You are on page 1of 36

azizul mudaris

Minggu, 12 April 2015

nadzom sunda kitab kifayatul atkiya

‫بِس ِْم هللاِ الرَّحْ َم ِن ال َّر ِحي ِْم‬

‫اج األَصْ فِيَاء‬


ِ َ‫نَظَ ْم ِكفَايَةُ األ ْتقِيَاء َعلَى ِم ْنه‬
َ‫ َح ْمدًا يُ َوافِى بِ َّرهُ ْال ُمتَكَا ِمال‬# ‫ق لِ ْل ُعلَى‬
ِ ِ‫اَ ْل َح ْم ُد هلل ْال ُم َواف‬

Alloh Haq kana sadaya jenis puji

Nu maparin martabat kalayan tinggi

Muji ka Alloh nu parantos nyumponan

Kasaean nu sampurna tos kanteunan

ٍ َ‫ب َوتُب‬
َ‫اع ِوال‬ ٍ ْ‫صح‬ َّ ‫ثُ ّم ال‬
َ ‫ َواآل ِل َم ْع‬# ‫صالَةُ َعلَى ال َرسُوْ ِل ال ُمصْ طَفَى‬

Rahmat salam ka rosul anu di selir

Ka kluarga, shohabat, pengikut ngalir

َ‫ع أَ ْه َو َر ْأسُ َش ِّر َحبَائِال‬


ُ ‫ َوتِبَا‬# ‫تَ ْق َوى ا ِإللَ ِه ِمدَا ُر ُكلِّ َس َعادَة‬

Taqwa ka Alloh sumber kabahagiaan

Nurut nafsu eta sumber kagorengan

‫ َو َحقِ ْيقَةٌ فَا ْس َم ْع لَهَا َما ُمثِّاَل‬# ٌ‫َري َعةٌ َوطَ ِر ْيقَة‬ َ ‫إِ ّن الطَ ِر ْي‬
ِ ‫قش‬

Saenyana Jalan menuju pangeran

Aya tilu para salik heg amalkeun

Kahijina nyeata jalan Syariat

Kaduana nyaeta jalan Tariqat

Ka tiluna nyaeta jalan haqiqat


Sadayana kudu lengkap ulah lepat

Conto jalan Syariat oge Thariqat

Haqiqat ku musonif bakal kasebat

َ‫ كَالبَحْ ِر ثُ َّم َحقِ ْيقَةٌ ُد ٌّر َغال‬# ٌ‫َر ْي َعةٌ َك َسفِ ْينَ ٍة َوطَ ِر ْيقَة‬
ِ ‫فَش‬

Ari Syariat umpamana parahu

Alat neupikeun kana maksud nu tangtu

Ari Thariqat umpamana lautan

Tempat neupikeun maksud na kapangeran

Haqiqat umpamana mutiara mahal

Luhur darajat jeung manfaat ni model

َ‫ َوقِيَا ُمهُ بِاألَ ْم ِر َوالنَه ِْي ا ْن َجال‬# ‫ق‬


ِ ِ‫َر ْي َعةٌ أَ ْخ ٌذ بِ ِد ْي ِن ْالخَال‬
ِ ‫فَش‬

Ari Syariat nyandak agama Alloh

Oge ngajalankeun parentahna ongkoh

Kitu deui kana sadaya larangan

Diceugah oge jauhan ulah bosan

ً‫ض ٍة ُمتَبَتِّال‬
َ ‫َريَا‬ ِ ‫ َوع‬# ‫َوطَ ِر ْيقَةٌ أَ ْخ ٌذ بِأحْ َوطَ كَال َو َر ْع‬
ِ ‫َز ْي َمةٌ ك‬

Haqiqat nyandak nu paling hati-hati

Dina sapalihna amal nu tos bukti

Seperti sifat apik kana nu subhat

Tara wantun ancrub walau sajorelat

Oge peungkuh kana amal anu beurat

Sungguh-sunguh oge shobar tara lewat

َ ‫َو َحقِ ْيقَةٌ لَ ُوصُوْ لُهُ لِل َم ْق‬


‫ َو ًمشَاهَ ٌد نُو َر التَّ َجلِّى بِا ْن َجلَى‬# ‫ص ِد‬

Ari Haqiqat tepina kana maksud

Nyaeta ma’rifat ka Alloh nu ma’bud

Oge musyahadah kana cahya bengras


Terbukana hate ka Alloh nu jelas

َ ‫ َويَ ُغوْ صُ بَحْ رًا ثُ َّم ُد ًّرا َح‬# ُ‫َم ْن َرا َم ُد ًّرا لل َّسفِ ْينَ ِة يَرْ َكب‬
َ‫صال‬

Saha jalma nu mihareup mutiara

Make parahu oge teuleum lautna

Umpama syriat parahuna tea

Anapon Thariqat nu jadi lautna

Mutiara Haqiqat nu didambakeun

Para wargi ieu kanggo leunyeupaneun

ِ ‫ ِم ْن ِغي ِْر فِع ِْل ش‬# ‫َو َك َذا الطَّ ِر ْيقَةُ َو ْال َحقِ ْيقَةُ يَا أ ِخ ْي‬
ُ ْ‫َر ْي َع ٍة لَ ْن تَح‬
َ‫صال‬

Kade ingeut para wargi sadayana

Kana Thariqat Haqiqat nu tos nyata

Lamun tanpa aya jalan Syariatna

Thariqat oge Haqiqat mola aya

ٍ ‫َر ْي َع ٍة لِيَنُوْ َر قَ ْل‬


ً‫ب ُمجْ تَال‬ ِ ‫ بِش‬# ‫فَ َعلَ ْي ِه ت َْزيِي ٌْن لِظَا ِه ِر ِه ْال َجلَى‬
ْ ‫ لِطَ ِر ْيقَ ٍة فِى قَ ْلبِ ِه‬# ‫َي يُ ْم ِكنَا‬
ً‫أن تَ ْن ِزال‬ ْ ‫َوتَ ُزوْ َل َع ْنهُ ظُ ْل َمةٌ ك‬

Wajib kanu ngambah ngahias dirina

Kusyariat supaya caang hatena

Jeung leungitna popoek tina maksiat

Supaya turun kana hate Thariqat

َ ‫ يَ ْختَا ُرهُ فَيَ ُكوْ نُ ِم ْن َذا َوا‬# ‫َولِ ُك ِّل َوا ِح ِد ِهم طَ ِر ْيقَةٌ ِم ْن طُ ُر ْق‬
ً‫صال‬

َ ‫ َو َكك َْث َر ِة األوْ َرا ِد كَالصَّوْ ِم ال‬# ‫َك ُجلُوْ ِس ِه بَ ْينَ األَن َِام ُم َربِّيًا‬
َ‫صال‬

ً‫ص ٍل ُمتَ َم ِّوال‬ َ ‫ لِت‬# ْ‫اس َو ْال َح ْم ِل ْال َحطَب‬


ٍ ‫َص ُّد‬
َّ ‫ق بِ ُم َح‬ ِ َّ‫ة للن‬dٍ ‫َو َك ِخ ْد َم‬

Tiap jalma ngagaduhan jalan amal

Ditempuh paya teupi ka Robbul Jalal

Seperti ngjak manusa pikeun ibadah

Oge ngalobakeun wirid nu kateulah


Nyaeta shaum oge kana sholatna

Maca qur’an, tasbih tara dilangkungna

Sareung saperti ngakhidmat ka fuqoha

Para sufi sareung ka ahli agama

Nu terakhir jalma anu ngala suluh

Dijual oge disodaqohkeun puguh

َ ‫ فَ ْليَحْ فَظَ ْن هَ ِذى ْال َو‬# ‫ق األَوْ لِيَا‬


ً‫صايَا عَا ِمال‬ َ ‫َم ْن َرا َم أَ ْن يَ ْسلُ ْك طَ ِر ْي‬

Saha jalma nu ngamaksud kana ngambah

Kana perjalanan wali-wali Alloh

Maka ingeut kudu ngajaga wasiat

Nu salapan urang geular heula Tobat

١ )‫( َو ِم ْنهَا التَّوْ بَ ْة‬

ِ ‫ك ال َّذ ْن‬
ً‫ب فِ ْي َما ا ْستَ ْقبَال‬ ْ ُ‫أ‬
ِ ْ‫ َوبِ َع ْز ِم تَر‬# ‫طلُبْ َمتَابًا بِالنّدَا َم ِة ُم ْقلِعًا‬

ِّ ‫َوبَ َرا َءةً ِم ْن ُكلِّ َح‬


َ‫ َولِهَ ِذ ِه األرْ كَا ِن فَارْ َع َو َك ِّمال‬# ‫ق اآلدَمى‬

Kudu Tobat kalawan nu sabeuneurna

Bari meumeunuhi kana syarat-syaratna

Ka hiji nalangsa bati tina dosa

Oge nyabut tina dosa kaduana

Katiluna nekad ninggalkeun dosana

Ti ayeuna neupi ka waktu tuluyna

Lamun dosana hubungan jeung manusa

Kudu lubar tina codeka curiga

Eta syarat nu ka opat tina tobat

Wajib kabehana ku urang dirawat

َ ‫ تَ ْنهَا‬# ‫َوقِ ْه َد َوا ًما بِال ُم َحا َسبَ ِة الّتِى‬


ِ ‫ك تَ ْق‬
ً‫ص ْيرًا َج َرى َوتَ َساهُال‬
Kudu nagajaga tobat teh salawasna

Kalawan muhasabah diri tetela

Muhasabah amal tina ka gagabah

Gagampangan diri neupi kana salah

َ ‫ أ ْع‬# ْ‫َوبِ ِح ْف ِظ َعي ٍْن واللِ َسا ِن َو َسائِ ِر ال‬


‫ضا َج ِم ْي َعا فَاجْ هَد َْن الَتَ ْك ُساَل‬

Kalawan ngajaga panon sareung letah

Tina maksiat nu kadang dipilampah

Oge sadaya badan kudu dijaga

Kalayan sungguh-sungguh tanpa diceula

‫ َوأَ َساٍث ُك ِّل ْال َخي ِْر أَجْ َم ْع أَ ْش َماَل‬# ‫فَالتَّوْ بُ ِم ْفتَا ٌح لِ ُك ِّل ِعبَا َد ٍة‬

Maka tobat kunci satiap ibadah

Pokok satiap kaalusan kateulah

ٍ ِ‫ فِى َمجْ ل‬# ‫فَإِ ِن ا ْبتُلِيْتَ بِ َغ ْفلَ ٍة أَوْ صُحْ بَ ٍة‬


ً‫س فَتَدَا ُرك َْن ُمهَرْ ِوال‬

Maka lamun datang ka anjeun cobaan

Sapeurti sifat poho jeung ririungan

Anu nyeugah tina eling ka pangeran

Maka geura muhasabah disusulan

٢ ) ‫( َو ِم ْنهَا القَنَاعَة‬

‫َازال‬ ْ ‫ ِم ْن َم‬# ‫ك ال ُم ْشتَهَى َو ْالفَا ِخ ِر‬


ٍ ِ‫ط َع ٍم َو َمالَب‬
ِ ‫س َو َمن‬ ِ ْ‫َوا ْقنَ ْع بِتَر‬

Kudu Qona’ah dina satiap tingkah

Ninggalkeun ka hayang nafsu anu parah

Oge tinggal ngeungeunahan dina dahar

Sederhana kana raksukan di tatar

Nyakitu deui dina tempat tinggalna

Ukuran aman hujan oge panas na

َ‫ فَاتَ الّ ِذى يَ ْعنِ ْي ِه ِم ْن َغي ِْر ا ْعتِال‬# ‫ْس يَ ْعنِ ْي ِه فَقَ ْد‬ ْ َ‫َم ْن ي‬
َ ‫طلُبَ ْن َما لَي‬
Jalma anu sok nuprih kana perkara

Taya manfaatna kanggo akheratna

Maka bisa morotkeun kana perkara

Nu peunting disuprih ageung faedahna

ُّ ‫( َو ِم ْنهَا‬
٣ ) ‫الز ْهد‬

ُ َ‫ال الَفَ ْق ٌد لَهُ ت‬


‫ك أ ْعقَال‬ َ ِ‫ازهَ ْد َوذا فَ ْق ُد َعالَقَ ِة قَ ْلب‬
ِ ‫ بال َم‬# ‫ك‬ ْ ‫َو‬

Kudu gaduh sifat zuhud dina Dunia

Hate diputuskeun tina hubungan na

Sanes mutuskeun kana kabehan nan

Tapi nganggo sesuai kabutuhan na

Ari jalma anu zuhud eta panteus

Dibere gelas manusa paling cerdas

َ‫ب ْال ُعال‬


ِ ‫ َوبِ ِه يَنَال َمقَا َم أَرْ بَا‬# ‫ب بَ ْع َد التُّقَى‬ َ ‫الز ْه ُد أَحْ َسنُ َم ْن‬
ٍ ‫ص‬ ُّ ‫َو‬

Ari sifat zuhud pangsaena tingkatan

Saparantos sikap taqwa ka pangeran

Oge ku zuhud bisa meunang martabat

Anu luhur sadaya pasti kabengbat

َ‫ب الطَّال‬
ِ ْ‫ أَ ْينَ ْال َخالَصْ َك ُم ْس ِك ِر ُشر‬# ‫َو ُم ِحبُّ ُد ْنيَا قَائِ ٌل اَ ْينَ الطَّ ِريْك‬

Jalma teu zuhud dina Dunia nyarita

Nanya kamana jalan jeung salameutna

Eta saperti jalma nu mabok arak

Teu puguh lampah jeung tujuan nu neumrak

ْ ‫ فِى طَا َع ٍة َو‬# ‫َت‬


ِ ‫اختَرْ َع ُزوْ بًا فَا‬
َ‫ضال‬ ِ ‫ُك ِمنَ األَ ْز َو‬
ْ ‫اج َم ْن َما َسا َعد‬ ْ ‫َوا ْتر‬

Sareung anjeun kudu ninggalkeun ka istri

Nu tara ngadorong bakti ka Ilahi


Milih lalagasan eta anu teupat

Karena alasan nu paling madarat

Tatapi lamun istri ngadorong to’at

Ka Alloh maka nikah langkung maslahat

ْ ‫ َغ ْف ٌر لِ َج ْه ِل ْالقَوْ ْم َم ْنع‬# ‫صا ٌل أَرْ بَ ٌع‬


َ‫ُك ت ََجهُّال‬ َ ‫لِ َسالَ َم ِة ال ُّد ْنيَا ِخ‬

ِ ‫ك لِألُن‬
َ‫َاس بَا ِذال‬ ِ ‫ ِولِ َس ْي‬# ‫ب األُنَا ِسى آيِسًا‬
َ ‫ب نَ ْف ِس‬ ِ ‫َوتَ ُكوْ نُ ِم ْن َس ْي‬

Pikeun salamuet dunia opat perkara

Para salik amalkeuneun sadayana

Ka hijina ngahmpura ka kaumna

Tina kabodoan sikap marehna

Kaduana kudu nyeugah ngawiwirang

Ka tiluna kudu putus tina hayang

Pamere manusa nu can puguh datang

Maka jauhan ulah dihalang-halang

Ka opatna rela ngamsarahkeun benda

Nu aya dina leungeuna sukarela

٤ ) ‫الع ْل ِم ال َّشرْ ِع ّي‬


ِ ‫(ومنها تعلّم‬

ِ ‫ َو َعقِ ْي َدةً َو َم ْز ِك َي ْالقَ ْل‬# ً‫ص ِّح ُح طَا َعة‬


َ‫ب اصْ قِال‬ َ ُ‫َوتَعلُّ َم ْن ِع ْل ًما ي‬

Wajib nuprih amal nubisa neupungkeun

Ridlo Alloh oge rosul dipeuntingkeun

Ka hijina ilmu nu mereskeun to’at

Oge ibadah sapeurti wudu sholat

Kadua ilmu mereskeun patekadan

Ahlussunnah Waljama’ah beuneur pisan

Katilu ilmu nu ngabeursihkeun hate


Kana ancrub kana akhlak nu teu hade

َ‫ َوا ْع َملْ بِهَا تَحْ صُلْ نَ َجاةً َوا ْعتِال‬# ‫َه ِذى الثَّالَثَةُ فَرْ ضُ َع ْي ٍن فَا ْع ِرفَ ْن‬

Ari anu tilu ieu sadayana

Hukumna fardu ‘ain diuningana

Oge fardu ‘Ain diamalkeunana

Kangge para salik nu hoyong ridlo-Na

Supaya salameut di dunya akherat

Oge kaunggulan diangkat darajat

٥ ) ‫( َو ِم ْنهَا ال ُم َحافَظَ ْة َعلَى ال ُسنَن‬

ً‫ َمأثُوْ َرةً ع َْن َخي ِْر َم ْن َجاء ُمرْ َسال‬# ‫َت‬


ْ ‫ب أت‬ ْ ِ‫َحاف‬
ٍ ‫ظ َعلَى ُسنَ ٍن َوآ َد‬

Kudu ngajaga sakabeh pasunatan

Jeung sadaya kana tata kasopanan

Anu tos kawiridna ti kanjeung rosul

Amalan aosan anu langkung punjul

ْ َ‫ف ف‬
َ‫اطلُبَ ْنهُ َوع َِّوال‬ ِ ‫ َو ِمنَ ال َع َو‬# ْ‫صوُّ فَ ُكلَّهُ لَهُ َو األَ َدب‬
ِ ‫ار‬ َ َ‫اِ ّن الت‬

Saeunyana tasowwuf sadaya adab

Dina ngajaga sunnah rosul nu mantab

Maka kudu disuprih kalawan beuneur

Mudah-mudahan kenging rizki nu seueur

ِ ‫اِ ْذالَ َدلِ ْي ٌل َعلَى الطَّ ِري‬


ً‫ اِالَّ ُمتَابَ َعةَ ال َّرسُوْ ِل ال ُم َك ِّمال‬# ‫ْق اِلَى ا ِإللَه‬

َ‫ فَتَتَبِ َع ْن َوتَابِ َع ْن الَتَ ْع ِدال‬# ‫فِى َحالِ ِه َوفِ َعالِ ِه َو َمقَالِ ِه‬

Teu aya dalil nu mere kateuragan

Kana jalan menuju ridlo Arrohman

Anging ku mutaba’ah ka Rosululloh

Tina sanes kinteun paripolah

َ‫ث تَأَصُّ ال‬


ِ ‫ب َربِّى َو ْال َح ِد ْي‬ ْ ‫خ قَ ْد قُيِّد‬
ِ ‫ بِ ِكتَا‬# ‫َت‬ ٍ ِ‫ق ُكلِّ َمشَاي‬
ُ ‫َوطَ ِر ْي‬
Ari jalan satiap guru Tashowwuf

Eta tos sesuai sareung nu tuercakup

Diperkuat dina Alqur’an nu mulya

Sareung hadis nu pasti moal sulaya

ْ ‫ َمافِ ْي ِه ت‬# ‫اض الصَّالِ ِح ْينَ َوأحْ ِك َم ْن‬


َ‫َظفَرْ بِال َّس َعا َد ِة َوا ْع َمال‬ َ َ‫طَالِ ْع ِري‬

Kudu muthola’ah hiji ngaran kitab

Riyadush Sholihin karna jadi sabab

Kabahgiaan dunnya oge akhirat

Maka perhatikeun ulah masing teulat

Saba’da kitu mangga urang amalkeun

Bahagia dunnya akhirat di bikeun

َ ِ‫ ِم ْن ِذى ْال َعطَاء بِ ِم ْث ِل َذل‬# ُ‫ض الَّ ِذى الَيَ ْقرُب‬


َ‫ك اَ ْك ِمال‬ ِ ْ‫َوا ْهتَ َّم بِ ْالفَر‬
Sareung kudu meuntingkeun kana nu fardu

Samemeh ngajaga sunnah anu tangtu

Gawe deukeut ka Alloh anu masihan

Ku fardu teu aya deui anu lian

ً‫ َحتَّى أَ ُكوْ نَ لَهُ يَ ًّدا َوأرْ ُجال‬# ُ‫َما َزا َل َع ْب ٌد بِالنَّ َوافِ ِل يَ ْقرُب‬

ِ ِ‫ أَيْ ِم ْث ُل َذلِكَ فِى ْال َمطَال‬# ‫ص َر ْة‬


َ‫ب هَرْ َوال‬ ِ ‫َوال َّس ْم َع ِم ْنهُ ثُ َّم َع ْينًا بَا‬

Jalma nu teu liren-liren amal sunnah

Seuja ngadeukeutkeun diri ka dzat Alloh

Sahingga Alloh cinta ka eta jalma

Sabab amal mayeung dilakukeunana

Alloh ngijabah do’a jeung pangabutuh

Sapeurti opat dina anggota tubuh

Nyata bukti panangan jeung sampeanna

Oge panguping sareung paningalina


٦ ) ‫( َومنهَا الت ََو ُّكل‬

ِ ‫ ثِقَّةً بِ َو ْع ِد الرَّبِّ أَ ْك ِر ْم ُم ْف‬# ‫ك‬


‫ضاَل‬ َ ِ‫َوتَو ُّكلَ ْن ُمتَ َج ِّردًا فِى ِر ْزق‬

Kudu tawakkal ka Alloh dina rizki

Dina kaayaan kosong tina Ahli

Oge pinuh kapeurcayaan ka Robbi

Bageuran oge karunia nu pasti

dٍ ‫ ع َْن َم ْك َس‬# ُ‫أَ َّما ْال ُم ِع ْي ُل فَالَ يَجُوْ ُز قُعُوْ ُده‬


ً‫ب لِ ِعيَالِ ِه ُمتَ َو ِّكال‬

Anapon jalma anu berkeuluarga

Teu meunang tinggal diam kana kasabna

Kanggo nganafkahan sadaya ahlina

Bari tawakkal dina sanes kanteunna

َ‫ فِى َمالِ ِهم أَوْ َجا ِه ِه ْم ُمتَ َذلِّال‬# ‫ك طَا ِمعًا‬ ِ َّ‫الَتَ ْب ِذلَ ْن لِلن‬
َ ْ‫اس عُر‬
َ ‫ض‬

Teu meunang masrahkeun kana kahormatan

Ka manusa bari toma’ dilakukauen

Dina harta reujeung kadudukanana

Dibareungan ngarasa hina dirina

٧ ) ْ‫( َو ِم ْنهَا ا ِإل ْخالَص‬

َ‫ك ِذى ْال َكال‬ َ ُّ‫ اِالَّ التَّقَر‬# ‫أَ ْخلِصْ َو َذا أَ ْن الَتُ ِر ْي َد بِطَا َع ٍة‬
َ ‫ب ِم ْن اِلَ ِه‬

Keudah ikhlas anjeun ka Alloh nu Rohman

Nyaeta amal teu aya pamaksadan

Kucuali gadeukeutkeun kana diri

Ka gusti Alloh dina to’at nu pasti

Ari ikhlas kabagi tilu tingkatan

Tingkat nu kahiji atos nembe pisan

Ari amal to’at kareuna mihareup

Kana pahala jeung sieun tina ‘ikob


Eta tingkatan ikhlas anu kadua

Ayeuna urang bahas nu katiluna

Nyaeta amal to’at karna pahala

Sapeurti hoyong beunghar di alam dunnya

ً‫ك تَ َوصُّ ال‬


َ ِ‫ َكثَنَائِ ِهم اَوْ نَحْ ِو َذل‬# ‫ض ال ُدنَا‬ ُ ‫الَتَ ْق‬
ِ ْ‫صد َْن َم ْعهُ اِلَى غَر‬
Teu meunang ngamaksud sarta eta amal

Tujuan na dunnya nu di apal-apal

Sapeurti hayang kana pujian jalma

Sareung dipikareuseup ku sadayana

ْ ‫ َوا ْنظُرْ اِلَى ن‬# ‫َواحْ َذرْ ِريَا ًء ُمحْ بِطًا لِ ِعبَا َد ٍة‬
ً‫َظ ِر ْال ِع ْل ِم فَتَ َك ُّمال‬

Keudah mikarisi anjeun tina ria

Nu bisa ngahancurkeun amal sadaya

Tatapi beuramal na teh keudah meuleus

Kareuna dzat Alloh anu maha weulas

ْ ‫ض ْيلَةً ك‬
َ ‫ الَتَ ْب ُر َز ْن لِيُ ْن ِكرُو‬# ‫َي تُ ْعتَقَ ْد‬
َ‫ك َر َذائِال‬ ْ ‫الَت‬
ِ َ‫َظهَ َر ْن ف‬

Teu meunang neugrakeun amal ibadahna

Supaya manusa nekadkeun unggulna

Bahwa urang teh jalma nu pangalusna

Kareuna amal to’at nu dilakuna

Tapi lamun neugrakeun kana amalna

Supaya diturut kujalma awamna

Sareung mikareuseup kana kasaean

Maka eta unggul sareung sae pisan

Oge teu meunang neugrakeun kana dosa

Nu peurnah dilakukaeun zaman baheula

Atawa zaman ayeuna ku sacara


Supaya ingkar sadayana manusa

‫ َحتَّى يَ َرى نَاسًا بِإِبِ ٍل ُمثِّاَل‬# َ‫اِ ْي َمانُ َمرْ ٍء الَيَ ُكوْ نُ تَكَا ُمال‬

َ‫ش لَوْ َمةَ اَل ئِ ْم فِى ِذى ْال ُعال‬


َ ‫ لَ ْم يَ ْخ‬# ‫فَيَ ُكوْ نُ َم ْد ُحهُم َو َذ ُّمهُ ْم َس َوا‬

Iman na jalma can diseubut sampurna

Hingga nyaksian jalma eta biasa

Disapeurtikeun ningalina ka onta

Dina pada hate teu aya robahna

Sarua dina pada keur dipujina

Atawa dihina taya padulina

Sabab amal karana Alloh ta’ala

Teu sieun kana panyacadna manusa

َ‫ك ه َُو ال ِّريَاء َسبَ ْهلَال‬ ِ َّ‫ لِلن‬# ُ‫ك تَرْ ُكه‬
َ ‫اس َذا‬ ِ َّ‫َع َم ٌل أِل َجْ ِل الن‬
ٌ ْ‫اس ِشر‬

Beramal karna manusa eta syirik

Kudu ditinggalkeun tanpa ulak-ilik

Seudeungkeun tinggal beramal karna sieun

Pujian manusa eta salah pisan

Ngarana Ria nu taya manfaatna

Pikeun di akhirat oge di dunnyana

ْ ‫ اِ ْن ُك ْنتَ ت‬# ‫َطلُبَ ْن ِع ْن َد ال ُمهَ ْي ِم ِن َم ْن ِزلَة‬


ٍ ‫َطلُب ِع ْن َد نَا‬
ً‫س َم ْن ِزال‬ ْ ‫الَت‬

Ulah nyuprih kana darajat nu luhur

Ka Alloh anu ngajaga kana umur

Sapanjang masih aya kana harapan

Pandangan manusa luhur kadudukan

٨ ) ‫( َو ِم ْنهَا الع ُْزلَ ْة‬

‫ َوتَ َساهُ َل فِى ال ِّدي ِْن َذاكَ ه َُو ْالبَاَل‬# ‫الَتَصْ َحبَ ْن َم ْن َكانَ أَ ْه َل بَطَالَ ْة‬

Ulah campur gaul sarta sifat jalma


Bahkan lamun kitu balai nu nyata

Nyaeta jalma anu sok ngabatalkeun

Oge gagampangan agama dibikeun

‫ أَوْ َخافَ ِم ْن فِتَ ٍن بِ ِدي ٍْن ُم ْبتَلَى‬# ‫ان‬


ْ ‫َو ْالع ُْزلَةُ اأْل َوْ لَى اِ َذا فَ َس َد ال َّز َم‬

Ari uzlah hukumna leuwih utama

dimana zaman ruksak ku pangeusina

atawa sieun tina fitnah na jalma

fitnah kana agama anu dicoba

َ ‫ أَوْ فِى َح َر ٍام أَوْ لِ َذا‬# ‫ع بِ ُش ْبهَ ٍة‬


َ‫ك ُم َماثِال‬ ُ ْ‫َو َك َذا اِ َذا َخافَ ْال ُوقُو‬

Kitu deui Uzlah nu leuwih utama

Dimana sieun kana kana subhat tumiba

Atawa sieun tumiba kana haram

Sabangsana kana diri bisa ngancam

َ‫ضال‬ َ ِ‫ َو َج َما َع ٍة اَوْ نَحْ ِو َذل‬# ‫م‬dْ ‫اإل ْختِالَطُ بِنَا ِسنَا فِى ُج ْم ِع ِه‬
ِ ُ‫ك ف‬ ِ ‫َو‬
َ‫ َو َع ِن ْال َمنَا ِك ِر قَ ْد نَهَى ُمت ََح ِّمال‬# ‫ف يَ ْق ِد ُر يَأ ُم َرا‬
ِ ْ‫َه َذا لِ َم ْن بِالعُر‬

َ ِ‫ص ْبرًا َعلَى ُك ِّل األَ َذى الَيَ ْغل‬


َ‫ فِى ظَنِّ ِه ِعصْ يَانُهُ بِ ُم َحافِال‬# ‫ب‬ َ

Sareung ari campurgaul sarta manusa

Di unggulkeun dina tempat ge golongna

Nyaeta pikeun jalma anu tos mampu

Marentah beuneur ngalarang salah tangtu

Kalayan sobar tina satiap fitnah

Kana sanes kanteun amal maksiatna

َ ُ‫ ف‬# ْ‫لَ ِك ْن يَقُوْ ُل ْالبَعْضُ ِم ْن ُمتَأ َ ِّخ ِر ال‬


َ ‫ضالَ ِء ع ُْزلَةٌ َذاال َّز َما ِن ُم ْف‬
َ‫ضال‬

َ‫ ع َْن جُوْ بَ ٍة فَا ْنظُرْ لِنَ ْف ِسكَ عَاقِال‬# ‫اِ ْذ نَا ِد ٌر َحقًّا َخ ْل ُو ُم َحافِل‬

Tapi narios sabagaian ulama

Nu akhir bahwa uzlah eta utama


Khusus dina ukuran zaman ayeuna

Kareuna jarang berkumpul salameutna

َ‫صال‬ َ ِ‫ أَوْ نَحْ ِو َذل‬# ‫اصى َكالرِّ يَا َوك َِغ ْيبَ ْة‬
ْ ِ‫ك ب‬
َ ‫اختِالَ ِطكَ َح‬ ِ ‫ُكلُّ ْال َم َع‬

Ari satiap maksiat anu aya

Sapeurti riya ghibah jeung sabangsana

Sabab campur gaulna urang sadaya

Maka uzlah eta nu langkung utama

ْ َ‫( َو ِم ْنهَا ِح ْفظُ األَوْ ق‬


٩ ) ‫ات‬

ِ ‫ف اِلَى الطَّ َعا‬


َ‫ الَتَ ْت ُرك َْن َو ْقتًا ُسدَى ُمتَ َسا ِهال‬# ‫ت َو ْقتَكَ ُكلَّ ْة‬ ْ ‫َواصْ ِر‬

Kudu ngagunakeun waktu kana to’at

Sakabehna supaya dina maslahat

Sareung kudu iggalkeun waktu nu nganggur

Taya manfaat keur diri oge batur

َ‫ َمصْ رُوْ فَةً فِى ْال َخي ِْر فَاصْ ُح بِالَا ْئتِال‬# ‫اح بِنِيَّ ٍة‬ ُ َ‫ص ْي ُر أَوْ ق‬
ِ َ‫ات ال ُمب‬ ِ َ‫َوت‬

Kalawan ngagunakeun niat nu lurus

Padameulan nu mubah ngajadi alus

Saena niat migawena ibadah

Saperti dahar, nginum jeung mu’amalah

Hal ieu teh kudu jadi kauntungan

Para salik supaya janteun emutan

ٌ ِ‫ ُكالًّ بِ َما هُ َو الَئ‬# ‫ك واصْ ِرفَ ْن‬


َ‫ق ُمتَبَتِّال‬ َ َ‫َو ِّز ْع بِعَوْ ِن هللاِ َو ْقت‬

Kudu ngabagi waktu nu sakabehna

Sareung ngagunakeun kana nu layakna

Bari nyarandekeun pitulung Allohna

Oge jauh tina salain Anjeun-Na

ً‫ ُمتَ َدبِّرًا لِقِ َرا َء ٍة َو ُم َك ِّمال‬# ‫صلِّ تَخَ ُّشعًا‬


َ َ‫فَإِ َذا بَدَا فَجْ ٌر ف‬
Maka dimana geus jeulas pajar sidik

Geura sholat kalayan khusyu nu apik

Oge diteuruskeun kana maca qur’an

Bari mikirkeun hartina sing meuneuran

َ‫ضائِال‬ َ ِ‫ك قِ ْلب‬


ْ ‫ ُج ْهدًا بَلِ ْي ًغا ك‬# ‫ك‬
َ َ‫َي تَنَالْ ف‬ َ ِ‫صالَت‬ ُ ْ‫َواجْ هَ ْد لِتَح‬
َ ‫ضرًا فِى‬

Sareung kudu sungguh-sungguh dina sholat

Ngahdirkeun kana hate ulah teulat

Kalaan sungguh-sungguh nu sabeuneurna

Suapaya meunang kaunggukan nu nyata

َ َ‫س أَ َّن هللاَ نَا ِظ ٌر قَ ْلب‬


َ َ‫ َو ُحضُوْ ُرهُ َو ُشهُو ُدهُ ل‬# ‫ك‬
َ‫ك فَأ َجال‬ َ ‫الَتَ ْن‬

Tong hilap dina sholat Alloh ningali

Hate tiap jalma kalayan nu pasti

Sareung Alloh anu hadir oge nyaksi

Maka kitu kudu ageung hati-hati

َ‫ بِال َّسب ِْع َو ْال ِع ْش ِر ْينَ ِم ْن فَضْ ٍل َعال‬# ‫ت‬ ِ ُ‫الَتَ ْت ُرك َْن َج َما َعةً قَ ْد ف‬
ْ َ ‫ضل‬

َ‫ْح أَ ْخ َسرْ أَجْ هَال‬


ِ ‫ فِى ِم ْث ِل هَ َذا ال ِّرب‬# َ‫َولِ َم التَّ َعلُّ ُم اِ ْن تَ ُك ْن تَتَ َساهُال‬
Ulah tinggal kana berjama’ah sholat

Pahala dua puluh tujuh darajat

Kacida bodo oge sareung rugina

Beulajar ilmu gagampangan sholatna

ً‫ ُم ْستَ ْقبِالً َو ُم َراقِبًا َو ُمهَلِّال‬# ‫الورْ ِد الَتَتَكَلَّ َم ْن‬


ِ ِ‫ثُ ّم ا ْشتَ ِغلْ ب‬

ِ ‫ لِتَ َرى بِهَا نَارًا َونُوْ رًا َحا‬# ‫بِطَ ِر ْيقَ ٍة َم ْعهُوْ َد ٍة لِ َمشَايِ َخ‬
َ‫صال‬

َ‫ص ْي ُر َم ْذ ُموْ ُم الطَّبَائِ ْع زَائِال‬


ِ َ‫ َوي‬# ‫ب بِالنُّوْ ِر ْال َجلَى‬
ِ ‫ضي ُء َوجْ هُ ْالقَ ْل‬
ِ َ‫فَي‬

َ‫صرْ ُمتَأَهِّال‬ ْ ‫ ِه َي نِ ْع َمةُ ع‬# ‫ص ْي ُر أَ ْهالً لِ ْل ُمشَاهَ َدةُ الَّتِى‬


ِ َ‫ُظ َمى ف‬ ِ َ‫فَت‬

Tuluy kudu katungkul kana wiridan

Tos shubuh ka kiblat bari nyanghareupan


Oge ngarasa diawasi pangeran

Maca tahlil tasbih tahmid getakbiran

Jadi caang hate cahya jeulas visan

Jeung tabiat goreng jadi laleungitan

Oge jadi ahli ka Alloh nyaksian

Eta teh nyata nikmat nu geude pisan

ٍ ‫صلّى ِال ْش َرا‬


َ‫ق َوقُرْ آنًا تَال‬ ْ ‫َحتّى إِ َذا َش ْمسٌ بَد‬
َ # ‫َت َك ُر ْم ِحنَا‬

ٍ ‫ َو ُحضُوْ ُر قَ ْل‬# ْ‫اظ َوأَ َدب‬


َ‫ َو ُم َرتَّال‬d‫ب خَا ِش ًعا‬ ِ ‫ِح ْزبًا فَأ َ ْكثَ َر بِالتِّ َع‬

Sahibgga dimana matahari caang

Kana saukuran satumbak kalangkang

Tuluy sholat oge macakeun al- Qur’an

Sabairis atawa sina loba pisan

Kalayan ngango adab pituturanan

Hadir hate, khusyu maca di tartilan

ْ َ‫ بِتَ َدب ُِّر ال َم ْعنَى َولِلب‬# ٌ‫ فَتِالَ َوة‬dُ‫ب َخ ْم َسة‬


َ‫ط ِن ْال َخال‬ ٍ ‫َو َد َوا ُء قَ ْل‬

َ ُ‫صلِ ِح ْينَ الف‬


َ‫ضال‬ ُ ‫ َو ُم َجالَ َس‬# ْ‫ع بِال ّس َحر‬
َّ ‫ات ال‬ َ َّ‫َوقِيَا ُم لَ ْي ٍل َوالت‬
ِ ُّ‫ضر‬
Ari obat hate lima perkrana

Maca Qur’an bari mikirkeun hartina

Eta kahiji anapon kaduana

Nyaeta ngosongkeun patuwanganana

Ari nomeur kadua sareung opat na

Sholat waktu weungi oge munajatna

Anapon obat anu nomeur ka lima

Bergaul sarta jalma-jalma sholehna

ْ ْ‫ار ِء ْالقُر‬
‫آن‬ ِ َ‫َم َحا ِسنُ ال ِّشيَ ْم لِق‬
َ‫َّضيَّ ْة ُم ْك ِمال‬ ُ َّ‫ار ٍء َولِ َحافِ ٍظ يَتَ َخل‬
ِ ‫ بِ َم َحا ِس ِن ال ِّشيَ ِم الر‬# ‫ق‬ ِ َ‫َولِق‬
Pikeun nu maca oge nu nalar Qur’an

Berakhlak sae diridloi Pangeran

‫ الَ ٍة بِهَا َوبِأ َ ْهلِهَا ُمتَقَلِّاَل‬# ‫ك ُمبَا‬


ُ ْ‫َك ُزهَا َد ِة ال ُّد ْنيَا َك َذا تَر‬

Sapeurti zuhud kana perkara dunnya

Nyakitu deui ninggalkeun perdulina

Kana dunnya jeung nungabogaannana

Bari diri aya dina saeutikna

ِ َ‫ أَ ْخال‬# ْ‫َار ِم ال‬


َ‫ق ثُ َّم طَالَقَ ٍة الَخَا ِطال‬ ِ ‫َو َك َذا السَّخَا َوالجُوْ ُد ثُ َّم َمك‬

Kitu deui bageuran oge berakhlak

Anu mulya bear budi tara nolak

َّ ‫َو ْال ِح ْل ُم ثُ َّم ال‬


ٍ ‫ َع َّم َدنَا ِم ْن َم ْك َس‬# ُ‫ص ْب ُر ثُ ّم تَنَ َّزه‬
َ‫ب ُمت ََج ِّمال‬

Sareung hilim oge shobar dina to’at

Nyeugah diri terjeurumus ka maksiat

Oge beursih tina hina padameulan

Bari kaayaan diri gigindingan

ٍ ‫ َو ُخ ُشوْ ِع ِه َوتَواض‬# ‫ات لِل َّس ِك ْينَ ِة َوال َو َر ْع‬


َ‫ُع ُمتَ َك ِّمال‬ dٌ ‫َو ُمالَ َز َم‬

Sareung ngamistikeun kana tuma’ninah

Oge apik, khusyu, tawadhu meureunah

َ‫ َواِ َزاَلَ ٍة ظُ ْفرًا َواِ ْبطًا فَا ْف َعال‬# ‫ْح اللُّ َحى‬ ِ ‫َولِقَصِّ ش‬
ِ ‫َاربِ ِه َوتَس‬
ِ ‫ْري‬
Oge ngamistikeun kana padameulan

Nyata ngadawung kumis tong dianteupan

Nyuway-nyuway jangot sareung nganeukteukan

Kuku, oge bulu kelek dijeungutan

َ‫س َم ْكرُوْ هَ ٍة فَتَ َك ُّمال‬ ِ ‫َر ْيهَ ِة َو ْال َوس‬


َ ِ‫ْخ َو َمالَب‬ ِ ‫ْح ْالك‬
ِ ‫َواِزَ الَ ِة ال ِّري‬
Sareung ngahilangkeun tina ambeu bau

Oge kokotor badan, pakean tangtu


ً‫ك اِ ْكثَارًا ِم َزاحًا زَ يِّال‬
َ ‫ َو َك َذا‬# ‫ك الَ ِز َم ْن‬ َ ‫َو َك َذا اجْ تِنَابًا لِل َم‬
ِ ‫ضا ِح‬

Sareung nyakitu deui kudu ninggalkeun

Kana seuseurian nu teu eureun-eureun

Jeung naykitu deui tina ngalobakeun

Kana banyol maka kudu ditinggalkeun

َ‫ َوا ِإلحْ تِقَا َر لِ َغي ِْر ْه بِا ْعتِال‬# ‫َو ْليَحْ َذ َر ْن عُجْ بًا ِريَا ًء َو ْال َح َس ْد‬

Sareung kudu ngajauhan sungguh-sungguh

Kana sifat ujub, hasud, nu teu puguh

Sareung ka jalma nu lain nagnggap hina

Reujeung kana diri anu paling mulya

َ ‫ َو َك َذا‬# ‫َوا ْستَ ْع َم ِل ْال َمأثُوْ َر ِم ْن ِذ ْك ٍر َدعَا‬


َ‫ك تَ ْسبِ ْي ٌح َوتَ ْهلِ ْي ٌل َجال‬

َ‫اإللَ ِه بِ ُك ِّل أَ ْم ٍر َع ِّوال‬


ِ ‫ َو َعلَى‬# ‫َويُ َراقِبُ ْال َموْ لَى بِ ِس ٍّر َو ْال َعلَ ْن‬

Sareung midameul amal anu tos datang

Ti rosul anu pasti leureus ka etang

Sapeurti dzikir, do’a nu dipanjatkeun

Nyakitu tasbih, tahlil, jeulas lakukaeun

Sareung ngarasa di awasi MAULA

Dina rahasia oge loba jalma

Nu terakhir kana satiap urusan

Sadaana disandarkeun ka pangeran

ً‫ق ِمنَ الطِّ ْبيَا ِن َوا ْن َح ُم َك ِّمال‬ ْ ‫ار َو‬


ٍ ‫ بَا‬# ‫اطلُبَ ْن‬ ٍ ‫َذا بَعْضُ آدَا‬
ٍ َ‫ب لِق‬

Ari ieu sebagian kasopanan

Pikeun jalma anu osok maca Qur’an

Sareung nu sanes bab tentang kasopanan

Mangga tingalian dina kitab Tibyan

َ‫ُّر َو ْالبَال‬ ٍ ْ‫ بِهُجُوْ ِم َمو‬# ‫َع ْالفِ َر‬


ِ ‫ت َوالتَّ َحس‬ َ ‫ثُ َّم الضُّ َحى‬
ِ ‫صلِّى َوالَتَد‬
َ‫ب ُم َع ِّوال‬ َ ‫ َوبِ ِذ ْك ِرهَا َحقًّا َك‬# ْ‫َع َم ٌل بِالَ ِذ ْك ِر ْال َمنِيَّ ِة الَأثَر‬
ٍ ْ‫ضر‬

Teuras kudu ngadirikeun sholat dhuha

Waktuna antara irtifa’ istiwa

Oge ulah kana maot tinggal mikir

Kalawan nalangsa nu teu akhir-akhir

Ari beramal tanpa elingna mati

Maka teu aya tapak sama sakali

Jalma nu eling mati dina beramal

Sapeurti di tieunggeul martil tanpa muhal

َ ‫اخت ََر َّن األَ ْف‬


َ‫ضال‬ ْ ‫ أضوْ بِال َم ِع ْي َش ِة َو‬# ‫الع ْل ِم اَوْ بِ ِعبَا َد ٍة‬
ِ ِ‫ثُ َّم ا ْشتَ ِغلْ ب‬

Tuluy kudu katungkul kana berilmu

Atawa kana ibadah anu tangtu

Nyakitu deui kana kasab usaha

Pilih salahsahiji anu utama

َ‫ب فِى ْال َجال‬


ِ ‫ فَضْ ُل ْالبُ ُدوْ ِر َعلَى ْالك ََوا ِك‬# ‫فِلِ َعالِ ِم فَضْ ٌل َعلَى َم ْن يَ ْعبُ ُد‬

Pikeun jalma nu berilmu kaunggulan

Tinimbang jalma ibadah ka pangeran

Unggulna disapeurtikeun kana bulan

Ngunggulan bintang-bintang arendah pisan

َ‫ت َم ْع نَم ِل ْالفَال‬


ِ ْ‫ض َحتّى ْالحُو‬
ِ ْ‫ َواألر‬# ‫اإللَهَ َوأَ ْه َل ُك ِّل َس َمائِ ِه‬
ِ ‫اِ َّن‬
َ‫صال‬ ِ ‫ قَ ْد عَلَّ َم ْال َخ ْي َر األُن‬# ‫صلِّى يَا َحبِيبُ َعلَى الَّ ِذى‬
َّ ‫َاس ُم َح‬ َ ُ‫ُكلٌّ ي‬

Saeunyana Alloh anu maha agung

Sareung sadya ahli langit dijungjung

Ahli bumi sahingga lauk dicai

Sarta sireum disampalan anu pasti

Sadayana maca sholawat ka jalma


Nu sok ngawurukan sae ka manusa

ٌ ‫ فَاِلَى ْال َجنَا ِن لَهُ طَ ِر ْي‬# ‫ك‬


َ‫ق َسهَّال‬ ُ ُ‫ق لِلتَّ َعلُّ ِم يَ ْسل‬
ٍ ‫َم ْن فِى طَ ِر ْي‬

Saha jalma nu ngambah dijalan ilmu

Alloh gampilkeun jalan surga nu tangtu

َ‫ يَ ْس َعى ِرضًا بِ َم َرا ِم ِه ُمتَقَبِّال‬# ‫ض ُع ْال َجنَا َح لَهُ اِ َذا‬ ٌ ِ‫َو َمالَئ‬
َ َ‫ك ت‬

Malaikat sok nyimpeun kana sayapna

Pikeun jalma nu nyuprih ilmu karena

Ridlo anu eukeur dilakukeunana

Kana pamaksadan nyuprih ilmu tea

َ‫ فَضْ ٌل َعلَى ِمائ ِة ال َّر ِك ْي َع ِة نَافِال‬# ُ‫ب ِم ْن ِع ْل ٍم لَه‬


ِ ‫َوتَعلُّ ٌم لِ ْلبَا‬

Ari belajar hiji bab tentang ilmu

Ngunggulan 100 rokaat nu tangtu

Tina sholat sunat nu diwaktu-waktu

Para salik ulah hilap masing timu

َ‫صال‬ ُ ‫ بِ ْال ِع ْل ِم اِالَّ فَ ْال ِهال‬# ‫آخ َرة‬


َّ ‫ك ت ََح‬ ِ ‫َه َذا اِ َذا قَصْ ٌد ا ِإللَ ِه َو‬

Ieu teh upami ka Alloh niatna

Oge tujuan akherat utamana

Maka lamun niat sanes kanu tadi

Karuksakan akibatna kana diri

َ‫َازال‬
ِ ‫َار ن‬
ٍ ‫كن‬ِ ْ‫ َو ْليَ ْسقُطَ ْن فِى َدر‬# ‫َو ْاليُحْ َر َم ْن عُرْ فَ ْال ِجنَا ِن ْالفَا ِخ َر ْة‬

Bakal dihalang tina seungit sawarga

Sareung dijatuhkeun ka dasar naraka

Nyaeta pikeun jalma nyiarna ilmuna

Maksud salain Alloh jeung akheratna

َ‫ار ت َْخرُجْ ِم ْنهُ أَم َعا ُء َجال‬


ِ َّ‫ فِى الن‬# ‫َر ُج ٌل بِ ِه ي ُْؤتَى َغدًا يَ ْلقَى بِ ِه‬
ْ ُ‫ بُرْ َجا ْه ت‬# ‫فِهَا يَ ُدوْ ُر َك َما يَ ُدوْ ُر ِح َما ُرنَا‬
ِ ‫ط َح ْن ك َْال َح‬
َ‫ص ْي ِد تَ َذلُّال‬
َ‫ قَ ْد ُك ْنتَ تَأ ُمرْ نَا َوتَ ْنهَى ُم ْقبِال‬# ‫ار يَسْأَلُهُ أَ َّما‬
ِ َّ‫فَيَ ِج ْي ُء َم ْن فِى الن‬
َ‫ت بِال ِع ْل ِم ال ُم َكر َِّم عَا ِمال‬
ُ ‫ َما ُك ْن‬# ‫فَيَقُوْ ُل يَاقَوْ ِم ْى بَلَى لَ ِكنَّنِى‬

Lalaki dialungkeun kana naraka

Sahingga kaluar sakabeh peujitna

Sapeurti ku hewan himar digilingna

Kalawan ditincak digiling dihina

Maka datang jalma penghuni naraka

Nanyakeun kana pakewuh nu tumiba

Nyata kuring sok marentah kaalusan

Oge sok nyegah kana kamaksiatan

Tatapi kuring mani hanjakal pisan

Bukti kana ilmu tadi didobrakan

َ‫ب أُ ْخ َرى بِالتَّ َعلُّ ِم غَافِال‬


ِ ‫ َوثَوا‬# ‫صى ا ْم ُر ٌؤ قَ ْد َرا َم ِغ ْي َر إِلَ ِه ِه‬
ِ ‫يَ ْع‬

Hiji jalma nyata berdosa hukumna

Belajar ilmu tanpa aya niatna

Kecuali salian ka pangerana

Sareung salian ganjaran akheratna

َ‫ اِالَّ بِ ِع ْل ِم نَافِ ٍع ُمتَشَا ِغال‬# ‫ِحرْ ٌم َعلَ ْي ْه ِج َرايَةُ ال ُمتَفَقِّهَ ْة‬

Dihalang pikeun jalma nu nyuprih ilmu

Kana panghasilan nu layak nu tangtu

Anging kanggo jalma manfaat ilmuna

Nu maksud oge tujuan ka Alloh na

َ‫ إِالَّ لِ ِع ْل ِم نَافِ ٍع الَ َجا ِهال‬# َ‫صى َم ْن يُ َعلِّ ُم َذلِك‬


ِ ‫َو َك َذا يَ ْع‬

Jeung nyakitu deui maksiat amalna

Nu ngawuruk tanpa niat nu alusna

Kecuali ku ilmu anu manfaat


Karana Alloh oge karna akherat

ِ ‫ ال َّش ْه َوا‬# ‫فَا َذا َرآى ُمتَ َعلِّ ًما يَ ْكبُو َعلَى‬
َ‫ت ُم ْتبِعًا ه ََواهُ ُم َعا ِمال‬

َ‫اح فَائِال‬ ٍ َ‫ ِم ْن ِغي ِْر ِم ْنه‬# ‫ُمتَكَالِبًا أَ ْيضًا َعلَى رَوْ ِم ال ُّدنَا‬
ٍ َ‫اج ُمب‬
َ‫ض ْال ِعي ِْن ِع ْل ًما َوا ْبتَال‬ ِ ْ‫أَوْ قَ ْد تَ َعاطَى ِع ْل َم فِر‬
ِ ْ‫ ِم ْن قَ ْب ِل فَر‬# ‫ض ِكفَايَ ٍة‬
َ‫ قَصْ ٌد لِ ِغي ِْر هللاِ فِ ْي ْه تَغ َْل َغال‬# ‫فَلَقَ ْد تَبَيَّنَ ِم ْن قَ َرائِ ِن َحالِ ِه‬

Maka dimana anjeun ningali jalma

Belajar ilmu sok reuseup migawena

Kana maksiat ge nafsu diturutna

Oge keukeudeumeus kana maksud dunnya

Tanpa aya jalan nu ngameunangkeunna

Kana padameulan nu salah mikirna

Atawa katungkul belajar hukumna

Fardu kifayah samemeh nu peuntingna

Nyeata fardu ain anu utama

Nu kitu jeulas lain Alloh maksudna

َ‫ ِم ْن ِغي ِْر ع ُْذ ٍر بَلْ بِأ َ ْن يَتَكَا َسال‬# ً‫صالَةَ َج َما َعة‬ َ ‫َو َك َذا اِ َذا ت ََر‬
َّ ‫ك ال‬

Kitu deui dimana ninggalkeun sholat

Kana berjamaah tanpa aya elat

Tapi karna maleusna ku kakeudulan

Syahwat nu di gugu sumberna ti syetan

ْ ‫ اِ ْن أُ ِّكد‬# ‫ب َوال ُّسن َْن‬


ً‫َت فَا ْعلَ ْمهُ َواصْ َح تَبَتُّال‬ َ ‫َو َك َذا‬
ٌ ْ‫ك تَر‬
ِ ِ‫ك لِلر ََّوات‬

Kitu deui dimana ninggalkeun sholat

Rowatib sareung solat lain nu sunnat

Bari anu hukumna teh diperkuat

Maka para pelajar kudu sing ta’at


Jadi kudu jadi bahan keur nasehat

Tina sifat poho jeung mengkolna niat

‫عالَ َمات عَالِم األُ ْخ َرى‬

ٌ ‫َولِ َعالِ ِم األُ ْخ َرى َعالَ َم‬


ْ َ‫ الَي‬# ‫ات تُ َرى‬
َ‫طلُبُ ال ُّدنيَا بِ ِع ْل ٍم َم َسائِال‬

َ‫ أَ ْن الَيُخَالِفَ قَوْ لُهُ َما يَ ْف َعال‬# ً‫ات تَ ُكوْ نُ َكثِ ْي َرة‬


ٌ َ‫ك آي‬
َ ‫َولِ َذ‬

ً‫ َوع َِن الَّ ِذى يُ ْنهَى تَجْ تَنِبْ أَ َّوال‬# ‫َويَ ُكوْ نَ بِال َمأ ُموْ ِر أَ َّو َل عَأ ِم ٍل‬

Ari ciri ulama akherat eta

Tara nyuprih ku elmuna menta-menta

Ciri ulama akherat seueur pisan

Nyaeta tara sulayana ucapan

Oge perkara anu di perentah_Na

Pangpayuna jalma anu midameulna

Kitu deui perkara nu dilarang_Na

Ngajauhan jadi jalma pangheulana

َ‫ فِى طَا َع ٍة نَا ٍه ع َِن ال ُّد ْنيَا اجْ تَال‬# ‫َويَ ُكوْ نَ ُم ْعتَنِيًا بِ ِع ْل ٍم أَرْ َغبَا‬

َ ‫ قِ ْيالً َوقَاالً َو ْال ِجد‬# ‫ُمتَ َوقِّيًا ِع ْل ًما يَ ُكوْ نَ ُم ْكثِرًا‬


ً‫َال ُم ّس ِّوال‬

Sareung bukti meurhatikeun kana ilmu

Nu ngareuseupkeun kana to’at nu tangtu

Oge nyeugah tina dunnya anu hina

Bari berusaha ilmuna di jaga

Sareung nyeueurken kana asal sumbeurna

Waktu ngadeubat jadi mapaesanna

ٍ ‫ َوبِ َم ْس َك ٍن َوأُنَا‬# ‫ط َع ٍم‬


ً‫ث َذاكَ ت ََج ُّمال‬ ْ ‫َويَ ُكوْ نَ ُمجْ تَنِبًا تَرْ فَهَ َم‬

ً‫ َواِلَى ْالقَنَا َع ِة َوالتَّقَلُّ ِل َمائِال‬# ‫َوتَ ُّع ًما َوتَ ّزيُّنًا بِلِبَا ِس ِه‬

Masih ciri ti Ualama Akheratna


Ngajauhan tina seunang tuangeunna

Tempat tinggalna oge kana hartana

Teu hilap ninggalkeun kanikmatanana

Gawe hias nyaeta raksukanana

Nu mumkin kana nyonto para ulama

َ‫ أَ ْن الَيَ ُكوْ نَ َعلَ ْي ْه يَوْ ًما دَا ِخال‬# ‫َويَ ُكوْ نَ ُم ْنقَبِضًا َع ِن الس ُّْلطَا ِن َذا‬

ِ ‫ أَوْ لِل َّشفَا َع ِة فِى ْال َم َر‬# ‫ح أَوْ لِ َد ْف ِع َمظَالِ ٍم‬


‫اض فَا ْد ُخالَ َا ِط ِن‬ ٍ ْ‫إِالَّ لِنَص‬

Sareung tara bergaul ka pamrentah

Keuali pikeun nasehat nu meurnah

Sareung pikeun nolak ka Padoliman

Atawa nulungan nu teu damang parah

َ‫ َويَقُوْ َل اِسْأَلْ َم ْن يَ ُكوْ نُ تَأَهَّال‬# ‫ارعًا‬ ِ ‫َواِلَى ْالفَت‬


ِ ‫َاوي الَيَ ُكوْ نَ ُم َس‬
َ‫ َويَقُوْ ُل الَأَ ْد ِرى اِ َذا لَ ْم يَ ْسهَال‬# ‫َوأَبَى اجْ تِهَادًا الَيَ ُكوْ نُ تَ َعيُّنًا‬

Kana mere fatwa tara gagancangan

Bahkan nyarios ka jalma nu mentaan

Fatwa, anjeung kudu menta ka ahlina

Sahingga jeulas alqur’an ge hadisna

Atawa ijma sareung jeulas qiyasna

Maka fatwa datang tanpa aya ceula

Oge nyeugah ijtihad nu ngaragukan

Cukup nyarita kuring teu apal pisan

َ‫ لِ َس َعا َد ِة ْال ُع ْقبَى ْال َع ِظ ْي َم ِة نَائِال‬# ُ‫ص ُد بِ ْال ُعلُوْ ِم ُوجُوْ َده‬
ُ ‫َويَ ُكوْ نَ يَ ْق‬

ٍ ‫ب قَ ْل‬
َ‫ب لِل ِّسيَا َس ِة فَا ِعال‬ ِ َ‫فَيَ ُكوْ نَ ُم ْهتَ ّمًا بِ ِع ْل ِم ْالب‬
ِ ‫ َو ِرقَا‬# ‫اط ِن‬

َ‫ ِم َّما يَ ُكوْ نُ ِمنَ ْال ُم َجاهَ َد ٍة ا ْن َجال‬# ‫ْق ِع ْل ِم األَ ِخ َر ْة‬


ِ ‫ُمت ََوقِّعًا لِطَ ِري‬
Masih ciri - ciri ulama akherat

Keudah diuninga sing dugi ka tamat

Nyata maksud kana ayana elmuna

Pikeun kabahgiaan di akheratna

Maka perhatikeun ilmu nu batinna

Mengawasi hate karna ngadidikna

Teu hilap sungguh-sungguh dina neangan

Jalan ilmu akherat nu dihareupkan

َ‫ص ْي َرتِ ِه ْال َجال‬ ِ ‫ لِش‬# ‫َويَ ُكوْ نَ ُم ْعتَ ِمدًا َعلَى تَ ْقلِ ْي ِد ِه‬
ِ َ‫َر ْي َع ٍة َو َعلَى ب‬

َ‫صا ٍل َك ُمال‬ ِّ ‫َوأَئِ َّمةٌ كَال َّشفِ ِعي َونَحْ ِو ِه كَانُوا َعلَى ِس‬
َ ‫ت ِخ‬

ٍ ‫ بِ ُعلُوْ ِم ُع ْقبَى نَافِ َعا‬# ‫ح َو ْال ِعبَا َد ِة ِع ْل ِم ِه ْم‬


َ‫ت لِل َمال‬ َ ‫ُز ْه ٍد‬
ٍ َ‫صال‬
َ‫ َواِ َرا َدةٌ بِتَفَقُّ ٍه َربِّ ْال ُعال‬# ‫ح ِد ْينِنَا‬ َ ‫َو َك َذا ْالفَقَاهَةُ فِى َم‬
ِ ِ‫صال‬
ُ ‫ الَ َغ ْي ُر فَا ْتبَ ْع لِ ْل َج ِم ْي ْع لِتَ ْف‬# ‫فُقَهَا ُؤنَا قَ ْد تَابَعُوْ ا فِى فِ ْق ِه ِه ْم‬
َ‫ضال‬

Pirang-pirang Imam sapeurti Syafi’i

Sareung sanesna nu parantos ka uji

Sadaya sampurna ku geuneup perkara

Nyaeta zuhud jeung beres ibadahna

Oge ka tilu langgeung dina ibadah

Sareung pirang-pirang ilmu berfaidah

Kalima ngartos kaberesan manusa

Nyuprih ngartina karna Alloh ta’ala

Geuneup perkara tadi kasampurnaan

Keudah turut ngarah meunang kaunngulan

َ‫َاري ِْن ا ْعتِال‬


َ ‫كد‬ ْ ‫ اِ ْن ُك ْنتَ ت‬# ‫فَتَ َعلُّ َم ْن هللِ ِع ْل ًما نَافِ َعا‬
َ ‫َطلُبْ ُم ْل‬

Belajar ilmu karna Alloh Ta’ala


Ilmu manfaat nu ageung faedahna

Lamun hoyong menang martabat nu mulya

Nyata darajat luhur dialam dunnya

Sareung diakherat nu paling utama

Maka luruskeun niat dina hatena

َ‫ َو ِخالَفَ ٍة َو َو َراثَ ٍة فَت ََو َّسال‬# ‫تَ ْعلِ ْي ُمهُ هللِ َخ ْي ُر ِعبَا َد ٍة‬

Ari belajar ilmu karena Alloh

Eta pangsaena jeunisna ibadah

Oge pangsaena gaganti ti rosul

Sareung warisan maka kudu tawassul

ً‫ َو ُم َعلِّ ًم َوقِرْ َولَسْتَ ُم َجا ِدال‬# ‫َو ُج ْه َكالَ َم ْالقَوْ ِم َغ ْي َر ُم ْخ ِط ٍئ‬

Tata kasopanan ulama akherat

Ngagungkeun tokoh tasowuf anu khidmat

Kana cariosan bari teu nyalahkeun

Teu ngabalieur kanu dinasehatkeun

َ‫ب َواسأَال‬ ْ ‫َوا ْستَ ْف ِس ِر األُ ْستَا َذ َوا ْتر‬


َ ‫ لِبَ ِد ْي ِه فَ ْه ِم‬# ‫ُك َما بَدَا‬
ِ ‫ك ِم ْن ِكتَا‬

Kedah menta kana penjelasan guru

Perkara acan ngarti tapi nu perlu

Ge kedah tinggal pertanyaan ka guru

Ketika jeulas pamahaman nu tangtu

Karena anjeun tos jeulas kana faham na

Kana kitab nu parantos dikaji na

َ‫ح قَ ْد ُع ِّوال‬
ٍ ‫ض‬ ٍ ‫ْح ُك ْت‬
ِ ‫ب َوا‬ َ ِ‫ ب‬# ‫ت ُمطَالَ َع ْة‬
ِ ‫ص ِحي‬ ِ ‫ك قَ ْب َل َو ْق‬
َ َ‫قَابِلْ ِكتَاب‬

Anjeun kudu kana kitab ngabandingan

Samemeh aya waktu muthola’ahan

Kalayan kitab shohih tur anu jeulas


Nu nayata dianggo sandarana nga pas

َ‫ فَاِنَّهُ أَوْ لَى َواَحْ َس ْن َموْ ئِال‬# ْ‫طَالِ ْع ِم َرارًا َم ْتنَهُ قَ ْب َل ال ُّشرُوح‬

ْ
ِ ْ‫ ِم ْن َع ْش ِر أَ ْسطُ ٍر ِم ْن ُسرُو‬# ُ‫َولَفَ ْه ُم َسط ٍر ِم ْن ُمطُوْ ٍن أَحْ َسن‬
َ‫ح فَا ْقبِال‬

Keudah seuring ningalian kana matan

Samemeh kana ningalian syarahan

Karena eta anu paling utama

Oge paling alus pangbalikanana

Sungguh memahami ti matan sabaris

Leuwih alus tinimbang sapuluh baris

Tina sarah kitab anu difahami

Maka amalkeun istiqomah nu pasti

ِ ‫ ثُ َّم ْال ِكتَا‬# ‫ض ْال َع ْي ِن ثُ َّم ا ْع َملْ بِ ِه‬


َ‫ب فَ ُسنَّةً ُمت ََرتِّال‬ ِ ْ‫َوا ْبدَأ بِفَر‬
Ieu nadzom tentang adabna pelajar

Nyata fardu ain ngawitan di geular

Diamalkeun dina kahirupannana

Sapeurti tauhid sareung tingkah hatena

Oge amalkeun ilmu nu syariatna

Eta tilu hal fardu ain utama

Saatos pelajaran fardu ainna

Majeung kana Al-Qur’an sareung Sunnah na


ُ
ِ ‫ ثُ َّم ْالبَواقِى َر‬# ‫َوا ْتبَ ْع بِ ِع ْل ِم الفِ ْق ِه ثُ َّم أصُوْ لِ ِه‬
َ‫اع تَ ْد ِر ْيجًا بِال‬

Saba’da belajar ilmu anu atos

Di uninga dina nadzom nu tos beres

Sateurasna diikuti ilmu fiqih

Sareung Usul Fiqih anu tos terpilih

Oge kana ilmu anu sasesana


Bakal dibahas ayeuna sing uninga

Maka keudah diraksa ku dituntutna

Sungguh-sungguh sinareung teuras di coba

َ ‫ف َونَحْ ٌو َوال َم َعانِى ال ُم ْف‬


َ‫ضال‬ َ # ‫ب ثَ َمانِيَ ْة لُ َغ ْة‬
ٌ ْ‫صر‬ ٍ ‫َو ُعلُوْ ُم آدَا‬
ْ َ‫ َو َك َذا َعرُوْ ضٌ ف‬# ‫ان َو ْالبَ ِد ْي ُع َوقَافِيَ ْة‬
َ‫اطلُبَ ْنهَا ُم َح ِّمال‬ ٌ َ‫َو َك َذا بَي‬

َ‫ات َوال ُخطُوْ طُ فأَجْ ِمال‬ َ ‫ َو ُم َحا‬# ‫َوفُرُوْ ُعهَا إِ ْنشَا ُء ن َْث ٍر َوالنَّظَا ْم‬
ٌ ‫ض َر‬

Pirang-pirang ilmu adab ya dalapan

Lugoh, Shorof, Nahwu, Ma’ani jeung Bayan

Oge Badi’, Qofiyah sareung ‘Arudna

Maka kudu disuprih sing saalusna

Ari pirang-pirang cabang ilmu adab

Sadayana aya opat ulah hilap

Nyaeta Insya natsar, sareung nadzomna

Ilmu Tarikh, Kalighrafi ka opatna

َ‫ق ثُ َّم ْال َكالَ ِم ت ََو ُّغال‬


ٍ ‫ فِى َم ْن ِط‬# ‫ع أَ ْه ِل َز َمانِنَا‬
ِ ْ‫الَتَ ْغت َِررْ بِ ُوقُو‬
Ulah tertipu ahli zaman ayeuna

Dina ilmu Mantiq ge ilmu Kalamna

Anu tos dicampur ku faham nu sasar

Anu matak ngakibatkeun dosa besar

Adapun ahli zaman nu sabalikna

Maka nyuprihna fardu ‘Ain hukumna

َ ‫ فِ ْي ِه ال ِّشفَا ِم ْن ُك ِّل دَا ِء أَ ْع‬# ‫طَالِ ْع أَ ِخي إِحْ يَا َغ َزالِ ِّي تَنَل‬
َ‫ضال‬

Kudu ningalian kana kitab Ihya

Karangan Imam Ghozaly ka koncara

Maka anjeun bakal meunang kacageuran


Tina satiap panyakit payah pisan

َ‫ك ُحلِّال‬ ُ ْ‫ َمالَ يَ ُذ ُّم ال َّشر‬# ‫ك ِم ْن َحالَ ٍل الَ ُشبَ ْة‬


َ ِ‫ع َذل‬ َ ِ‫ُكلْ بَ ْع َد َذل‬

Saba’da tinu kabeh ayeuna keudah

Tuwang leueut nu halal kade sing meurnah

Walau kana nu subhat kudu di pumpang

Karna hati-hati haram anu datang

Ari satiap nu teu di cacad syar’i

Nu kitu ngaran halal nu tos ka uji

َ‫ َوش ََرابِ ِه لِل ِجس ِْم َوال ِّد ْي ِن ا ْعتِال‬# ‫ْئ أَ ْنفَ ْع ِم ْن تَقَلُّ ِل أَ ْكلِ ِه‬
َ ‫الَ َشي‬

Teu aya hiji anu leuwih manfaat

Tinimbang kana saalit tuwang leueut

Nu manfaat kanggo badan ge agama

Nu luhur kalayan taya papadana

ْ ِ‫ب ا ِإل َزالَ ِة ف‬


َ‫طنَةٌ َمتَ َم ْل ِمال‬ ِ ‫ قَ ْل‬# ‫ت ال‬
ُ ‫ات َشب ٍْع ثِ ْق ُل ِجس ٍْم قَ ْس َو‬
ُ َ‫آف‬

َ‫ َج ْلبٌ لِنَوْ ٍم فَاحْ َذ َر ْنهُ َو َع ْب ِهال‬# ‫تَضْ ِعيْفُ ِجس ٍْم ِع ْن ِعبَا َد ِة َربِّ ِه‬

Ari dampak negatif wareugna mangan

Badan beurat oge hate teuas pisan

Sareung ngaleungitkeun kana kaceurdasan

Leumah badan ti ibadah ka Pangeran

Oge nu terakhir narik kana sare

Kudu hati-hati jauhan sing sae

َ‫ ثُ َّم ا ْنتَبِ ْه قَ ْب َل ال َّز َوا ِل تَ َسلُّال‬# ‫ك لِل َّسهَا ِد لِطَا َع ٍة‬


َ ِ‫قِلْ بَ ْع َد َذل‬

َ‫ ثُ َّم ا ْشتَ ِغلْ بِ ْال َخي ِْر ِم َّما قَ ْد َخال‬# ‫ص ِّل َج َما َعةً َم ْع ُسنَّ ٍة‬ ُّ ‫َو‬
َ ‫الظ ْه َر‬

Saba’da kitu kudu sare Qoelulah

Supaya isa nyaring pikeun ibadah

Nyata nyaring memeh lingsir matahari


Sholat dzuhur berjam’ah anu pasti

Oge sunnat teu hilap dilaksanakaeun

Katungkul kana sae diutamakkeun

َ‫صلِّى تَالَ أَوْ هَلَّال‬


َ ‫ َولَ َعابِ ٌد‬# ُّ‫فَلَطَالِبٌ ِع ْل ًما بِ ِع ْل ٍم يَ ْستَ ِغل‬

ُ َ‫ ِج ًّدا َعلَى هَ َذا َوالَ ت‬# ‫ت ال َّرقَا ِد فَ َوا ِظبَ ْن‬


َ‫ك غَافِال‬ ِ ‫َو َك َذا اِلَى َو ْق‬

َ‫ َوا ْع َملْ بِ َما فِ ْي ِه تَنَلْ خَ ْيرًا َجال‬# ‫اوى طَالِ َع ْن‬ ِ ‫َاب أَ ْذك‬
ِ ‫َار النَّ َو‬ َ ‫َو ِكت‬

Wajib katungkul pikeun nu nyuprih ilmu

Sareung tukang ibadah sholat nu tangtu

Atawa maca Qur’an sareug tahlilna

Nyakitu tartib waktu istirahatna

Keudah beuneur-beuneur ngamalkeun aturan

Teu meunang ngeudul atawa poho pisan

Sareung kudu ningalian kitab adzkar

Karangan Imam Nawawi anu pintar

Sareung ngamalkeun kanu dina eusina

Supaya kenging kasaean nu nyata

َ‫ اِالَّ َعلَى ِذ ْك ٍر َوطُه ٍْر كَا ِمال‬# ‫ك نَائِ ًما‬


ُ َ‫الَتَجْ لِبَ ْن نَوْ ًما َوالَت‬

ٍ ‫ فِى َغ ْفلَ ٍة َوتَالَ ُم‬# ْ‫صر‬


َ‫س ُم ْستَرْ ِسال‬ ِ َ‫ك لَ ْم ت‬ َ ْ‫الَبَأ‬
َ ‫س اِ ْن‬
َ ‫ض َجعْتَ زَ وْ َج‬

Dimana anjeun sare jeung istri nu syah

Ngalakukeun hubungan anu teu salah

Teu jadi naon-naon salama anjeun

Ka Alloh teu langgeung kana mopohokeun

َ‫ َوا ْستَ ْغفِرًا لَل ُم ْؤ ِمنِ ْينَ َوأَ ْع ِوال‬# ‫فَاِ َذا ا ْنتَبَهْتَ بِلَ ْيلَ ٍة فَتَهَ َّجدَا‬

Lamun anjeun nyaring dina waktu peuting

Maka kudu tahajud eta nu peunting


Sareung beunuer- beunuer menta pangampura

Ka Alloh pikeun jalma mukmin sadaya

Oge kudu narikkeun kana suara

Kareuna ceurik sok ingeut kana dosa

َ‫َار ْال ُخ ْل ِد أَ ْد ِو ْم أَ ْنبِال‬ َّ ‫فَلَ َر ْك َعتَا ِن ِمنَ ال‬


ِ ‫ َك ْن ٌز بِد‬# ‫صالَ ِة بِلَ ْيلَ ٍة‬

َ ‫ تَأْتِى َعلَ ْيكَ َوالَنَ ِسي‬# ‫فَا ْستَ ْكثِرًا ِمنَ ْال ُكنُوْ ِز لِفَاقَ ٍة‬
َ‫ْب َوالَ ِوال‬

Sungguh dua rokaat ti Tahajjudna

Jadi gudang di Surga langgeung tur mulya

Maka kudu ngalobakeun kada gudang

Karna butuh ge tuluy-tuluy sing manjang

َ ‫ ِم‬# ‫ت هَ َذا بِ ْال َكثِي ِْر ِم ِن ا ْهتِ َما‬


َ‫ك َوا ْشتِغَالِكَ بِال ُّدنَا ُمتَغَافِال‬ ُ ْ‫َويَفُو‬

َ‫ح َوا ْمتَال‬ ِ ‫ب ْال َج َو‬ ْ َ‫ث ُد ْنيَا ثُ َّم لَ ْغ ٍو َواللَف‬


ِ ‫ َو َك َذا بِالتِّ َعا‬# ‫ظ‬ ِ ‫َو َح ِد ْي‬
ِ ‫ار‬
Bakal beak tina nilai tahajudna

Sabab opat keudah uninga sadaya

Ka hiji mentingkeun dunnya sarta poho

Tina pakewuh akherat nu teu nyaho

Ka dua katungkul kana caritaan

Tentang dunnya ge carita heuheureuyan

Ka tiluna nyapekeun anggota badan

Ku migawe amal anu beurat pisan

Dina waktu beurang kalayan teu mangmang

Ka opat ngalobakeun dahar nu seunang

ِ ْ‫ قَ ْب َل ْال ُغرُو‬# ‫ك‬


َ‫ب ُم َسبِّحًا ُم ْستَ ْقبِال‬ َ ‫َويُ ِعيْنُ تَجْ َد ْي ُد ْال ُوضُوْ ِؤ َو ِذ ْك ُر‬

َ ِ‫ك َكالَ ًما بَ ْع َد َذل‬


َ‫ك غَافِال‬ ٍ ‫ء َو َم ْغ ِر‬dِ ‫َو ِعبَا َدةٌ بَ ْينَ ْال ِعشَا‬
ٌ ْ‫ تَر‬# ‫ب‬

Ari sabab nu ngabangkitkeun Tahajud


Aya opat sadaya ulah kareulud

Ka hiji nganyar-nganyar kana wudluna

Eling ka Alloh nu nomeur ka dua na

Samemeh bari surupna matahri

Dzikir ka Alloh anu Robbul ‘Izzati

Ibadah antara Maghrib sareung Isya

Ku maca Qur’an, Dzikir sareung Sholatna

Eta sabab anu nomeur katilu na

Ka opat tinggal carita nu teu guna

ِ ‫ َوا ْق‬# ‫ك‬


َ‫صرْ آل َما ٍل َو َجا ِه ْد تَنَبَّال‬ َ ‫َوا ِظبْ َعلَى هَ َذا بَقِيَّةَ ُع ْم ِر‬

Kudu nglanggeungkeun kana ieu amal

Dina sesa umur anjeun anu mahal

Sareung kudu mendekeun kana lamunan

Tapi berjuang hingga meunang kamulyaan

‫ت َْذ ِك َر ْة‬

َ‫ك يَ ْبطُال‬
َ ِ‫ ُد ْنيَا لَهُ ْم َما بَا ُل َذل‬# ‫َار ًكا‬
ِ ‫َم ْن الَ لَهُ ُش ْغ ٌل بِ ُد ْنيَا ت‬
ً‫ت ُمتَ َس ِغال‬ َ ِ‫ ب‬# ‫فَبِ ِخ ْد َم ِة الرَّبِّ ْال ُعلَى تَنَ ُّع ًما‬
ٍ ‫صالَتِ ِه َوتِالَ َو‬

Jalma nu tara katungkul kana dunnya

Teu aya akibat kalayan percuma

Sabab meulayani Alloh anu mulya

Ngarasa nikmat ku Sholat jeung Dzikirna

َ‫ فَا ْت ُل ْالقُرْ آنَ بُرْ هَةً ُمتَأ َ ِّمال‬# ‫ت‬


ْ ‫ض‬ َّ ‫ فِى ال‬dُ‫َواِ َذا السَّا َمة‬
َ ‫صالَ ِة تَ َع َّر‬

ٍ ‫ ِذ ْك ِر بِقَ ْل‬# ‫َواِ َذا َسئِ ْمتَ تِالَ َوةً فَا ْن ُزلْ اِلَى‬
َ‫ب َواللِ َسا ِن ُم َك ِّمال‬

ٍ ‫ث نَ ْف‬
َ‫س ُمهَ ِّمال‬ ِ ‫ثُ َّم ْاذ ُك َر ْن بِ ْالقَ ْل‬
ِ ‫ الَتَ ْشتَ ِغلْ بِ َح ِد ْي‬# ‫ب َوهُ َو ُم َراقَبَ ْة‬

ُ َ‫ يَ ْقسُو بِ ِه قَ ْلبٌ فَالَ ت‬# ‫س ك َْال َكالَ ِم بِأ َ ْل ُس ٍن‬


َ‫ك غَافِال‬ ٍ ‫ْث نَ ْف‬
ُ ‫فَ َح ِدي‬
Ieu tentang tatacarana katungkul

Kana ibadah kudu ulah kareudul

Dimana ngarasa jeunuh dina sholat

Maka kudu maca Qur’an anu teupat

Bari aya rasa sieun ku Pangeran

Oge bari mikirkeun hartina Qur’an

Dimana anjen jeunuh tina bacaan

Maka pindah kana dzikir sing eunyaan

Ku hate sareung kulisan nyampurnaan

Dzikir hate rasa deukeut ka pangeran

Oge ulah katungkul carita jiwa

Taya manfaatna ageung madorotna

Maka eta sapuerti carita lisan

Matak teuas hate ulah poho pisan

َ‫ض َل الطَّا َع ِة هللِ ْال ُعال‬


َ ‫ أَ َّن اَ ْف‬# ‫قَ ْد اَجْ َم َع ْال ُعرَّافُ جُلُّهُ ْم َعلَى‬

َ‫ َو ُد ُخوْ لُهَا بِاهللِ فِى ْال َمأَل ِ ْال َخال‬# ‫س يَ ُكوْ نُ ُخرُوْ ُجهَا‬
ٍ ‫ِح ْفظٌ أِل َ ْنفَا‬

Nyata geus sepakat ulama Ma’rifat

Teugeusna ka Alloh pangunggulna To’at

Nyaeta ngaraksa pirang-pirang nafas

Nu kaluar jeung asupna eling meuleus

Eling ka Alloh dina waktu nyorangan

Sareung keur loba batur tara hilapan

ٍ ‫ص ْفهُ لَ ْه َم ْع بَرْ َز‬


dَ‫خ فَا ْستَ ْك ِمال‬ ِ # ْ‫بِال ّش ِّد ثُ َّم ْال َم ِّد تَحْ تَ ثُ َّم فَو‬
ِ ‫ق‬

ِ ‫ ِم ْن َغي ِْر تَحْ ِري‬# ‫أَوْ ِذ ْك ٍر تَ ْهلِ ْي ٍل َو َذا ال ِذ ْك ُر ْال َخفِ ّي‬
َ‫ْك ال ِّشفَا ْة تَدَا ُوال‬

Kalayan nasydidan tuluy ngamajukeun

Ngawitan ti handap tuluy kaluhureun


Bari ngumpulkeun sifat Alloh Ta’ala

Sarta ka guru maka kudu sampurna

Atawa pang unggulna tho’at ku eling

Sareung tahlil ku nafas anu mieling

Eta ngaran dzikir khofiy nu ka teulah

Gunta-ganti sarta teu geurakna letah

َ‫ق ِم ْن هَ ِذى الطَّ ِر ْيقَ ِة َخرْ َدال‬


َ ‫ لَ ْم ْيل‬# ‫َم ْن لَ ْم يَ ُك ْن فِى بَ ْد ِء أَ ْم ٍر َجا ِهدًا‬

Saha bae jalma ngawitan perkara

Taya sikap sungguh-sungguh nu peurtela

Maka moal diperoleh ieu jalan

Walau siki sasawi jadi ukuran

َ‫صال‬ ٍ ِ‫ فِى غَال‬# ً‫ك َم ْع َرفَةٌ تَ ُخصُّ ع َْليَة‬


ُ ْ‫ب ِم ْن َغي ِْرهَا لَ ْن تَح‬ َ ‫َو َك َذا‬

Nyakitu usaha ma’rifat ka Alloh

Nu tangtu luhur martabat diperoleh

Lamun tanpa aya sikap mujahadah

Moal pernah diperolehna ma’rifah

َ َ‫ ئِلِهَا َوتَجْ لِبَةً بِنُوْ ِر ف‬# ‫س أَ ْن تُ َز ِّك َي ِم ْن َر َذا‬


َ‫ضائِال‬ ٍ ‫َو ِجهَا ُد نَ ْف‬

Sareung mujahdah ma’rifat ka Alloh

Eta ngabersihkeun jiwa anu salah

Tina kokotorna jiwa anu hina

Diantarana ujub, takabaur, riya

Sareung menghiasi jiwa anu mulya

Ku sifat taubah, syukur jeung sanesna

َ‫ع َواألُصُوْ ِل تَ َك ُّمال‬


ٍ ْ‫ ِم ْن أَ ْه ِل فَر‬# ‫ض ُل‬
َ ‫ارفُوْ نَ بِ َربِّ ِه ْم هُ ْم أَ ْف‬
ِ ‫َو ْال َع‬

Jalma-jalma ka pangerana ma’rifat

Langkung unggul tinimbang ahli syari’at


Oge ahli ma’rifat teh langkung unggul

Tinimbang jalmi termasuk ahli ushul

َ‫ ِم ْن أَ ْلفِهَا ِم ْن عَالِ ٍم فَتَقَبَّال‬# ‫ض ُل‬


َ ‫ف ِه َي أَ ْف‬ ِ ‫فَلَ َر ْك َعةٌ ِم ْن ع‬
ٍ ‫َار‬

Maka sungguh saroka’at dipigawe

Ku ahli ma’rifat ka Alloh nu sae

Eta langkung unggul dibanding sarebu

Roka’at nu dilakukeun ahli ilmu

‫صى ْال ُمشَاهَ َدةُ ْال ُعلَى‬


َ ‫ص ُد األَ ْق‬
ُ ‫ َو ْال َم ْق‬# ‫قَا َل اإْل ِ َما ُم ال ُّس ْه َر َورْ ِدى قَ ِّد َسا‬

Imam suhrowardi parantos nyarios

Mugia ruhna dibersihkeun nu tangtos

Bahwa ari puncak tina nu dimaksud

Eta musyahadah ka Alloh nu wujud

ِ ‫ ِذ ْكرًا بِطَ ْي‬# ‫فَ ْليُ ْكثِ ِر ْال َع ْب ُد التِّالَ َوةَ ُم ْكثِرًا‬
َ‫ب َكلِ َم ٍة ُمتَبَتِّال‬

Maka urang keudah nyeueurkeun tilawah

Kana dzikir ku kalimah nu Thoyyibah

Bari teu putus tina salain Alloh

Jiwa raga muntang tulung tara weuleh

ِّ َ ‫ص ْي َر بِقَ ْلبِ ِه ُمتَأ‬


َ‫صال‬ ْ ُ‫ب ن‬
ِ َ‫ َحتَّى ي‬# ُ‫طقَه‬ ٍ ‫َو ْليَجْ تَ ِه ْد بِ ِوطَا ِء قَ ْل‬

Oge urang kudu beuneur-beuneur pisan

Sarua ucapan hate kana lisan

Sahingga ku hatena nu jadi asal

Ucapan tara sagawayahna mudal

َ‫لحا ِل ْال َعلِيَّ ِة نَائِال‬


َ ِ‫ َر ْالقَ ْلبُ ل‬# ‫َي يَنُو‬ ٍ ‫ث نَ ْف‬
ْ ‫سك‬ ِ ‫َو ُم ِز ْيلَةً لِ َح ِد ْي‬

Oge ngaleungitkeun caritana jiwa

Nyaeta keureuteugna goreng nu aya

Supaya hate bisa mere cahaya


Kana tingkah laku nu luhur tur mulya

َ‫اس ِن األَ ْع َما ِل ِم ْنهُ تَسُوْ ال‬ ِ ِ‫ب لِ ْلقَال‬


ِ ‫ بِ َم َح‬# ‫ب فَ َذا‬ ِ ‫َويَفِيْضُ نُوْ ُر ْالقَ ْل‬

َ‫صال‬ ِ ‫ص ْي َر َحقًّا ِذ ْك َر َذا‬


ِّ ‫ هَ ِذى ْال ُمشَاهَ َدةَ ال َّش ِر ْيفَ ِة َح‬# ُ‫ت ِذ ْك ُره‬ ِ َ‫َوي‬

Sareung supaya loba cahaya hate

Kana jasad ku migawe amal sae

Sareung parantos nyata dzikir ka Alloh

Musyahadah nu mulya bisa peroleh

ِّ َ‫ هللاُ َوفَّقَنَا لَهُ ُمتَف‬# ‫صى ال ُّشيُوْ ُخ ْال َك ُم َل‬


َ‫ضال‬ َ ْ‫هَ َذا الَّ ِذى أَو‬

Ieu nadzom ti awal dugi ka akhir

Alhamdulillah paragat tos terakhir

Ieu washiat para guru sampurna

Kalayan nyuprih ka Alloh Taufiqna

Anu parantos maparin karunia

Mahal oge berharga pisan nilaina

َّ ‫ أَ ْعلَى ال‬# ‫صلِّيَا‬


َ‫صالَ ِة َعلَى ال َّرسُوْ ِل ُم َحوْ قَال‬ ِ ‫َو ْال َح ْم ُد لِلبَاقِى ال َّرؤ‬
َ ‫ُف ُم‬

Alloh neuteupan kana sadaya puji

Alloh anu Ar-rouf oge Al-baqi

Nyaeta Alloh kacida weulas asih

Nu taya akhir na ku waktu tos mulih

Sholawat salam teuteup ka Rosululloh

Nabi terakhir janteun pilihan Alloh

Terakhir mushonif maca Hauqolah

Tawis sumeurah sanes kanteun ka Alloh

‫ِت‬،/‫ت‬،ِ‫ءائأ‬

You might also like