Pananakop ng Amerikano sa Pilipinas

December 4, 2012

Ang pananakop ng mga Amerikano ay isang pagbabalat-kayo, na sa umpisa ay nagkukunwaring mga

tagapagligtas ng kalayaan ng Pilipinas, ngunit sa bandang huli ay unti-unting nagtanggal ng maskara.

Sabi sa aklat ng Sa Kuko ng Limbas na isinulat ni Dr. Nemesio Prudente, ang paghahari at pananakop ng
mga imperyalistang Amerikano sa Pilipinas, ay nahahati sa dalawang panahon o yugto:

¨ Ang una ay lantarang pananakop, kasama na ang panahon ng Komonwelt.

¨ Ang ikalawa ay ang hindi tuwirang pananakop na nagsimula pagkatapos na “ipagkaloob” noong
Hulyo 4, 1946 ang kunwa-kunwariang kalayaang pulitikal (neocolonialism)

Sinabi din sa akda na hindi totoong aksidente ang pagdating ng mga Amerikano sa Pilipinas. Ang
kanilang pagpasok sa Pilipinas at sa buong Asya ay udyok ng makasariling hangarin. Noong daw mga
panahong yaon, humihina na ang mga dating kolonyalistang bansa tulad ng Espanya, Portugal, Pransiya
at Olanda. Dahil dito, madaling naisagawa ng Estados Unidos ang pagpapalawak ng kanyang
impluwensyang pangkabuhayan. Napadali ang pagtatatag nila ng pamilihan sa iba’t-ibang bansa sa Asya
na napagdadalhan nila ng kanilang produktong industriyal at agrikultural na labis sa pangangailangan ng
kanilang mamamayan. Ayon pa sa may-akda, inihandang mabuti ng Estados Unidos ang kanyang
sistemang gagawin na may hangarin sa Asya. Pinalakas ang kanyang hukbong dagat at militar upang
hindi malamangan ng iba pang mga bansang imperyalista. Inihanda ang ganitong hukbo, hindi lamang
laban sa kapwa imperyalista, kundi upang matiyak ang tagumpay ng pananakop kung tututol ang
sasakupin o kung ang mga ito naman ay maghihimagsik kapag nasakop na. Binigyan-diin din ni Prudente
na ang pagpapalakas na ito ng kanilang sandatahang lakas ay hindi dikta ng “dangal at tungkulin” ng
kanilang bansa, kundi ng mga monopolistang Amerikano na nagbubukas ng bagong gawain sa Amerika-
ang imperyalismong pandaigdig.

Isinalaysay din sa akda ang mga hindi magagandang ginawa ng mga Amerikano, tulad ng panloloko nila
kina Aguinaldo, brutalidad at ang hindi makataong pagpaparusa sa mga Pilipino. Ilan pa sa mga
kalupitang ito ay ang mga sumusunod:

¨ Tinutubig ang mga nahuhuling rebolusyunaryong Pilipino.

¨ Ang lahat ng bayan na hindi nakikiisa sa mga Amerikano ay kanilang sinunog at pinagsisira.

¨ Sila ay parang mga sadistang pumatay nang walang kabuluhang pangmilitar.

Inisa-isa din sa aklat ang mga Amerikanong opisyal na nagpahirap sa mga Pilipino tulad nina Hen. Wesley
Meritt, Hen. Arthur MacArthur, Hen. Douglas MacArthur, Koronel Jacob Smith at Hen. Frederick
Funston. Sa kabilang panig, nabanggit din dito ang mga kabayanihan ng mga Pilipinong lumaban sa mga
Amerikano para sa pagpapanatili ng kapayapaan tulad ni Gregorio del Pilar na nagbuwis ng kanyang
sariling buhay. Binigyang-halaga din sa aklat ang mga naitulong ng mga kaibigang Intsik tulad ni Jose
Pawa at Dr. Sun Yat Sen na nakaambag sa pakikipaglaban sa mga Amerikano.

Ipinaliwanag din ng aklat ang mga batas na ipinatupad noon ng mga Amerikano na nagpapatunay na
nais nilang sakupin ang Pilipinas tulad ng batas sedisyon at iba pa. Inilarawan din dito kung paano
gumawa ng paraan ang mga Amerikano upang wasakin at baguhin ang kultura at edukasyong Pilipino sa
pamamagitan ng pagpapadala ng mga gurong Amerikano sa Pilipinas at ang paggamit ng Ingles bilang
wikang panturo na naglalayong magkaroon ng agwat ang uri ng mga Pilipino. Ayon sa aklat, ito ay
taktikang imperyalista: ang pagpapalubha sa pagkakahati at hindi pagkakaunawaan ng sambayanan.

Sinimulan din, ayon kay Prudente ang pagpapadala sa mga pensiyunadong Pilipino sa Amerika upang
makalikha ng mga Pilipinong Amerikano na magtatanggol sa interes ng mga Amerikano sa bansa.
Layunin din, ayon pa sa may-akda ng pagpapadalang iyon ng mga pensiyunado sa Amerika na makabuo
ng mga burukratikong Pilipino na higit pang kakampi sa mga imperyalista kaysa sa mga Pilipino.

Ang pagpapasok ng sistema ng edukasyon batay sa mga Amerikano ay isang paraan ng mga imperyalista
upang masaklaw hindi lamang ang mga katawan, kundi upang burahin pa rin ang bahid ng nasyonalismo
sa isipan ng bawat Pilipino. Samakatwid, ayon kay Prudente, kinasangkapan ng mga Amerikano ang
edukasyon sa pagsakop sa Pilipinas.

Bukod dito, hinayaan ng mga Amerikano na mamatay ang mga industriyang pangkamay o pambahay sa
Pilipinas, na dahil sa patuloy na pagdagsa ng mga yaring produktong Amerikano ay

natatalo sa kompetensya. Ang ganitong paraan ng pagpatay sa industriyang Pilipino, at ng patuloy na

pagdagsa ng mga produktong Amerikano ang naging dahilan ng patuloy na pagkakaroon ng buhay ng
piyudalismo na siyang sanhi kung bakit ang mga magsasaka at manggagawa sa Pilipinas ay nananatiling
dukha at api.

Ang imperyalismong Amerikano ay hindi makapananatili nang matagal sa Pilipinas kung wala silang
kasabwat at kapanalig sa bansa. Sa larangang pangkabuhayan, ang mga imperyalista ay may mga
alipures- mga panginoong maylupa at komprador na siyang tuwirang nakikinabang sa kanilang tuwirang
pananakop na iyon. Ang lagi nang biktima ng koloyalismo ay ang maraming bilang ng mga magsasaka at
manggagawa. Dito sumipot ang neo-kolonyalismo, isang antas ng panloloko ng imperyalismong
Amerikano, ngunit siyang pinakamataas. Ang neo-kolonyalismo o ang makabagong paraan ng
pananakop ay isang kilusang kontra- rebolusyunaryo; isang paraan ng paggamot upang mapigil ang
paglakas ng kilusang mapagpalaya, lalo na sa dakong Asya.

Ang imperyalismo ay siyang balakid kung bakit hindi maaaring makasunod ang isang bansang hindi
maunlad sa daan ng kapitalistang pag-unlad. Dahil sa patuloy na pananatili ng imperyalismo sa Pilipinas,
ang lipunang nabuo at tumibay sa bansa ay isang lipunang malakolonyal at malapyudal. Ayon sa aklat,
ito ang talagang nais na mangyari ng Amerika- na ang balangkas ng kabuhayan ng Pilipinas ay maging
pyudal upang sa habang panahon ay maging tagatustos na lamang ito ng mga hilaw na kalakal at
tagaangkat ng mga yaring produkto. Ang mga burukratang kapitalista, partido pulitikal ay nagsilbing
kasabwat ng mga imperyalista. Lahat ng mga kautusan at batas na kanilang nililikha at ipinatutupad ay
mga batas na ang mga imperyalista at ang kanilang uri lamang ang siyang nakikinabang.

Ang pambansang krisis na ito, ayon kay Prudente ay mawawakasan lamang sa pamamagitan ng
pagbuwag sa hindi pantay na kasunduan ng mga Pilipino at Amerikano na pinagbabatayan ng mga
imperyalistang Amerikano sa Pilipinas. Nararapat din ayon sa may-akda na magkaisa ang mga
manggagawa sa ilalim ng patakarang demokratikong makabayan. Ang pamamahala ng mga Amerikano
sa mga negosyo dito sa Pilipinas ay dapat nang ipasakamay sa mga Pilipino.

At ang pinakaimportante sa lahat, ayon pa kay Prudente ay ang pagbabago sa edukasyon, kailangan
itong sumailalim sa Pilipinasyon upang makatulong sa pagbuwag ng imperyalismo sa bansa.

Kung may katotohanan o wala ang mga naisulat ni Prudente sa akdang sa Kuko ng Limbas, bilang mga
Pilipino, nararapat lamang na pangalagaan natin ang ating bansa at proteksyunan natin ito sa mga
gawain ng dayuhan na maaaring umagaw uli ng ating kalayaan. Nawa’y matuto tayo sa nakaraan at
iwasan na natin ang paggawa ng mga desisyong magpapahamak sa ating bansa. Ang Pilipinas ay ating
bansa, ito ay para sa atin at tayo bilang mga Pilipino ay para sa kanya. Sa ano mang ginagawa, isipin
natin ang ikabubuti nito sapagkat ang Pilipinas lamang ang nagbubukod tanging Inang Bayan natin.