Η δογματική Καββάλα περιλαμβάνει το δογματικό οικοδόμημα της κίνησης.

Η όλη
φιλοσοφία περιέχεται σε ένα διάγραμμα που ονομάζεται το «Δένδρο της Ζωής», όπου
περιλαμβάνονται συνολικά 10 σφαίρες ή Σεφιρώθ που αντιστοιχούν σε «ιδιότητες» ή
«Εκδηλώσεις» του Θεού ή «επίπεδα υπάρξεως της Ζωής».
Η πρώτη ονομάζεται Κέτερ και είναι το «σημείο Εκδήλωσης», ή Υψηλοτέρα Σεφίρα
που αντιπροσωπεύει «τον Ύψιστο Θεό ή την Πρωταρχική Αιτία». Από αυτήν
συνεχίζονται οι θείες «Εκδηλώσεις» διαδοχικά σε δύο στήλες, αριστερά και δεξιά
(θετική και αρνητική, ή αρσενική και θηλυκή δύναμη).
Μέσω αυτών των «Εκδηλώσεων» ή «Εκπορεύσεων» πραγματοποιείται το πέρασμα
από το άπειρο στο πεπερασμένο, «από την ενότητα στην πληθώρα των μορφών, στη
δημιουργία της ύλης». Με βάση την δογματική Καββάλα ο Θεός δεν είναι «άμεσος
Δημιουργός του κοσμου. Όλα τα πράγματα έχουν προέλθει από την Πρωταρχική
Πηγή, μέσω διαδοχικών Εκπορεύσεων κάθε Εκπόρευση έχει μικρότερη λαμπρότητα
και ακτινοβολία από την προηγούμενη. Έτσι το σύμπαν που βλέπουμε είναι ο
«Εκδηλωμένος Θεός» και το τελικό κατώτερο προϊόν είναι η ύλη, δηλαδή κάτι που
είναι ευτελές» (Γ. Γουέστκοτ, σελ. 29).

Σύμφωνα λοιπόν μ’ αυτή την τάση, ο Θεός είναι το μυστικό, απροσδιόριστο

Απόλυτο, το οποίο αποκαλύπτεται ως πρωταρχική μορφή και δύναμη της όλης
κτίσεως. Οι σχέσεις του Θεού με τον κόσμο, δηλαδή η όλη ιστορία, προσδιορίζεται
εσωτεριστικά. Ο Θεός του Ισραήλ βρίσκεται σε τελετουργική, πνευματική και εθνική
συνέχιση και ταύτιση με το λαό του. Εδώ ο Θεός γίνεται υποκείμενο και, ταυτόχρονα,
αντικείμενο της λύτρωσης.
Ο Θεός, χωρίς τη «δημιουργία», είναι κατά ένα τρόπο ατελής. Στο τέλος όμως της
ιστορίας, στη μεσσιανική εποχή, θα συντελεστεί κατά τους καββαλιστές πλήρης έ-
νωση και ταύτιση ανάμεσα στον Θεό και στο Ισραήλ, ανάμεσα στο «Δημιουργό» και
στη «δημιουργία».
Το κλειδί για την εκπλήρωση του σκοπού αυτού αποτελούν τα δέκα Σεφιρόθ, που
χαρακτηρίζουν την ενδοθεϊκή δημιουργική και λυτρωτική ενέργεια, που οδηγεί στον
τελικό σκοπό, με αποτέλεσμα ο κύκλος να κλείνει, για να ξαναρχίσει στη συνέχεια.
Κατά την καββαλιστική αντίληψη το σύμπαν είναι «μια σκεπτομορφή, που
προβάλλεται από το Θεϊκό νου». Αυτό το σύμπαν εκφράζεται στο Καββαλιστικό
Δέντρο, που παρομοιάζεται με «ονειρική εικόνα που αναδύεται από το υποσυνείδητο
του Θεού και δραματοποιεί το υποσυνείδητο περιεχόμενο της Θεότητας... είναι
συμβολική παράσταση της ακατέργαστης πρώτης ύλης της θεϊκής συνείδησης και
των διαδικασιών με τις οποίες ήρθε το σύμπαν σε ύπαρξη» (D. Fortune, Η μυστική
Καββάλα, μετάφρ. Δ. Ευαγγελοπούλου, Αθήνα 1986, σ. 33).
Η Καββάλα δεν πιστεύει σε σταδιακή δημιουργία του Σύμπαντος. Στο βιβλίο «Η
Καββάλα και τα σύμβολά της» αναφέρεται πως αιτία όλης της «εκδήλωσης» είναι ο
Αΐν ή το Ουδέν, ή αρχέγονη πραγματικότητα. Το Αΐν βρίσκεται πάνω από το πρώτο
Σεφιρώθ. «Για να συνειδητοποιήσει τον εαυτό Του, για να αυτοπροσδιοριστεί», το
Αΐν γίνενται Αΐν Σοφ, δηλαδή Άπειρο και στη συνέχεια ΑΐνΣοφ Αούρ, δηλαδή
απεριόριστο Φως, που συγκεντρώνεται σ’ ένα σημείο, το οποίο αποτελεί την πρώτη
Σεφίρα του Δέντρου της Ζωής, το Κέτερ, που είναι η «ανεξιχνίαστη μονάδα», που
περιέχει ουσιαστικά και δυνητικά όλα τα λοιπά εννέα Σεφιρώθ. Είναι η πηγή και η
πρωταρχική αιτία όλων των πραγμάτων (σ. 51-59).
Εδώ δεν γίνεται λόγος για δημιουργία, αλλά για «εκδήλωση» και «ξεδίπλωμα» με τη
διαδικασία της «κατερχομένης εκδήλωσης». Κάθε «εκδήλωση» περιέχει σε
λανθάνουσα κατάσταση όλες τις επόμενες και αντανακλά όλες τις προηγούμενες
(Fortune, σ. 59).
Από το Κέτερ, που έχει το όνομα Εχεγιέχ (εγώ είμαι) προήλθε το δεύτερο Σεφιρώθ,
το Χόχμα, που λογίζεται ως το ζωτικό, ενεργοποιό στοιχείο της ύπαρξης, το αρσενικό
στοιχείο ή Πνεύμα, που αντιστοιχεί με τον Βισνού, τον Ισβάρα και τον Λόγο. Το
τρίτο Σεφιρώθ, που προήλθε επίσης από το Κέτερ είναι το Μπινά, Αϊμά η Μητέρα, το
στοιχείο που είναι θηλυκό, παθητικό και αρνητικό. Είναι ο Γιεχοβά! Μ’ αυτό τον
τρόπο συμπληρώθηκε η Καββαλιστική Τριάδα ή η ονομαζόμενη «Ουράνια Τριάδα»,
δηλαδή: Εχεγιέχ, Χόχμα (Πνεύμα) και Μπινά (Μητέρα). (Η Καββάλα και τα
Σύμβολά της, σ. 60-61).
Δεν υπάρχει διαφορά ουσίας ανάμεσα στα δέκα επίπεδα ύπαρξης. Ο Aivanhov
υπογραμμίζει πως «στο σεφιροθικό δέντρο καμμία από τις εκδηλώσεις του Θεού δεν
είναι κατώτερη από την άλλη. Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ των σεφιρόθ παρά μόνο
σ’ ό,τι αφορά την ύλη της καθεμιάς από αυτές τις περιοχές» (Ο.Μ. Aivanhov Τα μυ-
στήρια τού Ιεσόντ, τόμος VII, μετάφρ. Κ. Νικολάου, σ. 107).
Συνοψίζοντες την ανάλυσή μας για την θεωρητική Καββάλα παρατηρούμε ότι εδώ
δεν υπάρχουν περιθώρια για «προσωπικό Θεό»· υπάρχει μόνο η «Απόλυτος Αρχή»
που ονομάζεται Θεός. Από αυτόν ξεκινάει σειρά Εκπορεύσεων, που δημιουργεί τις
θεότητες στην κάθε Σεφίρα. Έτσι ο Ιεχωβά είναι η θεότητα της Μπινάχ, της Ουράνιας
Μητέρας. Σε άλλο επίπεδο βρίσκονται οι Ελοχίμ, «η Ομάδα των Αγίων Πνευματικών
Ιδιοτήτων που συνδέονται με την Έκτη Σεφίρα, τον Ήλιο της Τιμερέθ» (Γ.
Γουέστκοτ, σελ. 30). Κατά τους καββαλιστές, ένας από τους «θεούς» αυτούς είναι και
ο Χριστός, όπως άλλωστε και ο Ασκληπιός και ο Μίθρα! (D. Ashcroft-Novicki, σελ.
7).
Όλα λοιπόν είναι «Εκδηλώσεις» του ενός, δεν υπάρχει τίποτε εκτός από αυτό το Ένα.
Η φαινομενική γνώση της ύλης ως οντότητα ξεχωριστή από το Πνεύμα πρέπει να
απορριφθεί ολότελα. Η ύλη δεν υπάρχει. τα πάντα είναι Πνεύμα και ιδέα. Αυτό που
εμείς ονομάζουμε ύλη, αποτελεί «απάτη των φυσικών αισθήσεων». «όλα τα
πράγματα είναι εκπορεύσεις από τη Θεία πηγή και η ύλη είναι μία όψη» (Γ.
Γουέστκοτ, σελ. 33-34).
«Το Υπέρτατο Ον της Καββάλα φανερώνεται με όλες τις όψεις. Κάποτε η
Ακατάληπτη Αιώνια Δύναμη προχωρεί με διαδοχικές Εκπορεύσεις σε μια ύπαρξη
όλο και πιο κατανοητή από τον ανθρώπινο νου, διαπλάθοντας τις ιδιότητές του σε
ιδέες... Προβάλλει αυτές τις ιδιότητες πρώτα σε μια ουράνια παγκοσμιότητα από τον
κόσμο των πνευμάτων των αγγέλων και των ανθρώπων στο πρώτο πεδίο της
Ατζιλούθ. Έπειτα προκαλεί μια αντανάκλαση των ιδίων έξοχων ουσιών... στο
Δεύτερο Πεδίο Μπριάχ... Τελικά οι θείες αφηρημένες έννοιες των Ιερών Δέκα
Σεφιρώθ περιορίζονται ακόμα περισσότερο με την τελευταία Εκπόρευση» (Γ.
Γουέστσκοτ, σελ. 34-35).
Όλα αυτά αποδεικνύουν πως η θεωρητική Καββάλα είναι ασυμβίβαστη με τη
χριστιανική πίστη.
Πρακτική Καββάλα
Η πρακτική Καββάλα είναι ο δρόμος της «επιστροφής και της φώτισης».
Όταν ο «Θεός» φθάσει στην τελευταία Του εκδήλωση και προβληθεί το δέκατο στη
σειρά Σεφιρώθ, τότε αρχίζει πλέον η «επιστροφή», η ανοδική πορεία προς το α-
νεκδήλωτο Ον, μέσω των ποικίλων «ατραπών», που προσδιορίζονται στο
Καββαλιστικό Δέντρο με 22 γραμμές, που σχηματίζονται με την ένωση δύο Σεφιρώθ.
Κατά την D. Fortune οι 22 ατραποί αποτελούν «σύστημα μυστικής ψυχολογίας», που
πραγματεύεται «τη σχέση της ψυχής του ανθρώπου και του σύμπαντος». Το «κλειδί»
για τη «φώτιση» είναι τα δέκα Σεφιρώθ, που σχετίζονται με τον «Μακρόκοσμο». Η
μαντεία έχει ως κλειδί αυτές τις 22 ατραπούς, γιατί σχετίζονται με τη συγγένεια
ανάμεσα στον μικρόκοσμο και τον μακρόκοσμο. Έτσι για τους καββαλιστές η
μαντεία είναι «πνευματική επίγνωση».
Για την D. Fortune πρέπει κανείς να εισέλθει βαθμιαία σ’ αυτή τη «γνώση» και να
ασκηθεί πρακτικά. Αυτό που απέμεινε στη Δύση, λέγει αναφερόμενη στην τελετουρ-
γία, «βρίσκεται στα χέρια της Εκκλησίας, των μασόνων και των ιδιοκτητών των
καμπαρέ. Και οι τρεις, καθένας στο είδος του, είναι αποτελεσματικοί, γιατί η
Εκκλησία «επικαλείται την αγάπη του Θεού, η Μασονία την αγάπη του ανθρώπου
και το καμπαρέ την αγάπη των γυναικών»!
Αν κανείς βλέπει την τελετουργία ως «επίκληση του πνεύματος του Θεού», λέγει,
αυτό «είναι καθαρή πρόληψη». Κατά την καββαλιστική σκέψη της Fortune η τελε-
τουργία είναι «μέσο επίκλησης του ανθρωπίνου πνεύματος»· αυτό είναι «καθαρή
ψυχολογία». Έτσι η πρακτική Καββάλα αποτελεί απλά «τεχνική γνώση», με σκοπό
την «ανάπτυξη δυνάμεων του νου με προσεκτική και μακρόχρονη εξάσκηση, από τις
οποίες η πρώτη είναι η δύναμη της συγκέντρωσης και η δεύτερη του οραματισμού»
(D. Fortune, σ. 380-381).
Σ’ αυτή την πορεία της «επιστροφής» στο πρώτο «σημείο Εκδήλωσης», την
«Πρωταρχική Αιτία» (Κέτερ), αποφασιστικό ρόλο παίζει η διάβαση από τη «γέφυρα
της Γνώσεως», τη Σεφίρα ΝΤΑΑΤ· είναι η «πύλη» για τα «ανώτερα παράξενα πεδία»
και ονομάζεται επίσης «Παιδί της Ουράνιας Μητέρας και του Ουράνιου Πατέρα. Σ’
αυτό ακριβώς το σημείο βρίσκεται η Άβυσσος. Η μεγαλύτερη δοκιμασία ενός
Καββαλιστή είναι να δοκιμάσει να διαβεί και να υποστεί αυτή την Άβυσσο... Το
ΝΤΑΑΤ είναι η γέφυρα. Ελάχιστα στοιχεία υπάρχουν γι’ αυτό, και τούτο οφείλεται
στο ότι η γνώση είναι αυτογνωσία και μπορεί να την πάρει μονάχα αυτός που τον
αφορά άμεσα» (D. Ashcroft-Nowicki, σ. 7).
Αυτό το «ταξίδι» πρέπει να το κάνει κανείς «κατά στάδια». Πρέπει να περάσει όλα τα
στάδια, σιγά σιγά, ώσπου να διαβεί ολόκληρο το «Δένδρο» και να φθάσει στην
κορυφή. Όμως το κάνει πιο εύκολα «με συντροφιά», λέγει η Dolores,
υπογραμμίζοντας τη σημασία του Δασκάλου, και καταλήγει:
«Και αυτό ακριβώς προσφέρει η Σχολή που εκπροσωπώ... γνωρίζετε πια ότι όχι μόνο
υπάρχει κάποιος ο οποίος πέρασε από αυτή την περίοδο και την ξεπέρασε, αλλά και
ότι αποφάσισε να την ξαναπεράσει για να μπορέσει να βοηθήσει και τους άλλους»! 
(Ashcroft-Nowicki, σ. 6). Η κυρία Nowicki ισχυρίζεται λοιπόν πως η ίδια έκανε ήδη
αυτό το «ταξίδι» και ενώθηκε με τη «Θεία Αρχή»!
Η «πρακτική Καββάλα» αναζητάει στο «Τοράχ», τον Νόμο, ένα κρυφό νόημα. «Κάθε
λέξη έχει υψηλό νόημα και αποτελεί ουράνιο μυστήριο». Επίσης σύμφωνα με τη
μέθοδο «Γκεμάτρια» κάθε όνομα η λέξη έχει μια αριθμητική αξία και θεωρείται πως
έχει σχέση με άλλες λέξεις που έχουν την ίδια αριθμητική αξία. Με βάση τη μέθοδο
«Τεμουρά» τα γράμματα μιας λέξης μετατίθενται ή αντικαθίστανται με άλλα
γράμματα. Στο «Σεφέρ Γιεζιράχ» βρίσκομε την αντιστοιχία των γραμμάτων με τους
πλανήτες, που εκτός από τα γράμματα έχουν και ένα «μαγικό τετράγωνο» που
διαιρείται σε μικρότερα τετράγωνα, τα οποία αποτελούν τη βάση για το σύστημα
κατασκευής τάλισμαν (Γ.Γουέστκοτ, σελ. 23-25).
Τα εβραϊκά γράμματα συνδέονται επίσης και με τα είκοσι δύο χαρτιά της Τράπουλας
Ταρώ και χρησιμοποιούνταν κυρίως για προφητείες. Οι απόκρυφες επιστήμες
αποδίδουν στο καθένα από αυτά τα χαρτιά ένα Αριθμό, ένα Γράμμα και ένα φυσικό
αντικείμενο ή δύναμη-Πλανήτες, Ζώδια, στοιχεία κλπ. (Γουέστκοτ, σελ. 27). Όλοι οι
άνθρωποι δεν μπορούν σε μία ζωή να φθάσουν στο στόχο. Γι’ αυτό χρειάζεται να
ξαναέλθουν περισσότερες φορές στη ζωή με άλλα σώματα (μετεμψύχωση). Ακόμη
και οι κακοί Άγγελοι θα «ανυψωθούν» κι όλες οι ζωές «θα συγχωνευθούν στη
Θεότητα με το Φιλί της Αγάπης από τα Χείλη του Αγίου Όντος. Τότε το Εκδηλωμένο
Σύμπαν θα πάψει να υπάρχει μέχρις ότου ζωογονηθεί ξανά από τη Θεία λέξη
“Γεννηθήτω”» (Γ. Γουέστκοτ, σελ. 29).
Από όσα εκθέσαμε απεδείχθη πως η κίνηση είναι ασυμβίβαστη με την χριστιανική
πίστη. Η θεολογία της δεν γνωρίζει προσωπικό Θεό. Αρνείται τη διάκριση μεταξύ
Δημιουργού και Δημιουργίας, την προσωπική υπόσταση του ανθρώπου, την
πραγματικότητα της ύλης.
Η διδασκαλία περί Κάρμα και μετενσάρκωσης (Γουέστκοτ, σ. 10) και το όλο
σύστημα «αυτοσωτηρίας» με κέντρο τον «Εσώτερο Διδάσκαλο» είναι αντίθετο με τη
χριστιανική πίστη, κατά την οποία η σωτηρία προέρχεται από τον Ιησού Χριστό, το
μοναδικό και ανεπανάληπτο πρόσωπο, από τον μοναδικό Σωτήρα.
Ύστερα από αυτά είναι απαράδεκτη και παραπλανητική η δήλωση της κυρίας
Nowicki: «Πρώτα και κύρια, ΔΕΝ πρόκειται για θρησκεία η πίστη, και δεν
αναμιγνύεται με κανένα τρόπο στην πίστη που μπορεί να έχει ο καθένας, οποία κι αν
είναι αυτή, ούτε συγκρούεται μαζί της. Η Σχολή που εκπροσωπώ δεν ζητάει ποτέ από
τους μαθητές να κάνουν κάτι το αντίθετο με τη θρησκεία τους...» (σελ. 1).
Ασφαλώς, εκείνο που πρωταρχικά απαιτεί η κίνηση από ένα Χριστιανό που θα
θελήσει να κάνει το «ταξίδι» είναι να απαρνηθεί ολόκληρο το περιεχόμενο της
πίστεώς του. Το να πιστέψει κανείς σε προσωπικό Θεό και να επικαλεστεί τη χάρη
Του, αυτό είναι «πρόληψη», λέγουν οι καββαλιστές και βάζουν στη θέση του
Τριαδικού Θεού τη δική τους, βλάσφημη καββαλιστική τριάδα, που αποτελεί
κατάσταση, η οποία κατ’ ουσίαν ταυτίζεται με τον ίδιο τον άνθρωπο σε εξυψωμένο
επίπεδο.
Ο άνθρωπος «διέρχεται» μέσω των ατραπών το επίπεδο αυτής της «τριάδος» και
επανέρχεται με την υπέρβαση ή «συστολή» του αρσενικού και του θηλυκού (χόχμα
και μπινά) ή του Λόγου και του Γιεχοβά στο επίπεδο του Κέτερ-Εγχέ και μέσω αυτού
στην κατάσταση του «Ουδέν» ή της «Αρχέγονης Πραγματικότητας»· δεν υπάρχει
διαφορά ουσίας σ’ όλη την κλίμακα τού καββαλιστικού Δέντρου.
Στο κέντρο τίθεται η αγάπη τού εαυτού μας και η επίκληση του εαυτού μας.