Analiza Flore Jestivih Biljaka Planine Seličevice U Istočnoj Srbiji

UNIVERZITET U NIŠU
PRIRODNO-MATEMATIČKI FAKULTET
DEPARTMAN ZA BIOLOGIJU I EKOLOGIJU
MASTER RAD
Analiza flore jestivih biljaka planine Seličevice u istočnoj Srbiji
Sara Blagojević
Niš, 2020.
UNIVERZITET U NIŠU
PRIRODNO-MATEMATIČKI FAKULTET
DEPARTMAN ZA BIOLOGIJU I EKOLOGIJU
MASTER RAD
Analiza flore jestivih biljaka planine Seličevice u istočnoj Srbiji
Kandidat:
Sara Blagojević 302
Mentor:
Dr. Vladimir Ranđelović
Niš, 2020.
UNIVERZITY OF NIŠ
FACULTY OF SCIENCE AND MATHEMATICS
DEPARTMENT OF BIOLOGY AND ECOLOGY
MASTER THESIS
Analysis of the flora of edible plants of the Selicevica in eastern

Serbia
Candidate:
Sara Blagojević 302
Mentor:
PhD Vladimir Ranđelović
Niš, 2020.
Zahvalnica
Najsrdačnije se zahvaljujem svom mentoru profesoru dr Vladimiru Ranđeloviću na saradnji,

posvećenom vremenu i stručnim savetima, pri izradi ovog master rada.
Takođe bih se zahvalila i svojim drugaricama, koleginicama na pomoći pri izradi ovog
master rada.
Na kraju se zahvaljujem svojoj porodici na neizmernoj ljubavi, svestranoj pomoći i

razumevanju tokom svih godina studiranja.
Biografija kandidata
Sara S. Blagojević rođena je 01.10.1995. godine u Nišu. Osnovnu školu „Dušan Radović“ u
Nišu završila je 2010. godine. Gimnaziju „Svetozar Marković“ u Nišu završila je 2014. godine,
sa odličnim uspehom. Nakon završetka srednje škole upisuje osnovne akademske studije na
Prirodno-matematičkom fakultetu u Nišu, na Departmanu za biologiju i ekologiju. Osnovne
akademske studije završava 2017. godine sa zvanjem „Biolog“. Sledeće godine upisuje master
akademske studije na Departmanu za biologiju i ekologiju Prirodno-matematičkog fakulteta u
Nišu, smer Biologija.
Sažetak
U ovom radu analizirana je flora jestivih, samoniklih biljaka planine Seličevicе u istočnoj
Srbiji. Izvršena je njihova taksonomska, fitogeografska i analiza životnih formi. Veliki broj vrsta
(302) pripada potencijalno jestivim biljkama. Najbrojnija porodica istraživanog područja je
porodica Asteraceae koja sadrži najveći broj jestivih biljaka. Što se tiče biološkog spektra,
hemikriptofite su najbrojnije. Etnobotanička istraživanja su pokazala da ljudi na ovom području
koriste neke od ovih vrsta u ishrani.
Ključne reči: divljerastuće jestive biljke, flora, Seličevica

Abstract
In this paper, the flora of edible, wild plants of the Selicevica mountain in eastern Serbia was
analyzed. Their taxonomic, phytogeographic and analysis of life forms were performed. A large
number of species (302) belong to potentially edible plants.The most numerous family of the
investigated area is the family Asteraceae, which contains the largest number of edible plants.As
far as the biological spectrum is concerned, hemicryptophytes are the most numerous.
Ethnobotanical research has shown that people in this area use some of these species in their diet.
Key words:Selicevica, edible wild plants, flora

Sadržaj
1. Uvod ............................................................................................................................................... 9
1.1 Dosadašnja istraživanja flore planine Seličevice ............................................................................. 9
1.2 Geografske karakteristike planine Seličevice ................................................................................ 11
1.3 Geološki sastav i pedološka podloga ............................................................................................ 13
1.4 Upotreba divljerastućih biljaka u ishrani ...................................................................................... 14
2.Ciljevi rada ......................................................................................................................................... 16
3. Materijal i metode.............................................................................................................................. 17
3.1 Metodologija fitogeografske analize............................................................................................. 17
3.2 Metodologija ekološke analize ..................................................................................................... 17
3.3 Metodologija etnobotaničkih istraživanja ..................................................................................... 18
4. Rezultati i diskusija ........................................................................................................................... 19
4.1 Flora jestivih biljaka planine Seličevice........................................................................................ 19
4.2 Taksonomska analiza flore jestivih biljaka planine Seličevice ...................................................... 41
4.3 Fitogeografska analiza ................................................................................................................. 43
4.4 Biološki spektar ........................................................................................................................... 44
4.5 Upotreba divljerastućih jestivih biljaka u ishrani ljudi .................................................................. 46
4.6 Etnobotanička analiza .................................................................................................................. 55
4.6 Ugroženost i zaštita jestivih biljaka planine Seličevice ................................................................. 57
5. Zaključak .......................................................................................................................................... 59
6. Literatura ........................................................................................................................................... 60
1. Uvod
Jestive, samonikle biljke mogu se definisati kao „biljke koje kao celina ili njihovi bilo koji
delovi (koren, list, plod) su prihvatljivi za ishranu od strane gradskih i seoskih zajednica”
(Shaheen et al., 2017). Veoma je važno napomenuti da, ukoliko je bar jedan deo jestiv, biljka se
smatra jestivom.
Opšte je prihvaćeno da divlje biljne vrste spontano rastu u samoodržavajućim populacijama,

u prirodnim ili poluprirodnim ekosistemima, koje postoje nezavisno od direktnog ljudskog
delovanja (Maurer, Schueckler, 1999).
U poslednje vreme, u vreme burnog naučno-tehnološkog razvoja, sve je veće interesovanje

za samonikle, jestive biljke, odnosno za jestive biljke koje slobodno rastu u prirodi. Takve biljke
rastu izvan uticaja čoveka, pa nisu u tolikoj meri izložene negativnom delovanju naše tehnološke
civilizacije. Još jedna prednost je i ta da, takvo ubrano bilje možemo konzumirati istog dana sa
očuvanim originalnim ukusom i sastavom vitamina i drugih bioaktivnih sastojaka. Upotreba ovih
biljaka ima i svoje ekonomsko opravdanje, pa nam je tako dostupna velika količina hrane, bez
ikakvog ulaganja u proizvodnju. Flora naše zemlje nudi nam obilje besplatne, prirodne, zdrave i
nezagađene hrane.
Prema nameni i načinu upotrebe, samonikle, jestive biljke mogu se podeliti na: biljke sa
jestivim plodovima (uglavnom šumsko voće), biljke sa jestivim podzemnim delovima (korenasto
povrće), začinsko i čajno bilje, zeleno povrće, biljke sa jestivim semenkama, cvetovima i
cvetnim pupoljcima i biljke brašnarice (Grlić, 1990).
1.1 Dosadašnja istraživanja flore planine Seličevice
U jugoistočnoj Srbiji se izdvajaju planine Rodopskog planinskog masiva koje se protežu od

grada Niša pa sve do makedonske granice. Prva planina u tom nizu je Seličevica (Slika 1).
Planina Seličevica se karakteriše različitim staništima na kojima se razvija veliki broj biljnih
vrsta.
U drugoj polovini 19. veka otpočelo je istraživanje flore planine Seličevice u istočnoj Srbiji.
Ceo taj period istraživanja može se podeliti na 3 vremenska perioda.
9
Slika 1. Planina Seličevica
Prvi period obuhvata istraživanja čuvenog botaničara dr Save Petrovića. Rezultate svojih
istraživanja je objavio u jednom od kapitalnih dela srpske botanike „Flora okoline Niša”
(Petrović, 1882). On je, u okviru istraživanja, opisao novu vrstu Trifolium leucotrichum, koja
kasnije nije priznata, već se vodi kao sinonim za vrstu T. leucanthum. Za područje planine
Seličevice naveo je 214 vrsta (Ilić, 2017). Sledeći deo njegovog istraživanja objavio je u
„Dodatak flori okoline Niša” (Petrović, 1885), u kome je dodao još 30 vrsta na području
Seličevice. Opisao je 3 vrste koje su nove za nauku: Ranunculus nissanus, Genista nissana i
Nonnea pallens.
Drugi period botaničkih istraživanja Seličevice obeležili su radovi dr Novice Ranđelovića.

Istraživanje je započeo 1970. godine, a dobijene rezultate objedinio je u rukopis magistarske teze
„Flora i vegetacija Seličevice” (Ranđelović, 1974). U okviru iste, on navodi 638 biljnih vrsta na
istraživanom području, tačnije na zapadnom, centralnom i južnom delu planine. Ova studija
ukazuje na izuzetno florističko bogatstvo planine Seličevice. U periodu od 1975-1980, objavljuje
značajne florističke podatke, koji se tiču cele jugoistočne Srbije (Ranđelović, 1975, 1975a, 1977,
1977a, 1979, 1979-1980). Nešto kasnije, Vladimir Ranđelović objavljuje niz radova, koji se tiču
planinskih masiva u ovom delu Srbije, uključujući i planinu Seličevicu (Ranđelović et al., 1982,
1990, Ranđelović, Ranđelović, 1984).
10
Treći period istraživanja obuhvata istraživanja dva istraživača Vladimira Ranđelovića i
Bojana Zlatkovića, koji objavljuju niz značajnih podataka za floru planine Seličevice (Zlatković,
Ranđelović, 1991, Zlatković et al., 1993, Ranđelović, Zlatković, 1994).
1.2 Geografske karakteristike planine Seličevice
Planina Seličevica se nalazi u jugoistočnom delu Srbije na 19º36΄ istočno od Griniča i 43º14΄
severne geografske širine. Pruža se uz desnu obalu reke Južne Morave do planine Babičke Gore,
od koje je odvojena Barbeškom rekom. Zbog svog specifičnog položaja, na jugoistočnom obodu
prostrane Niške kotline i istočnom obodu Leskovačkog polja, ova planina trpi uticaje koji dopiru
dolinom Južne Morave i sa severa i sa juga Balkanskog poluostrva, što se u velikoj meri odrazilo
na karakteristike biljnog pokrivača (Ilić, 2017). Seličevica pripada Rodopskom planinskom
sistemu, tj. planinskom masivu koji se proteže od grada Niša sve do makedonske granice.
U blizini Seličevice nalaze se dve planine: Babička gora i Suva planina. Sa istočne strane
zaklonjena je Suvom planinom (1808 m nm) od koje je razdvojena Kutinskom rekom, dok se
južne padine spuštaju prema Barbeškoj reci. Na zapadu se ogranci ove planine spuštaju do reke
Južne Morave, a na severu se spuštaju do sela Malošišta – Berbatova – Prve Kutine i postepeno
prelazi u prostranu Nišku kotlinu (Slika 2).
Slika 2.
11
Celokupna dužina planine iznosi 15 km, a širina 5-6 km. Planina je obrasla šumom i to
pretežno hrastovom, bukovom i leskovom. Najviši vrh Seličevice je Mala Ibrovica (903 m nm).
Za njim slede vrhovi: Velika Tumba (872 m), Cvetkova jabuka (831 m) i Crno jezero (806 m)
(Vujević, 1929).
Postoji predanje da je planina Seličevica dobila naziv po tome što se na njenim padinama
nalazi veliki broj sela, tačnije 15 sela. Na osnovu njihovog položaja, moguće ih je podeliti na 3
grupe: Zaplanjska sela, sela okrenuta prema Južnoj Moravi i sela okrenuta prema Nišu. Zaplanje
se nalazi između Suve planine, sa jedne strane i planine Seličevice sa druge strane (Slika 3). U
grupu Zaplanjskih sela spadaju: Prva kutina, Lazarevo selo, Taskovići, Grkinja, Vilandrica i
Gornji Barbeš. Drugu grupu čine: Dukat, Rusna, Čečina, Klisura, Malošište i Perutina, a treću:
Donje Vlase, Berbatovo i Vukmanovo.
Slika 3. Deo Zaplanjske kutine i planina Seličevica viđeni sa grebena Suve planine, u blizini vrha
Sokolovog kamena.
Prohodnost masiva čini ga dostupnim čoveku, koji je ostavio vidne uticaje na građu i
rasprostranjenje pojedinih fitocenoza (Ranđelović, 1974). Planina Seličevica ima jako dobar
geografski položaj, tako da se sa nje vidi dobar deo Jugoistočne Srbije, a takođe ima i jako dobar
položaj na Balkanskom poluostrvu. Ovakav geografski položaj planine Seličevice doprineo je
razvoju bogate flore i pojavu većeg broja fitocenoza. Pored dobrog geografskog položaja,
planina Seličevica ima povoljan elektromagnetni položaj na Balkanu, što je bilo od značaja
tokom Drugog svetskog rata.
12
1.3 Geološki sastav i pedološka podloga
Planina Seličevica se karakteriše različitim staništima na kojima se razvija veliki broj biljnih
vrsta.
Nastanak ove planinske oblasti, koja spada u grupu Rodopskih planina, vezuje se za stariji
paleozoik i pripada najstarijem kopnu Balkanskog poluostrva. Planina je sastavljena uglavnom
od škriljaca visokog i niskog kristaliteta. Najveću, centralnu masu Seličevice čine albit-hlorit-
epidotski i albit-hlorit-seritski škriljci, dok su albit-amfibol-epidotski škriljci i albitrski gnajsevi
nešto ređi (Ilić, 2017). Geološka podloga Seličevice se sastoji i od crvenih permskih i lijarskih
peščara i tercijalnih i kvartnih naslaga. Južne i severne padine planine izgrađene od pliocenskih
stena, klastita, laporaca, glina, peščara i konglomerata i predstavljaju neogene jezerske
sedimente.
Najstarije stene su kambrijski kristalni škriljci Seličevice, Babičke gore i Kruševice. Ove
najstarije stene su uglavnom sedimentne formacije. Za vreme kaledonske orogeneze prvo su
ubirani kristalasti škriljci Seličevice, Babičke gore i Kruševice (Petković, 1975). Aluvijalni
nanosi se javljaju na strani koja se proteže prema Južnoj Moravi.
Na slici (Slika 4) je data geološka karta planine Seličevice.
Slika 4. Geološka karta planine Seličevice
13
Planina Seličevice se karakteriše velikim brojem tipova zemljišta, na kome se razvija
raznovrstan biljni svet. Na masivu Seličevice javljaju se sledeći tipovi zemljišta: crvenkasto
rudno zemljište, podzolasta zemljišta, gajnjača i aluvijalno-diluvijalni nanosi (Ilić, 2017).
Crvenkasto rudo zemljište se može naći na padinama Seličevice koje su okrenute selima
Taskoviću i Lazarevom selu, dok gajnjača zahvata polja pema Južnoj Moravi i Barbeškoj reci,
kao i pojedinim selima, u blizini istraživanog područja. Gajnjača spada u bolja poljoprivredna
tla, dobre je provodnosti i propustljivosti za korenski sistem. Sreće se do 500 m nadmorske
visine na ravnijim terenima. Podzolasto zemljište spada u srednje plodna zemljišta, kisele je
reakcije i nepovoljno za obradu. Zahvata ¼ površine Seličevice. U najplodnija zemljišta spadaju
aluvijalno-diluvijalni nanosi, i oni se protežu na strani koja je okrenuta prema Južnoj Moravi, u
dolini reka.
Na planini Seličevici vršena su istraživanja koja se odnose na ispitivanje pH reakcije tla. Na

osnovu dobijenih rezultata može se zaključiti da je zemljište na ovom području kisele reakcije,
na svim ispitivanim mestima. Vrednost pH kreće se od 4.00-6.75. U nižim predelima je slabo
kiselo (5.45-5.53), u srednjem regionu kiselo (5.27-5.05), dok je u višim predelima na nekim
mestima jako kiselo (4.78), a na drugom kraju slabo kiselo do neutralno (Ranđelović, 1974). U
okviru istraživanja pokazano je da se na livadama i pašnjacima pH kreće od 4.76-6.60 i to na
sledećim lokalitetima: Čelopek, Rusna, Perutina i Manastirište, dok je na šumskim staništima
izmerena pH vrednost u dijapazonu od 4.10-6.60 na sledećim lokalitetima: Rusna, Manastirište,
Crno jezero, Mala Ibrovica (Ranđelović, 1974).
1.4 Upotreba divljerastućih biljaka u ishrani
Praistorijski čovek, pre nego što je naučio da lovi, morao je poznavati raznoliki biljni svet
između kog je nalazio hranu. Ostaci raznih semenki u kasnijim nalazištima, iz kamenog doba,
svedoče o mnogim plodovima prirode koje je tadašnji čovek poznavao i koristio u ishrani (Grlić,
1990). U tom periodu, divljerastuće jestivo bilje predstavljalo je jedini izvor biljne hrane, koji je
bio dostupan praistorijskom čoveku. Razvojem civilizacije, čovek se postepeno otuđivao od
bogatstva biljnog sveta, počeo je da kultiviše jestive biljke i postpeno gubio urođeni instinkt za
prepoznavanje jestivih biljaka. Interesantno je da su mnoga primitivna plemena imala problem sa
zdravljem kada su svoju prirodnu hranu zamenili hranom civilizovanog čoveka.
Međutim, i pored toga, ipak je ostalo određeno znanje o jestivosti pojedinih samoniklih
biljaka, koje se poslednjih godina iz različitih pobuda ponovo osvežava i produbljuje. Kod nas,
kao i u drugim zemljama, organizovana su opsežna istraživanja prehramrene vrednosti
samoniklih biljaka. Organizovane se različite akcije u kojima grupa učesnika pokušava da
preživi hraneći se samo onim što im nudi divlja priroda.
14
Budući da se većina divljih biljaka nikada nije gajila, njihov biodiverzitet, horologija i
agronomija su slabo proučene. Upotreba ovakvih biljaka se oslanja na znanje razvijeno
vekovima na lokalnom nivou. Ovo lokalno znanje, poznato i kao tradicionalno ekološko znanje,
koje podrazumeva održivu upotrebu domaćih resursa, odnosi se na složene sisteme koji
uključuju percepcije, verovanja i prakse koje se prenose generacijama.
Mnogo godina naučnici su izveštavali o važnosti samoniklih biljaka. Veliki broj istraživanja
potvrdio je da takve biljke, pored nutritivne, imaju i terapeutsku vrednost, zbog prisustva
biološki aktivnih jedinjenja. Pored toga, samonikle biljke su bogatije vitaminima i mineralima od
gajenih vrsta i oslobođene su od raznih toksina koji se koriste u savremenoj poljoprivredi
(herbicidi, insekticidi) i prehrambrenoj industriji (aditivi), jer rastu izvan uticaja čoveka. Značaj
divljih, jestivih biljaka je višestruk, koriste se u kulturnom okruženju kao hrana i lek, a takođe
imaju i mnoge druge namene kao što su: stočna hrana, građevinarstvo, vlakna, drvo, boje, rituali.
Samoniklo bilje se razvija u optimalnim ekološkim i prirodnim uslovima, pa su biološki vednije,
otpornije i manje ugrožene od raznih bolesti, za razliku od kultivisanog bilja.
Kako bismo imali što veće koristi od upotrebe samoniklih jestivih biljaka potrebno je
savladati osnovna znanja i pravila. Potrebno je znati gde se, na kakvim mestima i u koje doba
godine može naći biljka, kao i koje njene delove je potrebno sakupljati. U ishrani mogu da se
koriste cele biljke ili njeni različiti delovi koji mogu da se pripremaju i serviraju na više načina.
15
2.Ciljevi rada
Uzimajući u obzir značaj jestivih, samoniklih biljaka, ciljevi ovog istraživanja su:
1) utvrditi tačan broj jestivih biljnih vrsta, koje čine floru planine Seličevice, na
osnovu literaturnih podataka;
2) formirati floristički spisak jestivih biljaka i elektronsku bazu podataka;
3) odrediti upotrebnu vrednost divljerastućih jestivih biljaka, analizirati delove

biljaka koji se koriste u ishrani;
4) proceniti upotrebu jestivog bilja u selima u blizini istraživanog područja na

osnovu entnobotaničkih analiza.
16
3. Materijal i metode
Popis flore jestivih biljaka planine Seličevice prikazan u ovom radu načinjen je po
abecednom redu vrsta. Podaci su preuzeti iz master rada „Analiza flore planine Seličevice“ (Ilić,
2017).
Od celukupne flore planine Seličevice, koja broji 872 biljna taksona, u ovom radu je
izdvojeno samo jestivo bilje. Popis jestivih biljaka je izvršen na osnovu procene jestivosti
preuzete sa sajta (https://pfaf.org/user/Default.aspx).
Narodni nazivi preuzeti su sa sajta “Biološka Raznovrsnost Srbije”

(http://www.bioras.petnica.rs/home.php).
Nomenklatura biljnih vrsta je usklađena sa bazama podataka Euro+Med

(http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed).
3.1 Metodologija fitogeografske analize
Fitogeografsko poređenje biljnih vrsta je obavljeno poređenjem njihovih areal-spektara.

Areal-tipovi za pojedine vrste određivani su na osnovu njihovog opšteg rasprostranjenja, pri
čemu su korišćeni podaci iz različitih flora: „Flora SR Srbije“ (Josifović,1970-1978, Sarić,
1986), „Flore Srbije, 1, Drugo izdanje“ (Sarić, 1992) i "Флора на НР България“ (Йорданов,
1963-1979, Велчев, 1979-1995). Pripadnost vrsta areal tipovima određivana je po principima
podele Mojzela (Meuseletal., 1965, 1978), koja se zasniva na podudarnosti areala vrsta sa
odgovarajućim florističkim horionima (Stevanović, 1992).
3.2 Metodologija ekološke analize
Biljne vrste su međusobno upoređivane i ekološki, pri čemu su za poređenje korišćene

životne forme. Životne forme su date prema Raunkieovom principu (Raunkiaer, 1934), koji su
razradili Elenberg i Miler-Domboa (Mueller-Dombois, Ellenberg, 1974), a u "Flori Srbije"
delimično izmenio Stevanović (Stevanović, 1992a). Skraćenice upotrebljavane za označavanje
životnih formi date su prema "Flori Srbije" (Stevanović, 1992a).
17
3.3 Metodologija etnobotaničkih istraživanja
Izrađena je anketa o upotrebi jestivog bilja u selima u blizini istraživanog područja, u cilju
izvođenja statističkog zaključka. Ispitano je 260 stanovnika koja naseljavaju pomenutu oblast.
Anketiranje je vršeno u sledećim selima: Ćurlina, Knežica, Belotinac, Malošište, Šarlinac,
Orljane, Doljevac, Kočane, Šainovac, Pukovac, Čečina i Klisura.
Ispitanicima su postavljena sledeća pitanja:
1. Da li koristite samonikle, jestive biljke ?

2. Koje biljke najčešće koristite ? (navesti do 5 vrsta)
3. Koje delove biljaka koristite ?
4. Na koji način pripremate ove biljke ?
5. Da li pripremate određene proizvode od ovih biljaka ?
6. Koje proizvode i od kojih biljaka pripremate ?
7. Da li poznajete neke otrovne biljke ?
8. Koje otrovne biljke poznajete ?
18
4. Rezultati i diskusija
U ovom radu prikazana je flora jestivih biljaka planine Seličevice. Popis flore urađen je na
osnovu literaturnih posataka i na osnovu istih utvrđeno je 302 biljna taksona koja pripadaju
jestivim biljkama.
Na osnovu istraživanja određeno je da je u flori Seličevice zastupljeno: 2 vrste rastavića

(Equisetophyta), 5 vrsta paprati (Polypodiophyta) i 295 vrsta skrivenosemenica (Magnoliophyta)
koje pripadaju jestivim biljkama.
4.1 Flora jestivih biljaka planine Seličevice
Na osnovu istraživanja utvrđeno je da na planini Seličevici rastu 302 vrste koje se mogu
koristiti u ishrani.
19
Tabela 1. Spisak jestivih biljaka na planini Seličevici, zajedno sa familijama, procenom
jestivosti, delovima biljaka koji se koriste u ishrani, životnim formama i arealima.
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Naziv vrste Deo biljke koji Životna
(prema Familija osti Areal tip
(literatura) se koristi forma
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Acer tataricum Acer Fanerofita, Srednjeevrop
Aceraceae 2 biljni sok, seme
L. tataricum L. P ski (Se)
Acer campestre Acer Fanerofita, Srednjeevrop
Aceraceae 2 kora, list
L. campestre L. P ski (Se)
Acer
Acer Fanerofita, Srednjeevrop
platanoides Aceraceae 2 biljni sok
platanoides L. P ski (Se)
L.
Achillea Achillea Hemikripto Evroazijski
Asteraceae 3 cela biljka
millefolium L. millefolium L. fita, H (EAz)
Aegopodium
Aegopodium Hemikripto Evroazijski
podagraria L. Apiaceae 3 list
podagraria L. fita, H (EAz)
Agrimonia
Agrimonia Hemikripto Evroazijski
eupatoria L. Rosaceae 2 seme, cela biljka,
eupatoria L. fita, H (EAz)
Agrostemma
githago L. Agrostemma Caryophyla Evroazijski
1 list, seme Terofita, T
githago L. ceae (EAz)
Ajuga reptans Ajuga Hemikripto Evroazijski

Lamiaceae 2 list
L. reptans L. fita, H (EAz)
Mediteransko
-
Alcea rosea Hemikripto
Alcea rosea L. Malvaceae 3 cela biljka submediteran
L. fita, H
ski (Med-
smed)
Alisma
Alisma
plantago- Alismatace list, koren, Hidrofita, Holarktički
plantago- 1
aquatica L. ae stablo, seme Hyd (Hol)
aquatica L.
Alliaria Alliaria
petiolata (M. petiolata (M. Brassicacea Evroazijski
3 cela biljka Terofita, T
Bieb.) Cavara & Bieb.) Cavara e (EAz)
Grande & Grande
20
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Allium cupani
Allium Evroazijski
Raf. Alliaceae 3 list, cvet, koren Geofita, G
cupani Raf. (EAz)
Allium Allium
list, lukovica, Evroazijski
scorodoprasum scorodopras Alliaceae 4 Geofita, G
cvet (EAz)
L. um L.
Allium ursinum Allium list, cvet, Srednjeevrop
Alliaceae 5 Geofita, G
L. ursinum L. lukovica, ski (Se)
Allium vineale Allium Evroazijski
Alliaceae 3 cela biljka Geofita, G
L. vineale L. (EAz)
Antropohorni
Amaranthus Amaranthus Amarantha
3 list, seme Terofita, T (Adventivni)
retroflexus L. retroflexus L. ceae
(Antrop, Adv)
Antropohorni
Amorpha Amorpha Fanerofita,
Fabaceae 1 ulje, plod (Adventivni)
fruticosa L. fruticosa L. P
(Antrop, Adv)
Anagallisarven Anagallisarv Primulacea Kosmopolitski
2 list, cela biljka Terofita, T
sis L. ensis L. e (Kosm)
Anchusa Anchusa Boraginace Evroazijski
officinalis L. officinalis L. ae (EAz)
Anthoxanthu
Anthoxanthum Hemikripto Evroazijski
m odoratum Poaceae 2 cela biljka
odoratum L. fita, H (EAz)
L.
Anthriscus Anthriscus Antropohorni
cerefolium (L.) cerefolium Apiaceae 3 koren,list Terofita, T (Adventivni)
Hoffm (L.) Hoffm (Antrop, Adv)
Aphanes Aphanes Evroazijski
Rosaceae 2 list, cela biljka Terofita, T
arvensis L. arvensis L. (EAz)
Arctium lappa Arctium Hemikripto Evroazijski
Asteraceae 4 koren, list, plod
L. lappa L. fita, H (EAz)
Artemisia
Artemisia
scoparia Hemikripto Evroazijski
scoparia Asteraceae 1 list
Waldst. & fita, H (EAz)
Waldst. & Kit.
Kit.
Artemisia Artemisia Hemikripto Holarktički
Asteraceae 2 cela biljka
vulgaris L. vulgaris L. fita, H (Hol)
Arum italicum
Arum Evroazijski
Mill. Araceae 2 koren Geofita, G
italicum Mill. (EAz)
21
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Arum
Arum Evroazijski
maculatum Araceae 2 list, koren Geofita, G
maculatum L. (EAz)
L.
Antropohorni
Asparagus Asparagus Asparagace stablo, koren,
4 Geofita, G (Adventivni)
officinalis L. officinalis L. ae izdanci,
(Antrop, Adv)
Asparagus Asparagus
Asparagace Evroazijski
tenuifolius tenuifolius 1 stablo Geofita, G
ae (EAz)
Lam. Lam.
Asplenium
Asplenium Aspleniace Hamefita, Holarktički
trichomanes 1 list
trichomanes L. ae Ch (Hol)
L.
Astragalus
Astragalus Hemikripto Evroazijski
glycyphyllos Fabaceae 1 koren
glycyphyllos L. fita, H (EAz)
L.
Astragalus Astragalus Hemikripto Evroazijski
Fabaceae 1 seme
hamosus L. hamosus L. fita, H (EAz)
Barbarea Barbarea
Brassicacea Hemikripto Evroazijski
vulgaris W. T. vulgaris W. 3 list, cvet
e fita, H (EAz)
Aiton T. Aiton
Bellis perennis Bellis Hemikripto Evroazijski
Asteraceae 2 cvet, list
L. perennis L. fita, H (EAz)
Bromus Bromus
Hemikripto Evroazijski
japonicus japonicus Poaceae 1 list
fita, H (EAz)
Thunb. Thunb.
Bryonia alba Cucurbitac Skandento Evroazijski
Bryonia alba L. 1 list, koren,
L. eae fita, S (EAz)
Bryonia dioica Bryonia Cucurbitac list, koren, cela Skandento Srednjeevrop
1
Jacq dioica Jacq eae biljka fita, S ski (Se)
Buglossoides Buglossoides
Boraginace Evroazijski
arvensis (L.) I. arvensis (L.) 1 list, seme Terofita, T
ae (EAz)
M. Johnst. I. M. Johnst.
Callitriche
Callitriche Callitrichac Hidrofita, Holarktički
palustris L. 1 list
palustris L. eae Hyd (Hol)
Calystegia Calystegia
Convolvuac Hemikripto Evroazijski
sepium (L.) R. sepium (L.) R. 2 list, koren,
eae fita, H (EAz)
Br. Br.
Campanula Campanula Campanula Hemikripto Evroazijski
4 list, cvet
glomerata L. glomerata L. ceae fita, H (EAz)
22
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Campanula
Campanula Campanula Hemikripto Srednjeevrop
persicifolia L. 4 list, cvet, koren
persicifolia L. ceae fita, H ski (Se)
Campanula Campanula
Campanula Hemikripto Evroazijski
rapunculoides rapunculoide 3 list, koren
ceae fita, H (EAz)
L. s L.
Campanula Campanula Campanula Hemikripto Evroazijski
4 list, koren
rapunculus L. rapunculus L. ceae fita, H (EAz)
Mediteransko
Capsella
Capsella bursa- -
bursa- Brassicacea list, cvet, seme,
pastoris (L.) 3 Terofita, T submediteran
pastoris (L.) e koren
Medik. ski (Med-
Medik.
smed)
Cardamine Cardamine
Brassicacea Evroazijski
bulbifera (L.) bulbifera (L.) 2 list, koren Geofita, G
e (EAz)
Crantz Crantz
Cardamine Cardamine Brassicacea Evroazijski
3 list, cvet Terofita, T
hirsuta L. hirsuta L. e (EAz)
Cardamine Cardamine Brassicacea Evroazijski
2 list Terofita, T
impatiens L. impatiens L. e (EAz)
Carduus nutans Carduus Hemikripto Srednjeevrop
Asteraceae 2 cvet, seme
L. nutans L. fita, H ski (Se)
Evroazijski
Carex hirta L. Carex hirta L. Cyperaceae 1 koren, seme Geofita, G
(EAz)
Carlina vulgaris Carlina Hemikripto Evroazijski
Asteraceae 1 cvet, koren, list
L. vulgaris L. fita, H (EAz)
Carthamus Carthamus Evroazijski
Asteraceae 1 cela biljka Terofita, T
lanatus L. lanatus L. (EAz)
Mediteransko
-
Castanea Castanea Fanerofita,
Fagaceae 5 seme, list, kora submediteran
sativa Mill. sativa Mill. P
ski (Med-
smed)
Centaurea Centaurea stabljika, koren, Hemikripto Evroazijski
Asteraceae 1
calcitrapa L. calcitrapa L. list, seme fita, H (EAz)
23
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Mediteransko
Centaurea -
Centaurea Hemikripto
iberica Asteraceae 1 list submediteran
iberica Spreng. fita, H
Spreng. ski (Med-
smed)
Centaurea Centaurea Hemikripto Evroazijski
Asteraceae 1 list, koren
jacea L. jacea L. fita, H (EAz)
Mediteransko
-
Centaurea Centaurea
Asteraceae 1 koren, list, seme Terofita, T submediteran
solstitialis L. solstitialis L.
ski (Med-
smed)
Centaurium
Centaurium Gentianace Evroazijski
erythraea 1 cela biljka Terofita, T
erythraea Rafn ae (EAz)
Rafn
Cerastium Cerastium
Caryophyla Hemikripto Evroazijski
glomeratum glomeratum 1 list, mladi izdanci
ceae fita, H (EAz)
Thuill. Thuill.
Chaerophyllu
Chaerophyllum Hemikripto Evroazijski
m bulbosum Apiaceae 3 koren, stablo
bulbosum L. fita, H (EAz)
L.
Chelidonium Chelidonium Papaverace Hemikripto Evroazijski
1 list, ulje, koren
majus L. majus L. ae fita, H (EAz)
Chenopodium Chenopodiu Chenopodi cvet, list, seme, Evroazijski
3 Terofita, T
album L. m album L. aceae koren (EAz)
Mediteransko
-
Chondrilla Chondrilla Hemikripto
Asteraceae 3 list submediteran
juncea L. juncea L. fita, H
ski (Med-
smed)
Chrysospleni
Chrysosplenium um Saxifragace Holarktički
2 list Geofita, G
alternifolium L alternifolium ae (Hol)
L
Cichorium
intybus L.
Cichorium Hemikripto Kosmopolitski
Asteraceae 4 cvet, list, koren
intybus L. fita, H (Kosm)
24
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Cirsium Cirsium
koren, stablo, Hemikripto Evroazijski
arvense (L.) arvense (L.) Asteraceae 2
list fita, H (EAz)
Scop. Scop.
Cirsium
Cirsium vulgare cvet, koren, list, Hemikripto Evroazijski
vulgare Asteraceae 2
(Savi) Ten. seme, stablo fita, H (EAz)
(Savi) Ten.
Clematis Clematis Ranunculac koren, list, Skandento Evroazijski
1
vitalba L. vitalba L. eae stablo fita, S (EAz)
Clinopodium Clinopodium Hemikripto Evroazijski
Lamiaceae 2 list
vulgare L. vulgare L. fita, H (EAz)
Convolvulus Convolvulus Convolvuac list, koren, cvet, Hemikripto Kosmopolitski
1
arvensis L. arvensis L. eae plod fita, H (Kosm)
Cornus mas plod, ulje, kora, Fanerofita, Evroazijski
Cornus mas L. Cornaceae 4
L. cvet P (EAz)
Cornus Cornus plod,ulje, kora, Fanerofita, Srednjeevrop
Cornaceae 2
sanguinea L. sanguinea L. list P ski (Se)
Corydalis
Corydalis solida Papaverace Srednjeevrop
solida (L.) 1 koren Geofita, G
(L.) Clairv. ae ski (Se)
Clairv.
Corylus Corylus ulje, seme, kora, Fanerofita, Evroazijski
Corylaceae 5
avellana L. avellana L. list, plod P (EAz)
Cotinus Cotinus Anacardiac Fanerofita, Evroazijski
1 list, žuto drvo
coggygriaL. coggygriaL. eae P (EAz)
Crataegus Crataegus
Fanerofita, Evroazijski
monogyna monogyna Malaceae 3 cela biljka
P (EAz)
Jacq. Jacq.
Crataegus Crataegus
pentagyna pentagyna Rosaceae 3 plod, cvet
P (EAz)
Willd. Willd.
Crepis sancta Crepis sancta Hemikripto Evroazijski
Asteraceae 2 list
(L.) Bornm. (L.) Bornm. fita, H (EAz)
Cruciata Cruciata Hemikripto Evroazijski
Rubiaceae 2 list
laevipes Opiz laevipes Opiz fita, H (Eaz)
Cynoglossum
Cynoglossum Boraginace Evroazijski
officinale L. 1 list, koren Terofita, T
officinale L. ae (EAz)
Cystopteris Cystopteris
Athyriacea Hamefita, Kosmopolitski
fragilis (L.) fragilis (L.) 1 koren
e Ch (Kosm)
Bernh. Bernh.
25
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Dactylorhiza Dactylorhiza
Orchidacea Evroazijski
maculata (L.) maculata (L.) 2 koren, gomolj Geofita, G
e (EAz)
Soó Soó
Daucus carota
Daucus Holarktički
L. Apiaceae 2 koren, cvet, list Terofita, T
carota L. (Hol)
Descurainia
Descurainia
sophia (L.) Brassicacea cvet, seme, biljni Evroazijski
sophia (L.) 2 Terofita, T
Webb ex e sok, list (EAz)
Webb ex Prantl
Prantl
Dictamnus Dictamnus koren, kora, Hamefita, Evroazijski
Rutaceae 2
albus L. albus L. stablo Ch (EAz)
Dryopteris
Dryopteris filix- Brassicacea Evroazijski
filix-mas (L.) 1 list Terofita, T
mas (L.) Schott e (EAz)
Schott
Echinochloa Echinochloa
Dryopterid Holarktički
crus-galli (L.) P. crus-galli (L.) 2 koren Geofita, G
aceae (Hol)
Beauv. P. Beauv.
Echium vulgare Echium stablo, koren, Kosmopolitski
Poaceae 3 Terofita, T
L. vulgare L. seme (Kosm)
Epilobium Epilobium Boraginace list, koren, Hemikripto Evroazijski
1
hirsutum L. hirsutum L. ae stablo, biljni sok fita, H (EAz)
Epilobium Epilobium Oenothera Hemikripto Evroazijski
2 list
palustre L. palustre L. ceae fita, H (EAz)
Epilobium Epilobium
Oenothera Hemikripto Holarktički
parviflorum parviflorum 1 list
ceae fita, H (Hol)
Schreb. Schreb.
Equisetum Equisetum Oenothera Hemikripto Holarktički
2 list
arvense L. arvense L. ceae fita, H (Hol)
Equisetum
Equisetum Equisetace nadzemni deo Holarktički
telmateia 2 Geofita, G
telmateia Ehrh. ae biljke (Hol)
Ehrh.
Erigeron Equisetace nadzemni deo Holarktički
Erigeron acer L. 1 Geofita, G
acris L. ae biljke (Hol)
Erigeron Erigeron
Holarktički
annuus (L.) annuus (L.) Asteraceae 1 list Terofita, T
(Hol)
Desf. Desf.
Erodium Erodium Antropohorni
cicutarium (L.) cicutarium Asteraceae 1 list Terofita, T (Adventivni)
L'Hér. (L.) L'Hér. (Antrop, Adv)
26
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
list, stabljikaa,
Erophila verna Draba verna Geraniacea Kosmopolitski
3 cela biljka, Terofita, T
(L.) Chevall. L. e (Kosm)
koren, list
Eryngium Eryngium Hemikripto Evroazijski
Apiaceae 2 koren, list
campestre L. campestre L. fita, H (EAz)
Erythronium Erythronium Evroazijski
Liliaceae 3 list, koren Geofita, G
dens-canis L. dens-canis L. (EAz)
Euonymus Euonymus Celastracea kora, koren, list, Fanerofita, Srednjeevrop
1
europaeus L. europaeus L. e seme P ski (Se)
kora, list, ulje,
Euphorbia Euphorbia Euphorbiac Evroazijski
1 seme, koren, Terofita, T
helioscopia L. helioscopia L. eae (EAz)
mlečni sok
Filipendula Filipendula
vulgaris vulgaris Rosaceae 2 list, koren
fita, H (EAz)
Moench. Moench.
Fragaria Fragaria
moschata moschata Rosaceae 3 plod
fita, H (EAz)
Weston Weston
Fragaria vesca Fragaria Hemikripto Kosmopolitski
Rosaceae 5 plod, list
L. vesca L. fita, H (Kosm)
Fragaria
Fragaria viridis Hemikripto Evroazijski
viridis Rosaceae 3 plod
Weston fita, H (Eaz)
Weston
Fraxinus ornus Fraxinus Fanerofita, Evroazijski
Oleaceae 3 stablo, biljni sok
L. ornus L. P (EAz)
Fumaria Fumaria Papaverace Evroazijski
1 Terofita, T
officinalis L. officinalis L. ae (EAz)
Gagea lutea Gagea lutea Evroazijski
Liliaceae 1 list, koren Geofita, G
(L.) Ker Gawl. (L.) Ker Gawl. (EAz)
Meridionalno
Galega Galega Hemikripto -
Fabaceae 2 list, cvet
officinalis L. officinalis L. fita, H submeridiona
lni (MSM)
Galinsoga Galinsoga Antropohorni
list, cvet, stablo,
parviflora Cav parviflora Asteraceae 2 Terofita, T (Adventivni)
biljni sok
Cav (Antrop, Adv)
Galium aparine
Galium cela biljka, Skandento Evroazijski
L. Rubiaceae 2
aparine L. izuzev korena fita, S (EAz)
27
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Galium Galium
odoratum (L.) odoratum Rubiaceae 3 list, cvet
fita, H (EAz)
Scop. (L.) Scop.
Galium verum Galium list, cvet, Hemikripto Evroazijski
Rubiaceae 3
L. verum L. izdanak, seme fita, H (EAz)
seme, list,
Genista Genista Hamefita, Evroazijski
Fabaceae 1 grančice,
tinctoria L. tinctoria L. Ch (EAz)
pupoljci, cvet
Geum urbanum Geum Hemikripto Holarktički
Rosaceae 3 list, koren
L. urbanum L. fita, H (Hol)
Glechoma Glechoma Hemikripto Evroazijski
Lamiaceae 2 list, cvet
hederacea L. hederacea L. fita, H (EAz)
Heracleum
Heracleum list, koren, Hemikripto Srednjeevrop
sphondylium Apiaceae 3
sphondylium L. stablo fita, H ski (Se)
L.
Hibiscus Hibiscus Hemikripto Srednjeevrop
Malvaceae 2 cvet, list, koren
trionum L. trionum L. fita, H ski (Se)
Humulus Humuluslupu Cannabace list, koren, cvet, Skandento Srednjeevrop
4
lupulus L. lus L. ae plod fita, S ski (Se)
Hypericum
Hypericum Hypericace cvet, list, cela Hemikripto Evroazijski
perforatum 2
perforatum L. ae biljka fita, H (EAz)
L.
Hypochaeris Hypochaeris Hemikripto Evroazijski
Asteraceae 1 list, koren
glabra L. glabra L. fita, H (EAz)
Hypochaeris Hypochaeris Hemikripto Evroazijski
Asteraceae 2 list
maculata L. maculata L. fita, H (EAz)
Iris × Iris × Antropohorni
Iridaceae 1 koren Geofita, G
germanica germanica L. (Adventivni)
Iris
Iris Evroazijski
pseudacorus Iridaceae 1 seme, koren, Geofita, G
pseudacorus L. (EAz)
L.
Juncus effusus
L. Juncus Kosmopolitski
Juncaceae 1 list, stablo Geofita, G
effusus L. (Kosm)
Koeleria
Koeleria
macrantha Hemikripto Holarktički
macrantha Poaceae 1 seme
(Ledeb.) fita, H (Hol)
(Ledeb.) Schult
Schult
28
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Lactuca Lactuca Hemikripto Evroazijski
Asteraceae 2 list, ulja, cvet
serriola L. serriola L. fita, H (EAz)
Lamium
Lamium Holarktički
amplexicaule Lamiaceae 2 list, Terofita, T
amplexicaule L. (Hol)
L.
Lamium Lamium
Evroazijski
galeobdolon galeobdolon Lamiaceae 2 cvet, list Terofita, T
(EAz)
(L.) Crantz (L.) Crantz
Lamium Lamium Evroazijski
Lamiaceae 2 list Terofita, T
purpureum L. purpureum L. (EAz)
Lapsana Lapsana Evroazijski
Asteraceae 2 list, Terofita, T
communis L. communis L. (EAz)
Lathyrus Lathyrus Evroazijski
Fabaceae 1 cvet, seme Terofita, T
aphaca L. aphaca L. (EAz)
Lathyrus Lathyrus seme, list, Hemikripto Evroazijski
Fabaceae 2
sativus L. sativus L. izdanak fita, H (EAz)
Lathyrus Lathyrus Evroazijski
Fabaceae 5 koren Geofita, G
tuberosus L. tuberosus L. (EAz)
Legousia Legousia
speculum- speculum- Campanula Evroazijski
2 list Terofita, T
veneris (L.) veneris (L.) ceae (EAz)
Chaix Chaix
Leontodon Leontodon Hemikripto Evroazijski
Asteraceae 2 list,
hispidus L. hispidus L. fita, H (EAz)
Leonurus Leonurus Hemikripto Evroazijski
Lamiaceae 2 cvet, list
cardiaca L. cardiaca L. fita, H (EAz)
Lepidium
Lepidium
campestre Brassicacea Hemikripto Evroazijski
campestre (L.) 2 list, seme
(L.) W. T. e fita, H (EAz)
W. T. Aiton
Aiton
Lepidium
Lepidium Brassicacea Hemikripto Evroazijski
perfoliatum 1 list
perfoliatum L. e fita, H (EAz)
L.
Leucanthemum Leucanthem
list, koren, cela Hemikripto Evroazijski
vulgare (Vaill.) um vulgare Asteraceae 2
bijka, cvet, fita, H (EAz)
Lam (Vaill.) Lam
Lilium
Lilium Evroazijski
martagon L. Liliaceae 2 koren, lukovica Geofita, G
martagon L. (EAz)
29
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Linaria vulgaris Linaria Plantaginac Hemikripto Evroazijski
1 list, cela biljka
Mill. vulgaris Mill. eae fita, H (EAz)
Lolium perenne Lolium Hemikripto Evroazijski
Poaceae 1 seme
L. perenne L. fita, H (Eaz)
Lolium
Lolium Kosmopolitski
temulentum Poaceae 1 seme Terofita, T
temulentum L. (Kosm)
L.
Lonicera
Lonicera Caprifoliace plod, cvet, seme, Fanerofita, Evroazijski
caprifolium 1
caprifolium L. ae list P (EAz)
L.
Lotus
Lotus mlade semenke, Hemikripto Holarktički
corniculatus Fabaceae 1
corniculatus L. koren cvet fita, H (Hol)
L.
Lycium Lycium Fanerofita, Evroazijski
Solanaceae 4 plod, list,koren
barbarum L. barbarum L. P (EAz)
Lycopus Lycopus koren, cela Hemikripto Evroazijski
Lamiaceae 1
europaeus L. europaeus L. biljka, list fita, H (EAz)
Lysimachia
Lysimachia Primulacea Hamefita, Srednjeevrop
nummularia 1 cela biljka
nummularia L. e Ch ski (Se)
L.
Lysimachia Lysimachia Primulacea Hemikripto Evroazijski
1 list, cela biljka
vulgaris L. vulgaris L. e fita, H (EAz)
Malus pumila Malus Fanerofita, Evroazijski
Malaceae 3 kora, plod, list
Mill. pumila Mill. P (EAz)
Malus
Malus Fanerofita, Evroazijski
sylvestris (L.) Rosaceae 4 plod, kora, list
pumila Mill. P (EAz)
Mill.
Malva pusilla Malva pusilla Hemikripto Evroazijski
Malvaceae 4 seme, list
Sm. Sm. fita, H (EAz)
Malva
Malva Hemikripto Evroazijski
sylvestris L. Malvaceae 3 list, cvet, seme
sylvestris L. fita, H (EAz)
list, koren,
Marrubium Marrubium Hemikripto Srednjeevrop
Lamiaceae 1 stabljika sa
vulgare L. vulgare L. fita, H ski (Se)
cvetom
Medicago Medicago Hemikripto Holarktički
Fabaceae 2 list, seme
lupulina L. lupulina L. fita, H (Hol)
30
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Antropohorni
Medicago Medicago list, ulje, seme Hemikripto
Fabaceae 4 (Adventivni)
sativa L. sativa L. izdanak fita, H
(Antrop, Adv)
Melilotus albus Melilotus Hemikripto Kosmopolitski
Fabaceae 2 cela biljka
Medik. albus Medik. fita, H (Kosm)
Melilotus Melilotus
officinalis (L.) officinalis (L.) Fabaceae 2 cela biljka
fita, H (EAz)
Lam. Lam.
Meridionalno
Melissa Melissa Hemikripto -
Lamiaceae 3 list, cvet
officinalis L. officinalis L. fita, H submeridiona
lni (MSM)
Melittis Melittis
Hemikripto Srednjeevrop
melissophyllum melissophyll Lamiaceae 1
fita, H ski (Se)
L. um L.
Mentha Mentha Hemikripto Holarktički
Lamiaceae 3 list
aquatica L. aquatica L. fita, H (Hol)
Mentha
Mentha Hemikripto Holarktički
longifolia (L.) Lamiaceae 2 list
longifolia (L.) L. fita, H (Hol)
L.
Mentha Mentha Hemikripto Evroazijski
Lamiaceae 3 list
pulegium L. pulegium L. fita, H (EAz)
Muscari Muscari
botryoides (L.) botryoides 1 cvet Geofita, G
ae (EAz)
Mill. (L.) Mill.
Nasturtium Nasturtium
Brassicacea
officinale W. T. officinale W. 4 list, seme Terofita, T Borealni (Bor)
e
Aiton T. Aiton
Nigella arvensis Nigella Ranunculac Evroazijski
2 seme Terofita, T
L. arvensis L. eae (EAz)
Ononis spinosa Ononis Hamefita, Evroazijski
Fabaceae 2 izdanak, cvet, list
L. spinosa L. Ch (Eaz)
Onopordum Onopordum cvet, list, ulje, Evroazijski
Asteraceae 2 Terofita, T
acanthium L. acanthium L. stablo (EAz)
Orchis
Orchis mascula provincialis Orchidacea Evroazijski
2 koren, gomolj Geofita, G
(L.) L. Balb. ex Lam. e (EAz)
& DC.
Origanum Origanum list, cela biljka Hemikripto Evroazijski
Lamiaceae 4
vulgare L. vulgare L. osim korena fita, H (EAz)
31
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Mediteransko
Ornithogalu
-
Ornithogalum m Asparagace
2 list, stablo Geofita, G submediteran
pyrenaicum L. pyrenaicum ae
ski (Med-
L.
smed)
Ornithogalu
Ornithogalum m Asparagace Evroazijski
3 cvet,koren Geofita, G
umbellatum L. umbellatum ae (EAz)
L.
Oxalis Oxalis Oxalidacea Hemikripto Evroazijski
3 list, cvet
acetosella L. acetosella L. e fita, H (EAz)
Mediteransko
Paliurus -
Paliurus spina- Rhamnacea Fanerofita,
spina-chrysti 1 submediteran
chrysti Mill. e P
Mill. ski (Med-
smed)
Papaver rhoeas Papaver Papaverace cvet, list, ulje, Evroazijski
2 Terofita, T
L. rhoeas L. ae seme (EAz)
Phragmites Phragmites
list, koren, Hidrofita, Kosmopolitski
australis (Cav.) australis Poaceae 5
stablo, seme Hyd (Kosm)
Steud. (Cav.) Steud.
Physalis Physalis plod, list, cela Evroazijski
Solanaceae 2 Geofita, G
alkekengi L. alkekengi L. biljka (EAz)
Picris
Picris Hemikripto Evroazijski
hieracioides Asteraceae 2 list
hieracioides L. fita, H (EAz)
L.
Pimpinella Pimpinella Hemikripto Evroazijski
Apiaceae 1 list, seme, koren
saxifraga L. saxifraga L. fita, H (EAz)
Plantago Plantago Plantaginac Hemikripto Evroazijski
2 list, seme
lanceolata L. lanceolata L. eae fita, H (EAz)
Plantago major Plantago Plantaginac Hemikripto Kosmopolitski
2 koren, seme, list
L. major L. eae fita, H (Kosm)
Plantago Plantago Plantaginac cvet, list, stablo, Hemikripto Evroazijski
2
media L. media L. eae koren, seme fita, H (EAz)
Platanthera
Platanthera Orchidacea Evroazijski
bifolia (L.) 2 koren, gomolj Geofita, G
bifolia (L.) Rich. e (EAz)
Rich.
Poa Hemikripto Evroazijski
Poa pratensis L. Poaceae 1 seme
pratensis L. fita, H (EAz)
32
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Polygonatum Polygonatum
multiflorum (L.) multiflorum 2 list, koren Geofita, G
ae (EAz)
All. (L.) All.
Polygonatum Polygonatum
odoratum odoratum 2 list, koren, Geofita, G
ae (EAz)
(Mill.) Druce (Mill.) Druce
Polygonum Polygonum Polygonace Kosmopolitski
aviculare L. aviculare L. ae (Kosm)
Polypodium Polypodium Polypodiac Hamefita, Holarktički
2 koren
vulgare L. vulgare L. eae Ch (Hol)
Polystichum Polystichum
Dryopterid Hamefita,
aculeatum (L.) aculeatum 1 mladi listovi Borealni (Bor)
aceae Ch
Roth (L.) Roth
Populus Populus Fanerofita, Evroazijski
Salicaceae 1 kora, list
tremula L. tremula L. P (EAz)
Potentilla recta Potentilla Hemikripto Evroazijski
Rosaceae 2 plod, cela biljka
L. recta L. fita, H (EAz)
Potentilla Potentilla Hemikripto Evroazijski
Rosaceae 1 list, koren
reptans L. reptans L. fita, H (EAz)
Prunella Prunella Hemikripto Evroazijski
Lamiaceae 3 list, cela biljka
vulgaris L. vulgaris L. fita, H (EAz)
Prunus avium Prunus Fanerofita, Evroazijski
Rosaceae 4 plod,seme
(L.) L. avium (L.) L. P (EAz)
Prunus
Prunus
domestica L.
domestica L.
subsp.insititi plod, seme, cvet, Fanerofita, Evroazijski
subsp.insititia Rosaceae 5
a (L.) ulje P (EAz)
(L.) Bonnyer &
Bonnyer &
Layens
Layens
Prunus spinosa
Prunus cvet, plod, seme, Fanerofita, Evroazijski
L. Rosaceae 3
spinosa L. kora P (EAz)
Pulmonaria
Pulmonaria Boraginace Hemikripto Srednjeevrop
officinalis L. 2 list
officinalis L. ae fita, H ski (Se)
Meridionalno
Quercus cerris Quercus Fanerofita, -
Fagaceae 3 seme
L. cerris L. P submeridiona
lni (MSM)
33
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Meridionalno
Quercus
Quercus Fanerofita, -
frainetto Fagaceae 4 seme
frainetto Ten. P submeridiona
Ten.
lni (MSM)
Quercus Quercus
Fanerofita, Srednjeevrop
petraea (Matt.) petraea Fagaceae 2 seme, kora
P ski (Se)
Liebl. (Matt.) Liebl.
Quercus Quercus Meridionalno
pubescens pubescens Fanerofita, -
Fagaceae 2 seme
Willd. subsp. Willd. subsp. P submeridiona
pubescens pubescens lni (MSM)
Ranunculus Ranunculus Ranunculac Holarktički
1 list, cela biljka Terofita, T
aquatilis L. aquatilis L. eae (Hol)
Ranunculus Ranunculus Ranunculac list,koren, cela Hemikripto Evroazijski
1
bulbosus L. bulbosus L. eae biljka fita, H (EAz)
Ranunculus Ranunculus Ranunculac list, koren, cela Hemikripto Evroazijski
1
repens L. repens L. eae biljka fita, H (EAz)
Ranunculus Ranunculus Ranunculac list, koren, seme, Hemikripto Evroazijski
1
sceleratus L. sceleratus L. eae cela biljka fita, H (EAz)
Raphanus Raphanus
Brassicacea list, seme, cvet, Hemikripto Evroazijski
raphanistrum raphanistru 2
e ulje fita, H (EAz)
L. m L.
Reseda lutea L. Reseda lutea Resedacea Evroazijski
1 list Terofita, T
L. e (EAz)
Robinia Robinia Antropohorni
list, koren, cvet, Fanerofita,
pseudoacacia pseudoacaci Fabaceae 3 (Adventivni)
ulje P
L. a L. (Antrop, Adv)
Rosa canina Fanerofita, Evroazijski
Rosa canina L. Rosaceae 3 cvet,plod, seme
L. P (EAz)
Rosa Rosa
corymbifera corymbifera Rosaceae 3 plod,seme
P (EAz)
Borkh Borkh
Rosa gallica Fanerofita, Evroazijski
Rosa gallica L. Rosaceae 2 plod,seme
L. P (EAz)
Rosa Rosa
obtusifolia corymbifera Rosaceae 2 cvet
P (EAz)
Desv. Borkh.
Rubus caesius Rubus Fanerofita, Evroazijski
Rosaceae 2 plod
L. caesius L. P (EAz)
34
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Rubus
Rubus
nemorosus Fanerofita, Srednjeevrop
nemorosus Rosaceae 2 plod
Hayne & P ski (Se)
Hayne & Willd.
Willd.
Rumex acetosa Rumex Polygonace list, seme, koren, Hemikripto Holarktički
5
L. acetosa L. ae cvet fita, H (Hol)
Rumex Rumex Polygonace Hemikripto Holarktički
4 list, seme, koren
acetosella L. acetosella L. ae fita, H (Hol)
Rumex Rumex
Polygonace Hemikripto Holarktički
conglomeratus conglomerat 1 list, seme, koren
ae fita, H (Hol)
Murray us Murray
Rumex crispus Rumex Polygonace Hemikripto Holarktički
2 list, seme, stablo
L. crispus L. ae fita, H (Hol)
Rumex Rumex Polygonace Hemikripto Holarktički
3 list, sok, koren
patientia (L.) patientia (L.) ae fita, H (Hol)
Rumex pulcher
L.
Rumex Polygonace Hemikripto Holarktički
1 list
pulcher L. ae fita, H (Hol)
Mediteransko
-
Ruscus Ruscus Asparagace stablo, koren,
1 Geofita, G submediteran
aculeatus L. aculeatus L. ae cela biljka
ski (Med-
smed)
Salix alba L. Salix alba L. Salicaceae 1 kora, list
P (EAz)
Salix caprea stablo, list, kora, Fanerofita, Evroazijski
Salix caprea L. Salicaceae 1
L. cvet, sok P (EAz)
Salix euxina Fanerofita, Evroazijski
Salix fragilis L. Salicaceae 1 kora, list
I.V. Belyaeva P (EAz)
Salix purpurea Salix Fanerofita, Evroazijski
Salicaceae 1 kora, list
L. purpurea L. P (EAz)
Salvia sclarea Salvia ulje, list, cvet, Hemikripto Evroazijski
Lamiaceae 2
L. sclarea L. cela biljka fita, H (EAz)
list, seme,
Salvia viridis Hemikripto Evroazijski
Salvia viridis L. Lamiaceae 2 stabljika sa
L. fita, H (EAz)
cvetom
Sambucus Sambucus Viburnacea Hemikripto Evroazijski
1 koren, plod, list
ebulus L. ebulus L. e fita, H (EAz)
35
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Sambucus Sambucus Viburnacea kora, cvet, plod, Fanerofita, Evroazijski
4
nigra L. nigra L. e list, P (EAz)
Sanguisorba Sanguisorba list, izdanak, Hemikripto Evroazijski
Rosaceae 4
minor Scop. minor Scop. koren fita, H (Eaz)
Sanicula Sanicula list, stablo, Hemikripto Evroazijski
Apiaceae 1
europaea L. europaea L. koren fita, H (EAz)
Scabiosa
Scabiosa Dipsacacea Evroazijski
columbaria 1 list Terofita, T
columbaria L. e (EAz)
L.
Scandix Scandix
Srednjeevrop
pecten-veneris pecten- Apiaceae 2 stablo Terofita, T
ski (Se)
L. veneris L.
Scorzonera Scorzonera Hemikripto Evroazijski
Asteraceae 4 cvet, koren, list
hispanica L. hispanica L. fita, H (EAz)
Scrophularia Scrophularia Scrophulari Hemikripto Evroazijski
1 koren, list
nodosa L. nodosa L. aceae fita, H (EAz)
Scrophularia Scrophularia
Scrophulari Hemikripto Evroazijski
umbrosa umbrosa 1 cela biljka
aceae fita, H (EAz)
Dumort. Dumort.
Secale
Secale strictum
strictum (C. Hemikripto Evroazijski
(C. Presl) C. Poaceae 5 seme
Presl) C. fita, H (EAz)
Presl
Presl
Sedum acre Crassulacea Hamefita, Srednjeevrop
Sedum acre L. 1 list
L. e Ch ski (Se)
Mediteransko
-
Sedum album Sedum Crassulacea Hamefita,
1 list submediteran
L. album L. e Ch
ski (Med-
smed)
Senecio Senecio Hemikripto Evroazijski
Asteraceae 1 list
vulgaris L. vulgaris L. fita, H (EAz)
Setaria
Setaria viridis Hemikripto Evroazijski
viridis (L.) P. Poaceae 2 seme
(L.) P. Beauv. fita, H (EAz)
Beauv.
Silene
Silene vulgaris
vulgaris Caryophyla izdanak, list, Hemikripto Evroazijski
(Moench) 2
(Moench) ceae biljni sok fita, H (EAz)
Garcke
Garcke
36
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Sinapis alba Brassicacea Evroazijski
Sinapis alba L. 3 list, seme, ulje Terofita, T
L. e (EAz)
Sinapis arvensis Sinapis Brassicacea list, seme, cvet, Evroazijski
2 Terofita, T
L. arvensis L. e ulje (EAz)
Sisymbrium Sisymbriumal Brassicacea Evroazijski
1 list, seme. Cvet Terofita, T
altissimum L. tissimum L. e (EAz)
Mediteransko
Smyrnium -
Smyrnium Hemikripto
perfoliatum Apiaceae 3 cvet, list, stablo submediteran
perfoliatum L. fita, H
L. ski (Med-
smed)
Solanum Solanum plod, list, cela Holarktički
Solanaceae 2 Terofita, T
nigrum L. nigrum L. biljka (Hol)
Solidago
Solidago Holarktički
virgaurea L. Asteraceae 1 list, cvet, seme Geofita, G
virgaurea L. (Hol)
Sonchus
Sonchus list, koren, Hemikripto Evroazijski
arvensis L. Asteraceae 2
arvensis L. stablo fita, H (EAz)
Mediteransko
-
Sonchus Sonchus list, koren, Hemikripto
Asteraceae 2 submediteran
oleraceus L. oleraceus L. stablo,biljni sok fita, H
ski (Med-
smed)
Sorbus
Sorbus seme, cvet, plod, Fanerofita, Evroazijski
aucuparia L. Malaceae 2
aucuparia L. kora, list P (EAz)
Mediteransko
-
Sorbus Sorbus Fanerofita,
Malaceae 5 plod submediteran
domestica L. domestica L. P
ski (Med-
smed)
Sorbus Sorbus
Fanerofita, Srednjeevrop
torminalis (L.) torminalis Malaceae 4 plod
P ski (Se)
Crantz (L.) Crantz
Sorghum Sorghum Antropohorni
halepense (L.) halepense Poaceae 3 seme Geofita, G (Adventivni)
Pers. (L.) Pers. (Antrop, Adv)
Spergula Spergula Caryophyla Evroazijski
1 seme, list Terofita, T
arvensis L. arvensis L. ceae (EAz)
37
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Spergularia
Spergularia
rubra (L.) J. Caryophyla Kosmopolitski
rubra (L.) J. 1 seme, list Terofita, T
Presl & C. ceae (Kosm)
Presl & C. Presl
Presl
Stachys Stachys
list, cvet, cela Hemikripto Evroazijski
officinalis (L.) officinalis (L.) Lamiaceae 1
biljka fita, H (EAz)
Trevis. Trevis.
Stellaria media Stellaria
Caryophyla Hemikripto Kosmopolitski
(L.) Cirillo media (L.) 2 cela biljka
ceae fita, H (Kosm)
Cirillo
Stellaria Stellaria
Caryophyla Hemikripto Evroazijski
neglecta (Lej.) neglecta 1 list
ceae fita, H (EAz)
Weihe (Lej.) Weihe
Symphytum
officinale L. Symphytum Boraginace Hemikripto Evroazijski
3 list, koren
officinale L. ae fita, H (EAz)
Mediteransko
-
Symphytum Symphytum Boraginace Hemikripto
2 koren submediteran
tuberosum L. tuberosum L. ae fita, H
ski (Med-
smed)
Tanacetum Tanacetum Hemikripto Evroazijski
Asteraceae 2 list, cvet, seme
vulgare L. vulgare L. fita, H (EAz)
Taraxacum
Taraxacum
sect. Hemikripto Evroazijski
officinale Asteraceae 4 list, cvet, koren
Taraxacum fita, H (EAz)
Medic.
F.H. Wigg.
Teucrium
Teucrium Hamefita, Evroazijski
chamaedrys Lamiaceae 1 cela biljka
chamaedrys L. Ch (EAz)
L.
Mediteransko
-
Teucrium Teucrium Hamefita,
Lamiaceae 1 cela biljka submediteran
polium L. polium L. Ch
ski (Med-
smed)
Thalictrum Thalictrum
Ranunculac Hemikripto Evroazijski
aquilegiifolium aquilegiifoliu 1 list, koren
eae fita, H (EAz)
L. m L.
38
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
list, seme, ulje,

Thlaspi arvense Thlaspi Brassicacea Evroazijski
2 mladi izdanci, Terofita, T
L. arvense L. e (EAz)
cela biljka
Thymus
Thymus Hamefita, Srednjeevrop
pulegioides Lamiaceae 2 list, cela biljka
pulegioides L. Ch ski (Se)
L.
Tilia cordata Tilia cordata biljni sok, list, Fanerofita, Srednjeevrop
Malvaceae 5
Mill. Mill. cvet P ski (Se)
Mediteransko
Tilia -
Tilia tomentosa Fanerofita,
tomentosa Malvaceae 3 list submediteran
Moench P
Moench ski (Med-
smed)
Tragopogon
Tragopogon Hemikripto Evroazijski
dubius Scop. Asteraceae 3 list, koren
dubius Scop. fita, H (EAz)
Tribulus
Tribulus Zygophyllac seme, cvet, list, Kosmopolitski
terrestris L. 1 Terofita, T
terrestris L. eae plod, (Kosm)
Trifolium Trifolium
Evroazijski
incarnatum L. incarnatum Fabaceae 2 seme Terofita, T
(EAz)
L.
Trifolium Trifolium cvet, list, koren, Hemikripto Evroazijski
Fabaceae 3
pratense L. pratense L. seme fita, H (EAz)
Trifolium Trifolium Hemikripto Holarktički
Fabaceae 3 cvet, list, koren
repens L. repens L. fita, H (Hol)
Trifolium Trifolium
Hemikripto Srednjeevrop
subterraneum subterraneu Fabaceae 1 list
fita, H ski (Se)
L. m L.
Turritis glabra Turritis Brassicacea Evroazijski
1 list Terofita, T
L. glabra L. e (EAz)
Mediteransko
-
submediteran
Tussilago Tussilago list, cvet, ulja,
Asteraceae 3 Geofita, G ski (Med-
farfara L. farfara L. koren
smed),
Evroazijski
(EAz)
39
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
cvet, list, ulje,
Typha latifolia Typha Hidrofita, Kosmopolitski
Typhaceae 5 polen, koren,
L. latifolia L. Hyd (Kosm)
seme, stablo
Urtica dioica list, ulje, cela Hemikripto Holarktički
Urtica dioica L. Urticaceae 5
L. biljka fita, H (Hol)
Urtica urens Holarktički
Urtica urens L. Urticaceae 3 cela biljka Terofita, T
L. (Hol)
Vaccaria Vaccaria
cvet, list, seme,
hispanica ( hispanica ( Caryophyla Evroazijski
1 izdanak, sok Terofita, T
Mill.) Mill.) ceae (EAz)
biljke,koren
Rauschert Rauschert
Valeriana
officinalis L.
Valeriana Valerianace Hemikripto Evroazijski
2 koren, seme, list
officinalis L. ae fita, H (EAz)
Valerianella
Valerianella Valerianace Evroazijski
eriocarpa 3 list Terofita, T
eriocarpa Desv. ae (EAz)
Desv.
Valerianella Valerianella
Valerianace Evroazijski
locusta (L.) locusta (L.) 4 list, cvet Terofita, T
ae (EAz)
Laterr. Laterr.
Verbena Verbena Verbenace Kosmopolitski
1 koren, list, cvet Terofita, T
officinalis L. officinalis L. ae (Kosm)
Veronica Veronica Scrophulari Hemikripto Evroazijski
1 list
agrestis L. agrestis L. aceae fita, H (EAz)
Veronica
Veronica Scrophulari Hemikripto Evroazijski
chamaedrys 1 list,
chamaedrys L. aceae fita, H (EAz)
L.
Veronica Veronica Scrophulari Hamefita, Holarktički
1 list, koren
officinalis L. officinalis L. aceae Ch (Hol)
Veronica Veronica Scrophulari Hemikripto Holarktički
1 list
scutellata L. scutellata L. aceae fita, H (Hol)
Viburnum Viburnum Caprifoliace Fanerofita, Evroazijski
1 plod
lantana L. lantana L. ae P (EAz)
Vicia hirsuta Vicia hirsuta Hemikripto Evroazijski
(L.) Gray (L.) Gray fita, H (EAz)
Vicia pisiformis Vicia Hemikripto Evroazijski

L. pisiformis L. fita, H (EAz)
40
Proc
ena
Naziv vrste jestiv
Euro+Med) (PFA
F), 1-
5
Vicia sativa Hemikripto Kosmopolitski
Vicia sativa L. Fabaceae 3 list, seme
L. fita, H (Kosm)
Vicia sepium Hemikripto Evroazijski
Vicia sepium L. Fabaceae 1 seme
L. fita, H (EAz)
Vicia
Vicia seratifolia Hemikripto Evroazijski
seratifolia Fabaceae 2 seme
Jacq. fita, H (EAz)
Jacq.
Vicia villosa Vicia villosa Hemikripto Evroazijski
Fabaceae 1
Roth Roth fita, H (EAz)
Viola odorata Viola seme, cvet, list, Hemikripto Evroazijski
Violaceae 5
L. odorata L. koren fita, H (EAz)
Viola Viola
reichenbachian reichenbachi Hemikripto Evroazijski
Violaceae 2 stablo, list, cvet
a Jord. ex ana Jord. ex fita, H (EAz)
Boreau Boreau
Viola tricolor Hemikripto Evroazijski
Viola tricolor L. Violaceae 2 cela biljka
L. fita, H (EAz)
Mediteransko
-
Vitis vinifera C. Vitis vinifera cvet, plod, seme, Skandento
Vitaceae 5 submediteran
C. Gmel. C. C. Gmel. ulje, sok, list fita, S
ski (Med-
smed)
4.2 Taksonomska analiza flore jestivih biljaka planine Seličevice
Dosadašnjim istraživanjem flore Seličevice zabeležene su 872 vrste vaskularnih biljaka iz 89

familija. To je izuzetno veliki broj vrsta, oko 25 % od ukupne flore Srbije, što ukazuje na
izraženu raznovrsnost ekoloških uticaja i staništa na planini Seličevici.
Taksonomskom analizom familija utvrđeno je da je najzastupljenija familija flore planine

Seličevice, familija Asteraceae. Familija Asteraceae obuhvata 103 vrste, od toga 37 vrsta pripada
jestivim biljkama. Visokom zastupljenošću jestivih biljaka ističu se i sledeće familije: Fabaceae
(25), Lamiaceae (22), Rosaceae (21), Brassicaceae (17), Poaceae (11), Apiaceae (10).
41
Tabela 2. Zastupljenost familija vaskularnih biljaka na planini Seličevici, zajedno sa
ukupnim brojem vrsta i brojem vrsta koje se koriste u ishrani.
Familija BV BJ Familija BV BJ
Asteraceae 103 37 Aspleniaceae 3 1
Fabaceae 97 25 Aceraceae 3 3
Poaceae 68 11 Celastraceae 3 1
Lamiaceae 47 22 Athyriaceae 2 1
Caryophylaceae 43 8 Dryopteridaceae 2 2
Rosaceae 42 21 Chenopodiaceae 2 1
Brassicaceae 33 17 Oleaceae 2 1
Ranunculaceae 31 7 Saxifragaceae 2 1
Apiaceae 28 10 Apocinaceae 2 0
Scrophulariaceae 24 6 Cornaceae 2 2
Boraginaceae 18 7 Cucurbitaceae 2 2
Orchidaceae 18 3 Lythraceae 2 0
Liliaceae 16 6 Resedaceae 2 1
Rubiaceae 16 4 Urticaceae 2 2
Cyperaceae 15 1 Viburnaceae 2 2
Polygonaceae 12 7 Dennstaedtiaceae 1 0
Orobanchaceae 11 0 Polypodiaceae 1 1
Campanulaceae 11 5 Acanthaceae 1 0
Valerianaceae 10 3 Amaranthaceae 1 1
Juncaceae 10 1 Anacardiaceae 1 1
Geraniaceae 9 1 Araliaceae 1 0
Euphorbiaceae 9 1 Asclepiadaceae 1 0
Linaceae 9 0 Berberidaceae 1 0
Malvaceae 8 6 Callitrichaceae 1 1
Papaveraceae 8 4 Cannabaceae 1 1
Plantaginaceae 8 4 Cistaceae 1 0
Crassulaceae 8 2 Gentianaceae 1 1
Alliaceae 8 4 Monotropaceae 1 0
Dipsacaceae 7 1 Onagraceae 1 0
Primulaceae 7 3 Oxalidaceae 1 1
Asparagaceae 7 5 Polygalaceae 1 0
Iridaceae 7 2 Rhamnaceae 1 1
Solanaceae 6 3 Rutaceae 1 1
Malaceae 6 5 Santalaceae 1 0
Fagaceae 6 5 Thymelaceae 1 0
Hypericaceae 6 1 Ulmaceae 1 0
Violaceae 6 3 Verbenaceae 1 1
Salicaceae 5 5 Vitaceae 1 1
Oenotheraceae 5 3 Zygophyllaceae 1 1
Convolvuaceae 4 2 Alismataceae 1 1
42
Familija BV BJ Familija BV BJ
Araceae 4 2 Amaryllidaceae 1 0
Aristolochiaceae 3 0 Dioscoraceae 1 0
Caprifoliaceae 3 2 Typhaceae 1 1
Corylaceae 3 1 Xanthorrhoeaceae 1 0
Equisetaceae 3 2 UKUPNO 872 302
4.3 Fitogeografska analiza

Da bi se odredilo geografsko rasprostranjenje biljnih taksona istraživanog područja, potrebno
je uraditi fitogeografsku analizu, tj. odrediti areal tip.
Fitogeografskom analizom jestivih biljaka planine Seličevice utvrđeno je 7 areal tipova.

Najveći deo čine taksoni koji su široko rasprostranjeni (Eaz, Kosm, Hol). To ukazuje na
florističku uniformnost istraživanog područja.
U tabeli 3 prikazan je broj vrsta jestivih biljaka u okviru svakog tipa areala, kao i njihovo
procentualno učešće.
Tabela 3. Pregled areal-tipova jestivih biljaka planine Seličevice
Broj
Areal tip %
vrsta
Borealni (Bor) 2 0,66
Evroazijski (EAz) 189 62,79
Srednjeevropski (Se) 25 8,31
Mediteransko-submediteranski (Med-
17 5,65
smed)
Kosmopolitski (Kosm) 19 6,31
Holarktički (Hol) 34 11,30
Antropohorni (Adventivni) (Antrop,
10 3,32
Adv)
UKUPNO 302 100
Fitogeografskom analizom utvrđeno je da najveći broj vrsta jestivih biljaka pripada

evroazijskom (EAz) areal-tipu (189). Najbrojnije prisustvo vrsta evroazijskog areal-tipa ukazuje
da evroazijski floristički horion ima najsnažniji uticaj. Ove biljke imaju široku ekološku valencu,
pa mogu da naseljavaju gotovo sve tipove vegetacije, tako da je karakter ovog područja
kontinentalni.
43
Druge po brojnosti su vrste holarktičkog (Hol) areal-tipa (34 vrste, 11,30 %). Ove vrste
naseljavaju različite tipove vegetacije.
Srednjeevropskom (Se) areal-tipu pripadaju 25 vrsta, a kosmopolitskom (Kosm) 19 vrsta.
Mediteransko-submediteranskom (Med-smed) areal tipu pripadaju 17 vrsta što prestavlja

5,65 %, antropohornom (Antrop, Adv) 10 vrsta, dok Borealnom (Bor) areal-tipu pripadaju samo
2 jestive biljke, što ujedno predstavlja najmanji procenat (0,66 %).
Grafik 1. Procentualno učešće areal-tipa jestivih biljaka planine Seličevice
Evroazijski (EAz)
2%
3% 1% Holarktički (Hol)
6%
8% Kosmopolitski (Kosm)
6%
Srednjeevropski (Se)
11% 63%
Mediteransko-
submediteranski (Med-
smed)
Antropohorni (Adventivni)
(Antrop, Adv)
Meridionalno-
submeridionalni (MSM)
4.4 Biološki spektar
Životni uslovi na nekom području, pre svega klimatski, mogu se sagledati procentualnim
učešćem životnih formi u flori istraživane oblasti. Životna forma predstavlja skup morfoloških,
anatomskih i fizioloških osobina kojima je vrsta prilagođena svom staništu i predstavlja
specifičan strukturno-funkcionalni odgovor na date uticaje. Na osnovu ove pojave moguće je
izraditi biološki spektar. Analiza biološkog spektra flore neke oblasti podrazumeva određivanje
tipa životne forme za svaki takson, opisan u flori istraživanog regiona.
Na osnovu analize životnih formi, jasno se može konstatovati da u flori Seličevice

dominiraju hemikriptofite. Samim tim, najveći broj jestivih biljaka su hemikriptofite.
44
U tabeli 4 prikazan je broj vrsta jestivih biljaka u okviru svakog tipa životne forme, kao i
njihovo procentualno učešće.
Tabela 4. Biološki spektar flore jestivih biljaka planine Seličevice
Životna forma Broj vrsta %

Fanerofita, P 44 14,57
Hemikriptofita, H 142 47,02
Hamefita, Ch 14 4,63
Parazitofita, Par i saprofita, Sapr 0 0
Geofita, G 35 11,59
Hidrofita, Hyd 4 1,32
Skandetofita, S 6 1,97
Terofita, T 57 18,87
UKUPNO 302 100
U biološkom spektru flore jestivih biljaka planine Seličevice dominira životna forma
hemikriptofita (H) sa 142 vrste (47,02 %). Biljke sa ovom životnom formom imaju pupoljke
koji se nalaze blizu površine zemlje ili u samoj zemlji, tako da su u toku leta zaštićeni od
isušivanja, a tokom zime od smrzavanja. Kako skoro polovina vrsta spada u hemikriptofite, može
se zaključiti da je klima na istraživanom području umerena i hladna, tj. hemikriptofitska.
Terofite (T) po broju vrsta (57) predstavljaju drugu grupu životnih formi. To su
jednogodišnje biljke koje brzo završavaju svoj životni ciklus, a nepovoljni period godine
preživljavaju u obliku semena, odnosno plodova.
Fanerofite (P) po broju vrsta (44) predstavljaju treću grupu životnih formi.
Ekološka grupa kriptofita, predstavljena je geofitama i hidrofitama. Geofite (G)

predstavljene su sa 36 vrsta (11,92 %) i ujedno predstavljaju četvrtu grupu životnih formi po
broju vrsta. Ovde spadaju biljke čiji nadzemeni delovi potpuno izumiru sa nastupanjem
nepovoljnih uslova, a preživljavaju u zemlji njihovi rizomi (G rhiz), stablove, korenove krtole (G
tub) ili lukovice (G bulb). Životna forma hidrofita (Hyd) predstavljena je sa 3 vrste. Postoje i
prelazni oblici, odnosno hidrofite kojemogu biti flotantne i emerzne (nat-emer) ili submerzne i
flotantne (sbm-nat). Emerzne hidrofite (Typha latifolia) mahom pripadaju rizomatičnoj
hidrofitskoj formi emer HydG rhiz, a jedna vrsta (Alisma plantago-aquatica) je emerzna
hidroterofita (emer HydT).
Hamefite (Ch) imaju udeo od 4,63 %. Obuhvataju biljke kod kojih se pupoljci nalaze iznad
površine zemlje, na visini do 25 cm.
45
Životna forma skandetofita (S) predstavljena je sa 6 vrsta (1,97 %).
Grafik 2. Procentualno učešće životnih formi jestivih biljaka planine Seličevice
1%
2% Hemikriptofita, H
5%
12% Terofita, T
47% Fanerofita, P
14%
Geofita, G
19%
Hamefita, Ch
Hidrofita, Hyd
Skandentofita, S
4.5 Upotreba divljerastućih jestivih biljaka u ishrani ljudi
U tabeli 5 prikazana je procena jestivosti, preuzeta sa sajta https://pfaf.org/user/Default.aspx

(1-5), kao i broj jestivih biljaka na planini Seličevici za svaku ocenu.
Tabela 5. Procena jestivosti i broj vrsta
Procena
jestivosti Broj vrsta
(PFAF)
1 106
2 105
3 53
4 23
5 15
302
46
Vrste koje pripadaju flori jestivih biljaka planine Seličevice, a koje su prema proceni
jestivosti (preuzete sa sajta PFAF) ocenjene najvećom ocenom (5), su sledeće: Allium ursinum
L., Castanea sativa Mill., Corylus avellana L., Fragariavesca L., Lathyrus tuberosus L.,
Phragmites australis (Cav.) Steud., Prunusdomestica L. subsp.insititia (L.) Bonnyer & Layens,
Rumex acetosa L., Secalestrictum (C. Presl) C. Presl, Sorbus domestica L., Tilia cordata Mill.,
Typha latifolia L., Urtica dioica L., Viola odorata L., Vitis vinifera C. C. Gmel.
Vrste koje se često upotrebljavaju i imaju ocenu (4) su sledeće: Alliumscorodoprasum L.,
Arctium lappa L., Cornus mas L., Humulus lupulus L., Maluspumila Mill., Malva pusilla Sm.,
Medicago sativa L., Quercus frainetto Ten...
47
Dryopteris filix-mas (L.) Schott (navala)
Deo koji se
Areal- Životna Hranljiva Vreme
Familija Stanište koristi u
tip forma vrednost sakupljanja
ishrani
Šume, senovta
Dryopteridaceae Hol G 2 III-IV, IX-XI izdanak
mesta
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dryopteris_filix-mas_001.jpg
Slika 5. Dryopteris filix-mas (L.) Schott
Upotreba u ishrani: Za jelo se pripremaju skuvani ili na ulju ispženi mladi, sočni izdanci, sa
još nerazvijenim, uvijenim lišćem. U svežem stanju izdanci sadrže 20-30 mg vitamina C i 1-2
mg karotina. Rizom paprati je otrovan. Stariji, razvijeni listovi takođe mogu biti štetni, a nisu ni
ukusni za jelo. Ovi delovi biljke sadrže više raznih floroglucinskih derivata vezanih za buternu
kiselinu. Navala sadrži sledeće materije: oleorezin, floroglucinske derivate, aspidinol, aspidin,
filiksove kiseline, tanine, masno ulje, skrob.
48
Allium ursinum L. (sremuš)
Deo koji se
ishrani
vlažna tla u
List,
Alliaceae šumi, livade, Se G 5 IV-V, IX-X
lukovica
doline
https://en.wikipedia.org/wiki/Allium_ursinum
Slika 6. Allium ursinum L.
Upotreba u ishrani: Mladi i sočni listovi beru se u toku proleća. Listovi i sočne lukovice
mogu poslužiti kao ukusan, začinski dodatak jelima. Upotrebljavaju se samo u svežem stanju, jer
sušenjem gube svojstveni miris i ukus. U listovima ima oko 20-50 mg vitamina C i oko 7 mg
karotina. Lukovice su dosta siromašnije sadžajem ovih materija. Eterično ulje daje biljki
karakterističan miris. Povoljno deluje kod povišenog krvnog pritiska. Od aktivnih materija
sadrži: aliin (ugljasta materija), mineralne materije, sumporna jedinjenja, fruktozane i vitamine.
49
Asparagus officinalis L. (vilina metla, lekovita špargla)
Deo koji se
ishrani
plodna i
peskovita tla, Antrop, Izdanak,
Asparagaceae G 4 III-IV
rečna obala, Adv seme
morska obala
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Asparagus_officinalis_002.JPG
Slika 7. Asparagus officinalis L.
Upotreba u ishrani: Prema nekim tragovima čini se da su je još stari Egipćani i Grci
koristili u ishrani i kao lek. Ova biljka raste kao samonikla u mnogim našim krajevima, na
peskovitom i kamenitom tlu, u hrastovim šumama i na livadama. Mladi, mekani i sočni izdanci
vrlo su ukusni. Najčešće se serviraju prokuvani. Beru se u rano proleće, u martu i aprilu. U
svežem stanju sadrže oko 40 mg vitamina C i 1,5 mg karotina. Sadrže više od 90 % vode,
asparagin, vanilin, koniferin, šećer. Ispržene semenke koriste se kao zamena za kafu. Šparge se
upotrebljavaju u medicini za lečenje bubrežnih bolesti.
50
Arum maculatum L. (obični kozlac)
Deo koji se
ishrani
žive ograde,
Araceae EAz G 2 III-IV rizom
šume, livade
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Illustration_Arum_maculatum1.jpg
Slika 8. Arum maculatum L.
Upotreba u ishrani: Kozlac je otrovna biljka, vrlo oštrog ukusa. Cvetovi imaju jako
neugodan miris. Nadzemni delovi biljke, u svežem stanju, mogu izazvati jaku upalu u ustima.
Kasnije se kao znakovi trovanja javljaju bolovi u želucu, dijareja, grčevi, a može nastupiti i smrt.
Međutim, otrovna supstanca u kozlacu razlaže se sušenjem i termičkom obradom. Jestiv je
mesnati rizom u osušenom i prokuvanom obliku. U dalekoj prošlosti ova biljka se upotrebljavala
kao rezervna hrana. Hemijski sastav ove biljke je nedovoljno proučen ali se zna da sadrži skrob,
flavonoide, kumarine, etarsko ulje u malim količinama, alkaloide i saponine.
51
Typha latifolia L. (ženski rogoz, širokolisni rogoz)
Deo koji se
ishrani
plitka voda do
15cm dubine u
lokvama,
Typhaceae Kosm Hyd 5 III-IV Cela biljka
jezerima, sporo
tekućim
potocima
http://commons.wikimedia.org/wiki/User:Lycaon
Slika 9. Typha latifolia L.
Upotreba u ishrani: Iako je kao jestiva biljka kod nas malo poznat, rogoz je među
samoniklim biljkama jedna od onih koje se zaista mogu svestrano iskorišćavati i to preko cele
godine. U rano proleće beru se mladi izdanci. Ukusni su oguljeni i mogu se jesti sirovi, kao
salata ili se kuvaju i serviraju kao šparga. Mlade, u proleće izrasle stabljike, mogu se pripremati
na isti način. U kasno proleće, beru se klasaste cvasti, pre nego što se oslobode ovojnih listova.
Rogozov polen je dosta bogat belančevinama. U kasnu jesen, rizom je bogat skrobom. Od
rogozovog rizoma može se dobiti brašno. Za dobijanje kvalitetnog brašna rizom treba pažljivo
52
oguliti i isitniti u hladnoj vodi, nakon čega se uklanjaju vlaknaste materije, a skrob ostaje da se
istaloži, nakod čega se voda izlije.
Lepidium campestre (L.) W. T. Aiton (poljska grbica)
Deo koji se
ishrani
suvi pašnjaci,
EAz H 2 III-IV List, plod
Brassicaceae obale, zidovi
https://en.wikipedia.org/wiki/Lepidium_campestre#/media/File:Lepidium_campestre2_W.jpg
Slika 10. Lepidium campestre (L.) W. T. Aiton
Upotreba u ishrani : Cela biljka ima pikantan miris i ukus. Listovi prizemne rozete, ubrani
od jeseni do ranog proleća, mogu se upotrebiti kao ukusno povrće, ali biljku u tom stadijumu nije
lako prepoznati. Delovi razvijenije biljke, uključujući i nezrele plodove, imaju oštriji ukus i
mogu poslužiti samo za začine.
53
Viola odorata L. (šumska ljubičica)
Deo koji se
ishrani
polja, živine List, cvet,
EAz H 5 III-V, VIII
Violaceae ograde, šume koren
https://en.wikipedia.org/wiki/Viola_odorata#/media/File:Viola_odorata_fg01.JPG
Slika 11. Viola odorata L.
Upotreba u ishrani: Cvetovi ljubičice ranije su se dosta upotrebljavali za aromu i dekoraciju

različitih jela. Između ostalog, ljudi su ih stavljali u supe, voćne salate i različite kolače. Od njih
može da se pripremi sirup za lečenje dečijeg kašlja i bronhitisa. Od cvetova, listova i korena
ljubičice može se pripremiti čaj, koji povoljno deluje kod bolesti grla i usne šupljine. Listovi
sadrže veliku količinu vitamina C i karotina i dosta su jestivi. Leti ova biljka nema posebne
prehrambrene vrednosti. Listovi ljubičice veoma su slični prizemnim listovima mnogih vrsta
zvončica i zečica, biljaka koje su takođe jestive, pa je eventualna zamena bezopasna. Upotreba
različitih vrsta ljubičica dosta je raširena u Japanu. Osim cvetova, oni u ishrani koriste i sirov
koren, koji u svako doba godine ima drugačiji ukus.
54
4.6 Etnobotanička analiza
Na osnovu obrađenih anketa donet je statistički zaključak o upotrebi jestivih, samoniklih

biljaka. Obrađeno je 260 anketa. Anketiranje je vršeno u sledećim selima: Ćurlina, Knežica,
Belotinac, Malošište, Šarlinac, Orljane, Doljevac, Kočane, Šainovac, Pukovac, Čečina i Klisura,
dakle u blizini istraživanog područja.
U tabeli 6 prikazani su demografski podaci o ispitanicima (pol, godine i obrazovanje). Od

260 stanovnika, koliko je učestvovalo u istraživanju, 142 ispitanika je ženskog pola, a 118
muškog pola. Najveće učešće u anketiranju imaju ispitanici između 55 i 65 godina (20,77 %),
dok najmanji procenat čine ispitanici između 75 i 85 godina (3,08 %). Većinu ispitanika čine
ljudi srednjeg obrazovnog profila (70 %).
Tabela 6. Demografski podaci o ispitanicima (pol, godine i obrazovanje)
Pol N % Godine N % Obrazovanje N %
Ženski 142 54.62 15-25 25 9.62 Nema 0 0
Muški 118 45.38 25-35 47 18.08 Osnovno 28 10.77
Ukupno 260 35-45 33 12.69 Srednje 182 70.00
45-55 42 16.15 Više 32 12.31
55-65 54 20.77 Visoko 18 6.92
65-75 51 19.62
75-85 8 3.08
Sa grafika (Grafik 3) može se videti da 226 ispitanih osoba koristi samonikle, jestive biljke,
dok je 34 ispitanika dalo negativan odgovor na postavljeno pitanje. Procenat pozitivnih odgovora
je 87 %, dok je 13 % stanovnika dalo negativan odgovor, tako da se može zaključiti da veći deo
lokalnog stanovništva upotrebljava jestive, samonikle biljke.
55
Grafik 3. Procentualno učešće odgovora na pitanje: Da li koristite samonikle, jestive biljke ?
Da li koristite samonikle, jestive biljke ?
34
13%
Da
226
Ne
87%
Sa grafika (Grafik 4) može se videti da od 226 stanovnika, koliko koristi jestive, samonikle
biljke, 79 % ispitanika priprema određene proizvode od ovih biljaka. Negativan odgovor na dato
pitanje dalo je 48 stanovnika, što iznosi 21 %. Najčešće zabeleženi odgovori na pitanje: Koje
proizvode pripremate ? su sledeći: melemi, čajne mešavine, začini, salate.
Grafik 4. Procentualno učešće odgovora na pitanje: Da li pripremate određene proizvode od

ovih biljaka ?
Da li pripremate određene proizvode od

ovih biljaka ?
48
21%
Da
178
79%
Ne
56
Grafik 5. Procentualno učešće odgovora na pitanje: Koje biljke najčešće koristite ?
Koje biljke najčešće koristite ? (navesti do 5

vrsta)
8% Kamilica
12% 29%
Nana
16%
Bosiljak
Kopriva
35%
Sremuš
Na pitanje: Koje biljke najčešće koristite ? najveći broj ispitanika navelo je sledećih 5 vrsta:
kamilica, nana, bosiljak, kopriva i sremuš (Grafik 5). Od 226 ispitanika, koji koriste samonikle
jestive biljke, najveći procenat koristi nanu (35 %). Osim biljnih vrsta prikazanih na grafikonu
neki od ispitanika koriste i sledeće vrste: gavez, šipurak, divlja kupina, žalfija, divlja jagoda,
maslačak.
4.6 Ugroženost i zaštita jestivih biljaka planine Seličevice
Naučnici godinama ističu značaj samoniklih, jestivih biljaka. Nekoliko istraživačkih pristupa
potvrdilo je da mnoge samonikle jestive biljke imaju terapeutsku vrednost, pored njihovog
nutritivnog značaja, zbog prisustva biološko aktivnih jedinjenja, pa se zbog toga mogu smatrati
prehrambrenim lekovima.
Održiva ishrana duboko je povezana sa nekoliko ključnih faktora: hrana i potreba za

hranljivim sastojcima, blagostanje i zdravlje, sigurnost i dostupnost hrane, sezonska hrana,
biodiverzitet i životna sredina, lokalni razvoj, tradicionalno znanje i veštine i kulturno nasleđe.
U Srbiji postoji zakonska regulativa o zaštiti samonikle flore: Zakon o zaštiti životne sredine,
Uredba o zaštiti prirodnih retkosti (Službeni glasnik 50/93) i Naredba o stavljanju pod kontrolu
korišćenja i prometa divljih biljnih i životinjskih vrsta (Službeni glasnik 50/93; 16/96 i 17/99).
57
Krčenje šuma, prekomerne eksploatacije, klimatske promene i prirodne katastrofe ugrožavaju
prirodne resurse. Potrebne su odgovarajuće transdisciplinarne sposobnosti i stavovi za
poboljšanje prinosa osnovne hrane na održiv način, izbegavajući štetne antropogene uticaje, kao i
odgovarajuće mere zaštite. Tu pre svega spadaju zakonske zaštite, regulacija introdukcije i
reintrodukcija, sprovođenje kaznene politike.
58
5. Zaključak
Na osnovu svega navedenog mogu se izneti sledeći zaključci:
Dosadašnjim istraživanjima flore planine Seličevice zabeležene su 872 vrste vaskularnih

biljaka iz 89 familija. Na osnovu literaturnih podataka utvrđeno je 302 biljna taksona koja
pripadaju samoniklim, jestivim biljkama.
Analiza zastupljenosti pojedinih klasa vaskularnih biljaka pokazala je da je u flori Seličevice

zastupljeno: 2 jestive vrste rastavića (Equisetophyta), 5 vrsta paprati (Polypodiophyta) i 295
vrsta skrivenosemenica (Magnoliophyta) koje pripadaju jestivim biljkama.
Taksonomskom analizom utvrđeno je da je najzastupljenija familija jestivih biljaka na

području Seličevice, familija Asteraceae, koja broji 37 jestivih vrsta. Familija Asteraceae je
ujedno i najzastupljenija familija celokupne flore planine Seličevice. Visokom zastupljenošću
jestivih biljaka ističu se i sledeće familije: Fabaceae (25), Lamiaceae (22), Rosaceae (21),
Brassicaceae (17), Poaceae (11), Apiaceae (10).
Fitogeografskom analizom jestivih biljaka planine Seličevice utvrđeno je 7 areal tipova.

Fitogeografskom analizom utvrđeno je da najveći broj jestivih biljaka istraživanog područja
pripada evroazijskom areal-tipu (62,79 %), dok najmanji procenat jestivih biljaka pripada
borealnom areal-tipu (0,66).
Analizom biloškog spektra utvrđeno je da su u flori jestivih biljaka planine Seličevice

najzastupljenije hemikriptofite sa 47,02 %, dok su najmanje zastupljene hidrofite sa svega 1,32
%.
Etnobotaničkom analizom utvrđeno je da veći deo lokalnog stanovništva upotrebljava

samonikle, jestive biljke.
59
6. Literatura
Grlić, Lj., 1986: Enciklopedija samoniklog jestivog bilja. August Cesarec. Zagreb.
Ilić, A., 2017: Analiza flore planine Seličevice kod Niša.
Josifović, M., 1970-1977: Flora SR Srbije, I-IX. SANU. Beograd.
Maurer, M., Schueckler, A., 1999: Use and Potential of Wild Plants in Farm Households. Rome:
Agriculture and Consumer Protection Department Editorial Group, FAO Information
Division.
Meussel, H., Jager, E., Raischert, S., Weinert, E., 1978: Vergleinchende Chorologie der
Zentraleuropaischen flora. VEB. Gustav Fischer Verlag, 2. Jena.
Meussel, H., Jager, E., Weinert, E., 1965: Vergleinchende Chorologie der Zentraleuropaischen
flora. VEB. Gustav Fischer Verlag, 1. Jena.
Mueller-Dombois, D., Ellenberg, H., 1974: Aims and Methods of Vegetation Ecology. John
Wiley and Sons. New York. 547 p.
Petković, K. (ed.), 1975: Geologija Srbije II1: Stratigrafija; prekambrijum i paleozoik. Zavod za
geologiju i paleontologiju rudarsko geološkog fakulteta. Univerzitet u Beogradu.
Petrović, S., 1882: Flora okoline Niša. Kraljevsko-srpska državna štamparija. Beograd. 950 s.
Petrović, S., 1885: Dodatak flori okoline Niša. Kraljevsko-srpska državna štamparija. Beograd.
281 s.
Ranđelović, N., 1977: Rasprostranjenje biljnih vrsta u jugoistočnoj Srbiji, II. Glasnik
Prirodnjačkog muzeja u Beogradu, B, 32: 81-86.
Ranđelović, N., 1977a: Vegetacija brdskih pašnjaka Seličevice/Vegjetacioni i kullosave

kodrinore te Seliqevices. Biotehnika, Priština, 5: 77– 92.
Ranđelović, N., 1974: Flora i vegetacija Sedličevice. Magistarski rad. Prirodoslovno-

matematički fakultet, Sveučilište u Zagrebu. 64 str.
Ranđelović, N., 1975: Rod Vallerianela Mill. u flori jugoistočne Srbije. Zbornik radova
Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Prištini, Biologija-Hemija, 3: 89-94.
Ranđelović, N., 1975a: Novi podaci o nalazištu biljnih vrsta u SR Srbiji. Zbornik radova
Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Prištini, Biologija-Hemija, 3: 95-99.
60
Ranđelović, N., 1979: Rasprostranjenje biljnih vrsta u Jugoistočnoj Srbiji, III. Glasnik
prirodnjačkog muzeja u Beogradu, B, 34: 127- 130.
Ranđelović, N., 1979-1980: Šumska vegetacija planine Seličevice. Zbornik radova Prirodno-
matematičkog fakulteta Univerziteta u Prištini, Biologija-Hemija, 6: 123-136.
Ranđelović, N., Hill, D.A., Ranđelović, V., 1990: The genus Crocus L. in Serbia. SANU.
Beograd.
Ranđelović, N., Jovanović, V., Stamenković, V., Ružić, M., 1982: Nova nalazišta biljaka u
jugoistočnoj Srbiji. Leskovački zbornik, 22: 381-384.
Ranđelović, N., Ranđelović, V., 1984: Sistematska i horološka istraživanja roda Crocus L.
(šafran, kaćunka) u jugoistočnoj Srbiji. Leskovački zbornik, 24: 393-395.
Ranđelović, V., Zlatković, B., 1994: Vegetacija sveze Calthion Tx. 1936 u jugoistočnoj Srbiji.
Ekologija, 28 (1-2)-29 (1-2): 19-31.
Raunkiaer, C., 1934: The life form of plants and statistical plant geography. The Clarendon
Press, Oxford. 632 p.
Sarić, M., 1986: Flora SR Srbije, X. SANU. Beograd. 400 str.
Sarić, M., 1992: Flora Srbije, I (2 izd.). SANU. Beograd. 429 str.
Shaheen, S., Ahmad, M., Haroon, N., 2017: Edible Wild Plants: An alternative approach to food
security. Springer.
Stevanović, V. (1992): Floristička podela teritorije Srbije sa pregledom viših horiona i

odgovarajućih flornih elemenata. In Sarić, M., Flora Srbije, I. (Drugo izdanje). SANU.
Beograd. 49-70.
Stevanović, V., 1992a: Klasifikacija životnih formi flore Srbije. In Sarić, M. Flora Srbije, I.
(Drugo izdanje). SANU. Beograd. 37-49.
Vujević, P., 1929: Seličevica. U: Stanojević, S. Narodna enciklopedija srpsko-hrvatsko-

slovenačka, IV, S-Ž. Bibliografski zavod D. D. Zagreb.
Zlatković, B., Ranđelović, V., 1991: Nove vrste za floru Seličevice. Zbornik radova Tehnološkog
fakulteta u Leskovcu, 7: 59- 63.
Zlatković, B., Ranđelović, V., Ranđelović, N., 1993: Građa za floru jugoistočne Srbije. Zbornik
radova 3. Simpozijuma o flori jugoistočne Srbije i susednih područja, Pirot, 95-110.
Велчев, В., 1989: Флора на НР България, ИX. Издателство на БАН. София.
61
Йорданов, Д., 1963-1986: Флора на НР България, I-VIII. Издателство на БАН. София.
62
ПРИРОДНO - MАТЕМАТИЧКИ ФАКУЛТЕТ
НИШ
КЉУЧНА ДОКУМЕНТАЦИЈСКА ИНФОРМАЦИЈА
Редни број, РБР:

Идентификациони број, ИБР:
Тип документације, ТД: монографска
Тип записа, ТЗ: текстуални / графички
Врста рада, ВР: мастер рад
Аутор, АУ: Сара Благојевић
Ментор, МН: Владимир Ранђеловић
Наслов рада, НР: Анализа флоре јестивих биљака планине Селичевице у источној
Србији
Језик публикације, ЈП: српски
Језик извода, ЈИ: енглески
Земља публиковања, ЗП: Р. Србија
Уже географско подручје, УГП: Р. Србија
Година, ГО: 2020.
Издавач, ИЗ: ауторски репринт
Место и адреса, МА: Ниш, Вишеградска 33.
Физички опис рада, ФО: 6 поглавља, 62 стр., 11 слика, 5 табела, 5 графика
(поглавља/страна/
Научна област, НО: биологија
цитата/табела/слика/графика/прилога)
Научна дисциплина, НД: екологија
Предметна одредница/Кључне речи,
Дивљерастуће јестиве биљке, флора, Селичевица
ПО:
УДК 581.92:635.1/.8+551.4.035(1-11)(497.11)
Чува се, ЧУ: библиотека
Извод, ИЗ: У овом раду анализирана је флора јестивих самониклих биљака планине
Селичевице. Извршена је њихова таксономска, фитогеографска и анализа
животних форми. Велики број врста (302) припада потенцијално јестивим
биљкама. Најбројнија фамилија је Аsteraceae. Што се тиче биолошког
спектра, хемикриптофите су најбројније. Етноботаничка истраживања су
показала да људи на овом подручју користе неке од ових врста у исхрани.
Датум прихватања теме, ДП:

Датум одбране, ДО:
Чланови комисије, Председник: Др Марина Јушковић
КО: Члан: Др Зорица Митић
Члан, ментор: Др Владимир Ранђеловић
ПРИРОДНО - МАТЕМАТИЧКИ ФАКУЛТЕТ
НИШ
KEY WORDS DOCUMENTATION
Accession number, ANO:

Identification number, INO:
Document type, DT: monograph
Type of record, TR: textual / graphic
Contents code, CC: thesis
Author, AU: Sara Blagojević
Mentor, MN: Vladimir Ranđelović
Title, TI: Analysis of the flora of edible plants of the Selicevica in eastern Serbia
Language of text, LT: Serbian

Language of abstract, LA: English
Country of publication, CP: Republic of Serbia
Locality of publication, LP: Serbia
Publication year, PY: 2020.
Publisher, PB: author’s reprint
Publication place, PP: Niš, Višegradska 33.
Physical description, PD: 6 chapters, 62p., 11 pictures, 5 tables, 5 graphics
(chapters/pages/ref./tables/pictures/graphs/ap
pendixes)
Scientific field, SF: biology
Scientific discipline, SD: ecology
Subject/Key words, S/KW: Selicevica, edible wild plants, flora
UC 581.92:635.1/.8+551.4.035(1-11)(497.11)
Holding data, HD: library
Abstract, AB: In this paper, the flora of edible, wild plants of the Selicevica mountain in
eastern Serbia was analyzed. Their taxonomic, phytogeographic and analysis of
life forms were performed. A large number of species (302) belong to potentially
edible plants.The most numerous family of the investigated area is the family
Asteraceae, which contains the largest number of edible plants.As far as the
biological spectrum is concerned, hemicryptophytes are the most numerous.
Ethnobotanical research has shown that people in this area use some of these
species in their diet.
Accepted by the Scientific Board on, ASB:
Defended on, DE:
Defended Board, DB: President: Dr Marina Jušković

Member: Dr Zorica Mitić
Member, Mentor: Dr Vladimir Ranđelović

Analiza Flore Jestivih Biljaka Planine Seličevice U Istočnoj Srbiji

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Analiza Flore Jestivih Biljaka Planine Seličevice U Istočnoj Srbiji

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

UNIVERZITET U NIŠU

Analiza flore jestivih biljaka planine Seličevice u istočnoj Srbiji

Analiza flore jestivih biljaka planine Seličevice u istočnoj Srbiji

Analysis of the flora of edible plants of the Selicevica in eastern

Najsrdačnije se zahvaljujem svom mentoru profesoru dr Vladimiru Ranđeloviću na saradnji,

Na kraju se zahvaljujem svojoj porodici na neizmernoj ljubavi, svestranoj pomoći i

Ključne reči: divljerastuće jestive biljke, flora, Seličevica

Key words:Selicevica, edible wild plants, flora

Opšte je prihvaćeno da divlje biljne vrste spontano rastu u samoodržavajućim populacijama,

U poslednje vreme, u vreme burnog naučno-tehnološkog razvoja, sve je veće interesovanje

1.1 Dosadašnja istraživanja flore planine Seličevice

U jugoistočnoj Srbiji se izdvajaju planine Rodopskog planinskog masiva koje se protežu od

Drugi period botaničkih istraživanja Seličevice obeležili su radovi dr Novice Ranđelovića.

1.2 Geografske karakteristike planine Seličevice

Na slici (Slika 4) je data geološka karta planine Seličevice.

Slika 4. Geološka karta planine Seličevice

Na planini Seličevici vršena su istraživanja koja se odnose na ispitivanje pH reakcije tla. Na

1.4 Upotreba divljerastućih biljaka u ishrani

2) formirati floristički spisak jestivih biljaka i elektronsku bazu podataka;

3) odrediti upotrebnu vrednost divljerastućih jestivih biljaka, analizirati delove

4) proceniti upotrebu jestivog bilja u selima u blizini istraživanog područja na

Narodni nazivi preuzeti su sa sajta “Biološka Raznovrsnost Srbije”

Nomenklatura biljnih vrsta je usklađena sa bazama podataka Euro+Med

3.1 Metodologija fitogeografske analize

Fitogeografsko poređenje biljnih vrsta je obavljeno poređenjem njihovih areal-spektara.

3.2 Metodologija ekološke analize

Biljne vrste su međusobno upoređivane i ekološki, pri čemu su za poređenje korišćene

Ispitanicima su postavljena sledeća pitanja:

1. Da li koristite samonikle, jestive biljke ?

Na osnovu istraživanja određeno je da je u flori Seličevice zastupljeno: 2 vrste rastavića

4.1 Flora jestivih biljaka planine Seličevice

Ajuga reptans Ajuga Hemikripto Evroazijski

list, seme, ulje,

Vicia pisiformis Vicia Hemikripto Evroazijski

4.2 Taksonomska analiza flore jestivih biljaka planine Seličevice

Dosadašnjim istraživanjem flore Seličevice zabeležene su 872 vrste vaskularnih biljaka iz 89

Taksonomskom analizom familija utvrđeno je da je najzastupljenija familija flore planine

4.3 Fitogeografska analiza

Fitogeografskom analizom jestivih biljaka planine Seličevice utvrđeno je 7 areal tipova.

Tabela 3. Pregled areal-tipova jestivih biljaka planine Seličevice

Fitogeografskom analizom utvrđeno je da najveći broj vrsta jestivih biljaka pripada

Srednjeevropskom (Se) areal-tipu pripadaju 25 vrsta, a kosmopolitskom (Kosm) 19 vrsta.

Mediteransko-submediteranskom (Med-smed) areal tipu pripadaju 17 vrsta što prestavlja

Grafik 1. Procentualno učešće areal-tipa jestivih biljaka planine Seličevice

4.4 Biološki spektar

Na osnovu analize životnih formi, jasno se može konstatovati da u flori Seličevice

Tabela 4. Biološki spektar flore jestivih biljaka planine Seličevice

Životna forma Broj vrsta %

Ekološka grupa kriptofita, predstavljena je geofitama i hidrofitama. Geofite (G)

Grafik 2. Procentualno učešće životnih formi jestivih biljaka planine Seličevice

4.5 Upotreba divljerastućih jestivih biljaka u ishrani ljudi

U tabeli 5 prikazana je procena jestivosti, preuzeta sa sajta https://pfaf.org/user/Default.aspx

Tabela 5. Procena jestivosti i broj vrsta

Slika 5. Dryopteris filix-mas (L.) Schott

Slika 6. Allium ursinum L.

Slika 7. Asparagus officinalis L.

Slika 8. Arum maculatum L.

Slika 9. Typha latifolia L.

Lepidium campestre (L.) W. T. Aiton (poljska grbica)

Slika 10. Lepidium campestre (L.) W. T. Aiton

Slika 11. Viola odorata L.

Upotreba u ishrani: Cvetovi ljubičice ranije su se dosta upotrebljavali za aromu i dekoraciju

Na osnovu obrađenih anketa donet je statistički zaključak o upotrebi jestivih, samoniklih