WWW.VNMATH.

COM
Chuyên đề LƯỢNG GIÁC Luyện thi Đại học 2012
TUYỄN TẬP ĐỀ THI “TOÁN HỌC TUỔI TRẺ”:
LƯỢNG GIÁC

Đề 01: (THTT 2010) Giải phương trình:

æ pö æ 2p ö 1
cos 2 ç x + ÷ + cos 2 ç x + ÷ = ( sin x + 1)
è 3ø è 3 ø 2
Hướng dẫn:
Biến đổi phương trình ta được 1 - cos2x = sin x Û 2sin 2 x = sin x
p 5p
Đáp số: x = kp ; x = + k 2p ; x = + k 2p .
6 6
Đề 02: (THTT 2010) Giải phương trình:
( sin x + cos x ) - 2sin 2 x = 2 ésin æ p - x ö - sin æ p - 3x ö ù
2

ç ÷ ç ÷ú
1 + cot 2 x 2 êë è 4 ø è4 øû
Hướng dẫn:
Biến đổi PT đưa về dạng:
p p
( cos 2 x + sin 2 x ) sin 2 x = 2 cos æç - 2 x ö÷ sin x Û cos æç - 2 x ö÷ ( sin x - 1) = 0
è4 ø è4 ø
3p kp p
Đáp số: x = + ; x = + k 2p .
8 2 2
Đề 03: (THTT 2010) Giải phương trình:
1
tan 2 x + cot 2 x + =3
sin 2 x
Hướng dẫn:
Điều kiện: sin 2 x ¹ 0
4 1
Biến đổi PT về dạng: 2
+ -5 = 0
sin 2 x sin 2 x
p 1 æ 4ö p 1 æ 4ö
Đáp số: x = + kp ; x = arcsin ç - ÷ + kp ; x = - arcsin ç - ÷ + kp .
4 2 è 5ø 2 2 è 5ø
Đề 04: (THTT 2010) Giải phương trình:
2cos x cos 2 x cos3 x + 5 = 7 cos 2 x
Hướng dẫn:
PT Û ( cos 2 x - 1) ( 2cos 2 x + 5 ) = 0 Û cos 2 x = 1
2

Đáp số: x = kp .
Đề 05: (THTT 2010) Giải phương trình:
cos 2 x + cos x + sin 3 x = 0
Hướng dẫn:
Biến đổi PT về dạng
Û (1 + cos x ) cos x + sin x.sin 2 x = 0 Û (1 + cos x ) cos x + sin x (1 + cos x ) (1 - cos x ) = 0
Û (1 + cos x ) ( cos x + sin x - sin x - sin x cos x ) = 0
Giáo viên: LÊ BÁ BẢO Trang 1 Tổ Toán THPT Phong Điền
 WWW.VNMATH.COM
Chuyên đề LƯỢNG GIÁC Luyện thi Đại học 2012
p 1- 2 p 1- 2
Đáp số: x = p + k 2p ; x = - arccos + k 2p ; x = + arccos + k 2p .
4 2 4 2
Đề 07: (THTT 2010) Giải phương trình:
1 3x 7
4cos 4 x - cos 2 x - cos 4 x + cos =
2 4 2
Hướng dẫn:
ìcos 2 x = 1
3x ï
Biến đổi PT về dạng cos 2 x + cos = 2 Û í 3x
4 ïîcos 4 = 1
Đáp số: x = k 8p .
Đề 07: (THTT 2010) Tìm giá trị nhỏ nhất của hàm số:
cos x p
y= , với 0 < x £
sin x ( 2cos x - sin x )
2
3
Hướng dẫn:
1 + tan 2 x
Viết hàm số dưới dạng y = .
tan 2 x ( 2 - tan x )
1+ t2
( )
Đặt t = tan x 0 < t £ 3 . Khảo sát hàm số f (t ) =
2t 2 - t 3
(0 < t £ 3)
p
Ta được kết quả: min y = 2 khi t = 1 hay x = .
4
Đề 08: (THTT 2010) Giải phương trình:
æ pö æ pö
tan ç x - ÷ tan ç x + ÷ sin 3 x = sin x + sin 2 x
è 6ø è 3ø
Hướng dẫn:
æ pö æ pö
Điều kiện: cos ç x - ÷ cos ç x + ÷ ¹ 0
è 6ø è 3ø
æ pö æ pö
Ta có tan ç x - ÷ tan ç x + ÷ = -1 Û sin 2 x ( 2cos x + 1) = 0
è 6ø è 3ø
kp 2p
Đáp số: x = ; x=- + k 2p .
2 3
Đề 09: (THTT 2010) Giải phương trình:
1
(1 + cos x ) (1 + cos 2 x ) (1 + cos3x ) =
2
Hướng dẫn:
2
æ x 3x ö 1
Biến đổi PT về dạng: ç cos .cos x.cos ÷ =
è 2 2 ø 16
p kp 2p 2p
Đáp số: x = + ; x=- + k 2p ; x = + k 2p .
4 2 3 3

Giáo viên: LÊ BÁ BẢO Trang 2 Tổ Toán THPT Phong Điền

 WWW.VNMATH.COM
Chuyên đề LƯỢNG GIÁC Luyện thi Đại học 2012
Đề 10: (THTT 2010) Giải phương trình:
3sin x + 1 = sin 4 x - cos 4 x
Hướng dẫn:
Biến đổi PT về dạng 2sin 2 x - 3sin x - 2 = 0 .
p 7p
Đáp số: x = - + k 2p ; x = + k 2p .
6 6

Đề 11: (THTT 2003) Giải phương trình:

cos8 x + sin 8 x = 64 ( cos14 x + sin14 x )
Hướng dẫn:
Phương trình vô nghiệm. Áp dụng BĐT Cauchy

Đề 12: (THTT 2003) Tìm các nghiệm của phương trình:

2x + 1 2x + 1 2x + 1 1
sin + sin - cos 2 = 0 thỏa mãn x ³
x 3x 3x 10
Hướng dẫn:
2x + 1 æ 1ö
Đặt t = çt ³ ÷
3 x è 10 ø
1 2
Đáp số: x = ; x=
3p - 4 5p - 4

Đề 13: (THTT 2004)

a) Chứng minh rằng tam giác ABC có các góc thỏa mãn tính chất sau thì tam giác
ABC là tam giác đều:
æ A B C öæ A B Cö 3
ç sin + sin + sin ÷ç cos + cos + cos ÷ = ( sin A + sin B + sin C )
è 2 2 2 øè 2 2 2ø 2
b) Tìm điều kiện để hai phương trình sau tương đương:
sin x + sin 2 x
= -1 và cos x + m sin 2 x = 0
sin 3x
Hướng dẫn:
A B A B
a) Với mọi tam giác ABC: sin ³ sin Û cos £ cos
2 2 2 2
sin x + sin 2 x 1
b) = -1 Û cos x = 0 . Đáp số: m £
sin 3 x 2
Đề 14: (THTT 2004)
a) Chứng minh rằng tam giác ABC có các góc thỏa mãn tính chất sau thì tam giác
ABC là tam giác đều:
A- B B -C C-A
sin 2 A + sin 2 B + sin 2C = sin A + sin B + sin C + 4sin sin sin
2 2 2

Giáo viên: LÊ BÁ BẢO Trang 3 Tổ Toán THPT Phong Điền

 WWW.VNMATH.COM
Chuyên đề LƯỢNG GIÁC Luyện thi Đại học 2012
ì y
3tan + 6sin x = 2sin ( y - x )
ïï 2
b) Giải hệ phương trình: í
ï tan y - 2sin x = 6sin ( y + x )
ïî 2
Hướng dẫn:
A- B B -C C-A
a) 4sin sin sin = sin ( C - B ) + sin ( B - A ) + sin ( A - C )
2 2 2
y
b) Nếu tan = 0 thì hệ có nghiệm ( lp ; k 2p ) .
2
y æ 2p ö æ p ö
Nếu tan = 3 thì hệ có nghiệm ç a + l 2p ; + k 2p ÷ trong đó a Î ç - ;0 ÷ và
2 è 3 ø è 2 ø
1 -4 3
cosa = , sin a = .
7 7
y æ -2p ö æ p ö
Nếu tan = - 3 thì hệ có nghiệm ç -a + l 2p ; + k 2p ÷ trong đó a Î ç - ;0 ÷ và
2 è 3 ø è 2 ø
1 -4 3
cosa = , sin a = .
7 7

Đề 15: (THTT 2004) Giải phương trình:

1
cos3 x sin 2 x - cos 4 x sin 2 x = sin 3 x + 1 + cos x
2
Hướng dẫn:
Đáp số: x = p + k 2p .

Đề 16: (THTT 2004) Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức: Q = sin 2 A + sin 2 B + 2sin 2 C ,
trong đó A, B, C là 3 góc của tam giác ABC bất kì.
Hướng dẫn:
25
Đáp số:
8

Đề 17: (THTT 2010)

a) Giải phương trình: 4cos x.cos 2 x.cos3 x = cos 6 x .
b) Chứng minh rằng tam giác ABC có các góc thỏa mãn tính chất sau thì tam giác
ABC là tam giác đều:
A B C
2sin A + 3sin B + 4sin C = 5cos + 3cos + cos
2 2 2
Hướng dẫn:
a)

Giáo viên: LÊ BÁ BẢO Trang 4 Tổ Toán THPT Phong Điền

 WWW.VNMATH.COM
Chuyên đề LƯỢNG GIÁC Luyện thi Đại học 2012
p p p p
Đáp số: x = + k ; x = + kp ; x = - + kp .
4 2 3 3
C
b) Sử dụng sin A + sin B £ 2cos
2
Đề 18: (THTT 2005) Giải phương trình:
sin 3 x.sin 3 x + cos3 x.cos3 x 1
=
æ pö æ pö 8
tan ç x - ÷ tan ç x + ÷
è 6ø è 3ø
Hướng dẫn:
Sử dụng 4sin 3 x = 3sin x - sin 3 x; 4cos3 x = 3cos x + cos3 x
p
Đáp số: x = - + kp .
6
Đề 19: (THTT 2005) Giải phương trình:
1
cos x.cos 2 x.cos3x - sin x.sin 2 x.sin 3x =
2
Hướng dẫn:
Sử dụng 4sin 3 x = 3sin x - sin 3 x; 4cos3 x = 3cos x + cos3 x
p p p p p
Đáp số: x = - + k ; x = + k ; x = - + kp .
8 2 12 3 4
Đề 20: (THTT 2005)
ì A B 2 3
ï tan + tan =
a) Cho tam giác ABC thỏa mãn: í 2 2 3 . Chứng minh tam giác
ï
îcos A + cos B = 1
ABC đều.
b) Xét tam giác ABC. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
F = 5cot 2 A + 16cot 2 B + 27 cot 2 C
Hướng dẫn:
A B
a) Đặt x = tan ; y = tan ( x > 0; y > 0 ) .
2 2
b)Ta có:
F = ( 3 + 2 ) cot 2 A + (12 + 4 ) cot 2 B + ( 9 + 18 ) cot 2 C
Þ F = ( 3cot 2 A + 12cot 2 B ) + ( 4cot 2 B + 9cot 2 C ) + (18cot 2 C + 2cot 2 A ) ³ 12
1 1
Đáp số: Fmin = 12 khi cot A = 1, cot B = , cot C = .
2 3
xæ xö
Đề 21: (THTT 2005) Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức: y = sin ç1 + 6cos ÷
2è 2ø
Hướng dẫn:
Khảo sát hàm số.

Giáo viên: LÊ BÁ BẢO Trang 5 Tổ Toán THPT Phong Điền

 WWW.VNMATH.COM
Chuyên đề LƯỢNG GIÁC Luyện thi Đại học 2012
5 5 æ æ pö 5ö
Đáp án: max = với x = 2a 0 + k 4p ç a 0 Î ç 0; ÷ ; sin a 0 = ÷
[ 0;4p ] 3 è 2ø 3 ø
è
Đề 21: (THTT 2006)
2cos 4 x
a) Giải phương trình: cot x = tan x +
sin 2 x
b) Tìm các góc A, B, C của tam giác ABC sao cho biểu thức:
Q = sin 2 A + sin 2 B - sin 2 C đạt giá trị nhỏ nhất.
Hướng dẫn:
p p
a) Đáp số: x = + kp ; x = - + kp .
3 3
b) A = B = 30 , C = 120 .
0 0

Đề 22: (THTT 2006) Giải phương trình:

æ pö æ 2p ö 1
cos 2 ç x + ÷ + cos 2 ç x + ÷ = ( sin x + 1)
è 3ø è 3 ø 2
Hướng dẫn:
Biến đổi phương trình ta được 1 - cos2x = sin x Û 2sin 2 x = sin x
p 5p
Đáp số: x = kp ; x = + k 2p ; x = + k 2p .
6 6
Đề 23: (THTT 2006)
a) Chứng minh rằng trong mọi tam giác ABC ta luôn có:
æ A öæ B öæ C ö æ A B C ö
ç tan - 3 ÷ç tan - 3 ÷ç tan - 3 ÷ = 4 ç tan + tan + tan - 3 ÷
è 3 øè 3 øè 3 ø è 3 3 3 ø
2 2
sin x sin 2 x
b) Giải phương trình: + =2
sin 2 2 x sin 2 x
Hướng dẫn:
p 2p
b) Đáp số: x = ± + k 2p ; x = ± + k 2p .
3 3
Đề 24: (THTT 2006) Giải phương trình:
1 8 æ pö 1
2cosx + cos 2 ( x + p ) = + sin 2 x + 3cos ç x + ÷ + sin 2 x
3 3 è 2ø 3
Hướng dẫn:
p
Đáp số: x = + k 2p .
2
Đề 25: (THTT 2006) Tính các góc của tam giác ABC biết 2 A = 3B, a = 2b.
Hướng dẫn:
Đáp số: A = 450 ; B = 300 ; C = 1050.
Đề 24: (THTT 2007) Giải phương trình:
tan 2 x - tan 2 x.sin 3 x - (1 - cos3 x ) = 0

Giáo viên: LÊ BÁ BẢO Trang 6 Tổ Toán THPT Phong Điền

 WWW.VNMATH.COM
Chuyên đề LƯỢNG GIÁC Luyện thi Đại học 2012
Hướng dẫn:
Đưa về phương trình tích.
p p p æ 2 -1 ö
Đáp số: x = k 2p ; x = + kp ; x = + a + k 2p ; x = - a + k 2p ç cos a = ÷
4 4 4 è 2 ø
Đề 25: (THTT 2007)
ì 2sin A
+ 4sin A = 1 + 4sin B
ïï 2sin B
a) Chứng minh rằng tam giác ABC đều nếu: í sin B
ï2 + 4sin B = 1 + 4sin C
îï 2sin C
b) Giải phương trình: 3 - 4sin 2 2 x = 2cos 2 x (1 + 2sin x )
Hướng dẫn:
a) Hàm số y = 2 x + 4 x đồng biến trên R có y ( x) = 1 Û x = 0 .
2sin A
Ta có: sin B + 4sin A = 1 + 4sin B Þ sin A = sin B
2
p 7p p 2p 5p 2p
b) Đáp số: x = - + k 2p ; x = + k 2p ; x = + k ; x= +k .
6 6 18 3 18 3
Đề 26: (THTT 2007) Giải phương trình:
2cos x cos 2 x cos3 x + 5 = 7 cos 2 x
Hướng dẫn:
PT Û ( cos 2 x - 1) ( 2cos 2 x + 5 ) = 0 Û cos 2 x = 1
2

Đáp số: x = kp .
Đề 27: (THTT 2007) Giải phương trình:
æ pö æ pö
sin 3 x - cos3 x = cos 2 x.tan ç x + ÷ .tan ç x - ÷
è 4ø è 4ø
Hướng dẫn:
Đưa về phương trình tích.
p
Đáp số: x = + k 2p ; x = k 2p
2
Đề 28: (THTT 2007) Giải phương trình:
æ pö æ pö
sin ç 3 x - ÷ = sin 2 x.sin ç x + ÷
è 4ø è 4ø
Hướng dẫn:
p p
Đáp số: x = + k .
4 2
Đề 29: (THTT 2008) Giải phương trình:
1
(1 + cos x ) (1 + cos 2 x ) (1 + cos3x ) =
2
Hướng dẫn:

Giáo viên: LÊ BÁ BẢO Trang 7 Tổ Toán THPT Phong Điền

 WWW.VNMATH.COM
Chuyên đề LƯỢNG GIÁC Luyện thi Đại học 2012
2
æ x 3x ö 1
Biến đổi PT về dạng: ç cos .cos x.cos ÷ =
è 2 2 ø 16
p kp 2p 2p
Đáp số: x = + ; x=- + k 2p ; x = + k 2p . \
4 2 3 3
Đề 30: (THTT 2008) Giải phương trình:
2sin 5 x + 2sin 3 x.cos 2 x + cos 2 x - sin x = 0
Hướng dẫn:
p p
Đáp số: x = ± + kp ; x = + k 2p .
4 2
Đề 31: (THTT 2008)
a) Giải phương trình: 1 - tan x.tan 2 x = cos3 x .
5
b) Cho tam giác ABC thỏa mãn: cos2 A + 3 ( cos2 B + cos2C ) + = 0 . Tính độ
2
lớn ba góc của tam giác đó.
Hướng dẫn:
ìcos3x = 0
a) Đáp số: í
îcos x = 1

b) Đáp số: A = 300 , B = C = 750.

Đề 32: (THTT 2009) Giải phương trình:
æ pö æ pö
tan ç x - ÷ tan ç x + ÷ sin 3 x = sin x + sin 2 x
è 6ø è 3ø
Hướng dẫn:
p 2p
Đáp số: x = kp ; x = k ; x = - + k 2p .
2 3
Đề 33: (THTT 2009) Giải phương trình:
1 3x 7
4cos 4 x - cos 2 x - cos 4 x + cos =
2 4 2
Hướng dẫn:
ìcos 2 x = 1
3x ï
Biến đổi PT về dạng cos 2 x + cos = 2 Û í 3x
4 ïîcos 4 = 1
Đáp số: x = k 8p .

Đề 34: (THTT 2010) Giải phương trình:

5 + cos 2 x
= 2cos x
3 + 2 tan x
Hướng dẫn:
Đáp số:

Giáo viên: LÊ BÁ BẢO Trang 8 Tổ Toán THPT Phong Điền

 WWW.VNMATH.COM
Chuyên đề LƯỢNG GIÁC Luyện thi Đại học 2012
Đề 35: (THTT 2010)
a) Giải phương trình: 2cos 2 2 x + cos 2 x.sin 3 x + 3sin 2 2 x = 3 .
x
sin x + 2cos
b) Tìm GTLN- GTNN của hàm số: f ( x) = 2 trên é0; p ù
x êë 2 úû
cos x + 2sin
2
Hướng dẫn:
Đáp số:

Đề 36: (THTT 2011) Giải phương trình:

4æ pö 1 - tan 2 x
16cos ç x + ÷ = 4. - 2sin 4 x
è 4ø 1 + tan 2 x
Hướng dẫn:
Đáp số:

Đề 37: (THTT 2011) Giải phương trình:

æ pö
sin 3 x + cos3 x - 2 2 cos ç x + ÷ + 1 = 0
è 4ø
Hướng dẫn:
Đáp số:

Đề 38: (THTT 2011) Giải phương trình:

sin x - 1
2 (1 + cos x ) ( cot 2 x + 1) =
cos x + sin x
Hướng dẫn:
Đáp số:

Đề 39: (THTT 2011) Giải phương trình:

æ 1 ö
2011tan x + cot x = 2 ç1005 3 + ÷
è sin 2 x ø
Hướng dẫn:
Đáp số:

Đề 40: (THTT 2011) Tìm x Î [ 2; +¥ ) thỏa mãn phương trình :

2(2 x + 1) æ 2x + 1 p ö
sin + 2 sin ç - ÷ =1
x -1 è x -1 4 ø
Hướng dẫn:
Đáp số:

Giáo viên: LÊ BÁ BẢO Trang 9 Tổ Toán THPT Phong Điền