõΩÅ∂,
^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úflx`À Hõ$áêKå~°∞ºÅ∂, tYO_ç`À Hõ$`«=~°‡,
ã¨Ç¨Ï^Õ=Ùx`À ^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∂ áÈ~°∞ „áê~°OaèOKå~°∞.
`«#`À Ü«Ú^•úxH˜ =zÛ# qO^•#∞qO^Œ∞ e^ŒÌih
<ÕʼnõÄÖÏÛ_»∞ ™ê`«ºH˜. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „ѨuqO^èŒ∞º_»∞ (^èŒ~°‡A
Ѩل`«∞_»∞) `«# Ѩ~å„Hõ=∞O „Ѩ^Œi≈ã¨∂Î z„`«∞_»<Õ „ѨÉèí∞=Ù#∞
<ÕʼnõÄÖÏÛ_»∞. Jk K«∂ã≤ =∞#¿ã#Å∞ „HÀ^èŒO`À q~°∞K«∞‰õΩ
Ѩ_®¤~Ú.
WHõ¯_» Jâ◊fi`å÷=∞ q_çz# ÉÏ}O cè=∞¿ã#∞x #∞^Œ∞@
<å@∞‰õΩOk. P HÀѨO`À =¸_»∞ÉÏ}ÏÅ∞ q_çKå_»∞ cè=Ú_»∞.
"åi =∞^茺 ™êy# ã¨O„QÍ=∞O f„==∞~ÚOk. ~°^äŒ ˆH`«<åÅ∞
~åeáÈÜ«∂~Ú. ã¨∂`«∞e^ŒÌ~°∂ QÍÜ«∞Ѩ_®¤~°∞. QÆ∞„~åÅ∞ <ÕÅ
‰õÄÖÏ~Ú. JÖÏ<Õ XHõig∞^Œ XHõ~°∞ ÉÏ}=~°¬O ‰õΩiÑ≤ã¨∂ÎO>Ë
N Ѩ\Ïìa~è å=∞™êfiq∞"åi
„|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞,
"åÜ«∞ÖÏÊ_»∞
`ÕnÅ∞ "å~°O ѨQÆÅ∞ L`«û=O ~å„u L`«û=O
22–3–10 ™È=∞ ––– JO‰õΩ~å~°Ê}O
23–3–10 =∞OQÆà◊ ^èŒfi*Ï~ÀǨÏ}O –––
31–3–10 |∞^èŒ K«„Hõ™êfl#O ^èŒfi*Ï=~ÀǨÏ}À`«û=O
14 ^Œ∂~°„áêO`åÅ "å~°∞ D ˆHO„^•xH˜ L`«Î~°O ~åã≤ ¿ã=Ö’ áêÖÁæ#=K«∞Û
K«∂_»=ÚK«Û@QÍ LOk. H˘O`«¿ãѨ\ ˜H˜ "å~°∞ÉèíÜ«ÚÅ∂ JÅã≤
=¸~°ÛùáÈÜ«∂~°∞. ™ê~°^äŒ∞Å∞ ~°^ä•Å∞ =∞o§OKå~°∞.
W@∞ J~°∞˚#∞x H˘_»∞‰õΩ „â◊√`«H©iÎ â◊Å∞ºx`À áÈ~å_»∞
`«∞<åfl_»∞. ã¨Ç¨Ï^Õ=Ùx Z^Œ∞~˘¯#fl ^Œ∞âß≈ã¨#∞x qÅ∞¡ qiyOk.
^•x`À HõuΠѨ\Ïì_∞» . Jk ‰õÄ_® =ÚHõ¯Å∞KÕâß_»∞ ã¨ÇϨ ^Õ=Ù_»∞.
J#O`«~°O q_çz# "å_çÉÏ}O ~°HõÎO z=∞‡‰õΩO_® ~˘=Ú‡Ö’
<å@∞HÀ=_»O`À ^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞ =¸~°Ûáù ÈÜ«∂_»∞. P ~°^OŒä "≥#∞
kiyOk.
Hõ~°∞‚_»∞ #‰õΩÅ∞xH˜ Z^Œ∞~°∞ ~åQÍ : ''~å^èÕÜ«∂! h
=Å¡ WO`« [~°∞QÆ∞`ÀOk. WѨC_Õ x#∞fl Hõ_»`Õ~°∞™êÎ#∞, Jx
â◊~° ã¨O^è•#O KÕÜ∞« QÍ, Hõ~∞° _‚ ∞» : ~å[Ѩل`«∞_çq, =∞Ǩg~°∞_çq,
T~°Hõ =∂@Å∞ ^ÕxH˜! Ѩx HÍx~Úº - Jx #=Ùfi`«∂ _≥|ƒk
=¸_»∞ "å_çÉÏ}ÏÅ`À #‰õΩÅ∞x â◊s~°O Hõ¿ÑÊâß_»∞. #‰õΩÅ∞_»∞
_≥ɡƒù ÉÏ}ÏÅ`À "åxx xÅ∞=iOKå_»∞. Hõ~°∞‚_»∞ "åx ^èŒ#∞ã¨∞û
q~°QÆQ˘\Ïì_»∞. P HÀѨOÖ’ #‰õΩÅ∞_»∞ =∞~˘HõqÅ∞¡ KÕ|∂x
Hõ~°∞‚x ^èŒ#∞ã¨∞û =ÚHõ¯Å∞ =ÚHõ¯Å∞ KÕâß_»∞. Hõ~°∞‚_»∞ ã¨Ç¨Ï^Õ=Ùx
~°^äŒ ˆH`«<åhfl, ™ê~°käh, K«„Hõ ~°HõΔ‰õΩÅ#∂ <ÕʼnõÄÅÛ_»O`À
#‰õΩÅ∞_»∞ ѨiѶ¨∞O KÕ|∂x g∞kH˜ ~åQÍ ^•xx =ÚHõ¯Å∞
KÕã≤, "åx "≥∞_»‰õΩ `«# ^èŒ#∞ã¨∞û `«yeOz : JÉσ~¸! Ü«Ú^Œú
Éèí∂q∞Ö’ ѨÅ∞‰õΩÅ∞ HÍ^Œ∞ JÅ∞QÆ∞Å∞ Hõ^ŒÖÏe. "≥à◊√§† g∞
J#flÜ«∞º ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§ K≥ѨCHÀ Jx =kÖËâß_»∞ ‰õΩOuH˜
KÕã≤# "åQÍÌ#O QÆ∞~°∞ΉõΩ =zÛ.
PY~°∞ Ѷ¨∞_çÜ«∞Ö’ "åi ѨHõΔO KÕi# h H˘_»∞‰õΩ
Ü«ÚÜ«Ú`«∞û_»∞ =∞# LÅ∂‰õΩx =ÚѨÊuѨÊÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞. LÅ∂
‰õΩ_»∞ L„^ÕHOõ `À Ü«ÚÜ«Ú`«∞ûxH˜ TÑ≤i ã¨ÅѨ‰Ωõ O_® ÉÏ}ÏÅ∞
q_»=_»O`À "å_»∞ "≥#∞kiy áÈÜ«∂_»∞.
D<å\˜ Ü«Ú^ŒúOÖ’ #‰õΩÅ∞x H˘_»∞‰õΩ â◊`åh‰õΩ_»∂,
J~°∞#˚ ∞x H˘_»∞‰õΩ „â◊√`«Hs© ,Î `«=∞ „Ѩ`åѨ „ѨH@õ #O`À g~°∞ʼnõΩ
L`åûǨÏO HõeyOKå~°∞. ^è$Œ +¨^ì ∞Œ º=ÚflxH© Hõ$áêKå~°∞ºxH© ™êy#
áÈ~°∞Ö’ áêOKåŠѨل`«∞x â◊s~°O ~°HõÎ ^è•~°Å∞ ‰õΩiã≤Ok.
^•x`À "åx ~°^äŒO cè=Úx Kå@∞‰õΩ áÈ~ÚOk. Hõ$`«=~°‡`À
tYO_ç Ü«Ú^ŒúO ™êyOz PÜ«∞# q_çKÕ ÉÏ} ^è•\˜H˜ PQÆÖËHõ
=¸~°ÛùáÈQÍ P ~°^äŒO ‰õÄ_® "≥#∞kiyOk. (WOHÍ LOk)
ã¨ÑyΨ i
zO`å=∞}˜ =∞O„`«O QÆ∞iOz q=iO KÕã≤ `«# `«O„_ç <À_çOz# ѨO_ç`«∞x ÔQeÛ
K«O_ç? –ÔH.H©iÎq<åÜ«∞H±, qâßYѨ@ì}O.
Wk XHõ k=º=∞O„`«O. NǨÏ~°∞¬_»∞
ã¨O^ÕÇ¨ Å∞? "åx K≥ÑC¨ –`«# `«O„_ç K≥ÑC¨ `À HõeÑ≤ P`«x
"≥∞_»Ö’ "Õâß_»@. `«~åfi`« ZO^Œ~À ѨO_ç`«∞
ã¨=∂^è•<åÅ∞!!
zO`å=∞}© =∞O„`Àáê㨉õΩ_»∞. `≥Å∞QÆ∞ –'™êÇ≤Ïf "åK«ã¨Êu— "≥Ú=fi =$ëê„kѨu Å#∞ [~ÚOKå_»x, ™êHΔÍ`«∞Î Pkâ◊OHõ~°∞
Hõ=ÙÅÖ’ N<å^äŒ∞_»∞ ‰õÄ_® zO`å=∞}˜ Å`À "åkOz `«# áêO_çf|ÅO`À "Õ^•
=∞O„`åxfl J#∞+≤ªOKå_»x K≥|∞`å~°∞. aÅfi=∞OQÆà◊√_»<Õ Å‰õΩ Jáê~°÷O K≥Ñ≤Ê â◊OHõ~°∞Å <À_çOKå_»h, PÜ«∞# `≥eã‘
bÖÏâ◊√‰õΩ_»∞ 'zO`å=∞}˜~°˚Ü«∞`«∞— J#flKÀ@ zO`å=∞}˜x "Õ^•Å‰õΩ Jáê~°÷O K≥áêÊ=Ù Hõ#∞Hõ 'h <À\’¡ ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞
=∞O„`«OQÍ<Õ ÉèÏqOKå_»∞. Ѩ_»∞QÍHõ Jx â◊Ñ≤OKå_»x, NǨÏ~°∞¬x <À\˜Ö’ ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞
=∞O„`å}˜ Ѩš"À¿Ñ`«O c[â◊H˜Î ã¨=∞xfi`«O, Ü«∞^ä• `«O„`«Hõ$`«O Ѩ_ç#=x, `«~°∞"å`« â◊OHõ~°∞x áê^Œ=ÚÅÃÑ· Ѩ_»QÍ, XHõ =∞Ǩ
[áêÎfi ã¨^Œºã≤ûkú „Ѩ^ŒO㨇 $`«"£∞ – =∞O„`åÅhfl PÜ«∂ Hõ~°‡Å‰õΩ Ñ¨Ù~°∞+¨μxQÍ^äŒ QÍ#O KÕÜ«∞=Åã≤OkQÍ P^ÕtOKå_»h JѨÙ_»∞
ã¨O|OkèOz# ѨÅ"¡ åÅ`À ‰õÄ_ç c[â◊H`Θ À K≥Ñʨ |_ç# „ѨHÍ~°O <≥·+¨^äŒO K≥áêÊ_»<Õ SuǨϺO „ѨKå~°OÖ’ LOk. HÍh â◊OHõ~°
[Ñ≤¿ãÎ "≥O@<Õ ã≤kú™êÎ~Ú. =∞O„`åÅÖ’ H˘xfl ™êuÎ fiHÍÅ∞. NǨÏ~°∞¬Å HÍÖÏÅÖ’ KåÖÏ ÉèË^ŒO L#flO^Œ∞ =Å¡ Hõ^äŒ #=∞‡
H˘xfl ~å[™êÅ∞. H˘xfl `å=∞ã¨=∞O„`åÅ∞. 'zO`å=∞}©— â◊Hºõ OHÍ^Œ∞ HÍh, WO`« â◊HΘ NǨÏ~°∞¬#‰õΩ zO`å=∞}© =∞O„`«ãk≤ ú
=∞O„`«O =∞}˜nfiѨOÖ’ L#fl „uѨÙ~°ã¨∞O^Œi Jkèëêª# ^Õ=`å KÕ`«<Õ HõeyO^Œ<Õk "åã¨Î=O.
=∞O„`«OQÍ H˘O^Œ~°∞ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. P"≥∞ =∞OK«O <åÅ∞QÆ∞ QÆ*ËO„^Œ∞_»∞ U ^Õ=Ùx "åǨÏ#"≥∂ qѨÙÅOQÍ `≥Å∞ѨQÆÅ~°∞?
HÀà◊√§ „|Ǩχ, ~°∞„^Œ∞_»∞, q+¨μ‚=Ù, Dâ◊fi~°∞_»∞. P =∞OK«OÃÑ· – "≥^ŒºO "≥∂ǨÏ#~å=∞Ü«∞º, <≥Å∂¡~°∞.
ѨÅHõ ã¨^•t=Ù_»∞. ^•xÃÑ· J=∞‡"å~°∞ Ѩ=fioOK«∞`«∞Ok.
XH˘¯Hõ¯ c*ÏHõΔ~åxH˜ XH˘¯Hõ¯ ^Õ=`« Jkèëêª# ^Õ=`«QÍ QÆ*ÏÅÖ’ „âı+ª̈"≥∞ÿOk S~å=`«O. ^•xH˜ <åÅ∞QÆ∞ ^ŒO`åÅ∞.
LO@∞Ok. 'zO`å— "≥Ú^Œ\ ˜ JHõΔ~°O K«HÍ~°O. `≥Å¡x HÍOu`À „ѨHÍtã¨∞ÎOk. D QÆ*ËO„^Œ∞_»∞ ^Õ=^•#=ÙÅ∞
H©Δ~°ã¨=Ú„^•xfl zeH˜#ѨÙ_»O^Œ∞O_ç L^ŒƒùqOKå_»∞. áêÅ
K«HÍ~°=∞ã¨∞~°Ñ¶¨∞flO K« Kå=ÚO_ô c["Õ∞= K«, K«O_»c[q∞u
ã¨O„^ŒOÖ’ ѨÙ\˜ì# S~å=`åxfl ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞ "åǨÏ#OQÍ
MϺ`« qKåÛùã≤kúO [Ü«∞„Ѩ^Œ"£∞ – Jx =∞O„`«âߢãOÎ̈ K≥|∞`«∞#flk.
ã‘fiHõiOKå_»∞.
'K«— J<Õ JHõΔ~°O K«O_» c[O. nx Hõkè^Õ=`« K«O_çHõ. ~åHõΔã¨
ã¨OǨ~°O `«`«ÊùÅO. JO>Ë =∞#Ö’ L#fl HÍ=∞„HÀ^èŒÖ’Éèí"≥∂Ç¨Ï ™È =∞~°ã¨O â◊H˜ÎxKÕÛ áêhÜ«∞O =∂„`«"Õ∞<å? ÖËHõ WOˆH
=∞^Œ=∂`«û~åºÅ<Õ ~åHõãΔ ∞¨ Å#∞ ã¨OǨÏiã¨∞OÎ k. HÀi# HÀiHõÅhfl ^≥·<å QÆ∂_è®~°÷O L#fl^•? – Ñ≤.Z.<åQÆ~åA, Ç≤ÏO^Œ∂ѨÙ~°O.
fiÛ [Ü«∂xfl „Ѩ™êkã¨∞ÎOk. |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’ Hõ~‡° HÍO_» K≥Ñʨ |_çOk. P Hõ~‡° HÍO_»‰Ωõ ™È=∞
ѨÓ~°fiO NǨÏ~°∞¬x `«O„_ç XHõ ѨO_ç`«∞x KÕuÖ’ F_çáÈ ~°™êxH˜ Jq<åÉèÏ=ã¨O|O^èŒO LOk. ™È=∞~°ã¨O–™È=∞Å`«–
Ü«∂_»∞. P ѨO_ç`«∞_®`«x "≥∞_»Ö’ `«# HÍeK≥ѨC "Õâß_»∞. gxH˜ Jkè^≥·=`«O ™È=Ú_»∞. |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’ D`«_»∞ qã¨Î $`«OQÍ
P`«x ÉèÏ~°º QÆ~ƒ° =ù u. P"≥∞`À `«#‰õΩ Ñ¨Ù@ìÉ’ÜÕ∞ ‰õΩ=∂~°∞x`À =i‚OѨ|_ç<å_»∞. ™È=∞Å`«–™È=∞~°ã¨=∞<Õ Ñ¨^•~å÷ÖË ^Õ=`«QÍ
`«#<À_çOz# ѨO_ç`«∞x F_çOѨ KÕã≤ =∞m§ P K≥ѨC#∞, `«# ~°∂á⁄OkOK«|_ç#=¨x áêâßÛ`«∞ºÅ∞ ÉèÏqOKå~°∞. |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’
K≥ѨC#∞ HõeÑ≤ P`«x "≥∞_»Ö’ "Õ~ÚOK«=Åã≤O^Œx K≥Ñ≤Ê P`«‡ `˘q∞‡^Œ= =∞O_»ÅO ѨÓiÎQÍ W`«~°=∞O_»ÖÏÅÖ’ P~°∞
ǨÏ`«º KÕã¨∞H˘<åfl_»@. NǨÏ~°∞¬_»∞ ѨÙ\˜ì ÃÑ^ŒÌ"å_≥· zO`å=∞}˜ ã¨∂HÍÎÅ∞ D ^Õ=`«#∞ =i‚ã¨∞Î<åfl~Ú.
=∞O„`Àáêã¨# KÕã¨∞Î<åfl_»∞. JѨÙ_®`«_»∞ =∞O„`«ã≤kúHÀã¨O W`«~° ^Õ=`«Å â◊s~å=Ü«∞"åÅ =∂kiQÍ D ^Õ=`« â◊s~å
â◊"åÅ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx =∞O„`« ѨÙ#â◊Û~°} KÕâß_»x H˘O^Œ~°∞ =Ü«∞"åÅ∞ =i‚OѨ|_»ÖË^Œ∞. D ^Õ=`« |Ǩï<Õ„`«∞_»∞– ã¨Ç¨Ï
=z¿ãÎ ã¨fiÜ«∞OQÍ `«e¡ P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã≤‰õΩx `«# â◊=OÃÑ· „™ê‰õΔΩ_»∞ Jx =i‚OѨ|_ç<å_»∞. WO„^Œ∞_»∞ =∞Ǩg~°∞_»∞ HÍ=
‰õÄ~°∞ÛO_ç Láêã¨# KÕÜ«Ú=∞x K≥Ñ≤ÊO^Œx „"åâß~°∞. JÖÏ \ÏxH˜ ™È=∞áê#O HÍ~°}=∞x K≥ѨÊ|_çOk. ™È=∞~°ã¨O`À

=∂iÛ, 2010 ^Õ=™ê÷#OÖ’x qq^èŒ q~åà◊ Ѩ^äŒHÍʼnõΩ qiqQÍ q~åàÏÅ∞ W=fiO_ç 15

xO_ç# WO„^Œ∞x á⁄@ì ÃÑ^ŒÌ ã¨~°ã¨∞ûQÍ =i‚OѨ|_çOk. D
™È=∞Å`« WO„^Œ∞x P`«‡QÍ =i‚OѨ|_çOk. D ™È=Ú_»∞
'ã¨∂~店 J<Õ ^Õ=`«#∞ q"åǨÏ=∂_ç#@∞¡Ok. "≥·kHõHÍÅO
`«~°∞"å`« ™È=Ú_»<ÕѨ^ŒO K«O„^Œ∞xÖ’ ~°∂_è»"≥∞ÿOk. JO^Œ∞
=Å#<Õ |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’ ‰õÄ_» ™È=∞^Õ=`« JO>Ë K«O„^Œ∞_Õ Jx
H˘O^Œi Jaè„áêÜ«∞O. DÜ«∞# Å`å~°∂ѨO K≥Ok LO_»@O
KÕ`« '=#ã¨Êu—, áêʼnõΩ_»∞ Jx =i‚OѨ|_ç<å_»∞.
™È=∞~°ã¨O B+¨^èŒO. nxx ¿ãqOz# QÆ∞_ç¤"åiH˜ "≥O@<Õ
^Œ$+≤ì HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. J=Ü«∞"åÅ∞ ÖËx "åà◊¡‰õΩ J=Ü«∞"åÅ∞
U~°Ê_»`å~Ú. D`«_»∞ =∂#= â◊s~° ~°HõΔ‰õΩ_»∞. ã¨∞n~°…"≥∞ÿ#
PÜ«Ú~åÌÜ«∞O „Ѩ™êk™êÎ_»∞. Jã¨`åºxfl ~°∂ѨÙ=∂Ñ≤ ã¨`åºxfl
~°H˜Δ™êÎ_»∞. ™È=∞~°ã¨O `åy`Õ =¸QÆ"å_»∞ =∂\Ï¡_»`å_»∞.
JO^Œ∞ˆH D ^Õ=`«‰õΩ '"åK«ã¨Êu— Jx ¿Ñ~°∞ =zÛOk. DÜ«∞#
„Ѩ[˝‰õΩ JkèѨu–|∞∞‰õΩ¯Å‰õΩ [#‰õΩ_»∞–Hõ=ÙʼnõΩ <åÜ«∞‰õΩ_»∞–
|∞∞ufi‰õΩ¯Å‰õΩ |∞∞ufi‰õΩ¯–Ü«∞[˝=Ú# HÍ`«‡. PÜ«∞##∞ ¿ãqOz#
"åiH˜ UkHÀi`Õ ^•xx „Ѩ™êk™êÎ_»∞. Ü«∞*Ï˝ÅÖ’ LѨÜ≥∂
yOKÕ ™È=∞~°™êxfl f¿ã Ѩ^uúŒ x ‰õÄ_» |∞∞ˆQfi^ŒO q=iã¨∞#Î flk.
1. WHõ ã¨OÇ≤Ï`åáê~î°O
F+¨^èŒÜ«∞ó ã¨O=^Œ<ÕÎ ™È"Õ∞# ã¨Ç¨Ï ~å*Ï˝
Ü«∞Ãã‡Â Hõ$}Àu „ÉÏǨχ}ã¨ÎO ~å[<åÊ~°Ü«∂=∞ã≤
|∞∞.ã¨O.10.97.22
2. Ѩ^Œáê~î°O
F+¨^èŒÜ«∞ó ã¨O=^Œ<ÕÎ ™È"Õ∞# ã¨Ç¨Ï ~å*Ï˝
Ü«∞Ãã‡Â Hõ$}Àu „ÉÏǨχ}ó `«O ~å[<£ áê~°Ü«∂=∞ã≤
3. „Hõ=∞áê~î°O
F+¨^èŒÜ«∞ó ã¨O ã¨O=^ŒO`Õ =^ŒO`Õ ™È"Õ∞# ™È"Õ∞#ã¨Ç¨Ï
ã¨Ç¨Ï ~å*Ï˝ó ~å*Ë˝u ~å*Ï˝
'Jkè^Õ=`å—, '„Ѩ`«ºkè^Õ=`å— =∞iÜ«Ú 'Jkèëêª#^Õ=`å—
Jx [áêÅÖ’#∞ „=`åÅÖ’#∂ JO@∞O\Ï~°∞ QÆ^•! g\˜
QÆ∞iOz q=iOK«O_ç? – ÔH. ã¨`«º<å~åÜ«∞}, Y=∞‡O.
'Jkè^Õ=`«— JO>Ë ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ ÉèÏ=# „ѨHÍ~°O „ѨHõ$u
Ö’x „Ѩu =ã¨∞Î=Ù‰õΩ XHõ Jkè^Õ=`« LO@∞Ok. 'ã¨=Ú„^ŒO—
^•xH˜ Jkè^Õ=`« ã¨=Ú„^Œ∞_»∞. 'ÉèÏ~°`«^Õâ◊O— nx Hõkè^Õ=`«
ÉèÏ~°`«=∂`«. `≥Å∞QÆ∞^ÕâßxH˜ Jkè^Õ=`« `≥Å∞QÆ∞`«e¡. 'Hõ$+¨‚"Õ}©
16 Ѷ¨∂\ò~À_»¡Ö’ "åǨÏ# =∞~°=∞‡`«∞ʼnõΩ Lz`« P\’"≥Úɡ·Öò ˆHO„^ŒO L#flk
#kH˜— Hõ$+¨"‚ }Õ =© ∞ `«e.¡ QÀ^•=iH˜ QÀ^•=s=∂`«. QÆOQÍ#kH˜
QÆOQÍ^Õq. XHõ J~°}ϺxH˜ =#^Õ=`« Jkè^≥·=O. JO>Ë ÉèÏ~°f
Ü«ÚÅ∞ „ѨHõ$uÖ’x L`«Î=∞Ѩ^•~å÷Å#∞ ^Õ=`å=¸~°∞ÎÅ∞QÍ
ÉèÏqOKå~°∞. „Ѩ`«ºHõΔ Éè∫uHõ~°∂áêxH˜ J„Ѩ`«ºHõΔ ^Õ=`å
ã¨fi~°∂áêxfl ã¨$lOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. 'Éè∂í q∞ HõxÊOKÕ Éè∫uHõÑ^¨ •~°O÷ .
HÍx Éèí∂^Õq, Éèí∂q∞ Hõkèëêª#^Õ=`« =∞# Hõ#∞flʼnõΩ HõxÊOKÕk
HÍ^Œ∞. NHõ$+¨‚™êfiq∞ ÉèíQÆ=næ`«Ö’ '=∞`«Îó Ѩ~°`«~°O <å-ã≤Ζ
H˜Oz^ŒãÎ≤ ^è#Œ O[Ü«∞—— J~°∞<˚ å! D qâ◊fiOÖ’ <åHõ#fl W`«~"° ∞≥ #ÿ k
H˘OK≥O ‰õÄ_® ÖË^Œ∞. J<åfl_»∞. Dâß"å™ÈºÑ¨x+¨`«∞Î ''Dâß
"å㨺q∞^ŒO ã¨~°fiO—— D J#O`«qâ◊fiO ÉèíQÆ=`«ûfi~°∂Ѩ=∞x
É’kèOzOk. ''ã¨~°fiO q+¨μ‚=∞Ü«∞O [QÆ`ü—— D „ѨѨOK«=∞O`å
q+¨μ‚ã¨fi~°∂ѨO. JO>Ë „ѨHõ$u "≥Ú`«ÎO ѨÓ[hÜ«∞"≥∞ÿOk.
P~åkèOѨ^ŒyOk. JO^Œ∞ˆH "åxH˜ =∞#O ^Õ=`å~ÀѨ} KÕã≤
H˘O\ÏO. JÖψQ „Ѩu=∞O„`åxH˜ 'Jkè^Õ=`«— LO@∞Ok. P
=∞O„`«O LK«ÛùiOKÕ@ѨC_® Jkè^Õ=`« JHõ¯_»‰õΩ =zÛ J^Œ$â◊º
~°∂ѨOQÍ LO@∞O^Œx ÃÑ^ŒÌÅO\Ï~°∞.
WHõ 'Jkèëêª#^Õ=`«—. Jkèëêª# â◊ÉÏÌxH˜ Jkèu+¨ªO`«º„`Õu
Jkèëêª#O. 'ëêªQuÆ x=$`ÒΗ Jx =Ùº`«Ê`«º~°O÷ . nxÜ«∞O^Œ∞O\Ï~°∞
QÆ#∞Hõ Jkèëêª#O. =∞# WO„kÜ«∂ÅH˘H˘¯Hõ¯ ^•xH˜ XHõ Jkè
ëêª# ^≥=· `«O LO@∞Ok. ~°ã#¨ Ü«∞O^Œ∞ "åˆQ=Ì `«Å∞. <Õ„`åÅO^Œ∞
K«‰õΔΩˆ~Ì=`«Å∞, WÖÏ „ѨfO„kÜ«∂xH˜ XHõ Jkèëêª# ^Õ=`«
LO@∞Ok. JÖψQ ˆHΔ„`åÅ∞<åfl~Ú. XH˘¯Hõ¯ ˆHΔ„`«OÖ’ XHõ
Jkèëêª# ^≥·=`«O LO@∞Ok. q+¨μ‚HõOzÖ’ =~°^Œ~å[ ™êfiq∞
Jkèëêª#^≥·=O. t=HõOz UHÍ„"Õ∞â◊fi~°∞_»∞. HõOzH˜ HÍ=∂H˜Δ.
HÍjH˜ qâ◊fi<å^äŒ∞_»∞ Jkèëêª#^Õ=`«Å∞. g~°∞ PÜ«∂ ™ê÷#=Ú
ÅO^Œ∞O\Ï~°∞ QÆ#∞Hõ giH˜ Jkèëêª# ^≥·"åÅ<Õ ¿Ñ~°∞ =zÛOk.
'„Ѩ`«ºkè^Õ=`«— JO>Ë Jkè^Õ=`«`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# ^Õ=`« Jx
J~°÷O. JO>Ë Jkè^Õ=`« Hõaè#fl ~°∂ѨO. „Ѩu â◊ÉÏÌxfl LѨ
ã¨~°æ=∞ ã¨^Œ$âß~°÷OÖ’ LѨÜ≥∂y™êÎ~°∞. „Ѩu =∞O„`åxH˜, Jkè
^≥·=O L<åfl, =∞m§ JO^Œ~°∞ XHõ¯>Ë, 'UHõOã¨`ü q„áêó |Ǩï
^è•=^ŒOu—— z`«ûfi~°∂Ѩ"≥ÚHõ¯>Ë. ѨO_ç`«∞Å∞ aè#flOQÍ K≥|∞
`«∞<åfl~°∞. W^Õ ÉèÏ~°fÜ«∞`« `«`«Î fiOÖ’x UHõ`«fiOÖ’ aè#fl`«fiO,
aè#fl`«fiOÖ’ UHõ`«fiO.
ã¨ÑyΨ i
 Hõ ^äŒÅO>Ë W+ì̈Ѩ_»x "åÔ~=~°∂ LO_»~°∞. JO^Œ∞Ö’#∂
ÉèíH˜Îx É’kèOKÕ Hõ^äŒÅO>Ë KåÖÏ =∞OkH˜ =∞‰õΩ¯
"≥‰õΩ¯=. Éèí‰õΩÎÅ PiÎx `≥Å∞ã¨∞‰õΩx „áêi÷OK«QÍ<Õ `«# JÉèíÜ«∞
ǨϙêÎxfl JOkOz HÍáê_Õ ^ŒÜ«∂ǨÏ$^ŒÜ«Ú_≥·# q+¨μ‚=¸iÎx
H©iÎOKÕ Hõ^äŒÅ∞ Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ PÅH˜Oz f~åeûO^Õ!
q+¨μ=‚ ¸iÎ P~åÎ=#`åfixfl "Õ^•Å∞, ѨÙ~å}ÏÅ∞ QÍ#O
KÕã¨∞Î<åfl~Ú. Z=~°∞ U PѨ^ŒÖ’ L<åfl =ÚO^Œ∞ "≥#∞HõÖÏÖ’
zOK«‰Ωõ O_® =zÛ, ~°HOΔ̃ z, "åi PiÎx áÈQ˘\ì̃ ã¨HÖõ â·ˇ fi◊ ~åºbfl
HõeyOKÕ JdÖÏO_» HÀ\˜ „|Ǩ‡O_» <åÜ«∞‰õΩ_ç bÅÅ∞,
=∂Ǩ`å‡ ºÅ∞ Jhfl Whfl QÍ=Ù.
N =∞Ǩq+¨μ=‚ Ù‰õΩ#fl J=`å~° "≥q· ^躌 O =Å¡ `«`û« |O^èŒ
Hõ^ÅŒä ∞ – =∂Ǩ`å‡ ºÅ∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q "≥Å∞=_ç J<ÕHõ q+¨Ü∂« efl
`≥eÜ«∞*Ëã≤# q^èŒOQÍ<Õ, ˆH=ÅO N=∞Ǩq+¨μ‚ =∂Ǩ`å‡ ºÅ<Õ
|Ǩïq^è•Å∞QÍ "åºÑ¨ÎO KÕã≤# ã¨xfl"ÕâßÅ∞ ‰õÄ_® JkèHõ"Õ∞.
P Ѩ~°OѨ~°Ö’ "≥Å∞=_ç# "å\˜Ö’ 'q+¨μ‚=∂Ü«∂ qÖÏ㨗
Hõ^äŒ#O XHõ\ ˜. nxfl Z~°QÆ∞_çáê\˜ "ÕOHõ\ÏK«ÅO ѨO`«∞Å∞
=∞#HõOkOKå~°∞.
N q+¨μ‚=∂Ü«∂ qÖÏã¨O ˆH=ÅO HõeÊ`«"Õ∞. PÜ«∂
Hõ=ÙÅ∞ ˆH=Å HõÅÊ<åQÍ^äŒÅ∞ Hõ$uÎ=∞ ~°`åflÅ∞QÍ<Õ ã≤^ŒúO KÕã≤
™êÇ≤Ï`«ºâß~°^ŒH˘Hõ qÅ∞"≥·# HõO~îåÉèí~°}Ïxfl ã¨=∞iÊOz
^è#Œ ∞ºÖˇ<· å~°∞.
D Hõ^äŒÖ’ ZHõ¯_»‰õÄ_® ^Œ∂+¨} J<Õk ÖˉõΩO_®
t=Ùx =ÚY`«ó q+¨μ‚áê~°=∂ºxfl 'q+¨μ‚=Ù ã¨~°fi=∞Ü«Ú_»∞, ã¨HõÅ
HÍ~°º ‰õΩâ◊Å∞_»∞— J<Õ q+¨Ü«∂efl Q˘Ñ¨ÊQÍ „Ѩ=zOѨKÕÜ«∞_»"Õ∞
q+¨μ‚=∂Ü«∂qÖÏ㨠Hõ$`«∞ŠѨ~°=∂~°÷O.
"ÕOHõ\ÏK«ÅO ѨO`«∞Å∞ D HÍ"åºxfl ã¨∞=∂~°∞ 1750
QÆ^ºŒ Ѩ^•ºÖ’¡ ѨOKåâßfi㨠Ѩiq∞uQÍ ~°zOz N =∞Ǩ q+¨μ=‚ Ù
^èiŒ OKÕ Ñ¨OKåÜ«Ú^è•efl ã¨∞ÊùiOѨ*âË ß~°∞. Wk 'q+¨μ‚ =∂Ü«∞—#∞
`≥eÜ«∞*Ë¿ã „QÆO^äŒO HÍ|\˜ì ѨOKåÜ«Ú^èŒ Ñ¨iq∞u ™ê~°÷Hõ
=∞xÊã¨∞ÎOk. D „QÆO^äŒOÖ’ N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù =∂Ü«∞Å∞ ~°ã¨
=`«Î~°OQÍ =i‚OK«|_®¤~Ú. Hõ^ä•Hõ^äŒ# H“â◊ÅO ‰õÄ_® qt+¨ì
"≥∞Oÿ k.
ã¨∂`«=∞ǨÏi¬ Hõ^äŒ K≥ѨÊ_»O`À D Hõ^äŒ „áê~°OÉèí=∞ø
`«∞Ok.
=∂iÛ, 2010 J#fl=∞Ü«∞º [#‡ã¨÷Å"≥∞ÿ# '`åà◊§áêHõ—#∞ ^Œi≈OK«O_ç.
q+¨μ‚=∂Ü«∂ qÖÏã¨O
– _®II "≥Ú=fi Åe`«‰õΩ=∂i
Ö’Hõ=ÚÅ ÔH=fi_®_è»∞º_»∞
Ö’Hõ=Ú Öˇ"åfix =∂Ü«∞Ö’ Q˘xÜ«ÚO_»<£
Ö’HÍ~å^è∞Œ ºO_≥=fi_»∞
Ö’HõO|∞Å∞ QÆeÔQ<≥@∞ìÅ∞<£ „ѨÉèí∞=∞Ç≤Ï=∞<£ ....
Jx# â∫#HÍk =∞Ǩ=Ú#∞ʼnõΩ ~À=∞ǨÏi¬}˜ 'ã¨~°fiO
q+¨μ‚=∞Ü«∞O [QÆ`ü— Jx K≥áêÊ~°∞.
~åHõΔ㨠~å*ˇ·# |eK«„Hõ=iÎ „uq„Hõ=∞ J=`å~°O
^•eÛ# q+¨μ‚=Ù KÕ`« ^Õâ◊ |Ç≤Ï+≤¯ $`«∞_≥· WO„^Œ∞x ã¨g∞Ñ≤™êÎ_»∞.
WO„^Œ∞_»∞ |eK«„Hõ=iÎ áê^Œ¿ã= KÕã≤ J=∞$`åxfl ™êkèOKÕ
LáêÜ«∂xfl W"åfieûOkQÍ JÉèºí i÷™êÎ_∞» . h=Ù nxH˜ ã¨ÇϨ Hõi¿ãÎ
"Õ∞=Ú NǨÏi ã¨Ç¨Ü«∞ã¨Ç¨ÏHÍ~åÅ`À áêÅHõ_»ex zÅHõ_®xH˜
ѨÓ#∞‰õΩO\ÏO. "Õ∞=Ú JÖÏ ÅaèOz# J=∞$`« ¿ã=#O`À
PÜ«Ú~å~ÀQͺÅ`À =i÷Å∞¡`åO. XHõ"Õà◊ =∞# =∞^茺 HõÅǨÏO
KÀ@∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl W~°∞ѨHΔÍÅ∞ J=∞$`«¿ã=#O KÕã≤ LO_»_»O
=Å¡ ÔQÅ∞Ѩ٠F@=ÚÅ∞ Z=ih ÉÏkèOK«=Ù Jx J<åfl_»∞.
Jkq#fl |eK«„Hõ=iÎ WO„^Œ∞x`À áêÅ[Åkèx
=∞kèOK«_»O NǨÏi Hõ$áêHõ\ÏHΔÍÅ`À<Õ [~°QÍe `«Ñ¨Ê =∞#‰õΩ
™ê^茺O HÍ^Œ∞ Jx K≥áêÊ_»∞. Jk qx WO„^Œ∞_»∞ NǨÏi
Hõ~°∞}‰õΩ Ö’>ËOÖË^Œx Lá⁄ÊOy ^Õ=^•#= ã¨=¸Ç¨Å`À
=∞O^Œ~° Ѩ~°fi`åxfl `Õ=_®xH˜ "≥àÏ¡_»∞. P Ѩ~°fi`åxfl "≥∂Ü«∞
_®xH˜ ^Õ=^•#=ÙÅ â◊H˜Î KåÅÖË^Œ∞. xã¨ûǨÜ«∞OQÍ L#fl"åi
=∞#ã¨∞ûÖ’¡H˜ q+¨μ‚=Ù "≥∞kÖÏ_»∞. `«ÅK«∞HÀQÍ<Õ „|Ǩχ^Õ=Ùx`À
áê@∞ N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù JHõ¯_»‰õΩ =KåÛ_»∞. "åi „áê~°÷#
PÅH˜Oz N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù =∞O^Œ~° Ѩ~°fi`åxfl ÃÑHõeOK«QÍ,
^Õ=^•#=ÙÅ∞ ^•xfl ã¨∞<åÜ«∂ã¨OQÍ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ¡~°∞.
JÖÏ fã¨∞‰õΩ"≥o¡# Ѩ~°fi`åxfl áêÅHõ_»e f~°OÖ’
LOz `«y# ~°A=˚ Ù#∞ (`å_»∞#∞) ã¨∂zOK«=∞x â◊~} ° ∞"Õ_®~°∞.
17

P^Œ~≈° =¸iÎ=Ü«∂º.....!
~°Ñ¶¨Ú~å=∂! [Ü«∞~å=∂! hÅ"Õ∞Ѷ¨∞âߺ=∂!
P^Œ~°≈=¸iÎ=Ü«∂º, JÜ≥∂^茺~å=∂! II ~°Ñ¶¨Ú II
[#Hõ~å[ Ѩلux Ѩi}Ü«∞=∂_®=Ù
g~°∞_çÖÏ Ñ¨uflx KÕѨ@ì=∞<åfl=Ù
J<åfl^Œ=ڇŠHõÅã≤"≥∞Åã≤ L<åfl=Ù
J#fl„¿Ñ=∞‰õΩ h=٠Ǩ~°u=Ü«∂º=Ù
=∞øx Ü«∂QÆ=Ú#∞ h=Ù [iÑ≤Oz<å=Ù
~å[^èŒ~°‡O `«Ñ¨ÊHõ <≥~°"ÕiÛ<å=Ù II ~°Ñ¶¨Ú II
â◊¥~°Ê}Y HÀiHõ#∞ "åiOz<å=Ù
UHõѨffl„=`«=Ú Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ#^Œ<åfl=Ù
qÅ∞= áê\˜OK«x "åex =kèOKå=Ù
ã¨=∞`«ÔH· ÉÏ}Ïxfl ã¨OkèOz<å=Ù
ã‘`«#ѨǨÏiOz# ^Œâ◊HõO~î°∞x „^Œ∞OKå=Ù
Ѩ~°¢ã‘Îx HÀi`Õ <åâ◊#"Õ∞ J<åfl=Ù II ~°Ñ¶¨Ú II
– ^•ã¨i K«O„^ŒÜ«∞º
PÜ«∞# ã¨~°Ê~å*ˇ·# "åã¨∞H˜x K«∂ã≤ D Ѷ¨∞#HÍ~åºxH˜ h"Õ
ã¨=∞~°∞÷_»=x K≥Ñ≤Ê ~åHõΔã¨∞ʼnõΩ, ^Õ=`«Å‰õΩ "åã¨∞H˜x `å_»∞QÍ
LѨÜ≥∂yOK«∞HÀ=∞<åfl_»∞. "åà◊√¡ Pq^èŒOQÍ KÕÜ«∞QÍ, "Õ∞~°∞
Ѩ~°fi`«O H©Δ~°™êQÆ~°OÖ’ =ÚxyáÈ*ÁzÛOk. D qѨ`«¯~°
Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ uiw P^Œ∞HÀ"åeûOkQÍ NǨÏix „áêi÷OKå~°∞.
PÜ«∞# ‰õÄ~å‡=`å~°O`À P Ѩ~°fi`åxH˜ P^è•~°OQÍ
xeKå_»∞. ^Õ=`«Å∞ ã¨~°Ê"åÅO "≥·Ñ¨Ù, ~åHõΔã¨∞Å∞ t~°ã¨∞ "≥·Ñ¨Ù
xez áêÅHõ_»ex =∞kèOKå~°∞. "å~°∞ =∞kèã¨∞Î#fl f„=`«‰õΩ
`«@∞ìHÀÖËHõ "åã¨∞H˜ qëêxfl q~°l=∂‡_»∞. ^•O`À PO^Àà◊#
K≥O^Œ∞`«∞#fl ^Õ=^•#=Ùe^ŒiÌ h K«∂z „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ ''Dâ◊fi~°∞}˜‚
„áêi÷¿ãÎ g∞‰õΩ â◊√ÉèÏÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú—— Jx K≥áêÊ_»∞. "å~°∞
t=Ù}˜‚ „áêi÷OK«QÍ PÜ«∞# „|Ǩχ Z^Œ∞@ „Ѩ`«ºHõΔ=∞Ü«∂º_»∞.
^Õ=^•#=ÙÅ∞ t=Ù}˜‚ ã¨∞ÎuOz ^ŒO_»HõO K«k"å~°∞. ÉèíHõÎ=
â◊OHõ~°∞_≥·# â◊OHõ~°∞_»∞ P HÍʼnõÄ@ qëêxfl q∞OQÆ_®xH˜
18 g∞ "åǨÏ<åxH˜ =∞~°=∞‡`«∞Å∞ J=ã¨~°"≥∞ÿ`Õ \’ÖòˆQ@∞ =^ŒÌ ã¨O„ѨkOK«O_ç
ã≤^ŒúѨ_®¤_»∞. q∞Oy, ^•xfl JÖψQ Q˘O`«∞Ö’ ÃÑ@∞ìHÀ=_»O
=ÖË¡ t=Ù_»∞ hÅHõO~î°∞_»Ü«∂º_»∞. H©Δ~°™êQÆ~°OÖ’ Ju qÅ∞"≥·#
ã¨OѨ^ŒÅ`À áê@∞ ^Õ= "≥·^Œ∞º_≥·# ^èŒ#fiO`«i, S~å=`«O,
PkÅH©Δ ‡, HÍ=∞^èÕ#∞=Ù, HõÅÊ=$HõΔO, H“ã¨∞ÎÉèí=∞}˜, JѨû~°ã¨Å∞,
K«O„^Œ∞_»∞ L^ŒƒùqOKå~°∞. ^èŒ#fiO`«i Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å`À XHõ HõÅ
âßxfl ÃÑ@∞ì‰õΩx „Ѩ`«ºHõΔ=∞Ü«∂º_»∞. ^•O`À ã¨O`ÀëêO`«
~°Oy`«∞Öˇ#· ^Õ=`«Å∞ =∞O^è~Œ ° Ѩ~fi° `åxfl Ü«∞^ä•™ê÷#OÖ’ LOz
J=∞$`åxfl ѨOK«∞HÀ=_»OÖ’ x=∞QÆ∞flÅÜ«∂º~°∞.
^•O`À P„QÆÇϨ O K≥Ok# ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ J=∞$`« HõÅâßxfl
`«=∞ˆH W"åfieûOkQÍ ^Ò~°˚#ºO`À ÖÏQÍ~°∞. JO`«\ N
=∞Ǩq+¨μ‚=Ù "≥∂Ç≤Ïh J=`«~åO ^•eÛ, JO^ŒiH© <Õ<Õ
ã¨=∂#OQÍ Ñ¨OK«∞`å#x, J=∞$`åxfl `«# KÕ`«∞Ö’¡H˜ fã¨∞‰õΩx
~°Hõ~°HÍŠǨ=ÉèÏ"åÅ`À Jã¨∞~°∞Å#∞ =∞ÉèíºÃÑ\˜ì J=∞$`åxfl
^Õ=`«Å Ѩ~O° KÕâß_»∞. Wk HõxÃÑ\˜#ì ~åǨïHˆ `«∞=ÙÅ∞ "≥∞Å¡QÍ
^Õ=`«Å ~°∂áêÅ∞ ^•eÛ ^Õ=`«Å ѨOH˜ÎÖ’H˜ =KÕÛâß~°∞. Wk
QÆ=∞xOz# ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ NǨÏiH˜ Ãã·QÆ KÕâß~°∞. PÜ«∞#
"åix `«# K«„HÍÜ«Ú^è•xH˜ QÆ∞iKÕâß_»∞. K«„HõO`À t~°ã¨∞ûÅ#∞
YO_çOKÕÖ’QÍ<Õ J=∞$`«O "åi <À\˜ HõOkOk. ^•O`À t~°ã∞¨ û
ʼnõΩ z~°Or=`«fi "≥ÚzÛ PHÍâ◊OÖ’H˜ Zyâß~°∞. [iy#
"≥∂™êxfl „QÆÇ≤ÏOz "åi`À Ü«Ú^ŒúO KÕã≤# ~åHõΔã¨∞Å∞ Ug∞
KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë ^Õ=`«Å∞ WѨC_»∞ J=∞$`«O
¿ãqOz# "å~°∞ Hõ^•!
^Õ=^•#= Ü«Ú^ŒúOÖ’ „áê}ÏÅ`À q∞ye# ~åHõΔã¨∞Å∞
|eK«„Hõ=iÎ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o¡ q+¨μ=‚ Ù#∞ #=∞‡=^ŒxÌ ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞.
h=ÖË¡ W^ŒO`å [iyO^Œx xOkOKå~°∞. |eK«„Hõ=iÎ
P„QÆǨϟ^Œ„QÆ∞_≥· ^Õ=`«ÅÃÑ· Ü«Ú^ŒúÉèËix "≥∂yOKå_»∞. ÉèíÜ«∞Ѩ_»¤
WO„^Œ∞_»∞ ã¨HÅõ ^Õ=`å QÆ}ÏÅ`À |^ŒiHÍ„â◊=∞OÖ’x #~°<å~å
Ü«∞}∞Å∞ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞‰õΩO@∂O>Ë "åix â◊~°}∞*ÁKåÛ_»∞.
ã¨∞~°QÆ}ÏÅ`À =zÛ# WO„^Œ∞xH˜ =∞Ǩq+¨μ‚=Ù JOâ◊`À ѨÙ\˜ì#
#~°<å~åÜ«∞}∞Å∞ JÉèíÜ«∞q∞KåÛ~°∞.
#~°<å~åÜ«∞}∞Å ^À~°ƒùŠѨi~°H˜Δ`«∞Öˇ·#@∞=O\˜
kq[QÆ}O, Jã¨∞~°∞Å#∞ ÉÏǨï|eq∞`À ã¨OǨÏiOK«_»O
„áê~°OaèOKå~°∞. |eK«„Hõ=iÎ ‰õÄ_® "åi`À Ü«Ú^ŒúO KÕã≤
ã¨ÑyΨ i
Ѩ~å[Ü«∞O áêÅÜ«∂º_»∞. WѨC_»∞ WO„^Œ∞xH˜ uiy ã¨fi~°æO
„áêÑ≤ÎOzOk. HÍ|\˜ì q+¨μ‚=∂Ü«∞#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O Z=i
`«~°=¸ HÍ^Œ∞. JO>Ë ^•x JO`«~å~°÷O U=∞O>Ë – NǨÏi
Hõ$Ѩ‰õΩ áê„`«∞Öˇ·# "åiH˜ ZÖÏO\˜ HõëêìÅ∞ ~å=Ù Jx.
WÖÏ D „QÆO^äŒOÖ’ N =∞Ǩq+¨μ‚=Ù =∂Ü«∞Å∞
~°ã¨=`«Î~°OQÍ =i‚OK«|_®¤~Ú. Hõ^ä•Hõ^äŒ# H“â◊ÅO ‰õÄ_®
qt+¨ì"≥∞ÿ#k. L^ŒÜ«∞yi ~åAÅ "≥·Éèí=O, "åi ǨÏiÉèíH˜Î,
=Ú‰õΩO^Œ „áê~°÷#, +¨+¨ªºO`åÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#=hfl <åÅ∞QÍâßfi™ê
ÅÖ’ KÀ@∞ KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë, S^À Pâßfiã¨OÖ’ K«O„^ŒÖMË Ï qÖÏã¨O,
K«O„^ŒˆH`« K«O„^ŒÖËY q"åǨÏO, Ѩ$^äŒ∞|Ǩïx`À Ü«Ú^ŒúO,
K«O„^ŒÖËY `«# x[ã¨fi~°∂ѨOɡ·# <å~°^Œ∞xQÍ =∂~°_®xH˜ q„Ѩ
~°∂ѨOÖ’ N =∞Ǩq+¨μ‚=Ù ™êÜ«∞Ѩ_»∞@ "≥Ú^ŒÖˇ·# q+¨Ü«∂
Å∞<åfl~Ú.
WO^Œ∞Ö’ ZéQÆ∞_çáê\˜"å~°∞ q+¨μ=‚ ∂Ü«∞#∞ Hõ^•ä Hõ^#Œä
Kå`«∞~°ºO`À q=iOK«_»O`À áê@∞, `«#‰õΩ QÆÅ "≥·+¨‚"åaè
=∂<åxfl J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å „Ñ¨^Œi≈OKå_»∞. q+¨μ‚ ã¨∞Î`«∞ʼnõΩ,
=~°‚#ʼnõΩ WO^Œ∞Ö’ H˘^Œ∞=ÖË^Œ∞.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ HÍ"åºO`«OÖ’x –
Éèí„^ÕÉèÏiÎ x"å~°}Ï ã¨HõÅ Éèí∂ÉèÏÔ~·Hõ ã¨OǨ~°}Ï
z„^Œ∂áêdÅ HÍ~°}Ï!! |∞^èŒÅã¨z`åÎ|˚ã¨O^è•~°}Ï
~°∞„^•f‡Ü«∞ qKå~°}Ï! YQÆ =~å~°∂_è®#∞ ã¨OKå~°}Ï!
ǨÏ$„^ÀQÍO|∞kè`å~°}Ï! ã¨∞[# "åOKèå*ÏÅ ã¨OѨÓ~°}Ï!
HÍ=ºOÖ’ `≥Å∞QÆ∞^Œ#O `Õ<≥"åHõÖˇ· „Ѩ=Ç≤ÏOzOk.
JO^Œ∞‰õΩ HÍ"åº#flO`å L^•Ç¨Ï~°}QÍ K≥ѨCHÀ=K«∞Û. JѨÊ\˜
<≥Å∂¡~°∞, P Ѩiã¨~° „áêO`åÅ#∞, "å\˜ ¿Ñ~°¡#∞ K«Hõ¯QÍ
q=iOK«_»O, =∂O_»eHÍÅ#∞ "åº=ǨiHõ Ѩ^•Å#∞
Hõq`«fiOÖ’ âßâ◊fi`«O KÕÜ«∞_»O K«∂¿ãÎ '„ѨHõ$uH˜<£ ÉèÏ+¨º
„Ѩ}Ë`«Öò Hõ=ÙÖò— J<Õ Q͉õΩO_®, Hõgâ◊fi~°∞xH˜ ã¨fi™ê÷# "Õ+¨
ÉèÏëêaè=∞`«O – =∞# ã¨O㨯 $f ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ "≥·Éèí"åÅ∞ ZO`«
Q˘Ñ¨ÊQÍ L<åflÜ≥∂ D HÍ=ºO K«Hõ¯QÍ `≥Å∞Ê`«∞Ok. JO`≥O
^Œ∞‰õΩ HõqQÍ~°∞ D HÍ"åºxfl a„@QÆ∞O@ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~° ™êfiq∞ˆH
JOH˜`«O KÕâß_»∞. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x K«~°}Ï~°qO^•Å‰õΩ
JOH˜`«"≥∞ÿ# HÍ"åºÖ’¡ W^˘Hõ\ ˜.
=∂iÛ, 2010 ÖË^• 0877–2264576‰õΩ á¶È<£ KÕÜ«∞O_ç
Pâßfi™êO`« QÆ^ŒºÖ’ Hõq HÍ"åºxfl ''N ǨÏ#∞=∞fû`å
Éèí~°`« ÅHõΔ ‡} â◊„`«∞Ѷ¨∞fl ã¨"Õ∞`« N~å=∞K«O„^•~°Ê}"£∞—— JO@∂
=ÚyOKå~°∞. nxx|\˜ì ‰õΩ@∞O| qÅ∞=efl, ™ê=∂lHõ
^è~Œ å‡efl áê\˜Oz# K«Åx¡ `«O„_ç ~å=∞Ü«∞º#∞ `«ÅK«∞HÀ=_»OÖ’
‰õÄ_® Hõq ÉÏO^èŒ"åºÅ‰õΩ ZO`« qÅ∞= W™êÎ_À `≥Å∞™ÈÎOk.
D HÍ=º Ѷ¨Å„â◊√uQÍ Ñ¨OK«=∂âßfi™êxfl K≥ѨC
HÀ=K«∞Û. ''„ѨѨOK«=∞O`å q+¨μ‚=∂Ü«∂ â◊H˜Î „ѨHõeÊ`«O. ^•xfl
`≥Å∞ã¨∞HÀHõ „|Ǩ‡k ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® JǨÏOHÍ~°O`À =∂Ü«∞KÕ`«
=Oz`«∞Öˇ· z=~°‰õΩ Ñ¨âßÛ`åÎáêxfl á⁄O^Œ∞`å~°∞. P q+¨μ‚
=∂Ü«∞‰õΩ Ö’|_ç LO\Ï~°∞. ã¨`«Î fiQÆ∞} „Ѩ^è•#∞Öˇ· WO„kÜ«∞
x„QÆÇϨ O Hõeæ *Ï˝# "≥~· åQͺefl ™êkèOz<å JǨÏO`åfiaèÉ∂íè `«∞Å∞
HÍHõ „Ѩã¨#∞flÖˇ· UHÍO`« ÉèíH˜Î`À P q+¨μ‚=Ù <å~åkèOz#"å~°∞
QÍx, P q+¨μ‚=∂Ü«∞#u„Hõq∞Oz „ѨѨOK«`«`åÎfixfl `≥eã≤
ã¨O™ê~° K«„HõO #∞O_ç q=ÚH˜Î á⁄O^ŒÖË~°x `≥ÅÊ_»"Õ∞ WO^Œ∞Ö’
Hõq ã¨∂zOz# Ѩ~°=∂~°÷O——.
D HÍ=ºOÖ’ q+¨μ‚=∂Ü«∞ʼnõΩ, zkfiÖÏ™êʼnõΩ,
bÖÏqǨ~åʼnõΩ Zxfl Ѩ^•ºÅ<≥·<å L^•Ç¨Ï~°}QÍ K≥ѨC
HÀ=K«∞Û. <å~°^Œ=∞ǨÏi¬ K≥¿ÑÊ Ñ¨^•ºÅhfl P HÀ=Ö’x"Õ –
(1) 㨈~fiâ◊! ã¨~°fiHÍ~°}
ã¨~åfi`«‡Hõ ã¨~°fi™êH˜Δ ã¨~åfif`å!
ã¨~°fiâ◊~°}º! ^ŒÜ«∂Hõ~°!
ã¨~Àfi`«Î=∞ ã¨~°fi~°∂Ѩ ã¨~Àfi^•ú~å!
(2) ã¨~°fiã¨=Ú_»=Ü«Úº ã¨~°fiO|∞ ~°H˜ΔOK«∞
ã¨~°fiHõ~°Î g=Ù [Åkèâ◊Ü«∞#
ã¨~°fir=ÙʼnõΩ#∞ ™êkèOѨ~åx ~¸
=∂Ü«∞xO`«ÃÑOѨ٠¿ãÜ«∞<ÕÅ!
q+¨μ‚ Hõ^ä•=∞$`«O ZO`«„QÀe<å `«xqf~°xk.
ѨÓ~°fi[#‡ ã¨∞Hõ$`«O LO>Ë QÍh q+¨μ‚Hõ^ä• „â◊=}ÉèÏQƺO
ÅaèOK«^Œ∞. D q+¨Ü«∂<Õfl J#fl=∞Ü«∞º 'q#~À ÉèÏQƺ=Ú
q+¨μ‚Hõ^䌗 Jx L^ÀƒùkOKå_»∞. D =∞ǨÏ^•ƒùQƺO JO^ŒiH©
JO^ÕkHÍ^Œ∞. JÅ<å_»∞ ѨsH˜Δ`«∞Î =∞Ǩ~åAˆH P ÉèÏQƺO
^ŒH˜¯Ok. "≥·+¨‚= ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ ™êÇ≤Ï`åºxfl, q+¨μ‚ã¨O|Okè
`åOâßefl q=iã¨∂Î =∞Ç≤Ï=∂xfi`«"≥∞ÿ# q+¨μ‚ã¨fi~°∂áêxfl
Pq+¨¯iOz# ÉèíH˜ÎHÍ=ºO 'q+¨μ‚=∂Ü«∂ qÖÏã¨O—.
19
 QÆ∞iÎOz, PÜ«∂ =¸~°∞Îefl ¿ãqOK«ÖË=Ú Hõ#∞Hõ ѨÙ~å}ÏÅ∞
„Ѩã≤^ŒúOQÍ ¿Ñ~˘¯#fl "å\˜efl P~åkèã¨∞Î<åfl=Ú. D „Hõ=∞OÖ’
=∞`åû º=`å~° ^Œâß=`å~åÅ∞ J`«ºO`«„Ѩã≤^ŒúOQÍ JO^Œ~°∂ H©iÎã¨∞ÎO_Õq.

qt+¨ì`« =∞`«ûº, ‰õÄ~°‡, =~åǨÏ, #~°ã≤OǨÏ, "å=∞#, Ѩ~°â◊√

~å=∞, N~å=∞, |Å~å=∞, |∞^Œú, Hõů º=`å~åÅ∞ – ^Œâß=
– Ñ≤. N"å}˜ `å~åÅ∞. WO^Œ∞Ö’#∂ HÍã¨Î `Õ_® L<åfl – =∞#‰õΩ „Ѩã¨∞Î`«O
„Ѩ^äŒ=∂=`å~°"≥∞ÿ#k =∞`«ûº=¸iÎ Hõ#∞Hõ – WO^Œ∞Ö’ U
q^èŒ"≥∞ÿ# `Õ_®Å∞ ÖË=Ù.
Ü«∞^• Ü«∞^• Ç≤Ï ^èŒ~°‡ã¨º QÍ¡x ~°ƒù=u ÉèÏ~°`«,
JÉèí∞º`å÷# =∞^èŒ~°‡ã¨º `«^•`å‡#O ã¨$*Ï =∞ºÇ¨Ï"£∞. Jëêì^Œâ◊ѨÙ~å}ÏÅÖ’ =∞`«ûºÑ¨Ù~å}O „Ѩ`ÕºHõ™ê÷<åxfl
ã¨O`«iOK«∞H˘#flk. N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù =∞`«ûº~°∂áêxfl ^èŒiOz,
Ѩi„`å}ÏÜ«∞ ™ê^èŒ∂<åO q<åâßÜ«∞ K« ^Œ∞+¨¯$`å"£∞, "Õ^•Å#∂, ã¨=∞ã¨Î Éèí∂=∞O_»ÖÏhfl ~°H˜ΔOz# Hõ^äŒ „Ѩ`ÕºHõOQÍ
^èŒ~°‡ã¨O™ê÷Ѩ<å~å÷Ü«∞ ã¨OÉèí"åq∞ Ü«ÚˆQ Ü«ÚˆQ. (w`« 4–7,8) K≥Ñ≤Ê#O^Œ∞=Å¡ – =∞`«ûºÑ¨Ù~å}O J~ÚOk. =∞Ǩ„Ѩà◊Ü«∞
^èŒ~å‡xH˜ ÉÏ^èŒ U~°Ê_ç, J^èŒ~°‡O „Ѩ|Å∞`«∞#flѨÙ_»∞, HÍÅOÖ’ "≥=· ã¨fi`«=∞#∞=Ù‰õÄ, ã¨Ñ~Ψ ∞° ¬Å‰õÄ =∞`«ûº=¸iÎ J~Ú#
t+¨ì~°HõΔ}, ^Œ∞+¨ìtHõΔ} KÕã≤, ^èŒ~å‡xfl „Ѩu+≤ªOK«_»OHÀã¨O N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ É’kèOz# ã¨$+≤ì ã≤÷uÅÜ«∂`«‡Hõ"≥∞ÿ# qâ◊fi
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞#„Ѩ"Õ∞Ü«∞O, JÉèíº~°÷# ÖˉõΩO_®<Õ J=ã¨~°"≥∞ÿ# qâıëêÅ∞ WO^Œ∞Ö’ KÀ@∞ KÕã¨∞H˘<åfl~Ú.
KÀ@, J=ã¨~°"≥∞ÿ# ~°∂ѨOÖ’ J=`«i™êÎ_»∞. J=`«iOK«_»O =∞Ǩq+¨μ‚=Ù ^èŒiOz# Jxfl J=`å~åÖ’¡ =∞`åûº=
JO>Ë XHõ "≥∞@∞ì „H˜OkH˜ kQÆ_»O. ÉèíQÆ=O`«∞x J=`å~°O `å~°O "≥Ú^Œ\ ˜k. ã¨$+≤ì „áê~°OÉèí ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ǨÏÜ«∞„w=Ù _»<Õ
=∞#efl ~°H˜ΔOK«_»OHÀã¨"Õ∞! ^èŒ~å‡xfl ~°H˜ΔOK«_» =∞O>Ë „Ѩ=$uΖ (™È=∞‰õΩ _»<Õ) ~åHõΔã¨∞_»∞ "Õ^•kâߢ™êÎÅ#∞ ^˘OyeOz, áê`å
x=$uÎ ~°∂Ѩ"≥∞ÿ# LÉèíÜ«∞^èŒ~å‡hfl ~°H˜ΔOK«_» =∞x J~°÷O. à◊OÖ’ ^•y LO_»QÍ, q+¨μ‚=Ù =∞`«ûº~°∂áêxfl ^èŒiOz, "Õ^•
„Ѩ=$uΖÉè∫uHõO. x=$uΖP^蕺u‡HõO. U q^èŒ"≥∞ÿ# ^èŒ~å‡xH˜ Å#∞ L^ŒúiOKå_»∞.
Z=i=Å¡ ÉÏ^èŒ U~°Ê_ç<å ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J=`«iOz, ^èŒ~å‡xfl
~°H˜Δ™êÎ_»∞. HÍ~°}O – ^èŒ~°‡O ÉèíQÆ=O`«∞x ™⁄=Ú‡. `«# ™⁄=Ú‡ =∞`«ûº[Ü«∞Ou, =∞`«ûº^•fi^Œt :
ã¨kfixÜ≥∂QÆO HÍ"åÅx PÜ«∞# Pâ◊Ü∞« O. `«# â◊√ÉèÏâ◊Ü∂« xH˜ ѨÙ~å}Ï#∞™ê~°O K≥·„`«â◊√^Œú `«kÜ«∞<å_»∞– Hõ$`«=∂ÖÏ
ÉèíOQÆO Hõeæ`Õ ™êfiq∞ ã¨Ç≤ÏOK«_»∞. `«# ™⁄=Ú‡#∞ HÍáê_Õ #n[Å=ÚÅ #∞O_ç "≥Å∞=_ç, =∞`«ûº~°∂Ñ≤Ü≥ÿ∞# N =∞Ǩ
"åix ~°H˜ΔOK«_»O, ~åáê_Õ"åix tH˜ΔOK«_»O q+¨μ‚=Ù ã¨`«º„=`«∞_»∞ ("≥·=ã¨fi`«∞_»∞) J<Õ
Ö’Hõ~°HõΔ‰õΩ_≥·# ÉèíQÆ=O`«∞x ^èŒ~°‡O. WO^Œ∞ˆH 2010, =∂iÛ 18 ~åA J~°… ºq∞ã¨∞ÎO_»QÍ– J`«x ^Àã≤\’¡
'`« ^•`å‡#O ã¨$*Ï =∞ºÇ¨ÏO—,'ã¨OÉèí"åq∞ =∞`«û º[Ü«∞Ou ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ Ñ¨_ç<å_»∞. Hõ#∞Hõ K≥·„`«â◊√^Œú `«kÜ«∞ '=∞`«ûº
Ü«ÚˆQ Ü«ÚˆQ— – '##∞fl <Õ#∞ ã¨$lOK«∞ D "庙êxfl „ѨK«∞iã¨∞Î<åflO [Ü«∞Ou— Jx âߢ™êÎÅ∂, ѨÙ~å}ÏÅ∂
H˘O\Ï#∞, „ѨuÜ«ÚQÆOÖ’ J=`«i™êÎ#∞—— Jx ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú. J>Ë¡ =∂~°æt~°â◊√^Œú ^•fi^Œtx
Ǩg∞ WKåÛ_»∞ – ÉèíQÆ=O`«∞_»∞. WzÛ# Ǩg∞ xÅɡ@∞ìHÀ '=∞`«ûº^•fi^Œt— Jx ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. D Ô~O_»∞ u^äŒ∞Ö’¡ âߢ™ÈÎ
=_»O HÀã¨O Zxfl J=`å~åÅ∞ ^èŒiOK«_®xÔH·<å ™êfiq∞ HõÎOQÍ LѨ"åã¨O LO_ç, ÉèíQÆ=„^Œ∂áêxfl „Ѩu=∞QÍ KÕã≤,
ã¨Oã≤^ŒúOQÍ<Õ LO\Ï_»∞. ëÈ_»â’ѨKå~åÅ`À, ™êfiq∞x ѨÓlOz, ^•#^è~Œ å‡^Œ∞Å∞ QÍq¿ãÎ
ÉèíQÆ=O`«∞x QÆ∞}ÏÅ∞ Jã¨OMϺHÍÅ∞ J~Ú#>Ë¡– ã¨O™ê~° |O^è•Å#∞O_ç q=Ú‰õΩÎÅ∞ HÍQÆÅ ~°x ѨÙ~å}ÏÅ∞
J=`å~åÅ∞‰õÄ_® ÖˇHõ¯ÖË#<Õfl! J~Ú`Õ =∞#O JxflO\˜h q=iOKå~Ú.
20 PÅÜ«∞ Ѩiã¨~åÅ#∞ JѨiâ◊√„ÉèíO KÕÜ«∞HõO_ç ã¨ÑyΨ i
=∞`åûº=`å~°Hõ^äŒ :
ѨÓ~°fiO ã¨∂~°∞ºxH˘_»∞‰õΩ =∞#∞=Ù J<Õ ~åA LO_Õ
"å_»∞. J`«_∞» ã¨O™ê¯~°je. ã¨^∞Œ } æ =O`«∞_»∞. `«# ‰õΩ=∂~°∞xH˜
~å*Ϻxfl JѨÊyOz, =∞ÅÜ«∞Ѩ~°fi`«O g∞^Œ Q˘Ñ¨Ê `«Ñ¨ã¨∞û
KÕã≤<å_»∞. Q˘Ñ¨ÊQÍ Ü≥∂QÆ™ê^èŒ#Å∂ KÕã≤<å_»∞. WÖÏ Ñ¨kÅHõΔÅ
ÜÕ∞O_»∞¡ JÜ«∂ºHõ „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ ™êHΔÍ`«¯iOz, ''UO =~°O
HÍ"åÖ’ HÀ~°∞H˘——=∞‡x =∞#∞=Ù‰õΩ ã¨∂zOKå_»∞. =∞#∞=Ù
''^Õ"å! Jxfl\˜HõO>Ë L`«Î=∞"≥∞ÿ# =~åxfl J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞@ÔH·
q∞=Ú‡ „áêi÷ã∞¨ <Î åfl#∞. „ѨàÜ
◊ ∞« O [iy#ѨÙ_»∞ K«~åK«~å`«‡Hõ"∞≥ #ÿ
r=Ùefl ~°H˜ΔOKÕO^Œ∞‰õΩ <å‰õΩ `«y# â◊H˜Î HÍ"åe—— Jx HÀ~å_»∞.
''`«^ä•ã¨∞Η— JO@∂ „|Ǩχ x„+¨¯q∞OKå_»∞.
XHõ<å_»∞ =∞#∞=Ù `«# P„â◊=∞OÖ’ J~°… ºO =^Œ∞Å∞
`«∞O_»QÍ XHõ P_»∞KÕѨ hà◊¡`À‰õÄ_» J`«x^Àã≤\’¡ Ѩ_çOk.
~åA P z#flKÕѨ#∞ K«∂z, ^ŒÜ«∞QÆey, ^•xfl ~°H˜ΔOKå Å#∞
H˘x, P z#flKÕÑ#¨ ∞ `«# Hõ=∞O_»ÅOÖ’ LOKå_»∞. P =∞`«ûºO
XHõ ~ÀAÖ’<Õ Ñ¨O„_≥O_»∞ JOQÆ∞àÏÅ∞ á⁄_»=Ù HõÅ^≥· =∞#∞=Ù#∞
K«∂z '~°H˜ΔOK«∞ ~°H˜ΔOK«∞— Jx „áêi÷OzOk. =∞#∞=Ù P KÕѨ#∞
JO^Œ∞O_ç fã≤, "≥_»Å∞Ê =¸uQÆÅ =∞\˜ì‰õΩO_»Ö’ LOKå_»∞.
JHõ¯_» XHõ ~ÀAÖ’<Õ =¸_»∞=¸~°ÅO`«QÍ ÃÑiy, =∞~°Å
'~°H˜ΔOѨٗ=∞O@∂ „áêi÷OzOk. =∞#∞=Ù ^•xfl XHõ ÉÏqÖ’
=kÖÏ_»∞. JHõ¯_»‰Äõ _® ÃÑiy, JO^Œ∞Ö’ W=∞_»ÖHË õ '~°HOΔ˜ K«O_ç—
Jx HÀ~°QÍ, J`«_∞» XHõ ã¨~À=~°OÖ’ =kÖÏ_»∞. JHõ¯_» ~Ô O_»∞
P=∞_»ÅO`« ÃÑ^ŒÌQÍ ÃÑiyOk. ~åA ^•x P„HõO^Œ#O qx,
^•xfl QÆOQÆÖ’ =kÖÏ_»∞. P QÆOQÍ#k xO_çáÈÜÕ∞O`«QÍ
JHõ¯_® ÃÑiyOk. Ñ≤^ŒÑ¨ ~åA ^•xfl ã¨=Ú„^ŒOÖ’ =kÖÏ_»∞.
Jk ã¨=Ú„^Œ =∞O`å "åºÑ≤OzOk. ~åA Pâ◊Û~°ºÑ¨_ç, ÉèíÜ«∞
Ѩ_ç – ''h=Ù Z=fi~°=Ù? ~åHõΔã¨~åA"å? ÖËHõ "åã¨∞^Õ=Ù_»"å?
HÍHõáÈ`Õ WÖÏ ZÖÏ =$kú J=Ù`å=Ù? Ô~O_»∞ ÅHõΔÅ P=∞_»
ÅO`« ^ÕǨÏO Z=iH˜ LO@∞Ok? <å~åÜ«∞}Ï! h=Ù =∞`«ûº
~°∂ѨÙ_»"≥· ##∞fl „â◊=∞ÃÑ@∞Î<åfl=Ù. ™êfig∞! h‰õΩ Ñ¨Ù#óѨÙ#ó
#=∞™ê¯~åÅ∞—— Jx „áêi÷OKå_»∞. JѨÙ_»∞ =∞`«ûº~°∂Ѩ
[<å~°Ì#∞_»∞ ''ѨÙ}Ϻ`å‡! h=Ù ã¨`åºxfl „QÆÇ≤ÏOz<å=Ù. h ¿Ñ~°∞
™ê~°÷HõO. `«fi~°Ö’<Õ D Éèí∂q∞ ã¨=∞ã¨Î r=~åã¨∞Å`À hà◊§Ö’
=∂iÛ, 2010 K«O\˜a_»¤Å∞ L#fl `«Å∞¡Å‰õΩ '=∞Ǩ^•fi~°O— #∞O_ç „Ñ¨`ÕºHõ „Ѩ"Õâ◊O L#flk
=Ú#∞QÆ∞`«∞Ok. WkQÀ! r=~åã¨∞efl ~°H˜ΔOK«_®xÔH· D <ÒHõ#∞
^Õ=`«ÅKÕ xi‡OѨ*Ëâß#∞. =∞Ǩ„Ѩà◊Ü«∞O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
JѨÊ\˜ „Ѩà◊Ü«∞"åÜ«Ú"ÕQÍxH˜ ã¨HõÅ=¸ HõkeáÈ`«∞Ok.
„Ѩà◊Ü«∞HÍÅO J~ÚáÈÜ«∂Hõ K«~åK«~å`«‡Hõ"≥∞ÿ# D [QÆ`«∞Î
HõO`«\ ˜H© h=Ù „Ѩ*ÏѨuq J=Ù`å=Ù – Jx K≥Ñ≤Ê, =∞#∞=Ù#∞
J#∞„QÆÇ≤ÏOz, ™êfiq∞ JO`«~åú# =∞Ü«∂º_»∞.
=∞#∞=Ù „Ѩà◊Ü«∞O U~°Ê_Õ =~°‰õÄ Ü≥∂QÆ=∂~°æOÖ’
HÍÅO QÆ_∞» ѨÙ`«∂ =KåÛ_»∞. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ P*Ï˝ÑO≤ z#>Ë¡ H˘O`«
HÍÖÏxH˜ „Ѩà◊Ü«∞O U~°Ê_çOk. =∞Ǩq+¨μ‚=Ù H˘=Ú‡QÆÅ
=∞`«ûº~°∂ѨO`À, Pkâı+μ¨ _»∞ „`å_»∞~°∂ѨO`À – =∞#∞=Ù ^ŒQiæÆ H˜
=KåÛ~°∞. ^èŒ~°‡"Õk JQÆ∞ =∞#∞=Ù ã¨~°fiÉèí∂`åÅ#∞ ÖÏy,
^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞H˘x, 'ã¨~°Ê„`å\˜—`À <å=#∞ KÕѨH˘=Ú‡‰õΩ
Hõ\Ïì_»∞. q+¨μ‚=Ù‰õΩ #=∞㨯iOz, P KÕѨH˘=Ú‡‰õΩ ã¨g∞ѨOÖ’
=∞#∞=Ù xÅ∞Û<åfl_»∞. „Ѩà◊Ü«∂#O`«~°O <å=Ö’ L#fl r=~åt
#∞O_çÜÕ∞ (JO>Ë c[~°∂ѨOÖ’ L#fl) =∞~°Å „ѨѨOKåhfl,
ã¨~°fiѨ^•~å÷Å#∞ – =∞#∞=Ù xi‡OKå_»∞.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ "Õ^•Å#∞ ^˘OyeOz, ã¨=Ú„^ŒOÖ’
^•yÜ«Ú#fl ǨÏÜ«∞„w=~åHõΔã¨∞}˜‚ (™È=∞HÍã¨∞~°∞}˜‚) =∞`«ûº
~°∂ѨÙ_≥·# q+¨μ‚=Ù – ã¨OǨÏiOz, "Õ^•Å#∞ L^ŒúiOKå_»∞. D
HõÅÊOÖ’ D J=`å~°O "≥·=ã¨fi`«=∞#∞=Ù HÍÅOÖ’ [iyOk.
D =∞`åûº=`å~° Hõ^äŒ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ HõeÊOzOk HÍ^Œ∞.
"Õ^•Ö’¡ L#fl^Õ! â◊√Hõ¡Ü«∞Aˆ~fi^ŒOÖ’ (2–22) ''^Õ=㨺`åfi....
„Ѩâßflq∞—— J<Õ =∞O„`«OÖ’– ''ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« O`À ‰õÄ_ç# qâßfixfl
ã¨$lOz# =∞`«ûº~°∂ѨÙ_»"≥·# h‰õΩ #=∞™ê¯~°O. h‰õΩ <≥·"Õ^ŒºO
Ѩ@∞ì^ŒÅ`À „Ѩܫ∞uflOz Wã¨∞Hõ#∞O_≥·<å
`≥·ÅO fÜ«∞=K«∞Û.
^ŒÑ≤ÊQ˘#fl"å_»∞ ZO_»=∂=ÙÅÖ’ <≥·<å
hà◊√§ „`åQÆ=K«∞Û.
uiy uiy ‰õΩO^Õ\˜ H˘=Ú‡<≥·<å ™êkèOK«=K«∞Û.
HÍx "≥ÚO_çѨ@∞ì Ѩ\˜ì#
=¸~°∞_ö ç =∞#ã¨∞û#∞
ã¨=∂^è•#Ѩ~°K«_»O =∂„`«O ™ê^茺O HÍ^Œ∞.
21
ã¨=∞iÊã¨∞Î<åfl#∞—— – J<Õ J~°÷ =ÚOk. â◊`«Ñ¨^äŒ „ÉÏǨχ}OÖ’x
„Ѩ^=Œä ∞HÍO_»OÖ’– ÃÑ· =∞O„`«"åºYºÖ’ "≥Ú^Œ\ ™˜ êiQÍ Ñ¨ÓiÎQÍ
=∞`åûº=`å~° Hõ^äŒ K≥ѨÊ|_çOk.
=∞`«ûºQÍÜ«∞„u
QÍÜ«∞„f=∞O„`«O Q˘Ñ¨Ê â◊H˜ÎHõÅ ^Œh, =ÚYº^Õ=`«
ÅO^ŒiH© PÜ«∂ ^Õ=`«Å¿Ñ~°¡`À QÍÜ«∞„f=∞O„`«O L#fl^Œ<Õ
q+¨Ü«∞O ã¨∞„Ѩã≤^ŒúO. =∞`«ûº~°∂ѨÙ_≥·# q+¨μ‚=Ù#∞ JiÛOKÕ
QÍÜ«∞„f=∞O„`«O "Õ^•Ö’¡ LOk.
''FO UHõâ◊$OQÍÜ«∞ q^Œ‡¿ÇÏ, =∞Ǩ (=∂Ü«∂)
=∞`åûºÜ«∞ nè=∞Ç≤Ï, `«<Àfl q+¨μ‚ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü—— J<Õk
=∞`«ûºQÍÜ«∞„u. ''"Õ∞=Ú UHõâ◊$OQÆ^è•iÜ≥ÿ∞# =∞Ǩ(=∂Ü«∂)
=∞`«ûºOÜ≥ÚHõ¯ ~°∂ѨO ^èŒiOz# q+¨μ‚=Ù#∞ ^蕺xã¨∞Î<åfl=Ú.
PÜ«∞# =∂ |∞^Œ∞úefl ã¨<å‡~°æO "≥·Ñ¨Ù =∞o¡OK«∞QÍHõ!—— Jx
J~°O÷ .
=∞`«ûº~°∂ѨÙ_≥·# q+¨μ‚=Ù ã¨OѨÓ~°‚ã¨zÛ^•#O^Œ
`«`åÎ fixH˜ ã¨OˆH`«O. ã¨∂HõΔ ‡~°∂ѨO`À [ÅK«~°`«fiO #∞O_ç rq
ã¨OѨÓ~°‚ „Hõ=∞qHÍã¨O`À ^≥·=`åfixfl á⁄O^Õ q^è•<åxfl ^Œâß
=`å~åÅ∞ ã¨∂zã¨∞Î<åfl~Ú. ã¨$+≤ìH˜ P^è•~°"≥∞ÿ# ã¨HõÅâ◊‰õΩÎÅ∂
UHõ„`« ã¨=∞#fi~ÚOz, ~°∂á⁄Ok# `«`«Î fiO =∞`åûº=`å~°O.
=∞`åûº=`å~°"Õ∞ „ѨuHõÅÊOÖ’ ã¨$+≤ìH˜ HÍ~°}"≥∞ÿ# ã¨~°fiâ◊‰õΩÎÅ
ã¨"Õ∞‡à◊# ~°∂ѨO. D J=`å~åxfl 㨇iOK«_»O^•fi~å,
ѨÓlOK«_»O ^•fi~å – K≥@∞ì"Õ~°∞‰õΩ h~°∞áÈ¿ãÎ Jk "≥Ú`«ÎO
K≥@∞ìHõO`å KÕi, Ѩ„`«Ñ¨Ù+¨ÊѶ¨ÅÉèíi`«O J=Ù`«∞#fl@∞¡ – `«~åfiu
Jxfl J=`å~åÅ#∂ ѨÓlOz#>Ë¡ J=Ù`«∞Ok. WÖÏ =∞`åûº=
`å~°O „Ѩ^äŒ=∞ѨÓ*Ϻ=`å~°O. =∞Ǩâ◊H˜Î=∞O`«O. ã¨OѨÓ~°‚
ã¨zÛ^•#O^Œ~°∂ѨO. =ÚH˜Î^•Ü«∞HõO. =∞`«ûºÜ«∞O„`åxH˜
"åã¨∞Îâߢã¨ÎOÖ’ qt+¨ì™ê÷#O LOk. â◊O‰õΩ™ê÷Ѩ#Ö’ â◊O‰õΩ=Ù
„H˜O^Œ =∞`«ûºÜ«∞O„`åxfl ™ê÷Ñ≤™êÎ~°∞. ã¨HõÅ "åã¨∞Î^ÀëêÅ∂
áÈQ˘\˜ì, ã¨HõÖÏÉèí∞º^ŒÜ«∂Å∂ Hõeæã¨∞ÎOk – =∞`«ûºÜ«∞O„`«O.
ÉèíQÆ=næ`« `˘q∞‡^Œ= J^蕺ܫ∞O 6,7 â’¡HÍÅÖ’
''PHÍâ◊O #∞Op L`«Ê#fl"≥∞ÿ, ã¨~°fi„`« ã¨OK«iOKÕ qã¨Î $`«"≥∞ÿ#
"åÜ«Ú=Ù ã¨^• PHÍâ◊OÖ’<Õ xeÛÜ«Ú#fl@∞¡ – <å ã¨OHõÅÊO
22 u~°∞Kå#∂~°∞Ö’ 'Lz`« J#fl^•#O— Åaèã¨∞ÎOk
^•fi~å L`«Ê<åflÖˇ·# „áê}∞Å∞ Jhfl <åÜ«∞O^Õ xeÛ LO\Ï~Ú.
HõÖÏÊO`«OÖ’ „áê}∞Åhfl <åÖ’<Õ KÕ~åÎ~Ú. HõÖÏÊkÖ’ <Õ<Õ
"å\˜x =∞~°Å ã¨$lOѨ*™Ë êÎ#∞—— Jx K≥ÑÊ≤ # =∂@Å∞ =∞`åûº=
`å~° `«`åÎ fixH˜ K«Hõ¯x ã¨=∞#fiÜ«∂xfl KÕ‰õÄ~°∞ã¨∞Î<åfl~Ú.
u.u.^Õ=™ê÷<åÖ’¡ – =∞`«ûº<å~åÜ«∞}™êfiq∞ :
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷<åʼnõΩ ã¨O|OkèOz#
<åQÆÖÏѨÙ~°OÖ’ "Õ^Œ<å~åÜ«∞}∞ _»<Õ ¿Ñ~°∞`À =∞`«ûº=¸iÎ
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞ _»∞<åfl_»∞.
<åQÆÖÏѨÙ~åxH˜ "≥Ú^Œ\ ˜ ¿Ñ~°∞ 'JiQÆO_®Ñ¨Ù~°O—.
'â◊„`«∞=ÙʼnõΩ QÆO_»OQÍ =∂i#ѨÙ~°O— Jx J~°÷O. q+¨μ‚=Ù
=∞`åûº=`å~° "≥∞uÎ ™È=∞HÍã¨∞~°∞}˜‚ ã¨OǨÏiOz, "Õ^•Å∞
~°H˜ΔOz, „|Ǩχ‰õΩ WzÛ# ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’, "Õ^•Å∞ `≥™êÎ ##fl
q+¨μ‚=Ù Z<åflà◊¡‰õÄ "≥·‰õΩO~î°OÖ’ HõxÊOK«#O^Œ∞# – PÜ«∞#∞fl
"≥^Œ‰õΩK«∂ =zÛ# „|Ǩχ, z=~°‰õΩ WѨÊ\˜ <åQÆÖÏѨÙ~°OÖ’
^Œi≈OKå_»∞. JO^Œ∞=Å¡ Wk 'ǨÏiQÆO_®Ñ¨Ù~°O— JO>Ë q+¨μ‚=Ù
HõxÊOz# KÀ@∞.
"Õ^•Å∞ L^ŒúiOz# <å~åÜ«∞}∞_»∞ – J#QÍ =∞`«ûº
<å~åÜ«∞}∞_»∞ Hõ#∞Hõ WHõ¯_» ™êfiq∞ "Õ^Œ<å~åÜ«∞}∞_»∞
JÜ«∂º_»∞. J=∞‡"å~°∞ '"Õ^Œ=e¡—. "Õ^Œ<å~åÜ«∞}∞_»∞ =∞`åûº=
`å~°OÖ’ L<åfl_»∞. Hõ#∞Hõ ™êfiq∞"åi =¸iÎH˜ áê^•Å∞ ÖË=Ù.
â◊OYK«„HÍ Å∞<åfl~Ú. |OQÍ~°∞ áê^•Å∞ KÕ~ÚOz LOK«_»O
[iyOk. L`«û==¸~°∞ÅÎ ∞ Hõ$+¨μ_‚ ∞» , N^Õq, hÖÏ^Õq. J~Ú<å
gix "Õ^=Œ e¡, "Õ^<Œ å~åÜ«∞} ™êfi=ÚÅ∞QÍ<Õ Ñ¨iQÆ}㘠∞¨ <Î åfl~°∞.
PÅÜ«∞O ѨtÛ=∞ =ÚYO. „Ѩu ã¨O=`«û~°O U„Ñ≤Öò 26,27,28
`ÕnÅÖ’ ™êÜ«∞OHÍÅO <åÅ∞æ ÖË^• S^Œ∞ QÆO@Å ã¨=∞Ü«∞OÖ’
ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ∞ "≥Ú^Œ\ ˜~ÀA ™êfiq∞"åi áê^•Å#∂, Ô~O_»=
~ÀA ÉÁ_»∞¤#∂, =¸_»=~ÀA =ÚMÏhfl `åH˜, `«=∞ ¿ã=#∞
JOk™êÎ~Ú.
"Õ^Œ<å~åÜ«∞}∞_»∞QÍ =∞`«ûº=¸iÎ <≥ÅH˘#fl WO`«
ÃÑ^ŒÌ PÅÜ«∞O =∞Ô~Hõ¯_® ÖË^Œ∞.
Hõ#∞Hõ =∞`«ûº[Ü«∞OuH©, u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ"åÅ
Ü«∂ʼnõÄ XHõ qt+¨ì ã¨O|O^èŒO L#flk.
ã¨ÑyΨ i
Ç≤Ï~°}Ϻ‰õΩΔ _»<Õ Jã¨∞~°∞_»∞ Z<Àfl J~åK«HÍ
Å#∞ ǨÏ^Œ∞Ìg∞i KÕã¨∞ÎO_Õ"å_»∞. J`«x =Å¡
|∞∞+¨μÅ∞ ^Õ=`«Å∞ J+¨ì HõëêìÅ∞ Ѩ_®¤~°∞.
„Ѩà◊Ü«∞O ~°∞„^Œ`åO_»==∂_çOk.
D „Ѩà◊Ü«∂xH˜ HÍ~°}O Éèí∂q∞
J#∞‰õΩ#fl Ç≤Ï~°}Ϻ‰õΔΩ_»∞ Éèí∂q∞x XHõ
KåѨÖÏ K«∞\˜ì áê`åà◊OÖ’ áêu ÃÑ\Ïì_»∞.
nO`À ^Õ=`«Å∞ k‰õΩ¯`ÀK«Hõ =∞Ǩq+¨μ‚=Ù
áê^•ÅK≥O`« KÕi â◊~°}∞ HÀ~å~°∞. "åi HÀiHõ „ѨHÍ~°O
=∞Ǩq+¨μ‚=Ù =~åǨ=`å~°"≥∞`åÎ_»∞. `«# Ѩ^Œ∞<≥·# H˘=Ú‡Å`À
Éèí∂q∞x pÅ∞Û‰õΩO@∂ áê`åàÏxH˜ KÕ~°∞‰õΩx Ç≤Ï~°}Ϻ‰õΔΩ_ç`À
Ü«Ú^ŒúO KÕã≤ Éèí∂^Õqx q_çÑ≤OKå_»∞. P `«~åfi`« ^Õ=`«Å
„áê~°÷# "Õ∞~°‰õΩ =∞Ǩq+¨μ‚=Ù Ü≥ÚHõ¯ JOâ◊"≥∞ÿ# =~°Ç¨Ï=¸iÎ
u~°∞=∞ÅÖ’ P„â◊=∞O xi‡Oz JHõ¯_Õ x=ã≤OKå_»∞.
P~ü. #=ºN,
D/o P~ü. ǨÏi<å^äŒ Ô~_ç¤,
7= `«~°QÆu, 'a— ÃãHõΔ<£,
N K≥·`«#º >ˇHÀfl ã¨∂¯Öò, u~°∞Ѩu.
`«~åfi`« =∞Ǩq+¨μ‚=ÙÃÑ· P„QÆÇ≤ÏOz# ÅH©Δ ‡^Õq
"≥‰· Ωõ O~îåxfl =^Œe "≥oá¡ È~ÚOk. P"≥∞#∞ "≥`∞« ‰õΩ`«∂ |Ü«∞ÖËiÌ #
q+¨μ‚=Ù âıëê„kÃÑ· P„â◊=∞OÖ’ L#fl =~åǨÏ=¸iÎ =^ŒÌ‰õΩ
KÕ~°∞‰õΩx JHõ¯_» LO_»_®xH˜ J#∞=∞uHÀ~å_»∞. JO^Œ∞‰õΩ
ã¨=∞‡uOz# =~åǨÏ=¸iÎ ''Nx"å™ê! #∞=Ùfi rq`åO`«O
WHõ¯_Õ x=ã≤OK«=K«∞Û. J~Ú`Õ Lz`«OQÍ HÍ^Œ∞ ÉÏ_»∞QÆ U^≥<· å
W"åfie ã¨∞=∂!—— J<åfl_»∞. Wk q#QÍ<Õ Nx"åã¨∞_ç "≥ÚǨÏO
=∂_çáÈ~ÚOk. ''™êfig∞, ÅH©Δ ‡^Õq ##∞fl =ke "≥o¡#O^Œ∞=Å¡
=∂iÛ, 2010 N"åi ѨÙ+¨¯i}˜Ö’ ™êfl#=∂K«iOK«O_ç
u~°∞Ѩu
N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞
<Õ#∞ WѨC_»∞ x~°∞¿Ñ^Œ#Ü«∂º#∞. <å K≥O`« ^èŒ#O, Sâ◊fi~°ºO
Ug∞ ÖË^Œ∞. „Ѩã¨∞Î`«O <Õ#∞O_»_®xH˜ H˘O`« KÀ\˜=fiO_ç.
Hõ$`«[˝`å ѨÓ~°fiHõOQÍ ##∞fl K«∂_»_®xH˜ =KÕÛ <å Éèí‰õΩÎÅ∞,
=ÚO^Œ∞ q∞=∞‡efl ^Œi≈Oz HÍ#∞HõÅ∞, <≥·"Õ^•ºÅ∞ ã¨=∞iÊOz#
`«~åfi`Õ <å =^ŒÌ‰õΩ =KÕÛ@∞ì KÕ™êÎ#∞—— J<åfl_»∞ Nx"åã¨∞_»∞.
=~åǨÏ=¸iÎ JO^Œ∞‰õΩ ã¨=∞‡uOKå_»∞.
JÖÏ u~°∞=∞Å KÕi# Nx"åã¨∞_»∞ PHÍâ◊~åA
‰õΩ=∂Ô~ΠѨ^•‡=ux K«∂ã≤ P"≥∞#∞ Ѩi}Ü«∞=∂_®_»∞. q"åǨÏ
Y~°∞Û HÀã¨O ‰õΩÉË~°∞_ç ^ŒQÆæ~° JѨC fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. ^•xH˜
=_ô¤QÍ HõeÜ«ÚQÍO`«O =~°‰õΩ `«# Éèí‰õΩÎÅ∞ WKÕÛ HÍ#∞HõÅ#∞
ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩO\Ï#x `≥eáê_»∞.
"ÕOHõ\ÏK«ÅѨuH˜ =KÕÛ HÍ#∞HõÅ∞ ÖˇHõ¯QÆ\ ì̃ ‰õΩÉË~°∞_çH˜
PÜ«∞# ™È^Œ~°∞_»∞ QÀqO^Œ~å[ ™êfiq∞ Wã¨∂Î<Õ L<åfl_»@.
QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ PÅÜ«∞O u~°∞ѨuÖ’ LOk.
ѨÙ~å}Hõ^äŒ WÖÏ LO_»QÍ K«i„`« =∞~ÀÖÏ `≥Å∞ѨÙ
`ÀOk. „ѨѨOK«OÖ’ „ѨMϺu QÍOz# z^ŒO|~° #@~å[
™êfiq∞ PÅÜ«∞OÖ’ L#fl âı+¨â◊Ü«∞# `«ÅÊOÃÑ· â◊Ü«∞xOKÕ
QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ q„QÆǨxfl, P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ â‹·=, "≥·+¨‚=ÙÅ
=∞^躌 [~°∞QÆ∞`«∞#fl Q˘_»=Å HÍ~°}OQÍ 2= ‰õΩÖ’`«∞OÎ QÆ KÀà◊<£
|OQÍàÏMÏ`«OÖ’ "ÕÜ«∞QÍ N ~å=∂#∞[™êfiq∞"å~°∞ ^•xfl
"≥eH˜ f~ÚOz, u~°∞ѨuÖ’ „Ѩu+¨ª KÕ~ÚOz#@∞ì K«i„`«
K≥|∞`ÀOk.
u~°∞Ѩu #_çÉÁ_»∞¤# D QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ PÅÜ«∞O
<≥ÅH˘Ok. =∞#efl "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ@ PHõi¬OKÕk JHõ¯_ç ã¨g∞ѨOÖ’
L#fl HÀ<Õ~°∞. „Ѩu U\Ï WHõ¯_» [iˆQ `≥áÈÊ`«û=O „H©.ѨÓ.
1130Ö’ N~å=∂#∞AÅ "å~°∞ „áê~°OaèOKå~°∞.
23
 _»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W.F. HÍ~°º„Hõ=∞=Ú – 01–01–2010
Éèí‰õΩÎÅ ã¨=∞㨺Å∞ – ã¨∂K«#Å∞ – W.F. QÍi „Ѩuã¨ÊO^Œ# – HÍ~°º„Ѩ}ÏoHõ
(„Ѩu<≥Å "≥Ú^Œ\ ˜ â◊√„Hõ"å~°O u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À '_»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü
W.F.— HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ Éèí‰õΩÎʼnõΩ á¶È#∞Ö’ =∂\Ï¡_Õ J=HÍâ◊O U~åÊ@∞ KÕã≤Ok. qq^èŒ „áêO`åÅ Éèí‰õΩÎÅ∞
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍiQÍiH˜ 01–01–2010# KÕã≤# ã¨∂K«#Å∞, q=~åÅ∞ H˘xfl D „H˜O^Œ Wã¨∞Î<åflO)
JeÑ≤i #∞O_ç "≥∞@¡^•iÖ’ "≥∞ÿH± J<Ò<£û"≥∞O\ò, áê@Å∞ Lz`«« Å_»∞¤ QÆ∞iOz =∞~˘Hõ¯™êi PÖ’zOK«O_ç. Éèí‰õΩÎʼnõΩ
ã¨iQÍ q#|_»_»O ÖË^Œ∞. – JáêÊ~å=Ù, QÍAî"åHõ Lz`« Å_»∞¤ W=fiHõáÈ=_»O =∞Ozk HÍ^Õ"≥∂?
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : ÉÏQÆ∞KÕ™êÎ=Ú. – â◊~°‡, q[Ü«∞"å_»
JeÑ≤i #∞O_ç "≥∞@¡^•iÖ’ L#flO`« Ãã‰õĺi\© N"åi"≥∞@∞ì HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : WѨC_»∞ z#fl Å_»∞¤ Wã¨∞Î<åflO. g∞
^•iÖ’ ÖË^∞Œ . XO@iQÍ D ^•iÖ’ u~°∞=∞ʼnõΩ ~å"åÅO>Ë ã¨ÅǨÅ∞ ѨiQÆ}Ö’H˜ fã¨∞H˘x Ѩije™êÎO.
W|ƒOkHõ~°OQÍ LOk. Ãã‰õĺi\© U~åÊ@∞ KÕÜ«∞O_ç. ^èfiŒ [ã¨OÎ ÉèOí =^ŒÌ Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ XˆH™êi =kÖËã∞¨ <Î åfl~°∞. nx=Å¡
– ã¨∞„|Ǩχ}ºO, ~å*’Å∞ `ÀѨÙÖÏ@ [iy =$^Œ∞Åú ∞, Ñ≤ÅÅ¡ ∞ #eyáÈ~Ú KåÖÏ W|ƒOk
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : D~À*Ë ([#=i 1) |Ü≥∂"≥∞„\˜H± Ѩ_»∞`«∞<åfl~°∞? – ã¨`«º<å~åÜ«∞}=¸iÎ, `«}∞‰õΩ
H“O@~°∞#∞ „áê~°OaèOKåO HÍ|\˜ì Ãã‰õĺi\© Wã¨∞<Î åflO. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : D q+¨Ü«∞O "Õ∞=¸ ѨijeOKåO.
WHõ P ÉèíÜ«∞O ÖË^Œ∞. =∞^躌 Ö’ ~ÀÑπ`ÀH͉õΩO_® ÉÏiˆH_£Å∞ ÃÑ\˜ì ‰õÄºÖˇ<· £ #_»∞ѨÙ
q^Õj Éèí‰õΩÎʼnõΩ (Z<£.P~ü.S.) KåÖÏ W|ƒO^Œ∞Å∞ HõÅ∞QÆ∞ ^•=∞x K«∂ã¨∞Î<åflO. `«fi~°Ö’ D W|ƒOkx `˘Åy™êÎO.
`«∞<åfl~Ú. ^Œ~≈° #O KåÖÏ PÅ㨺=∞=Ù`ÀOk. áêãπáÈ~°∞ì K«∂ã≤ j„Ѷ∞¨ ^Œ~≈° #O KåÖÏÉÏQÆ∞Ok. Wk =~°‰Ωõ ÉÏ¡HÖ± ’ H˘<Õ"åà◊§O.
`˘O^Œ~Q° Í JÜÕ∞º@@∞¡ K«∂_»O_ç. – „Ѩ`åѨ ~Ô _ç,¤ ÃÇÏ· ^Œ~åÉÏ^Œ∞ WѨC_»∞ P ÉÏ^èŒ`«Ñ≤ÊOk. WOHÀ q+¨Ü«∞O K≥<≥·flÖ’ LO_Õ
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : g∞~°∞ áêãπáÈ~°∞ì K«∂Ñ≤`Õ ã¨∞Ѩ^äŒO =∂ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ =∞^èŒ∞ XHõ J~°Û‰õΩx=^ŒÌ ™êfiq∞H˜ HÍ#∞HõQÍ
^•fi~°O QÆ∞O_® ѨOѨÙ`å~°∞. PÉè~í }° O WKåÛ_»∞. Jq ™êfiq∞H˜ KÕ~Ö° ^Ë ∞Œ . –ÉÏÖÏl, "≥*· ÏQ∑
Lz`« Å_»∞¤ WHõ W=fi~å? W¿ãÎ u.u.^Õ. ‰õΩ J^Œ#Ѩ٠#+¨ìO HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : ™êfiq∞H˜ WKÕÛ #QÆ^Œ∞, PÉèí~°}ÏÅ#∞
Uq∞\˜? `«~°`«~åÅ∞QÍ Wã¨∞Î#fl Lz`« Å_»∞¤#∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ =∞Ǩ ã¨~Ô #· Ѩ^uúŒ Ö’ WzÛ ~°j^Œ∞ á⁄O^•e QÍx J~°Û‰õΩÅ =^ŒÌ
„Ѩ™ê^ŒOQÍ ÉèÏqã¨∞Î#flѨC_»∞ ^ŒÜ«∞KÕã≤ PѨHõO_ç. W=fi‰õÄ_»^∞Œ . q=~åÅ∞ ѨOѨO_ç. `«Q∞Æ K«~º° fã¨∞‰õΩO\ÏO.
– Hõ$+¨‚, q[Ü«∞"å_»
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Å_»∞‰¤ Ωõ U^À XHõ ^è~Œ ° ÖËHáõ È`Õ ã¨O™ê÷ ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ JO^Œ~∂° ã¨=∂#"≥∞#ÿ ѨC_»∞, ¿Ñ^Œ Q˘Ñ¨Ê `Õ_®
Ѩ~"° ∞≥ #ÿ H˘xfl W|ƒO^Œ∞Å∞ L#flO^Œ∞=Å# Lz`« Å_»∞‰¤ Ωõ ÖË#ѨC_»∞ q.S.Ñ≤.^Œ~°≈#O J#_»O `«Ñ¨C Hõ^•. D Ѩ^ŒO
|^Œ∞Å∞ XHõ Å_»∞¤ ~°∂.10/– Å`À Ô~O_»∞ Wã¨∞Î<åfl=Ú. "å_˘KåÛ? – ^Œ∞~åæ „Ñ¨™ê^£, ɡOQÆ∞à◊¥~°∞
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : nxfl QÆ∞iOz `«Ñ¨Ê‰õΩO_®
QÆ^∞Œ Å Hˆ \Ï~ÚOѨ٠ÉÏQÆ∞Ok. J~Ú`Õ JHõ¯_ç ã≤|ƒOk ZO`À Ѩije™êÎ=Ú.
H˘O`« WzÛ "≥à§◊ O_ç Jx KÕ~Ú KåѨÙ`«∞<åfl~°∞. W`«~° ~å¢ëêìÅ
Éèí‰õΩÎÅ=^ŒÌ WÖÏ J_»QÆ_»O ã¨Oã¨÷‰õΩ z#fl`«#OQÍ LO_»^•? QÆ`«OÖ’ Z.Z._ç. Pi˚`« ¿ã=‰õΩ _ç._ç. ѨOáê#∞. uiy
giH˜ u.u.^Õ. WKÕÛ r`åÅ∞ KåÅ"å? – â◊OHõ~ü, K≥<≥·fl ~åÖË^Œ∞. – JxÖò‰õΩ=∂~ü, ѨÓ}ˇ
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : WÖÏO\˜ q+¨Ü«∂Å#∞ =∂ qlÖˇ<£û HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Z.Z._ç. ¿ã= WѨC_»∞ ÖË^Œ∞. g∞~°∞
JkèHÍ~°∞Å∞ Ѩ~°º"ÕH˜Δã¨∞Î<åfl~°∞. J~Ú`Õ g∞~°∞ K≥Ñ≤Ê# Z.Z._ç. ~°^Œ∞Ì KÕÜ«∞Hõ=ÚO^Õ Ñ¨Oáê~°∞ HÍ|\˜ì g∞ _ç._ç. x
q+¨Ü∞« O ‰õÄ_® ѨiQÆ}Ö’H˜ fã¨∞H˘x K«~º° Å∞ KÕÑ_¨ `» åO. K«∂ã≤ ^•xH˜ |^Œ∞Å∞ j„Ѷ¨∞^Œ~°≈#O á⁄O^Õ@@∞¡ K«∂™êÎ=Ú.
 25th page
COLOR PAGE
 26th page
COLOR PAGE
 27th page
COLOR PAGE
 28th page
COLOR PAGE
 ^Œ~À "åˆQÜ
æ ∞« HÍ~°∞Å∞ `«=∞ÉèHí ãΘ O¨ w`«OÖ’ N "ÕOHõ>Ë yyyyyyyyyyyy
ZO

yyyyy

yyyyy
â◊fi~°™êfiq∞"åix "Õ<Àà◊¡ H©iOÎ z, `å=Ú `«iOK«_"» ∞Õ
HÍHõ, P H©~°Î#efl ÉèíH˜Î`À QÍ#O KÕã≤# "åix ‰õÄ_® `«iOѨ
*Ëã∂¨ <Î åfl~°∞. HõeÜ«ÚQƄѨ`º« Hõ^Δ =·≥ "≥∞,ÿ Éè‰í Ωõ ÅÎ áêe\˜ HõÅÊ=$HõOΔ QÍ
`≥~°fÜ«∞QÆ~å^•
PѨ^Œ „"≥Ú‰õΩ¯Å"å_»∞QÍ H©iOΠѨ|_Õ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞}˜‚ ¿ãqOK«x – _®II Ѩq∞_çHÍÅfi K≥OK«∞ã¨∞|ƒÜ«∞º
Éèí‰õΩÎ Å∞O_»~°∞.
yyyyyyyyyyyy
Hõ~å‚@Hõ ã¨Ow`«Ki« „`«Ö’ `åºQÆ~åA z~°™ê÷~Ú J~Ú# `«# =∞`«û~åxfl `˘ÅyOK«∞=∞O@∂ ÉèíH˜Î„ѨѨÓ~°‚ǨÏ$^ŒÜ«∞O`À
H©i΄Ѩu+¨ªefl QÆ_çOKå_»∞. ''Hõ~°‡ ÉèíH˜Î *Ï˝# =∂~åæÅ#∞ WÖÏ „áêi÷OKå_»∞.
ã¨Ow`«OÖ’ "Õ∞à◊qOz, x[=Ú <≥iy# „|Ǩχ"Õ`Ϋ – `åºQÆÜ∞« º—— Q“oѨO`«∞ – Pk
J#fl q™êû JáêÊ~å=ÙQÍi "åHõºO „Ѩ`«ºHõΔ~°ã¨`«ºO. `≥~° fÜ«∞QÆ~å^• Ö’x
`åºQÆ~åA ^Õ=`åO`«~°ÉèË^•xfl áê\˜OK«Hõ, Jxfl u~°∞Ѩu "≥OHõ@~°=∞}! =∞K«Û~°=∞#∞ II `≥II
ѨÙ}ºˆHΔ„`åÅ#∂ ^Œi≈Oz, PÜ«∂ ˆHΔ„`åkè^≥·=`åefl <À~å~° Ѩ~°=∞ѨÙ~°∞+¨! ^èŒ~å‡k"≥∂HõΔ=ÚÅ
H©iÎOz, ¿ãqOz, "åiHõ$Ѩ‰õΩ áê„`«∞_≥·# JÉèË^Œ~°≈#ã≤^Œ∞ú_»∞. áê~°ñ^ÀÅ∞K«∞#flk <åÖ’x II `≥II
`åºQÆ~åA `«# t+¨μº_≥·# "åÖÏ*Ï¿Ñ@ "ÕOHõ@~°=∞} W~°"˘O^ŒQÆ Éèí∞l~ÚOK«∞ ã¨=∞Ü«∞=Ú#
ÉèÏQÆ=`«∞Å"åiHÀiHõ„ѨHÍ~°O f~°÷Ü«∂„`«Å‰õΩ |Ü«∞Å∞^Õi, DQÆ `«QÆ∞Å∞ su Ü«Ú#flk
ǨÏi^蕺#=Ú ¿ãÜ«Ú "Õà◊ z`«Î=Ú
"≥Ú^Œ@QÍ "åÖÏ*Ï¿Ñ@g∞^Œ∞QÍ N u~°∞ѨuˆHΔ„`åxH©, W@ JO`«ºA "å_»‰õΩñ É’~Ú# @∞¡#flk II `≥II
#∞O_ç HÀ=Ó~°∞, HõOr=~°O, J@#∞O_ç =∞^蕺~°∞˚#O,
=∞`«ûº=Ú PHõeñQ˘x QÍÅ=ÚKÕ
QÀqO^ŒÑ¨Ù~°O, u~°∞=ã≤<≥Å∂¡~°∞, <åQÆѨÙ~°O, ~å"Õ∞â◊fi~°O, ^èŒ#∞ =∞QÆfl"≥∞ÿ# su Ü«Ú#flk
ëȯ\˜, =∞^èŒ∞~°, N~°OQÆO – WÖÏ ã¨OKå~°O KÕâß_»∞. JÜ«∞º JK«Û"≥∞ÿ# nѨã¨xflkè =∞~°∞
QÍi"≥O@ t+¨º|$O^Œ=¸ LO_Õk. `åºQÆ~åA#∞ 'JÜ«∞ºQÍ~°∞— y_»ñ |_ç K≥éz# @∞¡#flk
J#_»O ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O. "åQÆ∞~°Ü«∞x `≥eÜ«∞Hõ =∞$QÆQÆ}=ÚÅ∞
JÜ« ∞ ºQÍ~° ∞ u~° ∞ =∞Å N"åix ¿ãqOK« _ ®xH˜ =zÛ `«QÆ∞Å∞ su Ü«Ú#flk
PÅÜ«∂xH˜ =zÛ# ã¨=∞Ü«∂xH˜ u~°∞"å~å^èŒ#HÀã¨"≥∂, "ÕQÆ"≥∞ h =∞`«=Ú ##∞ã¨iOz#
P~°yOѨ٠¿ã=HÀã¨"≥∂ `≥~°"Õã≤ LO_ç<å~°∞. P `≥~° ™êfiq∞H˜ `åºQÆ~å[#∞`« =∞^Œ=∞`«û~° =∞#∞ II `≥II
QÍHõ `«#ˆH "Õã≤#@∞¡ ֒֒ѨŠÉèÏqOz, `«# ^Œ∞+¨¯ $`«Ñ¶¨Å"Õ∞ JÜ«∞ºQÍ~°∞ Ѩ~°=∂~°∞Î_≥· D q^èŒOQÍ H©iÎOK«QÍ<Õ
D `≥~° ~°∂ѨOÖ’ J_»y¤ Oz, ™êfiq∞"åi^Œ~≈° #ÉèÏQͺxfl ^Œ∂~°O PiÎǨÏ~°∞_≥·# N"åiH©, P~°ÎÉèí‰õΩÎ_≥·# `åºQÆÜ«∞º‰õÄ =∞^茺#∞#fl
KÕãO≤ ^Œx x~°~‚ ÚOz, P Ѩ~å`«Ê~°∞x k=º^Œ~≈° #OÔH· PiÎÑ~¨ ∞° _≥,· `≥~° `«#O`« `å<Õ `˘ÅyáÈ~ÚOk. J#O`«~°O N"åix Hõ#∞
ÖÏ~° ^Œi≈Oz, =∞#™ê~å H©iÎOz, P_çáê_ç „|Ǩ‡#O^Œ
Ѩ~°=â◊√ _»Ü«∂º_»∞.
N"åix ^Œi≈OK«_®xH˜ `≥~° J_»¤OQÍ L#flѨC_»∞–
Éè∫uHõ"≥∞ÿ# =¢ã¨ÎѨÙ`≥~°#∞ `˘ÅyOK«∞=∞O@∂ ™êfiq∞h,
[19] J~°ÛHõ™êfiq∞h Ji÷OK«_O» HõO>Ë – `«# [<å‡O`«~^° ∞Œ +¨¯ $`«"∂≥ ,
Ji+¨_»fi~°æ"≥∂ WO^Œ∞‰õΩ HÍ~°}"≥∞ÿ LO@∞O ^Œx x~°‚~ÚOz, P

=∂iÛ, 2010 N"åi ѨÙ+¨¯i}˜x JѨiâ◊√„ÉèíO KÕÜ«∞HõO_ç 29

^ÀëêÅ#∞ `«# =∞#ã¨∞û‰õΩ `≥K«∞ÛH˘x, `å#∞ JѨ~å^è•Å‰õΩ
ѨÙ\˜xì Å∞¡ Jh, QÆuÖËx"å}˜‚ Jh, ã¨O™ê~°∞Å ^ÀëêÅ#∞ ‰õÄ_®
`«#Ü«∞O^Õ P~ÀÑ≤OK«∞H˘x, "å\˜efl‰õÄ_® `«# ^ÀëêÅ∞QÍ<Õ
ÉèÏqOK«_»O JÜ«∞ºQÍi qâßÅ^Œ$+≤ìH©, JO^ŒiPiÎh `˘Å
yOKå Å<Õ „ѨѨ#fl`«fiqt+¨ì`«‰õÄ D ã¨xfl"Õâ◊O x^Œ~°≈#O.
Hõ+¨ìã¨∞MÏÅ∞ Ô~O_»∂ ÉèíQÆ=O`«∞x Hõ$áê„áêáêÎÖË!
JÜ«∞ºQÍi D PiÎH©~°Î# ÉèÏ=™ê~åOâ◊O.''F u~°∞Ѩu
"≥OHõ@~°=∞}Ï! <åÖ’ LO_Õ =∂`«û~°º =∞<Õ `≥~° – h ^Œ~°≈<å
xH˜ P@OHõO HõeÊã¨∂OÎ k. nxfl `˘ÅyOK«∞. F Ѩ~=° ∞ѨÙ~°∞ëê!
^èŒ~°‡, J~°÷, HÍ=∞, "≥∂HΔÍÅ#∞ ™êfi#∞Éèí"åxH˜ ~åh‰õΩO_®
<åÖ’x D =∂`«û~°º =∞<Õ `≥~° – ^Œ∂~°O KÕã∂¨ OÎ k – ™êfig∞!
ã≤Îq∞`«OQÍ Éè’[#OKÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <À\˜Ö’ DQÆ J_»¤O
=zÛ#@∂¡, ã≤÷~°z`«ÎO`À NǨÏix ^蕺xOKÕ "Õà◊Ö’ =∞#ã¨∞û
J<åKå~°, Jã¨Éºíè ã¨Ö÷ ÏʼnõΩ "≥o§#@∂¡, h\˜Ö’x KÕѨ PHõe`À
PǨ~°O J#∞H˘x QÍÖÏxH˜ `«QÆ∞Å∞ H˘#fl@∂¡, ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# nѨ
HÍOuÖ’ U^À =∞~°∞QÆ∞ U~°Ê_ç, HÍOux K≥~°z#@∂¡, ÖËà◊√¡
`«=∞#∞ Ѩ@∞ìHÀ=_®xH˜ =ÅѨxfl# QÀ~Ú Jx `≥eÜ«∞Hõ
JO^Œ∞Ö’ Ѩ_ç#@∂¡, U [#‡Ö’x^À J~Ú# =∞^Œ=∂`«û~åºÅ
`≥~° h ^Œ~°≈#ÉèÏQͺxH˜ J_»∞¤QÍ xeÛ LOk. ^ŒÜ«∞`À D
`≥~°#∞ `˘ÅyOz, h k=º^Œ~°≈#ÉèÏQͺxfl HõeæOK«"å?—— Jx.
J#∞H˘#fl ã¨=∞Ü«∂xH˜ ^≥·=^Œ~°≈#O HÍÖË ^ŒO>Ë –
KåÖÏ=∞Ok ''<åÃÑ· ™êfiq∞H˜ ^ŒÜ«∞ÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH <å‰õΩ ^Œ~°≈#
ÉèÏQƺO ÅaèOK«ÖË^Œ∞—— – JO@∂ <Õ~°O ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· "≥∂ѨÙ
`å~°∞. HÍx `åºQÆÜ∞« º=O\˜ *Ï˝#ã¨OѨ#∞flÅ∞ JÖÏ ÉèÏqOK«~∞° .
ÉèíQÆ=O`«∞ _≥ѨC_»∂ Hõ$áê=¸iÎÜÕ∞! "åiHõ$Ѩ‰õΩ <ÀK«∞‰õΩ<Õ
J~°›`« =∞#Ö’<Õ ZHõ¯_À Ö’Ñ≤Oz LO@∞Ok. P ֒ѨO
`˘Åy`Õ ™êfiq∞Hõ$Ѩ =∞#ÃÑ· `«Ñ¨ÊHõ „Ѩã¨iã¨∞ÎOk. r=Ùx
ǨÏ$^ŒÜ∂« xfl HÍ=∞„HÀ^èÖŒ ’Éè"í ∂≥ ǨÏ=∞^Œ=∂`«û~åºÅ<Õ â◊„`«∞=~°Oæ
P=iOz, J`«}˜‚ ã¨`üHÍ~åºÅ‰õÄ, ã¨^•ƒù"åʼnõÄ ^Œ∂~°O
KÕã¨∞ÎOk. JǨÏOÉèÏ"åxH˜ =∞^Œ=∂`«û~åºÖË „Ѩ|Å HÍ~°}O.
'JǨÏO— `˘Åy`Õ Jxfl P@OHÍÅ∂ `«=∞O`« `å"Õ∞ `˘Åy
áÈ`å~Ú. Hõ~å‡#∞QÆ∞}OQÍ „áêÑ≤ÎOz# D =∞^Œ=∂`«û~åº
Å#∞, Hõ~å‡f`«∞_≥#· "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_Õ `˘ÅyOKåe. ^≥=· ^Œ~≈° <åxH˜
30 QÆ^Œ∞Å∞ ^˘~°Hõx Éèí‰õΩÎÅ∞ u~°∞=∞ÅÖ’x 'Ü«∂„u‰õΩÅ Lz`« ã¨=Ú^•Ü«∞O—Ö’ |㨠KÕÜ«∞O_ç
„Ѩu|O^èŒHÍ ÖË~°Ê_ç`Õ, W`«~°∞Å∞ Z=fi~°∂ "å\˜efl `˘ÅyOK«
ÖË~∞° .
Ѩ~=° ∞ÉèÏQÆ=`«∞Å∞ x~°O`«~O° ÉèQí =Æ ^•ƒù=<åz`«OÎ HõÅ
"å~°∞. `«=∞‰õΩ HõeˆQ Jxfl J#∞Éèí"åÅ#∂ ÉèíQÆ=O`«∞xÜ«∞O^Õ
ã¨=∞#fi~ÚOK«∞H˘O\Ï~°∞. JO`ÕQÍx `«=∞„áê~°ÉÏúxfl =∞~˘HõiÃÑ·
~°∞^ŒÌ~°∞. `åºQÆÜ«∞º Ѩ~°=∞ÉèÏQÆ=`«t~À=∞}˜!
D H©~°Î#Ö’ – HÍ=∞„HÀ^è•^Œ∞Öˇ·# Ji+¨_»fi~°æ „ѨÉèÏ=O
ZO`« |Å=`«Î~°"≥∞ÿ#^À JÜ«∞ºQÍ~°∞ ZO`À PiÎ`À LѨ=∂#
~°∂Ѩ^Œ$ëêìO`åÅ`À =ºHõÎO KÕâß~°∞. JǨÏOHÍ~°=∞=∞HÍ~åÖË
ã¨~°fiJ#~å÷ʼnõÄ =¸ÅO. =∞=∞ (<åk), x~°‡=∞ (<åkHÍ^Œ∞)†
J<Õ D Ô~O_Õ |O^èŒ"≥∂HΔÍʼnõΩ HÍ~°}Ï Åx "Õ^•O`«∞Å
x~°Ü
‚ ∞« O. 'JO`å <å^Õ— J#∞H˘O>Ë |O^èOŒ . 'Un <åk HÍ^Œ∞–
JO`å P ÉèíQÆ=O`«∞x^Õ— Jx ÉèÏqOz, â◊~°}ÏQÆ`«∞_≥· „Ѩ=iοãÎ
J^Õ "≥∂HõΔHÍ~°}O!
''WO`«\ ˜ Q˘Ñ¨Ê"å}˜‚ <Õ#∞ =KåÛ#∞. <å‰õΩ ^Œ~°≈<å=
HÍâ◊O ÖˉõΩO_® D `≥~° J_»¤O ÃÑ\Ïì~°∞—— Jx `«=∞‰õΩ `Àz#
"åi #O^Œih, `Àz#suÖ’ xOkOK«‰õΩO_® – `åºQÆÜ«∞º
`«#Ö’ U =¸Å<À ^•y L#fl JǨÏOHÍ~°O D `≥~° ~°∂ѨOÖ’
J_»¤yOzOk. ^•xfl `˘ÅyOK«∞HÀ=_®xH˜ <Õ#∞ Jâ◊‰õΩÎ}˜‚.
áêѨѨiǨ~°‰õΩ_»∂, ã¨~°fiâ◊H˜Îã¨=∞~°∞÷_»∂ J~Ú# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ
D JǨÏO~°∂Ѩ"≥∞ÿ# `≥~°#∞ `˘Åy™êÎ_»∞— Jx P ™êfiq∞<Õ
xO_»∞ ÉèíH˜Î`À, PiÎ`À „áêi÷OKå_»∞. „ѨѨ<åfliÎǨÏ~°∞_»∞Hõ^•
"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞! `åºQÆÜ∞« º PiÎh, „ѨÑ#¨ fl`åQÆ∞}Ïhfl QÆ=∞xOz,
`«`üHõΔ}"Õ∞ P `≥~°#∞ `˘ÅyOKå_»∞.
Hõ#∞Hõ f~°÷Ü«∂„`«Å‰õÄ, ^≥·=^Œ~°≈<åʼnõÄ z`«ÎOÖ’
U~°Ê_Õ „Ѩu|O^èŒHÍÅ∞ W`«~°∞Å=Å¡ =KÕÛq HÍ=Ù. Jq
ã¨fiÜ«∞OHõ$`åÅ∞. Hõ#∞Hõ ѨâßÛ`åÎѨO`À, P „Ѩu|O^è•Å#∞
`˘ÅyOK«∞HÀ=_®xH˜ ã¨~fi° â◊~}
° ∞º_≥#· N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞}˜‚ â◊~}
° ∞
á⁄O^•e. PiÎ`À, ÉèíH˜Î`À ™êfiq∞x „áêi÷OKåe.
WHõ¯_» JÜ«∞ºQÍ~°∞ ''h =∞`«=Ú ##∞ã¨iOz#—— J<Õ
Q˘Ñ¨Ê=∂@ J<åfl~°∞. N"åi=∞`«O – '`«# áê^ŒÑ¨^•‡Å#∞
P„â◊~ÚOz, Éèí=|O^è•Å #∞O_ç `«iOK«O_ç— J<Õk. JO^Œ∞ˆH
ã¨ÑyΨ i
 qëÈ‚ó Ѩ^Õ Ñ¨~°=∞ W `«∞ºk`« „Ѩâ◊O™œ
Ü«∞ø =∞^èŒfi L`«û Wu Éè’Qƺ`«Ü«∂-Ѩٺáê`ÒÎ
Éèí∂Ü«∞ ã¨Î^äÕu `«=áê}˜`«Å„Ѩkëœì
N "ÕOHõ>Ëâ◊ K«~°}∫ â◊~°}O „ѨѨ^Õº
áê~å÷Ü«∞ `«`«û^Œ$â◊™ê~°kä<å `«fiÜ≥ÿ∞=
Ü«∞ø ^Œi≈`Ò ã¨fiK«~°}"Ò â◊~°}O „=*Ëu I
Éèí∂Ü≥∂-Ñ≤ =∞ǨϺq∞Ç¨Ï `Ò Hõ~°^Œi≈`Ò `Õ
N "ÕOHõ>Ëâ◊ K«~°}∫ â◊~°}O „ѨѨ^Õº
''Éèí‰õΩÎÖÏ~å! ã¨HõńѨâ◊™êÎÅ∂, Ѩ~°=∞Éè’QͺÅ∂ J<Õ
q+¨Ü«∂xfl ™ê~°÷HõO KÕã¨∂Î <Õ#∞ ‰õΩ_çKÕu`À „H˜OkH˜ K«∂ѨÙ
`«∞#flg, J~°∞˚#∞xH˜ Jxfl q^è•ÖÏ `«y#™ê~°kä<≥· P<å_»∞ ##∞fl
â◊~°}∞á⁄O^Œ∞ =∞x K«∂Ñ≤Oz#g, J~Ú# <å K«~°}ÏÅ#∞
â◊~°}∞ á⁄Ok ã¨HõÅÉÏ^èŒÅ #∞O_ç q=Ú‰õΩÎÅ∞ HõO_ç—— J<Õ^Õ
N ™êfiq∞"åi=∞`«O.
â◊~°}ÏQÆu=Å¡ JǨÏOHÍ~°=∞=∞HÍ~åÅ∞ #t™êÎ~Ú.
HÍ=∞„HÀ^è•^Œ∞Å∞ ^Œ∂~°=∞ø`å~Ú. q#Ü«∞q^èÕÜ«∞`«Å∞ ^ŒQÆæ~°=Ù
`å~Ú. Jxfl J#~å÷ʼnõÄ HÍ~°}O JǨÏOHÍ~°O, ^•x `À|∞@∞ì
"≥·# Jq#Ü«∞O. JO^Œ∞ˆH Pkâ◊OHõ~°∞Å∞ +¨@Ên™È΄`«OÖ’
''Jq#Ü«∞ =∞Ѩ#Ü«∞ qëÈ‚!——–''™êfig∞! <å Ü«∞O^Œe Jq#Ü«∞
QÆ∞}Ïxfl `˘ÅyOK«∞—— Jx „áêi÷Oz<å_»∞– N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x.
=∞^ŒO JO>Ë QÆ~°fiO. Wk 1) q^•º=∞^ŒO, 2) ^èŒ#
=∞^ŒO, 3) ‰õΩÅ=∞^ŒO Jx „u=∞^•Å∞QÍ H˘O^Œ~°∞ K≥áêÊ~°∞.
WOHõ HÍã¨Î Ö’Hõ ã¨fiÉèÏ"åxfl QÆ=∞xOz =∞iH˘O^Œ~°∞ Zxq∞k
q^è•Å =∞^• Å∞O\Ï Ü«∞x ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. 1) J#fl=∞^ŒO
2) J~°÷=∞^ŒO 3) ¢ã‘Î =∞^ŒO 4) q^•º=∞^ŒO 5) ‰õΩÅ=∞^ŒO
6) ~°∂Ѩ=∞^ŒO 7) L^ÀºQÆ=∞^ŒO 8) Ü«∞ø=#=∞^ŒO – g\˜Ö’
=ÚO^Œ\ ˜ q^•º^èŒ#‰õΩÅ=∞^Œ„`«Ü«∞=¸ L<åfl~Ú. Wq HÍHõ
=∞~À J~Ú^Œ∞ KÕ~å~Ú. g\˜Ö’ U XHõ¯\˜ L<åfl Ѩ`«#O
`«Ñ¨Ê^Œ∞. WHõ Zxq∞n LO>Ë K≥¿ÑÊѨ<Õ=ÚOk? Hõ#∞Hõ '=∞^Œ—
ÉèÏ=O KåÖÏ |bÜ«∞"≥∞ÿ#k. ÉèíQÆ=`«¯ $Ѩ=Å¡, ÉèíH˜Î*Ï˝#"≥·~åQƺ
™ê^èŒ#=Å¡, ã¨`åûOQÆ`«ºO=Å¡ – '=∞^ŒO— – QÆ∞}O HÀÖ’Ê~Ú,
'^Œ=∞O—QÍ =∂~°∞ÎOk. ^Œ=∞ =∞O>Ë ÉÏ¿ÇϺO„kÜ«∞x„QÆǨÏâ◊H˜Î.
JÜ«∞ºQÍ~°∞ „áê~°OÉèíOÖ’ '=∞K«Û~åxfl— =∂„`«O
¿Ñ~˘¯x, z=~°Ö’ =∞^•xfl‰õÄ_® KÕiÛ ''=∞^Œ=∞`«û~° =∞#∞——
=∂iÛ, 2010 JHõ¯_» Jxfl =ã¨`«∞Å∞ L<åfl~Ú
JO@∂ =∂`«û~åºxH˜ =∞^•hfl KÕiÛ, |Ǩï=K«#O KÕÜ«∞Hõ
UHõ=K«#OQÍ '=∞^Œ=∞`«û~°O— J<åfl_»∞. =∞^Œ=∞`«û~åÅ∞ ~Ô O_»∂
XHõ <å}ËxH˜ ÉÁ=∞‡ ÉÁ~°∞ã¨∞ÖÏO\˜q. Jq<åÉèÏ= ã¨O|O^èŒO
HõÅq. =∞`«û~°O JO>Ë D~°¬ º,„HÀ^è=Œ ¸ Jx J~å÷Å∞. =∞^ŒOÖ’
=∂`«û~°ºO, =∂`«û~°ºOÖ’ =∞^ŒO JO`«s¡#"≥∞ÿ LO\Ï~Ú.
â◊ÉÏÌÅ∂, J~å÷Å∂ "Õ~ˆ fi~°∞QÍ HõxÊOz<å – ~Ô O_»∂ UHõ~∂° Ѩ"∞Õ
Jx JÜ«∞ºQÍi ÉèÏ=#. Hõ#∞Hõ<Õ z=i K«~°}OÖ’ ''=∞^Œ
=∞`«û~°=∞#∞ `≥~° fÜ«∞QÆ~å^•—— J<åfl_»∞. `≥~°‰õΩ Ô~O_»∞ "≥·Ñ¨Ù
Å∞O\Ï~Ú. XHõ "≥·Ñ¨Ù# =∞^ŒO, =∞~À "≥·Ñ¨Ù# =∞`«û~°O, <åÅ∞æ
JOK«∞Ö’¡ HÍ=∞„HÀ^èŒÖ’Éèí"≥∂ǨÅ∞ J<Õ `«H˜¯# <åÅ∂æ
LO\Ï~Ú. Hõ#∞Hõ r=ÙxH˜ ÉèQí =Æ ^Œ~Ì ≈° # „áêÑ≤HÎ ˜ „Ѩu|O^èHŒ Oõ QÍ
`«#Ö’x HÍ=∞„HÀ^èŒÖ’Éèí"≥∂ǨÏ=∞^Œ=∂`«û~åº Å<Õ JO`«â◊≈„`«∞
~°∂Ѩ"≥∞ÿ# '`≥~°— J_»¤OQÍ LO@∞Ok. D Ji+¨_»fi~°æ =∞<Õ `≥~°
`˘Åy`Õ – ÉÏǨϺ"≥∞ÿ# =¢ã¨ÎѨÙ`≥~° `˘Åy<å – `˘ÅQƉõΩ<åfl
=∞<À<Õ„`«O`À ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ^Œi≈OѨ=K«∞Û#<Õ Q˘Ñ¨Ê P^蕺u‡Hõ
qâıëêxfl D H©~°Î#Ö’ JÜ«∞ºQÍ~°∞ q=iOKå~°∞.
JO`«â◊≈„`«∞q<åâ◊‰õΩ_»∞ JO`«~åºq∞ J~Ú# "ÕOHõ@
~°=∞}∞_Õ! J`«_Õ ~å=Ú_»∞–~å=Ú_Õ "ÕOHõ@~°=∞}∞_»∞. Hõ#∞Hõ
'F u~°∞Ѩu"ÕOHõ@~°=∞}Ï! <åÖ’x =∞^Œ=∞`«û~° =∞<Õ `≥~°#∞
`˘ÅyOz, h ^Œ~°≈#ÉèÏQƺO HõeæOK«∞——=∞x „áêi÷Oz<å_»∞ –
`åºQÆ~åA.
â◊~°}ÏQÆuâ’¡HÍÅ `å`«Ê~åºxfl JÜ«∞ºQÍ~°∞ „uHõ~°}
â◊√kúQÍ qâ◊fiã≤Oz<å~°∞. "ÕOHõ@~°=∞}∞x „ѨѨ<åfliÎǨÏ~°`«fi
QÆ∞}Ïxfl „QÆÇ≤ÏOz, `«# Ü«∞O^Œe ^Àëêxfl `˘ÅyOz, ~°H˜ΔOK«
=∞x "Õ_∞» H˘<åfl_»∞. U_»∞H˘O_»Å"å_»∞, `≥~#° ∞ `˘ÅyOz, k=º
^Œ~°≈#ÉèÏQƺO HõeyOKå_»∞. '"ÕOHõ@— â◊ÉÏÌxfl ™êfiq∞ ™ê~°÷HõO
KÕã¨∞H˘<åfl_»∞. D ã¨xfl"Õâ◊O ^•fi~å – N"åi ^Œ~°≈#O, Hõ$Ѩ,
ã¨OѨÓ~°‚OQÍ ÅaèOKå ÅO>Ë, x~°Ç¨ÏOHÍ~°O, x~°‡=∞`«fiO,
xâ◊ÛÅÉèíH˜Î, „ѨѨfÎ HÍ"å Åh, JO`«óHõ~°}â◊√kú LO>Ë<Õ
áê~°=∂i÷Hõã¨∞YâßO`«∞Å∞ ã≤kú™êÎ Ü«∞h – „QÆÇ≤ÏOKåe.
J*Ï˝x<å =∞Ü«∂ ^Àëê<£ Jâıëê<£ qÇ≤Ï`å<£ Ǩψ~!
HõΔ=∞ã¨fi `«fiO HõΔ=∞ã¨fi `«fiO âı+¨â‹·Å tMÏ=∞}Ë !!
N "ÕOHõ>Ëâ◊ K«~°}∫ â◊~°}O „ѨѨ^Õº
31
H˘OQÆ∞|OQÍ~°O
– ‰õΩ=∂i =∞<≥fl=Ú`«∞ÎÅ =∞O_À^Œi
=∂^˘Hõ ã¨#flHÍ~°∞ Ô~·`«∞
‰õΩ@∞O|O. =∂ |O^èŒ∞=ÙÅ∞ ÃÇ·Ï^Œ~å
ÉÏ^Œ∞Ö’ LO@∞<åfl~°∞. "åo§^ŒÌ~°∂ L^Àº
QÆ ã ¨ ∞ ÷ Ö Ë . =∂ =∂=∞QÍ~° ∞ F ÃÑ^Œ Ì
á¶ê~°‡ã≤Ö’ ™êOˆHuHõ xѨÙ}∞Å∞. J`«ÎÜ«∞º
F HõOÃÑhÖ’ ™êѶ"ìπ ~Õ ü WO[h~°∞. "åi r=#O
™êѶ‘QÍ ™êQÆ∞`«∞#fl ^Œâ◊Ö’ ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ J`«Î=∞‡ HõO
ÃÑhÖ’ XHõ ã¨OHΔÀÉèíO `«ÖˇuÎ P"≥∞ L^ÀºQÆOáÈÜÕ∞ Ѩiã≤÷u
U~°Ê_çOk. "åi Ѩiã≤÷`«∞Å∞ ÉÏQÆ∞#fl ~ÀAÖ’¡ =∂ WO\˜e¡
áên ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ "≥o§ <≥ÅÅ `«~°|_ç QÆ_ç¿Ñ"åà◊¡O. ~å[^è•x
#QÆ~™° ⁄QÆã∞¨ efl `«xq n~å K«∂KÕ "åà◊§O. HÍh WѨÊ\˜ J##∞
‰õÄŠѨiã≤`÷ ∞« Ö’¡ "åi QÆ∞iOz "Õ∞=Ú KåÖÏ PO^Àà◊#Ѩ_®¤O.
W^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂ ÉÏ=∞‡, =∂ J`«Î=∞‡‰õΩ XHõ
ã¨∂K«# KÕã≤Ok. P "Õ∞~°‰õΩ =∂ J`«Î=∞‡ HÀ<Õ\ ˜~åÜ«∞xH˜
=Ú_»∞Ѩ٠Hõ\ ˜ì "≥Ú‰õΩ¯‰õΩOk. =∞#ã¨∞Ö’<Õ =_ô¤HÍã¨∞Å"å}˜‚
"Õ_»∞‰õΩOk. JO^Œ~°O Pâ◊Û~°ºO K≥O^ÕsuÖ’ J`«Î=∞‡ L^ÀºQÆO
áÈÖË^Œ∞. P ã¨Oã¨÷ ¿Ñ~°∞ =∂iOk. HÍh =∂ J`«Î=∞‡ ZѨÊ\˜
ÖÏQÍ<Õ ™êѶπì"Õ~°∞ L^ÀºyQÍ ã≤÷~°Ñ¨_çOk.
D K«Hõ¯x â◊√Éèí Ѩi}Ï=∞O`À =∂ K«∞\ÏìÅO^ŒiÖ’
P#O^ŒO Lá⁄ÊOyOk. "≥O@<Õ =∂ J`«Î=∞‡ ‰õΩ@∞O|
ã¨"Õ∞`«OQÍ HÍe#_»Hõ# |Ü«∞Å∞ ^Õi, u~°∞=∞ÅÖ’ Nx"åã¨∞x
j„Ѷ¨∞^Œ~°≈#O KÕã¨∞‰õΩx Hõ\ ˜ì# =Ú_»∞Ѩ٠K≥e¡OzOk. nO`À P
PÅ∞=∞QÆÅ∞ U\Ï U_»∞ H˘O_»ÅÃÑ·H˜ #_çz "≥àϧÅx xâ◊Û
~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. HÀi# "åiH˜ H˘OQÆ∞|OQÍ~°O Hõ^•! N"å~°∞.
=∂ˆH HÍ^Œ∞ =∂ ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞, |O^èŒ∞=ÙÅ∞ KåÖÏ =∞OkH˜
‰õÄ_® "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞x "≥Ú‰õΩ¯‰õΩO>Ë HÍxѨ<Õ ÖË^Œx KåÖÏ
™ê~°∞¡ |∞∞A=~ÚºOk.
^èŒ~À‡~°HõΔu ~°H˜Δ`«ó
^èŒ~å‡xfl =∞#O ~°H˜Δ¿ãÎ – P ^èŒ~°‡O =∞#efl ~°H˜Δã¨∞ÎOk
32 N"åi 'Pi˚`«¿ã"å \˜ÔH¯@∞—¡ u~°∞=∞Å 'q[Ü«∂ÉϺOH±—Ö’ Åaè™êÎ~Ú
PѨ^Œ"≥Ú‰õΩ¯Å"å_»∞
– ã¨=~°O z#<å~åÜ«∞}~å=Ù
U_»∞H˘O_»Å"å_ç ^ŒÜ«∞ LO>Ë
KåÅ∞, ZO`«\ ˜ Ѩx J~Ú<å [~°∞QÆ∞
`«∞Ok. =∂k ^Œ∂ã¨#ѨÓ_ç „QÍ=∞O. <Õ#∞
W\©=Å Nx"åã¨∞x ^ŒÜ«∞=Å¡ QÆ$ǨÏ
x~å‡}O „áê~°OaèOKå#∞. Jk ™ê¡|∞ "Õ¿ã
=~°‰õΩ =zÛOk. f~å ™ê¡|∞ "ÕÜ«∂Å<Õ ã¨iH˜
‰õΩOÉèí=~°¬O „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk. Zxfl ~ÀAÖˇ·<å =~°¬O
`«QÆæ<Õ ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ Hõq∞‡ Hõ>Ëìâß=Ú (ÃãO„\˜OQ∑ Ѩx)
HÍ|\˜ì "≥O@<Õ ™ê¡|∞ "Õ¿ãÜ«∂e. HÍh "å# `«QÆæ<Õ ÖË^Œ∞.
"Õ∞=Ú Ug∞ áêÅ∞áÈx ã≤÷uÖ’ PѨ^Œ"≥Ú‰õΩ¯Å"å_çx 㨇iOK«∞
‰õΩx, ^è~·≥ º° O KÕã≤ =~°¬OÖ’ ™ê¡|∞ "ÕÜ∂« Å<Õ x~°~‚ ÚOK«∞‰õΩ<åflO.
HÍh, `åÑ‘"Õ∞¢ã≤Îx Ñ≤eÑ≤¿ãÎ PÜ«∞# ™ê¡|∞ "ÕÜ«∞_»O JO`«
=∞Ozk HÍ^Œ∞ Jx ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞.
"Õ∞=Ú =∂„`«O Uk KÕã≤<å U_»∞H˘O_»Å "å_ç ^ŒÜ«∞
Jx J#∞‰õΩx "Õ∞¢ã‘ÎH˜ Ѩx ѨÙ~°=∂~ÚOKåO. D ~å„u QÆ_ç¿ãÎ
L^ŒÜ«∂xH˜ ™ê¡|∞ Ѩx "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\ì=K«∞Û. HÍh, P ~å„u
JO`å "å#, =∂‰õΩ HõO\˜ g∞^Œ ‰õΩ#∞‰õΩ ÖË^Œ∞. ^Õ=Ùx „áêi÷
ã¨∂Î<Õ L<åflO. Z=~À P*Ï˝Ñ≤Oz#O`« QÆ\ ˜ìQÍ ÉèíQÆ=O`«∞x
ã¨OHõÅÊ"≥∂ U"≥∂! `≥Å¡"åi`Õ =~°¬O KèåÜ«∞Å∞ ‰õÄ_® ÖË=Ù.
XHõ =∞|∞ƒÖË^Œ∞. PHÍâ◊O KåÖÏ x~°‡ÅOQÍ LOk. ÃãO„\˜OQ∑
g∞^Œ ™ê¡|∞ "ÕÜ«∞_»O „áê~°OaèOKåO. Nx"åã¨∞_ç ^ŒÜ«∞
ZÖÏO\˜k JO>Ë =∂ ™ê¡|∞ ѨÓ~°ÎÜÕ∞º^•Hõ =~°¬O ~å<ÕÖË^Œ∞.
JÖÏ ã¨O`«$Ñ≤ÎHõ~°OQÍ =∂ QÆ$ǨÏx~å‡}O ѨÓ~°Î~ÚOk. WHõ¯_»
=∞~À `«=∂ëê Uq∞@O>Ë =∂ ™ê¡|∞ ѨÓ~°Î~Ú# =∞~°∞k#"Õ∞
=~°¬O Z_»`≥iÑ≤ ÖˉõΩO_® =∞m¡ „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk. JO^Œ~°∞ WÅ∞¡
‰õÄeOQ∑ ÉÏQÆ∞Ok J<åfl~°∞. "Õ∞=Ú =∂„`«O JO`å U_»∞
H˘O_»Å"å_ç ^ŒÜ«∞ J#∞‰õΩ<åflO. =∞Oz~ÀA K«∂ã≤ QÆ$ǨÏ
„Ѩ"Õâ◊O KÕâßO. N"åi Hõ$Ѩ=Å¡ Ǩ~ÚQÍ L<åflO.
ã¨ÑyΨ i
 „H˜O^Œ ¿Ñ~˘¯#fl u.u.^Õ. „QÆO^ä•Å∞ ÅaèOKÕ z~°∞<å=∂ :
áœ~°ã¨O|O^è•kèHÍi, ѨÙã¨ÎHõ q„HõÜ«∞âßÅ, u.u.^Õ=™ê÷#O,
u.u.^Õ. „ÃÑãπ HÍOáœO_»∞, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu – 517 083.
W`«~° q=~åʼnõΩ : 0877 – 2264294 9

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O QÆ„O^ä•Å∞

1) u~°∞=∞Å–u~°∞Ѩu „ѨѨOK«OÖ’ U ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ÖËx „áêâ◊ã¨Î ºO u~°∞=∞Å
ˆHΔ„`«=Ú – =∂Ǩ`«‡ º=Ú u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷<åxH˜ LO^Œ<Õk JO^ŒÔ~iy# ã¨`«ºO. L#fl`«"≥∞ÿ# D
~°K«~Ú`«– l.\˜.ã¨∂i ^Õ"åÅÜ«∞ „Ѩâ◊ã≤Îx |Ǩï=ÚYOQÍ, ã¨∞ÅÉèí„QÍǨϺOQÍ [#™ê=∂<åºxH˜
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 137† Hõ~°`«ÖÏ=∞ÅHõO KÕÜ«∞_®xH˜ LѨHõiOKÕ Ñ¨Ùã¨ÎHõO Wk.
=¸ÅºO: ~°∂.15/– J<ÕHõ ѨÙ~å}ÏÅ∞ ѨijeOz, ã¨fiÜ«∞OQÍ ˆHΔ„`«f~å÷@#
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.15/–) QÍqOz l.\˜.ã¨∂i D „QÆO^ä•xfl ã¨∞ÅÉèíâ‹·eÖ’ ~°zOKå~°∞.

2) N "ÕOHõ\ÏK«Å =∂Ǩ`««‡ º=Ú N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =O\˜ ^≥·==Ú, u~°∞=∞Å#∞ q∞Oz#

PO„nèHõ~°}– P‰õΩÅ=∞<åfl_»∞ ѨO_ç`« ѨÙ}ºˆHΔ„`«=Ú „ѨѨOK«OÖ’ ZHõ¯_® ÖË^Œx „Ѩâ◊ã≤Î. WO`« „Ѩã≤kú á⁄Ok#
P~ü.áê~°÷™ê~°kä Éèí\ÏìKå~°∞ºÅ∞ ѨÙ}ºˆHΔ„`åxfl "Õ^Œ"åºã¨∞_»∞ J<ÕHõ ѨÙ~å}ÏÖ’¡ q=iOKå_»∞.
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 396† WÖÏ =i‚OѨ|_ç# ѨÙ~å}ÏÖ’¡ Pk`«º, „|Ǩχ, „|Ǩ‡O_»,
=¸ÅºO: ~°∂.35/– Ѩ^Œ‡ ѨÙ~å}ÏÅ∞ K≥ѨCHÀ^ŒQÆæq. g\˜Ö’¡x Nx"åã¨∞x k=ºQÍ^äŒ#∞ N
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.24/–) áê~°÷™ê~°kä Éèí\ÏìKå~°ºQÍ~°∞ PO„^èŒ`å`«Ê~°º ã¨Ç≤Ï`«OQÍ JOkOK«QÍ nxx
1962Ö’ ^Õ=™ê÷#O „ѨK«∞iOzOk. =∞m§ WO`«HÍÖÏxH˜ ѨÙ#ó=Ú„^Œ}QÍ
=∞#=ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛOk.

3) ~å=∞K«i`« =∂#ãπ ~å=∂Ü«∞}Ïxfl P<å\˜ PkHõq "åb‡H˜ "≥Ú^ŒÅ∞ J<ÕHõ ÉèÏ+¨Ö’¡

(`«∞Åã‘~å=∂Ü«∞}O) J<ÕHõ HÍÖÏÖ’¡ J<ÕHõ =∞Ok ~°Hõ~°HÍÅ „Ѩ„H˜Ü«∞Ö’¡ ~°zOKå~°∞. WOHÍ
J#∞"å^ŒO– =ÚOQÆ~° â◊OHõ~°~åA ~°z~ÚOѨ|_»=K«∞Û#∞ ‰õÄ_®.
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† =∞#^Õâ◊OÖ’x qq^èŒ „áêOfÜ«∞ÉèÏ+¨Ö’¡ "≥Åã≤# ~å=∂Ü«∞}ÏÖ’¡
ѨÙ@Å∞: 480† J„QÆQÆ}º"≥∞ÿ#k QÀ™êfiq∞ `«∞Åã‘^•ã¨∞ ~°zOz# ''~å=∞K«i`« =∂#ãπ——.
=¸ÅºO: ~°∂.40/– L`«Î~°ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ D „QÆO^ä•xH˜ L#flO`« „áêK«∞~°ºO =∞ˆ~ „QÆO^ä•xH˜
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.27/–) ÖË^Œ#_»O Juâ◊Ü≥∂H˜Î HÍ^Œ∞. WO`«\ ˜ „Ѩâ◊ã¨Î ~°K«##∞ ã¨∞ÅÉèíâ‹·eÖ’
ã¨~°à◊OQÍ =ÚOQÆ~° â◊OHõ~°~åA JOkOKå_»∞. D „QÆO^ä•xfl "≥Ú^Œ@
1999Ö’, P `«~∞° "å`« 2003Ö’ ^Õ=™ê÷#O =Ú„kOzOk. WѨC_»∞ ѨÙ#ó
=Ú„^Œ} =zÛOk.
D „QÆO^ä•Å#∞ áÈã¨∞ì^•fi~å á⁄O^Œ^ŒÅz# "å~°∞ 'HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu—
"åi ¿Ñ~°∞# _ç._ç.x fã≤ ÃÑ· z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨Oáêe.
 N u~°∞=∞ÖËâ◊ â◊`«Hõ=Ú
~°K«~Ú`« – _®II [#∞"å_» ~å=∞™êfiq∞† ѨÙ@Å∞–56†
"≥Å–~°∂.30/–† „Ѩ`«∞ʼnõΩ: _®II [#∞"å_» ~å=∞™êfiq∞,
ã≤.Zãπ.P~ü.Z¿ã\ì òû, á¶ê\¡ ò <≥O.–309, áê¡\ò <≥O.42, Ǩï_»
HÍOÃÑ¡H±û, ã¨~°∂~ü #QÆ~ü, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞.
â◊`«HÍxH˜ =∞‰õΩ@"Õ∞ ™⁄|QÆ∞. â◊`«Hõ Ѩ^•ºxH˜ Jk
H˜s@"≥∞ÿ ÉèÏã≤ã¨∞ÎOk. ã¨=∂[OÖ’ ÉèíH˜Îx, ~°H˜Îx, =ÚH˜Îx
„ѨKå~°O KÕÜ«∞_»OÖ’ â◊`«HÍÅ∞ K«∞~°∞ÔH·# áê„`«#∞ áÈ+≤O
Kå~Ú. J@∞ ѨO_ç`«∞Å#∞, W@∞ áê=∞~°∞Å#∞ PHõ@∞ì
‰õΩ#fl â◊`«Hõ „Ѩ„H˜Ü«∞ „ѨâßO`« =∂#= =∞#∞QÆ_»‰õΩ ^ÀǨÏ^Œ
Ѩ_Õ *Ï˝#aèHõΔ#∞ ÃÑ_»∞`«∂<Õ LOk. â◊`«HõOÖ’x =O^Œ
Ѩ^•ºÅ∞ "Õ\ H˜ qõ ã¨fi`«O„`åÅ∞ HÍ|\˜ì â◊`H« ÍxH˜ ''=ÚHõHÎ Oõ ——
J<Õ ¿Ñ~°∞ ‰õÄ_® LOk. â◊`«HÍÅÖ’ kfiâ◊`«∞Å∞, „uâ◊`«∞Å∞
‰õÄ_® L<åfl~Ú.
_®II [#∞"å_» ~å=∞™êfiq∞ ''N u~°∞=∞
ÖËâ◊ â◊`«Hõ=Ú——#∞ 111 ã‘ã¨Ñ¨^•ºÅÖ’ ~°zO
Kå~°∞. ã¨∞QÆ∞} ã¨OѨuÎx, ^≥·=qâßfi™êxfl, ^èŒ~°‡~°HõΔ}#∞,
Ji+¨_fi» ~°æ q[Ü«∂xfl, `åºQÆx~°ux, =ÚH˜Î =∂~åæxfl– WÖÏ
qq^èŒ JOâßÅ#∞ g~°∞ D ã‘™êÅÖ’ x|kúOKå~°∞. ''k=º
ˆHm qÖÏã¨! N u~°∞=∞ÖËâ◊!—— J#fl =∞‰õΩ@O`À gi â◊`«HõO
H˘#™êyOk. [#~°O[Hõ"≥∞ÿ# ã¨∂‰õΩÎÅ#∞ ‰õÄ_® g~°∞ `«=∞
~°K«#Ö’ á⁄O^Œ∞Ѩ~°Kå~°∞. ''HõO_»¡`À Hõ#flk HÍ^Œ∞ x[=Ú——
''zO`«ÅxflÜ«Ú ÉÏѨ٠z`«Îâ◊√kú—— ''HÀ\˜ ~ÚzÛ# „áê}
=Ú<£ H˘#∞QÆQÆÅ"Õ∞—— ''=∞Oz*Ëã≤# h "≥O@ =∞=∞`«
Ü«ÚO_»∞—— – ÖÏO\˜ ~°ã¨=`«Î~° "åHͺÅ#∞ `«=∞ Ѩ^•ºÅÖ’
ǨÏ$^ŒºOQÍ xH˜ΔÑ‘ÎHõiOKå~°∞.
gi â◊`«HõѨ^•ºÅ∞ ã¨~°à◊"≥∞ÿ# ÉèÏ+¨Ö’, r=#ã¨`åºefl
Pq+¨¯iã¨∂Î, u~°∞=∞ÖËâ◊√x â◊~°}ÏQÆux „ѨHõ\ ˜ã¨∂ΠѨiî`«
Å#∞ PHõ@∞ì‰õΩO\Ï~Ú. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =ÚYz„`«O`À
=Ú„kOѨ|_ç# D z~°∞á⁄`«ÎO, _®II[#∞"å_»~å=∞™êfiq∞
QÍi W`«~° Hõ$`«∞Å ~°K«<å <≥·Ñ¨Ù}ϺxH˜ „ѨuaO|OÖÏ HõxÊ
™ÈÎOk. PKå~°º ZÅ∂¡it"åÔ~_ç¤, _®II ã≤.<å~åÜ«∞} Ô~_ç¤,
PKå~°º Hõã≤Ô~_ç¤, ‰õÄÔ~à◊¡, q~î°ÖÏKå~°∞ºÅ"åi =ÚO^Œ∞
=∂@Å∞ D â◊`«Hõ qâıëêÅ#∞ qâ◊nHõiã¨∞Î<åfl~Ú.
– _®II HõÅ∞=QÆ∞O@ ~å=∞=¸iÎ
ѨÓ~°fiQÍ^ä•ÅǨÏi
~°K«~Ú`« – Zã‘fiZ<£† ѨÙ@Å∞– 642† "≥Å–~°∂.250/–†
„Ѩ`«∞ʼnõΩ: qHõìs Ѩa¡+¨~üû, W.<≥O.11–16–32(Z),
H˘`«Î¿Ñ@, q[Ü«∞"å_»–1, á¶È<£: 6663733. =∞iÜ«Ú
W.<≥O.29–28–40, ^•ã¨i"åi gkä, ã¨∂~åº~å=Ù¿Ñ@,
q[Ü«∞"å_»–520 002. á¶È<£:6613734.
`≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨, ™êÇ≤Ï`åºÅ#∞ J=QÍǨÏ# KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜
xѶ¨∞O@∞=ÙÅ ã¨Ç¨Ü«∞O ZO`À J=ã¨~°O. <å\˜ ##flÜ«∞
#∞O_ç <Õ\ ˜=~°‰õΩ `≥Å∞QÆ∞ ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ qq^èŒ „Ѩ„H˜Ü«∞Ö’¡
~°K«#Å∞ "≥Å∞=_®¤~Ú. "Õ^•k „QÆO^ä•Å#∞ `≥Å∞QÆ∞Ö’H˜
=∞# Hõ=ÙÅ∞ J#∞=kOKå~°∞. JO^Œ∞Ö’x ѨÙ~å}ѨÙ~°∞+¨μÅ∞,
Wu=$`åÎÅ∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ xѶ¨∞O@∞=ÙÅ J=ã¨~°O
KåÖÏ LOk. J\˜ì J=ã¨~åxfl 'ѨÓ~°fiQÍ^ä•ÅǨÏi—
f~°∞ã¨∞ÎO^Œx ÉèÏqOK«=K«∞Û.
JHÍ~åk „Hõ=∞OÖ’ áœ~å}˜Hõ =º‰õΩÎÅ
q=~åÅ#∞ ã¨=∞„QÆOQÍ Ñ¨Ó~°fiQÍ^ä•ÅǨÏi
q=iã¨∞Î#flk. qq^èŒ „QÆO^ä•Ö’¡ qq^èŒ~°HÍÅ∞QÍ =i‚Oz#
q+¨Ü«∂Å#∞ XˆH KÀ@ QÆ∞kQÆ∞zÛ#@∞¡QÍ K≥ѨÊ_»O D
„QÆO^äOŒ „Ѩ`ºÕ Hõ`.« =∞Ǩq+¨μ=‚ Ù, JOy~°ã∞¨ _»∞, J„u ѨÙ~°∂~°
=Ù_»∞, Ü«∞^Œ=Ù, ѨÙÅã¨∞κ_»∞, ѨÙÅǨï_»∞, Hõ~°Ì=Ú_»∞,
™ê÷}∞_»∞, ^Œ‰õΔΩ_»∞, =∞sz, Éèí$QÆ∞=Ù, WHΔÍfi‰õΩ_»∞, =t+¨μª_»∞
"≥Ú^ŒÅQÆ∞"åi =Oâ◊=$HΔÍÅ#∞ Ѩ\ ˜ìHõ ~°∂ѨOÖ’ WKåÛ~°∞.
Wq áê~î°‰õΩÅÖ’ q+¨Ü«∞ Ѩi*Ï˝<åxfl, J=QÍǨÏ##∞
ÃÑOá⁄OkOK«∞@‰õΩ qâı+¨OQÍ `À_»Ê_»`å~Ú. ѨÙã¨ÎHõ=∞O`å
ã¨~°à◊"≥∞ÿ# ÉèÏ+¨Ö’ #_çzOk. =ÚYºOQÍ D ѨÙã¨ÎHÍxfl
Ñ≤Å¡Å∞ K«^Œ"åe. "åiKÕ`« `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ K«kqOKåe.
'"≥ÚÔH·¯ =OQÆxk =∂<≥· =OQÆ∞<å— J#fl@∞¡ Ñ≤Å¡ÅÖ’ ÉÏźO
#∞OKÕ ÉèíH˜Îc*ÏÅ∞ <å\˜`Õ "å~°∞ <≥·uHõ qÅ∞=Å`À =∞Oz
áœ~°∞Å∞QÍ fiÛk^ŒÌ|_»`å~°∞. JO^Œ∞‰õΩ D ѨÙã¨ÎHõO ZO`À
^ÀǨÏ^ŒO KÕã¨∞ÎOk.D „QÆO^ä•xfl ^Œà◊ã¨i HÍy`«OÃÑ·, =∞Oz
ɡ·O_çOQÆ∞`À PHõ~°¬}©Ü«∞OQÍ =Ú„kOKå~°∞. "åã≤Ö’#∞,
~åtÖ’#∞, <å}º`«Ö’#∂ ~årѨ_»‰õΩO_® qHõìi Ѩa¡+¨~üû
"å~°∞ JOkOz# =∞Oz ѨÙã¨HÎ qõ ∞k. „Ѩu `≥Å∞QÆ∞ "åiO@
`«Ñ¨ÊHõ LO_®eû# „QÆO^äŒq∞k.
– _ç. =∞b¡â◊fii
 NѨ^ŒˆHo – 08 ([#=i–2010) x|O^èŒ#Å∞ :
q*Ë`Å« ∞ 1) JO^Œ~°∂ NѨ^HˆŒ ox ѨÓiOK«=K«∞Û. XH˘¯Hõ¯~°∞
1) |O^• Nx"åã¨~å=Ù, XH˘¯Hõ¯\˜ =∂„`«"Õ∞ ѨÓiOz ѨOáêe.
WO\˜ <≥O.08–03–04,
H˘O_»Ü«∞º |O‰õΩ gkä, 2) ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõÖ’x ‰õÄѨ<£#∞ =∂„`«"Õ∞ Hõ`«Î
H˘`«¿Î Ñ@, iOz ѨOáêe, q_çQÍ ~åã≤ ѨOѨ‰õÄ_»^Œ∞.
XOQÀÅ∞ – 523 002. 3) ÉÏÖòÃÑ<£`À<Õ Ñ¨ÓiOKåe.
2) =Å¡Éèí*’ã¨∞ºÅ [Å[, 4) QÆ_»∞ÅÖ’ k^Œ∞ÌÉÏ@∞¡, H˘\˜ì"Õ`«Å∞ LO_»‰õÄ_»^Œ∞.
WO\˜ <≥O.2–14–436, 5) |Ǩï=∞u q+¨Ü«∞OÖ’ ZÖÏO\˜ ã≤á¶ê~°ã¨∞Å∞ JOw
1= Öˇ·#∞, HõiOK«|_»=Ù.
âߺ=∞ÖÏ #QÆ~ü, 6) „Ѩu<≥ÖÏ 25= `Õn ֒ѨÙQÍ Ñ¨ÓiOz# NѨ^ŒˆHox
QÆ∞O@∂~°∞ – 522 006. =∂ HÍ~åºÅÜ«∂xH˜ ѨOáêe.
3) *ˇ. ™êq„f â◊~°‡, 7) D Ѩ^ŒˆHoÖ’ áêÖÁæ<Õ"å~°∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ‰õΩ K«O^•
W/o Z.Ñ≤.Ü«∞<£.â◊~°‡, ^•~°∞Öˇ· LO>Ë g∞ K«O^•#O|~°∞`Àáê@∞ g∞ `«~°Ñ¨Ù#
WO\˜ <≥O.2–180, `≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ#∞ Z=iH˜ ѨOáêeûOn ѨÓiÎ
2= ~À_»∞¤, z~°∞<å=∂#∞ `≥eÜ«∞*ËÜ«∂e.
*ˇ_£ „HÍãπ,
J#O`«Ñ¨Ù~°O – 515 004. 8) ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Å∞ HÍx"å~°∞ ‰õÄ_® áêÖÁæ#
=K«∞Û.
ã¨Ô~·# ã¨=∂^è•<åÅ∞ ~åã≤#"å~°∞ : |Ǩï=∞u q=~åÅ∞ :
Ñ≤.ѨOHõ*Ï P#O^£ (z`«∂Î~°∞)† Ü«∞O.=Úx~°`«flO (~å[
ã¨iQÍ Ñ¨ÓiOz# "åiH˜ `≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi
QÀáêÅѨÙ~°O)† U.\˜.Nx"åã¨<£ (J#O`«Ñ¨Ù~°O)† ã≤.ts+¨
Ѩ„uHõ#∞ XHõ ã¨O=`«û~°Oáê@∞ Lz`«OQÍ JO^Œ
(ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞)† u~°∞#QÆi ˆHâ◊=^•ã¨∞ (QÆ∞O@∂~°∞)†\˜.P~ü. *Ë™êÎ=Ú. XHõ"Õà◊ XHõiHõ<åfl Z‰õΩ¯= =∞Ok ã¨iQÍ
ÉÏÅHõ$+¨~‚ å=Ù(~å[=∞O„_ç)†QÆO_»∂i |Å~å=∞âߢãÎ≤ (<åKå~°O)† ѨÓi¿ãÎ ÖÏ@s ^•fi~å =ÚQÆ∞æix ZOÑ≤Hõ KÕã≤, "åiH˜
=ÚHͯ=∞Å ã¨∞jÅ(XOQÀÅ∞)† Ü«∞ãπ.q.Ü«∞ãπ.ÉèíQÆ"å#∞Å∞ XHõ ã¨O=`«û~°O áê@∞ Ѩ„uHõ#∞ Lz`«OQÍ Ñ¨OѨÙ
(XOQÀÅ∞)† ÔH.t=<åˆQO„^Œ=∞‡ (XOQÀÅ∞)† "≥·.q.~°=∞}~å=Ù `å=Ú. q∞ye#"åi ¿Ñ~°¡#∞ ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’
(=∞zbѨ@flO)† JH˜ΔO`«Å ã¨Or=â◊~°‡(J#O`«Ñ¨Ù~°O)† "≥·.<åˆQ „ѨK«∞i™êÎ=Ú.
â◊fi~°Ü«∞º(<≥Å∂¡~°∞)† a.~Àt=Úx(u~°∞Ѩu)† Z.ÉèÏ㨯~ü (Hõ_»Ñ¨)† ѨÓiOz# NѨ^ŒˆHox ѨOѨ=Åã≤# z~°∞<å=∂ :
JuÎ H“+¨Öò‰Ωõ =∂~ü (K≥<fl·≥ )† EѨe¡ âıY~ü (Ñ‘Ö~Ë ∞° )† ZO.K«O„^Œ Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
âıY~ü (QÆ∞O`«HõÅ∞¡)† l.„ѨnÑπ (NHÍà◊ǨÏã≤Î)† ã≤.ÃÇÏKü.~°"Õ∞âò ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O,
(<≥Å∂¡~°∞)† a.~å=∂O[<ÕÜ«ÚÅ∞ (~å[O¿Ñ@)† ZÖò.q[Ü«∞ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
Hõ$ëê‚Ô~_ç¤(Hõ_»Ñ¨)† ZO.=∞b¡â◊fii (ã¨^Œ∞O)† l.w`«(QÆ∞O@∂~°∞)† u.u.^Õ. =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞ „áêOQÆ}O,
Nx"åã¨<£ (HÀÖÏ~ü)† ZO.„ѨHÍâò(=∞ǨÏ|∂Éò#QÆ~ü) ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083.

=∂iÛ, 2010 N"åi PÅÜ«∞OÖ’H˜ ÃãÖòá¶È#∞¡, ZÅ„HÍìxH± ѨiHõ~åÅ∞ fã¨∞H˘x "≥à◊§‰õÄ_»^Œ∞ 35

 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç J_»¤O P^è•~åÅ∞
1 2 3 4
2) QÆ~°∞`«‡O`«∞x `«e¡ (3)
5) Wk =¸Åq∞^ŒO [QÆ`ü (2)
5 6 7
6) á⁄@ì (3)
8 9 7) ~°ã¨"Õ∞. =º=Ǩ~°OÖ’ WÖÏ JO\ÏO (2)
10 11 10) ~å}˜ Éèí~°Î (2)
12 13 11) ѨÓ~°fiѶ¨Å∞æ}˜ #HõΔ„`åxfl WÖÏ ‰õÄ_® JO\ÏO (2)
14) ã¨fi~°æO (2)
14 15 16 17
15) q+¨μ‚=Ùx #HõΔ„`«O. D #HõΔ„`«O ¿Ñ~°∞`À<Õ „âß=}=∂ã¨O
U~°Ê_çOk (3)
18 17) Ö’Éèí`«fiO Hõeæ#"å_»∞ (2)
18) ÃÑ^Œq (3)
xÅ∞=Ù
1) =t+¨μªx ÉèÏ~°º (4)
NѨ ^ ŒˆHo – 10
x~°fiǨÏ} : PKå~°º N=`«û, HõOH˜áê_»∞ 3) `«∂~°∞Êk‰õΩ¯# ѨÙ\˜ì Ѩ_»=∞\˜ ã¨=Ú„^ŒOÖ’ HõÅã≤# #k(3)
4) ã¨∂~°ºx ~°^䌙ê~°kä (4)
8) ^Œâ◊~°^äŒ∞x `«O„_ç (3)
1) ѨÓiOz# "åi ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ : 9) [#"Õ∞[Ü«Úx ÉèÏ~°º, HÍj~åA ‰õÄ`«∞~°∞ (3)
............................................................
12) =~°∞}∞x ÉèÏ~°º (4)
............................................................
............................................................ 13) <åaè #∞O_ç ѨÙ\˜ì#"å_»∞ (4)
............................................................ 16) =ã¨∞=ÙÅ∞ Hõeæ#k Éèí∂q∞ (3)
............................................................ :: NѨ^ŒˆHo–08 ([#=i, 2010) ã¨=∂^è•<åÅ∞ ::
1 2 3 4 5
2) g∞~°∞ ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Öˇ·`Õ? J „u Ü«∞ ‰õΔΩ Å∞ ÔH· Hõ
J) K«O^• #O|~°∞ : .................................. aè `«∞ â◊º
P) g∞ |^Œ∞Å∞ =∞Ô~=iÔH·<å Ѩ„uHõ ѨOѨQÀi`Õ "åi 6
=∞ u _»∞ 7
i ѨÙ
ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ : ................................. #∞º 8J 9J _»∞
............................................................ 10
HÍ ~°Î g ~åº ~°∞˚ #∞ _»∞
............................................................ 11 12
............................................................ b ~° # HÍ
13 14 15
............................................................ ÖÏ =Ù h b Å
............................................................ = ÖÏ <Õ
16 17 18
u ~°∞ # Å∞ _»∞ HÍ q∞
 P^•Ü«∞O : 08 ~å[ѨÓ[ºO : 04
"Õ∞+¨O =ºÜ«∞O : 14 J==∂#O : 03
QÆ∞~°∞=Ù U„Ñ≤Öò 21 =~°‰õΩ 11= WO@, `«^Œ∞Ѩi
12Ö’ â◊x, ~åǨï=Ù 9= ™ê÷#OÖ’, ˆH`«∞=Ù 3= ™ê÷#OÖ’
ã¨OK«iOK«@O =Å¡ D ã¨O=`«û~°O Jxfl ~°OQÍÖ’¡ Jaè=$kú
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. D =∂ã¨OÖ’ ã¨∞n~°…HÍÅOQÍ "å~Ú^•Ö’ L#fl
ѨÅ∞ HÀ~°∞ì Hˆ ã¨∞Å∞, „HõÜ∞« q„HõÜ∂« Å∞ J#∞‰õÄe™êÎ~Ú. WO\’¡x
XHõi P~ÀQƺO H©Δ}˜OK«@O =Å¡ ^èŒ#=ºÜ«∞O J=Ù`«∞Ok.
"≥Ú^Œ\ ˜"å~°O J<å~ÀQƺO, Ô~O_À"å~°O ^èŒ#=ºÜ«∞O, =¸_À
"å~°O ã¨<å‡#O, <åÅ∞QÀ"å~°O Ѩx XuÎ_ç.
=$+¨ÉèíO P^•Ü« ∞O : 02 ~å[ѨÓ[ºO : 07
=ºÜ«∞O : 08 J==∂#O : 03
QÆ∞~°∞=Ù U„Ñ≤Öò 21 =~°‰õΩ 10= ™ê÷#O â◊x,
~åǨï=Ù 8= ™ê÷#O, ˆH`«∞=Ù 2= ™ê÷#OÖ’ ã¨OK«iOK«@O
=Å¡ =$uÎ „Ѩ=$`«∞ÎÅÖ’ ÉÏQÍ ~å}˜™êÎ~°∞. D ã¨O=`«û~°OÖ’
QÆ∞~°∞–â◊x „QÆǨÅ ã¨OѨÓ~°‚ J#∞„QÆǨÏO =Å¡ ~å[Ü≥∂QÆO,
q^Õj„Ѩܫ∂}O, `«k`«~° â◊√ÉèíѨi}Ï=∂Å∞ U~°Ê_»∞`å~Ú.
"≥Ú^Œ\ "˜ å~°O PÅÜ«∞ ^Œ~≈° #O, ~Ô O_À"å~°O P#O^ŒO, =¸_À
"å~°O =$^ä• Y~°∞Û, <åÅ∞QÀ"å~°O ã¨<å‡#ã¨`å¯~åÅ∞.
q∞^äŒ∞#O P^•Ü« ∞O : 05 ~å[ѨÓ[ºO : 03
=ºÜ«∞O : 05 J==∂#O : 06
U„Ñ≤Öò 21 =~°‰õΩ 9= ™ê÷#OÖ’ QÆ∞~°∞=Ù, â◊x D
U_®^ŒO`å J~åú+¨ìOÖ’, ~åǨï=Ù 7= ™ê÷#OÖ’ ˆH`«∞=Ù [#‡
=∞O^Œ∞ ã¨OK«iã¨∞Î<åfl~°∞.J~åú+¨ì=∞ â◊x L<åfl† QÆ∞~°∞=Ù 9=
™ê÷#OÖ’ ã¨OK«iOK«@O=Å¡ HÍ~°º[Ü«∞O, P~ÀQƺÖÏÉèÏÅ∞
HõÅ∞æ#∞. D <≥ÅÖ’ giH˜ „ѨuѨxH˜ P@OHÍÅ∞ Z^Œ∞Ô~· f„=
=∞#™êÎáêxH˜ QÆ∞~“`å~°∞. Pi÷H,õ P~ÀQƺq+¨Ü∂« Å∞ PO^Àà◊#‰õΩ
QÆ∞iKÕ™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O PO^Àà◊#, Ô~O_À"å~°O ÉèíÜ«∞O,
=¸_À"å~°O HÍ~°º[Ü«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O =∞#™êÎѨO.
Hõ~å¯@HõO P^•Ü« ∞O : 14 ~å[ѨÓ[ºO : 06
=ºÜ«∞O : 02 J==∂#O : 06
U„Ñ≤Öò 21 =~°‰õΩ QÆ∞~°∞=Ù, 8=™ê÷#O â◊x D
ã¨O=`«û~°=∞O`å 3= ™ê÷#O, ~åǨï=Ù 6= ™ê÷#O, ˆH`«∞=Ù
12= ™ê÷#OÖ’ ã¨OK«iOK«@O =Å¡ D ã¨O=`«û~°=∞O`å Jxfl
q^è•Å =∞OzÜ≥∂QÆO. „Ѩu ѨxÖ’#∂ =∞Oz QÆ∞iÎOѨÙ
Åaèã¨∞ÎOk. QÆ`« 11 ã¨O=`«û~åÅ #∞O_ç Ѩ_»∞`«∞#fl ÉÏ^èŒÅ∞
=∂iÛ, 2010 u~°∞=∞Å #∞O_ç NHÍà◊ǨÏã≤Î, HÍ}˜áêHõO‰õΩ <Õ~°∞QÍ |ã¨∞û ™œHõ~°ºO LOk
=∂iÛ, 20 1 0
– *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡
x=$uÎ J=Ù`å~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ѨxXuÎ_ç, Ô~O_À"å~°O
q=∞~°≈Å∞, =¸_À"å~°O q~À^èŒO, <åÅ∞QÀ"å~°O ^èŒ#„áêÑ≤Î.
ã≤OǨÏO P^•Ü« ∞O : 02 ~å[ѨÓ[ºO : 02
=ºÜ«∞O : 14 J==∂#O : 02
QÆ∞~°∞=Ù U„Ñ≤Öò 21 =~°‰õΩ, 7=™ê÷#O â◊x „ѨÉèÏ=O
2= WO@ D ã¨O=`«û~°=∞O`å ~åǨï=Ù 5= ™ê÷#O, ˆH`«∞=Ù
11= ™ê÷#OÖ’ ã¨OK«iOK«@O =Å¡ q∞„â◊=∞Ѷ֨ ÏÅ∞ LO\Ï~Ú.
D ã¨O=`«û~°O Ue<å\˜ â◊x „ѨÉèÏ=O =Å¡ ‰õΩ@∞O| ã¨=∞
㨺Å∞, ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ =∞^茺 q~À^èŒO `«k`«~° Ѷ¨e`åÅ∞ HõÅ∞æ
`å~Ú. gÖˇ·#O`« =~°‰õΩ =∞ø#OQÍ LO>Ë =∞Ozk. "≥Ú^Œ\ ˜
"å~°O HÍ~°º„ѨÜ∞« `«fl ѶŨ O, ~Ô O_À"å~°O =$^ä•„â◊=∞, =¸_À
"å~°O P@OHÍÅ∞, <åÅ∞QÀ"å~°O ˆHΔ„`«^Œ~°≈#O.
Hõ#º P^•Ü« ∞O : 05 ~å[ѨÓ[ºO : 05
=ºÜ«∞O : 05 J==∂#O : 02
U„Ñ≤Öò 21 =~°‰õΩ QÆ∞~°∞=Ù 6= ™ê÷#O `«^Œ∞Ѩi 7=
™ê÷#OÖ’ ã¨OKå~°O, â◊x D ã¨O=`«û~°=∞O`å [#‡#HõΔ„`«O
J#QÍ U„Ñ≤Öò 2, 2011 =~°‰õΩ ~åǨï=Ù J~åú+¨ìOÖ’, ˆH`«∞=Ù
10= ™ê÷#O, D ã¨O=`«û~°O Ue<å\˜ â◊x „ѨÉÏè =O JkèHOõ QÍ
LO@∞Ok. Hõ#∞Hõ ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ "≥·~°O, JkèHõ âßs~°Hõ „â◊=∞,
J==∂<åÅ∞ `«k`«~°Ñ¶¨e`åÅ∞ U~°Ê_»∞`å~Ú. D <≥ÅÖ’
giH˜ |O^èŒ∞q∞„`«∞Å HõÅ~ÚHõ =∂#ã≤HÍ#O^•xfl Wã¨∞ÎOk.
„ѨuѨxH˜ JkèHõOQÍ „â◊=∞Ѩ_®eû =ã¨∞ÎOk. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O
Ѩ@∞ì^ÅŒ , ~Ô O_À"å~°O P#O^ŒO, =¸_À"å~°O "≥~· O° , <åÅ∞QÀ
"å~°O J==∂#O.
`«∞Å P^•Ü« ∞O : 02 ~å[ѨÓ[ºO : 01
=ºÜ«∞O : 08 J==∂#O : 05
U„Ñ≤Öò 21 =~°‰õΩ 5=™ê÷#OÖ’ QÆ∞~°∞=Ù, â◊x D
ã¨O=`«û~°O JO`å 12= ™ê÷#OÖ’, ~åǨï=Ù 3, ˆH`«∞=Ù 9=
™ê÷#OÖ’ ã¨OK«iã¨∞Î<åfl~°∞. D ã¨O=`«û~°O Ue<å\˜ â◊x
37
„ѨÉèÏ=O =Å¡ =$uÎ L^ÀºQÍÅ∞, r=#O Jã¨Î=ºã¨ÎOQÍ =∂~°∞
`«∞Ok. D =∂ã¨OÖ’ J#∞HÀx q=∞~°≈Å∞, L^ÀºQÆOÖ’ Hõ+¨ì
#ëêìÅ∞ HõÅ∞æ`å~Ú. #q∞‡# =º‰õΩÎÅ "≥∂ã¨O=Å¡ L^ÀºQÆOÖ’
z‰õΩ¯Å∞ JkèHõ"≥∞ÿ W|ƒO^Œ∞ʼnõΩ QÆ∞i KÕ™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O
L^ÀºQÆÉÏ^èŒÅ∞, Ô~O_À"å~°O =$^ä•Y~°∞Û, =¸_À"å~°O
„Ѩ=∂^ŒO, <åÅ∞QÀ"å~°O JѨxO^ŒÅ∞.
=$tÛHõO P^•Ü« ∞O : 08 ~å[ѨÓ[ºO : 04
=ºÜ«∞O : 14 J==∂#O : 05
QÆ∞~°∞=Ù U„Ñ≤Öò 21 =~°‰õΩ J~åú+¨ì=∞ ™ê÷#OÖ’ â◊x
11= ™ê÷#O ~åǨï=Ù 2, Hˆ `«∞=Ù 8= ™ê÷#OÖ’ ã¨OK«iOK«@O
=Å¡ D ã¨O=`«û~°O Ü≥∂QÆ^•Ü«∞HõOQÍ LO@∞Ok. ã≤ú~åã≤÷,
QÆ$ǨÏOÖ’ â◊√ÉèíHÍ~åºÅ∞† "åǨÏ# ™œYºO `«k`«~° Ѷ¨e`åÅ∞
U~°Ê_»∞`å~Ú. D =∂ã¨OÖ’ g~°#∞‰õΩ#fl „ѨuѨxÖ’ q[Ü«∞O.
q^ÕjÜ«∂# „Ѩܫ∞`åflÅ∞, â◊√Éèí"å~°Î „â◊=}ÏÅ∞ U~°Ê_»∞`å~Ú.
"≥Ú^Œ\ "˜ å~°O „ѨÜ∞« `«fl[Ü«∞O, ~Ô O_À"å~°O â◊√Éè"í å~°Î „â◊=}O,
=¸_À"å~°O q^ÕjÜ«∂#O, <åÅ∞QÀ"å~°O Ѩ^ŒgÜ≥∂QÆO.
^èŒ#∞ã¨∞û P^•Ü« ∞O : 11 ~å[ѨÓ[ºO : 07
=ºÜ«∞O : 05 J==∂#O : 05
U„Ñ≤Öò 21 =~°‰õΩ QÆ∞~°∞=Ù 3= ™ê÷#O `«^Œ∞Ѩi
J~åÌ+¨ì=∞O â◊x 10= ™ê÷#O, ~åǨï=Ù [#‡#HõΔ„`«O#, ˆH`«∞=Ù
7= ™ê÷#OÖ’ ã¨OK«iOK«∞#∞. D ã¨O=`«û~°O Jxfl ~°OQÍÖ’¡
Ü≥∂QÆ HÍ~°HõOQÍ LO@∞Ok. ã≤÷~°x"åã¨O, ã¨fiQÆ$ǨτáêÑ≤Î
`«k`«~° â◊√ÉèÏÅ∞ [~°∞QÆ∞#∞. D =∂ã¨OÖ’ D ~åt"åiH˜
WO\Ï |Ü«∞@ ѨÅ∞ âßs~°Hõ, =∂#ã≤Hõ ã¨=∞㨺Å∞ W|ƒOk
ÃÑ_»`å~Ú. „Ѩu z#flq+¨Ü«∂xfl ÃÑ^ŒÌQÍ TÇ≤ÏOK«∞HÀ=@O,
f~°÷Ü«∂„`«Å∞, Éèí∂q∞, ã≤÷~åã¨∞÷Å∞, "≥O_ç, |OQÍ~°∞ =ã¨∞Î=ÙÅ
„HõÜ∞« q„HõÜ∂« Å∞ J#∞‰õÄÅO. "≥Ú^Œ\ "˜ å~°O ã¨=∞㨺Å∞, ~Ô O_À
"å~°O J<å~ÀQƺO, =¸_À"å~°O „HõÜ«∞q„HõÜ«∂Å∞, <åÅ∞QÀ
"å~°O ˆHΔ„`«^Œ~°≈<åÅ∞.
=∞Hõ~°O P^•Ü« ∞O : 14 ~å[ѨÓ[ºO : 03
=ºÜ«∞O : 14 J==∂#O : 01
QÆ∞~°∞=Ù U„Ñ≤Öò <≥Å z=i =~°‰õΩ 2= ™ê÷#O, â◊x
J~åú+¨ì=∞ ~åǨï=Ù 12, ˆH`«∞=Ù 6 ™ê÷#OÖ’ ã¨OK«iOK«@O
=Å¡ Ѩ#∞Ö’¡ P@OHÍÅ∞ U~°Ê_ç<å q[Ü«∞=O`«=∞ø`å~Ú.
38 '`«∞ÖÏÉèÏ~°O— "≥Ú‰õΩ¯ L#fl Éèí‰õΩÎʼnõΩ <å}ËÅ ™œHõ~°ºO 'N"åi PÅÜ«∞O—Ö’ LOk
|O^è∞Œ q∞„`«∞Å HõÅ~ÚHõ, ã¨O`å#™œYºO, â◊„`«∞=ÙÅÃÑ· q[Ü«∞O,
#∂`«# ѨiK«Ü«∂Å∞ U~°Ê_»∞`å~Ú. D =∂ã¨OÖ’ J<å~ÀQƺO
=Å¡ Pi÷HõÉèÏ~°O Ѩ_»∞`«∞Ok. ã¨=∞Ü«∂xH˜ _»|∞ƒÖËHõ J#∞
‰õΩ#fl Ѩ#∞Å∞HÍHõ PO^Àà◊# Ѩ_»`å~°∞. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O J<å
~ÀQƺO, Ô~O_À"å~°O XuÎ_ç, =¸_À"å~°O ^èŒ#„áêÑ≤Î, <åÅ∞QÀ
"å~°O ^≥·=^Œ~°≈#O.
‰õΩOÉèíO P^•Ü« ∞O : 14 ~å[ѨÓ[ºO : 06
=ºÜ«∞O : 14 J==∂#O : 01
QÆ∞~°∞=Ù [#‡ #HõΔ„`«=∞O^Œ∞ `«^Œ∞Ѩi 2= ™ê÷#OÖ’,
â◊x D U_®k J~åú+¨ì=∞O ~åǨï=Ù 11=™ê÷#O, ˆH`«∞=Ù 5=
™ê÷#OÖ’ ã¨OK«iã¨∞Î<åfl~°∞. D U_®k J+¨ì=∞â◊x =Å¡ KåÖÏ
Hõ+#ì¨ ëêìÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. =$^ä•^è#Œ O, ~°ÇϨ 㨺 r=#O, "åǨÏ#
„Ѩ=∂^ŒO `«k`«~° Ѷe¨ `åÅ∞ HõÅ∞æ#∞. D =∂ã¨OÖ’ JuHÀѨO,
Ju PÖ’K«#Å∞, JuQÍ ^èŒ#=ºÜ«∞O HõÅæ@O =Å¡ =∂#ã≤
HÍO^Àà◊#Å∞ U~°Ê_»∞`å~Ú. z\òû, =$uÎ, "åºáê~åÖ’¡ #q∞‡#
=º‰õΩÎÖË "≥∂ã¨O KÕ™êÎ~°∞. Jyfl, â◊„`«∞ ÉèíÜ«∞O JkèHõO. ѨÅ∞
ã¨=∞㨺Šx"å~°}‰õΩ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ ^Œ~°≈#O =∞Ozk.
"≥Ú^Œ\ ˜"å~°O =$^ä•„â◊=∞, Ô~O_À"å~°O z~å‰õΩ, =¸_À"å~°O
â◊„`«∞ÉèíÜ«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O ^è•i‡Hõ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞.
g∞#O P^•Ü« ∞O : 11 ~å[ѨÓ[ºO : 02
=ºÜ«∞O : 05 J==∂#O : 04
U„Ñ≤Öò z=i"å~°O =~°‰õΩ QÆ∞~°∞=Ù 12= ™ê÷#OÖ’
â◊x 7= ™ê÷#O ~åǨï=Ù 10, ˆH`«∞=Ù J~åú+¨ìOÖ’ ã¨OK«iOK«
@O =Å¡ D ã¨O=`«û~°O q∞„â◊=∞ Ѷ¨e`åÅ∞ HõÅ∞æ`å~Ú. ã¨fiÅÊ
q"å^•Å∞, #∂`«# =ã¨∞΄áêÑ≤Î, "åǨÏ# ™œYºO, â◊„`«∞ =¸Å
HõOQÍ z‰õΩ¯Å∞ `«k`«~° Ѷ¨e`åÅ∞ U~°Ê_»∞`å~Ú. D =∂ã¨OÖ’
|O^è∞Œ q∞„`«∞Å =Å¡, ã¨O`å#O =Å¡ ѨÅ∞ z‰õΩ¯Å∞ Z^Œ∞~À¯=Åã≤
=ã¨∞ÎOk. KÕuÖ’ _»|∞ƒÖËHõ áÈ=@O =Å¡ =∂#ã≤Hõ XuÎ_»∞ʼnõΩ
QÆ∞i HÍ"åeû =ã¨∞ÎOk. =$uÎ "åºáê~åÖ’¡ P@OHÍÅ∞ U~°Ê_»∞
`å~Ú. n~°…HÍeHõOQÍ "å~Ú^•Ö’ L#fl HÀ~°∞ì ˆHã¨∞Å∞, ~°∞}
ÉÏ^èŒÅ∞ Jã¨OѨÓiÎQÍ xezáÈ`å~Ú. „Ѩuq+¨Ü«∂xH˜ z~å‰õΩ
Ѩ_®eû =ã¨∞ÎOk. ‰õΩ@∞O|OÖ’ ã¨Yº`« HÀÖ’Ê`å~°∞. "≥Ú^Œ\ ˜
"å~°O =$^ä•Y~°∞ÛÅ∞, Ô~O_À"å~°O =º=Ǩ~° [Ü«∞O, =¸_À
"å~°O ã¨Yº`« ÖËHõáÈ=@O, <åÅ∞QÀ"å~°O P#O^ŒO.
ã¨ÑyΨ i
 P#O^ŒxÅÜ«∞O – âßã¨<åÅ∞
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
™ê=∞"≥· âßã¨<åÅ∞
âßã¨# q=~°} – 5
„Ѩ^Õâ◊O : PO„^茄Ѩ^Õâò, z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡, K«O„^Œyi `åÅ∂HÍ, u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O. „Ѩ^äŒ=∞ „Ѩ^ŒH˜Δ}Ï
Ѩ^äŒO. L`«Î~° kâßaèuÎ – q=∂# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞Å „H˜O^Œ =∞^茺ÉèÏQÆOÖ’ – P~°∞™êÅ∞.
=Oâ◊O : Ѩš= ~åA : áêi÷"ÕO„^Œ=~°‡<£
HÍÅO : 14= ѨiáêÅ<å ã¨O=`«û~°O
ÉèÏ+¨ : `«q∞à◊O
q+¨Ü«∞O : áêi÷"ÕO„^Œ=~°‡ ѨiáêÅ#Ö’x 14 ã¨O=`«û~°O, â◊H˜Î q@OHõ J<ÕHÍ_»=Ùx ÃÑ~°∞O^Õq
(=∞Ǩ~å}˜) J~Ú# ™ê=∞"≥· (D"≥∞ Ѩš= ÃÑ~°æ_≥·Ü«∂~ü ‰õÄ`«∞~°∞) u~°∞=∞ÅÖ’x
Wà◊OHÀ~ÚÖòÖ’ ™ê÷Ѩ# KÕã≤# ~°[`«=¸iÎ =∞}"åà◊ÃÑ~°∞=∂àò‰õΩ |Ǩïq^èŒ"≥∞ÿ#
PÉèí~°}ÏÅ#∞ ã¨=∞iÊã¨∂Î, 3000 ‰õΩo Éèí∂q∞x W`«~°∞Å #∞O_ç H˘x, ^Õ=Ù_çH˜
^•#q∞ã¨∂Î, ™êfiq∞H˜ PÜ«∞# ã¨O„HÍOu, q+¨μ‚ ã¨O„HÍO`«∞ÅÖ’ Jaè¿+HõO =∞iÜ«Ú
ѨÙ~°\Ïìã≤ <≥ÅÖ’–`˘q∞‡k ~ÀAÅ L`«û"åÅ x~°fiǨÏ} KÕÜ«∞=Öˇ#h, x`«ºnѨ
<≥·"Õ^•ºÅ#∞ [~°áêÅh Hõ@ì_ç KÕã≤Ok. D âßã¨<åxfl „"åã≤#"å_»∞ ™⁄`åÎO^≥·.
P^è•~°O : u.u.^Õ. âßã¨<åÅ∞ ã¨OѨÙ@O–I, ã¨OYº–8.
âßã¨# q=~°} – 6
„Ѩ^Õâ◊O : PO„^茄Ѩ^Õâò, z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡, K«O„^Œyi `åÅ∂HÍ, u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O. „Ѩ^äŒ=∞ „Ѩ^ŒH˜Δ}Ï
Ѩ^äŒO. L`«Î~° kâßaèuÎ – q=∂# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞Å „H˜O^Œ =∞^茺ÉèÏQÆOÖ’–<åÅ∞QÆ∞ ™êÅ∞.
=Oâ◊O : Ѩš= ~åA : áêi÷"ÕO„^Œ=~°‡<£
HÍÅO : 14= ѨiáêÅ<å ã¨O=`«û~°O
ÉèÏ+¨ : `«q∞à◊O
q+¨Ü«∞O : HÍ_»=Ùx ÃÑ~°∞O^Õq ™ê=∞"≥· =∂~°æo =∂ã¨OÖ’ u~°∞^•fi^Œt U_»∞~ÀAÅ L`«û"åefl
U~°Ê~°z, ^•x HÀã¨O 4815 ‰õΩo =º=™êÜ«∞ Éèí∂q∞x "Õ~°∞ "Õ~°∞ ã¨÷ÖÏÅÖ’ H˘x
ã¨~°ÊÉÏ^è• Ñ¨iǨ~°O KÕã≤ WzÛ#k.
P^è•~°O : u.u.^Õ. âßã¨<åÅ∞ ã¨OѨÙ@O–I, ã¨OYº–9.
 (u~°∞Ѩu ˆHΔ„`« HÍ~°ºx~°fiǨÏ} Ѩš=, KÀà◊, áêO_»º~åAÅHÍÅOÖ’
ZÖÏ LO_Õ^À `≥eÑ≤# `«~°∞"å`« D ã¨OzHõÖ’
Ü«∂^Œ=~åÜ«∞~°∞Å, `≥Å∞QÆ∞ Ѩš=ÙÅ HÍÅOÖ’ ZÖÏ [iyO^À q=iOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∞#flk.)
Éèí∂q∞xQÍh, „QÍ=∂xflQÍh ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ^•#O
KÕ¿ã q+¨Ü«∞OÖ’ J=ÅOaOKÕ Ñ¨^Œúux QÆ∞iOz ã¨OYº 165-
\˜.\˜. âßã¨#O `≥Å∞ѨÙ`ÀOk. ^Õ"åÅÜ«∞ ™ê÷÷#`åÎ~°∞ H˘O`«
Éèí∂q∞x(|Ǩïâ◊ó Wk JQÆ~°Ñ¨é∞] Ö’x^≥· LO@∞Ok) ^•#OQÍ
W=fi=∞x „áêi÷ã¨∂Î ~åAQÍiH˜ Js˚ ^ŒYÅ∞ KÕâß_»∞. P Js˚x
‰õΩ_»=Ó~ü<å_»∞ =∞iÜ«Ú `˘O_»Ñ¨Ê_ç Ѩé∞]ÅÜ≥ÚHõ¯ <å_»=~ü
qKå~°} KÕâß~°∞. `«^∞Œ Ѩi D q#ux ѨijeOz# "åiÜ«∞O
q<å\Ïì<£ („áêOfÜ«∂kèHÍi) `«# ã¨=∞‡ux `≥eÜ«∞|~°∞ã¨∂Î,
ã¨O`«HõO KÕã≤ ~åAQÍi ã¨=ÚMÏxH˜ ѨOÑ≤OKå_»∞. ~åA P
Js˚^•~°∞x q#fláêxfl =∞xflOz `«# JOwHÍ~åxfl <À\˜=∂@QÍ
`≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. <À\˜=∂@QÍ `≥eÜ«∞*Ëã≤# ~å*Ï[˝#∞ Ü«∂^Œ=
~åÜ«∞ÅKÕ JkèHÍ~°∞ʼnõΩ `≥eÜ«∞*ËÜ«∞|_çOk. KÀà◊√ŠѨi
áêÅ<åHÍÅOÖ’, JO^Œ∞<å =¸_»= ~å[~åA ѨiáêÅ#Ö’
J=ÅOaOz# 㨄Hõ=° ∞ „ѨÉ∞íè `«fi q^è•<åxfl Wk qâ◊nHõiã¨∞OÎ k.
1) HÍ_»= ~åÜ«∞~°∞Å∞ : ã¨OYº 226 =∞iÜ«Ú 227 \˜.\˜.
âßã¨<åÅ∞ HÍ_»= H˘ÃÑÊ~°∞O
lOQÆ#∞ ã¨~°fi[˝ Y_»æ=∞Å¡ Jx
¿Ñ~˘¯O@∞<åfl~Ú.
2) Ü«∂^Œ=~åÜ«∞~°∞Å∞ : ã¨OYº
170-\˜.\˜. âßã¨#OÖ’ u~°∞
HÍà◊uÎ^Õ= Ü«∂^Œ=~åÜ«∞ „Ѩ™êÎ
=# LOk. WO^Œ∞Ö’ W`«xH˜
QÆÅ qq^èŒ a~°∞^•Å∞ „Ѩ™êÎ
^è•~å"åÇ≤ÏHõO – 86
qOK«|_®¤~Ú. D âßã¨#O DÜ«∞# ѨiáêÅ# HÍÅOÖ’x
19= ã¨O=`«û~å# „ѨHõ\ ˜OK«|_çOk.
u~°∞HÍà◊u^Î =Õ Ùx ‰õΩ=∂~°∞_≥#· ã≤OQÆ#Ñ≤৷‹ Jx =∞~˘Hõ
¿Ñ~°∞#fl g~°~åHõΔ㨠ܫ∂^Œ=~åÜ«∞Å∞, `å#∞ ^•#O KÕã≤#
u~°∞‰õΩ¯_»=Ó~ü<å_»∞Ö’x ã¨∞ˆHΔ„`«O#∞O_ç ÅaèOKÕ Ñ¶¨Å™êÜ«∂xfl
qxÜ≥∂yOz Nx"åã¨∞xH˜ XHõ u~°∞=∞Ou~° u~°∞É’ƒ#HõO
ã¨=∞iÊOK«_®xH˜ `«QÆ∞ U~åÊ@∞ (âßã¨#O ã¨OYº 293-\˜.\˜.
=∞iÜ«Ú 362-\˜.\˜.) QÍqOKå_»∞.
W`«x `«~∞° "å`« =zÛ#"å~°∞ g~°#~°ãO≤ QÆ^=Õ Ü«∂^Œ=
~åÜ«∞Å∞. W`«xH˜ ã¨O|OkèOz# H˘xfl âßã¨<åÅ∞, `«# Ѩi
áêÅ#Ö’x 12= ã¨O=`«û~°O "≥Ú^ŒÅ∞‰õΩx 51= ã¨O=`«û~°O
=KÕÛ=~°‰õΩQÆÅ =∞^茺HÍÅOÖ’ „ѨHõ\ ˜OK«|_ç#q. DÜ«∞#∞fl
QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# QÆÅ J`«ºO`« "≥#∞Hõ\ ˜ âßã¨#O ã¨OYº
120 of 1922 ã¨OII. =¸_»= ‰õΩÖ’`«∞ÎOQÆ∞x ѨiáêÅ<å
HÍÅOÖ’ 31= ã¨OIIÖ’ „ѨHõ\ ˜OK«|_çOk. =∞iÜ«Ú DÜ«∞#
„Ѩ™êÎ=# QÆÅ J`«ºO`« W\©=e
HÍÖÏxH˜ K≥ O k# âß㨠# O
ã¨OYº164-\˜.\˜."≥Ú^Œ\ ˜ [\Ï
=~°‡ ã¨∞O^Œ~°áêO_»∞º („H©.â◊.
1262㨠O II)x Ü≥ Ú Hõ ¯ Ѩ i
áêÅ<åHÍÅO 12= ã¨OII#‰õΩ
K≥OkOkQÍ LOk. Hõ#∞Hõ,
g~°#~°ã≤OQÆÜ«∂^Œ=~åÜ«∞Å∞

40 N"åi "åǨÏ#¿ã=Å∞ uÅH˜OKÕ Éèí‰õΩÎÅ∞ FÑ≤HõQÍ ‰õÄ~°∞Ûx ^Œi≈OK«=K«∞Û ã¨ÑyΨ i

Hõhã¨O 54 ã¨O=`«û~åÅ∞ ~å*Ϻxfl áêeOz LO\Ï_»#∞@
ã¨=∞O[ã¨O. HÍ|\˜ì ã¨OYº 125-l.\˜. âßã¨#OÖ’ W=fi|_ç#
ѨiáêÅ<å ã¨O=`«û~°O 51 Jx x~åú~°} J=Ù`ÀOk.
DÜ«∞# ‰õÄ_» `«∞ÖÏ~ÀǨÏ} HÍ~åºxfl <≥~°"ÕiÛ
Ü«ÚO_≥#x `≥Å∞™ÈÎOk. JO>Ë `«##∞ |OQÍ~°O`À `«∂K«QÍ
P =zÛ# ^•x`À P#O^ŒxÅÜ«∞ q=∂<åxH˜ W`«~° x~å‡}Ï
ʼnõΩ |OQÍ~°∞ѨÓ`« ѨÓ~ÚOKÕO^Œ∞‰õΩ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~° ^Õ"åÅÜ«∂
xH˜ ã¨=∞iÊOKå_»∞. WO^Œ∞=Å¡ "ÕOHõ@#QÆO ^èŒ=à◊ HÍO`«∞b
#∞`«∂ "Õ∞~°∞#QÆ ã¨^Œ$â◊"≥∞ÿ „ѨHÍtOzOk. g~°#~°ã≤OǨÏ^Õ=
Ü«∂^Œ=~åÜ«∞Å ÔH·OHõ~°ºOQÍ q=∂<åxH˜ |OQÍ~°∞ѨÓ`« Ѩӿã
HÍ~°º„Hõ=∞O, "≥Ú^Œ\ ˜ [\Ï=~°‡ ã¨∞O^Œ~°áêO_»∞ºx ÔH·OHõ~°ºOQÍ
q=∂#O tY~å„QÆOÖ’ Hõ#Hõ HõÅâ◊ ™ê÷Ñ#¨ –Ô~O_»∞ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞
UHõHÍÅOÖ’<Õ [iy LO_ç#@∞¡ (âßã¨#O ã¨OYº 172-\˜.\˜.)
`≥Å∞™ÈÎOk. =∞~˘Hõ g~°#~°ã≤OQÆ ÃÑ~°∞=∂àò (g~° #~°ã≤OǨÏ
™êfiq∞)q„QÆÇ¨ xfl u~°∞ѨuÖ’ XHõKÀ@ „Ѩu+≤Oª Kå_»<Õ q+¨Ü∞« O
âßã¨#O ã¨OYº 195-\˜.\˜. `≥Å∞ѨÙ`ÀOk. |Ǩïâ◊ó g~°#~°
ã≤OǨÏ^Õ=~åÜ«∞~åÜ«∞ÖË ã¨fiÜ«∞OQÍ D q„QÆÇ¨Ï „ѨuëêªÑ¨#‰õΩ
„áÈ`«ûÇ≤ÏOz LO\Ï_»∞. DÜ«∞# (g~°#~°ã≤OQÆ ^Õ= =∞Ǩ
~åÜ«∞Å∞) J#∞=∞u`À<Õ Ü«∂^Œ=~åÜ«∞ŠѨiáêÅ<åHÍÅO
#O^Œe 40= ã¨O=`«û~å# XHÍ<˘Hõ ^ÕâßO`«i J~Ú# u~°∞ѨÙÊ
àϧ}˜^•ã¨~üKÕ u~°∞=∞ÅÖ’ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ QÆ~°ƒù
QÆ∞_ç r~À‚^•ú~°} ÔH·OHõ~°ºO [~°∞Ѩ|_çOk. =∞~°=∞‡`«∞Å∞ ѨÓiÎ
J~Ú# `«~åfi`« =¸Å QÆ~°ƒùQÆ$ǨÏO QÀ_»Åg∞^Œ UÜÕ∞ `å=ÙÖ’¡
UÜÕ∞ âßã¨<åÅ∞ LO_ç#"À, PÜ«∂ `å=ÙÖ’¡ "å\˜x uiy
K≥H¯˜ ѨÙ#~°∞^Œiú OKåeûOkQÍ ~åA P*Ï˝ÑO≤ Kå_»∞. g~°#~°ãO≤ QÆ
^Õ=~åÜ«∞~åÜ«∞Å∞ P<å_»∞ KÕã≤# P[˝ Ѷ¨e`«OQÍ D<å_»∞
=∞#‰õΩ QÆ~°ƒùQÆ∞_ç L`«Î~°QÀ_»g∞k ѨtÛ=∞=¸ÅÖ’ uiy K≥H˜¯
#\˜ì âßã¨# ã¨OYº 17, 18, 19 =∞iÜ«Ú 20-\˜.\˜ <åÅ∞QÆ∞
KÀà◊ âßã¨<åÅ∞ ÅaèOKå~Ú. D ^ÕâßO`«i |Ǩïâ◊ó KÕ~°=<£
=∞Ǩ^Õq K«`«∞ˆ~fik=∞OQÆà◊O ÖËHõ â‹~å‡^Õq J<Õ „Ѩ^ÕâßxH˜
K≥Ok# u~°∞ѨÙÊàϧx^•ã¨~ü J<Õ =ºH˜Î`À Jaè#∞fl_≥· LO\Ï_»∞.
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ QÆ~°ƒùQÆ$ǨÏO ѨÙ#~°∞^•ú~°} ÔH·OHõ
=∂iÛ, 2010 "åǨÏ#¿ã=Å∞ [iˆQ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ zÅ¡~° <å}ËÅ∞ qã¨~°HõO_ç
N "ÕOHõ>âË fi◊ ~™° êfiq∞"åi =ã¨O`À`«"û åÅ∞,
u~°∞=∞Å
27–3–10 â◊x N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞"åiH˜
28–3–10 Pk N"åiH˜ –~°^Àä `«û=O K≥`„· «
29–3–10 ™È=∞ N"åiH˜, ѨÓi‚=∞‰õΩ
N HÀ^ŒO_»~å™êfiq∞"åiH˜, [~°∞QÆ∞#∞
N Hõ$+¨‚™êfiq∞"åiH˜
N HÀ^ŒO^Œ~å=∞™êfiq∞ "åi (`≥ѨÊ) Ѩ¡"À`«û"åÅ∞,
u~°∞Ѩu
27–3–10 â◊x N ã‘`åÅHõΔ ‡} ã¨"Õ∞`«
K≥`„· «
HÀ^ŒO_»~å=∞™êfiq∞"åiH˜
ѨÓi‚=∞‰õΩ
28–3–10 Pk ,, [~°∞QÆ∞#∞
29–3–10 ™È=∞ ,,
~°ºO g~°#~°ã≤OǨÏÜ«∂^Œ=~åÜ«∞Å 40= ѨiáêÅ<å HÍÖÏxH˜
ã¨iÜ≥ÿ∞# „H©.â◊.1245 ã¨O=`«û~° HÍÅOÖ’ [iyOk.
u~°∞"≥OHõ@<å^äŒ J<Õ ~åA ‰õÄ_» Ü«∂^Œ=~åÜ«∞
‰õΩ@∞OÉÏxH˜ K≥Ok#@∞=O\˜, `«~∞° "åu HÍÅO =ºH˜.Î u~°∞=∞Å
u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷# âßã¨# ã¨OK«Ü∞« OÖ’, W`«xH˜ ã¨O|OkèOz#
189-\˜.\˜., 195-\˜.\˜. =∞iÜ«Ú 11- l.\˜., 40-l.\˜.
ã¨OYºÅ∞QÆÅ âßã¨<åÅ∞ <åÅ∞QÆ∞<åfl~Ú. Wq D ~åA Ü≥ÚHõ¯
ѨiáêÅ<åHÍÅOÖ’x 8 =∞iÜ«Ú 12= ã¨O=`«û~åÅÖ’
„ѨH\õ O˜ K«|_ç#@∞¡ D âßã¨<åÅ P^è•~°OQÍ `≥Å∞™ÈÎOk. ~å*ˇ#·
u~°∞"≥OHõ@<å^äŒ∞_»∞ `«# „Ѩ^è•#¿ã<å<åÜ«∞‰õΩ_»∞ ã≤OQÆÜ«∞
^Œ}Ï‚Ü«∞‰õΩx =∞#qx =∞xflOz WÅ¡`«∂Î~°∞<å_»∞Ö’x á⁄OQÆ
Å∂~°∞ „QÍ=∞OÖ’x ã¨QÆÉèÏQÆO ã¨~°fi=∂#ºOQÍ KÕã≤ N "ÕOHõ
>Ëâ◊fi~°∞xH˜ ^•#O KÕâß_»∞. D J~°ú„QÍ=∞O #∞O_ç =KÕÛ P^•
Ü«∞O`À Pëê_è» =∂™È`«û=O, =∞Ǩ„Ѩ^è•x ~åK«Ü«∞^Œ}Ï‚Ü«∞
‰õΩx ¿Ñ~°∞g∞^Œ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞|_ç# ã≤`«Hõ~°QÆO_»<£ ã¨Okèx
(âßã¨#O ã¨OYº 189-\˜.\˜.) x~°fiÇ≤ÏOKÕO^Œ∞ÔH· U~åÊ@∞
KÕâß_»∞. D ^•#O ~åA `«# ѨiáêÅ<åHÍÅOÖ’x "≥Ú^Œ\ ˜
41
Zk~åO_»∞Ö’ (JO>Ë ~åA JkèHÍ~åxfl– ~å*Ϻxfl ѨÙ#óã¨Oáê
kOz# XHõ ã¨O=`«û~°O `«~°∞"å`« Jx J~°÷O K≥ѨÊ|_çOk)
8= ã¨OII Pëê_è»=∂ã¨OÖ’ ~åA D ^•<åxfl `«# 9=
ѨiáêÅ<å ã¨O=`«û~°OÖ’ P_ç=∂ã¨O #∞O_ô J=∞Å∞Ö’H˜ =KÕÛ
q^èŒOQÍ (âßã¨#O ã¨OYº 195-\˜.\˜.) U~åÊ@∞ QÍqOKå_»∞.
WOHõ#∂ `«# ѨÓsfi‰õΩ_≥·# Ü«∂^Œ=<å~åÜ«∞} *Ï˝Ñ¨
HÍ~°÷O D u~°∞"≥OHõ@<å^èŒÜ«∂^Œ=~åÜ«∞Å∞ U~åÊ@∞KÕã≤#
<å~åÜ«∞}<£ã¨Okè ã¨=∞Ü«∞OÖ’ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ J#∞
„QÆǨ~°÷O XHõ u~°∞<å=∞`«∞ÎHõ¯xQÍ u~°∞Ѩu„QÍ=∂xfl ^•#O
KÕâß_»∞. D Ü«∂^Œ= <å~åÜ«∞} ¿Ñ~°∞g∞^Œ<Õ =¸_»=
‰õΩà’`«∞ÎOQÆ∞x ѨiáêÅ# z=i HÍÅOÖ’ ~å[=∞Å¡^Õ= J<Õ
<å=∂O`«~O° QÆÅ Éè∞í [|Å ã≤^~úŒ ã° <¨ £ J#fl¿Ñ~°∞`À ã¨∞„Ѩã^≤ ∞Œ _ú #·≥
Ü«∂^Œ=<å~åÜ«∞}<£ J#∞#`«_»∞ <åQÆѨÙ_Àe J<Õ „QÍ=∞OÖ’
XHõ ^≥·"åxfl „Ѩu+≤ªOKå_»∞. u~°∞"≥OHõ@<å^äŒ Ü«∂^Œ=~åÜ«∞ÖË
`«#^≥"· åxH˜ ^•#O KÕã#≤ u~°∞<å=∞`«∞HÎ xõ ã¨fiÜ«∞OQÍ `«# Ѩi
áêÅ<åHÍÖ=∞O^Œe 12= ã¨OIIÖ’ ã¨~°fi=∂#ºOQÍ ^•#OKÕã≤,
^•#q„HõÜ∂« kèHÍ~°O ÖˉΩõ O_® =Oâ◊áê~°OѨ~º° OQÍ J#∞Éèqí OK«
_®xH˜QÍ#∞ WKåÛ_»∞. JO^Œ∞=Å¡ nxÃÑQ· ÅÆ J<ÕH~õ H° ÍŠѨ#∞flÅ
qkèOѨ٠`˘ÅyOK«|_çOk. J@∞=O\˜ "å\˜Ö’ =àϧÅ^Õ=~ü
=i J<Õ Ñ¨#∞fl(âßã¨#O ã¨OYº 11-l.\˜.) ‰õÄ_» LOk.
D âßã¨<åÅ =Å¡, ~å*ˇ·# Ǩϟ|à◊ Ü«∂^Œ= J#∞
#`«_Õ =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞=zÛ# J`«ºO`« W\©=e HÍÖÏxH˜ K≥Ok#
Ü«∂^Œ=~åÜ«∞ „Ѩ=ÚY∞_»∞. ~å*ˇ·# D Ǩϟ|à◊Ü«∂^Œ=ÙxKÕ,
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞Ü≥ÚHõ¯ =~°^ŒÇ¨Ïã¨Î=Ú„^ŒÖ’ L#fl "≥·‰õΩO~î°
ǨϙêÎxH˜ |OQÍ~°∞ `˘_»∞QÆ∞ ã¨=∞iÊOKå_»#fl q+¨Ü«∞O `≥Å∞
™ÈÎOk. ã¨OYº 56-\˜.\˜.âßã¨#OÖ’=Ù#fl XHõ ã¨O㨯 $`«,`«q∞à◊
Ѩ^ºŒ OÖ’ u~°∞=∞Å#∞ =_»"O≥ Hõ@O J#QÍ L`«~Î ° "≥OHõ\ÏK«ÅO
u~°∞=∞ÅÖ’ N"åi ^Œ~°≈<åxH˜ =ÚO^Œ∞,
N"åi ѨÙ+¨¯i}˜ K≥O`«=Ù#fl
N =~åǨϙêfiq∞"åix ^Œi≈OKåe.
Wk J<åkQÍ =ã¨∞Î#fl ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O.
42 N"åi ^Œ~°≈<åxÔH· FÑ≤HõQÍ g∞ =O`«∞ =KÕÛ=~°‰õΩ PQÆO_ç
Jx ¿Ñ~˘¯O@∂ D „áêO`«O JO`å K«Hõ¯x ã¨∞"åã¨#b#∞
`«~°∞Å`åQÆ∞Öχ^Œ∞Å`À xO_çÜ«Ú#fl^Œx `≥Å∞ѨÙ`ÀOk.
W) `≥Å∞QÆ∞ Ѩš=ÙÅ∞ : u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷# âßã¨#
ã¨OK«Ü«∞OÖ’ ™ê÷xHõ `≥Å∞QÆ∞Ѩš= „Ѩ=ÚY∞_≥·# q[Ü«∞QÆO_»
QÀáêÅ∞xH˜ ã¨O|OkèOz# âßã¨<åÅ∞<åfl~Ú. g\˜Ö’¡ JkèHõ
ÉèÏQÆO ѨyeáÈÜ«∂~Ú. Wq q[Ü«∞QÆO_» QÀáêÅ∞x Ѩi
áêÅ<åHÍÅO #O^Œe 4=, 5=, 9= ã¨O=`«û~åʼnõΩ ã¨O|O
kèOz#qQÍ QÆ∞iÎOK«QÆÅO.
W`«x ѨiáêÅ<åHÍÅO - [\Ï=~°‡ ã¨∞O^Œ~°áêO_»º,
H˘ÃÑÊ~°∞OlOQÆ, =∞^è∞Œ ~åO`«Hõ á⁄`«ÑÎ K≤ Àà◊ JÅ∞¡<£ uHõ¯, =∞#∞=∞
ã≤^Œú =∞iÜ«Ú HÍHõfÜ«∞ QÆ}Ѩu "å~°Å ѨiáêÅ<åHÍÖÏxH˜
ã¨=∞HÍb#=∞ø`«∞#flk. giÖ’x [\Ï=~°‡<£ ã¨∞O^Œ~° áêO_»∞º_»∞
Ü«Ú^ŒOú Ö’ QÆO_»QÀáêÅ∞x F_çOz K«Oáê_»∞. HÍh =∞# âßã¨#
ã¨OK«Ü«∞OÖ’x ã¨OYº 239 =∞iÜ«Ú 241-\˜.\˜. âßã¨<åÅ
„ѨHÍ~°O D QÆO_»QÀáêÅ∞_»∞ g~°QÆO_»QÀáêÅ∞_»∞ QÍx q[Ü«∞
QÆO_»QÀáêÅ∞_»∞ HÍ^Œx `≥Å∞™ÈÎOk. [\Ï=~°‡ã¨∞O^Œ~°
áêO_»∞º_»∞ g~°QOÆ _»QÀáêÅ∞x [~ÚOzÜ«ÚO_»@O P^è•~°OQÍ
KÕã∞¨ ‰õΩx H˘ÃÑÊ~°∞OlOQÆ g~°QOÆ _»QÀáêÅ∞x =∞iÜ«Ú g~°QOÆ _»
QÀáêÅ∞x ‰õÄ_» Ü«Ú^ŒúOÖ’ [~ÚOKå#x ѨeH˜# =∂@ÅÖ’
U =∂„`«O x[O ÖË^Œx (âßã¨#O ã¨OYº 226-\˜.\˜.) `≥Å∞
™ÈÎOk. `«q∞à◊ Ѩš=ÙÅ∞ ‰õÄ_», g~°QÆO_»QÀáêÅ∞x [~ÚOz
#@∞¡#∂ P Q“~°=O `«=∞ˆH ^ŒHͯÅx K≥ѨÙʉõΩO\Ï~°∞.
q[Ü«∞QÆO_»QÀáêÅ∞x ~å}˜Ü≥ÿ∞# ~å‰õΩ=∂i ^Õ=~°
tÜ«∂~ü "≥OHõ>Ëâ◊fi~° ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ H˘xfl QÀ=ÙÅ∞ ^•#OKÕã≤,
3 JYO_» náêÅ∞ "≥eyOKÕ U~åÊ@∞ (âßã¨# ã¨OYº
73-\˜.\˜., 431-\˜.\˜.) KÕã≤Ok. q[Ü«∞QÆO_»QÀáêÅ∞x
~å[„áê™ê^Œ ѨiKå~°‰õΩÅÖ’ HÍâ◊ºÑ¨QÀ„f‰õΩ_≥·# J"≥∞ÿ‡Ü«∞ѨÊ<£
Jx =∞~À¿Ñ~°∞ Hõey# J}‚<£ ÃÑ~°∞=∂àò„Ñ≤Ü«∞<£ J<Õ=ºH˜Î XHõ
náêxfl "≥eyOKÕ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. WO^Œ∞‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ#
Ѷ¨∞$`åxfl ã¨=∞‰õĈ~ÛO^Œ∞‰õΩQÍ#∞ 32 QÀ=ÙÅ#∞, XHõ Z^Œ∞Ì#∞
PÅÜ«∂xH˜ ^•#O KÕÃã#x âßã¨#O ã¨OYº173-\˜.\˜. `≥Å∞ѨÙ
`ÀOk. W>Ë¡, <å~åÜ«∞}ѨÙ~°O x"åã≤ =}˜A_»∞ Hõ\Ïìi
ã¨ÑyΨ i
‰õΩ=∂~°∞_»∞ J=∞~°HÀ<£ J<Õ =ºH˜Î ‰õÄ_» u~°∞=∞Å ^Õ"åÅ
Ü«∞OÖ’ nѨO "≥eyOKÕ U~åÊ@∞ QÍqOKå_»∞. =∞iÜ«Ú nѨ
ã¨ÎOÉèíO HÀã¨O 3 =∂_»Å∞, Hõ~°∂Ê~°Ç¨~°u HÀã¨O 12 =∂_»Å∞
=¸Å^èŒ#OQÍ ^•#O KÕâß_»∞ (âßã¨#O ã¨OYº111-\˜.\˜.).
HÍHõfÜ«∞ QÆ}Ѩu =∞O„`«∞ÅÖ’ XHõ~°∂ =∞iÜ«Ú JÅѨÙÊ~ü‰õΩ
K≥Ok# ^Õ=â‹\ ˜ì ‰õΩ=∂~°∞_≥·# „|Ǩχâ‹\ ˜ì J#∞#`«_»∞ q[Ü«∞
QÆO_»QÀáêÅ∞x ѨiáêÅ<åHÍÅO#O^Œe 7= ã¨OII #O^Œ∞
HÍOr=~°OÖ’x J~°∞àÏà◊ÃÑ~°∞=∂àò ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ QÀ=ÙÅ#∞,
=$+¨ÉèÏÅ#∞ ^•#O (ã¨OYº.47 of 1893 of the Mad.Ep.coll.,)
KÕã≤#@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk. D „|Ǩχâ‹>Ëì u.u.^Õ=™ê÷#O âßã¨#O
ã¨OYº 296-\˜.\˜. `≥Å∞ѨÙ`«∞#fl „ѨHÍ~°O „|Ǩχ<å~åÜ«∞}<£
=∞iÜ«Ú ™ê÷xHõ "≥·+¨‚=ÙÅ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O`À ^•#^èŒ~å‡Å HÀã¨O
P^è•~° „^Œ"åºxfl U~°Ê~°Kå_»∞. W`«_»∞ L^ÀºQÆs`åº (á⁄Hõ¯<£)
HÀâß^茺HõΔ Ñ¨^Œqx |Ǩïâ◊ó QÆ}Ѩu^Õ=Ùx H˘Å∞=ÙÖ’ x~°fi
Ç≤ÏOz LO\Ï_»∞.
„uѨÙ~åO`«‰õ^Õ= J<Õ =∞~˘Hõ `≥Å∞QÆ∞ Ѩš= „Ѩ=ÚY∞
_≥·# ~åAx ã¨OYº 128-\˜.\˜. âßã¨#O =∞# ^Œ$+≤ìH˜ fã¨∞‰õΩ
=™ÈÎOk. W`«_Õ =∞Ǩ=∞O_»ÖËâ◊fi~° „uѨÙ~åO`«Hõ^Õ=. W`«x
‰õΩ=∂~°∞x ¿Ñ~°∞ =∞^èŒ∞ã¨∂^èŒ#^Õ=.
âßã¨#O ã¨OYº72-\˜.\˜.#O^Œe ~å[QÆO_»QÀáêÅ
J#∞=ºH˜Î Ü≥ÚHõ¯ ^è•`«$`åfixfl `«q∞à◊OÖ’ H©iΙÈÎOk. HÍh
W`«x =Oâßxfl QÆ∞iOz HÍh, W`«_»∞ ѨÖÏ<å ^Õâ◊O áêÅ
‰õΩ_»x QÍh `≥Å∞Ѩ_»O ÖË^Œ∞. W`«_»∞ q[Ü«∞QÆO_»QÀáêÅ∞_çH˜
ã¨O|OkèOz# XHõ `≥Å∞QÆ∞ ѨÅ=¡ „Ѩ=ÚY∞_»∞ J~Ú LO\Ï_»∞.
6) D HÍÅO#O^Œe Pi÷HõѨiã≤÷`«∞ÅÃÑ· x"ÕkHõ
J) D HÍÅOÖ’ qkèOz# Ѩ#∞flÅ∞ :
D HÍÅOÖ’ u~°∞Ѩu „QÍ=∞O #∞O_ç ã¨O„QÆÇ≤ÏOѨ
|_»∞`«∞#fl ã¨∞=∂~°∞ 40 ~°HÍŠѨ#∞flÅ#∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
^Õ"åÅÜ«∞ „ѨÜ∂≥ [<å~°O÷ W=fi|_»∞`«∞O_Õq. âßã¨#O (âßã¨#O
ã¨OYº11-l.\˜.)Ö’<Õ D Ѩ#∞flÅhfl D „H˜Ok q^èŒOQÍ
=sæHiõ OѨ|_®¤~Ú. á⁄<£=i "≥Ú^ŒÖ#·ˇ |OQÍ~åxH˜ ã¨O|OkèO
=∂iÛ, 2010 u~°∞Ѩu q=∂<å„â◊Ü«∞O #∞O_ç u~°∞=∞ʼnõΩ |ã¨∞û ™œHõ~°ºO LOk
z# Ѩ#∞flÅ∞, Hõ_»"≥∞ÿPÜ«∞O - ^è•<åº^Œ∞Å g∞^Œ Ѩ#∞flÅ∞,
J=∞Ol=ÔQ· - ã¨fiK«ÛùO^Œ ¿ã=ʼnõΩ ã¨O|OkèOz# Ѩ#∞flÅ∞,
<å\Ïì~ü ã¨ÉèíKÕ qkèOK«|_»∞ Ѩ#∞flÅ∞, ~åA Ü≥ÚHõ¯ <åºÜ«∞
™ê÷#OKÕ áê`«, H˘`«Î Ѩ#∞flÅ∞, âßã¨#O ã¨OYº 189-\˜.\˜.
=∞iÜ«Ú 11-l.\˜.ÅÖ’ W=fi|_ç# Ѩ#∞flÅ∞, H˘xfl [O`«∞=ÙÅ
g∞^Œ qkèOѨ|_Õ ã¨∞OHÍÅ∞, qq^èŒ =∂~åæÖ’¡ áÈÜÕ∞ |O_»¡g∞^Œ
qkèOѨ|_»∞ ã¨∞OHõO ÖË^• \’ÖòˆQ@∞ ã¨∞OHõO, "åºáê~°∞Å∞,
#∂<≥ =~°Î‰õΩÅ∞, |@ìÅ∞ <Õ¿ã"å~°∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "åiÃÑ· qkèOKÕ
=$uÎѨ#∞fl, ѨÓ^À@Å∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞@, K≥~°∞=ÙÅÖ’ KÕѨÅ∞
Ѩ@∞ì@ – "≥Ú^ŒÖˇ·# "åiH˜ J#∞*Ï˝Ñ¨„`«O WzÛ#O^Œ∞‰õΩ QÍ#∞
qkèOѨ|_Õ ã¨∞OHõO† ^˘OQÆ`«#OQÍ "Õ∞ã≤# Q˘_»¡ Ü«∞[=∂#∞Å
#∞O_ç =ã¨∂Å∞ KÕ¿ã [i=∂<å D Ѩ#∞flÅ∞ ѨtÛ=∞ ^ÕâßÅÖ’
=∞^茺ܫÚQÆѨ٠~å[H©Ü«∞ =º=ã¨÷‰õΩ K≥Ok# H“Å∞^•s Ѩ^Œúux
áÈe# =ã¨∂à◊§#∞ `«ÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. ѨÓ~°fiHÍÅO #∞O_ô
"å_»∞HõQÍ J#∞ã¨iOK«∞K«∞O_ç# u~°∞=∞QÆ<å~ü HÍ}˜ÔH·, u~°∞
`åÜ«∂~ü HÍ}ỖH· – Jx =∞i ~Ô O_»∞Ѩ#∞flÅ =ã¨∂à◊√§ ‰õÄ_» D
Ѩ\ ˜ìHõÖ’ KÀ@∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~Ú. JO>Ë D Ô~O_»∞ Ѩ#∞flÅ
=ã¨∂Å∞ Ü«Ú=~åA, ~å[=∂`«Ü≥ÚHõ¯ ã¨OˆHΔ=∂~°÷O =ã¨∂Å∞
KÕ¿ã Ѩ#∞flÅ∞. D Ô~O_»∂HÍHõ =¸_»= ~°HõO Ѩ#∞fl XHõ\ ˜
LOk. =∞Ǩ~åA Ü«Ú^ŒúOÖ’ â◊„`«∞=Ù‰õΩ zH˜¯ |OnQÍ H˘x
áÈÜÕ∞@ѨÙ_»∞ J`«xx q_çÑ≤OK«_®xÔH· â◊„`«∞~åA‰õΩ K≥e¡OKÕ
HõѨÊO HÀã¨O „Ѩ[Å#∞O_ç Ѩ#∞flÅ ~°∂áê# =ã¨∂Å∞ KÕ¿ã
^èŒ#O. `«#∞fl [~ÚOz# Ǩϟܫ∞ã¨Å =∞Ǩ~åA‰õΩ `å#∞
K≥e¡OK«=Åã≤Ü«Ú#fl HõáêÊxfl ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛHÀ=_®xH˜QÍ#∂
Ü«∂^Œ= ~åÜ«∞Å∞ `«# ^Õâ◊„Ѩ[Å #∞O_ç =àϧÅ^Õ=~ü=i J<Õ
Ѩ#∞fl~°∂ѨOÖ’ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«∞_»O W@∞=O\˜^Õ.
D „H˜Ok Ѩ#∞flÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«∞|_»∞`«∞O_Õq.
ѨO_ç=i, ѨÅ=i, HÍ}˜ÔH·¯, "≥O_»∞QÀàò=i, =∞Öˇ·Ü«∞
=∞Ol, ‰õΩkÔ~·=i, Hõ#Hõ¯"≥Ú"≥·, <å@∞ì=Ô~·, xÖˇ·HÍ}ỖH·¯, <å\Ïì~ü
"≥·\ ˜ì HÍ}˜ÔH·¯, =e<å_≥· HÍ}˜ÔH·¯, JHõ¯<£HÍ}˜ÔH·¯, HÍiÎÔH· HÍ}˜ÔH·¯,
Ѩ\ ˜ì=i, q~°∞@∞ì=ÔQ·, ѨÅ@e‰õΩ¯ =∞_≥·~ÚÖò H˘à◊√§"£∞ (=i),
<å\Ïì~ü =∂_≥·~ÚÖò =QÆ∞‰õΩ¯O =i, =àϧÅ^Õ=~ü=i, "åã¨Öò
Ѩ}O, `«Öˇ· Ѩ}O, xâ◊Û~ÚѨÙÊ, =ÚHõOáêÔ~· fi, Ѩ_çÜ«∂i"≥∂"≥·,
43
=ÚHõOáêÔ~· fiK«Û=∞‡^ŒO, ã¨O|^ŒK«Û=∞‡^ŒO, â‹\ ˜ìHõÖò, =}˜Hõ~ü, =∞Å ™ê÷#`åÎ~°∞#‰õΩ `≥Å∞Ѩ|_çOk. „ѨÉèí∞`åfixH˜ K≥e¡OKåeû#
Ãã<≥·Ü«∞OQÍ_çÜ«∂~ü, ⋉õΩ¯‰õΩ_ç=∞Hõ¯àò, ÔH·HÀÖÏ~ü ÃÑ~ü (PÜ«∞O), ™ê÷xHõ Ѩ#∞flÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕ¿ã ˆHO„^ŒO u~°∞Ѩu „QÍ=∞OÖ’<Õ
â◊√OQÆ=i – H˘à◊√§"£∞ =ÔQ·, â◊√OQÆ Z}ˇ‚Â, Ñ≤à‹·§HõÖò HÍ}˜ÔH·¯. L#fl^Œ<Õ q+¨Ü«∞O QÆ=∞<å~°›O.
`˘O_»=∞O_»ÖÏxH˜ ™ê÷xHõ áêʼnõΩ_≥#· u~°∞"ÕOHõ@<å^èŒ P) D HÍÅOÖ’ h\˜ ã¨~°Ñ¶¨~å :
Ü«∂^Œ=~åÜ«∞Å∞(1322-1337)™êfiq∞H˜ PǨ~°<≥·"Õ^•ºxfl u~°∞"≥OHõ@<å^äŒ Ü«∂^Œ=~åÜ«∞Å∞ u~°∞Ѩu „QÍ=∂xfl
ã¨=∞iÊOKÕO^Œ∞‰õΩ <å~åÜ«∞}<£ãO¨ kè ~°∂áê# U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. ã¨~fi° =∂#ºOQÍ u~°∞=∞Å "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞#‰õΩ ^•#O KÕâß_»∞. HÍh
P ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ u~°∞Ѩu„QÍ=∂xfl ã¨~°fi=∂#ºOQÍ KÕã≤ u~°∞ u~°∞ѨuÖ’x ÃÑiÜ«∞ÜÕ∞é˜ (ÃÑ^ŒÌK≥~°∞=Ù)Hõ@ì L`«Î~° `«∂=Ú
=∞Å Nx"åã¨∞xH˜ ã¨=∞iÊOKå_»∞. D q+¨Ü∂« xfl „^è∞Œ gHõiã¨∂Î (sluice) =^ŒÌ L#fl@∞=O\˜ H˘xfl Éèí∂=ÚÅ∞ ZOÃÑ~°∞ =∂<å~ü
~å*Ï[˝ „ѨHÍ~°O "≥Å∞=_ç# „ѨÉèí∞`«fi „ѨHõ@<Õ D âßã¨#O. (~å=∂#∞AÅ)x`«º^≥·#Ok#ѨÓ*Ï HÍ~°º„Hõ=∂Å x~°fiǨÏ}Ï~°÷O
~åAQÍi L`«Î~°∞fi „ѨHÍ~°O Jxfl U~åÊ@∞¡ KÕã≤# "≥·#O u~°∞ P^è•~°„^Œ=ºOQÍ W=fi|_çOk. H˘O`«HÍÅOQÍ g\˜ÃÑ· `«y#O`«
„â◊^ŒúÃÑ@ìHõáÈ=_»O=Å¡ =ÚO_»¡`«∞ѨÊÅ∞,
Statement about ownership and other particulars about
Ñ≤zÛ "≥ÚHõ¯Å∞ ÃÑ~°Q_Æ O» [iyOk. N~°OQÆ
SAPTHAGIRI
(MONTHLY)
<å^äŒ∞x ѨiáêÅ<å HÍÅO#O^Œe 3=
FORM IV ã¨O=`«û~å# D ѨÙ>ˇì Éèí∂=ÚÅÖ’x
See Rule 8 =ÚO_»¡ á⁄^ŒÅ#∞, QÆ_ç¤ `«∞ѨÊÅ#∞ `˘Å
1. Place of Publication : TIRUPATI yOz ™êQÆ∞KÕÜ«∞_®xH˜ J#∞=ÙQÍ ™œHõ
2. Periodicity of its Publication : Monthly ~åºÅ∞ KÕÜ∞« _»O [iQÍ~Ú. HÍx WѨÊ@∞ì#
3. Honorary Editor : I.Y.R.KRISHNA RAO, I.A.S. XHõ ã¨=∞㨺 U~°Ê_çOk. „QÍ=∞O`ÀÉÏ@∞
Executive Officer,T.T.D,Tirupati.
ÃÑiÜ«∞ÜÕ∞é˜ ‰õÄ_» N "ÕOHõ>âË fi◊ ~° ™êfiq∞H˜
4. Printer’s Name : V. SAMBASIVA RAO K≥Ok# Pã≤ÎÖ’ ÉèÏQÆ=∞=_»OKÕ`«, N"åiH˜
Whether citizen of India : Yes
Address : Manager, `«y# #+¨Ñì i¨ Ǩ~°O K≥eO¡ K«‰Ωõ O_® ZOÃÑ~°∞
T.T.D. Press, Tirupati.
=∂<å~ü‰õΩ K≥Ok# Éèí∂=ÚÅ#∞ ™êQÆ∞
5. Editor & Publisher’s Name : C. SAILA KUMAR
Whether citizen of India : Yes
KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ ÃÑiÜ«∞ÜÕ∞é˜ #∞O_ç h\˜x
Address : Cheif Editor, Sapthagiri Journal, qxÜ≥∂yOK«_®xH˜ ǨωõΩ¯ÖË^Œ∞. JOKÕ`«
T.T.D., Tirupati
D „ѨÜ∂≥ [<å~°O÷ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~° ™êfiq∞H˜
6. Name and address of : Board of Trustees represented
individuals who own the by the Executive Officer 200 Ѩ}ÏÅ#∞ u~°∞=Ú}üHÍ}˜ÔH·QÍ |Ǩ˙
Newspaper and partners or on behalf of T.T.D., Tirupati. HõiOK«|_çOk. P `«~åfi`«<Õ ÃÑiÜ«∞ÜÕ∞é˜
shareholders holding more
than one percent of the #∞O_ç u~°∞ѨuÖ’x W`«~° Éèí∂=ÚʼnõΩ
Total Capital
ã¨~°Ñ¶¨~å KÕã¨∞Î#fl Ѩ^Œúu „ѨHÍ~°"Õ∞ D ѨÙ>ˇìÂ
I, C.SAILA KUMAR, hereby declare that the particulars Éèí∂=ÚÅÖ’ ‰õÄ_» =º=™êÜ«∞O KÕ¿ãO
given above are true to the best of my knowledge and belief.
^Œ∞‰õΩ gÅ∞QÍ h~°∞ ã¨~°Ñ¶¨~å KÕÜ«∞|_çOk
TIRUPATI (Sd.) C.SAILA KUMAR
Date : 28-2-2010 Signature of the Publisher (âßã¨#O ã¨OYº 115- l.\˜.).
(WOHÍ LOk)
44 ˆ~}˜QÆ∞O@ Ô~·ÖËfi¿ãì+¨<£ #∞Oz u~°∞=∞ʼnõΩ |ã¨∞û ™œHõ~°ºO LOk ã¨ÑyΨ i
 N áê~°÷™ê~°kä PÅÜ«∞O – K≥<≥Âfl =∞#
– Ñ≤. Hõ$+¨‚=¸iÎ ^Õ"åÅÜ«∂Å∞
<≥Âfl =∞Ǩ#QÆ~°OÖ’ Ô~O_»∞ PÅÜ«∂Å∞ Ju „áêp# xO_ç LO@∞O^Œx, P „Ѩ^âÕ =◊ ∞O^Õ ã¨∞=∞u J<Õ ~åA ‰õÄ_®
K≥ "≥∞#ÿ q. "å\˜Ö’ "≥Ú^Œ\ k˜ áê~°™÷ ê~°k(ä q+¨μ)‚ PÅÜ«∞O, `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞H˘O@∂ L<åfl_»x `≥eÑ≤, S„`ÕÜ«∞ =∞ǨÏi¬H˜
Ô~O_»=k HõáêÖËâ◊fi~° ™êfiq∞ (t=) PÅÜ«∞O. XHõ ֒ǨÏѨ٠áê~°÷™ê~°kä™êfiq∞ q„QÆǨxfl „Ѩ™êkOKå_»∞!
áê~°÷™ê~°kä PÅÜ«∞O #QÆ~°OÖ’ '„\˜Ñ≤¡ˆH<£— J<Õ WHõ¯_ç ™êfiq∞x "Õ^Œ"åºã¨∞_Õ „Ѩu+≤ªOKå~°x ‰õÄ_® =∞~À
„Ѩ^Õâ◊OÖ’ LOk. D PÅÜ«∞O, u~°∞=∞Å Nx"åã¨∞x SuǨϺO LOk.
^Œi≈OK«∞‰õΩx Ѩq„`« ™êQÆ~° ™êfl<åÅ HÀã¨O ~å"Õ∞â◊fi~°O "≥àı§ PÅÜ«∞ ~å[QÀѨÙ~åxfl `˘O_»=∂<£K«„Hõ=iÎ xi‡O
Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ q_çkQÍ LO_Õk. ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨μÅ∞ Éèí$QÆ∞, N áê~°÷ Kå_»∞. D`«_»∞ u~°∞=∞Å PÅÜ«∂xfl xi‡Oz# `«~°∞"å`« J^Õ
™ê~°kä™êfiq∞x, PÅÜ«∞OÖ’x W`«~° ^Õ=`«Å#∞ JiÛOz#@∞¡
„|Ǩ‡O_» ѨÙ~å}O `≥Å∞ѨÙ`ÀOk. J^Õ q^èOŒ QÍ "≥+· =‚¨ PàÏfi~°∞¡
‰õÄ_® "≥·Éèí"åxfl `«=∞ ~°K«#Ö’¡ H©iÎOKå~°∞. g~°∞ ™êfiq∞x
™êHΔÍ`«∞Î u~°∞=∞Å "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ ÉèÏqOz, áê~°÷™ê~°kä
™êfiq∞x ''"ÕOHõ> Hõ$+¨μ‚_»∞—— Jx, w`åKå~°∞º_»x, ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.
SuǨϺO :
ѨÓ~°fiO ã¨∞=∞u J<Õ ~åA, u~°∞=∞Å "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x,
`«#‰õΩ áê~°÷™ê~°kä ~°∂ѨOÖ’ ^Œ~°≈# q∞=fi=∞<åfl_»@! Nx
"åã¨∞_»∞ ã¨∞=∞u HõÅÖ’ Hõ#|_ç ''h=Ù HÀi#>Ë¡ <Õ#∞
áê~°÷™ê~°käQÍ h‰õΩ ^Œ~°≈#q∞K≥Û^Œ#∞. h=Ù "Õ^•~°}ºOÖ’x
ã¨=Ú„^Œ f~°OÖ’ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞HÀ——=∞x K≥áêÊ_»∞. ã¨∞=∞u
™êfiq∞ P[˝ "Õ∞~°‰õΩ "Õ^•~°}ºO "≥o§ nHõΔ`À `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞QÍ,
P`«_ç nHõΔ‰õΩ "≥∞zÛ =∞Ǩq+¨μ‚=Ù áê~°÷™ê~°kä ~°∂ѨOÖ’
^Œ~°≈#q∞=fiQÍ, P k=º =∞OQÆà◊Hõ~° ~°∂Ѩ q„QÆǨxfl Hõ#∞flÖÏ~°
K«∂z ™êfiq∞x J^Õ ~°∂ѨOÖ’ JK«Û>Ë H˘Å∞"≥· LO_»=∞<åfl_»∞
P ~åA. Éèí‰õΩÎx HÀÔ~¯ HÍ^Œ#ÖËHõ ™êfiq∞ "Õ^•~°}ºOÖ’<Õ áê~°÷
™ê~°kä ~°∂ѨOÖ’ H˘Å∞"≥<· å_»∞. =∞~À Hõ^#Œä O „ѨHÍ~°O S„`ÕÜ∞«
=∞ǨÏi¬, "Õ^Œ"åºã¨ =∞ǨÏi¬x `å#∞ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞HÀ=_®xH˜
Ѩq„`«"≥∞ÿ# „Ѩ^Õâßxfl ã¨∂zOK«=∞x HÀ~°QÍ, "Õ^Œ"åºã¨∞_»∞,
S„`ÕÜÚ« _çH˜ "Õ^•~°}ºOÖ’x HÔ ~· å=x ѨÙ+¨¯i}˜ QÆ@∞ì#∞ ã¨∂zO
N áê~°÷™ê~°kä ™êfiq∞, „\˜Ñ≤¡ˆH<£ (=¸Å=~°∞¡)
Kå_»∞! JO`ÕQÍHõ P ѨÙ+¨¯i}˜ ѨÓiÎQÍ `«∞Åã≤ "≥ÚHõ¯Å`À

=∂iÛ, 2010 u~°∞Ѩu Ô~·ÖËfi¿ãì+¨<£ =^ŒÌ '=ÚO^Œ∞ K≥e¡OѨٗ Ѩ^ŒúuÖ’ \ÏH©ûÅ∞ ÅÉèíº=∞ø`å~Ú 45
suÖ’ N áê~°÷™ê~°kä™êfiq∞ PÅÜ«∂xfl xi‡OKå_»∞. J~Ú`Õ
PÅÜ«∞OÖ’x XHõ „áêp# âßã¨#O, XHõ Ѩš=~åA D PÅ
Ü«∂xfl ѨÙ#~°∞^Œiú Oz#@∞¡ `≥Å∞ѨÙ`ÀOk. P `«~åfi`« ѨÅ=¡ ÙÅ∞,
KÀà◊√Å∞, q[Ü«∞#QÆ~° ~åAÅ∞, PÅÜ«∂xfl Jaè=$kú KÕã≤
™êfiq∞H˜ =∞_»∞Å∞, =∂<åºÅ∞ ã¨=∞iÊOz#@∞¡, PÅÜ«∞OÖ’x
âßã¨<åÅ∞ ¿Ñ~˘¯O@∞<åfl~Ú.
P `«~åfi`« ~ÀAÖ’¡ Náê~°÷™ê~°kä PÅÜ«∞O, áÈ~°∞Û
wã¨∞, _»KüÛ, „ÃѶOKü, Dã≤ìO_çÜ«∂ HõOÃÑx"åi áêÅ#Ö’
LO_Õk. 1843 ã¨OIIÖ’ „a\©+π „ѨÉèí∞`«fiO ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x
=∞`«ãO¨ ã¨Å÷ Ö’ *’Hõº=Ú KÕã∞¨ HÀ~å^Œx, ™ê÷x‰õΩňH P ã¨Oã¨Å÷ #∞
JѨÊyOKåÅx f~å‡xOK«_»O`À Náê~°÷™ê~°kä ™êfiq∞ PÅÜ«∞
áêÅ<å ÉÏ^茺`«#∞ ÉèÏ~°fÜ«ÚňH JѨÊyOK«_»O [iyOk.
D áê~°÷™ê~°kä™êfiq∞ PÅÜ«∞O ^Õâ◊OÖ’x 108 k=º u~°∞
Ѩ`«∞Ö’¡ XHõ\ ˜QÍ ¿Ñ~˘¯#|_ç#k. D PÅÜ«∞ „Ѩ`ÕºHõ`«,
WO^Œ∞Ö’ N =∞Ǩq+¨μ‚=Ù Ü≥ÚHõ¯ 4 J=`å~åÖˇ·#, =~åǨÏ,
<å~°ã≤OǨÏ, ~å=∞, NHõ$+¨μ‚Å∞ ѨÓlOѨ|_»∞`«∂ LO_»_»O.
„Ѩ=ÚY "≥·+¨‚= =∞`åKå~°∞º_≥·# N~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ `«e¡,
`«O„_»∞Å∞ `«=∞‰õΩ Ñ¨Ù„`« ã¨O`å#=Ú „Ѩ™êkOK«=∞x, "ÕOHõ@
Hõ$+¨μ‚x (áê~°÷™ê~°käx) „áêi÷OKå~°@! ™êfiq∞"åi q#fláêxfl
=∞xflOz "åiH˜ Ѩل`« ã¨O`å<åxfl „Ѩ™êkOKå_»∞. PÜ«∞<Õ
N ~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ∞. Éèí‰õΩÎÅ∞, ~å=∂#∞AÅ∞ Náê~°÷™ê~°kä
„Ѩu~°∂Ѩ=∞x ÉèÏqOKÕ"å~°∞.
N áê~°™÷ ê~°k™ä êfiq∞ PÅÜ«∞O `«∂~°∞Ê =ÚMÏxfl Hõey
xi‡OѨ|_çOk. PÅÜ«∞O K«∞@∂ì Z`≥ÂÎ# „ѨǨÏs HõÅ^Œ∞. D
Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO g∞^Œ HÀiHõ =^Œe,
ã≤kú–Jã≤kú J<Õ Ô~O\˜Ü«∞O^Œ∞#∂
ã¨=∞`åfixfl á⁄Ok, ÉèíQÆ=^Œ~°Ê}
|∞kú`À Hõ~°‡Å∞ PK«iOKåe.
WÖÏ JxflO\Ï ã¨=∞`«fiÉèÏ=#`À
LO_»_»"Õ∞ 'Ü≥∂QÆ—=∞x
w`åKå~°∞ºx „Ѩɒ^èŒO.
46 N"åi Pi˚`« ¿ã=efl ™ê^茺"≥∞ÿ#O`« =ÚO^Œ∞QÍ Y~å~°∞ KÕã¨∞HÀ"åe
„ѨÇϨ sÖ’ `«∂~°∞Ê, ѨtÛ=∞ kâ◊Ö’¡ ~Ô O_»∞ QÀѨÙ~° Ѩi"Õ+`ª≤ "« ∞≥ #ÿ
^•fi~åÅ∞<åfl~Ú. `«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù L#fl ^•fi~°"Õ∞ „Ѩ^è•# ^•fi~°O.
D ^•fi~°O ÃÑ·# 5 JO`«ã¨∞ÎÅ ~å[QÀѨÙ~°O xi‡`«"≥∞ÿOk. D
~å[QÀѨÙ~åxH˜ =ÚO^Œ∞ ÉèÏQÆOÖ’ 32 ã¨ÎOÉèÏÅ ™êÜ«∞O`À
xi‡`«"∞≥ #ÿ =∞O_»Ñ=¨ ÚOk. PÅÜ«∞O x~å‡}OÖ’ D ã¨OÎ ÉèÏÅ
„Ѩu+¨ì XHõ JѨÓ~°fi Ѷ¨∞@ìO. „Ѩu ã¨ÎOÉèíOÃÑ·# JѨÙ~°∂Ѩ
tÖÏÊÅ∞<åfl~Ú. g\˜Ö’¡ Z‰õΩ¯=QÍ ^Œâß=`å~° ^Œ$âߺÖË. JO`Õ
QÍHõ, N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞, `«# "åÖÏxfl Pã¨#OQÍ KÕã¨∞‰õΩx
‰õÄ~˘Ûx L#fl PO[<ÕÜ«Ú_»∞, q<åÜ«∞Hõ, â◊OY, K«„Hõ, ~å=∂
#∞[, =∞ǨÉèÏ~°`« ^Œ$âߺÅ∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú. D =∞O_»áêxfl
P#∞‰õΩx 5 JO`«ã∞¨ ÅÎ ~å[QÀѨÙ~°O, tY~°=Ú ÃÑ#· 7 HõÅâßÅ∞
L<åfl~Ú. D „Ѩ^è•# QÀѨÙ~°O "≥Ú`«ÎO "≥·+¨‚= tÖÏÊÅ`À
JÅOHõiOKå~°∞. „Ѩ^è•# ^•fi~°O ^•@QÍ<Õ, L`«Î~°, ^ŒH˜Δ}Ï
Å∞QÍ 24 ã¨ÎOÉèÏÅ`À xi‡Oz# ã¨ÉèÏ=∞O_»Ñ¨O LOk. D
=∞O_»ÑO¨ Ö’<Õ PÅÜ«∞ ^èfiŒ [ã¨OÎ ÉèOí , |eÑ‘~O°î , QÆ~∞° _» =∞O_»áê
Å∞<åfl~Ú. D =∞O_»áêxfl P#∞‰õΩx 3 JII Z`≥ÎÂ# Jkèëêì#O
ÃÑ·# „Ѩ^è•<åÅÜ«∞O LOk. D PÅÜ«∞O, ֒Ѩe ÉèÏQÆOÖ’
J<ÕHõ LѨ=∞Ok~åÅ∞<åfl~Ú.
PÅÜ«∞ QÆ~°ƒùQÆ$ǨÏO, J`«ºO`« ~°=∞}©Ü«∞O, D
=∞Ok~°OÖ’, NHõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«∞‡_»∞ áê~°™÷ ê~°kä ¿Ñ~°∞`À H˘Å∞"≥·
<å_»∞. ™êfiq∞ ™ê÷#Hõ =Ú„^ŒÖ’ ^•^•Ñ¨Ù 10 JII Z`«∞Î#,
`«ÅÃÑ· H˜s@O, #∞^Œ∞@ u~°∞<å=∞O Hõey ^ÕnѨº =∂#OQÍ
"≥eyáÈ`«∞<åfl_»∞. ™êfiq∞ "≥#∞Hõ ѨOK«Ö’Ç¨Ï =∞Hõ~°`À~°}
=ÚOk. ™êfiq∞ =∞ǨÉèÏ~°`« Ü«Ú^ŒúOÖ’ áê~°∞÷#‰õΩ ™ê~°käQÍ
=º=ǨÏiOz#O^Œ∞=Å¡, Ü«Ú^Œúg~°∞_ç ÅHõΔ}OQÍ HÀ~°g∞ã¨O
HõeyÜ«Ú<åfl_»∞. ™êfiq∞ ™ê^è•~°}OQÍ â◊OY, K«„HÍÅ#∞
^Œi≈™êÎ_»∞. WK«Û@ ™êfiq∞ `«# ‰õΩ_ç KÕu Ü«∞O^Œ∞ â◊OMÏxfl
=∂„`«"Õ∞ ^èŒiOKå_»∞. =∞ǨÉèÏ~°`« Ü«Ú^•úxH˜ =ÚO^Œ∞
^Œ∞~Àº^èŒ#∞x`À, Ü«Ú^Œú=∞O^Œ∞ <Õ#∞ PÜ«Ú^èŒ=Ú KÕ`«|@ì#∞,
Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞#∞ J#flO^Œ∞=Å¡ ™êfiq∞ K«„HÍÜ«Ú^è•xfl ^èŒiOK«
ÖË^Œ∞. D`«_ç Z_»=∞ KÕ~Ú =~°^Œ =Ú„^ŒÖ’ LOk. D KÕux
P#∞‰õΩx áê^•Å H˜Ok =~°‰õΩ á⁄_»"å\˜ HõuÎ HõÅ^Œ∞. D
Y_®æx‰õΩ#fl Hõ=K«O =„["≥_· ∂» ~åºÅ`À JÅOHõ$`«"∞≥ Oÿ k. ™êfiq∞
Z^Œ g∞^Œ ÅH©Δ ‡^Õq H˘Å∞"≥· LOk.
ã¨ÑyΨ i
 ™êfiq∞ ‰õΩ_ç ѨHõ¯# ~°∞H˜‡}© ^Õq xÅ|_ç LOk. áê~°÷
™ê~°kä ™êfiq∞H˜ Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù# |Å~å=Ú_»∞, ™ê`«ºH˜, ‰õΩ_ç
"≥·Ñ¨Ù NHõ$+¨μ‚x ‰õΩ=∂~°∞_»∞ „Ѩ^Œ∞º=Úfl_»∞, =∞#∞=_»∞ Jx
~°∞^Œ∞úÅ∞ H˘Å∞"≥· L<åfl~°∞. ™êfiq∞"å~°¡ =ÚO^Œ∞ ÉèÏQÆOÖ’ "åi
"åi L`«û=~°∞¡ L<åfl~°∞. NHõ$+¨μ‚x L`«û= q„QÆǨÏO, =ÚY
=∞O`å QÍÜ«∂Å`À xO_ç=Ù#fl@∞¡ ~°∂á⁄OkOѨ|_ç LOk.
D QÍÜ«∂Å QÆ∞~°∞ÎÅ∞ =∞ǨÉèÏ~°`« Ü«Ú^ŒúÉèí∂q∞Ö’ cè+¨μ‡x
KÕ`« „ѨÜ≥∂yOѨ|_ç#, ÉÏ}ÏÅ QÍÜ«∂Å@! QÆ~åƒùÅÜ«∞OÃÑ·
„^Œq_» q=∂#O, QÆ∞O„_»x tY~°O, ÃÑ·# HõÅâ◊O L<åfl~Ú. D
q=∂#OÖ’ H˘O`« ÉèÏQÍxH˜ |OQÍ~°∞ `åѨ_»O KÕÜ«∞|_çOk.
D q=∂<åxfl ''P#O^Œ q=∂#=Ú—— JO\Ï~°∞.
QÆ~åƒùÅÜ«∞O =ÚOy@ L`«Î~° kâ◊Ö’ ~°OQÆ<å^䌙êfiq∞
=∞Ok~°O LOk. WO^Œ∞Ö’ ™êfiq∞ J#O`«â◊Ü«∞#∞_»∞QÍ
Ѩ=fioOz LO_»QÍ, PÜ«∞# "≥#∞Hõ ~°OQÆ<åÜ«∞H˜, <åaèÜ«∞O^Œ∞
HõÅ∞= ѨÙ+¨ÊO, JO^Œ∞Ö’ „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ L<åfl~°∞. D =∞Ok~°O
„ѨHõ¯#, PO[<ÕÜ«∞™êfiq∞ =∞Ok~°O, ^•x ѨHõ¯# ~å=∞
=∞Ok~°O L<åfl~Ú. D =∞Ok~åÅhfl, QÆ~åƒùÅÜ«∞O #∞O_ç
=∞Ǩ=∞O_»Ñ¨O =~°‰õΩ L<åfl~Ú.
=ÚY=∞O_»Ñ¨O "≥Å∞Ѩe ^•fi~åx H˜~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ ^•fi~°
áêʼnõΩÅ∞<åfl~°∞. =ÚY=∞O_»Ñ¨O "≥Å∞ѨŠ=∞Ǩ=∞O_»Ñ¨=∞O^Õ
™êfiq∞"åi LÜ«∂ºÅ¿ã=, „Ѩ`ÕºHõ L`«û"åÅ∞ [~°∞ѨÙ`å~°∞.
™êfiq∞"åi QÆ~åƒùÅÜ«∞OÖ’xH˜ Dâß#º kâ◊ #∞O_ç „Ñ¨"ÕtOz,
™êfiq∞x ^Œi≈Oz, =ÚY=∞O_»Ñ¨O, =ÚOy@ ^ŒHõΔ}kâ◊Ö’
#∞Oz "≥Å∞ѨeH˜ =™êÎ~°∞. ™êfiq∞"åi QÆ~åƒùÅÜ«∞O =ÚOy@
Z_»=∞"≥Ñ· Ù¨ , =~°∞ã¨QÍ, PàÏfi~°∞Å∞, "≥+· "‚¨ åKå~°∞ºÅ∞ ~å=∂#∞*Ï
Kå~°∞ºÅ ѨOK«Ö’Ç¨Ï „Ѩu=∞Å∞, "åi =ÚOy@, "åi
L`«û=~°∞¡ Pj#∞Öˇ·Ü«Ú<åfl~°∞.
áê~°÷™ê~°kä™êfiq∞ =∞Ok~åxH˜ "≥Å∞Ѩe „ѨǨÏsH˜
=∞^茺#, ^ŒH˜Δ}kâ◊Ö’ ÃÑ~°∞O^Õq PÅÜ«∞=ÚOk. PÅÜ«∞
=∞O^Œ∞ QÆ~°ƒùQÆ∞_ç, JO`«~åà◊O, =ÚY=∞O_»áêÅ∞<åfl~Ú. QÆ∞_ç
2JIIZ`«∞Î# L#fl Jkèëêª#OÃÑ· LOk. QÆ~åƒùÅÜ«∞=∞O^Œ∞ ^Õq
ã¨~°fi=∞OQÆà◊, H˜s@^è•i, ã¨~åfiÅOHÍ~° Éèí∂+≤`«Ü≥ÿ∞, xÅ∞K«∞x
Éèí‰õΩÎʼnõΩ ^Œ~°≈#q∞™ÈÎOk.
=∂iÛ, 2010 u~°∞=∞ÅÖ’ ^Õ=™ê÷<åxH˜ ã¨O|OkèOz# HõÖϺ}Hõ@ìÅÖ’<Õ `«ÅhÖÏÅ∞ ã¨=∞iÊOK«O_ç
ÃÑ~°∞O^Õq PÅÜ«∞O ^ŒH˜Δ}OQÍ, =~°^Œ~å[™êfiq∞
=∞Ok~°=ÚOk. Wk ‰õÄ_®, <ÕʼnõΩ 3 J_»∞QÆ∞Å Z`«∞ÎÖ’ L#fl
Jkèëêª#OÃÑ· xi‡`«"≥∞ÿ#k. =∞Ok~°O, QÆ~°ƒùQÆ∞_ç, JO`«~åà◊O,
ã¨ÎOÉèÏÅ =∞O_»Ñ¨ ã¨=Ú^•Ü«∞O QÆ~åƒùÅÜ«∞=∞O^Œe ™êfiq∞
™ê÷#Hõ =Ú„^ŒÖ’ „Ѩu+≤ªOѨ|_®¤_»∞. QÆ~åƒùÅÜ«∞OÃÑ·#, UHõ`«Å
q=∂#O, tY~°OÃÑ·# HõÅâ◊O L<åfl~Ú.
áê~°÷™ê~°kä ™êfiq∞H˜ "≥#∞Hõ "≥·Ñ¨Ù ѨtÛ=∞ kâ◊QÍ
qâßÅ"≥∞ÿ# <å~°ã≤OǨϙêfiq∞ PÅÜ«∞O xi‡`«"≥∞ÿ LOk.
PÅÜ«∞=∞O^Œ∞, QÆ~°ƒùQÆ$ǨÏO, JO`«~åà◊O, =ÚY=∞O_»áêÅ∞
<åfl~Ú, QÆ~åƒùÅÜ«∞=∞O^Œ∞ =∞Ǩq+¨μ‚=Ù, #~°ã≤OǨϙêfiq∞
~°∂ѨOÖ’ H˘Å∞"≥· ѨÓlOѨ|_»∞`«∞<åfl_»∞. ™êfiq∞"åi ѨHõ¯#
^Õq H˘Å∞"≥· LOk. ™êfiq∞ =ÚOy@ J~åÛ=¸~°∞ÎÅ∞ H˘Å∞"≥·
L<åfl~°∞. =ÚY=∞O_»Ñ¨, =∞Ǩ=∞O_»Ñ¨ ã¨ÎOÉèÏÅhfl "≥·+¨‚=
tÖÏÊÅ`À JÅOHõ$`«"≥∞ÿ L<åfl~Ú. ™êfiq∞ PÅÜ«∞O =ÚOy@
„ѨǨÏsÖ’ ^•fi~°O, ^•xÃÑ· 3 JO`«ã¨∞ÎÅ ~å[QÀѨÙ~°O
L<åfl~Ú. ~å[QÀѨÙ~åxH˜ =∞Ǩ=∞O_»áêxH˜ =∞^茺#, ^èŒfi[
ã¨ÎOÉèíO, |eÑ‘~î°O, QÆ~°∞_»=∞O_»áêÅ∞ L<åfl~Ú. <å~°ã≤OǨÏ
™êfiq∞ PÅÜ«∞O ѨHõ¯#, qz„`«OQÍ, PO_®Öò =∞Ok~°=ÚOk.
D =∞Ok~°O, `«∂~°∞Ê kâ◊QÍ xi‡`«"≥∞ÿOk. QÆ~åƒùÅÜ«∞OÖ’
ã¨∞=∂~°∞ 4 JII Z`«∞Î# L#fl ^Õq „Ѩã¨#fl =^Œ#O`À ^Œ~°≈#
q∞ã¨∂Î LOk.
áê~°÷™ê~°kä ™êfiq∞ PÅÜ«∞O =ÚO^Œ∞ ÉèÏQÆOÖ’,
qâßÅ"≥∞ÿ# ѨÙ+¨¯i}˜ LOk. nxx 'ÔH·~åqx— ѨÙ+¨¯i}˜
JO\Ï~°∞. WO^Œ∞Ö’ =∞^茺# h~åo =∞O_»Ñ¨=ÚOk. HÀ<Õ\ ˜Ö’
WѨÊ\˜ =~°‰õΩ Z#fl_»∂ h~°∞ WOH˜áÈÖË^Œ@! HÀ<Õ~°∞ "≥Ú`«ÎO
`«∞Åã≤"Ú≥ Hõ¯Å`À xO_ç LO@∞Ok. „Ѩu U\Ï "≥â· ßY=∂ã¨OÖ’
[iˆQ „|Ǩϟ‡`«û"åÖ’¡ D ѨÙ+¨¯i}˜Ö’ ™êfiq∞, ^Õ"Õ~°∞Å#∞
J^•ÌÅ `≥ѨÊÃÑ· Tˆ~y™êÎ~°∞! PÅÜ«∞=∞O^Œ∞ ~å=∂#∞*Ï
Kå~°∞ºÅ‰õΩ „Ѩu U\Ï „Ѩ`ºÕ Hõ L`«û"åÅ∞ x~°fiÇ≤Ï™êÎ~∞° . ™êfiq∞H˜
`«~°`«~åÅ∞QÍ K«„Hõ=~°∞ÎÅ∞, ~åAÅ∞, Éèí‰õΩÎÅ∞, ^•`«Å∞ „Ѩ™êkO
z#, Éèí∂, ^èŒ#, Hõ#Hõ, =ã¨∞Î, "åǨÏ<åÅ∞ ѨÙ+¨¯ÅOQÍ L#fl@∞¡
WHõ¯_ç âßã¨<åÅ#∞ |\˜ì `≥Å∞™ÈÎOk.
47
 N~å=∞Hõ^äŒ
"å b‡H˜ =∞ǨÏi¬ ~°zOz# N=∞„^•=∂Ü«∞}O,
ã¨O㨯 $`« ÉèÏ+¨Ö’<Õ H͉õΩO_® qâ◊fi"åV‡Ü«∞O
Ö’<Õ PkHÍ=ºO. ^èŒ~°‡ã¨fi~°∂ѨÙ_≥·# N~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ P^Œ~°≈
K«i„`«#∂, ¢ã‘Î Ö’HÍxˆH ã≤QÆ|Ou J~Ú# ã‘`å^ÕqHõ^äŒ#∂, D
HÍ=ºO JuÖ’Hõ ã¨∞O^Œ~°OQÍ Jaè=i‚OzOk. ^Œ∞+¨ìtHõΔ}Ï~°÷O
=∞Ǩq+¨μ‚=Ù N~å=Ú_çQÍ ^Œâ◊~°^äŒ =∞Ǩ~åA‰õΩ [x‡OKå_»∞.
PÜ«∞# "≥O\ Pkâı+¨μ_»∞ ÅHõΔ ‡}∞_çQÍ, â◊OYK«„HÍÅ∞ Éèí~°`«,
â◊„`«∞Ѷ¨ÚflÅ∞QÍ [x‡OKå~°∞.
ã‘`åã¨fiÜ«∞O=~°O : Ü«∂QÆ~H° }Δõ Ï~°O÷ qâßfiq∞„`« =∞ǨÏi¬ "≥O@
"≥o§# ~å=∞ÅHõΔ ‡}∞Å∞ ã‘`å ã¨fiÜ«∞O=~åxH˜ "≥àÏ¡~°∞. JHõ¯_»
t= ^èŒ#∞ã¨∞û qiz N~å=Ú_»∞ ã‘`å^Õqx q"åǨÏ=∂_®_»∞.
JѨC_Õ ÅHõΔ ‡}∞_»∞ Ti‡à◊#∞, Éèí~°`«∞_»∞ =∂O_»qx, â◊„`«∞
Ѷ¨Úfl_»∞ „â◊√`«H©iÎx q"åǨÏ=∂_®~°∞. P ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’<Õ JǨÏ
ź‰õΩ âßѨq"≥∂K«#O J~ÚºOk.
J~°}º"åã¨O : N~å=Ú_ç q"åǨ#O`«~O° ^Œâ~◊ ^° ∞Œä _»∞ J`«xH˜
Ѩ\Ïìaè¿+HõO KÕÜ«∂Å#∞‰õΩO\Ï_»∞. HÍx, =∞O^äŒ~° K≥ѨC_»∞
2010, =∂iÛ 24 N~å=∞#=q∞
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ D "庙êxfl „ѨK«∞iã¨∞Î<åflO
48 u~°∞Ѩu, JeÑ≤i =^ŒÌ 'Ü«∂„f‰õΩÅ =ã¨u ã¨=Ú^•Ü«∞O— LOk
– "≥·. Ô~_ç¤~°"Õ∞+π ÉÏ|∞
=∂@Å`À ÔH·ˆH~Ú Éèí~°`«∞_çH˜ Ѩ\Ïìaè¿+HõO, N~å=Ú_çH˜ 14
ã¨O=`«û~åÅ∞ =#"åã¨O HÀiOk. ~å=Ú_»∞ ã‘`åÅHõΔ ‡} ã¨"Õ∞
`«OQÍ J_»qH˜ "≥o¡ Ñ≤`$« "åHõºÑ¨iáêʼnõΩ_»Ü∂« º_»∞. JÜ≥∂^躌 ‰õΩ
=zÛ ~å[ºáêÅ# KÕÜ«∞_®xH˜ HÀi# Éèí~°`«∞x HÀiHõ#∞
ã¨∞xfl`«OQÍ u~°ã¨¯iOKå_»∞. ''Ö’HÍxH˜ ã¨`«ºO „ѨÉèí∞=Ù. ÅH˜Δ ‡
ã¨`åº<Õfl P„â◊~ÚOz LO@∞Ok. ã¨~fi° =¸ ã¨`º« O g∞^Œ<Õ P^è•~°
Ѩ_ç LOk. ã¨`«ºO HõO>Ë L#fl`« ™ê÷#O ÖË^Œ∞—— Jx *ÏÉÏeH˜
ã¨`«ºqt+¨ì`«#∞ `≥eáê_»∞. HÍ=Ú‰õΩ~åÖˇ· ^Œ∞+¨ì`«ÅOѨ٠Hõey#
â◊¥~°Ê}Y =Ú‰õΩ¯K≥=ÙÅ#∞ ÅHõΔ ‡}∞x KÕ`« HÀ~ÚOKå_»∞. `«#`À
`«ÅѨ_ç# Y~°^Œ∂+¨}∞Å#∞ ã¨OǨÏiOKå_»∞. ã‘`åѨǨÏ~°}‰õΩ
N~å=Ú_»∞ ZO`«QÍ<À ^Œ∞ódOKå_»∞. ~å=}∞x J_»¤yOz
Hõ`Δ Q« Í„`« J~Ú# [\ÏÜ«Ú=Ù‰õΩ JO`«º„H˜Ü∞« Å∞ x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞.
ã‘`å<Õfi+¨} =∂~°æ=∞^茺OÖ’ â◊|ix ã¨O^Œi≈OKå~°∞.
ÅOHõ#∞ KÕ~∞° @: |∞∞+¨º=¸Hõ Ѩ~fi° `«OÖ’ ã¨∞„w=Ùx`À ~å=∞ÅHõΔ ‡
}∞ʼnõΩ "≥∞ÿ„u ‰õΩkiOk. nxH˜ ã¨O^è•#Hõ~°Î ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞.
ã‘`« q_çz# #QÆÅ =¸@#∞ ã¨∞„w=Ù_»∞ K«∂ѨQÍ, ~å=}∞_Õ
ã‘`åѨǨÏ~°}‰õΩ Ñ¨Ó#∞‰õΩ<åfl_»x x~åúiOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. ã¨∞„w=Ùx
HÀiHõ "Õ∞~°‰õΩ "åex =kèOKå_»∞. ã¨∞„w=Ùx "å#~°~å*ϺxH˜
Ѩ\Ïìaè+≤‰õΩÎx KÕâß_»∞. "åe ‰õΩ=∂~°∞_≥·# JOQÆ^Œ∞x Ü«Ú=
~åAQÍ KÕâß_»∞. ã‘`å<Õfi+¨}‰õΩ |Ü«∞Å∞^Õi# ǨÏ#∞=∞O`«∞xH˜
`«# JOQÆmÜ«∞HÍxfl WzÛ Ñ¨Oáê_»∞. ã‘`«*Ï_» `≥Å∞ã¨∞‰õΩx
N~å=Ú_»∞ Ü«Ú^Œúã¨#fl^Œ∞ú_≥· ÅOHõ‰õΩ KÕ~å_»∞. â◊~°}∞HÀi# qcè
+¨μ}∞xH˜ JÉèÜ í ∞« q∞zÛ P„â◊Ü∞« q∞KåÛ_»∞. Ü«Ú^ŒOú Ö’ ~å=}∞x
â◊HÍκܫÚ^èŒO ^è•\˜H˜ ÅHõΔ ‡}∞_»∞ =¸~°ÛùáÈÜ«∂_»∞. `«=Ú‡x
ã≤÷u K«∂z# ~å=Ú_»∞ K«eOzáÈÜ«∂_»∞.
''U ^Õâ◊OÖ’<≥·<å ÉèÏ~°ºÅ∞ ^˘~°∞‰õΩ`å~°∞. |O^èŒ∞=ÙÅ∞
Åaè™êÎ~∞° . HÍh `À_»|∞\˜#ì "å_»∞ =∂„`«O ^˘iˆH ^Õâ"◊ ∞Õ nÖË^∞Œ ——
Jx zOuOKå_»∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ `≥zÛ# F+¨nèѨ~°fi`«OÖ’x
F+¨^èŒ∞Å`À ã¨∞¿+}∞_»∞ ÅHõΔ ‡}∞x ѨÙ#~°∞r˚q`«∞x KÕâß_»∞.
ã¨ÑyΨ i
 HÀÅ∞‰õΩ#fl `«=Ú‡x K«∂z N~å=Ú_»∞
ZO`«QÍ<À ã¨O`À+≤OKå_»∞.
~å=} ã¨OǨ~°O : =∂`«e `≥zÛ WzÛ#
WO„^Œ~°^ä•xfl Jkè~ÀÇ≤ÏOz N~å=Ú_»∞
~å=}∞xÃÑ· q[$OaèOKå_»∞. ~å=∞~å=}
– _®II Ѩq∞_çHÍÅfi K≥OK«∞ã¨∞|ƒÜ«∞º Ü«Ú^ŒúOÖ’ ~å=}∞_»∞ =∞~°}˜OKå_»∞.
J##º ™ê^è•~°}=¸, =∞<ÀǨÏ~°=¸
Ѩ~À-Ñ≤ Ç≤Ï`«"å<£ |O^èŒ∞ó, |O^èŒ∞~° ѨºÇ≤Ï`«ó Ѩ~°ó I J~Ú# ѨÓÅ"å# PHÍâ◊O #∞Oz
~å=Úx ~°^äŒO g∞kH˜ [Å[Å ‰õΩiã≤Ok.
JÇ≤Ï`À ^ÕǨÏ*’ "åºkèó, Ç≤Ï`« =∂~°}º =∞ø+¨^èŒ"£∞ II
=∞$`«∞_≥· <ÕÅÃÑ· Ѩ_çÜ«Ú#fl ™È^Œ~°∞}˜‚
(Ç≤Ï`ÀѨ^Õâ◊O)
K«∂z qcè+¨}∞_»∞ qÅÑ≤OKå_»∞.JѨC_»∞
ÉèÏ=O : W`«~°∞ _»~Ú<å 㨈~ – =∞#‰õΩ "Õ∞Å∞ KÕ‰õĈ~Û"å_Õ |O^èŒ∞=Ù. =∞#"å_Õ S<å N~å=Ú_»∞ qcè+¨}∞x`À WÖÏ J<åfl_»∞.
=∞#‰õΩ ÉÏ^èŒ HõeæOKÕ"å_»∞ â◊„`«∞"Õ. "åºkè ^ÕǨÏOÖ’ ѨÙ\˜ìO^Õ J~Ú, ÉÏ^èŒ ''F qcè+}¨ Ï! =∞~°}O`À "≥~· åÅ∞áÈ`å~Ú.
Hõeæã¨∞ÎO>Ë – ZHõ¯_À J~°}ºOÖ’ ѨÙ\˜ì# F+¨kè ÉÏ^èŒ#∞ `˘ÅyOz, P~ÀQͺxfl =∞# „ѨÜ≥∂[#O <≥~°"ÕiOk. D`«xH˜
Hõeæã¨∂ÎOk Hõ^•! Lz`«"≥∞ÿ# ã¨O™ê¯~°O <≥~°"Õ~°∞Û. W`«_»∞
q=~°} : Z=_»∞ â◊„`«∞"À, Z=_»∞ q∞„`«∞_À, "åi ã¨fiÉèÏ"åÅ∞ ZÖÏ LO\ÏÜ≥∂, hÔH\˜ì"å_À <å‰õÄ J\˜ì"å_Õ—— Jx ã¨=∞
YzÛ`«OQÍ x~°‚~ÚOK«_»O Hõ+¨ìO. q∞„`«~°∂Ѩâ◊„`«∞=ÙÅ∂, â◊„`«∞~°∂Ѩ Ü≥∂z`«OQÍ Ñ¨eHÍ_»∞.
q∞„`«∞Å∂ ZO^Œ~À LO\Ï~°∞. gix QÆ∞iÎOK«_®xH˜ XHõ q^è•#O JÜ≥∂^茺‰õΩ Ñ¨Ù#~åQÆ=∞#O : z~°HÍÅO
D â’¡HõOÖ’ K≥ѨÊ|_çOk. =∞#"å_»∞ HÍHõáÈ~Ú<å – Ѩ~å~Ú"å_Õ ~åHõΔ㨠QÆ$ǨÏOÖ’ LO_ç JѨC_»Hõ¯_çH˜
J~Ú<å =∞#‰õΩ "Õ∞Å∞ HõeæOKÕ"å_Õ x["≥∞ÿ# |O^èŒ∞=Ù, Pf‡Ü«Ú_»∞. =zÛ# ã‘`«#∞ K«∂z ǨÏ~°¬O, ^≥·#ºO,
=∞#"å_Õ – ~°HõÎã¨O|O^èŒO HõÅ"å_Õ J~Ú<å =∞#efl Ñ‘_çOKÕ"å_»∞ ~À+¨O J<Õ =¸_»∞ ÉèÏ"åʼnõΩ Ö’<≥<· å_»∞.
x[OQÍ â◊„`«∞"Õ J=Ù`å_»∞. "åºkè â◊s~°OÖ’ ѨÙ@∞ÎOk. HÍh ^•xfl ã‘`«#∞ Jyfl„Ѩ"Õâ◊O KÕÜ«∞=∞<åfl_»∞.
`˘ÅyOK«_®xH˜ ZHõ¯_À J~°}ºOÖ’ ѨÙ\˜#ì F+¨n=è ¸eHõ LѨÜ∂≥ QÆ ~å=∂[˝ „ѨHÍ~°O ã‘`« JyflÖ’ ^Œ∂H˜Ok.
Ѩ_∞» `«∂Ok Hõ^•! ™⁄O`«O"å_®, Ѩ~å~Ú"å_® Jx HÍ^Œ∞ – K«∂_® JyflǨϟ„`«∞_»∞ ã¨Q“~°=OQÍ ã‘`#« ∞ fã¨∞‰õΩ
eûOk. "å_»∞ =∞#‰õΩ =∞Oz KÕ¿ã"å_®? H©_»∞ HõeæOKÕ"å_®? J<Õ =zÛ ''~å=∞K«O„^•! Ѩ~°=∞ ѨÙ}ºjÅ
q+¨Ü∞« O QÆ=∞xOKåe. Ç≤Ï`«O HõeOæ KÕ"å_»∞ Z=_≥<· å, ZHõ¯_ç"å_≥<· å– J~Ú# ã‘`#« ∞ Ѩi„QÆÇÏ≤ OK«∞—— Jx JѨÊ
"å_Õ ^ŒQÆæi |O^èŒ∞=Ù, J`«ºO`« Pf‡Ü«Ú_»∞. J~°}º F+¨kè – =∞# *ˇáêÊ_»∞. `«~åfi`« ÅHõΔ ‡}, ã¨∞„w=, ǨÏ#∞
â◊s~°"åºkèx áÈQ˘\˜ì#@∞¡ – Ѩ~å~Ú"å _»~Ú<å =∞#‰õΩ Ç≤Ï`«O =∂^Œ∞Å`À N~å=Ú_»∞ ã‘`åã¨"Õ∞`«∞_≥·
KÕ‰Äõ ~ˆ Û"å_»∞ x["≥∞#ÿ Ç≤Ï`«∞_»∞, ã¨xflÇ≤Ï`«∞_»∞. W`«~∞° ʼnõΩ LѨHÍ~°O JÜ≥∂^躌 ‰õΩ KÕ~å_»∞. ~å*Ϻxfl ã¨∞aèHOΔõ QÍ
KÕ¿ã rq`«O JÅÊHÍÅ"Õ∞ J~Ú<å – "åxÜ«∞â◊ã¨∞û PK«O„^•~°¯O Ѩiáêeã¨∂Î J<ÕHõ Ü«∞V˝Ü«∂QÍÅ∞
xÅ∞ã¨∞ÎOk. `À_ç"åiH˜ `À_»Ê_»OÖ’ L#fl P#O^ŒO J"≥∂Ѷ¨∞O! KÕâß_»∞. ~å=∞~å[ºO ã¨∞aèHõΔOQÍ =i÷
=∞ǨѨÙ}ºO! e¡Ok. [QÆ=∞O`å ~å=∞=∞Ü«∞OQÍ ÉèÏã≤O
zOk.
=∂iÛ, 2010 u~°∞=∞ÅÖ’ JѨiz`«∞Å#∞ #q∞‡ P„â◊Ü«∞O HõeÊOK«HõO_ç 49
 Hõ#∞flŠѨO_»∞QÆQÍ ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞
=∂Ѷ¨∞â◊√^Œú ã¨Ñ¨Îq∞ ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ u~°∞=∞ÅÖ’ ~°^äŒ
ã¨Ñ¨Îq∞ L`«û=O 22–01–2010# J`«ºO`« "≥·Éèí=OQÍ [i
yOk. Éèí‰õΩÎÅ HÀÖÏǨÏÖO =∞^茺 N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"å~°∞
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O "≥Ú^ŒÅ∞ ~å„u =~°‰õΩ ã¨Ñ¨Î"åǨÏ<åÖ’¡ qǨÏiO
Kå~°∞. L`«û=O <ÕÑ^¨ ºŒä OÖ’ N =∞ÅÜ«∞Ѩʙêfiq∞ J~°∞}À^ŒÜ∞« O
ã¨=∞Ü«∂# „áê`«óHÍÅ P~å^èŒ# ѨÓiÎHÍQÍ<Õ PÅÜ«∞O #∞Oz
"åǨÏ# =∞O_»áêxH˜ "ÕOKÕâß~°∞. JHõ¯_» N"å~°∞ =„[Hõ=Kåk
JÅOHÍ~°É∂íè +≤`∞« Öˇ· ã¨HÅõ Ѩi"å~°O`À ã¨∂~°º„ѨÉíè "åǨÏ#OÃÑ·
Tˆ~QÆ∞`«∂ <åÅ∞QÆ∞ =∂_»g^äŒ∞Ö’¡ "åÜ«Ú=ºkâ◊‰õΩ "ÕOKÕâß~°∞.
JHõ¯_»‰õΩ "ÕOKÕã≤# u~°∞=∞ÖËâ◊√xÃÑ·
ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}∞_»∞ `«# H˜~°}ÏÅ`À
ã¨=∞iÛOKå_»∞. D "≥·Éèí"åxfl K«∂¿ãO
^Œ∞‰õΩ "ÕÖÏk =∞Ok ÉèíHõÎ[#∞Å∞ u~°∞=∂_» g^äŒ∞Ö’¡ H˜H˜¯iã≤
áÈÜ«∂~°∞. J#O`«~°O ™êfiq∞ "åǨÏ# =∞O_»áêxH˜ KÕ~°∞‰õΩx
ã¨∂~°º„ѨÉèí "åǨÏ<åxfl g_ç âı+¨"åǨÏ<åxfl Jkè+≤ìOz <åÅ∞QÆ∞
=∂_»g^äŒ∞Ö’¡ Tˆ~QÆ∞`«∂ Éèí‰õΩÎʼnõΩ Hõ#∞qO^Œ∞ KÕâß~°∞.
J#O`«~°O QÆ~°∞_», ǨÏ#∞=∞O`« "åǨÏ<åÅÃÑ· Tˆ~y "åǨÏ#
=∞O_»áêxH˜ qKÕÛâß~°∞. =∞^蕺ǨÏflO N =∞ÅÜ«∞Ѩʙêfiq∞ PÅ
Ü«∂xH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ N ã¨∞^Œ~°≈# K«„Hõ`åÎ
àÏfi~°∞ ã¨HõŠѨi"å~°O`À Tˆ~QÆ∞`«∂ =~åǨϙêfiq∞ PÅÜ«∞O
„áêOQÆ}ÏxH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. JHõ¯_» ѨOKå=∞$`åaè¿+HõO
[iQÍHõ ã¨∞^Œ~°≈# ÉèíQÆ"å#∞xH˜ N"åi ѨÙ+¨¯i}˜Ö’ Ѩq„`«
™êfl#O [iyOk. W^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ü«∂„u‰õΩÅ∞ ‰õÄ_® ѨÙ+¨¯~°
™êfl#O KÕã≤ ѨÙh`«∞ÅÜ«∂º~°∞. ã¨∞^Œ~°≈# ÉèíQÆ"å#∞Å∞ N"åi
PÅÜ«∂xH˜ KÕ~°∞‰õΩ#fl J#O`«~°O =∞ÅÜ«∞Ѩʙêfiq∞"åiH˜
=∞^蕺ǨÏfl P~å^èŒ# ѨÓiÎ J~Ú# "≥O@<Õ "åǨÏ#=∞O_»áêxH˜
"ÕOKÕâß~°∞. J#O`«~°O N"å~°∞ =~°∞ã¨QÍ HõÅÊ=$HõΔ, ã¨~°fi
Éèí∂áêÅ, ~å„u K«O„^À^ŒÜ«∞O ã¨=∞Ü«∂# K«O„^Œ„ѨÉèí "åǨÏ
<åÖ’¡ Tˆ~y "åǨÏ# =∞O_»áêxH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. D q^èŒOQÍ
=∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê ™êfiq∞ ã¨Ñ¨Î"åǨÏ<åÖ’¡ "≥·Éèí=OQÍ Tˆ~QÍ~°∞.
Éèí‰õΩÎÅ HÀÖÏǨÏÖO =∞^茺 â’ÉèÏÜ«∞=∂#OQÍ ~°^äŒ
ã¨Ñ¨Îq∞ L`«û=O [iyOk. u~°∞=∂_» g^äŒ∞Å∞ ÉèíHõÎ[#O`À
50 N"åi J~°Û#, ã¨∞„ѨÉèÏ`«O "≥Ú^ŒÖˇ·# ¿ã"å\˜ÔH¯@∞¡ ™ê^茺"≥∞ÿ#O`« =ÚO^Œ∞QÍ Y~å~°∞ KÕã¨∞HÀ"åe
ѨÙÅH˜OKå~Ú. Éèí‰õΩÎÅ∞ Hõhqh Z~°∞QÆx suÖ’ Ü«∂„u‰õΩÅ∞
JkèHãõ O¨ YºÖ’ L`«û=OÖ’ áêÖÁæx J_»∞QÆ_∞» QÆ∞<å ™êfiq∞"åiH˜
Ǩ~°`«∞Å∞ Ѩ\Ïì~°∞. L`«û=O P^ŒºO`«O „|Ǩϟ‡`«û"åxfl `«Å
Ñ≤OzOk.
"≥·Éèí=OQÍ N"åi áê~°∞"Õ@ L`«û=O
u~°∞=∞ÅÖ’ 15–01–2010# N"åi áê~°∞"Õ@
L`«û=O J`«ºO`« "≥·Éèí=OQÍ [iyOk. „Ѩu ÜÕ∞\Ï =∞Hõ~°
ã¨O„HÍOu =∞~°∞<å_»∞ Hõ#∞=∞ѨO_»∞QÆ ~ÀA#, JkèHõ=∂ã¨O
~Ô O_»= „|Ǩϟ‡`«û=O z=i~ÀA# D L`«û"åxfl x~°fiÇ≤Ï™êÎ~∞° .
[QÆ`ü „ѨÉèí∞"≥·# Nx"åã¨K«„Hõ=iÎ
â◊OY, K«„Hõ, QÆ^Œ, ^èŒ#∞ã¨∞û, Y_»æ=Ú
Å<Õ Ñ¨OKåÜ«Ú^è•Å#∞ ^èŒiOz, =#
qǨ~å~°÷O "≥o§ ^Œ∞+¨ì =∞$QÍÅ#∞ "Õ\Ï_ç
q[Ü«∞QÆ~fi° O`À uiy~å=_»"∞Õ D L`«û=O „Ѩ`ºÕ Hõ`.« WO^Œ∞Ö’
ÉèÏQÆOQÍ PÅÜ«∞OÖ’ "Õ‰õΩ= *Ï=Ú# ã¨∞„ѨÉèÏ`«O, `À=∂Å,
H˘Å∞=Ù, J~°Û#, QÆO@ <≥·"Õ^Œº HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ âߢ™ÈÎHõÎOQÍ
=ÚyOKå~°∞. Nx"å㨠„ѨÉèí∞"≥·# =∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê ™êfiq∞"åiH˜ "Õ@
^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ `˘_çy, `«ÅÃÑ· t~°¢™êÎ}O ^èŒiOѨKÕâß~°∞. ã¨∞^Œ~°≈#
K«„HõO, áêOK«[#º â◊OYO, #O^ŒHõ Y_»æO, H“"≥∂^ŒH˜ QÆ^Œ,
qÅ∞¡, HõuÎ, _®Å∞, |Öˇ¡O(D>ˇ)ÖÏO\˜ PÜ«Ú^è•Å`À "≥O_ç
Ñ‘~îåxfl Jkè~ÀÇ≤ÏOz# Nx"åã¨∞_»∞ NHõ$+¨‚ ™êfiq∞"åi`À
„Ѩ^Œ~°≈#QÍ áê~°∞"Õ@ =∞O_»Ñ¨OÖ’ "ÕOKÕѨ٠KÕâß~°∞. âߢ™ÈÎ
HõÎOQÍ PQÆ=∞ ÔH·OHõ~åºÅ∞, ѨÓ*Ï HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ ѨÓiÎKÕâß~°∞.
"≥·Éèí=OQÍ QÀ^•^Õq Ѩi}Ü≥∂`«û=O
u~°∞=∞Å N"åi PÅÜ«∞OÖ’ QÀ^•^Õq Ѩi}Ü≥∂
`«û=O 15–01–2010# "≥É· =íè OQÍ [iyOk. ã¨∂~°º„QÆÇϨ }O
J#O`«~°O PÅÜ«∞O, `≥iz# `«~åfi`« â◊√kú, ѨÙ}ºÇ¨Ï=K«#O
`«k`«~° HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ ѨÓ~°Î~Ú# "≥O@<Õ "≥Ú^Œ@QÍ QÀ^•
^Õq Ѩi}Ü≥∂`«û=O x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. D L`«û"åxH˜ u~°∞Ѩu
N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ PÅÜ«∞O #∞Oz QÀ^•^Õq J=∞‡"åi
Ѩq„`«=∂Å#∞ u~°∞=∞Å PÅÜ«∂xH˜ fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. ÃÑ^ŒÌ
rÜ«∞~ü x"åã¨O L#fl ~åOÉèwí Kå JukäQ$Æ Ç¨ÏO #∞Oz =∂Å#∞
Tˆ~yOѨÙQÍ N"åi PÅÜ«∂xH˜ fã¨∞ÔHàÏ¡~°∞.
ã¨ÑyΨ i
 "Õ_»∞HõQÍ QÀѨÓ[
QÀ=^èŒ#∞ x¿+kèOKåÅx u.u.^Õ. áêÅHõ=∞O_»e
J^茺‰õΔΩ_»∞ N _ç.ÔH. PkˆHâ◊=ÙÅ∞ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
QÀã¨O~°HõΔ}âßÅÖ’ Hõ#∞=∞ ѨO_»∞QÆ#∞ ѨÙ~°ã¨¯iOK«∞‰õΩx
15–01–10# QÀ=∞Ǩϟ`«û=O "Õ_»∞HõQÍ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. D
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ PÜ«∞# =∂\Ï¡_»∞`«∂ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° QÀã¨O~°HõΔ}
âßʼnõΩ, ™êfiq∞ "åiH˜ ZO`À J#∞|O^èŒO LO^Œ<åfl~°∞. WHõ¯_»
#∞Oz `≥KÕÛ áêÅ`À<Õ „Ѩu â◊√„Hõ"å~°O u~°∞=∞ÅÖ’ N"åiH˜
Jaè¿+HõO KÕ™êÎ~°x K≥áêÊ~°∞. "≥·‰õΩO~î°O ‰õĺ HÍOÃÑ¡H±ûÖ’x
Ñ≤šʼnõΩ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° _≥~Ús á¶ê~°O #∞Oz =KÕÛ áêÅ<Õ
ѨOÑ≤}© KÕã¨∞Î<åfl=∞x `≥eáê~°∞. P N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ
NHõ$+¨μ‚_ç J=`å~°OÖ’ [x‡OKå~°x JO^Œ∞ˆH NHõ$+¨μ‚_»∞HÍKÕ
QÀ=ÙÅ#∞ JO`« Ѩq„`«OQÍ K«∂ã¨∞HÀ"åÅx `≥eáê~°∞. JO`«‰Ωõ
=ÚO^Œ∞ u.u.^Õ.HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi N S."≥.· P~ü.Hõ$ëê‚~å=Ù,
S.U.Zãπ., u.u.^Õ. J^茺‰õΔΩ_»∞ N _ç.ÔH.PkˆHâ◊=ÙÅ∞ Hõ$+¨μ‚_çH˜
ѨÓ[Å∞ KÕâß~°∞. J#O`«~°O QÀ=Ù¿Ñ_»`À KÕã≤# ÉÁ=∞‡iÅ∞¡
=^ŒÌ ѨÓ[Å∞ KÕã≤, U#∞QÆ∞ʼnõΩ K≥é∞‰õΩÅ∞, Ѩâ◊√=ÙʼnõΩ QÆ_ç¤
uxÑ≤OKå~°∞. ѨtÛ=∞QÀ^•=i lÖÏ¡ Hõ_ç=∞^ŒÌ, ÉÏѨ@¡,
HÍHõ=∂#∞ HõàÏHÍ~°∞Å∞ „Ѩ^iŒ ≈Oz# HÀÖÏ\ÏÅ∞, K≥H¯õ Éè[í #Å∞
P^ŒºO`«O PHõ@∞ì‰õΩ<åfl~Ú. D HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ ã≤fi"£∞û _≥·Ô~Hõì~ü
_®II "≥OQÆ=∞‡, u.u.^Õ. áêÅHõ =∞O_»e ã¨Éèí∞ºÅ∞ _®II K≥qÔ~_ç¤
ÉèÏ㨯~°Ô~_ç¤, Zã‘fi QÀã¨O~°HõΔ}âßÅ _≥·Ô~Hõì~ü ǨÏi<å^äŒÔ~_ç¤ `«k
`«~°∞Å∞ áêÖÁæ<åfl~°∞.
Ѷ¨∞#OQÍ "≥∞\’¡`«û=O
JeÑ≤i N"åi áê^•Å=∞O_»Ñ¨O =^ŒÌ "≥∞\’¡`«û=
HÍ~°º„Hõ=∞O 09–01–2010# Ѷ¨∞#OQÍ [iyOk. u.u.^Õ.
^•ã¨™êÇ≤Ï`«º „áê*ˇ‰õΩì P^èŒfi~°ºOÖ’ "≥∞\’¡`«û=O ™êyOk. D
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ qq^èŒ ~å¢ëêìÅ #∞Oz 2 "ÕÅ=∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞
Ǩ[~°Ü«∂º~°∞. ™ê÷xHõ Nx"å㨠HõÖϺ}=∞O_»áêÅ #∞Oz
„áê~°OÉèí"≥∞ÿ# "≥∞\’¡`«û=O JeÑ≤i =∂~°æOQÍ HÍe#_»Hõ#
u~°∞=∞ʼnõΩ ™êyáÈ~ÚOk. WO^Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ JeÑ≤i
áê^•Å=∞O_»Ñ¨O =^ŒÌ „Ѩ`ÕºHõ ѨÓ[Å∞ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. H˘|ƒi
HÍÜ«∞Å∞ H˘\˜ì ™êfiq∞x "Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. "≥∞@∞ì "≥∞@∞ì‰õΩ Ñ¨ã¨∞ѨÙ,
‰õΩO‰õΩ=∞ ÉÁ@∞¡ ÃÑ_»∞`«∂ "≥∞\’¡`û« =O x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. _»ÑC¨ Å∞,
=∂iÛ, 2010 N"åi '|OQÍ~°∞ _®Å~°¡— J=∞‡HõO PÅÜ«∞O K≥O`« L#flk
qq^èŒ "å~Ú^•ºÅ ã¨O^Œ_∞» Å∞, HÀÖÏ\ÏÅ∞, K≥H¯õ Éè[í #Å∞, ǨÏi
<å=∞ ã¨OH©~°Î#Å∞, Éèí‰õΩÎÅ QÀqO^Œ<å=∞ 㨇~°}Å`À áê^•Å
=∞O_»Ñ¨O =∂~À‡yOk. J##º ÉèíHõÎѨÓi`« "å`å=~°}O KÀ@∞
KÕã∞¨ ‰õΩOk. HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ ^•ã¨™êÇ≤Ï`«º „áê*ˇ‰Ωõ ì „Ñ¨`ºÕ HÍkèHÍi
P#O^Œ f~å÷Kå~°∞ºÅ∞ áêÖÁæ<åfl~°∞.
ã¨∞^Œ~°≈# H“O@~ü „áê~°OÉèíO
u~°∞=∞Å N"åi ^Œ~°≈<å~°÷O N"åi"≥∞@∞ì =∂~åæ#
#_çz =KÕÛ Éèí‰õΩÎÅ ™œHõ~åº~°÷O ã¨∞^Œ~°≈# \’Hõ<£ H“O@~ü#∞
01–01–2010# u.u.^Õ=™ê÷#O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi
N S."≥·.P~ü.Hõ$ëê‚~å=Ù, S.U.Zãπ., „áê~°OaèOKå~°∞. =∂~°æ
=∞^躌 OÖ’ 1200= "≥∞@∞ì =^ŒÌ D Hˆ O„^•xfl U~åÊ@∞ KÕâß~°∞.
=∞OQÆà◊OѨe¡ HõKÕÛi
„Ѩ=ÚY ã¨Ow`«Hàõ ÏHÍ~°∞Å∞, u.u.^Õ.P™ê÷# q^•fiO
ã¨∞Å∞ _®II =∞OQÆàO◊ Ѩe¡ ÉÏÅ=Ú~°mHõ$+¨‚ |$O^ŒO KÕã#≤ HõKiÕ
Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ qâı+O¨ QÍ JÅiOzOk. D HõKiÕ 26–01–2010#
u~°∞=∞ÅÖ’ <å^Œ h~å[#O "ÕkHõÃÑ· [iyOk. u.u.^Õ.P™ê÷#
q^•fiOã¨∞Å∞QÍ âßâ◊fi`« „áêuѨkHõ# xÜ«∞q∞`«∞Öˇ#· J#O`«~O°
"≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ =∞OQÆà◊OѨe¡ HõKÕi KÕâß~°∞. PÜ«∞##∞
u.u.^Õ=™ê÷#O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi N S."≥·.P~ü.Hõ$ëê‚~å=Ù,
S.U.Zãπ., Ѷ¨∞#OQÍ ã¨`«¯iOKå~°∞.
„Ѩ=ÚY ™êÇ≤Ïf"Õ`«Î '*Á#flÅQÆ_»¤— Jã¨Î=∞Ü«∞O!
„Ѩ=ÚY ™êÇ≤Ïf"Õ`«Î, |Ǩï„QÆO^äŒHõ~°Î *Á#flÅQÆ_»¤
=∞$`«∞ºO[Ü«∞ ~å=Ù(84) ~å[=∞O„_çÖ’ 09–01–2010#
`«∞kâßfi㨠q_çKå~°∞. u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O
P^蕺u‡Hõ „QÆO^ä•Å‰õΩ JOkOKÕ Pi÷Hõ ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ^äŒHõOÖ’
g~°∞ „QÆO^äŒ xѨÙ}∞Å∞QÍ Ñ¨xKÕâß~°∞.
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O „ѨK«∞iOz#
ã¨"åºMϺ# Hõq„`«Ü«∞ =∞ǨÉèÏ~°`«OÖ’ L^ÀºQÆ, ™œÑ≤ÎHõ
Ѩ~åfiÅÖ’ H˘xfl Pâßfi™êʼnõΩ ~°=∞}©Ü«∞ "åMϺ<åxfl
JOkOKå~°∞. ÉèÏ~°`«O ѨÙ#óѨi+¨¯~°} ѨO_ç`« Ѩi+¨`«∞ÎÖ’
‰õÄ_® g~°∞ ã¨Éèí∞ºÅ∞. gi =∞~°}O P^蕺u‡Hõ, ÉèíH˜Î
™êÇ≤Ï`«ºÖ’HÍxH˜ f~°x Ö’@∞. "åi P`«‡‰õΩ âßOuKÕ‰õÄ~å
Åx P ^Õ=^Õ=Ùx „áêi÷ã¨∂Î...... ã¨Ñ¨Îyi
51
 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu

"≥∂ã¨áÈHõO_ç !
=∞# ~å¢+¨ìOÖ’x H˘xfl #QÆ~åÅÖ’
H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ J#kèHÍiHõOQÍ
ã¨ Ñ ¨ Î y i
(P^蕺u‡Hõ =∂ã¨Ñ¨„uHõ)
ã¨Ñy Ψ i =∂ã¨Ñ„¨uHõ‰Ωõ
K«O^•Å ~°∂ѨOÖ’
K«O ^• #"≥∂^Œ∞ Ѩ`
„ « =Ú JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~°x,
1. ¿Ñ~°∞ =∞iÜ«Ú z~°∞<å=∂ : `«^•Ìfi~å N"åi ^Œ~°≈#O KÕ~Ú™êÎ=∞x,
(q_ç q_ç JHõΔ~åÅÖ’ #q∞‡ã¨∞Î<åfl~°x `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖÏ „"åÜ«∞O_ç =∞iÜ«Ú JÖÏO\˜ "åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨ÊHõ „"åÜ«∞O_ç) ã¨Ñ¨Îyi K««O^•‰õΩ, N"åi ^Œ~°≈<åxH˜
„Ѩ™ê^•Å‰õΩ ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞.
(Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨Êx ã¨i) K«O^• g∞~°∞ <Õ~°∞QÍ
2. HÍ=Åã≤# ÉèÏ+¨ : `≥Å∞QÆ∞ `«q∞à◊O ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi,
u.u.^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu——
Hõ#fl_»O Ç≤ÏOn WOw¡+¨μ "åiH˜ ѨOÑ≤OKåe. (ÖË^•)
3. ã¨O=`«û~°/rq`« K«O^• : ~°∂. 60/– ~°∂. 500/– u~°∞ѨuÖ’x Nx"åã¨O Ü«∂„u‰õΩÅ
4. K«O^• ѨÙ#~°∞^Œú~°} : =ã¨u ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’
(J) K«O^• <≥O|~°∞ : ‰õÄ_® K«O^• Hõ@ì=K«∞Û.
ã¨Ñ¨ÎyiH˜ K«O^•Å∞ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ
(P) ÉèÏ+¨ : ^Õ=™ê÷#O |Ü«∞\˜ =º‰õΩÎÅ#∞
5. K≥e¡Oz# "≥Ú`«ÎO : Z=ih xÜ«∞q∞OK«ÖË^Œ∞.
_ç._ç.<≥O. : `Õk : JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ K≥eO¡ K«HOõ _ç!
(K≥‰õΩ¯Å∞ ã‘fiHõiOK«|_»=Ù)
"åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç!!
ã¨O„ѨkOK«O_ç...!
„Ѩ^Õâ◊=Ú : ã¨Ñ¨Îyi K«O^•Å qKå~°}‰õΩ
0877 – 2264359
`Õk : K«O^•^•~°∞x ã¨O`«Hõ=Ú 0877 – 2264543
ã¨Ñ¨Îyi ã¨O=`«û~° K«O^• ~°∂.60/–, rq`« K«O^• ~°∂.500/–Å∞† _ç._ç.x 'pѶπ Z_ç@~ü, 'ã¨Ñ¨Îyi—, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu— "åi
¿Ñ~°∞# fÜ«∂e.
ã¨ÑÎ̈yi K«O^•^•~°∞Å∞QÍ KÕ~^° ÅŒ K«∞H˘#fl"å~°∞/ `«=∞ K«O^•#∞ ѨÙ#~°∞^Œiú OK«∞HÀ^ÅŒ z#"å~°∞ D ‰õÄѨ#∞Ö’ QÍx ÖËHõ `≥ÅH¡ Íy`«=ÚÖ’QÍx
ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl q^èŒ=ÚQÍ q=~°=ÚÅ∞ „"åã≤ ѨOѨK«∞Û#∞. „H˜O^Œ „ѨK«∞iOz# z~°∞<å=∂#∞ =∂„`«"Õ∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç. u.u.^Õ
ã¨Oáê^ŒHõ HÍ~åºÅÜ«∞O, u~°∞ѨuH˜ `«Ñ¨Ê g∞~°∞ Z=i ^ŒQÆæ~° _»|∞ƒÅ∞ Hõ\˜ì "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
=∞xP~°¤~°∞ ѨOѨÙ"å~°∞ JO^Œ∞Ö’<Õ g∞ Ü≥ÚHõ¯ K«O^•q=~°=ÚÅ∞ „"åã≤ D „H˜Ok z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨OѨ=ÅÜ«Ú#∞.
=∂ z~°∞<å=∂ ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O, \˜.\˜._ç.„ÃÑãπ HÍOáœO_£, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083——.

Edited and published on behalf of T.T. Devasthanams by C. Saila Kumar, M.A., Chief Editor, T.T.D. and
printed at T.T.D. Press by V. Sambasiva Rao, D.P.T., Manager, T.T.D. Press, Tirupati - 517 083.
HõeÔQ x^≥ <å‰õΩ ÔH·=ź=Ú
`˘Å∞`« <≥=fiiH˜ ^˘~°Hõxk
[Ü«∞ ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=∞ [Ü«∞ Ñ‘`åO|~°
[Ü«∞ [Ü«∞ Hõ~°∞}Ï[Åxkè
^ŒÜ«∞ Ü≥∞éOQÆ <Õ ^èŒ~°‡=Ú <≥éñQÆ <å–
„H˜Ü«∞ ~Úk hk=ºH© ~°Î#"Õ∞
â◊~°}=Ú QÀqO^Œ â◊~°}=Ú ˆHâ◊=
â◊~°}∞ â◊~°}∞ N[<å~°Ì#
Ѩ~°=∞ "≥∞éOQÆ#∞ ÉèíH˜Î Ü≥∞éOQÆ#∞
x~°`«=Ú <åQÆu h^•ã¨º"Õ∞
#"≥∂ <å~åÜ«∞} #"≥∂ ÅH©;Ѩu
#"≥∂ ѨÙO_»sHõ#Ü«∞<å
Jq∞`« N"ÕOHõ\ÏkèѨ ~Ú^≥ <å
„Hõ=∞"≥∞Å¡#∞ hHõ~ÚOHõ~°º"Õ∞ (2 – 466)

ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=∂! Hõ$áêxnè! Jx h <å=∞=ÚÅ#∞

H©iÎOK«∞@ `«Ñ¨Ê ^ŒÜ«∂^èŒ~°‡=ÚÖˇ\ ˜ì"À <å‰õΩ `≥eÜ«∞=Ù.
QÀqO^•, ˆHâ◊"å, [<å~°Ì<å JO@∂ h â◊~°}∞*ÁzÛ h‰õΩ
^•ã¨º=Ú KÕÜ«Ú@ `«Ñ¨Ê ÉèíH˜Î *Ï˝#=Ú Öˇ\ ˜ì"À <å‰õΩ
`≥eÜ«∞=Ù.
<å~åÜ«∞}Ï! ÅH©Δ ‡=Å¡ÉèÏ! "ÕOHõ@~°=∞}Ï! JO@∂
h <å=∞=Ú#∞ LK«ÛiOK«_»"Õ∞ <å ÔH·OHõ~°º=Ú. W^Õ <å‰õΩ
"≥∂HõΔ=Ú.
 "Õ∞ ѨO_»∞QÆÅ∞ ÉèíH˜Î `«~°OQÆO ~°∂áêÜ«∞ňH áê~î°‰õΩʼnõΩ Åaè™ÈÎOk.
18 – u~°∞Ѩu QÆOQÆ*Ï`«~° "≥Å <Õ\ ˜ Ѩ„uHõÅ`À áÈe¿ãÎ `«‰õΩ¯"Õ
u.u.^Õ=™ê÷#O =∂ã¨Ñ¨„uHõ
26 – N #$ã≤OÇ¨Ï [Ü«∞Ou ã¨ÑyΨ i XHõ ÉèHí Îõ `«~O° QÆ ™ê^è#Œ O. Jxfl J~Ú<å D Ѩ„uHõ JOkã¨∞Î#fl P^蕺u‡Hõ
27 – J#fl=∂Kå~°º [Ü«∞Ou, "庙êÅ∞ P^蕺u‡Hõ Ö’`«∞efl `«~°z q*Ï˝#O KåÖÏ JkèHõO. =ÚYºOQÍ 'ÉÏÅ
N ‰õÄ~°‡ [Ü«∞Ou "å‰õΩ¯—, 'JHõΔ~å=∞$`«O— ji¬HõÅ∞ =∞=∞‡efl
qâı¡+≤ã¨∞Î<åfl~Ú. D "庙êÅhfl ZO`À
Ѩiâ’^èŒ<å`«‡HõOQÍ LO_ç, qâ◊fiq^•º ÉÏQÍ PHõ@∞ì‰õΩO@∞<åfl~Ú.
KåÖÏ ÉÏQÆ∞Ok
„Ѩu<≥ÖÏ ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ ÅÜ«∞ Ѩiâ’^茉õΩʼnõΩ LѨÜ≥∂QÆѨ_»∞ – _®II Z<£.Ѷ¨}©+π ‰õΩ=∂~ü, ѨÙÅ¡O¿Ñ@.
Ö’x Jxfl "庙êÅ∞ KåÖÏ ÉÏQÆ∞O@∞ `«∞<åfl~Ú. Hõ$`«[˝`«Å∞
<åfl~Ú. =ÚYºOQÍ L+¨N ÉèÏ~°`«O =$ëê„kѨuQÍi ã¨=∂^è•<åÅ∞ „Ѩu Éèí‰õΩÎ_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç =Å¡
qâı+¨OQÍ PHõ@∞ì‰õΩO@∞#flk. Z<Àfl ^è•i‡Hõ ã¨O^ÕǨÅ#∞ f~°∞ã¨∞Î ÖÏÉèíO á⁄Ok#"å_Õ. =∞=∞‡efl ÉèíQÆ=O
=Ú#∞‡O^Œ∞ ã¨Ñ¨ÎyiÖ’ =∞ixfl ji¬Hõ <åfl~Ú. g∞‰õΩ =∂ ^èŒ#º"å^•Å∞. `«∞_»∞ PѨ^Œ ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ P^Œ∞‰õΩO@∂<Õ
Å#∞ "≥Å∞=iOK«QÆÅ~°∞. – P~ü.~°Ñ¶¨Úcè~üã≤OQ∑, P~ü.ã¨∞QÆ∞}Ï LO\Ï_» ∞ . J~Ú`Õ D q+¨ Ü « ∂ Å#∞
ÉÏ~Ú, UÅ∂~°∞. Ѩ„uHõÅ ^•fi~å ѨOK«∞‰õΩ<Õ@@∞¡ g∞~°∞
– [Ü«∞Ou, ɡOQÆ∞à◊¥~°∞.
'N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° bÅÅ∞— ji¬Hõ^•fi~å
K≥ѨÊ#ÅqHÍ^Œ∞ J=HÍâ◊O HõeÊã¨∞Î#flO^Œ∞‰õΩ Hõ$`«[˝`«Å∞.
ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHÍ Ñ¨~î°#O =Å¡
–a. QÆ∞~°∞‰õΩ=∂~ü Ô~_ç¤, u~°∞Ѩu.
HõeˆQ P#O^ŒO K≥ѨÊ#ÅqHÍxk. Ѷ≤„|
=i ã¨OzHõ =Ú„kOz# f~°∞ KåÖÏ
LѨHiõ ã¨∞OÎ k P`å‡#O^ŒO
K«Hõ¯QÍ L#flk. ã¨Ñ¨Îyi ѨÙã¨ÎHõO H˘~°‰õΩ Z^Œ∞~°∞
ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’ ÉÏÅÅ K«∂ã¨∂Î, ~åQÍ<Õ ¿ÑrÅ∞ uÑ≤Ê ™êfiq∞
– =ÚxQÀ\˜ Hõ$+¨‚=¸iÎ, u~°∞Ѩu. HÀã¨O 'ÉÏÅ"å‰õΩ¯— ji¬Hõ ##∞fl qâı "åix K«∂ã≤ `«$Ñ≤Î K≥O^Œ∞`å#∞. PÃÑ·
=∂#ã¨ÑÙ¨ u„ Hõ +¨OQÍ PHõi¬™ÈÎOk. Wk Ñ≤šʼnõΩ „ѨâßO`«OQÍ XH˘¯Hõ¯ "åºã¨O K«kq
JdÖÏO_»HÀ\˜ „|Ǩ‡O_»<åÜ«∞ ZO`À LѨHõiã¨∞ÎOk. P#O^ŒÑ_¨ `» å#∞. =Ü≥∂ÉèÏ~°OKÕ`« ™êfiq∞
‰õΩx =∂#ã¨Ñ¨Ù„uHõ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ#∞ –Zãπ.qâ◊fi<å^ä,Œ ~å=∞‰õΩѨÊO. "åi HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ u~°∞=∞ʼnõΩ =zÛ
ZO`« =i‚Oz<å `«xqf~°^Œ∞. KèåÜ«∂ =∂~°æ^Œ~°≈HõO ã¨fiÜ«∞OQÍ K«∂_»ÖËx =∂ÖÏO\˜ "åiH˜
z„`åÅ =∂@ 㨈~ã¨i. ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõÖ’ 'JHõΔ~å=∞$`«O— ~°OQÆ∞Å z„`åÅ ^•fi~° =∂ =ÚOy@‰õΩ
– ÅÜ«∞<£ HÍ=∞~åA ¿Ñ~°¡, NH͉õΩà◊O. ji¬HõÖ’ „ѨK«∞iã¨∞Î#fl "庙êÅ∞ =∂‰õΩ ã¨Ñ¨Îyix ѨOÑ≤ =∂‰õΩ P`å‡#O^•xfl
PHõ@∞ì‰õΩO@∞<åfl~Ú `≥bx q+¨Ü«∂Å#∞ ZxflO\˜<À `≥Å∞Ѩ٠Hõeyã¨∞#Î flO^Œ∞‰õΩ Hõ$`«A}
˝ .‚˜
ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõÖ’x Jxfl qâı `«∞<åfl~Ú. Wq Ѩiâ’^茉õΩʼnõΩ ZO`À – q. ã¨∂~°º„ѨHÍâ◊~å=Ù, #~åû~å=Ù ¿Ñ@.
ëêÅ∞ =∞=∞‡efl PHõ@∞ì‰õΩO@∞<åfl~Ú. =∂~°æ^Œ~°≈HõOQÍ LO@∞<åfl~Ú. u~°∞=∞Å Å_»∞¤
=ÚYºOQÍ u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O ^è•~å – _®II x=∞‡HÍÜ«∞Å "ÕOHõ@ã¨∞ÉσÔ~_ç¤, Ѷ„≤ |=i <≥Å ã¨Oáê^ŒHÜ© ∞« OÖ’ u~°∞
"åÇ≤ÏHõ =∞=∞‡efl K«kqOѨ KÕ™ÈÎOk. Pkx=∂‡Ü«∞Ѩ֡.ˇ
=∞Å Å_»∞¤ QÆ∞iOz =∞Oz q+¨Ü«∂Å∞
NѨ^ŒˆHo Ñ≤šʼnõΩ ZO`À ã¨∂ÊùiΠѶ¨ÅO JkèHõO `≥eáê~°∞. L+¨N 'ÉèÏ~°`«O— ZO`À L`åû
^•Ü«∞HõOQÍ LO\’Ok. u.u.^Õ. qâıëêÅ#∞ `≥e¿Ñ ǨÏOQÍ ™êQÆ∞`ÀOk.
– ѨH˜¯~å^è• QÀáêÅHõ$+¨‚, Ѩ~å¡H˜q∞_ç. ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ ˆH=ÅO S^Œ∞ – q.^•"≥∂^èŒ~ü~å=Ù, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞.
"ÕOHõ\Ï„k ã¨=∞O ™ê÷#O „|Ǩ‡O_Õ <åã≤Î H˜OK«#,
"ÕOHõ>Ëâ◊ ã¨"≥∂ ^Õ"À # Éèí∂`À # Éèíq+¨ºu. ã¨ÑÎ̈yi
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ ã¨z„`« =∂ã¨Ñ¨„uHõ
ã¨OѨÙ\˜ : 40 U„Ñ≤Öò, 2010 ã¨OzHõ : 11
„Ѩ`ÕºHõ "庙êÅ∞
ѨÙ~å}ÏÅÖ’ U=Ú#flk? _®II ã≤. ã¨∞Éσ~å=Ù 5
N "ÕOHõ>Ëâß+¨ìHõ"£∞ HÔ .ã¨∞„|Ǩχ}º=~°„Ѩ™ê^£ 10
q+¨μ‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ ZO. QÆOyÔ~_ç¤ 17
J#fl=∞Ü«∞º Ѩ^•Å∞–`«`«Î fi„Ѩɒ^èŒHÍÅ∞ _®II Z."ÕOHõ@ã¨∞|ƒÜ«∞º 19
ã¨O^ÕǨÅ∞ – ã¨=∂^è•<åÅ∞ "≥Ú=fi =$ëê„kѨu 15
~åtѶ¨ÖÏÅ∞ *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡ 37
^è•~å"åÇ≤ÏHõÅ∞
ÉèÏ~°`«O L+¨N 11
u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O _®II ÔH. ~å=∞Hõ$+¨‚ 40
ÉÏÅ"å‰õΩ¯
"å=∞#∞_»∞ ZO.l.J#O`ü 23
JHõ~Δ å=∞$`«O
J#fl=∞Ü«∞º–<≥·Kåº#∞ã¨O^è•#O _®II W.K«O„^Œ=∞øo 29

N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° bÅÅ∞
N"åi¿ã=Ö’....! Ñ≤.Ѩ^•‡=u 32
=∞# ^Õ"åÅÜ«∂Å∞
N^Õq, Éèí∂^Õq ã¨"Õ∞`« N Jà◊Ѷ¨∞<å^䌙êfiq∞... q.~°Ñ¶¨Ú<å^äŒ K«„Hõ=iÎ 45
QÆ$ǨÏÅH˜;
J#fl=∞Ü«∞º–"å`«ûź H©~°Î#Å∞ _®II q.Ѩà◊x 46

=∂@Ö’¡x Hõ@∞=Ù#∞ HÍ^Œ∞ K«∂_»=Åã≤Ok, ÉÏÅ„Ñɨ ’^èOŒ

=∞#ã¨∞Ö’x =∞$^Œ∞`åfixfl... JÅÊ|∞kúHõkèHÍ~°q∞¿ãÎ...! Z.ÅH©Δ ‡Ñ¨u~å=Ù 49

Q“~°= ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ : =ÚY z„`«O : q=~åʼnõΩ :

S."≥·.P~ü. Hõ$ëê‚~å=Ù, S.U.Zãπ.,
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u.u.^Õ.
„ѨK«∞~°}Hõ~°Î – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
ã≤. ⋷ʼnõΩ=∂~ü, ZO.U.
ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
_®II ÔH. ~å^è•~°=∞}
LѨ–ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ∞ :
_®II Z. ã¨O^茺
=Ú„^•Ñ¨‰õΩ_»∞ :
q. ™êO|t=~å=Ù, _ç.Ñ≤.\˜.,
"Õ∞<Õ[~°∞, =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞O, u.u.^Õ.
_ç.\˜.Ñ≤.: „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ "åi
HÍ~åºÅÜ«∞O, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu
P#O^ŒxÅÜ«Ú_»∞
z=i ѨÙ@ :
K«`«∞~°∞‡Y „|Ǩχ (u~°∞=∞Å "Õ^Œáê~î°âßÅ)
D ã¨OzHõÖ’x ~°K«~Ú`«Å Jaè„áêÜ«∂Å∞ =ºH˜ÎQÆ`«"≥∞ÿ#q. ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 60–00
„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ QÍx,
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O QÍx "å\˜H˜ ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOK«~°∞.
Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
ã¨Ñ¨Îyi, u.u.^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
u~°∞Ѩu – 517 083,
á¶È#∞ : 0877–2264543
q_ç „Ñ¨u –– ~°∂. 5–00
rq`« K«O^•–– ~°∂. 500–00
q^ÕâßʼnõΩ
ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 850–00
 P`«‡Ç¨Ï`«º =∞ǨáêѨO
D qâ◊fiOÖ’x ã¨HõÅ r=~åâ◊√Ö’¡ =∂#=Ù_»∞ L`«Î"≥∂`«Î=∞ rq. ZO`À ѨÙ}ºÑ¶¨ÅO =Å¡<Õ =∂#=
[#‡ Åaèã∞¨ OÎ ^Œx ѨÙ~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. JÖÏO\˜ qt+¨ì =∂#= [#‡ ÅaèOz#ѨC_»∞ ^•xfl ÉèQí =Æ `Õû=‰õΩ,
ã¨=∂[¿ã=‰õΩ, ã¨fi^èŒ~°‡ x+¨ª‰õΩ, "≥∂HõΔ™ê^èŒ#‰õΩ JOH˜`«O KÕÜ«∂ÖË `«Ñ¨Ê =∞^茺֒ Hõã¨∞QÍÜ«∞#∞ `«∞Oz#@∞¡
rq`åxfl `«∞OK«~å^Œ∞. P`«‡Ç¨Ï`«º =∞ǨáêѨ=∞x "Õ^Œâߢ™êÎÅ∞ Ѷ¨∞’+≤OKå~Ú. =∞Ǩáê`«HÍÖ’¡ P`«‡Ç¨Ï`«º
XHõ\ ˜. ^èŒ~°‡™ê^èŒ<åÖ’¡ â◊s~°O „Ѩ^è•# ™ê^èŒ#=∞x K≥Ñ≤Ê# âߢã¨Î"åHͺxfl LÅ¡OѶ≤∞Oz, Éèíq+¨º`«∞ÎÃÑ· PÖ’K«#
ÖˉõΩO_®, `å`å¯eHõ P"Õâ◊x~°‚Ü«∂Å`À xO_»∞ rq`åxfl =∞^茺֒<Õ HÀÖ’Ê=_»O ^Œ∞~°^Œ$+¨ìHõ~°O.
ѨÙ\˜ì#"å~°∞ y@ì_»O `«Ñ¨Ê^Œ∞ QÍh, P y@ì_»O ã¨Ç¨Ï[OQÍ [~°QÍe. ˆHΔ„`åÅ∞, f~å÷Å∞ ^Õ=`å
™êxfl^蕺Å∞ `≥eã‘ `≥eÜ«∞Hõ KÕã≤# áêáêÅ#∞ „ѨHΔÍà◊#O KÕã¨∞‰õΩ<Õ Ñ¨q„`«™ê÷<åÅ∞. Hõ#∞Hõ ѨÙ}ºˆHΔ„`åʼnõΩ
"≥o§#ѨC_»∞ Jxfl p‰õΩzO`«efl, ^Œ∞~°Å"å@¡x =^Œe „ѨâßO`« =∞#ã¨∞û`À JHõ¯_ç ˆHΔ„`«, f~°÷^Õ=`å „Ñ¨ÉèÏ"åefl
QÆ∞iÎOz `«#∞ KÕã≤# `«Ñ¨CʼnõΩ Ñ¨âßÛ`åÎѨO K≥Ok =∂i# =∞#ã¨∞û`À Ѩiâ◊√^Œú, „ѨâßO`« r=<åxH˜ <åOk
ѨÅHÍe. JO`ÕQÍh JHÍÅ=∞$`«∞º=Ù#∞ PǨfixOK«_»O J*Ï˝#O.
J#ºˆHΔ„`Õ Hõ$`«O áêѨO, ѨÙ}ºˆHΔ„`Õ q#â◊ºu
ѨÙ}ºˆHΔ„`Õ Hõ$`«áêѨO, „|Ǩχ֒ˆH # #â◊ºu
W`«~° ã¨÷ÖÏÖ’¡ KÕã≤# áêѨO ѨÙ}ºˆHΔ„`«^Œ~°≈# x"å™êÅ`À #tã¨∞ÎOk. HÍh ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’<Õ áêѨO
KÕ¿ãÎ WHõ ^•xfl `˘ÅyOK«∞HÀ=_»O Zxfl [#‡ÅÔH·<å ™ê^茺O HÍ^Œ∞. JO^Œ∞ˆH =∞~°}O ѨO_ç# ^Àã¨HÍÜ«∞
`˘_ç=∞ #∞O_ç `«#O`«@ `å<Õ `˘Åy#@∞¡QÍ LO_®e. =∞~°}O ã¨∞YOQÍ, ã¨∞Å∞=ÙQÍ, P#O^ŒOQÍ ~å"åÅx
=∞Ǩ=∞$`«∞ºO[Ü«∞ =∞O„`«O ã¨∂zã¨∞Î#flk. rqOz LO>Ë<Õ ã¨∞MÏÅ∞, â◊√ÉèÏÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ
=Å¡ `«# ‰õΩ@∞O|O, q∞„`«∞Å∞, JO^Œ~°∂ ^Œ∞óMÏÅ áêÅ=Ù`å~°∞. P`«‡Ç¨Ï`«º =Å¡ â◊s~åxfl q_çz# r=Ù_»∞
ѨÙ}ºáêáêk U Ö’HÍʼnõÄ áÈÖËHõ QÍeÖ’<Õ u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï_»x ѨÙ~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. Hõ#∞Hõ U q^èŒOQÍ
K«∂z<å ^èŒ~°‡™ê^èŒ#"≥∞ÿ# D â◊s~åxfl ã¨Ç¨Ï[ =∞~°}O á⁄O^Õ@∞¡QÍ K«∂_®eû# ÉÏ^茺`« =ºH˜ÎÃÑ·#<Õ LOk.
ã¨=∞㨺ʼnõΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç ѨÙ}ºˆHΔ„`åÖ’¡ P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã¨∞‰õΩ#flO`« =∂„`å# r=Ù_»∞ ѨÙ}ºÖ’HÍʼnõΩ áÈ`å_»#∞
HÀ=_»O Jq"ÕHõO.
ѨÙ}ºˆHΔ„`åʼnõΩ =zÛ P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã¨∞‰õΩO>Ë `«=∞‰õΩ Ñ¨Ù}ºO Åaèã¨∞ÎO^Œ<Õ JáÈǨÏ`À H˘O^Œ~°∞
ѨÙ}ºã¨÷ÖÏÖ’¡ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. D ÉèÏ=# ˆH=ÅO „Éèí"Õ∞ HÍh ã¨`«ºO HÍ^Œ∞. WÖÏO\˜
JHõ$`åºÅ∞ KÕÜ«∞_»O =Å¡ x["≥∞ÿ# Éèí‰õΩÎÅ =∞<Àqâßfi™êÅ#∞ ^≥|ƒfÜ«∞_»"Õ∞ J=Ù`«∞Ok. ѨÙ}ºˆHΔ„`åÅÃÑ·
=∂#=ÙʼnõΩ#fl ÉèíH˜Î qâßfi™êʼnõΩ D ^Œ∞â◊Û~°ºÅ∞ Q˘_»¤eÃÑ@∞ì J=Ù`å~Ú. r=#O P#O^•xH˜, ^èŒ~å‡xH˜,
ÉèíH˜Î*Ï˝<åʼnõΩ xÅÜ«∞O HÍ"åe QÍh, P`«‡qÅÜ«∞O H͉õÄ_»^Œ∞.
FO âßOu âß≈Ou âß≈Ouó
 ÉèÏ ~°ÃÑiy#
`«^Õâ◊O Ju „áêp#"≥∞ÿ# ^Õâ◊O. D QÆ_»¤ÃÑ· ѨÙ\˜ì
"åiH˜ n~°…HÍb# K«i„`« LOk. =∞#O
HõàÏâßÅÖ’¡ K«^Œ∞=Ù‰õΩ<Õ K«i„`« HõO^Œxn*ÏuQÆ`« rq`«O.
áêâßÛ`«∞ºÅ<ÕHõ =∞Ok D ^Õâ◊ „áêp#`«#∞ #=∞‡ÖË~∞° . HÍ~°}O
ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ K«i„`«Ö’ KåÖÏÉèÏQÆO P^èŒ∞xHõ ^ÕâßÅ K«i„`«
P~°OÉèí=∞ÜÕ∞º <å\˜H˜ QÆ_çzáÈ~ÚOk. P =∞ǨÏ`«Î~° K«i„`«,
K«i„`«Ö’ ~å}˜Oz# ™êÇ≤Ï`«º–ã¨O㨯 $`«∞Å∞, *Ï˝#q*Ï˝<åÅ∞
H˘O`«=~°HÔ <· å „QÆÇÏ≤ OKåÅO>Ë "åi "Õ^•Å∞, ѨÙ~å}ÏÅ∞, ~å=∂
Ü«∞}–ÉèÏ~°`åÅ∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å\˜x ѨijeOK«=Åã≤ LO@∞Ok.
D q+¨Ü«∞OÖ’ ѨÙ~å}ÏÅ „ѨÜ≥∂[#O JO`å WO`å HÍ^Œ∞.
"å\˜ „áê^è•#ºO ÃÇÏK«∞ÛQÍ LOk. D ^Õâ◊OÖ’ D<å\˜H˜
Z<Àfl ã¨OѶ¨∞~°¬}ʼnõΩÖ’<≥· =∞#∞QÆ_»#∞ ã≤ú~°Ñ¨~°K«∞
H˘xÜ«Ú#fl P^蕺u‡Hõ ã¨O㨯 $u D ѨÙ~å}ÏÅ
^•fi~å ÅaèOz# ^ÀǨÏ^ŒO =∞#g∞<å_»∞ JOK«<å
"Õã≤H˘<ÕO^Œ∞‰õΩ Ñ¨ÓiÎQÍ gÅ∞Ѩ_»^Œ∞. ~å=∂Ü«∞}–
ÉèÏ~°`–« ÉèÏQÆ=`åk ^è~Œ ‡° „QÆO^ä•Å‰õΩ Ãã`· O« D áœ~å
}˜Hõ ™êÇ≤Ï`«º"Õ∞ P^è•~°tÅQÍ ~å}˜OzOk.
ѨÙ~å}ÏÅO>Ë Uq∞\˜? ѨÙ~å}O *ÏuH˜ K«i„`« HÍx
K«i„`«† K«i„`«#∞ q∞Oz# K«i„`«† HÍ=º`«fiO`À ‰õÄ_ç# K«i„`«†
Kåi„`«Hõ „ѨÜ≥∂[<åÅ∞ xOѨىõΩ#fl HÍ=ºO. Jk Ju „áêp#
Hõ^äŒ HÍ|>Ëì ѨÙ~å}O JxÑ≤OK«∞‰õΩOk. Hõ#∞Hõ ѨÙ~å}ÏÖ’¡
*ÏuÜ≥ÚHõ¯ „áêp#K«i„`«, ã¨O㨯 $u, ã¨Éèíº`«Å`Àáê@∞ ÉèíQÆ
=^Œ=`å~åÅ q=~åÅ∞, ^Õ=ã¨∞uÎ , ã¨$+≤ì ~°K#« , Ü«ÚQÆ =∞#fiO`«
~åÅ q=~°O, =∞ǨÏ~°∞¬Å rq`«O, ~å[=OâßÅ K«i„`«, ^Õ=–
^•#=ÙÅ Ü«Ú^•úÅ∞, "åi r=#ã¨~°o, ^è•i‡Hõ =∞#ã¨Î`«fiO,
Ü«∞[˝Ü«∂QÍ^Œ∞Å∞, f~°÷™ê÷# „Ѩâ◊ã≤Î, QÆ∞~°∞‰õΩÖÏÅ∞, âߢ™êÎ^茺
Ü«∞#O, "≥Ú^ŒÖˇ·# q+¨Ü«∂Öˇ<Àfl Ju™ê=∂#º â‹·eÖ’, ã¨~°à◊
ÉèÏ+¨Ö’, qâ◊^ŒOQÍ =i‚OK«|_ç L<åfl~Ú.
x[OQÍ "Õ^•Å‰õΩ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ ã≤^•úO`« ÅHΔͺŠ^Œ$ëêì º
aè<åflÅ∞HÍ^Œ∞. "å\˜Hõq ѨÓ~°HÍÅ∞ ‰õÄ_®#∞. "Õ^Œ"åºã¨=∞ǨÏi¬
"Õ^•Å ÅHõΔ ºã≤kúx =∞iO`« ã¨~°à◊O KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ "å\˜Ö’ „Ѩu
áêk`«"≥∞ÿ# Pâ◊Ü«∂ʼnõΩ ã¨~°à◊ÉèÏ+¨Ö’ Hõ^ä•`«‡Hõ ~°∂áêxflzfl
[#~°O[Hõ"≥∞ÿ# ѨÙ~å}ÏÅ∞ ã¨$lOKå_»∞† ã¨OHõe`«O KÕâß_»∞.
U„Ñ≤Öò, 2010 u~°∞=∞Å JO`«\Ï Ü«∂„uHõ ã¨Ç¨Ü«∞ ˆHO„^•Å∞ L<åfl~Ú.
"Õ^Œ*Ï˝<åxfl =∞#O ѨÙ~å}ÏÅ^•fi~å ã¨∞ÅÉèíOQÍ J~°÷O
KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl=∞#fl =∂@.
ѨÙ~å}ÏÅ∞ 18. LѨÑÙ¨ ~å}ÏÅ∞ ‰õÄ_» J<Õfl L<åfl~Ú.
"≥Ú`«ÎO Wq ã¨OYºs`åº 36QÍ =∞#‰õΩ<åfl~Ú. J=hfl
"åºã¨„áÈHÍÎÖË. ã¨∞=∂~°∞ 7 ÅHõΔÅ â’¡HÍÅ∞ Hõey# D ѨÙ~å}
™êÇ≤Ï`«ºO x[OQÍ D ^ÕjÜ«ÚÅ"≥∞ÿ# =∞#O QÆifiOK«^ŒyOk.
„ѨѨOK«OÖ’ =∞ˆ~*ÏuH˜ XˆH `«~°QÆuH˜ K≥Ok# WO`« qã¨Î $`«
™êÇ≤Ï`«º ÉèÏO_®~°O ÖË^ŒO>Ë Juâ◊Ü≥∂H˜Î HÍ^Œ∞. ѨÙ~å}ÏÅ
Ö’<Õ K≥ѨÊ|_ç# ^•xfl|\˜ì Jã¨Å∞ g@xfl\˜Ö’ â◊`«HÀ\˜
â’¡HÍÅ∞#fl@∞¡ "å\˜ ™ê~åxfl "åºã¨=∞ǨÏi¬ Éèí∂Ö’HõOÖ’
<åÅ∞QÆ∞ ÅHõΔʼnõΩ ‰õΩkOz 18 =∞ǨѨÙ~å}ÏÅ∞QÍ ~°∂á⁄O
kOz#@∞¡ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. D ѨÙ~å} ™êÇ≤Ï`«ºO "Õ^•Å‰õΩ
ã¨=∞HÍeHõ=∞h, H˘xfl ѨÙ~å}ÏÅ∞ "Õ^•Å‰õΩ =ÚO^Œ∞#∞O_ç
L#fl@∞¡ ‰õÄ_® =∞`«ûºÑ¨Ù~å}O K≥ѨÙ`«∂Ok. J~Ú`Õ D
"åºã¨OÖ’ Kåi„`«Hõ qÅ∞=ÅkèHõOQÍ HõeyÜ«Ú#fl =∞ǨѨÙ~å
}ÏʼnõΩ =∂„`«O, ã¨OH˜ΔѨÎOQÍ Ñ¨iK«Ü«∞q∞k.
1. „|ǨχѨÙ~å}O :
Wk „áêp#"≥∞ÿ# "≥Ú^Œ\ ˜ =∞ǨѨÙ~å}OQÍ Ñ¨i
QÆ}˜OѨ|_»∞`«∂Ok. =ÚYºOQÍ ã¨$+≤ìHõ~°Î#∞ ã¨∞ÎuOz# D
ѨÙ~å}OÖ’ ã¨∂~°º–K«O„^Œ =Oâ◊Ѩ٠~åAÅ K«i„`«, "åi q=
~åÅ∞† =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞x J<ÕHõ ѨÙ}ºf~å÷Å =~°#‚ Å∞ q™êÎ~O° QÍ
L<åfl~Ú. D ѨÙ~å}O ^èŒ~°‡O ™ê^èŒ<Õ rq`«Ñ¨~°=∂=kè Jx
É’kèã∂¨ OÎ k. K«`∞« ~°fi~å‚Å∞–"å\˜^~Œè å‡Å∞, K«`∞« ifi^èŒ P„â◊=∂Å∞–
"å\˜ ^è~Œ å‡Å∞, ™êOYº–"Õ^•O`«^~Œ ≈° <åÅ „áê=ÚYºO, Dâ◊fi~°∞x
„Ѩ™êÎ=#, áê~°fif^Õq K«i„`«, Ñ≤`«$„âß^•úÅ q=~°}, [#‡
=∞~°}ÏÅ K«~°Û, =∞$`«∞º=Ù `«~åfi`« „áê}˜ã≤÷u "≥Ú^ŒÖˇ·#
q+¨Ü«∂Öˇ<Àfl nxÖ’ Pã¨H˜Î^•Ü«∞HõOQÍ K≥ѨÊ|_®¤~Ú. Wk
HÍHõ „|ǨχѨÙ~å}OÖ’ ÉèíH˜ÎH˜ „Ѩ`ÕºHõ „áê=ÚYºq∞zÛ# Hõ^äŒ
5
Öˇ<Àfl K≥ѨÊ|_ç<å~Ú. =∞ǨÉèÏQÆ=`«OÖ’ =Öˇ nxÖ’ NHõ$+¨‚
bÅÅ∞ ‰õÄ_» q™êÎ~°OQÍ =i‚OK«|_ç L<åfl~Ú. Wk H˘O`«
=~°‰õΩ ã≤^•úO`« x~°fiǨÏ}Ö’ JkèHõOQÍ =∞ǨÉèÏ~°`« „QÆO^äŒ
~°K«##∞ „ѨÉèÏq`«O KÕã≤#@∞¡ Hõ#|_»μ`«∞Ok.
2. Ѩ^Œ‡Ñ¨Ù~å}O :
„|ǨχѨÙ~å}O =ÖË Wk ‰õÄ_® =ÚYºOQÍ „|Ǩχ
^Õ=Ù<Õfl ã¨∞ÎuOzOk. Wk S^Œ∞ YO_®Å∞ QÆÅ =∞ǨѨÙ~å}O.
"≥Ú^Œ\ ˜^≥·# ã¨$+≤ìYO_»OÖ’ K«~åK«~° [QÆ`«∞Î ZÖÏ P~°OaèOK«
|_çO^À q=iOѨ|_çOk. Wk cè+¨μ‡xH˜ ѨÙÅã¨Îº„|Ǩχ ^•fi~å
qѨÙÅOQÍ qâ◊nHõiOK«|_çOk. P `«~åfi`« =~°∞ã¨QÍ Ñ¨Ù+¨¯~°
f~°÷=∞Ǩ`«‡ ºO, „|Ǩχ x~°fiÇ≤ÏOz# Ü«∞*Ï˝Å∞, "å\˜Ö’ KÕã≤#
^•<åÅ∞, "å\˜ Ѷ¨e`åÅ∞, t=áê~°fi`«∞Å q"åǨÏO, ‰õΩ=∂~°
™êfiq∞ [##O, `å~°HÍã¨∞~° =^èŒ, N~å=∞K«O„^Œ∞x Hõ^äŒ, =$`å
ã¨∞~° =^èŒ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q „Ѩ=ÚYOQÍ =i‚OK«|_ç<å~Ú.
Ô~O_»=k Éèí∂q∞YO_»O. nxÖ’ „Ѩ^äŒ=∞OQÍ `«e¡
^ŒO„_»∞Å ¿ã=KÕã≤ ã¨fi~°æÖÏÉèÏxfl á⁄Ok# „ÉÏǨχ}∞_»∞ t=
â◊~°‡Hõ^äŒ K≥ѨÊ|_çOk. WkHÍHõ Ѩ$^äŒ∞=∞Ǩ~åA, K«º=#
=∞ǨÏi¬, Ü«∞Ü«∂u K«„Hõ=~°∞ÎÅ Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl Kå>Ë Hõ^äŒÅ`À
áê@∞ ã¨∞HõÖÏ^Õq áêu„=`«º qt+¨ì`« =i‚OѨ|_çOk.
=¸_»=k ã¨fi~°æYO_»OÖ’ „|Ǩ‡O_»=~°‚#, â◊‰õΩO`«Å
Hõ^äŒ, ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`åk ѨÙ}ºf~å÷Å =∞Ǩ`«‡ºO, =~°‚^èŒ~å‡Å
„áê=ÚYºO, r=#`«`åfixfl QÆ∞iOz "åºã¨ *ˇ·q∞h =∞ǨÏ~°∞¬Å
ã¨O"å^ŒO, H©Δ~°™êQÆ~° =∞^äŒ# Hõ^äŒ, „=`«x~°fiǨÏ}=Å¡ HõÆÅ∞QÆ∞
ã¨∞Ѷe¨ `åÅ∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "≥<Àfl PHõ~¬° }Ü
© ∞« OQÍ K≥Ñʨ |_ç L<åfl~Ú.
=∞~˘Hõ q+¨Ü«∞O =∞ǨHõq HÍo^•ã¨∞ ~°zOz# <å@Hõ–HÍ"åº
ʼnõΩ D ѨÙ~å}OÖ’x q+¨Ü«∂ÖË P^è•~°=∞x „Ѩfu.
<åÅæ=k áê`åà◊YO_»O. nxÖ’ „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#k
áê`åà◊Ö’Hõ=~°‚#. áê`åà◊O =∞# „áêp#∞Å∞ K≥Ñ≤Ê# 14
Ö’HÍÖ’¡ XHõ\ ˜. nx`Àáê@∞ =ÚYºOQÍ N~å=∞K«O„^Œ∞x
~å*Ϻaè¿+HõO, Jâ◊fi"Õ∞^äÜ
Œ ∞« [˝O =i‚OѨ|_ç<å~Ú. =∞ǨÏ~°∞¬ Öˇ#·
ѨÙÅã¨∞κ_»∞, ^Œnèz, Q“`«=Ú_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "åi Hõ^äŒÅ∞, Hõ$+¨‚
bÅÅ∞, D YO_»OÖ’ KÀ@∞ KÕã≤H˘x L<åfl~Ú.
6 J#∞=∂<åã¨Ê^Œ =º‰õΩÅÎ ∞QÍx, =ã¨∞=Î ÙÅ∞QÍx HõxÑ≤Oz#ѨÙ_»∞ g∞ ã¨g∞ѨOÖ’ L#fl JkèHÍ~°∞ʼnõΩ Ñ¶~≤ åº^Œ∞ KÕÜ∞« O_ç.
S^Œ=k L`«Î~°YO_»OÖ’ ÉèíH˜Î„Ѩɒ^èŒHÍÖˇ·# QÍ^äŒÖˇ<Àfl
L<åfl~Ú. =ÚYºOQÍ nxÖ’ "≥·+¨‚=ÉèíH˜ÎH˜ „áê=ÚYº q∞=fi
|_çOk. UHÍ^Œj =∞Ǩ`«‡ºO, w`å=∞Ç≤Ï=∞, HÍsÎHõ=∂Ѷ¨∞
=∞Ǩ`«‡ºO, N~å=∞Hõ$ëê‚=`å~åÅ Hõ^äŒÅ∞, J<ÕHõ=∞Ok q+¨μ‚
Éèí‰õΩÎÅ Hõ^äŒÅ∞ D YO_»OÖ’ =i‚`åÅ∞. ~å=∞Éèí‰õΩÎ_≥·# Ç≤ÏOn
=∞ǨHõq QÀ™êfiq∞ `«∞Åã‘^•ã¨∞ `«# ~å=∂Ü«∞} ~°K«#‰õΩ D
ѨÙ~å}OÃÑ·<Õfl Z‰õΩ¯= P^è•~°Ñ¨_ç#@∞¡ K≥ѨÙ`å~°∞.
3. q+¨μ‚ѨÙ~å}O :
D =∞ǨѨÙ~å}O „QÆO^äŒ qã¨Î~°} ^Œ$ëêì º H˘OK≥O
z#flkQÍ<Õ LO@∞Ok. J~Ú<å *Ï˝# „Ѩuáê^Œ#s`åº, ™êÇ≤Ï
`«ºHõ qÅ∞=Å ^Œ$ëêì º L`«¯ $+ì̈"≥∞ÿ#kQÍ<Õ ÉèÏqOK«|_»∞`«∞#flk.
nxÖ’ =ÚYºOQÍ P~°∞ÉèÏQÍÅ∞ =∞#‰õΩ QÀK«i™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜
ÉèÏQÆOÖ’ ã¨$+≤ì=~°‚#`À áê@∞ „^èŒ∞=Ùx K«i„`«,„ѨǨ¡^Œ∞x K«i„`«
=i‚OK«|_®¤~Ú. Ô~O_»=ÉèÏQÆOÖ’ Éèí∂QÀà◊ q*Ï˝#O K≥ѨÊ
|_çOk. =¸_»=ÉèÏQÆOÖ’ „|ǨχK«~°º–QÍ~°›ã¨÷º–"å#„Ѩã¨÷–
ã¨<åºã¨O J#∞ <åÅ∞æ P„â◊=∞^èŒ~å‡Å#∞ QÆ∞iOz q=~°OQÍ
„ѨɒkèOѨ|_çOk. <åÅæ=ÉèÏQÆOÖ’ K«O„^Œ=Oâ◊Ѩ٠~åAÅ
K«i„`«, S^Œ=ÉèÏQÆOÖ’ =∞~°Å NHõ$+¨μ‚x bÅÅ∞ =i‚OK«|_ç
<å~Ú. WHõ P~°=ÉèÏQÆOÖ’ ÉèíH˜Îx QÆ∞iOz qѨÙÅOQÍ K«iÛOѨ
|_çOk. q+¨μ‚ѨÙ~å}O q+¨μ‚ÉèíH˜Îx „Ѩ^è•#OQÍ „ѨɒkèOz#@∞¡
Hõ#|_»∞`«∞Ok.
4. "åÜ«ÚѨÙ~å}O :
nx<Õ H˘O^Œ~°∞ t=ѨÙ~å}OQÍ Ñ¨iQÆ}˜™êÎ~°∞. ¿Ñ~°∞¡
aè#fl"≥∞ÿ<å „Ñ¨uáêk`« q+¨Ü«∞O D Ô~O\˜n XHõ>Ë. "≥Ú`«ÎO
g∞^Œ Wk â‹·=ÙʼnõΩ P~å^茺ѨÙ~å}O. nxÖ’ t=~å„u
=∞Ç≤Ï=∞, t=ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Å∞ Ѩ~°=∞t=`«`åÎ fi#∞flO_ç „u^Õ=
`«Å∞ Pq~°ƒùqOK«∞@, *’ºui¡OQÀ`«ÊuÎ, ã¨f^ÕqHõ^äŒ, áê~°fiu
[#‡, t=áê~°fi`«∞Å q"åǨÏO, „uѨÙ~åã¨∞~°=^è,Œ HÍjˆH„Δ `« =∞Ǩ
`«‡ºO, WO„^ŒhÅѨ~°fi`«OÃÑ· t=ÙxH˘~°ÔH· J~°∞˚#∞x `«Ñ¨ã¨∞û
"≥Ú^ŒÅQÆ∞#"≥<Àfl QÍ^äŒÅ∞ Ju=∞<À[˝OQÍ ~°zOK«|_ç<å~Ú.
D ѨÙ~å}OÖ’ H˘O`«ÉèÏQÆO HÍÅQÆ~°ƒùOÖ’ Hõeã≤áÈ~Ú#@∞¡
ѨO_ç`«∞Å∞ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞.
ã¨ÑyΨ i
5. =∂~°¯O_ÕÜ«∞ѨÙ~å}O:
=∂~°¯O_ÕÜ«Ú_»∞ Q˘Ñ¨Ê t=Éèí‰õΩÎ_»∞, ѨÙ~å`«# Ü«ÚQÍ
xH˜ K≥Ok# =∞ǨÏi¬, z~°Orq. Wk 9,000 â’¡HÍÅ∞ Hõey
L#fl |$ǨÏ`ü „QÆO^äŒO. D ѨÙ~å}OÖ’ ^èŒ~°‡A˝Å‰õΩ, Éèí‰õΩÎʼnõΩ
ZO`À Jaè=∂#áê„`«"≥∞ÿ# ~°K«# '^Œ∞~åæã¨Ñ¨Îâ◊u—, =∞^•Åã¨
K«i„`«, WHΔÍfi‰õΩK«i„`«, `«∞Åã‘K«i„`«, ‰õΩâ◊=Oâ◊K«i„`« "≥Ú^ŒÖˇ·
#q qâ◊^ŒOQÍ =i‚OѨ|_ç L<åfl~Ú. ^Œ∞~åæã¨Î=O`À áê@∞
nxÖ’ ã¨$+≤–ì ~°K<« å„Hõ=∞O, ã¨∂~°º–K«O„^Œ =Oâ◊ ~åAÅ K«i„`«,
N~å=∞Hõ^äŒ ‰õÄ_» =i‚OѨ|_ç<å~Ú. Wq HÍHõ ѨÙ~å}ÏÅ
~°K«<å ã¨O|Okè`« qâıëêÅ∞, ™êOYº^Œ~°≈# ã≤^•úO`« qâıëêÅ∞
qâı+¨OQÍ K«iÛOK«|_ç L<åfl~Ú. =∂~°¯O_ÕÜ«Úx K«i„`« ‰õÄ_»
WO^Œ∞Ö’ =i‚`«"≥∞ÿ LOk.
6. eOQÆѨÙ~å}O :
eOQÆ~°∂ѨOÖ’ t=Ùx ѨÓ*Ïq^è•#O q™êÎ~°OQÍ
=i‚OK«|_ç L#flk HÍ# nxfl eOQÆѨÙ~å} =∞<åfl~°∞. Wk
Ѩ~°=∞t=Ùx QÆ∞iOz J<ÕHõ q=~åÅ#O^Œ*Ëã¨∂ÎOk. D
HÍ~°}OQÍ â‹·=ÙÅH˜k P~å^茺„QÆO^äŒO. nxÖ’ Ѩ~°=∞t=Ùx 28
J=`å~åÅ∞, f~°÷ã¨÷ÖÏÅ∞, LѨ=∞#∞ºx Hõ^äŒ, ã¨#`«∞¯=∂~°∞Å
Hõ^äŒ, ^•#^èŒ~å‡Å „áêâ◊ã¨ÎºO, „âß^ŒúHõ~°‡Å∞, Pk`«º ѨÓ[,
"≥Ú^ŒÅQÆ∞ q+¨Ü«∂Öˇ<Àfl ã¨qã¨Î~°OQÍ =i‚OK«|_ç L<åfl~Ú.
~°∞„^•Hõ=Δ ∂Å Ü≥ÚHõ¯ qt+¨`ì #« ∞ WO^Œ∞Ö’ J"≥∂Ѷ∞¨ OQÍ =i‚Oz
K≥áêÊ~°∞.
7. 㨯O^ŒÑ¨Ù~å}O :
áê~°fifѨ~°"Õ∞â◊fi~°∞ŠѨل`«∞_≥·# 㨯O^Œ∞_»∞ K≥áêÊ_»∞
Hõ#∞Hõ nxH©¿Ñ~°∞ =zÛOk. U_»∞ YO_®Å∞ QÆÅ D ѨÙ~å}O
H˘OK≥O ÃÑ^ŒÌk. nxÖ’ t=áê~°fi`«∞Å bÅÅ∞, Xi™êûÖ’x
[QÆ<åfl^äŒ ^Õ"åÅÜ«∞=∞O^Œe Láêã¨<åq^èŒ∞Å∞, HÍjˆHΔ„`« =∞ǨÏ
`«‡ºO, L[˚~ÚhÖ’x =∞ǨHÍÅ f~°÷ „áê=ÚYºO, ^èŒ~å‡~°}º
f~°÷„Ѩâ◊ã≤Î, #~°‡^•–`«Ñ¨f #^Œ∞ŠѨiã¨~° ˆHΔ„`« qâıëêÅ∞,
ã¨`«º<å~åÜ«∞} „=`«Hõ^äŒ, ™œ~å¢+‘ìÜ«∞ ѨÙ}ºf~å÷Å q=~°},
^•fi~°HõÖ’x „ѨÉèÏ㨠ˆHΔ„`«=∞Ç≤Ï=∞, Ǩ@ˆHâ◊fi~° =∞Ǩ^Õ=Ùx
U„Ñ≤Öò, 2010 u~°∞=∞Å '~åOÉwK«— HÍ>Ër=^ŒÌ K«„HÍÅ ‰õΩsÛ ™œHõ~°ºO LOk
‰õĺ HÍOÃÑ¡H±ûÖ’ ™œHõ~åºÅ∞
Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õĺǨà◊§Ö’ "Õz=ÙO_Õ ã¨=∞Ü«∂xfl
`«yæOKÕO^Œ∞‰õΩ ^Õ=™ê÷#O ã¨∞^Œ~°≈# \’Hõ#∞ Ѩ^Œúu „Ѩ"Õâ◊
ÃÑ\˜ìOk. JO`ÕQÍHõ ‰õĺǨà◊§Ö’ Éèí‰õΩÎʼnõΩ D „H˜Ok
™œHõ~åºÅ∞ ‰õÄ_» Åaè™êÎ~Ú.
1) ‰õĺǨà◊√§ qâßÅOQÍ, Ѩiâ◊√„ÉèíOQÍ, ѨOHÍÅ`À
LO\Ï~Ú.
2) ^Õ=™ê÷#O HͺO\©#∞^•fi~å Lz`« PǨ~° ã¨^∞Œ áêÜ«∞O.
3) "≥·^Œºã¨^Œ∞áêÜ«∞O† =∞~°∞QÆ∞^˘_»¡ ™œHõ~°ºO†áê^Œ~°HõΔÅ#∞
Lz`«OQÍ Éèí„^ŒÑ¨~°KÕ ™œHõ~°ºO†^è•i‡HõHÍ~°º„Hõ=∂Å
„Ѩ™ê~°O.
4) "≥·‰õΩO~î°O ‰õĺ HÍOÃÑ¡‰õΩû =^ŒÌ ™ê=∂#∞Å∞ Éèí„^ŒÑ¨~°K«∞
‰õΩ<Õ QÆk† ‰õĺ HÍOÃÑ¡‰õΩûÅÖ’ HÀ¡*ò_£ ã¨~°∞¯\ò \˜.q.
™œHõ~º° O.
5) ^ŒàÏsÅ∞, W`«~∞° Å =Å¡ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ "≥∂ã¨áȉõΩO_® LO_ÕO
^Œ∞‰õΩ PÅÜ«∞ =∞ǨÏ^•fi~°O =^ŒÌ XHõ „Ѩ`ÕºHõ JkèHÍi
xÜ«∂=∞HõO.
Hõ^äŒ, <å_ô[OѶ¨Úx Hõ^äŒ, =∞Ç≤Ïëêã¨∞~° =^èŒ, <åQÆ~° „ÉÏǨχ}
„Ѩâ◊O㨠"≥Ú^ŒÖˇ·# q+¨Ü«∂Öˇ<Àfl =∞#H© ѨÙ~å}OÖ’ qâ◊^ŒOQÍ
Åaèã∞¨ <Î åfl~Ú.
8. <å~°^ŒÑ¨Ù~å}O :
Wk "≥·+¨‚= Éèí‰õΩÎʼnõΩ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# ѨÙ~å}O. Kåi„`«Hõ
qÅ∞=Å∞ JkèHõOQÍ Hõey D ѨÙ~å}O =ÚYºOQÍ q+¨μ‚
ÉèíH˜Îx „Ѩɒkèã¨∂ÎOk. Wk Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ ~°zOK«|_çOk.
"≥Ú^Œ\ ˜ÉèÏQÆOÖ’ ã¨$+≤ì=~°‚#, "≥∂HõΔ™ê^èŒ<åÅ q=~°}, ÉèíH˜Î
‰õΩ#fl "åº=ǨiHõ qÅ∞=Å`Àáê@∞ "åºHõ~°}O, *’ºu+¨O,
Kè«O^Œã¨∞û, x~°∞HõÎO "≥Ú^ŒÅQÆ∞ âߢ™êÎÅ#∞ QÆ∞iOz ‰õÄ_»
qѨÙÅOQÍ K«iÛOK«|_çOk.
WHõ Ô~O_»=ÉèÏQÆOÖ’ =t+¨ª–=∂O^è•`« =∞ǨÏ~°∞¬Å
ã¨O"å^ŒO, QÆOQÍ Ü«∞=Ú<å #^Œ∞Å =~°‚#, HÍj–„Ѩܫ∂QÆ–
7
‰õΩ~°∞ˆHΔ„`«O–ǨÏi^•fi~°O "≥Ú^ŒÅQÆ∞ f~°÷ã¨÷ÖÏÅ =∞ǨÏ`«∞Î, UHÍ
^Œj„=`« =∂Ǩ`«‡ºO qѨÙÅOQÍ =i‚OK«|_ç<å~Ú. "≥Ú`«ÎO
g∞^Œ D ѨÙ~å}O <å~°^Œ=∞ǨÏi¬KÕ „Ѩ=zOѨ|_ç JkfifÜ«∞
"≥∞ÿ# q+¨μ‚ÉèíH˜Îx „Ѩuáêkã¨∂ÎOk.
9. N=∞^•ƒùQÆ=`«Ñ¨Ù~å}O :
ÉèHí `Θ `« åÎ fixH˜ ã¨O|OkèOz#O`«=~°‰Ωõ D ѨÙ~å}"≥ÚHõ
~°ã¨=`«Î~° =∞ǨHÍ=ºO. 12 㨯O^è•Ö’¡ K≥ѨÊ|_ç# D "≥·+¨‚=
ѨÙ~å}„QÆO^äŒO x[OQÍ "Õ^ŒâߢãÎ̈ ™ê~°=∞x ѨO_ç`«∞ÅHõO>Ë D
ÉèÏQÆ=`« ѨÙ~å}O J`«ºkèHõ Ö’Hõ„Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# „QÆO^äŒOQÍ Q“~°
qOѨ|_»∞`«∂Ok. nxÖ’ ã¨$ëêìº ~°OÉèí =~°#‚ `À áê@∞ NHõ$+¨μx‚
K«i„`«, Hõ$+¨‚Éèí‰õΩÎÅ QÍ^äŒÅ∞ „Ѩ=ÚYOQÍ =i‚OK«|_®¤~Ú. D
=~°‚#Å#∞ P^è•~°O KÕã¨∞‰õΩ<Õ J<ÕHõ=∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞ Hõ$+¨‚ÉèíH˜Îx
„ѨH\õ O˜ KÕ =∞ǨÏ`«~Î ° HÍ"åºÖˇ<Àfl ~°zOKå~°∞. Ç≤ÏOnÖ’ „Ѩ=ÚY
Hõ$+¨‚Éèí‰õΩÎ_≥·# =∞ǨHõq ã¨∂~°^•ã¨∞ `«# 'ã¨∂~°™êQÆ~°— J#∞
|$ǨÏ`å¯"åºxfl D ѨÙ~å}O P^è•~°OQÍ<Õ ~°zOKå_»∞. "åã¨Î
=OQÍ =∞ǨÉèÏQÆ=`« ÅHõΔ ºO *Ï˝#–ÉèíH˜Î ã¨=∞#fiÜ«∞"Õ∞ J~Ú<å
J<ÕHõ Hõ^äŒÅ ^•fi~å ÉèíH˜Î „áêâ◊™êκ<Õfl Wk Kå\˜ K≥ѨÙ`«∂Ok.
10. „|Ǩχ"≥·=~°ÎѨÙ~å}O :
ÉèÏQÆ=`«Ñ¨Ù~å}O =ÖË „|Ǩχ"≥·=~°Î ѨÙ~å}O ‰õÄ_»
Hõ$+¨‚ÉèíH˜Îx „Ѩuáêkã¨∂ÎOk. nxfl "≥·=~°ÎѨÙ~å}O Jx ‰õÄ_®
JO\Ï~°∞. ~å^è•Hõ$+¨μ‚Å ÉèíH˜Îx „ѨɒkèOK«_»O nx Ѩ~°"≥∂
^ÕÌâ◊ºO. D ѨÙ~å}O „|ǨχYO_»O, „ѨHõ$uYO_»O, QÆ}Ëâ◊
YO_»O, Hõ$+¨[‚ #‡ YO_»O Jx <åÅ∞æYO_®Å∞QÍ ~°zOK«|_çOk.
"≥Ú^Œ\ ^˜ #·≥ „|ǨχYO_»OÖ’ NHõ$+¨μx‚ =∞Ç≤Ï=∞ =i‚OK«|_çOk.
NHõ$+¨μ‚_Õ ã¨OѨÓ~°‚ „|Ǩ‡O_®xH˜ „ã¨+¨ìQÍ, ã¨$+≤ìHõ~°ÎQÍ ã¨∞ÎuOK«
|_®¤_»∞. Ô~O_»=^≥·# „ѨHõ$uYO_»OÖ’ ~å^èŒHõ$+¨μ‚x â◊H˜ÎQÍ
=i‚OK«|_çOk. Hõ$+¨μ‚x P^Õâß#∞™ê~°O ~å^è•ÅH©;–ã¨~°ã¨fif–
áê~°fi`«∞Å ~°∂áêÅ∞ ^èŒiOz ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ¿ã=KÕã≤#@∞¡ K≥ѨÊ
|_çOk. D ѨÙ~å}O „ѨHÍ~°O Hõ$+¨μ‚_»∞ Ѩ~°„|Ǩχ. D
YO_»OÖ’ ™êq„f–`«∞Åã‘ ^ÕqÅ Hõ^äŒÅ∞ ‰õÄ_» L<åfl~Ú.
=¸_»=^≥·# QÆ}Ëâ◊ YO_»OÖ’ N q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°∞x K«i„`«, <åÅæ=
^≥·# Hõ$+¨‚[#‡ YO_»OÖ’ NHõ$+¨μ‚x Éèí=º rq`«O =i‚OK«|_ç
L<åfl~Ú.
8 u~°∞=∞ÅÖ’ Lz`« JO|∞Öˇ<£û ™œHõ~°ºO LOk
11. =∞`«û ºÑ¨Ù~å}O :
Wk J=`å~° QÍ^䌉õΩ ã¨OÉOkèOz# ѨÙ~å}O.
=∞`«ûºO q+¨μ‚^Õ=Ù#‰õΩ "≥Ú^Œ\ ˜ J=`å~°O. D QÍ^äŒ`Àáê@∞
nxÖ’ ~å[^èŒ~°‡O, ~å[hu, Ñ≤`«$=Oâß=o, |∞∞+≤=Oâß=o,
„âß^ŒúHõ~°‡Å ã¨fi~°∂ѨO, q„QÆÇ¨Ï ÅHõΔ}ÏÅ∞, tÅÊqkè, ã¨Ç¨Ï„™ê~°∞˚
#∞x Hõ^äŒ, q+¨μ‚=Ù‰õΩ Éèí$QÆ∞=∞ǨÏi¬ WzÛ# âßѨO, ^•#^èŒ~å‡Å
„Ѩâ◊ã≤Î, [Ѩ–`«áêÅ „áêâ◊ã¨ÎºO Ѩ~°=∞t=Ùx K«i„`« "≥Ú^ŒÖˇ·#q
WO^Œ∞Ö’ qã¨Î $`«OQÍ =i‚`«"≥∞ÿ L#flq.
12. ‰õÄ~°‡Ñ¨Ù~å}O :
Wk ‰õÄ_» q+¨μ‚=¸iÎ J=`å~åʼnõΩ ã¨O|OkèOz#
Hõ^äŒ. D Hõ^äŒ`Àáê@∞ D ѨÙ~å}O t=ˆHâ◊=ÙÅ UHõ`åfixfl
ÅH˜Δã¨∂Î W~°∞=Ùi Q˘Ñ¨Ê`«<åÅ#∞ ã¨=∞ã≤÷uÖ’ =i‚OzOk. JÉèË
^•`«‡Hõ ^Œ$+≤ìÖ’ D ѨÙ~å}O ^Õ=`«ÅO^ŒiH˜ ã¨=∂# Q“~°
"åxfl JO^Œ*Ëã≤Ok. nxÖ’ =∞`«Ñ¨~°"≥∞ÿ# ã¨O„Ѩ^•~ÚHõ
^Œ$HõÊ^äŒO U =∂„`«O HõxÊOK«^Œ∞. WkHÍHõ HÍjˆHΔ„`« =∞Ç≤Ï=∞,
„Ѩܫ∂QÆ =∞Ǩ`«‡ºO, Dâ◊fisw`«, "åºã¨w`«, "åºã¨∞xK«i„`«,
"åºã¨<å=∂=o "≥Ú^ŒÖˇ·#q nxÖ’ KÀ@∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~Ú.
13. =~åǨÏѨÙ~å}O :
q+¨μ‚ ÉèíQÆ=O`«∞x =~åǨ=`å~åxfl QÆ∞iOz K≥ѨÙ
`«∂On ѨÙ~å}O. J~Ú`Õ Wk =∞#‰õΩ Ñ¨ÓiÎQÍ ÅaèOK«_»O
ÖË^Œ∞. ^•^•Ñ¨Ù ã¨QÆÉèÏQÆO =∂„`«"Õ∞ "≥Å∞QÆ∞Ö’ LOk. =~åǨ
=`å~° Hõ^äŒ`À áê@∞ NHõ$+¨μ‚x bÖÏÉèí∂q∞ |$O^•=# QÍ^äŒ,
#zˆH`«∞x Hõ^äŒ, =∞^Œ∞~°Ö’x f~°÷ ã¨÷ÖÏÅ =∞Ǩ`«‡ºO, „=`«
^èŒ~å‡K«~°}qkè, „=`« Ѷ¨e`åÅ∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ q+¨Ü«∂eO^Œ∞Ö’
=i‚`åÅ∞.
14. "å=∞#ѨÙ~å}O :
Wk "å=∞<å=`å~° Hõ^äŒ. nxÖ’ "å=∞#∞x J=
`å~åxH˜ Kåi„`«HõOQÍ H˘O`« „Ѩ`ÕºHõ`« K«∂ÃÑ@ì|_çOk. D
J=`å~° Hõ^䌉õΩ Ñ¨Ó~åfiѨ~åÅ∞, HÍ~°ºHÍ~°}ÏÅ∞ D ѨÙ~å}OÖ’
ã¨qã¨Î~°OQÍ K≥ѨÊ|_®¤~Ú. Wk HÍHõ nxÖ’ t=Ù_»∞, q<åÜ«∞
‰õΩ_»∞, HÍiÎHˆ Ü«Ú_»∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ "åi K«i„`«Å∞, *ÏÉÏe =∞ǨÏi¬
Hõ^äŒ, „ѨǨ¡^Œ–|eK«„Hõ=~°∞ÎÅ ã¨O"å^ŒO. ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`« =~°‚#
qâı+¨OQÍ HõxÊ™êÎ~Ú.
ã¨ÑyΨ i
 Pi˚`«¿ã"å QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ ã¨∂K«#Å∞
Ì ¿ã= L`«û=OÖ’ áêÖÁæ<Õ QÆ$ǨÏã¨∞÷ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ
^èÀ=u, L`«ÎsÜ«∞O ^èŒiOKåe. "å~°∞ "≥·‰õΩO~î°O
‰õĺ ^•fi~å =∂„`«"Õ∞ KåÖÏ=ÚO^Œ∞QÍ „Ѩ"ÕtO
Kåe.
Ì QÆ$ǨÏã¨∞÷Å∞ `«=∞‰õΩ =KÕÛ ^Œ^èÀº^Œ#O, ѨÙeǨϟ~°
=Ú#flQÆ∞ J#fl „Ѩ™ê^•Å#∞ Ѩiq∞uQÍ fã¨∞HÀ
=K«∞Û. q∞ye# „Ѩ™ê^•Å∞ "åi HÀiHõ "Õ∞~°‰õΩ
Lz`«OQÍ Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ Ñ¨OK«∞`å~°∞.
Ì P}˜"å~° P™ê÷#O,ѨÙ+¨ÊÜ«∂QÆO,"åi¬Hõ =ã¨O`À
`«û=O, "åi¬Hõ „|Ǩϟ‡`«û=O, LQÍk P™ê÷#O,
=∞Hõ~° ã¨O„HÍOu =Ú#flQÆ∞ qâı+¨ L`«û"åÅ∞
[iˆQ ~ÀAÖ’¡ H˘xfl ¿ã=Å∞ ~°^∞Œ Ì KÕ™êÎ~∞° . PÜ«∂
15. JyflѨÙ~å}O :
Jyfl ѨÙ~å}O âߢã‘ÎÜ«∞`«, Ãã·^•úOuHõ`«s`åº qÅ∞
"≥·#k. nxÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞x J=`å~åÅ∞, ^Õ"åÅÜ«∞ x~å‡}
âߢã¨ÎO, q„QÆǨÏx~å‡} âߢã¨ÎO, q„QÆǨ~å^èŒ# qkè, "Õ^•O`«
^Œ~°≈#O, Ü≥∂QÆâߢã¨ÎO, w`åâߢã¨ÎO, "åºHõ~°}– PÜ«Úˆ~fi^Œ–
*’ºu+¨–Kè«O^ÀÅOHÍ~° âߢ™êÎÅ∞, ~å[huâߢã¨ÎO, ~°`«fl q*Ï˝
#O, QÀq*Ï˝#O "≥Ú^ŒÖˇ·# âߢ™êÎÅ∞ D ѨÙ~å}OÖ’ Juã¨~°à◊
ÉèÏ+¨Ö’ É’kèOѨ|_ç<å~Ú. Wxfl âߢã‘ÎÜ«∞ q+¨Ü«∂Å∞#fl D
ѨÙ~å}O Jã¨Ö#·ˇ âߢã–Ψ *Ï˝# ã¨OHõÅ# „QÆO^äOŒ QÍ ÉèÏã≤ã∂¨ OÎ k.
16. Éèíq+¨ºÑ¨Ù~å}O :
D ѨÙ~å}O Éèíq+¨º`«∞Î QÆ∞iOz K≥ѨÙ`«∞Ok. WHõ
=ÚO^Œ∞ [~°∞QÆÉ’ÜÕ∞ J<ÕHõ ã¨OѶ¨∞@#Å#∞ QÆ∞iOz K«iÛO
zOk. JO^Œ∞ˆH nxH˜ Éèíq+¨º`ü ѨÙ~å}=∞x ¿Ñ~°∞ =zÛOk.
5 Ѩ~åfiÅÖ’#∞#fl D ѨÙ~å}O ã¨$+≤ì~°K«#, ã¨~°fiÜ«ÚQÍÅÖ’
U„Ñ≤Öò, 2010 u~°∞=∞ʼnõΩ 'HÍeÉÏ@#— XO@iQÍ #_»z "≥à◊§HõO_ç. QÆ∞OѨÙÅ∞QÍ "≥à◊§O_ç
`ÕnÅ∞ u.u.^Õ=™ê÷#O HÍºÖˇO_»~∞° ,ѨOKåOQÆO
^•fi~å `≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û. P Ü«∂ L`«û"åÅ
~ÀAÖ’¡ Pi˚`« ¿ã"å \˜ÔH¯@∞¡ J=∞‡~°∞.
Ì ¿ã"å \˜ÔH¯@∞ìÖ’ q=~åÅ∞ QÆ$ǨÏã¨∞÷ ‰õΔΩ}‚OQÍ
K«kq `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. U"≥·# W|ƒO^Œ∞Å∞ LO>Ë
''Pi˚`«O PѶ‘ã¨∞ ÖË^• qKå~°}Ï ˆHO„^ŒO—— ã¨Ç¨Ï
HÍ~°O HÀã¨O ã¨O„ѨkOK«=K«∞Û.
Ì N"åi ^Œ~°≈#OÖ’ QÆ$ǨÏã¨∞÷Å∞ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞
^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOKåe. PÅÜ«∞ L`«û"åÅ HÀã¨O
"≥·‰õΩO~î°O ‰õĺ֒ „Ѩ"ÕtOKÕ ã¨=∞Ü«∂Å#∞
=∂~°∞ã¨∂Î H˘xfl "Õà◊Ö’¡ ^Õ=™ê÷#O KÕã¨∞Î#fl
„ѨHõ@#Å#∞ QÆ$ǨÏã¨∞÷Å∞ *Ï„QÆ`«ÎQÍ q<åe.
Pi˚`«¿ã= H“O@~°∞ – á¶È<£ : 0877 – 2263277
=∞iÜ«Ú 0877 – 2263679
=∂#=ÙÅ ^èŒ~å‡Å∞, ã¨∂~åº~å^èŒ<å Ѩ^Œúu, ѨÓ*ÏѶ¨ÅO "≥Ú^Œ
ÅQÆ∞"å\˜x QÆ∞iOz qâ◊^ŒOQÍ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk.
17. „|Ǩ‡O_»Ñ¨Ù~å}O :
nxÖ’ qâßfixfl QÆ∞iOz qѨÙÅOQÍ K≥ѨÊ|_çOk.
ã¨OѨÓ~°‚ qâßfixfl QÆ∞iOz D ѨÙ~å}OÖ’ K≥ѨÊ|_ç#xfl q+¨
Ü«∂Å∞ =∞ˆ~ ѨÙ~å}OÖ’#∂ HÍ#~å=Ù. Éèí∂QÀà◊ âߢã¨ÎA˝Å‰õΩ,
Éèí∂QÆ~°ƒù âߢã¨ÎA˝Å‰õΩ, YQÀà◊ âߢã¨ÎA˝Å‰õΩ W^≥O`À „ѨÜ≥∂[#
Hõ~°"≥∞ÿ# „QÆO^äŒO.
18. QÆ~°∞_»Ñ¨Ù~å}O :
D ѨÙ~å}OÖ’ q+¨μ‚=Ù #∞O_ç QÆ~°∞_»∞_»∞ ã¨$+≤ìHõ^äŒ
q<åfl_»∞. JyflѨÙ~å}O =Öˇ Wk‰õÄ_» J<ÕHõ q^ŒºÅ#∞,
âߢ™êÎÅ#∞ É’kèã¨∂ÎOk. ~°`«flѨsHõΔ, ~å[huâߢã¨ÎO, JÅOHÍ~°
Kè«O^À q*Ï˝#O, ™êOYº–Ü≥∂QÆâߢ™êÎÅ∞, PÜ«Úˆ~fi^Œ "≥·^Œº
q*Ï˝#O, w`å™ê~° ã≤^•úO`«O "≥Ú^ŒÖˇ·#q =ÚYºOQÍ nxÖ’x
=i‚`« q+¨Ü«∂Å∞.
9
 [Ü«∞ [Ü«∞! ÉèíHõÎ qcè+¨} áÈ+¨}!
ã¨OHõ@ â’+¨}! k=ºQÆ∞}Ï!
[Ü«∞ [Ü«∞! Ѩ#flQÆ Éèí∂+¨}! ã¨^Œ∞æ}!
ã¨O„t`« t+¨ì[<À^Œú~°}Ï! II [Ü«∞ II
[Ü«∞ [Ü«∞! ã¨~°fi ã¨∞Ѩ~°fi ã¨∞¿ãq`«!
– H˘=Ú‡ ã¨∞„|Ǩχ}º=~°„Ѩ™ê^£, PH˜g_»∞ âßâ◊fi`«! ã¨[˚# ã¨xflÇ≤Ï`å!
[Ü«∞ [Ü«∞! N~°=∞}© ~°=∞}ÏK«∞º`«!
[Ü«∞ [Ü«∞! ™È=∞Hõ ^•#= ã¨OǨÏ~°! <å~°^Œã¨#∞fl`«! qâ◊fiÇ≤Ï`å!
=∞O^Œ~°^è•i! =~åǨÏ! Ǩψ~! [Ü«∞ [Ü«∞! ¿ÇÏ ã¨`«`å„t`« HõÅÊHõ!
[Ü«∞#~°ã≤OǨÏ! „uq„Hõ=∞! ÉèÏ~°æ=! áêe`«QÀѨHõ! áê~°÷ã¨MÏ! II [Ü«∞ II
~å=∞ Ѩ~å`«Ê~° ^•â◊~°^äÕ! [Ü«∞ [Ü«∞! HÍoÜ«∞ QÆ~°fiqÉèíO[#!
[Ü«∞ |Å^Õ=ǨÏÖÏÜ«Ú^èŒ áê=#! Ü«∂^Œ=~°O[#! ã¨`«Î fiѶ¨∞<å!
|∞^Œú =∞Ǩ`«‡Hõ! Hõe¯=~å! [Ü«∞ [Ü«∞! ^Œ∞~°Ì=∞HõO㨠q=∞~°Ì#!
[Ü«∞[Ü«∞ Nâ◊ Ǩψ~ =~°^•Ü«∞Hõ! ^èŒ~°‡q=~°ú#! nè~°QÆ∞}Ï!
"ÕOHõ@<åÜ«∞Hõ! áêÅÜ«∞=∂"£∞ II [Ü«∞ II [Ü«∞! #~°HÍO`«Hõ! QÀѨiáêÅHõ!
[Ü«∞ [Ü«∞! "ÕOHõ@ Éèí∂^èŒ~° =∞Ok~°! "≥∂ǨÏq^•~°Hõ! "Õ^Œ=∞Ü«∂! II [Ü«∞ II
=∞#‡^äŒã¨∞O^Œ~°! ^Õ==~å! [Ü«∞! ã¨HõÖÏQÆ=∞=¸Å! [<å~°Ì#!
[Ü«∞ [Ü«∞! H“ã¨∞ÎÉèí Ǩ~°! ~°=∂=~°! =ÚH˜Îx^è•#! „Ѩ^è•# QÆ∞}Ï!
~°=∞ºQÆ∞}ÏHõ~°! K«„Hõ^èŒ~å! [Ü«∞ [Ü«∞! ™ê=∞[~å[ q"≥∂HõΔ}!
[Ü«∞ [Ü«∞! ÉèíHõÎâ◊√ÉèíOHõ~°! NHõ~°! =∂#=f Ѩi~°HõΔK«}Ï!
"Õ^ŒqǨ~°! Éèí"åiÎǨÏ~å! II [Ü«∞ II [Ü«∞ [Ü«∞! ¿ÇÏ Éèí∞=#„`«Ü«∞ HÍ~°}!
[Ü«∞ [Ü«∞! =„[H˜s@ q~ål`«! ã¨Oã¨~°}ÏiÎǨÏÔ~·HõQÆ∞}Ï! II [Ü«∞ II
=∞øH˜ÎHõ ~°`«fl=∞Ü«∂ Éèí~°}Ï! [Ü«∞! '[Ü«∞^Õ= ѨÙ~°O^Œ~°— =Ok`«!
[Ü«∞ Hõ#HÍO|~°! h~°^Œ ã¨∞O^Œ~°! <å^Œq<À^Œ ã¨^•=Úk`å!
Éèí∂~°=∞}©=~°! nè~°=~å! [Ü«∞ [Ü«∞! ''"ÕOQÆ=∞——, ''J#fl=∞Ü«∂iÛ`«——!
[Ü«∞ [Ü«∞! â◊OY ã¨∞^Œ~°≈#, â’aè`«! ã¨∞O^Œ~° Éèí=ºHõ^äÀÅ¡ã≤`å!
‰õΩO_»Å =∞O_ç`« QÆO_»Ü«ÚQÍ! II [Ü«∞ II [Ü«∞ [Ü«∞! "Õ}∞~°"å=∞$`«"≥∂Ç≤Ï`«
[Ü«∞ [Ü«∞! ¿ÇÏHõe^À+¨! x"å~°}! ã¨~°fiK«~åK«~°! qâ◊fi=∞Ü«∂! II [Ü«∞ II
™ê^èŒ∞[<å=#! NK«~°}Ï!
10 N"åi 'J#fl„Ѩ™ê^•Å#∞— =$^è• KÕÜ«∞HõO_ç ã¨ÑyΨ i
 52

(=∞„^Œ^ÕâßkèѨu J~Ú# â◊Å∞ºx ™ê~°^䌺OÖ’ =∞Ǩg~°∞_≥·# Hõ~°∞‚_»∞ áêO_»= ѨHõΔO`À

áÈ~å_ç# Ѷ¨∞@ìO D ã¨OzHõÖ’ K«^Œ==K«∞Û)
W@∞ J~°∞˚#∞x ÔH^Œ∞~°∞QÍ <å~åÜ«∞} QÀáêÅ∞~°`À
ta, „uQÆ~°Î, ™êÅfi ¿ã#Å∞ xez áÈ~å_»∞`«∞<åfl~Ú. P ã¨=∞
Ü«∞OÖ’ =∞# ѨHOΔõ Ö’x ã¨`º« ¿ã#∞_»∞ q_çz# ÉÏ}O NHõ$+¨μx‚
Éèí∞*Ïxfl QÍÜ«∞Ѩ~°K«@O`À J~°∞˚#∞_»∞ HÀáÈnÌÑ≤`«∞_≥· ~°^ä•xfl
J>Ë ™êyOz, q_çz# ÉÏ}ÏÅ∞ "åx â◊s~åxfl =ÚHõ¯Å∞
=ÚHõ¯Å∞ KÕâß~Ú. JO`«`À „uQÆ~°Î ¿ã#Å∞ Z^Œ∞~°∞ xÅ∞=QÍ
g~°∞Å`À "å~°O^Œih Hõ_»`ÕiÛ SO„^•GO „ѨÜ≥∂yOKå_»∞.
JO`«`À "åx Z^Œ∞@#∞#fl ~°^ä•Åhfl =ÚHõ¯Å∞QÍ
q_çáÈÜ«∂~Ú. U#∞QÆ∞Å JOQÆ ã¨O^èŒ∞Å∞ peáÈÜ«∂~Ú.
QÆ∞„~åÅ `«ÅÅ∞ `≥y Ѩ_®¤~Ú. PÜ«Ú^è•Åhfl `«∞<å`«∞#HõÅ∞QÍ
qiyѨ_®¤~Ú. <≥`∞« ~Î ∞° =~°^ÅŒ Ö’ =∂Oã¨ÑÙ¨ |∞~°^Œ ¿Ñ~°∞‰õΩOk.
J@∞ ^èŒ~°‡~åA ^Œ∞~Àº^èŒ#∞x ÔH^Œ∞~°∞ xeKå_»∞. =∞# ~åA
áêO_»= *˺+¨μªx f„=OQÍ "ÕkèOK«_»O`À, P Ü«Úkè+≤ª~°∞_»∞
‰õΩÑ≤`«∞_≥· q_çz# â◊~åÅ ^è•\˜H˜ =∞#"åx ~°^äŒO qiyOk.
Jk K«∂ã≤ Jâ◊fi`å÷=∞, Hõ~°∞‚_»∞, Hõ$áêKå~°∞ºÅ∞ "åxH˜ ~°HõΔQÍ
=KåÛ~°∞. W@∞ #‰õΩÅ, ã¨Ç¨Ï^Õ=ÙÅ∞ ^èŒ~°‡~åA‰õΩ JO_»QÍ
=KåÛ~°∞. "åi =∞^茺 ™êy# Ü«Ú^ŒúO =∞Ǩ^Œ∞ƒù`«OQÍ, ÉèíÜ«∂
#HõOQÍ LOk. J_»q^Œ∞#fl z#fl K≥~°∞=ÙÖ’ Ѩ_ç D^Œ∞ÖÏ_ç
#@∞¡Ok, P ã¨O„QÍ=∞O: JO`«QÍ HõÅyáÈ~ÚOk HÍŃÅO.
TÑ≤i uѨC‰õΩ<Õ gÅ∞ÖË^Œ∞. HÍÅ∞ Hõk¿Ñ J=HÍâ◊O ÖË^Œ∞-
Jx ã¨O[Ü«Ú_»∞ K≥ѨÙ`«∂O>Ë: ^èŒ~°‡~åA KÕuÖ’ <å ÃÑ^ŒÌ
H˘_»∞‰õΩ ^≥|ƒu<åfl_»<åfl"Õ "å_»∞ =∞m§ `Õ~°∞‰õΩx =∞~À~°^äŒO
g∞^Œ Z^Œ∞~À¯ÖË^•? Jx ^èŒ$`«~å¢+¨μì_»_»∞QÆQÍ, ã¨O[Ü«Ú_»∞ :
„ѨÉèí∂! =∞~À~°^äŒO ZH˜¯ g∞ ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ ^èŒ~°‡~åAH˜ Z^Œ∞~°∞
U„Ñ≤Öò, 2010 N"åi 'J#fl^•# Ѩ^äŒHÍxH˜— qiqQÍ q~åàÏÅ∞ W=fiO_ç
#_çKå_»∞. ^èŒ~°‡~åA =∞iO`« L`åûǨÏO`À `«# ~°^ä•xfl "åx
HÔ ^Œ∞~°∞ #_çÑO≤ Kå_»∞. P HÀѨOÖ’ h H˘_»∞‰õΩ q_çz# ÉÏ}ÏÅ∞
HõΔ}ÏÅ q~å=∞OÖ’ ^èŒ~°‡~åA KÕu#∞O_ç =¸_»∞ ^èŒ#∞ã¨∞ûÅ#∞
=ÚHõ¯Å∞ KÕâß~Ú. W^ŒÌ~°∂ ‰õΩÑ≤`« =$+¨ÉèÏÅ =Öˇ L<åfl~°∞.
ÉÏ}=~°¬O ‰õΩiÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. =∞iH˘O`«¿ãѨ٠áÈ~°∞ ™êyOk. h
H˘_»∞‰õΩ =¸~°ÛùáÈÜ«∂_»∞. Jk K«∂ã≤ Hõ$`«=~°‡ Z^Œ∞~°∞~åQÍ
cè=Ú_»∞ Z^Œ∞~˘¯<åfl_»∞.
WHõ¯_» Ü«Ú^ŒOú =∞Ǩϟ^Œ$ú `«O HÍ=_»O K«∂ã≤ J~°∞#˚ ∞_»∞
ã≤OǨÏOÖÏ ^Œ∂HÍ_»∞. L^ŒÜ«∞O #∞Op `«y#O`« ѨxÖËHõ
KÕ`«∞Å∞ f@QÍ L<åflÜÕ∞"≥∂ =ã¨∂Î<Õ TÑ≤i ã¨ÅѨ‰õΩO_®
ÉÏ}=~°¬O P~°OaèOKå_»∞. JѨÊ\˜H˜ ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ =¸~°Ûù^Õi
J~°∞#˚ ∞xH˜ Z^Œ∞~°∞ =KåÛ_»∞. J`«x "å_ç â◊~åʼnõΩ `«# ^è#Œ ∞ã¨∞û
qiy, ~°^äŒ ˆH`«#O "˘iy JâßfiÅ`À áê@∞ ã¨∂`«∞x „áê}ÏÅ∞
Ü«∞=∞ѨÙi KÕ~å~Ú. Jk K«∂ã≤# Jâ◊fi`å÷=∞ J~°∞˚#∞x ÉÏ}
^è•\˜x x~ÀkèOK«É’QÍ "åx qÅ∞¡ qiz J_»¤O =zÛ# Hõ$áê
Kå~°∞ºx ^èŒ#∞ã¨∞û =ÚHõ¯Å∞ =ÚHõ¯Å∞ KÕã≤ P =ÓѨÙÖ’<Õ ^Œ∞âß≈
ã¨#∞x ÉÏ}Ïã¨#O `«∞xÜ«∞Å∞ KÕã≤, f„= ~À+¨O`À Hõ~°∞‚x
"≥·Ñ¨Ù ~°^äŒO #_çÑ≤OK«=∞<åfl_»∞. Jk K«∂ã≤# ™ê`«ºH©, tYO_ô,
„^ÒѨn #O^Œ#∞Å∂, ^è$Œ +¨^ì ∞Œ º=Úfl_»∂, Ü«ÚÜ«Ú`«∞û_»∂ "≥Ú^ŒÅ∞
QÍQÆÅ "å~°O^Œ~∂° J~°∞#˚ ∞xH˜ `À_»∞ =KåÛ~°∞. „ѨKO« _»"åÜ«Ú=Ù
=∞Ǩ~°}ºOÖ’x =$HõΔã¨=¸Ç¨Å#∞ Tyã¨ÖÏ_çOKÕ@@∞¡
Hõ~°∞‚_çO^Œih QÆ[ QÆ[ÖÏ_çã¨∂ÎO>Ë K«∂ã≤# ã¨=º™êz, `«#
QÍO_ô"åxfl K«„HÍHÍ~°OÖ’ LOz "å_ç "≥Ú#Å∞ QÆÅ ÉÏ}
Ѩ~°OѨ~°`À Hõ~°∞‚x xÅ∞=iOz, =∞# ¿ã#Å#∞ K≥ÖÏ¡K≥^Œ∞~°∞
11
KÕã¨∞Î<åfl_»∞. ~°}~°OQÆO JO`å P Ü«Ú^ŒúOÖ’ ˆ~y# ^èŒ∂o`À
xO_çOk. JѨÊ\˜H˜ ã¨∂~°∞º_»∞ Jã¨ÎyiH˜ KÕ~å_»∞. Ü«Ú^Œúhu
##∞ã¨iOz P <å\˜H˜ q~å=∞O „ѨHõ\ ˜OKå~°∞.
P ~å„u ‰õΩ~°∞¿ã<å ta~°OÖ’ =∞O`«<åÅ∞ ™êQÍ~Ú.
Hõ~°∞‚_»∞ `«#‰õΩ â◊Å∞ºx ™ê~°käQÍ KÕ¿ãÎ „ѨuѨHΔÍxfl ã¨=¸ÅO
‰õÄÅ∞™êÎ#<åfl_»∞. ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ â◊Å∞ºx KÕi, =∂=∂!
™ê~°^䌺OÖ’ #∞=Ùfi Hõ$+¨μ‚_»O`«\ ˜ "å_çq. ˆ~Ѩ\ ˜ Ü«Ú^ŒúOÖ’
Hõ~∞° x‚ H˜ ™ê~°^ºŒä O =Ç≤ÏOz =∞#‰õΩ [Ü«∞O HõeyOKåe. Ѩ~â° √◊
~å=∞^Œ`«Î"≥∞ÿ# J¢™êÎÅ`À Hõ~°∞‚_»∞ ™êyOKÕ áÈ~°∞Ö’ h ™ê~°^䌺O
J=â◊ºO, J#QÍ â◊Å∞º_»∞ ™ê~°^䕺xH˜ `«##∞ xÜ≥∂yOz
#O^Œ∞‰õΩ H˘OK≥O H˜OK«Ñ¨_ç<å Ü«∞^Œ∞=OjÜ«Ú_≥·# Hõ$+¨μ‚x
HõO>Ë Ñ¶¨∞#OQÍ xÅɡ\ ˜ì#O^Œ∞=Å¡ ã¨O`À+≤Oz JOwHõiã¨∂Î
~°^äŒO g∞^Œ L#flO`«¿ãÑ¨Ó <Õ#∞ <å z`«ÎO =zÛ#@∞¡ =∂\Ï¡_»∞
`«∞O\Ï#∞. JHõ¯_» `«ÑC¨ Ѩ\ ì̃ ##∞fl `«∂Å<å_ç`Õ =∂„`«O =∂@
^ŒHõ¯^Œ∞ J<åfl_»∞.
P xÜ«∞=∂xH˜ JOwHõiOKå_»∞, Hõ~∞° _‚ ∞» . „uѨÙ~åã¨∞~°
ã¨OǨ~° Hõ^äŒ K≥Ñ≤Ê P Ü«Ú^ŒúOÖ’ Ѩ~°=∞t=ÙxH˜ K«`«∞~°∞‡Y∞_»∞
™ê~°^䌺O =Ç≤ÏOKå_»h ~°kä‰õΩx HõO>ˇ ™ê~°kä ã¨~°fi q^è•ÖÏ
Jkè‰õΩ_»∞QÍ LO_»_»O, L^ŒÌ`« Ü«Ú^Œú"Õà◊ ^èŒ~°‡O Hõ#∞Hõ â◊Å∞ºx
PkèHºõ O QÆ∞iÎOKÕ D Ѩx KÕâß#h ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞_»∞ q=iOKå_»∞.
â◊ź ™ê~°^䌺O
`≥Å¡"åiOk. ~°^ä•xfl ã¨~°fiq^èŒ=ÚÖˇ·# PÜ«Ú^è•Å`À
xOÑ≤ =∞OQÆà◊ ѨÓ[Å∞ [iÑ≤, `≥zÛ =ÚO^Œ∞OK«QÍ Hõ~°∞‚_»∞
^•xH˜ „Ѩ^HŒ }
Δ˜ #=∞™ê¯~åÅ∞ KÕã≤ â◊Å∞ºx =ÚO^Œ∞QÍ ZHõ¯=∞x
J#O`«~O° Ѩ~fi° `«O g∞kH˜ ã≤OǨÏO ÅOѶ∞≤ Oz#@∞¡ ~°^OŒä g∞kH˜
^Œ∂HÍ_»∞. JѨC_»∞ ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ Hõ~°∞‚x J<ÕHõ q^è•Å Jaè
#Okã¨∂Î #_çÑ≤OKå_»∞. â◊OYÉèËs <å^•Å∞ „"≥∂QÆ∞`«∞<åfl~Ú.
~°^äŒO ™êQÆ∞`ÀOk.
JѨC_»∞ Hõ~°∞‚_»∞: =∞„^ŒÑ¨f! D ^èŒ#∞ã¨∞ûH˜ ÉÏ}O
`˘_çy <Õ#∞ q[$Oaèã¨∞ÎO>Ë áêO_»=ÙÅO^Œ~°∂ =∞`«∞Å∞ áÈ~Ú
`«ÅÅ∞ "åÅ∞™êÎ~°∞. cè+¨‡, „^À}∞Å`À ™êyOz#@∞¡ =∞#`À
~åÖË~°∞ - Jx ѨÅ∞‰õΩ`«∂O>Ë â◊Å∞º_»∞: ~å^èÕÜ«∂! ZO^Œ∞H©
„ѨQÆÖσÅ∞. â◊¥~° „âı+¨μªÅ∞, `Õ[ã¨ûOѨ#∞flÅ∞, J=∞ˆ~â◊fi~°∞
12 'N"åi HõÖϺ}O— KÕ~ÚOz# Éèí‰õΩÎʼnõΩ Lz`« J#fl^•#OÔH· „Ѩ`ÕºHõ „Ѩ"Õâ◊O LOk
#~Ú<å xÅɡ@ìQÆÅ"å~°∞ áêO_»=ÙÅ∞. QÍO_ô= ^èŒ#∞+¨ìOHÍ~°O
Hõ~°‚ÉèË^Œ#O KÕã¨∂Î, cè=∞ QÆ^•^ŒO_» „Éèí=∞}O "≥∞~°∞Ѩ٠HÍO`«∞
Å`À Hõ#∞ʼnõΩ pHõ@∞¡ „Hõq∞‡Oz#ѨC_»∞ HÍx h =∂@ŠѨã¨
|Ü«∞@ Ѩ_»^Œ∞. J@∞ ã¨=º™êz ~°^äŒ|ÖÏxfl `«∞<å`«∞#HõÅ∞
KÕÜ«∞QÍ =$HÀ^Œ~°∞_»∞ QÆ[QÆ}Ïxfl =ÚHõ¯Å∞ =ÚHõ¯Å∞ KÕã¨∂ÎO>Ë
^èŒ~°‡~åA #‰õΩÅ- ã¨Ç¨Ï^Õ=ÙÅ`À =∞# "å~°O^Œih peÛ
K≥O_®_»∞`«∞O>Ë JѨC_»∞ #∞=Ùfi <À~°∞ qÑ≤Ê =∂\Ï¡_»QÆÅ"Õ"≥∂
K«∂™êÎ#∞QÍ - J<åfl_»∞.
Hõ~∞° _‚ ∞» qh q##@∞¡ - <å â◊HΘ K«∂^Œ∞=Ì ÙQÍx #_»∞ѨÙ
~°^ä•xfl - J<åfl_»∞. ¿ã<å=ÚYOÖ’ Hõ~°∞‚x ~°^äŒO ‰õΩ~°∞¿ã#‰õΩ
Jq∞`å#O^ŒO HõeyOzOk. "å~°O`å ã≤OǨÏ<å^•Å`À Hõ~°∞‚x
H©iOÎ Kå~°∞. Hõ~å‚! Ѷ∞¨ ’+¨ Ü«∂„`«Ö’ J~°∞#˚ ∞_»∞ ÖËHáõ È`Õ g∞~°O`å
U=∞ÜÕ∞"å~°∞! QÀ„QÆǨÏ} ã¨=∞Ü«∞OÖ’ XHõ¯ áê~°∞÷_Õ Hõ^•
g∞HõO^ŒiH© Ѩ~å[Ü«∞ Ѩ@ìO QÆ\ ˜ì#k. Jhfl =∞~°záÈ~Ú
ZO^Œ∞H© ^Œ∂‰õΩ_»∞, Jx â◊Å∞º_»∞ ^≥ÑÊ≤ á⁄_»∞ã¨∂<Î Õ ~°^OŒä #_»∞ѨÙ
`«∞<åfl_»∞.
=∞„^ŒÑ¨f! ZO^Œ∞H© J#=ã¨~° „Ѩã¨OQÆO. =∞# ~°^ä•xfl
P áêO_»= =∞^茺=Úx ÔH^Œ∞~°∞ #_»∞Ѩ٠Jx ‰õ~°∞‚_»∞: F =∞Ǩ
Ü≥∂^èŒ∞ÖÏ~å! J~°∞˚#∞_≥Hõ¯_» L<åfl_À K«∂Ñ≤Oz# "åiH˜ HÀi#
HÍ#∞Hõ e™êÎ#∞ Jx QÆ\ ˜ìQÍ JiKå_»∞. ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ `«#
™È^Œ~°∞Å`À =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÍ_»∞. JѨC_»∞ â◊Å∞º_»∞: ~å^èÕÜ«∂!
ZO^Œ∞H© _»OÉÏÅ∞. h ^èŒ#~åã¨∞Å∞ ã¨`å¯~åºÅ‰õΩ qxÜ≥∂yO
Kåe, HÍx Jã¨=∞~°∞÷Å ÔHO^Œ∞‰õΩ ^è•~°"ÀÜ«∞_»O. J~°∞˚#∞}˜‚
Z=~À K«∂Ѩ#=ã¨~°O ÖË^Œ∞, "å_Õ =∞# ÔH^Œ∞~°∞=™êÎ_»∞ Jx
JѨǨã¨O KÕâß_»∞. Hõ~°∞‚_»∞ q##@∞¡ T~°∞‰õΩ<åfl_»∞. ~°^äŒO
™êQÆ∞`ÀOk. ''Hõ~å‚! ZѨC_≥·<å, ZHõ¯_≥·<å ã≤OǨÏO g∞^Œ #Hõ¯
q[Ü«∞O á⁄O^Œ_»O q<åfl"å! ˆHã¨i HõO@|_»#O`«=~°ˆH #Hõ¯
‰õÄ`«Å∞ ‰õÄã¨∞ÎOk† HõO@ |_»QÍ<Õ `ÀHõ =Ú_»∞ã¨∞ÎOk:—— Jx
ѨiǨã¨O KÕâß_»∞. JHõ¯_çH© Fiq∞ =Ç≤ÏOz Hõ~°∞‚_»∞: ''=∞„^Œ
Ѩf! g∞Ô~=~°∂ Z~°∞QÆ~°∞ <å JG â◊H˜Î. <Õ\ ˜=~°‰õÄ JiÛã¨∞Î
<åfl#∞ "å~°∞}Ï¢™êÎxfl† JÖÏ<Õ ÉèÏ~°æ= ^Œ`«Î"≥∞ÿ# JGO LOk.
D Ô~O_»∂ Hõ$ëê‚~°∞˚#∞Å#∞ =∞#∞fl HõiÑ≤™êÎ~Ú.—— J#QÍ
â◊Å∞º_»∞: ''WOHõ D „ѨQÆÖσÅ∞ Hõ\ ˜ìÃÑ@∞ì h „Ѩ`åѨO <Õ
<≥~°∞QÆ<å!—— Jx #"åfi_»∞.
ã¨ÑyΨ i
 â◊ÖϺ! WOHõ Hõ\ ˜ìÃÑ@∞ì h ^Õâ◊ ÅHõΔ}O. h *Ïu
QÆ∞}O q_»=ÖËHõ áÈ`«∞<åfl=Ù. x~°O`«~O° =∞^Œºáê# „Ñ≤ÜÚ« Öˇ#·
g∞‰õΩ =∞OzK≥_Ť» `å~°`=« ∞ºO ZÖÏ `≥Å∞ã¨∞OÎ k. T~°Hõ „¿ÑÅHõ
~°^äŒO #_»∞Ѩ٠ÖË^• D QÆ^Œ`À h `«Å J<åfl_»∞ Hõ~°∞‚_»∞,
J~ÀúHÖΘ ’ PÑ≤. â◊Å∞º_»∞ =∞iO`«QÍ #qfi : `«Å ѨQ∞Æ Å∞`«∞O^Œx
ÉèíÜ«∞Ѩ_ç Ç≤Ï`ÀѨ^Õâ◊O =∂#∞`å<å! h H˘Hõ¯ Hõ^äŒ K≥áêÊÅx
LOk. KåÖÏHÍÅO „H˜O^Œ\ ˜ Hõ^äŒ. XHÍ<˘Hõ #QÆ~°OÖ’ ^èŒ~°‡
Ѩ~°∞_≥·# "≥·â◊√º_»∞ xifi~å=∞OQÍ ™êyOz# Ü«∞[˝Ü«∂QÍÅÖ’
ZO^Œ~À ã¨O`«∞+≤ì á⁄O^Œ∞`«∞<åfl~°∞. P „âı+≤ª H˘_»∞‰õΩÅ∞ z#fl
`«#OÖ’ `å=Ú u#QÍ q∞ye# ZOye "≥∞`«∞‰õΩÅ∞ "Õã≤ XHõ
HÍH˜x ÃÑOKå~°∞. Jk ÉÏQÍ |eã≤Ok P ZOyà◊√§ ux†
H˘=Ùfi Ѩ\ ˜ì `«#O`«\ ˜ ѨH˜Δ ÖË^Œ#∞‰õΩOk.
XHõ<å_»∞ D „âı+≤ª H˘_»∞‰õΩÅ∞ ã¨=Ú„^Œ f~åxH˜
qǨ~°O "≥o§ JHõ¯_» QÆQÆ# gkèÖ’ ǨÏOã¨Å#∞ K«∂z: F HÍH©!
Ѩ‰õΔΩÅÖ’ h JO`«\ ˜k ÖË^Œ∞ Hõ#∞Hõ #∞=Ùfi "å\˜ ÃÑ·H˜ Zyi
=∂‰õΩ ã¨O`À+¨O HõeyOK«∞† J#_»O`À Jk P ǨÏOã¨ÅÖ’
"Õ∞eǨÏOã¨#∞ áÈ\©QÍ ÃÑ@∞ì‰õΩx Zyi Zyi ã¨=Ú„^ŒOÖ’
Ѩ_çáÈ`«∞O>Ë K«∂ã≤ P ǨÏOã¨ÜÕ∞ ^•xfl ~°H˜ΔOzO^Œx q<åfl#∞†
JO^Œ∞KÕ`« ZO^Œ∞‰õΩ =$^è• Ñ¨~åÉèí=O h‰õΩ, J<åfl_»∞ â◊Å∞º_»∞.
=∞„^Œ=OjÜ«Ú_®! WHõ PѨÙ. Z=Ô~O`«\ ˜ "å~À
Z~°QÆHõ „¿ÑÅ_»O ÖË^Œ∞. Ѩ~°â◊√~å=Ú_»∞ J#∞„QÆǨÏO`À WzÛ#
k"åº ¢™êÎÅ∞O_»QÍ <Õ <≥=iH© [OHõ#∞. J~Ú`Õ âßáêÅ∞<åfl~Ú
##∞fl =OzOKÕq† J~Ú<å [OHõ#∞. ~°^äŒO `«fi~°QÍ #_»∞ѨÙ
J<åfl_»∞ ‰õ~°∞‚_»∞. J_»∞QÀ QÍO_ôq. W>Ë =ã¨∞Î<åfl_»∞.
HõxÑ≤OzO^• HõÑ≤ ^èŒfi[O. K«∂Ѩ٠h „Ѩ`åѨO! J<åfl_»∞
â◊Å∞º_»∞. áÈ~°∞ ™êQÆ∞ `«∞#flk, „áê~°OÉèíOÖ’<Õ f„=OQÍ `«#
`«O„_çx ã¨OǨÏiOz# ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úflx `«Å <ÕŠѨ_»HõáÈ`Õ D
~ÀA Hõ=K«O qѨÊ#<åfl_»∞, Jâ◊fi`å÷=∞. ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ ^èŒ~°‡
~åA`À HõuÎ ^Œ∂âß_»∞. Hõ~∞° x‚ ‰õΩ=∂~°∞Å∞ ã¨`º« ¿ã#, =$+¨¿ã#,
z„`«¿ã#, ã¨∞¿+}∞Å∞ cè=∞¿ã#∞x ÔH^Œ∞~°∞ xeKå~°∞.
Hõ~°∞‚_»∞ Z^Œ∞~°∞QÍ =KÕÛ tYO_çh, ™ê`«ºH˜h pH͉õΩ
Ѩiz, ^èŒ~°‡~åA#∞ Ѩ~åÉèí∂`«∞x KÕã≤, J_»∞¤ =KÕÛ cè=Úx`À
Ü«Ú^ŒúO P~°OaèOK«É’`«∂: =∞„^Œ<å^è•! K«∂âß"å! áêO_»=
U„Ñ≤Öò, 2010 áêѨq<åâ◊#O, PHÍâ◊QÆOQÆ f~å÷ÅÖ’ ™êfl#O PK«iOK«O_ç
Ü≥∂^è∞Œ _»∞ ZO`« P\’ѨO`À =ã¨∞<Î åfl_À Jaè=∞#∞º_»∞ áÈ~Ú<å,
Ѷ¨∞\’`«¯K«∞_»∞ áÈ~Ú<å K«eOK«ÖË^Œ∞. J#=ã¨~°OQÍ P"Õâ◊=¸
`≥K∞« ÛHÀÖË^∞Œ . J@∞=O\˜ =∞ǨÜ≥∂^è∞Œ _»∞ =ã¨∞<Î åfl_»∞, Jx <åi
™êiOKå_»∞. LÉèíÜ«ÚÅ =∞^茺 áÈ~°∞ f„="≥∞ÿOk. Hõ~°∞‚_»∞
cè=Úx qÅ∞¡ q~°∞QÆH˘\Ïì_∞» . cè=Ú_»∞ =∞~˘Hõ qÅ¡O^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞.
JѨC_»∞ Hõ~°∞‚_»∞ q_çz# ÉÏ}Ѩ~°OѨ~° cè=Úx â◊s~°OÖ’Oz
^Œ∂ã¨∞‰õΩáÈ~Ú <ÕÅÖ’ áê`«∞‰õΩOk. P "Õ_Öç ’ cè=Ú_»∞ q_çz#
"å_çQÅÆ ÉèÅí O¡ `«ye, ~˘=Ú‡ Ѩye Hõ~∞° _‚ ∞» =¸~°Ûù á⁄O^•_»∞.
f„= „HÀ^èŒO`À L#fl cè=Ú_»∞ `«# ~°^ä•xfl Hõ~°∞‚x ~°^äŒO
^ŒQÆæ~°QÍ #_çÑ≤ K«∞~°HõuÎ`À "åx <åÅ∞Hõ H˘Ü«∞ºÉ’`«∂: D
lǨÏfi`À Hõ^• <å_»∞ „^Œ∞Ѩ^Œ ~å[#Okxh, =∞=¸‡, Jã¨
ǨϺѨ٠=∂@Å`À J==∂xOKå_»∞, JO@∂O_»QÍ â◊Å∞º_»∞
PÑ≤ : <åÜ«∞<å! Hõ~°∞‚_»∞ =¸~°ÛùÖ’ L<åfl_»∞† ÃÑ·QÍ J~°∞˚#∞x
â◊Ѩ^äŒO LOk. WѨC_»∞ #∞=Ùfi <åÅ∞Hõ HÀ¿ãÎ D Ü≥∂^èŒ∞_»∞
=∞~°}˜™êÎ_»∞, Jx =∞O^ŒeOK«_»O`À cè=Ú_»∞ "≥#∞kiQÍ_»∞.
~å^èÜ
Õ Ú« x JO`«QÍ Ñ¨~åÉèqí Oz cè=Úx Z^Œ∞~À¯=∞x
ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞ `«# `«=Ú‡Öˇ·# „â◊√`«=~å‡^Œ∞Å#∞ ѨOáê_»∞.
J~Ú^Œ∞=O^ŒÅ Ü«∂Éèˇ·=∞Ok g~°∞Å`À =zÛ# „â◊√`«=~°‡, qHõ
@∞_»∞, ã¨=Ú_»∞, „HÀ^è∞Œ _»∞, #O^Œ∞_»∞, LѨ#O^Œ∞_»∞ <ÕʼnõÄÖÏ~°∞.
JѨÊ\˜H˜ =¸~°Ûù#∞O_ç ÖËz ~å^èÕÜ«Ú_»∞ cè=Úx x~ÀkèOK«
_®xH˜ =KåÛ_»∞. J`«xH˜ `À_»∞ ™œ|Å∞x QÆ[|ÅO =zÛOk.
H“O`ÕÜÚ« _»∞ ~°^OŒä ky PÜ«Ú^èŒ „ѨÇ¨ ~°O KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. "≥KÛ« QÍ
HÍz# _»Ñ¨CÅ∞ „"≥∂QÆ∞`«∂#fl ^èŒfi#∞Å∞ q#|_»∞`«∞<åfl~Ú.
P g~°∞x q[$OÉèí "Õà◊. ^•"å#ÅO ™ÈH˜ ÃÑ@ ÃÑ@ ¿ÑÅ∞`«∂
^èŒfiOã¨=∞=Ù`«∂#fl "≥^Œ∞~°∞ c_»∞ÖÏ LOk ~°}~°OQÆO. ~å^èÕ
Ü«Ú_»∞ ~°^äŒO ^èŒ~°‡~åA g∞kH˜ #_çÑ≤ ™ê~°käx Ѩ_»Q˘\Ïì_»∞,
^•x`À QÆ∞„~åÅ∞ ~°^ä•xfl "≥#∞Hõ‰õΩ uѨC‰õΩ<åfl~Ú. J~Ú<å
Hõ~°∞‚_»∞ "≥<åfl_»∞`«∂ LO>Ë cè=Ú_»∞ gx "≥#∞fl ^Œye áÈ~°∞
™êyOKå_»∞. ã¨∂~°∞º_»∞ Ѩ_»=∞\˜ H˘O_» "≥#∞Hõ‰õΩ KÕ~å_»∞.
ã¨O^蕺~åQÍÅ∞ `≥~° Z`«∞‰Î Ωõ <åfl~Ú. =∞x+≤H˜ =∞x+≤ Hõ#|_»@O
ÖË^Œ∞. H˜s\ÏÅ g∞k =∞}∞Å∞, Éèí∞[H©~°∞ÎÅÃÑ· "≥eˆQ ~°`åflÅ∂,
Hõ`«∞ÎÅ `«à◊`«à◊Å∂...... ~°}~°OQÆ"Õ∞ PHÍâ◊OÖÏ LOk.
Ü≥∂^èŒ∞ÅO^Œ~°∂ `«=∞ QÀ„`« <å=∂Å∞ K≥ѨC‰õΩO@∂, áÈ~°∞
™êyã¨∞Î<åfl~°∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨∞â◊~°‡ f„="ÕQÆO`À QÍO_ôqx
13
Z^Œ∞~˘¯<åfl_»∞, ã¨Oâ◊ѨÎHõ QÆ}O`À =zÛ. Ü≥∂^èŒ ã¨Ç¨Ï„ã¨O
K«∞@∞ì=Ú@ìQÍ, ~°^äŒO HõkÖË ^•i ÖËHõ, áê~°∞÷_»∞ Éèí∞[OQÍGO
„ѨÜ≥∂yOKå_»∞. Z^Œ∞~°∞QÍ =zÛ# g~°∞ÅO^Œi áê^•Å∂
|OkèOzO^Œk. ã¨Oâ◊ѨΉõΩÅ∞ k‰õΩ¯ `ÀK«Hõ K≥ÖÏ¡K≥^Œ∞~°∞HÍQÍ,
„uQÆ~åÎkèѨu QÆ~°∞_®GO „ѨÜ≥∂yOz "åiH˜ q"≥∂K«#O
HõeyOKå_»∞.
ã¨Oâ◊ѨΉõΩÅ∞ =∞~˘Hõ¯=∂~°∞ áê~°∞÷x g∞kH˜ =KåÛ~°∞.
ã¨∞â◊~°‡ "å_çÉÏ} Ѩ~°OѨ~° #_çáê_»∞. P PѶ¨∂`åʼnõΩ =¸~°Ûù
áÈÜ«∂_»∞ áêO_»∞#O^Œ#∞_»∞. QÍO_ôq =∞~°}˜OKå_»<Õ J#∞
‰õΩ<åfl~°∞, H“~°=ÙÅ∞, ã≤OǨÏ<å^•Å∞ KÕã¨∞‰õΩO@∂. JO`«Ö’
H˜s\˜ QÍO_ô=O ã¨OkèOKå_»∞ ã¨Oâ◊ѨÎHõ QÆ}O <ÕÅ ‰õÄÅ∞
`«∞#flk. WHõ¯_» Hõ$áêKå~°∞ºÅ∞ ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úflx`À ã¨=∞~°O
#_»∞ѨÙ`«∂O>Ë Hõ$`«=~°‡ `À_»∞=KåÛ_»∞. Hõ$áêKå~°∞ºx ÉÏ}
Ѷ¨∂`åʼnõΩ tYO_ç ѨÖÏÜ«∞#O ™êyOK«QÍ ã¨∞ˆH`«∞_»∞ <ÕÅ
‰õÄÖÏ_»∞† ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úflx ÉÏ}Ѩ٠^≥|ƒ‰õΩ Hõ$`«=~°‡ =¸~°Ûù
áÈÜ«∂_»∞. Hõ$áêKå~°∞ºÅ∞ ~°^äŒO ky "≥o§áÈÜ«∂~°∞.
Jâ◊fi`å÷=∞ f„= „HÀ^èŒO`À ™ê`«ºH˜ ~°^äŒ ™ê~°käx
<ÕʼnõÄeÛ, Z^Œ∞~°∞ =zÛ# ^èŒ~°‡Ax ~°} q=ÚY∞x KÕâß_»∞.
K«∂ã¨∞ÎO_»QÍ<Õ áêO_»"å„QÆA_»∞ ~°^äŒO „^À}Ѩل`«∞x ÔH^Œ∞~°∞
#_çÑ≤ : QÆ∞~°∞#O^Œ<å! JGq^•º q^Œ∞_»=Ù, q„Ѩ=~°∞_»=Ù.
WO„kÜ«∞ x„QÆÇϨ O`À `«Ñ㨠∞¨ û ™êyOK«∞HÀ=Åã≤# h‰õΩ Ü«Ú^ŒOú
^ÕxHõÜ«∂º! JO@∂O>Ë qx #=Ùfi`«∂<Õ ÉÏ} =~°¬O ‰õΩi
Ñ≤OKå_»∞ Jâ◊fi`å÷=∞. ~å^èÕÜ«Ú_»∞, cè=Ú_»∂, ™êyOKÕ
ã¨O„QÍ=∞OÖ’ Jã¨OMϺHõ ¿ã# <ÕÅ ‰õÄÅ∞`«∞#flk. ã¨∞Ü≥∂^èŒ
#∞_»∞, #‰õΩÅ, ã¨Ç¨Ï^Õ=ÙÅ`À áÈ~°∞`«∞<åfl_»∞. ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úfl_»∞
=zÛ "åx â◊s~°=∞O`å `«∂@∞¡H˘\Ïì_»∞. xO_»∞QÍ Ñ¨Óã≤#
"≥∂^Œ∞QÆ∞ K≥@∞ìÖÏ LOk ‰õΩ~°∞Ѩu ^ÕǨÏO. xt`« ÉÏ} Ѩ~°O
Ѩ~°`À H“~°= *˺+¨μªx ™ê~°käh, JâßfiÅ#∂, <ÕʼnõÄÖÏÛ_»∞,
áêO_»= ¿ã<åx† K«∂ã≤# ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞x `«=Ú‡_»∞ J#flQÍix
`«# ~°^äŒO ZH˜¯OK«∞‰õΩx ^Œ∂~°OQÍ fã¨∞‰õΩ"≥àϧ_»∞.
U#∞QÆ∞Å QÆ∞OѨÙÖ’H˜ ã≤OǨÏOÖÏ, ÖËà◊§ Ñ≤O_»∞Ö’H˜
âß~°∂ÌÅOÖÏ, Hõ~°∞‚_»∞ áêO_»=¿ã<å ã¨=¸Ç¨ÏOÖ’ „Ѩ"ÕtOKÕ
ã¨iH˜ tYO_ç, ã¨Ç¨Ï^Õ=, ™ê`«ºH˜, #‰õΩÅ∞Å "≥O@ LѨáêO_»
14 Éèí[# =∞# ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O
=ÙÅ∞"åx <≥^Œ∞~˘¯<åfl~°∞. ™êQÆ~°OÖ’ =∞O^Œ~° Ѩ~°fi`«OÖÏ u~°∞
QÆ∞`«∂ ã¨=∞~° H“â◊ÅO K«∂ѨÙ`«∞<åfl_»∞ ~å^èÕÜ«Ú_»∞.
ã¨=º™êz ã¨Oâ◊ѨÎHõ QÆ}Ïxfl TK«HÀ`« HÀã¨∞Î<åfl_»∞.
^Œ∂~°O #∞Oz „^À} ã¨∞`«∞_»∞ ã¨=º™êzx ^ŒfiO^Œfi Ü«Ú^•úxH˜
PǨfixOz H˜s\˜`À =Ú~åix ‰õÄ_® Ç≤ÏOã≤OKå_»∞ Jâ◊fi
`å÷=∞. Hõ@Hõ@ Ѩ_»∞`«∂ Hõ$+¨μ‚_»∞: ÉÏ"å! QÍO_ô=O ã≤÷~°OQÍ
L#fl^•! QÆ∞~°∞Ѩل`«∞_»<Õ „¿Ñ=∞ =∞#ã¨∞Ö’ÖË^Œ∞ Hõ^•! Jx Ѩi
ǨÏã≤OK«_»O`À QÍO_ôq q[$OaèOKå_»∞. J_»∞¤=zÛ# ã¨Oâ◊ѨÎ
‰õΩÅ#∞ ǨÏ`«=∂~°∞ã¨∂Î<Õ Jâ◊fi`å÷=∞#∞ x~ÀkèOKå_»∞. „^Œ∞Ѩ^Œ
#O^Œ#∞_»∞ `À_»∞QÍ =zÛ „^À} Ѩل`«∞xH˜ Z^Œ∞iKåÛ_»∞.
LÉèÜí Ú« Å∂ ‰õΩÑ≤`« ã≤OǨÅ=Öˇ Ç≤ÏO™êHÍO_» #_»∞ѨÙ`«∞<åfl~°∞.
áêO_»=¿ã<åѨu `«# qÅ∞¡ q~°QÆQ˘\Ïì_»#fl HÀѨO`À =∞~˘Hõ
qÅ∞¡ JO^Œ∞H˘x Jâ◊fi`å÷=∞ "åxx ~°^äŒÇ‘Ï#∞x KÕâß_»∞.
„^Œ∞Ѩ^Œ ã¨∂u HõuÎ KÕ|∂x q„Hõq∞OK«QÍ, ‰õΩOÉèíã¨OÉèí=
Ѩل`«∞_»∞ =∞~˘Hõ HõuÎ`À kQÍ_»∞. JkK«∂ã≤ J~°∞˚#∞_»∞ `«=∞
¿ã<åѨux ~°^äŒO g∞kH˜ ZH˜¯Oz Jâ◊fi`å÷=∞#∞ ZkiOKå_»∞.
Hõ~∞° _‚ ∞» áêOKåÅ¿ã##∞ <åâ◊#O KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. cè=Ú_»∞
q[$OÉèí}ÏxH˜ H“~°=¿ã# K≥ÖÏ¡K≥^Œ~°=Ù`«∞#flk. Z^Œ∞~°∞ =zÛ#
Ü«Úkè+~ì≤ ∞° x`À Hõ~∞° _‚ ∞» `«∞=ÚÅ ã¨=∞~°O #_»∞ѨÙ`«∂O>Ë â◊Å∞º_»∞
~å^èÕÜ«∂! =∞#‰õΩ HÍ=Åã≤#k Hõ=fi_ç, g~°O^Œi`À áÈ~å@O
^ÕxH˜- JkQÀ! JHõ¯_» ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞ cè=Úx KÕ`«∞ÅÖ’
z‰õΩ¯Å∞ Ѩ_»∞`«∞<åfl_»∞, J#QÍ ~°^äŒO J@∞ #_çÑ≤OK«∞ J<åfl_»∞
JOQÆѨu. ^•iÖ’ J_»∞¤Ñ¨_ç# áêO_»"å„QÆA_»∞ Ѩ~åÉèí∂`«∞_≥·
ѨÖÏÜ«∞#O ™êyOz ta~°OÖ’ zO`å„HÍO`«∞_»Ü«∂_»∞. f„=
"ÕQÆO`À ~å^èÕÜ«Ú_»∞ Ѩ=##O^Œ#∞x k‰õΩ¯QÍ ™êQÆ∞`«∂O>Ë
^•iÖ’ J~°∞˚#∞_»∞ Jâ◊fi`å÷=∞ ^è•\˜H˜ PQÆÖËHõ P"Õâ◊O`À
ÉÏ}ÏÅ∞ xt`«QÆux #_çÑ≤ QÆ∞~°∞Ѩل`«∞x "ÕkèOKå_»∞.
K«∂ã≤# ‰õ~∞° _‚ ∞» L„kHõÎ z`«OÎ `À ÉèÏ~°"æ åGO „ѨÜ∂≥ yO
Kå_»∞. áêO_»= ¿ã# pH͉õΩ Ñ¨_»∞`«∂O>Ë áê~°∞÷_»∞ ~°^äŒO J>Ë
#_»Ñ¨=∞<åfl_»∞. HÍx "åã¨∞^Õ=Ù_»∞: ÉÏ"å! g∞ J„QÆA_»∞
~å^èÜ
Õ Ú« xKÕ Ñ¨~åÉè∂í `«∞_≥· ta~åxH˜ "≥àϧ_»∞. P =∞ǨÏhÜ«Ú_»∞
J==∂#O ÉèíiOK«ÖË_»∞. Hõ#Hõ q+¨Ü«∞O `≥Å∞ã¨∞‰õΩ=^•ÌO.
Jx ~°^äŒO ta~åÅ "≥·Ñ¨Ù #_çÑ≤OKå_»∞. (WOHÍ LOk)
ã¨ÑyΨ i
Hõe, HÍo, HÍÅ∞_»∞ Ѩ^•Å‰õΩ =Ùº`«ÊuÎx Ñ‘~îåÅ∞ ‰õÄ_® JK«Å ѨiѨÓ~°‚ ã≤^•úO`åxfl
K≥|∞`«∂, ^Õ=`å HõÖϺ}À`«û"åÅÖ’
K≥¿ÑÊ '„Ѩ=~°— JO>Ë J~°÷O `≥Å∞ѨQÆÅ~°∞.
ã¨O^ÕÇ¨ Å∞? „ѨKå~°O KÕâß~Ú. N ã‘`å~å=∂O[<ÕÜ«∞
ã¨O"å^Œ=∞<Õ "Õ^•O`« „QÆO^äŒO, JK«Å
ã¨=∂^è•<åÅ∞!!
– a. JxÖò ‰õΩ=∂~ü, Hõ~°∂flÅ∞. –'™êÇ≤Ïf "åK«ã¨Êu— "≥Ú=fi =$ëê„kѨu ã≤^•úO`« "åºÑ≤ÎÔHO`À ^ÀǨÏ^ŒO KÕã≤Ok.
1) HõÖº<ÕÎ ÉÏ}Ï J„`ÕuHõeó – WO^Œ∞ QÆ~°ƒùQÆ∞_çÖ’ H˜\˜H©Å∞, q^Œ∞ºnÌáêÅ∞ QÍx
ÉÏ}=ÚÅ∞ "ÕÜ«∞|_»∞#∞ QÆ#∞Hõ nxH˜ Hõe Jx ¿Ñ~°∞. Hõe ZO^Œ∞‰õΩO_»=Ù? – J#O`« „ѨÉèÏHõ~°^Œ`«∞Î, qâßYѨ@flO
JO>Ë Ü«Ú^Œú=∞x J~°÷O. 2) HõÅ<ÕÎ -ã≤‡xflu Hõeó – J#QÍ QÆ~°ƒùQÆ∞_ç Ѩ~°=∞Ѩq„`«"≥∞ÿOk. H˜\ ˜H©Å∞O>Ë, Z=~°∞|_ç`Õ
HõeÜ«ÚQÆ=∞x J~°÷O. 3) HÍà◊=~°‚`åfi`å¯m – #Å¡x =~°‚=Ú "å~°∞ JO^Œ∞Ö’xH˜ `˘OyK«∂™êÎ~∞° . ~°[ã¨fiÖÏ^Œ∞Å∞ ‰õÄ_» K«∂KÕ
HõÅk Hõ#∞Hõ HÍoÜ«∞x ¿Ñ~°∞. 4) HõÅÜ«∞u ^èŒ~å‡ ^èŒ~å‡}Ï J=HÍâ◊O LOk. ^Œ∞=Ú‡ ^èŒ∂o =zÛ ™êfiq∞<å„Hõq∞™êÎ~Ú.
=∂Ü«Ú ëÈ"å ã¨OMϺ#O Hõ~Àfu HÍÅó–J#QÍ ^èŒ~å‡^èŒ~å‡ JO^Œ∞Ö’ #∞O_ç =zÛ# QÍeH˜ náê~å^èŒ#Å∞ H˘O_≥‰õΩ¯`å~Ú.
Å#∞ PÜ«Ú~åÌÜ«∂xfl ÖˇH˜¯OKÕ"å_»∞ HÍÅ∞_»∞. HÍÅã¨fi~°∂ѨÙ_»∞. Ѩq„`«`<« å^è•~°OQÍ ^Õ"åÅÜ«∞ PQÆ=∞âߢãOΨ H˜\ H˜ Å© ∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
=∞#O ‰õΩO_» H˘<åÅO>Ë ^•xx H˘\˜ìK«∂™êÎO. ^ÕxÔH·<å "å\˜x x¿+kèOzOk. q^Œ∞ºnÌѨHÍOuÖ’ q„QÆǨÏO Ü≥ÚHõ¯
=∞OzK≥_»∞Å∞ qKåi™êÎO. q"åǨÏO #∂ˆ~O_»¡Ñ¨O@. JO^Œ∞ˆH x["≥∞ÿ# ~°∂ѨO QÀK«iOK«^Œ∞. ã¨fiÜ«∞O „ѨHÍâ◊=∂#∞_≥·# Ѩ~°
Ü«Ú=fÜ«Ú=‰õΩʼnõΩ q"åǨÏO x~°‚~ÚOKÕ@ѨC_»∞ "åi QÆ∞} =∂`«‡#∞ q^Œ∞º`«ûǨÜ«∞O`À K«∂Ñ≤™êÎ~å? q^Œ∞º`«∞#Î ‰õΩ Hõ$uÎ=∞
QÆ}ÏÅ`À áê@∞ "åi =Oâ◊O ZÖÏO\˜^À K«∂_®e. „Ѩ=~° HÍOux HõeÊOz#"å_»∞ Ѩ~°=∂`«‡. PÜ«∞##∞ q^Œ∞º`å¯OuÖ’
JO>Ë D ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ =Ú`åÎ`« Ѷ¨ÖÏ#, `å`« Ѷ¨ÖÏ#, `«O„_ç ^Œi≈OK«@O ^À+¨OQÍ K≥ѨÊ|_çOk.
Ѷ¨ÖÏ#, JÖψQ ÃÑO_ç¡ ‰õΩ=∂Ô~Î =Ú`åÎ`« Ѷ¨ÖÏ# "å~°x, "åi
"åi =Oâ∫#fl`åºxfl x~°‚~ÚOz K≥¿ÑÊ^Õ „Ѩ=~°. =Oâ◊áê~°O
㨠QÆ~°=∂O^è•„`åk +¨@Û„Hõ=~°∞ÎÅ∞ JO\Ï~°∞. =∂O^è•`«
Ѩ~°º=Ú Ü≥ÚHõ¯ B#fl`åºxfl `≥ÖËÊk.
Z=~°∞? gi rq`«qâıëêÅ∞ `≥Å∞ѨO_ç?
– ZO. ~°OQÍ~å=٠Ѩ\ÏflÜ«∞H±, "Õ}O¿Ñ@.
Ñ‘ ~î°=ÚÅ∞ Zxfl ~°Hõ=ÚÅ∞? JO^Œ∞Ö’ JK«ÅÑ‘~î°O Ü≥ÚHõ¯ 'ã¨QÆ~°=∂O^è•„`åk +¨@Û„Hõ=~°∞ÎÅ – JOHõã‘=∞ÅxeÛ#\˜ì
„áêâ◊ã¨Îº`« Uq∞\˜? – QÆO^äŒ QÀqO^Œ Ô~_»¤Ü«∞º, P~ü.H˘`«ÎѨe¡. ™êkèfi— Jx *Ï+¨μ"å Ѩ^ŒºO ~åâß~°∞. Jk KåÅ ã¨∞„Ѩã≤^Œú
'„áêâ◊ã¨Îº`«— J#‰õÄ_»^Œ∞. ÉèÏ"å~°÷Hõ `«kú`«OÖ’ '„áêâ◊ã¨Îº=Ú— "≥∞ÿOk. HÍh D q+¨Ü«∞OÖ’ =∞ǨHõq „Ѩ=∂^Œ=â◊√
ÖËHõ '„Ѩâ◊ã¨Î`«— Jx „"åÜ«∂e. Ñ‘~îåÅ∞, "≥·+¨‚=Ñ‘~îåÅ∞, J^≥fiÂ`« ÅÜ«∂º~°∞. ''„Ѩ=∂^Ànè =∞`å=∞Ñ≤—— |∞kúâßÅ∞~°∞ ‰õÄ_» H˘xfl
Ñ‘~îåÅ∞, ^≥fiÂ`« Ñ‘~îåÅ∞, â◊H˜Î Ñ‘~îåÅ∞, g~°â‹·= Ñ‘~îåÅ∞ – WÖÏ ™ê~°∞¡ „Ѩ=∂^ŒÑ_¨ =» K«∞Û. WO^Œ∞Ö’ =∂O^è•`« +¨@Û„Hõ=~°∞ÅÎ Ö’x
=∞`åÅÖ’ KåÖÏ =∞`åʼnõΩ Ñ‘~îåÅ∞<åfl~Ú. PÜ«∂ Ñ‘~îåÅ∞, "å_»∞HÍ^Œ∞. 1)ǨÏiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞ 2)#Å∞_»∞ 3)ѨÙ~°∞‰õΩ`«∞û_»∞ 4)
"åi "åi =∞`«^èŒ~°‡ ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å#∞ „ѨKå~°O KÕã¨∂ΠѨÙ~°∂~°=Ù_»∞ 5)ã¨QÆ~°∞_»∞ 6)HÍ~°Îg~°∞º_»∞. g~°∞ +¨@Û„Hõ=~°∞ÎÅ∞.
LO\Ï~Ú. ѨÓ~°fiO "åºã¨Ñ‘~îåÅ∞O_Õq. P Ñ‘~îåxH˜ Z=~°∞ g~°∞HÍHõ ëÈ_»â◊ =∞Ǩ~åAÅ∞<åfl~°∞. 1)QÆÜ«Ú_»∞ 2)JO|s
JkèѨuQÍ =zÛ<å "åix '"åºã¨∞_»∞— J<Õ =º=ǨÏiOKÕ"å~°∞. +¨μ_»∞ 3)â◊taO^Œ∞=Ù 4)JOQÆ∞_»∞ 5)Ѩ$^äŒ∞=Ù 6)=∞~°∞`«∞Î
Pkâ◊OHõ~∞° Å∞ ™ê÷ÑO≤ z# Ñ‘~åî ÅÖ’ JkèÑ`¨ ∞« Å∞QÍ =zÛ# "åi 7)ã¨Ç¨ÏŸ„`«∞_»∞ 8)Ѩ~°â◊√~å=Ú_»∞ 9) N~å=Ú_»∞ 10)Éèí~°`«∞_»∞
#O^Œih â◊OHõ~°∞Å<Õ Ñ≤eKÕ"å~°∞. JÖψQ ~å=∂#∞[Ñ‘~îåÅÖ’ 11)kbѨÙ_»∞ 12)Éèí$QÆ∞_»∞ 13)~°Ou^Õ=Ù_»∞ 14)Ü«∞Ü«∂u
P ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O HõxÊOK«^Œ∞. aÅfi=∞OQÆà◊ Ñ‘~î°OÖ’ ‰õÄ_® 15)=∂O^è•`« 16)Éèíw~°^èŒ∞_»∞. Hõ#∞Hõ =∂O^è•`« ëÈ_»â◊ =∞Ǩ
JkèѨu Z=Ô~·<å PÜ«∞##∞ 'aÅfi=∞OQÆà◊√_»∞— J<Õ Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. ~åAÅÖ’x"å_»∞.
'WHõ JK«Å ѨiѨÓ~°‚O— J^≥fiÂ`«ã≤÷u =Úki# `«~åfi`« Ü«Ú=<åâ◊√fi#‰õΩ ‰õΩ=∂~°∞Å∞ ÖË~°∞. P`«_»∞ Ѩل`«HÍ"Õ∞+≤ìx
'JK«ÅO— U~°Ê_»∞`«∞Ok. WO^Œ∞ J=∞#㨯 ã≤÷u HõÅQÍe. D x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl_»∞. Ü«Ú=<åâ◊√fix ÉèÏ~°ºÅÔH· Éèí$QÆ∞=∞ǨÏi¬ [ÅO
U„Ñ≤Öò, 2010 g∞ „QÍ=∂ÅÖ’ 'Éèí[#=∞O_»à◊§—#∞ U~åÊ@∞ KÕã¨∞HÀO_ç 15
=∞O„uOz XHõ KÀ@ LOKå_»∞. Jk =∞O„`«[Å=∞x `≥bHõ
Ü«Ú=<åâ◊√fi_®[ÅO áê#O KÕâß_»∞. Ѷ¨e`«OQÍ PÜ«∞#
QÆ~°ƒùO ^èŒiOKå_»∞. P`«x QÆ~°ƒùO pÅ∞Û‰õΩx tâ◊√=Ù Éˇ·@‰õΩ
=KåÛ_»∞. WO„^Œ∞_»∞ =zÛ `«# ÉÁ@#"Õex P tâ◊√=Ù‰õΩ
‰õΩ_çáê_»∞. P tâ◊√"Õ =∂O^è•`«. D`«_∞» â◊taO^Œ∞ =∞Ǩ~åA
‰õΩ=∂Ô~Î aO^Œ∞=∞ux q"åǨÏO KÕã≤H˘<åfl_»∞. P`«xH˜ JO|
s+¨μ_»∞, ѨÙ~°∞‰õΩ`«∞û_»∞, =Úz‰õΩO^Œ∞_»∞ J<Õ ‰õΩ=∂~°∞Å∞
ѨÙ\Ïì~°∞. =∂O^è•`« Ö’HõOÖ’x ~åAÅ#O^Œih [~ÚOKå_»∞.
~å=}∞_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ=zÛ `«#`À Ü«Ú^ŒOú KÕÜÚ« =∞x HÀ~å_»∞.
=∂O^è•`« P`«xx F_çOz K≥~°Ö’ |OkèOKå_»∞. „|Ǩχ=zÛ
"åiH˜ ã¨OkèKÕã≤ ~å=}∞x q_çÑ≤OKå_»∞. WO„^Œ∞xÃÑ· ^ŒO_≥uÎ
<å_»∞. WO„^Œ∞_»∞ =ÚO^Œ∞ h=Ù Å=}Ïã¨∞~°∞x [~ÚOѨÙ=∞x
HÀi<å_»∞. =∂O^è•`« Å=}∞x KÕuÖ’ Ѩ~ål`«∞_≥·<å_»∞.
WHõ =∂O^è•`« K«i„`«O K≥áêÎ#∞. ã¨QÆ~°∞_»∞ ã¨∂~°º=Oâ◊ѨÙ
~åA. DÜ«∞# `«O„_ç Jã≤`«∞_»∞. P`«xx ÃÇ·ÏǨÏÜ«ÚÅ∞
[~ÚOz ~å[ºO #∞Oz "≥à§◊ Q˘\Ïì~∞° . Jã≤`∞« x ÉèÏ~°º QÆ~ƒ° =ù u.
P"≥∞‰õΩ ã¨=`«∞Å∞ q+¨O ÃÑ\Ïì~°∞. P q+¨O =Å¡ Hõ_»∞ѨÙÖ’x
a_»¤ =∞~°}˜OK«‰õΩO_» K«º=#∞_»∞ ~°H˜ΔOKå_»∞. â◊s~°OÖ’ QÆ~°à◊O
LO_ç ‰õÄ_» rqOKå_»∞ Hõ#∞Hõ J`«xH˜ ã¨QÆ~°∞_»<Õ ¿Ñ~°∞
=zÛOk.
=ã≤+¨μªx =Å# q+¨Ü«∞O `≥eã≤H˘x ã¨QÆ~°∞_»∞ ÃÇ·ÏǨÏÜ«Ú
Å#∞ ã¨OǨÏiOz JÜ≥∂^茺‰õΩ =KåÛ_»∞. „Ѩ[ÖÏ`«xH˜ „|Ǩχ
~°^OŒä Ѩ\ì˜ ã≤OǨã¨# Ѩ\Ïìa+è ‰≤ Ωõ xÎ KÕâß~°∞. D`«_∞» q^Œ~ƒ° ~ù åA
‰õΩ=∂Ô~Î ˆHtxx, =∞iÜ≥ÚHõ Hõ#º ã¨∞=∞ux, q"åǨÏO KÕã≤H˘x
<å_»∞. ã¨Q~Æ ∞° _»∞ ã¨O`å#=Ú#ÔH· B~°fi=∞ǨÏi¬x P„â◊~ÚOKå_»∞.
PÜ«∞# P#u „ѨHÍ~°O ã¨QÆ~°∞ _ôâ◊fi~°∞x QÆ∞iOz `«Ñ¨ã¨∞û
KÕâß_»∞. Dâ◊fi~°∞ _˘Hõ ÉèÏ~°ºÜ«∞O^˘Hõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞, =∞iÜ≥ÚHõ
ÉèÏ~°ºÜ«∞O^Œ∞ J~°∞=k"ÕÅ=∞Ok [x‡™êÎ~°x =~°q∞KåÛ_»∞.
ã¨∞=∞u QÆ~°ƒùã¨÷Ñ≤O_®xfl B~°∞fi_»~°∞=k"ÕÅ ÉèÏQÍÅ∞ KÕã≤
‰õΩOÉèOí Ö’ ÃÑ\˜Oì Kå_»∞. "åx #∞O_ç J~°∞=k "ÕÅ=∞Ok [x‡O
Kå~°∞. =∞iÜ≥ÚHõ ÉèÏ~°º H˘ˆH Ѩل`«∞_»∞ ѨÙ\Ïì_»∞.
ã¨Q~Æ ∞° _»âfi◊ "Õ∞^èÜ
Œ ∂« QÆO x~°fiÇ≤Ïã¨∞<Î åfl_»∞. WO„^Œ∞_®`«x g∞k
„HÀ^èŒO`À Ü«∂QÍâßfixfl ^˘OyeOz, áê`åà◊OÖ’ HõÑ≤Å=∞ǨÏi¬
16 QÆ∞iÎOѨ٠á⁄Ok# Éèí[#=∞O_»à◊§‰õΩ ^Õ=™ê÷#O HͺÃã@∞¡, ѨÙã¨ÎHÍÅ#∞ ѨOz ã¨Ç¨Ü«∞O JOkã¨∞ÎOk
P„â◊=∞OÖ’ Hõ\ ˜ì"Õã≤áÈÜ«∂_»∞. Jâ◊fi=Ú#∞ "≥^ŒH˜ `≥=∞‡x `«#
60,000 =∞Ok ‰õΩ=∂~°∞Å#∞ P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞. "å~°∞ Éèí∂q∞
g∞^Œ P QÆ∞éÏ]xfl HÍ#Hõ, Éèí∂q∞x „`«=ÙfiH˘O@∂ "≥àϧ~°∞.
HõÑ≤ÖÏ„â◊=∞OÖ’ QÆ∞éÏ]xfl K«∂z, HõÑ≤Å∞_Õ ^˘OQÆ Jx PÜ«∞
##∞ |OkèOK«É’Ü«∂~°∞. PÜ«∞# P„QÆÇÏ≤ Oz K«∂KÕãi¨ H˜ "åà◊√§
ÉèíQÆ∞æ# HÍeáÈÜ«∂~°∞. Jã¨=∞O[ã¨∞_»∞ áÈ~Ú QÆ∞éÏ]xfl
`≥KåÛ_»∞. ã¨QÆ~°∞_»∞ Jâ◊fi"Õ∞^äŒO ѨÓiÎ KÕâß_»∞. `«~°∞"å`« KåÅ
HÍÅO `«~°∞"å`« P`«x =Oâ◊OÖ’ ѨÙ\˜ì# Éèíw~°^äŒ∞_»∞ QÆOQÆ#∞
fã≤H˘x =zÛ P zu=∞O@ÅÃÑ· „Ѩ=Ç≤ÏOѨKÕâß_»∞. JѨÙ_»∞
"åiH˜ T~°÷fiÖ’Hõ „áêÑ≤Î HõeyOk. ã¨QÆ~°Ñ¨Ù„`«∞Å∞ „`«qfi#
HÍ~°}O KÕ`« ã¨=Ú„^•xH˜ ™êQÆ~°=∞<Õ ¿Ñ~°∞ =zÛOk. ™ê~°÷
Hõ`«fiO K≥OkOk.
ÉèÏQÆ=`«OÖ’ „^èŒ∞=Ù_»∞ q+¨μ‚^Œ~°≈#O `«~°∞"å`« ~å*Ϻxfl
J~°""·≥ ÅÕ ÜÕ∞O_»∞¡ áêeOKå_»#fl ѨÙ~å}"å~°Î <Õ\˜ q^•ºq^è•
#OÖ’ q^•º~°∞÷ʼnõΩ ZÖÏ x~°∂Ñ≤OK«=K«∞Û<À ‰õΩ¡Ñ¨ÎOQÍ
qâ◊nHõiOK«O_ç?
– P~ü.ã¨`«º<å~åÜ«∞}, Ǩϟã¨∂~°∞, `«q∞à◊<å_»∞.
ÉèÏQÆ=`«OÖ’ „^è∞Œ =Ù_»∞ J~°""·≥ ÅÕ ÜÕ∞O_»∞¡ áêeOz#@∞¡ ÖË^∞Œ .
W~°∞=kÜ«∂~°∞"ÕÅ ÜÕ∞O_»∞¡ áêeOz#@∞¡ áÈ`«# ÉèÏQÆ=`«O
K≥|∞`«∞#flk. WHõ g∞ ã¨O^ÕǨÏO JO`« HÍÅ"≥∞ÖÏ rqOK«
QÆÅ~°∞? Jx Hõ^•! D Hõ^äŒÖ’ =∞#O q^•ºi÷H˜ K≥ѨÊ=Åã≤#
q+¨Ü«∞=∞kHÍ^Œ∞. Ѩã≤Ñ≤Å¡"å_≥·##∞ Ѩ@∞ì^ŒÅ LO_ç, ^•xH˜
`«y#@∞¡ „â◊q∞¿ãÎ L#fl`À#fl`« ™ê÷#O á⁄O^Œ\ÏxH˜ J=HÍâ◊
=ÚO@∞Ok. =ÚO^Œ∞ Ѩ@∞ì^ŒÅ. `«~°∞"å`« ^•xH˜ `«QÆæ Hõ$+≤ –
„â◊=∞ LO>Ë ™êkèOK«ÖËxkÖË^Œ∞, J<Õ q+¨Ü«∞O „^èŒ∞=Ùx K«i„`«
#∞O_ç q^•ºi÷H˜ `≥eÜ«∞KÕÜ«∂e. WHõ ÉèíQÆ=O`«∞_Õ „Ѩ`«ºHõΔ"≥∞ÿ
=~°q∞KåÛ_»∞ QÆ#∞Hõ, =~°„ѨÉèÏ=O =Å¡ Jxfl "ÕÅÜÕ∞O_»∞¡
~å[ºO áêeOK«QÆeQÍ_»x K≥áêÊe. `«~°∞"å`« „^èŒ∞=Ѩ^Œ=∞ÅOHõ
iOKå_»∞ Hõ^•! ^•x<≥ÖÏ #=∂‡e? J<Õ ã¨O^ÕǨÏO Hõey`Õ
^≥·"å#∞„QÆǨÏO`À á⁄O^ŒÖËxk Un ÖË^Œ∞. =∞Oz|∞kú`À, ã¨`«Î fi
QÆ∞}O`À, =∞OzjÅO`À ÉèíQÆ=O`«∞x P~åkè¿ãÎ PÜ«∞# J#∞
„QÆǨxH˜ áê„`«∞Å=∞ø`å=∞x q=iOKåe. P ã¨^Œ∞æ}ÏÅ∞ q^•º
~°∞÷Å∞ JÅ=~°K«∞‰õΩ<Õ@@∞¡ É’kèOKåe.
ã¨ÑyΨ i
 "Õ ^•Å∞, "Õ^•OQÍÅ∞, 㨇 $`«∞Å∞, ѨÙ~å}ÏÅ∞, Wu
Ǩ™êÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q Ç≤ÏO^Œ∂ ã¨O㨯 $uH˜ =¸Å
HõO^•Å∞. q+¨μ‚ÉèíQÆ"å#∞x =∂Ǩ`«‡ ºO g\˜Ö’ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ
q=iOK«|_çOk. "Õ^•Ö’¡ q+¨μ‚ÉèíQÆ"å#∞x QÆ∞iOz qâı+¨OQÍ
"åºMϺ<åÅ∞<åfl~Ú.
"Õ^•ÅÖ’ =∞#"åà◊√§ q+¨μ‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ =∞OQÆà◊
Hõ~°∞_»∞QÍ H©iÎOKå~°∞.
q+¨μ‚=Ù J#QÍ ã¨~°fi"åºÑ¨‰õΩ_»x J~°÷O. â◊√Hõ¡
Ü«∞Aˆ~fi^ŒO 5–19 â’¡HÍÅÖ’ D q^èŒOQÍ LOk.
k"À"å q+¨μ‚ L`«"å Ѩ$kä"åº
=∞Ǩϟ"å q+¨μ‚ L~À~°O`«iHΔÍ`ü
q+¨μ‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ Éèí∂q∞, qã¨Î $`« JO`«iHõΔO,
^Œ∞ºÖ’HÍÅHõO>Ë Q˘Ñ¨Ê"å_»∞. D HÍ~°}O =Å¡ q+¨μ‚=Ù
JO`«iHõΔO PkQÍ QÆÅ Ö’HÍÅÖ’ ‰õÄ_® "åºÑ≤`«"≥∞ÿ L<åfl_»∞.
J^äŒ~°fi"Õ^ŒO 7–26–27 ã¨∂HÍÎÖ’¡ D q^èŒOQÍ
`≥Å∞Ѩ|_çOk. ''`«`ü „ã¨ëêì `«^Õ"å#∞„Ѩqâ◊`ü—— q+¨μ‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞
ã¨fiÜ«∞OQÍ [QÆ`«∞Î#∞ x~å‡}O QÍqOz JO^Œ∞Ö’ "åºÑ≤Oz
L<åfl_»∞.
''Nâ◊Û`Õ ÅH©Δ ‡â◊Û Ñ¨`Òflº—— J<Õ =∞O„`«O q+¨μÉ‚ Qíè "Æ å#∞x
`≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k.
"Õ^•ÅÖ’ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# âßYʼnõΩ qaè#fl"≥∞ÿ# LѨ
x+¨`«∞ÎÅ∞ L<åfl~Ú. g\˜Ö’ ã‘`ÀѨx+¨`ü XHõ\ ˜. D
LѨx+¨`«∞ÎÖ’ N^Õq, Éèí∂^Õq, hÖÏ^Õq. q+¨μ‚=٠Ѩ`«∞flÅ∞QÍ
=i‚`«"≥∞ÿ LOk.
q+¨μ‚Ö’HõO –
Wk Pk`«º=∞O_»ÅOÖ’ LOk. â◊√Hõ¡ Ü«∞Aˆ~fi^ŒO
6= J^蕺ܫ∞O 3= =∞O„`«O D q^èŒOQÍ q=iOzOk.
Ü«∂ `Õ ^è•=∂#∞ºâ◊‡ã≤ QÆ=∞ ^è≥·º
Ü«∞„`« QÍ"À Éèí∂iâ◊$OQÍ JÜ«∂ ã¨ó
J„`åÇ¨Ï `«^Œ∞~°∞ QÍÜ«∞㨺 qëÈ‚ó
Ѩ~°=∞O Ѩ^Œ=∞= ÉèÏu Éèí∂i.
q+¨μ‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ =ã≤OKÕ Ö’HÍÅ∞ ã¨^• „ѨHÍtã¨∂Î
LO\Ï~Ú. ã¨~°fi„`«, q+¨μ‚ÉèíQÆ"å#∞x QÍ#O KÕ¿ã Éèí‰õΩÎʼnõΩ Jq
U„Ñ≤Öò, 2010 U Ѩiã≤÷uÖ’#∞ PÅÜ«∞O "≥Å∞ѨŠ¢ÃÑ·"Õ@∞ =º‰õΩÎÅ∞ J"Õ∞‡ #H˜b „Ѩ™ê^•Å∞ H˘#HõO_ç
q+¨μ‚ ÉèíQÆ"å#∞_»∞
– ZO. QÆOyÔ~_ç¤
Ѩ~°=∞Ѩ^•Å∞. J^Õ Pk`«º=∞O_»Å ~°∂ѨOQÍ „ѨHÍtOѨ|_»∞
`ÀOk.
Pk`« º =∞O_» Ö ÏO`« ~ ° æ ` « q+¨ μ ‚ Ö ’Hõ " åã≤ q+¨ μ ‚ " Õ .
q+¨μ‚ÉèíQÆ"å#∞x xëê¯=∞, ã¨OÜ«∞=∞, `åºQÍÅ`À Láê㨉õΩÅ∞
"åix KÕ~°∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ *Ï„QÆ`«ÎQÍ Láêã¨# KÕ™êÎ~°∞.
Ѩ~=° ∞Ѩ^OŒ , "Àº=∞O, „|Ǩχ֒HõO, <åHõO, JÜ≥∂^躌 ,
"≥·‰õΩO~î°O – "≥Ú^ŒÖˇ·#q q+¨μ‚ÉèíQÆ"å#∞x x"å㨠™ê÷<åÅ∞.
"≥·‰õΩO~î°#QÆ~° qã¨Î $`« =~°‚#=Ú ''„uáêkfiÉèí∂u <å~å
Ü«∞}ÀѨx+¨`«∞Η—Ö’ =i‚`«"≥∞ÿ LOk. D Ö’HÍxfl ã¨g∞Ñ≤OKå
ÅO>Ë =∞^茺֒ q~°*Ï#kx ^•\˜ ÉèíHõÎ=ˆ~}∞ºÅ∞ "≥·‰õΩO~îåxfl
KÕ~°∞‰õΩO\Ï~°∞. ã¨QÆ∞}Àáê㨉õΩÅ∞ D =∂~åæ<Õfl J#∞ã¨iOz`«i
™êÎ~°∞. ^Õ=`«Å‰õΩ ~åHõΔã¨∞Å`À [iy# Ü«Ú^Œú=∞O^Œ∞ ^Õ=`«Å∞
q[Ü«∂xfl á⁄O^•~°∞. Ѩ~„° |Ǩχ"≥∞#ÿ Ѩ~=° ∂`«‡ "åiH˜ ™êHΔÍ`«¯
iOKå_»∞. DÜ«∞# ÉèíQÆ=`«ûfi~°∂ѨÙ_»∞.
F~°∞Ê LO>Ë Hõ=K«O`À ѨxÖË^Œ∞.
HÀѨ =ÚO>Ë â◊„`«∞=Ù ÅHõ¯~°ÖË^Œ∞.
^•Ü«∂k=ÙO>Ë =∞i xÃÑÊO^Œ∞‰õΩ?
q∞„`«∞_»∞O>Ë B+¨^è•Å`À J=ã¨~°"Õ∞ =Ú#flk?
^Œ∞~°˚#∞Å∞O>Ë WHõ ã¨~åÊÅHõ¯~°ÖË^Œ∞.
JÖψQ x~°∞Ì+¨ì"≥∞ÿ# q^Œº ™êfinè#"≥∞ÿ`Õ
^èŒ#"≥∞O^Œ∞‰õΩ?
ã≤QÆ∞æO>Ë ÃÑ·QÍ #QÆÖˇO^Œ∞‰õΩ?
=∞Oz Hõq`«fi =ÚO>Ë ~å[º "≥∞O^Œ∞‰õΩ!
(F~°∞Ê "≥Ú^ŒÖˇ·#q Hõ=Kå^Œ∞Å`À
ã¨=∂#"≥∞ÿ#=x `å`«Ê~°ºO)
17
 Ü«∞*’˝"≥·q+¨μ‚ó –
H˘O_»Å~åÜ«∂! x~°∞HõÎ=∞O^Œ∞ ‰õÄ_® D q+¨Ü«∞O „Ѩ™êÎqOK«|_çOk.
HÀ\˜ HÀ\˜ ^ŒO_®Å∞ Ü«∞[˝O q+¨μ‚ ÉèíQÆ"å#∞x HÍ~°ºO. J^èŒ~°fi"Õ^ŒO ã¨Ñ¨Î=∞ HÍO_»O
H˘O_»Å~åÜ«∂ ! 25–26 ã¨∂HõÎO q+¨μ‚ ÉèíQÆ"å#∞x ã¨∞ÎuOKå~Ú.
h JO_»`À>ˇ <å QÆ∞O_çÜ«∞ JO^Œ∞Ö’ ã¨$+≤Hì ~õ Qΰ Í q+¨μÉ‚ Qíè "Æ å#∞_»∞ `≥Å∞Ѩ|_ç<å_»∞.
Hõ^∞Œ Å∞`ÀO^ŒÜ∂
« II HÀ\˜ II Ü«∞¿ãº~°∞+¨μ „u+¨μ q„Hõ=∞}Ë
"≥∞@∞ì "≥∞@∞ì ÉÁ@∞ì ÃÑ\˜ì +¨fikèHõΔÜ«∞Ou Éèí∞=<åxqâßfió
ZH˜¯<å=∞Ü«∂! (â◊√Hõ¡ Ü«∞Aˆ~fi^ŒO –5–20)
H˘O_»*Ëi QÆ∞O_»∞H˘\˜ì q+¨μ‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ "å=∞<å=`å~°O ^èŒiOz |eK«„Hõ
"≥ÚH˜¯<å=∞Ü«∂! =iÎx =¸_»_»∞QÆ∞Å∞ ^•#=∞i÷Oz Ô~O_»_»∞QÆ∞Å`À Éèí∂q∞.
PHÍâßxfl P„Hõq∞Oz, =¸_»= J_»∞QÆ∞‰õΩ ™ê÷#"Õ∞^Œx
=Ú^Œ∞ÌÖÁÅ∞‰õΩ h ~°∂Ѩ=Ú‡#∞
„ѨtflOK«QÍ |e =¸_»=áê^ŒO `«# t~°ã¨∞û#O^Œ∞Oz Ѩq„`«O
K«∂ã≤<å=∞Ü«∂! KÕÜ«∞=∞x "Õ_»∞‰õΩO\Ï_»∞. ^Œ$_軄ѨuA˝_»∞, ã¨`«º"åk J~Ú#
=Ú_»∞ѨÙÅxfl ǨïO_çÖ’# |eK«„Hõ=iÎ t~°ã¨∞û#O^Œ∞ `«# =¸_»= áê^•xfl xeÑ≤ J`«}˜‚
"Õã≤<å=∞Ü«∂! II HÀ\˜ II ^èŒ#∞º}˜‚ KÕâß_»∞.
„Ѩ Ç ¨  ¡ ^ Œ ~° H õ Δ } Ï~° ÷ O q+¨ μ ‚ = Ù #~° ã ≤ O Ǩ  =`å~° O
"≥∞_»Ö’ H“ã¨∞ÎÉèí ^ŒO_»#∞
^èŒiOKå_»∞. =~åǨ=`å~°O ^èŒiOz q+¨μ‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ Éèí∂q∞x
Ez<å=∞Ü«∂! L^ŒúiOKå_»∞.
Q˘O`«∞<≥uÎ QÀqO^•Ü«∞x
"Õ_<
ç å=∞Ü«∂! |Å~å=∞† Hõ$+¨μ‚e^ŒÌin XˆH `«`åÎ fi=`å~°O. [Ü«∞
J#fl=∞Ü«∞º Ѩ^Œ=ÚÅxfl ^Õ=Ù_»∞, ~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ∞ D q+¨Ü«∂xfl ã¨=∞i÷OKå~°∞.
|Å~å=Ú_»∞ J#O`«∞_»∞. "≥·‰õΩO~î°OÖ’ ã¨Ç¨Ï„㨠Ѷ¨}^è•i âı+¨μx
áê_ç<å=∞Ü«∂! II HÀ\˜ II
~°∂Ѩ=∞O^Œ∞ â◊Ü«∂ºk HÍ~åºÅ∞ KÕ™êÎ_»∞.
=∂ =∞kÖ’x =∂Ü«∞`«i"≥∞ q+¨μ‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ Jxfl HÀiHõÅ#∞ <≥~°"Õ~°∞Û`å_»∞.
<å=∂ÅÜ«∂º!
J^èŒ~°fi"Õ^ŒOÖ’ 7–18–4. ã¨∂HõÎOÖ’–
=∂ ‰õΩÅ^≥·==Ú
h"Õ#Ü«∂º! `«fiëêì q+¨μ‚ó „Ѩ[Ü«∂ ã¨O~°~å}À
k‰õΩ¯"≥Ú‰õΩ¯ÖËx =∂‰õΩ Ü«∞[=∂<åÜ«∞ „^Œq}O ^Œ^è•`«∞
k‰õΩ¯h=Ü«∂! ã≤iã¨OѨ^Œefl Jaè=$kú KÕ¿ã q+¨μ‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ „Ѩ[
z‰õΩ¯Åxfl ÉÏѨ h‰õΩ Å#∞ „Ѩã¨#∞flÅQÍ ÉèÏqã¨∂Î "åiH˜ HÍ=Åã≤#O`« ^èŒ<åxfl=∞‡x
"≥ÚH˜¯<å=∞Ü«∂! II HÀ\˜ II „áêi÷OKå_»∞.
– Q˘ÖÏ¡Ñ≤xfl ã¨∞„|Ǩχ}º â◊~°‡ ÉèíQÆ"å<£ q+¨μ‚=Ù `«#Éèí‰õΩÎÅO^Œih ã¨~°fi â◊√ÉèÏÅ`À
~°H˜ΔOz, `«#ÃÑ· ÉèíH˜Î ÉèÏ==ÚO_Õ@@∞¡ KÕÜ«ÚQÍHõ!

18 u~°∞Kå#∂~°∞Ö’ Éèí‰õΩÎʼnõΩ Lz`« "≥·^ŒºO Åaèã¨∞ÎOk ã¨ÑyΨ i

J #fl=∞Ü«∞º Ѩ^•Ö’¡ PÖ’K«<å=∞$`«"≥∞ÿ# =∞Oz Hõq`«fiO,
Páê`« =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# K«Hõ¯x ã¨Ow`«O L<åfl~Ú. `Õ<≥ÖÁeˆH
`≥Å∞QÆ∞ ѨÅ∞‰õΩ|_ç, =∞# ^Œ$+≤ì <åHõi¬OKÕ =∂O_»eHÍÅ =OѨÙ
™⁄OѨÙÅ∞<åfl~Ú.
J~Ú`Õ g\˜x ã¨=∂*ÏxH˜ JOk"åfiÅ#fl L^ÕâÌ O◊ `À<å
PÜ«∞# Jxfl Ѩ^•Å∞ ~åâß_»∞? HÍ^Õ"≥∂?
H˘O`« Ö’`«∞QÍ PÖ’z¿ãΖ PÜ«∞# `å#∞ ^Œi≈Oz#
rq`«`«`åÎfixfl, ÉèíH˜Î`«`åÎ fixfl, Ѩ~°=∂`«‡`«`åÎfixfl Ö’HÍxH˜
`≥eÜ«∞K≥ѨÊ\ÏxH˜, =∂#"åox L^ŒúiOK«\ÏxH˜ P Ѩ^•Å∞
~åâß_»xÑ≤ã¨∞ÎOk. qâı+≤Oz–U K«^Œ∞=ÙÅ∞ÖËx *Ï#Ѩ^Œ∞ʼnõΩ
‰õÄ_» J~°÷O HÍ"åÅx, "åà◊§ ǨÏ$^ŒÜ«∂Å g∞^Œ ã≤÷~° =Ú„^Œ
"≥Ü«∂ºÅx, ã¨Ow`« ™êÇ≤Ï`«ºÉèíi`«OQÍ, `Õ@ `≥Å∞QÆ∞Ö’,
=∂O_»eHÍÅ#∞ ~°OQÆiOz, =∞^èŒ∞~åu =∞^èŒ∞~°OQÍ P Ѩ^•
Å#∞ ~åâß_»xÑ≤ã¨∞ÎOk. P^蕺u‡Hõ „Ѩɒ^èŒ"Õ∞ Ѩ~°=∞ ÅHõΔ ºOQÍ
P Ѩ^•Å#∞ K≥áêÊ_»xÑ≤ã¨∞ÎOk.
J#fl=∞Ü«∞º ¿Ñ~°∞ q#QÍ<Õ XHõ ~å=∂Ü«∞} â’¡HõO
QÆ∞~°∞Î =ã¨∞ÎOk. Jk–J#flQÍix J_»=ÙÅ #∞O_ç =∞m§
JÜ≥∂^茺‰õΩ fã¨∞‰õΩ "≥àϧÅx, PÜ«∞#ˆH JÜ≥∂^蕺~å[ºO
JѨÊyOKåÅx, z„`«‰õÄ@O ^•HÍ =zÛ# `«=Ú‡_»∞ Éèí~°`«∞}˜‚
`«# `˘_» g∞^Œ ‰õÄ~°∞ÛO_»ÃÑ@∞ìH˘x, J<ÕHÍ<ÕHõ ^è~Œ ‡° q+¨Ü∂« Å∞,
ѨiáêÅ<å q+¨Ü«∂Å∞, P^蕺u‡Hõ q+¨Ü«∂Å∞ KåÖÏ ã¨∞xfl
`«OQÍ K≥ѨÙ`«∂ N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ K≥Ñ≤Ê# â’¡HõO.
##Ì#∞κk`« Pk`Õº ##Ì#κã¨Îq∞`Õ ~°"Ò
P`«‡<À <å-= |∞^Œúº<ÕÎ I =∞#∞ëêº rq`«HõΔÜ«∞"£∞ II
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O HÍQÍ<Õ =∞#∞+¨μÅ∞ ã¨O`À+≤ã¨∞Î<åfl~°@.
ZO^Œ∞‰õΩ? J~å÷~°˚#‰õΩ WHõ ѨÓ#∞HÀ=K«∞Û Hõ^• Jx. JÖψQ
ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O J~Ú<å ã¨O`À+≤ã¨∞Î<åfl~°@. ZO^Œ∞‰õΩ?
HÍ"≥∂ѨÉè’QÍxH˜ Wk `«y# ã¨=∞Ü«∞O Hõ^• Jx. HÍx, P
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞ ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∂Å =∞^茺 `«iyáÈ`«∞#fl `«=∞
rq`åxfl QÆ∂iÛ– ZO`À qÅ∞"≥·# =∂#= rq`åxfl QÆ∂iÛ–
`≥Å∞ã¨∞HÀÖˉõΩO_® L<åfl~°@.
=∂#=Ù_»∞ ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞ ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∂Å =∞^茺
Hˆ =ÅO J~°H÷ Í=∂Å#∞ QÆ∂iÛ =∂„`«"∞Õ PÖ’zOK«‰Ωõ O_», `«iy
U„Ñ≤Öò, 2010 ¢ÃÑ·"Õ@∞ "åǨÏ<åÅÖ’ u~°∞=∞ʼnõΩ "≥àı§"å~°∞ =ÚO^Œ∞QÍ "åǨÏ<åÅ#∞ '`«xv— KÕ~ÚOK«∞HÀ"åe
––– _®II
_®II JѨ
_®II JѨÊÊ*’_»
JѨ *’_»∞∞∞ "Õ"Õ"ÕOOOHõHõHõ@@@ã¨ã¨ã¨∞∞|ƒÜ«
Ê*’_» |ƒÜ«∞∞º∞ºº
∞|ƒÜ«
áÈ`«∞#fl `«# rq`åxfl QÆ∂iÛ qKå~°} KÕã¨∞H˘O>Ë KåÅ∞,
J`«xÖ’ P^蕺u‡Hõ zO`«# P~°OÉèí=∞ø`«∞Ok.
J#fl=∞Ü«∞º ‰õÄ_» JO^ŒiÖψQ H˘O`«HÍÅO J~°÷
HÍ=∂Ö’¡ =Úxy L#fl"å_Õ. J~Ú<å PÜ«∞# XHõ ^Œâ◊Ö’
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞ ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∂Å =∞^茺 `«iyáÈ`«∞#fl `«#
rq`åxfl QÆ∂iÛ ZO`À Ö’`«∞QÆ PÖ’zOz#@∞¡<åfl_»∞. JO^Œ∞Hˆ
JO`«^•HÍ PÜ«∞# JO`«~°OQÆOÖ’ PO`«~°QÆOQÆÖÏ L#fl
P^蕺u‡Hõ`« XHõ¯™êiQÆ ÃÑ·H˜ á⁄OyOk. PÜ«∞# rq`«O ÃÑ^ŒÌ
=∞Å∞Ѩ٠uiyOk. P =∞Ǩ#∞ÉèÏ=Ù_»∞ rq`« ã¨`åºxfl
ã¨Ê+¨Oì QÍ ^Œi≈OKå_»∞. `å#∞ ^Œi≈Oz# rq`« ã¨`åºxfl `«O|∞~å
g∞@∞‰õΩO@∂, QÆO`«∞"Õã¨∞H˘O@∂ –
<å<å\˜ „|`«∞‰õΩ <å@Hõ=Ú – HÍ#Hõ Hõ#flk ÔH·=ź=Ú
ѨÙ@∞ì@Ü«Ú x[=Ú áÈ=Ù@Ü«Ú x[=Ú
#@ì #_çq∞ Ѩx <å@Hõ=Ú
Hõ@ìHõ_»Ñ¨\˜k ÔH·=ź=Ú.... <å<å\˜ „|`«∞‰õΩ....
Jx =∂#"åoH˜ `≥eÜ«∞K≥ѨÙ`«∂ uiQÍ_»∞.
D ã¨`åºxfl ^Œi≈OK«\ÏxH˜, P Hõ@ìHõ_»Ñ¨\ ˜ ÔH·=ÖϺxfl
á⁄O^Œ\ÏxH˜ =∂=¸Å∞ =∞#∞+¨μʼnõΩ#fl J_»∞¤QÀ_»Å∞ Ô~O_Õ
Ô~O_»∞. Jq JǨÏOHÍ~° =∞=∞HÍ~åÅ∞. J"Õ '<Õ#∞–<åk— J#fl
ÉèÏ=#Å∞† '<Õ#∞–<å "åà◊√§— J<Õ J#∞|O^è•Å∞. Jq `˘Åy
áÈ=\ÏxˆH J#fl=∞Ü«∞º 'F =∞x+‘! h"≥=fi_ç"À PÖ’zOK«∞HÀ—
Jx r=Ù_ç `«`åÎ fixfl `≥eÜ«∞K≥áêÊ_»∞.
Z=fiÔ~=fii"å_À D r=Ù_»∞
Z=fiiH˜ U =∞ø<˘ D r=Ù_»∞
ZO^ŒiH˜ H˘_»∞‰õΩQÍ_»∞ D r=Ù_»∞ – "≥#Hõ –Jx J<åfl_»∞
Wk–ÉèÏ~åºa_»¤Å g∞^Œ JuQÍ =∞=∞HÍ~°O ÃÑOK«∞
‰õΩx, "åà◊§HÀã¨O J<ÕHõ J<åºÜ«∂Å∞, J„Hõ=∂Å∞ KÕã≤ Jq
19
huH˜ áêÅÊ_ç, JuQÍ Pi˚Oz, Ñ≤ã≤<åiQÍ |uH˜, qѨ
s`«OQÍ ‰õÄ_»Éˇ>Ëì J*Ï˝#∞ÅO^ŒiH˜ Hõ#∞qѨC HõeyOKÕ Ñ¨^ŒO.
'F =∞x+‘! XH˘¯Hõ¯ [#‡Ö’ h"Õ XH˘¯Hõ¯i"å_çq J=Ù`«∞O>Ë–
D [#‡Ö’<Õ Hõ^• gà◊√§ h‰õΩ ÉèÏ~åºa_»¤Å∞. QÆ`« [#‡Ö’?
=KÕÛ[#‡Ö’? Z=iÔH=~°∞ U=∞ø`å~À Hõ^•! JÖÏO@ѨC_»∞
gà◊§H˘~°‰õΩ h=Ù JO`«QÍ P~å@Ѩ_®ÖÏ? JuQÍ Pi˚OKåÖÏ?
JѨiq∞`«OQÍ ‰õÄ_»Éˇ\ÏìÖÏ? J<ÕHõ áêáêÅ∞ =¸@QÆ@∞ì
HÀ"åÖÏ? Jx ^èŒfixOѨKÕâß_»∞. q∞ug∞i# =∞=∞HÍ~°O`À
WO`« KÕã∞¨ <Î åfl"Õ– Jã¨Å∞ h „|`«∞HÔ O`À PÖ’zOK«∞‰õΩ<åfl"å?—
J<åfl_»∞ J#fl=∞Ü«∞º. 'JO`å h =∂ÜÕ∞ Hõ^• ^≥·==∂!— Jx
Pâ◊Û~°ºÑ¨_®¤_∞» .
`å<≥O`« „|`«∞ÔHO`« – ^≥·==∂ h =∂Ü«∞Ü≥∞O`«
=∂#=ÙÅ ÅOѨ\ÏÅ∞–=∞iK≥ѨÊQÆÅ=∂
– Jx JO`«\ ˜`À PQƉõΩO_», =∞x+≤ PÖ’zOK«∞
HÀ\ÏxH˜ gÅ∞QÍ p=∞ ã¨OQÆu K≥áêÊ_»∞.
K≥Åy <ÕÅ Éψ~\˜ p=∞ ã¨~Ú`«=Ú#∞
HõÅã≤ =Ó~°ˆH áê~°∞ „QÆ=∞‡~° <≥O^À=∞~°Å∞
`«Å"≥∂z HÍѨÙ~°=Ú ^蕺#º=ÚÅ∞ QÆ∂_»Éˇ@∞ì
~ÚÅ ã¨O™ê~°=Ú ^Œ# H˜OHõÜ≥∞O`« QÆÅ^˘!
HÍe „H˜O^ŒÑ¨_ç`Õ #eyáÈ`«∞Ok p=∞. J~Ú<å
ã¨O™ê~°O g∞^Œ ^•x HõO`« =∞=∞HÍ~°O! ‰õÄ_»Éˇ@ì@O g∞^Œ
^•xHõO`« HÍOHõΔ.
OÑ ¨Ù
q∞# Ç ¨~Ú
Ѷ‘A
¢¿ãì+¨#∞
il u~°∞=∞Å N"åiH˜ Éèí‰õΩÎÅ∞ =∞#
~å¢+¨ìOÖ’ q~åà◊OQÍ ã¨=∞iÊOKÕ Pã≤ÎH˜ QÍx / ã¨÷ÖÏ
ʼnõΩ QÍx il¢¿ãì+¨<£ Ѷ‘A q∞#Ǩ~Úã¨∂Î ~å¢+¨ì „ѨÉèí∞
`«fiO L`«~Î ∞° fiÅ∞ *Ïs KÕãO≤ k. ^•`«Å∞ D q+¨Ü∂« xfl
QÆ=∞xOz q∞#Ǩ~ÚOѨ٠á⁄O^Œ=Åã≤Ok QÍ q[˝Ñ.Î≤
20 u~°∞Ѩu 'Nx"åã¨O—Ö’ Lz`« "≥·^Œº ™œHõ~°ºO LOk.
p=∞ „|`«∞Hˆ HÍ^Œ∞ – =∞x+≤ „|`«∞‰õΩ =∂„`«O ZO`«?
J^˘Hõ h\˜ |∞_»QÆ. ZѨC_Õ=∞ø`«∞O^À Z=fiiH© `≥b^Œ∞. QÆ∞O_≥
Py<å, |O_ç _èô H˘\˜<ì å Jk JO`«=∞ø`«∞Ok. J~Ú<å =∞x+≤
Hõ_â» ßfiã¨^•HÍ P~°#˚ #∞ QÆ∂~ˆ Û PÖ’z™êÎ_∞» . ‰õÄ_»É\ˇ #ì˜ ^è<Œ åxfl
QÆ∂ˆ~Û H˘_»∞‰õΩÅ`À QÆ∞ã¨QÆ∞ã¨ÖÏ_»∞`å_»∞. Jk QÆ=∞xOKÕ J#fl
=∞Ü«∞º '`å<≥O`« „|`«∞HÔ O`«–^≥=· =∂!, h =∂Ü«∞Ü≥∞O`«† =∂#
=ÙÅ ÅOѨ\ÏÅ∞ =∞i K≥ѨÊQÆÅ=∂— Jx Pâ◊Û~°ºÑ¨_ç J<åfl_»∞.
=∂#= rq`åxH˜ Ju=ÚMϺÅ∞ ã¨∞YâßO`«∞ÖË. Jq
ÖˉõΩO>Ë– Uq L<åfl, ZO`« L<åfl, Z=fi~°∞<åfl =∞x+≤H˜ Uq∞
„ѨÜ≥∂[#O? JO^Œ∞ˆH J#fl=∞Ü«∞º –
HõO`«ÖËx QÆ∞_çÃã – XHõ¯ QÆOѨO`≥·<å KåÅ∞
zO`«ÖËx JO|e – XHõ¯ KåÔ~_Õ KåÅ∞ – J<åfl_»∞
HõO`«ÅO>Ë ZO_», "å# #\˜Oì @ Ѩ_@ Õ @∞¡ KÕ¿ã WO\˜
ÃÑ·HõѨC ~°O„^è•ÖËHÍ^Œ∞, HÍѨÙ~åÖ’¡, HõÅ`«Å∞. zO`«ÅO>Ë
~°Hõ~°HÍÅ Pâ◊Å∞, PÖ’K«#Å∞, kQÆ∞à◊√§.
=∞x+≤ `«# ã¨∞YâßO`«∞Å#∞ ZO`«QÍ<À HÀÖ’Ê=\ÏxH˜
=¸ÅHÍ~°}O, '<Õ#∞–<åk— J#fl ™êfi~°÷ÉèÏ=#. 'h=Ù–hk—
J#fl ÉèË^ŒÉèÏ=#. =∞x+≤ P^蕺u‡HõOQÍ Z^ŒQÍÅO>Ë, L#fl`À
#fl`«ã≤÷ux á⁄O^•ÅO>Ë, rq`« Ѩ~°=∂~å÷xfl ™êkèOKåÅO>Ë
~åQÆ^ÕfiëêÅ#∞ =^ŒÅ∞HÀ"åe. ™êfi~°÷ÉèÏ=##∞, ÉèË^ŒÉèÏ=##∞
^Œ∂~°O KÕã¨∞HÀ"åe. JO^Œ~°∂ XHõ¯>Ë, JO`å XHõ¯>Ë J#fl
ã¨=∞ÉèÏ=##∞ ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ"åe. JÖÏ [~°QÍÅO>Ë J`«_∞»
ã¨$+≤Öì ’ Wq∞_ç L#fl Ѩ~=° ∞ã¨`åºxfl `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe† ^Œi≈OKåe.
JO^Œ∞ˆH J#fl=∞Ü«∞º –
„|Ǩχ "≥ÚHõ¯>Ë – Ѩ~°„|Ǩχ "≥ÚHõ¯>Ë
JO^ŒiH˜ NǨψ~ JO`«~å`«‡
Jx, „ѨɒkèOKå_»∞.
J@¡x Wk J#fl=∞Ü«∞º H˘`«ÎQÍ â’kèOz, ™êkèOz
K≥Ñ≤Ê# ã¨`«ºO HÍ^Œ∞. Wk Jxfl "Õ^•Å∞ K≥Ñ≤Ê# 'UHõOã¨`ü—
J#fl ã¨`«º"Õ∞. J~Ú`Õ ã¨HõÅ "Õ^Œ™ê~°"≥∞ÿ# D ã¨`åºxfl WO`«
ã¨~°à◊OQÍ, WO`« =∞^èŒ∞~°OQÍ, WO`« ã¨∞ÅÉèíOQÍ JO^ŒiH©
J~°÷=∞ÜÕ∞º q^èŒOQÍ K≥ѨÊ@"Õ∞ J#fl=∞Ü«∞º Q˘Ñ¨Ê`«#O.
ã¨ÑyΨ i
 J#fl=∞Ü«∞º K≥Ñ≤Ê# Ѩ^•ÅxflO\˜H˜ D Ѩ^ŒO
=∞‰õΩ\ÏÜ«∞=∂# =∞xÑ≤ã¨∞ÎOk.
rq`åxfl K«i`å~°÷O KÕ¿ã D ã¨`åºxfl ^Œi≈OK«\ÏxH˜
JO^ŒiH˜ J#∞"≥·# =∂~°æO ÉèíH˜Î=∂~°æO. JO^Œ∞ˆH J#fl=∞Ü«∞º
JO^ŒiH˜ P =∂~åæ<Õfl „ѨɒkèOKå_»∞.
ÉèíH˜Î JO>Ë =∞#ã¨∞û#∞ J~°÷HÍ=∂Å #∞O_ç =∞~°eOz
Ѩ~°=∂`«‡ g∞^Œ xÅѨ@O. JǨÏOHÍ~° =∞=∞HÍ~åÅ#∞ =^Œe
„ѨǨ¡^Œ∞_»#fl@∞¡ ''ã¨~°fi=Ú #fl`«x k=º HõàÏ=∞Ü«∞=∞OK«∞ q+¨μ‚
#O^Œ∞Å¡=Ú KÕ~°Û@O——.
J#fl=∞Ü«∞º P ™ê÷~Úx JO^Œ∞H˘#fl Éèí‰õΩÎ_»∞.
H˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ JǨÏOHÍ~åxfl `«ºlOK«\ÏxH˜
ÉèíH˜Î=∂~åæxfl J=ÅOaOz, `å=Ú WO`«Q˘Ñ¨Ê Éèí‰õΩÎÅ=∞x,
JO`« Q˘Ñ¨Ê Éèí‰õΩÎÅ=∞x, P^蕺u‡HõOQÍ WO`« ™êkèOKå=∞x,
JO`« ™êkèOKå=∞x Q˘Ñ¨ÊÅ∞ K≥ѨCH˘O@∞O\Ï~°∞. JǨÏO
HÍ~åxfl „Ѩ^Œi≈ã¨∞ÎO\Ï~°∞.
J#fl=∞Ü«∞º WÖÏO\˜ ÉèíHõκǨÏOHÍ~åxfl ѨÓiÎQÆ `«ºlO
z# Éèí‰õΩÎ_»∞.
"å~°kè^•\˜ "≥∞Ñ≤ÊOK« "åÜ«ÚA_»<Õ QÍ#∞
™êÔ~ K«=ÙÅ "≥∞Ñ≤ÊOK« â◊|iQÍ#∞
Ѷ¨∞#=ÚQÆ "≥∂z "≥∞Ñ≤ÊOK« QÆ~°∞_»∞_»<Õ QÍ#∞
#=ÙfiK«∞áê_ç "≥∞Ñ≤ÊOK« <å~°^Œ∞_»QÍ#∞
– Jx, N=∞<åfl~åÜ«∞}∞xH˜ t~°ã∞¨ û=Oz q#flqOK«∞
H˘<åfl_»∞. Ѩ~ÀHõΔOQÍ ÉèíHõκǨÏOHÍ~åxfl ^ŒiKÕ~°hÜ«∞‰õÄ_»^Œx
Éèí‰õΩÎʼnõΩ `≥eÜ«∞K≥áêÊ_»∞.
JO`ÕHÍ^Œ∞, J#fl=∞Ü«∞º `«# ÉèíH˜Îx `«# =ÚH˜ÎH˜
=∂„`«"Õ∞ qxÜ≥∂yOK«∞HÀÖË^Œ∞. U ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’<À, U
P„â◊=∞OÖ’<À [Ѩ=∂Å uѨCH˘O@∂ ‰õÄ~ÀÛÖË^Œ∞. PÜ«∞#
`«# ÉèíH˜Îx =∂#"À^Œú~°}‰õΩ qxÜ≥∂yOKå_»∞. =∂#"åox
SÇ≤ÏHõ ÅOѨ\ÏÅ #∞O_ç H˘O`«‰õΩ H˘O`≥·<å |Ü«∞\˜H˜ ÖÏy,
ÉèHí =Θ ∂~°Oæ Ö’ #_çÑO≤ K«\ÏxH˜ „ѨÜ∞« uflOKå_»∞. `«O|∞~å g∞@∞
H˘O@∂ T~°∂~å, "å_» "å_® uiy ÉèíH˜Î`«`åÎ fixfl „ѨKå~°O
KÕâß_»∞. =∞_çHõ@∞ìH˘x ‰õÄ~ÀÛ‰õΩO_» – D ‰õΩÅO, P ‰õΩÅO,
U„Ñ≤Öò, 2010 u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷# P^蕺u‡Hõ =∂ã¨Ñ¨„uHõ 'ã¨Ñ¨Îyi—
D =~°Oæ , P =~°Oæ J#fl `Õ_® ÖˉΩõ O_» – Jxfl ‰õΩÖÏÅ"åi`À,
Jxfl =~åæÅ"åi`À Hõeã≤"≥∞Åã≤ uiQÍ_»∞.
JO`ÕHÍ^Œ∞. `å#∞ "Õ^•Å∞, âߢ™êÎÅ∞, ѨÙ~å}ÏÅ∞,
HÍ"åºÅ∞ J^茺ܫ∞#O KÕã≤<å – P^蕺u‡Hõ `«`«Î fi „Ѩɒ^è•xH˜,
ÉèíH˜Î=∂~°æ „ѨKå~åxH˜ PÜ«∞# t+¨ìHõq`å =∂~åæÅ#∞ "å_»∞
HÀÖË^Œ∞. â’¡HÍÖ’¡, Ѩ^•ºÖ’¡ „ѨKå~°O K≥Ü«∞ºÖË^Œ∞. PÜ«∞# *Ï#
Ѩ^Œ=∂~åæxfl Z#∞flH˘<åfl_»∞. *Ï#Ѩ^Œ∞Ö’¡ qâı+¨ „ѨKå~°OÖ’
LO_Õ *’Åáê@Å, HÀÖÏ@O áê@Å, Q˘aƒà◊§ áê@Å,
`«O^•# áê@Å ÉÏ}©Å<Õ `«# Ѩ^Œ~°K«#‰õΩ ã‘fiHõiOKå_»∞.
Jxfl =~åæÅ „Ѩ[ŠǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ ǨÏ`«∞ΉõΩ<ÕÖÏ rq`«`«`åÎ fixfl,
ÉèíH˜Î`«`åÎ fixfl, Ѩ~°=∂`«‡`«`åÎ fixfl „ѨKå~°O KÕâß_»∞. ѨÙ~°O^Œ~°
^•ã¨∞ „Ѩu^Õ=`å=¸iÎÖ’ q~î°Å∞}˜‚ ^Œi≈¿ãÎ – J#fl=∞Ü«∞º
JO^Œ~°∞ ^Õ=`å=¸~°∞ÎÖ’ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^Œi≈OKå_»∞.
HÍx,Z=Ô~xfl K≥ÑÊ≤ <å, Z=Ô~O`«QÍ „ѨKå~°O KÕã<≤ å–
=∂#=ÙÅ∞ J~°H÷ Í=∂Å#∞ `«ºlOK«@O, ã¨O™ê~åxfl =^ŒÅ@O,
ã¨~°fiO q+¨μ‚=∞Ü«∞OQÍ ÉèÏqOK«@O, ÉèÏ==ÚÖ’# ÉÏǨϺ=Ú
#O^Œ∞# QÀqO^Œ QÀqO^ŒÜ«∞x H˘Å∞=@O, „|Ǩχ "≥ÚHõ¯>Ë
Ѩ~°„|Ǩχ"≥ÚHõ¯>Ë, JO^ŒiH© NǨψ~ JO`«~å`«‡ J<Õ Ñ¨~°=∞
ã¨`åºxfl ^Œi≈OK«@O JO`« ã¨∞ÅÉèíO HÍ^Œ∞. Jk JO^ŒiH˜
™ê^茺=∞ÜÕ∞º Ѩx ‰õÄ_» HÍ^Œ∞. JO^Œ∞ˆH J#fl=∞Ü«∞º Z=fiih
<ÕÅ q_çz# ™ê=Ú KÕÜ«∞O_»#ÖË^Œ∞. <ÕÅ g∞^Œ<Õ LO_ç ™ê=Ú
KÕã≤, „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ xOyÔHyi P Ѩ~°=∂`«‡#∞ KÕ~°∞H˘O_»x
J<åfl_»∞. JO^Œ∞ˆH "åãÎ̈qHõ ^Œ$HõÊ^äŒO`À KÕ~°∞HÀO_»x J<åfl_»∞.
JO^Œ∞ˆH "åã¨ÎqHõ ^Œ$HõÊ^äŒO`À..
ã¨O™ê~°"Õ∞ "Õ∞Å∞ ã¨HõÅ [#∞ʼnõΩ#∞
HõO™êO`«‰õΩx ÉèíH˜Î Hõey`Õ KåÅ∞
– Jx K≥áêÊ_»∞, ™ê=∂#º =∂#=ÙÅ∞ ã¨O™ê~°OÖ’
L<åfl – ã¨iJ~Ú# =∂~°æOÖ’ Ѩܫ∞x¿ãÎ KåÅ∞–ZѨÊ\˜HÀ
XHõѨÊ\˜H˜ QÆ=∞ºO KÕ~°∞H˘O\Ï~°x PÜ«∞# L^ÕÌâ◊ºO.
J#fl=∞Ü«∞º ‰õÄ_» ã¨O™êiQÍ LO_Õ Hõ^•– q~åy
JÜ«∂º_»∞. Éè’yQÍ LO_ÕHõ^• – Éèí‰õΩÎ_»Ü«∂º_»∞. Jxfl ÅOѨ
\ÏÖ’¡ LO_ÕH^õ •– P^蕺u‡Hõ `«`Ϋ fi"Õ`Ϋ JÜ«∂º_»∞. ''™ê#|\ì̃#
Éè’y D *Ï˝# Ü≥∂y—— Jx ¿Ñ~°∞ á⁄O^•_»∞.
21
 u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
u~°∞=∞ÅÖ’ Ü«∂„u‰õΩÅ∞ KÕÜ«∞=Åã≤#q
9 u~°∞=∞ʼnõΩ |Ü«∞Å∞^Õˆ~=ÚO^Œ∞ g∞g∞ W+¨ì^Õ=`«Å#∞ ѨÓlOK«O_ç.
9 N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞x ^Œi≈OKÕ =ÚO^Œ∞ N"åi ѨÙ+¨¯i}˜Ö’ ™êfl#OKÕã≤, N=~åǨϙêfiq∞x ѨÓlOK«O_ç.
9 ™êfl#O KÕã≤ â◊√zQÍ, â◊√„Éèí"≥∞ÿ# =„™êÎÅ`À N"åi PÅÜ«∞OÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOK«O_ç.
9 PÅÜ«∞OÖ’ L#flѨÙ_»∞ ™êfiq∞"åiÃÑ·<Õ g∞ ^蕺#O LOK«O_ç.
9 u~°∞=∞Å ã¨g∞ѨOÖ’ L#fl PHÍâ◊QÆOQÆ, áêѨq<åâ◊#O f~å÷ÅÖ’ ™êfl#O KÕÜ«∞O_ç.
9 u~°∞=∞ÅÖ’ L#flѨÙ_»∞ =∞# „áêp# PKå~° =º=Ǩ~åÅ#∞ qkèQÍ áê\˜OK«O_ç.
9 ™ê\˜ Ü«∂„u‰õΩÅ#∞ Q“~°qOz "åiÖ’ ÉèíH˜Î ÉèÏ"åÅ∞ ÃÑOá⁄OkOK«O_ç.
9 PÅÜ«∞OÖ’ ѨÓiÎQÍ xâ◊≈ÉÏÌxfl áê\˜ã¨∂Î ''FO N "ÕOHõ>ËâßÜ«∞ #=∞ó—— Jx g∞Ö’ g∞~°∞ N"åix 㨇iOK«O_ç.
9 g∞ HÍ#∞HõÅ∞ N"åi ǨïO_ôÖ’<Õ ã¨=∞iÊOK«O_ç.
9 N"åi PÅÜ«∞OÖ’ g∞~°∞ [iÑ≤OK« ^ŒÅz# ѨÓ[ʼnõΩ QÍx, g∞‰õΩ HÍ=Åã≤# ã¨=∂Kå~°O HÀã¨OQÍx,
u~°∞=∞ÅÖ’x ÖË^• u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O"åi U ã¨=∂Kå~° ˆHO„^ŒOÖ’ J~Ú<å J_»QÆO_ç.
9 u~°∞=∞ŠѨiã¨~åÅ#∞ â◊√„ÉèOí QÍ LOK«O_ç. PÅÜ«∞OÖ’H˜ "≥à=¡ı ÚO^Œ∞ ™êOˆHuHõ ѨiHõ~åÖˇ#· ÃãÖòáȶ #∞, HͺÅ∞‰õΩÖË@~ü,
ÔH"≥∞~å, áê^Œ~°HõΔÅ#∞ g∞ HÍ>ËrÅÖ’QÍx ÖË^• ã¨g∞ѨOÖ’ L#fl q.‰õĺ.ã≤Ö’ LOK«O_ç.
u~°∞=∞ÅÖ’ Ü«∂„u‰õΩÅ∞ KÕÜ«∞‰õÄ_»xq
8 qÅ∞"≥·# PÉèí~°}ÏÅ∞, Z‰õΩ¯= _»|∞ƒ g∞ =^ŒÌ LOK«∞HÀHõO_ç.
8 PÅÜ«∞OÖ’H˜ ÃãÅá¶È<£, ÔH"≥∞~å =O\˜ ѨiHõ~åÅ#∞ fã¨∞‰õΩ"≥à◊¡HõO_ç. PÜ«Ú^è•Å#∞ fã¨∞‰õΩ~åHõO_ç.
8 U q^èŒ"≥∞ÿ# =∞`«∞ΠѨ^•~å÷Å∞ ¿ãqOK«HõO_ç. á⁄QÆ„`åQÆHõO_ç.
8 =ã¨u ™œHõ~°ºO HÀã¨O JѨiz`«∞Å#∞ P„â◊~ÚOK«HõO_ç.
8 PÅÜ«∞ Ѩiã¨~åÖ’¡ áê^Œ~°HõΔÅ∞ ^èŒiOK«HõO_ç.
8 N"åi ã¨∞ÅÉèí ^Œ~°≈#OHÀã¨O ^ŒàÏsÅ#∞ P„â◊~ÚOK«HõO_ç.
8 PÅÜ«∞OÖ’ ™êëêìOQÆ ^ŒO_» „Ѩ}Ï=∂Å∞ KÕÜ«∞HõO_ç.
8 gkä=~°Î‰õΩÅ #∞Oz #H˜b „Ѩ™ê^•Å∞ H˘#HõO_ç.
8 N"åi ^Œ~°≈#O HÀã¨O H͉õΩO_® "Õˆ~ W`«~° L^ÕÌâßÅ`À u~°=∞ʼnõΩ ~åHõO_ç.
8 N"åi ^Œ~°≈#O HÀã¨O `«fi~°Ñ¨_»HõO_ç. ‰õĺ֒ g∞=O`«∞ =KÕÛ=~°‰õΩ PQÆO_ç.
8 PÅÜ«∞ „áêOQÆ}OÖ’ Lq∞‡ "ÕÜ«∞@O =O\˜ Jã¨Ç¨ÏºHõ~°"≥∞ÿ# Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«∞HõO_ç.
8 PKå~° =º=Ǩ~åÅ „ѨHÍ~°O PÅÜ«∂~°›`« ÖËx ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ PÅÜ«∞OÖ’H˜ ~åHõO_ç.
8 u~°∞=∞ÅÖ’ ѨÙ=ÙfiÅ∞ ÃÑ@∞ìHÀHõO_ç. ѨÙ=ÙfiÅhfl N"åi ѨÓ[ˆH.
8 aèHõΔ‰õΩÅ#∞ „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«HõO_ç. Ѩiã¨~åÅ#∞ JѨiâ◊√„ÉèíO KÕÜ«∞HõO_ç.
8 JѨiz`«∞Å#∞ HÍ>ËrÅÖ’xH˜ J#∞=∞uOK«HõO_ç, QÆk `åàÏÅ∞ W=fiHõO_ç.
8 h~°∞, HõÔ~O@∞ =$^ä• KÕÜ«∞HõO_ç.
8 =∂O™êǨ~åxfl
Éèí∞lOK«HõO_ç.
 „Ѩ ¨Çã¨=¨ ^¡ ∞ãÎ̈∞Œ xÉè=∞#∞=∞_≥ #· |eK«„Hõ=iÎ
∂í =∞O_»ÖÏxfl [~ÚOz
K«„Hõ=iÎQÍ H©iÎ „Ѩu+¨ªÖÏi˚Oz<å J`«xH˜
ã¨O`«$Ñ≤Î HõÅ∞QÆÖ^Ë ∞Œ . ^•O`À ã¨fi~°Öæ ’HõOÃÑH· ˜
^ŒO_≥uÎ ^Õ=`«Å#∞ [~ÚOKå_»∞. D Ѩi
ã≤÷uÖ’ ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ =∞Ǩq+¨μ‚=Ù =^ŒÌ‰õΩ
"≥o§ `«=∞#∞ ~°H˜ΔOK«=∞x, „áêi÷OKå~°∞. "å=∞#∞_»∞
N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù Jku Hõâ◊ºÑ¨ÙʼnõΩ
Ѩل`«∞_≥· [x‡OKå_»∞. J`«#∞ =∞~°∞QÆ∞A˚ J~Ú#O^Œ∞=Å¡ â◊√„HÍKå~°∞º_»∞ "å=∞#∞_»∞ N=∞Ǩq+¨μ=‚ ¸ˆ~Î Jx `≥Å∞ã¨∞‰õΩx
"å=∞#∞_»∞QÍ ¿Ñ~°∞ á⁄O^•_»∞. "Õ^Œ"Õ^•OQÍÅ#∞ JÉèíº |eK«„Hõ=iÎH˜ "å=∞#∞_»∞ HÀi# ^•#O W=fi^ŒÌx ѨiѨiq^è•Å
ã≤Oz „ѨMϺuQÍOKå_»∞. #K«ÛK≥áêÊ_»∞. HÍh, PÜ«∞# „Ѩܫ∞`«flO Ѷ¨eOK« ÖË^Œ∞. JO^Œ∞‰õΩ
|eK«„Hõ=iÎ =∞ǨÜ«∞[˝=Ú KÕã¨∞Î<åfl_»x `≥eã≤ HÍ~°}O |eK«„Hõ=iÎ P_ç# =∂@ `«¿ÑÊ"å_»∞ HÍ^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡
"å=∞#∞_»∞ P`«x =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ =¸_»∞ J_»∞QÆ∞Å ã¨÷ÅO â◊√„HÍKå~°∞ºÅ∞ z#fl ѨÙ~°∞QÆ∞ ~°∂ѨOÖ’ [Åáê„`« H˘=Ú‡H˜ J_»∞¤QÍ
W=fi=∞x J_çQÍ_»∞. |eK«„Hõ=iÎ JO^Œ∞‰õΩ JOw =KåÛ_»∞. áê„`«#∞O_ç h~°∞ |Ü«∞@‰õΩ ~å‰õΩO_® KÕâß_»∞. JѨC_»∞
HõiOKå_»∞.
ZO.l.J#O`ü,
6= `«~°QÆu,
nÑ≤Î WOw¡+¨μ g∞_çÜ«∞O ÃÇ·Ïã¨∂¯Öò,
"Õ∞ÖÏѨÙ~°O, Ç≤ÏO^Œ∂ѨÓ~ü–515 201.

"å=∞#∞_»∞ H˘=Ú‡#∞ ^Œ~°ƒù`À á⁄_»==∞x K≥ѨÊQÍ |eK«„Hõ=iÎ ^Œ~°ƒ`À

á⁄_çKå_»∞. â◊√„HÍKå~°∞ºÅ∞H˜ Ü«∞^è•~°∂ѨO =zÛOk HÍh PÜ«∞#
Hõ#∞fláÈ~ÚOk.
WzÛ# =∂@ „ѨHÍ~°O |e =¸_»∞ J_»∞QÆ∞Å ã¨÷ÅO
W=fiQÍ<Õ "å=∞#∞_»∞ `«# â◊s~åxfl ÃÑOKå_»∞. XHõ áê^ŒO`À Éè∂í q∞x,
WOHÀ áê^ŒO`À PHÍâßxfl P„Hõq∞Oz „uq„Hõ=∞ J=`å~åxfl
^•ÖÏÛ_»∞. |eK«„Hõ=iÎ Pâ◊Û~°ºK«H˜`«∞_»Ü«∂º_»∞.
"å=∞#∞_»∞ =¸_À áê^•xH˜ ã¨÷Å"Õ∞^Œx J_çQÍ_»∞. JѨC_»∞
|eK«„Hõ=iÎ `«# t~°ã¨∞û K«∂ѨQÍ, "å=∞#∞_»∞ t~°ã¨∞ûÃÑ· áê^•xfl
LOz P`«xfl áê`åàÏxH˜ J}QÆ^˘Hͯ_»∞.
W^ŒO`å `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl |eK«„Hõ=iÎ ÉèÏ~°º qO^蕺=o `«#
Éèí~°ÎH˜ J<åºÜ«∞O KÕÜ«∞=^ŒÌx =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ "å=∞#∞x „áêi÷OzOk.
JѨC_»∞ |eK«„Hõ=iÎ `«Ñ¨ã¨∞û KÕ¿ã =∞Ok~°O "åH˜e =^ŒÌ `å<Õ
ã¨fiÜ«∞OQÍ QÆ^•^èŒ~°∞_≥· LO\Ï#x JÉèíÜ«∞q∞K≥Û#∞.

U„Ñ≤Öò, 2010 'ã¨Ñ¨Îyi— =∂ã¨Ñ¨„uHõ rq`« K«O^• ~°∂.500/–Å∞ 23

 _»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W.F. HÍ~°º„Hõ=∞=Ú – 05–02–2010
Éèí‰õΩÎÅ ã¨=∞㨺Å∞ – ã¨∂K«#Å∞ – W.F. QÍi „Ѩuã¨ÊO^Œ# – HÍ~°º„Ѩ}ÏoHõ
(„Ѩu<≥Å "≥Ú^Œ\ ˜ â◊√„Hõ"å~°O u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À '_»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü
W.F.— HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ Éèí‰õΩÎʼnõΩ á¶È#∞Ö’ =∂\Ï¡_Õ J=HÍâ◊O U~åÊ@∞ KÕã≤Ok. qq^èŒ „áêO`åÅ Éèí‰õΩÎÅ∞
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍiQÍiH˜ 05–02–2010# KÕã≤# ã¨∂K«#Å∞, q=~åÅ∞ H˘xfl D „H˜O^Œ Wã¨∞Î<åflO)
=∞ǨJOQƄѨ^ŒH˜Δ}Ö’ „Ѩ^ŒH˜Δ} XHõ™êiH˜ q∞Oz KÕã¨∞HÀ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : KåÖÏ=∞Oz PÖ’K«#. nxÖ’ ™ê^蕺
x=fi_»O ÖË^Œ∞. – Jâ’H±, K≥<≥·fl ™ê^蕺Å∞ Ѩije™êÎO.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Wk `«Ñ¨C. „Ѩ^ŒH˜Δ} QÆ∞_ç |Ü«∞@ 1. JYO_»<å=∞ ã¨OH©~#ΰ Ö’¡ yi[# J~°Û‰õΩʼnõΩ J=HÍâ◊O
QÍ|\˜ì Zxfl™êÔ~¡<å KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. HõeÊOK«O_ç.
HõÖϺ}À`«û=OÖ’ ™êfiq∞"åiH˜ HõÖϺ}K«∞Hõ¯Å∞ ÃÑ@ì_O» ÖË^∞Œ . 2. yi[# „áêO`åÖ’¡, U*ˇhû =∞O_»ÖÏÖ’¡ ™êfiq∞"åi
– ÔH. â‹·Å[, =∞zbѨ@flO HõÖϺ}À`«û"åÅ∞ [iÑ≤OK«O_ç.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : ѨijeOz "≥O@<Õ J=∞Å∞KÕ™êÎO. 3. Ô~·à◊§Ö’¡ W`«~° =∞`«ã¨∞ÎÅ∞ H˘O_»‰õΩ =KÕÛ Éèí‰õΩÎÅÃÑ· `«=∞
=∞`åxfl ~°∞^Œ∞`Ì ∞« <åfl~°∞.
Ѩ~°HÍ=∞}˜ ^Œ~°≈#O <å‰õΩ ÅaèOKÕ@@∞¡ K«∂_»O_ç – `«}∞‰õΩ "≥Hõ@~å=∞Ü«∞º, J_»¤fQÆÅ
– ~å=∞"≥OHõ@â◊~°‡, q[Ü«∞#QÆ~°O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : 1. Ѩije™êÎO.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : P HÀiHõ f~åÅO>Ë g∞~°∞ J^Œ$+¨ì
2. KåÖÏ=∞Oz PÖ’K«#. nxÖ’ ™ê^蕺™ê^蕺Å∞ Ѩije™êÎO.
=O`«∞Öˇ· LO_®e.
3.nxx Ѩ~°º"ÕH˜ΔOz P kâ◊Ö’ K«~°ºÅ∞ fã¨∞‰õΩO\ÏO.
<Õ#∞ =¢™êÎÅOHÍ~° ¿ã=‰õΩ |∞H± KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl#∞ Jk 2022 ‰õΩ u~°∞=∞ÅÖ’ HÔ =∞~åÅ∞ fã¨∞‰õΩ~å‰õΩO_® K«~º° Å∞ fã¨∞HÀ"åe.
WKåÛ~°∞. <Õ#∞ ǨÏ$„^Àyx. HÍ|\˜ì HõxHõiOK«O_ç
– ã¨∞„|Ǩχ}º Ô~_ç¤, K«O„^Œyi – ^Œ~°≈<£ÖÏÖò, QÆ∞O@∂~°∞
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Wk J™ê^茺O. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : YzÛ`«OQÍ.
HÀ~ÚÖÏàÏfi~°∞ u~°∞=∞O[#O‰õΩ QÆ`« ã¨O=`«û~°OÖ’ _ç._ç. "Õ∞=Ú ^Œ~°≈<åxH˜ =KÕÛ@ѨC_»∞ K«O\˜Ñ≤Å¡Å`À KåÖÏ
ѨOáê#∞. \˜ÔH@∞ì ~åÖË^Œ∞. – Ѩ^Œ‡[, ɡOQÆ∞à◊¥~°∞ J=ã¨Å÷ ∞ Ѩ_∞» `«∞<åflO. Ñ≤ÅÅ¡ ‰õΩ áêÅ∞ "Õ_Kç ¿Õ ã "å~°‡~ü `≥K∞« Û
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : ѨijeOz ѨOѨÙ`å=Ú. ‰õΩO>Ë Ãã‰õĺi\© "åà◊√§ KåÖÏ J=∂#∞+¨OQÍ „Ѩ=iÎã∞¨ <Î åfl~°∞.
– ÅH˜Δ ‡, K≥<≥·fl
Pi˚`«¿ã"å \˜ÔH¯@¡#∞ =∂TiÖ’<Õ fã¨∞HÀ=KåÛ? HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : JÖÏO\˜ "åà◊√§ ÉèíQÆ=O`«∞_ç ¿ã=‰õΩ
– „Ѩ™ê^£, <≥Å∂¡~°∞ ѨxH˜~å~°∞. "åà◊§ÃÑ· Hõi#î K«~º° Å∞ fã¨∞‰õΩO\ÏO. JeÑ≤i
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : g∞ TiÖ’ L#fl u.u.^Õ. W#Êù~ˆ ‡+¨<£ ^ŒQ~æÆ ° ã≤|ƒOkH˜ QÆ∞iÎOѨ٠HÍ~°∞Ť ∞ =∞OE~°∞ KÕã∞¨ <Î åfl=Ú.
ÃãO@~üÖ’ á⁄O^Œ=K«∞Û Éèí‰õΩÎÅ#∞ W|ƒOkÃÑ>Ëì"åix =∂ ^Œ$+≤ìH˜ g∞~°∞ fã¨∞‰õΩ
=∞ǨÅѶ¨Ú ^Œ~°≈<åxfl x"åiOK«ÖË~å? ~å=K«∞Û.
– [Ü«∞„ѨHÍ+π, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ x`åº#fl^•# Ѩ^HŒä ÍxH˜ ÅHõΔ ~°∂áêÜ«∞Å q~åà◊O W"åfiÅ#∞
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : x"åiOK«ÖË=Ú. ‰õΩO@∞<åfl#∞. =∂ J=∂‡~ÚH˜, JÉσ~ÚH˜ ^Œ~°≈#=ã¨`«∞Å∞
Pi˚`«¿ã"å \˜ÔH¯@¡`Àáê@∞ =ã¨ux ‰õÄ_® JѨC_Õ |∞H± HõeÊ™êÎ~å? – „Ѩ™ê^Œ~å=Ù, QÆ∞O@∂~°∞
KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O HõeÊOK«O_ç. – ã≤.Ü«∞ãπ.~Ô _ç,¤ ÃÇÏ· ^Œ~åÉÏ^Œ∞ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : YzÛ`«OQÍ HõeÊ™êÎO.
 25th page
COLOR PAGE
 26th page
COLOR PAGE
 27th page
COLOR PAGE
 28th page
COLOR PAGE
 xfl ã¨=∞㨺ÅH© =¸ÅO JǨÏOHÍ~°O. =∞=∞HÍ~°O.
J `«#‰õΩ ã¨O|OkèOz#q, `å#∞ KÕã≤#q, `å#∞
K≥¿ÑÊq Jhfl Q˘Ñ¨Êq. `å#∞ QÆ∞}=O`«∞_»∞. `å#∞ ^èŒ#=O
`«∞_»∞. `å<Õ ~°∂Ѩ=O`«∞_»∞. `«#"å~°∞ L#fl`«∞Å∞. `«#"å~°∞
L`«Î=ÚÅ∞ J#flq JǨÏOHÍ~°O=Å¡, =∞=∞HÍ~°O=Å¡ =KÕÛq.
`å#∞, `«# "å~°∞ `«Ñ¨Ê q∞ye#"å~°O`å `«‰õΩ¯="å~°∞, hK«∞Å∞
J#∞HÀ=_»O =ÖË¡ =∞#™êÎáêÅ∞, ã¨=∞㨺Å∞ L`«Ê#fl =∞ø`å~Ú.
D ~°Hõ"≥∞ÿ# ã¨=∞㨺Å∞ x"åiOѨ|_®ÅO>Ë "≥Ú@ì
"≥Ú^Œ@ `«#∞ Uq∞\˜? `«# ™ê÷#O Uq∞\˜? `«# x[ã¨fi~°∂ѨO
Uq∞\˜? Jx `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. W=hfl ZѨC_»∞ `Õ@`≥Å¡
=∞ø`åÜ≥∂ JѨC_»∞ W`«~°∞ÅÖ’ `«Ñ¨CÅ∞ K«∂_»_»O `«Ñ¨C J#fl
`«# `«Ñ¨C `≥eã≤=ã¨∞ÎOk. JѨC_»∞ `«# =∞#ã¨∞Ö’ `«#Ѩ@¡
`«#ˆH XHõ ~°Hõ"≥∞ÿ# AQÆ∞Ѩû HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Wk ZѨC_»∞
HõÅ∞QÆ∞`«∞O^À JѨC_»∞ Z^Œ∞\˜"åix hK«OQÍ K«∂_»_O» , H˜OK«
Ѩ~°K«_»O [~°∞QÆ=Ù. Z^Œ∞\˜"åix L#fl`«∞Å∞QÍ, Q˘Ñ¨Ê"å~°∞QÍ
K≥ѨÊ_»O ^•fi~å `«##∞ `«‰õΩ¯=QÍ, hK«∞_»∞QÍ, xHõ$+¨μì_»∞QÍ
ÉèÏqOK«∞HÀ=_®xH˜ gÖ∫`«∞Ok. nx<Õ N"≥+· =‚¨ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’
<≥·Kåº#∞ã¨O^è•#O JO\Ï~°∞.
N"≥·+¨‚=ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xfl J}∞=}∞=Ù ri‚OK«∞‰õΩ#fl
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ P ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’x q+¨Ü«∂Åxfl\˜h `«#
ã¨OH©~°Î#Ö’¡ á⁄O^Œ∞ѨiKå_»∞. JÖÏO\˜ q+¨Ü«∂Ö’¡ =ÚYºOQÍ
HõxÑ≤OKÕ JOâ◊O <≥·Kåº#∞ã¨O^è•#O.
J#fl=∞Ü«∞º ã¨OH©~°Î#Ö’¡ D <≥·Kåº#∞ã¨O^è•#O J<ÕHõ
q^è•Å∞QÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. nxfl ã¨fi~°∂Ѩã¨O|Okè, QÆ∞}ã¨O|Okè,
„H˜Ü«∂ã¨O|Okè, |∞kúã¨O|Okè, WO„kÜ«∞ ã¨O|OkèQÍ qOQÆ
_çOz ѨijeOK«=K«∞Û.
[20]
U„Ñ≤Öò, 2010 'ã¨Ñ¨Îyi— =∂ã¨Ñ¨„uHõ "åi¬Hõ K«O^• ~°∂.60/–Å∞
J#fl=∞Ü«∞º –
<≥·Kåº#∞ã¨O^è•#O
– _®II W.K«O„^Œ=∞øo
ã¨fi~°∂Ѩã¨O|Okè
ã¨fi~°∂Ѩ ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# <≥·Kåº#∞ã¨O^è•#O "≥Ú@ì
"≥Ú^Œ@ ¿Ñ~˘¯#^ŒyOk. WO^Œ∞Ö’ J#fl=∞Ü«∞º `«# ã¨fi~°∂
áêxfl ~å~Ú`À, H©@HõO`À, Ѩã¨~°O`À, Ѩâ◊√=Ù`À, áê=Ú`À,
â◊√#HõO`À áÈÅ∞ÛHÀ=_»O HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. r=Ù_»∞ *Ï˝#ã¨fi~°∂
ѨÙ_»∞. JÖÏO\˜ r=Ù}˜‚ JKÕ`«#"≥∞ÿ# ~å~Ú`À áÈÅÛ_»O
QÆ∞iÎOѨ^ŒyOk. `å#∞ =∞ǨÉèí‰õΩÎ_≥·<å, K≥·`«#º~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ#,
K«Å# ~°ÇÏ≤ `«"∞≥ #ÿ =ã¨∞=Î Ù#O@∞<åfl_»∞. tÅÖÏQÍ L#fl `«#g∞^Œ
‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞x ^ŒÜ«∞ „Ѩã¨iã¨∞ÎO^Œx J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ=#.
JO^Œ∞ˆH –
=ã¨∞^èŒÖ’ ~å~Ú =O\˜ "åñ_»#∞ ^ŒÜ«∞^ŒÅñK«
Ü≥∞ã¨ñQÆ #<Õflsu h"Õeuq ^≥·==∂! (4–23) J<åfl_»∞.
~å~Ú =∂„`«"Õ∞ H͉õΩO_® K«Å#O Hõey *Ï˝#O ÖËx
H©@HõO =O\˜ „áê}∞Å`À `«##∞ áÈÅ∞Û‰õΩ<åfl_»∞ J#fl=∞Ü«∞º.
ÃщõΩ¯ „|Ǩ‡O_»=ÚÅ∞ h ÃÑ#∞ ~À=∞‰õÄѨ=ÚÅñ
yH˜¯iã¨∞#fl=O^˘Hõ H©@=∞ <Õ#∞ (3–42)
Ѩã¨~°=Ú=O\˜"åñ_»ñ ÉÏeOK«"≥ (4–227)
Jx `«# ã¨fi~°∂áêxfl <≥·Kåº#∞ã¨O^è•#O KÕâß_»∞.
QÆ∞}ã¨O|Okè
QÆ∞}ã¨O|Okè <≥·Kåº#∞ã¨O^è•#O „Ѩ^è•#"≥∞ÿOk.
™È΄`«O, ^Œ∂+¨}O QÆ∞}Ïxfl P^è•~°OQÍ KÕã¨∞‰õΩ<Õ LO\Ï~Ú.
ã¨∞QÆ∞}O ZHõ¯_» LO>Ë JHõ¯_» ™È΄`«O KÀ@∞KÕã¨∞‰õΩO@∞Ok.
^Œ∞~°∞æ}O ZHõ¯_» LO>Ë JHõ¯_» ^Œ∂+¨}O LO@∞Ok. <≥·Kåº#∞
ã¨O^è•#O KÕã¨∞Î#fl J#fl=∂Kå~°∞º_»∞ `«# QÆ∞}ÏÅ#∞ ‰õÄ_®
hKåuhK«OQÍ ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞.
~Úxfl\Ï <åHõO>Ë Ç‘Ï#∞ñ_çñHõ =∞Ô~=fiñ_»∂ ÖË_»∞ (3–45)
29
 JѨq„`«∞ñ_» <Õ#=∞OQÆà◊√ñ_» QÆ_»∞ –
#ѨQÆ`« ѨÙ}∞ºñ_» #Åã¨∞ñ_»#∞
HõѨ@ HõÅ∞+¨ ѨiHõ~° ǨÏ$^ŒÜ«Úñ_»<Õ
.................................................
Ju ^Œ∞+¨μìñ_» <Õ #kèHõ^Œ∂+≤`«∞ñ_»
ǨÏ`« q"ÕHõ =∞u #^ŒÜ«Úñ_»#∞ (1–33)
J<åfl_»∞. Ѩ~°=∞Éèí‰õΩÎ_≥·# J#fl=∞Ü«∞º QÆ∞}ÏňH
=∞‰õΩ@O =O\˜"å_»∞. JÖÏO\˜"å_»∞ `«##∞ hK«OQÍ JÅÊOQÍ
¿Ñ~À¯=_»O=Å¡ PÜ«∞# =∞#ã¨∞ ZO`« ѨiѨHõfi`« <˘OkO^À
=∞#‰õΩ ã¨Ê+¨ì=∞ø`ÀOk.
„H˜Ü«∂ã¨O|Okè
„|Ǩχ*Ï˝#∞ÅÖ’ ‰õÄ_® „H˜Ü«∂jÅ∞~°∞ =∞Ǩ„âı+¨μªÅ∞.
J#fl=∞Ü«∞º ÉèíQÆ=O`«∞x ¿ã=ˆH x~°O`«~°O JOH˜`«"≥∞ÿ#"å_»∞.
Ѩ^ŒÔH·OHõ~°ºO`À rq`«HÍÅ=∞O`å "ÕÖÏk H©~°Î#Å`À N"åix
ѨÓlOz# "å_»∞. P q^èŒOQÍ „H˜Ü«∂jÅ∞_çQÍ LO_ç ‰õÄ_®
`«##∞ áê`«‰õΩ_»∞QÍ#∞, JÅã¨∞_»∞QÍ#∞ ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞.
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
=¢™êÎÅOHÍ~° ¿ã=
N HõÖϺ} "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞, Nx"åã¨=∞OQÍ
ѨÙ~°OÖ’ â◊√„Hõ"å~° Jaè¿+HõO `«~∞° "å`« =„™êÎÅOHÍ~° ¿ã=#∞
„Ѩ"Õâ◊ ÃÑ@ì_»O [iyOk.
„Ѩu â◊√„Hõ"å~°O J~Ú^Œ∞ =„™êÎÅOHÍ~°¿ã=
\˜ÔH¯@∞¡ W=fi|_»`å~Ú. D ¿ã= KÕ¿ã QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ =¢ã¨Î
|Ǩï=∂#O, „Ѩ™ê^ŒO W=fi|_»∞#∞. D ¿ã= KÕ~ÚOK«
^ŒÅz# Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ J_®fi<£û i[ˆ~fi+¨#∞ KÕ~ÚOK«∞HÀ=K«∞Û#∞.
~°∞ã¨∞=Ú : ~°∂. 7000/–
„Ѩ"Õâ◊O : W^ŒÌiH˜ (^ŒOѨ`«∞ʼnõΩ)
– HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi
30 'ã¨Ñ¨Îyi— =∂ã¨Ñ¨„uHõ `≥Å∞QÆ∞, `«q∞à◊O, Hõ#fl_», Ç≤ÏOn =∞iÜ«Ú POQÆ¡ ÉèÏ+¨ÅÖ’ "≥Å∞=_»∞`«∞#flk
Ѩ~°=∞ áê`«‰õΩñ_» Éèí=|O^èŒ∞ñ_» (1–33)
Ju ^Œ∞+¨μìñ_» <Õ#Åã¨∞ñ_»#∞ (1–78)
JO@∂ Z<Àfl H©~°Î#ÅÖ’ `«##∞ `å#∞ JѨ~åkè#x,
áêáê`«∞‡_»#x J#fl=∞Ü«∞º P~ÀÑ≤OK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
WO„kÜ«∞ã¨O|Okè
WO„kÜ«∞ ã¨O|Okè <≥·Kåº#∞ã¨O^è•#O KåÖÏ =ÚYº
"≥∞ÿOk. Hõ~îÀѨx+¨`«∞ÎÖ’ WO„kÜ«∂Å#∞ QÆ∞„~åÅ`À áÈÅÛ_»O
„Ѩã≤^Œú"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O. WO„kÜ«∂Å∞ x„QÆÇ≤ÏOѨ|_®e. J#fl
=∞Ü«∞º WO„kÜ«∂Å#∞ [~ÚOz#"å_Õ. HÍh `«##∞ `å#∞
WO„kÜ«∂ʼnõΩ ÉÏxã¨QÍ P~ÀÑ≤OK«∞‰õΩx <≥·Kåº#∞ã¨O^è•#O
KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞.
ѨOKÕO„kÜ«∂Å ^èŒ#=O`«∞_»#∞ <Õ#∞ (3–48)
=∞Ç≤ÏÖ’ ã¨O™ê~°Ñ¨Ù ™ê„=∂[º"Õ∞ÖË"åñ_»#∞ (3–48)
ZѨC_»∞ <Õ=Ú K«∂ã≤# WO„kÜ«∞ H˜OHõ~°∞Å=Ú (3–176)
JO@∂ WO„kÜ«∂ÅѨ~°OQÍ J#fl=∞Ü«∞º J<ÕHõ KÀ@¡
¿Ñ~˘¯<åfl_»∞.
|∞kúã¨O|Okè
=∞Oz|∞kú LO>Ë<Õ =∞Oz ~“`«∞ HÍQÆÅ_»∞. =∞Oz
~“`«∞ J~Ú`Õ<Õ WO„kÜ«∂Å<Õ QÆ∞„~åÅ#∞ J^Œ∞Ѩ٠KÕÜ«∞QÆÅ_»∞.
J#fl=∞Ü«∞º l`ÕO„kÜ«Ú_≥·<å_»∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ ã¨^ŒƒùH˜Î JÅ
=_çOk. D ã¨^ŒƒùH˜Î`À rq`åO`«O ÉèíQÆ=<åfl=∞H©~°Î# KÕâß_»∞.
`«~°QÆx ã¨OH©~°Î# ~åã≤x =∞#‰õΩ JOkOKå_»∞. J~Ú<å `«##∞
`å#∞ –
Ju =¸_è»∞ÅÖ’# J„ˆQã¨~°∞ñ_» <Õ#∞ (3–48)
™êÔ~‰õΩ J*Ï˝x <Õ#∞ (2–53)
ÉèÏqOK« <Õ~°<≥·u Ѩâ◊√|∞kú <≥·ux (3–20)
Jx |∞kúѨ~°OQÍ ‰õÄ_® J#fl=∞Ü«∞º <≥·Kåº#∞ã¨O^è•
#O KÕÜ«∞_®xfl =∞#O QÆ=∞xOK«=K«∞Û.
D q^èŒOQÍ ã¨fi~°∂Ѩ, QÆ∞}, „H˜Ü«∂, |∞kú, WO„kÜ«∞
ã¨O|Okè q+¨Ü«∂ÅÖ’ <≥·Kåº#∞ã¨O^è•#O KÕã¨∞‰õΩ#fl J#fl
=∞Ü«∞º ÉèÏQÆ=`«∞ʼnõΩ, `«#‰õΩ =∞^茺 `å~°`«=∂ºxfl, ÉèíQÆ=O`«∞
ã¨ÑyΨ i
xH© `«#H© =∞^茺 `å~°`«=∂ºxfl K≥ѨÊ_»OÖ’ ‰õÄ_® <≥·Kåº#∞
ã¨O^è•<åxfl áê\˜OKå_»∞.
ÉèíQÆ=O`«∞x =ÚO^Œ∞ `«##∞ JÅ∞Ê_»∞QÍ ÉèÏqOK«_»O
ã¨i, ÉèÏQÆ=`«∞Å =ÚO^Œ∞‰õÄ_® Pq^èŒOQÍ ÉèÏqOK«_»O
ZO^Œ∞‰õΩ? J#fl „Ѩâ◊fl HõÅ∞QÆ=K«∞Û. nxH˜ q=~°}
âßO_çź ã¨OÇ≤Ï`« 4. J.86 â’¡HõOÖ’ LOk.
J<å^Œ$`« ã¨∞`«O ˆQÇ‘Ï Ñ¨Ù~°∞+¨O <å-aè#O^Œu I
`«^ä•-#iÛ`« ã¨^ŒƒùHõÎO ÉèíQÆ"å<£ <å-aè#O^Œu II
`« # a_» ¤ # ∞ P^Œ i OK« x "åxx `« O „_ç ZÖÏ
Jaè#OkOK«_À, J^Õq^èŒOQÍ `«# ã¨^Œƒù‰õΩÎx JiÛOK«x "åxx
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ‰õÄ_® K«Å¡QÍ K«∂_»_»∞ Jx K≥ѨÊ|_çOk.
JO^Œ∞=ÖË¡ J#fl=∞Ü«∞º ÉèíQÆ=^Œƒù‰õΩÎÅ#∞ ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞x`À
ã¨=∞OQÍ, H˘xfl ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ JkèHõOQÍ ‰õÄ_® JiÛOK«_»O
HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
JO^Œ∞Hˆ ,
h"Õ h^•ã¨∞Åx x#∞QÆO\˜ñ
h ^•ã¨∞Å t~°ã¨∞ÖË h k=º t~°ã¨∞Å∞
h ^•ã¨∞Å áê^Œ=ÚÖË h k=ºáê^Œ=ÚÅ∞
h ^•ã¨∞Å Hõ#∞flÖË h k=º <Õ„`«=ÚÅ∞
h ^•ã¨∞Å ~°∂Ѩ"Õ∞ h qâ◊fi~°∂Ѩ=Ú
h H˜OHõ~°∞Å QÆ∞}ÏÖË h k=ºQÆ∞}=ÚÅ∞
h H˜OHõ~°∞Å∞#fl KÀ>Ë x`«º "≥·‰õΩO~î°=Ú
h H˜OHõ~°∞Å ¿ã= h=Ù "≥∞K«∞Û x[¿ã=
h H˜OHõ~°∞Å ‰õÄ@"Õ∞ h‰õΩ ã¨~åfiOQÆ=ÚÅ∞ (4–98)
Jx J#fl=∞Ü«∞º ǨÏi^•ã¨∞Å#∞ ǨÏi`À ã¨=∂#OQÍ
K«∂_»_O» HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. ÉèQí =Æ ^Œƒ‰ù Ωõ ÅÎ =ÚO^Œ∞ `«##∞ JÅ∞ÊxQÍ,
J}∞=O`«"åxQÍ K≥ѨÊ_»O J<ÕHõ ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ K«∂_»QÆÅO.
JK«ÛѨ٠h ^•ã¨∞Å∞ J#O`«=Ú "å~°Å‰õΩ
iK«ÛÅ <Õ<˘Hõ áê^Œˆ~}∞=Ù xO`Õ (3–42)
Jx ÉèQí =Æ ^Œƒ‰ù Ωõ ÖÎ #·ˇ „|Ǩ‡^Œ∞Å∞, =ã≤ëêª^∞Œ Å∞, <å~°^•
^Œ∞Å =ÚO^Œ∞ `«# ¿ã=Å∞, ѨÓ[Å∞ Jã¨Å∞ ÖˇHõ¯Ö’xq HÍ=
<åfl_»∞ J#fl=∞Ü«∞º.
U„Ñ≤Öò, 2010 N"åi Pi˚`« ¿ã=Å∞ 'P<£Öˇ·<£— ^•fi~å Y~å~°∞ KÕã¨∞HÀ=K«∞Û
ÉèíQÆ=^Œƒù‰õΩÎÅ=ÚO^Œ∞ `«# ™ê÷#O Uáê\˜^À ¿Ñ~˘¯#fl
J#fl=∞Ü«∞º ÉèQí =Æ O`«∞x =ÚO^Œ∞ `å<≥O`À ‰õÄ_® ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞.
h"≥O`« <Õ<≥O`« h‰õΩ<å‰õΩ <≥O`«^Œ=Ùfi (3–51)
h=Ù ^Õ=Ùñ_»=Ù <Õ<˘Hõ r=Ùñ_» (3–116)
^Õ=! <Õ<˘Hõ¯ hK«∞ñ_» n#~°HõΔ‰õΩñ_»=Ù h=Ù (3–286)
Jx ÉèíQÆ=O`«∞x =ÚO^Œ∞ `«##∞ `«‰õΩ¯=QÍ ÉèÏqOz,
`«# Jâ◊HõÎ`«#∞, JH˜OK«#`åfixfl, k‰õΩ¯ÖËx`«<åxfl =ºHõÎO KÕã¨∂Î
â◊~}° ÏQÆu "≥Ñ· Ù¨ =∞#ã¨∞#∞ =∞o§OK«_O» QÆ=∞xOK«=K«∞Û. WHõ¯_»
<≥·Kåº#∞ã¨O^è•#O â◊~°}ÏQÆuH˜ ^•i fÜ«∞_»O QÆ∞iÎOK«=Åã≤#
q+¨Ü∞« O. N"≥+· =‚¨ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’ â◊~}° ÏQÆu KåÖÏ =ÚYº"≥∞#ÿ
JOâ◊O. "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}ÏxH˜ N"≥·+¨‚=ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’
â◊~°}ÏQÆu âߢã¨Î=∞<Õ¿Ñ~°∞. ÉèíQÆ=„^•=∂#∞AÅ∞ â◊~°}ÏQÆu
QÆ^Œº#∞ ~°zOz J#∞+≤ªOz K«∂áê_»∞. P `«~°∞"åu PKå~°º
ѨÙ~°∞+¨μÅO^Œ~°∂ J^Õ=∂~°æOÖ’ #_çKå~°∞. J#fl=∞Ü«∞º ‰õÄ_®
JO^Œ∞Ö’ XHõ¯_»∞. JO^Œ∞ˆH PÜ«∞# `«# ã¨OH©~°Î#Ö’¡ –
ZO^Œ∞#∂ h"Õ HÍHõ ÜÕ∞kQÆu ~ÚñHõ#∞ (3–221)
Z=fi~°∞ kH˜¯OHõ <å‰õΩ <Õk |∞kú (3–80)
â◊~°}∞ "Õ_≥ñ^Œ Ü«∞[˝ã¨OÉèí= ~å=∞
J~°ã≤ ~°H˜ΔOK«∞ =∞=Ú‡ #Ü≥∂^茺~å=∂! (3–155)
JO@∂ J<ÕHõ ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ J#fl=∞Ü«∞º `«# Jâ◊HõÎ
`«#∞, JH˜OK«#`åfixfl Kå@∞`«∂ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x â◊~°}∞
"Õ_»_»O =∞#‰õΩ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
ÉèíQÆ=O`«∞x =ÚO^Œ∞ JO^Œ~°∂ JÅ∞ÊÖË. Wk ã¨`«ºO.
ÖËx ã¨fi~°∂áêxfl, ÖËx QÆ∞}Ïxfl, ÖËx „H˜Ü«∞x, ÖËx WO„kÜ«∞
Ö’Å`åfixfl `«#‰õΩ P~ÀÑ≤OK«∞HÀ=_»O <≥·Kåº#∞ã¨O^è•#O J=Ù
`«∞Ok. 'h=Ù ^Õ=Ù_»∞ <Õ#∞ r=Ù_»—#flKÀ@ Ü«∞^ä•~°÷O K≥ѨÊ
|_çOk. J^Õ 'ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=Ú_» h=٠ѨÙ~°∞ëê^èŒ=Ú_»<Õ#∞— J#fl
KÀ@ Ü«∞^ä•~å÷xH˜ aè#flOQÍ P~ÀÑ≤OK«∞HÀ=_»O HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
WÖÏ J#fl=∞Ü«∞º <≥K· åº#∞ã¨O^è•#O KÕã∞¨ H˘x, JǨÏO
HÍ~åxfl =keÃÑ\˜ì, q#Ü«∞ ã¨OѨ#∞fl_≥· ÉèíQÆ=O`«∞x â◊~°}∞
"Õ_ç, Ö’HÍxH˜ P^Œ~°≈„áêÜ«∞OQÍ z~°™ê÷~ÚQÍ xezáÈÜ«∂
_»#flk JHõΔ~° ã¨`«ºO.
31
 "Õ∞ =Ú ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞Ö’ LO@∞<åfl=Ú. =∂
"å~°∞ P~ü.\˜.ã≤.Ö’ L^ÀºQÆO KÕã¨∞Î
<åfl~°∞. Hõ#∞Hõ Lz`« áêãπ ™œHõ~°ºO =Å¡
QÆ`« 30 ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ „Hõ=∞O`«Ñ¨Ê
‰õΩO_® u~°∞=∞Å "≥OHõ#fl ^Œ~°≈#O KÕã¨∞
‰õΩO@∞<åflO. ZѨC_»∞ "≥o§<å ǨÏ_®
q_çQÍ "≥o§ ~å=_»"Õ∞ [~°∞QÆ∞`ÀOk.
<å‰õΩ XHõ "å~°O u~°∞=∞ÅÖ’ LO_®Åx
ZO`À HÀiHõ. HÍh Jk f~°ÖË^Œ∞.
2004 ã¨O=`«û~°OÖ’ L#fl@∞¡O_ç Z<Àfl
zH͉õΩÅ∞ ##∞fl K«∞@∞ì=Ú\Ïì~Ú, JѨC_»∞ JxÑ≤OzOk.
JO^Œix =kÖËã≤ u~°∞=∞Å "≥o§ QÆ∞_ç =ÚO^Œ~° ‰õÄ~°∞Ûx
gÅ∞ Hõey#ѨC_»∞ ^≥·=^Œ~°≈#O KÕã¨∞‰õΩO@∂ H˘O`«HÍÅO
QÆ_»áêÅx. HÍx =∞Ç≤Ïà◊Å∞ XO@iQÍ K≥ѨʉõΩO_® "≥o`Õ,
xO^ŒÅ∞ "≥∂Ü«∂eû =ã¨∞ÎO^Œx ÉèíÜ«∞Ѩ_ç "≥à◊§ÖË^Œ∞.
2008 ã¨O=`«û~°O E<£ <≥ÅÖ’ ''N"åi¿ã=—— ÔH·
™œ¯\ò "åà◊√§ u~°∞=∞Å "≥à◊§=K«Ûx `≥eûOk. JÖÏ fã¨∞‰õΩ
"≥àı§ \©O b_»~°∞#∞ Hõeâß#∞. J"≥∞ ##∞fl fã¨∞‰õΩ"≥à◊`å#x
J<åfl~°∞. Ѩk~ÀAÅ `«~åfi`« á¶È<£ KÕ¿ãÎ WѨC_»∞ fã¨∞‰õΩ
"≥àı§ J=HÍâ◊O ÖË^Œx, JÖÏO\˜ J=HÍâ◊O =∞m§ =zÛ#ѨC_»∞
fã¨∞‰õΩ"≥à◊`å#x K≥áêÊ~°∞. 㨈~ <å ^Œ∞~°^Œ$+¨ìO J#∞‰õΩ<åfl#∞.
JO`«Ö’<Õ <å‰õΩ KåÖÏ [|∞ƒ KÕã≤Ok. WHõ <å J=ã¨÷ K≥ѨÊ
#Åq HÍ^Œ∞. `«@∞ìHÀÖËx â◊s~°ÉÏ^èŒ XHõ"≥·Ñ¨Ù, u~°∞=∞Å
"≥à◊§ÖË<Õ"≥∂#<Õ ÉÏ^èŒ XHõ"≥·Ñ¨Ù. 8 <≥ÅÅ∞ QÆ_çKå~Ú. ™êfiq∞
32 'N"åi¿ã=— r=#∞‡H˜ÎH˜ „`À=
N"åi ¿ã=Ö’....!
– Ñ≤.Ѩ^•‡=u
^ŒÜ«∞=Å# HÀÅ∞‰õΩ<åfl#∞. _®Hõì~°∞¡
=∞O^Œ∞Å∞ WHõ "å_»=^ŒÌ<åfl~°∞.
qz„`«OQÍ P ~À*Ë \©O b_»~ü
<å‰õΩ á¶È<£ KÕã≤ u~°∞Ѩu „ѨÜ∂« }O LO^Œx
##∞fl ~°=∞‡x Ñ≤ezOk. JѨÊ\˜=~°‰õΩ P"≥∞
u~°∞Ѩu "≥à§◊ <Õ ÖË^xŒ K≥áêÊ~°∞. WHõ <å ã¨O`ÀëêxH˜
JO`«∞ ÖË^∞Œ . <å HÀã¨"∞Õ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ Wxfl ~ÀAÅ∞ „ѨÜ∂« }O
PѨÙKÕâß_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë JO`« [|∞ƒÖ’ <Õ#∞ „Ѩܫ∂}O
K≥Ü«∞ºÖË#∞ Hõ^•! <å‰õΩ #Ü«∞O HÍQÍ<Õ P J=HÍâ◊O WѨC_»∞
=zÛOk. ã¨O`À+¨OQÍ u~°∞=∞ʼnõΩ „Ѩܫ∂}O JÜ«∂º#∞.
"å~°O ~ÀAÅ∞ QÆ∞_ç =ÚO^Œ~° H͉õΩO_® ™êHΔÍ`«∞Î
^Õ=Ùx ã¨xflkèÖ’ QÆO@Å∞, QÆO@Å∞ N"åi¿ã= x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î P
^Õ=^Õ=Ùx ^Œi≈ã¨∂Î `«iOKå#∞. Jã¨Å∞ U <˘Ñ¨CÅ∞, U
ÉÏ^èŒÅ∞ QÆ∞~°∞ΉõΩ~åÖË^Œ∞. qq^èŒ ~°HÍÖˇ·# N"åi „Ѩ™ê^•Å∞
ÅaèOKå~Ú. D [#‡‰õΩ Wk KåÅ#∞‰õΩ<åfl#∞. J=HÍâ◊O =¿ãÎ
`«Ñ¨ÊHõ =∞~°ÖÏ "≥à◊`å#∞.
x[OQÍ ™êfiq∞"åi ¿ã= KÕã∞¨ HÀ=_»O, N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°
™êfiq∞ bÖË `«Ñ¨Ê =∞~˘Hõ\ ˜ HÍ^Œx, <å qâßfiã¨O. JO^Œ∞ˆH
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ <å P~å^茺^≥·=O.
D "≥∞@¡ ^•i#∞O_ç ‰õÄ_®
u~°∞=∞ʼnõΩ KÕ~°∞HÀ=K«∞Û
u~°∞Ѩu #∞O_ç,
Nx"åã¨=∞OQÍѨÙ~°O ^ŒQÆæ~°Ö’ L#fl
N"åi "≥∞@∞ì #∞O_ç,
u~°∞=∞ʼnõΩ `«fi~°QÍ KÕ~°K«∞Û.
u~°∞Ѩu P~ü.\˜.ã≤. |™êìO_£ #∞O_ç
xs‚`«"Õà◊ÅÖ’ N"åi "≥∞@∞ì =~°‰õΩ
|ã¨∞û ™œHõ~°ºO HõÅ^Œ∞.
WHõ¯_ç #∞O_ç "≥∞@∞¡ ZH˜¯
u~°∞=∞Å KÕ~°∞HÀ=K«∞Û.
ã¨ÑyΨ i
 „H˜O^Œ ¿Ñ~˘¯#fl u.u.^Õ. „QÆO^ä•Å∞ ÅaèOKÕ z~°∞<å=∂ :
áœ~°ã¨O|O^è•kèHÍi, ѨÙã¨ÎHõ q„HõÜ«∞âßÅ, u.u.^Õ=™ê÷#O,
u.u.^Õ. „ÃÑãπ HÍOáœO_»∞, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu – 517 083.
W`«~° q=~åʼnõΩ : 0877 – 2264294 10

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O QÆ„O^ä•Å∞

1) ÉèÏã¨∞x ÉèÏ~°`« <å@Hõ=ÚÅ∞ ''uO>Ë QÍÔ~Å∞ u<åe, qO>Ë ÉèÏ~°`«O q<åe—— J<Õk <å#∞_ç.
J#∞"å^ŒO– zÅHõ=∞iÎ ÅH©;#~°ã≤OǨÏO WO`« qt+¨ì ™ê÷<åxfl JÅOHõiOz# =∞ǨÉèÏ~°`«OÖ’x H˘xfl Ѷ¨∞\ÏìÅ#∞
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 145† P^è•~°OQÍ KÕã¨∞H˘x ÉèÏã¨=∞ǨHõq ã¨O㨯 $`« ÉèÏ+¨Ö’ H˘xfl <å@HÍÅ∞
=¸ÅºO: ~°∂.25/– ~°zOKå~°∞. zÅHõ=∞iÎ"å~°∞ `«=∞ Åe`« „QÍOkäHõÉèÏëê â‹·eÖ’ J#∞=kO
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.22/–) z# ÉèÏã¨∞x ÉèÏ~°`« <å@Hõ=ÚÅ∞ J<Õ D „QÆO^ä•xfl ^Õ=™ê÷#O ã‘fiÜ«∞
„ѨK«∞~°}QÍ ã‘fiHõiOzOk. ^èŒ~°‡=Ú, hu ã¨=∂[OÖ’ U<å\˜ÔH·<å q*Ë`«
Å∞QÍ xÅ∞™êÎÜ«∞<Õk D ~°K«#Å ^•fi~å =∞#‰õΩ JO^Õ ã¨O^Õâ◊O.

2) „ѨK«Ûù#fl áêO_»==Ú =∞ǨÉèÏ~°`«OÖ’x H˘xfl Ѷ¨∞\ÏìÅ#∞ P^è•~°OQÍ KÕã¨∞H˘x N zÅHõ

~°K«~Ú`«– zÅHõ=∞iÎ ÅH©;#~°ã≤OǨÏO =∞iÎ ÅH©Δ ‡#~°ã≤OǨÏO ѨO`«∞Å∞QÍ~°∞ „ѨK«Ûù#fláêO_»=O J<Õ Ñ¨Ùã¨ÎHÍxfl
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 94† ~°zOKå~°∞. zÅHõ=∞iÎ"å~°∞ `«=∞ QÆÜ≥∂áêMϺ# <å@HõO`À PO„^èŒ^Õâßxfl
=¸ÅºO: ~°∂.15/– L„~°∂`«Å∂yOz# =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞. g~°∞ `«=∞ „QÍOkäHõÉèÏëê â‹·eÖ’ ~°zO
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.22/–) z# <åÅ∞QÆ∞ „ѨHõ~°}ÏÅ D „ѨK«Ûù#flÉèÏ~°`« =K«# „QÆO^ä•xfl ^Õ=™ê÷#O
ã‘fiÜ«∞ „ѨK∞« ~°}QÍ ã‘fiHõiOzOk. q~å@Ѩ~fi° OÖ’x H˘xfl „Ѩ^•è # Ѷ∞¨ \ÏìÅ∞
P^è•~°OQÍ D Hõ^äŒ #_»∞ã¨∞ÎOk. ^èŒ~°‡=Ú, hu ã¨=∂[OÖ’ U<å\˜ÔH·<å
q*Ë`«Å∞QÍ xÅ∞™êÎÜ«∞<Õk D ~°K«# ^•fi~å =∞#‰õΩ JO^Õ ã¨O^Õâ◊O.

3) ѨÙ+¨Ê zO`å=∞}˜ "≥·kHõ ^èŒ~°‡OÖ’ =ÚYºOQÍ ^Õ=`å~°Û#Ö’ ѨÙëêÊÅ∞ „Ѩ^è•#

`≥Å∞QÆ∞ J#∞"å^ŒO– ™ê÷<åxfl á⁄O^•~Ú. ѨÓÅ∞ÖËx ѨÓ[ =º~°÷=∞x P~ÀºH˜Î. XH˘¯Hõ¯ ã¨∞=∞O
_®II „ѨÉèÏHõ~° =~°÷<£ XH˘¯Hõ¯ ^Õ=ÙxH˜ „Ñ‘uáê„`«"≥∞ÿ#k. Hõ#∞Hõ PÜ«∂ ^Õ=`«Å‰õΩ xˆ~ÌtOѨ|_ç#
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 72† PÜ«∂ ѨÙëêÊÅ`À<Õ Ñ¨Ó[ [~°áêÅx âߢã¨Îxˆ~Ìâ◊O. WÖÏO\˜ qâıëêÅ#∞
=¸ÅºO: ~°∂.10/– `≥Å∞ã¨∞‰õΩx PÜ«∂ ѨÙëêÊÅ#∞ LѨÜ≥∂yOz, ѨÓ[Å∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞HÀ=_®
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.21/–) xH˜ J#∞=ÙQÍ D „QÆO^ä•xfl u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O „ѨK«∞iOzOk.
ã¨O㨯 $`«OÖ’ L#fl ѨÙ+¨ÊzO`å=∞}˜ ã¨OHõÅ# „QÆO^ä•xH˜ `≥Å∞QÆ∞ J#∞"å^Œ
g∞ „QÆO^äŒO.
D „QÆO^ä•Å#∞ áÈã¨∞ì^•fi~å á⁄O^Œ^ŒÅz# "å~°∞ 'HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu—
"åi ¿Ñ~°∞# _ç._ç.x fã≤ ÃÑ· z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨Oáêe.
 =∂#=`å qÅ∞=Å∞
(ã¨OѨÓ~°‚ =ºH˜Î`«fi qHÍã¨O)
~°K«# – ÉèÏ㨯~°Ñ¨O`«∞Å∞† ѨÙ@Å∞ – 460† "≥Å –
~°∂.150/–† ÃãA · –1/8 _≥g∞‡†„áêÑ≤™Î ê÷#O: ÉèÏ㨯~°ÑO¨ `«∞Å∞,
eOQÍÅgkä, =∞#∂fl~°∞–516 126, ~å[O¿Ñ@ =∞O_»ÅO,
Hõ_»Ñ¨ lÖÏ¡. ÃãÖò: 94401 29320, 97054 05915.
<Õ\ ˜ =∂#=Ù_»∞ Pâ◊Å ã¨∞_çQÆ∞O_»OÖ’ H˘@∞ìq∞\Ïì_»∞
`«∞<åfl_»∞. =∂#= ã¨O|O^è•Å#∞ `≥OKÕã¨∞‰õΩO@∂, J#∞
|O^è•Å#∞ `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩO@∂ ã¨∞Yã¨O`ÀëêÅ#∂, P~À
Qͺxfl, ã¨Ç¨Ï["≥∞ÿ# |O^è•Å#∂, JO^•Å#∂, P#O^•
Å#∂ HÀÖ’Ê`«∞<åfl_»∞. z=iÖ’ ZѨC_À XHõѨC_»∞ `å#∞
HÀÖ’Ê~Ú#, `å#∞ `≥OKÕã¨∞H˘#fl ã¨O|O^è•Å∞, `˘H˜¯#
J_»¤^•~°∞Å∞, KÕã≤# áêáêÅ∂, <Õ~åÅ∞, Ѷ¨∞’~åÅ∞ [˝Ñ≤ÎH˜
=zÛ ^Œ∞ódã¨∞Î<åfl_»∞. ZO`« qKåiOz<å JѨC_»∞
Ѷ ¨ e `« = ÚO_» ^ Œ ∞ QÆ ^ •! Ѩ s Hõ Δ Å ∞ Ѩ Ó ~° Î Ü « ∂ ºHõ
„Ѩâfl◊ ʼnõΩ ["å|∞Å∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë „ѨÜ∂≥ [#=ÚO_»
#>Ë¡ Wn#∂. g\˜#xflO\˜x ^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩx
ÉèÏ㨯~° ѨO`«∞Å∞ '=∂#=`å qÅ∞=Å∞— J<Õ =∞Oz
„QÆO^ä•xfl "≥Å∞=iOKå~°∞.
WO^Œ∞Ö’ rq`«O, P~ÀQƺO, =ºH˜Î`«fiO, ^èŒ~°‡O, J~°÷O,
HÍ=∞O, "≥∂HõΔO, qâ◊fiK≥·`«#ºO, =∞$`«∞ºqÖÏã¨O, =∞#ã¨∞,
ã¨O㨯 $u–<åQÆiHõ`–« ã¨=∂[O, HÍÅO–Ѩx ã¨O㨯 $u J<Õ
ji¬HõÅ ^•fi~å =∂#=ÙÅ∞ #_»K«∞HÀ"åeû# f~°∞`≥#∞flÅ#∞
K«H¯õ QÍ q=iOKå~°∞. „Ѩu JOâßxfl Hõ^ÅŒä `À, ™ê"≥∞`«Å`À,
ã¨∂‰õΩÎÅ`À q=iOKå~°∞.
™êfiq∞ *Ï˝#^•#O^Œ, HÔ .J~°qO^Œ~å=Ù, PKå~°º K˘Ñ¨ÊÅ
~°`«flO, PKå~°º q.^ŒÜ«∂Hõ~° Ô~_ç¤QÍ~°¡ Jaè„áêÜ«∞ =∂eHõ
D „QÆO^ä•xH˜ J^Œ#Ѩ٠PHõ~°¬}QÍ K≥ѨÊ=K«∞Û. =∂#=
rq`åxH˜, =∂#=`å qÅ∞=ʼnõΩ Jq<åÉèÏ= ã¨O|O^èŒ
=Ú#fl^Œx ~°K«~Ú`« ã¨=∞„QÆOQÍ Jxfl JOâßÅ#∞ ѨÓã¨
QÆ∞zÛ#@∞¡QÍ á⁄O^Œ∞ѨiKå_»∞. =∞Oz HÍy`«OÃÑ·, =∞Oz
=Ú„^Œ}Ö’, JHõΔ~° ^ÀëêÅ∞ ÖˉõΩO_® L#fl D „QÆO^äŒO
„Ѩu WO@ LO_»^ŒyOk, „Ѩu XHõ¯~°∂ K«^Œ∞=^ŒyOk.
K«^Œ=_»O „áê~°Oaè¿ãÎ z=i^•HÍ K«kqOKÕ â‹·e D „QÆO^äŒ
„Ѩ`ÕºHõ`«QÍ ÉèÏqOK«=K«∞Û#∞. – U.qâ◊fi<å^äŒO
<å P`«‡Hõ^äŒ
(™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ)
~°K«# – ™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ† J#∞ã¨$[# – ™êfiq∞
*Ï˝#^•#O^Œ† ѨÙ@Å∞–386† Ãã·A–1/8 _≥g∞‡† "≥Å–
~°∂.40/–† „áêÑ≤Ιê÷#O: ~å=∞Hõ$+¨‚ =∞~î°O, ^À=∞ÅQÆ∂_»,
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞– 500 029.
Ç≤ÏO^Œ∂=∞`åxfl, ^•x „áêâ◊™êκxfl YO_®O`«~åÖ’¡
„áêK«∞~°ºO HõeyOz# P^蕺u‡Hõ `«`«Î fi"Õ`«Î ™êfiq∞
q"ÕHÍ#O^Œ. DÜ«∞# N ~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠„Ñ≤Ü«∞
t+¨μº_»∞. DÜ«∞# P^蕺u‡Hõ „Ѩã¨OQÍÅ∞ ~°≠s „Ѩ"åǨÏ`«∞
ÖϺÅ∞. ZO`À=∞Ok P „Ѩ"åǨÏOÖ’ =Úxy `«iOKå~°∞.
PÜ«∞# =∞Ǩϟ#fl`« =ºH˜`Î fi« O QÆ∞iOz, PÜ«∞# Pâ◊Ü∂« Å∂,
ÉèÏ~°`«^Õâ◊O QÆ∞iOz, PÜ«∞# Hõ#fl
HõÅÅ∞ QÆ∂iÛ PÜ«∞# ~åã≤#
'P`«‡Hõ^—Œä #∞ N~å=∞Hõ$+¨=‚ ∞~îO° "å~°∞
„ѨK«∞iOKå~°∞.
WO^Œ∞Ö’ [##O–ÉÏźO, t+¨ºiHõO, <å QÆ∞~°∞
^Õ=ÙÅ∞– N~å=∞Hõ$+¨μ‚Å∞, ÉÏ~å#QÆ~ü =∞~î°O– Ѩi„"å[Hõ
rq`«O. k"åº^Õâ◊O–qâ◊fi =∞`« =∞Ǩã¨ÉèíÅ∞, ã¨OѶ¨∞@#Å
Ѩ~O° Ѩ~,° ÉèÏ~°`^« âÕ ◊ ѨÙ#~åQÆ=∞#O, <å L^Œº=∞ „Ѩ}ÏoHõ,
Ô~O_»= áêâßÛ`«º Ü«∂„`«, `«k`«~° K«~°=∂OHõO J#∞
J^蕺ܫ∂Å∞<åfl~Ú. `«##∞ QÆ∞iOz, `«# L^Œº=∞HÍ~°ºO
QÆ∞iOz ™êfig∞r ã¨fiÜ«∞OQÍ "儉õΩzÛ# ѨÅ∞‰õΩÅ∞, KÕã≤#
"åºMϺ<åÅ∞ '<å P`«‡Hõ^䌗 „QÆO^äŒOÖ’ L<åfl~Ú.
WÖÏO\˜ P`«‡Hõ^äŒÅ∞ ÉèÏq`«~åʼnõΩ =ÚYºOQÍ <Õ\ ˜
Ü«Ú=`«~åxH˜ ã¨∂ÊùiÎx™êÎ~Ú. P`«‡Hõ^äŒÖ’¡ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ
rq`åxfl P^Œ~°≈OQÍ fã¨∞‰õΩO>Ë „Ѩu XHõ¯~°∂ ÃÑ·H˜
Z^ŒQÆQÆÅ~°<Õk JHõΔ~°ã¨`«ºO.
^Œà◊ã¨i HÍy`«OÃÑ·, ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# =Ú„^Œ}Ö’ JO^ŒOQÍ
=Ú„kOK«|_ç# „QÆO^äŒq∞k. ã¨~°à◊"≥∞ÿ# ÉèÏ+¨ WO^Œ∞Ö’
„ѨÜ≥∂yOK«|_çOk. q+¨Ü«∞O J#ÅÊO, ^èŒ~° =∂„`«O
JÅÊO. WO`« `«‰õΩ¯= ^èŒ~°‰õΩ ™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ P`«‡
Hõ^äŒ#∞ JOkã¨∞Î#fl ~å=∞Hõ$+¨‚ =∞~î°O "å~°∞ L^•~° ã¨fiÉèÏ=Ù
Åx K≥ѨÊHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. – _ç ã¨~°à◊
 NѨ^ŒˆHo – 09 (Ѷ≤„|=i–2010)
q*Ë`Å« ∞
1) "≥·.~å"Õ∞â◊fi~°â◊~°‡,
WO\˜ <≥O.16–420, „ÉÏǨχ} gkä,
^èŒ~°‡=~°O – 515 671.
2) K≥q∞\˜QÆO\˜ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞Å∞,
WO\˜ <≥O.ZѶπ.ZѶπ.–2,
ÅH©Δ ‡@=~üû, 4/7, „ÉÏ_ô¿Ñ@,
QÆ∞O@∂~°∞ – 522 002.
3) aà◊§áê\˜ q#Üü∞QÍOnè,
S/oz`«O|~°O,
WO\˜ <≥O.7–8–7, =∞à◊§=~°Ñ¨Ù"åi gkä,
J#HÍѨe¡ – 531 001.
ã¨Ô~·# ã¨=∂^è•<åÅ∞ ~åã≤#"å~°∞ :
q.ÉÏÅHõ$+¨‚(zÅHõÅѨÓ_ç)†P~ü.H˘O_»Å~å=Ù(qâßYѨ@flO)†
Ü«∞O.t=Éèí∂+¨}=∞‡(‰õΩѨÊO)† a.yi[(NHõ$+¨‚Ѩ@flO)† Hõ#Hõ
=e¡(‰õΩѨÊO)† a.NǨÏi~å=Ù(QÆ∞O@∂~°∞)† *ˇ.N"å}©*’º`«ûfl
(q[Ü«∞"å_»)†_ç.™êÇ≤Ïu(„á⁄^Œ∞@ Ì ∂~°∞)†ÔH.K«O„^Œ(ÃÇÏ· ^Œ~åÉÏ^Œ∞)†
~å=∞~åAgˆ~â◊fi~°̂H^•~ü(QÆ∞O@∂~°∞)† l.=ã¨O`« (Hõ_Ñ» )¨ † Ñ≤.ã¨~°
ã¨fiu(<≥Å∂¡~°∞)† Ü«∞O.áê~°÷™ê~°käPKå~°∞ºÅ∞ (=~°OQÆÖò)†
l."ÕOHõ@ÅHõΔ ‡=∞‡(Hõ_»Ñ¨)†ZO.L=∂=∞¿ÇÏâ◊fi~°Ô~_ç¤(QÆ∞O@∂~°∞)†
F.Jx~°∞^£Hõ$+¨‚(<≥Å∂¡~°∞)† ÔH.P#O^£Ñ≤à‹§Â(z`«∂Î~°∞)† W.J#fl
ѨÓ~°‚(NHÍà◊ǨÏã≤Î)† *ˇ.™ê„=∂[ºÅH˜Δ ‡ (u~°∞Ѩu)† \˜.q.
Ü«∞O.ÔH.„Ѩ™ê^£(<≥Å∂¡~∞° )†_ç.u~°∞=∞Å "≥OHõ„\Ï=∞Ü«∞º (ÃÇÏ· ^Œ~å
ÉÏ^£)† ^Õ"ÕO„^Œ<å^ä£QÆ∞ѨΠ(QÆ∞O`«HõÅ∞¡)† ÔH.q.áê~°÷™ê~°kä
(ÉÏѨ@¡)† ÃÇÏKü.ã¨O`«<å^ä£ (J#O`«Ñ¨Ù~°O)† Z.\˜. Nx"åã¨<£
(J#O`«Ñ¨Ó~ü)† a.yil (q[Ü«∞"å_»)† _ç.ã‘` ~å=∂~å=Ù
(q[Ü«∞"å_»)†Ü«∞ãπ.Hõ$+¨‚=¸iÎ(>ˇHõ¯e)† a.QÆ}Ë+πÔ~_ç¤(<≥Å∂¡~°∞)†
Ü«∞O.ǨÏ#∞=∞O`«~å=Ù (ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£)† Z<£.ã¨uÎ~åA (HÀ~°∞
H˘O_»)† \˜.q.Zãπ.ÅH˜Δ ‡âߢã≤Î (q[Ü«∞"å_»)† ÃÇÏKü.Hõ$+¨‚"Õ}˜
("≥*· ÏQ∑)† l.q.Zãπ.k"åHõ~O° (ÉÁaƒe)† Zãπ.=∞b¡âfi◊ i(q[Ü«∞
#QÆ~°O)† ã≤."≥∂ǨÏ<£~å=Ù (NHÍà◊ǨÏã≤Î)† P~ü.Zãπ. ÉèÏ㨯~°~å=Ù
(Hõ_»Ñ¨)†q.ã¨∞O^Œ~°~å=∞Ü«∞º (K≥#∂fl~°∞)† \˜.~å^è•Hõ$+¨‚(q[Ü«∞
"å_»)† Ñ≤.Hõ#Hõ=e¡ (QÆ∞O@∂~°∞)† ÔH.q.ã‘`«=∞‡(ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£)
U„Ñ≤Öò, 2010 Pi˚`« ¿ã=Å q=~åÅÔH· 0877–2233333‰õΩ á¶È<£ KÕã≤ ã¨O„ѨkOK«O_ç
x|O^èŒ#Å∞ :
1) JO^Œ~°∂ NѨ^HˆŒ ox ѨÓiOK«=K«∞Û. XH˘¯Hõ¯~°∞
XH˘¯Hõ¯\˜ =∂„`«"Õ∞ ѨÓiOz ѨOáêe.
2) ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõÖ’x ‰õÄѨ<£#∞ =∂„`«"Õ∞ Hõ`«Î
iOz ѨOáêe, q_çQÍ ~åã≤ ѨOѨ‰õÄ_»^Œ∞.
3) ÉÏÖòÃÑ<£`À<Õ Ñ¨ÓiOKåe.
4) QÆ_»∞ÅÖ’ k^Œ∞ÌÉÏ@∞¡, H˘\˜ì"Õ`«Å∞ LO_»‰õÄ_»^Œ∞.
5) |Ǩï=∞u q+¨Ü«∞OÖ’ ZÖÏO\˜ ã≤á¶ê~°ã¨∞Å∞ JOw
HõiOK«|_»=Ù.
6) „Ѩu<≥ÖÏ 25= `Õn ֒ѨÙQÍ Ñ¨ÓiOz# NѨ^ŒˆHox
=∂ HÍ~åºÅÜ«∂xH˜ ѨOáêe.
7) D Ѩ^ŒˆHoÖ’ áêÖÁæ<Õ"å~°∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ‰õΩ K«O^•
^•~°∞Öˇ· LO>Ë g∞ K«O^•#O|~°∞`Àáê@∞ g∞ `«~°Ñ¨Ù#
`≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ#∞ Z=iH˜ ѨOáêeûOn ѨÓiÎ
z~°∞<å=∂#∞ `≥eÜ«∞*ËÜ«∂e.
8) ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Å∞ HÍx"å~°∞ ‰õÄ_® áêÖÁæ#
=K«∞Û.
|Ǩï=∞u q=~åÅ∞ :
ã¨iQÍ Ñ¨ÓiOz# "åiH˜ `≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi
Ѩ„uHõ#∞ XHõ ã¨O=`«û~°Oáê@∞ Lz`«OQÍ JO^Œ
*Ë™êÎ=Ú. XHõ"Õà◊ XHõiHõ<åfl Z‰õΩ¯= =∞Ok ã¨iQÍ
ѨÓi¿ãÎ ÖÏ@s ^•fi~å =ÚQÆ∞æix ZOÑ≤Hõ KÕã≤, "åiH˜
XHõ ã¨O=`«û~°O áê@∞ Ѩ„uHõ#∞ Lz`«OQÍ Ñ¨OѨÙ
`å=Ú. q∞ye#"åi ¿Ñ~°¡#∞ ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’
„ѨK«∞i™êÎ=Ú.
ѨÓiOz# NѨ^ŒˆHox ѨOѨ=Åã≤# z~°∞<å=∂ :
Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O,
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
u.u.^Õ. =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞ „áêOQÆ}O,
ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083.
35
 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç J_»¤O P^è•~åÅ∞
1 2 3 4
2) NHõ$+¨μ‚x "Õ∞#=∂=∞ (3)
5) Hõq`«fiO K≥¿ÑÊ"å_»∞ (2)
5 6 7 6) D #k X_»∞¤# „"ÕÑ¨Öˇ¡ LOk (3)
8 9 7) ÅH˜; Éèí~°Î (2)
10) ѨÙ~°∞+¨ã¨∂HõÎOÖ’ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ q+¨μ‚=Ù ‰õΩ_ç Hõ#∞flÖ’ W`«_»∞
10 11
L<åfl_»∞ (3)
12 13 14 11) NHõ$+¨μ‚x KÕuÖ’ LOk (3)
15 16 17 15) =Úã¨e`«#O (2)
16) QÆ∞„~°=Ú (3)
17) ^èŒfix (2)
18 18) ÉèÏ㨯~°∞x QÍOz qi¿ã ѨÙ+¨ÊO (3)
xÅ∞=Ù
1) J_»qÖ’ ѨÙ\˜ìOk. J_»qÖ’ ÃÑiyOk. =∂ WO\˜H˜
=zÛOk. `≥·`«Hõ¯ÖÏ_çOk. (4)
NѨ ^ ŒˆHo – 11
x~°fiǨÏ} : PKå~°º N=`«û, HõOH˜áê_»∞
3) =∞^èŒ∞~å#QÆ~°OÖ’ HõOã¨∞xH˜ =∂ÅÅ#∞ Hõ\ ì̃ WKÕÛ NHõ$+¨μ‚x
Éèí‰õΩÎ_»∞ (4)
4) NHõ$+¨μ‚xH˜ ~°∞H˜‡}˜Ü«∞O^Œ∞ ѨÙ\˜ì# ã¨∞`«∞_»∞ (4)
8) W`«x HÀiHõÃÑ· ã‘`å~å=ÚÅ∞ Éèí„^•K«ÅOÖ’ "≥eâß~°∞ (3)
1) ѨÓiOz# "åi ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ :
9) Hõq„`«Ü«∞O ~°zOz# HÍ=ºO (3)
............................................................
............................................................ 12) q+¨μ‚=¸iÎ =∂Å (4)
............................................................ 13) „^À}ÏKå~°∞ºx ã¨∞`«∞_»∞ (4)
............................................................ 14) q+¨μ‚=¸iÎ Y_»æO (4)
............................................................ :: NѨ^ŒˆHo–09 (Ѷ≤„|=i,10) ã¨=∂^è•<åÅ∞ ::
4
2) g∞~°∞ ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Öˇ·`Õ? 1
Q“
2
Y 3 QÆ =Ú ‰õΩ
J) K«O^• #O|~°∞ : .................................. `« Ü«Ú KÕ
P) g∞ |^Œ∞Å∞ =∞Ô~=iÔH·<å Ѩ„uHõ ѨOѨQÀi`Õ "åi 5
=Ú ‰õΩ¯ _»∞ 6
`Õ Å∞
ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ : ................................. 7 8 9
_»∞ HÀ ѨO ^Œ kè _»∞
............................................................
KåO ã¨
............................................................ 10 11 12 13
............................................................ x 㨠QÆO ~å ^èŒ ã¨O
14 15 16
............................................................ ‰õΩO u Hõ Kå ‰õΩ
............................................................ Éè∞í e ~å
17
_»∞ q∞ q∞ „H˜ u„
 "Õ∞+¨ ~åt
D =∂ã¨OÖ’ D ~åt"åiH˜ U ѨxKÕã≤<å J#∞
‰õÄÅOQÍ LO@∞Ok. HÍh =∂@Å#∞ J^Œ∞Ѩ٠á⁄^Œ∞ѨÙQÍ
=∂\Ï¡_ç`Õ =∞Ozk. qǨ~°Ü«∂„`«‰õΩ Kտ㠄Ѩܫ∞`åflÅ∞
Ѷ¨e™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ™ê÷#K«Å#O, Ô~O_À"å~°O ˆHΔ„`«
^Œ~≈° #O, =¸_À"å~°O HÍ~°º[Ü«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O JkèH„õ â◊=∞.
=$+¨Éèí ~åt
D ~åt"å~°∞ P~ÀQƺ q+¨Ü«∞OÖ’ *Ï„QÆ`«Î =Ç≤ÏO
Kåe. ~Ô "≥#∂º, "≥^· ºŒ , Ѩ„uHõ qÖËY~°∞ʼnõΩ, PHõã‡≤ Hõ ^è#Œ ÖÏÉèOí .
f~°÷Ü«∂„`«Å‰õΩ J#∞‰õÄÅO. Pi÷HõOQÍ ÉÏQÍ Hõeã≤=ã¨∞ÎOk.
"≥Ú^Œ\ "˜ å~°O P#O^ŒO, ~Ô O_À"å~°O ѨxXuÎ_,ç =¸_À"å~°O
^èŒ#ÖÏÉèíO, <åÅ∞QÀ"å~°O 㨨`å¯~°O.
q∞^äŒ∞# ~åt
D =∂ã¨OÖ’ giH˜ "å~Ú^•Å∞, |HÍ~ÚÅ∞, ã≤÷~åã≤÷,
|∞∞}„Ѩܫ∞`åflÅ∞ J#∞‰õÄÅO. q^•º~°∞÷ʼnõΩ, =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ
PO^Àà◊#Å∞, =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ, ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩʼnõΩ L#fl`«
Ѩ^ŒgÜ≥∂QÆO. ™êÇ≤Ïf ~°OQÆOÖ’x Hõ=ÙʼnõΩ, Láê^蕺ܫÚʼnõΩ
=∞Oz QÆ∞iÎOѨ٠Åaèã¨∞ÎOk. ^≥·=^Œ~°≈<åʼnõΩ J#∞‰õÄÅO.
"≥Ú^Œ\ ˜"å~°O PHõã≤‡Hõ „Ѩܫ∂}O, Ô~O_À"å~°O ˆHΔ„`«^Œ~°≈#O,
=¸_À"å~°O J<å~ÀQƺO, <åÅ∞QÀ"å~°O Ѩ^ŒgÜ≥∂QÆO.
Hõ~å¯@Hõ ~åt
D =∂ã¨OÖ’ Pi÷Hõ Ѩiã≤÷u H˘O`« x~åâ◊Ѩ~°z<å
J=ã¨~åÅ∞ f~°∞`å~Ú. ‰õΩ@∞O| ã¨=∞㨺Å∞ Zxfl Z^Œ∞Ô~·<å
P`«‡Ãã÷Â~°ºO`À =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞`å~°∞. ã¨Ow`« #$`«º HõàÏHÍ~°∞
ʼnõΩ, i>ˇ~ÿ ∞° ¤ L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ „ѨÉ∞íè `«fiO #∞Oz â◊√Éè"í å~åÎ „â◊=}O.
"≥Ú^Œ\ ˜"å~°O =º=Ǩ~° [Ü«∞O, Ô~O_À"å~°O "åǨÏ#Ü≥∂QÆO,
=¸_À"å~°O P#O^ŒO, <åÅ∞QÀ"å~°O â◊√Éèí"å~åÎ „â◊=}O.
u~°∞=∞ÅÖ’ ѨÙ~ÀÇ≤Ï`« ã¨OѶ¨∞O
q"åǨÏO, LѨ#Ü«∞#O, K≥qáÈQÆ∞Å∞ ‰õΩ@ì
_®xH˜ Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨∞^Œ~°≈# 㨄`«OÖ’x ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«
ã¨OѶ¨∂xfl ã¨O„ѨkOK«=K«∞Û.
á¶È<£ : 0877 – 2263460
U„Ñ≤Öò, 2010 u~°∞Ѩu |™êìO_»∞, Ô~·ÖËfi¿ãì+¨#¡ #∞O_ç 'JeÑ≤i— =~°‰õΩ Lz`«OQÍ ^Õ=™ê÷#O |ã¨∞ûÅ∞ #_»∞™êÎ~Ú
UÑ≤„Öò, 20 1 0
– *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡
ã≤OÇ¨Ï ~åt
D =∂ã¨OÖ’ D ~åt"åiH˜ ã≤ú~åã≤÷ =º=Ǩ~åÖ’¡
q[Ü«∞O HõÅ∞æ`«∞Ok. H˘`«Î ѨiK«Ü«∂Å∞ P#O^•xfl™êÎ~Ú.
ã≤h, \˜g HõàÏHÍ~°∞ʼnõΩ, Ѩ„uHÍ qÖËY~°∞ʼnõΩ, ã≤h ~°K«~Ú`«
ʼnõΩ J^Œ$+¨ìÜ≥∂QÆO. ~å=∞ HõÖϺ}À`«û=OÖ’ áêÖÁæ#@O =Å¡
=∂#ã≤Hõ P#O^ŒO HõÅ∞æ`∞« Ok. "≥Ú^Œ\"˜ å~°O P#O^ŒO, ~Ô O_À
"å~°O J<å~ÀQƺO, =¸_À"å~°O ^èŒ#ÖÏÉèíO, <åÅ∞QÀ"å~°O
Ѩ¨sHΔÍHÍÅO.
Hõ<åº ~åt
D =∂ã¨OÖ’ giH˜ PHõã≤‡Hõ ^èŒ#ÖÏÉèíO. #∂`«#
QÆ$Ç¨Ï „Ѩܫ∞`åflÅ∞ Ѷ¨e™êÎ~Ú. =$uÎ q^ŒºÅO^Œ∞ =∞Oz
Ü≥∂Qƺ`«. ™êÇ≤Ï`«ºO, ã≤h~°OQÆ HõàÏHÍ~°∞ʼnõΩ „â◊=∞‰õΩ `«QÆæ
Ѷ¨e`«O. J=∞‡HÍʼnõΩ, "åºáê~°∞ʼnõΩ ^èŒ<å^•Ü«∞O. Ѩã¨∞ѨÙ
"åºáê~°∞ʼnõΩ, "≥O_ç, |OQÍ~°∞ =~°Î‰õΩʼnõΩ JkèHÍ~°¡ XuÎ_ç,
J==∂<åÅ∞, JѨ"å^Œ∞Å`À J<å~ÀQƺO U~°Ê_»∞`«∞Ok.
"≥Ú^Œ\ "˜ å~°O ã¨`å¯~°O, ~Ô O_À"å~°O Ѩx XuÎ_,ç =¸_À"å~°O
J<å~ÀQƺO, <åÅ∞QÀ"å~°O ã¨O`À+¨O.
`«∞ÖÏ ~åt
D =∂ã¨OÖ’ TÇ≤ÏOz# q^èŒOQÍ<Õ =º=Ǩ~åÅ∞
ѨÓ~°=Î Ù`å~Ú. ã≤~÷ åã≤÷ q"å^•Å∞, HÀ~°∞ì ÃÑO_çOQ∑Å∞ `«fii`«QuÆ #
ѨÓ~°Î=Ù`å~Ú. n~°… J<å~ÀQͺÅ∞ fi H˘O`« „ѨâßO`«`«
KÕ‰õÄ~°∞`«∞Ok. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O =$^䕄Ѩܫ∂}O, Ô~O_À"å~°O
HÍ~°º[Ü«∞O, =¸_À"å~°O PO^Àà◊#, <åÅ∞QÀ "å~°O
=∂#ã≤HÍ#O^ŒO.
37
 =$tÛHõ ~åt ÉèíÜ«∞O Ѩ\ ˜ìÑ‘_çã¨∞ÎOk. ^≥·=HÍ~°º„Hõ=∂Ö’¡ K«∞~°∞QÍæ áêÖÁæO
D =∂ã¨OÖ’ giH˜ #∂`«# PÖ’K«#Å∞ PK«~°} \Ï~°∞. \©K«~°¡‰õΩ, q^•º~°∞÷ʼnõΩ, =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ Ñ¨sHΔÍHÍÅO.
Ö’H˜ =™êÎ~Ú. =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ, q^•º~°∞÷ʼnõΩ =∞Oz QÆ∞iÎOѨÙ, "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ^èŒ#„áêÑ≤Î, Ô~O_À"å~°O ÉèíÜ«∞O, =¸_À "å~°O
„â◊=∞‰õΩ `«y# Ѷ¨ÅO Åaèã¨∞ÎOk. q^•º~°∞÷ʼnõΩ, z#fl Ñ≤šʼnõΩ, ^≥·=zO`«#, <åÅ∞QÀ"å~°O q~À^èŒO.
=$^Œ∞úʼnõΩ, J<å~ÀQƺ ã¨=∞㨺Å∞. Jq"åÇ≤Ï`«∞ʼnõΩ q"åǨÏ
„Ѩܫ∞`åflÅ∞ J#∞‰õÄÅO. #q∞‡# q∞„`«∞Å =ÖË¡ "≥#∞fláÈ@∞‰õΩ ‰õΩOÉèí ~åt
QÆ∞~“`å~°∞. "≥Ú^Œ\"˜ å~°O f~°Ü
÷ ∂« „`«Å∞, ~Ô O_À"å~°O QÆ∞iÎOѨÙ, D =∂ã¨OÖ’ D ~åt"å~°∞ ¿ãflǨÏ|O^è•Å‰õΩ, |O^èŒ∞
=¸_À"å~°O J<å~ÀQƺO, <åÅ∞QÀ"å~°O „Ѩܫ∞`«flѶ¨ÅO. `åfixH˜ JkèHõ „áê^è•#º`« W™êÎ~°∞. L=∞‡_ç "åºáê~åÅ∞ J#∞
‰õÄe™êÎ~Ú. ѨÅ∞ â◊√ÉèíHÍ~åºÖ’¡ áêÖÁæ#\ÏxH˜ Pã¨H˜Î Hõ#|~°∞
^èŒ#∂ ~åt ™êÎ~°∞. q^•º~°∞÷ʼnõΩ Hõ+¨ìѨ_ç K«^Œ"åe. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O |O^èŒ∞
D =∂ã¨OÖ’ giH˜ ã¨∞n~°H… ÍÅOQÍ ÃÑO_çOQ∑Ö’ L#fl
HÀ~°∞ì =º=Ǩ~åÅ∞, ã≤÷~åã≤÷H˜ ã¨O|OkèOz# HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ `«fiO, Ô~O_À"å~°O Pã¨H˜Î, =¸_À"å~°O x~åâ◊, <åÅ∞QÀ"å~°O
PK«~°}Ö’H˜ =™êÎ~Ú. q"åǨτѨܫ∞`åflÅ∞ J#∞‰õÄÅO. „Ѩܫ∞`«fl Ѷ¨ÅO, P#O^ŒO.
=∂#ã≤Hõ P#O^•xH˜ KÕÜ«Ú P^蕺u‡Hõ¿ã=† ˆHΔ„`«^Œ~°≈<åÅ∞ g∞# ~åt
=∞Oz Ѷe¨ `åxfl™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜ "å~°O ^è#Œ „áêÑ≤,Î ~Ô O_À"å~°O D =∂ã¨OÖ’ giH˜ Jhfl „Ѩu‰õÄŠѶ¨e`åÖË. =$uÎ
ã¨O`À+¨O, =¸_À"å~°O P^蕺u‡Hõ¿ã=, <åÅ∞QÀ"å~°O ˆHΔ„`« L^ÀºQÍÖ’¡ JkèHÍ~°∞Å XuÎ_ç JkèHõO. XO@i „Ѩܫ∂}ÏÅ
^Œ~≈° #O. =Å¡ z‰õΩ¯Å∞. J#=ã¨~°"≥∞ÿ#, `˘O^Œ~°áê@∞`À JѨxO^ŒÅ∞,
=∞Hõ~° ~åt J==∂<åʼnõΩ Ö’#∞HÍ"åeû =ã¨∞ÎOk. J<å~ÀQƺ ã¨∂K«#Å∞.
D ~åt"åà◊§‰õΩ D =∂ã¨OÖ’ |O^èŒ∞q∞„`«∞Å q~À^èŒO, "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O XuÎ_ç, Ô~O_À"å~°O =$^䕄Ѩܫ∂}O, =¸_À
=∂#ã≤Hõ PO^Àà◊#, H˘`«Îq∞„`«∞ŠѨiK«Ü«∞O ã¨O`«$Ñ≤ÎxzÛ<å "å~°O q[Ü«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O =∂#ã≤Hõ"Õ^Œ#.
<åQÆ∞ÖÏѨÙ~°O N "Õ^Œ=b¡ ã¨"Õ∞`« N "Õ^Œ<å~åÜ«∞}™êfiq∞ "åi „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞
2010, U„Ñ≤Öò 27 #∞O_ç "Õ∞ 6 =~°‰õΩ
`ÕnÅ∞ "å~°O ѨQÅÆ ∞ L`«û=O ~åu„ L`«û=O
27–04–10 =∞OQÆà"◊ å~°O ––– JO‰õΩ~å~°Ê}
28–04–10 |∞^èŒ"å~°O ^èŒfi*Ï~ÀǨÏ}O ÃÑ^ŒÌâı+¨"åǨÏ#O
29–04–10 QÆ∞~°∞"å~°O z#flâı+¨"åǨÏ#O ǨÏOã¨"åǨÏ#O
30–04–10 â◊√„Hõ"å~°O ã≤OǨÏ"åǨÏ#O =Ú`«ºÑ¨ÙѨOki "åǨÏ#O
01–05–10 â◊x"å~°O HõÅÊ=$HõΔ"åǨÏ#O ã¨~°fiÉèí∂áêÅ "åǨÏ#O
02–05–10 Pk"å~°O "≥∂Ç≤Ïh J=`å~°O QÆ~°∞_» "åǨÏ#O
03–05–10 ™È=∞"å~°O ǨÏ#∞=∞^•fiǨÏ#O QÆ["åǨÏ#O
04–05–10 =∞OQÆà"◊ å~°O ã¨∂~°º„ѨÉèí"åǨÏ#O K«O„^Œ„ѨÉèí "åǨÏ#O
05–05–10 |∞^èŒ"å~°O ~°^äÀ`«û=O Jâ◊fi "åǨÏ#O
06–05–10 QÆ∞~°∞"å~°O K«„Hõ™êfl#O ^èŒfi*Ï=~ÀǨÏ}O

38 u~°∞Ѩu 'JeÑ≤i— #∞O_ç Ü«∂„u‰õΩÅ ™ê=∂#∞Å#∞ u~°∞=∞ʼnõΩ Lz`«OQÍ KÕ~°"Õ™êÎ~°∞ ã¨ÑyΨ i

 P#O^ŒxÅÜ«∞O – âßã¨<åÅ∞
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å âßã¨<åÅ∞
âßã¨# q=~°} – 7
„Ѩ^Õâ◊O : u~°∞=∞Å, K«O„^Œyi `åÅ∂HÍ, z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡, PO„^茄Ѩ^Õâò.
(u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ "≥Ú^Œ\ ˜ „áêHÍ~°OÖ’x L`«Î~°QÀ_»ÃÑ· L#fl âßã¨#O)
=Oâ◊O : q[Ü«∞#QÆ~° (`«∞à◊√=) ~åA : NHõõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞
HÍÅO : â◊Hõ ã¨O=`«û~°O 1434, POy~°ã¨ ã¨O=`«û~°O, 1513 Z._ç.
ÉèÏ+¨ : Hõ#fl_»O
q+¨Ü«∞O : NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞ŠѨ@ìѨÙ~å}˜ z<åflr J=∞‡"å~°∞ u~°∞"≥OQÆà◊<å^äŒ∞x ^Œi≈OK«∞‰õΩx,
™êfiq∞ <≥·"Õ^•ºÅ#∞ ÃÑ@∞ì@ÔH· |OQÍ~°∞y<≥fl#∞ HÍ#∞HõQÍ ã¨=∞iÊOK≥#∞.
P^è•~°O : u.u.^Õ. âßã¨<åÅ∞ ã¨OѨÙ@O–III, ã¨OYº–40.

âßã¨# q=~°} – 8
„Ѩ^Õâ◊O : u~°∞=∞Å, K«O„^Œyi `åÅ∞HÍ, z`«∂Î~°∞lÖÏ¡, PO„^茄Ѩ^Õâò.
(u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ "≥Ú^Œ\ ˜ „áêHÍ~°OÖ’x L`«Î~°QÀ_»ÃÑ· L#flâßã¨#O)
=Oâ◊O : q[Ü«∞#QÆ~° (`«∞à◊√=) ~åA : NHõõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞
HÍÅO : â◊Hõ ã¨O=`«û~°O 1434, POy~°ã¨ ã¨O=`«û~°O, 1513 Z._ç.
ÉèÏ+¨ : `≥Å∞QÆ∞
q+¨Ü«∞O : NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞ŠѨ@ìѨÙ~å}˜ z<åflr J=∞‡"å~°∞ u~°∞"≥OQÆà◊<å^äŒ^Õ=ÙxH˜ <≥·"Õ^ŒºO#∞
ÃÑ@∞ì@ÔH· |OQÍ~°∞ y<≥fl#∞ HÍ#∞HõQÍ ã¨=∞iÊOz# y<≥fl|~°∞=Ù#∞ D âßã¨#O `≥Å∞ѨÙ
`ÀOk.
P^è•~°O : u.u.^Õ. âßã¨<åÅ∞, ã¨OѨÙ@O–III, ã¨OYº–41.
 (PÅÜ«∞OÖ’ ^•`«Å ã¨=∞~°Ê}Å∞ Z‰õΩ¯"≥·# H˘kÌ "å\˜ x~°fiǨÏ} =º=ã¨÷ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂ ^è•~å"åÇ≤ÏHõO – 87
=zÛ, PÅÜ«∞ ѨiáêÅ<å q^è•<åOâ◊O U~°Ê_çOk. =Oâ◊áê~°OѨ~°º"≥∞ÿ# ^èŒ~°‡Hõ~°ÎÅ∞ –
™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ U~°Ê_®¤~°∞. P "≥·<åxfl D J^蕺ܫ∞OÖ’ K«∂_»=K«∞Û.)
W) =∞`«O ^•`«$`«fiO : Ѩà◊O ѨÙo QÆ∞~°∞ÅÎ ∞ QÆÅ áê`« =∂_»qÅ∞=, H˘`«=Î ∂_»qÅ∞=`À
D HÍÅOÖ’ =∞`«ãO¨ |O^è"Œ ∞≥ #ÿ ^•<åÅ∞ KåÖÏ=~°‰Äõ áÈeÛ#ѨÙ_»∞ |Ǩïâ◊ó 7.5 =~åǨÏѨ}ÏʼnõΩ ã¨=∂#=∞ø`«∞#flk.
^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ nѨ^•#O ~°∂ѨOÖ’ KÕÜ«∞_»O ÉèíHõÎ[#∞ÅÖ’ (âßã¨#O ã¨OYº 126-\˜.\˜.). D |OQÍ~°∞ <å}ˇO [Ü«∞O
„ѨK«∞~°OQÍ LO_Õk. L`«û= x~°fiǨÏ}‰õΩ PǨ~° <≥·"Õ^•ºxH˜ Q˘O_» KÀà◊=∞O_»Å =∞O^ŒO`«\Ï =º=Ǩ~°OÖ’ LO_Õk. D
U~åÊ@∞ QÍqOz# Ѩ^Œúu q[Ü«∞#QÆ~° Ü«ÚQÆOÖ’ ÃÑ^ŒÌQÍ <å}ˇO Ѩiâ◊√^Œú"≥∞ÿ# |OQÍ~°∞ ֒ǨÏO`À KÕÜ«∞|_ç#k.
Hõ#|_®¤ ^•x JO‰õΩ~°^Œâ◊Ö’ D HÍÖÏxH˜ =ÚO^Õ ã¨OYº (âßã¨#O ã¨OYº 129-\˜.\˜.).
111, 121, 134, 139, 141, 285-\˜.\˜. =∞iÜ«Ú 285, 7) ™êeÜ«∞ N"≥·+¨‚=ÙÅ∞ :
127-l.\˜.âßã¨<åÅÖ’ #"≥∂^Œ∞ KÕã≤# q=~åÅ#∞|\˜ì N"≥·+¨‚=ÙÅÖ’ XHõ `≥QƉõΩ K≥Ok# "åix ™êeÜ«∞
`≥Å∞™ÈÎOk. ^è•<åºxfl H˘Å=_®xH˜ LѨÜ≥∂yOKÕ „áê=∂}˜Hõ "≥·+¨‚=ÙÅO\Ï~°∞. |Ǩïâ◊ó =„™êÎÅ#∞ <Õ¿ã"åÔ~· LO\Ï~°∞.
H˘Å`« `«∂O|∞(`«∂=Ú). =\˜ì (`≥Å∞QÆ∞Ö’ ѨÙ\˜ì) J<Õ H˘Å`« ™œ~å¢+¨ìO #∞O_ç =Å㨠=zÛ# „ÉÏǨχ}∞Å=∞x K≥ѨÙÊ
20 `«∂O|∞ʼnõΩ ã¨=∂#O. u~°∞ѨuÖ’x NQÀqO^Œ~å[™êfiq∞ ‰õ Ω <åfl~° ∞ . giÖ’ H˘O^Œ ~ ° ∞ q+¨ μ ‚ Q À„f‰õ Ω Å=∞x K≥ Ñ ¨ Ù Ê
^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ LѨÜ≥∂QÆOÖ’ LO_ç# „áê=∂}˜Hõ H˘Å`«‰õΩ ‰õΩO@∞O_»QÍ (âßã¨# ã¨OYº 125-\˜.\˜.), =∞iH˘O^Œ~°∞
Kåà◊√H˜¯ ÖËHõ Kåà◊√Hõº <å~åÜ«∞}<£ HõÖò Jx ¿Ñ~°∞(âßã¨#O HÍâ◊ºÑ¨ QÀ„f‰õΩÅ∞QÍ (âßã¨# ã¨OYº 129-\˜.\˜.) „ѨHõ\ ˜OK«∞
ã¨OYº 127-l.\˜.). ™ê=∂#ºOQÍ D H˘Å`«#∞ u~°∞=∞ÅÖ’ ‰õΩ<åfl~°∞. WOHÍ H˘O^Œ~°∞ P„`ÕÜ«∞ QÀ„f‰õΩÅ=∞x (âßã¨#
qxÜ≥∂QÆOÖ’ LO_ç# „áê=∂}˜HÑõ Ù¨ H˘Å`«#∞ LzÛ~ÚÖòx<å]<£ ã¨OYº 141-\˜.\˜.) „ѨHõ\ ˜OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. g~°∞ q„Hõ=∞
<åHõÖò (=∞~°HͯÖò) Jx ¿Ñ~°∞. D H˘Å`«#∞ =∞Öˇ·H˜xÜ«∞ ^ÕqѨÙ~°x"åã¨∞Å=∞x `≥Å∞Ѩ_»O [iyOk. |Ǩïâ◊ó "≥Ú^Œ\ ˜
x<å]<£HõÖò Jx `«~åfiu HÍÅѨ٠™êHΔͺ^è•~åÅ∞ `≥Å∞Ѩ٠Ô~O_»∞ `≥QÆÅ"å~°∞ ‰õÄ_» D „Ѩ^Õâ◊O #∞O_Õ =zÛ LO\Ï~°∞.
`«∞<åfl~Ú. D =∞~°HͯÖò H˘Å`« ÃÑ^ŒÌk. Kåà◊√H˜¯ H˘Å`«‰õΩ
Ô~O_çO`«Å∞. P HÍÅOÖ’ =º=Ǩ~°OÖ’ LO_ç# <å}ÏÅ∞ 8 ™ê÷#`åÎ~°∞Å =º=ã¨:÷
=~åǨÏѨ}O, =∂_≥·. =∂_≥· J<Õ |OQÍ~°∞<å}ˇO q[Ü«∞QÆO_» J)™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ HÍ~°ºx~åfiǨωõΩÖË HÍx ^èŒ~°‡Hõ~°ÎÅ∞ HÍ~°∞ :
QÀáêÅ∞_»∞ „Ѩ"âÕ Ã◊ Ñ\Ïì_∞» . JO^Œ∞=Å¡ D |OQÍ~°∞<å}ˇO QÆO_» ѨÓ~°fiHÍÅѨ٠âßã¨<åÅÖ’ Ju`«~°K«∞QÍ ™ê÷#`åÎ~ü
QÀáêÅ<£=∂_≥·QÍ K≥ÖÏ=∞}˜ J~ÚºOk (ã¨OYº 143-\˜.\˜.). J<Õ = ∂@ „Ѩ Ü ≥ ∂ yOѨ | _ç L#flk. q[Ü« ∞ #QÆ ~ ° Ü « Ú QÆ
=∞iH˘O`«HÍÅO `«~∞° "å`« H˘`«QÎ Í „Ѩ"âÕ Ã◊ Ñ\˜#ì |OQÍ~°∞<å}ˇO âßã¨<åÅÖ’ ‰õÄ_» „ѨÜ≥∂QÆOÖ’ L#fl D Ѩ^•xH˜ PÅÜ«∞
QÆO_»QÀáêÅ<£ ѨÙ^Œ∞=∂_≥·QÍ Ñ≤eKÕ"å~°∞. D Ô~O_çO\˜Ö’#∞ ™ê÷xHõ=∞O_»e Jx J~°O÷ . ^Õ"åÅÜ«∞ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ 㨄Hõ=∞OQÍ,
40 U ã¨=∞Ü«∞OÖ’<≥·<å ^Õ=™ê÷# ã¨=∂Kå~°O HÀã¨O 0877–2233333 ÖË^• 0877–2277777 á¶È#¡#∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç ã¨ÑyΨ i
ã¨HÍÅOÖ’ x~°fiǨÏOKÕ@@∞¡ K«∂¿ã =∞`åf`«=∞O_»e. J~Ú#
ѨÊ\˜H˜ giÖ’ H˘O^Œ~°∞ ã¨Éèí∞ºÅ∞ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’x ^èŒ~°‡HÍ~°º
„Hõ=∂ÅÖ’ áêÖÁæO@∞O\Ï~°∞. âßã¨<å^è•~åÅ#∞ |\˜ì D
ã¨OѶ¨∞O ã¨Éèí∞ºÅ∞ Q˘Ñ¨Ê Éèí‰õΩÎÅ∞QÍ, L#fl`«™ê÷~Ú á⁄Ok ™ê÷xHõ
ѨiáêʼnõΩÅ `«~°Ñ¨Ù# PÅÜ«∞ HÍ~°ºx~åfiǨÏHõ`åfixfl x~°fiÇ≤ÏOKÕ
"å~°∞. „áê~°OÉèíOÖ’ ^Õ"åÅÜ«∞ =º=Ǩ~åÅÜ«∞O^Œ∞ HÍ~°º
x~åfiǨÏHõ`«fiO =Ç≤ÏOKÕ H˘xfl HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ =∂„`«"Õ∞ LO_Õq.
HÍh HÍÅO QÆ_çKÕ H˘nÌ, JO^Œ∞<å =ÚYºOQÍ q[Ü«∞#QÆ~°
HÍÅO<å\˜H˜ D ™ê÷#`åÎ~°∞Å ã¨OYº, x~°fiÇ≤ÏOK«=Åã≤# HÍ~°º
ÉèÏ~°O "≥Ú^ŒÖˇ·# q+¨Ü«∂ÅÖ’ Z‰õΩ¯= HÍ=_»O [iyOk.
^Õ"åÅÜ«∞ Pã¨∞ÅÎ ‰õΩ ^è~Œ ‡° Hõ~ΰ $`«fi ÉÏ^躌 `«Å#∞ KÕÑ\¨ ì˜ Ñ¨i~°HOΔ˜ K«
=Åã≤# ã≤÷uH˜ KÕiOk. gi Hõ~°Î=ºO ^Õ"åÅÜ«∞ HÍ~°º
x~°fiǨÏ}`À PyáÈÖË^Œ∞. q^èŒ∞ŠѨikè ‰õÄ_» PkèHõ"≥∞ÿOk.
PÅÜ«∂xH˜ +¨~°`«∞Å`À ‰õÄ_ç# P^è•~° „^Œ=º^•<åÅ#∞,
^Õ"åÅÜ«∞O `«~°Ñ¨Ù# ã‘fiHõiOz P ^èŒ<åxfl 㨄Hõ=∞OQÍ qx
Ü≥∂yOѨ|_çO^• Jx QÆ=∞xOK«_»O, ^•`« HÀi# q^èŒOQÍ
¿ã"åÔH·OHõ~°ºO ã¨HÍÅOÖ’ x~°fiÇ≤ÏOKÕ@@∞¡ QÆ=∞xOK«_»O gi
ÉÏ^茺`«.
=∞#‰õΩ `≥eã≤#O`«=~°‰õΩ D ^Õ"åÅÜ«∂x (u~°∞
=∞Å)H˜ ã¨O|OkèOz# "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ\ ˜ ѨiáêÅ<å Ü«∞O„`åOQÆO
ÖËHõ ~å[H©Ü«∞ =º=ã¨÷ Ѩš=~å}˜Ü≥ÿ∞# ™ê=∞"≥· KÕ U~°Ê_çOk.
D q+¨Ü«∂xfl ~°∞A=ÙKÕ¿ã âßã¨<å^è•~°O L#flk. D
~å}˜ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ u~°∞"ÕOHõ@<å^äŒ∞x L`«û==¸iÎx
„Ѩu+≤ªOz L`«û"åÅ∞ 㨄Hõ=∞OQÍ [iˆQO^Œ∞‰õΩ =Åã≤# ^èŒ<åxfl
ã¨=∞‰õÄiÛÃÑ>Ëì Pã≤Îx ^•#O KÕã≤Ok. D ѨiáêÅ<å
Ü«∞O„`åOQÍxfl =∞_®Ñ¨`«ºO â‹·"å~ü Jx J#flk. JO>Ë u~°∞
"≥OHõ@<å^ä∞Œ x ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ Z=Ô~`· Õ =∞_»Ñ`¨ º« O KÕ™êÎ~À "å~°∞
Jx J~°÷O. HÍx D =∂@‰õΩ J~°÷O Jã¨Ê+¨ìOQÍ LOk. L`«û
"åÅ∞ 㨄Hõ=∞OQÍ [i¿Ñ HÍ~°ºx~°fi} ("Õ∞<Õ[~°∞) KÕ¿ã
JkèHÍix ã¨∂z™ÈÎO^Œx ÉèÏqOK«=K«∞Û.
KÀà◊√ŠѨiáêÅ<åHÍÖOÖ’ ‰õÄ_» W^Õq^èŒ"≥∞ÿ# Jkè
HÍ~°∞Å∞ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ [i¿Ñ ¿ã"åÔHO· Hõ~åºÅ∞, `«k`«~° ¿ã=Å∞
Jhfl =∞_»Ñ¨`«º~ â‹·"å~ü Ü«∞^ä•qkèQÍ [i¿Ñ@@∞¡ QÆ=∞xOK«
U„Ñ≤Öò, 2010 u~°∞=∞ÅÖ’ Éèí‰õΩÎʼnõΩ Lz`« 㨄`åÅ∞, Ñ≤e„yO J"≥∞x\©ãπ ˆHO„^•Å∞ L<åfl~Ú
=Åã≤# ÉÏ^茺`«#∞ HõeyÜ«Ú<åfl~°∞. +¨~°`«∞Å`À ‰õÄ_ç# P^è•~°
„^Œ=º^•<åÅ#∞ ^Õ"åÅÜ«∞ `«~°Ñ¨Ù# ã‘fiHõiOz ^èŒ~°‡Hõ~°Î $`åÎ fixfl
<≥~°Ñ¨Ù@, ^•`«Å∞ HÀi#q^èŒOQÍ ¿ã"åÔH·OHõ~åºÅ∞ 㨄Hõ=∞OQÍ
[iÑ≤OKåeû# ÉÏ^茺`« D =∞_»Ñ¨`«º~ â‹·"å~ü‰õΩ L#flk. HÍh
W`«xH˜ ѨÓiÎ JkèHÍ~åÅ∞ ÖË=Ù. ~åA xÜ«∞q∞Oz# ~å*Ϻkè
HÍiH˜ Ö’|_ç Ѩx KÕÜ«∞_»O W`«x Hõ~°Î=ºO. D q+¨Ü«∞O
KÀà◊~å*ˇ·# ~å[~å[KÀà◊√x P[˝„ѨHÍ~°O „ѨHõ\ ˜Oz# âßã¨#O
ã¨OYº 126-l.\˜.Ö’ WzÛ# ~å*Ï[˝ qâ◊nHõi™ÈÎOk. P
âßã¨#OÖ’x q=~åÅ∞ -
WO`«‰õΩ =Ú#∞Ѩ٠~åA <À\˜=∂@QÍ WzÛ# P[˝
„ѨHÍ~°O „uÉèí∞=# K«„Hõ°=iÎQÆàò N~å[~å[^Õ=~ü ѨiáêÅ<å
HÍÅO#O^Œe 19= ã¨OIIÖ’ HÍiÎHõ=∂ã¨OÖ’ XHõ â◊√Éèík<å#
u~°∞Kå#∂~°∞Ö’ L#fl u~°∞qà◊OHÀ~ÚÖò‰õΩ KÕiÜ«Ú#fl ã¨ÉèÏ
Éèí=#OÖ’ ÃÑiÜ«∞<å@ì=~ü J~Ú# ã¨Éèí∞ºÅO^Œ~°∞ `«y#O`«
ã¨OYºÖ’ ã¨Éèí∞ºÅ∞ KÕiÜ«ÚO_»QÍ ã¨=∂"Õâ◊"≥∞ÿ "åi ^Œ$+≤ìH˜
=zÛ# „Ѩuáê^Œ##∞ ѨijeOKå~°∞. N â◊~î°HÀѨ^•ã¨~ü Ñ≤à‹·§,
H˘e¡ HÍ=e^•ã¨~ü Ñ≤à‹·§, J~°∞=~°Ü«∞ <≥·Ü«∞HÀ~ÚÖòÑ≤à‹·§, Hõo
Hõx]^•ã¨~ü Ñ≤à‹·§ KÕ~å~°∞. W@∞Hõ, QÍ~°`À xi‡Oz# Hõ@ì_»O
q+¨μ‚=٠Ѩq„`«™ê÷<åxH˜ HÍ}ÏzÜ≥ÿ∞# N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞
^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ ÃÑiÜ«∞<å\Ïì~ü q`«~°}`À „Ѩu+≤ªOz# u~°∞
=∞OÔQ· PàÏfi~ü q„QÆǨxH˜ J=Ú^Œ∞Ѩ_ç, ™ê`«∞ÎѨ_ç <≥·"Õ^Œº
ã¨=∞~°Ê}‰õΩQÍ#∞ `«Q∞Æ U~åÊ@∞ KÕÜ∞« =Åã≤ L#flO^Œ∞# u~°∞‰õΩ¯_»
=Ó~ü"å~°∞ [ÅO`À ^è•~åѨÓ~°fiHõOQÍ ã¨ã¨ºˆHΔ„`«O ^•#O KÕâß
~°h, P ã¨ã¨ºˆHΔ„`« q=~åÅ#∞ `≥eáê~°∞. Wk u~°∞‰õΩ¯_»=Ó~ü
<å_»∞Ö’x ÉèÏQÆO =∞iÜ«Ú ÃÑ^ŒÌ~°Ç¨Ï^•~°∞Å∞ Hõe¿ã „Ѩ^Õâß
xH˜ ѨtÛ=∞kâ◊Ö’#∞, =∞O_»Å H˘>ˇìÂH˜ L`«Î~°OQÍ#∞ H˜~°O_»Å
ÜÕ∞é˜H˜ ^ŒH˜Δ}"≥·Ñ¨Ù#, D ǨÏ^Œ∞ÌʼnõΩ Ö’|_çÜ«Ú#flkÜ«¸
J~Ú# H˘`«HÎ ÍÖÏfiÜü∞ ã¨ãº¨ Hˆ „Δ `«=∞O^Œ∞ K«à√◊ H˜¯ H˘Å`«`À H˘ez
#ѨÙ_»∞ ѨÙ\˜ìH˜ 5 `«∂O|∞Å K˘Ñ¨ÙÊ# Ѷ¨Å™êÜ«∞O ÅaèOK«
QÆÅ^Œ∞. nxÃÑ· ÅaèOKÕ ~å|_çx ‰õÄ_» N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞
P^•Ü«∞O`À KÕiÛ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x NÉèÏO_®QÍ~°OÜ≥ÚHõ¯
Ѩ~°º"ÕHõΔ‰õΩÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«∂ÅxÜ«¸ D ^•#=∞O^Œe +¨~°
`«∞Å∞ PK«O„^Œ `å~å~°¯O [iÑ≤OKåÅx [iy# f~å‡#O
âßã¨#OÖ’ `≥Å∞Ѩ|_çOk.
41
 Wk`«Ñ≤Ê =º=ǨÏiOz# "å~°∞, WO^Œ∞ʼnõΩ aè#flOQÍ
#_»K∞« ‰õΩ#fl"å~°∞ <å@ì=~ü "åiH˜ ã¨fiÜ«∞OQÍ ÖÁOyáÈ=Åã≤Ok.
ÖËHõáÈ`Õ QÆOQÍf~°OÖ’ QÆOyQÀ=Ù#∞ K«OÑ≤# =∞Ǩáê`«HÍxH˜
Ö’#∞ HÍQÆÅ~°x `≥Å∞Ѩ|_çOk. (W@∞¡)ÃÑiÜ«∞<å@ì=~ü D =º=
Ǩ~åxH˜ ™êH˜Δ. Wk ÃÑiÜ«∞<å@∞ì"ÕÅ<£ Ü≥ÚHõ¯ ™êH˜Δ ã¨O`«HõO.
™ê÷x‰õΩÅ =º=ã¨÷ ÖËHõ ™ê÷#`åÎ~°∞Å=º=ã¨÷ JkèHÍ~°O QÆÅ =º=ã¨÷
Ju „áêp#HÍÅO#∞O_Õ U~°Ê_çL#fl@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk. W@∞=O\˜
=º=ã¨÷ LxH˜ u~°∞HÍà◊uÎ^Õ=~åÜ«∞Å∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ QÆ∞iÎOz#@∞¡
âßã¨#ã¨OYº 107-\˜.\˜. qâ◊^ŒO KÕ™ÈÎOk. D âßã¨# áê~î°O
D H˜Ok q^èŒOQÍ LOk-''u~°∞=∞Å ™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ KÕã≤# q#fl
áêxfl =∞xflOz u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ã¨O|OkèOz W\˜ì
U~åÊ@∞ KÕÜ«∞_®xH˜ J#∞=∞ux u~°∞HÍà◊uÎ ^Õ= J#|_»∞
<Õ#∞ D Éèí∂=∞O_»ÖÏxH˜ UÔH·Hõ ~°HõΔ‰õΩ_»#∞, q*Ï˝#=#=∞O^Œ∞
qǨÏiOKÕ ~åzÅ∞Hõ#∞, NHÍà◊ǨÏã‘Îâ◊fi~°™êfiq∞ áê^ŒÑ¨^Œ‡ „Éèí=∞
~åÜ«∞=∂}∞_»#∞, "ÕOHõ@yi ѨÙ~åkèÑu¨ x, "ÕOyH˜ ~å~åA#∞,
QÀ^•=iH˜ „ѨÉèí∞=Ù#∞, Ñ≤~î°~°^Õq (Ñ≤_»i^Õq) J#∞„QÆǨÏáê„`«∞
_»#∞, q^•º=O`«∞ÅÖ’ „Ѩ^äŒ=∞ QÆ}º`«#∞ á⁄Ok#"å_»#∞,
â◊„`«∞~åAÅ#∞ F_çOz ѨÖÏÜ«∞#O z`«ÎyOK«∞#@∞¡ KÕã≤#
"å_»#∞, K«O„^Œ=Oâ◊ ‰õΩÖÏÉèí~°}∞_»#∞, Kåà◊√Hõº<å~åÜ«∞}∞
_»#∞, ã¨HÅõ ã¨^∞Œ }
æ Ïaè~å=Ú_»#∞, =∞Ǩ~å*Ïkè~åA#∞, Ü«∂^Œ=
~åA#∞ =∞iÜ«Ú N=∞^Œ∞ƒù[|Å (J~Ú L<åfl#∞).
''(u~°∞HÍà◊uÎ^Õ= Ü«∂^Œ=~åÜ«∞)ѨiáêÅ<åHÍÅ=∞O
^Œe 19= ã¨OII „áê~°OÉèíOÖ’ [iy# JqÖÏe „QÍ=∞ã¨ÉèíÖ’
^Õ=^•#Éè∂í =ÚÅ∞ qã¨iÎ OѨKÜ Õ ∞« _®xH˜, N "ÕOHõ>âË fi◊ ~° ™êfiq∞
^Õ"åÅÜ«∂xH˜ W=fi_®xÔH· xˆ~tÌ OѨ|_çÜÚ« #fl Éè∂í q∞ q+¨Ü∞« "≥∞ÿ
KÕã≤# âßâ◊fi`« U~åÊ@∞ Uq∞@O>Ë-''‰õΩ_»=Ó~ü „QÍ=∂xH˜ #Å∞
"≥·Ñ¨ÙÅ ã¨iǨÏ^Œ∞ÌʼnõΩ Ö’|_ç L#fl@∞=O\˜ ѨšѨ٠Éèí∂=ÚÅ∞,
"≥∞@ìÉèí∂=ÚÅ∞, "å\˜ÃÑ· qkèOKÕ@@∞=O\˜ Jxfl Ѩ#∞flÅ`À
ã¨Ç¨, JO^Œ∞<å =ÚYºOQÍ Hõ_»"≥∞ÿÜ«∞O, Ѩ_çHÍ=Öò, "≥\ ˜ìKåÛ
iÔH·,.....HÀÖò=i, Ѩ@ìOá⁄<£, á⁄<£=i(=i JO>Ë Ñ¨#∞fl),
HÍ}˜ÔH·`À ‰õÄ_» áÈ~°¯à◊OQÆÖò...... Ѩ#∞flÅ∞ W=fi|_ç#q.
''P „ѨHÍ~°OQÍ [iˆQO^Œ∞‰õΩ ^è•~å[ÅѨÓ~°fiHõOQÍ
^•#OKÕã≤, ã¨∞^Œ~°≈#(q+¨μ‚K«„HõO K≥H˜¯#) tÖÏѶ¨ÅHÍÅ#∞
<åÅ∞QÆ∞"≥·Ñ¨ÙÅ ã¨iǨÏ^Œ∞Ì "≥O|_ç <å\˜OK«_»O [iyOk.——
42 N"åi PÅÜ«∞OÖ’ 'JOQƄѨ^ŒH˜Δ}—‰õΩ „Ѩu~ÀA 350 =∞Ok ѨÙ~°∞+¨μÅ#∞, 350 =∞Ok ¢ã‘ÎÅ#∞ J#∞=∞u™êÎ~°∞
D âßã¨#OÖ’x "åHõº~°K«##∞ |\˜ì D Éèí∂=ÚÅ∞
™ê÷#`åÎ~°∞Å =â◊O KÕÜ«∞|_çÜ«ÚO_»ÖË^Œ#∞ ÉèÏ=O ã¨Ê+¨ì=∞ø
`ÀOk. W@∞=O\˜ ^•<åÅhfl ‰õÄ_» ^Õ"åÅÜ«∞ NÉèÏO_®~åxH˜
=∂„`«"Õ∞ K≥O^Œ∞`åÜ«∞x ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥Å∞ѨÙ`«∞<åfl~Ú. ÅaèOKÕ
~å|_çx =∂„`«"Õ∞ ™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ =ã¨∂Å∞KÕã≤ ^•`«Å∞ qkèOz#
+¨~°`«∞ʼnõΩ Ö’|_ç ^≥·#Ok# Y~°∞ÛʼnõΩ qxÜ≥∂yOK«_®xH˜
=∂„`«"∞Õ JkèHÍ~°O HõeyÜ«Ú<åfl~°#fl q+¨Ü∞« O ã¨Ê+¨=ì ∞ø`ÀOk.
„Ѩ`ÕºHõOQÍ „Ѩ*’ѨÜ≥∂QÆ Ñ¨#∞ÅHÀã¨O KÕã≤# ^•<åÅhfl
u~°∞Ѩ}˜ ÉèÏO_®~°O J#fl Ѩ^Œ∞ÌH˜O^Œ [=∞KÕÜ«∞_»O [~°∞QÆ∞
`«∞#flk. HÍ|\˜ì ™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ HÍ~°ºx~åfiǨÏHõ`åfixH˜QÍ#∞ Jkè
HÍ~åxfl qxÜ≥∂yOKÕ XHõ JkèHÍiÜÕ∞QÍx ^Õ=™ê÷# Pã¨∞ÎʼnõΩ
^èŒ~°‡Hõ~°Î HÍ^Œ∞.
P) ^Õ=^•<åÅÃÑ· áêʼnõΩŠѨÓ~å‚‚kèHÍ~°O :
^Õ=^•<åÅÃÑ· ~å[ºáêʼnõΩňH ѨÓiÎ JkèHÍ~°=∞x
ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥e¿Ñ âßã¨<å^è•~åÅ∞ L<åfl~Ú. âßã¨#O ã¨OYº
11-l.\˜. D q^èŒOQÍ `≥Å∞ѨÙ`ÀOk-
„uÉèí∞=# K«„Hõ=iÎQÆàò N u~°∞"≥OHõ@<å^äŒ Ü«∂^Œ=
~åÜ«∞~ü ѨiáêÅ<å HÍÅO#O^Œe 12= ã¨O=`«û~°O á¶êÅ∞æ}
=∂ã¨OÖ’ XHÍ<˘Hõ â◊√Éèík<å# "Õã≤# D âßã¨#O „ѨHÍ~°O
WO`«‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO u~°∞q_»Ü«∂@ìO u~°∞=∞`«∞ÎHͯ}˜QÍ KÕã≤
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~° ™êfiq∞H˜ ^•#OKÕã#≤ u~°∞Ѩu „QÍ=∂xfl, WѨÙ_»∞
ã¨~°fi=∂#ºOQÍ ã¨=∞iÊOz# q+¨Ü«∂xfl u~°∞=∞Å ™ê÷÷#`åÎ~°∞
ʼnõΩ `≥eÜ«∞*ËÜ«∞_»O [iyOk.
JO^Œ∞=Å¡ u~°∞Ѩu „QÍ=∞O #∞O_ç WO`«=~°‰õΩ
JÅ"å@∞QÍ =ã¨∂Å∞ KÕã¨∞Î#fl D H˜Ok Ѩ#∞flÅ =ã¨∂à◊√§, D
12= ã¨O=`«û~°O (N u~°∞"≥OHõ@<å^äŒ Ü«∂^Œ=~åÜ«∞~ü Ѩi
áêÅ<åHÍÅO#O^Œe 12= ã¨O=`«û~°O) K≥·„`«=∂ã¨O #∞O_ç
[=∞ HÍ=_»O=Å¡ <å~åÜ«∞}<£ã¨OkèÖ’ J=Ú^Œ∞Ѩ_ç, ™ê`«∞Î
Ѩ_çʼnõΩ HÍ=Åã≤# =ã¨∞Î=ÙÅHÀã¨O qxÜ≥∂yOK«=Åã≤#kQÍ
P[˝ *Ïs KÕÜ«∞|_çOk. P q^èŒOQÍ u~°∞Ѩu „QÍ=∂xfl ã¨~°fi
=∂#ºOQÍ KÕã≤ ã¨∂~°ºK«O„^•^Œ∞Å∞#flO`«=~°‰õΩ [~°QÍÅx
ÉèÏqã¨∂Î âßã¨#O "ÕÜ«∞_»O [iyOk. u~°∞"å~å^èŒ#O D<å_»∞
ã¨ÑyΨ i
"≥Ú^ŒÅ∞‰õΩx U H˘~°`å ÖˉõΩO_® x~°O`«~°O, JqzÛù#flOQÍ Ñ¨Ù}ºˆHΔ„`åÖ’¡ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞
[~°∞Ѩ|_»∞QÍHõ! D âßã¨<åxfl ~åyˆ~‰õΩÅ g∞^Œ, tÅÅ g∞^Œ
K≥H˜¯Oz „ѨHõ\ ˜OK«|_»∞ QÍHõ!
=∞ǨѨ~å^èŒO
J#ºˆHΔ„`Õ Hõ$`«O áêѨO
D H˜O^Œ `≥Å∞Ѩ|_ç# Ѩ#∞flÅ∞ [=∞HÍ|_ç#q -
ѨÙ}ºˆH„Δ`Õ q#â◊ºu
ѨO_ç=i, ѨÅ=i, HÍ}˜ÔH·¯, "≥O_»∞QÀàò=i, =∞Öˇ· – ѨÙ}ºˆH„Δ`Õ Hõ$`«áêѨO
J=∞Ol, ‰õΩkÔ~·=i, Hõ}Hõ¯"≥Ú"≥·, <å@∞ì=i, xÖˇ·Hͯ}˜ÔH·¯, „|Ǩχ֒ˆH # #â◊ºu
<å\Ïì~ü"≥· `«Î HÍ}˜ÔH·¯, =e#_≥· HÍ}˜ÔH·¯, JHõ¯<£ HÍ}˜ÔH·¯, HÍiÎ ÔH·
HÍ}˜ÔH·¯, Ѩ\ ˜ì=i, q~°∞`«∞Î=ÔQ·, ѨÅ`«e‰õΩ¯ =∂_»~ÚÖò H˘Å∞¡O W`«~° ˆHΔ„`åÖ’¡ KÕã≤# áêѨO ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’ #tã¨∞ÎOk.
(=i), <å\Ïì~ü =∂_≥~ÚÖò =QÆ∞‰õΩ¯O =i, =àϧÅ^Õ=~ü =i, HÍh ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’ KÕã≤# áêѨO
"åã¨Öò Ѩ}O, `«Ö·ˇ Ѩ}O, xâ◊Û~ÚѨÙÊ, =ÚHõ¯OѨ~"° ,·≥ Ѩ_Ü ç ∞« ~Ô · „|Ǩχ֒HÍxH˜ "≥o§<å #tOK«^Œ∞. HÍ=Ù#,
"≥∂"≥·, =ÚHõOѨ~°"≥·K«Û=∞‡^ŒO, ã¨O|^ŒK«Û=∞‡^ŒO, â‹\ ˜ìHõÖò, ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’ P`«‡Ç¨Ï`åºk áêáêÅ∞ KÕÜ«∞~å^Œ∞.
=xHõ~ü, ¿ã<≥· JOQÆ_çÜ«∞~ü, 㨉õΩ¯‰õΩ_ç=∞Hõ¯àò, ÔH·HÀÖÏ~ü Ѩ~ü...., P`«‡Ç¨Ï`«º J<Õ^Õ =∞ǨáêѨ=∞x
â◊√OQÆ=i, H˘Å∞¡O=ÔQ·, â◊√OQÆ J<≥·fl, Ñ≤à‹·§HõÖò HÍ}˜ÔH·¯. =∞# ѨÙ~å}ÏÅ∞ K≥ѨÙ`«∞<åfl~Ú.
u~°∞Ѩu „QÍ=∂xfl ã¨~°fi=∂#ºOQÍ KÕÜ«∞_»O, "ÕOHõ>Ë JÖÏO\˜ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ ѨÙ}º ˆHΔ„`åÖ’¡ KÕã¨∞‰õΩO>Ë
â◊fi~°™êfiq∞H˜ <å~åÜ«∞}<£ã¨Okè ¿Ñ~°∞# PǨ~°<≥·"Õ^•ºxH˜ P áêѨO `«=∞ˆH H͉õΩO_® `«=∞ =OâßxHõO`å
U~åÊ@∞ QÍqOz#@∞¡ ¿Ñ~˘¯#_»O=Å¡ D âßã¨<åxH˜ XHõ K«∞@∞ì‰õΩO@∞O^Œx |∞∞+¨μÅ∞ Ѷ¨∞’+≤OKå~°∞.
„Ѩ`ÕºHõ`« LOk. ~åA L`«Î~°∞fiÖ’ WzÛ# ã¨∂K«#Å „ѨHÍ~°O HÍ|\˜ì ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨xflkèÖ’ ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕ¿ãÎ
Jxfl HÍ~åºÅ∞ <≥~°"Õ~°Û_®xH˜ `«QÆ∞ U~åÊ@∞¡ QÍqOz#@∞¡ "å\˜ Ѷ¨e`«O â◊`åkèHõOQÍ L#fl>Ë¡
„QÍ=∞ ™ê÷#`åÎ~°∞ʼnõΩ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞. u~°∞Ѩu „QÍ=∞OÖ’ P`«‡Ç¨Ï`«ºÖÏ¡O\˜q KÕã¨∞‰õΩO>Ë
qkèOKÕ ™ê÷xHõ Ѩ#∞flÅ q=~åÅ∞ ‰õΩ`«∂ǨÏÖÏxfl HõeyOKÕ ã¨fi~°æ„áêÑ≤Î ã≤kúOK«HõáÈQÍ,
q+¨Ü∞« O. |OQÍ~°O g∞^Œ Ѩ#∞flÅ∞, ^è•#ºÑ¨ÙyO[ÅÃÑ· Ѩ#∞flÅ∞, P áêѨ Ѷ¨ÅO `«~°`«~åÅ∞ Ѩ\˜ì Ñ‘_çã¨∞ÎOk.
Lz`«¿ã=ÅÃÑ· Ѩ#∞fl, [O`«∞=ÙÅÃÑ· qkèOKÕ Ñ¨#∞flÅ∞, \’Öò̂Q@∞ HÍ|\˜ì ѨÙ}ºˆHΔ„`åÖ’¡ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ KÕã¨∞HÀ=^Œ∞Ì.
Ѩ#∞flÅ∞, "åºáê~°∞Å∞, #∂<≥=~°Î‰õΩÅ∞, ™êÖˇ"åO„_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O`À
=$`«∞ÎÅ"åiÃÑ· qkèOKÕ =$uÎѨ#∞flÅ∞, ѨÓ^À@Å#∞ x~°fi P`å‡#O^•xfl, =∞<À^è≥·~åºxfl á⁄O^ŒO_ç.
Ç≤ÏOK«∞@, KÕѨŠK≥~°∞=ÙÅ#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞@ =Ú#flQÆ∞ =$`«∞ÎÅ
x~°fiǨÏ}Ï~°÷O J#∞=∞u á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩQÍ#∞ K≥e¡OK«=Åã≤# qxÜ≥∂yOKÕ HÍ~°ºx~åfiǨωõΩÖË Jh, ^Õ"åÅÜ«∂Å `«~°Ñ¨Ù#
~°∞ã¨∞=Ú, |O^≥Å^˘_»¡g∞^Œ qkèOKÕ ~°∞ã¨∞=Ú =ÔQ·~å Ѩ#∞flÅ∞ ^èŒ<åxfl „QÆÇ≤ÏOK«_»O, qxÜ≥∂yOK«_®xH˜ =∂„`«"Õ∞ JkèHÍ~°O
QÆ∞iÎOѨ|_ç#q. J`«ºO`« H˜¡+¨ì`«#∞, "≥·q^蕺xfl HõeyÜ«Ú#fl L#fl^Œ<Õ q+¨Ü∞« O qk`«=∞ø`ÀOk. ^è~Œ ‡° Hõ~Ü
ΰ Ú≥ Hõ¯ ѨÓiΠǨϟ^•
D Ѩ#∞flÅ =ã¨∂à◊§ q^è•#O QÆ=∞xOz#ѨÙ_»∞, P<å\˜ Ѩi giH˜ ÖË^Œx `≥Å∞™ÈÎOk.
áêÅ<å Ü«∞O„`åOQÆO ZO`«\ ˜ ™ê=∞~°÷º=O`«"≥∞ÿ#^À qâ◊^Œ=∞ø (W) J#∞Éèí=A˝Öˇ·# Q“~°=hÜ«ÚÅ∞ ™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ :
`«∞#flk. =∞iÜ«Ú Ñ¨#∞flÅ q=~åÅ∞ ™ê÷#`åÎ~°∞ʼnõΩ `≥eÜ«∞ J=ã¨~° "Õ∞~°Ê_ç#ѨÙ_»∞ J<ÕHõ ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ ™ê÷#`åÎ~°∞
*Ëã≤# q^è•#O QÆ=∞xOz#ѨÙ_»∞, g~°∞ ˆH=ÅO JkèHÍ~åxfl Å#∞ ã¨O„ѨkOK«_»"Õ∞ H͉õΩO_® gi ã¨ÅǨÅ#∞ ѨiQÆ}
U„Ñ≤Öò, 2010 JOQƄѨ^ŒH˜Δ} KÕÜ«∞^ŒÅK«∞‰õΩ#fl Éèí‰õΩÎÅ∞ '|Ü≥∂"≥∞„\˜H±— \’Hõ#∞ á⁄O^•e 43
Ö’xH˜ fã¨∞‰õΩ#fl@∞¡ âßã¨#O ã¨OYº 195-\˜.\˜. ~°∞A=Ù
KÕ™ÈÎOk.
„âıÜ≥∂aè=$kúÜ«∞QÆ∞QÍHõ! Wk, u~°∞=∞ÅÖ’x ™ê÷#
`åÎ~°∞ ã¨=∂Ö’K«# ã¨Éèí‰õΩ, N=∂<£ =∞Ǩ„Ѩ^è•x KÕã≤‰õΩ#fl
q#flѨO- W=∞‡_ç ~åǨï`«Î~åÜ«∞<£ a~°∞^•OH˜`«∞_≥·# ã≤OQÆÜ«∞
^Œ}Ï‚Ü«∞Hõ<£ ÃÑ@∞ìH˘#fl@∞=O\˜ JÉèíº~°÷# „ѨHÍ~°O P_ç(Pëê_è»
=∂ã¨O) u~°∞<åà◊§ x~°fiǨÏ}Ï~°úO =∞iÜ«Ú ÃÑ·# `≥eÑ≤#
ã≤OQÆÜ∞« ^Œ}Ï‚Ü∞« Hõ<K£ Õ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞#‰õΩ "Õ∞=Ú U~åÊ@∞KÕã#≤
ã≤`«Hõ~° QÆ#¤<£ ã¨OkèHÀã¨=Ú#∂fl u~°∞q_»Ü«∂@ìOQÍ WÅ¡`«∂Î~°∞
<å_»∞Ö’x ã≤OQÆ<≥Å∂¡~°∞ Jx =∞~À ¿Ñ~°∞ L#fl@∞=O\˜ á⁄OQÆ
Å∂~ü „QÍ=∞O ã¨=∞iÊOK«_»O [iyOk. D á⁄OQÆÅ∂~°∞
„QÍ=∞O ã¨~°fi=∂#ºOQÍ Jxfl Ѩ#∞flÅ`Àã¨Ç¨Ï =∂ JÅ∞¡_≥·#
u~°∞"ÕOHõ@<å^äŒ Ü«∂^Œ=~åÜ«∞Å∞ ã¨~°fi=∂#ºOQÍ =∂‰õΩ
(ã≤OQÆÜ«∞º ^Œ}Ï‚Ü«∞‰õΩ#‰õΩ) |Ǩ˙HõiOK«|_çOk. D „QÍ=∂
xH˜ ã¨iǨÏ^Œ∞ÌÅÖ’ ã¨∞^Œ~°≈# K«„HÍOH˜`« tÅÅ#∞ <å\Ïeû
LOk. D „QÍ=∞O#∞O_ç ÅaèOKÕ Ñ¨ÓiΠѶ¨Å™êÜ«∞ P^•Ü«∂xfl
qxÜ≥∂yOz (u~°∞=∞ÅÖ’) ™êfiq∞"åiH˜ L`«û"åxfl (P_çu~°∞
<åà◊√§), ã≤`«Hõ~°QÆ#¤<£ ã¨Okè („Ѩ™ê^ŒO) ã¨=∞iÊOKåe. „Ѩu
k#O XHõ u~°∞É’ƒ#HõO u~°∞ѨuÖ’x g~°#~°ã≤OǨϙêfiq∞H˜,
u~°∞=∞OÔQ· PàÏfi~°∞‰õΩ ã¨=∞~°Ê} KÕÜ«∂e. JO`ÕH͉õΩO_®
ã≤`«Hõ~°QÆ#¤<£ =∞~î°OÖ’ 32 =∞Ok N"≥·+¨‚=ÙʼnõΩ Éè’[#=ã¨ux
U~åÊ@∞ KÕÜ«∂eû LO@∞Ok. g\˜ x~°fiǨÏ}‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ#
Y~°∞ÛÅ∞ áÈQÍ q∞QÆ∞Å∞ ^èŒ<åxfl qxÜ≥∂yOz XHõ ѨÙ+¨Ê
=<åxfl, XHõ K«e"ÕO„^•xfl `«k`«~° J=ã¨~°"≥∞ÿ# "å\˜H˜ qx
Ü≥∂yOKåeûOk. D q=~åÅxfl\˜x tÅ, ~åyÃÑ·# âßã¨#ã¨÷O
KÕã,≤ D ^•#^è~Œ å‡Å∞ u~°∞=∞ÅÖ’ =∂ (ã≤OQÆÜ∞« ^Œ}Ï‚Ü∞« Hõ<)£
¿Ñ~°∞ g∞^Œ ã¨∂~°ºK«O„^•^Œ∞Å∞#flO`«=~°‰Ωõ [~°∞QÆ=Öˇ#∞. WO^Œ∞
ʼnõΩ QÍ#∞ N"≥·+¨‚=ÙÅ∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~åxfl JOk™êÎ~°∞ QÍHõ!
ÃÑ· âßã¨#O „ѨHÍ~°O ~åA `å#∞ KÕã≤# U~åÊ@∞‰õΩ
™ê÷#`åÎ~°∞Å JOwHÍ~åxfl á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩ ã¨Q“~°=OQÍ q#
Ü«∞O`À "åix ã¨O„ѨkOz# "≥·#O qâ◊^Œ=∞ø`ÀOk. KÕÜ«∞
^ŒÅz# U~åÊ@¡‰Ωõ QÍ#∞ HÍQÆÅ Jxfl~°HÍÅ Y~°∞ÛÅ∞áÈQÍ WOHÍ
q∞yeÜ«Ú#fl ^èŒ<åxfl 32 =∞Ok „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ Éè’[#=ã¨u
U~åÊ@∞#‰õÄ, ѨÓ^À@ x~°fiǨÏ}‰õΩ, K«e"ÕO„^ŒO "≥Ú^ŒÖˇ·#
44 D |Ü≥∂"≥∞„\˜H± \’Hõ#∞¡ '"≥·‰õΩO~î°O ‰õĺ HÍOÃÑ¡‰õΩû— Z^Œ∞~°∞QÍ L#fl Pi˚`«¿ã= H“O@~°∞ =^ŒÌ á⁄O^•e
^è~Œ ‡° HÍ~åºÅ x~°fiǨÏ}‰õΩ qxÜ≥∂yOK«=Åã≤#^Œx ™ê÷#`åÎ~∞° Å∞
KÕã≤# ã¨∂K«##∞ ~åA JOwHõiOKå_»∞.
âßã¨#OÖ’ „Ѩã¨HõÎ"≥∞ÿ# ™ê÷#`åÎ~ü Náê^Œ`ÕÎé˜ J#fl
=∂@‰õΩ ™ê÷÷#`åÎ~°∞ áê^ŒÑ¨^•‡Å ã¨xflkèx Jx J~°÷O. Q˘Ñ¨Ê
â◊H˜Î ™ê=∞~å÷ºÅ∞ L#fl@∞=O\˜ ã≤OQÆÜ«∞º „Ѩ=ÚY ™ê÷xHõ
<åÜ«∞‰õΩ_»∞ ™ê÷÷#`åÎ~°∞#‰õΩ WzÛ# Q“~°==∞~åº^Œ#∞ |\˜ì
K«∂_»QÍ, P<å_»∞ ™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ J`«ºO`« Q“~°=„Ѩ^Œ"≥∞ÿ#
„Ѩ*Ï¿ã=Hõ QÆ}OQÍ Ñ¨iQÆ}˜OѨ|_»∞K«∞O_Õ"å~°x `≥Å∞™ÈÎOk.
Q“~°==∞~åº^ŒÅ#∞ á⁄O^Œ∞`«∞#fl@∞=O\˜ ™ê÷#`åÎ~∞° Å∞
ZO`«\ ˜ ÉÏ^茺`åÜ«Ú`« =º=ǨÏ~°ÎÅ∞QÍ L#flѨÊ\˜H© giH˜
^Õ"åÅÜ«∞ Pã¨∞ÎÅg∞^Œ ^èŒ~°‡Hõ~°Î $`«fiO <≥~°¿Ñ JkèHÍ~°O =∂„`«O
ÖË^Œ<Õ q+¨Ü«∞O âßã¨#O ã¨OYº 237- \˜.\˜., 273-\˜.\˜.,
=∞iÜ«Ú 485-\˜.\˜ ^•fi~å `≥Å∞™ÈÎOk. D âßã¨<åÅ
„ѨHÍ~°O, =∞Oy^Õ= =∞Ǩ~åAQÍx ÖËHõ g~° ‰õΩ=∂~° HõOѨ#
QÍx, PYiH˜ |∞Hõ¯~åÜ«∞Å∞QÍx `å=Ú KÕã≤# ^•#âßã¨<å
ÅÖ’ ^Õ"åÅÜ«∞ JkèHÍiÜ≥ÿ∞# ™ê÷÷#`åÎ~°∞#∞ ¿Ñ~˘¯#flѨÊ\˜H©,
J`«x <å=∞^èÜ Õ ∂« xfl ¿Ñ~˘¯#‰õΩO_»∞@ QÆ=∞<å~°›O. J^Õq^èOŒ QÍ
ã¨OYº 61-\˜.\˜. âßã¨#O `≥Å∞ѨÙ`«∞#fl q^èŒOQÍ, XHÍ<˘Hõ
Jà◊QÆÑ≤Ê~°O^Œ u~°∞Hõ¯o Hõx]^•ã¨~ü J#∞=ºH˜Î ™êfiq∞H˜ PǨ~°
<≥·"Õ^•ºxH˜ 450 Ѩ}ÏÅ#∞ K≥e¡OKå_»∞. D ^èŒ<åxfl NÉèíO_®
~åxH˜ K≥e¡OKå_Õ HÍx ™ê÷#`åÎ~°∞#‰õΩ HÍ^Œ∞. JÖψQ =ÚÖˇ¡Â
u~°∞"ÕOHõ@ rÜ«∞~ü H˘xfl ¿ã=ÅÔH·OHõ~åº~°÷O 100 Ѩ}ÏÅ#∞
<Õ~°∞QÍ NÉèíO_®~°OÖ’<Õ [=∞ Hõ\Ïì_»x ã¨OYº 103-\˜.\˜.
âßã¨#O `≥Å∞ѨÙ`ÀOk.
P HÍÅOÖ’, WOHÍ JѨÊ\˜=~°‰õΩ P^è•~°„^Œ"åºÅ
xq∞`«ÎO KÕã≤# ^•<åÅhfl ‰õÄ_» <Õ~°∞QÍ NÉèÏO_®QÍ~°OÖ’<Õ
[=∞ Hõ@ì|_»∞`«∂=zÛOk. |Ǩïâß Wk ^Õ"åÅÜ«∂xH˜
K≥Ok# Y*Ï<å J~Ú LO@∞Ok. ™ê÷#`åÎ~∞° ^•`«Å∞ WKÕÛ@@∞
=O\˜ P^è•~°„^Œ"åºxflHÍh Pã≤ÎxHÍh ^•`«Å `«~°Ñ¨Ù# „QÆÇ≤ÏOK«
\ÏxH˜ JkèHÍ~°O HÍh, J#∞=∞uQÍh ÖË=Ù Jx D âßã¨<åÅ∞
ã¨Ê+¨ìO KÕã¨∞Î<åfl~Ú. JO^Œ∞KÕ`Õ WO`« HÍÅO ^•HÍ ™ê÷#`åÎ
~°∞Å∞ „Ѩ`ÕºHõOQÍ HÍ~°ºx~°fiǨÏ} ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ Q“~°qOѨ|_ç
#@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk. (WOHÍ LOk)
ã¨ÑyΨ i
 N^Õq – Éè∂í ^Õq ã¨"∞Õ `«
N Jà◊Ѷ¨∞<å^䌙êfiq∞ "åi ^Õ"åÅÜ«∞O
– "Õ^•O`«O ~°Ñ¶¨Ú<å^äŒ K«„Hõ=iÎ
á⁄\˜ìN~å=ÚÅ∞ <≥Å∂¡~°∞lÖÏ¡, QÆ∂_»∂~°∞ Ѩ@ì}OÖ’
N "≥Åã≤Ü«Ú#fl N Jà◊Ѷ¨∞<å^䌙êfiq∞"åi ^Õ=™ê÷#O
ã¨∞=∂~°∞ 800 ã¨O=`«û~åÅ „H˜`«O =¸_»= ‰õΩà’`«∞ÎOQÆ
KÀà◊√_ç KÕ`« xi‡OK«|_ç#@∞ =O\˜ ^Õ"åÅÜ«∞O. ã¨∞=∂~°∞
500 JOHõ}ÏÅ PÅÜ«∞ „áêOQÆ}O`À "≥Åã≤# D ^Õ=
™ê÷#OÖ’ N "Õ}∞QÀáêÅ ™êfiq∞, N=∞ǨÅH©Δ ‡^Õq, PO_®àò
`åÜ«∂~ü ã¨xflkè, q[Ü«∂O[<ÕÜ«∞™êfiq∞ =∞iÜ«Ú PàÏfi~°¡
ã¨xflkè L<åfl~Ú.
„Ѩu ã¨O=`«û~°O á¶êÅ∞æ}=∂㨠â◊√^Œú ^Œâ◊q∞#∞O_ç
|Ǩïà◊ ѨOK«q∞ =~°‰õΩ #"åÇ≤ÏflHõ „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞ JOQÆ~°OQÆ
"≥·Éèí=OQÍ WHõ¯_» [~°∞QÆ∞`å~Ú. D ^Õ=™ê÷#OÖ’ "≥Åã≤#
N^Õq– Éèí∂^Õq ã¨"Õ∞`« N Jà◊Ѷ¨∞<å^䌙êfiq∞"å~°∞ KÕuÜ«∞O^Œ∞
"≥^Œ∞~°∞ Hõ„~°`À ^Œ~°≈#q∞™êÎ_»∞. ^•xH˜ XHõ WuǨã¨O HõÅ^Œ∞.
ã¨∞=∂~°∞ 150 ã¨OIIÅ „H˜`«O
XHõ ã¨<åºã≤ f„="≥∞ÿ# Hõ_»∞ѨÙ
<˘Ñ≤Ê`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∂ ™êfiq∞
"åix PiÎ`À "Õ_»∞‰õΩx,
Hõ_»∞ѨÙ<˘Ñ≤Ê `«yæ# `«~åfi`«
™êfiq∞"åiH˜ ÉèHí `Θ À P ã¨<åºã≤
`«# =^ŒÌ QÆÅ "≥^Œ∞~°∞Hõ„~°#∞
ã¨=∞iÊOK«_»O [iyOk. P
U„Ñ≤Öò, 2010 D H“O@~°∞ =^ŒÌ ~å„u 8.00 QÆOIIÅ #∞O_ç \’Hõ#∞¡ W™êÎ~°∞
=∞#
^Õ"åÅÜ«∂Å∞
"≥^Œ∞~°∞Hõ„~°`À ™êfiq∞"å~°∞ <Õ\ ˜H˜ ‰õÄ_® ^Œ~°≈#q∞=fi_»O WHõ¯_ç
„Ѩ`ºÕ Hõ`.«
HÀi# HÀiHõÅ∞ fˆ~Û H˘OQÆ∞|OQÍ~°"≥∞ÿ, Éèí‰õΩÎÅ
áêe\˜ HõÅÊ`«~°∞"≥·, ^ŒH˜Δ}=ÚYOQÍ "≥Åã≤#@∞=O\˜ q[
Ü«∂O[<ÕÜ«∞™êfiq∞ "åix ^Œi≈Oz ZO^Œ~À Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨O`å
<åxfl á⁄Ok, ã¨∞Yã¨OѨ^ŒÅ#∞ Hõey L<åfl~°∞. q^•º~°∞÷Å∞
L#fl`« q^Œº#∞ JÉèºí ã≤Oz, =∞Oz QÆ∞iÎOѨ٠á⁄O^Œ_®xH˜ PO[
<ÕÜ«ÚxH˜ "≥Ú‰õΩ¯Å∞ fiÛ#Ü≥∞_»Å "åi HÀiHõÅ∞ Ѷ¨eOz,
"å~°∞ ZO`À Z`«∞ΉõΩ ZkˆQ J=HÍâßÅ∞ HõÅ=x „Ѩfu.
`«q∞à◊<å_»∞ ~å¢+¨ìOÖ’ =∞^Œ∞Ô~· #QÆ~°OÖ’ "≥Åã≤#
N Jà◊Ѷ¨∞<å^䌙êfiq∞"å~°∞ ^ŒHΔ̃} ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜ „Ѩâ◊ã≤Î J~Ú`Õ,
P „áêO`«O #∞O_ç ^•^•Ñ¨Ù 600 H˜.g∞. ^Œ∂~°OÖ’ "≥Åã≤#
D Jà◊Ѷ¨∞<å^䌙êfiq∞"å~°∞ `«Ñ¨Ê =∞ˆ~ „Ѩ^ÕâßÅÖ’ N Jà◊Ѷ¨∞
<å^䌙êfiq∞ ^Õ=™ê÷<åÅ∞ ÖË=#∞@Ö’ Juâ◊Ü≥∂H˜Î ÖË^Œ∞.
„Ѩu ã¨O=`«û~°O ^èŒ#∞~å‡ã¨O ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ ~åѨ`«∞Î,
ѨQÅÆ ∞ Ѩ`∞« Î "ÕàÅ◊ Ö’ ™êfiq∞"åiH˜ x`«º HÔ O· Hõ~åºÅ∞, L`«û"åÅ∞
x~°fiÇ≤ÏOK«|_»∞`«∞<åfl~Ú. "≥·‰õΩO~î° UHÍ^Œt Ѩ~°fik<å# ™êfiq∞
"å~°∞ N^Õq–Éèí∂^Õq ã¨"Õ∞`«∞_≥· PÅÜ«∞ =∞Ǩ^•fi~° ^Œ~°≈#O
<˘ã¨OQÆ_»O, nxx Ѩ@ì} „Ѩ[ÅO^Œ~°∂ ^Œi≈Oz, `«=∞ HÀiHõ
Å#∞ f~°∞ÛHÀ=_»O ™êfiq∞"åi =∞Ç≤Ï=∂xfi`« â◊H˜ÎH˜ x^Œ~°≈#O.
^Õ=™ê÷# „áêOQÆ}OÖ’ "≥Åã≤# N=∞ǨÅH©Δ ‡ J=∞‡"åiH˜ „Ѩu
â◊√„Hõ"å~°O ™êÜ«∞O„`«O =∞Ç≤Ïà◊ÅKÕ ™ê=¸Ç≤ÏHõ ‰õΩO‰õΩ=∂~°Û#
HÍ~°º„Hõ=∞O Ѷ¨∞#OQÍ x~°fiÇ≤ÏOѨ|_»∞#∞.
^Õâ◊O #Å∞=¸ÅÅ#∞O_ç QÆ∂_»∂~°∞ Ѩ@ì}OÖ’ "≥Å
ã≤# N^Õq–Éè∂í ^Õq ã¨"∞Õ `« N Jà◊Ñ∞¨¶ <å^䙌 êfiq∞ "åix ZO`À
=∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞ x`«ºO ^Œi≈OK«∞HÀ=_»O [~°∞QÆ∞K«∞#flk. „Ѩu
„Ѩ^âÕ O◊ #∞O_ç D „áêO`åxH˜ KÕ~∞° HÀ=_®xH˜ |ã¨∞û ™œHõ~º° O,
Ô~·Å∞ ™œHõ~åºÅ∞ HõÅ=Ù.
45
 ¢ã‘Î "å`«ûź ã¨fi~°∂Ñ≤}˜, =∂`«$ã¨fi~°∂Ñ≤}˜. P"≥∞‰õΩ
=∂`«$`«fiO XHõ =~°O. Wk x[rq`«OÖ’<Õ QÍHõ,
ÉèíQÆ=kfi+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® „Ѩã¨∞Êù@OQÍ HõxÊã¨∞ÎOk. Wk ÉèíH˜ÎÖ’ J#fl=∞Ü«∞º –
XHõ ÉèÏQÆO. n<Õfl K≥`· <« åº^Œ∞Å∞ =`«ûÅÉèHí Θ J<åfl~°∞. =∂`«$ÉèÏ=
ѨiѨÓ~°`‚ « ¢ãHΑ ˜ XHõ Ѩ~=° â◊ãu÷≤ . ÉèQí =Æ O`«∞_Õ P"≥∞‰õΩ tâ◊√=ÙQÍ
"å`«ûź H©~°Î#Å∞
[x‡¿ãÎ WHõ P "å`«ûÖϺxH˜ J=^èŒ∞Å∞ ÖË=Ù. W^Õ Ü«∞â’^• – _®II q.Ѩà◊x
Hõ$+¨μ‚Å q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® [iyOk. Ü«∞â’^Œ Hõ$+¨μ‚_çH˜ Hõ#fl
`«e¡ H͉õΩ<åfl, ÃÑOz# `«e¡QÍ "åi J#∞|O^èŒO Ö’HÀ`«Î~°O.
|Ǩïâß nxfl |>Ëì 'Hõ#fl „¿Ñ=∞HõO>Ë ÃÑOz# „¿Ñ=∞ JkèH=õ ∞#fl— LQÆ∞æÃÑ@ì~À "ÀÜ«∞=∂‡ K≥–
™ê"≥∞`« ѨÙ\˜ìO^Õ"≥∂! Ü≥Úºwæx^≥ tâ◊√ "ÀÜ«∞=∂‡ II
J#fl=∞Ü«∞º `«# ã¨OH©~#ΰ Ö’¡ Ü«∞â’^Œ ^•fi~å "å`«ûź Hõ_»∞ѨÙÖ’x Ö’Hõ=Ú‡Å∞ QÆ^Œb –
=∞Ç≤Ï`«"≥∞ÿ# ÉèÏ= Ѩ~°OѨ~°#∞ „Ѩã¨iOѨ*Ëâß_»∞. H˘xflKÀ@¡ <˘_»Å∂ñ K«‰õΩˆ~ "ÀÜ«∞=∂‡
`å<Õ Ü«∞â’^ŒQÍ =∂~å_»∞. JÖÏ =∂i J#fl=∞Ü«∞º QÀѨ `˘_çÔH_ç ã¨~°∞QÆ# `˘Å∞ñQÆñnÜ«∞ˆ~
ÉÏÅ∞_çÃÑ· "å`«ûź~°™ê=∞$`åxfl zOkOKå_»∞. =Ù_çÔH_ç áêeq "ÀÜ«∞=∂‡ II 51
D "åºã¨OÖ’ LQÆ∞æáê@, ÖÏe áê@, LÜ«∂ºÅáê@, WO^Œ∞Ö’ J#fl=∞Ü«∞º „|Ǩ‡O_» ÉèÏO_À^Œ~°∞_çQÍ
*’Åáê@, K«O^Œ=∂=∞ áê@ „Ѩ™êÎ=#‰õΩ =™êÎ~Ú. ÉÏÅHõ$+¨μ‚}˜‚ ÉèÏqOKå_»∞, N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_çQÍ ~°∂Ñ≤OKå_»∞.
LQÆ∞æáê@ : LÜ«∂ºÅ áê@Å∞ :
Hõ#fl`«Å∞¡Å∞ á⁄^Œ∞Ì<Õfl áêÅ Ñ≤šʼnõΩ LQÆ∞æ ÃÑ@ì_»O Éèí‰õΩÎÅ∞ W+¨ì^≥·"åʼnõΩ Z<Àfl s`«∞Ö’¡ ¿ã=Å∞ KÕ™êÎ~°∞.
XHõ x`«º„H˜Ü«∞. `«e¡ ‰õÄ~°∞Ûx, HÍà◊¡#∞ QÆ∞l˚QÍ Kåz a_»¤#∞ "å\˜Ö’¡ LÜ«∂ºÅ ¿ã= ‰õÄ_® XHõ\ ˜. U_»∞H˘O_»Å"åx Jâı+¨
"≥Å¡H˜ÖÏ Ñ¨_»∞HÀɡ@∞ì‰õΩx "Õe`À y<≥flÖ’x LQÆ∞æ#∞ fã¨∞‰õΩx L`«û"åÖ’¡ '_ÀÖ’`«û=O— ‰õÄ_® LOk. ™êfiq∞H˜ [iˆQ „|Ǩϟ‡
<À\˜ K≥Å=∞ "≥O|_ç *Ï~°q_»=_»O Ѩ^Œúu. D LQÆ∞æ P^è• `«û"åÖ’¡ Tˆ~yOѨىõΩ Ñ¨Ó~°fi"Õ∞ _ÀÖ’`«û=O x~°fiÇ≤ÏOK«_O» XHõ
~°OQÍ LQÆ∞æ áê@Å∞ =KåÛ~Ú. PKå~°O. P ^Õ=^Õ=Ù_ç UHÍO`« ¿ã=Ö’ ‰õÄ_® LÜ«∂ºÅ¿ã=
~ÀE [iˆQ "Õ_»∞ˆH.
J#fl=∞Ü«∞º ã¨OH©~°Î#Ö’¡ LQÆ∞æáê@ K≥ѨCHÀ^ŒyOk.
D áê@Ö’ 'LQÆ∞æ— J<Õ =∂@ Ѩšq "≥Ú^Œ\’¡<Õ P=$`«Î"≥∞ÿOk. J#fl=∞Ü«∞º LÜ«∂ºÅ áê@ÖË ÖÏe áê@Å∞QÍ ‰õÄ_®
LQÆ∞æÃÑ>Ëì=ÚO^Œ∞, `«~åfi`« `«e¡ a_»¤‰õΩ KÕ¿ã „H˜Ü«∞Åxfl\˜h HõxÊ™êÎ~Ú. „Ѩu áê^•O`«OÖ’ ''LÜ«∂ºÅ—— J<Õ â◊|ÌO
J#fl=∞Ü«∞º Pf‡Ü«∞`å ÉèÏ=O`À ‰õÄ_ç# áê~°=â◊ºO`À T`«Ñ¨^ŒOQÍ P=$uÎ HÍ=_»O =Å¡ Jq LÜ«∂ºÅ áê@Å∞QÍ
'K«`«∞~°„㨠QÆu—Ö’ =i‚OKå_»∞. „ѨKå~°O á⁄O^•~Ú.
JÅ~° K«OK«Å"≥∞ÿ# P`«‡ÅO^Œ∞O_» h
JÅ"å@∞ ¿ãÃã h =ÙÜ«∂ºÅ
ѨÅ∞=∂~°∞ #∂KåÛùfi㨠Ѩ=#=∞O^Œ∞O@ h–
ÉèÏ=O|∞ ^≥eÃÑ h LÜ«∂ºÅ II
D H©~°Î#Ö’ Hõ=∞ÖÏ^Õqx, Éèí∂^Õqx ‰õÄ_® KÕiÛ
J#fl=∞Ü«∞º ™êfiq∞x LÜ«∂ºÅÖ’ L#fl@∞¡ ÉèÏqOz H©iOÎ Kå_»∞.

46 JOQƄѨ^ŒH˜Δ} KÕ¿ã Éèí‰õΩÎÅ∞ N"åi ѨÙ+¨¯i}˜Ö’ ™êfl#O KÕã≤ PÅÜ«∞OÖ’ „Ѩ"ÕtOKåe ã¨ÑyΨ i
WO^Œ∞Ö’ PÜ«∞# ã≤u÷ HÍ~°º~°∂Ѩ"∞≥ #ÿ q~å„_»∂áêxfl, qÉè"í åxfl
H©iÎOKå_»∞. ѨÓ~°fi ѨtÛ=∂„^Œ∞ÖË HõOÉèÏÅ∞QÍ, PHÍâ◊O J_»¤ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° „Ѩã¨∞Îu
^Œ∂ÅOQÍ, <åÅ∞QÆ∞ "Õ^•Å∞ |OQÍ~°∞ Q˘Å∞ã¨∞Å∞QÍ ^•xfl
N "ÕOHõ\ÏK«Ånèâß! P„t`« [#=∞O^•~°!
^èŒ~°‡Ñ‘~î°OQÍ ÉèÏqOKå_»∞.
Éèí∞=# ~°HõΔ‰õΩ_»=Ù h=Ù!
LÜ«∂ºÅ áê@ÖË ÖÏe áê@Å∞QÍ K≥áêÊe. ''ÖÏe Éèí∞=# "≥∂ǨÏ#∞_»=Ù h=Ù!
ÖÏe—— J#fl â◊ÉÏÌÅ∞ `«~°K«∞QÍ áê^•k, áê^•^ŒºO`åÖ’¡ <≥é#q∞‡H˘ez`Õ H˘OQÆ∞|OQÍ~°∞ h=Ù!
~å=_»O =Å¡ g\˜H˜ ÖÏeáê@Åx ‰õÄ_® ¿Ñˆ~.
H˘O_»Å ~åÜ«Ú_»=Ù h=Ù!
ÖÏÅ#∞K«∞ #∂ KÕ~°∞ ÅÅ# e~°∞QÆ_»Å HÀ<Õ\˜ ~åÜ«Ú_»=Ù h=Ù!
ÉÏÅQÆO_»~° =~° QÀáêÅx#∞*ÏÅ
HõÅÊ`«~°∞=Ù h=Ù!
L^Œ@∞ QÆ∞|ƒÅ ã¨~°=Ú LÜ«∂ºÅÅ∂QÆ
Ѩki HõOHõ}~°==Ú |ǨïQÆ`«∞Å„"≥∂QÆ
HÍ=∞^èÕ#∞=Ù h=Ù!
"˘ky K≥OѨŠH˘Ñ¨C ÖÁH˜¯O`« gQÆ Hõ~°∞}˜Oz`Õ Hõ#Hõ^è•~°=Ù h=Ù!
=Ú^Œ∞~°∞ K≥=∞Å@Å =oHõ=ÚÅ `˘Ñ¨Ê^ÀQÆ Hõ~°∞}˜Oz HÍáê_»∞ Hõ~°∞}ÏO`«~°OQÆ∞O_»=Ù h=Ù!
Ѩ~°=∂`«‡=Ù h=Ù! Ѩ~°„|Ǩχ h=Ù!
ÉÏÅQÆO_»=~° QÀáêÅ∞}˜‚HÍHõ TÜ«∞Å TKÕ "≥Å^Œ∞Å
~°∂Ѩ =~°‚# Ѩ~°"≥∞ÿ# D H©~°Î# â◊$OQÍ~å`«‡Hõ"≥∞ÿOk. WO^Œ∞Ö’ Ѩ~°O*’ºu Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»=Ù h=Ù
J#fl=∞Ü«∞º `«# ÔH·`« ™⁄QÆã¨∞efl ~åQÆ=∞Ü«∞OQÍ ã¨OH©~°Î# Pk<å~åÜ«∞}∞_»=Ù h=Ù!
=ÚYOQÍ ™êyOKå_»∞. P~°Î„`å} Ѩ~åÜ«∞}∞_»=Ù h=Ù!
*’Åáê@ : Pk=∞^蕺O`« ~°Ç≤Ï`«∞_»=Ù h=Ù!
J#fl=∞Ü«∞º *’Åáê@ Ѩ~=° ∞ ~°=∞}©Ü∞« "≥∞Oÿ k. KåÖÏ JdÖÏO_» HÀ\˜ „|Ǩ‡O_» <åÜ«∞‰õΩ_»=Ù h=Ù!
„Ѩã≤^Œú"≥∞ÿOk. "åºMϺ<åÅHõ¯~°ÖËx ã¨OH©~°Î# Wk. D áê@ qâßfiO`«~å`«‡=Ù h=Ù! qâ◊fi qÉèí∞_»=Ù h=Ù!
HõO>Ë nx Ѩšq ~åx ¢ã‘ÎÅ∞ PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’ HõxÊOK«ˆ~"≥∂! qâ◊fi~°∂Ѩ, qâ◊fi"≥∂ǨÏ#∞_»=Ù h=Ù!
– z„`«Ñ¨Ù WOk~°, u~°∞Ѩu

#O^Œ∞ xO@#∞ *Ëi #Ü«∞=Ú g∞éOQÆ

K«O„^Œ=^Œ#Å∞ h‰õΩ ¿ã= KÕÜ«∞OQÆ
#O^Œ=ÚQÆ "åiO_»¡ <å_»∞K«∞O_»OQÆ
=∞O^ŒÅ‰õΩ ^˘OQÆ =∂ =Ú^Œ∞Ì~°OQÆ II
áêÅ"å~åtÖ’ Ѩ=oOz<å=Ù
ÉÏÅ∞QÍ =Ú#∞Å HõÉèíÜ«∞q∞zÛ<å=Ù
*’=K«∞º`å#O^Œ *’*’ =Ú‰õΩO^•
"Õ∞Å∞QÍ =ã¨∞^Õ=Ù ‰õΩ^Œ~ÚOz<å=Ù
~å"≥ Ѩ~°=∂#O^Œ ~å=∞ QÀqO^Œ II
ÉÏÅ∞_≥· Ü«ÚO_ç QÀáêÅ∞_≥·<å=Ù II

U„Ñ≤Öò, 2010 Pi˚`«¿ã= QÆ$ǨÏã¨∞÷Å∞ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ<Õ ^èŒiOKåe 47

 K«O^Œ=∂=∞ áê@ :
`«Å∞¡Å∞ Ѩã≤a_»¤Å‰õΩ, U_çÛ =∂~åO
KÕ¿ã@ѨC_»∞, áêÅ∞ `å¿Ñ@ѨC_»∞, QÀ~°∞
=Ú^ŒÌÅ∞ uxÑ≤OKÕ@ѨC_»∞, K«OHõ <≥`«∞Î
‰õΩx uѨC`«∂ "≥<≥flÖ’¡ u~°∞QÆ∞`«∂, K«O^Œ
– _®II Ѩq∞_çHÍÅfi K≥OK«∞ã¨∞|ƒÜ«∞º =∂=∞#∞ K«∂ѨÙ`«∂ Ñ≤šʼnõΩ LÖÏ¡™êxfl
HõeÊã¨∂Î áê_Õ áê@ K«O^Œ=∂=∞ áê@.
â◊√z`«fiO, `åºy`å, â∫~°ºO, ™ê=∂#ºO ã¨∞Y^Œ∞óYÜ≥∂ó I J#fl=∞Ü«∞º `«# K«O^Œ=∂=∞áê@Ö’,
^•H˜Δ}ºO Kå#∞~°H˜Îâ◊Û, ã¨`«º`å K« ã¨∞ǨÏ$^Œ∞æ}Ïó II ÉÏÅHõ$+¨μ‚_ç "≥·+¨‚= qÉèí"åxfl 㨇iã¨∂Î
(hu™ê~°O) N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_çH˜ JÉèË^•xfl áê\˜O
Kå_»∞. D K«O^Œ=∂=∞ áê@ KåÖÏ
ÉèÏ=O : =∞Oz =∞#ã¨∞û, `åºQÆQ∞Æ }O, â∫~°ºO, Hõ+ãì¨ ∞¨ MÏÖ’¡ ã¨=∂#OQÍ HõÅã≤ "≥∞Åã≤
„Ѩã≤^Œú"≥∞ÿOk.
LO_»@O, "≥ÚQÆ"≥∂@O, „¿Ñ=∂aè=∂<åÅ∞ Hõeæ=ÙO_»@O, ã¨`«ºx+¨ª –
Wq =∞Oz ¿ãflÇ≤Ï`«∞x ÅHõΔ}ÏÅ∞. K«O^Œ=∂=∞ ~å"À *Ïae¡ ~å"À, =∞Oz
‰õΩO^Œ#Ѩ٠ÃÑ·_çHÀ~° "≥#fláêÅ∞ `Õ"À
q=~°} : Ö’HõOÖ’ =∞Oz ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ ÅaèOK«_»O KåÖÏ J~°∞^Œ∞. =∞Oz
ÉèíH˜Î ~°∂Ѩ"≥∞ÿ# ™êÇ≤Ïf x|O
¿ãflÇ≤Ï`«∞}˜‚ _»|∞ƒezÛ S<å H˘<åe. K≥_¤» ¿ãflÇ≤Ï`«∞}˜‚ _»|∞ƒezÛ S<å
^èŒ#Ö’¡ qâı+¨}ÏʼnõΩ „áê=ÚYºO Z‰õΩ¯=.
=keOK«∞HÀ"åe–JO\Ï~°∞ ÃÑ^ŒÅÌ ∞. =∞Oz ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»O>Ë – J`«_∞»
Jq ÉèíQÆ=O`«∞_ç ~°∂Ѩ, QÆ∞}, ã¨fiÉèÏ"å
"≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ =∞Oz =∞#ã¨∞û HõÅ"å_≥· LO_®e. ã¨∞Y^Œ∞óMÏʼnõÄ,
kHÍxfl x~°∂Ñ≤™êÎ~Ú. L`åÎÅ"≥∞ÿ# ÉèíH˜Î,
ã¨fi~°æ#~°HÍʼnõÄ =∞#¿ãû HÍ~°}O. =∞#ã¨∞ûÖ’ ‰õΩà◊√§ÃÑ@∞ì‰õΩx,
L^•`«Î"≥∞ÿ# ÉèÏ=O Hõeã≤ D H©~°Î#QÍ
=∂@Å∞ fÑ≤QÍ =∂\Ï¡_Õ ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ x[OQÍ q+¨ã¨~åÊÖË! "Õ∞Å∞
J#fl=∞Ü«∞º `«O|∞~° fQÆÃÑ· „Ѩã¨iOz
HÀˆ~"åx=∂@ Hõiî#OQÍ L<åfl – "åx =∞#ã¨∞û x~°‡ÅOQÍ LO>Ë
k‰õΩ¯Å‰õΩ "åºÑ≤OzOk.
KåÅ∞. "å_»∞ Ç≤Ï`«∞_Õ! XHõ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ `«# ¿ãflÇ≤Ï`«∞x HÀã¨O
„áê}ÏÖˇ·<å JiÊOKÕO`«\ ˜ `åºQÆ|∞kú HõÅ"å_≥· LO_®e. ¿ãflÇ≤Ï `«∞x WÖÏ J#fl=∞Ü«∞º XHõ KÀ@
ã¨∞Y^Œ∞óMÏÖ’¡ ã¨=∂#OQÍ ÉèÏQÆO ѨOK«∞H˘x, „uHõ~°}â◊√kúQÍ "åx Ü«∞â’^ŒQÍ, XHõ KÀ@ ^Õ=H˜QÍ, XHõ
JÉèí∞º^ŒÜ«∂xfl HÀ~°∞`«∞O_®e. ^ŒÜ«∂ ^•H˜Δ}ϺÅ∂, „¿Ñ=∂#∞ KÀ@ H“ã¨ÅºQÍ N"åiH˜ ÉÏÖ’ºÑ¨Kå
~åQÍÅ∂, ã¨`º« x+¨ª Hõeæ LO_®e. W=hfl Ѩ~㰠ʨ ~°O ã¨=∂# ™ê÷~ÚÖ’ ~åÅ∞ KÕã≤ "å`«ûź~°™êxfl J=kèÖ‰Ë Ωõ O_®
L#flѨÙ_Õ W^ŒÌi =∞^茺 âßâ◊fi`«"≥∞ÿ#, Pf‡Ü«∞"≥∞ÿ# ¿ãflǨÏO U~°Ê_»∞ `«# ã¨OH©~°Î#Ö’¡ ‰õΩiÑ≤OKå_»∞. WOHÍ
`«∞Ok. 'ã¨∞ǨÏ$`ü— JO>Ë =∞Oz ǨÏ$^ŒÜ«∞O HõÅ"å_»∞. q∞„`«∞ _»O>Ë J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#Ö’¡ ^À|∂záê@Å∞,
¿ãflÇ≤ÏOKÕ"å_»∞. PѨ^Œ #∞O_ç HÍáê_Õ"å_»∂. ¿ãflǨÏO JO>Ë „Ñ‘u. "Õ∞Å∞H˘Å∞Ѩ٠áê@Å∞ =O\˜q KåÖÏ
„Ñ‘u Hõeæ#"å_»∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞. =∂@`«Ñ¨Ê‰õΩO_»@O, ã¨Ç¨Ï$^ŒÜ«Ú_≥· HõxÑ≤™êÎ~Ú. ™êfiq∞"åix zxfltâ◊√=ÙQÍ,
=iÎOK«_»O, x~°‡Å „Ѩ=~°Î# Hõeæ LO_»@O – W=hfl L`«Î=∞ `«##∞ =∂`«$=¸iÎ KÕã∞¨ ‰õΩx J#fl=∞Ü«∞º
¿ãflÇ≤Ï`«∞x ÅHõΔ}ÏÅ∞. `«# =∂`«$ÉèÏ= ǨÏ$^ŒÜ«∂xfl =O^ŒÖÏk
ã¨OH©~°Î#Ö’¡ Pq+¨¯iOKå_»∞.

U„Ñ≤Öò, 2010 Pi˚`« ¿ã"å \˜ÔH¯@¡ÃÑ· L#fl ã¨∂K«#Å#∞ `«Ñ¨ÊHõ K«kq PK«iOK«O_ç 48
 JÅÊ|∞kúHõkèHÍ~°q∞¿ãÎ?
– J=ã¨~åÅ ÅH©Δ ‡Ñ¨u~å=Ù

X Hõ J~°}ºOÖ’ XHõ |∞∞+≤ x+¨ì`À `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∂Î QÆ[O ^•xx `«iq∞H˘\˜Oì k. H˘O`«HÍÅO `«~åfi`« XHõ ã≤OǨÏO
rqã¨∞OÎ _Õ"å_»∞. J`«_∞» l`ÕO„kÜ«Ú_≥· Ji+¨_fi» ~åæ U#∞QÆ∞ g∞^Œ Ѩ_Oç k. U#∞QÆ∞‰õΩ ã≤OǨÏO ã¨fiѨflOÖ’ Hõ#|_ç<å
Å#∞ [~ÚOz `«Ñ㨠∞¨ ûˆH rq`«O JOH˜`O« KÕã≤ [#‡#∞ ™ê~°H÷ Oõ ÉèíiOK«ÖË^Œ∞. ǨÏ_»e K«ã¨∞ÎOk. =∞àϧ =Úhâ◊fi~°∞x ^ŒQÆæ~°‰õΩ
KÕã∞¨ ‰õΩO@∞<åfl_»∞. =zÛ "Õ_»∞‰õΩOk. `«# |ÅÇ‘Ï#`«#∞ =Úhâ◊fi~°∞xH˜ =ºHõÎѨi
XHõ â◊√#HõO P =Úhâ◊fi~°∞}˜‚ P„â◊~ÚOz „|`«∞‰õΩ zOk. =Úx ǨÏ$^ŒÜ«∞O HõiyOk. "≥O@<Õ ^•xx ã≤OǨÏOQÍ
"≥à◊§nÜ«∞™êyOk. qâßfiã¨O`À P`«xH˜ ¿ã=Å∞ KÕã¨∂Î |∞∞+≤H˜ =∂~åÛ_»∞. JѨC_»∞ D ã≤OǨÏO P ã≤OǨxfl áê~°^ÀeOk.
„Ñ‘uáê„`«"≥∞ÿ "≥∞ÅQÆ∞K«∞O_Õk. `«# |ÖÏxH˜ u~°∞QÆ∞ÖËx
"åi^ŒÌi =∞^茺 J`«ºO`« „¿Ñ=∞ JÅÊ|∞kú"åx HõkèHÍ~°q∞zÛ# q^èŒOQÍ ã¨OK«iã¨∂Î P P_»qÖ’
<≥ÅH˘#flk. P |∞∞+≤ P â◊√# cÉèí`«ûO ã¨$+≤ìã¨∞ÎO_Õk.
^˘_»¤"åi<≥Å¡ `˘ÅQÆQ˘@∞ì
HÍxfl Ѩ Ù „`« ∞ x=ÖË „¿Ñq∞OKÕ XHõ™êi P ã≤OǨxH˜ XHõ
"å_»∞. K≥Ñ ¨Cu<≥_ç ‰õΩHõ¯ K≥é‰õ Ω fÃÑé∞QÆ ∞<å? PÖ’K«# HõeyOk. D =Úhâ◊fi
XHõ<å_»∞ =Úx P„â◊ qâ◊fi^•aè~å=∞ q#∞~°"Õ=∞. ~°∞_»∞ `«Ñ⨠ß≈e Hõ^•. `«# HõO>Ë
=∂xH˜ ÃÑ^ŒÌѨÙe =zÛOk. P |Å"≥∞ÿ# =∞~˘Hõ ã≤OǨxfl
ÃÑOѨÙ_»∞ â◊√#HõO J`«ºO`« ÉèíÜ«∂O^Àà◊#Å`À =Úx ^ŒQÆæ~°‰õΩ ã¨$+≤ìOz#ѨC_»∞ `«# Ѩ<Õ=∞=Ù`«∞Ok. WO`« =∞Ç≤Ï=∞Å∞ QÆÅ
=zÛOk. Ѩiã≤÷ux J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ#fl P |∞∞+≤ P ‰õΩHõ¯#∞ D =Úhâ◊fi~°∞}˜‚ ÉèíH˜Δ¿ãÎ ã¨iáÈ`«∞Ok Hõ^•? Jx =∞#ã¨∞ûÖ’
ɡ|∞ƒeQÍ =∂~åÛ_»∞. P ɡ|∞ƒe P ѨÙex `«iq∞H˘\˜ìOk. P J#∞‰õΩx "≥O@<Õ =Úxx K«OѨxâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩOk. =∞ǨÏi¬
â◊√#HõO ɡ|∞ƒeQÍ<Õ rq`«O ™êyOzOk. J_»qÖ’ lOHõ, Wk „QÆÇ≤ÏOKå_»∞. "≥O@<Õ =∞$QÆ~å*Ïxfl â◊√#HõOQÍ =∂ˆ~Û
ÖË_ç "≥Ú^ŒÖˇ·# =∞$QÍÅ#∞ "Õ\Ï_ç ÉèíH˜ΔOK«™êyOk. âß_»∞.
XHõ™êi XHõ =∞`«ÎQÆ[O ɡ|∞ƒe g∞^Œ‰õΩ =zÛ hK«∞_çH˜ =∞Ç≤Ï=∞ ã≤kúOz<å "≥#∞Hõ\ ˜ QÆ∞}Ïxfl
q~°∞K«∞HõѨ_çOk. ɡ|∞ƒe =Úx ^ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛOk. "≥O@<Õ P =∂#_»∞. JO^Œ∞ˆH Ç‘Ï#∞}˜‚ JO^ŒÅO ZH˜¯OK«‰õÄ_»^Œx
=Úhâ◊fi~°∞_»∞ ^•xfl U#∞QÆ∞QÍ =∂~åÛ_»∞. D |Å"≥∞ÿ# =∞`«Î ÃÑ^ŒÌÅ=∂@.

u.u.^Õ
u.u.^Õ==™ê÷
™ê÷##OO N"åi ^Œ~°≈<å~°÷O u~°∞=∞ʼnõΩ =KÕÛ Éèí‰õΩÎÅ ™œHõ~åº~°÷O
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O "å~°∞ \’Öò „Ѷ‘ <≥O|~°∞ U~åÊ@∞
\’Öò „Ѷ‘ <≥O|~°∞ KÕâß~°∞. Ü«∂„u‰õΩÅ∞, Éèí‰õΩÎÅ∞ ^Õ=™ê÷<åxH˜ ã¨O|OkèOz#
ã¨∂K«#Å∞, Ѷ≤~åº^Œ∞Å∞ =∞i U W`«~° ã¨=∂Kå~°O HÀã¨"≥∞ÿ<å
18004254141 D <≥O|~°∞#∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç.

49 u~°∞=∞ÅÖ’ Lz`«OQÍ ÅaèOKÕ ã¨„`åÅ∞, Ü«∂„uHõ =ã¨u ã¨=Ú^•Ü«∂Å#∞ LѨÜ≥∂yOK«∞HÀO_ç ã¨ÑyΨ i

 N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° „áêK«º HõàÏâßÅ 125 =ã¨O`åÅ =∞Ǩϟ`«û"åÅ∞
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷<åÅ∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î#fl HõàÏ PKå~°º ÃÇÏKü.Zãπ.„|Ǩ‡#O^ŒKÕ 'ÉèíHõÎ „ѨǨ¡^Œ— ǨÏiHõ^ä•QÍ#O
âßÅÖ’¡ Ju „áêp#"≥∞ÿ# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° FiÜ«∞O@Öò _ç„w JO^Œih PHõ@∞ì‰õΩ<åfl~Ú
=∞iÜ«Ú Ñ≤.l.HõàÏâßÅ 125 =ã¨O`åÅ∞ ѨÓiÎ KÕã¨∞‰õΩ#fl 23–02–2010 =∞OQÆà◊"å~°O [iy# ã¨O㨯 $`«
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ 22–02–2010 #∞O_ç 27–02–2010 =~°‰õΩ ™êÇ≤Ïf ã¨^Œã¨∞ûÖ’ _®II qâ◊fi<å^äŒ QÀáêÅHõ$+¨‚=¸iÎ, PKå~°º
L`«û"åÅ∞ Ju Ѷ¨∞#OQÍ [iQÍ~Ú. ÔH. „Ѩ`åÑπ, _®II‰õΩáêÊ"ÕOHõ@Hõ$+¨‚=¸iÎ J=^è•x, _®II ã¨=Ú
Ѷ≤„|=i 22# u.u.^Õ. áêÅHõ=∞O_»e J^茺‰õΔΩÅ∞ „^•Å ÅHõΔ ‡}Ü«∞º, _®IIÑ≤.P~ü.~°OQÆ~å[<£, PKå~°º ~°"åfiN
N _ç.ÔH.PkˆHâ◊=ÙÅ∞ *’ºu„Ѩ[˚fiÅ#`À „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# D ǨÏi, _®IID.U.ã≤OQÆ~åKå~°∞ºÅ∞, PKå~°º l.Ü«∞ãπ.P~ü. Hõ$+¨‚
L`«û"åÅ#∞ u.u.^Õ. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi N S."≥·.P~ü.Hõ$ëê‚ =¸iÎ `«k`«~°∞Å∞ qq^èŒ JOâßÅÃÑ· „Ѩã¨OyOKå~°∞.
~å=Ù, S.U.Zãπ., Q“~°=JukäQÍ qKÕÛã≤ `«=∞ ã¨O^Õâ◊O 24–02–2010 |∞^èŒ"å~°O
JOkOKå~°∞. D ã¨=∂"ÕâßʼnõΩ Ç≤ÏOn ÉèÏëê ã¨^Œã¨∞û [iyOk. D
Pf‡Ü«∞JukäQÍ, PO„^茄Ѩ^Õâò Ç≤ÏOn ã¨^Œã¨∞ûÖ’ N ÔH.ÔH.PKå~°º, PKå~°º
JHÍ_»g∞ J^茺‰õΔΩÅ∞ PKå~°º Ü«∂~°¡QÆ_»¤ ~°qâ◊OHõ~ü g∞#<£, PKå~°º ~°=∞}~å=Ù,
ÅH©Δ ‡„Ѩ™ê^£ qKÕÛã≤, „áêK«º HõàÏâßÅÅ „áê=ÚMϺxfl q= _®II\˜.~å"£∞„ѨHÍ+π, N=∞u L+¨, PKå~°º l.Ѩ^Œ‡*Ï^Õq, _®II
iOKå~°∞. D ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ PKå~°º ~å}©ã^¨ •t==¸iÎ ~°∂á⁄O K≥~°∞‰õÄi ~å=∞Ü«∞º, N Z.=∞ÖË¡â◊fi~°~å=Ù, PKå~°º S.Z<£.
kOz# '|∞∞`«∞ã¨O^Õâ◊O— P_çÜ≥∂ ã‘_ôx J^茺‰õΔΩÅ∞ N _ç.ÔH. K«O„^ŒâıY~üÔ~_ç¤, _®II ÔH.„|Ǩ‡Kåi áêÖÁæx `«# „Ѩã¨OQÍÅ#∞
PkˆHâ◊=ÙÅ∞ Pq+¨¯iOKå~°∞. JOkOKå~°∞
J^Õ ~ÀA =∞^蕺ǨÏflO 3 QÆOIIʼnõΩ ™êÇ≤Ïfã¨^㌠∞¨ ûÅ∞ 25–02–2010 QÆ∞~°∞"å~°O `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏëê ã¨^Œã¨∞û
„áê~°OÉè=í ∞Ü«∂º~Ú. D ã¨^㌠∞¨ ûÖ’ PKå~°º H˜~}
° „ü HÍO`üKÒ^Œi, [iyOk. D ã¨^Œã¨∞ûÖ’ _®II =∞ÖÏ¡„ѨQÆ_» N=∞<åfl~åÜ«∞}
N ã≤OQÆ~åA ã¨zÛ^•#O^ŒO, PKå~°º Zãπ.Zãπ.~å=∞K«O„^Œ =¸iÎ, N HÍq∞â‹\ì˜ Nx"åã¨∞Å∞, PKå~°º QÍ~°á¡ ê\˜ ^•"≥∂^Œ~°
=¸iÎ, PKå~°º ^Õ=à◊§ zxflHõ$+¨‚Ü«∞º, _®IIHõ#∞=∞Å∂i "ÕOHõ@ <åÜ«Ú_»∞, _®II ã≤OQÆ=∞<Õx <å~åÜ«∞}, N ã≤.⋷ʼnõΩ=∂~ü,
t=Ü«∞º, S.U.Zãπ., i>ˇÿ~ü¤ áêÖÁæx qq^èŒ JOâßÅÃÑ· „Ѩã¨O PKå~°º ÔH.ã¨~Àfi`«Î=∞~å=Ù, PKå~°º â◊ÖÏHõ ~°Ñ¶¨Ú<å^äŒâ◊~°‡,
yOKå~°∞. HõàÏâßÅ J^茺‰õΔΩ~åÅ∞ _®II "≥Ú=fi Åe`«‰õΩ=∂i _®II J^ÕÌѨe¡ ~å=∞"≥∂ǨÏ#~å=Ù `«k`«~°∞Å∞ „Ѩã¨OyOKå~°∞.
ã¨=∞#fiÜ«∞Hõ~Qΰ Í =º=ǨÏiOKå~°∞. J#O`«~O° [iy# ™êO㨯 $ J^Õ ~ÀA ™êÜ«∞OHÍÅO _®II "Õ∞_»™êx "≥∂ǨÏ<£KÕ
uHõ HÍ~°º„Hõ=∂Ö’¡ ‰õΩ=∂i |∞Å∞ã¨∞ JѨ~°‚KÕ QÆO\Ï=^è•#O, K«`«∞~°∞æ}˜`« J=^è•#O [iyOk. _®II Ѩq∞_çHÍÅfi K≥OK«∞
'ã¨Ñ¨Îyi— ã¨Oáê^Œ‰õΩ_çQÍ _®II ÔH.~å^è•~°=∞}
ã¨Ñ¨Îyi ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ∞QÍ _®II ÔH.~å^è•~°=∞} Ѩ^À#fluÃÑ· 2010, Ѷ≤„|=i 18# Ѩ^ŒgÉÏ^茺`«Å∞
ã‘fiHõiOKå~°∞. g~°∞ QÆ`« 16 ã¨OIIÅ∞QÍ LѨã¨Oáê^Œ‰õΩÅ∞QÍ ''ã¨Ñ¨Îyi—— HÍ~åºÅÜ«∞OÖ’ ÉÏ^茺`«Å∞ x~°fi
Ç≤Ïã¨∞<Î åfl~°∞.
g~°∞ ''ã¨Ñ¨Îyi—— Ѩ„uHõ x~°fiǨÏ}Ë H͉õΩO_®, Hõq„`«Ü«∞ =∞ǨÉèÏ~°`«O, ÉèÏQÆ=`«O, Nx"å㨠ÉÏÅ
ÉèÏ~°u, `«k`«~° ^Õ=™ê÷#O „ѨK«∞~°}Å q+¨Ü«∞OÖ’#∂ ÉÏ^茺`«Å∞ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. ''`≥Å∞QÆ∞Ö’ "≥Å∞=_ç#
#$ã≤OÇ¨Ï â◊`«HÍÅ∞—— g∞^Œ Ñ≤ÃÇÏKü._ç. KÕã≤ „QÆO^ä•xfl „ѨK«∞iOKå~°∞.

50 u~°∞Ѩu JeÑ≤i #∞O_ç u~°∞=∞ʼnõΩ HÍe#_»Hõ# "≥àı§ Éèí‰õΩÎÅ∞ áê^Œ~°HõΔÅ∞ ^èŒiOK«HõO_ç ã¨ÑyΨ i
ã¨∞|ƒÜ«∞º x~°fiǨÏ}Ö’ [iy# D HÍ~°º„Hõ=∂xH˜ PKå~°º
H˘OÃÑÅ¡ ~å=∞ ã¨∂~°º<å~åÜ«∞} J^茺HõΔ`« =Ç≤ÏOKå~°∞.
26–02–2010# HõàÏâßÅ 126= "åi¬HÀ`«û=O
[iyOk. D ã¨Éèí‰õΩ Q“~°= Ju^äŒ∞Å∞QÍ âßã¨#=∞O_»e
ã¨ÉèíºÅ∞ N q~î°Ñ¨Ù ÉÏÅã¨∞„|Ǩχ}ºO, âßã¨#ã¨Éèí =∂r ã‘ÊHõ~ü
_®IIJQÆ~åÅ Dâ◊fi~°~Ô _ç,¤ u.u.^Õ. =∂r J^躌 ‰õΩΔ Å∞ N Éè∂í =∞#
Hõ~°∞}ÏHõ~° Ô~_ç¤, N Ѩ^•‡=u qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O LѨ‰õΩÅѨu
PKå~°º ã¨~À[=∞‡ áêÖÁæ<åfl~°∞. g~°∞ HõàÏâßÅÖ’ qq^èŒ qÉèÏ
QÍÅÖ’ „ѨuÉèí Hõ#|~°z# q^•ºi÷h q^•º~°∞÷ʼnõΩ |Ǩï
=∞`«∞Å#∞ JO^Œ*Ëâß~°∞.
27–02–2010# HõàÏâßÅ „H©_®k<À`«û=O, N "ÕOHõ
>Ëâ◊fi~° Hõ=¸ºx\© ZѶπ.Ü«∞O(90.4) ˆ~_çÜ≥∂ `«$fÜ«∞ "åi¬
HÀ`«û=O [iQÍ~Ú.
"å~°O ~ÀAÅ∞ áê@∞ [iy# D HõàÏâßÅ L`«û"åÖ’¡
q^•ºi÷h q^•º~°∞÷Å∞, ™ê÷xHõ „Ѩ[Å∞ Jã¨OMϺHõOQÍ áêÖÁæx
ã¨Éèíefl q[Ü«∞=O`«O KÕâß~°∞.
Hõ<庉õΩ=∂iÖ’ N"åi HõÖϺ}O
`«q∞à◊<å_»∞Ö’x Hõ<庉õΩ=∂iÖ’ 28–02–2010#
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O P^èfiŒ ~°ºOÖ’ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞
HõÖϺ}À`«û=O Hõ#∞flŠѨO_»∞=QÍ [iyOk. ã¨=Ú„^Œf~°
ã¨g∞ѨOÖ’x q"ÕHÍ#O^Œ ˆHO„^Œ "≥∞ÿ^•#OÖ’ [iy# D HõÖϺ
}À`«û"åxH˜ ÅHõÖΔ Ïk=∞Ok Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ `«~e° =KåÛ~°∞. ™êÜ«∞O„`«O
J~Ú^Œ∞ QÆO@ʼnõΩ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# D L`«û=O ~å„u 9.30
Ѩ^Œgq~°=∞} KÕã≤# _®II a.~Àt=Úx
Ç≤ÏO^Œ∂ ^èŒ~°‡„ѨKå~° Ѩi+¨`«∞ÎÖ’
HÀ–Pi¤<@Õ ~üQÍ Ñ¨xKÕã∞¨ #Î fl _®IIa.~Àt
=Úx 28–02–2010# Ѩ^Œg
q~°=∞} KÕâß~°∞. DÜ«∞# 1981
ã¨O=`«û~°OÖ’ L^ÀºQÆOÖ’ KÕi 29
ã¨O=`«û~åÅ áê@∞ ™êfiq∞¿ã=Ö’
qq^èŒ Ç¨ÏŸ^•Ö’ ѨxKÕâß~°∞. DÜ«∞# '=ã¨∞=∞OQÆà<◊ å@HõO—
ÃÑ· Ñ≤ÃÇÏKü._ç. KÕâß~°∞.
U„Ñ≤Öò, 2010 N"åi ^Œ~°≈#O HÀã¨O =∂„`«"Õ∞ u~°∞=∞ʼnõΩ ~°O_ç
L`«Î=∞ =∞Ç≤ÏàÏ L^Àºyx ѨÙ~°™ê¯~° „QÆÇ‘Ï`«
N=∞u q. ã¨∞ÉèÏ+≤}˜
ã¨Ñ¨Îyi „Ѩ^è•# ã¨Oáê^ŒHõ HÍ~åºÅÜ«∞OÖ’ kQÆ∞= „âı}˜
QÆ∞=∂™êÎQÍ Ñ¨xKÕã∞¨ #Î fl N=∞u q~°∂áêH˜Δ ã¨∞ÉèÏ+≤}H˜ ˜ L`«=Î ∞
=∞Ç≤ÏàÏ L^ÀºyxQÍ Ñ¨Ù~°™ê¯~°O ÅaèOzOk. JO`«~å˚fÜ«∞
=∞Ç≤ÏàÏ k<À`«û"åxfl ѨÙ~°ã¨¯iOK«∞‰õΩx u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu
^Õ=™ê÷#O „Ѩu ã¨O=`«û~°O L`«Î=∞ =∞Ç≤ÏàÏ L^Àºy#∞ʼnõΩ
ѨÙ~°™ê¯~åÅ#∞ JO^Œ*Ë™ÈÎOk. D"≥∞‰õΩ 08–03–2010#
D ѨÙ~°™ê¯~°O ÅaèOzOk. D"≥∞‰õΩ ã¨Ñ¨Îyi â◊√ÉèÏHÍOHõΔÅ∞
`≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk.
– „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞
QÆO@Å =~°‰õΩ [iyOk. HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ u.u.^Õ=™ê÷#O J^茺
‰õΩΔ Å∞ N _ç.HÔ .PkˆHâ◊=ÙÅ∞, HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi N S."≥.· P~ü.
Hõ$ëê‚~å=Ù, S.U.Zãπ., K≥<≥·fl u.u.^Õ. ã¨=∂Kå~° ˆHO„^ŒO
ã¨ÅǨ=∞O_»e J^躌 ‰õΩΔ _»∞ P#O^Œ‰Ωõ =∂~ü ~Ô _ç¤ `«k`«~∞° Å∞ áêÖÁæ
<åfl~°∞. N"åi HõÖϺ}À`«û"åxfl uÅH˜OKÕO^Œ∞‰õΩ =zÛ# Éèí‰õΩÎ
Å`À Hõ<庉õΩ=∂i H˜\H˜@ÖÏ_çOk.
yi[# QÀqO^ŒO
`«∂~°∞ÊQÀ^•=i lÖÏ¡ J_»¤fQÆÅÖ’ W\©=ŠѨ=#
yi „QÆ∂Ñπ PѶπ >ˇOѨÙÖò "å~°∞ yi[# QÀqO^ŒO HÍ~°º„Hõ=∂xfl
x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. Ö’Hõ HõÖϺ}O HÀã¨O [iy# D HÍ~°º
„Hõ=∞OÖ’ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#OÖ’ yi[# J~°ÛHõ
tHõΔ} á⁄Ok# ã¨∞=∂~°∞ 355 =∞Ok J~°Û‰õΩÅ∞ áêÖÁæ<åfl~°∞.
yi[# ѨÓ*Ï~°∞Å ¿ã"å ã¨q∞u ~å¢+¨ì Hõhfi#~ü N `«}∞‰õΩ
"≥OHõ„\Ï=∞Ü«∞º Ѩ~°º"ÕHõΔ}Ö’ D L`«û"åÅ∞ [iQÍ~Ú. D
HÍ~°º„Hõ=∂ʼnõΩ Éèí‰õΩÎÅ #∞O_ç =∞Oz ã¨ÊO^Œ# ÅaèOzOk.
D HÍ~°º„Hõ=∂xH˜ =ÚYº Ju^äŒ∞Å∞QÍ ~å[=∞O„_ç
âßã¨#ã¨Éèí∞ºÅ∞ N ~“`«∞ ã¨∂~°º„ѨHÍâ◊~å=Ù, qâßY ^ŒHõΔ}
„áêO`« âßã¨#ã¨Éèí∞ºÅ∞ N „^À}O~åA Nx"åã¨~å=Ù qKÕÛ
âß~°∞. D HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ Ç≤ÏO^Œ∂ ^èŒ~°‡„ѨKå~° Ѩi+¨`«∞Î HÍ~°º
^Œi≈ _®II~åà◊§|O_ç Hõq`å„Ѩ™ê^Œ~åA, u.u.^Õ. „Ѩ^è•#
ã¨Oáê^Œ‰Ωõ Å∞ N ã≤.â‹Å· ‰õΩ=∂~ü, lÖÏ¡^•è i‡Hõ=∞O_»e J^躌 ‰õΩΔ Å∞
^˘O_»áê\˜ â◊OHõ~°~å=Ù, `«k`«~°∞Å∞ áêÖÁæ<åfl~°∞.
51
 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu

"≥∂ã¨áÈHõO_ç !
=∞# ~å¢+¨ìOÖ’x H˘xfl #QÆ~åÅÖ’
H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ J#kèHÍiHõOQÍ
ã¨ Ñ ¨ Î y i
(P^蕺u‡Hõ =∂ã¨Ñ¨„uHõ)
ã¨Ñy Ψ i =∂ã¨Ñ„¨uHõ‰Ωõ
K«O^•Å ~°∂ѨOÖ’
K«O ^• #"≥∂^Œ∞ Ѩ`
„ « =Ú JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~°x,
1. ¿Ñ~°∞ =∞iÜ«Ú z~°∞<å=∂ : `«^•Ìfi~å N"åi ^Œ~°≈#O KÕ~Ú™êÎ=∞x,
(q_ç q_ç JHõΔ~åÅÖ’ #q∞‡ã¨∞Î<åfl~°x `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖÏ „"åÜ«∞O_ç =∞iÜ«Ú JÖÏO\˜ "åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨ÊHõ „"åÜ«∞O_ç) ã¨Ñ¨Îyi K««O^•‰õΩ, N"åi ^Œ~°≈<åxH˜
„Ѩ™ê^•Å‰õΩ ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞.
(Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨Êx ã¨i) K«O^• g∞~°∞ <Õ~°∞QÍ
2. HÍ=Åã≤# ÉèÏ+¨ : `≥Å∞QÆ∞ `«q∞à◊O ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi,
u.u.^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu——
Hõ#fl_»O Ç≤ÏOn WOw¡+¨μ "åiH˜ ѨOÑ≤OKåe. (ÖË^•)
3. ã¨O=`«û~°/rq`« K«O^• : ~°∂. 60/– ~°∂. 500/– u~°∞ѨuÖ’x Nx"åã¨O Ü«∂„u‰õΩÅ
4. K«O^• ѨÙ#~°∞^Œú~°} : =ã¨u ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’
(J) K«O^• <≥O|~°∞ : ‰õÄ_® K«O^• Hõ@ì=K«∞Û.
ã¨Ñ¨ÎyiH˜ K«O^•Å∞ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ
(P) ÉèÏ+¨ : ^Õ=™ê÷#O |Ü«∞\˜ =º‰õΩÎÅ#∞
5. K≥e¡Oz# "≥Ú`«ÎO : Z=ih xÜ«∞q∞OK«ÖË^Œ∞.
_ç._ç.<≥O. : `Õk : JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ K≥eO¡ K«HOõ _ç!
(K≥‰õΩ¯Å∞ ã‘fiHõiOK«|_»=Ù)
"åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç!!
ã¨O„ѨkOK«O_ç...!
„Ѩ^Õâ◊=Ú : ã¨Ñ¨Îyi K«O^•Å qKå~°}‰õΩ
0877 – 2264359
`Õk : K«O^•^•~°∞x ã¨O`«Hõ=Ú 0877 – 2264543
ã¨Ñ¨Îyi ã¨O=`«û~° K«O^• ~°∂.60/–, rq`« K«O^• ~°∂.500/–Å∞† _ç._ç.x 'pѶπ Z_ç@~ü, 'ã¨Ñ¨Îyi—, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu— "åi
¿Ñ~°∞# fÜ«∂e.
ã¨ÑÎ̈yi K«O^•^•~°∞Å∞QÍ KÕ~^° ÅŒ K«∞H˘#fl"å~°∞/ `«=∞ K«O^•#∞ ѨÙ#~°∞^Œiú OK«∞HÀ^ÅŒ z#"å~°∞ D ‰õÄѨ#∞Ö’ QÍx ÖËHõ `≥ÅH¡ Íy`«=ÚÖ’QÍx
ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl q^èŒ=ÚQÍ q=~°=ÚÅ∞ „"åã≤ ѨOѨK«∞Û#∞. „H˜O^Œ „ѨK«∞iOz# z~°∞<å=∂#∞ =∂„`«"Õ∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç. u.u.^Õ
ã¨Oáê^ŒHõ HÍ~åºÅÜ«∞O, u~°∞ѨuH˜ `«Ñ¨Ê g∞~°∞ Z=i ^ŒQÆæ~° _»|∞ƒÅ∞ Hõ\˜ì "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
=∞xP~°¤~°∞ ѨOѨÙ"å~°∞ JO^Œ∞Ö’<Õ g∞ Ü≥ÚHõ¯ K«O^•q=~°=ÚÅ∞ „"åã≤ D „H˜Ok z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨OѨ=ÅÜ«Ú#∞.
=∂ z~°∞<å=∂ ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O, \˜.\˜._ç.„ÃÑãπ HÍOáœO_£, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083——.

Edited and published on behalf of T.T. Devasthanams by C. Saila Kumar, M.A., Chief Editor, T.T.D. and
printed at T.T.D. Press by V. Sambasiva Rao, D.P.T., Manager, T.T.D. Press, Tirupati - 517 083.
[Ü«∞[Ü«∞ #$ã≤OÇ¨Ï ã¨ˆ~fiâ◊
ÉèíÜ«∞ǨÏ~° g~° „ѨǨ¡^Œ=~°^Œ
q∞Ç≤Ï~° â◊t#Ü«∞# =∞$QÆ#~°"Õ+¨
|Ç≤Ï~°O`«ã¨÷ŠѨiѨÓ~°‚
JÇ≤Ï<åÜ«∞Hõ ã≤OǨã¨# ~ål`«
|ǨÏà◊QÆ∞}QÆ} „ѨǨ¡^Œ=~°^Œ
K«@∞ŠѨ~å„Hõ=∞ ã¨=∞Ѷ¨∞#q~°Ç≤Ï`«
x@Å<Õ„`« =∞øx „Ѩ}∞`«
‰õΩ\˜Å^≥·`«º`«u ‰õΩH˜Δ q^•~°}
Ѩ@∞ =„[#Y „ѨǨ¡^Œ=~°^Œ
N=x`åã¨O„t`« "å=∂OHõ
ÉèÏ=[HÀ\˜ „Ѩu=∂#
N"ÕOHõ@yitY~°x"åã¨
áê=# K«i`« „ѨǨ¡^Œ=~°^Œ
(2 – 289)

Wk J#fl=∞Ü«∞º ~°zOz# ã¨O㨯 $`« H©~°Î#!

F #~°ãO≤ Ǩ! h‰õΩ [Ü«∞=Ú! „ѨÇ¨ ^¡ Œ =~°^∞Œ _»"#·≥ ã¨~ˆ fiâ◊fi~å!
h‰õΩ [Ü«∞=Ú! ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å#∞ Hõ#∞flÅ∞QÍ QÆeæ =∞$QÆ #~°
"ÕëêÅ`À ã≤OǨã¨<åkè+≤ª`«∞_»"≥·# F #~°ã≤OǨ! h‰õΩ
[Ü«∞=Ú! Jx ѨÅ∞q^è•Å∞QÍ J#fl=∞Ü«∞º N #~°ã≤OǨÏ
™êfiq∞x ã¨∞ÎuOz# ã¨OH©~°Î# Wk.
 E<£ <≥ŠѨO_»∞QÆÅ∞
7 – ǨÏ#∞=∞[˚Ü«∞Ou
Hõ$`«[˝`«Å∞ 'ã¨Ñ¨Îyi— Ѩ„uHõ JO>Ë =∂‰õΩ Z#ÖËx
"Õ∞=Ú QÆ`« 30 ã¨OIIÅ∞QÍ ã¨ÑyΨ i Q“~°=O.
~°OQÆ∞Ö’¡.... áê~î°‰õΩÅO. Ѩ„uHõ =∂‰õΩ JO^ŒQÍ<Õ – q.L=∂~å}˜, u~°∞Ѩu.
ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ#∞ ~°OQÆ∞Ö’¡ ™êHΔÍ`«∞Î P Nx"åã¨∞_Õ =∂ WO\’¡H˜ ã¨∞ÅÉèí â‹e· Ö’...
K«∂_®Åx =∂ HÀiHõ, HõÅ. ~°OQÆ∞Ö’¡ #_»z=zÛ#@∞¡ ÉèÏq™êÎO. WO`« K«H¯õ x ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’ „ѨK«∞i`«
=Ú„kOK«_»O =Å¡ g∞‰õΩ Ñ¨„uHõ#∞ Ѩ„uHõ JOkã¨∞Î#flO^Œ∞‰õΩ Hõ$`«[˝`«Å∞. =∞ø`«∞#fl P^蕺u‡Hõ "庙êÅhfl ã¨∞ÅÉèí
S^Œ∞ ~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ JOkOK«_»O – ~å^è•Hõ$+¨‚, Hõ_»Ñ¨. â‹·eÖ’ LO_ç, =∂ÖÏO\˜ áê=∞~°∞ʼnõΩ
™ê^茺O HÍ^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ Ѩ„uHõ "≥Å
ÃÑOz<å "Õ∞=Ú P#O^ŒOQÍ<Õ Ñ¨~#°î Ü≥∂QƺOQÍ L<åfl~Ú. ~°K~« Ú`«Å‰õΩ
H˘O\ÏO. "Õ∞"Õ∞ HÍ^Œ∞ ^è•i‡Hõ Ѩ„u Jaè#O^Œ#Å∞.
Hõefl P^ŒiOKÕ U áê~î°‰õΩ_≥·<å Ѩ„uHõ – =∂^èŒgÅ`«, ‰õΩѨÊO.
"≥Å#∞ ѨiQÆ}˜OK«_»∞. "≥Å S^Œ∞ q#flѨO
~°∂áêÜ«∞ÖË J~Ú<å qÅ∞= J=¸ =∞}˜=∞‰õΩ@O =∞#‰õΩ Jëêì^Œâ◊ ѨÙ~å}ÏÅ∞<åfl~Ú.
źO Jx JO^ŒiH© `≥Å∞ã¨∞. =∂ Nx"åã¨∞_»∞, Éèí‰õΩÎÅ áêe\˜ HõÅÊ HÍx Jq `≥eã≤Ok ZO^ŒiH˜? "å\˜x
HõÅ#∞ <≥~°"Õ~°Û =∞#q. `«~°∞=Ù. ™êfiq∞"åi bÅÅ∞ Ѩ„uHõˆH ^è•i‡HõѨ„uHõ J~Ú# g∞(=∂) ã¨Ñ¨ÎyiÖ’
– QÀÑ‘Hõ$+¨‚, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞. =∞}˜ = ∞‰õ Ω @O. Ѩ „ uHõ JO^Œ Q Í<Õ z#fl z#fl Hõ^äŒÅ ~°∂ѨOÖ’ ^è•~å"åÇ≤Ï
ÖË^Œ∞... ÖË^Œ∞... "Õ∞=Ú =ÚO^Œ∞QÍ K«k"Õk ™êfiq∞"åi HõOQÍ „ѨK«∞iOz#@¡~Ú`Õ, =∂ =ÖË
N "ÕOHõ>Ëâ◊√x q∞Oz# ^≥·==Ú, bÅÖË. =∂ WO\˜e¡áêkH© ™êfiq∞"åi Jxfl ѨÙ~å}ÏÅ∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅ<Õ Pâ◊
u~°∞=∞Å#∞ q∞Oz# ѨÙ}ºˆHΔ„`«=Ú bÅÅ∞ K«^Œ∞=Ù`«∞O>Ë Z#ÖËx Ѩ~° L#fl JO^ŒiH©, Ju ã¨∞ÅÉèíOQÍ ÅaèOKÕ
ÖË^Œ∞. JÖψQ 'ã¨Ñ¨Îyi—x q∞Oz# =â◊O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. g∞ Ѩ„uHõ ^•fi~å J=¸Åº P^蕺u‡Hõ
Ѩ„uHÍ ÖË^Œ∞.. ÖË^Œ∞..! x[OQÍ WO`« `«‰õΩ¯= ^èŒ~°Ö’ „QÆO^ä•Å∞ K«k"Õ J=HÍâ◊O HõÅ∞QÆ∞
– a.=ã¨O`«, K≥<≥·fl. „Ѩu Éèí‰õΩÎxH˜ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO_Õ `«∞Ok. P kâ◊Ö’ „Ѩܫ∞`åflÅ∞ ™êyOK«
g∞~°∂ ~åÜ«∞O_ç! QÆÅ~°x q#flѨO.
– "≥∞ǨÏ~ü ÉÏëê, <≥Å∂¡~°∞.
J_»∞QÆ_»∞QÆ∞# QÆ∞_ç LOk, JO^ŒiÖ’ QÆ∞_ç LOk .... J<åfl_˘Hõ Hõq.
Ѩq„`«"≥∞ÿ# D ÉèÏ~°`å=xÖ’ „áêp#, J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# HõàÏ<≥·Ñ¨Ù}ºO, „Ѩ`«ºHõΔOQÍ "≥à◊§ÖËHõáÈ~Ú<å...
J#O`«"≥∞ÿ# K«i„`«QÆÅ PÅÜ«∂Å∞ Z<Àfl! Z<≥fl<Àfl!! ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõÖ’ g∞~°∞ „ѨK«∞i
"å\˜ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅx JO^ŒiH© LO@∞Ok. ã¨∞Î#fl ''=∞# ^Õ"åÅÜ«∂Å∞—— qâıëêÅ∞
JO^Œ∞ˆH g∞~°∂ ~åÜ«∞O_ç! KåÖÏ ÉÏ=ÙO@∞<åfl~Ú. |Ǩïâß U
Ѩ„uHÍ ^Õ"åÅÜ«∂Å QÆ∞iOz WO`« q=
g∞ ã¨g∞ѨOÖ’ L#fl ^Õ"åÅÜ«∂Å K«i„`«, qâıëêÅ∞, ™êfiq∞"åi =∞Ç≤Ï=∞Å∞
g∞~°∂ ~åÜ«∞O_ç.„ѨK«∞iOz# „Ѩu ~°K«#‰õΩ `«y# áêi`À+≤HõO LO@∞Ok. ~°OQÍ `≥eÜ«∞*ËÜ«∞_»O ÖË^Œ<Õ q+¨Ü«∞O
xã¨ûO^ÕÇϨ O.
PÅÜ«∂xH˜ ã¨O|OkèOz# á¶È\’Å∞ [`«KÕÜ«∞_»O, Hõ=~°∞ g∞^Œ, ~°K«# g∞^Œ
'=∞# ^Õ"åÅÜ«∂Å∞— ji¬Hõ‰õΩ Jx ~åÜ«∞@O =∞~°∞=HõO_ç. D "庙êÅ∞ K«kq ZO`À^Œ∂~°OÖ’
g∞ ~°K«#Å∞ ѨOáêeû# z~°∞<å=∂ L#fl PÜ«∂ ^Õ"åÅÜ«∂Å#∞ ^Œi≈Oz#
„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ, J#∞Éèí∂u =∂‰õΩ HõÅ∞QÆ∞`ÀOk.
u.u.^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu – 517 083, z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡. – [=Ú<å~å}˜, ɡOQÆ∞à◊¥~°∞.
"ÕOHõ\Ï„k ã¨=∞O ™ê÷#O „|Ǩ‡O_Õ <åã≤Î H˜OK«#,
"ÕOHõ>Ëâ◊ ã¨"≥∂ ^Õ"À # Éèí∂`À # Éèíq+¨ºu. ã¨ÑÎ̈yi
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ ã¨z„`« =∂ã¨Ñ¨„uHõ
ã¨OѨÙ\˜ : 40 "Õ∞, 2010 ã¨OzHõ : 12
„Ѩ`ÕºHõ "庙êÅ∞
u~°∞Ѩu QÆOQÆ=∞‡ EÅHõO\˜ ÉÏÅã¨∞„|Ǩχ}ºO 5
K≥·`«#ºO l. aO^Œ∞„Ѩ™ê^£ 10

ã¨O^ÕǨÅ∞ – ã¨=∂^è•<åÅ∞ "≥Ú=fi =$ëê„kѨu 15

~åtѶ¨ÖÏÅ∞ *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡ 37
^è•~å"åÇ≤ÏHõÅ∞
ÉèÏ~°`«O L+¨N 11
u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O _®II ÔH. ~å=∞Hõ$+¨‚ 40

QÆ$ǨÏÅH˜;
=∂`«$=¸iÎ ‰õΩOu _®II _ç. L^ŒÜ«∞‰õΩ=∂i 19

ÉÏÅ"å‰õΩ¯
„âß=}‰õΩ=∂~°∞_»∞ Ñ≤. ÅH©Δ ‡„âß=º 22

JHõ~Δ å=∞$`«O
ã¨∞„w= #~°ã≤OÇ¨Ï a.Ü«∞<£. Nx"åã¨<£ 29

N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° bÅÅ∞
TǨÏHõO^Œx J^Œ∞ƒù`«O \˜. Hõ=∞ÖÏHõ~° „Ѩ™ê^£ 39

=∞# ^Õ"åÅÜ«∂Å∞
^ŒH˜Δ}HÍt ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi _®II ã≤. #~°ã¨Ü«∞º 45

=∞Oz`«#O HõÅHÍÅO xez LO@∞Ok ÉÏÅ„Ñɨ ’^èOŒ

=OK«# #tOz f~°∞`«∞Ok ‰õÄ~å‡=`å~° "≥·t+¨ì ºO |∞Å∞ã¨∞–r–„ѨHÍ+π 48

Q“~°= ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ : =ÚY z„`«O : q=~åʼnõΩ :

S."≥·.P~ü. Hõ$ëê‚~å=Ù, S.U.Zãπ.,
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u.u.^Õ.
„ѨK«∞~°}Hõ~°Î – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
ã≤. ⋷ʼnõΩ=∂~ü, ZO.U.
ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
_®II ÔH. ~å^è•~°=∞}
LѨ–ã¨Oáê^Œ‰õΩ~åÅ∞ :
_®II JÖÏ¡_ç ã¨O^茺
=Ú„^•Ñ¨‰õΩ_»∞ :
q. ™êO|t=~å=Ù, _ç.Ñ≤.\˜.,
"Õ∞<Õ[~°∞, =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞O, u.u.^Õ.
_ç.\˜.Ñ≤.: „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ "åi
HÍ~åºÅÜ«∞O, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu
LÉèíÜ«∞ ^Õ"Õ~°∞Å`À N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞, u~°∞Ѩu Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
ã¨Ñ¨Îyi, u.u.^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
z=i ѨÙ@ : u~°∞Ѩu – 517 083,
N HõÖϺ} "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞, <å~åÜ«∞}=#O á¶È#∞ : 0877–2264543
q_ç „Ñ¨u –– ~°∂. 5–00
D ã¨OzHõÖ’x ~°K«~Ú`«Å Jaè„áêÜ«∂Å∞ =ºH˜ÎQÆ`«"≥∞ÿ#q. ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 60–00
„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ QÍx, rq`« K«O^•–– ~°∂. 500–00
q^ÕâßʼnõΩ
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O QÍx "å\˜H˜ ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOK«~°∞.
ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 850–00
 Hõã¨∂Îs uÅHõO
ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $uÖ’ Hõ@∞ìÉÁ@∞ì „Ñ¨^è•#"≥∞ÿ# JOâßÅ∞. =∞# ÃÇ·ÏO^Œ= ã¨O㨯 $uH˜ PKå~°
ã¨O„Ѩ^•Ü«∂ÖË „áê}„Ѩ^•Å∞. ÉèÏ~°fÜ«∞ PKå~° =º=Ǩ~åÅ "≥#∞Hõ âߢãÜ Î‘ ∞« q*Ï˝#O ^•y LO_»_O» qâı+O¨ .
=∞# ѨÓsfi‰õΩÅ∞ ¢ãΑ ѨÙ~°∞+¨ q=HõΔ ÖˉΩõ O_® ã≤Q#Æ ∞ ÃÑOK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞, ѨÓÅ∞ =Ú_»∞K«∞‰õΩ<Õ "å~°∞, Hõ~å‚É~íè }
° ÏÅ∞
^èŒiOKÕ"å~°∞. uÅHõO k^Œ∞̉õΩ<Õ"å~°∞. "≥·+¨‚= â‹·= â߈HÎÜ«∂k ã¨O„Ѩ^•Ü«∂ÅHõ#∞QÆ∞}OQÍ ¿ãfiK«ÛùQÍ uÅHÍÅ∞
k^Œ∞̉õΩ<Õ"å~°∞.
P^èŒ∞xHõ âߢã¨Î Ѩi*Ï˝#O „ѨHÍ~°O ‰õÄ_® W_», Ñ≤OQÆà◊, ã¨∞+¨μ=∞fl <å_»∞Å „u"Õ}© ã¨OQÆ=∞O ÖÏO\˜
„Ѩ^Õâ◊"Õ∞ Éèí$‰õΩ\© =∞^茺O. ¢ã‘ÎÅ∞ HÍh ѨÙ~°∞+¨μÅ∞ HÍh #∞^Œ∞\˜ =∞^茺<Õ uÅHÍxfl k^Œ∞ÌHÀ=_»O Ѩiáê\˜. D
uÅHÍÅ∞ P Ü«∂ <å_»∞ʼnõΩ j`«bHõ~°}Ïxfl HõeæOz â◊s~åxH˜ XHõ ~°Hõ"≥∞ÿ# ã¨fiã¨÷`«#∞ U~°Ê~°∞™êÎ~Ú.
„Éèí∂=∞^茺OÖ’#∞#fl P*Ï˝K«„HõO #∞O_ç `Õ[ã¨∞û "≥eH˜ „Ѩã¨iã¨∂Î LO@∞Ok. P `Õ*’Ǩx [~°QƉõΩO_® uÅHõO
XHõ ~°HõΔHõ =ÅÜ«∞OÖÏQÍ LѨHõiã¨∞ÎOk. ѨÓ~°fiO uÅHÍefl ^èŒiOK«x =^Œ# =∞O_»ÖÏxfl K«∂_»_®xH˜ t+¨μìÅ∞
W+¨ìѨ_Õ"å~°∞ HÍ^Œ∞. =Ú`≥ÎÂ^Œ∞=ÙʼnõΩ L#fl S^Œ∞ =∞OQÆà◊Hõ~° ÅHõΔ}ÏÖ’¡ uÅHõO „Ѩ^è•#"≥∞ÿOk. uÅHõO
JÅOHõ~°}ˆH H͉õΩO_® P^蕺u‡Hõ ÉèÏ"åefl HõeyOK«_®xH˜ ^ÀǨÏ^ŒÑ¨_»∞`«∞Ok. â◊√zâ◊√„Éèí`«Å‰õΩ ã¨OˆH`«OQÍ
xÅ∞ã¨∞ÎOk. ^Œ∞~°ºfiã¨<åʼnõΩ Ö’<Ò`«∞#fl ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ „uѨÙO„_»O HÍh, u~°∞<å=∞OQÍh XHõ ÃÇÏK«ÛiOѨÙ#∞
HõeæOK«_®xH˜ ã¨Ç¨ÏHõi™êÎ~Ú.
uÅHõ ^è•~°} =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞Hõ<Õ ã¨=∂[OÖ’ XHõ SHõ=∞`«º ÉèÏ=##∞ „¿Ñˆ~Ñ≤ã¨∞ÎOk. WO`« |ǨïàÏ~°÷
„ѨÜ≥∂[#HÍi J~Ú# D uÅHõ^è•~°} =ÚYºOQÍ P^蕺u‡Hõ ã¨Oã¨÷ʼnõΩ J#∞ã¨~°}©Ü«∞O. q+¨μ‚=¸iÎ
JÅOHÍ~°„Ñ≤Ü«Ú_»∞. JO^Œ∞Ö’#∂ Ñ‘`åO|~°^è•~°}`À áê@∞ #∞^Œ∞\˜ g∞k Hõã¨∂Îi uÅHõO PÜ«∞#Hõ`«ºO`«
„Ñ‘uáê„`«O.
Ü«∞^Œº^•K«~°u„âı+¨ªó `«`«Î^Õ"Õ`«~À [#ó I
㨠ܫ∞¢`«Ê=∂}O ‰õΩ~°∞`Õ Ö’Hõã¨Î^Œ#∞=~°Î`Õ II
^Õx<≥·`Õ „âı+¨μªÅ#∞ã¨i™êÎ~À ^•xx W`««~° [#∞Å∞ J#∞ã¨i™êÎ~°∞. Nx"å㨠„ѨÉèí∞=Ù‰õΩ „Ñ‘uáê„`«"≥∞ÿ#
Hõ@∞ìÉÁ@∞ì#∞ ÉèíHõÎ[#∞Å∞ J#∞HõiOK«_»O P ^Õ=Ù_ç Hõ$Ѩ‰õΩ áê„`«O HÍ=_»"Õ∞ J=Ù`«∞Ok. HÍ|\˜ì ™êfiq∞
¿ã=‰õΩÅ∞QÍ Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl L^ÀºQÆ∞Å∞, ™êfiq∞ ã¨O^Œ~°≈#O HÀã¨O =ã¨∞Î#fl Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® u~°∞<å=∂xfl,
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ =¢™êÎefl ^èŒiOz, ™êfiq∞H˜ Pf‡Ü«∞ ÉèíHõÎ[# QÆ}OÖ’ ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ =∂~åeû# Hõ~°Î=ºO LOk. D
q^èŒOQÍ W@∞ ã¨fi„ѨÜ≥∂[<åxfl, ™êfiq∞ HÍ~åºxfl, âßs~°Hõ, =∂#ã≤Hõ LÖÏ¡™êxfl HõeyOKÕ, D uÅHõ^è•~°}
SÇ≤ÏHõ P=Ú+≤‡Hõ ™êѶ¨Åº`«‰õΩ ã¨∞ÅÉèí ™ê^èŒ#O.
u~°∞=∞Å#∞ ã¨O^Œi≈OKÕ "å~°O^Œ~°∂ WÖÏ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞|^ŒúOQÍ ™êfiq∞"åix ^Œi≈OK«∞‰õΩO>Ë Jk
x[OQÍ<Õ HõeÜ«ÚQÆ "≥·‰õΩO~î°=∂ JxÑ≤ã¨∞ÎO^Œ#@OÖ’ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞.
 ã¨~°fi=∞OQÆà◊=∂OQÆÖ˺ tî"Õ ã¨~åfi~°÷ ™êkèˆH HÀiHõÅ∞, Ѩ#∞Å∞ <≥~°"Õ~°`å~Ú. WO\˜Ö’ â◊√ÉèíHÍ~åºÅ∞
â◊~°}˺ „`«ºO|ˆH Q“i <å~åÜ«∞}˜ #"≥∂ã¨∞Î `Õ—— xifiѶ¨∞flOQÍ H˘#™êQÆ∞`å~Ú.
P Ü«∂ Láê㨉õΩÅ#∞ |\˜ì P ÉèíQÆ=`«`«Î fiO ѨÙ~°∞+¨ =∞Ǩâ◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ J~Ú# P [QÆ<å‡`« 'ZÅ¡=∞‡—
~°∂ѨOÖ’<ÕQÍHõ ¢ã‘Î~°∂ѨOÖ’ J#QÍ ^Õg ~°∂ѨOÖ’ ‰õÄ_» Jh, áÈÖË~°=∞‡ Jh, '#∂HÍÅ=∞‡— Jh 'ã¨"å~°=∞‡— Jh,
Jaè=ºHõÎ"≥∞ÿ ã¨<å`«# ÃÇ·ÏO^Œ=ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’ q¢ã¨Î $`« '=∂iÜ«∞=∞‡— Jh 'K≥OQÍà◊=∞‡— Jh, '|`«∞Hõ=∞‡— Jh,
„ѨKå~åxfl á⁄OkOk. JÖÏQÆ Pq~°ƒùqOz# WOHÍ '^Œ∞~°æ=∞‡— =∂OKåÅ=∞‡QÍ, Hõ#Hõ=∞Ǩ
^Õg ã¨fi~°∂áêÅ∞ J#O`«HÀ\˜! [QÆ ÅH˜Δ ‡QÍ WÖÏ J<ÕH͈<Hõ ¿Ñ~°¡`À Ñ¨Öˇ¡
<å‡`«QÍ Ñ≤Å∞=|_»∞`«∂ JiÛOѨ Ñ¨Öˇ¡ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x P Ü«∂ „Ѩã≤^Œú
|_»∞`«∞#fl P `«e¡ „uQÆ∞}Ïf`«! ˆHΔ„`åÖ’¡ JO`«\Ï "≥Åã≤, ^Œ~°≈#
P"Õ∞ =∞ǨÅH˜Δ ‡QÍ, =∞Ǩã¨~° q∞ã¨∞Î#flk. „Ѩ^è•#OQÍ z`«∂Î~°∞
ã¨fiuQÍ, =∞ǨHÍoQÍ...WÖÏ P lÖÏ¡ Ö ’ 'QÆ O QÆ = ∞‡`« e —¡ Q Í
Ü«∂ ¿Ñ~°¡`À Ñ≤Å∞=|_ç<å aè#fl 'QÆOQÍ#=∞‡—QÍ H˘Å∞"≥· Éèí‰õΩÎÅ
`«fiOÖ’ UHõ`«fiO J#fl@∞¡QÍ P KÕ`« Ѷ¨∞#OQÍ Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞
`«e¡ „u=¸~°∞ÎʼnõΩ Jf`«"≥∞ÿ# – EÅHõO\˜ ÉÏÅã¨∞„|Ǩχ}ºO H˘O@∞#flk. P Ü«∂ ^Õ=`«Å
â◊H˜ÎQÍ ÉèÏã≤ã¨∞Î#fl^Œh, P"≥∞ P~å^èŒ<å „Hõ=∞OÖ’ '*Ï`«~°∞¡—
Ü≥ÚHõ¯ „¿Ñ~°}=ÖË¡, ã¨OHõÅÊO=ÖË¡ „|Ǩχ, q+¨μ‚, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å<Õ Jh, '^Õ=~°∞¡— Jh, 'u~°∞}Ïà◊√¡— Jh U_®kH˘Hõ=∂\’ ÖË^•,
„u=¸~°∞ÎÅ∞ J=`«iOz, ã¨$+≤ì, ã≤÷u, ÅÜ«∂k HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ 12 UO_»¡ H˘Hõ=∂\’ P Ü«∂ ^Õ=`«Å ¿Ñ~°¡`À "Õ_»∞HõÅ∞
x~°fiiÎã¨∞Î<åfl~°h, =∞m§ "åi ^Õ"Õ~°∞Å∞QÍ `å<Õ ã¨~°ã¨fiuQÍ, [~°QÆ_»O P#"å~ÚfQÍ [~°∞QÆ∞`«∞#fl ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O.
ÅH˜Δ ‡QÍ, áê~°fiuQÍ J=`«iOzO^Œx ^ÕgÉèÏQÆ`åk ѨÙ~å}ÏÅ∞
J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ =i‚ã∞¨ <Î åfl~Ú. JO`ÕQÍHõ „uQÆ∞}Ïu‡Hõ J~Ú# „Ѩ^è•#OQÍ HõeÜ«ÚQÆ Éèí∂Ö’Hõ"≥·‰õΩO~î°"≥∞ÿ# u~°∞Ѩu
P â◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ „QÍ=∞„QÍ=∂Ö’¡ „QÍ=∞^Õ=`«Å∞QÍ ‰õÄ_» ˆHΔ„`«OÖ’ „QÍ=∞^Õ=`«QÍ "≥Åã≤# 'QÆOQÆ=∞‡— â◊H˜Îã¨fi~°∂Ñ≤}˜QÍ,
J=`«iOz, P Ü«∂ „áêO`åÅ „Ѩ[ʼnõΩ ÉÏ^èŒÅ∞ ~ÀQÍÅ∞ Éèí‰õΩÎÅáêe\˜ HõÅÊ=e¡QÍ, Hõ~°∞}Ï=∞~ÚQÍ ^Œ~°≈#q∞ã¨∞Î#flk.
`˘ÅyOz áê_çѨO@Å#∞ =$kúѨ~°∞ã¨∞ÎO@∞O^Œx ‰õÄ_® ''u~°∞Ѩu QÆOQÆ=∞‡ *Ï`«~°—— ¿Ñ~°∞`À "å~°O~ÀAÅáê@∞ [iˆQ
ÃÑ^ŒÌÅ=∂@! L`«û"åÅ∞ „áêp#HÍÅO#∞O_ô ^Õâ=◊ ∞O`å „Ñ¨ãk≤ xú á⁄Ok<å~Ú.
Hõ#∞Hõ<Õ ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ ã¨~°fi„`å Ñ¨Öˇ¡Ñ¨Öˇ¡Ö’ P J#∂Kå#OQÍ D `«e¡ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞"åi
[QÆ<å‡`« „QÍ=∞ ^Õ=`«QÍ "≥Åã≤=ÙO@∂ P Ti „Ѩ[Å KÕ`«
™È^ŒiQÍ ÉèÏqOѨ|_»∞`«∂, „Ѩu ã¨O=`«û~°O "Õ∞ <≥ÅÖ’ [iˆQ
Ѷ¨∞#OQÍ Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞H˘O@∞ "åi"åi HÀiHõÅ#∞ <≥~°"Õ~°∞ã¨∞Î
u~°∞Ѩu QÆOQÆ=∞‡ *Ï`«~°Ö’ ''p~°™êÔ~ Ѩã¨∞Ѩ٠‰õΩO‰õΩ=∞Å∞——
#flk. ˆHΔ„`«Ü«∂„`« K≥Ü«∂ºÅ<åfl ÖË^• f~°÷Ü«∂„`«‰õΩ |Ü«∞Å∞
^Õ~åÅ<åfl, ÖË^• WO\’¡ XHõ u~°∞=∞Å N™êfiq∞"å~°∞ ™êÔ~QÍ Ñ¨OѨ_»O P#"å~ÚfQÍ =ã¨∞Î
â◊√ÉèíHÍ~°ºO K≥Ü«∞º_®xH˜ ѨÓ#∞ ™È^Œ~°∞_≥·# N ã¨Ñ¨Îysâ◊√x =^ŒÌ #∞O_ç 'Ѩã¨∞Ѩ٠‰õΩO‰õΩ=∞ #flk. u~°∞Ѩu Ѩ@ì}OÖ’
p~° ™êÔ~Å#∞— <Õ\˜H© JO^Œ∞H˘O@∂ ã¨`«¯iOѨ|_»∞`«∞#fl u~°∞Ѩu
H˘<åfl =ÚO^Œ∞QÍ P „QÍ=∞ QÆOQÆ=∞‡#∞ `åà◊¡áêHõ J#fl=∞Ü«∞º, `«iQ˘O_» "≥OQÆ=∂O| =O\˜ 'QÆOQÆ=∞‡— ¿Ñ~°∞`À W~°∞=Ù~°∞
„Ѩ [ Å∞ `« = ∞ „QÍ=∞^Õ = `« # ∞ ÉèíHõÎt~À=∞}∞Å∞ P~åkèOKå~°∞. `«=∞ ™êÇ≤Ï`åºÖ’¡#∂ „Ѩã¨∞ÎuO „QÍ=∞^Õ=`«Å∞ "≥eã≤=Ù<åfl~°∞.
㨇iOKåeûO^Õ.`«Ñ¨ÊHõ ѨÓlOKå Kå~°∞. "Õ∞ 18# [~°∞QÆ∞`«∞#fl ''u~°∞Ѩu QÆOQÆ *Ï`«~°—— XHõ~∞° `å`«Ü∞« ºQÆ∞O@ QÆOQÆ=∞‡,
eûO^Õ. JÖÏ KÕ¿ãÎ<Õ "åi "åi ã¨O^Œ~Oùƒ° QÍ Ñ„ `¨ ºÕ Hõ "åºã¨O g∞HÀã¨O! – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞
=∞~˘Hõ~°∞ `åà◊¡áêHõ QÆOQÆ=∞‡.

"Õ∞, 2010 u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O á꺈Hr@∂~ü ^•fi~å qq^èŒ PÅÜ«∂Å#∞ ^Œi≈OK«O_ç 5

`åà◊¡áêHõ QÆOQÆ=∞‡ „Ѩã¨∞Î`«O u~°∞Ѩu P~ü.\˜.ã≤
|™êìO_»∞ ‰õÄ_»e =^ŒÌ z#flQÆ∞_çÖ’#∞, `å`«Ü∞« ºQÆ∞O@ QÆOQÆ=∞‡
'`«∞_®— HÍ~åºÅÜ«∞O =^ŒÌ PÅÜ«∞OÖ’ H˘Å∞"≥· L<åfl~°∞.
gi^ŒÌiÖ’ `å`«Ü«∞ºQÆ∞O@ QÆOQÆ=∞‡ „Ѩ^è•# „QÍ=∞
^Õ=`«QÍ Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞H˘O@∞#flk. 15= â◊`å|ÌOÖ’ Hõ_»Ñ¨lÖÏ¡
`åà◊¡áêHõ #∞Oz u~°∞Ѩux KÕ~°∞H˘#fl J#fl=∞Ü«∞º N "ÕOHõ>Ë
â◊fi~°∞x Éèí‰õΩÎxQÍ P ™êfiq∞"åi #O^ŒHõ Y_»æ JOâ◊`À J=`«
iOz# HÍ~°} [#∞‡_çQÍ ¿Ñ~°∞ á⁄Ok<å_»∞. ã¨∞=∂~°∞ 32"ÕÅ
H©~°Î#Å#∞ Nx"åã¨∞xÃÑ· ~°zOz QÍ#O KÕã≤# J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ
JѨÊ\˜ ^Õ=™ê÷#O "å~À ÖËHõ JѨÊ\˜ u~°∞Ѩu ѨÙ~°„Ѩ=ÚY∞Ö’
XHõ ÃÑ^ŒÌ K≥~°∞=Ù#∞, ^•x„ѨHõ¯<Õ ™êQÆ∞Ö’ L#fl =º=™êÜ«∞
Éè∂í q∞x q~åà◊OQÍ ã¨=∞iÊOKå~°∞. JѨÊ\˜#∞Oz Jk `åà◊á¡ êHõ
K≥~°∞=Ù Jh, `åà◊¡áêHõ Éèí∂=ÚÅh ¿Ñ~°∞ U~°Ê_çOk. P <å\˜
#∞O_ç P K≥~°∞=٠ѨHõ¯<Õ
ZѨÊ\˜#∞OKÀ L#fl
„QÍ=∞^Õ=`«
QÆOQÆ=∞‡
6 á꺈Hr@∂~ü q=~åʼnõΩ 0877–2264503x ã¨O„ѨkOK«O_ç
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
'`åà◊§áêHõ QÆOQÆ=∞‡— J<Õ ¿Ñ~°∞`À ã≤÷~°Ñ¨_çOk. `åà◊¡áêHõ J#fl
=∞Ü«∞º `˘e™êiQÍ u~°∞Ѩu Ü«∂„`«‰õΩ =zÛ# ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’
D „QÍ=∞^Õ=`« QÆOQÆ=∞‡#∞ ^Œi≈Oz<å_»x ''J#fl=∞Ü«∞º rq`«
K«i„`«——Ö’ `≥Å∞Ѩ|_çOk.
...............................................
Ü«ÚH˜Î "ÕOHõ@yi Ü≥Ú^ŒÌ #∞#fl\˜ì
Ñ¨Öˇ¡Ö’ Q˘Å¡Å áêeO\˜ â◊H˜Î!
Ü«∞ÖÏ¡~°∞ #x =Ú#∞ Åxâ◊O|∞ ÉÁQÆ_»
QÆ#∞Ѩ@∞ì #\˜ì Ü«∂ „QÍ=∞OѨ٠â◊H˜Î
QÆ#∞Q˘x |Ǩï#=∞™ê¯~°=ÚÖò KÕã≤
<å_»@! J#fl=∞Ü«∞º. JѨÊ\˜ˆH, P<å\˜ˆH Q˘Å¡Å∞ J~°Û‰õΩÅ∞QÍ,
J#QÍ Ü«∂^Œ=ÙÅ∞ JiÛOKÕ D QÆOQÆ=∞‡#∞ "≥Ú^Œ@ ^Œi≈Oz#
`«~åfi`Õ Ü«∂„u‰õΩÅ∞ u~°∞=∞Å H˘O_»‰õΩ "≥àı§"å~°x `≥Å∞ã¨∞Î
#flk. <Õ\ ˜H© `åà◊¡áêHõ QÆOQÆ=∞‡ =^ŒÌ Ü«∂^Œ=ÙÖË J~°ÛHõ`«fiO
KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. u~°∞=∞Å N ™êfiq∞"åix „Ѩu~ÀA `˘eQÍ ^Œi≈O
KÕk ‰õÄ_® Ü«∂^Œ=Ù_Õ Jx WHõ¯_» QÆ=∞xOK«=Åã≤LOk.
WHõ `å`«Ü«∞ºQÆ∞O@ QÆOQÆ=∞‡#∞ QÆ∂iÛ ‰õÄ_® „Ѩã≤
^ŒOú QÍ XHõ Hõ^Œä „ѨKå~°OÖ’ L#flk. u~°∞=∞ňH„Δ `«OÖ’ ™êHΔÍ`«∞Î
Nx"åã¨∞x KÕ`«°<Õ `å`å! `å`å! Jx Ñ≤eÑ≤OK«∞H˘#fl XHõ
Ѩ~=° ∞Éè‰í Ωõ _Î ∞» LO_Õ"å_»∞. P<å\˜ #∞O_ç P Éè‰í Ωõ _Î ∞» ,
J`«x =Oâ◊OÖ’x "åà◊§O`å ''u~°∞=∞Å `å`å
Kå~°∞ºÅ∞ Jx Ñ≤Å∞=|_Õ"å~°∞. 16= â◊`å|ÌOÖ’
u~°∞=∞Å`å`åKå~°∞ºÅ∞ Jx „Ѩã≤kúá⁄Ok# XHõ
"≥·+¨‚= Éèí‰õΩÎ_»∞ ^Õâ◊ã¨OKå~°O KÕã¨∂Î Hõ_»Ñ¨
lÖÏ¡Ö’ XHõ „QÍ=∂xH˜ "≥o§, P ~å„u JHõ¯_»
q_çk KÕâß_»@! P Ñ¨Öˇ¡Ö’ P ~ÀA P „QÍ=∞
^Õ=`« QÆOQÆ=∞‡‰õΩ *Ï`«~° [~°∞QÆ∞`«∂ LO_Õk.
P ^Õ=`« ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ L„QÆ~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞ #~°
ÉèíHõΔ‰õΩ~åÖˇ· P „QÍ=∞„Ѩ[efl "Õà◊áêà◊ ÖˉõΩO_®
á⁄@ì# ɡ@∞ì ‰õΩO@∂ Ñ‘_çã¨∂Î LO_Õk. P ÉÏ^èŒ
ÉèíiOK«ÖËHõ ''J=∂‡! `«b¡! WÖÏ =∞=∞‡efl
ÉèHí OΔ˜ K«‰Ωõ . ã¨O=`«û~åxH˜ XHõ=∂~°∞ h‰õΩ *Ï`«~°
KÕã≤, "Õ∞"Õ∞ h‰õΩ #~°|ex ã¨=∞iÊ™êÎO. Jx
JO^Œ~°∂ "Õ_»∞H˘#QÍ P L„QÆ^Õ=`« 㨈~##fl
^Œ@! ã¨iQÍæ P ~ÀA #∞Oz P Tà’¡ QÆOQÆ=∞‡
ã¨ÑyΨ i
*Ï`«~° [~°∞QÆ∞`«∞O_çOk. P „QÍ=∞ „Ѩ[Å∞ #~°|eHÀã¨O
"≥^Œ∞‰õΩ`«∞O_»QÍ "åiH˜ P ~À*Ë P TiH˜ =zÛ# `å`åKå
~°∞ºÅ∞ Hõ#Ѩ_®¤_»∞. ÉÏQÍ |e+¨ªOQÍ ^•fi^Œâ◊ T~°úfiѨÙO„_®
Å`À L#fl D ™êfiq∞x |e W¿ãÎ J=∞‡"å~°∞ ã¨O`«$Ñ≤ΠѨ_»∞
`«∞O^Œx, W`«xx |eWzÛ WѨÊ\˜H˜ QÆ>Hì̌ ¯õ =K«∞Û#x ÉèÏqOz#
P Ti „Ѩ[Å∞ P ™êfiq∞x x~°ƒOkèOKå~°∞. Wk `≥Å∞ã¨∞H˘#fl
PÜ«∞# t+¨μºÅ∞ QÆQÀæÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞. J~Ú<å U=∂„`«O ÉÏ^èŒÑ¨_»
=^ŒÌx t+¨μºÅ#∞ F^•iÛ `å`åKå~°∞ºÅ∞ P „Ѩ[Å"≥O@ QÆOQÆ
*Ï`«~° ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥àϧ_»∞. P ™êfiq∞ WO`«Ö’ H˘eq∞Ö’ Jyfl
"≥eyOz, â◊OY K«„Hõ =Ú„^ŒÅ#∞ ÉÏQÍ Z„~°QÍ HÍeÛ LOK«
=∞x t+¨μºÅ#∞ P^ÕtOKå_»∞. ÉÏQÍ J~°ú~å„u J~Ú# `«~åfi`«
QÆOQÆ=∞‡ XHõxH˜ ѨÓ#HõO =zÛ ''|e! |e! #~°|e!—— Jx
J~°∞ã¨∂Î zO^Œ∞ÖËã¨∂Î~åQÍ "≥O@<Õ `å`åKå~°∞ºÅ∞ H˘eq∞
xѨCÖ’¡ ÉÏQÍ Z„~°QÍ HÍeÛ=ÙOz# â◊OY K«„HÍÅ =Ú„^ŒÅ#∞
"åx Éèí∞*ÏÅÃÑ· "å`«Å∞ "Õâß_»∞. "≥O@<Õ "åxx P=Ç≤ÏOz#
QÆOQÆ=∞‡ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç áêiáÈ=_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOK«QÍ `å`å
Kå~°∞ºÅ∞ =∞O„`«â◊H˜ÎKÕ`« P"≥∞#∞ kQƃO^èŒO KÕâß_»∞. J~Ú<å
P â◊OY K«„HÍÅ"å`«Å∞ Éèí∞*ÏÅÃÑ· Ѩ_»‰õΩO_® gѨÙÃÑ· Ѩ_®¤
Ü«∞@! JO^Œ∞=ÖË¡ ''`å`åKå~°∞ºÅ "å`«Å∞ Éèí∞[O `«Ñ≤Ê<å gѨÙ
`«Ñ¨Ê=Ù—— J<Õ ™ê"≥∞`« U~°Ê_çOk. P QÆOQÆ=∞‡ PKå~°∞ºÅ#∞
â◊~°}∞"Õ_çOk. P"≥∞#∞ `«# t+¨μº~åeQÍ KÕã¨∞H˘x J#∞
„QÆÇÏ≤ Oz, `«# "≥O@ u~°∞ѨuH˜ Ñ≤Å∞K«∞H˘x =KåÛ_»∞. JѨÊ\˜Hˆ
`«=∞ Jnè#OÖ’ L#fl K≥~°∞=٠ѨHõ¯# L#fl á⁄ÅOÖ’ P"≥∞#∞
„Ѩu+≤ªOz, WHõg∞^Œ@, P ^Õ=`«#∞ u~°∞Ѩu „QÍ=∞^Õ=`«QÍ
LO@∂ ~°HOΔ˜ K«=Åã≤O^Œx, ™êuÎ fiHõOQÍ LO@∂ ZÖÏO\˜ |Å∞
Å#∞ HÀ~°‰õΩO_® ˆH=ÅO á⁄OQÆà◊¡#∞ PǨ~°OQÍ ã‘fiHõiOK«
=Åã≤O^ŒO@∂ `å`åKå~°∞ºÅ∞ Hõ@ì_ç KÕâß_»@! P<å\˜ #∞O_ç
P QÆOQÆ=∞‡ 'u~°∞Ѩu `å`«Ü«∞ºQÆ∞O@ QÆOQÆ=∞‡—QÍ ¿Ñ~°∞á⁄Ok
„Ѩ^è•# „QÍ=∞^Õ=`«QÍ "≥Ú‰õΩ¯ÅO^Œ∞‰õΩO@∞#flk.
u~°∞ѨuÖ’x `å`«Ü«∞ºQÆ∞O@ QÆOQÆ=∞‡‰õΩ ã¨O|O
kèOz# D =$`åÎO`åxfl ѨO_ç`« „ѨÉèÏHõ~°∞Å∞ J~Ú#
N"Õ@∂i „ѨÉèÏHõ~°âߢã≤ÎQÍ~°∞ ''J#fl=∂Kå~°∞ºÅ rq`« K«i„`«
Ñ‘iîHõ——Ö’ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. u~°∞Ѩu `å`«Ü«∞ºQÆ∞O@ QÆOQÆ=∞‡,
"Õ∞, 2010 Jxfl ^•<åÅHõ<åfl J#fl^•#O q∞#fl
ѨÙ}ºˆHΔ„`åÖ’¡ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞
=∞ǨѨ~å^èŒO
J#ºˆHΔ„`Õ Hõ$`«O áêѨO
ѨÙ}ºˆH„Δ`Õ q#â◊ºu
ѨÙ}ºˆHΔ„`Õ Hõ$`«O áêѨO
„|Ǩχ֒ˆH # #â◊ºu
W`«~° ˆHΔ„`åÖ’¡ KÕã≤# áêѨO ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’ #tã¨∞ÎOk.
HÍh ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’ KÕã≤# áêѨO
„|Ǩχ֒HÍxH˜ "≥o§<å #tOK«^Œ∞. HÍ=Ù#,
ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’ P`«‡Ç¨Ï`åºk áêáêÅ∞ KÕÜ«∞~å^Œ∞.
P`«‡Ç¨Ï`«º J<Õ^Õ =∞ǨáêѨ=∞x
=∞# ѨÙ~å}ÏÅ∞ K≥ѨÙ`«∞<åfl~Ú.
JÖÏO\˜ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ ѨÙ}º ˆHΔ„`åÖ’¡ KÕã¨∞‰õΩO>Ë
P áêѨO `«=∞ˆH H͉õΩO_® `«=∞ =OâßxHõO`å
K«∞@∞ì‰õΩO@∞O^Œx |∞∞+¨μÅ∞ Ѷ¨∞’+≤OKå~°∞.
HÍ|\˜ì ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨xflkèÖ’ ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕ¿ãÎ
"å\˜ Ѷ¨e`«O â◊`åkèHõOQÍ L#fl>Ë¡
P`«‡Ç¨Ï`«ºÖÏ¡O\˜q KÕã¨∞‰õΩO>Ë
ã¨fi~°æ„áêÑ≤Î ã≤kúOK«HõáÈQÍ,
P áêѨ Ѷ¨ÅO `«~°`«~åÅ∞ Ѩ\˜ì Ñ‘_çã¨∞ÎOk.
HÍ|\˜ì ѨÙ}ºˆHΔ„`åÖ’¡ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ KÕã¨∞HÀ=^Œ∞Ì.
ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O`À
P`å‡#O^•xfl, =∞<À^è≥·~åºxfl á⁄O^ŒO_ç.
`åà◊¡áêHõ QÆOQÆ=∞‡e^ŒÌ~°∞ ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ ‰õÄ_» KÀ@∞ KÕã¨∞H˘x
=∞Ç≤Ï=∂xfi`«"≥∞ÿ# ^Õ=`«Å∞QÍ „Ѩã≤kúx á⁄Ok<å~°∞.
18= â◊`å|ÌOÖ’ u~°∞=∞Å N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åi
PO`«~°OyHõ Éèí‰õΩÎ~åeQÍ, ÉèíHõÎHõ=~Ú„uQÍ ¿Ñ~°∞á⁄Ok#
=∂`«$N `«iQ˘O_» "≥OQÆ=∂O| ‰õÄ_» u~°∞ѨuÖ’x D „QÍ=∞
^Õ=`«Å#∞ Ѷ¨∞#OQÍ P~åkèOz, `«# ~°K«#Ö’¡ ‰õÄ_® ¿Ñ~˘¯
xOk. '[Å„H©_®qÖÏã¨O— J<Õ Ü«∞HõΔQÍ#OÖ’–zeÑ≤Hõ$+¨μ‚_»∞
7
`«# JÅ¡i Ѩ#∞Å`À QÀÑ≤HÅõ #∞ P@ Ѩ\ãì˜ ∞¨ OÎ \Ï_»∞. XHõÑC¨ _»∞
JÅ¡iHõ#flÜ«∞º `Õà◊¡#∞ Ѩ@∞ìH˘x QÀÑ≤HõʼnõΩ ‰õΩ\˜ì™êÎ_»∞. JO`Õ
`Õà◊¡q+¨O ZH˜¯# P QÀÑ≤HõÅ∞ <˘Ñ≤Ê! <˘Ñ≤Ê! JO@∂ zO^Œ∞
ÖËã¨∞ÎO_»QÍ P QÀÑ≤HõÅ J`«Î, HÀѨO`À JO`å #@# JO@∂
J~°∞ã¨∞OÎ k. ÖË^`Œ åÎ W^ŒO`å JÅ¡i Hõ$+¨μ_‚ ∞» KÕã#≤ Ѩx JO@∂
`«=∞ÉÏ^è#Œ ∞ J`«ÅÎ ^ŒQ~æÆ ° =ºHõOÎ KÕ™êÎ~∞° QÀÑ≤HÅõ ∞. "≥O@<Õ J`«Î
`«# KÕuÖ’ qÉèí∂ux Ѩ@∞ìH˘x WÖÏ =∞O„uã¨∞ÎOk.
''^èŒ∂! =∂Ü«∞Å=∞b¡! =∞à◊Ü«∂à◊ ÉèíQÆ=f! #O^Œ=~°
KÒ_Õâ◊fis! <å~åÜ«∞}O P=∂flÜ«∂H©Δ! Ѩ~°"Õ∞â◊fis! t=HõOz
UHÍ„"Õ∞â◊fis! [O|∞ˆHâ◊fi~ådÖËO_»âfi◊ s!HÍà◊ÇϨ ã‘âÎ fi◊ ~å *Ï˝<åO|!
ÉèíHõÎ[<å=ÅO|! ã¨^Œ∞æ} Hõ^ŒO|! =∞^ŒO|! z^ŒO|ˆ~â◊fi~°
t=â◊OHõs! Nâ‹·Å„Éèí=∞~åO|! HÍÅÉèˇ·~°=! QÆ}Ëâ◊fi~å! HÀàÏ
Å=∂‡! HÀÖϡѨÙÔ~=∂‡! `åà◊¡áêHõ QÆOQÆ=∂‡! `å`«Ü«∞ºQÆ∞O@
QÆOQÆ=∂‡! g∞‰õΩ „"≥ÚÔH¯^Œ. D ‰õΩÅ∞‰õΩÖÏ_ç(Å) ã¨à◊√‰õΩ
kOK«∞_»∞. `«iQ˘O_» #~°ã≤OǨïx `À_Õ! <å‰õΩ *ˇÑ≤Ê# QÆ∞~°∞
áê^Œ=∂#! kQÆ∞, kQÆ∂!——
JO@∂ `ÕÅ∞ qëêxfl kQÆ=∞x =∞O„uã¨∂Î `ÕÅ∞‰õΩ\˜#ì
KÀ@ qÉèí∂ux ~åã¨∞ÎOk QÀÑ≤HõÅ J`«Î! JO`Õ ! `ÕÅ∞q+¨O
kyáÈÜÕ∞^Œ@! D `ÕÅ∞=∞O„`«OÖ’ „Ѩã^≤ "úŒ ∞≥ #ÿ Hˆ „Δ `åÖ’¡ "≥Åã≤#
^Õ=`«Åã¨~°ã¨# u~°∞Ѩu QÆOQÆ=∞‡Å#∞ W^ŒÌix ¿Ñ~˘¯#_»OÖ’
g~°∞ ZO`« =∞Ç≤Ï=∞QÆÅ ^Õ=`«Ö’ ã¨Ê+¨ì=∞ø`«∞#flk.
`å`«Ü«∞ºQÆ∞O@ QÆOQÆ=∞‡, `åà◊¡áêHõ QÆOQÆ=∞‡Å`À
áê@∞, u~°∞Ѩu Ѩ@ì}OÖ’ PÜ«∂KÀ@¡ JOHÍà◊=∞‡, "Õëê
Å=∞‡, =Ú`åºÅ=∞‡, <ÕÔ~à◊¡=∞‡ =Ú#flQÆ∞ â◊H˜Î ^Õ=`«Å∞<åfl~°∞.
JHͯK≥Öˇ¡à◊√¡QÍ =º=ǨÏiOѨ|_Õ g~°O^Œi ѨÙ\˜ìÅ∞¡ u~°∞ѨuH˜
ã¨g∞ѨOÖ’x JqÖÏÅ„QÍ=∞O. u~°∞Ѩu QÆOQÆ*Ï`«~° ã¨O^Œ~°ƒùO
Ö’<Õ gà◊§O^ŒiH© *Ï`«~° [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JqÖÏÅ#∞OKÕ giH˜
Ѩã¨∞ѨىõΩO‰õΩ=∞Å∞ ™êÔ~QÍ ã¨=∞iÊOѨ|_»`å~Ú.
u~°∞Ѩu QÆOQÆ=∞‡*Ï`«~° „ѨuU\Ï `«q∞à◊=∂ã¨O
zuÎi <≥ÅÖ’ z=i=∞OQÆà◊"å~°O <å_»∞ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JO>Ë
`≥Å∞QÆ∞ "≥·âßY=∂ã¨OÖ’ ("Õ∞ <≥Å) =ã¨∞ÎOk. D z=i
=∞OQÆà◊"å~åxH˜ Zxq∞k~ÀAÅ∞ =ÚO^Œ∞#∞OKÕ *Ï`«~°
ã¨O~°OÉèíO „áê~°OÉèí=∞ø`«∞Ok. JO>Ë *Ï`«~° [iˆQ =∞OQÆà◊
8 N"åi J#fl^•# Ѩ^äŒHÍxH˜ qiqQÍ q~åàÏÅ∞ W=fiO_ç
"å~åxH˜ =ÚO^Œ∞ =∞OQÆà"◊ å~°O ~å„u 'QÆOQÆ*Ï`«~!° — „áê~°OÉèOí
JO@∂ ѨÙ~°g^äŒ∞Ö’¡ Kå\˜OѨ٠"Õã¨∂Î á⁄e K«Å∞¡`å~°∞. JO>Ë
=∞~°∞<å_»∞ |∞^èŒ"å~°O #∞O_ç U_»∞~ÀAÅ áê@∞ „Ѩu~ÀA
L^ŒÜ«∞O, ™êÜ«∞O„`«O Ô~O_»∞ѨÓ@Å "ÕëêÅ∞ "Õã≤ '"ÕëêÅ=∞‡—
QÆ∞_ç#∞O_ç „áê~°OaèOz T~°O`å u~°∞QÆ∞`«∂ z=~°‰Ωõ `å`«Ü∞« º
QÆ∞O@ QÆOQÆ=∞‡ ^ŒQiæÆ HÔ o¡ "≥Ú‰õΩ¯Å∞ K≥eO¡ K«∞H˘O\Ï~°∞. QÆOQÆ=∞‡
*Ï`«~° „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# `«~åfi`« D ѨÙ~°„Ѩ[Å∞ u~°∞Ѩux, q_çz
"≥à◊§~°∞. XHõ "Õà◊ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ "≥o§<å *Ï`«~° ֒ѨÖË uiy
=KÕÛ™êÎ~∞° .
1895Ö’ =Ú„kOѨ|_ç# =∞„^•ã¨∞ <å~åÎ~å¯@∞ _ç¢ã‰ì≤ Ωõ ì
=∂#∞º=Ö’¡ u~°∞Ѩu QÆOQÆ*Ï`«~° qâıëêÅ∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥Å∞Ѩ
|_®¤~Ú.
QÆOQÆ*Ï`«~°‰õΩ "å~°O=ÚO^Œ∞ J#QÍ |∞^èŒ"å~°O
L^ŒÜ«∞O ɡ·~åy"Õ+¨O, P ™êÜ«∞O„`«O 'áê=Ú"Õ+¨O— WÖÏ
„Ѩu~ÀA L^ŒÜ«∞O ™êÜ«∞O„`«O =~°∞ã¨QÍ |O_»"Õ+¨O, `À@
"Õ+¨O, "Õ¿ã"å~°@! J~Ú`Õ Pk"å~°O á⁄^Œ∞Ì#ѨÓ@ =∂„`«O
"Õ¿ã '=∂`«Oy"Õ+¨O— KåÖ „Ѩ^è•#"≥∞ÿO^Œh, D "Õëêxfl
=ÚYºOQÍ ÔH·HÀÅ<£ J#QÍ KÕ<Õ`« ‰õΩÅã¨∞÷Å∞ =∂„`«"Õ∞ "Õ¿ã
"åà◊§x `≥ÅÊ|_çOk. D "Õ+¨O "Õã≤# Éèí‰õΩÎ_»∞ J=∞‡"åi QÆ∞_ç
=ÚO^Œ∞ "å~Ú^•ºÅ Hõ#∞QÆ∞}OQÍ #$`«ºO KÕ¿ã"å_»h `≥ÅÊ
|_çOk. WÖÏ D =∂`«OQÆ∞Å∞, „Ѩã≤^Œ∞úÖˇ·# „ÉÏǨχ}∞Å
WO_»¡=ÚO^Œ∞, =∞~îåÅ =ÚO^Œ∞ #$`åºÅ∞KÕã¨∂Î "åiKÕ`«
|Ǩï=∞`«∞Å#∞, HÍ#∞HõÅ#∞ á⁄O^Œ∞`«∂ z=~°‰õΩ QÆOQÆ=∞‡‰õΩ
"≥Ú‰õΩ¯Å∞ ã¨=∞iÊOKÕ "å~°x `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
WÖÏO\˜^Õ =∞~À qz„`«"+Õ O¨ ã¨∞#flѨىõΩO_»"+Õ O¨ ! nxfl
‰õÄ_® „áêp#HÍÅO #∞O_ô Ѩ^Œ‡™êÖˇ ‰õΩÅã¨∞÷ÖË "Õã¨∞ÎO_»_»O
qâı+¨O! P_»"Õ+¨O "Õã≤# =ºH˜Î `«ÅÃÑ· ^˘O`«~°∞¡QÍ ¿ÑiÛ#
ã¨∞#flѨىõΩO_»Å`À "å~Ú^•ºÅ‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ #$`«ºOKÕã¨∂Î,
Ѩã¨∞Ѩ٠‰õΩO‰õΩ=∞Å#∞ „Ѩ™ê^ŒOQÍ Ñ¨OK«∞`«∂ QÆOQÆ=∞‡ ^ŒQÆæ~°
"≥Ú‰õΩ¯Å∞ K≥e¡OK«_»O. D "Õ+¨OÖ’ D<å\˜H© ZÖÏO\˜
=∂~°∞ÊÅ∞ÖˉõΩO_® =ã¨∞Î#fl ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OQÍ Hõ#Ѩ_»∞`«∞#flk.
WHõ QÆOQÆ*Ï`«~° ~À*ˇ·# =∞OQÆà◊"å~°O, "å~°∞ g~°∞
J#‰õΩO_® Ñ≤Å¡Å∞, ÃÑ^ŒÌÅ∞, ¢ã‘ÎÅ∞, ѨÙ~°∞+¨μÅ∞, "≥·+¨‚=ÙÅ∞,
ã¨ÑyΨ i
„ÉÏǨχ}∞Å∞, WÖÏ Jxfl ‰õΩÖÏÅ"å~°∞ ÉèíH˜Î „ѨѨ`«∞ÎÅ`À
QÆOQÆ=∞‡QÆ∞_çH˜ "≥o§ HÍÜ«∞Hõ~∂° Ê~åÅ`À "≥Ú‰õΩ¯Å∞ ã¨=∞iÊ™êÎ~∞° .
H˘O^Œ~°∞, "ÕѨ=∞O_»Å∞ #_»=Ú‰õΩ K«∞@∞ìH˘x QÀѨÙ~åHÍ~°O
Hõey# 㨄áêÅ`À #$`«ºOKÕã∂¨ Î zO^Œ∞ÖËã∂¨ Î `«ÃÑÊ@∞¡ `åàÏÅ`À
"≥o§ "≥Ú‰õΩ¯Å∞ ã¨=∞iÊ™êÎ~°∞.
QÆOQÆ*Ï`«~Ö° ’ z=~°QÍ „Ѩ^•è #"≥∞#ÿ "Õ+O¨ ¿Ñ~°O\ÏÅ∞
"Õ+¨O! ã¨∞=∞OQÆoQÍ K«xáÈ~Ú# ¢ã‘ÎH˜ „Ѩu~°∂ѨOQÍ ÉèÏqOKÕ
D "Õëêxfl ѨÓ~°fiO P_»"åà◊√¡ "Õ¿ã"å~°@! ¿Ñ~°O\ÏÅ∞"Õ¿ã ¢ã‘Î
QÆ∞„~°OÃÑ· ™êfisKÕã¨∂Î u~°∞Ѩu g^äŒ∞Ö’¡ Ѩã¨∞ѨىõΩO‰õΩ=∞Å∞
ѨOK«∞`«∂ ѨÓ[ÅO^Œ∞H˘O@∂ LO_Õ^Œ@! <Õ_»∞ ѨÙ~°∞+¨μÖË p~°
~°qHõ#∞ ^èŒiOz ¿Ñ~°O\ÏÅ∞ "Õ+¨O "Õã¨∞ÎO_»_»O K«∂_»=K«∞Û.
D ¿Ñ~°O\ÏÅ∞ ~å„`«O`å u~°∞ѨuÖ’ u~°∞QÆ∞`«∂ Ѩã∞¨ Ѩ٠‰õΩO‰õΩ
=∞Å∞ „Ѩ™ê^ŒOQÍ Ñ¨OK«∞`«∂ `≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú"Õà◊‰õΩ QÆOQÆ=∞‡
QÆ∞_çH˜ KÕ~°∞H˘O\Ï_»∞. ã¨iQÍæ P ã¨=∞Ü«∂xH˜ |OHõ =∞\˜ì`À
fiÛ ã≤^ŒúO KÕã≤# ã¨∂=∂~°∞ 5 J_»∞QÆ∞Å QÆOQÆ=∞‡‰õΩ (=ÚYO)
ѨÓ[Å∞ KÕã,≤ ã¨∂~Àº^ŒÜ∂« xH˜ =ÚO^Œ∞QÍ P q„QÆÇ¨ xfl ÉèQí flÆ O
KÕ™êÎ~°∞. D =∞\˜ìÉÁ=∞‡Å ѨÓ*Ï `«`«OQÆO J@∞ `å`«Ü«∞º
QÆ∞O@ QÆOQÆ=∞‡=^ŒÌ, W@∞ `åà◊¡áêHõ QÆOQÆ=∞‡=^ŒÌ ‰õÄ_»
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. nO`À u~°∞Ѩu QÆOQÆ*Ï`«~° =ÚQÆ∞ã¨∞ÎOk.
QÆOQÆ*Ï`«~À¡ Ñ≤#flÅ∞, ÃÑ^ŒÌÅ∞, "Õ~ÚHõO_»¡‰õΩO_»Ö’¡
(~°O„^è•Å) *’º`«∞Å∞ "≥eyOz J=∞‡"åiH˜ ã¨=∞iÊOK«_»O,
á⁄OQÆà√◊ ¡ ÃÑ@ì_O» , p~°™êÔ~ ã¨=∞iÊOK«_O» =O\˜ „Ѩ`ºÕ Hõ"Ú≥ ‰õΩ¯Å∞
Hõ#Ѩ_»∞`«∞<åfl~Ú. [O`«∞|Å∞Å∞ ÉÏQÍ `«yæáÈÜ«∂~Ú.
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x K≥Öˇ¡Å∞ QÆOQÆ=∞‡ ѨÓ~°fiO XHõ ~åHõΔ
ã¨∞x`À U_»∞~ÀAÅáê@∞ U_»∞ "ÕëêÅ`À Ǩϟ~åǨϟi Ü«Ú^ŒúO
KÕã≤O^Œh, z=i~ÀA "å}˜‚ ã¨OǨÏiOzO^Œx, JO^Œ∞‰õΩ x^Œ~°≈
#"Õ∞ <Õ\ ˜ QÆOQÆ*Ï`«~° "ÕëêÅ "Õ_∞» HõÅh ÃÑ^ŒÅÌ =∂@! JO^Œ∞‰õΩ
ѨÓ~°fiO ~åHõΔã¨∞x "Õ+¨O "Õã≤# "å}˜‚ |O_çq∂^Œ Tˆ~yã¨∂Î
á⁄e"Õ∞~°=~°‰õΩ `«iq∞H˘\˜ì K«OÑ≤#@∞¡QÍ KÕã≤ =KÕÛ"å~°h,
ѨÓ~°fiO QÆl\òÖ’ `≥ÅÊ|_çOk. WѨC_ô ~åHõΔã¨∞x "Õ+¨O
„ѨKå~°OÖ’ ÖË^Œ∞.
D "ÕëêÅxfl QÆOQÆ=∞‡ ^èŒiOz# ~°∂áêʼnõΩ „Ѩf
HõÅQÍ, L#flO^Œ∞=Å¡ „Ѩu "Õ+¨OÖ’#∞ ¢ã‘Î`«fi"Õ∞ QÀK«iã¨∞ÎOk!
"Õ∞, 2010 u~°∞Ѩu Nx"åã¨OÖ’ ™ê÷xHõ PÅÜ«∂Å Pi˚`«¿ã"å \˜ÔH¯@∞¡ Åaè™êÎ~Ú.
Ñ„ u¨ <≥Å "≥Ú^Œ\˜ â◊√H„ "õ å~°O =∂„`"« ∞Õ !
W.F.`À =∂\Ï¡_»O_ç !
_»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W.F.!
Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ JѨÓ~°fi J=HÍâ◊O!
U „áêO`«O #∞OK≥·<å g∞~°∞ <Õ~∞° QÍ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi
`À =∂\Ï¡_»=K«∞Û!
N"åi ^Œ~≈° #O, Pi˚`¿« ã=Å∞, =ã¨u ™œHõ~º° O
`«k`«~° q+¨Ü«∂ÅÃÑ· g∞ ã¨ÅǨÅ∞, ã¨∂K«#Å∞,
ã¨=∞㨺Å∞ Jhfl <Õ~∞° QÍ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À =∂\Ï¡_O» _ç. ã¨ÅǨÅ∞ W=fiO_ç!
ã¨∂K«#Å∞ K≥Ü«∞ºO_ç!!
á¶È<£ <≥O: 0877 – 2263261
ã¨=∞Ü«∞O: LII 8–30 #∞O_ç 9–30 QÆOI =~°∞‰õΩ
D J=HÍâßxfl JO^Œ~°∂ LѨÜ≥∂yOK«∞
HÀO_ç! u.u.^Õ=™ê÷#O Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ =∞iO`«
ã¨=∞~°÷=O`«OQÍ ¿ã=Å∞ JOkOKÕO^Œ∞‰õΩ g∞
ã¨∂K«#e=fiO_ç.
=∂~°∞`«∞#fl HÍÅO`À áê@∞ Zxfl PKå~° =º=Ǩ~åÅ∞
=∂i<å, u~°∞Ѩu „Ѩ[Ö’¡ =∂„`«O <å\˜H©˜ <Õ\ ˜H© QÆOQÆ=∞‡
Z_»Å ÉèíÜ«∞=¸, ÉèíH©Î U =∂„`«O ã¨_»ÅÖË^Œ∞. „áêp# "ÕëêÅ∞
P_»O|~åÅ∞, P~åƒù\ÏÅ∞ `«yæ<å, "≥Ú‰õΩ¯Å∞ K≥e¡OK«_»O,
=~°Ñ¨_»_»O =O\˜ "å\˜Ö’¡ U=∂„`«O qâßfi™êÅ∞ ã¨_»ÅÖË^Œx
K≥Ñʨ =K«∞Û. N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x ™È^Œi J~Ú# u~°∞Ѩu QÆOQÆ=∞‡
H˘ez#"åi ‰õΩÅ^≥·=O! P J=∞‡ÅQÆ#fl J=∞‡ P~°∞ÎÅ áêe@
P#O^Œ=e¡! Éèí‰õΩÎÅÃÑ· J=∞$`« [Å∞¡Å∞ ‰õΩiÑ≤OKÕ ^ŒÜ«∂
ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ u~°∞Ѩu QÆOQÆ=∞‡`«e¡!
Ü«∂ ^Õg ã¨~°fiÉèí∂`Õ+¨μ =∂`«$~°∂¿Ñ} ã¨Oã≤÷`å
#=∞ã¨ÎÃã·º #=∞ã¨ÎÃã·º #=∞ã¨ÎÃã·º #"≥∂ #=∞ó
9

K≥·`«#ºO
– l.aO^Œ∞„Ѩ™ê^£
zÛ^•#O^Œ ã¨fi~°∂ѨO Ѩ~°=∂`«‡. PÜ«∞##∞ P`«‡
㨠„|ǨχO K≥`· #« ºO „Ѩ[˝ Jx ѨÅ∞~°HÍÅ ¿Ñ~°`¡ À J~°O÷
KÕã¨∞HÀ=\Ïxfl P^蕺u‡Hõ zO`«# JO\Ï~°∞. zO`«# J#∞
Éè=í OQÍ =∂i#ѨÙ_»∞ '^Œ~≈° #O— JO\Ï~°∞. JO>Ë P`«‡ ^Œ~≈° #O
J#fl=∂@. ^Œ~°≈#OÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_ç#"åxx ã≤÷`«„ѨA˝_»∞, r=#∞‡
‰õΩÎ_»∞ *Ï˝x JO\Ï~°∞. *Ï˝x ÉèíQÆ=O`«∞_ç â◊‰õΩÎÅ∞ „ѨHõ\ ˜O
K«@O ^•fi~å 'q*Ï˝x— J=Ù`«∞<åfl_»∞.
''^≥·"åxfl ^Œi≈OK«@O *Ï˝#O, ^≥·=â◊‰õΩÎÅ∞ „ѨHõ\ ˜O
K«@O q*Ï˝#O—— J<åfl~°∞ N~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏOã¨.
ÉèíQÆ=O`«∞_ç „Ñ¨^äŒ=∞~°∂ѨO ã¨OHõÅÊO. ã¨OHõeÊOK«
@O ^•fi~å qâ◊fi~°∂Ñ≤ S<å_»∞. qâ◊fiO =ÚYºOQÍ =¸_»∞
â◊‰õΩÎÅ∞QÍ qÉèílOK«|_çOk. *Ï˝#â◊H˜Î, WKåÛùâ◊H˜Î, „H˜Ü«∂â◊H˜Î.
Wq =¸_»∞ Jã≤÷~åÅ∞. Jã≤÷~°O J~ÚOk '[_»O— J#|_»∞
`«∞Ok. ã≤÷~°"≥∞ÿOk XHõ¯>Ë Jk K≥·`«#ºO. J^Õ ã¨`«ºO.
qâ◊fiOÖ’x *Ï˝#â◊H˜Î, WKåÛùâ◊H˜Î, „H˜Ü«∂â◊‰õΩÎÅ∞ Láêkè
QÆ`« K≥·`«#º ~°∂áêÅ∞. K≥·`«#º ã¨fiÉèÏ=O J~Ú# ã≤÷~°`«`«Î fiO
LáêkèÖ’ *Ï˝#â◊H˜ÎQÍ „ѨHÍtã¨∂Î Láêkèx (â◊s~åxfl) ã¨∞ã≤÷~°O
KÕÜ«∂Å#fl „Éèí=∞Ö’ ã¨∞ã≤÷~°`« HÀã¨O áÈ~å_»∞`«∂ „H˜Ü«∂jÅ"≥∞ÿ
~ÚOk.
J~°\ ˜ Ñ≤ÅHõ#∞ fã¨∞HÀO_ç. Jk z#flkQÍ L#flѨÙ_»∞
YO_çOK«O_ç Jk "≥ÚÅ∞K«∞H˘ã¨∞ÎOk, =∞m§ YO_çOK«O_ç uiy
"≥ÚÅ∞K«∞H˘ã¨∞ÎOk. Zxfl™ê~°∞¡ #iH˜<å Jk ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂<Õ
LO@∞Ok. K≥@∞ì ÃÑiy ÔQÅ "Õã≤# `«~°∞"å`« P K≥@∞ì#∞
YO_çOK«O_ç. WHõ "≥ÚÅ∞K«∞Hõ~å^Œ∞. ZO^Œ∞=Å¡?
*Ï˝#â◊H˜Î Láêkèx QÆ∞~°∞ÎOK«∞H˘O@∞Ok. WKåÛùâ◊H˜Î
LáêkèHÍ~åºxfl QÆ∞~°∞ÎOK«∞H˘O@∞Ok, „H˜Ü«∂â◊HÎ̃ HÍ~åºxfl ѨÓiÎ
10 u~°∞Ѩu NHÀ^ŒO_»~å=∞™êfiq∞ PÅÜ«∞OÖ’ „Ѩu<≥ÖÏ Ñ¨Ù#~°fiã¨∞ #HõΔ„`«O~ÀA ã‘`å~å=∞HõÖϺ}O [~°∞QÆ∞`«∞Ok
KÕã¨∞ÎOk. K≥@∞ì PHÍ~°O qHÍ~°O *Ï˝#â◊H˜ÎQÍ#∞ HÍ~°º„Hõ=∞O
WKåÛùâ◊H˜ÎQÍ#∞ ѨÓiÎ KÕÜ«∞@O „H˜Ü«∂â◊H˜ÎQÍ LO@∞<åfl~Ú.
ÔQÅ"ÕÜ«∞@O ѨÓiÎ J~Ú# `«~åfi`« â◊‰õΩÎÅ∞ LѨâ◊q∞ã¨∞Î<åfl~Ú.
JѨÊ\˜ =~°‰õΩ K≥@∞ì =∞m§ =∞m§ "≥ÚÅ∞ã¨∂Î<Õ LO@∞Ok.
D =¸_»∞ â◊‰õΩÎÅ∞ r=ÙÅ∞ xs˚=ÙÅ∞Ö’ ‰õÄ_®
L<åfl~Ú. HÍh "å\˜Ö’ *Ï˝#WKåÛù„H˜Ü«∂â◊‰õΩÎÅ∞ XHõ ѨikèH˜
Ö’|_ç „Hõ=∞O `«Ñ¨Êx q^èŒOQÍ L<åfl~Ú. P â◊‰õΩÎÅ∞ ѨÓ~°‚OQÍ
=ºHõÎO HÍ=\ÏxH˜ `«y# q^èŒOQÍ Ñ¨i}q∞OzOk XHõ =∂#=
â◊s~°O =∂„`«"Õ∞. =∂#=Ù_çÖ’ JÉèϺã¨O ^•fi~å „H˜Ü«∂â◊H˜Î
=∞<Àxâ◊ÛÅ`« ^•fi~å WKåÛùâ◊H˜Î |ÅѨ_»∞`å~Ú. ™ê^èŒ# ^•fi~å
=¸_»∞ â◊‰õΩÎÅ#∞ Jnè#OÖ’H˜ `≥K«∞Û‰õΩx "å\˜x Ju„Hõq∞Oz
K≥·`«#º ã¨fi~°∂ѨÙ_≥· =∂#=Ù_»∞ â◊‰õΩÎÅ#∞ âßã≤OK«QÆÅ_»∞.
WHõ, qâ◊fiO Ô~O_»∞ ~°∂áêÅ∞QÍ LOk. XHõ\ ˜ ã¨∂÷ÅO
Ô~O_»=k ã¨∂HõΔ ‡O. r=Ù_»∞ Ô~O_çO\˜Ö’ „Éèíq∞ã¨∞ÎO\Ï_»∞.
ã¨∂÷Å~°∂ѨO JO^Œ~°‰õÄ XˆH q^èŒOQÍ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. ã¨∂HõΔ ‡O
"åi "åi J#∞Éèí"åxfl |\˜ì =∂~°∞`«∞O@∞Ok. *Ï˝#O ã¨∂HõΔ ‡
=º=ã¨÷‰õΩ ã¨O|OkèOzOk. q+¨Ü«∂xfl „QÆÇ≤ÏOz `«^Œ#∞
QÆ∞}OQÍ =∂~°∞`«∞#flO`« HÍÅO 'r=Ù_»∞— J#|_»∞`«∞#fl â◊‰Ωõ ÅÎ ∞
HÍ~°ºHÍ~°}O =ÚyÜ«∞@O`À `å~å™ê÷~ÚÖ’ Hˆ =Å*Ï˝#O J~Ú
'z`ü— J#|_»∞`«∞<åfl~Ú. 'z`ü— JO>Ë Ñ¨Ó~°‚*Ï˝#O J^Õ
ÉèQí =Æ O`«∞_»∞.
㨈~fiâ◊fi~°∞_»∞ ã¨~°fiA˝_»∞ ã¨~°fiâ◊H˜Î=∞O`«∞_»∞ J~Ú#
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^Œ∞ódOK«_»∞, `«Ñ≤OK«_»∞. PÜ«∞# x~°O[#∞_»∞.
P#O^Œ ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞. ^Œ∞óYã¨Ê~°≈ LѨâ◊q∞Oz#ѨÙ_»∞ LO_Õk
P#O^ŒO. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ xifiHÍi. qHÍ~°O ^Œ∞óYHÍ~°}O.
HÀiHõÅ∞ qHÍ~åxfl Hõey™êÎ~Ú. HÀiHõʼnõΩ HÍ~°}O P#O^•
¿ÑHõΔ. q+¨Ü«∂ÅÖ’ P#O^•xfl J<Õfi+≤OK«_»O J*Ï˝#O.
J*Ï˝ # O #t¿ãÎ q∞yeOk P#O^Œ O . q+¨ Ü « ∂ #O^Œ O
J#∞ÉèíqOz# `«~°∞"å`« =∂„`«"Õ∞ q+¨Ü«∂#O^•xfl ^Œ∞óYO
J#∞ã¨iã¨∞ÎO^Œx `≥Å∞ã¨∞ÎOk. q+¨Ü«∞Éè’QÆ q=ÚY`« HõÅ∞QÆ∞
`«∞Ok. Jk "≥~· åQƺO. "≥~· åQƺO ^Œ∞óY~°ÇÏ≤ `« P#O^•xH˜ ÉÏ@
"Õã¨∞ÎOk. J*Ï˝#O #tã¨∞ÎOk. WHõ q∞yeOk 'P#O^ŒO—.
JO^Œ∞=Å¡ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨`ü, z`ü, P#O^ŒO J~Ú<å_»∞.
ã¨ÑyΨ i
 53
(â◊ź™ê~°^䌺OÖ’ Jig~° ÉèíÜ«∞O‰õ~°∞_»∞, =∞Ǩ^•`« J~Ú# Hõ~°∞‚_»∞ J~°∞˚#∞x KÕuÖ’ =∞~°}˜OK«_»O`À
Hõ~°‚Ѩ~°fiO Ѩiã¨=∂ѨÎ"≥∞ÿOk. â◊źѨ~°fiO D ã¨OzHõÖ’ „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk.)
^èŒ~°‡~åA
gix K«∂ã¨∂Î<Õ ^èŒ~°‡~åA `«=Ú‡_»∂! ~°}ã¨÷ÅOÖ’
~å^èÜ
Õ Ú« x Hõ_`» ~Õ Û° _»O J=∞~åã¨∞~°∞ʼnõΩ =â◊O HÍ^Œ∞ –J<åfl_»∞.
JѨC_»∞ J~°∞#˚ ∞_»∞: ^è~Œ ‡° #O^Œ<å! WѨC_Õ "≥o§ Hõ~∞° x‚ Hõ_`» iÕ Û
=™êÎ#∞, J#QÍ : `«=Ú‡_»∂! W^• #∞=Ùfi KÕã≤# Ѩx! Wk
g~°ÅHõΔ}"Õ∞<å! =∞#H˜OHõ Ü«Ú^ŒúO ^ÕxH˜, J_»qH˜ áÈ~Ú P‰õΩ
JÅ=¸ uO^•O HÍ^ŒO>Ë H“~°=Ѩu H˘Å∞=ÙÖ’ T_çQÆO
KÕ^•ÌO. Jaè=∞#∞º_≥·<å, Ѷ¨∞\’`«¯K«∞_»~Ú<å „|uH˜=ÙO>Ë D
Ѩ~åÉè=í O <å‰õΩ [iˆQ^Õ<å! KÕ`H« ÍHõ áÈ`Õ #∞=Ùfi ã¨∂`« Hõ$`«ºO
™êyOz "åã¨∞^Õ=ÙxH˜ QÍO_ô=O W~Úº. JO@∂O_»QÍ<Õ
J~°∞˚#∞_»∞ HõuÎ ^Œ∂ã≤ J#flQÍi `«Å #~°HõÉ’QÍ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞:
QÍO_ôg Uq∞\˜k? J<åfl_»∞.
<å „Ñ¨u[˝ <≥~°"Õ~°=Åã≤O^Õ, Jx Ѩ@∞ì Ѩ\Ïì_»∞
áê~°∞÷_»∞. P~°∞ºÅ#∞ ^Œ∂+≤¿ãÎ ã¨OǨÏiOz#>Ë¡, J<åfl_»∞ ^èŒ~°‡
ã¨∂HõΔ ‡O K≥ѨÙ`«∂ Hõ$+¨μ‚_»∞.
ѨiѨi q^è•Å xOkOz J~°∞˚#∞_»∞ P áêѨ ѨiǨ
~å~°÷O P`«‡„Ѩâ◊O㨠KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. JO`å JÜ«∂Hõ ^èŒ~°‡~åA:
<å =∞#ã¨∞ Ü«Ú^ŒúO g∞kH˜ #_»=_»O ÖË^Œ∞. J_»qˆH áÈ"åÅx
LOk, J<åfl_»∞. "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ "åiOz P ~ÀA# Hõ~°∞‚x
=kèOz f~°QÆÅ#x J~°∞˚#∞x KÕ`« „Ѩu# KÕ~ÚOKå_»∞.
J#O`«~°O J#flQÍi áê^•Å‰õΩ "≥ÚH˜¯, P"Õâ◊O`À ~°^äŒO
Jkè~ÀÇ≤ÏOKå_»∞.
Hõ$+¨‚ ™ê~°^䌺OÖ’ ~°^äŒO ¿ã<å =∞^蕺xH˜ KÕiOk.
JѨC_Õ Hõ~°∞‚x H˘_»∞H˘Hõ_»∞ <ÕÅ ‰õÄÅ_»O =Å¡ f„= „HÀ^èŒO`À
"Õ∞, 2010 u~°∞Ѩu Nx"åã¨OÖ’ U.ã≤. QÆ^Œ∞Å∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú
L<åfl_»∞ Hõ~°∞‚_»∞. P =OHõ cè=Ú_»∞ â◊‰õΩxx =¸iÛùÅ¡ *Ëâß_»∞.
Z^Œ∞~°∞ =zÛ# Ü≥∂^èŒ∞_≥=_»∂ xÅ∞=ÖËHõ áÈ`«∞<åfl_»∞† K«∂ã≤#
H“~°"å„QÆA_»∞ `«# ¿ã<å x=Ǩxfl X‰õΩ¯=∞‡_çQÍ "åÜ«Úã¨∞`«∞x
g∞kH˜ `«~°eOKå_»∞. WO^Œih WÖÏ `«ÖÏ# Ѩ_»"≥·z cè=Ú_»∞
J~°∞˚#∞xH˜ ™êÜ«∞O =ã¨∞Î<åfl_»∞.
JHõ¯_» ~å^èÕÜ«Úx`À tYO_ç, ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=∂fl^Œ∞Å∞
™ê`«ºH˜`À ‰õÄ_ç Z^Œ∞~˘¯O@∞<åfl~°∞.
ã¨Ç¨Ï^Õ=Ù_»∂, áêO_»= kfifÜ«Ú_»∂ =zÛ Hõeâß~°∞.
WO^Œih xÅɡ\ ˜ì q<À^ŒO #_»∞ѨÙ`«∞<åfl_»∞ ã¨∂`«#O^Œ#∞_»∞.
áêuHõ=∞Ok ~°k‰ä Ωõ Å∞ áêO_»= ¿ã#Ö’ ѨÅK«|_®¤~∞° . JѨÊ\˜H˜
^Œ∞~Àº^èŒ#, ^Œ∞âß≈ã¨#, â◊‰õΩx, Hõ$Ѩ, Hõ$`«=~°‡, Jâ◊fi
`å÷=∞..........WO^Œ~°∂ UHõ=ÚYOQÍ â◊„`«∞¿ã<å ™êQÆ~åxfl
HõÖ’¡e`«O KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
WHõ Hõ~∞° x‚ Hõ_`» ~Õ Û° Hõ `«Ñʨ ^Œx J~°∞#˚ ∞_»∞ f„= "ÕQOÆ `À
=ã¨∂ÎO>Ë â◊Å∞º_»∞ : ~å^èÕÜ«∂! WѨC_»∞ K«∂Ñ≤OK«∞ h
Ѩ~å„Hõ=∞O. JkQÀ! Ѩ~°=∞t=Ùx J#∞„QÆǨÏO`À áêâ◊√Ѩ`«O
á⁄Ok# áê~°∞_÷ ∞» , =∞# ¿ã<å „Ñ¨"åǨxfl áêÜ«∞Å∞ áêÜ«∞Å∞QÍ
pÅ∞ã¨∂Î =ã¨∞Î<åfl_»∞. x"å`« Hõ=K«, HÍňHÜ«ÚÅ#∞ UÔH·Hõ
g~°∞_»∞QÍ xi˚Oz# x~°˚~° =Å¡Éèí #O^Œ#∞_»∞ h HÀã¨"Õ∞ =ã¨∞Î
<åfl_»∞. Éèí∞[OQÍxfl Ѩ@ìÉ’ÜÕ∞ QÆ~°∞_» ѨH˜ΔÖÏ. U"Õ∞"≥∂
„ѨQÆÖσùÅ∞ ѨeHÍ"Õ? „Ѩ^Œi≈OK«∞ „Ѩ`åѨO - J<åfl_»∞.
=K≥Û_ç q=fiK«∞ÛxH˜ Z^Œ∞~°∞ =zÛ# H“~°= ™È^Œ~°∞Å∞
Ѩk=∞Ok =∞#∞fl QÆiKå~°∞. J~°∞˚#∞xH˜ `À_»∞ J@∞#∞Oz
11
cè=Ú_»∂, W@∞#∞O_ç ™ê`«ºH˜`À LѨáêO_»=ÙÅ∂ =KåÛ~°∞.
WO^ŒiH© Wxfl ~°∂áêÅÖ’ ™êHΔÍ`«¯iã¨∂Î, ÉÏ} H“â◊ÅO
K«∂ѨÙ`«∞<åfl_»∞ Hõ~°∞‚_»∞.
Z^Œ∞~°∞ =zÛ# Hõ~°‚ ã¨∞`«∞_»∞ ã¨∞¿+}∞_»∞ ™ê`«ºH˜
KÕ`«∞ÅÖ’ <ÕʼnõÄÖÏ_»∞. cè=∞ ^Œ∞âß≈ã¨#∞Å∞ÉèíÜ«ÚÅ∂ =ÚMÏ
=Úv `«ÅѨ_®¤~°∞. P cèHõ~° áÈ~å@OÖ’ cè=Úx ~°^äŒO
qiyOk.
^Œ∞âß≈ã¨# =^èŒ
JO`«Ö’ QÆ^•^ŒO_»O KÕ|∂x cè=Ú_»∞ q[$OaèOK«QÍ,
^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞ `À=∞~°O`À Z^Œ∞~˘¯<åfl_»∞. Ѩ@Ѩ@ Ѩà◊√§ H˘~°∞
‰õΩ`«∂ cè=∞¿ã#∞_»∞ "åxx PÜ«Ú^èŒ Ç‘Ï#∞x KÕã≤ Ô~O_»∞
KÕ`«∞Å`À PHÍâßx ÔHuΠѨ\ ˜ì y~°y~° uÑ≤Ê <ÕÅ g∞^Œ Ѩ_»Q˘\˜ì
"≥∂HÍe`À á⁄_»∞ã¨∂Î, =ÚYO g∞^Œ Ñ≤_çH˜e`À á⁄_»∞ã¨∂Î, Ñ‘Hõ
g∞^Œ áê^ŒO ÃÑ\˜ì #Å∞ѨÙ`«∂ J@ìǨã¨O KÕã≤:
Fs! Ѩ^Œ=¸_Õà◊√§QÍ L_»∞‰õΩ`«∞#fl „HÀ^è•yflH˜ h
<≥`«∞Î~°∞ PǨïu KÕ™êÎ#∞, JO@∂<Õ QÆO„_»Q˘_»¤e`À ~˘=Ú‡
|^ŒÌÅ∞ Q˘\˜ì ZQÆl"Õ∞‡ <≥`«∞Î~°∞ `≥QÆ „^•q, ~°HõÎO`À xO_ç#
â◊s~°O`À `åO_»==∂_»∞`«∂: ZO`« ~°∞zQÍ LOk~å h ~°HõÎO.
Jx [|ƒ K«~°∞ã¨∂Î, ѨHõ ѨHõ #=Ùfi`«∂ =∞`«ÎQÆ[ #$`«ºO KÕã¨∂Î,
"åx HÍÅ∞ Z_»=∞ KÕ`ÀΠѨ\ ˜ì y~°y~° uѨC`«∂, cÉèí`«ûO
KÕã¨∂ÎO>Ë Ü≥∂^èŒ QÆ}ÏÅ∞ `≥Å¡É’~Ú K«∂ã¨∞Î<åfl~Ú.
H˘O`«¿ãѨ\H˜ ˜ ^Œ∞âß≈ã¨# ™È^Œ~∞° Å∞ Ѩk=∞Ok cè=Úx
g∞kH˜ ~å=_»O K«∂ã≤ J~°∞˚#∞_»∞ "åix =∂~°æ =∞^茺OÖ’<Õ
Ü«∞=∞ѨÙiH˜ ѨOáê_»∞.
cè=∞ q[$OÉèí}O Hõ~°∞‚x ‰õÄ_® xâıÛ+¨μìx *Ëã≤Ok.
Hõ~‚° #O^Œ#∞_»∞ =$+¨¿ã#∞_»∞ cèH~õ ° ~°∂ѨO`À áêO_»=
¿ã<å =∞^蕺xH˜ ™êQÆ∞`«∂O>Ë #‰õΩÅ∞_»∞ J_»∞¤‰õΩ<åfl_»∞.
=$+¨¿ã#∞x "å_ç ÉÏ}ÏÅ∞ #‰õΩÅ∞x <å<å Ç≤ÏOã¨Å áêÅ∞
KÕÜ«∞_»O K«∂ã≤ ™ê`«ºH˜ ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=∂fl^Œ∞Å`À LѨáêO_»=ÙÅ∞
~åQÍ, gix Hõ$Ѩ, â◊‰Ωõ x, ^Œ∞~Àº^è#Œ , Hõ$`«=~°‡Å∞ J_»∞‰¤ Ωõ <åfl~°∞.
=$+¨¿ã#∞x g~° qǨ~åxfl K«∂ã≤ J~°∞˚#∞_Õ Z^Œ∞~°∞
~åQÍ, P ~å^èÕÜ«∞ ã¨∞`«∞_»∞ =∞Ǩϟ`åûǨÏO`À q[$OaèOKå_»∞.
12 u~°∞Ѩu Nx"åã¨OÖ’, u~°∞=∞ÅÖ’ QÆ^Œ∞Å#∞ Y~å~°∞ KÕã¨∞HÀ=K«∞Û
g_»∞ g~åHÍ~°∞_≥· q_çz# ÉÏ}ÏÅ∞ "åã¨∞^Õ=Ùx y*Ï@∞
ѨiKå~Ú. P„QÆǨϟ^Œ„QÆ∞_≥· J~°∞˚#∞_»∞ xt`« â◊~åÅ∞ =ke
=$+¨¿ã#∞x qÅ∞¡ qiz XHõ¯ ÉèÅí O¡ `À "åx `«Å QÆQ#Æ `«ÖÏxH˜
ZQÆ∞~° Q˘\Ïì_∞» , J@∞ Hõ~∞° _‚ ∂» , W@∞ ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞_»∂ K«∂ã¨∂OÎ _»
QÍ<Õ. ‰õΩ=∂~°∞x ^Œ∞~°‡~°}O Hõ#∞ÖÏ~å K«∂z# Hõ~°∞‚_»∞
Hõhfl~˘`«∞‰Î Ωõ x q[$OaèOKå_»∞.
ã¨=º™êz =∞Ǩϟ„^ÕHõO`À ......... ÉÏ"å! "åã¨∞^Õ=!
D ~ÀA Hõ~∞° x‚ `À â◊Å∞º_»∞ ‰õÄ_® <ÕʼnõÄÅ=Åã≤O^Õ, JO@∂
^èŒ#∞+¨ìOHÍ~°O KÕâß_»∞.
~Ô O_»∞ =∞`ÕÉÎ Ïè Å∞ ~Ô O_»∞ ‰õΩÑ≤`« ã≤OǨÅ∞ q[$OaèOz
#@∞¡ Hõ~å‚~°∞˚#∞Å∞ `«ÅѨ_®¤~°∞.
J~°∞˚#∞_»∞ PˆQflÜ«∂GO ã¨OkèOKå_»∞. Hõ~°∞‚_»∞ "å~°∞
}ÏGO q_çz LѨâ◊q∞OѨ*Ëâß_»∞. H“O`ÕÜ«Ú_»∞ "Õ∞Ѷ¨∂GO
=^ŒÅQÍ, "åÜ«∞"åºGO`À zè<åflaè#flO KÕâß_»∞ Hõ~∞° _‚ ∞» . WO„^•
GO „ѨÜ≥∂yOKå_»∞ WO„^Œã¨∞`«∞_»∞. ^•xx Ѩ\ÏѨOK«Å∞
KÕâß_»∞ W#`«#∂Éèí=Ù_»∞.
"å_ç â◊~° Ѩ~°OѨ~°`À "åã¨= #O^Œ#∞_»∞ K«„Hõ
~°HõΔ‰õΩÅ#∞ K≥ÖÏ¡K≥^Œ∞~°∞ KÕâß_»∞. ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞ `«# Ü≥∂^èŒ
QÆ}Ïxfl Hõ~°∞‚xH˜ ™êÜ«∞O ѨOáê_»∞.
Hõ~°∞‚_»∞ Jâ◊fi¿ã<å =ÚY"≥∞ÿ# <åQÍGO ã¨OkèOK«QÍ
â◊Å∞º_»∞ - ~å^èÕÜ«∂! â◊~°ã¨O^è•#O ‰õÄ_® =∞iKå"å! h QÆ∞i
HõO~î° ^ÕâßxH˜ ã¨iQÍ ÖË^Œ∞, =∞~˘Hõ=∂~°∞ K«∂_»∞ J#QÍ
Hõ~°∞‚_»∞ ‰õΩÑ≤`«∞_≥· P J¢™êÎxfl Ü«∞^ä•`«^äŒOQÍ q_çKå_»∞.
™ê~°kä "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ ~°^ä•xfl J~Ú^ŒOQÆ∞àÏÅ∞ H˜OkH˜
kOáê_»∞. P JGO J~°∞˚#∞x H˜s\Ïxfl <ÕʼnõΩ Ñ¨_»Q˘\˜ì uiy
g∞kH˜ =ã¨∞ÎO>Ë J~°∞˚#∞_»∞ P~°∞ ÉÏ}ÏÅ`À =ÚHõ¯Å∞ KÕã≤
Hõ~°∞‚x â◊s~°O `«∂@∞¡ H˘\Ïì_»∞.
ÖˇHõ¯ KÕÜ«∞‰õΩO_® Hõ~°∞‚_»∞ J~°∞˚#∞x "Õkèã¨∞Î#fl "Õà◊,
~°^äŒ K«„HõO <ÕÅÖ’ kyáÈ~ÚOk. J~Ú<å JOQÆѨu „|Ǩ‡GO
q_çzÃÑ@ìQÍ SO„^•GO`À LѨâ◊q∞OѨ*Ëâß_»∞ J~°∞˚#∞_»∞.
áê~å÷! ~°^äŒK«„HõO Z`«∞ΉõΩ<Õ=~°‰õÄ PQÆ∞ J#flѨÊ\˜H©
q#‰õΩO_® ÉÏ}ÏÅ∞ =^Œ∞Å∞`«∂O>Ë, Wk ~°} ^èŒ~°‡O HÍ^Œ∞,
ã¨ÑyΨ i
Jx h`«∞Å∞ K≥ѨÙ`«∂O>Ë "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ : ''~å^èÕÜ«∂! #∞=Ùfi
^èŒ~°‡ É’^èŒ KÕã¨∞Î<åfl"å! ÅHõ¯~ÚÅ∞¡ `«QÆ∞Åɡ\ ˜ì#<å_»∞, HõѨ@
^Œ∂º`«O ™êyOz#<å_»∞, xO_»∞ ã¨ÉèíÖ’ áêO_»∞~åA HÀ_»ex
Ѩ~åÉèíqOz#ѨC_»∞, Ѷ¨∞’+¨Ü«∂„`« ¿Ñi@ gix K«OѨ =zÛ
#ѨC_»∞, Ü«Ú=‰õΩ_≥·# Jaè=∞#∞ºx K«OÑ≤#<å_»∞....... P<å_»∞
h‰õΩ ^èŒ~°‡^Œ$+≤ì Ö’Ñ≤Oz#^•!—— Jx #=Ùfi`«∞O_»QÍ P =∞Ǩ
~°kä‰õΩ Å∞ÉèíÜ«ÚÅ∂ ÉÏ} =~°¬O ‰õΩiÑ≤ã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞.
Hõ~°∞‚_»∞ ~°^äŒ K«„HõO Z`«∞Î „Ѩܫ∞`«flOÖ’ Éèí∂=∞O_»Å"Õ∞
„HõHõ¯^Œe ÃÑ·H˜ ÖËzOk. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ áêO_»= =∞^茺=Ú_»∞
xâ◊ÛÅ z`«OÎ `À k"åºGO „ѨÜ∂≥ yOK«QÍ, HÍOuK«Û@ ù Å`À Jk
Hõ~°∞‚x t~°ã¨∞û <ÕʼnõÄÅÛ_»=¸ P â◊s~°O #∞O_ç k=º~Àz
=∞<À"ÕQÆO`À ã¨∂~°º=∞O_»ÖÏaè=ÚYOQÍ „Ѩܫ∂}˜OK«_»=¸
UHõHÍÅOÖ’ [iQÍ~Ú.
‰õΩ~°∞¿ã<å "åÇ≤Ïx HõÖ’¡e`«=∞~Ú Ñ¨ÖÏÜ«∞#O KÕãO≤ k.
áêO_»= |ÅO ǨÏ~°¬^è•fi<åÅ∞ KÕã≤Ok. ã¨∂~°∞º_»∞ Jã¨Î yi
KÕ~å_»∞. ¿ã#Å∞ ta~åʼnõΩ #_çKå~Ú. ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ ^Œ∞~°ƒù~°
qëê^Œ z`«∞Î_»∞ HÍQÍ â◊Å∞º_»∞ F^•~åÛ_»∞.
"åã¨∞^Õ"å~°∞˚#∞Å∞ ^èŒ~°‡~åA áê^•Å‰õΩ #=∞㨯iOz
Jaè#O^Œ# ÅO^Œ∞‰õΩ<åfl~°∞. Jx "≥·â◊OáêÜ«∞#∞_»∞ Hõ~°‚Ѩ~°fiO
=ÚyOz â◊źѨ~°fiO JO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞.
â◊źѨ~°fiO „áê~°OÉèíO
=∞Ǩ~å*Ï! â◊Å∞º_»∞ ‰õÄÖÏ_»∞ - J<åfl_»∞ ã¨O[
Ü«Ú_»∞: ^èŒ$`«~å¢+¨μì_»∞ xifi}∞‚_»=Ù`«∞O_»QÍ, h ÃÑ^ŒÌH˘_»∞‰õΩ
ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞ `˘_»Å∞ qiy Ѩ_®¤_»∞, cè=Úx KÕ`«∞ÅÖ’ Jx
HõΔ}O Py, =∞# ѨHõΔOÖ’ Hõ$`«=~°‡, Hõ$áêKå~°∞ºÅ∞, Jâ◊fi`å÷=∞
q∞yÖÏ~°∞. "åi |ÅOÖ’ áêO_»=ÙÅ~Ú^Œ∞QÆ∞~°∂, Hõ$+¨μ‚_»∂,
™ê`«ºH© L<åfl~°∞, J#fl@∞ì =∞iKå#∞. "åi ѨHõΔO KÕi# h
H˘_»∞‰õΩ Ü«ÚÜ«Ú`«∞û_»∞ ‰õÄ_® L<åfl_»∞. J# qx =¸iÛù`«∞
_»Ü«∂_»∞ ‰õΩ~°∞Ѩu.
^Œ∞~Àº^èŒ#∞x ^Œ∞ã≤÷u qx q^Œ∞~°∞x =∞#ã¨∞ ‰õÄ_®
=º^è•Éèíi`«"≥∞ÿOk. QÍO^è•i`À ã¨Ç¨ HÀ_»à◊§O^Œ~°∂ =¸~°Ûù
"Õ∞, 2010 u~°∞Ѩu Nx"åã¨OÖ’ 'ã¨Ñ¨Îyi— =∂㨄ѨuHõ K«O^•Å∞ K≥e¡OK«=K«∞Û#∞
áÈÜ«∂~°∞. JѨÊ\˜H˜ ã¨O[Ü«Úx ^Œ∞óYO Hõ@ìÅ∞ `≥OK«∞‰õΩOk.
H˘O`«¿ãѨ\ H˜ ˜ q^Œ∞~°∞_»∞ ã¨fiã¨÷ z`«∞_Î ,·≥ <ås [<åxfl JÉèºí O`«~°
=∞Ok~åʼnõΩ Ñ¨OÑ≤, =∞Ǩ~åA‰õΩ j`«Ö’ѨKå~åÅ∞ ™êyOz
`≥eq ~°Ñ≤ÊOKå_»∞.
ã¨O[Ü«∂! <å QÆ∞O_≥ =„[O`À xi‡OKå_»∞ q^è•`«.
WHõ K≥ѨC ã¨O„QÍ=∞ qâıëêÅ∞, J#QÍ ã¨O[Ü«Ú_»∞ QÆ∞O_≥
k@=Ù KÕã¨∞H˘x P~°OaèOKå_»∞.
„ѨÉèí∂! ~å^èÕÜ«Úx =∞~°}O`À g∞ ‰õΩ=∂~°∞x Pâ◊Å∞
ѨÓiÎQÍ PiáÈÜ«∂~Ú. WHõ #QÆ~°OÖ’ J_»∞QÆ∞ ÃÑ@ì#x qëê
^ŒO`À `«ÅkOK«∞‰õΩ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.
JѨC_»∞ Hõ$áêKå~°∞ºÅ∞: <åÜ«∞<å! „HÀ^è•xH˜ ‰õÄ_®
ǨÏ^Œ∞OÌ _®e. ÖËHáõ È`Õ Jk ã¨~fi° <åâ◊#O KÕã∞¨ OÎ k. WO`«=~°‰Äõ
=∞#O Ñ≤`å=∞Ǩïh, ^èŒ#∞~åKå~°∞ºh, ~å^èÕÜ«Úh PǨïu
KÕâßO, D ã¨=∞~° ã¨=#OÖ’ WѨC_»~Ú<å #∞=Ùfi âßOuOz
^èŒ~°‡~åAx Ñ≤ez "åi J~°úÉèÏQÆO "åiH˜¿ãÎ LÉèíÜ«∞ =OâßÅ∂
=iúÅ∞¡`å~Ú. WO^Œ∞‰õΩ "å~°∞ u~°ã¨¯iOK«~°∞.
J~Ú`Õ D =∂@Åhfl <Õ#∞ „áê}ÏÅ g∞k fÑ≤`À,
Ü«Ú^Œúcèu`À K≥ѨÊ_»O ÖË^Œ∞. ™êfiq∞H˜ Ç≤Ï`«=Ù K≥ѨÊ_»O <å
qkè Hõ#∞Hõ K≥ѨÙ`«∞<åfl#∞ J<åfl_»∞.
Jk qx ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞: PKå~åº! g∞~°∞ Ç≤Ï`«=Ù
K≥áêÊ~°∞. <å g∞k P^Œ~°O`À. HÍx "≥Ú#fl\˜ =~°‰õÄ "åix
Jxfl ˆH¡âßÅ áêÅ∞*Ëã≤, WѨC_»∞ Ü«Ú^ŒúOÖ’ Wxfl [iQÍHõ
x#fl\˜H˜ x#fl =$HÀ^Œ~°∞_»∞ `«# „Ѩu*Ï˝#∞™ê~°O <å `«=Ú‡_ç
~˘=Ú‡ peÛ ~°HõÎ áê#O KÕâßHõ, D<å_»∞ <Õ#∞ ã¨OkèH˜ ™êy`Õ
<å „áê}ÏÅ g∞k fÑ≤`À<Õ Jx J#∞HÀ‰õΩO_® LO\Ï~å!
WѨC_çOHõ XHõi =ÚO^Œ∞ `«Å=OKÕ „Ѩã¨H˜ÎÖË^Œ∞. J\’ W\’
`ÕÅ=Åã≤O^Õ. =∞ǨÜ≥∂^èŒ∞Öˇ·# cè+¨‡, „^À}, Hõ~°∞‚Å`À <Õ#∂
g~°ã¨fi~°æO KÕ~°∞`å#∞, Jx HõΔ}O Py: pè Uq∞\˜ ^Ò~°ƒùźO.
LѨCHõѨC~°O|∞ <˘Hõ¯ áÈeHõ #∞O_»∞
K«∂_» E_» ~°∞K«∞Å *Ï_» "Õ~°∞
ѨÙ~°∞+¨μÅO^Œ∞ ѨÙ}ºÑ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ "Õ~°Ü«∂
qâ◊fi^•aè~å=∞! q#∞~°"Õ=∞!
13
D q∞ye# |ÅQÆO`À áÈ~°∞ ™êyOz â◊„`«∞ xâı≈+¨O KÕã≤ <å
â◊HΘ „Ѩ^iŒ ≈™êÎ#∞—— J#_»O`À K«∞@∂ì L#fl g~°∞ÅO^Œ~∂° Hõ`∞« ÅÎ ∞
ã¨=iOKå~°∞.
~å„u ÉÏQÍ á⁄^Œ∞Ì áÈ~ÚOk. JO^Œ~°∂ ta~åÅ
"≥·Ñ¨Ù J_»∞QÆ∞Å∞ "Õã¨∞Î<åfl~°∞. Hõ$áêKå~°∞ºÅ∞, Hõ$`«=~°‡, Jâ◊fi
`å÷=∞, â◊‰õΩx, â◊Å∞º_»∂ ÉÏQÍ Ü≥∂K«# KÕã≤ P ~å„u ta~å
ÅÖ’ x„kOK«_»O q"ÕHõO HÍ^Œh, Hõ~°∞‚x Hõ_»`ÕiÛ# L`åû
ǨÏOÖ’ áêO_»=¿ã# ~å„uH˜ ~å„u Ü«Ú^•úxH˜ =zÛ<å
~å=K«∞Û#h, J#∞‰õΩx ã¨g∞ѨOÖ’ L#fl ã¨~°ã¨fif #n f~åxH˜
KÕ~å~°∞.
JHõ¯_» ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞ Jâ◊fi`å÷=∞#∞ KÕi, #∞=Ùfi <å‰õΩ
QÆ∞~°∞ ã¨=Ú_»=Ù. WѨC_»∞ =∞# "åÇ≤ÏxH˜ ¿ã<å ѨuQÍ Z=ix
ã‘fiHõiOKåÖ’ K≥ѨC, J#QÍ, =∞Ǩ~å*Ï! =∞„^Œ^ÕâßkèѨu
â◊Å∞º_»∞ ã¨~°fiã¨=∞~°∞÷_»#_»O`À, Ѩq„`« #n [ÖÏÅ`À â◊Å∞ºx
Jaè¿+H˜Oz [Ü«∞ [Ü«∞ ^è•fi<åÅ∞ KÕâß~°∞.
D "å~°Î KÕ~Q° Í<Õ áêO_»"å„QÆA_»∞: "åã¨∞^Õ"å! WѨC
_çOHõ =∞# Hõ~°Î=ºO Uq@<åfl_»∞.
^è~Œ ‡° #O^Œ<å! =ÚO^Õ J#∞‰õΩ#fl@∞ì â◊Å∞º_»∞ h =O`«∞,
Jx z~°∞#=Ùfi #"åfi_»∞. JO^Œ~°∂ ta~åÅ∞ KÕi ã¨∞YOQÍ
x„kOz `≥Å `≥Å"å~°∞`«∞O_»QÍ HõÅHõÅÖÏ_Õ =ÚMÏÅ`À `«à◊
`«à◊ ÖÏ_Õ Hõ`«∞ÎÅ∞ ^Œ∂ã≤ HõkÖÏ~°∞.
â◊Å∞º_»∞ ã¨~°fi`ÀÉèí„^Œ =ӺǨÏO Ѩxfl ¿ã##∞ #_çÑ≤O
Kå_»∞. áêO_»=¿ã# „u=ÚY =ӺǨÏO`À Z^Œ∞~˘¯#flk.
ã≤OǨÏ<å^Œ, â◊OY^è•fi# ÉèËiÉèÏOHõ$`«∞Å`À Éèí∂#
Éè’O`«~åàÏÅ∞ ^Œ^ŒúiÅ∞¡`«∞<åfl~Ú. áÈ~°∞™êQÆ∞`«∂O_»QÍ
â◊Å∞º_»∞: ™ê~°nä! JkQÀ P `≥Å¡QÆ∞„~åÅ`À =ã¨∞Î#fl ~°^äŒO
^èŒ~°‡~åAk. =∞#O =ÚO^Œ∞ PÜ«∞# g∞kH˜ #_»"åe! -
J<åfl_»∞.
D =OHõ #‰õΩÅ∞x ÔH^Œ∞~°∞ =zÛ# Hõ~°∞‚x H˘_»∞‰õΩÅ∞
z„`«¿ã#, ã¨`«º¿ã#, ã¨∞â◊~°‡Å∞ <ÕʼnõÄÖÏ~°∞. Jk K«∂ã≤#
â◊Å∞º_»∞ #‰õΩÅ∞x "≥·Ñ¨Ù #_»∞ѨÙ`«∂O>Ë áê~°∞÷_»∞ Z^Œ∞~°∞
=KåÛ_»∞.
14 u~°∞=∞Å N"åiH˜ Pi˚`«¿ã=Å∞ KÕ~ÚOK«^ŒÅ∞K«∞‰õΩ#fl Éèí‰õΩÎÅ∞ ~°∞ã¨∞=Ú#∞ _ç._ç.~°∂ѨOÖ’ ѨOáêe
Hõ$áêKå~°∞ºÅ∞ ^è$Œ +¨^ì ∞Œ º=Úflx`À `«ÅѨ_®¤~∞° . JѨÊ\˜Hˆ
cè=Úx ~°^ä•âßfiÅ∞ â◊Å∞ºx ÉÏ} Ѷ¨∂`«O`À <ÕʼnõÄÅQÍ, P
g~°∞_»∞ QÆ^• ^è•iÜ≥∞ÿ q„Hõq∞Oz J_»∞=¤ zÛ# â◊Å∞ºx H˘_»∞‰õΩ#∞
<ÕʼnõÄÅÛQÍ, P =∞„^Õâ◊fi~°∞_»∞ ‰õΩÑ≤`«∞_≥· g~° qǨ~°O P~°O
aèOKå_»∞. Jk K«∂ã≤ cè=Ú_»∞ `«# QÆ^• ^ŒO_»O`À P
~°^ä•âßfiÅ#∞ <ÕʼnõÄÖÏÛ_»∞.
HÀѨO`À â◊Å∞º_»∞ `À=∞~åÜ«Ú^èŒO qã¨~°QÍ Jk
"åÜ«Úã¨∞`«∞x ~˘=Ú‡# <å@∞‰õΩOk. ^•xfl ÖÏy áêˆ~ã≤,
â◊Å∞ºx ™ê~°kxä <ÕʼnõÄÖÏÛ_»∞. ^•x`À â◊Å∞º_»∞ QÆ^• ^è•iÜ≥∞ÿ
~°^äŒO ky cè=Úx "≥·Ñ¨Ù #_çKå_»∞.
LÉèíÜ«ÚÅ∂ =∞`ÕÎÉèÏÅ =Öˇ q[$OaèOKå~°∞. QÆ^•
KåÅ#OÖ’ "≥∞~°∞ѨÙÅ∞ ѨÙ\Ïì~Ú. Jyfl QÀàÏÅ∞ QÀK«iOKå~Ú†
XHÀ¯™êi QÆ^ŒÅ∞ =∞O_»ÖÏHõ$uÖ’ y~°y~° „uѨC`«∂ "≥#∞Hõ‰õΩ
#_çz JO`«Ö’ _èôH˘O@∂O>Ë Ñ≤Hõ¯ |eã≤# á⁄>Ëìà◊√§ áÈ\Ï¡_»∞
`«∞#fl ã¨xfl"Õâ◊O `«ÅѨÙ#‰õΩ =zÛOk. XHõiÃÑ· XHõ~°∞ qã¨~°∞
‰õΩ#fl QÆ^ŒÅ∞ W~°∞=Ùih =¸iÛù`«∞Å#∞ KÕâß~Ú. `«HõΔ}O
Hõ$áêKå~°∞º_»∞ â◊Å∞º}˜‚ `«# ~°^äŒO g∞^ŒH˜ ÖÏy ^Œ∂~°OQÍ
"≥àϧ_»∞. H˘kÌ Hõ}Δ ÏÅÖ’ `Õ~∞° ‰õΩ#fl cè=∞¿ã#∞_»∞ U_ô â◊Å∞º_»∞?
JO@∂ QÆ^Œ`À xÅ|_®¤_»∞.
KÕH˜`åã¨∞_»∞ ^èŒ~°‡Ax =ÚO^Œ∞ xez áÈ~°∞`«∂O_»QÍ
ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞ „áê™êÜ«Ú^èŒO q_çz "åx `«Å ZQÆ∞~°Q˘\Ïì_»∞.
JO`«Ö’ áêO_»=¿ã# „HÀ^èÀ„k‰õÎ"≥∞ÿ ^Œ∂H˜Ok. JѨÊ\˜H˜ 㨇 $u
=zÛ# â◊Å∞º_»∞ ^èŒ~°‡~åA#∞ Z^Œ∞~˘¯<åfl_»∞. ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úfl_»∞
^Œ∞~Àº^èŒ#∞x`À áÈ~°∞`«∞<åfl_»∞.
^èŒ~°‡#O^Œ#∞xH˜ `À_»∞ =zÛ# ™ê`«ºH˜, #‰õΩÅ, ã¨Ç¨Ï
^Õ=ÙÅ#∞ z„`« z„`« QÆ`«∞Å Ç≤ÏOã≤Oz â◊Å∞º_»∞ g~°qǨ~°O
KÕã¨∞Î<åfl_»∞. TÑ≤i uѨCHÀÖËHõ áÈÜ«∂_»∞. ^èŒ~°‡~åA P=Å
Jâ◊fi`å÷=∞ JѨ~° ~°∞„^Œ∞x=Öˇ q[$Oaèã¨∞Î<åfl_»∞.
™ê`«ºH˜, #‰õΩÅ∞ ÖÁHõ=OHõ, ã¨Ç¨Ï^Õ= ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úfl
ÖÁHõ=OHõ, "≥#∞Hõ ã¨=º™êz =ÚO^Œ∞ cè=∞¿ã#∞_»∞ `À_»∞ ~åQÍ
^èŒ~°‡~åA LnÌÑ≤`« „HÀ^èŒ∞_≥·, â◊Å∞ºx`À cèHõ~° ã¨O„QÍ=∂xH˜
`«ÅѨ_®¤~°∞. JѨC_»∞ cè=Úx`À ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∂, Hõ$áêâ◊fi`å÷
=∞Å∞ J~°∞˚#∞x`À J^Œ∞ƒù`« ã¨=∞~°O #_çáê~°∞. (WOHÍ LOk)
ã¨ÑyΨ i
Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞ =¸_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ Z„~°x Ѩq„`«"≥∂, JO`« Ѩq„`«"≥∞ÿ# „Ѩ^Õâßxfl
K«∞Hõ¯ÉÁ@∞ì, u~°∞<å=∞O, q|∂kÅ#∞
uÅHõOQÍ ^èŒi™êÎ~°∞. „|Ǩχ q+¨μ‚ =∞¿ÇÏ
ã¨O^ÕÇ¨ Å∞? K«∂Ѩ=Åã≤O^Œx P`«<Õfl J_çQÍ_»∞. „|Ǩχ
ã¨∞uÎ Oz#O^Œ∞‰õΩ QÆÜ∂« ã¨∞~°∞_»∞ á⁄OyáÈ~Ú
ã¨=∂^è•<åÅ∞!!
â◊fi~°∞Å∞ ‰õÄ_» W>Ë¡ qq^èŒs`«∞Å uÅHõ –'™êÇ≤Ïf "åK«ã¨Êu— "≥Ú=fi =$ëê„kѨu `«# â◊s~åxfl „QÆÇ≤ÏOz ^•xÃÑ· Ü«∞[˝O
^è•~°}O ZO^Œ∞‰õΩ KÕã¨∞Î<åfl~°∞? x~°fiÇ≤ÏOK«∞H˘=∞‡x K≥áêÊ_»∞. „|Ǩχ JOwHõ
– q. ~å=∞<å^äŒ Ô~_ç¤, u~°∞Ѩu. iOz, "å_»∞ Hõ^ŒÅ‰õΩO_» LO_»@O HÀã¨O, ^Õ=~°∂ѨO`À L#fl
g∞‰õΩ uÅHõ^è•~°}O QÆ∞iOz =ÚO^Œ∞QÍ K≥|∞`å#∞. Ѩã≤ tÅ#∞ `≥zÛ "åx `«Åg∞^ŒÃÑ\Ïì_»∞. J~Ú<å J`«_»∞
Ñ≤ÅÅ¡ ‰õΩ ^Œ$+≤ì ^À+¨x"å~°}Ï~°O÷ ÉÁ@∞ìÃÑ_»`å~°∞. ''Ñ≤âßKåOâ◊Û, Hõ^Œ∞Å∞`«∂<Õ L<åfl_»∞. „|Ǩχ, q+¨μ‚=Ù#∞ „áêi÷OKå_»∞. q+¨μ‚=Ù
„QÆǨ<£ =∂`«$„QÆǨ #Ñ≤ ÉÏÅ „QÆǨxfiâı+¨}zèOkè =∞Ǩ<£ =zÛ QÆÜ«∂ã¨∞~°∞x t~°ã¨∞û#∞ Jkè~ÀÇ≤ÏOKå_»∞. `å#@∞x@∞
ÉèíÜ«∂<£ „`åÇ≤Ï „`åÇ≤Ï Ç¨Ïˆ~ x`«ºO `«fi„^ŒHΔÍ Éèí∂+≤`«O â◊√ÉèíO—— Hõ^ŒÅ#x q+¨μ‚=Ù LO_»=Åã≤# ѨxÖË^Œx K≥Ñ≤Ê „|Ǩχ#∞
Ñ≤ÅÅ¡ QÆ∞ ÉÏÅÑ≤âßKåk „QÆÇ¨ Å∞ ™ÈHõ‰Ωõ O_», ~°HOΔ̃ K«@O HÀã¨O, Ü«∞[˝O ѨÓiÎ KÕã¨∞H˘=∞‡<åfl_»∞. P `«~°∞"å`« q+¨μ‚=Ù`À
''t~ÀÅÖÏ\Ï^ŒºOˆQ+¨μ ~°HΔÍO‰õΩ~åº^Œº^ä•qkè—— =ÚYO, `«Å ''™êfig∞! D „Ѩ^Õâ◊O <å ¿Ñ~°∞# „Ѩã≤^Œú=∞QÆ∞#@∞¡, WHõ¯_» Ñ≤`«$
"≥Ú^ŒÖˇ·# KÀ@¡ uÅHõ^è•~°} KÕ™êÎ~°∞. ^Õ=`«Å‰õΩ Ñ≤O_» „Ѩ^•#O KÕ¿ãÎ P Ñ≤`«~°∞Å∞ `«iOKÕ@@∞¡
"≥+· =‚¨ OÖ’ =¸_»∞ ã¨`åºÅ∞.1) r=Ù_»∞, 2) „ѨH$õ u, 3) Dâ◊fi =~°=∞#∞„QÆÇ≤ÏOѨ=Åã≤OkQÍ „áêi÷OKå_»∞. q+¨μ‚=ÖψQ J#∞
~°∞_»∞. D =¸_çO\˜h `≥eÜ«∞KÕã¨∂Î T~°úfi „uѨÙO„_»O "≥·+¨‚= „QÆÇÏ≤ OKå_»∞. nx<Õ Ñ≤`$« QÆÜ∞« JO\Ï~°∞. `«O„_»∞ʼnõΩ `å`«Å‰õΩ
zǨÏflOQÍ LOK«∞`å~°∞. ã¨∂÷ÖÏ=ã¨÷Ö’ =¸_»∞ `«`åÎ fiÅ∞ Hõeã≤ Ñ≤O_» „Ѩ^•#O KÕ¿ã"åiHõ¯_Õ KÕ™êÎ~°∞.
LO\ÏÜ«∞#\ÏxH˜ „H˜O^Œ áê^ŒO ^ŒQÆæ~° "åxx HõÅ∞ѨÙ`å~°∞. P Ü«∞*Ï˝#O`«~°O H˘kÌ ^Œ∂~°OÖ’ QÆÜ«∂ã¨∞~°∞x ÉèÏ~°º
=∞^茺֒x Z~°∞Ѩ٠r=ã¨OˆH`«O. J^Õ ÅH©Δ ‡ ã¨fi~°∂ѨO. q+¨μ‚=Ù#∞ QÆ∂iÛ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤Ok. P „áêO`«O `«# ¿Ñ~°
t=Ù_»∞ Ѩâ√◊ Ѩu. Ѩâ√◊ =ÙÅ∞ u~°º‰õΩ¯Å∞. u~°º‰õΩ¯Å∞ Éè∂í q∞H˜ „Ѩã≤^ŒúO HÍ"åÅx HÀiOk. ^•<Õfl '=∂`«$QÆÜ«∞— JO\Ï~°∞.
J_»¤OQÍ #_»∞™êÎ~Ú. â‹·=ÙÅ∞ ‰õÄ_® „uã¨`åºÅOwHõi™êÎ~°∞ `«Å∞¡Å‰õΩ Ñ≤O_» „Ѩ^•#q∞Hõ¯_» KÕ™êÎ~°∞. WѨC_® ÉèË^•ÖËg∞
Hõ#∞Hõ J_»¤OQÍ =¸_»∞ ˆ~YÅ∞ ÃÑ@∞ìH˘O\Ï~°∞. ÖË=Ù. QÆÜ«∞Ö’ ZHõ¯_≥·<å Z=iÔH·<å Ñ≤O_»„Ѩ^•#O KÕÜ«∞=K«∞Û.
WHõ â◊OHõ~°∞x „|Ǩχã¨`«ºO [QÆx‡^䌺. XˆH `«`«Î fiO. ^Õ=`åq„QÆǨÅ∞ H˘xflO\˜Ö’ ™êfiq∞ "åi Hõà◊√§ `≥~°K«∞
JO^Œ∞=Å¡ XHõ¯ K«∞Hõ¯ ^èŒi™êÎ~°∞. ÉèÏ~°fÜ«ÚÅÜ≥ÚHõ¯ ÅÖÏ@O H˘#fl@∞¡ =∞iH˘xfl q„QÆǨÅ∞ Hõà◊√§ =¸ã¨∞H˘x L#fl@∞¡
â◊¥#ºOQÍ LO_»‰õÄ_»^Œx âߢã¨Î=K«#O. P ÉÁ@∞ìÖ’<Õ J#O`« LO\Ï~Ú. JO^Œe ÉèÏ=O `≥Å∞ѨQÆÅ~°∞?
`«`«Î fi q+¨Ü«∂xfl xˆHΔÑ≤OKå~°∞. – J#fl=~°O ã¨`«º<å~åÜ«∞}~å=Ù, <≥Å∂¡~°∞.
=∂`«$QÆÜ«∞#∞ QÆ∞iOz q=iOK«QÆÅ~°x „áê~°÷#? U q„QÆǨÏ"≥∞ÿ<å „Ñ¨u+¨ª ã¨=∞Ü«∞OÖ’, [ÖÏkè"åã¨, ^è•<åºkè
– `≥_»¡ ã¨`«º<å~åÜ«∞}~å=Ù, Y=∞‡O. "åã¨, H©Δ~åkè"å™êk HÍ~°º„Hõ=∂Åhfl J~ÚáÈ~Ú# `«~åfi`«,
"åÜ«ÚѨÙ~å}OÖ’, „|Ǩ‡O_»Ñ¨Ù~å}OÖ’ nxx QÆ∞iOz# „Ѩu+¨ª‰õΩ =ÚO^Œ∞ J~°Û‰õΩÅ∞ "Õ^Œ=∞O„`åÅ`À P q„QÆǨxH˜
QÍ^äŒÅ∞<åfl~Ú. ѨÓ~°fiO QÆÜ«∂ã¨∞~°∞_»<Õ ~åHõΔã¨∞_»∞O_Õ"å_»∞. '<Õ„`Àh‡Å#O— KÕ™êÎ~°∞. JO>Ë Hõ#∞flÅ∞ K«Hõ¯QÍ qHõã≤OKÕ@@∞¡
#∂@ W~°∞=kÜ≥ÿ∞^Œ∞Ü≥∂[<åÅ á⁄_»=ÙO_Õ"å_»∞. P`«_»∞ KÕÜ«∞@O. Hõ#∞Hõ ™êfiq∞ Hõ#∞flÅ∞ `≥~°K«∞‰õΩ<Õ LO\Ï~Ú.
q+¨μ‚=Ù#∞ QÆ∞iOz `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤ Z<Àfl =~åÅ∞ á⁄O^•_»∞. JO^Œ∞ˆH =∞ǨHõ=ÙÅ∞ ÉèíQÆ=O`«∞x <Õ„`åÅ#∞, qHõã≤Oz#
"åx=Å¡ Ö’HÍʼnõΩ ÉÏ^èŒ HõÅ∞QÆ∞`«∞#fl^Œx ^Õ=`«Å∞ „|Ǩχ‰õΩ `å=∞~° ѨÓ=ÙÅ∞QÍ =i‚™êÎ~°∞. ˆH=ÅO `«# ÉèÏ~°º <Õ„`åÅ∞
K≥ѨC‰õΩ<åfl~°∞. PÜ«∞# QÆÜ«∂ã¨∞~°∞x ^ŒQÆæ~°‰õΩ áÈ~Ú `å<˘Hõ `«Ñ¨Ê Ö’HõOÖ’ JO`«\ ˜ JO^Œ"≥∞ÿ# Hõ#∞flÅ∞ ÖË=x ÉèÏqOz#
Ü«∞[˝O KÕã¨∞Î<åfl#x, JO^Œ∞‰õΩ, P ~åHõΔã¨∞x ^ÕǨÏ"≥∞O`« ^èŒ#∞~åÌã¨∞#‰õΩ, ~å=∂#∞AÅ∞ N ~°OˆQâ◊fi~°∞x qHõã≤`« <Õ„`«
"Õ∞, 2010 'HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u.u.^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu— ¿Ñ~°∞# _ç._ç. fÜ«∂e 15
Ѩ^•‡Å#∞ K«∂Ñ≤OKå~°∞. JO`«\ ˜`À ^èŒ#∞~åÌã¨∞ =∞ǨÉèí‰õΩÎ_≥·
<å_»∞. ™êfiq∞ Hõ~°∞}ÏHõ\ÏHΔÍÅ∞ =i¬OKåÅO>Ë Hõ#∞Å∞ `≥~°K«∞
H˘<Õ LO_®e. Jyfl<Õ„`«O =∂„`«O ZѨC_»∂ =¸ã≤ LO@∞Ok.
ÉèÏ~°`«OÖ’ 'â◊ź™ê~°^䌺O— JO\Ï~°∞. q=~°} `≥eÜ«∞
KÕÜ«∞O_ç? – ~å^è•K«~°}ü, ã≤=QÍO, NH͉õΩà◊O.
â◊Å∞º_»∞ =∞„^Œ^Õâ◊ „ѨÉèí∞=Ù. =∂„kH˜ ™È^Œ~°∞_»∞. =∂„^Õ
Ü«ÚÅ∞ #‰õΩÅ ã¨Ç¨Ï^Õ=ÙÅ∞. Hõ#∞Hõ â◊Å∞º_»∞ áêO_»=ÙŠѨHΔÍ#
Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞\ÏxH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. HÍx =∂~°æ=∞^茺OÖ’
^Œ∞~Àº^èŒ#∞x `«O„`åxH˜ Ö’<≥· ^Œ∞~Àº^èŒ#∞x ѨHΔÍxH˜ =KåÛ_»∞.
D q+¨Ü«∞O `≥eã≤, ^èŒ~°‡~åA ~°Ç¨Ï㨺OQÍ â◊Å∞ºx Hõeâß_»∞.
JѨC_»∞ ^èŒ~°‡~åA ''=∂=∂! NHõ$+¨μ‚_»~°∞˚#∞x ~°^䌙ê~°kä.
Hõ$+¨μ‚x`À WOK«∞q∞OK«∞ ™ê~°^䌺O KÕÜ«∞QÆÅ"å_»=Ù Ö’HõOÖ’
h"Õ. Hõ#∞Hõ Hõ~°∞‚#‰õΩ ™ê~°^䌺O =Ç≤ÏOK«=Åã≤OkQÍ ^Œ∞~Àº^èŒ
#∞_»∞ x#∞fl HÀ~°=K«∞Û. JѨC_»∞ Hõ~°∞‚x x~°∞`åûǨÏѨ~°z, J~°∞˚
#∞x ~°H˜ΔOK«=Åã≤O^Œx—— Ji÷OKå_»∞. â◊Å∞º_»OwHõiOKå_»∞.
cè+¨‡„^À}∞Å =∞~°}Ï#O`«~°O ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ Hõ~°∞‚x ã¨~°fi
Ãã·<åºxHõaè+≤‰õΩÎx KÕâß_»∞. ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ Hõ~°∞‚#‰õΩ ™ê~°^䌺O
=Ç≤ÏOK«=Åã≤OkQÍ â◊Å∞ºx HÀi XÑ≤ÊOKå_»∞.
Ü«Ú^•úxH˜ |Ü«∞Å∞^Õi# Hõ~°∞‚_»∞ â◊Å∞ºx`À, ZHõ¯_» J~°∞˚
#∞_»∞<åfl_À JHõ¯_»‰õΩ `«# ~°^ä•xfl `ÀÅ=∞<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ
â◊Å∞º_»∞, ''P@ÖÏ_»∞`«∂ áÈ=\ÏxHõ`«ÎQÍiÅ¡#∞H˘<åfl"å? h‰õΩ
ã¨iáÈ~Ú# „=ÚHõ¯_ç =¸HõÅ`À áÈ~å_»Hõ, h Hõ~°∞˚#∞x`À
Ü«Ú^Œú"≥∞O^Œ∞‰õΩ? ѨÓ~°fiO H˘O`«=∞Ok "≥·â◊º‰õΩ=∂~°∞Å∞, `«=∞
Éè’[#=∞O^Œe ZOye "≥∞`«∞‰õΩÅ`À XHõ HÍH˜x ÃÑOKå~°∞. P
ZOye "≥∞`«∞‰õΩÅ#∞ ux HÍH˜ `≥Q|Æ eã≤Ok.Hõ#∞flq∞#∞fl HÍ#Hõ,
XHõ<å_»∞ ã¨=Ú„^ŒOÃÑ· ZQÆ∞~°∞`«∞#fl ǨÏOã¨Å#∞ K«∂ã≤Ok.
"åi`À "ÕQÆOÖ’ ѨO^≥O "Õã≤Ok. `å#∞ =ÚO^Œ∞ "≥à◊√`«∂,
"≥#Hõ‰õΩ uiy =zÛ Ç¨ÏOã¨Å#∞ `˘O^Œ~°QÍ ~°=∞‡x Ñ≤Å∞ã¨∂Ζ
"å\˜ <≥QÆ`åo KÕã¨∂Î H˘O`«^Œ∂~°O áÈ~ÚOk. ã¨=Ú„^ŒO g∞^Œ
H˘O`« ^Œ∂~°O áÈ~Ú# `«~åfi`« ^•xH˜ Ô~Hõ¯Å∞ qiyáÈ~Ú
#>ˇ¡ÂOk. ã¨=Ú„^ŒOÖ’ Ѩ_ç Kå=É’`«∞O>Ë P ǨÏOã¨Å∞ ^ŒÜ«∞
^ŒÅz, ^•xx fã≤H˘x =zÛ ã¨=Ú„^Œf~°OÖ’ q_çz "≥àϧ~Ú.
h"å HÍH˜=O\˜ "å_»=Ù. H“~°=ÙÅ ^ŒÜ«∂aèHõΔ`À |eã≤ „H˘qfi
16 _ç._ç.x '¿Ñëê¯~°∞, N"åi PÅÜ«∞O, u~°∞=∞Å–517 504— "åiH˜ ѨOáêe
HõO_»HÍ=~°O`À L<åfl=Ù. J~°∞˚#∞_»∞, áêO_»=ÙÅ∞ ǨÏOã¨Å∞
"åi`À h‰õΩ áÈ\© ZO^Œ∞‰õΩ?——
Hõ~°∞‚_»~°∞˚#∞x HõO~îåxH˜ ÉÏ}O QÆ∞iÃÑ_ç`Õ â◊Å∞º_»∞ ''Hõ~å‚!
h ÉÏ}O QÆ∞i, J~°∞˚#∞x <åaèH˜ `«yÖË@@∞¡Ok. =∞m§ K«∂z
ã¨iQÍ QÆ∞iÃÑ@∞ì—— WÖÏ, Hõ~°∞‚x x~°∞`åûǨÏѨ~°z, P`«xH˜ KÕ`«∞
ÖÏ_»‰õΩO_» KÕâß_»∞. PYiH˜ Hõ~°∞‚_»∞ HÀѨO`À â◊Å∞ºx `«Å
#~°∞‰õΩ`å#<Õ =~°‰Ωõ "≥o§Ok =º=Ǩ~°O. =∞#ѨHOΔõ Ö’ L#fl@∞¡
#\˜ã¨∂ΠѨ~°Ñ¨HΔÍxH˜ Ç≤Ï`«OQÍ „Ѩ=iÎOKÕ"åix â◊ź™ê~°^䌺O
KÕã∞¨ <Î åfl_»O\Ï~°∞.
ã¨ÑÎ̈=∂`«$HõÖˇ=~°∞? q=iOK«O_ç?
– ‰õΩHõ¯_»Ñ¨Ù QÀáêÅHõ$+¨‚, u~°∞=Ó~°∞, Hõ$ëê‚lÖÏ¡.
ã¨Ñ=Ψ ∂`«$HõÅ∞ qq^èŒ Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ aè#fl<å=∂Å`À L<åfl~Ú.
"≥Ú`«ÎO Ô~O_»∞ q^è•Öˇ·# ¿Ñ~°∞¡QÍ "å\˜x qÉèílOK«=K«∞Û.
XHõ q^èŒOQÍ – 1) „ÉÏÇ≤χ 2) =∂¿ÇÏâ◊fii 3) H“=∂i
4) "≥·+¨‚q 5) "å~åÇ≤Ï 6) WO„^•}˜ 7) Kå=ÚO_»† Ô~O_»=
q^èŒOQÍ – 1) HÍo(HÍé˜) 2) H“tHõ 3) L^Œú`« 4) ǨÏq+¨
5) HÍiHõ 6) P~°º 7) "≥·^è•„u.
‰õΩ=∂~°™êfiq∞ Ô~Å∞¡Ö’ ѨÙ\Ïì_»∞. JѨÙ_»∞ g~°∞ PÜ«∞##∞
^Œi≈Oz `«=∞#∞ Ö’Hõ=∂`«$HõÅ∞QÍ KÕÜ«∞=Åã≤O^Œx JÉèíºi÷O
Kå~°∞. JѨÙ_»∞ HÍiΈHÜ«Ú_»∞ gi <Õ_»∞QÆ∞~°#∞ ÉÏÅ„QÆǨÅ∞QÍ
KÕâß_»∞. =∂#=ÙʼnõΩ Ñ¨^ŒÇ¨ˆ~O_»∞¡ =K«∞Û Ö’Ñ¨Å "åix
ÉÏkèOKÕ@∞¡QÍ =~°q∞KåÛ_»∞. =∂#=ÙÅ∞ ã¨=∞iÊOKÕ |Å∞Å
=Å¡ `«$Ñ≤Î á⁄O^Œ=Åã≤O^Œx "åix P^ÕtOKå_»∞. Wk
ã¨Ñ¨Î=∂`«$HÍ qâı+¨O.
J^蕺ѨHõO, J~°ÛHõ`«fiO Ѩ^•Å‰õΩ `Õ_® Uq∞\˜? "åi
q^èŒ∞ÖËq∞\˜? – Zãπ.a.q.ZÖò.Z<£.Kåi, =ÚOÉ~Ú.
J^蕺ѨHõ=∞O>Ë K«`«∞ˆ~fi^•ÅÖ’ ^Õx<≥·<å ã¨fi~°ã¨Ç≤Ï`«OQÍ
K«^Œ=@O. J~°ÛHõ`«fi=∞O>Ë, ™êfiq∞ q„QÆǨxHõÅOHÍ~å
^Œ∞Å∞ KÕã,≤ ѨÓ[Å∞x~°fiiÎOz, <≥"· ^Õ ºŒ O ã¨=∞iÊOK«@O "≥Ú^ŒÖ·ˇ
#q. ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’ U ã¨=∞Ü«∞OÖ’ U "Õ^ŒO ѨiîOKåÖ’,
PQÆ=∞âߢ™êÎÅ∞ xˆ~tÌ OKå~Ú. P q^èOŒ QÍ "Õ^ÑŒ ~¨ #°î O KÕÜ∞« @O
J^蕺ѨHõO.
ã¨ÑyΨ i
 „H˜O^Œ ¿Ñ~˘¯#fl u.u.^Õ. „QÆO^ä•Å∞ ÅaèOKÕ z~°∞<å=∂ :
áœ~°ã¨O|O^è•kèHÍi, ѨÙã¨ÎHõ q„HõÜ«∞âßÅ, u.u.^Õ=™ê÷#O,
u.u.^Õ. „ÃÑãπ HÍOáœO_»∞, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu – 517 083.
W`«~° q=~åʼnõΩ : 0877 – 2264294
11
ÉÏÅÉèÏ~°u "≥Ú`«ÎO Ãã@∞ì : 23 ѨÙã¨ÎHÍÅ∞†
ѨÙã¨ÎHõO Ãã·A : 1/16 _≥g∞‡,
ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ Ãã@∞ì "≥Ú`«ÎO "≥Å : 46/–† áÈ¿ãìl Kèåi˚ : 55/–

<Õ\ ˜ ÉÏÅÖË ˆ~Ѩ\ ˜ áœ~°∞Å∞. JO^Œ∞=ÖË¡ ÉÏÅÉÏeHõÅ#∞ fiÛk^•Ìeû# ÉÏ^茺`« „Ѩu `«e¡^ŒO„_»∞Å g∞^Œ
ZO`À LOk. "≥ÚÔH·¯ =OQÆxk, =∂<≥· =OQÆ^Œ#fl@∞¡ ÉÏźOÖ’ 㨢`«Ê=~°Î#, ã¨pÛùÅ`«, ã¨^•Kå~°O =O\˜ ã¨^Œ∞æ}ÏÅ
"≥·Ñ¨Ù Ñ≤Å¡efl *Ï„QÆ`«ÎQÍ #_çÑ≤OKåe. JѨC_Õ P Ñ≤Å¡Å∞ ÃÑiy ÃÑ^ŒÌ"åÔ~· ÉÏ^茺`« Hõey# áœ~°∞Å∞QÍ fiÛk^ŒÌ|_»`å~°∞.
P L`«Î=∞ áœ~°∞Å =Å¡ ^Õâ◊B#fl`«ºO W#∞=∞_çã¨∞ÎOk.
ˆH=ÅO Ѩã≤Ñ≤Å¡Å#∞ ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩx, "åà◊¡#∞ P^蕺u‡Hõ áœ~°∞Å∞QÍ QÆ∞}=O`«∞Å∞QÍ fiÛk^ŒÌ_»O HÀã¨O
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O 'Nx"å㨠ÉÏÅÉèÏ~°u— ji¬Hõ „H˜O^Œ K«Hõ¯x ѨÙã¨ÎHÍÅ#∞ JOk™ÈÎOk. P^Œ~°≈ѨÙ~°∞+¨μÅ∞,
=∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞, =∞ǨÜ≥∂QÆ∞Å∞, Ѩu„=`«Å∞, nè~°∞Å∞ J~Ú# =∞Ǩ`«∞‡Å K«i„`«Å#∞, k=º=$`åÎO`åÅ#∞ Ñ≤Å¡ÅO^ŒiH©
J~°÷=∞ÜÕ∞º f~°∞Ö’, ã¨~°à◊â‹·eÖ’ JOkOK«_®xH˜ ^Õ=™ê÷#O JO^Œ*Ëã¨∞Î#fl HÍ#∞Hõb ѨÙã¨ÎHÍÅ∞.
ѨÙã¨ÎHõO ¿Ñ~°∞ ~°K«~Ú`« ѨÙã¨ÎHõO ¿Ñ~°∞ ~°K«~Ú`«
1. "Õ=∞# _®II l. ÉèÏ#∞=¸iÎ 13. PO_®àò ÔH.\˜.ZÖò. #~°ã≤OǨKå~°∞ºÅ∞
2. Ñ„ Ǩ ¨ ^¡ ∞Œ _»∞ ^èŒ#‰õΩ^èŒ~°O =~°^•Kå~°∞ºÅ∞ 14. ^èŒ~°‡~åA _®II ÔH.*ˇ. Hõ$+¨‚=¸iÎ
3. Ü«∂=Ú<åKå~°∞ºÅ∞ _®II ZO. #~°ã≤OǨKå~°º 15. Éèwí ~°^∞Œä _»∞ Hõ~∞° }N
4. N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ \˜. #~°ã≤OǨKå~°∞ºÅ∞
16. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ HÍq∞â‹\˜ì Nx"åã¨∞Å∞
5. =ã≤+μ¨ _ª ∞» _®II â◊ÖÏHõ ~°Ñ¶¨Ú<å^äŒâ◊~°‡
17. NHõ$+¨μ_‚ ∞» _®II #O_»∂i ~å=∞Hõ$+¨‚=∂Kå~°º
6. ‰õΩKÕÅ∞_»∞ _®II ZH˜¯~åÅ Hõ$+¨‚=∂Kå~°º
18. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ _®II „Ѩ™ê^Œ~åÜ«∞ ‰õΩÅѨu
7. [Ü«∞^Õ=Ù_»∞ „á⁄II K«ÖÏ¡ ~å^è•Hõ$+¨‚â◊~°‡
19. q^Œ∞~°∞_»∞ *Ï#=∞kÌ Ç¨Ï#∞=∞KåÛù¢ã≤Î
8. ^„ ∞Œè =Ù_»∞ _ç. <åQÆã≤^•úÔ~_ç¤
9. „^À}ÏKå~°∞ºÅ∞ _®II ÔH.Ü«∞ãπ. ~å=∞=¸iÎ 20. <å~°^∞Œ _»∞ |Ǩï[#Ѩe¡ ~°OQÍKå~°º
10. #=∂‡àÏfi~ü _®II Ñ≤. â∫i~å[<£ 21. "åb‡H˜ „á⁄II k"åHõ~°¡ "ÕOHõ\Ï=^è•x
11. ™êq„u _®II ã¨=Ú„^•Å Å´}Ü«∞º 22. UHõÅ=Ùº_»∞ Zãπ.a.Ü«∞ãπ. Éèí\ÏìKå~°º
12. Hˆ `„Δ Ü
« ∞« º S. QÆ∞~°∞<å^äŒ~å=Ù 23. Å´}∞_»∞ _®II S. Hõ$+¨‚=¸iÎ
D „QÆO^ä•Å#∞ áÈã¨∞ì^•fi~å á⁄O^Œ^ŒÅz# "å~°∞ 'HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu—
"åi ¿Ñ~°∞# _ç._ç.x fã≤ ÃÑ· z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨Oáêe.
 PkHÍ=ºOÖ’ P}˜=Ú`åºÅ∞
~°K«# – P=∞OK«~°¡ Q“`«=∞† Ãã·A – 1/8 _≥g∞‡†
ѨÙ@Å∞ – 94† "≥Å–~°∂.45/–† „áêÑ≤Ιê÷#O: P=∞OK«~°¡
Q“`«=∞, W.<≥O.2–143, 2= ~À_»∞¤, *Ïi˚¿Ñ@, J#O`«
ѨÙ~°O–515004. á¶È<£: 08554–276921.
PkHõq "åb‡H˜ ~°zOz# ~å=∂Ü«∞}O XHõ ~°ã¨Éèíi`«
HÍ=ºO. WO^Œ∞Ö’ „Ѩu Ѷ¨∞@ìOÖ’#∂ HõxÊOKÕ ã¨∂‰õΩÎÅ∞,
h`«∞Å∞, Ç≤Ï`«=K«<åÅ∞ ™ê~°fiHÍeHõ ã¨`åºÅ∞. g\˜x
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅO>Ë "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}O K«^"Œ åeûO^Õ. K«^Œ
"åÅO>Ë ã¨O㨯 $`« ÉèÏëê Ѩi*Ï˝#O LO_®e. Jk
ÖËx"å~°∞ g\˜ =∂^èŒ∞~åºxfl HÀÖ’ÊÜÕ∞ J=HÍâ◊=ÚOk.
J~Ú`Õ ^•x #∞Oz =∞#efl |Ü«∞@Ѩ_Õ¿ã
„ѨÜ∞« `åflxfl KÕâß~°∞ P=∞OK«~¡° Q“`«=∞QÍ~°∞.
~å=∂Ü«∞}OÖ’x P}˜=Ú`åºÅhfl QÆ∞k
QÆ ∞ zÛ, ''PkHÍ=ºOÖ’ P}˜ = Ú`åºÅ∞——
¿Ñ~°∞`À K«Hõ¯x „QÆO^ä•xfl „ѨK«∞iOKå~°∞.
WO^Œ∞Ö’ ÉÏÅ, JÜ≥∂^茺, J~°}º, H˜+≤¯O^èŒ, ã¨∞O^Œ~°,
Ü«Ú^ŒHú ÍO_®Ö’¡x Ç≤Ï`À‰õΩÅÎ #∞, "å\˜ ã¨O^Œ~ƒ° Où , `å`«Ê~°ºO,
q=~°}Å#∞ ã¨~°à◊"≥∞ÿ# `≥Å∞QÆ∞Ö’ ~°zOKå~°∞. â’¡HÍxH˜
ã¨O|OkèOz# ã¨OYº, HÍO_» q=~åÅ∞ ‰õÄ_® WKåÛ~°∞.
ÉÏÅHÍO_»‰õΩ ã¨O|OkèOz 10, JÜ≥∂^茺HÍO_»‰õΩ
18, J~°}ºHÍO_»‰õΩ 8, H˜+≤¯O^èŒHÍO_»‰õΩ 9, ã¨∞O^Œ~°
HÍO_»‰Ωõ 21, Ü«Ú^ŒHú ÍO_»‰Ωõ 27 â’¡HÍʼnõΩ ã¨=∞„QÆ q=~°}
WKåÛ~°∞. JHõΔ~°^ÀëêÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ L<åfl~Ú. =∞e
=Ú„^Œ}Ö’ g\˜x ã¨iKÕ¿ãΠѨÙã¨ÎHÍxH˜ =∞iO`« B#fl`«ºO
ÃÑ~°∞QÆ QÆÅ^Œ∞.
=∞Oz HÍy`«OÃÑ· K«Hõ¯QÍ JK«∞Û"ÕÜ«∞|_ç, JHõΔ~åÅ∞
KåÖÏ ã¨Ê+¨ìOQÍ L<åfl~Ú. ã‘`å~å=ÚÅ∞, ÅHõΔ ‡}, Éèí~°`«,
â◊„`«∞Ѷ¨Úfl, ǨÏ#∞=∞, =t+¨μªÅ`À ‰õÄ_ç# z„`«O – D
„QÆO^ä•xH˜ =ÚYz„`«OQÍ LOk. z=iѨÙ@Ö’ N=∞„^•
=∂Ü«∞} =∂Ǩ`«‡ ºO K«Hõ¯QÍ q=iOK«|_çOk. „Ѩu
™êÇ≤Ïf Ñ≤áêã≤ WO@ LO_»^ŒQÆæ „QÆO^äŒq∞k.
– l. "Õ^Œ=Úx <åÜ«Ú_»∞
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° QÍ#ã¨∞^èŒ
~°K«# –`À@ ÃÇ·Ï=∂=u† Ãã·A –1/8 _≥g∞‡†
"≥Å–J=¸ÅºO† „Ѩ`∞« ʼnõΩ: `À@ ÃÇÏ· =∂=u, W.<≥O.13–
2–235, =∞\Ïfi_», =~°OQÆÅ∞¡ –506 002. á¶È<£: 98660
11665.
`À@ ÃÇ·Ï=∂=u =$uÎs`åº Ç≤ÏOn ÖˇHõÛ~°~ü
J~Ú<å giH˜ `≥Å∞QÆ∞ ™êÇ≤Ï`«ºOÃÑ· =∞‰õΩ¯= Z‰õΩ¯=.
g~°∞ ÉèíH˜Î \˜.q., PHÍâ◊"å}˜ ^•fi~å JO^ŒiH© z~°Ñ¨i
z`«∞Å∞. gi ~°K«#ÅÖ’ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° QÍ#ã¨∞^èŒ XHõ\ ˜.
ã≤hÉÏ}©Ö’ ‰õÄiÛ# ÉèíH˜Îw`åÅ =∂Å Wk.
áê~î°‰õΩÅ∞ áê_»∞HÀ=\ÏxH˜ gÅ∞QÍ g~°∞ `«=∞ w`åÅ#∞
U ÉÏ}©Ö’ áê_»∞HÀ=K«∞Û<À ã≤h w`åŠѨš=ÙÅ#∞
‰õÄ_» WKåÛ~°∞. ZO^Œ∞HÀ g~°∞ ‰õÄiÛ#
Ѩš=ÙÅ`À ã≤hw`åŠѨš=ÙÅ`À J#∞
ã¨O^è•#O ‰õΩki#@∞¡QÍ JxÑ≤OK«^Œ∞.
JO^Œ∞=Å¡ g~°∞ D ѨÙã¨ÎHõO`À áê@∞
P_çÜ≥∂ ã≤._ç. ‰õÄ_» [`«KÕiÛ#>ˇ¡Â`Õ áê~î°‰õΩʼnõΩ KåÖÏ
J#∞‰õÄÅOQÍ LO_Õk. JO^Œ~∞° áê_»∞HÀ=_®xH˜ ™œHõ~º° O
QÍ#∂ LO_Õk. Hõhã¨O „Ѩu w`«O U ~åQÆOÖ’ áê_®~À
q=i¿ãÎ WOHÍ ÉÏQÆ∞O_Õk.
ÉèÏ=Ü«ÚHõÎOQÍ, ™êÇ≤ÏfѨ~°OQÍ „Ѩuw`«OÖ’
ÉèíH˜Î ÉèÏ=O HõeˆQÖÏ ~°zOKå~°∞. ™êfiq∞"åiÃÑ· `«#‰õΩ
QÆÅ J##º"≥∞ÿ# ÉèíH˜Îx, D w`å ѨÙëêÊÅ`À JiÛOz#
â‹·e áê~î°‰õΩÅ#∞ JÅiã¨∞ÎOk. ~°K«<åѨ~°OQÍ ÉÏQÆ∞#fl
D áê@ŠѨÙã¨ÎHõO ã¨Ô~·# suÖ’ JOkOK«ÖË^Œx JxÑ≤
ã¨∞ÎOk. ™êÇ≤Ï`«ºO ÉÏQÆ∞Ok. ÉèíH˜ÎÉèÏ=O ÉÏQÆ∞Ok. ~°ã¨
ǨÏ$^ŒÜ«∞O Ѩ~°=tOKÕÖÏ ã¨=∞iÊOz# ÉèíH˜Îw`«=∂eHõ
JO^Œi =∞#fl#Å∞ á⁄O^•ÅO>Ë WOHõ H˘OK≥O =∂~°∞ÊÅ∞
J=ã¨~O° .
ÉèÏ=O,ÉèÏ+¨ ZO`« ÉÏQÆ∞<åfl ã¨=∞iÊOKÕ q^è•#O
ã¨iQÍæ ÖËHõáÈ`Õ ~°K«~Ú`« Pâ◊Ü«∞O <≥~°"Õ~°^Œ∞. "≥Å
J=¸ÅºO Hõ#∞Hõ =∞~À™êi `«y# =∂~°∞ÊÅ∞, KÕ~°∞ÊÅ∞
KÕiÛ áê~î°‰õΩʼnõΩ JOk¿ãÎ áê~î°‰õΩÅ =∞#fl#Å∞ JO^Œ∞
HÀ=K«∞Û. – ^Õã¨∞ "ÕOHõ@ ã¨∞Éσ~å=Ù
 =∂ #=Ù_»∞ WO„kÜ≥∂#∞‡Y∞_≥· „áêѨOzHõ "åºáê~°
áê~åÜ«∞}∞_»∞QÍ L#flO`«=~°‰õÄ J`«xH˜ L^ÕfiQÆO
`«Ñ¨Ê^Œ∞. „Ѩ=$uÎ =∂~°æOÖ’ ZO`«\ ˜ x„QÆÇ¨Ï ã¨OѨ#∞flxÔH·<å
Z=i`À q„QÆǨÏO `«Ñ¨Ê^Œ∞. âßOu J<Õk Ö∫H˜Hõ r=#OÖ’
PHÍâ◊ ‰õΩã¨∞=∞O. x~°O`«~°O JâßOu=∞Ü«∞ r=#O ™êyã¨∂Î
âßOu, JâßOu Ѷ¨∞\ÏìÅ Ô~O_çO\˜ =∞^茺 ã¨∂HõΔ ‡q~å=∂xfl
âßOuQÍ „Éèíq∞™êÎ_»∞. x["≥∞ÿ# âßOu =∂#=ÙxH˜ ZHõ¯_»
"≥uH˜<å HõxÊOK«^Œ∞. D „Ѩ=$uÎ =∂~°æO #∞O_ç q~°q∞Oz
WO„kÜ«∂#O^Œ =∞Ǩϟ^ÕfiQÍxH˜ ¿ÇÏ`«∞"≥·# Pâß=ÅÜ«∂xfl
KèkÕ Oz x`«ºO ÉèQí =Æ <åfl=∞ ã¨OH©~<ΰ å ã¨∞^è•™êQÆ~O° Ö’ `ÕeÜ«∂
_»∞`«∂ [#‡ [<å‡O`«~° áêѨѨOH˜ÖÏxfl `«∞_çKÕã≤ =∞àϧ Ö∫H˜Hõ
Hõ~°‡ ã¨O„QÆǨÏ^Œâ◊‰õΩ ~å‰õΩO>Ë<Õ âßOu J<Õk ã¨OÉèíqã¨∞ÎOk.
^è~Œ ‡° QÍ¡x [iy#ѨC_»∞ ^è~Œ ‡° ã¨O™ê÷Ñ#¨ ‰õΩ, J^è~Œ å‡Éè∞í º`å÷
<åxH˜ Ü«ÚQÆÜ«ÚQÆOÖ’ J=`«i™êÎ~°x ÉèíQÆ=O`«∞x „Ѩu[˝.
+¨_»∞æ}ˇÿâ◊fi~°º ã¨OѨ#∞fl_≥·# ÉèíQÆ"å#∞_»∞ =∂#"åHõ$ux
^èŒiOK«\ÏxH˜ =∞ǨÏhÜ«∞ =Oâßxfl, =∞Ǩ`«∞‡Öˇ·# =º‰õΩÎefl
Z#∞fl‰õΩO\Ï_»∞. ^•fiѨ~°Ü«ÚQÆOÖ’ Ü«∂^Œ==Oâßxfl, ^Õ=H©
=ã¨∞^Õ=ÙÅ#∞ `«# J=`å~åxH˜ Ѩ~=° ∂`«‡ x~°~‚ ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
P x~°‚Ü«∞"Õ∞ P =Oâ◊OÜ≥ÚHõ¯ Ѩq„`«`«#∞, P =º‰õΩÎÅ =∞ǨÏ
hÜ«∞`«#∞ =ºHõÎO KÕã¨∞ÎOk. JÖÏO\˜ Ѩq„`« =Oâ◊OÖ’ ѨÙ\˜ì#
‰õΩOu ZO`« ѨÙ}ºK«i`À K≥áêÊeû# ѨxÖË^Œ∞. `å#∞ ™êkèOKå
eû# Jxfl Ѷ¨∞#`«Å#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ ™êkèOzOk ‰õΩOu. ÉèÏ~°`«
Hõ^䌉õΩ <åÜ«∞‰õΩÖˇ·# áêO_»=ÙÅ#∞ Hõx, ÃÑOz# ѨÙ}ºg∞"≥∞‰õΩ
^ŒH¯˜ Ok. ÃÑOѨHÍxH˜ "≥o§# ‰õΩOuÉè’AxH˜ ^Œ∞~åfiã¨=Úx =Å¡
Hõey# H˘O_»O`« cèux H˘O_»∞Hõ<å_Õ =∞Ǩã¨=∞~°÷=ÚQÍ
áê~°^ÀeOk. ^Œ∞~åfiã¨=Úx Hõ~îÀ~°Ñ¨sHõΔÅH©"≥∞ ZÖÏ ^è≥·~°ºO`À
xÅ|_çO^À Z„~å„ÃÑQÆ_» =i‚OKå_»∞.
J`«ñ_»∞#∞ ^Œ^•ƒù= =∞~°Ü«∞OQÆ =∞kQÀi
~°∂Ñ≤Oz ~Ú@ áÈ~Ú ˆ~Ѩ=`«∞Î
"Õ∞, 2010 Pi˚`«¿ã=Å∞ Hõhã¨O =¸_»∞, <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ =ÚO^Œ∞ Y~å~°∞ KÕã¨∞HÀ"åe
=∂`«$=¸iÎ ‰õΩOu
– _®II _ç. L^ŒÜ«∞‰õΩ=∂i
#xáÈ~Ú #_çH˜ˆ~ Ü«∞i÷`Àñ [#∞^≥OK«∞
ˆ~~Ú =K≥Û^Œ#x ˆ~Ѩ٠=K«∞Û
<Õ„á⁄^Œ∞Ì=zÛ#, xOu Ü«∞ѨC_» ÉèíHõΔº
Éè’[º=ÚÖò „Q˘`«Î á⁄Å∞ÊQÆ <˘#~°∞Û
<≥Ü«∞ºk QÀi# xK«Û‰õΩ ~åñɡ@∞ì
#ÅÜ«∞^Œ∞ =∞k<≥·# #Å∞QÆ^≥ѨÙ_»∞
##∞k#O|∞ Éè’Añ_®`«‡[ñaeÛ`«
^Œfi~°Î#O|∞ #_»∞QÆ =#[ =ÚdÜ«Úñ
^•#∞Q˘Å∞Û `≥éñQÆ∞ñ ^•Ñ¨ã¨=~°∞x K«O
^Œ=Ú#∞ *ˇÑ¨CK«∞O_»∞ñ ^ŒO„_ç Ü«∞Å~°
‰õΩOu Ѩã`≤ #« OÖ’ ^Œ∞~åfiã¨∞#‰õΩ ¿ã= KÕÜ∞« _»O HÀã¨O
`«O„_çKÕ xÜ«∞q∞OѨ|_ç, J`«xH˜ K«Hõ¯\˜ ѨiK«~°ºÅ∞ KÕã≤Ok.
~°∞„^•Oâ◊ [#∞‡_≥#· ^Œ∞~åfiã¨∞x Ѩã`≤ #« OÖ’<Õ "≥∞Ñ≤ÊOz# ‰õΩOu
ã¨Ç¨Ï#"≥∞O`«\ ˜^À K≥ѨÊ_®xH˜ =∂@Å∞ KåÅ=Ù. Jk ‰õÄ_®
XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ ~ÀAÅ∞ HÍ^Œ∞, xO_»∞ ã¨O=`«û~°O ÉÏźOÖ’
D"≥∞‰õΩ Hõe#æ J#∞Éè=í O `«^#Œ O`«~O° ã¨~fi° rq`åxH˜ ã¨iѨ_#ç
Hõ+ãì¨ Ç¨ Ï≤ +¨μ`‚ #« ∞ <ÕiÊOk. D"≥∞ D ÅHõ}Δ Ïxfl ÉÏQÍ Ñ¨ijeOKÕ
„^ÒѨk XHÍ<˘Hõ ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ –
=∂Ü«∞`«Îñ |$näfiã¨=∂#ñ |$^ä•^Õqñ
QÆ∞Ou Éè’*Ï`«‡[ñ QÀ=∞ÖÏOy – Jx K≥ÑÊ≤ Ok.
^Œ∞~åfiã¨∞x =~°„ѨÉÏè =O`À ã¨∂~°∞ºx =Å¡ XHõ Ѩل`«∞x
Hõ#flk "≥Ú^ŒÅ∞‰õΩx J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å P"≥∞ Ѩ_»x xHõ$+¨ì"≥∞ÿ#
Hõ+Oì¨ ÖË^∞Œ . Ü«∞ø=#OÖ’ áêO_»∞~åA ^è~Œ ‡° Ѩufl HÍ=_»O, =∂„n
~°∂ѨOÖ’ ã¨Ñ¨ffl ™êÇ≤Ï`åºxH˜ <ÀK«∞HÀ=_»O, z~°™êO™êiHõ
rq`å#O`«~O° ‰õÄ_® J#Ѩ`∞« º~åÅ∞QÍ<Õ LO_çáÈ=_»O, á⁄Oy
á⁄ˆ~¡ Ü«∞ø=<À^ÕfiQÆOÖ’ ^•~°ã¨Ê~°≈‰õΩ ^Œ∂~°=∞ÜÕ∞º âßáêxH˜
Éè~í ΰ QÆ∞iHÍ=_»O, JHõ¯_» #∞O_ç ~å[Éè’QÆ Ñ¨i`åºQÆ Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ
â◊`«â◊$OQÆ Ñ¨~°fi`ÀѨ`«ºHÍx"å™êxfl JOwHõiOK«_»O, Éèí~°Î
„¿Ñ~°}`À ^Õ=~°<åºÜ«∂xfl áê\˜Oz Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA, "åÜ«Ú
^Õ=Ù_»∞, WO„^Œ∞Å ^•fi~å =ÚQÆ∞æ~°∞ a_»¤efl Hõx "åà◊§ =Ú^Œ∞Ì
=ÚK«Û@∞¡ f~°Hõ=ÚO^Õ "≥·^èŒ"åºxH˜ QÆ∞iHÍ=_»O, =∂„nã¨Ç¨ÏQÆ
19
=∞<å#O`«~°O #‰õΩÅ ã¨Ç¨Ï^Õ=ÙÅ ã¨O~°HõΔ}#∞ ã‘fiHõiOK«_»O..., NHõ$+¨μ_‚ ∞» `«#‰õΩ "Õ∞#Å∞¡_Õ J~Ú<å `«^•ƒO^è=Œ [#º
=O\˜ =hfl ‰õΩOu^Õq Ѩ_ç# HõëêìÅ∞QÍ<Õ K≥ѨCHÀ=K«∞Û. "≥∞ÿ# K«∞ÅHõ# ÉèÏ= =∂"≥∞ˆH <å_»∂ ÖË^Œ∞. ã¨iHõ^• g∞^Œ∞
z=iÔHÖÏQÀ ǨÏã≤Î<åѨÙ~åxH˜ KÕ~°∞‰õΩOk. Jk q∞H˜¯e J`«_»∞ ™êHΔÍ`«∂Î N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ Jx, J`«x áê^Œ
"≥Ú^ŒÅ∞ =∞m§ HõëêìÖË. ^Œ∞~Àº^èŒ<åk ^Œ∞+¨ìK«`«∞+¨ìÜ«∞O KÕ¿ã ѨOHõ*Ïefl P„â◊~Ú¿ãÎ "≥∂HõΔã≤kú HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx ÉèÏqOzOk.
"≥∂™êʼnõΩ |e J=Ù`«∂ x~°O`«~°O JáêÜ«∞ ÉèíÜ«∞O`À ^Œ∞s˚ D ÉèÏ=<å áê~°=â◊ºO`À P"≥∞ JÅ=~°K∞« ‰õΩ#fl JO`«~O° QÆâ√◊ kú
=#O QÆ_çÑ≤Ok. ÖÏHΔÍQÆ$Ç¨Ï ^ŒÇ¨Ï#O, UHõK«„HõѨÙ~°OÖ’ aè‰õΔΩHõ P"≥∞HõYO_»âßOux „Ѩ™êkOK«_O» Ö’ Hõ$`«H$õ `«º"≥∞Oÿ k. NHõ$+¨μx‚
r=#O, |HÍã¨∞~°=^èŒ, áêOKåex HÀ_»eQÍ ã‘fiHõiOK«_»O, ÉèíH˜Î ÉèÏ=<å "≥·=â◊ºO`À–
HõÑ@¨ ^Œ∂º`«O, =#"åã¨O,Ü«Ú^ŒOú Pf‡Ü«∞qÜ≥∂QÆO. D ã¨=∞ã¨Î âßII NHõ$ëê‚! Ü«∞^Œ∞Éèí∂+¨}Ï! #~°ã¨MÏ! â◊$OQÍ~° ~°`åflHõ~å!
^Œ∞~°…@#Ö’¡ J#∞ã¨∂º`«OQÍ [˝Ñ≤ÎH˜ =KÕÛ Hõ~°‚„Ѩã¨H˜Î–W=hfl Ö’Hõ „^ÀÇ≤Ï #ˆ~O„^Œ =Oâ◊^ŒÇ¨Ï<å! Ö’ˆHâ◊fi~å! ^Õ=`å
P"≥∞Ö’ ã¨O™ê~°O Ѩ@¡ f„="≥=· ÚMϺxH˜ Z#fl_À ~åK« ÉÏ@Å∞ hHõ „ÉÏǨχ}QÀQÆ}ÏiΠǨÏ~°}Ï! x~åfi} ã¨O^è•Ü«∞HÍ!
"ÕÜ«∞QÍ Ñ¨~°=∞ ^Œ∞~°O`« ™êO™êiHõ r=# =º^ä• x~åfiǨÏ} h‰õΩ<£ „"≥ÚÔH¯^Œñ „^Œ∞OѨ"Õ Éèí=Å`«Öò x`åº#∞HõOáêxnè!
"åºáê~° ™œYºO ZѨC_À ã≤kúOzOk. HÍ|>Ëì P"≥∞ =∞\˜ìÖ’ (PO.=∞.ÉèÏQÆ.1–199)
ã¨OK«iOKÕ ‰õΩ=∞‡i ѨÙ~°∞QÆ∞ =ÖË, h\˜ÃÑ· `ÕeÜ«∂_»∞ `å=∞~å‰õΩ Jx xâ◊ÛÅ ^蕺# ã¨=∂kèÖ’ „áêi÷Oz Éèí=Å`«Å∞
=ÖË ^Õxx JO@Hõ, =Ú@ìHõ xi¡Ñ¨ÎOQÍ LO_»_»O <Õ~°∞Û‰õΩOk. `«∞OK«=∞<Õ HÀ~°∞‰õΩOk. HÍh "≥·Ü«∞H˜ÎHõ ™œYºOQÍh, ~å[º
Éè’QÍk ÅOѨ\ÏÅ∞ QÍh, q[Ü≥∂`åûǨÅ∞ QÍh – WÖÏO\˜
N Ѩ^•‡=f Nx"åã¨∞ŠѨi}Ü«∞ =∞Ǩϟ`«û=O, ^Œ∞óY q∞„t`« ã¨fiÖÏÊ#O^Œ YO_®Å<≥ÑC¨ _»∂ HÀ~°∞HÀÖË^∞Œ . WÖÏ
u~°∞=∞Å HÀ~°∞HÀ‰õΩO_® LO_»_®xH˜ HÍ~°}O P"≥∞ =∞#ã¨∞û „ѨâßO`«
22–5–10 â◊x QÆ["åǨÏ<À`«û=O "≥·âßY â◊√^Œú =∞=_»"Õ∞. JÖÏO\˜ „ѨâßO`« ã≤÷uÖ’ ÉèíQÆ=`«Î`«Î fi=Ú#∞ K«Hõ¯QÍ
23–5–10 Pk Jâ◊fi"åǨÏ<À`«û=O ^Œâ◊q∞H˜ J=QÍǨÏ# KÕã¨∞‰õΩx Ö∫H˜Hõ "åOKè«Å "≥·Ñ¨ÙQÍ =∞#ã¨∞#∞ Ѩ~°∞
24–5–10 ™È=∞ QÆ~∞° _»"åǨÏ<À`«û=O [~°∞QÆ∞#∞ ÔQuÎOK«‰õÄ_»^Œx, Hõiî# x~°‚Ü«∂xfl fã¨∞‰õΩx, `«#∞fl `å#∞
N Ѩ^•‡=f`åÜ«∂~°¡ =ã¨O`À`«û"åÅ∞, ã¨g∞p#OQÍ tH˜ΔOK«∞‰õΩ#fl^Œ=_»O =ÖË¡ ‰õΩOuk âßO`« ÉèíH˜ÎÜ≥ÿ∞
u~°∞Kå#∂~°∞ „ѨHÍtOzOk. „áê~°ÉÏú#∞™ê~°OQÍ rq`«OÖ’ J#∞ÉèíqOKå
eû# x"≥∂fl#fl`åÅ<≥xflO\˜<À J#∞ÉèíqOz# uHÍÎ#∞Éèí∂u
25–5–10 =∞OQÆà◊ JO‰õΩ~å~°Ê} (~å„u) P"≥∞Ö’ JK«OK«Å ÉèíHÎ̃ *Ï˝# "≥·~åQƺzO`«##∞ x~°∂_è»O QÍqO
26–5–10 |∞^èŒ =ã¨O`À`«û"å~°OÉèOí "≥·âßY
ѨÓi‚=∞‰õΩ zOk. JO^Œ∞=ÖË¡ ‰õΩO`«ÖÏÅ =O\˜ Hõ+¨ìѨ~°OѨ~°Å‰õΩ QÆ∞i
27–5–10 QÆ∞~°∞ ã¨fi~°‚ ~°^äÀ`«û==Ú [~°∞QÆ∞#∞ J~Ú<å ‰õÄ_® =∞<Àxâ◊ÛÅ`«#∞ HÀÖ’ÊHõ zO`å ™êQÆ~°OÖ’
28–5–10 â◊√„Hõ =ã¨O`À`«û= ã¨=∂Ñ≤Î Ju„Hõq∞Oz# ‰õΩOf^Õq ^è#Œ ºrq`«Ü∞ÿ≥ , ã¨O™ê~°™êQÆ~O° #∞O_ô
|Ü«∞@Ѩ_ç, Ѩ~°"Õ∞â◊fi~° K«~°}Ï~°qO^Œ x~°O`«~°ã¨‡~°} =Å¡
N HõàϺ} "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åi =ã¨O`À`«û"åÅ∞ Ѩ~=° ∞Ѩ^•xfl á⁄O^Œ∞`å~°<Õ ã¨`åºxfl ‰õΩOu „ѨÑO¨ KåxH˜ Kå\˜
Nx"åã¨=∞OQÍѨÙ~°O
K≥Ñ≤ÊOk.
31–5–10 ™È=∞ N HõàϺ} "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åiH˜
01–6–10 =∞OQÆà◊ N HõàϺ} "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åiH˜ "≥·âßY=∂㨠‰õΩOu ã¨Ç¨Ï#O, `åºQÆO, Ѩ`«º#∞~°H˜Î, ã¨O`å# ~°HΔÍ
02–6–10 |∞^èŒ N HõàϺ} "ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞, „â◊=}Ï #HõΔ„`«=Ú# `«`«Ê~°`«, q"ÕHõO, qâßfiã¨O, =$^ÀúѨ¿ã= "≥Ú^ŒÖˇ·# =∞ǨQÆ∞}Ï
N HÀ^ŒO_»~å=∞™êfiq∞, [~°∞QÆ∞#∞ ÅHÍHõ~O° . D"≥∞ ‰õÄ_® „^ÒѨkÖψQ ѨÙ\˜xì O\˜x, "≥∞\˜xì O\˜x
N Hõ$+¨‚™êfiq∞"å~°¡‰õΩ Ñ¨q„`«O KÕã≤# ѨÙ}ºK«i`«.

20 XO@iQÍ N"åi ^Œ~°≈<åxH˜ =zÛ# Éèí‰õΩÎÅ∞ Ü«∂„uHõ =ã¨u ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’ |㨠KÕÜ«∞O_ç ã¨ÑyΨ i
 u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
Pi˚`« ¿ã=ʼnõΩ ã¨O|OkèOz D „H˜Ok =∂~°∞ÊÅ∞ KÕÜ«∞_»O [iy#k. Pi˚`« ¿ã"å \˜ÔH¯@¡#∞
J_®fi<£û |∞H˜OQ∑, Hõ~Ô O\ò |∞H˜OQ∑, WO@Ô~fl\ò |∞H˜OQ∑, D–^Œ~≈° <£ |∞H˜OQ∑ ^•fi~å Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ á⁄O^Œ=K«∞.Û
HõÔ~O\ò |∞H˜OQ∑ WO@Ô~fl\ò |∞H˜OQ∑
Ñ„ 㨠∞¨ `Î O« g\˜x H„ =õ ∞|núHiõ Oz, H˘xfl =∂~°∞ÊÅ∞, KÕ~∞° ÊÅ∞ KÕÜ∞« _»O nxH˜ ã¨O|OkèOz# q=~åÅ#∞
[iyOk. HõÔ~O@∞ |∞H˜OQ∑Ö’ ã¨∞„ѨÉèÏ`«O, `À=∂Å, J~°Û#, HõÖϺ}À w w w.t t d s e v a o n l i n e . c o m
`«û=O, x[áê^Œ^~Œ ≈° #O, Pi˚`ã¿« =ʼnõΩ 05–03– 2010 #∞O_ç Hõ~Ô O@∞ ^•fi~å á⁄O^Œ=K«∞Û.
|∞H˜OQ∑ ÖË^Œ∞. q∞ye# ¿ã=Å∞ J#QÍ Pi˚`« „|Ǩϟ‡`«û=O, TO[Öò¿ã=, á¶È<£ <≥O|~°∞ : 0877 – 2263992
=ã¨O`À`«û=O, ã¨Ç¨Ï„ã¨náêÅOHÍ~° ¿ã=, qâı+¨Ñ¨Ó[, „Ѩã¨∞Î`«O q^è•#O ã¿ =/ L`«û=O Ñ¿ ~°∞ ~°∞ã¨∞O HÀ\Ï „Ñ"¨ âÕ O◊ ~ÀA
Ö’<Õ H˘#™êyOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. D ¿ã=Å \˜ÔH¯@¡#∞ u~°∞=∞ÅÖ’
q[Ü«∂ÉÏOH± ^•fi~å á⁄O^Œ=K«∞Û. ã¨∞„ѨÉèÏ`«O 120/– 50 1 „Ѩu ~ÀA
ã¿ =/ L`«û=O Ñ¿ ~°∞ ~°∞ã¨∞O HÀ\Ï „Ñ"¨ âÕ O◊ ~ÀA `À=∂Å 220/– 10 1 =∞OQÆà◊,|∞^èŒ,QÆ∞~°∞
Pi˚`« „|Ǩϟ‡`«û=O 1000/– 15 5 „Ѩu ~ÀA J~°Û# 220/– 10 1 =∞OQÆà◊,|∞^èŒ,QÆ∞~°∞
=ã¨O`À`«û=O 3000/– 15 10 „Ѩu ~ÀA HõÖϺ}À`«û=O 1000/– 150 2 „Ѩu ~ÀA
ã¨Ç¨Ï„㨠1000/– 50 5 „Ѩu ~ÀA
náêÅOHÍ~° ¿ã= =ã¨O`À`«û=O 3000/– 5 10 „Ѩu ~ÀA
qâı+¨Ñ¨Ó[ 3000/– 25 5 ™È=∞"å~°O x[áê^Œ^Œ~°≈#O 200/– 100 1 â◊√„Hõ"å~°O
J_®fi<£û |∞H˜OQ∑ qâı+¨Ñ¨Ó[ 3000/– 25 5 ™È=∞"å~°O
J_®fi<£û |∞H˜OQ∑ =¸_»∞ <≥ÅÅ HÍÅѨiq∞u =~°ˆH ã‘fiHõiOK«|_»∞ J+¨ì^Œà◊ 2500/– 10 2 =∞OQÆà◊"å~°O
`«∞Ok. _ç=∂O_£ „_®Ñ¶πìû Pi˚`« ¿ã"å HÍ~åºÅÜ«∂xH˜ 20 ~ÀAÅ∞ áê^ŒÑ¨^•‡~å^èŒ#
=ÚO^Œã¨∞ÎQÍ<Õ KÕ~åe. JÖÏ KÕ~°xq u~°ã¨¯iOK«|_»∞#∞.
ã¿ =/ L`«û=O Ñ¿ ~°∞ ~°∞ã¨∞O HÀ\Ï „Ñ"¨ âÕ O◊ ~ÀA D–^Œ~°≈<£ |∞H˜OQ∑
ã¨∞„ѨÉèÏ`«O 120/– 95 1 „Ѩu ~ÀA
^•fi~å ÅÉèíº=∞ÜÕ∞º
Pi˚`«¿ã=Å∞, HÀ\Ï q=~åÅ∞
HõÖϺ}À`«û=O 1000/– 150 2 „Ѩu ~ÀA
ã¿ =/ L`«û=O Ñ¿ ~°∞ ~°∞ã¨∞O HÀ\Ï „Ñ"¨ âÕ O◊ ~ÀA
Pi˚`« „|Ǩϟ‡`«û=O 1000/– 13 5 „Ѩu ~ÀA ã¨∞„ѨÉèÏ`«O 120/– 50 1 „Ѩu ~ÀA
TO[Öò ¿ã= 1000/– 10 5 „Ѩu ~ÀA HõÖϺ}À`«û=O 1000/– 150 2 „Ѩu ~ÀA
=ã¨O`À`«û=O 3000/– 13 10 „Ѩu ~ÀA
Pi˚`« „|Ǩϟ`«û=O 1000/– 12 5 „Ѩu ~ÀA
ã¨Ç¨Ï„㨠1000/– 25 5 „Ѩu ~ÀA
náêÅOHÍ~° ¿ã= TO[Öò¿ã= 1000/– 10 5 „Ѩu ~ÀA
qâı+¨Ñ¨Ó[ 3000/– 25 5 ™È=∞"å~°O =ã¨O`À`«û=O 3000/– 12 10 „Ѩu ~ÀA
x[áê^Œ^Œ~°≈#O 200/– 200 1 â◊√„Hõ"å~°O ã¨Ç¨Ï„㨠1000/– 25 5 „Ѩu ~ÀA
=ºH˜ÎQÆ`«OQÍ _ç._ç.Å∞ ã‘fiHõiOK«|_»=Ù. áÈã¨∞ì/H˘iÜ«∞~ü ^•fi~å náêÅOHÍ~°¿ã=
ѨOÑ≤#q =∂„`«"Õ∞ ã‘fiHõiOK«|_»`å~Ú. _ç._ç.Å∞. ''HÍ~°ºx~°fiǨÏ}Ï x[áê^Œ^Œ~°≈#O 200/– 200 1 â◊√„Hõ"å~°O
kèHÍi, u.u.^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞—— ¿Ñ~°∞g∞^Œ u~°∞=∞Å/ u~°∞ѨuÅÖ’ K≥Å∞¡
ÉÏ@ÜÕ∞º q^èŒOQÍ fã≤ ѨOáêe. qâı+¨Ñ¨Ó[ 3000/– 25 5 ™È=∞"å~°O
áÈã¨∞ì/ H˘iÜ«∞~ü ¿ã=Å ^•fi~å ѨO¿Ñ _ç._çÅ`À áê@∞ ^Œ~°MÏã¨∞ΉõΩ J+¨ì^Œà◊ 2500/– 20 2 =∞OQÆà◊"å~°O
Éèí‰õΩÎÅ QÆ∞iÎOѨ٠q=~åÅ∞ `«Ñ¨Êxã¨i. áê<£HÍ~°∞¤, ˆ~+¨<£ HÍ~°∞¤, F@~°∞ áê^ŒÑ¨^•‡~å^èŒ#
QÆ∞iÎOѨ٠HÍ~°∞,¤ áêãπáÈ~°∞,ì _¢ q·≥ OQ∑ Öˇã÷ <£û `«k`«~åÅÖ’ U XHõ¯^•x<≥<· å
[`«Ñ¨~°z J_®fi<£û |∞H˜OQ∑ ^•fi~å Pi˚`« ¿ã"å \˜ÔH¯@∞¡ á⁄O^Œ=K«∞Û#∞. – HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi

â„ ß=}‰õΩ=∂~°∞_»∞
„âß =}∞_»∞ =Úã¨e `«e¡^ŒO„_»∞ʼnõΩ Éè’[#O =_ç¤O
Kå_»∞. "å~°∞ u<åflHõ Ѩ_»Hõ U~åÊ@∞ KÕã≤ Ѩ_»∞HÀ
ɡ\Ïì_»∞. `«O„_ç áê^•Å∞ Ѩ_»∞`«∂ ‰õÄ~˘Ûx "åi^ŒÌ~°∂ QÆ∞_ç¤
"å~°∞ HÍ|\˜ì ~ÀE `«#∞ K«∂z#, `≥eã≤# qâıëêÅ∞ K≥ѨÊ_»O
J`«xH˜ JÅ"å@∞. JÖÏ F ™êi f~°Ü ÷ ∂« „`«Å QÆ∞iOz K≥Ñʨ QÍ
P `«O„_ç ''=∂‰õΩ ‰õÄ_® f~°÷Ü«∂„`«Å‰õΩ "≥àϧÅx ZO`«QÍ<À
HÀiHõ LO_Õk. HÍh ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞=∞‡efl QÆ∞_ç¤"åà◊§x KÕã≤
=∂HÍ J^Œ$+¨ìO ÖˉõΩO_® KÕâß_»∞—— JO@∂ x@∂ì~åÛ_»∞.
''ÉèíQÆ=O`«∞x ZO^Œ∞‰õΩ xOk™êÎ=Ù? Hõ~å‡#∞™ê~°O „áêÑ≤ÎOz#
Ѷ¨ÅO Wk. WOHÍ#Ü«∞O, =∞#H˜ WO`« =∞Oz H˘_»∞‰õΩ<åfl_»∞.
=∞# H˘_»∞ˆH =∞# Hõà◊√§. P `À_»∞ ‰õÄ_® ÖËx"åà◊√§ ZO`«
=∞O^Œ∞O\Ï~À `≥Å∞™ê?—— J#flk „âß=}∞x `«e¡.
Ñ‘ã¨áê\˜ ÅH©Δ ‡„âß=º,
7=`«~°QÆu,
N^Õq q^•ºxˆH`«<£, H˘`«Î=Åã¨,
q[Ü«∞#QÆ~°O lÖÏ¡ – 535 183.
„âß=}∞_»∞ `«# `«e¡^ŒO„_»∞Å HÀiHõ f~åÛÅx xâ◊Û
~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. `«e^¡ OŒ „_»∞Å#∞ ZÖÏÔQ<· å XÑ≤ÊOz f~°Ü
÷ ∂« „`«
ʼnõΩ fã¨∞‰õΩx "≥àϧÅx ã¨OHõeÊOKå_»∞. HÍx ZÖÏ? =∞~åfl\˜
L^ŒÜ«∞O „âß=}∞_»∞ P Ti =„_»Oy =^ŒÌ‰õΩ "≥àϧ_»∞.
„âß=}∞_»∞ JO>Ë PÜ«∞#‰õΩ ZO`À Q“~°=O. HÍ~°}O
`«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ ÉèíH˜Î „â◊^ŒúÅ`À K«∂K«∞‰õΩ<Õ f~°∞=Å¡. JO^Œ∞ˆH
JO^Œ~°H© J`«#O>Ë W+¨ìO. ''<åHÀ HÍ=_ç KÕã≤ÃÑ@ìQÆÅ"å? <å
`«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ "≥∂ã¨∞‰õΩáÈ~Ú, "åiH˜ ѨÙ}ºˆHΔ„`åÅ ^Œ~°≈#O
KÕ~ÚOKåe. HÍ|\˜ì HÍ=_ç Ô~O_»∞ "≥·Ñ¨ÙÖÏ ‰õÄ~ÀÛ=_®xH˜
22 u~°∞=∞ÅÖ’ QÆ^Œ∞Å∞ ˆH=ÅO 24 QÆO@Å∞ =∂„`«"Õ∞ ˆH\Ï~Ú™êÎ~°∞
gÅ∞O_®e—— J<åfl_»∞ „âß=}∞_»∞. =„_»Oy
''™êÜ«∞OHÍÖÏxH˜ h‰õΩ =∞Oz HÍ=_ç
`«Ü«∂~°∞ KÕã≤ W™êÎ#∞—— J<åfl_»∞.
„âß=}∞_»∞ „Ѩܫ∂}ÏxH˜ HÍ=Å
ã≤# U~åÊ@¡hfl KÕã≤ `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ XÑ≤ÊO
Kå_»∞. HÍ=_çÖ’ `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ ‰õÄ~ÀÛ
ɡ\ ì˜ Éè∞í *ÏÅ g∞^Œ "Õã∞¨ H˘x |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞.
T~°∞ T~°O`å Hõke =zÛOk "åix
™êQÆ#OѨ\ÏxH˜. JO^Œ~°∂ Pj~°fikOz `«ÅÃÑ\˜ì# HÍ~°ºO
[Ü«∞„Ѩ^ŒO HÍ"åÅx HÀ~å~°∞.
J`«#∞ g^äŒ∞Ö’¡ #_»∞ã¨∂Î LO>Ë [#=∞O`å „âß=}∞x
K«∂ã¨∂Î xezáÈÜ«∂~°∞ ZHõ¯_ç"å~°H¯õ _». XHõ z#fl"å_»∞ Éè∞í *ÏÅ
g∞^Œ `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ "≥∂ã¨∞‰õΩ "≥à◊§@O z#fl q+¨Ü«∞O HÍ^Œ∞.
ѨQÆÅO`å „Ñ¨Ü«∂}O. ~å„u q„â◊q∞OK«\ÏxH˜ PˆQ"å_»∞.
„ѨÜ∂« }O ™êyOz, ™êyOz H©HÍ~°}ϺxH˜ KÕ~å_»∞. [O`«∞=ÙÅ
J~°∞ѨÙʼnõΩ Ug∞ ÉèíÜ«∞Ѩ_»‰õΩO_® P Ѩiã¨~åÅ#∞ K«∂ã≤
P#OkOKå_»∞. pHõ\ ˜ J=@O`À J_»=O`å xâ◊≈|ÌOQÍ LOk.
Ѩ‰õΔΩÅ∞, [O`«∞=ÙÅ∞ P"å™êÖ’¡ x„kã¨∞Î<åfl~Ú. „âß=}∞_»∞ F
K≥@∞ì É’^≥#∞ P^è•~°OQÍ KÕã¨∞‰õΩx xÅ|_®¤_»∞. JO`«Ö’
„âß=}∞x `«O„_ç `«#‰õΩ ^•Ç¨ÏOQÍ L#fl^Œx J<åfl_»∞. hà◊¡
áê„`«Ö’ h~°∞ ÖË^Œ∞. `≥™êÎ#<åfl_»∞. HÍx `«e¡ ''=^Œ∞Ì <åÜ«∞<å!
D pHõ\’¡ "≥à◊§^Œ∞Ì!!—— JOk. HÍh, áê„`« fã¨∞‰õΩx =∞Oz
h\˜ HÀã¨O |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. JÅ¡O`« ^Œ∂~°OÖ’ ÃãÅÜÕ∞~°∞
QÆÅQÆÅ q#|_çOk. P áê„`«#∞ h\˜`À xOáê_»∞. P pHõ\ ˜
`«#‰õΩ QÆ∞~°∞=Ù |$ǨÏã¨Êu† PÜ«Ú^èŒO =„[O
(Ѩ~°fi`åÅ Ô~Hõ¯Å∞ #iH˜# =„*ÏÜ«Ú^èŒO)†
Ãã·x‰õΩÅ∞ ^Õ=`«Å∞† ^Œ∞~°æO ã¨fi~°æO†
J#∞„QÆǨÏO K«∂¿Ñ"å_»∞ q+¨μ‚=Ù†
U#∞QÆ∞ S~å=`«O – WÖÏ Pâ◊Û~°ºHõ~°"≥∞ÿ#
|Åã¨OѨ^Œ QÆÅ"å_≥·<å WO„^Œ∞_»∞ Ü«Ú^ŒúOÖ’
~åHõΔã¨∞ÅKÕuÖ’ F_çáÈÜ«∂_»∞.
JO^Œ∞=Å¡ Z=iÔH·<å ^≥·="Õ∞ â◊~°}O HÍx ˆH=ÅO
áœ~°∞+¨O ZO^Œ∞‰õÄ H˘~°QÍ^Œx ã¨Ê+¨ì=∞ø`«∞#flk.
ã¨ÑyΨ i
xâ◊≈|ÌOÖ’ áê„`«Ö’ xO_»∞`«∞#fl h~°∞
|∞_»|∞_»=∞O@∂ KÕã≤# K«Ñ¨C_»∞ QÆ\ ˜ìQÍ
qxÑ≤OzOk. JO`«Ö’ ZHõ¯_» #∞OKÀ
ÉÏ}O i=Ùfi# =zÛ „âß=}∞x QÆ∞O_≥Ö’
QÆ∞K«∞Û‰õΩOk. J`«#∞ ÉÏ^èŒ`À yÅyÅ
ÖÏ_»∞`«∂ ÃÑ\˜ì#ˆHHõ P J_»=ÙÖ’¡ „Ѩu
^èŒfixOzOk. P ÉÏ}O "Õã≤Ok ^Œâ◊~°^äŒ
=∞Ǩ~åA. "Õ@‰õΩ =zÛ#ѨC_»∞ pHõ\ ˜
Ѩ_»QÍ<Õ PѨ‰õΩO_® â◊|úÉËkè q^Œº`À
"Õ\Ï_»`å_»∞ ~åA. P h\˜ K«Ñ¨C_»∞ qx
U^À U#∞QÆ∞ h~°∞ `åQÆ∞`ÀOk J#∞‰õΩx
ÉÏ}O "Õ¿ãÎ Jk „âß=}∞x K«OÑ≤Ok.
Jk K«∂z ^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞ ÉÏ^èŒ`À Hõ$Oy
áÈÜ«∂_»∞. ÉÏ^èŒ`À „âß=}∞_»∞ `«e¡
^ŒO„_»∞Å#∞ 㨇iOKå_»∞. ^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞
ÉÏ}Ïxfl fã≤ ''<Õ#∞ Ѷ∞¨ ’~° áêѨO KÕâß#∞
##∞fl HõΔq∞OK«O_ç—— J<åfl_»∞. JѨC_»∞
„âß=}∞_»∞ ^Œâ◊~°^äŒ =∞Ǩ~åA`À ''<å
`«e¡^ŒO„_»∞Å∞ ^•Ç¨ÏO`À L<åfl~°∞. "åi
HÀã¨"Õ∞ <Õ#∞ =KåÛ#∞. HÍ|\˜ì g∞~°∞ <å
`«e¡^ŒO„_»∞ʼnõΩ ^•Ç¨ÏO f~°ÛO_ç—— Jx
K≥Ñ≤Ê K«xáÈÜ«∂_»∞.
^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞ "åi ^ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛ,
[iy#^ŒO`å K≥Ñ≤Ê HõΔ=∂aèHõΔ "Õ_»∞‰õΩ
<åfl_»∞. JѨC_»∞ "å~°∞ ''=∂ H˘_»∞‰õΩ ÖËx
rq`«O =º~°÷O. h=Ù ‰õÄ_® WÖψQ Ѩل`«
â’HÍxfl J#∞Éèíq™êÎ=Ù—— Jx â◊Ñ≤Oz
JHõ¯_çHõHõ¯_Õ =∞~°}˜OKå~°∞.
`«# rq`åxfl `«e¡^ŒO„_»∞Å
¿ã=‰õΩ JOH˜`«O KÕã≤# „âß=}∞_»∞ ^èŒ#º
rq Hõ^Œ∂! Ѩ@∞ì^ŒÅ, HÍ~°ºnHΔÍ! `«e¡
^ŒO„_»∞Å Z_»Å ÉèíH˜Î„â◊^ŒúÅ∂ „âß=}∞x
PÉèí~°}ÏÅ∞. =∞#O^ŒiH© „âß=}∞_»∞
=∂~°^æ ~Œ ≈° ‰õΩ_»∞.
"Õ∞, 2010
– _®II Ѩq∞_çHÍÅfi K≥OK«∞ã¨∞|ƒÜ«∞º
QÆ∞~À~°º„`« Ѩs"å^À, xO^•"åÑ≤ „Ѩ=~°Î`Õ I
Hõ~“‚ `«„`« Ñ≤^è•`«"Òº, QÆO`«=ºO "å `«`À-#º`«ó II
(=∞#∞㨇 $u)
ÉèÏ=O : Q“~°"å~°∞› Öˇ·# ÃÑ^ŒÌeflQÆ∂iÛ, QÆ∞~°∞=Ùefl QÆ∂iÛ ZHõ¯_» J==∂#Hõ~°OQÍ,
xOkOKÕ =∂@Å∞ qxÊã¨∞ÎO\ÏÜ≥∂ JHõ¯_» #∞Oz ^Œ∂~°OQÍ "≥à◊§_»O QÍh,
K≥=ÙÅ∞ =¸ã¨∞‰õΩx q#‰õΩO_® LO_»@OQÍh `«`üHõΔ} Hõ~°Î=ºO.
q=~°} : QÆ∞~°∞=ÙÅO>Ë ˆH=ÅO K«^Œ∞=Ù <ÕiÊOKÕ J^蕺Ѩ‰õΩÖË HÍ^Œ∞. `«e¡
^ŒO„_»∞Å∂, J`«Î=∂=∞Å∂, PѨ^ŒÖ’¡ ~°H˜ΔOz#"å~°∞, J#flOÃÑ\˜ì
áÈ+≤Oz# "å~°∂ – WÖÏ =∞# „âıÜ∞« ã¨∞ûHÀˆ~ "å~°O^Œ~∂° QÆ∞~°∞=ÙÖË!
QÆ∞~°∞=ÙÅ q+¨Ü«∞OÖ’ QÆ∞}ÏÅ∞ =ÚYºOQÍh–=Ü«∞ã¨∞û =ÚYºO
HÍ^Œ∞. ѨÓ[hÜ«ÚÖˇ·# ÃÑ^ŒÌefl QÆ∂iÛ `å=Ú xOkOK«~å^Œ∞,
J==∂xOK«~å^Œ∞. WO`ÕHÍ^Œ∞. W`«~°∞Öˇ=Ô~·<å xOkã¨∞Î<åfl, J=
=∂#Hõ~O° QÍ =∂\Ï¡_∞» `«∞<åfl – P =∂@Å∞ qxÊOK«#O`« ^Œ∂~°OQÍ
"≥àϧe. ÖË^• K≥=ÙÅ∞ =¸ã¨∞HÀ"åe. QÆ∞~°∞xO^Œ =∞Ǩ áêѨO!
P xO^Œ KÕã≤<å, q<åfl ‰õÄ_® áêѨ"Õ∞! `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ [#‡x¿ãÎ –
P [#‡‰õΩ ™ê~°÷HõºO, Ü≥∂Qƺ`« HõeæOKÕ"å~°∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞. QÆ∞~°∞=Ù
™êHÍ~°"≥∞ÿ# „u=¸iÎ ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞. x~åHÍ~°"≥∞ÿ# Ѩ~°=∂`«‡ ‰õÄ_®
QÆ∞~°∞"Õ! t=Ù_»∞ HÀÑ≤¿ãÎ QÆ∞~°∞=Ù ~°H˜Δ™êÎ_»∞. HÍh QÆ∞~°∞=Ù HÀÑ≤¿ãÎ
Z=fi~°∂ ~°H˜ΔOѨÖË~°x QÆ∞~°∞w`« ¿Ñ~˘¯#flk. QÆ∞~°∞Hõ$Ѩ ÖËHõ =∞Ǩ
`«∞‡Å∂, *Ï˝`«∞Å∂ J~Ú# "åÔ~=fi~°∂ ÖË~°∞. qâ◊fiOÖ’ QÆ∞~°∞™ê÷#O
x[OQÍ<Õ–QÆ∞~°∞´Q˘Ñ¨Ê^≥·#, ™ê÷#O´`å=Ù, ã≤÷u. t+¨μºÅ z`«Î
`åáêxfl ǨÏiOKÕ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ ^˘~°Hõ_»O KåÖÏ J~°∞^Œ∞. 'Q“~°=O—
J<Õ Ñ¨^ŒO QÆ∞~°∞=Ù #∞O_ç U~°Ê_çO^Õ!
u~°∞ѨuÖ’ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ˆHO„^Œ „QÆO^ä•ÅÜ«∂xfl ^Œi≈OK«O_ç 23
 _»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W.F. HÍ~°º„Hõ=∞=Ú – 05–03–2010
Éèí‰õΩÎÅ ã¨=∞㨺Å∞ – ã¨∂K«#Å∞ – W.F. QÍi „Ѩuã¨ÊO^Œ# – HÍ~°º„Ѩ}ÏoHõ
(„Ѩu<≥Å "≥Ú^Œ\ ˜ â◊√„Hõ"å~°O u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À '_»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü
W.F.— HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ Éèí‰õΩÎʼnõΩ á¶È#∞Ö’ =∂\Ï¡_Õ J=HÍâ◊O U~åÊ@∞ KÕã≤Ok. qq^èŒ „áêO`åÅ Éèí‰õΩÎÅ∞
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍiQÍiH˜ 05–03–2010# KÕã≤# ã¨∂K«#Å∞, q=~åÅ∞ H˘xfl D „H˜O^Œ Wã¨∞Î<åflO)
u~°∞=∞ÅÖ’ „Ѩu L^Àºy, „Ѩu Éè‰í Ωõ _Î ∞» YzÛ`«OQÍ u~°∞<å=∞O ѨÓ~°fiO HõÖϺ}À`«û=O KÕ~Ú¿ãÎ <≥O|iOQ∑ WKÕÛ"åà◊√¡.
ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ@@∞ì K«∂_®e. WѨC_»∞ JÖÏ ÖËHõáÈ=_»O, "≥#Hõ =~°∞ã¨Å "åiH˜ \˜.q.Å∞
– ã¨∞^è•Hõ~° ~åA, <≥Å∂¡~°∞. ÃÑ@ì_O» JO`« =∞OzkHÍ^Œ∞. – â‹Å· [, J#HÍѨe.¡
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : D ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O Wk=~°ˆH LOk. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : <≥O|iOQ∑ W=fi_®xH˜ „ѨÜ∞« ufl™êÎO.
1. u~°∞=∞ÅÖ’ ѨÓÅ "åºáê~åxfl x¿+kèOKåe. QÆ~°∞_»Ñ¨Ù~å}Ïxfl „ѨKå~°O KÕÜ«∞O_ç.
2. ѨÙ@∞ì "≥O„@∞HõÅ#∞ f¿ã@ѨC_»∞ "≥Ú`«ÎO ‰õΩ@∞OÉÏxfl – N ÅH©;, K≥<≥·fl.
XHõ ‰õΩΔ ~°‰Ωõ _ç ^ŒQ~ˆæÆ LOz ‰õΩΔ ~°H~õ ‡° Å∞ x~°fiiÎOѨKÜ
Õ ∂« e. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : `«Ñ¨Ê‰õΩO_®!
3. ™êfl<åÅ QÆ^Œ∞Ö’¡ H˘àÏ~ÚÅ#∞ H˘OK≥O Z`«∞Î ÃÑOz`Õ
ÉÏ=ÙO@∞Ok. P<£Öˇ·<£Ö’ \˜ÔH¯\ò i[ˆ~fi+¨<£ ‰õΩ^Œ~°@O ÖË^Œ∞. ZѨC_»∞
– ~å*ÏÔ~_ç¤, u~°∞Ѩu. „Ѩܫ∞uflOz<å Jk |∞H± KÕã¨∞HÀ=_»O ÖË^Œ∞.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : – "≥OHõ>Ëâ◊fi~°~å=Ù, ~å[=∞O„_ç.
1) ѨÓÅ"åºáê~åxfl YzÛ`«OQÍ x~Àkè™êÎO† HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : ã¨`«fi~° K«~°ºÅ∞ fã¨∞‰õΩO\ÏO.
2) g∞ ã¨ÅǨ ã¨=∞O[ã¨O, PK«~°}Ö’H˜ `≥™êÎO†
3) WO^Œ∞Ö’x ™ê^蕺™ê^蕺Å#∞ QÆ=∞x™êÎO.
j„Ѷ∞¨ ^Œ~≈° #O, Pi˚`« ¿ã"å H“O@~°∞¡ `«k`«~åÅ ^ŒQ~æÆ ° É’~°∞Ť ∞
=∞iH˘xfl Z‰õΩ¯=QÍ ÃÑ@ìO_ç.
2009 "Õ∞ <≥ÅÖ’ <Õ#∞ 10 K«„HÍÅ ‰õΩsÛÅ#∞ q~åà◊OQÍ – ã¨`«º<å~åÜ«∞}, K≥<≥·fl.
ã¨=∞iÊOKå#∞. HÍx 2010 [#=i 26 # ~åOÉèwí Kå ^ŒQ~æÆ ° HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : `««Ñ¨Ê‰õΩO_®.
K«„HÍʼnõΩsÛ ^˘~°Hõ¯ KåÖÏ W|ƒOk Ѩ_®¤#∞.
– ã¨∞^Œ~°≈#~å=Ù, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞. =$^Œ∞úÅ#∞, ÉèÏ~åºÉèí~°Îe^ŒÌix HõeÑ≤ =∞ǨÏ^•fi~° „Ѩ"Õâ◊OÖ’
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : g∞~°∞ q~åà◊OQÍ WzÛ# 10 K«„HÍŠѨOÑ≤¿ãÎ ÉÏQÆ∞O@∞Ok – ™êO|t=~å=Ù, zÅHõÅ∂i¿Ñ@.
‰õΩsÛÅ∞ U=∞Ü«∂ºÜ≥∂ "≥O@<Õ Hõ#∞H˘¯x "≥O@<Õ D HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Ѩije™êÎO.
J™œHõ~åºxfl x~Àkè™êÎO. =∂ Éèí[# |$O^•Å‰õΩ HÍ"åeû# =ã¨∞Î ã¨=Ú^•Ü«∞O
P<£Öˇ·<£ Pi˚`«¿ã"å \˜ÔH¯@¡=Å¡ =∂~°∞=¸Å „QÍ=∂ÅÖ’ u.u.^Õ. #∞O_ç JO^Œ_»O ÖË^Œ∞.
W|ƒO^Œ∞Å∞<åfl~Ú. – ~å^è•Hõ$+¨‚, HÀ"≥ʼnõΩO@¡. – "≥OHõ>Ëâ◊√Å∞, ^èŒ~°‡=~°O.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : _ç._ç. ѨO¿Ñ ™œHõ~°ºO ‰õÄ_® LOk. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Ѩije™êÎO.
D–¿ã= "≥ÉòÃã·\ò ÃÑ~üá¶êÔ~‡<£û ã¨iQÍ ÖË^Œ∞. ~å=ÚÅ"åi „|Ǩϟ‡`«û"åÖ’¡ K«„Hõ™êfl<åxfl ~å=∞K«O„^Œ
– <åQÆ~åA, ɡOQÆ∞à◊¥~°∞. ѨÙ+¨¯i}˜Ö’ x~°fiÇ≤ÏOKåe. – HÀ^ŒO_»áê}˜, u~°∞Ѩu.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Ju `«fi~°QÍ Ñ¨i+¨¯i™êÎO. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Ѩije™êÎO.
 25th page
COLOR PAGE
 26th page
COLOR PAGE
 27th page
COLOR PAGE
 28th page
COLOR PAGE
 ~°=∞ N"≥·+¨‚=Ù_≥·# J#fl=∞Ü«∞º ^ŒH˜Δ} ÉèÏ~°`«OÖ’x
Ѩ ѨÅ∞ "≥·+¨‚= ˆHΔ„`åÅ#∞ ^Œi≈Oz, JHõ¯_ç ^Õ=`«Å
QÆ∞iOz H©~°Î#Å#∞ ~åâß_»∞. Hõ_»Ñ¨, Hõ~°∂flÅ∞, J#O`«Ñ¨Ù~°O,
|àϧi, z`«∂Î~°∞, <≥Å∂¡~°∞, QÆ∞O@∂~°∞, K«OQÆÅÊ@∞ì, P~å¯_»∞,
ã¨∞„w= #~°ã≤OǨÏ
=¸ÅO – _®II P~ü. âı+¨âߢã≤Î
`«O*Ï=Ó~°∞, u~°∞z~åѨe¡, N~°OQÆO =Ú#flQÆ∞ ˆHΔ„`åÖ’¡x
J#∞"å^ŒO – a.Ü«∞<£.Nx"åã¨<£
PÅÜ«∂Å#∞ ã¨O^Œi≈Oz ã¨OH©~°Î<å ~°K«# KÕâß_»∞. PÜ«∞#
U ^Õ=Ù_çx K«∂ã≤<å J`«xH˜ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ Hõ#|_»`å_»∞.
P HÍ~°}O KÕ`«<Õ J`«x „Ѩu ã¨OH©~°Î<å N "ÕOHõ>Ëâ◊, "ÕOHõ@ D ã¨∞„w= #~°ã≤OǨï_»∞ ã¨∞ÅÉèí ™ê^èŒ∞º_»∞. xez#
<å^äŒ J<Õ =Ú„^•OH˜`«O`À<Õ JO`«=∞ø`«∞Ok. Éèí‰õΩÎʼnõΩ x^è•#=Ú – PѨ^Œú#g∞`«_»∞. `«∞OQÆÉèí„^Œ `«\ ˜Ö’,
ã¨∞„w= #~°ã≤OǨï_çx QÆ∞iOz J`«#∞ ~åã≤# WOk~°#∞ `˘_»ÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛO_»Éˇ@∞ì‰õΩx, ã≤OQÍ~°"≥∞ÿ LO_≥
ã¨OH©~°Î# WÖÏ ™êQÆ∞`«∞Ok – #~°ã≤OǨï_»∞. ^Õ=`«Å∞ H˘ez#ѨÙ_»∞ qq^èŒ =∞Ç≤Ï=∞efl
ã¨∞ÅÉèí∞_≥· =Ù<åfl_»∞ ã¨∞„w= #~°ã≤OǨï_»∞ K«∂áê_»∞.
<≥ÅH˘#fl ^•ã¨∞ʼnõΩ x^è•#=Ú g_Õ II ã¨∞ II JO^Œ"≥∞ÿ# H˘O_»Å^ŒO_»`À, |O_»Å #_»∞=∞ qǨÏ
iOK«∞ g~°#~°Ç¨Ïi W`«_»∞. "≥∞i¿ã â◊OY K«„HÍ^Œ∞Å`À, "Õ"ÕÅ
`«∞OQÆÉèí„^• `«@=Ú# `˘_»ÃÑ· xOk~° `À_»
KÕ`«∞Å`À L#fl"å_»∞ W`«_»∞.
ã≤OQÍiOK«∞H˘#fl "ÕÅ∞Ê ã≤OǨÏ=Ú g_Õ
ã¨OQÆuQÍ ^Õ=`«Å∞ [Ü«∞"≥\˜ì H˘Å=OQÍ
K«OQÆ@<Õ =∞Ç≤Ï=∞Å K«Åˆ~w g_Õ II ã¨∞ II
K«Å∞= |O_»Åg∞^Œ K«Hõ¯x H˘O_»Å ^ŒO_»
JÅsx g~°#~°Ç¨Ïi g_Õ
"≥ÅÜ«Ú â◊OY K«„HÍÅ "Õ"ÕÅ∞ ǨÏã¨Î=ÚÅ`À
|Å=O`«∞_≥·=Ù<åfl_»∞ ѨO`«=Ú`À g_Õ II ã¨∞ II
ѨÙ=ÙfiÅ `À@Åh_» Éèí∞=<Õâ◊fi~°=ÚÖ’#
[=fi#Ѩ٠=∞#∞[ ˆHã¨i g_Õ
W=fiÅ N "ÕOHõ\Ï„k x~°"≥· =~°=ÚeK≥Û
#=Ùfi "≥∂=Ú `À_» Éèí∞=#=Ú ÖËÖË"å_»∞ II ã¨∞ II
(4–512)

[21]

"Õ∞, 2010 NѨ^•‡=f J=∞‡"åiH˜ „Ѩu â◊√„Hõ"å~°O Jaè¿+Hõ¿ã= [~°∞QÆ∞`«∞Ok 29

 ѨÓ^À@Ö’ <≥ÅH˘#fl Éèí∞=<Õâ◊fii ֒ѨŠâ’aèOK«∞
"å_»∞ D Ü«∞=fi#Ѩ٠#~°Ç¨Ïi. "ÕOHõ\Ï„kÖ’ <≥ÅH˘x
z~°∞#=Ùfi`À =~°=ÚÅxK«∞Û"å_»∞ W`«_»∞.
D ã¨OH©~#ΰ Ö’ `«∞OQÍf~°OÖ’ D ã¨∞„w= #~°ãO≤ ǨÏ
L<åfl_»∞ Jx J#fl=∞Ü«∞º K≥Ñ≤Ê#^•xfl QÆ=∞xOKåe. =∞~À
ã¨OH©~°Î#Ö’ `«∞OQÆÉèí„^Œ H˘O_»#∞O_ç N "ÕOHõ\Ï„kx bÅ`À
„ѨǨ¡^Œ∞xˆHeÔH·#"å_»∞ (4–275) Jx J<åfl_»∞. HÍ# D
ã¨∞„w= #~°ã≤OǨï_»∞ `«∞OQÆÉèí„^• f~°OÖ’x ǨÏOÑ≤Ö’
L#fl"å_»∞ Jx ã¨Ê+¨ì=∞ø`«∞Ok. WOk~°#∞ `˘_»ÃÑ· ‰õÄ~ÀÛɡ@∞ì
‰õΩ<åfl_»∞. `À_»∞‰õΩ D PÅÜ«∂xH˜ <ÕѨ^䌺OÖ’ H˘O_»Å^ŒO_»
L#flk J<Õ =~°‚# QÆ=∞xOK«`«QÆæk. ѨÓ^À@ h_»Ö’ J<Õ
=∂@#∞ ã¨=∞i÷ã¨∂Î D L„QÆ #~°ã≤OǨï_ç ã¨g∞áê# XHõ
âßã¨#O „H©.â◊.15= â◊`å|ÌOÖ’ ''N ¿ÇÏ=∞‰õÄ@O =~°^Œ
#~°ã≤OÇ¨Ï ^Õ=~° Ǩ˙q# `À@—— QÆ∞iOz K≥ѨÙ`«∞#flk.
(.....^Õ=Ù_ç ѨÓ^À@) (ǨÏOÑ≤ âßã¨#QÆà◊√ – ã¨OYº 82).
J#fl=∞Ü«∞º `«# ã¨OH©~#ΰ Ö’ K≥ÑÊ≤ Ok |Ǩïâß D ѨÓ^À@#∞
QÆ∞iOzÜÕ∞ J~Ú LO_®e. „H©.â◊. 1529= ã¨O=`«û~°Ñ¨Ù XHõ
âßã¨#OÖ’ (ã¨OYº 81) W`«_»∞ ÅH©;#~°ã≤OÇ¨Ï ^Õ=Ù_»∞ Jx
Ñ≤Å∞=|_®¤_»∞. WHõ¯_» J`«_çx =~°^Œ ã¨OÇ≤Ï^Õ= Jx
¿Ñ~˘¯#_»"≥∞ÿ#k. W^Õ ^Õ=Ù_çx „H©.â◊.1532Ö’x XHõ
âßã¨#OÖ’ =~°^Œ #~°Ç¨Ïi, =~°^Œ Ü≥∂QÆ #~°Ç¨Ïi Jx
Ñ≤Å=_»O [iyOk. Hõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞ „H©.â◊.1529Ö’
K≥Ñ≤Ê#@∞ì D q„QÆǨÏO „ѨuëêªÑ¨# KÕã≤#ѨÙ_»∞ ÅH©;
#~°ã≤OÇ¨Ï J<Õ Ñ≤Å=|_®¤, `«~°∞"åu"å~°∞ J^Õ ^Õ=Ù_çx
`«=∞‰õΩ `Àz# W`«~° ¿Ñ~°¡`À ã¨OÉ’kèOKå~°∞. J#fl=∂
Kå~°∞ºÅ∞ ‰õÄ_® D ã¨∞„w= #~°ã≤OǨï_çx =∞#∞[ ˆHã¨i,
g~°#~°Ç¨Ïi, "ÕÅ∞Êã≤OÇ¨Ï – Jx <å<åq^èŒ"≥∞ÿ# ¿Ñ~°¡`À
Ñ≤eKå_»∞. S`Õ „Ѩ^è•#OQÍ W`«_»∞ ã¨∞„w= – #~°ã≤OǨÏ
=∂„`«"Õ∞.
Éèí∞=<Õâ◊fi~°OÖ’# [=fi#Ѩ٠=∞#∞[ ˆHã¨i – J<Õ
"åHõºO`À D #~°ã≤OÇ¨Ï ^Õ=Ù_ç q„QÆǨxH˜ ÃÑ·HõѨC – Éèí∞=
<Õâ◊fii LO_Õ^Œx `≥eÜ«∞=ã¨∞ÎOk. ѨÙÅ=∞u ~å=∞~åÜ«∞Å
"å~°∞ ''q[Ü«∞#QÆ~° Hõà◊ ™êÇ≤Ï`«ºO—— J<Õ „QÆO^äŒOÖ’ #~°
30 ^èŒ~å‡xfl =∞#O ~°H˜Δ¿ãÎ, Jk =∞#efl ~°H˜Δã¨∞ÎOk
ã≤OǨï_ç QÆ∞_çx QÆ∞iOz ~åã¨∂Î nxH˜ XHõ Éèí∞=<Õâ◊fii
LO_ç#^Œh, ^•xH˜ |OQÍ~°Ñ¨Ù ˆ~‰õΩÅ#∞ HõÑ≤Ê â’ÉèÏÜ«∞
=∂#O KÕâß~°∞ Jh K≥Ñ≤ÊÜ«Ú<åfl~°∞. (D L„QÆ#~°ã≤OǨÏ
J#|_Õ q„QÆǨÏO LO_Õk. K«∞@∂ì Ѩ\ ˜+¨ì"≥∞ÿ#, ^Œ$_è»"≥∞ÿ#
QÀ_»Å ֒ѨŠJ<Õk WѨC_»∂ ã¨Ê+¨ìOQÍ Hõ#|_»∞`«∞Ok. D
<åÅ∞QÆ∞ QÀ_»ÅÃÑ·# ã¨∞O^Œ~°OQÍ Éèí∞=<Õâ◊fii – ÃÑ·HõѨC –
xi‡OK«|_»¤k JxÜ«¸ ^•xH˜ |OQÍ~°∞ `˘_»∞QÆ∞ LO_ç#
^ŒxÜ«¸ – WѨC_»∞ u~°∞=∞Å PÅÜ«∞OÖ’x u~°∞=∂=∞}˜
=∞O@ѨO =∂kiQÍ<Õ – Jx TÇ≤ÏOK«_»OÖ’ Juâ◊Ü«∞O
ÖË^Œ∞. – J#∞"å^Œ‰õΩ_»∞) J#fl=∂Kå~°∞ºÅ WOH˘Hõ ã¨OH©~°Î##∞
WѨC_»∞ QÆ=∞xOK«=K«∞Û.
ã¨∞ÅÉèí∞_ô`«_çk"À ã¨∞„w= #~°ã≤OǨï_»∞
K≥Åy "≥Ú‰õΩ¯Å∞ "≥∂H˜¯ ¿ãqOK«~À II ã¨∞ II
#=ÙfiÅ "≥∂=Ú"å_»∞ <å<å =∞Ç≤Ï=∞Å"å_»∞
~°=fiÅ∞QÍ ^Õ=`«Å ~°H˜ΔOKÕ"å_»∞
=Ùqfià◊¥§~° HõOÉèí=ÚÖ’#∞^Œ~ÚOz#"å_»∞
x=fi\˜Å∞¡ „Ѩ`åáê# <≥QÆ_ç#"å_»∞ II ã¨∞ II
¿ÇÏ=∞Ѩ٠KåÜ«∞Å"å_»∞ Z^Œ∞@ Q˘Å∞fi#fl"å_»∞
HÀ=∞e ^˘_»ÃÑ· x_»∞‰õΩ#fl"å_»∞
HÀ=∞ÅѨ٠"Õ∞x"å_»∞ Q˘Ñ¨Ê H˜s@=Ú"å_»∞
KÕ=ÚOa Ç≤Ï~°}º^≥·`«∞º}˜‚ zOz#"å_»∞ II ã¨∞ II
"åÅ∞HõQÀà◊§"å_»∞ "å_ç HÀ~°Å"å_»∞
"Õ∞eq∞ Hõ~°∞} `À_» q∞Oz#"å_»∞
"Àe `«∞OQÆÉèí„^ŒHÍ_»#∞O_ç N "ÕOHõ\Ï„kx
bÅ`À „ѨǨ¡^Œ∞xˆHeÔH·#"å_»∞ II ã¨∞ II
(4–275)
WkQÀ K«∂_»O_ç. W`«_»∞ D ã¨∞„w= #~°ã≤OǨï_»∞,
ã¨∞ÅÉèí∞_»∞. W`«xH˜ #=∞™ê¯~°O KÕã≤ W`«x =â◊"≥∞ÿ, W`«xx
H˘Å=O_ç† W`«_»∞ #=Ùfi =ÚYO "å_»∞. <å<åq^èŒ =∞Ç≤Ï=∞Å∞
HõÅ"å_»∞. ^Õ=`«Å#∞ ~°H˜ΔOK«∞"å_»∞. HõOÉèíOÖ’ ѨÙ@∞ìH˘zÛ#
"å_»∞. „Ѩ`åѨO`À „Ѩã≤^Œ∞ú_≥·#"å_»∞, |OQÍ~°Ñ¨Ù ~°OQÆ∞Å"å_»∞,
Z^Œ∞>Ë H˘Å∞"≥#· "å_»∞, `˘_»ÃÑ· ÅH˜Δ ‡x ‰õÄ~°∞ÛO_»É@
ˇ ∞ì‰õΩ<åfl_»∞.
ã¨ÑyΨ i
HÀ=∞Åâ◊si. ÃÑ^ŒÌ H˜s@O ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞, =Oz# #MÏÅ∞,
K«∂ÃÑ·# HÀ~°Å∞ HõÅ"å_»∞, `«∞OQÆÉèí„^• f~°OÖ’ L<åfl_»∞.
„ѨǨ¡^Œ∞x UÅ∞"å_»∞.
ÃÑ· H©~°Î#Ö’ '¿ÇÏ=∞Ѩ٠KåÜ«∞Å"å_»∞— J<Õ =∂@‰õΩ
Ô~O_»∞ J~å÷Å∞ K≥ѨÊ=K«∞Û. q∞ã≤q∞=<≥fl – |OQÍ~°Ñ¨Ù ~°OQÆ∞–
HõÅ"å_»∞ J<Õk XHõ>`ÿˇ ,Õ =∞~˘Hõ\ ˜ ¿ÇÏ=∞‰õÄ@ Ѩ~fi° `«O ѨH¯õ <Õ
L<åfl_»∞ HÍ|\˜ì† ^•x h_»Ö’ L#fl"å_»∞ J<Õk. ÃÑ^ŒÌ H˜s@O
HõÅ"å_»∞, =Oy# #Y=ÚÅ"å_»∞, ‰õÄÔ~·# HÀ~°Å"å_»∞ J<Õ
=~°‚#Å P^è•~°O`À ã¨∞„w= #~°ã≤OǨï_»∞ "ÕÔ~=fi~°∂ HÍHõ
ǨÏOÑ≤Ö’ WѨÙ_»∞#fl L„QÆ#~°ã≤OǨï_Õ Jx YzÛ`«OQÍ
K≥ѨÊ=K«∞Û#∞.
D ã¨∞„w= #~°ã≤OǨï_çx q=iOz# =∞~À H©~°Î##∞
K«∂_»=K«∞Û –
¿ãqOK«~À [#∞ÖÏ~° z`«Î[ QÆ∞~°∞_ô`«O_»∞
ˆH=Å ^ŒÜ«∂xkè ã¨∞„w= <å~°ã≤OǨï_»∞
"Õ~Ú KÕ`«∞Å`À_» "≥<≥flÅ #=Ùfi`À_»
KèåÜ«∞Å∞ ^Õˆ~\˜ â◊OY K«„HÍÅ`À_»
JÜ«∞`«Ü≥ÿ∞ =Ù#fl"å_»∞ J^Õ ã≤OǨã¨#=ÚÃÑ·
NÜ«Ú`«∞_≥· Ü≥∞^Œ∞@ ã¨∞„w= <å~°ã≤OǨï_»∞
‰õΩO‰õΩ=∞QÀà◊§`À_» HÀ~° ^Ò_»Å `À_»
JOÔHÅ ~°qK«O„^Œ #Ü«∞#=ÚÅ`À
`≥OH˜#ã¨∞~°∞ÅQ˘\˜ì ^Õ=`«Å HõO^ŒiH˜
H˜OHõÖˇÖÏ¡ ÉÏÃÑ#∞ ã¨∞„w= <å~°ã≤OǨï_»∞
a~°∞^Œ∞ ÃÑO_ÕÅ`À_» Ñ‘`åO|~°=Ú `À_»
ã¨i H˜s\Ïk Éèí∂+¨}=ÚÅ`À
ã≤~°∞ÅÔHÖÏ¡ <≥Å"≥· K≥Åy N "ÕOHõ\Ï„k
yig∞^Œ "≥eÃã#∞ ã¨∞„w= <å~°ã≤OǨï_»∞
F [#∞ÖÏ~°! z`«ÎA_ç `«O„_ô ^ŒÜ«∂xnè J~Ú#
ã¨∞„w= #~°ã≤OǨï_çx ¿ãqOK«O_ç. D ã¨∞„w= #~°ã≤OǨï_»∞
"Õ~Ú KÕ`«∞Å`À, "≥<≥flÅ =O\˜ #=Ùfi`À, â’ÉèíQ˘eÃÑ â◊OY
K«„HÍ^Œ∞Å`À PÜ«∞`«OQÍ ã≤OǨã¨#OÃÑ·# N ã¨"Õ∞`«∞_≥·
L<åfl_»∞.
"Õ∞, 2010 =$HΔÍefl ~°H˜Δ¿ãÎ, Jq =∞#efl ~°H˜Δ™êÎ~Ú
JqÜÕ∞ Hõ^• u~°∞=∞Å y~°∞Å∞
JkÜÕ∞ Hõ^• ã¨Ç¨Ï„™ê‰õΔΩx =∞O_ç`«
`Õ*’q~ål`« nÑ≤Î =∞Ü«∞=Ú†
JkÜÕ∞ Hõ^• ã¨Ç¨Ï„™ê##∞x q=∞Å
=~°Ûã¨∞ûÅ q∞ã≤q∞ ÉèÏu=∞Ü«∞=Ú†
JkÜÕ∞ Hõ^Œ qǨÜ«∞㨠gkäÖ’ "≥Å∞æ
|OQÍ~°∞ tY~åÅ „Ѩã¨∞Êù~°=Ú‡†
JkÜÕ∞ Hõ^Œ qÖÏã≤ ǨÏi"å㨠^è•=∞=Ú‡
P#O^Œ xÅÜ«∂# JÅ~°∞K«∞O_≥†
JqÜ≥∞ u~°∞=∞Å y~°∞Å∞ ~°™êxfi`«=Ú‡
J=∞~°∞Å∞ u~°∞QÆ∞ ™ê#∞=ÙÖˇ· "≥ÖÏ~°∞Û
HÍOu ѨÙO[=ÚÅ ã¨~°ã≤ „HõO^Œ∞H˘#∞K«∞
~°ã~¨ ≠° ~°∞Å`À q~°∞Å`À `≥~Å° =∞~å~°∞
#kÜ≥∞ Ѩ#flQÆ ™ê~°fiÉè∫=∂K«Å=Ú‡!
– PKå~°º N=`«û
~°HõÎѨÙ~°OQÆ∞ #MÏÅ`À, HÀ~°Å`À, ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞ÖË
Hõ#∞flÅ∞QÍ, ~åHõΔã¨∞Å#∞ x„QÆÇ≤ÏOz, ^Õ=`«Å‰õΩ <≥=∞‡kx `≥zÛ
ÃÑ\˜ì# ã¨∞„w= #~°ã≤OǨï_»∞. HÍà◊§Ö’ ÃÑO_Õ~°=Ú Hõ@∞ìH˘x
Ñ‘`åO|~°O ^èŒiOz <Õ~°∞QÍ L#fl H˜s\Ïxfl ^èŒiOz, Jxfl
q^è•Å ã≤~°∞ʼnõÄ <≥Å"≥·# "ÕOHõ\Ï„k ÃÑ· „ѨHÍtã¨∞Î<åfl_»∞.
D H©~°Î##∞ K«kq# `«~°∞"å`« q„QÆǨxfl K«∂¿ãÎ P
#~°ã≤OǨïx =ÚYOÖ’x z~°∞#=Ùfi#∞ QÆ∞iÎOK«=K«∞Û. P #=Ùfi
"≥<≥flÅ =ÖË J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ HõxÊOzOk. Éèí‰õΩÎʼnõΩ, ÉèÏ=‰õΩʼnõΩ
D #=Ùfi Hõ#∞qO^Œ∞ KÕ¿ã suÖ’ q„QÆǨxfl =∞Åz# teÊ
H“â◊ÖϺxfl =∞#O âߡѶ≤∞OKåe. q„QÆǨxfl ^ŒQÆæ~°#∞O_ç K«∂ã≤#
J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ #Y=ÚÅ∞ ~°HõÎ=~°‚O`À Hõ#∞Ñ≤Oz#k. ("≥#Hõ
H©~°Î#Ö’ =OyL#fl #Y=ÚÅ∞ Jx J<åfl_»∞).
D #~°ã≤OǨï_ç <Õ„`åÅ∞ ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å ÖÏQÆ∞#flq
JO\Ï_»∞. #~°ã≤OǨï_ç á⁄_»"≥·# H˜s\Ïxfl Ѩ^Õ Ñ¨^Õ
„Ѩ™êÎqOKå_»∞. WHõ¯_» #~°ã≤OǨï_ç áê^•ÅÖ’x ÃÑO_Õ~åxfl
QÆ∞iOz K≥áêÊ_»∞.
31
 J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ W@∞=O\˜ #~°ã≤OÇ¨Ï QÆ∞iOz ã¨~°
ã¨OQÍ =ÚK«Û@∞¡ KÕ¿ãk P#O^Œ ^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ# ã¨OQÆu. XHõ
H©~°Î#Ö’ xO^•ã¨∞Îu WÖÏ ™êQÆ∞`«∞Ok.
E@∞ PO^Œ<åÅ"å_»=Ù ã¨∞„w= #~°ã≤OǨÏ
áê\˜Oz x#fl <Õ=Ú Ñ¨OyOKÕ"å~°=∂
"≥ÚQÆ=Ú ã≤OǨÏѨ٠~°∂Ѩ٠"≥Úy"≥∞ÿ =∂xã≤ ~°∂ѨÙ
ly^˘_» g∞^Œ\˜ N =∞ǨÅH˜;
`«QÆ∞h‰õΩ x@∞=O\˜ `«QÆ=ÙÖˇÖÏ¡ K≥Å∞¡
"≥∞QÆÃãÔH¯ÖÏ_» =∂‰õΩ <ÕÅÜ«∂º x#∞fl#∞
Hõ@∞ìH˘#flk ÃÑ·_çHÍâ◊ HõO|=ÚÖ’ LxH˜
<≥@∞ìH˘#fl #=ÙfiÅ∞ hÖ’# h"Õ
q∞\˜ì"≥ÖÏ¡ hˆH=∞~°∞ Zxfl ÖË=Ù h KÕ`«Å∞
J\˜ì@ìx x#∞fl =∂‰õΩ #_»∞QÆ∞@<Õq∞\˜H˜
J=∞~°∞ňHeHõ=Ù Jã¨∞~°∞ʼnõΩ "≥·iu
~°=∞} „ѨǨ¡^Œ∞#‰õΩ ~°HõΔ‰õΩO_»=Ù
H˘=∞Ô~· N "≥OHõ\Ï„k Q˘`«ÎÅ∞ h QÆ∞}=ÚÅ∞
ã¨=ÚHÍ# ѨÅ∞=∂~°∞ ã¨O`À+≤OKÕq∞OHõ#∞
(4–164)
[\Ï^è•iÜ≥ÿ∞# ã¨∞„w= #~°ã≤OÇ¨Ï – x#∞fl =ºOQÆ=Ú
KÕÜ«∞ "Õ∞"≥∞O`«"å~°=Ú! h =ÚY=Ú ã≤OǨÏѨ٠~°∂ѨÙ, =∂#=
^ÕǨÏOQÆÅh‰õΩ `˘_»ÃÑ· ÅH˜; L#flk. B<Ò#∞ W\˜ì "≥·q^蕺Åhfl
hˆH *ˇÅ∞¡. Hõ@∞ì‰õΩ#flk Ñ‘`åO|~°O. h LxH˜ HõO|OÖ’.
hÖ’ h"Õ #=Ùfi‰õΩO@∞<åfl=Ù. JÖÏQÆ WÖÏQÆ J<Õ^•xH˜
"Õ∞"≥∞=fi~°=Ú! J=∞~°∞ʼnõΩ ~åA, Jã¨∞~°∞ʼnõΩ "≥·i, J~Ú`Õ
„ѨǨ¡^Œ∞#‰õΩ ~°HõΔ‰õΩ_»=Ù! "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· <≥ÅH˘#fl h QÆ∞}=Ú
Å#∞ K«∂ã≤ ã¨O`À+¨|_»∞@ =∂=O`«∞ – Jx xO^•ã¨∞ÎuÖ’
`«#∞ K«∂ã≤# #~°ã≤OÇ¨Ï z„`åxfl =∂@Ö’¡ Hõ\ ˜ì WKÕÛO^Œ∞‰õΩ
„Ѩܫ∞`«flO KÕâß_»∞ J#fl=∞Ü«∞º.
D ã¨OH©~°Î#Ö’x 'ÃÑ·_çHÍâ◊— J<Õ =∂@ =ÚYºO.
D tÅÊOÖ’ teÊ #~°ã≤OǨÏ_ç Ô~O_»∞ HÍà◊§#∞ *’_çOz XHõ
Ѩ\ ˜ìHõ#∞ K≥Hͯ_»∞. ѨÅ∞ q^•fiOã¨∞Å∞ nxx Ü≥∂QÆѨ\ ˜ìHõ Jx
Jaè„áêÜ«∞Ѩ_»`å~°∞. J~Ú`Õ Wk Ü≥∂QÆѨ\ ˜ìHõ HÍ^Œ∞. #~°
32 N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° =<åaè=$kú Ѩ^äŒHÍxH˜ q~åàÏÅ∞ W=fiO_ç
ã≤OÇ¨Ï Hõ@∞ì‰õΩ#fl ã¨iQÆ Ñ¨OK«#∞ QÆ∞iOzOk. W^Õ #~°
ã≤OǨÏ#∞ áÈe# ѨÅ∞ q„QÆǨÅ#∞ <Õ#∞ K«∂ã≤ Z~°∞QÆ∞^Œ∞#∞–
"å=∞ÉèÏQÆOÖ’ ÅH˜; LO@∞Ok. W^Õ q^èŒ"≥∞ÿ# Ѩ\ ˜ìHõ
LO@∞Ok. h=Ù ^èŒiOzOk Ѩ@∞ì=¢ã¨ÎO J~Ú`Õ h=Ù LO_Õk
=∂„`«O ã¨ÎOÉèíOÖ’ – Jx =ºOQƺO KÕã¨∞Î<åfl_»∞. Wk xO^•
ã¨∞ÎuÖ’x XHõ ÉèíOy=∞.
D ã¨∞„w= #~°ã≤OǨï_çx Zxfl q^è•Ö’¡ ã¨∞ÎuOz<å
J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ `«$Ñ≤ÎÖË^Œ∞. #~°ã≤OÇ¨Ï =∞Ç≤Ï=∞Å#∞ =i‚OKÕ
^•xHõO>ˇ J`«x ~°∂áêxfl =i‚OK«_O» Ö’<Õ J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ Pã¨HΘ
Z‰õΩ¯= JxÑ≤ã¨∞ÎOk.
^˘~°`«#=ÚÅ`À_» `˘_»ÃÑ· Nã¨u `À_»
ÔH~°b|O`«=ÚÅ ã¨∞„w= #~°ã≤OǨÏ=Ú
xH˜¯# Hõ~°‚=ÚÅ`À x@∞ìã¨∂ѨÙÅ`À
q∞Hõ¯@ì ÃÑ^ŒÌg∞™êÅ `À_»
"≥Hõ¯ã¨Ñ¨Ù <Ài`À_» "≥ÅÜ«Ú |∞QÆæÅ `À_»
„H˜H˜¯iã≤ #=ÙfiÅ <å~°ã≤OǨÏ=Ú
K≥Å∞¡ #∂~°∞ѨÙÅ`À_» ã¨O‰õΩ K«„Hõ=ÚÅ`À_»
"≥∂Å¡"≥∞ÿ# ã¨Ç¨Ï„㨠Hõ~°=ÚÅ`À_»
`≥Å¡x "Õ∞x`À_» kO_≥·# Ñ≤~°∞O^Œ∞`À_»
ÔHÅ∞¡ˆ~w QÆ~°∞} ã¨∞„w= <å~°ã≤OǨÏ=Ú
q~°∞Å áê^•Å`À_» "≥ÅÜ«Ú ™⁄=Ú‡Å`À_»
u~°"≥∞ÿ# HÀ\˜ ã¨∂~°º `Õ[=Ú `À_»
q~°∞Å ^ŒO_»Å`À_» "Õ_»∞Hõ N "ÕOHõ\
yig∞^Œ "≥eÃã ã¨∞„w= <å~°ã≤OǨÏ=Ú
~å[sîq`À, JOHõ=ÚÃÑ· ÅH˜; ‰õÄ~°∞ÛO_»QÍ Ñ¨~å
„Hõ=∞O`À "≥Åã≤<å_»∞, ã¨∞„w= #~°ã≤OǨï_»∞. n>ˇÿ# K≥=ÙÅ`À,
f„=`«~°"≥∞ÿ# K«∂ѨÙÅ Hõ#∞QÆ∞_»¡`À, ÃÑ^ŒÌ g∞™êÅ`À, ÃÑ^ŒÌ
<À~°∞, "≥∞i¿ã K≥OѨÅ`À, J@ìǨã¨O KÕã¨∞Î<åfl_»∞ ã¨∞„w=
<å~°ã≤OǨï_»∞.
â◊OY K«„HÍÅ`À "Õ~Ú KÕ`«∞Å"å_»∞QÍ, `≥Å¡x `«#∞
=Ù`À, |Å"≥∞ÿ# Ѩ$+¨ª=ÚÅ`À Hõ~°∞}Ï=¸iÎÜ≥ÿ∞# ã¨∞„w=
<å~°ãO≤ Ǩï_»∞<åfl_»∞.
ã¨ÑyΨ i
 â◊√„ÉèíOQÍ L#fl áê^•Å∞, "≥∞i¿ã PÉèí~°}ÏÅ∞, ã≤÷~°
"≥∞ÿ# HÀ\˜ã¨∂~°ºHÍOu, "åÅ∞`«∂ L#fl ѨÓÅ=∂ÅÅ`À ã¨∞„w=
<å~°ã≤OǨï_»∞ N "ÕOHõ@yiÃÑ· L<åfl_»∞.
ÃÑ· *ˇÑ≤Ê# Jxfl ã¨OH©~°Î#Ö’¡ J#fl=∞Ü«∞º ǨÏOÑ≤Ö’
`«#∞ K«∂ã≤# ã¨∞„w= <å~°ã≤OÇ¨Ï ~°∂áê<Õfl =i‚Oz<å_»∞. D
ã¨∞„w= <å~°ã≤OÇ¨Ï J#∞ ¿Ñˆ~ `«~°∞"åu HÍÅOÖ’ – ÅH˜;
q„QÆǨÏO "ÕÔ~·# `«~°∞"å`« – L„QÆ#~°ã≤OÇ¨Ï Jx "åã≤ÔHH˜¯#k
Jx TÇ≤ÏOK«=K«∞Û#∞.
ǨÏOÑ≤Ö’ D L„QÆ#~°ã≤OǨï_ÕHÍHõ =∞~À Ô~O_»∞ #~°
ã≤OǨÏ^Õ"åÅÜ«∂Å∞<åfl~Ú. XHõ\ ˜ JǨϟaÅ #~°ã≤OǨï_≥·`Õ
=∞~˘Hõ\ ˜ P#O^Œf~°∞÷Å"å~°∞ „Ѩu+≤ªOz# #~°ã≤OǨÏ^Õ=Ù_»∞.
J#fl=∞Ü«∞º H©~#ΰ Å#∞ |\˜ì K«∂¿ãÎ PÜ«∞# H©iOÎ zOk D L„QÆ
#~°ãO≤ Ǩï_ç<Õ `«Ñʨ WOHÀ #~°ãO≤ Ǩï_çx HÍ^Œ∞ J<Õk ã¨Ê+¨Oì .
=∞~˘Hõ ã¨∂HõΔ ‡ ã¨=∂Kå~°"Õ∞=∞O>Ë Ç¨ÏOÑ≤Ö’ =∞^èŒfi
ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xH˜ K≥Ok# ѨÅ∞ ǨÏi^•ã¨∞Å∞<åfl U XHõ¯~°∂
D ã¨∞„w= #~°ã≤OǨÏ#∞ H©~°ÎOK«ÖË^Œ∞.
J#fl=∂Kå~°º D L„QÆ#~°ã≤OÇ¨Ï – ã¨∞„w= <å~°
ã≤OǨï_çx =∂„`«"Õ∞ ã¨∞ÎuOK«ÖË^Œ∞. ǨÏOÑ≤Ö’x L^ŒÌyi Hõ$+¨‚
(Wk Hõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞ xi‡Oz# ÉÏÅHõ$+¨‚ ^Õ"åÅÜ«∞O
Ö’xk) ÃÑ^ŒÌ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ (ÃÑ^ŒÌ JOQÆ_çgkèÖ’x =∂^èŒ=
^Õ"åÅÜ«∞OÖ’x ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞) Hõà◊™êѨÙ~°O ǨÏ#∞=∞O`«
(HõOÑ≤¡ ^•iÖ’ L#fl xK«Û}˜Hõ ǨÏ#∞=∞O`«~åÜ«∞x QÆ∞_ç)
q~îÅ° ∞_çx, Éè∂í Ѩu K≥é∞=Ù "ÕOHõ>âË √◊ _»∞ (JK«∞º`«~åÜ«∞ xi‡`«
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ PÅÜ«∞O) ~å=Ú_çx, HÀ^ŒO_»~å=Ú_»x
ã¨∞ÎuOKå_»∞. WHõ¯_»O`å P<å_»∞ "å_»∞HõÖ’ L#fl ™êfiq∞ ¿Ñ~°¡<Õ
"å_®_»∞. ã¨OH©~°Î#Ö’ ÉÏÅHõ$+¨μ‚x H©iÎOz<å, P ^Õ=Ù_çx
'L^ŒÌyi Hõ$+¨‚— J<åfl_»∞. Hõ$+¨‚~åÜ«∞_»∞ L^ŒÜ«∞yix =â◊Ѩ~°K«∞
‰õΩ#flѨÙ_»∞ JHõ¯_ç ÉÏÅHõ$+¨‚ q„QÆǨxfl `≥zÛ Ç¨ÏOÑ≤Ö’
PÅÜ«∞O xi‡Oz „Ѩu+¨ª KÕâß_»∞. L^ŒÜ«∞yi Hõ$+¨μ‚_»∞ –
L^ŒÌyi Hõ$+¨μ‚_»∞ J~Ú#k. ÃÑ^ŒÌ JOQÆ_ç gkèÖ’x ǨÏ#∞
=∞O`«∞_çx P<å_»∞ ÃÑ^ŒÌ ǨÏ#∞=∞O`« J<Õ Ñ≤ez LO_Õ
P™ê¯~°=ÚOk. JÖψQ Hõà◊™êѨÙ~°OÖ’x PO[<ÕÜ«∞™êfiq∞.
D <ÕѨ^䌺OÖ’ K«∂¿ãÎ Hõ$+¨‚~åÜ«∞_»∞ P<å_»∞ xi‡Oz#
"Õ∞, 2010 u~°∞Ѩu Nx"åã¨O Ju ÃÑ^ŒÌ =ã¨u ã¨=Ú^•Ü«∞O
ÅH©;#~°ã≤OǨϙêfiq∞ q„QÆǨxfl 'ã¨∞„w= <å~°ã≤OǨϗ Jx
Ñ≤ez LO_Õ ™ê^茺`«Å∞ Z‰õΩ¯=. W^Õ HÍÅ„Hõ"Õ∞} L„QÆ
#~°ã≤OÇ¨Ï J~Ú LO_®e.
ÃÑ· K≥ѨÊ|_ç# U XHõ¯ ^≥·"åxfl =∞^èŒfi ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O
ǨÏi^•ã¨∞Å∞ H©iÎOK«ÖË^Œ∞ J<Õk ZO`« ã¨`«º"≥∂, Ü«∞O„`À
^•ú~°Hõ ǨÏ#∞=∞O`«∞_çx J#fl=∞Ü«∞º ã¨∞ÎuOK«ÖË^Œ#_»O ‰õÄ_®
JO`Õ ã¨`«ºO. (WѨÙ_»∞ ^˘iH˜# ã¨OH©~°Î#Å P^è•~åÅ`À)
J#fl=∞Ü«∞º ã¨OH©~°Î#Å∞ D L„QÆ#~°ã≤OǨï_»∞ ÉèíQÆflO
JÜÕ∞ºO^Œ∞‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO ZÖÏ LO_Õk J<Õ z„`åxfl =∂@Å`À
Hõ\ ˜ì Wã¨∞ÎOk HÍ|\˜ì D ã¨OH©~°Î#Å∞ „áê=ÚYºO K≥O^Œ∞
`«∞#flq.
1976 Ö’ ZO.ZÖò.^Õâ◊áêO_ÕQÍ~°∞ ÉèÏ~°fÜ«∞ ѨÙ~å
`«`«fi WÖÏMÏ ã¨OÜ«ÚHõÎ =∞Ǩxˆ~Ìâ◊‰õΩÅ∞QÍ L#flѨÙ_»∞ D
L„QÆ#~°ã≤OÇ¨Ï q„QÆǨxfl r~À‚^•ú~°}O KÕ¿ã Ѩxx Ѩ^Œ‡<åÉèí<£
J<Õ tÅÊâߢã¨ÎA˝_çH˜ JѨÊ*ˇáêÊ~°∞. JHõ¯_Õ Ñ¨_ç L#fl
J^Õq„QÆǨÏO `åÅ∂HÍ tÖÏâ◊HõÖÏÅ#∞ (350ÃÑ· zÅ∞‰õΩ)
ã¨O„QÆÇ≤ÏOz, Ѩ^Œ‡<åÉèí<£ Ѩx „áê~°OaèOKå~°∞.
ǨÏOÑ≤ ѨÙ#~°∞`å÷# ã¨q∞u J^茺‰õΔΩÖˇ·# _®II t=~å=∞
HÍ~°O`«QÍ~°∞ ǨÏOÑ≤H˜ "≥o§#ѨC_»∞ D r~À‚^Œú~°} HÍ~°ºO
QÆ∞iOz q=ÚY∞Öˇ·, <Õ~°∞QÍ WOk~åQÍOkèH˜ ~åâß~°∞. nO`À
Ѩx =∞^茺֒<Õ PyáÈ~ÚOk. <å QÆ∞~°∞=ÙQÍÔ~·# a.q.
"≥·‰õΩO~î°~åAQÍ~°∞ JѨÊ\’¡ `«=∞ '"å~°Ñ¨„uHõ—Ö’ nxfl QÆ∞iOz
^Œ∞=∂~°O ÖËÑ≤ r~À‚^Œú~°} [~°QÍe Jx "åkOz<å q∞„`«∞_»∞
ÔH.[<å~°Ì# ‰õÄ_» r~À‚^•ú~°}ÔH· =`åÎã¨∞ ѨeH˜<å Ѷ¨e`«O
â◊¥#º"≥∞Oÿ k.
âßã¨<åÅÖ’ K≥Ñ≤Ê#@∞ì D ™êfiq∞ ÅH©;<å~°ã≤OǨï_Õ.
[#=∂#ã¨OÖ’x L„QÆ#~°ã≤OǨï_»∞ J<Õk XHõ JѨ„Ѩ^äŒ J<Õ
ã¨`«ºO J#fl=∞Ü«∞º K≥Ñ≤Ê# 'ã¨∞„w= <å~°ã≤OǨï_»∞— J<Õ
q=~°}Ö’ YzÛ`«=∞=Ù`«∞Ok. PO„^èŒ Hõ~å‚@Hõ „ѨÉèí∞`åfiÅ∞,
ÉèÏ~°`« ѨÙ~å`«`«fi âßYÅ∞ – Hõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞x Ѩ\Ïìaè¿+HÍxfl
L`åûǨÏO`À 㨇iOKÕ D<å_»∞ – D q„QÆÇ¨Ï r~À‚^•ú~°}O
KÕ¿ãÎ K«i„`å~°÷"≥∞ÿ# Ѩx KÕã≤#@ì=Ù`«∞Ok.
33
 P#O^ŒxÅÜ«∞O – âßã¨<åÅ∞
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å u~°∞=∞Å âßã¨<åÅ∞
âßã¨# q=~°} – 9
„Ѩ^Õâ◊O : u~°∞=∞Å, K«O„^Œyi `åÅ∞HÍ, z`«∂Î~°∞lÖÏ¡, PO„^茄Ѩ^Õâò. (u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ "≥Ú^Œ\ ˜
„áêHÍ~°OÖ’x L`«Î~°QÀ_»ÃÑ· L#flâßã¨#O)
=Oâ◊O : q[Ü«∞#QÆ~° (`«∞à◊√=) ~åA : NHõõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞
HÍÅO : â◊Hõ ã¨O=`«û~°O 1434, POy~°ã¨ ã¨O=`«û~°O, 1513 Z._ç.
ÉèÏ+¨ : `≥Å∞QÆ∞
q+¨Ü«∞O : NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞ u~°∞"≥OQÆà◊<å^äŒ^Õ=Ùx ^Œi≈OK«∞H˘x #=~°`«flYz`« H˜s@=Ú#∞
=∞iÜ«Ú J<ÕHõ |OQÍ~°∞ PÉèí~°}ÏÅ#∞ HÍ#∞HõQÍ ã¨=∞iÊOK≥#∞. PÉèí~°}ÏÅ¿Ñ~°∞¡
=∞iÜ«Ú "å\˜ |~°∞=ÙÅ q=~åÅ∞ ¿Ñ~˘¯#|_ç#k.
P^è•~°O : u.u.^Õ. âßã¨<åÅ∞ ã¨OѨÙ@O–III, ã¨OYº–32.
âßã¨# q=~°} –10
„Ѩ^Õâ◊O : u~°∞=∞Å, K«O„^Œyi `åÅ∞HÍ, z`«∂Î~°∞lÖÏ¡, PO„^茄Ѩ^Õâò. (u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ "≥Ú^Œ\ ˜
„áêHÍ~°OÖ’x ^ŒH˜Δ}QÀ_»ÃÑ· L#flâßã¨#O)
=Oâ◊O : q[Ü«∞#QÆ~° (`«∞à◊√=) ~åA : NHõõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞
HÍÅO : â◊Hõ ã¨O=`«û~°O 1434, POy~°ã¨ ã¨O=`«û~°O, 1512 Z._ç.
ÉèÏ+¨ : `≥Å∞QÆ∞
q+¨Ü«∞O : NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å JO`«óѨÙ~° ^•fi~° áêʼnõΩÖˇ·# #~°ã¨Ü«∞º, W`«x `«=Ú‡_»∞ u=∞‡Ü«∞ºÅ∞
u~°∞"≥OQÆà◊<å^䌙êfiq∞"åiH˜ ZÅ¡"Õà◊Å ™êëêìOQƄѨ}Ï=∞=∂K«iOK«∞<åfl~°x =∞iÜ«Ú
gi`«e¡QÍÔ~·# |ã¨==∞‡QÍ~°∞ ™êfiq∞"åiH˜ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞ `≥Å∞ѨÙ`«∞#fl q=~åÅ#∞ D
âßã¨#O `≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk.
P^è•~°O : u.u.^Õ. âßã¨<åÅ∞ ã¨OѨÙ@O–III, ã¨OYº–26.
 NѨ^ŒˆHo – 10 (=∂iÛ–2010)
q*Ë`Å« ∞
1) q*ÏѨÙ~°Ñ¨Ù #~°ã≤OQÆ~å=Ù,
WO\˜ <≥O.1–18–38, J#flѨÓ~°‚ xÅÜ«∞O,
ZO.D.Ü«∞ãπ.HÍÅh,
ã≤H˜O„^•ÉÏ^£ –500 015.
2) „Ѩ`åѨÙ~°O ~å=∂#∞*ÏKåi,
WO\˜ <≥O.6–7–20, „ÉÏǨχ}"å_»,
ǨÏ#∞=∞H˘O_» – 506 011.
3) =ÚxQÀ\˜ ã¨`«º<å~åÜ«∞}â◊~°‡,
WO\˜ <≥O.33–91/1,
=∂~°∞fHÍÅh, ã¨∞jÖÏ~À_»∞¤
^˘_»¤=∂=o¡, ɡOQÆà◊¥~°∞ – 560 004.
ã¨Ô~·# ã¨=∂^è•<åÅ∞ ~åã≤#"å~°∞ :
Ü«∞O.ÔH.„ѨÉèÏ=u(QÆ∞O`«HõÅ∞¡)† l."≥OHõ>Ëâ◊fi~°„Ѩ™ê^£(qâßY
Ѩ@flO)† *ˇ.™ê„=∂[ºÅH˜Δ ‡(u~°∞Ѩu)† ÔH.u~°∞=∞ÖÏKå~°ºÅ∞
(XOQÀÅ∞)† Z.„Ѩ=∞^äŒ<å^äŒâ◊~°‡(J#O`«Ñ¨Ù~°O)† q.#ohHÍO`ü
(QÆ∞O@∂~°∞)† ÔH.P#O^ŒÑ≤à‹¡Â(z`«∂Î~°∞)† Ü«∞O.q.„Ѩ™ê^Œ~å=Ù
(ã¨O`«#∂`«Åáê_»∞)† Z.\˜.Nx"åã¨<£(J#O`«Ñ¨Ù~°O)† l.|Å
~å=∂#∞*ÏKåi (ǨÏ#‡H˘O_»)† l.|Å~å=∞âߢã≤Î(<åKå~°O)†
l.Éè’wâ◊fi~°O(<≥Å∂¡~°∞)†Z."≥OHõ@Hõ$+¨‚=¸iÎ(<≥Å∂¡~°∞)†_ç.ǨÏ#∞
=∞O`«~å=Ù(<≥Å∂¡~°∞)† ZO.ǨÏi^•ã¨∞(HõsO#QÆ~ü)† ZO.=Úx
~°`fl« O(<≥Å∂¡~∞° )†\˜.P~ü.ÉÏÅHõ$+¨~‚ å=Ù(~å[=∞O„_ç)† l.~°=∂^Õq
(=∂~°∂ì~°∞)† W.Nx"åã¨~å=Ù(`≥<åe)†Z.Hõ$+¨‚=∂Kå~°º (=∞Ǩ
~å¢+¨ì)† a.qâ◊fi<å^äŒ~å=Ù(ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞)†ZO.Hõ$+¨‚=¸iÎ (u~°∞
Ѩu)†Ñ≤.x~°‡Å(QÆ∞O@∂~°∞)† q.Ü«∞ãπ.„H˜+¨‚(ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞)†
ÔH.=∂#ã¨"≥∞ÿ„u (ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞)† Ñ≤.~å=∞Hõ$+¨‚(Ñ≤~îåѨÙ~°O)†
W.QÆ$ǨÏÅH˜Δ ‡(`≥<åe)† Ñ≤.ÉèÏ#∞ÅH©Δ ‡‰õΩ=∂i(`≥<åe)† Z<£.~å=∞
Hõ$+¨‚(QÆ∞O@∂~°∞)† ÔH.t=<åˆQO„^Œ=∞‡(XOQÀÅ∞)† Zãπ.\˜.Ñ≤.q.
~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ∞(#∂lg_»∞)† \˜.Hõ$+¨‚ÉèíQÆ"å<£(cè=∞=~°O)†
q.q.Ѩ^•‡=u(XOQÀÅ∞)† ÔH.Hõ$+¨‚=¸iÎ~å=Ù(Ç≤ÏO^Œ∂ѨÙ~°O)†
Ñ≤.=∞e¡MÏ~°∞˚#=¸iÎ(ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞)† ZO.ã¨`«º<å~åÜ«∞}
(ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞)†ZO.ã¨∞Éσ~å=Ù(XOQÀÅ∞)†ÔH.~å=∞Hõ$+¨‚ (~åÜ«∞
^Œ∞~°æO)† Ü«∞O.áê~°÷™ê~°kä PKå~°∞ºÅ∞(=~°OQÆÖò).
"Õ∞, 2010 u~°∞Ѩu |™êìO_»∞, Ô~·ÖËfi¿ãì+¨#¡‰õΩ Ju ã¨g∞ѨOÖ’ 'Nx"åã¨O— LOk
x|O^èŒ#Å∞ :
1) JO^Œ~°∂ NѨ^HˆŒ ox ѨÓiOK«=K«∞Û. XH˘¯Hõ¯~°∞
XH˘¯Hõ¯\˜ =∂„`«"Õ∞ ѨÓiOz ѨOáêe.
2) ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõÖ’x ‰õÄѨ<£#∞ =∂„`«"Õ∞ Hõ`«Î
iOz ѨOáêe, q_çQÍ ~åã≤ ѨOѨ‰õÄ_»^Œ∞.
3) ÉÏÖòÃÑ<£`À<Õ Ñ¨ÓiOKåe.
4) QÆ_»∞ÅÖ’ k^Œ∞ÌÉÏ@∞¡, H˘\˜ì"Õ`«Å∞ LO_»‰õÄ_»^Œ∞.
5) |Ǩï=∞u q+¨Ü«∞OÖ’ ZÖÏO\˜ ã≤á¶ê~°ã¨∞Å∞ JOw
HõiOK«|_»=Ù.
6) „Ѩu<≥ÖÏ 25= `Õn ֒ѨÙQÍ Ñ¨ÓiOz# NѨ^ŒˆHox
=∂ HÍ~åºÅÜ«∂xH˜ ѨOáêe.
7) D Ѩ^ŒˆHoÖ’ áêÖÁæ<Õ"å~°∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ‰õΩ K«O^•
^•~°∞Öˇ· LO>Ë g∞ K«O^•#O|~°∞`Àáê@∞ g∞ `«~°Ñ¨Ù#
`≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ#∞ Z=iH˜ ѨOáêeûOn ѨÓiÎ
z~°∞<å=∂#∞ `≥eÜ«∞*ËÜ«∂e.
8) ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Å∞ HÍx"å~°∞ ‰õÄ_® áêÖÁæ#
=K«∞Û.
|Ǩï=∞u q=~åÅ∞ :
ã¨iQÍ Ñ¨ÓiOz# "åiH˜ `≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi
Ѩ„uHõ#∞ XHõ ã¨O=`«û~°Oáê@∞ Lz`«OQÍ JO^Œ
*Ë™êÎ=Ú. XHõ"Õà◊ XHõiHõ<åfl Z‰õΩ¯= =∞Ok ã¨iQÍ
ѨÓi¿ãÎ ÖÏ@s ^•fi~å =ÚQÆ∞æix ZOÑ≤Hõ KÕã≤, "åiH˜
XHõ ã¨O=`«û~°O áê@∞ Ѩ„uHõ#∞ Lz`«OQÍ Ñ¨OѨÙ
`å=Ú. q∞ye#"åi ¿Ñ~°¡#∞ ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’
„ѨK«∞i™êÎ=Ú.
ѨÓiOz# NѨ^ŒˆHox ѨOѨ=Åã≤# z~°∞<å=∂ :
Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O,
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
u.u.^Õ. =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞ „áêOQÆ}O,
ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083.
35
 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç J_»¤O P^è•~åÅ∞
1 2 3
1) ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞#∞ `≥Å∞QÆ∞Ö’ WÖÏ JO\Ï~°∞ (5)
4) áê#∞Ê#∞ =º=Ǩ~°OÖ’ WÖÏ JO\Ï~°∞ (2)
4 5 6 7 5) ã¨Ç¨Ï[OQÍ „Ѩu"å~°∞ U^À D ÉèíH˜Î™êÜ«∞O KÕ™êÎ#O\Ï~°∞.
ÃÑ·QÍ P [O`«∞=Ù "å#~°∞Å`À áê@∞ ~å=ÚxH˜ ã¨Ç¨Ü«∞O
8 9 KÕã≤O^Œ@ (3)
10 11 6) "å#~°O (2)
10) QÍÜ«∞„u =∞O„`åxfl ã¨$+≤ìOz# =∞ǨÏi¬ (5)
11) `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏQÆ=`åxfl ~°zOz# ã¨Ç¨Ï[áêO_ç`«∞º_»∞ (3)
12 13 14 15 12) ~åA‰õΩ qHõ$u J@∞#∞Oz (2)
16 17
13) PHÍâßxfl WÖÏ ‰õÄ_® JO\Ï~°∞ (3)
15) W`«_»∞ HÍOK«x KÀ@∞ Hõq HÍOK«∞#∞ (2)
18
18) #=„QÆǨʼnõΩ zǨÏflOQÍ D ~åà◊§#∞ á⁄ky# LOQÆ~åxfl
^èŒi™êÎ~°∞. (5)
xÅ∞=Ù
1) N~å=ÚxH˜ ã‘`« (2)
NѨ ^ ŒˆHo – 12
x~°fiǨÏ} : PKå~°º N=`«û
2) ^Œ=∞Ü«∞Ou Éèí~°Î (3)
3) XHõ JѨû~°ã¨ (2)
4) ‰õΩÉË~°∞_»∞ (5)
7) =Ú~°ox WÖÏ JO\Ï~°∞ (5)
1) ѨÓiOz# "åi ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ : 8) ã¨∞q∞„`«H˘_»∞‰õΩ (2)
............................................................ 9) áê=Ù~°O (3)
............................................................ 14) `«∞"≥∞‡^Œ‰õΩ =∞~À¿Ñ~°∞ (3)
............................................................
16) J_»q (2)
............................................................
............................................................ 17) H©Δ~°=Ú =º=Ǩ~°OÖ’ (2)
:: NѨ^ŒˆHo–10 (=∂iÛ,10) ã¨=∂^è•<åÅ∞ ::
2) g∞~°∞ ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Öˇ·`Õ? 1 2 3 4
J q # `« J
J) K«O^• #O|~°∞ : .................................. ~°∞O ~°‡ #∂
P) g∞ |^Œ∞Å∞ =∞Ô~=iÔH·<å Ѩ„uHõ ѨOѨQÀi`Õ "åi 5 6 7
^èŒ #O L ^Œ ~°O Kå ~°∞
ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ : ................................. 8 9
u J = _»∞
............................................................ 10 11
............................................................ ~å A Ѩ٠|ƒ
12 13
............................................................ â◊√ _»∞ +¨ì <å
14 15 16 17
............................................................ <å HõO „â◊ = }O Ö’ aè
............................................................ ^Õ ã¨∞ A
18
q J ^èŒ ~°O _»∞
 "Õ∞+¨ ~åt
D =∂ã¨OÖ’ giH˜ =$uÎ, L^ÀºQÆ "åºáê~åÖ’¡
JkèHõ „â◊=∞`À Ѩ#∞Å∞ ѨiѨÓ~°=‚ ∞ø`å~Ú. =º=™êÜ«∂aè=$kúH,˜
Ѷ¨Ö™êÜ«∂xH˜ „áÈ`åûǨÏHõ~°OQÍ LO@∞Ok. ã¨∞n~°…HÍÅOQÍ
ÃÑO_çOQ∑Ö’ L#fl Ѩ#∞Åhfl F H˘eH˜¯ =zÛ Ñ¨iëê¯~°=∞=Ù
`å~Ú. q"åÇ¨Ï „Ѩܫ∞`åflÅ∞ J#∞‰õÄÅO. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O
HÍ~°º[Ü«∞O, ~Ô O_À"å~°O P#O^ŒO, =¸_À"å~°O J<å~ÀQƺO,
<åÅ∞QÀ"å~°O â◊√ÉèíHÍ~°ºO.
=$+¨Éèí ~åt
D <≥ÅÖ’ giH˜ #∂`«# „Ѩܫ∞`åflÅ∞, H˘#∞QÀÅ∞,
J=∞‡HÍÅ∞ J#∞‰õÄÅO. n~°…HÍÅOQÍ Jã¨OѨÓiÎQÍ L<åfl
q^•º, L^ÀºQÆ, q"åǨτѨܫ∞`åflÅ∞ Ѷ¨e™êÎ~Ú. ѨsHõΔÖ’¡
Ѷ¨e`åÅ∞ q[Ü«∂xfl KÕ‰õÄ~°∞™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O =ã¨∞Î
H˘#∞QÀÅ∞, Ô~O_À"å~°O â◊√Éèí"å~°Î, =¸_À"å~°O ã¨`å¯~åÅ∞,
<åÅ∞QÀ"å~°O q[Ü«∞„áêÑ≤Î.
q∞^äŒ∞# ~åt
D =∂ã¨OÖ’ g~°∞ #q∞‡# =º‰õΩÎÖË "≥∂ã¨O KÕÜ«∞@O
=Å¡ KÕ¿ã =$uÎ "åºáê~åÖ’¡ Hõ+¨ì#ëêìÅ∞. g∞ =∞Oz`«#O
Z^Œ∞\˜"åiH˜ Ö’‰õΩ=QÍ JxÊOz ѨÅ∞ W|ƒO^Œ∞ʼnõΩ QÆ∞i
KÕ™êÎ~°∞. "≥O_ç, |OQÍ~°∞ =~°Î‰õΩʼnõΩ JkèHÍ~°∞Å XuÎ_ç.
"≥Ú^Œ\ ˜"å~°O J<å~ÀQƺO, Ô~O_À"å~°O PO^Àà◊#Å∞,
=¸_À"å~°O q=∞~°≈Å∞, <åÅ∞QÀ"å~°O [Ü«∞O.
Hõ~å¯@Hõ ~åt
JkèHõ „â◊=∞, =$^蕄Ѩܫ∂}O, =$^è•=ºÜ«∞O D
=∂㨠O Ö’ D ~åt"åà◊ § ‰õ Ω LO@∞Ok. KÕ Ü « Ú =$uÎ
"åºáê~åÖ’¡ ÖÏÉèÏÅ∞ =™êÎ~Ú. â◊√ÉèíHÍ~åºÅ HÀã¨O, ^è•i‡Hõ
HÍ~°º„Hõ=∂Å HÀã¨O ^èŒ#O "≥zÛ™êÎ~°∞. ˆHΔ„`«^Œ~°≈<åÅ∞ "Õ∞Å∞
KÕ™êÎ~Ú. q"åǨτѨܫ∞`åflÅ∞ Ѷ¨e™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O
P#O^ŒO, Ô~O_À"å~°O ^èŒ<å^•Ü«∞O, =¸_À"å~°O ˆHΔ„`«
^Œ~°≈#O, <åÅ∞QÀ"å~°O JâßOu.
ã≤OÇ¨Ï ~åt
D ~åt"åiH˜ Jhfl â◊√Éèíã¨∂K«#ÖË, „Ѩu ѨxÖ’
q[Ü«∞O =iã¨∞ÎOk. ã≤÷~åã¨∞ÎÅ∞, ^èŒ<å^•Ü«∞O Hõeã≤=™êÎ~Ú.
"Õ∞, 2010 u~°∞Ѩu Nx"åã¨O #∞Oz u~°∞=∞ʼnõΩ |ã¨∞û ™œHõ~°ºO LOk
"Õ∞, 20 1 0
– *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡
L^ÀºQÆ, q"åǨÏ, ˆHΔ„`« ^Œ~°≈# „Ѩܫ∞`åflÅ∞ J#∞‰õÄÅO.
L^ÀºQÆOÖ’ ™ê÷#K«Å#O. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ã≤÷~åã≤÷ Ü≥∂QÆO,
Ô~O_À"å~°O ^≥·=^Œ~°≈#O, =¸_À"å~°O q"åÇ¨Ï „Ѩܫ∞`«fl
[Ü«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O â◊√Éèí"å~å΄â◊=}O.
Hõ<åº ~åt
D ~åt"åiH˜ D =∂㨠O Ö’ U Ѩ x KÕ ã ≤ < å
J#∞‰õÄÅOQÍ LO@∞Ok. `«QÍ^•Å‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ LO>Ë
=∞Ozk. q^Õj L^ÀºQƄѨܫ∞`åflÅ∞ J#∞‰õÄÅO. =$uÎ"åºáê
~åÅ∞ KÕã¨∞Î#fl "åiH˜ ã¨fiÅÊ ^èŒ##+¨ìO HõÅ∞æ`«∞Ok. PÅÜ«∞
^Œ~°≈#O P#O^•xflã¨∞ÎOk. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O „Ѩܫ∞`«fl[Ü«∞O,
~Ô O_À"å~°O PO^Àà◊#, =¸_À"å~°O P#O^ŒO, <åÅ∞QÀ"å~°O
^≥=· zO`«#.
`«∞ÖÏ ~åt
D <≥ÅÖ’ ÃÑO_çOQ∑Ö’ L#fl =º=Ǩ~åÅ∞, q^•º,
L^ÀºQÆ, q"åǨτѨܫ∞`åflÅ∞ F H˘eH˜¯ =zÛ Ñ¨iëê¯~°=∞ø
`å~Ú. â◊√ÉèíHÍ~åºÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. ^≥·=^Œ~°≈<åÅ∞ "Õ∞Å∞
KÕ™êÎ~Ú. H˘|ƒi, "≥O_ç, |OQÍ~°∞ =~°Î‰õΩʼnõΩ ^èŒ<å^•Ü«∞O,
z#flÑ≤šʼnõΩ Ñ¨Å∞ J<å~ÀQƺ ã¨∂K«#Å∞, QÆ`«OÖ’x á⁄~°áê@∞¡
„QÆǨÏáê@∞¡QÍ =∂i ѨÅ∞ W|ƒO^Œ∞ʼnõΩ QÆ∞iKÕ™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜
"å~°O HÍ~°º[Ü«∞O, Ô~O_À"å~°O â◊√ÉèíHÍ~°ºO, =¸_À"å~°O
P#O^ŒO, <åÅ∞QÀ"å~°O ^èŒ<å^•Ü«∞O.
=$tÛHõ ~åt
D =∂ã¨OÖ’ gà◊§‰õΩ J`«ºO`« â◊√Éèí„Ѩ^ŒO. "≥O_ç,
|OQÍ~°O, Éèí∂q∞ „HõÜ«∞q„HõÜ«∂Å∞ =Å¡ ^èŒ<å^•Ü«∞O. q"åǨÏ
37
„Ѩܫ∞`åflÅ∞, =∞^茺=~°∞ÎÅ XѨÊO^•Å∞, ѨÙ}ºˆHΔ„`« ^Œ~°≈<åÅ∞
"Õ∞Å∞ KÕ™êÎ~Ú. Ô~·`«∞ʼnõΩ, =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ JkèHõ„â◊=∞`À Ѩ#∞Å∞
Ѩ Ó ~° Î = Ù`å~Ú. "≥ Ú ^Œ \ ˜ " å~° O q[Ü« ∞ O, Ô ~ O_À"å~° O
XѨÊO^•Å∞, =¸_À"å~°O ^èŒ<å^•Ü«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O
ã¨O`À+¨O.
^èŒ#∂ ~åt
D ~åt"åiH˜ D =∂㨠O Ö’ q^•º~° ∞ ÷ Å ‰õ Ω ,
„H© _ ®HÍ~° ∞ ʼnõ Ω JâßOu, PO^Àà◊ # Å∞, =∞<À"Õ ^ Œ # Å∞
<å ÃÑ· ^ŒÜ«∞K«∂Ѩ=^Õq∞!
u~°∞=∞Å ™êfig∞! h ^ŒÜ«∞#∞ K«∂Ѩ=^Õq∞!
ÉÏź=∞O`« ÉÏ=Ù~°∞=∞<≥ ÉÏÖÏiëêìÅ`À\˜
P@Å`À áê@Å`À h ÃÑ· ^蕺ã¨#∞ q_çzu
„^èŒ∞=Ù_çH˜ h ÃÑ· JO`« ^Œ$_è»ÉèíH˜Î U~°Ê_çOk
h ^ŒÜ«∞`À\˜ Ѩã≤"å_çH˜ =∞O„`«O ã≤kúOzOk
<å ÃÑ· ^ŒÜ«∞K«∂Ѩ"Õq∞? h Ѩ^Œ^•ã≤x <Õ#∞ ™êfig∞!
K«^Œ∞=ÙÅÖ’ „Ѩ^äŒ=∞™ê÷#O JO^Œ∞‰õΩx f~åÅx
P^蕺u‡Hõ ~°OQÆOÖ’ J^èŒ=∞ã≤÷ux KÕ~°∞‰õΩO\˜
<å „|`«∞ˆH |_çQÍ`«Åzu h ÃÑ· ^蕺¿ã q_çzu
K«^Œ∞=ÙÅÖ’ =∞~°‡=∞O`å „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x HõOkOKå=Ù
<å ÃÑ· ^ŒÜ«∞K«∂Ѩ"Õq∞? h Ѩ^Œ^•ã≤x <Õ#∞ ™êfig∞!
ã¨O™ê~°Ñ¨Ù ÔH~°\ÏÅÖ’ =Ú#QÆÖËHõ `ÕÅÖËHõ
QÆ@∞ì‰õΩ Ö’`«@∞ì‰õΩ ÖÏQÆ|_»∞`«∂ ZQÆ|_»∞`«∂
PiÎ`À P~å@Ѩ_»∞`«∂ h HÀã¨O Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î
Zxfl[#‡ÅÜ«∂ºÜ≥∂ Pã¨~å#∞ JOk=Ùfi!
<å ÃÑ· ^ŒÜ«∞K«∂Ѩ"Õq∞? h Ѩ^Œ^•ã≤x <Õ#∞ ™êfig∞!
– _®II q.Hõ$+¨‚"Õ}˜
38 u~°∞Ѩu HõÑ≤ÖËâ◊fi~° PÅÜ«∞OÖ’ „Ѩu<≥Å =∂ã¨t=~å„u ~ÀA# 'áê~°fif Ѩ~°"Õ∞â◊fi~° HõÖϺ}O— [~°∞QÆ∞`«∞Ok ã¨ÑyΨ i
U~°Ê_»∞`å~Ú. q"åǨτѨܫ∞`åflÅ∞, L^ÀºQÆOÖ’ q[Ü«∞O,
ѨsHõΔÖ’¡ LfÎ~°‚`« P#O^•xfl Hõeæ™êÎ~Ú. „ѨÉèí∞`«fi L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ
JkèHÍ~°∞Å XuÎ_ç. "≥·^ŒºO, ~°"å}, Ô~"≥#∂º `«k`«~° âßYÅ
L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ ™ê÷#K«Å#O. Ñ≤Å¡Å q^Œº‰õΩ JkèHõOQÍ _»|∞ƒ
Y~°∞Û KÕÜ«∞=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O JѨxO^ŒÅ∞, Ô~O_À
"å~°O ™ê÷#K«Å#O, =¸_À"å~°O PO^Àà◊#Å∞, <åÅ∞QÀ"å~°O
q[Ü«∞O.
=∞Hõ~° ~åt
D =∂ã¨OÖ’ q^ÕjÜ«∂#O, ^Œ∂~°Ñ¨Ù |O^èŒ∞=ÙÅ
HõÅ~ÚHõ J#∞‰õÄe™êÎ~Ú. `˘O^Œ~°áê@∞ =º=Ǩ~åÅ =Å¡
HÍ~°ºqѶ¨∞flO. q^•º~°∞÷Å∞ P`«‡Ãã÷Â~°ºO`À Kտ㠄Ѩܫ∞`åflÖ’Î
q[Ü«∞O =iã¨∞ÎOk. `«e¡^ŒO„_»∞ʼnõΩ PO^Àà◊# Hõeæã¨∞ÎOk.
"≥Ú^Œ\ ˜"å~°O |O^èŒ∞„Ñ‘u, Ô~O_À"å~°O q[Ü«∞O, =¸_À
"å~°O â◊√ÉèíHÍ~°ºO, <åÅ∞QÀ"å~°O P#O^ŒO.
‰õΩOÉèí ~åt
D =∂ã¨OÖ’ =$^ä• „â◊=∞ =Å¡ ѨÅ∞ W|ƒO^Œ∞Å∞
Z^Œ∞~À¯=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. „Ѩu q+¨Ü«∞OÖ’ J#∞=∂#O =Å¡
ѨÅ∞ W|ƒO^Œ∞Å∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. ^≥=· ^Œ~≈° <åÅ∞, ^è•i‡Hõ zO`«#
=Å¡ =∂#ã≤Hõ „ѨâßO`«`« Åaèã∞¨ OÎ k. Ñ≤ÅÅ¡ q^ŒºHÔ · qѨs`«"∞≥ #ÿ
^èŒ#O Y~°∞Û KÕÜ«∞=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O =∞<À"Õ^Œ#,
Ô~O_À"å~°O ^è•i‡Hõ zO`«#, =¸_À"å~°O HõÅǨÅ∞,
<åÅ∞QÀ"å~°O ^èŒ#„áêÑ≤Î.
g∞# ~åt
D =∂ã¨OÖ’ `˘O^Œ~°áê@∞ x~°‚Ü«∂Å∞ ÃÑ^ŒÌÅ
P„QÆÇ¨ xH˜ QÆ∞iKÕ™êÎ~Ú. q"åÇ¨Ï „ѨÜ∞« `åflÅ∞ J#∞‰õÄeOz<å
=∞<À"Õ^Œ#Å =Å¡ H˘O`« HÍÅO "å~Ú^•Ñ¨_»`å~Ú. WO\’¡
JâßOu, PO^Àà◊#Å∞ Z‰õΩ¯"≥· W|ƒOk ÃÑ_»`å~Ú. =∂#ã≤Hõ
„ѨâßO`«`«ÔH· ^蕺#O, Ü≥∂QÆO, ^è•i‡Hõ zO`«#Å =Å¡ =∞<À
ÖÏ¡ã¨O HõÅ∞æ`å~Ú. =∞ø#"Õ∞ Jxfl ã¨=∞㨺ʼnõΩ Ñ¨iëê¯~°O J#fl
q+¨Ü«∞O =∞~°=^Œ∞Ì. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O PO^Àà◊#, Ô~O_À"å~°O
=∞<ÀÖÏ¡ã¨O, =¸_À"å~°O q^ÕjÜ«∂#O, <åÅ∞QÀ"å~°O
P#O^ŒO.
 <å#flQÍi L^ÀºQÆ s`åº "Õ∞=Ú ˆ~}˜ TǨÏHõO^Œx J^Œ∞ƒù`«O
=∂ QÆ∞O@Ö’ LO_Õ"åà◊¡O. #Å∞QÆ∞~°∞
JÉσ~ÚÅ `«~åfi`« =∂‰õΩ XHõ K≥Öˇ¡Å∞ – u~°∞=Ó~°∞ Hõ=∞ÖÏHõ~° „Ѩ™ê^£
ѨÙ\˜ìOk. JO^Œ~°∂ =∂ K≥Öˇ¡efl KåÅ
J^Œ$+¨ì=O`«∞~åÅ∞ J<åfl~°∞. HÍh =∂ q+¨Ü«∞O K≥Ñ≤ÊOk. ^•xH˜ P"≥∞
K≥e¡H˜ ѨÙ@∞ìHõ`À<Õ "≥∂KÕuH˜ ‰õΩ~°∞Ñ¨Ù ã¨ Ê OkOz, U_» ∞ H˘O_» Å ™êfiq∞H˜
U~°Ê_ç, x~°O`«~O° p=Ú, ~°HOÎõ HÍ~°∞`«∞O =Ú_»∞Ѩ٠Hõ@∞ì. `«Ñ¨ÊHõ `«QÆ∞æ`«∞Ok Jx
_Õk. =∂ J=∞‡, <å#flÅ∞ =∂ K≥e¡x K≥Ñ≤ÊOk. x[OQÍ P =∂@Å∞ P ^Õ=Ù_Õ
Z<Àfl Ǩã≤Ê@ÖòûÖ’ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ _®Hõì~°¡‰õΩ Ñ¨eH˜OKå_Õ"≥∂ JxÑ≤OzOk.
K«∂Ñ≤OKå~°∞. J~Ú<å Jk #Ü«∞O HÍÖË^Œ∞. P ~ÀA WO\˜H˜ ~åQÍ<Õ, =∂ J=∞‡ N
XHÍ<˘Hõ ^Œâ◊Ö’ "≥∂KÕu =~°‰õÄ KÕ~Ú f¿ãÜ«∂e Jx "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞H˜ ѨÓ[ KÕã≤, ''=∂ J=∂‡~ÚH˜
K≥áêÊ~°∞. K≥~Úº ÖËHõáÈ`Õ ZÖÏ? JO^Œ∞<å P_»Ñ≤Å¡ Jx =∂ #Ü«∞"≥∞ÿ`Õ '"≥O_ç K≥~Úº— KÕ~ÚOz ǨïO_ôÖ’ "Õ™êÎO ™êfig∞——
J=∞‡ x`«ºO "Õ^Œ#Ѩ_Õk. Jx "≥Ú‰õΩ¯‰õΩOk. =Ú_»∞Ѩ٠Hõ\ ˜ì# J#uHÍÅOÖ’<Õ "≥∂KÕu
<Õ#∞, =∂ J=∞‡ =∂ K≥e¡x ~ÀE ˆ~}˜QÆ∞O@Ö’x #∞Oz p=Ú <≥`«∞Î~°∞ HÍ~°@O „Hõ"Õ∞Ñ≤ PyáÈ~ÚOk. K≥~Úº
„ѨÉèí∞`«fi Ǩã≤Ê@Öò‰õΩ fã¨∞‰õΩ "≥o§ Hõ@∞ì Hõ\ ˜ìOz fã¨∞ 㨄Hõ=∞OQÍ J~ÚOk. J#∞‰õΩ#fl „ѨHÍ~°O "Õ∞=∞O`å u~°∞=∞Å
‰õΩx =KÕÛ"åà◊§O. JÖÏ XHõ~ÀA "≥à◊√`«∞#flѨC_»∞ JѨÊ\˜ "≥o§ "≥O_çK≥~Úº ǨïO_ôÖ’ "Õã≤ "≥Ú‰õΩ¯ f~°∞Û‰õΩ<åflO. =∂
~å¢+¨ìѨu =ã¨∞Î<åfl~°x =∞=∞‡efl ~À_»∞¤ ѨHõ¯# P¿Ñâß~°∞. K≥Öˇ¡Å∞ Ѩ^•‡=u „Ѩã¨∞Î`«O ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞Ö’ Ñ≤ÖÏ¡áêѨÅ`À
JѨÊ\˜ˆH PÜ«∞#∞fl K«∂_»\ÏxH˜ „Ѩ[Å∞ ~À_»∞¤‰õΩ J@∞W@∞ Ǩ~ÚQÍ rq™ÈÎOk.
ÉÏ~°∞Å∞ fi L<åfl~°∞. "Õ∞=Ú ‰õÄ_® PÜ«∞#∞fl K«∂^•Ì=∞x P ^Õ=^Õ=Ùx Hõ$Ѩ LO>Ë =∂#=ÙÅ HõëêìÅ∞ `˘Åy
xÅÉ_®¤O. =∂ ѨHõ¯#∞#fl Pq_» Z=~À =∂ K≥e¡ KÕu Hõ@∞ì áÈ`åÜ«∞x =∂ #=∞‡HõO. "≥ÚH˜¯# "åi "≥Ú~° PÅH˜OKÕ
K«∂ã≤ ''áêѨ‰õΩ Uq∞@=∂‡?—— Jx J_çyOk. =∂ J=∞‡ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x bÅÅ∞ TǨÏHõO^Œx J^Œ∞ƒù`åÅ∞.
u~°∞Ѩu N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ "åi |„ Ǩϟ‡`«û"åÅ∞
2010, "Õ∞ 19 #∞O_ç 28 =~°‰õΩ
`ÕnÅ∞ "å~°O ѨQÅÆ ∞ L`«û=O ~åu„ L`«û=O
19–5–10 |∞^èŒ –– JO‰õΩ~å~°Ê}O
20–5–10 QÆ∞~°∞ ^èŒfi*Ï~ÀǨÏ}O ÃÑ^ŒÌâı+¨"åǨÏ#O
21–5–10 â◊√„Hõ z#flâı+¨"åǨÏ#O ǨÏOã¨"åǨÏ#O
22–5–10 â◊x ã≤OǨÏ"åǨÏ#O =Ú`«ºÑ¨ÙѨOki "åǨÏ#O
23–5–10 Pk HõÅÊ=$HõΔ"åǨÏ#O ã¨~°fiÉèí∂áêÅ"åǨÏ#O
24–5–10 ™È=∞ "≥∂Ç≤Ïh J=`å~À`«û=O QÆ~°∞_»"åǨÏ#O
25–5–10 =∞OQÆà◊ ǨÏ#∞=∞^•fiǨÏ#O, ™êII =ã¨O`À`«û=O QÆ["åǨÏ#O
26–5–10 |∞^èŒ ã¨∂~°º„ѨÉèí"åǨÏ#O K«O„^Œ„ѨÉèí"åǨÏ#O
27–5–10 QÆ∞~°∞ ~°^äÀ`«û=O Jâ◊fi (QÆ∞é]=Ú) "åǨÏ#O
28–5–10 â◊√„Hõ K«„Hõ™êfl#O ^èŒfi*Ï=~ÀǨÏ}À`«û=O

"Õ∞, 2010 u~°∞Ѩu Nx"åã¨OÖ’ ÉϺO‰õΩÅ∞, HͺO\©#∞¡, Lz`« Pã¨∞Ѩ„u `«k`«~° ™œHõ~åºÅ∞ L<åfl~Ú 39
 (PÅÜ«∞ x~°fiǨÏ}Ö’ ™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ H©ÅHõáê„`« áÈ+≤OKå~°∞. "åiH˜ ã¨=∂[OÖ’ Q“~°=™ê÷#O LO_Õk. ^è•~å"åÇ≤ÏHõO – 88
™ê÷#`åÎ~°∞Å ™ê÷xHõ JkèHÍ~åÅ∞ HÍÖÏ#∞QÆ∞}OQÍ ™ê÷~Ú =∂~°∞Ê K≥O^Œ∞`«∂ =KåÛ~Ú. WѨC_»∞ „Ѩã¨∞Î`«O L#fl
^èŒ~°‡Hõ~°Î Ѩ^Œg=¸ÖÏxfl ™ê÷#Hõ~°ÎÅ Hõ~°Î=º x~°fiǨÏ}Ö’ K«∂_»=K«∞Û#∞. JÖψQ ~å=∂#∞[Å"åi ÔH·OHõ~°º „áêÉèí"åxfl WHõ¯_» =ÚK«Û\˜OK«_»"≥∞ÿ#k.)
7. D) ™ê÷#`åÎ~°∞Å JkèHÍ~°Ç¨ÏŸ^• ^èŒ~°‡Hõ~°ÎÅ JO`«ã¨∞Î#‰õΩ ™êfiq∞H˜ x"ÕkOz# „Ѩ™ê^ŒOÖ’ <åÅ∞QÆ= =O`«∞#‰õΩ ã¨i
Z^Œ∞QÆ∞@ : Ü«∞QÆ∞ 1 <åo ÉèÏQÍxfl ^•`«‰õΩ W"åfie. D „ѨHÍ~°O =Oâ◊
"≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ\ ™˜ êiQÍ „H©.â◊.1387 ã¨O=`«û~°OÖ’ H˘e¡ áê~°OѨ~°ºOQÍ J`«x =OjÜ«ÚÅ∞ ã¨∂~°º K«O„^•^Œ∞Å∞#flO`«
HÍ=e^•ã¨~ü U~åÊ@∞ KÕã#≤ P^è•~°„^Œ=ºO HÀã¨OKÕã#≤ ^•<åxfl =~°‰õΩ J#∞ÉèíqO`«∞~°∞ QÍHõ!
™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ JOwHõiOz JO^Œ∞HÀã¨O XHõ tÖÏâßã¨<åxfl 12-13: (âßã¨#OÖ’ 12= Öˇ·#∞ #∞O_ç 13= Öˇ·#∞
‰õÄ_» „ѨHõ\ ˜OK«_®xfl K«∂_»=K«∞Û. u~°∞Ѩu N"≥·+¨‚=ÙÅÖ’ =~°‰õΩ ÉèÏ=O) Wk u~°∞=∞Å^Õ"åÅÜ«∞ QÆ}OHÍkèHÍiÜ≥ÿ∞#
XHõ_≥·# ÃÑ~°∞=∂àò Jx =∞~À¿Ñ~°∞ Hõey# H˘e¡ HÍ=e^•ã¨~ü u~°∞x#]T~ü L_»Ü«∂~üKÕ N"≥·+¨‚=ÙÅ J#∞=∞u`À ~åÜ«∞|_ç
"åiH˜ ™ê#∞‰õÄÅOQÍ „Ѩuã¨ÊOkOz, J=∞Å∞Ѩ~K° \« ÏxH˜ QÍ#∞ #k. N"≥·+¨‚=ÙÅ∞ nxx HÍáê_»∞^Œ∞~°∞ QÍHõ!
WzÛ# q=~åÅ∞QÆÅ D âßã¨#O âß.â◊.1308= ã¨O=`«û~°O âßã¨#ã¨OYº 57-\˜.\˜., 52-l.\˜. ã¨OYº âßã¨<åÅ∞
HõΔÜ«∞<å=∞ ã¨O=`«û~°O g∞#=∂ã¨O â◊√Hõ¡Ñ¨HõΔ Ñ¨OK«q∞ukä, =∂~°tæ ~°=∂ã¨OÖ’ 10 ~ÀAÅ∞ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ u~°∞áêÊ"≥· Ѩ~#°î
<å\˜ Hõ$uÎHÍ#HõΔ„`«Ü«ÚHõÎ Pk"å~°O<å_»∞ u~°∞=∞Å ™ê÷÷#`åÎ ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ PǨ~°<"·≥ ^Õ ºŒ O ã¨=∞‰õÄ~ˆ ÛO^Œ∞‰õΩ =ÚÖˇÂ¡ u~°∞"ÕOHõ@
~°∞Å∞ „ѨHõ\ ˜OKå~°∞. WO^Œe q=~åÅ∞-4-10 : (âßã¨#OÖ’ rÜ«∞~°∞1200 Ѩ}ÏÅ#∞ =¸Å^èŒ#OQÍ U~åÊ@∞ KÕã≤#ѨÙ_»∞
4= Öˇ·#∞ #∞O_ç 10= Öˇ·#∞ =~°‰õΩ ÉèÏ=O)-- NÉèíO_®~åxH˜ ™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ P ^èŒ<åxfl „QÆÇ≤ÏOz# "≥·<åxfl `≥Å∞ѨÙ`«∞<åfl~Ú.
1000 Ѩ}ÏÅ∞ WzÛ, P =¸Å^èŒ#O g∞^Œ ÅaèOKÕ =_ô¤`À 'ѨÙ}º„Ѩ^"Œ ∞≥ #ÿ âß.â◊.1312= ã¨OII „Ѩ"∂≥ ^Œ∂`«<å=∞
u~°∞ѨuÖ’x N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞H˜ „Ѩuk#O XHõ u~°∞ ã¨O=`«û~°O =∂~°æt~°=∂ã¨OÖ’ 11= k#O, u~°∞=∞ÅÖ’x
É’ƒ#Hõ ã¨=∞~°Ê}‰õΩ `«# ¿Ñ~°∞ g∞^Œ [~°QÍÅx, D ã¨=∞~°Ê} Jiâ◊<åÅÜ«∞O u~°∞#O^Œ#=#O(ѨÓ^À@)‰õΩ x~°fiǨÏ}ÏkèHÍi
á¶êÅ∞æ}=∂ã¨O #∞O_ç „áê~°OaèOz, „Ѩuk#O [~°QÍÅh, Ü≥∞ÿ # =ÚÖˇÂ¡ u~°∞"ÕOHõ@rÜ«∞~ü"åi Jaè=∞`å#∞™ê~°O u~°∞=∞Å
=∞iÜ«Ú ã¨∂~°ºK«O„^•^Œ∞Å∞#flO`«=~°‰õΩ D ã¨=∞~°Ê} [~°QÍ ™ê÷#`åÎ~°∞ J~Ú# =∂KÕ x~°fiÇ≤ÏOK«|_ç# tÖÏâßã¨#O Wk.
Åh HÀ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. =∂~°æt~°=∂ã¨OÖ’ =∞^茺 Ѩk~ÀAÅ∂ u~°∞=∞ÅÖ’
WO^Œ∞ʼnõΩ HÍ=Åã≤# Ѩ^•~åúÅ∞-XHõ =∞~°HͯÅ∞ Nx"åã¨∞_»∞ =∞iÜ«Ú <åzÛÜ«∂~°∞Å ã¨xflkèÖ’ qxH˜_ç
KåÅ∞Hõº<å~åÜ«∞}<£ HõÖò H˘Å`«`À H˘ez# aÜ«∞ºO, XHõ ^Œ∂~°OÖ’ LO_ç [iÃÑ_ç u~°∞áêÊ"≥·(PO_®àò ~°K«#) L`«û=O
Jà◊‰õΩ¯ <≥~Úº, ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞, LѨÙÊ, q∞iÜ«∂Å∞, 10-12 : u~°∞"ÀÅHõO (™êfiq∞ H˘Å∞=Ù) HÀã¨O J=ã¨~°"≥∞ÿ# =ã¨∞Î ã¨OÉèÏ
(âßã¨#OÖ’ 10= Öˇ·#∞ #∞O_ç 12= Öˇ·#∞ =~°‰õΩ ÉèÏ=O)- ~åÅ ã¨=∞~°Ê}‰õΩ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞_»"≥∞ÿOk.

40 „Ѩu<≥ÖÏ "≥Ú^Œ\˜ â◊√„Hõ"å~°O '_»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W."À.— HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi QÍi`À =∂\Ï¡_»=K«∞Û ã¨ÑyΨ i
 'D =ã¨∞Îã¨OÉèÏ~åÅ#∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞Û HÀ=_®xH˜QÍ#∞,
=Åã≤# ^èŒ<åxÔH· =_ô¤~°∂áê# =KÕÛO^Œ∞‰õΩ D ~ÀA 1,200
Ѩ}ÏÅ#∞ ^Õ"åÅÜ«∞ NÉèíO_®~°OÖ’ =¸Å^èŒ<åxfl g∞~°∞
U~åÊ@∞ KÕâß~°∞.
'ÃÑ·# `≥eÑ≤# q^èŒOQÍ 1200 Ѩ}ÏÅ =¸Å^èŒ#OÃÑ·
=_ô¤~°∂áê# =KÕÛ ^èŒ<åxfl qxÜ≥∂yOz, =ÚO^Œ∞ `≥eÑ≤#@∞¡
NÉèíO_®~°O#∞O_ô „Ѩuã¨O=`«û~°O =Åã≤# =ã¨∞Îã¨OÉèÏ~åÅ∞
ã¨=∞‰õÄ~°Û|_»∞`«∞Ok. D q^èŒOQÍ ã¨∂~°ºK«O„^•^Œ∞Å∞#flO`«
=~°‰õΩ [~°∞Ѩ|_»QÆÅ^Œ∞.
'N"≥·+¨‚=ÙÅ J#∞=∞u`À, ^Õ"åÅÜ«∞ QÆ}ÏOHÍkèHÍi
u~°∞x#]=Ó~ü L_»Ü«∂<£KÕ D âßã¨#O edOK«|_çOk.
N"≥·+¨‚=ÙÅ∞ nxx HÍáê_»∞^Œ∞~°∞QÍHõ!—
J@∞ `«~∞° "å`« P^è•~°„^Œ=ºO HÀã¨O KÕã#≤ ^•<åÅ#∞,
|Ǩ˙HõiOK«|_ç# ^èŒ#Hõ#Hõ =ã¨∞Î"åǨÏ<åÅ#∞ ^Õ"åÅÜ«∞O
`«~°Ñ¨Ù# ã‘fiHõiOK«_®xH˜ P~°OaèOz# D ™ê÷÷#`åÎ~°∞Å∞
âßã¨<åÅÖ’ ^èŒ~°‡Hõ~°ÎÅ∞QÍ „Ѩ`«ºHõΔ=∞Ü«∂º~°∞. tÖÏâßã¨<åÅ∞
~åu K≥H¯õ _®Å‰õΩ u~°∞x#]=Ó~ü L_»Ü∂« <£ Jx Ñ≤eKÕ ^Õ"åÅÜ«∞
QÆ}ÏOHÍkèHÍi ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOK«_»O [~˜yOk.
7. L) ^Õ"åÅÜ«∞ QÆ}OHÍkèHÍ~°∞Å =º=ã¨÷ :
D ^Õ"åÅÜ«∂Å QÆ}OHÍkèHÍ~°∞Å =º=ã¨÷ ÖËHõ u~°∞
x#]=Ó~ü L_»Ü«∂<£ J<Õ Ñ¨^ŒO „Ѩ„Ѩ^äŒ=∞OQÍ âß.â◊.1301
ã¨O=`«û~°O <å\˜ âßã¨#ã¨OYº 67-\˜.\˜. ѨiK«Ü∞« O KÕ™ÈÎOk.
D âßã¨#O WÖÏ `≥eÜ«∞*ËË™ÈOÎk.
'u~°∞Ѩu N"≥·+¨‚=ÙÅÖ’ XHõ_≥·# JÅQÆÑ≤Ê~°<å~ü
u~°∞Hõ¯o Hõx]^•ã¨~ü D Y~°∞ÛʼnõΩ ã¨iáÈÜÕ∞ P^•Ü«∂xfl =_ô¤
~°∂áê# ã¨=∞‰õÄ~°ÛQÆÅO`«\ ˜ =¸Å^èŒ#O 400 Ѩ}ÏÅ#∂
=∞iÜ«¸ JѨÊѨ_çH˜, u~°∞Hõ¯}Ï‚=∞_≥·H˜h KÕiÛ 50 Ѩ}ÏÅ#∂
"≥~°ã≤ "≥Ú`«ÎOQÍ 450 Ѩ}ÏÅ#∞ D k<å# NÉèíO_®~åxH˜
K≥eO¡ Kå_»∞.
'450 Ѩ}ÏÅ#∞ NÉèíO_®~°OÖ’ K≥e¡Oz#@∞¡ ^èŒ$g
HõiOK«|_»QÍ<Õ, ÃÑ·# `≥eÑ≤# q=~åńѨHÍ~°O Jxfl =ã¨∞Î
ã¨OÉèÏ~åÅ#∞ NÉèíO_®~°O #∞O_ç ã¨~°Ñ¶¨~å KÕÜ«∞|_»`å~Ú.
"Õ∞, 2010 '_»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W."À.— ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O 8.30 QÆOIIÅ #∞O_ç 9.30 QÆOIIÅ =~°‰õΩ [~°∞QÆ∞`«∞Ok 41
âßâ◊fi`«OQÍ, ã¨∂~°ºK«O„^•^Œ∞Å∞#flO`«=~°‰õΩ WHͯ~°ºO <≥~°"Õ~°Û
|_»QÆÅ^Œ∞.
'D q^èŒOQÍ N"≥·+¨‚=ÙÅ J#∞=∞u`À D (âßã¨<åxfl)
^Õ"åÅÜ«∞ QÆ}OHÍkèHÍi u~°∞x#]=Ó~ü L_»Ü«∂<£KÕ edOK«
|_çOk. N"≥·+¨‚=ÙÅ∞ nxx HÍáê_»∞^Œ∞~°∞ QÍHõ!—
W@∞ `«~°∞"åuHÍÅO #∞O_ô ^Õ"åÅÜ«∞ QÆ}OHÍkè
HÍ~°∞Å∞ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ âßã¨<åÅÖ’ HõxÑ≤™êÎ~°∞.
7. T) ^Õ"åÅÜ«∞ ™ê÷#`åÎ~°∞ŠǨϟ^•Ö’ =∂~°∞Ê#‰õΩQÆÅ
HÍ~°}ÏÅ∞ :
^Õ"åÅÜ«∞ HÍ~°ºx~åfiǨωõΩÖˇ#· ™ê÷#`åÎ~∞° Å∞ ^Õ"åÅÜ«∞
^è~Œ ‡° Hõ~Åΰ ∞QÍ ~°∂ѨÙk^Œ∞HÌ À<Õ q+¨Ü∞« O QÆ∞iOz <å\˜ âßã¨<åÅ∞
q=~åÅ∞ `≥Å∞Ѩ_»O ÖË^Œ∞.
HÍx, âßã¨<åÅ∞ „ѨHõ\ ˜OѨ|_ç# HÍÖÏxfl ѨiQÆ}
Ö’xH˜ fã¨∞H˘x#ѨÙ_»∞ Ü«∂^Œ=~åÜ«∞~°∞ŠѨ`«<å#O`«~°O
N~°OQÆ<å^äŒÜ«∂^Œ=~åÜ«∞Å∞ u~°∞=∞Å g∞^Œ `«# PkèѨ`åºxfl
WOHõ#∂ xÅ∞=^˘‰õΩ¯H˘x LO_ç# P H˘kÌHÍÅOÖ’ "≥Å∞=_ç#
âßã¨<åÅÖ’ „Ѩ„Ѩ^äŒ=∞OQÍ ^Õ"åÅÜ«∞ QÆ}OHÍkèHÍi u~°∞x#]
=Ó~ü L_»Ü∂« <£¿Ñ~°∞ KÀ@∞KÕã∞¨ ‰õΩ#flk. |Ǩïâ◊ó Ü«∂^Œ=~åÜ«∞
~°∞ŠѨ`«<å#O`«~°O ^Õâ◊OÖ’ U~°Ê_ç# ~å[H©Ü«∞ JxtÛ`«
HÍ~°}ÏÅ =Å#, ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ã¨O|Okè`« iHÍ~°∞¤Å ã¨O~°HõΔ}
`«k`«~° x~°fiǨÏ}HÀã¨O J~°›`«Hõey# QÆ}OHÍkèHÍi J=ã¨~°O
U~°Ê_ç LO@∞Ok. JO`ÕH͉õΩO_® ~åA‰õΩ ^Õ"åÅÜ«∞ =º=Ǩ
~åÅÃÑ· ~åA Ѩ@∞ì `«yæáÈ~Ú#O^Œ∞# ^Õ"åÅÜ«∞ ™ê÷÷#`åÎ~°∞<Õ
^èŒ~°‡Hõ~°ÎQÍ xÜ«∞q∞OK«=Åã≤# J=ã¨~° "Õ∞~°Ê_ç LO@∞Ok. D
U~åÊ>Ë HÍÅ„Hõ=∞=Ú# ã≤÷~°Ñ¨_ç LO@∞Ok.
|Ǩïâ◊ó D HÍ~°}OKÕ`«<Õ HÍ=K«∞Û#∞ D ^Õ"åÅÜ«∞
™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ ã¨∞=∂~°∞QÆ „H©.â◊.1380 ã¨OII [#=iH˜ H˘O`«
=ÚO^Œ∞QÍ<Õ XHõ u~°∞x#]=Ó~ü L_»Ü«∂#∞#∞ u~°∞=∞ʼnõΩ
fã¨∞‰õΩ=zÛ LO\Ï~°∞. Ü«∂^Œ=~åÜ«∞~°∞ÅHÍÅOÖ’ ˆH=ÅO
~å[HÍ~°º x~åfiǨωõΩÅ∞QÆ =∂„`«"Õ∞ =º=ǨÏiOz# D
^Õ"åÅÜ«∞ ™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ „H©.â◊.1387 ã¨OII<å\˜H˜ (âßã¨#O
ã¨OYº 53-l.\˜) Ѩiã≤÷`«∞Å „áê|ÖºO=Å# ^Õ"åÅÜ«∞ ^èŒ~°‡
 ǨÏ$+‘ˆHâò, <å~åÜ«∞}=#O N HõÖϺ} "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"å~°¡ „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞
`ÕnÅ∞ "å~°O ѨQÅÆ ∞ L`«û=O ~å„u L`«û=O
24–5–2010 ™È=∞ –– ¿ã<åkèѨu L`«û=O, JO‰õΩ~å~°Ê}O
25–5–2010 =∞OQÆà◊ u~°∞zÛ L`«û=O, ^èŒfi*Ï~ÀǨÏ}O ÃÑ^ŒÌâı+¨"åǨÏ#O
26–5–2010 |∞^èŒ z#flâı+¨"åǨÏ#O ǨÏOã¨"åǨÏ#O
27–5–2010 QÆ∞~°∞ ã≤OǨÏ"åǨÏ#O =Ú`«ºÑ¨ÙѨOki "åǨÏ#O
28–5–2010 â◊√„Hõ HõÅÊ=$HõΔ"åǨÏ#O ã¨~°fiÉèí∂áêÅ"åǨÏ#O
29–5–2010 â◊x ѨšH©Ö’ "≥∂Ç≤Ïh J=`å~À`«û=O QÆ~°∞_»"åǨÏ#O
30–5–2010 Pk ǨÏ#∞=∞^•fiǨÏ#O, ™êII =ã¨O`À`«û=O QÆ["åǨÏ#O
31–5–2010 ™È=∞ ã¨∂~°º„ѨÉèí"åǨÏ#O K«O„^Œ„ѨÉèí"åǨÏ#O
01–6–2010 =∞OQÆà◊ ~°^äÀ`«û=O Jâ◊fi (QÆ∞é]=Ú) "åǨÏ#O
02–6–2010 |∞^èŒ Ñ¨Å¡H© L`«û=O, f~°÷"åi J=Éèí$^äÀ`«û=O, u~°∞zÛÖ’ ^èŒfi*Ï=~ÀǨÏ}À`«û=O
K«„Hõ™êfl#O ^•fi^Œâß~å^èŒ#O, UHÍO`À`«û=O

Hõ~°ÎÅ∞QÆ ~å}˜OKå~°∞. ^Õâ◊ѨiáêʼnõΩÖˇ=Ô~·#ѨÊ\˜H© P <å\˜H˜
L#fl@∞=O\˜ ~å[H©Ü«∞ Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ ^Õ"åÅÜ«∞ =º=Ǩ~å
Å#∞ QÆ∞iOz PÖ’K«#KÕ¿ã ™ê=HÍâ◊O áêʼnõΩʼnõΩ LO@∞O
^Œx ÉèÏqOK«ÖËO. áêʼnõΩÖˇ·# Ü«∂^Œ=~åÜ«∞~°∞Å „ѨÉèÏ=O
ã¨∞=∂~°∞QÆ „H©.â◊.1100 ã¨OII# Ѷ¨∞\˜ì^Õ=Ùx`À „áê~°OaèOz
„H©.â◊.1360= ã¨O=`«û~°O =~°‰õΩ ã¨∞=∂~°∞ Ô~O_»∞#fl~° â◊`å|Ì
HÍÅO LO_çO^Œ#=K«∞Û#∞. `«~°∞"å`« =zÛ#"åiH˜ ÉèíH˜Î
„ѨÑ`¨ ∞« ÅÎ ∞ Hõey D ^Õ"åÅÜ«∞O`À Pf‡Ü«∞`«#∞ ÃÑOá⁄OkOK«∞
HÀ=Åã≤ L#fl =∞^茺HÍÅOÖ’ ^Õ"åÅÜ«∞ ™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ =∞Oz
#_»=_ç Hõey L#fl`« =ºH˜Î`«fiO Hõey#"åÔ~· â’aèÖÏ¡~°∞.
ã¨fiÜ«∞OQÍ ã≤OQÆÜ«∞^Œ}Ï‚Ü«∞‰õΩ_Õ ZO`À q#Ü«∞ ѨÓ~°fiHõOQÍ
™ê÷#`åÎ~°∞#∞ ã¨g∞Ñ≤OKå_»∞ Hõ^•! u~°∞"ÕOHõ@<å^äŒÜ«∂^Œ=
~åÜ«∞Å∞ ã¨Ç≤Ï`«O ™ê÷#`åÎ~°∞ÅÜ«∞O^Œ∞ `«#‰õΩQÆÅ Q“~°"åxfl
„ѨHõ\ ˜ã¨∂Î, `«# âßã¨<åÅ#∞ "åiH˜ qxÑ≤Oz "åi J#∞=∞ux
á⁄O^ŒQÀ~°∞ "åx=Öˇ QÀK«i™êÎ_»∞. ™ê÷#`åÎ~°∞ ^èŒ~°‡Hõ~°ÎÅ∞QÆ
=º=ǨÏiOK«_®xH˜ J~°›`#« ∞ ã¨O`«iOK«∞H˘xÜ«ÚO_ç# q+¨Ü∞« O
ã¨∂zOKÕ XHõ âßã¨#O WѨÊ@∞ì# QÆ=∞<å~°›O. Jk u~°∞=∞ÅÖ’
Ѩ_çHÍ=e QÀѨÙ~°O L`«Î~°QÀ_» (Z_»=∞ `«@∞ì Ö’"≥·Ñ¨Ù#) J_»∞
QÆ∞# Ñ‘~î°ÉèÏQÆ=∞O^Œ∞ ã¨O㨯 $`«OÖ’ („QÆO^äŒeÑ≤) ~åÜ«∞|_ç
L#flk. P âßã¨#O (ã¨OYº 48-\˜.\˜.)Ö’ q+¨Ü«∞q∞@∞¡#flk.
........... L`«Î=Ú_≥·# ~åA K«xáÈ~Ú#O^Œ∞# .....
D 㨄Hõ=∞q^è•#O J=ÅOaOѨ|_çOk. Wk |Ǩïâ◊ó Hõ_Ñ» \¨ ˜
~å*ˇ·# Ü«∂^Œ=~åÜ«∞Å∞ K«xáÈQÍ [iy# HÍ~°ºq^è•<åxfl
QÆ∞iOz ã¨∂zã¨∞Î#flk.
™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ LѨܫÚHõÎ"≥∞ÿ# ^Õ=™ê÷# ^èŒ~°‡Hõ~°ÎÅ∞QÍ
=º=ǨÏiã¨∞Î#flѨÊ\˜H˜h „ѨÉèí∞`«fiO „ѨHõ\ ˜OKÕ âßã¨<åÅÖ’
D ™ê÷#`åÎ~°∞ „Ѩã¨H˜Î ÖËHõáÈ=Ù@ QÆ=∞<å~°›O. WO^Œ∞ʼnõΩ L^•
ǨÏ~°}QÍ N g~°„Ѩ`åѨ ^Õ=~åÜ«∞ =∞Ǩ~åA ^èŒ~°‡âßã¨<åxfl
(âßã¨#O ã¨OYº188-\˜.\˜.) ¿Ñ~˘¯#=K«∞Û#∞. Hõ#fl_»ÉèÏ+¨Ö’
~°zOz# D âßã¨#OÖ’ ~åA D ^Õ"åÅÜ«∂xfl âß.â◊.
1351= ã¨O=`«û~°O ™œ=∞º<å=∞ ã¨O=`«û~°O â◊√Hõ¡Ñ¨HõΔ^Œâ◊q∞,
™È=∞"å~°O<å_»∞ („H©.â◊.5-12-1429) ^≥·=^Œ~°≈<å~°÷O =zÛ#
ã¨O^Œ~åƒùxfl QÆ∞iOz q=iOKÕ D âßã¨#O |OQÍ~°∞ "åH˜e

42 '_»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W."À.— á¶È<£ <≥O|~°∞ : 0877–2263261 ã¨ÑyΨ i

ÃÑ· <åQÆ"åã¨OÖ’ K≥Hõ¯|_ç L#flk. (u~°∞=∞Å PÅÜ«∞ „Ѩ^è•#
^•fi~°O "åH˜e `«Å∞ѨÙÅ∞ =∞ÖÏ=Ú KÕã≤# ~åyˆ~‰õΩ`À
HõѨÊ|_çÜ«Ú#flk.) Ô~O_»∞"ÕÅ Ô~O_»∞=O^ŒÅ ǨÏ∏#∞flÅ∞
(|OQÍ~°∞) ^èŒ<åxfl ~å[ÉèíO_®~°O#∞O_ç K«O„^Œyi ÉèíO_®~å
xH˜ `«~°eOK«|_çOk. WO`«=∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, `˘q∞‡k~ÀAÅ
Ѩ~°ºO`«O L`«û"åxfl „Ѩu ã¨O=`«û~°O [i¿ÑO^Œ∞‰õΩ#∞, „Ѩu
k#O [i¿Ñ H˘xfl ¿ã"åÔH·OHõ~åºÅ x~°fiǨÏ}HÀã¨O J^Œ#OQÍ
3 „QÍ=∂Å#∞ ã¨~°fi=∂#ºOQÍ ^•#O KÕã≤#@∞¡ D âßã¨#O
`≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk. D Pã¨∞ÎʼnõΩ ^èŒ~°‡Hõ~°ÎÅ∞QÍ ™ê÷#`åÎ~°∞Å∞
¿Ñ~˘¯#ÖË^Œ∞. W^Õq^èŒOQÍ qã¨#fl^Õ=~åÜ«∞Å ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ã≤iy
ˆ~â◊fi~°∞_»∞ ~°`«flYz`« |OQÍ~°∞ Ѩ\Ïìxfl N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞#‰õΩ
(„H©.â◊.1-7-1430) (âßã¨#O ã¨OYº 99-\˜.\˜.) ã¨=∞iÊOz
#ѨÙ_»∞ ã¨O㨯 $`«OÖ’ („QÆO^äŒeÑ≤) "Õã≤# âßã¨#OÖ’ ‰õÄ_»
™ê÷#`åÎ~°∞Å „Ѩã¨H˜Î ~åÖË^Œ∞.
`≥ѨÊ^Œ <åQÆÜ«∞<åÜ«∞Hõ~°∞ (=Ú^ŒÌÜ«∞ <åÜ«∞‰õΩx
‰õΩ=∂~°∞_»∞) Hõ#fl_»OÖ’ "Õã≤# ^èŒ~°‡âßã¨#O (ã¨OYº 100-
\˜.\˜.)Ö’ 3 |OQÍ~°∞ѨàϧÅ#∞ `«#¿Ñi@ `«Ü«∂~°∞KÕ~ÚOK«
_®xH˜ 300 ǨÏ∏#∞flÅ#∞ =∞iÜ«Ú 100 á⁄#∞flÅ#∞ „Ѩuk#O
™êfiq∞"åiH˜ Ô~O_»∞ ѨÙ+¨Ê=∂ÅÅ#∞ ã¨=∞iÊOKÕO^Œ∞‰õΩ, Ô~O_»∞
|i=# =∞iÜ«Ú Zxq∞k Lá⁄~°......^•#O KÕâß_»∞. ™ê÷#
`åÎ~°∞Å∞ D ^•<åxH˜ K≥Ok# +¨~°`«∞Å#∞ áê\˜O`«∞~°∞QÍHõ!
(12-1-1443).
7. |∞∞) ™ê÷#`åÎ~°∞Å ã¨ÉèÏã¨OѶ¨∞ ã¨Éèí∞ºÅ∞ :
ã¨=∂Ö’K«# ã¨É∞íè ºÅ QÆ∞iOz HÍx, ™ê÷#`åÎ~∞° Å HÍ~°º
x~åfiǨÏHõ ã¨Éèí∞ºÅ QÆ∞iOz HÍx ã¨Ê+¨ìOQÍ, x~°∞Ì+¨ì"≥∞ÿ#
„Ѩ™ê÷=# KÕã≤# "≥·#O HÍ#~å^Œ∞. „H©.â◊.1360 ã¨O=`«û~°O
`«~°∞"å`« D ã¨OѶ¨∞O ã¨∞ã¨Ê+¨ìOQÍ x~°∞Ì+¨ì~°∂ѨÙ#∞ ã¨O`«iOK«∞
HÀ=_®xH˜ ã¨∞=∂~°∞ 30 ã¨O=`«û~åÅHÍÅO Ѩ\ ˜ìLO@∞Ok.
Ü«∂^Œ=~åÜ«∞~°∞Å∞ ^Õ"åÅÜ«∞Og∞^Œ `«=∞ ™ê~°fiÉè∫=∂kè
Ѩ`«ºO áÈQ˘@∞ìH˘x# `«~°∞"å`« N~°OQÆ<å^䌙êfiq∞ N~°OQÍ
xH˜ H˘xáÈ~Ú# `«^#Œ O`«~O° D ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ã¨O|OkèOz#
[=∂Y~°∞ÛÅq=~åÅ∞, Pã¨∞ÎÅ#∞ QÆ∞iOz# =º=Ǩ~åÅ#∞
K«Hõ¯k^•ÌÅx QÆ∞iÎO_»O [iyOk. `«`«Êùe`«OQÍ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜
"Õ∞, 2010 N"åi PÅÜ«∞OÖ’ =∞ø#OQÍ N"åi<å=∂efl =∞#ã¨∞Ö’ [Ñ≤OK«∞HÀO_ç
ÖˇHõ¯Å#∞ „"å¿ã QÆ}OHÍkèHÍ~°∞Å∞ xÜ«∞q∞OѨ|_®¤~°∞. D
ã¨O^Œ~åƒùxfl ѨÙ~°ã¨¯iOK«∞H˘x 1379-80 ã¨O=`«û~°OÖ’
u~°∞x#]L~ü L_≥·Ü≥ÿ∞<£ ^Õ"åÅÜ«∞ QÆ}OHÍkèHÍiQÍ ~°OQÆO
g∞kH˜ =KåÛ_»∞. Ѩ^OÕ _»¡ `«~∞° "å`« 1390ã¨OIIÖ’ D ™ê÷#`åÎ~∞°
ã¨fiÜ«∞O „ѨuѨuÎQÆÅ JkèHÍ~°ã¨OѶ¨∞OQÍ ~°∂ѨÙk^Œ∞ÌH˘Ok.
D ã¨ÉèÏ ã¨OѶ¨∞ã¨Éèí∞ºÅ QÆ∞iOz, WO`«‰õΩ Ñ¨Ó~°fi"Õ∞ ѨiK«Ü«∞
"≥∞ÿ# 67-\˜.\˜. âßã¨# ã¨OYº#∞ Ѩije¿ãÎ `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
WO^Œ∞Ö’ ^•#Hõ~°ÎH˜ =KÕÛ@@∞=O\˜ <åÅ∞QÆ==O`«∞ „Ѩ™ê^ŒO,
Éèí‰õΩÎʼnõΩ Ñ¨OzÃÑ@ì_»OÖ’ J=ÅOaOK«|_ç# q^è•#O
`≥Å∞Ѩ|_çOk. JO`Õ H͉õΩO_® „Ѩ™ê^ŒÉÏè QÆO 12 x~åfiǨωõΩÅ
=∞^茺 D „H˜Ok `≥Å∞Ѩ|_ç# x+¨ÊuÎÖ’ ѨOz ÃÑ@ì|_çO^Œx
`≥Å∞™ÈÎOk.
u~°∞Ѩu N"≥·+¨‚=ÙÅ∞ – 4=∞Ok† u~°∞Kå#∂~°∞ ã¨Éèˇ·
Ü«∂º~°∞– u~°∞Kå#∂~°∞ 3 ѨOKå~Úf ã¨^㌠∞¨ ºÅ∞† #Oa=∂~ü–
1 J~°Û‰õΩ_»∞† HÀ~ÚÖò Hˆ à◊√¯O rÜ«∞~ü – 2 (z#flrÜ«∞~°∞, ÃÑ^ŒÌ
rÜ«∞~°∞)† HÀ~ÚÖòHõ}‰õΩ¯ u~°∞x#] L_»Ü«∂~ü – 2 (PÅÜ«∞
Pã≤Î QÆ}ÏOHÍkèHÍi Ѩ~°º"Õ‰õΔΩÅ∞). u~°∞Ѩu ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’
‰õÄ_» D x+¨ÊuÎÖ’<Õ x~åfiǨωõΩÅ∞ LO_Õ"å~°x `≥Å∞™ÈÎOk.
nxfl|\˜ì K«∂¿ãÎ ™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ "≥Ú`«ÎO 12 =∞Ok
LO_Õ"å~°x `≥Å∞™ÈÎOk.
8) ^Õ"åÅÜ«∞O`À N~å=∂#∞AÅ"åiH˜ QÆÅ ã¨xflÇ≤Ï`«`«Î fiO,
„ѨÉèÏ=O :
ã¨O„Ѩ^•~ÚHõOQÍ HÍ~°}[#∞‡_»x ÉèÏqOKÕ N~å=∂
#∞AÅ"å~°∞ u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞O #O^Œ∞ J<ÕHõ ã¨O㨯~°}Å∞
KÕѨ>ËìO^Œ∞‰õΩ HÍ~°‰õΩ_»Ü«∂º_»x K≥|∞`å~°∞.
11= â◊`å|ÌO kfifÜ«∂~°÷O #∞O_ç 12= â◊`å|ÌO
„Ѩ^äŒ=∞áê^ŒO =~°‰õΩQÆÅ D =∞^茺HÍÅOÖ’ "≥·+¨‚= =∞`«
ã≤^•úO`åÅ „Ѩ=HõÎÜ«Ú, qtëêì^≥· fi`« „Ѩuáê^Œ‰õΩ_»∞#∞ J~Ú#
N~å=∂#∞AÅ"å~°∞ `«#‡`«"åºÑ≤ÎÔH· áê@∞Ѩ_®¤~°∞. D =∞`«O
Ü≥ÚHõ¯ =¸Åã≤^•úO`«O ^Õ=ÙxÜ≥∞_»Å, `À\˜=∂#=ÙÅÜ«∞O^Œ∞
ÉèíH˜Î„ѨѨ`«∞ÎÅ`À „¿Ñ=∞#∞ HõeyÜ«ÚO_»_»O. „u=¸~åκ`«‡Hõ
"≥∞#ÿ N=∞Ǩq+¨μ"‚ Õ Ñ¨~`° `« Ϋ fiO. rq`åO`«O ¿ã"åÔHO· Hõ~åºÅÖ’
43
=Úxy LO_»_»O, J`«ºO`«ÉèíH˜Î`À q+¨μ‚=Ù#∞ ¿ãqOK«_»O
=ÚH˜Îx á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩ ã¨∞ÅÉèí=∂~°æ=∞x g~°∞ PK«~°} ѨÓ~°fi
HõOQÍ É’kèOKå~°∞. gi ^è•i‡HÀѨ<庙êÅ∞ J<ÕHõ=∞Ok
„Ѩ[Å#∞ "≥·+¨‚= =∞`å#∞Ü«∂Ü«ÚÅ#∞QÍ KÕÜ«∞QÆeyOk.
''N"≥·+¨‚=ÙÅ∞QÆ Ñ≤Å∞=|_»∞ D #∂`«#ã¨=∂[O `«# Ѩikè
Ö’xH˜ „ÉÏǨχ}∞Å<ÕHÍHõ Jxfl =~å‚Å"åix W=Ú_»∞ÛH˘#
QÆeyOk. =~°‚ÉèË^ŒO, ‰õΩÅÉèË^ŒOHÍx ¢ã‘Î, ѨÙ~°∞+¨ ÉèË^ŒOHÍx
ÖˉõΩO_® JO^ŒiH© D =∞`«O#O^Œ∞ P„â◊Ü«∞O ÅaèOzOk.——
J#O`å~°∞º_»∞ ã¨OHõÅ#O KÕã≤# N"ÕOHõ\ÏK«Å Wu
Ǩã¨=∂Å „QÆO^äŒOÖ’ u~°∞ѨuÖ’ ~å=∂#∞A_»∞ KÕã≤# Ѩ#∞Å
QÆ∞iOz# q=~åÅ∞<åfl~Ú. `«# `«e¡H˜ J#flQÍ~°∞, `«#‰õΩ
"Õ∞#=∂=∞ J~Ú# u~°∞=∞Å#Oa HÍ~°}Ï# ~å=∂#∞A_»∞
u~°∞ѨuÖ’ `«# HÍ~°ºHõÖÏáêʼnõΩ ~°OQÆã¨÷ÅOQÍ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
u~°∞=∞Å#Oa `«#‰õΩ `å`« =∞iÜ«Ú QÆ∞~°∞=Ù J~Ú# Pà◊=O
^•~°∞ Jaè=∞`«O „ѨHÍ~°O u~°∞=∞ÅH˘O_»g∞^Œ "≥Åã≤Ü«Ú#fl
^≥·"åxH˜ ¿ã= KÕÜ«∞_»O HÀã¨O Jq"åÇ≤Ï`«∞Öˇ·# `«# W~°∞=Ù~°∞
™È^Œs=∞}∞Å`À u~°∞ѨuÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_®¤_»x `≥Å∞™ÈÎOk. WHõ¯_çH˜
H˘kÌ^∂Œ ~°OÖ’<Õ L#fl NÃÑ~°O|∞^Œ∂~°∞‰õΩ K≥Ok# ~å=∂#∞A_ç
`«O„_ç u~°∞=∞Å#Oa ™È^Œs=∞}∞ÅÖ’ XHõi áê}˜„QÆǨÏ}O
KÕâß_»∞. D ^ŒOѨ`«∞Å `«#Ü«Ú_≥·# ~å=∂#∞A_»∞ `«# `«e¡`À
u~°∞ѨuÖ’x `«# "Õ∞#=∂=∞ WO\˜H˜ =ã¨∞ÎO_»_»O ã¨OÉèíqOz
#k. "≥Ú^Œ\ ˜=∂~°∞ u~°∞ѨuH˜ q^•º"åºã¨OQÆ xq∞`«Î"≥∞ÿ
=KåÛ_»∞. P HÍÅOÖ’ "≥·+¨‚= PKå~°∞º_»∞QÍ á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩ
HÍ=Åã≤# q^ŒºÅÖ’ XHõ\ Ü ˜ ∞ÿ≥ # ~å=∂Ü«∞}OÖ’x xQÆ∂_è~» Ç° Ϩ
™êº~°÷ `«`åÎ fixfl „QÆÇÏ≤ OKÕO^Œ∞‰õΩ u~°∞ѨuH˜ =zÛ `«# "Õ∞#=∂=∞
Ü≥∞ÿ # u~°∞=∞Å#Oa QÆ∞~°∞`«fiOÖ’ JO`Õ"åã≤Ü∞ÿ≥ XHõ ã¨O=`«û~°O
áê@∞ q^•º"åºã¨OQÆO QÍqOKå_»∞. `«~°∞"å`« ~å=∂#∞A_»∞
N~°OQÍxH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞.
=∞~°Å Ô~O_»==∂~°∞ u~°∞ѨuH˜ ~å=Åã≤# Ѩiã≤÷u
H˘O`«HÍÅO `«~∞° "å`« U~°Ê_çOk. Pk#∞O_ç u~°∞Ѩu(u~°∞=∞Å
ˆHΔ„`«O)Ö’ "≥·MÏ#ã¨PQÆ=∞ „ѨHÍ~°O ѨÓ*Ïq^è•#O ™êQÆ∞
`«∞O_Õk. H˘xfl â◊`åÉÏÌÅ HÍÖÏ#O`«~°O ѨÓ*Ïq^è•#OÖ’
JaèÅ+¨}©Ü«∞O HÍx Ѩ^Œú`«∞Å∞ KÀ@∞KÕã¨∞HÀ=_»O [iyOk.
44 u~°∞=∞Å N"åi P™ê÷#=∞O_»Ñ¨OÖ’ [iˆQ ^è•i‡Hõ HÍ~°º„Hõ=∂ʼnõΩ Ç¨[~°∞HõO_ç
~å=∂#∞AÅ∞ u~°∞Ѩu ^Õ"åÅÜ«∞=Ú#O^Œ∞ [iˆQ x`«º^≥·#O
k# ѨÓ*Ï q^è•#OÖ’#∞, L`«û=x~°fiǨÏ} =º=Ǩ~åÅÖ’#∞
ã¨O㨯~°}Å∞ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\˜ì, 㨄Hõ=∞Ѩ^ŒúuÖ’ [iˆQ U~åÊ@∞
KÕâß_»x "ÕOHõ\ÏK«Å WuǨã¨=∂Å „QÆO^äŒO `≥Å∞ѨÙ`ÀOk.
JѨÊ\˜H˜ WOHÍ u~°∞=∞Å#Oa „|uH˜ L<åfl_»∞. u~°∞ѨuÖ’<Õ
x=ã≤OK«=Åã≤OkQÍ ~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ"åiKÕ P^ÕtOK«
|_ç# J#O`å~°∞ºÅ"å~°∞ ™êfiq∞ ¿ã"åHÍ~°º„Hõ=∂Å∞ ^Õ"åÅ
Ü«∞OÖ’ 㨄Hõ=∞OQÍ [iÑ≤OKÕ@@∞¡ `«QÆ∞ „â◊^Œú=Ç≤Ïã¨∂Î LO_Õ
"å~°∞. =Ü≥∂ÉèÏ~°OKÕ Hõ$OyÜ«Ú#fl u~°∞=∞Å#Oa =∂~°æ^Œ~°≈
Hõ`«fiOÖ’ J#O`å~°∞ºÅ"å~°∞ ^Õ"åÅÜ«∞ HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ #_ç
Ñ≤OKÕ"å~°∞.
~å=∂#∞AÅ"å~°∞ =∞~˘Hõ=∂~°∞ u~°∞ѨuH˜ =zÛ
Ü«ÚO_ç#@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk. |Ǩïâ◊ó W^Õ u~°∞ѨuH˜ Hõ_»Ñ¨\ ˜
f~°÷Ü«∂„`« J~Ú LO@∞Ok. ZO^Œ∞HõO>Ë D ã¨iH˜, =Ü≥∂
ÉèÏ~°O`À L<åfl~°∞. "≥#∞Hõ\ =˜ ∂~°∞ `åxHõ¯_çH˜ =zÛ#ѨÙ_»∞ KÕã#≤
ã¨O㨯~°}Å q+¨Ü«∞OÖ’ D™êi =zÛ#ѨÙ_»∞ Jaè=$kúHõ~°
"≥∞ÿ# =∂~°∞ÊÅ#∞ KÕâß_»∞. ^Õ"åÅÜ«∞ ѨiáêÅ<å HÍ~°º„Hõ=∞
x~°fiǨÏ}#∞ xëê¯=∞Hõ~°‡QÍ PK«iOKÕ ÉÏ^茺`«#∞ XHõ ã¨<åºã≤H˜
JѨÊ*ˇÑ≤ÊÜ«Ú<åfl_»∞. W`«x HÍ~°ºÉèÏ~°O `«yæOKÕ L^ÕÌâ◊ºO`À
W^ŒÌ~°∞ ÖËHõ =ÚQÆ∞æ~°∞ Jq"åÇ≤Ï`«∞Å#∞ ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩÅ∞QÍ fã¨∞
H˘<ÕO^Œ∞‰õΩ J#∞=∞uOKå_»∞. g~°∞ H˘xfl „Ѩ`ÕºHõ HÍ~°º„Hõ=∂
Å#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«=Åã≤Ü«Ú#flk. „Ѩ|O^èŒÑ¨~î°#O 㨄Hõ=∞OQÍ
QÍqOKÕ Ñ¨^Œúux „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\Ïì~°∞. D HÍ~°º„Hõ=∂xfl Ѩ~°º"Õ
H˜ΔOKÕO^Œ∞‰õΩ „Ѩ`ÕºHõOQÍ XHõ =ºH˜Îx xÜ«∞q∞OKÕ U~åÊ@∞
KÕâß_»∞. `«~∞° "åu HÍÅOÖ’ PkèÑ`¨ º« O =Ç≤ÏOz# D ã¨<åºã≤H˜
â◊~î°HÀѨܫ∞u J#fl a~°∞^Œ<å=∞O =zÛOk. W`«xH˜ #Å∞QÆ∞~°∞
Jq"åÇ≤Ï`« t+¨μºÅ∞ ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩÅ∞QÆ xÜ«∞q∞OѨ|_çi. ^Õ"å
ÅÜ«∞ HÍ~°º„Hõ=∞ x~°fiǨÏ} ÉÏ^茺`« giÜ«∞O^Œ∞OK«|_çOk.
g~°O^ŒiÃÑ·##∞ ÃÑ·qKå~°}Hõ~°ÎQÍ#∞, ѨijÅ<åkèHÍiQÍ#∞
Ü«∂^Œ=~åA xÜ«∞q∞`«∞_»Ü≥∞º#∞. W`«_»∞ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜
ã¨O|OkèOz# Jxfl =º=Ǩ~åÅÖ’#∞, Jxfl q+¨Ü«∂Å
Ü«∞O^Œ∞#∂ 66 ã¨O=`«û~åÅ∞ ÃÑ·|_ç# =Ü«∞ã¨∞ûHõÅ J#O`å
~°∞º_»∞ ##∞ã¨iOz HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ #_çÑ≤OKåe.
(WOHÍ LOk)
ã¨ÑyΨ i
 ^ŒH˜Δ}HÍt ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi
– _®II ã¨OQÆ#Éèí@¡ #~°ã¨Ü«∞º
sO#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’x ã¨∞„Ѩã≤^Œú <å~°ã≤OÇ¨Ï ˆHΔ„`«"≥∞ÿ#
Hõ ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi J`«ºO`« „áêp#"≥∞ÿ# ѨÙ}ºˆHΔ„`«O. WHõ¯_»
#~°ã≤OǨïxH˜ ѨÅ∞ ^Õ"åÅÜ«∂Å∞O_»@O qâı+¨O. JO^Œ∞‰õΩ
HÍ~°}O PÅÜ«∞O ^•_»∞Å =Å¡ ^èŒfiOã¨"≥∞ÿ#ѨÙ_»∞ JHõ¯_» uiy
=∞~À PÅÜ«∞ x~å‡}O Kտ㠄Ѩ„H˜Ü«∞ H˘#™êyOk. JO`ÕHÍHõ
D „Ѩ^Õâ◊O t"å~å^èŒHõ ˆHO„^ŒOQÍ (ǨÏiǨÏ~° ˆHΔ„`«OQÍ) 11=
â◊`å|ÌO<å\˜ˆH „Ѩã≤^ŒúO.
D „QÍ=∂xH˜ `«∂~°∞Ê# „Ѩ=Ç≤ÏOKÕ QÀ^•=i
^ŒH˜Δ}Ïaè=Úd. ã¨Ç¨Ï[OQÍ #^Œ∞Å∞ Ѩ_»=∞\˜ Hõ#∞=∞Ö’¡ ѨÙ\˜ì
`«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù „Ѩ=Ç≤Ïã¨∂Î |OQÍàÏMÏ`«OÖ’ HõÅ∞™êÎ~Ú. HÍh
WHõ¯_» =∂„`«O QÀ^•=i =OѨ٠uiy L`«~Î O° #∞O_ç ^ŒH}Δ˜ O‰õΩ
„Ѩ=Ç≤Ïã¨∞ÎOk.
QÀ^•=i ѨÙ\˜ì# KÀ@∞ #∞O_ç ã¨=Ú„^Œ ã¨OQÆ=∞O
=~°‰õΩ J<ÕHõ kâ◊Å∞ =∂~°∞ã¨∞ÎOk. WO^Œ∞Ö’ ^ŒH˜Δ} =ÚYOQÍ
áêi# KÀ@ J`«ºO`« „âı+¨ª=∞x ™ê¯O^ŒÑ¨Ù~å}O `«~åfi`«
ã≤OǨÏã¨÷ =∂Ǩ`«‡ºO J<Õ „QÆO^äŒOÖ’ LOk.
^ŒH˜Δ}Ï=Úv QÆOQÍ, `«„`«^•#O ã¨∞^Œ∞~°¡Éèí"£∞,
HÍoOn ѨtÛ=∂ ѨÙ}Ϻ, QÆOQÍ KÀ`«Î~° "åÇ≤Ïh.
QÆOQÆ (QÀ^•=i) ^ŒH˜Δ}OQÍ, HÍoOk ѨtÛ=∞OQÍ,
QÆOQÍ#k L`«Î~°OQÍ áêi`Õ „âı+¨ª=∞x JHõ¯_» ^•<åÅ∞ ã¨∞^Œ∞~°¡
Éèí=∞x ÃÑ· â’¡HõO `≥Å∞ѨÙ`«∞Ok. JO`ÕHÍHõ ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi "≥~Úº
UO_»¡ „H˜`«O #∞O_Õ KåÖÏ „Ѩã≤kú á⁄OkO^Œx K«i„`« K≥|∞
`«∞#flk. `«∂~°∞Ê# QÀ^•=i LO_»@O =Å¡, ѨÙ~°"åã¨∞Å∞
L^ŒÜ«∞"Õ∞ ™êfl<åkHÍʼnõΩ, ã¨O^蕺=O^Œ<å^Œ∞ʼnõΩ "≥o`Õ
L^ŒÜ«∞ÉèÏ#∞_»∞ H˜~°}ÏÖ’Î #n [ÖÏÖ’¡ "≥∞~°∞ã¨∂Î ™êfiQÆu™êÎ_»∞.
"Õ∞, 2010 u~°∞=∞ÅÖ’x ѨÓ=ÙÅhfl N"åi ¿ã=ˆH!
=∞#
^Õ"åÅÜ«∂Å∞
ã¨∂~°∞ºxH˜ Jaè=ÚYOQÍ (T~°∞ "≥#∞flQÍ) J~å… º^Œ∞e=fi=K«∞Û.
^èŒ<åkèѨuÜ≥ÿ∞# ‰õΩÉË~°∞x L`«Î~° kâ◊ #∞O_ç ã¨OѨ^ŒÅ∞
(ѨO@Å∞) WKÕÛ [Å „Ѩ"åǨÏO`À QÀ^•=i =zÛ, Ü«∞=∞
„Ñ‘uQÍ ^ŒH˜Δ}kâ◊‰õΩ áê~°_»O D „QÍ=∞OÖ’ qâı+¨O.
U ˆHΔ„`åxH© ÖËx Ô~O_»∞ ã¨÷Å=∂Ǩ`«‡º ѨÙ~å}
„QÆO^ä•Å∞ ^è~Œ ‡° ѨÙiH˜ L<åfl~Ú. XHõ\ ˜ „|Ǩ‡O_» ѨÙ~å}ÏO`«~`æ° O«
105 J^蕺ܫ∂Å∞, 3,500 ÃÑ· zÅ∞‰õΩ â’¡HÍÅ∞ QÆeæ
âß.â◊.850 („H©.â◊.928) <å\˜ ~°K«#. =∞~˘Hõ\ ˜ ™ê¯O^Œ
ѨÙ~å}ÏO`«~°æ`«O „H©.â◊.1767Ö’ ~åã≤# (HÍÑ‘ KÕÜ«∞|_ç#)
`åà◊ Ѩ„`«O. g\˜ „ѨHÍ~°O D „áêp# ѨÙ}ºˆHΔ„`«O ^Œ`å΄`ÕÜ«∞
=Úx ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi QÀ^•=i f~°OÖ’ =Ú<庄â◊=∞O ™ê÷Ñ≤Oz,
JHõ¯_» [# x"åã¨O HõeÊOz LO@∞O_»QÍ q^Œ~ƒ° ~ù åA JHõ¯_çH˜
=zÛ#@∞ì, J`«<Õ ^èŒ~°‡Ñ¨Ùsâ◊√x „áêi÷Oz, „Ѩã¨#∞flx KÕã¨∞‰õΩx
D „QÍ=∞O xeÑ≤#@∞¡ Wq `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î<åfl~Ú. zO`å=∞}˜
K≥~°∞=Ù (=~åǨf~°÷O), t=Ùx eOQÍxfl N~å=Ú_»∞ ™ê÷Ñ≤Oz
N ÅH©Δ ‡#~°ã≤OǨϙêfiq∞, ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi
45
#@∞ì, ^Œ∞~å‡~°∞æÖˇ·# "åi áêѨǨÏ~°}O =O\˜ Hõ^äŒÅ∞, ã¨÷Å
=∂Ǩ`å‡ ºÅ∞<åfl~Ú.
ÃÇ·ÏǨÏÜ«∞=Oâ◊ JÜ«∞Î =~°‡~åA ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi „ÉÏǨχ}∞
_≥·# ˆ~=}Ü«∞º‰õΩ Éèí∂^•#O KÕã≤# _≥Hõ¯Å|O_» âßã¨#O
(„H©.â◊.850), [# =Å¡Éèí∞x ‰õΩ~å¯ ºÅ âßã¨#O („H©.â◊.945)Ö’
ѨOѨ =∞ǨHõqH˜ JiˆHã¨i "Õ=ÚÅ"å_» Kåà◊√Hõº ~åA ^èŒ~°‡
ѨÙ~åxfl ^•#O KÕã#≤ Ju „áêp<åOâßÅ`À, ^è~Œ ‡° ѨÙi K«i„`«Ö’
™ê÷#O ã¨OáêkOz#@∞¡QÍ =ºHõÎ=∞ø`«∞#flk. WHõ¯_» #~°ã≤OǨ
ÅÜ«∞O ѨHõ¯<Õ QÆÅ „áêp<åÅÜ«∞O ~å=∞eOˆQâ◊fi~åÅÜ«∞O
¿Ñ~°∞`À t=Ùx QÆ∞_ç LOk. nO\’¡ ÉÏ^•g∞ Kåà◊√‰õꧏ <å\˜
QÆ}âË ◊ q„QÆÇϨ O, HõàϺ}˜ Kåà◊√Hõº P~°= q„Hõ=∂k`«∞ºx âßã¨#O
(„H©.â◊.1076 „áêO`«O), J^Õ |O_»‰õΩ HÍHõfÜ«∞ QÆ}Ѩu ^Õ=
K«„Hõ=iÎ âßã¨#O („H©.â◊. 1246 Ѩ~åÉèí= HÍsÎHõ „`«Ü≥∂^Œt)
L<åfl~Ú. 11= â◊ . <å\˜ 㨠` « º =u ^Õ q PÅÜ« ∞ O.
„H©.â◊.1448Ö’ <å~°ãO≤ ǨÅÜ«∞O ^èfiŒ Oã¨"∞≥ <ÿ åHõ uiy Hõ@∞ì‰Ωõ #fl
60 ã¨ÎOÉèÏÅ QÆ∞_ç #~°ã≤OǨÅÜ«∞O, ^•x ^èŒfiOã¨O `«~åfi`«
Hõ\ ˜ì# 17=. â◊. <å\˜ Ü≥∂QÆ (áê`«) #~°ã≤OǨÅÜ«∞O (<Õ\ ˜
„Ѩ^è•<åÅÜ«∞O), „H©.â◊.1803Ö’ xi‡Oz# H˘`«Î (L„QÆ) #~°
ã≤OǨÅÜ«∞O, (<Õ\ ˜ „Ѩ^•è <åÅÜ«∞O), „H©.â◊.18= â◊.<å\˜ "Õ}∞
QÀáêÅ™êfiq∞ PÅÜ«∞O D „Ѩ^Õâ◊OÖ’<Õ L<åfl~Ú. 15= â◊.
x~å‡}"≥∞ÿ#, JHõ¯ÃÑe¡ ~å*Ëâ◊fi~åÅÜ«∞O 11= â◊. HõàϺ}˜
Kåà◊√‰õꧏ <å\˜ Q“`«g∞â◊fi~åÅÜ«∞O, (QÀ^•=if~°OÖ’) „áêp
<åÅÜ«∂Å =~°∞ã¨Ö’xq. ^Œ`å΄`ÕÜ«∞, ~å=∂ÅÜ«∞, ã¨O`À+≤
=∂`«, PO[<ÕÜ«∞™êfiq∞ PÅÜ«∂Å∞, WOHÍ J<ÕHõOQÍ z#fl
z#fl ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ „ÉÏǨχ}∞Å∞ `«=∞ g^äŒ∞Ö’¡ x~°‡OK«∞‰õΩ#fl
„QÍ=∞ ~°HHΔõ õ QÆ∞_»∞Å∞. x`«ºO ÉèHí Îõ [#∞ʼnõΩ Hõ#∞flŠѨO_»∞QÆQÍ,
PiÎx áÈQ˘>ËìqQÍ LO_»@O =Å¡ ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi 'PÅÜ«∞ #QÆ~°OQÍ—
¿Ñ~°∞ QÍOzOk.
WHõ¯_» L#fl =∞~î°O ˆ~QÆ_» <ÕÅÅ∞, <å~åÜ«∂„â◊=∞O
=∞^茺 Ü«ÚQÍÅ<å\˜ Ü«∞[˝Ü«∂QÍk „Hõ`«∞=ÙʼnõΩ ™êHΔͺÅ∞QÍ
L<åfl~Ú. QÆOlHÀ<Õ~°∞ ¿Ñ~°∞`À L#fl ã¨÷ÅO <å\˜ J#fl^•<å
ʼnõΩ ™êH©ΔÉèí∂`«OQÍ xezOk.
46 u~°∞=∞ÅÖ’ 'N"åi¿ã=—Ö’ áêÖÁæ#O_ç
~å=∞yi ^Œ∞~åækèѨu =ÚѨÊÉèí∂áêÅ∞x =∞O„u
HõO^Œ}=∂`«∞º_»∞, +≤`å|∞MÏ<£ =∂oq#∞=Ú Ñ¨e¡ ÃÑ^ŒÌ<å=∂
`«∞º_»∞, "≥eQÆO^Œ∞Å ~åA `åO„_» [QÆѨu~å=Ù, L^ŒÜ«∞yi
¿ã<åx EѨe¡ ^èŒ~°‡~åÜ«Ú_»∞, ˆ~K«~°¡ "≥Å=∞ „ѨÉèí∞=ÙÅ∞
W#∞QÆO\˜"å~°∞, A"åfi_ç"å~°∞, `åhëê H˘Å∞=ÙÖ’x JHõ¯#fl
=∂^Œ#flÅ∞, QÆ∂_»∂i ~å[|ǨÏ^Œ~Ì ,ü K≥#fl=∞<Õx *’QÍ ~åÜ«∞_»∞
=O\˜ ~åAÅ∞, ^ŒO_»<åÜ«∞‰õΩÅ∞, =∞O„`«∞Å∞, ™ê=∞O`«∞Å∞,
#~°ã≤OǨïx H˘ez, J<ÕHõ ^•<åÅ∞ J#fl㨄`åÅ∞, kQÆ∞_»∞
ÉÏ=ÙÅ∞, ™êfiq∞ JOQÆ~°OQÆ Éè’QÍʼnõΩ ^•<åÅ∞, Éèí∂^•<åÅ∞
KÕâß~°∞.
^èŒ~°‡Ñ¨Ùi ˆHΔ„`«™êfiq∞ Ü≥∂QÆ #~°ã≤OǨïx =∞Ç≤Ï=∞Å∞,
P„t`« ÉèíHõÎ[# "å`«ûźO Hõ=ÙÅ HõÖÏʼnõΩ Ñ¨x HõeÊOK«_»"Õ∞
QÍHõ áê=∞~° [#∞Å∞ Ãã·`«O áê@Å∞QÍ áê_»∞‰õΩ<ÕÖÏ ~°K«#Å∞
KÕ~ÚOzOk. HõsO#QÆ~ü, PkÖÏÉÏ^£, x[=∂ÉÏ^£, =∞^茺
„Ѩ^Õâò, =∞Ǩ~å¢+¨ì, Kè«fÎãπQÆ_è£Å #∞O_ç ÅHõΔÖÏk Éèí‰õΩÎÅ ™êfiq∞
¿ã=Ö’ ѨÙh`«∞Ö∫`å~°∞. U\Ï á¶êÅ∞æ}â◊√^Œú ^•fi^Œt<å_»∞ ™êfiq∞
HõÖϺ}À`«û=O`À „áê~°OÉè=í ∞ÜÕ∞º „|Ǩϟ‡`«û"åÅÖ’ ~°^Àä `«û=O,
_ÀÖ’`«û"åÅ∞ „Ѩ`ºÕ Hõ PHõ~¬° }. <å~°ãO≤ Ǩïx`À áê@∞ t=ÙxH˜
‰õÄ_® ~°^äÀ`«û=O (Hõe¿Ñ) x~°fiÇ≤Ï™êÎ~°∞.
D ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’ J`«ºO`« PHõ~°¬}©Ü«∞OQÍ QÆÅ
„|ǨχѨÙ+¨¯i}˜ =∞^茺 Ü«ÚQÍÅ <å\˜ˆH „Ѩã≤^ŒúO. K«Hõ¯x
~åu"≥∞@¡`À =~åǨÏf~°÷ Ѩq„`« [ÖÏÅ∞ `«∂=ÚÅQÆ∞O_®
=zÛ xO_ç, ™Èáê<åÅ∞, ^•fi~åÅ∞, =∞^茺"ÕkHõ, LÜ«∂ºÅ
=∞O_»Ñ¨O QÆeæ 16= â◊.Ö’ x~å‡}"≥∞ÿ#q. (Wk =ÚYº
^Œ~°≈hÜ«∞ ã¨÷ÅO. D HÀ<Õ~°∞Ö’<Õ ™êfiq∞ <ÒHÍ qǨ~°O,
_ÀÖ’`«û"åÅ∞ „|Ǩϟ‡`«û"åÅÖ’ ÉèÏQÆOQÍ ™êQÆ∞`å~Ú.)
`«# Éèí~°Î <åQÆ∞áê=Ú HÍQÍ, ^Õâ◊OÖ’x ã¨HõÅ f~å÷
ÅÖ’ ™êflxOz, |∞∞+¨μÅ ã¨ÅǨ "Õ∞~°‰õΩ ã¨`«º=u^Õq ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi
QÀ^•=iÖ’ ™êfl#O KÕÜ«∞QÍ ã¨÷Å, [Å =∂Ǩ`«‡ºO`À áê=Ú
ã¨∞O^Œ~åHÍ~°∞_≥·# Éèí~°ÎQÍ á⁄Ok# QÍ^äŒ Hõ_»∞ ~°=∞}©Ü«∞O.
JO^Œ"≥∞ÿ# =~°∞x K«∂z Ö’‰õΩÅ∞ Ѩ~°Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»x J#∞=∂
xOK«QÍ `«# áêu„=`«ºO`À Wã¨∞Hõ`À ã¨ÎOÉèíO xi‡Oz
ã¨ÑyΨ i
ã¨`«ºx~°∂Ѩ} QÍqOK«∞H˘#fl^Œx QÍ^äŒ. D Wã¨∞Hõ ã¨ÎOÉèíO`À
ã¨`«º^Õq PÅÜ«∞O <Õ\ ˜H© Éèí‰õΩÎʼnõΩ „Ѩ`ÕºHõ PHõ~°¬}. Wk ã¨÷Å
=∂Ǩ`«‡ºOQÍ ã¨O㨯 $`« ѨÙ~å}ÏÖ’¡ LO_»QÍ, Kå`åÎ_» [QÆÜ æ ∞« º,
ѨÓi <å~åÜ«∞}~åA, qâ◊fi<å^äŒ ã¨`«º<å~åÜ«∞}, =∞Å¡OѨe¡
=∞e¡HÍ~°∞˚# ѨO_ç`å~å^èŒ∞ºÅ∞ nxÃÑ· *Ï#Ѩ^Œw`åÅ∞, áê@Å∞,
HÍ"åºÅ∞ ~åâß~°∞.
#~°ã≤OǨÅÜ«∂Ö’¡ ™êfiq∞ XHõ PÅÜ«∞OÖ’ Ü≥∂QÆ
=Ú„^Œ`À „ѨâßO`« =^Œ#O`À LO_»QÍ, =∞~À PÅÜ«∞OÖ’
(nxfl H˘`«Î QÆ∞_ç Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞) ™êfiq∞ L„QÆ#~°ã≤OǨï_»∞.
D`«_»∞ ѨOK«=¢HõÎ <å~°ã≤OǨï_»∞. D`«x K«Å¡|~°K«\ÏxH˜
K«O^Œ#O XO\˜xO_® Ѩӿã"å~°∞. K«O^Œ#O H˘~°‰õΩ ÃÑ^ŒÌ
™ê#~å~Ú HÀ"≥ÅÖ’ WѨÊ\˜H© LOk. D PÅÜ«∞OÖ’<Õ Éèí∂`«
„¿Ñ`« Ñ≤âßKåÅ∞ P=Ç≤ÏOz# "å~°∞, =∂#ã≤Hõ qHõÖÏOQÆ∞Å∞,
ã¨O`å<å~°∞÷Å∞ x„kOKÕ PKå~°O LOk. <≥Å ~ÀAÅ∞ x„k¿ãÎ
HÀi# HÀiHõ Å ∞ f~°∞`å~Ú. Ñ≤zÛ"å~°∞ ÉÏQÆ= Ù`å~° x
qâ◊fiã≤™êÎ~°∞. ^èŒ~°‡Ñ¨ÙiÖ’ J`«ºO`« ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ# „áêp<åÅÜ«∞O
~å=∞eOˆQâ◊fi~åÅÜ«∞O. D PÅÜ«∞OÖ’ ÉÏ^•q∞ QÆ}Ѩu
q„QÆǨÏO „Ѩ`ÕºHÍHõ~°¬}. |O‰õΩà◊√§, HõÖϺ}˜ Kåà◊√‰õꧏ #Ok
ã¨ÎOÉèíO, âßã¨# tÅ, g~°QÆÅ∞¡Å∞, HÍHõfÜ«ÚÅ HÍÅO <å\˜
#O^Œ∞Å∞ Kåi„`«HÍaè=∂#∞ʼnõΩ Hõ#∞flŠѨ~_»∞QÆ. WHõ¯_ç t=Ù_»∞
N~å=ÚxKÕ „Ѩu+≤ªOK«|_çOk. D PÅÜ«∂xH˜ „Ѩ`ÕºHõ ~°^äŒO
LO_ç, t=~å„u ~ÀA# PÅÜ«∞ „áêOQÆ}OÖ’ „ÉÏǨχ}∞Å
KÕ`« „Ѩ^ŒH˜Δ}Å∞ KÕÜ«∞|_»∞`«∞Ok. |Ü«∞@QÆÅ =∞i 3 ~°^ä•Å∞,
t= ˆHâ◊=, "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞Åq. ~°^äÀ`«û=O<å_»∞ Wq u~°∞QÆ∞
`å~Ú.
ZO^Œ~À ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi <å~°ã≤OǨïx Éèí‰õΩÎÅ∞ ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi
#∞O_ç W`«~° „áêO`åʼnõΩ =Åã¨"≥o§, ÖË^• W`«~° „áêO`åÅ
"å~°∞ =$^•úѨºOÖ’ ^Œ~°≈#O ™ê^茺O HÍHõ `«=∞ „áêO`åÖ’¡
#~°ã≤OǨïx ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ xi‡Oz, P ™êfiq∞x ''^èŒ~°‡Ñ¨Ùi
#~°ãO≤ Ç¨Ï ™êfiq∞—— J<Õ ¿Ñ~°∞`À<Õ Ñ≤eKå~°∞. =~°OQÆÖò lÖÏ¡Ö’x
W#∞QÆ∞iÎÖ’ =∂K«~°¡ ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi J<Õ Éèí‰õΩÎ_»∞ „H©.â◊.1415Ö’
xi‡Oz# ''^èŒ~°‡Ñ¨Ùi #~°ã≤OǨÅÜ«∞O——, QÆ=∞xOKåe. Hõ_»Ñ¨
"Õ∞, 2010 „Ѩu~ÀA w`åáê~åÜ«∞}O KÕÜ«∞O_ç
lÖÏ¡Ö’x ÉÁ=∞‡=~°OÖ’x #~°ã≤OǨïx ''^èŒ~°‡Ñ¨Ùi<å~°ã≤OǨï
_»x—— Ñ≤eKÕ"å~°x (JO|=~°O ÔH·Ñ¶≤Ü«∞`«∞Î „H©.â◊.1548), Hõ$ëê‚
lÖÏ¡ ÃÑ#∞QÆOz„áÈÅ∞ #~°ã≤OǨϙêfiq∞H˜ ''^èŒ~°‡Ñ¨Ùi #~°ã≤OǨï
_»x—— ¿Ñ~°∞ „ѨMϺ`«=∞x `≥e¿ãÎ =∞^茺ܫÚQÍÖ’¡ Ü«∂=
^•O„^èŒ^Õâß# ™êfiq∞ „Ѩâ◊ã≤Î ZO`«QÍ LO_Õ^À É’^èŒÑ¨_»∞
`«∞Ok. WHõ¯_ç P^蕺u‡Hõ "å`å=~°}O, ^èŒ~°‡Ñ¨Ó~°‚ r=#O,
"Õ^Œ „Ѩâ◊ã≤Î, x`åº#fl^•<åÅ∞, ™ê=∂#º [<å<Õfl QÍHõ, ~åA
Å#∞, Ѩi„"å[‰õΩÅ#∞, ™ê^èŒ∞ã¨<åºã¨∞Å#∞ PHõi¬OKÕq. ~å=∞
Éèí„^Œ™êfiq∞ <å~åÜ«∞} =∞~îåxfl „H©.â◊.1448Ö’ xi‡OKå_»∞.
„Ѩã¨∞Î`«O D=∞~î°O QÀ^•=i f~å# â◊$OˆQi [QÆ^Œ∞æ~°∞=ÙÅ
Pjã¨∞ûÅ`À P^蕺u‡Hõ ˆHO„^ŒOQÍ q~ålÅ∞¡`ÀOk.
^èŒ~°‡Ñ¨Ùi Jxfl "Õ^•Å‰õΩ xÅÜ«∞O. q^•º~°}º™êfiq∞
ǨÏOÑ≤Ö’ ǨÏiǨÏ~° |∞Hõ¯~åÜ«∞Å`À q[Ü«∞#QÆ~° ™ê„=∂[º
x~å‡}O [iÑ≤OKÕ â◊√Éèí"Õà◊ <åÅ∞QÆ∞ "Õ^•Å ѨO_ç`«∞Å#∞
^èŒ~°‡Ñ¨Ùi #∞O_ç Ñ≤eÑ≤OKå_»∞. nO`À ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi "Õ^Œ xÅÜ«∞
=∞#fl ã¨OQÆu Ü«∂=^•O„^èŒ Hõ~å‚@Hõ ^ÕâßʼnõΩ `≥eã≤Ok.
"Õ^Œáê~î°âßÅ QÆeæ# ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi J<åkQÍ "Õ^Œ ѨO_ç`«∞ʼnõΩ
xÅÜ«∞O. WHõ¯_» „ÉÏǨχ}∞Å∞ Ѩ_»=∞@ ѨÓ}Ë ~å[#∞ºÖˇ·#
Ñ‘ëêfiÅ =^Œ,Ì =∞^躌 ÉèÏ~°`O« Ö’ QÍfieÜ«∞~ü ~å[ºOÖ’, ^ŒH}
Δ˜ Ï#
â◊$OˆQi, ǨÏOÑ≤ÅÖ’, `«∂~°∞Ê# QÀ^•=i lÖÏ¡Ö’ JYO_»OQÍ
~å[ã¨<å‡<åÅ∞, QÆ*Ï~ÀǨÏ}Å∞, QÆO_» ÃÑO_Õ~åÅ∞, ~å*Ï[˝
Ѩ„`åÅ∞ á⁄O^•~°∞. ^èŒ~°‡Ñ¨ÙiÖ’ „ÉÏǨχ}Ï#fl㨄`«O ÉÏQÍ
™êˆQk. qq^èŒ „áêO`åŠѨO_ç`«∞Å∞ WHõ¯_çH˜ =zÛ, ™êfiq∞
^Œ~°≈#O áêO_ç`«º „Ѩ^Œ~°≈#, ^èŒ# ã¨Oáê^Œ# KÕã¨∞‰õΩx áÈÜÕ∞
"å~°∞. J#fl㨄`« Ü«∞[=∂x Ѩ}`«∞Å <å~åÜ«∞} UHõOQÍ
H˘`«Î #~°ã≤OǨïx PÅÜ«∞"Õ∞ Hõ\ ˜ìOz# ^•`«.
D q^èŒOQÍ ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi „QÍ=∞O qâı+¨ ^Õ"åÅÜ«∂Å`À,
Ѩq„`« QÀ^•=i f~å# SÇ≤ÏHÍ=Ú+≤‡Hõ Ѷ¨Å^•~ÚxQÍ, "Õ~Ú
ã¨O=`«û~åÅ #∞O_ç `«~°∞+¨μ¯Å ^•_çÖ’ ѨÅ∞=∂~°∞¡ z<åflaè#fl
"≥∞ÿ<å uiy xÅ^˘‰õΩ¯‰õΩx, P~°¬^èŒ~°‡ ã¨O㨯 $f ˆHO„^ŒOQÍ,
ÃÇ·ÏO^Œ= <åQÆiHõ`«‰õΩ Ñ¨@∞ìQ˘=∞‡QÍ, Ѩ~åº@Hõ ˆHO„^ŒOQÍ
qÅã≤Å∞¡`ÀOk.
47
 ‰õÄ~å‡=`å~° "≥·t+¨ì ºO
q ^•º^è~Œ ∞° _»<Õ QÆO^è~Œ ∞° fi_»∞ XHõ K«H¯õ x ѨÓÅ=∂Å#∞
^Œ∞~åfi㨠=ÚxH˜ ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. P ѨÓÅ
=∂Å#∞ ^Œ∞~åfiã¨∞_»∞ WO„^Œ∞xH˜KåÛ_»∞. WO„^Œ∞_»∞ P ^ŒO_»#∞
x~°¡HõΔ ºOQÍ `«# "åǨÏ#"≥∞ÿ# S~å=`«O g∞kH˜ qã≤ˆ~¿ãÎ, P
U#∞QÆ∞ P ^ŒO_»Œ#∞ <ÕÅÃÑ· "Õã≤ HÍà◊¡`À #∞eq∞ zk"Õ∞ã≤Ok.
^Œ∞~åfiã¨∞xH˜ ã¨∞=∞=∂Å#∞ ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩ#fl QÆO^èŒ~°∞fix ¿Ñ~°∞
'q^•º^èŒ~°∞_»∞— J#QÍ P^蕺u‡Hõ q^Œº#∞ ^èŒiOz#"å_»∞.
PÜ«∞# ã¨=∞iÊOz# Ǩ~°O P^蕺u‡Hõ q^ŒºÜÕ∞. WO„kÜ«∞
ÖÏÅã¨`«fiO "åOzèOKÕ "åiH˜ WO„^Œ∞_»∞ Jkèëêª# ^Õ=`«.
WO„kÜ«∞Ö’Å∞_≥· J`«_»∞ P^蕺u‡Hõ q^Œº#∞ x~åHõiOKå_»∞.
J`«x "åǨÏ#"≥∞#ÿ '=∞^ŒÑÙ¨ >Ë#∞QÆ∞— JǨÏOHÍ~åxH˜ zǨÏflO. P
=∞^ŒÑ¨Ù>Ë#∞QÆ∞ JǨÏOHÍ~°O KÕ`« P^蕺u‡Hõ q*Ï˝#=∞<Õ ã¨∞=∞
=∂Å#∞ <ÕÅáêÅ∞ KÕÜ«∞_»=∞O>Ë, `«∞K«Ûù"≥∞ÿ# HÀiHõÅÔH· P^蕺
u‡Hõ q^Œº#∞ ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕã≤#@¡~Ú#k. ^•O`À ^Œ∞~åfiã¨∞
xH˜ P„QÆǨÏO =zÛ, WO„^Œ∞x ã¨HõÅ Éè’QÆÉèÏQͺÅ∞ Hõ_»eáêÖ∫
`åÜ«∞x â◊Ñ≤OKå_»∞. nO`À WO„^•k ã¨HõÅ^Õ=`«Å∞ `«=∞ â◊H˜Î
™ê=∞~å÷ºÅ#∞ HÀÖ’Ê=_»O`À, ~åHõΔã¨∞Å∞ "åix ã¨∞ÅÉèíOQÍ
[~ÚOKå~°∞. ^Õ=`«Å∞ q+¨μ‚=Ù <å„â◊~ÚOKå~°∞. =∞O^Œ~° Ѩ~°fi
`åxfl Hõ=fiOQÍ, "åã¨∞H˜ ã¨~åÊxfl `å_»∞QÍ KÕã¨∞‰õΩx, Jã¨∞~°∞Å
ã¨ÇϨ HÍ~°O`À H©~Δ ™° êQÆ~åxfl =∞kä¿ã,Î ^Õ=`«Å∞ HÀÖ’Ê~Ú# ѨÓ~°fi
"≥·Éèí"åÅ∞ ÅÉèíº=∞=Ù`åÜ«∞x q+¨μ‚=Ù ã¨∂zOKå_»∞. =∞O^Œ~å„k
=ÚxyáȉõΩO_® q+¨μ‚=Ù ‰õÄ~°‡ ~°∂Ñ≤Ü≥ÿ∞"≥∂âß_»∞.
H©Δ~°O â◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ# PǨ~°O. H©Δ~° ™êQÆ~°O ã¨HõÅ
r=*ÏÖÏʼnõΩ „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# â◊H˜Î. P â◊H˜Î =∞Ǩq+¨μ‚=ÙKÕ
~°H˜ΔOѨ|_»∞`«∂Ok. JO^Œ∞ˆH q+¨μ‚=Ù H©Δ~°™êQÆ~åxfl x"åã¨OQÍ
KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞. H©~Δ ™° êQÆ~åxfl =∞käOK«_=» ∞O>Ë ã¨HÅõ „áê}˜HÀ\˜H˜
QÆÅ „Ѩ^è•#â◊H˜Îx K≥·`«#º=O`«O KÕÜ«∞_»"Õ∞. JÖÏ „Ѩ^è•#â◊H˜Îx
KÕ`#« OQÍ KÕÜ∞« _»"∞Õ P^蕺u‡Hõ ™ê^è#Œ . '=∞O^Œ~—° J<Õ JK«ÅO
48 u~°∞=∞ÅÖ’ Lz`«OQÍ ÅaèOKÕ ã¨„`åÅ∞, Ü«∂„uHõ =ã¨u ã¨=Ú^•Ü«∂Å#∞ LѨÜ≥∂yOK«∞HÀO_ç
– |∞Å∞ã¨∞ – r –„ѨHÍ+π
r=ÙÖ’¡ K≥·`«#º ~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ# `å=∞™êxH˜ zǨÏflO. ã¨~°Ê~å["≥∞ÿ#
"åã¨∞H˜, r=ÙÅÖ’ K≥·`«#º=O`«"≥∞ÿ# ~å[™êxH˜ zǨÏflO. ã¨`«Î fi
QÆ∞}O`À ~å[™êxfl J^Œ∞ѨÙÖ’ ÃÑ@ìHõáÈ`Õ „Ѩ=∂^ŒO.
=∞^ä#Œ O [~°∞QÆ∞`«∞#flѨC_»∞ „Ѩ^=Œä ∞OQÍ =zÛOk HÍÅ
‰õÄ@ q+¨O. q+¨O "åºÑ≤Oz qâ◊fiq<åâ◊O H͉õΩO_® Ѩ~°=∞
t=Ù_»∞ ǨÖÏǨÏÖÏxfl áê#O KÕâß_»∞.
Ñ≤=∞‡@ H“ã¨∞ÉÎ Oíè , áêi*Ï`«O, L`«ÊÅO, HÍ=∞^è#Õ ∞=Ù,
LK≥Û„Â â◊=ã¨∞ ǨÏÜ«∞O, S~å=`« QÆ[O, QÆO^è~Œ åfiѨû~°ãŨ ∞, =∞Ǩ
ÅH˜;, z@ìz=~° J=∞$`«ÉèÏO_»áê}˜Ü≥ÿ∞ ^èŒ#fiO`«i |Ü«∞@
Ѩ_®¤~∞° .
=∞Ǩq+¨μ‚=Ù ^èŒiOz# ‰õÄ~°‡~°∂ѨO ã≤÷`«„ѨA˝_≥·#
Ü≥∂yH˜ zǨÏflO. ‰õÄ~°‡O `«# J=Ü«∞"åefl, U q^èŒOQÍ `«#
HõѨCÖ’H˜ J=ã¨~°"≥∞ÿ#ѨC_»∞ ÖωõΩ¯O@∞O^À, P q^èŒOQÍ `«#
WO„kÜ«∂efl â◊s~°OÖ’<Õ J}K«∞HÀQÆey#"å_»∞ ã≤÷`« „ѨA˝_»∞.
Ü«∞^• ã¨OǨÏ~°`Õ KåÜ«∞O ‰õÄ~À‡OQÍh= ã¨~°fiâ◊ó
W¢xÌÜ«∂}©¢xÌÜ«∂ˆ~÷Éèíºó `«ã¨º „Ѩ*Ï˝ „Ѩu+≤ª`å
– Jx ÉèíQÆ=næ`åKå~°∞ºx L"åK«.
P suQÍ WO„kÜ«∂efl J^Œ∞ѨÙÖ’ ÃÑ_ç`Õ ™ê^茉õΩxÖ’
^≥·qHõâ◊H˜Î L^Œƒùqã¨∞ÎOk. ã¨HõÅÉè’QÆÉèÏQƺ„Ѩ^•~Úx J~Ú#
=∞ǨÅH˜; P `«~åfi`« z=~°Ö’ =∞$`«∞º=ÚYO #∞O_ç `«Ñ≤ÊOKÕ
Ñ‘Ü«¸+¨O L^ŒƒùqOKå~Ú.
Ü≥∂QÍÉèϺã¨OÖ’ '„Ѩ`åºÇ¨~°O— Jx K≥ѨÊ|_Õ
WO„kÜ«∞ x„QÆǨxfl ã¨`«Î fiQÆ∞}O ^•fi~å ™êkèOz, ~°[ã¨Î"≥∂
QÆ∞}ÏÅ#∞ J}z"ÕÜ«∞_»O ‰õÄ~°‡~°∂áêxH˜ zǨÏflO. P suQÍ
WO„kÜ«∞ x„QÆǨÏO JÉèíºã≤OK«QÍ ~å#∞~å#∞ ™ê^茉õΩxH˜
JO`«OÖ’ ÅaèOKÕk J=∞$`«O! JO>Ë [## =∞~°}ÏÅ#∞
JkèQÆq∞Oz#>Ë¡ Hõ^•!
ã¨ÑyΨ i
 Ô~O_»∞ =ã¨O`åÅ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ÉèíH˜Î Kèå#Öò (SVBC)
JO`«~å˚fÜ«∞ Ç≤ÏO^Œ∂ ^è•i‡Hõ ã¨Oã¨÷ u~°∞=∞Å
u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O 2008 ã¨O=`«û~°O U„Ñ≤Öò <≥ÅÖ’ N
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ÉèíH˜Î Kèå#Öò#∞ U~åÊ@∞ KÕã≤Ok. 2008 EÖˇ·
7= `Õn# ÉèÏ~°`« ~å¢+¨ìѨu N=∞u „ѨuÉèÏã≤OQ∑ áê\˜Öò
„áê~°OaèOz# D Kèå#Öò 2010 U„Ñ≤Öò 20= `Õn<å\˜H˜
Ô~O_»∞ =ã¨O`åefl ѨÓiÎ KÕã¨∞‰õΩOk. ~å¢+¨ìѨu KÕ`«∞Å
g∞^Œ∞QÍ Pq+¨¯iOz# UÔH·Hõ, `˘e \©g Kèå#Öò
W^Õ HÍ=_»O qâı+¨O.
„áê~°OÉèí"≥∞ÿ# Juã¨fiÅÊ=º=kèÖ’<Õ N"åi „|Ǩϟ‡
`«û= qâıëêefl, u~°∞Kå#∂~°∞ Hˆ „Δ `«OÖ’ "≥Åã≤# N Ѩ^•‡=f
J=∞‡"åi „|Ǩϟ`«û"åefl `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨`À áê@∞, "åºMϺ#O
(P_çÜ≥∂) ^•fi~å... `«q∞à◊O, Hõ#fl_», Ç≤ÏOn ÉèÏëê
gHõΔ‰õΩʼnõΩ KÕ~°"ÕÜ«∞_»O Kèå#Öò K«i„`«Ö’ "≥∞ÿÅ∞~å~ÚQÍ
K≥ѨCHÀ=K«∞Û. ^Õâ◊"åºÑ¨ÎOQÍ qq^èŒ #QÆ~åÖ’¡, u~°∞=∞Å
u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O x~°fiÇ≤ÏOKÕ Nx"å㨠HõÖϺ}Ïefl „Ѩ`º« HõΔ
„Ѩ™ê~åÅ ^•fi~å Éèí‰õΩÎʼnõΩ JOkã¨∞ÎO_»_»O`À Zã‘ficã‘ ÉèíHõÎ
[#~°O[HõO J~ÚO^Œ#_»OÖ’ Juâ◊Ü≥∂H˜Î ÖË^Œ∞.
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ÉèíH˜Î Kèå#Öò „Ѩ™ê~åÅ∞ "Õ‰õΩ=
*Ï=Ú# 2.30QÆO@Å #∞O_ç „áê~°OÉèí=∞ø`å~Ú. ™êfiq∞
"åiH˜ x~°fiÇ≤ÏOKÕ HõÖϺ}À`«û=O, Pi˚`« „|Ǩϟ‡`«û=O,
=ã¨O`À`«û=O, ã¨ÇϨ „ã¨náêÅOHÍ~° ¿ã=efl „Ѩ`º« HõΔ „Ѩ™ê~åÅ
^•fi~å JOk™ÈÎOk. J=∞‡"åi â◊√„Hõ"å~°O Jaè¿+HõO, _»Ü∞« Öò
Ü«Ú=~ü W.F. HÍ~°º„Hõ=∂efl, N"åi <≥·"Õ^Œº Ѷ¨∞O\Ï
<å^•xfl „Ѩ`«ºHõΔ „Ѩ™ê~°O KÕ™ÈÎOk.
u.u.^Õ. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍiQÍ N S."≥·.P~ü.
Hõ$ëê‚~å=Ù, S.U.Zãπ., ÉÏ^躌 `«Å∞ ã‘fiHõiOz# `«~åfi`« #∂`«
#OQÍ '<å^Œ h~å[#O— HÍ~°º„Hõ=∂xfl „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\Ïì~°∞.
„Ѩu~ÀE ™êII6 QÆO@ʼnõΩ u~°∞=∞ÅÖ’ ™êfiq∞"åi
PÅÜ«∞O =ÚOy@ x~°fiÇ≤ÏOKÕ D HÍ~°º„Hõ=∂xfl N "ÕOHõ>Ë
â◊fi~° ÉèíHÎ̃ Kèå#Öò „Ѩ`«ºHõΔ „Ѩ™ê~°O KÕ™ÈÎOk. J#O<åÌ<£Ñ≤à‹§Â
~°K«#, J#O`«â◊Ü«∞ JÜ«∞ºOQÍ~ü QÍ#O KÕã≤# 'Nx"åã¨
QÆ^ŒºO— HÍ~°º„Hõ=∞O N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ÉèíH˜Î Kèå#Öò ^•fi~å<Õ
„Ѩ™ê~°=∞ø`ÀOk.
Zã‘ficã‘ D ~Ô O_Õà§◊ =º=kèÖ’ ÅHõΔ º™ê^è#Œ kâ◊QÍ
„Ѩu~ÀE Hõhã¨O 9 #∞Oz 10 Öˇ·"£û („Ѩ`«ºHõΔ „Ѩ™ê~åefl)
q[Ü«∞=O`«OQÍ JOk™ÈÎOk. [QÆ^Œ∞æ~°∞=ÙÅ∞ â◊$OˆQsÖ’
KÕ¿ã K«O„^Œ=∞ømâ◊fi~° Jaè¿+HõO HÍ~°º„Hõ=∂xfl WO`«=~°‰õÄ
U Kèå#Öò ‰õÄ_® „Ѩ`«ºHõΔ„Ñ¨™ê~°O KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. JÖÏO\˜
qâı+¨ HÍ~°º„Hõ=∂xfl „Ѩ™ê~°O KÕã≤# Ѷ¨∞#H©iÎx Zã‘ficã‘<Õ
"≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ ÔH·=ã¨O KÕã¨∞‰õΩOk. WOHÍ QÆ$ǨÏ"≥·^ŒºO–
PÜ«Úˆ~fi^Œ "≥·^Œº z\ϯÅ∞, u~°∞=∞Å ã¨O^Œ~°≈#O‰õΩ =KÕÛ
Éèí‰õΩÎÅHÀã¨O 'Jk"À! JÅ¡k"À!!— ‰õΩ¡Ñ¨Î ã¨=∂Kå~°O, N"åi
PÅÜ«∞OÖ’ [iˆQ 'x`«ºÑ¨Ó[Å∞, PàÏfi~ü Nã¨∂H˜Î— =O\˜
q#∂fl`«fl HÍ~°º„Hõ=∂Å∞, ã¨OH˜ΔѨΠã¨=∂Kå~° "ÕkHõÅ∞
(„áÈ"≥∂Å∞) Zã‘ficã‘ gHõΔ‰õΩʼnõΩ =∂„`«"Õ∞ „Ѩ`ÕºHõO.
x~°O`«~° „Ѩ™ê~åefl HÍ~°º„Hõ=∂efl gHõ‰Δ Ωõ Å K≥O`«‰Ωõ
fã¨∞HÔ àı§O^Œ∞‰õΩ gÅ∞QÍ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~° ÉèHí Θ Kèå#Öò u~°∞Ѩu,
u~°∞=∞Å, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞Ö’¡ „Ѩ`ÕºHõOQÍ ã¨∂ì_çÜ≥∂efl,
u~°∞Ѩu, ÃÇÏ· ^Œ~åÉÏ^Œ∞Ö’¡ HÍ~åºÅÜ«∂efl U~åÊ@∞ KÕãO≤ k.
Zã‘ficã‘ xi‡Oz# ã‘iÜ«∞Öòû‰õΩ 2008 ã¨OII ~å¢+ì¨
„ѨÉèí∞`«fi #Ok J"å~°∞¤Å∞ JkèHõ™ê÷~ÚÖ’ ÅaèOKå~Ú.
''=∂`«$N `«iQ˘O_» "≥OQÆ=∂O|—— ã‘iÜ«∞Öò‰õΩ |OQÍ~°∞
#Ok J"å~°∞¤, ''ã¨$+≤ì——H˜ ~°[`« #Ok ÅaèOKå~Ú. D
Kèå#ÖòH˜ D ã¨O=`«û~åxH˜ QÍ#∞ 11 #Ok J"å~°∞¤Å∞
~å=_»O Kåi„`å`«‡HõO.
Zã‘ficã‘ U~åÊ@∞‰õΩ, P `«~åfi`« q[Ü«∞=O`«OQÍ
H˘#™êˆQO^Œ∞‰õΩ u.u.^Õ. áêÅHõ=∞O_»e JOkOz#, JOk
ã¨∞Î#fl ã¨Ç¨ÏHÍ~°O =∞~°Ñ¨Ù~åxk. N Éèí∂=∞# Hõ~°∞}ÏHõ~°
Ô~_ç¤ áêÅHõ=∞O_»e J^茺‰õΔΩÅ∞QÍ LO_»QÍ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# D
Kèå#Öò „Ѩã∞¨ `Î « áêÅHõ=∞O_»e J^躌 ‰õΩΔ Å∞ N _ç.HÔ .PkˆHâ◊=ÙÅ∞
QÍi P^èŒfi~°ºOÖ’ Z<Àfl q#∂`«fl HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ „Ѩ™ê~°O
KÕ™ÈÎOk. QÆ`«OÖ’ N ÔH.Zãπ.â◊~°‡, _®II ÔH.q.~°=∞}ÏKåi,
N S."≥.· P~ü.Hõ$ëê‚~å=ÙQÍ~°∞¡ Kèå#Öò „Ѩ^•è # HÍ~°ºx~°fiǨÏ}Ïkè
HÍ~°∞Q¡ Í (ã≤.W.F.Å∞QÍ) =º=ǨÏiOKå~°∞. „Ѩã∞¨ `Î O« u.u.^Õ.
ã¨OÜ«ÚHõÎ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi _®IIZ<£.Ü«Ú=~å*ò QÍ~°∞
D Kèå<≥Öò‰õΩ F.Zãπ._ç.QÍ =º=ǨÏiã¨∞Î<åfl~°∞.
 "≥·Éèí=OQÍ N"åi PÅÜ«∞OÖ’ LQÍk P™ê÷#O
u~°∞=∞Å N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åi PÅÜ«∞OÖ’ LQÍk
P™ê÷#O 16–03–2010# "≥·Éèí=OQÍ [iyOk.
U\Ï™êˆQ P#"å~Úf „ѨHÍ~°O N"åi ã¨∞„ѨÉÏè `«¿ã=
ѨÓ~°Î~Ú# "≥O@<Õ N^Õq, Éèí∂^Õq ã¨"Õ∞`«OQÍ =∞ÅÜ«∞ѨÊ
™êfiq∞, N"åi ¿ã<åkèѨu q+¨fiˆHû#∞Å=¸iÎH˜ UHÍO`«OQÍ
u~°∞=∞O[#O x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. J#O`«~°O |OQÍ~°∞"åH˜e
=ÚO^Œ∞ u~°∞=∞Ǩ=∞}˜ =∞O_»ÑO¨ Ö’ ã¨~fi° Éè∂í áêÅ "åǨÏ#OÖ’
^Õ"~Õ ∞° Å`À áê@∞ =∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê ™êfiq∞"åix J~°Û‰õΩÅ∞ "ÕOKÕÑÙ¨
KÕâß~°∞. Ѩ@∞ì=¢™êÎÅ∞, ã¨~åfiÉèí~°}ÏÅ`À ã¨∞QÆO^èŒÑ¨i=∞à◊
Éèíi`«"≥∞ÿ# ѨÙ+¨Ê=∂eHõÅ`À L`«û==¸~°∞ÎÅ#∞ â’ÉèÏÜ«∞
=∂#OQÍ JÅOHõiOKå~°∞. N"åi
L`«û==¸~°∞ÎÅ∞, ¿ã<åkèѨuH˜ qâı+¨
"≥∞ÿ# Ѩ_ç„Ѩ™ê^•Å∞, J#fl„Ѩ™ê^•Å∞
x"ÕkOKå~°∞. PÅÜ«∞ áêÅHõ, JkèHÍ~° =~åæÅ ã¨=∞HõΔOÖ’
"Õ^ŒÑ¨O_ç`«∞Å∞ qâı+¨ x"Õ^Œ# KÕâß~°∞.
z#flrÜ«∞~ü"å~°∞ P~°∞ ÃÑ^ŒÌѨ@∞ì=¢™êÎÅ#∞ fã¨∞‰õΩx
J~°Û‰õΩʼnõΩ JOkOK«QÍ "å\˜x N"åiH˜ JÅOHõiOKå~°∞.
`«~∞° "å`« `≥Å∞QÆ∞ ã¨O=`«û~åk ѨO_»∞QÆ#∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î N"åiH˜
P™ê÷#O [iyOk. ™êfiq∞"åi áê^•Å ^ŒQÆæ~° LOz#
Ѩ O KåOQÍxfl f㨠∞ ‰õ Ω x P™ê÷ # ã≤ ^ •ú O u K« k "å~° ∞ .
ÖÏÉè#í ëêìÅ∞, #=„QÆÇ¨ Å QÆ`∞« Å∞, ã¨ãº¨ =$kú =O\˜ q+¨Ü∂« Å`À
áê@∞ 27 #HõΔ„`« *Ï`«‰õΩÅ HõO^•Ü«∞Ѷ¨ÖÏÅ∞, ~å[ѨÓ[º`«
J==∂<åÅ#∞ ѨOKåOQÆ „â◊=}O ^•fi~å qxÑ≤OKå~°∞.
rÜ«∞OQÍ~°¡ QÆ∞=∂™êΠǨïO_ô ~å|_ç, P^•Ü«∞ =ºÜ«∂Å∞,
L`«û= qâıëêÅ#∞ K«k"å~°∞. ™êÜ«∞O„`«O u~°∞g^ä∞Œ Ö’¡ N^Õq,
Éèí∂^Õq ã¨"Õ∞`«OQÍ =∞ÅÜ«∞Ѩʙêfiq∞ Tˆ~QÆ∞`«∂ Éèí‰õΩÎʼnõΩ
`≥Å∞QÆ∞ ã¨O=`«û~° Pjã¨∞ûÅ∞ JO^Œ*âË ß~°∞. P™ê÷#O <ÕÑ^¨ ºŒä OÖ’
N"åiPÅÜ«∂xfl â’ÉèÏÜ«∞=∂#OQÍ ~°OQÆ∞~°OQÆ∞ŠѨÓÅ`À
JÅOHõiOKå~°∞. D LQÍk P™ê÷#OÖ’ u.u.^Õ. áêÅHõ
=∞O_»e J^茺‰õΔΩÅ∞ N _ç.ÔH. PkˆHâ◊=ÙÅ∞ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}Ïkè
HÍi NS."≥.· P~ü.Hõ$ëê‚~å=Ù, u~°∞=∞Å „Ѩ`ºÕ HÍkèHÍi N Z.q.
^èŒ~å‡Ô~_ç¤, _çѨӺ\© D.F.Å∞ N =Ú~°mHõ$+¨‚, N QÀáêÅHõ$+¨‚
`«k`«~°∞Å∞ áêÖÁæ<åfl~°∞.
50 Éèí‰õΩÎÅ#∞ ã¨O`«$Ñ≤ΠѨ~°K«=Åã≤# ÉÏ^茺`« JO^Œin.
u~°∞Ѩu N HÀ^ŒO_»~å=Ú_ç „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞
N HÀ^ŒO_»~å=∞™êfiq∞ PÅÜ«∞OÖ’ "åi¬Hõ „|Ǩϟ‡
`«û=O 14–3–2010 #∞O_ç 22–3–2010 =~°‰Ωõ "≥É· =íè O
QÍ [iyOk. nxH˜ `À_»∞ N~å=∞#=q∞ L`«û=O, ã‘`å
~å=∞HõÖϺ}O, N~å=∞Ѩ\Ïìa¿è +HõO P =∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀAÅÖ’
[iQÍ~Ú.
2010, =∂iÛ 13= `Õn# ¿ã<åkèÑu¨ q+¨fiHˆ û#∞Å
"å~°∞ Tˆ~yOѨÙQÍ #QÆ~° „Ѩ^ŒH˜Δ}O KÕã≤ ^Õ=`«Å#∞
„|Ǩϟ‡`«û"åʼnõΩ PǨfixOz L`«û"åxH˜ =∞$`üã¨O„QÆǨÏ}O
KÕâß~°∞. P `«~åfi`« JO‰õΩ~å~°Ê}
[iyOk. =∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA "Õ∞+¨
â◊√ÉèíÅQÆflOÖ’ L^ŒÜ«∞O 8.45ʼnõΩ
"≥·Éèí=OQÍ ^èŒfi*Ï~ÀǨÏ}O [iyOk.
J^Õ ~ÀA ~å„u HÀ^ŒO_»~å=∞™êfiq∞ ÃÑ^ŒÌâı+¨ "åǨÏ
#OÖ’ qǨÏiOz Éèí‰õΩÎʼnõΩ ^Œ~°≈#q∞KåÛ~°∞. =∞~°∞ã¨\ ˜~ÀA
#∞Oz „áê`«óã¨O^茺ÅÖ’ qq^èŒ "åǨÏ<åÅÃÑ· ™êfiq∞ "å~°∞
Tˆ~y Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ J#∞„QÆÇÏ≤ OKå~°∞. QÆ~∞° _», ǨÏ#∞=∞ "åǨÏ#
~ÀAÖ’¡ JkèHãõ O¨ YºÖ’ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ =∂_»g^ä∞Œ ÅÖ’ xÅz ™êfiq∞
^Œ~°≈#O KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
=∂iÛ, 21= `Õn# ~°^Àä `«û=O Éè‰í Ωõ ÅÎ QÀqO^Œ<å=∞
㨇~°}Å #_»∞=∞ ^•^•Ñ¨Ù ~Ô O_»∞ QÆO@Å áê@∞ L`åûǨÏOQÍ
™êyOk. 22# K«„Hõ™êfl#O HõÑ≤Åf~°÷OÖ’ [iyOk. D
HÍ~°º„Hõ=∞O`À z=i ~ÀA L`«û=HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ =Úy™ê~Ú.
P `«~∞° "å`« ~å„u 9.45–10.30Å =∞^躌 ^èfiŒ *Ï=~ÀǨÏ}O
HÍ~°º„Hõ=∞O [iyOk. L`«û"åÅ „áê~°OÉèí ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ
^èfiŒ [ã¨OÎ ÉèÏxH˜ P~ÀǨÏ}O KÕã#≤ QÆ~∞° _»Ñ\¨ ÏxH˜ âߢ™ÈÎHOÎõ QÍ
ѨÓ[Å∞ x~°fiÇ≤ÏOz# J#O`«~°O J=~ÀǨÏ}O KÕâß~°∞.
nO`À HÀ^ŒO_»~å=∞™êfiq∞ "åi¬Hõ „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞ =Úy
âß~Ú. =∂iÛ, 24# N~å=∞#=q∞ "Õ_»∞HõÅ∞ Ѷ¨∞#OQÍ
[iQÍ~Ú. 25# N ã‘`å~å=∞ HõÖϺ}O Hõ#∞flÅѨO_»∞QÆQÍ
[iyOk. `«^#Œ O`«~O° N~å=∞Ѩ\Ïìa¿è +HõO "≥É· "íè À¿Ñ`«OQÍ
[iyOk.
ã¨ÑyΨ i
 Ѩ~°=∞ѨkOz# u~°∞=∞Å N=∂<£ ÃÑ^ŒÌ lÜ«∞ºOQÍ~ü ™êfiq∞
Éèí Q=Æ „^•=∂#∞AŠѨ~O° Ѩ~åQÆu t+¨μºÅ∞ J~Ú#
u~°∞=∞Å NNN ~°OQÆ~å=∂#∞[ ÃÑ^ŒÌ lÜ«∞ºOQÍ~ü
™êfiq∞"å~°∞ 14–03–2010 `Õk Pk"å~°O `≥Å¡"å~°∞
*Ï=Ú# Ѩ~=° ∞ѨkOKå~°∞. 1995 "Õ∞ 3= `Õn# ã¨<åºã¨O
ã‘fiHõiOz u~°∞=∞Å z#flrÜ«∞~ü ™êfiq∞QÍ u~°∞=∞Å,
u~°∞Ѩu PÅÜ«∂Ö’¡ J~°Û<å^Œ∞Ö’¡ „Ѩ^è•#áê„`«#∞ =Ç≤ÏO
Kå~°∞. `«^Œ∞Ѩi 2004 Ѷ≤„|=iÖ’ ÃÑ^ŒÌ lÜ«∞ºOQÍ~°∞QÍ
Ѩ@Oì ã‘fiHõiOz# <å\˜ #∞Oz ÉèQí =Æ „^•=∂#∞[ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞
~°HõΔ‰õΩÅ∞QÍ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu PÅÜ«∂Å∞ JxflO\˜Ö’
„|Ǩϟ‡`«û"åk L`«û"åÖ’¡ qt+¨ì ¿ã=ÅOkOKå~°∞. ˆH=ÅO
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu PÅÜ«∂Ö’¡x J~°Û<åk HÍ~°º„Hõ=∂Ö’¡<Õ
HÍHõ, u~°∞Ѩu #∞Oz u~°∞=∞Å #_»z "≥àı§^•iÖ’ ''„`À=
ÉèÏ+¨ºHÍ~°∞Å ã¨xflkè—— r~À‚^•ú~}° , HõÑÅ≤ f~°O÷ Ö’x #=∂‡àÏfi~°¡
PÅÜ«∞O ѨÙ#ifl~å‡}O=O\˜ HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ D ÃÑ^ŒrÌ Ü«∞~ü
™êfiq∞ Ѩ~º° "ÕHOΔ˜ Kå~°∞. u~°∞=∞Å N"åi PÅÜ«∞ HÔ O· Hõ~º° OÖ’,
âß`«∞Î"≥Ú~°Ö’ áêÖÁæ<Õ "≥·+¨‚= „ÉÏǨχ}∞Å∞ ^•fi^Œâ◊ T~°úfi
ѨÙO„_»^•è ~°}, u~°∞<å=∞^è•~°} =O\˜ "Õ+^¨ •è ~°}Ö’ J`«ºO`«
„â◊^Œú=Ç≤ÏOz ã¨<å`«# ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ Ѩi~°HõΔ}‰õΩ ^ÀǨÏ^ŒO
KÕâß~°∞.
f~°xÖ’@∞..!
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O "≥·MÏ#㨠PQÆ=∞
ѨO_ç`∞« _»∞, PQÆ=∞ã¨ÅǨ=∞O_»e ã¨É∞íè ºÅ∞ J~Ú# Z<£.Z.ÔH.
Nx"å™êKå~°∞ºÅ∞, 13–3–2010 â◊x"å~°O `≥Å¡"å~°∞
*Ï=Ú# 5.00 QÆOIIʼnõΩ u~°∞Ѩu MÏn HÍÅhÖ’x `«=∞
ã¨fiQÆ$ǨÏOÖ’ HÍÅ^èŒ~°‡O K≥O^•~°∞.
^èŒ~°‡yi N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°"Õ^Œáê~î°âßÅ, u.u.^Õ.Ö’
PQÆ=∞ѨO_ç`«∞_»∞ =∞iÜ«Ú „Ñ≤xûáêÖòQÍ Ñ¨xKÕã≤ 2002Ö’
g~°∞ Ѩ^Œgq~°=∞} á⁄O^•~°∞. u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu
^Õ=™ê÷#O J`«ºO`« „Ѩuëêª`«‡HõOQÍ x~°fiÇ≤ÏOz# J^Œ∞ƒù`«
âßOuÜ«∂QÍÅ∞, =~°∞} Ü«∂QÍÅ∞, W\©=Å ã¨~ã° fi¨ fÜ«∂QÆO
‰õÄ_® gi P^èŒfi~°ºOÖ’<Õ x~°fiÇ≤ÏOK«|_®¤~Ú. ™ê÷xHõ
"Õ∞, 2010 u~°∞=∞ÖÖ’ L#flO`«¿ãѨ٠g∞ =∞#ã¨∞û#∞ ™êfiq∞"åiÃÑ·<Õ ˆHO„nHõiOK«O_ç
ã¨∞=∂~°∞ 86 ã¨O=`«û~åÅ u~°∞=∞Å N~°OQÆ~å=∂
#∞[ ÃÑ^ŒÌ lÜ«∞ºOQÍ~ü™êfiq∞ u~°∞ѨuH˜ Ju ã¨g∞ѨOÖ’x
¿Ñ~°∂~°∞ „QÍ=∞OÖ’ „Ѩ=ÚY N"≥·+¨‚= ѨO_ç`«∞Öˇ·# N=∞u
âı+¨=∞‡ Nx"å™êKå~°∞ºÅ ^ŒOѨ`«∞ʼnõΩ [x‡OKå~°∞. gi
ѨÓ~åfi„â◊=∞<å=∞O ÔH.ã¨∞O^Œ~åKå~°∞ºÅ∞.
„^•q_» k=º „Ѩ|O^èŒO, áêOK«~å„`åQÆ=∞O, "Õ^•
Å#∞ QÆ∞~°∞=ÙÖˇ#· NÜ«∂=Ú<åKå~°º™êfiq∞ =^ŒÌ JÉèºí ã≤Oz#
N ÃÑ^ŒÌ lÜ«∞ºOQÍ~ü "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜ u~°∞=∞Å N"åi
PÅÜ«∞OÖ’ J~°Û<å^Œ∞Ö’¡ "≥·MÏ#™ê~°Û‰õΩʼnõΩ ã¨Ç¨Ü«∞OQÍ
ѨiK«~åºk ¿ã=ÅOkOKå~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu
^Õ=™ê÷#OÖ’x "Õ^Œ áê~î°âßÅÖ’ k=º„Ѩ|O^èŒ J^蕺Ѩ‰õΩÅ
QÍ#∞, `«^∞Œ Ѩi 18 UO_»á¡ ê@∞ "Õ^ጠê~îâ° ßÅ „Ñ≤xûáêÅ∞QÍ
ã¨=∞~°÷=O`«OQÍ Ñ¨xKÕâß~°∞.
gi áêi÷=â◊s~åxfl u.u.^Õ.J^茺‰õΔΩÅ∞ N _ç.ÔH.
PkˆHâ◊=ÙÅ∞, u.u.^Õ.HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi N S."≥·.P~ü.
Hõ$ëê‚~å=Ù,S.U.Zãπ., ã¨OÜ«ÚHõÎ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi
_®II Z<£.Ü«Ú=~å*ò,S.U.Zãπ., u~°∞=∞Å „Ѩ`ÕºHÍkèHÍi
N U.q.^èŒ~å‡Ô~_ç¤ `«k`«~°∞Å∞ ^Œi≈Oz `«=∞ „ѨQÍ_è»
ã¨O`åáêxfl `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞.
^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ "≥·MÏ#㨠ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O L#flKÀ@ „|Ǩϟ‡`«û
"åÅ∞ =O\˜=hfl gi KÕ`«∞Å g∞^Œ∞QÍ<Õ [iˆQq.
"≥·MÏ#ã¨PQÆ=∞OÖ’ xëê‚`«∞Öˇ·# g~°∞ ZO^Œ~À
J~°Û‰õΩÅ#∞, q^•º~°∞÷Å#∞ fiÛkkÌ q^ÕâßʼnõΩ Ñ¨OÑ≤ "≥·MÏ
#ã¨PQÆ=∂xH˜ Z#ÖËx ¿ã= KÕâß~°∞. WHõ¯_» Nx"åã¨∞xH˜
J<ÕHõ ÔH·OHõ~åºÅ∞ KÕã≤# ѨÙ}º Ѷ¨ÅOQÍ Nx"å™êKå~°∞ºÅ∞
N"åiã¨xflkèˆH âßâ◊fi`«OQÍ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. gi =∞~°}O
u.u.^Õ=™ê÷<åxH˜ f~°xÖ’@∞. gi Ѩq„`å`«‡‰õΩ âßOu
HõÅQÍÅx P ^Õ=^Õ=Ùx „áêi÷ã¨∂Î, "åi ‰õΩ@∞O|ã¨Éèí∞ºÅ‰õΩ
„ѨQÍ_è™» ê#∞Éè∂í ux u.u.^Õ.L#fl`åkèHÍ~°∞Å∞ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞.
51
 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu

"≥∂ã¨áÈHõO_ç !
=∞# ~å¢+¨ìOÖ’x H˘xfl #QÆ~åÅÖ’
H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ J#kèHÍiHõOQÍ
ã¨ Ñ ¨ Î y i
(P^蕺u‡Hõ =∂ã¨Ñ¨„uHõ)
ã¨Ñy Ψ i =∂ã¨Ñ„¨uHõ‰Ωõ
K«O^•Å ~°∂ѨOÖ’
K«O ^• #"≥∂^Œ∞ Ѩ`
„ « =Ú JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~°x,
1. ¿Ñ~°∞ =∞iÜ«Ú z~°∞<å=∂ : `«^•Ìfi~å N"åi ^Œ~°≈#O KÕ~Ú™êÎ=∞x,
(q_ç q_ç JHõΔ~åÅÖ’ #q∞‡ã¨∞Î<åfl~°x `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖÏ „"åÜ«∞O_ç =∞iÜ«Ú JÖÏO\˜ "åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨ÊHõ „"åÜ«∞O_ç) ã¨Ñ¨Îyi K««O^•‰õΩ, N"åi ^Œ~°≈<åxH˜
„Ѩ™ê^•Å‰õΩ ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞.
(Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨Êx ã¨i) K«O^• g∞~°∞ <Õ~°∞QÍ
2. HÍ=Åã≤# ÉèÏ+¨ : `≥Å∞QÆ∞ `«q∞à◊O ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi,
u.u.^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu——
Hõ#fl_»O Ç≤ÏOn WOw¡+¨μ "åiH˜ ѨOÑ≤OKåe. (ÖË^•)
3. ã¨O=`«û~°/rq`« K«O^• : ~°∂. 60/– ~°∂. 500/– u~°∞ѨuÖ’x Nx"åã¨O Ü«∂„u‰õΩÅ
4. K«O^• ѨÙ#~°∞^Œú~°} : =ã¨u ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’
(J) K«O^• <≥O|~°∞ : ‰õÄ_® K«O^• Hõ@ì=K«∞Û.
ã¨Ñ¨ÎyiH˜ K«O^•Å∞ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ
(P) ÉèÏ+¨ : ^Õ=™ê÷#O |Ü«∞\˜ =º‰õΩÎÅ#∞
5. K≥e¡Oz# "≥Ú`«ÎO : Z=ih xÜ«∞q∞OK«ÖË^Œ∞.
_ç._ç.<≥O. : `Õk : JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ K≥eO¡ K«HOõ _ç!
(K≥‰õΩ¯Å∞ ã‘fiHõiOK«|_»=Ù)
"åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç!!
ã¨O„ѨkOK«O_ç...!
„Ѩ^Õâ◊=Ú : ã¨Ñ¨Îyi K«O^•Å qKå~°}‰õΩ
0877 – 2264359
`Õk : K«O^•^•~°∞x ã¨O`«Hõ=Ú 0877 – 2264543
ã¨Ñ¨Îyi ã¨O=`«û~° K«O^• ~°∂.60/–, rq`« K«O^• ~°∂.500/–Å∞† _ç._ç.x 'pѶπ Z_ç@~ü, 'ã¨Ñ¨Îyi—, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu— "åi
¿Ñ~°∞# fÜ«∂e.
ã¨ÑÎ̈yi K«O^•^•~°∞Å∞QÍ KÕ~^° ÅŒ K«∞H˘#fl"å~°∞/ `«=∞ K«O^•#∞ ѨÙ#~°∞^Œiú OK«∞HÀ^ÅŒ z#"å~°∞ D ‰õÄѨ#∞Ö’ QÍx ÖËHõ `≥ÅH¡ Íy`«=ÚÖ’QÍx
ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl q^èŒ=ÚQÍ q=~°=ÚÅ∞ „"åã≤ ѨOѨK«∞Û#∞. „H˜O^Œ „ѨK«∞iOz# z~°∞<å=∂#∞ =∂„`«"Õ∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç. u.u.^Õ
ã¨Oáê^ŒHõ HÍ~åºÅÜ«∞O, u~°∞ѨuH˜ `«Ñ¨Ê g∞~°∞ Z=i ^ŒQÆæ~° _»|∞ƒÅ∞ Hõ\˜ì "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
=∞xP~°¤~°∞ ѨOѨÙ"å~°∞ JO^Œ∞Ö’<Õ g∞ Ü≥ÚHõ¯ K«O^•q=~°=ÚÅ∞ „"åã≤ D „H˜Ok z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨OѨ=ÅÜ«Ú#∞.
=∂ z~°∞<å=∂ ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O, \˜.\˜._ç.„ÃÑãπ HÍOáœO_£, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083——.

Edited and published on behalf of T.T. Devasthanams by C. Saila Kumar, M.A., Chief Editor, T.T.D. and
printed at T.T.D. Press by V. Sambasiva Rao, D.P.T., Manager, T.T.D. Press, Tirupati - 517 083.
F Ѩ=<å`«‡[ F Ѷ¨∞#∞ñ_»
ÉÏѨ٠ÉÏѨ#ñQÆñ |~°yuQÍ
"À ǨÏ#∞=∞O`«∞ñ_» =Ù^ŒÜ«∂K«Åx–
~åfiǨÏHõ x[ã¨~°fi „Ѩ|Å
^ÕǨÏ=Ú "≥∂ñz# `≥QÆ∞=‰õΩ x@∞=Öˇ
™êǨÏã¨q∞@∞=Öˇñ *Ï\˜uQÍ
"À ~°q „QÆǨÏ} "À ^Œ#∞*ÏO`«Hõ
=∂~°∞ÖËHõ =∞u =∞Åã≤uQÍ
^•~°∞}Ѩ٠q#`å`«#Ü«∂^Œ∞Å∞
QÍ~°qOѨ x@∞ QÆeyuQÍ
"À ^Œâ◊=ÚYǨÏ~° "À "ÕOHõ@Ѩu
áê^Œã¨~À~°∞ǨÏáêʼnõΩñ _®
~¸^ÕǨÏ=Ú`À xxfl Ö’Hõ=ÚÅ∞
h ^ÕǨÏ"≥∞Hõ¯ xezuQÍ (4 – 327)

F "åÜ«ÚѨل`å! ##∞fl ~°H˜ΔOѨ٠=∞x â◊~°}∞ "Õ_»∞`«∞<åfl#∞.

h=Ù ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞x #∞O_ç *Ï˝<åxfl ã¨=Úáêi˚OK«∞‰õΩ#fl"å_çq.
F ~åHõΔ㨠ã¨OǨ~å! h=Ù "≥·#`ÕÜ«ÚÅ KÕ`« ã¨∞ÎuOѨ|_ç#"å_»=Ù.
~å=}ã¨OǨÏ~°} HÍ~°‰Ωõ _»"#·≥ h=Ù Jxfl Ö’HÍÅÖ’#∂ H©iOΠѨ|_ç#
"å_»=Ù Jx J#fl=∞Ü«∞º ÃÑ· ã¨OH©~°Î#Ö’ Ѩ=# `«#Ü«Úx „Ѩã¨∞Î
uOKå_»∞.
 EÖˇ· <≥ŠѨO_»∞QÆÅ∞
17 – P}˜=~° P™ê÷#O
[#‡^èŒ#ºO !!
U„Ñ≤Öò<≥Å 'ã¨Ñ¨Îyi—Ö’x ã¨Oáê^Œ
H©Ü«∞O 'P`«‡Ç¨Ï`«º— ZO`«\ ˜ ¿ÇÏÜ«∞
"≥∞ÿO^À, áêѨÉèí∂~Ú+¨ª"≥∞ÿO^À ã¨OH˜Δ
ѨÎOQÍ `≥eÜ«∞*Ëã≤Ok. ѨÙ}ºˆHΔ„`åÖ’¡
P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë Ñ¨Ù}ºÖ’HÍÅ∞
Åaè™êÎÜ∞« <Õ JáÈǨÏ#∞ `˘ÅyOzOk.
_®II K«Å™êx ã¨∞Éσ~å=ÙQÍi
'ѨÙ~å}ÏÅÖ’ U=Ú#flk— J<Õ "åºã¨O
=∂ =O\˜ l*Ï˝ã¨∞=ÙÅÔHO`À Ǩ~Úx
ã¨∞ÎOk. rq`«HÍÅOÖ’ XHõ Ѩ~åºÜ«∞
"≥∞ÿ<å D Jëêì^Œâ◊ ѨÙ~å}ÏÅ∞ K«k"Õ
=∂#=Ùx [#‡^èŒ#ºO. L+¨N 'ÉèÏ~°
`«O— ~°ã=¨ `«~Î O° QÍ ™êQÆ∞`«∞#flk.'uO>Ë
QÍÔ~ÖË u<åe,qO>Ë ÉèÏ~°`"« ∞Õ q<åe—
J#fl P~ÀºH˜ Î x x[O KÕ ã ¨ ∞ Î # fln
ѨOK«=∞ "Õ^Œ Hõ^äŒ#O.
– P~ü.ZO.q.Z<£.~°=∂HÍO`«~å=Ù,
qâßYѨ@flO.
ZO`À LѨܫÚHõÎO!!
<å‰õΩ TÇ¨Ï `≥eã≤#ѨÊ\˜ #∞O_ô
"Õ∞=Ú ã¨ÑyΨ iH˜ K«O^•^•~°∞ÅO. <Õ#∞
JѨÊ\˜#∞O_ç WѨÊ\˜=~°‰Ωõ Ѩ„uHõÅ#∞
Éè„í ^ŒÑ~¨ ∞° ã¨∞<Î åfl#∞. <å z#fl<å\˜#∞O_ç
ã¨Ñ¨Îyix K«^Œ=_»O=Å¡ ZO`À P^蕺
u‡Hõ`« ÃÑiyOk. WѨC_»∞ "å\˜x =∂ =∞ø`«∞#fl „Ѩu "åºã¨O, ^è•~å"åÇ≤Ï
Ñ≤Å¡Å∞‰õÄ_® K«^Œ∞=Ù`«∞<åfl~°∞. "Õã¨q
ÃãÅ=ÙÖ’¡ áê`«Ñ¨„uHõÅ∞ J_çy =∞s
K«k"å~°∞. ã¨Ñ¨Îyi <åˆH HÍHõ <å
Ñ≤Å¡Ö’¡ ‰õÄ_® P^蕺u‡Hõ ÃÑ~°QÆ_®xH˜
ZO`À LѨÜÚ« HõOÎ QÍ LOk. JO^Œ∞‰õΩ
ã¨Ñ¨ÎyiH˜ ^èŒ#º"å^•Å∞!!
– =Ú#flѨÊQÍi =Úx„Ѩ™ê^£ Ô~_ç¤,
u~°∞Ѩu.
*’Ǩ~°∞¡ HõÅ∞, JÖψQ NѨ^ŒˆHo KåÖÏ K«Hõ¯QÍ
`≥Å∞QÆ∞Ö’ Z<Àfl k#,"å~°,=∂㨠L<åfl~Ú. N Ѩ^•‡=f =Å¡É∞íè x ~°OQÆ∞Å
Ѩ„uHõÅ∞<åfl 'ã¨Ñ¨Îyi— =∂㨠Ѩ„uHõ#∞ =~°‚z„`åÅ∞ Hõ#∞flÅѨO_»∞QÆQÍ L<åfl~Ú.
K«∂_»QÍ<Õ u~°∞=∞Å H˘O_»ÃÑ· HÍÅ∞ Nx"åã¨QÆ^ŒºO ã¨~°à◊OQÍ `å`«Ê~°º
"≥∂Ñ≤#O`« ÉèíH˜Î ã¨O|~åÅ∞ HõÅ∞QÆ∞ ã¨ÇÏ≤ `«OQÍ =∞# =∂ã¨Ñ„¨ uHõÖ’ „ѨK∞« i¿ãÎ
`å~Ú. <åã≤‰Î Ωõ Å#∞ Ãã`· O« Pã≤‰Î Ωõ Å∞QÍ ÉèQí =Æ ^ŒƒHù HÎõ À\˜ P#O^ŒxÅÜ«Úx QÆ^•ºxfl
=∂~°∞ã¨∞#Î fl ã¨ÑyΨ i Ѩ„uHõ‰Ωõ *’Ǩ~°∞.¡ `«xqf~å áê_»∞‰õΩO\Ï~°x Ptã¨∞Î<åflO.
– N=∞u =∞<≥fl=Ú`«∞ÎÅ N^Õ==∞‡, – *ˇ. ã¨f+π ‰õΩ=∂~ü â◊~°‡,
q_»=Å∂~°∞. ^èŒ~°‡Ñ¨Ùi, `«q∞à◊<å_»∞.
g∞~°∞ ã¨∂zOz#>Ë¡ Nx"å㨠QÆ^•ºxfl
„ѨK«∞iOKÕO^Œ∞‰õΩ „Ѩܫ∞ufl™êÎO.
– „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ∞
ÃÑ^ŒÌÅ =∂@
J=∞$`« ÉèÏO_»O U„Ñ≤Öò ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’ „ѨK«∞
ѨkHÍÖÏÅ áê@∞ ѨkÅѨ~°K«∞ iOz# 'F~°∞Ê LO>Ë Hõ=K«O`À Ѩx
HÀ"åeû# ã¨z„`« =∂ã¨Ñ¨„uHõ =∞# ÖË^Œ∞—, 'JÅÊ|∞kúHõkèHÍ~°q∞¿ãÎ........—
'ã¨Ñ¨Îyi— 㨄=∂@∞ì. 'NѨ^ŒˆHo— ji¬Hõ "≥Ú^ŒÖˇ·#q ZO`À ÉÏQÆ∞<åfl~Ú. Wq
Ѩ„uHõ‰õΩ =∞iO`« =<≥fl `≥zÛOk. K«kq P „ѨHÍ~°O #_»K«∞‰õΩO>Ë =∂#
áê~î°HõÖ’HõO z~°HÍÅO =∞iÛáÈÖËx =Ù_»∞ ã¨∞Y=∞Ü«∞ rq`«O QÆ_»Ñ¨=K«∞Û.
J=∞$`«ÉèÏO_»O (ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ) „Ѩu<≥ÖÏ WÖÏO\˜ h`«∞Å∞ WOHÍ
„Ѩ™êkOz# g∞‰õΩ #=∞â◊≈`«=ÚÅ∞. Z‰õΩ¯=QÍ „ѨK«∞i¿ãÎ KåÖÏ ÉÏQÆ∞O
– u#fl"≥e¡ ~å[âıY~°O, @∞Ok. WO`«=∞Oz "庙êÅ∞, Qˆ Ü«∂Å∞,
|ˆ~e, L`«Î~°„Ѩ^Õâò. P^蕺u‡Hõ Hõ^äŒÅ∞ ZOÑ≤Hõ KÕã≤ „ѨK«∞
iã¨∞Î#fl ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ ã¨Oáê^Œ‰õ
Hõ#∞flŠѨ O_»∞QÆ
ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’ „ѨK«∞i`« =~åæxH˜ <å ^èŒ#º"å^•Å∞.
– _ç.#~°ã≤OǨïÅ∞ â‹\ ˜ì, ѨÙ`«∂Î~°∞.
Hõ#HõO`À ã¨=∂#O
ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’ =ã¨∞Î#fl 'NѨ^ŒˆHo—, '~åtѶ¨ÖÏÅ∞—, 'ÉÏÅ"å‰õΩ¯—
"≥Ú^ŒÖˇ·# ji¬HõÅ∞ q„âßO`« L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ =∞iÜ«Ú ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHÍaè=∂#∞ʼnõΩ
Bz`«ºOQÍ, PHõ~°¬}©Ü«∞OQÍ L<åfl~Ú. 'L+¨N—QÍi ÉèÏ~°`«O ^è•~å"åÇ≤ÏHõO
=∞iÜ«Ú 'ѨÙ~å}ÏÖ’¡ U=Ú#flk?— =O\˜ "庙êÅ∞ ZO`À LѨܫÚHõÎOQÍ
LO_ç =∞#ã¨∞#∞ P^蕺u‡Hõ=∞Ü«∞O KÕã¨∞Î<åfl~Ú. x[OQÍ P ^Õ=^Õ=Ùx =∂#ã¨
ѨلuÔH·# ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ Hõ#HõO`À ã¨=∂#=∞x <å ÉèÏ=#.
– qÅ∂¡~°∞ N~å=ÚÅ∞, J#HÍѨe¡.
"ÕOHõ\Ï„k ã¨=∞O ™ê÷#O „|Ǩ‡O_Õ <åã≤Î H˜OK«#,
"ÕOHõ>Ëâ◊ ã¨"≥∂ ^Õ"À # Éèí∂`À # Éèíq+¨ºu. ã¨ÑÎ̈yi
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ ã¨z„`« =∂ã¨Ñ¨„uHõ
ã¨OѨÙ\˜ : 41 E<£, 2010 ã¨OzHõ : 01
„Ѩ`ÕºHõ "庙êÅ∞
J~°÷ѨOK«Hõ *Ï˝#O "≥Ú=fi =$ëê„kѨu 5
~å=∞ÉèíH˜Î ™ê„=∂[ºOÖ’ ã¨Ow`«... Z<£. "ÕOHõ@~°=∞} 9
=∞ǨÉèÏ~°`« ã¨O^Õâ◊O _®II HõOÑ¨Öˇ¡ ~°qK«O„^Œ<£ 19
J#O`«∞x J#O`«bÅ ÔH. Éèí∂ÅH˜Δ ‡ 31
J#flO Ѩ~°„|Ǩχ ã¨fi~°∂ѨO ã≤. ã¨∞Éσ~å=Ù 43
p=∞‰õΩiÎ ZO.q. â◊OHõ~°~å=Ù 50
ã¨O^ÕǨÅ∞ – ã¨=∂^è•<åÅ∞ "≥Ú=fi =$ëê„kѨu 15
~åtѶ¨ÖÏÅ∞ *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡ 37
^è•~å"åÇ≤ÏHõÅ∞
ÉèÏ~°`«O L+¨N 11
u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O _®II ÔH. ~å=∞Hõ$+¨‚ 40
ÉÏÅ"å‰õΩ¯
^Œ∞~åâ◊ a.ÃÇÏKü. J#∂+¨ 23
JHõ~Δ å=∞$`«O
u~°∞=∞ÖËâ◊√x =∞Ç≤Ï=∞ Ñ≤.P~ü. ~°OQÆ~å[<£ 29
QÆ$ǨÏÅH˜;
N `«∞Åã‘ =∞Ç≤Ï=∞ _®II ã≤.q. t=ã¨∞„|Ǩχ}ºâ◊~°‡ 32
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° bÅÅ∞
ã¨=∞iÊOKÕk ÉèíH˜Î =∂„`«"Õ∞!! N=∞u Zãπ. ã¨~À[ 39
=∞# ^Õ"åÅÜ«∂Å∞
pHõ\˜ =∞Å¡#fl Z<£. Ñ≤K«ÛÜ«∞º 45
XHõi `«Ñ¨C =∞#"≥∞Oz`Õ ÉÏÅ„Ñɨ ’^èOŒ
=∞# `«Ñ¨C Ѩk=∞Ok ZOK«∞`å~°∞ á⁄~°áê@∞ ZO.q.Zãπ. "≥OHõ\ò 47

Q“~°= ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ : =ÚY z„`«O : q=~åʼnõΩ :

S."≥·.P~ü. Hõ$ëê‚~å=Ù, S.U.Zãπ.,
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u.u.^Õ.
„ѨK«∞~°}Hõ~°Î – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
ã≤. ⋷ʼnõΩ=∂~ü, ZO.U.
ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
_®II ÔH. ~å^è•~°=∞}
LѨ–ã¨Oáê^Œ‰õΩ~åÅ∞ :
_®II JÖÏ¡_ç ã¨O^茺
=Ú„^•Ñ¨‰õΩ_»∞ :
q. ™êO|t=~å=Ù, _ç.Ñ≤.\˜.,
"Õ∞<Õ[~°∞, =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞O, u.u.^Õ.
_ç.\˜.Ñ≤.: „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ "åi
HÍ~åºÅÜ«∞O, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu
P*Ï˝ áêÅHõ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
ã¨Ñ¨Îyi, u.u.^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
z=i ѨÙ@ : u~°∞Ѩu – 517 083,
Ѩ=#ã¨∞`« #∞`« N~å=Ú_»∞ á¶È#∞ : 0877–2264543
q_ç „Ñ¨u –– ~°∂. 5–00
D ã¨OzHõÖ’x ~°K«~Ú`«Å Jaè„áêÜ«∂Å∞ =ºH˜ÎQÆ`«"≥∞ÿ#q. ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 60–00
„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ QÍx, rq`« K«O^•–– ~°∂. 500–00
q^ÕâßʼnõΩ
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O QÍx "å\˜H˜ ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOK«~°∞.
ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 850–00
 㨈~fi [<å ã¨∞ûd<À Éèí=O`«∞
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ HÍÖÏf`«∞_»∞. =∞# J#∞‰õÄÅ`«‰õΩ QÆ}<åf`«"≥∞ÿ# HÍÖÏxfl Ü«ÚQÍÅ∞QÍ qÉèílOK«∞
‰õΩ<åflO. UHõHÀâ◊ rq "≥Ú^ŒÅ∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨HÀâ◊rq =∂#=Ù_ç =~°‰õÄ ã¨$+≤ìÖ’x Jã¨OMϺHõ r=~åã¨∞Å#∞
QÆ∞iÎOK«∞‰õΩ<åflO. WO`«=~°‰õΩ #_»z =zÛ# ^•ix ã≤OǨ=Ö’Hõ#O KÕã¨∞‰õΩO@∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êy`Õ
Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ =∂~°æO ã¨∞QÆ=∞=∞ø`«∞O^Œ<Õk XHõ PâßÉèÏ=O.
„|Ǩχ ã¨$+≤ìÖ’ Ü«ÚQÍÅ∞ QÆ_çKå~Ú. Jã¨Å∞ ã¨$+≤ì J<Õk „Ѩ}ÏoHÍ|^ŒúO, ¿ÇÏ`«∞|^ŒúO J~Ú#ѨÊ\˜H©
Jx"å~°ºOQÍ XH˘¯Hõ¯Ñ¨C_»∞ ^Ò+¨ì ºO „Ѩ|Å∞`ÀOk. JѨC_»∞ D ã¨$+≤ìHõO`«\ ˜H© HÍ~°}Éèí∂`«∞_≥·# ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
P ^Òëêì ºxfl J}K«_®xH˜ J=`å~°O ^èŒiOK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. PÜ«∞<Õ w`«Ö’ #∞_çq#@∞¡ ^èŒ~°‡QÍ¡x U~°Ê_ç#ѨC_»∂,
J^èŒ~°‡O „Ѩ|e#ѨC_»∂ J=`å~°"≥∞`«∞Î`å_»∞. ^Œ∞+¨ìtHõΔ}, t+¨ì~°HõΔ}, ^èŒ~°‡ã¨O™ê÷Ѩ#O J<Õq „Ѩ=ÚYOQÍ
ÉèíQÆ=^Œ=`å~° „ѨÜ≥∂[<åÅ∞. ^Õ=Ù_»∞ ^èŒiOz# J=`å~åÅ∞ Z<Àfl J~Ú<å "å\˜ ÅHõΔ ºO Ö’Hõ „âıÜ«∞¿ãû!
Hõ$`«Ü«ÚQÆOÖ’ #~°ã≤OǨï_»∞QÍ, „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞QÍ, ^•fiѨ~°Ü«ÚQÆOÖ’ NHõ$+¨μ‚_»∞QÍ
WÖÏ ^Õ=Ù_»∞ J=`«iOKå_»∞. ^•fiѨ~°OÖ’ bÖÏ=∂#∞+¨ "Õ+¨^è•iÜ≥ÿ∞# P NHõ$+¨μ‚_Õ D HõeÜ«ÚQÆOÖ’
J~åÛ=¸iÎÜ≥ÿ∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞QÍ u~°∞=∞Å yiÃÑ· "≥eâß_»∞.
Ü«ÚQÍŠѨikèÖ’ D <åÅ∞QÆ∞ J=`å~åňH „áê=ÚYºO. <åÅ∞QÆ∞ Ü«ÚQÍÅ ^≥·=`åÅ#∞ HõÅ∞ѨÙ`«∂
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O K«`«∞~°∞ºQÆ |O^èŒO J<Õ ¿Ñ~°∞`À – ÉèíH˜Î K≥·`«#º ~°^äŒÜ«∂„`«#∞ 2008Ö’ [iÑ≤O
zOk. ^èŒ~°‡*ÏQÆ$ux, ã¨~°fiã¨=∂#`åfixfl ÃÑOá⁄OkOѨ*ËÜ«∞_®xH˜ Wk XHõ „Ѩܫ∞`«fl=∞#fl=∂@. ÉèÏ~°`«^Õâ◊
K«i„`«Ö’ q[Ü«∞#QÆ~° K«„Hõ=~°∞ÎÅ∞ – NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞ P <åà◊§Ö’ ^èŒ~°‡Ü«∂„`«Å∞ ™êyOKå~°∞. =∞~°Å
^•^•Ñ¨Ù S^Œ∞=O^ŒÖËO_»¡ `«~°∞"å`« J^Õ WѨÙ_»∞ ѨÙ#~å=$`«"≥∞ÿOk. „Ѩã¨∞Î`«O |Ü«∞Å∞^Õi# Ö’HõHõÖϺ}
~°^ä•Å∞ „ueOQÆ^Õâ◊OÖ’x =¸_»∞ k‰õΩ¯ÅO^Œ∞#fl Éèí‰õΩÎʼnõΩ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åix ^Œi≈OK«∞H˘<Õ ÉèÏQͺxfl
„Ѩ™êkã¨∂ΠѨ~°ÉèíH˜Îx, Ѩ~°*Ï˝<åxfl, Ѩ~°=∞ÉèíH˜Îh, ã¨~°fi=∂#=`«#∂ „Ѩɒkèã¨∂Î =ÚO^Œ∞‰õΩ Hõ^Œ∞Å∞`å~Ú.
Éèí‰õΩÎÅ∞ "åi "åi „QÍ=∂xH˜ D ~°^ä•Å∞ =zÛ#ѨÙ_»∞ ™ê^Œ~°OQÍ "Õ∞à◊`åàÏÅ`À, ǨÏi<å=∞ã¨OH©~°Î#Å`À
™êfiQÆuOz ™êfiq∞"åi Hõ$Ѩ‰õΩ áê„`«∞Å∞ HÍ"åÅx HÀ~°∞`«∞<åflO.
u~°∞=∞ʼnõΩ „Ѩu ~ÀA "ÕÅã¨OYºÖ’ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ "åix ã¨O^Œi≈Oz `«iOKåÅ<Õ PHÍOHõΔ`À
ÉèÏ~°`«^Õâ◊O #Å∞=¸ÅÅ #∞O_Õ H͉õΩO_® q^ÕâßÅ #∞O_ç ‰õÄ_» Éèí‰õΩÎÅ∞ =ã¨∞ÎO\Ï~°∞. =∞i Pi÷Hõ Ѩiã≤÷`«∞Å
HÍ~°}OQÍ<À, =∞ˆ~ W`«~° HÍ~°}ÏÅ =Å¡<À u~°∞=∞ʼnõΩ ~åÖËx Éèí‰õΩÎÅ∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ "åix
^Œi≈OK«∞‰õΩ<Õ ÉèÏQƺO D Ö’HõHõÖϺ} ~°^äŒÜ«∂„`«Å`À Åaèã¨∞ÎOk. ~°^ä•ÅÖ’x Nx"åã¨∞x ¿ãqOz#@¡~Ú`Õ
™êHΔÍ`«∂Î u~°∞=∞ʼnõΩ =zÛ ™êfiq∞x ^Œi≈OK«∞H˘x#O`« ѨÙ}º"Õ∞ „áêÑ≤Îã¨∞ÎOk. D ~°^ä•ÅÖ’ Jkè=ã≤Oz#
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ "åix T~°∂~°, "å_»"å_»ÖÏ „Ѩ[Å∞ ™êfiQÆuOz, ^Œi≈Oz, ѨÓlOz ѨÙh`«∞Å"åfiÅx
HÀ~°∞‰õΩO@∞<åflO.
~°^äŒã¨÷O ˆHâ◊=O ^Œ$ëêì fi ѨÙ#~°˚#‡ # q^Œº`Õ.
 =∂ #=Ù_»∞ WǨÏÖ’HõOÖ’ Éè’QÍÅ#∞, Ѩ~°Ö’HõOÖ’ „ѨHÍt™êÎ~°∞. ZšѨC_»∞ ÉèíQÆ=^•~å^èŒ#`À HÍÅOQÆ_»∞ѨÙ
"≥∂HΔÍxfl á⁄O^•Åx HÀ~°∞`«∂ LO\Ï_»∞. Éè’QÆ `«∞O\Ï~°∞. âı+¨μ_»∞ – QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞ q+¨fiˆHû#∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#
=∞O>Ë âßs~°Hõ ã¨O|O^è"Œ ∞≥ #ÿ ã¨∞YO. "≥∂Hõ=Δ ∞O>Ë [## =∞~°} "å~°∞ x`«∞ºÅ∞.
ã¨O™ê~° ~°∂Ѩ"≥∞ÿ# Jq^Œº#∞ ѨÓiÎQÍ =^Œe, ÉèíQÆ=`«ûxfl^è•# =Ú‰õΩÎÅO>Ë Éèí∂Ö’HõOÖ’ ѨÙ\˜ì ã¨=∞ã¨Î âߢ™êÎÅ∞
ã¨∞YO x~°O`«~O° J#∞Éèqí OK«@O. D ~Ô O_çO\˜x ѨiѨÓ~°O‚ QÍ Ñ¨iOî z, QÆ∞~°∂Ѩ^âÕ O◊ `À ™ê^è∞Œ ã¨[#˚ ™êOQÆ`º« O`À ÉèQí =Æ O`«∞x
á⁄O^Œ\ÏxH˜ J~°÷ѨOK«Hõ *Ï˝#O J=ã¨~°O. x~°O`«~°O 㨇iã¨∂Î „ѨHõ$u |O^è•Å #∞O_ç q_ç=_ç "≥∂HΔÍxfl
=∞#∞+¨μº_»∞ L^ŒÜ«∞O #∞O_ç x„kOKÕ =~°‰õΩ U^À á⁄O^Õ"å~°∞.
XHõ =$uÎx H˘#™êy™êÎ_»∞. Jk ^èŒ# ã¨Oáê^Œ# HÀã¨O. ˆH=Å∞Å∞ *Ï˝#Ü≥∂QÍxfl P„â◊~Ú
^èŒ#O L^Œ~°áÈ+¨} HÀã¨O. D =$`«∞ÎÅÖ’ XHõ ™êÎ~°∞. Láêã¨<å^Œ∞ÅO^Œ∞ P㨉õΩÎÖˇ· LO\Ï~°∞.
„Ѩ^è•# =$uÎ =º=™êÜ«∞O. =º=™ê áêáêÅ#∞ áÈQ˘@∞ì ‰ õ Ω x, "≥ · ‰ õ Ω O~î °
Ü«∂xfl KÕÜ«∞\ÏxH˜ Ô~·`«∞, Z<Àfl Ѩ^ŒqH˜ áȉõΩO_® q~°*Ï#kÖ’
LѨHõ~°}ÏÅ#∞ ã¨OáêkOK«∞ ™êfl#OKÕã,≤ Ѩ~=° ∞Ѩ^•xH˜ ÉÏǨϺ
HÀ"åe. <åQÆà◊√§–|à◊√§– „Ѩ^Õâ◊OÖ’ L#fl ÔH·=źO
Z^Œ∞ÌÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q LѨHõ~° á⁄Ok P`å‡#∞Éèí=O á⁄O^Œ∞
}ÏÖ’¡ H˘xfl =∂„`«"∞Õ . "åx `å~°∞.
™êÜ«∞O`À Éèí∂q∞x ^Œ∞xfl– J^≥· fi`«OÖ’ ÔH·=ź=∞<åfl
h~°∞ ÃÑ\˜ì <å@∞ "Õ¿ãΠѨÙ+¨¯ÅOQÍ – "≥Ú=fi =$ëê„kѨu
"≥∂HõΔO ÖËHõ Ѩ~°=∞Ѩ^Œ=∞<åfl XHõ\ ˜
^è•#ºO ѨO_»∞`«∞Ok. P ^è•#ºO`À QÍ<Õ ÉèÏq™êÎ~°∞. HÍx qtëêì^≥· fi`«O
WO\˜Å¡áên ã¨∞Yr=#O H˘#™êyã¨∞Î<åfl~°∞. „ѨHÍ~°O HÔ =· ź=∞<Õk "≥‰· Ωõ O~î° #QÆ~åxH˜ H˘OK≥O
WѨÙ_»∞ 1) Ô~·`«∞ ã¨fi ã¨fi~°∂ѨO 2) <åQÆe, |à◊√§– ^Œ∂~°OÖ’ LO_Õ XHõ Ö’HõO. ÔH·=źO á⁄Ok#"åiH˜ P`å‡
Z^Œ∞ÌÅ∞ Wq LáêÜ«∞ ã¨fi~°∂ѨO. 3) ^è•#ºO Ѩ~° ã¨fi~°∂ѨO #∞Éèí="Õ∞ `«Ñ¨Ê ÉèíQÆ=`åûHΔÍ`å¯~å#∞Éèí=O LO_»^Œx "≥·+¨‚=ÙÅ
4) Ju=$+≤ì – ~Àkè ã¨fi~°∂ѨO 5) J#flO–„`åQÆ∞h~°∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ qâßfiã¨O.
rq`å=ã¨~° =ã¨∞Î=ÙÅhfl ѨÙ~°∞ëê~°÷ ã¨fi~°∂ѨO. Wk Éè∫uHõ |^Œ∞úÅO>Ë D ^ÕǨÏ"Õ∞ P`«‡QÍ „Éèíq∞™êÎ~°∞. gi<Õ
~°∂Ѩ"≥∞ÿ# J~°÷ ѨOK«HõO. ^ÕǨ`«‡ "å^Œ∞ÅO\Ï~°∞. giH˜ ã¨fiã¨fi~°∂Ѩ Ѩ~°ã¨fi~°∂áêÅ*Ï˝#O
LO_»^∞Œ . g~°∞ Hõ_∞» Ѩ٠xOѨÙHÀ=_»O, HÍ=∞ã¨∞MÏÅ∞ á⁄O^Œ@"Õ∞
WO`«‰õΩ J~°÷ѨOK«Hõ *Ï˝#=∞O>Ë 1) ã¨fi ã¨fi~°∂Ѩ
Ѩ~°=∂=kèQÍ ÉèÏqOz, â◊OHõ~°∞Å"å~°∞ ™ê~ÚOz#@∞¡ ''ѨÙ#
*Ï˝#O, 2) Ѩ~° ã¨fi~°∂Ѩ *Ï˝#O, 3) LáêÜ«∞ ã¨fi~°∂Ѩ *Ï˝#O,
~°Ñ≤ [##O – ѨÙ#~°Ñ≤=∞~°}O——, J#fl@∞¡ =∂\˜=∂\˜H˜
4) q~Àkè ã¨fi~°∂Ѩ *Ï˝#O, 5) ѨÙ~°∞ëê~°÷ ã¨fi~°∂Ѩ *Ï˝#O.
[x‡Oz =∞~°}˜ã¨∂Î LO\Ï~°∞.
ã¨fi ã¨fi~°∂Ѩ=∞O>Ë r= ã¨fi~°∂ѨO. r=ÙÅ∞ 1) x`«∞º WHõ =Ú=Ú‰õΔΩ=ÙÅO>Ë, D „ѨѨOK«O q+¨μ‚=∂Ü«∞
Åh, 2) =Ú‰õΩÎÅh, 3) ˆH=Å∞Åh, 4) |^Œ∞úÅh, 5) =Ú‰õΔΩ=Ù =Å¡ [x‡OzO^Œh, ã¨O™ê~å^Œ∞Å∞ HÍ~åQÆ$ǨÅ =O\˜=x
Åh S^Œ∞ ~°HÍÅ∞. ÉèÏq™êÎ~°∞. ÉèíQÆ=`«¯\ÏHõΔO á⁄O^•Åx, ã¨^Œ∞æ~°∞<å„â◊~Ú™êÎ~°∞.
x`«∞ºÅO>Ë Éèí∂`« Éèíq+¨º^Œfi~°Î=∂# HÍÖÏʼnõΩ "Õ^Œâߢ™êÎ^Œ∞ÅO^Œ∞ qâßfiã¨O QÆÅ"åÔ~· ã¨O™ê~°OÖ’ `«=∞
Jf`«∞Å∞. "åiH˜ [## =∞~°}ÏÅ∞ ÖË=Ù. "å~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ ^è~Œ å‡Å#∞ =∂„`«O x~°fiiÎã∂¨ ,Î "åx Ü«∞O^Œ∞ Ö’Å`«fiO ÖˉΩõ O_®
E<£, 2010 N"åi PÅÜ«∞OÖ’ ZHõ¯_»Ñ¨_ç`Õ JHõ¯_» <å}ËÅ∞ qã¨~°HõO_ç 5
ÉèíQÆ=^•~å^èŒ<åѨ~°∞Öˇ· „Ѩ=iÎOKÕ"å~°∞. =Ú=Ú‰õΔΩ=ÙÅO>Ë
=Ú‰õΩÎÅ∞.
Ѩ~°ã¨fi~°∂ѨO – 1.Ѩ~°`«fiO 2.=ӺǨÏO 3.qÉèí=O
4.J~åÛ=`å~°O 5.JO`«~åºq∞`«fiO Jx ѨOK«q^è•Å∞.
Ѩ~ã° fi¨ ~°∂Ѩ=∞O>Ë, HÀ\˜ ã¨∂~°∞ºÅ HÍOu`À „ѨHÍtã¨∂Î
NÉèí∂hàÏÉèÏ~åºÜ«Ú‰õΩÎ_≥· HÍOK«# KÕÅ∞_≥·, â◊OYO, K«„HõO,
QÆ^Œ, Y_»æO, KåѨO J<Õ Ñ¨OKåÜ«Ú^è•Å`À ~°`«fl ã¨∞=~°‚ Ǩ~°
H˜s@ ˆHÜ«¸~°Ç¨~å^Œ∞ÅKÕ JÅOHõiOѨ|_ç#"å_≥· QÆ~°∞`«‡O
`«∞_»∞, âı+¨μ_»∞, q+¨fiˆHû#∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# x`«ºã¨∂~°∞ÅKÕ =Ú‰õΩÎ
ÅKÕ ã¨^• ¿ã=Å#O^Œ∞H˘O@∂, ã¨`«fiQÆ∞} ã¨fi~°∂ѨÙ_≥· P#O^Œ
ã¨fi~°∂ѨO`À [QÆ^•fi ºáê~° ÉÏ^茺`«Å∞ q+¨fiˆHû#∞#HõѨÊyOz,
Pkâı+¨μxÃÑ· Ѩ=fioOzÜ«ÚO_»∞ <å~åÜ«∞}∞_Õ Ñ¨~°ã¨fi~°∂ѨO.
"åã¨∞^Õ==ӺǨÏO – ѨÓ~°fiO J~°∞˚#∞x`À ‰õÄ_ç
NHõ$+¨μ_‚ ∞» „Ѩu*Ï˝x~°fiǨÏ} HÀã¨O `˘q∞‡k=∞Ok "≥k· Hõ „ÉÏǨχ
}∞ŠѨل`«∞Å#∞ fã¨∞‰õΩ=zÛ# ™ê÷#O. n<Õfl *Ï˝#∞Å∞ "åã¨∞^Õ=
=ӺǨÏ=∞x =º=ǨÏi™êÎ~°∞.
ã¨OHõ~°¬}=ӺǨÏ=∞O>Ë áê`åà◊Ö’HõOÖ’ x=ã≤ã¨∂Î
|eK«„Hõ=iΠѨÓ[Å#∞ „QÆÇÏ≤ Oz, JK«Û\˜"åix ~°HOΔ̃ KÕ ^≥"· åxfl
ã¨OHõ~°¬}∞_»O\Ï~°∞. J^Õ ã¨OHõ~°¬} =ӺǨÏO.
áêÅã¨=Ú„^ŒOÖ’ ÅH©Δ ‡ã¨Ç≤Ï`«∞_≥· <å~åÜ«∞}∞_»∞ x=
ã≤ã∞¨ <Î åfl_»∞. WHõ¯_» #∞O_çÜ∞Õ , =∞`«ûº ‰õÄ~°‡ =~åÇ¨Ï <å~°ãO≤ ǨÏ
"å=∞# ~å=∞Hõ$ëê‚^Œº=`å~åÅ∞ =KåÛ~Ú. ^Õ=`«Å∞, =∞ǨÏ
~°∞¬Å∞, â◊OHõ~°„|ǨχÅ∞ `«=∞ˆH^≥·# PѨ^Œ Hõeæ#KÀ, WHõ¯_çˆH
=zÛ <å~åÜ«∞}∞#‰õΩ q#flqOK«∞‰õΩx, ÉÏ^èŒÅ#∞O_ç q=Ú‰õΩÎ
Å=Ù`å~°∞. n<Õfl Jx~°∞^Œú=ӺǨÏ=∞x Ñ≤Å∞™êÎ~°∞.
qÉèí==ÚÖO>Ë =∞Ǩq+¨μ‚=Ù Ü≥ÚHõ¯ ~å=∞Hõ$ëê‚^Œº=
`å~åÅ∞. Ö’HõOÖ’ ^èŒ~°‡ ֒ѨO [iy#ѨC_»∞ ™ê^èŒ∞=ÙÅ#∞
~°H˜ΔOz, ^Œ∞+¨μìÅ#∞ ã¨OǨÏiOK«\ÏxH˜ `«##∞ `å<Õ ã¨$+≤ìOK«∞
H˘O\Ï_»∞. P q^èŒOQÍ Éèí∂Ö’HÍxH˜ =zÛ# J=`å~åÅÖ’
H˘xfl Q“}Ï=`å~åÅ∞, H˘xfl ѨÓ~å‚=`å~åÅ∞, H˘xfl JOâß=
`å~åÅ∞ H˘xfl P"Õâß=`å~åÅ∞QÍ K≥|∞`å~°∞. ѨÓ~°‚, Ѩi
6 g∞ HÍ#∞HõÅ∞ ǨïO_ôÖ’<Õ ã¨=∞iÊOK«O_ç
ѨÓ~å‚=`å~åÖˇ·# ~å=∞Hõ$ëê‚^Œº=`å~åÅ =ÖË q∞ye#k ã¨O¿ã
=º=∂<åÅ∞ HÍ=x, H˘O^Œ~°∞ ™ê~ÚOKå~°∞.
J~åÛ=`å~°=∞O>Ë, |OQÍ~°∞, "≥O_ç, ~åy, W`«Î_ç
"≥Ú^ŒÖˇ·# ֒ǨÅ`À, tÅÅ`À, H˘Ü«∞º`À KÕÜ«∞|_ç# q„QÆǨÏ
~°∂áêÅ#∞ ^èŒiOz, ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’, Éèí‰õΩÎÅ QÆ$ǨÖ’¡, Láêã¨
‰õΩÅKÕ P~åkèOѨ|_»∞@.
JO`«~åºq∞ JO>Ë XHõ W#∞Ѩ Hõé∞] Zé]QÍ HÍe¿ãÎ
P Hõé∞]Ö’ Jxfl KÀ@¡ Jyfl "åºÑ≤Oz LO@∞Ok. JÖψQ
ã¨~°fiÉèí∂`åÅÖ’ P`«‡ ã¨fi~°∂ѨÙ_≥· LO_ç, ã¨~°fi qâ◊fiOÖ’ xO_ç
LO_»∞@. ÉèHí ÅÎõ ǨÏ$^ŒÜ∞« QÆ∞ǨÏÅÖ’ x`«ºO x=ã≤Oz P#O^ŒO
HõeæOKÕ ~°∂ѨO JO`«~åºq∞. D JO`«~åºq∞ „áê}∞ÅÖ’ „Ѩ"Õ
tOѨHõáÈ`Õ, D „áê}∞Åhfl r=K≥·`«#º ~°Ç≤Ï`«OQÍ QÀ_»ÅÃÑ·
xÅɡ\ ˜ì# ÉÁ=∞‡Å=ÖË LO\Ï~Ú. „Ѩ`«º}∞=ÙÖ’#∞ Ѩ~°=∂`«‡
„Ѩ"Õâ◊"Õ∞ JO`«ºq∞`«fi=∞x âߢ™êÎÅ∞ =zã¨∞Î<åfl~Ú.
WHõ LáêÜ«∞ ã¨fi~°∂ѨO `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O. Wk S^Œ∞
q^è•Å∞. 1.Hõ~°‡ã¨fi~°∂ѨO 2.*Ï˝#ã¨fi~°∂ѨO 3.ÉèíH˜Îã¨fi~°∂ѨO
4.„ѨѨuÎ ã¨fi~°∂ѨO 5. PKå~åºaè=∂# ã¨fi~°∂ѨO.
Hõ~°‡=∞O>Ë „=`åÅ∞ PK«iOK«@O, QÀÉèí∂ã¨fi~å‚k
^•<åÅ∞ KÕÜ«∞@O. áœO_»sHõ=Ú, Ѩل`«HÍ"Õ∞+≤ì – ǨÏÜ«∞"Õ∞^茖
~å[ã¨∂Ü«∂k Ü«∞[˝HÍ~åºÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«@O, [ѨO, `«Ñ¨ã¨∞û
"Õ^•^茺ܫ∞<å^Œ∞Å∞, QÍ~°›Ñ¨`«º "≥·â◊fi^Õ=O "≥Ú^ŒÖˇ·# Ǩϟ=∂Å∞
KÕÜ«∞@O, f~°÷Ü«∂„`«Å‰õΩ Ñ¨Ù}ºˆHΔ„`åʼnõΩ "≥o§ ã¨OáêkOz#
Ѷ¨ÅO ÉèíQÆ=O`«∞#Hõ~°Ê}O KÕ¿ãÎ J=hfl "≥∂HõΔ „áêÑ≤ÎH˜ HÍ~°}Ï
Ö∫`å~Ú.
*Ï˝#O`À Ü≥∂QÍxfl ™êkèOz, `«^•Ìfi~å ÉèíQÆ=O`«∞x
x[ǨÏ$^ŒÜ«∞ Hõ=∞ÅOÖ’ ^Œi≈Oz Láêã≤OK«∞@, *Ï˝#
ã¨fi~°∂ѨO. „Ѩu =ã¨∞Î=ÙÖ’#∞ *Ï˝#∞Å∞ ^≥·=™êHΔÍ`å¯~åxfl
á⁄O^ŒQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.
WHõ ÉèíH˜Î JO>Ë, =∂#=Ù_»∞ `å#∞ U ã≤÷uÖ’ L<åfl
ÉèíQÆ=zÛO`«##∞ q_»∞=‰õΩO_®, `≥·Å^è•~å=∂kiQÍ, ÉèíQÆ=O
`«∞xÜ«∞O^Œ∞ z`åÎxfl ÅQÆflO KÕÜ∞« @O. Éè‰í Ωõ _Î ∞» z`«Î KåOK«ÅºO
ã¨ÑyΨ i
ÖËH,õ h~°∞„`åQÆ∞`«∞<åfl, Éè’[#O KÕã∞¨ <Î åfl,
#_»∞ã¨∞Î<åfl HÍ~°º =∞QÆ∞fl_≥·Ü«Ú<åfl x„k u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
ã¨∞Î<åfl ÉèíQÆ=zÛO`«# =∂#Hõ LO_»_»O. g∞ Ñ≤šʼnõΩ q#|_»@O ÖË^Œ<Õ ã¨O^ÕǨÏO L<åfl!
„ѨѨuÎ Hõ~°‡*Ï˝# "≥·~åQͺ^Œ∞Å∞
á⁄O^Œ â◊H˜ÎÖËx"åiH˜ KåÖÏ ã¨∞ÅÉèí
XHõ ã¨O=`«û~°O =Ü«∞ã¨∞û ÃÑ· |_ç<å Ñ≤Å¡Å∞ =∂\Ï¡_»ÖˉõΩ<åfl!
=∂~°Oæ . `«# ^ÕÇϨ ~°H}Δõ ÉèÏ~°O, P`«‡~°H}Δõ g∞ Ñ≤Å¡Å∞ q<åÅx, =∂\Ï¡_®Åx g∞~°∞ HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl!
ÉèÏ~°O, ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· LOz, `å#∞
"åxx QÆ∞iOz qKåiOѨHõ, ÉèíQÆ=^Œ∞æ "≥O@<Õ 0–3 ã¨O=`«û~åŠ֒Ѩ٠=Ü«∞ã¨∞û QÆÅ Ñ≤Å¡Å `«e¡^ŒO„_»∞Å∞,
}Ï#∞Éèí=O`À, ÔH·OHõ~åº^Œ∞Å`À HÍÅO
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O "å~°∞
ѨÙK«Û@O.
Ñ≤Å¡Å`À áê@∞ `«e¡ / ã¨O~°‰õΔ‰õΩ~åÅ∞H˜ ‰õÄ_® Lz`«OQÍ JOkOKÕ
„Ѩ`ÕºHõ tHõΔ} =∞iÜ«Ú =ã¨u HÀã¨O
PKå~åºaè=∂#=∞O>Ë, *Ï˝<å#∞ D „H˜Ok z~°∞<å=∂#∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç!!
ëêª#Ѩ~°∞_»∞, ã¨=∞~°∞÷_»∞ ã¨^•Kå~°`«`«Ê
~°∞_≥·# QÆ∞~°∞áê^•Å∞ P„â◊~ÚOK«∞@.
PÜ«∞# ã¨∂zOz# P^蕺u‡Hõ =∂~°æOÖ’
„â=
◊ }O
rq`åxfl ™ê~°÷HõO KÕã¨∞‰õΩx, "≥∂HΔÍxH˜
=∂~°æO ã¨∞QÆ=∞O KÕã¨∞HÀ"åe. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° qxH˜_ç ֒Ѩ x~åú~°} =∞iÜ«Ú tHõΔ}Ï ã¨Oã¨÷,
WHõ <åÅæ = k q~Àkè 㨠fi „â◊=}O HÍOÃÑ¡H±û, FÖò¤ "≥∞@ifl\˜ Ǩã≤Ê@Öò ~À_»∞¤, u~°∞Ѩu.
~°∂ѨO. Wk S^Œ∞ q^è•Å∞. ã¨O„ѨkOK«=Åã≤# á¶È<£ <≥O|~°∞¡ –
1) ã¨fi~°∂Ѩ q~Àkè 0877 –2264290, 2264371, 2264370
2) Ѩ~°`«fi q~Àkè
Ü«∂ÖË. WO^Œ∞Ö’, ^èŒ~°‡–"≥∂HΔÍÅ#∞ =^Œe ˆH=ÅO HÍ=∞
3) Láê~Ú q~Àkè
"≥∂HΔÍÅ#∞ =∂„`«"Õ∞ P~åkèOK«@O. âߢã¨Î ^èŒ~å‡Å#∞ =^Œe
4) „áêÑ≤Î q~Àkè
`«# âßs~°Hõ ã¨∞MÏÅHÀã¨O ѨÅ∞=∂~åæÖ’¡ „Ѩ=iÎOK«@O. Wq
5) ѨÙ~°∞ëê~°÷ q~Àkè.
‰õÄ_» "≥∂HõΔ„áêÑ≤ÎH˜ q~À^è•ÖË.
ã¨fi~°∂Ѩ q~Àkè JO>Ë â◊s~°"∞Õ r=Ù_»∞ – P`«‡"Õ~∞° QÍ
ÖË^Œ∞, Jx ÉèÏqOz `«# ^ÕǨÏO g∞^Œ Jaè=∂<åxfl ÃÑOK«∞ LáêÜ«∞q~ÀkèxQÆ∂iÛ q=i™êÎ#∞. ÉèíQÆ=`«∂Ê[Å∞
HÀ=@O. XHõ"Õà◊ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞O>Ë LO_»∞#∞QÍHõ, J`«x`À KÕ™êÎ_»∞. HÍh ÉèíQÆ=O`«∞_˘Hõ_»∞<åfl_®? L<åfl <Õ#∞ KÕã≤# D
<åˆHO ÖÏÉèí=∞x L¿ÑH˜ΔOKÕ ã¨fiÉèÏ=O. JÖÏO\˜ ÉèÏ=O =ÚH˜Îx H˘kÌ Ñ¨Ó[Å#∞„QÆÇ≤ÏOz "≥∂HõΔO W™êÎ_®? Jx ã¨O^ÕÇ≤ÏOK«@O
á⁄O^Œ\ÏxH˜ q~À^èŒO. LáêÜ«∞ q~Àkè. JO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞xÜ«∞O^Œ∞QÍh, `å#∞ KÕ¿ã
ѨÓ[Å∞, H©~°Î#Å∞, „=`å^Œ∞ÅÜ«∞O^Œ∞ qâßfiã¨O ÖËHõ LO_»∞@.
Ѩ~°`«fiq~Àkè JO>Ë, ™êuÎ fiHõ^≥·"åÅ#∞ =^Œe `å=∞ã¨
ѨÓ[Å∞ KÕÜ«Ú@ =O\˜q "≥∂HõΔ„áêÑ≤ÎHÍ@OHõO Hõey™êÎ~Ú. „áêÑ≤Îq~Àkè JO>Ë =∂#=Ù_»∞ KÕÜ«∞~åx Ѩ#∞Å∞
ѨÙ~°∞ëê~°÷ q~Àkè. ^èŒ~å‡~°÷ HÍ=∞"≥∂HΔÍÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ ѨÙ~°∞ëê KÕã¨∂Î ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ÖË_»O@∂<Õ PÜ«∞##∞ ^Œ∂+≤ã¨∂Î ÉèíQÆ=
~å÷Å∞QÍ K≥ѨÊ|_ç<å~Ú. Wq <åÅ∞QÆ∞ =∂#=Ù#‰õΩ Láê^Õ ^Œƒù‰õΩÎÅ<≥QÆ`åo KÕã¨∂Î qK«ÛÅq_çQÍ =º=ǨÏiOK«@O.
E<£, 2010 Pi˚`«¿ã=ʼnõΩ QÍx, =ã¨uH˜QÍx JѨiz`«∞Å#∞ P„â◊~ÚOK«HõO_ç 7

u~°∞ѨuÖ’ ^Œ~°≈hÜ«∞ PÅÜ«∂Å∞
N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ PÅÜ«∞O :
WuǨã¨O „ѨHÍ~°O D ˆHΔ„`åxfl N"≥·+¨‚"åKå~°∞ºÅ~Ú#
N~å=∂#∞AÅ∞ „Ѩu+≤Oì Kå~°x „Ѩfu. N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞
Pkâı+¨μxÃÑ· â◊Ü«∞xOz# ÉèíOy=∞Ö’ ^Œ~°≈#q∞ã¨∞Î<åfl~°∞.
N PO_®àò, N áê~°÷™ê~°kè =∞iÜ«Ú N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞
QÆ∞_»∞Å∞ N QÀqO^Œ ~å[™êfiq∞ PÅÜ«∞O „áêOQÆ}OÖ’
L<åfl~Ú. q[Ü«∞ #QÆ~° ~åAÅ tÅÊHõàÏKå`«∞~åºxH˜ „Ѩãk≤ ú
K≥Ok#k D PÅÜ«∞O. á¶È<£ <≥O.:0877–2264592.
N HÀ^ŒO_»~å=∞™êfiq∞ PÅÜ«∞O :
u~°∞Ѩu Ô~·ÖËfi¿ãì+¨<£‰õΩ XHõ H˜Ö’g∞@~°∞ ^Œ∂~°OÖ’ L#fl
D PÅÜ«∞OÖ’ N HÀ^ŒO_»~å=∞™êfiq∞ "≥Åã≤ L<åfl_»∞. ~å=}
=^è•#O`«~°O ã‘`å ÅHõΔ ‡}∞Å`À N~å=Ú_»∞ D ã¨÷ÅOÖ’
H˘O`«¿ãѨ٠L#flO^Œ∞‰õΩ QÆ∞~°∞QÎ Í D PÅÜ«∞O xi‡OѨ|_çOk.
á¶È<£ <≥O.: 0877–2264584.
N HõÑ≤ÖËâ◊fi~°™êfiq∞ PÅÜ«∞O :
u~°∞Ѩu Ѩ@ì}ÏxH˜ 3 H˜.g∞.^Œ∂~°OÖ’ „Ѩã≤^Œúâ‹·=ˆHΔ„`«O
"≥Åã≤ LOk. HõÑ≤Å=∞ǨÏi¬ ѨÓlOz# t=eOQÆO Hõ#∞Hõ
HõÑ≤ÖËâ◊fi~°∞_»x WK«\ ˜ f~°÷O HõÑ≤Åf~°÷O Jx Ñ≤Å∞=|_»∞
`«∞#flk. á¶È<£ <≥O. : 0877–2264587.
JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÍѨÙ~°O (u~°∞Kå#∂~°∞) :
u~°∞ѨuH˜ 5 H˜.g∞. ^Œ∂~°OÖ’ L#fl „áêp#"≥∞ÿ# ˆHΔ„`«O
u~°∞Kå#∂~°∞. n<Õfl JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÍѨÙ~°O Jx ‰õÄ_®
JO\Ï~°∞. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ "åi ^Õ"Õi N Ѩ^•‡=u
J=∞‡"å~° ∞ WK« @ Ѩ Ó [ÅO^Œ ∞ H˘O@∞#flk. u~° ∞ =∞Å
Ü«∂„u‰õΩÅ∞ u~°∞Kå#∂~°∞ J=∞‡"åix ^Œi≈Oz#@¡~Ú`Õ `«=∞
Ü«∂„`« Ѷ¨Å=O`«=∞=Ù`«∞O^Œx „Ѩã≤kú. JO^Œ∞=ÖË¡ u~°∞=∞Å
Ü«∂„u‰õΩÅ∞, u~°∞Kå#∂~°∞‰õΩ "≥o¡ N Ѩ^•‡=u J=∞‡"åix
ѨÓl™êÎ~°∞. u~°∞Kå#∂~°∞Ö’ L#fl Ѩq„`« ѨÙ+¨¯i}˜ ''Ѩ^Œ‡
ã¨~À=~°O——Ö’ N Ѩ^•‡=u J=∞‡"å~°∞ Pq~°ƒùqOz<å~°x
ѨÙ~å} „Ѩã≤^Œú. á¶È<£ <≥O. : 0877–2264586.
8 g∞ Ñ≤šʼnõΩ ÉÏÅÉèÏ~°u ѨÙã¨ÎHÍÅ#∞ |Ǩï=∞uQÍ W=fiO_ç
WHõ z=ik S^Œ=k ѨÙ~°∞ëê~å÷ ã¨fi~°∂ѨO. Wk
=∞m§ S^Œ∞ q^è•Å∞. 1.^èŒ~°‡O 2.J~°÷O 3.HÍ=∞O 4.ÔH·=źO
5.ÉèíQÆ=„`åÊÑ≤Î.
^èŒ~°‡=∞O>Ë ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ âߢ™êÎÅ ^•fi~å ^èŒ~°‡O
KÕÜ«∂Åx „ѨuáêkOKå_Õ P ^èŒ~°‡=ÚÅO^Õ =∞#ã¨∞û xeÑ≤
"åxx áê\˜OK«@O. Ѩ~°∞ʼnõΩ H©_»∞KÕÜ«∞‰õΩO_»@O. Ç≤ÏO™ê
HÍ~åºÖ’¡ áêÖÁæ#‰õΩO_® ã¨~°fi„áê}∞ÅÜ«∞O^Œ∞ ^ŒÜ«∞ Hõey
LO_»∞@.
J~°÷=∞O>Ë Ö’Hõ=∞O`å ^èŒ#=¸ÅO. _»|∞ƒÖËx^Õ U
HÍ~°ºO KÕÜ∞« \ÏxH˜ ã¨=∞~°∞_÷ ∞» HÍ_»∞. Hõ#∞Hõ ^è~Œ ‡° |^Œ"ú ∞≥ #ÿ U^À
XHõ =$uÎÖ’ „Ѩ"ÕtOz, <åºÜ«∞=∂~°æOÖ’ ^èŒ#=∂i˚ã¨∂Î ‰õΩ@∞O
ÉÏxfl |O^èŒ∞=ÙÅ#∞, Ju^䌺ÉèϺQÆ`«∞Å#∞ P^Œiã¨∂Î Ñ≤`«$^Õ=`«
ʼnõΩ `«~°Ê}Ïeã¨∂Î ^Õ=`«Å#∞ ѨÓlã¨∂Î ^Õâ◊HÍÅ áê„`å#∞
™ê~°OQÍ rqOK«@O.
HÍ=∞=∞O>Ë âßs~°Hõ ™œYºO. `«e^¡ OŒ „_»∞Å`À Ѩل`å^Œ∞
Å`À `«# ã¨OѨ^ŒÅ#∞Éèíqã¨∂Î ã¨fiÉèÏ~°º`À â◊Ü«∂º ã¨∞MÏxfl
á⁄O^Œ∞`«∂, `«y# q^èŒOQÍ =¢™êÎÉèí~°}ÏÅOHÍ~å^Œ∞Å∞ Hõeæ
^èŒ~°‡=∂~°æOÖ’ ã¨∞dOK«∞@.
HÔ =· ź=∞O>Ë r"Àáêã¨#`À Ü≥∂QÆãk≤ xú á⁄Ok â◊s~°O
q_çz q~°*Ï#kÖ’ ™êfl#O KÕã≤, ã¨fiã¨fi~°∂áêxfl á⁄O^Œ@O.
ÉèíQÆ=`åûxfl^茺O giH˜ ÅaèOѨ^Œ∞. "≥·‰õΩO~îåxH˜ H˘OK≥O
^Œ∂~°OÖ’ LO_Õ „áêO`«=∞x "≥·+¨‚=ÙÅ qâßfiã¨O. J^≥· fi`«∞Å∞
ÔH·=ź "≥·‰õΩO~îåÅ<˘ˆHsuQÍ ÉèÏq™êÎ~°∞.
WHõ z=ik Ѩ~°=∞Ѩ^ŒO. =Ú=Ú‰õΔΩ=Ù ã¨∂~°º
=∞O_»ÖÏxfl KèÕkOK«∞‰õΩx, JiÛ~åk =∂~°æOÖ’ áÈ~Ú q~°*Ï
#kÖ’ ™êfl#O KÕ™êÎ_»∞. W~°"≥· <åÅ∞QÆ∞ `«`åÎ fiÅ`À ‰õÄ_ç#
ã¨∂HõΔ ‡ã¨fi~°∂áêxfl q_çz q+¨μ‚~°∂áêxfl á⁄O^Œ∞`å_»∞. J^Õ
=Ú=ÚHõΔ=Ù‰õΩ ã¨fiã¨fi~°∂ѨO. =∞Ǩq+¨μ‚ ã¨xflkèH˜ KÕi PÜ«∞#
'Hõã¨Î fi"£∞— h"≥=fi~°∞? Jx J_»∞QÆQÍ ''JǨÏO„|Ǩ‡ã≤‡—— Jx
K≥|∞`å_»∞. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ J`«xx J#∞„QÆÇÏ≤ Oz âßâ◊fi`å#O^ŒO
Hõey™êÎ_»∞. J^Õ Ñ¨~°=∞Ѩ^ŒO.
D J~°Ñ÷ O¨ K«Hõ *Ï˝#O QÆ∞~°∞=Ù ^•fi~å á⁄Ok, ^•x<å
K«iOz#"å~°∞ âßâ◊fi`« Ѩ~°=∞Ѩ^Œ "å㨠P#O^Œã≤kú á⁄O^Œ
QÆÅ~°x âߢ™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
ã¨ÑyΨ i
 =∂Ü«∞}Ïxfl 'áêˆ~QÜÕ∞K«=∞^èŒ∞~°O— Jx "åb‡H˜
~å =∞ǨÏi¬ ã¨fiÜ«∞OQÍ K≥áêÊ_»∞. PO„^èŒ^ÕâßxH˜ K≥Ok#
=ÚQÆ∞æ~°∞ "åˆQæÜ«∞ HÍ~°∞Å∞ `«=∞ `«=∞ ã¨Ow`« ~°K«#Å ^•fi~å
N~å=∞`«`åÎ fixfl, N~å=Ú_ç QÆ∞}QÆ}Ïefl, N~å=∞~°∂Ѩ ÖÏ=
}ϺÅ#∞, N~å=∞K«O„^Œ∞x Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl ZO`À ǨÏ$^ŒºOQÍ,
~°=∞}©Ü∞« OQÍ QÍ#OKÕâß~°∞. "å~°∞ ÉèHí ~Îõ å=∞^•ã¨∞, `åºQÆ~åA,
=ÚxÑ¨Öˇ¡ ã¨∞„|Ǩχ}ºHõq, 'N~å=∞ h <å=∞"≥∞O`À ~°∞z~å—
JO@∂ ~å=∞ <å=∞OÖ’x =∂^èŒ∞~åºxfl `å#∞ „QÆÇ≤ÏOz uiy
`«# *Ïu HõOkOz#"å_»∞ ÉèíHõÎ~å=∞^•ã¨∞. ã¨~å¯s ^èŒ#O`À
N~å=∞=∞Ok~° x~å‡}O QÍqOz *ˇ·Å∞‰õΩ "≥o§# ~å=∞^•ã¨∞,
JHõ¯_ç JkèHÍ~°∞Å∞ ÃÑ>Ëì ÉÏ^èŒÅ‰õΩ `«@∞ìHÀÖËHõ –
ã‘`«=∞‡‰õΩ KÕ~Úã≤Î zO`å‰õΩ Ñ¨`«Hõ=Ú ~å=∞K«O„^•!
P Ѩ`«HÍxH˜ Ѩ>ˇì Ѩk"ÕÅ =~°Ç¨Å∞ ~å=∞K«O„^•!
– JO@∂ ''W=hfl g∞HÀã¨O KÕ~ÚOKå#∞. g\˜#
xflO\˜h "≥∞à’§ "Õã∞¨ ‰õΩx Z=~°|ƒ ™⁄=∞‡x ‰õΩÅ∞‰õΩ`«∂ uiˆQ=Ù
~å=∞K«O„^•!—— Jx xOkOKå_»∞. JO`«Ö’<Õ `≥ѨÊie¡ –
J|ƒ u\˜ìu#x PÜ«∂ã¨Ñ¨_»É’‰õΩ ~å=∞K«O„^•!
D ^≥|ƒÅHÀ~°fiHõ JÉσ u\˜ìu#Ü«∂º ~å=∞K«O„^•!
Jx "åáÈÜ«∂_»∞. ~ÀA~ÀAH© tHõΔÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞
`«∞<åfl~Ú, N~å=∞^Œ~≈° #O HÍÖË^∞Œ – ^•O`À '=∞=Ú „É’==∞x
K≥ѨÊ"Õ ã‘`«=∞‡ `«e¡— Jx ã‘`«=∞‡ `«e¡H© "≥Ú~°Éˇ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞.
~å=∞^•ã¨∞ÃÑ· Hõ~°∞} Hõey N~å=∞ÅHõΔ ‡}∞Å∞ =∂~°∞"ÕëêÖ’¡
=zÛ, `åhëê‰õΩ ™⁄=Ú‡ K≥e¡Oz, ~å=∞^•ã¨∞#∞ q_çÑ≤OKå~°∞.
D Hõ^Œä PO„^è^Œ âÕ O◊ Ö’ `≥bx"å~°∞ LO_»#>Ë,¡ ~å=∞^•ã¨∞ H©~#ΰ
‰õÄ_® `≥bx `≥Å∞QÆ∞ Ö’ye, ~å=∞=∞Ok~°O ÖËx Ñ¨Öˇ¡Å∞
LO_»=O>Ë Juâ◊Ü≥∂H˜Î HÍ^Œ∞.
PO„^è•=xÖ’ ã¨∞=~°‚=Úv #nf~°OÖ’ x=ã≤Oz#
=ÚxÑ¨Öˇ¡ ã¨∞„|Ǩχ}ºHõq "≥Ú`«ÎO J^蕺`«‡~å=∂Ü«∞}Ïxfl
H©~°Î#Å ~°∂ѨOÖ’ "≥Å~ÚOKå_»∞. ~å=∂Ü«∞}QÍ^äŒ 6 HÍO_»
Å#∞ 103 H©~°Î#Å∞, XHõ¯ K«∂i‚HõQÍ ~åã≤ `«iOKå_»∞.
J^蕺`«‡~å=∂Ü«∞} Hõ^äŒ#∞ Dâ◊fi~°∞_»∞ áê~°fif^ÕqH˜
q=iã¨∞Î#fl@∞ìQÍ H©~°Î#Å∞ ~°zOѨ|_®¤~Ú. N~å=∞K«O„^Œ∞_ç
"≥∂ǨÏ#~°∂áêxfl, QÆ∞}QÆ}Ïefl ZO`À ǨÏ$^ŒºOQÍ, ǨÏ$^ŒÜ«∞O
QÆ=∞OQÍ ã¨∞„|Ǩχ}ºHõq ~åâß_»∞.
E<£, 2010 u~°∞Ѩu Nx"åã¨OÖ’ ™ê÷xHõ PÅÜ«∂Å Pi˚`«¿ã"å \˜ÔH¯@∞¡ Åaè™êÎ~Ú
~å=∞ÉèíH˜Î ™ê„=∂[ºOÖ’...
ã¨Ow`« 㨄=∂@∞ìÅ∞
– <Õ=∂# "ÕOHõ@~°=∞}
N~å=∞K«O„^Œ∞_ç [#<åxfl =i‚OKÕ D H©~°Î##∞
Ѩije^•ÌO.
Ѩ~°=∂#fl=Ú Éèí∞l~ÚOz# =Ú=Ùfi~°∞ `«~°∞}∞Å∞
QÆiƒù}∞Öˇ· "≥eyi x~°`«=Ú ã¨∞~°HÍO`«Å#QÆ
`˘q∞‡k <≥ÅÅ∞ xO_» H“ã¨ÅºQÆ<≥ ã¨∞`«∞x
Ѩ~°=∞K≥·„`« â◊√^Œú#=q∞x ѨÙ#~°fiã¨∞ #HõΔ„`«=Ú#
ã¨∞=∞<ÀǨÏ~° Hõ~å¯@Hõ ÅQÆfl=Ú##∞ âıëêK«ÖËâ◊√_»QÆ∞
ǨÏi [xOK≥ ™ê#O^Œ=ÚQÆ#∞ II
ÉÏÅ∞_≥·# N~å=∞K«O„^Œ∞_çx ~°Hõ~°HÍÅ∞QÍ =i‚OK«∞
‰õΩx =ÚxÑ¨Öˇ¡ ã¨∞„|Ǩχ}º Hõq =Úiã≤áÈÜ«∂_»∞. ~å=∞^•ã¨∞,
=ÚxÑ¨Öˇ¡Å ~å=∞ã¨OH©~°Î#O`À ѨÙh`«"≥∞ÿ# PO„^èŒ^Õâ◊O `åºQÆ
~åA Pq~åƒù=O`À ^èŒ#º"≥∞ÿ#k. N~å=∞H©~°Î#O KÕã≤, ~å=∞
™êHΔÍ`å¯~°O á⁄Ok# =∞Ǩ"åˆQæÜ«∞HÍ~°∞_»∞ `åºQÆÜ«∞º.
'xkè KåÖÏ ã¨∞Y=∂..... ~å=Úx ã¨xflkè¿ã=
ã¨∞Y=∂?— Jx =∞#ã¨∞#∞ „ѨtflOK«∞H˘x ~å=Úx ¿ã=HõO>Ë
ÃÑxflkè WOH˘Hõ\ ˜ ÖË^Œx, ~åAѨOÑ≤# HÍ#∞Hõefl Ãã·`«O
ã¨∞xfl`«OQÍ u~°ã¨¯iOKå_»∞ `åºQÆÜ«∞º. ''LO_Õk ~å=Ú_˘Hõ¯_»∞
T~°Hˆ K≥_áç ȉõΩ =∞#™ê!—— J#fl `åºQÆÜ∞« º‰õΩ ~å=Ú_Õ ã¨~fi° ã¨fiO.
~å=∞<å=∞"Õ∞ |ÅO. N~å=Ú_ç Ѩi"å~°OÖ’ `«#∞‰õÄ_» XHõ_∞»
J<Õ^Õ PÜ«∞# `«`«Î fiO. JO^Œ∞ˆH 'ã‘`«=∞‡ =∂Ü«∞=∞‡......
N~å=Ú_»∞ =∂‰õΩ `«O„_ç. "å`å`«‡[, ™œq∞„u, "≥·#`ÕÜ«∞ iѨÙ
=∞~°Ì#^è•`« Éèí~°`å^Œ∞Å∞ ™È^Œ~°∞Å∞ =∂‰õΩ =∞#™ê! JO@∂
"å~°O^Œ~°∂ `«#‰õΩ Ñ¨~°=∞ÉÏO^èŒ=ÙÅx Ö’HÍxH˜ `≥eÜ«∞
*ˇáêÊ_»∞.
~å=∞ÉèíH˜Î ™ê„=∂[ºOÖ’ =∞‰õΩ@OÖËx =∞Ǩ~åAÅ∞
ÉèíHõÎ~å=∞^•ã¨∞, =ÚxÑ¨Öˇ¡ ã¨∞„|Ǩχ}ºHõq, `åºQÆ~å[™êfiq∞ –
WÖÏ `≥Å∞QÆ∞<ÕÅ #Å∞ K≥~Q° ∞Æ ÖÏ N~å=∞ÉèHí ,Θ N~å=∞ã¨OH©~#ΰ O
QÍqOz# D =∞Ǩ"åˆQÜ æ ∞« HÍ~°∞Å∞ ã¨Ow`«, ™êÇ≤Ï`«º „ѨÑO¨ Kå
ʼnõΩ z~°ã¨‡~°}©Ü«ÚÅ∞.
9
 u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
Nx"åã¨OÖ’ ™ê÷xHõ PÅÜ«∂Å \˜ÔH¯@¡ H“O@~°∞
u~°∞ѨuÖ’x Nx"åã¨O =ã¨u ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’ PO„^ÉŒè ϺO‰õΩ Ñ„ u¨ ~ÀA LII 8.00 #∞O_ç ™êII 5.00 =~°‰Ωõ
¿ã"å \˜ÔH¯@¡ H“O@~°∞#∞ x~°fiÇ≤Ï™ÈÎOk. Ü«∂„u‰õΩÅ∞ D ã¨^Œ∞áêÜ«∂xfl qxÜ≥∂yOK«∞HÀ=K«∞Û.
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷# ™ê÷xHõ PÅÜ«∂ÅÖ’ D „H˜O^Œ Hõ#|~°z# ¿ã"å \˜ÔH¯@¡#∞ xs‚`« ~°∞ã¨∞=Ú#∞
K≥e¡Oz =∞~°∞ã¨\˜~ÀA ¿ã"å\˜ÔH¯@¡#∞ XHõ ~ÀA =ÚO^Œ∞QÍ<Õ á⁄O^Œ=K«∞Û#∞.
N Ѩ^•‡=u J=∞‡"åi PÅÜ«∞O, u~°∞Kå#∂~°∞
¿ã= ¿Ñ~°∞ "å~°O „Ѩ"Õâ◊O ~°∞ã¨∞=Ú
1) HõÖϺ}À`«û=O („Ѩu~ÀA) 5 500.00
2) J+¨ì^Œà◊áê^Œ Ѩ^•‡~å^èŒ# (™È=∞"å~°O) 5 1500.00
3) u~°∞áêÊ=_» (=∞OQÆà◊"å~°O) 5 3000.00
4) Jaè¿+HõO (â◊√„Hõ"å~°O) 1 200.00
5) ÅH©Δ‡Ñ¨Ó[ 10 116.00
6) ѨÙëêÊO[e (â◊x"å~°O) 10 1500.00
N HõÖϺ}"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ PÅÜ«∞O, Nx"åã¨=∞OQÍѨÙ~°O
¿ã= ¿Ñ~°∞ "å~°O „Ѩ"Õâ◊O ~°∞ã¨∞=Ú
1) HõÖϺ}À`«û=O („Ѩu ~ÀA) 2 500.00
2) Jaè¿+HõO (â◊√„Hõ"å~°O) 1 100.00
N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ PÅÜ«∞O, u~°∞Ѩu
¿ã= ¿Ñ~°∞ "å~°O „Ѩ"Õâ◊O ~°∞ã¨∞=Ú
1) TO[Å ¿ã= (â◊√„Hõ"å~°O) 5 116.00
N HõÑ≤ÖËâ◊fi~°™êfiq∞ PÅÜ«∞O, u~°∞Ѩu
¿ã= ¿Ñ~°∞ "å~°O „Ѩ"Õâ◊O ~°∞ã¨∞=Ú
1) ~°∞„^•aè¿+HõO (™È=∞"å~°O `«Ñ¨Ê) 1 50.00
2) TO[Å ¿ã= (™È=∞"å~°O) 2 116.00
3) HõÖϺ}À`«û=O (=∂㨠t=~å„u~ÀA =∂„`«"Õ∞) 2 250.00
4) =∞Ǩ<åºã¨Ñ¨Ó~°fiHõ
UHÍ^Œâ◊ ~°∞„^•aè¿+HõO } (=∂㨠t=~å„u~ÀA =∂„`«"Õ∞) 2 300.00
– HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi

10 JHõ¯~°‰õΩ =KÕÛ q∞„`«∞_Õ Jã¨Öˇ·# q∞„`«∞_»∞ ã¨ÑyΨ i

 54
( â◊źѨ~°fiO D ã¨OzHõ`À =Úyã≤Ok)
^èŒ~°‡~åA =ke# "å_çÉÏ}ÏÅ ^è•\˜H˜ â◊Å∞º_»∞
=¸~°Ûáù ÈQÍ Jâ◊fi`å÷=∞ "åxx ~°}~°OQÍxH˜ ^Œ∂~°OQÍ fã¨∞‰õΩ
"≥àϧ_»∞. ^èŒ~°‡~åA =∞Ǩϟ`åûǨÏO`À =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞`«∞
<åfl_»∞. â◊Å∞ºxH˜ 㨇 $u =zÛOk. W#∞=∞_çOz# „HÀ^èŒO`À
^èŒ~°‡Ñ¨Ù„`«∞x Z^Œ∞~˘¯<åfl_»∞. H“O`ÕÜ«Úx ~°^ä•âßfiÅ∞ <ÕÅ
‰õÄÖÏ~Ú. ™ê~°kä XiQÍ_»∞. ^èŒ~°‡~åA =∞#™ê 㨈~fiâ◊fi~°∞x
„áêi÷Oz =∞~˘Hõ ~°^äŒO g∞kH˜ #_çKå_»∞. cè=∞¿ã#∞x ÉÏ}
Ѷ¨∂`åxH˜ â◊Å∞ºx qÅ∞¡ qiyOk. QÆ∞„~åÅ∞ PYi âßfiã¨
q_çKå~Ú. Hõ=K«O q_çáÈ~ÚOk. ~°^äŒO ky _®Å∞ Hõ`«∞ÎÅ`À
=ã¨∞Î#fl â◊Å∞ºx cè=Ú_Õ Z^Œ∞~˘¯x PÜ«Ú^èŒ â◊¥#∞ºx KÕâß_»∞.
QÆ^• ^è•iÜ≥ÿ∞ â◊Å∞º_»∞ ^èŒ~°‡Ax g∞kH˜ #_çKå_»∞.
^èŒ~°‡~åA „uѨÙ~åO`«‰õΩx 㨇iOz â◊H˜Î „ѨÜ≥∂yOK«QÍ Jk
"åx ~˘=Ú‡ peÛ, "≥#∞fl qiz, Éèí∂q∞Ö’ kQÆ|_çOk. #=
~°O„^è•Å #∞Op ~°HõÎ ^è•~°Å∞ „ã¨qã¨∞ÎO>Ë â◊Å∞º_»∞ L`«∞ÎOQÆ
Ѩ~fi° `« tY~°OÖÏ <ÕʼnõΩ "åÖÏ_»∞. Jk K«∂ã≤ â◊Å∞ºx `«=Ú‡_»∞
=zÛ áêO_»"å„QÆAx =ÚO^Œ∞ xÅ=ÖËHõ J#fl`À g~°ã¨fi~°æO
KÕ~å_»∞. =∞„^Œ Ü≥∂^èŒ∞ÅO^Œ~°∂ P Ѩ@∞ìÖ’ =∞\˜ì HõiKå~°∞.
Jk ‰õΩ~°∞ ¿ã#‰õΩ qѨs`« =º^èŒ HõeyOz ѨÖÏÜ«∞#O â◊~°}º
=∞xÑ≤OzOk. `«# ¿ã#Å ÉèíÜ«∞O K«∂ã≤ ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞
"å~°O^ŒiH© L`åûǨÏO HõeyOz ~°}À#∞‡Y∞Å#∞ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞.
J#O`«~°O [iy# ã¨O„QÍ=∞OÖ’ ™êà◊√fi_»∞ `«# Éèí„^Œ
QÆ[O`À <ÕÅ ‰õÄÖÏ_»∞. ã¨Ç¨Ï^Õ=Ùx KÕ`«∞ÅÖ’ â◊‰õΩx H˘_»∞‰õΩ
LÅ∂‰õΩ_»∞ "åeáÈÜ«∂_»∞. H˘_»∞‰õΩ =∞~°}O HõeyOz#
qëê^ŒO ~À+¨OQÍ =∂i â◊‰õΩx ã¨Ç¨Ï^Õ=Ùx g∞kH˜ ~åQÍ
E<£, 2010 JѨCÅ∞ KÕÜ«Ú@ „áê}ÏO`«HõO
H˘O`«¿ãѨ٠^èŒ#∞ifi^Œº „Ѩ^Œi≈Oz =Úyæ# `å\˜Ñ¨O_»∞ÖÏ â◊‰õΩx
`«Å <ÕʼnõΩ ~åÖÏÛ_»∞ ã¨Ç¨Ï^Õ=Ù_»∞.
ã≤÷u QÆ`«∞Å∞ QÆ=∞xOz ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ QÆ^• ^è•iÜ≥ÿ∞
~°}~°OQÆO #∞O_ç ѨÖÏÜ«∞#O ѨiîOKå_»∞ =∞Ǩ~å*Ï! Jx
ã¨O[Ü«Ú_»∞: „ѨÉèí∂! Hõ$áêâ◊fi`å÷=∞Å`À Hõ$`«=~°‡ q∞yÖÏ_»∞.
f„= „HÀ^èŒOÖ’ L#fl ™ê`«ºH˜ ##∞fl K«∂ã≤ HõuÎ ^Œ∂âß_»∞.
JO`«Ö’<Õ ^è$Œ +¨^ì ∞Œ º=Úfl_»∞ =zÛ: ™ê`«ºH©! D ã¨O[Ü«Ú_»∞ UO
KÕâß_»∞. g}˜‚ q_çzÃÑ@∞ì, J<åfl q#Hõ HõuÎ ^Œ∂ã¨∂Î<Õ LO_»QÍ
"åºã¨∞Å "å~°∞ q[Ü«∞O KÕã≤ ™ê`«ºH˜x "åiOKå~°∞. `«HõΔ}O
<Õ#∞ ~°}~°OQÍxfl Ô~O_»OQÆÅÖ’ q_çz, ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞#fl
„áêO`åxH˜ KÕi q+¨Ü«∞O q=iOKå#∞.
q#fl ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞ JHõ¯_Õ L#fl =∞_»∞QÆ∞Ö’ ^•y
LO_»_®xH˜ xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞x â◊s~åxH˜
XHõ¯ K«∞Hõ¯ ‰õÄ_® h~°∞ ™ÈHõ ÖË^Œ∞. <Õ #Hõ¯_Õ xÅ|_®¤#∞
H˜OHõ~=ΰ º`å=¸_è∞» _»<.·≥
JѨÊ\˜H˜ =∞# =∞Ǩ~°kä‰õΩÅ∞ =ÚQÆ∞æ~°∂ =zÛ <å
q+¨Ü∞« O qx qKåiã¨∂OÎ _»QÍ áêO_»=g~°∞Å∞ =ã¨∞#Î fl JeH˜_ç
J~ÚOk. WHõ JHõ¯_» LO_»_»O =∞Ozk HÍ^Œh, ##∞fl
Hõ$áêKå~°∞ºÅ ~°^äŒO g∞^Œ ZH˜¯Oz #_ç¿Ñâß~°∞.
=zÛ# áêO_»= ѨHõΔOÖ’ L#fl Ü«ÚÜ«Ú`«∞û_»∞ Hõ$ëê‚
~°∞˚#∞Å`À ã¨O„ѨkOz ^Œ∞~Àº^èŒ#∞x JO`«óѨÙ~° [<åhfl "åi
~°HõΔHõ [<åxfl ǨÏã≤Î<åѨÙ~°O `«~°eOz q^Œ∞~°∞x P*Ï˝#∞™ê~°O
g∞‰õΩ `≥eÜ«∞x=fi‰õΩO_® Z=i =∞Ok~åʼnõΩ "åix ѨOáê_»∞.
11
 áêO_»= g~°∞Å∞ =∞# *Ï_» `≥e
~°K«~Ú`«(„`«∞)ʼnõΩ q[˝Ñ≤Î Ü«∞Hõ "åi ta~åÅ∞ KÕ~å~°∞. "Õ∞=Ú
=∞m§ =∞_»∞QÆ∞#∞ ã¨g∞Ñ≤OKåO. =∞#
ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ‰õΩ `«=∞ ~°K«#Å∞ ѨO¿Ñ ~°K«~Ú`«(„`«∞)Å∞ Ü≥∂^è∞Œ ÅÖ’ Jâ◊fi`å÷=∞ WOHÍ ã¨O„QÍ=∞O
D H˜Ok xÜ«∞=∂Å∞ áê\˜OK«=Åã≤OkQÍ =∞#q KÕã¨∞Î<åflO!! ™êyOK«_®xˆH ã¨#fl^ŒOú QÍ L<åfl ã¨∞Ü≥∂^èŒ
~°K«#Å∞ HÍy`åxH˜ XHõ "≥·Ñ¨Ù<Õ ~åÜ«∂e. #∞_»∞ P ~å„uH˜ q„âßOu fã¨∞‰õΩx =∞~°∞
~°K«# ã¨Ê+¨ìOQÍ, J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖÏ ~åÜ«∂e. <å_»∞ L^ŒÜ«∞O PÖ’z^•ÌO J<åfl_»∞.
~°K«#`À áê@∞ P ~°K«# `«=∞ ã¨fiO`«"Õ∞#h, =∞ˆ~ Ѩ„uHõ‰õΩ Ñ¨OѨÖË^Œh WÖÏ g~°∞ =∂\Ï_»∞`«∂O_»QÍ
Ǩg∞ Ѩ„`«O [`«KÕÜ«∂e. ^èŒ~°‡~åA P[˝#∞ J#∞ã¨iOz gix
"≥^Œ∞Hõ =zÛ# É’Ü«∞Å∞ P Hõ^äŒ JO`å
HõÅO¿Ñ~°∞`À ~å¿ã ~°K«~Ú`«(„`«∞)Å∞ qkèQÍ `«=∞ Jã¨Å∞ ¿Ñ~°∞ `≥eÜ«∞
cè=Úx ^•fi~å ^èŒ~°‡~åAH˜ JOkOK«QÍ
Ѩ~°Kåe.
"å~°∞ ~°^ä•~°∂_è»∞Öˇ· =∞_»∞QÆ∞ ã¨g∞áêxH˜
~°K«#Å#∞ `å=Ú U ji¬Hõ‰õΩ Ñ¨OѨÙ`«∞<åfl~À P ji¬Hõ ¿Ñ~°∞ ~°K«# g∞^Œ, =KåÛ~°∞.
Hõ=~°∞ g∞^Œ ~åÜ«∂e.
P ^èŒfix q#fl =∞# Ü≥∂^èŒ∞Å∞
~°K«#Å ZOÑ≤Hõ, =Ú„^Œ}Å q+¨Ü«∞OÖ’ „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩx^Õ `«∞k ^Œ∂~°OQÍ "≥àϧ~°∞. ZHõ¯_® =∞x+≤ *Ï_»
x~°‚Ü«∞O. JO^Œ∞‰õΩ ã¨O|OkèOz ZÖÏO\˜ L`«Î~°„Ѩ`«∞º`«Î~åʼnõΩ P™ê¯~°O HõxÑ≤OK«Hõ PÖ’zOz ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞
ÖË^Œ∞. =∂Ü«∂ q^Œº`À ZHõ¯_À ^•y LO\Ï_»x
=∞# ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ ji¬Hõ‰õΩ ~°K«#Å∞ ѨO¿Ñ"å~°∞ – `«Ñ¨Êxã¨iQÍ ÉèÏqOz Hõ$+¨μ‚x ã¨ÅǨ ##∞ã¨iOz P
P ^Õ"åÅÜ«∞ á¶È\’Å∞ [`« KÕÜ«∞=Åã≤ LO@∞Ok. D ji¬HõÖ’ á¶È\’Å∞ „ǨÏ^Œ ã¨g∞áêxH˜ KÕi Ѩi Ѩi q^è•Å
ÖËx ~°K«#Å#∞ „ѨK«∞iOK«\ÏxH˜ ™ê^茺Ѩ_»^Œ∞. J==∂# "åHͺÅ`À Ô~K«ÛQ˘\˜ì =∂#
^èŒ#∞_≥·# h H˘_»∞‰õΩ‰õΩ áœ~°∞+¨O ~°Ñ≤ÊO
ã¨O„HÍOu, náê=o ÖÏO\˜ ѨO_»∞QÆʼnõΩ ã¨O|OkèOz# ~°K«#Å∞ ѨO¿Ñ
Kå~°∞.
"å~°∞ Hõhã¨O =¸_»∞ <≥ÅʼnõΩ =ÚO^Œ∞QÍ "åi ~°K«#Å∞ ѨOѨ=Åã≤
LO@∞Ok. ^èŒ~°‡~åA P_ç# =∂@Å∞
ã¨Ç≤ÏOK«ÖËHõ h H˘_»∞‰õΩ : áêO_»"å„QÆ*Ï!
„ѨK«∞~°}Ï~°›O HÍx ~°K«#Å∞ uÑ≤ÊѨOѨÙ@‰õΩ "åˆ~ `«y# ™êìOѨÙÅ∞
ZO^Œ∞H˜OHõ Ü«Ú^ŒúO! Z=iHÀã¨O UO
JO\˜Oz# ã¨fiO`« z~°∞<å=∂QÆÅ Hõ=~°∞ [`«KÕÜ«∞=Åã≤ LO@∞Ok.
q∞yeO^Œx K≥Ü«∂ºe Ü«Ú^ŒúO, HÍ^Œ∞
„ѨK«∞iOz# „Ѩu ~°K«#‰õΩ (N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° bÅÅ∞ ji¬Hõ‰õΩ `«Ñ¨Ê) `«y# Hõ^Œ#O `«Ñ¨Ê^ŒO\Ï"å! H˘O`«¿ãѨÙ
áêi`À+≤HõO N"åi „Ѩ™ê^ŒOQÍ Ñ¨OѨÙ`å=Ú. q„âßOu fã¨∞‰õΩ~°O_ç. WѨC_»∞ <Õ#∞
g∞ ~°K«#Å∞ ѨOáêeû# z~°∞<å=∂ UHÍH˜x, "åǨÏ#O ‰õÄ_® ÖË^Œ∞. J~Ú<å
„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, g∞ JO^Œih ã¨OǨÏiOz =∂ g~°∞Å
ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O, \˜.\˜._ç.„ÃÑãπ HÍOáœO_£, |∞∞}O f~°∞ÛHÀQÆÅ#∞. HÍx <å HÍ
ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083, z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡. HÀiHõ ÖË^Œ∞. D ~å[ºO JO`å h‰õΩ
^è•~°"Àã¨∞Î<åfl#∞. "≥o§ UÅ∞HÀ J#QÍ

12 P_ç#=∂@ `«Ñ¨C@ áê_çHÍ^Œ∞ ã¨ÑyΨ i

^èŒ~°‡#O^Œ#∞_»∞ #=Ùfi`«∂: h ˆH k‰õΩ¯ ÖË^Õ? WOHõ #∞"åfi
^è•~°"À¿ãk, D á⁄Å∞¡ =∂@Å∞ Hõ\ ˜ìÃÑ\˜ì g~°∞_»"≥· =∂Ö’
Z=i`À<À XHõi`À Ü«Ú^ŒúO ™êyOK«∞. h‰õΩ HÍ=Åã≤#
"åǨÏ#O, PÜ«Ú^èŒO fã¨∞HÀ - J<åfl_»∞.
JѨC_»∞ ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞: D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <å‰õΩ ~°^äŒO
g∞^Œ ZH˜¯ W<åflà◊¥§ ™êyOz# Ü«Ú^ŒúO #_»áêÅx ÖË^Œ∞.
lǨÏfi‰õΩ H˘`«Î ~°∞K«∞Å∞ `«$Ñ≤Î xzÛ#@∞¡ "åǨÏ#O ÖˉõΩO_®
QÆ^•^è•i<≥· Ü«Ú^ŒúO ™êyOKåÅx LOk, J#QÍ<Õ ^èŒ~°‡~åA
`«#`À QÆ^• Ü«Ú^ŒúO ™êyOK«=∞<åfl_»∞. P =∂@Å`À H˘~°_®
^≥|ƒ u#fl "Õ∞Å∞ *Ïu QÆ∞„~°OÖÏ ^Œ∂H˜ `«# ã¨∞=~°‚Éèí∂+≤`«
QÆ^• ^ŒO_»O`À „Ѩ`«ºHõΔ=∞ÜÕ∞ã¨iH˜ JO^ŒiH© ǨÏ_»Å∞ ѨÙ\˜ìOk.
JO`«Ö’<Õ "åiH˜ #=Ófi =zÛOk.
^•x`À ~À+¨O =zÛ g∞Ö’ <å`À ~°}„H©_» ™êyOK«
^ŒÅz# "å~°∞ ~å=K«∞Û - J#QÍ<Õ ^èŒ~°‡~åA: `«=Ú‡_»∂!
JO`« `˘O^Œ~° Ѩ_»‰õΩ. Ü«Ú^•úxH˜ ky<å =∞# ÉÏO^èŒ"åºÅ∂,
„¿Ñ=∞Å∂ =^Œ∞Å∞H˘O\Ï=∂! WkQÀ D Hõ=K«O, t~°¢™êÎ}O
^èŒiOz ~å, J<åfl_»∞.
P JÅOHÍ~åÅ`À H“~°"å„QÆA_»∞ ã¨fi~°‚yiÖÏ xez
~å^ŒÅz# "å~°∞ ~°O_ç, K«∂^Œ∞Ì~°∞ QÍx <å QÆ^• Ѷ¨∂`åÅ
~°∞z, Jx J@ìǨã¨O KÕâß_»∞. ^èŒ~°‡~å*Ë =ÚO^Œ_»∞QÆ∞ "ÕÜ«∞
É’QÍ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ "åiOz cè=Ú}˜‚ ѨOÑ≤OKå_»∞.
cè=∞¿ã<å! QÆ^• ^è•i"≥· xez# ##∞fl J=∞ˆ~O„^Œ∞_»∞
‰õÄ_® J_»∞¤HÀÖË_»∞. #∞=Ùfi Ü«Ú^Œú hu q_»‰õΩO_® áÈ~°∞
™êyOK«∞, Jx ÅOѶ≤∞OKå_»∞, ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞.
^Œ∞~Àº^è#Œ - cè=∞¿ã#∞Å∞ QÆ^•Ü«Ú^ŒOú ™êyOK«#∞<åfl
~°x qx# |Å~å=Ú_»∞ `«# t+¨μºÅ „H©_» K«∂_®Å<Õ ‰õΩ`«∂
ǨÏÅO`À =KåÛ_»∞.
^≥fiÂáêÜ«∞# „ǨÏ^ŒO #∞O_ç Hõ^Œe ~°}~°OQÍxH˜ =zÛ
"å ~°∞ÉèíÜ«ÚÅ∂ =∞`ÕÎÉèÏÅ =Öˇ `«=∞ QÆ^• â◊√O_®Å`À áÈ~°∞
„áê~°OaèOKå~°∞.
P QÆ^ŒÅ∞ XHõ ^•x <˘Hõ\ ˜ ™ÈH˜ =∞O@Å∞ ѨÙ\Ïì~Ú†
Ѩ^Œ Ѷ¨∂`åʼnõΩ Ñ¨~°fi`åÅ∞ K«eOKå~Ú† "åi Hõ#∞flÅÖ’ qã¨∞Êù
E<£, 2010 Jxfl\˜Hõ<åfl Hõ+¨ì"≥∞ÿ# Ѩx – WzÛ# =∂@ xÅ∞ѨÙHÀ=_»"Õ∞
eOQÍÅ∞ ѨÙ\Ïì~Ú. z„`«qz„`« QÆ`∞« ÅÖ’ Ѩ~=° ∞ ~°=∞}©Ü∞« OQÍ
#_»∞ѨÙ`«∞<åfl~°∞ ~°}„H©_».
JѨC_»∞ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞: J~°∞<˚ å! K«∂âß"å! LÉèÜ
í Ú« Å∂
ã¨=∞OQÍ<Õ JÉèíºã≤Oz<å ™ê^èŒ# KÕã≤ ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞ =∞iO`«
H“â◊ÅO ™êkèOKå_»∞. =∞# "å_çH˜ â◊s~° |ÅO=ÙOk HÍx
P ™ê^èŒ# ÖË^Œ∞. Hõ#∞Hõ ^•i `«Ñ≤ÊOK«HõáÈ`Õ ÔQÅ∞Ѩ٠=∞#k
HÍ^Œ∞. JO@∂<Õ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ cè=ÚxH˜, HõxÑ≤OKÕ@@∞¡ `«#
`˘_»Å∞ K«∂Ñ≤OKå_»∞.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÃÑ·ÔHyi g∞kH˜ ^Œ∂ˆH ^Œ∞~Àº^èŒ#∞x
`˘_»Å∞ qiˆQ@@∞ì QÆ^• ^ŒO_»O qã≤~å_»∞ cè=∞¿ã#∞_»∞. ~°HõÎO
"å# ‰õΩiã≤Ok† =∂O㨠YO_®Å∞ Ñ≤_»∞QÆ∞ÖÏ¡ Ѩ_®¤~Ú. h
H˘_»∞‰õΩ <ÕʼnõÄÅQÍ cè=Ú_»∞ J@ìǨã¨O`À "≥o§:
Fs! áêOKåÅ ~å[Ѩ Ù „ux UHõ = G#∞ xO_» ∞
H˘Å∞=Ù‰õΩ D_çÊOz ™êyOz# J`åºKå~åxH˜ Ѷ¨ÅO J#∞Éèí
qOK«∞, D „áêÜ«∞tÛ`«ÎO KåÖÏ, Jx `«# Z_»=∞HÍe`À
ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞x `«Å `«xfl J@ìǨã¨O KÕã¨∂ÎO>Ë |Å~å=Ú_»∞
T~°∞ÉèÏQÍxH˜ H˜O^Œ QÆ^Œ`À `å_çOK«~å^Œx cè=Ú _≥~°∞QÆ_®!
Jx „HÀ^èŒO`À =ã¨∂ÎO>Ë: "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ "åiOz: J#flÜ«∂º!
g_ç „Ñ¨u# LOk. ÃÑ·QÍ H“~°"å„QÆA_çH˜ "≥∞ÿ„`ÕÜ«∞ =∞ǨÏi¬
âßѨO LOk. Jkhfl HÍHõ <å_»∞ QÆQÆ# gkèH˜ Zyi g∞kH˜
^Œ∂‰õΩ`«∂O>Ë P`«‡ ~°H}Δõ HÀã¨O D Ü≥∂^è∞Œ _»∞ KÕã#≤ „ѨÜ∂≥ QÆO
Jk. WHõ ^èŒ~°‡O JO\Ï"å! J^èŒ~°‡Ñ¨~°∞Å#∞ J„Hõ=∞OQÍ ã¨OǨÏ
iOK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞, Jx F^•~°∞Ê =∂@Å∞ K≥ѨÊQÍ, |Å~å=Ú_»∞
q#ÖËHõ ~°^äŒO ZH˜¯ x[#QÆ~°O "≥o§áÈÜ«∂_»∞.
<ÕÅ ‰õÄe# ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞ ѨiѨiq^è•Å Hõ$+¨μ‚x
Jaèâ◊Oã≤Oz PÜ«∞# WzÛ# ã¨=∂^è•<åÅ∞ q#ÖËHõ `«Å
uѨC‰õΩ<åfl_»∞. JѨC_»∞ áêO_»=ÙÅ∞ Hõ$+¨μ‚h, ™ê`«ºH˜h "≥O@
ɡ@∞ì‰õΩx H“~°= ta~åÅhfl K«∂z uiy =zÛ ~å„u
P~°∞|Ü«∞@ QÆ_Ñ» _¨ ®xH˜ xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. JO^Œ~∂° Hõ^eŒ #
J#O`«~°O "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ J~°∞˚#∞x ~°^äŒO kQÆ=∞<åfl_»∞.
JO`Õ! P ~°^äŒO ÉèíQÆ∞æ# =∞O_çOk. J~°∞˚#∞_»∞
`≥Å¡É’QÍ ^Õ=H© #O^Œ#∞_»∞: ÉÏ"å! PKå~°º„^À}∞Å∂, ~å^èÕ
13
 PÅÜ«∂Å#∞ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu k"åº#∞Éèí∂ux
^Œi≈OK«O_ç ! á⁄O^ŒO_ç . .!!
á꺈Hl @∂~ü
1. ™ê÷xHõ PÅÜ«∂Å∞ („Ѩu k#O): 2. ã¨g∞Ѩ PÅÜ«∂Å∞ („Ѩu k#O):
\˜ÔH¯@∞ì : ÃÑ^ŒÌ"åiH˜ – ~°∂.30/–, z#fl"åiH˜– ~°∂.15/– \˜ÔH¯@∞ ì : ÃÑ^ŒÌ"åiH˜– ~°∂.80/–, z#fl"åiH˜– ~°∂.40/–
ã¨=∞Ü«∞O : Nx"åã¨O HÍOÃÑ¡‰õΩû, u~°∞Ѩu #∞O_ç LII 6.00, ã¨=∞Ü«∞O : L^ŒÜ∞« O JeÑ≤i #∞Oz 8QÆOII Nx"åã¨O HÍOÃÑ¡Hû±
7.00, 10.00,11.00 QÆOIIʼnõΩ† =∞II 2.00, 3.00 #∞O_ç 8.10 QÆOII† 2=㨄`«=Ú #∞O_ç 8.30 QÆOII
QÆOIIʼnõΩ† 2= 㨄`«O #∞O_ç LII 6.00† 10.00† ʼnõΩ |Ü«∞Å∞^Õ~°∞#∞. Ü«∂„u‰õΩÅ∞ÃÑ· „Ѩ^Õâ◊=Ú
2.00 QÆOIIʼnõΩ |Ü«∞Å∞^Õ~°∞#∞† ÅÖ’ ZHõ¯_» #∞O_≥·<å |ã¨∞û ZHõ¯=K«∞Û#∞.
Ü«∂„u‰õΩÅ∞ ÃÑ· „Ѩ^Õâ◊=ÚÅÖ’ ZHõ¯_» #∞O_≥·<å |ã¨∞û ZHõ¯=K«∞Û#∞
K«∂Ѩ|_»∞ PÅÜ«∞=ÚÅ∞: K«∂Ѩ|_»∞ PÅÜ«∞=ÚÅ∞:
1)u~°∞Kå#∂~°∞, N Ѩ^•‡=f J=∞‡"åi PÅÜ«∞O, 1. JѨÊÖÏÜ«∞QÆ∞O@, N Ñ „ 㨠#¨ fl "ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞ PÅÜ«∞O,
2)HõÑ≤Åf~°÷O, N HõÑ≤ÖËâ◊fi~°™êfiq∞ PÅÜ«∞O, 2. H͈~fi\˜ #QÆ~°O, N"Õ}∞QÀáêÅ™êfiq∞ PÅÜ«∞O,
3. <å~åÜ«∞}=#O,N HõÖϺ}"ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞ PÅÜ«∞O,
3)Nx"åã¨=∞OQÍѨÙ~°O, N HõÖϺ} "ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞ PÅÜ«∞O,
4. #QÆi, N HõiÜ«∞=∂}˜Hõº™êfiq∞ PÅÜ«∞O,
4)`˘O_»"å_», N JQÆ¿ãκâ◊fi~°™êfiq∞ PÅÜ«∞O, 5. |∞QÆ,æ N J#flÑÓ¨ ~å‚ã"¨ ∞Õ `« HÍj qâıfiâ◊fi~°™êfiq∞ PÅÜ«∞O,
5) u~°∞Ѩu, N HÀ^ŒO_»~å=∞ ™êfiq∞ PÅÜ«∞O, 6. <åQÆ∞ÖÏѨÙ~°=Ú, N "Õ^Œ<å~åÜ«∞}™êfiq∞ PÅÜ«∞O,
6) u~°∞Ѩu, N QÀqO^Œ ~å[™êfiq∞ PÅÜ«∞O. 7. ã¨∞~°∞@∞Ѩe¡, N Ѩe¡H˘O_Õâ◊fi~° ™êfiq∞ PÅÜ«∞O.
q=~åʼnõΩ ã¨O„ѨkOK«O_ç: ã≤.P~ü.F. PѶ‘ãπ – u~°∞Ѩu, á¶È<£ <≥O : 0877–2264503
Ü«Ú_»∂ q_çz# ÉÏ}Ïyflx WO`«=~°‰õΩ x~ÀkèOKå#∞. Jx =∞Ǩ~å*Ï! <Õ#∞ h ÃÑ^ŒÌH˘_»∞‰õΩ n# ã≤÷u K«∂ã≤
#"åfi_»∞. ZѨÊ\˜ Hõ=ã¨~° =∞=Ù`«∞O^À Jx ~°^•ä xfl ã¨l`˚ O« KÕã≤ =ã¨∂ÎO>Ë, ã¨O[Ü«∂! K«∂âß=ÙQÍ gi HõѨ@ ^èŒ~°‡ =~°Î#O.
LOz# ^•~°∞‰õΩ_»∞ ~°^ä•xfl fã¨∞‰õΩ~åQÍ<Õ ^•xfl Jkè~ÀÇ≤ÏOz HõO~î°OÖ’ TÑ≤i LO_»QÍ "åix #=∞‡‰õΩ- J<åfl_»∞ ã¨∞Ü≥∂
FѶ¨∞=f#n f~å# P ~å„u QÆ_»Ñ¨_®xH˜ xâ◊Û~ÚOKå_»∞ ^è#Œ ∞_»∞.
"åã¨∞^Õ=Ù_»∞. JѨÊ\˜H˜ Hõ$`«=~°‡, Hõ$áêâ◊fi`å÷=∞Å∂ KÕi WO`«¿ãѨÙ
^èŒ~°‡~åA - Ѩ~°=∞Ѩu„=`« QÍO^è•i Ѩل`«â’HõO`À U_®Û~°∞. Jâ◊fi`å÷=∞ `Õ~°∞‰õΩx: ~å~å*Ï! ##∞fl ã¨~°fiÃã·<åºkè
`«=∞#∞ â◊Ñ≤OK«‰õΩO_® `«QÆ∞ sux =∂\Ï¡_»=Åã≤OkQÍ Ñ¨ux K≥~Úº. "åã¨∞^Õ= ã¨=∞HõΔOÖ’ â◊„`«∞ xâı≈+¨O KÕ™êÎ
Hõ$+¨μ‚x ѨOáê_»∞. #<åfl_»∞. ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ JHõ¯_ç HõHõ¯_Õ Jâ◊fi`å÷=∞#∞ ¿ã<åѨuQÍ
"åã¨∞^Õ=Ù_»∞ Ǩï\ÏǨï\˜# ǨÏã≤Î<åѨÙ~°O „Ѩ"ÕtOz Jaè¿+H˜OKå_»∞ Jx â◊źѨ~°fiO =ÚyOz "≥·â◊OáêÜ«∞#∞_»∞
QÍO^è•i L#fl KÀ\˜H˜ "≥o§ =ÚYáê^Œ„ѨHΔÍà◊#O KÕã≤ ™œÑ≤ÎHõ Ѩ~°fiO JO^Œ∞‰õΩO@∞<åfl_»∞.
q+¨Ü«∂Åhfl q=iOz, F^•iÛ QÍO^è•ix ѨiѨiq^è•Å ––– â◊źѨ~°fiO ã¨=∂ѨÎO –––
„Ѩâ◊Oã≤Oz uiy =KåÛ_»∞. (WOHÍ LOk)
14 K≥O`« KÕi`Õ â◊„`«∞=Ù<≥·<å HõΔq∞OKåe ã¨ÑyΨ i
ÉèíH˜ÎH˜ – ^èŒ~å‡xH˜ `Õ_® Uq∞\˜? Jq Hõâ◊ºÑ¨„Ѩ*ÏѨu "åÅdÅ∞ºÅ ^ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛ
Ô~O_»∂ XHõ>Ë<å? "Õ~°∞ "Õ~å? `≥eÜ«∞
*ËÜ∞« O_ç? –=¸iÎQÍi [<å~°<ú ,£ Éè∞í =#yi
ã¨O^ÕÇ¨ Å∞? P „Ѩܫ∞`«flO q~°q∞OK«=Åã≤O^Œx „áêi÷O
Kå_»∞. "å~°∞ PÜ«∞# „áê~°÷##∞ JOwHõ
ã¨=∂^è•<åÅ∞!!
ÉèíH˜Î "Õ~°∞, ^èŒ~°‡O "Õ~°∞. ÉèíH˜Î JO>Ë, –'™êÇ≤Ïf "åK«ã¨Êu— "≥Ú=fi =$ëê„kѨu iOz, Ѩ‰õΔΩÅH˜O„^Œ∞xQÍ =∞Ǩ|Åã¨OѨ
'™ê`«ã≤‡<£ „¿Ñ=∞~°∂áê— Jx <å~°^Œ ÉèíH˜Î #∞flxQÍ QÆ~°∞_»x ã¨$lOKå~°∞. PÜ«∞#
ã¨∂„`åÅ∞, x~°fizOzOk. ÉèQí =Æ O`«∞xÜ«∞O^Œ∞, Z_»`Q≥ xÆ J#QÍ J=∞$`«Ç¨Ï~°}Ï~°÷O ã¨fi~°æO g∞^Œ ^ŒO_» Ü«∂„`«‰õΩ "≥o§ WO„^Œ∞x
^è•~å~°∂Ѩ"≥∞ÿ# „¿Ñ=∞#∞ ÉèíH˜Î JO\Ï~°∞. |O^èŒ∞ q∞„`«∞ÅÜ«∞O^Œ∞ [~ÚOz#ѨÙ_»∞ q+¨μ‚=Ù „Ѩ`«ºHõΔ"≥∞ÿ QÆ~°∞_»∞x `«# "åǨÏ#OQÍ
QÆÅ „Ñ‘ux „¿Ñ=∞ JO\Ï~°∞. 'Éèí[º`« Wu— Jx =Ùº`«ÊuÎ J~°÷O. U~°Ê~°K∞« H˘<åfl_»∞. x`«ºã¨∂~°∞ÅÖ’ q+¨fiHˆ û#∞x `«~∞° "å`« JO`«\ ˜
'Éèí[¿ã"åÜ«∂O— J#QÍ ÉèíQÆ=^ŒÌÜ«∞#∞ á⁄O^Œ∞@‰õΩ P„â◊~ÚOѨ ™ê÷#O QÆ~°∞`«‡O`«∞x^Õ. „|Ǩϟ‡`«û"åÅÖ’ QÆ~°∞_»Ñ¨@O ^èŒfi[OÃÑ·
|_»∞#k Jx J~°÷O. ZQÆ∞~°"¿Õ ã<Î Õ QÍx L`«û"åÅ∞ „áê~°OÉèOí HÍ=Ù. QÆ~∞° _»Ñ@¨ O ^èfiŒ [
'^èŒ~°u qâ◊fiO ^èŒ~°‡ó— D J#O`« qâßfixfl ~°H˜ΔOKÕk ^ŒO_»x #∞O_ç, J=~ÀǨÏ}KÕ¿ãÎ, „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞ ѨÓiÎ J=Ù
^èŒ~°‡O. Wk ÉèíQÆ=^•fiK«HõOQÍ "å_»|_çOk. "åºã¨∞_»∞ ÉèíQÆ=næ`å `å~Ú. QÆ~∞° `«‡O`«∞# HõO`«\ ˜ „áê^è•#ºO LOk. JO^Œ∞Hˆ "åǨÏ
âߢ™êÎxfl '^èŒ~°‡ˆHΔ„`Õ— Jx ^èŒ~°‡â◊|ÌO`À „áê~°OaèOKå_»∞. ^•xH˜ <åÅÖ’ QÆ~∞° _» "åǨÏ#O „âı+Oª̈ . Ñ≤ÅÅ¡ ∞ÖËx"åiH˜ ^èfiŒ [O ^ŒQ~æÆ °
"åºMϺ`«Å∞, D ^èŒ~°‡â◊|ÌO ^≥·="åK«HõOQÍ "å_»|_çO^Œx x~°fi QÆ~°∞_» Ñ≤O_®Å∞ fã≤H˘O>Ë ã¨O`å#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. q+¨μ‚^Õ"å
zOKå~°∞. Wk <åºÜ«∞=∞<Õ J~°÷OÖ’ ‰õÄ_® "å_»|_»∞`«∞Ok. ÅÜ«∂ÅÖ’ q+¨μq‚ „QÆÇϨ O =ÚO^Œ∞ QÆ~∞° `«‡O`«∞_»∞O\Ï_»∞. JO^Œ∞
^èŒ~°‡O – Hõ$`«Ü«ÚQÆOÖ’ <åÅ∞QÆ∞ áê^•Å`À, „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ =Å¡ P "åǨÏ<åxHõO`« „áê=ÚYºO. JO^Œ∞=Å#<Õ, JO`«
=¸_»∞ áê^•Å`À, ^•fiѨ~°OÖ’ Ô~O_»∞ áê^•Å`À, D HõeÖ’ =∞Ok „Ѩ[ÖÏL`«û"åxfl ^Œi≈OKåÅ<Õ ‰õΩ`«∂ǨÏÅO`À =™êÎ~°∞.
XHõ áê^ŒO`À ã¨OK«iã¨∞ÎO^Œx âߢ™êÎÅ∞–ѨÙ~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞ S^À~ÀA x~°fiÇ≤ÏOK«@OÖ’ „Ѩ`ºÕ HõHÍ~°}=Ú#fl@∞¡ <Õ#∞ ÉèÏqO
<åfl~Ú. '^èŒ~°‡O— #O^Œ∞ ÉèíH˜Î "≥∂HΔÍxH˜ =∂~°æO. ѨÙ~°∞ëê~å÷ÅÖ’ K«#∞. "≥Ú^Œ\ ˜ ã¨O=`«û~°O „|Ǩϟ‡`«û"åÖËѨ^ŒúuÖ’ [iQÍÜ≥∂
=ÚO^Œ∞ ^èŒ~å‡xfl K≥áêÊ~°∞. ^èŒ~°‡–J~°÷–HÍ=∞–"≥∂HΔÍÅ∞ ѨÙ~°∞ëê „Ñ¨u ã¨O=`«û~°OÖψQ [~°∞QÆ∞`å~Ú. H˘xfl ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’
~å÷Å∞. ^èŒ~°‡O`À J~°÷O ã¨OáêkOz ^èŒ~°‡|^ŒÌ"≥∞ÿ# HÍ=∞=∞#∞Éèí =¸_À<å_»∞, <åÖ¡=<å_»∞ QÆ~°∞_À`«û=O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
qOz, "≥∂HõOΔ á⁄O^Œ=Åã≤O^Œx WO^Œ∞ xˆ~tÌ OѨ|_çOk. '^è~Œ ‡° O ^ŒO`«=¢‰õΩÎx [#‡=$`åÎO`«O Uq∞\˜? P`«_»∞ =∞Ǩq+¨μ‚=Ù
K«~°— Jx "Õ^ŒO K≥|∞`«∞#flk. ^èŒ~°‡O– ^èŒi‡"åK«Hõ"≥∞ÿ`Õ, ÉèíH˜Î KÕuÖ’ ZÖÏ? ZO^Œ∞‰õΩ? =∞~°}˜OKå_»∞?
^è~Œ ‡° "åK«H=õ ∞ø`«∞Ok. – q.q.ã¨∞Éσ~å=Ù, =∂~å¯Ñ¨Ù~°O.
„Ѩu ã¨O=`«û~°O, Pâ◊fiÜ«Ú[=∂ã¨OÖ’ [iˆQ „|Ǩϟ‡`«û"å N "≥‰· Ωõ O~îO° Ö’ [Ü«∞q[Ü«Úe^Œ~Ì ∞° N =∞Ǩq+¨μ=‚ Ù Ü≥ÚHõ¯
ÅÖ’ [iˆQ J~Ú^Œ=<å\˜ 'QÆ~∞° _»ã¿ =— á„ ê=ÚYº"Õ∞q∞\˜? D u~°∞=∂=∞}© =∞O_»áêxH˜ ^•fi~°áêʼnõΩÅ∞. "åiH˜ QÆ~fi° O KåÖÏ
¿ã= S^Œ=~ÀA<Õ ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞? QÆ~°∞_»¿ã=‰õΩ JO`« Z‰õΩ¯=. XHõ™êi ã¨#Hõ–ã¨#O^Œ<åk =∞ǨÏ~°∞¬Å∞, "≥·‰õΩO~îåxH˜
=∞Ok ~å=\ÏxH˜ HÍ~°}O `≥ÅÊO_ç? q+¨μ‚ ^Œ~°≈#OHÀã¨O =KåÛ~°∞. [Ü«∞q[Ü«ÚÅ∞ QÆ~°fiO`À "åi
– ÔH. ÉèÏQƺÅH˜Δ‡, „^•HΔÍÜ«∞}˜, ~°=∂^Õq, p~åÅ #_»¤yOKå~°∞. "å~°∞ âßáêÜ«Ú^èŒ∞Å∞ Hõ#∞Hõ „HÀ^èŒO`À
''"≥·#`ÕÜ«∞â◊Û Ñ¨H˜Δ}Ï"£∞—— Jx NHõ$+¨μ‚_»∞ ÉèíQÆ=næ`«Ö’ Ѩ~°=∞ã¨`«Î fi ã¨fi~°∂Ѩ"≥∞ÿ# D "≥·‰õΩO~î°OÖ’ x=ã≤OK«\ÏxH˜
L^•…\ ˜OKå_»∞. Ѩ‰õΔΩÅÖ’ <Õ#∞ QÆ~°∞_»∞_»#∞ Jx ^•x J~°÷O. g∞~°~°∞›Å∞HÍ~°∞. `«"≥∂QÆ∞}Éèí∂~Ú+¨μªÖˇ· Éèí∂Ö’HõOÖ’ ~åHõΔã¨
ѨÓ~°fiO "åÅdÅ∞ºÅ#∞ K«∂z WO„^Œ∞_»∞ ѨiǨÏã≤OKå_»∞. P Ü≥∂#∞ÅÖ’ [x‡OK« =Åã≤O^Œx â◊Ñ≤OKå~°∞. =∞Ǩq+¨μ‚=Ù
=∞ǨÏ~°∞¬Å‰õΩ HÀѨO =zÛ Ô~O_»= WO„^Œ ã¨$+≤ì KÕÜ«∞\ÏxH˜ ^ŒÜ«∂Ѩ~°∞_≥· U_»∞ [#‡ ÅÖ’ `«#`À "≥∞ÿ„u`À =iÎO`«∞~å? ÖËHõ
Ü«∞[˝HÍ~°º„Hõ=∞O „áê~°OaèOKå~°∞. ^Õ"ÕO„^Œ∞x „áê~°÷#ÃÑ· =¸_»∞ [#‡=ÚÅÖ’ =∂‰õΩ q~À^èŒ∞Öˇ· ѨÙ\˜ì =∂KÕ K«OѨ|_ç
E<£, 2010 HõÅ<≥·<å Ѩ~°xO^Œ KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞ 15
uiy WK«Û@‰õΩ =`«∞Î~å? HÀ~°∞H˘=∞‡x [Ü«∞q[Ü«ÚÅ #_ç
QÍ_»∞. "å~°∞ U_»∞ [#‡ÅÖ’ q+¨μ‚=Ù Ü≥ÚHõ¯ Z_»ÉÏ@∞ ã¨Ç≤ÏO
ѨÖË=∞xÜ«Ú =¸_»∞ [#‡=ÚÅÖ’ q~À^èŒ∞Å∞QÍ [x‡O`«∞
=∞xi. `˘e[#‡=Ú# Ç≤Ï~°}ϺHõΔ Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙÅ∞QÍ – ~Ô O_»=
[#‡=∞O^Œ∞ ~å=}‰õΩOÉèíHõ~°∞‚Å∞QÍ =¸_»= [#‡Ü«∞O^Œ∞ tâ◊√
áêÅ^ŒO`«=¢‰õΩÎÅ∞QÍ [x‡OKå~°∞.^ŒO`«=„‰õΩÎ_»∞ tâ◊√áêÅ∞x
`«=Ú‡_»∞. `«O„_ç =$^Œúâ◊~°∞‡_»∞. `«e¡ „â◊√`«^Õ=. D`«_»∞ Hõ~°∂â◊
^Õâßxfl áêeã¨∞<Î åfl_»∞. ™êà◊√fix, áœO„_»H"õ åã¨∞^Õ=Ùx =kèOz#
HÍ~°}OQÍ PÜ«∞#Ü«∞O^Œ∞ "≥·~°O ÃÑOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. P`«_»∞ K«x
áÈ~Ú# `«# q∞„`«∞ʼnõΩ [Å`«~°Ê}Ï^Œ∞Å∞ q_çz uiy WO\˜H˜
=ã¨∞Î<åfl_»∞. =∂~°æ=∞^茺OÖ’ P`«xH˜ NHõ$+¨μ‚_»∞ QÀK«iOKå_»∞.
JѨÙ_»∞ ^ŒO`«=„‰õΩÎ_»∞ NHõ$+¨μ‚x ã¨OǨÏiOK«\Ïx HÍÜ«∞#ÃÑ·H˜
áÈÜ«∂_»∞. NHõ$+¨μ_‚ ∞» ã¨∞^Œ~≈° #K«„HõO`À P`«x `«Å YO_çOѨQÍ,
XHõ *’ºu P`«x â◊s~°O #∞O_ç "≥Å∞ =_ç =zÛ NHõ$+¨μ‚xÖ’
SHõº"≥∞áÿ È~ÚOk.
J=∞‡"åiH˜ ~åÜ«Ú ÖËѨ<åÅÖ’ Ѩ^Œ‡~åQÆO JO>Ë Uq∞\˜?
ZÖÏ LO@∞Ok? ™êfiq∞"åiH˜ ‰õÄ_® ~å™êÎ~å?
– "≥Ú"åfi NHõ$+¨‚Ü«∞º, â◊$OQÍ~°Ñ¨Ù~°O, QÆ∞O@∂~°∞.
ÖËÑ#¨ O JO>Ë Ñ¨ÓÜ«∞|_»∞#k Jx J~°O÷ . ѨÓ~°fiO ã¨∞QÆO^èŒ
„^Œ"åºÅ#∞ =ÚYºOQÍ =∞OzQÆO^èŒO. HÍj‡~° ‰õΩO‰õΩ=∂^Œ∞Å#∞
â◊s~åxH˜ ѨÓã≤H˘<Õ PKå~°O L#flk. Wk â◊s~å~ÀQͺxH˜
™œO^Œ~°º áÈ+¨HÍxH˜ ZO`À LѨܫÚHõÎO. =ÚYºOQÍ ~åAÅ
^ŒQÆæ~° ÖËѨ<åÅ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ¿ã xѨÙ}∞Å∞ LO_Õ"å~°∞. =∞Oz
QÆO^èŒO, Hõã¨∂Îi, QÀ~À[#O, ѨÙ#∞QÆ∞, áêÅ=∞_ç¤, ‰õΩO‰õΩ=∞
ѨÓ=Ù, HÍj‡~° ‰õΩO‰õΩ=∞O =O\˜ ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ"åºÅ#∞ XHõ
^•x`À =∞~˘Hõ ^•xx HõeÑ≤ ÖËѨ<åÅ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ~°∞. U
ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ=ºOÖ’, U U ã¨∞QÆO^䌄^Œ"åºÅ∞ ZO`« áêà◊¡Ö’
HõÅ∞Ѩ=KÀÛ JÖÏ HõeÑ≤`Õ U q^èŒ"≥∞ÿ# =~°‚O =ã¨∞ÎO^À, U
q^èŒ"≥∞ÿ# ã¨∞"åã¨# HõÅ∞QÆ∞`«∞O^À, ^•x =Å# â◊s~åxH˜ Uq∞
"Õ∞Å∞ HõÅ∞QÆ∞`«∞O^À, P "åã¨# ZO`«HÍÅO LO@∞O^À P
ÖËѨ<åÅ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ¿ã"åà◊§‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. JÖÏO\˜ "åà◊√§
=ÚYºOQÍ ~åAÅ ^ŒQÆæ~° LO_Õ"å~°∞. HõOã¨∞#‰õΩ ‰õΩ|˚
ÖËѨ<åÅ∞ JÖψQ `«Ü«∂~°∞ KÕ¿ãk. P"≥∞ XH˘¯Hõ¯ ÖËѨ#O
16 `«# HÀѨ"Õ∞ `«# â◊„`«∞=Ù
`«Ü«∂~°∞ KÕ¿ãÎ XHõ¯ ã¨O=`«û~åxH˜ ‰õÄ_® P "åã¨#áÈÜÕ∞k
HÍ^Œ@. ÖËѨ#âߢã¨ÎO „Ѩ`ÕºHõOQÍ LOk. ^≥·"åÅ∞ JÅOHÍ~°
„Ñ≤Ü«ÚÅ∞ Hõ#∞Hõ ^Õ=`å=¸~°∞ÎʼnõΩ ÖËѨ<åÅ∞ ~å™êÎ~°∞.
Ѩ^Œ‡~åQÆ ÖËѨ#OÖ’ NQÆO^èŒO Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. H˘OK≥O
Z„~°~°OQÆ∞Ö’ LO@∞Ok. Ѩ^Œ‡~åQÆ=∞}˜ HÍOu=O\˜ HÍOu
HõÅk Hõ#∞Hõ ^•xHÍ ¿Ñ~°∞ =zÛOk. ™êfiq∞"åiH˜ ‰õÄ_®
JOQÆ~åQÍÅ∞, ÖËѨ<åÅ∞ ѨәêÎ~°∞. Wq Wxfl q^è•Åx ÖË^Œ∞.
P HõÅѨ=ÚÅ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ¿ã"å~°∞ Zxfl q^è•Å∞QÍ KÕÜ«∂
ÅO>Ë Jxfl q^è•Å∞QÍ KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. "å\˜ "åã¨#Å∞
=∂~°`å~Ú. ~°OQÆ∞Å∞ =∂~°`å~Ú.
u~°∞Kå#∂~°∞Ö’x Ѩ^•‡=f J=∞‡"åiH˜ QÆ["åǨÏ#=∞O>Ë
J`«ºO`« W+¨=ì ∞O\Ï~°∞. HÍ~°}"Õ∞q∞? –~°=∞}ÉÏ|∞, u~°∞Ѩu.
J=∞‡"å~°∞ ÅH©Δ ‡^Õq. ÅH©Δ ‡^Õq ã¨OѨ„`«Ê^•„u. ã¨OѨ^ÅŒ Ö’
JO`«O QÆ[O. JO^Œ∞ˆH Pj~°fikOKÕ@ѨC_»∞ QÆ*ÏO`≥·â◊fi~°º
„áêÑ≤Î~°ã¨∞Î JO\Ï~°∞. J=∞‡"åi`À áê@∞ QÆ[O ‰õÄ_® áêÅ
ã¨=Ú„^ŒOÖ’ [x‡OzOk. J=∞‡"åiH˜ U#∞QÆ∞e~°∞"≥·Ñ¨ÙÅ xeÛ
Jaè¿+Hõ HÍ~°º„Hõ=∂xfl x~°fiiÎOKå~Ú. QÆ[O [O`«∞=ÙÅÖ’
L#fl`«O. "åǨÏ<åÅÖ’ QÆ["åǨÏ#O L#fl`«O. L`«Î=∞O.
JO^Œ∞=Å# J=∞‡"åiH˜ QÆ["åǨÏ#=∞O>Ë J`«ºOu+¨ìO.
cè=∞¿ã#∞_»∞ QÆ^•Ü«Ú^Œú „Ѩg}∞_»∞ Hõ^•! â◊~°ã¨O^è•#OÖ’
‰õÄ_® „áêg}º=ÚO^•? `≥Å∞ѨO_ç?
– Ü«∞ãπ.ÉÏÅã¨∞„|Ǩχ}ºO, ~åÜ«∞"ÕÅ∂~°∞.
g~°∞ÅO^Œ~°∞ Jxfl PÜ«Ú^è•Å`À Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞QÆey#
<Õ~°∞Ê#∞ QÆ_ç™êÎ~°∞. HÍx XH˘¯Hõ¯~°∞ XH˘¯Hõ¯ „Ѩ`ÕºHõ PÜ«Ú^èŒ
Ü«Ú^ŒúOÖ’ „áêg}ºO QÆ_ç™êÎ~°∞. XHõ^•xÖ’ „Ѩg}∞Öˇ·#O`«
=∂„`å# q∞ye# PÜ«Ú^è•Å`À Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞ÖË~°x HÍ^Œ∞.
NHõ$+¨μ‚_»∞ K«„HõO`À â◊„`«∞ã¨OǨ~°O KÕÜ«∞@O ã¨Ç¨Ï[O. HÍx
PÜ«∞# J¢ã¨Îq^ŒºÖ’ ‰õÄ_» xѨÙ}∞_Õ. JÖψQ cè=Ú_»∞
QÆ^•Ü«Ú^ŒúOÖ’ „Ѩ`ÕºHõ <≥·Ñ¨Ù}ºO HõÅ"å_ÕHÍx, Jxfl PÜ«Ú^è•
Å`À Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞QÆÅ"å_Õ. =∞#q∞ѨC_»∞, PÜ«∞##∞ ÉÅO
HõÅ"å_»x JO\Ï~. JO`«=∂„`å# PÜ«∞#‰õΩ q∞ye# âߢ™êÎ
Å`À ѨiK«Ü«∞O ÖË^Œx HÍ^Œ∞. ^•xÖ’ „ѨuÉèí Z‰õΩ¯= Jx
=∂„`«"Õ∞ J~°÷O KÕã≤HÀ"åe.
ã¨ÑyΨ i
 „H˜O^Œ ¿Ñ~˘¯#fl u.u.^Õ. „QÆO^ä•Å∞ ÅaèOKÕ z~°∞<å=∂ :
áœ~°ã¨O|O^è•kèHÍi, ѨÙã¨ÎHõ q„HõÜ«∞âßÅ, u.u.^Õ=™ê÷#O,
u.u.^Õ. „ÃÑãπ HÍOáœO_»∞, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu – 517 083.
W`«~° q=~åʼnõΩ : 0877 – 2264294 12

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O QÆ„O^ä•Å∞

=Úk=iÎ H˘O_»=∂Kå~°∞ºÅ∞ 40 HÍ"åºÅ∞ ~åã≤ =<≥fl"åã≤

1) „|ǨχQÍO^èŒ~°fiO QÆ_çOz# =∞ǨHõ=ÙÅ∞. g~°∞ Ѩ^ŒHõq`åÑ≤`å=∞Ǩï_≥·# J#fl=∂Kå~°º
~°K«~Ú`«– =Úk=iÎ H˘O_»=∂Kå~°∞ºÅ∞ ã¨OH©~°Î<å ~åt #∞O_ç 300 áê@Å#∞ Z#∞flH˘x "å\˜x ã‘㨠Ѩ^•ºÅ∞QÍ
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 312† =∞Åz '„|ǨχQÍO^èŒ~°fiO— J<Õ ¿Ñ~°∞`À ѨÙã¨ÎHõOQÍ ~°zOKå~°∞.
=¸ÅºO: ~°∂.62/– 1988Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜=∂~°∞QÍ "≥Å∞=_ç# D „QÆO^ä•xfl
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.40/–) u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O ã‘fiÜ«∞„ѨK«∞~°}QÍ ã‘fiHõiOz áê~î°‰õΩʼnõΩ
JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LOzOk.
Ѩ^ŒHõq`å Ñ≤`å=∞Ǩï_≥·# J#fl=∞Ü«∞º ã¨OH©~°Î#Ö’¡ 300
ã¨OH©~°Î#ʼnõΩ =Úk=iÎ H˘O_»=∂Kå~°∞ºÅ∞ KÕã≤# ã‘ã¨Ñ¨^•º#∞ã¨~°}O
2) J#fl=∞Ü«∞º q#fláêÅ∞ Wk. P^èŒ∞xHõ Ѩ^ŒºHõ=ÙÅÖ’ J„QÆ„âı}˜H˜ K≥Ok# H˘O_»=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞
~°K«~Ú`«– =Úk=iÎ H˘O_»=∂Kå~°∞ºÅ∞ #∂`«# „ѨÜ≥∂QÆq∞k. J#fl=∞Ü«∞º ã¨OH©~°Î#Å∞ `åºQÆÜ«∞º Hõ$`«∞Å =Öˇ
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 312† <å^Œ „Ѩ^è•<åÅ∞ HÍ=Ù. Wq ÉèÏ=„Ѩ^è•<åÅ∞. Ѩ^Œº~°∂ѨOÖ’ J#fl=∞Ü«∞º
=¸ÅºO: ~°∂.65/– ÉèÏ=ã¨OѨ^Œ#∞ áê~î°HõÖ’HÍxH˜ JO^Œ*ËÜ«∞_®xH˜ PKå~°∞ºÅ "å~°∞ KÕã≤#
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.40/–) Hõ$+≤ ZO`À „ѨÜ≥∂[#HÍi.
1988Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜=∂~°∞QÍ "≥Å∞=_ç# D „QÆO^ä•xfl
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O ã‘fiÜ«∞„ѨK«∞~°}QÍ ã‘fiHõiOz áê~î°‰õΩʼnõΩ
JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LOzOk.

3) Nx"åã¨`Õ[=Ú 1992Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜=∂~°∞QÍ "≥Å∞=_ç# D „QÆO^ä•xfl u.u.

~°K«~Ú`«– =Úk=iÎ H˘O_»=∂Kå~°∞ºÅ∞ ^Õ=™ê÷#O ã‘fiÜ«∞„ѨK«∞~°}QÍ ã‘fiHõiOz áê~î°‰õΩʼnõΩ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 347† LOzOk. `åà◊¡áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞, ÃÑ^Œu~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ∞, `åà◊¡áêHõ
=¸ÅºO: ~°∂.65/– z#u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ∞ ~°zOz# P^蕺`«‡ã¨OH©~°Î#ʼnõΩ ã‘ã¨Ñ¨^•º#∞ã¨~°}O
D „QÆO^äŒO. WǨÏѨ~°„âıÜ≥∂^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ# `åà◊¡áêHõ Hõ=ÙÅ ™êÇ≤Ï`åºxfl
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.40/–)
D „QÆO^äŒO qâ◊fi"åºÑ¨ÎO KÕã¨∞ÎO^Œ#_»OÖ’ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞.
D „QÆO^ä•Å#∞ áÈã¨∞ì^•fi~å á⁄O^Œ^ŒÅz# "å~°∞ 'HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu—
"åi ¿Ñ~°∞# _ç._ç.x fã≤ ÃÑ· z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨Oáêe.
 N "ÕOHõ\ÏK«Å =∂Ǩ`«‡ ºO
~°K«#– _®II _ç.ÉèÏ~°u† ѨÙ@Å∞–221†
ÃãA· –1/8 _≥g∞‡† =¸ÅºO–~°∂.150/–† „Ѩ`∞« ʼnõΩ: a.ã¨`º«
=¸iÎ, 18–1–451, Éèí"åh#QÆ~ü, u~°∞Ѩu.
HõeÜ«ÚQÆOÖ’ Éèí∂Ö’Hõ "≥·‰õΩO~î°=∞x Ñ≤Å∞=|_»∞`«∞#fl
"ÕOHõ\ÏK«Å Hˆ „Δ `«OÃÑ· H˘Å∞=Ù#fl Nx"å㨠„ѨÉ∞íè =Ù ™ê\˜ÖxË
"Õ∞\˜ ^Õ=Ù_»∞. D ѨÙ~å}ÏÅ∞, "Õ^•Å∞ "≥Ú^ŒÅ∞‰õΩx P^è∞Œ xHõ
Hõq`«fiO =~°‰õÄ J<ÕHõ ™êÇ≤Ïf„Ѩ„H˜Ü«∞Å∞ P Nx"åã¨
„ѨÉèí∞=Ù<Õ `«=∞ HÍ=º<åÜ«∞‰õΩxQÍ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~Ú.
WO`«\ ˜ qt+¨ì`« Hõey# N"åi qÖÏ㨠Hõ^äŒÅ#∞,
N "ÕOHõ\ÏK«Å =∂Ǩ`出xfl "Õ∞à◊qOz `≥Å∞QÆ∞ÉèÏ+¨Ö’
=∞^èŒ∞~°HÍ=ºã¨∞=∂Å`À ™êfiq∞ #iÛOz#
Ѩ^ŒºHõ=ÙÖ’¡ t+¨μì Hõ$+¨‚=¸iÎ XHõ~°∞.
=~åÇ¨Ï Ñ¨Ù~å}ÏO`«~°æ`«OQÍ DÜ«∞# ~°zO
z# 'N "ÕOHõ\ÏK«Å =∂Ǩ`«‡ ºO— J<Õ
Ѩ^ŒºHÍ=º=∂^è•~°OQÍ KÕã¨∞‰õΩx _®Hõì~ü
k@ìHõq ÉèÏ~°u KÕã≤# Ѩiâ’^èŒ<å
„QÆO^äŒ"Õ∞ Wk. Ѩ^•‡=f – Nx"åã¨
Ѩi}Ü«∞ =$`åÎO`«OÃÑ· =ÚYºOQÍ "≥Å∞
=_ç# ÃÑ· Ѩ^ŒºHÍ"åºxfl KåÖÏ K«Hõ¯QÍ
_®II _ç.ÉèÏ~°u `«# „QÆO^ä•xfl ã¨O㨯 $`«
=∂`«$Hõ`À ѨijeOK«_O» D"≥∞ `«∞Å<å
`«‡Hõ ^Œ$+≤ì xѨÙ}`«‰õΩ x^Œ~°≈#O.
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ ™êÇ≤Ï`åºxH˜ ã¨O|O
kèOz# t+¨μì Hõ$+¨‚ =¸iΠѨ^ŒºHÍ"åºxfl
Ѩ i â’^è Œ # ‰õ Ω ã‘ fi Hõ i OK« _ » " Õ ∞ QÍHõ ,
„â◊q∞Oz P „QÆO^䌙ê~åOâßxfl Ѩi
â’^èŒ<å „Ñ¨}ÏoHÍ K«„@OÖ’ ayOz#
_®II_ç.ÉèÏ~°u Hõ$+≤ „Ѩâ◊Oã¨hÜ«∞O.
D Ѩiâ’^èŒ##∞ _®II _ç.ÉèÏ~°u S^Œ∞ J^蕺ܫ∂Å∞QÍ
qâı¡+¨}Ï™œÅÉèíºO HÀã¨O qÉèílOK«∞‰õΩOk. "≥Ú^Œ\ ˜
J^蕺ܫ∞OÖ’ t+¨μì Hõ$+¨‚=¸iÎ r=#ˆ~YÅ∞, Ô~O_À J^蕺
Ü«∞OÖ’ N "ÕOHõ\ÏK«Å =∂Ǩ`«‡ º HÍ=º ã¨fi~°∂ѨO,
=¸_À J^蕺ܫ∞OÖ’ N "ÕOHõ\ÏK«Å =∂Ǩ`å‡ ºxfl
ã¨O㨯 $`« =¸ÅO`À `≥·áê~°∞ KÕÜ«∞_»O, <åÅæ= J^蕺
Ü«∞OÖ’ N "ÕOHõ\ÏK«Å =∂Ǩ`«‡ º HÍ=º ѨijÅ#, S^À
J^蕺ܫ∞OÖ’ D HÍ=º Ѩi+¨¯~°}Ö’ J=ÅOaOz#
q^è•#O q=iOK«|_®¤~Ú.
"≥·+¨‚=ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’ S^Œ∞ ã¨OYº‰õΩ, KåÖÏ „áê=Ú
Yº`« LOk. N =∞Ǩq+¨μ‚=Ù PÜ«Ú^è•Å∞ S^Œ∞. ѨOKå
Ü«Ú^èŒ ™È΄`«O ÃÇ·ÏO^Œ=ÙʼnõΩ, „Ѩ`ÕºH˜Oz N "≥·+¨‚=ÙʼnõΩ
x`«º Ѩ~î°hÜ«∞O. J^Õ q^èŒOQÍ D Ѩiâ’^èŒ<å „QÆO^äŒO
J^蕺ܫ∂Å∞ ‰õÄ_® S^Œ∞ HÍ=_»O HÍHõ`åmÜ«∞O. Ѩi
â’^èŒ#Ö’ q+¨Ü«∞ ¿ãHõ~°}, q+¨Ü«∞ q"ÕK«# J<Õ Ô~O_»∞
„Ѩ^è•# ^Œâ◊Å∞<åfl~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜Ñ¨x KåÖÏ=∞Ok KÕ™êÎ~°∞.
Ô~O_À Ѩ<Õ Z‰õΩ¯==∞Ok K≥Ü«∞º~°∞. ZO^Œ∞
HõO>Ë ^•xH˜ „ѨuÉèí LO_®e. tHõΔ}
HÍ"åe. =∞# Ѩiâ’^èŒ<å~°OQÆOÖ’
„Ѩ^è•# ^À+¨O WHõ¯_Õ LOk. q+¨Ü«∞
=∞O`å KåÖÏ Hõ+¨ìѨ_ç ¿ãHõiOz "≥Å¡
H˜ÖÏѨ_»`å~°∞. HÍh D Ѩiâ’^茉õΩ
~åeH˜ P qâı¡+¨}Ï <≥·Ñ¨Ù}ºO ѨÙ+¨¯
ÅOQÍ L#fl@∞¡ D „QÆO^ä•xfl|\˜ì K≥Ñʨ
=K«∞Û. WO^Œ∞‰õΩ L^•Ç¨Ï~°}QÍ D
„QÆO^äŒOÖ’x <åÅ∞QÀ J^蕺ܫ∞"≥∞ÿ#
''N "ÕOHõ\ÏK«Å =∂Ǩ`«‡º HÍ=º
ѨijÅ#——#∞ K≥ѨCHÀ=K«∞Û.
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞ÃÑ· Wk=~°ˆH
ѨÙOMÏ#∞ѨÙOMÏÅ∞QÍ =zÛ# ™êÇ≤Ï`åº
#flO`å ѨijeOz, `«#‰õΩ HÍ"åeû#
=ã¨∞Î=Ù#∞ „QÆÇ≤ÏOz q"ÕzOK«_»O
_®II _ç.ÉèÏ~°u ѨijÖ<å ^Œ$HõÊ^ä•xH˜
=∞K«∞Û`«∞#Hõ.
„ѨuÉèÏ=O`«∞Öˇ·# Ѩiâ’^茉õΩÅ ã¨OYº H©Δ}˜ã¨∞Î#fl D
HÍÅOÖ’ D „QÆO^äŒO, XHõ PâßH˜~°}O. D P^蕺u‡Hõ
„QÆO^äŒO Ѩiî`«ÅO^Œsfl JÅiã¨∞ÎO^Œx Pâı HÍ^Œ∞, #=∞‡HõO
‰õÄ_®. – q.L=∂~å}˜.
 u, ^èŒ~°‡O J<Õq Ô~O_»∂ =∂#=Ù}˜‚ ã¨O™ê¯~°=O
h `«∞}˜‚ KÕã≤ K«Hõ¯x ~å[=∂~°æOÖ’ #_çÑ≤OKÕq. hu
JO>Ë ^Õâ◊HÍÅ áê„`å#∞QÆ∞}OQÍ #_»∞K«∞‰õΩ<Õ Ç≤Ï`«su Jh,
^èŒ~°‡=∞O>Ë „uHÍÖÏÉÏkè`«"≥∞ÿ# ã¨`«ºÇ≤Ï`« ã¨fi~°∂Ѩ"≥∞ÿ#^Œh
ÃÑ^ŒÅÌ O\Ï~°∞.
ǨÏ$^ŒÜ«∞O, "Õ∞^èŒ =∂#=Ù_çH˜ r"å^è•~åÅ∞, g\˜Ö’
Uk Ö’Ñ≤Oz<å =∂#=`«fiO ѨÓ~°‚OHÍ^Œ∞. D Ô~O\˜ ã¨=Úz`«
ã¨=∞#fiÜ«∞"Õ∞ =∂#=`«fiO. P =∂#=`«fi ã¨=Úáê~°˚#ÔH· =∂#
=Ù_»∞ Kտ㠄Ѩܫ∞`åflÖ’¡ ™êÇ≤Ï`Àºáêã¨# Åe`« „Ѩ„H˜Ü«∞.
=∞ǨÉèÏ~°`«O ѨOK«=∞"Õ^ŒO. WǨÏѨ~°™ê^èŒ#O. Jk
™ê\˜ÖËx hu ^Œ~°Ê}O, qâ◊fi[h#O, JO^Œ∞Ö’x „Ѩu "åHõºO,
„Ѩu ã¨xfl"Õâ◊O, „Ѩu Hõ^äŒ, „Ѩu áê„`« XHõ Q˘Ñ¨Ê huh,
^èŒ~å‡xfl ã¨∞ÊùiOѨ*Ëã¨∞ÎOk.
QÆ∞~°∞=Ù `«O„_ç`À ã¨=∂#O. QÆ∞~°∞=Ù ã¨O`å#O `À|∞
@∞ì=Ù`À ã¨=∂#=∞x Kå\˜ K≥¿ÑÊ Ñ¨q„`« K«i„`« HõK«^Õ=Ü«∂x
Hõ^äŒ. Wn ÉèÏ~°`«OÖ’x^Õ. ^èŒ~°‡|^Œú"≥∞ÿ# HÍ=∞O `«$fÜ«∞
ѨÙ~°∞ëê~°O÷ . ^è~Œ ‡° |^ŒOú HÍx q+¨Ü∞« "åOKè« ¿ÇÏÜ«∞"≥∞Oÿ k. XHõ\ ˜
^è•i‡Hõ r=#O HÀã¨O. Ô~O_Àk WO„kÜ«∞ Ѩi`«$Ñ≤ÎHÀã¨O.
^è•i‡Hõ r=#O P`À‡^Œú~°} ™ê^èŒ#O. D hux x~°∂Ñ≤ã¨∞ÎOk
HõK«^Õ=Ü«∂#∞Å K«i„`«.
Éèí∂`«Ç≤Ï`«O|∞QÍñ|Å∞‰õΩ ÉÁO‰õΩ#∞ ã¨`«ºÑ¶¨ÅO|∞ xK«∞Ûñ^Œ
^Œ∂ƒù`« ÉèíÜ«∂ã¨Ê^ŒO |QÆ∞ „ѨÉèí∂`«Ñ¨Ùã¨`«º=Ú ÉÁO‰õΩ #@¡, „áê
}Ï`«∞~°∞ñ_≥·#KÀ, Ѩi}Ü«∞O|∞#Ü«∞O^Œ∞#∞ |Å∞¯ÉÁO‰õΩ ã¨
`åºuâ◊Ü«∞O| Ü«∞O„_»∞, =∞Ç≤Ï`å`«‡Hõ! ~Ú\˜ìq ^èŒ~°‡ã¨∂Hõ;=ÚÖò
- (3–5–62)
Wk ^è~Œ ‡° "åº^è∞Œ x ^è~Œ À‡Ñ¨^âÕ O◊ . ^è~Œ ‡° "åº^è∞Œ _»∞, l`ÕO„k
Ü«Ú_»∞, ã¨`«º"åk, H“t‰õΩ#O`«"åxH˜ hu É’kèOz ѨOÑ≤#
J`«x Hõ^äŒ JO^Œ~°∂ 㨇iOѨ^ŒyOk. ^èŒ~°‡"åº^èŒ∞_»∞ H“t‰õΩ#‰õΩ
JÇ≤ÏO™ê ÅHõΔ}Ïk J<ÕHõ ^èŒ~å‡Å∞ qxÊã¨∂Î `«e¡^ŒO„_»∞Å
¿ã=HõO>Ë q∞Oz# ^èŒ~°‡O ÖË^Œ<åfl_»∞. '`«# HÀѨ"Õ∞ `«#‰õΩ
â◊„`«∞=Ù— J<Õ Ñ¨~°=∞ hu"åHͺxfl É’kèOz ѨOáê_»∞.
Zé∞Hõ QÆÅ "åi K«i`«Å∞ I
QÆéK«∞K«∞, ã¨[˚#∞ÅQÀ+≤ªñQÆ^ŒÅHõ ^èŒ~°‡O
E<£, 2010
ɡé∞ñQÆ∞K«∞, <≥é˜ñy# ^•xx I
=∞é= Hõ#∞+≤ªOK«∞#k ã¨=∞O[ã¨|∞kú<£ - (1–3–203)
Wk Ü«∞Ü«∂u ѨÓ~°∞#‰õΩ É’kèOz# h`«∞ÅÖ’xk.
Wq ##flÜ«∞ h`«∞Å∞. q=~°} J=ã¨~°O ÖËx Ѩ^•ºÅ∞.
Hõ}fi=∞ǨÏi¬H˜ â◊‰Ωõ O`«Å ÃÑOѨÙ_»∞ a_».¤ "Õ@‰õΩ =zÛ#
^Œ∞+¨ºO`«∞_»∞ KåÖÏ JÅã≤áÈ~Ú Hõ}Ïfi„â◊=∂xH˜ =KåÛ_»∞.
JHõ¯_» =∞ǨÏi¬ ÖË_»∞. â◊‰õΩO`«Å Jukä ã¨`å¯~åÅ∞ KÕã≤Ok.
P"≥∞ [#‡=$`åÎO`«O `≥eã≤‰õΩ<åfl_»∞.Pq_» ~åK«Hõ#º, âߢã¨Î
ã¨=∞‡`«OQÍ QÍO^èŒ~°fi q"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. P"≥∞‰õΩ
Ѩل`À^ŒÜ«∞"≥∞ÿOk. P Ѩل`«∞x ^Œ∞+¨ºO`«∞x ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩx
áÈ~ÚOk. |Ü«∞Å∞^Õˆ~ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂#= ã¨Ç¨Ï["≥∞ÿ#
J#∞=∂#O P"≥∞#∞ Ñ‘_ç™ÈÎOk. ÃÑ^ŒÌÅ J#∞[˝ ÖËHõ KÕã≤#
HÍ~°ºO =∞ǨѨ~å^èŒOQÍ ÉèÏ=#‰õΩ `≥K«∞Û‰õΩOk.
=∞ǨÉèÏ~°ã¨`O«^Õâ◊O
– _®II HõOÑ¨Öˇ¡ ~°qK«O„^Œ<£
Zé∞ñQÆñ_˘H˘! ##∞fl† <≥é˜ñyÜ«Ú
<≥é∞ñQÆx Ü«∞@∞¡O_»∞ <˘H˘¯! Ü≥∞_» ^Œ=fiQÆ∞_»∞<£
=∞éK≥<˘H˘! =ÚQÆ∞ú ÅkèѨÙÅ∞
=∞é=Ô~ |ǨïHÍ~°ºÉèÏ~°=∞QÆ∞flÅ∞ H͈~! - (1–4–69)
^Œ∞+¨ºO`«∞_»∞ „Ѩ*Ïaè„áêÜ«∂xH˜ [OH˜ P"≥∞=~À `«#‰õΩ
`≥b^Œ<åfl_»∞. â◊‰õΩO`«Å `≥Å¡É’~ÚOk. =ÚYO z#fl|∞K«∞Û
‰õΩOk. xâıÛ+¨ìÜ≥ÿ∞Ok. HÀáê~°∞}˜`« #Ü«∞<åÖ’¡ ÉÏ+¨ÊHõ}ÏÅ∞
~åÅ∞Î<åfl~Ú.
Z<Àfl ^èŒ~°‡ã¨∂‰õΩÎÅ∞ =e¡OzOk. Hõ_»Ñ¨@–
=∞. qѨs`« „ѨuÉèÏ+¨ÖËq∞\˜H˜ #∞sfi<å^äŒ! ~¸ Ѩ٢`«ÎQÍ–
„`«Ñ¨iѨfiOQÆã¨∞YO|∞ ¿ãH˘#∞=Ú =ÚHÍÎǨ~° Hõ~°∂Ê~° ™êO
„^ŒÑ¨~åQÆ „Ѩã¨~°O|∞ñ [O^Œ#=Úñ[O„^Œ*’º`«ûflÜ«ÚO |∞¢`«ÎQÍ
„`«Ñ¨i+¨fiOQÆ=Ú#@∞¡ r=ÙʼnõΩ Ç¨Ï$^ŒºOÉË Hõ_»∞<£ j`«"Õ∞?——
- (1–4–91)
QÆ∞~°∞¿ã= =∞~°∞=‰õÄ_»^Œ∞ 19
 „Éèí=∞Ѩ_»‰õΩ
#@#Å „Éèí=∞Ü«∞‰õΩ <å =∞#™ê I
Ѷ¨∞\˜~ÚOK«∞ ǨÏiÜÕ∞ HõÅ"å_»∞ II
F =∞#™ê! âßâ◊fi`«"≥∞ÿ#"å\˜x Jâßâ◊fi`«OQÍ#∂,
Jâßâ◊fi`«"≥∞ÿ#q âßâ◊fi`«"≥∞ÿ#qQÍ Éèí„=∞Q˘ÖËÊ D [QÆ`«∞Î g∞^Œ
Pâ◊ ÃÑOK«∞HÀ=^Œ∞Ì. D [QÆ`«∞ÎHõO`å =¸Å"≥∞ÿ âßâ◊fi`«OQÍ
Ѩ„HÍtOKÕ NǨÏix =∂`«„"Õ∞ qâ◊fiã≤OK«∞.
– `åà◊¡áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞
Jx H˘_»∞‰õΩ#∞ H“yeOK«∞H˘=∞‡#flk. P H“yeÖ’
ã¨∞Y"≥∞@∞¡O@∞Ok? =Ú`åºÅǨ~°O ^èŒiOz#@∞¡, ѨK«Û
Hõ~°∂Ê~°Ñ¨Ù^Œ@ì"≥∞ÿ# á⁄_ç "Õ∞# K«Å∞¡H˘#fl@∞¡, =∞Oz QÆO^èŒO
â◊s~åxH˜ JÅ^Œ∞H˘#fl@∞¡, "≥<fl≥ ÅÖ’ qǨÏiOz#@∞¡ LO@∞Ok.
HÍ^Œ∞, HÍ^Œ∞, "å@xfl\˜HõO>Ë Ñ¨Ù„`«QÍ„`« Ѩi+¨fiOQÆO =∞s
K«ÅQ¡ Í LO@∞O^Œ#flk. ѨÙ<åfl=∞#~°HOõ #∞O_ç ~°HOΔ̃ ѨQÅÆ "å_»∞
D Ѩل`«∞_Õ Jx ™ê#∞#Ü«∞OQÍ Ñ¨e¯Ok.
K«II #∞`«[ÅѨÓi`«O|∞ÅQÆ∞ #∂`«∞Å∞ #∂é˜\˜HõO>ˇ ã¨∂#$`«
„=`«! Ü≥ÚHõ ÉÏq "Õ∞Å∞, =∞é˜ ÉÏ=ÙÅ∞ #∂é˜\˜HõO>ˇ <˘Hõ¯ ã¨
„`«¯`«∞=k "Õ∞Å∞! `«„`«¯`«∞â◊`«O|∞#HõO>ˇ ã¨∞`«∞O_»∞ "Õ∞Å∞, `«
`«∞û`« â◊`«HõO|∞HõO>ˇ <˘Hõ ã¨∂#$`«"åHõº=Ú "Õ∞Å∞ ã¨∂_»ñQÆ<£
- Jx ã¨`«º"åHõº „ѨÉèÏ"åxfl qxÑ≤OzOk. WÖÏ
K≥Ñ≤Ê# „Ѩu =∂@ XHõ hu, XHõ ^èŒ~°‡O =∞#‰õΩ É’kèã¨∞Î
#fl@∞¡O@∞Ok.
#Å∞_»∞ ^Œ=∞Ü«∞Oux J_»qÖ’ =^Œe "≥àϧ_»∞. Hõe
„ѨÉèÏ=O`À<Õ QÍh |∞kúѨÓ~°fiHõOQÍ HÍ^Œ∞. ^Œ=∞Ü«∞Ou x„^Œ
"Õ∞ÖÁ¯x Éèí~°Î#∞ HÍ#Hõ ^Œ∞ódã¨∂Î –
ã‘I Ǩ! =∞Ǩ~å[! =∞Ǩ=∞Ç‘Ï ~°HõΔ} I
^ŒHõΔ ^ŒH˜Δ} ÉÏǨï^ŒO_»! ^ŒO_ç
`å~åu x+¨^èŒ~å*Ï„QÆ}˜! #xfl@∞¡ I
g`«^ŒÜ«ÚO_»"≥· q_»z K«#ñQÆñ
^ŒQÆ∞<≥? h"≥#flñ_»∞ ^èŒ~°∞‡=Ù ^ŒÑ¨Êx I
"å_»=Ù, ã¨∂#$`«„=`«~°`«∞O_»†
20 w`«‰õΩ ã¨iÜ«∞QÆ∞ „QÆO^äŒO – `«e¡H˜ ã¨iÜ«∞QÆ∞ ^≥·=O ÖË=Ù
"À_»‰õΩ =∞x ##∞fl #∂é_»ñ|eH˜# I
ѨÅ∞ H˜@∞¡ =∞é=OQÆñÉÏ_ç Ü«∞QÆ∞<≥?
á⁄^ŒÅÖ’x _®ñy á⁄_»ã¨∂ѨH˜>Ë¡Å
Ü«Ú#fl"åñ_»?q\˜ì Ü«Ú„QÆÉèÏ=
"Õ∞Å h‰õΩ =ÅÃã, <≥@ "À^Œ∞? xOÔH@∞¡
QÍO`«∞? x#∞fl #∞„QÆHÍ##=Ú#? (J~°}º1–82)
™ê^è•~°} J<åQÆ~°Hõ ¢ã‘ÎÖˇ·`Õ D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ "åi
"≥#∞Hõ\ ˜ ã¨OQÆ`«∞Åhfl UHõ~°∞=Ù ÃÑ\˜ì U_ÕÛ"å~°∞. ÖË^• `«∂Å
<å_Õ"å~°∞. J+¨ìkHÍÊʼnõΩÅ#∞ HÍ^Œx #Å∞}˜‚ „¿Ñq∞Oz =iO
zOk. WHõ¯_» P"≥∞ ^Œ∞óYO Hõ@ìÅ∞ `≥OK«∞‰õΩx áê~°∞`«∞Ok.
ÃÑ· Ѩ^ŒºOÖ’x ã¨OÉ’^èŒ#Å∞ K≥ѨÊ~å#O`« ^Œ∞óMÏxfl =ºHõÎO
KÕã∞¨ <Î åfl~Ú.
"Õ^"Œ ^Õ •O`åÅ∞ J^躌 Ü«∞#O KÕã#≤ ѨC_»∞ =KÕÛ Ñ¨Ù}ºO
HõO>Ë XHõ¯ ã¨`«º"åHõºO =Å# =KÕÛ Ñ¨Ù}ºO JkèHõO.
™êOQÀáêOQÆOQÍ "Õ^•^茺ܫ∞#O KÕã≤ ZO`À ѨÙ}ºO ã¨Oáê
kOz# #Å∞_»∞, ''^Œ=∞Ü«∞Oux =^ŒeÃÑ@ì——#x Ѩe¯ ‰õÄ_®
q_çz "≥àϧ_»∞. WѨC_»∞ D ã¨`«º„ѨuáêÅ# ÉèíOQÆO =Å¡ P
ѨÙ}º=∞O`å =º~°÷"≥∞ÿO^Õ Jx "åáÈ~ÚOk. WO^Œ∞Ö’ ™êfi~°÷O
ÖË^Œ∞. ѨuÇ≤Ï`«O HÀi `«# ã¨OHõ\ÏʼnõΩ =QÆ=‰õΩO_®, Éèí~°Î
Hõ_»QÆO_»¡#∞ TÇ≤ÏOK«∞‰õΩx =QÆzOk. =∞ǨQ“~°=O „ѨHõ
\˜OzOk ^Œ=∞Ü«∞Ou. Wk Ѩ~°"≥∂Ѩ^Õâ◊O.
™êq„u áêu„=`«ºOÃÑ· qâßfiã¨O`À JÖÏÊÜ«Ú+¨μ¯_»x
`≥eã≤ ‰õÄ_® ã¨`«º=O`«∞x q"åǨÏ=∂_çOk. z=~°‰õΩ =#OÖ’
ã¨`«º=O`«∞_»∞ ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ Jã¨∞=ÙÅ∞ ÉÏâß_»∞. Éèí~°ÎQÍ „áê}ÏÅ∞
fã¨∞‰õΩáÈ`«∞#fl Ü«∞=Úx "≥O|_çOzOk. `«# áêu„=`«º
=∞Ç≤Ï=∞`À –
Z_»Ñ¨Hõ "åV‡#ó „H˜Ü«∞Å <ÕiH˜ Ç≤ÏOã¨Ü≥Ú#~°Êñ|∂#Ô~
Ü≥∞º_»Å#∞ n#∞ÅO QÆ~°∞} ÜÕ∞~°Ê_»ñ „É’=ñQÆ E`«∞iK«∞ÛKÀñ
QÆ_»=∞ =_»OQÆ hÔHki HÍOH˜Δ`«=ÚÖò `«∞k=Ú@ìñn~°∞Î Ô~
‰õΩ¯_»∞ =∞kñQÆ∂~°∞Î ~å„t`«∞ʼnõΩ<£ q#∞ q∞xflÜ«Ú <å~°º^èŒ~°‡=ÚÖò
- (3–7–228)
„uHõ~}
° â◊√kú`À Z=fiiH˜ U ÉÏ^è• HõeyOѨ~∞° . n#∞Å
Hõ~°∞}`À ~°H˜Δ™êÎ~°∞. J„t`«∞Å ã¨OѨÓ~°‚OQÍ HÍáê_»∞`å~°∞.
ã¨ÑyΨ i
Z=~°∞? Ü«∞=Úx =O\˜ ^èŒ~°‡A˝Å∞ – Jx K≥ѨÊHõ K≥Ñ≤Ê#
„áêA˝~åÅ∞ ™êq„u. JO^Œ∞ˆH ™êq„u P^Œ~°≈=∞Ç≤Ïà◊. =∂=∞‰õΩ
<Õ„`«ÖÏÉèíO, ~å[ºÖÏÉèíO, `«O„_çH˜ Ѩل`«ÖÏÉèíO, Éèí~°Î‰õΩ „áê}
^•#O– <åÅ∞æ=~åÅ`À J@∞ ѨÙ\˜xì O\˜H,˜ W@∞ "≥∞\˜ì xO\˜H˜
„âıÜ«∞ã¨∞û ‰õÄiÛOk. `Œ#‰õΩ „áê}Ѩuh, JYO_»H©iÎx ã¨Oáê
kOK«∞‰õΩ#flk. J#QÍ ¢ã‘ÎÅ∞ Ѩu„=`«Öˇ· LÉèíÜ«∞‰õΩÅ L^•Ì~°‰õΩÖˇ·
"≥∞ÅQÍe. Wk ™êq„u K«i„`« <Õ̂~Ê hu. 'ã¨YºO ™êÑÎ̈Ñn¨ #"£∞—
J<Õ P~ÀºH˜Î`À Ü«∞=Ú_»O`«"åxH˜ <À~°∞ "≥∞^ŒÑ¨‰õΩO_® HÍà◊√¡
Hõ^ŒÑ¨‰õΩO_® KÕã≤Ok =∞Ǩ™êkèfi ™êq„u.
J_çy# xK«∞ÛHõO>ˇ#∞ #Ü«∂K«‰õΩñQÍñQÆ! <≥é˜Oy ~ÚK«∞Û>ˇ
‰õΩ¯_»∞ Ѷ¨Åq∞K«∞Û, ^•#qkèHÀq^Œ! "Õñ_»∞@ ™ê=Ù, "Õñ_»QÍñ
|_»∞@k ÃÑ^ŒÌ ™ê=Ù, ^ŒQÆ∞ „áê~°÷# ѨÓ~°‚=Ú ¿ãÜ«Ú<å`«ñ_®
Ü«∞_çy# "åxñ ^Œ#∞fl#∞ ^ŒÜ«∂~°uñQÍ=ñQÆñ*ÏÅ∞ "åñ_»QÆ∞<£
- (13–2–343)
Ü«∂K«# =∞$`«∞º=Ù`À ã¨=∂#=∞x WO^Œ∞Ö’x hu.
`«# Jaè=∂# ǨÏ$^ŒÜ«∞O`À W`«~°∞ŠǨÏ$^ŒÜ«∂aè=∂<åxfl
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. 'P`«‡=`«û~°fiÉèí∂`åx— J<Õ ã¨∂H˜ÎH˜ D Ѩ^ŒºO
^Œ~Ê° }O.
J~°}ºÑ¨~°fiO „áê~°OÉèíOÖ’ â∫#‰õΩ_»∞ ^èŒ~°‡~åA‰õΩ
K≥Ñ≤Ê# h`«∞Å∞ ã¨HõÅ =∂#= Ö’HÍxH˜ WzÛ# âßâ◊fi`«
ã¨O^ÕâßÅ∞.
Hõ. J~°÷=∞ Ü«∞#~°÷=¸ÅO
|~°÷=∞ =∂Ü«∂q "≥∂ǨÏ<å=ǨÏ=Ú† #~°∞O
_»~å÷~°˚# ^Œ∞óY=Ú# #
áês÷Hõ$`« [#∞‡ñ_»∞QÆ∞@ Ѩ~°=∂~°úq∞Å<£
- (3–1–28)
=∞$`«∞º=Ù „áê}∞ʼnõΩ ZO`« ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∂ J>Ë¡ ^èŒ#
=O`«∞ʼnõΩ ~å[KÀ~° ã¨fi[# [ÖÏ#ÅO|∞Å =Å¡ ZѨC_»∂
ÉèíÜ«∞O `«Ñ¨Ê^Œ∞. HÍ=Ù# J~°úO ã¨~°fiO J#~å÷ʼnõΩ =¸ÅO.

N "Õ}∞QÀáêÅ™êfiq∞"åi „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞, H͈~fi\˜#QÆ~°O

2010, E<£ 03 #∞O_ç 12 =~°‰õΩ
`ÕnÅ∞ "å~°=Ú Ñ¨QÆÅ∞ L`«û==ÚÅ∞ ~å„u L`«û==ÚÅ∞
03–6–2010 QÆ∞~°∞ –– ¿ã<åkèѨu L`«û=O, JO‰õΩ~å~°Ê}O
04–6–2010 â◊√„Hõ u~°∞zÛ L`«û=O, ^èŒfi*Ï~ÀǨÏ}O ÃÑ^ŒÌâı+¨"åǨÏ#O
05–6–2010 â◊x z#flâı+¨"åǨÏ#O ǨÏOã¨"åǨÏ#O
06–6–2010 Pk ã≤OǨÏ"åǨÏ#O =Ú`«ºÑ¨ÙѨOki "åǨÏ#O
07–6–2010 ™È=∞ HõÅÊ=$HõΔ"åǨÏ#O ã¨~°fiÉèí∂áêÅ"åǨÏ#O
08–6–2010 =∞OQÆà◊ ѨšH©Ö’ "≥∂Ç≤Ïh J=`å~À`«û=O QÆ~°∞_»"åǨÏ#O
09–6–2010 |∞^èŒ Ç¨Ï#∞=∞^•fiǨÏ#O, ™êII =ã¨O`À`«û=O QÆ["åǨÏ#O
10–6–2010 QÆ∞~°∞ ã¨∂~°º„ѨÉèí"åǨÏ#O K«O„^Œ„ѨÉèí"åǨÏ#O
11–6–2010 â◊√„Hõ ~°^äÀ`«û=O Jâ◊fi "åǨÏ#O
12–6–2010 â◊x ѨšH© L`«û=O, f~°÷"åi J=Éèí$^äÀ`«û=O, u~°∞zÛÖ’ ^èŒfi*Ï=~ÀǨÏ}À`«û=O
K«„Hõ™êfl#O

E<£, 2010 QÆ`åxH˜ =QÆz ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞ 21

 ã¨ÑÎ̈yi 㨄Hõ=∞OQÍ KÕ~°∞`ÀO^•?
g∞~°∞ K≥e¡Oz# K«O^•Å‰õΩ Ñ¨„uHõ Jã¨Å∞ KÕ~°Hõ
áÈ`Õ =∂ HÍ~åºÅÜ«∂xH˜ g∞ K≥e¡OѨ٠q=~åÅ#∞
`≥eÜ«∞KÕÜ«∞O_ç.
㨄Hõ=∞OQÍ „Ѩu <≥ÖÏ Ñ¨„uHõ ~åHõáÈ`Õ XHõ™êi g∞
z~°∞<å=∂ ã¨iK«∂ã¨∞HÀO_ç. g∞ áÈãπì=∂º<£#∞ J_»QOÆ _ç.
XHõ¯™êi g∞ K«O^• <≥O|~°∞ HõOѨӺ@~ü Ö’ #"≥∂^≥·`Õ
=∂Ü«∞"≥∂Ǩxfl Hõeyã¨∞ÎOk. ^Œ~°ÊO, HÍ~°Ê}ºO, ÉèíÜ«∞O, Jhfl
^èŒ# ^Œ∞~åâ◊ =ÖË¡ Pq~°ƒùq™êÎ~Ú. HÍ=Ù# J~À÷áê~°˚# zO`«
KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œh, ~°∂Ѩܫ∞ø=# ^èŒ#qÉèí= „Ñ≤Ü«∞ ã¨O"åã¨=ÚÅ
x`åºÅh hu™ê~°O.
ã¨`庄^ÒѨn ã¨O"å^ŒO XHõ Q˘Ñ¨Ê huâߢã¨Î Ѩ~°
=∂~°úO. =∞Ç≤ÏàÏÖ’HÍxˆH P^Œ~°≈„áêÜ«∞O.
h „Ñ≤Ü«∞ Éèí~°ÎÅ x~°‡Å K«i`«∞Åñ
„|Hõ@ `ÕAÅ Ö’HõáêÅxÉèí∞Å
ÉÏ~°∞÷Å h"˘HõÉèíOy# =^ŒÅHõ
K≥Å∞= Ü≥∞|ƒùOy ÉèílO`«∞! ^Œye
Ü≥ÚHõ¯~˘Hõ¯x HõO>ˇ #∞q^Œ! hˆH=Ù~°∞
##∞~°‰õΩÎ ÅQÆ∞@ Ü«∞`«º^Œ∞ƒù`«O|∞
#QÆ∞"≥ÚQÆO|∞Å HÍx #e<åH˜Δ! h^≥ã¨ñ
|`«∞ʼnõΩñyOH˜i áê@∞ÖË^Œ∞ (3–5–291)
N Ѩ^•‡=f J=∞‡"åi
( `≥Ñ¨Ê ) Ѩ¡"À`«û"åÅ∞,
u~°∞Kå#∂~°∞
22–6–10 =∞OQÆà◊ N Hõ$+¨‚™êfiq∞"åiH˜
*˺+¨ª
23–6–10 |∞^èŒ N ã¨∞O^Œ~°~å[™êfiq∞"åiH˜
ѨÓi‚=∞‰õΩ
24–6–10 QÆ∞~°∞ N Ѩ^•‡=f J=∞‡"å~°¡‰õΩ
[~°∞QÆ∞#∞
25–6–10 â◊√„Hõ ——
26–6–10 â◊x ——
22 ^èŒ#O Hõ<åfl QÆ∞}O q∞#fl
P K«O^•QÆ_»∞=٠ѨÓiÎ JÜÕ∞º =~°‰õΩ Ñ¨„uHõ g∞~°∞
`≥eÑ≤# z~°∞<å=∂‰õΩ `«Ñ¨ÊHõ ѨOѨÙ`å=Ú.
g∞K«O^•Å#∞ ѨÙ#~°∞^ŒúiOK«∞H˘#∞@‰õΩ XHõ =∂ã¨O
=ÚO^Œ∞QÍ K«O^• "≥Ú`«ÎO K≥e¡OK«O_ç.
g∞ z~°∞<å=∂ =∂i`Õ =∂‰õΩ L`«Î~°O „"åÜ«∞O_ç
(ÖË^•) D á¶È#∞Ö’ 0877– 2264359 ã¨O„ѨkOK«O_ç.
– „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞
nxH˜ HÍ~°}O h „=`« qâı+¨=∂! =∞O„`Ò+¨^èŒ „ѨÜ≥∂
QÆ=∂! h Kå`«∞~°º q„Éèí"≥∂Å¡ã¨=∂! h Éèí~°ÎÅ#∞ h =â◊O
KÕã≤H˘#fl q^èŒO `≥Å∞Ê=∞x ã¨`«ºÉèÏ=∞ „^ÒѨkx Ji÷ã¨∂Î `«#
J*Ï˝<åxfl "≥Å∞=iOzOk. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „^ÒѨk =ºH©ÎHõiO
z# ÉèÏ"åÅ∞ =∞Ç≤ÏàÏÖ’HÍxH˜ „Ѩ`ÕºH˜Oz ÃÇ·ÏO^Œ= ¢ã‘ÎʼnõΩ
t~À^è•~åºÅ∞.
q^•ºq#Ü«∞ã¨OѨ<Õfl „ÉÏǨχ}Ë QÆq ǨÏã≤Îx
â◊√x K≥·= â◊fiáêˆH K« ѨO_ç`åã¨û=∞^Œi≈#ó (w`«, 5–18)
K«O_®Å∞x "≥Ú^ŒÅ∞‰õΩx „ÉÏǨχ}∞x =~°‰õΩ ã¨=∞
^Œ$+≤ì`À K«∂_»QÆey#"åˆ~ x["≥∞ÿ# ѨO_ç`«∞Å∞. ™ê=∂#ºOQÍ
ѨO_ç`«∞ÅO>Ë – áêO_ç`«º „ѨHõ~°¬, "Õ^Œ"Õ^•OQÆ Ñ¨Ù~å}Ëu
Ǩ™êÅÖ’ =∞Oz „Ѩ"Õâ◊O HõÅ"å~°x ~°∂_èç. Wk w`« JOw
HõiOK«_»O ÖË^Œ∞. ã¨=∞ã¨Î K«~åK«~° HÀ\˜x ã¨=∞^Œ$+≤ì`À K«∂_»
QÆeæ#"å_Õ Ñ¨O_ç`«∞_»∞. Jxfl\Ï ^Õ=`å~°∂áêxfl K«∂_»QÆÅæ_»O
ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $u.
LK«ÛhK« ÉèË^•Å∞ ÖËHõ [QÆ`«∞ÎÖ’x ã¨HõÅ =ã¨∞Î=ÙÅ#∞,
[O`«∞=ÙÅ#∞ ã¨=∞^Œ$+≤`ì À „¿Ñq∞Oz, Q“~°qOK«QÅÆ ÉèÏ~°`« ^è~Œ ‡°
Ѩ^Œúu qt+¨ì"≥∞ÿOk. ã¨~°fi=∂#= ™œ„ÉèÏ`«$`«fiO`À<Õ `«$Ñ≤Î
K≥O^Œ~å^Œh ã¨~åfi`«‡ ^Œ$+≤ìx JÅ=~°∞K«∞HÀ"åÅx ÉèÏ~°`« hu.
"åã¨∞^Õ=ó ã¨~°fi"£∞
=∞`«Îó Ѩ~°`«~°O <å#ºu¯Oz^Œã≤Î
ÉèÏ~°`« JO`«~°æ`«"≥∞ÿ# D w`å"åHͺÖË ã¨HõÅ ÉèÏ~°`«
hu™ê~°O.
ã¨ÑyΨ i
 ÖϺ}Hõ @ Hõ = ∞<Õ Ñ¨ @ ì } OÖ’
Hõ Éèˇ·~°=Ù_»∞ J<Õ XHõ "Õ@QÍ_»∞
L<åfl_»∞. J`«_»∞ XHõ ~ÀA "Õ@ÔH· J_»qH˜
|Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. `«#`À áê@∞QÍ =Å,
L~°∞Å∞. ^èŒ#∞~åƒ}ÏÅ#∞ "≥O@ fã¨∞‰õΩ
"≥àϧ_»∞. J_»qÖ’ XHõ KÀ@ K«∂_»
=ÚK«Û@QÍ L#fl lOHõ#∞ "Õ\Ï_»_®xH˜
=∞K«∞ÛÃÑ\˜ì, K≥@∞ì Kå@∞# LO_ç K«∂ã¨∞Î
<åfl_»∞. H˘O`«¿ãѨ\ ˜H˜ JHõ¯_çH˜ P lOHõ =zÛOk. Éèˇ·~°=Ù_»∞
^•xfl K«∂ã≤ ã¨O`À+≤Oz, qÅ∞¡#∞ Z‰õΩ¯ÃÑ\˜ì ÉÏ}O`À
QÆ∞iK«∂ã≤H˘\Ïì_»∞. Jk yÅyÅÖÏ_»∞`«∂ `«#∞flH˘x K«x
áÈ~ÚOk. J`«_»∞ ^•xx `«# Éèí∞*ÏxH˜ Z`«∞ΉõΩx |Ü«∞Å∞
^Õ~å_»∞.
Éèˇ·~°=Ù_çH˜ ^•iÖ’ #_çz=KÕÛ H˘O_»ÖÏ, XHõ |eã≤#
ã¨∂Hõ~°O Z^Œ∞~°∞Ѩ_çOk. PǨ! Uq∞ <å ÉèÏQƺO. =∞~˘Hõ
=∞Oz PǨ~°O ^˘iH˜Ok. ÖËz# "ÕàÏqâı+¨O W^Õ<Õ"≥∂ Jx
J`«_»∞ ã¨O`À+≤OKå_»∞. Éèí∞*Ï# L#fl ÖË_çx H˜O^Œ ÃÑ\˜ì
qO\˜<åix ™êiOz, QÆ∞i K«∂ã≤ ÉÏ}O`À P =~åǨxfl
H˘\Ïì_∞» . Jk P ^≥|ƒ‰õΩ `åà◊ÖHË õ J~°∞ã¨∂Î "ÕQOÆ QÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ
a.ÃÇÏKü.J#∂+¨,
7=`«~°QÆu,
q^•ºqǨ~ü áê~î°âßÅ,
„w"£∞û¿Ñ\ò, z`«∂Î~°∞.
^Œ∞q∞H˜, Éèˇ·~°=Ùx QÆ∞O_≥ÅÃÑ· HÀ~°Å`À á⁄_çz, QÍÜ«∞Ѩ~°zOk.
J`«_»∞ P ^≥|ƒ‰õΩ `«@∞ìHÀÖËHõ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∂ "≥Ú^ŒÅ∞ #iH˜#
K≥@∞ìÖÏ <ÕʼnõÄe =∞~°}˜OKå_»∞. H˘O`«¿ãѨ\ ˜H˜ ѨOk ‰õÄ_®
K«xáÈ~ÚOk. "Õ@QÍxH©, ѨOkH© =∞^茺 [iy# ‰õΩ=Ú‡
ÖÏ@Ö’ ѨOkHÍà◊§ H˜O^Œ Ѩ_ç XHõ áê=Ú K«xáÈ~ÚOk.
D q^èŒOQÍ JHõ¯_» ÖË_ç, "Õ@QÍ_»∞, ѨOk, áê=Ú =∞~°}˜Oz
Ѩ_ç L<åfl~Ú.
P J_»qÖ’<Õ n~°…~å==∞<Õ ¿Ñ~°∞QÆÅ l`«∞ÎÅ=∂i
#Hõ¯ LOk. Jk Jhfl `«#ˆH HÍ"åÅ<Õ ¿Ñ~åâ◊ HõÅk. Jk
E<£, 2010 K«^Œ∞=Ù‰õΩ =¸ÅO „â◊^Œú. =ÚH˜ÎH˜ =¸ÅO ÉèíH˜Î
^Œ∞~åâ◊
z#fl [O`«∞=Ù, JO^Œ∞=Å¡ ^•xH˜ "Õ\Ï_Õ ™ê=∞~°÷ºO ÖË^Œ∞. U
ã≤OǨÏ"≥∂, ѨÙÖ’ "Õ\Ï_ç u#QÍ q∞ye# =∂O™êxfl ¿ãHõi
ã¨∞OÎ @∞Ok.
J@∞=O\˜ ^Œ∞~åâ◊ QÆÅ #Hõ¯ P ^•i# =zÛOk.
Jk JHõ¯_» L#fl ÖË_,ç "Õ@QÍ_»∞, ѨOk, áê=ÚÅ =∞$`«Hàõ |ı ~å
Å#∞ K«∂ã≤ q∞H˜¯e P#OkOzOk. ^•x ã¨O`ÀëêxH˜ ǨÏ^Œ∞ÅÌ ∞
ÖË=Ù. ѨÙ+¨¯ÅOQÍ PǨ~°O ÅaèOz#O^Œ∞‰õΩ ã¨O`À+¨O`À
QÆO`Õã≤Ok. ''<å‰õΩ =¸_»∞ <≥ÅʼnõΩ ã¨iѨ_Õ „QÍã¨O ÅaèO
zOk. "Õ@QÍx =∂Oã¨O`À XHõ =∂ã¨O† ǨÏi}O, =~åǨÅ
=∂Oã¨O`À Ô~O_»∞ =∂™êÅ∞ QÆ_»Ñ¨=K«∞Û—— Jx P #Hõ¯ J#∞
‰õΩOk. 'XHõ ~ÀA‰õΩ áê=Ú KåÅ∞, =ÚO^Œ∞QÍ PHõex D
qO\˜ <åi #~°O`À f~°∞ÛH˘O\Ï#∞— Jx J`åºâ◊ QÆÅ P
#Hõ¯ J#∞‰õΩOk.
JÖÏ J#∞‰õΩx qÅ∞¡‰õΩ ayOz Hõ\ ˜ì# <åix XHõ
"≥·Ñ¨Ù H˘iH˜Ok. JO`Õ WHõ U=ÚOk! =Oy L#fl qO\˜ |^ŒÌ
#Hõ¯ ~˘=Ú‡Ö’ QÆ∞K«∞ÛH˘Ok. "≥O@<Õ #Hõ¯ `«@∞ìHÀÖËHõ ÉÏ^èŒ`À
~Àkã¨∂Î, qÅqÅ `«#∞fl‰õΩO@∂ JHõ¯_Õ H˜O^Œ Ѩ_ç =∞~°}˜O
zOk. ѨÙ+¨¯ÅOQÍ PǨ~°O ÅÉèíº"≥∞ÿ<å u#‰õΩO_® ^Œ∞~åâ◊
Ѩ_»_»O KÕ`« #Hõ¯ `«# Kå=ÙH˜ `«<Õ HÍ~°}O J~ÚOk. ^Œ∞~åâ◊
=∞~°}ÏxH˜ ‰õÄ_® ^•ifã¨∞ÎOk HÍ|\˜ì, ^˘iH˜# ^•x`À
`«$Ñ≤ÑÎ _¨ ,ç ^Œ∞~åâ◊‰Ωõ Ö’#=‰õΩO_® LO_»_"» ∞Õ L`«=Î ÚÅ ÅHõ}Δ O.
u~°∞=∞ÅÖ’ N"åi ^Œ~°≈<åxH˜ =ÚO^Œ∞,
N"åi ѨÙ+¨¯i}˜ K≥O`«=Ù#fl
N =~åǨϙêfiq∞"åix ^Œi≈OKåe.
Wk J<åkQÍ =ã¨∞Î#fl ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O.
23
 _»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W.F. HÍ~°º„Hõ=∞=Ú – 02–04–2010
Éèí‰õΩÎÅ ã¨=∞㨺Å∞ – ã¨∂K«#Å∞ – W.F. QÍi „Ѩuã¨ÊO^Œ# – HÍ~°º„Ѩ}ÏoHõ
(„Ѩu<≥Å "≥Ú^Œ\ ˜ â◊√„Hõ"å~°O u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À '_»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü
W.F.— HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ Éèí‰õΩÎʼnõΩ á¶È#∞Ö’ =∂\Ï¡_Õ J=HÍâ◊O U~åÊ@∞ KÕã≤Ok. qq^èŒ „áêO`åÅ Éèí‰õΩÎÅ∞
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍiQÍiH˜ 02–04–2010# KÕã≤# ã¨∂K«#Å∞, q=~åÅ∞ H˘xfl D „H˜O^Œ Wã¨∞Î<åflO)
1. QÆ∞_ç ֒ѨʼnõΩ „Ѩ"ÕtOKÕ@ѨC_»∞ `ÀѨÙÖÏ@ [iy HõÖϺ}O `«~°∞"å`« ^Œ~°≈<åxH˜ "≥àı§"åix =∂=¸Å∞
~åÑ≤_`ç À z#flÑ≤ÅÅ¡ ∞, =$^Œ∞Åú ∞ #eyáÈ~Ú W|ƒOkH˜ Éèí‰õΩÎÅ`À Hõe¿Ñâß~°∞. [#O `«‰õΩ¯=QÍ L#flѨC_»∞ ‰õÄ_®
QÆ∞~°=Ù`«∞<åfl~°∞. WÖÏ HõÅѨ‰õΩO_® Ô~O_»∞ Öˇ·#∞¡QÍ Ñ¨OÑ≤`Õ ÉÏQÆ∞O@∞Ok.
2. u~°∞=∞ÅÖ’x Ǩϟ@à◊√§ Ѩiâ◊√„ÉèíOQÍ ÖË=Ù. "å~°∞ – ~å=∞Hõ$+¨‚, qâßYѨ@flO
=º~°÷ Ѩ^•~å÷Å#∞ ~À_»∞¤Ñ¨Hõ¯<Õ Ñ¨_Õã¨∞Î<åfl~°∞. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : "≥O_ç"åH˜e ^•\ÏHõ g∞~°∞ HÀi#@∞¡
– Nx"åãπ, =~°OQÆÅ∞¡ Ô~O_»∞ =~°∞ã¨Å∞QÍ Ñ¨OѨ_®xH˜ gÅ∞Ѩ_»^Œ∞.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi:1.nxx x"åiOKåO. „Ѩã∞¨ `Î O« ÉÏQÆ∞Ok. áê`«Hõ@ì_»"≥∞ÿ# <å~åÜ«∞} JukäQÆ$ǨÖ’¡ QÆ^Œ∞Å∞ ÉÏQÆ∞
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : 2. nxx QÆ∞iOz ã¨O|Okè`« Jkè <åfl~Ú. WѨC_»∞ Hõ\ ˜ì# N =~åǨϙêfiq∞, u~°∞ѨuÖ’x
HÍ~°∞Å`À K«iÛOz `«QÆ∞ K«~°ºÅ∞ fã¨∞‰õΩO\ÏO. Nx"åã¨O Jukä QÆ$ǨÖ’¡ `«Å∞ѨÙÅ∞ ã¨iQÍ ÖË=Ù. h~°∞
ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’x J=∞~ü<å^ä£ =O\˜KÀ@¡ ã≤|ƒOk Éè‰í Ωõ ÅΠѨ@¡ ~å^Œ∞, H˘xflKÀ@¡ h~°∞ =$^ä•QÍ áÈ`ÀOk, â◊√„Éèí`« ÖË^Œ∞.
=∞~åº^ŒQÍ „Ѩ=iΙêÎ~°∞. u~°∞=∞ÅÖ’ =∂„`«O `«Ñ¨CQÍ – âߢã≤Î, HÍH˜<å_».
=∂\Ï¡_»_»O, Hõã¨~°_»O, qã¨∞HÀ¯=_»OKÕã¨∞Î<åfl~°∞. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi: ѨijeOz `«y#K«~º° Å∞ fã¨∞‰õΩO\ÏO.
– t=‰õΩ=∂~ü, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ ¿ã=ÅHÀã¨O <≥\ò |∞H˜OQ∑ PÑ≤"Õâß~°∞. =∞m¡ ZѨC_»∞
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : q∞QÆ`å KÀ@¡HõO>Ë u~°∞=∞ʼnõΩ „áê~°Oaè™êÎ~°∞. – ¿ÇÏ=∞O`ü ‰õΩ=∂~ü, K≥<≥·fl.
=KÕÛ Éèí‰õΩÎÅ ã¨OYº ÉèÏsQÍ LO_»_»O XHõ HÍ~°}O. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : ™êѶπì"Õ~ü „áê|¡"£∞ LO_ç xeÑ≤
Éèí‰õΩÎÅѨ@¡ ™œ=∞ºOQÍ#_»∞K«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ ÑÕâßO. U„Ñ≤Öò 6= `Õk #∞O_ç „áê~°Oaèã¨∞Î<åflO
âıfi`«Ö’ =∞iH˘xfl tHõΔ}Ï `«~°QÆ`«∞Å∞ WÑ≤Ê™êÎO. JÖÏ QÆ=∞xOK«O_ç
[~°QƉõΩO_® K«∂™êÎO. „ѨuÜÕ∞_»∞ 2 ™ê~°∞¡ u~°∞=∞ʼnõΩ =™êÎ=Ú. \˜.a.ã≤. QÆ^∞Œ Ö’¡
QÆ`« <≥Ö’¡ <Õ#∞ =∂ `«O„_ç (93 =Ü«∞ã¨∞û) QÍix fã¨∞‰õΩx =∞OKåÅÃÑ· L#fl Ѩ~∞° ѨÙÅ∞ áê_≥· L<åfl~Ú. "Õ_hç ~°∞ ~å=_»O
^Œ~°≈<åxH˜ =¿ãÎ ##∞fl ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩ_»∞QÍ Ñ¨OѨHõáÈQÍ, "å~°∞ ÖË^Œ∞. KåÖÏ W|ƒOk Ѩ_®¤O. –`«∞Åã‘~å"£∞,qâßYѨ@flO
‰õÄ_® fã¨∞ÔHà◊§Hõ =∂ <å#flQÍix =$^Œ∞ú_»x ‰õÄ_® K«∂_» HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : g∞~°∞ K≥¿ÑÊ^•xfl|\˜ì K«∂¿ãÎ
‰õΩO_® |Ü«∞@‰õΩ <≥>Ëìâß~°∞. – ÉÏѨÓ~å=Ù, ã≤kú¿Ñ@ J=Ù\ò™ÈiûOQ∑ Ѩ^Œúu ÉÏQÍÖË^Œx `≥Å∞™ÈÎOk. Ѩij
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi: WHõg∞^Œ@ JÖÏ [~°Q‰Æ Ωõ O_® K«∂™êÎO. eOz `«QÆ∞ K«~°ºÅ∞ fã¨∞‰õΩO\ÏO.
qHõÖÏOQÆ∞Å '‰õĺ— Öˇ·<À¡ =Úã¨e"åix, K«O\˜a_»¤Å =∂iÛÖ’ ^Œ~°≈<åxH˜ =KåÛO. QÆ∞_ç֒ѨʼnõΩ „Ѩ"ÕtOKåHõ
`«Å∞¡Å#∞ HõeÑ≤ ѨOѨÙ`«∞<åfl~°∞. nx=Å# qHõÖÏOQÆ∞ʼnõΩ JHõ¯_»∞#fl ã≤|ƒOk =∂ãπQÍ `À¿ãã¨∞<Î åfl~°∞. J=ã¨~O° L<åfl
W|ƒOk HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. q_çq_çQÍ Ñ¨OÑ≤`Õ ÉÏQÆ∞O@∞Ok. ÖˉõΩ<åfl JÖÏ `À¿ã¿ãÎ ^Õ=Ù_çÃÑ· P HÍ¿ãѨ٠‰õÄ_® =∞#ã¨∞
– „ѨÉèÏHõ~ü, =∞^Œ#Ñ¨Öˇ¡ ÅQÆflO HÍ=_»O ÖË^Œ∞. nxfl JiHõ@ìÖË~å?
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : "Õ∞=Ú ‰õÄ_® qHõÖÏOQÆ∞Å#∞ –"≥OHõ>âË fi◊ ~° ~å=Ù, x*Ï=∂ÉÏ^Œ∞† Éè~í ^° •fi[, ÃÇÏ· ^Œ~åÉÏ^Œ∞.
„Ѩ`ÕºHõÖˇ·#∞QÍ Ñ¨OáêÅ<Õ PÖ’K«#`À Ѩijeã¨∞Î<åflO. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi:ѨijeOz JÖÏ [~°Q‰Æ Ωõ O_® K«∂™êÎO.
 25th page
COLOR PAGE
 26th page
COLOR PAGE
 27th page
COLOR PAGE
 28th page
COLOR PAGE
 =∞Ǩq+¨μ‚=Ù HõeÜ«ÚQÆOÖ’
N N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞QÍ J=`«
iOz#@∞ì ѨÙ~å}ÏÅ∞ L^À…+≤ã¨∞Î
<åfl~Ú. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ™È΄`«O KÕÜ«∞
_®xH˜ =ÚO^Œ∞QÍ, P ™êfiq∞ x=ã≤OKÕ
Ѩq„`«"≥∞ÿ# u~°∞=∞Å#∞ ™È΄`«O KÕã≤# =∞Ǩ
#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ ZO^Œ~À L<åfl~°∞. N"Õ^•O`« ^Õt‰õΩÅ∞ `«=∞
'^ŒÜ«∂â◊`«HõO—Ö’ u~°∞=∞Å#∞ ã¨∞ÎuOKå~°∞.
„ѨѨ^Õº `«O yiO „áêÜ«∞ó
Nx"å™ê-#∞HõOѨܫ∂
W‰õΔΩ™ê~° „ã¨=<Õκ=
Ü«∞#∂‡~åκ â◊~°¯~å~Ú`«"£∞
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Ü≥ÚHõ¯ ^ŒÜ«∂ J<Õ K≥é‰õΩ ~°ã¨O
Ѷ¨∞hÉèí∂`«"≥∞ÿ HõÅHõO_»=ÖË =∂i# H˘O_»QÍ u~°∞=∞Å#∞
K≥|∞`«∂, J@∞=O\˜ u~°∞=∞Å#∞ ¿ãq™êÎ#∞ Jx J<åfl~°∞.
JKÕ`«#"≥∞ÿ# H˘O_»#∞ ¿ãqOK«_»O Ü«ÚHõÎ=∂? Jx XHõ
ã¨O^ÕǨÏO HõÅQÆ=K«∞Û. D u~°∞=∞Å#∞ ™ê^è•~°} H˘O_»QÍ
ÉèÏqOK«~å^Œ∞. ''=∞ÅÜÕ∞ u~°∞ L_»=Úƒ—— J<åfl~°∞ PàÏfi~°∞Å∞.
J#QÍ D Ѩq„`«"∞≥ #ÿ Ѩ~fi° `«O P ѨÙ~°∞ëÈ`«=Î Úx k=º â◊s~°O
J#fl=∂@. D Ѩ~°fi`åxfl "≥·+¨‚= PKå~°∞ºÅ∞ ''"Õ^Œ"≥~°∞Ê—— Jx
á⁄QÆ∞_»∞`«∞<åfl~°∞. J#QÍ D u~°∞=∞Å "Õ^ŒÑ¨~°fi`«O J#fl
=∂@.
D u~°∞=∞ÅÖ’ LO_Õ =$HΔÍÖ’¡, ~åà◊§Ö’ [Åáê`å
ÅÖ’ Ü«∞HõΔ H˜#fl~° H˜OѨÙ~°∞+¨ QÆO^èŒ~åfik ^Õ=`«Å∞ HõO\˜H˜
Hõ#Ѩ_»‰õΩO_® L#fl@∞ì ''ÉèíqëȺ`«Î~° ѨÙ~å}O—— ¿Ñ~˘¯O@∞Ok.
W@∞=O\˜ Ѩq„`«"≥∞ÿ# H˘O_»Ö’ `«=∞ áê^•xfl "≥∂Ѩ~å^Œ<Õ
Jaè„áêÜ«∞O`À ÉèíQÆ=„^•=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ∞ "≥∂HÍà◊§`À<Õ u~°∞
=∞ʼnõΩ "≥o§#@∞ì K≥|∞`å~°∞.
[22]
E<£, 2010 =ºã¨<åÅ∞ *Ï˝<åxfl ǨÏiOz"Õ™êÎ~Ú
–––NNÑ≤Ñ≤Ñ≤.P~ü
..P~ü
P~ü. ..~°~°~°OOOQÆQÆQÆ~~~å[<£
å[<£
å[<£
‰õΩÅâıY~åàÏfi~°∞ ‰õÄ_® ''"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ |OQÍ~°∞
H˘O_»ÃÑ·# U^À XHõ [#‡#∞ á⁄O^Œ∞`å#∞—— Jx J<åfl~°∞.
WÖÏO\˜ =∞Ç≤Ï=∞`À ‰õÄ_ç# D u~°∞=∞Å H˘O_»ÃÑ· N "ÕOHõ>Ë
â◊fi~°™êfiq∞ *’ºuÖÏQÍ „ѨHÍtã¨∞Î<åfl~°∞. N#=∂‡àÏfi~ü WÖÏ
JO\Ï~°∞. ''"ÕOQÆ_»`ü ZeÖò H˘Öò ™È_ç—— J#QÍ "ÕOHõ@
Ѩ~°fi`«OÖ’ „ѨHÍtã¨∞Î#fl JO^Œ"≥∞ÿ# *’ºu ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
N"≥·‰õΩO~î°OÖ’ Ѩ~°"åã¨∞^Õ=Ù_»∞ J<Õ ¿Ñ~°∞`À LO@∞<åfl_»∞. P
^Õ=Ùx PàÏfi~°∞Å∞ ''"å<å~ü ™Èk—— JO\Ï~°∞. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
™êfiq∞x ^Œi≈OK«∞@‰õΩ ^Õ=`«Å∞‰õÄ_® =ã¨∂Î "≥à◊√§`«∂ LO@∞
<åfl~°@. n<Õfl ‰õΩÅâıY~åàÏfi~ü ''Ñ≤xfl@ì ã¨_Ü » ∂« #∞O Ñ≤~=° ∞#∞O
WOk~°#∞O—— J<Õ áêâ◊√~°OÖ’ ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞.
"ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞ Ü≥ÚHõ¯ =∞Ç≤Ï=∞#∞ QÆ∞iÎOz ZO^Œ~À
=∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ J`«xH˜ HÔ O· Hõ~º° O KÕã∂¨ Î `«=∞ [#‡#∞ ™ê~°H÷ Oõ
KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. ~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ "Õ∞#=∂=∞ u~°=∞Öˇ·#Oa
(Nâ‹Å· ѨÓ~°∞_‚ ∞» ) "ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞H˜ f~°HÔ÷ O· Hõ~º° O KÕâß~°∞. J^Õ
q^èŒOQÍ ~å=∂#∞*ÏKå~°º t+¨μºÖˇ·# J#O`åàÏfi~ü J<Õ ™êfiq∞
N"åiH˜ ѨÙ+¨Ê HÔ O· Hõ~º° O KÕâß~°∞. W`«x K«i„`«Ö’ XHõ q+¨Ü∞« O
u~°∞=∞Å „ѨÉèÏ"åxfl =i‚OKÕ q^èŒOQÍ L#flk. J#O`åàÏfi~ü
XHõѨC_»∞ u~°∞=∞Å #∞O_ç |Ü«∞Å∞^Õi Ѩ_»=∞\˜ k‰õΩ¯Ö’
LO_Õ XHõ „QÍ=∂xH˜ `«=∞ ÉèÏ~°º`À „ѨÜ∂« }"≥∞<ÿ å_»∞. =∞^躌 Ö’
LÉèíÜ«∞^Õ"Õ~°∞Å`À N"å~°∞
29

[Ü«∞ [Ü«∞ ǨÏ#∞=∂!
JO[#`«#Ü«∂! g~åO[<ÕÜ«∂!
J"≥∂Ѷ¨∞, J"Õ∞Ü«∞ „Ѩ*Ï˝=∞Ü«∂!
JO^Œ∞H˘#∞=Ú =∂ JO[Å∞eqÜÕ∞
P^Œ∞H˘#∞=Ú =∂ n#[<åox
~å=∞^Œ∂`«QÍ ÅOHÍѨÙ~°=Ú‰õΩ
~°Ü«∞=Ú#É’~Ú *Ï#H˜ =∂`«‰õΩ
ÉèíÜ«∞=Ú#∞ÉÏÑ≤, „Ñ≤Ü«∞=Ú#∞ QÆ∂iÛ
[Ü«∞=ÚQÆ uiy q[Ü«∞=Ú KÕã≤
„ѨÉèí∞^Œ∞óY=Ú#∞ ÉÏÑ≤<å_»=Ù
Éèío! Éèío! Éèím! *ˇ· Éèí[~°OQÆ Éèím!
ÅOH˜}˜ „^Œ∞Oz, ÅOHõ#∞ HÍeÛ,
~å=}„|Ǩχ QÆ~°fi=Ú#}z,
~°}=Ú# ~åHõΔ㨠ã¨OǨ~°=Ú *Ëã≤,
~å=∞HÍ~°º=Ú#∞ <≥~°"ÕiÛuq.
ã¨Orq Ѩ~°fi`«=Ú J=bÅQÆñ ^≥zÛ,
ÅHõ;}=¸~°Ûù#∞ áÈQ˘\˜ìuq,
h‰õΩ ™ê^茺=Ú HÍx Ѩx ~¸,
xdÅÖ’Hõ=ÚÅ <ÕkÜ«Ú ÖË^Œ∞.
â◊~°}∞ QÀi# Ü«∞Ü«∂ux „É’z,
Ѩ~°=∞ÉèíH˜Î`À ™êfiq∞x ÔQeÛ#,
ÉèíH˜Î „â◊^ŒúʼnõΩ – â◊H˜Î Ü«Ú‰õΩÎʼnõΩ,
™ê\˜ÖËx =∞Ǩ P^Œ~°≈=¸iÎq.
~À=∞~À=∞=Ú# ~å=∞<å=∞"Õ∞,
h=∞=Ú `«Ñ¨ÊHõ ~å=∞㨇~°}"Õ∞,
~å=∞ <å=∞ 㨇~°} x~°uÖ’,
ѨO_çáÈ~Ú# ÉèíHõÎ tMÏ=∞}©!
ÉèíH˜ÎÖ’# ZO`«â◊H˜ÎÜ«Ú#fl^À
[QÆ=ÚÅxfl\˜H˜ Kå\˜ `≥Å∞ѨQÍ
Ѩ=#ã¨∞`«∞_»"≥· J=`«iOz#
h‰õΩ ™ê\˜QÍ xeKÕ g~°∞Å∞
xdÅÖ’Hõ=ÚÅ<≥=fi~°∞QÆÅ~°∞?
– ''^Œ∞~åæK«~°}ü—— Zãπ.t=~å=∞Ô~_ç¤
30 ^Œ∞+¨μìx ã¨Ç¨Ï"åã¨O „Éèí+¨μìÅ∞QÍ KÕã¨∞ÎOk
Éè’[#O KÕÜ«∞_®xH˜ z„`å<åflxfl =¸@Hõ@∞ì‰õΩx |Ü«∞Å∞
^Õ~å~°∞. =∞^茺֒ Éè’[#O KÕÜ«∞_®xH˜ h\˜ =ã¨u`À ‰õÄ_ç#
XHõ ã¨÷ÅOÖ’ ‰õÄ~˘Ûx =¸@#∞ qáêÊ~°∞. JO^Œ∞Ö’ p=∞Å#∞
K«∂âß_»∞. "≥O@<Õ P J<åflxfl u#‰õΩO_® uiy =¸@ Hõ>Ëìã≤
`«=∞ „QÍ=∂xH˜ "≥à◊§‰õΩO_® uiy u~°∞=∞Ö KÕ~å~°∞. PÜ«∞#
ÉèÏ~°º ZO^Œ∞‰õΩ D q^èŒOQÍ KÕã¨∞Î<åfl~°x J_»∞QÆQÍ, J#O`å
àÏfi~ü WÖÏ J<åfl_»∞. ''u~°∞=∞Å "åã¨=Ú#∞ ZO`À=∞Ok
HÀ~°∞`«∞<åfl~°∞. <À~°∞ÖËx D p=∞ʼnõΩ u~°∞=∞Å "åã¨O
áÈ`«∞Ok Hõ^• Jx, uiy u~°∞=∞Å KÕ~å=Ú—— Jx J<åfl~°∞.
r=~åã¨∞Åhfl `«iOKåÅx qâßÅ"≥∞#ÿ =∞#ã¨`ΠΫ fiO J#O`åàÏfi~ü
"åiH˜ LO_çOk. D q^èŒOQÍ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Z<Àfl =$`åÎO`åÅ∞
L<åfl~Ú. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞H˜ U#∞QÆ∞ KÕ¿ã ѨÓ*Ï q^è•
<åxfl Éèí∂^Œ`åÎàÏfi~ü =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞.
ѨÙQÆ∞=∞^Œ`åÎÖò "åÜü∞ ѨÓã≤ WÖò
H˜Öò `åàò^£ J~°∞q LQÆ∞=∞^Œ`åÎàò
HÍÖò HõÖËqHõ¯Ü«∂ºÖò q∞QÆ∞=∞^ŒÖËÎ<£
qO_»=∞Å~ü H˘O_»∞ q~°àò "ÕOHõ@
=#ÜÕ∞ HõO_»∞=#OQÆ∞O Hõo~°∞
u~°∞=∞ÅÖ’ LO_Õ U#∞QÆ∞ ‰õÄ_® ™êfiq∞ ѨÓ[
KÕã¨∞ÎOk. =∞ã¨ÎHõO #∞Oz „ã¨qOz# =∞^Œ[ÖÏxfl <À\˜Ö’
`≥K∞« Û‰õΩx ѨÙH˜¯eOz PK«=∞#O KÕã≤ P h\˜`À<Õ `«# áê^•Å∞
Hõ_»∞‰õΩ¯x `Õ<≥`À ‰õÄ_ç# ѨÙ+¨Ê=ÚÅ#∞ `˘O_®Å`À HÀã≤
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞H˜ ã¨=∞iÊOz ã¨∞Îuã¨∞Î#flk.
JÖÏO\˜ Ѩq„`«"≥∞ÿ# u~°∞=∞ÅÖ’ ^Õ=`«Å∞, =∞#∞
+¨μºÅ∞ W^ŒÌiH˜ J#∞„QÆǨÏO KÕ¿ã q^èŒOQÍ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
™êfiq∞ L<åfl~°∞. n<Õfl „Ѩ|O^èŒ "åºMϺ#HÍ~°∞Å∞ WÖÏ
JO\Ï~°∞. ''Hõ=Å Ñ≤Å¡Å#∞ Hõ#fl@∞=O\˜ `«e¡ W^ŒÌ~°∞ a_»¤Å#∞
ã¨=∂#OQÍ K«∂ã≤#@∞¡ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ J@∞ „Ѩ[Å#∞
W@∞ ^Õ=`«Å#∞ Hõ#fla_»¤Å =ÖË K«∂ã¨∞‰õΩO@∞<åfl_»x—— JO@∞
<åfl~°∞. "≥·+¨‚= PKå~°∞ºÅ∞ "Õ^•O`«^Õt‰õΩÅ∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞
^ŒÜ«∞#∞ QÆ∞iOz '^ŒÜ«∂â◊`«HõO— áê_®~°∞. „Ѩu"åk ÉèíÜ«∞O
Hõ~°O J#fl<£ ™êfiq∞ ã¨∞„ѨÉèÏ`«O ~°zOKå~°∞. 'J~å~ÚHÍ}Ë
qHõ>Ë yiO QÆK«Ûù— Jx |∞∞ˆQfi^ŒO ™È΄uOKÕ ™êfiq∞x ^Œi≈Oz
=∞#O ‰õÄ_® N"åi J#∞„QÆǨxfl á⁄O^Œ∞^•O.
ã¨ÑyΨ i
'J#O`«∞_»∞— J#QÍ JO`«O ÖËx"å_»∞. `Õ. J=ºÜ«ÚO_» =#O`«∞O_» =K«∞º`«∞O_»
<åâ◊#O ÖËx "å}˜‚ J#O`«∞_»x "åk =∞^蕺O`« â◊¥#∞ºO_» =dÅ^èŒ$uq
ÉèÏqOK«=K«∞Û. ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∞ xdÅ=∞O^≥Å¡ =iÎO`«∞ h=Ù^Œye
HÍ~°‰õΩÅ∞QÍ =∞# ѨÙ~å}ÏÅ∞ xdÅ"≥∞Å¡#∞ hÜ«∞O^Œ <≥QÆ_»∞ ñQÆ$+¨‚.
„u=¸~°∞ÎÖˇ·# „|Ǩχ q+¨μ‚ (– ^Œ.㨯O.Ѩ. 442)
=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å#∞ =Hͯ}˜ Jx „^èŒ∞gHõiOKå_»∞.
ã¨∞Î<åfl~Ú. D =ÚQÆ∞æiÖ’ nxfl Ѩije¿ãÎ „ѨHõ$u #tOKÕk.
Jã¨Å∞ J#O`«∞_≥=~°∞? giÖ’ D #tOKÕ „ѨHõ$ux ã¨$+≤ìOK«\ÏxH˜, #tOѨ
Z=i [#‡‰õΩ Z=~°∞ HÍ~°‰õΩÅ<Õ KÕã≤ #∂`«# ã¨$+≤ì KÕÜ«∞\ÏxH˜ "Õ~˘Hõ â◊H˜Î
q+¨Ü∂« xfl ÉèÏQÆ=`« ѨÙ~å}O ã¨Ê+¨Oì âßeÜÕ∞ HÍ~°}=∞x qk`«=∞ø`«∞Ok.
KÕã∞¨ OÎ k.
P â◊H˜ÎâßeˆH J#O`«∞_»∞, J=º‰õΩÎ_»∞, =º‰õΩÎ
ã¨$+≤ìHõ~°Î J~Ú# „|Ǩχ q+¨μ‚=Ù – H͉õΩ=∂#∞ Éèí∂ÅH˜; _»x ã¨Ç¨Ï„㨠=¸iÎÜ«∞x J<ÕHõ ¿Ñ~°¡`À ѨO_ç`«∞Å∞
QÆ∂iÛ – K≥ѨÙÎ<åfl~°∞. =∞#O ã¨$+≤ì Hõ~°ÎQÍ ÉèÏqOKÕ '„|Ǩχ— D
#"≥∂-ã¨Îfi#<åÎÜ«∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨=¸~°ÎÜÕ∞ ã¨$+≤ì ã¨=∞ã¨ÎO h"Õ Jx NHõ$+¨μ‚x ã¨∞ÎuOK«@OÖ’ NHõ$+¨μ‚_Õ
ã¨Ç¨Ï„㨠áê^•H˜Δ t~À~°∞ ÉÏǨÏ"Õ I J#O`«∞_»x ã¨Ê+¨=ì ∞ø`«∞Ok.
ã¨Ç¨Ï„ã¨<å"Õ∞fl ѨÙ~°∞ëêÜ«∞ âßâ◊fi`Õ r=ÙÅÖ’ `«~° `«=∞ ÉèË^•Åx áê\˜OK«Hõ =ÚH˜ÎxK«∞Û>Ë
ã¨Ç¨Ï„ã¨HÀ\© Ü«ÚQÆ ^è•i}Ë #=∞ó II J#O`«∞x J#O`« `«`åÎ fixH˜ `å~å¯}OQÍ ^Œ$QÀæK«~°=∞ø`«∞Ok.
âßâ◊fi`«"≥∞ÿ# ѨÙ~°∞+¨μ#‰õΩ #=∞㨯iã¨∂Î J#O`« â◊|Ì Éèí‰õΩÎÅ Éèí=™êQÆ~åefl ^•\˜OK«_»"Õ∞ ÉèíQÆ=O`«∞x ÅHõΔ ºO. P
Ѩ^Œ„ѨÜ≥∂QÆO KÕâß_»∞. ÅHΔͺxfl Jxfl J=`å~åÖÖ’ J#O`«∞_»∞ <≥~°"Õ~°∞ã¨∞Î<åfl_»∞.
J##Î ~°∂áÈ-##ÎNó l`«=∞#∞º~°ƒùÜ«∂ѨǨÏó I JO`Õ HÍHõ NHõ$ëê‚=`å~°OÖ’ NHõ$+¨μ_‚ ∞» D Ö’HõOÖ’
K«`«∞~°„â’ QÆcè~å`å‡ qkâ’ "åºkâ’ kâ◊ó II QÆ$ǨÏã¨÷ ^è~Œ å‡xfl ã‘fiHõiOz ^è~Œ å‡~°÷ HÍ=∂^Œ∞Å<Õ Ñ¨Ù~°∞ëê~å÷Å#∞
– q+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=Ú, â’¡ 100 ™êkèã¨∂Î, L`«Î=ÚʼnõΩ `å<Õ k‰õΩ¯QÍ LO@∂, Ö’HõO `«##∞
„|Ǩχ #∞_çq# ÃÑ· J#O`«``« Ϋ fiO ÉèÏQÆ=`« ѨÙ~å}OÖ’ J#∞ã¨iOK«\ÏxH˜, `å#∂ XHõ ã¨O™ê~° rq`åxfl J#∞ã¨iã¨∂Î
ã¨Ê+¨ìO KÕÜ«∞|_çOk. ã¨`«∞Ê~°∞+¨μÅHõO^ŒiH© k‰õΩ¯QÍ xeKå_»∞.
=ã¨∞^Õ=ã¨∞`«O ^Õ=O HõO㨠Kå}∂~° =∞~°Ì#"£∞ I
ã¨~°fi=Ú h"Õ, ã¨~°fi=Ú hÖ’<Õ, h=Ù Jxfl\˜Ö’#∞ ^Õ=H© Ѩ~°=∂##ÌO Hõ$+¨‚O =O^Õ [QÆ^Œ∞æ~°∞"£∞ II
L<åfl=<Õ q+¨Ü«∂xfl „|Ǩχ D q^èŒOQÍ `≥eÜ«∞KÕâß_»∞.
q#∞=∂ Dâ◊fi~°! "≥ÅÊÅ<£ "≥Å∞QÆ∞ h qâ◊fiO|∞ h =∂Ü«∞QÍ N"åi *˺ëêªa+¿è Hõ
Hõ x[Oɡ·# Ü«∞â’^Œ Ü≥∞@∞¡ QÆxÜ≥∞O? QÆ<åfl~° h‰õΩH˜ΔÖ’ñ =∞Ǩϟ`«û"åÅ∞,
QÆ<≥, É’„Hõ=∞‡é, QÍOK≥<Õ? Éèí=^ŒáêOQÆN, „|ѨOK«O|∞ K« u~°∞=∞Å
Hõ¯# Ö’<Ò, "≥eÜ«∞ø#∞, Ö’#∞ "≥eÜ«ÚOQÍ^Õ, ^Œ^Œ#ºO|QÆ∞<£. 23–6–10 |∞^èŒ =„[Hõ=K« ã¨=∞~°Ê} *˺+¨ª
=∂ã¨=Ú#
(–^Œ.㨯O.ѨÓ.ÉèÏ.Ѩ. 561) 24–6–10 QÆ∞~°∞ =Ú`«ÎOyHõ=K« ã¨=∞~°Ê} *˺ëêª
ÅÜ«∞ HÍ~°‰Ωõ _≥#· t=Ù_»∞ ÉÏ}Ïã¨∞~° ~°H}Δõ q+¨Ü∞« OÖ’ 25–6–10 â◊√„Hõ ã¨∞=~°‚Hõ=K« ã¨=∞~°Ê} #HõΔ„`«=Ú#
NHõ$+¨μ‚_Õ J#O`«∞_»<Õ q+¨Ü«∂xfl– [~°∞QÆ∞#∞

E<£, 2010 ^èŒ#O QÆÅ Ö’aè HõO>Ë q#Ü«∞O QÆÅ ¿Ñ^Œ "Õ∞Å∞ 31
 <å`«# ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $uÖ’ q„QÆǨ~å^èŒ#`À
㨠áê@∞ =$HΔÍÅ P~å^èŒ# ‰õÄ_® JO`Õ „áê^è•#º`«#∞
Hõey LOk. ~åy, "≥∂^Œ∞QÆ, "ÕѨ, aÖfi =$HΔÍÅHõO>Ë `«∞Åã≤
KåÖÏ Q˘Ñ¨Êk. `«∞Åã≤ P~ÀQƺ „Ѩ^•~Úh ‰õÄ_», âı¡+¨‡=Ú#‰õΩ,
„=}ÏʼnõΩ `«∞Åã≤x "å_Õ PKå~°O ‰õÄ_® PÜ«Úˆ~fi^ŒOÖ’
HõÅ^Œ∞. `«∞Åã‘ ^ŒàÏÅ∞ q+¨μ‚=Ù‰õΩ „Ñ‘uHõ~°O. `«∞Åã≤=∂Å`À
[ѨO KÕ¿ãÎ Z<ÀflÔ~@∞¡ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã#≤ ѨÙ}ºÑ¶Å¨ O =ã¨∞ÎO^Œx
ѨÙ~å}ÏÅ∞ K≥ÑC¨ `«∞<åfl~Ú.
`«∞Åã‘ ^ŒàÏÅ#∞ HÀ¿ã@ѨC_»∞ â◊√zQÍ, x~°‡Å
=∞#ã¨∞û`À, N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x ^蕺xã¨∂Î HÀÜ«∂e. ''¿ÇÏ!
`«∞Åã‘=∂`«! h=Ù QÀqO^Œ∞xH˜ ǨÏ$^ŒÜ«∂#O^ŒHÍi}˜q!
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x ѨÓ[HÀã¨"Õ∞ h ^ŒàÏÅ#∞ HÀÜ«ÚK«∞<åfl#∞——
J<Õ ÉèÏ=# ~å"åe. `«∞Åã‘ =$HõΔO Ü≥ÚHõ¯ =¸ÅOÖ’ ã¨~°fi
ѨÙ}ºf~å÷Å∞, HÍO_»OÖ’ ã¨~°fi^Õ=`«Å∞, `«∞Åã‘ =$HõΔ=Ú Ü≥ÚHõ¯
J„QÆÉèÏQÍ# +¨_»OQÍÅ`À ‰õÄ_ç# <åÅ∞QÆ∞ "Õ^•Å∞ HõÅ=Ù.
=∂#=ÙʼnõΩ ã¨∂HõΔ ‡=∂~°Oæ Ö’ "≥∂HΔÍxfl WÑ≤ÊOK«_®xÔH· J=∞$`«O
#∞O_ç h=Ù L^Œ~ÚOz#^•#=Ù.
â’¡I ^蕺ÜÕ∞`«∞ÎÅã‘O ^ÕgO K« âߺ=∂O Hõ=∞ÅÖ’K«<åO,
„Ѩã¨<åflO Ѩ^Œ‡=^Œ<åO =~åÉèíÜ«∞ K«`«∞~°∞ƒù*ÏO I
H˜s@Ǩ~°ˆHÜ«¸~° ‰õΩO_»ÖÏk qÉèí∂+¨}ÏO,
^èŒ=àÏO‰õΩâ◊ ã¨OÜ«ÚHÍÎO Ѩ^•‡ã¨#x¿+q`åO II
„Ñ≤Ü«∂OK« ã¨~°fi^• qëÈ‚ó ã¨~°fi^Õ= #=∞㨯 $`åO I
„Ѩã‘^Œ =∞=∞ ^Õ"Õt „Ѩã‘^Œ ǨÏi=Å¡ÉèË II
Jx ѨÙ~å}ÏÖ’¡ `«∞Åã‘ =∂Ǩ`å‡ ºxfl K≥Ñ≤Ê#q.
`«∞Åã‘=#O ZHõ¯_» LO@∞O^À JHõ¯_» NǨÏi „Ѩã¨#∞fl_≥·
LO\Ï_»∞. HÍ=Ù# `«∞Åã‘ P~å^èŒ#‰õΩ =ÚO^Œ∞ WÖÏ ÉèÏqO
Kåe. ''=∞=∞ ã¨=∞ã¨Î áêѨ x=$`«Îº~°÷O, ã¨~°fi^Œ∞i`«HõΔÜ«∞ ^•fi~å
32 ã¨OѨ^ŒÅ∞ Jâßâ◊fi`åÅ∞ – H©i΄Ѩu+¨ìÅ∞ âßâ◊fi`åÅ∞
N `«∞Åã‘ =∞Ç≤Ï=∞
– _®II K«`«∞ˆ~fi^Œ∞Å "≥OHõ@ N t=ã¨∞„|Ǩχ}ºâ◊~°‡
ѨÙ}ºÑ¶¨Å„áêѨκ~°÷O, P`«‡â◊√^Œúº~°÷O, J™ê‡HõO =Oâı *Ï`å<åO
㨈~fiëêO [<å<åO NǨψ~ó J#∞„QÆÇ¨Ï „Ѩ™ê^Œ ã≤^Œúº~°÷O,
J™ê‡HõO 㨈~fiëêO|∞^Õúó ^èŒ~°‡H͈~º x=∞[˚<å~°÷O, ÉèíH˜Î
*Ï˝#"≥·~åQƺ Ü≥∂Qƺ `åã≤^ŒÌº~°÷O, „Ѩu|O^èŒ~°Ç≤Ï`« N=∞<åfl
~åÜ«∞}㨺^Œ~°≈# ã≤^Œúº~°÷O N `«∞Åã‘ѨÓ*ÏO Hõi¿+º Jx
ã¨OHõeÊOKåe.
ÉèÏ~°fÜ«∞ =∞Ç≤Ïà◊‰õΩ `«∞Åã‘ HõÅÊ=$HõΔOÖÏO\˜k.
nx ¿ã=`À `«fi~°QÍ `«iOK«QÅÆ ~°∞. Wk ¢ãÅΑ ‰õΩ ã¨=∞㨙ΠœÉèÏQͺ
Å#∞, JK«OK«Å"≥∞ÿ# ÉèíH˜Îx, P^Œ~°≈^•OѨ`åºxfl, áêu„=`åºxfl
Wã¨∞ÎOk. N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x J#∞„QÆǨÏO HÍ~°}OQÍ `«∞Åã‘
=$HõΔO HõÅÊ=$HΔÍxHõO>Ë J=¸Åº"≥∞ÿOk. J~Ú`Õ HõÅÊ=$HõΔO
^Õ=Ö’HõOÖ’<Õ LOk. HÍh `«∞Åã‘=$HõΔO „Ѩu QÆ$ǨÏOÖ’
ѨÓ[ÅO^Œ∞‰õΩO@∞Ok.
â’¡I `«∞Åã‘HÍ##O K≥·= QÆ$¿ÇÏ Ü«∞™êº=u+¨ª`Õ I
`«^æŒ $ǨÏO f~°÷ Éèí∂`«O Ç≤Ï <åÜ«∂Ou Ü«∞=∞H˜OHõ~åó II
L^ŒÜ«∂<Õfl ÖËz `«∞Åã≤x K«∂z #=∞㨯i¿ãÎ ã¨=∞ã¨Î
ѨÙ}ºf~å÷Å#∞ ã¨O^Œi≈Oz# ѨÙ}ºO Åaèã¨∞ÎOk.
ÜÕ∞ 㨇~°Ou ã¨Hõ$^ÕÌgO `«∞Åã‘O q+¨μ‚=Å¡ÉèÏO I
JǨϟ~å„`«O Hõ$`«O áêѨO `«`üHõΔ}Ï^Õ= #â◊ºu II
`«∞Åã‘ ã¨xfl^èÒ „áê}Ï<£ ÜÕ∞ `«º[Ou =Úhâ◊fi~° I
# `ÕëêO #~°HõˆH¡â◊ó „Ѩܫ∂Ou Ѩ~°=∞O Ѩ^ŒO II
`«∞Åã‘ѨÓ[#∞ JO^Œ~°∂ KÕÜ«∞=K«∞Û. `«∞Åã‘ P~å^èŒ#
=Å¡ ™œÉèÏQƺO, =∞Oz ã¨O`å#O, ^èŒ#O, ^è•#ºO, P~ÀQƺO,
â’Hõâ◊=∞#O, Jcè+¨ì Ѷ¨Åã≤kú, Éèí~°Î‰õΩ, ã¨O`å<åxH˜ PÜ«Ú~å
~ÀQͺÅ#∞ Wã¨∞ÎOk. JO^Œ∞=Å¡ JO^Œ~°∞ `«∞Åã‘ =∂`«#∞
ã¨ÑyΨ i
P~åkèOz#>ˇ¡Â`Õ ã¨∞Yã¨O`ÀëêÅ#∞ á⁄O^Œ∞`å~°#_»OÖ’ ã¨~°ã¨fiux #kQÍ Hõ=∞‡x â◊Ñ≤OK«QÍ uiy ã¨~°ã¨fiu QÆOQÆ#∂
ã¨O^ÕǨÏOÖË^Œ∞. #k Hõ=∞‡x â◊Ñ≤ã¨∞ÎOk. N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù J<åºÜ«∞OQÍ ÅH˜Δ ‡
t=ѨÙ~å}OÖ’ `«∞Åã≤x QÆ∞iOz WÖÏ LOk. â◊Ñ≤OK«|_»\Ïxfl K«∂ã≤ ''qKåiOK«‰õΩ, h=Ù Éèí∂Ö’HõOÖ’
t=Ù_»∞ =∞#‡^äŒ∞x `«# =¸_À HõO\˜`À Éèí㨇O KÕÜ«∞QÍ P ѨÓ[hÜ«∞=∞ø`å=Ù. <å â◊H˜ÎÖ’ ÉèÏQÆ"≥∞ÿ# â◊OY=Ú#∞_»∞
Éèí㨇O H˘O`« ã¨=Ú„^ŒOÖ’ Ѩ_çOk. P â◊|ÌO „Ѩà◊Ü«∞^èŒfix x#∞fl q"åǨÏ=∂_ç# `«~åfi`« h=Ù uiy ##∞fl KÕ~°QÆÅ=Ù.
ã¨$+≤ìOK«QÍ ^Õ=`«Å∞ J^Õq∞@x „|Ǩχ#_çQÍ~°∞. „|Ǩχ `«H˜¯# P "≥ÚHõ¯QÍ x#∞fl Éèí∂q∞g∞k „Ѩ[Å∞ ѨÓl™êÎ~°x—— `«∞Åã‘
^Õ=`«Å∞ ã¨=Ú„^Œ∞}˜‚ q=~°} HÀ~°QÍ J`«_»∞ `«# ‰õΩ=∂~°∞_»x =∂Ǩ`å‡ ºxfl `≥eáê_»∞.
K≥ѨÊQÍ „|Ǩχ W`«xH˜ [ÅO^èŒ~°∞_»x <å=∞Hõ~°}O KÕâß_»∞. `«∞Åã‘ =$HΔÍxfl <å\˜<å, h~°∞ áÈã≤ ÃÑOz<å, ÉèíH˜Î`À
W`«xH˜ t=Ùx =Å¡ `«Ñ¨Ê =∞~˘Hõi`À ÉèíÜ«∞O ÖË^Œx K≥ÃÑÊ#∞. „Ѩ^ŒH˜Δ}#∞ KÕã≤<å ^èŒ~å‡~°÷HÍ=∞"≥∂HΔÍÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. `«∞Åã≤
[ÅO^èŒ~°∞_»∞ ~åHõΔ㨠QÆ∞~°∞"≥·# â◊√„‰õΩx =Å¡ [Åã¨OѨ^Œ JO`å =#O L#flKÀ@ Ü«∞=∞H˜OHõ~°∞Å∞ ~å~°∞. r=Ù_»∞ =∞~°}˜OKÕ
^Õ=`«Å =â◊"≥∞ÿO^Œx qx =∞Ǩq+¨μ‚=ÙÃÑ· ^ŒO_≥`«∞Î`å_»∞. =ÚO^Œ∞ J`«x <À\˜Ö’ `«∞Åã‘f~å÷xfl „`åy¿ãÎ J`«xH˜ "≥∂HõΔO
q+¨μ"‚ Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ Ü«Ú^ŒOú KÕã<≤ å QÔ Å=ÖËHõ [ÅO^è~Œ ∞° }˜‚ =~°O ÅaèOã¨∞OÎ k.
HÀ~°∞H˘=∞‡O\Ï_»∞. <å~°^Œ∞x =Å¡ áê~°fiu J`«ºO`« ™œO^Œ~°º
„Ѩ^ŒH˜Δ}O „Éèíq∞`åfi ÜÕ∞ #=∞ã¨∞¯~°fiOu x`«ºâ◊ó I
=u Jx qx áê~°fiux ѨOѨ=∞x t=Ù}˜‚ HÀ~°QÍ t=Ù_»∞
ã¨Ñ¨ÎnfiѨ=fO Ѩ$näfiO ã¨~°`åflHõ~°"Õ∞YÖÏO II
W`«x`À Ü«Ú^ŒúO KÕ™êÎ_»∞. [ÅO^èŒ~°∞_»∞ ZO`«‰õÄ F_çáÈHõ
áÈ=_»O =Å¡ áê~°fiu N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù#∞ „áêi÷OK«QÍ [ÅO `«∞Åã‘ =$HõΔ=Ú#‰õΩ „Ѩ^ŒHΔ̃}=Ú KÕã≤ „uHõ~°} â◊√kúQÍ
^èŒ~°∞x ÉèÏ~°º |$O^Œ áêu„=`«ºO K≥_ç`ÕQÍx [ÅO^èŒ~°∞_»∞ #=∞㨯iOz#KÀ U_»∞ nfiáêÅ`À ‰õÄ_ç# ™êQÆ~åxfl „Ѩ^ŒHΔ̃}O
=∞~°}˜OK«_»x K≥ѨÙÎOk. N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù =∂Ü«∂ [ÅO KÕã≤# Ѷ¨ÅO Åaèã¨∞ÎOk.
^è~Œ ∞° _»∞QÍ |$O^Œ#∞ =OzOK«QÍ
t=Ùx KÕuÖ’ [ÅO^èŒ~°∞_»∞
=∞~°}O˜ Kå_»∞.
^ÕgÉèÏQÆ=`«OÖ’
`«∞Åã≤ QÆ∞iOz D q^èŒOQÍ
LOk. ÅH˜Δ ‡, ã¨~°ã¨fiu, QÆOQÆ
J`«x K≥O`« ‰õÄ~°∞Ûx LO_»QÍ
QÆ O QÆ Hõ < åfl~° Ê Hõ q+¨ μ ‚ = Ù#∞
K«∂ã¨∞ÎO_»QÍ ã¨~°ã¨fiu HÀѨO`À
QÆOQÆ A@∞ìѨ@∞ì‰õΩx H˘_»∞
`«∞O_»QÍ ÅH©Δ ‡^Õq ^•xfl PѨ
_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOzOk. Jk
ÉèíiOK«ÖËx ã¨~°ã¨fiu ÅH˜Δ ‡x
Éèí∂Ö’HõOÖ’ F "≥ÚHõ¯QÍ
[x‡OK«=∞x â◊Ñ≤ã¨∞ÎOk. QÆOQÆ
E<£, 2010 =∞O„`«O ÖËx [ѨO, ã¨fi`«O„`«O ÖËx rq`«O =º~°÷O 33
 N „Ѩã¨#fl "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åi „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞, JѨÊÖÏ~ÚQÆ∞O@
2010, E<£ 20 #∞O_ç 29 =~°‰õΩ
`ÕnÅ∞ "å~°=Ú Ñ¨QÆÅ∞ L`«û==ÚÅ∞ ~å„u L`«û==ÚÅ∞
20–6–2010 â◊√„Hõ –– ¿ã<åkèѨu L`«û=O, JO‰õΩ~å~°Ê}O
21–6–2010 â◊x u~°∞zÛ L`«û=O, ^èŒfi*Ï~ÀǨÏ}O ÃÑ^ŒÌâı+¨"åǨÏ#O
22–6–2010 Pk z#flâı+¨"åǨÏ#O ǨÏOã¨"åǨÏ#O
23–6–2010 ™È=∞ ã≤OǨÏ"åǨÏ#O =Ú`«ºÑ¨ÙѨOki "åǨÏ#O
24–6–2010 =∞OQÆà◊ HõÅÊ=$HõΔ"åǨÏ#O ã¨~°fiÉèí∂áêÅ"åǨÏ#O
25–6–2010 |∞^èŒ Ñ¨Å¡H©Ö’ "≥∂Ç≤Ïh J=`å~À`«û=O QÆ~°∞_»"åǨÏ#O
26–6–2010 QÆ∞~°∞ ǨÏ#∞=∞^•fiǨÏ#O, ™êII =ã¨O`À`«û=O QÆ["åǨÏ#O
27–6–2010 â◊√„Hõ ã¨∂~°º„ѨÉèí"åǨÏ#O K«O„^Œ„ѨÉèí"åǨÏ#O
28–6–2010 â◊x ~°^äÀ`«û=O Jâ◊fi "åǨÏ#O
29–6–2010 Pk ѨšH© L`«û=O, f~°÷"åi J=Éèí$^äÀ`«û=O, u~°∞zÛÖ’ ^èŒfi*Ï=~ÀǨÏ}À`«û=O
K«„Hõ™êfl#O ^•fi^Œâß~å^èŒ#=Ú, UHÍO`« L`«û=O
Éèí=ÉèíO[# "Õ∞ `«`ÕÎ ã¨~åficè+¨ìO „Ѩܫ∞K«Ûùu I H©Δ~À^Œ =∞^äŒ<À^Œ∂ƒù`Õ K«O„^ŒÅH©; ã¨Ç¨ÏŸ^Œˆ~
<å`«ó Ѩ~°`«~°O H˜z`åÊ=#O Éèí∞q q^Œº`Õ II J=∞$`å~°‚= ã¨OÉèí∂`Õ ÉèíHõÎ "åOzè`« ^•~ÚˆH II
`«∞Åã‘ =∂Ǩ`«‡ º=Ú Jx~°fiK«hÜ«∞"≥∞ÿ#k. ã¨~åfi Ѩ^Œ‡<åÉèí„Ñ≤ÜÕ∞ x`«ºO Ѩ^À‡^Œƒù= ã¨=∞iÊ`Õ I
cèëêìÅ#∞ <≥~°"Õ~°∞Û#k. nxH˜ q∞Oz# áê=#"≥∞ÿ#k Ѩ^Œ‡ Ѩ„`«qâßÖÏH˜Δ =~°^• Éèí= â’Éèí<Õ II
Éèí∂=∞O_»ÅOÖ’<Õ ÖË^Œ∞. "å_ç# `«∞Åã≤ Hõ>ˇì`À QÆO^è•xfl fã≤
q+¨μ‚„Ñ≤Ü«∞ Hõˆ~ ^Õq `«∞Åã‘ ã¨∞Y^•~ÚˆH I
™êÅ„QÍ=∂ʼnõΩ JÅOHõiOz# KåÖÏ „âı+¨ªO. ÉèíH˜Î`À `«∞Å㑠Ѩ^Õ Ñ¨^Õ K« ™œÉèÏQƺO =∞=∞ ^ÕÇ≤Ï =~å#<Õ II
^ŒàÏÅ`À NǨÏix JiÛOz#KÀ =∞~À[#‡ ÖË^Œ∞.
#=∞¿ãÎ ^Õq HõàϺ}˜ #=∞ã¨∞ÎÅã≤ ã¨~°fiˆQ I
Ü«∞ó ‰õΩ~åº`ü `«∞Åã‘ HÍ¿+ª ~°HΔÍ=∂ÖÏO ã¨∞~°∂Ñ≤}©O I
#"≥∂ "Õ^Œ=∞ÜÕ∞ ^Õq #=∞¿ãΠǨÏi=Å¡ÉèË II
HõO~î °=∂ÖÏO K« Ü«∞`Õfl# Hõ$`«O áêѨHõΔÜ«∞O Éèí"Õ`ü II
`«∞Åã≤ ѨÓã¨Å#∞ ^ŒO_»QÍKÕã≤ HõO~î°OÖ’ Z=~°∞ Ü«∞#∂‡ÖË ã¨~°fif~å÷x Ü«∞#‡^èÕº ã¨~°fi^Õ=`åó I
^èŒi™êÎ~À "åi áêáêÅhfl HõΔÜ«∞"≥∞ÿ JHõΔÜ«∞ Ѷ¨ÅÖ’HÍʼnõΩ Ü«∞^Œ„ˆQ ã¨~°fi"Õ^•â◊Û `«∞Åã‘ `åfiO #=∂=∞ºÇ¨Ï"£∞ II
KÕ~∞° `å~°∞. JO@∂ `«∞Åã≤x „Ѩux`«ºO P~åkèOz#>ˇ¡Â`Õ ã¨=∞ã¨Î
^Õq ¢`≥·Ö’Hõº [#x ã¨~°fiÖ’ÔH·Hõ áê=x I HÀiHõÅ∞ <≥~°"Õ~°∞`å~Ú. ¢ã‘ÎÅ∞ `«∞Åã≤x ÅH©Δ ‡^Õq ã¨fi~°∂ѨOQÍ
ã¨~°fi^Õ==∞ÜÕ∞ ^Õq ã¨~°fi^• q+¨μ‚ =Å¡ÉèË II ÉèÏqOz „Ѩu x`«ºO QÆ$ǨÏOÖ’ ѨÓl™êÎ~°∞.

34 Ѩ~°¢ã‘ÎÅ∞ Q“~°=hÜ«ÚÅ∞ ã¨ÑyΨ i

 NѨ^ŒˆHo – 11 (U„Ñ≤Öò – 2010) x|O^èŒ#Å∞ :
q*Ë`Å« ∞ 1) JO^Œ~°∂ NѨ^HˆŒ ox ѨÓiOK«=K«∞Û. XH˘¯Hõ¯~°∞
1) _ç.~å=∞™êfiq∞, XH˘¯Hõ¯\˜ =∂„`«"Õ∞ ѨÓiOz ѨOáêe.
t=∞‡¿Ñ@ „QÍ=∞O,
™êx"å_» (a.F.), 2) ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõÖ’x ‰õÄѨ<£#∞ =∂„`«"Õ∞ Hõ`«Î
J~°ã¨=e¡ (=Ü«∂) iOz ѨOáêe, q_çQÍ ~åã≤ ѨOѨ‰õÄ_»^Œ∞.
NH͉õΩà◊O lÖÏ¡. 3) ÉÏÖòÃÑ<£`À<Õ Ñ¨ÓiOKåe.
2) P~°"Õ\ ˜ ~å=∞Hõ$+¨‚Ü«∞º, 4) QÆ_»∞ÅÖ’ k^Œ∞ÌÉÏ@∞¡, H˘\˜ì"Õ`«Å∞ LO_»‰õÄ_»^Œ∞.
i>ˇÿ~ü¤ q._ç.F., 5) |Ǩï=∞u q+¨Ü«∞OÖ’ ZÖÏO\˜ ã≤á¶ê~°ã¨∞Å∞ JOw
WO\˜ <≥O.4/919, HõiOK«|_»=Ù.
NHõ$+¨‚ w`å„â◊=∞=Ú gkä, 6) „Ѩu<≥ÖÏ 25= `Õn ֒ѨÙQÍ Ñ¨ÓiOz# NѨ^ŒˆHox
„á⁄^Œ∞Ì@∂~°∞ – 516 360. =∂ HÍ~åºÅÜ«∂xH˜ ѨOáêe.
3) ã≤."≥∂ǨÏ#~å=Ù, 7) D Ѩ^ŒˆHoÖ’ áêÖÁæ<Õ"å~°∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ‰õΩ K«O^•
WO\˜ <≥O.3/568, ^•~°∞Öˇ· LO>Ë g∞ K«O^•#O|~°∞`Àáê@∞ g∞ `«~°Ñ¨Ù#
ѨÙ~°O"åi ã¨O^Œ∞, `≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ#∞ Z=iH˜ ѨOáêeûOn ѨÓiÎ
NHÍà◊ǨÏã≤Î – 517 644 z~°∞<å=∂#∞ `≥eÜ«∞*ËÜ«∂e.
z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡.
8) ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Å∞ HÍx"å~°∞ ‰õÄ_® áêÖÁæ#
ã¨Ô~·# ã¨=∂^è•<åÅ∞ ~åã≤#"å~°∞ : =K«∞Û.
Z.„Ѩ=∞^ä<Œ å^ä⌠~◊ ‡° (J#O`«ÑÙ¨ ~°O)† Ü«∞O.Hõ$+¨=‚ ¸iÎ(u~°∞Ѩu)†
Ü«∞O."ÕOHõ@K«O„^ŒâıY~üâߢã≤Î (QÆ∞O@∂~°∞)† Z.\˜.Nx"åã¨<£ |Ǩï=∞u q=~åÅ∞ :
(J#O`«Ñ¨Ù~°O)† ÔH.u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ∞(XOQÀÅ∞)† q.q.Ѩ^•‡ ã¨iQÍ Ñ¨ÓiOz# "åiH˜ `≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi
=u(XOQÀÅ∞)† P~ü.H˘O_»Å~å=Ù (qâßYѨ@flO)† Ñ≤.~°OQÆ<å^äŒ Ñ¨„uHõ#∞ XHõ ã¨O=`«û~°Oáê@∞ Lz`«OQÍ JO^Œ
<åÜ«Ú_»∞(u~°∞Ѩu)†F.ZO.q.„Ѩ™ê^£(XOQÀÅ∞)†Ü«∞O.Nx"åãπ *Ë™êÎ=Ú. XHõ"Õà◊ XHõiHõ<åfl Z‰õΩ¯= =∞Ok ã¨iQÍ
(ǨÏ#∞=∞H˘O_»)† Ñ≤.#ˆ~O„^Œ‰õΩ=∂~ü(~˘OÑ≤K«~°¡)† Zãπ.~å*Ï Ñ¨Ói¿ãÎ ÖÏ@s ^•fi~å =ÚQÆ∞æix ZOÑ≤Hõ KÕã≤, "åiH˜
~åO("åb‡H˜Ñ¨Ù~°O)† P~ü.q+¨μ‚„Ѩ™ê^£(u~°∞Ѩu)† "≥·.~å[âıY~ü XHõ ã¨O=`«û~°O áê@∞ Ѩ„uHõ#∞ Lz`«OQÍ Ñ¨OѨÙ
<åÜ«Ú_»∞(<åÜ«Ú_»∞¿Ñ@)† Zãπ.~°∞H˜‡}=∞‡(~°OQÍÔ~_ç)¤ † Zãπ.ã¨~À `å=Ú. q∞ye#"åi ¿Ñ~°¡#∞ ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’
lh^Õq (ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞)† Ü«∞ãπ.~°OQÆ<åÜ«∞H±(Xi™êû)† Ü«∞O. „ѨK«∞i™êÎ=Ú.
=Ú#flÜ«∞º(K«O„^Œyi)†Ü«∞ãπ.q.ã¨∞ÉσÔ~_ç¤(HõÅHõ_»)†_ç.Nx"åã¨
~å=Ù(x*Ï=∂ÉÏ^£)† Ñ≤.~å=∞<å^äŒâ◊~°‡(Y=∞‡O)† P~ü.q.~å=∂
ѨÓiOz# NѨ^ŒˆHox ѨOѨ=Åã≤# z~°∞<å=∂ :
#∞*ÏKå~°º(K≥<≥·fl)†Jq∞‡<Õx "Õ}∞(ɡOQÆà◊¥~°∞)†Z<£.Ü«∞â’^Œ=∞‡ Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
(#~°ã≤OQÍѨÙ~°O)† *ˇ.q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°<åÜ«Ú_»∞(QÆO_ç)† Ü«Ú.~å=∞ ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O,
eOˆQâ◊fi~°~å=Ù(‰õΩѨÊO)† ѨÓ`«ÅѨ@∞ì [QÆ<À‡Ç¨Ï#Ô~_ç¤ (ÃÇ·Ï^Œ~å u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
ÉÏ^Œ∞)† ZO.k=º`Õ[(ɡOQÆà◊¥~°∞)† áê^Œi k"åHõ~°Ô~_ç¤ (ÃÑ~°∞ u.u.^Õ. =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞ „áêOQÆ}O,
=∂à◊§Ñ¨e¡)† *ˇ.*Ï#H˜(Hõ_»Ñ¨) ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083.

E<£, 2010 q^•º`«∞~å}ÏO # ã¨∞YO # x„^Œ 35

 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç J_»¤O P^è•~åÅ∞
1 2 3 4
1) =∂#= â◊s~åxH˜ J=ã¨~°"≥∞ÿ# Z„~°x „^Œ=O (2)
2) ......ǨÏã¨ÎÉèí∂+¨}O (3)
3) JHõ¯"≥ÚQÆ∞_»∞ (2)
5 6 7 8
5) `«e¡ ã¨O㨯 $`«OÖ’ (2)
9 10 6) u~°∞=∞ÅÖ’ ™êfiq∞ ^Œ~≈° <åxH˜ "≥à§ı =ÚO^Œ∞ D HÍOÃщ¡ Ωõ ûÖ’
‰õÄ~°∞ÛO\Ï~°∞ (3)
11 12 8) '™ê~°kä— – D Ѩ^ŒOÖ’ ~°^ä•xfl Jkè~ÀÇ≤ÏOz Ü«Ú^ŒúO
KÕ¿ã"å_»∞ (2)
13 14 15 11) Éèí∂q∞ (2)
16 17 18
12) â◊‰õΩO`«Å `«e¡ (3)
16) ã¨fi~°æO (2)
17) |∞∞`«∞~åA (3)
18) JOQÆ^Œ – D Ѩ^ŒOÖ’ cè=Úx PÜ«Ú^èŒO LOk (2)
19 20 21
19) qâßfiq∞„`«∞_»∞ 10"ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ∞ tÅ"≥·Ü«ÚO_»∞=∞x
â◊Ñ≤Oz# JѨû~°ã¨ (2)
20) ^èŒ$`«~å¢+¨μìx `«e¡ (3)
21) '=∞Ǩ„Ѩ™ê÷#O— – J^Õ Ñ¨^ŒOÖ’ ''KÀ@∞—— J<Õ J~°÷O =KÕÛ
Ѩ^ŒO ^•yÜ«ÚOk. (2)
NѨ ^ ŒˆHo – 13
x~°fiǨÏ} : PKå~°º N=`«û
xÅ∞=Ù
1) D"≥∞ |eK«„Hõ=iÎ ‰õΩ=∂Ô~Î.
=∞~°∞[#‡Ö’ ѨÓ`«# J~ÚºOk (4)
4) ¿ã#. '=—HÍ~°OÖ’ "≥Ú^ŒÅÜÕ∞ºÑ¨^ŒO (4)
1) ѨÓiOz# "åi ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ : 7) áêO_»∞~åA Ѩ@ì=∞Ç≤Ï+≤ (2)
9) Ü≥∂[#QÆOkè ‰õΩ=∂~°∞_»∞ (3)
............................................................ 10) `«O„_ç‰õΩ#fl JHͯK≥Öˇ¡à◊§#∞ WÖÏ JO\Ï~°∞ (3)
............................................................ 13) tâ◊√áêÅ∞_»∞ áêeOz# ^Õâ◊O (4)
............................................................ 14) #=Ùfi (2)
............................................................ 15) q+¨μ‚=¸iÎ KÕuÖ’ L#fl K«„HõO (4)
............................................................
:: NѨ^ŒˆHo–11 (U„Ñ≤Öò, 2010) ã¨=∂^è•<åÅ∞ ::
1 2 3 4
2) g∞~°∞ ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Öˇ·`Õ? K« HõO ã¨∞ _»∞ ã¨∞
J) K«O^• #O|~°∞ : .................................. Å¡ ^• ^èÕ
P) g∞ |^Œ∞Å∞ =∞Ô~=iÔH·<å Ѩ„uHõ ѨOѨQÀi`Õ "åi 5
Hõ q 6
Ü«∞ =Ú # 7
q +¨μ‚
ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ : ................................. 8
_»∞ 9
_»∞
=fiO Éèí ÉèÏ
............................................................ 10
K«O „^Œ∞ _»∞ 11
=Ú ~° o
............................................................ 12 13
"≥· _»∞ J `«O #O
............................................................ 14 15 16 17
............................................................ [ ~° J â◊fi =Ú ~˘ ^Œ
............................................................ Ü«∞O `å÷ Hõ
u 18
Hõ =∞ ÅO =Ú
 "Õ∞+¨ ~åt
D =∂ã¨O P~°OÉèíO #∞O_ç =∂™êO`«O =~°‰õΩ
=∞#ã¨∞‰õΩ zH͉õΩ, JâßOu `«Ñ¨Ê^Œ∞. L^ÀºQÆã¨∞÷ʼnõΩ WO\Ï
|Ü«∞@ W|ƒO^Œ∞Å∞, ^èŒ#=ºÜ«∞O, HõÅǨÅ∞, `«k`«~° Jâ◊√Éèí
Ѷ¨ÖÏÅ∞ HõÅ∞æ`å~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O J<å~ÀQƺO, Ô~O_À"å~°O
`«QÍ^•Å∞, =¸_À"å~°O ^è#Œ =ºÜ«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O ã¨O`«$Ñ≤.Î
=$+¨Éèí ~åt
D <≥ÅÖ’ =º=™êÜ«∞^•~°∞ʼnõΩ, Ѩ„uHõ ~°OQÆO
L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ, â◊√Éèí"å~°ÎÅ∞. ÃÑO_çOQ∑Ö’ L#fl Ѩ#∞Å∞ J#∞
‰õÄÅOQÍ J=Ù`å~Ú. L^ÀºQÆOÖ’ |kbÅ∞. ^Õ=`« ^Œ~°≈<åÅ∞
"Õ∞Å∞ KÕ™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ˆHΔ„`«^Œ~°≈#O, Ô~O_À"å~°O ^èŒ<å
^•Ü«∞O, =¸_À"å~°O â◊√Éèí"å~°ÎÅ∞, <åÅ∞QÀ"å~°O P#O^ŒO.
q∞^äŒ∞# ~åt
D =∂ã¨OÖ’ g~°∞ xsH˜Δã¨∞Î#fl Ѩ#∞Åhfl XHõ H˘eH˜¯
=zÛ P`«‡qâßfi™êxfl ÃÑOá⁄Ok™êÎ~Ú. KÕÜ«Ú =$uÎ "åºáê
~åÖ’¡ `«~°K«∂ ѨÅ∞ P@OHÍÅ∞, U~°Ê_ç<å Ѷ¨e`«O g∞‰õΩ
^ŒQÆæ~°QÍ LO@∞Ok. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ^èŒ#„áêÑ≤Î, Ô~O_À"å~°O
q[Ü«∞O, =¸_À"å~°O „ѨâßO`«`«, <åÅ∞QÀ"å~°O ã¨fiÅÊ
J<å~ÀQƺO.
Hõ~å¯@Hõ ~åt
D ~åt"åiH˜ D <≥ÅÖ’ Éèí∂q∞, ã≤÷~åã¨∞÷Å J=∞‡HõO
=Å¡ qâı+¨ÖÏÉèíO =ã¨∞ÎOk. D =∂ã¨O |O^èŒ∞q∞„`« q~À^è•Å
=Å¡ PO^Àà◊# HõÅ∞æ`«∞Ok. Jq"åÇ≤Ï`«∞Å∞ ÃÑo§ „Ѩܫ∞`åflÅ∞
P~°Oaè¿ãÎ =∞Oz Ѷ¨e`åÅ∞ =™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ÖÏÉèíO,
Ô~O_À"å~°O ˆHΔ„`«^Œ~°≈#O, =¸_À"å~°O |O^èŒ∞q~À^èŒO,
<åÅ∞QÀ"å~°O HÍ~°º[Ü«∞O.
ã≤OÇ¨Ï ~åt
D =∂ã¨OÖ’ D ~åt"å~°∞ „Ѩܫ∂}ÏʼnõΩ, qO^Œ∞,
q<À^•Å‰õΩ qѨs`«OQÍ ^èŒ#O Y~°∞Û KÕ™êÎ~°∞. z#flq∞„`«∞Å
HõÅ~ÚHõ =∂#ã≤HÍ#O^•xfl Hõe™æ ÈÎOk. L^ÀºQÆ, q^Œº, q"åǨÏ
„Ѩܫ∞`åflÅÖ’ q[Ü«∞O ™êkè™êÎ~°∞. WO\’¡ XHõi P~ÀQƺO
ѨÅ∞ W|ƒO^Œ∞ʼnõΩ QÆ∞iKÕã¨∞ÎOk. „ѨâßO`«`« r=#O HÀã¨O
^•#^è~Œ å‡Å∞ KÕ¿ãÎ =∞Ozk. ~Ô `· #« flʼnõΩ Ñ¨iã≤`÷ ∞« Å∞ J#∞‰õÄÅO.
E<£, 2010 q~°∞ʼnõΩ Ñ¨i=∞à◊OÖÏQÍ =∂#=ÙʼnõΩ ã¨Ç¨Ï#O PÉèí~°}O
E<£, 20 1 0
– *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡
"≥Ú^Œ\ ˜"å~°O =∂#ã≤Hõ „ѨâßO`«`«, Ô~O_À"å~°O P#O^ŒO,
=¸_À"å~°O L^ÀºQÆ q[Ü«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O „Ѩܫ∞`«flѶ¨ÅO.
Hõ<åº ~åt
D ~åt"å~°∞ D =∂ã¨OÖ’ KÕ¿ã =$uÎ "åºáê~åÖ’¡
=∞OzѶ¨e`åÅ∞ ™êkè™êÎ~°∞. WO\’¡ |Ü«∞@ JO^ŒiKÕ`« „Ѩâ◊O
ã¨Å∞ á⁄O^Œ∞`å~°∞. P~ÀQƺ q+¨Ü«∂Ö’¡ *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ J=ã¨~°O.
L^ÀºQƄѨܫ∞`«flO L#fl`« K«^Œ∞=Ù „Ѩܫ∞`åflÅ∞ J#∞‰õÄÅO.
"≥Ú^Œ\ ˜"å~°O P#O^ŒO, Ô~O_À"å~°O „Ѩܫ∞`«fl[Ü«∞O, =¸_À
"å~°O ã¨fiÅÊJ<å~ÀQƺO, <åÅ∞QÀ"å~°O ^èŒ#Ü≥∂QÆO.
`«∞ÖÏ ~åt
D ~åt"åiH˜ D <≥ÅÖ’ JO`å ã¨=ºOQÍ LOk
J#∞‰õΩ<Õ `«~°∞}OÖ’ QÆ`«OÖ’ [iy# `«Ñ¨CÅ∞ „QÆǨÏáê@∞QÍ
Ѩ\ ˜ìÑ‘_çã¨∂Î =∂#ã≤HÍO^Àà◊#‰õΩ ^•if™êÎ~Ú. PÖ’K«#Å∞
HÀ@Å∞ ^•@∞`å~Ú. PK«~°} ã¨iQÍæÖËHõ J==∂<åÅ∞ Z^Œ∞~À¯
=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. K≥ѨC_»∞ =∂@Å∞ q#‰õΩO_® ÅHõΔ º™ê^èŒ#Ö’
^Œ$+≤ìÃÑ_ç`Õ =∞Ozk. PÅÜ«∞ ^Œ~°≈#O P#O^•xflã¨∞ÎOk.
"≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ÉèíÜ«∂O^Àà◊#Å∞, Ô~O_À"å~°O ^èŒ#=ºÜ«∞O,
=¸_À"å~°O J==∂<åÅ∞, <åÅ∞QÀ"å~°O q[Ü«∞O.
=$tÛHõ ~åt
D =∂ã¨OÖ’ gà◊§‰õΩ q^•º, L^ÀºQÆ=HÍâßÅ∞ JOk
=™êÎ~Ú. =∂#= „Ѩܫ∞`«flO J=ã¨~°O. ‰õΩ@∞O|OÖ’ â◊√Éèí
HÍ~åºÅ∞ [~°QÆ@O =Å¡ P#O^ŒO "≥Å∞¡q~°∞ã¨∞ÎOk. qÅ∞"≥·#
=ã¨∞=Î ÙáÈÜÕ∞ J=HÍâ◊O LOk. *Ï„QÆ`Ϋ =Ç≤ÏOK«QÅÆ ~°∞. ^è•i‡Hõ
¿ã= =∂#ã≤Hõ LÖÏ¡™êxfl Wã¨∞ÎOk. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O „Ѩܫ∞`«fl
37

u~°∞=∞ÅÖ’ ...
~°HõÎ^•#O K≥Ü«∞ºO_ç!
u~°∞=∞ÖËâ◊√x
Pjã¨∞ûÅ∞ á⁄O^ŒO_ç!!
''=∂#=¿ã"Õ =∂^èŒ= ¿ã=—— J#flk
=∞# P~°¬ ^èŒ~°‡O. ™ê\˜ „áê}˜x U q^èŒOQÍ
P^Œ∞‰õΩ<åfl, U q^èŒOQÍ HÍáê_ç<å Jk JO`«∞
ÖËx ѨÙ}Ϻxfl =∞#‰õΩ, =∞# ã¨O`«uH˜ JOk
ã¨∞ÎOk.
HõeÜ«ÚQÆ "≥·‰õΩO~î°"åã¨∞_ç ѨÙ}º^è•=∞
"≥∞ÿ# u~°∞=∞ÅÖ’ ~°HõÎ^•#O KÕÜ«∞_»O Ѩ~°=∞
Ѩq„`«HÍ~°ºO.
g∞ ~°HõÎO`À =∞~À =∞x+≤ „áê}O xÅ∞ã¨∞ÎOk.
u~°∞=∞ÅÖ’ ~°HõÎ^•#O KÕÜ«∞O_ç.
u~°∞=∞Å Jtfih Pã¨∞Ѩ„uÖ’ –
„Ѩu~ÀA LII8.00 QÆOII #∞O_ç 12 QÆOII
֒Ѩ٠Z=Ô~·<å ~°HõÎ^•#O KÕÜ«∞=K«∞Û.
á¶È<£ : 0877– 2263601.
~°O_ç... ~°HõÎ^•#O K≥Ü«∞ºO_ç !
PѨ^ŒÖ’ L#fl "åix P^Œ∞HÀO_ç !!
38 "Õ^ŒO
*Ï˝<åxH˜ =¸ÅO
[Ü«∞O, Ô~O_À"å~°O P#O^ŒO, =¸_À"å~°O P^蕺u‡Hõ
zO`«#, <åÅ∞QÀ"å~°O J<å~ÀQƺO.
^èŒ#∂ ~åt
D ~åt"åiH˜ D <≥ÅÖ’ =$uÎ"åºáê~åÖ’¡ #q∞‡#
=º‰õΩÎÖ "≥∂ã¨O =Å¡ Hõ+¨ì#ëêìÅ∞ Z^Œ∞~À¯=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. „Ѩu
ѨxÖ’ ѨÅ∞ P@OHÍÅ∞ Z^Œ∞~“`«∞O\Ï~Ú. J~Ú<å ÅHõΔ ºO`À
q[Ü«∞O ™êkè™êÎ~°∞. q^•º~°∞÷Å∞ K«^Œ∞=ÙÅÖ’ ~å}˜Oz =∞Oz
Ѷ¨e`åÅ∞ ™êkè™êÎ~°∞. "≥Ú`«ÎO g∞^Œ QÆ`«OHõO>Ë P#O^ŒOQÍ
LO\Ï~°∞. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O q∞„`«∞Å HõÅ~ÚHõ, Ô~O_À"å~°O HÍ~°º
[Ü«∞O, =¸_À"å~°O â◊√Éèí"å~°Î, <åÅ∞QÀ"å~°O #+¨ìO.
=∞Hõ~° ~åt
D <≥ÅÖ’ D ~åt"åiH˜ PtOz# Ѷe¨ `åÅ∞ Åaè™êÎ~Ú.
XѨC‰õΩ#fl Ѩ#∞Å∞, J#∞Hõ#fl ã¨=∞Ü«∂xH˜ ѨÓiÎ KÕ™êÎ~°∞.
|O^èŒ∞q∞„`«∞Å ã¨Ç¨Ü«∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~åÅ∞ ѨÓiÎQÍ qxÜ≥∂yOK«∞
‰õΩO\Ï~°∞. TÇ≤ÏOK«x q^èŒOQÍ ^èŒ#O KÕuH˜ JO^Œ∞`«∞Ok.
q^•º~°∞÷ʼnõΩ Jxfl q^è•ÖÏ J#∞‰õÄÅO. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ^èŒ#
„áêÑ≤Î, Ô~O_À"å~°O â◊√Éèí"å~°Î, =¸_À"å~°O J<å~ÀQƺO,
<åÅ∞QÀ"å~°O P#O^ŒO.
‰õΩOÉèí ~åt
D <≥ÅÖ’ giH˜ â◊„`«∞ÉÏ^èŒÅ∞ JkèHõOQÍ LO\Ï~Ú.
J<å~ÀQƺO U~°Ê_»∞`«∞Ok. J#∞‰õΩ#fl Ѩ#∞Å∞ KÕu^•Hõ =zÛ#>Ë¡
=zÛ KÕ*ÏiáÈ`å~Ú. J#∞HÀx ã¨∞^Œ∂~° „Ѩܫ∂}ÏÅ∞ PO^À
à◊# Hõeæ™êÎ~Ú. "≥·^ŒºO, ÉϺO‰õΩ, Ô~"≥#∂º, Láê^蕺ܫ∞, Ô~·ÖËfi
`«k`«~° L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ |kbÅ∞ JÜÕ∞º J=HÍâ◊O LOk.
"≥Ú^Œ\ ˜"å~°O PO^Àà◊#, Ô~O_À"å~°O J<å~ÀQƺO, =¸_À
"å~°O „Ѩܫ∂} „Ѩ=∂^•Å∞, <åÅ∞QÀ"å~°O HÍ~°º[Ü«∞O.
g∞# ~åt
D =∂ã¨OÖ’ giH˜ KÕ¿ã Ѩ#∞ÅÖ’ P@OHÍÅ∞,
q∞„`«∞Å`À Jaè„áêÜ«∞ ÉèË^•Å∞ ~å=K«∞Û. "åǨÏ# „Ѩ=∂^ŒO
^Œ$ëêì º XO@i „Ѩܫ∂}O =^Œ∞Ì. ã¨O`å#O =Å¡ P#O^ŒO.
L^ÀºQÆã¨∞÷ʼnõΩ JkèHÍ~°¡ XuÎ_ç LO@∞Ok. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O
P#O^ŒO, Ô~O_À"å~°O â◊„`«∞[Ü«∞O, =¸_À"å~°O JâßOu,
<åÅ∞QÀ"å~°O „Ѩ=∂^ŒO.
ã¨ÑyΨ i
 N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ #q∞‡# "åix ==Ú‡
KÕÜ«∞x HõeÜ«ÚQÆ „Ѩ`«ºHõΔ^≥·=O.
<Õ#∞, =∂"å~°∞, =∂ W^ŒÌ~°∞ Ñ≤Å¡Å`À u~°∞
=∞ʼnõΩ "≥àϧ=Ú. "Õ∞=Ú u~°∞=∞ÅÖ’
=¸_»∞~ÀAÅ∞O_ç ™êfiq∞"åix ѨÅ∞
=∂~°∞¡ ^Œi≈OK«∞‰õΩx J#O`«Ñ¨Ù~åxH˜
u~°∞QÆ∞ „Ѩܫ∂}"≥∞ÿ<å=Ú. =ã¨∂Î =ã¨∂Î
^•iÖ’ QÍAÅ∞ fã¨∞‰õΩO^•=∞x, QÍAÅ
ëêѨ٠^ŒQÆæ~° Py QÍAÅ∞ fã¨∞‰õΩx uiy
K«∂¿ãÎ <å "≥O@ =zÛ# =∂ z#flÉÏ|∞ HõxÊOK«
ÖË^Œ∞. P K«∞@∞ìѨHõ¯ÅO`å "≥kH˜<å HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞. ѨiÔQuÎ
"åà◊§ <å#fl^ŒQÆæiH˜ "≥àϧ_Õ"≥∂#x =∂ "åi ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§
qKåiOKå#∞. JHõ¯_» ‰õÄ_® ÖË_»∞. ÃÑ·QÍ =∂"å~°∞ ##∞fl
u\˜ì, H˘\˜ì#O`« Ѩx KÕâß~°∞. =¸_»∞ QÆO@Å¿ãѨ٠P „áêO`«
=∞O`å "≥kH˜<å ZHõ¯_® HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞.
ÉÏ|∞ ^˘~°Hõ¯ JO^Œ~°∂ U_»∞ã¨∞Î<åflO. J^Õ ã¨=∞
Ü«∞OÖ’ Z=i^À XHõ HÍ~°∞ P "≥·Ñ¨ÙQÍ "ÕQÆOQÍ "≥o§Ok.
JO^Œ∞Ö’ #∞Oz <å#fl, <å#fl Jx =∂ ÉÏ|∞ Ñ≤ez#@∞¡QÍ<Õ
JxÑ≤OzOk. HÍh P HÍ~°∞ "ÕQÆOQÍ "≥o§áÈ~ÚOk.
=∂"å~°∞ "å_çx Z=~À Z`«∞ÎÔHo§áÈÜ«∂~°∞, WHõ
=∞#‰õΩ "å_»∞ ^˘~°Hõ_»∞ Jx U_»∞ã¨∂Î, QÆ\ ˜ìQÍ ^Õ=Ùx`À
=∂\Ï¡_ç#@∞¡ ''™êfig∞..! h ^Œ~°≈<åxH˜ =¿ãÎ WÖÏ KÕâß"Õ
=∞Ü«∂º? ^Õ=Ù_»∞O>Ë WÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ [~°QÆ∞`«∞O^Œx—— aQÆæ~°QÍ
U_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞. JO`«Ö’ W^ŒÌ~°∞ =$^Œú ^ŒOѨ`«∞Å∞ =∂ ^ŒQÆæ~°‰õΩ
=zÛ ''g∞~°∞ ÉÏ|∞HÀã¨O "≥^Œ∞‰õΩ`«∞<åfl~å! JkQÀ g∞ ÉÏ|∞——
„Ѩu<≥Å "≥Ú^Œ\˜ â◊√„Hõ"å~°O =∂„`«"Õ∞ ! W.F.`À =∂\Ï¡_»O_ç !
_»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W.F.!
á¶È<£ <≥O: 0877–2263261
ã¨=∞Ü«∞O: LII 8–30 #∞O_ç 9–30 QÆOI =~°∞‰õΩ
D J=HÍâßxfl JO^Œ~°∂ LѨÜ≥∂yOK«∞HÀO_ç! =ºH˜ÎQÆ`« q+¨Ü«∂Å∞ H͉õΩO_» Ѩk=∞OkH˜ LѨÜ≥∂QÆѨ_Õ „Ѩâ◊flÖË "ÕÜ«∞O_ç.
u.u.^Õ=™ê÷#O Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ =∞iO`« ã¨=∞~°÷=O`«OQÍ ¿ã=Å∞ JOkOKÕO^Œ∞‰õΩ g∞ ã¨∂K«#e=fiO_ç.
E<£, 2010 ã¨`«º"Õ∞ ã¨~°fi„`å =∞#efl HÍáê_»∞`«∞Ok
ã¨=∞iÊOKÕk
ÉèíH˜Î =∂„`«"Õ∞!!
– N=∞u â◊OHõ~°=∞Oz ã¨~À[
Jx K«∂Ñ≤OKå~°∞. "≥#∞uiy K«∂¿ãÎ =∂
ÉÏ|∞ L<åfl_»∞. P#O^ŒO Ѩ@ìÖËHõ WO`«
¿ãѨ٠ZHõ¯_»‰õΩ "≥àϧ=x "åx`À =∂\Ï¡_ç
"≥#∞uiy K«∂¿ãÎ P =$^Œú ^ŒOѨ`«∞Å∞ ÖË~°∞. P
`Õ*’=∞Ü«∞ ã¨fi~°∂ѨÙÅ∞ =∂ =∞#ã¨∞ûÖ’ xO_çáÈÜ«∂~°∞.
JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡, Nx"åã¨∞_Õ P =$^Œú ^ŒOѨ`∞« Å ~°∂ѨOÖ’
=∂‰õΩ HõxÊOKå~°∞. Wk =∂ rq`«OÖ’ [iy# J^Œ∞ƒù`«O.
Wk HõeÊ`«O HÍ^Œ∞.
"Õ∞=Ú "≥Ú^Œ\ ˜#∞Oz... =∂ J`åÎ =∂=∞Å HÍÅO
#∞Oz „Ѩu ã¨O=`«û~°O u~°∞=∞ʼnõΩ "≥o§ "≥·‰õΩO~î° UHÍ^Œt
<å_»∞ ™êfiq∞ ^Œ~°≈#O KÕã¨∞HÀ=_»O P#"å~Úf. =∂ J=∞‡
"åo§O\’¡ #~°ã≤OǨϙêfiq∞ WO\˜ ^Õ=Ù_»∞. <å‰õΩ ÃÑà◊§~Ú#
`«~åfi`« "≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ u~°∞=∞ʼnõΩ "≥àϧO. JѨC_»∞ <Õ#∞
<åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ QÆ~°ƒù=ux. ™êfiq∞x 㨇iOK«∞‰õΩO@∂ "≥o§
JѨ™ê‡~°HõOÖ’ ™êfiq∞`À =∂\Ïì_®#∞. <å‰õΩ ÉÏ|∞ ѨÙ\˜ì#
ѨÙ_»∞ á⁄_»∞QÍ\˜ u~°∞<å=∞O`À ѨÙ\Ïì_»∞. P <å=∞O "å_ç
#∞^Œ∞\˜ÃÑ· ã¨∞=∂~°∞ 5 ã¨O=`«û~åÅ =~°‰õÄ ÉÏQÍ Hõ#|_Õk.
=∂‰õΩ WѨÊ\˜H© JxflO\Ï "≥#flO\˜ ™êfiq∞ LO@∞<åfl_»∞. "Õ∞=Ú
HÀi#=hfl f~°∞ã¨∂Î =∂ Ñ≤Å¡Å#∞ K«Å¡QÍ HÍáê_»∞`«∞<åfl_»∞.
PÜ«∞#‰õΩ "Õ∞=Ú WKÕÛ HÍ#∞Hõ XHõ 'ÉèíH˜Î— =∂„`«"Õ∞.
Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ JѨÓ~°fi J=HÍâ◊O! U „áêO`«O
#∞OK≥·<å g∞~°∞ <Õ~°∞QÍ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À =∂\Ï¡_»=K«∞Û!
N"åi ^Œ~°≈#O, Pi˚`«¿ã=Å∞, =ã¨u ™œHõ~°ºO `«k`«~°
q+¨Ü«∂ÅÃÑ· g∞ ã¨ÅǨÅ∞, ã¨∂K«#Å∞, ã¨=∞㨺Å∞ Jhfl <Õ~°∞QÍ
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À =∂\Ï¡_O» _ç.
ã¨ÅǨÅ∞ W=fiO_ç! ã¨∂K«#Å∞ K≥Ü«∞ºO_ç!!
39
 (ÉèíQÆ=„^•=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ „ѨÉèÏ=O u~°∞=∞Å PÅÜ«∞OÖ’ |ǨïáêÅ∞ Hõ#|_»∞`«∞Ok. <Õ_»∞ ^è•~å"åÇ≤ÏHõO – 89
[~°∞ѨÙ`«∞#fl ѨÓ*Ï Ñ¨^Œúu, PQÆ=∞ J#∞ã¨~°} JO`å P <å_»∞ "å~°∞ ѨijeOz „áêK«∞~°ºOÖ’ `≥zÛ ÃÑ\˜ì#^Õ Jx
N "ÕOHõ\ÏK«Å WuǨã¨=∂Å K≥Ñ≤`Õ, WHõ¯_» ^˘iˆH âßã¨<åÅ∞ ^•xH˜ ѨÓ~°Hõ ™êHΔͺ^è•~åÅ#∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞™êÎ~Ú.)
~å=∂#∞AÅ∞, `«~åfi`« gi t+¨μºÖˇ·# J#O`å~°∞ºÅ∞ <å_»∞#∞ ™êfiq∞ q„QÆǨÏO g∞k PÉèí~°}Ï^ŒºÅOHÍ~åÅ#∞,
u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ =º=Ǩ~åÅ∞ 㨄Hõ=∞OQÍ [i¿ÑO^Œ∞‰õΩ L_»∞ѨÙÅ#∞ fã≤"Õã≤, ѨÓiÎQÍ Ñ¨ÓÅ=∂ÅÅ`À JÅOHõiOKåe.
áê@∞Ѩ_ç# ¿ã=Å#∞ N "ÕOHõ\ÏK«Å WuǨã¨=∂Å U_»∞ D HÍ~°º„Hõ=∞O [~°∞ѨÙ#ѨÙ_»∞ <åzÛÜ«∂~ü u~°∞"≥Úo áêâ◊√~å
J^蕺ܫ∂ÅÖ’ qâ◊nHõiOz#k. `«~°∞"åu â◊`å|ÌO#O^Œe Å#∞ QÍ#O KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ `«QÆ∞ U~åÊ@∞ QÍqOKå_»∞. ^Õ"åÅ
âßã¨<åÅ∞ `≥Å∞ѨÙ`«∞#fl „ѨHÍ~°O ~å=∂#∞AÅ∞ =∞iÜ«Ú Ü«∞OÖ’ ѨÓ*ÏHÍ~°º„Hõ=∞O 㨄Hõ=∞OQÍ "≥·MÏ#ã¨PQÆ=∞ âß„™ÈÎHõÎ
J#O`å~°∞ºÅ ¿Ñ~°¡g∞^Œ ѨÙ+¨Ê=<åÅ∞ =Ú#flQÆ∞ ã¨Oã¨÷Å∞ "≥Åã≤ q^è•<å# [i¿ÑO^Œ∞ʼnõΩQÍ#∞ "≥#∞Hõ\ ˜ "≥·MÏ#㨠ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞x
Ü«ÚO_ç#@∞¡ `≥Å∞ѨÙ`«∞<åfl~Ú. Wq ~å=∂#∞AÅ =∞iÜ«Ú =OjÜ«ÚÅ#∞ Z#∞flH˘x, "åiH˜ N"≥·+¨‚= nHõΔ#∞ [iÑ≤Oz,
J#O`å~°∞ºÅ =º=Ǩ~°^ŒHõΔ`« Kåi„`«Hõ ã¨`«º=∞<Õ q+¨Ü«∂xfl `«~åfi`« "åiKÕ Ñ¨Ó*ÏHÍ~°º„Hõ=∂Å∞ [iÑ≤OѨ*âË ß_»∞. PàÏfi~°∞Å
~°∞A=ÙѨ~∞° ã¨∞<Î åfl~Ú. u~°∞Ѩu ^Õ"åÅÜ«∞O#O^Œe ã¨OYº 171 q„QÆǨÅ#∞ u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ „Ѩu+≤ªOKÕO^Œ∞‰õΩ „Ѩܫ∞
=∞iÜ«Ú 173 âßã¨<åÅ∞ xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ P#O^•àÏfi<£#∞ uflOKå_»∞. HÍx "åà◊§Ö’<Õ KåÖÏ =∞Ok H˘O_»ÃÑ·H˜ HÍà◊§`À
QÆ∞iOp, ã¨OYº 175 âßã¨#O ~å=∂#∞Ax u~°∞#O^Œ#=#O P~ÀǨÏ}O JѨq„`«O J<Õ ÉèÏ=##∞ `«=∞ áêâ◊√~åÅÖ’
QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqã¨∞Î<åfl~Ú. D ^Õ"åÅÜ«∞O xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ K≥áêÊ~°∞ HÍ|\˜ì P HÍ~åºxfl q~°q∞Oz, H˘O_» H˜O^Œ
"≥·+¨‚= PÅÜ«∞"Õ∞ Jh, JO^Œ∞KÕ`« Ü«∂^Œ=~åÜ«∞Å∞ WzÛ# u~°∞ѨuÖ’ `«~°∞"åu HÍÅOÖ’ xi‡Oz# QÀqO^Œ~å[™êfiq∞
f~°∞Ê#∞ „áêK«∞~°ºOÖ’ fã¨∞‰õΩ =zÛ ^≥·#Ok# ѨÓ*Ïk HÍ~°º PÅÜ«∞OÖ’ "åi q„QÆǨÅ#∞ „Ѩu+≤ªOѨ*Ë™ê_»∞.
„Hõ=∂Å∞ "≥·MÏ#㨠PQÆ=∞âß„™ÈHõÎOQÍ [~°áêÅh =º=ã¨÷ KÕÜ«∞ ~å=∂#∞Ax P^Õâßxfl t~°™ê=Ç≤ÏOz u~°∞=∞ÅÖ’
_»"Õ∞ ~å=∂#∞*ÏKå~°º KÕã≤# „Ѩ^äŒ=∞ ÔH·OHõ~°º"≥∞ÿOk. `«~åfi`« x"å㨙ê÷<åxfl U~°Ê~°K∞« H˘x# J#O`«ã∂¨ i(P#O^•àÏfi<£) `«#
~å=∂#∞A_»∞ PQÆ=∞âß„™ÈÎHõÎOQÍ N"åi PÅÜ«∞q=∂<åxH˜ QÆ∞~°∞=ÙQÍi Jaè=∞`å#∞™ê~°O u~°∞=∞ÅÖ’ ѨÓ^À@Å#∞ ÃÑOK«
J=ã¨~°"≥∞ÿ# =∞~°=∞‡`«∞ÎÅ∞ KÕ~ÚOKå_»∞. Ѩ^•‡=u „Ѩu=∂ ™êQÍ_»∞. J#O`«ã¨∂i `å#∞ ÃÑOK«∞`«∞#fl #O^Œ#=<åxH˜
=Ú„^•Oz`«=∞QÆ∞ ã¨∞=~°‚ =∂_»ÅǨ~åxfl `«Ü«∂~°∞KÕ~ÚOz `«# QÆ∞~°∞=ÙQÍi ¿Ñ~°∞#∞ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. „Ѩuk#O ѨÙëêÊÅ#∞
™êfiq∞ "≥∞_»#∞ JÅOHõiOѨ*Ëã≤ Ѩ^•‡=f q„QÆǨxfl Ü«∞^ä• ¿ãHõiOz "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞H˜ ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩO@∞ LO_Õ"å_»∞.
™ê÷<å# LOKå_»∞. Wk "ÕOHõ\ÏK«Å WuǨã¨=∂ÅÖ’x „Ѩ^=Œä ∞ `«~∞° "åu HÍÅOÖ’ J<ÕH=õ ∞Ok UHÍOQÆ∞Å∞, rÜ«∞~°∞Å∞ J#O`«
ÉèÏQÆO.J@∞`«~∞° "å`« ~å=∂#∞AÅ∞ „Ѩu"å~°O ™êfiq∞H˜ [i¿Ñ ã¨∂ix J#∞ã¨iOz `«=∞ rq`åÅ#∞ ¿ã"åHÍ~°º„Hõ=∂xH˜
Jaè¿+Hõ HÍ~°º„Hõ=∞OÃÑ· ^Œ$+≤ì™êiOKå_»∞. „Ѩu QÆ∞~°∞"å~°O JOH˜`«O QÍqOK«∞‰õΩx ѨÙ+¨Ê=<åÅ#∞ ÃÑOz ™êfiq∞H˜ ѨÙëêÊ
40 =∞# Y~°∞ÛÖ’¡ Z‰õΩ¯= Ys^≥·# Y~°∞Û HÍÅ"Õ∞ ã¨ÑyΨ i
Å#∞ ã¨=∞iÊOK«∞HÀ=_»O HÀã¨O =ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞. XHõi^Œ~Ì ∞°
N"≥·+¨‚=ÙÅ∞ ‰õÄ_» D q^è•<å<Õfl J#∞ ã¨iOz ѨÓ^À@Å#∞ `åºQÆ~å[ ™È΄`« ~°`«flO
ÃÑOK«™êQÍ~°∞. J@∞=O\˜"åiÖ’ L_»Ü«∞=~ü HÀ~ÚÖò J}‚<£ ã‘II xkèKåÅ ã¨∞Y"≥Ú ã¨xflkè¿ã= ã¨∞Y=∞ø<˘
Jx =∞~À¿Ñ~°∞QÆÅ J#∞ã¨O^è•#O u~°∞"≥OHõ@ ^•ã¨~ü (âßã¨#O J#∞K«∞ `«i¯OK«∞ `«`åÎfi~°÷^Œ$+≤ì
ã¨OYº 247-\˜.\˜.) =∞iÜ«Ú Ç¨Ïã≤yÎ i ^•ã¨~ü (âßã¨#O ã¨OYº ã‘`«=∞‡ =∂Ü«∞=∞‡ N~å=Ú_Õ =∂‰õΩ
341-\˜.\˜.) =ÚYºOQÍ Z#fl^Œy#"å~°∞. `«O_„ Ü
ç ∞« ø#<≥_∞» ÉÏO^è=Œ º^Œ$+≤ì
(WHõ¯_» L_≥·Ü«∞=~ü HÀ~ÚÖò JO>Ë ~å=∂#∞AÅ ZO`«"å~°Å∞QÍx HÍO`«^•ã¨∞֡ܫ∞#fl
HÀ~ÚÖò J<Õ J~°O÷ . ^•xH˜ J}‚–ÃÑ^Œ"Ì å_»∞ J~Ú# J#∞ã¨O^è• Ö’Hõ[˝`«#∞ `≥Å∞Ê Ö’Hõ^Œ$+≤ì
#O u~°∞"ÕOHõ@^•ã¨∞ Jx ¿Ñ~°∞á⁄Ok# W`«_»∞ u~°∞=∞ÅÖ’
âßO`«=Ú ÖˉõΩ#fl ™œYº=Ú ÖË^Œ#∞
^≥·=<åÜ«∞Hõ<£ ѨÙ+¨Ê=<åxfl K«∂¿ã"å_»∞ – J#∞"å^Œ‰õΩ_»∞)
ã¨`º« "åHõº=Ú `≥Å∞Ê*Ï˝#^Œ$+≤ì
`≥IIwII W\˜ì ^Œ$+¨μìÅ =∞~°‡=ÚÖˇÅ¡ `≥eã≤
~å=∂#∞AÅ∞, `«# t+¨μºÅ =∂#ã¨=ÚÅÖ’ PàÏfi
~å=∞ ¿ã=ÜÕ∞ =∞kÖ’x HÍq∞`«=ÚQÆ
~°∞Å∞ ^≥=· ã¨=∂#∞Åh, "åix ѨÓlOK«_O» KÕ`« ^≥"· åxfl ѨÓlO LOKè«=$uÎ KÕѨ\˜ì# Ü≥∂y=~°º!
z# Ѷ¨Å"≥Úã¨∞ÎO^Œ<Õ ÉèÏ"åxfl „áÈkKÕã≤, "åiKÕ PàÏfi~°∞ʼnõΩ `åºQÆ^èŒ#∞_»=Ù HÍHõ~°¡ `åºQÆ~å[!
QÆ∞_»∞Å∞ Hõ\ ˜ìOz q„QÆǨÅ#∞ „Ѩu+≤ªOѨ*Ëã≤ x`«ºÑ¨Ó*Ïk – "Õ^Œ∞Å ÉÏÅHõ$+¨‚=¸iÎ
HÔ O· Hõ~åºÅ∞ rÜ«∞~°∞ŠѨ~º° "ÕH}
Δõ Ö’ [i¿ÑO^Œ∞‰õΩ `«Q∞Æ U~åÊ@∞¡
KÕ¿ã@@∞¡ „áÈ`«ûÇ≤ÏOKå_»∞. `«=∞ QÆ∞~°∞"≥#· ~å=∂#∞AÅ "åix â◊H˜Î™ê=∞~åúºÅ‰õΩ, „ѨuÉèÏ áê@"åʼnõΩ x^Œ~°≈#OQÍ xez
J=`å~°ÑÙ¨ ~°∞+¨μÅ∞QÍ ÉèÏqOz "åi `«^#Œ O`«~O° "åiq„QÆÇ¨ xfl L#flk.
„Ѩu+≤ªOz ѨÓlOKåÅ<Õ ÉèÏ"åxfl t+¨μºÅ =∞#ã¨∞ûÖ’ |ÅOQÍ
u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ ~å=∂#∞AÅ "åi ѨÅ∞‰õΩ
<å@∞‰õΩ<Õ@∞¡ KÕÜ«∞QÆÅy#O`«\ ˜ „ѨuÉèÏáê@"åÅ∞ Hõey#
|_çx QÆ∞iOz kQÆÌ~°≈#OQÍ D „H˜Ok q^èŒOQÍ K≥ѨÊ=K«∞Û.
"å_»∞ ~å=∂#∞AÅ∞. L^•Ç¨Ï~°}ÏxH˜ âß.â◊.1397 ã¨O=`«û~°O
u~°∞ѨuÖ’x N~å=∂#∞AÅQÆ∞_ç x~°fiǨÏ} Ü«∞u~å[rÜ«∞~°∞ „Ѩ^äŒ=∞OQÍ Ñ¨Ó^À@Å∞, #O^Œ#=<åÅ∞ ÃÑOKÕ@@∞¡
J<Õ q+¨Ü∞« O âßã¨#O (ã¨OYº 145-l.\˜.) =Å# `≥Å∞™ÈÎOk. „áÈ`«ûÇ≤ÏOz `«^•fi~å ™êfiq∞x JiÛOKÕO^Œ∞‰õΩ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜
J^Õ q^èŒOQÍ u~°∞Ѩu #=∂‡àÏfi~°∞QÆ∞_ç x~°fiǨÏ} âß.â◊. HÍ=Åã≤# ѨÙëêÊÅ#∞ ã¨=∞‰õÄ~°Û|_Õ U~åÊ@∞ QÍqOKå_»∞.
1436= ã¨O=`«û~°O =∞~˘Hõ Ü«∞u~å[rÜ«∞~°∞ x~°fiÇ≤ÏOz#@∞¡ D #O^Œ#=<åÅ#∞ ã¨O~°H˜ΔOK«∞ HÍ~åºxfl UHÍOQÆ∞ʼnõΩ JѨÊ
(ã¨OYº203-l.\˜.)âßã¨#O =Å# `≥Å∞™ÈÎOk. JÖψQ *ˇÑ¨Ê|_çOk.
u~°∞=∞OÔQ· PàÏfi~°∞ ^Õ=à◊O XHÍ<˘Hõ UHÍH˜ N"≥·+¨‚=ÙÅ x~åfi Ô~O_»=k - ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’, u~°∞=∞oâ‹·=O\˜ PàÏfi
ǨÏHõ`fi« OÖ’ ~å}˜Oz#@∞¡ (ã¨OYº333-\˜.\˜.) âßã¨#O `≥Å∞Ѩ٠~°∞Å q„QÆǨÅ#∂, „Ѩu+≤ªOKÕ@@∞¡ „áÈ`«ûÇ≤ÏOKå_»∞. (W`«x
`ÀOk. D<å_»∞#∂ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞ QÆ∞_ç, N~å=∂ÅÜ«∂ J#∞ã¨iOz W`«x<Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Jx H˘Å∞ã¨∂Î ÉèíQÆ=`ü
ÅÖ’ L#fl@∞=O\˜ L_»Ü«∞=~°∞Å (~å=∂#∞[Å∞) QÆ∞_»∞Å∞, â◊ÉÏÌxfl ~å=∂#∞[ ¿Ñ~°∞‰õΩ *’_çOz ѨÅ∞Hõ™êQÍ~°∞. JÖÏ
JeÑ≤i(H˘O_» áê^Œ`«ÖO) =^ŒÌ r~°‚^Œâ◊Ö’ L#fl ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞ ~å=∂#∞AÅ q„QÆǨÅ∞ ‰õÄ_» ѨÓ[‰õΩ áê„`«"≥∞ÿ#q. – J#∞
QÆ∞_ç („Ѩã¨∞Î`«O ÅH©Δ ‡<å~åÜ«∞}∞x PÅÜ«∞O), HõÑ≤Åf~°÷O =^ŒÌ "å^Œ‰Ωõ _»∞)
#∞#fl #=∂‡àÏfi~°∞ QÆ∞_ç, WOHõ#∂ QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ ^Õ"å =¸_»=k- JHõ¯_»Hõ¯_» N"≥·+¨‚=ÙÅ =∞~îåÅ∞ "≥Å=_»O
ÅÜ«∞OÖ’ L#fl W`«~° PàÏfi~°∞Å QÆ∞_»∞Å∞ ~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ K«∂¿ãÎ D „áêO`åÅÖ’ ~å=∂#∞[ =∞`«O "Õà◊¥§#∞H˘x
E<£, 2010 =∞Oz"å_»∞ ÉÏxã¨QÍ L<åfl ã¨fi`«O„`«∞_Õ. K≥_»¤"å_»∞ ~å*ˇ·<å ÉÏx¿ã 41
 ѨÙ}ºˆHΔ„`åÖ’¡ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞
=∞ǨѨ~å^èŒO
J#ºˆHΔ„`Õ Hõ$`«O áêѨO
ѨÙ}ºˆH„Δ`Õ q#â◊ºu
ѨÙ}ºˆHΔ„`Õ Hõ$`«O áêѨO
„|Ǩχ֒ˆH # #â◊ºu
W`«~° ˆHΔ„`åÖ’¡ KÕã≤# áêѨO ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’ #tã¨∞ÎOk.
HÍh ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’ KÕã≤# áêѨO
„|Ǩχ֒HÍxH˜ "≥o§<å #tOK«^Œ∞. HÍ=Ù#,
ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’ P`«‡Ç¨Ï`åºk áêáêÅ∞ KÕÜ«∞~å^Œ∞.
P`«‡Ç¨Ï`«º J<Õ^Õ =∞ǨáêѨ=∞x
=∞# ѨÙ~å}ÏÅ∞ K≥ѨÙ`«∞<åfl~Ú.
JÖÏO\˜ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ ѨÙ}º ˆHΔ„`åÖ’¡ KÕã¨∞‰õΩO>Ë
P áêѨO `«=∞ˆH H͉õΩO_® `«=∞ =OâßxHõO`å
K«∞@∞ì‰õΩO@∞O^Œx |∞∞+¨μÅ∞ Ѷ¨∞’+≤OKå~°∞.
HÍ|\˜ì ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨xflkèÖ’ ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕ¿ãÎ
"å\˜ Ѷ¨e`«O â◊`åkèHõOQÍ L#fl>Ë¡
P`«‡Ç¨Ï`«ºÖÏ¡O\˜q KÕã¨∞‰õΩO>Ë
ã¨fi~°æ„áêÑ≤Î ã≤kúOK«HõáÈQÍ,
P áêѨ Ѷ¨ÅO `«~°`«~åÅ∞ Ѩ\˜ì Ñ‘_çã¨∞ÎOk.
HÍ|\˜ì ѨÙ}ºˆHΔ„`åÖ’¡ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ KÕã¨∞HÀ=^Œ∞Ì.
ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O`À
P`å‡#O^•xfl, =∞<À^è≥·~åºxfl á⁄O^ŒO_ç.
LO_ç# "≥·#O `≥Å∞™ÈÎOk. u~°∞=∞ÅÖ’x u~°∞=∞oâ‹·Ñ≤Ê~°O
=∞~î°O(âßã¨#O ã¨OYº 335-\˜.\˜.), =}üâ◊~î°QÀѨ<£ =∞~î°O
(âßã¨#O ã¨OYº 276-\˜.\˜.), ¿Ñ~°~∞° àÏà◊<£ =∞~îO° "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q
D HÀ=‰õΩ K≥Ok#q. "≥·+¨‚==∞`«„Ѩɒ^è•xH˜, "≥·+¨‚=™êÇ≤Ï`«º
"åÑ≤Î D =∞~îåÅ ^•fi~å "åºÑ≤Î KÕÜ«∞_®xH˜ ˆHO„^ŒaO^Œ∞=ÙQÍ
LO_Õq.
42 huQÍ ã¨OáêkOK«∞ – =∞OzH˘~°‰õΩ qxÜ≥∂yOK«∞
<åÅæ=k- ~å=∂#∞Ax t+¨μºÅ∞ PÜ«∞##∞ J=`å~°
ѨÙ~°∞+¨μxQÍ ÉèÏqOKå~°∞. JO^Œ∞=Å# gi ã¨O`«u"å~°∞ L`ÕlÎ
`«∞Öˇ·, J`«∞º`åûǨïÖˇ· `å=Ú KÕ¿ã ^èŒ~°‡HÍ~åºÅ =ÚO^Œ∞ ~å=∂
#∞AÅ¿Ñ~°∞ Q“~°"å~°÷OQÍ `«yeã¨∂Î =KåÛ~°∞. XHõ q^èŒOQÍ
g~°∞ ~å=∂#∞AÅÜ«∞O^Œ∞ `«=∞‰õΩ QÆÅ Q“~°=ÉèÏ"åxfl D
q^èŒOQÍ „ѨHõ\ ˜ã¨∂Î =KåÛ~°# =K«∞Û#∞. ™êà◊√= #~°ã≤OǨï_»∞
"≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ ™ê÷Ñ≤Oz# Lz`å#fl 㨄`åʼnõΩ ~å=∂#∞[‰õÄ@
=∞x ¿Ñ~°∞ ÃÑ\Ïì~°∞. (âßã¨#O ã¨OYº 8- l.\˜.). JO`Õ
H͉õΩO_® ~å=∂<åÜ«∞Hõ~ü ‰õÄ_» WÖψQ ~å=∂#∞Ax ¿Ñ~°∞
ÃÑ\Ïì_»∞. (âßã¨#O ã¨OYº 306-\˜.\˜.). "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ
J#O`«ã¨∂i (P#O^•àÏfi<£) `å#∞ ÃÑOz# ѨÓ^À@‰õΩ ~å=∂
#∞Ax¿Ñ~°∞ ÃÑ@∞ì‰õΩx `«# QÆ∞~°∞ÉèíH˜Îx „ѨHõ\ ˜OK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
`«\ÏHÍxH˜ ~å=∂#∞[<£ Ué˜ ÖËHõ ~å=∂#∞[<£ ѨÙ>Ëìé˜ Jh
(âßã¨#Oã¨OYº 311- \˜.\˜. =∞iÜ«Ú 340-\˜.\˜.), gkèH˜
~å=∂#∞[<£ u~°∞gkè Jh (âßã¨#O ã¨OYº 314-\˜.\˜.)
¿Ñ~°∞¡ ÃÑ@ì_»O K«∂¿ãÎ ~å=∂#∞AÅ"åi „ѨÉèÏ=O t+¨μºÖ’
ZO`«\ ˜ QÍ_è"» ∞≥ #ÿ =Ú„^Œ "ÕãO≤ ^À `≥Å∞™ÈÎOk. `«~∞° "åu `«~åÅ
"åiH˜ ‰õÄ_» D „ѨÉèÏ=O Ѩ~°OѨ~°QÍ =zÛOk.
S^Œ=k- L`«û"å^Œ∞ÅÖ’ ™êfiq∞ Z^Œ∞@ N"≥·+¨‚=ÙÖˇ·#
™êuÎ#=~°∞Å∞, ™ê`åÎ^=Œ ~°∞Å∞, UHÍOQÆ∞Å∞ WOHõ#∂ `«k`«~∞° Å∞
(âßã¨#O ã¨OYº 200-\˜.\˜.) u~°∞"åÜü∞"≥Úo (âßã¨#O ã¨OYº
333-\˜.\˜.), WÜ«∞Öòáê (âßã¨#O ã¨OMº 211-\˜.\˜.),
#∂„@O^•k(~å=∂#∞AÅ k=º`åfixfl q=iOKÕ ã¨∞Îu=∂Å)x
‰õÄ_» áêâ◊√~åÅ ™ê÷~ÚH˜ KÕiÛ ÉèíH˜Î`À J#∞ã¨O^è•#O KÕÜ«∞
<å~°OaèOKå~°∞. (âßã¨#O ã¨OMº 58-\˜.\˜.), "≥Ú^ŒÖˇ·#
„Ѩ|O^è•ÅÖ’x ÉèÏQÍÅ#∞ ѨiîOKÕ Ñ¨^Œúu „Ѩ"Õâ◊ÃÑ@ì|_çOk.
`«~°∞"åu HÍÅOÖ’ D q^è•#O "å_»∞HõQÍ Ñ¨i}q∞OzOk.
WO^Œ∞ʼnõΩ „Ѩ^è•# HÍ~°}O ~å=∂#∞AÅ"åˆ~! ~å=∂#∞AÅ
"åiH˜ „Ѩ|O^茙êÇ≤Ï`«º x~å‡`«Å∞, `«#HõO>Ë =ÚO^Œ∞QÍ
N"≥·+¨‚==∞`åxH˜ r=QÆ„~°QÍ LO_ç# PàÏfi~°∞Å∞ QÆ∞iOz
P^蕺u‡Hõ QÆ∞~°∞ÉèíH˜Î, J`«ºO`« ÉèíH˜Î„ѨѨ`«∞ÎÅ∞ L<åfl~Ú. J\˜ì
~å=∂#∞AÅ"å~°∞ ™È^•Ç¨Ï~°} ѨÓ~°fiHõOQÍ t+¨º|$O^•xH˜
LѨ^ÕtOK«_»O =Å#<Õ WO`«\ ˜ ѨÅ∞‰õΩ|_çx á⁄Ok =∞Ǩϟ
#fl`«ã≤÷uH˜ ~åQÆeQÍ~°∞. (WOHÍ LOk)
ã¨ÑyΨ i
 <åfl^Œƒù=Ou Éèí∂`åx, Ѩ~°˚<åº^Œ#flã¨OÉèí=–––——
''J Jx NHõ$+¨‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ w`«Ö’ J#flO Ü≥ÚHõ¯
qâı+¨`«#∞ `≥eÜ«∞Ѩ~°∞ã¨∂Î, J#flO â◊√Hõ¡ â’}˜`åÅ∞QÍ U~°Ê_ç,
^•x =Å¡ „áê}˜HÀ\˜ U~°Ê_»∞`«∞#fl@∞¡ q=iOKå~°∞. J#fl~°ã¨O
=ÖË¡ =∂#= â◊s~°OÖ’x U_»∞ ^è•`«∞=ÙÅ∞ áÈ+≤OѨ|_»∞K«∞#flq.
=∞#O Éèí∞lOz# J#fl~°ã¨O „áê}OQÍ =∂~°∞`«∞Ok. P
„áê}O, â◊H˜ÎQÍ ~°∂áêO`«~°O K≥Ok =∂\Ï¡_»\ÏxH˜, Hõ^ŒÅ_®
xH˜, PÖ’zOK«_®xH˜ =¸ÅHÍ~°}O J=Ù`«∞#flk. =∞# Hõà§◊ Ö’¡
LO_Õ HÍOuH˜, J#∞HõΔ}O =∞#Ö’ [iˆQ LKèåfiã¨xâßfi㨠„H˜Ü«∞
ʼnõΩ J#fl"Õ∞ HÍ~°}O. D Éèí∂q∞ g∞^Œ L#fl ã¨=∞ã¨Î r=~å
ã¨∞ʼnõΩ J#fl"Õ∞ „áê}Ï^è•~°O. Ö’HõÜ«∂„`« J#flO =ÖË¡ [~°∞QÆ∞
`«∞#flk. ^≥·=ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# D J#fl ã¨fi~°∂ѨO 㨈~fiã¨~°fi„`«
"åºÑ≤Oz LOk. J#flOÖ’Oz Éè∂í `« ~åã¨∞Å∞ L^Œƒqù Oz J#flO
KÕ`Õ =i÷e¡, =∞~°}Ï#O`«~°O J#flOÖ’<Õ ÅÜ«∞"≥∞ÿ, =∞~˘Hõ
„áê}˜H˜ J#flOQÍ =∂~°∞`«∞<åfl~Ú.
P`«‡Ö’ #∞O_ç PHÍâ◊O, JO^Œ∞Ö’Oz "åÜ«Ú=Ù,
^•x #∞O_ç Jyfl, Jyfl #∞O_ç h~°∞, h\˜ #∞O_ç Ѩ$käq, P
Éèí∂q∞ #∞O_ç F+¨^èŒ∞Å∞, "å\˜ #∞O_ç J#flO, D J#flO
#∞O_ç „áê}˜HÀ\˜ Jq~åƒù"åxH˜ HÍ~°}"≥∞#ÿ WO„kÜ«∞O, g~°ºO,
c[O L^Œƒùq™êÎÜ«∞x LѨx+¨`«∞ÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. W\˜ì
=∞Ç≤Ï=∂xfi`«"≥∞ÿ# J<åflxfl =∂#hÜ«∞ Ѩ^•~°÷OQÍ QÆ∞iÎOz,
Láêã≤Oz ZO^Œ~À =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÖˇ·<å~°∞. n<Õfl J#fl „áêâ◊ã¨Îº
q^Œº Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. Wk Ju =ÚYº"≥∞ÿ# Ö∫H˜Hõ q^Œº,
`≥·`«ÎsÜ«∞ LѨx+¨`«∞ÎÖ’ qѨÙÅOQÍ L#fl n<Õfl J#fl=∞O„`«OQÍ
Ѩiîã¨∂Î LO\Ï~°∞.
u~°∞=∞ÅÖ’ Éèí‰õΩÎÅO^ŒiH© \’Hõ#¡`À
xq∞`«ÎO ÖˉõΩO_® J#fl^•#O [~°∞QÆ∞`«∞#flk.
J<åflxfl N"åi „Ѩ™ê^ŒOQÍ
ã‘fiHõiOK«O_ç!
^ŒÜ«∞KÕã≤ =$^è• KÕÜ«∞HõO_ç!!
E<£, 2010 rq`åxH˜ ǨÏ^Œ∞Ì LOk HÍh *Ï˝<åxH˜ ÖË^Œ∞
J#flO
Ѩ~°„|Ǩχ ã¨fi~°∂ѨO
– K«„Hõ=~°∞ÎÅ ã¨∞Éσ~å=Ù
J#flO q+¨Ü∞« OÖ’ =∂#"åo ZO`« *Ï„QÆ`QΫ Í "≥∞ÅQÆ
=Åã≤Ü«Ú#fl^À, J#fl„áêâ◊ã¨Îº q^ŒºÖ’ á⁄O^Œ∞Ѩ~°K«|_ç#
xÜ«∞=∂=ox Ѩije¿ãÎ J<åflxfl xOkOK«‰õÄ_»^Œx, =$^ä•
KÕÜ«∞~å^Œx, ã¨=∞$kúQÍ Ñ¨O_çOK«_®xH˜ Hõ$+≤ KÕÜ«∂Åx
K≥|∞`«∂ JO^Œ∞‰õΩ aè#flOQÍ „Ѩ=iοãÎ ''J#fl"≥∂ ~å=∞K«O„^•!——
Jx JÅ=∞\˜OK«=Åã≤ =ã¨∞ÎO^Œx #~°‡QÆ~°ƒùOQÍ ÃÇÏK«ÛiHõ
‰õÄ_® KÕã≤Ok. J#flO ã¨=∞$kúQÍ L#fl KÀ@ ^Œ∞iƒùHΔÍxH˜
`å=Ù ÖË^Œ∞. H˘O^Œ~°∞ J<åflxfl ã‘fiHõiOK«_»O P`«‡Ü«∞[˝OQÍ
ÉèÏq™êÎ~∞° . J<åflxfl =O_Õ@ѨC_»∞, =_çO¤ KÕ@ѨC_»∞, ã‘fiHõiOKÕ
@ѨÙ_»∞ H˘xfl PKå~°=º=Ǩ~åÅ∞ áê\˜OKÕ QÆ$ǨÏã¨∞Å÷ ∞ WѨÊ\˜H©
L<åfl~°∞. "≥·^Œºâߢã¨ÎO ѨQÆÅ∞ `«$Ñ≤ÎQÍ Éèí∞lOKåÅx, ~å„u
ÅѶ¨Ú=ÙQÍ u<åÅx, #∂~°∞ Ѩ#∞Å∞<åfl ã¨HÍÅOÖ’ Éèí∞lOKå
Åx K≥|∞`«∞#flk. Éè’[<åxH˜ =ÚO^Œ∞ HÍà◊√§, KÕ`«∞Å∞, <À~°∞
Hõ_çy â◊√„Éèí"≥∞ÿ#, `ÕeÔH·# =¢™êÎÅ∞ ^èŒiOz ã¨∞MÏã¨#OÃÑ·
„ѨâßO`« z`«OÎ `À ‰õÄ~°∞Ûx âßO`«OQÍ, ã¨O`«∞+≤Qì Í ã‘fiHõiOz#
PǨ~°O ^•fi~å â◊s~°OÖ’x ã¨=∞ã¨Î ^è•`«∞=ÙÅ∞ =$kú K≥Ok
ã¨OѨÓ~°‚ P~ÀQƺO ã≤kúã¨∞ÎOk.
Éè’[<åxH˜ =ÚO^Œ∞ =_ç¤Oz# Ѩ^•~å÷ÅÃÑ· h\˜x
K«e¡, ''J=∞$`«=∞ã¨∞Η— Jx J#∞‰õΩx, J#flѨÓ~å‚^Õq ™È΄`«O
43
 u~°∞Ѩu K«∞@∞ì „Ñ¨Hõ¯Å ^Œ~°≈hÜ«∞ PÅÜ«∂Å∞
Nx"å㨠=∞OQÍѨÙ~°O : u~°∞ѨuH˜ ѨtÛ=∞ k‰õΩ¯# 12
H˜.g∞. ^Œ∂~°OÖ’ "≥Åã≤# z#fl „QÍ=∞O Nx"å㨠=∞OQÍѨÙ~°O.
D „QÍ=∂xH˜ PˆQflÜ«∞ =¸ÅÖ’ N HõÖϺ} "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
™êfiq∞ PÅÜ«∞O <≥ÅH˘x LOk. q"åǨ#O`«~O° N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°
™êfiq∞, N Ѩ^•‡=u`À ‰õÄ_ç u~°∞=∞ʼnõΩ "≥à√◊ `«∂ H˘O`«HÍÅO
WHõ¯_» L<åfl_»x ѨÙ~å} „Ѩã≤kú.
<å~åÜ«∞}=#O : <å~åÜ«∞}=#O u~°∞ѨuH˜ PˆQflÜ«∞
=¸ÅÖ’ 22 H˜.g∞. ^Œ∂~°OÖ’ <≥ÅH˘x L#fl z#fl Ѩ@ì}O.
WHõ¯_» N HõÖϺ} "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ "åi PÅÜ«∞O LOk.
N "ÕOHõ>âË fi◊ ~° ™êfiq∞ N Ѩ^•‡=u ^Õqx q"åǨÏ=∂_ç# k=º
ˆHΔ„`«O W^Õ#h, JO^Œ∞‰õΩ QÆ∞~°∞ÎQÍ PHÍâ◊~åA XHõ PÅÜ«∂xfl
xi‡OKå_»x ѨÙ~å}ÏÅ∞, WuǨ™êÅ∞ ã¨Ê+¨ìO KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
<åQÆÖÏѨÙ~°O : N "Õ^Œ<å~åÜ«∞}™êfiq∞"åi „Ѩã≤^Œú ˆHΔ„`«O
Wk. u~°∞ѨuH˜ 65 H˜.g∞. ^Œ∞~°OÖ’ PˆQflÜ«∞ k‰õΩ¯# <åQÆ∞ÖÏ
ѨÙ~°O LOk. q[Ü«∞#QÆ~°O â‹·b q<庙êxH˜ D PÅÜ«∞O
„Ѩã≤kú `å~å¯}O. WK«Û@ QÆ~åƒùÅÜ«∞OÖ’ N =∞Ǩq+¨μ‚=Ù
=∞`åûº=`å~°OÖ’ "≥Åã≤ W~°∞„ѨHõ¯Å N^Õq Éèí∂^Õ=ÙÅ`À
q~ålÅ∞¡`∞« <åfl_»∞.
'ã¨∂~°ºÑ¨Ó[— D PÅÜ«∞OÖ’ „Ѩ`ºÕ Hõ`#« ∞ ã¨O`«iOK«∞‰õΩOk.
„Ѩu ã¨O=`«û~°O =∂iÛ <≥ÅÖ’ =¸_»∞ ~ÀAÅáê@∞ „Ѩ^è•#
KÕã≤ Éèí∞lOK«_»O „âıÜ«∞㨯~°O. `«∂~°∞Ê=ÚYOQÍ ‰õÄ~°∞Ûx
Éèí∞lOK«_»O =Å¡ PÜ«Ú+¨μ¬ =$kú, ^ŒH˜Δ}=ÚY Éè’[#O =Å¡
ã¨f¯iÎ, ѨtÛ=∂aè=ÚY Éè’[#O =Å¡ ÅH©Δ ‡Hõ\ÏHõΔO HõÅ∞QÆ∞`å
Ü«∞x âߢã¨Î=K«#O. L`«Î~° k‰õΩ¯QÍ LO_ç Z@∞=O\˜ PǨ~°O
fã¨∞HÀ~å^Œ∞. Éè’[#O ѨÓ~°Î~Ú# `«~åfi`« KÕ`«∞Å∞, HÍà◊√§,
<À~°∞ Ѩiâ◊√„Éèí"≥∞ÿ# h\˜`À ѨÓiÎQÍ â◊√„ÉèíѨ~°K«∞‰õΩx D H˜Ok
â’¡HõO ѨiîOz u#fl PǨ~°O ÉÏQÍ r~°‚"≥∞ÿ, ѨiѨÓ~°‚"≥∞ÿ#
P~ÀQƺ =O`«∞Å∞ J=Ù`å~°x ÃÑ^ŒÌÅ∞ `≥Å∞ѨÙ`«∞<åfl~°∞.
JQÆã¨Î ºO ‰õΩOÉèíHõ~°‚OK« I â◊=∞ºOK« |_»ÉÏ#ÅO I
PǨ~° Ѩi}Ï=∂~°÷O I 㨇~åq∞K« =$HÀ^Œ~°O II
44 Q˘Ñ¨Ê=º‰õΩÎÅ∞ Pâ◊Ü«∂Å HÀã¨O rq¿ãÎ, ^Œ∞~°ƒùÅ∞Å∞ Pâ◊Å HÀã¨O rq™êÎ~°∞
QÀѨÙ~°O ^•fi~å „Ñ¨"tÕ Oz# ã¨∂~°º H˜~}
° ÏÅ∞ QÆ~åƒùÅÜ«∞OÖ’x
=¸Å=¸iÎx ã¨Ê $tOK«_»O qâı+¨O. q[Ü«∞#QÆ~° K«„Hõ=iÎ
N Hõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞ `«# `«e¡ <åQÆ∞ÖÏO|‰õΩ ã¨‡ $u zǨÏflOQÍ
D „QÍ=∂xfl xi‡OKå_»x K≥ѨÊ|_»∞`«∞#flk.
JѨÊÖÏÜ«∞QÆ∞O@ : u~°∞ѨuH˜ 15 H˜Ö’g∞@~°¡ ^Œ∂~°OÖ’
N „Ѩã#¨ fl "ÕOHõ>âË fi◊ ~° ™êfiq∞"å~°∞ "≥Åã≤ L#fl JѨÊÖÏÜ«∞QÆ∞O@
„QÍ=∞O <≥ÅH˘x LOk. N Ѩ^•‡=u ^Õq, N PO_®àò J=∞‡
"å~°Å q„QÆÇ¨ Å∞ ‰õÄ_® D „áêp# PÅÜ«∞OÖ’ ^Œi≈OK«=K«∞Û.
H͈~fi\˜#QÆ~° ~åAÅKÕ xi‡OѨ|_ç# D PÅÜ«∂xH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞"åi ã¨xflkè ‰õÄ_® LOk. D PO[<ÕÜÚ« _»∞
Éèí‰õΩÎÅ#∞ ~ÀQÍÅ #∞O_ç ~°H˜Δ™êÎ_»x „Ѩã≤kú.
H͈~fi\˜#QÆ~°O : u~°∞ѨuH˜ 58 H˜.g∞. ^Œ∂~°OÖ’ ѨÙ`«∂Î~°∞H˜
^ŒQÆæ~°Ö’ H͈~fi\˜#QÆ~°O LOk. WK«Û\ N ~°∞H˜‡}© ã¨"Õ∞`«
N "Õ}∞QÀáêÅ ™êfiq∞ "åi PÅÜ«∞O LOk. „áêp# HÍÅOÖ’
<å~åÜ«∞}=#O ~åAÅ∞ D PÅÜ«∂xfl x~°fiÇ≤ÏOKÕ"å~°∞. D
PÅÜ«∞O N ã‘`å ~å=∞ ÅHõΔ ‡} PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ "å~°Å UHõtÖÏ
q„QÆǨxH˜ ‰õÄ_® „Ѩã≤kú.
"åÜ«∞ÖÏÊ_»∞ : u~°∞ѨuH˜ 100 H˜.g∞ ^Œ∂~°OÖ’ L#fl
"åÜ«∞ÖÏÊ_»∞Ö’ „áêp#"≥∞ÿ# N ~å=∂ÅÜ«∞O <≥ÅH˘x LOk.
^•<åÅxfl\˜Ö’, J#fl^•<åxH˜ qâı+¨ Ѷ¨e`«O LOk.
J#fl^•#O KÕ¿ãÎ ã¨=∞ã¨ÎO WzÛ#>Ë¡. J#fl^•# ~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ#
Ü«∞[˝O x~°~°÷HõO. =∞# Wà◊§Ö’ [iˆQ qâı+¨ HÍ~°º„Hõ=∂ʼnõΩ
|O^èŒ∞q∞„`«∞Å#∞ PǨfixOz Éè’[<åÅ∞ ÃÑ@ì_»O J<åkQÍ
=ã¨∞Î#fl ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O. Ѩ~°=∂`«∞‡x ^Œi≈OK«∞HÀ=_®xH˜ =KÕÛ
Éèí‰õΩÎʼnõΩ J#fl„Ѩ™ê^ŒO JOkã¨∂Î <Õ_»∞ Z<Àfl ^Õ"åÖÜ«∂Å∞
x`åº#fl^•# Ѩ^äŒHÍʼnõΩ qâı+¨ „áê=ÚYº`« HõeyOK«_»O KåÖÏ
ǨÏi¬OK«^ŒQÆæ q+¨Ü«∞O. HõeÜ«ÚQÆ „Ѩ`«ºHõΔ^≥·="≥∞ÿ# N "ÕOHõ>Ë
â◊fi~°∞x ã¨xflkèÖ’ x`«ºO [iˆQ x`åº#fl^•#OÖ’ "ÕÖÏk =∞Ok
Éèí‰õΩÎÅ∞ P`«‡Ü«∞[˝O`À ã¨O`«$ѨÙÎÅ∞ HÍ=_»O J`«ºO`« P#O^Œ
^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ# â◊√ÉèíѨi}Ï=∞=∞x K≥ѨÊ=K«∞Û.
ã¨ÑyΨ i
 pHõ\˜ =∞Å¡#fl =∞#
– <åQÍ~°∞˚#H˘O_» Ñ≤K«ÛÜ«∞º ^Õ"åÅÜ«∂Å∞
PÅÜ«∞O QÆ∞O@∂~°∞ lÖÏ¡, Ñ≤_»∞QÆ∞~åà◊§ =∞O Ñ≤Å∞=|_»∞`«∞<åfl~Ú. ѨÖÏfl\˜ Ü«Ú^•ú#O`«~O° „|Ǩχ<åÜ«Ú_»∞
D _»ÅOÖ’ QÆÅ QÆ∞uÎH˘O_» „QÍ=∞O #~°û~å=Ù ¿Ñ@– D aÅOÖ’ˆH "≥o§ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤#@∞¡QÍ `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
=∂K«~°¡ ~°Ç¨Ï^•i „ѨHõ¯#∞Ok. HÍ~°OѨÙ_çH˜ Ѩk H˜Ö’g∞@~°¡ ã¨÷ÅѨÙ~å}O
^Œ∂~°OÖ’ LOk. D „áêO`«OÖ’ L#fl H˘O_»Å#∞ ''<åQÍ„k—— ѨÓ~°fiO HÀã¨Å ^Õâßxfl WHΔÍfi‰õΩ K«„Hõ=iÎ =∂O^è•`«
J<Õ ¿Ñ~°∞`À Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. ѨiáêeOK«∞K«∞O_≥#∞. J`«xH˜ =Úz‰õΩO^Œ∞_»<Õ XHõ ‰õΩ=∂
D H˘O_»Å ã¨g∞ѨOÖ’ aÅ^•fi~°O K≥O`« N ÉÏÅ ~°∞_»∞ HõÅ_»∞. W`«_»∞ "Õ∞\˜ Ѩ~å„Hõ=∞ âße ^Õ=^•#=ÙʼnõΩ
=∞ÖË¡â◊fi~åÅÜ«∞O, N ~å*Ëâ◊fis^Õq PÅÜ«∞O, N PO[<ÕÜ«∞ [iy# Ѷ¨∞’~°Ü«Ú^ŒúOÖ’ ^•#=ÙÅ ^è•\˜H˜ ^Õ=`«Å∞ `åà◊ÖËHõ
™êfiq∞ PÅÜ«∞O L<åfl~Ú. D PÅÜ«∂Ö’¡x PÜ«∂ ^Õg áÈÜ«∂~°∞. ^Õ"ÕO„^Œ∞x q#uÃÑ· =Úz‰õΩO^Œ∞_»∞ ^Õ=`«Å ѨHΔÍ#
^Õ=`«Å#∞ ^Œi≈OK«∞H˘#fl Éèí‰õΩÎÅ∞ WHõ¯_ç aÅ ^•fi~°O QÆ∞O_®
֒ѨeH˜ „Ѩ"ÕtOz#ѨÙ_»∞ ֒ѨŠqâßÅ"≥∞ÿ# pHõ\ ˜ „áêO
QÆ}OÖ’ "≥Åã≤# N=∞e¡HÍ~°∞˚# ™êfiq∞"å~°∞ pHõ\ ˜ =∞Å¡#flQÍ
Éèí‰õΩÎÅKÕ H˘xfl â◊`åÉÏÌÅ #∞O_ç ѨÓ[ÅO^Œ∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.
aÅ=∂~åæxH˜ H˘OK≥O =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥àÎı „ѨH$õ u ã≤^OúŒ QÍ U~°Ê_ç#
HÀ<Õ~°∞ LOk. WO^Œe h~°∞ q∞H˜¯e ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ#k. h\˜Ö’
~°∂áê~Ú <å}ˇO "Õ¿ãÎ HõxÑ≤OKÕO`« ã¨fiK«ÛùOQÍ P h~°∞
LO@∞Ok. Éèí‰õΩÎÅ∞ =ÚO^Œ∞QÍ HÀ<Õ\ ˜Ö’ ™êfl#O KÕã≤ `«~åfi`«
=∞Å¡#fl‰õΩ Ñ¨Ó[Å∞ KÕ™êÎ~°∞.
„Ѩ^è•# aÅ=∂~°æO #∞O_ç qq^èŒ kâ◊ʼnõΩ J<ÕHõ
aÅ=∂~åæÅ∞<åfl~Ú. ˆ~}∞HÍaÅO, JǨϟaÅO, Hõ$ëê‚aÅO,
Hõ`«∞ÎÅ aÅO Jx qq^èŒ ¿Ñ~°¡`À #∂\ÁHõ¯ aÅ=∂~åæÅ∞#fl@∞¡
„Ѩfu. D =∂~åæÅ QÆ∞O_® „Ѩܫ∂}˜¿ãÎ KÕ[~°¡, J=∞~å=u,
HÀ@Ñ¨Ê H˘O_», ZuÎáÈ`«Å, Nâ‹ÅO, u~°∞=∞Å, HÍt=O\˜
ѨÙ}ºˆH„Δ `åÅ#∞ KÕ~=° K«Ûx J<ÕH=õ ∞Ok Jaè„áêÜ«∞O. Hõ$ëê‚aÅO
QÆ∞O_® „Ѩܫ∂}˜¿ãÎ, |∞∞+¨μÅ∞ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞‰õΩ<Õ `«áÈÉèí∂q∞x
K«∂_»=K«Û@.
D aÖÏÅ∞ <åQÍ„kÖ’ LO_»∞@KÕ <åQÍ„k aÖÏÅx,
QÆ∞uÎH˘O_» aÅO =ÚY^•fi~°O
QÆ∞uÎH˘O_» „QÍ=∞O K≥O`« #∞O_»∞@KÕ 'QÆ∞uÎ H˘O_» aÅO— Jx
E<£, 2010 HÍÖÏxH˜ q∞Oz# w@∞~å~Ú =∞~˘Hõ\˜ ÖË^Œ∞ 45
~åHõΔã¨∞Å`À áÈ~å_»QÍ H˘O`«HÍÖÏxH˜ ^Õ=`«Å#∞ q[Ü«∞ÅH˜;
=iOzOk. ^Õ"OÕ „^Œ∞_»∞ =Úz‰õΩO^Œ∞x ^Õ=ã¨É‰íè Ωõ PǨfixOz
`«# Hõ$`«[˝`«Å∞ `≥eÜ«∞*Ëã≤, U^≥·<å =~°O HÀ~°∞HÀ=∞<åfl_»∞.
JO^Œ∞‰õΩ =Úz‰õΩO^Œ∞_»∞ WO„^Œ∞x`À ''^Õ=~å*Ï! <Õ#∞ WO\˜
#∞O_ç =zÛ KåÖÏ HÍÅ"≥∞ÿ#k. <å "åà◊§#∞ K«∂_»=Öˇ
#<Õ HÀiHõ |ÅOQÍ LOk. Hõ#∞Hõ ##∞fl "≥O@<Õ =∂"åi
K≥O`«‰õΩ KÕ~°∞Û—— Jx J<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ WO„^Œ∞_»∞ ''=∞Ǩ`å‡!
^Õ=HÍÅ =∂<åxH˜ =∂#=HÍÅ =∂<åxH˜ =º`åºã¨O QÆÅ^Œ∞.
WѨÊ\˜H˜ =∂#=Ö’HõOÖ’ Ü«ÚQÍÖË =∂iáÈÜ«∂~Ú. WѨÙ_»∞
Éèí∂Ö’HõOÖ’ h Pf‡Ü«Ú Öˇ=~°∂ ÖË~°∞. JO^Œ~°∂ QÆuOz
áÈÜ«∂~°∞. HÍÅK«„HÍxfl =∞~°Å∞Û@ Z=iH˜h ™ê^茺OQÍ^Œ∞
QÆ#∞Hõ ##∞fl =∞xflOz =∞ˆ~^≥<· å =~°O HÀ~°∞HÀ!—— W™êÎ#<åfl_»∞.
ǨÏ`åâ◊√_≥#· =Úz‰õΩO^Œ∞_»∞ WO„^Œ∞x`À, ''^Õ"å! KåÖÏHÍÅOQÍ
Ü«Ú^ŒúO KÕã≤#O^Œ∞# |_»eHõ K≥OkÜ«Ú<åfl#∞. <å â◊s~°O
n~°…HÍÅѨ٠q„âßOux HÀ~°∞K«∞#flk. Hõ#∞Hõ x„^•ÉèíOQÆO HõÅ∞QÆ
‰õΩO_» <å‰õΩ n~°…HÍÅѨ٠x„^Œ#∞ „Ѩ™êkOK«∞—— Jx HÀÔ~#∞.
JO^Œ∞‰õΩ ã¨O`«ã≤Oz# ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞ '#~À`«Î=∂! g∞~°∞ HÀi#>Ë¡
g∞‰õΩ n~°…HÍÅѨ٠x„^Œ#∞ =~°OQÍ Wã¨∞Î<åfl#∞. g∞ÔH=Ô~·<å
x„^•ÉèOí QÆO HõeyOz# "å~°∞, g∞ ^Œ$+≤ì ™ÈH˜#O`«<Õ P YÅ∞_»∞
HÍe |∂_ç^ŒÜ≥ÿ∞áÈ QÆÅ_»∞—— Jx =~°q∞zÛ, x~°˚# „áêO`«"≥∞ÿ#
D <åQÍ„k aÅOÖ’H˜ =Úz‰õΩO^Œ∞x KÕ~åÛ_»∞.
HÍÅO QÆ_»z áÈ=ÙK«∂ ^•fiѨ~°Ü«ÚQÆ z=i áê^ŒOÖ’
=∞^èŒ∞~°#∞ áêeOK«∞K«∞#fl HõOã¨∞x NHõ$+¨μ‚_»∞ ã¨OǨÏiOKå_»∞.
HõOã¨∞xH˜ Ñ≤Å¡xzÛ# =∂=∞ [~åã¨O^èŒ∞_»∞ JÅ∞¡x =kèOz#
HÀѨO`À NHõ$+¨μ‚xÃÑ· ^ŒO_»Ü«∂„`«Å∞ KÕã≤ qѶ¨Å =∞<À~°^äŒ∞
_»Ü∂« º_»∞.
QÆ~°æ =∞ǨÏi¬H˜ t=Ùx J#∞„QÆǨÏOKÕ HÍÅÜ«∞=#∞_»<Õ
‰õΩ=∂~°∞_»∞ HõeQÍ_»∞. t=Ùx =~°„ѨÉèÏ=OKÕ Z\˜ì PÜ«Ú^è•Å
KÕ`«#∞ "å_çH˜ =∞~°}O "å\˜Å¡^Œ∞. JO^Œ∞KÕ QÆifi`«∞_≥· ã¨OK«
iOK«™êQÍ_»∞. D q+¨Ü«∞O `≥eã≤# [~åã¨O^èŒ∞_»∞ HÍÅÜ«∞=
#∞x Ô~K«ÛQ˘\˜ì, "å_»∞ NHõ$+¨μ‚xÃÑ· ^ŒO_»Ü«∂„`«‰õΩ "≥à◊√§#@∞¡
KÕã≤ `«$Ñ≤ÎѨ_®¤_»∞.
HÍÅÜ«∞=#∞_»∞ ÃÑ^ŒÌ Ãã·#ºO`À =zÛ =∞^èŒ∞~°#∞ =Ú\ì
_çOKå_»∞. NHõ$+¨μ‚_»∞ XO@iQÆ<Õ "≥o§ HÍÅÜ«∞=#∞x QÆeã≤,
46 =∞x+≤Ö’ L#fl ÉèíQÆ=O`«∞_ç LxˆH JO`«~å`«‡
''HÍÅÜ«∞=<å! h‰õΩ Ñ¨QÆ<åÃÑ·<Õ Hõ^•! JO`«=∂„`åxH˜ WO`«
=∞Ok J=∂Ü«∞‰õΩÅ∞ Ü«Ú^ŒúO *Ëã≤ Jã¨∞=ÙÅ∞ HÀÖ’Ê=_»O
ZO^Œ∞‰õΩ? =∞#q∞~°∞=Ù~°=¸ ^ŒfiO^ŒfiÜ«Ú^ŒúO KÕã≤#KÀ =∞#
|ÖÏ|ÖÏÅ∞ `Õe áÈ=Ù#∞ Hõ^•! ^ŒfiO^ŒfiÜ«Ú^ŒúO h‰õΩ ã¨=∞‡`«
"Õ∞<å? ÖËHõ F@q∞ ÉèÜ í ∞« O Ñ‘_ãç ∞¨ #Î fl^•?—— J<åfl_»∞. =~°QiÆ fi`«∞
_≥·# HÍÅÜ«∞=#∞_»∞ ^ŒfiO^ŒfiÜ«Ú^•úxH˜ JOwHÍ~åxfl `≥Å∞ѨQÍ
=∞# áÈ~°∞#‰õΩ `«y# ~°}ã¨Ö÷ Ïxfl K«∂Ñ≤™êÎ#∞ ~°=∞‡x NHõ$+¨μ_‚ ∞»
=ÚO^Œ∞ |Ü«∞Å∞^Õ~Q° Í HÍÅÜ«∞=#∞_»∞ J#∞ã¨iOKå_»∞. H˘O`«
^Œ∂~°O áÈQÍáÈQÍ, NHõ$+¨μ‚_»∞ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç áêiáÈ=Ù "åx
=Öˇ Ѩ~°∞ÔQ`åÎ_»∞. HÍÅÜ«∞=#∞_»∞ Ѩ~°∞ÔQ`«∞Î`«∂ NHõ$+¨μ‚x
JO^Œ∞‰õΩ<Õ „Ѩܫ∞`«flO`À =ÚO^Œ∞‰õΩ™êQÍ_»∞. JÖÏ"å~°∞
Ѩ~°∞ÔQfÎ, Ѩ~°∞ÔQfÎ z=~°‰õΩ <åQÍ„k KÕ~å~°∞. NHõ$+¨μ‚_»∞
HÍÅÜ«∞=#∞_»∞ K«∂ã¨∞OÎ _»QÍ aÅOÖ’xH˜ „Ѩ"tÕ OKå_»∞. JHõ¯_»
x„kã¨∞Î#fl =Úz‰õΩO^Œ∞xÃÑ· `«# L`«ÎsÜ«∂xfl QÆÑ≤Ê "Õ~˘Hõ
aÅ=∂~åæ# `«#∞ ^•y K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. WO`«Ö’ HÍÅÜ«∞=
#∞_»∞ QÆ∞ǨÏÖ’ „Ѩ"ÕtOz =Úz‰õΩO^Œ∞_»∞#fl KÀ\˜H˜ =KåÛ_»∞.
=Úz‰õΩO^Œ∞xÃÑ· QÆÅ NHõ$+¨μx‚ L`«sÎ Ü«∂xfl K«∂ã≤, NHõ$+¨μ_‚ Qç Í
„Éèí=∞Ѩ_ç HÍÅ∞`À `«<åfl_»∞. x„^•ÉèíOQÆ"≥∞ÿ# =Úz‰õΩO
^Œ∞_»∞ Hõ#∞flÅ∞ `≥~°z Z^Œ∞~°∞QÍ#∞#fl HÍÅÜ«∞=#∞x K«∂âß_»∞.
PÜ«∞# ^Œ$+≤ì HÍÅÜ«∞=#∞_»∞ÃÑ· „Ѩã¨iOK«QÍ<Õ HÍe |∂_ç
^ŒÜ∂« º_»∞.
NHõ$+¨μ‚_»∞ =Úz‰õΩO^Œ∞x K≥O`«‰õΩ =zÛ `«# qâ◊fi
~°∂áêxfl K«∂Ñ≤, =ÚH˜Îx „Ѩ™êkOKå_»∞. HÍe |∂_ç^ŒÜ≥ÿ∞#
HÍÅÜ«∞=#∞#‰õΩ L`«Î=∞ QÆ`«∞Å∞ „áêÑ≤ÎOK«∞@ÔH· QÆ∞ǨÏÖ’<Õ [Å
=#~°∞Å∞ ã¨$lOѨ|_ç, "åx |∂_ç^Œ JO^Œ∞Ö’ x=∞[˚#O
KÕÜ∞« |_çOk.
„ѨuÜÕ∞\Ï `˘eUHÍ^Œt, =∞Ǩt=~å„u Ѩ~°fik<å
ÅÖ’ pHõ\ ˜ =∞Å¡#fl‰õΩ L`«û"åÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. P L`«û"åʼnõΩ
lÖÏ¡ #Å∞=¸ÅÅ #∞O_ÕQÍHõ á⁄~°∞QÆ∞lÖÏ¡Å #∞O_ç ‰õÄ_®
"ÕÖÏkQÍ ÉèíHõÎ [#O =zÛ ™êfiq∞"åix ¿ãqOK«∞H˘O\Ï~°∞.
^Œã¨~å‰õΩ N ~å*Ëâ◊fii=∂`«‰õΩ L`«û"åÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú.
ˆH=ÅO Ѩ~°fik<åÖ’¡<ÕQÍHõ „Ѩux`«ºO ã¨O^Œ~°≈‰õΩÅ∞, D
<åQÍ„k aÖÏÅ#∞ ^Œi≈ã¨∂Î LO\Ï~°∞.
ã¨ÑyΨ i
 á⁄~°áê@∞
#$ QÆ=∞Ǩ ~åA =∞Ǩ^•#jÖË QÍHõ x`«ºO [Ѩ,
`«Ñ,¨ Ǩϟ=∞, Ü«∞[˝ ѨÙ}ºHõ~‡° Å#∞ PK«iOKÕ"å_»∞,
„Ѩ*ÏáêÅ#Ö’ ‰õÄ_® ZO`À ^ŒHõΔ`«`À =º=ǨÏiOz „Ѩ[efl
HÍáê_Õ"å_»∞.
HÍx `«#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ XHõ~°∞ ^•#q∞zÛ#
P=Ù#∞ "Õ~˘Hõ~‰° Ωõ ^•#q∞zÛ# Ѷe¨ `«OQÍ J`«xH˜ =∞Ǩáê`«HOõ
HõeyOk. `≥e™È `≥eÜ«∞HÀ XHõ áê~°áê@∞ [iy#ѨC_»∞,
ѨâßÛ`åÎѨѨ_ç<å ^•x Ѷ¨e`«O J#∞ÉèíqOK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
XHõ<å_»∞ XHõ ѨO_ç`«∞_»∞ ~åA =^ŒÌ‰õΩ =zÛ QÀ^•
<åxfl Ji÷OKå_»∞, ~åA ã¨O`À+¨O`À "ÕÖÏk P=ÙÅ#∞ ^•#O
KÕâß_»∞, P =∞O^ŒÖ’ WOÃÑ·# ѨÙ+≤ìHõ~°"≥∞ÿ# QÀ"˘Hõ\ ˜ LOk.
Jk P =∞O^Œ #∞O_ç `«ÑÊ≤ áÈ~ÚOk, D q+¨Ü∞« O P ѨO_ç`∞«
#‰õΩ ‰õÄ_® `≥b^Œ∞. HÍh P~ÀQƺOQÍ L#fl P P=Ù#∞ QÆ∞~°∞Î
Ѩ@ìQÆÅ_»∞.
"Õ~˘Hõ™êi, =∞~˘Hõ ѨO_ç`«∞_»∞, #$QÆ=∞Ǩ~åA =^ŒÌ
#∞O_ç QÀ^•<åxfl ã‘fiHõiOKå_»∞. `«Ñ≤ÊáÈ~Ú# P QÀ=Ù
^•#q∞zÛ# D =∞O^ŒÖ’ Hõeã≤áÈ~ÚOk. ѨÙK«∞Û‰õΩ#fl P
„ÉÏǨχ}∞_»∞ QÀ=ÙÅ#∞ `ÀÅ∞‰õΩáÈ`«∞<åfl_»∞. ѨO_ç`«∞_»∞, =∞~À
ѨO_ç`«∞xH˜ WzÛ# P=ÙÅÖ’ `«# P=Ù#∞ K«∂z QÆ∞iÎOKå_»∞.
q„ѨÙx =^ŒÌ‰õΩ P ѨO_ç`«∞_»∞ "≥o§, ''P~åº D P=Ù <åk
hÔHÖÏ =zÛ#k?—— Jx J_çQÍ_»∞. ''`«#‰õΩ P QÀ=ÙÅ#∞
#$QÆ=∞Ǩ~åA ^•#q∞KåÛ_»x—— K≥áêÊ_»∞, ^•x`À ѨO_ç`«∞_»∞
HÀáÈnÌѨÙ_≥·, P „ÉÏǨχ}∞x fã≤H˘x ~åA =^ŒÌ‰õΩ "≥àϧ_»∞.
`«#‰õΩ ^•#q∞zÛ# QÀ=Ù#∞ "Õ~˘HõiH˜ ^•#q∞=fi_»O J<åºÜ«∞
=∞<åfl_»∞.
q=~åÅ∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx ~åA KåÖÏ qKåiOKå_»∞.
á⁄~°áê@∞ [iy# ^•xH˜ zOuOz, ''JÜ«∂º! `≥eÜ«∞Hõ JѨ
Kå~°O [iyOk. =∞xflOK«=∞x Ji÷Oz, "Õˆ~ QÀ=Ù#∞
E<£, 2010 =∞x+≤ q[Ü«∞O, Pi˚Oz# _»|∞ƒ#∞ |\˜ìQÍHõ ™êkèOz# =∞#âß≈Oux |\˜ì LO@∞Ok
– "≥∞Å¡ =Ot ™ê~Ú "≥OHõ\ò
W™êÎ#——<åfl_»∞. ѨO_ç`«∞_»∞ `«# Ѩ@∞ì g_»ÖË^Œ∞. "Õˆ~ QÀ=Ù#∞
ã‘fiHõiOK«_®xH˜ JOwHõiOK«ÖË^Œ∞. "≥Ú^Œ@ `«#‰õΩ, WzÛ#
QÀ=Ù<Õ W=∞‡<åfl_»∞. ~åA „|Ǩχ}∞x`À P QÀ=Ù#∞ ѨO_ç
`«∞#‰õΩ WzÛ#k. <Õ#∞ "Õ~˘HõQÀ=Ù#∞ g∞‰õΩ W™êÎ#∞. D
QÀ=Ù#∞ ѨO_ç`«∞#‰õΩ W=∞‡x Ji÷OKå_»∞. ^•xH˜ „ÉÏǨχ}∞_»∞,
^•#O ѨÙK«∞Û‰õΩ#flk =∞àϧ g∞H˜K«∞Û@ `«QÆx Ѩx, g∞‰õΩ
W=fi‰õÄ_»^Œ∞. g∞ˆ~ ѨO_ç`«∞#‰õΩ ã¨iÌ K≥ѨÊ=∞x "Õ_»∞H˘<åfl_»∞.
^•xH˜ ѨO_ç`«∞_»∞ JOwHõiOK«ÖË^Œ∞. D ã¨=∞㨺‰õΩ Ñ¨i
ëê¯~°O ZÖÏ K≥Ü«∂ºÖ’ ~åA‰õΩ É’^èŒÑ¨_»ÖË^Œ∞. HÍh HÍÅ
QÆ=∞#OÖ’ P Hõ^äŒ JHõ¯_ç`À J~ÚºOk. `«~°∞"å`« P ~åA
‰õÄ_® ã¨fi~°æã¨∞÷_»Ü∂« º_»∞.
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
ã¨fi~°‚ѨÙëêÊ~°Û#
Nx"åã¨=∞OQÍѨÙ~°OÖ’x N HõÖϺ} "ÕOHõ
>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞"åi =¸Å=~°¡‰õΩ „Ѩu =∞OQÆà◊"å~°O
Pi˚`«¿ã=QÍ 108 |OQÍ~°∞ Ѩ^Œ‡=ÚÅ`À P~å^èŒ#
[~°∞QÆ∞`«∞Ok.
D ¿ã= KÕ¿ã QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ =¢ã¨Î |Ǩï=∂#O,
„Ѩ™ê^ŒO W=fi|_»∞#∞. D ¿ã= KÕ~ÚOK«^ÅŒ z# Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞
PÅÜ«∞OÖ’ =ÚO^Œ∞QÍ i[ˆ~fi+¨#∞ KÕ~ÚOK«∞HÀ=K«∞Û.
~°∞ã¨∞=Ú : ~°∂. 516/–
„Ѩ"Õâ◊O : W^ŒÌiH˜ (^ŒOѨ`«∞ʼnõΩ)
q=~åʼnõΩ :
JnèHõΔ‰õΩ_»∞, N HõÖϺ} "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ PÅÜ«∞O,
Nx"åã¨=∞OQÍѨÙ~°O. á¶È#∞ : 0877–2100105
– HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi
47
 JO`«\ ˜ ^•#^è~Œ å‡Å∞ PK«iOz,
xÜ«∞=∞ x+¨ªÅ`À Z<Àfl ^èŒ~°‡HÍ~åºÅ#∞
PK«iOz# #$QÆ=∞Ǩ~åA ã¨fi~åæxH˜
"≥à◊§Hõ Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA =^ŒÌ‰õΩ "≥àϧ_»∞.
– _®II Ѩq∞_çHÍÅfi K≥OK«∞ã¨∞|ƒÜ«∞º ''XHõiH˜ ^•#O KÕã≤# ^•xfl uiy fã¨∞
H˘#∞@ QÍh, ÖËHõ "Õ~˘HõiH˜ ^•x<Õ
^•#O H˜O^Œ WK«∞Û@ <Õ~°O J=Ù`«∞Ok.
*Ï˝#O „Ѩ^è•#O # `«∞ Hõ~°‡Ç‘Ï#O, Hõ~°‡„Ѩ^è•#O # `«∞ |∞kúÇ‘Ï#"£∞ I h=Ù KÕã≤Ok KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ `«Ñ¨C. D
`«™ê‡ ^Œ∞ÉèÏÉèϺO `«∞ Éèí"Õ`ü „Ѩã≤kúó, # ¿ÇϺHõѨHΔÀ qǨÏQÆó „Ѩܫ∂u II <Õ~O° H˜O^Œ x#∞fl tH˜OΔ K«Hõ `«Ñʨ ^Œ∞, `≥eã≤
(ѨÙÅ㨺Π㨇 $u) KÕã<≤ å `≥eÜ«∞Hõ KÕã<≤ å `«ÑC¨ `«¿ÑÊ, h=Ù
ÉèÏ=O : *Ï˝#O „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#^Õ HÍx Hõ~°‡x+¨ª ÖËx *Ï˝#O x¢+¨ìÜ≥∂[#O. Hõ~°‡ „Ѩ^è•#"Õ∞ ѨÙ}ºO J#∞ÉèíqOz tHõΔ‰õΩ =™êÎ"å, ÖËHõ
HÍx *Ï˝#OÖËx Hõ~°‡ ‰õÄ_® x~°∞ѨÜ≥∂QÆ"Õ∞! rq`«O „ѨâßO`«OQÍ #_»=_® tHõΔ J#∞ÉèíqOz ѨÙ}ϺxH˜ "≥à◊`å"å, U
xH˜ *Ï˝#O, Hõ~°‡ – Ô~O_»∂ J=ã¨~°"≥∞ÿ#"Õ! *Ï˝# Hõ~°‡Å ã¨=∞#fiÜ«∞O=Å¡<Õ q+¨Ü∞« O K≥Ñʨ =∞x—— Ü«∞=Ú_»∞ J_çQÍ_»∞.
[#‡ ™ê~°÷Hõ"≥∞ÿ, ã¨O™ê~°™êQÆ~°O #∞O_ç `«iã¨∞ÎOk. XHõ¯Ô~Hõ¯`À ѨH˜Δ ZQÆ∞~°_»O ^•xH˜ ~åA ''áêѨO J#∞ÉèíqOz ѨÙ}Ϻ
™ê^茺O HÍ^Œ∞ Hõ^•! xH˜ "≥à◊√§@ KåÖÏ =∞Ozk. =ÚO^Œ∞
q=~°} : rq`« =∞<Õ Ñ¨H˜ΔH˜ *Ï˝#O, Hõ~°‡ – Ô~O_»∞ Ô~Hõ¯Å∞. ÉèíH˜Î t~°ã¨∞û. D Hõ+¨ìѨ_ç `«~åfi`« ã¨∞YO J#∞ÉèíqOK«∞@
=¸_»∂ ã¨=∞#fiÜ«∞O`À Ѩx KÕã¨∞ÎO>Ë<Õ rq`«qǨÏOQÆO QÆ=∞ºO „âıÜ«∞㨯~°=∞x—— J<åfl_»∞. =ÚO^Œ∞ áêѨ
KÕ~°∞ÎOk. ˆH=Å *Ï˝#O HÍh, ˆH=Å Hõ~°‡x+¨ªHÍh ã¨O™ê~° `«~°}À Ѷ¨ÅO J#∞Éèíq™êÎ#∞ Jx J<åfl_»∞.
áêÜ«∞O HÍ*ÏÅ^Œ∞. *Ï˝#O`À ‰õÄ_ç# Hõ~°‡, Hõ~°‡`À ‰õÄ_ç# *Ï˝#O P áêѨ Ѷ¨e`«OQÍ #$QÆ=∞Ǩ
J<Àº<庄â◊Ü«∞O`À LO_®e. â◊√^Œú *Ï˝#O– â◊¥#ºOÖ’ ÃÑ\˜ì# Jyfl ~åA `˘O_»QÍ =∂i Ü«∞=∞Ö’HõO #∞O_ç
J=Ù`«∞Ok. â◊√^ŒHú ~õ ‡° –JyflÖËx Hõ>ìˇ Å=Ù`«∞Ok. Hõ>Åìˇ ∞, Jyfl ~Ô O_»∂ `«ÅH˜O^Œ∞Å∞QÍ Éèí∂q∞ g∞^Œ‰õΩ Ñ¨_»∞
Hõe¿ãÎ<Õ =∞O@ U~°Ê_»∞`«∞Ok. =O@ KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. ÉèíQÆ=næ`« Hõ~°‡ `«∞O_»QÍ Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA, ~åA`À J#u
Ü≥∂QÆ „áê~°OÉèíOÖ’ "Õ^ÀHÍÎÖˇ·# Hõ~°‡Å#∞ „áê~°OaèOK«x^Õ *Ï˝#x+¨ª HÍÅOÖ’<Õ NHõ$+¨μ‚_»∞ h=Ù LO_Õ Ñ¨i
‰õΩ^Œ∞~° ^Œh, XHõ "Õà◊ „áê~°OaèOz<å "å\˜efl ѨÓiÎ KÕÜ«∞Hõ q_çz ã¨~åʼnõΩ =™êÎ_∞» , PÜ«∞# ^Œ~≈° #O`À, Hõ~°
ÃÑ\ÏÎ_∞» Hõ#∞Hõ *Ï˝# x+ª̈ á⁄O^ŒÖË _»h, QÆ∞}Ï`«‡Hõqâ◊fiOÖ’ L#flO`« ã¨Ê~°≈`À ѨÙh`«∞_»"≥·, ѨÙ}ºÖ’HÍʼnõΩ
HÍÅO „Ѩurg U^À XHõ Hõ~°‡ KÕÜ«∂eûO^Õ #h ÉèíQÆ"å#∞_»∞ ¿Ñ~˘¯ KÕ~°∞`å=Ù Jx K≥áêÊ_»∞. #$QÆ∞_»∞ `˘O_»
<åfl_»∞. [#‰õΩ_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# =∞Ǩ`«∞‡ ÅO^Œ~°∂ *Ï˝#Hõ~°‡Ü≥∂QÍÅ#∞
~°∂ѨO`À Éèí∂q∞ g∞^ŒÑ¨_®¤_»∞. `«~åfi`«
ã¨=∞#fi~ÚOK«∞H˘x, Ô~O\˜h ã¨=∞OQÍ ÉèÏqOz, PK«iOz, J#∞
H˘kÌ HÍÅOÖ’<Õ NHõ$+¨‚Ѩ~°=∂`«‡ P
ÉèíqOz, r=#∞‡‰õΩÎ ÅÜ«∂º~°∞. *Ï˝<åhfl, Hõ~°‡#∂ Hõe¿Ñk ÉèíH˜Î. Wk
„áêO`åxH˜ ~å=_»O PÜ«∞# Hõ~°ã¨Ê~°≈`À
Ô~O\˜H© „áê}OÖÏO\˜k. XHõ¯Ô~Hõ¯`À ѨH˜Δ ZQÆ∞~°ÖË#>Ë¡ ˆH=ÅO
*Ï˝#O`À HÍh, ˆH=ÅO Hõ~°‡`À HÍh =∂#=Ù_»∞ QÆ=∂ºxfl KÕ~°ÖË_»∞. `˘O_» HÍã¨Î, #$QÆ=∞Ǩ~åAQÍ =∂i,
Ô~O\˜bfl ÉèíH˜Î`À "Õ∞à◊qOz, "Õ∞Öˇ·# r=#O ™êyOK«_»O L`«Î=∞O! k=ºq=∂#OÖ’ T~°÷fiÖ’HÍʼnõΩ "≥à◊§_»O
[iyOk.
48 =∂#= rq`«O HõΔ} ÉèíOQÆ∞~°O ã¨ÑyΨ i
 P#O^ŒxÅÜ«∞O – âßã¨<åÅ∞
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
âßã¨# q=~°} – 11
u~°∞=∞ÅÖ’x q[Ü«∞#QÆ~° âßã¨#O
„Ѩ^Õâ◊O : u~°∞=∞Å, K«O„^Œyi `åÅ∞HÍ, z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡, PO„^茄Ѩ^Õâò
(u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ "≥Ú^Œ\ ˜ „áêHÍ~°OÖ’x L`«Î~°Ñ¨Ù QÀ_»ÃÑ· L#fl âßã¨#O)
=Oâ◊O : q[Ü«∞#QÆ~° ~åA : NHõõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞
HÍÅO : â◊Hõ ã¨O=`«û~°O 1368 – 1446 Z._ç.
ÉèÏ+¨ : `«q∞à◊O
q+¨Ü«∞O : u~°∞=∞Å ^èŒ~å‡kèHÍiH˜ =∞Ǩ~åA Z„~°HõOѨܫ∞^Õ= ‰õΩ=∂~°∞_»∞ =∞Ǩ~åA ÃÑiÜ«∞
=∞Å¡Ü«∞º^Õ=ʼnõΩ [iy# XѨÊO^ŒO „ѨHÍ~°O ^Õ"åÅÜ«∞ ÉèÏO_®QÍ~°OÖ’ [=∞ KÕã≤#
1000 Ѩ}ÏÅÃÑ· =K«∞Û =_ô¤`À u~°∞"ÕOHõ@ L_≥·Ü«∂<£‰õΩ <≥·"Õ^•ºÅ H˘~°‰õΩ LѨÜ≥∂yOK«
=ÅÜ«Ú#∞. PÅÜ«∞OÖ’ ¿ã=Å∞ [iˆQ@ѨC_»∞ 4 <åmÅ∞ „Ѩ™ê^•xfl ѨOK«=Öˇ#∞.
P^è•~°O : u.u.^Õ. âßã¨<åÅ∞ ã¨OѨÙ@O–I, ã¨OYº–210.
âßã¨# q=~°} –12
JK«∞º`« ~åÜ«∞Å u~°∞=∞Å âßã¨#O
„Ѩ^Õâ◊O : u~°∞=∞Å, K«O„^Œyi `åÅ∂HÍ, z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡, PO„^茄Ѩ^Õâò
(u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ "≥Ú^Œ\ ˜ „áêHÍ~°OÖ’x Ѩ^Œ‡Ñ¨\ ˜ìÃÑ· L#fl âßã¨#O)
=Oâ◊O : q[Ü«∞#QÆ~° (`«∞à◊√=) ~åA : JK«∞º`«~åÜ«∞Å∞
HÍÅO : â◊Hõ ã¨O=`«û~°O 1454, #O^Œ# 1532 Z._ç.
ÉèÏ+¨ : `«q∞à◊O
q+¨Ü«∞O : u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∂kèHÍ~°∞Å∞ <≥_»∞OQÆ∞}]O „QÍ=∂xH˜ K≥Ok# Ñ≤ÖˇÂ¡áêé∞`«Î~ü ¿Ñ~°∞`À
"Õ~ÚOz# D âßã¨#OÖ’ Ñ≤ÖˇÂ¡áêé∞`«Î~° `«# [#‡k# #HõΔ„`« ã¨=∞Ü«∞OÖ’
=∞Öˇ·H˜xÜ«∞#„# ÃÑ~°∞=∂àò‰õΩ ã¨=∞iÊOK«∞ <≥·"Õ^•ºÅ H˘~°‰õΩ 5000 #~üѨ}ÏÅ#∞
^Õ"åÅÜ«∞ ÉèíO_®QÍ~°OÖ’ [=∞ KÕã≤<å_»∞. „Ѩ™ê^Œ=Ú#∞ ^•#O KÕã≤#"åiH˜ q∞ye#
ÉèÏQÆ=Ú#∞ Éèí‰õΩÎʼnõΩ Ñ¨OK«=Åã≤#kQÍ HÀ~°@"≥∞ÿ#k.
P^è•~°O : u.u.^Õ. âßã¨<åÅ∞ ã¨OѨÙ@O–IV, ã¨OYº–15

ѨÙ~å`«# P^è∞Œ xHõ ^Õ"åÅÜ«∂Å
p=∞‰õΩiÎ
– ZO.q.â◊OHõ~°~å=Ù
„ѨHÍâ◊O lÖÏ¡Ö’x XOQÀÅ∞‰õΩ Ñ¨tÛ=∞kâ◊Ö’ L#fl
p=∞‰õΩiÎ „QÍ=∞O ѨÙ~å`«# =∞iÜ«Ú P^èŒ∞xHõ ^Õ"åÅÜ«∂Å`À
‰õÄ_ç LOk. JO^Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ p=∞‰õΩiÎÖ’x "≥·â◊º‰õΩ@∞Oc
‰õΩÅ∞ „Ѩ=ÚY "åºáê~°ã¨∞ÎÅ∞QÍ ¿Ñ~˘Ok# ''t^•ú ‰õΩ@∞Oc
‰õΩÅ∞—— "åi `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ ¿Ñ~° ''t^•ú "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞¡——, ''"≥OHõ@
ã¨∞|ƒ=∞‡ „@ãπì—— U~°Ê~°z p=∞‰õΩiÎH˜ `«∂~°∞Êkâ◊Ö’ ã¨∞=∂~°∞
XHõ ZHõ~°O ã¨÷ÅOÖ’ NNN ã¨fi~°∂áê#O^ÕO„^Œ ã¨~°ã¨fiu J#∞
=∞Ǩ™êfi=ÚŠѨ~°º"ÕHõΔ}Ö’ =∞OQÆà◊"å~Ú^•ºÅ∞, "Õ^Œ
=∞O„`åÖ`À ''ǨÏiǨÏ~° ˆHΔ„`«—— ™ê÷Ѩ# 13–04–2006# [i
yOk. N ǨÏiǨÏ~° ˆHΔ„`«OÖ’ N QÆ}Ѩu, N <åQÆ~åA,
N =∂eHÍѨ٠~°`«fl=∂O|, N JÜ«∞ºÑ¨Ê ^•fi~°, [Ü«∞q[Ü«∞,
QÆ~°∞_», N "åã¨g Hõ#ºHõ Ѩ~°"Õ∞â◊fii, N #Qƈ~â◊fi~°, áê~°fiu,
QÆ}Ѩu, ã¨∞„|Ǩχ}º, #Ok, K«O_ôâ◊fi~°, HÍÅÉèˇ·~°=, N „Ѩã¨
<åflO[<ÕÜ«∞ ™êfiq∞"å~°¡ q„QÆÇ¨Ï tY~° ^èŒfi[ „Ѩu+¨ì =∞Ǩϟ
50 =∞x+≤ ZO`« Zky<å XkˆQ LO_®e
`«û"åÅ∞ „|ǨχN ˆHâ◊= J=^è•x ã¨O㨯 $`« „QÍ=∞O =∞`«∂Î~°,
Hõ~åfl@Hõ"åi P^èŒfi~°ºOÖ’ 80 =∞Ok „Ѩ=ÚY "Õ^ŒÑ¨O_ç`«∞Å
=∞O„`ÀKåÛù~°}`À =∞OQÆà◊"å~Ú^•ºÅ =∞^茺 x~°fiÇ≤ÏOK«
|_çOk. ^Õ"åÅÜ«∂Å x~å‡}O QÆ=∞xOz#>ˇÿ¡`Õ QÍeQÀѨÙ
~åÅ g∞^Œ =∞Ǩ=∞O_»áêÅ g∞^Œ =∞iÜ«Ú QÆ~ƒ° Qù ∞Æ _çÃÑ· xi‡OѨ
|_ç# q=∂#QÀѨÙ~°O g∞^Œ J^èŒ∞<å`«#"≥∞ÿ# ^Õ=`å=¸~°∞ÎÅ
tÖÏÊÅ∞ Pq+¨¯iOѨ|_®¤~Ú.
p=∞‰õΩiÎ „QÍ=∞OÖ’ WOHÍ Ñ¨Ù~å`«#"≥∞ÿ# ^Õ"åÅ
Ü«∂Å∞ Z<Àfl L<åfl~Ú. WHõ¯_» ZO_À"≥∞O\ò"åi P^èŒfi~°ºOÖ’
™êfiq∞"åi HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ [~°∞ѨÙ`«∞<åfl~°∞. N g~°Éèí„^Œ™êfiq∞,
g~°„|¿ÇχO„^Œ™êfi=ÚÅ"å~°∞, =∞iÜ«Ú Ç¨Ï#∞=∂<£ ^Õ"åÅ
Ü«∂Å∞ HõÅ=Ù. JO^Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ p=∞‰õΩiÎ „QÍ=∞OÖ’
ѨÙ~å`«#"≥∞ÿ# NNN q~å\ò g~°„|¿ÇχO„^Œ™êfiq∞"åi =∞~î°O
LOk. D =∞~îåxfl ^èŒ~°‡Hõ~°ÎÅ P^èŒfi~°ºOÖ’ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞
[~°∞ѨÙ`«∞<åfl~°∞. D Ѩikè HõOk=∞Å¡Ü«∞º Ѩe¡Ö’x N q~å\ò
g~°„|¿ÇχO„^Œ ™êfiq∞"åi ã¨O`«u"å~°∞ =∂„`«"Õ∞ ã¨O|O
kèOz# "å~°x =º=ǨÏiã¨∞Î<åfl~°∞. D =∞~î°OÖ’x q„QÆǨÅ∞
™êfi=ÚÅ"å~°∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞‰õΩx „Ѩu+≤ªOz#@∞¡ K≥ѨC
‰õΩO\Ï~°∞. "≥·âßY â◊√^Œú ^Œâ◊q∞ ~ÀA# „|ǨχOQÍi P~å^èŒ#
Ѷ¨∞#OQÍ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Éèí‰õΩÎʼnõΩ Éè’[#
U~åÊ@∞¡ KÕ™êÎ~°∞. =ÚYºOQÍ N q~å\ò g~°„É¿ÇχO„^Œ
™êfiq∞"å~°∞ ~åã≤# HÍÅ*Ï˝#OÖ’x p=∞‰õΩiÎ 12 P=∞_»Å
Ѩ@ì}OQÍ K≥ѨÊ|_çOk.
p=∞‰õΩiÎ ã¨g∞ѨOÖ’ ~å=∞f~°÷O ¿Ñ~°∞`À ѨÙ}ºˆHΔ„`«O
LOk. WHõ¯_» ã¨O=`«û~°OÖ’ Ô~O_»∞™ê~°∞¡ u~°∞<åà◊√§ [~°∞QÆ∞
`å~Ú. JO^Œ∞Ö’ =ÚYº"≥∞#ÿ ~ÀA J#QÍ K≥„· `«=∂ã¨O áœ~°q‚ ∞
~ÀA# QÆOQÆ=∞‡ u~°∞<åà◊√§ x~°fiÇ≤Ï™êÎ~°∞. D u~°∞<åà◊√§‰õΩ
K«∞@∞ì„ѨHõ¯Å „QÍ=∂Å #∞O_ç „Ñ¨ÉèíÅ∞, ‰õΩO‰õΩ=∞ |O_»∞¡ ÃÑ^ŒÌ
Z`«∞Î# L`«û"åÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. WHõ¯_» Ju ѨÙ~å`«#"≥∞ÿ#
~å=∞eOˆQâ◊fi~° PÅÜ«∞O LOk. =∞Ǩt=~å„u ~ÀA# PÅ
Ü«∂Ö’¡x 101 eOQÍʼnõΩ Éèí‰õΩÎÅ∞ Jaè¿+HÍÅ∞ KÕ™êÎ~°∞.
JѨC_»∞ Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ Éè’[# =ã¨u ‰õÄ_» U~åÊ@∞¡ KÕ™êÎ~°∞.
D q^èŒOQÍ p=∞‰õΩiΠѨÙ~å`«#, J^èŒ∞<å`«# ^Õ"åÅÜ«∂ʼnõΩ,
ѨÙ}ºˆHΔ„`åʼnõΩ „Ѩã≤kú QÍOzOk.
ã¨ÑyΨ i
 qâßYѨ@flOÖ’ "≥·Éèí=OQÍ Nx"å㨠HõÖϺ}O
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O P^èŒfi~°ºOÖ’ 3–4–
2010# Nx"å㨠HõÖϺ} =∞Ǩϟ`«û=O JOQÆ~O° QÆ "≥É· =íè OQÍ
[iyOk. Nx"åã¨∞x q"åǨÏ=∞Ǩϟ`«û"åxfl PO„^茄Ѩ^Õâò
=ÚYº=∞O„u _®IIÔH.~Àâ◊Ü∞« º ^ŒOѨ`∞« Å∞ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. HõÖϺ
}ÏxH˜ u~°∞=∞Å #∞O_ç fã¨∞‰õΩ=zÛ# L`«û==¸~°∞ÎÅ#∞
"ÕkHõÃÑ· JÅOHõiOz u.u.^Õ=™ê÷#O "Õ^Œ=∞O„`åÅ =∞^茺
J`«ºO`« "≥É· =íè OQÍ [iÑ≤Ok. D L`«û"åxH˜ Hˆ O„^Œ ã¨Ç¨ Ü«∞
=∞O„u N=∞u ^ŒQÆ∞æáê\˜ ѨÙ~°O^Œˆ~â◊fii, ~å¢+¨ì=∞O„u
N ÉÁ`«û ã¨`«º<å~åÜ«∞}, u.u.^Õ áêÅHõ=∞O_»e J^茺‰õΔΩÅ∞
N _ç.ÔH. PkˆHâ◊=ÙÅ∞ `«k`«~°∞Å∞ áêÖÁæ<åfl~°∞.
„áê~°OÉèí"≥∞ÿ# N"åi ~°^äŒÜ«∂„`«
u.u.^Õ.Ç≤ÏO^Œ∂ ^è~Œ ‡° „ѨKå~°
Ѩi+¨`«∞Î P^èŒfi~°ºOÖ’ ~å¢+¨ìOÖ’ `«∂~°∞Ê
QÀ^•=i lÖÏ¡Ö’ Ö’Hõ HõÖϺ} ~°^äŒÜ«∂„`«#∞ U„Ñ≤Öò 16=
`Õk 2010# „áê~°OaèOKå~°∞. „Ѩ`ÕºHõOQÍ U~åÊ@∞ KÕã≤#
HõÖϺ} =∞O_»ÑO¨ Ö’ LOz# HõÖϺ}~°^OŒä Ö’ N^Õq, Éè∂í ^Õq
ã¨"Õ∞`« N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åi L`«û=q„QÆǨʼnõΩ ã¨∞„Ѩ
ÉèÏ`«, `À=∂Å¿ã=Å`À KåÖÏ "≥É· =íè OQÍ ã¨flѨ# u~°∞=∞O[#O
x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞.
Hõ#∞flÅѨO_»∞=QÍ Nx"å㨠HõÖϺ}O
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O P^èŒfi~°ºOÖ’ yi[#
„áêO`åÖ’¡ x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î#fl QÀqO^Œ HõÖϺ}À`«û=O 15–04–
2010# `«∂~°∞Ê QÀ^•=ilÖÏ¡ "≥·.~å=∞=~°OÖ’ Hõ#∞flÅ
ѨO_»∞=QÍ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. yi[# J~°Û‰õΩʼnõΩ HõÖϺ}OÖ’
ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ KÕÜ∞« _»O QÀqO^ŒHÖõ Ϻ}O ÅHõΔ º=∞x u.u.^Õ.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi N S."≥.· P~ü.Hõ$ëê‚~å=Ù,S.U.Zãπ., `≥eÜ«∞
*Ëâß~°∞. D L`«û"åxH˜ u.u.^Õ. áêÅHõ=∞O_»e ã¨Éèí∞º_»∞
N ã¨∂~°º„ѨHÍâ◊~å=Ù, J#fl=∞Ü«∞º „áê*ˇ‰Ωõ ì _≥~Ô· Hõ~ì ∞° _®II "Õ∞_»
™êx "≥∂ǨÏ<£, áœ~°ã¨O|O^è•kèHÍi N \˜.~°q `«k`«~°∞Å∞
áêÖÁæ<åfl~°∞.
N"åi tÖÏâßã¨<åÅ ã‘._ô.Å Pq+¨¯~°}
W\©=Å =zÛ# `«q∞à◊ #∂`«# ã¨O=`«û~åkx ѨÙ~°ã¯¨
iOK«∞‰õΩx N Hõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å u~°∞=∞Å âßã¨#O ã‘._ô.Å#∞
E<£, 2010
_çl@Öˇ*· ò KÕã≤ q_»∞^ŒÅ KÕâß~°∞. u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O
N"åi PÅÜ«∞ tÖÏâßã¨<åÅ ã‘._ôÅ#∞ u.u.^Õ. J^茺‰õΔΩ_»∞
N _ç.ÔH.PkˆHâ◊=ÙÅ∞, HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi N S."≥·.P~ü.
Hõ$ëê‚~å=Ù, S.U.Zãπ., u~°∞=∞ÅÖ’ 2010, U„Ñ≤Öò 14#
ã¨OÜ«ÚHõOÎ QÍ Pq+¨¯iOKå~°∞. u~°∞=∞Å PÅÜ«∞ „áêHÍ~åÅÃÑ·
L#fl tÖÏâßã¨<åÅ#∞ `≥Å∞QÆ∞, Ç≤ÏOn, POQÆ¡O, `«q∞à◊O,
Hõ#fl_» ÉèÏ+¨Ö’¡H˜ J#∞=kOKå~°∞. D âßã¨<åÅÖ’ ^•`«Å
q~åàÏʼnõΩ ã¨O|OkèOz# q=~åÅ∞ L<åfl~Ú.
Ѷ¨∞#OQÍ [iy# J#fl^•#O ~°[`À`«û=O
1985Ö’ „áê~°OaèOK«|_ç# u.u.^Õ.J#fl^•# Ѩ^HŒä Oõ
áêuˆHà◊√§ xO_ç# ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ ~°[
`À`«û=O Ѷ¨∞#OQÍ [~°∞ѨىõΩOk.
'J#flO Ѩ~°„|Ǩχ ã¨fi~°∂ѨO— J#fl
ã¨∂Êùi`Î À „ѨÑO¨ K«OÖ’ WO`«\ ˜ ™ê÷~ÚÖ’ J#fl
^•# HÍ~°º„Hõ=∞O ZHõ¯_® [~°QÖÆ ^Ë #Œ _»OÖ’ Juâ◊Ü∂≥ H˜Î ÖË^∞Œ .
„Ѩu~ÀE ã¨∞=∂~°∞ 50 "ÕÅ =∞OkH˜ x`åº#fl^•#O x~°fiÇ≤Ï
ã¨∞Î<åfl~°∞. D ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ q~åàÏÅ∞ JOkOz# ^•`«Å#∞
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O áêÅHõ=∞O_»e ã¨`«¯iOz Jaè
#O^Œ#Å∞ `≥eÜ«∞*ËãO≤ k. D ~°[`À`«û"åxfl ѨÙ~°ã¯¨ iOK«∞H˘x
™êO㨯 $uHõ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ [iáê~°∞. D ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ NHõ$+¨‚
^Õ=~åÜ«∞Å 500 ã¨O=`«û~åŠѨ\Ïìa¿è +HÀ`«û"åÅ ™ê=h~ü#∞
u.u.^Õ.J^茺‰õΔΩÅ∞ N _ç.ÔH.PkˆHâ◊=ÙÅ∞, u.u.^Õ. HÍ~°ºx~°fi
ǨÏ}ÏkèHÍi N S."≥.· P~ü.Hõ$ëê‚~å=Ù,S.U.Zãπ., Pq+¨¯iOKå~°∞.
u~°∞=∞Å PÅÜ«∞ ÃÑ^ŒÌrÜ«∞~°∞, z#flrÜ«∞~°¡‰õΩ
Ѩ\Ïìaè¿+HõO
ÉèíQÆ=„^•=∂#∞[ Ѩ~°OѨ~° ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Ö’¡ „áê^è•
#ºO L#fl rÜ«∞~°∞ =º=ã¨÷‰õΩ 44= rÜ«∞~°∞QÍ N â◊~î°HÀѨ
~å=∂#∞[ ÃÑ^ŒrÌ Ü«∞~ü 1–4–2010# Ѩ^gŒ ÉÏ^躌 `«Å∞ ã‘fiHõ
iOKå~°∞. N"åi PÅÜ«∞ ѨÓ*Ï ÔH·OHõ~åºÅ∞ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞
|^ŒúOQÍ x~°fiÇ≤Ï™êÎ=∞x ÃÑ^ŒÌrÜ«∞~°∞QÍ~°∞ D ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ
`≥eáê~°∞. 21–04–2010# u~°∞=∞Å z#flrÜ«∞~°∞QÍ
N QÀqO^Œ ~å=∂#∞[™êfiq∞ Ѩ\Ïìaè¿+HõO [iyOk. u.u.
^Õ=™ê÷#O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi N S."≥·.P~ü.Hõ$ëê‚~å=Ù,
S.U.Zãπ., giH˜ ™êfiQÆ`«O ѨeHÍ~°∞.
ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ∞ ^≥·"ånè<åÅ∞ 51
 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu

"≥∂ã¨áÈHõO_ç !
=∞# ~å¢+¨ìOÖ’x H˘xfl #QÆ~åÅÖ’
H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ J#kèHÍiHõOQÍ
ã¨ Ñ ¨ Î y i
(P^蕺u‡Hõ =∂ã¨Ñ¨„uHõ)
ã¨Ñy Ψ i =∂ã¨Ñ„¨uHõ‰Ωõ
K«O^•Å ~°∂ѨOÖ’
K«O ^• #"≥∂^Œ∞ Ѩ`
„ « =Ú JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~°x,
1. ¿Ñ~°∞ =∞iÜ«Ú z~°∞<å=∂ : `«^•Ìfi~å N"åi ^Œ~°≈#O KÕ~Ú™êÎ=∞x,
(q_ç q_ç JHõΔ~åÅÖ’ #q∞‡ã¨∞Î<åfl~°x `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖÏ „"åÜ«∞O_ç =∞iÜ«Ú JÖÏO\˜ "åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨ÊHõ „"åÜ«∞O_ç) ã¨Ñ¨Îyi K««O^•‰õΩ, N"åi ^Œ~°≈<åxH˜
„Ѩ™ê^•Å‰õΩ ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞.
(Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨Êx ã¨i) K«O^• g∞~°∞ <Õ~°∞QÍ
2. HÍ=Åã≤# ÉèÏ+¨ : `≥Å∞QÆ∞ `«q∞à◊O ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi,
u.u.^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu——
Hõ#fl_»O Ç≤ÏOn WOw¡+¨μ "åiH˜ ѨOÑ≤OKåe. (ÖË^•)
3. ã¨O=`«û~°/rq`« K«O^• : ~°∂. 60/– ~°∂. 500/– u~°∞ѨuÖ’x Nx"åã¨O Ü«∂„u‰õΩÅ
4. K«O^• ѨÙ#~°∞^Œú~°} : =ã¨u ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’
(J) K«O^• <≥O|~°∞ : ‰õÄ_® K«O^• Hõ@ì=K«∞Û.
ã¨Ñ¨ÎyiH˜ K«O^•Å∞ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ
(P) ÉèÏ+¨ : ^Õ=™ê÷#O |Ü«∞\˜ =º‰õΩÎÅ#∞
5. K≥e¡Oz# "≥Ú`«ÎO : Z=ih xÜ«∞q∞OK«ÖË^Œ∞.
_ç._ç.<≥O. : `Õk : JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ K≥eO¡ K«HOõ _ç!
(K≥‰õΩ¯Å∞ ã‘fiHõiOK«|_»=Ù)
"åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç!!
ã¨O„ѨkOK«O_ç...!
„Ѩ^Õâ◊=Ú : ã¨Ñ¨Îyi K«O^•Å qKå~°}‰õΩ
0877 – 2264359
`Õk : K«O^•^•~°∞x ã¨O`«Hõ=Ú 0877 – 2264543
ã¨Ñ¨Îyi ã¨O=`«û~° K«O^• ~°∂.60/–, rq`« K«O^• ~°∂.500/–Å∞† _ç._ç.x 'pѶπ Z_ç@~ü, 'ã¨Ñ¨Îyi—, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu— "åi
¿Ñ~°∞# fÜ«∂e.
ã¨ÑÎ̈yi K«O^•^•~°∞Å∞QÍ KÕ~^° ÅŒ K«∞H˘#fl"å~°∞/ `«=∞ K«O^•#∞ ѨÙ#~°∞^Œiú OK«∞HÀ^ÅŒ z#"å~°∞ D ‰õÄѨ#∞Ö’ QÍx ÖËHõ `≥ÅH¡ Íy`«=ÚÖ’QÍx
ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl q^èŒ=ÚQÍ q=~°=ÚÅ∞ „"åã≤ ѨOѨK«∞Û#∞. „H˜O^Œ „ѨK«∞iOz# z~°∞<å=∂#∞ =∂„`«"Õ∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç. u.u.^Õ
ã¨Oáê^ŒHõ HÍ~åºÅÜ«∞O, u~°∞ѨuH˜ `«Ñ¨Ê g∞~°∞ Z=i ^ŒQÆæ~° _»|∞ƒÅ∞ Hõ\˜ì "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
=∞xP~°¤~°∞ ѨOѨÙ"å~°∞ JO^Œ∞Ö’<Õ g∞ Ü≥ÚHõ¯ K«O^•q=~°=ÚÅ∞ „"åã≤ D „H˜Ok z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨OѨ=ÅÜ«Ú#∞.
=∂ z~°∞<å=∂ ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O, \˜.\˜._ç.„ÃÑãπ HÍOáœO_£, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083——.

Edited and published on behalf of T.T. Devasthanams by C. Saila Kumar, M.A., Chief Editor, T.T.D. and
printed at T.T.D. Press by V. Sambasiva Rao, D.P.T., Manager, T.T.D. Press, Tirupati - 517 083.
Kå>ˇ^Œ xkÜÕ∞ ã¨`«º=Ú ã¨∞O_À
KÕ@∞ ÖËn`«x ¿ãqOz##∞
ǨÏi<˘Å¡x"å ~°ã¨∞~°Å∞ ã¨∞O_À
ã¨∞~° b`«x ^•ã¨∞Å∞ ã¨∞O_À
Ѩ~°=∂`«∞‡ñ _ç`«ñ_≥ „áê}=Ú ã¨∞O_À
=∞~°∞QÆHõ =∞éz# =∞é˜ ÖËkñHõ#∞
"Õ^Œ~°‰õΔ‰õΩ_»∞ q+¨μ‚ñ_»∞ ã¨∞O_À
™ÈkOK≥ â◊√‰õΩñ _»K«∞ÛQÆ ã¨∞O_À
Pk„|ǨχQÆ<åfl`«ñ_»∞ ã¨∞O_À
ÜÕ∞^≥㨠"≥^ŒH˜# x`«ñ_Õ Ñ¶¨∞#∞ñ_»∞
~ÚǨÏѨ~° "≥Úã¨ñQÆ#∞ ~¸`«ñ_≥ ã¨∞O_À
=Ç≤Ï #∞uOK≥ñ ÉÏ~°fiu ã¨∞O_À
~°Ç¨Ï㨺 q∞k"À ~°Ç≤Ï N"ÕOHõ@–
=∞Ç‘Ï^èŒ~°O|∞# =∞xÔH· xeK≥
(2 – 164)

N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ¿ãq¿ãÎ Z=iH© KÕ@∞HõÅ∞QÆ^Œ∞. ǨÏi ÖË_»<Õ

"åˆ~ ~åHõΔã¨∞Å∞, ǨÏi L<åfl_»x, J`«xH˜ ^•ã¨∞Öˇ·# "åˆ~ ^Õ=`«Å∞
ã¨∞=∂! "Õ^•Å#∞^ŒúiOz#"å_»∞, ã¨~°fi"åºÑ¨‰õΩ_»∞ N=∞Ǩq+¨μ‚"Õ.
ZHõ¯_» K«∂z<å "åºÑ≤Oz LO_Õ"å_»∞ D Ѷ∞¨ #∞_Õ Jx q+¨μ`‚ `« åÎfixfl
J#fl=∞Ü«∞º ÃÑ· ã¨OH©~°Î#Ö’ `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞.
 PQÆ+¨μì <≥ŠѨO_»∞QÆÅ∞
15 – ÉèÏ~°`« ™êfi`«O„`«º k<À`«û=O
17 – =∞OQÆà◊ Q“s„=`«O
20 – =~°ÅH©; „=`«O
24 – N ǨÏÜ«∞„w= [Ü«∞Ou
25 – QÍÜ«∞„f[ѨO
qâı+¨ ã¨=∂Kå~°O
ã¨ÑyΨ i ã¨OzHõ ~åQÍ<Õ u~°∞Ѩu–
u~°∞=∞Å ™êfiq∞"å~°,¡ J=∞‡"å~°¡ Pi˚`«
¿ã=Å∞ qâı+¨¿ã=Å∞, L`«û"åʼnõΩ
ã¨O|OkèOz# J=¸Åº"≥∞ÿ# ã¨=∂
Kå~åÅ∞ =∂‰õΩ Åaèã∞¨ <Î åfl~Ú.J~Ú^Œ∞
~°∂áêÜ«∞Å`À J#O`«"∞≥ #ÿ P^蕺u‡Hõ,
ÉèíH˜Î "庙êÅ∞, ã¨∂‰õΩÎÅ∞ =∂‰õΩ
JOkOz P#O^•xfl Hõeyã¨∞Î<åfl~°∞.
™êfiq∞"å~°¡, J=∞‡"å~°¡ ~°OQÆ∞Å =~°‚
z„`åÅ∞ WOHÀ Ô~O_»∞ ¿ÑrÅ∞ ÃÑOK«
„áê~°÷#. Ѩ„uHõ ã¨HÍÅOÖ’ JOk
ã¨∞Î#flO^Œ∞‰õΩ ^èŒ#º"å^•Å∞.
– ÔH.™È"Õ∞â◊fi~°â◊~°‡, HÀ\˜Ñ¨e¡.
N"åi bÅÅ∞
ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’ „Ѩu <≥ÖÏ
N "Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° bÅÅ∞ ji¬Hõ
K«^Œ∞=Ù`«∞O>Ë HõeÜ«ÚQÆ "≥·‰õΩO~î° ^≥·=
"≥∞#ÿ P "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ Zxfl
q^è•Å∞QÍ P^Œ∞‰õΩO@∞<åfl_À, P^Œi
ã¨∞Î<åfl_À, J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∞Î<åfl_À `≥Å∞
™ÈÎOk. WÖÏ P ™êfiq∞"åi Pjã¨∞û
Å`À ZO`À =∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞, Z<Àfl
q^è•Å∞QÍ J#∞„QÆÇÏ≤ OѨ|_ç=ÙO\Ï~°∞.
HÍ|\˜ì, WO`«=∞Oz ji¬Hõ#∞ „Ѩu
ã¨OzHõÖ’ XHõ bÅ`À áê@∞ =∞~˘Hõ
bÅ „ѨK∞« i¿ãÎ áê~ Ωõ ÅO^Œ~∂° K«kq
P J#∞Éèí∂ux ѨOK«∞‰õΩO\Ï~°∞.
– Z<£.WOk~°, HõsO#QÆ~ü.
Hõ$`«[˝`«Å∞
Hõ#∞flŠѨO_»∞QÆ
QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ LÉèíÜ«∞^Õ"Õ~°∞ ã¨Ñ¨Îyi ã¨z„`« =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’ „Ѩu
¿Ñl H˜Ok =~°∞ã¨Ö’ =∞Oz ã¨∂‰õΩÎÅ∞,
Å`À "≥Åã≤# =ÚYz„`«O Hõ#∞flÅ
u~°∞=∞ÅÖ’ ^˘iˆH =ã¨`«∞Å∞, Lz`«
ѨO_»∞QÆQÍ LOk. ™êfiq∞"åi „|Ǩϟ‡
¿ã=Å∞, JO|∞Öˇ#∞û ™œHõ~°ºO `«k`«~°
`«û= =~°‚z„`åÅ∞, K≥eHÍx =Ú~°m
q+¨Ü«∂Å∞ ã¨Ñ¨Îyi ^•fi~å `≥Å∞Ѩ_»O
Hõ$ëê‚~å=Ù z„`«O ÉÏQÆ∞<åfl~Ú. J#fl
=∞Ü«∞º–"≥OQÆ=∂O|Å∞ P~åkèOz# =Å¡ Éèí‰õΩÎʼnõΩ KåÖÏ LѨܫÚHõÎOQÍ
u~°∞Ѩu QÆOQÆ=∞‡ K«i`« "åºã¨O LOk Hõ$`«[˝`«Å∞.
ÉÏQÆ∞#flk. – =Hõ¯ÅQÆ_»¤ ã¨∂~°º„ѨHÍâ◊~å=Ù,
#~°™ê~å=Ù¿Ñ@.
WO„kÜ«∞ x„QÆǨxfl ã¨`«fiQÆ∞}O
^•fi~å ™êkèOz ~°*ã¨Î"≥∂ QÆ∞}ÏÅ#∞ "≥Å `«‰õΩ¯= – qÅ∞= Z‰õΩ¯=
J}z "ÕÜ«∞_»=Ú ‰õÄ~°‡~°∂Ѩ zǨÏflO D ~ÀAÖ’¡ P^蕺u‡Hõ Ѩ„uHõÅ∞
J#_»O ã¨`«ºO. D q+¨Ü«∂xfl „ѨK«∞iOK«@"Õ∞ KåÖÏ J~°∞^Œ∞. HÍh,
|∞Å∞ã¨∞–r–„ѨHÍ+π `«# "åºã¨O ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ Pi÷Hõ ™ê^èŒHõÉÏ^èŒ
^•fi~å KåÖÏ K«Hõ¯QÍ K≥áêÊ~°∞. HÍÅ∞ Éèíiã¨∂Î ~°OQÆ∞ ~°OQÆ∞Å =ÚYz„`å
Å`À, P}˜=Ú`åºÖÏ¡O\˜ JHõΔ~åÅ`À
– "åã¨∞Î ~å=∞K«O„^Œ, <≥Å∂¡~°∞. P^蕺u‡Hõ "庙êÅ#∞ JOkã¨∂Î =∂‰õΩ
=∞<À~°O[HÍxfl, P#O^•xfl Hõey™ÈÎOk.
=~° ‚ z „`åÅ#∞ K« ∂ 㨠∞ Î O >Ë ™êfiq∞x
^Œi≈OK«∞‰õΩ#fl J#∞Éèí∂u HõÅ∞QÆ∞`ÀOk.
D ~ÀAÖ’¡ ‰õÄ_® S^Œ∞ ~°∂áê
Pâ◊Û~°ºO HõeyOk!! Ü«∞ňH ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ =™ÈÎO^ŒO>Ë =∂
"Õ∞ <≥Å ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’ J^Œ$+¨ìO, P ^Õ=^Õ=Ùx Hõ$Ѩ.
„ѨK«∞iOz# 'u~°∞Ѩu QÆOQÆ=∞‡— –J#O`« „ѨÉèÏHõ~°^Œ`«∞Î, qâßYѨ@flO.
"åºã¨O K«k"åHõ =∂ u~°∞ѨuH˜
=∞Oz ji¬HõÅ∞
QÆOQÆ=∞‡ `«e¡ ZÖÏ =zÛOk? ZÖÏ ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’ g∞~°∞ „ѨK«∞
"≥eã≤Ok? D `«e¡K«i„`« Uq∞\˜? iOz# ѨÙ}ºˆH„Δ `åÖ’¡ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ =∞Ǩ
J<Õ q+¨Ü∂« Å`À áê@∞ D"≥∞#∞ J#fl Ѩ~å^èŒO, l.aO^Œ∞„Ѩ™ê^£ ~åã≤# 'K≥·`«
=∞Ü«∞º, "≥OQÆ=∂O|Å∞ ‰õÄ_® P~å #ºO— "åºã¨O, NѨ^ŒˆHo ji¬Hõ, "≥Ú=fi
kè O Kå~° O >Ë Pâ◊ Û ~° º O Hõ e yOk. =$ëê„kѨu JOkOKÕ ã¨O^ÕǨʼnõΩ –
QÆOQÆ=∞‡ `«e¡ QÆ∞iOz, „QÍ=∞ ^Õ=`«Å ã¨=∂^è•<åÅ∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ ji¬HõÅ∞ Ѩ„u
QÆ∞iOz =∞Ô~<Àfl q+¨Ü«∂Å∞ D HõˆH `«Å=∂xHõO. D ji¬HõÅ ^•fi~å
"åºã¨O ^•fi~å `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl#∞. WO`« Z<Àfl P^蕺u‡Hõ q+¨Ü«∂Å∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<Õ
=∞Oz"庙êxfl „ѨK«∞iOz#O^Œ∞‰õΩ J=HÍâ◊O HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. ^èŒ#º"å^•Å∞!!
ã¨Ñ¨Îyi Ü«∂[=∂<åºxH˜ #=∞ã¨∞ûÅ∞. – zO`«HÍÜ«∞Å ~°Ñ¶¨Ú,
– =∞|∞ƒ ã¨fi~°‚Å`«, u~°∞Ѩu. áêáê<åÜ«Ú_»∞QÆ∞O@, Ѩš=∂Å.
"ÕOHõ\Ï„k ã¨=∞O ™ê÷#O „|Ǩ‡O_Õ <åã≤Î H˜OK«#,
"ÕOHõ>Ëâ◊ ã¨"≥∂ ^Õ"À # Éèí∂`À # Éèíq+¨ºu. ã¨ÑÎ̈yi
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ ã¨z„`« =∂ã¨Ñ¨„uHõ
ã¨OѨÙ\˜ : 41 EÖˇ·, 2010 ã¨OzHõ : 02
„Ѩ`ÕºHõ "庙êÅ∞
PO[<ÕÜ«Ú_»∞ ~å=Ú_çH˜ ^•ã¨∞_®? _®II ZO. Nx"åã¨~å=Ù 5
~å=∞^•ã¨∞ H©~°Î#Å∞..... Ñ≤.Ü«∞ãπ.P~ü.Ü«∞ãπ. HõÖϺ}˜ 9
#=∞™ê¯~°O ZÖÏ KÕÜ«∂e? PKå~°º ÃÇÏKü.Zãπ. „|Ǩ‡#O^Œ 19
Éè’[# Ü«∞[˝O _®II *Ï#=∞kÌ Ç¨Ï#∞=∞KåÛù¢ã≤Î 22
~å=∞`«`åÎ fi=∞$`« HõÅâ◊O ..... _®II ¿+H± =∞øÖÏb 33
xsƒùu ÔH. ~å[QÀáêÖò 46
ÉèíH˜Î `«`«Î fi=Ú ã≤. ã¨∞^Œ~°≈<£ 50
ã¨O^ÕǨÅ∞ – ã¨=∂^è•<åÅ∞ "≥Ú=fi =$ëê„kѨu 15
~åtѶ¨ÖÏÅ∞ *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡ 37
^è•~å"åÇ≤ÏHõÅ∞
ÉèÏ~°`«O L+¨N 11
u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O _®II ÔH. ~å=∞Hõ$+¨‚ 40
ÉÏÅ"å‰õΩ¯
â◊‰õΩO`« =∞Ǩ~åA Ñ≤. "≥·+¨‚q 23
JHõ~Δ å=∞$`«O
Hõ>ˇì^Œ∞~° "≥·‰õΩO~î°=Ú Z. Nx"åã¨∞Å∞ 29
QÆ$ǨÏÅH˜;
NHõ$+¨μ‚x J+¨ìÉèÏ~°ºÅ∞ Ñ≤. ã¨∞„|Ǩχ}ºO 32
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° bÅÅ∞
™êHÍ~° ã¨fiѨflO _®II _ç."ÕOHõ@ ÉÏÖÏl 39
=∞# ^Õ"åÅÜ«∂Å∞
N Jcè+¨ì^Œ =∞$`«∞ºO[ÜÕ∞â◊fi~åÅÜ«∞O _ç. L^ŒÜ«∞`Õ[ 45
ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨~Àfi#fl`«∞_»∞! ÉÏÅ„Ñɨ ’^èOŒ
q∞ye#=hfl P`«x Jnè#=ÚÅ∞ !! ÉèíHõÎ [Ü«∞^Õ= Zãπ. ~°=∂HÍO`ü 47
Q“~°= ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ : =ÚY z„`«O : q=~åʼnõΩ :
S."≥·.P~ü. Hõ$ëê‚~å=Ù, S.U.Zãπ., Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u.u.^Õ. qâ◊fiHõàϺ} K«„Hõ=iÎ ã¨Ñ¨Îyi, u.u.^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
„ѨK«∞~°}Hõ~°Î – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ : z=i ѨÙ@ : u~°∞Ѩu – 517 083.
ã≤. ⋷ʼnõΩ=∂~ü, ZO.U.
ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ : N"åi P}˜"å~° P™ê÷#O, u~°∞=∞Å á¶È#∞ : 0877–2264543
_®II ÔH. ~å^è•~°=∞} 0877–2264359
LѨ–ã¨Oáê^Œ‰õΩ~åÅ∞ : q_ç „Ñ¨u –– ~°∂. 5–00
_®II JÖÏ¡_ç ã¨O^茺 D ã¨OzHõÖ’x ~°K«~Ú`«Å Jaè„áêÜ«∂Å∞ =ºH˜ÎQÆ`«"≥∞ÿ#q. ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 60–00
=Ú„^•Ñ¨‰õΩ_»∞ : „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ QÍx, rq`« K«O^•–– ~°∂. 500–00
q. ™êO|t=~å=Ù, _ç.Ñ≤.\˜.,
"Õ∞<Õ[~°∞, =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞O, u.u.^Õ. q^ÕâßʼnõΩ
_ç.\˜.Ñ≤.: „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ "åi u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O QÍx "å\˜H˜ ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOK«~°∞.
HÍ~åºÅÜ«∞O, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 850–00
 qâ◊fiHõàϺ} K«„Hõ=iÎ
HõeÜ«ÚQÆ „Ѩ`«ºHõΔ^≥·="≥∞ÿ# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ x`«º HõàϺ} K«„Hõ=iÎ. u~°∞=∞Å Ö’ye x`«ºHõàϺ}Ï
Å`À, ѨK«Û`À~°}ÏÅ`À Hõà◊Hõà◊ÖÏ_»∞`«∂ LO@∞Ok. Nx"åã¨∞x ¿Ñ~°∞ „ѨMϺ`«∞Å∞ „ѨѨOK«=∞O`å Ѩi"åºÑ≤Î
K≥O^•~Ú. ^Õâßf`«OQÍ, =∞`åf`«OQÍ, HÍÖÏf`«OQÍ Éèí‰õΩÎÅ∞ N"åi ^Œ~°≈#OHÀã¨O =ã¨∂Î<Õ LO\Ï~°∞.
=ã¨∞^è≥·Hõ ‰õΩ@∞O|O J#_®xH˜ qq^èŒ ^ÕâßÅ #∞O_ç =KÕÛ Ü«∂„u‰õΩÖË =∞#‰õΩ „Ѩ`«ºHõΔ x^Œ~°≈#O.
'ã¨~°fiO q+¨μ‚=∞Ü«∞O [QÆ`ü— – JO@∂ LѨx+¨`«∞ÎÅ∞ N"åi qâ◊fi"åºÑ¨Hõ`åfixfl Kå\˜ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
™êfiq∞"å~°∞ ^Œ∂~åÉèÏ~°O #∞O_ç `«##∞ ã¨O^Œi≈OK«_®xH˜ ~åÖËx Éèí‰õΩÎʼnõΩ HÍ~°∞}ºO`À `«# ‰õ=∞hÜ«∞
~°∂ѨO`À Hõ#∞qO^Œ∞ KÕÜ«∞_®xH˜ ã¨fiÜ«∞OQÍ `å<Õ `«~°e "≥à◊§_»O ^Õ=™ê÷#O x~°fiÇ≤ÏOKÕ HõàϺ}À`«û"åÖ’¡x
„Ѩ`ÕºHõ`«. nxÖ’ Ö’HõHõàϺ}O`À áê@∞ ÃÇ·ÏO^Œ= ã¨O㨯 $fã¨O„Ѩ^•Ü«∂efl qâ◊fi"åºÑ¨ÎO KÕÜ«∞_»O ‰õÄ_®
JO`«~åƒùQÆO.
"åb‡H˜ `«# ~å=∂Ü«∞} HÍ=ºOÖ’ z=~° '|ÅO qëÈ‚ó „Ѩ=~°ú`å"£∞— JO\Ï_»∞. JO>Ë qâ◊fiOÖ’ L#fl@∞
=O\˜ q+¨μ‚=Ù â◊H˜Î „Ѩ=iúÅ∞¡QÍHõ Jx J~°÷O. ^Õ=™ê÷#O ™êfiq∞"åi HõÖϺ}À`«û"åefl qq^èŒ ^ÕâßÖ’¡ x~°fi
Ç≤ÏOK«_»O P =∞OQÆà◊ ^Œ$âߺxfl „ѨѨOK« „Ѩ[ÅO^Œ~°∂ „Ѩ™ê~° =∂^茺=∂Å ^•fi~å uÅH˜OK«_»O „Ѩu XHõ¯i
#\˜ìO\Ï [iˆQ â◊√ÉèíHÍ~°ºOÖÏ, HõàϺ}OÖÏ ~°∂ѨÙk^Œ∞̉õΩO\’Ok.
™êfiq∞"åi PO`«~°OyHõ Éèí‰õΩÎ_≥·# `åà◊¡áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x HõàϺ}O T~°∂~å
~°OQÆ~°OQÆ "≥·Éèí=OQÍ [iÑ≤Oz# =∞ǨÏhÜ«Ú_»∞. P ã¨O„Ѩ^•Ü«∂<Õfl „Ѩã¨∞Î`« áêÅHõ=∞O_»e ‰õÄ_® H˘#
™êyOK«_»O ǨÏ~°¬}©Ü«∞O. P J#O`«∞_»∞ P#O^ŒxÅÜ«∂xˆH Ѩiq∞`«"≥∞ÿáȉõΩO_®, YO_®O`«~åÅxflO\˜h
P#O^Œ=∞Ü«∞O KÕÜ«∞_®xH˜ `å<Õ XHõ¯ J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ "Õâß_»∞. ''Éèí‰õΩÎÖˇO^Œ∞ [x# Ѩ~°`≥O`«∞ "≥#∞"≥O@,
QÀ=Ù "≥O@ `«QÆ∞Å∞ HÀ_≥ ÉèíOy—— Jx áÈ`«# N"åi `«`åÎ fixfl `«#‡Ü«∞`«fiO`À =i‚Oz#@∞¡ `«~°e"≥à◊√`«∞<åfl_»∞.
Ü«∂O„uHõ`«`À HÍÖÏxH˜ ã¨=∂O`«~°OQÍ Ñ¨~°∞QÆ∞Å∞ f¿ã áêâßÛ`«º^ÕâßÅ#∞ ™êfiq∞"å~°∞ `«# HõÖϺ}À
`«û"åÅ`À =ÚǨ˙~°Î HÍÅO xÅHõ_»QÍ LOz P`å‡#∞Éèí∂ux, =∂#ã≤Hõ LÖÏ¡™êxfl "åiH˜ HõeÊOK«_»O WO^Œ∞
Ö’x â◊√ÉèíѨi}Ï=∞O. ÉèíH˜Î ÉèÏ==∞<Õk D<å\˜ =∂#ã≤Hõ ~°∞QƇ`«ÅHõxflO\˜H© XHõ Ѩ~°=∞ø+¨^èŒOQÍ Ñ¨i_è»qÅ∞¡
`ÀOk. D HõàϺ}À`«û"åÅ∞ qâ◊fi=∂#= ǨÏ$^ŒÜ«∞"ÕkHõÅ g∞^Œ "åi k=º`åfixfl „Ѩu+≤ª™êÎÜ«∞#_»OÖ’
ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞. HõàϺ} K«„Hõ=iÎ k=º=∞OQÆà◊ ~°∂ѨO Éèí‰õΩÎʼnõΩ #Ü«∞<À`«û"åxfl Hõeyã¨∂ÎOk. N"åi D
qâ◊fiHõàϺ}ÏÅ∞ ÉèíH˜ÎH˜ =ÚH˜ÎH˜ ã¨∞ÅÉèí™ê^茺"≥∞ÿ# P^蕺u‡Hõ ™Èáê<åÅ∞ J=Ù`«∞<åfl~Ú.
=∂#=Ùx HõàϺ}O P =ºH˜ÎH˜, P ‰õΩ@∞OÉÏxH© â◊√ÉèÏxfl Hõeæã¨∞ÎOk.
P =∂^èŒ=Ùx HõàϺ}O Ö’HÍÅHõxflO\˜H© HõàϺ}HÍ~°Hõ=∞ø`«∂Ok.
qâ◊fi=∞O`å `å<≥,
`å<≥ D qâ◊fi=Ú‡,
`å<≥ "ÕOHõ@Ѩu,
HõeyOK«∞ ã¨^Œæu.
 Hõ¯_≥·<å F Ü«∞[=∂x `«#‰õΩ K≥Ñ≤Ê# Ѩ#∞efl Ü«∞[
Z =∂x WëêìxHõ#∞QÆ∞}OQÍ KÕ¿ã"å}˜‚ Hõ^• '^•ã¨∞—
_»O\Ï~°∞. =∞i D ^Œ$+≤ì`À XHõ¯™êi PÖ’zOz K«∂¿ãÎ
~å=Ú_»∞ PO[<ÕÜ«Ú}˜‚ Ñ≤ez WzÛ# P[˝Å∞ Ô~O_Õ Ô~O_»∞.
'~å=}㨺 x"åã¨O ™ê÷#O – —
'ã‘`å r=u "å # "å?–—
~å=}∞_»∞ LO_Õ KÀ>ˇH¯õ _»? W^˘Hõ\.˜ ã‘`=« ∞‡ rqOKÕ
LO^•? J<Õk Ô~O_»=k.
PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ ÅOHõ‰Ωõ ZQÆ~_° ®xH˜ ZO`À =ÚO^Œ∞
QÍ<Õ 'ã¨Oáêu— J<Õ Ñ¨H˜Δ K≥ѨÊ<Õ K≥áêÊ_»∞ – 'WǨϙÈ÷ JǨÏO
„ѨѨâߺq∞ *Ï#H© ~å=}Ë# `«∞...— *Ï#H˜x ~å=}∞_»<Õ
^Œ∞~å‡~°∞æ_»∞ ÅOHÍkè<Õ`« fã¨∞‰õΩ"≥àÏ¡_»∞ – ã‘`«=∞‡ ã¨∞YOQÍ<Õ
JHõ¯_» LOk— Jx. Jx =∞#ã¨∞‰õΩ JxÊã¨∞Î<åfl Jk ^Õ=Ù_çH˜ ã¨O|OkèOzOk
U „Ѩâ◊flÅH˜ ã¨=∂^è•#O HÍ"åÅx ~å=Ú_»∞ Z^Œ∞~°∞ QÍ|\˜ì JÖÏ PÖ’zOK« ‰õÄ_»<Õ ‰õÄ_»^ŒO@∂ "åkã¨∂Î <À~°∞
K«∂ã¨∞Î<åfl_À P Ô~O\˜H© ã¨=∂^è•#O PO[<ÕÜ«ÚxH˜, ÅOHõ‰õΩ <˘ˆH¯"åà◊√§ XHõ *Ïu. 'ZO^Œ∞H˜ÖÏ JÜ«ÚºO_ç LO@∞Ok?
ZQÆ~°Hõ=ÚO^Õ `≥eã≤áÈ~ÚOk. P ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ PO[<ÕÜ«Ú_»∞ J<Õ |∞kú`À PÖ’zOz Ü«∞^ä•~å÷xfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩx Ö’Hõ=∞O`«\ H˜ ©
~å=Úx`À J<ÕÜ«∞=K«∞Û. 'WqQÀ h „Ѩâ◊flÅH˜ ã¨=∂^è•<å—Åx. ã¨=∂^è•<åxfl K≥¿ÑÊ"åà◊√§ Ô~O_À*Ïu. D W^ŒÌiÖ’ Ô~O_»=
HÍx, PO[<ÕÜ«Ú_»∞ JÖÏ J#ÖË^Œ∞. *Ïu "åi =ÖË¡ ѨÙ~å}ËuǨ™êÅ∞ Ö’HõOÖ’ Z‰õΩ¯=HÍÅO
áÈh! Ü«∞[=∂x J~Ú# ~å=Úx g∞k Q“~°=O xÅ∞™êÎÜ«∞x QÆ=∞xOKåe.
`À#∂– ã¨Oáêu =∂@Å∞ ZO`«=~°‰õΩ #=∞‡^Œy#"À J<Õ ^•ã¨∞_»∞ JO>Ë 'Ü«∞[=∂x K≥Ñ≤Ê# Ѩ#∞efl K≥Ñ≤Ê#@∞¡
J#∞=∂#O`À#∂ PO[<ÕÜ«Ú_»∞ D Ô~O_»∞ „Ѩâ◊flÅH© ã¨=∂ KÕ¿ã"å—_»x Hõ^• =∞#=∞#∞‰õΩ#flk! Jk x["Õ∞ HÍ=K«∞Û.
^è•<åxfl ~å=Ú_çH˜ K≥Ñ≤Ê LO_»ÖË^Œx HÍ¿ãѨ٠J#∞‰õΩO^•O! J~Ú`Õ ~å=Ú_»∞ PO[<ÕÜ«Ú}˜‚ ZO`« r`«Éèí`åºÅxzÛ
=∞Oz^Õ!
=∞i WO`«\ ˜ ~å=∞ÉèíˆHÎ ~å=ÚxÜ«∞O^Œ∞ PO[<Õ
Ü«Ú_çH˜ L#fl>ˇ¡Â`Õ ~å=Ú_»∞ K≥ѨÊx ÅOHÍ^ŒÇ¨Ï#O,
~åHõΔã¨=^èŒ, qâı+≤Oz ~å=}∞_ç`À ã¨OÉèÏ+¨}, JÖψQ
~å=ÚxH˜ #K«Ûx ¢ã‘Î=^èŒ (ÅOH˜}˜x Kå=Ù`À ã¨=∂#"≥∞ÿ#
^≥|ƒx H˘@ì_»O) Ѩ~° ¢ã‘ÎÅx #YtMѨ~°ºO`«O K«∂_»_»O
(HÍ~åQÍ~°OÖ’ L#fl ¢ã‘ÎÅÖ’#∂, ~å=} â◊Ü«∞# =∞Ok
~°OÖ’x ¢ã‘ÎÅÖ’#∂ ã‘`« LO^Õ"≥∂#x K«∂_»_»O) =O\˜
JHõ$`åºÅ#∞ KÕã≤# PO[<ÕÜ«Ú_»∞ ~å=∞'^•ã¨∞—_≥ÖÏ B`å
_»x =∞#H˜ JxÊOK«Hõ=∂#^Œ∞.
Ö’HõOÖ’ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ =º‰õΩÎÅ∞O\Ï~°∞. Pã≤ÎHõ
[#OÖ’ WÖÏO\˜ z‰õΩ¯ ã¨O^Œ~°ƒùO =zÛ#ѨC_»∞ '`«¿ÑÊ—
EÖˇ,· 2010 JHõΔ~°O|∞ Ö’Hõ ~°HõΔHõO|∞ 5
^•ã¨∞xQÍ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»@? Ug∞ ÖË^Œ∞. ˆH=ÅO ÅHõΔ ‡} ™êfiq∞
ÖÏQÍ PO[<ÕÜ«Ú_»∞ ‰õÄ_® – 'QÆ∞}ˇÿ ~åÌ㨺 =ÚáêQÆ`«ó—–
~å=Úx‰õΩ#fl Ö’HÀ`«Î~° QÆ∞}ÏÅ#∞ K«∂z =ÚQÆ∞ú_≥· `«#‰õΩ
`å#∞QÍ ~å=ÚxH˜ ^•ã¨∞_»Ü«∂º_»∞ `«Ñ¨Ê, ~å=ÚxH© PO[<Õ
Ü«ÚxH© U q^è"Œ ∞≥ #ÿ <≥År`«ÑÙ¨ XѨÊO^ŒOQÍh =∞~À XѨÊO^ŒO
HÍh ÖË<ÕÖË^Œ∞. HÍ|\˜ì ^èŒ~°‡âߢã¨Î Ѩ~°OQÍ PÖ’z¿ãÎ, <åºÜ«∞
âߢã¨Îs`åº Ñ¨ije¿ãÎ ‰õÄ_® ~å=Ú}˜‚ Ü«∞[=∂xQÍ ÉèÏqã¨∂Î
PO[<ÕÜ«Ú_»∞, '`«#H˜ `å#∞ ^•ã¨∞xQÍ ~å=ÚxH˜ Ѩx KÕÜ«∂
eû# J=ã¨~°O U H˘OK≥=¸ ÖË^Œ∞.— Wk "≥Ú^Œ\ ˜ =∂@.
J~Ú`Õ Ç¨Ï#∞=∞ ~å=∞^•ã¨∞_»∞ HÍ_®? B#∞. W^≥ÖÏQÆ?
PO[<ÕÜ«Ú_Õ `«#H˜ `å#∞QÍ '^•™È-ǨÏO HÀã¨
ÖËO„^Œã¨º...— <Õ#∞ HÀã¨Å „ѨÉèí∞=Ù ~å=ÚxH˜ ã¨O|OkèOz#
^•ã¨∞}˜‚ J<åfl_»∞ HÍ|\˜ì ~å=∞^•ã¨∞xQÍ ÉÏ^茺`«#∞ ã‘fiHõ
iOKå_»#fl=∂>Ë. D HÍ~°}OQÍ PÜ«∞# ~å=∞^•#∞_»∞ `«Ñ¨Ê
Ü«∞[=∂x xÜ«∞q∞OK«QÍ J~Ú# ^•ã¨∞_»∞ HÍ^Œ#fl =∂@.
Wk Ô~O_»= =∂@. áÈh! U^À F f~°∞QÍ ~å=∞^•ã¨∞_≥·
#ѨC_»∞ ~å=Ú_»∞ K≥ѨÊx – ~å=ÚxH˜ #K«Ûx Ѩ#∞efl KÕÜ«∞
=KåÛ? J<Õk K«Hõ¯x „Ѩâıfl =∞i! WѨC_»∞ `«y# ã¨=∂^è•
<åÅx J#∞‰õΩO^•O.
Ö’HõOÖ’ F Ü«∞[=∂x ^•ã¨∞}˜‚ `«# ѨxH˜ ‰õΩ^Œ∞~°∞Û
‰õΩO@∞#flѨC_»∞ ZÖÏ KÕÜ«∞=Åã≤# Ѩ#∞efl K≥áêÎ_À, JÖÏ
`«#H˜ `å#∞QÍ<Õ ^•ã¨∞xQÍ ‰õΩki# PO[<ÕÜÚ« _»∞ ‰õÄ_» `å<ÕO
KÕÜ«∞É’`«∞<åfl_À =ÚO^Œ∞QÍ K≥ѨÊ<Õ K≥áêÊ_»∞.
~å[QÀѨÙ~°O – „Ѩ^äŒ=∞ QÀѨÙ~°O
Wk JeÑ≤i #∞O_ç H˘O_»#∞ ZˆH¯O^Œ∞‰õΩ "≥à◊√§
™Èáê# =∂~°æOÖ’ áê^•Å =∞O_»Ñ¨O "≥#Hõ LOk. nxfl
„H©.â◊.1378 #∞O_ç 1411 =~°‰õΩ Ñ¨iáêeOz# ™êà◊√=
#~°ã≤OǨÏ~åÜ«∞Å∞ xi‡OKå_»∞. P `«~åfi`« Ñ≤_»∞QÆ∞Ѩ_ç
Wk ^èŒfiOã¨"≥∞ÿ#k.
nxfl 1982Ö’ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O "å~°∞
r~À‚^•ú~°} QÍqOKå~°∞.
6 J*Ï˝<åxfl q∞Oz# tHõΔ ÖË^Œ∞
Ü«∞^ä• ~åѶ¨∞=x~°∞‡HõÎó â◊~° â◊≈ fiã¨# q„Hõ=∞ó I
QÆKÕÛù `«Î^Œfi ^Œæq∞ëêºq∞ ÅOHÍO ~å=} áêe`å"£∞ II....
ã¨~°fi^ä• Hõ$`«HÍ~Àº-Ç¨Ï "Õ∞ëêºq∞ ã¨Ç¨Ï ã‘`«Ü«∂ !.....
XHõ Ü≥∂QÆ∞º_≥·# "Õ∞\˜ qÅ∞HÍ_»∞<åfl_»#∞‰õΩO^•O!
J`«_»∞ F ÉÏ}Ïxfl q_ç¿ãÎ, P ÉÏ}O "≥o§ H˘O^Œix =kèOz
uiy =∞m§ „ѨÜ≥∂yOz#"åx J=Ú‡Åá⁄kÖ’ˆH Éèí„^ŒOQÍ
=zÛ KÕi`Õ, P â◊H˜Î "≥Ú`«ÎO ÉÏ}O q_çz#"åx^Õ `«Ñ¨Ê
^èŒ#∞ã¨∞ûn HÍ^Œ∞. ÉÏ}Ïxn HÍ^Œ∞.
J^Õ f~°∞QÍ ~å=Ú_»<Õ "åxH˜ ÉÏ}OQÍ L#fl <Õ#∞
"ÕQÆOQÍ ÅOHõ‰õΩ "≥o§<å, "≥o§#ѨÊ\˜ P Ѩiã≤÷ux |\ì̃ U"Õ∞O
KÕã≤<å, ã¨∞j„Ѷ¨∞OQÍ q[Ü«∞O`À uiQ˘zÛ<å P â◊H˜Î "≥Ú`«ÎO
##∞fl q_çz# ~å=Úx^Õ `«Ñ¨Ê, <åk HÍ—^Œ<åfl_»∞ ÃÑ· â’¡HõOÖ’
PO[<ÕÜÚ« _»∞.
'WÖÏQÆ J<åfl#∞ HÍ|\˜ì, XHõ "Õà◊ q[Ü«∞O <å‰õΩ
Hõ~°`«ÖÏ=∞ÅHõO HÍHõ Ѩ~å[Ü«∞"Õ∞ ã¨OÉèíq¿ãÎ P ÉÏ^茺`å,
JѨH©iÎ ~å=Úx^Õ ã¨∞=∂!— Jx KÕ`«∞Å∞ Hõ_»∞‰õΩ¯x `«Ñ¨Cx
~å=Úx g∞kH˜ <≥\ ˜ì"ÕÜ«∞^ŒÅK«#∂ ÖË^Œ∞ PO[<ÕÜ«Ú_»∞.
Ö’HõOÖ’ ^•ã¨∞xH˜ Ѩx`À ã¨O|O^èŒO K≥Ñ≤ÊOk KÕ¿ã
=~°ˆH. `«á⁄ÊѨCÅ∂ ÖÏÉèÏÖÏÉèÏÅ∂ H©~°ÎºÑ¨H©~°∞ÎÅ∂ Ü«∞[
=∂x"Õ. J~Ú`Õ JÖÏO\˜ ^•ã¨ºO HÍ^Œ∞ PO[<ÕÜ«Úxk.
JO`å ~å=∞=∞Ü«∞"≥∞ÿ# Ѩ~°=∞ ~å=∞ÉèÏ= ÉèÏ=# ѨÓ~°fiHõ"≥∞ÿ#
^•ã¨ºO. JO>Ë, `å<ÕO KÕã<≤ å J^ŒO`å ~å=Ú}˜‚ `«Å∞K«∞‰õΩ<Õ–
Ѩxx KÕÜ«∞É’`«∞<åfl_»∞ HÍ|>Ëì, N=∞„^•=∂Ü«∞} Hõ^äŒH˜
<åÜ«∞‰õΩ_≥·# N ~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ ã¨∞O^Œ~°HÍO_»Ö’ Hõ#Ѩ_»<Õ
Hõ#Ѩ_»_»∞. JO>Ë ~å=Ú_Õ PO[<ÕÜ«∞ ÉèÏ=#ÅxflO\˜Ö’#∂
LO_ç Ѩ~ÀHõΔ <åÜ«∞Hõ ~°∂áêxfl ^èŒiOKå_»#fl =∂@. WÖÏ
LO_»_»O ‰õÄ_» 'ã¨∞O^Œ~°HÍO_»— Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑ@ì_»OÖ’ L#fl
™œO^Œ~åºÖ’¡ XHõ¯\˜.
WÖÏO\˜ „Ѩu[˝ KÕã≤# PO[<ÕÜ«Ú_»∞ UO KÕã≤<å
Jk ~å=∞ÉèÏ= ÉèÏ=#`À<Õ KÕã≤# HÍ~°}OQÍ ~å=Ú_»∞ K≥Ñ≤Ê#
Ѩx<Õ KÕã≤#@∂ì, ~å=∞^•ã¨∞_≥·#@∂ì =∞#O „QÆÇ≤ÏOKåeûO^Õ.
ã¨ÑyΨ i
 WO`« H © ~å=∞Éè Ï = Éè Ï =##∞
KÕã≤# Ô~O_»∞ =¸_»∞ Ѷ¨∞\ÏìÅx J#∞ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
‰õΩO^•O. g∞ Ñ≤šʼnõΩ q#|_»@O ÖË^Œ<Õ ã¨O^ÕǨÏO L<åfl!
PO[<ÕÜ«Ú_»∞ ã¨=Ú„^ŒO g∞^Œ
ZQÆ∞~°∞`«∞#flѨC_»∞ |OQÍ~°∞ Ô~Hõ¯Å∞#fl
XHõ ã¨O=`«û~°O =Ü«∞ã¨∞û ÃÑ· |_ç<å Ñ≤Å¡Å∞ =∂\Ï¡_»ÖˉõΩ<åfl!
"≥∞<ÿ å‰õΩ_»<Õ Ñ¨~fi° `«O ã¨=Ú„^Œ=∞^躌 OÖ’ xÅ g∞ Ñ≤Å¡Å∞ q<åÅx, =∂\Ï¡_®Åx g∞~°∞ HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl!
|_ç HõΔ}HÍÅO `«# g∞^Œ q„âßOu fã¨∞
‰õΩx "≥àϧeûOkQÍ Ç¨Ï#∞=∞x „áêi÷O "≥O@<Õ 0–3 ã¨O=`«û~åŠ֒Ѩ٠=Ü«∞ã¨∞û QÆÅ Ñ≤Å¡Å `«e¡^ŒO„_»∞Å∞,
Kå_»∞. JѨC_»∞ PO[<ÕÜ«Ú_»∞ PÖ’zO
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O "å~°∞
Kå_»∞. 'JukäQÍ ~å=Åã≤O^Œx x~åfi º[O
Ñ≤Å¡Å`À áê@∞ `«e¡ / ã¨O~°‰õΔ‰õΩ~åÅ∞H˜ ‰õÄ_® Lz`«OQÍ JOkOKÕ
QÍ#∂ x™êûfi~°÷OQÍ#∂ Ñ≤e¿ãÎ "≥à◊§HõáÈ=
„Ѩ`ÕºHõ tHõΔ} =∞iÜ«Ú =ã¨u HÀã¨O
D „H˜Ok z~°∞<å=∂#∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç!!
_»O `«Ñ¨C. JÖÏQÆx "≥∞ÿ<å‰õΩx „áê~°÷#
„ѨHÍ~°O "≥∞ÿ<å‰õΩx g∞^Œ q„â◊q∞OK«_»
=Ú#fl^Õ Jn `«¿ÑÊ=∞i. WÖÏO\˜ ^èŒ~°‡ „â=
◊ }O
ã¨OHõ@ ã≤÷uÖ’ ~å=Ú_≥·`Õ UO KÕ™êÎ_»x
PÖ’zOKå_»∞ =∂~°∞u. @‰õΩ¯# ã¨=∂ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° qxH˜_ç ֒Ѩ x~åú~°} =∞iÜ«Ú tHõΔ}Ï ã¨Oã¨÷,
^è•#O ^˘iH˜Ok. „â◊=}O HÍOÃÑ¡H±û, FÖò¤ "≥∞@ifl\˜ Ǩã≤Ê@Öò ~À_»∞¤, u~°∞Ѩu.
JÖ<å_»∞ JÜ≥∂^茺֒ ~å=∞ ã¨O„ѨkOK«=Åã≤# á¶È<£ <≥O|~°∞¡ –
Ѩ\Ïìaè¿+HõO PyáÈ~ÚOk. ~å=Ú_»∞ 0877 –2264290, 2264371, 2264370
J~°}ϺʼnõΩ "≥àϧÅ<Õ q+¨Ü«∞O xâ◊ÛÜ«∞
"≥∞Oÿ k. 'J=∞‡H˜ K≥ÑÊ≤ =KÕÛO`« ã¨=∞Ü«∂xfl ã¨=∞Ü«∂#fl_çQÍ#∞ `«Ñ¨Ê =∞ˆ~g∞ HÍ^Œ∞. W^˘Hõ\ ˜. WHõ Ô~O_»
DÜ«∞=Åã≤Ok—QÍ ÔH·Hõ=∞‡#∞ „áêi÷OKå_»∞ ~å=Ú_»∞. P"≥∞ =k– 'J~°}ϺʼnõΩ "≥o§ f~°∞`å—#x WO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ „Ѩu[˝
WzÛOk. KÕ¿ãâß#∞. WѨC_»∞ PˆQ PÖ’K«# LO_»<Õ LO_»^Œ<åfl_»∞.
~å=Ú_»∞ `å##fl@∞ìQÍ J=∞‡H˜ K≥Ñ≤Ê uiQ˘KåÛ_»∞. D QÆ∞~˘ÎzÛ# JOâßxfl ^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ Ç¨Ï#∞=∞
^Œâ◊~°^äŒ∞xH˜ ã¨Ê $Ç¨Ï =zÛOk. ^Œ∞óYO Hõ@ìÅ∞ `≥OK«∞‰õΩOk. ‰õÄ_® "≥∞ÿ<å‰õΩx „áê~°÷#H˜ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ_»∞. ''"≥∞ÿ<åHÍ!
ÔH·Hõg∞^Œ ~À+¨O ^Õfi+¨O ǨÏ^Œ∞ÌÅ∞ ^•\Ï~Ú. 'JÜ≥∂^蕺ܫ∂ JukäQÍ Ñ≤e¿ãÎ ~å#x J#_»O `«¿ÑÊ. J~Ú`Õ =ÚYº"≥∞ÿ#
ã¨Î fi"Õ∞"å^Œº Éèí= ~å*Ï xQÆ$ǨϺ =∂"£∞— ''~å=Ú_®! D HÍ~°ºO g∞^Œ "≥à◊¥Î, D ã¨=Ú„^ŒO W@∞ѨHõ¯ X_»∞¤# L#fl
=~åÅ∂ WÜ«∞º_®Å∂... JO`«\ ˜h =∞iÛáÈ! JÜ≥∂^茺‰õΩ x<Õfl "å#~åÅxflO\˜H© F „Ѩu[˝ KÕã≤ K≥áêÊ#∞. =∞^茺֒ PQÆ<Õ
~åAQÍ '<Õ#∞— „ѨHõ\ ˜ã¨∞Î<åfl#∞. WHõ¯_Õ LO_çáÈ!—— J<åfl_»∞ PQÆ#x. Py`Õ „Ѩu*Ï˝ ÉèíOQÆ=∞ø`«∞Ok HÍ|\˜ì PQÆ#——<åfl_»∞
^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞. `«O„_ç KÕã≤# "≥Ú^Œ\ ˜ P[˝ „ѨHÍ~°O J~°}ϺÅH˜ ǨÏ#∞=∞. D ã¨=∂^è•#O ˆH=Å ~å=∞ÉèÏ= ÉèÏ=#`À J#fl^Õ.
"≥à◊§HõáÈ=_»O `«Ñ¨C. WѨÊ\˜ P[˝„ѨHÍ~°O J~°}ϺÅH˜ "≥à◊§_»O W^Õ f~°∞QÍ ÅOHõ#∞ HÍѨÖÏHÍã¨∞Î#fl ÅOH˜}˜ `«#x
`«Ñ¨C. D ^èŒ~°‡ã¨OHõ@ã≤÷uÖ’ ~å=Ú_»∞<åfl_»∞. '„Ѩu*Ï˝ K« QÆ\ ˜ìQÍ XHõ QÆ∞^Œ∞Ì#∞ QÆ∞kÌ#ѨC_»∞ uiy ^•x HõO>Ë q∞Oz#
=∞Ü«∂ ^Œ`åÎ....— ˆH=ÅO J=∞‡‰õΩ K≥Ñ≤Ê ~å=_»O =~°‰õÄ QÆ∞^Œ∞ÌÅ`À PO[<ÕÜ«Ú_»∞ ã¨=∂^è•<åxfl DÜ«∞QÆey# "å_Õ

EÖˇ,· 2010 Z=i `≥eq `«‰õΩ¯= "åiH˜ `≥eÜ«∞^Œ∞ 7

J~Ú<å XHõ¯ HõΔ}O ~å=∞ÉèÏ= ÉèÏ=#`À PÖ’
zOKå_»∞. @‰õΩ¯# QÆ∞~˘ÎzÛOk PO[<ÕÜ«ÚxH˜.
~å=Úx g∞kH˜ `å@H˜ ^Œ∂ã¨∞H˘ã¨∂Î
^Œ∞=Ú‡h ~°HõÎ =∂O™êÅh qâßfiq∞„`«∞x Ü«∂QÆ
QÆ∞O_»OH˜ "Õã∂¨ OÎ >Ë qâßfiq∞„`«∞_»∞ '`å@H˜x K«OÑ≤
"ÕÜ«∞=Åã≤O—^Œ<åfl_»∞ ~å=Úx`À (P`«`å~Ú#
=∂Ü«∂O`«O ǨÏ<åº^Õ"å qKå~°Ü«∞<£). ~å=Ú_»∞
^è~Œ ‡° ã¨OHõ@ã≤u÷ Ö’ Ѩ_®¤_∞» . 'K«OѨ‰Ωõ O>Ë QÆ∞~°∞"åHõº
kèHͯ~°O – K«OѨÙ^•=∂ JO>Ë ¢ã‘Î =^茗. UO
KÕÜ«∂Å<Õk, JHõ¯_ç ã¨Oâ◊Ü«∞O. 'HÍ"åÅx PÜ«Ú
^è•Å`À g∞kH˜ xëê¯~°}OQÍ ^ŒO_≥`«∞Î`ÀOk
HÍ|\©ì – J^èŒ~°‡O`À xO_ç#ѨC_»∞ ¢ã‘Î<≥·<å K«OѨ
=Åã≤O^Õ Jx ^èŒ~°‡ âߢã¨Î=¸ ~å[hu âߢã¨Î=¸ K≥ѨÙÎ<åfl~Ú
HÍ|\˜ì K«OѨÙ`«∞<åfl— #x ~å=Ú_»∞ ÉÏ}Ïxfl "Õã≤ K«Oáê_»∞.
PO[<ÕÜ«Ú_»∞ D ã¨OѶ¨∞@#<Õ ã¨‡iOz xëê¯~°}OQÍ ##∞fl
QÆ∞kÌOk HÍ|\˜ì K«OѨ‰õΩO_® Kå=Ù`À ã¨=∂#=∞xÊOKÕO`«
K«éѨÙx WÜ«∂ºÅx ÉèÏqOz J^Õ Ñ¨xx KÕâß_»∞. D f~°∞
„Ѩ=~°Î#O ˆH=Å ~å=∞ÉèÏ=ÉèÏ=#`À KÕã≤O^Õ.
WHõ PO[<ÕÜ«Ú}˜‚ QÆ\ ˜ìQÍ `«Ñ¨C Ѩ@ì^Œy# JOâ◊O
ÅOHÍ^ŒÇ¨Ï# Ѷ¨∞@ìO Hõ^•! Jã¨Å∞, ÅOHõÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOKÕ "Õà◊H˜
ÅOHõ `«QÆÅɡ_»^•=∞<Õ PÖ’K«# PO[<ÕÜ«Ú_çH˜ ÖË<ÕÖË^Œ∞.
J~Ú`Õ Ç¨Ï#∞=∞ K≥@∞ìg∞^Œ ‰õÄK«∞#fl ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ '„u[@—
J<Õ ~åHõãΔ ≤ `«#H˘zÛ# HõÅ#∞ QÆ∞iOz q=~°OQÍ ~åHõãΔ ¨ ¢ãÅΑ O
^ŒiH© K≥Ñ≤ÊOk. "åà◊§O`«QÍ HõÅx #=∞‡ÖË^Œ∞. JѨC_»∞ „u[@
JOk XHõ "å#~°O ÅOHõH˘zÛ ÅOHõx `«QÆ∞Åɡ_»∞`«∞#fl@∞¡QÍ,
ÅOHõ `«QÆ∞Å|_»∞`«∞#fl@∞ìQÍ ‰õÄ_® HõÅ =zÛOk. ZHõ¯_≥·<å
"å#~°O K≥@¡ P‰õΩbfl HÍÜ«∞bfl Ѩà◊§h uO@∞Ok ÖË^• áê_»∞
KÕã¨∞ÎOk QÍh `«QÆ∞Åɡ_»∞`«∞O^•? WÖÏ TÇ≤ÏOK«x–TǨÏ
HõO^Œx q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® HõÖ’¡ =zÛOk HÍ|>ˇìÂ<å #=∞‡O_ç——
Jx.
JѨÊ\˜^•HÍ `«# |∞kúÖ’ ÖËx |∞kúH˜ `«@ìx 'ÅOHÍ
^ŒÇϨ #—=∞<Õ HÍ~°º„Hõ=∂xfl ~å=Ú_Õ D ã¨fiѨfl =$`åÎO`«O ^•fi~å
8 q"ÕHõÇ‘Ï#∞xH˜ âߢã¨Î*Ï˝#O QÆ∞_ç¤"åxH˜ ã¨fiǨÏã¨ÎnѨO =ÖË x+¨ ÊùÅO
`«#H˜ JOkOKå_»x „QÆÇ≤ÏOKå_»∞ =∂~°∞u. ã¨iQÍæ ^•xH˜ J#∞
QÆ∞}OQÍ<Õ ~å=}∞_»∞ ‰õÄ_» `ÀHõHˆ xѨÊO\˜OKå_»∞. Hõ^Œä '~å=∞
ÉèÏ=ÉèÏ=#—`À<Õ ™êQÆ∞`ÀO^Œx ǨÏ#∞=∞ P#O^Œ Ѩ_ç<å 'D
Ѩ^uúŒ ã‘`=« ∞‡H˜ W+¨"ì ∞Õ B`«∞O^•?— Jx ÉèÜ
í ∞« Ѩ_®¤_∞» =∂~°∞u.
'j`À Éèí= ǨÏ#∂=∞`«ó...— JO@∂ JyflǨϟ„`«∞}˜‚
K«ÖÏ¡i LO_»=Åã≤OkQÍ P*Ï˝Ñ≤OKÕ ã¨iH˜ ǨÏ#∞=∞H˜ `ÀHõ
K«Ö¡QÍ LOk. ^•O`À J~°÷"≥∞ÿOk ǨÏ#∞=∞H˜ – `å#∞ KÕã≤#
ÅOHÍ^ŒÇ¨Ï# Hõ$`«º"Õ∞ ~å=∞ÉèÏ=#H˜ J#∞QÆ∞}"≥∞ÿ#k.
W^Õ f~°∞QÍ Ç¨Ï#∞=∞ ~å=}∞xH˜zÛ# LѨ^Õâ◊O...
WÖÏ ã¨∞O^Œ~°HÍO_»Ö’ JO>Ë ~å=∞ Ѩ~ÀHõΔOÖ’ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞
UO KÕã≤<å J^ŒO`å ~å=∞ÉèÏ=ÉèÏ=#`À<Õ Jx ã¨Ê+¨ìOQÍ
`≥Å∞ã¨∞OÎ k.
D PÖ’K«#O`å x[O HÍ|>Ëì `å#∞ K≥ѨÊx WxflO
\˜h KÕã≤ =zÛ# ǨÏ#∞=∞x ~å=Ú_»∞ H“yeOK«∞‰õΩx
„Ѩâ◊Oã≤OKå_Õ `«Ñ¨Ê 'K≥ѨÊx^Õ ZO^Œ∞H˜ÖÏ KÕâß?—=x xQÆæ
nÜ«∞ÖË^Œ∞.
ã‘`å~å=ÚÅ∞ `«# ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ L#fl@∞ìQÍ PO[<Õ
Ü«Ú_»∞ K«∂Ñ≤OK«_»=∞O>Ë `«# PÖ’K«#ÅxflO\Ï ã‘`å~å=ÚÖË
L<åfl~°x K≥ѨÊ_»=∞#fl =∂@. WO^Œ∞Hõx PO[<ÕÜ«Ú_»∞
=Ú=∂‡\˜H© '~å=∞^•ã¨∞_Õ—.
ã¨ÑyΨ i
 H˜Δ}ÏѨ^äŒOÖ’ „Ѩã≤kúÔHH˜¯# Q˘Ñ¨Ê "åˆQæÜ«∞HÍ~°∞_»∞
^Œ ÉèíHõÎ~å=∞^•ã¨∞. W`«_»∞ Éèí[# ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xH˜
K«Hõ¯x ~å[=∂~°æO U~°Ê~°z# ã¨OH©~°Î<åHÍ~°∞_»∞. DÜ«∞# `«#
H©~°Î#Å`À W@∞ ѨO_ç`« áê=∞~° Ö’HÍxfl J@∞ ÉèíQÆ=O`«∞_≥·#
N~å=∞K«O„^Œ∞x ã¨=∂#OQÍ Ñ¨~°=tOѨKÕã≤# Ѩ~°=∞ÉèíHÍÎ
„ˆQã¨~∞° _»∞. W`«x ÉèHí ,Θ hu, "≥~· åQƺ „Ѩ=$uÎ J@∞ rq`«OÖ’#∞,
~°K«#Ö’¡#∞ ã¨=∂#OQÍ „ѨuaOaOK«@O Q˘Ñ¨Ê qâı+¨O.
~å=∞^•ã¨∞ H©~°Î#Ö’¡ ÉèíH˜Îx Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ =sæHõ WHÍfi‰õΩ ‰õΩÅuÅHõ WHõ<≥·# ѨÅ∞Hõ"≥ ~å=∞K«O„^•
iOK«=K«∞Û. ##∞ ~°H˜ΔOѨ‰õΩ#fl#∞ ~°HõΔ‰õΩÖˇ=iOHõ ~å=∞K«O„^Œ
J) J`«x rq`«O ^•fi~å =ºHõÎ=∞ÜÕ∞º ÉèíH˜Î P) ~°K«#Å ^•fi~å =ºHõÎ=∞ÜÕ∞º ÉèíH˜Î :
P) J`«x ~°K«#Å ^•fi~å =ºHõÎ=∞ÜÕ∞º ÉèíH˜Î W`«x ~°K«#Ö’¡ ÉèíH˜Î =¸_»∞ q^è•Å∞QÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
1) ~å=∞ ÉèíH˜Î :
J) W`«x rq`«O ^•fi~å =ºHõÎ=∞ÜÕ∞º ÉèíH˜Îx =∞m§
Ô~O_»∞ q^è•Å∞QÍ Ñ¨ijeOK«=K«∞Û. ÉèíHõÎ ~å=∞^•ã¨∞‰õΩ ã¨~°fiHÍÅ ã¨~åfi=ã¨÷Ö’¡#∞ N~å=Ú_Õ
P~å^茺^≥·=O. N~å=Ú_»∞ ÖËx^Õ ~å=∞^•ã¨∞ ÖË_»∞. N~å=∞
1) Ѩi"åºÑ¨Î ÉèíH˜Î : K«O„^Œ∞x B#fl`«ºO W`«~° ^Õ=`«Ö’¡ áÈeÛ K«∂Ѩ_»OÖ’ W`«xH˜
ÉèíH˜ÎH˜ ѨiѨÓ~°‚ x~°fiK«#OQÍ ÉèíHõÎ~å=∞^•ã¨∞ rq`åxfl W`«<Õ ™ê\˜ 'P#O^Œ=∂#O^Œ=∂ÜÕ∞—–J#fl H©~°Î#Ö’ 'W`«~°
K≥ѨÊ=K«∞Û. ÉÏźO #∞O_ç J`«xH˜ ~å=∞ÉèíH˜Î JÅ=_çOk. zO`«#Å∞ KÕÜ«∞=Ú W`«~° ^≥·==Ú#∞ Q˘xÜ«∂_»=Ú Éèí„^•K«Å
~°Ñ¶¨Ú<å^äŒ Éèí\ÏìKå~°∞º_»∞ "≥·+¨‚=O „Ѩ™êkOK«@O`À Jk ~å=∞¿ã= =∂#=Ú—— Jx ~å=∞^•ã¨∞ N~å=∞K«O„^Œ∞x ã¨∞uÎ OKå_»∞.
JkèHõ"≥∞ÿOk. x~å„â◊Ü«ÚxQÍ L#fl N~å=Ú}˜‚ ^Œi≈OK«@O`À
P ÉèíH˜Î „Ѩ"åǨÏO Hõ@ìÅ∞ `≥OK«∞‰õΩOk. Éèí„^•K«Å ~å=ÚxH˜
PÅÜ«∞O Hõ\ ˜ìOK«@O, L`«û"åÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«@O "≥Ú^ŒÖˇ·#
HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ KÕѨ@ì_»O`À J`«x ÉèíH˜Î Ѩ~åHÍ+¨ª#∞ JO^Œ∞
‰õΩOk. QÀÖÁ¯O_» #"å|∞ `åhëê‰õΩ ÉÏH© K≥e¡OK«ÖËHõ HÍ~å
QÍ~°OÖ’ L#flѨC_»∞ `«^HÕ õ ^蕺#O`À N~å=∞K«O„^Œ∞x 㨇iOK«
@O`À J`«x ÉèíH˜Î ѨiѨHõfiO K≥OkOk. W^ŒO`å N~å=∞
K«O„^Œ∞x ™êHΔÍ`å¯~åxH˜ ^ÀǨÏ^ŒO KÕã≤Ok. ÉèíHõÎ ~å=∞^•ã¨∞
J<Õ ¿Ñ~°∞ `≥zÛÃÑ\˜ìOk.
2) ÔH·OHõ~°º ÉèíH˜Î :
ÉèíQÆ=O`«∞x ¿ãqOK«_»"Õ∞ ÔH·OHõ~°º ÉèíH˜ÎÖ’ „Ѩ^è•#O.
ÉèíQÆ=O`«∞x HÀã¨O PÅÜ«∂Å∞, =∞O_»áêÅ∞, q„QÆǨÅ∞,
PÉè~í }
° ÏÅ∞, "åǨÏ<åÅ∞ U~åÊ@∞ KÕÜ∞« _»O, L`«û"åÅ∞ [iÑ≤O
K«_O» HÔ O· Hõ~º° ÉèHí .Θ ~å=∞^•ã¨∞ N~å=Úx PÅÜ«∞O Hõ\ Oì˜ Kå_»∞.
q„QÆǨÅ#∞, PÉèí~°}ÏÅ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ~ÚOKå_»∞. D JOâß
Å#∞ "≥Å_¡ ç KÕ¿ã H©~#ΰ ~å=∞^•ã¨∞ H©~#ΰ Ö’¡ =∞#‰õΩ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
EÖˇ,· 2010 r=Ù_çH˜ â◊s~°O J^≥Ì WÅ∞¡ =O\˜k 9

~°H˜ΔOK«∞ Nx"åã¨!
ã‘. P=ÚHõÎ=∂Å#∞ J=∞Å HõO~î°=Úñ ^•eÛ
=ÚH˜Î=∂~°æ=Úñ EѨ٠"≥∂HõΔ^•`«!
â◊OYK«„Hõ=ÚÅ#∞ â∫iQÍ ^èŒi~ÚOz
JѶ¨∞=ÚÅ Hõ_»^Õ~°∞Û J#Ѷ¨∞ K«i`«!
xdÅ [QÆ=ڇŠx[^ÕǨÏ=Ú# xeÊ
u~°=ÚQÆ áêeOK«∞ k=º<å=∞!
ÉèíH˜Î`À Q˘ÖˇÛ_ç ÉèíHõÎ ã¨OѶ¨∞=Ú#‰õΩ
JÉèíÜ«∞ ǨÏã¨Î=ÚxK«∞Û P~°Î =~°^Œ!
`≥.w. Ö’Hõ=∞O^Œ∞#fl P~°∞ÎÅ Ö’# h"≥
xezÜ«Ú<åfl=٠㨈~fiâ◊! x[=Ú ^≥eÜ«∞!
c^Œ™ê^ŒÅ ¿ã=ÜÕ∞ h^Œ∞ Hõ~°∞}
ã≤~°∞Å ‰õΩiÑ≤Oz ~°H˜ΔOK«∞ Nx"åã¨!
– _®II J^ŒÌOH˜ Nx"åãπ
2) ÉèíH˜Î"≥·q^茺O ÖË^• #=q^èŒ Éèí‰õΩÎÅ∞ :
ÉèíHõÎ ~å=∞^•ã¨∞ =∞ǨÉèí‰õΩÎ_»∞. JO^Œ∞ˆH PÜ«∞#‰õΩ
ã¨=∞ã¨ÎO N~å=∞=∞Ü«∞OQÍ<Õ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. ~å=∞^•ã¨∞ J<ÕHõ
ã¨OH©~°Î#Ö’¡ #=q^èŒ ÉèíH˜Î =∂~åæÅ#∞ `≥eÜ«∞KÕâß_»∞.
㨇~°}O :
''N~å=∞ h<å=∞ "Õ∞q∞ ~°∞z~å......——
H©~°Î#O :
''JO`å ~å=∞=∞Ü«∞O D [QÆ=∞O`å ~å=∞=∞Ü«∞O..——
=O^Œ#O :
''=O^Œ#O ~°Ñ¶¨Ú<åÜ«∞HÍ P#O^Œ=Ú N~°Ñ¶¨∞<å~ÚHÍ
áê^Œ¿ã=#O :
~å=∞ h^ŒÜ«∞ ~å^Œ∞QÆ Ñ¨u`« áê=# <å=∞"Õ∞ h a~°∞^Œ∞QÍ
...... Náê^Œ ¿ã= =∂‰õΩ Ñ¨k"ÕÅ∞QÍ
10 JkèHõ„Ѩã¨OQÆO PÅ™êºxH˜ ¿ÇÏ`«∞=Ù
3) "å`«ûź ÉèíH˜Î :
~å=∞^•ã¨∞ `å<Õ Ü«∞â’^Œ J~Ú ÉÏÅHõ$+¨μ‚x T~°_çO
z# „Ѩܫ∞`«flOÖ’ "å`«ûźÉèíH˜Î =ºHõÎ=∞ø`«∞Ok.
|∂z "åx Ñ≤Å∞= É’^Œ∞<å F QÀáêÅH˜$ëê‚
|∂z "åx Ñ≤Å∞=É’`Õ =^Œ∞Ì =^Œ∞Ì =^ŒÌ h=Ù
PzzÛ *’Åáê_ç J~Ú Tz# x^Œ∞~°áÈ=Ù
hu :
ÉèHí ~Îõ å=∞^•ã¨∞ P^Œ~≈° =O`«"∞≥ #ÿ rq`«O^•fi~å, =∞Oz
#_»=_çHõ ^•fi~å W`«~∞° ʼnõΩ h`«x É’kèOKå_»∞. W`«x H©~#ΰ Ö’¡
h`«∞Å∞ ÉÏQÍ HõxÑ≤™êÎ~Ú.
1. #~°Ç¨Ïix #=∞‡Hõ #~°∞Å#∞ #q∞‡# #~°[#‡ g∞_Õ~°∞<å ?
K≥~°‰õΩO_»QÆ "≥é˜] K≥~°‰õΩ#∞ #q∞e# lǨÏfi‰õΩ ~°∞z ѨÙ@∞ì<å =∞#™ê
2. Ѩ~°∞Å Ç≤ÏO㨠KÕÜ«∞‰õΩ#fl Ѩ~°=∞ ^èŒ~°‡=∞O`Õ KåÅ∞
Ѩ~°∞Å#∞ ~°H˜ΔO`«∞#x Ѩů<Õ\˜ˆH =∞#™ê
~å=∞^•ã¨∞ ã¨OH©~#ΰ Ö’¡x D ÉèÏ=O ã¨=∞ã¨Î HÍÖÏÖ’¡x
ã¨~°fir=ÙÅ∞ XѨC‰õΩx f~åeûO^Õ!
"≥·~åQƺO :
ÉèíHõÎ~å=∞^•ã¨∞ `«# rq`«OÖ’ WǨÏÖ’Hõ ã¨∞MÏʼnõΩ
„áê^è•#ºO W=fiÖË^Œ∞. N~å=ÚxH˜, ~å=∞ÉèíH˜ÎH˜ ZO`À „áê^è•
#º`« xzÛ "≥·~åQƺO áê\˜OKå_»∞.
Éèío "≥·~åQƺ"≥∞O`À ÉÏÔQ· Ü«Ú#flk
K«OK«Å"≥∞ÿ# <å=∞#ã¨∞ xâ◊ÛÅ"≥∞ÿ L#flk
..............................................
=ÚH˜Î<Õ <˘Å¡h^Œ∞ ÉèíH˜Î =∂„`«=Ú KåÅ∞
– Jx =ÚH˜Îx ‰õÄ_® u~°ã¨¯iOz# ~å=∞^•ã¨∞
"≥·~åQƺO |ǨïâߡѶ¨∞hÜ«∞O.
™ê=∂#º[#O KÕ`« Éèí[# ‰õÄ\ÏÖ’¡ ã¨^•QÍ#O
KÕ¿ãq ~å=∞^•ã¨∞ H©~°Î#ÖË. W`«x H©~°Î#ʼnõΩ#fl „Ѩ*Ï^Œ~°}
=∞i U W`«~° H©~°Î#ʼnõΩ ÖË^Œx K≥ѨÊ_»O Juâ◊Ü≥∂H˜Î HÍ^Œ∞.
ÉèíH˜ÎH˜, huH˜, "≥·~åQͺxH˜ rq`«OÖ’#∞, ~°K«#Ö’¡#∞ ™ê÷#O
HõeÊOz ÉèíHõÎ~å=∞^•ã¨∞ K«i`å~°∞÷_Ü
» «∂º_»∞.
ã¨ÑyΨ i
 55

(Jâ◊fi`å÷=∞ LѨáêO_»=ÙÅ#∞ ã¨OǨÏiOz áêO_»= =Oâ◊HõΔÜ«∂xH˜ HÍ~°‰õΩ_»Ü«∂º_»∞. a_»¤Å#∞ áÈQ˘@∞ì‰õΩx

~ÀkOKÕ áêOKåe =∂`«$ǨÏ$^ŒÜ«∂xfl D ã¨OzHõÖ’ K«∂_»=K«∞Û)
™œÑ≤ÎHõѨ~°fiO „áê~°OÉèíO
ã¨O[Ü«Ú_»∞ =∞m§ uiy =zÛ =∞Ǩ~å*Ï! JѨÊ\˜H˜
„á⁄^Œ∞Ì QÆ∞OH˜Ok. Jaè+≤‰õΩÎ_≥·# Jâ◊fi`å÷=∞ âß„`«= ã¨OǨ~°O
ZÖÏ ™êyOKåÖÏ?Jx PÖ’zã¨∂Î, ¿ã<å ta~åʼnõΩ ^Œ∂~°OQÍ
XHõ K≥@∞ì „H˜O^Œ KÕ~å_»∞.
Hõ$áêKå~°∞º_»∂, Hõ$`«=~å‡ x„^ŒáÈÜ«∂~°∞. Jâ◊fi
`å÷=∞‰õΩ HõO\˜g∞^Œ Ô~Ñ¨Ê "åÅ_»O ÖË^Œ∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’
JHõ¯_ç =∞„iK≥@∞ì g∞^Œ QÆ∞_»¡QÆ∂| qâ◊$OYÅOQÍ Ñ¨H˜Δã¨OǨ~°O
KÕÜ«∞_»O HõxÑ≤OzOk.
U LáêÜ«∞O`À<≥·<å â◊„`«∞=Ùx ã¨OǨÏiOK«_»O ~å[
hu q~°∞^ŒúO HÍ^Œ∞ Hõ#∞Hõ WѨC_»∞ <åH© LÅ∂Hõ =∂~°æO
„âı+¨ªO J#∞‰õΩx „ѨHõ¯<Õ Ñ¨~°∞#fl =∞Ǩ~°kä‰õΩ e^ŒÌih "Õ∞Å∞
H˘eÑ≤ `«# TÇ¨Ï `≥eáê_»∞.
Hõ$áêKå~°∞º_»∞: <åÜ«∞<å! U Ѩx Hõ~Ú<å ѨÙ~°∞+¨
HÍ~°O ^≥=· O. P Ѩx Hõ=ã¨~=° ∞~Ú# ™ê^è#Œ ã¨OѨfÎ J=ã¨~O° .
Hõ~°¬‰õΩ_»∞ #_ç¤ =Oz, Éèí∂q∞x ^Œ∞xfl, Ѩ^Œ∞#∞ KÕã≤, q`«Î<åÅ∞
[Å¡HõáÈ`Õ "å#Å∞ ‰õΩiã‘ ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞. J`«x „â◊=∞ J`«#∞
Ѩ_®¤ "å# z#∞‰õΩ Ñ¨_»HõáÈ`Õ!
JO^Œ∞KÕ`« =∞# Hõ$+≤H˜ ^≥·=O `À_»∞ HÍ"åÅx q㨇
iOK«‰õΩ. ^èŒ~°‡O q_»=‰õΩO_® KÕ¿ã ѨxH˜ ^≥·=O ZѨC_»∂
`À_»∞ Ѩ_»`å_»∞. P"Õâ◊OÖ’ ÉèíÜ«∞ HõOÑ≤`« Ö’Éèí =jÉèí∂`«
ǨÏ$^ŒÜ«Ú_≥· ™êǨÏã≤OKÕ"å_»∞ HÍ~°º™ê^茉õΩ_»∞ HÍ_»∞. "åxx
Ö’HõO ǨÏi¬OK«^Œ∞. PѨÙÎÅ∂ „âıÜ≥∂aèÖÏ+¨μÅ∂ ZO`« K≥Ñ≤Ê<å
EÖˇ,· 2010 ÃÑ^ŒÌ"åà◊§ JÅ"å>Ë¡ q∞ye# "åà◊√§ J#∞Hõi™êÎ~°∞
q#ÖË^Œ∞ ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞_»∞, `«`«ÊùÅO J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl_»∞† WHõ h
W+¨ìO, J<åfl_»∞.
Jâ◊fi`å÷=∞‰õΩ P ѨÅ∞‰õΩÅ∞ `«Å ÔHHõ¯ÖË^Œ∞. Hõ$`«=~°‡#∞
K«∂ã¨∂Î: P~åº! =∞Oz K≥_»¤Å∞ Z=_çH˜ "å_»∞ xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩx
"å_ç ^•i "å_»∞ `˘‰õΩ¯`å_»∞. „Ѩ*ÏѨu ã¨$+≤ì „áê~°OaèOz#
<å_»∞ q„ѨÙʼnõΩ âßOuh, HõΔ„uÜ«ÚʼnõΩ `Õ[ã¨∞û#∂, "≥·â◊√ºÅ‰õΩ
^ŒHõΔ`«#∂ J#∞„QÆÇ≤ÏOKå_»∞. <Õ#∞ q„Ѩ =Oâ◊OÖ’ ѨÙ\˜ì<å
~å[^èŒ~°‡O KÕѨ\Ïì#∞. <å `«O„_çx K«OÑ≤# Ü≥∂^èŒ∞_çOHÍ
rqOz LO_»QÍ WO`«\ ˜ <Õ#∞ KÕ`«∞Å∞ =Ú_»∞K«∞‰õΩ ‰õÄ~ÀÛ
ÖË#∞. áêO_»= |ÅO D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨∞Yx„^ŒÖ’ LO@∞Ok.
P ^Œ∞+¨ì ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úflx <å "å_ç HõuÎ`À `≥QÆ#iH˜,
q∞ye# "åix D xt`« Hõ~°"åÖÏxH˜ |e W™êÎ#∞. JѨC_»∞
QÍx <å QÆ∞O_≥ =∞O@ P~°^Œ∞ - J<åfl_»∞.
<åÜ«∞<å! #∞=Ùfi ÉÏQÍ JÅã≤ L<åfl=Ù. WѨÊ\˜H˜
x„^ŒáÈ, `≥Å`≥Å "å~°∞`«∂O_»QÍ =∞#O =ÚQÆ∞æ~°O "≥o§
HÍ=Åã≤# HÍ~°ºO <≥~°"Õ~°∞^•ÌO, Jx Hõ$áêKå~°∞º_»∞ âßOu
"åHͺÅ∞ ѨÅ∞HõQÍ, =∂=∂! HÍ=Ú‰õΩ_çH˜, Å∞|ú ǨÏ$^ŒÜ«Ú_çH˜,
„HÀ^èŒ=â◊√_çH˜, HõO\˜ g∞^Œ ‰õΩ#∞‰õΩ =ã¨∞ÎO^•! JnHÍHõ
"åã¨∞^Õ=Ù_»∞ `À_»∞O_»QÍ, áê~°∞÷_»∞ QÍO_ô= ^èŒfixÜ≥ÿ∞ xÅ|_ç`Õ
"åix F_çOK«_»O =∞# `«~°O HÍ^Œ∞. WHõ ##∞fl HÍ^Œ#=^Œ∞Ì-
Jx Hõ~°"åÅO fâß_»∞, Jâ◊fi`å÷=∞.
<åÜ«∞<å! PÜ«Ú^èŒÇ‘Ï#∞x, "åǨÏ# â◊¥#∞ºh, â◊~°}Ï
QÆ`∞« h, ~°}~°OQÆ ^Œ∂~°∞h K«OѨ_O» huHÍ^Œx Z~°∞QÆ"å! ÃÑQ· Í
11
 cè=Ú_»∞ KÕã≤# T~°∞ÉèíOQÆO =∂@
"≥∂ã¨QÍà◊√§ L<åfl~°∞ *Ï„QÆ`«Î ! Uq∞\˜? WOHõ D g∞=∂O㨠KåeOz
=¿ãÎ <å`À ~°O_ç, Jx ÖËKå_»∞ Jâ◊fi
~å¢+¨ìOÖ’#∞, ~墿+ì`«~°"≥∞ÿ# H˘xfl „áêO`åÖ’¡#∞ H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ `å÷=∞. =ÚQÆ∞æ~°∂ Jyfl~°∂ѨÙÖˇ· HõkÖÏ~°∞.
`å=Ú u.u.^Õ=™ê÷#O U*ˇO@¡=∞x, u~°∞=∞Å #∞Oz N"åi „Ѩ™ê^•Å#∞,
~°^ä•Å∞ áêO_»= ta~åÅ "≥·Ñ¨Ù ™êQÆ∞
HͺÅO_»~°¡#∞, Pi˚`«¿ã= \˜ÔH¯@¡#∞ `≥Ñ≤ÊOz W™êÎ=∞x #q∞‡Oz JkèHõ
"≥Ú`«ÎOÖ’ „Ѩ[Å #∞Oz ™⁄=Ú‡ =ã¨∂Å∞ KÕã≤ "≥∂ã¨O KÕã¨∞Î#fl@∞¡ =∂ `«∞<åfl~Ú.
^Œ$+≤ìH˜ =zÛOk. JÖÏ™êˆQ"Õà◊ Jâ◊fi`å÷=∞ Z^Œ∞@
Wk ѨzÛ "≥∂ã¨O `«Ñ¨Ê =∞ˆ~O HÍ^Œ∞. XHõ =∞Ǩ Éèí∂`åHõ$u QÀK«iOK«QÍ D
Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ D q+¨Ü«∂Å#∞ QÆ=∞xOz "≥∂ã¨áÈ~å^Œx `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î<åflO. Ü≥∂^èŒ∞_»∞ xâ◊ÛÅOQÍ `«# â◊¢™ê΢™êÎÅhfl
ã¨OkèOz q_çKå_»∞. P Éèí∂`«O J@ì
Ǩã¨O KÕã¨∂Î xÅ|_»¤k. W^Õ^À LѨ
N"åi „Ѩ™ê^•Å∞ u~°∞=∞ÅÖ’ `«Ñ¨Ê =∞Ô~Hõ¯_® J=∞‡|_»=Ù.
„^Œ=O Jx „QÆÇ≤ÏOz Jâ◊fi`å÷=∞ ~°^äŒO
N"åi „Ѩ™ê^•Å#∞ áÈã¨∞ìÖ’QÍh =∞~Àq^èŒOQÍ QÍx ѨOѨ_»O [~°QÆ^Œ∞. ky Ñ≤<åHõáê}˜x P~åkèOK«_®xH˜ "ÕkHõ
N"åi „Ѩ™ê^•Å#∞ J=∞‡\ÏxH˜ U[O@∞¡ Z=fi~°∂ ÖË~°∞. xi‡Oz JO^Œ∞Ö’ P`å‡~°Ê}O KÕ¿ã ã¨O
HõÅÊO`À ~°∞„^Œ „áê~°÷# KÕâß_»∞. Ѩ~°=∞
Z=Ô~<· å g∞ =^ŒÌ #∞Oz N"åi „Ѩ™ê^•Å#∞ `≥ÑÊ≤ ™êÎ=∞x _»|∞ƒ =ã¨∂Å∞
t=Ù_»∞ „Ѩã¨#∞fl_≥· f„= ^è•~å ~Àz~°∞^ŒO
KÕã≤ LO>Ë "åi #∞Oz _»|∞ƒ "åѨã¨∞ fã¨∞HÀO_ç. ÖË^• áÈbã¨∞ʼnõΩ
z`« Y_»æO J#∞„QÆÇ≤ÏOKå_»∞.
Ѷ≤~åº^Œ∞ KÕÜ«∞O_ç.
Ѩ~°=∂#O^ŒO`À Jâ◊fi`å÷=∞
D q+¨Ü«∞O g∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞ʼnõΩ |O^èŒ∞=ÙʼnõΩ `≥eÜ«∞*ËÜ«∞O_ç.
áêO_»= ta~åÅ "≥·Ñ¨Ù ~°^äŒO #_çÑ≤ ^èŒ$+¨ì
^ŒàÏsÅ#∞ #=∞‡HõO_ç. ^Œ∞º=Úflx ta~°OÖ’ J_»∞QÆ∞ÃÑ_»∞`«∂ XHõ
u~°∞=∞Å u~°∞ѨuÅÖ’ L#flѨC_»∞ g∞‰õΩ U^≥·<å W|ƒOk Hõey`Õ áê^Œ `å_»#O KÕâß_»∞.
ã¨g∞ѨOÖ’x u.u.^Õ. JkèHÍix HõÅ=O_ç. P ^èŒfixH˜ ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=Úfl_»∞
^Œ∂~°„áêO`åÅ"å~°∞ P „áêO`« ã¨g∞ѨOÖ’x u.u.^Õ=™ê÷#O ã¨=∂Kå~° Hõ#∞Å∞ `≥iKå_»∞. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "åx
ˆHO„^•<Àfl, HõÖϺ}=∞O_»áêÖ’¡x JkèHÍ~°∞Å<À Hõeã≤ Jxfl q=~åÅ∞ A@∞ìÑ\¨ ì˜ D_çÛ <ÕŠѨ_Q» ˘\˜ì "≥∂HÍ\˜`À
`≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û. ‰õΩ=Ú‡`«∂ =Ú‰õΩ¯g∞^Œ =Ú+≤ì Ѷ¨∂`åÅ∞
– „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ KÕã¨∂Î ^èŒ#∞ã¨∞û#∞#fl JÖˇ¡„`å_»∞ qÑ≤Ê,
"åx HõO~î°=Ú K«∞@∂ì uÑ≤Ê, Ѩâ◊√=Ù#∞
K«OÑ≤#@∞¡ K«Oáê_»∞. JÖÏ<Õ L`«Î=∞ø
"å~°O`å x„^ŒÖ’ LO\Ï~°∞. x„^Œ Kå=ÙH˜ =∂=∂! ^èŒ~°‡O =∂@ Z`«Î Ah, Ü«Ú^è•=∞#∞ºh z„`«=^èŒ KÕã,≤ ta~°
=∂~°∞¿Ñ~°∞. J@∞=O\˜ Ñ‘#∞QÆ∞Å#∞ =^Œ∞Ì. cè+¨μ‡h, „^À}∞Å#∂, Hõ~°∞‚h "å~°∞ ã¨g∞ѨOÖ’ L#fl QÆ[|ÖÏxfl z„`« Ç≤ÏOã¨
K«OѨ_O» h =O\˜ JG q^Œ∞_çH˜ ^è~Œ ‡° O ^èŒ~°‡OQÍ<Õ ã¨OǨÏiOKå~å? Éèí∂i„â◊= ÃÑ\˜ì, JѨÊ\˜H˜ "Õ∞Å∞‰õΩx `«# ÔH^Œ∞~°∞
HÍ^Œ∞, J<åfl_»∞ Hõ$áêKå~°∞ºÅ∞. ã¨∞x ™ê`«ºH˜ UO KÕâß_»∞? WѨÊ\˜Hј C¨ _»∞ =KÕÛ tYO_çh, LѨáêO_»=ÙÅ#∂ "åiH˜

12 PÖ’K«#Å∞ `«‰õΩ¯"Ò`Õ JáêÜ«∂Öˇ‰õΩ¯"Ò`å~Ú ã¨ÑyΨ i

`À_»∞=KÕÛ Ãã·x‰õΩÅ#∂ "åi "åǨÏ<åÅ#∂ `«∞<å`«∞#HõÅ∞QÍ
<ÕÅ~åeÛ, Ñ≤âßK« Ǩã¨O`À ta~åÅ∞ q_çz Hõ$Ѩ, Hõ$`«=~°‡
Å∞#fl KÀ\˜H˜ =zÛ, WHõ áêO_»=ÙÅ∂, Hõ$+¨μ‚_»∂, ™ê`«ºH˜
q∞yÖÏ~°∞ J<åfl_»∞.
J`«x ~åHõΔ™ê"Õâ◊O K«∂ã≤# P =∞ǨÜ≥∂^èŒ∞Å∞ q+¨}‚
ǨÏ$^ŒÜ«ÚÖˇ· `«ÅÅ∞ =OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. WѨC_ô "å~°Î =∞#
„ѨÉèí∞=ÙH˜ x"ÕkOKåe, Jx Jâ◊fi`å÷=∞ ~°^äŒO Hõ^ŒeOKå_»∞.
"å~°∞ ‰õÄ_® J#∞ã¨iOKå~°∞. PYi âßfi㨠fã¨∞‰õΩO@∞#fl
^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ Jâ◊fi`å÷=∞ KÕã≤# ™êǨÏ㨠HÍ~åºxfl qx
P#O^ŒO`À Hõ#∞fl =¸âß_»∞, =∞#O g~° ã¨fi~°æOÖ’<Õ HõÅ∞ã¨∞
‰õΩO^•O JO@∂. P Ü≥∂^èŒ∞Å∞ =ÚQÆæ~°∂ ã¨∞Ü≥∂^èŒ#∞x
â◊s~åxfl QÍ_è»OQÍ H“QÆeOK«∞‰õΩx qÅÑ≤OKå~°∞. JO`«Ö’
`≥Å¡"åiOk. =∞Ǩ~å*Ï! "åºã¨=∞ǨÏi¬ <å‰õΩ J#∞„QÆÇ≤ÏOz#
â◊H˜Î JO`«`À K«ÖÏ¡iáÈ~ÚOk. `≥Å¡"åˆ~ã¨iH˜ D "å~°Î áêO_»
=ÙʼnõΩ `≥eã≤Ok. JѨÊ\˜HõѨC_Õ #‰õΩÅ∞_»∞ LѨáê¡=ºO "≥o§
„^ÒѨkh, W`«~° ¢ã‘Î [<åhfl ~°^äŒO g∞^Œ fã¨∞‰õΩ=KåÛ_»∞.
„^ÒѨk Ѩل`« â’HõO`À xO_ç# QÆ∞O_≥`À =¸iÛùe¡
H˘O`«¿ãѨ\ ˜H˜ `Õ~°∞‰õΩx : <å H˘_»∞‰õΩÅ#∞ ã¨OǨÏiOz# Jâ◊fi
`å÷=∞ ¿Ñ~°∞ =∂¿Ñ Ѩx KÕÜ«∞HõáÈ`Õ P=∞~°} x~åǨ~° nHõΔ`À
D â◊s~°O q_»∞™êÎ#∞ JOk. ^•O`À áê@∞ J`«xH˜ [#‡
ã≤^Œú=∞~Ú# t~À=∞}˜ LOk. Jk `≥zÛ W¿ãÎ KåÅ∞ Jx cè=∞
¿ã#∞x ^ŒQÆæ~°QÍ "≥o§: #∞=Ùfi `«Ñ¨Ê D Ѩx K≥Ü«∞ºQÆÅ"å~°∞
ÖË~°∞, Jx Ô~K«ÛQ˘\˜ì ~°^äŒO ZH˜¯OzOk.
~°^äŒO J@∞ Hõ^ŒÅQÍ<Õ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ – ^èŒ~°‡#O^Œ<å!
Jâ◊fi`å÷=∞ ^ŒQÆæ~° JQÆã¨Î º=∞ǨÏi¬ J#∞„QÆÇ≤ÏOz# „|Ǩχ t~À
<å=∞HÍGO LOk. ^•xx =∂#=ÙÅÃÑ· „ѨÜ≥∂yOK«=^ŒÌx
„^À}ÏKå~°∞ºÅ∞ K≥Ñ≤Ê LO\Ï~°∞. HÍh, P"Õâ◊ ã¨fiÉèÏ=Ù_≥·# Jâ◊fi
`å÷=∞‰õΩ x„QÆǨÏO ÖË^Œ∞. JO^ŒKÕ`« =∞#O cè=Úx ~°H˜ΔOK«∞
HÀ"åe- Jx ã¨Ç¨Ï^Õ=Ùh, ™ê`«ºH˜h ta~° ~°HõΔ}Ö’ LOz `«#
~°^äŒO g∞^Œ ^èŒ~°‡~åAh J~°∞˚#∞h ZH˜¯OK«∞‰õΩx `«fii`«QÆux
#_çÑ≤OKå_»∞. JѨÊ\˜ˆH cè=∞¿ã#∞_»∞ ÉèÏw~°nä#n f~å# L#fl
"åºã¨=∞ǨÏi¬H˜ #=∞㨯iOz, Jâ◊fi`å÷=∞ HÀã¨O J<Õfi+≤ã∞¨ <Î åfl_»∞.
^ÕǨÏ=∞O`å qÉèí∂u ѨÓã¨∞‰õΩx, `«áÈ nHõΔÖ’ L#fl
Jâ◊fi`å÷=∞ HõxÑ≤OK«QÍ<Õ ÉÏ}O ã¨OkèOz cè=Ú_»∞, Fi HõÑ@ ¨ `≥zÛ „^ÒѨkH˜zÛ ÉèÏ=∂! WO`«\ ˜`À Jâ◊fi`å÷=∞ H©iÎ |∞yæ
EÖˇ,· 2010 JѨCÖËx "å_Õ JkèHõ ã¨OѨ#∞fl_»∞
g∞ HÀã¨O ....
Nx"åã¨OÖ’ 'ã¨Ñ¨Îyi—
u~°∞ѨuÖ’x Nx"åã¨O Ü«∂„u‰õΩÅ
=ã¨uã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’ ã¨Ñ¨Îyi K«O^•#"≥∂^Œ∞
ˆHO„^ŒO L#flk.
N"åi ^Œ~≈° <å~°O÷ =K«∞Û Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ D Hˆ O„^ŒOÖ’
Jxfl ÉèÏ+¨Å ã¨Ñ¨ÎyiH˜ K«O^•Å∞ K≥e¡OK«=K«∞Û /
K«O^•#∞ ѨÙ#~°∞^ŒúiOK«∞HÀ=K«∞Û. "ÕÖÏk =∞Ok
Éèí‰õΩÎʼnõΩ, ™ê÷x‰õΩʼnõΩ Wk ™œHõ~°ºOQÍ LO@∞Ok.
D ã¨Ñ¨Îyi K«O^• #"≥∂^Œ∞ ˆHO„^ŒO
L^ŒÜ«∞O 8.00 QÆOII #∞O_ç 11.00 QÆOII =~°‰õΩ
™êÜ«∞O„`O« 4.00 QÆOII #∞O_ç 7.00 QÆOII =~°‰Ωõ
ѨxKÕã∞¨ OÎ k.
– „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞
z`«∞_Î ®! KåeOK«∞ h `«Ñ㨠∞¨ û. ~å Ü«Ú^•úxH˜! JO@∞#fl "Õà‰◊ Ωõ
Hõ$+¨μ‚x ~°^äŒO ‰õÄ_» JHõ¯_»‰õΩ KÕiOk. K«∂âß_»∞ Jâ◊fi`å÷=∞
~À+¨ `å„=∂‰õΔΩ_≥· XHõ ^Œ~°ƒù fã¨∞‰õΩx Jaè=∞O„uOz „|Ǩχ
t~À <å=∞HõO q_»∞ã¨∂Î JáêO_»=O KÕã≤ ~å - J<åfl_»∞. Jk
K«∂ã≤ J~°∞˚#∞_»∞ ‰õÄ_® QÆ[QÆ[ ÖÏ_»∞`«∂O>Ë: J~°∞˚<å! QÆ∞~°∞
Ѩل`«∞_»∞ „|Ǩχt~À <å=∞HõO „ѨÜ≥∂yOKå_»∞. #∞=Ùfi ‰õÄ_»
^•<Õfl „ѨÜ≥∂yOz LѨã¨OǨÏiOK«∞ - J<åfl_»∞ Hõ$+¨μ‚_»∞.
`«HõΔ}O ã¨=º™êz ~°^äŒO ky QÆ∞~°∞=ÙÅ#∞ 㨇iOz
JGO „ѨÜ≥∂yOKå_»∞. P k"庢™êÎÅ∞ XHõ^•x <˘Hõ\ ˜ _èôH˘x
*ÏfiÖÏ ~ÀK«∞Å`À q[$Oaèã¨∞ÎO>Ë <å~°^Œ∞_»∞ "åºã¨∞x`À =zÛ
P k"庢™êÎÅ∞ LѨã¨OǨÏiOK«O_»x HÀ~°QÍ J~°∞˚#∞_»∞ LѨ
ã¨OǨÏiOz<å Jâ◊fi`å÷=∞ „áê} cèu`À LѨã¨OǨÏiOK«Hõ
áÈ=_»O`À, <åÜ«∞<å! h t~À=∞}˜ cè=ÚxH˜zÛ „áê} ~°HõΔ}
KÕã∞¨ HÀ - J<åfl_»∞ "åºã¨∞_»∞. JѨC_»∞ Jâ◊fi`å÷=∞ JOwHõiã¨∂Î
áêO_»= ᜄ`«∞Å#∞ Wk |eQ˘x LѨâ◊q∞ã¨∞ÎOk – Jx
t~À=∞}˜ WKåÛ_»∞. JѨiq∞`å#O^ŒO`À cè=∞¿ã#∞_»∞ P =∞}˜
13
áêÖˇ·Ok. WHõ "å_»∞ „|uH˜<å =∞$`« HõÅ∞Ê_Õ J#QÍ „^Œ∞Ѩ^Œ
~å[#O^Œ# ã¨O`À+¨O`À P t~À=∞}˜ ^è~Œ ‡° ~åAH˜ JiÊOzOk.
WHõ¯_» Hõ$+¨μ‚_»∞ "åºã¨ =∞ǨÏi¬`À =∂\Ï¡_»∞`«∂ QÆ∞~°∞
Ѩل`«∞_»∞ áêO_»= =OjÜ«ÚÅ QÆ~°ƒù qzÛùuΠѨ}OQÍ LѨã¨O
ǨÏiOKå~°∞ „|Ǩχt~À<å=∞HÍxfl. WѨC_»k L`«Î~å QÆ~°ƒùKÕÛù
^•xH˜ ™êQÆ∞`«∂O@∞Ok. Hõ#Hõ ^•xfl <å ã¨∞^Œ~°≈#O`À
~°H˜Δ™êÎ#∞. "≥#∞Hõ XHõѨC_»∞ D QÆ∞~°∞Ѩل`«∞_»∞ =zÛ `«#‰õΩ
ã¨∞^Œ~°≈#O HÍ"åÅ<åfl_»∞. Jk á⁄ã¨QÆ ÖË^Œ∞. JѨÊ\˜ #∞Oz
P Pâ◊`À<Õ L<åfl_»∞. Jx <å\˜ qâıëêÅ∞ K≥Ñ≤Ê ã¨∞^Œ~°≈<åxfl
q_çz tâ◊√=Ù#∞ ~°H˜ΔOKå_»∞. Jx "≥·â◊OáêÜ«∞#∞_»∞ ™œÑ≤ÎHõ
Ѩ~°fiO =ÚyOz ¢ã‘ΠѨ~°fiO „áê~°Oaèã¨∞Î<åfl_»∞.
––– ™œÑ≤ÎHõ Ѩ~°fiO ã¨=∂ѨÎO –––
¢ã‘ΠѨ~°fiO „áê~°OÉèíO
QÍO^è•i
ÉèÏ~°`« Ü«Ú^ŒúO =Úyã≤Ok: JO`å J~ÚáÈ~ÚOk.
Ѩ^Œ∞<≥xq∞k ~ÀAÅ =º=kèÖ’ LÉèíÜ«∞ ѨHΔÍÅ
Ü≥∂^èŒ∞Å∂ <ÕÅ ‰õÄÖÏ~°∞. J@∞ áêO_»=Ù Å~Ú^Œ∞QÆ∞~°∂,
™ê`«ºH˜, Hõ$+¨μ‚_»∞, Ü«ÚÜ«Ú`«∞û_»∞. W@∞ Hõ$áêKå~°º, Hõ$`«=~°‡,
Jâ◊fi`å÷=∞Å∞ q∞yÖÏ~°∞, Jx ã¨O[Ü«Ú_»∞ K≥ѨÊ_»O`À ^èŒ$`«
~å¢+¨μì_»∞ "≥Ú^ŒÅ∞ qiy# K≥@∞ìÖÏ <ÕʼnõÄÖÏ_»∞. Ѩi Ѩi
q^è•Å â’H˜OKÕ „ѨÉèí∞=Ù#∞ ã¨O[Ü«Ú_»∂, q^Œ∞~°∞_»∂ F^•
~°∞ã¨∂Î, =∞O^Œeã¨∂Î "Õ^•O`« =∂~°æO `≥eÑ≤: „ѨÉèí∂! W^ŒO`å
h Ö’ÉèíO=Å¡#∂, h H˘_»∞‰õΩ ^Œ∞~°∞ƒùkú =Å¡#∂ ã¨OÉèíqO
zOk. KÕ`«∞ÖÏ~å KÕã¨∞‰õΩx zOuOK«_»O ^ÕxH˜! JO`Õ HÍ^Œ∞.
WѨC_≥=i HÀã¨O D â’HõO. Ñ≤`«$, Ñ≤`å=∞ǨÏ, Ѩل`«, ᜄ`«
ÉèÏ`«$=~°æ=∞O`å áÈ~ÚOk. JÅ<å_»∞ cè+¨‡Ñ≤`å=∞ǨïÅ`À
áê@∞, PKå~°º „^À}∞_»∂, q^Œ∞~°∞_»∂, <Õ#∂ ‰õÄ_® Hõ$+¨μ‚x
ã¨O^Õâ◊O q#∞=∞x K≥Ñ≤Ê<å h K≥q ÔHHõ¯ÖË^Œ∞, h H˘_»∞‰õΩ
㨈~ ã¨i. ^•x Ѷ¨ÅO Hõ^• Wk. WOHõ â’H˜OK«‰õΩ, J<åfl_»∞
ã¨O[Ü«Ú_»∞.
J#O`«~°O q^Œ∞~°∞_»∞: =∞Ǩ~å*Ï! D Ö’Hõ=∞O`å
x™êû~°O Jx „QÆÇ≤ÏOz# q"Õ‰õΩÅ∞ ^ÕxH© â’H˜OK«~°∞. XHõ
14 á⁄QÆ_»Î#∞ q#Ü«∞O`À ã‘fiHõiOK«_®xH˜ ‰õÄ_® H˘O`« JÉèϺã¨O LO_®e
WÅ∞¡ =∂i =∞~À WO@ kQÆ∞`«∞<åflO. JÖÏ<Õ =∂ã≤# =GO
qÑ≤Ê =∞~À\˜ Hõ@∞ì‰õΩO@∞<åflO. JO`å ^ÕxH˜!
‰õΩ=∞‡i ‰õΩO_»Å∞ K≥Ü«∞º_®xH˜ ™êÔ~g∞^Œ =∞\˜ì =Ú^ŒÌ
ÃÑ_»`å_»∞. JO^Œ∞Ö’ H˘O`« `«_Ü ç ∂« i q~°∞QÆ∞`«∞Ok. =∞~˘Hõ\ ˜
‰õΩO_»QÍ `«Ü«∂~°∞ H͉õΩO_®<Õ áê_»=Ù`«∞Ok. `«Ü«∂~°~Ú<å
P~°É_ˇ ∞» `«∂O>Ë XHõ\ ˜ q~°∞QÆ∞`«∞Ok. "å\˜x HÍK«_®xH˜ P=Ö’
ÃÑ\˜ì#ѨÙ_»∞ H˘xfl q~°∞QÆ∞`å~Ú. WOHÍ q∞ye#q =∞#O
"å_»∞`«∂O_»QÍ Ñ¨QÆ∞Å∞`å~Ú. =∞# rq`åÅ∂ WO`Õ.
Ñ≤O_»O U~°Ê_Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ QÆ~°ƒù„™ê=O=Å¡ H˘xfl,
„Ѩã¨= "Õà◊ H˘xfl, ÉÏÖÏiëêìÅ`À H˘xfl, Ü«∞ø=#OÖ’ H˘xfl,
"å~°úHõºOÖ’ H˘xfl .... WÖÏ r"åÅhfl áÈÜÕ∞"Õ HÍx q∞yÖËq
ÖË=x Z~°∞QÆ~å „Ñ¨É∂íè ! Wk `≥eã≤# "åÔ~=~°∂ â’HÍxfl ^Œi*Ë~°
x=fi~°∞. D ã¨O™ê~°O XHõ HÍ~°_»q. |O^èŒ∞ q∞„`« Ѩل`å^Œ∞Å∞
„‰õÄ~° =∞$QÍÅ∞. ÉèÏ~°º n~°… ~ÀQÆO. "å~°úHõºO =∞`«Î QÆ[O, Jx
`≥eÜ«∞x "å_»=Ù HÍ=Ù. D â◊s~°O ~°^äŒO, ã¨`Ϋ fiQÆ∞}O nx
™ê~°kä, WO„kÜ«∂Å∞ QÆ∞„~åÅ∞, |∞kú "åºáê~°O ѨQÆæO.
J~Ú`Õ P QÆ∞„~åÅ z`åÎ#∞™ê~°O ~°^äŒO =^Œe#"å_»∞ ã¨O™ê~°
™êQÆ~°OÖ’ H˘@∞ìq∞\Ïì_»∞`å_»∞. JÖÏ HÍHõ QÆ∞„~åÅ#∞ `«#
J^Œ∞ѨÙÖ’ LOK«∞HÀQÆÅ"å_»∞ ã¨∞Y^Œ∞óMÏk ^ŒfiO^•fiʼnõΩ Jf
`«∞_»∞QÍ rq™êÎ_»∞.
Jx q=iOKÕ "Õà◊ q[Ü«∞O KÕã≤# "åºã¨ =ÚhO
„^Œ∞_»∞ ‰õÄ_® ^èŒ$`«~å¢+¨μìxH˜ =∞i H˘O`« =∞#âß≈Ou HõeyOz,
J#O`«~° Hõ~°Î=ºO, LѨ^ÕtOz "≥àϧ_»∞.
JѨC_»∞ `Õ~∞° ‰õΩ#fl ^è$Œ `«~å¢+μ¨ _ì ∞» q^Œ∞~°∞x`À: QÍO^è•
ih, ‰õΩOuh, q∞ye# =^èŒ∂ [<åhfl fã¨∞‰õΩx „Ѩܫ∂}O
™êyOKåe. ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`åxH˜ "≥o§ Jyfl HÍ~°ºO ѨÓiÎ KÕ~ÚO
Kåe, J<åfl_»∞. „Ѩà◊Ü«∞HÍÅ [fiÅ# *ÏfiÅÅ zH˜¯# J~°}º
=∞$QÍ„HÀâ◊#OÖÏ JO`«óѨÙ~° ¢ã‘ÎÅ P„HõO^Œ# ^èŒfi#∞Å∞ ˆ~QÆQÍ,
q^Œ∞~°∞ #O`«\ ˜ =∞Ǩ =∞h+≤ Q˘O`«∞ `«_»|_»QÍ "å~°O^Œih
F^•iÛ, "åi "åiH˜ `«y# "åǨÏ<åÅ∞ ã¨=∞‰õÄiÛ ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`å
xH˜ #_çÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞. ^•iÖ’ Hõ$áêKå~°∞º_»∂, Hõ$`«=~°‡, Jâ◊fi
`å÷=∞ Z^Œ∞Ô~· ^èŒ$`«~å¢+¨μìx K«∂z QÆ^Œæ^Œ HõO~î°O`À ^Œ∞~Àº^èŒ#∞x
g~° =∞~°}"å~°Î qxÑ≤OKå~°∞. J#O`«~°O ‰õΩ~°∞=OâßKå~°∞º_»∞
Hõ$áêKå~°∞º_»∞ QÍO^è•ix ã¨g∞Ñ≤Oz – (WOHÍ LOk)
ã¨ÑyΨ i
ÉèíQÆ=næ`«#∞ WO\˜Ö’ K«^Œ∞==KåÛ? =∂#=ÙÅ∞ ~°∂ѨHõÅÊ# KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
– ã≤.„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi, ɡOQÆà◊¥~°∞. ã¨O^ÕÇ¨ Å∞? Ѩ~°=∂`«‡ x~åHÍ~°∞_»∞, x~°O[#∞_»∞ Hõ^•!
D „ѨѨOK«=∞O`å PÜ«∞# "å~°ã¨∞ÖË
xˆHΔѨOQÍ K«^Œ∞==K«∞Û. ÉèíQÆ=næ`« ã¨=∂^è•<åÅ∞!!
x+≤^Œú „QÆO^äŒO HÍ^Œ∞. ã¨O[Ü«Ú_»∞ Ü«Ú^Œú –'™êÇ≤Ïf "åK«ã¨Êu— "≥Ú=fi =$ëê„kѨu ''J~°∞˚<å! <Õ#∞ HÍxn„ѨѨOK«OÖ’ XHõ¯
~°OQÆOÖ’ NHõ$+¨μ‚_»~°∞˚#∞#‰õΩ É’kèOz# ˆ~}∞=Ù ‰õÄ_® ÖË^Œ∞—— J<åfl_»∞. ^•<Õfl,
ÉèíQÆ=næ`«#∞, ^èŒ$`«~å¢+¨μì#‰õΩ WO\˜Ö’<Õ K≥áêÊ_»∞. <Õ\ ˜H© w`å 'Dâß "å㨺q∞^ŒO ã¨~°fiO ã¨~°fiO q+¨μ‚ =∞Ü«∞O [QÆ`ü— Jx
âߢãΨ áê~åÜ«∞} KÕ¿ã"å~°O`å WO\’¡<Õ áê~åÜ«∞} KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. LѨx+¨`«∞ÎÅ∞ Ѷ¨∞’+≤ã¨∞Î<åfl~Ú. Jk XHõ k=º*’ºf~°∂ѨO.
ÉèíQÆ=næ`«#∞ ѨiîOѨ~åx „Ѩ^Õâ◊O ÖË^Œ∞. Ñ≤`«$^Õ=`«Å∞ Z=~°∞? "åiH˜ âߢã¨Î „ѨHÍ~°O ZO`«HÍÅO
xâ◊~å„u ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ `«ÅK«∞HÀ=KåÛ? „âß^ŒúHõ~°‡ÖÏK«iOKåe? –ZO.ZÖò.Ü«∞<£.~å=Ù, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£.
– J#O`«„ѨÉèÏHõ~°^Œ`«∞Î, qâßYѨ@flO. =∞# =Ú`åÎ`«Å∞, `å`«Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞, `å=Ú KÕã≤#
U "ÕàÖ◊ ’<≥<· å ÉèQí =Æ O`«∞x 㨇iOK«=K«∞Û. ^Õâ◊ HÍÅ x¿+^è• Ñ¨Ù}ºHÍ~åºÅ =Å¡ Ñ≤`«$^Õ=`«Å=Ù`å~°∞. ÉèÏ~°`«OÖ’ cè+¨μ‡_»∞
ÖËg ÉèíQÆ=^ŒƒùH˜ÎH˜ LO_»=Ù. =∞#Hõ~°ú~å„uQÍh Ѩ~°=∂`«‡‰õΩ ^èŒ~°‡~åA#‰õΩ Ñ≤`«$Ü«∞[˝ qâıëêÅ∞ K≥áêÊ_»∞.
ˆ~~ÚO|=à◊§<Õq LO_»=Ù. Jk â◊√^ŒúK≥·`«#º *’ºf~°∂ѨO. t= ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_®, Ñ≤`«$^Õ=`åѨÓ[#∞ KÕ™êÎ~°∞. Ñ≤`«$^Õ=`å
~å„uH˜ eOQÀ^Œƒù="Õà◊ ZѨC_»∞? J~°ú~å„`Õ Hõ^•! ^Õ"åÅÜ«∂ ѨÓ[ ã¨=∞„QÆ"≥∞ÿOk. =∞#∞+¨μºÅ‰õΩ Ñ≤`«$ ã¨=∂~å^èŒ#O ã¨~°fi
ÅÖ’ ÉèíQÆ=`«¯ÖϺ}Ï^Œ∞Å∞ ~å„u"Õà◊ ‰õÄ_® KÕ™êÎ~°∞. `≥Å¡"å~°∞ â◊√ÉèíHõ~°O. n<Õfl Ñ≤`«$Ü«∞[˝O Ñ≤O_» „Ѩ^•#=∞x Ñ≤Å∞™êÎ~°∞.
*Ï=Ú ^•HÍ P HÍ~°º„Hõ=∞O H˘#™êQÆ∞`«∞Ok. J~°ú~å„u"Õà◊ [~°`å¯~°∞_»<Õ =Úx XHõ™êi XHõK≥@∞ì H˘=∞‡‰õΩ, HÍà◊√§
ǨÏiHõ^äŒÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~Ú. t=~å„u *ÏQÆ~°}Ï^Œ∞Å∞, J~°ú `«yeOz, `«ÅÅ∞ „H˜O^Œ‰õΩ "ÕÖÏ_»∞`«∞#fl |∞∞+¨μÅ#∞ K«∂Kå_»∞.
~å„u ‰õÄ_® t=<å=∞㨇~°} KÕÜ«∞=∞<Õ xˆ~Ìtã¨∞Î<åfl~Ú Hõ^•! J^Õ^À „H˘O„Q˘`«ÎkÜ«∞QÆ∞ =∞Ǩ `«Ñ¨ã¨∞ûQÍ ÉèÏqOz "åix
`«Ñ¨ã¨∞fiÅ∞ ˆ~~ÚO|=à◊√¡ ÉèíQÆ=^•úº#OÖ’ LO\Ï~°∞. Hõ#∞Hõ J_çQÍ_»∞. "å~°∞ JO^Œ∞‰õΩ ''<åÜ«∞<å! "Õ∞=Ú Ñ≤`«$^Õ=`«ÅO,
ÉèíQÆ=O`«∞x U ã¨=∞Ü«∞OÖ’<≥·<å `«ÅK«∞HÀ=K«∞Û. U ã≤÷uÖ’ Éèí∂Ö’HõOÖ’ =∂ =Oâ◊O ZO`«HÍÅO H˘#™êQÆ∞`«∞O^À JO`«
L<åfl `«ÅK«∞HÀ=K«∞Û. ÉèíH˜Î =ÚYºO. U "Õà◊<≥·<å, U ã≤÷uÖ’ HÍÅO =∂‰õΩ T~°÷fiÖ’Hõ ™œMϺÅ∞ ã≤kú™êÎ~Ú. =∂ =Oâ◊OÖ’
L<åfl ^≥·=㨇~°} KÕÜ«∞=K«∞Û. JÖÏ Jx ã¨iÜ«∞QÆ∞ â◊√z`«fiO [~°`å¯~°∞_»<Õ ^Ò~åƒùQÆ∞º_»∞ ѨÙ\Ïì_»∞. "å_»∞ ÃÑO_ç¡ÃÑ\ωõΩÅ∞
ÖˉõΩO_® =∞Ǩ =∞O„`«O [Ñ≤OK«‰õÄ_»^Œ∞. ÖˉΩõ O_® u~°∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞. Éè∂í Ö’HõOÖ’ =∂ =Oâ◊O Hõ~Δ Úã¨∞OÎ k
N =∞Ǩq+¨μ‚=Ù#‰õΩ „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞, t=Ù#‰õΩ ‰õΩ=∂~° QÆqx#∞Hõ`å<Õ=∂‰õ[~°Ω, L#fl`« Ö’Hõ„áêÑ≤Î #tOzO——^Œx K≥áêÊ~°∞. Jk
`å¯~°∞_»#x K≥Ñ≤Ê P`«_»∞ q"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩx
QÆ}Ѩ`«∞Å∞, N~å=∞K«O„^Œ∞#‰õΩ Å=‰õΩâ◊√Å=O\˜ Ѩل`«∞Å∞ Ѩل`«∞xHõx =Oâßxfl qã¨ÎiOz#@∞¡ ÉèÏ~°`«QÍ^äŒ.
<åfl~°∞ QÆ^•! =∞i N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞#‰õΩ "å~°ã¨∞Öˇ=fi~°∞? WHõ Ñ≤`«$^Õ=`«Å‰õΩ, =¸_»∞ `«~åÅ =~°‰õΩ Ñ≤O_»`«~°Ê}O
– Ñ≤.[QÆn+π, =Ú`«∞ΉõÄ~°∞. K≥e¡™êÎ~°∞. XHõ =ºH˜Î `«# `«O„_çH˜, `«# `å`«‰õΩ (`«O„_çH˜
g∞ „Ѩâ◊flÖ’<Õ ã¨=∂^è•#O LOk. "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»O>Ë `«O„_ç), `«# =Ú`åÎ`«‰õΩ (`å`«‰õΩ `«O„_ç) Ñ≤O_» „Ѩ^•#O
=∞Ǩq+¨μ‚"Õ. PÜ«∞#‰õΩ „|Ǩχ, =∞#‡^äŒ∞_»∞ ‰õΩ=∂~°∞Åx KÕ™êÎ_»∞. P`«_»∞ =∞~°}˜Oz, P`«x ‰õΩ=∂~°∞_»∞ Ñ≤O_» „Ѩ^•#O
ѨÙ~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. ~å=Ú_»∞ ‰õÄ_® q+¨μ‚ã¨fi~°∂ѨÙ_Õ. KÕ¿ã@ѨC_»∞ `«# `«O„_çH˜, `å`«‰õΩ, `«# =Ú`åÎ`«‰õΩ „âß^ŒúO
Jã¨Å∞ ÉèíQÆ=O`«∞#‰õΩ ‰õÄ_» Ñ≤Å¡Å∞O\Ï~å? ''UHõOã¨`ü q„áêó ÃÑ_»`å_»∞. WѨC_»∞ `«O„_ç =Ú`åÎ`« "≥o§áÈÜ«∂_»∞. P `«~∞° "å`«
|Ǩï^è• =^ŒOu—— Ѩ~°=∂`«‡ XHõ¯>Ë, ^•xx "Õ^Œ "Õ`«ÎÅ∞ `«~°O =KÕÛ =~°‰õΩ, `«# =Ú`åÎ`« =~°‰õΩ =∂„`«"Õ∞ „âß^ŒúO K≥e¡
aè#flOQÍ K≥|∞`«∞<åfl~°∞ Jx "Õ^ŒO K≥|∞`«∞#flk. =∂#=Ùx ™êÎ_»∞. HÍ|\˜ì Ñ≤`«$^Õ=`«Å‰õΩ, =¸_»∞ `«~åÅ ^•HÍ, „âß^Œú
Jaè~°∞z ÉèË^•xfl |\˜ì P~åkèOK«∞HÀ=\ÏxH˜, Wxfl q^è•Å∞QÍ Hõ~°‡Å∞ x~°fiiÎOK«@O âߢã¨Î ã¨=∞‡`«O.
EÖˇ,· 2010 HÍÅ∞‰õΩ K«∞@∞ì‰õΩ#fl áê=Ú Hõ~°=Hõ =∂#^Œ∞ 15
=~°ÅH©;„=`«O, ã¨`«º<å~åÜ«∞} ™êfiq∞ „=`«O "≥Ú^ŒÖˇ·#
„=`åÖ’¡ HõÅâßÅÃÑ· ÃÑ@∞ìH˘#fl H˘|ƒiHÍÜ«∞Å∞ x=∞[˚#O
KÕÜ«∂ÖÏ? ÖËHõ ѨQÆ∞ÅQ˘\˜ì "å_˘KåÛ? –\˜."ÕOHõ>Ëâò,u~°∞=∞Å.
JÖÏ „=`åÅÖ’ HõÅâßÅ g∞^Œ LOz# H˘|ƒiHÍÜ«∞Å#∞,
ѨÓ~å‚Çï¨ u HÀã¨O "å_»`å~°∞. "å\˜x x=∞[˚#=¸ KÕÜ∞« =K«∞Û.
JÖÏQÍHõ ^≥·"åxH˜ <≥·"Õ^ŒºO KÕÜ«Ú@‰õΩ ‰õÄ_® "å_»∞HÀ=K«∞Û.
U q^èŒ"≥∞ÿ# ^À+¨O ÖË^Œ∞.
^Œnèz "≥#∞fl=ÚHõ Hõ^ä• =$`åÎO`«O `≥Å∞ѨQÆÅ~°∞?
– ZO.Hõ$+¨‚„Ѩ™ê^£, H˘=Ófi~°∞.
K«º=#=∞ǨÏi¬ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ^Œnèz. =∞Ǩ`«Ñ¨âß≈e. PÜ«∞#
ÉèÏ~°º Ö’áê=Ú„^Œ ÖËHõ ã¨∞=~°Û. XHõ™êi WO„^•^Œ∞Å∞ `«=∞
PÜ«Ú^è•Å#xflO\˜x ^Œnèz =∞ǨÏi¬ =^ŒÌ‰õΩ fã≤H˘x =zÛ
''JÜ«∂º! ~åHõΔã¨∞Å∞ Ü«Ú^•úÅÖ’ [~ÚOz =∂ PÜ«Ú^è•Å#∞
ÖÏQÆ∞H˘xáÈ`«∞<åfl~°∞. HÍ=Ù# g\˜x g∞ =^ŒÌ ^•z LOK«O_ç——
Jx JѨÊyOzáÈÜ«∂~°∞. KåÖÏHÍÖO =~°‰õΩ "å~°∞ uiy
~åÖË^Œ∞. "å\˜x HÍáê_»@O PÜ«∞#‰õΩ Hõ+¨ì™ê^茺"≥∞ÿOk. Hõ#∞Hõ
^Œnzè `«# `«Ñ⨠≈◊ H˜`Î À ^Õ=`åÜ«Ú^è•Å#xflO\˜h HõiyOz „`åˆQ
âß_»∞. H˘O`«HÍÅO áÈ~Ú# `«~åfi`« ^Õ=`«Å∞ =zÛ `«=∞
PÜ«Ú^è•Åx=∞‡x HÀ~å~°∞. "å\˜x `å#∞ `åˆQâß#x, Jq
`«# Z=ÚHõÅ#∞ Ѩ\ ˜ì L<åflÜ«∞x, "å\˜x uiy W=fi@O
™ê^茺O HÍ^Œ<åfl_»∞. ^Õ=`«Å∞ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ W"åfiÅx |Å
=O`«O KÕâß~°∞. `«##∞ K«OÑ≤ "å\˜x „QÆÇ≤ÏOK«=Åã≤O^Œx
^Œnzè K≥áêÊ_»∞. "å~°∞ „ÉÏǨχ}=^èŒ KÕÜ∞« *ÏÅ=∞x q#flqOK«∞
‰õΩ<åfl~°∞. JѨC_»∞ ^Œnèz Ü≥∂QÍyflx HõeÊOK«∞H˘x ^ÕǨxfl
^ŒQÆúO KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. JѨÙ_»∞ „|Ǩχ PÜ«∞# "≥<≥fl=ÚHõ`À
^Õ"ÕO„^Œ∞x =„*ÏÜ«Ú^èŒO `«Ü«∂~°∞ KÕã≤KåÛ_»∞.
=∞Ǩt=Éèí‰õΩÎ_≥·# ~å=}∞_»∞ ã¨O^蕺=O^Œ#OÖ’ ˆHâ◊=,
<å~åÜ«∞}, =∂^èŒ"å J<Õ q+¨μ‚<å=∂Å∞ ѨiîOKÕ"å_®?
q+¨μ‚q~Àkè q+¨μ‚<å=∂ÖˇÖÏ Ñ¨iî™êÎ_»∞?
– #∂u<å~åÜ«∞}~å=Ù, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞.
g∞ „Ѩâ◊fl ˆH=ÅO TǨÏÃÑ· P^è•~°Ñ¨_ç ã¨=∂^è•#O
K≥ѨÊ=Åã≤# J=ã¨~°O HõeÊã¨∞Î#flk. Z=fi~°∞ ã¨O^蕺=O^Œ#O
KÕã≤<å ''N QÀqO^Œ QÀqO^Œ =∞ǨqëÈ‚~å[˝Ü«∂—— J<Õ „áê~°O
aèOKåe. q"åǨk â◊√ÉèíHÍ~åºÅÖ’ J_»¤ÉÁ@∞ì ÃÑ@ì~å^Œx,
16 JѨO_ç`«∞xHõO>Ë J~°úѨO_ç`«∞_Õ JáêÜ«∞Hõ~°O
qÉèí∂u Jã¨Å∞ ÃÑ@ì~å^ŒO\Ï~°∞. HÍh g~°â‹·=ÙÅ∞ q"åǨÅÖ’
‰õÄ_® qÉè∂í u,u~°º„‰õΩÊO„_»OQÍ<Õ ÃÑ@∞ìH˘O\Ï~°∞. "å~°∞ ã¨O^蕺
=O^Œ#OÖ’ ‰õÄ_® q+¨μ‚<å=∂Å∞"å_»~°∞. 'ˆHâ◊"åÜ«∞ #=∞ó
FO— J<Õ ˆHâ◊=<å=∂Å∞ KÕÜ«∞~°∞. Hõ#∞Hõ ~å=}∞_»∞ ‰õÄ_»
JÖÏ KÕâß_À, q+¨μ‚<å=∂Å`À KÕâß_À x~åúiOK«_»O Hõ+¨ìO.
"≥·‰õΩO~î°O #∞O_ç HÀѨO`À =zÛ H˘ÖϛѨÙiÖ’ `«Ñ¨ã¨∞û
KÕã∞¨ H˘#∞ Å”, ã¨f^Õq Hõ#∞flÅÖ’ "≥Åã≤# Å” XHõ¯~ˆ <å?
– ÔH. QÀáêÅHõ$+¨‚, u~°∞=Ó~°∞.
ZHõ¯_» L<åfl ÅH©Δ ‡^Õq XHõ¯ˆ~. Éèí$QÆ∞=∞ǨÏi¬ =Å# Hõey#
J==∂#O`À "≥·‰õΩO~îåxfl q_çz =zÛ H˘ÖϛѨÙ~°OÖ’ L#fl@∞¡
ã¨=∞ã¨Î ѨÙ~å}ÏÅÖ’ L#flk. ã¨f^Õq Hõ#∞flÅ #∞O_ç ÅH˜Δ ‡
L^ŒƒùqOz#@∞¡ ѨÙ~å}ÏÅÖ’ HõxÊOK«^Œ∞. J#∂Kå#OQÍ
K≥ѨCH˘<Õ Hõ^äŒÅÖ’<Õ D q+¨Ü«∞O L#flk.
ѨÙ~°∞+¨ã¨O`å#=u ѨÙ}º¢ã‘ÎQÍ =∞~°}˜Oz#ѨÙ_»∞ P"≥∞‰õΩ
JO`«º„H˜Ü«∞Å∞ Hõ~°ÎQÍ Éèí~°Î x~°fiÇ≤ÏOK«=K«∞Û<å? ÖËHõ
‰õΩ=∂~°∞Å∞ =∂„`«"Õ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«=Öˇ<å?
– Ü«∞ãπ.q.âıëêKå~°∞ºÅ∞, UÅ∂~°∞.
T~°÷fiÖ∫H˜Hõ „H˜Ü«∂^Œ∞ÅÖ’ Hõ~°Î#∞ x~°‚~ÚOK«@OÖ’ '^èŒ~°‡
ã≤O^èŒ∞—=<Õ ^èŒ~°‡âߢã¨ÎO Ѩ~°=∞ „áê=∂}˜HõO. PkèHÍiHõO.
¢ãΑ Ѩل`«ãO¨ `å#=Ú Hõey, ѨÙ}º¢ãQΑ Í =∞~°}¿˜ ãÎ P"≥∞ L`«~Î °
„H˜Ü∞« Å∞ ‰õΩ=∂~°∞_Õ KÕÜ∂« e. W^Œ~Ì ∞° =ÚQÆ∞~æ ∞° ‰õΩ=∂~°∞Å∞O>Ë,
`«e¡^ŒO„_»∞ÅÖ’ Z=fiiÔH·<å L`«Î~°„H˜Ü«∞Å∞ x~°fiÇ≤ÏOK«\ÏxH˜
*˺+¨ªÑ¨Ù„`«∞_Õ J~°∞›_»∞. XHõ"Õà◊ Ѩل`«∞Å∞ ÖËHõ, âߢã¨Î qÇ≤Ï`«OQÍ
ÔQ·H˘#fl ^Œ`«ÎѨل`«∞_»∞ LO>Ë, Hõ~°‡HÍO_» KÕÜ«∞\ÏxH˜ P`«_Õ
J~°∞›_»∞. Éèí~°ÎHõkèHÍ~°OÖË^Œ∞. ^ÒÇ≤Ï„`«∞_»∞ LO>Ë (‰õÄ`«∞i
H˘_»∞‰õΩ) P`«_»kèHÍi. Éèí~°ÎHõkèHÍ~°O ÖË^Œ∞. Z=fi~°∂ ã¨O`å#O
ÖËHõáÈ`Õ JѨC_»∞ Éèí~°Î Hõ~°‡HÍO_»#∞ x~°fiÇ≤ÏOKåe. XHõ"Õà◊
ã¨O`å#~°Ç≤Ï`«OQÍ Éèí~°Î =∞~°}˜¿ãÎ Hõ~°‡HÍO_» x~°fiÇ≤ÏOK«\ÏxH˜
ÉèÏ~°ºHõkèHÍ~°O L#flk. ^ŒÇ¨Ï#HÍ~°ºO P"≥∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ x~°fi
Ç≤ÏOz, `«# ¿Ñ~°∞`À „âß^•ú^Œ∞Å∞ W`«~°∞Å`À KÕ~ÚOK«=Åã≤
LO@∞Ok. `«e¡H˜ L`«Î~°„H˜Ü«∞Å∞ ™⁄O`«Ñ¨Ù„`«∞_»∞ KÕÜ«∂Åx
K≥áêÊ#∞. ™⁄O`«Ñ¨Ù„`«∞_»∞ ÖËHõáÈ`Õ ã¨=u H˘_»∞‰õΩ JkèHÍi
J=Ù`å_»∞.
ã¨ÑyΨ i
 „H˜O^Œ ¿Ñ~˘¯#fl u.u.^Õ. „QÆO^ä•Å∞ ÅaèOKÕ z~°∞<å=∂ :
áœ~°ã¨O|O^è•kèHÍi, ѨÙã¨ÎHõ q„HõÜ«∞âßÅ, u.u.^Õ=™ê÷#O,
u.u.^Õ. „ÃÑãπ HÍOáœO_»∞, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu – 517 083.
W`«~° q=~åʼnõΩ : 0877 – 2264294 13

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O QÆ„O^ä•Å∞

N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x =∞Ç≤Ï=∞Å#∞, bÅÅ#∞ q=iã¨∞Î#fl J`«º

1) <å~åÜ«∞}©Ü«∞=Ú ^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ÉèíH˜Î=∞Ü«∞ HÍ=º"Õ∞ <å~åÜ«∞}©Ü«∞O. D ã¨O㨯 $`« HÍ"åºxfl
"åºMϺ`«– HõÅ∂¡i "ÕOHõ@ã¨∞|„ Ǩχ}º nH˜`Δ ∞« Å∞ „H©.â◊.16= â◊`å|ÌOÖ’ ˆH~°à◊ „áêOfÜ«Ú_≥·# =∞ǨHõq <å~åÜ«∞} Éèí@ìui
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 517† ~°zOKå_»∞. =∞^è∞Œ ~°=∞OAÅ"≥∞#ÿ D <å~åÜ«∞}©Ü∞« =∞ǨHÍ"åºxH˜ HõÅ∂¡i
=¸ÅºO: ~°∂.45/– "ÕOHõ>ã¨∞„|Ǩχ}º nH˜Δ`«∞Å∞ `≥Å∞QÆ∞Ö’ "åºMϺ<åxfl JOkOKå~°∞.
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.55/–) D „QÆO^ä•xfl u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O ã‘fiÜ«∞„ѨK«∞~°}QÍ ã‘fiHõiOz
WѨÊ\˜ˆH Ô~O_»∞ =∂~°∞¡ „ѨK«∞iOzOk. qâı+¨áê~î°HÍ^Œ~°} á⁄Ok# D
„QÆO^äŒO „Ѩã¨∞Î`«O JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LOk.

Hõ~å‚@Hõ ã¨Ow`« Ñ≤`å=∞ǨïÅ∞ N ѨÙ~°O^Œ~°^•ã¨∞Å∞. g~°∞

2) ѨÙ~°O^Œ~°^•ã¨∞Å∞ ~°zOz# Z<Àfl H©~°Î#Å∞ ~°zOz Éèí‰õΩÎÅHõOkOKå~°∞. DÜ«∞# ~°zOz# H©~°Î<å
Nx"å㨠ã¨OH©~°Î#Å∞ ã¨=Ú„^ŒOÖ’ 63 H©~°Î#Å∞ u~°∞=∞ÖËâ◊√x ã¨∞ÎuOz#q. g\˜x `≥Å∞QÆ∞
J#∞"å^ŒO– =Hõ¯O`«O ã¨∂~°º<å~åÜ«∞} ~å"£ áê~î°‰õΩÅ ™œÅÉèíºOHÀã¨O =Hõ¯O`«O ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}~å"£ K«Hõ¯QÍ `≥Å∞QÆ∞
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 131† Ö’H˜ J#∞=kOz ѨÙã¨ÎHõ ~°∂ѨOÖ’H˜ `≥KåÛ~°∞.
=¸ÅºO: ~°∂.10/–
D „QÆO^ä•xfl u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O ã‘fiÜ«∞„ѨK«∞
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.40/–)
~°}QÍ ã‘fiHõiOz WѨÊ\˜ˆH Ô~O_»∞=∂~°∞¡ „ѨK«∞iOzOk. qâı+¨áê~î°HÍ^Œ~°}
á⁄Ok# D „QÆO^äŒO „Ѩã¨∞Î`«O JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LOk.

`«iQ˘O_» #$ã≤OǨï_çÖ’ u~°∞=∞Å Nx"åã¨∞x, u~°∞=∞Å

3) `«iQ˘O_» #$ã≤OÇ¨Ï â◊`«Hõ=Ú Nx"åã¨∞xÖ’ `«iQ˘O_» #$ã≤OǨïx UHõHÍÅOÖ’ ^Œi≈Oz# ÉèíHõÎ Hõ=
Hõ=~Ú„u– `«iQ˘O_» "≥OQÆ=∂O| ~Ú„u "≥OQÆ=∂O|. D"≥∞ ~°zOz# J<ÕHõ „QÆO^ä•Ö’¡ D `«iQ˘O_»
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 104† #$ã≤OÇ¨Ï â◊`«Hõ=Ú "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜k. `«iQ˘O_» "≥OQÆ=∂O| ~°K«#ÅxflO
=¸ÅºO: ~°∂.15/– \˜h ^Õ=™ê÷#O „ѨK«∞iOz "å\˜H˜ qâı+¨ „ѨKå~åxfl HõeÊã¨∞Î#flk. P
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.40/–) Ѩ~°OѨ~°Ö’ =zÛ# „QÆO^äŒq∞k. nxx PKå~°º ÔH.*ˇ.Hõ$+¨‚=¸iΠѨi+¨¯
iOKå~°∞.
D „QÆO^ä•Å#∞ áÈã¨∞ì^•fi~å á⁄O^Œ^ŒÅz# "å~°∞ 'HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu—
"åi ¿Ñ~°∞# _ç._ç.x fã≤ ÃÑ· z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨Oáêe.
 Ü≥∂QÆ "åã≤+¨ªO (ѨOK«=∞ „ѨHõ~°}O)
~°K#« – _®II ã¨=Ú„^•Å ÅHõΔ ‡}Ü«∞º† ÃãA
· – 1/8 _≥g∞‡†
ѨÙ@Å∞–316† =¸ÅºO–~°∂.100/–† „áêÑ≤Ιê÷#O: "≥Å∞
QÀ\˜ JO[#=∞‡, 18–1–84, Ü«∞â’^•#QÆ~ü, HõÑ≤Åf~°÷O
~À_»∞¤, u~°∞Ѩu–7.
XHÍ<˘Hõ ^ÕâO◊ `«# „ѨQuÆ HÀã¨=¸, qHÍã¨O HÀã¨=¸,
B#fl`«ºO HÀã¨=¸ qãÎ̈ $`«"≥∞ÿ# „Ѩ}ÏoHõÅ∞ KÕѨ\ ì̃#ѨC_»∞,
Pi÷Hõ Ѩ^äŒHÍÅ∂, ~å[H©Ü«∞ „Ѩ}ÏoHõÖË QÍHõ „Ѩuáœ~°∞x
Ü≥ÚHõ¯ <≥·uHõ, =∂#ã≤Hõ B#fl`åºxH˜, =ºH˜Î`«fi qHÍ™êxH˜
`À_»Ê_Õ@@∞=O\˜ ã¨O㨯 $ux ÃÑOá⁄OkOKÕ q^è•<åÅ∞
‰õÄ_® ~°∂á⁄OkOK«∞HÀ"åe. Ü«Ú=`«#∞ *ÏQÆ$`«O KÕã≤ "åi
Ü≥ÚHõ¯ Éè∫uHõ â◊‰õΩÎÅ#∂, <≥·uHõ, =∂#ã≤Hõ ^Œ$_è»`åfixfl,
„H˜Ü«∂jÅ`«#∞ ÃÑOá⁄OkOK« QÆey#ѨC_Õ
*Ïu x~å‡}O ™ê^茺Ѩ_»∞`«∞Ok.
Ü≥∂QÆ"åã≤+¨ªO J<Õ P^蕺u‡Hõ „QÆO^äŒ
~å[O „Ѩu =∞x+≤ Ü≥ÚHõ¯ =ºH˜Î`åfihfl, rq`«OÖ’
Z^Œ∞~°ÜÕ∞º Hõiî#"≥∞ÿ# ã¨"åà◊§#∞ ^è≥·~°ºÃã÷Â~åºÅ`À#∞, â◊H˜Î
Ü«Ú‰õΩÎÅ`À#∞ Z^Œ∞~˘¯<Õ@@∞¡ KÕÜ«∞QÆÅ Q˘Ñ¨Ê „QÆO^äŒO.
ÉèÏ~°fÜ«∞ P^蕺u‡Hõ "åV‡Ü«∞OÖ’ H˜s@ ã¨^Œ$â◊"≥∞ÿ#k
'Ü≥∂QÆ"åã≤+¨ªO—. D =∞ǨHÍ"åºxH˜ *Ï˝#"åã≤+¨ªO, "åã≤+¨ª
~å=∂Ü«∞}O, =ã≤+wª¨ `« – =O\˜ ѨÅ∞ ¿Ñ~°∞¡ HÍÅ„Hõ=∞OÖ’
U~°Ê_®¤~Ú. D ¿Ñ~°¡hfl D `åuÎ fiHõ „QÆO^ä•xH˜ QÆÅ „Ѩâ◊ã≤Î,
„ѨKå~åÅ#∞ K≥ѨÊHõ K≥ѨÙ`«∂ L<åfl~Ú. ã¨∞=∂~°∞ 32
"ÕÅâ’¡HÍŠѨiq∞u QÆÅ D |$ǨÏ`ü „QÆO^äŒO =ã≤+ª̈=∞ǨÏi¬
N~å=∞K«O„^Œ∞}˜‚ L^ÕÌtOz KÕã≤# `«`ÀÎ fiѨ^Õâ◊O. ÉèíQÆ=næ`«,
<å~åÜ«∞}∞_»∞ #~°∞xH˜ LѨ^Õâ◊O KÕã≤#^≥·`Õ JO`«‰õΩ
=ÚO^Õ =zÛ# D '=ã≤+¨ª w`«— #~°∞_»∞ <å~åÜ«∞}∞xH˜
KÕã≤# LѨ^Õâß`«‡HõO. J=`å~° ã¨fi~°∂Ѩã¨fiÉèÏ"åefl |\˜ì
=HõÎ – „â’`« ~°∂áêÅ∞ =∂~°∞ÎO\Ï~Ú. D „QÆO^äŒO QÆ∞~°∞
=ÚY`«ó `≥eÜ«∞^ŒyOk. Ѩ~°=∞ ѨÙ~°∞ëê~°÷"≥∞ÿ# "≥∂HΔÍxfl,
r=#∞‡HõÎ`åfihfl J#∞Éèí∂uH˜ `≥ã¨∞ÎOk.
D L`«Î=∞Hõ$+≤x "≥Ú^Œ@ N =∞ÅÜ«∂à◊ Ü«∞fO„^Œ∞Å∞
`å`«Ê~°º~°∂ѨO`À JOk¿ã–Î PÜ«∞# t+¨μºÅ∞ _®IIã¨=Ú„^•Å
ÅHõΔ ‡}Ü«∞º QÆ∞~°∞`«`åÎfihfl, QÆ∞~°∞ǨÏ$^ŒÜ«∂hfl, QÆ∞~°∞^èÕº
Ü«∂hfl K«Hõ¯QÍ =∞#‰õΩ ã¨~°à◊ "åº=ǨiHõ ÉèÏ+¨Ö’, ѨÓiÎQÍ
=K«# ~°∂ѨOÖ’ JOkOKå~°∞. ã¨=Ú„^•Å ÅHõΔ ‡}Ü«∞º
QÆ∞iOzQÍh, "åi ~°K<« å xѨÙ}`«#∞ QÆ∞iOzQÍh D<å_»∞
„Ѩ`ÕºHõOQÍ K≥ѨÊHõ¯ˆ~¡^Œ∞. g~°∞ ~°zOz# 'J#fl=∂Kå~°º
ã¨OH©~°Î<å=∞$`«O— ¿Ñ~°∞‰õΩ "åºMϺ# „QÆO^äŒ"Õ∞ J~Ú<å,
"Õ∞^è•=ÙÅ ^Œ$+≤ìÖ’ F HÍ=ºO. U_»∞H˘O_»Å"å_ç ã¨O™ê÷#O
q_»∞^ŒÅ KÕã≤# „QÆO^ä•Å J=∞‡HÍÖ’¡ WѨÊ\˜H© „Ѩ^äŒ=∞
„âı}˜Ö’ L#flk ã¨=Ú„^•Å ã¨OH©~°Î<å=∞$`«"Õ∞. `«=∞ Hõq
`åfixfl „|Ǩχ*Ï˝# „Ѩɒ^èŒO HÀã¨O qxÜ≥∂yOz# =∞Ǩ
Hõ=ÙÅ=Öˇ `«=∞ áêO_çfáê@"åxfl „|Ǩχ`«`«Î fi Ѩi*Ï˝#
q=~°}HÀã¨O qxÜ≥∂yOKÕ q^•fiOã¨∞Å∞ ^èŒ<åº`«∞‡Å∞.
JÖÏO\˜ ^èŒ<åº`«∞‡ÅÖ’ J„QÆQÆ}∞ºÅ∞ ã¨=Ú„^•Å ÅHõΔ ‡
}Ü«∞º. "åb‡H˜ q~°z`« Ü≥∂QÆ"åã≤ëêªxfl
g~°∞ =K«#O KÕã≤ ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ Ãã·`«O
JO^Œ∞Ö’x ~°∞zx K«∂Ñ≤OKå~°∞. Wk "åi
áêO_çf „ѨHõ~°¬‰õΩ xHõëÈѨÅO. ''~°ã¨ã≤^•úó
Hõgâ◊fi~åó—— J#fl@∞¡ ã¨=Ú„^•Å "åÔ~O`« `«`Ϋ fi "Õ`ÖΫ ’ JO`«
=∞ǨHõq ѨÙOQÆ=ÙÅ∞. H˜¡+¨ì"≥∞ÿ# "Õ^•O`« `«`åÎ fixfl ~°ã¨
=O`«OQÍ#∞, Ѩiî`«$ =∞<ÀǨÏ~°OQÍ#∞, ã¨∞qâ◊^ŒOQÍ#∂,
ǨÏ$^Œº"≥∞ÿ# =K«#OÖ’ K≥¿ÑÊ"å~°∞ J~°∞^Œ∞QÍ LO\Ï~°∞.
"åiÖ’ ã¨=Ú„^•Å "Õ∞\˜. „|Ǩ‡#O^Œ~°™êxfl HÍ"åº#O^Œ
~°ãO¨ `À "Õ∞à◊qOz ã¨=Ú„^•Å"å~°∞ l*Ï˝ã∞¨ =ÙʼnõΩ JOkO
Kå~°∞. D „QÆO^äŒO ~åã≤#O^Œ∞‰õΩ ã¨=Ú„^•Å#∞, K«kq#O
^Œ∞‰õΩ áê~î°‰õΩÅ#∞ qâ◊fi<å^äŒ∞_≥·# Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ "≥∂HõΔ
™ê„=∂[º Ѩ^ŒgѨ@ìÉèí„^Œ∞Å#∞ KÕÜ«∞_»O xã¨ûOâ◊Ü«∞O.
ã¨=Ú„^•Å ÅHõΔ ‡}Ü«∞º WO`«‰õΩ=ÚO^Õ Ü≥∂QÆ"åã≤+¨ªOÖ’x
"≥Ú^Œ\ ˜ <åÅ∞æ „Ñ¨Hõ~°}ÏÅ#∞ J#∞=kOz „ѨHõ\ ˜Oz
L<åfl~°∞. WѨC_»∞ S^Œ= „ѨHõ~°}O „ѨHõ\ ˜OKå~°∞. Jxfl
„ѨHõ~°}ÏÅ∂ HõeÑ≤`Õ 900 ѨÙ@ʼnõΩ qã¨ÎiOzOk.
Ü≥∂QÆ"åã≤+¨ªOÖ’x Jxfl JOâßÅ#∞, Jxfl HÀ}ÏÅ#∞
ã¨Ê $tã¨∂Î ã¨=Ú„^•Å qã¨Î $`« q"ÕK«#O KÕâß~°∞. QÆ"Õ+¨}Ï
ѨÓ~°"‚ ∞≥ #ÿ gi áêO_ç`º« „ѨuÉè‰í Ωõ „áêA˝Å∞ ã¨"∂≥ ‡^ŒÉiíè `«∞Å∞
HÍHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. "≥Ú`åÎxH˜ PO„^èŒã¨~°ã¨fiuH˜ W^˘Hõ #∂`«fl
qÉè∂í +¨}=∞#_»O „u^è• ã¨`º« O. –_®II HõOѨ֡ˇ ~°qK«O„^Œ<.£
 =∞™ê¯~°O Hˆ =ÅO XHõ =∂@ HÍ^Œ∞. XHõ ÉèOí y=∞`À
# ‰õÄ_çOk. JO^Œ∞Ö’ '#=∞ã¨∞û— =∂@. 'HÍ~°O—KÕ+¨ì–
Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz =HõΔóã¨÷ÖÏxH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ xeÊ J<Õ
=∂@ '#=∞ó— Jx. nxH˜ '`Õ— (h‰õΩ) J<Õ =∂@ KÕi¿ãÎ
#=∞¿ãÎ J=Ù`«∞Ok (h‰õΩ #=∞™ê¯~°=∞x J~°÷O). '#q∞`«—
(q#q∞`«) J<Õ =∂@‰õΩ '=Oz#— Jx J~°÷O. #=∞™ê¯~°O
KÕ¿ã@ѨC_»∞ `«Å=OK«∞`åO. JÖÏ =OK«@"Õ∞ '#=∞#O—. Wk
q#Ü«∂xH˜ QÆ∞~°∞Î. JO>Ë F_çáÈ~Ú#"å_»∞ `«Å=OK«∞`å_»∞.
JÖψQ ÉèíQÆ=O`«∞x =ÚO^Œ∞ â◊~°}ÏQÆu á⁄Ok# Éèí‰õΩÎ_»∞ `å#∞
Jxfl ÉèÏ"åÅ#∞ ™êfiq∞ÃÑ· "Õã≤# "å~°∞ HÍ=@O =Å¡ `å#∞
Ѩ~°`«O„`«∞_»#x (JO>Ë ã¨fi`«O„`«∞_»∞ HÍ#x) JOwHõiOK«
\ÏxH˜ QÆ∞~°∞Î WÖÏ `«Å=OK«_»O. JO^Œ∞ˆH #=q^èŒ ÉèíH˜Î
=∂~åæÖ’¡ XHõ\ ˜QÍ '=O^Œ#O— K≥ѨÊ|_çOk. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚
ZÖÏ `«Å=Oz #=∞㨯i™êÎ"≥∂ `«e^ŒO„_»∞ʼnõΩ,
QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ, PKå~°∞ºxH˜, ã¨<åfl ºã≤H˜,
ÃÑ^ŒÌʼnõΩ, =zÛ# Ju^äŒ∞ʼnõΩ,
q∞„`«∞ʼnõΩ, z=iH˜ ã¨ÉèíÖ’x
ÉÏÅ∞~°‰õΩ ‰õÄ_® #=∞㨯iOK«@O
㨠O „Ѩ ^ •Ü« ∞ "≥ ∞ ÿ O k. WѨ Ê \˜ H ©
ÃÑo§à◊§Ö’ WÖÏ ÃÑ^ŒÌÅH˜ #=∞
™ê¯~°O KÕÜ«∞=∞O@∂ LO\Ï~°∞.
JO`« =∂„`«"≥∞ÿ<å =∞# ã¨O„Ѩ
^•Ü«∞OÖ’ q∞ye LOk. ^•xH˜
ã¨O`À+≤OKåe HÍx W`«~° ã¨O^Œ~åƒù
Ö’¡#∂ #=∞ó ѨÓ~°fiHõOQÍ ã¨OÉèÏ+¨} „áê~°OaèOKåÅ#fl ã¨O„Ѩ
^•Ü«∞O KåÖÏ QÆOcè~°"≥∞ÿ# `åuÎ fiHõ Éèí∂q∞Hõ#∞ HõeæOk.
JO`«\Ï ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ "åºÑ≤Oz L<åfl_»#fl '„Ѩ[˝— HõÅ"åxH˜
JO^ŒiÖ’#∂ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ HõxÑ≤™êÎ_»∞.
'#=∞ó =∞ǨÏ^Àƒùº, #"≥∂ Ü«Ú=Éè’º, #=∞ó tâ◊√Éè’º
㨈~fiÉè’º #=∞ó— Jx ÃÑ^ŒÌÅO\Ï~°∞. 'ã¨Éèí‰õΩ #=∞™ê¯~°O— J<Õ
ѨÅ∞‰õΩ|_ç "≥#∞Hõ WO`« J~°÷=ÚOk. ~°∞„^Œ =∞O„`åÖ’¡ '#=∞ó
‰õΩÖÏÖËÉèíºó, #=∞ó Hõ~凈~Éèíºó— J#@O K«∂¿ãÎ ‰õΩ=∞‡iH˜,
Hõ=∞‡iH˜ ‰õÄ_® #=∞㨯iOK«@O HÍHõ`åmÜ«∞OQÍ É’kèOzOk..
HÍ^Œx JO`«\Ï "åºÑ≤Oz# Ѩ~=° ∂`«∞‡x K«∂_®e, K«∂_»\ÏxH˜
EÖˇ,· 2010 P„QÆǨÏO ^Ò~°ƒÅº ã¨∂K«HõO
=∂~°æO, K«∂âß~°#\ÏxH˜ x^Œ~°≈#O #=∞™ê¯~°O ÃÑ@ì_»"Õ∞.
Hõ~îÀѨx+¨`«∞ÎÖ’ ÉÏÅ∞_≥·# #zˆH`«∞x QÆ∞iOz Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA
'#=∞¿ã- Î ã¨∞Î „|Ǩχ<£— JO\Ï_»∞. JO>Ë P ÉÏÅ∞_çÖ’x „|Ǩχ
*Ï˝<åaèÖÏ+¨‰õΩ #=∞™ê¯~°O ÃÑ\Ïì_»x J~°÷O. WÖÏ K«∂ã≤#ѨÙ_»∞
ÉèÏ~°fÜ«ÚÅÖ’ '#=∞™ê¯~°O— J#flk X\˜ì '„w\˜OQ∑û— J<Õ
J~°÷O`À =∂„`«"Õ∞ PyáÈ^Œx ^•xH˜ P^蕺u‡Hõ Éèí∂q∞Hõ XHõ\ ˜
LO^Œx J~°÷O J=Ù`«∞Ok.
D #=∞™ê¯~° „Ѩ„H˜Ü«∞Ö’ KåÖÏ ~°HÍÅ∞<åfl~Ú.
ǨÏ$^ŒÜ«∂xH˜ *’_çOz# KÕ`«∞Å∞ `«yÖËÖÏ KÕã≤ '#=∞ó— Jx
LK«ÛiOK«_»O, JѨC_»∞ `«Å=OK«_»O, =∂=¸Å∞ Ѩ^Œúu. P
ã¨<åÖ’¡ Ѩ^•‡ã¨#OÖÏQÍ Wk KåÖÏ „ѨK«∞~°"≥∞ÿ# q^è•#O.
Dâ◊fi~°ó ã¨~°fiÉèí∂`å<åO
ǨÏ$^ÕÌâı-~°∞˚# u+¨ªu (ÉèíQÆ=næ`«)
Jx ÉèíQÆ"å#∞_»∞ ÃãÅqKåÛ_»∞.
WHõ¯_» L#fl 'Dâ◊fi~°∞_»∞— t=Ù_»∞
(„u=¸~°∞ÎÖ’¡ XHõ_»∞) =∂„`«"Õ∞
HÍ^Œ∞. 'Dâ◊√—_»O>Ë „ѨÉèí∞=x J~°÷O.
QÆ*ËO„^Œ"≥∂HõΔOÖ’ 'Z=fixKÕ
[xOK«∞....— W`åºkQÍ QÆ[~åA
"Õ_ç#ѨÙ_»∞ 'Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_≥=fi_»∞!—
Jx Z=ix QÆ∞iOz g∞=∂Oã¨
KÕâß_À P Ѩ~°`«`«Î fi"Õ∞ Dâ◊fi~°∞_»∞.
J`«_»∞ =∂#=ÙÅO^ŒiÖ’#∂
("≥Ú`«ÎO K«~åK«~° r=~åtÖ’) 'ǨÏ$^ŒÜ«∞— ™ê÷#OÖ’ LO\Ï~°∞.
J`«xH˜ =∞#O #=∞㨯iã¨∞Î#flk. ǨÏ$^ŒÜ«∂xfl `åH˜ KÕ`«∞Å∞
*’_çOK«_»OÖ’ WO`« Ѩ~°=∂~°÷=¸ ^•y LOk. Wk ã¨O„Ѩ
^•~ÚHõ #=∞™ê¯~°O.
`«ÅÃÑ#· KÕ`∞« Å∞*’_çOz #=∞㨯iOKÕ ÉèOí y=∞ =∞~˘
Hõ\ ˜ LOk.'U_»∞H˘O_»Å"å_®! "ÕOHõ>Ëâß! #"≥∂ #=∞ó— Jx
Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ QÀqO^Œ ã¨OH©~#ΰ O KÕ¿ã@ѨC_»∞ J„ѨÜ∞« `«flOQÍ KÕ`∞« Å∞
ÃÑ·ÔHuÎ *’_çOz #=∞㨯i™êÎ~°∞. Ü≥∂QÆ=∂~°æOÖ’ „áê~°÷#–
^蕺<å^Œ∞Å∞ KÕã¨∞Î#flѨÙ_»∞ XHÍ<˘Hõ ^Œâ◊Ö’ WÖÏ KÕ`«∞Å∞ ÃÑ·H˜
ÖË™êÎÜ«∞#_»OÖ’ J#∞Éèí=OÖ’ L#fl^Õ – ã≤.q.q. ã¨O„Ѩ^•
19

Ü«∞OÖ’ '#=∞™ê¯~°O— J<Õ =∂@‰õΩ Ü≥∂QÆѶ¨Åã≤kúH˜ KÕ¿ã
„Ѩ}Ï=∞=∞<Õ J~°÷O LOk.
JëêìOQÆ Ü≥∂QÆOÖ’ Ü«∞=∞–xÜ«∞=∞–Pã¨#– „áê}Ï
Ü«∂=∞– „Ѩ`åºÇ¨~°–^è•~°}–^蕺#– ã¨=∂^èŒ∞Å∞ Zxq∞k
JOâßÅ∞. g\˜Ö’ Pã¨#=∞O>Ë ‰õÄ~°∞Û<Õ q^è•#O. JÖψQ
#=∞㨯iOKÕ q^è•#O ‰õÄ_® ™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~° Ѩ^ŒúuQÍ
XHõ\ ˜ K≥ѨÊ|_çOk.
L~°™ê t~°™ê ^Œ$ëêìº =∞#™ê =K«™ê `«^ä• I
Ѩ^•ƒùºO Hõ~åÉèϺO *Ï#∞ÉèϺO „Ѩ}Ï"≥∂-ëêìOQÆ LK«º`Õ II
Jx ÃÑ^ŒÌÅ∞ D Zxq∞k JOâßÅ∞ U"Õ"À ‰õÄ_®
K≥áêÊ~°∞. ~˘=Ú‡, `«Å, Hõà√◊ §, =∞#ã¨∞û, =∂@, HÍà◊√§, KÕ`∞« Å∞,
"≥∂HÍà◊√§ – Wq JëêìOQÍÅ∞. g\˜`À =∞#ã¨∞ûÖ’ ^蕺xã¨∂Î,
HõO\˜`À K«∂ã¨∂,Î =∂@`À W+¨^ì =Õ `«<À, ÃÑ^Œ"Ì åi<À P~åkèã∂¨ ,Î
`«H˜¯# J=Ü«∞"åÅ#∞ <ÕÅÃÑ· `åH˜Oz – ™êyÅѨ_ç KÕ¿ã
#=∞™ê¯~°O '™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~°O—. ÃÑ^ŒÌʼnõΩ – QÆ∞~°∞=ÙʼnõΩ–
H˘xfl KÀ@¡ ^≥=· `åʼnõΩ KÕ¿ã #=∞™ê¯~° Ѩ^uúŒ W^Õ. PKå~°∞ºÅ∞,
ã¨<åflºã¨∞Å∞ D #=∞™ê¯~å<Õfl ãÔ̈~·#kQÍ QÆ∞iΙêÎ~°∞. =ÚYºOQÍ
20 P`«‡Q“~°=O ÖËx"åxH˜ WǨÏ=Ú#O^Œ∞ Ѩ~°=Ú#O^Œ∞ ‰õÄ_® ^Œ∞~°æuÜÕ∞
QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ KÕ¿ã #=∞™ê¯~°O WÖψQ LO_®Åx J^≥· fi`«, qtëêì
^≥· fi`«, ^≥· fi`«=∂~åæʼnõΩ K≥Ok# "å~°∞ J#∞ã¨i™êÎ~∞° . Wk QÆ∞~°∞
#=∞™ê¯~° Ѩ^Œúu.
#=∞㨯iOz Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞@O :
Ü«Ú^ŒúO [iˆQ@ѨC_»∞ ‰õÄ_® â◊„`«∞ѨHõΔOÖ’x ÃÑ^ŒÌ
ʼnõΩ #=∞㨯iOz Ü«Ú^ŒúO KÕã≤# ã¨O^Œ~åƒùÅ∞<åfl~Ú. cè+¨‡
Ѩ~°fiOÖ’ cèëê‡^Œ∞Å#∞ J~°∞˚#∞_»∞ Z^ŒiOKåeû =zÛOk.
JѨC_»∞ ‰õÄ_® Ü≥∂^èŒ∞_»∞ HÍ|\˜ì `˘Å∞`« "åiÃÑ· #=∞™ê¯~°
ÉÏ}ÏÅ∞ „ѨÜ≥∂yOz "åi Pjã¨∞ûefl „QÆÇ≤ÏOz Ü«Ú^ŒúO
KÕâß_»∞.
ѨO_ç`« ã¨^Œã¨∞ºÅÖ’ =Ú#∞Ѩ\ ˜ ~ÀAÖ’¡ YO_»#
=∞O_»#Å∞ [iˆQq. XHõ âߢã¨Î ѨO_ç`«∞_ç Jaè„áêÜ«∂xfl
=∞~˘Hõ~°∞ YO_çOKÕ"å~°∞. "åQÆ∞º^•úʼnõΩ =Ú#∞Ѩ٠XHõiH˘Hõ~°∞
'Jaè"å^ŒO— (#=∞™ê¯~°"Õ∞– QÀ„`« <å=∞ ѨÓ~°ã¨û~°OQÍ KÕ¿ãk
Jaè"å^ŒO) KÕã¨∞HÀ=_»O ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OQÍ LO_Õk.
#=∞™ê¯~°OÖ’ =∞x+≤ 'x*Ï~Úf— =ºHõÎ=∞ø`«∞Ok.
`«~åfi`« KÕ¿ã ѨxH˜ 'â◊√z`«fiO— Hõeæã¨∞ÎOk. Ü«Ú^•úxH˜ =zÛ#
Hõ$+¨μ‚xH˜, cè=ÚxH˜, [~åã¨O^èŒ∞_»∞ J~°… ºáê^•ºk q^èŒ∞Å`À
ã¨=∞~°Û# KÕã≤ =zÛ# HÍ~°ºO J_çQÍ_»∞. "å~°∞ Ü«Ú^ŒúaèHõΔ
HÍ"åÅ<åfl~°∞. [~åã¨O^èŒ∞_»∞ Ü«Ú^ŒúO KÕâß_»x Hõ^äŒ.
"åºã¨ ÉèíQÆ"å#∞_»∞ D Jukä =∞~åº^Œ#∞ XHõ KÀ@
q=iã¨∂Î WÖÏ ~åâß_»∞.
„Ѩ`«∞º^Œæ=∞„Ѩ„â◊Ü«∞<åaè=O^Œ#O
qnèÜ«∞`Õ ™ê^èŒ∞ q∞^äŒó ã¨∞=∞^茺"Õ∞
„áê*ˇ˝Âó Ѩ~°Ãã‡Â ѨÙ~°∞ëêÜ«∞ KÕ`«™ê
QÆ∞Ǩâ◊Ü«∂Ü≥ÿ∞= # ^ÕǨÏ=∂x<Õ
Jukä ~åQÍ<Õ ÖËz #∞OK«∞x, „Ѩâ◊O™êѨÓ~°fiHõOQÍ
Jaè#OkOz, =O^Œ#O KÕÜ«∞_»O ™ê^èŒ∞Ѩ^Œúu (L`«Î=∞ qkè).
„áêA˝Öˇ·# "å~°∞ Z^Œ∞\˜"åiÖ’x Ѩ~°=∞ѨÙ~°∞+¨μxH˜ #=∞㨯i
™êÎ~°∞. JO`ÕHÍx ^ÕǨxH˜ HÍ^Œ∞.
JOKÕ`«, Ѩ~°∞x ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’x ÉèíQÆ=O`«∞x J#∞
ã¨OkèOK«∞‰õΩx =kÖË QÆ∞i `«Ñ¨Êx ÉÏ}OÖÏO\˜k #=∞™ê¯~°O.
ã¨ÑyΨ i
Wk =∞#™ê "åKå Hõ~°‡}Ï ã¨iQÍ KÕÜ«∞QÆeæ#ѨÙ_»∞ Ѩ~°∞x
ǨÏ$^ŒÜ«∂xfl `åH˜, "åiÖ’x =∞=∞HÍ~°, JǨÏOHÍ~åÅ#∞
#tOѨ*Ëã≤ "åiÖ’x k=º r=^èŒ~å‡xfl "Õ∞ÖÁ¯ÖËÊ â◊H˜Î #=∞
™ê¯~åxH˜ LOk. â◊„`«∞=Ù ‰õÄ_® hÖ’x ^è•i‡Hõ K≥·`«<åºxfl
QÆ∞iÎOKÕÖÏ KÕ¿ã J^Œ∞ƒù`«â◊H˜Î #=∞™ê¯~åxH˜ LOk. W~°∞=Ùi
Ö’#∂ q#Ü«∞â◊H˜Îx ÃÑOKÕ ÅHõΔ}O #=∞™ê¯~°OÖ’ LOk.
q#Ü«∞O ã¨`«Î fiQÆ∞}ÏxH˜ ã¨OˆH`«O. ^•x „H˜Ü«∂~°∂Ѩ"Õ∞ #=∞
㨯iOK«_O» .
JÖÏO\ѨC_»∞ Ü«Ú^ŒúÉèí∂q∞Ö’ J~°∞˚#∞_»∞ KÕã≤#
#=∞™ê¯~åxH˜ J~°O÷ 'q#Ü«∞"Õ∞— J~Ú`Õ Ü«Ú^ŒOú =∂x"ÕÜ∂« e
Hõ^•! Ü«Ú^ŒúO H“~°=ѨHõΔO`À<Õ HÍx – JO^Œ∞Ö’x U XHõ
=ºH˜Î`À#∂ HÍ^Œ∞. HÍ|\˜ì ÃÑ^ŒÌʼnõΩ #=∞㨯iOKå_»∞. #=∞
™ê¯~°O #=∞™ê¯~°"Õ∞. Ü«Ú^ŒúO Ü«Ú^Œú"Õ∞. JOKÕ`« ã¨∞‰õΩ=∂~°
"≥∞ÿ# Hõ~°‡Ü≥∂QÆ ~°Ç¨Ï㨺O ‰õÄ_® #=∞™ê¯~°OÖ’ Wq∞_ç LOk.
QÀqO^Œ∞x ~°H˜Î – #=∞™ê¯~° ÉèíH˜Î
'ã¨~°fi^Õ= #=∞™ê¯~°ó ˆHâ◊=O „Ѩu QÆK«Ûùu— Jx ™ê‡~°Î
=∞O„`åÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. #^Œ∞Ö’¡x h~°∞ ã¨=Ú„^ŒOÖ’ Hõeã≤
áÈ~Ú# q^èŒOQÍ ^Õ=`«ÅO^ŒiH© KÕã≤# #=∞™ê¯~°O QÀqO^Œ∞
xˆH K≥O^Œ∞`«∞Ok. (ã¨<åfl ºã¨∞Å∞ #=∞™ê¯~åxH˜ „ѨuQÍ '<å~å
Ü«∞}— J<Õ JO\Ï~°∞.)
JO^Œ∞ˆH N"åix Z<Àfl ~°∂áêÅ`À Z<Àfl q^è•Å∞QÍ
JiÛOKÕ "å~°∞<åfl~°∞. "å~°O^ŒiÖ’#∂ 'â◊~°}ÏQÆu— |∞kú
ã¨Ê+¨ìOQÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. g~°â‹·=ÙÅ∞ Hõ~å‚@Hõ ^Õâ◊OÖ’ 'â◊~°}∞
â◊~°}Ïi÷— Jx JO\Ï~°∞. Wk #=∞™ê¯~åxH˜ |^Œ∞Å∞ "å~°∞
N HõÑ≤ÖËâ◊fi~°™êfiq∞"åi
Ѩq„`À`«û"åÅ∞, u~°∞Ѩu
21–7–10 |∞^èŒ JO‰õΩ~å~°Ê} (~å„u)
Pëê_è»
22–7–10 QÆ∞~°∞ Ѩq„`« „Ѩu+¨ª =∂ã¨=Ú#
23–7–10 â◊√„Hõ Ѩq„`« ã¨=∞~°Ê} [~°∞QÆ∞#∞
24–7–10 â◊x Ѩq„`À`«û= ã¨=∂Ñ≤Îó
EÖˇ,· 2010 P`«‡ã¨∞Îu P`«‡Ç¨Ï`«º`À ã¨=∂#O
N QÀqO^Œ~å[™êfiq∞"åi
*˺ëêªaè¿+Hõ =∞Ǩϟ`«û"åÅ∞,
u~°∞Ѩu
Pëê_è»
20–7–10 =∞OQÆà◊ *˺ëêªaè¿+Hõ „áê~°OÉèíO =∂ã¨=Ú#
21–7–10 |∞^èŒ Hõ=K« „Ѩu+¨ª *˺ëêª
#HõΔ„`«=Ú#
22–7–10 QÆ∞~°∞ Hõ=K« ã¨=∞~°Ê} [~°∞QÆ∞#∞
"å_Õ =∂@. L`«Î~° ^Õâ◊OÖ’ '~åO.. ~åO...— (=∞~åsî, QÆ∞[
~åf, |O*Ï~å "åiÖ’) HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. D =∞^茺 ^•ã¨ ™êÇ≤Ï`«º
Éè[í # =∞O_»Å∞Å „ѨÉÏè =O KÕ`« 'ǨÏ~ˆ Nx"åã¨!— J<Õ =∂@#∞
"å_»∞`«∞<åfl~°∞. Wk #=∞™ê¯~åxH˜ "≥·+¨‚= ^•ã¨ „ѨѨuÎ ã¨∂K«Hõ
"≥∞ÿ# XHõ =∂@QÍ =∂~°∞`ÀOk. PàÏfi~°∞Å ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’x
'J_çÜÕ∞<£ ^•ã¨<£— (g∞ áê^Œ^•ã¨∞}˜‚) J<Õ =∂@ ‰õÄ_® WÖÏO
\˜^Õ. h=Ù `«Ñ¨Ê <å‰õΩ =∞Ô~=~°∂ k‰õΩ¯ÖË~°#fl ÉèÏ=<Õ â◊~°}Ï
QÆuÖ’ LOk.
JǨÏO ^Œ∂~°`«¿ãΠѨ^•OÉè’[Ü«ÚQƇ
„Ѩ}Ï"Õ∞K«ÛùÜ«∂--QÆ`«º ¿ã"åO Hõ~Àq∞,
ã¨Hõ$`ü ¿ã=Ü«∂ x`«º¿ã"åѶ¨ÅO `«fiO
„Ѩܫ∞K«Ûù „Ѩܫ∞K«Ûù „ѨÉè’ "ÕOHõ>Ëâ◊ !
– Jx N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x ™È΄`«OÖ’ LOk. ™êfiq∞"åi
áê^ŒÑ^¨ •‡Å‰õΩ #=∞™ê¯~°O KÕÜ∂« Å<Õ HÀiHõ`À<Õ ^Œ∂~°O #∞Op
=KåÛ#∞ ™êfig∞! D U_»∞ H˘O_»ÖˇH˜¯ =∂\˜=∂\˜H© ~åÖË#∞.
XHõ™êi ZѨC_≥·<å ¿ãqOz# "åi<Õ x`«º ¿ã"åѶ¨ÅO, W™êÎ=Ù
h=Ù. P J#∞„QÆǨxfl =∂ g∞^Œ K«∂Ñ≤OK«∞ – Jx Éèí‰õΩÎ_»∞
"Õ_∞» H˘O\Ï_»∞.
„Ѩ}Ï=∞=∞O>Ë ‰õÄ_® '#=∞™ê¯~°"Õ∞—. '„Ѩ}˜áê`«O—
(áê^ŒÅg∞^Œ Ѩ_ç #=∞㨯iOK«_»O) Jx ÉèíQÆ=næ`« n<Õfl „Ѩ™êÎ
qOzOk. QÀqO^Œ∞_»∞ D „Ѩ}˜áê`åxfl ã¨O`À+¨OQÍ ã‘fiHõi
™êÎ_»∞. "åix J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞. JOKÕ`« D q+¨Ü«∂xfl =∞#
`«~åfiu `«~åÅ"åiH˜ `≥eÜ«∞*Ë^•ÌO. #=∞™ê¯~° ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xfl
H˘#™êy^•ÌO.
21

~°fÜ«∞ ã¨<å`«# "≥·kHõ ã¨O㨯 $u, „|Ǩ‡O_»O
ÉèÏ "≥Ú^ŒÅ∞, Ѩ~°=∂}∞=Ù =~°‰õÄ Jxfl\˜Ö’#∞
Ü«∞[#„H˜Ü«∞#∞ QÆ=∞xOzOk. ã¨`«ûO`å<åaè=$kú HÍ=K«∞Û,
Éè’[#O HÍ=K«∞Û, z=~°‰õΩ LKåÛùfiã¨xâßfi™êÅ#∞ ‰õÄ_® XHõ
Ü«∞V˝OQÍ ÉèÏqOKå~°∞. Ü«∞[<åxH˜ „Ѩ^=Œä ∞ ™ê÷#O. Ü«∞[=∂x
Ѩ^ŒO P q^èŒOQÍ ~°∂á⁄OkO^Õ. ѨÙ~°∞+¨ã¨∂HõÎO 'D „|Ǩ‡O_»
ã¨$+≤ì „H˜Ü«∞#∞ XHõ Ü«∞V˝ÉèÏQÆOQÍ x~°∂Ñ≤OzOk. qâ◊fi^ÕǨÏO
„|Ǩ‡O_»"≥∞ÿ#, „áê}∞Å∞ ^ÕǨÏO „|Ǩ‡O_» ã¨$+≤ì~°∂Ѩ"≥∞ÿ#
Ñ≤O_®O_»OQÍ QÆ∞iÎOKå~°∞ =∞# ѨÓsfi‰õΩÅ∞. Ñ≤O_®O_»OÖ’x
P`«‡â◊H˜Îx ÃÑOá⁄OkOK«∞@‰õΩ, Éè’[<åxfl Ü«∞V˝OQÍ qâ◊fi
ã≤OKå~°∞. Éè’[# q^èŒ∞Å#∞ "≥·*Ï˝xHõOQÍ ~°∂á⁄OkOKå~°∞.
D <ÕѨ^䌺OÖ’ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ Éè’[# „Hõ=∞O ˆH=ÅO Hõ_»∞ѨÙ
xOѨÙ@ˆH HÍHõ, „|Ǩ‡O_»O Ü≥ÚHõ¯ ã¨∂HõΔ ‡ ~°∂Ѩ"∞≥ #ÿ , Ñ≤O_®O_»
=∞<Õ ^ÕǨÏ=∞O^Œe „áê}â◊H˜Îx L`ÕÎ[Ѩ~°KÕ Ü«∞V˝„H˜Ü«∞QÍ
=∂iOk.
D HÍ~°}OQÍ<Õ Éè’[<åxfl '„áê}Ïyfl Ǩϟ„`«—
=∞<åfl~°∞.
D suQÍ Éè’[# „Hõ=∞=∞O^Œe „Ѩu^Œâ◊Ö’#∞ Ü«∞[˝
HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ Ñ¨ijeOѨ=K«∞Û. Ü«∞V˝ HÍ~åºxH˜
Ü«∞[=∂x, ã¨OHõÅÊO, ã¨Å÷ O, HÍÅO, ‰õΩO_»O, Jyfl, ѨÙ~À_®â◊
(ǨÏqã¨∞û) P[ºO, U q^èŒOQÍ JQÆ`«º"≥∂ Éè’[<åxH˜ ‰õÄ_®,
Éè’HõÎ, ã¨OHõÅÊO, ã¨÷ÅO HÍÅO, ã¨=∞~°÷"≥∞ÿ# [~î°~°O, ѨK«# â◊H˜Î
PǨ~°O, QÆ"åºÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q J`åº=â◊ºHÍÅ∞.
Ü«∞V˝ q^èŒ∞Å`À Éè’[# q^èŒ∞Å#∞ ‰õÄ_® áÈeÛ
#ѨÙ_»∞. ''Éè’[#O „áê}ÏyflǨϟ„`«O, D Ǩϟ„`åxH˜ ^ÕǨÏ"Õ∞
22 =ºH˜Î P`«‡qâßfi™êxH˜ ^≥|ƒ`«ye`Õ J`«#∞ qÅqÅÖÏ_çáÈ`å_»∞
Ü«∞V˝âßÅ, [~î°~°"Õ∞ Ü«∞V˝QÆ∞O_»O, Éè’[# =∞O^Œe MÏ^茺
=ã¨∞Î=ÙÖË Ç¨Ïqã¨∞û. ~°ã¨Ñ¨Ó~°‚"≥∞ÿ# PǨ~åxfl ri‚OK«∞H˘<Õ â◊ˆHÎ
Ü«∞*Ï˝yfl, r~°‚O HÍ=@"Õ∞ ^ŒÇ¨Ï# „H˜Ü«∞.
ѨÙ~°∞+¨ ã¨∂HõÎO ''Ü«∞`«∞Ê~°∞¿+} ǨÏqëê ^Õ"å Ü«∞V˝
=∞`«#fi^ä•—— J#@O`À ã¨$+≤ì „H˜Ü«∞Ö’x qaè#fl ^Œâ◊Å#∞, Ü«∞[˝
LѨ=∂#OQÍ ¿Ñ~˘¯#flk. q+¨μ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞O ‰õÄ_® ã¨$+≤ì
HÍ~°º"Õ∞ Ü«∞V˝O, ^•x ã¨~°fiã¨fi"Õ∞ Ѩ~°=∂`«‡ Jx ¿Ñ~˘¯Ok.
D suQÍ ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ „|Ǩ‡O_» ã¨$+≤ì Ü«∞[˝
QÆ∞O_»O =ÖË, Éè’[#O ‰õÄ_® XHõ Ü«∞V˝"≥∞ÿOk.
^ÕǨÏ=∞<Õ Ü«∞V˝QÆ∞O_»O :
Ü«∞V˝Q∞Æ O_»OÖ’ Jyflx ™ê÷ÑO≤ Kåeû LO@∞Ok. HÍh,
r=O`«"≥∞ÿ# ^ÕǨÏO [~î°~°=∞<Õ JyflQÆ∞O_»OÖ’ ã¨HÍÅOÖ’
Jyflx ™ê÷Ñ≤OK«∞‰õΩO@∞Ok. n<Õfl 'áêK«HÍyfl— J<åfl~°∞.
á⁄@ìÖ’ ã¨Ç¨Ï[OQÍ „ã¨qOK«∞ ÃÇ·Ï„_ÀHÀ¡iH± P=∂¡Å∞ PǨ~åxfl
^ŒÇ≤ÏOz, ^≥·Ç≤ÏHõ â◊H˜ÎQÍ =∂~°∞ã¨∞Î<åfl~Ú. D ѨK«# â◊H˜Î<Õ
ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞, Éè’[# Ü«∞*Ï˝yflQÍ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. PÜ«Úˆ~fi^ŒO
D r~°‚HÍ~åºxfl, ^ŒÇ¨Ï# â◊H˜Î, [~î°~åyfl J<åfl~°∞. D â◊H˜Î
Z‰õΩ¯"≥#· ѨÙ_»∞ Jyfl „ѨHÀѨ=∞<åfl~°∞. r~°â‚ H◊ Θ `«iy#ѨÙ_»∞ 'Jyfl
=∂O^ŒºO— J<åfl~°∞.
Ü«∞V˝OÖ’ '"≥·âßfi#~åyfl—H˜ L#fl ™ê÷#"Õ∞ Éè’[#OÖ’
áêK«HÍyfl LOk.
K«`«∞ifi^è•#flO :
ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ `«=∞ PǨ~°Ñ¨^•~å÷Å#∞, <åÅ∞QÆ∞ q^è•
Å∞QÍ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. ÉèíQÆ=næ`«Ö’ Hõ$+¨μ‚_»∞, `å#∞ "≥·âßfi#fl
~åyflQÍ, <åÅ∞QÆ∞ q^è•Å J<åflxfl r~°O‚ KÕ™êÎ_∞» ÉèÏQÆ=`«OÖ’,
Hõ$+¨μx‚ H˜ Éè’[#OHÀã¨O =Ú`≥^ÂÎ ∞Œ =Å∞, <åÅ∞QÆ∞ q^è•Å J<åflxfl
ã¨=∞iÊOKå~°∞. J#flO JO>Ë aÜ«∞ºO`À KÕã#≤ PǨ~° Ѩ^•~°"÷ ∞Õ
HÍ^Œ∞. Jxfl PǨ~° Ѩ^•~å÷ʼnõΩ J#fl=∞<Õ¿Ñ~°∞. K«`«∞ifi^è•#flO
JO>Ë : 1) ÉèHí Δõ ºO– "Õ~ÚOz# PǨ~° Ѩ^•~å÷Å∞† 2) Éè’[ºO,
JO>Ë, =Ú^ŒÌÅ∞QÍ KÕã≤ u<Õq† 3) ÖËǨϺ– <åÅ∞Hõ`À K«Ñ¨Ê
iOz u<Õq† 4) KÀ+¨º – Ѩ^•~°÷OÖ’x ~°™êxfl Ñ‘Å∞ÛH˘<Õq†
5) h~°∞–áêhÜ«∞O KÕiÛ# Jk ѨOK«ÉèíHõΔ ºO.
ã¨ÑyΨ i
 Ǩ  `« ∞ ‡Å K« ~ ° º Å∞ XHÀ¯™êi
=∞ "≥O@<Õ =∞#‰õΩ J~°÷O HÍ=Ù.
JO`«=∂„`«O KÕ`« `«fi~°Ñ_¨ ç "åix xOk¿ã,Î
=∞#O x[OQÍ JѨ~å^è∞Œ Å=∞ø`åO. =∞Ǩ
`«∞‡Å K«~°ºÅ#∞, q∞_ç q∞_ç *Ï˝#O`À q=∞
i≈OKåÅ#∞HÀ=@O KåÖÏ á⁄~°áê@∞. nxH˜
â◊‰õΩO`« =∞Ǩ~åA rq`«"Õ∞ x^Œ~°≈#O.
XHõ™êi N~å=Ú_»∞ ÃÑ^ŒÌ Ü«∞[˝O
KÕã¨∞ÎO>Ë, N~å=Ú_ç ™êÜ«∞O`À ~å*ˇ·# â◊‰õΩO`« =∞Ǩ~åA P
Ü«∂QÍxH˜ =KåÛ_»∞. Ü«∂QÆâßÅ |Ü«∞>Ë HõxÑ≤Oz# =t+¨ì
=∞ǨÏi¬H˜ áê^Œ#=∞™ê¯~°O KÕâß_»∞. WO`«Ö’ Z=~À ^Œ∂`«Å∞
=zÛ J`«x ~å[ºOÖ’ U^À „Ѩ=∂^ŒO [iyO^Œx K≥ѨÊQÍ,
J`«_»∞ =t+¨ª =∞ǨÏi¬ ^ŒQÆæ~° ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩx "≥#H˜¯ "≥o§
áÈÜ«∂_»∞. qâßfiq∞„`« =∞ǨÏi¬H˜ D "å~°Î `≥eã≤, ˆH=ÅO
=t+¨μª_çx =∂„`«"Õ∞ Q“~°qOz P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JHõ¯_Õ L#fl
`«##∞ Q“~°qOK«‰õΩO_® "≥o§áÈÜ«∂_»x â◊‰õΩO`« =∞Ǩ~åA
g∞^Œ KåÖÏHÀѨO =zÛOk. PÜ«∞# ~å=Ú_ç ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§,
P â◊‰õΩO`«∞_ç `«Å `«# áê^•Å g∞^Œ Ѩ_»"ÕÜ«∞=∞x P*Ï˝
Ñ≤OKå_»∞. N~å=Ú_»∞ QÆ∞~°∞"åV˝‰Ωõ Ö’|_ç â◊‰Ωõ O`«∞x |OkèOz
fã¨∞‰õΩ~°=∞‡x ÅHõΔ ‡}∞_çx ѨOáê_»∞.
– Ñ≤."≥·+¨‚q
D/o Ñ≤.q.Z<£.~°OQÍ~å=Ù,
W.<≥O.5–77, áÈbãπ ¿ãì+¨<£ ~À_»∞¤,
KÕ„É’Å∞, ѨtÛ=∞QÀ^•=i lÖÏ¡
<å~°^=Œ ∞ǨÏi¬ =Å¡ D "å~°Î q#fl â◊‰Ωõ O`« =∞Ǩ~åA
PO^Àà◊# K≥Ok <å~°^Œ∞_ç<Õ â◊~°}∞*ÁKåÛ_»∞. PÜ«∞# PO[
<ÕÜ«Ú_ç `«e¡ JO[<å^Õqx q=~åÖËq∞ K≥ѨʉõΩO_® „áê}
aèHõΔ#∞ Ji÷OK«=∞x K≥áêÊ_»∞. â◊‰õΩO`«~åA JÖψQ KÕâß_»∞.
JO[<å^Õq =ÚO^Œ∞ „áê}^•#O KÕ™êÎ#x "åQÍÌ#O KÕã≤Ok.
`«~åfi`« q=~åÅ∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x HõOQÍ~°∞ Ѩ_»¤k. KÕÜ«∞QÆeyOk
ÖËHõ PO[<ÕÜ«Úx Ñ≤eÑ≤Oz q+¨Ü«∞O K≥Ñ≤ÊOk. =∂`«$ÉèíH˜Î
Ѩ~åÜ«∞}∞_≥·# PO[<ÕÜ«Ú_»∞ â◊‰õΩO`«~åA#∞ XHõ KÀ@
‰õÄ~ÀÛɡ\ ì˜ PÜ«∞# K«∞@∂ì HÀ@ÖÏQÍ `«# `ÀHõ K«∞\˜ì ^•xÃÑ#·
`«#∞ ‰õÄ~°Ûx ÉèíH˜Î`À ~å=∞<å=∞O KÕÜ«∞™êQÍ_»∞. ÅHõΔ ‡}∞_»∞
EÖˇ,· 2010 rq`«"≥∞ÿ^•#OÖ’ P#O^ŒO r=#k
â◊‰õΩO`« =∞Ǩ~åA
=zÛ â◊‰Ωõ O`«~åA#∞ JÑ¨Ê *ˇÑʨ =∞<åfl_»∞. PO[<ÕÜÚ« _»∞ JOw
HõiOK«ÖË^Œ∞. Ü«Ú^ŒúO [iyOk. ÅHõΔ ‡}∞_»∞ F_çáÈÜ«∂_»∞.
~å=Ú_»∞ P„QÆÇ≤ÏOz `å<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ Ü«Ú^•úxH˜ =KåÛ_»∞.
PÜ«∞# =KÕÛã¨iH˜ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ =∞^èŒ∞~°OQÍ ~å=∞ <å=∞
QÍ#O KÕã¨∞Î<åfl_»∞. P QÍ<åxH˜ ~å=Ú_»∞ „^ŒqOzáÈÜ«∂_»∞.
J~Ú<å `Õ~°∞‰õΩx PO[<ÕÜ«Úx Ñ≤ez â◊‰õΩO`« ~åA#∞ JѨÊ
*ˇÑ¨Ê=∞<åfl_»∞. PO[<ÕÜ«Ú_»∞ #=∞㨯iOz, ''^Õ"å! ^èŒ~å‡xH˜
#∞"Õfi „Ѩ=∂}O. Ñ≤`«$ÉèíH˜ÎH˜ x#∞fl q∞Oz# L^•Ç¨Ï~°} ÖË^Œ∞.
ã¨`åºxH˜ #∞"˘fiHõ¯_ç"Õ ~°HõΔ. <å `«e¡ ã¨`«º x+ª̈ xÅѨ_»O HÀã¨O
<Õ#∞ WHõ¯_» xÅ|_®¤#∞. ##∞fl ã¨OǨÏiOz h"å ~åA#∞
fã¨∞‰õΩ"≥à√◊ §——J<åfl_»∞. ~å=Ú_»∞ L„QÆ∞_≥· â◊~=° ~°¬O ‰õΩiÑ≤OKå_»∞.
ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ Hõà◊√§ =¸ã¨∞‰õΩx #=∞㨯iã¨∂Î ~å=∞<å=∞
QÍ#O KÕÜ«∞™êQÍ_»∞. J`«x g∞^ŒH˜ =zÛ# ~å=∞ÉÏ}ÏÅhfl
"≥#∞kiy ~å=Úx áê^•Å ^ŒQÆæ~° Ѩ_çáÈ™êQÍ~Ú. ~å=ÚxH˜
JÅã¨@ =KÕÛã≤Ok. WO`«Ö’ <å~°^Œ∞_»∞ =zÛ ~å=∞ <å=∞
ã¨∞Îu KÕâß_»∞. ~å=Ú_»∞, ~å=∞ÉÏ}O =º~°÷"≥∞ÿ#O^Œ∞‰õΩ zOuO
Kå_»∞. ''Wk, h‰õΩ Ñ¨~å[Ü«∞O HÍ^Œ∞, q[Ü«∞O. ~å=∞ÉÏ}O
Hõ<åfl ~å=∞<å=∞O Q˘Ñ¨Ê^Œx Ö’HÍxH˜ `≥eÜ«∞*ˇÑ¨Ê@O HÀã¨"Õ∞
qâßfiq∞„`« =∞ǨÏi¬ WO`« <å@Hõ=∂_®_»∞. P =∞ǨÏi¬ â◊‰õΩO`«
~åA t~°ã¨∞û `«# áê^•ÅÃÑ· Ѩ_®Å<åfl_ÕQÍx, P `«Å`≥y
áÈ"åÅ#ÖË^Œ∞. Hõ#∞Hõ h=Ù, ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ Hõeã≤ â◊‰õΩO`«
~åA#∞ fã¨∞‰õΩ "≥o§ P =∞Ǩ`«∞‡_çH˜ áê^•aè=O^Œ#O KÕ~Ú¿ãÎ
ã¨iáÈÜ≥∞.—— J<åfl_»∞ <å~°^Œ∞_»∞
D Hõ^äŒ "≥Ú^Œ\’¡ =∞#O qâßfiq∞„`«∞_ç JÅÊ|∞kúx
K«∂z, KåÖÏ xOkOK«∞‰õΩO\ÏO HÍh Hõ^äŒ z=~°‰õΩ =KÕÛ
ã¨iH˜, PÜ«∞# |∞kú ZO`« qâßÅ"≥∞#ÿ ^À, ZO`« Ö’HÀѨHÍ~°nHõΔ
QÆÅ^À, ZO`« x™êfi~°÷"≥∞ÿ#^À J~°÷=∞ø`«∞Ok.
23
 _»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W.F. HÍ~°º„Hõ=∞=Ú – 07–05–2010
Éèí‰õΩÎÅ ã¨=∞㨺Å∞ – ã¨∂K«#Å∞ – W.F. QÍi „Ѩuã¨ÊO^Œ# – HÍ~°º„Ѩ}ÏoHõ
(„Ѩu<≥Å "≥Ú^Œ\ ˜ â◊√„Hõ"å~°O u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À '_»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü
W.F.— HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ Éèí‰õΩÎʼnõΩ á¶È#∞Ö’ =∂\Ï¡_Õ J=HÍâ◊O U~åÊ@∞ KÕã≤Ok. qq^èŒ „áêO`åÅ Éèí‰õΩÎÅ∞
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍiQÍiH˜ 07–05–2010# KÕã≤# ã¨∂K«#Å∞, q=~åÅ∞ H˘xfl D „H˜O^Œ Wã¨∞Î<åflO.)
1.HõÖϺ}À`«û=O \˜ÔH¯@¡#∞ HõOѨӺ@~ü |∞H˜OQ∑ ^•fi~å ^Õ=Ù_ç^ŒQÆæ~° Éèí‰õΩÎefl `À¿ãã¨∞Î<åfl~°∞.
Wã¨∞Î<åfl~°∞. HÍx HõOѨӺ@~ü *Ï˝#O ÖËx"å~°∞ "å\˜x – x~°‡Å, ~˘OÑ≤K≥~°¡,
ZÖÏ á⁄O^ŒQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞? – Nx"å㨠~åѶ¨∞=<£, K≥<≥·fl,
2. ã¨∞^Œ~°≈#O \˜ÔH¯@∞¡ u~°∞ѨuÖ’ ~°^Œ∞Ì KÕâß~°∞. – ã¨∞Éσ~å=Ù, u~°∞Ѩu.
– =∞<ÀǨÏ~ü, u~°∞Ѩu. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Wk KåÖÏ=∞Ok Éèí‰õΩÎʼnõΩ HõÅ∞QÆ∞
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : 1. D JOâßxfl ѨiQÆ}#Ö’H˜ `«∞#fl P"Õ^Œ<Õ. nxg∞^Œ YzÛ`«OQÍ XHõ x~°‚Ü«∞O
fã¨∞‰õΩO\ÏO. fã¨∞‰õΩO\ÏO.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : 2. ~°^Œ∞Ì KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. ˆH=ÅO QÆ`« <≥Å `˘q∞‡^Œ= `Õk JOQƄѨ^HŒ }Δ˜ \˜HÔ ¯@∞ì H˘#∞‰õΩ¯O>Ë
ã¨∞Ѩ^äŒO \˜ÔH¯@∞¡ =∂„`«"Õ∞ ~°^Œ∞Ì KÕÜ«∞_»O [iyOk. „Ѩ™ê^•Å∞ W=fiÖË^Œ∞. – <å~åÜ«∞}ÉÏ|∞, <≥Å∂¡~°∞.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : g∞‰õΩ Ñ¨k ~°∂áêÜ«∞Å`À Å_»∞¡
â◊`«=∂#O Éèí=u „áÈ„QÍOÖ’ Hõ#fl_» ÉèÏ+¨‰õΩ ã¨O|OkèO WKÕÛ U~åÊ@∞ KÕã¨∞Î<åflO.
z# "åà◊¡q "ÕÜ«∞~å? – L=∞, "≥∞ÿã¨∂~°∞.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ÉèíH˜Î Kèå#ÖòH˜ g∞ u~°∞Ѩu Nx<åã¨OÖ’ ‰õÄ_® JOQƄѨ^ŒH˜Δ} \˜ÔH¯@∞¡ W¿ãÎ
q=~åÅ∞ ã¨∞=∂~°∞ 15 ~ÀAŠ֒Ѩ٠ѨOÑ≤`Õ U ÉèÏ+¨ ÉÏQÆ∞O@∞Ok. – Nx"å㨠~åѶ¨∞=<£, K≥<≥·fl.
"åi"≥·<å „Ñ¨™ê~°O KÕ™êÎO. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : JÖÏ W=fi_®xH˜ ‰õΩ^Œ~°^Œ∞.
PÜ«Úˆ~fi^Œ „QÆO^ä•Å#∞ g∞~°∞ ѨÙ#~°∞‡„^Œ} KÕ~Ú™êÎ~å? QÆ∞O@∂~°∞, q[Ü«∞"å_»ÅÖ’ D–^Œ~°≈<£ HÀ\Ï ÃÑOKåe.
– K«O„^ŒÉÏ|∞, HõOz. – QÀÑ‘Hõ$+¨‚, QÆ∞O@∂~°∞.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Ѩije™êÎO. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : K«∂^•ÌO.

„Ѩu<≥Å "≥Ú^Œ\˜ â◊√„Hõ"å~°O =∂„`«"Õ∞ ! W.F.`À =∂\Ï¡_»O_ç !

Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ JѨÓ~°fi J=HÍâ◊O! U „áêO`«O
_»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W.F.! #∞OK≥·<å g∞~°∞ <Õ~∞° QÍ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À =∂\Ï¡_=» K«∞Û!
N"åi ^Œ~≈° #O, Pi˚`¿« ã=Å∞, =ã¨u ™œHõ~º° O `«k`«~°
á¶È<£ <≥O: q+¨Ü«∂ÅÃÑ· g∞ ã¨ÅǨÅ∞, ã¨∂K«#Å∞, ã¨=∞㨺Å∞ Jhfl
0877 – 2263261 <Õ~°∞QÍ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À
ã¨=∞Ü«∞O: LII 8–30 #∞O_ç 9–30 QÆOI =~°∞‰õΩ =∂\Ï¡_»O_ç. ã¨ÅǨÅ∞ W=fiO_ç! ã¨∂K«#Å∞ K≥Ü«∞ºO_ç!!
D J=HÍâßxfl JO^Œ~°∂ LѨÜ≥∂yOK«∞HÀO_ç! =ºH˜ÎQÆ`« q+¨Ü«∂Å∞ H͉õΩO_» Ѩk=∞OkH˜ LѨÜ≥∂QÆѨ_Õ „Ѩâ◊flÖË "ÕÜ«∞O_ç.
u.u.^Õ=™ê÷#O Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ =∞iO`« ã¨=∞~°÷=O`«OQÍ ¿ã=Å∞ JOkOKÕO^Œ∞‰õΩ g∞ ã¨∂K«#e=fiO_ç.
 25th page
COLOR PAGE
 26th page
COLOR PAGE
 27th page
COLOR PAGE
 28th page
COLOR PAGE
 # =∂^èŒ=ã¨"≥∂ =∂™È # Hõ$`Õ# ã¨=∞O Ü«ÚQÆ"£∞ I
# K« "Õ^Œã¨=∞O âߢã¨ÎO # f~°÷O QÆVæÜ«∂ ã¨=∞"£∞ II
# ^茈~‡} ã¨=∞O q∞„`«O # ã¨`Õº# ã¨=∞O Ü«∞â◊ó I
Ü«∞^ä• `«^ä• ÉèíQÆ=`«ó ™ê÷<Õ# ã¨^Œ$â◊O #Ç≤Ï II
(™ê¯.ѨÙ.2–17–17, 20)
– Jx ѨÙ~å} L^À…+¨. "≥·âßY=∂ã¨O`À ã¨=∂#"≥∞ÿ#
=∂ã¨O, Hõ$`«Ü«ÚQÆO`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# Ü«ÚQÆO, "Õ^ŒO`À
ã¨=∂#"≥∞ÿ# âߢã¨ÎO, QÆOQÆ`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# f~°÷O, [Å^•#O`À
ã¨=∂#"≥∞ÿ# ^•#O, x[^è•~° ã¨∞YO`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# ã¨∞YO,
Hõ$+≤`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# ^èŒ#O, rq`«O HõO>Ë „âı+¨ª"≥∞ÿ# ÖÏÉèíO,
LѨ"å™êxfl q∞Oz# `«Ñ¨ã¨∞û, ^èŒ~°‡O`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# q∞„`«∞_»∞,
ã¨`«ºO`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# Ü«∞â◊ã¨∞û ÖË#>Ë¡ ™êHΔÍ`«∂Î ÉèíQÆ=O`«∞x
x"åã¨Éèí∂q∞Ü≥ÿ∞# N "ÕOHõ\Ï„k`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# ™ê÷#O D
ã¨$+≤ìÖ’ =∞~˘Hõ\ ˜ÖË^Œ∞.
WO`« Q˘Ñ¨Ê ˆHΔ„`åxfl Ѩ^ŒHõq`å Ñ≤`å=∞Ǩï_≥·#
J#fl=∞Ü«∞º Ju~°=∞ºOQÍ ã¨OH©iÎOKå_»∞. J#fl=∞Ü«∞º
`˘e™êiQÍ u~°∞=∞Å Ü«∂„`« KÕã≤#ѨC_»∞ "≥∂HÍà◊§ Ѩ~°fi`«O
=^ŒÌ XHõ "≥^Œ∞~°∞á⁄^Œ H˜O^Œ JÅã≤, ™⁄Åã≤ "åeáÈÜ«∂_»∞.
W`«x n<å=ã¨÷#∞ K«∂z# JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ "≥·‰õΩO~î°O #∞O_ç
ky=zÛ ''ÉÏÅHÍ! D =∞Ǩ Ѩ~°fi`ÕO„^Œ=Ú ÖÏe`« ã¨HõÅ
™êÅ„QÍ=∞ =∞Ü«∞O. Ѷ∞¨ #∞ʼnõΩ Wk K≥ÑC¨ HÍà◊§ ZHõ¯OQÆ K«#^Œ∞,
h K≥ÑC¨ Å∞ ã¨_e» Oz "≥z· Hõ#∞Q˘#∞, Hõ#∞flÅ Hõ#=K«∞Û—— JO@∂
''D Ѩ ~ ° fi `« = Ú Ñ¨ q „`« ™êÅ„QÍ=∞ =∞Ü« ∞ "≥ ∞ ÿ # ^Œ x ——
LѨ^ÕtOzOk. P LѨ^Õâßxfl „uHõ~°}â◊√kúQÍ J=QÆ`«O
KÕã∞¨ ‰õΩ#fl J#fl=∞Ü«∞º u~°∞=∞Å H˘O_»#∞ Hˆ =ÅO XHõ ™ê=∂#º
Ѩ~°fi`«O =ÖË QÍHõ, Ѩ~°=∞ Ѩq„`« „Ѩ^Õâ◊OQÍ ÉèÏqOKå_»∞.
Hõ>ˇì^Œ∞~° "≥·‰õΩO~î°=Ú HÍ}ÏK«~Ú# H˘O_»
`≥>ˇìÖÏÜ«∞ =∞Ç≤Ï=∞ÖË u~°∞=∞Å H˘O_»
[23]
EÖˇ,· 2010 W~°∞‰õΩ "≥∞^Œ_»∞ =ÚiH˜QÍ PÖ’zã¨∞ÎOk
Hõ>ˇì^Œ∞~° "≥·‰õΩO~î°=Ú
– JÅ¡O Nx"åã¨∞Å∞
"Õ^Œ=ÚÖË tÅÖˇ· "≥Åã≤#k H˘O_»
ÜÕ∞^≥ã¨ñ |∞}º~åã¨∞ÖË ÜÕ∞~°∞Öˇ·#k H˘O_»,
QÍke „|Ǩ‡kÖ’Hõ=ÚÅ H˘#ÅH˘O_»
N^Õ=Ùñ_»∞O_Õ\˜ âıëê„k ~¸ H˘O_».
ã¨~°fi^Õ=`«Å∞ =∞$QÆ*Ï`«∞Öˇ· K«iOKÕ H˘O_»
x~°fiÇ≤ÏOz [Å^èŒ∞ÖË x@ìK«~°∞Öˇ·# H˘O_»,
=Ùifiñ ^ŒÑ¨ã¨∞ÖË `«~°∞=ÙÖˇ· xez# H˘O_»
=Ó~°fiѨÙ@O[<å„k ~¸á⁄_»"å\˜ H˘O_».
=~°=ÚÅ∞ H˘\Ï~°∞QÍ =Hõ¯}˜Oz ÃÑOKÕH˘O_»
Ѩ~°QÆ∞ Å˛HÍO`«∞ ™È|#ѨÙñQ˘O_»,
‰õΩiã≤ ã¨OѨ^ŒÖˇÅ¡ QÆ∞ǨÏÅ xO_ç# H˘O_»
qi"≥·# kk"À N "ÕOHõ@ѨÙñQ˘O_». (3–471)
"ÕOHõ\ÏK«ÅO`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# „Ѩ^Õâ◊O D „|Ǩ‡O_»O
Ö’ ÖË^Œ∞! u~°∞=∞Å tY~åÅ∞ J`«ºO`« =∞Ç≤Ï=∂xfi`«"≥∞ÿ#q!
WHõ¯_»∞#fl K≥@∂ìѨÙ\Ïì Jhfl =Ú#∞Å ~°∂áêÖË! D H˘O_»ÃÑ·x
tÅÅhfl "Õ^•ÖË! =∞$QÆ*Ï`«∞Åhfl ^Õ=`å ã¨fi~°∂áêÖË! ѨÙ}º
~åã¨∞Åhfl U~°∞Öˇ·# H˘O_» Wk! N ^Õ=Ù_»∞ H˘Å∞"≥·# H˘O_»
W^Õ! =~åÅ∞ ‰õΩiÑ≤OKÕ D ÅH©Δ ‡HÍO`«∞x ™È|#Ѩ٠H˘O_»
=∞# =ÚO^Œ∞ xÅz# "≥·‰õΩO~î°"Õ∞ u~°∞=∞Å Jx J#fl=∞Ü«∞º
ÃÑ· ã¨OH©~°Î#Ö’ u~°∞=∞Å#∞ H©iÎOKå_»∞.
JO`ÕQÍ^Œ∞ D âıëê„k (u~°∞=∞Å) Juâ◊Ü«∞Oɡ·#
tY~åÅ`À ‰õÄ_ç L#fl^Œ@. P H˘O_» ã¨iÖËx QÀѨÙ~° „ѨÉÅíè `À
„ѨHÍtã¨∞Î#fl^Œ@. JO`ÕQÍHõ â◊`«HÀ\˜ ã¨∂~°∞ºÅ `Õ[ã¨∞û`À#∂
"≥Å∞Q˘O^Œ∞K«∞#fl^Œ@.
WѨC_ç@∞ HõÅQÆO\˜ <≥Å¡ Ö’Hõ=ÚʼnõΩ –
#ѨÊ_»QÆ∞ u~°∞ "ÕOHõ\Ï„nâ◊√ñQÆO\˜ II
Juâ◊Ü«∞Oɡ·# âıëê„k tY~°=ÚQÆO\˜
„ѨuÖËx QÀѨÙ~° „ѨÉèíÅ∞ QÆO\˜
29
 â◊`«HÀ\˜ ã¨∂~°º `Õ[=ÚÅ∞ "≥Å∞ñQÆQÆñ QÆO\˜
K«`«∞~åã¨∞º á⁄_»QÆO\˜ K«Ü«∞º# "Õ∞Å∞H˘O\˜ II
Hõ#Hõ~°`«flHõ"å@HÍO`«∞ e~°∞QÆ_»ñQÆO\˜
Ѷ¨∞#"≥∞ÿ# nѨã¨OѶ¨∞=ÚÅ∞ QÆO\˜,
J#∞Ѩ=∞ =∞}˜=∞Ü«∞=∞QÆ∞ H˜s@=Ú QÆO\˜
Hõ#HÍO|~°=Ú QÆO\˜ QƉõ¯# "Õ∞Å∞H˘O\˜ II
J~°∞^≥·# â◊OYK«„HÍ^Œ∞ e~°∞QÆ_»ñ QÆO\˜
ã¨iÖËx Ü«∞ÉèíÜ«∞ǨÏã¨Î=Úñ QÆO\˜,
u~°∞ "ÕOHõ\ÏK«ÅkèѨÙxñ E_»QÆñQÆO\˜
ǨÏiñ QÆO\˜ QÆ∞~°∞ñQÆO\˜ #O`«@ "Õ∞Å∞H˘O\˜ II (1–38)
J#fl=∞Ü«∞º `«ÅѨ٠`«~°OQÍÖÖ’, Hõ#∞ÅÖ’, HõÅÅÖ’
H˘Å∞"≥·Ü«Ú#flk P H˘O_»Å ~åÜ«Ú_Õ! Ö’Hõ [#‰õΩ_≥·# u~°∞
"ÕOHõ@ѨÊ#∞, P ™êfiq∞ k=º=∞OQÆà◊ q„QÆǨxfl, u~°∞QÆ∞ÖËx
P k=º ™œO^Œ~åºxfl, âıëêK«Å tY~åÅ =∞}˜=∞Ü«∞ HÍO`«∞
Å#∞ ã¨fiѨflOÖ’ ™êHΔÍ`«¯iOѨ KÕã¨∞‰õΩ#fl ^èŒ#∞º_»∞ J#fl=∞Ü«∞º.
u~°∞=∞Å H˘O_»#∞ HõÅÖ’ K«∂z# J#fl=∞Ü«∞º P k=º
^è•=∂xfl ^Œi≈OK«_®xˆH "≥Ú^Œ@QÍ u~°∞=∞ʼnõΩ |Ü«∞ÖËÌ~å_»∞.
30 [#"åHͺxfl =^Œe Éèí[# "åHͺefl „¿Ñq∞OKÕ "åiH˜ Ѩ`«#O `«Ñ¨Ê^Œ∞
u~°∞=∞Å ˆHΔ„`«O KÕ~°QÍ<Õ J#fl=∞Ü«∞ºÖ’ ÉèíHÍκ"Õâ◊O
ÃÑÅ∞¡aH˜Ok. P#O^ŒxÅÜ«∂xfl KÕi# J#fl=∞Ü«∞ºÖ’ P#O^ŒO
Lá⁄ÊOyOk. P P#O^ŒOÖ’ zO^Œ∞Å∞ "Õã¨∂Î P ÉèíHõÎ tMÏ
=∞}˜ WÖÏ QÍ#O KÕâß_»∞ –
Jk"À JÅ¡k"À ǨÏi"åã¨=Ú
Ѩk"ÕÅ∞ âı+¨μŠѨ_»QÆÅ=∞Ü«∞=Ú.
J^≥ "ÕOHõ\ÏK«Å =∞dÖ’#fl`«=Ú
Jk"À „|Ǩ‡^Œ∞Å HõѨÙ~°∂Ѩ=Ú,
Jk"À x`«ºx"å㨠=∞dÅ=Ú#∞ʼnõΩ
J^≥ K«∂_»∞_»^≥ "≥Ú‰õΩ¯_®#O^Œ=∞Ü«∞=Ú.
K≥OQÆ@ #Å¡k"À âıëêK«Å=Ú
xOy#∞#fl^Õ=`«Å x["åã¨=Ú,
=ÚOy@ #Å¡k"À =¸Å#∞#fl^èŒ#=Ú
|OQÍ~°∞ tY~åÅ |Ç¨ï „|Ǩχ=∞Ü«∞=Ú.
ÔH·=źѨ^Œ=Ú "ÕOHõ@#QÆ=∞k"À
N "ÕOHõ@ѨuH˜ ã≤~°∞Öˇ·#k,
ÉèÏqOѨ ã¨HõÅ ã¨OѨ^Œ ~°∂Ѩ=∞k"À
áê=#=ÚÅÔHÅ¡ áê=#=∞Ü«∞=Ú. (1–23)
ÉÏÅ J#fl=∞Ü«∞º Zxq∞^ÕO_»¡
=Ü«∞ã¨∞ûÖ’ `˘e™êiQÍ u~°∞=∞Å
H˘O_»#∞ ^Œi≈Oz#ѨÙ_»∞, P |OQÍ~°∞
tY~åÅ ™œO^Œ~åºxfl ѨÙÅH˜`«∞_≥·, Ѩ~°
=â◊√_≥· P#O^Œ`åO_»=O KÕã¨∂Î áê_ç#
áê>Ë ÃÑ· ã¨OH©~°Î#. ÔH·=ÖϺxH˜ ™ê^èŒ#
"≥∞ÿ# H˘O_», ã¨HõÅ ã¨OѨ^ŒÅ‰õΩ ~°∂Ѩ
"≥∞ÿ# H˘O_», áê=#=ÚÅÖ’ áê=#"≥∞ÿ#
^Œx u~°∞=∞Å H˘O_» "≥·Éèí"åxfl J#fl
=∞Ü«∞º „Ѩã¨∞ÎuOKå_»∞.
WÖÏ `«# P#O^•xfl „ѨHõ\ ˜Oz#
J#fl=∞Ü«∞º P#O^ŒxÅÜ«∞ "åã¨∞}˜‚
^Œi≈OK«_»O HÀã¨O |OQÍ~°∞ "åH˜e
^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥àϧ_»∞. W`«_»∞ "≥àı§ã¨iH˜
P#O^ŒxÅÜ«∞ "åã¨∞_≥·# Nx"åã¨∞_»∞
ã¨ÑyΨ i
`«# ~°∂Ѩã¨O^Œ~°≈#`À Éèí‰õΩÎʼnõΩ *Ï˝<åxfl, P#O^•xfl
„Ѩ™êkã¨∂Î L<åfl_»@! P`«}˜‚ ^Œi≈OK«QÍ<Õ J#fl=∞Ü«∞º ѨÙh`«∞
_»Ü«∂º_»@. JdÖÏO_»Hõ~°Î#∞ ^Œi≈OK«∞‰õΩ#fl J#fl=∞Ü«∞º
P ѨÙ}º„Ѩ^Õâ◊ ã¨O^Œ~°≈#`À ѨÙh`«∞_Õ HÍ^Œ∞, ѨÙÅH˜`«∞_»∂
JÜ«∂º_»∞.
HõO\˜ #dÖÏO_» Hõ~°Î#kè‰õΩx QÆO\˜
HõO\˜ #Ѷ¨∞=ÚÅ∞ g_»∞H˘O\˜ x[=¸iÎñ QÆO\˜ II
=∞ǨÏhÜ«∞ Ѷ¨∞#Ѷ¨}Ï=∞}∞Å â‹·Å=Ú QÆO\˜
|Ǩï qÉèí==ÚÅ =∞O@Ѩ=ÚÅ∞ QÆO\˜
ã¨Ç¨Ï[ #=~°`«fl HÍOK«#"ÕkHõÅ∞ QÆO\˜
~°Ç≤Ï=Ç≤ÏOz# QÀѨÙ~°O|∞Å"≥ HõO\˜ II
áê=#Oɡ·# áêѨq<åâ◊#=Ú QÆO\˜
ÔH·=â◊O|QÆ∞ QÆQÆ#QÆOQÆ QÆO\˜
^≥·qHõѨ٠ѨÙ}º f~°÷=ÚÖˇÅ¡ á⁄_»QÆO\˜
HÀq^Œ∞Å∞ H˘xÜ«∂_»∞ HÀ<Õ~°∞ñQÆO\˜ II
Ѩ~°=∞Ü≥∂wO„^Œ∞ʼnõΩ ÉèÏ=QÀK«~°"≥∞ÿ#
ã¨iÖËx áê^•O|∞[=ÚÅ∞ QÆO\˜
u~°"≥∞ÿ# yiK«∂Ѩ٠k=º ǨÏã¨Î=Ú QÆO\˜
u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèѨ٠K«∂_»ñQÆO\˜ II (4–58)
JdÖÏO_»Hõ~°ÎÜ≥ÿ∞# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^Œi≈¿ãÎ KåÅ∞!
=∞# áêáêÅhfl Ѩ\ÏѨOK«Öˇ· áÈ`å~Ú! JÖÏO\˜ =∞ǨÏhÜ«∞
Hõ=∞hÜ«∞ =¸iÎx, u~°∞=∞Å y~°∞Å ™œO^Œ~åºxfl J#fl=∂
Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ^Œi≈Oz ÉèÏ"å"Õâ◊OÖ’ P J^Œ∞ƒù`« ™œO^Œ~åºxfl
ã¨OH©~°Î#O KÕâß_»∞.
Ѩ~°=∞Ѩq„`«"≥∞ÿ# D H˘O_»#∞ HÍe`À #_çz =zÛ
nx Ѩq„`«`«‰õΩ ÉèíOQÆO HõeæOK«~å^Œx ~å=∂#∞AÅ∞ u~°∞
=∞ʼnõΩ "≥∂HÍà◊§ÃÑ· =KÕÛ"å~°@. JÖÏO\˜k D H˘O_»
=∂Ǩ`«‡ ºO. JÖÏO\˜ u~°∞=∞Å H˘O_»#∞ `«# <≥Å=ÙQÍ KÕã¨∞
‰õΩ#fl\˜ì, ZÅ¡Ö’HÍʼnõΩ <å^äŒ∞_≥·#\˜ì, Hõ#HÍO|~°^è•iÜ≥ÿ∞#\˜ì
u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèÑÙ¨ x ^Œi≈OK«_®xH˜ <å<åk‰õΩ¯Å #~°∞ÖˇÅ~¡ ∂° ,
EÖˇ·, 2010 L„^ÕHÍefl J}K«∞HÀÖËx =∞x+≤ gkäÖ’ ‰õΩHõ¯`À ã¨=∂#O
â◊`㫠Ǩ Ϩ „ã¨Ü∂≥ [# ^Œ∂~°"åã¨∞ÅO`å ''‰õΩO_»áÈ`« "å#Å =O\˜
ZO`«\ ˜ H˜¡+¨ì Ѩiã≤÷`«∞Å<≥·<å ÖˇHõ¯ KÕÜ«∞Hõ u~°∞=∞ʼnõΩ KÕ~°∞
‰õΩO\Ï~°@——.
<å<å k‰õΩ¯Å #~°∞ÖˇÖÏ¡
"å#ÅÖ’#<≥ =`«∞Î~°∞ QÆ^Œe II
ã¨`«∞Å∞ ã¨∞`«∞Å∞ Ѩiã¨~°∞Å∞ ÉÏO^èŒ=ÙÅ∞
Ç≤Ï`«∞Å∞ H˘Å∞=ñQÍ WO^Œ~°∞#∞
â◊`«ã¨Ç¨Ï„ã¨Ü≥∂[#"åã¨∞Å∞ ã¨∞ –
„=`«=ÚÅ`À_»<≥ =`«∞Î~°∞ Hõ^Œe II
=Ú_»∞ѨÙÅ∞ *Ïà‹Å∞ "≥Úy `«Å=¸ñ@Å∞
Hõ_»ÖËx ^èŒ#=Ú HÍO`«Å#∞
Hõ_»∞ =∞Oz=∞}∞Å∞ Hõ~°∞Å∞ `«∞~°QÆ=ÚÅ∞
=_çQ˘x K≥ÅñQÆ∞K«∞ =`«∞Î~°∞ Hõ^Œe II
=∞QÆ∞@=~°÷#∞Å∞ =∞O_»ÖËâ◊fi~°∞Å∞
[QÆ^ÕHõѨ`«∞Å∞ K«`«∞~°∞Å∞#∞
`«QÆ∞ "ÕOHõ@Ѩu ^ŒitOѨñQÆ |Ǩï
=QÆÅ ã¨OѨ^ŒÅ =`«∞Î~°∞ QÆ^Œe II (1–346)
<å<åk‰õΩ¯Å #∞O_ç =∂#=ÙÅO`å |O^èŒ∞q∞„`«∞Å`À
=∞Oz xÜ«∞=∂Å`À "å#Å#∞ ‰õÄ_® ÖˇHõ¯ KÕÜ«∞‰õΩO_®
Ѩ~°=∂`«∞‡x ^Œ~°≈<å~°÷O H˘O_»‰õΩ =™êÎ~°@. "å~°∞ =Ú_»∞ѨÙÅ∞
K≥e¡OK«_®xH˜ U HÍÅ"≥∞ÿ<å ÖˇHõ¯ KÕÜ«∞‰õΩO_® u~°∞=∞Å
H˘O_»#∞ KÕ~∞° ‰õΩO\Ï~°@. ™ê=∂#º =∂#=ÙÖË QÍHõ, ~åAÅ∂,
K«„Hõ=~°∞ÎÅ∂ N™êfiq∞x ^Œi≈OK«_®xH˜ u~°∞=∞ʼnõΩ `«~°e
=™êÎ~°@. J=Ù#∞, [QÆ`«∞Î#HõO`å K«„Hõ=iÎ D Nx"åã¨∞_»∞.
W`«x =ÚO^Œ~° JO^Œ~°∂ ™ê=∂#∞ºÖË.
u~°∞=∞Å H˘O_» áê=#"≥∞ÿOk. „|Ǩχ=∞Ü«∞"≥∞ÿOk.
ã¨zÛ^•#O^Œ ã¨fi~°∂Ѩ"≥∞ÿOk. Ѩ~°=∂`«∞‡_≥·# "ÕOHõ@Ѩu áê^Œ
ã¨Ê~°≈`À ѨÙh`«"≥∞ÿ# D u~°∞=∞ÅH˘O_» ™êÅ„QÍ=∞=∞Ü«∞"≥∞ÿ
k=º^è•=∞OQÍ "≥Å∞Q˘O^Œ∞`ÀOk. D H˘O_»Ü≥ÚHõ¯ J}∞
=}∞=Ó ÉèQí =Æ `«ûfi~°∂ѨO. HõeÜ«ÚQÆ "≥‰· Ωõ O~îO° J~Ú# u~°∞=∞Å
ˆHΔ„`åxfl „Ѩu Ç≤ÏO^Œ∞=Ó ^Œi≈Oz, P Ѩ^•‡=f K«~°}Kå~°}
K«„Hõ=iÎ Hõ$Ѩ‰õΩ áê„`«∞Å∞ HÍ"åe.
31

NHõ$+¨μ‚x
J+¨ìÉèÏ~°ºÅ∞
– áêÜ«∞ã¨O ã¨∞„|Ǩχ}ºO
=∞Ǩq+¨μ‚=Ù J=`å~åÖ’¡ NHõ$ëê‚=`å~°O qt+¨ì
N "≥∞ÿ#k. NHõ$+¨μ‚_çH˜ J+¨ìÉèÏ~°ºÅ∞ L<åfl~°<Õk Ö’Hõ
qk`«O. "åix ~ˆ MÏ=∂„`«OQÍ Ñ¨iK«Ü∞« O KÕÜ∞« _»O D "åºã¨O
L^ÕâÌ º◊ O.
~°∞H˜‡}©^Õq : ~°∞H˜‡}˜ '~°∞H˜‡— ™È^Œi. 'KèÕk— ^Õâ◊ѨÙ~å*ˇ·# tâ◊√
áêÅ∞_çH˜ ~°∞H˜‡}˜x"åfiÅ#flk ~°∞H˜‡ Jaè=∞`«O. J~Ú`Õ ~°∞H˜‡}˜
NHõ$+¨μ‚}˜‚ QÆ∞iOz qx J`«}˜‚ „¿Ñq∞OzOk. P"≥∞ ÅH©Δ ‡^Õq
JOâ◊. `«# „¿Ñ=∞ ã¨O^Õâßxfl Jyfl^Àº`«#∞_»<Õ „ÉÏǨχ}∞_ç
KÕ`« NHõ$+¨μ‚_çH˜ ѨOÑ≤OzOk. J`«x ^•fi~å Jxfl q+¨Ü«∂Å∞
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl NHõ$+¨μ‚_»∞ ~°∞H˜‡}˜x q"åǨÏ=∂_®Å#∞‰õΩ<åfl_»∞.
'~°∞H˜‡}˜—x |Å=O`«OQÍ<≥·<å 㨈~ fã¨∞‰õΩ=zÛ J#∞
‰õΩ#fl^Õ `«_»=Ù ~°^ä•~°∂_è»∞_≥· |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. q+¨Ü«∞O J#fl
ÉÅ~å=ÚÅ∞ "åiH˜ KÕiOk. `«=Ú‡_çH˜ U J=ã¨~°O =ã¨∞ÎO^À
#x PÜ«∞<å |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞ 'ǨÏÖÏÜ«Ú^茗 ^è•iÜ≥ÿ∞!
NHõ$+¨μ‚_»∞ '~°∞H˜‡}˜—x ^Õg=∞Ok~°OÖ’ Hõeã≤ P"≥∞#∞
~°^äŒOÃÑ· ‰õÄ~˘Û# *Ëã≤ J^Õ "ÕQÆO`À u~°∞QÆ∞ =ÚYOѨ\Ïì~°∞.
~°∞H˜‡, tâ◊√áêÅ∞_»∞ Ãã·#ºO`À NHõ$+¨μ‚}˜‚ "≥<åfl_®~°∞. ã¨O‰õΩÅ
ã¨=∞~°O [iyOk. ã¨=∞Ü«∂xH˜ |Å~å=Ú_»∞, NHõ$+¨μ‚}˜‚
HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. Ü«Ú^ŒúOÖ’ '~°∞H˜‡— F_çáÈÜ«∂_»∞. WÖÏ
[iyOk ~°∞H˜‡}˜ q"åǨÏO. ~°∞H˜‡}˜ `«~åfi`« JO`«\ ˜™ê÷<åxfl
á⁄Ok# ÉèÏ~°º ã¨`«ºÉèÏ=∞.
ã¨`«ºÉèÏ=∞ : D"≥∞ '㨄`ål`«∞Η ‰õΩ=∂Ô~Î. =∞ǨJO^ŒQÆ`≥Î,
ã¨OѨ#∞fl~åÅ∞. PÃÑ· Ü«Ú^Œúq^ŒºÅÖ’ k@ì. D HÍ~°}OQÍ<Õ
D"≥∞ 'Juâ◊Ü«Ú—~åÖˇ·Ok. ÃÑ·QÍ NHõ$+¨μ‚_ç =Ú^Œ∞ÌÅ ÉèÏ~°º.
#~°HÍã¨∞~° Ü«Ú^ŒúOÖ’ D"≥∞k H©ÅHõáê„`«. Hõ$+¨‚~åÜ«∞Å P™ê÷#
Hõq, u~°∞=∞Ö^Õq J~°}Ѩ٠Hõq J~Ú# =Ú‰õΩ¯u=∞‡# 'áêi
*Ï`åѨÇϨ ~°}O—Ö’ ã¨`º« ÉèÏ=∞#∞ QÆ∞iOz Z<Àfl ~°ãᨠê¡q`«"∞≥ #ÿ
32 Pf‡Ü«ÚÅ`À P`«‡"Õ^Œ# K≥ѨC‰õΩO>Ë H˘O`« LѨâ◊=∞#O HõÅQÆ_»O `«^䌺O
=~°‚#Å∞ KÕâß_»∞. D q^èŒOQÍ ã¨`«ºÉèÏ=∞ â◊$OQÍ~°<å~ÚHõ
‰õÄ_® J~ÚOk.
HÍoOk : D"≥∞ Hõ$+¨μ‚_ç =¸_»= ÉèÏ~°º. D"≥∞ 'ã¨∂~°º^Õ=Ùx—
‰õΩ=∂Ô~Î. D"≥∞k ‰õÄ_® „¿Ñ=∞ q"åǨÏO. Hõ$+¨μ‚}˜‚ QÆ∞iOz
qx „¿Ñq∞Oz q"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩOk.
*ÏO|=u : D"≥∞ '*ÏO|=O`«∞x— ‰õΩ=∂Ô~.Î *ÏO|=O`«∞x`À
[iy# Ü«Ú^ŒúOÖ’ *ÏO|=O`«∞_»∞ F_çáÈQÍ *ÏO|=u`À
ã¨Ç¨ J`«x =^Œ#Ì ∞#fl â◊=∞O`«H=õ ∞}˜x Ѩi„QÆÇÏ≤ OKå_»∞ Hõ$+¨μ_‚ ∞» .
q∞„`«qO^Œ : D"≥∞ NHõ$+¨μ‚x `«O„_ç Ü≥ÚHõ¯ ™È^Œi ‰õΩ=∂Ô~Î.
D"≥∞ `«e¡ ~å*Ïkè^Õq. J=Ou ~å}˜. D"≥∞ ™È^Œ~°∞Å∞
H“~°=ÙÅ ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞. NHõ$+¨μ‚_»∞ "åix F_çOz D"≥∞#∞
q"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
Éèí„^•^Õq : Éèí„^•^Õq ˆHˆHÜ«∞ ~å[ ‰õΩ=∂Ô~Î. D"≥∞ ‰õÄ_®
Hõ$+¨μ‚}˜‚ „¿Ñq∞Oz ã¨fiÜ«∞O=~°OÖ’ =iOzOk.
ã¨∞^ŒO`å^Õq : ѨÙ~å}ÏÖ „ѨHÍ~°O D"≥∞ „uÉèí∞=# ™œO^Œ~°º
~åt. D ã¨∞^ŒO`å^Õq<Õ ã¨`«ºH©iÎ ^ÕqQÍ ‰õÄ_® ѨÙ~å}ÏÅ∞
¿Ñ~˘¯<åfl~Ú. D"≥∞ 'HÀã¨Å— ^Õâ◊Ѩ٠~å[‰õΩ=∂Ô~Î. D"≥∞ ‰õÄ_®
NHõ$+¨μ‚}˜‚ „¿Ñq∞Oz ÃÑàϧ_ç#@∞¡ K≥|∞`å~°∞.
ÅHõΔ ‡}Ï^Õq : D"≥∞k ‰õÄ_® „¿Ñ=∞q"åǨÏ"Õ∞. D"≥∞k
'=∞„^Œ—^ÕâO◊ . =∞„^Œ^âÕ ßnèâ√◊ _ô"∞≥ `«O„_ç. ã¨fiÜ«∞O=~°OÖ’ =∞`«ûº
Ü«∞O„`åxfl ÉËkèOz Hõ$+¨μ‚_»∞ ÅHõΔ ‡}^Õqx q"åǨÏO KÕã¨∞
‰õΩ<åfl_»∞.
NHõ$+¨μ‚_»∞ ^•fi~°HÍkèѨu. J@∞ |Å=O`«∞Öˇ·# áêO_»
=ÙÖ’¡ J~°∞˚#∞_çH˜ `«# K≥Öˇ¡Å∞ ã¨∞Éèí„^ŒxzÛ, W@∞ |Å=O`«∞
Öˇ·# ~åAÅ ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ#∞ q"åǨÏ=∂_ç `«# ~å*Ϻxfl ã¨∞ã≤÷~°O
KÕã¨∞‰õΩ#fl ~å[huA˝_»∞QÍ NHõ$+¨μ‚x J+¨ìHõÖϺ}Ïefl K≥ѨC
HÀ=K«∞Û.
ã¨ÑyΨ i
 K«~°¡QÀѨ#fl „Ѩ}©`«"≥∞ÿ# ^•â◊~°nä â◊`«HõO XHõ q^èŒOQÍ
HõO ~å=∂Ü«∞}ÏxH˜ "åºMϺ#=∞#=K«∞Û. ~å=∞ÉèíH˜Î Ѩ~°=
â◊√_≥·# QÀѨ#fl ~å=∞^•ã¨∞QÍ q#∞uÔHHͯ_»∞. '^•ã¨— â◊|ÌO
HÔ O· Hõ~º° „Ѩ^•è #"≥∞Oÿ k. ~å=∂Ü«∞}=∞O`å `«~z° K«∂¿ãÎ PO[<Õ
Ü«Ú_»∞, ÅHõΔ ‡}∞_»∞ `«=∞#∞ ~å=ÚxH˜ ^•ã¨∞Å∞QÍ K≥ѨC
‰õΩ<åfl~°∞. PO[<ÕÜÚ« _»∞ '^•™ÈǨÏO HÀã¨Ö¢Ë #ãÌ º¨ , ~å=∞㨺 JH˜+¡ ì¨
Hõ~°‡}ó— Jx ~å=ÚxH˜ `«# ^•ã¨`åfixfl „ѨHõ\ ˜¿ãÎ, ÅHõΔ ‡}∞_»∞
~å=Ú_»∞ `«Hõ¯ `«#‰õΩ =∞ˆ~g∞ JHõ¯~°ÖË^ŒO\Ï_»∞.
# ^Õ=Ö’HÍ„Hõ=∞}O <å=∞~°`«fi=∞ǨÏO =$}Ë I
Sâ◊fi~°ºO KåÑ≤ Ö’HÍ<åO HÍ=∞ÜÕ∞ # `«fiÜ«∂ q<å II
Hõ#∞Hõ<Õ "å~°∞ ™êfi=ÚÅ∞QÍ, J#QÍ PO[<ÕÜ«∞
™êfiq∞, ÅHõΔ ‡}™êfiq∞QÍ H©iÎOѨ|_»∞`«∞<åfl~°∞.
~å=∞^•ã¨∞ ‰õÄ_® 'h"Õ `«Ñ¨Ê ~Ú`«óѨ~°O ɡ~°∞QÆ— J<Õ
ÉèÏ=O`À N~å=Úx ¿ãqOKå_»∞† `«# â◊`«HõOÖ’ qq^èŒ
~°∂áêÅÖ’ H©iÎOKå_»∞† N~å=∞ QÆ∞}QÆ} "≥·tëêì ºxfl q=iO
Kå_»∞.
JQÆ}˜`« ã¨`«ºÉèÏ+¨, â◊~°}ÏQÆ`« áÈ+¨, ^ŒÜ«∂Å ã¨[…s
qQÆ`« ã¨=∞ã¨Î ^À+¨, Ѩ$käg ã¨∞~°`À+¨, „uÖ’HõѨÓ`« Hõ$
^ŒæQÆ#^èŒ∞h =∞~°O^Œ Ѩ^ŒHõO[ qâı+¨, =∞}˜„ѨÉèÏ ^ŒQÆ
^Œúy`« qÉèí∂+¨ Éèí„^Œyi ^•â◊~°nä Hõ~°∞}Ï Ñ¨Ü≥∂xn!è
''~å=Ú_»∞ ã¨`«º=K«#∞_»∞, â◊~°}ÏQÆ`« =`«ûÅ∞_»∞,
P„t`«∞Å ^ÀëêÅ#∞ áê~°„^ÀÅ∞"å_»∞, Éèí∂ã¨∞~À`«Î=ÚÅ#∞
P#OkOѨ*ËÜ«Ú"å_»∞, „uÖ’Hõáê=x QÆOQƉõΩ [#‡xzÛ#
K«~°}Ï~°qO^Œ=ÚÅ∞ HõÅ"å_»∞—— Jx ~å=Úx ÃÑ· Ѩ^ŒºOÖ’
H©iÎOKå_»∞ ~å=∞^•ã¨∞—
^•â◊~°nä â◊`«Hõ ~°K«# "åb‡H˜##∞ã¨iOKÕ ™êy#@∞¡
`Àã¨∞ÎOk. HÍ"åº~°OÉèíOÖ’<Õ "åb‡H˜ ~å=∞K«O„^Œ∞x
ã¨`«º"åHÀº ^Œ$_軄=`«ó, ã¨`Õº ^èŒ~°‡ W"åѨ~°ó I
ã≤‡`«Ñ¨Ó~åfiaèÉèÏ+‘ K«, ã¨`«º"ån K« ~åѶ¨∞=ó II
W`åºkQÍ H©iΙêÎ_»∞. Hõ#∞Hõ ~å=Úx ~å=∞^•ã¨∞
'JQÆ}˜`« ã¨`«ºÉèÏ+¨— J<åfl_»∞.
WHõ â◊~°}ÏQÆ`« =`«ûÅ`« q+¨Ü«∞OÖ’ –
ã¨~°fiÖ’Hõ â◊~°}Ϻܫ∞ ~åѶ¨∞"åÜ«∞ =∞Ǩ`«‡<Õ I
x"Õ^ŒÜ«∞`« =∂O H˜Δ„ѨO qcè+¨} =ÚѨã≤÷`«"£∞ II
EÖˇ·, 2010 ~å[=∞‰õΩ@O t~À"Õ^Œ##∞ áÈQ˘@ìÖË^Œ∞
– _®II ¿+H± =∞øÖÏb
JO@∂ qcè+}¨ ∞_»∞ ~å=Úx â◊~}° ∞"Õ_#ç ѨÙC_»∞, ''h"Õ
k‰õΩ¯ ##∞fl ~°HOΔ˜ K«∞!—— Jx HÀi#ѨC_»∞, ''â◊„`«∞ѨHOΔõ "å_»~Ú#
qcè+¨}∞x `«Ñ¨ÊHõ HÍáê_»∞`å#∞, J`«xÖ’ U"Õx ^ÀëêÅ∞
L#flѨÊ\˜H© ~°H˜Δ™êÎ#∞. z=~°‰õΩ ~å=}Ïã¨∞~°∞_»∞ =zÛ â◊~°}∞
"Õ_ç<å 㨈~, ^ÀëêÅ∞ Z#flHõ ~°H˜Δ™êÎ#∞!—— Jx JÉèíÜ«∞„Ѩ^•#O
KÕ™êÎ_»∞ ~å=Ú_»∞.
q∞„`«ÉèÏ"Õ# ã¨O„áêѨÎO # `«º*ËÜ«∞O Hõ^äŒOK«# I
^ÀëÈ Ü«∞^ŒºÑ≤ `«ã¨º ™êº`ü ã¨`å"Õ∞`«^ŒQÆi›`«"£∞ II
ã¨Hõ$^Õ= „ѨѨ<åflÜ«∞ `«"å㑇u K« Ü«∂K«`Õ I
JÉèíÜ«∞O ã¨~°fiÉèí∂`ÕÉè’º ^Œ^•"Õ∞º`«^£ „=`«O =∞=∞ II
qcè+¨}À "å ã¨∞„w=! Ü«∞k "å ~å=}ã¨û fiÜ«∞"£∞ II
Ü«∞[˝ã¨O~°HõΔ}Ï~°÷O qâßfiq∞„`«∞x "≥O@ "≥o§#ѨC_»∞
QÀ„ÉÏǨχ} ã¨O~°HõΔ}Ï~°÷O ~åHõΔ㨠ã¨OǨ~°O KÕ™êÎ#O\Ï_»∞
~å=Ú_»∞ – 'QÀ„ÉÏǨχ} Ç≤Ï`å~å÷Ü«∞!—. ~å=∞^•ã¨∞ =ã¨∞Î`«ó
Éèí‰õΩÎ_»∞, Hõ#∞Hõ ~å=Úx WOHÍ J<ÕHõ s`«∞Å H©iÎOKå_»∞.
K«ÔH¯~° =∂x "Õ=Ú k#*Ïe# ÔH·=_ç =∂#"å^èŒ=ÚÖò
ÃщõΩ¯~°∞ |Hõ¯ ^≥·==ÚÅ "Õ=∞~°∞Q˘ÖˇÛ^Œ~°@∞¡QÍ^ŒÜ«∂
„"≥ÚH˜¯# h‰õΩ „"≥ÚHõ¯=Öˇ "≥∂HõΔ"≥Úã¨Oy# h= ~¸=Öˇ<£
`«H˜¯# =∂@ÖËq∞\˜H˜ ^•â◊~°nä Hõ~°∞}Ï Ñ¨Ü≥∂xnè!
~å=∞^•ã¨∞ D Ѩ^ŒºOÖ’ ‰õÄ_® ~å=Úx '"≥∂HõΔ„Ñ¨^•`«
`«`åÎ fixfl— q=iOKå_»∞† ÔH·OHõ~°º ÉèÏ=#`À ~å=Úx H©iΙêÎ_»∞.
~å=Ú_»∞ "≥∂HõΔ„Ñ¨^•`« ã¨~°fiÖ’Hõ~°HõΔ‰õΩ_»x "åb‡H˜ Hõ^äŒ#O.
~°H˜Δ`å r=Ö’Hõ㨺 ^èŒ~°‡ã¨º Ѩi~°H˜Δ`å I
~°H˜Δ`å ã¨fi㨺 ^èŒ~°‡ã¨º ã¨fi[#㨺 K« ~°H˜Δ`å II
Hõ#∞Hõ ~å=∞^•ã¨∞ ''„"≥ÚH˜¯# h‰õΩ „"≥Ú‰õ¯=Öˇ, "≥∂HõΔ
"≥Úã¨Oy# h= ~¸=Öˇ<£!—— JO\Ï_»∞. D Ѩ^ŒºOÖ’ ~å=∞
`«`Ϋ fiO ã¨OѨÙ\©H~õ }° K≥OkOk. ZO^Œ~À Ü≥∂QÆ∞Å∞, =∞ǨÏ~°∞¬Å∞
^蕺#=∞QÆ∞flÖˇ· ~å=∞^Œ~°≈#O`À "≥∂HõΔ„áêÑ≤Î <˘O^•~°∞.
33
 'JǨÏ"Õ∞"åǨÏiëêºq∞ ã¨~åfi<£
~°K«~Ú`«(„`«∞)ʼnõΩ q[˝Ñ≤Î Ö’HÍ<£ =∞Ǩ=Ú<Õ!— JO\Ï_»∞ ~å=Ú_»∞
=∞ǨÏ~°∞¬Å`À. [\ÏÜ«Ú=Ù‰õΩ "≥∂HõΔ„Ñ¨^•
ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ‰õΩ `«=∞ ~°K«#Å∞ ѨO¿Ñ ~°K«~Ú`«(„`«∞)Å∞ #O KÕã¨∂Î ''<å P[˝QÍ L`«Î=∞Ö’HÍʼnõΩ
D H˜Ok xÜ«∞=∂Å∞ áê\˜OK«=Åã≤OkQÍ =∞#q KÕã¨∞Î<åflO!! "≥à◊√§!—— JO\Ï_»∞.
~°K«#Å∞ HÍy`åxH˜ XHõ "≥·Ñ¨Ù<Õ ~åÜ«∂e. '=∞^•*Ï˝ ã¨=∞#∞*Ï˝`«ó QÆK«Ûù
~°K«# ã¨Ê+¨ìOQÍ, J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖÏ ~åÜ«∂e. Ö’HÍ##∞`«Î=∂<£I— WO`«\ ˜ =∞ǨÏ`«Î~°
`åufiHõ~Ç° Ϩ ™êºÅ#∞ =∞#‰õΩ XHõ Ѩ^ºŒ OÖ’
~°K«#`À áê@∞ P ~°K«# `«=∞ ã¨fiO`«"Õ∞#h, =∞ˆ~ Ѩ„uHõ‰õΩ Ñ¨OѨÖË^Œh
qâ◊^ŒÑ¨~°Kå_»∞ Hõ#∞Hõ QÀѨ#fl ~å=∞^•ã¨
Ǩg∞ Ѩ„`«O [`«KÕÜ«∂e.
Ü«∂º_»∞.
HõÅO¿Ñ~°∞`À ~å¿ã ~°K«~Ú`«(„`«∞)Å∞ qkèQÍ `«=∞ Jã¨Å∞ ¿Ñ~°∞ `≥eÜ«∞
'~å=∞—<å=∂xH˜ K«Hõ¯x q=~°}
Ѩ~°Kåe.
WKåÛ_»∞ ~å=∞^•ã¨∞.
~°K«#Å#∞ `å=Ú U ji¬Hõ‰õΩ Ñ¨OѨÙ`«∞<åfl~À P ji¬Hõ ¿Ñ~°∞ ~°K«# g∞^Œ, '~å— HõÅ∞+¨O|∞ÖˇÅ¡ |Ü«∞ÅO |_»^„ Àz# '=∂— Hõ"å@"≥∞ÿ
Hõ=~°∞ g∞^Œ ~åÜ«∂e. nH˘x É„ ’K«∞xHõ¯=∞x, nèÜÚ« `«∞Öˇ#flñ ^ŒnÜ«∞ =~°=‚ ÚÖò
~°K«#Å ZOÑ≤Hõ, =Ú„^Œ}Å q+¨Ü«∞OÖ’ „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩx^Õ `«∞k ÔQ·H˘x ÉèíH˜ÎKÕ #∞_»∞=QÍ#~°∞QÍHõ, qѨ`«Ê~°OѨ~°Öò
^•H˘#∞<Õ [QÆ[˚#∞Å ^•â◊~°nä Hõ~°∞}ÏѨÜ≥∂xnè!
x~°‚Ü«∞O. JO^Œ∞‰õΩ ã¨O|OkèOz ZÖÏO\˜ L`«Î~°„Ѩ`«∞º`«Î~åʼnõΩ P™ê¯~°O
ÖË^Œ∞. '~å=∞— J<Õ k=º <å=∞OÖ’x
'~°—HÍ~°O áêáêÅxflO\˜x |Ü«∞@‰õΩ
=∞# ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ ji¬Hõ‰õΩ ~°K«#Å∞ ѨO¿Ñ"å~°∞– `«Ñ¨Êxã¨iQÍ <≥@ìQÍ, '=∞— J<≥_ç JHõΔ~°O `«Å∞Ѩ٠=Öˇ
P ^Õ"åÅÜ«∞ á¶È\’Å∞ [`« KÕÜ«∞=Åã≤ LO@∞Ok. D ji¬HõÖ’ á¶È\’Å∞
J_»∞¤Ñ¨_ç, P áêѨ=ÚÅ∞ uiy =∞#Ö’H˜
ÖËx ~°K«#Å#∞ „ѨK«∞iOK«\ÏxH˜ ™ê^茺Ѩ_»^Œ∞.
~å‰õΩO_® KÕã≤ P„t`«∞Å#∞ x[OQÍ
ã¨O„HÍOu, náê=o ÖÏO\˜ ѨO_»∞QÆʼnõΩ ã¨O|OkèOz# ~°K«#Å∞ ѨO¿Ñ ~°HãΔ˜ ∞¨ OÎ k.
"å~°∞ Hõhã¨O =¸_»∞ <≥ÅʼnõΩ =ÚO^Œ∞QÍ "åi ~°K«#Å∞ ѨOѨ=Åã≤
WHõ¯_» ~å=∞^•ã¨∞ ~å=∞™êQÆ
LO@∞Ok.
~åxfl =∞käOKå_»∞. ~å=∞<å=∂xfl
„ѨK«∞~°}Ï~°›O HÍx ~°K«#Å∞ uÑ≤ÊѨOѨÙ@‰õΩ "åˆ~ `«y# ™êìOѨÙÅ∞ QÆ∞iOz qq^èŒ „QÆO^ä•Å∞ |Ǩï=ÚMÏ
JO\˜Oz# ã¨fiO`« z~°∞<å=∂QÆÅ Hõ=~°∞ [`«KÕÜ«∞=Åã≤ LO@∞Ok. Å∞QÍ "åºMϺxOKå~Ú. =∂#ã¨Ñ‘Ü«¸+¨
„ѨK«∞iOz# „Ѩu ~°K«#‰õΩ `«y# áêi`À+≤HõO N"åi „Ѩ™ê^ŒOQÍ Ñ¨OѨ٠'~°—HÍ~°O Jyflc[OQÍ, 'J—HÍ~°O ã¨∂~°º
`å=Ú. c[OQÍ, '=∞—HÍ~°O K«O„^Œc[OQÍ LO_ç
g∞ ~°K«#Å∞ ѨOáêeû# z~°∞<å=∂ '~å=∞<å=∞O— „u`åѨâ◊=∞<åxfl Hõey
ã¨∞ÎO^Œx ¿Ñ~˘¯Ok.
„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞,
ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ, WÖÏ ^•â◊~°nä â◊`«HõO ~å=∞
u.u.^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu – 517 083, z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡. `«`åÎ fi=∞$`« HõÅâ◊O.J\˜ì HõÅâßxfl =∞#‰õΩ
„Ѩ™êkOKå_»∞ ~å=∞^•ã¨∞.
34 Sâ◊fi~°ºO P#O^•xfl H˘xÃÑ@ìÖË^Œ∞ ã¨ÑyΨ i
 NѨ^ŒˆHo – 12 ("Õ∞ – 2010) x|O^èŒ#Å∞ :
q*Ë`Å« ∞ 1) JO^Œ~°∂ NѨ^HˆŒ ox ѨÓiOK«=K«∞Û. XH˘¯Hõ¯~°∞
1) ÔH. u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ∞, XH˘¯Hõ¯\˜ =∂„`«"Õ∞ ѨÓiOz ѨOáêe.
WO\˜ <≥O.7–15–21,
ÖÏÜ«∞~°∞¿Ñ@, 2) ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõÖ’x ‰õÄѨ<£#∞ =∂„`«"Õ∞ Hõ`«Î
XOQÀÅ∞ – 523 002. iOz ѨOáêe, q_çQÍ ~åã≤ ѨOѨ‰õÄ_»^Œ∞.
„ѨHÍâ◊O lÖÏ¡. 3) ÉÏÖòÃÑ<£`À<Õ Ñ¨ÓiOKåe.
2) Zãπ.q. ~°=∞}âߢã≤Î, 4) QÆ_»∞ÅÖ’ k^Œ∞ÌÉÏ@∞¡, H˘\˜ì"Õ`«Å∞ LO_»‰õÄ_»^Œ∞.
i>ˇÿ~ü¤ ¿ãì+¨<£ =∂ã¨ì~ü, 5) |Ǩï=∞u q+¨Ü«∞OÖ’ ZÖÏO\˜ ã≤á¶ê~°ã¨∞Å∞ JOw
WO\˜ <≥O.11/52 a, q∞^≥ÌÃÑ·#, HõiOK«|_»=Ù.
ã¨∞|ƒÑ¨Ê HÍOáœO_»∞, 6) „Ѩu<≥ÖÏ 25= `Õn ֒ѨÙQÍ Ñ¨ÓiOz# NѨ^ŒˆHox
QÆ∞O`«HÅõ ∞¡. =∂ HÍ~åºÅÜ«∂xH˜ ѨOáêe.
3) ǨÏi ~å^è•Hõ$+¨‚<£, 7) D Ѩ^ŒˆHoÖ’ áêÖÁæ<Õ"å~°∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ‰õΩ K«O^•
i>ˇÿ~ü¤ \©K«~ü, ^•~°∞Öˇ· LO>Ë g∞ K«O^•#O|~°∞`Àáê@∞ g∞ `«~°Ñ¨Ù#
WO\˜ <≥O.96, q∞^≥ÌÃÑ·# `≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ#∞ Z=iH˜ ѨOáêeûOn ѨÓiÎ
„ѨHÍâ◊O ~À_»∞¤, z~°∞<å=∂#∞ `≥eÜ«∞*ËÜ«∂e.
u~°∞Ѩu – 517 501.
8) ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Å∞ HÍx"å~°∞ ‰õÄ_® áêÖÁæ#
ã¨Ô~·# ã¨=∂^è•<åÅ∞ ~åã≤#"å~°∞ : =K«∞Û.
a.~°=∂^Õq(XOQÀÅ∞)† \˜.âı+¨yi~å=Ù (Ñ‘ÖË~°∞)† Ü«∞ãπ.~å=∞
K«O„^ŒÜ«∞º(Ñ‘ÖË~°∞)† _®IIã≤.q.ÔH."≥·.â◊~°‡ (QÆ∞O@∂~°∞)† ÔH.Ü«∞ãπ. |Ǩï=∞u q=~åÅ∞ :
L=∂=∞¿ÇÏâ◊fii(‰õΩѨÊO)† [Ü«∞ã¨∞^èŒ (‰õΩѨÊO)† Ñ≤.Z<£. ǨÏi ã¨iQÍ Ñ¨ÓiOz# "åiH˜ `≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi
<å^äŒÉÏ|∞(u~°∞Ѩu)† U. <å~åÜ«∞}^Œ`«Î (u~°∞Ѩu)† ÔH.t= Ѩ„uHõ#∞ XHõ ã¨O=`«û~°Oáê@∞ Lz`«OQÍ JO^Œ
<åˆQO„^Œ=∞‡ (XOQÀÅ∞)† U.NǨÏi(HÍ}˜áêHõO)† HÔ . QÀáêÅHõ$+¨‚ *Ë™êÎ=Ú. XHõ"Õà◊ XHõiHõ<åfl Z‰õΩ¯= =∞Ok ã¨iQÍ
Ñ≤৷‹ (áêHÍÅ)† P~ü.ã¨`º« <å~åÜ«∞}~å=Ù(cè=∞=~°O)† ZO.K«O„^Œ ѨÓi¿ãÎ ÖÏ@s ^•fi~å =ÚQÆ∞æix ZOÑ≤Hõ KÕã≤, "åiH˜
âıY~° <åÜ«Ú_»∞ (=∞^Œ#Ѩe¡)† Zãπ.Hõ$+¨‚"≥∂ǨÏ<£ ~å=Ù ("≥OHõ@ XHõ ã¨O=`«û~°O áê@∞ Ѩ„uHõ#∞ Lz`«OQÍ Ñ¨OѨÙ
yi)† a.q[ÜÕ∞O„^Œ=~°‡ (~å[=∞O„_ç)† Ñ≤.#ˆ~O„^Œ‰õΩ=∂~ü `å=Ú. q∞ye#"åi ¿Ñ~°¡#∞ ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’
(=∞ǨÏ|∂Éò#QÆ~ü)†Z.âßO`«‰õΩ=∂i(HÍH˜<å_»)†ÔH.Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ „ѨK«∞i™êÎ=Ú.
(J=∞~å=u)†Zãπ.ã¨∞„|Ǩχ}ºO(Nâ‹·ÅO)†P~ü.~å=∞<å^äŒOâ◊~°‡
(QÆ∞_ç"å_»)† ã≤.<å~åÜ«∞}~å=Ù(ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£)†W.ã≤.ã¨∞‰õΩ=∂~ü
ѨÓiOz# NѨ^ŒˆHox ѨOѨ=Åã≤# z~°∞<å=∂ :
(Hõ_»Ñ¨)† Zãπ.ã≤^Œ∞úÅ∞(=∞ǨÏ|∂Éò #QÆ~ü) ZO."≥OHõ@ã¨∞ÉσÔ~_ç¤ Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
(„á⁄^Œ∞Ì@∂~°∞)†Zãπ.ã¨f+π‰õΩ=∂~ü(#QÆi)† a.â◊âßOH±(z`«∂Î~°∞)† ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O,
_ç.<å~åÜ«∞}=∞‡(`≥<åe)†\˜.L`«Î~°‰õΩ=∂~ü(~å[=∞O„_ç)† l.Z. u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
HÀ^ŒO_»~å=∞Ü«∞º(|àϧi)† "≥·.HÍ=∂HΔ̃(QÆ∞O@∂~°∞)† ÔH.[<å~°ú<£ u.u.^Õ. =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞ „áêOQÆ}O,
Ô~_ç¤ (Uˆ~Ê_»∞)† P~ü.ÔH.™êq„u(NHÍà◊ǨÏã≤Î). ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083.

EÖˇ,· 2010 HõΔ=∞ QÆey# ã≤i QÆÅ∞QÆ∞#∞ 35

 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç J_»¤O P^è•~åÅ∞
1 2 3
1) ѨkHõ~~î°=ÚÅ∞ HõÅ"å_»∞ (5)
4) H˘O_»#∞ WÖÏ ‰õÄ_® JO\Ï~°∞ (2)
4 5 6 5) W^˘Hõ~åQÆO (3)
7 8 6) „|Ǩχ (2)
9) W^˘Hõ Ü≥∂QÍã¨#O (4)
9 10
10) Ѩ~°â◊√~å=Ú_ç `«e¡ (3)
11 12
13) ã¨∞„w=Ù_ç ÉèÏ~°º (2)
13 14 15 14) PÅÜ«∞tY~åxfl WÖÏ ‰õÄ_® JO\Ï~°∞ (3)
16 17
15) áê=Ú (2)
18) ã¨~°fi=Ú "åºÑ≤Oz L#fl"å_»∞ (5)
18
xÅ∞=Ù
1) Wk ÖËx^Õ ^Œ^èÀº^Œ#O J<Õ Ñ¨^•~°÷O ÖË^Œ∞ (2)
2) â◊OY=Ú KÕuÜ«∞O^Œ∞ HõÅ"å_»∞ (4)
3) ^Õ=`«Å "≥·^Œ∞º_»∞ (4)
NѨ ^ ŒˆHo – 14
x~°fiǨÏ} : PKå~°º N=`«û
4) ‰õΩÉË~°∞x ‰õΩ=∂~°∞_»∞ (6)
7) Wk Z=iH© KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞ (3)
8) „^Œ∞Ѩ^Œ∞_ç ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ (3)
1) ѨÓiOz# "åi ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ : 11) <≥·Ñ¨Ù}º=Ú–'`«—HÍ~åO`« â◊|Ì=Ú (4)
............................................................ 12) N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ D J=`å~°"∞≥ uÎ J=∞$`åxfl ^Õ=`«Å‰õΩ
............................................................ ѨOKå_»∞ (3)
............................................................ 16) 'Pâ◊—‰õΩ qHõ$u (2)
............................................................ 17) ^Œi„^Œ=Ú (2)
............................................................
:: NѨ^ŒˆHo–12 ("Õ∞,2010) ã¨=∂^è•<åÅ∞ ::
1 3
2) g∞~°∞ ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Öˇ·`Õ? ÉèÏ Qƺ 2# QÆ ~°O
J) K«O^• #O|~°∞ : .................................. ~°º Å∞ Éèí
P) g∞ |^Œ∞Å∞ =∞Ô~=iÔH·<å Ѩ„uHõ ѨOѨQÀi`Õ "åi 4
Ѩ Hõ¯ 5
L _»∞ `« 6
Hõ 7Ñ≤
ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ : ................................. 8 9
~å ™œ Hõ Å¡
............................................................ 10 11
............................................................ q âßfi q∞ „`«∞ _»∞ áÈ `« #
............................................................ ^Œ∞ú u„ `«O „QÀ
12 13 14 15
............................................................ _»∞ éË J „Éèí =Ú ~° q
16 17
............................................................ HÍ =∞ áê
18
# = ~° `åfl Å∞
 "Õ∞+¨ ~åt
D ~åt"åiH˜ D =∂ã¨OÖ’ =$^ä•„â◊=∞, n~°… PÖ’
K«#Å∞ ѨÅ∞ W|ƒO^Œ∞ʼnõΩ QÆ∞iKÕ™êÎ~Ú. KÕ¿ã =$uÎ "åºáê
~åÖ’¡ JkèHÍ~°∞Å XuÎ_ç JkèHõO HÍ=@O =Å¡ q^•º, ÉϺO‰õΩ,
Ô~"≥#∂º L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ Hõ+¨ìHÍÅO. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O J<å~ÀQƺO,
Ô~O_À"å~°O =$^ä•„â◊=∞, =¸_À"å~°O XuÎ_ç, <åÅ∞QÀ"å~°O
^èŒ#„áêÑ≤Î.
=$+¨Éèí ~åt
D ~åt"åiH˜ D <≥ÅÖ’ ~°q ã¨OKå~°OÖ’ =$^ä•
„Ѩܫ∂}O, Ju PÖ’K«#Å∞ HõÅ∞æ`å~Ú. ѨÅ∞ ^≥·=ˆHΔ„`« ^Œ~°≈
<åÅ =Å¡ H˘`«Îq∞„`«∞ŠѨiK«Ü«∞O P#O^•xflã¨∞ÎOk. PHõã≤‡Hõ
^èŒ<å^•Ü«∞O, â◊√Éèí"å~åÎ „â◊=}O =∂#ã≤HÍ#O^•xfl™êÎ~Ú.
"≥Ú^Œ\"˜ å~°O ã¨fiÅÊ J<å~ÀQƺO, ~Ô O_À"å~°O P#O^ŒO, =¸_À
"å~°O ^èŒ<å^•Ü«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O â◊√Éèí"å~°Î.
q∞^äŒ∞# ~åt
D =∂ã¨OÖ’ giH˜ ^èŒ#O qѨs`«OQÍ Y~°∞Û, =$^ä•
„Ѩܫ∂}ÏÅ∞ PO^Àà◊# Hõeæ™êÎ~Ú. Ñ≤Å¡Å q^•ºaè=$kúH˜ qѨ
s`«OQÍ _»|∞ƒ Y~°∞ÛKÕ™êÎ~∞° . "≥Ú^Œ\ "˜ å~°O Hˆ „Δ `«^~Œ ≈° #O, ~Ô O_À
"å~°O JkèHõ=ºÜ«∞O, =¸_À"å~°O â◊√Éèí"å~°Î, <åÅ∞QÀ"å~°O
PO^Àà◊#.
Hõ~å¯@Hõ ~åt
D =∂ã¨OÖ’ giH˜ J<å~ÀQƺO. #q∞‡# =º‰õΩÎÅ
=Å¡ ѨÅ∞ W|ƒO^Œ∞Å∞ HõÅ∞æ`å~Ú. Jq"åÇ≤Ï`«∞ʼnõΩ q"åǨÏ
„Ѩܫ∞`åflÅ∞ J#∞‰õÄÅO. ™êÇ≤Ïf ~°OQÆ „Ѩ=ÚY∞ʼnõΩ, ǨÏi
Hõ^Œä HõàÏHÍ~°∞ʼnõΩ â◊√Éè"í å~åÎ „â◊=}O. "≥Ú^Œ\ "˜ å~°O P#O^ŒO,
Ô~O_À"å~°O J<å~ÀQƺO, =¸_À"å~°O W|ƒO^Œ∞Å∞, <åÅ∞QÀ
"å~°O ã¨`å¯~°O.
ã≤OÇ¨Ï ~åt
D ~åt"åiH˜ D =∂ã¨OÖ’ PÖ’K«#Å∞, PK«~°}Ö’
ÃÑ@ì_»O =Å¡ ã¨O`«$Ñ≤Î K≥O^Œ∞`å~°∞. ã¨∞n~°… „Ѩܫ∂}ÏÅ =Å¡
ѨÅ∞ J<å~ÀQƺ ã¨=∞㨺Å∞ U~°Ê_»∞`å~Ú. â◊„`«∞=ÙÅ #∞O_ç
JѨxO^ŒÅ∞, PѨ^ŒÅ∞ HõeˆQ J=HÍâ◊O LOk. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O
EÖˇ,· 2010 hux*Ï~ÚfÅ#∞ #=Ú‡HÀ=_»O U =∞x+≤ÔH·<å Hõh㨠^èŒ~°‡O
EÖˇ·, 20 1 0
– *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡
P^蕺u‡Hõ zO`«#, Ô~O_À"å~°O HÍ~°º [Ü«∞O, =¸_À"å~°O
q[Ü«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O =$^ä•„â◊=∞.
Hõ<åº ~åt
D ~åt"åiH˜ =ÚYº"≥∞ÿ# Ѩ#∞Å∞ Jã¨OѨÓiÎQÍ
ѨÓ~°Î=Ù`å~Ú. J#fl^Œ=ڇŠ~åHõ P#O^•xfl, ã¨O`Àëêxfl
Wã¨∞ÎOk. ^≥·=^Œ~°≈#O "Õ∞Å∞ KÕã¨∞ÎOk. H˘`«Î q∞„`«∞ŠѨiK«
Ü«∞O =∂#ã≤Hõ Ѩiã≤÷ux =∂ˆ~Ûã¨∞ÎOk. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O „Ѩܫ∂
}ÏÅ∞, Ô~O_À"å~°O ÉèíÜ«∂O^Àà◊#Å∞, =¸_À"å~°O HÍ~°º
[Ü«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O =ã¨∞ÎH˘#∞QÀÅ∞.
`«∞ÖÏ ~åt
D ~åt"åiH˜ =ÚYº"≥∞ÿ# Ѩ#∞Å∞ q"å^•Ö`À ѨÓ~°Î
=Ù`å~Ú. `«e¡^ŒO„_»∞ŠѨ@¡ K«∞ÅHõ# ÉèÏ=O U~°Ê_»∞`«∞Ok.
qÅ∞"≥#· _®‰õΩº"≥∞O@∞¡, PÉè~í }° ÏÅ∞ ^˘OQÆ`<« åxH˜ QÆ∞i J=@O
=Å¡ =∂#ã≤HÍO^Àà◊#‰õΩ QÆ∞~Ô · J<å~ÀQƺO HõÅ∞æ`∞« Ok. "≥Ú^Œ\ ˜
"å~°O PO^Àà◊#, Ô~O_À"å~°O P#O^ŒO, =¸_À"å~°O J<å
~ÀQƺO, <åÅ∞QÀ"å~°O JѨǨÏ~°}.
=$tÛHõ ~åt
D =∂ã¨OÖ’ gà◊§‰õΩ q^•º=HÍâßÅ∞, #∂`«#
L^ÀºQÆ „Ѩܫ∞`åflÅ∞, J#∞‰õÄÅO. q∞„`«∞Å PÖ’K«#Å∞ giH˜
=∂#ã≤Hõ L`åûǨxfl Hõeæ™êÎ~Ú. KÕ¿ã =$uÎ "åºáê~åÖ’¡
PtOz# Ѷ֨ ÏÅ∞ ^Œ‰Ωõ ¯`å~Ú. <À\˜H˜ ã¨O|OkèOz# "åº^è∞Œ Å∞
W|ƒOk ÃÑ_»`å~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O L`åûǨÏO, Ô~O_À"å~°O
PO^Àà◊#, =¸_À"å~°O J<å~ÀQƺO, <åÅ∞QÀ"å~°O HÍ~°º
qѶ¨∞flO.
37
 u~°∞=∞ÅÖ’ Ü«∂„u‰õΩÅ∞ KÕÜ«∞‰õÄ_»xq
2 qÅ∞"≥#· PÉè~í }° ÏÅ∞, Z‰õΩ¯= _»|∞ƒ g∞ =^ŒÌ LOK«∞
HÀHõO_ç.
2 PÅÜ«∞OÖ’H˜ ÃãÖòáȶ <£, HÔ "≥∞~å =O\˜ ѨiHõ~åÅ#∞
fã¨∞‰õΩ"≥à◊§HõO_ç. PÜ«Ú^è•Å#∞ fã¨∞‰õΩ~åHõO_ç.
2 U q^èŒ"≥∞ÿ# =∞`«∞ΠѨ^•~å÷Å∞ ¿ãqOK«HõO_ç.
á⁄QÆ„`åQÆHõO_ç.
2 =ã¨u ™œHõ~°ºO HÀã¨O JѨiz`«∞Å#∞ P„â◊~ÚOK«
HõO_ç.
2 PÅÜ«∞ Ѩiã¨~åÖ’¡ áê^Œ~°HõΔÅ∞ ^èŒiOK«HõO_ç.
2 N"åi ã¨∞ÅÉèí ^Œ~≈° #OHÀã¨O ^ŒàÏsÅ#∞ P„â◊~ÚOK«
HõO_ç.
2 PÅÜ«∞OÖ’ ™êëêìOQÆ ^ŒO_» „Ѩ}Ï=∂Å∞ KÕÜ«∞
HõO_ç.
2 gkä =~°Î‰õΩÅ #∞Oz #H˜b „Ѩ™ê^•Å∞ H˘#HõO_ç.
^èŒ#∂ ~åt
D ~åt"åiH˜ D <≥ÅÖ’ Pi÷Hõ|ÅO, |∞kú|ÅO,
|O^èŒ∞q∞„`«∞Å ã¨Ç¨ÏHÍ~°O =Å¡ Pi÷Hõ Ѩiã≤÷u #∞O_ç =∂#
ã≤Hõ „ѨâßO`«`« Åaèã¨∞ÎOk. „Ѩܫ∂}ÏÅ∞ "å~Ú^•Ñ¨_»`å~Ú.
"≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ^èŒ#ÖÏÉèíO, Ô~O_À"å~°O ÉèíÜ«∂O^Àà◊#Å∞,
=¸_À"å~°O ^≥·=zO`«#, <åÅ∞QÀ"å~°O P#O^ŒO.
=∞Hõ~° ~åt
D <≥ÅÖ’ D ~åt"åiH˜ QÆ`«OÖ’ KÕã≤# á⁄~°áê@∞¡
„QÆǨÏáê@∞QÍ =∂#ã≤Hõ "Õ^Œ#‰õΩ QÆ∞iKÕ™êÎ~Ú. „Ѩu ѨxÖ’
J=~À^è•Å∞ LO\Ï~Ú. x^•#OQÍ Ñ¨#∞Å∞ ѨÓ~°Î=Ù`å~Ú.
`˘O^Œ~°áê@∞ =^Œ∞Ì. =∞Ç≤Ïà◊Å∞ KÕ¿ã ѨÓ[Å∞ =∞Oz Ѷ¨e`åxfl
™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O "åǨÏ# „Ѩ=∂^ŒO, Ô~O_À"å~°O JkèHõ
XuÎ_ç, =¸_À"å~°O P@OHÍÅ∞, <åÅ∞QÀ"å~°O P#O^ŒO.
38 „áêѨOzHõ ~°∂Ѩ"≥∞ÿ# k=º`«fi"Õ∞ Hõ~°∞}
2 N"åi ^Œ~°≈#O HÀã¨O H͉õΩO_® "Õˆ~ W`«~°
L^ÕÌâßÅ`À u~°∞=∞ʼnõΩ ~åHõO_ç.
2 N"åi ^Œ~°≈#O HÀã¨O `«fi~°Ñ¨_»HõO_ç. ‰õĺ֒
g∞=O`«∞ =KÕÛ =~°‰õΩ PQÆO_ç.
2 PÅÜ«∞ „áêOQÆ}OÖ’ Lq∞‡"ÕÜ∞« @O =O\˜ Jã¨ÇϨ º
Hõ~°"≥∞ÿ# Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«∞HõO_ç.
2 PKå~° =º=Ǩ~åÅ „ѨHÍ~°O PÅÜ«∂~°›`« ÖËx
ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ PÅÜ«∞OÖ’H˜ ~åHõO_ç.
2 u~°∞=∞ÅÖ’ ѨÙ=ÙfiÅ∞ ÃÑ@∞ìHÀHõO_ç. ѨÙ=ÙfiÅhfl
N"åi ѨÓ[ˆH.
2 aè H õ Δ ‰ õ Ω Å#∞ „áÈ`« û Ç≤ Ï OK« H õ O _ç . Ѩ i 㨠~ åÅ#∞
JѨiâ◊√„ÉèíO KÕÜ«∞HõO_ç.
2 JѨiz`«∞Å#∞ HÍ>ËrÅÖ’xH˜ J#∞=∞uOK«HõO_ç,
QÆk `åàÏÅ∞ W=fiHõO_ç.
2 h~°∞, HõÔ~O@∞ =$^ä• KÕÜ«∞HõO_ç.
2 =∂O™êǨ~åxfl Éèí∞lOK«HõO_ç.
‰õΩOÉèí ~åt
D =∂ã¨OÖ’ g~°∞ ѨÅ∞ â◊√Éèí"å~°ÎÅ∞ qO\Ï~°∞.
KÕÜ«Ú =$uÎ "åºáê~åÅÜ«∞O^Œ∞ ^èŒ<å^•Ü«∞O. "≥O_ç, |OQÍ~°∞
=~°Î‰õΩʼnõΩ „ѨÉèí∞`«fi P^ÕâßÅ∞ PO^Àà◊# Hõeæ™êÎ~Ú. q^•º~°∞÷Å
L#fl`« K«^Œ∞=ÙÅÔH· _»|∞ƒ qѨs`«OQÍ Y~°∞Û KÕÜ«∞=Åã≤
=ã¨∞OÎ k. "≥Ú^Œ\ "˜ å~°O ^è<Œ å^•Ü«∞O, ~Ô O_À"å~°O J<å~ÀQƺO,
=¸_À"å~°O =ã¨∞ÎH˘#∞QÀÅ∞, <åÅ∞QÀ"å~°O P#O^ŒO.
g∞# ~åt
D <≥ÅÖ’ g~°∞ `˘O^Œ~°áê@∞`À HõëêìÅ∞ H˘x `≥K«∞Û
‰õΩO\Ï~°∞. z#fl<å\˜q∞„`«∞Å Pi÷Hõ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O=Å¡ Pi÷Hõ ã¨=∞
㨺Å∞ fi<å, J<å~ÀQƺ ã¨=∞㨺Å∞ W|ƒOk ÃÑ_»`å~Ú. q^•º
~°∞÷Å∞ ѨsHõΔÖ’¡ q[Ü«∞O ™êkè™êÎ~°∞. ^èŒ<å^•Ü«∞O =Å¡ "åºáê
~åÅ∞ Jaè=$kú K≥O^Œ∞`å~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ã≤÷~åã≤÷ÖÏÉèíO,
Ô~O_À"å~°O =ã¨∞Î H˘#∞QÀÅ∞, =¸_À"å~°O ~å[H©Ü«∞Ü≥∂QÆO,
<åÅ∞QÀ"å~°O P#O^ŒO.
ã¨ÑyΨ i
 1 986Ö’ =∂ Ü«∂[=∂#ºO"å~°∞ ##∞fl
HÍ=e Z.a.Ü«∞O. HõàÏâßÅ #∞O_ç
Hõ~°∂flÅ∞ HÀÖòû "≥∞"≥∂iÜ«∞Öò ExÜ«∞~ü
HÍÖËlH˜ |kb KÕâß~°∞. ‰õΩ@∞O|O
HÍ=eÖ’, <Õ#∞ Hõ~°∂flÅ∞Ö’. Hõ~°∂flÅ∞
HÍ=e =∞^茺 |ã¨∞û „Ѩܫ∂}ÏÅ∞ KÕã¨∞Î
<åfl#∞. 1986–87 q^•ºã¨O=`«û~°OÖ’
Z‰õΩ¯= ÉèÏQÆO '"≥∞_çHÖõ ò b=Ù— ÃÑ\Ïì#∞. uiy
HÍ=eH˜ ~å=_®xH˜ Z<Àfl „Ѩܫ∞`åflÅ∞ KÕâß#∞.
Ѷ¨e`«O â◊¥#ºO.
1987, PQÆ+¨μì 8= `Õn# ‰õÄ_® H˘xfl |kbÅ∞
[~°∞QÆ∞`åÜ«∞<Õ ^Œ$_è» qâßfiã¨O`À, JѨC_≥·<å <åѨx J=Ù
`«∞O^Œ<Õ #=∞‡HõO`À Hõ~°∂flÅ∞ #∞O_ç HÍ=eH˜ =KåÛ#∞. J#∞
‰õΩ#fl „ѨHÍ~°O <≥Å∂¡~∞° ‰õΩ L^ŒÜ∂« <Õfl "≥àϧ#∞. |^Œb HÀ~°∞‰õΩ<Õ
"åà◊§O^Œ~°∂ =KåÛ~°∞. L^ŒÜ«∞O #∞Oz ™êÜ«∞O„`«O =~°‰õΩ
"Õz LO>Ë U"À H˘xfl |kbÅ∞ JÜ«∂º~Ú. <åk HÍÖË^Œ∞.
WHõ [~°Q^Æ <Œ Õ #=∞‡HõO`À HÍ=eH˜ uiy =KÕÛâß#∞. =∞#ã¨O`å
ÉÏ^èŒQÍ LOk. KÕ¿ãkÖËHõ ÉèÏ~°OQÍ x„^ŒáÈÜ«∂#∞.
x„^ŒÖ’ =∞Oz ã¨fiѨfl"≥ÚzÛOk. P HõÅÖ’ ÃÑ^ŒÌ
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ q„QÆǨÏO HõxÊOzOk. JO`« q„QÆǨxfl <Õ<≥
ѨC_»∞ K«∂_»ÖË^Œ∞. ''KÕ~ÚѨ@∞ì... Ѩ@∞ì—— Jx JO@∞<åfl_»∞.
KÕ`«∞Å∞ Ô~O_»∂ *’_çOz ™êfiq∞H˜ ^Œ}‚O ÃÑ_ç`Õ KÕuxO_®
™êfiq∞ „Ѩ™ê^ŒO ÃÑ\Ïì_»∞. P „Ѩ™ê^ŒO ‰õÄ_® â◊x"å~°O ~ÀA
u~°∞ѨuH˜ "≥o§ =zÛ# `«~åfi`« =∞# Wà◊§Ö’¡ `«Ü∂« ~°∞ KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ
„Ѩ™ê^ŒO (aÜ«∞ºÑ¨Ù Ñ≤O_ç, ÉˇÅ¡O, H˘|ƒi =ÚHõ¯Å∞ HõeÑ≤
`«Ü«∂~°∞ KÕã≤Ok).
™êfiq∞ „Ѩ™ê^ŒO ÃÑ>Ëì ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂ HÍÖËl Hõ¡~°∞¯
‰õÄ_® L<åfl_»∞. â◊x"å~°O <å_»∞ KÕã≤# |kbÖ’ PÜ«∞#
|kb ‰õÄ_® LOk. JO`«‰Ωõ =ÚO^Œ∞ J~°"·≥ |^ŒbÖ’¡ PÜ«∞#∞fl
‰õÄ_® XOQÀÅ∞‰õΩ |^Œb KÕâß~°∞. J@∞=O\˜ Hõ¡~°∞¯#∞
â◊x"å~°O<å_»∞ uiy HÍ=eH˜ "Õâß~°∞. PÜ«∞<˘Hõ¯_Õ JHõ¯
_»∞<åfl_»∞.
EÖˇ,· 2010 =zÛ# Hõ~°‡ =^ŒÌ<åfl áÈ^Œ∞
™êHÍ~° ã¨fiѨflO
– _®II ^èŒ∂~°˚\ ˜ "ÕOHõ@ ÉÏÖÏl
nxfl |\˜ì <åHõ~°÷"≥∞ÿO^ÕO^ŒO>Ë,
™êfiq∞ „Ѩ™ê^ŒO ÃÑ\˜ì#ѨC_»∞ P Hõ¡~°∞¯
JHõ¯_Õ L<åfl_»∞ HÍ|\˜ì, PÜ«∞# ÖψQ <å‰õÄ
[~°∞QÆ∞`«∞O^Œ<Õ q+¨Ü«∞O J~°÷"≥∞ÿOk. ÖËHõáÈ`Õ
PÜ«∞# LO_»=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞ Hõ^•!
W^Õ q+¨Ü«∞O ѨHõ¯~ÀA qëê‚fiÅÜ«∞OÖ’x ѨÓ*Ïix
J_çy`Õ, =ÚO^Œ∞~ÀA „âß=} ѨÓi‚=∞ HÍ|\˜ì ''h HÀiHõ
`«Ñʨ Hõ <≥~"° ~Õ ∞° `«∞O^Œx—— K≥áêÊ_»∞. `«~åfi`« Z<Àfl X_»∞^Œ∞_»∞‰õΩÅ∞
[iQÍ~Ú. HÍh, 1989, EÖˇ· 24= `Õn Hõ~°∂flÅ∞ #∞O_ç
HÍ=eH˜ |^Œb J=_®xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ XOQÀÅ∞‰õΩ |^Œb
JÜ«∂º#∞.
=∂ ‰õΩÅ^≥·=O N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ! ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ U
~°∂ѨOÖ’ ZÖÏ ™êHΔÍ`«¯i™êÎ_À `≥b^Œ∞. PÜ«∞# ã¨~åfiO`«
~åºq∞ Hõ^•!
z@ìz=~°‰õΩ 1990 EÖˇ· 20= `Õn# uiy <å
ã¨fi™ê÷#"≥∞ÿ# HÍ=eH˜ |^Œb =zÛOk. Éèí‰õΩÎÅ áêe\˜ HõÅÊ
„^Œ∞=∞O, PѨ^Œ"≥Ú‰õΩ¯Å"å_»∞, J<å^äŒ ~°HõΔ‰õΩ_≥·# P "ÕOHõ>Ë
â◊fi~°∞_Õ ã¨fiѨflO ^•fi~å <å HÀiHõ#∞ <≥~°"Õ~åÛ_»∞.
ZO^Œ∞‰õΩ `«ÅhÖÏÅ∞ ã¨=∞iÊOK«_»O?
f~À÷Ѩ"åã¨ó Hõ~°Î=ºó t~°™È =ÚO_»#O `«^ä• I
t~ÀQÆ`åx áêáêx Ü«∂xÎ =ÚO_»#`À Ü«∞`«ó II
(Ѩ^Œ‡Ñ¨Ù~å}O 237.45)
f~°÷ˆHΔ`«„OÖ’ LѨ"åã¨O K≥Ü«∂ºe. `«Å
hÖÏÅ∞ f~ÚOK«∞HÀ"åe. JÖÏ `«ÅhÖÏÅ∞
f~ÚOK«∞‰õΩO>Ë t~°ã¨∞ûÖ’ L#fl áêáêÅ∞ #tOz
áÈ`å~Ú. JǨÏOHÍ~°O `«yæáÈ~Ú, Jâßâ◊fi`«"≥∞ÿ#
â◊s~°OÑ
à #
· =∞=∞HÍ~°O `«yáæ È`«∞Ok.
39
 ^è•~å"åÇ≤ÏHõO – 90
(<åÖÏ~Ú~°O JO>Ë Ñ¨xfl^ŒÌ~åàÏfi~°∞Å∞ ~°zOz#
<åÅ∞QÆ∞ "ÕÅ `«q∞à◊ áêâ◊√~åÅ∞. ÉèíQÆ=`åûxfl^茺OÖ’ g\˜x
áê_ç ™êfiq∞H˜ ã¨=∞iÊOK«_»O J^茺ܫ∞<À`«û=O. nxfl
N~°OQÆOÖ’ Ju ÃÑ^ŒÌ L`«û=OQÍ WѨC_»∞ ‰õÄ_» [iÑ≤OK«_»O
qâı+¨O. u~°∞=∞ÅÖ’ ~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ∞ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\˜ì#
L`«û"åÖ’¡ Wk XHõ\ ˜.)
J^茺ܫ∞<À`«û=O
WHõ P~°=k- ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’ x~°fiÇ≤ÏOKÕ J^茺ܫ∞<À
`«û=O ™êfiq∞"åi ѨÓ*ÏkHÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ XHõ ÉèÏQÆOQÍ ~å=∂
#∞AÅ"å~°∞ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\˜ì# #∂`«# HÍ~°º„Hõ=∞O. ~å=∂#∞AÅ
"å~°∞ D HÍ~°º„Hõ=∂xH˜ JkèHõ „áê^è•<åºxfl WKåÛ~°#_»OÖ’
ã¨O^ÕÇϨ OÖË^∞Œ . PàÏfi~°∞Å∞ ~°zOz# ÉèHí Θ ™êÇ≤Ï`«ºO `«q∞à◊OÖ’
<åÖÏ~Ú~° k=º „Ѩ|O^èŒOQÍ ã¨∞„Ѩã≤^ŒúO. ã¨O㨯 $`«"Õ^•xH˜
n@∞QÍ `«q∞à◊√Å∞ `«=∞ <åÖÏ~Ú~° k=º„Ѩ|O^è•xfl „^•q_»
"Õ^ŒOQÍ Ñ¨iQÆ}˜™êÎ~°∞. J@∞=O\˜ =∞ǨÏhÜ«ÚÖˇ·# PàÏfi~°∞Å
*Ï˝ÑH¨ Í~°O÷ J^躌 Ü«∞<À`«û"åxfl x~°fiÇ≤ÏOK«_O» XHõ ã¨=Úz`«"∞≥ #ÿ
=∂~°æOQÍ ~å=∂#∞AÅ"å~°∞ ÉèÏqOz LO\Ï~°∞.
Hõ#∞Hõ<Õ, ~å=∂#∞AÅ"å~°∞ "≥·+¨‚=^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’
„Ѩuk#O, =∞iÜ«Ú J^茺ܫ∞<À`«û=O ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’#∞ W~°"≥·
ÖËHõ W~°"≥· J~Ú^Œ∞~ÀAŠѨ~°ºO`«O „Ѩ|O^è•ÅÖ’x (áêâ◊√~å
Ö’¡x) qq^èŒÉèÏQÍÅ#∞ QÍ#OKÕ¿ã Ѩ^Œúux „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\Ïì~°∞. "Õ^Œ
"åV‡Ü«∞O ã¨O㨯 $`«ÉÏè +¨Ö’ LO_»_O» =Å# ™ê^è•~°} =∂#=Ù
ʼnõΩ J~°÷O H͉õΩO_® L#fl HÍ~°}Ïxfl „QÆÇ≤ÏOz, J\˜ì"åiH˜
‰õÄ_» P^蕺u‡Hõ *Ï˝<åxfl, P=Ú+≤‡Hõ zO`«# *Ï˝<åxfl ÅaèOѨ
40 „H“~°ºO, "≥∂ã¨O Hõ=Å Ñ≤Å¡Å∞
*ËÜ«∞QÀi#"å_≥·, ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’ [~°∞Ѩ|_»∞K«∞#fl "Õ^ŒÑ¨~î°<å
xH˜ n@∞QÍ `«q∞à◊ „Ѩ|O^èŒÑ¨~î°<åxfl U~åÊ@∞ QÍqOKå~°∞.
D q^èŒOQÍ P=Ú+≤‡Hõ zO`«<å*Ï˝<åxfl ‰õΩÅ=∞`«ÉèË^•xH˜ Jf
`«OQÍ JO^ŒiH© JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜ =K«∞Û#@∞¡ KÕâß_»∞. [#
™ê=∂#º ÉèÏ+¨ J~Ú# `«q∞à◊OÖ’ LO_»_»O =Å¡ „Ѩ|O^èŒ
=Ú#∞ JO^Œ~°∞ ã¨∞ÅÉèíOQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. JO^Œ∞
=Å¡ ™ê=∂#º =∂#=Ù_»∞ ‰õΩÅ=∞`« ÉèË^•Å‰õΩ Jf`«OQÍ *Ï˝#
ã¨=Úáê~°˚# KÕã¨∞‰õΩ<Õ Ç¨Ï‰õΩ¯ <åºÜ«∞ã¨=∞‡`«"≥∞ÿ#^Õ Jx
x~°∂Ñ≤OK«|_çOk.
ã¨O„QÆǨÏOQÍ K≥áêÊÅO>Ë ~å=∂#∞AÅ"å~°∞ rq`«
HÍÅOÖ’ "å~°∞ KÕã≤#Ѩ#∞Å∞ J#O`«~° HÍÅOÖ’ ‰õÄ_® PÅ
Ü«∞OÖ’ XHõ „Hõ=∞Ѩ^ŒúuÖ’ H˘#™êQÍ~Ú. PÅÜ«∞ HÍ~°º
HõÖÏáêÅ∞ XHõ „Hõ=∞Ѩ^ŒúuÖ’ 㨄Hõ=∞OQÍ [iˆQ@@∞¡ KÕÜ«∞
_®xH˜ âß„™ÈÎHõÎOQÍ xÜ«∞=∂=ox ã¨∂„fHõiOKå_»∞. ^≥·"åxH˜
ã¨=∞iÊOKÕ ã¨=∞~°Ê}Å q+¨Ü«∂ÅÖ’ J#∞ã¨iOK«=Åã≤#
q^è•#O QÆ∞iOz, +¨~°`«∞Å`À ‰õÄ_ç# P^è•~°„^Œ=º^•#O ã‘fiHõ
iOKÕ q+¨Ü«∞OÖ’ J#∞ã¨iOKåeû# Ѩ^Œú`«∞Å#∞ ã¨∂„fHõiO
Kå_»∞. ~å=∂#∞AÅ∞ `«# ã≤^•úO`åÅ "åºÑ≤ÎHÀã¨O t+¨μºÅ#∞,
"åi ã¨O`«ux J<ÕHõ "≥+· =‚¨ Hˆ O„^•ÅÖ’ PKå~°ºÑ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ J#fl
¿Ñ~°∞`À =º=ã¨÷‰õΩ Ö’|_ç LO_Õ ã≤|ƒOkQÍ xÜ«∞q∞OKå_»∞.
J\˜ì"åiÖ’ u~°∞ѨuÖ’ P#O^ŒOÑ≤à‹·§ ‰õΩ@∞O|O (âßã¨#O
ã¨OYº 224 - u.u =∞iÜ«Ú 233-u.u.) HõO^•_≥· (âßã¨#O
ã¨OYº 3-\˜.\˜. =∞iÜ«Ú 61-l.\˜.) `ÀÅѨÊ~ü (âßã¨#O
ã¨OYº 98-l.\˜.), „Ѩu"åk ÉèíÜ«∞OHõ~° (âßã¨#O ã¨OYº
ã¨ÑyΨ i
63-l.\˜.), Ѩ~=° ã¨∞Î (âßã¨#O ã¨OYº 203-l.\˜.) "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
‰õΩ@∞OÉÏÅ"åà◊√¡ L<åfl~°∞. z=iQÍ „ѨMϺ`« "≥·+¨‚= ^Õ"å
ÅÜ«∂ÅÖ’ H˘O^Œ~°∞ UHÍOQÆ∞Å#∞ ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩÅ∞QÍ#∞, ¿ã=
‰õΩÅ∞QÍ#∞ xÜ«∞q∞OKÕ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞.
9) Ѩš=ÙÅ HÍÅO#∞O_ç q[Ü«∞#QÆ~° ~åAÅHÍÅO =~°‰õΩ
^Õ"åÅÜ«∞Ѩiã≤÷u :
q„QÆǨτѨuëêª#O`«~°O „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#k x`«ºnѨO.
P~å^茉õΩxH˜ ™êfiq∞ =ÚYO ã¨Ê+¨ìOQÍ HõxÑ≤OK«_®xH˜ nѨO
"≥Å∞`«∞~°∞ HÍ"åe. ™êfiq∞ ã¨xflkèÖ’ "≥Å∞`«∞~°∞O_»@O ™êOˆH
uHõO ‰õÄ_». JO^Œ∞=ÖË¡ x`«ºnѨO. PǨ~° <≥·"Õ^ŒºO ã¨=∞iÊO
KÕO^Œ∞‰õΩ† ѨÓlOKÕO^Œ∞‰õΩ Ñ¨ÙëêÊÅ∞ J=ã¨~°O. âßã¨#O
ã¨OYº 1. (u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷# âßã¨# ã¨OѨÙ\˜
1-219-l.\˜.)LÅQÆÃÑ~°∞=∂<å~ü, u~°∞qà◊<£ HÀ~ÚÖò
ÃÑ~°∞=∂<å_çQàÆ ò Z^Œ∞@ náêxfl "≥eyOKÕO^Œ∞‰õΩ 30 HõàO◊ AÅ
|OQÍ~åxfl K≥e¡OKå_»∞. âßã¨#O ã¨OYº 2 (u.u. ^Õ=™ê÷#
âßã¨# ã¨OѨÙ\˜1Ö’ 223-l.\˜.) Ѩš= K«„Hõ=iÎÜ≥ÿ∞# q[Ü«∞
^ŒOu q„Hõ=∞=~°‡ ѨiáêÖ<åHÍÅOÖ’ tÜ«∞QÆ<£ ÖËHõ tÜ«∞
QÆOQÆ<£ J#∞#`«_∞» ‰õÄ_» ™êfiq∞ Z^Œ∞@ náêxfl "≥eyOKÕO^Œ∞‰õΩ
U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. Ѩš=~å}˜ ™ê=∞"≥· ã¨fiÜ«∞OQÍ u~°∞=∞Å
PÅÜ«∞OÖ’ ™êfiq∞ ~°[`« q„QÆǨxfl =∞#"åà◊ ÃÑ~°∞=∂àò J<Õ
¿Ñ~°∞# „Ѩu+≤ªOz ^•xZ^Œ∞@ náêxfl "≥eyOKÕ U~åÊ@∞
KÕã≤Ok. âßã¨#O ã¨OYº12(u.u. ^Õ=™ê÷# âßã¨# ã¨OѨÙ\˜
1-232-l.\˜.)Ö’ H˘_»∞OQÀÅ∂~å<£ (ã¨OYº 13Ö’) U~åÊ@∞
KÕã≤#@∞¡ `≥Å∞ѨÙ`«∞#fl nѨO ‰õÄ_® "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞HÀã¨
"Õ∞#x `≥Å∞™ÈÎOk. D q^èŒOQÍ 14= â◊`å|ÌO =~°‰õÄ, ^≥·=
ã¨xflkèÖ’ 40^•HÍ JYO_»náêÅ#∞ "≥eyOz# ã¨O^Œ~åƒùÅ∞
L#fl@∞¡ `≥Å∞ã¨∞Î#flk. âßã¨#O ã¨OYº 19 (u.u. ^Õ=™ê÷#
âßã¨# ã¨OѨÙ\˜ 1-20 \˜.\˜.) `≥Å∞ѨÙ`«∞#fl „ѨHÍ~°O u~°∞
=ÚO_çÜ«∞O „QÍ=∞ ã¨Éèˇ·Ü«∂~°∞ (ѨOKå~Úf "å~°∞) ÉÏ^茺`«
g∞^Œ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞ ^Õ"åÅÜ«∞=∞O^Œ∞ XHõ Ǩ~°u
Hõ~°∂Ê~° nѨO`À KÕi "≥Ú`«ÎO g∞^Œ 24 náêÅ#∞ "≥eyO
KÕO^Œ∞‰õΩ XHõ XѨÊO^•xfl ‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩ<åfl~°∞. HÍh D XѨÊO
^•xfl LÅ¡OѶ≤∞Oz, Ǩ~°u Hõ~°∂Ê~°nѨO`À KÕi Ô~O_»∞
EÖˇ,· 2010 Z=_ç Hõ+¨ìO "å_çÔH‰õΩ¯=
=∞Oz #_»=_çHõ`À `«O„_çx
ã¨O`«ã≤OѨKÕ¿ã"å_Õ x["≥∞ÿ# H˘_»∞‰õΩ.
Éèí~°Î Ç≤Ï`«=Ú HÀˆ~^Õ
x["≥∞ÿ# ÉèÏ~°º.
PѨ`å¯ÅOÖ’#∂, ã¨∞Y ã¨=∞Ü«∞OÖ’#∂
ã¨=∂#OQÍ „¿Ñ=∞ K«∂¿Ñ"å_Õ
x["≥∞ÿ# q∞„`«∞_»∞.
D =ÚQÆ∞æ~°∂ Ö’HõOÖ’
ѨÙ}ºO KÕã≤# "åà◊§ˆH Åaè™êÎ~°∞.
náêÅ#∞ =∂„`«"Õ∞ "≥eyOѨ|_»∞`«∂ =zÛOk. q∞ye# 22
náêÅ∞ "≥eyOK«ÖË^Œ∞. HÍ=Ù# XѨÊO^•xfl LÅ¡OѶ≤∞OK«_»O
[iyO^Œx Ѷ≤~åº^Œ∞ KÕÜ«∞_»O [iyOk. D Ѷ≤~åº^Œ∞#∞
qKåiOKÕO^Œ∞‰õΩQÍ#∞ D „áêO`«Ñ¨Ù ѨiáêÅ<åkèHÍi (QÆ=
~°fl~ü), ~å[ºáêÅ#‰õΩ „Ѩ^è•#ˆHO„^•ÅÖ’ XHõ\ ˜Ü≥ÿ∞# u~°∞Kå
#∂~°∞Ö’ ã¨~å¯~°∞ xi‡Oz# Éèí=# ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’ =ÚO^Œ∞
ÉèÏQÍ# <åºÜ«∞™ê÷<åxfl ã¨=∂"Õâ◊Ѩ~°K«_»O [iyOk. u~°∞
=ÚO_çÜ«∞O ã¨Éèí =^ŒÌ xÅ∞= LOz# |OQÍ~°O qxÜ≥∂yOz
XѨÊO^ŒO „ѨHÍ~°O 24 náêÅ#∞ "≥eyOK«=Åã≤OkQÍ f~°∞Ê
xKåÛ_»∞. ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ 6 W`«Î_ç nѨã¨ÎOÉèÏÅ∞ ^•#O KÕÜ«∞
|_ç#@∞¡ âßã¨#O ã¨OYº 123# „Ѩ™êÎqOK«|_ç#k. =∞iÜ«Ú
<åÅ∞QÆ∞ JYO_» náêÅ∞ "≥eyOKÕO^Œ∞‰õΩ U~åÊ@∞‰õΩ (âßã¨#O
ã¨OYº 132) ^•#O KÕÜ∞« |_çOk. WO`«=~°‰Ωõ [iy# "≥<· åxfl
QÆ=∞xOz#@¡~Ú`Õ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’
=Åã≤#O`«\ ˜ ÃÑ^ŒÌ"≥Ú`«ÎOÖ’ náêÅ U~åÊ@∞ [iy#@∞¡ `≥Å∞
ã¨∞OÎ k.
WHõ PǨ~°<≥·"Õ^Œº ã¨=∞~°Ê}‰õΩ U~åÊ@∞ QÍqOz
#@∞ì `≥e¿Ñ H˘xfl „áêp# âßã¨<å^è•~åÅ∞ L<åfl~Ú.
=ÚYºOQÍ ÉÏ}~åA q[Ü«∂k`«∞º_»∞ [ âßã¨#O ã¨OYº 4,
ã¨OѨÙ\˜-1], QÆOÔQ·QÆOQÆ<£ ~°}ã≤OQÆ<£ [âßã¨#O ã¨OYº 5,
ã¨OѨÙ\˜-1], âßã¨#O ~å}˜ ™ê=∞"≥· [âßã¨#O 8,9, ã¨OѨÙ\˜-1]
`«QÆ∞ U~åÊ@∞¡ QÍqOz#@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk. "≥Ú^Œ\ ˜ ‰õΩÖ’`«∞ÎOQÆx
41
 ѨÙ}ºˆHΔ„`åÖ’¡ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞
=∞ǨѨ~å^èŒO
J#ºˆHΔ„`Õ Hõ$`«O áêѨO
ѨÙ}ºˆH„Δ`Õ q#â◊ºu
ѨÙ}ºˆHΔ„`Õ Hõ$`«O áêѨO
„|Ǩχ֒ˆH # #â◊ºu
W`«~° ˆHΔ„`åÖ’¡ KÕã≤# áêѨO ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’ #tã¨∞ÎOk.
HÍh ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’ KÕã≤# áêѨO
„|Ǩχ֒HÍxH˜ "≥o§<å #tOK«^Œ∞. HÍ=Ù#,
ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’ P`«‡Ç¨Ï`åºk áêáêÅ∞ KÕÜ«∞~å^Œ∞.
P`«‡Ç¨Ï`«º J<Õ^Õ =∞ǨáêѨ=∞x
=∞# ѨÙ~å}ÏÅ∞ K≥ѨÙ`«∞<åfl~Ú.
JÖÏO\˜ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ ѨÙ}º ˆHΔ„`åÖ’¡ KÕã¨∞‰õΩO>Ë
P áêѨO `«=∞ˆH H͉õΩO_® `«=∞ =OâßxHõO`å
K«∞@∞ì‰õΩO@∞O^Œx |∞∞+¨μÅ∞ Ѷ¨∞’+≤OKå~°∞.
HÍ|\˜ì ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨xflkèÖ’ ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕ¿ãÎ
"å\˜ Ѷ¨e`«O â◊`åkèHõOQÍ L#fl>Ë¡
P`«‡Ç¨Ï`«ºÖÏ¡O\˜q KÕã¨∞‰õΩO>Ë
ã¨fi~°æ„áêÑ≤Î ã≤kúOK«HõáÈQÍ,
P áêѨ Ѷ¨ÅO `«~°`«~åÅ∞ Ѩ\˜ì Ñ‘_çã¨∞ÎOk.
HÍ|\˜ì ѨÙ}ºˆHΔ„`åÖ’¡ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ KÕã¨∞HÀ=^Œ∞Ì.
ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O`À
P`å‡#O^•xfl, =∞<À^è≥·~åºxfl á⁄O^ŒO_ç.
~å}˜ ™êfiq∞"åiH˜ áêÅ∞, ÃÑ~°∞QÆ∞ ã¨=∞iÊOKÕ U~åÊ@∞
[âßã¨#O ã¨OYº 27, ã¨OѨÙ\˜-1] KÕãO≤ k. `«~∞° "åu HÍÅOÖ’
^èŒx+¨ª #HõΔ„`«Ü«ÚHõÎ k<å# =Ú^ŒÖò ã¨Okè [âßã¨#O ã¨OYº
155, ã¨OѨÙ\˜-1] =∞iÜ«Ú ã≤`«QÆ~°QÆ#¤<£ ã¨Okè [âßã¨#O
ã¨OYº 102, ã¨OѨÙ\˜ -1] ~°∂ѨOÖ’, WOHÍ u~°∞=∞Ou~°
u~°∞É’ƒ#HõO [âßã¨#O ã¨OYº 82, ã¨OѨÙ\˜-1] ~°∂ѨOÖ’,
42 ZO`« Hõ+¨ì"≥∞ÿ<å „Ñ¨`«ºHõΔOQÍ ÉèíiOK«_»O Hõ<åfl Ѩ~ÀHõΔOQÍ ã¨Ç≤ÏOK«_»O KåÖÏ Hõ+¨ìO
„Ѩ™ê^Œ <≥·"Õ^•ºÅ∞ ã¨=∞iÊOKÕ U~åÊ@∞ QÍqOK«|_ç<å~Ú.
J~Ú#ѨÊ\˜H© 13= â◊`å|ÌOÖ’ XHõ HÍÖOÖ’ <≥·"Õ^Œº ã¨=∞
~°Ê}‰õΩ Kåe#O`«QÍ x^èŒ∞Å∞ ã¨=∞‰õÄ_»x Hõ+¨ìѨiã≤÷u U~°Ê_ç
#O^Œ∞# HÍÉ’Å∞ ^Õ"åÅÜ«∞ ™ê÷#`åÎ~°∞¡ ^Õ"åÅÜ«∞ Ѩiã≤÷ux
q=iã¨∂Î, Éèí∂^•#~°∂ѨOÖ’ `«y#O`« P^•Ü«∞O ÅaèOKÕ
U~åÊ@∞ KÕÜ«∞=∞x ~åA‰õΩ "≥Ú~°ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. ~åA u~°∞
HÍÅuÎ^Õ= Ü«∂^Œ=~åÜ«∞Å∞ D JÉèíº~°÷##∞ ѨijeOz `«#
19= ã¨O=`«û~° ѨiáêÅ<å HÍÅOÖ’ [âßã¨# ã¨OѨÙ\˜-1,
„H©.â◊.1209-10, âßã¨# ã¨OYº 81, ã¨OѨÙ\˜-1] JO^Œ∞ʼnõΩ
ã¨=∞‡uOz ‰õΩ_»=Ó~ü „QÍ=∂xfl ѨÓiÎQÍ ^Õ=^•# „QÍ=∞O
QÍqOz ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ P „QÍ=∞O#∞O_ç ã≤÷~°OQÍ P^•Ü«∞O
=KÕÛ q^èŒOQÍ U~åÊ@∞ QÍqOKå_»∞. ™ê÷#`åÎ~°∞ HÀi#q^èŒOQÍ
âßã¨#O ã¨OYº43 (âßã¨#ã¨OѨÙ\˜-1) „H©.â◊.1254ã¨OIIÖ’
Éèí∂q∞x K«@ìs`åº ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ^è•~å^Œ`«ÎO QÍqOKå_»∞.
^Õ"åÅÜ«∂xH˜ KÕã≤# J<ÕHõ Éèí∂^•<åÅ QÆ∞iOz, „QÍ=∂Å#∞
ã¨~°fi=∂#ºOQÍ KÕã≤ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ^è•~å^Œ`«ÎO QÍqOz#
ã¨O^Œ~åƒùÅ QÆ∞iOz ‰õÄ_» J<ÕHõ âßã¨<åÅ∞ =∞#^Œ$+≤ìH˜
=KåÛ~Ú. „áêp# HÍÖÏ# HÍ"Õi#kH˜ ^ŒH˜Δ}„áêO`«OÖ’ ^è•~å
^Œ`«ÎO QÍqOz# „QÍ=∂Å∞ uiy ѨÙ#~°∞^ŒúiOK«|_ç 13=
â◊`å|ÌO =∞^躌 HÍÅOÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ [\Ï=~°‡ ã¨∞O^Œ~á° êO_»∞ºxKÕ
ã≤÷sHõiOK«|_ç<å~Ú. Ü«∂^Œ=~åÜ«∞Å∞ u~°∞Ѩu Ѩ@ì}O,
^•xH˜ ã¨g∞ѨOÖ’L#fl J~°_»[#∞ „QÍ=∂Å#∞ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜
P^è•~°„^Œ=º ^•<åÅ∞QÍ |Ǩ˙HõiOKå_»∞. "ÕOHõ\ÏK«Å Ѩ~°fi`«
„áêO`« J_»=ÙÅ∞ J<ÕHõ ~°HÍÅ K≥@`¡ À xO_ç L#flѨÊ\˜H© WHõ¯_»
ÅaèOKÕ Ñ¨ÙëêÊÅ∞ |Ǩïâ◊ó ѨÓ[‰õΩ LѨÜ∂≥ QÆÑ_¨ x» "≥· LO_»_O»
KÕ`«<Õ HÍÉ’Å∞ H˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ Ñ¨Ó^À@Å#∞
ÃÑOK«_O» „áê~°OaèOz, N "ÕOHõ>âË fi◊ ~° ™êfiq∞"åiH˜ „Ѩu ~ÀA
ѨÓ[‰õΩ, =∞iÜ«Ú „Ѩ`ºÕ Hõ ã¨O^Œ~åƒùʼnõΩ#∂, L`«û"åÅ ã¨=∞Ü«∞O
Ö’#∂ ^Õ"åÅÜ«∞ JÅOHõ~°}Ï~°÷O =Åã≤#O`« ÃÑ^ŒÌ "≥Ú`«ÎOÖ’
ѨÙëêÊÅ#∞ ã¨=∞‰õÄiÛ LO\Ï~°∞. H˘O^Œ~°∞ Ü«∞[=∂#∞Å∞ D
ѨÓ^À@ÅÖ’ K«Å¡x h_» HÀã¨O, q„âßOu HÀã¨O =∞O_»áêÅ#∞
Hõ\ ˜ìOz LO\Ï~°∞. L`«û= ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ ™êfiq∞"å~°∞ Tˆ~ˆQ
@ѨC_»∞ `«=∞ #O^Œ# =<åÖ’¡x =∞O_»áêÖ’¡ ™êfiq∞x
ã¨ÑyΨ i
PǨfixOz JK«@ "ÕOKÕÑÙ¨ KÕã≤ u~°∞É’ƒ#HõO (aÜ«∞ºO, ÃÑã¨Å∞
KÕiÛ L_çH˜Oz, q∞iÜ«∂Å∞, LѨÙÊ KÕiÛ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞|_ç#
Ѩ^•~°÷O) =∞iÜ«Ú JѨÊO (aÜ«∞ºÑ¨Ù Ñ≤O_ç, ÉˇÅ¡O HõeÑ≤
<ÕuÖ’ L_çH˜Oz `«Ü«∂~°∞ KÕã≤# fÑ≤ ~˘>ˇì)™êfiq∞H˜ <≥·"Õ^ŒºO
ÃÑ\˜ì P „Ѩ™ê^ŒOÖ’ H˘O`«ÉèÏQÆO P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JHõ¯_»‰õΩ
KÕi# Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ q`«~}
° KÕã,≤ q∞QÆ`åÉèÏQÆO HÍ~°ºx~åfiǨωõΩÅ∞,
^Õ"åÅÜ«∞ ¿ã=Hõ Ѩi[#O ѨOK«∞H˘<Õ"å~°∞. D q^èŒ"≥∞ÿ#
ѨOѨHõO Ѩ^ŒúuH˜ u~°∞"ÀÅQÆO q`«~°} JO\Ï~°∞.
~å}˜™ê=∞"≥· „áê~°OaèOz# Ô~O_»∞ L`«û"åÅÖ’ ÉèÏ„^Œ
Ѩ^Œ =∂™È`«û=O D ~ÀA ‰õÄ_» [~°∞QÆ∞`ÀOk. HÍh Ô~O_»=
L`«û=O =∂~°æt~° =∂™È`«û=O D<å_»∞ PK«~°}Ö’ L#fl@∞¡
ÖË^Œ∞. 13= â◊`å|ÌO =¸_»= áê^ŒOÖ’ „ѨHõ\ ˜Oz# âßã¨#O
ã¨OYº 111-\˜.\˜.Ö’ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞H˜ ÉèÏ„^ŒÑ¨^Œ=∂
™È`«û"åxfl QÆ∞iOz# „Ѩ™ê÷=# LOk. HÍQÍ âßã¨#O ã¨OYº
652-\˜.\˜. =∞iÜ«Ú119-\˜.\˜.âßã¨<åÅÖ’ ÉèÏ„^ŒÑ¨^ŒO,
K≥·„`«=∂™êÅÖ’ [~°∞ѨÙ`«∞#fl L`«û"åÅ „Ѩ™êÎ=# LOk. u~°∞
"ÕOHõ@<å^äŒ Ü«∂^Œ=~åÜ«∞Å∞ `«# 9= ѨiáêÅ<å ã¨O=`«û~°
HÍÅOÖ’ („H©.â◊.1330) XHõ #∂`«# L`«û=O [i¿ÑO^Œ∞‰õΩ
`«QÆ∞ U~åÊ@∞ QÍqOz, JO^Œ∞HÀã¨O á⁄OQÆÅ∂~°∞ „QÍ=∞OÖ’
J~°É÷ Ïè QÆO g∞^Œ qkèOKÕ ã¨∞=∂~°∞ 40 ~°HÍÅѨ#∞flÅ =ã¨∂à◊#¡ ∞
ѨiǨÏiOz, ã¨~°fi=∂#ºOQÍ KÕã≤ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ^•#O
KÕâß_»∞. D q+¨Ü«∞O âßã¨#O ã¨OYº 125-l.\˜. `≥Å∞ѨÙ
`ÀOk. `≥eã≤#O`« =~°‰õΩ 14= â◊`å|ÌO ѨÓ~åfi~°úO <å\˜H˜
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞H˜ ã¨O=`«û~°OÖ’ =¸_»∞ L`«û"åÅ∞
[~°∞Ѩ|_»∞K«∞#fl@∞¡ `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
D =¸_»∞ „Ѩ^è•# L`«û"åÖË QÍHõ, WOHõ#∂ ^èŒfi[
ã¨ÎOÉèíOÃÑ· QÆ~°∞_»zǨÏflOHõÅ *ˇO_® ZQÆ∞~°"Õã¨∂Î u~°∞H˘¯_ç u~°∞
<åàò =∞iÜ«Ú J@∞=O\˜ =∞iH˘xfl L`«û"åÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOѨ
|_»∞`«∞O_Õq. „H©.â◊.1360 ã¨O=`«û~°O „áêO`«OÖ’ „ѨH\õ O˜ z#
âßã¨#O ã¨OYº 337-\˜.\˜.Ö’ =ã¨O`À`«û=O QÆ∞iOz#
„Ѩ™êÎ=# LOk. D L`«û=O =ã¨O`«HÍÅOÖ’ =∂iÛ-U„Ñ≤Öò
<≥ÅÖ’ x~°fiÇ≤ÏOѨ|_»∞`«∂ LO_ç LO@∞Ok. "Õã¨qHÍÅOÖ’
EÖˇ,· 2010 =∞x+≤HÍ@∞‰õΩ =∞O^Œ∞ÖË^Œ∞
» Ñ ¨ Ö ’
Ù x Hõ_• ˆHO„^ŒO
^Õ=¨Ñ¨Îyi K«O^
ã
Hõ_»Ñ¨lÖÏ¡Ö’x ^Õ=Ùx Hõ_»Ñ¨Ö’
N ÅH©Δ ‡ "ÕOHõ>âË fi◊ ~° ™êfiq∞ PÅÜ«∞OÖ’ ‰õÄ_»
ã¨Ñ¨Îyi K«O^• #"≥∂^Œ∞ ˆHO„^ŒO L#flk.
Éèí‰õΩÎÅ∞ D ã¨^Œ= HÍâßxfl LѨÜ≥∂yOK«∞
HÀQÆÅ~°∞.
[~°∞Ѩ٠H˘_çu~°∞<åàò L`«û=O "Õ∞-E<£ =∂ã¨OÖ’ x~°fiÇ≤ÏOѨ
|_»∞`«∞#fl@∞¡ âßã¨#Oã¨OYº 116-\˜.\˜. âßã¨#O =Å¡ `≥Å∞
™ÈÎOk.
H˘O^Œ~°∞ PàÏfi~°∞ʼnõΩ q„QÆǨτѨu+¨ª QÍqOK«_»O D
HÍÅOÖ’ U~°Ê_ç#@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk. „H©.â◊.1235 ã¨O=`«û~°OÖ’,
=¸_»= ~å[~å[KÀà◊√x ѨiáêÅ<åHÍÅOÖ’ „Ѩ„Ѩ^äŒ=∞OQÍ
u~°∞=∞OÔQ· PàÏfi~°∞‰õΩ q„QÆǨτѨu+¨ª [iy#@∞¡ âßã¨#O
ã¨OYº 126- l.\˜. `≥Å∞ѨÙ`ÀOk. D q„QÆǨxfl WO`«‰õΩ
=Ú#∞Ѩ٠N QÀqO^Œ~å[ ™êfiq∞ ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ ‰õΩ_»=Ó~ü
„QÍ=∞ã¨=Ú^•Ü«∞=∞O^Œe „QÍ=∞ã¨∞ÎÅ∞, „Ѩu+≤ªOz LO_ç#@∞¡
D âßã¨#O =Å¡ `≥Å∞™ÈÎOk. JO`Õ H͉õΩO_® P „áêO`«
"åã¨∞Å∞ x`«ºÑ¨Ó[HÀã¨O H˘O`«Éèí∂q∞x ^•#O KÕã≤#@∞¡
`≥Å∞™ÈÎOk. u~°∞"ÕOHõ@<å^äŒ Ü«∂^Œ=~åÜ«∞Å∞ „H©.â◊.1330-
31 ã¨O=`«û~°OÖ’ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ J#∞„QÆǨxfl PtOz
á⁄OQÆÅ∂~°∞ „QÍ=∂xfl ^•#O KÕâß_»∞. D „QÍ=∞O #∞O_ç
ÅaèOKÕ P^•Ü«∞O qxÜ≥∂yOz, ^•#Hõ~°Î Jaè=∞`«O „ѨHÍ~°O
~åA #∂`«#OQÍ „Ѩ"âÕ Ã◊ Ñ\˜#ì Pëê_è» =∂™È`«û= x~°fiǨÏ}‰õΩ,
ã≤`«Hõ~° QÆ#¤ã¨Okè <≥·"Õ^•º^Œ∞Å∞ ã¨=∞‰õÄiÛ# `«~°∞"å`« g~°
#~°ã≤OǨϙêfiq∞H˜, u~°∞=∞OÔQ· PàÏfi~°∞ʼnõΩ XH˘¯Hõ¯ u~°∞É’ƒ
#HõO ã¨=∞iÊO=Åã≤#^Œx ã≤OQÆÜ«∞^Œ}Ï‚Ü«∞‰õΩ_»∞ u~°∞=∞Å
™ê÷#`åÎ~°∞Å#∞ HÀ~å_»∞. JO^Œ∞‰õΩ ™ê÷#`åÎ~°∞Å∞ JOwHõiO
Kå~°∞. (âßã¨#O ã¨OYº 195-\˜.\˜. =∞iÜ«Ú ã¨OѨÙ\˜–1Ö’
ѨÙ@ 105, 108 =∞iÜ«Ú 109). (WOHÍ LOk)
43
 P#O^ŒxÅÜ«∞O – âßã¨<åÅ∞
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
âßã¨# q=~°} – 13
#~°ã≤OÇ¨Ï u~°∞=∞Å âßã¨#O
„Ѩ^Õâ◊O : u~°∞=∞Å, K«O„^Œyi `åÅ∞HÍ, z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡, PO„^茄Ѩ^Õâò
(u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ "≥Ú^Œ\ ˜ „áêHÍ~°OÖ’x L`«Î~°Ñ¨Ù QÀ_»ÃÑ· L#fl âßã¨#O)
=Oâ◊O : q[Ü«∞#QÆ~° (™êà◊√=) ~åA : #~°ã≤OǨÏ
HÍÅO : â◊Hõ ã¨O=`«û~°O 1389, ã¨~°fil`ü, 1467 Z._ç.
ÉèÏ+¨ : `«q∞à◊O
q+¨Ü«∞O : u=∞‡Ü«∞º ^Õ==∞Ǩ~åA ¿Ñ~°∞`À ^Õ"åÅÜ«∂kèHÍ~°∞Å∞ "Õ~ÚOz# D âßã¨#OÖ’ u~°∞
q^≥·Ü«∂@ìO „QÍ=∞OÖ’ `å#∞ „`«qfiOz# K≥~°∞=Ù „H˜O^Œ ™êQÆ∞KÕÜ«∞QÍ =zÛ# ~å|_ç`À
„Ѩu~ÀA áê#Hõ=Ú#∞ <≥·"Õ^ŒºOQÍ ã¨=∞iÊOK«=ÅÜ«Ú#∞.
P^è•~°O : u.u.^Õ. âßã¨<åÅ∞ ã¨OѨÙ@O–II, ã¨OYº–27.

âßã¨# q=~°} –14

JK«∞º`« ~åÜ«∞Å u~°∞=∞Å âßã¨#O
„Ѩ^Õâ◊O : u~°∞=∞Å, K«O„^Œyi `åÅ∂HÍ, z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡, PO„^茄Ѩ^Õâò
(u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ "≥Ú^Œ\ ˜ „áêHÍ~°OÖ’x L`«Î~°Ñ¨Ù QÀ_»ÃÑ· L#fl âßã¨#O)
=Oâ◊O : q[Ü«∞#QÆ~° ~åA : JK«∞º`«~åÜ«∞Å∞
HÍÅO : qHÍi ã¨O=`«û~°O (15= â◊`å|ÌO)
ÉèÏ+¨ : `«q∞à◊O
q+¨Ü«∞O : ÃÑ~°∞OH˘O_≥· g~°Ñ¨Ê<£ u~°∞"≥OHõ@O L_»Ü«∂<£ ™êfiq∞H˜ J<ÕHõ "≥O_ç áê„`«Å#∞ HÍ#∞HõQÍ
W=fi@O [iyOk.
P^è•~°O : u.u.^Õ. âßã¨<åÅ∞ ã¨OѨÙ@O–IV, ã¨OYº–141
 N Jcè+¨ì^Œ =∞$`«∞ºO[ÜÕ∞â◊fi~åÅÜ«∞O
– ^˘_»¤Ñ¨<Õx L^ŒÜ«∞`Õ[
=∞#
^Õ"åÅÜ«∂Å∞
675= ã¨O=`«û~°OÖ’ ѨÙOQÆ#∂~°∞ ã¨O™ê÷<åxfl W=∞‡_ç zHõ¯ PÅÜ«∞OÖ’ =¸Åq~å@∞ì‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ ÃÑ^ŒÌ
1 ~åÜ«∞Å∞ ѨiáêeOKÕ"å~°∞. "Õãq¨ Ö’ ~åÜ«∞Å"å~°∞ P=ÙÅѨ֡ˇ nѨ ã¨ÎOÉèíO LOk. XˆH~åu`À K≥Hõ¯|_ç# D ^èŒfi[
J<Õ „QÍ=∞OÖ’ q_çk KÕ¿ã"å~°∞. XHõ<å_»∞ ~åÜ«∞ʼnõΩ t=áê~°fi`«∞Å∞ ã¨ÎOÉèíO Z`«∞Î 60 J_»∞QÆ∞Å∞. JO`«\ ˜ Z`≥ÎÂ# ã¨ÎOÉèíO
HõÖ’¡ HõxÊOz ã¨g∞áê# L#fl H˘Å#∞Ö’ L<åflO. "≥eH˜ fã≤ PÅÜ«∞O xÅѨ\ÏxH˜ ZO`« „Ѩܫ∞uflOz<å ~åÜ«∞Å"åiH˜
xi‡OK«=∞x P#uxKåÛ~°∞. ™ê^茺Ѩ_»ÖË^Œ∞.
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O HÍQÍ<Õ ~åÜ«∞Å∞ H˘Å#∞Ö’ "≥uH˜OK«QÍ qѶ¨Å∞_≥·# ~åÜ«∞Å∞ t=Ù_Õ `«##∞ J==∂#
ã¨flѨflOÖ’ t=Ù_»∞ ÃãÅqzÛ#>Ë¡ t=áê~°fi`«∞Å q„QÆǨÅ∞ ÅaèOKå~Ú. Ѩ~°Kå_»x ÉèÏqOKå_»∞. WHõÃÑ· D PÅÜ«∞^Œ~°≈#O
P#O^ŒÉèíi`«∞_≥·# ~åÜ«∞Å∞ P q„QÆǨÅ#∞ `«# ã¨fiã¨÷Å"≥∞ÿ# ѨÙOQÆ KÕÜ∞« #x qKå~°O`À ѨÙOQÆ#∂~°∞‰õΩ Ñ¨Ü∞« #=∞Ü«∂º_»∞.
#∂~°∞Ö’ „Ѩu+≤Oª Ѩ^ÅŒ Kå_»∞. Ѩi"å~°O`À ѨÜ∞« #"≥∞#ÿ ~åÜ«∞Å∞ pHõ\ ˜ ^•i =∞^茺֒ ~åÜ«∞Å"åiH˜ XHõ „ÉÏǨχ}∞_»∞ Z^Œ∞Ô~·
Ѩ_»@O`À =∂~°æ=∞^茺OÖ’ „Ѩã¨∞Î`«O PÅÜ«∞O L#fl ã¨÷ÅOÖ’ P ~å„u ''~å*Ï! ã¨ÎOÉèíO xÅѨÖËHõáÈ~Ú#O^Œ∞‰õΩ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞
|ã¨KÕâß~°∞. =Ú#∞Ѩ\ ˜ÖψQ HõÅÖ’ HõxÑ≤Oz# t=Ù_»∞ D „Ѩ^Õâ◊O
Ö’<Õ `«#‰õΩ PÅÜ«∞O xi‡OK«=∞x P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞. Jk t~°™ê=Ç≤ÏO
z# ~åÜ«∞Å∞ "ÕÖÏk=∞Ok tÅ∞ÊÅ#∞ ~°Ñ≤ÊOz PÅÜ«∞x~å‡}ÏxH˜
ѨÓ#∞‰õΩ<åfl~°∞.
P =∞OA<å^äŒ∞_Õ HÀ~°∞‰õΩ#fl ã¨÷ÅO HÍ=_»O =Å¡<À, Ѩ~°=∞
t=Éè‰í Ωõ _Î #·≥ ~åÜ«∞Å"åi ^Œ$Œ _èã» O¨ HõÅÊO`À<À PÅÜ«∞ x~å‡}O K«HKõ H« Í
[~°QÆ™êyOk. U JѨ~å^èŒ"≥∂ `≥eÜ«∞^Œ∞ HÍh JO`«∞Ѩ@ìx "åºkè`À
~åÜ«∞Å"åi P~ÀQƺO H©Δ}˜OzOk.
~åÜ«∞Å"å~°∞ `«# „áê}O HÀã¨O H͉õΩO_® `«# W+¨ì^≥·="≥∞ÿ#
t=Ù_ç Jcè+¨ìO <≥~°"Õ~°ÛÖËHõáÈ`«∞#flO^Œ∞‰õΩ ^Œ∞óYѨÓi`«∞_≥·, `«##∞
Hõ~∞° }˜OK«=∞x P „u<Õ„`«∞_çx "Õ_∞» ‰õΩ<åfl_»∞. P<å\˜ ~å„u `«# Éè‰í Ωõ _Î #·≥
~åÜ«∞ʼnõΩ HõÅÖ’ „Ѩ`«ºHõΔ"≥∞ÿ# t=Ù_»∞ ''h‰õΩ P~ÀQͺxfl „Ѩ™êkã¨∞Î<åfl!
hˆH HÍ^Œ∞ D PÅÜ«∞OÖ’ H˘Å∞"≥·# ##∞fl ¿ãqOz# "å~°O^ŒiH©
P~ÀQͺxfl „Ѩ™êkOz =∞$`«∞ºO[Ü«Ú_»∞ J<Õ ¿Ñ~°∞`À ѨÓ[ÅO^Œ∞
‰õΩO\Ï #x—— K≥ÑÊ≤ JO`«~å÷#=∞Ü«∂º_»∞. U "≥^· ºŒ O ÖˉΩõ O_®<Õ ~åÜ«∞Å∞
P~ÀQƺO ‰õΩ^Œ∞@Ѩ_çOk. ^•O`À ~åÜ«∞Å∞ PÅÜ«∞x~å‡}O Ü«∞^ä•
`«^äŒOQÍ Ñ¨ÓiÎ KÕ~ÚOKå_»∞.
EÖˇ,· 2010 â’HÍxH˜ ¿ÇÏ`«∞=Ù ÃÑ·HõO 45

`«∞<åfl"å! XHõ™êi "≥#∞uiy K«∂_»∞—— Jx K≥áêÊ_»∞.
P =∂@ʼnõΩ uiy K«∂ã≤# ~åÜ«∞Å∞ sîqQÍ xÅ
|_ç# ^èŒfi[ã¨ÎO|O Hõ#Ѩ_»QÍ<Õ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞.
WO`«\ ˜ â◊√Éè"í å~°#Î ∞ KÕ~"° ãÕ #≤ „ÉÏǨχ}∞_çH˜ Hõ$`«[`˝ Å« ∞ K≥áêÊ
Å#∞‰õΩ#fl ~åÜ«∞Å"åiH˜ P „ÉÏǨχ}∞_»∞ HõxÊOK«ÖË^Œ∞.
`«#‰õΩ J™ê^茺=∞#∞‰õΩ#fl |$ǨÏ`ü HÍ~°ºO J=bÅQÍ <≥~°
"Õ~_° O» `À Wk ™êHΔÍ`«∂Î t==∞Ç≤Ï"Õ∞#x ~åÜ«∞Å"åiH˜ J~°=÷ ∞~ÚºOk.
D J~°∞^≥·# ã¨OѶ¨∞@# [iy# P#"åà◊§‰õΩ P^è•~°OQÍ P ã¨÷ÅOÖ’
~åÜ«∞Å∞"å~°∞ HÀ<Õ~∞° , =∞O_»ÑO¨ , `À@ U~åÊ@∞ KÕ~ÚOKå~°∞. WѨÊ\˜H©
Jk ''^˘~°ÉÏq`À@——QÍ "å_»∞HõÖ’ LOk.
x~å‡} ^Œâ◊Ö’<Õ Wxfl J^Œ∞ƒù`åÅ∞ K«∂Ñ≤# hÅHõO~î°∞_»∞
D PÅÜ«∞OÖ’ ''N Jaè+¨ì^Œ =∞$`«∞ºO*ÜÕ∞â◊fi~°∞_»∞—— J<Õ ¿Ñ~°∞`À
H˘Å∞"≥·<å_»∞. D PÅÜ«∞=∞O^Œ∞ N „Ѩã¨#fl áê~°fif^Õq, ã¨∞„|
Ǩχ}º™êfiq∞, g~°Éèí„^Œ™êfiq∞, Éèí„^ŒHÍo, #=„QÆǨÅ∞, ^Œ∞~°æ, QÆ}Ѩu,
N =∞Ǩq+¨μ‚=Ù K«`«∞~°∞‡Y „|Ǩχ, K«O_çˆHâ◊fi~°∞Å∞ H˘Å∞"≥· L<åfl~°∞.
„ѨuÜÕ∞\Ï "≥·âßYѨOK«q∞ #∞O_ç áœ~°‚q∞ =~°‰õÄ „|Ǩϟ‡
`«û"åÅ∞ "≥É· =íè OQÍ [~°∞QÆ∞`å~Ú. D „|Ǩϟ‡`«û=OÖ’ [iˆQ ~°^Àä `«û=O
Hõ#∞flÅѨO_»∞QÆQÍ LO@∞Ok. D ~°^äÀ`«û=OÖ’ K«∞@∞ì„ѨHõ¯Å „QÍ=∂Å
#∞O_ç Ãã`· O« Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ ÃÑ^ŒÌ ã¨OYºÖ’ áêÖÁæx "≥Ú‰õΩ¯Å∞ f~°∞Û‰õΩO\Ï~°∞.
HÍsÎHõO, =∂Ѷ¨∞=∂ã¨OÖ’<Õ HÍHõ „Ѩu ™È=∞"å~°O ™êfiq∞ qâı+¨ ѨÓ[
ÅO^Œ∞‰õΩO\Ï~°∞.

„Éèí=∞‰õΩ QÆ∞iÜ≥ÿ∞#@∞¡ JxÑ≤OK«∞K«∞#flk. Hõ#∞Hõ WHõ¯_»

xsƒùu – H˘O_»=Úk ~å[QÀáêÖò
D „ѨѨOK«OÖ’x „Ѩu =ºH˜ÎH˜ U^À XHõ ã¨O^Œ
~°ƒùOÖ’ J^è≥·~°ºO, ÉèíÜ«∞O HõÅ∞QÆ∞`åÜ«∞#_®xH˜ ã¨O^ÕǨÏO
ÖË^Œ∞. <Õ\ ˜ "≥·^Œ∞ºÅ∞ ÉèíÜ«∂xH˜ HÍ~°}"Õ∞^≥·`Õ LO^À J^Õ
HÍ~åºxfl KÕ Ü « ∞ _» O =Å¡ Éè í Ü « ∂ xfl [~ÚOK« = K« Û x
K≥|∞`å~°∞.
D J^è≥·~°ºO, ÉèíÜ«∞O J<Õk Q˘Ñ¨Ê â◊¥~°∞ʼnõΩ
‰õÄ_® HõÅ∞QÆ=K«∞Û. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ â◊¢™ê΢ã¨Î HÀq^Œ∞_≥·#
J~°∞˚#∞_»∞ Ãã·`«O ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`« Ü«Ú^Œú~°OQÆOÖ’ "≥·~åQƺO`À
Hõey# J^è≥·~°ºO, ÉèíÜ«∞O =Å¡ ''QÍO_ô=O KÕu #∞O_ç
*ÏiáÈ=ÙK«∞#flk. K«~°‡O `«Ñ≤Oz áÈ=ÙK«∞#flk. =∞#ã¨∞û
xÅ|_»ÖËHõ áÈ=ÙK«∞<åfl#∞—— J<åfl_»∞. WHõ =∞#ÖÏO\˜
"åiH˜ J^è≥·~°ºO, ÉèíÜ«∞O HõÅQÆ_»OÖ’ qz„`«"Õ∞q∞ LOk.
=∞i g\˜x áê~°„^ÀÅ_»"≥∞@∞¡? JO>Ë ÉèíQÆ=næ`Õ ã¨=∂
^è•#O K≥|∞`ÀOk.
J#<åºtÛO`«Ü«∞O`À =∂O
ÜÕ∞ [<åó Ѩ~°∞ºáêã¨`Õ I
`ÕëêO x`åºaèÜ«ÚHÍÎ<åO
Ü≥∂QÆ ˆHΔ=∞O =Ǩ=∞ºÇ¨Ï"£∞ II
P Ѩ~=° ∂`«∞‡}Ë‚ x~°O`«~O° J##º ÉèHí `Θ À zO`«#
KÕÜÚ« K«∞, xëê¯=∞ ÉèÏ=O`À ¿ãqOK«∞"åi Ü≥∂QÆHˆ =Δ ∂Å#∞
`å<Õ =Ç≤Ï™êÎ#x Éèí~À™ê WKåÛ_»∞. HÍ|\˜ì K«^Œ∞=~°∞Å∞
ÉèíÜ«∞O U~°Ê_ç`Õ ÃÑ·q^èŒOQÍ K«iOK«O_ç. xsƒù`«∞Å∞HõO_ç.

46 HÍÅO ã¨O^ÕǨÅ∞ f~°∞Û`«∞Ok ã¨ÑyΨ i

 ÉèíHõÎ [Ü«∞^Õ=
= OQÆ^Õâ◊OÖ’x XHõ Ñ¨Öˇ¡@∂iÖ’ <å~åÜ«∞}âߢã≤Î,
Hõ=∞ÖÏÉÏ~Ú J<Õ Ñ¨Ù}º^ŒOѨ`«∞Å∞ x=ã≤OKÕ
"å~°∞. "åiH˘Hõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ѨÙ\Ïì_»∞. "åiH˜ ѨÓs[QÆ<åfl
^äŒ∞xÃÑ· Jáê~°ÉèíH˜Î. JO^Œ∞Hõx P Ñ≤Å¡"å_çH˜ [Ü«∞^Õ=Ù_»x
¿Ñ~°∞ ÃÑ\Ïì~°∞. P [Ü«∞^Õ=Ùx [#‡#∞ QÆ∞iOz WHõ¯_» XHõ
Pã¨H˜ÎHõ~°"≥∞ÿ# JOâ◊=Ú#flk. q#O_ç!
âߢã≤Î ÉèíQÆ=O`«∞x JiÛOK«∞@Ö’<Õ JǨÏiflâ◊Å∂
QÆ_ç¿Ñ"å_»∞. `«# J#O`«~°O =Oâ◊O xeKÕÖÏQÍ `«#‰õΩ
ã¨O`å#O HÍ"åÅ<Õ PÖ’K«# KÕÜ∞« \ÏxH˜ ‰õÄ_® J`«xH˜ fiHõ
^˘iˆHk HÍ^Œ∞. HÍh J`«x ÉèÏ~°º Hõ=∞Å ¢ã‘Î HÍ|\˜ì
=Oâ’^•ú~°‰õΩ_≥·# ‰õΩ=∂~°∞x HÀã¨O Ѩi`«Ñ≤OKÕk. P"≥∞ JO`«
QÍ_è»OQÍ Ñ¨Ù„`«∞x HÍOH˜Δã¨∂Î LO_»_»O =Å¡ ѨÓs [QÆ<åfl^äŒ
™êfiq∞ P"≥∞#∞ Hõ~∞° }˜Oz <å~åÜ«∞} âߢãHÎ≤ ˜ ã¨fiѨflOÖ’ HõxÊOz
''‰õΩ=∂~å! h ÉèíH˜ÎH˜ <Õ#∞ "≥∞KåÛ#∞. JO^Œ∞‰õΩ h ÉèÏ~°º
=∞#ã¨∞Ö’x HÀiHõ f~°Û\ÏxH˜ =KåÛ#∞—— J<åfl_»∞.
âߢãÎ≤ "≥O@<Õ x„^Œ #∞O_ç "Õ∞Å∞H˘<åfl_»∞. J`«x â◊s~°
=∞O`å k=ºÉèíQÆ=`ü ã¨O^Œ~°≈#"≥∞ÿ#O^Œ∞=Å¡ ^ÕnѨº=∂#OQÍ
"≥∞~°∞™ÈÎOk. =∞àϧ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ™êHΔÍ`«¯i™êÎ_Õ"≥∂#x J`«_»∞
x„^Œ‰Ωõ Ѩ„Hõq∞OKå_»∞. HÍh J`«x HÀiHõ f~°Ö^Ë ∞Œ . Jã¨ÇϨ #O`À
x„^ŒÖzË J`«#∞ ÉèÏ~°º#∞ Ñ≤ez `«# ã¨fiѨfl =$`åÎO`«O K≥áêÊ_»∞.
''F „ѨÉèí∂! g∞ =∂@Å∞ x["Õ∞<å! J~Ú`Õ <å [#‡
^èŒ#º"≥∞ÿ#>Ë¡. <åÖÏO\˜ ÉèÏ~°º Uq∞ HÀ~°∞‰õΩO@∞Ok? =∞#efl
~°∞}„`«Ü«∂#∞flO_ç q=Ú‰õΩÎÅ#∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜ XHõ H˘_»∞‰õΩ#∞
HÀ~°∞‰õΩ<åfl#∞. P =~åxfl WKÕÛO^Œ∞‰õΩ ^≥·=O „Ѩã¨#∞fl_≥·<å_»x
K≥Ñ≤ÊOk Hõ=∞Å.
P =∂@Å∞ qx âߢã≤Î =ÚYO "å_çáÈ~ÚOk. ''h
"≥O`« Ñ≤zÛ^•xq Hõ=∞ÖÏ! J^Õ<å h=Ù ^≥"· åxfl HÀ~°=Åã≤Ok?
EÖˇ,· 2010
– â◊OHõ~°QÆO\˜ ~°=∂HÍO`ü
™êfiq∞ áê^•Ö’¡ SHõºO HÍ"åÅ<Õ HÀiHõ#∞ h=Ù HÀ~°=Åã≤#
ѨxÖË^•?—— J<åfl_»∞.
Hõ=∞Å `«# Éèí~°Î‰õΩ W+¨ìO ÖËx =~åxfl ÉèíQÆ=O`«∞x
HÀ~°∞‰õΩ<åfl#x ÉÏ^èŒÑ¨_çOk. JѨÊ\˜ #∞O_ô P ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ
#_»∞=∞ ^Œ∂~°O ÃÑiyOk. <å~åÜ«∞}âߢã≤Î ÉèíQÆ=^ŒƒùH˜ÎÖ’
x=∞QÆ∞fl_≥· LO>Ë, P"≥∞ `«# `«Ñ≤Ê^•xH˜ qKåiã¨∂Î LO_Õk.
D q^èŒOQÍ H˘O`« HÍÅO QÆ_çzOk.
XHõ~ÀA ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ <å~åÜ«∞}âߢã≤Î HõÅÖ’ q„ѨÙx
=ÖË Hõ#|_ç ''=`åû! H˘_»∞‰õΩ J#=ã¨~°=∞#∞‰õΩ#fl h ÉèÏ=#
`«Ñ¨C. h=Ù g∞ `å`« =Ú`åÎ`«Å |∞∞}O f~°∞ÛHÀ=^•Ì? h
ÉèÏ~°º Hõ=∞ʼnõΩ H˘_»∞‰õΩ#∞ „Ѩ™êkOK«@OÖ’ <å‰õΩ "Õ~ˆ L^ÕâÌ O◊
‰õÄ_® LOk. J`«#∞ Hõ$+¨É‚ Híè xΘ JѨÓ~°fi"≥∞#ÿ suÖ’ qâ◊fi=∞O`å
qã¨ÎiOѨ*Ë™êÎ_»∞. h‰õΩ J~°÷"≥∞ÿO^•? WѨÊ\˜ #∞Op =∞OzQÍ
=∞ã¨Å∞HÀ!—— Jx J<åfl_»∞.
<å~åÜ«∞}âߢã≤Î `«# `«Ñ¨C#∞ „QÆÇ≤ÏOz Hõ=∞Å#∞
=∞xflOKå_»∞. JÖÏ P ^ŒOѨ`«∞ʼnõΩ Ñ¨Ù\ì̃# "å_Õ [Ü«∞^Õ=Ù_»∞.
J`«_Õ J#O`«~°HÍÅOÖ’ w`«QÀqO^ŒHõ~°ÎQÍ "åã≤ÔHHͯ_»∞.
[Ü«∞^Õ=ÙxH˜ [QÆ<åfl^䌙êfiq∞ÃÑ· QÆÅ ÉèíH˜Î, P ^≥·"åxfl
ã¨∞Îuã¨∂Î ~åã≤# w`«QÀqO^ŒOÖ’ Hõ#|_»∞`«∞Ok.
D w`« Q ÀqO^Œ HÍ=º~° K « # [~° ∞ QÆ ∞ `« ∂ L#fl
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ 'Kå~°∞jÖË.....— J#fl ѨOH˜ÎH˜ J~°÷O WÖÏ LOk.
''Hõ$+¨μ‚_»∞ q~°Ç¨Ï `åáêxHÀ~°fiÖËHõ ~å^èŒ#∞ P"≥∞ K«Å¡x
áê^ŒHõ=∞ÖÏÅ#∞ `«# `«ÅÃÑ·# ÃÑ\˜ì ¿ã^Œn~°Û=∞xHÀ~å_»x——.
PK«~°}ÏÅ∞ ѨÓiOz# `«~åfi`« Jk HõΔq∞OѨ~åx ^≥·"å
ѨKå~°OQÍ [Ü«∞^Õ=Ù_»∞ „QÆÇ≤ÏOKå_»∞. P q^èŒOQÍ ZO^Œ∞‰õΩ
[iyO^À#x KåÖÏ ÉÏ^èÑŒ _¨ ®¤_∞» . JѨÊ\˜H˜ P K«~}° Ïxfl H˘>Ëãì ≤
#kH˜ ™êfl<åxH˜ "≥àϧ_»∞. "≥o§# =∞x+≤ "≥o§#@∞¡QÍ<Õ =zÛ
„Ѩu=ºH©Î H©iÎH˜ ÉÏx¿ã 47
 J`«x ÉèÏ~°º`À ''Ѩ^•‡! P ~å`«„Ѩux
fã¨∞‰õΩ~å! <åH˜Ñ¨C_Õ "≥∞~°∞ѨÙÖÏO\˜
`«ÅѨ٠=zÛOk. ^•xfl "≥O@<Õ ~åÜ«∞Hõ
áÈ`Õ =∞~°záÈ`å#∞.—— JO@∂ [Ü«∞
^Õ=Ù_»∞ ÉèÏ~°º `≥zÛ~ÚzÛ# `åà◊Ѩ„`«
– _®II Ѩq∞_çHÍÅfi K≥OK«∞ã¨∞|ƒÜ«∞º
„QÆO^äŒOÖ’ H˘xfl ѨO‰õΩÎÅ#∞ ~åã≤ #n
f~åxH˜ =∞~°e "≥àÏ¡_»∞.
=∂`Õ= ~°HõΔu, Ñ≤`Õ= Ç≤Ï`Õ xÜ«ÚOˆHÎ, Wk [iy# H˘O`« H ÍÖÏxH˜
HÍO`Õ= Kåaè~°=∞Ü«∞ `«ºÑ¨hÜ«∞ MËË^Œ"£∞, [Ü«∞^Õ=Ù_»∞ P<å_»∞ ~°zOz J~å÷O
H©iÎO K« k‰õΔΩ q`«<Àu, `«<Àu ÅH©Δ ‡O `«~°OQÍ P¿Ñã≤# ˆQÜ«∂xfl `«Ñ¨CÅ∞ ã¨i
H˜O H˜O # ™ê^èŒÜ«∞u HõÅÊÅ`Õ= q^•º. (Éè’[ K«i„`«) kkÌ H˘`«QÎ Í ~åÜ«∂Åx P ~å`« ѨÙã¨HÎ Íxfl
ÉèÏ=O : q^Œº HõÅÊÅ`« =O\˜k. HÀi#=hfl Wã¨∞ÎOk. `«e¡=ÖË ~°H˜Δã¨∞ÎOk. `«O„_ç =ÖË ÉèÏ~°º#_çQÍ_»∞. J`«_»∞ P „QÆO^äŒOÖ’x
Ç≤Ï`åxfl É’kèã¨∞ÎOk. ÉèÏ~°º=ÖË ^Œ∞óMÏxfl áÈQ˘\˜ì, P#O^•xfl KÕ‰õÄ~°∞Û z=i Ѩ„`åxfl K«∂âß_»∞. JHõ¯_» JѨÊ\˜Hˆ
`«∞Ok. ã¨~°fi„`å H©iÎx "åºÑ≤OѨ*Ëã¨∞ÎOk. ã¨OѨ^ŒÅ∞ ã≤kúOѨ*Ëã¨∞ÎOk. q^Œº ѨÓiÎQÍ ã¨iH˘`«Î áê@ ™êHΔÍ`«¯iOzOk.
™êkèOK«ÖËxk Un ÖË^Œ∞. J`«_»∞ ÉèÏ~°º#∞ Ñ≤ez, ''Ѩ^•‡! h"Õ"≥∞ÿ<å
D ѨÙã¨ÎHõOÖ’ ~åâß"å?— J<åfl_»∞. P"≥∞
q=~°} : q^Œº JO>Ë JHõΔ~åÅ`À ‰õÄ_ç# K«^Œ∞"Õ HÍ^Œ∞. *Ï˝#=∞h J~°÷O. ÖË^Œ#flk.
*Ï˝x ^Õ<≥·fl<å JÅ"ÀHõQÍ ™êkè™êÎ_»∞. *Ï˝#O, `«e¡QÍ ~°H˜Δã¨∞ÎOk.
''J~Ú`Õ <å‰õΩ ÉÏQÍ *Ï˝Ñ¨HõO.
`«O„_çQÍ Ç≤Ï`åxfl É’kèã¨∞ÎOk. ÉèÏ~°ºQÍ ^Œ∞óMÏxfl áÈQ˘\˜ì ã¨O`À
^≥·"åѨKå~å~°÷O ^èŒfixã¨∂Î <å ^Œ∞óMÏxH˜
ëêxfl KÕ‰õÄ~°∞ã¨∞ÎOk. H©iÎx ã¨~°fi„`« "åºÑ≤OѨ*Ëã¨∞ÎOk. ã¨HõÅ
¿ÇÏ`«∞Éè∂í `«"∞≥ #ÿ K«~}° Ïxfl H˘\˜"ì ãÕ ,≤ Jã¨O
ã¨OѨ^ŒÅ∂ Hõeæã¨∞ÎOk. q^Œº HõÅÊÅ`«=O\˜k. HÀi#=hfl Wã¨∞ÎOk.
ѨÓiÎQÍ q_çz ÃÑ\˜ì# w`åxfl WѨC_Õ
WO`«\ ˜ L`«Î=∞ QÆ∞}ÏÅ∞#fl q^Œº#∞ ™êfi~å÷xH©, ã¨=∂[ <åâ◊<åxH©
<Õ#∞ K«∂ã¨∂Î L<åfl#∞. HÍx, WѨC_»∞
qxÜ≥∂yOK«_»O `«QÆ^Œ∞. q^Œº q#Ü«∂xfl Wã¨∞ÎOk. q#Ü«∞O =Å¡
^•x ™ê÷<Õ =∞~À w`«=ÚOk—— Jx [Ü«∞
Ü≥∂Qƺ`« Åaèã¨∞ÎOk. Ü≥∂Qƺ`«=Å¡ ^èŒ#O KÕ‰õÄ~°∞ÎOk. ^èŒ#O =Å¡
^Õ=Ù_»<åfl_»∞. P"≥∞ P ~ÀA PÜ«∞#
ã¨∞YO HõÅ∞æ`«∞Ok. ^èŒ#O =Å¡ ^•#^èŒ~°‡ Ü«∞*Ï˝^Œ∞Å∞ KÕã≤ ZO`À
™êfl<åxH˜ "≥o§# H˘kÌ HõΔ}ÏňH =∞àϧ
ѨÙ}Ϻxfl ã¨OáêkOK«∞HÀ=K«∞Û. ѨÙ}ºO =Å¡ z`«Î ã¨O™ê¯~°O, W\˜ì
w`« ~°K#« KÕã#≤ q+¨Ü∞« O QÆ∞~°∞Î KÕãO≤ k.
ã¨O™ê¯~°O =Å¡ ÉèíH˜Î *Ï˝# Hõ~°‡ x+¨ªÅ∞ ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_»`å~Ú.
[Ü«∞^Õ=Ù_»∞ #=∞‡ÖË^Œ∞. `å#∞ JѨÊ\˜
g\˜ =Å¡ =∂#=Ù_»∞ r=#∞‡‰õΩÎ_≥· `«i™êÎ_»∞. Éè∫uHõ ã¨∞MÏʼnõÄ,
#∞O_ç WѨÊ\˜ =~°‰õÄ D q+¨Ü«∞OQÍ
P^蕺u‡Hõ q^ŒºÅ∞ áê~°=∂i÷Hõ ã¨∞MÏʼnõÄ ^ÀǨÏ^ŒO KÕ™êÎ~Ú. w`«
"Õ^Œ#Ѩ_»∞`«∂<Õ L<åfl#<åfl_»∞.
„ѨHÍ~°O q^Œº JO>Ë J^蕺`«‡ q^Õº! Hõ~°‡ *Ï˝<åÅ∞ Ô~O_»∂ =ÚYº"Õ∞
Hõ#∞Hõ q^Œº#∞ Ô~O\˜H© J#fi~ÚOz, WǨÏѨ~å#O^•Å∞ á⁄O^Œ_»O ''ÖË^∞Œ . ™êfig∞! `≥Å· =Ú#∞ ѨÓã¨∞
„âıÜ∞« 㨯~°O. ‰õΩ#fl â◊s~°O`À g∞~°∞ =zÛ g∞ ã¨fiǨÏ
™êÎÅ`À H˘xfl ѨO‰õΩÎÅ#∞ D ѨÙã¨ÎHõOÖ’

48 x<åfl <Õ_»∞Å Hõ$+≤ÜÕ∞ ˆ~ÃÑ· [x‡ã¨∞ÎOk ã¨ÑyΨ i

~åã≤ "≥àϧ~°∞. K«∂_»O_ç. D #∂<≥ =∞~°Hõ JO^Œ∞‰õΩ ™êHõΔ ºO——
JOk Ѩ^•‡=u.
[Ü«∞^Õ=Ù_»∞ P áê@#∞ K«k"å_»∞. ÉèÏ=O, Jaè=ºH˜Î,
JHõΔ~° ~°=∞º`« Jhfl Ѩ~°=∞ L`«¯ $+ì̈OQÍ L<åfl~Ú. [Ü«∞^Õ=Ù_ç
Hõà◊¡"≥O@ P#O^ŒÉèÏëêÊÅ∞ ~åÖÏ~Ú. [QÆ<åfl^äŒ∞_Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ
`«# ~°∂ѨO`À =zÛ D w`åxfl ѨÓiOz LO\Ï_»x „QÆÇ≤ÏO
Kå_»∞.
''Ѩ^•‡=f! h=Ù x[OQÍ J^Œ$+¨ìâßexq. ÉèíQÆ=O
`«∞x ^Œ~°≈#O h‰õΩ HõeyOk. <Õ#∞ HÍ^Œ∞. P K«~°}ÏÅ#∞
~åã≤#k ™êHΔÍ`«∞Î <å ™êfiq∞ [QÆ<åfl^äŒ∞_Õ. hÖÏO\˜ ÉèÏ~°º
<å‰õΩ ÅaèOz#O^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ ^èŒ#∞º_»#∞—— JO@∂ [Ü«∞^Õ=Ù_»∞
P#O^•uâ◊Ü«∞O`À <å@ºO KÕâß_»∞.
P HÍÅOÖ’ ѨÓsx ѨiáêeOKÕ ~åA ‰õÄ_®
[QÆ<å^䌙êfiq∞H˜ Q˘Ñ¨Ê Éèí‰õΩÎ_»∞. JO`ÕHÍ^Œ∞ "åˆQæÜ«∞HÍ~°∞_»∞
‰õÄ_®. ^Õâ◊OÖ’x Éèí‰õΩÎÅO`å =º+≤ìQÍ, ã¨=∞+≤ìQÍ w`«
QÀqO^•xfl áê_»∞`«∂ LO>Ë qx `«# áê@Öˇ=~°∂ áê_»@O
ÖË^Œx P„QÆǨϟ^Œ„QÆ∞_»Ü«∂º_»∞.
''ZO^Œ∞HõO^Œ~°∂ [Ü«∞^Õ=Ùx áê@Å<Õ áê_»∞`å~°∞.
<å áê@Å <≥O^Œ∞‰õΩ áê_»~°∞? <å áê@Å∞ J`«x áê@Å
Hõ<åfl "åã≤Ö’ <åã≤~°Hõ=∂?—— Jx „Ѩ[efl „ѨtflOKå_»∞.
"å~°O`å [Ü«∞^Õ=Ùx HÍ"åºxÔHO^Œ∞HõO`« „áê=ÚYº"≥∂ K≥Ñʨ ÖËHõ
''~å*Ï! g∞ ˆQÜ«∂Å#∞, [Ü«∞^Õ=Ùx w`åÅ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_≥·#
[QÆ<åfl^䌙êfiq∞ K«~°}ÏÅ ^ŒQÆæ~° LOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•=Ú—— Jx
J<åfl~°∞. ^•xH˜ ~åAQÍ~°∞ JOwHõiOKå~°∞. W^ŒÌi ~°K«#Å#∞
^Õ"åÅÜ«∞OÖ’x ÉèíQÆ=O`«∞x áê^•Å K≥O`« ÃÑ\˜ì QÆ~°ƒùQÆ∞_ç
"åH˜e ayOz "≥o§áÈÜ«∂~°∞.
~å„`«O`å ~åA [QÆ<åfl^äŒ∞x ''™êfig∞! <Õ#∞ h
Éèí‰õΩÎ}˜‚HÍ<å? ZO^Œ∞‰õΩ =∞i „Ѩ[ÅO`å [Ü«∞^Õ=Ùx áê@Å
Ѩ@¡ ѨHõΔáê`«O K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl~°∞? <å g∞^Œ ^ŒÜ«∞ LOK«∞—— Jx
„áêi÷OKå_»∞.
„áê`«óHÍÅO [#ã¨O^ÀǨÏO =ÚO^Œ∞ ^Õ"åÅÜ«∂xfl
`≥iKå~°∞. [Ü«∞^Õ=Ùx ѨÙãÎ̈HOõ ÃÑ· ''"Õ∞=Ú ã¨O`«∞+¨μÅì "≥∞<ÿ å=Ú——
EÖˇ,· 2010 hu Hõ>ˇìÖÏO\˜k – HÀÔ~¯ =∞O@ÖÏO\˜k
"ÕOHõ>Ëâ◊√ <å=∞O
ã¨OÔHà◊ñ ɡ\˜ì#"Õà◊ K«OѨ aez#"Õà◊
JOH˜eQÍ #ѨCÅ "å ~åy# "Õà◊
"ÕOHõ>Ëâ◊√ <å=∞"Õ∞ q_çÑ≤OK« QÆuQÍHõ
=∞O‰õΩ|∞kúñ ÉÁ~°e# =∞iÖË^Œ∞ `≥éñQÆ∞.
ã¨OÔHà◊√¡ "Õ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’, K«OѨ\ÏxH˜ Ñ≤ez#
"Õà◊Ö’¡ , JѨCÅ"å~°∞ P~°_çɡ\˜ì# "Õà◊Ö’¡ "ÕOHõ>Ëâ◊√ <å=∞
"≥ÚHõ¯>Ë ~°H˜Δã¨∞ÎOk. – `åà◊¡áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞
Jx ~åã≤ LOk. ~åAQÍi ѨÙã¨ÎHõO JÖψQ <ÕÅÃÑ· ^˘~°∞¡`«∂
HõxÑ≤OzOk. ~åAQÍ~°∞ =∞ø#OQÍ `«# =∞Ok~åxH˜ "≥àϧ~°∞.
~åA L^•`«Î ǨÏ$^ŒÜ«Ú_»∞ HÍ|\˜ì `«# JkèHÍ~°O`À
[Ü«∞^Õ=ÙxH˜ Ǩx `«ÅÃÑ@ìÖË^Œ∞. ^•xH˜ q~°∞^ŒúOQÍ ~ÀE
^Õ=Ù_ç =ÚO^Œ∞ ''„ѨÉèí∂! ÉèíH˜Î ѨsHõΔÖ’ <Õ#∞ F_çáÈÜ«∂#∞. h
Hõ$áê ^Œ$+≤ìx <å ÃÑ· U<å\˜ÔH·<å „Ñ¨ã¨iOѨ*ˇ~Úº—— Jx
"≥Ú~°ÃÑ@∞ì‰Ωõ <Õ"å_»∞.
H˘<åflà◊§ `«~åfi`« ~åAQÍiH˜ [QÆ<åfl^äŒ∞_»∞ HõÅÖ’
Hõ#|_ç ''~å*Ï! h ~°K«#Å∞ [Ü«∞^Õ=Ùx ~°K«#Å`À ã¨=∂#
"≥∞ÿ#"Õ HÍx h‰õΩ QÆÅ JǨÏOHÍ~åxfl áÈQ˘@ì_®xH˜ hH˘Hõ
QÆ∞}áê~î°O K≥ѨÊ^ŒÅz JÖÏ KÕâß#∞. x~°∞`åûÇ¨Ï Ñ¨_»‰õΩ. h
áê@ÅÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ Ѩ^Œ=¸_»∂ <å‰õΩ ÉÏQÍ #KåÛ~Ú——
J<åfl_»∞. P<å\˜ #∞Op ~åA JǨÏOHÍ~åxfl ^Œ∂~°O KÕã¨∞
‰õΩ<åfl_»∞. PÜ«∞#‰õΩ *Ï˝<À^ŒÜ«∞"≥∞ÿOk. „Hõ"Õ∞} J`«_»∞ [QÆ
<åfl^䌙êfiq∞ Éèí‰õΩÎÅÖ’ XHõ¯_≥·<å_»∞.
WOH˘Hõ ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ Ѩ~°=∞t=Ù_»∞ [Ü«∞^Õ=ÙxH˜
™êHΔÍ`«¯iOz |OkáÈ@¡`À #iH˜"ÕÜ«∞|_ç# JOQÍÅ#∞
„Ѩ™êkOKå_»∞. =∞~°Å XHõ™êi ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ J`«xH˜ „Ѩ`º« Hõ"Δ ∞≥ ÿ
J`«xH˜ „áê}„Ѩ^Œ"≥∞ÿ# J`«x ÉèÏ~°º Ѩ^•‡=f ^Õq „áê}ÏÅ#∞
uiyKåÛ_»∞.
ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨fiÜ«∞OQÍ K«∂_»@"Õ∞QÍHõ, J`«x J#∞
K«~°∞ʼnõΩ ‰õÄ_® ÉèíQÆ=`ü ™êHΔÍ`å¯~åxfl HõeyOz# =∞ǨÏ
hÜ«Ú_»∞ [Ü«∞^Õ=Ù_»∞.
49

H˜Î J#QÍ ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· JѨiq∞`«"≥∞ÿ# „¿Ñ=∞ Hõey
Éèí LO_»_»O. ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ „¿Ñ=∞ ÖˉõΩO_® ~ÀHõ\ ˜
áê@QÍ KÕ¿ã Éèí[#Å∞, ã¨OH©~°Î#Å∞, <å=∞ [áêÅ∞, J#∞ëêª
<åÅ∞, ÉÏǨº_»O|~°"Õ∞QÍx ÉèíH˜ÎHÍ^Œ∞. â◊~°}ÏQÆ`« ÉèÏ=# ÉèíH˜ÎH˜
Ѩ~åHÍ+¨ª. HÍ=∂xfl `åºQÆO KÕÜ«∞_»O „¿Ñ=∞‰õΩ w@∞~å~Ú. U
HÀiHõÖHË ,õ ã¨HÅõ r=HÀ\˜ÃÑ· ¿ãflǨÏÉèÏ"åxfl Hõeæ W`«~∞° Å P#O
^ŒOÖ’ `å#∞ P#O^ŒO J#∞ÉèíqOK«QÆÅQÆ_»O ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ·
„¿Ñ=∞‰õΩ ÅHõΔ}ÏÅ∞.
â◊~°}ÏQÆu J#QÍ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ `«##∞ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ
ã¨=∞iÊOK«∞HÀ=_»O. `«#^Õq∞ ÖË^Œ∞, `«# =∞Oz K≥_»∞Åhfl ÉèíQÆ
=O`«∞x"Õ J#fl qâßfiã¨O. D qâßfiã¨=Ú HõÅ"åxH˜ x`«ºO
P#O^Œ"Õ∞. Éèí‰õΩÎ_»∞ „ѨѨOK«ã¨∞MÏʼnõΩ „áê=ÚYºq∞=fiHõ, ™êfi~°÷
~°Ç≤Ï`«OQÍ rqOz#ѨÙ_»∞, P ã≤÷uÖ’ „ѨѨOK«O ^Œ∂~°"≥∞ÿ,
„¿Ñ"≥∞ÿHõº ˆHO„^ŒOQÍ ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· z`«ÎO xâ◊ÛÅOQÍ xÅ|_ç
áÈ`«∞Ok. =∞#ã¨∞û#∞ ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· ã≤÷~°OQÍ xÅ∞=iOK«_»O
Hõ+¨ì"Õ∞. ^•xH˜ x~°O`«~° JÉèϺã¨"Õ∞ ™ê^èŒ#O. JÉèϺã¨O ‰õÄ_»
JO`« `ÕeHõ HÍ^Œ∞. D JÉèϺã¨=Ú `«fi~°QÍ Ñ¶¨eOK«_®xH˜ ÉèíQÆ
=^•ƒù=#`À Jxfl Hõ~°‡Å∞ KÕã¨∞ÎO_®e. ÉèíQÆ=^•ƒù=O JO>Ë
ã¨=∞ã¨ÎO ÉèíQÆ=O`«∞xk, Hõ~°‡Å∞ KÕÜ«∞_»"Õ∞ <åѨx. Hõ~°‡Ñ¶¨e`«O
ÉèíQÆ=O`«∞xk J<Õ ÉèÏ=#. J^Õ Hõ~°‡Ñ¶¨Å `åºQÆO.
ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨fi~°∂Ѩ ã¨fiÉèÏ"åÅ#∞ QÆ∞iOz# ã¨i
J~Ú# *Ï˝#OÖËx JÉèϺã¨O Hõ#fl ^蕺#O Z‰õΩ¯= LѨÜ≥∂QÆO.
^蕺<åxH˜ ÉÏ@ "Õã≤#ѨÙ_Õ *Ï˝<åxH˜ ™ê~°÷Hõ`«, Hõ#∞Hõ *Ï˝#O
Hõ#fl ^蕺#O qt+¨ìO. ^蕺#OÖ’ ZѨÙ_À H˘kÌ¿ãѨ٠=∂„`«O
ÉèíQÆ=O`«∞x ^Œi≈OK«QÆÅO. Hõ#∞Hõ k#=∞O`å KÕ¿ã Hõ~°‡Ñ¶¨Å
`åºQÆO WOHÍ Z‰õΩ¯= „ѨÜ≥∂[#Hõ~°O. Hõ~°‡Ñ¶¨Å `åºQÆO =Å¡
PO^Àà◊#Å∞ `«yæ =∞#ã¨∞û âßOux á⁄O^Œ∞`«∞Ok. âßO`«
ã¨=∂Ç≤Ï`« =∞#ã¨∞û ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨Ê~°≈##∞ÉèíqOK« HõÅ∞æ`«∞Ok.
50 ã¨O|O^è•ÅHõO>Ë J#∞|O^è•Å∞ Q˘Ñ¨Êq
^ÕǨÏã¨∞MÏÅÃÑ· HÀiHõÅ∞ ÖËx"å_»∞, ÉÏǨºÉèíºO`«~°
â◊√zHõÅ"å_»∞, ã¨=∞~°∞÷_»∞, ã¨=∞Ü«∞ã¨∂ÊùiÎ`À =º=ǨÏiOKÕ"å_»∞
ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· ÉèíH˜Îx Ѩ\ ˜+¨ªO KÕã¨∞‰õΩO\Ï_»∞.
ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· ÉèíH˜Îx ^Œ$_è»Ñ¨~°K«∞HÀ=_®xH˜ #=q^èŒ
=∂~åæÅ#∞ „ѨÇ¨ ^¡ ∞Œ _»∞ =i‚™êÎ_∞» . Jq 1) „â◊=}O, 2) H©~#ΰ O,
3) 㨇~°}O, 4) áê^Œ¿ã=#O, 5) J~°Û#O, 6) =O^Œ#O,
7) ^•ã¨ºO, 8) ã¨YºO 9) P`«‡x"Õ^Œ#O. Wq ^ÕxHõq q_çQÍ
ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕã<≤ å, Jhfl Ѩ~㰠ʨ ~°O ѨÙ+≤xì ™êÎ~Ú. Wq ™Èáê<åÅ∞
=∂„`«"∞Õ . XH˘¯Hõ¯\˜ ™ê^è#Œ KÕã∂¨ Î ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ P`«‡ x"Õ^#Œ O
KÕã¨∞HÀ"åe. ÉèíQÆ=O`«∞x QÆ∞}ÏÅ#∞ „â◊=}, =∞##, xkè
^蕺ã¨# ^•fi~å Ѩ^Õ Ñ¨^Õ KÕÜ«∞@"Õ∞ JÉèϺã¨Ü≥∂QÆO.
™êfi~å÷xfl `«ºlOz, Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x P„â◊~ÚOz J`«_Õ
Ѩ~°=∞QÆu Jx ÉèÏqOz xëê¯=∞ „¿Ñ=∞ÉèÏ=O`À =∞<À
"åHͯܫ∞ Hõ~°‡Å#∞ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞xÃÑ· xeÊ, ã¨OѨÓ~°‚ Hõ~°Î=º
Hõ~°‡Å#∞ KÕÜ«∞_»"Õ∞ ÉèíQÆ=^Œ~°÷Hõ~°‡Ñ¨~åÜ«∞}QÍ K≥ѨÊ|_»∞`«∞Ok.
ˆH=ÅO ÉèíQÆ=^Œ~°÷ Hõ~°‡Å∞ KÕ¿ã"åiÖ’ ^≥·=OÃÑ· „¿Ñ=∞,
„â◊^Œú, zO`«# LO\Ï~Ú. JO^Œ∞ˆH ^蕺#OHõ#fl Hõ~°‡Ñ¶¨Å
`åºQÆO qt+¨ì=∞x K≥ѨÊ|_çOk. =∞<À"åHͯܫ∂Å ^•fi~å KÕ¿ã
™êfiÉèÏqHõ Hõ~°‡ÅÃÑ· Hõ~°Î $`åfiaè=∂<åxfl ã¨OѨÓ~°‚OQÍ Ñ¨i`«º
zOKåe. Dâ◊fi~° ã¨fi~°∂ѨO x~°O`«~O° =∞##O KÕÜ∂« e. Ѩ~°
"Õ∞â◊fi~°∞xÃÑ· qâßfiã¨O LO_»@O „â◊^Œú J#|_»∞`«∞Ok. ÉèíQÆ=O
`«∞_Õ Ñ¨~°=∂„â◊Ü«∞OQÍ, Ѩ~°=∞QÆuQÍ, ã¨~åfi`«‡QÍ, qâ◊√^Œú
„¿Ñ=∞KÕ PÜ«∞# „áêÑ≤Îx HÀˆ~"åiQÍ „Ѩu XHõ¯~°∞ rqOKåe.
„ѨѨOK« ã¨∞MÏÅ#∞ q_»=_»"Õ∞ "≥·~åQƺO. ÖËx ^•xx
HÀ~°H,õ L#fl ^•x`À `«$Ñ≤ÑÎ _¨ ∞» `«∂ x`«ºã¨O`«∞+¨μ_ª ∞» QÍ LO_®e.
qK«HõΔ} *Ï˝#=∞O>Ë Uk „¿ÑÜ«∞ã¨∞û, Uk „âıÜ«∞ã¨∞û Jx qKå
iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O. "åxÖ’ „âıÜ≥∂=∂~åæxfl ZOK«∞HÀ=_»O
q"ÕHõO. ÉèíQÆ=`«`«Î fiO`À x~°O`«~°O rqOz, ^•xx ™êkèO
KåÅ<Õ ^Œ$_è»qâßfiã¨O Hõeæ LO_®e. K«`«∞ëêÊ^Œ [O`«∞=ÙÅ∞
<åÅ∞QÆ∞ HÍà◊§`À #_»∞ã¨∂Î =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êy#@∞¡ D <åÅ∞QÆ∞
QÆ∞}ÏÅ∞ J#QÍ qK«HõΔ}, "≥·~åQƺO, q"ÕHõO, qâßfi™êÅ ã¨Ç¨
Ü«∞O`À =∞#O =∞# QÆ=∂ºxfl KÕ~°∞HÀQÆÅO. W^Õ ÉèíH˜Î =∂~°æO,
Éèí‰õΩÎx ÅHõΔ ºO.
ã¨ÑyΨ i
 "≥·Éèí=OQÍ "Õ^Œ<å~åÜ«∞}∞x „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞
<åQÆÖÏѨÙ~°O "Õ^Œ=m§ ã¨"Õ∞`« "Õ^Œ<å~åÜ«∞} ™êfiq∞
"åi „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞ 2010, U„Ñ≤Öò 28 ^èŒfi*Ï~ÀǨÏ}`À
"≥·Éèí=OQÍ „áê~°OÉèí=∞Ü«∂º~Ú. D L`«û"åÅÖ’ ™êfiq∞"å~°∞
N^Õq, Éèí∂^Õq ã¨"Õ∞`«OQÍ u~°∞=∂_»g^äŒ∞Ö’¡ ÃÑ^ŒÌâı+¨,
z#flâı+¨, ǨÏOã¨, ã≤OǨÏ, QÆ~°∞_», ǨÏ#∞=∞^•fiǨÏ<åÅÃÑ· Tˆ~
QÆ∞`«∂ Éèí‰õΩÎʼnõΩ ^Œ~°≈#q∞KåÛ~°∞. z=~°QÍ "Õ^Œ=m§ ã¨"Õ∞`«
"Õ^Œ<å~åÜ«∞} ™êfiq∞"å~°¡ L`«û==¸~°∞ÎʼnõΩ ã¨flѨ#, u~°∞
=∞O[#O`À áê@∞ K«„Hõ™êfl#O "≥É· "íè À¿Ñ`«OQÍ [iyOk.
"Õ∞ 6 `Õn# <åQÆÖÏѨÙ~°OÖ’x "Õ^Œ
<å~åÜ«∞} ™êfiq∞"åi „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞
^èŒfi*Ï=~À}O`À =Úyâß~Ú. D „|Ǩ‡`«û"åÖ’¡ Éèí‰õΩÎÅ∞
Jã¨OMϺHõOQÍ áêÖÁæ<åfl~°∞.
J"≥∞iHÍÖ’ Nx"å㨠HõàϺ}O
2010, "Õ∞ 1= `Õn# J"≥∞iHÍÖ’x #∂º*ˇsûÖ’
â◊x"å~°O Nx"å㨠HõàϺ}O "≥·Éèí=OQÍ [iyOk. L^ŒÜ«∞O
P~°∞QÆO@ʼnõΩ ã¨∞„ѨÉèÏ`«¿ã=`À ™êfiq∞"åix "Õ∞ÖÁ¯eáê~°∞.
J#O`«~°O ™êfiq∞"åiH˜ `À=∂Å, J~°Û# ¿ã=Å∞ x~°fiÇ≤ÏO
Kå~°∞. =O^ŒÖÏk=∞Ok =∞Ç≤Ïà◊Å∞, ѨÙ~°∞+¨μÅ∞ `≥Å∞QÆ∞ ã¨O„Ѩ
^•Ü«∞ =¢ã¨Î^è•~°}`À ™êfiq∞"åi ¿ã=Ö’ áêÖÁæ<åfl~°∞. 33
ZHõ~åÅ qã‘Î~°‚OÖ’x PÅÜ«∞OÖ’ x~°fiÇ≤ÏOz# Nx"åã¨
HõàϺ}ÏxH˜ "ÕÖÏkQÍ Éèí‰õΩÎÅ∞ `«~°e=KåÛ~°∞. Éèí‰õΩÎÅ QÀqO^Œ
<å=∞㨇~°}`À „áêOQÆ}O =∂~°∞„"≥∂yOk. D HõàϺ}Ïxfl
gH˜ΔOz J"≥∞iHÍÖ’x `≥Å∞QÆ∞ „Ѩ[Å∞ P^蕺u‡Hõ ÉèÏ=#`À
ѨÙÅH˜OzáÈÜ«∂~°∞. u.u.^Õ. HõàÏHÍ~°∞Å∞ J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#
Å#∞ PÅÑ≤OKå~°∞.
D HõàϺ}OÖ’ #∂º*ˇsû QÆ=~°fl~ü „H˜ãπ „H˜ã,ìπ "Õ∞Ü«∞~ü
*Ï<£HÍiflH±, _çѨӺ\© ã‘ÊHõ~ü L¿ÑO„^Œ z=Ù‰õΩÅ, `å<å J^茺
‰õΩΔ _»∞ N ã¨∞„|=∞}ºO áêÖÁæ<åfl~°∞. u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#
áêÅHõ=∞O_»e ã¨É∞íè º_»∞ Ü«∂^ŒÜ∞« º ^ŒOѨ`∞« Å∞, Ç≤ÏO^Œ∂ ^è~Œ ‡°
„ѨKå~° Ѩi+¨`ü HÍ~°º^Œi≈ _®II ~åà◊¡|O_ç Hõq`å„Ѩ™ê^£,
u.u.^Õ áœ~°ã¨O|O^è•kèHÍi N \˜.~°q, N =Ú~°mHõ$+¨‚
_çѨӺ\© D.F. ([#~°Öò) `«k`«~° JkèHÍ~°∞Å∞ áêÖÁæ<åfl~°∞.
EÖˇ,· 2010 Ö’HõOÖ’ HÍ~°}O K≥Ñ≤Ê~åxk XHõ¯ =∞$`«∞º"Õ
=ÚYº=∞O„u Jaè#O^Œ#Å∞
Nx"å㨠HõàϺ}Ïxfl `˘e™êiQÍ J"≥∞iHÍÖ’ x~°fi
Ç≤ÏOK«_»O Jaè#O^ŒhÜ«∞=∞x PO„^茄Ѩ^Õâò =ÚYº=∞O„u
_®II ÔH.~Àâ◊Ü«∞º ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. â◊x"å~°O #∂º*ˇsûÖ’x QÆ∞~°∞
"åÜ«¸~°Ñ¨Ê PÅÜ«∞OÖ’ x~°fiÇ≤ÏOz# HõàϺ}OÖ’ áêÖÁæ#fl
`≥Å∞QÆ∞"å~°O^ŒiH© Jaè#O^ŒÅ∞ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î#fl@∞¡ K≥áêÊ~°∞.
HÍeá¶ÈiflÜ«∂Ö’ N"åi HõàϺ}O
2010, "Õ∞ 9 `Õn# J"≥∞iHÍ
Ö’x HÍeá¶ÈiflÜ«∂Ö’ N"åi
HõàϺ}O "≥·Éèí=OQÍ [iyOk. HÍe
á¶ÈiflÜ«∂Ö’x ã¨xfl"Õe PÅÜ«∞ P_ç\’
iÜ«∞OÖ’ x~åfiǨωõΩÅ∞ HõàϺ} "ÕkHõ#∞ ã≤^OúŒ KÕâß~°∞.
P ~ÀA L^ŒÜ«∞O 6 QÆOIIʼnõΩ ã¨∞„ѨÉèÏ`«O`À PÅÜ«∞
„áêOQÆ}OÖ’ HõàϺ} ã¨O^Œ_ç "≥Ú^ŒÖˇ·Ok. JHõ¯_ç „Ñ¨[Å∞
ÃÑ^ŒÌ ã¨OYºÖ’ D "Õ_»∞Hõ‰õΩ Ç¨[~°=_»"Õ∞HÍHõ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞
^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOz N^Õq, Éèí∂^Õq ã¨"Õ∞`« HõàϺ}"ÕOHõ>Ëâ◊fi
~°∞x`À áê@∞ `å=Ú‰õÄ_® HõOHõ}^è•~°∞ÅÜ«∂º~°∞. ÉèíHõÎ [#
ã¨O^ÀǨÏO =∞^茺 N"åi HõàϺ}O "≥·Éèí"À¿Ñ`«OQÍ [iyOk.
„a_ç˚"å@~üÖ’ N"åi HõàϺ}O
J"≥∞iHÍ ^Õâ◊O #∂º[sû ~å¢+¨ìOÖ’x „a_ç˚"å@~üÖ’
2010, "Õ∞ 15 â◊x"å~°O N"åi HõàϺ}À`«û=O "≥·Éèí=OQÍ
[iyOk. "≥Ú^Œ@ q+¨fiHˆ û# ѨÓ[ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. J#O`«~O°
#=^è•<åºÅ JO‰õΩ~å~°Ê}, Ü«∂QÆO, Éèí‰õΩÎÅKÕ`« =∞Ǩã¨OHõ
ÅÊO, HõOHõ}^è•~°}=O\˜ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ [iQÍ~Ú. J#O`«~O°
N"åiH˜, Éèí∂^Õq, N^ÕqʼnõΩ H˘`«Î ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ `˘_çQÍ~°∞.
=∂OQÆźѨÓ[ J#O`«~°O HõÖϺ}À`«û=OÖ’ H©ÅHõѶ¨∞@ì
"≥∞ÿ# =∂OQÆź^è•~°}O [iyOk. ÖÏ[Ǩϟ=∞O `«~åfi`«
ѨÓ~å‚Ǩïu`À HõàϺ}=∞Ǩϟ`«û=O =Úyã≤Ok. D HõàϺ}
=∞Ǩϟ`«û=OÖ’ "ÕÖÏk=∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞ áêÖÁæx Nx"åã¨∞x
HõàϺ}Ïxfl gH˜ΔOKå~°∞. D HõàϺ}À`«û=OÖ’ =ÚYºJukäQÍ
áêÖÁæ#fl u.u.^Õ=™ê÷#O J^茺‰õΔΩÅ∞ N _ç.ÔH.PkˆHâ◊=ÙÅ∞
=∂\Ï¡_»∞`«∂ u.u.^Õ. q^ÕâßÖ’¡ x~°fiÇ≤ÏOz# HõàϺ}ÏÅ∞
^èŒ~°‡„ѨKå~°O HÀã¨"Õ∞#x ã¨Ê+¨ìO KÕâß~°∞.
51
 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu

"≥∂ã¨áÈHõO_ç !
=∞# ~å¢+¨ìOÖ’x H˘xfl #QÆ~åÅÖ’
H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ J#kèHÍiHõOQÍ
ã¨ Ñ ¨ Î y i
(P^蕺u‡Hõ =∂ã¨Ñ¨„uHõ)
ã¨Ñy Ψ i =∂ã¨Ñ„¨uHõ‰Ωõ
K«O^•Å ~°∂ѨOÖ’
K«O ^• #"≥∂^Œ∞ Ѩ`
„ « =Ú JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~°x,
1. ¿Ñ~°∞ =∞iÜ«Ú z~°∞<å=∂ : `«^•Ìfi~å N"åi ^Œ~°≈#O KÕ~Ú™êÎ=∞x,
(q_ç q_ç JHõΔ~åÅÖ’ #q∞‡ã¨∞Î<åfl~°x `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖÏ „"åÜ«∞O_ç =∞iÜ«Ú JÖÏO\˜ "åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨ÊHõ „"åÜ«∞O_ç) ã¨Ñ¨Îyi K««O^•‰õΩ, N"åi ^Œ~°≈<åxH˜
„Ѩ™ê^•Å‰õΩ ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞.
(Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨Êx ã¨i) K«O^• g∞~°∞ <Õ~°∞QÍ
2. HÍ=Åã≤# ÉèÏ+¨ : `≥Å∞QÆ∞ `«q∞à◊O ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi,
u.u.^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu——
Hõ#fl_»O Ç≤ÏOn WOw¡+¨μ "åiH˜ ѨOÑ≤OKåe. (ÖË^•)
3. ã¨O=`«û~°/rq`« K«O^• : ~°∂. 60/– ~°∂. 500/– u~°∞ѨuÖ’x Nx"åã¨O Ü«∂„u‰õΩÅ
4. K«O^• ѨÙ#~°∞^Œú~°} : =ã¨u ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’
(J) K«O^• <≥O|~°∞ : ‰õÄ_® K«O^• Hõ@ì=K«∞Û.
ã¨Ñ¨ÎyiH˜ K«O^•Å∞ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ
(P) ÉèÏ+¨ : ^Õ=™ê÷#O |Ü«∞\˜ =º‰õΩÎÅ#∞
5. K≥e¡Oz# "≥Ú`«ÎO : Z=ih xÜ«∞q∞OK«ÖË^Œ∞.
_ç._ç.<≥O. : `Õk : JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ K≥eO¡ K«HOõ _ç!
(K≥‰õΩ¯Å∞ ã‘fiHõiOK«|_»=Ù)
"åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç!!
ã¨O„ѨkOK«O_ç...!
„Ѩ^Õâ◊=Ú : ã¨Ñ¨Îyi K«O^•Å qKå~°}‰õΩ
0877 – 2264359
`Õk : K«O^•^•~°∞x ã¨O`«Hõ=Ú 0877 – 2264543
ã¨Ñ¨Îyi ã¨O=`«û~° K«O^• ~°∂.60/–, rq`« K«O^• ~°∂.500/–Å∞† _ç._ç.x 'pѶπ Z_ç@~ü, 'ã¨Ñ¨Îyi—, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu— "åi
¿Ñ~°∞# fÜ«∂e.
ã¨ÑÎ̈yi K«O^•^•~°∞Å∞QÍ KÕ~^° ÅŒ K«∞H˘#fl"å~°∞/ `«=∞ K«O^•#∞ ѨÙ#~°∞^Œiú OK«∞HÀ^ÅŒ z#"å~°∞ D ‰õÄѨ#∞Ö’ QÍx ÖËHõ `≥ÅH¡ Íy`«=ÚÖ’QÍx
ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl q^èŒ=ÚQÍ q=~°=ÚÅ∞ „"åã≤ ѨOѨK«∞Û#∞. „H˜O^Œ „ѨK«∞iOz# z~°∞<å=∂#∞ =∂„`«"Õ∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç. u.u.^Õ
ã¨Oáê^ŒHõ HÍ~åºÅÜ«∞O, u~°∞ѨuH˜ `«Ñ¨Ê g∞~°∞ Z=i ^ŒQÆæ~° _»|∞ƒÅ∞ Hõ\˜ì "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
=∞xP~°¤~°∞ ѨOѨÙ"å~°∞ JO^Œ∞Ö’<Õ g∞ Ü≥ÚHõ¯ K«O^•q=~°=ÚÅ∞ „"åã≤ D „H˜Ok z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨OѨ=ÅÜ«Ú#∞.
=∂ z~°∞<å=∂ ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O, \˜.\˜._ç.„ÃÑãπ HÍOáœO_£, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083——.

Edited and published on behalf of T.T. Devasthanams by C. Saila Kumar, M.A., Chief Editor, T.T.D. and
printed at T.T.D. Press by V. Sambasiva Rao, D.P.T., Manager, T.T.D. Press, Tirupati - 517 083.
K«Hõ¯x `«e¡H˜ KåñQÆ∞|àÏ `«# –
K«ÔH¯~°"≥∂qH˜ KåñQÆ∞|àÏ
‰õΩeÔH\˜ =ÚiÃÑѨÙñ QÆ∞=∞‡iOѨÙñ ^Œ# –
ã¨à◊√ѨÙñ EѨÙʼnõΩ KåñQÆ∞|àÏ
ѨÅ∞‰õΩÅ ™⁄ÅѨÙÅñ |u`Àñ QÆã¨Ô~_ç
K«Å=ÚÅ Ü«∞Å∞Hõ‰õΩ KåñQÆ∞|àÏ
H˜<≥fl~°`Àñ |u ÔHÅ# xÅ∞K«∞ñ ^Œ# –
K«#∞fl "≥∞éñQÆ∞ʼnõΩ KåñQÆ∞|àÏ
L#fluñ |uÃÑ· <˘~°y xÅ∞K«∞ñ^Œ# –
ã¨#flѨ٠#_çq∞H˜ KåñQÆ∞|àÏ
[O^≥Ѩ٠=Ú`«ºÑ¨Ù ã¨~°∞ÅǨ~°=ÚÅ –
K«O^Œ#QÆOkèH˜ KåñQÆ∞|àÏ
qO^Œ~Ú "ÕOHõ@qÉèí∞ñ ɡ#ñz# `«# –
ã¨Ok^ŒO_»Å‰õΩ KåñQÆ∞|àÏ.
(5 – 107)

Éèí‰õΩÎÅ JcèëêìÅ∞ fˆ~Û JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆk K«ÔH¯~°"≥∂q.

P"≥∞ XHõ "å`«ûźnq. ѨÅ∞‰õΩ`Õ<≥Å ^Õq. P"≥∞ #_»HõÅ∞
<å\ϺÅ∞. "≥OHõ@ѨuH˜ P"≥∞ K«∂ѨÙÅ∞ ѨÓÅ`«∂ѨÙÅ∞. P"≥∞
JÅ∞HõÅ HõeH˜. zÅ∞HõÅ H˘eH˜. ‰õΩÅ∞‰õΩÅ =ÚeH˜. P"≥∞ H˜<≥fl~°
g∞@∞`«∂ áê_»∞`«∞Ok. =Ú`åºÅ Ǩ~åÅ`À, Ѩ~°∞"åÅ ÉèÏ~åÅ`À
`«# ѨuH˜ "Õ_»∞Hõ KÕã¨∞ÎOk. P qâ◊fiqÉèí∞xÃÑ· Xiy Hõiy
áÈ`«∞Ok. JÖÏ Éèí‰õΩÎʼnõΩ â◊~°}ÏQÆu `«`åÎfixfl <Õˆ~Ê P K«O^Œ#
QÆOkè JO^•Å‰õΩ ''KåOQÆ∞|àÏ—— JO@∂ J#fl=∞Ü«∞º ã¨∞ÎuOz#
ã¨OH©~°Î# Wk.
 ÃãÃÑìO|~°∞ <≥ŠѨO_»∞QÆÅ∞
01 – QÀ‰õΩÖÏ+¨ìq∞
10 – =~åÇ¨Ï [Ü«∞Ou
11 – q<åÜ«∞Hõ K«qu
11 #∞O_ç 19 =~°‰õΩ –
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ "åi
"åi¬Hõ „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞, u~°∞=∞Å
19 – "å=∞# [Ü«∞Ou
22 – J#O`«Ñ¨^Œ‡<åÉèí„=`«O
K«Hõ¯\˜ J#∞Éèí∂u
u~°∞=∞ʼnõΩ ~åHõáÈ~Ú<å N"åi
k=º "≥·Éèí"åxfl „Ѩu =∂ã¨O =∂
Z^Œ∞@ xeÑ≤ K«Hõ¯\˜ J#∞Éèí∂ux
HõeyOKÕ ã¨Ñ¨ÎyiH˜ ^èŒ#º"å^•Å∞.
– l. QÆOQÆ, K≥<≥·fl.
Éè^„í ÑŒ ~¨ K
° ∞« ‰õΩO@∞<åflO!
ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ =ÚYz„`åÅ∞
„Ѩu<≥ÖÏ ZO`À PHõ~°¬}©Ü«∞OQÍ
LO@∞<åfl~Ú. Ѩ„uHõ‰õΩ PÜ«Ú=ÙѨ@∞ì
ÖÏO\˜ ã¨Oáê^ŒH©Ü«∂Å∞ qâı¡+¨}Ï`«‡
HõOQÍ ™êQÆ∞`«∞<åfl~Ú. u~°∞=∞Å PÅ
Ü«∞O ^è•~å"åÇ≤ÏHõ PHõ@∞ì‰õΩO\’Ok.
^è•~å"åÇ≤ÏHõOQÍ „Ѩu<≥ÖÏ =KÕÛ L+¨N
ÉèÏ~°`åxfl ѨÙã¨ÎHõ~°∂ѨOÖ’ Éèí„^ŒÑ¨~°K«∞
‰õΩO@∞<åflO.
– Ü«∞ãπ. ~å=∞Hõ$+¨‚, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞.
ÉÏÅ"å‰õΩ¯ ÉÏQÆ∞Ok
E<£ ã¨ÑyΨ i Ѩ„uHõÖ’ „ѨK∞« iO
z# ÉÏÅ"å‰õΩ¯ ji¬HõÖ’ ''^Œ∞~åâ◊——
J<Õ Hõ^Œä <å‰õΩ ÉÏQÍ #zÛOk. ^Œ∞~åâ◊
^Œ∞óY=Ú#‰õΩ KÕ@∞. HÍ|\˜ì =∞#=Ú
Z‰õΩ¯= ^Œ∞~åâ◊ Ѩ_‰» Äõ _»^∞Œ . ''^˘iH˜#
^•x`À `«$Ñ≤ÎѨ_®e—— J<Õ hu D Pã¨H˜ÎHõ~°OQÍ ™êQÆ∞`ÀOk. N `«∞Åã‘
Hõ^Œä ^•fi~å `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl#∞. JO`ÕHÍHõ =∞Ç≤Ï=∞, ^•â◊~°nä â◊`«Hõ"≥·t+¨ì ºO
=∂ áê~î°âßÅÖ’x <å `À\˜ q^•º~°∞÷ "庙êÅ∞ K«kqOѨKÕâß~Ú. JÖψQ u~°∞
ʼnõΩ ‰õÄ_® K«kq qxÑ≤OKå#∞. =∞Å PÅÜ«∞O ^è•~å"åÇ≤ÏHõ "ÕOHõ\Ï„k
– ZÖò. K«O^Œ#, u~°∞Ѩu. qt+¨ì`«#∞, N"åi bÅÅ#∞ Hõà◊¡=ÚO^Œ∞
™êHΔÍ`«¯iOѨKÕã¨∂Î LOk. ÉèíH˜Î *Ï˝#
JHõΔ~° „Ѩ™ê^ŒO
'ã¨Ñ¨Îyi— Ѩ„uHõ =ÚYz„`«OQÍ "≥·~åQͺÅ#∞ P~°¬^èŒ~°‡xëêªx~°ux „Ѩu
Nx"åã¨∞x =„[Hõ=K«O „ѨK∞« iOK«=Å áêkOKÕ Z<Àfl "庙êÅ∞ „Ѩu ã¨OzHõ
ã≤OkQÍ HÀ~°∞`«∞<åfl#∞. =ÚYºOQÍ Ö’#∂ KÀ@∞KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~Ú.
=∞^è Œ º ¿ÑrÅÖ’x Kè å Ü« ∂ z„`åÅ∞ –Zãπ. Nx"åãπ, WÅ¡O^Œ∞.
K«∂ѨÙÅ∞ =∞~°ÅÛhÜ«∞=Ù. ^Õ=™ê÷#O Hõ=~°∞Ö’ ã¨Ñ¨Îyi
Éèí‰õΩÎʼnõΩ JOkã¨∞Î#fl JHõΔ~° „Ѩ™ê^Œ"Õ∞ 'ã¨Ñ¨Îyi— =∂ã¨Ñ¨„uHõ „Ѩu<≥ÖÏ
D 'ã¨Ñ¨Îyi—. =∞_»=‰õΩO_® Hõ=~°∞Ö’ ÃÑ\˜ì Éèí„^ŒOQÍ
–#g# ÅH˜Δ ‡, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞. ѨOѨÙ`«∞#flO^Œ∞‰õΩ ^èŒ#º"å^•Å∞. =ÚY
Ö’QÆ_» ™êfiq∞"åi =„[Hõ=K«O z„`åÅ∞ KåÖÏ ÉÏQÆ∞O@∞<åfl~Ú.
„ѨK«∞iOK«_»O [iyOk. gÅ∞#∞|\˜ì – ZO. ã¨∂iÉÏ|∞, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞.
=∞m§ =Ú„k™êÎO. qÅ∞"≥·# ji¬Hõ
– „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ „Ѩu<≥ÖÏ ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’
_®II Ѩq∞_çHÍÅfi K≥OK«∞ã¨∞|ƒÜ«∞º JO^Œ
*Ë™ÈÎ#fl 'ÃÑ^ŒÌÅ=∂@— KåÖÏ qÅ∞"≥·#
ji¬H.õ Wk <Õ\ ˜ Ü«Ú=`«~O° áê\˜OK«QeÆ
y`Õ H©Δ}˜OzáÈ`«∞#fl <≥·uHõ qÅ∞=Å∞
=∂ WÅ∞"ÕÅ∞Ê =∞~°ÖÏ xÅ|_»∞`å~Ú. J~Ú`Õ WO^Œ∞Ö’
'ã¨ÑÎ̈yi— =∂ã¨Ñ¨„uHõ U HÍ~°}O Z‰õΩ¯=QÍ ã¨O㨯 $`« â’¡HÍÖË L^ŒÇ¨Ïiã¨∞Î
KÕ`«<À =∂‰õΩ KåÖÏ PÅ㨺OQÍ <åfl~°∞. K«Hõ¯\˜ `≥Å∞QÆ∞ Ѩ^•ºÅ∞ ‰õÄ_®
=™ÈÎOk. PÅ㨺OQÍ =KÕÛk ã¨Ñ¨Îyi JOkOK«QÆÅ~°x =∞#q.
=∂ã¨Ñ¨„uHõHÍ^Œ∞, '=∂ WO\˜ "ÕÅ∞Ê – ÔH. ѨÙ~°∞ëÈ`«ÎO, Ñ‘ÖË~°∞.
U_»∞H˘O_»Å"å_»∞—. D ã¨∞xfl`«"≥∞ÿ#
Éè‰í Ωõ ÅÎ =∞<ÀÉèÏ"åÅ#∞ g∞~°∞ „QÆÇÏ≤ OK« =ÚYº QÆ=∞xHõ
QÆÅ~°∞. ÉèÏ~°`O« KåÖÏÉÏQÆ∞Ok. L+¨N áÈã¨ìÖò Ñ≤<£HÀ_£ ѨOѨO_ç !!
ÉèÏ~°`«O „QÆO^ä•xfl H˘#‰õΩ<åfl ã¨Ñ¨Îyi g∞‰õΩ JOk# 'ã¨Ñ¨Îyi— ã¨OzHõÃÑ·
=∂ã¨Ñ¨„uHõ P Ö’@∞#∞ f~°∞™ÈÎOk. QÆÅ g∞ z~°∞<å=∂Ö’ Ñ≤<£HÀ_£
– Ü«∞O. ã¨∞„|Ǩχ}ºO, ‰õΩѨÊO. ÖËx"å~°∞ `«=∞ Ñ≤<£HÀ_£#∞ qkèQÍ
ÉÏ=Ù<åfl~Ú `≥Å∞ѨÙ`«∂ ÖËY#∞ „"åÜ«∞QÆÅ~°∞.
^è•~å"åÇ≤ÏHõ L+¨N ÉèÏ~°`«O „Ѩu z~°∞<å=∂‰õΩ
áÈã¨ìÖò Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨Êxã¨i !
– „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞
"ÕOHõ\Ï„k ã¨=∞O ™ê÷#O „|Ǩ‡O_Õ <åã≤Î H˜OK«#,
"ÕOHõ>Ëâ◊ ã¨"≥∂ ^Õ"À # Éèí∂`À # Éèíq+¨ºu. ã¨ÑÎ̈yi
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ ã¨z„`« =∂ã¨Ñ¨„uHõ
ã¨OѨÙ\˜ : 41 PQÆ+¨μì, 2010 ã¨OzHõ : 03
„Ѩ`ÕºHõ "庙êÅ∞
N =~°ÅH©;„=`«O *ˇ. JxÖò‰õΩ=∂~ü 5
N QÍÜ«∞„f=∂`« qt+¨ì`« HÔ . ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}=¸iÎ 8
„Ѩ}Ü«∞ÉèÏ= x"ÕkHõ – ~åkèHõ _®II HõÅ∞=QÆ∞O@ ~å=∞=¸iÎ 31
ã¨O^ÕǨÅ∞ – ã¨=∂^è•<åÅ∞ "≥Ú=fi =$ëê„kѨu 15
~åtѶ¨ÖÏÅ∞ *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡ 37

^è•~å"åÇ≤ÏHõÅ∞
ÉèÏ~°`«O L+¨N 11
u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O _®II ÔH. ~å=∞Hõ$+¨‚ 40
QÆ$ǨÏÅH˜;
N Å˛ ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ N=∞u *ˇ. „Ѩg} 19

ÉÏÅ"å‰õΩ¯
#zˆH`«∞_»∞ Ñ≤. w`«ts+¨ 23
JHõ~Δ å=∞$`«O
u~°∞=∞ÅÖ’ áêuˆHà◊√§QÍ x`åº#fl^•#O 29

N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° bÅÅ∞
ã¨OHõÅÊ|ÅO HÔ . Hõ#Hõ^∞Œ ~°æ 39

=∞# ^Õ"åÅÜ«∂Å∞
N =ÚYeOˆQâ◊fi~åÅÜ«∂Å∞ l. N=∞u 45
„Ѩܫ∞`«flO`À<Õ Jxfl Ѩ#∞Å∂ <≥~°"Õ~°∞`å~Ú ÉÏÅ„Ñɨ ’^èOŒ
HÀiHõÅ`À Ug <≥~°"Õ~°=Ù QÆ∞}xkè ZO. #~°ã≤OǨÏ=¸iÎ 48

Q“~°= ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ : =ÚY z„`«O : q=~åʼnõΩ :

S."≥·.P~ü. Hõ$ëê‚~å=Ù, S.U.Zãπ.,
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u.u.^Õ.
„ѨK«∞~°}Hõ~°Î – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
ã≤. ⋷ʼnõΩ=∂~ü, ZO.U.
ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
_®II ÔH. ~å^è•~°=∞}
LѨ–ã¨Oáê^Œ‰õΩ~åÅ∞ :
_®II JÖÏ¡_ç ã¨O^茺
=Ú„^•Ñ¨‰õΩ_»∞ :
q. ™êO|t=~å=Ù, _ç.Ñ≤.\˜.,
"Õ∞<Õ[~°∞, =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞O, u.u.^Õ.
_ç.\˜.Ñ≤.: „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ "åi
HÍ~åºÅÜ«∞O, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu
Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
N"åi Ѩq„`À`«û=O, u~°∞=∞Å ã¨Ñ¨Îyi, u.u.^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
u~°∞Ѩu – 517 083.
z=i ѨÙ@ : á¶È#∞ : 0877–2264543
N qY#㨠=∞ǨÏi¬ 0877–2264359
q_ç „Ñ¨u –– ~°∂. 5–00
D ã¨OzHõÖ’x ~°K«~Ú`«Å Jaè„áêÜ«∂Å∞ =ºH˜ÎQÆ`«"≥∞ÿ#q. ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 60–00
„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ QÍx, rq`« K«O^•–– ~°∂. 500–00
q^ÕâßʼnõΩ
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O QÍx "å\˜H˜ ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOK«~°∞.
ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 850–00
 ѨÙ}ºˆHΔ„`åÅ∞ – Ѩq„`« "å`å=~°}O
HõeÜ«ÚQÆ „Ѩ`º« Hõ^Δ =·≥ "≥∞#ÿ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞ "≥Åã≤# k=ºˆH„Δ `«O u~°∞=∞Å. P ѨÙh`« „Ѩ^âÕ O◊ Ö’
u~°∞=∞ÖËâ◊√x Jáê~° Hõ$Ѩ JHõΔ`«Öˇ· ÉèíHõÎ [#∞Å g∞^Œ x~°O`«~°O =i¬ã¨∂Î<Õ LO@∞Ok. „ѨѨOK«"åºÑÎ̈OQÍ
ÅHõΔÖÏk=∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞ J#∞x`«ºO ™êfiq∞"åix ^Œi≈OK«∞HÀ=_®xH˜ =ã¨∂Î LO\Ï~°∞. J~Ú`Õ
„uHõ~°}â◊√kúQÍ ™êfiq∞"åix ^Œi≈OK«∞‰õΩx `«=∞ PiÎx ™êfiq∞=ÚO^Œ∞ x"ÕkOK«∞‰õΩ#flѨC_»∞ =∂„`«"Õ∞
PÜ«∞# Hõ$Ѩ‰õΩ =∞#O áê„`«∞Ö∫`åO. JÖÏQ͉õΩO_® XHõ =∂#ã≤Hõ qHõÅÊã≤÷uÖ’, L<å‡^ŒÑ¨iã≤÷uÖ’
™êfiq∞"åi PÅÜ«∞OÖ’ „Ѩ"ÕtOz# Éèí‰õΩÎ_»∞ =ºÜ«∞„Ѩܫ∂ã¨Å HÀiÛ `å#∞ KÕã≤# D ˆHΔ„`«Ü«∂„`« xã¨ûO
^ÕǨÏOQÍ =º~°÷"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. Hõhã¨O f~å÷Å∞, ˆHΔ„`åÖÏ¡O\˜ Ѩq„`« „Ѩ^ÕâßÖ’¡<≥·<å P L#fl H˘xfl QÆO@Å
áê>ˇÿ<å ã¨OÜ«∞=∞<åxfl áê\˜OK«x =º‰õΩÎÅ#∞ U JÖ∫H˜Hõ â◊‰õΩÎÅ∞ Hõ~°∞}˜OK«=Ù. HÍáê_»=Ù. =∞#∞+¨μefl
^≥·=ˆHΔ„`åÅ∞ HõΔ}HÍÅ"≥∞ÿ<å ^≥·=`«fiO "≥·Ñ¨Ù =∞o¡™êÎ~Ú. HÍ|\˜ì P^蕺u‡Hõ Ü«∂„`«Å#∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ á⁄~°áê@∞#
‰õÄ_® qǨ~°Ü«∂„`«Å∞QÍ ÉèÏqOK«‰õÄ_»^Œ∞.
=∞# „áêp# |∞∞+¨μÅ∞ „Ѩ[Å P`Ò‡#fl`åºxfl ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩx =∞x+≤ =ºã¨<åʼnõΩ ^Œ∂~°O
HÍ"åÅx âßã≤ã¨∂Î LO\Ï~°∞. '^ÕǨϟ ^Õ"åÅÜ«∞ „áÈHõÎ, r"À ^Õ= ã¨<å`«#ó— Jx "Õ^ŒO Ѷ¨∞’+≤OzOk.
D ^ÕǨÏ"Õ∞ ^Õ"åÅÜ«∞O. JO^Œ∞Ö’x P`Õ‡ ã¨<å`«# ^Õ=Ù_»∞. `å=Ú P~°yOKÕ Ñ¨^•~å÷Åhfl P ™êfiq∞H˜
=∞# =∞OkOKÕ x`«º <≥·"Õ^•ºÅ∞. HÍ|\˜ì `å=∞ã≤Hõ „^Œ"åºefl ǨÏ"åºÅ∞QÍ =∞#O ã‘fiHõiOK«_»O
JѨ~å^èŒO.
ÉèíH˜Î JO>Ë ˆH=ÅO ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨O^Œ~°≈#, ã¨=∞~°Û# =∂„`«"Õ∞HÍ^Œ∞. =∂#ã≤Hõ =ºã¨<åÅ#∞
ã¨=¸ÅOQÍ `˘ÅyOK«∞HÀ=_»O. =ºã¨<åʼnõΩ ^Œ∂~°"≥∞ÿ# Éèí‰õΩÎ_»∞ J@∞ ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ „Ñ‘uáê„`«∞_»∞
HÍ=_»"Õ∞ Q͉õΩO_® ã¨=∂[OÖ’ L`«Î=∞ áœ~°∞_»∞QÍ QÆ∞iÎOѨ٠á⁄O^Œ∞`å_»∞. ÅHõΔÖÏk=∞Ok Éèí‰õΩÎÅÖ’
XHõi^ŒÌ~°∞ `«=∞ ^Œ∞~°Å"å@¡`À, ™êfiq∞"åiH˜ L#fl H©i΄Ѩu+¨ªÅ∞, ˆHΔ„`«Ñ¨q„`«`«Å∞ Hõà◊OH˜`«O HÍ=_®xH˜
HÍ~°‰õΩÖ=Ù`«∞<åfl~°∞. Wk =∞ǨáêѨO!
^≥·=ã¨O^Œ~°≈# Ü«∂„`«Å∞ Ѩ^ÕѨ^Õ KÕÜ«∞_»O =Å¡ JHõ¯_ç Ѩq„`«"≥∞ÿ# ÉèÏ=*ÏÅO =∞#∞+¨μºÅ#∞
WÖÏO\˜ =ºã¨<åÅ #∞O_ç Ѩi~°H˜ΔOKÕ J=HÍâ◊O LOk. ~°HõΔHõÉèí@∞ʼnõΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç KÀ~°∞_»∞ HÍHõáÈ=_»O
HõO>Ë =∂#ã≤HõOQÍ<Õ <≥·uHõ qÅ∞=Å#∞ ÃÑOá⁄OkOK«∞‰õΩx L`«Î=∞ áœ~°∞_»∞QÍ rqOK«_»O „Ѩuáœ~°∞xH˜
„Ѩ^äŒ=∞Hõ~°Î=ºO. L`«Î=∞áœ~°∞_»∞ HÍÖËx"å_»∞ Jã¨Å∞ Éèí‰õΩÎ_»∞ HÍ=_®xH˜ J~°›`«#∞ HÀÖ’Ê`å_»∞. ѨÙ}º
ˆHΔ„`åÖ’¡ Éèí‰õΩÎʼnõΩ ÅaèOKÕ ¿ãfiK«Ûù#∞ áêѨHÍ~åºÅ HÀã¨O qxÜ≥∂y¿ãÎ =∂#=^Œ$+≤ì #∞O_ç `«Ñ¨CHÀ=KÕÛ
"≥∂HÍh ã¨~°fi"åºÑ≤ J~Ú# P ^Õ=^Õ=Ùx ^Œ$+≤ì#∞O_ç =∂„`«O `«Ñ≤ÊOK«∞HÀÖË~°∞. D q+¨Ü«∂xfl ã¨Ç¨Ï$
^ŒÜ«ÚÖˇ·# Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩx `å=Ú Ñ¨q„`«∞Öˇ·, PÅÜ«∞ „Ѩ^ÕâßÅ#∞ Ѩq„`«OQÍ LOz
#ѨC_»∞ =∂„`«"Õ∞ N"åi Hõ~°∞}Ï^Œ$+≤ì Éèí‰õΩÎÅ g∞^Œ „Ѩã¨iã¨∞ÎOk. JÖÏ HÍxѨHõΔOÖ’ =∞#O ™êfiq∞x
^Œi≈™êÎ"Õ∞ QÍh PÜ«∞# ^Œ$‰õΩ¯Å∞ =∂„`«O =∞#ÃÑ· Ѩ_»=Ù.
 =∂`«~°fl=∂q∞ Hõ=∞ÖË Hõ=∞ÖÏÜ«∞`åH˜Δ!
N q+¨μ‚ ǨÏ$`«¯=∞Å"åã≤x! qâ◊fi=∂`«ó!
H©Δ~À^Œ*Ë Hõ=∞Å HÀ=∞Å QÆ~°ƒùQ“i!
Å” „Ѩã‘^Œ! ã¨`«`«O #=∞`åO â◊~°}˺!!
„âß=}=∂ã¨O J`«ºO`« qt+¨ì"≥∞ÿ#kQÍ, Ѩq„`«
"≥∞ÿ#kQÍ K≥ѨÊ|_»∞`«∞#fl <≥Å. D =∂ã¨OÖ’ ѨÙ#flq∞<å_»∞
„â◊=}Ï #HõΔ„`«O ‰õÄ_ç#O^Œ∞=Å¡ „âß=}=∂ã¨OQÍ Ñ≤Å∞=|_»∞ JO@∂ áê~°fiu „áêi÷OzOk. Jk qx â◊OHõ~°∞_»∞ WÖÏ
`«∞#flk. ¢ã‘ÎʼnõΩ ã¨O`å# ™œÉèÏQͺÅ#∞ „Ѩ™êkOKÕ <åQÆ∞Å J<åfl_»∞.
K«qu, QÆ~°∞_» ѨOK«q∞, =∞OQÆà◊Q“s „=`åÅ∞, =~°ÅH©Δ ‡„=`«O
''^Õg! áê~°fif! h‰õΩ `≥eÜ«∞x q+¨Ü«∂Å∞ U"≥∞ÿ<å
=Ú#flQÆ∞ <À=ÚÅ∞, „=`åÅ∞ X#QÆ∂_ç# <≥Å „âß=}=∂ã¨O!
L<åflÜ«∂! J~Ú<å <å ^•fi~å Ö’HÍxH˜ K≥Ñ≤ÊOKåÅ#fl h
JO^Œ∞=ÖË¡ ¢ã‘ÎʼnõΩ J`«ºO`« „áê=ÚYºO Hõey# <≥ÅQÍ
‰õΩ`«∂ǨÏÅO, Ö’HõHˆ =Δ ∞ ã¨OHõÅÊO ZO`≥<· å „Ñ¨âO◊ ã¨hÜ«∞O! h=Ù
„âß=}=∂ã¨O PK«iOѨ|_»∞`«∞#flk. „Ѩ^è•#OQÍ H˘`«ÎQÍ
K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ Ñ¨Ù}º¢ã‘ÎʼnõΩ rq`åO`«O ã¨HõÅ ™œÉèÏQƺ ã¨OѨ^Œ
q"åǨÏ"≥∞#ÿ #∂`«# =^è∞Œ =ÙÅ∞ `«=∞ `«=∞ ™œÉèÏQƺ „âıÜ∞« ã¨∞ûÅ
Å#∞ „Ѩ™êkOK«_»O`À áê@∞, z=~°Ö’ ѨÙ}º¢ã‘ÎʼnõΩ Q“sÖ’HÍ
HÀã¨O „âß=}=∂ã¨OÖ’ „Ѩu =∞OQÆà◊"å~°O =∞OQÆà◊Q“s
Å#∞ „Ѩ™êkOK«QÆÅ „âß=}=∂ã¨O KåÖÏ qt+¨ì"≥∞ÿOk. JO^Œ∞
„=`åÅ∞ KÕ™êÎ~°∞. WÖÏ D <≥ÅÖ’ <åÅ∞QÆ∞ ÖË^• S^Œ∞ "å~å
Ö’#∞ „Ѩ^è•#OQÍ D =∂ã¨OÖ’ ѨÙ#flq∞<å\˜H˜ =ÚO^Œ∞ =KÕÛ
Å∞QÍ =KÕÛ „Ѩu =∞OQÆà◊"å~°O<å_»∞ =∞OQÆà◊Q“s„=`åÅ`À
â◊√„Hõ"å~°O~ÀA PK«iOK«|_Õ 'N =~°ÅH©Δ ‡„=`«O— =∞Ç≤Ï=∞
áê@∞ J^Õ „âß=}=∂ã¨OÖ’ ѨÙ#flq∞<å\˜H˜ =ÚO^Œ∞ =KÕÛ
WOuO`« Jx K≥ѨÊ_®xH˜ gÅ∞ ÖËxk, gÅ∞HÍxk. P „=`«
â◊√„Hõ"å~°O<å_»∞ ã¨HõÅ ã≤iã¨OѨ^ŒÅ#∞ ‰õΩiÑ≤OKÕ N =~°ÅH©Δ ‡
QÍ^äŒ#∞, ^•x qkè q^è•<åÅ#∞ ã¨qã¨Î~°OQÍ K≥|∞`å#∞. ™ê=
„=`åxfl ‰õÄ_» PK«i™êÎ~°∞. #∂`«# =^èŒ∞=ÙÅ∞ =∂„`«"Õ∞ QÍHõ
^è•#OQÍ q#∞=Ú——
W`«~° ѨÙ}º¢ã‘ÎÅ∞ ‰õÄ_® D =~°ÅH©Δ ‡„=`åxfl `«=∞ WO\˜Ö’
`«Ñ¨ÊHõ PK«i™êÎ~°∞. WÖÏ WO\˜e¡áên â◊√Éèí„Ѩ^ŒOQÍ [~°∞Ѩ٠ѨÓ~°fiO =∞QÆ^èŒ^Õâ◊OÖ’ ‰õΩO_ç##QÆ~°O J<Õ Ñ¨@ì}O
‰õΩ<Õ „=`«O N =~°ÅH©Δ ‡„=`«O! Jxflq^è•ÖÏ „Ѩã≤kúÔHH˜¯Ok. áê_çѨO@ʼnõΩ Ñ¨Ù\˜ìxÅ∞¡! „Ѩu
WO\Ï ^è•#ºÑ¨Ù~åâ◊√Å`À áê@∞ ~°`åflÅ~åâ◊√Å∂ QÆÅQÆÅ
„=`« Hõ^äŒ : ÖÏ_»∞`«∂ LO_Õq. „Ѩu Ö’yb JÃ+âÂì fi◊ ~åºÅ`À HõàH◊ àõ Ö◊ Ï_»∞`«∂
ѨÓ~°fiO <≥·q∞âß~°}ºOÖ’ ã¨∂`«=∞ǨÏi¬ â∫#HÍk N =∞ǨÅH˜Δ ‡ ã¨xfl^è•#OÖÏ ^Œ~°≈#q∞KÕÛk. „Ѩu WÖÏ¡Å∂
=∞Ǩ=Ú#∞ʼnõΩ Z<Àfl QÍ^äŒÅ#∞, =$`åÎO`åÅ#∞ K≥ѨÓΆ =∞OQÆà◊Hõ~°=ÚÖˇ·# PÉèí~°}ÏÅ∞, Ѩã¨∞Ѩ٠‰õΩO‰õΩ=∞, ѨÓÅ∞
"åi`À ã¨`¯« ^ä•HÍňHÑΔ O¨ KÕã∂¨ ,Î N =∞ǨÅH˜Δ ‡H˜ ã¨O|OkèOz# ^èŒiOz #_»∞ã¨∞Î#fl =∞ǨÅH˜Δ ‡QÍ Hõ#Ѩ_»∞`«∂† „Ѩu WÅ∂¡
N =~°ÅH©Δ ‡„=`åxfl QÆ∂iÛ# QÍ^äŒ#∞ WÖÏ K≥áêÊ_»∞. "≥·‰õΩO~î°=∂! J#fl Pâ◊Û~°ºO HõeyOKÕk.
XHõ~ÀA ÔH·ÖÏã¨OÖ’ Ѩ~°=∞t=Ù_»∞, áê~°fiu ã¨~°ã¨ P ‰õΩO_ç##QÆ~°OÖ’ Kå~°∞=∞u J<Õ „ÉÏǨχ} ¢ã‘Î
ã¨OÉèÏ+¨}Å`À LO_»QÍ, Ѩ~°"Õ∞â◊fii t=Ù}˜‚ WÖÏ J_çyOk. K«∞Hõ¯Ö’¡ K«O„^Œ∞xÖÏQÍ =~°Ûã¨∞û`À „ѨHÍtã¨∂Î LO_Õk. P
™êfig∞! Ѩ~°"Õ∞â◊fi~å! Ö’HõOÖ’ U „=`åxfl PK«iOz Ü«Ú=u Éèí~°Î‰õÄ, J`«Î=∂=∞ʼnõÄ x`«º=¸ ã¨Ñ¨~°ºÅ∞ KÕã¨∂Î
#@¡~Ú`Õ ¢ã‘ÎʼnõΩ ã¨HõÅ ã¨OѨ^ŒÅ∞, ã¨∞Yã¨O`ÀëêÅ∞ HõÅ∞QÆ∞ =∞Oz QÆ$Ç≤Ï}˜ J#fl ¿Ñ~°∞ `≥K«∞Û‰õΩOk. „Ѩu~ÀA `≥Å¡"å~°∞
`åÜ≥∂, Ѩل`«áœ„`å^Œ∞Å∞ Hõey LO\Ï~À, <å‰õΩ `≥Å∞ѨO_ç– *Ï=Ú<Õ ™êfl<å^Œ∞Å <åK«iOz ѨÙ}ºHÍ~åºÅ#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞

PQÆ+¨μì, 2010 ^ŒÜ«∞QÆŠǨÏ$^ŒÜ«∞"Õ∞ ^≥·==∞Ok~°O 5


H˘O@∞#fl QÆ∞}=u J~Ú# Kå~°∞=∞uH˜ XHõ<å_»∞ HõÅÖ’
N=∞ǨÅH˜Δ ‡ „Ѩ`«ºHõΔ º"≥∞ÿOk.
''F Kå~°∞=∞f! ã¨pÛùÅ=f! Ѩq„`«"≥∞ÿ# h #_»`«‰õΩ,
ÃÑ^ŒÌʼnõΩ q#Ü«∞ q#„=∞`«`À h=Ù KÕã¨∞Î#fl ã¨Ñ¨~°ºÅ‰õΩ KåÅ
ã¨O`À+¨O HõeyOk. QÆ$ǨÏÅH˜Δ ‡"≥·# h g∞^Œ <å‰õΩ J#∞„QÆǨÏO
HõÅ∞QÆ∞`«∞#flk. <Õ#∞ ã¨HÅõ =~åÅ#∞ W>Ëì J#∞„QÆÇÏ≤ OK«QÅÆ ''=~°
ÅH©Δ ‡^Õq——x. JO^Œ∞=Å¡ <Õ#∞ P^ÕtOz#@∞¡QÍ h=Ù ''=~°ÅH©Δ ‡
„=`«O—— J<Õ „=`åxfl ÉèíH˜Î „â◊^ŒúÅ`À PK«iOK«∞. =KÕÛ „âß=}
=∂ã¨OÖ’ ѨÙ#flq∞<å\˜H˜ =ÚO^Œ∞ =KÕÛ â◊√„Hõ"å~°O <å_»∞ D
„=`åxfl xÜ«∞=∞x+¨ªÅ`À x~°fiÇ≤ÏOK«∞HÀ—— JO@∂ ÅH©Δ ‡^Õq
HõÅÖ’ LѨ^ÕtOzOk.
Kå~°∞=∞u P HõÅÖ’<Õ `«#‰õΩ „Ѩ`º« Hõ"Δ ∞≥ #ÿ =∞ǨÅH˜Δ ‡H˜
„Ѩ^ŒH˜Δ} #=∞™ê¯~åÅ#∞ ÉèíH˜ÎѨÓ~°fiHõOQÍ ã¨=∞iÊOzOk.
#=∞¿ãÎ ã¨~°fiÖ’HÍ<åO [#<≥·º ѨÙ}º=¸~°ÎÜÕ∞,
â◊~°}˺ „u[QÆ^ŒfiO^Õº q+¨μ‚ =HõΔó ã¨÷ÖÏÅÜÕ∞.
6 L#fl T~°∞ Hõ#fl`«e¡ =O\˜k
N=∞`ÒûÉèÏQƺ [#hO ™œÎq∞ Å˛O ã¨<å`«h"£∞,
ã¨~°fiHÍ=∞ Ѷ¨ÖÏ"åÑ≤Î ™œ^èŒ<≥·Hõ ã¨∞MÏ=Ǩ"£∞.
JO@∂ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å#∞ *’_çã¨∂Î „áêi÷OzOk. <Õ#∞
U [#‡Ö’<À KÕã¨∞‰õΩ#fl ѨÙ}ºO =Å¡ `«b¡! h ^Œ~°≈#ÉèÏQƺO
HõeyOk JO@∂ J<ÕHõq^è•Å∞QÍ Kå~°∞=∞u ÅH©Δ ‡^Õqx
H©iOÎ zOk.
"≥O@<Õ x„^Œ #∞O_ç "Õ∞ÖÁ¯#fl Kå~°∞=∞u Éèí~°Î‰õΩ, J`«Î
=∂=∞ʼnõΩ `«# k=º ã¨fiѨfl=$`åÎO`åxfl, N =∞ǨÅH˜Δ ‡
P^Õâßxfl `≥eÜ«∞*Ëã≤Ok. "å~°Å J#∞=∞u`À =~°ÅH©Δ ‡ „=`å
K«~°}‰õΩ nHõΔ Ñ¨ÓxOk. P „=`åxH˜ HÍ"åeû# ã¨OÉèÏ~åÅ#∞,
ѨÓ*Ï„^Œ"åºÅ#∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛH˘Ok. WO`«Ö’ „âß=}=∂ã¨O
~å<Õ =zÛOk. ѨÙ#flq∞<å\˜H˜ =ÚO^Œ∞ =KÕÛ â◊√„Hõ"å~°O <å_»∞
Kå~°∞=∞u P"≥∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞~åO„_»∞ D ~À*Ë QÆ^• '=~°ÅH©;
„=`«O— PK«iOK«=Åã≤# ~ÀA Jx JO^Œ~∂° `≥Å"¡ å~°∞*Ï=Ú<Õ
x„^ŒÖËKå~°∞. JÉèíºOQÆ# ™êfl<å^Œ∞Å#∞ ѨÓiÎKÕã≤H˘x ~°OQÆ∞
~°OQÆ∞ŠѨ@∞ìp~°Å#∞ ^èŒiOKå~°∞. WÖÏQÍ Ñ¨Ù}º¢ã‘ÎÅ`À
‰õÄ_ç# Kå~°∞=∞f^Õq `«=∞ WO\˜Ö’ ^Õ=Ùx =¸Å# J#QÍ
Dâß#ºÉèÏQÍ# P=Ù¿Ñ_»`À JeH˜ =ÚQÆ∞æÅ∞ ÃÑ\˜ìOk. JKÀÛ@
XHõ =∞O_»áêxfl U~åÊ@∞KÕãO≤ k. P =∞O_»ÑO¨ Ö’ H˘`«aÎ Ü«∞ºO
áÈã≤ J+¨^ì àŒ Ñ◊ ^¨ ‡Œ OQÍ fiÛkkÌ, P aÜ«∞ºOÃÑ· xO_»∞QÍ [ÖÏxfl
¿ãHõiOz# HõÅâßxfl, JO^Œ∞Ö’ ѨOK«ÑŨ "¡ åÅx ¿Ñ~°∞ á⁄Ok#
=∞„i, =∂q∞_ç, "Õ∞_ç, Aqfi, ~åq zQÆ∞à◊¡#∞ LOzOk. P
HõÅâ◊OÃÑ· ѨÓ~°‚Ѷ¨Å"≥∞ÿ# <åiˆHàÏxfl, ^•xÃÑ· Z„~°\ ˜ ~°qHõ
QÆ∞_»#¤ ∞ JÅOHõiOzOk. P HõÅâ◊O =ÚO^Œ∞ÉèÏQÆOÖ’ ÅH©;^Õq
=ÚY Hõ=Kåxfl â’ÉèÏÜ«∞=∂#OQÍ U~åÊ@∞KÕã≤Ok. P
HõÅâ◊OÖ’ qkèq^è•#OQÍ [QÆ<å‡`« J~Ú# N =~°ÅH©;^Õqx
P"åǨÏ#O KÕã≤Ok.
[Ü«∞`«∞ [Ü«∞`«∞ ÅH©;~°¡HõΔ}ÏÅOHõ$`åOw
[Ü«∞`«∞ [Ü«∞`«∞ Ѩ^•‡ Ѩ^Œ‡ ã¨^•‡aè=O^•º,
[Ü«∞`«∞ [Ü«∞`«∞ q^•º q+¨μ‚"å=∂OHõ ã¨O™ê÷
[Ü«∞`«∞ [Ü«∞`«∞ ã¨=∞ºH± ã¨~°fiã¨OѨ`«¯s „jó.
ã¨~°fiâ◊√ÉèíÅHõΔ}ÏÅ`À „ѨHÍtã¨∂Î L#fl k=º"≥∞ÿ# â◊s~°
J=Ü«∞"åÅ∞ Hõey# N =∞ǨÅH˜Δ ‡H˜ [Ü«∞=∞QÆ∞QÍHõ! [Ü«∞
ã¨ÑyΨ i
=∞QÆ∞ QÍHõ! Ѩ^Œ‡ã¨OÉèí=Ù_≥·# „|Ǩχ^Õ=Ùx KÕ`« „Ѩ}Ï=∂ÅO^Œ∞
H˘<Õ Ñ¨^•‡=uH˜ x`«º=¸ [Ü«∞=∞QÆ∞HÍHõ! "≥·‰õΩO~î°"åã¨∞_≥·#
N =∞Ǩq+¨μ‚=Ù#‰õΩ "å=∂OHõOÖ’ "≥Å∞Q˘O^Œ∞`«∂ 'q^•º—
Jx Ñ≤Å∞=|_»∞`«∞#fl [QÆ<å‡`«‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞QÍHõ! x`«º"≥∞ÿ#
ã¨`«º"≥∞ÿ# ã¨=∞ã¨Îã¨OѨ^ŒÅ#∞ „Ѩ™êkOK«QÆÅ F =~°ÅH©Δ ‡! h‰õΩ
[Ü«∞=∞QÆ∞ QÍHõ! x`«º=¸ â◊√Éèí=∞QÆ∞QÍHõ!!
JO@∂ [Ü«∞[Ü«∞^è•fi<åÅ`À N =~°ÅH˜;x H©iÎã¨∂Î
Kå~°∞=∞f^Õq, P"åǨÏ#O KÕã≤# =~°ÅH˜;x ^蕺# P"åǨÏ
<åk ëÈ_»â’ѨKå~åÅ`À, JëÈì`«Î~° â◊`«<å=∂Å`À JiÛOz
J<ÕHõ q^è•Öˇ·# ÉèíHΔͺÅ#∞, Ñ≤O_ç=O@Å#∞, Ѷ¨ÖÏÅ#∞ <≥·"Õ
^ŒºOQÍ ã¨=∞iÊOz, `˘q∞‡k ^•~åÅ`À `«Ü«∂~°∞KÕÜ«∞|_ç#
`À~åxfl JiÛOz, ^•xfl ‰õΩ_çKÕuH˜ Hõ@∞ì‰õΩx ÉèíH˜ÎQÍ „Ѩ^ŒH˜Δ},
#=∞™ê¯~åÅ∞ ã¨=∞iÊOzOk.
"≥Ú^Œ\ ˜ „Ѩ^ŒH˜Δ}O KÕã≤ #=∞™ê¯~°O K≥Ü«∞ºQÍ<Õ
Kå~°∞=∞f^ÕqH˜, `À\˜ ѨÙ}º¢ã‘ÎÅHõO^ŒiH˜ HÍà◊¡Ü«∞O^Œ∞ Ѷ¨∞Å∞¡
Ѷ¨∞Å∞¡# „"≥∂ˆQ QÆ*ˇ˚Å∞ HõeQÍ~Ú. Wk QÆ=∞xOz# Kå~°∞=∞u,
q∞ye# ¢ã‘Î ÅO^Œ~°∞, FǨϟ! =~°ÅH©Δ;^Õq J#∞„QÆǨÏO "≥#∞
"≥O@<Õ „Ѩ`«ºHõΔOQÍ QÀK«iOzOk Hõ^• Jx P#Okã¨∂Î
q∞ye# Ô~O_»∞, =¸_»∞ „Ѩ^ŒH˜Δ}Å∞ ‰õÄ_® ѨÓiÎ KÕâß~°∞.
JO`Õ! Kå~°∞=∞uˆH QÍHõ JHõ¯_» =Ù#fl ¢ã‘ÎÅHõO^ŒiH˜ â◊s~°
=∞O`«\Ï Páê^Œ=∞ã¨ÎHõO #=~°`åflÅ∞ á⁄ky# |OQÍ~°∞
Ǩ~åÅ∞ U<Àfl Z<≥fl<Àfl JÅOHõiOѨ|_»_»"Õ∞QÍHõ P ¢ã‘ÎÅO^Œi
WO_»∞¡ ‰õÄ_® ã¨=∞ã¨Îã¨OѨ^ŒÅ`À `«∞Å`«∂QÍ~Ú. ~°^äŒ QÆ[,
`«∞~°QÆ "åǨÏ<åÅ`À "åi WO_»∞¡ xO_çáÈÜ«∂~Ú.
P `«~åfi`« Kå~°∞=∞u âߢ™ÈÎHõÎOQÍ =~°ÅH©;„=`åxfl
x~°fiÇ≤ÏOѨKÕã≤# ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞}˜‚ K«O^Œ# ѨÙëêÊHõΔ`«Å`À JiÛOz
^ŒH˜Δ}`åO|∂ÖÏÅ#∞ ã¨=∞iÊOz ã¨O`«$Ñ≤ÎѨ~°zOk. P `«~åfi`«
JO^Œ~°∂ =~°ÅH©;^Õq „Ѩ™ê^•xfl `«$Ñ≤ÎQÍ Hõ_»∞áê~° Éèí∞lOz,
PǨ! Kå~°∞=∞f^Õq Q˘Ñ¨Ê^Œ#"Õ∞q∞\˜? ZO`«\ ˜ ™œjź=u!
P"≥∞ ^ŒÜ«∞=Å¡<Õ Hõ^• =∞#HõO^ŒiH˜ =~°ÅH©;^Õq J#∞„QÆǨÏO
HõeyOk J#∞‰õΩO@∂ Kå~°∞=∞u =∞ǨÉèÏQͺxfl H˘x
Ü«∂_»∞`«∂ P"≥∞ J#∞=∞ux, Pjã¨∞ûÅ#∞ ã‘fiHõiOz "åi "åi
WO_»¡‰õΩ P#O^ŒOQÍ "≥àϧ~°∞.
PQÆ+¨μì, 2010 ~å=∂Ü«∞}O ã¨~°fi"Õ^Œ™ê~°O
H˘`«ÎQÀѨÙ~°O (JeÑ≤i #∞O_ç Ô~O_»= QÀѨÙ~°O)
D QÀѨÙ~åxfl 17 = â◊`åaÌÖ’ =∞@¡‰õΩ=∂~°
J#O`«~åA xi‡OKå_»∞. Ñ„ 㨠∞¨ `Î O« JeÑ≤i #∞O_ç L#fl "≥∞@¡
^•i ‰õÄ_® =∞@¡‰õΩ=∂~° J#O`«~åA U~°Ê~°zO^Õ. D
QÀѨÙ~°OÖ’ Nx"åã¨∞x`ÀÉÏ@∞ W`«x `«e¡^ŒO„_»∞Å q„QÆ
ǨÅ∞ ‰õÄ_® K≥Hõ¯|_ç L<åfl~Ú. u~°∞"≥OQÆà◊<å^äŒ∞_»∞,
K≥#fl=∞‡ Jx `≥Å∞QÆ∞ `«q∞à◊ ÉèÏ+¨Ö’¡ K≥Hõ¯|_ç L<åfl~Ú.
1985 Ö’ D "≥∞@¡=∂~åæxfl „QÍ<≥·@∞ ~åà◊§`À u~°∞=∞Å
u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O "≥∞~°∞QÆ∞ѨiKå~°∞.
WÖÏQÆ Kå~°∞=∞f^Õq ^•fi~å ™êHΔÍ`«∞Î N =∞ǨÅH˜;
Ö’HÍxH˜ JOkOz# N =~°ÅH©;„=`åxfl áê~°fif^ÕqH˜ Ѩ~°"Õ∞
â◊fi~°∞_»∞ `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. =∞Ç≤Ï=∂xfi`«"∞≥ #ÿ D „=`åxfl „âß=}
=∂ã¨OÖ’ ѨÙ#flq∞H˜ =ÚO^Œ∞=KÕÛ â◊√„Hõ"å~°O<å_»∞ „Ѩu ã¨O=
`«û~°O PK«iOz#@¡~Ú`Õ ¢ã‘ÎʼnõΩ ã¨HõÅ ™œÉèÏQͺÅ`À áê@∞
ã¨HõÅã¨OѨ^ŒÅ∞, ã¨∞=∞OQÆoQÍ n~å…Ü«Ú=Ù HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx
ã¨∂`«=∞ǨÏi¬ â∫#HÍ^Œ∞ʼnõΩ q=iOKå_»∞.
XHõ"Õà◊ „âß=}=∂ã¨OÖ’ ѨÙ#flq∞<å\˜H˜ =ÚO^Œ∞
=KÕÛ â◊√„Hõ"å~°O<å_»∞ =~°ÅH©Δ ‡„=`åxfl PK«iOK«_®xH˜ gÅ∞
HõÅQÆx"å~°∞, J^Õ „âß=}=∂ã¨OÖ’ `«~åfi`« =KÕÛ U â◊√„Hõ
"å~°"≥∞ÿ<å =~°ÅH©Δ ‡„=`åxfl KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. JѨC_»∞ ‰õÄ_® U
HÍ~°}ÏÅ =Ö’¡, U W|ƒO^Œ∞Å =Ö’¡ „âß=}=∂ã¨OÖ’ =~°
ÅH©Δ ‡ „=`åxfl PK«iOK«ÖËHõáÈ~Ú#"å~°∞, P "≥#∞"≥O@<Õ
=KÕÛ Pâ◊fiÜ«Ú[=∂ã¨OÖ’ ^Õg#=~å„`«∞Ö’¡ =~°ÅH©Δ ‡„=`åxfl
K≥Ü«∞º=K«Ûx H˘O^Œ~°∂ ÖË^• J=∂"å㨺 náê=o<å_≥·<å D
„=`åxfl x~°fiÇ≤ÏOK«=K«∞Û#x H˘O^Œi ÃÑ^ŒÌÅ=∂@!
Uk U"≥∞ÿ<å „âß=}=∂ã¨OÖ’ gÅ∞HÍx ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’
=∂„`«"Õ∞ =∞Ç≤Ï=∂xfi`«"≥∞ÿ# =~°ÅH©Δ ‡„=`åxfl =^ŒeÃÑ@ì‰õΩO_®
QÆ$Ç≤Ï}∞Å∞ Pâ◊fiÜ«Ú[=∂ã¨OÖ’ x~°fiÇ≤ÏOK«_O» ZO`≥<· å "Õ∞Å∞
Jx ™ê~åOâ◊O!
x`«º™œÉèÏQƺ ™œjźO =~°Å˛ ^Œ^•u Ü«∂,
„Ѩã¨<åflO âãÎÂ} ã¨∞ÅÉèÏO PkÅ˛O #=∂=∞ºÇ¨Ï"£∞.
7

Å∞QÆ∞ "Õ^•Å‰õÄ `«e¡ QÍÜ«∞„u. QÍÜ«∞„f=∞O„`«O
<å HõO>Ë [Ñ≤OK«^ŒQÆæ =∞O„`«O =∞~˘Hõ\ ˜ ÖË^Œ∞. P
QÍÜ«∞„f=∂`« J#∞„QÆǨÏ=ÚO>Ë =∞#O Kտ㠄Ѩu Ѩh
â◊√ÉèíOQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞`«∞Ok. QÍÜ«∞„f=∂`«#∞ K«∂_»
QÍ<Õ–
â’¡I =ÚHÍÎ q„^Œ∞=∞ ¿ÇÏ=∞hÅ^èŒ=à◊ KåÛùÜ≥ÿ∞~°∞‡Mˇ· ¢ã‘Î HõΔ }ˇÿó
Ü«ÚHÍÎq∞#∞Ì x|^Œú~°`«fl =∞‰õΩ\ÏO `«`åÎ fi~°÷=~å‚u‡HÍ"£∞,
QÍÜ«∞„fO =~°^•ÉèíÜ«∂O‰õΩ â◊Hõâßâ◊√û„ÉèíO HõáêÅO QÆ^•
â◊OYO K«„Hõ=∞^ä•~°q#ÌÜ«ÚQÆà◊O ǨÏÃãΠ~°fiǨÏhÎO Éèí*Ë!
QÍÜ«∞„f^Õq =Ú`«ºÑ¨Ù=~°‚=Ú (=ÚHõÎ), ѨQÆ_»Ñ¨Ù
=~°‚=Ú (q„^Œ∞=∞), |OQÍ~°∞KèåÜ«∞(¿ÇÏ=∞), he~°OQÆ∞ (hÅ),
`≥Åx¡ ~°OQÆ∞ (^è=Œ à◊) QÆÅ S^Œ∞ =ÚMÏÅ`À "≥Å∞Q˘O^Œ∞`«∂,
D ѨOK«=~å‚Å ^蕺#O Éè∫uHõ, =∂#ã≤Hõ, |∞kú
HõHõΔ ºÅÃÑ· „ѨÉèÏ=O K«∂ѨÙ`«∂, =ÚH˜Îx Hõeyã¨∂Î
ѨOK«=ÚYQÍÜ«∞„uQÍ ¿Ñ~˘OkOk. =∞#‰õΩ
*Ï˝<åxfl „Ѩ™êkã¨∞ÎOk. =∂#ã≤Hõ
„ѨâßO`«`«#∞ HõÅ∞QÆ*Ëã¨∞ÎOk.
P~ÀQƺâ◊H˜Î xã¨∞ÎOk. ÉèíH˜ÎÉèÏ"åxfl
HõÅ∞QÆ*Ëã¨∞ÎOk. U ^Õ=`«<≥·<å
QÍÜ« ∞ „f=∞O„`åxfl 㨠‡ iOz
QÍh, FOHÍ~åxfl [Ñ≤OzQÍh
„Ѩã¨#flO KÕã¨∞HÀ=K«∞Û.
QÍÜ«∞„u J#QÍ
ã¨~°fi"Õ^•Å‰õΩ =∂`«$ã¨fi~°∂Ñ≤}˜.
''QÍÜ«∞—— J#QÍ r=Ù_»∞† ''„u—— J#QÍ
„uHÍÅ=∞O^Œ∞ r=ÙÅ#∞ áÈ+≤OKÕk.
„áê}∞Å#∞ ~°H˜ΔOKÕk QÍÜ«∞„u Jx ‰õÄ_»
8 ÉèÏ~°`« ÉèÏQÆ=`åÅ∞ ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ t~À^è•~åºÅ∞
J~°÷O. JO^Œ∞ˆH NHõ$+¨μ‚_»∞ w`«Ö’ ''Ü«∞*Ï˝<åO [Ѩ
Ü«∞*’˝-ã≤‡—— Jx K≥áêÊ_»∞. JO^Œ∞=Å¡ QÍÜ«∞„f=∞O„`«O Ѩ~°
"≥∂`«¯ $+¨ìO. ã¨HõÅáêáêÅ#∞ ǨÏiOѨ*ËÜ«∞QÆÅ â◊H˜Î D
=∞O„`«OÖ’ LOk. QÍÜ«∞„f=∞O„`«O ã¨~°fi"Õ^Œ™ê~°O. QÍÜ«∞„f
Láêã¨# ^•fi~å ã¨=∞ã¨Î áêáêÅ#∞O_ç† ~ÀQÆ, â’HÍÅ#∞O_ç,
^•i„^ŒºO #∞O_ç q=ÚH˜Î K≥O^Œ∞`å~°∞. ã¨=∞ã¨Î qѶ¨∂flÅ#∞O_ç
~°H˜ΔOѨ|_»`å~°∞. QÍÜ«∞„f Láêã¨#=Å¡ n~å…Ü«Ú=Ù, ã¨=∞$kúQÍ
^èŒ#O, ã¨∞Ѩل`«∞Å∞, ã¨f¯iÎ. ã¨∞„Ѩu+¨ª „áêÑ≤ΙêÎ~Ú. ^èŒ~å‡~°÷
HÍ=∞"≥∂HΔÍÅ∞ ã¨∞ã¨OѨ#flOQÍ Ç¨Ïã¨ÎQÆ`«=∞ø`å~Ú.
FOHÍ~°O`À „áê~°OÉè=í ∞ÜÕ∞º =∞O„`åÅ∞ Ѩq„`«"∞≥ #ÿ q.
J@∞=O\˜ =∞O„`åÖ’¡ QÍÜ«∞„f=∞O„`«O J`«ºO`« „Ѩ^è•#
"≥∞ÿ#k. QÍÜ«∞„f Láêã¨# ǨÏ$^ŒÜ«∞ã¨O|O^èŒ "åºkè x"å
~°}‰õΩ ~å=∞ÉÏ}O =O\˜k. nxx Láêã≤OKÕ"å~°∞ ÉèíÜ«∞OHõ~°
~ÀQÍÅKÕ ÉÏ^èŒÑ¨_»~°∞.
QÍÜ«∞„f^ÕqH˜ ã¨O|OkèOz ÉèÏQÆ=`«OÖ’ #==∞
㨯O^èŒOÖ’ XHõ K«Hõ¯x LáêMϺ#O LOk. „ѨHõ$u ã¨fi~°∂Ñ≤}˜
J~Ú# PkѨ~åâ◊H˜Î ã¨$+≤ì „áê~°OÉèí"Õà◊ Ü≥∂QÆâ◊H˜Î`À `«##∞
`å#∞ (P`«‡) Ô~O_»∞QÍ qÉèílOK«∞‰õΩOk. g\˜Ö’ ‰õΩ_çÉèÏQÆO
ѨÙ~°∞+¨μxQÍ, Z_»=∞ÉèÏQÆO ¢ã‘ÎQÍ ~°∂áêO`«~°O K≥O^•~Ú.
D ¢ã‘Î ~°∂ѨO =∞~°Å S^Œ∞ ¢ã‘Î ~°∂áêÅ∞QÍ Ñ¨i
}Ï=∞O K≥OkOk. Jq 1) áê~°fiu 2) =∞ǨÅH˜Δ ‡
3) ã¨~°ã¨fiu 4) QÍÜ«∞„u 5) ™êq„u. PkѨ~åâ◊H˜ÎH˜
ã¨$+≤ìѨ~°OQÍ =∞Ô~<Àfl ~°∂áêO`«
~åÅ∞<åfl~Ú.
QÍÜ«∞„f=∞O„`«O :
FO Éèí∂~°∞ƒù=ã¨fió I
FO `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}º"£∞ II
Éèí~Àæ ^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï I
kèÜ≥∂ Ü≥∂ #ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`üII
PQÆ+¨μì 25#
QÍÜ«∞„f [ѨO
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ D "庙êxfl
„ѨK«∞iã¨∞Î<åflO.
ã¨ÑyΨ i
 D =∞O„`«OÖ’ "≥Ú`«ÎO 24 c*ÏHõΔ~åÅ∞ 24 ^≥·g QÍeQÀѨÙ~°O (JeÑ≤i #∞O_ç =¸_»= QÀѨÙ~°O)
â◊‰õΩÎÅ∞QÍ (QÍÜ«∞„f ^Õ=`«Å∞QÍ) ~°∂á⁄O^•~Ú.
17 = â◊`åaÌH˜ K≥Ok# D QÀѨÙ~°O J„QQÆ ÀѨÙ~°OQÍ
1. `«`ü QÆ}âË √◊ _»∞ Ñ≤Å∞=|_»∞`«∞#flk. ã¨∂~°º=Oâ◊ã¨∞÷Öˇ·# ^Õ=KÀ_» ‰õΩ@∞OÉÏ
2. 㨠#$ã≤OǨÏÉèQí "Æ å#∞_»∞ xH˜ K≥Ok# =∞@¡‰Ωõ =∂~° J#O`«~åA `«#`«O_„ ç u~°∞"≥OQÆà◊
3. q q+¨μ^‚ =Õ Ù_»∞ <å^äŒ, `«e¡ K≥#fl=∂O| 㨇 $`«º~°÷O D QÀѨÙ~°O xi‡OKå_»∞.
4. `«∞ó t=^Õ=Ù_»∞ nxH˜ ã¨O|OkèOz# =∞@¡‰õΩ=∂~° âßã¨#O JeÑ≤iÖ’x
5. = Hõ$+¨É‚ Qíè "Æ å#∞_»∞ áê^•Å=∞O_»Ñ¨OÖ’ `≥Å∞QÆ∞ „QÆO^äŒeѨÙÅÖ’ K≥Hõ¯|_ç LOk.
6. ~ˆ ~å^è•^Õq
7. }˜ ÅH©Δ ‡^Õq LÉèÜ
í ∞« ã¨O^èÀºáêã¨# #Hõ„Δ `åÅ`À ‰õÄ_ç# ã¨=∞Ü«∞OÖ’
8. Ü«∞O Jyfl^Õ=Ù_»∞ KÕÜ«∞|_ç`Õ L`«Î=∞O. #HõΔ„`åÅ∞ Ö’Ñ≤Oz# Ñ≤=∞‡@ KÕÜ«∞|_ç`Õ
9. Éèí WO„^Œ^=Õ Ù_»∞ =∞^躌 =∞O. ã¨∂~°∞ºx`À ‰õÄ_ç#ѨC_»∞ KÕÜ∞« |_ç`Õ Jk J^è=Œ ∞O.
10. ~°æ ã¨~ã° fi¨ u JëÈì`«Î~° ã¨Ç¨Ï„ã¨O "å JëÈì`«Î~°â◊`«O `«∞ "å I
11. ^Õ ^Œ∞~åæ^Õq JëêìqOâ◊u ˆ~"å-^äŒ QÍ~Ú„fO ^Œâ◊HõO [¿Ñ`ü II
12. = ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ QÍÜ«∞„f[ѨO ѨiîOKÕ@ѨC_»∞ ã¨OMϺq+¨Ü«∞O ‰õÄ_»
13. 㨺 Ѩ$näfi^Õq K≥ѨÊ|_çOk. 1008 ™ê~°∞¡, 108 ™ê~°∞¡, 28 ™ê~°∞¡, Hõhã¨O
14. nè ã¨∂~°º^Õ=Ù_»∞ 10™ê~°∞¡ J~Ú<å QÍÜ«∞„u=∞O„`åxfl [Ñ≤OKåe. ZO`«
15. =∞ N~å=Ú_»∞ =∂„`«=¸ =∂# ‰õÄ_»^Œ∞.
16. Ç≤Ï ã‘`å=∂`« D QÍÜ«∞„f=∞O„`åxfl ѨiOî KÕ@ѨC_»∞ <À\˜x =¸ã¨∞
17. kè K«O„^Œ^=Õ Ù_»∞ ‰õΩx, <åÅ∞Hõ‰õΩ ^ŒO`åÅ∞ `«QÆ∞ʼnõΩO_» JHõΔ~åÅ#∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ
18. Ü≥∂ Ü«∞=∞^Õ=Ù_»∞ =∞#ã¨∞ûÖ’ =∞##O KÕã¨∂Î QÀѨºOQÍ [Ñ≤OKåe. KÕ`«∞Å#∞
19. Ü«∞ó „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ =¢ã¨ÎO`À HõѨC‰õΩx â◊OY=∂Å`À QÍh, ~°∞„^•HõΔ Ñ¨Óã¨Å`À
20. #ó =~°∞}^Õ=Ù_»∞ QÍh, KÕu"Õà◊§ Hõ}∞ѨÙÅ`À QÍx [Ñ≤OKåe. L^ŒÜ«∞HÍÅOÖ’
21. „Ѩ <å~åÜ«∞}∞_»∞ [Ñ≤¿ãÎ ''q∞„`«ã¨º—— J<åe. =∞^蕺ǨÏflHÍÅO [Ñ≤¿ãÎ ''L^Œ∞ú`åºO——
22. KÀ ǨÏÜ«∞„w= ÉèíQÆ"å#∞_»∞ J<åe. ™êÜ«∞OHÍÅO [Ñ≤¿ãÎ ''W=∞O"Õ∞ =~°∞}—— J<åe.
23. ^Œ ǨÏOã¨^=Õ `« [ѨO ѨÓÔ~ÎÂ# `«~åfi`« ''#"≥∂ „|Ǩχ}Ë—— Jx =¸_»∞™ê~°∞¡
24. Ü«∂`ü `«∞Åã‘^qÕ Ñ¨iîOz L^ŒHÍxfl ã¨Ê $tOKåe.
FOHÍ~°O`À ‰õÄ_ç# "åºÇ¨Ï$u ѨÓ~°fiHõ „uѨ^• Jyfl~°∞‡YO, „|Ǩ‡t~°ó
QÍÜ«∞„f=∞O„`«O |Ǩïà◊ "åºÑ≤ÎÖ’ L#flk. QÆ$ǨÏã¨∞÷Å∞. „|Ǩχ q+¨μ‚~ü ǨÏ$^ŒÜ«∞O, ~°∞„^Œt≈MÏ
Kå~°∞Å∞ nxfl [Ñ≤OK«=K«∞Û. =¸_»∞ ã¨O^蕺 ã¨=∞Ü«∂Ö’¡#∞ Jx QÍÜ«∞„f~°∂áêxfl QÆ∞iOz "Õ^Œáê~î°O ã¨$+≤ì ã≤÷u
[Ñ≤OK«=K«∞Û. ÅÜ«∞ HÍ~°‰õΩÖˇ·# „|Ǩχ q+¨μ‚ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞ÖË QÍÜ«∞„f^Õq J=
L`«Î=∂`å~° HÀ¿Ñ`å I =∞^茺=∂ Å∞ѨΠ`å~°HÍ I Ü«∞"åÅ∞ Jx ^Õg ÉèÏQÆ=`«O =i‚OzOk. P QÍÜ«∞„f =∂`«
J^èŒ=∂ ã¨∂~°º ã¨Ç≤Ï`å I „áê`«ó ã¨O^蕺 „u^è• =∞`å II Pjã¨∞ûÅ∞ [#∞ÅO^Œ~°∞ á⁄O^Œ∞^Œ∞~°∞ QÍHõ!

PQÆ+¨μì, 2010 u~°∞=∞Å#∞ q∞Oz# ˆHΔ„`«O, Nx"åã¨∞x q∞Oz# ^≥·=O WÅÖ’ ÖË=Ù! 9
 u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
N"åi¿ã= "åÅO\©~°¡‰õΩ
=∂~°æ^Œ~°≈Hõ ã¨∂„`åÅ∞
N"åi ¿ã=Ö’ XHõ "å~°Oáê@∞ ¿ã=ÅOkOK«∞@‰õΩ Ñ¨k =∞Ok ã¨Éèí∞ºÅ∞ `«‰õΩ¯= H͉õΩO_® L#fl
ã¨=Ú^•Ü«∂xH˜ J~°›`« Åaèã¨∞ÎOk. x™êfi~°÷ ¿ã= JOkOK«∞@‰õΩQÍ#∞ D ã¨Éèí∞ºÅ‰õΩ P^蕺u‡Hõ Ѩi*Ï˝#=Ú
Hõeæ=ÙO_®e. eOQÆ ÉèË^Œ=Ú ÖË^Œ∞. Pã¨H˜ÎQÆÅ ã¨=¸Ç¨ÏOÖ’x ã¨Éèí∞ºÅ∞ "åiÜ≥ÚHõ¯ ¿Ñ~°∞, z~°∞<å=∂,
=Ü«∞ã¨∞û, eOQÆ=Ú, "≥Ú^ŒÖˇ·# q=~åÅ`À „H˜Ok z~°∞<å=∂‰õΩ XHõ <≥Å =ÚO^Œ∞QÍ áœ~°ã¨O|O^è•kèHÍi,
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, HõÑ≤Åf~°÷O ~À_»∞¤, u~°∞Ѩu – 517 501 "åiH˜ ѨOáêe.
=∞ixfl q=~åʼnõΩ ã¨O„ѨkOK«=Åã≤# á¶È<£ #O|~°∞¡ : 0877 – 2263544, 0877 – 2264392.
N"åi¿ã= "åÅO\©~∞° ¡ N"åi¿ã=Ö’ Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ x™êfi ¿ã=Ö’ L#flѨÙÊ_»∞ =∂„`«"Õ∞ N"åi¿ã= ™ê¯~üÊùÅ#∞
~°÷OQÍ ¿ã=ÅOkOK«_®xH˜ =∂„`«"Õ∞ ~å=Öˇ#∞. ^èŒiOK«=Öˇ#∞. N"åi ^Œ~°≈<åxH˜ "≥à◊√¡#ѨÙ_»∞
g~°∞ Ñ≤Å¡Å∞, =$^Œ∞úÅ∞ =∞iÜ«Ú "åºkè„QÆã¨∞÷Å#∞ g\˜x ^èŒiOKåeû# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞.
`«=∞ "≥O@ fã¨∞H˘x ~å‰õÄ_»^Œ∞. N"åi ¿ã=‰õΩÅ∞ „Ѩu â◊√„Hõ"å~°O L^ŒÜ«∞O
N"åi¿ã=‰õΩ ˆH=ÅO Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞ =∂„`«"Õ∞ J#∞ 7 QÆO@ʼnõΩ P™ê÷#=∞O_»Ñ¨O#O^Œ∞ U~åÊ@∞ KÕ¿ã
=∞uOѨ|_»`å~°∞. tHõΔ}Ï `«~°QÆ`«∞ʼnõΩ qkèQÍ Ç¨[~°∞ HÍ"åe.
N"åi¿ã=‰õΩÅ#∞ Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞QÍ QÆ∞iÎOK«_®xH˜ N"åi ¿ã=‰õΩÅ∞ ¿ã=Ö’ áêÖÁæ<Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ѨÙ~°∞
J#∞‰õÄÅOQÍ u~°∞<å=∞O/ uÅHõO ÖËHõ ‰õΩOHõ=∞/ +¨μÅ∞ `≥Å∞ѨÙ~°OQÆ∞ =¢™êÎÅ#∞, ¢ã‘ÎÅ∞ `≥Å∞ѨÙ~°OQÆ∞
K«O^Œ#O `«Ñ¨ÊHõ #∞^Œ∞@ ^èŒiOKåeû LO@∞Ok. ~°qÔH, hÅO~°OQÆ∞ p~°Å∞ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ ^èŒiOKåe.
u~°∞=∞ÅÖ’ P~ü.\˜.ã≤. |™êìO_»∞Ö’ L#fl N"åi u~°∞=∞ÅÖ’ ZšѨÙÊ_»∞ 'QÀqO^Œ—<å=∂xfl 㨇iã¨∂Î,
¿ã"å ã¨^Œ<£ HÍ~åºÅÜ«∞OÖ’ „Ѩ`ÕºHÍkèHÍi ÖË^• Éèí‰õΩÎÅ#∞ 'QÀqO^Œ, QÀqO^Œ— Jx ѨÅHõiOK«O_ç.
ã¨∂ѨiO>ˇO_≥O\òQÍi =^ŒÌ P~°¤~°∞ WzÛ# `Õn Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ ã¨Ç¨Ü«∞O xq∞`«Î=Ú D "åÅO@s
„ѨHÍ~°=Ú L^ŒÜ«∞O Ѩk QÆO@Å #∞O_ç S^Œ∞ ¿ã= U~åÊ@∞ KÕÜ«∞_»"≥∞ÿ#k. Z=iH˜ QÍx ^èŒ#
QÆO@Š֒Ѩ٠Ǩ[~°∞ HÍ=eû LO@∞Ok. ~°∂ѨOQÍ, =ã¨∞Î~°∂ѨOQÍ Z@∞=O\˜ K≥e¡OѨÙÅ∞
N"åi¿ã"å HÍ~åºÅÜ«∞O=^ŒÌ „Ѩu~ÀA ™êÜ«∞O„`«O KÕÜ«∞#=ã¨~°OÖË^Œ∞. D ¿ã= ѨÓiÎQÍ Lz`«O.
<åÅ∞QÆ∞ QÆO@ʼnõΩ _»∂º\© ˆH\Ï~ÚOK«|_»∞`«∞Ok. „Ѩu~ÀA g~°∞ Éèí[#Å∞ #QÆ~°ã¨OH©~°Î#ÅÖ’ áêÖÁæ#
g~°∞ „Ѩu~ÀA Hõhã¨O <åÅ∞QÆ∞ #∞O_ç P~°∞ =Åã≤ LO@∞Ok. N"åi¿ã= HÍ~åºÅÜ«∞OÖ’
QÆO@Å∞ Ѩx KÕÜ«∂eû LO@∞Ok. JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ L#fl ã¨Ow`« "å~Ú^•ºÅ#∞ N"åi
D ¿ã=‰õΩʼnõΩ Lz`« =ã¨u HõeÊOK«|_»∞`«∞Ok. ¿ã=‰õΩÅ∞ LѨÜ≥∂yOK«∞HÀ=K«∞Û.
giH˜ Ü«∂„u‰õΩÅ J"≥∞x\©ãπ HÍOÃÑ¡‰õΩûÖ’ =ã¨u N"åi ¿ã=‰õΩÅ∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ KÕÜ«Ú Ñ¨q„`«
HõeÊOz#KÀ ÖÏHõ~°∞‰õΩ ã¨fiO`« `åà◊OK≥=ÙÅ∞ ¿ã=QÍ ÉèÏqOz N"åi¿ã=#∞ JOH˜`«
`≥K«∞ÛHÀ=Åã≤ LO@∞Ok. ÉèÏ=O`À KÕÜ«∂e.
 56

(‰õΩ~°∞ˆHΔ„`« Ü«Ú^ŒúOÖ’ q[Ü«ÚÖˇ·# áêO_»= g~°∞Å∞ ^èŒ$`«~å¢+¨μì_»∞, QÍO^è•iÅ Pj~åfi^ŒO HÀã¨O ~å=_»O`À áê@∞,
QÍO^è•i =∂`«$`«Ñ¨Î ǨÏ$^ŒÜ«∂xfl ‰õÄ_® D ã¨OzHõÖ’ K«^Œ∞==K«∞Û)
=∞Ǩ~å}©! h ‰õΩ=∂~°∞Å∞ g~Àz`«OQÍ áÈ~å_ç QÆ∞O_≥Ö’ =∞O@ ѨÙ\˜<ì å, ÃÑH· ˜ "å`«ûźO`À ^è~Œ ‡° Ax H“QÆeOK«∞
ã¨fi~°Oæ KÕ~å~°∞. JHõ¯_» k=º Éè’QÍÅ∞ á⁄O^Œ∞`«∂O\Ï~°∞. ZO^Œ∞ ‰õΩx, F^•~°∞Ê =∂@Å∞ ѨeHÍ_»∞. cè=∂~°∞˚# #‰õΩÅ ã¨Ç¨Ï
Hõ=∂‡! "åiHÀã¨O â’H˜™êÎ=Ù. Jã¨OMϺHõOQÍ ^•#^èŒ~å‡Å∞ ^Õ=ÙÅ∞ ‰õÄ_® =zÛ#@∞¡ K≥ѨÊQÍ, cè=Ú_»<Õ=∂@ q#
KÕã≤#"å~°∞ á⁄O^ŒÖËx k=ºÖ’HÍÅ∞ KÕi# "åiHÀã¨O qKå~°O |_»_»O`À PÜ«∞# QÆ∞O_≥Ö’ xѨCѨÙ\˜ìOk.
J#=ã¨~O° ! Jk „QÆÇ≤ÏOKå_»∞ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞. JO`«‰õΩ =ÚO^Õ
ÃÑ·QÍ, áêO_»=ÙÅ∞ q[Ü«∞N ã¨=Ú¿Ñ`«∞ÅÜ«∂º~°x `«Ü«∂~°∞ KÕ~ÚOz# cè=Úx PHÍ~°O QÆÅ W#∞Ѩ q„QÆǨÏO
J#∞‰õΩO@∞<åfl"Õ"≥∂! x*ÏxH˜ "åi q[Ü«∞O UO q[Ü«∞ PÜ«∞# =ÚO^Œ∞ xÅɡ@ìQÍ, PÜ«∞# f„= „HÀ^èŒO`À P
=∞=∂‡! LѨáêO_»=ÙÅ`À áê@∞ ^èŒ$+¨ì^Œ∞º=∂fl^Œ∞ÅO^Œih q„QÆǨxfl QÆ\ ˜ìQÍ H“QÆeOK«∞HÀQÍ Jk =ÚHõ¯Å∞ =ÚHõ¯Öˇ·
x#fl<Õ <ÕÅáêÅ∞ KÕâßO. UO q∞yeOk "åiH˜! Jx ã¨~°fi á⁄_çá⁄_çQÍ ~åeáÈ~ÚOk. PÜ«∞# QÆ∞O_≥Ö’ ã¨O`À+¨O
q+¨Ü«∂Å∂ q=iOz "å~°∞ x¢+¨¯q∞OKå~°∞. á⁄OQÆ∞`«∞<åfl, ÃÑ·H˜ =∂„`«O ''JÜ≥∂º <åÜ«∞<å, cè=∞¿ã<å——
^èŒ~°‡~åA Jx â’H˜OK«_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞.
^èŒ$`«~å¢+¨μì_»∞ ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`åxH˜ =ã¨∞Î<åfl_»x q#fl ^èŒ~°‡ JѨC_»∞ #=Ùfi ~ålÖˇ¡_»∞ "≥∂=Ú`À "åã¨∞^Õ=Ù_»∞:
~åA: Hõ$ëê‚! WѨC_»∞ <Õ#∞ P =∞Ǩ~åA#∞ K«∂_»_»O =∂=∂! ZO^Œ∞‰õΩ ÉÏ^èŒ Ñ¨_»`å=Ù. h ÉÏǨï |O^èŒOÖ’ #e
J=ã¨~°O Hõ^•! JO^Œ~°O "≥o§ PÜ«∞##∞ Ѩ~å=∞i≈OKåe y#"å_»∞ cè=Ú_»∞ HÍ_»∞. Jk W#∞ѨÉÁ=∞‡. h =∞#ã¨∞ <å‰õΩ
J<åfl_»∞. áêO_»=ÙÅ`À áê@∞ ™ê`«ºH˜ ‰õÄ_® "≥àϧ_»∞. „^ÒѨn `≥Å∞ã¨∞. ÃÑ·QÍ h Éèí∞[â◊HÎ̃ L#fl^Õ, Jk „Ѩà◊Ü«∞HÍÅ Ü«∞=Úx
^Õq x~°ƒ~ù ° ^Œ∞óYO`À #_çzOk. P"≥∞ "≥O@ áêOKåÅ, =∞`«û º ^ŒORÅ`À ã¨=∞"≥∞ÿ#k. JO^Œ∞ˆH <Õh PÖ’K«# KÕâß#∞. Jn
^Õâ◊ ¢ã‘ÎÅO^Œ~°∂ =KåÛ~°∞. J^Õ ã¨=∞Ü«∂xH˜ Ü«ÚÜ«Ú`«∞û_»∞ HÍHõ =∂=∂! WѨC_»∞ #∞=Ùfi D áêO_»=Ù Å~Ú^Œ∞QÆ∞~°∞h
^Œ∞~Àº^èŒ<å^Œ∞Å <ås=∞}∞ÅO^Œih fã¨∞‰õΩ=KåÛ_»∞. ^èŒ$`« ã¨OǨÏiOz<å h H˘_»∞‰õΩÅÖ’ XHõ_≥·<å „|uH˜ =™êÎ_®!
~å¢+¨μìx "≥O@ =zÛ# ¢ã‘ÎÅO^Œ~°∂ ^èŒ~°‡~åA#∞ K«∂ã≤ Ѩi ZO^Œ∞H˜O`« P„QÆÇϨ O! "Õ^•Å∞ K«k"å=Ù, âßGK«~Û° Å∞ q<åfl=Ù.
Ѩiq^è•Å P_çáÈã¨∞‰õΩO@∂O>Ë áêO_»"å„QÆA_»∞ `«Å=Oz ã¨~°fiѨÙ~å}ÏÅ∂ Z~°∞QÆ∞^Œ∞=Ù. Ö’HõO `≥eã≤# =$^Œ∞úÅ QÀ+¨μªÅ∞
xÅ|_®¤_»∞. <≥=∞‡kQÍ ^èŒ$`«~å¢+¨μìx ã¨g∞Ñ≤OKå_»∞. qO@∞<åfl=Ù. ^èŒ~°‡ Ѩi*Ï˝#O LOk.
PÜ«∞# „ѨH¯õ #∞#fl"å~°∞, ^è~Œ ‡° ~åA =KåÛ_»x K≥áêÊ~°∞. J~Ú<å, cè+¨‡ „^À} q^Œ∞~°∞Å∞, ã¨O[Ü«Ú_»∞, <Õ#∞
ÃÑ`«ÎO„_ç áê^•Å‰õΩ ^èŒ~°‡~åA #=∞㨯iOKå_»∞. ^èŒ$`«~å¢+¨μìxH˜ JO^Œ~°O K≥qxÅ∞¡Hõ@∞ì‰õΩ K≥áêÊO. h K≥q ÔHHõ¯ÖË^Œ∞. P<å_»∞
PQÆ+¨μì, 2010 JǨÏOHÍ~°O Ѩ`«# ¿ÇÏ`«∞=Ù 11

u~°∞=∞ÅÖ’x ѨÙ~ÀÇ≤Ï`« ã¨OѶ¨∞O :
q"åǨÏO, LѨ#Ü«∞#O, K≥qáÈQÆ∞Å∞ ‰õΩ@ì_®xH˜
Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨∞^Œ~°≈# 㨄`«OÖ’x ѨÙ~ÀÇ≤Ï`« ã¨OѶ¨∂xfl
ã¨O„ѨkOK«=K«∞Û. á¶È<£ : 0877 – 2263460.
JOQƄѨ^ŒH˜Δ} q=~åÅ∞ :
N"åi PÅÜ«∞OÖ’ JOQƄѨ^ŒH˜Δ} KÕÜ«∞QÀ~°∞
Éèí‰õΩÎÅ∞ "≥·‰õΩO~î°O ‰õĺ HÍOÃÑ¡H±û–1H˜ Z^Œ∞~°∞QÍ L#fl
Pi˚`¿« ã"å H“O@~°∞ ^•fi~å |Ü≥∂"≥∞„\˜H± \’ÔH#∞ fã¨∞
HÀ"åe. Wk ~å„u 8.00 QÆO@ʼnõΩ W=fi|_»∞`«∞Ok.
`«∞ÖÏÉèÏ~°O q=~åÅ∞ :
Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ N"åi PÅÜ«∞O ֒ѨÖË ÉϺO‰õΩ H“O@~°¡
^•fi~å zÅ¡~° <å}ÏÅ∞ Åaè™êÎ~Ú.
á¶È<£ : 0877 – 2263610.
<Õ~°∞QÍ ¿ã"å \˜ÔH¯@∞¡ á⁄O^Õ q^è•#O :
u~°∞=∞ÅÖ’x q[Ü«∂ ÉϺO‰õΩ ^•fi~å \˜ÔH¯@∞¡
XHõ¯~ÀA =ÚO^Œ∞QÍ á⁄O^Œ=K«∞Û.
á¶È<£ : 0877 – 2263277.
JO|∞Öˇ<£û :
J<å~ÀQͺxH˜, „Ѩ=∂^•Å‰õΩ QÆ∞~°ÜÕ∞º Éèí‰õΩÎÅ
™œÅÉèíºO HÀã¨O N"åi PÅÜ«∞O =ÚO^Œ∞ JO|∞Öˇ<£û
ã≤^ŒúOQÍ LO@∞Ok. á¶È<£ : 0877 – 2251062.
P\’"≥Úɡ·Öò H˜¡xH± :
u~°∞=∞ʼnõΩ áÈÜÕ∞ ~À_»∞Ö¤ ’ Ü«∂„u‰õΩÅ "åǨÏ<åÅ∞
Ü«∂O„uHõ֒ѨO=Å¡ PyáÈ~Ú#ѨC_»∞ XHõ "≥∞HÍxH±`À
L#fl ã¨OKå~° "åǨÏ#O JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO@∞Ok.
~°HõÎxkè :
u~°∞=∞ÅÖ’x Jtfih "≥·^ŒºâßÅÖ’ Éèí‰õΩÎÅ∞ ~°HõÎ
^•#O KÕÜ«∞=K«∞Û.
12 Ѩ~°=∂`«‡#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»"Õ∞ Jã¨Öˇ·# K«^Œ∞=Ù
E^ŒOÖ’ <≥yæ# QÆ~°fiO`À ã¨ÉèÏ=∞^蕺xH˜ „^ÒѨkx `≥zÛ
=¢™êÎѨǨÏ~°}O KÕã≤# "å~°∞ Hõ^• h H˘_»∞‰õΩÅ∞. J@∞=O\˜
^Œ∞+¨μìÅ#∞ K«OÑ≤#O^Œ∞‰õΩ Hõ^• #∞=Ùfi WѨC_»∞ cè=∞¿ã#
ã¨OǨ~åxH˜ ã¨OHõeÊOKå=Ù. WѨÊ\˜ÔH·<å h H˘_»∞‰õΩÅ
^Œ∞~åQÆ`åÅ∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx "åi Ñ‘_» =ke#O^Œ∞‰õΩ âßO`«
z`«ÎO`À LO_»∞, J<åfl_»∞.
"åã¨∞^Õ"å! #∞=Ùfi K≥Ñ≤Ê#^ŒO`å x["Õ∞. HÍh Ѩل`«
=∞~°} â’HõO`À =∞#ã¨∞û qHõÅ"≥∞ÿ áêѨѨ٠HÀѨO`À U"≥∂
K≥Ü«∞ºÉ’Ü«∂#∞. JO^Œ∞‰õΩ h‰õΩ HÀѨO ~å=_»O ã¨Ç¨Ï["Õ∞.
WѨC_çOHõ h =∂@ „ѨHÍ~°O âßOu`À D áêO_»=ÙÅ`À
„¿Ñ=∞QÍ LO\Ï#∞, J<åfl_»∞.
J#O`«~°O Ü«ÚÜ«Ú`«∞ûx ‰õÄ_® ^ŒQÆæ~°QÍ fã¨∞
‰õΩ<åfl_»∞. ^èŒ$`«~å¢+¨μìx HÀiHõ „ѨHÍ~°O áêO_»=ÙÖˇ·^Œ∞QÆ∞~°∂
QÍO^è•ix Ѩ~å=∞i≈OK«_®xH˜ "≥àϧ~°∞. JO^Œ~°∂ áê^•aè
"å^ŒO KÕâß~°∞. P`«‡#O^Œ#∞Å =∞~°}O`À â’HõÉèí~°"≥∞ÿ#
QÍO^è•i, ^èŒ~°‡~åA#∞ â◊Ñ≤OK«_®xH˜ L^Œ∞º‰õΩÎ~åÅ=Ù`«∞#fl
"Õà◊‰õΩ "åºã¨=∞ǨÏi¬ q[Ü«∞O KÕã≤: ''J=∂‡~¸! ZO^Œ∞Hõ=∂‡
gi g∞^Œ JO`« HÀѨO! h ÃÑ^ŒÌH˘_»∞‰õΩ Ü«Ú^•úxH˜ "≥_»∞`«∂
h ^ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz: J=∂‡! Pj~°fikOK«∞, Jx
J_çy#ѨC_»∞ ''Ü«∞ `À ^èŒ~°‡ ã¨Î`À [Ü«∞ó—— J<åfl=Ù QÆ∞~°∞ÎO^•!
''h =∂@ „ѨHÍ~°O ^èŒ~°‡"Õ∞ [~ÚOzOk. WѨC_çOHõ
Jã¨∂Ü«∂„QÆã¨Î ǨÏ$^ŒÜ«∞O`À ^èŒ~°‡O `«Ñ¨Ê_»O h=O\˜ ^•xH˜
Lz`«=∂! „Ѩ[ÅO^Œ~°∂ x#∞fl nè~°|∞kú=x H˘xÜ«∂_»∞
`«∞<åfl~°∞ h=O\˜ âßO`« z`«Î ÖË^xŒ <Õ<~≥ ∞° QÆ∞^Œ∞#∞. J@∞=O\˜
QÆ∞}jÅ"≥·# #∞=Ùfi =∂`«û~åºxH˜ ÖÁOQƉõÄ_»^Œ∞——J<åfl_»∞.
QÍO^è•i: <Õ#∞ Jã¨∂Ü«∂Ѩ~°∞~åÅ#∞ J#∞HÀHõO_ç.
ÉÏ^èŒ`À =∞#ã¨∞ HõÅ`« Ѩ_çOk `«Ñ¨Ê D a_»¤Å∞ ‰õΩOuH˜
ZO`« „¿Ñ=∞ áê„`«∞Ö’ <å‰õÄ JO`Õ. ^Œ∞~Àº^èŒ#∞x `«∞Å∞=
`«#O`À â◊‰õΩx Hõ~°‚ ^Œ∞âß≈ã¨#∞Å ^Œ∞+ì̈`«fiO`À =∂ ‰õΩ~°∞=Oâ◊O
D ^Œâ◊‰õΩ KÕiOk. JO^Œ~°∞ H˘_»∞‰õΩÅ#∂ Hõ_»`ÕiÛ<å <å
=∞#ã¨∞ ÉÏ^èŒÑ¨_»ÖË^Œ∞. HÍh D =ã¨∞^Õ=#O^Œ#∞_»∞ K«∂ã¨∂ÎO
_»QÍ<Õ cè=Ú_»∞ `«# QÆ^•^ŒO_»O`À ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞x <åaèH˜ kQÆ∞=
ã¨ÑyΨ i
ÉèÏQÆOÖ’ H˘@ì_»O J<åºÜ«∞O Hõ^•! J^Õ ##∞fl =∞s "Õkè
ã¨∞#Î flk.
cè=Ú_»∞ P =∂@Å∞ qO@∂<Õ QÆ[QÆ[ =}∞‰õΩ`«∂,
q#Ü«∞O`À =Oy ''J=∂‡! XHõ¯=∂@ q#∞. ^è~Œ ‡° "≥∂ J^è~Œ ‡° "≥∂
PÖ’zOKÕ J=HÍâ◊O ÖË^ŒÑ¨C_»∞. <å „áê} ~°HõΔ} HÀã¨O JÖÏ
K≥Ü«∞ºHõ `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞. WѨC_»∞ <åºÜ«∂<åºÜ«∂Å∞ QÆ∞iOz
=∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞ Hõ#∞Hõ K≥ѨÙ`«∞<åfl#∞. WO`«HÍÅOQÍ g∞~°∞
^èŒ~°‡~åA‰õΩ KÕã≤# Ѩ~åÉèí"åÅhfl <åºÜ«∞ ã¨=∞‡`åÖË<å! Jhfl
ZO^Œ∞‰õΩ! „^ÒѨk UHõ=GO`À LO_»QÍ xO_»∞ ã¨Éèí‰õΩ ~°Ñ≤ÊOz
Zxfl ‰õÄ`«Å∞ ‰õÄâß~°∞ g∞"å~°∞. JHõ¯_ç`À PQÍ~å! P ѨÙ}º
jʼnõΩ `«# `˘_»Å∞ K«∂Ñ≤OKå_Õ h H˘_»∞‰õΩ. JѨC_»∞ <å
=∞#ã¨∞û L_çH˜áÈ~Ú P `˘_»Å∞ <å QÆ^• ^ŒO_»O`À q~°QÆH˘_»
`å#x „Ѩu[˝ KÕâß#∞. JѨC_Õ P Ѩx KÕ¿ã"å_çx, HÍh,
=∂ J#flQÍ~°∞ J_»∞¤ K≥ѨÊ_»O`À P =∂@‰õΩ Hõ@∞ì|_ç Py
áÈÜ«∂#∞.
JO`ÕHÍ^Œ∞, D "åã¨∞^Õ=Ùx ~åÜ«∞ÉÏ~åxH˜ ѨOѨÙ`«∂
=∞#O J#fl^Œ=Ú‡ÅO, =∞# =∞^茺 HõÅǨÅ∞ K«∂ã≤ Ѩk=∞Ok
"ÕÖˇuÎ K«∂Ñ≤ P#OkOK«‰õΩO_® âßO`«OQÍ LO^•O, ÃÑ^ŒÌÅ
=∂@ qx =∂ ~å[ºO =∂ H˜~Úº Jx K≥Ñ≤Ê Ñ¨Oáê#∞.
J~Ú<å q#ÖË^Œ∞ "å_»∞, UO KÕ™êÎO, ^èŒ~°‡~åA ~åA HÍHõ#∂
`«Ñʨ ÖË^∞Œ , <å „Ñ¨u[˝ <≥~"° ~Õ ∞° ÛHÀHõ#∂ f~°Ö^Ë ∞Œ . J=∂‡! Ü«ÚHÍÎ
Ü«ÚHõÎ q"ÕHõO HõÅ #∞=Ùfi ÉÏQÍ PÖ’zOK«∞, J<åfl_»∞.
QÍO^è•i:
P Kå=Ù Kå=^ŒQÆ∞ #
hfl K«∞#‰õΩ<£ "åx =Å# xHõ¯O |~°Ü«∞<£
h K≥Ñ≤Ê# Ü«∞xflÜ«Ú QÆÅ
"å K≥~ÚÌÜ«Ú `«QÆ= h‰õΩ #k Ü«∞@∞¡O_≥<£.
JO`«=~°‰õÄ ÉÏQÍ<Õ LOk. HÍh <åÜ«∞<å,
Ü«Ú^ŒúOÖ’ â◊„`«∞=ÙÅ#∞ K«OÑ≤ áêˆ~™êÎ~°∞. HÍh P â◊„`«∞=Ù
â◊s~°O peÛ Ñ¨zÛ <≥`«∞Î~°∞ „`åˆQ „‰õÄ~å`«∞‡Å∞O\Ï~å ZHõ¯
_≥·<å! Jx J_çyOk.
PQÆ+¨μì, 2010
cè=Ú_»∞: J=∂‡! JÅ<å_»∞ ã¨ÉèíÖ’H˜ „^Œ∞Ѩ^Œ~å[
#O^Œ##∞ `≥zÛ =¢™êÎѨǨÏ~°}ÏxH˜ "å_»∞ ™êǨÏã≤Oz#ѨC_»∞
<Õ#∞ KÕã≤# „Ѩu[˝ <≥~°"Õ~°∞ÛHÀ=_®xH˜ P QÆ∞O_≥Å#∞O_ç *ψ~
~°HõÎO ^ŒQÆæ~° ÃÑ^Œq LOKå<Õ HÍx =∞x+≤ ~°HõÎO „`åQÆ_»O =∞Ǩ
áê`«HõO Jx Z~°∞QÆ<å! =∞~˘Hõ =∂@ U=∞O>Ë, JѨC_»ÖÏ
~°HõÎáê#O KÕã¨∞Î#fl@∞ì HõxÑ≤¿ãÎ „ѨuѨHõΔ g~°∞ÅO^Œ~°∂ ÉèíÜ«∞Ѩ_»
`å~°x ‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞ JO`Õ `«Ñ¨Ê `«=Ú‡_ç ~°HõÎO „`åˆQ áêÑ≤+≤ª
"å_ç<å!
QÍO^è•i: 㨈~ <åÜ«∞<å! =O^Œ=∞Okh <ÕʼnõÄÖÏÛ=Ù
Hõ^•! JO^Œ~°∂ g∞‰õΩ J<åºÜ«∂Å∞ KÕâß~å ÉÏ|∂! D
=Úã¨e`«#OÖ’ JO^èŒ∞ʼnõΩ T`« Hõ„~°QÍ J~Ú<å XHõ¯ a_»¤#∞
q∞yeÛ<å h „Ѩu[˝ f~°^Œ#∞‰õΩ<åfl"å! q∞ye# XHõ¯_»∂ g∞
J#flÜ«∞º#∞ ~å[ºO UÅx=fi_»#∞‰õΩ<åfl"å! WO`«‰õÄ P
=∞Ǩ~åAQÍÔ~Hõ¯_»Ü∂« º?
^èŒ~°‡~åA: J=∂‡! <ÕxHõ¯_Õ L<åfl#∞† ^èŒ~°‡~åA#∞.
h Ѩل`«∞Å#∞ K«OÑ≤Oz# D áêáê`«∞‡_çx âßѨO`À Hõ_»`Õ~°Û
==∂‡! D Éèí∂=∞O_»ÅOÖ’x ~åAÅ#∂, "åi J#∞K«~°
=~åæhfl <åâ◊#O KÕã≤# áêÑ≤H˜ `«y# ^ŒO_»# qkèOK«==∂‡!
<å ÔHO^Œ∞Hõ=∂‡ D ~å[ºO. ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞, K«∞\ÏìÅ∞, a_»¤Å∞
~ÚO^Œ~°∂ =∞~°}˜OKå~°∞ <å =Å¡. J@∞=O\˜ „^ÀǨÏ|∞kúH˜
~å[º Éè’QÍÖˇO^Œ∞Hõ=∂‡! Jx =∂@ ~åHõ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∂
*’_çOz #∞^Œ∞@ KÕ~åÛ_»∞. JѨC_® =∞ǨѨu„=`« Hõ#∞ʼnõΩ
QÆ\ ì̃# |@ì ã¨O^Œ∞Å#∞O_ç Hõ#∞K«∂Ѩ٠^èŒ~°‡~åA áê^•Å z=~°
Ѩ_çOk. P K«∂ѨÙÖ’x "Õ_çH˜ ^èŒ~°‡Ax áê^•OQÆ∞à◊√Å∞ HõOk
Z„~°|_»_»O K«∂ã≤# J~°∞˚#∞_»∞ "åã¨∞^Õ=Ùx "≥#∞Hõ‰õΩKÕi xÅ
|_»QÍ, q∞ye# cè=∞, #‰õΩÅ ã¨Ç¨Ï^Õ=ÙÅ∞ Hõà◊√§ y„~°∞#
uiy `«_»|_ç ^Œ∂~°OQÍ #_çKå~°∞.
JѨÊ\˜HÍq_» âßOuOz: <åÜ«∞<å! "≥o§ g∞ J=∞‡#∞
K«∂ã≤ ~°O_ç, JOk. JO^Œ~°∂ ‰õΩOf^Õq ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥àϧ~°∞.
Ѩ^Œ=¸_Õà‹·§Ok P Hõ#fl`«e¡ `«# a_»¤Å#∞ K«∂ã≤.
W<Õflà◊√§QÍ "å~°∞ J_»=ÙÅÖ’, J*Ï˝`«"åã¨OÖ’ Ѩ_ç#
ˆH¡âßʼnõΩ `À_»∞ x#fl\˜ Ü«Ú^ŒúOÖ’ LѨáêO_»=ÙÅO^Œ~°∂
=∞~°}˜Oz# â’HõOÖ’ L#fl a_»¤Å#∞ K«∂z Hõhfl~°∞ =Úhfl~°∞
ã¨O™ê¯~°Ç‘Ï#∞_çH˜ K«^Œ∞=Ù =º~°÷O 13
 =∂#= <≥·[O
ѨÙ}ºã¨º Ѷ¨Åq∞K«ÛùOu ѨÙ}ºO <ÕK«ÛùOu =∂#"åó
# áêѨ Ѷ¨Å q∞K«ÛùOu áêѨO ‰õΩ~°fiOu Ü«∞`«fl`«ó
=∂#=ÙÅ∞ ZÖÏO\˜ ѨÙ}ºHÍ~åºÅ#∞ KÕÜ«∞_®xH˜
W+¨ìѨ_»~°∞. HÍh ѨÙ}º Ѷ¨e`åxfl =∂`«„O Pt™êÎ~°∞. J\Ï¡ˆQ
áêѨѶ¨e`åxfl =∂`«„O PtOK«~°∞, HÍh áêѨHÍ~åºÅ#∞
=∂`«„O Ѩ„Ü«∞`«fl ѨÓ~°fiHõOQÍ<Õ KÕ™êÎ~°∞.
HÍQÍ, Q˘O`«∞ `«_çÜ«∂i =∂@ ~åÖË^Œ∞. áêO_»=ÙÅ∞ ‰õÄ_®
JO`«‰õΩ q∞Oz# ^Œ∞óYO`À P"≥∞ áê^•Å g∞^Œ „"åÅQÍ
‰õΩOf^Õq XH˘¯Hõ¯i g∞^Œ KÕ`«∞Å∞ "Õã≤ "≥#∞fl^Œ∞=Ùfi`«∂
â◊s~°=∞O`å PáêºÜ«∞OQÍ `«_∞» =Ú`«∞#flk. Ü«Ú^Œú ã¨=∞Ü«∞OÖ’
â◊¢™êÎG Ѷ¨∂`åÅ`À ÉÁ|ƒÖˇH˜¯# KÀ@¡ =∞~˘Hõ™êi ^Œ∞qfi, "Õ_ç
x@∂ì~°∞ÊÅ∞ q_»∞ã¨∂Î, ^ŒQÆæ~°QÍ fã¨∞‰õΩO@∂ "å`«ûźO`À ѨÅ
Hõiã¨∞Î#flk.
JѨÊ\˜H˜ â’Hõ^Õ=`« ~°∂ѨO ^èŒiOz#@∞¡ Hõhflˆ~ "Õ∞e
=Úã¨∞QÆ∞QÍ `«_»|_Õ J_»∞QÆ∞Å`À „^ÒѨn^Õq `«# J`«ÎQÍix
ã¨g∞Ñ≤Oz: J`åÎ! Z<åflà◊§~ÚO^À h =∞#∞=∞Å∞ x#∞fl K«∂ã≤.
"å~°O^Œ~°∂ Ui? WOHÍ ~åˆ~O! JO@∂ =¸ÅO `≥y#
fQÆÖÏ <ÕÅ „"åeOk. P"≥∞ ^Œ∞óYO`À ‰õΩOf^ÕqH˜ ^Œ∞óYO
Hõ@ìÅ∞ „`≥OK«∞‰õΩ ~åQÍ `å#∞ ‰õÄ_® HÀ_»e "≥#∞flg∞^Œ „"åe
H˘O`«¿ãѨ٠U_çÛ, <≥=∞‡kQÍ `Õ~°∞‰õΩx P"≥∞#∞ Ô~O_»∞KÕ`«∞Å`À
ÖË=<≥uÎ F^•iÛ ^ŒQÆæ~°QÍ fã¨∞‰õΩOk† JѨC_»O^Œ~°∂ Hõeã≤
QÍO^è•i ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥àϧ~°∞.
„^ÒѨn^Õq P"≥∞ áê^•Å g∞^Œ Ѩ_ç "≥H˜¯"≥H˜¯
U_»∞ã¨∂ÎO>Ë, Pq_» „^ÒѨn^Õqx ^ŒQÆæ~°QÍ KÕ~°∞Û‰õΩx: ZO^Œ∞
Hõ=∂‡ U_»∞™êÎ=Ù. g∞ J`«ÎQÍix K«∂âß"å! XHõ¯ =∞#∞=∞_»∞
‰õÄ_® ^ŒHõ¯‰õΩO_® áÈÜ«∂_»∞. P QÆ∞O_≥ÉÏ^èŒ K«ÖÏ¡~°∞`«∞O^•
`«b¡! x#∞fl <Õ#∞ F^•~°∞™êÎ#∞. =∞i ##∞fl #∞=Ùfi F^•~åÛe
Hõ^•! W^ŒÌ~°O Ѩل`« â’HõO`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞#fl "åà◊§"Õ∞.
WÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞O^Œx P<å_Õ K≥áêÊ_»∞ q^Œ∞~°∞_»∞.
J~Ú<å <Õ#∞ PѨÖËHõáÈÜ«∂#∞. áêáêxH˜ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO
14 P„t`«=`«ûÅ∞_≥·# Nx"åã¨∞_Õ JO^ŒiH© k‰õΩ¯
`«Ñʨ ^Œ∞ Hõ^•! Uq∞\’ JO@∞<åfl#∞. HÍh JO`å HÍÅ=â◊"≥∞ÿ
™êQÆ=Åã≤O^Õ. WOHõ â’H˜Oz „ѨÜ≥∂[#O Uq∞\˜! T~°∞HÀ
`«b¡, Jx F^•~°∞ã¨∞Î#flk. J#O`«~°O P =∞ǨѨu„=`å t~À
=∞}˜H˜ "åºã¨=ÚhO„^Œ∞x J#∞„QÆǨÏO =Å¡ k=º^Œ$+≤ì ÅaèO
K«QÍ, ~°}~°OQÆO JO`å Pq_» Hõà◊§‰õΩ Hõ\ ˜ì#>ˇÂ¡Ok.
Ju~°^äŒ =∞Ǩ~°^äŒ∞Å â◊"åÅ∞, =∞`ÕÎÉèÏÅ, Ãã·O^èŒ
"åâßfiÅ Hõàı|~åÅ∞, ~°HõÎѨÙ=∞_»∞QÆ∞Ö’ =∂Oã¨Ñ¨Ù |∞~°^ŒÖ’
L<åfl~Ú. ‰õΩHõ¯Å∞, #Hõ¯Å∞, H͉õΩÅ∞, „QÆ^ŒÌÅ∞ Ü«∞^äÕK«ÛùQÍ
qǨÏiã¨∂Î P~°yã¨∞Î<åfl~Ú. ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`«O JO`å Pq_» =∞<À
gkäÖ’ `åO_»qOzOk. JHõ¯_»‰õΩ =zÛ# "åºã¨=∞Ǩ=Úx
"å~°O^ŒiH© Jyfl ã¨O™ê¯~åÅ∂, Ѩ~°Ö’Hõ Hõ~°‡Å∂ ™êyOK«O
_»x ^èŒ$`«~å¢ëêì^Œ∞ʼnõΩ K≥Ñ≤Ê "≥àϧ_»∞. P =∂@ qO@∂<Õ
JO^Œ~°∂ ~°}~°OQÆO KÕi Z=i |O^èŒ∞=ÙÅ#∞ "å~°∞ "≥^Œ∞
‰õΩ`«∂ ~À^Œ#^è•fi<åÖÏ~°OaèOKå~°∞.
JѨC_»∞ QÍO^è•i: ^Õ=H©#O^Œ<å!K«∂ã¨∞<Î åfl"å! JO`«ó
ѨÙ~°O q_»z~åx, ZO_» Hõ<≥fl~°∞QÆx <å HÀ_»à◊§O^Œ~°∂ Hõhfl\˜
"å# ‰õΩ~°∞ã¨∂Î ZÖÏ â’H˜ã¨∞Î<åfl~À! J@∞ K«∂_»=Ü«∂º! "åi
"Õ∞#=∂=∞ â◊Å∞º_»∞, „^Œ∞Ѩ^Œ~åA, Hõ~°∞‚_»∞, „^À}ÏKå~°∞ºÅ∞,
cèëê‡Kå~°∞ºÅ∞ g~°O^Œ~°∂ <ÕʼnõÄe<å, *ÏfiÅ ã¨#flye¡<å,
HÍOu`«QÆæx JyflÖÏ ZÖÏ L<åfl~À! J^Œ∞QÀ#Ü«∂º! ã¨∞Éèí„^Œ
H˘_»∞‰õΩ QÆ∞}Éèí„^Œ∞_»∞, Jaè=∞#∞º_»∞ WO^Œi „ѨÉèíÅ∂ K«ÖÏ¡
iÛ#"å_»∞. Ju=∞^èŒ∞~°OQÍ g}Ï, "Õ}∞ QÍ<åÅ`À x`Àº`«û=O
[~°∞ѨىõΩ<Õ D ~å[ =OjÜ«ÚÅO^Œ~∂° â◊√#Hõ [O|∞Hõ <å^•Å
=∞^茺 Ѩ_ç LO>Ë QÆ∞O_≥ „|^ŒÌÅ=Ù`«∞#fl^ŒÜ«∂º!
Hõã¨∂Îi`À, =∞Oz QÆO^èŒO`À ÖËѨ#O KÕã¨∞‰õΩ<Õ
g~°O^Œi â◊s~åÅ∂, =∂Oã¨Ñ¨Ù |∞~°^Œ`À xO_ç L<åfl~Ú.
K«∂âß"å? P Ü≥∂^èŒ∞Å∞! „áê}ÏÅ∞ áÈ~Ú<å KÕuÖ’ HõuÎ
q_»∞=ÖË^Œ∞ HÍÉ’Å∞. P ayã≤# Ñ≤_çH˜e K«∂ã¨∂ÎO>Ë "å~°∞
=∞~°}˜OKå~°x J#∞HÀQÆÅ=∂? D <ås[#O JO^Œ~°∂
`«O„_çh, Éèí~°Î#∂, a_»¤Å#∂ HÀÅ∞áÈ~Ú â’Hõ™êQÆ~°OÖ’ Ѩ_ç
áÈÜ«∂~°∞. H˘xfl â◊s~åÅ J=Ü«∞"åÅ∞ #Hõ¯Å∂, ~å|O^Œ∞Å∂
u<ÕÜ∞« _»O=Å¡, áêѨO `«=∞"åix ‰õÄ_® `å=Ú QÆ∞~°∞ΠѨ@Öì HË õ
áÈ`«∞<åfl~°∞. (WOHÍ LOk)
ã¨ÑyΨ i
N áÈ`«# ÉèÏQÆ=`«O ^≥fi· `å^≥fi· `« qtëêì „|Ǩχ=∂#ã¨Ñ¨Ù„`«∞Å∞ ZO`«=∞Ok?
^≥·fi`åÅÖ’ ^ÕxH˜ ã¨O|OkèOzOk? ã¨O^ÕÇ¨ Å∞? "åÔ~=~°∞?
– ™ê~Ú~å=∂#O^Œ™êfiq∞, á⁄^ŒÅH˘O_».
– q.z#flÜ«∞º, ~å[O¿Ñ@. ã¨=∂^è•<åÅ∞!!
ã¨O㨯 $`« ÉèÏQÆ=`åxH˜, N^èŒsÜ«∞ –'™êÇ≤Ïf "åK«ã¨Êu— "≥Ú=fi =$ëê„kѨu 1) ã¨#‰õΩ_»∞ 2) ã¨#O^Œ#∞_»∞ 3) ã¨O`«
"åºYº J^≥· fi`« "åºYº. ^•x<å^è•~°O KÕã≤ #∞_»∞ 4) ã¨#`«∞¯=∂~°∞_»∞ 5) ã¨#`«∞û*Ï
H˘<Õ áÈ`«# ÉèÏQÆ=`å#∞"å^ŒO KÕâß_»∞. HÍ|\˜ì áÈ`«# `«∞_»∞ 6) =∞sz 7) J„u 8) JOy~°ã¨∞Å∞ 9) ѨÙÅã¨∞κ_»∞
ÉèÏQÆ=`«O, J^≥· fi`åxH˜ ã¨O|OkèOzOk. 10) ѨÙÅǨï_»∞ 11) „Hõ`«∞=ÙÅ∞ 12) =ã≤+¨μª_»∞ 13) HõÑ≤Å∞_»∞
[#‡k<åÅ∞ ukä "å~° #HõΔ„`å^Œ∞Å#∞|\˜ì [~°∞ѨÙHÀ"åÖÏ? 14) "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ 15) ã¨OHõ~¬° }∞_»∞ 16) <å~°^∞Œ _»∞ 17) „Ѩ^∞Œ º
ÖËHõ J^èŒ∞<å`«# su HÍºÖˇO_»~°∞Ö’x `ÕnÅ#∞|\Ïì? Uk =Úfl_»∞ 18) Jx~°∞^Œ∞_ú ∞» 19) ™êfiÜ«∞OÉè∞í ==∞#∞=Ù 20) ™êfi~À
㨄Hõ=∞O? – >ˉõΩ=∞à◊§ â◊~°`ü, <≥Å∂¡~°∞. z+¨=∞#∞=Ù 21) L`«=Î ∞ =∞#∞=Ù 22) `å=∞ã¨=∞#∞=Ù 23) ^≥=·
ukä "å~° #Hõ„Δ `å^Œ∞Å#∞|\˜ì [#‡k<À`«û=O [~°∞ѨÙHÀ=@O `«=∞#∞=Ù 24) Kå‰õΔΩ+¨ =∞#∞=Ù 25) "≥·=ã¨fi`«=∞#∞=Ù „|Ǩχ
㨄Hõ=∞O. JѨC_Õ `å#∞ ѨÙ\˜#ì ã¨iÜ≥∞ÿ # HÍÅO [~°∞ѨىõΩ#fl@∞¡. =∂#㨠Ѩل`«∞Å∞.
u~°∞=∞ÅÖ’ Nx"åã¨∞x =¸Åq~å@∞ì ã¨fiÜ«∞OÉèí∞"å? ã¨`º« ǨÏiâ◊OÛ ^„ ∞Œ _»∞ U ~å*ϺxH˜ ~åA? PÜ«∞# ‰õΩ=∂~°∞_»∞
– ÔH. Ѩ^Œ‡tsëê „Ñ¨HÍ+π, K«O_èôQÆ_è£. Ö’Ç≤Ï`åã¨∞ºx ¿Ñ~°∞‰õΩ J~°÷O Uq∞\˜?
u~°∞=∞ÅÖ’ "≥Åã≤# Nx"åã¨∞_»∞ ã¨fiÜ«∞OÉèí∞=<Õ^Õ ã¨`«ºO. – ÃÑ~°∞QÆ∞*ÏÅÜ«∞º, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞.
ѨÙ~å}ÏÅhfl ‰õÄ_® P q+¨Ü«∂<Õfl x~åúiã¨∞Î<åfl~Ú. ǨÏiâ◊ÛO„^Œ∞x Hõ^Œä ÉèÏQÆ=`«OÖ’ XHõ q^èOŒ Q͆ =∂~°¯O_ÕÜ∞«
ѨÙ~å}OÖ’ XHõ q^èŒOQ͆ |∞∞ˆQfi^ŒO 16= =∞O_»ÅOÖ’ XHõ
`«e¡^ŒO„_»∞ÅÖ’ Z=~°∞ K«xáÈ~Ú<å Hõ~°‡ÃÑ>Ëì H˘_»∞‰õΩÅ∞ q^èŒOQÍ L<åfl~Ú. ǨÏiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞ ã¨∂~°º=Oâ◊~åA. DÜ«∞#
`«Ñ¨Êxã¨iQÍ QÆ∞O_»∞ KÕ~ÚOK«∞HÀ"åÖÏ? `«O„_ç „uâ◊O‰õΩ_»∞. JÜ≥∂^蕺#QÆ~°O ~å[^è•xQÍ Ñ¨iáêeO
– Z<£.z\˜ìÉÏ|∞, qâßYѨ@flO.
Kå_»∞. Ö’Ç≤Ï`åã¨∞º_Õ ~ÀÇ≤Ï`åã¨∞º_»∞QÍ K≥ѨÊ|_ç<å_»∞. '~°–Å
^èŒ~°‡ã≤O^èŒ∞ „ѨHÍ~°O, ˆH=ÅO Hõ~°‡KÕ¿ã"åˆ~HÍHõ Ѩل`«∞ Ü≥∂~°ÉèË^Œó— J#∞ ã¨∂„`«O „ѨHÍ~°O Ö’Ç≤Ï`«∞_»∞–~ÀÇ≤Ï`«∞_»
ÅO^Œ~°∂ qkèQÍ =ÚO_»#O KÕ~ÚOK«∞HÀ=Åã≤O^Õ. *Ï˝`«∞Å∞ Ü«∂º_»∞. HÔ OѨÙ=O\˜ Z„~°x =ÚYOQÆÅ"å_»x P ¿Ñ~°∞H˜ J~°O÷ .
‰õÄ_» KÕ~ÚOK«∞HÀ=Öˇ#x âߢã¨ÎO ã¨∂zã¨∞Î#flk. WѨC_»∞
*Ï˝`«∞Å∞ JO^Œ~°∞, g∞™êÅ∞, QÆ_®¤Å∞ =∂„`«O f~Úã¨∞Î<åfl~°∞. ~å=∂Ü«∞}OÖ’ â◊|i, ǨÏ#∞=∞, ÅHõ;}, [\ÏÜ«Ú=Ù,
`«e¡^ŒO„_»∞Å∞ áÈ=@O ^Œ∞óYHÍ~°HõO. A@∞ì JO^•xH˜ „ѨfHõ. ã¨∞„w=ÙÖ’¡ Z=~°∞ „Ѩ„Ѩ^äŒ=∞ ÉèÏQÆ=`À`«Î=ÚÖ’ `≥Å∞Ѩ
^•xx fã≤"ÕÜ«∞@O =ºH˜ÎÜ≥ÚHõ¯ qKå~åxfl ã¨∂zã¨∞ÎOk. QÆÅ~°∞? – Z.ѨÓ~°‚K«O„^Œ~å=Ù, qâßYѨ@flO.
=∞ǨÏ~°∞¬Å‰õΩ, =Ú#∞ʼnõΩ U"≥∞ÿ<å `Õ_® LO^•? ÖËHõ JO^Œ~°∂ ÉèÏQÆ=`À`«Î=ÚÖË. Z=~°∞ „Ѩ^äŒ=ÚÅ<Õk x~°‚~ÚO
W^ŒÌ~°∂ XHõ¯>Ë<å? q=iOK«O_ç? K«@O Hõ+Oì¨ . J~Ú<å, ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ ™êHΔÍ`ü t=ã¨fi~°∂ѨÙ_»x
– \˜. "≥OHõ#flÉÏ|∞, ~å[=∞O„_ç. `«∞Åã‘^•ã¨∞, Éèí=Éèí∂u K≥áêÊ~°∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ ~å=∞¿ã"å~°÷O
*Ï˝#㨺áê~°QÆ=∂`ü |∞∞+≤ó – J#QÍ *Ï˝#=ÚÜ≥ÚHõ¯ z=~° J=`«iOz# PÜ«∞#‰õΩ ÉèHí Θ LO_»@O ã¨ÇϨ [O. WHõ ÅHõΔ ‡}∞_»∞
^Œi≈Oz#"å_»x J~°÷O. '=∞#*Ï˝<Õ =∞#º`Õ=Úxó – *Ï˝#=Ú âı+㨠fi¨ ~°∂ѨÙ_»∞. x~°O`«~° q+¨μÉ‚ ‰íè Ωõ _Î ∞» . `«`ûÕ =HÀã¨O [x‡OKå_»∞.
QÆÅ"å_»∞, =∞ø#„=`«O HõÅ"å_»x J~°÷O. W^ŒÌ~°∂ XHõ>Ë – J#fl<å„â◊~ÚOz rq`«O ѨO_çOK«∞HÀ"åÅ#fl PÜ«∞# ÉèíH˜Î
|∞∞+≤H#õ fl =∞ǨÏi¬, =ÚxHõ#fl =∞Ǩ=Úx Z‰õΩ¯= â◊HQΘ ÅÆ "å~°∞. ‰õÄ_» ¿ÇÏ`«∞Hõ"Õ∞.

PQÆ+¨μì, 2010 áÈ`«#fl `≥Å∞OQÆ∞ŠѨÙ}º¿Ñ\˜ 15

 [\ÏÜ«Ú=Ù ~å=ÚxHÀã¨O P`å‡~°Ê} KÕã≤Ok. ^Œâ◊
~°^äŒ∞x ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»#x K≥ѨCH˘#flk. ÃÑ·QÍ ~å=Ú_»∞ =∂#=Ù_»∞
HÍ_»x `≥Å∞ã¨∞. q∞„`«∞x ‰õΩ=∂~°∞x *ÏQÆ~°∂Hõ`«`À K«∂ã¨∞
H˘#flk. ~å=}∞_»∞ ã‘`å^Õqx fã≤H˘xáÈ=Ù@ J<Õ Ç¨Ï~îå`«Êi
}Ï=∂xH˜ L„QÆ`«fiO á⁄OkOk. ~å=}∞x [~ÚOѨQÆÅ#<Õ
nè=∂`À<Õ "≥o§<å P`å‡~°Ê} KÕã≤# Éèí‰õΩÎÖ’¡ J„QÆQÍq∞QÍ
xezOk.
WHõ ã¨∞„w=Ùxk ѨÓiÎQÍ ¿ÇÏ`«∞HõÉèíH˜Î ~å=Úx â◊H˜Î `≥eÜ«∞Hõ
=ÚO^Œ∞ PÜ«∞#Ü«∞O^Œ∞ J`«xH˜ JO`« ÉèíH˜ÎÖË^Œ∞. `≥eã≤#
`«^Œ∞Ѩi ~å=Úx =Å¡ `«#‰õΩ ~å[º„áêÑ≤Î, ÉèÏ~åºÖÏÉèíO ‰õÅ∞QÆ∞
`åÜ«∞<Õ Pâ◊`À, PHÍOHõΔ`À Éèí‰õΩÎ_»∞QÍ =∂~å_»∞.
â◊|i É’Ü«∞ =x`«. =∞`«OQÆ =∞ǨÏi¬ t+¨μº~åÅ∞. QÆ∞~°∞=Ù
QÍi`À áê@∞ „|Ǩχ֒HÍxH˜ áÈ^ŒyOk. HÍh ~å=ÚxHÀã¨O,
â◊s~°OÖ’ „áê}ÏÅ∞ xÅ∞ʉõΩx Ѩk=∂™êÖˇ^Œ∞~°∞K«∂zOk.
~å=∂Ü«∞}OÖ’ K≥ѨÊHõáÈ~Ú<å PàÏfi~°∞Å „ѨHÍ~°O „Ѩuk#O
„H˘O„Q˘`«Î Ѷ¨ÖÏÅ#∞ `≥zÛ ~°∞zK«∂z ~å=Úx HÀã¨O xÅfi KÕã≤
Z^Œ∞~°∞ K«∂_»™êyOk. ~å=∞ÅHõΔ ‡}∞Å∞ ~åQÍ<Õ Pu^䌺q∞zÛ
"åi ™êxfl^茺OÖ’<Õ Ü≥∂QÍyfl`À â◊s~åxfl ^ŒQÆúO KÕã≤ T~°÷fi
Ö’HÍʼnõΩ "≥o§áÈ~ÚOk. Éèí‰õΩÎÅO^ŒiÖ’ „Ѩ^äŒ=∞QÆ}º`«fiO
D"≥∞^Õ HÍ=K«∞Û.
~°Ñ¶¨Ú=Oâ◊O JO\Ï~°∞ `«Ñ¨Ê ~å=∞=Oâ◊O J#~°∞? ZO^Œ∞
=Å¡? – QÆO^èŒO ^Õ=¿ã<åѨu Ô~_ç¤, P~ü.H˘`«ÎѨe¡, Hõ~°∂flÅ∞.
XHõ =OâßxH˜ XHõ =∞ǨѨÙ~°∞+¨μx ¿Ñ~°∞ =zÛ# `«~åfi`« P
=Oâ◊OÖ’ JO`«H#õ fl Q˘Ñ¨Ê"å~°∞ [x‡Oz<å, P =∞ǨѨÙ~°∞+¨μx
¿Ñ~ˆ xezáÈ`«∞Ok. J^Õ =∞#O Ö’HõOÖ’ ‰õÄ_® K«∂ã¨∞OÎ \ÏO.
~°Ñ¶¨Ú=Ù ã¨∞^ŒH˜Δ}ÏkbѨÙÅ ‰õΩ=∂~°∞_»∞. "å~°∞ P~°∞=∂™êÅ∞
#Okh ^èÕ#∞=Ù#∞ (HÍ=∞^Õ#∞=٠ѨلuHõ) ѨÓlOz, `«^Œfi~°OQÍ
~°Ñ¶¨Ú=∞Ǩ~åA#∞ Hõ<åfl~°∞. DÜ«∞# WO„^Œ∞x`À Ü«Ú^ŒúO KÕã≤
[~ÚOz, P`«_»∞ JѨǨÏiOz# Ü«∞*Ï˝âßfixfl uiy fã≤H˘x
=KåÛ_»∞. P`«_»∞ qâ◊fil^•ºQÆO KÕã≤ `«#‰õΩ#fl^ŒO`å ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ
ѨOz WKåÛ_»∞. JѨC_Õ =~°`«O`«∞ =∞ǨÏi¬ t+¨μº_»∞ H“`«∞û_»∞
^èŒ#O HÀã¨O ~°Ñ¶¨Ú=Ù#∞ Ü«∂zOKå_»∞. ‰õΩÉË~°∞_®`«_»∞ HÀi#
^•xHõ<åfl Z‰õΩ¯= `≥zÛ JiÊOKå_»∞. ~°ÑÚ¨¶ =Ù H“`«∞û_»∞ HÍ^Œ<åfl
16 HõëêìʼnõΩ K«eOK«x "å_Õ ã≤÷`«„ѨA˝_»∞
JO^˘Hõ¯ ÃÑ·™ê ‰õÄ_» `å#∞ =Ú@ìHõ P`«xˆH ã¨=∞iÊOKå_»∞.
PÜ«∞# H˘_»∞HõA_»∞. J`«x H˘_»∞‰õΩ ^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞. P`«x
‰õΩ=∂~°∞_»∞ ~å=Ú_»∞. HÍo^•ã¨∞ ''~°Ñ¸
¨¶ }ÏO J#fiÜ«∞O =ˆHΔ º——
Jx ~°Ñ¶¨Ú=Oâ◊O ~°zOKå_»∞.
ѨOK«=ÚMÏO[<ÕÜ«∞™êfiq∞x QÆ∂iÛ `≥Å∞ѨQÆÅ~°∞?
– _ç.~å=∞™êfiq∞, NH͉õΩà◊O.
PO[<ÕÜ«∞™êfiq∞ D ~°∂áê<≥flK«Û@ „Ѩ^Œi≈OK≥<À ѨÙ~å}Ï
^Œ∞Å∞ q=iOѨÖË^Œ∞. "≥∞ÿ~å=} =^è•~°÷"≥∞ÿ ѨOK«=ÚMÏÅ∞
^•ÖˇÛ#x, ™œQÆOkèHÍѨǨÏ~°}Ï~°÷"≥∞ÿ áÈ=Ù#ѨÙ_»∞ cè=Ú#HÍ
~°∂áêxfl „Ѩ^iŒ ≈OK≥#x, „^À}Ï„kx ÃÑHõeOK«∞"Õà◊ D ~°∂áêxfl
^èŒiOK≥#x, J#∞ã¨∂º`«OQÍ =ã¨∂Î L#fl SuǨºÖË HÍh, W^Œ
q∞`«÷OQÍ Ñ¶¨ÖÏ#"Õà◊ D ~°∂ѨO „Ѩ^Œi≈Oz#@∞¡ ÖË^Œ∞. ѨOK«
=ÚMÏÖ’¡ Z^Œ∞@ ã¨fiã¨fi~°∂Ѩ =ÚYO. ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù# QÆ~°∞`«‡O`«∞x
=ÚYO Ü«∞[˝=~åǨϙêfiq∞ =ÚYO LO\Ï~Ú. Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù
x=$`«"Î ∞≥ #ÿ ã≤OǨÏ=ÚYO, (#$ã≤OǨ=`å~°O) ǨÏÜ«∞„w==ÚYO
QÀK«i™êÎ~Ú. Wk PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ q~å@ûfi~°∂ѨO. ''UHõOã¨`ü
q„áê |Ǩï^è•=^ŒOu—— ^≥·=O XHõ¯_Õ. ѨO_ç`«∞Å∞ aè#fl~°∂áê
Å∞QÍ K≥|∞`«∞<åfl~°#\ÏxH˜ Wk ã¨OˆH`«O.
„áê} Jáê<åk "åÜ«Ú=ÙÅ∞ =∞# â◊s~°OÖ’ ZHõ¯_≥Hõ¯_»
L`«ÊuÎ B`«∞<åfl~Ú? U"Õq, UÜÕ∞ Ѩ^•~å÷Å#∞ ri‚OѨ
*Ë™êÎ~Ú? – zO`å FOHÍ~°â◊~°‡, qâßYѨ@flO.
„áê}À-áê#ã¨û=∂#â’Û^•# "åº<ÒK«"åÜ«∞=ó
ǨÏ$k„áê}ÀQÆ∞^Õ-áê#ó ã¨=∂<À <åaèã¨O ã≤÷`«ó
L^•#ó Hõ}ª^Õâ◊™È÷ "åº# ã¨û~°fiâ◊s~°QÆó
1) „áê}=Ú 2) Jáê#=Ú 3) ã¨=∂#=Ú 4) L^•#=Ú
5) "åº#=Ú J<Õ Ñ¨OK«"åÜ«Ú=ÙÅ∞ â◊s~°OÖ’ L<åfl~Ú.
„áê}O ǨÏ$^ŒÜ«∞™ê÷#OÖ’, Jáê#O QÆ∞^Œ™ê÷#OÖ’,
ã¨=∂#O <åaè™ê÷#OÖ’, L^•#O Hõ~~Ѩ^Õâ◊OÖ’, "åº#O
â◊s~°=∞O`å "åºÑ≤Oz L<åfl~Ú. „áê}O LKåÛùfiã¨xâß≈fi™êʼnõΩ
HÍ~°}O. Jáê#O Ѩ^•~å÷ÅxflO\˜x „H˜Ok"≥·Ñ¨Ù#‰õΩ ÖÏy
=∞Å=¸„`åʼnõΩ HÍ~°}=∞ø`«∞#flk. ã¨=∂#O „|`«∞‰õΩ#∞ H˘#
™êyã¨∞ÎOk. L^•#O =Å# =∂@Å∞ T~°÷fi=ÚYOQÍ „Ѩܫ∂
}˜OK«\ÏxH˜ gÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. "åº#O â◊s~°=∞O`å ~°HÍÎ^Œ∞
Å#∞ Ѩiâ◊√„ÉèíO KÕã¨∞ÎO@∞Ok.
ã¨ÑyΨ i
 „H˜O^Œ ¿Ñ~˘¯#fl u.u.^Õ. „QÆO^ä•Å∞ ÅaèOKÕ z~°∞<å=∂ :
áœ~°ã¨O|O^è•kèHÍi, ѨÙã¨ÎHõ q„HõÜ«∞âßÅ, u.u.^Õ=™ê÷#O,
u.u.^Õ. „ÃÑãπ HÍOáœO_»∞, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu – 517 083.
W`«~° q=~åʼnõΩ : 0877 – 2264294 14

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O QÆ„O^ä•Å∞

PàÏfi~°∞ÅÖ’ J„QÆQÆ}∞ºÖˇ·# #=∂‡àÏfi~°∞¡ QÍ#O KÕã≤# <åÅ∞æ
1) N#=∂‡àÏfi~°∞Å u~°∞"åÜü∞"≥Úo k=º„Ѩ |O^è•Ö’¡ u~°∞"åÜü∞"≥Úo J`«ºO`« „Ѩ^è•#"≥∞ÿOk. Wk „^•q_»
"Õ^Œ™ê~°OQÍ H©iÎOK«|_çOk. `«q∞à◊OÖ’ L#fl D „QÆO^ä•xH˜ N=∂<£
~°K«~Ú`«– =∂_»Éèí∂+≤ ~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ∞
=∂_»Éèí∂+≤ ~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ∞"åiKÕ „"åÜ«∞|_ç# „ѨuѨ^•~°÷ `å`«Ê
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 570†
~åºÅ`À u~°∞"åÜü∞"≥Úo „Ѩ|O^è•xfl u.u.^Õ=™ê÷#O "å~°∞ 1950Ö’
^èŒ~° : ~°∂.175/–
„ѨK«∞iOKå~°∞. D „QÆO^䌄Ѩ`«∞Å∞ KåÖÏHÍÅOQÍ =∞#‰õΩ ÅaèOK«_»O ÖË^Œ∞.
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.55/–)
áê~î°‰õΩŠǨÏ$^ŒÜ«∂xfl QÆ=∞xOz# u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O "å~°∞
D „QÆO^ä•xfl uiy WѨÙ_»∞ ѨÙ#~°∞‡„kOKå~°∞.

~å=∂Ü«∞}O PkHÍ=ºO. ~å=∂Ü«∞}OÖÏ ‰õΩ@∞O|

qÅ∞=efl É’kèOKÕ WuǨã¨O =∞~˘Hõ\ ˜ ÖË^∞Œ . PkHõq "åb‡H˜ #∞Oz <Õ\ ˜
2) ~å=∂Ü«∞}O =∞Öˇ¡=∂Å ^•Hõ J<ÕHõ=∞Ok Hõ=ÙÅ∞ ~°=∞}©Ü«∞"≥∞ÿ# ~å=∞Hõ^äŒ#∞ ѨÅ∞
=K«<å#∞"å^ŒO– L+¨N ÉèÏ+¨ÅÖ’ ѨÅ∞ s`«∞ÅÖ’ "≥Å~ÚOKå~°∞. =∞<ÀǨÏ~°"≥∞ÿ# Hõq`«fi
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 359† P#O^•<ÕflQÍHõ ã¨~°fiâ◊√ÉèÏÅ#∞ HõÅ∞QÆ*Ë¿ã =∞Ǩ„QÆO^äŒO ~å=∂Ü«∞}O.
=¸ÅºO: ~°∂.35/– D ~å=∂Ü«∞}Ïxfl L+¨N PHÍâ◊"å}˜ ˆHO„^ŒOÖ’ ^è•~å
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.40/–) "åÇ≤ÏHõQÍ „Ѩã¨OyOK«QÍ PO„^èŒ^Õâ◊O #Å∞=¸ÅÖÏ „â’`«Å#∞ PHõ@∞ì
‰õΩ#flk. D ^è•~å"åÇ≤ÏHõ#∞ ѨÙã¨ÎHõOQÍ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O
=Ú„kOzOk. J<ÕHõ™ê~°∞¡ ѨÙ#~°∞‡„^Œ} á⁄Ok# =K«# ~å=∂Ü«∞}q∞k.
ÉèÏQÆ=`«O `≥Å∞QÆ∞<å@ WO\˜O\˜h JÅiOz# ѨÙ~å}O.
3) N=∞^•ƒùQÆ=`«O ã¨O㨯 $`« ÉèÏQÆ=`åxfl áÈ`«# Juã¨∞O^Œ~°OQÍ `≥Å∞QÆ∞Ö’ J#∞=kOz,
=K«<å#∞"å^ŒO– L+¨N =∞#‰õΩ JOkOKå~°∞. ÉèÏQÆ=`«OÖ’x "ÕÅѨ^•ºÖ’¡ Hõhã¨O XHõ Ѩ^Œº"≥∞ÿ<å
Ãã·A: 1/8 _≥g∞‡† ѨÙ@Å∞: 227† ~åx"å~°∞ Z=fi~°∂ LO_»~∞° . áÈ`«# Ѩ^ºŒ â◊HΘ JÖÏO\˜k. D Ѩ^ºŒ HÍ"åºxH˜
=¸ÅºO: ~°∂.20/– L+¨N K«H¯õ \˜ =K«<åxfl JOkOKå~°∞. nxx u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O
(áÈ¿ãìl Kèåi˚ J^Œ#O ~°∂.40/–) „Ѩ„Ѩ^äŒ=∞OQÍ 1970Ö’ =Ú„kOzOk. JѨÊ\˜ #∞O_ç WѨÊ\˜=~°‰õΩ P~°∞
™ê~°∞¡ ѨÙ#~°∞‡„^Œ} á⁄Ok# ÉèíHõÎ „QÆO^äŒq∞k.
D „QÆO^ä•Å#∞ áÈã¨∞ì^•fi~å á⁄O^Œ^ŒÅz# "å~°∞ 'HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu—
"åi ¿Ñ~°∞# _ç._ç.x fã≤ ÃÑ· z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨Oáêe.
 Q˘Å¡Ñ¨Ó_ç "åi
`åà◊Ѩ„`« xkè
~°K«~Ú`«–"≥∞ÿkäb "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°~å=Ù† ѨÙ@Å∞–408†
Ãã·A –1/8 _≥g∞‡‡† "≥Å–~°∂.210/–† „áêÑ≤Ιê÷#O:
Q˘Å¡Ñ¨Ó_ç g~å™êfiq∞ ã¨<£û, Ѩa¡+¨~üû   |∞H± ÃãÅ¡~üû,
HÀ@QÆ∞=∞‡O, ~å[=∞O„_ç – 533 101.
=∞# ÉèÏ~°fÜ«∞ =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ É’kèOz# ã¨<å`«#
^èŒ~°‡=Ú =∂#= „âıÜ≥∂^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ#k.
Wk qâ◊fi=∂#= ™œ„ÉèÏ`«$`åfixfl „Ѩɒkè
ã¨∞Î#flk. P ^èŒ~å‡K«~°}Ö’ =∞#‰õΩ Z<Àfl
ã¨O^ÕǨÅ∞ á⁄_»ã¨∂ѨÙ`å~Ú. "å\˜x
x=$uÎ KÕã∞¨ H˘#∞@‰õΩ L^ŒOÌ _» ѨO_ç`∞« Å P^蕺u‡Hõ "Õ`ÅΫ
ã¨Ç¨ÏHÍ~°O KåÖÏ J=ã¨~°O. =∞#‰õΩ ã¨O^ÕǨÅ∞ =zÛ#
ѨÙ_»∞ ѨO_ç`«∞Å<å„â◊~ÚOz "åi^•fi~å `≥Å∞ã¨∞H˘#∞@
Jxfl ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ ™ê^茺O HÍ^Œ∞. =∞#O J@∞=O\˜
ã¨=∞㨺Š#∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_ÕO^Œ∞‰õΩ „QÆO^äŒÑ¨~î°#O KåÖÏ
J=ã¨~°O. J~Ú`Õ =∞#‰õΩ HõeˆQ ã¨=∞㨺ʼnõΩ Ñ¨iëê¯~°O
J<ÕHõ „QÆO^ä•Å∞ K«kq#O^Œ∞=Å¡ =∞#‰õΩ ‰õÄ_® H˘xfl
Ѩ~åºÜ«∂Å∞ f~°^Œ∞. =∞# "Õ^•O`«"Õ`«ÎÅ P^蕺u‡Hõ
~°Ç¨Ï™êºÅ∞ JO`« ã¨∞ÅÉèíOQÍ J~°÷O HÍ=Ù. J@∞=O\˜
"å\˜H˜ ã¨∞ÅÉèí Ѩiëê¯~°=∂~°æO XˆH XHõ „QÆO^äŒOÖ’
^˘~°‰õΩ`«∞#flk. P „QÆO^äŒ"Õ∞ '`åà◊Ѩ„`« xkè——.
WO^Œ∞Ö’ 640 ã¨O^ÕǨʼnõΩ ã¨∞ÅÉèíâ‹·eÖ’
K«Hõ¯x Ѩiëê¯~åÅ∞ q=iOK«|_®¤~Ú. h~°∞ q+¨=∂?
J=∞$`«=∂?, u~°∞=∞Å N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ JÉèíÜ«∞
ǨϙêÎxH˜ J~°O÷ Uq∞\˜?, f~°O÷ ¿ãqOz# `«~åfi`« KÕux
`«Å‰õΩ ~åã¨∞HÀ=KåÛ? "≥·`«~°}©#k ZÖÏ LO@∞Ok?
HÍsÎHõ™êfl#"≥∞O^Œ∞‰õΩ? "≥Ú^ŒÅQÆ∞ ã¨O^ÕǨʼnõΩ ã¨q=~°
"≥∞ÿ# 㨿ÇÏ`«∞Hõ"≥∞ÿ# ã¨=∂^è•<åÅ∞<åfl~Ú. WOHÍ Éèí$QÆ∞
=∞ǨÏi¬ã¨∂H˜Î, N â◊√‰õΩxã¨∂H˜Î, =t+¨ª=∞ǨÏi¬ã¨∂H˜Î,
^•Å∞ƒºxã¨∂H˜Î, [=∞^Œyflã¨∂H˜Î, =~°∞}∞_çã¨∂H˜Î, |$ǨÏã¨Êu
ã¨∂H˜,Î „^è∞Œ =Ùxã¨∂H˜,Î PO[<ÕÜÚ« xã¨∂H˜,Î Ç≤Ï~°}º Hõâº◊ ѨÙx
ã¨∂HÎ̃, *ÏÉÏeã¨∂HÎ̃, ^Œnèzã¨∂HÎ̃ =Ú#flQÆ∞ ã¨∂‰õΩÎÅ∞ „HÀ_ôô
HõiOK«|_®¤~Ú.
D „QÆO^ä•xfl H˘#fl"åiH˜ ''„áêp# `åà◊Ѩ„`«
x^èŒ∞Ö’¡x ã¨O„Ѩ^•Ü«∞Hõ âߢã¨Î Ñ‘~î°O–PKå~° ^èŒ~°‡=ÚÅ∞–
PÖ’K«#Å∞—— J<Õ 352 ¿ÑrÅ „QÆO^äŒO Lz`«OQÍ
W=fi|_»∞`«∞Ok. WO^Œ∞Ö’ 156 „Ѩâ◊flÅ∂, ã¨O^ÕǨʼnõΩ
ã¨=∂^è•<åÅ#∞ „|Ǩ‡N QÆ∞uÎH˘O_» "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°â◊~°‡ q=
iOKå~°∞. D Ô~O_»∞ „QÆO^ä•Å∂ P^蕺u‡Hõ "Õ`«ÎÅ áêe@
HõÅÊ=$HΔÍÅ∞. g\˜x J^茺ܫ∞#O KÕã≤#"å~°∞ Jáê~°
áêO_çu "Õ^•O`« Ѩi*Ï˝#∞Ö∫`å~°∞.
Wk „Ѩu XHõ¯~°∂ K«^Œ∞=^ŒyOk, „Ѩu
WO@ LO_»^ŒyOk. – _®II ÔH.Ô~_»¤Ñ¨Ê
Ѩ^•‡=f Ѩi}Ü«∞O
~°K«~Ú`«–u=∞‡~åA qâ◊fiѨu ~å=∞Hõ$+¨‚=¸iΆ
"≥Å–J=¸ÅºO† ÃãA · –1/8 _≥g∞‡‡† „áêÑ≤™Î ê÷#O: N \˜.q.
P~ü.ÔH.=¸iÎ, áê¡\ò <≥O.202, áê¡\ò <≥O.32, NHõ~üû ~°q
Ô~ã≤_≥hû, #ÅO^• ÃÇ·Ïã¨∂¯Öò ѨHõ¯#, "≥∂f#QÆ~ü „HÍãπ
~À_£û, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞–18.
HõeÜ«ÚQÆ „Ѩ`º« Hõ^Δ =·≥ "≥∞#ÿ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞x
„uHõ~°}â◊√kúQÍ #q∞‡# ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ "åã¨Î=ÙºÖˇ·# u=∞‡
~åA qâ◊fiѨu ~å=∞Hõ$+¨‚=¸iÎ QÆ`«OÖ’ N"åix „=`«O
^•fi~å JiÛOK«∞H˘#_®xH˜ 'N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° „=`«HõÅÊO—,
x`«º=¸ áê~åÜ«∞}O KÕã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ gÅ∞QÍ 'Nx"åã¨
=∂Ǩ`«‡ ºO— W~°"≥·<åÅ∞QÆ∞ ˆHâ◊= <å=∂Å ^Œ~°≈<åxfl
HõeyOKÕ 'N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ^Œ~°≈#O—, HÍe#_»Hõ# u~°∞=∞Å
Ü«∂„`« KÕÜ«∞_»OÖ’ QÆÅ qt+¨ì`«#∞ q=iOKÕ 'J=∞$`«
™Èáê#O—, W~°"≥·U_»∞ #HõΔ„`åÅ Nx"å㨠k=º"≥·Éèí"åxfl
`≥eÜ«∞*Ë¿ã 'Éèí*Ë Nx"åã¨"£∞— J#∞ ѨÙã¨ÎHÍÅ#∞ "≥Å∞
=iOz N"åi Éèí‰õΩÎʼnõΩ HÍ#∞HõQÍ JOkOKå~°∞. "å~°∞
„Ѩã∞¨ `Î O« ÃÑO_çH¡ Íx"å~°∞ áê~åÜ«∞}O KÕ¿ãÎ =∞Oz Ѷe¨ `å
xflKÕÛ 'Ѩ^•‡=f Ѩi}Ü«∞O—, L„QÆ#~°ã≤OǨïx „Ѩã¨#flO
KÕã¨∞H˘#_®xH˜ 'N #~°ã≤OÇ¨Ï „=`«HõÅÊO—, WO„^•k
^Õ=`«Å∞ u~°∞=∞Å yiH˜ "≥o`Õ Hõey# J#∞Éèí"åÅ#∞
q=iOKÕ 'ã¨~°fi~°∂Ѩ Nx"åã¨O— J<Õ Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ#∞ "≥Å∞=
iOKå~°∞. D ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ N"åi Éèí‰õΩÎÅ#∞ ZO`«QÍ<À
JÅi™êÎÜ«∞x K≥ѨÊ=K«∞Û. – q.L=∂~å}˜
 *Ï˝<å#O^Œ=∞Ü«∞O ^Õ=O x~°‡Å ã¨Êù\˜HÍHõ$u"£∞,
P^è•~°O ã¨~°fiq^•º<åO ǨÏÜ«∞„w= =Úáê㨇¿ÇÏ.
ã¨=∞ãÎ̈ q^ŒºÅ#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOKÕ N QÆ∞~°∞=¸iΠǨÏÜ«∞
„w=™êfiq∞! QÆ∞„~°Ñ¨Ù"≥∂=Ú`À K«`«∞~°∞ƒùA_≥· â◊OYK«„HÍÅ#∞
^èŒiOz, "å=∂OHõOÖ’ ÅH©Δ ‡^Õq ã¨Ç≤Ï`«OQÍ Pq~°ƒùqOz#
™êHΔÍ`«∞Î N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ Ç¨ÏÜ«∞„w=™êfiq∞!
^Œ∞+¨ìtHõΔ}, t+¨ì~°HõΔ}Ï~°÷O N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù J<ÕHÍ<ÕHõ XHõ™êi N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù ÅH©Δ ‡^Õq`À UHÍO`«OÖ’
J=`å~åÅ#∞ Z`åÎ_»∞. PÜ«∂ ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ Ö’HõˆHΔ=∞O HÀã¨O LO_»QÍ, q+¨μ‚=Ù ÅH©Δ ‡^Õqx K«∂ã¨∂Î ZO^Œ∞HÀ #"åfi_»∞. <å
J<ÕHõ HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ KÕѨ\Ïì_»∞ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞. JÖÏ "≥ÚǨÏO ÉÏQÍ ÖË^Õ"≥∂! Jã¨Ç¨ÏºOQÍ LO^Õ"≥∂! WOH˘Hõ ¢ã‘Î
XHÍ<˘Hõ „âß=}=∂ã¨OÖ’ ѨÓi‚=∞<å_»∞ J=`«iOz# ™êfiq∞ "≥∂=Ú JO^•xH˜. ^•ã¨∞_≥· ##∞fl ѨiǨã¨O KÕã¨∞Î<åfl_Õ"≥∂#x
N ÅH©Δ ‡Ç¨ÏÜ«∞„w=™êfiq∞! ÅH˜Δ ‡ `«#Ö’ `å<Õ ÉèÏqOz ‰õΩq∞eáÈ~ÚOk. HÍh, JO`«\ `˜ À
N ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ J=`å~åxH˜ ã¨O|OkèOz# XHõ PQÆHõ ÅH©Δ ‡^Õq `˘O^Œ~°Ñ¨_ç '™êfig∞! ##∞fl ZQÆ`åoQÍ K«∂ã¨∂Î
k=ºQÍ^äŒ ^ÕgÉèÏQÆ=`«OÖ’ WÖÏ q#Ѩ_»∞`«∞#flk. ѨÓ~°fiO #=Ùfi`«∞#fl h `«Å `≥yѨ_»∞QÍHõ!— Jx â◊Ñ≤OzOk. J<åÖ’z
ǨÏÜ«∞„w=Ù_»<Õ ~åHõΔã¨∞_»∞ J#QÍ QÆ∞„~°O `«Å`À L#fl P ~åHõΔ `«OQÍ [iy# D ã¨xfl"ÕâßxH˜ J@∞ q+¨μ‚=Ù W@∞ ÅH©Δ ‡^Õq
ã¨∞_»∞ qK«ÛÅq_çQÍ ã¨OK«iã¨∂Î t+¨μìÅ#∞ qѨs`«OQÍ ÉÏkèOKÕ W^ŒÌ~°∂ Pâ◊Û~°ºÑ¨_®¤~°∞. Uk [iy<å =∞# =∞OzˆH. JÖψQ
"å_»∞. "å_»∞ WOHÍ J<ÕHõ"≥∞ÿ# Wn Ö’HõˆHΔ=∞O HÀã¨O =∞~À J=`å
=~åÅ#∞ á⁄O^•Å#fl HÀiHõ`À Ѩ~å 2010, PQÆ+¨μì 24# N ǨÏÜ«∞„w= [Ü«∞Ou ~åxH˜ <åOk J#∞‰õΩ<åfl~°∞ W^ŒÌ~°∂!
`«Êi J~Ú# [QÆ<å‡`«#∞ QÆ∂iÛ ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ D "庙êxfl „ѨK«∞iã¨∞Î<åflO.
Ѷ¨∞’~°OQÍ `«Ñ¨ã¨∞û KÕâß_»∞. "å_ç WkÖÏ LO_»QÍ XHõѨC_»∞
~åHõΔã¨∞Å`À áÈ~å_ç JÅã≤áÈ~Ú# N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù XHõ KÀ@
`«Ñ¨ã¨∞û‰õΩ "≥∞zÛ# [QÆnâ◊fii =~°O HÀ~°∞HÀ=∞#QÍ Z=i
q„âßOuQÍ ‰õÄ~°∞Ûx ¿ã^Œn~°∞`«∞<åfl_»∞. qÅ∞¡#∞ `«# QÆ_»¤O
KÕ`å `«#‰õΩ Kå=Ù ÖˉõΩO_® K≥Ü«∞º=∞<åfl_»∞. Jk J™ê^茺O.
H˜O^Œ ÃÑ@∞ìH˘x Hõà◊√§ =¸ã¨∞‰õΩx n~°…OQÍ PÖ’zã¨∂Î PÖ’
ѨÙ\˜ì# „Ѩurq ZѨC_À XHõ™êi =∞$`«∞º"å`« Ѩ_»=Åã≤O^Õ zã¨∂Î ÉÏQÍ JÅã≤ L#flO^Œ∞# HÍã¨Î ‰õΩ#∞‰õΩfâß_»∞. WO`«Ö’
Hõ#∞Hõ WOH˘Hõ =~°O J_»QÆ=∞#flk J=∞‡! 㨈~! `«# ÖÏO\˜ ^Õ=`«Å∞ XHõ Ü«∂QÍxH˜ PǨfixOK«_®xH˜ q+¨μ‚=Ù ^ŒQÆæiH˜
QÆ∞„~°O `«Å`À L#fl"å_ç`À =∂„`«"Õ∞ `«#‰õΩ Kå=Ù~å"åÅx "≥àϧ~°∞. Ü≥∂QÆ x„^ŒÖ’ L#fl q+¨μ‚=Ù#∞ ÖËѨ_®xH˜ ™êǨÏ
HÀ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. `«^ä•ã¨Î#flk J=∞‡! `«# ÖÏO\˜ QÆ∞„~°Ñ¨Ù "≥∂=Ú ã≤OK«ÖËHõ z=~°‰õΩ XHõ K≥^Œ ѨÙ~°∞QÆ∞#∞ ã¨$+≤ìOz ^•xHÍ Ñ¨x
"å_»∞ ~å=_»O Jã¨OÉèí=O Jx "åx ÉèÏ=#! HÍh, ^≥·"åxH˜ JѨÊK≥áêÊ~°∞. JO^Œ∞‰õΩ „ѨuѶ¨ÅOQÍ Ü«∂QÆO KÕã¨∞Î#fl
Ö’|_»x ã¨$+≤ì U^≥·<å LO@∞O^•! ^≥·=ã¨OHõÖÏÊxH˜ H˘~°`« ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ǩϟ=∞QÆ∞O_»OÖ’ Ѩ_»x ǨÏqã¨∞û hH˜™êÎ=∞#QÍ
LO@∞O^•! 㨈~ WÖÏ H˘O`«HÍÅO QÆ_»zOk. K≥^ŒÑ¨Ù~°∞QÆ∞ q+¨μ‚=Ù QÆ_»¤O H˜O^Œ L#fl qO\˜ <åix H˘iH˜Ok.
JO`Õ! L#flѨà◊OQÍ `≥y# <åi q+¨μ‚=Ù t~°ã¨∞û#∞ ‰õÄ_®
`≥Oz"ÕãO≤ k. D qѨs`« Ѩi}Ï=∂ʼnõΩ cèu K≥Ok# ^Õ=`«Å∞
Ѩ~°"Õ∞â◊fii J~Ú# [QÆ<å‡`« ^ŒQÆæiH˜ "≥à◊¡QÍ, Wk ^≥·=Ѷ¨∞@<Õ
JO@∂ q+¨μ‚=Ù "≥ÚO_®xH˜ QÆ∞„~°O `«Å`≥zÛ JuH˜OK«=∞x
ã¨ÅǨ WzÛOk. "≥O@<Õ QÆ∞„~°O `«Å#∞ JO\˜OK«QÍ Ç¨ÏÜ«∞
=^Œ#∞_≥·# q+¨μ‚=Ù ~åHõΔã¨∞_≥·# ǨÏÜ«∞„w=Ù}˜‚ "åx HÀiHõ
PQÆ+¨μì, 2010 =∞Oz`«#O HõÅHÍÅO xez LO@∞Ok 19
„ѨHÍ~°"∞Õ ã¨OǨÏiOKå_»∞. WÖÏQÆ Ç¨ÏÜ«∞„w= J=`å~°O Pq~°ƒù
qOzOk. "Õ^•ÅÖ’ ‰õÄ_» ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ Q˘Ñ¨ÊQÍ =i‚OѨ
|_ç<å_»∞. ѨÙ~å}ÏÅÖ’ ‰õÄ_® ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ ã¨~°fiq^•º
„Ѩ^•`«QÍ, *Ï˝<å#O^Œ =¸iÎQÍ =i‚OѨ|_®¤_»∞.
ѨÓ~°fiO =∞^èŒ∞ÔH·@Éèí∞Å<Õ ~åHõΔã¨∞Å∞ "Õ^•Å#∞ JѨ
ǨÏiOK«QÍ, q+¨μ‚=٠ǨÏÜ«∞j~°¬O`À ‰õÄ_ç# H˘`«Î J=`å~åxfl
ZuÎ =∞^èŒ∞ÔH·@Éèí∞Å#∞ ã¨OǨÏiOz "åx ÉÏi#∞O_ç "Õ^•Å#∞
~°H˜ΔOz „|Ǩχ^Õ=ÙxH˜KåÛ_»∞. JO^Œ∞=Å¡ ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞
*Ï˝<å#O^Œ=¸iÎQÍ, "Õ^•kã¨HõÅq^•º~°HõΔ‰õΩ_»∞QÍ, q^•º
„Ѩ^•`«QÍ „Ѩã≤kúx á⁄O^•_»∞.
WHõ PQÆ=∂ÅÖ’ ‰õÄ_® ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ Q˘Ñ¨ÊQÍ<Õ
H©iÎOѨ|_®¤_»∞. "≥·MÏ#™êQÆ=∞OÖ’#∞, áêOK«~å„`åQÆ=∞OÖ’#∞
„Ѩ^è•# J~åÛ=¸iÎQÍ#∞, JOQÆ^Õ=`«QÍ#∞ ¿Ñ~˘¯#|_®¤_»∞.
„|Ǩ‡O_»Ñ¨Ù~å}OÖ’ ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞H˜ ã¨O|OkèO
z# k=ºQÍ^äŒ XHõ\ ˜ ¿Ñ~˘¯#|_ç LOk. N Åe`å Ѩ~åÉèí\Ïì
iHõ Ü≥ÚHõ¯ k=ºã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™È΄`åxfl, ™êHΔÍ`«∞Î K«`«∞~°∞ƒùA_≥·
20 JkèHÍ~åÅ∞ Jâßâ◊fi`åÅ∞
â◊OYK«„HÍÅ`À ÅH©Δ ‡^Õq`À ‰õÄ_ç L#fl N ǨÏÜ«∞„w= ™êfiq∞
JQÆã¨Îº=∞ǨÏi¬H˜ LѨ^ÕtOz#@∞¡ k=ºHõ^äŒ#O.
ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ JQÆã¨Î º=∞ǨÏi¬H˜ Åe`å^Õq ~°Ç¨Ï
™êºxfl, Åe`å=∞O„`«<åºã¨, Ǩϟ=∞ ѨÓ[ ѨÙ#â◊Û~°} q^è•<åxfl
Åe`å^Õq ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Å#∞ ‰õÄÅOHõ+¨OQÍ LѨ^ÕtOz<å_»∞.
WO^Œ∞Ö’ ™êHΔÍ`«∞ΠǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ Åe`å^Õq =∂Ǩ`å‡ ºxfl
`≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. D LѨ^Õâßxfl á⁄Ok# JQÆã¨Îº=∞ǨÏi¬ ‰õÄ_®
™ê=∂#∞º_»∞ HÍ_»∞. ã¨~°fiq^•º ѨiѨÓ~°∞‚_»∞.„|Ǩχq^•º
QÆi+¨μª_»∞. WÖÏO\˜ =∞ǨÏi¬, ǨÏÜ«∞„w=Ùx J#∞„QÆǨxfl
ã¨OѨÓiÎQÍ á⁄Ok#"å_»∞. `«#‰õΩ „Ѩ`«ºHõΔ"≥∞ÿ# ǨÏÜ«∞„w=
™êfiq∞x JQÆã¨∞Î º_»∞ WÖÏ „áêi÷Oz<å_»∞.
™êfig∞! ÅH©Δ ‡Ç¨ÏÜ«∞=^Œ<å! [QÆ<å‡`« J~Ú# Åe`å
Ѩ~åÉèí\ÏìiHõ Ü≥ÚHõ¯ J=`å~° qâıëêÅ#∞, P"≥∞ KÕã≤# ÉèíO_®
ã¨∞~°=^èÅŒ #∞ ѨÓ~°fiO q=iOKå~°∞. WOHÍ NK«„Hõ=∂Ǩ`å‡ ºxfl
ѨOKåHõsΔ =∞Ç≤Ï=∞#∞, qkèq^è•<åÅ#∞ K«H¯õ QÍ LѨ^tÕ OKå~°∞.
HÍh H˘O`« H˘^Œ∞= L#flk. J^Õ Åe`å^Õq Ü≥ÚHõ¯ ã¨Ç¨Ï„ã¨
<å=∂Å#∞ "å\˜ qt+¨ì`«#∞ LѨ^ÕtOK«ÖË^Œ∞. g∞~°∞ =∞~°z
áÈÜ«∂ˆ~"≥∂! ÖËHõ ã¨∞ÊùiOz<å ZO^Œ∞‰õΩÖË Jx L¿ÑH˜ΔOKå~À
<å‰õΩ `≥b^Œ∞. "å\˜x q<Õ J~°›`« <å‰õΩ ÖË^•! Jx PiÎQÍ
Pã¨H˜ÎQÍ „ѨtflOK«QÍ, ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ JQÆ™êÎ º! x["Õ∞ P
<å=∂Å∞ JO^ŒiH˜ LѨ^ÕtOK«~åxq. Ju ~°Ç¨Ï㨺"≥∞ÿ#q.
=∞Ç≤Ï=∂xfi`«"≥∞ÿ#q. J~Ú<å h=Ù Ji÷OKå=Ù Hõ#∞Hõ P
Ѩ~"° ∞Õ â◊fii ã¨OHõÅÊO`À ~°ÇϨ 㨺 <å=∞ ™È΄`«"∞≥ #ÿ Åe`å ã¨ÇϨ „ã¨
<å=∞™È΄`åxfl LѨ^Õtã¨∞Î<åfl#∞.
N=∂`å N=∞Ǩ~år˝ N=∞uûOǨã¨<Õâ◊fis
z^Œyfl‰õΩO_» ã¨OÉèí∂`å ^Õ=HÍ~°º ã¨=Ú^Œº`å
L^Œº^•ƒù#∞ ã¨Ç¨Ï„™êÉèÏ K«`«∞~åƒÇ¨ï ã¨=∞xfi`å
~åQÆ ã¨fi~°∂Ѩ áêâß_论 „HÀ^è•HÍ~åO‰õΩâ’[˚fiÖÏ
......................................
......................................
PÉÏÅ QÀѨ qk`å ã¨~åfi#∞Å¡OѶ¨∞ºâßã¨<å
NK«„Hõ~å[ xÅÜ«∂ N =∞¢uÎѨÙ~°ã¨∞O^Œs
Nt"å t=â◊ÔHΠºHõº ~°∂Ñ≤}© Åe`åOaHÍ
U=O NÅe`å^Õ"åº <å=∂flO ™êǨτã¨HõO [QÆ∞ó
ã¨ÑyΨ i
 Wu N„|Ǩ‡O_»Ñ¨Ù~å}Ë, L`«Î~°YO_Õ NǨÏÜ«∞„w"åQÆã¨Î º
ã¨O"å^Õ N Åe`å ~°Ç¨Ï㨺<å=∞ ã¨Ç¨Ï„㨠™ÈÎ „`« Hõ^äŒ#O ã¨OѨÓ~°‚"£∞.
™êHΔÍ`«∞Î NǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ JQÆã∞¨ ºÎ Å ã¨O"å^ŒO =Å¡
=∞Ç≤Ï=∂xfi`«"≥∞ÿ# Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™È΄`«O Ö’HÍxH˜
JOkOk. q+¨μ‚=٠ǨÏÜ«∞„w=Ù_»∞QÍ J=`«iOz# ã¨=∞Ü«∞OÖ’
ÅH©Δ ‡^Õq P_»QÆ∞„~°OQÍ J=`«iOzOk. ǨÏÜ«∞„w=Ùx =Å¡
ÃÇ·ÏǨÏÜ«Ú_»<Õ"åxx Ѩل`«∞xQÍ á⁄OkOk ÅH©Δ ‡^Õq.
ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ J=`«iOz# „âß=}=∂ã¨O ѨÙ#flq∞
<å_»∞ qY#㨠=∞ǨÏi¬ ‰õÄ_® J=`«iOz#@∞¡ ѨÙ~å} Hõ^#Œä O.
~åváœi‚=∞ Jh, [O^•ºÅáœi‚=∞ Jh Ö’HõOÖ’ J`«ºO`«
qt+¨ì`«#∞ ã¨O`«iOK«∞H˘#fl k#O „âß=}áœ~°‚q∞.
N ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞x JiÛOz, Láêã≤Oz# =∞ǨÏ
hÜ«ÚÖˇO^Œ~À =∞#‰õΩ ^Œ~≈° #q∞™êÎ~∞° . [QÆ^∞Œ ~æ ∞° â◊OHõ~∞° Å"å~°∞,
~å=∂#∞AÅ"å~°∞, =∞^è•fiKå~°∞ºÅ"å~°∞ ‰õÄ_» ǨÏÜ«∞„w=
™êfiq∞x Láêã≤OKå~°∞. Éèí‰õΩÎÖáêe\˜ HõÅÊ=$HõΔ"≥∞ÿ# =∞O„`å
ÅÜ«∞O N ~åѶ¨∞"ÕO„^Œ™êfi=ÚÅ"åi HõO>Ë Ñ¨Ó~°∞fiÅ∞, =∞^èŒfi
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ „Ѩ=~°ú‰õΩÖˇ·# N "åk~å[f~°∞÷Å"å~°∞ ǨÏÜ«∞„w=
™êfiq∞ Láê㨉õΩÅ∞QÍ „Ѩã≤^Œ∞úÅ∞. g~°∞ Ñ≤e¿ãΠǨÏÜ«∞„w=
™êfiq∞ ѨeˆH"å_»x, PÜ«∞# KÕ`«∞Å #∞Oz QÆ∞„~°O PHÍ~°O
`À<Õ ^•}Ï (PǨ~åxfl) ã‘fiHõiOKÕ"å_»x „Ѩâ◊ã≤Î!
u~°∞=∞Å ˆHΔ„`«OÖ’ N"åi PÅÜ«∂xH˜ =∞Ǩ„Ѩ^ŒH˜Δ}
=∂~°Oæ Ö’ N™êfiq∞ѨÙ+¨¯i}˜H˜ ^ŒQ~æÆ Ö° ’ ã¨iQÍæ Dâß#º=¸Å‰õΩ
N ÅH©Δ ‡Ç¨ÏÜ«∞„w=™êfiq∞"åi PÅÜ«∞O LOk. ZѨC_»∞,
U "Õà◊, N =∞ÅÜ«∞Ѩʙêfiq∞ =∞Ǩ„Ѩ^ŒH˜Δ} =∂~°æOÖ’ Tˆ~
yOѨىõΩ =zÛ<å, N ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"åi ã¨xflkèÖ’ P#O^Œ
Hõ~°∂Ê~° h~å[<åÅO^Œ∞‰õΩO\Ï_»∞.
„Ѩu~ÀA `≥Å¡"å~°∞*Ï=Ú# u~°∞=∞ÅÖ’x Nx
"åã¨∞_»∞ `å<Õ Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù}‚x ã¨O^Õâ◊q∞ã¨∂Î ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂
~°Û#Ö’.....
FO "≥·‰õΩO~î°=∞Ok~åÜ«∞ #=∞ó
FO ǨÏÜ«∞„w"åÜ«∞ #=∞ó
FO ÔH·@ÉèÏ~°ÜÕ∞ #=∞ó
PQÆ+¨μì, 2010 h_»ÖÏQÆ =∞#"≥O@ =KÕÛ^Õ Jã¨Öˇ·# H©iÎ
qHõÖÏOQÆ∞ʼnõΩ
„Ѩ`ÕºHõ „Ѩ"Õâ◊O
=∂#ã≤Hõ ÖË^• âßs~°Hõ ֒ѨO QÆÅ qHõÖÏOQÆ∞Å∞
J~Ú# Éèí‰õΩÎÅ#∞ =∞Ǩ^•fi~°O =^ŒÌ QÆÅ „Ѩ`ÕºHõ
^•fi~°O ^•fi~å N"åi ^Œ~≈° <åxH˜ J#∞=∞u™êÎ~∞° .
`«=∞ "≥O@ L#fl ã¨Ç¨ Ü«∞‰õΩÅÖ’ XHõix gi`À
áê@∞ J#∞=∞u™êÎ~°∞.
giH˜ Å_»∂¤ ‰õÄѨ#∞ ‰õÄ_® =∞Ǩ^•fi~°O =^ÕÌ
W™êÎ~°∞.
gi HÀã¨O „Ѩ`ºÕ HõOQÍ xi‡Oz# ǨÖ’¡ LO_®e.
JHõ¯_» `≥eÑ≤# ^Œ~°≈#O "Õà◊Ö’¡<Õ Ö’xH˜ J#∞
=∞u™êÎ~°∞.
~åO|wKå JukäQ$Æ Ç¨Å #∞Oz N"åiPÅÜ«∞O
=~°‰Ωõ Lz`«OQÍ gix KÕ~"° ¿Õ ãO^Œ∞‰õΩ u~°∞=∞Å
u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O ÉϺ@s HÍ~°∞ ™œHõ~°ºO
U~åÊ@∞ KÕã≤Ok.
FO „QÍǨÏѶ¨∂flÜ«∞ #=∞ó
FO QÆ[~°HõΔHÍÜ«∞ #=∞ó
FO ã¨~°fiã¨Oâ◊Ü«∞ qKÕÛù „`Õ #=∞ó
JO@∂ ǨÏÜ«∞„w=<å=∂Å`À JiÛOѨ|_»∞`«∞O_»@O
qâı+O¨ !
„âß=}=∂ã¨O ѨÙ#flq∞x ǨÏÜ«∞„w= [Ü«∞OuQÍ
[~°∞ѨÙHÀ=_»O`Àáê@∞, „âß=}=∞OQÆà◊"å~åÖ’¡#∂, „âß=}
=∂ã¨OÖ’ x~°fiÇ≤ÏOѨ|_Õ =~°ÅH©Δ ‡„=`«O ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’#∂ P
ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ LѨ^ÕtOz# Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™È΄`åxfl
ѨiîOK«_»O ZO`≥·<å „âıÜ≥∂^•Ü«∞HõO. ã¨~°fiã≤kú„Ѩ^ŒO ‰õÄ_®.
qâ◊√^Œú q*Ï˝# Ѷ¨∞# ã¨fi~°∂ѨO q*Ï˝# q„âß}# |^Œú nHõΔ"£∞,
^ŒÜ«∂xkèO ^ÕǨÏÉèí$`åO â◊~°}ºO ^Õ=O ǨÏÜ«∞„w= =∞ǨÏO „ѨѨ^Õº.
21
 _»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W.F. HÍ~°º„Hõ=∞=Ú – 04–06–2010
Éèí‰õΩÎÅ ã¨=∞㨺Å∞ – ã¨∂K«#Å∞ – W.F. QÍi „Ѩuã¨ÊO^Œ# – HÍ~°º„Ѩ}ÏoHõ
(„Ѩu<≥Å "≥Ú^Œ\ ˜ â◊√„Hõ"å~°O u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À '_»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü
W.F.— HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ Éèí‰õΩÎʼnõΩ á¶È#∞Ö’ =∂\Ï¡_Õ J=HÍâ◊O U~åÊ@∞ KÕã≤Ok. qq^èŒ „áêO`åÅ Éèí‰õΩÎÅ∞
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍiQÍiH˜ 04–06–2010# KÕã≤# ã¨∂K«#Å∞, q=~åÅ∞ H˘xfl D „H˜O^Œ Wã¨∞Î<åflO.)
N"åi ^Œ~°≈<åxH˜ "≥àı§ Éèí‰õΩÎʼnõΩ „_≥ãπHÀ_£#∞ YzÛ`«OQÍ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : U ¿ã=ÔH<· å U Öˇ<· À¡ J~Ú<å WKÕÛ@@∞¡
J=∞Å∞ KÕÜ«∞O_ç. – #=∂‡àÏfi~ü, ~å[=∞O„_ç. K«∂™êÎ=Ú. gÅ∞ H͉õΩO>Ë "åÅO\©~#¡° ∞ U~åÊ@∞ KÕ™êÎO.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : „_≥ãπHÀ_£#∞ "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_»`åO.
ã¨O=`«û~°O֒Ѩ٠ѨÓiÎQÍ J=∞ÅÜÕ∞º q^èŒOQÍ „Ѩܫ∞
JOQƄѨ^ŒH˜Δ}O ‰õĺ֒ ™ê÷x‰õΩÅ∞ =∞^茺=∞^茺֒ ^Œ∂ˆ~ã¨∞Î
<åfl~°∞. JÖÏ [~°‰õΩ¯O_® W#∞Ѩ =Å Z`«∞Î ÃÑOK«O_ç.
ufl™êÎO.
– +¨}∞‡Y~å=Ù, J#ѨiÎ.
Hõ~Ô O@∞ |∞H˜OQ∑ ~°^∞Œ Ì KÕâß~°∞. WO@~ü<\≥ ò JO^ŒiH© JO^Œ∞ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Ѩije™êÎO.
ÉÏ@∞Ö’ LO_»^Œ∞ Hõ^•. HõÔ~O@∞ |∞H˜OQ∑#∞ ѨÙ#~°∞^ŒúiOK«
QÆÅ~°∞. – â◊OHõ~ü, ɡOQÆà◊¥~°∞. u~°∞=∞ʼnõΩ "Õ∞=Ú ã¨O=`«û~åxH˜ 4 ™ê~°∞¡ =™êÎ=Ú. ^èŒfi[
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : =KÕÛ áêÅHõ=∞O_»e ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ ã¨ÎOÉèíO =^ŒÌ Jxfl Öˇ·#∞¡ Hõe¿ÑÜ«∞_»O =Å¡ `ÀѨÙÖÏ@ [iy
K«iÛ™êÎO. z#flÑ≤Å¡Å∞ #eyáÈ`«∞<åfl~°∞. – â‹·Å[, K≥<≥·fl.
N"åi PÅÜ«∞O Z^Œ∞~°∞QÍ ZO_» f„=`« =Å# HÍà◊√§ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : ѨijeOz `«Q∞Æ K«~º° Å∞ fã¨∞‰õΩO\ÏO.
HÍÅ∞`«∞<åfl~Ú. – J=∞~°<å^ä£, Hõ_»Ñ¨. HÍeÉÏ@Ö’ JeÑ≤i #∞O_ç u~°∞=∞Å =∞^茺 L#fl |Ü≥∂
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi: Éè‰í Ωõ ÅÎ ™œHõ~åº~°O÷ WѨÊ\˜Hˆ ÃÑ~ÚO\ò, "≥∞„\˜H± H“O@~ü‰õΩ ã¨iÜ≥ÿ∞# ã¨∂zHõ É’~°∞¤Å∞ ÖËHõ Éèí‰õΩÎÅ∞
HÍÔ~Ê\ò "ÕâßO. g\˜x =∞iO`« qã¨iÎ OKÕ U~åÊ@∞ KÕ™êÎO. W|ƒOk Ѩ_»∞`«∞<åfl~°∞. – ™ê~ڄѨ™ê^£, ѨÓ}Ë.
u~°∞ѨuÖ’ Pi˚`« ¿ã"å H“O@~°∞¡ ÖË=Ù. U~åÊ@∞ KÕÜ«∞O_ç. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : ã¨∂zHõ É’~°∞¤Å∞ U~åÊ@∞ KÕ™êÎO.
– „ѨÉèÏHõ~°~å=Ù, u~°∞Ѩu. N"åi"≥∞@∞ì ^ŒQÆæ~° ÉÏ„`«∂OÅ∞ =∞iÜ«Ú |ãπÃ+Åì~°∞ ÖË=Ù.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : `«fi~°Ö’ u~°∞ѨuÖ’x =∞ǨÏu =^ŒÌ U~åÊ@∞ KÕ¿ãÎ ÉÏQÆ∞O@∞Ok. – ~åA, u~°∞Ѩu.
U~åÊ@∞ KÕ™êÎO. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : ѨijeOz U~åÊ@∞ KÕ™êÎO.
^è~Œ ‡° ^Œ~≈° #O ‰õĺ֒ "≥o`Õ ZO`«¿ãѨ\’¡ ^Œ~≈° #O J=Ù`«∞Ok u~°∞Ѩu |™êìO_£ #∞O_ç "Õ‰Ωõ =*Ï=Ú# JeÑ≤i =~°‰Ωõ ™ê÷xHõ
J<Õ q+¨Ü∞« O QÆ∂iÛ HõOáê~°∞"ì ∞≥ O@¡ ֒ѨÅ, |Ü«∞@ „Ѩ^iŒ ≈¿ãÎ
ÉÏQÆ∞O@∞Ok. – Nx"åã¨<£, K≥<≥·fl. P~ü.\˜.ã≤. ã≤|ƒOk |ã¨∞û#∞ PѨ_O» ÖË^∞Œ . ã¨iQÍ ã¨=∂^è•#O
K≥ѨÊ_»OÖË^Œ∞. – ã¨`«ºÉèíQÆ"å<£, Hõ_»Ñ¨.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : D <≥ÅÖ’ ZÅ„HÍìxH± _çã¿π Ñ¡ É’~°∞Ť #∞
U~åÊ@∞ KÕ™êÎO. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : P~ü.\˜.ã≤. "åi`À =∂\Ï¡_ç JeÑ≤i
=^ŒÌ |ãπ ™êìÑπ U~åÊ@∞ KÕ™êÎO.
Pi˚`« ¿ã=ʼnõΩ WKÕÛ Å_»∂H¤ “O@~°∞¡ XH˘¯Hõ¯ ¿ã=‰õΩ XH˘¯Hõ¯
H“O@~°¡Ö’ Wã¨∞Î<åfl~°∞. nx=Å# á⁄~°áê@∞# Öˇ·<À¡ xÅ|_ç qHõÖÏOQÆ∞Å#∞ ‰õÄºÖˇ·#¡Ö’ ѨO¿Ñ"å~°∞ W+¨ìO =zÛ#@∞¡
"Õˆ~ H“O@~À¡H˜ "≥o`Õ =∞m§ uiy "≥#H˜¯ ~å=eû =™ÈÎOk. „Ѩ=iÎã¨∞Î<åfl~°∞. gÖˇ·`Õ qHõÅ`«fiO x~°‚~ÚOKÕ É’~°∞¤ ÃÑ_ç`Õ
HÍ|\˜ì U ¿ã=ÔH·<å Jxfl H“O@~°¡Ö’ Å_»∂¤Å∞ WKÕÛ U~åÊ@∞ ÉÏQÆ∞O@∞Ok. – <åˆQO„^Œ„Ѩ™ê^£, ɡOQÆà◊¥~°∞.
KÕÜ«∞O_ç. – N^èŒ~ü, ɡOQÆà◊¥~°∞. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : PÖ’z™êÎO.
 ^•ÌʼnõΩ_»∞ XHõ =∞ǨÏi¬. `«Ñ¨ã≤fi.
L ÉèÏ~°º ¿Ñ~°∞ qâ◊fi"å~°. g~°∞
Z<Àfl Ü«∞[˝Ü«∂QÍ^Œ∞Å∞ KÕâß~°∞.HÍh giH˜
ã¨O`å#O HõÅQÆÖË^Œ∞. qâ◊fi"å~° KåÖÏ ÉÏ^èŒ
Ѩ_∞» `«∞O_Õk. L^•ÌÅHõ =∞ǨÏi¬ ^•#^è~Œ å‡Å∞
ÉÏQÍ KÕ¿ã"å_»∞. JO^ŒiH˜ J#fl^•#O
KÕÜ«∞_»O=Å¡ J`«xH˜ "å[„â◊=Ù_»<Õ ¿Ñ~°∞
=zÛOk. gi^ŒÌ~°∞ HõÅã≤ XHõ Ü«∂QÆO x~°fi
Ç≤ÏOKå~°∞. P Ü«∂QÆO KÕÜ«∞_»O =Å¡ giH˜ Ѩل`«∞_»∞ [x‡O
Kå_»∞. J`«_Õ ''#zˆH`«∞_»∞——. W`«_»∞ ‰õÄ_® Q˘Ñ¨Ê `«Ñ¨ã≤fi.
~ÀE `«e`¡ Àáê@∞ QÀâßʼnõΩ "≥o§ QÀѨÓ[ KÕã∂¨ Î LO_Õ"å_»∞.
#zˆH`«∞x `«O„_ç ''qâ◊fil^•ºQÆO—— KÕÜ«∞ ã¨OHõeÊOz†
P Ü«∂QÍxH˜ J`«x =^ŒÌ L#fl ã¨OѨ^ŒO`å =∞iÜ«Ú áêÅ∞
W=fi_®xH˜ â◊H˜ÎÖËx =Úã¨e P=ÙÅ#∞ Ü«∂QÆO x~°fiÇ≤ÏOz#
|∞∞ufi‰õΩ¯Å‰õΩ ^ŒH˜Δ}Å∞QÍ W"åfiÅx J#∞‰õΩ<åfl_»∞. JѨC_»∞
#zˆH`«∞_»∞ W^ŒO`å K«∂z `«O„_ç`À h=Ù KÕã¨∞Î#fl Ü«∂QÆOÖ’
h‰õΩ#fl ã¨~°fi™êfixfl ^•#O KÕÜ«∂e Hõ^•! =∞i #<≥fl=iH˜
^•#O KÕ™êÎ=Ù Jx `«O„_çx „Ѩtfl™êÎ_»∞. ^•xH˜ `«O„_ç ã¨=∂
^è•#O K≥ѨÊÖË^Œ∞. ѨÅ∞=∂~°∞¡ „ѨtflOK«QÍ qã≤yáÈ~Ú# `«O„_ç
''x#∞fl Ü«∞=Ú#‰õΩ ^•#O KÕ™êÎ#∞—— Jx J<åfl_»∞. P =∂@
ʼnõΩ #zˆH`«∞_»∞ <å=Å¡ Ü«∞=ÚxH˜ UO „ѨÜ∂≥ [#=ÚO@∞Ok?
Uk U"≥∞ÿ<å <Õ#∞ Ü«∞=Úx ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§ f~åÅx xâ◊Û
~ÚOK«∞‰õΩx, "≥O@<Õ Ü«∞=Úx WO\˜H˜ "≥à◊`å_»∞. HÍh,
Ü«∞=Ú_»∞ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „|Ǩχ^Œ~°≈#O HÀã¨O "≥o§ L<åfl_»∞.
#zˆH`«∞_»∞ Ü«∞=Úx HÀã¨O Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∂Î PÜ«∞# WO\’¡
=¸_»∞ ~å„`«∞Å∞ QÆ_çáê_»∞. Ug∞ u#‰õΩO_® LѨ"åã¨O ‰õÄ_®
KÕâß_»∞. =¸_»∞ ~ÀAÅ `«~åfi`« Ü«∞=Ú_»∞ WO\˜H˜ =KåÛ_»∞.
JѨC_»∞ Ü«∞=Úx ¿ã=‰õΩÅ∞ „|Ǩχ`Õ[ã¨∞û`À „ѨHÍtã¨∞Î#fl
#zˆH`«∞x QÆ∞iOz Ü«∞=ÚxH˜ K≥áêÊ~°∞.
– Ñ≤.w`«ts+¨, 8= `«~°QÆu,
D/o Ñ≤.\˜.ÔH.l.Ѩ~°"Õ∞â◊fii,
W.<≥O.5–3–214, q[Ü«∞Å˛ gkä,
u~°∞Ѩu – 517 501.
PQÆ+¨μì, 2010 =∞Oz ¿ãflǨÏO =∞Oz Ѷ¨e`åÅ<Õ Wã¨∞ÎOk
#zˆH`«∞_»∞
Ü«∞=Ú_»∞ #zˆH`«∞x ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ =zÛ J`«xH˜ #=∞™ê¯~°O
KÕã≤ h=Ù ''„ÉÏǨχ} ‰õΩ=∂~°∞_»=Ù. ѨÓlOѨ^Œy# Jukäq.
h=Ù Éè’[#O KÕÜ«∞‰õΩO_® =¸_»∞ ~å„`«∞Å∞ <å WO\˜Ö’
LѨ"åã¨O KÕâß=Ù. „ÉÏǨχ}∞_»∞ Jyfl^Õ=Ùx`À ã¨=∂#O. h=Ù
=¸_»∞ ~å„`«∞Å∞ LѨ"åã¨O KÕã≤ <å WO\˜Ö’ L#flO^Œ∞‰õΩ
h‰õΩ ''=¸_»∞ =~åe™êÎ#∞—— HÀ~°∞H˘=∞‡<åfl_»∞.
JѨC_»∞ #zˆH`«∞_»∞ Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA`À, 㨈~ JÖψQ
HÀ~°∞‰õΩO\Ï#∞ Jx K≥ÑÊ≤ – "≥Ú^Œ\ ˜ =~°O WÖÏ J_»∞QÆ∞`å_»∞.
<Õ#∞ WO\˜H˜ uiy "≥àı§@ѨÊ\˜H˜ =∂ <å#flQÍiH˜ <åÃÑ·
HÀѨO áÈ~Ú ##∞fl „¿Ñ=∞`À ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞HÀ"åe. Ô~O_À
=~°O WÖÏ HÀ~°∞‰õΩO\Ï_»∞. ã¨fi~°æÖ’HõOÖ’ =∞~°}O QÆ∞iOz
ÉèíÜ«∞O LO_»^Œx, =Úã¨e`«#O ~å^Œx, PHõe ^ŒÑ¨CÅ∞O_»=x
ZÅ¡ÑC¨ _»∞ ã¨∞YOQÍ LO\Ï~°x q<åfl#∞. J@∞=O\˜ ã¨fi~°„æ áêÑ≤Î
á⁄O^Õ=∂~°Oæ ''Jyfl*Ï˝#O—— g∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. ^•xfl <å‰õΩ `≥eÜ«∞
*ˇÑ¨ÊO_ç Jx J_çQÍ_»∞. JÖÏ #zˆH`«∞_»∞ Ü«∞=Úx ^ŒQÆæ~°
Jyflq*Ï˝<åxfl <Õ~∞° Û‰õΩ<åfl_»∞. Ü«∞=Ú_»∞ J`«x `≥eq`Õ@ʼnõΩ
"≥∞zÛ J`«x ¿Ñ~°∞`À Jyfl '#zˆH`åyfl— Jx Ö’HõOÖ’ „Ѩã≤kú
K≥O^Œ∞QÍHõ Jx Ô~O_»= =~åxfl „Ѩ™êk™êÎ_»∞. #zˆH`«∞_»∞
=¸_»==~°O 'P`«‡`«`åÎ fixfl— É’kèOK«=∞x HÀ~å_»∞. ѨÙ\˜ì#
„Ѩu =∞x+‘ =∞~°}˜OK«_»O ã¨Ç¨Ï[O. K«xáÈ~Ú# `«~åfi`«
U=∞ø`å~°∞? P`«‡ LO@∞O^Œx JO\Ï~°∞ Hõ^•! WO^Œ∞Ö’ ã¨`«º
"≥∞O`À <å‰õΩ K≥Ñʨ O_ç Jx #zˆH`«∞_»∞ Ü«∞=Ú}˜‚ =¸_»==~°O
HÀ~å_»∞.
JѨC_»∞ Ü«∞=Ú_»∞ P`«‡`«`åÎ fixfl QÆ∞iOz ^Õ=`«Å‰õΩ
‰õÄ_® ã¨Oâ◊Ü«∞O LOk. Jk ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ J~°÷O HÍ^Œ∞. D
=~°O `«Ñ¨Ê WOˆH"≥∞ÿ<å =~°O HÀ~°∞HÀ W™êÎ#∞ Jx J<åfl_»∞.
23
h‰õΩ HÍ=Åã≤#xfl Éè’QÆÉèÏQͺÅ∞ „Ѩ™êk™êÎ#∞ HÀ~°∞HÀ! Jx
JO\Ï_»∞. D =∞~°} ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# „Ѩâ◊fl=∂„`«O ##∞fl J_»QÆ
=^Œ∞Ì Jx "åi™êÎ_»∞ Ü«∞=Ú_»∞.
#zˆH`«∞_»∞ Ü«∞=Úx =∂@Å∞ qx D JÅÊ"≥∞ÿ#
Ö∫H˜Hõ Éè’QÍÅ∞ Jâßâ◊fi`åÅ∞. J=hfl <åHõHõ¯~°ÖË^Œ∞ J<åfl_»∞.
q"ÕHõ=Ú#fl"å_»∞ Z=fi_»∂ D Éè’QÆÉèÏQͺÅ#∞ HÀ~°∞HÀ_»∞ Jx
Ѩ@∞ìѨ\Ïì_Õ HÍx `«# x~°‚Ü«∂xfl =∂~°∞ÛHÀÖË^Œ∞.
Ü«∞=Úx =∂@Å∞ #zˆH`«∞x =∂~°ÛÖËHõáÈÜ«∂~Ú.
#zˆH`«∞x Ѩ@∞ì^ŒÅ‰õΩ Ü«∞=Ú_»∞ "≥∞zÛ ''P`«‡`«`åÎ fixfl—— WÖÏ
LѨ^ÕtOKå_»∞. =∂#=Ù_»∞ J#∞ã¨iOK«_®xH˜ Ô~O_»∞ =∂~åæ
Å∞<åfl~Ú. JO^Œ∞Ö’ XHõ\ ˜ „âıÜ≥∂=∂~°æO. JO>Ë ''ã¨`«ºO——
âßâ◊fi`«"≥∞ÿ# ã¨∞MÏxfl HõeyOKÕ =∂~°æO Wk. Wk q^Œº=Å¡
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Wk "≥Ú^Œ@ Hõ+Oì¨ JxÑ≤Oz<å z=~°‰Ωõ ã¨∞MÏxfl
Hõeyã¨∞ÎOk. ѨO_ç`«∞Å∞ D „âıÜ≥∂=∂~åæ<Õfl J#∞ã¨i™êÎ~°∞.
WHõ Ô~O_»=k „¿ÑÜ≥∂=∂~°æO JO>Ë `å`å¯eHõOQÍ
ã¨∞YO HõeyOKÕk. nx=Å¡ "≥Ú^Œ@ ã¨∞YO Hõey<å z=~°‰õΩ
Hõ+¨ìѨ_»Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. „¿ÑÜ≥∂=∂~åæxfl ѨO_ç`«∞Å∞ ZѨC_»∞ J#∞
ã¨iOK«~°∞. JѨC_»∞ Ü«∞=Ú_»∞ #zˆH`«∞x`À WÖÏ J<åfl_»∞.
Ö’HõOÖ’ =∂#=ÙÅO^Œ~°∞ Pâ◊Ѩ_Õ ^èŒ<åxfl, Éè’QÍefl h=Ù
PtOK«Ö^Ë ∞Œ . =∂#=ÙÅ∞ P`«‡`«`åÎ fixfl QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞HÀÖË~∞° .
P`«‡#∞ QÆ∞iOz K≥ѨÊ_»O JO^ŒiH© ™ê^茺O HÍ^Œ∞. K≥Ñ≤Ê<å
J~°O÷ HÍ^Œ∞. P`«‡`«`åÎ fixfl QÆ∂iÛ L`«=Î ∞ QÆ∞~°∞"Õ LѨ^tÕ OKåe.
Wk Z=iH© TǨÏHõO^Œx q+¨Ü«∞O. P`«‡ J}∞=ÙHõ<åfl ã¨∂HõΔ ‡
"≥∞Oÿ k. h=Ù ZO`À Ѩ@∞ì^ÅŒ QÆÅ"å_çq. P`«‡ Juã¨∂HõΔ ‡"≥∞Oÿ k
HÍ=_»O =Å¡ =∞# Hõà§◊ ‰õΩ Hõ#Ѩ_^» ∞Œ . ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’ LO@∞Ok.
JÖÏO\˜ qt+¨ì"≥∞ÿ# QÆ∞}ÏÅ∞QÆÅ P`«‡#∞ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞
HÀ"åÅO>Ë =∞#ã¨∞û W`«~° q+¨Ü«∂Å#∞O_ç =∞~°ÖÏÛe.
JѨC_»∞ #zˆH`«∞_»∞ Ü«∞=∞^è~Œ ‡° ~åA`À WÖÏ J<åfl_»∞.
<Õ#∞ Ü≥∂QÆ∞º_»#x h=Ù J#∞‰õΩO>Ë „ѨÑO¨ K«OÖ’ JxflO\˜H<õ åfl
aè#flOQÍ h=Ù ^Õxx K«∂ã¨∞<Î åfl"À ^•xfl <å‰õΩ LѨ^tÕ OK«∞=Ú.
Jk qx Ü«∞=Ú_»∞ D q^èŒOQÍ K≥ѨÊ<å~°OaèOKå_»∞: ^Õxx
á⁄O^Œ_®xH˜ Hõi#î "≥∞#ÿ `«Ñ㨠∞¨ û KÕ™êÎ~À, Uk ã¨~fi° "Õ^™Œ ê~°É∂íè `«
"≥∞ÿO^À J^Õ FOHÍ~°O. FOHÍ~°"Õ∞ Ѩ~°„|Ǩχã¨fi~°∂ѨO.
24 JkèHÍ~°=Ú#fl^Œx q„~°gˆQ"å~°∞ ‰õΩ~°∞~åA =Öˇ ‰õÄeáÈ`å~°∞
FOHÍ~°O <åâ◊#O ÖËxk. Wk `≥Å∞ã¨∞H˘#fl"åiH˜ Uk HÀ~°∞
‰õΩO>Ë Jk Åaèã¨∞ÎOk. nxfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl"å_»∞ „|Ǩχ֒HõOÖ’
„|ǨχÖÏQÍ „ѨHÍt™êÎ_»∞. P`«‡‰õΩ =∞~°}O ÖË^Œ∞. â◊s~°O
#tOz<å P`«‡ #tOK«^Œ∞.
"≥∂HõΔO ÅaèOKåÅO>Ë =∂#=Ù_»∞ =∞OzѨ#∞Å∞
KÕÜ«∂e. WO„kÜ«∂Å∞ [~ÚOKåe. =∞#ã¨∞ „ѨâßO`«OQÍ
LOK«∞HÀ"åe. W=hfl L#fl"åiH˜ "≥∂HõOΔ `«Ñʨ ‰õΩO_® Åaèã∞¨ OÎ k.
Jxfl „áê}∞Ö’¡#∞ P`«‡ LO@∞O^Œx Ü«∞=Ú_»∞ K≥ѨÊQÍ #zˆH
`«∞_»∞ D P`«‡`«`åÎ fixfl ã¨OѨÓ~°‚OQÍ `≥eã≤H˘x „|ǨχÉèÏ=O
á⁄O^•_»∞. P`«‡`«`Ϋ fiO QÆ∂iÛ #zˆH`«∞_»∞ „|Ǩχ^ŒQ~æÆ ° LѨ^âÕ O◊
á⁄Ok Éèí∂Ö’HÍxH˜ uiy =KåÛ_»∞.
P„â◊=∞OÖ’ L#fl L^•ÌʼnõΩ_»∞, qâ◊fi"å~° `«# ‰õΩ=∂~°∞
_≥·# #zˆH`«∞x ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩx =Ú^•Ì_®~°∞. L^•ÌʼnõΩ_»∞
`«# H˘_»∞‰õΩ Q˘Ñ¨Ê`«<åxH˜ ֒֒ѨŠZO`À QÆ~°fiѨ_®¤_»∞.
qâ◊fi"å~° `«# ‰õΩ=∂~°∞x`À h‰õΩ WO`« `Õ[ã¨∞û ZÖÏ =zÛOk?
Z=~°∞ hH© #=~°`åflÅ∞ |Ǩ˙HõiOKå~°∞. Jã¨Å∞ h=Ù Wxfl
~ÀAÅ∞ ZHõ¯_» L<åfl=Ù? Jx `«e¡ J_çyOk.
#zˆH`«∞_»∞ `«# `«e¡^ŒO„_»∞ʼnõΩ, P„â◊=∞"åã¨∞ʼnõΩ
[iy#^ŒO`å q=iOz K≥áêÊ_»∞. Ü«∞=Ú_»∞ `«#H˜zÛ#
=~åÅhfl K≥áêÊ_»∞. qx JO^Œ~°∞ P#OkOKå~°∞. #zˆH`«∞x
`«e¡^ŒO„_»∞efl, P„â◊=∞"åã¨∞ÅO^Œ~°∞ WÖÏ Jaè#OkOKå~°∞.
g∞Ô~O`« J^Œ$+¨ì=O`«∞Å∞, WO`« =∞Oz *Ï˝#O QÆŠѨل`«∞}˜‚
Hõ#fl g∞~°∞ ZO`À Q˘Ñ¨Ê"åà◊√¡. g∞ ‰õΩ=∂~°∞_ç =ÖË¡
''#zˆH`åyfl——, ''P`«‡q^Œº—— Éèí∂Ö’HÍxH˜ =zÛOk. #zˆH`«∞_»∞
=Ü«∞ã¨∞ûÖ’ z#fl"å_≥·<å =∞ǨÏi¬`åfixfl á⁄O^ŒQÆeQÍ_»x
L^•ÌʼnõΩx, qâ◊fi"å~°#∞ JO^Œ~°∂ Jaè#OkOKå~°∞.
WO`« z#fl =Ü«∞ã¨∞Ö’ ZO`À Ѩ@∞ì^ŒÅ`À `«O„_ç
J#fl =∂@ʼnõΩ Ü«∞=Úx ^ŒQÆæ~°‰õΩ áÈ~Ú PÜ«∞# J#∞„QÆǨÏO
á⁄Ok, =~åÅ#∞ á⁄Ok PÜ«∞# á⁄QÆ_»ÎÅO^Œ∞H˘x ''#zˆH
`åyflx—— uiy Éèí∂Ö’HÍxH˜ fã¨∞H˘x =zÛ# Q˘Ñ¨Ê^Œ#O
#zˆH`«∞xˆH ^ŒH¯˜ Ok. Ѩ@∞ì^ÅŒ LO>Ë ™êkèOK«ÖxË k Un ÖË^xŒ
#zˆH`«∞x Hõ^äŒ=Å¡ `≥Å∞™ÈÎOk.
ã¨ÑyΨ i
 25th page
COLOR PAGE
 26th page
COLOR PAGE
 27th page
COLOR PAGE
 28th page
COLOR PAGE
 Jxfl ^•<åÖ’¡ÔHÖÏ¡ J#fl^•#O KåÖÏ Q˘Ñ¨Êk. P
^•<åxfl q∞Oz# ^•#O ÖË^Œ∞. J#fl^•#O KÕ¿ã"å~°∞ ^Õ=Ö’Hõ
ѨÓ[Å∞ JO^Œ∞‰õΩO\Ï~°∞. J#flO Ѩ~°„|Ǩχ ã¨fi~°∂ѨO. ѨÙ~°∞
ëê~å÷Å ™ê^èŒ#‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# ^ÕǨxfl xe¿Ñk J#flO XHõ¯>Ë.
PǨ~°O ÖËHõáÈ`Õ „áê}∞Å∞ #t™êÎ~Ú. JO^Œ∞KÕ`« J#fl^•#O
KÕã≤# "å~°∞ „áê}^•#O KÕã≤#"åi`À ã¨=∂#O.
„áê}ÏÅx=fi_»=∞O>Ë ã¨~°fi™êfixfl WzÛ
#>Ë¡. HÍ|\˜ì "åiH˜ ã¨~°fi=ã¨∞Î=Ù
Å#∂ ^•#O KÕã≤# Ѷ¨e`«O
^Œ‰õΩ¯`«∞Ok. J#fl^•#O =∞Ǩ
ѨÙ}ºHÍ~°ºO. J<åflxfl ux P
â◊H˜Î`À Z=~°∞ U ѨÙ}º HÍ~åºÅ∞
KÕã≤<å, JO^Œ∞Ö’ ã¨QÆO ѨÙ}ºO
J#fl^•`«‰Ωõ , q∞ye# ã¨QOÆ P HÍ~°ºO KÕã#≤ "åiH˜
Åaè™êÎÜ«∞x K≥ѨÊ|_çOk. J#fl^•#O KÕÜ«∞_»O =Å¡ WÖÏ
Z<≥fl<Àfl J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ѨÙ}ºÑ¶¨ÖÏÅ∞ JO^Œ∞`å~Ú.
'=∂#=¿ã"Õ =∂^èŒ=¿ã=— J<åfl~°∞. PHõe`À L#fl
"åiH˜ J#flO ÃÑ@ì_»O ^•fi~å ¿ã= KÕ¿ãÎ, Jk XHõ Ü«∞[˝O
KÕã≤# ѨÙ}ºO`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# Ѷ¨e`åxflã¨∞ÎO^ŒO\Ï~°∞. =∞#∞+¨μ
Å#∞ Éè’[#O ^•fi~å<Õ `«$Ñ≤ÎѨ~°K«QÆÅO. ZO`« |OQÍ~°O,
=¢™êÎÅ∞ WOHÍ Uq∞ WzÛ<å Pâ◊ f~°^Œ∞. WOHÍ WOHÍ HÍ"å
ÅO\Ï~°∞. HÍh XHõ¯ J#fl^•#OÖ’<Õ 'KåÅ∞— J<Õ Ñ¨^ŒO "åi
#∞O_ç =∞#ã¨∂ÊùiQÎ Í =∞#O q#QÆÅO. J#fl^•#O =Å¡ =¸_»∞
Ö’HÍÖ’¡ H©iÎ, Ü«∞â◊ã¨∞û, `Õ[ã¨∞û, |ÅO „áêÑ≤ΙêÎÜ«∞x K≥ѨÊ
|_çOk. ã¨fi~°æ=∞O^Œ∞ „Ѩ^äŒ=∞ „Ѩ"Õâ◊O J#fl^•#O KÕã≤# "åiˆH
Jx ‰õÄ_® K≥ѨÊ|_çOk. D ã¨∂H˜Îx u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=
™ê÷#O JHõΔ~åÅ PK«~°}Ö’ ÃÑ\ì̃Ok. JdÖÏO_»HÀ\˜ „|Ǩ‡O_»
<åÜ«∞‰õΩx ^Œ~°≈<å~°÷O =KÕÛ "ÕÖÏk=∞Ok Éèí‰õΩÎʼnõΩ J#flO
[24]
PQÆ+¨μì, 2010 ã¨OѨ^ŒÅ∞ âßâ◊fi`«O HÍ^Œ∞
ÃÑ@ì_»=∞<Õ Ñ¨q„`«Ñ¨Ù}ºHÍ~åºxH˜ 06–04–1985= ã¨O=`«û
~°OÖ’ NHÍ~°O K«∞\˜ìOk. JѨÊ\˜ PO„^茄Ѩ^Õâò =ÚYº=∞O„u
_®II #O^Œ=¸i `å~°Hõ~å=∂~å=Ù D Ѩ^äŒHÍxfl „áê~°OaèO
Kå~°∞. 2,000 =∞Ok Éè‰í Ωõ ÅÎ `À „áê~°OÉè"í ∞≥ #ÿ D Ѩ^HŒä Oõ <Õ_∞»
„Ѩu~ÀA ã¨∞=∂~°∞ 35,000 #∞O_ç 45,000 "ÕÅ =∞OkH˜
J#fl^•#O KÕ™ÈÎOk. QÆ`O« Ö’ N"åi PÅÜ«∞OÖ’ ™êfiq∞"åix
^Œi≈OK«∞‰õΩ#fl Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ =∂„`«"∞Õ D
J#fl^•# ™œHõ ~ ° º O LO_Õ k .
J~Ú`Õ, N Éèí∂=∞# Hõ~°∞}Ï
Hõ~~Ô° _ç¤ áêÅHõ=∞O_»e J^躌 ‰õΩΔ Öˇ#·
`«~åfi`« D x`åº#fl^•# Ѩ^äŒ
HõOÖ’ KåÖÏ =∂~°∞ÊÅ∞ KÕâß~°∞.
N"åi ^Œ~°≈#O`À ã¨O|O^èŒO
ÖˉõΩO_® u~°∞=∞ʼnõΩ =zÛ# „Ѩu
Éèí‰õΩÎ_çH˜ Éè’[#O HõeÊOKåÅ<Õ ã¨^Œ∞^ÕÌâ◊ºO`À JO^ŒiH© Éè’[#
Ѩ^äŒHõO „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\Ïì~°∞. WO^Œ∞Ö’ =_ç¤OKÕ Éè’[# Ѩ^•~å÷ÅÖ’
<≥~Úº, =Ú^ŒÌ ѨѨC‰õΩ ‰õÄ_® KÀ@∞ HõeÊOKå~°∞.
Ѩ^äŒHõO q=~åÅ∞
u~°∞=∞Å, u~°∞Kå#∂~°∞ÅÖ’ Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ Lz`« Éè’[#
ã¨^∞Œ áêÜ«∂xfl JOkã¨∞#Î fl u.u.^Õ. "åi Ѩ^HŒä "õ ∞Õ N "ÕOHõ>Ë
â◊fi~° x`åº#fl^•# Ѩ^äŒHõO. nx ^•fi~å u~°∞=∞ÅÖ’ ã¨∞=∂~°∞
60,000 =∞OkH˜ ÃÑ·QÍ Éè’[#O, "≥·‰õΩO~î°O ‰õĺ HÍOÃÑ¡H±û
#O^Œ∞ "Õz L#fl Éèí‰õΩÎʼnõΩ JÖÏÊǨ~°O PǨ~°á⁄\Ï¡Å∞,
áêÅ∞, HÍѶ‘, \© W=hfl Lz`«OQÍ „Ѩux`«ºO JOkOK«
|_»∞`«∂ L<åfl~Ú.
u~°∞Kå#∂~°∞Ö’ N Ѩ^•‡=u J=∞‡"åi ^Œ~°≈<å~°÷O
=KÕÛ Éèí‰õΩÎʼnõΩ ã¨∞=∂~°∞ 2,000 =∞OkH˜ ÃÑ·QÍ „Ѩux`«ºO
Lz`« Éè’[# ã¨^Œ∞áêÜ«∞O HõeÊOK«|_»∞`«∂ LOk. D
Ѩ^äŒHÍxH˜ ^•`«Å∞ JOkOKÕ q~åàÏÅ =Å¡ u~°∞ѨuÖ’x
~°∞Ü«∂ Ǩã≤Ê@Öò, „ѨÉèí∞`«fi „Ѩã¨∂u "≥·^ŒºâßÅ, ã≤fi"£∞ûÖÏO\˜
"≥·^ŒºâßÅÖ’¡x ~ÀQÆ∞ʼnõΩ, q^•ºÑ‘~î°O q^•º~°∞÷ʼnõΩ Lz`«
Éè’[# ™œHõ~°ºO HõeÊOK«∞@ ^•fi~å u.u.^Õ. "å~°∞ `«=∞
¿ã=Å#Okã¨∞Î<åfl~°∞.
29
 D Ѩ^äŒHÍxH˜ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ K≥<≥·flH˜ K≥Ok#
N ZÖò.q.~å=∞Ü«∞º ~°∂.10 ÅHõΔÅ∞ q~åà◊OQÍ WKåÛ~°∞.
JÖÏ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# q~åàÏŠѨ~°OѨ~° 31–03–2008
<å\˜H˜ ~°∂.141.83 HÀ@¡‰õΩ KÕiOk.
Ѩ^äŒHõO ѨxKÕ¿ã q^è•#O
^•`«Å∞, Éè‰í Ωõ ÅÎ ^•fi~å =KÕÛ q~åàÏÅ`À D Ѩ^HŒä Oõ
#_»∞™ÈÎOk. D Ѩ^äŒHõO x~å@OHõOQÍ ™êyáÈ"åÅ#fl
ã¨OHõÅÊO`À, =zÛ# q~åàÏÅ#∞ *ÏfÜ«∞ ÉϺO‰õΩÅÖ’
Ѷ≤ÔHû_£ _çáêl@∞¡QÍ LOz ^•xÃÑ·# =KÕÛ =_ô¤x =∂„`«"Õ∞
D J#fl^•<åxH˜ qxÜ≥∂yOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∂Ok.
^•`«Å‰õΩ WKÕÛq
D Ѩ^äŒHÍxH˜ q~åà◊O W"åfiÅ#∞‰õΩ<Õ ^•`«Å∞
Hõhã¨O ~°∂.1000/–Å∞ JO`«Hõ<åfl Z‰õΩ¯= q~åà◊OQÍ
W"åfie. D q~åàÏxH˜ ~°j^Œ∞, ÃãHõΔ#∞ 80(l) H˜O^Œ
P^•Ü«∞Ѩ٠Ѩ#∞fl q∞#Ǩ~ÚOѨ٠Ѩ„`«O ‰õÄ_® ^Õ=™ê÷#O
Wã¨∞ÎOk. JO`«Hõ<åfl `«‰õΩ¯= "≥Ú`«ÎOÖ’ WKÕÛ q~åàÏÅ#∞
D Ѩ^äŒHÍxH˜ |^Œ∞Å∞ ǨïO_ôH˜ [=∞KÕ™êÎ~°∞.
„Ѩ`ÕºHõ ã¨^Œ∞áêÜ«∂Å∞
~°∂.1 ÅHõΔ, ~°∂.5 ÅHõΔÅ∞, ~°∂.10 ÅHõΔÅ∞ JO`«
Hõ<åfl Z‰õΩ¯= "≥Ú`«ÎO q~åà◊O WKÕÛ ^•`«Å‰õΩ u.u.^Õ=
™ê÷#O H˘xfl „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# ã¨^Œ∞áêÜ«∂Å∞ HõeÊOzOk.
^•`«Å‰õΩ XHõ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# q~åà◊Ѩ٠áêã¨∞ѨÙã¨ÎHõO W™êÎ~°∞.
P ѨÙã¨ÎHõO ^•fi~å ^•`«Å∞ `«=∞ rq`«HÍÅO, HõOÃÑhÅ∞
20 ã¨O=`«û~åÅ∞, P ã¨^Œ∞áêÜ«∂Å∞ qxÜ≥∂yOK«∞HÀ=K«∞Û.
~°∂.1 ÅHõΔ #∞Oz ~°∂.5 ÅHõÅΔ Ö’Ñ¨Ù q~åà◊O WzÛ#
^•`«Å‰õΩ ã¨O=`«û~°OÖ’ XHõ ~ÀA Z.P~ü.Ñ≤.H“O@~°∞ ^•fi~å
Lz`« =ã¨u, ã¨O=`«û~°OÖ’ XHõ™êi 5 =∞OkH˜ j„Ѷ¨∞^Œ~°≈#O
^•fi~å N"åi ^Œ~°≈#O HõeÊ™êÎ~°∞. ã¨O=`«û~åxH˜ XHõ™êi 6
z#flÅ_»∞¡, XHõ ^Œ∞ѨÊ@, XHõ *ÏÔH\ò W™êÎ~°∞.
~°∂.5 ÅHõΔÅ #∞Oz ~°∂.10 ÅHõΔŠ֒Ѩ٠q~åà◊O
WzÛ# ^•`«Å‰õΩ ã¨O=`«û~°OÖ’ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ Z.P~ü.Ñ≤.
H“O@~°∞ ^•fi~å Lz`« =ã¨u, =¸_»∞™ê~°∞¡ S^Œ∞=∞OkH˜
j„Ѷ¨∞^Œ~°≈#O ^•fi~å ™êfiq∞"åi ^Œ~°≈#O HõeÊ™êÎ~°∞. ã¨O=`«û
30 x[O xѨCÖÏO\˜k – J|^ŒúO h\˜ |∞_»QÆÖÏO\˜k
~åxH˘Hõ™êi Ѩk z#flÅ_»∞¡, XHõ ^Œ∞ѨÊ@, XHõ *ÏÔH\ò,
5 =∞Ǩ„Ѩ™ê^ŒO á⁄\Ï¡Å∞ W™êÎ~°∞. "≥Ú^Œ\ ˜™êi =∂„`«O
|OQÍ~°∞ѨÓ`«ÑÓ¨ ã≤# J=∞‡"åi,™êfiq∞"å~°¡ "≥O_ç*Ï˝ÑH≤ õ W™êÎ~∞° .
~°∂.10 ÅHõΔÅ∞, PÃÑ·# q~åà◊O WzÛ# ^•`«Å‰õΩ
„Ѩu ã¨O=`«û~°O =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ q.S.Ñ≤.ã¨∂\ò #O^Œ∞ =ã¨u,
S^Œ∞=∞OkH˜ ã¨O=`«û~åxH˜ =¸_»∞™ê~°∞¡ q.S.Ñ≤ „ÉˉõΩ/
„áê~°OÉèí ^Œ~°≈# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ™êfiq∞"åi ^Œ~°≈#O HõeÊ™êÎ~°∞.
ã¨O=`«û~åxH˜ XHõ™êi 20 z#flÅ_»∞¡, XHõ ^Œ∞ѨÊ@, *ÏÔH\ò,
Ѩk =∞Ǩ„Ѩ™ê^ŒO á⁄\Ï¡Å∞ W™êÎ~°∞. "≥Ú^Œ\ ˜™êi =∂„`«O
5 „QÍ=ÚÅ |OQÍ~°∞ _®Å~°∞, |OQÍ~°∞ ѨÓ`«ÑÓ¨ ã≤# J=∞‡"åi
™êfiq∞"å~°¡ "≥O_ç *Ï˝Ñ≤Hõ W™êÎ~°∞. D =¸_»∞ q~åà◊^•`«Å‰õΩ
P^•Ü«∞Ѩ٠Ѩ#∞fl q∞#Ǩ~ÚOѨ٠Ѩ„`«O ÃãHõΔ<£ 80(l) H˜O^Œ
W=fi_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
Ѷ¨∞#OQÍ [iy# ~°[`À`«û= "Õ_»∞HõÅ∞ :
1985Ö’ „áê~°OaèOK«|_ç# u.u.^Õ.J#fl^•# Ѩ^HŒä ÍxH˜
áêuˆHà◊√§ xO_ç# ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ ~°[`À`«û=O 06–04–2010#
Ѷ¨∞#OQÍ [iyOk. 'J#flO Ѩ~°„|Ǩχ ã¨fi~°∂ѨO— J#fl ã¨∂ÊùiÎ`À
„ѨѨOK«OÖ’ WO`«\ ˜ ™ê÷~ÚÖ’ J#fl^•# HÍ~°º„Hõ=∞O ZHõ¯_®
[~°QÆÖË^Œ#_»OÖ’ Juâ◊Ü≥∂H˜ÎÖË^Œ∞. „Ѩu~ÀE ã¨∞=∂~°∞ 50
"ÕÅ =∞OkH˜ x`åº#fl^•#O x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞. D ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ
q~åàÏÅ∞ JOkOz# ^•`«Å#∞ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O
áêÅHõ=∞O_»e ã¨`«¯iOz Jaè#O^Œ#Å∞ `≥eÜ«∞*Ëã≤Ok. D
~°[`À`«û"åxfl ѨÙ~°ã¨¯iOK«∞H˘x ™êO㨯 $uHõ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞
[iáê~°∞. D ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å 500 ã¨O=`«û
~åŠѨ\Ïìa¿è +HÀ`«û"åÅ ™ê=h~ü#∞ u.u.^Õ.J^躌 ‰õΩΔ Å∞ N _ç.HÔ .
PkˆHâ◊=ÙÅ∞, u.u.^Õ. HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi N S."≥·.P~ü.
Hõ$ëê‚~å=Ù, S.U.Zãπ., Pq+¨¯iOKå~°∞. D J#fl^•# HÍ~°º
„Hõ=∞O ZO`À Ѩq„`«OQÍ, ~°∞zQÍ, â◊√zQÍ Éèí‰õΩÎÅ#∞ ã¨O`«$Ñ≤Î
ѨiKÕ q^èŒOQÍ ™êyáÈ`«∂O_»@O =Å¡ D HÍ~°º„Hõ=∞O J`«ºO`«
P^Œ~°≈=O`«OQÍ J`«∞º#fl`« tY~å# xezOk. W`«~° ã¨Oã¨÷ʼnõΩ
„¿Ñ~°}QÍ xezOk. „Ѩã¨∞Î`« J#fl^•# Ѩ^äŒHõO _çѨӺ\© D.F.
N=∞u K≥OK«∞ÅH˜Δ ‡QÍ~°∞ D "Õ_»∞HõʼnõΩ ã¨OKåʼnõΩÅ∞QÍ =º=
ǨÏiOKå~°∞.
ã¨ÑyΨ i
 kèHõ Hõ$+¨‚`«`«Î fi "ÕkHõ. P"≥∞ „Ѩ}Ü«∞ÉèÏ= x"ÕkHõ.
~å P"≥∞ #Ü«∞# K«HÀiHõÅ∞ =Oj"≥∂ǨÏ#∞x k=º
=∞OQÆà◊~°∂Ѩ ã¨O^Œ~°≈#O HÀã¨O Z_»`≥QÆx Z^Œ∞~°∞ `≥#∞flÅ∞
K«∂ã¨∂Î<Õ L<åfl~Ú. "≥#fláêÅ`À HõeÑ≤# q#fláêÅ∞ KÕã¨∂Î<Õ
L<åfl~Ú.
ÉÏÅHõ$+¨μ‚_»∞ „"ÕÑ¨Öˇ¡‰õΩ náê=o. „¿Ñ=∂#∞~åQÍʼnõΩ
=ÚÖˇ¡ QÀÑ¨Öˇ¡. QÆ~°∞_»Ñ¨K«ÛÅ ^ŒO_»ÖÏO\˜ Ü«∞=Ú<å =#gkäH˜,
<åÜ«∞Hõ=∞}˜ÖÏO\˜ hÅ"Õ∞Ѷ∞¨ âߺ=Ú_»∞ D<å_»∞ ÖË_∞» . ã¨∂„`«O
`≥y# =∞}˜QÆ}OÖÏQÍ QÀѨÉÏÅ∞~°∞, `«=∞#∞ #_çÑ≤OKÕ <åÜ«∞
‰õΩ_»∞ ÖËHõ, K≥@∞ìH˘Hõ~°∞QÍ Ñ¨Ù@ìH˘Hõ~°∞QÍ KÕiáÈÜ«∂~°∞. QÀ,
QÀѨ, QÀÑ≤HõÅ #Ü«∞# ã¨~À=~åÅ #∞O_ç HÍOuˆ~YÅ ~å[
ǨÏOã¨Å∞ ZyiáÈÜ«∂~Ú. P Hõ#∞Å∞ ˆH=ÅO J„â◊√`«~°OQÍ
Å`À `˘}˜H˜ã¨ÖÏ_»∞`«∞<åfl~ÚѨC_»∞.
~å㨄H©_® ~°ã¨™êQÆ~° f~°OÖ’ Hõ$+¨‚ q~°Ç≤Ï}˜ J~Ú#
~åkèHõ, XHõ Jaè™êiHõÖÏ Ñ¨Å=iã¨∂ÎOk. Hõ$+¨‚^Œ~°≈# K«O„^À
^ŒÜ«∞O HÀã¨O, P"≥∞ â◊¥<åºHÍâ◊ g^äŒ∞Ö’¡ `«# K«∂ѨÙÅ HõáÈ`å
Å#∞ ZQÆ∞~°"Õã¨∂Î<Õ LOk.
hÅ"Õ∞Ѷ¨∞âߺ=Úx ^Œ~°≈# ǨÏ~°¬ =~å¬xH˜, P"≥∞ Z^Œ
Ö’x ÉèÏ"åÅ∞ Kå`«Hõ Ѩ‰õΔΩÖˇ·, QÆQÆ# ã‘=∞Ö’ qǨÏiã¨∂Î<Õ
L<åfl~Ú. =∞^èŒ∞~°– P â◊|Ì"Õ∞ ~å^èŒ K≥=ÙÅÖ’ XHõ qëê^Œ
ÉèÏ"åxfl ˆ~ѨÙ`ÀOk. J„‰õÄ~°∞_»∞– P <å=∞"Õ∞ P"≥∞ Z^ŒÖ’
XHõ J„â◊√=~°¬áê`åxfl #"≥∂^Œ∞ KÕ™ÈÎOk. `«# KÕ^Œ∞ J#∞Éèí"å
xH˜ =¸Å"≥∞ÿ# P #QÆ~åxfl =∞^èŒ∞~° J#fl ^èŒ∂~°∞Î_≥=_»∞?
ѨKÛ« xѨÖg¡ˇ ∞^Œ "åe# HÍ~°∞=∞|∞ƒÖÏO\˜ Hõ#flÜ«∞º#∞,
HõÅ¡ÉÁe¡ =∂@Å`À, áêÅÑ¨Öˇ¡ #∞O_ç Ѩ@∞ì‰õΩáÈ~Ú# P
^èŒ∂~°∞ÎxH˜, J„‰õÄ~°∞_»x <å=∞Hõ~°}O KÕã≤# „‰õÄ~°∞_≥=_»∞?
Hõ$+¨μ‚_»∞ÖËx ~åkèHõ =∞#ã¨∞ ѨÓ~°fiã≤÷uH˜ ~åkHõ !
"Õ∞Ѷ¨∞âߺ=Úx K«∂_»x ~åkèHõ‰õΩ =∞#âß≈Ou ÖËkHõ !
=Oj^èŒ~°∞x "≥∂q #∞O_ç Ñ≤Å¡#„QÀq ѨÅ∞HõHõ â◊√Éè’^ŒÜ«∞O HÍkHõ !
– Jx ÉèÏqOK«∞‰õΩO@∂ „"ÕÑ¨Öˇ¡ Ü«∂^Œ= HÍq∞#∞Å∞
"Õ^Œ#Ѩ_»∞`«∂<Õ L<åfl~°∞.
PQÆ+¨μì, 2010 K≥_»∞¿ãflǨÏO „áê}ÏO`«HõO
~å^èŒ P Ñ¨Öˇ¡ =ÚY^•fi~åxH˜ Hõ\ ˜ì# =∂qѨK«ÛÅ
`À~°}"≥∞ÿ x~°O`«~°O „"ÕÖÏ_»∞`«∂<Õ LOk. ^èÕ#∞=ÙÅ∞ ‰õÄ_®
Ѩ~°fi`« ™ê#∞=ÙÅ<≥H˜¯ QÀáêÅ∞x HÀã¨O xH˜¯ K«∂ã¨∞Î<åfl~Ú.
HÀH˜Å=∞‡Å∞ H˘#H˘=∞‡Å g∞^Œ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î =¸QÆ<À=ÚÅ∞
<Àã¨∞Î<åfl~Ú. ѨOK«=<≥flÅ ~å=∞zÅ∞HõÅ∞, ѨÅ∞‰õΩÅ∞ =∂x
=∞ø#„=`åÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
"≥∂ǨÏ# =Ú~°m QÍ#QÆO^èŒ~°fiO P Ñ¨Öˇ¡Ö’x „áê}˜
HÀ\˜H˜ ã¨~fi° ™œO^Œ~º° QÆ~åfixfl ǨÏ`«oÎ OKÕk. ÉÏÅHõ$+¨μx‚ QÆ=∞#O
HÍ~°∞=∞|∞ƒ‰õΩ HÍàÁ§zÛ „Ѩu QÆ_»Ñ¨ =ÚO^Œ∞ #_»Ü«∂_»∞
`«∞#fl@∞¡O_Õk. #Å¡#Ü«∞º XO\˜g∞k PÉèí~°}ÏÅ∞ =∞|∞ƒ
=∂@∞# ^•y# "≥∞~°∞ѨÙfQÆÖÏ¡ `«à◊`«à◊ÖÏ_»∞`«∞O_Õq. K«Å¡Å"Õ∞‡
Ñ¨Öˇ¡Ñ¨_»∞K«∞ŠѨÜ≥∞º^ŒÅ áêeHÍѨÙ, ˆ~áÈ=∂áÈ =™êÎ_»#flk
"åà◊§ J_çÜ«∂âß? QÀÑ‘Ñ‘# ѨÜ≥∂^èŒ~° =∂~°ÌOy‰õΩ_»∞ ÖËx
#~°Î#âßÅÖÏ¡ L<åfl~Ú "åà◊§ ǨÏ$^ŒÜ«∞ ~°OQÆã¨÷ÖÏÅ∞!
WHõ Ü«∞â’^Œ =`«û~°Ç≤Ï`« ^èÕ#∞"≥· ~°∂ÃÑuÎ# ^≥·#ºOÖÏ
=∂iáÈ~ÚOk. #O^Œ∞_»∞ P#O^Œ x+¨ºO^Œ∞_≥· h~°ã≤Oz
áÈÜ«∂_»∞. |Å~å=∞Hõ$+¨μÅ‚ ∞ P „"ÕÑÖ¨ ‰¡ˇ Ωõ áê_çÑO¨ @Å∞ ã¨=∞$kú
HÍ~°Hõ"≥∞ÿ# [O@! W^Õ =∂@ Ñ¨Öˇ¡Ö’x „Ѩu WO\Ï! ~å^èŒ
~å#∞~å#∞ U^À =∞<À=º^䌉õΩ QÆ∞~°=Ù`ÀOk. P"≥∞‰õΩ J#fláêh
Ü«∂Å ^蕺ã¨ÖË^Œ∞. QÀ=ÙʼnõΩ QÆ_ç¤QÍ^ŒO g∞^Œ Pâ◊ÖË^Œ∞. QÀáê
Å∞~° |e+¨ª"≥∞ÿ# Éèí∞[^ŒO_»Å HõO_»Å∞ HõiQÍ~Ú. PÅ=∞O^ŒÅ∞
=i¬OKÕ H©~Δ ^° •è ~°Å∞ `«iQÍ~Ú. "ÕÖÏk QÀQÆ}O #∞O_ç "≥Å∞=_Õ
JOÉÏ~å"åÅ ÃÑ#∞Ѷ¨∞’+¨`À ''Ѷ¨∞’+¨=u—— Jx ¿Ñ~°∞ `≥K«∞Û‰õΩ#fl
Q˘Å¡Ñ¨Öˇ¡ x~À…+¨‰õΩ PÅ"åÅ"≥∞ÿáÈ~ÚOk.
31
 „"ÕÑ¨Öˇ¡ Ѩiã¨~° =#g^äŒ∞Ö’¡ =∞Ü«¸~° #$`åºÅ∞ Py
áÈÜ«∂~Ú. =ã¨O`« ^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ J~Ú# HÀ~ÚÅÅ QÍ#HõKÕÛ
~°∞Å∞ ã¨=∞ã≤áÈÜ«∂~Ú. ÉÏ~°∞Å∞ fi# Q˘~°=OHõÅ∞ Wã¨∞Hõ
_˘OHõÅÖ’ ã¨O`åѨ ã¨ÉèíÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~Ú. gp ‰õÄp JO@∂
=∞^èŒ∞~° ^èŒfi#∞Å`À ‰õÄlOKÕ â߉õΩO`åÅ∞, "Õ^•O`«∞ÖÏ¡ ~åu
QÆ∞O_»¡ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl~Ú. ѨK«ÛxâßYÅ g∞^Œ uÜ«∞ºx Ѩà◊§
=ÚO^Œ∞, QÍ# Ü«∞‰õΔΩÖˇ·# Ѩ‰õΔΩÅ∞ x„@∞Ѩ"å™êÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
Ü«∞=Ú<åf~°O "≥O|_ç kQÆ∞à◊§ <≥QÆà◊§`À <≥=∞à◊√§
~åeÛ# Ñ≤OKèåÅ∞, ˆ~Ü≥∞O_»Ö’ Éèí∂q∞g∞^Œ WO„^Œ^èŒ#∞ã¨∞ûÅ∞
qiã≤#@∞¡ „ÉèÏOux Hõeyã¨∞Î<åfl~Ú. Ѩ‰õΔΩÅ∞ ~åeÛ# DHõÅ∞,
`å=Ú QÀáêÅ ÉÏÅ∞xH˜ „"åã≤# q~°Ç¨ÏÖËYÖÏ¡ ÉèÏã≤ã¨∞Î<åfl~Ú.
Hõ$+¨μ‚_»∞ Ѩ~°=∂`«‡. „ѨHõ$u ~°∂ÃÑuÎ# ÉÏǨºHõ$u.
Hõ$+¨‚™êfiq∞ ^Œ∂~°"≥∞ÿ# "≥O@<Õ Q˘Å¡Ñ¨Öˇ¡Ö’x =∂#= „ѨHõ$u
Ö’#∞, Ѩiã¨~åÅÖ’x „áê}˜ „ѨHõ$uÖ’#∞, HõàÏ`«‡Hõ ~°™êÅ∞
`«iQÍ~Ú. [#r=# h~°™êÅ∞ ÃÑiQÍ~Ú. QÀqO^Œ∞_»∞ JO^Œi
"å_»∞. JxflO\˜"å_»∞. J#O`«∞_»∞. JO^Œ∞Hˆ <Õ"∂≥ =ÚQÆÖú #·ˇ D
QÀÑ≤HÅõ #∞ =^Œe ~åK«HÍ~åº~°"÷ ∞≥ ÿ ~åK«#QÆ~∞° ‰õΩ ™êy áÈÜ«∂_»∞.
''~å^è•! <Õ#∞ h‰õΩ ^蕺#O. #∞"Õfi <å‰õΩ „áê}O——
JO@∂, zeÑ≤ K≥eHÍ_»∞ Zxfl =∞^è∞Œ ~À‰õΩÅÎ ∞ ѨeHÍ_»∞! HõOã¨∞x
PǨ  fi#O JO^Œ Q Í<Õ JO^Œ i h =^Œ Å ∞‰õ Ω x
"≥o§áÈ~Ú# D JO^ŒQÍ_»∞, =∞Ǩ=∂O„u
‰õΩ_»∞. Ü«∂O„uHõOQÍ rq`åxfl QÆ_»Ñ¨
QÆÅ zkfiÖÏ㨠K«„Hõ=iÎ – J#∞‰õΩO
@∂#fl ~å^茉õΩ =O`«áê_»∞`«∞
#fl@∞¡ P QÀÑ¨Öˇ¡Ö’x QÀÑ≤
HõÅ∞ H˘O^Œ~°∞ ã¨g∞Ñ≤Oz
q~°Ç¨Ï qëê^Œw`åÅ∞ PÅ
Ñ≤OKå~°∞.
Hõ$+¨μ‚_»∞ ÖËx
Ü«∞=Ú<å f~åxfl, |$O^•
=<åxfl, K«Å¡x á⁄#flK≥@¡
Wã¨∞Hõ u<≥flÅ#∞, ~å㨄H©_®
=∞O_»ÅO „ѨKe« Oz#, =#ã‘=∞
32 "Õ^•ÖË tÅÖˇ·# H˘O_» u~°∞=∞Å H˘O_»
™ÈÜ«∂QÍxfl – ѨzÛHõ cà◊§x, PÅ=∞O^ŒÅx, QÀѨQÀÑ≤HÍ
|$O^•Å#∞ ~å^èŒ TÇ≤ÏOK«∞HÀÖËHõáÈ`ÀOk. ~å^èŒ r=#QÍ^䌉õΩ
Éèí~°`«"åHõºO Hõ$+¨‚ qÜ≥∂QÆO.
=∞|∞ƒÅ =∂@∞QÍ ã¨∂~°∞º_»∞ Jã¨Îq∞OKå_»∞. pHõ\ ˜
`≥~Å° ∞ QÆQ#Æ `«ÅO #∞O_ç Éè∂í g∞‡^Œ‰Ωõ `≥~e° Ѩ_∞» `«∞<åfl~Ú. he
QÆQÆ# HÍ™ê~° HõÖÏ›~åÖÏ¡, `å~°HõÅ∞ qK«∞Û‰õΩO@∞<åfl~Ú.
QÀ^è∂Œ o"Õà◊ QÀ‰õΩÅO P‰õΩÅO K≥O^Œ∞`ÀOk. á⁄#flK≥@∞ì#∞ P#∞
‰õΩx „Ѩu+≤ªOz# q„QÆǨÏOÖÏ xÅ|_ç# ~å^èŒ, Hõ$+¨μ‚_»∞ "≥o§#
^•i<Õ K«∂ã¨∞Î, KåÖÏ¿ã=Ù xÅ∞K«∞Ok. ^•~°∞Å∞ Z_»ÉÏ@∞ˆH
HÍ^Œ∞, HõÅ~ÚHõʼnõΩ ‰õÄ_® HõÅã≤=™êÎÜ«∞#fl Pâ◊, P"≥∞
„áê}HÀâ◊OÖ’ "≥Å∞QÆ∞`ÀOk!
`«∂~°∞Ѩ٠tY~°O g∞^Œ K«O„^À^ŒÜ«∞O J=Ù`«∂Ok.
HÍmÜ«Úx Ѩ_»QÆg∞^Œ HÍÅ∞"≥∂Ç≤Ï# Hõ$+¨μ‚x JO^≥Ö’x ÔHOѨÙ,
™⁄OѨÙefl "≥Å∞=iã¨∞Î#fl@∞¡ L^ŒÜ«∞K«O„kHõÅ∞ ˆ~Ñ¨Öˇ¡ g^äŒ∞Ö’¡H˜
„Ѩã¨iã¨∞Î<åfl~Ú. Ü«∞â’^Œ–„áê}=Ú#fl ÃÑ·_çÉÁ=∞‡ÖÏ xifi
HÍ~°OQÍ `«# „áê™ê^ŒOÖ’ QÆ_»∞ѨÙ`ÀOk. #O^Œ∞_»∞–P#O^•
xH˜ P=∞_» ^Œ∂~°OÖ’ =∞ã¨Å∞`«∞<åfl_»∞. Hõ$+¨‚|Å~å=ÚÅ∞
W^ŒÌ~°∂ XHõ¯™êiQÍ QÀ‰õΩÖÏxH˜ ^Œ∂~°O HÍ=_»O`À, Ô~O_»∞
Hõà◊¥§ K«∂ѨÙÅ∞ HÀÖ’Ê~Ú#@∞¡, Hõ$+¨μ‚x ™ê"åã¨HÍѨÙÅ∞
|~°∞=ÙQÍ „|`«∞‰õΩb_»∞Û`«∞<åfl~°∞.
K«O„^ŒH˜~°}ÏÅ∞ ™ÈH˜ ã¨~À=~åÅ
Ö’x HõÅ∞=Å∞ qK«∞Û‰õΩO@∞<åfl~Ú.
QÀ‰õΩÅ K«O„^ŒH˜~°}ÏÅ∞ ^Œ∂~°"≥∞ÿ#
QÀÑ≤HõÅ #Ü«∞<åÅ∞ =Ú‰õΩoOK«∞
‰õΩO@∞<åfl~Ú. j`«Å Ѩ=<åÅ∞
™ÈH˜ hѨ â ßdHõ Å P‰õ Ω Å∞
q~°ÉÏ~°∞`«∞<åfl~Ú. *’º`åûflaè
™êiHõ Ö ˇ · # QÀÑ≤ H õ Å "Õ ∞ e
=Úã¨∞QÆ∞Å∞ x~°∞ѨÜ≥∂QÆOQÍ
*ÏiѨ_»∞`«∞<åfl~Ú.
~å^èŒ |$O^•=# „áê}
|O^èŒ∞=Ù. ã¨fiKè«Ûùã¨∞O^Œ~° =ÚQÆÌ
ã≤flQÆú „Ѩ}Ü«∞ÉèÏ= ã≤O^èŒ∞=Ù.
ã¨ÑyΨ i
~å^èŒ JO^≥Å ~°=oH˜ P"≥∞ áê^•efl J#∞ã¨iã¨∂Î, ǨÏOã¨Å∞
HÍà◊§‰õΩ J_»∞Ѥ _¨ ∞» `«∞<åfl~Ú. KÕuÖ’x nѨ„Ѩq∞^Œ#∞ P~°‰Ωõ O_®
J~°KÕ`«∞Å∞ LOK«∞‰õΩx, ~å^èŒ <≥=∞‡kQÍ #_»z "≥à◊√`ÀOk
|$O^•=<åxH˜! P~å^èŒ#‰õΩ Ñ¨Ù\˜ìxÅ∞¡ ~å^èŒ. P`å‡~°Ê}‰õΩ
Ѩ@∞ìH˘=∞‡ ~å^èŒ. P"≥∞ XHõ `Õ<≥ HÍÅ∞=. "≥<≥flÅ "≥Å∞¡=.
Wã¨∞Hõ u<≥flÅ g∞^Œ∞QÍ P"≥∞ HÀ=∞Å áê^•Å∞
z~°∞ã¨=fi_ç KÕã¨∂Î ™êyáÈ`«∞<åfl~Ú. ^Œ@ì"≥∞ÿ# "≥<≥flÅ h_»
Ѩ_»∞`«∞#fl á⁄#flK≥@∞ì „H˜O^Œ, nѨO "≥eyOk. P "≥Å∞QÆ∞Ö’
â◊√ÉèíÅHõΔ}ÖÏH˜Δ`«"≥∞ÿ# Hõ$+¨‚Ѩ^Œ=Ú„^ŒÅ∞ HõxÑ≤OKå~Ú. P áê^Œ
=Ú„^ŒÅ∞ ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# z`«Î_ç<ÕÅ g∞^Œ =Ú„k`«"≥∞ÿ L<åfl~Ú.
<åÅ∞QÆ∞ ~åà◊§`À QÆ∂_»∞ Hõ\ ˜ì, P Ѩ^Œ =Ú„^ŒÅ#∞ `«# ǨÏ$^Œ
Ü«∞OÖ’ =Ú„kOK«∞‰õΩOk ~å^èŒ. ~ÀA ã¨O^≥"Õà◊‰õΩ P"≥∞ P
~åuQÆ∂\˜Ö’ nѨO "≥eyOz, ~Ô O_»∞ ã¨O^≥ =∞e¡HÅõ #∞ `«∞Oz,
Hõ$+¨‚áê^Œ =Ú„^ŒÅ g∞^Œ LOK«∞`«∞Ok. Jk P"≥∞ k<åO`«"ÕàÏ
x`«º Hõ$`«ºO.
P"≥∞ nѨO "≥eyOKÕ P ã¨fi~°‚"Õà◊‰õΩ, „Ѩuk#O ^èÕ#∞
=ÙÅ∞ H˘xfl JHõ¯_çH˜ KÕ~°∞‰õΩO\Ï~Ú. =`«ûã¨Ç≤Ï`« ^èÕ#∞=ÙÅ∞,
=∞ø#OQÍ `«=∞ qâßÅ J„â◊√#Ü«∞<åO[Å∞Å∞ JiÊOK«∞‰õΩO
\Ï~Ú. q∞„`«∞~åà◊§O^Œ~∂° Wà◊§‰õΩ "≥o§áÈ`å~°∞. ~å^èŒ XO@iQÍ
P qëê^èŒ xjkä ã¨=∞Ü«∂Ö’¡, P Ü«∞=Ú<å f~°Éèí∂q∞Ö’,
„Ѩ}Ü«∞`«Ñ¨Î â’Hõ=¸iÎÖÏ, JÖψQ ZO`À¿ã=Ù QÆ_»∞ѨÙ`«∞Ok.
~å„u U *Ï=ÚHÀ WÅ∞¡ KÕ~°∞‰õΩO@∞Ok.
P"≥∞‰õΩ x„^ŒO>Ë ZO`À W+¨ìO. ZO^Œ∞HõO>Ë, x„^ŒÖ’
HõÅÅ∞ =™êÎ~Ú. P HõÅÖ’¡ `«Ñʨ ‰õΩO_® `«# „Ñ≤ÜÚ« _≥#· Hõ$+¨μ_‚ ∞» ,
^Œ~°≈#q∞zÛ f~°∞`å_»∞. „=[=x`«Å `«#∂ `å~°∞}º ÖÏ=}º
"≥}
· ‰˜ Ωõ _≥#· =Oj^è~Œ ∞° _»∞, `«# "≥#∞Hõ #_»z =ã¨∞#Î fl@∞¡QÍ<Õ ~å^èŒ
LeH˜Ñ_¨ ∞» `«∞Ok. `«# ÃÑ@· #∞ Ѩ\ ì˜ ÖÏQÆ∞`«∞#fl@∞¡, `«# |~°∞"≥#·
[_»Ö’, Z=~À á⁄QÆ_»Ñ¨ÓÅ∞ `«∞iq∞#@∞¡, Ѩ@∞ì|_»‰õΩO_®
Ѩ~°∞y_»∞`«∞#fl `«##∞, Z=~À `«iq∞#@∞ì, `«=∂Å"å\˜HÍ
`«=∞ã¨∞ûÖ’ `«##∞ "å>Ëã¨∞‰õΩ#fl "≥#fl^˘OQÆ, #Å¡#Ü«∞º `«#
=∂#=∂#㨠KÀ~°HõàÏ „H˜Ü«∞`À =∞~°∞Å∞Q˘#fl@∞ì– ~å^èŒ x`«ºO
Ѩ~°=â◊ ǨÏ$^ŒÜ«∞O`À, Ѩiz`« Q˘Öˇ¡`«Å`À, `«# J#∞Éèí∂ux
ѨOK«∞‰õΩO@∂ LO@∞Ok.
PQÆ+¨μì, 2010 K«„HõǨÏã¨∞Îx „ѨHõ\˜OK«∞ K«^Œ∞=Ù K«^Œ∞=Ù
JO^•xH˜ xÅ∞"≥`∞« Î x^Œ~≈° #"≥∞#ÿ Hõ$+¨μx‚ , ÉèHí ÉΘ Ïè =O`À
P~åkèOKÕ ~å[=x`«Å∞, =∞^èŒ∞~å#QÆiÖ’ ZO^Œ~À L<åfl~°∞.
PÜ«∞# bÅÅ#∞ qxqh "å_ç ^Œ~°≈#O HÀã¨O xÅ∞"≥ÖÏ¡ Hõà◊√§
KÕã¨∞‰õΩx HÍÅO QÆ_»∞ѨÙ`«∞#fl HÍq∞#∞Å∂ L<åfl~°∞. "å~°O`å
=∞^è∞Œ ~°Ö’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ\˜#ì Hõ#flÜ«∞º#∞, `«=∞ =∞^è∞Œ ~° ǨÏ$^ŒÜ∂«
Å`À P~å^èŒhÜ«ÚxQÍ K«∂ã≤ `«iOz LO\Ï~°∞.
Q˘Å¡¡"å_»Ö’ QÀáêÅ∞~° QÆ$ǨÏ^•fi~åÅ =ÚO^Œ∞,
`«KåÛ_Õ „=ÚK«∞ÛÅ <≥KÛ≥ eHÍ_»∞, D<å_»∞ ^•fi~°HÍ#QÆ~° x~å‡`«!
Éèí~°`«YO_®kè<Õ`«! ~å[H©Ü«∞ K«^Œ~°OQÆ q*Ë`«! ^Œ∞+¨ìáêʼnõΩÅ
ǨÏO`«QÍ, ^èŒ~°‡ã¨O™ê÷Ѩ<å Kå`«∞~°º xÜ«∞O`«QÍ, Q˘Ñ¨Ê¿Ñ~°∞
`≥K«∞Û‰õΩ#fl <å Hõ#flÜ«∞º#∞ ZѨC_»∞ K«∂™êÎ<À?
=™êÎ_@
» .`«##∞ <åÖÏQÍ `«Å=Ú#‰õÅ∞QÍ P~åkèOKÕ,
~°∞H˜‡}© ã¨u`À HõÅã≤ =™êÎ_»@! `«# `«O„_ç 㨄`ål`«∞x
â◊º=∞O`«Hõ =∞}˜`À áê@∂, QÀáêÅ∞x Éèí∂áêÅ∞x KÕã≤ `«#
H˘#H˘OQÆ∞# =Ú_ç"Õã¨∞‰õΩ#fl, P ã¨`«ºÉèÏ=∂ ã¨fã¨"Õ∞`«OQÍ
=ã¨∞Î<åfl_»@!
ѨOKÕO„kÜ«∂ÅÖÏO\˜ ѨOK«áêO_»=ÙʼnõΩ, |∞kúÖÏ
=∂~°æ^Œ~°≈Hõ`åÎ fixfl <≥~°¿Ñ P`«‡|O^èŒ∞"≥·# Hõ$+¨μ‚_»∞, ~å[H©Ü«∞
~°}~°OQÆOÖ’ x=∞QÆ∞fl_≥· L<åfl_»@! HõOã¨∞x, tâ◊√áêÅ∞x,
[~åã¨O^èŒ∞x =kèOz, "åiÉÏi #∞O_ç ~å‰õΩ=∂~°∞Å#∞, ~åK«
=x`«Å#∞ ~°H˜ΔOz, "åà◊§ „áê}=∂# ã¨O~°HõΔ‰õΩxQÍ =º=
ǨÏiã¨∂Î ZO`« H©i=Î O`«∞_≥· H˘xÜ«∂_»|_»∞`«∞<åfl_À, <å Hõ#fl_»∞!
Wk <åÔHO`« QÆ~°fiHÍ~°}O – =∞~À"≥·Ñ¨Ù q~°Ç¨Ï ^•~°∞}O!
~å^èŒ – P~å^èŒ<å QÆ∞~°∞‰õΩÅ „Ѩ^è•<å^蕺Ѩ‰õΩ~åÅ∞.
„Ѩ}Ü«∂„â◊=∞ áê~î°âßÅÖ’, P"≥∞ X_çÖ’, =Ú^Œ∞ÌQÍ JHõΔ~å
ÉèϺã¨O KÕã¨∞‰õΩ#fl „Ñ≤Ü«∞t+¨μº_»∞ Hõ$+¨μ‚_»∞.
qâ◊fi~°∂ѨO ^•Å∞Û`«∞#fl Hõ$+¨‚„¿Ñ=∞‰õΩ JO‰õΩ~å~°Ê}O
[iyOk ~å^èŒ X_çÖ’<Õ. Ü«∞=Ú<åf~°OÖ’ á⁄#flK≥@∞ì h_»
Ö’x Wã¨∞Hõu<≥flÅ g∞^Õ, Hõ$+¨‚ „Ѩ}Ü«∞QÍ^䌉õΩ =∞OQÆàÏâßã¨#O
ѨeH˜Ok ˆ~Ñ¨Öˇ¡ Q˘Å¡Ñ≤Å¡ ~å^èÕ! ~å^èŒ =ÚQÆú"≥∂ǨÏ# =HΔÀ[N
QÆo`« "≥e"≥<≥flÅÖ’<Õ Hõ#flÜ«∞º HõÅ∞= Hõ#∞flÅ∞ ˆ~‰õΩÅ∞ qѨC
‰õΩ<åfl~Ú. ~å^èŒ ÃÑ·@ P QÀ‰õΩÅ K«O„^Œ∞_çH˜, XHõ =~°^ŒQÆ∞_ç.
33
P"≥∞ ÉÏǨïѨs~°OÉèí Ѩi"Õ+¨OÖ’, Hõ$+¨μ‚_»∞ „Ѩu xt~åus
â◊tÉÏÅ∞_»∞. ~å^èŒ XHõ =∞^èŒ∞~åHõΔ~° =∂eHõ! P"≥∞ =¸sÎÉèí
qOz# XHõ „Ѩ}Ü«∞ =∞O„`«ÉÏeHõ!! QÀѨܫ∞º ǨÏ$^ŒÜ«∞áêeHõ!
Hõ#flÜ«∞º zeÑ≤ K«∂ѨÙʼnõΩ P"≥∞ =ÅѨÙŠǨÏOã¨`∂« eHõ! XHõKÀ
Hõ$+¨‚Ü«∞º#∞ âßã≤OK«QÆÅ UeHõ!
~å^èŒ „ѨH$õ u PHõ$uQ˘#fl „Ѩ}Ü«∞Hõ$u. P"≥∞ `«#∞"˘Hõ
Jëêì^Œâ◊ =~°‚<å`«‡Hõ „Ѩ|O^èŒO. P"≥∞ K«∂Ѩ٠Hõ$+¨μ‚xH˜ Éè’QÆ
Ǩ~°u. P"≥∞ =∂@ J`«xH˜ =∞OQÆà◊wu. P"≥∞ #=Ùfi â◊Ü«∞#
ã¨=∞Ü«∞ h~å[#O. P"≥∞ `«ÅѨ٠UHÍO`« ¿ã"å ã¨=∞Ü«∞ ã¨O
ѨÓl`« ѨÙ+¨Ê`«ÅÊO. ~å^èŒ Hõ$+¨μ‚xH˜ „Ѩ}Ü«∞ q*Ï˝# ã¨~°fiã¨fiO!
''`«# ^èŒ~°‡Ñ¨`«∞flÅ`À ~å#∞#fl Hõ#flÜ«∞º ##∞fl ZÖÏ
=∞xfl™êÎ_»∞! "åi<≥ÖÏ `«#‰õΩ Ñ¨iK«Ü«∞O KÕ™êÎ_»∞! P ã¨f=∞
`«Å∞¡Å∞ <å`À ZÖÏ „Ѩ=iΙêÎ~°∞?—— J#∞‰õΩO@∂ ~å^èŒ x„^•
=Ú„k`« ~å[ǨÏOã≤ÖÏ JÖÏ, P xt~åui x„^ŒÖ’H˜ <≥=∞‡kQÍ
*ÏiáÈ~ÚOk. U^À =Ú~°m~°=O bÅQÍ, hѨ`«~°∞âßdHõÅ
#∞Oz q#=ã¨∞Î#fl „ÉèÏOu`À, "≥∞ʼnõΩ= =zÛOk ~å^茉õΩ!
QÆ"åHõΔ gHõΔ}O`À JO`å #Å¡#Ü«∞º XO\˜HÍOu
"åºÑ≤Oz#@∞¡ z=∞‡pHõ\ ˜! Hõ$+¨μ‚_»∞ WѨC_»∞ #O^ŒQÀѨ
J~°ƒù‰õΩ_»∞ HÍ_»∞. ~å*Ïkè~å[ ѨÓl`«∞_»∞. â◊~°}ÏQÆu KÕã≤#
"å~°O^Œi ǨÏ$^ŒÜ«∞ ã¨=∞~°Û‰õΩ_»∞. P~åº=~°ÎOÖ’ ~å[H©Ü«∞
ã¨∞ã≤÷~°`«#∞ ™ê÷Ñ≤OK«_»O HÀã¨O K«`«∞~°`«#∞ „Ѩ^Œi≈ã¨∂Î, ^èŒ~°‡
=~°Î#∞Öˇ·# áêO_»=ÙÅ#∞ Ѩi~°H˜Δã¨∂Î, â◊√ÉèíѨi}Ï=∞O HÀã¨O
áê=ÙÅ∞ Hõ^Œ∞ѨÙ`«∞#fl [QÆ<åfl@Hõ ã¨∂„`«^è•i.
''J+¨=ì ∞Ç≤Ï+¨μÅ∞ – Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞"ÕÅ =∞Ok „¿ÑÜ«∞ã¨∞Å`À
áê@∞, ~å*Ïkè~åAŠǨÏ$^ŒÜ«∞Ñ‘~îåÅ#∞ Jkè+≤ªOz# <å
Hõ#flÜ«∞º, ÉèÏ~°`«g~° K«i„`«HÍ~°∞_»∞—— ~å^èŒ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞"Õk g∞^Œ
„ѨuѶ¨eOz# Ü«∞â’^• `«#Ü«Úx, `«#"åxQÍ ÉèÏqOK«∞
‰õΩO@∂ uiy x„^•=â◊=iÎ J~ÚO^•"≥∞.
~å^茉õΩ ã¨fiѨflgkäÖ’ ~°∞H˜‡}© ã¨`åºã¨"Õ∞`« Hõ$ëê‚
QÆ=∞#O ^Œ~°≈#q∞zÛOk. Hõ#flÜ«∞º Ѩ~°∞QÆ∞ Ѩ~°∞QÆ∞# =zÛ
~åkèHõ#∞ H“yeOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. HÍ~°∞=∞|∞ƒ Kå`«HõѨH˜Δx Hõ=Ú‡
‰õΩ#fl@¡~ÚáÈ~ÚOk ~å^茉õΩ. ''Hõ#flÜ«∂º! ZO`«"å_ç=Ü«∂º=Ù–
ZO`« ã¨∞O^Œ~å HÍ~°∞_ç=Ü«∂º=Ù – g~° â◊$OQÍ~° ™œO^Œ~åºÅ∞
34 N<å^äŒ∞ =i‚OK«∞ lǨÏfi lǨÏfi
hÖ’ „u"Õ}© ã¨OQÆ=∞"≥∞ÿ.....—— ~å^èŒ Hõ#∞flÅÖ’ P#O^ŒÉÏëêÊÅ∞
xO_çáÈÜ«∂~Ú.
''ã¨`åº! D"Õ∞ ~å^茗— – `«=∞#∞ ã¨g∞Ñ≤Oz# ã¨`«º‰õΩ
ѨiK«Ü«∞O KÕâß_»∞ Hõ$+¨μ‚_»∞. ''â◊√ÉèíO! HõÖϺ}©!—— JO@∂
x_»∞áê\˜ "åÅ∞[_»#∞ `«# ^ŒH˜Δ} ǨÏã¨ÎO g∞^Œ‰õΩ "Õã¨∞‰õΩx
sîqQÍ xÅ∞K«∞Ok ã¨`«ºÉèÏ=∞. '#=∞™ê¯~°O ™È^Œs!— JO@∂
PáêºÜ«∞OQÍ ã¨`«ºÉèÏ=∞#∞ ã¨g∞Ñ≤OK«_®xH˜ XHõ J_»∞QÆ∞
=ÚO^Œ∞‰õΩ "Õã≤ PyáÈ~ÚOk ~å^èŒ! ã¨`«º ~åK«iHõ ™œO^Œ~°ºO
=ÚO^Œ∞ `å<˘Hõ Ñ¨Öˇ¡@∂i Q˘Å¡Ñ≤Å¡ÖÏ JxÑ≤OzOk ~å^茉õΩ.
P ÉèÏ"åxfl QÆ∞iÎOz# ã¨`«º J^èŒ~åÅ g∞^Œ XHõ ^Œ~°Ç¨ã¨O "≥e¡
qiã≤Ok. "≥#fl^˘OQƉõΩ Jhfl Hõ~°`«ÖÏ=∞ÅHÍÖË Hõ^•! Pf‡
Ü«∞OQÍ ~å^èŒ Éèí∞[Og∞^Œ KÕ~Ú"Õã¨∞‰õΩx ~°∞H˜‡}˜ ^ŒQÆæ~°‰õΩ
fã¨∞‰õΩ"≥àϧ_»∞ Hõ$+¨μ‚_»∞. ~°∞H˜‡}˜ ~å^èŒ#∞ `«xqf~å H“y
eOK«∞‰õΩOk. Hõ$+¨μ‚x H“yeO`«Ö’x qO`≥·# yeyO`« ~å^茉õΩ
~°∞H˜‡}© Ѩi+¨fiOQÆOÖ’ U~°Ê_çOk. ~°∞H˜‡}˜ =ÚO^Œ∞ `«∞Åã≤
HÀ@Ö’ ÃÑiy# QÆ_ç¤"≥ÚHõ¯ÖÏ ~å^èŒ, `«##∞ `å#∞ ÉèÏqOK«∞
‰õΩOk. Jhfl Ziy# Hõ#flÜ«∞º J<åfl_»∞ Hõ^•–
''~°∞H˜‡}©! <å ~åkèHõ áê^•Å ^ŒQÆæ~° ‰õÄ~°∞Û<Õ D
Hõ$+¨μ‚_»∞ „¿Ñ=∞c*ÏHõΔ~åÅ#∞ k^Œ∞̉õΩ<åfl_»∞—— Hõ$+¨μ‚x Hõà◊§Ö’
J„â◊√=ÙÅ∞ Pq~°ƒqù OKå~Ú. ''Hõ#flÜ«∂º!—— JO@∂ ~å^èŒ Hõ$+¨μx‚
ÃÑ^Œ=ÙÅ g∞^Œ KÕ~Ú"ÕãO≤ k. P"≥∞ KÕÑH¨ àõ √◊ § Hõhfl\˜ aO^Œ∞=Ùefl
~åÖÏÛ~Ú.
''~å^è•! D KÕu`À<Õ Hõ^• Z<Àfl "≥#fl =Ú^ŒÌefl, P
á⁄#flK≥@∞ì h_»Ö’ h X_çÖ’...—— =¸QÆ"À~Ú# HõO~î°O`À
JO@∂ ~å^èŒKÕux =Ú^Œ∞ÌÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞ Hõ$+¨μ‚_»∞.
~å^èŒ LeH˜Ñ¨_ç "Õ∞ÖÁ¯Ok. HõÅ K≥kiáÈ~ÚOk. ~å^èŒ
#Ü«∞# Hõ=∞ÖÏÅ∞ Hõhfl\˜ =Ú`åºÅ`À xO_çáÈÜ«∂~Ú. ÉèíHõÎ
=∂#㨠ã¨~À=~° ~å[ǨÏOã¨, <≥=∞e Ñ≤OKè«O`À áê@∞, ~å^èŒ
#Ü«∞<åÅÖ’ „ѨuaOaOzOk. ZÅ`Õ\ ˜– ѨÓh\˜Ö’ =Úxy
ÖËz#@∞¡, ~å^èŒ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ |OÉèí~°O, Hõ$+¨‚HÍ™ê~° Ѩ^ŒÑ¨^Œ‡
=∂^èŒ∞iÖ’ `ÕeÜ«∂_çOk!!
~å^è• =∂^èŒ= ~°u K«i`«O
É’^è•=ǨÏO „â◊√uÉèí∂+¨}O
ã¨ÑyΨ i
 NѨ^ŒˆHo – 13 (E<£ – 2010)
q*Ë`Å« ∞
1) Ñ≤.ã≤.ã¨∞|ƒ~°`«flO,
Ü«∞ãπ.a.S. =^ŒÌ, [=∞‡Å=∞_»∞QÆ∞ (áÈãπì),
Hõ_»Ñ¨ lÖÏ¡.
2) Z.âß~°^Œ,
W/o Z.QÀáêÅ~å=Ù,
WO\˜ <≥O.25–5–15,
ã¨∞„|Ǩχ}ºO¿Ñ@, q[Ü«∞#QÆ~°O – 535 002.
3) =Ó@∞‰õÄi ~å=∞Ü«∞º,
WO\˜ <≥O.9–131, Hõã¨∂ÎiÉÏ~Ú gkè,
=∂~å¯Ñ¨Ù~°O – 523 316. „ѨHÍâ◊O lÖÏ¡.
ã¨Ô~·# ã¨=∂^è•<åÅ∞ ~åã≤#"å~°∞ :
a.ÉÏÅ™êfiq∞ (ã≤HO˜ „^•ÉÏ^£)† a.qâ◊fi<å^ä~Œ å=Ù (ÃÇÏ· ^Œ~åÉÏ^£)†
HÔ .Zãπ.L=∂=∞¿ÇÏâ◊fii (‰õΩѨÊO)† \˜.Z<£.qâ◊fi<å^ä~Œ å=Ù (ɡOQÆ
à◊¥~°∞)† \˜.P~ü.ÉÏÅHõ$ëê‚~å=Ù (~å[=∞O„_ç)† Zãπ.~å=∞
K«O„^ŒÜ∞« º (Ñ‘Ö~Ë ∞° )† \˜.âı+y¨ i~å=Ù(Ñ‘Ö~Ë ∞° )† q.<åQÆ=Úx ~Ô _ç¤
(„á⁄^Œ∞Ì@∂~°∞)† Zãπ.<åQÆÉèí∂+¨}â◊~°‡ (J#O`«Ñ¨Ó~ü)† ÔH.~å=∞
ã¨∞|ƒÜ«∞º („á⁄^Œ∞@Ì ∂~°∞)† Ñ≤.x~°‡Å (QÆ∞O@∂~°∞)† ã≤.Ü«∞[<å~å
Ü«∞}â◊~°‡(QÆ∞O@∂~°∞)†ÔH.q.Zãπ.ˆHâ◊"£(qâßYѨ@flO)† q.#~°
ã≤OQÆ~å=Ù(ã≤H˜O„^•ÉÏ^£)† Z<£.q.Zãπ.Zãπ.k=º(NH͉õΩà◊O)†
q."≥OHõ>âË fi◊ ~°∞¡ (#Å¡Q˘O_»)† \˜.ã≤^+ÌÕ π (K≥<fl·≥ )† Z.\˜.Nx"åã¨<£
(J#O`«Ñ¨Ù~°O)† \˜."≥OHõ@#~°ã¨=∞‡(=∂~å¯Ñ¨Ù~°O)† \˜.Zãπ.l.
~å=∂~å=Ù(ã≤H˜O„^•ÉÏ^£)† Ñ≤.J#ã¨∂Ü«∞(z`«∂Î~°∞)† Z<£.~å=∞
Hõ$+¨‚(QÆ∞O@∂~°∞)† q.ã¨∞O^Œ~°~å=∞Ü«∞º (K≥#∂fl~°∞)† ÔH.™œ^•
q∞x(J#O`«ÑÙ¨ ~°O)† Ü«∞O.ÅH©Δ ‡^Õq(Ô~Ö· fiË HÀ_»∂~°∞)† Ü«∞O.^Œ∞~åæ
J#flѨÓ~°‚ (ǨÏ#∞=∞H˘O_»)† Z.q.~°OQÆ<åÜ«∞H˜ (~å[=∞O„_ç)†
Ü«∞O.ǨÏ#∞=∞O`«~å=Ù(ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£)† ã≤.Ѩ^•‡=u(=∞zb
Ѩ@flO)† Z.âߺ=∞ã¨∞O^Œ~ü (ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£)† ÔH.Zãπ.ã¨∞„|Ǩχ}ºO
(Hõ~°∂flÅ∞)† ZO.NÅ`« (Hõ~°∂flÅ∞)† ÔH.q."≥∂ǨÏ# ~å=Ù(Mˇ·~°`å
ÉÏ^Œ∞)† ZO.q.„Ѩ™ê^Œ~å=Ù(XOQÀÅ∞)† ÔH.ZÖò.#~°ã≤OǨ~å=Ù
(q[Ü«∞"å_»)† l.ã¨∞|ƒÅH˜Δ ‡ (ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£)† ZO.ÉèÏ#∞=∞u
(u~°∞Ѩu)† QÀqO^Œ=∞‡(ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£)† l.<åQÆÅH˜Δ ‡(ÃÇ·Ï^Œ~å
ÉÏ^£)† q.ÅH˜Δ ‡(HÀÖòH˘`«)Î † *ˇ.™ê„=∂[ºÅH˜Δ ‡(u~°∞Ѩu)† q.ZO.
~å=∞K«O„^Œ„Ѩ™ê^£ (Q˘Å¡Ñ¨Ó_ç)† Ñ≤.~å=∞Hõ$+¨‚(Ñ≤~îåѨÙ~°O).
x|O^èŒ#Å∞ :
1) JO^Œ~°∂ NѨ^HˆŒ ox ѨÓiOK«=K«∞Û. XH˘¯Hõ¯~°∞
XH˘¯Hõ¯\˜ =∂„`«"Õ∞ ѨÓiOz ѨOáêe.
2) ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõÖ’x ‰õÄѨ<£#∞ =∂„`«"Õ∞ Hõ`«Î
iOz ѨOáêe, q_çQÍ ~åã≤ ѨOѨ‰õÄ_»^Œ∞.
3) ÉÏÖòÃÑ<£`À<Õ Ñ¨ÓiOKåe.
4) QÆ_»∞ÅÖ’ k^Œ∞ÌÉÏ@∞¡, H˘\˜ì"Õ`«Å∞ LO_»‰õÄ_»^Œ∞.
5) |Ǩï=∞u q+¨Ü«∞OÖ’ ZÖÏO\˜ ã≤á¶ê~°ã¨∞Å∞ JOw
HõiOK«|_»=Ù.
6) „Ѩu<≥ÖÏ 25= `Õn ֒ѨÙQÍ Ñ¨ÓiOz# NѨ^ŒˆHox
=∂ HÍ~åºÅÜ«∂xH˜ ѨOáêe.
7) D Ѩ^ŒˆHoÖ’ áêÖÁæ<Õ"å~°∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ‰õΩ K«O^•
^•~°∞Öˇ· LO>Ë g∞ K«O^•#O|~°∞`Àáê@∞ g∞ `«~°Ñ¨Ù#
`≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ#∞ Z=iH˜ ѨOáêeûOn ѨÓiÎ
z~°∞<å=∂#∞ `≥eÜ«∞*ËÜ«∂e.
8) ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Å∞ HÍx"å~°∞ ‰õÄ_® áêÖÁæ#
=K«∞Û.
|Ǩï=∞u q=~åÅ∞ :
ã¨iQÍ Ñ¨ÓiOz# "åiH˜ `≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi
Ѩ„uHõ#∞ XHõ ã¨O=`«û~°Oáê@∞ Lz`«OQÍ JO^Œ
*Ë™êÎ=Ú. XHõ"Õà◊ XHõiHõ<åfl Z‰õΩ¯= =∞Ok ã¨iQÍ
ѨÓi¿ãÎ ÖÏ@s ^•fi~å =ÚQÆ∞æix ZOÑ≤Hõ KÕã≤, "åiH˜
XHõ ã¨O=`«û~°O áê@∞ Ѩ„uHõ#∞ Lz`«OQÍ Ñ¨OѨÙ
`å=Ú. q∞ye#"åi ¿Ñ~°¡#∞ ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’
„ѨK«∞i™êÎ=Ú.
ѨÓiOz# NѨ^ŒˆHox ѨOѨ=Åã≤# z~°∞<å=∂ :
Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O,
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
u.u.^Õ. =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞ „áêOQÆ}O,
ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083.

PQÆ+¨μì, 2010 Hõ=∞ÖωõΔΩ#iÛOK«∞ Hõ~°=ÚÅ∞ Hõ~°=ÚÅ∞ 35

 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç J_»¤O P^è•~åÅ∞
1 2 3
1) ‰õΩÉË~°∞x `À@ (5)
4
5) „ѨHõ$uÖ’ HÍ=º=Ú (2)
5 6 7 8 6) =∞ǨÏ~°∞¬Å‰õΩ HÀѨO =¿ãÎ Wk Wã¨∞ÎO\Ï~°∞ (3)
9 10 7) W^Õ KÕ#∞"Õ∞¿ãÎ KÕ¿ã^Õq∞\˜? (2)
11) â◊√„HÍKå~°∞ºÅ ‰õΩ=∂Ô~Î. P"≥∞ Ü«∞Ü«∂u ÉèÏ~°º (4)
11 12
12) Hõ~°‚Éèí∂+¨}=Ú (4)
13
14) JǨÏOHÍiH˜ Wk Z‰õΩ¯= (3)
14 15 15) QÆ∞ÖÏa ѨÙ=Ùfi‰õΩ Wk LO@∞Ok (2)
16 17
16) ^ŒH˜Δ} k‰õΩ¯‰õΩ JkèѨu. ÃÑ·QÍ J`«_»∞ r=ÙÅ „áê}Ïefl
ǨÏi™êÎ_»∞ (3)
18
18) QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞ (4)
xÅ∞=Ù
1) D =∂ã¨O`À `≥Å∞QÆ∞ ã¨O=`«û~åk „áê~°OÉèí=∞ø`«∞Ok (2)
2) =∞#‡^äŒ∞_»∞ (4)
NѨ ^ ŒˆHo – 15
x~°fiǨÏ} : PKå~°º N=`«û
3) XHÍ<˘Hõ â◊$OQÍ~° <å~ÚHõ (2)
4) PO„^èŒÉè’A_»∞ (8)
8) =∞#‡^äŒ∞x ^èŒ#ã¨∞û (5)
1) ѨÓiOz# "åi ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ : 9) #Ǩï+¨μx ‰õΩ=∂~°∞_≥·# XHÍ<˘Hõ K«O„^Œ=Oâ◊ѨÙ~åA (3)
............................................................ 10) Hõq K≥¿ÑÊk (3)
............................................................ 13) "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞, Jyfl^Õ=Ù_»∞, Ѩ~°=∂`«‡ J<Õ J~å÷ÅxKÕÛ
............................................................ Ѩ^ŒO (4)
............................................................ 17) k#=Ú Ñ¨~åºÜ«∞Ѩ^ŒO (2)
............................................................
:: NѨ^ŒˆHo–13 (E<£, 2010) ã¨=∂^è•<åÅ∞ ::
2 3
2) g∞~°∞ ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Öˇ·`Õ? 1
~° HõOΠѨ٠ã¨Î HõO ÉÏ 4=
J) K«O^• #O|~°∞ : .................................. `«fl ~°∂
P) g∞ |^Œ∞Å∞ =∞Ô~=iÔH·<å Ѩ„uHõ ѨOѨQÀi`Õ "åi 5 6 7 8
ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ : ................................. =∂ `« "≥· ‰õΩO ~î°O ~° kä
9 10
Å "åº u "Õ∞ x
............................................................ 11 12
............................................................ = ã¨∞ ^èŒ "Õ∞ # Hõ
13 14 15
............................................................ KÕ _»∞ Ǩ `«Î ã¨∞
16 17 18
............................................................ k q = ã¨O `«O QÆ ^Œ
............................................................ Ѩ٠~°≈
19 20 21
~°O Éèí JO a Hõ ™ê÷ #O
 "Õ∞+¨ ~åt
D =∂ã¨OÖ’ g~°∞ `˘O^Œ~°áê@∞ x~°‚Ü«∂Å`À, KÕ¿ã
=$uÎ "åºáê~åÖ’¡ Hõ+¨ì#ëêìÅ∞ H˘x `≥K«∞Û‰õΩO\Ï~°∞. Jq"åÇ≤Ï
`«∞Å q"åǨτѨܫ∞`åflÅ∞ Ô~O_À"å~°O ѨiѨÓ~°‚=∞ø`å~Ú.
Éèí∂q∞, "≥O_ç, |OQÍ~°∞, =ã¨∞Î=ÙÅ „HõÜ«∞q„HõÜ«∂ʼnõΩ J#∞
‰õÄÅO. =~°ÅH©Δ„=`«O „âß=}ѨÓ[Å∞ =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ P#O^•xfl
™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O J<å~ÀQƺO, Ô~O_À"å~°O HÍ~°º[Ü«∞O,
=¸_À"å~°O ^è•i‡Hõ`«, <åÅ∞QÀ"å~°O ã¨O`À+¨O.
=$+¨Éèí ~åt
D =∂ã¨OÖ’ D ~åt"åiH˜ ã≤÷~åã≤÷Ü≥∂QÆO, H˘`«Î
q∞„`«∞ŠѨiK«Ü«∂Å∞ Pi÷Hõ Ѩiã≤÷u "≥∞~°∞QÆ∞Ѩ_»∞`«∞Ok. KÕ¿ã
=$uÎ"åºáê~åÖ’¡ ÖÏÉèÏÅ∞, „Ѩâ◊Oã¨Å∞ á⁄O^Œ∞`å~°∞. ^è•i‡Hõ
HÍ~°º„Hõ=∂Ö’¡ JkèHõOQÍ áêÖÁæO\Ï~°∞. „Ѩu ѨxÖ’ q[Ü«∞O
=iã¨∞OÎ k. QÀѨÓ[Å∞ KÕ¿ãÎ =∞Oz Ѷe¨ `åÅ∞ =™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜
"å~°O Pi÷HÍaè=$kú, Ô~O_À"å~°O ^è•i‡Hõ zO`«#, =¸_À
"å~°O q[Ü«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O =∂#ã≤HÍ#O^ŒO.
q∞^äŒ∞# ~åt
D =∂ã¨OÖ’ =$uÎ L^ÀºQÍÅ∞ KÕ¿ã"åiH˜ JkèHõ
„â◊=∞, „ѨÉèí∞`«fi P^ÕâßÅ∞ PO^Àà◊#‰õΩ QÆ∞iKÕ™êÎ~Ú. ^≥·=
zO`«# HÀã¨O ^èŒ#O ÉÏQÍ Y~°∞ÛKÕÜ«∞@O Pi÷Hõ ã¨=∞㨺ʼnõΩ
^•i fã¨∞ÎOk. L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ ™ê÷#K«Å# ã¨∂K«#Å∞ L<åfl~Ú.
WO\’¡ XHõi Ѩiã≤÷u PO^Àà◊# Hõeæã¨∞ÎOk. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O
=$^ä•„â◊=∞, ~Ô O_À"å~°O PO^Àà◊#, =¸_À"å~°O ™ê÷#K«#ÅO,
<åÅ∞QÀ"å~°O q[Ü«∞O.
Hõ~å¯@Hõ ~åt
D =∂ã¨OÖ’ D ~åt"å~°∞ ã¨=∞Ü«∂xH˜ _»|∞ƒ ã¨~°∞Ì
ÉÏ@∞HÍHõ JѨCÅ∞ KÕÜ«∂eû =ã¨∞ÎOk. =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ, q^•º~°∞÷
ʼnõΩ L#fl`« q^•º=HÍâßÅ∞. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O q"å^•Å∞, Ô~O_À
"å~°O PO^Àà◊#Å∞, =¸_À"å~°O L#fl`« q^•º=HÍâßÅ∞,
<åÅ∞QÀ"å~°O Q“sѨÓ*ÏѶ¨ÅO.
PQÆ+¨μì, 2010 ѨQÆÅ∞ „ѨfHÍ~åÅ∞ =∞#∞+¨μÅ#∞ JâßOuáêÅ∞ KÕ™êÎ~Ú
PQÆ+¨μì, 20 1 0
– *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡
ã≤OÇ¨Ï ~åt
D ~åt"å~°∞ D =∂ã¨OÖ’ ^è•i‡Hõ HÍ~°º„Hõ=∂Ö’¡
K«∞~°∞QÍæ áêÖÁæO\Ï~°∞. ^èŒ<åxH˜ Ö’@∞ ÖˉõΩ<åfl Y~°∞ÛÅ∞ Jkè
Hõ"≥∞ÿ PO^Àà◊# Hõeæ™êÎ~Ú. ^Œ∂~°„Ѩܫ∂}ÏÅ∞ x~åâ◊Ѩ~°∞
™êÎ~Ú. Éèí∂q∞ H˘#∞QÀÅ∞, ã≤÷~åã≤÷ q"å^•Å∞ HÀ~°∞ì ^•fi~å
Ѩiëê¯~°=∞ø`å~Ú. ѨÅ∞ѨO@Å∞ ѨO_çOKÕ Ô~·`«#flÅ∞ ã¨=∞Ü«∂
xH˜ =~å¬Å∞ ‰õΩ~°=@O =Å¡ ã¨O`À+¨Ñ¨_»`å~°∞. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O
=$^ä•Y~°∞ÛÅ∞, Ô~O_À"å~°O =$^䕄Ѩܫ∂}ÏÅ∞, =¸_À"å~°O
P#O^ŒO, <åÅ∞QÀ"å~°O HÍ~°º[Ü«∞O.
Hõ<åº ~åt
D ~åt =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ J^Œ$+¨ìHÍÅO. ^≥·=zO`«#‰õΩ
ã¨=∞Ü«∞O ÉÏQÍ ˆH\Ï~Ú™êÎ~°∞. ã≤÷~åã≤÷Ü≥∂QÆO Hõeã≤ =ã¨∞ÎOk.
JO^ŒiHõ<åfl Jxfl\’¡ ÃÑ·KÕ~ÚQÍ LO\Ï~°∞. #∂`«# =ã¨∞Î=ÙÅ∞,
PÉèí~°}ÏÅ∞ H˘#∞QÀÅ∞ KÕ™êÎ~°∞. JkèHõ =~°¬áê`«O =Å¡ Q˘O`«∞,
=Ú‰õΩ¯ ã¨O|Okè`« J<å~ÀQͺÅ∞ HõÅ∞æ`å~Ú. „Ѩu q+¨Ü«∞OÖ’
g∞ PkèѨ`«ºO „ѨÉèÏ=O K«∂ѨÙ`«∞Ok. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ^≥·=
zO`«#, ~Ô O_À"å~°O =ã¨∞=Î ÙÅ H˘#∞QÀÅ∞, =¸_À"å~°O J<å
~ÀQƺO, <åÅ∞QÀ"å~°O â◊√Éèí"å~åÎ΄â◊=}O.
`«∞ÖÏ ~åt
D ~åt"åiH˜ QÆ$ǨÏOÖ’ =∂~°∞ÊÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú.
QÆ`O« Ö’x `«ÑÊ≤ ^•Å∞ „QÆÇϨ áê>ÿ̌ ÉÏkè™êÎ~Ú. ÃÑ^ŒÅÌ Ñ¨@¡ x~°H¡ Δõ º
"≥·Yi ѨÅ∞ W|ƒO^Œ∞ʼnõΩ ^•i fã¨∞ÎOk. HõΔ} HõΔ}O ÉèíÜ«∞OQÍ
37
D =∂ã¨O QÆ_»∞ã¨∞ÎOk. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O q=∞~°≈Å∞, Ô~O_À"å~°O
JǨÏOHÍ~°O, =¸_À"å~°O =$^ä•, <åÅ∞QÀ"å~°O HÍ~°º[Ü«∞O,
ÉèÜ
í ∂« O^Àà◊#Å∞.
=$tÛHõ ~åt
D =∂ã¨OÖ’ gà◊§‰õΩ `«e¡^ŒO„_»∞Å „áÈ`åûǨÏO
ѨÙ+¨¯ÅOQÍ LO_»@O =Å¡ L#fl`« q^•ºÉèϺã¨O HÀã¨O KÕ¿ã
q^Õj „Ѩܫ∞`åflÅ∞, q"åÇ¨Ï „Ѩܫ∞`åflÅ∞ Ѷ¨e™êÎ~Ú. „Ѩu
z#fl q+¨Ü«∂xH˜ n~å…Ö’K«# KÕ™êÎ~°∞. Ju PÖ’K«#Å∞,
`«Å<˘Ñ≤ÊH˜ ^•if™êÎ~Ú. Ñ≤Å¡Å Ü≥∂QƈHΔ=∂ÅHÀã¨O KÕ¿ã =~°
ÅH©Δ ‡„=`åÅ∞, ѨÓ[Å∞ =∞OzѶe¨ `åxfl, =∂#ã≤Hõ „ѨâßO`«`#« ∞
KÕ‰õÄ~°∞™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O L`åûǨÏO, Ô~O_À"å~°O ¢ã‘Î
ÖÏÉèOí , =¸_À"å~°O ^è•i‡Hõ zO`«#, <åÅ∞QÀ"å~°O P#O^ŒO,
ã¨O`À+¨O.
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ#∞ ^èŒiOK«O_ç!
1. u~°∞=∞Å N"åi ^Œ~≈° <åxH˜ qKÕÛÜ«Ú Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ `«Ñʨ x
ã¨iQÍ ã¨iÜ≥ÿ∞# =G^è•~°}`À ~å=Öˇ#∞.
2. ã¨iÜ≥ÿ∞# =G^è•~°} J#QÍ Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ á¶êºO@∞,
+¨~∞° Qì Íx, ÖÏbÛ ÃÑ*· Ï=∂HÍx, ѨOK«, HõO_»∞= QÍx
^èŒiOK«=Öˇ#∞. ¢ã‘ÎÅ∞ p~°ÖÖ’QÍx, ã¨ÖÏfi~ü Hõg∞*ò
ÅÖ’ QÍx ~å=Öˇ#∞.
3. JÖÏHÍHõ Z=Ô~·<å xHõ¯~°¡`ÀQÍx, \© +¨~°∞ìÅ`ÀQÍx,
|~°∞‡_®Å`À QÍx ^Œ~°≈<åxÔH· =zÛ# Ü≥∞_»Å J#∞
=∞uOK«|_»~°∞. gix '‰õĺ HÍOÃÑ¡H±û— "≥Ú^Œ\ ˜Ö’<Õ
^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ =∂~°∞ÛH˘x~å=eûOkQÍ HÀ~°_»O [~°∞QÆ∞
`«∞Ok.
4. D xÜ«∞=∞O 2010, E<£ 7= `Õn #∞O_ç
J=∞Ö’¡H˜ =zÛOk.
5. Éèí‰õΩÎÅ∞ ^Õ=™ê÷#O JkèHÍ~°∞Å`À ã¨Ç¨ÏHõiOK«=Å
ã≤OkQÍ HÀ~°∞`«∞<åfl=Ú.
– HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi
38 ã¨O`«$Ñ≤Îx q∞Oz# ^èŒ#=Ú – Jã¨O`«$Ñ≤Îx q∞Oz# ^Œi„^Œ=Ú ÖË=Ù
^èŒ#∂ ~åt
D ~åt"å~°∞ D <≥ÅÖ’ ‰õΩ@∞O| =º‰õΩÎÅ`À =∞#
ã¨Ê~°÷Å =Å¡ HõëêìÅ∞ H˘x `≥K«∞ÛH˘O\Ï~°∞. „Ѩu q+¨Ü«∂xH˜
HÀѨyOK«∞‰õΩ<Õ g∞ `«`«Î fiO W`«~°∞Å#∞ =∂#ã≤Hõ "Õ^Œ#‰õΩ QÆ∞i
KÕã∞¨ OÎ k. =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ â◊√Éè"í å~å΄â◊=}O. ~å[H©Ü∞« <åÜ«∞‰õΩʼnõΩ
Ѩ^ŒgÜ≥∂QÆO. "≥O_ç, |OQÍ~°∞ =~°Î‰õΩʼnõΩ ^èŒ<å^•Ü«∞O.
"≥Ú^Œ\ "˜ å~°O P#O^ŒO, ~Ô O_À"å~°O ã¨<å‡<åÅ∞, =¸_À"å~°O
PO^Àà◊#, <åÅ∞QÀ"å~°O J<å~ÀQƺO.
=∞Hõ~° ~åt
D <≥ÅÖ’ D ~åt"åiH˜ #q∞‡# =º‰õΩÎÅ=Å¡ HõëêìÅ∞
"≥Ú^ŒÖ∫`å~Ú. xO^•~ÀѨ}Å∞ =∂#ã≤HõOQÍ Hõ$OQÆn™êÎ~Ú.
ÅHõΔ º™ê^èŒ# =∞~°z Ѩ@∞ì^ŒÅ =Å¡ #ëêìÅ∞ =™êÎÜ«∞x J#∞
Éèí=O`À QÆ∞iΙêÎ~°∞. Ñ≤šʼnõΩ `«e¡^ŒO„_»∞ʼnõΩ J<å~ÀQƺ ã¨=∞
㨺Å∞. =$^ä• Y~°∞ÛÅ∞, ^Œ∂~°Ñ¨Ù „Ѩܫ∂}ÏÅ∞ J^Œ∞ѨÙÖ’ LOK«∞
HÀ"åe. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O =$^䕄Ѩܫ∂}O, Ô~O_À"å~°O PHõ~°¬},
=¸_À"å~°O PO^Àà◊#, <åÅ∞QÀ"å~°O xO^•~ÀѨ}Å∞.
‰õΩOÉèí ~åt
D =∂ã¨OÖ’ giH˜ ã¨∞n~°H… ÍÅOQÍ ÃÑO_çOQ∑Ö’ L#fl
HÀ~°∞ì =º=Ǩ~åÅ∞, ã≤÷~åã≤÷ ѨOѨHÍÅ∞ H˘eH˜¯ =™êÎ~Ú.
=∞Ç≤Ïà◊Å∞ PK«iOKÕ Q“sѨÓ[Å=Å¡ Pi÷Hõ, =∂#ã≤Hõ, âßs~°Hõ
`«$Ñ≤Î HõÅ∞æ`«∞Ok. Ñ≤Å¡ÅHÀã¨O L#fl`«q^ŒºÔH· Kտ㠄Ѩܫ∞`åflÅ∞
Ѷe¨ ™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\"˜ å~°O ^è#Œ Ü≥∂QÆO, ~Ô O_À"å~°O ^≥=· zO`«#,
=¸_À"å~°O q[Ü«∞„áêÑ≤Î, <åÅ∞QÀ"å~°O P#O^ŒO.
g∞# ~åt
D <≥ÅÖ’ D ~åt"åiH˜ Ѷ¨e`åÅ∞ J#∞‰õÄÅOQÍ
L<åfl `˘O^Œ~°áê@∞ x~°‚Ü«∂Å`À ѨÅ∞ W|ƒO^Œ∞Å∞ Z^Œ∞~À¯
=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. #q∞‡# |O^èŒ∞q∞„`«∞Å "≥#∞fláÈ@∞‰õΩ QÆ∞Ô~·
HõëêìÅ∞ `≥K«∞Û‰õΩO\Ï~°∞. =~°ÅH©Δ ‡„=`åxfl, N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
™È΄`åxfl ѨiîOz =∂#ã≤HÍ#O^ŒO á⁄O^ŒO_ç. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O
f~°Ü÷ ∂« „`«, ~Ô O_À"å~°O QÆ∞iÎOѨÙ, =¸_À"å~°O „ѨÜ∞« `«flѶŨ O,
<åÅ∞QÀ"å~°O „ѨâßO`«`«.
ã¨ÑyΨ i
 x"åã¨∞x ã¨OHõÅÊ|ÅO LO>Ë ™êkèOK«
N ÖËxk Un ÖË^Œ#\ÏxH˜ =∂ ÃÑ^ŒÌ
Éσ~Ú LѨ#Ü«∞#O F J`«ºO`« J^Œ∞ƒù`«
ã¨OѶ¨∞@#QÍ =∂ =∞#ã¨∞ûÖ’ xez
áÈ~ÚOk.
=∂"å~°∞ =$uÎs`åº HÀÖò WO_ç
Ü«∂Ö’ WO[h~°∞. =∂‰õΩ W^ŒÌ~°Éσ
~ÚÅ∞. "Õ∞=Ú 25 ã¨O=`«û~åÅ #∞O_ç
~åOz(*Ï~° ö O _£ ) Ö’ LO@∞<åflO. ÃÑ^Œ Ì
JÉσ~Ú LѨ#Ü«∞#O ™êfiq∞"åi ã¨xflkèÖ’ KÕÜ«∂
Åx "≥Ú‰õΩ¯‰õΩ<åflO. 2003, Ѷ≤„É=i 7= `Õk =∞Oz~À[x
x~°~‚ ÚOK«∞‰õΩ<åflO. "≥O@<Õ u~°∞Ѩu N „u^ŒO_ç z#fl rÜ«∞~°∞
™êfiq∞"åi =∞~îåxH˜ á¶È<£ KÕã≤ =∂‰õΩ 7= `ÕnH˜ |㨠`«k`«~°
U~åÊ@∞¡ HÍ"åÅx J_çQÍ=Ú. "å~°∞ "≥O@<Õ „Ѩã¨∞Î`«O =∞~î°O
x~å‡}OÖ’ LOk, Z=iH© ˆH\Ï~ÚOK«@O ÖË^Œ∞ Jx K≥Ñ≤Ê,
=∞àϧ "åˆ~ g∞~°∞ „Ѩu ã¨O=`«û~°O =™êÎ~°∞ Hõ^•! ZÖÏQÀ ã¨iÌ
W^•Ì=Ú J#∞‰õΩ<åfl g∞ =ÚǨ˙~°ÎO L^ŒÜ«∞O 11 QÆO@ʼnõΩ
HÍ|\˜ì P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂‰õΩ P ǨÅ∞Ö’ `«nÜ«∂~å^èŒ#
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. JO^Œ∞=Å¡ W=fiÖË=Ú =∞iÜ«Ú ~°∂=ÚÅ∞ ‰õÄ_»
ÖË=Ù Jx K≥¿ÑÊâß~°∞.
WO`«^Œ∂~°OÖ’ L<åfl=Ú WHõ U~åÊ@∞¡ ZÖÏ KÕã¨∞
HÀ"åe? ZHõ¯_» Ѷ¨OHõΔ<£ KÕÜ«∂e? Ug∞ `ÀK«x ã≤÷uÖ’
5= `Õk u~°∞=∞Å KÕ~åO. P =∞^蕺ǨÏflO ™êfiq∞^Œ~°≈#O
KÕã∞¨ ‰õΩx, ™êfig∞ D ã¨OHõÅÊO KÕ~ÚOz# ™êfiq∞q #∞"Õfi. D
HÍ~°º„Hõ=∞O U qѶ¨∞flO ÖˉõΩO_® [~°QÍeû# ÉÏ^茺`« ‰õÄ_»
h^Õ `«O„_ô Jx ™êfiq∞"åiH˜ "≥ÚHͯO. ^Œ~≈° #O ѨÓiÎ KÕã∞¨ ‰õΩx
Jukä QÆ$ǨxH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åflO. "≥O@<Õ F =∞~î°O ѨÓ*Ïi
=zÛ, ''™êfig∞ g∞~°∞ ǨÅ∞HÀã¨O "≥`«∞‰õΩ`«∞<åfl~°x `≥eã≤Ok.
XHõ¯ HõÖϺ}=∞O_»ÑO¨ 7= `ÕkH˜ MÏmQÍ LOk. g∞~°∞ "≥O@<Õ
^•xH˜ „_®Ñ¶¨Ùì Hõ\ ì̃ i[~°∞fi KÕã¨∞HÀO_ç. <å "≥O@ =¿ãÎ q∞ye#
U~åÊ@∞¡, Éèí[O„fÅ∞, Éè’[#O, _≥Hõˆ~+¨#∞¡ "≥Ú^ŒÖˇ·#q <Õ#∞
K«∂™êÎ#∞ ~°O_ç ™ê~ü!—— JO@∂ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ "≥àϧ~°∞. "Õ∞=Ú
ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_ç U~åÊ@∞¡ ã¨fiÜ«∞OQÍ KÕã¨∞H˘<åfl=Ú. Jhfl HõΔ}ÏÖ’¡
[iyáÈÜ«∂~Ú.
PQÆ+¨μì, 2010 <åk <åk J#∞‰õΩ#flk ZѨC_»∂ =∞#k HÍ^Œ∞
ã¨OHõÅÊ|ÅO
– H˘=ÚO_»∂i Hõ#Hõ^Œ∞~°æ, ~åOz
TÇ≤ÏOz# ^•xHõO>Ë KåÖÏ
Ѷ¨∞#OQÍ LѨ#Ü«∞#O [iyOk. P =∞~°∞
<å_»∞ '~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞— ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ ™êfiq∞"åi
qâı+¨ ^Œ~°≈#O KÕã¨∞‰õΩ<åfl=Ú.
u~°∞QÆ∞ „ѨÜ∂« }OÖ’ 8= `Õn# L^ŒÜ∞« O HÍ}˜áêHõO
"≥o¡ ™êÜ«∞O„`«O 4 QÆO@ÅH˜ u~°∞Ѩu KÕ~å=Ú. JO^Œ∞=Å¡
u~°∞Kå#∂~°∞ "≥à◊§\ÏxH˜ ã¨=∞Ü«∞O KåÅHõ "≥O@<Õ ¿ãì+¨#∞‰õΩ
=zÛ† <Õ#∞, =∂"å~°∞ PѶ㑠∞¨ Ѩxg∞^Œ qâßYѨ@flO "≥à_¡◊ ®xH˜
u~°∞=∞Å ZH±û„ÃÑãπ, =∂ JÉσ~ÚÅ∞ ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞‰õΩ "≥à◊¡
_®xH˜ <å~åÜ«∞}Ï„k ZH±û„ÃÑãπÖ’ „Ѩܫ∂}˜OKå=Ú. "Õ∞=Ú
qâßYѨ@flOÖ’ ky# `«~°∞"å`« K«∂¿ãÎ =∂ ã¨∂\òˆHã¨∞ XHõ\ ˜
áÈ~ÚOk. J=∞‡"åix ^Œi≈OK«‰õΩO_®<Õ |Ü«∞Å∞^Õ~°_»O =Å¡
D tHõΔ Ñ¨_çO^Õ"≥∂ J#∞H˘x "≥O@<Õ J=∞‡"åix HõΔ=∂Ѩ}
HÀ~°∞‰õΩ<åfl=Ú. Pâ◊Û~°ºO! "≥O@<Õ ã¨∂\ò̂Hã¨∞ ^˘iH˜Ok. z=iH˜
ã¨∞MÏO`«OQÍ WO\˜H˜ KÕ~å=Ú.
`«^Œ∞Ѩi =∞~˘Hõ Ѩ~åºÜ«∞OÖ’ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞
"åi`À áê@∞, N Ѩ^•‡=f J=∞‡"åix ‰õÄ_® U W|ƒOn
ÖˉõΩO_® WO\˜e¡áêk ^Œi≈OK«∞‰õΩ<åfl=Ú.
ZO^Œ∞‰õΩ `«ÅhÖÏÅ∞ ã¨=∞iÊOK«_»O?
f~À÷Ѩ"åã¨ó Hõ~°Î=ºó t~°™È =ÚO_»#O `«^ä• I
t~ÀQÆ`åx áêáêx Ü«∂xÎ =ÚO_»#`À Ü«∞`«ó II
(Ѩ^Œ‡Ñ¨Ù~å}O 237.45)
f~°÷ˆHΔ`«„OÖ’ LѨ"åã¨O K≥Ü«∂ºe. `«Å
hÖÏÅ∞ f~ÚOK«∞HÀ"åe. JÖÏ `«ÅhÖÏÅ∞
f~ÚOK«∞‰õΩO>Ë t~°ã¨∞ûÖ’ L#fl áêáêÅ∞ #tOz
áÈ`å~Ú. JǨÏOHÍ~°O `«yæáÈ~Ú, Jâßâ◊fi`«"≥∞ÿ#
â◊s~°OÑ
à #
· =∞=∞HÍ~°O `«yáæ È`«∞Ok.
39
 (13= J^蕺ܫ∞O PÅÜ«∞ JQÆ`åºÅ#∞ q=iOz# `«~åfi`« JO>ˇ q„QÆÇ¨Ï „ѨuëêªÑ¨# `«~åfi`« q„QÆǨ ^è•~å"åÇ≤ÏHõO – 91
ÅOHõ~°} QÆ∞iOz ѨÓ*ÏkHÍÅ <≥·"Õ^•ºÅ QÆ∞iOz K≥Ñ≤`Õ, 14= J^蕺ܫ∞OÖ’ q[Ü«∞#QÆ~° HÍÅOÖ’ PÅÜ«∞O
á⁄Ok# „áêÉèí= "≥·Éèí"åÅ#∞ q=iã¨∂Î, ™ê„=∂@∞ìÅ∞, ™ê=∞O`«∞Å∞, ™ê=∂#∞ºÅ∞ ™êfiq∞¿ã=Ö’ `«=∞ =O`«∞ K≥e¡Oz# "≥·<åxfl qâ◊^ŒÑ¨~°∞ã¨∞ÎOk.)
H˘O_» áê^Œ`«ÖÏ#, HõÑ≤Åf~å÷xH˜ ѨtÛ=∞ k‰õΩ¯Ö’ D ÃÑ^ŒÌ QÀѨÙ~°O „H©.â◊.1930 ã¨O=`«û~°OÖ’
H˘O_» ZHõ¯_®xH˜ J#∞=ÙQÍ L#fl ™Èáê#=∂~°æO „áê~°OaèOKÕ =~å¬Å∞ ‰õΩiã≤#ѨÙ_»∞ Ѩ_ç# Ñ≤_»∞QÆ∞áê@∞‰õΩ c@Å∞"åi
`å=ÙÖ’ PO_®àò ÃÑOѨÙ_»∞ `«O„_çÜ≥ÿ∞# ÃÑiÜ«∂àÏfi~ü QÆ∞_ç ‰õÄeáÈ~ÚOk. (âßã¨#O ã¨OYº 271-l.\˜.) "≥Ú^Œ\ ˜ K≥~∞° =Ù
LOk. D QÆ∞_ç ZѨÙÊ_»∞ xi‡OK«|_çO^Œ<Õ q+¨Ü«∞O QÍh, HÍ=∞=e¡KÕ xi‡`«"≥∞ÿ# "≥Ú^Œ\ ˜ ÉÏq HÍÅHõ~°‡=âß`«∞Î qx
q„QÆǨτѨu+¨ª ZѨÙ_»∞ [iyO^Œ<Õ q+¨Ü«∞OQÍx `≥eÜ«∞_»O Ü≥∂QÍxH˜ ѨxH˜~åx q^èŒOQÍ tkäÅ"≥∞ÿ LO_»_»O =ÖË¡
ÖË^Œ∞. HÍh D QÆ∞_ç QÀ_»g∞^Œ Ô~O_»∞ âßã¨<åÅ∞ K≥Hõ¯|_ç HÍÉ’Å∞, D Ô~O_»= ÉÏq x~å‡}O [iy LO@∞Ok. JO>Ë
L<åfl~Ú. D ^•i# áÈ=٠Ѩkä‰õΩÅ ^•Ç¨iÎx f~°∞Û xq∞`«ÎO "≥Ú^Œ\ ˜ ÉÏq H˘OK≥O J@∞ W@∞QÍ XHõ â◊`å|ÌO `«~åfi`«
K≥~°∞=Ù xi‡Oz#@∞¡ HÍ=∞qe¡ âßã¨#O ã¨OYº 274-l.\˜. JO>Ë 14= â◊`å|ÌO z=i ^Œâ◊HõOÖ’ xi‡OK«|_ç LO@∞Ok.
`≥Å∞ѨÙ`ÀOk. =∞~À ÉÏq L`«~Î ° "Õ∞~°∂~°∞#‰õΩ K≥Ok# Hõ~"° \≥ ì̃ P „ѨHÍ~°OQÍ K«∂ã≤#>ˇ¡Â`Õ U ^Õ"åÅÜ«∞ QÀ_»ÃÑ·# D âßã¨
ѨÙo Ü«∂àÏfi~°∞ =∞<åfl~ü Ñ≤à‹·§ J#∞#`«_»∞ H˜OkH˜ kQÆ∞@‰õΩ <åÅ∞ K≥Hõ¯|_çÜ«Ú#fl"À P ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞ ^Õ"åÅÜ«∞O 14=
gÅ∞QÍ "≥∞@∞¡ Hõey# kQÆ∞_»∞ÉÏqx Hõ\ ˜ìOKå_»x =∞~À â◊`å|ÌO „Ѩ^äŒ=∂~°úOÖ’ xi‡OK«|_ç LO@∞Ok.
âßã¨#O ã¨OYº 274-l.\˜. `≥Å∞ѨÙ`ÀOk. D ÉÏq âß.â◊. (WHõ¯_ç âßã¨<åÅ#∞ K«kq# <å\˜H˜ JO>Ë „H©.â◊.
1411 ™œ=∞º ã¨O=`«û~°O JO>Ë „H©.â◊.1490 ã¨O=`«û~°O 1930 <å\˜H˜ D PÅÜ«∞O ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞ QÆ∞_çQÍ Ñ≤Å∞=|_»∞
[#=i 25= `Õn<å_»∞ Hõ\ ˜ìOz#@∞¡ âßã¨#O `≥Å∞ѨÙ`ÀOk. `«∞O_Õk. ™êà◊√= #~°ã≤OǨï_»∞ ÅH©Δ ‡#~°ã≤OǨϙêfiq∞x „Ѩu
D `Õn ™êà◊√= #~°ãO≤ Ǩïx ѨiáêÅ#Ü≥ÚHõ¯ Hõ_Ñ» \¨ ˜ ã¨O=`«û +≤ªOz D QÆ∞_çx Hõ\ ˜ìOKå_»∞. z# u~°∞=∞ÅÜ«∞ºOQÍ~ü ‰õΩ=∂
~åxH˜ =ÚO^Œ\ ˜ ã¨O=`«û~°O N ÅH©Δ ‡#~°ãO≤ Ǩϙêfiq∞ ^Õ"åÅÜ«∞ ~°∞_»∞ u~°∞"Õ}Ï^ŒÜ«∞º HõÑ≤Åf~°÷O ã¨g∞áê# ÃÑ^ŒÌ z=ÚQÆ∞
QÀѨÙ~°O ™êà◊√= #~°ã≤OǨï_»∞ xi‡Oz#@∞¡ Ô~O_»= âßã¨#O „áêO`«OÖ’ XHõ QÆ∞_çHõ\ ˜ì ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞ q„QÆǨxfl „Ѩu+¨ª
`≥Å∞ѨÙ`ÀOk. KÕâß_»∞. Wk [iyOk `åoHÀ@ Ü«Ú^•úxH˜ =Ú#∞ѨÙ. `åo
(QÀѨÙ~° x~å‡}=∞O>Ë PÅÜ«∞ x~å‡}OQÍ fã¨∞ HÀ@ Ü«Ú^•ú#O`«~°O q[Ü«∞#QÆ~° ™ê„=∂[ºO qzÛù#fl"≥∞ÿOk.
HÀ"åe. D PÅÜ«∞OÖ’ "Õã≤# âßã¨#O WK«Û@ ÅH©Δ ‡#~° u~°∞=∞Å~åÜ«∞_»∞ JoÜ«∞ ~å=∞~åÜ«∞_ç `«=Ú‡_»∞ ã¨^•t=
ã≤OǨïx „Ѩu+≤ªOz#@∞¡ `≥Å∞ѨÙ`«∞#flk - J#∞"å^Œ‰õΩ_»∞) ~åÜ«∞ K«„Hõ=iÎx ÃÑ#∞Q˘O_»‰õΩ fã¨∞‰õΩx =zÛ# `«~åfi`« `å<Õ
WK«\ ˜ |$ǨÏ^ÀæѨÙ~°O ‰õÄ_» W`«#∞ xi‡OzO^Õ! ("≥∞@¡^•iÖ’ ~åA JÜ«∂º_»∞. `«^Œ#O`«~°O |ǨÏ=∞x ã¨∞ÖÏÎ#∞Å∞ ^ŒH˜Δ}
JeÑ≤i #∞O_ç "≥Ú^Œ\ ˜ QÀѨÙ~°O - J#∞"å^Œ‰õΩ_»∞) q[Ü«∞#QÆ~° ™ê„=∂*Ϻxfl Ãã·#ºO`À Å∂\˜ KÕÜ«∞<å~°O
40 xHõ¯"≥∞ÿ# =∞Oz hÅ"≥ÚHõ¯\˜ KåÅ∞ – `«à◊√‰õΩ Éˇà◊√‰õΩ ~åà◊√§ `«>ˇì_ÕÅ? ã¨ÑyΨ i
aèOKå_»∞. JѨÙ_»∞ D ~åÜ«∞Åã‘=∞Ö’x ^Õ"åÅÜ«∂ÅO`å
=∞\˜ìÖ’ Hõeã≤áÈÜ«∂~Ú. Nx"åã¨=∞OQÍѨÙ~°O, JeÑ≤i PÅ
Ü«∞O, D ÃÑ^ŒÌ p=ÚQÆ∞ ÃÑiÜ«∂àÏfi~ü PÅÜ«∞O, HõÑ≤Åf~°÷O
Ö’x #=∂‡àÏfi~ü JÅÜ«∞O, JK«∞º`«~åÜ«∞ѨÙ~°OÖ’x JK«∞º`«
ÃÑ~°∞=∂àò PÅÜ«∞O Jhfl <ÕÅH˘iQÍ~Ú. JeÑ≤i PÅÜ«∞O
ÃÑiÜ«∂àÏfi~ü PÅÜ«∞O ¿Ñ~°∞Ö’ XHõ>ˇÿáÈ~Ú LO_ç, ÅH©Δ ‡#~°
ã≤OǨÅÜ«∞O ÃÑiÜ«∂àÏfi~ü PÅÜ«∞O Jx JѨ„Ѩ^äŒ U~°Ê_Õ
J=HÍâ◊O LOk - J#∞"å^Œ‰õΩ_»∞).
^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ q„QÆÇϨ „Ѩu+ª̈ [iy# `«~∞° "å`« KÕÜ∂«
eû# =ÚYºHÍ~°º„Hõ=∞O nѨO, x`«ºÑ¨Ó*ÏkHõ HÔ O· Hõ~º° O, <≥"· ^Õ ºŒ
ã¨=∞~°Ê} =Ú#flQÆ∞"å\˜x U~åÊ@∞QÍqOKåe. J@∞ `«~°∞"å`Õ
JÅOHõ~°} q+¨Ü«∞"≥∞ÿ „â◊^Œú=Ç≤ÏOKåe. PÉèí~°}Ï^ŒºÅOHÍ~åÅ∞
™œO^Œ~°ºáÈ+¨HÍÅ∞. PÅÜ«∞=™ê~å QÆ^Œ∞Å∞, #_»=Å∞ „áêHÍ
~°Ñ¨Ù QÀ_»Å x~å‡}O =∞iÜ«Ú L`«û"åÅ∞, ™êfiq∞"åi Tˆ~
yOѨÙÅ∞ [i¿ÑO^Œ∞‰õΩ "åǨÏ<åÅ∞, =Ú#flQÆ∞"å\˜x ã¨=∞
‰õÄ~°Û_»O, "å~Ú^•ºÅ#∞ ã¨=∞‰õÄ~°Û_»O† Z^Œ∞ÌÅ∞, QÆ∞„~åÅ∞,
U#∞QÆ∞Å∞, XO>ˇÅ∞ ã¨=∞‰õÄ~°Û_»O ™êfiq∞"åi JOQÆ~°OQÆ
"≥·Éèí"åxfl `≥Å∞Ê`å~Ú. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ PÅÜ«∞OÖ’
L`«û"åÅ∞ 13= â◊`å|ÌO #∞O_Õ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ#ѨÊ\˜H© P
`«~°∞"å`Õ JO>Ë q[Ü«∞#QÆ~°HÍÅO <å\˜H˜ 15= â◊`å|ÌOÖ’
"≥·Éèí=„áêÉèí"åÅ#∞ á⁄O^•~Ú.
™êfiq∞H˜ JÅOHõ~°}Ï~°÷O, ~å}˜™ê=∞"≥· =∞}"åà◊
ÃÑ~°∞=∂àò q„QÆǨxH˜ =∂„`«"Õ∞ PÉèí~°}ÏÅ∞ ã¨=∞‰õÄiÛOk.
Ô~O_»= Ѩ~åO`«‰õ ã¨∞O^Œ~°KÀà◊√x ~å}˜Ü≥ÿ∞# Ѩ~åO`«Hõ^Õq
J=∞‡<£ „H©.â◊.1001 ã¨OIIÖ’ P"≥∞ ã¨=u ‰õΩ=∂~°∞_»∞ "≥Ú^Œ\ ˜
~å[~åA Ü≥ÚHõ¯ 16= ã¨O=`«û~° ѨiáêÅ<åHÍÅOÖ’ N
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ =¸Åq„QÆǨxH˜ 6 ÔHOѨÙÅ∞, 4 =„*ÏÅ∞,
28 =Ú`åºÅ∞ á⁄ky# |OQÍ~°∞ Ѩ\Ïìxfl ã¨=∞iÊOzOk.
(Wk #∞^Œ∞\˜ÃÑ·#, H˜s\ÏxH˜ H˜O^Œ JÅOHõ~°} KÕÜ«∞|_»∞#∞)
=¸Åq„QÆǨxH˜ „Ѩ„Ѩ^äŒ=∞OQÍ KÕã≤# |Ǩ˙Hõ~°} W^Õ
(âßã¨# ã¨OYº 17-\˜.\˜.). nx `«~åfi`« N"åi JÅOHõ~°
}Ï~°÷O XHõ ǨϙêÎÉèí~°}O ^•#O W=fi|_çOk. =¸Åq~å@∞ì‰õΩ
"≥·‰õΩO~î°Ç¨Ïã¨Î=∞#|_Õ (=~°^ŒÇ¨Ïã¨ÎO) =ÚO^Œi ‰õΩ_çǨÏã¨ÎO J~°
PQÆ+¨μì, 2010
KÕuH˜ JÅOHõ~°}Ï~°÷O WzÛOk. Wk |OQÍ~°∞ `˘_»∞ÔQ· LO_»
=K«∞Û. =~°^ŒÇ¨Ïã¨ÎO Éèí‰õΩÎx"≥·Ñ¨Ù uiy H˜Ok"≥·Ñ¨Ù# áê^ŒÑ¨^•‡
Å#∞ K«∂ѨÙ`«∞Ok. D PÉèí~°}O 13 ÖËHõ 14= â◊`å|ÌOÖ’
`«O*ˇ· ~å*ˇ#· Ǩϟ|à◊ Ü«∂^Œ=~åÜ«∞_»∞ ^•#O KÕâß_»∞ (âßã¨#O
ã¨OYº 56-\˜.\˜.=∞iÜ«Ú 56 Z–\˜.\˜.).
`«# ѨiáêÅ# HÍÅOÖ’x 5-10 ã¨O=`«û~åÅ =∞^躌
HÍÅOÖ’ XHõ@= [\Ï=~°‡ ã¨∞O^Œ~°áêO_»∞º_»∞ L`«Î~°^Õâ◊
kyfi[Ü«∞Ü«∂„`« KÕ¿ã ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’, `«# ^ŒO_»Ü«∂„`«#∞ Hõ$ëê‚
#k =~°‰õΩ ™êyOzÜ«Ú<åfl_»∞. P ã¨O^Œ~åƒùxfl ѨÙ~°ã¨¯iOK«∞
‰õΩx |Ǩïâ◊ „H©.â◊. 1256 ã¨OII „áêO`å# u~°∞=∞Å N "ÕOHõ
>Ëâ◊fi~° ^Õ"åÅÜ«∞=∞O^Œe P#O^ŒxÅÜ«∞ q=∂#O g∞^Œ
|OQÍ~°∞ HõÅâßxfl (¿ÇÏ=∞HõÅâ’ ™ê÷Ñ)≤ ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. (u~°∞=∞Å
u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷# âßã¨# ã¨OѨÙ\˜ 1 ѨÙ@ 104-105)
14= â◊`åÉÏÌxH˜ K≥Ok# H˘xfl âßã¨<åÅÖ’ ã¨<åº
ã¨∞Å "å㨙ê÷<åÖˇ·# H˘xfl =∞~îåÅ QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# LOk.
u~°∞"≥OHõ@<å^äŒÜ«∂^Œ=~åÜ«∞Å∞ u~°∞=∞ÅÖ’ `å#∞ U~åÊ@∞
KÕã≤# P_ç (Pëê_è»O) =∂™È`«û= x~°fiǨÏ}Ï~°÷O, ˆ~K«Ü«∞
^Œ<åflÜ«∞‰õΩx ¿Ñ~° U~åÊ@∞ KÕã≤# ã¨Okè JO>Ë ã≤`«Hõ~°QÆ#¤<£
ã¨Okè [~°Ñ¨_®xH˜ `«QÆ∞ U~åÊ@∞ QÍqOz, JO^Œ∞ʼnõΩ JÜÕ∞º
Y~°∞ÛʼnõΩQÍ#∞, `«# ѨiáêÅ<åHÍÅ=∞O^Œe 9= ã¨O=`«û~°
=∞O>Ë 1330-31 ã¨O=`«û~°=∞O^Œ∞ á⁄OQÆÅ∂~°∞ ã¨QÆ „QÍ=∞
P^•Ü«∂xfl u~°∞=∞Å Nx"åã¨∞xH˜ ã¨=∞~°Ê} KÕâß_»∞. JO`Õ
„áêi÷OK«‰õΩO_®<Õ ã¨∂~°∞º_»∞
`å=∞~° H˘Å#∞#∞ qHõã≤OѨ*Ëã¨∞Î<åfl_»∞.
K«O„^Œ∞_»∂ JÖψQ HõÅ∞=ʼnõΩ
qHÍã¨O KÕ‰õÄ~°∞ã¨∞Î<åfl_»∞.
"Õ∞Ѷ¨Ú_»∞ ‰õÄ_® Z=~°∂
J_»∞QÆHõáÈ~Ú<å
h\˜x Wã¨∞Î<åfl_»∞.
ã¨`«∞Ê~°∞+¨μÅ∞ `«=∞O`«@ `å"Õ∞ ZѨC_»∂
Ѩ~°∞ʼnõΩ "Õ∞Å∞ KÕÜ«∞_®xH˜ ã≤^ŒúѨ_»∞`«∞O\Ï~°∞.
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Kå~°K«‰õΔΩ=Ù 41
H͉õΩO_® D P^•Ü«∞O ÃÑ· ¿Ñ~˘¯#fl "å\˜Hˆ H͉õΩO_® u~°∞Ѩu
Ö’x g~°#~°ãO≤ ǨïxH˜ =∞iÜ«Ú u~°∞=∞OÔQ· PàÏfi~°∞Å <≥"· ^Õ ºŒ O
HÀã¨O, ã≤`«Hõ~°QÆ#¤<£ =∞~î°OÖ’ 32=∞Ok „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ
Éè’[# ã¨^Œ∞áêÜ«∂xH˜ LѨÜ≥∂yOKåeûOk QÍ#∂, q∞ye#
^èŒ#O`À XHõ ѨÓÅ=#O, XHõ K«e"ÕO„^ŒO x~°fiÇ≤ÏOKÕO^Œ∞‰õΩ
=∞i W`«~° ^è~Œ ‡° HÍ~åºÅ x~°fiǨÏ}Ï~°O÷ Y~°∞Û ÃÑ@ì=∞h ã≤OQÆÜ∞«
^Œ<åflÜ«∞‰õΩ_»∞ ™ê÷#`åÎ~°∞Å#∞ HÀ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. (âßã¨#O ã¨OYº
195-\˜.\˜.).
N~°OQÆÜ«∂^Œ=~åÜ«∞Å („H©.â◊.1339) ѨiáêÖ<å
HÍÅ=∞O^Œe 3= ã¨O=`«û~åxH˜ K≥Ok# âßã¨#O 354-\˜.\˜.
`≥Å∞ѨÙ`«∞#fl „ѨHÍ~°O ~Ô O_»∞ ã≤`H« ~õ Q° #Æ <¤ £ =∞~îåÅ∞ L<åflÜ«∞h,
JO^Œ∞Ö’ XHõ\ ˜ u~°∞=∞ÅÖ’#∞, =∞~˘Hõ\ ˜ u~°∞ѨuÖ’#∞
L#fl@∞¡ `≥Å∞ã¨∞Î<åfl~Ú. u~°∞=∞ÅÖ’x D =∞~î° P^èŒfi~°ºOÖ’
Jiâ◊<åÅÜ«∞<£ #O^Œ#=#O =∞iÜ«Ú=}ü â◊~î°QÀѨ<£ #O^Œ#
=#O J<Õ ~Ô O_»∞ ѨÓ^À@Å∞ L<åfl~Ú. ã≤OQÆÜ∞« ^Œ<åflÜ«∞‰õΩ_»∞
D Ô~O_»∞ =∞~îåÅ#∞ `«# `«~°Ñ¨Ù# H˘O^Œ~°∞ ã¨<åºã¨∞ŠѨ~°O
KÕâß_»∞. 1000 Ѩ}ÏÅ∞ K≥e¡OK«QÆÅ ã¨<åºã¨∞ʼnõΩ D #O^Œ#
=# ÉÏ^茺`«#∞ JѨÊyOKå_»∞. P ã¨<åºã≤ `«^Œ#O`«~°O P Pã≤Î
=∞~°Å ã≤OQÆÜ«∞^Œ<åflÜ«∞‰õΩxH˜ KÕ~°∞`«∞Ok. J`«x ã¨=∞‡u`À
D Pã¨∞ÎÅ#∞ 400 Ѩ}ÏÅ#∞ ^Õ"åÅÜ«∞ N ÉèíO_®~åxH˜
K≥e¡OK«QÆÅ =∞~˘Hõ ã¨<åºã≤ Ѩ~°O KÕÜ«∂eû L#flk. W`«xˆH
jÜ«∞~ü ÖËHõ rÜ«∞~ü Jx ¿Ñ~°∞. Pã≤ΠѨ~°O J~Ú#O^Œ∞‰õΩ
ÉÏ^茺`«QÍ L`«û= k<åÅÖ’ 4=~ÀA, áê~°∞"Õ@ k#=∞O^Œ∞
L`«û=q„QÆǨÅ Tˆ~yOѨ٠[~°∞QÆ∞#ѨÙ_»∞ D Ô~O_»∞ ѨÙ+¨Ê
=<åÅÖ’ QÆÅ =∞O_»áêÅÖ’#∞ <≥·"Õ^Œº ã¨=∞~°Ê} KÕÜ«∂eû
LO@∞Ok. D =∞~îå^•Ü«∞O #∞O_Õ ™êfiq∞"åiH˜ H˘xfl
PÉè~í }° ÏÅ∞ `«Ü∂« ~°∞KÕ~ÚOz JÅOHõiOѨ*ãË #≤ @∞¡ `≥Å∞ã¨∞#Î flk
(âßã¨#O ã¨OYº 672-\˜.\˜.). D =∞~î° ã¨<åºã≤, rÜ«∞~°∞
PÅÜ«∂xH˜ ¿ã=KÕã≤#@∞¡ HõxÑ≤™ÈÎOk. u~°∞=∞Å N "ÕOHõ>Ë
â◊fi~°™êfiq∞ PÅÜ«∞OÖ’#∞, u~°∞Ѩu QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ PÅ
Ü«∞OÖ’#∞ „Ѩã¨∞Î`«=Ú#fl rÜ«∞~°∞, rÜ«∞OQÍ~°∞Å ã¨Oã¨÷ KÕã¨∞
‰õΩO@∞#fl ¿ã"å ÉèÏQƺO P<å\˜ ã≤OQÆÜ«∞^Œ<åflÜ«∞‰õΩ_ç Ü≥ÚHõ¯
ã≤`«Hõ~°QÆO_» =∞~î°"Õ∞ =¸ÅOQÍ HõxÑ≤™ÈÎOk.
42 áêáê`«∞‡Å∞ WǨÏÖ’HõOÖ’ tHõΔÅ∞ `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<åfl Ѩ~°Ö’HõOÖ’ `«Ñ≤ÊOK«∞HÀÖË~°∞
14 = J^蕺ܫ∞O
1. q[Ü«∞#QÆ~°HÍÅ=∞O^Œe u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O :
u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞O q[Ü«∞#QÆ~° HÍÅOÖ’ J`«ºO`«
"≥·Éèí"À#fl`«OQÍ =iúÅ¡_®xH˜ P<å\˜ áêʼnõΩÖË HÍ~°}O.
Hõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞ =∞iÜ«Ú JK«∞º`«~åÜ«∞Å∞ J<ÕHõ=∂~°∞¡ D
^Õ"åÅÜ«∂xH˜ =zÛ J<ÕHõ Pã¨∞ÎÅ#∞, qÅ∞"≥·# PÉèí~°}ÏÅ#∞
ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. x*ÏxH˜ JK«∞º`« ^Õ=~åÜ«∞Å∞ u~°∞=∞Å
^Õ"åÅÜ«∞OÖ’<Õ ^≥·=ã¨xflkè# q[Ü«∞#QÆ~° K«„Hõ=iÎQÍ Ñ¨\Ïìaè
¿+HõO KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. q[Ü«∞#QÆ~° ™ê„=∂[º™ê÷Ѩ# [iyOk
"≥Ú^ŒÅ∞‰õΩx |ÖÏxfl ѨÙOAH˘O@∂, Jaè=$kúѨ^ä•# ™êˆQO
^Œ∞‰õΩ Hõ$+≤KÕã≤# áêʼnõΩÖˇ·# <åÅ∞QÆ∞ =OâßÅ K«„Hõ=~°∞ÎÅ
Hõ+¨ìã¨∞MÏÅ`À D u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ JÉèí∞º#flu =Ú_çѨ_ç
LOk.
13= â◊`å|ÌO „áê~°OÉèOí =~°‰Ωõ u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∂
xH˜ KÕã≤# P^è•~°„^Œ=º^•<åÅ q=~åÅ#∞ ѨijeOz#>ˇ¡Â`Õ
KåÅ=~°‰õÄ ^ŒH˜Δ}^Õâ◊=∞O^Œe ^ŒH˜Δ}„áêO`«"åã¨∞ÅKÕ`«#∂,
U H˘kÌ=∞O^À ѨtÛ=∞„áêOfÜ«ÚÅKÕ`«#∂, KÕã≤# ÔH·OHõ~°º
"≥·#O qâ◊^ŒO HÍQÆÅ^Œ∞. ^Õ"åÅÜ«∞ ¿ã"å HÍ~°ºx~°fiǨÏ}Ï~°÷O
J`«ºO`« qÅ∞"≥·# P^è•~°„^Œ=º^•<åÅ#∞ QÍqOz#\˜ìÜ«¸,
^ŒH˜Δ} ÉèÏ~°`«^Õâ◊=∞O^Œe ѨtÛ=∞„áêO`åxH˜ K≥Ok# "≥Ú^Œ\ ˜
=ºH˜Î ã≤OQÆÜ«∞ ^Œ<åflÜ«∞Hõ Jx `≥Å∞™ÈÎOk. W`«_»∞ „H©.â◊.14=
â◊`å|Ì „áê~°OÉèí ^Œâ◊Hõ „áêO`«OÖ’ LO_ç# g~°HõOѨ# L_»
Ü«∂~ü Ü≥ÚHõ¯ Ãã·<åºkèѨu. u~°∞=∞ÅÖ’x âßã¨<åÅ =Å#
`≥eã≤#^Õq∞@O>Ë W`«_»∞ `«# ^èŒ~°‡Hõ~°Î $`«fiOÖ’ L#fl Ji
â◊<åÅÜ«∞O, #O^Œ#=#O =∞iÜ«Ú `«k`«~° Pã¨∞ÎÅ áêÅ<å
ÉÏ^茺`«#∞ u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ K≥Ok# XHõ lÜ«∞ºOQÍiH˜
JѨÊ*ˇÑ≤Ê#@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk. |Ǩïâß P HÍÅOÖ’ ^ŒHΔ̃} ÉèÏ~°`«
^Õâ◊OÖ’ =Úã≤¡OÅ ^ŒO_»Ü«∂„`«Å=Å# Ü«Ú^ŒúHÍ~åºÅÖ’ x=∞
QÆfl"≥∞ÿ LO_»_»O=Å¡ HÍÉ’Å∞ (`«#∞ u~°∞=∞Å x"åã≤ Ü«∞QÆ∞@
gÅ∞HÍHõ) ã≤OQÆÜ«∞^Œ<åflÜ«∞‰õΩ_»∞ W@∞=O\˜ U~åÊ@∞ KÕã≤
LO\Ï_»∞.
Ãã<· åº^躌 ‰õΩΔ _≥#· ã≤OQÆÜ∞« ^Œ<åflÜ«∞‰õΩ_»∞, D „áêO`«OÖ’
J`«ºO`« ã¨xflÇ≤Ï`«ãO¨ |O^èOŒ Hõey LO_»_O» KÕ`« D ^Õ"åÅÜ«∞
ã¨ÑyΨ i
¿ã"åÔH·OHõ~åº~°÷"≥∞ÿ Ô~O_»∞=∞~îåÅ#∞ ™ê÷Ñ≤Oz, #O^Œ#=<åÅ#∞
<≥ÅH˘eÊÜ«ÚO_≥#∞. HÍh, HÍ~°ºÉèÏ~°OKÕ`« g\˜ÃÑ· „â◊^Œú
=Ç≤ÏOK«_®xH˜ `«y#O`« ã¨=∞Ü«∞O ÅaèOK«#O^Œ∞=Å# qkèOѨ
|_ç# +¨~°`«∞Å`À ‰õÄ_ç# D P^è•~°„^Œ=º ^•<åÅ#∞ 㨄Hõ=∞
x~°fiǨÏ} ÉÏ^茺`«#∞ XHõ lÜ«∞ºOQÍiH˜ JѨÊyOKå_»∞.
D HÍÅOÖ’<Õ „Ѩuk#O N"åiH˜ PǨ~° <≥·"Õ^•º
xH˜ XHõ u~°∞É’ƒ#HõO ã¨=∞iÊOKÕO^Œ∞‰õΩQÍ#∞ "≥Ú^Œ\ ˜ |∞Hõ¯
~åÜ«∞Å∞ `«QÆ∞ U~åÊ@∞ QÍqOKå_»∞. JO^Œ∞‰õΩ HÍ=Åã≤#
P^è•~°„^Œ=º^•<åxfl QÍqOz#@∞¡ u~°∞=∞Å âßã¨# ã¨OK«
Ü«∞OÖ’ XHõ âßã¨#O `≥Å∞ѨÙ`«∞#flk.Wk |∞Hõ¯~åÜ«∞ ã¨OkèQÍ
ã¨∞Ѩiz`«"Õ∞! WOHõ#∂ D K«„Hõ=iÎ „ѨuÜÕ∞\Ï XHõ „|Ǩϟ‡
`«û=O x~°fiÇ≤ÏOK«∞@‰õΩ `«y# U~åÊ@∞ QÍqOz#@∞¡ ‰õÄ_®
qâ◊^=Œ ∞ø`ÀOk. =∞Ǩ=∞O_»ÖâË fi◊ ~° =∞Oy^Õ= =∞Ǩ~åA ‰õÄ_»
`«#=O`«∞ ¿ã"åÔH·OHõ~°ºOQÍ u~°∞=∞Å^Õ=Ùx PÅÜ«∞tY~°O
g∞k (P#O^ŒxÅÜ«∞) q=∂<åxH˜ |OQÍ~°∞ѨÓ`« ѨÓ~ÚOz
¿ÑÔ~xflHõQÆ#fl HÍ~åºxfl QÍqOKå_»∞. D q+¨Ü«∂xfl q=iOz#
âßã¨#O ã¨OYº 273-\˜.\˜. „ѨHÍ~°O „H©.â◊.1359=
ã¨O=`«û~åxH˜ JO>Ë âß.â◊.1281= ã¨O=`«û~åxH˜ ã¨iÜ«∞QÆ∞
qHÍi<å=∞ ã¨O=`«û~°O Pëê_è» |Ǩïà◊ ^Œâq◊ ∞ â◊x"å~°O<å_»∞
=∞Ǩ Ѷ¨∞#`«=Ç≤ÏOz# =∞Oy^Õ= =∞Ǩ~åA u~°∞=∞Å Nx
"åã¨∞x q=∂#Og∞^Œ |OQÍ~°∞ tM~åxfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»x `≥Å∞ѨÙ
`ÀOk. D âßã¨#OÖ’, P<å_»∞ Ѩiáêeã¨∞Î#fl ~åAÜ≥ÚHõ¯
ѨiáêÅ<å HÍÖÏxfl `≥Å∞ѨÖË^Œ#_»O QÆ=∞<å~°›O. P<å\˜ ^Õâ◊
~å[H©Ü«∞ ѨiáêÅ<å=º=ã¨÷ J`«ºO`« X_ç^Œ∞_»∞‰õΩÅ`À,
JxtÛ`«ã≤÷uÖ’ LO_ç# "≥·<åxfl ã¨∂z™ÈÎOk.
P^è•~°„^Œ=º^•<åÅ „Ѩã¨H˜Î =zÛ# ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡
QÆ∞iÎOѨ^Œy# q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë- ǨÏiǨÏ~°~åÜ«∞Å `«~°Ñ¨Ù#
=º=ǨÏ~°ÎQÍ =zÛ# =ÚÅ¡ˇÂ u~°∞"≥OHõ@rÜ«∞~°∞ „H©.â◊.1387=
ã¨OII# #∂`«#OQÍ =∂ã≤ u~°∞<åàò (=∂Ѷ¨∞=∂㨠L`«û=O)
[iÑ≤OKÕO^Œ∞‰õΩ `«QÆ∞ U~åÊ@∞ QÍqOK«_»O. D q+¨Ü«∞O
âßã¨#O ã¨OYº 103-\˜.\˜. =Å¡ `≥Å∞™ÈÎOk. u~°∞=∞Å ^Õ"å
ÅÜ«∞OÖ’x =~°^Œ~å[™êfiq∞ QÆ∞_çÖ’ (u~°∞=∞Å PÅÜ«∞OÖ’H˜
"≥O_ç"åH˜e ^•@QÍ<Õ Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù# L#flk- J#∞"å^Œ‰õΩ_»∞)
PQÆ+¨μì, 2010 J#fl^•<åxfl q∞Oz# ^•#O Un ÖË^Œ∞
`Õëê =∞™œ q~°*’ „|Ǩχ֒HÀ # ÜÕ∞+¨μ lǨχ
=∞#$`«O # =∂Ü«∂ KÕu. – „Ѩâ’flѨx+¨`«∞Î :16
Z=iÜ«∞O^Œ∞ ‰õΩ\˜Å ÉèÏ==Ú, Jã¨`«º=Ú, HõѨ@=Ú, "≥Ú^ŒÖˇ·#
^ÀëêÅ∞ ÖË"À J\˜ì"åiˆH Ѩq„`«=∞QÆ∞ „|Ǩχ֒Hõ=Ú ã≤kúã¨∞ÎOk.
edOz# âßã¨#O „ѨHÍ~°O NÉèíO_®~åxH˜ „ѨÉèí=<å=∞ ã¨O=
`«û~å# ѨÓOQÀ_»∞ „QÍ=∞O#∞O_ç ÅaèOz# P^•Ü«∞O #∞O_ç
100 Ѩ}ÏÅ#∞ ǨÏiǨÏ~°~åÜ«∞Å ¿Ñ~°∞g∞^Œ P^è•~°„^Œ=º
^•#O QÍqOz, D L`«û= U~åÊ@∞ QÍqOKå_»∞. D ã¨O^Œ
~°ƒOù Ö’ ‰õÄ_» u~°∞x#] L~ü L_»Ü∂« <£ „Ѩ™êÎ=# =zÛ LO_»_O»
QÆ=∞<å~°›O. QÆ=∞xOKåeû# =∞~À q+¨Ü«∞O- Éèí‰õΩÎÅ∞ +¨~°`«∞
Å`À KÕ¿ã@@∞=O\˜ P^è•~°„^Œ=º^•<åÅ#∞ ^Õ"åÅÜ«∞O
`«~°Ñ¨Ù# „QÆÇ≤ÏOK«_®xH© =∞iÜ«Ú JO^Œe +¨~°`«∞Å „ѨHÍ~°O
J=∞Å∞Ѩ~°K«QÆey#, ^Õ"åÅÜ«∞ã¨Oã¨÷KÕ xÜ«∞q∞OK«|_ç#
JkèHÍi Z=~°<Õ q+¨Ü«∞O `≥eÜ«∞_»OÖË^Œ∞.
u~°∞=∞Å^Õ"åÅÜ«∞ âßã¨<åÅ#∞ ѨijeOz#, q[
Ü«∞#QÆ~° Ü«ÚQÆO ѨÓ~°fiO#∞O_ô, ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ã¨O|OkèO
z# =º=Ǩ~åÅ∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î=ã¨∞Î#fl ^Õ"åÅÜ«∞ HÍ~°ºx~åfiǨÏHõ
ã¨OѶ∞¨ O „H©.â◊.1390 ã¨O=`«û~°O „áêO`«O <å\˜H˜ „Hõ"∞Õ Ñ‘ `«#
„áê|ÖϺxfl, Ѩ@∞ì#∞ HÀÖ’Ê~Ú Ü«ÚO_ç#@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk.
ZO^Œ∞HõO>Ë ÃÑ·# `≥Å∞Ѩ|_ç# âßã¨#O=O\˜ `«^Œ∞Ѩi âßã¨
<åÖ’¡ D ã¨OѶ¨∞O „Ѩã¨HΘ ÖË^Œ∞. =∞iÜ«Ú ã¨Ê+¨ìOQÍ ÃÑ· âßã¨<å
ÅÖ’ `≥eÑ≤# „ѨHÍ~°O D Ô~O_»∞ ™êHΔͺ^è•~åÅ∞ L#fl@∞
=O\˜ âßã¨#O (D „^èŒ∞=Ѩ„`«O) #"≥∂^Œ∞ KÕã≤Ok XHõ u~°∞
x#]L~ü L_»Ü«∂<£ ÖËHõ PÅÜ«∞ QÆ}OHÍkèHÍiÜÕ∞ HÍx ™ê÷#
`åÎ~°∞ HÍ^Œ∞. nxx |\˜ì XHõ q+¨Ü«∞O J=QÆ`«=∞ø`ÀOk.
q[Ü«∞#QÆ~° ™ê„=∂[º ™ê÷Ѩ# [iy WO`«HÍÅO QÆ_çz#
ѨÊ\˜H˜ ^Õ"åÅÜ«∞OQÍx, ^Õ"åÅÜ«∞ HÍ~°ºx~åfiǨωõΩÅ∞QÍx,
Éèí‰õΩÎÅ∞QÍx K«„Hõ=iÎÜ≥ÚHõ¯ PkèѨ`åºxfl QÆ∞iÎOz#@∞¡ QÍh
ÖË^• ^•xKÕ „ѨÉèÏq`«"≥∞ÿ#@∞¡ QÍh HÍ#~å^Œ∞. „H©.â◊. 1380
ã¨O=`«û~° „áêO`«O =~°‰õΩ ~åA Ü≥ÚHõ¯ JkèHÍ~°O, PkèѨ`«ºO
giÃÑ· K≥Å∞¡K«∞O_ç#@∞¡ `≥b_»O ÖË^Œ∞. âßã¨<åÅÖ’ q[Ü«∞
#QÆ~° K«„Hõ=~°∞ÎÅ#∞ QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# =zÛ# ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’
P ~åAÜ≥ÚHõ¯ „Ѩâ◊ã≤Î „Ѩã¨∞ÎuOK«|_»HõáÈ=_»O KÕ`«‰õÄ_» ÃÑ·
q+¨Ü«∞O ~°∂_èç J=Ù`ÀOk.
43
 =ÚÖˇ¡Â u~°∞"≥OHõ@rÜ«∞~°∞ „ѨHõ
ã¨Ñ¨Îyi g∞‰õΩ ã¨„Hõ=∞OQÍ JO^Œ∞`ÀO^•? \˜Oz# âßã¨#O ã¨OYº 57-\˜.\˜. „ѨHÍ
 J~Ú^Œ∞ ÉèÏ+¨Å ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ‰õΩ <Õ_»∞ ^•^•Ñ¨Ù 80 "ÕÅ ~°O âß.â◊.1312ã¨OII JO>Ë „H©.â◊.13
=∞Ok K«O^•^•~°∞Å∞<åfl~°∞. u~°∞=∞Å N"åi g∞^Œ qâßfiã¨O`À 90= ã¨OII „áêO`«O <å\˜ˆH u~°∞=∞Å
ã¨Ñ¨ÎyiH˜ K«O^•Å∞ K≥e¡Oz# g∞ JO^ŒiH© Hõ$`«[˝`«Å∞. ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ PÅÜ«∞ „Ѩ™ê^•xfl u~°∞
Ѩu "≥·+¨‚=ÙÅ∞, u~°∞Kå#∂~°∞ ã¨Éèˇ·Ü«∂~°∞,
 K«O^•^•~°∞ÅO^ŒiH© ã¨Ñ¨Îyi „Ѩu <≥ÖÏ „Hõ=∞O `«Ñ¨ÊHõ ѨOѨÙ
#Oa=∂~ü (PÅÜ«∞ ѨÓ*Ïi), HÀ~ÚÖò
`«∞<åflO. ˆHà◊√¯O rÜ«∞~°∞¡, W^ŒÌ~°∞ ^Õ"åÅÜ«∞ QÆ}ÏO
U <≥Å J~Ú<å ã¨Ñ¨Îyi JO^ŒHõáÈ`Õ HÍkèHÍ~°∞Å∞ ѨOK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞. „Ѩ™ê^•xfl
^ŒÜ«∞`À D „H˜Ok q+¨Ü«∂Å∞ ѨijeOK«O_ç : 12 ÉèÏQÍÅ∞KÕã≤ XHõ ã≤~÷ ° x+¨ÊuÎÖ’ ѨOK«∞
1) K«O^•HÍÅO ѨÓiÎ J~ÚO^Õ"≥∂ ѨijeOK«O_ç? HÀ=_»O [iˆQk. nxx |\˜ì ^Õ"åÅÜ«∞
HÍ~°ºx~åfiǨÏHõ ã¨Éèí∞ºÅ∞ "≥Ú`«ÎO Ѩk
2) =ÚO^Œ∞ g∞ „áêO`«Ñ¨Ù áÈãπì=∂º<£#∞ qKåiOK«O_ç? =∞Ok ™ê÷#`åÎ~°∞Å∞, W^ŒÌ~°∞ PÅÜ«∞
3) ã¨Ñ¨Îyi JO^ŒÖË^Œ#fl Ѷ≤~åº^Œ∞ áÈã¨∞ìHÍ~°∞¤ g∞^Œ ~åã≤ =∂‰õΩ QÆ}ÏOHÍkèHÍ~°∞Å∞ LO_Õ"å~°∞. ÃÑ·#
ѨOѨO_ç? ¿Ñ~˘¯#fl N"≥ · + ¨ ‚ = ÙÅ∞ J#|_» ∞ "å~° ∞
4) g∞~°∞ g∞ ã¨Ô~·# z~°∞<å=∂#∞, Ñ≤<£HÀ_£, á¶È<£ <≥O|~°∞`À ã¨Ç¨ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ ~å=∂#∞AxKÕ ^Õ"åÅ
q=~°OQÍ / J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖÏ „"åÜ«∞O_ç. Ü«∞OÖ’ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ@ì|_ç# UHÍH˜ N"≥·+¨‚
=ÙÅ∞. ~å=∂#∞Ax HÍÅOÖ’ gi ã¨OYº
5) z~°∞<å=∂ =∂i`Õ "≥O@<Õ `≥eÜ«∞KÕÜ«∞O_ç? XHõiH˜ q∞OK«ÖË^Œ∞. HÍh HÍÅ„Hõ=∞OQÍ
6) #∂`«# K«O^•^•~°∞ʼnõΩ "å~°∞ K«O^• K≥e¡Oz# =∞~°∞ã¨\ ˜ <≥Å =¸_»∞ â◊`åÉÏÌÅ∞ QÆ_Kç ãÕ i¨ H˜ gi ã¨OYº
#∞Oz Ѩ„uHõ JO^Œ∞`«∞Ok. <åÅ∞QÆ∞‰õΩ ÃÑiy „H©.â◊.1398 ã¨O=`«û~°O
7) K«O^•#∞ ѨÙ#~°∞^ŒúiOK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ K«O^•<≥O|~°∞ <å\˜H˜ 10H˜ ÃÑiyOk. g~°∞ "≥Ú^Œ@
`≥eÜ«∞Ѩ~°Kåe. =∞`«ã¨O|O^èŒ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞ JO>Ë
PÅÜ«∞OÖ’ ѨÓ[, J~°Û#, Jaè¿+HõO
8) W`«~° q=~åʼnõΩ D „H˜Ok á¶È<£ <≥O|~°¡Ö’ ã¨O„ѨkOK«O_ç. "≥Ú^ŒÖˇ·# HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞ [iÑ≤OKÕ"å~°∞.
J) 0877–2264359, P) 0877–2264363 JO`ÕH͉õΩO_® ^Õ"åÅÜ«∞ Pã¨∞ÎÅ#∞
(ÖË^•) K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞. ~å=∂#∞[ HÍÅO #∞O_ô
9) D „H˜Ok z~°∞<å=∂‰õΩ HÍ~°∞¤ ~åÜ«∞O_ç u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ HÍ~°º„Hõ=∂ÅÖ’
„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, áêÅ∞ѨOK«∞‰õΩO@∂=zÛ# D N"≥·+¨‚=ÙÅ
ã¨Ñ¨Îyi, Ѩ~°OѨ~° Z_»`≥QƉõΩO_® =ã¨∂Î, ^Õ"å
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, ÅÜ«∞=∞O^Œe D<å\˜ J~°Û‰õΩʼnõΩ Ñ¨Ósfi
u.u.^Õ. „ÃÑãπ HÍOáœO_»∞, ‰õΩÅ∞QÍ QÆ∞iÎOѨ٠á⁄O^•~°∞. 1000
u~°∞Ѩu–517 083. ã¨OIIÅ∞QÍ g~°∞ "≥OHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ ¿ã"å
ÔH·OHõ~åºÅÖ’ „uHõ~°}â◊√kúQÍ x=∞QÆ∞flÖˇ·
`«iã¨∞Î<åfl~°∞. (WOHÍ LOk)
44 "Õ^Œ#‰õΩ B+¨^èŒO ÉèíQÆ=<åfl=∞㨇~°}Ë! ã¨ÑyΨ i
 N =ÚYeOˆQâ◊fi~åÅÜ«∂Å∞
=ÚYeOQÆO Ju Ѩq„`«"≥∞ÿ# ã¨÷ÅO. D „Ѩ^Õâ◊O
N PO„^茄Ѩ^ÕâòÖ’ =Oâ◊^è•~° #k X_»∞¤#, NH͉õΩà◊O
lÖÏ¡Ö’ LOk. NH͉õΩà◊O #∞Oz 40 H˜.g∞. ^Œ∂~°OÖ’ L#fl
D „Ѩ^ÕâßxH˜ „Ѩu~ÀA J<ÕHõ |ã¨∞ûÅ∞ NH͉õΩà◊O #∞Oz
„Ѩܫ∂}˜ã¨∞Î<åfl~Ú. WHõ¯_» t=eOQÆO =ÚMÏHõ$ux Hõey
LO_»_»O qâıëêOâ◊O.
D „Ѩ^Õâ◊O ѨÙ~å} „Ѩã≤kúÔHH˜¯# „áêp# ã¨÷ÅO.
WHõ¯_» t=ÙxÔH· eOQÍHÍ~°OÖ’ =¸_»∞ QÆ~°ƒùQÆ∞à◊√§ "≥Åã≤
L<åfl~Ú. Jq – 1) =∞^èŒ∞ˆHâ◊fi~° ÖËHõ =ÚYeOˆQâ◊fi~° 2) Jx
Ü«∞OHõ cè"Õ∞â◊fi~° 3) ™È"Õ∞â◊fi~°.
=ÚYeOQÍxH˜ K≥Ok# =¸_»∞ ^Õ"åÅÜ«∂Öˇ·# ™È"Õ∞
â◊fi~°, cè"Õ∞â◊fi~°, =∞^èŒ∞ˆHâ◊fi~° ÖËHõ =ÚYeOˆQâ◊fi~åÅÜ«∂Ö’¡
™È"Õ∞â◊fi~åÅÜ«∞O „áêp#"≥∞ÿOk. |Ǩïâß D ^Õ"åÅÜ«∞O
`«∂~°∞ÊQÆOQÆ ~å*ˇ#· ǨÏã≤=Î ~°‡ HÍÅOÖ’ J`«_∞» `«# ~å[^è•xx
^ŒOuѨÙ~°O #∞O_ç HõoOQÆÑÙ¨ ~åxH˜ =∂iÛ# ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ J#QÍ
„H©.â◊. 6 ÖËHõ 7= â◊`åÉÏÌÖ’¡ Hõ\ ˜ìLO_˘K«Ûx JOK«<å.
=∞iH˘O^Œ~°∞, =∞^èŒ∞ˆHâ◊fi~åÅÜ«∞O =∞iÜ«Ú cè"Õ∞â◊fi
~åÅÜ«∂Å x~å‡}O „H©.â◊. 10 ÖËHõ 11 â◊`åÉÏÌÖ’¡ [iy
LO_»=K«Ûx Jaè„áêÜ«∞Ѩ_»∞`«∞<åfl~°∞. J#O`«=~°‡ =∞#=_≥·#
=„[ǨÏã¨Î–2 Xi™êû#∞ [~ÚOz# `«~åfi`« xi‡OKå_»x
`≥Å∞™ÈÎOk. ™È"Õ∞â◊fi~° ^Õ"åÅÜ«∞O K«O„^Œ„Ѩu+¨ª JO\Ï~°∞.
J#QÍ D eOQÆO K«O„^Œ∞x KÕ`« „Ѩu+¨ª KÕÜ«∞|_çOk. „Ѩ^è•#
^≥·="≥∞ÿ# ™È"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ eOQÍHÍ~°OÖ’ LO_ç =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°
=∞iúx(^Õq), QÆ}Ѩu, ‰õΩ=∂~°™êfiq∞, HÍÅÉèˇ·~°= =∞iÜ«Ú
W`«~° ^Õ=Ùà◊¡`À ‰õÄ_ç LO\Ï_»∞.
~åAQÍi |O^èŒ∞"≥·# H˘=∂~°fl= Ti á⁄e"Õ∞~°Ö’¡
J#QÍ =QÆ~° Jx Ñ≤Å∞=|_Õ KÀ@ t=ÙxH˜ eOQÍHÍ~°OÖ’
PQÆ+¨μì, 2010 Hõ$+¨‚O =O^Õ [QÆ^Œ∞æ~°∞O
– l. N=∞u
=∞#
^Õ"åÅÜ«∂Å∞
XHõ PÅÜ«∂xfl xi‡OKå_»∞, J@∞ Ñ≤=∞‡@ H˘=∞~°fl=
~å[Ü«∂º_»∞. Wk „H©.â◊.1038H˜ K≥OkOkQÍ `≥Å∞™ÈÎOk.
"≥Ú`åÎxH˜ D ^Õ"åÅÜ«∞O H˘=∂~°fl= KÕ`« „H©.â◊.941–976
=∞^躌 Ö’ Hõ\Oì˜ K«|_çOk. J^Õ q^èOŒ QÍ J`«x `«~åfi`« ~å*ϺxH˜
=zÛ# =„[ǨÏ㨖Π2 ÖËHõ JxÜ«∞OHõ cè=∞KÕ`« „H©.â◊.980–1015
=∞^茺֒ 'JxÜ«∞OHõ cè"Õ∞â◊fi~åÅÜ«∞O—, P `«~åfi`« =∞^èŒ∞ˆHâ◊fi
~åÅÜ«∞O `«^#Œ O`«~O° xi‡OK«|_®¤~Ú. D ^Õ"åÅÜ«∞O ‰õÄ_®
Q˘Ñ¨ÊK«i„`«#∞ Hõey LOk. JK«Û@ L#fl Ô~O_»∞ #Onâ◊fi~°∞Å∞
KÀà◊~åAÅ Q˘Ñ¨Ê`«<åxH˜ x^Œ~°≈#OQÍ xez L<åfl~Ú.
D ^Õ"åÅÜ«∞O "åã¨∞Î x~å‡}Ïxfl Ѩije¿ãÎ D
^Õ"åÅÜ«∞O „^•q_», WO_À, P~°º<£ Ѩ^`úŒ ∞« Ö’¡ xi‡OK«|_ç#@∞¡
`≥Å∞™ÈÎOk. q=∂#O, J~°÷=∞O_»Ñ¨O, QÆ~°ƒùQÆ$ǨÏO =∞iÜ«Ú
W`«~° QÆ^Œ∞Å∞ D Ô~O_»∞ ~°HÍŠѨ^Œú`«∞Ö’¡ L<åfl~Ú. D ^Õ"å
ÅÜ«∂xfl Éèí∞=<Õâ◊fi~åÅÜ«∞O, HÀ}Ï~°¯Ö’x ã¨∂~°º^Õ"åÅÜ«∞O,
NǨÏi [QÆ<åfl^ä•ÅÜ«∞O P^è•~°OQÍ Ñ¨ijeOK«=K«∞Û. D ^Õ"å
ÅÜ«∞O LxH˜x „H©.â◊.6= â◊`å|ÌOÖ’ ^Œ∞~°æÔH· xi‡Oz# J~Ú
ǨϟÅ∞ ^Õ"åÅÜ«∞O P^è•~°OQÍ (Kåà◊√‰õꧏ HÍÖÏxH˜ K≥OkOk)
ѨijeOK«=K«∞Û. =∞^èŒ∞ˆHâ◊fi~åÅÜ«∂xH˜ K≥Ok# „Ѩ`ÕºHõ
JOâ◊"∞Õ =∞#QÍ QÆ~åƒùÅÜ«∞O H͉õΩO_®, ã¨∂~°º^Õ=Ù_»∞ (Pk`«º),
^Õq (JOaHõ), q+¨μ‚ ("åã¨∞^Õ=) QÆ}<å^äŒ (QÆ}Ѩu)ʼnõΩ z#fl
z#fl QÆ~ƒ° Qù ∞Æ à◊√§ XH˘¯Hõ¯ =¸ÅÖ’ "≥Åã≤ L<åfl~Ú. P ~°HOõ QÍ
D ^Õ"åÅÜ«∞O 'ѨOKåÜ«∞`«#— ^Õ"åÅÜ«∂Å =~åæxH˜ K≥OkOk.
Ç≤ÏO^Œ∂ ^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ D ~°HõO KåÖÏ J~°∞^Œ∞.
âßã¨<å^è•~°OQÍ K«∂¿ãÎ D PÅÜ«∞O „Ѩã≤kúÔHH˜¯#
Q˘Ñ¨Ê ^Õ"åÅÜ«∞=∞x `≥Å∞™ÈÎOk. D ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ã¨O|O
kèOz# âßã¨<åÅ∞ ^•^•Ñ¨Ù #∂~°∞ =~°‰õÄ L<åfl~Ú. =∞^茺
Ü«ÚQÆOÖ’x HõoOQÆ „Ѩ[Å∞ =∞iÜ«Ú ~åAÅÜ≥ÚHõ¯ rq`åxfl,
45

P`«‡x"Õ^Œ#"£∞
J~°qO^•ã¨# â◊OHõ~° „ѨÉèí$u
^Õ"åhHõ "Õ∞^Õ=Ù N
K«~°}ÏOÉè’[Ü«ÚQÆ=Ú‡ ÉèíH˜Î Éèíi`«
™êfiO`«=Ú‡ÅO Q˘eÛ Ç¨Ï
~°¬~°™êOÉè’xkè ^˘Ñ¨Ê^ÀñÔQ^Œ~˘
P ã¨áêÎK«Å™êfiq∞ ã¨
`«¯~°∞}Ï ^Œ$„HõÊã¨~°=Ú‡ =∂=∞Hõ
=∞#™êÎѨ=Ú‡ áÈHÍ~°∞Û`«<£.
H˘O_»‰õΩ *Ëi HÍe#_»
H˘O_çHõ H˘O_»Ü«∞ HõO_»^ŒO_»QÍ
#∞O_»∞=∞@OK«∞ Hõ#fl`«e
Ü≥ÚѨCQÆ x<≥fl@∞ "Õ_»∞H˘#fl^À
H˘O_»Å~åÜ«∞! h QÆ∞_»∞Å∞
QÀѨÙ~°=ÚÖò ^Œiã≤OK«∞ ÉèÏQƺ=Ú<£
"≥∞O_»∞QÆ <å H˘ã¨Oyuq
"≥∞K«ÛQÆ h Hõ$Ѩ <å‰õΩ â◊Hõº"Õ∞?
Hõ#∞=¸ã≤# Hõ#∞^≥éz#
##Ü«∞=Ú h ~°∂Ѩ٠"≥∞^ŒÅ∞#@∞¡QÆ =∞kÖ’
HõxHõ~°=Ú <≥éÑ≤ HÍ=Ù=Ú
##∞ h Éèí$`åº#∞Éèí$`«∞º #o#^ŒàÏHΔÍ!
JxflÜ«Ú h H˜zÛu <Õ
#<åfl_»=Ù† <å‰õΩ x_»x Ü«∞\˜ìk "≥∂HõΔO
|∞#flk QÆ^Œ! ÃÑ~°"ÕÅ∞ÊÅ
ÔH#flO_ç_» `«~°=ÚQÍx ^Õ=∞O^Œ∞ =Ü«∂!
JÅqÜ≥∞é∞QÆHõ ÉÏʼnõΩO _»_çy#@∞ì
Å_»∞QÆ ™êÜ«Ú[ºÑ¨^Œq <å H˜_»∞=∞@OK«∞†
p=∞QÍ ^À=∞QÍ [#‡ KÕ‰õΩi##∞
㨇$u Ѩ^äŒO|∞# xÅ∞=Ù g∞ Nx"åã¨!
– =Úk=iÎ H˘O_»=∂Kå~°∞ºÅ∞
46 n#∞ʼnõΩ ^Õ=Ù_Õ k‰õΩ¯
JÅ"å@¡#∞ Wq ã¨Ê+¨Oì QÍ `≥eÜ«∞KÕã∞¨ <Î åfl~Ú. JO`Õ Q͉õΩO_®
"åã¨∞Î x~å‡}Ïxfl |\˜ì K«∂¿ãÎ Wk Kåà◊√‰õꧏ HÍÅO<å\˜
"åã¨∞Î x~å‡}Ïxfl J#∞ã¨iOz# WO_À P~°º<£ "åã¨∞Î x~å‡}
HÀ=‰õΩ K≥OkOkQÍ `≥Å∞™ÈÎOk. =∞^èŒ∞ˆHâ◊fi~åÅÜ«∞O P~°OÉèíO
#∞Op KåÖÏ J~°∞^≥·# ѨOKåÜ«∞`«# PÅÜ«∞O. Wk Xi™êû
PÅÜ«∂Å#∞ áÈe#@∞=O\˜ PÅÜ«∞O.
XHõѨC_»∞ D ^Õ"åÅÜ«∞O Q˘Ñ¨Ê K«i„`«#∞ Hõey
LO_Õk. „Ѩã¨∞Î`«O Wk XHõ z#fl „QÍ=∞O =∂„`«"Õ∞. HÍh,
WѨÊ\˜H˜ D ^Õ"åÅÜ«∞O, qâı+¨"≥∞ÿ# ѨO_»∞QÆÖˇ·# t=~å„u,
HÍsÎHõ=∂ã¨O =∞iÜ«Ú t=ÙxH˜ ã¨O|OkèOz# =ÚYº"≥∞ÿ#
k<åÖ’¡ Ü«∂„u‰õΩÅ#∞ qâı+¨OQÍ PHõi¬™ÈÎOk. 1947Ö’
Z¿ãì@∞Å#∞ ~°^Œ∞Ì KÕã≤# J#O`«~°O D ^Õ"åÅÜ«∞O PO„^èŒ
„Ѩ^Õâò „ѨÉèí∞`«fiO ZO_À"≥∞O\ò qÉèÏQÆO KÕ`« x~°fiÇ≤ÏOK«|_»∞
`ÀOk. D t"åÅÜ«∂Ö’¡ „Ѩ™ê^ŒO |^Œ∞Å∞ q|∂k, Jaè¿+Hõ
[ÅO f~°÷OQÍ W=fi_»O XHõ „Ѩ`ÕºHõ`«.
ѨÙ~å}ÏÅ P^è•~°OQÍ Ñ¨ije¿ãÎ N =ÚYeOˆQâ◊fi
~åÅÜ«∞O Jx HõeÜ«ÚQÆOÖ’ Ñ≤Å∞=|_Õ D ^Õ"åÅÜ«∞O
Hõ$`«Ü«ÚQÆOÖ’ 'QÀHõˆ~‚â◊fi~°— Jx, „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ '=∞^èŒ∞ˆHâ◊fi~°—
Jx, ^•fiѨ~°Ü«ÚQÆOÖ’ '[Ü«∞Ofâ◊fi~°— Jx Ñ≤Å∞=|_Õ^Œx
ã¨Ê+¨=ì ∞ø`ÀOk.
™ê¯O^ŒÑ¨Ù~å}O 9= J^蕺ܫ∞OÖ’ ‰õΩ=∂~°™êfiq∞
(ã¨∞„|Ǩχ}º™êfiq∞) D PÅÜ«∞O Ü≥ÚHõ¯ Ѩq„`«`«#∞, Q˘Ñ¨Ê
`«<åxfl QÆ∂iÛ JQÆã¨Îº=∞ǨÏi¬H˜ q=iOKå_»∞. ѨÙ~å}ÏÅ∞,
"Õ^•O`«O, LѨx+¨`«∞ÎÖ’¡x ~°Ç¨Ï™êºÅ#∞ Ju™ê^è•~°}"≥∞ÿ#
ÉèÏ+¨Ö’¡ „Ѩ[ʼnõΩ J~°÷=∞ÜÕ∞º suÖ’ q=iã¨∞Î<åfl~Ú. 18
ѨÙ~å}ÏÖ’¡ ™ê¯O^ŒÑ¨Ù~å}O XHõ\ ˜. D ѨÙ~å}O t=Ùx
‰õΩ=∂~°∞_≥·# 㨯O^Œ∞x (ã¨∞„|Ǩχ}º™êfiq∞) QÆ∞iOz q=i
™ÈÎOk.
D ѨÙ~å}O q=iOz# ^•xfl |\˜ì K«∂¿ãÎ t=Ù_»∞
Hõ$`«Ü«ÚQÆOÖ’ QÀHõˆ~‚â◊fi~° ¿Ñ~°∞`À |OQÍ~°O`À KÕÜ«∞|_ç#
eOQÍHÍ~°OÖ’ LO_Õ"å_»∞. „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ "≥O_ç`À KÕÜ«∞
|_ç# eOQÆO (=∞^èŒ∞ˆHâ◊fi~°), ^•fiѨ~°Ü«ÚQÆOÖ’ HõOK«∞`À
ã¨ÑyΨ i
KÕÜ«∞|_ç# eOQÆO ([Ü«∞Ofâ◊fi~°), HõeÜ«ÚQÆOÖ’ ~åu`À
KÕÜ«∞|_ç# eOQÍHõ$uÖ’ (=ÚYeOˆQâ◊fi~°) L<åfl_»∞. =ÚY
eOˆQâ◊fi~° PÅÜ«∂xH˜ P#∞‰õΩx L#fl =Oâ◊^è•~°#kÖ’ ™êfl#O
KÕã≤, P ™êfiq∞x ^Œi≈OK«∞‰õΩO>Ë [#∞ʼnõΩ =ÚH˜Î Åaèã¨∞ÎO^Œx
ѨÙ~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
ˆHΔ„`«=∞Ç≤Ï=∞ :
^•fiѨ~°Ü«ÚQÆOÖ’ "åã¨∞^Õ= =∞ǨÏi¬ XHõ Q˘Ñ¨Ê
Ü«∞*Ï˝xfl =Oâ◊^è•~° #k X_»∞¤# [~°∞ѨÙ`«∞#fl ã¨=∞Ü«∞q∞k.
J`«_»∞ ^Õ=`«Å#∞, Ü«∞‰õΔΩÅ#∞, H˜<≥fl~°Å#∞, QÆO^èŒ~°∞fiÅ#∞,
H˜OѨÙ~°∞+¨μÅ#∞ Ü«∞*Ï˝xH˜ PǨfixOKå_»∞. =Oâ◊^è•~°#kH˜
`«∂~°∞Ê"≥·Ñ¨ÙQÍ XHõѨC_»∞ ^Œ@ì"≥∞ÿ# ÃÑ^ŒÌ J~°}º=ÚO_Õk. P
J~°}º„áêO`«O J_»q*Ïu"åiH˜, WѨÊK≥@¡‰õΩ (=∞^èŒ∞ =$HΔÍÅ∞)
™ê÷=~°OQÍ LO_Õk. "å=∞^Õ= =∞ǨÏi¬ x~°fiÇ≤ÏOKÕ Ü«∞*Ï˝xH˜
QÆO^èŒ~°∞fiÅ∞ Ǩ[~°Ü«∂º~°∞. "å~°∞ H˜~å`«Hõ¢ã‘ÎÅ (J_»q*Ïu)
JO^•xH˜ =ÚQÆ∞Öú ·ˇ "åi`À „¿Ñ=∞Ö’ Ѩ_®¤~∞° . "å=∞^Õ==∞ǨÏi¬
Ü«∞[˝O ѨÓ~°Î~Ú# `«~åfi`« HÍ#∞HõeKÕÛ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JHõ¯_»
QÆO^èŒ~°∞fiÅ∞ ÖËHõáÈ=_®xfl K«∂z QÆO^èŒ~°∞fiÅ HÍ~åºxfl Ѩã≤
QÆ\Ïì_»∞. "≥O@<Õ J`«_»∞ QÆO^èŒ~°∞fiÅ#∞ H˜~å`«‰õΩÅ==∞x
â◊Ñ≤OKå_»∞. "å=∞^Õ==Úx WzÛ# âßáêxfl <å~°^Œ=∞ǨÏi¬
QÆO^èŒ~°∞fiʼnõΩ `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. "å~°∞ ÉÏ^è•`«Ñ¨ÙÎÖˇ· P =Úx
„âı+¨μªx áê^•Åg∞^Œ Ѩ_ç âßѨq=Ú‰õΩÎefl QÍqOK«=∞x „áêi÷O
Kå_»∞. J`«_∞» "åi „áê~°#÷ #∞ `˘Å∞`« JOwHõiOK«Ö^Ë ∞Œ . J@∞
Ñ≤=∞‡@ "åix Hõ~°∞}˜Oz D q^èŒOQÍ P#uKåÛ_»∞. ^•fiѨ~°
Ü«ÚQÍO`«OÖ’ =∞^è∞Œ Hˆ â◊fi~° ¿Ñ~°∞`À J=`«iOz# `«##∞ ^Œi≈O
z# âßѨq=ÚH˜Î JQÆ∞#x ÃãÅqKåÛ_»∞. P PÅÜ«∞"Õ∞ „Ѩã∞¨ `Î O«
Ñ≤Å∞=|_Õ =ÚYeOˆQâ◊fi~åÅÜ«∞O.
D ˆHΔ„`åxH˜ Ѩiã¨~åÖ’¡ J<ÕHõ f~å÷Å∞ <≥ÅH˘x
L<åfl~Ú. J~°ã¨=e¡, N‰õÄ~°‡O, =∞¿ÇÏO„^Œyi "≥Ú^ŒÖˇ·#q.
Ѩ^≥Ìxq∞k ѨÙ~å}ÏÖ’¡ XHõ>ˇÿ# Ѩ^Œ‡Ñ¨Ù~å}O, N ‰õÄ~°‡OÖ’x
‰õΩ=∂~°™êfiq∞, ˆHΔ„`«áêʼnõΩÖ’¡ XHõ_≥·# N =∞^èŒ∞ˆHâ◊fi~°∞Å∞
ѨOK«eOQÍÅ HÀ=‰õΩ K≥Ok#"å~°x q=i™ÈÎOk. JHõ¯_˘Hõ
=Úx '™êÅ„QÍ=∞O— J<Õ ¿Ñ~°∞`À x=ã≤OKÕ"å_»∞. J`«x ÉèÏ~°º
ѨQÆ\ ˜"Õà◊Ö’ J`«xx ZO`«QÍ<À Q“~°qOKÕk. HÍh ~å„u
PQÆ+¨μì, 2010 =¸~°∞ö_çH˜ âߢã¨ÎO – QÆ∞_ç¤ "å_ç KÕuÖ’ nѨO
„áê~°÷<åO[e
[Ü«∞Å” ^èŒ#Å” F ^è•#ºÅ”
=~°Å” QÆ[Å” ã¨O`å#Å”
=∂ѨÓ[ ÅO^Œ∞H˘x nqOK«==∂‡
=Ú`≥^ÂÎ ∞Œ = `«#=Ú‡ Hõ~∞° }˜OK«==∂‡
áêʼnõ_»e =Ú^Œ∞Ì QÍ~åŠѨ\˜ì
"≥ÿ‰õΩO~î°"åã¨∞x Z^ŒÖ’# "≥∞\˜ì
UHõOQÆ h qÉèí∞x Z_»ÉÏã≤<å"Õ
Ö’HõHõÖϺ}"≥∞ÿ WÅKÕi<å"Õ
JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ"·≥ J=`«iOKå"Õ
NǨÏix u~°∞=∞ʼnõΩ ~°Ñ≤ÊOz<å"Õ
[#Hõ =∞Ǩ~åA `«#Ü«∞QÍ Ñ¨Ù\˜ì
N~å=∞K«O„^Œ∞}˜‚ ѨuQÆ KÕѨ\˜ì
Ѩu J_»∞QÆ∞*Ï_»Ö’¡ Ѩܫ∞xOz<å"Õ
Ѩ~°=∞áê=x"ÒK«∞ Ѩi=∞oOKå"Õ
– ^•ã¨i K«O„^ŒÜ«∞º
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P"≥∞‰õΩ#fl âßѨO =Å¡ ~åHõΔã≤Ü≥ÿ∞ J`«_çx ÉÏkèO
KÕk. J`«_»∞ P"≥∞ ^Œ∞â◊Û~°ºÅ =Å¡ qã≤y "åáÈÜ«∂_»∞. J`«_»∞
t=Ùx „áêi÷OK«QÍ, =∞^èŒ∞=#OÖ’ J`«xH˜ Jaè¿+HõO QÍq¿ãÎ
„Ѩ`«ºHõΔ=∞ø`å#x K≥áêÊ_»∞. J^Õ ~°HõOQÍ P =Úx =∞^èŒ∞ˆHâ◊fi~°
™êfiq∞H˜ Jaè¿+HõO QÍqOK«QÍ, t=Ù_»∞ „Ѩ`«ºHõΔ"≥∞ÿ P =Úx
ÉèÏ~°º‰õΩ âßѨq=ÚH˜Î QÍqOKå_»∞. t=ѨÙ~å}O, =ÚYeOˆQ
â◊fi~åxfl QÆ∞iOz D ~°HõOQÍ K≥ѨÙ`ÀOk. ''^Õâ◊OÖ’x k=º
eOQÍÖ’¡ =ÚYeOˆQâ◊fi~°O XHõ Ѩq„`«eOQÆO——.
â‹·==∞`«O r~å‚=ã¨÷Ö’ L#flѨC_»∞ QÆOQÆ~åAÅ∞ â‹·=
=∞`åxfl ѨÙ#~°∞^ŒúiOz Ç≤ÏO^Œ∂^èŒ~å‡xfl ~°H˜ΔOz, D PÅ
Ü«∂xfl t=Ùx ¿Ñ~°∞`À ѨÙ#~°∞^ŒúiOz, HÍjqâ◊fi<å^ä•ÅÜ«∂xH˜
L#fl ¿Ñ~°∞ „ѨMϺ`«∞Å#∞, Ѩq„`«`«#∞ D PÅÜ«∂xH˜ ‰õÄ_»
KÕ‰õÄ~åÛ~°∞. JO`ÕQÍHõ Wk ^ŒH˜Δ}HÍt Jx ‰õÄ_» „Ѩã≤kú
K≥OkOk. D =¸_»∞ P =ÚYeOQÍÅÜ«∂Å∞ „uÉèí∞*Ï
HÍ~°OÖ’, XH˘¯Hõ¯ PÅÜ«∂xH˜ =∞^茺 400 g∞@~°¡ ^Œ∂~°OÖ’
<≥ÅH˘x LOk. N =ÚYeOˆQâ◊fi~°™êfiq∞x „áêi÷Oz# =∞#‰õΩ
=ÚH˜Î Åaèã¨∞ÎO^Œx „Ѩ[Å qâßfiã¨O.
47
 QÆ∞}xkè
Ñ¨Ó ~°fiO HÍOÑ≤ź ѨÙ~°=∞<Õ Ñ¨@}
ì OÖ’ Ü«∞[˝^`Œ ∞« _Î <» Õ
„ÉÏǨχ}∞_»∞ LO_Õ"å_»∞. J`«_»∞ Ü«∞*Ï˝Å∞ KÕã≤
™È=∞Ü«∂l JÜ«∂º_»∞. J`«x ÉèÏ~°º Q˘Ñ¨Ê WÖÏ¡Å∞. "åiH˜
ÖËHõÖËHõ XHõ H˘_»∞‰õΩ Ñ¨Ù\Ïì_»∞. J`«_Õ QÆ∞}xkè. XHõ¯_Õ
H˘_»∞‰õΩ HÍ=_»O`À "å_çx KåÖÏ =Ú^Œ∞ÌQÍ ÃÑOKÕ"å~°∞.
J`«_çH˜ Ü«ÚHõÎ=Ü«∞ã¨∞û ~åQÍ LѨ#Ü«∞#O KÕâß~°∞. `«e¡ Ju
QÍ~å|O =Å¡ QÆ∞}xkè PHõ`å~Ú`«#O`À K≥_»∞™ê"å™êÅ∞
Ѩ\Ïì_»∞. =ºã¨#Ѩ~°∞_»Ü«∂º_»∞. Ü«∞[˝^Œ`«∞Î_çH˜ QÆ$ǨÏHÍ~åºÖ’¡
fiHõ ÖËHõáÈ=@OKÕ`« ‰õΩ=∂~°∞x =∞OzK≥_»¤Å∞ K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ
gÅ∞ÖËHõáÈ~ÚOk. QÆ∞}xkè `«e¡ "åx K≥_»∞u~°∞QÆ∞à◊§hfl
HõÑ≤ÊѨÙzÛ Éèí~°Î`À `«=∞ H˘_»∞‰õΩ QÆ∞}=O`«∞_»x J|^ŒúO
K≥|∞`«∞O_Õk. `«e¡ ZO`« É’kèOz<å, QÆ∞}xkè =∂~°ÖË^Œ∞.
H˘_»∞‰õΩÃÑ· „¿Ñ=∞`À, z=~°‰õΩ Éèí~°Î WzÛ# #=~°`åflÅ
LOQÆ~åxfl, `«# "≥∞_»Ö’x Ǩ~åxfl Ãã·`«O WKÕÛã≤Ok.
F ~ÀA qѨ}˜gkäÖ’ Ü«∞[˝^Œ`«∞Î_çH˜ XHõ E^Œi
HõxÊOz #=∞™ê¯~°O KÕâß_»∞. JÖÏ #=∞™ê¯~°O KÕ¿ã@ѨC_»∞
J`«_ç KÕu"Õe LOQÆ~°O `«#kQÍ Ü«∞[˝^Œ`«∞Î_»∞ QÆ∞iÎOKå_»∞.
P LOQÆ~åxfl QÆ∞}xkè E^ŒOÖ’ Ѩ}OQÍ ÃÑ\˜ì F_ç
áÈÜ«∂_»x `≥Å∞ã¨∞‰õΩx Ü«∞[˝^Œ`«∞Î_»∞ Hõ$OyáÈÜ«∂_»∞. <Õ~°∞QÍ
WO\˜H˜ =zÛ, ÉèÏ~°º#∞ „ѨtflOK«QÍ P"≥∞ LOQÆ~åxfl ^•zÃÑ\Ïì
#x K≥Ñ≤ÊOk. Ü«∞[˝^Œ`«∞Î_»∞ Jk qx ÉèÏ~°º#∞, H˘_»∞‰õΩ#∞
xOkOKå_»∞. H˘_»∞‰õΩ JÖÏ K≥_çáÈ=_®xH˜ `«# Éèψ~º
HÍ~°}=∞x P"≥∞‰õΩ uÖ’^ŒHÍÅ∞ =^Œe, =∞~˘Hõ „ÉÏǨχ}¢ã‘Îx
q"åǨÏ=∂_®_»∞.
QÆ∞}xkè `«O„_ç HÀѨO `≥Å∞ã¨∞‰õΩx, `«# |∞kúÇÏ‘ #`«#∞
xOkOK«∞‰õΩx WO\˜H˜ áÈÖËHõ, uO_çÖËHõ Ѩã¨∞ÎÅ`À h~°ã≤Oz
XHõ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. J^Œ$+¨ì=âß`«∞Î P ~ÀA
t=~å„u. Éèí‰õΩÎÅ∞ ^Õ=ÙxH˜ <≥·"Õ^•ºÅ∞ ã¨=∞iÊOz *ÏQÆ~°}
48 ã¨=∂[OÖ’ =∞Ozx ÃÑOK«_»"Õ∞ =∞x+≤ Hõ~°Î=ºO
– =∞ÖÏ¡k #~°ã≤OǨÏ=¸iÎ
KÕã,≤ |_»eHõ`À JHõ¯_» x„kOKå~°∞. PHõe`À #Hõ#HõÖÏ_»∞`«∞#fl
QÆ∞}xkè <≥·"Õ^ŒºO LOz# KÀ\˜H˜ áÈ~Ú `«# =¢ã¨ÎO`À nѨO
"≥eyOz, P nѨHÍOuÖ’ PǨ~åxfl JѨǨÏiOK«É’`«∞O_»QÍ,
Éèí‰õΩÎÅ∞ "Õ∞ÖÁ¯x QÆ∞}xkèx ^˘OQÆQÍ „Éèíq∞OKå~°∞. `«ÖÏ~°∞Å∞
"åx "≥O@Ѩ_ç ÉÏ}ÏÅ`À H˘\˜ì K«Oáê~°∞. QÆ∞}xkèx t=
H˜OHõ~°∞Å∞ k=ºq=∂#OÖ’ ÔH·ÖÏ™êxH˜ fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞.
QÆ∞}xkè ZxfláêáêÅ∞ KÕã≤<å t=~å„u~ÀA *ÏQÆ~°}
KÕã≤, nѨO "≥eyOz, =∞Ǩ„Ѩ™ê^•xfl ã‘fiHõiOK«_»O =ÖË¡,
t= ™êHΔÍ`å¯~°O á⁄O^•_»∞. Dâ◊fi~°∞_»∞ J`«xx HõxHõiOz
''HõoOQÆ ^ÕâßkèѨuÜ≥ÿ∞# JeO^Œ=Ú#‰õΩ ^Œ=Ú_»<Õ ¿Ñ~°∞`À
Ѩل`«∞_»∞QÍ [x‡OK«—— =∞x J#∞„QÆÇ≤ÏOKå_»∞.
QÆ∞}xkè JÖψQ [x‡Oz JeO^Œ=Ú_ç J#O`«~°O
HõoOQÆ ~å*ϺxH˜ ~å[Ü«∂º_»∞. J`«_»∞ ^Õâ◊OÖ’ LO_Õ
t"åÅÜ«∂ÅxflO\˜Ö’ x`«ºO náêÅ∞ "≥Å∞QÆ∞`«∂<Õ LO_®Åx
Kå\˜OKå_»∞. JÖÏ náêÅ∞ "≥eyOK«x "åi `«ÅÅ∞ f~ÚOK«
=∞x Éèí@∞Å#∞ P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞.
nѨ^•# =∞Ç≤Ï=∞ =Å¡ ^Œ=Ú_»∞ P `«~åfiu [#‡Ö’
^è<Œ âÕ fi◊ ~°∞_≥· [x‡OKå_»∞. J`«_∞» HÍj#QÆ~åxH˜ áÈ~Ú, Jq=ÚHõÎ
OÑ ¨Ù
q∞# Ç ¨~Ú
ì+¨#∞ Ѷ‘A
il¢¿ã u~°∞=∞Å N"åiH˜ Éèí‰õΩÎÅ∞ =∞#
~å¢+¨ìOÖ’ q~åà◊OQÍ ã¨=∞iÊOKÕ Pã≤ÎH˜ QÍx / ã¨÷ÖÏ
ʼnõΩ QÍx il¢¿ãì+¨<£ Ѷ‘A q∞#Ǩ~Úã¨∂Î ~å¢+¨ì „ѨÉèí∞
`«fiO L`«~Î ∞° fiÅ∞ *Ïs KÕãO≤ k. ^•`«Å∞ D q+¨Ü∂« xfl
QÆ=∞xOz q∞#Ǩ~ÚOѨ٠á⁄O^Œ=Åã≤OkQÍ q[˝Ñ.Î≤
ã¨ÑyΨ i
 „Ѩ^Õâ◊OÖ’ qâıfiâ◊fi~°∞x „Ѩu+≤ìOKå_»∞.
Ji+¨_»fi~åæʼnõΩ Jf`«OQÍ ^èŒ<Õâ◊fi~°∞_»∞
ÉèÏ=‰õΩã¨∞=∂Å`À ^Œ=Ú_»∞ qâıfiâ◊fi~°∞x
P~åkèOKå_»∞. H˘O`«HÍÖÏxH˜ Ѩ~°"Õ∞â◊fi
~°∞_»∞ „Ѩ`º« Hõ"Δ ∞≥ ÿ ^è<Œ âÕ fi◊ ~°∞x =~°O HÀ~°∞HÀ
– _®II Ѩq∞_çHÍÅfi K≥OK«∞ã¨∞|ƒÜ«∞º
=∞<åfl_»∞. HÍh, ^èŒ<Õâ◊fi~°∞_»∞ t=Ù_ç „Ñ¨HÍ
âßxH˜ `«@∞ìHÀÖËHõ Hõ#∞Å∞ K≥^Œi JO^èŒ∞
^•fi~°O ^•fi~° =∞@<£ aè‰õΔΩó tHõΔ`Õº=O #Ü«∂K«`Õ I _»Ü«∂º_»∞. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ^èŒ<Õâ◊fi~°∞#‰õΩ
J^Œ`åfi =∂^Œ$â’ =∂ Éèí∂ó, ^Œ`åfi `«fiO `åfi^Œ$â’ Éèí= II (‰õΩ=ÅÜ«∂#O^ŒO) k=º^Œ$+≤ìx J#∞„QÆÇ≤ÏOKå_»∞.
ÉèÏ=O : Ü«∂K«‰õΩ_»∞ aèHõΔO HÀã¨O WO\˜O\˜H© "≥o¡ Ü«∂zã¨∞Î<åfl_»#_»OHõO>Ë– QÆ$Ç¨Ï HÍh, ^èŒ<Õâ◊fi~°∞_»∞ F ~ÀA
ã¨∞÷efl ÃÇÏK«Ûiã¨∞Î<åfl_»#@O ÉÏQÆ∞O@∞Ok. ''^•#^èŒ~å‡Å∞ KÕÜ«∞Hõ <å =O\˜ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x K≥O`« áê~°fiux K«∂z
"åà◊√¡ HÍ=^Œ∞Ì. ^•#^èŒ~å‡Å∞ KÕã≤ g∞ÖÏO\˜ "åàı¡ HõO_ç—— – Jx ™È^•Ç¨Ï ã¨fiQÆ`«OÖ’ 't=Ù_ç Hõ$Ѩ‰õΩ áê„`«∞~åÖˇ·#
~°}OQÍ QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ É’kèã¨∞Î<åfl_»∞. D"≥∞ ZO`« `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤O^À? D"≥∞
ÉèÏQƺO =i‚OK«gÅ∞ÖËxk— Jx ÉÏ^èŒ
q=~°} : ã¨HõÅâߢã¨Î ѨÙ~å} WuǨ™êÅ ™ê~°O – Ѩ~°∞ʼnõΩ LѨHÍ~°O KÕ¿ãÎ
Ѩ_®¤_»∞. Jã¨∂Ü«∞`À ã¨=ux K«∂z#
ѨÙ}ºO. JѨHÍ~°O KÕ¿ãÎ áêѨO. r=Ù_»∞ QÆ_»z# [#‡ÅÖ’ ^•#
q^èŒOQÍ áê~°fiux K«∂Kå_»∞. áê~°fif
^èŒ~å‡Å∞ KÕÜ«∞#O^Œ∞# – D [#‡Ö’ Ü«∂K«‰õΩ_≥· [x‡OKå_»∞.
^Õq Wk QÆ=∞xOz, ^èŒ<Õâ◊fi~°∞_çH˜ JO`«
'J=∂‡! aèHOΔõ — – JO@∂ WO\˜O\˜H© uiy Ü«∂zã¨∞<Î åfl_»∞. J`«xH˜
K«#∞=Ù W=fi_®xH˜ QÆÅ HÍ~°}Ïxfl K≥ѨC
aèHõΔO ÃÑ@ì_»O =Å¡ – QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ Ñ¨Ù}ºO Åaèã¨∞ÎOk. WO`«=~°ˆH
=∞x HÀiOk.
HÍ^Œ∞ – P Ü«∂K«‰õΩ_»∞ aèHõΔO HÀ~°∞`«∂–QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ XHõ k=º
„Ѩɒ^èŒO ‰õÄ_® KÕã¨∞Î<åfl_»∞. ''QÆ`« [#‡ÅÖ’ ^•#^èŒ~å‡Å∞ KÕã≤ JѨC_»∞ t=Ù_»∞ ^èŒ<Õâ◊fi~°∞_ç
D [#‡Ö’#∂ g∞~°∞ ^•`«ÅÜ«∂º~°∞. <Õ#∞ JÖÏ KÕÜ«∞Hõ WÖÏ q+¨Ü∞« =∞O`å K≥ÑÊ≤ J`«xH˜ `«#`À áê@∞
Ü«∂K«‰Ωõ }˜‚ JÜ«∂º#∞. Hõ#∞Hõ g∞~°∞ ZѨÊ\˜H© <åÖÏO\"åiH˜ ^•#O P"≥∞#∞ ‰õÄ_® =~åe=fi=∞x HÀ~å_»∞.
KÕã¨∂Ζ ^•`«Å∞QÍ<Õ LO_»O_ç. ^•#O KÕÜ«∞Hõ <å=O\˜"å~°∞ t=Ù_»∞ ^èŒ<Õâ◊fi~°∞xH˜ „uÖ’HÍkèѨ`«ºO,
HÍ=^Œ∞Ì——– Jx J`«x Ѩiã≤÷ux |\˜ì QÆ$ǨÏã¨∞÷_»∞ „QÆÇ≤ÏOKåe. `«#`À K≥eq∞x „Ѩ™êkOKå_»∞. áê~°fiu
Ü«∂zOѨ|_ç W¿ãÎ ^•#O Jh, JÜ«∂z`«OQÍ W¿ãÎ ^èŒ~°‡O Jh ‰õÄ_® J`«xx K«∂z Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_çzÛ#
ÃÑ^ŒÌÅ =∂@! U^≥·<å W=fi_»O J<Õk ã¨=∂#O Hõ#∞Hõ ѨÙ}º„Ѩ^Œ"Õ∞! =~åÅhfl Ѷe¨ OK«∞QÍHõ Jx =~°q∞zÛOk.
=∞#O HÀ~°‰õΩO_®<Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ „ѨHõ$u ã¨fi~°∂ѨO`À – =∞#‰õΩ J~Ú`Õ, h=Ù Dâ◊fi~°∞_ç K≥O`« ##∞fl
Z<Àfl q^è•Å, Z<Àfl =ã¨∞Î=ÙezÛ, ~°H˜Δã¨∞Î<åfl_»∞ Hõ^•! L#fl"å_»∞ K«∂z Jã¨∂Ü«∞ K≥O^•=Ù HÍ|\˜ì qHõ$`«
ÖËx"å_çH˜ W=fi_»O „ѨHõ$u ^èŒ~°‡O! D ^èŒ~å‡xfl q㨇iOz#<å_»∞ "≥∞ÿ# Hõ#∞QÆ∞_»∞¡ HõÅ"å_»"≥·, ‰õΩÉË~°∞_»<Õ
=∂#=ÙÖ’¡ ™êfi~°÷O, Ö’aè`«fiO KÀ@∞ KÕã¨∞‰õΩO\Ï~Ú. =∂#=ÙÅ∞ ¿Ñ~°∞`À Ñ≤Å∞=|_»∞`å=x K≥Ñ≤ÊOk. ^èŒ<Õ
^•#=ÙÖˇ· ã¨=∂*ÏxH˜ HõO@‰õΩÖ∫`å~°∞. KÕuH˜ Éèí∂+¨}O ^•#O! â◊fi~°∞_»∞ t=Ùx JÅHÍѨÙ~åxfl ~å[^è•xQÍ
KÕã≤H˘x K«Hõ¯QÍ Ñ¨iáêeOK«™êQÍ_»∞.

PQÆ+¨μì, 2010 ã‘`å~å=ÚÅ∞ P^Œ~°≈^ŒOѨ`«∞Å∞ 49

 P#O^ŒxÅÜ«∞O – âßã¨<åÅ∞
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
âßã¨# q=~°} – 15
NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å u~°∞=∞Å âßã¨#O
„Ѩ^Õâ◊O : u~°∞=∞Å, K«O„^Œyi =∞O_»ÅO, z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡, PO„^茄Ѩ^Õâò
(u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ "≥Ú^Œ\ ˜ „áêHÍ~°OÖ’x L`«Î~°Ñ¨Ù QÀ_»ÃÑ· L#fl âßã¨#O)
=Oâ◊O : q[Ü«∞#QÆ~° (`«∞à◊√=) ~åA : NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞
HÍÅO : â◊Hõ ã¨O=`«û~°O 1434, POw~°ã¨ ã¨O=`«û~°O, 1513 Z._ç.
ÉèÏ+¨ : Hõ#fl_»O
q+¨Ü«∞O : NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞ŠѨ@ìѨÙ~å}˜QÍÔ~·# u~°∞=∞Å^Õq u~°∞"≥OQÆà◊<å^äŒ∞x ^Œi≈OK«∞‰õΩx,
™êfiq∞<≥"· ^Õ •ºÅ#∞ ÃÑ@∞ì@‰õΩ |OQÍ~°∞ y<≥fl#∞ HÍ#∞HõQÍ ã¨=∞iÊOK≥#∞. D |OQÍ~°∞y<≥fl
|~°∞=Ù#∞ âßã¨#O ¿Ñ~˘¯O@∞#flk.
P^è•~°O : u.u.^Õ. âßã¨<åÅ∞ ã¨OѨÙ@O–III, ã¨OYº–52.
âßã¨# q=~°} –16
NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å u~°∞=∞Å âßã¨#O
„Ѩ^Õâ◊O : u~°∞=∞Å, K«O„^Œyi =∞O_»ÅO, z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡, PO„^茄Ѩ^Õâò
(u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ "≥Ú^Œ\ ˜ „áêHÍ~°OÖ’x L`«Î~°Ñ¨Ù QÀ_»ÃÑ· L#fl âßã¨#O)
=Oâ◊O : q[Ü«∞#QÆ~° (`«∞à◊√=) ~åA : NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞
HÍÅO : â◊Hõ ã¨O=`«û~°O 1434, POw~°ã¨ ã¨O=`«û~°O, 1513 Z._ç.
ÉèÏ+¨ : Hõ#fl_»O
q+¨Ü«∞O : NHõ$+¨^‚ =Õ ~åÜ«∞ŠѨ@Ñì Ù¨ ~å}˜QÍÔ~#· z<åfll J=∞‡"å~°∞ u~°∞"≥OQÆà<◊ å^ä∞Œ x ^Œi≈OK«∞‰õΩx,
™êfiq∞ <≥·"Õ^•ºÅ#∞ ÃÑ@∞ì@ÔH· |OQÍ~°∞ y<≥fl#∞ HÍ#∞HõQÍ ã¨=∞iÊOK≥#∞. |OQÍ~°∞ y<≥fl
|~°∞=Ù#∞ D âßã¨#O `≥Å∞ѨÙ`ÀOk.
P^è•~°O : u.u.^Õ. âßã¨<åÅ∞ ã¨OѨÙ@O–III, ã¨OYº–45
 =ã¨O`À`«û= =∞O_»Ñ¨O „áê~°OÉèíO Ѩ^gŒ q~°=∞}
u~°∞=∞ŠѨ_»=∞~° =∂_»gkäÖ’ ~°∂.5.16 HÀ@¡`À ã¨ÑyΨ i „Ѩ^•è # ã¨Oáê^ŒHõ HÍ~åº
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O ѨÙ#ifli‡Oz# =ã¨O`À`«û= ÅÜ«∞OÖ’ y_»¤Oy qÉèÏQÆOÖ’ ã¨Ç¨
=∞O_»áêxfl ~å¢+¨ì =ÚYº=∞O„u _®II ÔH.~Àâ◊Ü«∞º 02–06– Ü«∞‰õΩ_»∞QÍ Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl N Ñ≤.Ö’Hõ
2010# „áê~°OaèOKå~°∞. 500 Uà◊¡<å\˜ ѨÙ~å`«# P™ê÷# <å^äOŒ 31–05–2010# Ѩ^gŒ q~°=∞}
"ÕkHõ#∞ JÖψQ LOK«_O» `À áê@∞ ѨÓiÎQÍ ~åu`À tÅÊHõàÅ◊ ∞ KÕâß~°∞. DÜ«∞# 1971Ö’ u~°∞=∞Å
L\˜ìѨ_ÕÖÏ u~°∞zÛH˜ K≥Ok# teÊ #@~å[<£ P^èŒfi~°ºOÖ’ u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O ã¨ÇϨ HÍ~°QÀ^•=ÚÖ’ J=∞‡HõÑÙ¨ ^•~°∞xQÍ
D =∞O_»áêxfl xi‡OKå~°∞. 10,300 K«^~Œ Ñ° Ù¨ J_»∞QÆ∞Å qã‘~Î ‚° KÕi, JHõ¯_» 22 ã¨O=`«û~åÅ∞ ѨxKÕâß~°∞. P `«~åfi`«
=Ú#fl D =∞O_»Ñ¨OÖ’ 1200 =∞Ok QÆ$ǨÏã¨∞ÎÅ∞ ‰õÄ~°∞Ûx 1993Ö’ u.u.^Õ.HõÖϺ}=∞O_»áêÅ∞, u~°∞Ѩu iÃãѨ¬<£
™êfiq∞"åi =ã¨O`À`«û"åÅ#∞ gH˜ΔOK«=K«∞Û. D x~å‡}OÖ’ HÍ~åºÅÜ«∞O, u~°∞=∞Å iÃãѨ¬<£ HÍ~åºÅÜ«∂ÅÖ’ Ѩx
UHõtÖÏ ã¨OÎ ÉèÏÅ#∞ "å_®~°∞. <åÅ∞QÆ∞ =¸ÅÅ z#fl QÀѨÙ~å KÕâß~°∞. P `«~åfi`« g~°∞ u.u.^Õ. „Ѩ^è•# ã¨Oáê^ŒHõ
Å`À áê@∞ ã¨xflkèx ã¨∂zOKÕ q=∂# QÀѨÙ~åxfl xi‡OKå~°∞. HÍ~åºÅÜ«∞OÖ’ ã¨ÑÎ̈yi y_»¤OyÖ’ U_»∞ ã¨O=`«û~åÅáê@∞
D „áê~°OÉè’`«û=OÖ’ N ÃÑkÌÔ~_ç¤ ~å=∞K«O„^•Ô~_ç¤, N ~°Ñ¶¨Ú L^ÀºyOKå~°∞. ã¨∞n~°… L^ÀºQÆ J#∞Éèí=O Hõey# gi
g~åÔ~_ç,¤ N=∞u QÆÖÏ¡J~°∞}‰õΩ=∂i `«k`«~° =∞O„`«∞Å∞, u.u. q„âßO`« rq`«O „ѨâßO`«OQÍ QÆ_çzáÈ"åÅx 'ã¨Ñ¨Îyi—
^Õ=™ê÷#O J^躌 ‰õΩΔ Å∞ N _ç.HÔ .PkˆHâ◊=ÙÅ∞ P ^Õ=^Õ=Ùx „áêi÷™ÈÎOk. – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞.
W`«~° JkèHÍ~°∞Å∞ áêÖÁæ<åfl~°∞.
"å~åÎÅǨÏi
^蕺#=∞Ok~°OÖ’ <å^Œãfi¨ ~°ã"¨ ∞Õ à◊#O, Nx"å㨠HõÖϺ}À`«û=O
Ѷ¨∞#OQÍ J#fl=∞Ü«∞º 602= [Ü«∞Ou =∞Ǩϟ`«û"åÅ∞ `«k`«~° HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ [iQÍ~Ú. u~°∞Ѩu J#fl=∂Kå~°º
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O J#fl=∞Ü«∞º 602 HõàÏ=∞Ok~°OÖ’ ѨÅ∞ ™êÇ≤ÏfQÀ+¨μŪ ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«|_®¤~Ú. D
[Ü«∞Oux ѨÙ~°ã¯¨ iOK«∞‰õΩx 27–05–2010 #∞O_ç 29–05– ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ ^Õâ◊O #Å∞=¸ÅÅ #∞O_ç =zÛ# HõàÏHÍ~°∞ÅKÕ
2010 =~°‰Ωõ J#fl=∞Ü«∞º [#‡ã¨Å÷ "≥∞#ÿ `åà◊á¡ êHõ, u~°∞ѨuÅÖ’ =∞ǨÏu HõàψHΔ„`«OÖ’ „Ѩ^Œi≈OK«|_ç# ã¨Ow`« HÍ~°º„Hõ=∂Å∞
H˘xfl „Ѩ`ºÕ Hõ HÍ~°º„Hõ=∂efl x~°fiÇ≤ÏOK«_O» [iyOk. `åà◊á¡ êHõ Éèí‰õΩÎÅ#∞ JÅiOKå~Ú.
_®II ~å=ÙÅ ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}=¸iÎ WHõÖË~°∞
u.u.^Õ=™ê÷#O =∂r áœ~°ã¨O|O^è•kèHÍi _®II~å=ÙÅ ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}=¸iÎ 19-06-2010#
=∞~°}˜OKå~°∞. HõqQÍ, ~°K«~Ú`«QÍ J#∞"å^Œ‰õΩ_»∞QÍ Ñ¨„uHÍã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞QÍ Å|ú„Ѩu+¨μªÖˇ·# g~°∞
~å[=∞O„_ç ã¨g∞ѨOÖ’x #ˆ~O„^ŒÑ¨Ù~°OÖ’ 1935 _çÃãO|~°∞ 22# [x‡OKå~°∞.
~å¢+¨ì„ѨÉèí∞`«fiO #∞O_ç _≥Ѩٺ>Ë+¨<£ÃÑ· =zÛ# g~°∞ 1978 #∞Oz u.u.^Õ=™ê÷#OÖ’ Ѩk¿ÇÏ<Õà◊¡ áê@∞
áœ~°ã¨O|O^è•kèHÍiQÍ Ñ¨xKÕâß~°∞. J#O`«~°O Ô~O_Õà◊√¡ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ˆHO„^Œ „QÆO^ä•ÅÜ«∞O, Ѩiâ’^èŒ<å
ˆHO„^ŒO ã¨ÅǨ^•~°∞QÍ Ñ¨xKÕâß~°∞. JHõ¯_» J<ÕHõ W`«~° âßYÅ`À áê@∞ =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞O „ѨK«∞~°}Å qÉèÏQÆO JkèѨuQÍ,
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O ã¨"åºMϺ# Hõq„`«Ü«∞ ÉèÏ~°`«O „áê*ˇ‰õΩìÖ’ H©ÅHõ áê„`« áÈ+≤OKå~°∞. WOHÍ áÈ`«#ÉèÏQÆ=`«O
„áê*ˇ‰õΩì ã¨Oáê^ŒHõ=~°æ ã¨Éèí∞º_»∞QÍ, ã¨=∞#fiÜ«∞Hõ~°ÎQÍ ¿Ñ~°∞ „ѨMϺ`«∞Å∞ ã¨=Úáêi˚OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. PÜ«∞# ~°zOz# ~å=ÙÅ
~å=∂Ü«∞}O, Ѩ^•‡=f Nx"åã¨O(Ѩ^ŒºHÍ"åºÅ∞), N=∞^ŒƒùQÆ=næ`«ÉèÏ"å#∞"å^ŒO „QÆO^ä•Å#∞ u.u^Õ. „ѨK«∞iOzOzOk.
gi =∞$u u.u.^Õ=™ê÷<åxH˜ f~°xÖ’@x u.u.^Õ. áêÅHõ=∞O_»e J^茺‰õΔΩ_»∞ N _ç. ÔH.PkˆHâ◊=ÙÅ<åÜ«Ú_»∞, u.u.^Õ.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi N S."≥·.P~ü.Hõ$ëê‚~å=Ù, S.U.Zãπ., u.u.^Õ. ã¨OÜ«ÚHõÎ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi _®IIZ<£.Ü«Ú=~å*ò,
S.U.Zãπ., `«=∞ ã¨O`åѨ ã¨O^Õâ◊OÖ’ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. u.u.^Õ. áœ~°ã¨O|O^è•kèHÍi N \˜.~°q P^èŒfi~°ºOÖ’ "åi HÍ~åºÅÜ«∞
ã≤|ƒOk 5 xIIÅ áê@∞ =∞ø#O áê\˜Oz x"åà◊√ÅiÊOKå~°∞.
 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu

"≥∂ã¨áÈHõO_ç !
=∞# ~å¢+¨ìOÖ’x H˘xfl #QÆ~åÅÖ’
H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ J#kèHÍiHõOQÍ
ã¨ Ñ ¨ Î y i
(P^蕺u‡Hõ =∂ã¨Ñ¨„uHõ)
ã¨Ñy Ψ i =∂ã¨Ñ„¨uHõ‰Ωõ
K«O^•Å ~°∂ѨOÖ’
K«O ^• #"≥∂^Œ∞ Ѩ`
„ « =Ú JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~°x,
1. ¿Ñ~°∞ =∞iÜ«Ú z~°∞<å=∂ : `«^•Ìfi~å N"åi ^Œ~°≈#O KÕ~Ú™êÎ=∞x,
(q_ç q_ç JHõΔ~åÅÖ’ #q∞‡ã¨∞Î<åfl~°x `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖÏ „"åÜ«∞O_ç =∞iÜ«Ú JÖÏO\˜ "åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨ÊHõ „"åÜ«∞O_ç) ã¨Ñ¨Îyi K««O^•‰õΩ, N"åi ^Œ~°≈<åxH˜
„Ѩ™ê^•Å‰õΩ ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞.
(Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨Êx ã¨i) K«O^• g∞~°∞ <Õ~°∞QÍ
2. HÍ=Åã≤# ÉèÏ+¨ : `≥Å∞QÆ∞ `«q∞à◊O ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi,
u.u.^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu——
Hõ#fl_»O Ç≤ÏOn WOw¡+¨μ "åiH˜ ѨOÑ≤OKåe. (ÖË^•)
3. ã¨O=`«û~°/rq`« K«O^• : ~°∂. 60/– ~°∂. 500/– u~°∞ѨuÖ’x Nx"åã¨O Ü«∂„u‰õΩÅ
4. K«O^• ѨÙ#~°∞^Œú~°} : =ã¨u ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’
(J) K«O^• <≥O|~°∞ : ‰õÄ_® K«O^• Hõ@ì=K«∞Û.
ã¨Ñ¨ÎyiH˜ K«O^•Å∞ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ
(P) ÉèÏ+¨ : ^Õ=™ê÷#O |Ü«∞\˜ =º‰õΩÎÅ#∞
5. K≥e¡Oz# "≥Ú`«ÎO : Z=ih xÜ«∞q∞OK«ÖË^Œ∞.
_ç._ç.<≥O. : `Õk : JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ K≥eO¡ K«HOõ _ç!
(K≥‰õΩ¯Å∞ ã‘fiHõiOK«|_»=Ù)
"åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç!!
ã¨O„ѨkOK«O_ç...!
„Ѩ^Õâ◊=Ú : ã¨Ñ¨Îyi K«O^•Å qKå~°}‰õΩ
0877 – 2264359
`Õk : K«O^•^•~°∞x ã¨O`«Hõ=Ú 0877 – 2264543
ã¨Ñ¨Îyi ã¨O=`«û~° K«O^• ~°∂.60/–, rq`« K«O^• ~°∂.500/–Å∞† _ç._ç.x 'pѶπ Z_ç@~ü, 'ã¨Ñ¨Îyi—, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu— "åi
¿Ñ~°∞# fÜ«∂e.
ã¨ÑÎ̈yi K«O^•^•~°∞Å∞QÍ KÕ~^° ÅŒ K«∞H˘#fl"å~°∞/ `«=∞ K«O^•#∞ ѨÙ#~°∞^Œiú OK«∞HÀ^ÅŒ z#"å~°∞ D ‰õÄѨ#∞Ö’ QÍx ÖËHõ `≥ÅH¡ Íy`«=ÚÖ’QÍx
ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl q^èŒ=ÚQÍ q=~°=ÚÅ∞ „"åã≤ ѨOѨK«∞Û#∞. „H˜O^Œ „ѨK«∞iOz# z~°∞<å=∂#∞ =∂„`«"Õ∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç. u.u.^Õ
ã¨Oáê^ŒHõ HÍ~åºÅÜ«∞O, u~°∞ѨuH˜ `«Ñ¨Ê g∞~°∞ Z=i ^ŒQÆæ~° _»|∞ƒÅ∞ Hõ\˜ì "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
=∞xP~°¤~°∞ ѨOѨÙ"å~°∞ JO^Œ∞Ö’<Õ g∞ Ü≥ÚHõ¯ K«O^•q=~°=ÚÅ∞ „"åã≤ D „H˜Ok z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨OѨ=ÅÜ«Ú#∞.
=∂ z~°∞<å=∂ ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O, \˜.\˜._ç.„ÃÑãπ HÍOáœO_£, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083——.

Edited and published on behalf of T.T. Devasthanams by C. Saila Kumar, M.A., Chief Editor, T.T.D. and
printed at T.T.D. Press by V. Sambasiva Rao, D.P.T., Manager, T.T.D. Press, Tirupati - 517 083.
 =O^Œ<åÅ∞ ÉÏQÆ∞<åfl~Ú. JdÖÏO_»HÀ\˜ „|Ǩ‡O_»
ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ#∞ JO^Œ <åÜ«∞‰õΩ_»∞, N^Õq, Éèí∂^Õq ã¨"Õ∞`«∞_»∞,
"≥∞ÿ# _ç*ˇ·#¡`À ÉèíH˜Î~°ã¨ ã¨O^ÀÇ¨Ï x`«ºã¨OѨ#∞fl_≥·# P N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞
"≥∞#ÿ ÉèQí =Æ `üz„`« Ѩ\ÏÅ`À „Ѩu<≥ÖÏ "≥Ú^Œ\ "˜ å~°OÖ’<Õ ã¨Ñ¨ÎyiÖÏO\˜ P^蕺u‡Hõ Ѩ„uHõ#∞ x`«º#∂`«#OQÍ
=∂‰õΩ JO^Œ*Ëã¨∞Î#flO^Œ∞‰õΩ Hõ$`«[˝`«Å∞. Ѩ„uHõ#∞ ÖÏÉèÏ J~Ú^Œ∞~°∂áêÜ«∞ňH Éèí‰õΩÎÅHõOkã¨∞Î<åfl_»∞. =Úã¨e
¿ÑHõΔ`À H͉õΩO_® Ö’HõHõÖϺ}OHÀã¨O `«‰õΩ¯= ^èŒ~°ˆH "åà◊§‰õΩ Hõà^¡◊ •ÌÅ∞ J=ã¨~O° ÖˉΩõ O_® P}˜=Ú`åºÖÏ¡O\˜
JOkã¨∞Î#flO^Œ∞‰õΩ u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷<åxH˜ JHõΔ~°ã¨∞=∂Å`À P^蕺u‡Hõ "庙êÅ#∞, N"åi ^Õ"å
=∞iÜ«Ú ã¨Oáê^ŒHõ =~åæxH˜ =∞#óѨÓ~°fiHõ =O^Œ<åÅ∞. ÅÜ«∞ qâıëêÅ#∞ JOkã¨∞Î#flO^Œ∞‰õΩ ^èŒ#º"å^•Å∞.
– 'ÉÏÅÉÏO^èŒ=— QÆOQÆ~åA "≥∂ǨÏ#~åA, – Hõ„i ~å=Ú, J#HÍѨe¡, qÅ∂¡i N~å=ÚÅ∞,
u~°∞xO„_»=Ó~°∞, `«q∞à◊<å_»∞. QÆ=~°áêÖˇO, =∞^•ÌÅ <å~åÜ«∞}, u~°∞Ѩu, qÅ∂¡i
qâ◊fiHõÖϺ} K«„Hõ=iÎ „ѨâßO`ü, qâßYѨ@flO, Q˘Ô~¡ Hõ$+¨‚, QÍA"åHõ.
qâ◊fiHõÖϺ}K«„Hõ=iÎ =ÚYz„`«O`À "≥Åã≤# N"åi„Ѩ™ê^ŒO
EÖˇ· ã¨OzHõ ǨÏ$^ŒºOQÍ LOk. q+¨μ‚`«`åÎfixfl J#fl ã¨ÑyΨ i ѨÙã¨HÎ Oõ K«∂¿ãÎ Nx"åã¨∞x K«∂ã≤#O`«
=∞Ü«∞º K«Hõ¯QÍ K≥áêÊ~°∞. PO[<ÕÜ«Ú_»∞ =Ú=∂‡\˜H© P#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ã¨Ñ¨ÎyiÖ’ „ѨK«∞iã¨∞Î#fl
~å=∞^•ã¨∞_Õ. #=∞™ê¯~° f~°∞`≥#∞flÅ∞ ÉÏQÍ q=iO Hõ^äŒÅ∞, "庙êÅÖ’ D Ü«ÚQÆ[#∞ʼnõΩ `≥eÜ«∞Ѩ~°K«
Kå~°∞. q^Œº JO>Ë JHõΔ~åÅ K«^Œ∞=ÙHÍ^Œ∞, P^蕺u‡Hõ =Åã≤#, `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤# ÉèíH˜Î q*Ï˝#O KåÖÏ LOk.
q^Œº J#_»O Ö’`≥·# =∂@ ÉÏQÆ∞Ok. ã¨Ñ¨Îyi JOk# ~ÀA N"åi „Ѩ™ê^ŒO JOk#O`«
– "åã¨∞Î ~å=∞K«O„^Œ, <≥Å∂¡~°∞. ã¨O|~°O. PO[<ÕÜ«Ú_»∞ ~å=ÚxH˜ ^•ã¨∞_®? J<Õ
JÖ∫H˜Hõ k"åº#∞Éèí∂u ji¬HõÖ’x ™ê~åOâ◊O K«Hõ¯QÍ LOk. nxÖ’x =∞~°‡O
ã¨Ñ¨Îyi EÖˇ· ã¨OzHõÖ’ ™êfiq∞ HõÖϺ} Ö’QÆ_» ''ÉèíH˜Î^•ã¨∞ʼnõΩ—— ã¨OHõ@ã≤÷u Hõey#ѨÙ_»∞ "å~°∞
â’aè`«∞_≥· ^Œ~°≈#q∞ã¨∂Î =∂‰õΩ P^蕺u‡Hõ, ÉèíH˜Î ѨÓ~°fiHõ U q^èŒ"≥∞ÿ# f~°∞#∞ J#∞ã¨iOKå~À J#fl^•xH˜
P#O^•xfl HõeyOKå_»∞. =∞^茺¿ÑrÖ’ HõÖϺ}=¸~°∞ÎÅ "≥∞ÿÅ=~°Ñ¨Ù Nx"åã¨~å=Ù =∞Oz L^•Ç¨Ï~°} WKåÛ~°∞.
=~°‚z„`åÅ∞ #Ü«∞<å#O^ŒHõ~°OQÍ L<åfl~Ú. ™êfiq∞ ã¨ÑyΨ i „ѨK∞« ~°}Hõ~Åΰ ‰õΩ ^è#Œ º"å^•Å∞. ~°K#« Å∞ KÕã∞¨ #Î fl
"å~°∞, J=∞‡"å~°∞¡ k=º`Õ[ã¨∞ûÅ`À "≥eyáÈ`«∂ Éèí‰õΩÎ ~°K«~Ú`«Å‰õΩ, ~°K«~Ú„`«∞ʼnõΩ Hõ$`«[˝`«Å∞.
Å#∞ ~°OlOѨKÕã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ#∞ K«^Œ – a‰õΩ=∞à◊§ ã¨`«º<å~åÜ«∞}, Ѩل>ËÅ, Hõ$ëê‚lÖÏ¡.
=_»O F JÖ∫H˜Hõ k"åº#∞Éèí∂u. J+¨ìÉèÏ~°ºÅ∞
– ÔH.ÉèÏ~°u, „^•HΔÍ~å=∞O. ã¨Ñ¨Îyi EÖˇ· ã¨OzHõÖ’x QÆ$ǨÏÅH˜Δ ‡ji¬HõÖ’
=ÚK«Û@Q˘Å∞Ê =∂ã¨Ñ¨„uHõ #=O|~°∞ <≥ŠѨO_»∞QÆÅ∞ NHõ$+¨μx‚ J+¨Éì Ïè ~°ºÅ QÆ∞iOz "åi `«e¡
2010, "Õ∞, E<£, EÖˇ· <≥ÅÅ ^ŒO„_»∞Å QÆ∞iOz "å~°∞ U ^Õâ◊ѨÙ
04 – #~°HKõ `« ∞« ~°tÌ
ã¨Ñ¨Îyi =ÚYz„`åÅ∞ K«∂_»=ÚK«Û@QÍ ~å‰õΩ=∂Ô~ÎÖ’ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åflO. ~°K«~Ú`«
05 – náê=o
L<åfl~Ú. L+¨N 'ÉèÏ~°`O« —, "≥Ú=fi=$ëê áêÜ«∞ã¨O ã¨∞„|Ǩχ}ºOQÍiH˜ Hõ$`«
09 – <åQÆ∞ÅK«qu
„kѨu 'ã¨O^ÕǨÅ∞– ã¨=∂^è•<åÅ∞—, [˝`«Å∞. Éè’[#Ü«∞[˝O "åºã¨O ‰õÄ_®
18 – ÔH·tHõ ^•fi^Œt
_®II ÔH.~å=∞Hõ$+¨‚ 'u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O— ÉÏQÆ∞Ok.
21 – HÍsÎHõ áœi‚q∞
^è•~å"åÇ≤ÏHõÖËH͉õΩO_® ji¬HõÅ∞ ZO`À – ã≤. t=‰õΩ=∂~ü, Ѩš=∂Å.
2 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii JHÀì|~°∞, 2010
 "ÕOHõ\Ï„k ã¨=∞O ™ê÷#O „|Ǩ‡O_Õ <åã≤Î H˜OK«#,
"ÕOHõ>Ëâ◊ ã¨"≥∂ ^Õ"À # Éèí∂`À # Éèíq+¨ºu. ã¨ÑÎ̈yi
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ ã¨z„`« =∂ã¨Ñ¨„uHõ

ã¨OѨÙ\˜ : 41 ã¨OzHõ: 05
u~°∞=∞Å Ü«∂„`« *ˇ.JxÖò‰Ωõ =∂~ü 5

Zxfl ¿Ñ~À¡! ZO`«\˜ J~°÷"≥∂! ÔH.q.~å=∂~å=Ù 9

J#fl=∞Ü«∞º NHõ$+¨‚ ã¨OH©~°Î<å "≥·t+¨ìºO _®IIÑ≤.â◊~å=u 17

J#fl=∞Ü«∞º =i‚Oz# „ÉǨϟ‡`«û"åÅ∞ _®IIq.Ѩà◊x 22

u~°∞=∞Å PÅÜ«∞x~å‡}O–qq^èŒ ^Œâ◊Å∞ q.~å=∞„|ǨχO 29

*Ï#Ѩ^Œ Hõ^äŒÅ∞–N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ _®II¿Ñ@ Nx"åã¨∞Å∞Ô~_ç¤ 33

Nx"åã¨∞x |„ Ǩϟ‡`û« "åÖ’¡ k=º„Ñ|¨ O^è•Å∞ _®IIÑ≤.\˜.l.~°OQÆ~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ∞ 47

ã¨O^ÕǨÅ∞ – ã¨=∂^è•<åÅ∞ "≥Ú=fi =$ëê„kѨu 15

~åtѶ¨ÖÏÅ∞ *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡ 37

^è•~å"åÇ≤ÏHõÅ∞
ÉèÏ~°`«O L+¨N 11
u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O _®II ÔH. ~å=∞Hõ$+¨‚ 41
ã¨=∂[O HÀã¨O KÕ¿ã `åºQÆO =ÖË¡ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° bÅÅ∞
"≥∂HõΔO =ã¨∞ÎOk ã¨~åfiiÎ â◊=∞<åÜ«∂ã¨∞Î....... ã≤.Ѩ^•‡=u 50

Q“~°= ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ : =ÚY z„`«O : q=~åʼnõΩ :

S."≥·.P~ü. Hõ$ëê‚~å=Ù, S.U.Zãπ.,
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u.u.^Õ.
„ѨK«∞~°}Hõ~°Î – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
ã≤. ⋷ʼnõΩ=∂~ü, ZO.U.
ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ :
_®II ÔH. ~å^è•~°=∞}
LѨ–ã¨Oáê^Œ‰õΩ~åÅ∞ :
_®II JÖÏ¡_ç ã¨O^茺
=Ú„^•Ñ¨‰õΩ_»∞ :
ZO. HÍsÎH±, ZO.U., ZÖò.Ñ≤.\˜.,
"Õ∞<Õ[~°∞, =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞O, u.u.^Õ.
_ç.\˜.Ñ≤.: „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ "åi
HÍ~åºÅÜ«∞O, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu
JHÀì|~°∞, 2010
Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
LÉèíÜ«∞^Õ"Õ~°∞Å`À N"å~°∞ ã¨Ñ¨Îyi, u.u.^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
u~°∞Ѩu – 517 083.
z=i ѨÙ@ : á¶È#∞ : 0877–2264543
N"åi ѨÙ+¨¯i}˜ 0877–2264359
q_ç „Ñ¨u –– ~°∂. 5–00
D ã¨OzHõÖ’x ~°K«~Ú`«Å Jaè„áêÜ«∂Å∞ =ºH˜ÎQÆ`«"≥∞ÿ#q. ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 60–00
rq`« K«O^•–– ~°∂. 500–00
„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ QÍx,
q^ÕâßʼnõΩ
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O QÍx "å\˜H˜ ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOK«~°∞.
ã¨OI K«O^• –– ~°∂. 850–00
ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii 3
 HÍÅ∞+¨º~°ÇÏ≤ `« u~°∞=∞Å
Ѩ~°=∂`«∞‡_»∞ ѨOK«Éèí∂`åÅ ã¨$+≤ìHõ~°Î. „ѨHõ$u ѨOK«Éèí∂`åÅ ã¨"Õ∞‡à◊#O. WÖÏO\˜ „ѨHõ$ux
=∂#=Ù_»∞ HõÅ∞+≤`«O KÕÜ«∞_»O =∞ǨáêѨO. =∂#=Ù_»∞ `«# ™œÅÉèíºOHÀã¨O U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl qq^èŒ
Hõ$„u=∞ =#~°∞Å∞ „ѨHõ$u q^èŒfiO™êxH˜ ^ÀǨÏ^ŒÑ¨_»∞`«∞<åfl~Ú. WÖÏO\˜ q^èŒfiOã¨Hõ =ã¨∞Î=ÙÖ’¡ áê¡ã≤ìH±
„Ѩ^è•#"≥∞ÿOk. D áê¡ã≤ìH± "å_»HõO =Å¡ W@∞ =∂#=Ù_»∞, J@∞ „ѨHõ$u HÀÅ∞HÀÖËx q^èŒOQÍ HõÅ∞+≤`«O
J=Ù`«∞<åfl~Ú. ^Õx<≥·<å `«#Ö’H˜ QÆsƒùHõiOK«∞HÀQÆÅ ™ê=∞~å÷ºxfl Hõey# Éèí∂=∂`« áê¡ã≤ìH±#∞ `«#Ö’H˜
W=Ú_»∞ÛHÀÖËHõ áÈ=_»"Õ∞ D HÍÅ∞+¨ºO „Ѩ=∂^ŒHÍi HÍ=_®xH˜ „Ѩ^è•# HÍ~°}O.
áêekä<£, áê¡ã≤ìH± J<Õq ѨOK«Éèí∂`åÅÖ’ Wq∞_çáÈ^Œy# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ HÍ=Ù. `«~°`«~åʼnõΩ J^Õ
~°∂ѨO`À xezáÈ=_»"Õ∞ H͉õΩO_® r=# ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ#∞ J_»∞¤‰õΩO@∞Ok. Wk <åâ◊~°Ç≤Ï`«O. r=ÙxH˜
Éèí∂q∞H˜ QÆÅ ã¨Ç¨Ï[ÅHõΔ}Ïefl P@OHõѨ~°∞ã¨∞ÎOk. Hõ#∞Hõ g\˜ "å_»HÍxfl ã¨~°fi =∂#"åo ã¨OѨÓ~°‚OQÍ
x¿+kèOKåe. áêekä<,£ áê¡ãHì≤ ± =ã¨∞=Î ÙÅ∞ Ѩi=∂}OÖ’ KåÖÏ z#flq. J~Ú`Õ "åºÑ≤ÖÎ ’ =∂„`«O q<åâ◊
QÆ∞}Ïxfl HõeæOK«_»OÖ’ L#fl D =ã¨∞Î=Ù#∞ K«∂¿ãÎ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂xfl ‰õÄ_® HõÅ∞+≤`«O KÕÜ«∞HõÅ∞æ`«∞Ok.
Ѩ~åº=~°} Ѩi~°HõΔ}‰õΩ Wk ÃÑ^ŒÌ J=~À^èŒOQÍ ÉèÏqOKåe. Ѩiâ◊√„Éèí`«‰õΩ P@OHÍxfl Hõeæã¨∞ÎOk.
108 k=ºˆHΔ„`åÖÖ’ u~°∞=∞ŠѨq„`«ˆHΔ„`«OQÍ qÅã≤Å∞¡`«∞#flk. ™êHΔÍ`«∞Î N=∞Ǩq+¨μ‚"Õ
Nx"åã¨∞_çQÍ "≥Åã≤ P#O^ŒxÅÜ«∞OÖ’ q~ålÅ∞¡`«∞#fl ˆHΔ„`«q∞k. x`«ºO "ÕÖÏk=∞Ok ÉèíHõÎ[#∞Å∞
N"åi ^Œ~°≈<åxÔH· =KÕÛ@@∞=O\˜ k=ºˆHΔ„`«O. HõeÜ«ÚQÆ "≥·‰õΩO~î°"≥∞ÿ# D Ѩq„`« ѨÙ}ºˆHΔ„`«OÖ’ WHõ¯_ç
Ѩiâ◊√„Éèí`«‰õΩ „ѨuXHõ¯~°∞, `«=∞=O`«∞ Hõ$+≤ KÕÜ«∂e. Z=Ô~·<å H˘O`« J„â◊^Œú =Ç≤ÏOz#@¡~Ú`Õ D
JѨiâ◊√„Éèí`« H˘O_»ÖÏQÍ ¿Ñ~°∞‰õΩáÈ=_»"Õ∞ HÍHõ J#∂ǨϺ"≥∞ÿ# q^èŒOQÍ Jã¨Ç¨Ïº "å`å=~°}Ïxfl U~°Ê~°∞
ã¨∞ÎOk. D Ѩiã≤÷uÖ’ áêekä<£ ã¨OK«∞Å, áêekä<£ ¿ÑѨ~°¡ x"å~°} „Ѩ^è•#=∞ø`«∞Ok. HÍ=Ù# nxH˜
„Ѩu XHõ¯~°∞ ã¨Ç¨ÏHõiOz =∞~˘HõiH˜ `«y# q^èŒOQÍ q=~°} WzÛ#@¡~Ú`Õ D áêekä<£"å_»∞Hõ#∞
x¿+kèOK«_®xH˜ P™ê¯~°=ÚO@∞Ok.
u~°∞=∞ʼnõΩ =KÕÛ"å~°∞ áêekä<£ ã¨OK«∞Å#∞, áê¡ã≤ìH± ÉÏ\˜à◊§#∞ "å_ç K≥`«Î|∞@ìÖ’ "ÕÜ«∞_»O
HõO>Ë, "å\˜x ѨÓiÎQÍ "å_»‰õΩO_® LO_»@"Õ∞ „âıÜ«∞㨯~°O. Jx"å~°º"≥∞ÿ# ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ "å_ç# áêekä<£
ã¨OK«∞Å#∞, áê¡ã≤ìH± ÉÏ\˜à◊§#∞ `≥¿ãÎ uiy "å\˜x "åi "≥O|_Õ fã¨∞‰õΩ "≥o§áÈ=_»O Jx"å~°ºO. ÖË^•
u~°∞=∞ÅÖ’ "å\˜ÔH· U~åÊ@∞ KÕã≤# K≥`«Î|∞@ìÅÖ’ LѨÜ≥∂yOz# "å\˜x Ѩ_ÕÜ«∞_»O ã¨Ô~·# Ѩ^Œúu.
=∞#=∞O^Œ~°O Hõeã≤ Ѩ~åº=~°}Ïxfl Ѩi~°H˜Δ^•ÌO.
u~°∞=∞Å#∞ HÍÅ∞+¨º ~°Ç≤Ï`« ˆHΔ„`«OQÍ fiÛk^Œ∞Ì^•O.
4 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii JHÀì|~°∞, 2010
 ÉèÏ~°`«^Õâ◊O XHõ k=ºˆHΔ„`«O! Ѩq„`«"≥∞ÿ# "Õ^ŒÉèí∂q∞!
WHõ¯_» P^蕺u‡Hõ ã¨OѨ^Œ JHõΔÜ«∞O. J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å,
J}∞=}∞=Ù<å P^蕺u‡Hõ K≥·`«#ºO "≥e¡q~°∞ã¨∞ÎO@∞Ok.
Hõ<庉õΩ=∂i #∞O_ç HÍj‡~°O =~°‰õΩ J<åkQÍ "≥Åã≤
L#fl Ѩ~°=∞ѨÙ}º^è•=∂Ö’¡ "ÕOHõ\ÏK«ÅˆHΔ„`«O J`«∞º
#fl`«"∞≥ Oÿ k. J#O`« =∞Ç≤Ï=∞Å∞ HõÅk. Hˆ =ÅO D Hõe
Ü«ÚQÆOÖ’x =∂#=ÙÅ HÀã¨"Õ∞ "≥Åã≤ L#fl\˜ì k=º
„Ѩ^Õâ◊O u~°∞=∞Å! q∞ye# Hõ$`«, „`Õ`«, ^•fiѨ~°Ü«ÚQÆO
<å\˜ =∞#∞+¨μÅ∞ n~å…Ü«Ú+¨μ¯ÖËHÍHõ `«Ñ¨ã¨ûOѨ#∞flÅ∞,
=∞O„`«ã≤^Œ∞úÅ∞. JO^Œ∞=Å¡ P Ü«ÚQÍÖ’¡x =∞ǨÏh
Ü«ÚÅ∞ `«=∞‰õΩ L#fl â◊‰õΩÎÅ=Å¡ ^Õ=`«Å#∞ „Ѩ`«ºHõΔO
KÕã¨∞H˘<Õ"å~°∞ ÖË^• P Ü«∂ ^Õ=`«Å Ö’HÍʼnõΩ "≥àı§
"å~°∞. =∞i HõeÜ«ÚQÆOÖ’x =∂#=ÙÅ∞ JÖÏÊÜ«Ú+¨μ¯ÖË
HÍHõ â◊H˜ÎÇ‘Ï#∞Å∞. JO^Œ∞=Å¡ HõeÜ«ÚQÆOÖ’x =∂#=Ù
Å#∞ ~°H˜ΔOK«_»OHÀã¨"Õ∞, HÀiHõÅ∞ f~°Û_»O HÀã¨"Õ∞
„|Ǩ‡k^Õ=`«Å „áê~°÷#ÃÑ· "≥Åã≤# ˆHΔ„`«O u~°∞=∞Å.
"ÕOHõ\ÏK«ÅO ZO`«\ ˜ Q˘Ñ¨ÊHˆ „Δ `«"∂≥ , JO^Œ∞#fl
P#O^ŒxÅÜ«Ú_»∞ JO`«HOõ >Ë =∞Ç≤Ï=∂xfi`«"∞≥ #ÿ ^Õ=Ù_»∞.
u~°∞=∞ŠѨÙ}ºˆHΔ„`«O Ü«ÚQÆÜ«ÚQÍÖ’¡ J#O`«
"≥∞ÿ# ¿Ñ~°∞¡ Hõey=Ù<åfl „Ѩ^è•#OQÍ "ÕOHõ\Ï„k, âıëê„k,
JO[<å„k, QÆ~°∞_®„k, =$ëê„k, =$+¨ÉèÏ„k, <å~åÜ«∞
}Ï„k J<Õ U_»∞¿Ñ~°¡#∞ HõeyL#flO^Œ∞=Å¡ U_»∞H˘O_»Å∞
Jh, ã¨Ñ¨Îyi Jx Ñ≤Å∞=|_»∞`«∞#flk. "ÕOHõ\Ï„kQÍ
„Ѩã≤kú K≥Ok# D H˘O_» Hõ>ˇì^Œ∞~° ^Œ~°≈#q∞ã¨∞Î#fl
N"≥·‰õΩO~î°O! `≥>ˇìÅ∞`≥>ˇìÅ∞QÍ =∞Ç≤Ï=∞Å#∞ ‰õΩiÑ≤OKÕ
k=º^è•=∞O! D H˘O_»ÃÑ·# Hõ#Ѩ_Õ ~åà◊¥§ ~°Ñ¨ÊÅ∞,
H˘O_»Å∞, QÆ∞@ìÅ∞, x[OQÍ ~åà◊¥¡~°Ñ¨ÊÅ∞ HÍ^Œ∞. #=
x^èŒ∞Å∞, ~°`åflÅ ~åã¨∞Å∞, zO`å=∞}∞Å∞! WHõ D
H˘O_»ÃÑ· L#fl f~å÷Å∞, ѨÙ+¨¯i}˜Å∞, ÃãÅÜÕ∞à◊√¡, [Å
áê`åÅ∞ ZÖÏO\˜ áêáê`«∞‡Å#~Ú<å J=∞~°∞Å#∞
KÕã¨∞ÎO\Ï~Ú. P Ѩ~°fi`«OÃÑ· gKÕ QÍÅ∞Å∞ JO`«∞|@ìx
~ÀQÍefl áÈQ˘_»`å~Ú.
WO`«\ ˜ =∞Ç≤Ï=∂xfi`«"≥∞ÿ# ˆHΔ„`«OÖ’ "≥Åã≤
L#fl ™êfiq∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞! D ™êfiq∞ U=∂„`«O
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
`«‰õΩ¯="å_»∞ HÍ^Œ∞. ZO`«=∂„`«O `«‰õΩ¯="å_»∞
HÍ<Õ HÍ^Œ∞. P ™êfiq∞ Éèí‰õΩÎÅáêe\˜ H˘OQÆ∞
|OQÍ~°O! Ñ≤e¿ãΠѨeˆH „Ѩ`«ºHõΔ^≥·=O! J<å^äŒ
~°H‰Δõ Ωõ _»∞! P„t`«=`«ûÅ∞_»∞! "ÕOHõ@Ѩu KÕi H˘ez#"åi
KÕuÖ’x ‰õΩOK«O (H˘Åáê„`«). HÀi#∞uOz# "åi
áêeH˘OQÆ∞ÃÑ·_ç. "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ HÀi Ue#\˜ì ‰õΩÅ^≥·=O!
ÃÑ^ŒÌezÛ# x^è•#O! ^ŒÑ≤Ê n~°∞Û HÍÅ"Õ∞Ѷ¨∞O! ÉèÏqOѨ
ÔH·=ã¨"≥∞ÿ# áêi*Ï`«=$HõΔO! KÕ=^Õ~° HÍz ~°H˜ΔOKÕ
zO`å=∞}˜! HÀiHõeKÕÛ HÍ=∞^èÕ#∞=Ù! K≥_»hHõ „|k
H˜OKÕ ã≤^Œú =∞O„`«O! ~ÀQÍÅ_»Œz ~°H˜ΔOKÕ k"Òº+¨^èŒO!
|_çÉÏÜ«∞Hõ uiˆQ „áê}|O^èŒ∞=Ù.
– *ˇ.JxÖò‰õΩ=∂~ü
Ѩ~°=∂`«∞‡_»∞ Ѩ~°=∞ ѨÙ~°∞+¨μ_»∞ ѨiH˜OѨQÆ Hõ$áêÅ∞_»∞
u~°∞"ÕOHõ@ qÉèí∞_»∞HÍHõ ^Õ=Ù_»∞ =∞i HõÅ_®
Jx J#fl=∞Ü«∞º J#fl@∞¡QÍ Éèí∂`« Éèíq+¨º`å¯
ÖÏÖ’¡ ™ê\˜ÖËx "Õ∞\˜^Õ=Ù_»∞ Nx"åã¨∞_»∞. P ™êfiq∞x
㨇iOK«_»O, ã¨∞ÎuOK«_»O, ^Œi≈OK«_»O Z<Àfl [#‡Å
ѨÙ}ºO =Å¡ ã≤kúã¨∞ÎOk. u~°∞"ÕOHõ@<å=∞=Ú "≥Å
ã¨∞ÅÉèíO. Ѷ¨Å=∞kèHõO. PHõ\ ˜"Õà◊Ö’¡, JÅã≤# "Õà◊Ö’¡,
H˘~°=∂e=Ù#fl "Õà◊, ‰õΩÅ=Ú K≥_ç# "Õà◊, Ѩ~°∞ÅKÕ zH˜¯
K≥~°Ö’ L#fl "Õà◊ "ÕOHõ>Ëâ◊√<å=∞ "≥ÚHõ¯>Ë ~°H˜Δã¨∞ÎOk.
PѨ^Œ =zÛ# "Õà,◊ P~°_|ç _ç# "Õà,◊ áêѨÑÙ¨ "Õà,◊ ÉèÜ í ∞«
Ѩ_#ç "Õà◊ FÑ≤#O`« ǨÏi<å=∞O K≥Ü∞« º_»"∞Õ QÆu! ã¨OHÔ à◊¡
ɡ\#ì˜ "Õà,◊ K«OѨaez# "Õà,◊ JѨCÅ"å~°∞ P~°_Éç \ˇ #ì˜
"Õà◊ "ÕOHõ>Ëâ◊√<å=∞O XHõ¯>Ë q_çÑ≤Oz HÍáê_»∞`«∞Ok.
=∞i WÖÏO\˜ k=º"≥∞ÿ# u~°∞=∞Å ˆHΔ„`åxH˜
ZÖÏ Ü«∂„`« K≥Ü«∂ºe. ZO`« Ѩq„`«OQÍ Ü«∂„`«
K≥Ü«∂ºe? P ™êfiq∞"åix U xÜ«∞=∂Ö`À ^Œi≈O
5
 Kåe. ZÖÏQÆ ^Œi≈¿ãÎ P#O^ŒxÅÜ«Úx ã¨OѨÓ~°‚
J#∞„QÆǨxfl á⁄O^ŒQÆÅ"≥∂, "ÕOHõ\ÏK«Å
=∂Ǩ`«‡º „QÆO^ä•Å∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î
<åfl~Ú. Ѩq„`«"≥∞ÿ# u~°∞=∞Å Ü«∂„`« K≥Ü«∂ºÅ<åfl, P
ˆHΔ„`«O g∞k U_»∞H˘O_»Å"å}˜‚ ^Œi≈OKåÅ<åfl, H˘xfl
qkèq^è•<åÅ∞<åfl~Ú. PK«iOK«=Åã≤# H˘xfl xÜ«∞=∂
Å∞<åfl~Ú.
"ÕOHõ\Ï„kx q∞Oz# k=ºˆHΔ„`«OQÍx, "ÕOHõ
>Ëâ◊√xH˜ ™ê\˜ ~åQÆÅ ^Õ=Ù_»∞ Éèí∂`« Éèíq+¨º`å¯ÖÏÖ’¡
ÖË_»∞, LO_»É’_»∞. =∞i JÖÏO\˜ u~°∞=∞Å Ü«∂„`«#∞
ã¨OHõeÊ¿ãÎ KåÅ∞ XHõ P#O^ŒO! Jn Wn Jx K≥Ñʨ ÖËx,
=ºHõOÎ K≥Ü∞« ºÖËx P#O^ŒO! JÖÏO\˜ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ k"åº
#O^•xfl HõeyOKÕ u~°∞=∞Å Ü«∂„`åã¨=∞Ü«∞OÖ’ U
q^èŒOQÍ #_»∞K«∞HÀ"åe† U q^èŒOQÍ LO_»‰õÄ_»^À
‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
u~°∞=∞Å Ü«∂„`«#∞ ã¨OHõeÊOz#k "≥Ú^ŒÅ∞
=∞m§ WO\˜H˜ KÕ~°∞#O`«=~°‰õΩ „ѨuHõΔ}O u~°∞=∞Å
Ü«∂„`«Ö’x ÉèÏQÆ"Õ∞, ™êfiq∞"åi Láêã¨#Ö’ ÉèÏQÆ"Õ∞,
™êfiq∞"åi P~å^èŒ#Ö’ ÉèÏQÆ"Õ∞ Jx ÉèÏqOKåe.
JÖÏO\˜ Ü«∂„`«#∞ ã¨fiK«ÛOù QÍ, x~°‡ÅOQÍ, „ѨâßO`«OQÍ
H˘#™êyOKåe. P Ü«∂„`ånHõΔÖ’ W`«~°∞Å#∞ xOkOK«
~å^Œ∞. Hõhã¨O =∞#ã¨∞Ö’ J~Ú<å W`«~°∞Å#∞ K≥_»∞QÍ
ÉèÏqOK«~å^Œ∞. K≥_»∞QÍ K≥ѨÊ~å^Œ∞,q#~å^Œ∞. =ÚO^Œ∞QÍ
`«=∞ „QÍ=∞OÖ’x ^Õ=`«Å#∞ ѨÓlOz "åi J#∞=∞ux
á⁄O^•e. Ñ≤`«$^Õ=`«Å‰õΩ `«~°Ê}Ï^Œ∞Å∞ =^ŒÖÏe. P
`«~åfi`«<Õ u~°∞=∞Å Ü«∂„`«‰õΩ L`åûǨÏOQÍ, LÖÏ¡ã¨OQÍ
P#O^ŒOQÍ |Ü«∞Å∞^Õ~åe. D Ü«∂„`«Ö’ =∞~À ^蕺ã¨,
=∞~À ^蕺#O LO_»‰õÄ_»^Œ∞. ZѨC_≥ѨC_»∞ H˘O_»‰õΩ
KÕ~°∞^•=∂, ZѨC_≥ѨC_»∞ ™êfiq∞x ^Œi≈^•Ì=∂ J#fl
P„`«∞`«`À, P#O^ŒO`À LO@∂, ™êfiq∞"åix QÆ∂ˆ~Û
K«iÛOK«∞HÀ"åe.
u~°∞ѨuH˜ "≥o§# `«~åfi`« Z^Œ∞~°∞QÍ Z`«∞ÎQÍ
Hõ#Ѩ_Õ "ÕOHõ\ÏK«Å Ѩ~°fi`« tY~åʼnõΩ ÉèíH˜ÎQÍ #=∞
㨯iOKåe.
6 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
u~°∞=∞Å ˆHΔ„`« =¸ÅOÖ’ L#fl HõÑ≤Åf~å÷xfl
^Œi≈Oz Ѩq„`«™êfl<åÅ∞ KÕã≤, Ñ≤`«$`«~°Ê}ÏÅ∞ ã¨=∞
iÊOz, N HÍ=∂H©Δ ã¨"Õ∞`« HõÑ≤ÖËâ◊fi~°™êfiq∞ "å~°Å#∞
¿ãqOK«∞HÀ"åe. Ñ≤^ŒÑ¨ q#Ü«∞OQÍ q#„=∞OQÍ ã¨Ñ¨Î
y~°∞ʼnõΩ #=∞㨯iã¨∂Î U_»∞H˘O_»Å#∞ ZHͯe.
''F |OQÍ~°∞ Ѩ~°fi`«=∂! JdÅ^Õ=`«Å KÕ`«
¿ãqOѨ|_»∞`«∂ L#fl =∞Ç≤Ï=∂xfi`«"∞≥ #ÿ Ѩ~fi° `«~å[=∂!
hg∞^Œ H˘Å∞"≥·=Ù#fl ÉèíHõÎ=`«ûÅ∞_≥·# N "ÕOHõ@ÉèíQÆ
"å#∞x ^Œi≈OK«_®xH˜ hg∞^Œ <åHÍà◊√§ "≥∂ѨÙ`«∞<åfl#∞.
xO_»∞^ŒÜ«∞`À ##∞fl HõΔq∞OK«∞. h Ѩ~°fi`« tY~°OÃÑ·
„ѨHÍtã¨∞Î#fl U_»∞H˘O_»Å"å}˜‚ ^Œi≈OѨ*Ëã≤ ##∞fl
^èŒ#∞º}˜‚ KÕ~Ú.—— JO@∂ =∞#™ê~å U_»∞H˘O_»Å‰õΩ
t~°ã¨∞=Oz #=∞㨯iOKåe.
P `«~åfi`« P H˘O_»"≥∞@¡ÃÑ· =∞$^Œ∞=ÙQÍ HÍÅ∞
"≥∂ѨÙ`«∂ #_»"åe. H˘O_»ÃÑ·# ^•iÖ’, H˘O_»ÃÑ·# P
Ü«∂ KÀ@¡ f~å÷Ö’¡ ã¨OHõÅÊѨÓ~°fiHõOQÍ ™êfl<åÅ∞
K≥Ü«∂ºe. N ™êfiq∞ ѨÙ+¨¯i}˜Ö’ ™êfl#O KÕã≤ `«=∞
Ñ≤`«$^Õ=`«Å#∞ 㨇iOz `«~°Ê}ÏÅ∞ W"åfie. Ñ≤^ŒÑ¨ N
Éèí∂=~åǨϙêfiq∞"åix ^Œi≈Oz# `«~åfi`«<Õ P#O^Œ
xÅÜ«Ú}˜‚ ^Œi≈OKåe. ^Œ~°≈#O ‰õĺ֒ ‰õÄ_» Nx
"åã¨∞x 㨇iOK«_»O, ^蕺xOK«_»O K≥Ü«∂ºe. `À\˜
Ü«∂„u‰õΩÖ’¡ ™êfiq∞"å~°∞<åflˆ~"≥∂ J#fl ÉèíH˜ÎÉèÏ=O`À
`À\˜"åix q#Ü«∞ѨÓ~°fiHõOQÍ Q“~°qOKåe. "åiH˜
ã¨Ç¨ÏHõiOKåe. ZHõ¯_® W`«~°∞Å`À Ѷ¨∞~°¬} Ѩ_»~å^Œ∞,
Ѩ_»‰õÄ_»^Œ∞. ^•x=Å¡ =∞#ã¨∞û áê_»=Ù`«∞Ok. „ѨâßO
`«`« K≥_»∞`«∞Ok. ^•x=Å¡ =∞#Ü«∂„`« Jã¨O`«$Ñ≤ÎQÍ
™êQÆ∞`«∞Ok. JO^Œ∞=Å¡ =∞#O ã¨OÜ«∞=∞#O áê\˜ã¨∂Î
''FO #"≥∂ "ÕOHõ>ËâßÜ«∞—— 㨇~°}`À ‰õĺ֒ "≥à◊√`«∂
™êfiq∞"åix ^Œi≈OKåe. P ^Œ~°≈#O HõΔ}"≥∞ÿ<å KåÅ∞.
=∞#g∞^Œ ™êfiq∞ ^Œ$+≤ìѨ_ç`Õ KåÅ∞. P XHõ¯ HõΔ}O
™êfiq∞"åix Páê^Œ=∞ã¨ÎHõO ^Œi≈¿ãÎ KåÅ∞. ™êfig∞!
=∂ JO^Œi g∞^Œ Hõ~°∞} K«∂Ñ≤OK«∞. ^Œ$+≤ì ™êiOK«∞
™êfig∞! JO@∂ ™êfiq∞"åix K«∂ã¨∂Î, K«∂ã¨∂Î<Õ |Ü«∞
\˜H˜ ~å"åe. Ñ≤^ŒÑ¨ PÅÜ«∞OÖ’ =‰õΩà◊=∂`«#∞,
JHÀì|~°∞, 2010
 |OQÍ~°∞ÉÏqx, ^Œi≈OKåe. P `«~åfi`« f~°÷ â◊~åî ~°∞Å#∞
ã‘fiHõiOz, q=∂# „Ѩ^ŒH˜Δ}O KÕã¨∂Î, |OQÍ~°∞ q=∂
<åxfl K«∂ã¨∂Î, ǨïO_ôÖ’ N"åiH˜ HÍ#∞‰õÅ∞ ã¨=∞
iÊOK«∞H˘x |Ü«∞\˜H˜ =zÛ „Ѩ™ê^•xfl ã‘fiHõiOz, =∞m§
^Œ~°≈#O W=Ùfi ™êfig∞! JO@∂ PÅÜ«∞O |Ü«∞\˜H˜
~å"åe. P `«~åfi`« u~°∞=∞ÅÖ’ H˘xfl q^èŒ∞Å#∞ PK«
iOKåe.
u~°∞=∞Å H˘O_»ÃÑ· "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x 㨇iã¨∂Î
^•<åÅ∞ K≥Ü∂« ºe. U_»∞H˘O_»Å g∞^Œ U ^•#O KÕã<≤ å,
U q`«~°} KÕã≤<å KåÅ =∞Ozk. XHõ¯\˜QÍ ^•#O
KÕ¿ãÎ "Õ~ÚÔ~@∞¡QÍ ã¨`Ê« eù `«O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. H˘xfl ^•<å
ʼnõΩ Ñ¶¨∞’~°áêáêÅ∞ áÈ`å~Ú. ^ÀëêÅ∞ #t™êÎ~Ú.
JO`«∞|@ìx ~ÀQÍÅ∞ x"å~°}=∞ø`å~Ú. JO`ÕHÍ^Œ∞
P H˘O_»ÃÑ· U z#fl `«Ñ¨C KÕã≤<å, U z#fl ^Àëêxfl
KÕã≤<å áêѨѶ¨e`«O JkèHõOQÍ J#∞ÉèíqOK«=Åã≤
LO@∞Ok. u~°∞=∞ňHΔ„`åxflQÆ∂iÛ QÍx, P ™êfiq∞
"åix QÆ∂iÛQÍx K≥_»∞QÍ =∂\Ï¡_»~å^Œ∞, PÖ’zOK«
~å^Œ∞. =ÚYºOQÍ u~°∞=∞Å ˆHΔ„`«OÖ’ Ѩq„`«"≥∞ÿ#
=∞#ã¨∞û`À LO_®e. =∞OzQÍ PÖ’zOKåe. PK«~°
}Å∞ Ѩq„`«OQÍ LO_®e. =∞Oz #_»=_çHõÅ`À, ã¨^•ƒù
=#Å`À, =∞Oz PÖ’K«#Å`À D ˆHΔ„`«OÖ’ "≥∞ÅQÍe.
u~°∞=∞Å ˆHΔ„`«O qǨ~°ˆHΔ„`«O HÍ^Œ∞. q<À^ŒˆHΔ„`«O
JO`«Hõ<åfl HÍ<ÕHÍ^Œ∞. Wk ã≤kúˆHΔ„`«O. ™ê^èŒ<å ˆHΔ„`«O.
JO^Œ∞=Å¡ D ˆHΔ„`«OÃÑ· qǨÏiOKÕ ÉèÏQƺO Hõey#
„Ѩu XHõ¯~°∂, u~°∞=∞ÅÖ’ L#fl H˘kÌ HõΔ}ÏÖˇ·<å
Ѩq„`«OQÍ LO_®e. ZO^Œ∞KÕ`«O>Ë u~°∞=∞Å N"åi
PÅÜ«∞OÖ’, P#O^ŒxÅÜ«∞OÖ’ =∂„`«"∞Õ QÍHõ u~°∞=∞Å
JO`«\Ï ^≥·=`«fiO, ^Õ=`å™êxfl^茺O J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å
J}∞=}∞=Ù<å L\˜ìѨ_»∞`«∂ LO@∞Ok, „ѨuѶ¨eã¨∂Î
LO@∞Ok. „ѨâßO`«OQÍ, =∞#â◊√≈kúQÍ, ™ê^èŒ#`À,
ÉèíHÎ̃QÍ L#fl"åiH˜ =∂„`«"Õ∞ u~°∞=∞Å ˆHΔ„`«OÖ’ ã¨~°fi„`å
L\˜ìѨ_»∞`«∂=Ù#fl ^≥·=`«fiO J#∞Éèí=OÖ’xH˜ =ã¨∞ÎOk.
Wk ã¨`«º"≥∞ÿ# =∂@! =∞#O =∞# ‰õΩ@∞O|O JO`å
u~°∞=∞ʼnõΩ N"åix ^Œi≈OK«_®xH˜ =KåÛ=∞#fl
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
^蕺ã¨#∞, ^蕺<åxfl =∞~°záȉõÄ_»^Œ∞. u~°∞
=∞ÅÖ’ L#fl ~ÀAÖ’¡ Ö∫H˜Hõ"≥∞ÿ# =∞# Ѩ^Œ=Ù
Å#∞, =∞# JkèHÍ~åÅ#∞, =∞# ã¨OѨ^ŒÅ#∞,
HÀѨ`åáêÅ#∞ Jhfl =∞~°záÈ"åe. =∞# PÖ’K«#efl,
ÉèÏ=#efl, ÉèÏ"åefl =„HõsuÖ’ áȉõΩO_® x~°O`«~°O
N"åi<Õ ^蕺xOKåe. WO\˜e¡áên N"åix QÆ∂ˆ~Û
K«iÛOK«∞HÀ"åe. JѨC_Õ =∞# u~°∞=∞Å Ü«∂„`« ã¨Ñ¶¨b
Hõ$`«=∞=Ù`«∞Ok. ã¨OѨÓ~°‚=∞ø`«∞Ok. `«^•Ìfi~å =∞#O
Y~°∞Û KÕã≤# ^èŒ#O, HÍÅO, =$^ä•H͉õΩO_» ã¨kfix
Ü≥∂QÆ"≥∞ÿ, N"åiˆH JOH˜`«=∞ø`å~Ú. P#O^ŒxÅÜ«Úx
J#∞„QÆǨÏO xO_»∞QÍ HõÅ∞æ`«∞Ok.
u~°∞=∞ňHΔ„`«O ã¨~°fiÖ’HÍÅxflO\˜x ~°H˜ΔOKÕ
=∞Ç≤Ï=∂xfi`«"≥∞ÿ# k=ºˆHΔ„`«O. nxfl =∂#==∂„`«∞Å∞
Z=fi~°∂ HÍáê_»=Åã≤# JQÆ`«ºO ÖË^Œ∞. ~°H˜ΔOK«=Åã≤#
J=ã¨~°O JO`«Hõ<åfl ÖË^Œ∞. HÍx Éèí‰õΩÎÅ∞, Ü«∂„u‰õΩÅ∞
Z=iH˜ "å~°∞ Ѩq„`«OQÍ LO>Ë KåÅ∞. u~°∞=∞Å ˆHΔ„`«
Ѩiã¨~åefl Ѩiâ◊√„ÉèíOQÍ LOz`Õ KåÅ∞. `À\˜ Ü«∂„u
‰õΩÅ ÉèíH˜ÎÉèÏ"åÅ#∞, =∞<ÀÉèÏ"åÅ#∞ H˜OK«Ñ¨~°K«
‰õÄ_»^Œ∞. ÉÏ^èŒÃÑ@ì‰õÄ_»^Œ∞. Z=iH˜ "å~°∞ ÉèíQÆ=
<åfl=∞O KÕãH≤ ˘O@∂ `«=∞=O`«∞ =KÕÛO`«=~°‰Ωõ FÑ≤HQõ Í
LO@∂ U_»∞H˘O_»Å"å}˜‚ ^Œi≈OKåe. J=¸Åº"≥∞ÿ#
P ˆHΔ„`«OÖ’ ã¨OK«iOKÕ ÉèÏQƺO Hõey# J=¸Åº"≥∞ÿ#
HõΔ}ÏÅ#∞ J#=ã¨~° ã¨OÉèÏ+¨}Å`À =$^ä• K≥Ü«∞º~å^Œ∞.
"ÕOHõ\ÏK«ÅˆHΔ„`«OÖ’ Nx"å㨠ÉèíQÆ"å#∞x
^Œ~°≈#O `«~åfi`« J`«ºO`« „Ѩ^è•#OQÍ H˘xfl ^•<åÅ#∞,
^èŒ~å‡Å#∞ K≥Ü«∂ºe. u~°∞Ѩu H˘O_»ÃÑ· =∞# ^•<åefl
fã¨∞H˘x =∞# áêáêefl áÈQ˘>ìQÅÆ J~°›`« Z=i‰õΩOk?
XHõ "ÕOHõ>Ëâ◊√xH˜ `«Ñ¨Ê! Jxfl ^•<åÅ#∞ ã‘fiHõiOz
áêáêÅ#∞ áÈQ˘>Ëì "ÕOHõ@Ѩu PÜ«∞#. ™êfiq∞H˜ |OQÍ
~åxfl ã¨=∞iÊ¿ãÎ "≥∂HõΔO ã≤kúã¨∞ÎOk. =¢ã¨Î^•#O KÕ¿ãÎ
~ÀQÍÅ∞áÈ`å~Ú. PÜ«Úã¨∞û ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. Nx"åã¨∞
xH˜ QÀ^•#O KÕ¿ãÎ, =ÚYºOQÍ HõÑ≤ÅQÀ=ÙÅ#∞ ^•#O
KÕ¿ãÎ q+¨μ‚Ö’Hõ„áêÑ≤Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
7
 ™êfiq∞"åi J~°Û#Å∞, P~å^è#Œ ÅHÀã¨O ã¨∞QÆO^èŒ
„^Œ"åºÅ∞ Hõ~∂° Ê~°O, K«O^Œ#O, â◊OMÏÅ∞, PÉè~í °
}ÏÅ∞ ã¨=∞iÊ¿ãÎ =∞Ǩáê`«HÍÅ∞ #t™êÎ~Ú.
Éèí∂=ÚÅ#∞ ^•#O KÕã≤#@¡~Ú`Õ ã¨O™ê~°|O^è•Å∞
`˘Åy "≥∂HõOΔ HõÅ∞æ`∞« Ok. N"åi ~°^•ä xfl xi‡OK«∞@‰õΩ
LѨÜ≥∂QÆѨ_Õ Hõ„~°, "≥O_ç, |OQÍ~°O =Ú#flQÆ∞#q
^•#O KÕ¿ãÎ HÀ\˜ Hõ#ºHÍ^•<åÅ∞, Ѩk"ÕÅ QÀ=ÙÅ∞
^•#O KÕã≤# Ѷ¨e`«O HõÅ∞æ`«∞Ok. Nx"åã¨∞xH˜ Kè«„`«
Kå=∞~åÅ∞ ã¨=∞iÊOK«=K«∞Û. |OQÍ~°∞ѨÙëêÊÅ∞, U#∞QÆ∞
Å#∞, QÆ∞„~åÅ#∞ ã¨=∞iÊOK«=K«∞Û. P=Ù<Õu`À, *’º`«∞
Å#∞, Ñ≤O_ç náêÅ#∞ "≥ey¿ãΠѨÓ~°∞fiʼnõΩ Ñ¨Ù}º
Ö’HÍÅ∞ ã≤kú™êÎ~Ú. WOHÍ |OQÍ~°O, QÀ=ÙÅ∞, "≥O_ç,
Éèí∂q∞x, ^ŒH˜Δ} `åO|∂ÖÏxfl, ÃÑ~°∞QÆ∞, =∞l˚QÆ,
áê#HõO, =∞$ëêì#fl^•<åÅ∞... WÖÏ Jg Wg J#
‰õΩO_® ^•<åÅ∞ KÕ¿ãÎ ~ÀQÍÅ∞ áÈ`å~Ú. ã¨OѨ^ŒÅ∞
HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
=∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞Å∞
J#∞~åQÆ Ñ¨Ó~°‚Ü«∞ø JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡
n=#ÅOkOK« kQÆ∞Å∞ `˘ÅQÆ∞
Ѩ^•‡=f^Õq áê^ŒÑ¨Ó[#=Ú#
áêѨã¨O^ÀǨÏ=Ú‡ áêiáÈ=Ù
U_»∞H˘O_»Å"åx ZO`≥O`« H˘ez#
JO`«O`« ѨÙ}º=Ú JOk=K«∞Û
HõeÜ«ÚQÆ "≥·‰õΩO~î°∞ñ QÆ#∞ÖÏ~° ^Œi≈OK«ñ
QÆÅ∞QÆ^Õ "≥∂HõΔ=Ú‡ QÆ_çÜ«∞Ö’#
ã¨Ñ¨ÎtY~åÅ H˘Å∞"≥·# ™êfiq∞ñ *Ëi
ÉèíH˜Î ѨÙ+¨Ê=Ú #iÊOz Éèí[#ñ*Ëã≤
=ÚH˜Î =∂~°æ=Úñ QÆ#∞Q˘x =Ú^Œ=Ú `À_»
[#‡ ^èŒ#º=Úñ ÉÁO^Œ∞_ô [QÆuÖ’#
– _®II =¸Öˇ ~å=∞=ÚxÔ~_ç¤,
8 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
u~°∞=∞Å H˘O_»ÃÑ· [Å^•#O, J#fl^•#O,
B+¨^èŒ^•#O... WÖÏ ^•<åÅ#∞ KÕ¿ãÎ =∞Ozk. JO^Œ∞
=Å¡ u.u.^Õ=™ê÷#O KÕã∞¨ #Î fl J#fl^•#O, B+¨^Œè ^•#O,
"≥·^Œº^•#O, q^•º^•#O, [Å^•#O =Ú#flQÆ∞ J<ÕHõ
^•# HÍ~°º„Hõ=∂Ö’¡ q~åàÏÅ∞ ã¨=∞iÊã¨∂Î áêÖÁæx P`«‡
`«$Ñ≤Îx, ã¨O`«$Ñ≤Îx á⁄O^Œ=K«∞Û.
XHõ"Õà◊ ^•<åÅ∞ K≥Ü«∞ºÖËHõáÈ~Ú<å, N"åi
Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ ¿ã= K≥Ü∞« º=K«∞Û. u~°∞=∞ÅÖ’ ~°ÇϨ ^•~°∞Å#∞,
PÅÜ«∞Ѩiã¨~åÅ#∞ â◊√„ÉèíO K≥Ü«∞º=K«∞Û. ˆHΔ„`«™œO^Œ
~åºxfl ÃÑOá⁄OkOKÕ „â◊=∞^•#O K≥Ü«∞º=K«∞Û. J#fl
^•#O HͺO\©#¡Ö’, ‰õÄºÖˇ·#¡Ö’, N"åi Éèí‰õΩÎʼnõΩ ¿ã=
K≥Ü«∞º=K«∞Û. WÖÏO\˜ N"åi ¿ã"åHÍ~°º„Hõ=∂Å ^•fi~å
=∞#ã¨∞û â◊√^Œú=∞=Ù`«∞Ok. ã¨fiK«Ûù=∞=Ù`«∞Ok. ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ#
J^ŒÌOÖ’ „ѨuѶ¨eOz# „ѨuaO|OÖÏQÍ, N"åi Éèí‰õΩÎ
ʼnõΩ ¿ã=KÕ¿ã x~°‡Å"≥∞#ÿ "åi =∞#ã¨∞ûÖ’¡, ÉèQí =Æ O`«∞_»∞
„ѨuѶ¨e™êÎ_»∞. P `«~åfi`« u~°∞Kå#∂~°∞Ö’x N Ѩ^•‡
=u J=∞‡"åix ‰õÄ_® ^Œi≈Oz JiÛOKåe. ™êfiq∞
"åi `«~åfi`« J=∞‡"åix ^Œi≈OK«_»O KåÅ=ÚYºO.
WOH˘Hõ¯ =∂@! u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O
"å~°∞, ^•`«Å∞, q`«~°}jÅ∞~°∞, N"åi ¿ã=‰õΩÅ∞
Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ, Éèí‰õΩÎʼnõΩ Z<Àfl ™œHõ~åºÅ∞ Hõeæã¨∞Î<åfl~°∞,
¿ã=Å#∞ JOkã¨∂Î<Õ=Ù<åfl~°∞. J~Ú<å <å<å\˜H©
ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl ÉèíHõÎ[#ã¨O^ÀǨÏO =Å¡ Jq JO^ŒiH©
JO^ŒHõáÈ=K«∞Û. Éèí‰õΩÎÅ∞ JO^Œ~°∂ FÑ≤HõQÍ, F~°∞ÊQÍ
^Õ=™ê÷#O "åi ã≤|ƒOk`À ã¨ÇϨ Hõiã¨∂Î N"åix ^Œi≈O
Kåe. `À\˜ Ü«∂„u‰õΩÅ =∞<ÀÉèÏ"åefl Q“~°qOKåe.
u~°∞=∞Å ˆHΔ„`« Ѩiã¨~° "å`å=~°}Ïxfl HÍáê_®e. `À\˜
Ü«∂„u‰õΩÅ =∞#ã¨∞ûÅ#∞ <˘Ñ≤ÊOK«‰õΩO_® N"åi ^Œ~°≈
#O`À ^•#^èŒ~å‡Å`À u~°∞=∞Å Ü«∂„`«#∞ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ
[Ü«∞„Ѩ^ŒO KÕã¨∞HÀ"åe. `«^•Ìfi~å Nx"å㨠ÉèíQÆ"å#∞x
J#∞„QÆÇ¨ xfl ã¨OѨÓ~°O‚ QÍ [Ü«∞„Ѩ^OŒ KÕã∞¨ HÀ"åe. Wk
Z=iH˜ "å~°∞ PK«iOz ã¨Ñ¶¨bHõ$`«∞Å∞ J"åfie `«Ñ¨Ê,
nxH˜ =∞~À =∂~°æO ÖË<ÕÖË^Œ∞.
FO #"≥∂ "ÕOHõ>ËâßÜ«∞
JHÀì|~°∞, 2010
 u~°∞=∞Å ^Õ=ÙxH˜ Z<Àfl, Z<≥fl<Àfl ¿Ñ~°∞¡<åfl~Ú. Zxfl ¿Ñ~À¡! ZO`«\˜ J~°÷"≥∂!
Nx"åã¨∞_»∞, =∞OQÆѨu, âıëêK«ÅѨu, "ÕOHõ@Ѩu,
"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞, u~°∞=∞ÖËâ√◊ _»∞, ã¨ÑyΨ sâ◊√_»∞, HõeÜ«ÚQÆ – ÔH.q.~å=∂~å=Ù
^Õ=Ù_»∞, U_»∞H˘O_»Å"å_»∞, =_ô¤HÍã¨∞Å"å_»∞, PѨ^Œ `åxfl J#∞Éèíq™êÎ_»∞. JO^Œ∞ˆH P Nx"åã¨∞_»∞, J_»∞
"≥Ú‰õΩ¯Å"å_»∞, J_»∞QÆ_»∞QÆ∞^ŒO_®Å"å_»∞, QÀqO^Œ∞_»∞, QÆ_»∞QÆ∞ ^ŒO_®Å"å_»∞, ã¨OHõ\ÏÅ#∞ ǨÏiOz, =∞x+≤
N"å~°∞, NxÅÜ«Ú_»∞, JdÖÏO_»HÀ\˜ „|Ǩ‡O_» Ö’QÆÅ ã¨=∞ã¨Î ^ÀëêÅ#∂, ^Œ∞~°∞æ}ÏÅ#∂ xÅ∞=Ù^ÀÑ≤_ç
<åÜ«∞‰õΩ_»∞ – WÖÏ Z<Àfl ¿Ñ~°¡`À QÀqO^Œ∞x Éèí‰õΩÎÅ∞ KÕã≤ `«^•Ìfi~å =∞x+≤x =∂#ã≤HõOQÍ, âßs~°HõOQÍ
Ñ≤Å∞ã¨∞ÎO\Ï~°∞. yitY~åÅÃÑ· H˘Å∞=Ù#fl P N "ÕOHõ>Ë „ѨHΔÍà◊# KÕ™êÎ_»∞. Ѩq„`«∞_çQÍ =∂~°∞™êÎ_»∞. J^Õ
â◊fi~°∞x KåÖÏ ¿Ñ~°¡‰õΩ =∞#‰õΩ J~å÷Å∞ `≥eÜ«∞=Ù. P 'xÅ∞=Ù^ÀÑ≤_ç——Ö’x J~°÷O, Ѩ~°=∂~°÷O –
Ü«∂ ¿Ñ~°¡Ö’x Bz`«ºO KåÖÏ=∞OkH˜ É’^èŒ
=∞#O u~°∞ѨuH˜ "≥o§ `«ÅhÖÏÅ∞
Ѩ_»^Œ∞.
ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩO\ÏO. `«Å
u~° ∞ =∞Å Nx"å hÖÏÅ#∞ f¿ãâßHõ =∞#O
ã¨∞x ¿Ñ~°¡Ö’x H˘xflO\˜ JO^ŒOQÍ ÖË=∞<Õ ÉèÏ=#
Bz`åºxfl ѨijeOz, HõÅ∞æ`«∞Ok. JO^Œ
J=QÍǨÏ# KÕã¨∞‰õΩO>Ë K«O^•Å∞ âßâ◊fi`«O
=∞#O^Œi HÀã¨"Õ∞ P HÍ=Ù. Ü«∞=fi#O HõΔ}
N"å~°∞ D a~°∞^Œ∞ ÉèíOQÆ∞~°O. rq`«O
ÅxflO\˜h `«yeOK«∞
|∞^Œ∞ƒ^Œ„áêÜ«∞O –
‰õΩ<åfl_Õ"≥∂ Jx Jx
D rq`«ã¨`åºxfl
Ñ≤OK«HõáÈ^Œ∞.
=∞#‰õΩ `≥eÜ«∞*Ë¿ã
P ^Õ=^Õ=Ù_»O ^•xˆH P U_»∞H˘O_»Å
^Œih xÅ∞=Ù^ÀÑ≤_ô KÕ™êÎ_»x "å_»∞ =∞# `«ÅhÖÏÅ∞ f¿ãã¨∞
JO\Ï~°∞. JO^Œ~°∂ J#∞‰õΩO@∞ ‰õΩO\Ï_»∞. xÅ∞=Ù^ÀÑ≤_çÖ’ Wk
#fl@∞¡ xÅ∞=Ù^ÀÑ≤_ô JO>Ë =∞# â◊s~°O
‰õÄ_® XHõ JOâ◊OQÍ ÉèÏqOKåe.
g∞^Œ QÆÅ #QÆÅ∂ #„\Ï f¿ãã¨∞‰õΩO\Ï_»x HÍ^Œ∞.
nx JO`«~å~°÷O "Õˆ~ LOk. PѨ^Œ"≥Ú‰õΩ¯Å"å_»∞ :
=∂#=Ù_»∞ Pâ◊ÅѨÙ@ì. Ji+¨_»fi~åæʼnõΩ P„â◊ WHõ P u~°∞=∞ÖËâ◊√x „Ѩ[ÅO`å ''PѨ^Œ
Ü«∞"≥∞#ÿ "å_»∞. JÖÏO\˜ =∂#=Ù_çx L^Œiú OK«_®xˆH P "≥Ú‰õΩ¯Å"å_®! QÀqO^•! —— Jx „áêi÷ã¨∂Î LO\Ï~°∞.
N"å~°∞ xÅ∞=Ù^ÀÑ≤_ô KÕ™êÎ~°∞. WHõ¯_» ^ÀÑ≤_ô KÕÜ«∞ HÍ~°}O – =∞x+≤H˜ Hõ#∞fl `≥izOk "≥Ú^ŒÅ∞ Hõ#∞fl
|_Õq #QÍ #„\Ï HÍ^Œ∞. =∞x+≤x Ѩ\ ˜ìÑ‘_çã¨∞Î#fl Ji =¸¿ãO`« =~°‰õÄ J<ÕHÍ<ÕHõ „Ѩ=∂^•Å∞ ZѨC_»∂
+¨_fi» ~åæÅ∞, JO`«∞ÖËx HÀiHõÅ∞, âßs~°Hõ ÉÏ^èÅŒ ∞, =∂# á⁄Oz LO\Ï~Ú. g\˜ #∞O_ç =∞#efl HÍáê_ÕO^Œ∞‰õΩ
ã≤Hõ JâßOu, ‰õΩ@∞O| HõÅǨÅ∞, W~°∞QÆ∂ á⁄~°∞QÆ∞`À XHõ =∞ǨÏ`«Î~°"≥∞ÿ# â◊H˜Î HÍ"åe. P â◊H˜Î HõeÜ«ÚQÆOÖ’
qÉèË^•Å∞, áÈ~å@O, ã¨OѶ¨∞~°¬}Å#∞ „Ѩu =∞x+≤ `˘Å u~°∞=∞Å yi tY~åÅÃÑ· "≥Åã≤# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞.
yOK«∞‰õΩO>Ë „ѨâßO`«"≥∞ÿ#, X_ç^Œ∞_»∞‰õΩÅ∞ ÖËx rq WHõ¯_» „Ѩ=∂^•Å∞ J<ÕHÍ<ÕHõ q^è•Å∞QÍ LO\Ï~Ú.
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii 9
 Jq ÉÏǨϺ"≥∞ÿ#q, JO`«~°æ`«"≥∞ÿ#q Jx Ô~O_»∞
q^è•Å∞QÍ LO\Ï~Ú. „Ѩ=∂^•Å∞ ÉÏǨϺ
„Ѩ=∂^•Å∞QÍ ÉèÏq¿ãÎ, =∞# â◊s~°O ֒ѨÅ,
=∞#‰õΩ `≥b‰õΩO_®<Õ [iˆQ „Ѩ=∂^•Å∞ J<ÕHõO
LO\Ï~Ú. =∞# â◊s~°OÖ’ =∞#‰õΩ `≥b‰õΩO_®<Õ J<ÕHõ
HÍ~°}ÏÅ =Å¡ „H˜=ÚÅ∞ L^Œƒùqã¨∂Î LO\Ï~Ú. Jq
''WOuO`≥· =@∞_çOuO`≥·—— J#fl suQÍ â◊s~°=∞O`å
"åºÑ≤Oz =∞x+≤x J<å~ÀQͺxH˜ QÆ∞i KÕ™êÎ~Ú. D
J<å~ÀQƺO âßs~°Hõ Jã≤~÷ `° « #∞O_ç =∂#ã≤Hõ Jã≤~÷ `° ‰« Ωõ
^•ifã≤, =∞x+≤H˜ „|`«∞‰õΩ g∞^Œ J~Ú+¨`ì #« ∞ Hõeãæ ∞¨ OÎ k.
H˘xfl ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ =∞~°}ÏxH˜ ^ŒQÆæ~°QÍ fã¨∞‰õΩáÈ=_»O,
XH˘¯Hõ¯™êi =∞x+≤ =∞$u K≥O^Œ@O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
WÖÏO\˜ „Ѩ=∂^•Å #∞O_ç =∞#efl HÍáê_»QÆeæ#"å_»∞
P ^Õ=^Õ=Ù_˘Hõ¯_Õ. JO^Œ∞ˆH u~°∞=∞ÖËâ◊√x J<ÕHõ
q^è•Å∞QÍ „áêi÷™êÎO. "≥Ú‰õΩ¯‰õΩO\ÏO. PѨ^ŒÅ#∞ áê~°
„^ÀÅ=∞x "Õ_»∞‰õΩO\ÏO. JO^Œ∞ˆH P Nx"åã¨∞x Éèí‰õΩÎ
ÅO^Œ~°∂ ''PѨ^Œ"≥Ú‰õΩ¯Å"å_®! J_»∞QÆ_»∞QÆ∞ ^ŒO_®Å
"å_®!—— JO@∂ ''`«fi"Õ∞= â◊~°}O =∞=∞—— JO\Ï~°∞.
áê^•„HÍO`«∞Å=Ù`å~°∞.
=_ç¤HÍã¨∞Å"å_»∞ :
KåÖÏ=∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞ HõëêìÅ∞ K«∞@∞ì=Ú\˜ì
#ѨC_»∞ `«=∞#∞ HÍáê_»=Åã≤OkQÍ u~°∞=∞ÖËâ◊√x
„áêi÷Oz "≥Ú‰õΩ¯‰õΩO\Ï~°∞. PѨ^ŒÅ#∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_ç#
"≥O@<Õ u~°∞=∞ʼnõΩ =zÛ "≥Ú‰õΩ¯Å∞ K≥e¡™êÎ=∞x
=∞s=∞s „áêi÷™êÎ~°∞. Nx"åã¨∞_»∞ `«# Éèí‰õΩÎÅ#∞ Hõ~°∞
}˜Oz "åi "åi HõëêìÅ#∞ =∞@∞=∂Ü«∞O KÕ™êÎ_»∞.
HÍh Åaúá⁄Ok# Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨HÍÅOÖ’ "≥Ú‰õΩ¯Å∞ K≥e¡OK«
‰õΩO_® `å`åû~°O KÕã∂¨ ,Î u~°∞=∞Å „ѨÜ∂« }Ïxfl ZѨÊ\˜
HõѨC_»∞ "å~Ú^• "Õã¨∂ÎO\Ï~°∞. JO^Œ∞‰õΩ U"Õ"À
HÍ~°}ÏÅ#∞ UHõ~°∞=ÙÃÑ_»∞`«∂ P ^Õ=Ù_çx HõΔq∞OK«=∞x,
™ê^躌 "≥∞#ÿ O`« `«fi~°Ö’ u~°∞=∞ʼnõΩ =zÛ "≥Ú‰õΩ¯|_»∞Å#∞
=_ô¤`À ã¨Ç¨ K≥e¡OK«∞‰õΩO\Ï=∞x =∞~°Å =∞~°Ö "≥Ú‰õΩ¯
‰õΩO@∂<Õ LO\Ï~°∞. zkfiÖÏã¨∞_≥·# âıëêK«ÅѨu Éèí‰õΩÎ
10 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
Å#∞ Jxflq^è•ÖÏ QÆ=∞xã¨∂Î "åi #∞O_ç "≥Ú‰õΩ¯
|_»∞Å#∞ =_ô¤`À ã¨Ç¨ =ã¨∂Å∞ KÕã¨∞‰õΩO\Ï_»∞.
WO^Œ∞Ö’x JO`«~å~°÷O Uq∞@O>Ë U =ºH˜Î
J~Ú<å ã¨HÍÅOÖ’ `«# Ѩ#∞Å#∞ `å#∞ <≥~°"Õ~°∞Û
‰õΩO>Ë `ÕeHõQÍ LO@∞Ok. `å`åû~°O KÕ¿ãH˘nÌ „â◊=∞
ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. Jã¨Å∞‰õΩ =_ô¤ JkèHõOQÍ K≥e¡OKåeû
=ã¨∞ÎOk. Wk É’kèOK«_®xˆH Nx"åã¨∞_»∞ =_ç¤HÍã¨∞Å
"å_≥<· å_»∞.
J_»∞QÆ_»∞QÆ∞^ŒO_®Å"å_»∞ :
u~°∞Ѩu #∞O_ç u~°∞=∞ʼnõΩ „Ѩܫ∂}˜OKÕ
@ѨC_»∞ Ѷ¨∂\ò~À_»∞¤ J<ÕHõ =∞Å∞ѨÙÅ`À LO@∞Ok.
H˘xfl =∞Å∞ѨÙÅ∞ 'Ü«Ú— PHÍ~°OÖ’ ‰õÄ_® LO\Ï~Ú.
^Õ=™ê÷#O |ã¨∞ûÅÖ’ „Ѩܫ∂}˜ã¨∂Î P =∞Å∞ѨÙÅ#∞
JkèQqÆ ∞ã¨∞#Î flѨC_»∞ |ã¨∞û Ѩ_áç È`«∞O^Õ"∂≥ ##fl ÉèÜ í ∞« O
„Ѩu Éèí‰õΩÎ_çh Ѩ\ ˜ì Ñ‘_çã¨∂Î LO@∞Ok. =∞~À"≥·Ñ¨Ù H˘xfl
"ÕÅJ_»∞QÆ∞Å Ö’`«∞ QÆÅ Ö’Ü«∞Å∞. ^Œ∞~°^Œ$+¨ì=âß`«∂Î
=∞Å∞ѨÙÅ ^ŒQÆæ~° |ã¨∞û É’ÖÏÎѨ_ç Ö’Ü«∞Ö’H˜ ^˘i¡`Õ...
|ã¨∞û P#"åà◊√¡ ‰õÄ_® q∞QÆÅ=Ù. JO^Œ~°∂ qQÆ`«
r=ÙÅ∞HÍHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. WÖÏO\˜ J"åO`«~åÅ #∞O_ç
~°HOΔ˜ Ѩ|_»∞@ˆH Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ J_»∞QÆ_∞» QÆ∞<å P ^Õ=Ùx 㨇iã¨∂Î
Ѩiã¨~åÅ∞ ^Œ^ŒÌiÖË¡@@∞¡QÍ ''QÀqO^•——, ''QÀqO^•——
JO@∂ „Ѩܫ∂}O ™êy™êÎ~°∞. U „Ѩ=∂^Œ=¸ [~°QÆ
‰õΩO_® ˆHΔ=∞OQÍ u~°∞=∞Å KÕ~°∞‰õΩx Nx"åã¨∞x
^Œi≈Oz [#‡#∞ K«i`å~°÷O KÕã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. D q^èŒOQÍ
`«# Éèí‰õΩÎÅ#∞ J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å HÍáê_»∞`«∂ ^ŒO_®Å∞
JO^Œ∞‰õΩO@∂=ÙO\Ï_»∞ Hõ#∞Hõ<Õ Nx"åã¨∞_»∞ J_»∞
QÆ_»∞QÆ∞ ^ŒO_®Å"å_≥·<å_»∞.
WÖÏ P ^Õ=^Õ=Ù_»∞ qq^èŒ ™ê~°÷Hõ<å=∂Å`À
Éèí∂Ö’Hõ "≥·‰õΩO~î°"≥∞ÿ# u~°∞=∞ÅÖ’ "≥Åã≤ Éèí‰õΩÎÅ h~å
[<åÅO^Œ∞‰õΩO@∂, „Ѩ[ÅO^Œih HÍáê_»∞`«∂, Hõe
Ü«ÚQÆ „Ѩ`«ºHõΔ^≥·=OQÍ Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞‰õΩO@∞<åfl_»∞.
"ÕOHõ\Ï„k ã¨=∞O ™ê÷#O „|Ǩ‡O_Õ <åã≤Î H˜OK«#,
"ÕOHõ>Ëâ◊ã¨"≥∂ ^Õ"À # Éèí∂`À # Éèíq+¨ºu.
JHÀì|~°∞, 2010
 58
(=∞ǨÉèÏ~°`«OÖ’ JuH©ÅHõ"≥∞ÿ# *Ï˝#Ѩ~°fi"≥∞ÿ# âßOuѨ~°fiO
D ã¨OzHõÖ’ „áê~°OÉèí=∞~ÚºOk)
âßOuѨ~°fiO
[#"Õ∞[Ü«∞ =∞Ǩ~å*Ï!
Hõ~°∞‚_»∞ `«# J#flQÍ~°x q#fl HõΔ}O#∞Op
^èŒ~°‡~åA =∞#ã¨∞û qHõÅ"≥∞ÿ- Wk "≥Ú^ŒÅ∞QÍ ¢ã‘ÎʼnõΩ
~°Ç¨Ï㨺O ^•KÕ â◊H˜Î #tOK«∞QÍHõ - Jx â◊Ñ≤Oz, J~°∞˚
#∞x K«∂ã¨∂Î: `«=Ú‡_»∂! <å‰õΩ D ~å[ºáêÅ# HÍOHõΔ
HõÅQÆ_»O ÖË^Œ∞, J_çqH˜áÈ~Ú „|`«HÍÅx LOk -
J<åfl_»∞. P =∂@Å∞ q#fl J~°∞˚#∞_»∞, #‰õΩÅ∞_»∞,
„^ÒѨk ѨiѨiq^è•Å ^èŒ~°‡~åA#∞ ÃÇÏK«ÛiOz: ã¨=∞
~°∞÷_»∂, ^èŒ~°‡Ñ¨~°∞_»∂ J~Ú# „ѨÉèí∞=Ù ÖËHõáÈ`Õ „Ѩ[Å∞
<å<å ˆH¡âßÅ∞ Ѩ_»`å~°∞. ^Œ∞~å‡~°∞æÅ∞ q[$OaèOz
JHÍ~åºÅ∞ ™êy™êÎ~°∞ Hõ#Hõ ~å[ºO UÅHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞
J<åfl~°∞. Z\’¡ JOwHõiOKå_»∞ ^èŒ~°‡~åA.
|O^èŒ∞ =∞~°}Ï â∫K«O HÍ~°}OQÍ #k"˘_»∞¤<Õ
‰õΩ\©~åÅ∞ "Õ~ÚOz, JHõ¯_Õ <≥Å ~ÀAÅ∞ QÆ_çáê~°∞. P
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ZO^Œ~À =Ú#∞Å∂, =∞ǨÏ~°∞¬Å∂ =zÛ
J<ÕHÍ<ÕHõ Ö’Hõ ^èŒ~°‡q+¨Ü«∂Å∞ É’kèOKå~°∞.
"åºã¨=∞ǨÏi¬ q[Ü«∞O KÕã≤ : <åÜ«∞<å!
ZO^Œ∞‰õΩ â’H˜™êÎ=Ù. ^Œ∞+¨ì^ŒO_»# ~å[^èŒ~°‡O. P ^èŒ~°‡O
PK«iOK«x "å_»∞ ^ÕâO◊ ^Œ∞O_»Q∞Æ Å=∞Ü«∞O J=Ù`«∞Ok.
JO^Œ∞KÕ`« #∞=Ùfi ^Œ∞~°∞ƒ^Œ∞Öú #·ˇ "å~°O^Œih Hõ_`» ~Õ åÛ=Ù.
Hõ#∞Hõ nxHÀã¨O qKå~°O ^ÕxHõÜ«∂º! Jx F^•~åÛ_»∞.
JѨC_»∞ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞: ^è~Œ ‡° #O^Œ<å! WHõ #∞=Ùfi
ã≤OǨã¨#O Jkè=ã≤Oz „Ѩ*Ï~°HõΔ} KÕѨ\Ïìe, Jx
Ѩ\Ïìaè¿+Hõ „Ѩܫ∞`«flO P~°OaèOKå_»∞.
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
ǨÏã≤Î<åѨÙ~°O KÕ~°∞`«∂<Õ Hõ$áêKå~°∞ºÅ#∞
~åqOz ^èÒ=ÚºÅ"åi ã¨~°ã¨# Pã‘#∞x KÕâß~°∞. ^èŒ$`«
~å¢+¨μìx ^ŒQÆæ~° QÍO^è•i ‰õÄ~°∞Û#flk. #‰õΩÅ ã¨Ç¨Ï^Õ=ÙÅ
=∞^茺 ‰õΩOu ‰õÄ~°∞Û#flk. Ü«ÚÜ«Ú`«∞û_»∂, ã¨O[
Ü«Ú_»∂ QÍO^è•iH˜ H˘OK≥O Z_»OQÍ L<åfl~°∞. ^Õâ◊O
Ö’x =}˜¢HÊõ =ÚY∞Å∞, Ǩe‰õΩÅ∞ ã¨O`À+¨O`À HÍ#∞HõÅ∞
`≥KåÛ~°∞. =zÛ# JO^ŒiH© P^Œ~Ñ° Ó¨ ~°fiHõOQÍ ã¨`å¯~åÅ∞
™êQÆ∞`«∞<åfl~Ú. g}Ï, "Õ}∞, QÍ#HõàÏHÀq^Œ∞Å∂,
Éèí~°`«HõàÏHÀq^Œ∞Öˇ·# <å~° <ås [#O =KåÛ~°∞.
#=~°`fl« Yz`«"∞≥ #ÿ |OQÍ~°∞ ã≤OǨã¨#O g∞^Œ
âß~°∂ÌÅK«~°‡O ѨiÑ≤Oz Ѩq„`« QÆOQÍ[ÅO ã¨fi~°‚HõÅ
âßÅÖ’ LOz ѨOK« QÆ"åºÅ`À "Õ^Œ =∞O„`«Ü«Ú`«OQÍ
ã¨O™ê¯~åÅ∞ ™êyOÑ≤Oz „^ÒѨn ã¨Ç≤Ï`«∞_≥·# ^èŒ~°‡~åA
JyflǨϟ„`«∞x Ǩϟ=∂^Œ∞Å`À `«$ѨÙÎx QÍqOz# J#O
`«~°O "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ K«„Hõ^è•iÜ≥ÿ∞ xez: ^èŒ~°‡#O^Œ<å!
D Éè∂í =∞O_»ÖÏxH˜ Jnèâfi◊ ~°∞_»"·≥ ã¨~fi° „Ѩ*Ï~°O[HõOQÍ
áêeOK«=Ü«∂º! Jx z~°∞#=Ùfi`À ã¨^Œã¨º Ö’HÍxfl
HõÅÜ«∞Eâß_»∞.
=∞OQÆà◊ "å^•ºÅ∞ „"≥∂QÆ∞`«∞<åfl~Ú. â◊OY ÉèsË
<å^•Å∞ kâßO`åÅ∞ ™È‰õΩ`«∞<åfl~Ú. JѨC_»∞ `«##∞
Pj~°fikOKÕ "Õ^Œ"Õ^Œ∞ºÅ‰õΩ KÕ`«∞ÖˇuÎ #=∞㨯iOz:
JÜ«∂º! g∞~°O^Œ~°∂ D ^èŒ$`«~åR =∞Ǩ~åA P[˝
áêeOK«_»"Õ∞ <å‰õΩ ã¨O`À+¨O Jx `«ÅkOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
J#O`«~O° cè=Úx Ü«Ú=~åAQÍ KÕã,≤ ã¨Okè,
q„QÆǨk ã¨~°fi~å*ϺOQÆ q+¨Ü«∞ x~°fiǨÏ} ÉèÏ~°O
11
 q^Œ∞~°∞x g∞^Œ LOz, J~°÷=∞O„uQÍ Ü«ÚÜ«Ú
`«∞ûx xÜ≥∂yOz, ¿ã#ŠѨiKå~°‰õΩÅ r`«,
Éèí`åºÅ∞ #‰õΩÅ∞x KÕ`«∞ÅÖ’ ÃÑ\˜ì, W~°∞QÆ∞
á⁄~°∞QÆ∞ „áêO`åÅ P„Hõ=∞}Å∞ J~°∞˚#∞x Éèí∞[㨯O^è•Å
g∞^Œ "≥∂Ñ≤, q„Ѩ^Õ=`å ѨÓ[Å∂, Ü«∞[˝Ü«∂QÍk ã¨~°fi
HÍ~°ºx~åfiǨÏHõ ÉèÏ~°O ^èÒ=ÚºÅ"åi^Œx K≥Ñ≤Ê, JO`«
~°OQÆ ã¨z=Ù_»∞QÍ ã¨Ç¨Ï^Õ=Ùx fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
=∞Ǩ#QÆ~åÅÖ’, [#Ѩ^•Å`À J#fl㨄`«
=ÚÅ∞ xi‡Oz, ~å[Ѩ^ä•ÅÖ’ ^•Ç¨ÏâßOuH˜ K«e
"ÕO„^•Å∞ #_»∞ѨÙ`«∂, ã¨~°fi„Ѩ*Ï~°O[HõOQÍ Ñ¨iáêeã¨∞Î
<åfl_»∞ ^èŒ~°‡~åA. cè=ÚxH˜ ^Œ∞~Àº^èŒ# =∞Ok~°O, J~°∞˚
#∞xH˜ ^Œ∞âß≈ã¨# =∞Ok~°O, ^Œ∞~°‡~°¬}, ^Œ∞~°∞‡Y∞Å
Éèí=<åÅ∞ #‰õΩÅ ã¨Ç¨Ï^Õ=ÙʼnõÄ WzÛ, q∞ye# "åix
"åi "åi P"å™êÅÖ’ LO_»∞#@∞¡ P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞.
^Õ=`å ѨÓ[Å∂, Ñ≤`«$^Õ=`«Å P~å^èŒ#Å∂,
Jukä JÉèϺQÆ`«∞Å ã¨`å¯~åÅ∂, J<å^äŒÅ n#∞Å
áÈ+¨} ÉèÏ~åÅ∞, ^Õâ◊ ^ÕâßÅ#∞Oz =KÕÛ q^•fiOã¨∞ʼnõΩ
ã¨=Úz`« ã¨=∂‡<åÅ∞ [~°∞ѨÙ`«∂, ^Õâ◊OÖ’ PHõe
^ŒÑ¨CÅ ÉÏ^èŒ ÖˉõΩO_® ã¨fiÜ«∞OQÍ K«∂ã¨∞‰õΩO@∞<åfl_»∞.
P ~ÀAÅÖ’ XHõ<å_»∞ „ѨÉèÏ`«"Õà◊ ^èŒ~°‡~åA
"åã¨∞^Õ=Ùx KÕi #=∞㨯iOz ‰õΩâ◊Å „Ѩâ◊flÅ∞ "Õâß_»∞.
=∞~åº^ŒÅhfl =Úyã≤# J#O`«~°O "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ ~°∞z~°
ã≤‡`« =^Œ#O`À: ^èŒ~°‡#O^Œ<å! ã¨~°fi^èŒ~°‡q^Œ∞_»∞, „uHÍ
ÅA˝_»∞ J~Ú# cè+¨‡ Ñ≤`å=∞Ǩï_»∞ =t+¨μªÅ "åi
t+¨μº_»∞QÍ ã¨~fi° q+¨Ü∂« Å∞ „QÆÇÏ≤ OKå_»∞. PÜ«∞# Hõ#∞fl
=¸¿ãÎ ^èŒ~°‡=∞~å‡Å∞ K≥ѨÊQÆÅ"å_»∞ ÖË_»∞. Hõ#∞Hõ
PÜ«∞# Ѩ^Œã¨g∞ѨOÖ’ ™ê=^è•#∞_»"≥· h ã¨Oâ◊Ü«∂Åhfl
f~°∞ÛHÀ J<åfl_»∞.
`≥áÈÊ`«û=O
„Ѩu U\Ï u~°∞=∞ÅÖ’x N™êfiq∞
ѨÙ+¨¯i}˜Ö’ á¶êÅ∞æ} =∂ã¨OÖ’ ѨÓi‚=∞‰õΩ
ѨÓiÎ JQÆ∞#@∞¡QÍ S^Œ∞~ÀAÅáê@∞ u~°∞=∞Å
N ™êfiq∞"åiH˜ `≥áÈÊ`«û"åÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú.
12 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
ǨÏ~°¬ ѨÙÅH˜`« z`«∞_Î ·≥ ^è~Œ ‡° ~åA: ^Õ=H©#O^Œ<å!
PÜ«∞# L`«Î~åÜ«∞}O HÀã¨O Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. D
=∞^茺֒ XHõ¯=∂~°∞ x#∞fl K«∂_®Å<Õ HÀiHõ ‰õÄ_®
LOk. JO^Œ∞KÕ`« #∞=Ùfi ‰õÄ_® ~å - J<åfl_»∞.
„ѨHõ¯<Õ L#fl ™ê`«ºH˜x K«∂âß_»∞ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞:
PÜ«∞# Hõ#∞ÅÖ’ ÉèÏ=O J=QÆ`=« ∞~Ú# ™ê`«ºH˜ ™ê~°kä
^•~°∞‰õΩx Ñ≤ez ~°^OŒä ã≤^OúŒ KÕ~ÚOz cè=∂~°∞#˚ #‰õΩÅ
ã¨Ç¨Ï^Õ= ã¨O[Ü«∞ Ü«ÚÜ«Ú`«∞ûÅ`À Hõ$áêKå~°∞ºÅ‰õΩ
‰õÄ_® Hõ|∞~°∞ ѨOáê_»∞.
JO^Œ~°∂ ~åQÍ<Õ ^èŒ~°‡~åA `«# xâ◊ÛÜ«∞O
`≥eÑ≤ "åix "≥O@ɡ@∞ìH˘x Ñ≤`å=∞ǨïÅ ^ŒQÆæ~°‰õΩ
"≥_»∞`«∂: `«=Ú‡_»∂ H˜s\©! WHõ#∞Oz Ñ≤`å=∞ǨïÅ
^ŒQÆæ~°‰õΩ Ãã·x‰õΩÅ∂, JO`«óѨÙ~° ¢ã‘ÎÅ∞ KÕ~°‰õΩO_®
P*Ï˝Ñ≤OK«∞. PÜ«∞# g~°O^Œi QÀ_»∂ qO@∂ J=ã¨÷
Ѩ_Ö» _Ë ∞» - J<åfl_»∞. ~°^•ä Å∞ Ñ≤`å=∞Ǩïx â◊~`° Ö« ÏÊxH˜
JÅ¡O`« ^Œ∂~°OÖ’ PÑ≤ JO^Œ~°∂ áê^ŒKå~°∞Öˇ· "≥o§ P
=$^Œú=¸iÎH˜ #=∞™ê¯~åÅ∞ KÕâß~°∞.
JѨÊ\˜ˆH JHõ¯_»‰õΩ KÕi L#fl =Ú#∞ʼnõÄ,
|∞∞+¨μʼnõÄ Jaè"å^•Å∞ KÕã#≤ J#O`«~O° "åã¨∞^Õ=Ù_»∞:
‰õΩ~°∞=Oâ◊ âıY~å! WѨC_»∞ #∞=Ùfi D ^èŒ~°‡#O^Œ#∞xH˜
Ѩ~°=∞^èŒ~å‡Å∞ qâ◊^ŒO K≥Ü«∂ºe, J#QÍ #=Ùfi`«∂
cè+¨μ‡_»∞: "åã¨∞^Õ"å! ѨiǨã¨=∂ Wn! HÍHõáÈ`Õ
#∞=ÙfiO_»QÍ <Õ#∞ ^è~Œ À‡Ñ¨^âÕ O◊ K≥Ü∞« º_»=∂ - J<åfl_»∞.
Ñ≤`å=∞Ǩ! H©iÎx =¸@ QÆ@∞ìHÀ"åÅ<Õ HÍOHõΔ
<å‰õΩ ÖË^Œ∞. ã¨~°fi^èŒ~å‡Å∂ h =ÚMÏ# qxÑ≤Oz h
Ü«∞â’^ÕǨÏO „uÖ’HÍÅÖ’ qǨÏiOѨKÕÜ«∂Åx <å
HÀiHõ - J<åfl_»∞ ^Õ=H©#O^Œ#∞_»∞.
QÆ∞~°∞=Ù ã¨=∞HõΔOÖ’ t+¨μº_»∞ áê~î° „Ѩ=K«#O
KÕã≤#@∞¡O@∞Ok <Õ#∞ h Ü≥∞^Œ∞@ =∂\Ï¡_»_»O. Jx
=∞O^ŒÇ¨ã¨O KÕâß_»∞ =∞O^•H˜h #O^Œ#∞_»∞. h =∞Ǩ
#∞ÉèÏ=`«fiO XHõ¯=∂~°∞ h =∞#∞=∞Å∂ WHõ¯_» KÕi#
q∞ye# ~åAÅ∂ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅx <å "åOKè« J<åfl_»∞
=Ú~åi.
JHÀì|~°∞, 2010
 QÍOˆQÜ«Ú_»∞ KÕ~Ú *ÏÑ≤ ^è~Œ ‡° ~åA#∞ ^ŒQ~æÆ Q° Í
fã¨∞H˘x: <åÜ«∞<å! h ã¨O^ÕǨÅ∞ J_»∞QÆ∞, J#QÍ
^èŒ~°‡~åA: `å`å! q∞=Ú‡ K«∂ã¨∞ÎO>Ë Uq∞ J_»QÍÖ’
`≥eÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. =∂‰õΩ Uq J=ã¨~°"≥∂ Jq g∞ˆ~
K≥ѨÊO_ç, Jx q#Ü«∞OQÍ `«Å=OKå_»∞.
<åÜ«∞<å! ~å[ºáêÅ#O HõuÎg∞^Œ ™ê=Ú
=O\˜k. #∞=Ùfi HõΔ=∂jÅO`À LO>Ë =∂=\©_»∞
=∞`ÕÎÉèíO g∞kÔHH˜¯ JO‰õΩâ◊ „ѨǨ~°O KÕã≤#@∞¡ „Ѩ[Å∞
„ѨÉèí∞=Ù g∞^Œ ÃÑ`«Î#O KÕ™êÎ~°∞. #∞=Ùfi =∞s „‰õÄ~°OQÍ
LO>Ë „‰õÄ~°=∞$QÍxfl Ç≤ÏOã≤Oz#@∞¡ Ç≤ÏO㨠ÃÑ_»`å~°∞.
JO^Œ∞KÕ`« =ã¨O`«|∞∞`«∞=ÙÖ’ ã¨∂~°∞ºx=Öˇ
K«∞~°∞‰õΩ¯=∞xÑ≤Oz K«Å¡^Œ#O W"åfie. P |∞∞`«∞=ÙÖ’
ZO_» K«∞~°∞‰õΩ `«yæ`Õ =∞m§ "å#Å∞O_»=Ù Hõ^•! Jn
^•x `å`«Ê~°ºO.
QÆ~°ƒù=u J~Ú# ¢ã‘Î `«# ֒Ѩe a_»¤ P~ÀQƺO
=∞#ã¨∞Ö’ LOz, PǨ~° qǨ~åÅ∞ ™êyOKÕ@@∞¡
„ѨÉèí∞=Ù „Ѩ[Å Hõ+¨ìã¨∞MÏÅ∞ Ziy K«iOKåe. ~å[º
áêÅ#‰õÄ, ^èŒ~°‡ ™ê^èŒ#‰õÄ J=â◊º=∞~Ú# J~å÷xfl Ju
KåHõK«HõºO`À Pi˚OKåe. ѨÙe Ñ≤Å¡Å#∞ u#fl@∞¡ „Ѩ[
Å#∞ Ѩ#∞flÅ ¿Ñi@ XHõ¯™êi Hõ|oOK«‰Äõ _»^∞Œ . Ѩâ√◊ =Ù
â◊s~°O g∞^Œ KÕi# [ÅQÆÖÏ ZѨÊ\˜ ÔHO`« J=ã¨~°"≥∂
JO`«O`« „QÆÇÏ≤ ã¨∂Î LO_®e. U"≥∞<ÿ åã¨~ˆ „Ѩ*Ïaè=∂#O
HÀÅ∞áȉõÄ_»^Œ∞. ¿ã=HõQÆ}Ïxfl =OzOK«‰õÄ_»^Œ∞.
"åiH˜ =∞#ã¨∞ `≥eÜ«∞x=fi‰õΩO_® "åi ~°HõΔ}ÉèÏ~°O
=Ç≤ÏOKåe.
WO„kÜ«∂Å#∞ x„QÆÇÏ≤ OKåe. áê=Ú ‰õΩ|∞ã¨O
q_çz#@∞¡ HÀiHõÅ#∞ qã¨i˚OKåe. P„t`«∞ÅÖ’
J=∂`«∞ºÅÖ’ h "åÔ~=~À q^Õfi+¨μÖˇ=~À „QÆÇ≤ÏOKåe.
<åÜ«∞<å! Jxfl\˜h q∞Oz#k P Ѩ~°`«`«Î fiO. ^•xfl
=∞#ã¨∞Ö’ „Ѩu+≤ªOK«∞H˘x =∞# Hõ~°Î=ºO =∞#O
xi¡Ñ¨ÎOQÍ ™êyOz Ѩ~°=∞Ѩ^ŒO KÕ~°_®xH˜ „Ѩܫ∞uflO
Kåe - Jx cè+¨μ‡_»∞ J<ÕHÍ<ÕHõ ^èŒ~°‡ã¨∂HΔ͇Å∞ q=
iOKå_»∞.
âßOuѨ~°fiO ã¨=∂ѨÎO.
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
P#∞âßã¨xHõѨ~°fiO
LëÈ~åQÍÅ∞ L^ŒÜ«∂K«ÖÏ# qǨÏ
iOKÕ "Õà◊ ^èŒ~°‡~åA q^èŒ∞ºHõÎ Hõ~°‡Å∞ x~°fiiÎOz
"åã¨∞^Õ=Ùx`À `«# ™È^Œ~°∞Å`À cè+¨‡ Ñ≤`å=∞Ǩïx
ã¨g∞Ñ≤Oz áê^•aè"å^ŒO KÕã≤: ã¨~°fi ^èŒ~°‡ =∞~°‡*Ï˝!
Z<≥fl<Àfl ^èŒ~°‡ã¨∂HΔ͇Å∞ g∞=ÚMÏ# q<åfl#∞. J~Ú<å
<å =∞#ã¨∞û LѨâßOu á⁄O^Œ@O ÖË^Œ∞† <å<å ^Õâß
nèâ◊√Å#∞ =kèOKå#∞. Pf‡Ü«ÚÅ#∞, QÆ∞~°∞=ÙÅ#∞,
PѨÙÎÅ#∞ ã¨OǨÏiOKå#∞. D Ç≤ÏO™êHÍO_» <å =∞#
ã¨∞û#∞ "Õkèã¨∞Î#flk. ^Œ∞~Àº^èŒ#∞x Ö’ÉèíO <å‰õΩ P„QÆǨÏO
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ#∞
^èŒiOK«O_ç!
1) u~°∞=∞Å N"åi ^Œ~≈° <åxH˜ qKÕÛÜ«Ú Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞
`«Ñ¨Êxã¨iQÍ ã¨iÜ≥ÿ∞# =G^è•~°} Hõey
~å=Öˇ#∞.
2) 㨠i Ü≥ ÿ ∞ # =G^è • ~° } J#QÍ Ñ¨ Ù ~° ∞ +¨ μ Å∞
á¶êºO@∞, +¨~°∞ì QÍx, ÖÏbÛ ÃÑ·*Ï=∂ HÍx,
ѨOK«, HõO_»∞=QÍx ^èŒiOK«=Öˇ#∞. ¢ã‘ÎÅ∞ p~°
ÖÖ’ QÍx,ã¨ÖÏfi~üHõg∞*òÅÖ’ QÍx ~å=Öˇ#∞.
3) JÖÏHÍHõ Z=Ô~·<å xHõ¯~°¡`ÀQÍx, \© +¨~°∞ìÅ`À
QÍx, |~°∞‡_®Å`À QÍx ^Œ~°≈<åxÔH· =zÛ#
Ü≥∞_»Å J#∞=∞uOK«|_»~°∞. gix '‰õĺ
HÍOÃÑ¡H±û— "≥Ú^Œ\ ˜Ö’<Õ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ =∂~°∞ÛH˘x
~å=eûOkQÍ HÀ~°_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
4) D xÜ«∞=∞O 2010, E<£ 7= `Õn #∞O_ç
J=∞Ö’¡H˜ =zÛOk.
5) Éèí‰õΩÎÅ∞ ^Õ=™ê÷#O JkèHÍ~°∞Å`À ã¨Ç¨ÏHõiOK«
=Åã≤OkQÍ HÀ~°∞`«∞<åfl=Ú.
– HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi
13
 HõeyOzOk. ^•x`À WO`« Ѷ¨∂`«∞HõO ™êyOk
- J#QÍ #qfi POaˆHÜ«Ú_»∞.
^èŒ~°‡#O^Œ<å! Z=i =∞~°}ÏxH© Z=_»∂ Hõ~°Î
HÍ_»∞. "å_ç Hõ~°‡ Ѷ¨ÅO "å}˜‚ JÖÏ fã¨∞‰õΩáÈ`«∞Ok.
JO`Õ! ^•x HÀã¨O qKå~°O ^ÕxHõÜ«∂º! ^ÕxÔH·<å
^≥·==¸ ѨÙ~°∞+¨„Ѩܫ∞`«fl=¸ Jx Ô~O_»∞ LO\Ï~Ú.
WO^Œ∞Ö’ ^≥·=O - c[O, =∂#=„Ѩܫ∞`«flO - ˆHΔ„`«O.
Hˆ „Δ `«O K«=Ù_»∞^≥`· Õ c[O Ѷe¨ OK«^∞Œ Hõ^•! =∞~˘Hõ¯=∂@,
=∂#∞+¨„Ѩܫ∞`«fl=∞<Õ Hõ~°‡ [~°QƉõΩO_® c[O Ѷ¨eO
K«^Œ∞ ã¨∞=∂! <ÕÅ#∞ ÉÏQÍ ^Œ∞xfl Ѩ^Œ∞#∞ KÕã≤ h~°∞
ÃÑ_ç`Õ<Õ c[O Ѷ¨eOKÕk. =∞Ǩ=∞ǨïÅO^Œ~°∂ J#∞
ã¨iOz# ^èŒ~°‡Ñ¨^ä•# h Hõ~°‡ #∞=Ùfi KÕ¿ãÎ<Õ Ñ¶¨ÅO ÅaèO
KÕk.
^Õxfl =∞#O P„â◊~ÚOK«∞H˘x LO\Ï"≥∂ ^•xfl
ZѨC_»∂ q_»=‰õÄ_»^Œ∞. "Õ^Œ"Õ^Œ∞º_≥·# Ѩ~°=∞ѨÙ~°∞+¨μx
P~åkèã¨∂Î PÜ«∞# J#∞„QÆǨÏO á⁄O^Œ_®xH˜ x~°O`«~°O
Hõ$+≤ K≥Ü«∂ºe.
g∞ HÀã¨O ....
Nx"åã¨OÖ’ 'ã¨Ñ¨Îyi—
u~°∞ѨuÖ’x Nx"åã¨O Ü«∂„u‰õΩÅ
=ã¨uã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’ ã¨Ñ¨Îyi K«O^•#"≥∂^Œ∞
ˆHO„^ŒO L#flk.
N"åi ^Œ~≈° <å~°O÷ =K«∞Û Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ D Hˆ O„^ŒOÖ’
Jxfl ÉèÏ+¨Å ã¨Ñ¨ÎyiH˜ K«O^•Å∞ K≥e¡OK«=K«∞Û /
K«O^•#∞ ѨÙ#~°∞^ŒúiOK«∞HÀ=K«∞Û. "ÕÖÏk =∞Ok
Éèí‰õΩÎʼnõΩ, ™ê÷x‰õΩʼnõΩ Wk ™œHõ~°ºOQÍ LO@∞Ok.
D ã¨Ñ¨Îyi K«O^• #"≥∂^Œ∞ ˆHO„^ŒO
L^ŒÜ«∞O 8.00 QÆOII #∞O_ç 11.00 QÆOII =~°‰õΩ
™êÜ«∞O„`O« 4.00 QÆOII #∞O_ç 7.00 QÆOII =~°‰Ωõ
ѨxKÕã∞¨ OÎ k.
– „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞
14 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
ZѨC_»∂ â◊√zQÍ LO@∂, x`«ºO ã¨`«ºO
ѨÅ∞‰õΩ`«∂, ™È=∞i H͉õΩO_® x~°O`«~° =º=™êÜ«∞O
™êyã¨∂Î, q^•º*Ï˝#O ã¨=Úáêi˚Oz, ^•#^èŒ~å‡Å`À
JO^Œih `«$Ñ≤ÎѨ~°∞ã¨∂Î, ã¨`«¯~°‡Å∞ KÕ¿ã"åi WO@
ÅH˜; âßâ◊fi`«OQÍ LO@∞Ok.
Hõ$`«Ñ¶¨Úfl_»∂, „‰õÄ~°∞_»∞, <åã≤ΉõΩ_»∂ ÅH˜;H˜
â◊„`«∞=ÙÅ∞. gˆ~ HÍ^Œ∞ x~°O`«~°O Éèí~°Î‰õΩ Z^Œ∞~°∞
K≥ѨÙ`«∂, QÆÜ«∂ºoÜ≥ÿ∞, ZÅ¡"Õà◊ÖÏ - W~°∞QÆ∞ á⁄~°∞QÆ∞
Wà◊§Ö’¡ LO@∂, gÅ∞ zH˜¯#ѨC_»ÖÏ¡ K≥OQÆ∞ Ѩ~°z
x„^Œ‰õΩ "åÖË WÖÏ¡Å∞#fl WO\’¡ ÅH˜; xÅ|_»^Œ∞ ^èŒ~°‡
#O^Œ<å!
`å`å! J~°÷ q+¨Ü«∞O K≥áêÊ~°∞ Hõ#∞Hõ HÍ=∞
q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® qâ◊^ŒO KÕÜ«∞O_ç, Jx ^èŒ~°‡~åA
q#Ü«∞OQÍ „ѨtflOKå_»∞.
<åÜ«∞<å! HÍ=∞ ¿ã=#OÖ’ ¢ã‘ÎH˜ HõeˆQ ã¨∞YO
ѨÙ~°∞+¨μ_çH˜ LO_»^Œ∞. J~Ú`Õ HÍ=∞=â◊ z`«ÎÜ≥ÿ∞# ¢ã‘ÎH˜
Ü«ÚHÍÎÜ«ÚHõÎ qK«HõΔ} LO_»^Œ∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P"≥∞
K≥Ü∞« ºx ™êǨÏã¨O LO_»^∞Œ . JO^Œ∞KÕ`<« Õ P q+¨Ü∞« OÖ’
x„QÆǨÏO L#fl ¢ã‘Îx Ѩu„=`«QÍ P~åkèOKåe. WHõ
^•#O q+¨Ü«∞O - J~Ú#"å_»∂, HÍx"å_»∂ ^•<åxH˜
J~°∞›_»∞ HÍ_»∞. „â◊^Œú`À "Õ^Œ q^Œº#Éèíºã≤Oz, q^Œ∞ºHõÎ
Hõ~°‡ ÖÏK«iOKÕ ^èŒ~°‡Ñ¨~°∞xˆH ^•#O K≥Ü«∂ºe.
"Õ^Œ, ѨÙ~å} âßGѨ~î°#O KÕã≤<å, L`«Î=∞
=Oâ◊OÖ’ [x‡Oz<å „Ñ¨Ü≥∂[#O ÖË^Œ∞. =∞x+≤H˜
Jxfl\˜h q∞Oz#k jÅO. jÅÇ‘Ï#∞_çH˜ WǨÏѨ~åÅÖ’
ã¨∞Yã¨O`ÀëêÅ∞ ÖË=Ù. JÖÏ<Õ Ñ¨u„=`«Ü≥ÿ∞# ÉèÏ~°º=Å¡
Ö’HõOÖ’ ѨÙ~°∞+¨μ_»∞ MϺu á⁄O^Œ∞`å_»∞.
WHõ Hõ<åº áê}˜„QÆǨÏ}O L#fl^Õ Jk J~Ú^Œ∞
=∂~åæÅ HõxÑ≤ã¨∞Î#flk. JO^Œ∞Ö’ Hõ#ºÜ≥ÚHõ¯ =Ü≥∂
~°∂Ѩ ‰õΩÅjÖÏʼnõΩ `«y# q^•ºã¨OѨ#∞flx fã¨∞H˘x
=zÛ a_»¤#∞ ^•#O KÕÜ«∞_»O „ÉÏǨχ q"åǨÏO.
(WOHÍ LOk)
JHÀì|~°∞, 2010
 =∞#fiO`«~°=ÚÅ∞ Zxfl? ^•x ~å„`åQÆ = ∂#∞™ê~° O QÍ
H˘Å=∂#=Ú Uq∞\˜?
– Hõ$+¨‚H˜â’~ü, ѨÓ}Ë.
ã¨O^ÕÇ¨ Å∞? ™êfiq∞"åiH˜ „|Ǩϟ‡`«û
"åÅ∞ x~°fiÇ≤Ï™êÎ~°∞.
ã¨=∂^è•<åÅ∞!!
XHõ =∞#∞=Ù‰õΩ =∞iÜ≥ÚHõ =∞#∞ –'™êÇ≤Ïf "åK«ã¨Êu— "≥Ú=fi =$ëê„kѨu "≥Ú^Œ\ ˜ ~å„u ^èŒfi*Ï~ÀǨÏ}O–
=Ù‰õΩ L#fl =∞^茺HÍÖÏxfl =∞#fiO`«~° =∞$`«ûO„QÆǨÏO, Ô~O_»=<å\˜ ~å„u
=∞O\Ï~°∞. =∞#∞=Ù HÍÖÏ<Õfl '=∞#∞Ü«ÚQÆ—=∞x ‰õÄ_» Z^Œ∞~°∞HÀÅ ÖËHõ ~åÜ«∞ÉÏ~° =∞Ǩϟ`«û=O, =¸_»=<å\˜
JO\Ï~°∞. =∞#∞=Ù rq`«HÍÅO 31,10,40,000 ã¨O= ~å„u ™êfiq∞"åi HõÖϺ}O, <åÅæ=<å\˜ ~å„u ™êfiq∞
"åiH˜ J=∞‡"åiH˜ u~°∞gnè=∞Ǩϟ`«û=O, S^Œ=<å_»∞
`«û~åÅ∞. nxfl 71 k=ºÜ«ÚQÆ=ÚÅ∞QÍ ÖˇH˜¯OKå~°∞.
=ã¨O`À`«û=O, P ~å„u ^•fi^Œâ◊„Ѩ^ŒHΔ̃}Å∞, ™êfiq∞"åi
"≥Ú`«ÎO 14=∞Ok =∞#∞=ÙÅ∞. 1)™êfiÜ«∞OÉèí∞= Ѩ=oOѨٿã=`À Ѩiã¨=∂ѨÎO. nxfl XHõ PQÆ=∞âߢ™êÎ
2) ™êfi~Àz+¨ 3) L`«=Î ∞ 4) `å=∞㨠5) ~Ô =· `« 6) Kå‰õΩΔ +¨ #∞™ê~°O x~°fiÇ≤Ï™êÎ~∞° QÆ#∞Hõ ^•xˆH áêOK«~å„`åQÆ=∞O,
7) "≥=· ã¨fi`« 8) ã¨∂~°º™ê=i‚Hõ 9) ^ŒH™Δõ ê=i‚Hõ 10) „|Ǩχ Jx ¿Ñ~°∞.
™ê=i‚Hõ 11) ~°∞„^Œ™ê=i‚Hõ 12) ^èŒ~°‡™ê=i‚Hõ 13) ~“K«º
14) Éè∫=∞º =∞#∞=ÙÅ∞.
P `«‡, Ѩ~°=∂`«‡ XHõ>Ë<å? XHõ>ˇÿ`Õ Ñ¨~°=∂`«‡x
JO@x Hõ~‡° ÑŨ¶ O ^ÕÇϨ ^è•iÜ≥∞ÿ # P`«‡#∞ UÅ |OkèO
^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ =ÚO^Œ∞QÍ LO_Õ ^èŒfi[ã¨ÎOÉèíO K«∞K«∞#flk? "Õ~°∞"ÕÔ~·#KÀ "å\˜ ÉèË^Œ=ÚÖËq∞?
P=â◊ºHõ`« `≥Å∞ѨO_ç? – <åQÍ~°∞˚#H˘O_» Ñ≤K«ÛÜ«∞º, Ñ≤_»∞QÆ∞~åà◊§.
– z@∂ìi Dâ◊fi~°~å=Ù, u~°∞=Ó~°∞. Ѩ~°=∂`«‡ ѨÓ~å‚`«‡. „Ѩu â◊s~°OÖ’x P`«‡Å∞ „Ѩ`«º
QÍ`«‡Å∞. ã¨=Ú„^ŒOÖ’ #∞O_ç XHõ h\˜ aO^Œ∞=Ù#∞
^èŒfi[ã¨ÎOÉèíO P ™êfiq∞ Ü≥ÚHõ¯ "≥·Éèí= zǨÏflO. „Ѩu fã≤H˘O^•O. ã¨=Ú„^•x‰õΩ#fl QÍOcè~°ºO, ~°OQÆ∞ "≥Ú^Œ
*ÏuH˜ *ÏfÜ«∞Ѩ`åHõO LO@∞Ok. „Ѩu #$áêʼnõΩ#‰õΩ Öˇ·#q h\˜ aO^Œ∞=Ù‰õΩ LO_»=Ù Hõ^•! Ѷ¨∞\ÏHÍâ◊
XHõ zǨÏflO QÆÅ *ˇO_® LO@∞Ok. WHõ g~°∞Å q+¨ Ѩ\ÏHÍâß^Œ∞Å#∞ â◊O‰õ~°∞_»∞^ŒÇ¨ÏiOKå_»∞. „ѨѨOK«O
Ü«∞OÖ’ XH˘¯Hõ¯iH˘Hõ *ˇO_® L#flk. J~°∞˚#∞_»∞ HõÑ≤ Ö’x MÏm „Ѩ^Õâ◊=∞O`å PHÍâ◊O. ^•xÖ’ QÆ^Œ∞Å∞
^èŒfiA_»∞. ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ <åQÆ^èŒfiA_»∞. cè+¨μ‡_»∞ `åà◊ Hõ\ÏìO. ‰õΩO_»Å∞ ÃÑ\ÏìO. ‰õΩO_»Ö’x MÏm „Ѩ^Õâßxfl
^èŒfiA_»∞. P Ѩ`åHõ=O\˜^Õ ^èŒfi[^ŒO_»O ‰õÄ_®. P Ѷ¨∞\ÏHÍâ◊=∞O\Ï=Ú. Wk J#O`åHÍâ◊OÖ’ ÉèÏQÆ"Õ∞.
^èŒfi[ã¨ÎOÉèíO K«∂_»QÆ<Õ Jk qëê‚fiÅÜ«∞"≥∂, t"åÅ J~Ú<å J#O`åHÍâßx‰õΩ#fl ÅHõΔ}ÏÅhfl Ѷ¨∞\ÏHÍâß
Ü«∞"≥∂ K≥ѨÊQÆÅO. q+¨μ‚ ^èŒfi[ã¨ÎOÉèíO g∞^Œ K«„HõO, t= xH˜ ~å=Ù Hõ^•! ‰õΩO_» Ѩye`Õ Ñ¶¨∞\ÏHÍâ◊O J#O`å
^èŒfi[ã¨ÎOÉèíO g∞^Œ â◊¥ÅO ™êHΔÍ`«¯i™êÎ~Ú. P ^èŒfi*Ïxfl HÍâ◊OÖ’ HõÅ∞ã¨∞ÎOk. J#O`åHÍâ◊O Ѩ~°=∂`«‡, Ѷ¨∞\Ï
K«∂z, JO^≥=fi~°∞<åfl~À x~°‚~ÚOK«=K«∞Û. P ^èŒfi*ÏxH˜ HÍâ◊O r"å`«‡. D r"å`«‡‰õΩ ‰õÄ_® Hõ~°‡Ñ¶¨Å=∞O@^Œx
#=∞㨯i¿ãÎ P ™êfiq∞H˜ #=∞㨯iOz#>Ë¡. "Õ^ŒO K≥|∞`«∞#flk.
^•fiã¨∞Ѩ~å ã‚ Ü
¨ Ú« *Ïã¨MÏÜ«∂–ã¨=∂#O =$HõOΔ Ñ¨i+¨ãfi¨ *Ï`Õ,
'áêOK«~å„`=« Ú— J#QÍ<Õq∞? `«Ü≥∂ˆ~HõóÑ≤ѨÊÅO™êfi^ŒfiuΖJ#â◊fl#fl<Àº JaèKåHõju.
– Ü«∞ãπ.<å~åÜ«∞}, "≥OHõ\ÏѨÙ~°O.
Ô~O_»∞ ã¨=∂# Ѩ‰õΔΩÅ∞ XˆH =$HΔÍxfl P„â◊~ÚOz
áêOK«~å„`«=∞<Õk PQÆ=∞O. "≥·+¨‚=ÙÖ’¡ =_»QÆÅ, L<åfl~Ú. JO^˘Hõ ѨH˜Δ fÜ«∞x =∂nѶ¨ÖÏxfl P™êfik
`≥OQÆÅ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞A˝Å∞<åfl~°∞. `≥OQÆÅ"å~°∞ áêOK« ã¨∞Î#flk. Ô~O_»= ѨH˜Δ Ug∞ Ѷ¨ÖÏ#∞Éèí=O ÖˉõΩO_® ™êH©Δ
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii 15
 Éèí∂`«"≥∞ÿ L#flk. WHõ¯_» =$HõΔO =∂#= â◊s~°O.
Ѩ‰õΔΩÅ∞ Ѩ~°=∂`«‡, r"å`«‡. r"å`«‡ Hõ~°‡Ñ¶¨Å
=∞#∞Éèíqã¨∞ÎO>Ë Ñ¨~°=∂`«‡ ™êH©ΔÉèí∂`«"≥∞ÿ L#fl
^Œx J~°÷O. NHõ$+¨‚™êfiq∞ ÉèíQÆ=næ`«Ö’.....
<≥·#O zèO^ŒOu â◊¢™êÎ}˜ <≥·#O ^ŒÇ¨Ïu áê=Hõó
# K≥·#O ˆH¡^ŒÜ«∞O`åºáÈ # â’+¨Ü«∞u =∂~°∞`«ó
â◊¢™êÎÅ∞ P`«‡#∞ KèÕkOK«ÖË=Ù. Jyfl HÍÅÛÖË^Œ∞.
ZO_» ZO_çOK«ÖË^Œ∞. "åÜ«Ú=Ù â’+≤OѨKÕÜ«∞ÖË^Œ∞.
J#QÍ P`«‡ Ѩ^•~å÷xˆHn JO@^Œ∞.
=∞Ǩg~°∞_≥·# =∂~°∞u N~å=∞^Œ~°≈#O`À<Õ =∞Ǩ
Éèí‰õΩÎ_≥·<å_»∞.ѨÓ~åfi„â◊=∞OÖ’ "åiH˜ x[QÆ∞~°∞=Ù
Öˇ=~°∞? "åi „áê~°÷<å q=~°"Õ∞O\˜?
– Ѩã¨∞=∞iΠѨ^Œ‡<åÉèíO, <≥Å∂¡~°∞.
ǨÏ#∞=∞O`«∞x ѨÓ~åfi„â◊=∞QÆ∞~°∞=Ù ™êHΔÍ`«∞Î ã¨∂~°º
ÉèíQÆ"å#∞_»∞. ǨÏ#∞=∞ WO„^Œ∞x â◊`å~°Ñ¶¨∂`«O`À Ѩ_ç
áÈ~Ú#ѨÙ_»∞ ^Õ=`«ÅO^Œ~°∞ =zÛ J<ÕHõ =~åeKåÛ~°∞.
ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ K«^∞Œ =Ù HÀã¨O ã¨∂~°∞ºx Hõ_‰» Ωõ "≥àϧ_»∞.
<å ~°^OŒä "ÕQOÆ QÍ áÈ`«∞Ok. <å "Õ_qç ∞x ã¨ÇÏ≤ OK«Ö=Ë Ù.
ZÖÏ <Õ~°∞ÛH˘O\Ï?=x J_çQÍ_»∞ ã¨∂~°∞º_»∞. "≥O@<Õ
ǨÏ#∞=∞ `«# â◊s~°O ÃÑOz, L^ŒÜ«∂„kÃÑ· XHõ HÍÅ∞,
J™ê΄kÃÑ· =∞iÜ≥ÚHõ HÍÅ∞"Õã≤ xÅ∞K«∞<åfl_»∞. ã¨∂~°∞º_»∞
"≥∞zÛ q^•ºÉ’^èŒ#‰õΩѨ„Hõq∞OKå_»∞. ã¨∂~°∞ºx =ÚO^Œ∞
#_»∞ã¨∂Î ã¨=∞ã¨Î âߢ™êÎÅ∞, "Õ^•Å∞ ѨiѨÓ~°‚OQÍ JÉèíº
ã≤OKå_»∞. ã¨Ow`«OÖ’ =∞ǨáêO_ç`åºxfl ã¨OáêkOz,
Z<Àfl ã¨Ow`« „QÆO^ä•Å∞ ~°zOKå_»∞.
= t+¨ª=∞ǨÏi¬, qâßfiq∞„`« =∞ǨÏi¬, Q“`«=∞
=∞ǨÏi¬, Éèí~°^•fi[ =∞ǨÏi¬ ~Ú`åºk =∞ǨÏ~°∞¬
ÖˇO^Œ~À Hõ$`« `„ `Õ « ^•fiѨ~° Ü«ÚQÍÖ’¡ HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~°∞.
PÜ«Ú+¨μ¬ Ѩi=∂}O =iÎOK«^•? =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ H˘O
^Œ~°∞ Ü«ÚQÆÜ«ÚQÍÖ’¡ HõxÑ≤OK«\ÏxH˜ HÍ~°}"Õ∞q∞?
– ™êfiq∞<Õx „ѨHÍâ◊~å=Ù, Y=∞‡O.
=ã≤+¨ª, qâßfiq∞„`«, Q“`«=∞, Éèí~°^•fi*Ë`åºk =∞ǨÏ
~°∞¬Å∞ <åÅ∞QÆ∞ Ü«ÚQÍÖ’¡ LO\Ï~°∞. "å~°∞ `«Ñ¨â◊≈H˜Î
16 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
KÕ`« PÜ«Úó „Ѩ=∂}Ïxfl ÃÑOá⁄OkOK«∞‰õΩO\Ï~°∞.
"åÜ«Ú x~À^èŒO ‰õÄ_® ÃÑOK«∞‰õΩx PÜ«Úó„Ѩ=∂}
"≥∞ѨÊ\˜ HõÑC¨ _»∞ ÃÑOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. Ü≥∂QÆO ‰õÄ_® ^•x
Hõ#∞‰õÄźO.
WO^Œ∞Ö’ =ã≤+¨ª qâßfiq∞„`å^Œ∞Å∞ =º‰õΩÎÅ∞ HÍ~°∞.
"åi ¿Ñ~°∞Å g∞^Œ U~°Ê_ç# Ñ‘~îåÅ∞. â◊OHõ~°Ñ‘~î°O
Z=Ô~ѨC_»k~è ÀÇ≤ÏOz<å PÜ«∞##∞ â◊OHõ~∞° _Õ JO\Ï~°∞.
JÖψQ "åºã¨Ñ‘~î°O. aÅfi=∞OQÆà◊ Ñ‘~î°O. P Ñ‘~îåxH˜
JkèѨ`«∞Å∞QÍ =zÛ# "å~°O^Œ~°∞, =¸ÅѨÙ~°∞+¨μx
¿Ñ~°¡`À<Õ Ñ≤Å∞=|_»`å~°∞.
Ǩ Ï #∞=∞O`«∞_Õ t=Ù_»#∞@Ö’ „áê=∂}˜HõO
U=ÚOk? – "åã¨∞Î ~°=∞K«O„^Œ, <≥Å∂¡~°∞.
JO[<å^Õqx HÍq∞Oz "åÜ«Ú"å"≥∞ =Å∞=Å∞
HõkeOz#@∞¡ P"≥∞ x~åHõiOѨQÍ L`«=Î ∞ ã¨O`å<À`«ÊuÎ
HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx P"≥∞#∞ XÑ≤ÊOz, `«#Ü«∞O^Œ∞#fl
t=`Õ[ã¨∞û <å"≥∞QÆ~°ƒùOÖ’ „Ѩ"ÕtOѨKÕã≤#@∞¡ ~å=∂
Ü«∞}OÖ’ L#flk (L`«Î~°~å=∂Ü«∞}O). HõOHõO\˜
áêѨ~åA, ''™êHΔÍK«ÛùOÉèí∞_»∞ HÍHõÜ«Ú#flHõÅ"Õ K«iÛOѨ
h Ãã÷Â~°º ^è≥·~°ºHΔÍOu„ѨuÉèτѨÉèÏ==ÚÅx—— ã¨Ê+¨ìOQÍ
K≥áêÊ_»∞.
JOy~°ã¨ =∞Ǩ=Úx Ѩل`«∞_»∞ |$ǨÏã¨Êu
JO\Ï~°∞. #=„QÆǨÖ’¡ L#fl |$ǨÏã¨Êu g~°∞ XHõ¯
ˆ~<å? "åi Ѩk=∞Ok ã¨Ç¨ÏŸ^Œ~°∞Å∞ ^≥·=^Õ=`« „QÆǨÏ
ã¨fi~°∂ѨÙÖˇ· L<åfl~å? – q.ÉÏÑ≤~åA, ã≤H˜O„^•ÉÏ^£.
JOy~°ã¨∞x ‰õΩ=∂~°∞_»∞ |$ǨÏã¨Êu, #=„QÆǨÖ’¡x
|$ǨÏã¨Êu XHõ¯ˆ~. JOy~°ã¨∞x ÉèÏ~°º t=. P ^ŒOѨ`«∞
ʼnõΩ 1) |$ǨÏf¯iÎ 2) |$ǨÏ*’˚ ºu 3) „|Ǩχ¢^ŒƒÇ¨Ï‡
4) |$ǨÏ#‡#ã¨∞_»∞ 5) |$ǨÏã¨Êu 6) ã¨O=~°Î‰õΩ_»∞
7) L`«^èŒ∞º_»∞ 8) JOy~°ã¨∞_»∞ 9) |$ǨÏ#‡O`«∞_»∞
10) |$ǨÏ^•ƒù#∞_»#∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞ Hõeyi.
g~°∞HÍHõ 8 =∞Ok ѨلuHõÅ∞QÍ [x‡OKå~°∞.
|$ǨÏã¨Êu ™È^Œ~°∞ÅO^Œ~°∞ =∞ǨÏi¬ Ѩ^Œ=∞ÅOHõiOz#
"åˆ~.
JHÀì|~°∞, 2010
 `≥Å∞QÆ∞ ™êÇ≤Ïf ã¨~°ã¨fiuH˜ Ѩ^ŒHõq`å Ѩ\Ïìaè¿+HõO
KÕã≤, ã¨Ow`« ™êÇ≤Ï`åºÅ#∞ ã¨=∞áêà◊§Ö’ ~°OQÆiOz
„Ѩux`«ºO NǨÏi K«~°}Ï~°qO^•ÅH˘Hõ Ѩ^•xfl ã¨=∞
iÊOz 32 "ÕŠѨ^Œã¨∞=∂Å`À J~°Û# KÕã≤ `«iOz#
^èŒ#ºrq, `˘e `≥Å∞QÆ∞ "åˆQæÜ«∞HÍ~°∞_»∞ J#fl=∞Ü«∞º.
ѨO_ç`« Ö’HÍxˆH Ѩiq∞`«"≥∞ÿ# Ѩ^ŒºHõq`«‰õΩ
n@∞QÍ, áê=∞~°[#~°O[Hõ"≥∞ÿ# Ѩ^Œ™êÇ≤Ï`åºxH˜
NHÍ~°O K«∞\˜ì, *Ï#Ѩ^Œ ˆQÜ«∞s`«∞efl ã‘fiHõiOz, Ѩ~°
=∂`«‡ `«`åÎ fixfl q=iOz, =∂#=ÙÅ∞ KÕÜ«∞=Åã≤#
ã¨`å¯~åºefl, ÉèHí ,Θ P^蕺u‡Hõ „Ѩɒ^è•efl, `«# ã¨OH©~#ΰ Å
^•fi~å =∂#"åoH˜ Kå\˜K≥Ñ≤Ê# =∞ǨÏhÜ«Ú_»∞ J#fl
=∞Ü«∞º. D q^èŒOQÍ Ñ¨O_ç`« áê=∞~°∞Å#∞ Ѩ~°=tOѨ
KÕã#≤ Ѩ^HŒ qõ `« 15 = â◊`åÉÏÌxH˘Hõ „Ѩ`ºÕ Hõ`#« ∞ ã¨O`«
iOz ÃÑ\˜ìOk.
J#fl=∞Ü«∞º ~°zOz# 32 "ÕÅ ã¨OH©~°Î#Å∞
P^蕺u‡Hõ, â◊$OQÍ~° Ѩ^•Å∞QÍ „Ѩâ◊ã≤Î á⁄Ok#"≥·#
ѨÊ\˜H,© PÜ«∞# Ѩ^•Å∞ J#O`«"∞≥ #ÿ "≥q· ^躌 O`À ‰õÄ_»∞
‰õΩ#flqQÍ K≥ѨÊ=K«∞Û.
PÜ«∞# ã¨OH©~°Î#Ö’¡ =ÚYºOQÍ `«∞"≥∞‡^Œ
Ѩ^•Å∞, *Ï[~°Å∞, ÖÏeáê@Å∞, ^ŒOѨÙ_»∞ áê@Å∞,
`«O^Œ<åÅ∞, ѨO_»∞QÆʼnõΩ ã¨O|OkèOz# áê@Å∞,
#Å∞QÆ∞Å∞, Ǩ~°`«∞Å∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q Z<Àfl ã¨OH©~°Î#Å∞
„Ѩã≤kúá⁄O^•~Ú. WO^Œ∞Ö’ H˘xfl *Ï#Ѩ^Œ „Ѩã≤^•úÖˇ·`Õ,
=∞iH˘xfl ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ã≤^Œú"≥∞ÿ#q.
J#fl=∞Ü«∞º ã¨OH©~°Î#Ö’¡ ã¨Ow`« ™êÇ≤Ï`åºÅ∞
Ô~O_»∂ ÉèíQÆ=`«¯ $áêHÍ~°HÍÖˇ· ÉèíH˜ÎÖ’ Ѩ~°=tOK«@
=∞#flk J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞H˜
„ѨuÜÕ∞\Ï [iˆQ L`«û"åÅ∞ x`«ºHõÖϺ}À`«û=O ѨO_»∞
QÆÅ ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ ÉèíH˜ÎÉèÏ= Ѩ~°=â◊√_≥· ~°zOz# ã¨O
H©~°Î#ÖÁHõ"≥·Ñ¨Ù "≥∞O_≥·# "≥·+¨‚=ÉèíH˜Îx =∞~À"≥·Ñ¨Ù `≥Å∞QÆ∞
"åi JK«Û"≥∞ÿ# rq`åxfl „ѨuaOaOKÕ@@∞ =O\˜
H©~°Î#Å∞QÍ =∞#O QÆ∞iÎOK«K«∞Û.
â◊$OQÍ~°, P^蕺`«‡ H©~#ΰ Ö’¡ ‰õÄ_®, ¢ãΑ ѨÙ~°∞+¨μ
ʼnõΩ ã¨O|OkèOz# ã¨O"å^Œ w`åÅ∞, |$O^ŒQÍ<åÅ∞,
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
Ü«ÚQÆà◊w`åÅ`Àáê@∞ ~ÀHõ\ ˜áê@Å∞, <À=ÚÅ
áê@Å∞, ¢ã‘ÎÅ HõÜ«∂ºÅ‰õΩ, "å^ÀѨ"å^•Å‰õΩ
ã¨O|OkèOz# áê@Å∞, q~°Ç¨Ï w`åÅ∞, Z~°∞
HõÅ áê@Å∞ HÀH˘Å¡Å∞QÍ HõxÑ≤™êÎ~Ú. J~Ú<å "å@
xflO\˜Ö’#∞ JO`«s¡#OQÍ ™êˆQ JOâ◊O =∂„`«O N
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x bÖÏ qÖÏã¨"Õ∞.
D q^èŒOQÍ JHõΔ~å~°Û# KÕã≤ H©iÎOz# J#fl
=∞Ü«∞º #=q^èŒ ÉèíH˜Î=∂~åæÅÖ’ ™êfiq∞x ¿ãqã¨∂Î XHÀ¯
™êi `å<Õ <å~ÚHõQÍ, JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆQÍ, ÉèíQÆ=O`«∞x
J#∞~°H˜Îx ™êkèOKå_»∞. D â◊$OQÍ~° ã¨OH©~°Î#Åhfl ÉèíH˜Î
ÉèÏ= ã¨q∞‡o`«"≥∞ÿ#\˜ì"Õ.
ã¨~fi° ™êfixfl ÉèQí =Æ ^Œ~Ê° } KÕã,≤ Pk`«º `«`Ϋ fiOÖ’
b#O HÍ=_®xH˜ ã¨∞ÅÉèí ™ê^èŒ#O ''ÉèíH˜Î—— =∂~°æ=∞x,
JO^Œ∞<å Ѩ~°"≥∂`«¯ $+¨ì"≥∞ÿ#k ã¨OH©~°Î#=∞x ''KåÅ^•
„|Ǩχq∞^≥ ã¨OH©~#ΰ O g∞‰õΩ*ÏÖˇÅ¡ #~°ãO≤ K«∞ ã¨OH©~#ΰ O——
JO@∂ ã¨OH©~°Î<å =∂Ǩ`出xfl J#fl=∞Ü«∞º Kå\˜
K≥áêÊ_»∞.
J#fl=∞Ü«∞º ˆH=ÅO N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞<Õ
H͉õΩO_® `å#∞ ^Œi≈Oz, ¿ãqOz# J<ÕHõ ѨÙ}ºˆH„Δ `åÖ’¡
"≥Åã≤# W`«~° ^Õ=`«Å#∞ ‰õÄ_® ã¨∞Îuã¨∂Î Z<Àfl
ã¨OH©~°Î#Å#∞ ~°zOKå~°∞. JO^Œ∞Ö’ #$ã≤OÇ¨Ï ã¨OH©~°Î
#Å∞, ǨÏ#∞=∞`«ûOH©~°Î#Å∞, q+¨fiˆHû#, ^Œ`å΄`ÕÜ«∞,
q~î°Å, N~å=∞, N~°OQÆ<å^äŒ, K≥#flˆHâ◊=, NHõ$+¨‚ ã¨O
H©~°Î#Å∞ ZO`À „Ѩã≤kúx á⁄O^•~Ú.
NHõ$+¨‚ ã¨OH©~°Î#Å#∞ Ѩije¿ãÎ J#fl=∞Ü«∞º
^•^•Ñ¨Ù 200ʼnõΩ ÃÑ·<Õ NHõ$+¨μ‚xH˜ ã¨O|OkèOz#
17
 ã¨OH©~#ΰ Å#∞ ~°zOz#@∞ì `≥Å∞ã¨∞#Î flk.WO^Œ∞Ö’
NHõ$+¨μx‚ [##O "≥Ú^ŒÅ∞H˘x ~ˆ ѨÖÖ¡ˇ ’ [iy#
qâıëêÅ∞, Ü«∞â’^Œ"å`«ûźO, zxflHõ$+¨μ‚x
zeÑ≤KÕ+¨ìÅ∞, bÅÅ∞ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x Z<Àfl JOâßÅ∞ ã¨O
H©~°Î#Ö’¡ KÀ@∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~Ú.
NHõ$+¨‚ ã¨OH©~°Î#Å ~°K«#‰õΩ HÍ~°}Ïefl Ѩi
je¿ãÎ, Hõ~å‚@Hõ ~å¢+¨ìOÖ’ „áêâ◊ã¨ÎºO =Ç≤ÏOz# q~î°Å
ÉèHí ,Θ L`«~Î ° ÉèÏ~°`O« Ö’ ~å^è•Hõ$+¨μÅ‚ „¿Ñ=∞, Hõ~å‚\HÍO„^èŒ
„áêO`åÖ’¡ "≥Åã≤# K≥#flˆHâ◊=™êfiq∞H˜ ã¨O|OkèOz#
ÉèíH˜Î J#fl=∞Ü«∞º#∞ „ѨÉèÏq`«O KÕã≤ LO_»=K«∞Û.
JÖψQ ^ŒH˜Δ} ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x PàÏfi~°∞Å
ÉèíH˜Î, QÀ^•^Õq áêâ◊√~åÅ∞, ÉèíQÆ=næ`«, áÈ`«# ÉèÏQÆ
=`«O ‰õÄ_® "≥·+¨‚= =∞`å#flaè=∂xOKÕ J#fl=∞Ü«∞º
^Œ$+≤ìx PHõi¬Oz LO_»=K«Ûx ÉèÏqOK«\ÏxH˜ J=HÍ
â◊=Ú#flk.
NHõ$+¨μx‚ ã¨OѨÓ~å‚=`å~°OQÍ z„uOz# J#fl
=∞Ü«∞º ѨÙ~å}ÏOâßÅ#∞ „Ѩ^•è #OQÍ KÕã∞¨ H˘x, ѨÓ`«#,
â◊Hõ\Ïã¨∞~°, `«$}Ï=~°Î ã¨OǨ~åefl, HÍmÜ«∞=∞~°Ì#O,
QÀ=~°#ú yi<≥`@Ϋ O, HõO™êk ~åHõãΔ =¨ ^èŒ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ Ѷ∞¨ \Ïì
Å#∞ ã¨OH©~°Î<å ~°∂ѨOÖ’ ã¨∞ÎuѨÓ~°fiHõOQÍ =i‚OKå_»∞.
JO`ÕHÍHõ NHõ$+¨μ‚xH˜ ã¨O|OkèOz# J<ÕHÍO
âßefl *Ï#Ѩ^Œ suÖ’ á⁄O^Œ∞Ѩ~°z, ™ê=∂#º „Ѩ*Ïh
HÍxH˜ áê_»∞HÀ=\ÏxH˜ J#∞"≥·# q^èŒOQÍ ã¨OH©~°Î<å
~°K«# KÕâß~°∞. WO^Œ∞Ö’ *’Åáê@Å∞, LQÆ∞æáê@Å∞,
‰õÄQÆ∂QÆ∞, ã¨∞qfi "≥Ú^ŒÅQÆ∞ "å\˜x ¿Ñ~˘¯#=K«∞Û.
"Õ^Œ"åV‡Ü«∞OÖ’, ÉèÏ~°`« ÉèÏQÆ=`åÖ’¡, „Ѩ|O
^è•Ö’¡, NHõ$+¨μx‚ QÆ∞iOz, PÜ«∞# k=ºbÅÅ QÆ∞iOz#
„Ѩ™êÎ=# L#flk. Hõ$+¨‚ â◊ÉÏÌxfl QÆ∞iOz w`åÉèÏ+¨º
HÍ~°∞_»∞ ''ÉèíHõÎ [# áêáêk ^ÀëêѨHõ~°¬}Ï`ü Hõ$+¨‚ó——–
Jx ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞. ''ã¨zÛ^•#O^•`«‡‰õΩ_»∞ Hõ$+¨μ‚——_»x
"åºã¨ =K«#O.
=~åÇ¨Ï ÉèíqëȺ`«Î~°Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡ ‰õÄ_® ÉèíQÆ
=O`«∞xH˜ ''Hõ$+¨‚—— ã¨O[˝ ZÖÏ =zÛO^À K≥ѨÊ|_çOk.
18 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
''Hõ$+π—— JO>Ë JѨiq∞`«=∞x, '}— JO>Ë
P#O^Œ=∞x, JѨiq∞`«"≥∞ÿ# P#O^Œ"Õ∞ „|Ǩχã¨fi~°∂Ѩ
=∞x K≥ѨÊ|_çOk.
J#fl=∞Ü«∞º â◊~°}ÏQÆu, =∞^èŒ∞~°, "å`«ûÖϺk
„ѨѨuÎ =∂~åæÅ#∞ ã¨OH©~°Î#Ö’¡ „ѨuáêkOz Hõe
Ü«ÚQÆOÖ’ ÉèQí =Æ O`«∞x ¿ãqOK«\ÏxH˜ Ü«∞[˝Ü∂« QÍ^Œ∞Å
=ã¨~°O ÖË^Œx, ˆH=ÅO „uHõ~°}â◊√kúQÍ #=q^èŒÉèíH˜Î
=∂~åæÅ##∞ã¨iOz ÉèíQÆ=<åfl=∞ ã¨OH©~°Î# KÕ¿ãÎ KåÅx,
ã¨=∂[OÖ’x l*Ï˝ã¨∞=ÙʼnõΩ, n#∞ʼnõΩ, JO^ŒiH©
JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO_ÕÖÏ [#™ê=∂#ºÉèÏ+¨Ö’ ã¨OH©~°Î<å
~°K#« KÕã≤ JYO_»"∞≥ #ÿ "åV‡Ü«∞ã¨OѨ^#Œ ∞ JOkOKå_»∞.
ã¨O㨯 $`«OÖ’ `«Ñ¨Ê `≥Å∞QÆ∞Ö’ ~å¿ãÎ Jk
Hõq`Õ HÍ^Œ#∞‰õΩ<Õ ~ÀAÖ’¡ „Ѩ[Å ÉèÏ+¨Ö’, =∂„`å
Kè«O^Œã¨∞ûÖ’ ~°K«#Å∞ KÕã≤ Ѩ^ŒHõq`å Ñ≤`å=∞Ǩï_»
Ü«∂º_»∞ J#fl=∞Ü«∞º. JO`ÕHÍHõ ã¨O㨯 $`«OÖ’ ‰õÄ_®
ã¨OH©~°Î<å ~°K«# KÕã≤ `«# áêO_ç`åºxfl, ™ê=∞~å÷ºxfl
Kå@∞‰õΩ<åfl~°∞.
Hõ$ëê‚=`å~°OÖ’ Q˘Ñ¨Ê "≥·t+¨ì º=Ú#flk. Ji+¨
_»fi~åæÅ#∞ "≥∂HõΔ=∂~åæÅ∞QÍ KÕã≤#"å_»∞ Hõ$+¨μ‚_»∞
=∂„`«"Õ∞. HÍ=∞, „HÀ^èŒ, Ö’Éèí, "≥∂ǨÏ, =∞^Œ, =∂`«û~åº
Å#∞ =∂~åæÅ∞QÍ KÕã¨∞‰õΩx NHõ$+¨μ‚x KÕi "≥∂HΔÍxfl
á⁄O^Œ@O ÉèÏQÆ=`« Hõ^äŒÅÖ’ K≥ѨÊ|_çOk. Ji+¨_»fi~åæ
ʼnõΩ Hõ$+¨μ‚x PÅO|#QÍ KÕã¨∞‰õΩO>Ë `«Ñ¨ÊHõ "≥∂HõΔ„áêÑ≤Î
HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx ÉèÏQÆ=`«O ã¨Ê+¨ìOQÍ K≥|∞`«∞Ok. D
ÉèÏ=#Ѩ@¡ Jáê~°"≥∞ÿ# qâßfi™êxfl Hõey# J#fl=∞Ü«∞º
N=∞^•ƒùQÆ=`«, q+¨μ‚ѨÙ~å}Ï^Œ∞ÅÖ’x QÀÑ≤HÍ ÉèíH˜ÎH˜
PHõi¬`∞« _»Ü∂« º_»∞.
QÀÑ≤HõÅ∞ ÉèíQÆ=O`«∞_≥·# NHõ$+¨μ‚x P`Õ‡â◊fi
~°∞xQÍ ÉèÏqOz =∞^èŒ∞~° ÉèíH˜Î`À `«iOz#"≥·<åxfl, [QÆ
<åflÜ«∞‰õΩ_≥·# NHõ$+¨μ‚x `«e¡QÍ ÖÏeOz áêeOz#
Ü«∞â’^Œ "å`«ûźÉèíH˜Îx, J<ÕHõ ~°HÍÅ ã¨OH©~°Î#Ö’¡ q=
iOKå~°∞.
hÅ=~°∞‚x Hõ^äŒÅ‰õΩ x"≥fi~°<˘O^Œ=Öˇ
PÅH˜OzÜ«∞O^Œ∞ „Éèí=∞Ü«∞QÆ=Öˇ#∞
JHÀì|~°∞, 2010
 `˘eq∞`À =∞Ç≤Ï=∞Å∞ ^ŒÅ"Àã¨∞H˘#=Öˇ
"Õà◊"Õà◊ ^蕺xOz "≥^ŒHõ=Öˇ...
– JO@∂ Hõ$+¨μ‚xH˜ ã¨O|OkèOz# Hõ^äŒÅ#∞
QÆ∞iOz q=i™êÎ~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. JÖψQ
H˘Åx ^ÀѨiH˜ Q˘aƒà’§
Ü«∞^Œ∞‰õΩÅ ™êfiq∞H˜x Q˘aƒà’§
H˘O_»Q˘_»∞QÆ∞QÍ QÀ=ÙÅ HÍz#
H˘O_˘Hõ tâ◊√=Ù‰õΩ Q˘aƒà’§ ...
– JO@∂ NHõ$+¨μ‚x <åÜ«∞‰õΩxQÍ QÀÑ≤HõÖÏÅ
Ñ≤Oz# H©~°Î#Ö’ NHõ$+¨μ‚x bÅÅ∞, QÀ=~°úyi<≥`«Î_»O
"≥Ú^ŒÅ∞QÍ HõO™êk ~åHõΔ㨠ã¨OǨ~°O, tâ◊√áêÅ=^èŒ
"≥Ú^ŒÅQÆ∞ q+¨Ü«∂Åhfl ã¨O㨇iOѨ|_çOk.
N =∞Ǩq+¨μ‚=Ù ^Œ∞+¨ìtHõΔ}, t+¨ì~°HõΔ}Ï~°÷"≥∞ÿ
^èŒiOz# J<ÕHõ J=`å~åÅHõ<åfl NHõ$ëê‚=`å~åxH˜
„Ѩ`ºÕ Hõ`« L#flk. XHõ"Ñ·≥ Ù¨ ^Œ∞+¨μÅì #∞ tHΔ̃ã∂¨ <Î Õ ~ˆ ѨÖÖ¡ˇ ’
™ê=∂#∞º_çÖÏ JO^Œi`À Hõeã≤ r=#O H˘#™êyã¨∂Î
"åix Éèí=™êQÆ~°O #∞O_ç `«iOѨKÕâß_»∞.
„|Ǩ‡O_®xfl `«# QÆ~°ƒùOÖ’ W=Ú_»∞Û‰õΩ#fl
Ѩ~°O^è•=Ú_»∞ Éèí∂Ö’HõOÖ’ XHõ ™ê=∂#º ¢ã‘Î QÆ~°ƒùOÖ’
tâ◊√=ÙQÍ Ñ¨Ù\Ïì_»x =i‚™êÎ_»∞ J#fl=∞Ü«∞º.
ã¨`«∞ÖÏÅ K«∂_»ˆ~ „âß=} |ǨïàÏ+¨ìq∞
Hõ`«ÖÏÜ«∞, #_»∞ˆ~~Ú HõeÔQ N Hõ$+¨μ‚_»∞
ѨÙ>ËìÜ«∞ѨÙ_Õ K«`«∞~°∞ƒù*ÏÅ∞ â◊OY∞K«„HÍÅ∞
Z@∞ì ^èŒiOK≥<Õ D Hõ$+¨μ‚_»∞
J>Ëì H˜s@=Ú PÉèí~°}ÏÅ∞ ^èŒiOz
Z@ìÜ≥∞^Œ∞@ =Ù<åfl_»∞ D Hõ$+¨μ‚_»∞II
– JO@∂ =i‚Oz# J#fl=∞Ü«∞º P Ѩã≤"åx
Z^Œ∞@ „|Ǩ‡k ^Õ=`«Å∞ HÔ "· ∂≥ _çÛ ã¨∞uÎ ã¨∂Î L<åfl~°#@O
P tâ◊√=Ù ™ê=∂#∞º_»∞ HÍ_»x `≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk.
P q^èŒOQÍ =i‚Oz# J#fl=∞Ü«∞º NHõ$+¨μ‚_»∞
Ü«∞â’^Œ =ÚOy@ =Ú`«ºOÖÏ "≥∞~°ã≤áÈ`«∞<åfl_»x
H©iÎã¨∂Î..
=Ú^Œ∞ÌQ͈~ Ü«∞â’^Œ =ÚOy@ =Ú`«º=Ú g_»∞
u^ŒÌ~åx =∞Ç≤Ï=∞Å ^Õ=H© ã¨∞`«∞_»∞
JHÀì|~°∞, 2010
–J#fl H©~#ΰ Ö’ #=~°`åflÅ`À ™ê=∞ºO
K≥|∞`«∂ P ^Õ=^Õ=Ùx bÅÅ#∞ q=i™êÎ_»∞.
JO`ÕHÍHõ –
LQÆ∞æ"≥@ìˆ~ "ÀÜ«∞=∂‡K≥
Ü≥Úºwæx^≥ tâ◊√"ÀÜ«∞=∂‡...
– JO@∂ LQÆ∞æáê@ áê_»∞`å_»∞. Ü«∞â’^ŒQÍ
=∂i# J#fl=∞Ü«∞º –
Hõ_»∞ѨÙÖ’ Ö’Hõ=Ú‡Å∞ Hõ^ŒÅh
X_»Å∂K«‰õΩˆ~ FÜ«∞=∂‡
`˘_çÔQ_ç #~°QÆ∞# `˘ÅQÆnÜ«∞ˆ~
=Ù_çÔH_ç áêeq FÜ«∞=∂‡ II
– ''ÉÁ[˚xO_® áêÅ∞ `åy# a_»¤x Z‰õΩ¯=QÍ
TѨ=^ŒÌx, Hõ_»∞ѨÙÖ’x Ö’HÍÅ∞ Hõ^ŒeáÈ`å~Ú
*Ï„QÆ`«Î——... JO@∂ – P QÀÑ≤Hõefl ÃÇÏK«Ûiã¨∂Î,
™ê=∂#º ÉÏÅ∞x QÆ∞iOz *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ K≥Ñ≤Ê#@∞ì "Õ_ç
áêÅ∞<åfl~Ú, ѨHõ¯‰õΩ `˘ÅQÆO_»x HõOQÍ~°∞ Ѩ_»`å_»∞.
JO`ÕHÍHõ..... ''*’ JK«∞º`å#O^Œ *’*’
=Ú‰õΩO^• ~å"≥Ñ~¨ =° ∂#O^Œ ~å=∞QÀqO^•...—— JO@∂
*’Åáê_ç ÉÏÅ∞x x„^Œ ѨÙK«∞Û`å_»∞. J`«xfl Ѩ_»∞HÀ
ɡ\ ˜ì# LÜ«∂ºÅ#∞ =i‚ã¨∂Î
JÅ~°K«OK«Å"≥∞ÿ# P`«‡ÅO^Œ∞O_» h
Ü«∞Ö"å@∞ ¿ãÃã<Õ LÜ«∂ºÅ
ѨÅ∞=∂~°∞ LKåÛùfiã¨
Ѩ=#=∞O^Œ∞O_»h ÉèÏ=O|∞ `≥eÃãh LÜ«∂ºÅ
JO@∂ H©iΙêÎ_»∞. Ѩ~°O^è•=Ú_»∞ Ѩ=oOz#
LÜ«∂ºÅ "≥·tëêì ºxfl QÆ∞iOz K≥|∞`«∂ ''L^ŒÜ«∂ã¨Î=∂
Å#∞ â‹·ÅHõO ÉÏÅ∞QÍ, PHÍâ◊O J_»¤^Œ∂ÅOQÍ, <åÅ∞QÆ∞
"Õ^•Å∞ |OQÍ~°∞ KÕ~°∞Å∞HÍQÍ, ^èŒ~°‡^Õ=`« Ñ‘~î°"≥∞ÿO^Œx,
JÖÏO\˜ LÜ«∂ºÅÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞x ÉèÏq∞#∞Å∂ѨÙ`«∞<åfl
~°x =i‚™êÎ_»∞. W^˘Hõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# =~°‚#. JÖÏO\˜
tâ◊√=Ù#∞
zxfltâ◊√=Ù – zxfl tâ◊√=Ù
Z#fl_»∂ K«∂_»=∞=∞‡ W@∞=O\˜ tâ◊√=Ù
– JO@∂ H˘xÜ«∂_»∞`å_»∞.
ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii 19
 "≥éÑ≤OK«É’~Ú `å<≥ "≥éK≥ ^Œe¡ Ü«∞â’^Œ
=∞éz D ÉÏÅ∞<≥@∞ì =∂xã¨O\Ï #∞O_≥<À
– J#fl H©~°Î#Ö’ "å`«ûź, "≥∂ǨÏѨ~°=â◊Ü≥ÿ∞#
Ü«∞â’^Œ zxflHõ$+¨μ‚x bÅefl Zxfl™ê~°∞¡ K«∂z#ѨÊ\˜H©,
`«#a_»¤ Ug∞ `≥eÜ«∞x J=∂Ü«∞‰õΩ_»<Õ ÉèÏ=#Ö’<Õ
LO@∞Ok.
™ê=∂#º¢ã‘ÎÖÏ Hõ$+¨μ‚x ÉèíÜ«∞ÃÑ\˜ì J#flO
uxÑ≤OKåÅx ɡ^Œiã¨∂Î K«O^Œ=∂=∞‰õΩ |∞=fi ÃÑ>Ëì™êÎ
#O@∞Ok. zeÑ≤Hõ$+¨μ‚x Hõ#∞Ãã·QÆ`À K«O„^Œ∞_»∞ "åi
ã¨=∞HõΔOÖ’ "åeáÈ`å_»∞. Ü«∞â’^Œ k¢Q̓ùOuH˜ Ö’#=Ù
`«∞Ok. D q^èŒOQÍ J=∂Ü«∞‰õΩ~åÖˇ·# `«e¡x ÉÏÅ
Hõ$+¨μ‚_»∞ P@Ѩ\ ˜ì™êÎ_»∞.
NHõ$+¨μ‚x Ѩ@¡ Ü«∞â’^Œ ÉèÏ"åxfl ѨÙ~°O^Œ~°
^•ã¨∞ ‰õÄ_® –
[QÆ^À^•ú~°# P_çã≤^Œà‹â’^≥
[QÆ^À^•ú~°# =∞QÆ<≥O^Œ∞ uoÜ«Ú`«
ã¨∞QÆ∞}ÏO`« ~°OQÆ# P_çã≤^Œà‹â’^Œ
– JO@∂ H©iΙêÎ_»∞. WO`«\ ˜ =∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞
_≥·# NHõ$+¨μ‚x J#fl=∞Ü«∞º ...
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu.
„Ѩu =∂ã¨O
ã‘`å~å=∞ HõÖϺ}O
u~°∞ѨuÖ’x N HÀ^ŒO_»~å=∞™êfiq∞"åi
PÅÜ«∞OÖ’ „Ѩu <≥ÖÏ Ñ¨Ù#~°fiã¨∞ #HõΔ„`«O ~ÀA
ã‘`å~å=∞ HõÖϺ}O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
ã¨=∞Ü«∞O : LII 11–00 QÆOIIʼnõΩ
~°∞ã¨∞=Ú : ~°∂. 500/–
„Ѩ"Õâ◊O : W^ŒÌiH˜ (^ŒOѨ`«∞ʼnõΩ)
D HõÖϺ}O KÕ~ÚOz# QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ J#fl „Ѩ™ê^•Å∞,
ÃÑ· =¢ã¨Î=Ú, ~°qHõ |Ǩï=∂#OQÍ W™êÎ~°∞.
ã‘`å~å=ÚÅ HõÖϺ}O
KÕÜ«∞QÆ ~å~°O_ç!
20 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
JO^ŒiHÍ^è•~°"≥∞ÿ# PkѨÙ~°∞+¨μ_ô`«_»∞
qO^≥·=Ú<åfl~°yOK≥ q^Œ∞~°∞x Hõ_»h`«_»∞
ã≤~°∞ÖÁã¨y Ü«∞â’^Œ ~ÚO@ tâ◊√"≥·#`«_ô`«_»∞
^èŒ~°<å=ÙÅ =∞O^ŒÅÖ’ `«QÆ [iOK≥h`«_»∞
ã¨~°ã¨`« Q˘Öˇ¡`«Å‰õΩO [#=ÙÖÁã¨ÔQ h`«_»∞
J~°ã≤ ‰õΩKÕÅ∞x Ü«∞@∞‰õΩ ÖÏ~°yOK≥ h`«_»∞
– JO@∂ =i‚™êÎ_»∞. J#fl=∞Ü«∞º QÀÑ≤HÍ
Hõ$+¨μ‚Å ~åã¨bÅefl =i‚ã¨∂Î ''XHõ¯ ã¨u#_»∞=∞ <˘H˘¯Hõ¯
~°∂ѨÙÔQ·H˘x Ü≥∞‰õΩ¯"≥·u Hõ$ëê‚ x<≥fl\Ï¡ #"Õ∞‡k~å—— J#fl
ã¨OH©~°Î#Ö’ –
=∂@ÖÏ_Õ "˘Hõ`≥`À – =∞o§K«∂KÕ "˘Hõ`≥#∞
"À@ ÖËHõ #=Ùfi#"Õfi "˘Hõ`≥ `À#∞II
Hõ#∞flw>ˇ "˘Hõ`≥‰õΩ – H“yeOK≥ "˘Hõ`≥`À#∞
"≥#fl k#fl "≥∂qKÕÛ=Ù – Q“yeOKÕ "˘Hõ`≥#∞
=Ù#flu ~å㨄H©_» – Å∞<åfl~°q∞O^Œ~°=Ú
Wxfl\˜Ö’ h=ÅѨ٠– Ü≥∞O^Œx #"Õ∞‡k~å...
JO@∂ Ѩ^ŒÇ¨~°∞"ÕÅ=∞Ok QÀÑ≤HõÅ`À XˆH
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Z=ih x~åâ◊Ѩ~°K«‰õΩO_® "åi "åi
ÉèÏ=#ÅHõ#∞‰õÄÅOQÍ =∞ã¨Å∞`«∞#fl Hõ$+¨μ‚x ZÖÏ
#"Õ∞‡k Jx QÀÑ≤HõÅKÕ`« JxÑ≤™êÎ_»∞. HÍx
P_»∞ [#‡"Õ∞"Õ∞Å∞ JO^ŒiH˜x
áÈ_çq∞`Àh =O\˜ ѨÙ~°∞+¨μ_»∞O_»QÆ#∞
– JO@∂ "åi#=∞‡HÍxfl `≥eÜ«∞*Ë™êÎ_»∞.
ÉèíHõÎg∞~åÉÏ~ÚÖÏ [QÆ`«∞ÎÖ’x r=ÙÅO`å
¢ãÅΑ x, NHõ$+¨μ_‚ ˘Hõ¯_Õ Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»<Õ ÉèÏ=#x D H©~#ΰ Ö’
ã¨∂zã¨∂Î qaè#fl ~°∂áêÖ’¡ P J=`å~°=¸iÎx H©iÎO
Kå_»∞. J#fl=∞Ü«∞º U =∂>ˇ<ÿ å, U Ѩ^"Œ ∞≥ <ÿ å NHõ$+¨É‚ Híè Θ
`«`åÎ fixfl Kå>Ëq^èOŒ QÍ ã¨OH©~<ΰ å ~°K#« KÕã≤ `«iOKå_»∞.
J#fl=∞Ü«∞º ã¨O㨯 $`«ã¨OH©~°Î<å ~°K«#‰õΩ
P<å\˜ ã¨=∞HÍe‰õΩÅ∞, ѨÓ~°∞fiÅ „ѨÉèÏ=O HÍ~°}O
HÍ=K«∞Û. ã¨O㨯 $`«OÖ’ „Ѩ^äŒ=∞ "åˆQæÜ«∞HÍ~°∞_»∞,
ã¨O㨯 $`«w`« HÍ"åºÖ’¡ „Ѩ=ÚY∞_≥·# w`«QÀqO^ŒHõ~°Î
[Ü«∞^Õ=Ùx „ѨÉèÏ=O, bÖÏâ◊√‰õΩx „ѨÉèÏ=O, JÖψQ
ÉèÏQÆ=`«OÖ’x QÀÑ≤HÍ „Éèí=∞~° w`åÅ „ѨÉèÏ=O J#fl
=∞Ü«∞º ã¨O㨯 $`« ã¨OH©~°Î<å ~°K«#‰õΩ „¿Ñ~°HõOQÍ K≥ѨÊ
JHÀì|~°∞, 2010
 =K«∞Û. ^•^•Ñ¨ÙQÍ 100‰õΩ ÃÑ·QÍ ã¨O㨯 $`« ã¨OH©~°Î#efl QÆǨÏ<Õ ^•fi=Ñ≤ QÆ`åfi QÆ`åfi
~°zOz# J#fl=∞Ü«∞º P^蕺u‡Hõ, J=`å~°, `åuÎ fiHõ ~°Ç¨Ïã≤ ~°uO „¿Ñ~°Ü«∞u...
ã¨∞Îu ã¨OH©~°Î#Å<≥xfl\˜<À ~°zOKå_»∞. g\˜Ö’¡ â◊$OQÍ~° – JO@∂ ™êˆQ 8 K«~°}ÏÅ D H©~°Î#
ã¨OH©~°Î#Ö’¡ „Ѩ^è•<åOâ◊O =∞^èŒ∞~°ÉèíH˜Î, P^蕺`«‡ ã¨OH© =∞^èŒ∞~° ÉèíH˜Î ™ÈÊù~°Hõ"≥∞ÿ ~å^è• =∂^èŒ=ÙÅ â◊$OQÍ~° =~°‚#
~°Î#Ö’¡ ^Œâß=`å~°, #$ã≤OÇ¨Ï ã¨OH©~°Î#Å∞ „Ѩã≤^Œú"≥∞ÿ H©iOÎ K«|_çOk.
#\ì̃q. ÉèÏ=Ü«∂q∞ QÀáêÅÉÏÅO =∞#
1) ^Œâ◊q^è•K«~°}O `«#fl Éèí=u ¿ãûq`«O `«`«Ê^ŒO z#ÎÜÕ∞Ü«∞O ã¨^•... (5–79)
^Œâ◊q^è•=™ê÷ `Õ `«„`«..... (3–440) Ô~O_»∞ K«~°}ÏÅ`À ‰õÄ_ç# D ã¨OH©~°Î#Ö’
J<Õ H©~°Î#Ö’ ^Œâß=`å~° =~°‚# KÕâß_»∞. tâ◊√~°∂ѨOQÍ NHõ$+¨μ‚x ÉèÏqOz# J#fl=∞Ü«∞º Hõ$+¨μ‚x
2) [Åkè|O^èŒ# [Åkèâ◊Ü«∞#.... (7–152) ÉÏź„H©_e» fl QÀ ã¨O~°H}Δõ #∞ J`«º^Œ∞ƒù`O« QÍ z„uOKå~°∞.
3) #=h`« KÀ~° #"≥∂ #"≥∂ J^Õ q^èŒOQÍ –
#"≥∂ <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞
#==∞Ç≤Ï=∂~°‚= #"≥∂ #"≥∂....(8–24)
<å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ ã¨QÆ∞}„|Ǩχ}Ë ã¨~°fi
4) =Ú‰õΩO^Œ ˆHâ◊= =Ú~°Ç¨Ï~° áê~åÜ«∞}ÏÜ«∞ â’Éèí#=¸~°ÎÜÕ∞ #"≥∂ (5–172)
ã¨HõÖÏkèѨ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°....(11–66) – JO@∂ 5 K«~°}ÏÖ’¡ ™êˆQ D H©~°Î#Ö’
J<Õ H©~°Î#Ö’¡ NHõ$+¨μ‚x ÉÏź„H©_»efl =i‚O ã¨~°fiQÆ∞} Éèí∂+≤`«∞_≥·# "åã¨∞^Õ=Ùx ''#"≥∂ <å~åÜ«∞}——
Kå_»∞. JO`ÕHÍHõ – JO@∂ „Ѩã¨∞ÎuOKå_»∞.
^Œâ◊q^è•K«~°}O `«#fl Éèí=u ''<å=∞㨇~°}Ï^Œ<ÀºáêÜ«∞O # Ç≤Ï, Ѩâߺ"≥∂
^Œâ◊q^è•=™ê÷ `Õ `«„`« Éè=í `«~}° —Ë —– J#fl ‰õΩÅâıY~åàÏfi~°∞Å suQÍ J#fl=∞Ü«∞º
™ê÷Ѩ~Úëêºq∞ "Õ^•xu "åº*Ë# ‰õÄ_®
nÑ≤`À-ǨÏO =∞`«û º^ÕÇ¨Ï Ñ¨Ù~å (â◊$. ã¨O.3–440) =∂^èŒ= ˆHâ◊= =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ# q+¨μ‚
J<Õ H©~°Î#Ö’ ÉèíQÆ=O`«∞x ^Œâß=`å~° ~°Ç¨Ï N^èŒ~° Ѩ^Œ#YO zO`«Ü«∂"≥∂ =Ü«∞"£∞
™êºxfl 11 K«~°}ÏÖ’¡ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞. WHõ¯_» w`« "å=∞# QÀqO^Œ "åã¨∞^Õ= „Ѩ^Œ∞º=∞fl
QÀqO^ŒHõ~°ÎÖÏ J#fl=∞Ü«∞º "Õ^À^Œú~°} Hõ^ä•QÍ#O ~å=∞ ~å=∞ Hõ$+¨‚ <å~åÜ«∞}ÏK«∞º`«.... (11–35)
KÕâß_»∞. J^Õ q^èŒOQÍ JO@∂ Éèí‰õΩÎʼnõΩ ÉèíQÆ=O`«∞x <å=∞H©~°Î#O
ã¨HõÅO ¿ÇÏ ã¨d *Ï<åq∞ `«`ü KåÅx „Ѩ=zOz# J#fl=∞Ü«∞º `≥Å∞QÆ∞Ö’<Õ HÍHõ
„ѨHõ@ qÖÏã¨O Ѩ~°O ^Œ^茿ã ã¨O㨯 $`« ã¨OH©~°Î#Å ^•fi~å ÉèíH˜Î~°™êxfl Ö’HÍxHõO^Œ
JbHõ =∞$QÆ=∞^Œ=∞Ü«∞ =∞+‘ *Ëâß~°∞.
HõÅ<À[˚fiÅ`åO ¿ÇÏã¨d *Ï<åq∞. (12–20) D q^èŒOQÍ ÉèÏQÆ=`«O, <å~°^ŒÉèíH˜Î ã¨∂„`åÅ∞
J#fl 3 K«~}° ÏÅ ã¨OH©~#ΰ Ö’ ‰õÄ_® [Ü«∞^Õ=Ù q=iOz# #=q^èŒ ÉèíH˜Î =∂~åæÅ#∞, ã¨~°fi"Õ^•O`«™ê~°
##∞ã¨iOz ~å^èŒ#∞ <å~ÚHõQÍ =i‚Oz# f~°∞ HõxÑ≤ `«`åÎ fixfl ~åQÆÉèíi`«OQÍ H©iÎOz, r"å`«‡ Ѩ~°=∂`«‡Å
ã¨∞ÎOk. JO`Õ H͉õΩO_® =∞^茺 L#fl LѨx+¨„^ŒÇ¨Ï™êºxfl `≥eÜ«∞*Ë¿ã JѨÙ~°∂Ѩ
~å^è• =∂^èŒ= ~°uK«i`«q∞u "≥∞ÿ# ™êÇ≤Ï`åºxfl ã¨OH©~°Î<å ™ê=∞"Õ^Œã¨OÇ≤Ï`«QÍ
É’^è•=ǨÏO „â◊√u Éèí∂+¨}O ã¨OH©~°Î#Å#OkOz ^èŒ#º`«<˘O^•_»∞ J#fl=∞Ü«∞º.
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii 21
 N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞ ã¨`º« *Ï˝<å#O`« ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞.
z^•#O^Œ ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞. Hõ#∞Hõ<Õ W`«_∞» "Õ^•O`«
"Õ^∞Œ º_»Ü∂« º_»∞. D Ѩ~„° |Ǩχ"≥∞#ÿ "ÕOHõ>âË √◊ _»∞
L`åÊ^Œº, qHÍ~°º, „áêѨº, ã¨O™ê¯~°º ~°∂áêÖˇ#· <åÅ∞QÆ∞
~°HÍÖˇ·# Hõ~å‡OQÆ „^Œ"åºÅHõO>Ë qÅHõΔ}∞_»∞. HÍ|>Ëì
W`«_∞» JA_»∞, x`«∞º_»∞, âßâ◊fi`«∞_»∞, ѨÙ~å}∞_»∞. "ÕOHõ
>Ëâ◊fi~° Ѩ~°„|ǨχO PHÍâ◊O =ÖË ã¨~°fiQÆ`«∞_»=_»O =Å¡
PѨٺ_»∞ HÍ_»∞. JkfifÜ«Ú_»∞, JYO_»∞_»∞, x~°=Ü«∞
=Ù_»∞, ã¨fiÜ«∞O„ѨHÍâ◊√_»∞, Jã¨OQÆ∞_»∞, z<凄`«∞_»∞,
ã¨~fi° qHõÅÊ â◊¥#∞º_»∞, x~°∞}æ ∞_»∞, x¢+¯≤ Ü«Ú_»∞, x`«∞º_»∞,
J„Ѩ"Õ∞Ü«Ú_»∞ Jx J#O`«<å=∂Å`À Ñ≤Å∞=|_»∞
`«∞<åfl_»∞. D`«_˘Hõ¯_Õ ã¨`«Ê^•~°÷O.
J#fl=∞Ü«∞º =i‚Oz#
„|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞
– _®II q.Ѩà◊x
x`Àº`«û= N=∞#∞Î_≥·# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åi
Hõ`«º#Î „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ#q „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞. ™êHΔÍ`«∞Î ã¨$+≤ìHõ~°Î
J~Ú# „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ x~°fiÇ≤ÏOz#"Õ „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞.
D L`«û"åÅ∞ Nx"åã¨∞x "≥É· =íè qÖÏ™êÅ∞, k"åº#O^Œ
^•Ü«∞HÍÅ∞. „|Ǩϟ‡`«û"åÅ "≥·Éèí"åxfl, "åǨÏ# ¿ã=Å
"≥·tëêì ºxfl `«# ã¨OH©~°Î#Ö’¡ J#fl=∞Ü«∞º =∞^èŒ∞~°OQÍ
H©iOÎ Kå_»∞.
N~å=Úx ǨÏ#∞=∞O`«∞xÖÏQÍ, NHõ$+¨μ‚xH˜ J~°∞˚
#∞xÖÏQÍ, N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ J#fl=∞Ü«∞º J`«ºO`«
„Ñ‘uáê„`«∞_»∞. Wk #~°<å~åÜ«∞}∞Å ã¨O|O^èŒO.
J‰õΩOiî`« ÉèíH˜Î`À, J„ѨuǨÏ`åiÎ`À ÃÑ#"Õã¨∞‰õΩ#fl J#∞
|O^èŒO. Nx"åã¨∞}˜‚ =ÚÃÑÊùÂÔ~O_»∞"ÕÅ ã¨OH©~°Î#Ö’¡
H˘Åz# J#fl=∞Ü«∞º ™ê~°ã¨fi`«ÉèíH˜Î J#∞Ѩ=∂#O. D
=∞ǨÉè‰í Ωõ _Î ∞» `«#‰õΩ Hõe#æ P^蕺u‡Hõ k"åº#∞Éè∂í `«∞Å#∞
ã¨OH©~°Î#Ö’¡ K≥=ÙÅH˜OѨÙQÍ =i‚OKå_»∞.
N"åi „ÉǨϟ‡`«û"åÖ’¡ "åǨÏ#¿ã=Å ã¨O~°OÉèíO
JO`å WO`å HÍ^Œ∞. "åǨÏ<å~°∂_è»∞_≥·# N "ÕOHõ@
22 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
<å^äŒ∞_»∞ zkfiÖÏã¨OQÍ ^Œ~°≈#q∞ã¨∂Î Éèí‰õΩÎʼnõΩ Hõ#∞
qO^Œ∞ KÕ™êÎ_»∞. P Ü«∂ "åǨÏ<åÖ’¡ ™êfiq∞"åi "≥·Éèí
"åxfl K«∂ã≤ f~åeûO^Õ.
u~°∞g^äŒ∞Å "≥∞~°ã‘ ^Õ=^Õ=Ù_»∞
QÆi=∞Å q∞Oz# ã≤OQÍ~°=ÚÅ`À_»#∞ (7–122)
JÅ"Õ∞ŇOQÆ, ÅH©Δ ‡ã¨"Õ∞`« Nx"åã¨∞x `Õ*’"≥·Éèí
"åxfl =i‚OK« â◊HõºOHÍ^Œ∞. JÖÏO\˜ ™êfiq∞"å~°∞ J#fl
=∞Ü«∞º HÍÅO „|Ǩϟ‡`«û"åÖ’¡ "≥Ú^Œ\ u~°∞^ŒO_≥ÅÃÑ·
u~°∞gkäH˜ =KÕÛ"å_»@. Ô~O_À~ÀA âı+¨μxÃÑ·, =¸_À
~ÀA =Ú`åºÅѨOkiÖ’, <åÅæ=~ÀA ѨÙ+¨ÊѨÅH¡ Ö© ’#∂,
S^Œ=~ÀA QÆ~°∞_»∞xÃÑ·, P~À~ÀA QÆ[ "åǨÏ#OÃÑ·,
U_À~ÀA ã¨∂~°º„ѨÉèí"åǨÏ#OÖ’#∂, Zxq∞^Œ= ~ÀA
~°^,Œä Jâ◊fi"åǨÏ<åÅÃÑ,· `˘q∞‡^À~ÀA |OQÍ~°∞ ѨÅH¡ é Ñ·
Pã‘#∞_≥· u~°∞g^äŒ∞ʼnõΩ qKÕÛã≤ JHõ¯_»∞#fl ÉèíHõÎHÀ\˜x
J#∞„QÆÇ≤ÏOKÕ"å_»@. WHõ Ѩ^À~ÀA J`«ºO`« â’ÉèÏÜ«∞
=∂#OQÍ N"åi HõÖϺ}O [iˆQk. ™êfiq∞"åi
HõÖϺ}O`À P<å\˜ L`«û"åÅ∞ Ѩiã¨=∂ѨÎ=∞ÜÕ∞ºq.
J#fl=∞Ü«∞º HÍÅOÖ’ ÃÑ· q^èŒOQÍ „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞ [~°∞
QÆ∞`«∂ LO_Õq. D ã¨OH©~°Î#Ö’ Zxq∞^À~ÀA `«Ñ¨Ê
q∞QÆ`å ~ÀAÖ’¡ „Ѩu~ÀE XHõ "åǨÏ#¿ã= QÆ∂ˆ~Û
=i‚OѨ|_çOk. Zxq∞^Œ= ~ÀA <Õ\ ˜=ÖË P ~ÀAÖ’¡
‰õÄ_® ''~°^äŒ, Jâ◊fi"åǨÏ# ¿ã=Å∞—— [~°∞QÆ∞`«∂ LO_Õq.
„Ѩã∞¨ `Î O« =∂„`«O ~Ô O_»∞ ¿ã=Å∞ [~°∞QÆ∞`«∂ =ã¨∞<Î åfl~Ú.
u~°∞g^ä∞Œ Å qǨ~åxH˜ `˘e~ÀA# u~°∞^ŒO_≥ÅÃÑ·
U`≥Oz# âı+¨âß~Ú, âıëêK«Åx"åã≤ J~Ú# Nx"å
ã¨∞_»∞ Ô~O_À~ÀA Pkâı+¨μxÃÑ· qǨÏi™êÎ_»∞. =∞i D
âı+¨μ_≥ÖÏO\˜"å_»∞? nxH˜ J#fl=∞Ü«∞º ã¨=∂^è•#O
K≥áêÊ_»∞.
gñ_»∞QÆ^Õ âı+¨μñ_»∞ N"ÕOHõ\Ï„kâı+¨μñ_»∞
"Õñ_»∞Hõ QÆ~°∞_»x`Àñ ɡ#∞fl ^≥ÌÂ# âı+¨μñ_»∞
"Õ~Ú=_çQÆÖˇ`À_» "≥Åã≤# âı+¨μñ_»∞
KåÜ«∞"Õ∞x`«à◊√‰õΩ= *ÏÅâı+¨μñ_»∞
=∂Ü«∞xt~°ã¨∞ÅÃÑ· =∂}˜HÍÅ âı+¨μñ_»∞
ÜÕ∞Ü≥∞_» ǨÏiH˜ h_≥· ÜÕ∞ñ ˆQ\˜ âı+¨μñ_»∞
JHÀì|~°∞, 2010
 Ѩ@ìѨÙ"åǨÏ#"≥∞ÿ# |OQÍ~°∞ âı+¨μñ_»∞
K«∞@∞ìK«∞@∞ìH˘x#q∞OK«∞Åâı+¨μñ_»∞
#@∞ìH˘#fl Ô~O_»∞"ÕÅ∞<åÅ∞HõÅ âı+¨μñ_»∞
<≥@ì# ǨÏiñÉÁQÆ_» <Õ~°∞Ѩi âı+¨μñ_»∞
Hõkã≤ Ѩ#∞ÅÔHÅ¡ñ QÍK«∞‰õΩ#fl âı+¨μñ_»∞
"≥Ú^ŒÅ ^Õ=`«ÖˇÖÏ¡ "≥ÚˆH¯ âı+¨μñ_»∞
J^≥ N "ÕOHõ@Ѩu HõÅ"Õ∞Å∞ =∞OQƉõΩ#∞
Ѩ^Œ~°Hõ ÜÕ∞á⁄^Œ∂Ì áê#∞ÃÑ·# âı+¨μñ_»∞ (3–365)
=∞<ÀǨÏ~°OQÍ T~°÷fiѨÙO„_®Å#∞ ^èŒiOz#
QÆ*ÏÅ∞, q#∂`«fl"≥∞ÿ# JÅOHÍ~åÅ`À JÅOHõ$`«"≥∞ÿ#
JâßfiÅ∞, ~°=∞}©Ü«∞"≥∞ÿ# =¸Ñ¨Ù~åÅ`À Xáêʈ~
=$+¨ÉèÏÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# ÖÏOKè«<åÅ`À u~°∞=∂_» g^äŒ∞Å∞
qǨÏiOKÕ Nx"åã¨∞_»∞ – =¸_À~ÀA =Ú`åºÅ
ѨOkiÃÑ·, <åÅ∞QÀ~ÀA ѨÙ+¨ÊѨšH©ÃÑ· qǨÏiOz,
S^À~ÀA QÆ~°∞_»"åǨÏ#OÃÑ· Éèí‰õΩÎÅ#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«
_®xH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~°∞`å_»∞.
N"åi u~°∞gkä qǨ~åÖ’¡ QÆ~∞° _À`«û=O J`«ºO`«
qt+¨ì"≥∞ÿ#k. ™êfiq∞"åi QÆ~°∞_»"åǨÏ# qǨ~åxfl
J#fl=∞Ü«∞º Hõ#∞flÅѨO_»∞=ÙQÍ =i‚OKå_»∞.
W@∞ QÆ~°∞_»x h "≥H˜¯##∞
Ѩ@Ѩ@ k‰õΩ¯Å∞ |QÆæ#ñ |yÖˇ
ZQÆã≤# QÆ~°∞_»x ÜÕ∞ѨÙ# '^è•— Ü«∞x
ly^˘ÅñHõ K«|∞‰õΩ KÕã≤##∞
xQÆ=∂O`«O|∞Å∞ xQÆ=∞ã¨OѶ¨∞=ÚÅ∞
QÆQÆ#=Ú [QÆ=ÚÅ∞ QÆ_»QÆ_» =_»ñÔH
a~°∞ã¨∞QÆ QÆ~°∞_»x ¿ÑÔ~=Ú ^ÀÅ∞K«∞
ɡ~°ã≤ h=Ù QÀÑ≤Oz##∞
ã¨~°∞㨠#dÅ=ÚÅ∞ [~°˚i`«=ÚÖˇ·
u~°∞ѨÙ# #Å∞QÆ_» k~°k~°ñ kiÔQ
Ѩe¡Oz# hѨã≤ñ_ç QÆ~°∞_»xx
ÔHÅ∞¡# h "≥H˜¯#Ü«∞ѨÙ_»∞
~°≠Å¡<≥ ~åHõΔ㨠ã¨q∞u h=∞Ç≤Ï=∞
"≥e¡ =Ú#∞ñQÆ∞^Œ∞~°∞ "ÕOHõ@~°=∞}Ï II (1–92)
JHÀì|~°∞, 2010
^Œ∞+¨ìtHõΔ}, t+¨ì~°HõΔ}Ï~°÷"≥∞ÿ Nx"åã¨∞_»∞
QÆ~°∞_» "åǨÏ#OÃÑ· Jkè~ÀÇ≤ÏOz# Ѷ¨∞\Ïìxfl D
áê@Ö’ J#fl=∞Ü«∞º WÖÏ =i‚OKå_»∞. ''™êfig∞!
"ÕOHõ@~°=∞}Ï! h=Ù QÆ~°∞_»∞}˜‚ ZHõ¯QÍ<Õ Ñ¨@Ѩ@
=∞O@∂ qO`« qO`« â◊ÉÏÌÅ`À k‰õΩ¯Åhfl ѨyÖÏ~Ú.
QÆ~°∞_»xÃÑ· ™êfis KÕã¨∂Î HÀѨO`À ^•xfl `ÀÅQÍ JdÅ
Ö’HÍÅhfl yiy~° uiQÍ~Ú. „Ѩã¨∞Î`«O |OQÍ~°∞ QÆ~°∞
_»∞xÃÑ· qǨÏiã¨∞OÎ _»QÍ ~åHõãΔ ã¨ =¨ ¸Ç¨ÏO cèu K≥OkOk.
F "ÕOHõ@~°=∞}Ï! WÖÏ Éèí‰õΩÎÅ∞ h =∞Ç≤Ï=∞Ö’¡ =Ú#Hõ
ÖË™êÎ~°∞ Hõ^•!
QÆ[~å[ =~°^Œ∞_≥·# N"å~°∞ P~À~ÀA QÆ["åǨÏ
#OÃÑ· qǨÏiOz– U_À~ÀA ã¨∂~°ºÉèQí "Æ å#∞_»∞ ¿ãqOK«
_®xH˜ ~åQÍ ã¨∂~°º„ѨÉèí"åǨÏ#OÖ’ qǨÏiã¨∂Î ã¨~°fi
`Õ*’=∞O`«∞_ç<#·≥ `«##∞ „áêi÷OK«=∞x Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ `≥eÜ«∞
*Ë™êÎ~∞° .
Zxq∞^À~ÀA z„`åÅOHÍ~°Ü«ÚHõÎ"≥∞ÿ# ~°^ä•#flkè
+≤ªOz ''~°^äŒã¨÷O ˆHâ◊=O ^Œ$ëêìfi ѨÙ#~°˚#‡#q^Œº`Õ—— J#fl
ã≤÷~°ã¨`åºxfl x[O KÕã¨∂Î Éèí‰õΩÎʼnõΩ `«# k=º =∞OQÆà◊
q„QÆǨÏ^Œ~°≈<åxfl J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∂Î "åix [##=∞~°}Ïk
^Œ∞óY~°∂Ѩ"≥∞ÿ# ã¨O™ê~°™êQÆ~°O #∞O_ç L^Œúiã¨∂Î
u~°∞=∂_è»g^äŒ∞Ö’¡ qǨÏi™êÎ_»∞. [QÆ<åflÜ«∞‰õΩ_»∞ `Õ~°∞ÃÑ·
qǨÏiã¨∞ÎO_»QÍ P `Õ~°∞ =ÚO^Œ~° ^Õ=`å¢ã‘ÎÅ∞ P_»∞`«∂
áê_»∞`«∂ ™êfiq∞H˜ P#O^ŒO Hõeyã¨∂Î `å=¸ P#Okã¨∞Î
<åfl~°∞. J^Õ q+¨Ü«∂xfl J#fl=∞Ü«∞º –
J=∞~åOQÆ# Å^≥ Ü«∂_Õ~°∞
„Ѩ=∞^ŒO|∞# #^≥ áê_Õ~°∞
QÆ~°∞_» "åǨÏ#∞_»∞ Hõ#Hõ~°^äŒ=ÚÃÑ·
~Ú~°∞=ÙQÆ g^äŒ∞Å <Õñwx
ã¨∞~°Å∞#∞ =Ú#∞Å∞#∞ ™⁄OѨÙQÆ "≥∂ñ‰õΩÅ∞
`≥~°ez `≥~°ez f¿ã~°∞
~ÚÅ^èŒ~°∞ñ_»k"À ~ÚO„^Œ~°^äŒ=ÚÃÑ·
ÔHÅÜ«ÚK«∞ k‰õΩ¯Å∞ ÔQepx
|Å∞ âıëê^Œ∞Å∞ „|Ǩ‡ t"å^Œ∞Å∞
K≥Åñy ¿ã=Å@∞ ¿ã¿ã~°∞
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (4–26) Jx =i‚OKå_»∞.
ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii 23
 N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ JÅ"Õ∞ŇOQÆ`À
‰õÄ_ç ~°^äŒOÃÑ· Pã‘#∞_≥· Ö’HõHõÖϺ} ~°HõΔ}Ï~°÷"≥∞ÿ
qKÕÛã¨∞ÎO_»QÍ J=∞~åOQÆ#Å∞ =∞Ǩ#O^ŒO`À
#$`åºÅ∞, QÍ<åÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~°@. P ™êfiq∞ ~°^ä•#flkè
+≤ªOz k‰õΩ¯Å#∞ ÔQeÛ =ã¨∂Î LO_»QÍ ^Õ=`«Å∞,
=Ú#∞Å∞, âı+¨μ_»∞, „|Ǩχt"å^Œ∞Å∞ P ™êfiq∞H˜ ¿ã=Å∞
KÕã¨∞Î<åfl~°@. <å~°^•k |∞∞+¨μÅ∞ N"åi H©iÎx QÍ#O
KÕã¨∞Î<åfl~°@. ZO`«\ ˜ "≥·Éèí=O ™êfiq∞"åik!
Zxq∞^À~ÀA ~å„u "≥‰· Ωõ O~î<° å^ä∞Œ _»∞ Jâ◊fi"åǨÏ<å
~°∂_è∞» _≥· ^Œ∞+¨tì Hõ}
Δ t+¨~ì H° }
Δõ HÔ · |Ü«∞ÖË~Ì `° å_»∞. N™êfiq∞
`«∞~°QÍ<≥flH˜¯ „ѨHÍtã¨∂Î LO_»QÍ P ™êfiq∞ bÖÏ qÖÏ™ê
Öˇxfl\˜<À „Ѩ`«ºH©ΔHõiOK«∞‰õΩ<åfl_»∞ J#fl=∞Ü«∞º.
h=Ù `«∞~°ñQÆ=Ú g∞ñ^Œ <Õ~°∞Ê"≥∞~°Ü«∞
"Õ"ÕÅ∞ ~°∂Ѩ=ÚÅ∞Öˇ·"≥^ŒK«e¡`«Ñ¨Ù_»∞
ѨkÅ=ÚQÆ x~°∞=OHõ |ã≤ñ _ç Ñ≤O[Å Ü«∞OѨ
á⁄^Œ Å `«~°Hõã¨=Ú ÖÁ~°Ñ¨ÙÅ∞ <≥~°Ñ¨ñQÍ
QÆ^ŒÜ«Ú â◊OYO|∞ K«„Hõ=Ú ^èŒ#∞ó Y_»æ=ÚÅ∞
Ѩk"ÕÅ∞ ã¨∂~°ºaO|=ÚÖˇ·# =ѨÙ_»∞
™⁄ik âı+¨μx ÃÑ^ŒÌK«∞@∞ì ÃÑ#∞ñˆQ=_»=Ú
ã≤i ^˘ÅñHõ <˘Hõ KÕ`«ñ l`«ÎyOz
^Œ∞~°=Ú#‰õΩñ `˘_»"≥·# ^èŒ∂=∞ˆH`«∞=Ù KÕ`«
x~°"≥·# |Öˇ¡"≥∞ÿ UK≥#O^ŒÑ¨Ù_»∞
Hõ~°Hõ[_»`À ~°=∂HÍO`« [Ü«∞Å”Ü≥ÿ∞
`˘~°e H“ñy@ x#∞flñ ^˘_çH˜ Ѩ\˜ì
K«~°K≥"≥#∞ "ÕOHõ@™êfiq∞ x#∞ ÔQÅ∞=Ù=∞x
"≥∞~°∞ñQÆ∞ ‰õΩK« ‰õΩOÉè=í ÚÅ q∞ã≤q∞`À #ѨÙ_»∞ II (4–210)
™êfig∞! N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h=Ù Jâ◊fi"åǨÏ<å<≥flH˜¯
u~°∞g^äŒ∞Ö’¡ qq^èŒ~°∂áêÖ’¡ „ѨHÍtã¨∂Î LO_»QÍ–h=Ù
^èŒiOz#\˜ì QÆ^Œ, â◊OYO, K«„HõO, ^èŒ#∞ã¨∞û, Y_®æÅ∞
N"åi PÅÜ«∞OÖ’ L#flѨÙÊ_»∞ =∞ø#OQÍ
=∞#ã¨∞ûÖ’ 'FO N"ÕOHõ>ËâßÜ«∞#=∞ó— Jx
^蕺xOK«∞HÀO_ç.
24 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
Ѩk"ÕÅ ã¨∂~°ºaOÉÏÅHÍOu`À „ѨHÍtã¨∂Î ^èŒ∂~°∞ÎÅ<Õ
uq∞~åxfl #tOѨ*ãË ≤ [QÆ`¯« àϺ}Ïxfl QÍqOKå~Ú Jx
Jâ◊fi"åǨÏ<å~°∂_è»∞_≥· N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_ç [QÆ`«¯àϺ}
bÅÅ#∞ ™êHΔÍ`«¯iOK«∞‰õΩ<åfl_»∞ J#fl=∞Ü«∞º.
WHõ „|Ǩϟ‡`«û"åÖ’¡ Ѩ^Œ=~ÀA qâı+¨O ''N"åi
HõÖϺ}O——. [QÆ<åflÜ«∞‰õΩ_»∞ â◊$OQÍ~°ãfi¨ ~°∂Ñ≤Ü∞ÿ≥ , ÃÑO_ç¡
H˘_»∞‰õΩQÍ JÅOHõiOK«∞‰õΩx–NÉèí∂^ÕqÅ#∞ KÕѨ>Ëì
JѨÙ~°∂Ѩ"≥∞ÿ# ^Œ$â◊ºO „|Ǩϟ‡`«û"åÖ’¡<Õ qt+¨ì"≥∞ÿOk.
N"åix ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩQÍ J<ÕHõ ã¨OH©~°Î#Ö’¡ Jaè
=i‚Oz# J#fl=∞Ü«∞º JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ ÃÑO_硉õÄ`«∞i
"≥É· "íè åxfl á⁄y_®_»∞. D ã¨OH©~#ΰ JO^ŒiH© z~°Ñi¨ z`«
"≥∞#ÿ ^Õ.
Ñ≤_çH˜\ `«ÅO„ÉÏÅ ÃÑO_硉õÄñ`«∞~°∞ H˘O`«
ÃÑ_»=∞~°e #gfi<≥ ÃÑO_硉õÄñ`«∞~°∞ (5–185)
WÖÏ ÃÑO_硉õÄ`«∞~°∞–ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩÅ "≥·Éèí"åxfl
á⁄y_ç# J#fl=∞Ü«∞º "åi q"åǨxH˜ ^Õ=`«Å#∞,
=Ú#∞Å#∞, ¿Ñ~°O\ÏO_»¡#∂ PǨfix™êÎ_»∞.
Ѩã≤ñ_ç Ü«∞HõΔO`«e"≥ Ѩ@ì~À "ÕQÆ"Õ∞ ~å~À
^≥ã¨Åñ ÉË~°\ÏO_»∞¡ ^Õ=Ùx ÃÑO_ç¡H˜x (3–194)
WÖÏ PǨfixOK«QÍ qKÕÛã≤# ^Õ=`«Å∞, =Ú#∞Å∞,
¿Ñ~°O\ÏO_»¡ ã¨=∞HõΔOÖ’ N<å^äŒ∞_ç q"åǨÏO Hõ=∞h
Ü«∞OQÍ, ~°=∞}©Ü∞« OQÍ [~°Q_Æ O» `À „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞ Ѩi
ã¨=∂ѨÎ=∞ø`å~Ú. Ѩ~°=∞áê=#∞_çx ¿ãqOK«_®xH˜
„|Ǩ‡k^Õ=`«ÖˇO^Œ~À qKÕÛâß~°∞. "å~°O^ŒiH© P ^Õ=
^Õ=Ù_»∞ WÖÏ g_À¯Å∞ ѨeHÍ_»∞ –
Éè’wO„^Œ∞Å∞ g∞~°∞ áÈ~Ú~°O_»∞
"ÕQÆ# g∞^Œ\˜ qÉèí"åʼnõΩ (1–368)
JO@∂ ™êfiq∞"å~°∞ „|Ǩϟ‡`«û"åʼnõΩ qKÕÛã≤#
„|Ǩ‡k ^Õ=`«ÅO^ŒiH© g_À¯Å∞ Ѩe¯– =∞~°∞ã¨\ ˜
„|Ǩϟ‡`«û"åʼnõΩ PǨfi#O ‰õÄ_® ѨeHÍ_»∞. WÖÏ `«#
ã¨OH©~°Î#Ö’¡ „|Ǩϟ‡`«û"åxH˜ qKÕÛã≤# ^Õ=`«ÅO^Œih
JÖ∫H˜HõOQÍ ^Œi≈OK«∞‰õΩx, "åix ™êfiq∞ `«~°Ñ¨Ù#
g_À¯Å∞ ѨeH˜# J#fl=∞Ü«∞º ^èŒ#ºrq.
JHÀì|~°∞, 2010
 25th page
COLOR PAGE

JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii 25

 26th page
COLOR PAGE

26 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii JHÀì|~°∞, 2010

 27th page
COLOR PAGE

JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii 27

 28th page
COLOR PAGE

28 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii JHÀì|~°∞, 2010

 Éè Ï ~°`«^Õâ◊O#O^Œe ã¨∞„Ѩã≤^Œú ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’ u~°∞=∞Å N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x PÅÜ«∞O XHõ „Ѩ`ÕºHõ`«#∞,
„áê=ÚYº`«#∞ ã¨O`«iOK«∞H˘#flk. HõeÜ«ÚQÆOÖ’ Éèí‰õΩÎÅ#∞ L^ŒúiOK«_®xH˜ =∞Ǩq+¨μ‚"Õ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ã¨fiÜ«∞O
Éèí∞=ÙQÍ J=`«iOKå_»x Éèí‰õΩÎÅ #=∞‡HõO. PÅÜ«∂xH˜ J`«ºO`« „áêp#HÍÅO #∞O_ç Ѩ~°OѨ~å#∞QÆ`«OQÍ =ã¨∞Î#fl K«i„`«
LOk. x`«ºÑ¨Ó[Å∞ JO^Œ∞H˘O@∞#fl ™êfiq∞"åiH˜ J<ÕHõ L`«û"åÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. H˘O_»#∞ u~°∞=∞Å Jh, H˘O_» „H˜O^Œ
L#fl Tix u~°∞Ѩu Jh WHõ¯_» „áêOfÜ«ÚÅ∞ Ñ≤Å∞ã¨∞Î#flѨÊ\˜H©, |Ü«∞@ Tà◊§Ö’ LO_Õ Éèí‰õΩÎÅ∞ =∂„`«O u~°∞=∞Å<Õ u~°∞ѨuQÍ
=º=ǨÏiOK«_»O Hõ^Œ∞Ì. u~°∞Ѩu ˆHΔ„`«O J<Õ J~°÷O`À Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. u~°∞=∞Å ˆHΔ„`åxH˜ Ѩš=ÙÅ∞, KÀà◊√Å∞, áêO_»∞ºÅ∞, HÍ_»= ~åÜ«∞
~°∞Å∞, `≥Å∞QÆ∞ KÀà◊√Å∞, `≥Å∞QÆ∞ Ѩš=ÙÅ∞, q[Ü«∞#QÆ~° ~åAÅ∞ W`ÀkèHõ ¿ã= KÕâß~°∞. u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷# ѨiáêÅ#Ö’ L#fl
PÅÜ«∂Å ‰õΩ_®ºÅÃÑ· L#fl âßã¨<åÅ∞ Kåi„`«Hõ q+¨Ü«∂Å#∞ `≥Å∞ѨÙ`å~Ú.
''u~°∞=∞Å—— H˘O_»‰õΩ Ñ¨Ó~°fiHÍÅOÖ’ ''u~°∞ u~°∞=∞Å PÅÜ«∞x~å‡}O –
"ÕOQÆ_»O—— Jx ¿Ñ~°∞, ''N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞—— "åiH˜
ѨÓ~°fiHÍÅOÖ’ ''u~°∞"ÕOQÆ_» =Ú_»Ü«∂<£—— Jx ¿Ñ~°∞. qq^èŒ ^Œâ◊Å∞
D ''u~°∞"ÕOQÆ_»O—— J<Õ H˘O_» `«q∞à◊^ÕâßxH˜ L`«Î~°
ã¨iǨÏ^Œ∞ÌQÍ LO_Õk.
K«i„`«QÆuÖ’ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~åÅÜ«∞O : –– q.
q. ~å=∞„|Ǩ
~å=∞„|ǨÏχO‡O
"≥Ú@ì"≥Ú^Œ\QÍ tÖÏ~°∂ѨOÖ’ L#fl N
™êfiq∞x u~°∞=∞Å H˘O_» H©HÍ~°}ºOÖ’ ^Œi≈Oz#"å_»∞ Ü«ÚHõÎ=Ü«∞ã¨∞û =KÕÛã¨iH˜ Nx"åã¨∞# H˜zÛ q"åǨÏO
=ã¨∞=Ù J<Õ H˜~å`«∞_»∞. „|Ǩ‡O_»ÑÙ¨ ~å}O „ѨHÍ~°O QÀÑ‘ [iÑ≤OKå~°∞. H˘kÌ HÍÖÏxˆH PHÍâ◊~åA =∞~°}˜OK«QÍ,
<å^ä∞Œ _»∞ J<Õ "≥M· Ï#㨠„ÉÏǨχ}∞_»∞ Hõ$+¨É‚ ‰íè Ωõ _Î ∞» . `«#‰õΩ W`«x ™È^Œ~°∞_»∞ `˘O_»=∂#∞_»∞#∂, ‰õΩ=∂~°∞_≥·# =ã¨∞
"≥∂HõΔ=Ú#∞ W=∞‡x NHõ$+¨‚ ÉèíQÆ"å#∞x "Õ_»QÍ, h=Ù ^•#∞_»∂ ã≤OǨã¨#O HÀã¨"≥∞ÿ `«QÆ=ÙÖÏ_»∞H˘O\Ï~°∞.
âıëê„kH˜ (u~°∞=∞ʼnõΩ) "≥à◊√§, JK«Û@ h‰õΩ ~°OQÆ^•ã¨∞ JѨÙ_»∞ Nx"åã¨∞_»∞ gi=º=Ǩ~°OÖ’ *’HõºO HõÅ∞QÆ
J#∞ =ºHÎ̃ ã¨Ç¨ Ü«∞Ѩ_∞» #x P#uKåÛ_»∞. QÀÑ‘<å^ä∞Œ _»∞ KÕã¨∞H˘x ~å*Ϻxfl "åi~°∞=ÙiH˜ K≥iã¨QÆO ѨOz<å_»∞.
âıëê„k ^ŒQÆæ~° ~°OQÆ^•ã¨∞#∞ Hõeâß_»∞. gi~°∞=Ù~°∞ u~°∞ P q^èOŒ QÍ `˘O_»=∂#∞_»∞ `«# =O`«∞QÍ `˘O_» =∞O_»
=∞Å KÕi ѨÙ@ìÖ’ L#fl ™êfiq∞ q„QÆǨÏ=Ú#∞ |Ü«∞@‰õΩ ÖÏxfl á⁄O^ŒQÍ =ã¨∞^•#∞_çH˜ <å~åÜ«∞}=#O ÅaèO
`≥zÛ =∞O_»áêxfl xi‡Oz `å\ωõΩ Ñ¨Oki "Õâß~°∞. zOk. „H©.ѨÓ. 1= â◊`åaÌ ÖË^• „H©.â◊. 1= â◊`åaÌ
XHõ~ÀA ~°OQÆ^•ã¨∞ =∂ÅÅ∞ JÅ∞¡`«∂ QÆO^èŒ~°fi ^ŒOѨ =∞^茺HÍÅOÖ’ u~°∞=∞Åg∞^Œ p=∞ÅѨÙ@ìKÕ`« HõѨÊ
`«∞Å KÕ+Åì¨ #∞ K«∂ã¨∂,Î ^≥=· HÍ~°º=Ú#∞ =∞~°Kå_»∞. QÀÑ‘ |_ç# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åi q„QÆǨxfl `˘O_»=∂<£
<å^äŒ∞_»∞ ~°OQÆ^•ã¨∞x PÅ™êºxH˜ HÀÑ≤Oz J`«xx K«„Hõ=iÎ K«∂z, â◊√„ÉèíѨ~°z, P q„QÆǨÏOÃÑ· z#fl=∞O_»
^Œ∂+≤OKå_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Jâ◊s~°"å}˜, ~°OQÆ^•ã¨∂! áêxfl Hõ\ ˜ìOKå_»∞. „H©.â◊.3–4 â◊`åÉÏÌÅ =∞^茺HÍÅOÖ’
''h =∞#ã¨∞û x~°‡ÅOQÍ ÖË^Œ∞, Hõ#∞Hõ h=٠Ѩq„`«"≥∞ÿ# ã¨OQÆO ™êÇ≤Ï`åºxH˜ ã¨O|OkèOz# ''=∂=ÚÅ<å~ü——
HÍ~åºÅ#∞ KÕÜ«∞ÖË=Ù. h=Ù =∞~°Å [x‡Oz ~åA"≥· J<Õ Hõq ''u~°∞"ÕOQÆ_»O—— „áêO`«O KåÖÏ ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ#
Éè’QÍÅ#∞ J#∞ÉèíqOz, <å‰õΩ XHõ Q˘Ñ¨Ê PÅÜ«∂xfl „áêO`«=∞h, ѨO_»∞QÆ Ñ¨ÉσÅ#∞ [~°∞ѨىõΩO\Ï~°x ¿Ñ~˘¯
xi‡OK≥^Œ=Ù—— Jx ѨeH˜Ok. `«~°∞"å`« ~°OQÆ^•ã¨∞ =∞~° <åfl_»∞. „H©.â◊. 8= â◊`å|ÌO z=iHÍÅO =~°‰õΩ =¸Å
}˜Oz, PHÍâ◊~åA `«=Ú‡_»∞QÍ [x‡OKå_»∞. PHÍâ◊ q„QÆǨÏ=¸iÎ ZO_»‰õΩ ZO_»∞`«∂, "å#‰õΩ `«_»∞ã¨∂Î |Ç≤Ï
~åA‰õΩ `å=∞~° ѨÙ=ÙfiÖ’ P_»a_»¤ ÅaèOK«QÍ P"≥∞#∞ ~°OQÆOQÍ XHõ =∞O_»Ñ¨OÖ’ Éèí‰õΩΊѨÓ[ÅO^Œ∞H˘O@∂
KÕ~°nã≤ Ѩ^•‡=u Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑ\˜ì, ÃÑOz ÃÑ^ŒÌKÕã≤, L<åfl_»x ÉèÏqOK«=K«∞Û.
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii 29
 „H©.â◊.8= â◊`åaÌÖ’–PàÏfi~°∞Å`À Nx"åã¨∞x
H©i"Î É·≥ "íè åÅ „ѨãH¨ ,Î̃ „Ѩâã◊ Î≤ „áê~°OÉè=í ∞Ü«∂º~Ú.
„H©.â◊. 8 = â◊`åaÌÖ’ `«q∞à◊^âÕ O◊ Ö’ â‹=· =∞`«O
q[$OaèOzOk. "≥·+¨‚=ÙÅO^Œ~°∂ L`«Î~°k‰õΩ¯#L#fl Nx
"åã¨∞xÃÑ· `«=∞ ^Œ$+≤xì „Ñ¨ãi¨ OKå~°∞. ''PàÏfi~°∞Å∞—— u~°∞
"ÕOQÆ_<» å^ä∞Œ x "Õ~Ú<Àà◊§`À H©iOÎ Kå~°∞. N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°
™êfiq∞x Jxfl"≥·Ñ¨ÙÅ #∞O_ç =∞iÜ«Ú ZK«@ #∞O_ç
J~Ú##∞ K«∂_»=K«∞Û#x u~°∞=∞oâ‹· PàÏfi~°∞ ã¨Ê+ì̈OQÍ
`≥Å∞ѨÙ`«∞<åfl_»∞. ‰õΩÅâıY~åàÏfi~°∞ Zxfl [#‡Å∞ ZuÎ<å
㨈~ ™êfiq∞"åi QÆ_»Ñ¨QÍ ÖËHõ Ñ‘~î°OQÍ<≥·<å LO_»@O
`«# rq`åâ◊Ü∞« OQÍ XHõ áêâ◊√~°OÖ’ `≥Å∞ѨىõΩO\Ï_»∞.
q„QÆǨxfl Ѩi"Õ+≤ìOKÕ XHõ QÆ~°ƒùQÆ$ǨÏO u~°∞=∞oâ‹·
PàÏfi~°∞ =∞iÜ«Ú ‰õΩÅâıY~° PàÏfi~°∞Å =∞^茺HÍÅO
<å\˜H˜ xi‡OѨ|_ç LO_®e. ''u~°∞"ÕOQÆ_O» —— H˘O_»g∞^Œ
L#fl QÆ∞_çH˜ „Ѩ[Å∞ "≥à◊§_»O KåÖÏHõ+¨ìOQÍ LO_Õk.
JO^Œ∞=Å¡ "≥·+¨‚= Éèí‰õΩÎÅ∞ "≥O_ç`À N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
™êfiq∞"åi „Ѩu~°∂áêxfl ~°∂á⁄OkOK«∞H˘x ^•xx
''u~°∞KÀy#∂~ü—— (<Õ\ ˜ u~°∞Kå#∂~°∞)Ö’ „Ѩu+≤ªOz
JHõ¯_» XHõ QÆ∞_ç Hõ\Ïì~°∞.
„H©.â◊.800–1000 ã¨O=`«û~åÅ =∞^茺 QÆ~°ƒùQÆ$ǨÏO
=∞iÜ«Ú JO`«~åà◊ x~å‡}O :
â‹·==∞`«O u~°∞Kå#∂~°∞‰õΩ ‰õÄ_® "åºÑ≤O
zOk. JO^Œ∞=Å¡ "≥·+¨‚=ÙÅ∞ „H©.â◊.900Ö’ u~°∞=∞ÅÖ’
<å=∞=∂„`«OQÍ L#fl z#flQÆ∞_çx ÃÑ^ŒÌ QÆ∞_çQÍ xi‡OKå~°∞.
~åà◊§#∞ ѨÅHõÅ∞QÍ Ñ¨QÆ∞ÅH˘\˜ì "å\˜`À QÆ~°ƒùQÆ$Ǩxfl
=∞iÜ«Ú JO`«~åà◊O xi‡OKå~°∞. D q+¨Ü«∂xfl ~°∞A=Ù
KÕ¿ã ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# âßã¨# P^è•~°O L#flk. u~°∞=∞ÅPÅÜ«∞O
"≥Ú^Œ\ „˜ áêHÍ~°O L`«~Î Ñ° Ù¨ QÀ_»g∞^Œ =∞Ǩ~åA XHõ\=
H˘áêÊ„`« =∞¿ÇÏO„^Œ Ѩ<å‡~ü ѨiáêÅ<åHÍÅOÖ’x 14=
ã¨O=`«û~°OÖ’ â◊H˜Îq@OHõ<£ J#∞#`«x ~å}˜Ü≥ÿ∞#
ÃÑ~°∞O^Õq Jx Ñ≤Å∞=|_»∞`«∞#fl ™ê=∞"≥·KÕ „ѨHõ\ ˜OѨ
|_ç#k. D âßã¨#OÖ’ ''HÀ~ÚÖò PàÏfi~°∞‰õΩ¯ HÀq
Å∞‰õΩ¯ HÀqÖò â‹~Úº—— JO>Ë HÀqÖò PàÏfi~°∞ Ü≥ÚHõ¯
^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ^Õ"åÅÜ«∞ x~å‡}O– Jx J~°O÷ . ^≥"· å#∞
30
„QÆǨxfl á⁄O^ŒQÀi ™ê=∞"≥·~å}˜ „Ѩu~ÀE <åÅ∞QÆ∞
<åoHõÅ =O_ç# J#flO, ™êfiq∞"åi x"Õ^Œ#‰õΩ, XHõ
x`«ºnѨO ÖËHõ JYO_»nѨO U~åÊ@∞ KÕã≤Ok. L`«û=
=¸iÎx Ѩq„fHõiOK«\Ïxfl QÆ=∞xOz#@¡~Ú`Õ ^Õ"åÅ
Ü«∞OÖ’ JO`«~åà◊O ‰õÄ_» L#fl^Œ<Õ q+¨Ü«∞O „^èŒ∞=
Ѩ_»∞`ÀOk. u~°∞=∞Å H˘O_»g∞^Œ ^Õ"åÅÜ«∂xfl QÆ∞iO
z# q=~åÅ#∞ `≥e¿Ñ 8 âßã¨<åÅ∞ u~°∞Kå#∂~°∞Ö’
ÅaèOKå~Ú.
g\˜Ö’ J`«ºO`« "≥#∞Hõ\ ˜ HÍÖÏxH˜ K≥Ok#
âßã¨#O „H©.â◊.826 ã¨O=`«û~åxH˜ K≥Ok#k. Ô~O_»=
âßã¨#O q[Ü«∂k`«∞ºx ѨiáêÅ<åHÍÖÏxH˜ K≥Ok
#k. JO>Ë ã¨∞=∂~°∞ „H©.â◊.870 „áêO`åxH˜ K≥Ok
#k. ‰õΩ`«∂ǨÏÖÏxfl ˆ~ÔHuÎOKÕ =¸_»= âßã¨#O KÀà◊
~å*ˇ#· "≥Ú^Œ\ ˜ Ѩ~åO`«‰Ωõ x HÍÖÏxH˜ K≥OkOk. („H©.â◊.
945) „Ѩã¨∞Î`«O L#fl QÆ~°ƒùQÆ$ǨÏO, nxH˜ =ÚO^Œ∞ XHõ
J~°Ì=∞O_»Ñ¨O (WѨÙ_»∞ nxx â◊Ü«∞# =∞O_»Ñ¨O Jx
Ñ≤Å∞™êÎ~∞° ), =∞iÜ«Ú JO`«~åà◊O (WѨÙ_»∞ nxx ~å=∞~ü
"Õ∞_≥· Jx JO\Ï~°∞) J<Õq ֒Ѩe „áêHÍ~°OÖ’x
"≥Ú^Œ\ ˜ ã¨=Ú^•Ü«∞O J=Ù`«∞Ok. ã¨flѨ#=∞O_»Ñ¨ x~å‡
}O `«~°∞"å`« KÀà◊√Å∞ |ÅÇ‘Ï#∞Öˇ· ™ê÷xHõOQÍ Ü«∂^Œ
=ÙÅ „áê|źO ÃÑiˆQ =~°‰õΩ x~å‡} HÍ~°º„Hõ=∂ÅÖ’
*ÏѨº"Õ∞~°Ê_çOk. Ju QÆÇϨ #"≥∞#ÿ H˘O_»g∞^Œ L#fl ^Õ"å
ÅÜ«∞O z#flkQÍ L#fl ^Õ"åÅÜ«∞O ~å=∂#∞AÅ
HÍÅOÖ’ ™êfiq∞"åi ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ZO`À Jaè=$kú
KÕ‰õÄiOk.
QÆ~°ƒùQÆ$ǨÏO WѨÙ_»∞#fl ~°∂áêxfl ã¨O`«iOK«∞HÀ=_»O
`«k`«~° x~å‡}ÏÅ∞ :
„áêp# tÅÊ âߢã¨Î „QÆO^ä•Å∞ `≥Å∞ѨÙ`«∞#fl
„ѨHÍ~°O QÆ~°ƒùQÆ$Ç¨Ï "≥·âßźO Ü≥ÚHõ¯ Ѩi=∂}O JO^Œ∞
„Ѩu+≤ªOѨ|_Õ „^èŒ∞=ÉË~°O X_»∞¤á⁄_»=ÙÅ∞, Z`«∞Î f~°∞,
ã≤÷u "≥Ú^ŒÖˇ·#q PÜ«∂ H˘Å`«Å∞ xs‚`«OQÍ LO_®Å<Õ
x~°‚~ÚOѨ|_çOk. QÆ~°ƒùQÆ$ǨÏOÖ’ XHõ¯ ™ê÷#Hõ=¸iÎ
LO_Õ Ñ¨HOΔõ Ö’ QÆ~ƒ° Qù $Æ Ç¨ÏO K«`∞« ~°„™êHÍ~°OQÍ LO@∞Ok.
P <ÕÅ#∞ UHõ`Å« Jx JO\Ï~°∞. D K«`∞« ~°„ã¨O Ü≥ÚHõ¯
Éè∞í [OH˘Å`« ™êfiq∞Ü≥ÚHõ¯ „^è∞Œ =ÉË~åxfl |\˜ì LO@∞Ok.
ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii JHÀì|~°∞, 2010
 ™ê=∞"≥·~å}˜ ''=∞#"åà◊ ÃÑ~°∞=∂àò—— J#fl¿Ñ~°∞`À, u~°∞
=∞Å ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ "≥O_ç L`«û=q„QÆÇ¨ xfl |Ǩ˙HõiO
z# `«~åfi`« KåÖÏHÍÖÏxH˜ JO>Ë 10= â◊`å|ÌO
`«~åfiu HÍÅOÖ’ D ^Õ"åÅÜ«∞x~å‡}O, Jaè=$kú HÍ~°º
„Hõ=∂Å∞ KÕ≥Ѩ@ì|_ç# D ^Œâ◊Ö’, ^Õ"åÅÜ«∞ QÆ~°ƒùQÆ$ǨÏ
P=~°} QÀ_»‰õΩ K«∞@∂ì =∞~˘Hõ QÀ_» xi‡OK«|_çOk.
„H©.â◊.12–13= â◊`åÉÏÌÖ =∞^躌 HÍÅOÖ’ ^Õ"å
ÅÜ«∂xH˜ =∞~°=∞‡`«∞Å∞ KÕÜ«∞=Åã≤# Ѩiã≤÷`«∞Å∞ U~°Ê
_®¤~Ú. W`«~° âßã¨<å^è•~åÅ „ѨHÍ~°O „H©.â◊.1262
ã¨OIIÖ’ ã¨∞O^Œ~á° êO_»∞º_»∞ P#O^ŒxÅÜ«∞ q=∂#O g∞^Œ
HõÅâßxH˜ |OQÍ~°∞ѨÓ`« ѨÓ~ÚOz#@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk.
`«~åfi`« g~°#~°ãO≤ QÆ~åÜ«∞Å∞ |OQÍ~°O`À ^Õ=`«Å ã¨∞~°
yix ("Õ∞~°∞Ѩ~°fi`«O) áÈe#@∞¡ ^Õ"åÅÜ«∂xfl „ѨHÍâ◊
=O`«O QÍqOKå_»∞. ÃÑ· `≥eÑ≤# Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂Å∞,
Ô~O_»∞ âßã¨<åÅÖ’ qk`«=∞ø`«∞#flq. Wq XHõ „Ѩ=ÚY
`≥Å∞QÆ∞ Ѩš= <åÜ«∞‰õΩ_≥·# q[Ü«∞QÆO_» QÀáêÅ∞xH˜
ã¨O|OkèOz#k. H„ .© â◊.1262= ã¨OIIxH˜ `«~åfi`«HÍÅOÖ’
XHõ ã¨O^Œ~åƒù# ~å=∞~ü"Õ∞_≥·H˜ L#fl ^•fi~° =∂~°æO =¸ã≤
"ÕÜ«∞|_ç#@∞¡ qâ◊^Œ=∞ø`«∞Ok. D q^èŒOQÍ „H©.â◊.13=
â◊`å|ÌOÖ’ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ =∞~°=∞‡`«∞Å∞, ѨÙ#~°∞^Œ~ú }° `À
áê@∞ #∂`«# x~å‡} HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ KÕѨ@ì|_ç#q.
`«^∞Œ Ѩi u~°∞=∂=∞}˜ =∞O_»ÑO¨ <åÅ∞QÆ∞ =~°∞
ã¨Å, 4 ã¨ÎOÉèí=ÚÅ∞ (4˛4), 16 ã¨ÎOÉèÏÅ`À <≥ÅH˘ÅÊ
|_ç#k. D =∞O_»áêxH˜ Ѩ_»=∞@ "≥·Ñ¨Ù# =∞^茺֒<Õ
|OQÍ~°∞"åH˜e L#flk. |OQÍ~°∞"åH˜eH˜ W~°∞"≥·Ñ¨ÙÅ
[Ü«∞q[Ü«ÚÅ™ê÷#=ÚÅ∞#flq. D u~°∞=∂=∞}˜ =∞O_»
áêxfl „H©.â◊.1417Ö’ =∞Å¡# (ÖËHõ) =∂^èŒ=^•ã¨∞ xi‡O
Kå_»∞. D =∞O_»áê<Õfl =ÚY=∞O_»Ñ=¨ ∞x (ÖËH)õ P™ê÷#
=∞O_»Ñ¨=∞x Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞. D =∞O_»Ñ¨OÖ’x tÖÏÊ
Åxfl q[Ü«∞#QÆ~° tÅÊs`«∞ÅÖ’ L#flq. u~°∞=∂=∞}˜
=∞O_»áêxH˜ `«∂~°∞ÊQÍ QÆ~°∞_»∞x ã¨xflkè L#flk.
Ô~O_»= QÀѨÙ~°=Ú – q=∂# „Ѩ^ŒH˜Δ}=Ú :
PHõ$uÖ’ Wk ÃÑ^ŒÌQÀѨÙ~°O HõO>ˇ z#flk. D
QÀѨÙ~° x~å‡}HÍÅ „Ѩã¨H˜Î L#fl âßã¨#O ÅÉèíºO
HÍÖË^Œ∞. D QÀѨÙ~°O "≥Å∞Ѩe „áêHÍ~°Ñ¨Ù L`«Î~°
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
ÉèÏQÍ#QÆŠѨÙ<åk~å~ÚÃÑ· K≥Hõ¯|_ç# âßã¨
#OÖ’ XHÍ<˘Hõ „QÍ=∞O g~°#~°ã≤OQÆ#Ü«∞
<å~ü Ñ≤à‹¡Â ^•#O KÕã≤# q+¨Ü«∞O ¿Ñ~˘¯#
|_çOk. „H©.â◊.1209= ã¨OII<å\˜H˜ ֒ѨeQÀѨÙ~°
x~å‡}O [iy#@∞¡QÍ =∞#O xâ◊Û~ÚOK«∞HÀ=K«∞Û.
D „áêHÍ~åxH˜ ֒ѨŠQÀѨÙ~°O ^•\˜# J#O`«~°O
<åÅ∞QÆ∞"≥·Ñ¨ÙÅ L#fl „Ѩ^ŒH˜Δ}Ï<Õfl q=∂# „Ѩ^ŒH˜Δ}=∞x
Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. N"åi ã¨xflkèx P=iOz, q=∂# „Ѩ^ŒH˜Δ
}Ïxfl J#∞ã¨iOz H˘xfl ~åu K≥Hõ¯_®Å∞, =∞O_»áêÅ∞,
z#fl z#fl ^Õ=`å ã¨xfl^è∞Œ Å∞ HõÅ=Ù. ~Ô O_»= „áêHÍ~åxfl
P#∞H˘x =~°^Œ~å[™êfiq∞ ã¨xflkè HõÅ^Œ∞. PÅÜ«∂xH˜
^ŒH˜Δ}OQÍ PˆQflÜ«∞=Ú #∞O_ç „áê~°OÉèí"≥∞ÿ =O@âßÅ
QÆÅ^Œ∞. Ѩ_»=∞\˜ kâ◊#∞ QÆÅ „áêO`åxfl XHõ ÃÑ^ŒÌ
=∞O_»Ñ¨OQÍ =∞Åzi. 16= â◊`åÉÏÌO`«=Ú# Wk
xi‡Oz#@∞¡QÍ TÇ≤ÏOѨ=K«∞Û. u~°∞=∞Å ~åÜ«∞=∞O_»
ѨOÖ’x tÖÏÊÖË WO^Œ∞#∞ K«∂_»=K«∞Û. D =∞O_»áê<Õfl
HõàϺ}=∞O_»Ñ¨O JO\Ï~°∞. N"åi „|Ǩϟ‡`«û"åÖ’¡#∞,
J^茺ܫ∞<À`«û"åÖ’¡#∞ Z‰õΩ¯= ~ÀAÅ∞ N"åi L`«û=
=¸~°∞ÎÖˇ·# =∞ÅÜ«∞Ѩʙêfiq∞"å~°∞, ^Õ"Õ~°∞Å`À D
=∞O_»ÑO¨ Ö’ K«∂_»=K«∞Û. Ѩ_=» ∞\˜ #_»=, ^ŒH} Δ̃ #_»=
HõO>ˇ H˘O`« "≥_Å» ∞Ê `«‰Ωõ ¯=, L`«~Î Ñ° Ù¨ #_»=Ö’ q=∂#
ÃÑ· ÉèÏQÍ# ã¨iQÍ ^Œ$+≤ì xeÑ≤#KÀ q=∂# "ÕOHõ>Ë
â◊fi~°∞x ^Œ~°≈#=∞QÆ∞#∞. JK«@<Õ `åà◊§áêHõ J#fl=∂Kå
~°∞ºÅ"åi J~° L#flk. nx `«~åfi`« L#flk N ~å=∂
#∞[ ã¨xflkè. „H©.â◊.1180Ö’ D ã¨xflkè U~°Ê_ç#k.
`«^Œ∞Ѩi N #$ã≤OǨϙêfiq∞"åi PÅÜ«∞O K«∂_»=K«∞Û.
"≥Ú^Œ\ =∞Ǩ^•fi~°QÀѨÙ~°O –ã¨OѨOy „Ѩ^ŒH˜Δ}O:
„Ѩ^è•#^•fi~°=∞O^Œ∞ xi‡OѨ|_ç# L#fl`«
QÀѨÙ~å<Õfl ''=∞Ǩ^•fi~°QÀѨÙ~°=∞x——, ''ã≤OǨÏ^•fi~°=∞x——,
''Ѩ_Hç Í=e——QÀѨÙ~°=∞O^Œ∞~°∞. `«q∞à◊OÖ’ n<Õfl ''ÃÑiÜ«∞
u~°∞"åâ◊Öò—— Jx JO^Œ∞~°∞. J#QÍ ÃÑ^ŒÌ "åH˜e Jx
J~°÷O. D QÀѨÙ~° x~å‡}O „H©.â◊.13= â◊`åaÌ #∞O_ç
JOK≥ÅOK≥Å∞QÍ ÃÑOá⁄OkOѨ|_ç#@∞¡ `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
D =∞Ǩ^•fi~åxH˜ J#∞ã¨OkèOѨ|_ç L#fl „áêHÍ~°"Õ∞
=∞Ǩ„áêHÍ~°O. „H©.â◊.1472–1482 ã¨OII =∞^茺
31
 HÍÅOÖ’ ™êà◊√=#~°ã≤OQÆ^Õ=Ù_»∞ ^Œ∞~°æã¨=Ú
„^Œ=∞#∞ „QÍ=∞O Ü≥ÚHõ¯ ™êÅ∞ã¨i ~å|_çx
^Õ"åÅÜ«∞ „áêHÍ~° QÀѨÙ~°=ÚÅ J`«º=ã¨~°
Hõ@ì_®Å‰õΩ qxÜ≥∂yOK«∞@‰õΩ âßã¨#=Ú KÕÃã#∞.
=∞Ǩ^•fi~åxH˜ P#∞H˘x ֒ѨÅ"≥·Ñ¨Ù 16
ã¨ÎOÉèÏÅ`À Z`≥ÎÂ# =∞O_»Ñ¨O xi‡OѨ|_ç LOk. D
=∞O_»áêxfl Hõ$+¨‚~åÜ«∞=∞O_»Ñ¨=∞x, „Ѩu=∂=∞O_»Ñ¨
=∞x JO^Œ∞~°∞. D =∞O_»ÑO¨ q[Ü«∞#QÆ~° tÅÊ ã¨O„Ѩ
^•Ü«∞ suÖ’ xi‡OѨ|_ç#k. D =∞O_»áêxH˜ „Ѩ`Õº
Hõ`« LOk. N ™êfiq∞"å~°∞ u~°∞=∞ŠѨÙ~°g^ä∞Œ Ö’¡ Tˆ~y
=zÛ# J#O`«~°O PÅÜ«∞ „Ѩ"Õâ◊O KÕã≤# "≥O@<Õ D
„Ѩu=∂=∞O_»Ñ¨OÖ’ H˘O`«¿ãѨ٠xÅ∞™êÎ~°∞. „Ѩu=∂
=∞O_»áêxH˜ L`«Î~°O k‰õΩ¯# L#fl =∞O_»áêxfl J^•ÌÅ
=∞O_»Ñ¨=∞x, J~Ú<å=∞ǨÏÖò Jx JO\Ï~°∞. D
=∞O_»Ñ¨OÖ’x TÜ«∞ÅÖ’ "ÕOKÕã≤ Tˆ~QÆ∞`«∞#fl ™êfiq∞
"åi ~°∂ѨO Jxfl"≥·Ñ¨ÙÖÏ J^•ÌÖ’¡ Hõ#|_»∞`«∞Ok.
„H©.â◊.1831 <å\˜ˆH D J^•ÌÅ=∞O_»Ñ¨OÖ’ _ÀÖ’
`«û=O [~°∞Ѩ|_»∞`«∞#fl@∞¡ ^•YÖÏÅ∞ L<åfl~Ú. J^•ÌÅ
=∞O_»áêxH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ, „Ѩu=∂=∞O_»áêxH˜ ^ŒH˜Δ}Ï#
xi‡OѨ|_ç# qâßÅ"≥∞ÿ# =∞O_»Ñ¨"Õ∞ ~°OQÆ<åÜ«∞Hõ
=∞O_»Ñ¨O. „H©.â◊.1320–1360 ã¨O=`«û~åÅ =∞^茺
=∞ǨχnÜ«∞^ŒO_»Ü∂« „`«Å=Å¡ N~°OQÆHˆ „Δ `«OÖ’x N~°OQÆ
<åÜ«∞‰õΩÅ L`«û==¸~°∞ÎÅ#∞ u~°∞=∞ʼnõΩ KÕiÛ D
=∞O_»Ñ¨OÖ’ xeÑ≤ ~°H˜Δã¨∂Î x`«ºÑ¨Ó*Ï x"Õ^Œ#Å∞ [i
áê~°∞. ~°OQÆ<åÜ«∞Hõ =∞O_»áêxfl P#∞H˘x u~°∞=∞Å
~åÜ«∞ =∞O_»Ñ¨O L#flk. ^èŒfi[ã¨ÎOÉèí =∞O_»áêxH˜ 10
J_»∞QÆ∞Å ^Œ∂~°OÖ’ Wk L#flk. q[Ü«∞#QÆ~° K«„Hõ=iÎ
Ü≥ÿ∞# ™êà◊√= #~°ã≤OǨÏ~åÜ«∞Å∞ ™êfiq∞"åiH˜ ''J<åfl
TÜ«∞Å u~°∞<åà◊√§——J<Õ L`«û"åxfl x~°fiÇ≤ÏOKÕ xq∞`«OÎ ,
„H©.â◊.1473Ö’ D =∞O_»ÑO¨ Ö’x Z`≥#ÂÎ "ÕkHõ#∞ xi‡O
Kå_»∞. JoÜ«∞ ~å=∞~åÜ«∞Å ™È^Œ~°∞_»∞ P~°g\˜ =Oâ◊
K«„Hõ=iÎ J~Ú# u~°∞=∞Å~åÜ«∞Å∞ „H©.â◊.16= â◊`å|ÌO
L`«Î~å~°úOÖ’ D =∞O_»áêxfl qã¨ÎiOѨKÕâß_»∞.
„Ѩu=∂=∞O_»áêxH˜, J^•ÌÅ=∞O_»áêxH˜,
~°OQÆ<åÜ«∞Hõ =∞O_»áêxH˜ =∞^茺֒ K«`«∞~°„ã¨OQÍ L#fl
„áêO`«OÖ’ Ѩ_»=∞~°ÉèÏQÍ# LO_Õ =∞O_»áêxfl ^èŒfi[
32 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
ã¨ÎOÉèí=∞O_»Ñ¨O JO\Ï~°∞. Wk „H©.â◊.15= â◊`å|ÌOÖ’
xi‡OK«|_ç#k. "≥O_ç"åH˜eH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ ã¨∞=∂~°∞ 15
J_»∞QÆ∞Å ^Œ∂~°OÖ’ ~åuÑ‘~î°OÃÑ· Z`≥ÎÂ# ^•~°∞ã¨ÎOÉèí"Õ∞
^èŒfi[ã¨ÎOÉèíO. nxH˜ |OQÍ~°∞ѨÓ`« ˆ~‰õΩÅ∞ HõѨÊ|_çOk.
„H©.â◊.1417Ö’ |OQÍ~°∞"åH˜eH˜ =ÚO^Œ∞ =ÚY
=∞O_»ÑO¨ xi‡OѨ|_»@O KÕ`,« P =∂~°Oæ W~°∞HÔ #· O^Œ∞
=Å#, WHõ¯_»‰õΩ =∂iÛ LO\Ï~°x Ѩiâ’^茉õΩÅ Jaè
„áêÜ«∞O. ^èŒfi[ã¨ÎOÉèÏxH˜ `«∂~°∞Ê# P#∞H˘x L#fl^Õ
|eÑ‘~î°O. u~°∞=∞Å~åÜ«∞ =∞O_»áêxH˜ Ѩ_»=∞~°QÍ
ã¨OѨOy „Ѩ^ŒH˜Δ}OÖ’ PˆQflÜ«∞, <≥·|∞∞u, "åÜ«∞=º,
Dâß#º =¸ÅÖ’¡ HõxÑ≤OKÕ =∞O_»Ñ¨=ÚÖË ™êà◊√=
#~°ã≤OÇ¨Ï =∞O_»áêÅ∞. g\˜x „H©.â◊.1470Ö’ q[Ü«∞
#QÆ~° K«„Hõ=iÎ ™êà◊√= #~°ã≤OǨÏ~åÜ«∞Å∞ `«# ÉèÏ~°º,
`«# W^ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞–`«# ¿Ñi@ xi‡OKå~°∞.
ã¨OѨOy„Ѩ^ŒH˜Δ}OÖ’ ^ŒH˜Δ}O"≥·Ñ¨Ù=∂~°æOÖ’
HõàϺ}=∞O_»Ñ¨O xi‡OK«|_ç#k. „Ѩã¨∞Î`«O „Ѩu~ÀA
HõàϺ}À`«û"åÅ∞ =∞iÜ«Ú Ñ¨q„`À`«û=O, ѨÙ+¨ÊÜ«∂QÆO,
*˺ëêªaè¿+HõO =Ú#flQÆ∞ ã¨O=`«û~À`«û"åÅ∞ ‰õÄ_® D
HõàϺ}=∞O_»Ñ¨OÖ’ [~°∞Ѩ|_»∞`«∞<åfl~Ú. ã¨OѨOy
„Ѩ^ŒH˜Δ}OÖ’ Ѩ_»=∞~° "≥·Ñ¨Ù L#fl =∞O_»áêÅ∞ Jhfl
y_»¤OQÆ∞Å∞QÍ LѨÜ≥∂QÆѨ_»∞`«∞<åfl~Ú. Jaè¿+HÍʼnõΩ
ѨOÑ≤}© KÕ¿ã L„QÍ}O D ã¨OѨOy „Ѩ^ŒH˜Δ}OÖ’
"åÜ«∞=º=¸ÅÖ’ LOk. ã¨OѨOy „Ѩ^ŒH˜Δ}OÖ’ L`«Î
~°Ñ¨Ù "≥·Ñ¨Ù#QÆÅ âßÖÏ=∞O_»Ñ¨=Ú ‰õÄ_® ÃщõΩ¯QÆ^Œ∞Å`À
L#flk.ÃÑ^ŒÌâßÅÖ’ ~å=∂#∞[ ‰õÄ@=Ú#flk. 'Ü«∂=Ú
<À`«Î~°— ѨÓÅ J~°‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ J^•ÌÅ=∞O_»áêxH˜
H˘OK≥O L`«Î~°O "≥·Ñ¨Ù# ''ѨÓÅÉÏq—— LO_ç#k.
z=~°QÍ =∞Ǩ^•fi~åxH˜ W~°∞„ѨHõ¯Å ^•fi~°
áêʼnõΩÅ =Öˇ Ô~O_»_»∞QÆ∞Å Z`«∞Î#fl ѨOK«Ö’Ç¨Ï q„QÆ
ǨÅ∞ HÍ#=K«∞Û#∞. g~°∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"åi
ã¨OѨ^ŒÅ#∞, #=x^èŒ∞Å#∞ ~°H˜ΔOKÕ ^Õ=`«Å∞. ^ŒH˜Δ}
k‰õΩ¯# Ô~O_»∞ KÕ`«∞Ö’¡#∞ Ô~O_»∞ â◊OMÏÅ∞ ^èŒiOz#
'â◊OYxkè—, L`«Î~°k‰õΩ¯# Ô~O_»∞ KÕ`«∞Ö’¡#∞ Ô~O_»∞
Ѩ^•‡Å∞ ^èiŒ Oz# 'Ѩ^‡Œ xkè—. JdÖÏO_» HÀ\˜ „|Ǩ‡O_»
<åÜ«∞‰õΩx PÅÜ«∞O HÍÅ„Hõ"∞Õ } qq^è^Œ ⌠Å◊ Ö’ xi‡OK«
|_ç Ü«∂=`ü „ѨѨOKåxfl PHõi¬OK«∞K«∞#flk.
JHÀì|~°∞, 2010
 u~°∞=∞Å–u~°∞Ѩu Ѩiã¨~åÅ#∞ QÆ∂iÛ *Ï#Ѩ^Œ∞Å∞
Z<Àfl Hõ^äŒÅ#∞ K≥ѨC‰õΩO\Ï~°∞. H˘xfl *Ï#Ѩ^Œ Hõ^äŒ
<åÅ∞ „ѨMϺu K≥Ok, t+¨ì™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ ‰õÄ_® KÀ@∞
KÕã¨∞‰õΩ<åfl~Ú. JÖÏ `«iQ˘O_» "≥OQÆ=∂O| "ÕOHõ\Ï
K«Å =∂Ǩ`«‡ºOÖ’#∞, `åà◊¡áêHõ"åi ã¨OH©~°Î#Ö’¡#∞
H˘xfl *Ï#Ѩ^Œ Hõ^äŒÅ‰õΩ ™ê÷#O ÅaèOzOk. D *Ï#
Ѩ^Œ Hõ^äŒÅ#∞ ѨO_ç`«∞Å∞ SuǨºÅ∞ JO\Ï~°∞. *Ï#
Ѩ^Œ∞Å∞ QÀqO^Œ~å[™êfiq∞x QÆ∂iÛ, kQÆ∞= u~°∞Ѩux
QÆ∂iÛ J<ÕHõ Hõ^äŒÅ#∞ JÅ∞¡‰õΩ<åfl~°∞.
QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ `«ÅH˜O^Œ ¿ã~°∞ :
u~°∞ѨuÖ’x QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
™êfiq∞H˜ J#fl Jx JO\Ï~°∞. XHõ ~°HOõ QÍ Wk ™ê÷x‰õΩÅ
ã¨$+≤ì Jx K≥Ñʨ =K«∞Û. ZO^Œ∞HõO>Ë Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡, HÍ"åºÖ’¡
ZHõ¯_® D q+¨Ü«∞O „Ѩ™êÎqOѨ|_»ÖË^Œ∞. QÀqO^Œ~å[
™êfiq∞ N~°OQÆ<å^ä∞Œ xÖÏQÆ Ñ¨_∞» H˘x LO\Ï_»∞. QÀqO^Œ
~å[™êfiq∞ `«ÅH˜O^Œ QÆ∞O„_»OQÍ L#fl^•xx ™ê÷x‰õΩÅ∞
'‰õΩOK«=Ú/¿ã~°∞—(^è•#ºOH˘eKÕ Ñ¨iHõ~O° ) Jx JO\Ï~°∞.
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ `«# ÃÑo§H˜ ‰õΩÉË~°∞x ^ŒQÆæ~° ^èŒ<åxfl
JѨCQÍ fã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. P JѨC#∞ HõeÜ«ÚQÆOÖ’
f~°∞™êÎ#x "≥OHõ#fl XѨÊO^ŒO ‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩO\Ï_»∞. ^•xH˜
„|Ǩχ, t=Ù_»∞ ™ê‰õΩΔ Å∞QÍ LO\Ï~°∞. JѨCQÍ fã¨∞‰õΩ#fl
^èŒ<åxfl QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ ¿ã~°∞`À H˘ez H˘ez
JÅã≤áÈ~Ú P ¿ã~°∞<Õ kO_»∞QÍ KÕã¨∞‰õΩx x„^ŒáÈ`«∂
JÖψQ tÖˇ·áÈÜ«∂_»x WHõ¯_ç „Ñ¨[ÅO\Ï~°∞.
QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ ã¨∞#flO q„QÆǨÏO :
u~°∞ѨuÖ’ QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ QÆ∞_çx Z<Àfl
Uà◊√§ Hõ+¨ìѨ_ç Hõ\ ˜ì ZO`À JO^ŒOQÍ fiÛk^•Ì~°∞. QÆ~°ƒù
QÆ∞_çÖ’ QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ q„QÆǨxfl „Ѩu+≤ìOK« _®xH˜
=∞Oz =ÚǨ˙~åÎxfl ‰õÄ_® x~°‚~ÚOKå~°∞. QÀqO^Œ
~å[™êfiq∞ =¸Åq~å\ò#∞ `«O*Ï=Ó~°∞Ö’ „Ѩ=ÚYteÊ
KÕ`« K≥H˜¯OKå~°∞. =ÚǨ˙~°ÎHÍÅO ^ŒQÆæ~° Ѩ_Õã¨iH˜ q„QÆ
Ǩxfl `«O*Ï=Ó~°∞#∞O_ç Z^Œ∞ÌÅ |O_ç g∞^Œ u~°∞ѨuH˜
fã¨∞H˘KåÛ~°∞. J~Ú`Õ ~°"å}ÏÖ’ q„QÆǨÏO XHõKÀ@
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
^≥|ƒuOk. "≥ÚHõ¯"À~Ú# q„QÆǨÅ#∞ „Ѩu
+≤ìOz ѨÓlOK«‰õÄ_»^Œ∞. =ÚǨ˙~°Î ã¨=∞Ü«∞O
^ŒQÆæ~°Ñ¨_»∞`ÀOk. =∞m§ WOHÀ q„QÆǨÏO
K≥H˜¯OKåÅO>Ë ã¨=∞Ü«∞O ã¨iáÈ^Œ∞. JO^Œ∞Hõx QÆ~°ƒù
QÆ∞_çÖ’ QÀqO^Œ~å[™êfiq∞x W@∞HõÅ∞, ã¨∞#flO`À
`«Ü«∂~°∞KÕâß~°∞. JO^Œ∞=Å¡ QÀqO^Œ~å[™êfiq∞H˜
h\˜`À Jaè¿+HõO K≥Ü∞« º~°∞. Hˆ =ÅO `≥Ö· Ïaè¿+HõO KÕ™êÎ~∞° .
JO>Ë ™êfiq∞"åiH˜ #∂<≥#∞ ~å™êÎ~°∞. WÖÏ QÀqO^Œ
~å[™êfiq∞x ã¨∞#flO`À KÕÜ«∞_®xH˜ W^Õ HÍ~°}=∞O
\Ï~°∞. `«O*Ï=Ó~°∞ #∞O_ç `≥zÛ# "≥ÚHõ¯"À~Ú# q„QÆ
Ǩxfl u~°∞Ѩu =∞Ozhà◊§QÆ∞O@ (#~°ãO≤ ǨÏf~°O÷ ) QÆ@∞ì
g∞^Œ ÃÑ\Ïì~°∞. WѨÊ\˜H© =∞Ozhà◊§QÆ∞O@ QÆ@∞ìg∞^Œ
P q„QÆǨxfl K«∂_˘K«∞Û. WÖÏ QÀqO^Œ~å[™êfiq∞
Hõ^äŒÅ∞ „ѨKå~°OÖ’ KåÖÏ L<åfl~Ú.
*Ï#Ѩ^Œ Hõ^äŒÅ∞ –
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞
– _®II ¿Ñ@ Nx"åã¨∞Å∞Ô~_ç¤
u~°∞Ѩu x~å‡}O :
HõÑ≤Åf~å÷xH˜ =ÚO^Œ∞"≥·Ñ¨Ù H˘O_»Ñ¨Hõ¯# u~°∞
Ѩu „QÍ=∞O LO_Õk. n<Õfl H˘`«∂Î~°∞ Jx ‰õÄ_®
JO\Ï~°∞. D „QÍ=∞OÖ’ Z‰õΩ¯=QÍ Pkâı+¨μ_»∞ =kÖË
q+¨QÍÅ∞Å =Å¡ q+¨[fi~åÅ∞ =zÛ [#O =∞~°}˜OKÕ
"å~°∞. H˘<åflà◊§‰õΩ T~°∞ áê_»∞|_çáÈ~ÚOk. `«~åfi`«
~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ∞ =zÛ WѨC_»∞#fl u~°∞Ѩux QÆ~∞° _®
HÍ~°OÖ’ x~å‡}O KÕ~ÚOKå_»@. JѨÊ@∞flOz Pk
âı+¨μ_»∞ =kÖË q+¨QÍÅ∞Å „ѨÉèÏ=O ÖˉõΩO_® u~°∞Ѩu
=iúÅ∞¡`ÀO^Œx K≥|∞`å~°∞.
JeÑ≤i :
u~°∞Ѩu QÆ∞iOz K≥Ñ≤Ê#ѨC_»∞ u~°∞ѨuÖ’
"≥∞@∞¡ „áê~°OÉè=í ∞ÜÕ∞º JeÑ≤i QÆ∞iOz K≥Ñʨ Hõ `«Ñʨ ^Œ∞.
33
 u~°∞Ѩu #∞Oz u~°∞=∞Å H˘O_»‰õΩ #_»z
"≥àı§=∂~åæxH˜ 'JeÑ≤i— J<Õ ¿Ñ~°∞Ok. J~Ú`Õ
t+¨μìÅ∞ 'J_çѨ_ç— ("≥Ú^Œ\ ˜"≥∞@∞ì) JeÑ≤iQÍ
~°∂áêO`«~°O K≥OkO^ŒO\Ï~°∞.
"≥∂HÍà◊§ Ѩ~°fi`«O :
D Ѩ~°fi`«O ZˆH¯@ѨC_»∞ "≥∂HÍà◊√§ H˘@∞ì‰õΩ<Õ
=@. JO^Œ∞Hõx D Ѩ~åfi`åxH˜ "≥∂HÍà◊§Ñ¨~°fi`«=∞<Õ
¿Ñ~˘zÛO^ŒO\Ï~°∞. JÖψQ ~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ∞ D
Ѩq„`«"≥∞ÿ# Ѩ~°fi`«O #∞O_ç "≥∂HÍà◊§ g∞^Õ #_çz
N"åix KÕ~°∞‰õΩ<Õ"å_»@. JO^Œ∞Hõx D Ѩ~°fi`åxH˜
"≥∂HÍà◊§ Ѩ~°fi`«=∞<Õ ¿Ñ~˘zÛO^Œx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞.
JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡ – Hõi"Õáê‰õΩ Hõ^äŒ :
<å~åÜ«∞}=#OÖ’ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞H˜ JÅ
"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡‰õΩ ÃÑà◊§=Ù`«∞Ok. H˘<åflà◊§‰õΩ JÅ"Õ∞Å∞
=∞OQÆ=∞‡ HÍѨÙ~åxH˜ H˘O_»‰õΩ =zÛOk† ѨÙ\˜ìO\˜
#∞O_ç HÍѨÙ~åxH˜ HÍ=eû# =ã¨∞=Î ÙÅxflO\˜h `≥zÛOk.
P =ã¨∞Î=ÙÅxflO\˜h K«∂ã≤# N"å~°∞ Hõi"Õáê‰õΩ
`≥KåÛ"å? Jx „ѨtflOKå_»∞. JÜ≥∂º! =∞~°záÈÜ«∂#x
K≥Ñ≤Ê Hõi"Õáê‰õΩ `Õ=_®xH˜ |Ü«∞Å∞^ÕiOk. JѨC_»∞
"≥OHõ#fl á⁄^Œ∞ÌáÈÜÕ∞ ֒ѨŠH˘O_» KÕ~°∞HÀ"åe JÖÏ
HÍHõáÈ`Õ á⁄^Œ∞ÌáÈÜ«∂Hõ #∞"≥fiHõ¯_»∞O>Ë JHõ¯_Õ tÅQÍ
=∂i ѨÓ[ÅO^Œ∞‰õΩO\Ï=x K≥áêÊ_»∞. JÖψQ#x JÅ
"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡ QÆ|QÆ| H˘O_»ky <å~åÜ«∞}=#O KÕ~∞°
‰õΩx HÍ=Åã≤#O`« Hõi"Õáê‰õΩ fã¨∞‰õΩx, =∞~°Å
H˘O_»‰õΩ uiy =ã¨∞ÎO_»QÍ u~°∞Kå#∂~°∞ =^ŒÌ á⁄^Œ∞Ì
áÈ~ÚOk. áêѨO JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡ JHõ¯_Õ tÅQÍ
=∂iáÈ`«∞Ok. Hõi"Õáê‰õΩ Hõ^#Œä ∞ |\ì̃ K«∂¿ãÎ u~°∞=∞Å
H˘O_»Ö’ XHõѨC_»∞ Hõi"Õáê‰õΩ K≥@∞¡O_Õq HÍ=x†
ã¨Ç¨Ï[ã≤^ŒúOQÍ H˘O_»ÃÑ· Hõi"Õáê‰õΩ K≥@∞¡ "≥ÚÅ==x
=∞#‰õΩ `≥Å∞™ÈÎOk.
JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ – ™êÔ~ÃÑ>ˇìÅ∞ :
JÅ"Õ∞Å∞=∞OQƉõΩ ÃÑà◊§Ü«∂ºHõ H˘`«ÎQÍ HÍѨÙ
~åxH˘ã¨∂Î ^èŒ#, ^è•#º, Ѩ@∞ì p<åO|~åefl, Z<Àfl
34 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
Ñ≤O_ç=O@efl, ™êÔ~efl ÃÑ>ˇìÅÖ’ ÃÑ@∞ìH˘x H˘O_≥H˜¯
=zÛOk. "≥OHõ#fl ÉèÏ~°º~åHõ#∞ QÆ=∞xOz "≥∂HÍe
Ѩ~°fi`«O ^ŒQÆæ~° Z^Œ∞ˆ~y U"Õ∞q∞ `≥KåÛ=#_çQÍ_»∞.
JO`åqx Hõi"Õáê‰õΩ =∞~°záÈÜ«∂=#QÍ, JÅ"Õ∞Å∞
=∞OQÆ=∞‡ WѨC_Õ "≥o§ `≥™êÎ#x K≥Ñ≤Ê P ™êÔ~ÃÑ>ˇìʼnõΩ
PO[<ÕÜ«∞™êfiq∞x HÍѨÖÏÃÑ\˜ì H˘O_» ky Hõi"Õáê‰õΩ
fã¨∞H˘x u~°∞Kå#∂~°∞ H˘KÕÛã¨iH˜ JHõ¯_Õ t֡ᷠÈ`«∞Ok.
JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡ WOHÍ =ã¨∞ÎO^Õ"≥∂##∞H˘x PO[
<ÕÜ«∞™êfiq∞ W`«~°∞ʼnõΩ ~åà◊¡~°∂ѨOÖ’ HõxÑ≤OKÕ ™êÔ~
ÃÑ>ˇìʼnõΩ HÍѨÖÏ HÍã¨∞Î<åfl_»@. D ™êÔ~ÃÑ>ˇìÅ ~åà◊√§
"≥∂HÍà◊§Ñ¨~°fi`«OÃÑ· #_»Hõ^•i ѨHõ¯<Õ L<åfl~Ú.
=∞OQÆ ^ŒQÆæ~°∞flO_ç "≥à◊¥Î <å=∂ÅQÆqÖ’ <å=∂
ÖËã¨∞‰õΩ<Õ "≥OHõ#fl :
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ~å„uѨÓ@ H˘O_»ky
u~°∞Kå#∂~°∞Ö’x JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o§ `≥Å"¡ åˆ~
ã¨=∞Ü«∂xH˜ H˘O_» H˘KÕÛ@ѨC_»∞ PàÏfi~°∞f~°÷O (HõÑ≤Å
f~°÷O)Ö’ ™êfl#O KÕã≤ <å=∂ÅQÆqH˜ =zÛ <å=∂Å∞
"Õã¨∞‰õΩ<Õ"å_»∞. <å=∂Å QÆqÖ’H˜ „Ѩ"Õtã¨∂Î<Õ =ÚO^Œ∞
"≥·Ñ¨Ù ÃÑ^ŒÌQÆ∞O_»∞ LOk. P QÆ∞O_»∞#∞ XHÀ¯KÀ@ QÀH˜`Õ
XHÀ¯~°OQÆ∞ <å=∞O =ã¨∞ÎOk. WÖÏ P QÆ∞O_»∞#∞ QÀH˜`Õ
Ѩ<≥flO_»∞~°HÍÅ ~°OQÆ∞Å∞ Hõey# <å=∞O ã¨∞^ŒÌÅ∞
~åÖÏÎ~Ú. WÖÏ "≥OHõ#fl <å=∂Å∞ "Õã¨∞‰õΩx <å=∂Å
QÆqÖ’ LO_Õ =∞_»∞QÆ∞ hà◊¡Ö’¡ `«# „ѨuaOÉÏxfl K«∂ã¨∞
‰õΩx ã¨∞„ѨÉèÏ`«O ã¨=∞Ü«∂xH˜ H˘O_»H˘™êÎ_»x „Ѩfu.
u~°∞=∞Å H˘O_», H˘O_» H˘=Ú‡Ö’ JO>Ë
QÆO\Ï =∞O_»áêxH˜ ã¨g∞ѨOÖ’ '<å=∂ÅQÆq— J<Õ
QÆ∞Ç¨Ï LOk. <å=∞O ã¨∞^ŒÌ qiqQÍ D QÆ∞ǨÏÖ’
L#flO^Œ∞=Å¡ nxH˜ <å=∂ÅQÆq J<Õ ¿Ñ~˘zÛOk.
<å=∂ÅQÆqH˜ "≥àϧÅO>Ë ^•i ÉÏQÍ `≥eã≤# "åà◊¡x
fã¨∞ÔHàϧe. ÖËHõáÈ`Õ JHõ¯_» LO_Õ H˘xfl "≥ÚHõ¯Å
P‰õΩÅ#∞, =¸eHõÅ#∞ `˘H˜¯`Õ ^•i =∞~°záÈ~Ú,
Z@∞ "≥àϧ֒ `≥eÜ«∞Hõ JHõ¯_»Hõ¯_Õ u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~°x
JHõ¯_»#∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_»ÖË~°x „Ѩfu.
JHÀì|~°∞, 2010
 =∞\˜ìѨÓÅ`À ѨÓ[ KÕ¿ã ‰õΩ=∞‡~°^•ã¨∞ :
‰õΩ=∞‡~°^•ã¨∞ ‰õΩO_»Å#∞ `«Ü«∂~°∞KÕã≤ "å\˜x
Jq∞‡ rqOKÕ"å_»∞. PÜ«∞# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞
Éè‰í Ωõ _Î ∞» . „Ѩu~ÀE Ѩx=uÎ_=ç Å¡ ™êfiq∞"åi ^Œ~≈° <åxH˜
"≥à◊§ÖËHõ† ™êfiq∞x ѨÓlOK«∞HÀ"åÅx ™êfiq∞ ÉÁ=∞‡#∞
`«Ü«∂~°∞KÕã¨∞H˘x WO\˜Ö’<Õ ÃÑ@∞ìH˘x ѨÓlOKÕÕ"å_»∞.
„Ѩu~ÀA ‰õΩO_»Å∞ KÕã≤# `«~åfi`« KÕ≥uH˜ JO@∞‰õΩx
LO_Õ =∞\˜ì`À ѨÓÅ#∞ KÕã≤ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞H˜ ÉèíH˜Î`À
ã¨=∞iÊOKÕ"å_»∞. P =∞\˜ìѨÓÅ∞ u~°∞=∞ÅÖ’x N"åi
áê^•Å ^ŒQ~æÆ ° LO_Õq. `˘O_»=∂<£ K«„Hõ=iÎ „Ѩu~ÀE
|OQÍ~°∞ѨÓÅ`À ™êfiq∞x JiÛOKÕ"å_»∞. HÍh P ѨÓÅ∞
ѨHõ¯‰õΩ `ÀÜ«∞|_ç =∞\˜ìѨÓÅ∞ ™êfiq∞ áê^•Å =^ŒÌ
LO_»_»O QÆ=∞xOz# J~°Û‰õΩÅ∞ KåÖÏ Pâ◊Û~°ºÑ¨_ç† P
q+¨Ü«∞O `˘O_»=∂<£ K«„Hõ=iÎH˜ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞. ~åA
QÍ~°∞ Pâ◊Û~°ºÑ¨_ç J`«_ç ™êfiq∞ÉèíH˜ÎH˜ "≥∞zÛ P =∞Ǩ#∞
ÉèÏ=Ù_≥=~À PÜ«∞##∞ K«∂^•Ì=∞x J_»QÍæ J`«#∞
‰õΩ=∞‡~°^•ã¨x K≥áêÊ~°∞. Jk qx "≥O@<Õ `˘O_»=∂
#∞_»∞ J`«x ^ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛ t+¨ºiHÍxfl á⁄O^•_»∞.
J#O`åàÏfi~°∞ :
ѨÓ~°fiO ~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ∞ J#O`åàÏfi~°∞
J<Õ Éèí‰õΩÎ_çfl ѨÓÅÔH·OHõ~°ºO xq∞`«Î"≥∞ÿ u~°∞=∞ʼnõΩ
ѨOáê_»∞. J#O`åàÏfi~°∞ `«# ѨÓÅ`À@H˜ h\˜ ™œHõ~º° O
HÀã¨O XHõ K≥~°∞=Ù#∞ „`«=fi_»O „áê~°OaèOz JO^Œ∞‰õΩ
`«# ÉèÏ~°º ã¨Ç¨Ü«∞O `«Ñ¨Ê Z=fii ã¨Ç¨Ü«∞O fã¨∞HÀ
‰õÄ_»^Œx „Ѩu[˝ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. J#O`åàÏfi~°∞ ÉèÏ~°º
QÆ~ƒ° =ù uQÍ LO_»@O`À P"≥∞ K≥~∞° =Ù`«=fi_®xfl K«∂_»ÖxË
Nx"åã¨∞_»∞ ÉÏÅ∞_ç ~°∂ѨOÖ’ =zÛ P"≥∞‰õΩ ã¨Ç¨ Ü«∞O
KÕã¨∞ÎO_»Q͆ Jk K«∂z ã¨Ç≤ÏOK«ÖËHõ J#O`åàÏfi~°∞
KÕuÖ’ L#fl QÆ_»¤áê~°#∞ P ÉÏÅ∞_çÃÑ·H˜ qã≤~å_»∞. P
áê~° ÉÏÅ∞_ç QÆ_®¤xH˜ `«QÆ∞Å∞ÎOk. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
QÆ∞_çÖ’ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ QÆ_»¤O #∞O_ç ~°HõÎO HÍ~°_»O
K«∂z J#O`åàÏfi~°∞ N"åi QÆ_®¤xH˜ ~°ã¨Hõ~°∂Ê~°O
JO\˜Oz ZO`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`å_»∞. JѨÊ@∞flOz N"åi
QÆ_®¤xH˜ Hõ~°∂Ê~°K«∞‰õ¯ ÃÑ@ì_»O PKå~°"≥∞ÿO^Œx JO@∞O
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
\Ï~°∞. JѨC_»∞ ™êfiq∞"åix H˘@ì_®xH˜ LѨ
Ü≥∂yOz# QÆ_»¤áê~° WѨÊ\˜H© PÅÜ«∞ =∞Ǩ
^•fi~°O ֒ѨŠÉèí‰õΩÎÅ∞ ^Œi≈OK«=K«∞Û.
¿Ñ~°∂~°=∞‡ Hõ#flH˘_»∞‰õΩ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ :
¿Ñ~°∂~°=∞‡, âıëêK«ÅѨu ^ŒOѨ`«∞ʼnõΩ U_»∞
QÆ∞~°∞ H˘_»∞‰õΩÅ∞. "åà◊√§ ÃÑ^ŒÌ F|∞Å#fl, z#fl F|∞
Å#fl, =∞kÌÖ@Ë #fl, ÃÑOK«Å #~°ãO≤ ǨÏ, Hõki #~°ãO≤ ǨÏ,
QÀqO^Œ~åA, "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. J#flÅ∞ P~°∞=∞OkH˜
x"åã¨=ÚO_»_®xH˜ `«y#KÀ@∞ ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok. JO^Œi
Hõ<åfl z#fl"å_≥·# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ `å#∞ x=ã≤OK«_®xH˜
`«y# ã¨Å÷ O "≥`∞« HÀ¯=_®xH˜ `«# `«e¡ ¿Ñ~°∂~°=∞‡ ^ŒQ~æÆ °
â‹Å=Ù fã¨∞‰õΩx |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. HÍh ZO`« "≥uH˜<å
PÜ«∞#H˜ `«y# ã¨÷ÅO ^˘~°HõÖË^Œ∞. JÖÏ "≥`«∞‰õΩ¯O@∂
u~°∞ѨuÖ’x `å`«Ü«∞ºQÆ∞O@ QÆOQÆ=∞‡ ^ŒQÆæ~°H˘zÛ `«#
x"å™êxH˜ `«y# ã¨÷ÅO ZHõ¯_»∞O^À K≥ѨÊ=∞x J_çy†
JÖÏ K«∂Ñ≤¿ãÎ QÆOQÆ=∞‡‰õΩ ã¨O=`«û~åxH˘Hõ™êi *Ï`«~°
[iÑ≤Oz, ^Œ∞#fláÈ`«∞efl, ‰õΩOÉèÏefl PǨ~°OQÍ ã¨=∞iÊ
™êÎ#x K≥áêÊ_»∞. JѨC_»∞ QÆOQÆ=∞‡ U_»∞H˘O_»Å g∞^Œ
QÆ\ ˜ì KÀ@∞ K«∂Ñ≤OzO^Œx XHõ Hõ^äŒ.
=∞„<À QÆOQÍà◊O :
*Ï#Ѩ^Œ∞Å∞ XHõ Hõ^äŒÖ’ N"åiH˜ =∞„<À „Ѩ™ê
^•xfl U q^èŒOQÍ `«# ¿Ñ~°∞ g∞^Œ U~åÊ@∞ KÕâß_À
K≥áêÊ~°∞.
XHõ™êi =∞„<À u~°∞ѨuH˘zÛ† H˘O_»"≥∞@∞¡
Z‰õΩ¯`«∞O_»QÍ `Õ<≥\ ©QÆÅ∞ =∞„<Àx J@HÍ~ÚOz `«iq∞
`«iq∞‰õΩ\Ïì~Ú. (<Õ\ H˜ © q^ÕjÜ«ÚÅ∞ ™êfiq∞x ^Œi≈OKå
ÅO>Ë PÅÜ«∞ JkèHÍ~°∞Å J#∞=∞u á⁄O^•e). ^•O`À
=∞„<À `«# JѨ~å^è•xfl =∞xflOK«=∞x "Õ_»∞‰õΩ<åfl_»∞.
u~°∞=∞ÖËâ◊√x =∞Ç≤Ï=∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x „Ѩux`«ºO
N"åiH˜ <≥·"Õ^•ºxfl LOK«_®xH˜ XHõ QÆOQÍàÏxfl `«#
¿Ñ~°∞ g∞^Œ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. WѨÊ\˜H© ™êfiq∞"åi
<≥"· ^Õ ºŒ OÖ’ '=∞„<ÀQÆOQÍà◊O— '=∞„<ÀQÆOQÍà◊O— Jx K≥Ñʨ
_®xfl K«∂_˘K«∞Û.
35
 _»Ü«∞Öò Ü«Ú=~ü W.F. HÍ~°º„Hõ=∞O – 06–08–2010
Éèí‰õΩÎÅ ã¨=∞㨺Å∞ – ã¨∂K«#Å∞ – W.F. QÍi „Ѩuã¨ÊO^Œ# – HÍ~°º„Ѩ}ÏoHõ
(„Ѩu<≥Å "≥Ú^Œ\ ˜ â◊√„Hõ"å~°O u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi`À '_»Ü«∞Öò
Ü«Ú=~ü W.F.— HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ Éèí‰õΩÎʼnõΩ á¶È#∞Ö’ =∂\Ï¡_Õ J=HÍâ◊O U~åÊ@∞ KÕã≤Ok. qq^èŒ
„áêO`åÅ Éèí‰õΩÎÅ∞ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍiQÍiH˜ 06–08–2010# KÕã≤# ã¨∂K«#Å∞, q=~åÅ∞ H˘xfl
D „H˜O^Œ Wã¨∞Î<åflO.)
^èŒfi[ã¨ÎOÉèíO #∞O_ç ^Œ~°≈<åxH˜ "≥àı§^•iÖ’ XuÎ_ç, Zãπ.q.a.ã≤. HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ ÉÏQÆ∞<åfl~Ú. N "ÕOHõ>Ë
`ÀѨÙÖÏ@ [iy Ѩ_çáÈ`«∞<åfl~°∞. Éèí‰õΩÎÅO^Œifl XˆH â◊fi~°∞x J=`å~åÅ∞ K«∂ѨÙ`«∞<åfl~°∞. UU J=`å~°O
Öˇ·#∞QÍ Ñ¨OѨO_ç. – "≥≥OHõ>Ëâ◊fi~°~å=Ù, XOQÀÅ∞. K≥ѨÊ_»O, „™È¯eOQ∑ "ÕÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. ¿ã=Å q=~åÅ∞
‰õÄ_® `≥ÅѨO_ç. – ã¨fi~°∂Ѩ~å}˜, q∞~åºÅQÆ∂_».
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : D ã¨=∞㨺#∞ Ѩi+¨¯iOKåÅ<Õ
PÖ’K«#Ö’ L<åflO. ѨijeOz XHõ <≥Å֒Ѩ٠HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : ¿ã=Å`Àáê@∞ g∞~°∞ J_çy#
K≥|∞`åO. =hfl „™È¯eOQ∑Ö’ "Õ™êÎ=Ú.

JOQƄѨ^ŒH˜Δ} \˜ÔH¯@¡#∞ ÃÑOK«O_ç? "Õ∞=Ú D =∞^茺 ã¨Ç¨Ï„ã¨HõÅâßaè¿+HõO KÕã¨∞‰õΩ<åflO.

– #ˆ~+π, "≥OHõ@yi.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : 500 #∞O_ç 750H˜ ÃÑOKå=Ú.
HõOáê~üì"≥∞O\òÅÖ’ ã¨∞=∂~°∞ 10 QÆOIIÅ ã¨=∞Ü«∞O
‰õÄ~ÀÛɡ_»∞`«∞<åfl~°∞. ^Œ~°≈<åxH˜ ZO`« ã¨=∞Ü«∞O Ѩ_»∞
`«∞O^À `≥eÜ«∞KÕÜ∞« O_ç.
– Nx"åã¨~å=Ù, ǨÏ#∞=∂<£ [OHõ¬<£.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : „Ѩã∞¨ `Î O« P Ü«∂ HõOáê~ü"ì ∞≥ O\ò
ÅÖ’ ^Œ~°≈#O ã¨∞=∂~°∞ ZO`«¿ãѨ\’¡ J=Ù`«∞O^À
É’~°∞¤ÅÖ’ ~åã¨∞Î<åflO. <≥Å֒Ѩ٠YzÛ`«"≥∞ÿ# ã¨=∞
Ü«∞O `≥eÜ«∞*Ëã¨∂Î ZÅ¢HÍìxH± _çãπ¿Ñ¡ É’~°∞¤Å∞
U~åÊ@∞ KÕ™êÎO.
<Õ#∞ qHõÖÏOQÆ∞_»#∞. =∞ǨÏ^•fi~°O =^ŒÌ =kÖË@ѨC_»∞
W|ƒOkQÍ LOk. ÔQ·_£û ÖË~°∞. "≥ã¨∞Å∞ÉÏ@∞ HõeÊO
K«O_ç. – Hõ$+¨‚=∞<åÜ«Ú_»∞, Q“~°=∞‡¿Ñ@.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Ѩije™êÎO.
Å_»∞¤ Ãã·A `«yæ, HÍfie\© ÉÏQÍ ÖË^Œ∞. <≥~Úº HÍ~°∞
`ÀOk. – ~°q, q[Ü«∞"å_».
„Ѩ`ºÕ HÍkèHÍi : HÍfie\˜, HÍfiO\˜\ © ÃÑOK«_®xH˜ K«~º° Å∞
fã¨∞‰õΩO@∞<åflO. áÈ@∞ =~°¯~°¡#∞ ÃÑOK«∞`«∞<åflO.
36 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
„Ѩ™ê^•Å∞ =ÚO^Œ∞ÖÏQÍ W=fi_»O ÖË^Œ∞. K«ÔH¯~°
á⁄OQÆe, ã‘~å "≥Ú^ŒÅQÆ∞ „Ѩ™ê^•Å∞ W=fiÖË^Œ∞. ѨÙe
Ǩϟ~° WKåÛ~°∞ Jã¨Å∞ ÉÏQÍÖË^Œ∞. U =ã¨`«∞Å∞ ÖËx
~ÀAÖ’¡ „Ѩ™ê^•Å∞ KåÖÏ ÉÏQÆ∞O_Õq. WѨC_»∞ Jxfl
=ã¨`«∞Å∞ LO_ç ÉÏQÆ∞O_»_»O ÖË^Œ∞.
– g∞<åH˜Δ, Hõ_»Å∂~°∞, `«q∞à◊<å_»∞.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Ѩije™êÎO.
HõÖϺ}À`«û"åxH˜ 90 ~ÀAÅ =ÚO^Œ∞ _ç._ç. ѨOÑ≤
|∞H± KÕã¨∞HÀ=KåÛ? – Hõ$+¨‚, ~°OQÍÔ~_ç¤.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : P Ѩ^Œúu LOk KÕã¨∞HÀO_ç.
¿ã=ÅÖ’ áêÖÁæ<Õ Éèí‰õΩÎÅ#∞ ѨOÑ≤#@∞¡ =∞ǨÅѶ¨Ú
^Œ~°≈#OÖ’ ‰õÄ_® "≥O_ç"åH˜e `«~°∞"å`« ¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨μÅ∞
"Õ~°∞"Õ~°∞ Öˇ·#¡Ö’ ѨOÑ≤`Õ ÉÏ=ÙO@∞Ok.
– ã¨∞„|Ǩχ}ºO, u~°∞Ѩu.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : Ѩije™êÎO.
Zãπ.q.a.ã≤.Ö’ QÆ`«OÖ’ J#fl=∞Ü«∞º ã¨OH©~°Î#Å∞ ~å„u
10.30 QÆOIIÅ =~°‰õΩ „Ѩ™ê~°O KÕ¿ã"å~°∞. WѨC_»∞ KÕÜ«∞_»O
ÖË^Œ∞. =∞m§ „Ѩ™ê~°O KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. –J#∞~å^èŒ, "≥·*ÏQ∑.
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi : JÖψQ Ѩije™êÎO.
„Ѩ™ê~°O KÕ™êÎO.
JHÀì|~°∞, 2010
 "Õ∞+¨ ~åt
D ~åt"åiH˜ Pi÷HõÉÏ^èŒÅ∞, ™È^Œs™È^Œ~°∞Å
=∞#ã¨Ê~°÷Å∞, â◊s~° P~ÀQƺ q+¨Ü«∞OÖ’ *Ï„QÆ`«ÎQÍ
=º=ǨÏiOK«O_ç. D ~åt"åiH˜ „Ѩ=∂^•Å∞ [iˆQ
ã¨∂K«#Å∞. Jq"åÇ≤Ï`«∞ʼnõΩ q"åÇ¨Ï „Ѩܫ∞`åflÅ∞ <≥~°
"Õ~°∞`å~Ú. ^Œ∞~åæѨÓ[Å∞ "Õ∞Å∞ KÕ™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜
"å~°O ã¨O`À+¨O, ~Ô O_À"å~°O PO^Àà◊#, =¸_À"å~°O
=$^䕄Ѩܫ∂}O, <åÅ∞QÀ"å~°O „Ѩ=∂^ŒO.
=$+¨Éèí ~åt
D ~åt"åiH˜ D =∂ã¨OÖ’ P@OHÍÅ∞,
PO^Àà◊#Å∞ JkèHõOQÍ LO\Ï~Ú. QÆ~°ƒù=`«∞ʼnõΩ,
H˘`«ÎQÍ ÃÑà‹¡Â# ^ŒOѨ`«∞ʼnõΩ, â◊√Éèí"å~°Î „â◊=}O. HõàÏ
HÍ~°∞ʼnõΩ, Ѩ„uHÍ~°OQÆO "åà◊§‰õΩ ã¨<å‡<åÅ∞. PÅÜ«∞
^Œ~≈° <åÅ∞, #=~å„u "Õ_∞» HõÅ∞ P#O^•xfl™êÎ~Ú. #∂`«#
QÆ$ǨτѨ"Õâ◊Ü≥∂QÆO HõÅ∞æ`«∞Ok. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O PO^À
à◊#Å∞, Ô~O_À"å~°O HÍ~°º[Ü«∞O, =¸_À"å~°O HõÅ
ǨÏO, <åÅ∞QÀ"å~°O ^≥·=zO`«#.
q∞^äŒ∞# ~åt
D ~åt"åiH˜ KÕÜ«Ú =$uÎ "åºáê~åÖ’¡ ѨÅ∞
P@OHÍÅ∞, q∞„`«∞Å`À Éè^Ë •aè„áêÜ«∂Å∞ U~°Ê_»∞`å~Ú.
ã¨∞n~°… "åǨÏ#„Ѩܫ∂}ÏÅ∞ =^Œ∞Ì. "å~Ú^• "Õã¨∞HÀO_ç.
JkèHÍ~°∞Å XuÎ_»∞Å =Å¡ H˘O`« JâßOu. =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ,
z#flÑ≤šʼnõΩ Ñ¨Å∞ J<å~ÀQƺã¨=∞㨺Å∞. #q∞‡#q∞„`«∞Å
=Å¡ "≥∂ã¨áÈÜÕ∞ J=HÍâ◊O U~°Ê_»=K«∞Û. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O
P#O^ŒO, Ô~O_À"å~°O PO^Àà◊#, =¸_À"å~°O
JâßOu, <åÅ∞QÀ"å~°O q=∞~°≈Å∞.
Hõ~å¯@Hõ ~åt
D =∂ã¨OÖ’ giH˜ PtOz# Ѷ¨e`åÅ∞
PÅ㨺OQÍ ~å=@O =Å¡ =∂#ã≤Hõ "Õ^Œ#‰õΩ QÆ∞i
KÕ™êÎ~Ú. |O^èŒ∞q∞„`«∞Å ã¨Ç¨ÏHÍ~°O`À f~°÷Ü«∂„`«Å∞
KÕ™êÎ~°∞. q^•º~°∞÷ʼnõΩ, q^Õj L^ÀºQÆ „Ѩܫ∞`åflÅ∞,
Jq"åÇ≤Ï`«∞ʼnõΩ q"åǨτѨܫ∞`åflÅ∞ J#∞‰õÄÅO.
Ѩ„uHÍ~°K«~Ú`«Å‰õΩ ^èŒ<å^•Ü«∞O. "≥O_ç, |OQÍ~°∞ =~°Î
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
‰õΩʼnõΩ JkèHÍ~°¡ XuÎ_ç. #=^Œ∞~åæ, ã¨~°ã¨fif
ѨÓ[Å∞ "Õ∞Å∞ KÕ™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ^èŒ<å
^•Ü«∞O, ~Ô O_À"å~°O ^≥=· zO`«#, =¸_À"å~°O
ã¨<å‡<åÅ∞, <åÅ∞QÀ"å~°O P#O^ŒO.
JHÀì|~°∞, 20 1 0
– *ˇ. K«O„^ŒâıY~°â◊~°‡
ã≤OÇ¨Ï ~åt
D ~åt"åiH˜ n~°…HÍeHõOQÍ ÃÑO_çOQ∑Ö’
L#fl HÀ~°∞ì, Éèí∂q∞q"å^•Å∞ Ѩiëê¯~°=∞=Ù`å~Ú.
Éèí∂QÆ$ǨÏ"åǨÏ<åÅ∞ „HõÜ«∞q„HõÜ«∂Å=Å¡ ÖÏÉèíѨ_»`å~°∞.
Jq"åÇ≤Ï`«∞ʼnõΩ, x~°∞^ÀºQÆ∞ʼnõΩ, Ѩ^Œgq~°=∞} á⁄O
k# "åà◊¡‰õΩ "åi"åi „Ѩܫ∞`åflÅ∞ <≥~°"Õ~°∞`å~Ú. ^Õg
#=~å„`«∞Å =Å¡ '^Œ∞~åæ— J#∞„QÆǨÏO`À =∂#ã≤HÍ
#O^ŒO HõÅ∞æ`∞« Ok. "≥Ú^Œ\"˜ å~°O P~ÀQƺO, ~Ô O_À"å~°O
ˆHΔ„`«^Œ~°≈#O, =¸_À"å~°O P#O^ŒO, <åÅ∞QÀ"å~°O
PO^Àà◊#Å∞.
Hõ<åº ~åt
D =∂ã¨OÖ’ ã≤÷q∞`«OQÍ ÖËHõáÈ=@O, n~å…
Ö’K«#Å∞ JkèHOõ QÍ LO_»@O =Å¡ ã¨fiÅÊ J<å~ÀQƺO‰õΩ
Ö’#=Ù`å~°∞. ^Œ∞~åæѨÓ[Å =Å¡ â◊„`«∞=ÙÅ∞ ã¨Ç≤Ï`«O
q∞„`«∞Å∞ HÍ=@O, PHõã≤‡Hõ ^èŒ#ÖÏÉèíO, L^ÀºQÆOÖ’
q[Ü«∞O `«k`«~° â◊√ÉèíѶ¨ÖÏÅ∞ L<åfl JâßOu HõÅ∞æ
`«∞Ok. #∂`«# =ã¨∞Î, Éèí∂, H˘#∞QÀà◊√§ P#O^•xfl
W™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O q"å^•Å∞, Ô~O_À"å~°O J^蕺
u‡Hõ`«, =¸_À"å~°O HÍ~°º[Ü«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O
^èŒ#„áêÑ≤Î.
37
 `«∞ÖÏ ~åt
D =∂ã¨OÖ’ QÆ`«OÖ’ KÕã≤# ѨÅ∞ ^ÀëêÅ∞
Ѩ Ù #~å=$`« " ≥ ∞ ÿ =∂#ã≤ H ÍO^Àà◊ # ‰õ Ω QÆ ∞ i
KÕ™êÎ~Ú. ѨÅ∞ â◊√Éèí"å~°ÎÅ∞ =zÛ<å ѨiѨÓ~°‚ P#O^ŒO
HõÅ∞QÆ^Œ∞. ˆHΔ„`« ^Œ~°≈<åÅ∞ ZO`À "Õ∞Å∞ KÕ™êÎ~Ú. =$uÎ
"åºáê~åÖ’¡ „â◊=∞ JkèHõOQÍ LO@∞Ok. =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ,
z#flÑ≤šʼnõΩ J<å~ÀQƺ ã¨∂K«#Å∞, ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩ
ʼnõΩ, =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ Ñ¨^ŒgÜ≥∂QÆO. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ^èŒ#
=ºÜ«∞O, Ô~O_À"å~°O â◊√Éèí"å~°Î, =¸_À"å~°O ^≥·=
^Œ~°≈#O, <åÅ∞QÀ"å~°O HÍ~°º[Ü«∞O, P#O^ŒO.
=$tÛHõ ~åt
D ~åt"åiH˜ D =∂ã¨OÖ’ =º=Ǩ~°
q[Ü«∞O. ѨÙ}ºˆHΔ„`« ^Œ~°≈#O `«k`«~° Ѷ¨e`åÅ∞ U~°Ê_»∞
`å~Ú. Ô~·`«∞ʼnõΩ, =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ, z#flÑ≤šʼnõΩ J<å~ÀQƺ
ã¨=∞㨺Å∞, z#fl<å\˜ q∞„`«∞Å ã¨Ç¨ÏHÍ~°O ZO`À "Õ∞Å∞
KÕã¨∞ÎOk. #=~å„`«∞Ö’¡ ^Œ∞~°æ=∞‡ ^Œ~°≈#O =Å¡ =∂#ã≤HÍ
#O^ŒO, KÕÜÚ« =$uÎ"åºáê~åÖ’¡ L`åûǨÏO HõÅ∞æ`∞« Ok.
WO\’¡ qÅ∞"≥·# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ áÈÜÕ∞ P™ê¯~°O LOk.
"≥Ú^Œ\ ˜"å~°O P#O^ŒO, Ô~O_À"å~°O ^Œ∞~åæѨÓ[,
=¸_À"å~°O HÍ~°º[Ü«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O PÅÜ«∞
^Œ~≈° #O.
^èŒ#∂ ~åt
D ~åt"åà◊¡‰õΩ Jxflq^è•Å J#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ#
=∂ã¨O. „Ѩu ѨxH˜ Q“~°=O, KÕÜ«∂Å<Õ Pã¨H˜Î ÃÑ~°∞QÆ∞
`«∞Ok. ™È^Œs™È^Œ~°∞Å =ºuˆ~Hõ`« =∂#ã≤HõOQÍ Hõ$OQÆ
nã¨∞ÎOk. #∂`«# =ã¨∞Î=ÙÅ H˘#∞QÀÅ∞, |O^èŒ∞q∞„`«∞Å
â◊√ÉèHí Í~åºÅ∞ P#O^•xfl™êÎ~Ú. ÉϺO‰õΩ, ~Ô "≥#∂º L^Àº
QÆ∞ʼnõΩ J^Œ$+¨ìHÍÅO. Éèí∂q"å^•Å∞ `«fii`«QÆu# Ѩi
gkè =~°Î‰õΩÅ=^ŒÌ #H˜b„Ѩ™ê^•Å∞ H˘#HõO_ç.
u~°∞=∞ÅÖ’ HõÔ~O@∞, h~°∞ =$^è• KÕÜ«∞HõO_ç.
u~°∞=∞ÅÖ’ =ã¨uÔH· ^ŒàÏsÅ#∞ P„â◊~ÚOK«HõO_ç.
JѨiz`«∞ʼnõΩ g∞ HÍ>ËrÅÖ’ P„â◊Ü«∞O W=fiHõO_ç.
g∞ HÍ#∞HõÅ#∞ N"åi 'ǨïO_ô—Ö’<Õ ã¨=∞iÊOK«O_ç.
38 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
ëê¯~°O J=Ù`å~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O ^èŒ<å^•Ü«∞O, Ô~O_À
"å~°O P#O^ŒO, =¸_À"å~°O PO^Àà◊#, <åÅ∞QÀ
"å~°O =º=Ǩ~°[Ü«∞O.
=∞Hõ~° ~åt
D =∂ã¨OÖ’ g∞~°#∞‰õΩ#fl Ѩ#∞Å∞ ѨÓ~°Î=Ù
`å~Ú. #∂`«# "åºáê~åÅ∞, „HõÜ«∞q„HõÜ«∂Å∞ =∞^茺
=~°∞ÎÅ =Å¡ ѨiѨÓ~°‚=∞=Ù`å~Ú. ^Œ∂~° „Ѩܫ∂}ÏÅ∞
P#O^•xfl™êÎ~Ú. ~å[H©Ü«∞ =º‰õΩÎʼnõΩ QÆ∞iÎOѨ٠Åaè
ã¨∞ÎOk. =∞Ç≤Ïà◊Å∞ KÕÜ«Ú =$uÎ "åºáê~åÅ∞ ÖÏÉèí
™ê\˜QÍ LO\Ï~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O „Ѩܫ∞`«fl q[Ü«∞O,
Ô~O_À"å~°O P#O^ŒO, =¸_À"å~°O ^≥·=zO`«#,
<åÅ∞QÀ"å~°O PO^Àà◊#Å∞.
‰õΩOÉèí ~åt
D =∂ã¨OÖ’ D ~åt"åiH˜ `˘O^Œ~°áê@∞
x~°‚Ü«∂Å∞, KÕÜ«Ú=$uÎ, "åºáê~åÖ’¡ Hõ+ì̈#ëêìÅ∞ PO^À
à◊#‰õΩ QÆ∞iKÕ™êÎ~Ú. Jq"åÇ≤Ï`«∞Å q"åǨτѨÜ∞« `åflÅ∞,
n~°…HÍeHõOQÍ ÃÑO_çOQ∑Ö’ L#fl Éèí∂, HÀ~°∞ì q"å^•Å∞
Ѩiëê¯~°=∞ø`å~Ú. ã¨O`å<åxH˜ KÕÜ«Ú „Ѩܫ∞`åflÅ∞
Ѷ¨e™êÎ~Ú. x^•#"Õ∞ „Ѩ^è•#O. ã¨~°ã¨fif ѨÓ[, #=
~å„u ѨÓ[Å∞ "Õ∞Å∞KÕ™êÎ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O J<å
~ÀQƺO, Ô~O_À"å~°O PO^Àà◊#, =¸_À"å~°O ^èŒ<å
^•Ü«∞O, <åÅ∞QÀ"å~°O q[Ü«∞O.
g∞# ~åt
D ~åt"åiH˜ D =∂ã¨OÖ’ =$^ä•„â◊=∞,
=$^䕄Ѩܫ∂}ÏÅ∞ ѨÅ∞ PO^Àà◊#Å∞ Hõeæ™êÎ~Ú. JkèHõ
Y~°∞ÛÅ∞ =∂#ã≤Hõ"≥∞ÿ# XuÎ_ç=Å¡ H˘O`« JâßOuH˜Ö’<≥·
HÀѨO`À q∞„`«∞Å∞ â◊„`«∞=ÙÅ∞QÍ =∂ˆ~ J=HÍâ◊O LOk.
|O^èŒ∞=ÙÅ =Å¡ H˘O`«#+¨ìO HõÅ∞æ`«∞Ok. XO@i
„Ѩܫ∂}O =^Œ∞Ì. ˆHΔ„`«^Œ~°≈<åÅ∞, P^蕺u‡Hõ ^è•i‡Hõ
HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ `«$Ñ≤Îx™êÎ~Ú. Z^Œ∞\˜"åi`À *Ï„QÆ`«ÎQÍ
=∂\Ï¡_»O_ç. "≥Ú^Œ\ ˜"å~°O =$^ä•„â◊=∞, Ô~O_À"å~°O
^≥·=zO`«#, =¸_À"å~°O „â◊=}Ï#O^ŒO, <åÅ∞QÀ
"å~°O J<å~ÀQƺO.
JHÀì|~°∞, 2010
 NѨ^ŒˆHo – 15 (PQÆ+¨μì – 2010) x|O^èŒ#Å∞ :
q*Ë`Å« ∞ 1) JO^Œ~°∂ NѨ^HˆŒ ox ѨÓiOK«=K«∞Û. XH˘¯Hõ¯~°∞
1) áÈÅO~åA ã¨~Àlx, XH˘¯Hõ¯\˜ =∂„`«"Õ∞ ѨÓiOz ѨOáêe.
W/o Ñ≤.t=HÀ>Ëâ◊fi~°~å=Ù,
13–29, P~ü.\˜.ã≤.HÍfi~°ì~üû ^ŒQÆæ~°, 2) ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõÖ’x ‰õÄѨ<£#∞ =∂„`«"Õ∞ Hõ`«Î
H˘`«Î¿Ñ@, q#∞H˘O_» – 522 647. iOz ѨOáêe, q_çQÍ ~åã≤ ѨOѨ‰õÄ_»^Œ∞.
3) ÉÏÖòÃÑ<£`À<Õ Ñ¨ÓiOKåe.
2) D=∞x Nx"åã¨~å=Ù,
WO\˜ <≥O.21–22–2, 4) QÆ_»∞ÅÖ’ k^Œ∞ÌÉÏ@∞¡, H˘\˜ì"Õ`«Å∞ LO_»‰õÄ_»^Œ∞.
`À@"åigkä–1, 5) |Ǩï=∞u q+¨Ü«∞OÖ’ ZÖÏO\˜ ã≤á¶ê~°ã¨∞Å∞ JOw
~å=∞eOˆQâ◊fi~°¿Ñ@, HõiOK«|_»=Ù.
`≥<åe – 522 201.
6) „Ѩu<≥ÖÏ 25= `Õn ֒ѨÙQÍ Ñ¨ÓiOz# NѨ^ŒˆHox
3) <Õ=∞# Hõ=∞Å, =∂ HÍ~åºÅÜ«∂xH˜ ѨOáêe.
M/oZ<£.ã¨∞ÉèÏ+πK«O„^ŒÉ’ãπ,
7) D Ѩ^ŒˆHoÖ’ áêÖÁæ<Õ"å~°∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ‰õΩ K«O^•
WO\˜ <≥O.2–3–1,
^•~°∞Öˇ· LO>Ë g∞ K«O^•#O|~°∞`Àáê@∞ g∞ `«~°Ñ¨Ù#
Weã≤ѨÙ~°O [OHõΔ<£,
`≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi Ѩ„uHõ#∞ Z=iH˜ ѨOáêeûOn ѨÓiÎ
NH͉õΩà◊O \∫<£ – 532 001.
z~°∞<å=∂#∞ `≥eÜ«∞*ËÜ«∂e.
ã¨HÍÅOÖ’ ã¨Ô~·# ã¨=∂^è•<åÅ∞ ѨOÑ≤#"å~°∞ : 8) ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Å∞ HÍx"å~°∞ ‰õÄ_® áêÖÁæ#
q.ÔH.=ã¨O`«(ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞)† P~ü.<åˆQâ◊fi~°~å=Ù (NH͉õΩà◊O)† =K«∞Û.
q."ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞¡(#ÖÁæO_»)† Ü«∞O.t=‰õΩ=∂~ü (‰õΩѨÊO)† q^•º
=u(‰õΩѨÊO)† Ü«Ú.Nx"åã¨~å=Ù(ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞)† Ñ≤.P~ü. |Ǩï=∞u q=~åÅ∞ :
<åÜ«Ú_»∞ (u~°∞Ѩu)† Ñ≤.~å=∞Hõ$+¨‚ (Ñ≤~îåѨÙ~°O)† Ñ≤.q.„u<å^äŒ ã¨iQÍ Ñ¨ÓiOz# "åiH˜ `≥Å∞QÆ∞ ã¨Ñ¨Îyi
=¸iÎ(ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞)†q.#~°ã≤OQÆ~å=Ù(ã≤H˜O„^•ÉÏ^Œ∞)† Z.Ñ≤. Ѩ„uHõ#∞ XHõ ã¨O=`«û~°Oáê@∞ Lz`«OQÍ JO^Œ
K«O„^Œ~å=Ù(qâßY)† ™êq„uâ◊~°‡ (J#O`«Ñ¨Ù~°O)† Z.\˜.Nx"å *Ë™êÎ=Ú. XHõ"Õà◊ XHõiHõ<åfl Z‰õΩ¯= =∞Ok ã¨iQÍ
ã¨<£(J#O`«Ñ¨Ù~°O)†ÔH.q.=Ú‰õΩO^• Kå~°∞ºÅ∞,(áê`«QÍA"åHõ)† ѨÓi¿ãÎ ÖÏ@s ^•fi~å =ÚQÆ∞æix ZOÑ≤Hõ KÕã≤, "åiH˜
q.ã¨∞O^Œ~°~å=∞Ü«∞º (K≥#∂fl~°∞)† _ç.ã¨∞„|Ǩχ}ºO(|^ÕfiÅ∞)†
XHõ ã¨O=`«û~°O áê@∞ Ѩ„uHõ#∞ Lz`«OQÍ Ñ¨OѨÙ
Zãπ.<åQÆÉ∂íè +¨}â◊~‡° (J#O`«ÑÙ¨ ~°O)†ã≤.q.ÔH."≥.· â◊~‡° (QÆ∞O@∂~°∞)†
`å=Ú. q∞ye#"åi ¿Ñ~°¡#∞ ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’
\˜.P~ü.ÉÏÅHõ$ëê‚~å=Ù(~å[=∞O„_ç)† Ñ≤.x~°‡Å (QÆ∞O@∂~°∞)†
„ѨK«∞i™êÎ=Ú.
W.âߺ=∞ã¨∞O^Œ~ü(ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞)† Z.~å=∞Hõ$+¨‚Ü«∞º(„á⁄^Œ∞Ì
@∂~°∞)†Z.Hõ$+¨=‚ ∂Kå~°∞ºÅ∞ (=∞Ǩ~å¢+)ì¨ † q.~å=∞Ü«∞º (=∂~å¯ Ñ¨ÓiOz# NѨ^ŒˆHox ѨOѨ=Åã≤# z~°∞<å=∂ :
ѨÙ~°O)† q.a.Zãπ.q.ã¨∞Éσ~å=Ù(=∂~å¯Ñ¨Ù~°O)† *ˇ.™ê„=∂[º Ñ
„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞,
ÅH˜Δ ‡(u~°∞Ѩu)†Z<£.ã¨∞ÉèÏ+πK«O„^ŒÉ’ãπ(NH͉õΩà◊O)† ZO.ÉèÏ#∞ ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O,
=∞u, ZO.Hõ$+¨‚=¸iÎ(u~°∞Ѩu)† ZO.ã¨∞^Œ~°≈<åKå~°∞ºÅ∞(=~°O u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞,
QÆÖò)†Ñ≤.Zãπ.q.~°=∞}ÉÏ|∞(u~°∞Ѩu)†"≥·.[Ü«∞ÅH˜Δ ‡(ÅHõ¯=~°O)† u.u.^Õ. =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞ „áêOQÆ}O,
ZO.=Úx~°`«flO(<åÜ«Ú_»∞¿Ñ@)† Z.ã¨∞Éσ~å=Ù(QÆ∞O@∂~°∞)† HõÑ≤Åf~°÷O ~À_»∞¤,
q.q.Ѩ^•‡=u(XOQÀÅ∞)† Z<£.~å=∞Hõ$+¨‚(QÆ∞~@∂~°∞). u~°∞Ѩu– 517 083.
 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç J_»¤O P^è•~åÅ∞
1 2 3 4
1) ѨÓ~°fiHÍÅOÖ’ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ =ÚO^Œ∞ Wk Z`«∞ÎQÍ
5 LO@∞Ok (5)
6
6) aè<åflxH˜ kQÆ∞=#∞#flk Ǩ~°"≥∞ÿ`Õ ÃÑ·# L#flk (3)
7) =∞^è•fiKå~°∞ºÅ=∞`«O (3)
7 8 9
9) „Ѩu[˝ qHõ$u (3)
10 11 10) ^èŒ~°‡=Ú (2)
13
11) Éèí~°Î (2)
12
13) ™êfiaè=∂#=Ú. '=∞—HÍ~°O`À "≥Ú^ŒÅ=Ù`«∞Ok (3)
14 15 14) =O^Π(3)
16) áêÅã¨=Ú„^Œ∞x ‰õÄ`«∞~°∞‰õΩ Éèí~°Î J<Õ J~°÷O =KÕÛ Ñ¨^ŒO (8)
16
xÅ∞=Ù
1) uO>Ë Wk u<åe. qO>Ë ÉèÏ~°`«O q<åe (2)
2) D #k X_»∞¤# ã‘`å~å=ÚÅ∞ Ѩ~°‚âßÅ xi‡OK«∞‰õΩx
L<åfl~°∞ (4)
NѨ ^ ŒˆHo – 17
x~°fiǨÏ} : PKå~°º N=`«û
3) =~°‚O (2)
4) QÆOQÍã¨∞`«∞_»∞ (9)
5) "åºã¨∞_»∞ (7)
8) `Õ=∞#∞ =º=Ǩ~°OÖ’ (2)
1) ѨÓiOz# "åi ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ : 9) ÉÁ=∞‡ (3)
............................................................ 12) =∞^èŒ∞=∂ã¨OÖ’ =∂q∞_ç K≥@∞ì Wk Hõeæ PǨ¡^ŒOQÍ
............................................................ HõxÊã¨∞ÎOk (2)
............................................................ 14) ã¨=Ú„^ŒO (3)
............................................................ 15) ¢ã‘Î (3)
............................................................
:: NѨ^ŒˆHo–15 (PQÆ+¨μ,ì 2010) ã¨=∂^è•<åÅ∞ ::
2) g∞~°∞ ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Öˇ·`Õ? 1
K≥· `„ « 2~° 3
^äŒ =Ú
J) K«O^• #O|~°∞ : .................................. 4N
`„ O« u QÆú
P) g∞ |^Œ∞Å∞ =∞Ô~=iÔH·<å Ѩ„uHõ ѨOѨQÀi`Õ "åi 5
Hõ$ u 6
âß Ñ¨ =Ú 7
HõO 8K≥
ѨÓiÎ z~°∞<å=∂ : ................................. +¨‚ 9 10
Ü«∞ u Hõ é
............................................................ 11 12
^Õ = Ü«∂ x K≥ q Ü«∂ ‰õΩ
............................................................ 13
............................................................ = u 㨠`«fiO q
14 15
............................................................ ~å QÆ ~°fi =Ú =Ú Å∞¡
16 17
............................................................ Ü«∞ =Ú _»∞ ™ê ~À
18
Å∞ Ѩ H˜Δ ~å A
 (q[Ü«∞#QÆ~° ™ê„=∂[º HÍÅOÖ’ u~°∞=∞Å PÅÜ«∞O K«i„`« TѨO^Œ∞H˘Ok. ^è•~å"åÇ≤ÏHõO – 93
™ê^è•~°} QÆuÖ’ „Ѩ=~°÷=∂#O K≥Ok# PÅÜ«∞O, „Hõ"Õ∞Ñ≤ "ÕQÍxfl ѨÙOAH˘xO^Œ#_»O ã¨||∞.
q[Ü«∞#QÆ~° ™ê„=∂[º P~°OÉèí^Œâ◊Ö’ PÅÜ«∞ Jaè=$kúx WHõ¯_» QÆ∞iÎOK«_»"≥∞ÿOk. )

q[Ü«∞#QÆ~° ™ê„=∂[ºHÍÅOÖ’ PÅÜ«∂aè ™êHΔͺ^è•~°O, "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞H˜ XHõ¯"Õ^Œ áê~åÜ«∞}

=$kúH˜ `À_»Ê_ç#"åiÖ’ "≥Ú^Œ\ |∞Hõ¯~åÜ«∞Å∞, ‰õΩ=∂~°
HõOѨ#, Ô~O_»= ^Õ=~åÜ«∞Å∞, =∞e¡HÍ~°∞˚#~åÜ«∞Å∞x
Ѩ~ÀHõΔOQÍ ¿Ñ~˘¯#=Åã≤ L#flk. ^•#Hõ~°ÎÅ∞ KÕã≤#@∞
=O\˜ ^•<åÅ∞ giÖ’ U XHõ¯i ѨÙ}ϺxH˘~°HÀ KÕÜ«∞
|_»¤ ^•<åÖË J~Ú LO_»_®xfl QÆ=∞xOz D =∂@
K≥Ñʨ _»"∞≥ Oÿ k. WO`«‰Ωõ ѨÓ~°fiO [~°∞QÆ∞`«∞#fl q^èOŒ QÍ<Õ
^Õ"åÅÜ«∞ HÍ~°ºx~°fiǨÏ} ™ê÷xHõ N"≥·+¨‚=„Ѩ=ÚY∞Å
KÕuÖ’<Õ L#flk. Wk N~å=∂#∞AÅ"å~°∞ „Ѩ"Õâ◊
ÃÑ\˜#ì @∞¡QÍ K≥|∞`«∞#fl qq^èŒ ã¨O㨯~°}ʼnõΩ J#∞™ê~°O
QÍ<Õ L#flk. WHõ¯_» [~°∞ѨÙ`«∞#fl qq^èŒ L`«û"åÅ#∞
QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*ËÜ«Ú PHõ~åÅ∞ ÃÑ· q+¨Ü«∂xfl ~°∞A=Ù
Ѩ~°∞ã¨∂Î, D L`«û"åÅ∞ N~å=∂#∞AÅ"åi Hõ$+≤
Ѷ¨e`«"Õ∞Ü«∞x `≥Å∞ѨÙ`«∞<åfl~Ú. J@∞=O\˜ "å\˜Ö’
XHõ\ ˜ - L`«û=k<åÖ’¡ k=º„Ѩ|O^èŒO z=i^•HÍ
áê~åÜ«∞} KÕÜ«∞_»O XHõ PKå~°OQÍ =ã¨∞Î#flѨÊ\˜H©,
H˘xfl „Ѩ`ÕºHõã¨O^Œ~åƒùÅÖ’, ‰õΩ¡Ñ¨ÎOQÍ „Ѩ|O^èŒ=∞O^Œe
u~°∞áêÊ"≥· =O\˜ H˘xfl =ÚYºÑ¶¨∞\ÏìÅÖ’x áêâ◊√~åÅ#∞
QÍ#OKÕ¿ã q^è•#O ~å=∂#∞AÅ"åiKÕ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ@ì
|_çOk. ^≥·=O=ÚO^Œ∞QÍx, ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’QÍx, L`«û=
ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ Tˆ~yOѨ٠[~°∞Ѩ٠ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’QÍx
"Õ^ጠê~åÜ«∞}O [~°∞Ѩ|_»∞K«∞O_ç#@∞¡ `≥e¿Ñ P^è•~åÅ∞
QÆÅ ^•YÖÏÅ∞ =∞$QƺO. J\˜ì „Ѩ™êÎ=#QÆÅ PHõ~åÅ∞
WO`«=~°‰Ωõ ÅÉèºí "≥∞#ÿ @∞¡Ö^Ë ∞Œ . JO`ÕHÍ^Œ∞ #"≥∂^Œ∞KÕã#≤
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
J#|_Õ JOâ◊OÖ’ =∂„`«"Õ∞ H˘~°`« L#fl^Œ#=K«∞Û#x
`≥Å∞ѨÙ`«∞<åfl~Ú. ™ê÷xHõ „Ѩ=ÚY "≥·+¨‚=ÙÅ∞ D q+¨
Ü«∂xfl ^Õ=}‚ L_»Ü«∂~°∞ ^Œ$+≤ìH˜ fã¨∞H˘x~å=_»O
[iyOk. "Õ^Œáê~åÜ«∞} [iˆQO^Œ∞HÀã¨O J`«_»∞ ~å[
ÉèíO_®~åxH˜ K≥Ok# ã≤^ŒÌ‰õΩ>ˇÂì „QÍ=∞O#∞O_ç Ѩ#∞flÅ
~°∂áê# =KÕÛ~å|_çÖ’ ã¨QÆÉèÏQÆO D „ѨÜ≥∂[<å~°÷"≥∞ÿ
"Õ~°∞KÕã≤, HõeHõx]^•ã¨~ü Jà◊QÆÑ≤Ê~å<å~ü WzÛ# ã¨ÅǨ
##∞ã¨iOz, K«„Hõ=iÎÜ≥ÿ∞# Ô~O_»= ^Õ=~åÜ«∞Å (âßã¨
<åÅ∞ W`«xx ^Õ=~åÜ«∞=∞Ǩ~åÜ«∞ Jx ¿Ñ~˘¯O@∞
<åfl~Ú) Q“~°"å~°÷O, "åi¿Ñ~°∞g∞^Œ `«y# U~åÊ@∞
QÍqOKå_»∞. WÖψQ J<ÕHõ=∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞ ^≥·=ÔH·OHõ
~åº~°÷O ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ qiqQÍ ^•#^èŒ~å‡Å#∞ KÕÜ«∞
™êQÍ~°∞. J\˜ì "åiÖ’ L#fl`« „ѨÉèí∞`åfikèHÍ~°∞Å∞
=∞iÜ«Ú ^Õ"åÅÜ«∞ áêÅHõ =~åæxH˜ K≥Ok#"å~°∞, ^Õ"å
ÅÜ«∞ Ѩiã¨~° „áêO`«OÖ’x L^•º#=<åÅÖ’ ™ê÷Ñ≤O
z# =∞~îåkèѨ`«∞Å∞ L<åfl~°∞ (D =∞~îåÅÖ’ Jq
"åÇ≤Ï`«∞Öˇ·# ã¨<åºãõΩÅ∞ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ã¨O|OkèOz#
qq^èŒ HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∞ÎO\Ï~°∞). D ^•#
^è~Œ å‡ÅÖ’ XHõ „Ѩ`ºÕ Hõ`« L#flk. ™ê^è•~°}OQÍ ^≥=· HÔ O· Hõ
~åº~°÷O ÉèíHõÎ[#∞Å∞ `«=∞ ^•#^èŒ~å‡Å#∞ <Õ~°∞QÍ ^Õ"å
ÅÜ«∂xH˜ JO^Œ*Ë™êÎ~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ H˘O`« ^èŒ<åxfl
ÖË^• ã≤~÷ åã≤x÷ +¨~`° ∞« Å`À ‰õÄ_ç P^è•~°„^Œ=ºOQÍ ^Õ"åÅ
Ü«∂xH˜ ã¨=∞iÊ™êÎ~°∞. qâı+¨ ^•#O =∞~˘Hõ q^èŒOQÍ
41
 L#flk. nx „ѨHÍ~°O =ÚO^Œ∞QÍ ^•#Hõ~°Î `«y
#O`« ÃÑ@∞ì|_çÃÑ\˜ì, WѨÊ\˜ˆH ¿ã^•ºxH˜
J#∞=ÙQÍ L#fl ã¨ã¨ºˆHΔ„`åÅÖ’ Hõ~°¬‰õΩ#‰õΩ P=
ã¨~°"≥∞ÿ# h\˜ áê~°∞^ŒÅ =O\˜ J^Œ#Ѩ٠™œHõ~åºÅ#∞
W`ÀkèHõ HõÅÊ#‰õΩ#∂ =∞iÜ«Ú c_»∞Éèí∂=ÚÅ∞ ™êQÆ∞
Ö’xH˜ fã¨∞‰õΩ~å=_®xH© `«QÆ∞ U~åÊ@∞¡#∂ QÍqOz,
`«^•Ìfi~å ÅaèOKÕ JkèHõ "åi¬Hõ P^•Ü«∂xfl +¨~°`«∞Å`À
‰õÄ_ç# P^è•~° „^Œ=º^•#OQÍ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ã¨=∞iÊOz
`å#∞ `«ÅÃÑ\˜ì# ¿ã"åÔH·OHõ~°ºO xifiѶ¨∞flOQÍ [~°∞Ѩ
|_»∞@‰õΩ U~åÊ@∞ QÍqOKå~°∞. D Ѩ^Œúu „Ѩ`ÕºHõOQÍ
QÆ=∞<å~°›O. D q^èŒ"≥∞ÿ# Ѩ^Œúu=Å# Ô~O_»∞ „ѨÜ≥∂
[<åÅ∞ ã≤kúã¨∞Î<åfl~Ú. k=ºˆHΔ„`«OÖ’x ^≥·"åxH˜ ^•#O
KÕÜ«∞_»O =Å# HõeˆQ ã¨∞Hõ$`«O "≥Ú^Œ\ ˜ „ѨÜ≥∂[#O
HÍQÍ, D q^èŒ"≥∞ÿ# ^•#O=Å#, „â◊=∞r=ÙÖˇ·# Hõ~°¬‰õΩ
ʼnõΩ HÍ=Åã≤# ã¨^Œ∞áêÜ«∂Å∞ U~°Ê_»_»O`ÀÉÏ@∞ =∞i
H˘O`« Éèí∂q∞ #∂`«#OQÍ ™êQÆ∞Ö’xH˜ fã¨∞‰õΩ~å=_»O
KÕ`« Ö∫H˜Hõ „ѨÜ≥∂[#O ‰õÄ_» ã≤kú™ÈÎOk. Wk giH˜
"≥O@<Õ ã≤kúOKÕ `«HõΔ} „ѨÜ≥∂[#O. ^•#Hõ~°Î XHõ
Éèí‰õΩÎ_»∞, `«# P^蕺u‡Hõ ã¨∞Hõ$`«OHÀã¨O L^ÕÌtOz KÕã≤#
D HÍ~°ºO ^≥·"åxH˜ ÖËHõ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ÖËHõ nxÃÑ·
P^è•~°Ñ¨_ç L#fl „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ „ѨÜ≥∂[#Hõ~°=∞=_»"Õ∞
H͉õΩO_®, ã¨O|OkèOz# W`«~° =~åæÅ"åiH˜ ‰õÄ_»
Jk H˘OK≥OQÍh, Q˘Ñ¨ÊQÍh,
„|Ǩχ `«# <˘ã¨@ „"åã≤#O`« ^èŒ#O
Z_®iÖ’ L<åfl Åaèã¨∞ÎOk.
"Õ∞~°∞ Ѩ~°fi`åxH˜áÈ~Ú<å
JO`«HõO>Ë Z‰õΩ¯= ^˘~°Hõ^Œ∞.
JO^Œ∞=Å¡ nè~°∞_»"≥· rqOK«@O <Õ~°∞ÛHÀ!
^èŒx‰õΩÅ =^ŒÌ =º~°÷OQÍ
n#`«fiO „ѨHõ\˜OK«=^Œ∞Ì.
ÉÏqÖ’ =ÚOz<å, ã¨=Ú„^ŒOÖ’ =ÚOz<å
‰õΩO_» `«#‰õΩ Ñ¨\˜ì#O`« h\˜<Õ „QÆÇ≤Ïã¨∞ÎOk.
42 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
„ѨÜ≥∂[#=∞ø`ÀOk. WO`«=~°‰õΩ, D ^Õ"åÅÜ«∞OÃÑ·
„ѨÉèí∞`«fiO `«# PkèѨ`«ºO <≥~°Ñ≤#@∞¡QÍx ÖËHõ ÉÏ^茺`«
=Ç≤ÏOz D ^Õ"åÅÜ«∂xH˜, ~å¢+ì̈ „ѨÉ∞íè `«fiOKÕ ^•<åÅ∞
KÕã≤#@∞¡QÍx `≥eÜ«∞~åÖË^Œ∞. ~å[‰õΩ@∞Oc‰õΩÅ∞QÍx
„ѨÉèí∞`«fi L#fl`åkèHÍ~°∞Å∞QÍx ^•<åÅ∞ KÕã≤Ü«ÚO_ç#
ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ "å~°∞ =ºH˜ÎQÆ`«OQÍ `«=∞ JÉèí∞º#flux,
ã¨∞Hõ$`åxfl PtOz ^≥"· å#∞„QÆÇϨ O HÀã¨O KÕãÜ
≤ Ú« <åfl~°∞.
JO^Œ∞KÕ`«<Õ "å~°∞ D ^•<åÅ#∞ KÕÜ«∞_»O HÀã¨O ~å[
ÉèíO_®~å#∞flOz HÍHõ, `«=∞ =ºHÎ̃QÆ`« x^èŒ∞Å#∞Oz ã¨=∞
‰õÄ~°∞ÛH˘xÜ«ÚO_çi. JO^Œ∞KÕ`«<Õ <Õ~°∞QÍ ~å¢+¨ìY*Ï<å
#∞O_ç D ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ Z@∞=O\˜ ã¨Ç¨Ü«∞O JO^Œ
ÖË^Œx K≥ѨÊ=K«∞Û. D ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ K≥Ok# K«~°ã≤÷~°
Pã¨∞ÎÅhfl Éèí‰õΩÎÅKÕ, D ^Õ"åÅÜ«∞ „ѨÜ≥∂[<å~°÷"≥∞ÿ
=ºH˜ÎQÆ`«OQÍ KÕã≤# ^•<åÅ∞QÍ L<åfl~Ú.
3. q[Ü«∞#QÆ~° ™ê„=∂[ºáêʼnõΩÖˇ·# ã¨OQÆ=∞ =Oj
Ü«ÚÅ áêÅ#Ö’ u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞O :
™êà◊√= #~°ã≤OQÆ ^Õ==∞Ǩ~åÜ«∞Å HÍÖO
u~°∞=∞Å^Õ"åÅÜ«∞ K«i„`«Ü«∞O^Œ∞ XHõ #∂`«# J^蕺
Ü«∂xH˜ <åOk ѨeH˜Ok. „H©.â◊.1359 ã¨O=`«û~°OÖ’
u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ tY~åxH©, q=∂<åxH© |OQÍ~°∞
=∞ÖÏ=Ú KÕ~ÚOz# ™êà◊√= =∞Oy^Õ= =∞Ǩ~åA‰õΩ
D #~°ã≤OQÆ^Õ==∞Ǩ~åÜ«∞Å∞ =Úx=∞#∞=∞_»∞ J=Ù
`å_»∞. ™êà◊√= J<Õ Ñ¨^ŒO _ÕQƉõΩ Ñ¨~åºÜ«∞ Ѩ^ŒO.
™êà◊√= #~°ã≤OǨï_»∞ q[Ü«∞#QÆ~° ™ê„=∂[º™ê÷Ѩ#‰õΩ
`«# â◊H˜ÎÜ«Ú‰õΩÎÅ`À ѨÓiÎã¨Ç¨ÏHÍ~åxfl JOkOKå_»∞.
ã¨ÇϨ [ã≤^OúŒ QÍ ÅaèOz# HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏKå`«∞~°ºO ~å[
H©Ü∞« ^Œ∂~°^$Œ +≤Qì ÅÆ D #~°ãO≤ Ǩï_»∞ Jã¨∂Ü«∞ Ѩ~`° `« Ϋ fiO
QÆÅ â◊„`«∞=ÙʼnõΩ ^Œ∂~°OQÍ LO@∂=KåÛ_»∞. u~°∞=∞Å
^Õ"åÅÜ«∞O`À W`«xH˜ QÆÅ ã¨O|O^èŒOKÕ D ^Õ"åÅ
Ü«∞OÖ’ J<ÕHõ =∂~°∞ÊÅ∞ HõÅQÆ_®xH˜ HÍ~°} Éèí∂`«∞_»
Ü«∂º_»∞. W`«x J^Œ$+¨ìOH˘nÌ, ^≥·=ÉèíH˜ÎѨ~°∞_»∞, qK«HõΔ}
*Ï˝#O HõÅ"å_»∞, J#∞Éèí=A˝_»∞, ^Õ"åÅÜ«∞ =º=Ǩ~å
ÅÖ’ ã¨=Úz`«"≥∞ÿ# ã¨ÅǨe=fiQÆÅ HõO^•_≥· ~å=∂#∞
[Ü«∞ºOQÍ~°∞ ã¨Ç¨ÏK«~°∞_»∞QÍ ÅaèOKå_»∞. ™êà◊√= #~°
JHÀì|~°∞, 2010
 ã≤OǨïx „áêѨHõOÖ’ HõO^•_≥· ~å=∂#∞[Ü«∞ºOQÍ~°∞
PÅÜ«∞ ѨÓ*ÏѨÙ#™ê¯~åÖ’¡#∞, ѨiáêÅ<å =º=Ǩ~å
Ö’¡#∂ J<ÕHõ ã¨O㨯~°}Å#∞ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ@ìQÆeQÍ_»∞.
„Ѩ^äŒ=∞ q[Ü«∞#QÆ~° ™ê„=∂[º ѨiáêʼnõΩ_»∞,
ã¨OQÆ=∞=Oj‰õΩ_≥·# |∞Hõ¯~åÜ«∞ÅQÆ∞iOz U âßã¨#O
Ö’#∞ ã¨∂\˜QÍ „Ѩ™êÎqOK«ÖË^Œ∞. HÍx âßã¨#O ã¨OYº
487, 237, 238-\˜.\˜. =¸_»∞=∂„`«O D K«„Hõ=iÎ
HÍÖÏxH˜ ã¨O|OkèOz#q. WO`«‰õΩ=ÚO^Õ „Ѩ™êÎqOK«
|_ç#kÜ«Ú, `ÕnÖËxkÜ«¸ J~Ú# âßã¨# ã¨OYº
487-\˜.\˜.Ö’ „Ѩuk#O Ô~O_»∞ Ѩ~åºÜ«∂Å∞ ã¨Okè
HÍÅOÖ’ ™êfiq∞("ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞)H˜ |∞Hõ¯~åÜ«∞Å ¿Ñ~°∞
g∞^Œ <≥"· ^Õ •ºÅ∞ ã¨=∞iÊOKÕO^Œ∞‰õΩ XHõ „QÍ=∂xfl ^•#O
KÕã≤#@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk.JѨÊ\˜#∞O_ç Wk |∞Hõ¯~åÜ«∞
ã¨OkèQÍ ¿Ñ~°∞á⁄OkOk. JO`ÕHÍ^Œ∞, âßã¨#O ã¨OYº
237, 238-\˜.\˜. âßã¨<åÅÖ’ ‰õÄ_» W@∞=O\˜
^•<åÅ QÆ∞iOz #"≥∂^Œ∞ KÕÜ«∞|_®¤~Ú.
~Ô O_»= ǨÏiǨÏ~°~åÜ«∞ ¿Ñ~°∞#∞ W`«~° „áêO`å
ÅÖ’ ÅaèOz# H˘xflâßã¨<åÅ∞ „Ѩ™êÎqã¨∞Î<åfl~Ú. D
K«„Hõ=iÎ Hõ#Hõã¨Éèí (z^ŒOÉ~°O), HõOz, Nâ‹·ÅO, ™È=∞
tÅ, JǨϟ|ÅO, N~°OQÆO, ‰õΩOÉèíHÀ}O "≥Ú^ŒÖˇ·#
ѨÙ}ºˆHΔ„`åÅÖ’ ^•#^èŒ~å‡Å#∞ QÍqOz#@∞¡ `≥Å∞ѨÙ
`«∞<åfl~Ú. HÍx, u~°∞=∞Å ^Õ"åÅÜ«∞ âßã¨<åʼnõΩ
ã¨O|OkèOz#O`«=~°‰õΩ âßã¨# ã¨OYº 103-\˜.\˜.
XHõ¯\˜ =∂„`«"Õ∞ LOk.D âßã¨#O `≥Å∞ѨÙ`«∞#fl
„ѨHÍ~°O Ô~O_»= ǨÏiǨÏ~°~åÜ«∞Å ¿Ñ~°∞g∞^Œ, „Ѩu
ã¨O=`«û~°O =∂Ѷ¨∞=∂ã¨O N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞H˜
L`«û=O [i¿ÑO^Œ∞‰õΩQÍ#∞ `«QÆ∞ U~åÊ@∞ QÍqOK«
|_çOk. D L`«û= x~°fiǨÏ}Ï~°÷O ѨÓOQÀ_»∞„QÍ=∞
"åi¬HÍ^•Ü«∞O 100 Ѩ}ÏÅ#∞ „Ѩu ã¨O=`«û~°O XHõ
"≥·+¨‚==∞~îåkèѨu ^•fi~å ã¨=∞‰õÄ~°Û|_»∞@‰õΩ U~åÊ@∞
KÕã≤#@∞¡ qâ◊^Œ=∞ø`ÀOk. |Ǩïâ◊ D HÍ~°ºx~åfiǨωõΩ
_≥·# =∞~îåkèѨuˆH D „QÍ=∞O ™êfinè# Ѩ~°K«|_ç
LO@∞Ok. D q^èŒOQÍ ~åAQÍi =ºH˜ÎQÆ`« HÍ~åºxfl
K«Hõ¯Éˇ@ì_®xH˜ XHõ "≥·+¨‚==∞~îåkèѨu ѨÓ#∞HÀ=_»O
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
K«∂ã¨∞ÎO>Ë "≥·+¨‚==∞`«O „Ѩ^äŒ=∞ q[Ü«∞#QÆ~°
~å[=OjÜ«ÚÅ#∞ x^•#OQÍ „ѨÉèÏq`«O
KÕã≤O^Œx K≥ѨÊ=K«∞Û. `«`«Êùe`«OQÍ, D ^Õ"åÅ
Ü«∞OÖ’ QÆ`« H˘O`«HÍÅOQÍ H˘xfl HÍ~°}ÏÅ =Å¡
ã¨∞ѨÎK≥·`«#ºOÖ’ L#fl "Õ^Œáê~åÜ«∞} HÍ~°º„Hõ=∞O
Ô~O_»= ^Õ=~åÜ«∞ŠѨiáêÅ<åHÍÅOÖ’ =Ú^ŒeÜ«∂~ü
u~°∞Hõ¯eHõx] ^•ã¨~ü Jà◊QÑÆ Ê≤ ~å<å~ü"åi Hõ$+≤ Ѷe¨ `«OQÍ
ѨÙ#~°∞^ŒúiOK«|_çOk. JO`ÕHÍ^Œ∞, HõO^•_≥· ~å=∂#∞
[Ü«∞ºOQÍi ã¨ÅǨã¨Ç¨ÏHÍ~åÅ`À ™êà◊√=#~°ã≤OǨï_»∞
J<ÕHõ QÀѨÙ~åÅ#∞, =∞O_»áêÅ#∞ xi‡OK«_O» , ѨÓ^À@
Å#∞ ÃÑOK«_»O, L`«û"åÅ#∞, ¿ã"åHÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ [i
Ñ≤OK«_»O – "≥Ú^ŒÖˇ·# ѨÅ∞ HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«
_»"∞Õ HÍHõ JO^Œ∞ʼnõΩ Y~°∞ÛʼnõΩQÍ#∞ J<ÕHõ „QÍ=∂Å#∞
‰õÄ_» ^•#O KÕâß_»∞.
=∞~À âßã¨#O ™êà◊√=#~°ã≤OǨïx W^ŒÌ~°∞
ѨiáêÅ<åkèHÍ~°∞Å QÆ∞iOz `≥Å∞ѨÙ`ÀOk.
~Ô O_»= ^Õ=~åÜ«∞Å QÆ∞iOz `≥e¿Ñ âßã¨<åÅ∞
J~°_»[#∞ ^•HÍ L<åfl~Ú. g\˜x QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=#
WO`«‰õΩ =ÚO^Õ =zÛOk. âß.â◊.1351, ™œ=∞º<å=∞
ã¨O=`«û~°O („H©.â◊.12-12-1429)= `Õk<å_»∞ D
Ô~O_»=^Õ=~åÜ«∞Å∞ =¸_»∞„QÍ=∂Å∞, =∞i 1200
Ѩ}ÏÅ ^è<Œ åxfl, H˘xfl x`«º<≥"· ^Õ •ºÅ xq∞`«"Î ∞≥ ÿ (âßã¨#O
ã¨OYº188-\˜.\˜.) ã¨=∞iÊOKå_»∞. HÍQÍ WO`«‰õΩ
ѨÓ~°fiO H˘O`«HÍÅOQÍ ^Õ"åÅÜ«∞=∞O^Œ∞ "Õ^ጠê~åÜ«∞}
HÍ~°º„Hõ=∞O xezáÈ~ÚOk. D q+¨Ü«∞O QÆ=∞xOz#
X_≥·Ü«∂~ü ^Õ=}‚L_»Ü«∂~ü ã¨ÅǨ#∞ =∞xflOz# =∞Ǩ
~å[QÆ∞ Ô~O_»= ^Õ=~åÜ«∞Å∞ âß.â◊.1355 „Ѩ=∂nK«
<å=∞ ã¨O=`«û~°O JO>Ë „H©.â◊.22-11-1433 <å_»∞
ã¨∞=∂~°∞ 200 Ѩ}ÏÅ∞ "åi¬HÍ^•Ü«∞O WKÕÛ ã≤^Œú‰õΩ>ˇìÂ
J<Õ =∞~À ¿Ñ~°∞ L#fl Nx"åã¨Ñ¨Ù~°O J#∞ „QÍ=∞ J~°÷
ÉèÏQÆO NÉèÏO_®~åxH˜ K≥Ok L#flO^Œ∞# ~å[ÉèÏO_®
~åxH˜ K≥OkÜ«Ú#fl\˜ìkÜ«Ú JO`Õ P^•Ü«∂xflKÕÛk
J~Ú# Ô~O_»= J~°÷„QÍ=∂xfl, ^Õ"åÅÜ«∞=∞O^Œ∞ "Õ^Œ
áê~åÜ«∞} HÍ~°º„Hõ=∞O ѨÙ#~°∞^ŒúiOK«|_»∞@‰õΩQÍ#∞
43
 (âßã¨#O ã¨OYº 8,9 =∞iÜ«Ú149-\˜.\˜.)24
=∞Ok „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ ^•#O KÕâß_»∞. D
ã≤^Œú‰õΩ>ˇì „QÍ=∞O "≥·‰õΩO~î°=à◊<å_»∞Ö’x XHõ
JO`«~åƒùQÆ"≥∞ÿ# H˘\ÏìÅã¨÷ÅOÖ’ L#fl@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk.
u ~°∞ =∞ Å Ö’
K«∂_»=Åã≤# „Ѩ^ÕâßÅ∞
™êfiq∞ ѨÙ+¨¯i}˜ : D HÀ<Õ~∞° u~°∞=∞Å QÆ∞_çH˜ „ѨH¯õ <Õ
LOk. Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆ∞_çÖ’ „Ѩ"ÕtOKÕ =ÚO^Œ∞QÍ Ñ¨q„`«
"≥∞ÿ# ѨÙ+¨¯i}˜Ö’ ™êfl#O KÕ™êÎ~°∞. WO^Œ∞Ö’ ™êfl#O
KÕ¿ãÎ â◊s~°O`À áê@∞ =∞#ã¨∞û ‰õÄ_® Ѩiâ◊√^Œú
=∞=Ù`«∞Ok.
PHÍâ◊QÆOQÆ : D [Åáê`«O PÅÜ«∂xH˜ L`«Î~°
kâ◊QÍ 5 H˜.g∞. ^Œ∂~°OÖ’ LOk.
áêѨq<åâ◊#O : D f~°÷O QÆ∞_çH˜ L`«Î~° kâ◊QÍ 5
H˜.g∞.^Œ∂~°OÖ’ LOk.
"≥·‰õΩO~î°f~°÷O : D f~°÷O QÆ∞_çH˜ L`«Î~° kâ◊QÍ 5
H˜.g∞.^Œ∂~°OÖ’ LOk.
`«∞O|∞~°∞f~°÷O : Wk QÆ∞_çH˜ L`«Î~°OQÍ 16 H˜.g∞.
^Œ∂~°OÖ’ LOk.
tÖÏ`À~°}O : Éè∫QÀoHõ Ѩi}Ï=∞O`À ã¨Ç¨Ï[
ã≤^ŒúOQÍ U~°Ê_ç# tÖÏ`À~°}O, QÆ∞_çH˜ L`«Î~°OQÍ
XHõ H˜Ö’ g∞@~°∞ ^Œ∂~°OÖ’ LOk.
u.u.^Õ L^•º#=<åÅ∞ : ^Õ=™ê÷#O"å~°∞ u~°∞
=∞ʼnõΩ â’ÉèÏÜ«∞=∂#"≥∞#ÿ L^•º#=<åÅ#∞ ÃÑOK«∞
`«∞<åfl~°∞. WO^Œ∞Ö’ JѨÙ~°∂Ѩ"∞≥ #ÿ "≥ÚHõ¯Å∞, =$HΔÍÅ∞
Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞<åfl~Ú.
P™ê÷#=∞O_»Ñ¨O : (ã¨^Œãπ ǨÅ∞) Ç≤ÏO^Œ∂ ^èŒ~°‡
„ѨKå~° Ѩi+¨`«∞Î"åi P^èŒfi~°ºOÖ’ x~°fiÇ≤ÏOѨ|_Õ
^è•i‡Hõ LѨ<庙êʼnõΩ, ǨÏiHõ^,Œä ã¨Ow`« Éè[í # HÍ~°º
„Hõ=∂ʼnõΩ "ÕkHõQÍ LѨÜ≥∂QÆѨ_»∞`«∞#fl ã¨ÉèÏ
=∞O_»ÑO¨ .
44 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
Wk U H˘@ìOÖ’(lÖÏ¡)x^À `≥Å∞Ѩ|_»ÖË^Œ∞. HÍx
"≥·‰õΩO~î°=à◊<å_»∞ =∞iÜ«Ú u~°∞‰õΩ¯_»=Ó~ü <å_»∞Å∞
Ô~O_»∞‰õÄ_» K«O„^Œyi ~å[ºOÖ’x u~°∞"ÕOHõ@ H˘@ìO
Ö’x ÉèÏQÆOQÍ L#fl@∞¡ `≥eã≤# q+¨Ü«∞"Õ∞!
D ~åA H˘Å∞=ÙÖ’ ^Õ=}‚L_»Ü∂« ~ü =∞iÜ«Ú
=∞Å¡#fl J#∞ W^ŒÌ~°∞ JkèHÍ~°∞Å∞ L#fl q+¨Ü«∞O, D
âßã¨#O =Å# =∞#‰õΩ `≥Å∞™ÈÎOk. WOHõ#∂, =∞Ǩ
=∞O_»ÖËâ◊fi~° ™êÅfi ÃÑi=∞Å¡Ü«∞^Õ==∞Ǩ~åA, Ãã·<åºkè
ѨuÜ«Ú =∞iÜ«Ú ~åAQÍi |O^èŒ∞=Ù J~Ú# `≥ѨÊ_»
<åQÆÜ«∞º <åÜ«∞Hõ~ü J#∞#`«_»∞#∞ =∞iÜ«Ú Nysâ◊fi~°
(|Ǩïâß W`«_»∞ ~åAQÍi Hõx+¨ª ™È^Œ~°∞_≥· LO_»
=K«∞Û#∞.) J#∞ D =ÚQÆ∞~æ ∞° =º‰õΩÅÎ #∞ ‰õÄ_» âßã¨<åÅ∞
=∞#‰õΩ Ñ¨iK«Ü«∞O KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
=∞e¡HÍ~°∞˚# ~åÜ«∞ʼnõΩ ã¨O|OkèOz âß.â◊.
1371 ÖË^• „H©.â◊.1450= ã¨O=`«û~°OÖ’ „ѨHõ\ ˜Oz#
âßã¨#O XHõ\ ˜ =∂„`«"Õ∞ ÅaèOzOk. D âßã¨#O
„ѨHÍ~°O u~°∞ѨuH˜ K≥Ok# W^ŒÌ~°∞ N"≥·+¨‚=ÙÅ∞ `«=∞‰õΩ
K≥Ok# XHõ QÆ$Ǩxfl, H˘O`« x"Õâ◊#ã¨÷ÖÏxfl K«O„^Œ
yi HÍѨÙ~°ã¨∞Î_≥·# xÜ≥∂y„ÉÏǨχ}∞_»∞ ~å[=∂eHõO
K≥#flÑ¨Ê L_»Ü∂« ~°∞#‰õΩ q„Hõ~ÚOKå~°#∞ q+¨Ü∞« O qâ◊^Œ
=∞ø`ÀOk. |Ǩïâß D ~å[=∂eHõOK≥#flѨÊL_»
Ü«∂~°∞ ~åA#‰õÄ =∞iÜ«Ú L#fl`« =Oâ◊ã¨∞÷ʼnõΩ
ѨO_»∞QÆѨÉσʼnõΩ HÍ=Åã≤# ѨÙ+¨Ê=∂eHõÅ#∞ ã¨=∞
‰õÄiÛÃÑ>Ëì@∞=O\˜ ~å[H˘Å∞=ÙÖ’x XHõ L^ÀºQÆã¨∞÷_≥·
LO\Ï_»∞.
u~°∞ѨuH˜ <≥·~°∞uÖ’ 11 H˜.g∞. ^Œ∂~°OÖ’
K«O„^Œyi L#flk. J~Ú<å âßã¨#OÖ’ `≥eÑ≤# „ѨHÍ
~°O Wq Ô~O_»∞#∂ u~°∞"ÕOQÆ_»H˘\ÏìxH˜ K≥OkÜ«Ú#fl
"Õ~°∞"Õ~°∞ LѨlÖϡʼnõΩ K≥Ok L#flq. u~°∞Ѩu u~°∞
‰õΩ¯_»=Ó~°∞<å_»∞Ö’ LO_»QÍ, K«O„^Œyi "≥·‰õΩO~î° =Å
<å_»∞Ö’x JO`«~åƒùQÆO.
^Œ∞~°ƒÅ∞_≥·# =∞e¡HÍ~°∞˚#~åÜ«∞ÅHÍÅO#∞O_ç,
ã¨OQÆ=∞ =OjÜ«ÚÅ∞ „Hõ"∞Õ Ñ‘ xsfi~°∞ºÖˇ· â◊HÇΘ Ï‘ #∞Å=_»O
JHÀì|~°∞, 2010
 =Å# ™êà◊√= =Oâ◊=∞O^Œe „Ѩ=ÚY<åÜ«∞‰õΩÅ∞ ~å[ºO
Ü≥ÚHõ¯ ѨiáêÅ<å ѨQÍæÅ#∞ `«=∞ Jnè#OÖ’xH˜ `≥K«∞Û
H˘x â◊H˜Îã¨OѨ#∞flÖˇ· ~å}˜OKå~°∞.
D HÍÅOÖ’ ã¨∞„Ѩã≤^Œ∞úÖˇ· QÆ}∞uÔHH˜¯#
=ÚQÆ∞æ~°∞ ™êà◊√= „Ѩ=ÚY∞ÅÖ’ ™êà◊√= #~°ã≤OǨï_»∞
XHõ_»∞. =∞ÅQÆOQÆÜ«∞^Õ= =∞Ǩ~åA ‰õΩ=∂~°∞_≥·#
™êà◊√= ã≤~°∞=∞Å¡Ü«∞ ^Õ==∞Ǩ~åA âß.â◊.1372=
ã¨O=`«û~°OÖ’ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞H˜ H˘xfl ã¨=∞~°Ê}Å∞
KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ H˘O`«^èŒ<åxfl ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ^•#O (âß.ã¨.
23-\˜.\˜.) KÕâß_»∞. JÖψQ Ô~O_»= ^Õ=~åÜ«∞Å#∞
QÆ∞iOz K≥ѨÙÊH˘#fl ã¨O^Œ~åƒù# QÆ∞iÎOK«|_ç# ™êà◊√=
=∞Å¡Ü«∞º^Õ= =∞Ǩ~åA (™êà◊√= Zé] HõOѨܫ∞^Õ=
=∞Ǩ~åAÜ≥ÚHõ¯ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ =∞iÜ«Ú ÃÑi=∞Å¡Ü«∞^Õ=
=∞Ǩ~åA ™È^Œ~°∞_»∞) âß.â◊.1385= ã¨OIIÖ’ ^è•#º
~°∂ѨOÖ’#∞, ^èŒ#~°∂ѨOÖ’=KÕÛ Jxfl~°HÍŠѨ#∞flÅ`À
ã¨Ç¨ K«O„^Œyi~å[ºOÖ’x UÅOÉÏHõ¯O „QÍ=∂xfl
^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ^•#O KÕâß_»∞. JO`ÕH͉õΩO_® ^Õ=^•#
„QÍ=∂ÅÖ’ Ô~O_»∞ ѨO@HÍÅ∞=Å#∞ (âßã¨#O ã¨OYº
157-\˜.\˜.) `«qfiOKå_»∞. ™êà◊√= =∞Å¡Ü∞« º KÕã#≤ D
^•#O q^è•#O K«∂¿ãÎ JѨÊ\˜ˆH W`«_»∞ q[Ü«∞#QÆ~°
™ê„=∂*ϺkèѨ`«ºO #∞O_ç q_ç=_ç ã¨fi`«O„`«∞_≥· K«O„^Œ
yi ~å*ϺxH˜ KåÅ=∞@∞‰õΩ ã¨fi`«O„`« áêʼnõΩ_»∞QÍ
L#fl@∞¡ Hõ#|_»∞`«∞#flk. W`«_»∞ `«# âßã¨<åÅÖ’
q[Ü«∞#QÆ~° K«„Hõ=iÎx QÆ∞iOz# „Ѩã¨H˜Îx fã¨∞‰õΩx
~åHõáÈ=Ù@‰õΩ HÍ~°}O WkÜÕ∞ J~Ú LO@∞Ok.D
=∞Å¡Ü«∞º^Õ= =∞Ǩ~åA H˘_»∞‰õΩ ™êà◊√= ~å=∞K«O„^Œ
~åA =∞iÜ≥ÚHõ ™êà◊√= „Ѩ=ÚY∞_»∞. W`«_»∞ ‰õÄ_»
W^Õ âß.â◊.1385= ã¨OIIÖ’ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞#‰õΩ H˘xfl
ã¨=∞~°Ê}Å∞ (âßã¨#O ã¨OYº 154- \˜.\˜.) QÍqO
Kå_»∞. D =∞Å¡Ü«∞º^Õ=Ùx =∞i W^ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞
J@∞ `«~åfi`« =zÛ#"å~°∞. giÖ’ ™êà◊√= QÀѨܫ∞º
âß.â◊.1391= ã¨OIIÖ’ (âßã¨# ã¨OYº155-\˜.\˜.)#∞,
Ô~O_»="å_≥·# ™êà◊√= u=∞‡~åÜ«∞Å∞ âß.â◊1403=
ã¨O=`«û~å# (âßã¨# ã¨OYº 196-\˜.\˜.) âßã¨<åÅÖ’
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
HõxÑ≤™êÎ~∞° . D z#fl"å_≥#· ™êà◊√= „Ѩ=ÚY∞_»∞
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞#‰õΩ =∞iÜ«Ú N =~åǨÏ
™êfiq∞H˜ H˘xfl x`«º<≥·"Õ^Œº ã¨=∞~°Ê}Å∞ x"Õ
kOKÕO^Œ∞‰õΩQÍ#∞ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ 7800 Ѩ}=ÚÅ
^èŒ<åxfl ^•#O KÕã≤ `«# B^•~åºxfl Kå@∞‰õΩ<åfl_»∞.
D P~°∞=∞Ok ã¨∞„Ѩã≤^Œ∞úÖˇ·# ™êà◊√= „Ѩ=ÚY∞Å∞#∂
XˆH ‰õΩ@∞O|OÖ’x "å~°∞ J~Ú# `«O„_ç, J`«x W^Œ~Ì ∞°
‰õΩ=∂~°∞Å∞ =∞iÜ«Ú J`«x ᜄ`«∞Å∞ (=∞#∞=∞Å∞) -
g~°O^Œ~°∞#∂ ‰õÄ_» =∞Ǩ=∞O_»ÖËâ◊fi~° =∞Ǩ~åAÅ∞.
D ‰õΩ@∞O| |O^èŒ"Õ∞, giH˜ WO`«\ ˜ â◊H˜Î™ê=∞~å÷ºÅ∞
J|ƒ\ÏxH˜ HÍ~°}O J=_»"Õ∞ H͉õΩO_® ™ê„=∂*ϺxH˜
qѨ`∞« #Î ∞ `≥zÛ ÃÑ@ì_®xH˜ ‰õÄ_» P^è•~°É∂íè `«OQÍ LOk.
u~°∞=∞Å âßã¨<åÅ =Å¡ `≥Å∞ã¨∞Î#fl =∞~˘Hõ
™êà◊√= =OjÜ«ÚÅâßYÖ’x ¿Ñ~˘¯#^Œy# „Ѩ=ÚY
=º‰õΩÎÅ∞- ™êà◊√= #~°ã≤OǨï_»∞, J`«x *˺+¨ª™È^Œ~°∞_»∞
™êà◊√= u=∞‡~å[ L_»Ü«∂~ü (âß.â◊.1385= ã¨OII#‰õΩ
K≥Ok# âßã¨#O ã¨OYº 69-\˜.\˜.) =∞iÜ«Ú gi
`«O„_ç ™êà◊√=QÆ∞O_»~å[ L_»Ü«∂~ü (gi<Õ =∞Ǩ~åA
QÆ∞O_»Ü«∞^Õ==∞Ǩ~åA Jx ‰õÄ_» Ñ≤Å∞™êÎ~°∞). D
=¸_»= QÆ∞O_»Ü«∞^Õ= =∞Ǩ~åA HÍQÆ =∞~˘Hõi ¿Ñ~°∞
uѨÊ~åA. ™êà◊√=~åA ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ™êà◊√= Ѩ~fi° `«~åA
(âßã¨#O ã¨OYº 53-\˜.\˜.). uѨÊ~åA(Ô~O_»= ^Õ=
~åÜ«∞Å ÉÏ==∞ik) Ü≥ÚHõ¯ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ QÀѨ. D
QÀѨ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ „uѨÙ~åO`«H.õ gˆ~HÍHõ, WOHõ#∂, W`«~°
„áêO`åÅÖ’ ÅaèOz# âßã¨<åÅ=Å# `≥eã≤# ™êà◊√=
„Ѩ=ÚY∞Å∞ =∞iH˘O^Œ~°∞<åfl~°∞. u=∞‡ ÖËHõ QÀѨu=∞‡
J<Õ =∞~˘Hõ ¿Ñ~°∞ L#fl u~°∞=∞Å^Õ= =∞Ǩ~åA J#∞
#`«_»∞ |Ǩïâß „uѨÙ~åO`«‰õΩx XHõ ™È^Œ~°∞_≥·
LO\Ï_»∞ (1923 =∞„^•ã¨∞ ZÑ≤„QÍѶ≤HõÖò iáÈ~°∞ì, ¿Ñ~å
77). ZHõ¯_À ^ŒH˜Δ}„áêO`«OÖ’ ѨiáêʼnõΩ_çQÍ LO_ç#
ã¨OQÆ=∞^Õ==∞Ǩ~åA ‰õÄ_» ™êà◊√=#~°ã≤OǨïx `«e¡
^ŒO„_»∞Å `À_»|∞\˜ì# ã¨O`å#"≥∞ÿ LO\Ï_»∞ (Pi¯ ºÖÏl
HõÖò 㨈~fi iáÈ~°∞ì 1908-09, ѨÙ@167).
(WOHÍ LOk)
45
 "ÕOHõ>Ëâ◊√x E_» "ÕQÆ~å~°O_ç
~å~°O_ç ~å~°O_ç [#∞ÖÏ~° ~°O_ç
"ÕOHõ>Ëâ◊√x E_» "ÕQÆ~å~°O_ç
#Å¡"≥∂=Ú "å_»∞ #=Hõà◊Å"å_»∞
`≥Å¡<å=∞=Ú "å_»∞ K«Å¡h"å_»∞
#=~°`«flǨ~°∞_»∞ =∞}˜=∞‰õΩ@^è•~°∞_»∞
JÉèíÜ«∞ǨÏã¨Î=Ú`À_» F^•~°∞Û"å_»∞
U_Õ_»∞ Ö’HÍÅ∞ UÖË_ç "å_»∞
U_»∞H˘O_»ÅÃÑ·# H˘Å∞"≥·# "å_»∞
"Õ^•O`« „Ñ≤Ü«Ú_»`«_»∞ "Õ^Œ<åǨÏ~°∞_»∞
"Õ^ŒÑ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ J`«_»∞ "Õ^Œ"Õ^Œ∞ºO_»∞
HõëêìÅ∞ ÉÏ¿Ñ\˜ Hõ~°∞}Ï`«∞‡_»`«_»∞
=_ç¤HÍã¨∞Å"å_»∞ =~°"ÕÅ∞Ê=`«_»∞
"ÕÅ∞ÊʼnõΩ "ÕÅ∞Ê=Ù "ÕOHõ\Ï„nâ◊√_»∞
N^Õq Éèí∂^Õq „Ñ≤Ü«∞HÍO`«∞_»`«_»∞
HõeÜ«ÚQÆ ^Õ=Ù_»∞ HõeH˜ ѨÙ~°∞+¨μO_»∞
PѨ^ŒÅ∞ HÍKÕ\˜ |O^èŒ∞"Õ J`«_»∞
ÉèíHõÎ[#∞ʼnõΩ J`«_»∞ HõO\˜Ô~ÃÑÊѨÙ_»∞
â◊~°}∞"Õ_ç# KåÅ∞ q_»∞=<Õ q_»∞=_»∞
=‰õΩà◊Ѩل`«∞_»∞ J`«_»∞ Nx"åã¨∞O_»∞
QÀqO^Œ~åAʼnõΩ „Ñ≤Ü«∞ J#∞A_ç`«_»∞
PHÍâ◊~åA‰õÄ JÅ∞¡_Õ J`«_»∞
Ѩ^•‡=f „Ñ≤Ü«Ú_»∞ Ѩ~°=∞áê=#∞_»∞
x~°∞Ѩ=∂#∞O_»`«_»∞ x`«º ã¨`«∞fiO_»∞
™œO^Œ~°ºHÍO`«∞_»∞ ã¨`«ºã¨OHõÅ∞ÊO_»∞
<å~°^Œ∞x „Ñ≤Ü«Ú_»`«_»∞ <åQÆâ◊Ü«∞#∞O_»∞
Å˛<å^äŒ∞O_»`«_»∞ <å~åÜ«∞}∞O_»∞
`«∞Åã≤=∂ÖÏ„Ñ≤Ü«Ú_»∞ ÉèíH˜ÎÉèÏ=#∞_»∞
`˘O_»=∂#∞xHõ`«_»∞ W+¨ì^Õ=ÙO_»∞
=∞~°‡O|∞QÆÅ"å_»∞ =∞Ç≤Ï`å`«∞‡_»`«_»∞
=∞OQÆ<å^äŒ∞O_»`«_»∞ "ÕOHõ\ÏK«Å∞_»∞
H“ã¨ÅºÑ¨Ù„`«∞_»∞ N~å=Ú_»`«_»∞
~åHõΔ™êO`«‰õΩ_»`«_»∞ ^èŒ~°‡~°HõΔ‰õΩ_»∞
46 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
=∂xhKÀ~°∞_»∞ =∞#‡^ä•HÍ~°∞_»∞
Hõ$+¨‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ ^Õ=H©ã¨∞`«∞_»∞
ÉÏ"ål „Ñ≤Ü«Ú_»`«_»∞ K«^Œ~°OQÆ „Ñ≤Ü«Ú_»∞
Éèí=Ùx q∞„`«∞O_»`«_»∞ Éèí=ºK«i`«∞O_»∞
™ê=∞Ö’Å∞_»∞ J`«_»∞ ™ê^èŒ∞[#jÅ∞_»∞
HÍ~°ºHÍ~°}∞_»∞ `«ÅhÖÏÅ „Ñ≤Ü«Ú_»∞
Hõ=∞ÅÖ’K«#∞_»`«_»∞ Hõ=∞ÖÏH˜Δ „Ñ≤Ü«Ú_»∞
Ѩ^Œ‡xÅÜ«ÚO_»`«_»∞ =„[Hõ=K«∞O_»∞
|OQÍ~°∞ QÆ∞_ç"å_»∞ QÆ~°∞_» "åǨÏ#∞_»∞
<ÕÅ"ÕÅ∞ÊÅ "Õ^Œáê~åÜ«∞}∞O_»∞
Ѩu`«áê=#∞_»`«_»∞ Ѩ~°"Õ∞+≤ª J`«_»∞
PѨ^Œ„"≥Ú‰õΩ¯Å"å_»∞ J=x ѨÙ~°∞+¨μO_»∞
HõÖϺ} HÍ~°‰õΩ_»∞ ‰õΩã¨∞=∞HÀ=∞Å∞_»∞
Hõ=∞hÜ«∞ <å=Ú_»∞ <Õ„`å#O^Œ Hõ~°∞_»∞
~°`«flǨÏ$^ŒÜ«Ú_»∞ J`«_»∞ x`«º‰õΩâ◊√Å∞O_»∞
P#O^Œ~°∂ѨÙ_»∞ J=∞ˆ~O„^Œ „Ñ≤Ü«Ú_»∞
"≥∂ǨÏ<å â◊‰õΩ_»`«_»∞ "≥∂HõΔѨÙ~°∞+¨μO_»∞
u~°∞=∞ÖËâ◊√_»∞ J`«_»∞ u~°∞Ѩf ^Õ=Ù_»∞
‰õΩ=∞‡s#OaH˜ Hõ_»∞ W+¨μì_»`«_»∞
=∞\˜ìѨÓÖÏ„Ñ≤Ü«Ú_»∞ =∞ǨÏhÜ«Ú_»`«_»∞
„|Ǩχ^Õ=Ù#Hõ`«_»∞ Ñ≤`«$^Õ=ÙO_»∞
„|Ǩχ"Õ∞ J`«_»∞ Ѩ~°„|Ǩχ"Õ∞ J`«_»∞
FOHÍ~° „Ñ≤Ü«Ú_»`«_»∞ F[ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞
QÆ∞O_≥QÆ∞_çÖ’ J`«_»∞ P`«‡`ÕAO_»∞
J#fl=∂Kå~°∞º_»∞ H˘Åz<å ^Õ=Ù_»∞
HÍq∞`å~°÷=Ú eÜ«∞º "ÕOKÕã≤<å_»∞
ÉèíH˜Î „"≥ÚHõ¯QÆ "ÕQÆ Hõ^Œe~å~°O_ç
ÉèíQÆ"å#∞_ç `«_»x â◊~°}∞"Õ_»O_ç
~å~°O_ç ~å~°O_ç [#∞ÖÏ~° ~°O_ç
"ÕOHõ>Ëâ◊√x E_» "ÕQÆ~å~°O_ç
– ÉÁO_®~°`åfl=f #∂Hõ~åA
JHÀì|~°∞, 2010
 [#‡ [~å=∞~°} ã¨∞Y^Œ∞óMÏ^Œº#O`« ˆH¡â◊Ñ‘_ç
`«∞Öˇ·# r=HÀ\˜x ~°H˜ΔOK«∞@‰õΩ `«# J"åº[Hõ$Ѩ`À
^Õâ◊HÍÖÏ^Œ∞ÅKÕ N=∞ǨÅH˜Δ ‡`À ã¨Ç¨ Ѩ~°=ӺǨÏqÉèí
"åO`«~åº=∞º~åÛ ~°∂áêÅ`À J=`«iOK«∞#∞ N=∞<åfl~å
Ü«∞}∞_»∞. g\˜Ö’ J`«ºO`« ã¨∞ÅÉèí"≥∞ÿ#k ã¨HõÅ [#∞
ʼnõΩ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO_»∞#k J~åÛ=`å~°O. Ñ≤à◊§
Ö’HÍKå~°∞ºÅ∞ `å=Ú ~°zOz# N=K«#Éèí∂+¨}=∞<Õ
k=º„QÆO^äŒ=∞O^Œ∞ D ѨOK«q^è•=`å~åÖ’¡#∞ J~åÛ=
`å~°"Õ∞ ã¨HõÅ=∂#=HÀ\˜H˜h Láê^ÕÜ«∞=∞x `≥eÜ«∞
*Ëâß_»∞.D Éè∂í Ö’HõOÖ’ J~åÛ=`å~° qâıëêÖ’¡ ã¨fiÜ«∞O
=ºHõÎ ˆHΔ„`åÅ∞ H˘xfl QÆÅ=Ù. JO^Œ∞Ö’ u~°∞=∞Å ZO`À
=∞Ç≤Ï=∂xfi`«"≥∞ÿ#k. Ѩ~°=∞Ѩ^Œ<å^äŒ∞_»QÆ∞ N=∞<åfl~å
Ü«∞}∞_»∞ N"≥·‰õΩO~î°O #∞O_ç D u~°∞=∞Å y~°∞ÅÃÑ·
áê^Œq∞_çç<å_»∞ Hõ#∞Hõ<Õ D u~°∞=∞Å ˆHΔ„`«O Ѩ~°=∞
áê=#"≥∞ÿ#^Œx qaè#flѨÙ~å}ÏÅ∞ Ѷ¨∞’+≤OK«∞K«∞#flq.
„^•q_»^Õâ◊=∞O^Œ∞ N =∞Ǩq+¨μ‚=Ù Ü≥ÚHõ¯
P[˝`À Ü«∞^è•~°÷=∞QÆ∞ N"≥·+¨‚= `«`«Î fi=Ú "åºÑ≤OѨ*ËÜ«Ú
@‰õΩ J=`«iOz# =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ PàÏfi~°∞Å∞. `«q∞à◊
ÉèÏ+¨Ö’ PàÏfi~ü J#QÍ JQÍ^èŒ=∞QÆ∞ ÉèíQÆ=`«Î`«Î fi=∞#∞
ã¨=Ú„^ŒO Ö’`«∞#∞ J#∞ÉèíqOz# "å~°∞ Jx J~°÷O.
Éèí∂`«O ã¨~°â◊Û =∞ǨÏ^•Ç¨ÏfiÜ«∞ Éèí@ì<å^äŒ
N ÉèíH˜Î™ê~° ‰õΩÅâıY~° Ü≥∂y"åǨ<£ II
ÉèíHÍÎO„Ѷ≤∞ˆ~}∞ Ѩ~°HÍÅ Ü«∞fO„^Œq∞„âß<£
N=∞`«Ê~åO‰õΩâ◊=ÚxO „Ѩ}`À-ã≤‡ x`«º"£∞ II
á⁄Üü∞ÔQ·PàÏfi~°∞, ѨÓ^Œ`åÎàÏfi~°∞, ¿ÑÜ«∂àÏfi~°∞,
u~°∞=∞lâ‹· PàÏfi~ü, #=∂‡àÏfi~ü, ‰õΩÅâıY~åàÏfi~ü, ÃÑi
Ü«∂àÏfi~ü, `˘O_»~°_çá⁄Ê_çPàÏfi~ü, uѨÙáêÊ}˜PàÏfi~ü,
u~°∞=∞OÔQ·PàÏfi~ü, #=∂‡àÏfi~°¡‰õΩ t+¨μºÅQÆ∞ N=∞^èŒ∞~°
Hõ=ÙÅ∞, PO_®àò^Õqx HõeÑ≤ "≥Ú`«ÎO Ѩxfl^ŒÌ~°∞QÍ N
"≥·+¨‚= [QÆu H©iÎOK«∞K«∞#flk. D PàÏfi~°¡O^Œ~°∞ ÉèíQÆ=O
`«∞x Ü≥ÚHõ¯ PÜ«Ú^è•Å∞ =∞iÜ«Ú JÅOHÍ~åÅ Ü≥ÚHõ¯
JOâß=`å~° qâı+μ¨ ÖË. P Ü«∂ HÍÖÏÅÖ’ „^•q_» ^Õâß#
qq^èŒ=~å‚ÅÖ’ qaè#fl s`«∞ÅÖ’ J=`«iOz N=∞<åfl
~åÜ«∞}∞x ã¨fi~°∂Ѩ~∂° ѨQ∞Æ } qÉè∂í `åº^Œ∞Å#∞ J`«ºO`«
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
ÉèíH˜ÎQÍ ~åQÆÉèíi`«=ÚQÆ `«q∞à◊ÉèÏ+¨Ö’ <åÅ∞QÆ∞
"ÕÅáêâ◊√~åÅ∞ QÍ#O KÕâß~°∞. "å\˜<Õ <åÖÏ
~Ú~° k=º„Ѩ|O^è•Å∞ Jx Ñ≤Å∞ã¨∞<Î åfl~°∞. g~°∞
ÉèíQÆ=^Œ#∞„QÆǨÏqâı+¨OKÕ`« ã¨HõÅâߢã¨Î áê~°OQÆ`«∞Öˇ·
#ѨÊ\˜H˜h [## ™ê÷#ÉèÏ+¨Ü«∞QÆ∞ „^Œq_»=∞O^Õ g~°∞
Hõ$+≤*Ëâß~°∞. PàÏfi~°∞¡ k"åº#∞Éèí∂u`À H©iÎOz# k=º
^ÕâßÖ’¡ J`«ºO`« „Ѩã≤kú á⁄Ok# ˆHΔ„`åÅ∞ „Ѩ^è•#OQÆ
=¸_»∞. "≥Ú^Œ\ ˜k HÀ~ÚÖò Jx [QÆ„`«Êã≤kú QÍqOz#
N~°OQÆ=Ú. Ô~O_»=k u~°∞"ÕOQÆ_»=∞Öˇ·Ü«∞x „Ѩã≤kú
á⁄Ok# u~°∞=∞Å k=ºˆHΔ„`«O =∞iÜ«Ú =¸_»=k
Nx"åã¨∞x
„|Ǩϟ‡`«û"åÖ’¡
k=º„Ѩ|O^è•Å∞
– _®IIÑ≤.\˜.l.~°OQÆ~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ∞
ÃÑiÜ«∞HÀ~ÚÖòQÍ „Ѩã≤kú QÍOz# HÍOpѨÙ~°O. D
=¸_»∞ ˆHΔ„`åÖ’¡ `«Å=∂xHõ"≥∞ÿ# ѨÙ}ºˆHΔ„`«O u~°∞=∞Å.
WHõ¯_» ™êHΔÍ`«¯iOz# ™êfiq∞ ™êHΔÍ`«∞ÎQÆ N "ÕOHõ
>Ëâ◊fi~°∞xQÍ H©iÎOѨ|_Õ=¸iÎ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ. D
™êfiq∞H˜ `«q∞à◊OÖ’ u~°∞"ÕOQÆ_»=Ú_≥·Ü«∂<£, u~°∞=∂Öò
Jx ¿Ñ~°∞¡<åfl~Ú. "Õ^ÕuǨ™êÅ∞, ѨÙ~å}ÏÅ∞ N
áêOK«~å„`«"≥·MÏ#™êQÆ=∂Ö’¡ D ˆHΔ„`«„Ѩâ◊ã≤Î, =i‚OѨ
|_ç#k. Ѩxfl^ŒÌ~åàÏfi~°¡Ö’ Ѩ^Œ∞QÆ∞~åàÏfi~°∞¡ Nx"åã¨∞x
H©iÎOKå~°∞. WK«Û@ x`«º<≥·q∞uÎHÀ`«û"åÅ∞, N "≥·MÏ#
™êQÆ=∞ „ѨHÍ~°O [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. JO`ÕH͉õΩO_» D
ˆHΔ„`«OÖ’ ÉèíQÆ=„^•=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ"å~°∞ („H©.â◊.
1017–1137) N "≥+· =‚¨ ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å#∞ Ü«∞^ä•qkèQÆ
x~°fiiÎOKÕ@@∞¡ xÜ«∞=∞O KÕâß~°∞. N "≥·+¨‚= ã¨O„Ѩ
^•Ü«∞OÖ’ k=º„Ѩ|O^è•^茺ܫ∞#=Ú =ÚYº"≥∞ÿ#
JOâ◊OQÍ „áêp#HÍÅO #∞O_ç ѨÅ∞ „Ѩã≤^Œú N "≥·+¨‚"å
ÅÜ«∂Ö’¡ ѨiQÆ}˜OѨ|_»∞`«∞#flk. =ÚYºOQÍ D u~°∞
=∞Å k=ºˆHΔ„`«OÖ’ <åÖÏ~Ú~° k=º„Ѩ|O^è•^茺ܫ∞#O
47

u~°∞=∞Å Ü«∂„`«‰õΩ =KÕÛ ™ê=∂#º Éèí‰õΩÎʼnõΩ
^•^•Ñ¨Ù Jxfl ™œHõ~åºÅ∞ Lz`«OQÍ Åaè™êÎ~Ú.
Éèí‰õΩÎÅ∞ HÍã¨Î ã¨Ç¨Ï#O`À =º=ǨÏiOz
D ™œHõ~åºÅ∞ á⁄O^Œ=K«∞Û#∞.
Ê u~°∞Ѩu |™êìO_»∞, Ô~·ÖËfi¿ãì+¨#¡ #∞Oz
JeÑ≤iH˜ (HÍe#_»Hõ ^•i =^ŒÌ‰õΩ) Éèí‰õΩÎÅ∞
"≥à§ı O^Œ∞‰õΩ Lz`«OQÍ ^Õ=™ê÷#O |ã¨∞ûÅ∞
L<åfl~Ú.
Ê JeÑ≤i#∞O_ç Ü«∂„u‰õΩÅ ™ê=∂#∞Å#∞
u~°∞=∞ʼnõΩ Lz`«OQÍ KÕ~°"Õ™êÎ~°∞.
Ê u~°∞=∞ÅÖ’ |ã¨K¿Õ ãO^Œ∞‰õΩ Lz`« 㨄`åÅ∞
=∞iÜ«Ú Ñ≤e„y"£∞ J"≥∞x\©ãπ ˆHO„^•Å∞
L<åfl~Ú.
Ê HõÖϺ}Hõ@ìÖ’ Lz`«OQÍ `«ÅhÖÏÅ∞
ã¨=∞iÊOK«=K«∞Û.
Ê ™êfl<åxH˜ Lz`«OQÍ "Õ_çhà◊√¡ Åaè™êÎ~Ú.
Ê Lz`« O QÍ N"åi ^Œ ~ ° ≈ <åxH˜
J#∞=∞u™êÎ~∞° .
Ê ^Œ~°≈<å#O`«~°O N"åi „Ѩ™ê^•Å#∞
Lz`«OQÍ W™êÎ~°∞.
Ê N"åi x`åº#fl^•#OÖ’ Lz`« O QÍ
Éè’[#O Åaèã¨∞ÎOk.
Ê ÖÏHõ~°¡ ™œHõ~°ºO Lz`«OQÍ Åaèã¨∞ÎOk.
Ê Lz`«OQÍ áê^Œ~H° ÅΔõ ∞ Éè„í ^ŒÑ~¨ K
° ∞« HÀ=K«∞Û.
48
L^ŒÜ«∞O ã¨∞„ѨÉèÏ`«¿ã= #∞Op ~å„u UHÍO`«¿ã=
Ѩ~°ºO`«O qaè#fl ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ <åÖÏ~Ú~°k=º „Ѩ|O
^è•^茺ܫ∞<åxfl N ÉèÏ+¨ºHÍ~°∞Å∞ „Ѩ=iÎOѨ*Ëâß~°∞. P
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O P¿ã`«∞ Ç≤Ï=∂K«ÅO N q+¨μ‚ ^Õ"å
ÅÜ« ∂ Ö’¡ D<å\˜ H ˜ h K« H õ ¯ QÍ N Éè Ï +¨ º HÍ~° ∞ Å
k"åº[˝QÍ J=∞Å∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú.
D k=º„Ѩ|O^è•^茺ܫ∞#O =Å¡ N"åi
PÅÜ«∞OÖ’ [iˆQ L`«û"åʼnõΩ xO_»∞`«#O ã¨=∞‰õÄ~°∞
`« ∞ Ok. N~å=∂#∞AÅHÍÖÏxH˜ =ÚO^Œ ∞ #∞O_Õ
PàÏfi~°∞Å áêâ◊√~åÅ QÍ<åxH˜ ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# P^è•~åÅ∞
L<åfl~Ú. N~å=∂#∞AÅ"å~°∞ JeÑ≤i HÍeÉÏ@Ö’
PàÏfi~°∞Å#∞ ¿ãqOz#@∞¡ P~å~Ú~°Ñʨ _ç QÆ∞~°∞Ѩ~O° Ѩ~å
„ѨÉèÏ=O ã¨Ê+¨ìO KÕÜ«ÚK«∞#flk. JO`ÕQÍHõ N~°OQÆO
#∞O_ç qKÕÛã≤# u~°∞=~°OQÆÃÑÊ~°∞=∂àò J~°Ü«∞~ü (k=º
„Ѩ|O^èŒ áê~åÜ«∞}O KÕÜ«Ú"å~°∞) ÃÑiÜ«∞u~°∞=∞Å
#OaÜ«∞#∞ J#O`åàÏfi<£ u~°∞=∞ÅÖ’ PàÏfi~°∞Å
áêâ◊√~åÅ QÍ<åxfl H˘#™êyOKåeûOkQÍ HÀi#@∞¡
u~°∞=∞Öˇ· Xà◊√QÆ∞ J<Õ „QÆO^äŒOÖ’ „Ѩ™êÎqOK«|_çOk.
N"åi PÅÜ«∞OÖ’ k=º„Ѩ|O^èŒ áê~åÜ«∞}O :
u~°∞=∞ÅÖ’x N"åi PÅÜ«∞=∞O^Œ∞ „áê`«ó
HÍÅOÖ’ QÆ~°ƒùQÆ∞_ç `«Å∞ѨÙÅ∞ `≥~°∞=QÍ<Õ =ÚO^Œ∞QÆ
`˘O_»~°_çá⁄Ê_çÜ«∂àÏfi~°¡ u~°∞ѨÊo§Ü≥ÚAzÛ „Ѩ|O^èŒO
QÍ#O U_®k á⁄_»∞QÆ∞<å [~°∞QÆ∞`«∞Ok. J~Ú`Õ
N=∞}"åà◊ =∞Ǩ=Ú#∞Å∞ ^è#Œ ∞~å‡ã¨OÖ’ =∂„`«O u~°∞
ѨÊo§Ü≥ÚlzÛ [~°áêÅx q∞ye# ã¨O=`«û~°=∞O`å
„Ѩu"åkÉèíÜ«∞OHõ~° J}‚<£™êfiq∞KÕ KÕÜ«∞|_ç# N "ÕOHõ
>Ëâ◊fi~° ã¨∞„ѨÉèÏ`«O, ™È΄`«=Ú, „ѨѨuÎ, =∞OQÆàÏ
âßã¨<åÅ∞ QÍ#O KÕÜ∂« eûOkQÍ xÜ«∞q∞Ozi. J@∞ÃÑ·
x`«º`À=∂Å¿ã=Ü«∞O^Œ∞ Nx"åã¨∞x ã¨xflkèÖ’ `˘O_»~_° ç
á⁄Ê_çÜ«∂àÏfi~°¡ u~°∞ѨÊo§Ü≥ÚAzÛ =∞iÜ«Ú PO_®àò
u~°∞áêÊ"≥· KÕã≤, <≥·"Õ^ŒºO `«~åfi`« u~°∞áêÊ"≥· âß`«∞Î=ÚÔ~·
x~°fiÇ≤Ï™êÎ~°∞. J>Ë¡ ™êÜ«∞OHÍÅ `À=∂Å¿ã=Ö’ ÃÑi
Ü«∂àÏfi~°¡ u~°∞ѨÊÖÏ¡O_»∞, ѨÓK«∞Û_»Öò, HÍÑ≤Ê_»Öò, â‹xfl
ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii JHÀì|~°∞, 2010
 Ü≥∂OQÆ∞ áêâ◊√~åÅ∞, u~°∞=∞OÔQ· PàÏfi~°¡ `åÜÕ∞`«O^≥·, "å_»=∞~°∞k_≥·, Uà‹·U`«Å<£, PO_®àòKÕ ~°zOѨ|_ç#
q}©Å‚ "Õ∞ÖÏѨC, #=∂‡àÏfi~°∞Å XoqÖò HÍÅ"≥∞ÖÏ¡"∞£ , LÅQÆ=ÚO_» ÃÑ~°∞"åÜ«∂, HõOQÆ∞O ѨQÅÆ ∞O, JoÜ≥∂[
áêâ◊√~åÅ#∞, u~°∞áêÊ}ü PàÏfi~°¡ J=∞Å<åk Ñ≤~å<£, =∞^èŒ∞~°Hõq PàÏfi~°¡ Hõ}˜‚#∞}üt~°∞`åÎO|∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ 15
^Œâ◊HÍÅ∞ QÍ#O KÕÜ«∞|_»∞#∞.
W"ÕQÍHõ „Ѩ^è•#=∞QÆ∞ "åi¬Hõ`˘q∞‡k~ÀAÅ „|Ǩϟ‡`«û"åÅ ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’#∞, JO`«HõO>Ë „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#
J^躌 Ü«∞<À`«û"åÖ’¡ „Ѩ|O^è•^躌 Ü«∞#"Õ∞ ã≤OǨÏÉèÏQÍxfl áÈ+≤ã∞¨ #Î flk. gxÖ’ "åi¬H„õ |Ǩϟ‡`«û"åÖ’¡ „Ѩu~ÀA L^ŒÜ∞« O,
™êÜ«∞O„`«O [iˆQ N ™êfiq∞"åi "åǨÏ# ¿ã=Ö’¡ J#∞ã¨OkèOѨ|_Õ k=º„Ѩ|O^茄Hõ=∂xfl H˜O^Œ Ѩije^•ÌO.
„|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞ : q=~åÅ∞
~ÀA ã¨=∞Ü«∞O "åǨÏ#¿ã= J#∞ã¨OkèOѨ|_Õ „Ѩ|O^èŒO
"≥Ú^Œ\~˜ ÀA ™êÜ«∞O„`«O ÃÑ^ŒâÌ +ı "¨ åǨÏ#O =Ú^ŒÖò u~°∞=<åÌk
~Ô O_»=~ÀA L^ŒÜ∞« O z#flâı+"¨ åǨÏ#O W~°O_®O u~°∞=<åÌk
~Ô O_»=~ÀA ™êÜ«∞O„`«O ǨÏOã¨"åǨÏ#O W~°O_®O u~°∞=<åÌk
=¸_»=~ÀA L^ŒÜ∞« O ã≤OǨÏ"åǨÏ#O =¸<å]O u~°∞=<åÌk
=¸_»=~ÀA ™êÜ«∞O„`«O =Ú`«ºÑ¨ÙѨOki =¸<å]O u~°∞=<åÌk
<åÅæ=~ÀA L^ŒÜ∞« O HõÅÊ=$Hõ"Δ åǨÏ#O <å#∞‡QÆO u~°∞=<åÌk
<åÅæ=~ÀA ™êÜ«∞O„`«O ã¨~fi° Éè∂í áêÅ"åǨÏ#O <å#∞‡QÆO u~°∞=<åÌk
S^Œ=~ÀA L^ŒÜ∞« O "≥∂Ç≤ÏhJ=`å~°O u~°∞q~°∞`«=Î Ú
S^Œ=~ÀA ™êÜ«∞O„`«O QÆ~∞° _»"åǨÏ#O u~°∞q~°∞`«=Î Ú
P~°=~ÀA L^ŒÜ∞« O ǨÏ#∞=∞O`« "åǨÏ#O ÃÑiÜ«∞ u~°∞=<åÌk
P~°=~ÀA ™êÜ«∞O„`«O QÆ["åǨÏ#O ÃÑiÜ«∞ u~°∞=<åÌk
U_»=~ÀA L^ŒÜ∞« O ã¨∂~°º„ѨÉ"íè åǨÏ#O ÃÑiÜ«∞ u~°∞"≥Úo
U_»=~ÀA ™êÜ«∞O„`«O K«O„^Œ„ѨÉèí"åǨÏ#O ÃÑiÜ«∞ u~°∞"≥Úo
Zxq∞^Œ=~ÀA L^ŒÜ∞« O ~°^Àä `«û=O ÃÑiÜ«∞ u~°∞"≥Úo
Zxq∞^Œ=~ÀA ™êÜ«∞O„`«O Jâ◊fi"åǨÏ#O <åzÛÜ«∂~ü u~°∞"≥Úo
`˘q∞‡^Œ=~ÀA L^ŒÜ∞« O ѨšH©¿ã= ÃÑ~°∞=∂Öò u~°∞"≥Úo
JO`ÕQÍHõ "≥Ú^Œ\ ˜~ÀA #∞O_ç P~°=~ÀA =~°‰õΩ ÃÑ·# `≥eÊ# „Ѩ|O^è•Å#∞ Ѩiîã¨∂Î ÃÑiÜ«∂àÏfi~ü
J#∞„QÆÇÏ≤ Oz# „Ѩ|O^èŒ áê~åÜ«∞}O ‰õÄ_» [~°∞Ѩ|_»∞#∞. Zxq∞^À ~ÀA L^ŒÜ∞« O ~°^Àä `«û=OÖ’ ~°^ãŒä g¨ ∞Ѩ=∞O^Œ∞
âß`«∞Î=ÚÔ~·x x~°fiÇ≤ÏOz u~°∞=∞OÔQ·Ü«∂àÏfi~°¡ „Ѩ|O^è•xfl ‰õÄ_» J^茺ܫ∞#O KÕ™êÎ~°∞.
J^Õq^èŒOQÍ ÃÑiÜ«∞u~°∞=∞_»Öò, té˜Ü«∞u~°∞=∞_»Öò „Ѩ|O^è•Å#∞ ‰õÄ_» QÍ#O KÕ™êÎ~°∞. `˘q∞‡^Œ=~ÀA
K«∂~å‚aè¿+Hõã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ u~°∞"≥Úoâ‹· Ü«∂àÏfi~°¡ Ü≥ÚHõ¯ u~°∞K«ÛO^Œq~°∞`«ÎO, Hõ}˜‚#∞}ü t~°∞`åÎO|∞ áêâ◊√~åÅ#∞ ‰õÄ_»
ѨiîOK≥^Œ~°∞.
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii 49
 ã¨~åfiiÎ â◊=∞<åÜ«∂ã¨∞Î
N "ÕOHõ>ËâßÜ«– ã≤∞ .=∞OQÆ
Ѩ^•‡=u
à◊O
ã¨~åfiO`«~åºq∞ WO^Œ∞QÆÅ_»O^Œ∞ ÖË_#» fl=∂>Ë
ÖË^Œ∞. <Õ#∞ u.u.^Õ. HÍÖËrÖ’ ÖˇHõÛ~°~°∞, =∂"å~°∞
WO[h~°∞. HõÖϺ}˜_®ºO Hõ_∞» `«∞#fl ~ÀAÅq. =∂ |ã¨∞û
ÃÑ~°∞=∂à◊§Ñ¨e¡H˜ ã¨∞=∂~°∞ Ѷ¨~å¡OQÆ∞ ^Œ∂~°OÖ’ xÅ|_ç
áÈ~ÚOk. ~À_»∞‰¤ Ωõ J_»O¤ QÍ XHõ =∞Ǩ=$HõOΔ
"å#ʼnõΩ `«_çã≤ "≥Ú^ŒÅ∞`Àã¨Ç¨ ‰õÄe
áÈ~ÚOk. =∂ |ã¨∞û "≥#HÍÅ
U_≥xq∞k |ã¨∞ûÅ∞ ‰õÄ_® xÅz
áÈÜ«∂~Ú. ™êÜ«∞O„`«O pHõ\ ˜
Hõ=Ú‡‰õΩOk. ã¨#fl\˜ =~°¬O. =∂
|ã¨∞ûÖ’x "å~°O`å ky K≥@∞ì
H˘=∞‡Å∞ ^•\˜ J=`«e "≥·Ñ¨Ù‰õΩ
áÈ`«∞<åfl~°∞. J=`«Å‰õΩ Psìã‘ |ã¨∞ûÅ∞
ѨOѨÙ`«∞<åfl~°∞. |ã¨∞û kQÆ=∞x ÃÇÏK«Ûiã¨∞Î
<åfl~°∞.
<å‰õΩ z#flÑ≤Å¡Å∞, KÕuÖ’ aÜ«∞ºO =ÔQ·~å
ÉϺQÆ∞Å∞<åfl~Ú. "å\˜x kOz P "≥·Ñ¨Ù "≥à◊§_®xH˜
™ê=∂#∞=Å¡ Hõ+¨ì=∞xÑ≤Oz ky K«∂Kå#∞. P "≥·Ñ¨Ù#
~À_»∞¤H˜~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ ÉÏ~°∞¡fi „Ѩܫ∂}©‰õΩÅ∞ ‰õÄ~˘Ûx
L<åfl~°∞. Z=Ô~·<å =∞x+≤x Ñ≤Å∞^•Ì=∞x K≥@∞ì ^•\˜
P=ʼnõΩ "≥àϧ#∞. JHõ¯_» |ã¨∞û =zÛO^Õ`«_»=ÙQÍ XˆH
`ÀѨÙÖÏ@. <Õ#∞ a_»¤efl fã¨∞‰õΩx ZHõ¯QÆÅ<å? Jx
XHõ K≥@∞ìH˜O^Œ |O_» ^ŒQÆæ~° xÅ∞Ûx L<åfl#∞.
`≥Å¡\ ˜ ѨOKå, +¨~°∞ì ^èŒiOz Kå=∞#KèåÜ«∞QÍ
L#fl XHÍÜ«∞# =zÛ ''U=∂‡ u~°∞ѨuH˜ áÈ"åÖÏ?——
Jx J_çQÍ~°∞. J=Ù#∞, =∂ Ñ≤Å¡Å∞ |ã¨∞ûÖ’ L<åfl~°x
K≥áêÊ#∞. LO_»O_»=∂‡ |O_çfã¨∞‰õΩx =™êÎ#∞. D
|ã¨∞û ZHõ¯ÖË~°∞ Jx K≥Ñ≤Ê "≥o§áÈ~Ú 15 x=ÚëêÖ’¡
ã¨"åi |O_çx fã¨∞‰õΩx =zÛ <å Ñ≤Å¡efl, ™ê=∂#∞efl
kOÑ≤Oz K≥@∞ì ^•\˜Oz |O_ç ZHõ¯=∞<åfl_»∞. <å‰õΩ
50 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii
֒ѨŠÉèíÜ«∞OQÍ LOk. |O_ç `ÀÅ∞`«∞#flk XHõ =Úã¨
ÖÏÜ«∞#. QÆ}QÆ} QÆO@Å`À |O_çáÈ`«∞O_»QÍ ^•i
"≥O|_ç ‰õÄ~°∞Û#fl"å~°∞ xÅѨ=∞<åfl xÅѨHõ Wk ÃÑ^ŒÌ
PѶ‘ã¨~°¡#∞ ZH˜¯OK«∞‰õΩ<Õ |O_ç Z=ifl ZH˜¯OK«∞HÀ=Ú
Jx K≥Ñ≤Ê "ÕQÆO ÃÇÏzÛOKå~°∞.
=∂ WÅ∞¡ KÕˆ~ =ÚO^Œ∞ =KÕÛ ^•iÖ’ P~üì û
HÍÖËl =ÚO^Œ∞#fl "≥∞~Ú<£ ~À_»∞¤Ö’ Z¢Ããìãπ J<Õ
Ǩϟ@Å∞O_Õk. PÜ«∞# JHõ¯_» QÆ|QÆÉÏ ky Z^À
áêÔH\ò `≥zÛ |O_çÖ’ L#fl <å‰õΩ WzÛ
''WO^Œ∞Ö’ W_ô¡Å∞ L<åfl~Ú. g∞~°∞
WѨC_ÕO =O_»∞‰õΩO\Ï~°∞. Ñ≤šʼnõΩ
‰õÄ_® ÃÑ@ìO_ç—— Jx J<åfl~°∞.
<Õ#∞ =O_»∞‰õΩO\Ï#∞ Jx "åiO
z<å q#ÖË^Œ∞.
~å„u ѨkQÆO@ʼnõΩ Z^Œ∞ÌÅ
|O_ç áê`« "≥∞@ifl\© Ǩã≤Ê@Öò
^•\˜ <Õ~°∞QÍ Éèí"åh#QÆ~°∞Ö’ L#fl =∂
WO\˜ =ÚO^Œ∞ xÅ|_çOk. K«∞@∞ìѨHõ¯Å"å~°∞
W^Õq∞ |O_ç Jx =zÛ K«∂z q+¨Ü∞« O `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
<Õ#∞ PÜ«∞#‰õΩ _»|∞ƒ W=fiÉ’`Õ x~åHõiOKå_»∞. HÍh,
J`«#∞ KÕã≤# ã¨Ç¨Ü«∞O =∂=¸Å∞ ã¨Ç¨Ü«∞O HÍ^Œ∞.
k‰õΩ¯ `ÀK«x ã≤÷uÖ’ `å<Õ kÔH·¯ =∞=∞‡efl ^ŒiH˜ KÕiÛ#
ã≤÷u. JO^Œ∞=Å¡ ZÖÏÔQ·<å J`«}˜‚ =∞m¡ HõÅ"åÅx,
J`«xH˜ =∞#™ê~å Hõ$`«[˝`«Å∞ K≥ѨCHÀ"åÅx qKå
iOKå#∞. JÖÏ qKåiOK«QÍ |O_ç Z^Œ∞ÌÅ∞ J„y
HõÅÛ~°Öò HÍÖËl "åà◊§=x K≥áêÊ~°∞. =∂ JÅ∞¡_»∞ P
HÍÖËr „á⁄ÃÑ㶠~¨ ∞° QÆ#∞Hõ P |O_ç QÆ∞iOz qKåiOK«QÍ
P |O_ç `ÀÖË =Úã¨ÖÏÜ«∞# WHõ¯_ç"å_Õ, HÍh J`«#∞
K«xáÈÜ«∂_»∞. |O_ç K«„HÍÅ∞ ÃÑ^ŒqÌ JÖψQ L<åflÜ«∞x
K≥áêÊ_»∞. JÖÏ ##∞fl <å a_»¤Å#∞ P ~ÀA HÍáê_çOk
Z=~À HÍ^Œ∞ P NǨÏiÜÕ∞. Wk P K«„HÍÅ™êH˜ΔQÍ
PѨ^•ƒO^èŒ=Ù_≥·# Nx"åã¨∞x Hõ$áêqâı+¨=∞x `«~°K«∂
`«ÅK«∞‰õΩx ™êfiq∞H˜ ÉèíH˜ÎѨÓ~°fiHõ Hõ$`«[˝`«Å∞ JiÊOK«∞
‰õΩO@∞O\Ï#∞.
JHÀì|~°∞, 2010
 ÉèíH˜Î<£ „Ѩ™êkOѨ"Õ!
Ñ≤ez# "≥O@<Õ Ñ¨Å∞‰õΩ âßfiã¨OÉËH^õ Œ [O`«∞ ã¨O`«uH˜
"ÕÅ∞ѨÙ, ÉèíH˜Î ÉèílOK«∞"åi HÀ <åâßfiã¨O|∞ KÕ‰õÄ~°∞Û† Å
~°∞¯Å∞ <≥~" ° ~Õ ∞° Û ^≥=
· `«=Ú ˛© ¿ã"åã¨Ê^Œ `å=H©# Ѩ^Œ
H˘O_»Å~åÜ«∞_»∞ ^ŒH¯õ J#∞ºb ~år==Ú‡ ÅiÛOK≥^< Œ .£
HõeÜ«ÚQÆ=∞O^Œ∞ ÖË~°#∞K«∞ ‰õÄ\˜H˜ QÆ∞_»¤‰õΩ<£ H˘^Œ∞= QÆ∂~°QÆ
QÍ_è»=ÚQÍ =∞k#q∞‡ x`«º=Ú<£ K≥Å¡x HÍã¨∞ ##∞fl h
H˘eK≥_ç "å~°Å<£ „ѨÉèí∞=Ù QÆ∂\˜H˜ *ËiÛ x <˘æÅ∞K«∞
‰õÄiq∞`À Hõ_`» ~Õ Û° ‰õΩO_»∞<Õ ? HÀq^Œ ‰õΩO[~° HÀ\˜ =∞^茺֒
`«#"Õ+O¨ |∞ ^èiŒ Oz#\˜ì #@∞ Ñ‘@#∞"Õã≤ h=Ù u#∞ ÉˇÅ¡Ñ¨Ù
<åO„^Œè HΔ͇ã¨b÷ =ÚYº=∞O á⁄OQÆe ÃÑ\ì̃ =∞Oz† f
u
„ x*Ëã à <£† x[<å=∞ ^è•~°∞Å#∞ QÍ@Ѩ٠„¿Ñ=∞ "Õ~˘Hõ@
ã¨ÖÊˇ <£ Ñ
à ‰õΩ¯~°<£ ÉèÏ~°f QÍO`«∞<≥ Ü≥∞xfl Éèí"åňHxÜ«Ú<£ ?
ã¨Î#Ü«ÚQƇ „Ѩu=∂# ~°=∞º Hõq`å N"≥‰· Ωõ O~î= ° Ú "ÕOHõ\ÏK«Å=Ú†
ã¨Ow`« ™ê„=∂[º Éè∂ í ÅH©;*Ïx "≥OHõÑʨ QÍ
+¨}∞Å<£ † ã¨ÑΨ ^è~Œ å^è~ˆŒ â◊fi~°∞x Pq~°∂ƒù`«∞ñ_»∞† Éèí∞H˜Î=Ú‰õΩÎ e_»∞
"å`«ûźO|∞ ™ê=∂#º"Õ∞ ? k=ºˆH`„Δ = « ∞ø u~°‡Å<£
h ¿ã"åѨ~°∞Öˇ·# "å~°Å‰õΩ ÉèÏqOѨO^ŒQ∞Æ u~°Êu<£ q_çzáÈ
<≥O`Õ „Ñ‘u h qK«∞Û <å ™êfiO`«O|∞ HΔÀaèOѨ^?Õ
Ü«∂ ã¨OѨkfiÉè= í =Ú‡Å<£ á⁄QÆ_» ^Õ"å ! âı+¨ysâ◊ ! h^Œ∞
â◊HõºOÉ∫<≥ ? h g∞k q Ѩ^ÉŒ Híè <
Î̃ £ ã¨OÑ
„ ™¨ êkOѨ"Õ !
– =Úk=iÎ H˘O_»=∂Kå~°∞ºÅ∞
N"åi ^Œ~≈° <å~°O÷ u~°∞=∞ʼnõΩ qKÕÜ
Û Ú« Éè‰í Ωõ ÅÎ
u.u.^Õ=™ê÷#O ™œHõ~åº~°÷O u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O"å~°∞ \’Öò „Ѷ‘
\’Öò „Ѷ‘ <≥O|~°∞ #O|~°∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞_»O [iyOk.
Ü«∂„u‰õΩÅ∞, Éèí‰õΩÎÅ∞ ^Õ=™ê÷<åxH˜ ã¨O|O
18004254141 kèOz# ã¨∂K«#Å∞ / Ѷ≤~åº^Œ∞ʼnõΩ =∞i U W`«~° ã¨=∂
Kå~°O HÀã¨"≥∞ÿ<å D #O|~°∞#∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç.
D J=HÍâßxfl JO^Œ~°∂ LѨÜ≥∂yOK«∞HÀO_ç!
=ºH˜ÎQÆ`« q+¨Ü«∂Å∞ H͉õΩO_» Ѩk=∞OkH˜ LѨÜ≥∂QÆѨ_Õ Ñ¶≤~åº^Œ∞Å∞ KÕÜ«∞O_ç.
u.u.^Õ=™ê÷#O Ü«∂„u‰õΩʼnõΩ =∞iO`« ã¨=∞~°÷=O`«OQÍ ¿ã=Å∞ JOkOKÕO^Œ∞‰õΩ g∞ ã¨∂K«#e=fiO_ç.
JHÀì|~°∞, 2010 ã¨ã¨ ѨѨΠΠyy ii 51
 D ‰õÄѨ#∞ Hõ`«ÎiOK«O_ç

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu

"≥∂ã¨áÈHõO_ç !
=∞# ~å¢+¨ìOÖ’x H˘xfl #QÆ~åÅÖ’
H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ J#kèHÍiHõOQÍ
ã¨ Ñ ¨ Î y i
(P^蕺u‡Hõ =∂ã¨Ñ¨„uHõ)
ã¨Ñy Ψ i =∂ã¨Ñ„¨uHõ‰Ωõ
K«O^•Å ~°∂ѨOÖ’
K«O ^• #"≥∂^Œ∞ Ѩ„`« =Ú JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~°x,
1. ¿Ñ~°∞ =∞iÜ«Ú z~°∞<å=∂ : `«^•Ìfi~å N"åi ^Œ~°≈#O KÕ~Ú™êÎ=∞x,
(q_ç q_ç JHõΔ~åÅÖ’ #q∞‡ã¨∞Î<åfl~°x `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖÏ „"åÜ«∞O_ç =∞iÜ«Ú JÖÏO\˜ "åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨ÊHõ „"åÜ«∞O_ç) ã¨Ñ¨Îyi K««O^•‰õΩ, N"åi ^Œ~°≈<åxH˜
„Ѩ™ê^•Å‰õΩ ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞.
(Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨Êx ã¨i) K«O^• g∞~°∞ <Õ~°∞QÍ
2. HÍ=Åã≤# ÉèÏ+¨ : `≥Å∞QÆ∞ `«q∞à◊O ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi,
u.u.^Õ=™ê÷#O, u~°∞Ѩu——
Hõ#fl_»O Ç≤ÏOn WOw¡+¨μ "åiH˜ ѨOÑ≤OKåe. (ÖË^•)
3. ã¨O=`«û~°/rq`« K«O^• : ~°∂. 60/– ~°∂. 500/– u~°∞ѨuÖ’x Nx"åã¨O Ü«∂„u‰õΩÅ
4. K«O^• ѨÙ#~°∞^Œú~°} : =ã¨u ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’
(J) K«O^• <≥O|~°∞ : ‰õÄ_® K«O^• Hõ@ì=K«∞Û.
ã¨Ñ¨ÎyiH˜ K«O^•Å∞ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ
(P) ÉèÏ+¨ : ^Õ=™ê÷#O |Ü«∞\˜ =º‰õΩÎÅ#∞
5. K≥e¡Oz# "≥Ú`«ÎO : Z=ih xÜ«∞q∞OK«ÖË^Œ∞.
_ç._ç.<≥O. : `Õk : JkèHõ "≥Ú`åÎÅ∞ K≥eO¡ K«HOõ _ç!
(K≥‰õΩ¯Å∞ ã‘fiHõiOK«|_»=Ù)
"åi =∂@ʼnõΩ "≥∂ã¨áÈHõO_ç!!
ã¨O„ѨkOK«O_ç...!
„Ѩ^Õâ◊=Ú : ã¨Ñ¨Îyi K«O^•Å qKå~°}‰õΩ
0877 – 2264359
`Õk : K«O^•^•~°∞x ã¨O`«Hõ=Ú 0877 – 2264543
ã¨Ñ¨Îyi ã¨O=`«û~° K«O^• ~°∂.60/–, rq`« K«O^• ~°∂.500/–Å∞† _ç._ç.x 'pѶπ Z_ç@~ü, 'ã¨Ñ¨Îyi—, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu— "åi
¿Ñ~°∞# fÜ«∂e.
ã¨ÑÎ̈yi K«O^•^•~°∞Å∞QÍ KÕ~^° ÅŒ K«∞H˘#fl"å~°∞/ `«=∞ K«O^•#∞ ѨÙ#~°∞^Œiú OK«∞HÀ^ÅŒ z#"å~°∞ D ‰õÄѨ#∞Ö’ QÍx ÖËHõ `≥ÅH¡ Íy`«OÖ’QÍx
ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl q^èŒOQÍ q=~åÅ∞ ~åã≤ ѨOѨK«∞Û. „H˜O^Œ „ѨK«∞iOz# z~°∞<å=∂#∞ =∂„`«"Õ∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç. u.u.^Õ ã¨Oáê^ŒHõ
HÍ~åºÅÜ«∞O, u~°∞ѨuH˜ `«Ñ¨Ê g∞~°∞ Z=i ^ŒQÆæ~° _»|∞ƒÅ∞ Hõ\˜ì "≥∂ã¨áÈHõO_ç.
=∞xP~°¤~°∞ ѨOѨÙ"å~°∞ JO^Œ∞Ö’<Õ g∞ Ü≥ÚHõ¯ K«O^•q=~åÅ∞ ~åã≤ D „H˜Ok z~°∞<å=∂‰õΩ Ñ¨OѨ=ÅÜ«Ú#∞.
=∂ z~°∞<å=∂ ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O, \˜.\˜._ç.„ÃÑãπ HÍOáœO_£, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 083——.

Edited and published on behalf of T.T. Devasthanams by C. Saila Kumar, M.A., Chief Editor, T.T.D. and
printed at T.T.D. Press by M. Kartik, M.A., L.P.T., Manager, T.T.D. Press, Tirupati - 517 083.